Alamat ng Sampaguita

Magandang babae, maraming katangiang kaibig-ibig

at mabuting anak, Iyan si Aniway, isa sa mga dalagang
ipinagmamalaki ng kanilang tribu. Pihikan sa pag-ibig ang dalaga
kaya wala pang nobyo. Isa sa lang ang lagi nyang dinadasal. Na
sana ay makatagpo siya ng karapat-dapat na lalaki na
magmamay-ari ng kanyang puso.
Mula sa malayong tribu ang binatang si Maru. Nang
makita ng binata si Aniwa ay hindi na tinigilan ang panliligaw.
Inamin ni Aniwa na kaiba sa mga lalaking nanligaw sa kanya,
malapit kaagad ang loob nya kay Maru. Makaraan ang kulang
isang taon ay tinanggap niya ang pag-ibig ng binata.
Maligayang-maligaya si Aniway lalo nang sabihin ni
Maru na uuwi ito sa kanilang tribu para sunduin ang mga
magulang. Ibig na raw kasi nito na magpakasal sila. Ipinangako
ng binata na babalik sa susunod na pagbilog ng buwan.
Subalit lumipas ang ang dalawang pasikat at
paglubong ng buwan, ni anino ni Maru ay hindi nakita ni
Aniway. Ang masama ay ginamit ng isa sa mga karibal ni Maru
ang sitwasyon para siraan ang binata. Ikinalat ito na nag-asawa
ng iba si Maru at hindi na babalik kay Aniway.
Inakalang totoo ang kumalat na balita, sa labis na sama
ng loob at kahihiyan ay nagkasakit ng malubha si Aniway. Bago
namatay ay wala siyang nausal kundi “Isinusumpa kita!... sumpa
kita!”
 Ang mga salitang “Isinusumpa kita!... sumpa kita!”
ang tanging naiwan ni Aniway kay Maru, na dinapuan ng sakit
kaya hindi agad nakabalik.
Sa sobrang paghihinagpis, araw-araw ay halos madilig
ng luha ni Maru ang puntod ni Aniway. Hindi matanggap ni Maru
na namatay ang dalaga na masama ang loob sa kanya.
Ilang linggo makaraan ay may tumubong halaman sa
libingan ni Aniway. Nang mamulaklak iyon ay ubod ng bango,
Tinawag iyong sumpa kita, ang huling salitang binigkas ni
Aniway bago sumakabilang buhay. Ang sumpa kita ay naging
sampaguita.