Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 2

Cisza wyborcza 

– okres, w którym pod groźbą kary zabroniony jest jakikolwiek


sposób agitacji. Z założenia cisza wyborcza ma być czasem, w którym obywatele, po
kampanii, mogą zastanowić się, jakiego chcą dokonać wyboru. Zakazem objęte są wszelkie
wystąpienia polityczne, manifestacje, audycje radiowe i telewizyjne z udziałem kandydatów,
publikacje na ich temat, czy naklejanie plakatów. Zabronione jest także publikowanie sondaży
wyborczych. W prawodawstwie wielu krajów cisza wyborcza nie występuje (m.in. Stany
Zjednoczone, od roku 1992, w którym to Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych orzekł, że
cisza wyborcza jest niezgodna z konstytucją, a zakazane może być tylko wieszanie plakatów,
czy inna forma agitacji, lecz tylko w obrębie komisji wyborczych, także Niemcy), jednak
między partiami i politykami istnieje tak zwana umowa dżentelmeńska, do której nie trzeba
się jednak stosować. W Polsce (od 1991 r.) cisza wyborcza rozpoczyna się o północy w dniu
poprzedzającym dzień głosowania, a kończy się po zakończeniu głosowania (po zamknięciu
lokali wyborczych); dotyczy także kampanii referendalnej. Za naruszenie ciszy wyborczej
grozi grzywna.. Za naruszenie ciszy wyborczej uważa się nie tylko prowadzenie agitacji, ale
również wszelkie dynamiczne nośniki reklamy politycznej. Zgodnie z prawem, w czasie ciszy
wyborczej mogą wisieć plakaty powieszone przed ciszą, ale nie mogą pojawiać się nowe.
Kontrowersyjną sprawą są plakaty umieszczone na środkach transportu publicznego. Zostały
one naklejone przed ciszą, ale w czasie ciszy wyborczej pojawiają się w miejscach, gdzie
wcześniej ich nie było. Naruszeniem ciszy wyborczej nie jest zachęcanie do wzięcia udziału
w wyborach, jeżeli nie agituje się na rzecz określonego kandydata lub komitetu wyborczego.
Zachęcanie lub zniechęcanie do głosowania w referendum stanowi jednak naruszenie ciszy
referendalnej, gdyż frekwencja w przypadku takiego głosowania decyduje o tym, czy
referendum jest wiążące.
Prawo wyborcze – ogół przepisów prawa i norm prawnych regulujących proces wyborów  na
który składają się między innymi rozstrzygnięcia w zakresie ordynacji wyborczej i takich
kwestii jak na przykład: tryb zgłaszania kandydatów, tryb przeprowadzania wyborów,
warunki ważności wyborów, zasady prowadzenia i finansowania kampanii wyborczej.
Najczęściej termin "prawo wyborcze" (właściwie: prawa wyborcze) stosowany jest jako
uprawnienie do głosowania. Wyróżnia się wówczas czynne i bierne prawo wyborcze. W
Polsce prawo wyborcze reguluje Kodeks Wyborczy, który wszedł w życie 1 sierpnia 2011
roku. Określa on m. in. tryb przeprowadzania wyborów parlamentarnych, wyborów
prezydenckich, wyborów samorządowych i wyborów do Parlamentu i warunki ich ważności.
Zastąpił on poprzednio obowiązujące ustawy wyborcze. Jest to przykład kodyfikacji prawa.
Wybory w Polsce mają długą tradycję, od czasów pierwszego Sejmu walnego w 1493, który
był przedstawicielstwem szlachty wybranej na sejmikach ziemskich; Sejm zwoływany był co
2 lata na okres 6 tygodni, sejmiki zaś wybierały po 2 posłów (związanych instrukcjami).
Pierwsze na ziemiach polskich demokratyczne wybory do Sejmu
Ustawodawczego (powszechne, tajne, równe i bezpośrednie), z proporcjonalnym podziałem
mandatów (wybory pięcioprzymiotnikowe) odbyły się 26 stycznia 1919, niedługo po
odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918; dekret Naczelnika Państwa o ordynacji
wyborczej czynne i bierne prawo wyborcze przyznawał także kobietom — prawa wyborcze
przysługiwały wszystkim obywatelom, liczącym 21 lat w dniu rozpisania wyborów, bez
różnicy płci. W okresie powojennym pierwsze wybory zorganizowano w 1947 w celu
wyłonienia członków Sejmu Ustawodawczego. Ich wyniki sfałszowano oddając władzę w
ręce komunistów. W PRL-u ordynacja wyborcza "bez skreśleń" stwarzała jedynie pozory
demokracji, preferując wyłącznie kandydatów PZPR. Wybory odbywały się regularnie,
regularnie również były fałszowane. Następne (częściowo) wolne wybory odbyły się 4
czerwca 1989. Zgodnie z ustaleniami Okrągłego Stołu w wolnych wyborach wybrano
wszystkich senatorów oraz 35% posłów (tzw. Sejm kontraktowy), pozostałe miejsca
zagwarantowane były dla PZPR i partii satelickich. Wybory te uznaje się często za
początek III Rzeczypospolitej, w której odbywają się całkowicie wolne wybory
pięcioprzymiotnikowe.

You might also like