FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA

Temat:
Zarządzanie finansami
przedsiębiorstwa
 Istota zarządzania finansami przedsiębiorstwa

Finanse przedsiębiorstwa to zjawiska i procesy

ekonomiczne związane z gromadzeniem i
wydatkowaniem środków pieniężnych na cele
działalności gospodarczej.

Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa polega na

sterowaniu pozyskiwaniem źródeł kapitału oraz
lokowania go w składnikach majątkowych (aktywa
rzeczowe i finansowe) w sposób pozwalający na
realizację założonego celu strategicznego.
Efekty zarządzania finansami przedsiębiorstwa

Efektem zarządzania finansami przedsiębiorstwa jest

określona struktura aktywów i pasywów w bilansie
przedsiębiorstwa.
Struktura aktywów jest wynikiem decyzji
inwestycyjnych, natomiast struktura pasywów jest
wynikiem decyzji finansowych.
Pomiędzy decyzjami inwestycyjnymi (sposobami
wykorzystania środków) a decyzjami finansowymi
(gospodarowaniem źródłami pochodzenia środków)
występuje ścisła współzależność.
 Długoterminowe decyzje finansowe

Długoterminowe decyzje finansowe to zbiór decyzji w

zakresie inwestowania i finansowania, których oczekiwane
skutki spodziewane są w okresie dłuższym niż 1 rok i których
efektem jest wzrost wartości przedsiębiorstwa oraz
zainwestowanych w niego kapitałów właścicieli.
 Krótkoterminowe decyzje finansowe

Krótkoterminowe decyzje finansowe to zbiór decyzji, których

efektem jest poprawa funkcjonowania przedsiębiorstwa w
zakresie zachowywania płynności finansowej, czyli zdolności
do finansowania działalności bieżącej oraz terminowego
regulowania powstających w związku z tym zobowiązań.
 Zakres zarządzania finansami
przedsiębiorstwa

Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa obejmuje:

1. Funkcje związane z wydatkowaniem środków
(decyzje inwestycyjne lub inwestowanie);
2. Funkcje związane z pozyskiwaniem środków
(gospodarowaniem źródłami pochodzenia środków
lub finansowaniem działalności inwestycyjnej);
3. Funkcje związane z bieżącą działalnością
przedsiębiorstwa (zarządzanie kapitałem
obrotowym).
 Istota inwestowania

Inwestowanie jest podstawowym czynnikiem stabilizacji, wzrostu i rozwoju

gospodarczego, jest także głównym sposobem na powiększanie kapitału.
Inwestowanie określa się jako finansowe zaangażowanie się w dowolne
przedsięwzięcie, w celu uzyskania przyszłych korzyści. Ujmując to bardziej
szczegółowo należy podkreślić, że inwestowanie polega na przeznaczeniu
zasobów finansowych nie na bieżącą konsumpcję lecz na takim ich
angażowaniu, od którego oczekuje się w przyszłości określonych korzyści.
 Cechy inwestowania

Podstawową cechą inwestowania jest to, że

wartość finansowego zaangażowania, które
dokonuje się obecnie, jest znana i pewna, natomiast
przyszłe korzyści są jedynie możliwe, a więc
niepewne. Zatem kolejną, nierozłączną cechą
inwestowania jest towarzyszące mu ryzyko. Ryzyko
to niepewność, co do przyszłej stopy zwrotu.
Wzrasta ono wraz ze zmiennością stóp zwrotu, i nie
ma tu znaczenia czy są to zmiany dodatnie czy
ujemne.
 Rodzaje inwestycji

Wyróżnia się następujące rodzaje inwestycji:

1. Rzeczowe - odzwierciedlające ruch dóbr,
dotyczące aktywów materialnych;
2. Kapitałowe (finansowe) - odzwierciedlające
ruch pieniądza, dotyczące aktywów
finansowych;
3. Niematerialne i prawne – dotyczące wartości
niematerialnych i prawnych, jak np.: licencje
czy znaki handlowe.
 Inwestycje rzeczowe

 Inwestycje rzeczowe związane są z zakupem

powoływaniem, budową, rozbudową lub
modernizacją przedsiębiorstwa lub jego aktywów
trwałych.
 Są to inwestycje w rzeczowe składniki aktywów
trwałych.
 Inwestycjom rzeczowym towarzyszą procesy pracy,
inwestycje te są związane z określoną działalnością
operacyjną, której efektem są konkretne produkty lub
usługi.
 Rodzaje inwestycji rzeczowych

Inwestycje w dobra rzeczowe są taką formą inwestycji, której

istotą jest lokowanie środków finansowych w dobra rzeczowe o dużej i
unikalnej wartości, np. nieruchomości, dzieła sztuki, metale szlachetne.
Nie chodzi tu jednak o wartość użytkową, jaką reprezentuje dane dobro,
lecz o korzyści finansowe związane z posiadaniem dóbr rzeczowych, a
więc o przyrost wartości tych dóbr wraz z upływem czasu.
Inwestycje rzeczowe produkcyjne są taką formą inwestycji,
której istotą jest angażowanie środków finansowych w środki trwałe
podmiotu gospodarczego. Inwestycje te polegają na powiększaniu
zasobów środków trwałych w drodze ich zakupu lub tworzenia we
własnym zakresie. Dzięki inwestycjom rzeczowym produkcyjnym,
zwiększa się zdolność wytwórcza jednostki gospodarczej. Ostatecznym
celem tych inwestycji jest osiągnięcie odpowiednich dochodów
pieniężnych.
Inwestycje kapitałowe (finansowe)

 Inwestycje kapitałowe są to inwestycje w finansowe składniki

aktywów trwałych, a ich efektem są zyski (lub straty) kapitałowe.
 Z inwestycjami kapitałowymi nie są związane procesy pracy i nie
towarzyszy im działalność operacyjna.
 Inwestycje kapitałowe są taką formą inwestycji, która polega na
lokowaniu kapitału, najczęściej w postaci środków pieniężnych, a
niekiedy w postaci środków rzeczowych w innym podmiocie
gospodarczym.
 Celem inwestycji finansowych jest osiągnięcie określonego dochodu w
postaci:
 odsetek,
 dywidendy,
 przyrostu wartości rynkowej kapitału.
 Cechy inwestycji kapitałowych

Inwestycje kapitałowe są dokonywane w drodze zakupu papierów

wartościowych oraz innych instrumentów finansowych. Można powiedzieć, że istotą
decyzji kapitałowych jest inwestowanie środków pieniężnych bez ich zamiany na dobra
rzeczowe.
Instrumenty finansowe są kontraktami między dwiema stronami (kupującym i
sprzedającym) regulującymi zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają.
Podstawową formą instrumentów finansowych są papiery wartościowe. Papiery
wartościowe są takimi instrumentami finansowymi, które są zabezpieczone aktywami
emitenta.
 Formy inwestycji kapitałowych

 Lokaty udziałowe - są taką formą inwestycji kapitałowych, których istotą jest udostępnianie
kapitału w zamian za prawo do własności podmiotu emitującego instrument finansowy.
Najważniejszymi formami lokat udziałowych są: akcje, udziały w spółkach nieemisyjnych oraz
jednostki uczestnictwa w funduszach powierniczych. Dochody uzyskiwane z lokat udziałowych
są bezpośrednio zależne od wyników osiąganych przez biorcę kapitału.
 Lokaty wierzytelnościowe - są taką formą inwestycji kapitałowych, która polega na czasowym
udostępnianiu podmiotom gospodarczym środków finansowych w zamian za określone w
umowie korzyści finansowe. Najważniejszymi formami lokat wierzytelnościowych są: obligacje,
udzielone pożyczki, depozyty oszczędnościowe.
 Podstawowe problemy procesu inwestowania

1. Kiedy inwestować?
2. W co inwestować?
3. Ile inwestować?
4. Jakie powinno być rozłożenie nakładów inwestycyjnych w
czasie?
 Finansowanie działalności inwestycyjnej

Finansowanie działalności inwestycyjnej polega na

wyborze źródeł pochodzenia środków finansowych (spośród
potencjalnie dostępnych) w celu ich przeznaczenia na działalność
inwestycyjną.
 Aspekty finansowania działalności
inwestycyjnej

1. Pozyskiwanie funduszy ze środków własnych

przedsiębiorstwa;
2. Finansowanie działalności przedsiębiorstwa poprzez
zaciąganie długu;
3. Wybór form finansowania długookresowego i określanie
kosztów pozyskiwania kapitału;
4. Kształtowanie docelowej struktury kapitałowej
przedsiębiorstwa.
 Decyzje finansowe w bieżącej działalności
przedsiębiorstwa

Procesy inwestowania oraz pozyskiwania na ten cel środków finansowych

(decyzje inwestycyjne i finansowe) związane są z realizacją długofalowych
celów strategicznych przedsiębiorstwa. Zarządzanie finansami
przedsiębiorstwa obejmuje również funkcje związane z bieżącą
działalnością finansową. Bieżące decyzje finansowe składają się na
proces zarządzania środkami obrotowymi (aktywami bieżącymi)
przedsiębiorstwa.
 Przedmiot bieżących decyzji finansowych

Bieżące decyzje finansowe dotyczą gospodarowania gotówką i

krótkoterminowymi papierami wartościowymi, należnościami, zapasami, a
także krótkoterminowymi zobowiązaniami. Zagadnienie to polega na takim
gospodarowaniu aktywami i pasywami bieżącymi, aby przedsiębiorstwo
nie utraciło bieżącej płynności finansowej oraz, aby stan gotówki i
poszczególnych zapasów nie był nadmiernie wysoki. Działania te
wchodzą w zakres zarządzania kapitałem obrotowym.
 Zakres bieżących decyzji finansowych

1. Kształtowanie pożądanych rozmiarów oraz struktury aktywów i pasywów

bieżących przedsiębiorstwa (gotówka, zapasy, należności, zobowiązania
krótkoterminowe);
2. Wybór strategii finansowania środków obrotowych;
3. Pozostałe aspekty istotne z punktu widzenia gospodarowania środkami
obrotowymi w zależności od specyfiki przedsiębiorstwa i branży, w której ono
działa (np. aspekty dotyczące sezonowości nabycia niektórych surowców lub
sezonowości sprzedaży produktów).
Otoczenie finansowe przedsiębiorstwa

Elementy otoczenia finansowego przedsiębiorstwa:

1. Koniunktura gospodarcza;
2. Procesy inflacyjne;
3. Polityka monetarna;
4. Interwencjonizm państwowy;
5. Rynki finansowe;
6. Instytucje finansowe;
7. Polityka fiskalna.
 Zmiany otoczenia finansowego
przedsiębiorstwa

Aktualne zmiany w otoczeniu finansowym przedsiębiorstw:

1. Wzrost konkurencji rynkowej;
2. Procesy globalizacji;
3. Nowe, złożone i kosztowne rozwiązania technologiczne, powodujące wzrost wydatków na
inwestycje i innowacje;
4. Zmieniające się przepisy podatkowe i inne regulacje prawne wpływające na wyniki finansowe;
5. Wzrost rangi i rozwój rynków finansowych, dających możliwość inwestowania na nich,
ułatwiających dostęp do kapitałów, ale jednocześnie powodujących rosnące ryzyko
działalności przedsiębiorstwa i konieczność poszukiwania instrumentów zabezpieczających
przed nim.
 Menedżer finansowy

Menedżer finansowy to osoba odpowiedzialna

za zarządzanie finansami w przedsiębiorstwie.
Jego główną rolą w przedsiębiorstwie jest
pozyskiwanie kapitałów oraz kontrola ich
wykorzystania w inwestycjach, prowadzona w
taki sposób, aby maksymalizować wartość
przedsiębiorstwa (zgodnie z określonym celem
(celami) strategicznym oraz przyjętą strategią
działania).
 Zadania menedżera finansowego

Podstawowe zadania menedżera finansowego, to:

1. Planowanie i prognozowanie finansowe
(budżetowanie);
2. Planowanie i ocena efektywności inwestycji oraz
pozyskiwanie środków finansowych na ich realizację;
3. Koordynacja i kontrola;
4. Zarządzanie płynnością finansową (kapitałem
obrotowym);
5. Działania na rynkach finansowych.