CHUYÊN ĐỀ 7

CHUYÊN ĐỀ 7: PHÂN SỐ
BÀI 1: PHÂN SỐ TỐI GIẢN

A. LÝ THUYẾT
gọi là phân số tối giản   a , b   1

a
Ta có
b
a
 Như vậy muốn chứng minh phân số là phân số tối giản ta có hai cách cơ bản:
b
+) Cách 1: Giả sử d   a, b  , sau đó chỉ ra d  1
+) Giải sử d  1 d  2 
- Gọi p là ước nguyên tố của d
- Chỉ ra rằng p  1 (vô lý)
- Kết luận d  1
B. BÀI TẬP
Dạng 1: Chứng minh một phân số là phân số tối giản
Bài 1: Chứng minh rằng các phân số sau là phân số tối giản với n  Z
11n  4 21n  25
a) b)
3n  1 14n  17
Lời giải
11n  4 d 33n  12 d
a) Với n  Z , đặt d  (11n  4,3n  1)     1 d  d   1  dpcm
3n  1 d 33n  11 d
b) Với n  Z , đặt
21n  25 d 2(21n  25) d 42n  50 d
d  (21n  25,14n  17)      1 d  d  1  dpcm
14n  17 d 3(14n  17) d 42n  51 d
Bài 2:
Chứng minh rằng các phân số sau là phân số tối giản với n  Z
15n  1 n 3  2n
a) b)
30n  1 n4  3n2  1
Lời giải
1
a) Đặt d  (15n  1,30n  1)  2(15n  1)  (30n  1)  2 d
Mặt khác do 3n + 1 là số lẻ  30n  1 / 2  d  1  dpcm
b) d  (n3  2n, n4  3n2  1)  (n4  3n2  1)  n(n3  2n)  n2  1  n2  1 d
Lại có: n3  2n  n(n2  1)  n  n d
Ta có: n4  3n2 d  n4  3n2  1 d  1 d  d  1
Bài 3:
n 3  2n
Cho n  Z , n  n. Chứng minh rằng phân số là phân số tối giản
n4  3n2  1
Lời giải

n  2n d
3
Gọi d  (n  3n  1, n  3n  1)   4
3 2 4 2
 n 4  3n 2  1  n(n 3  2n)  d  n 2  1 d
n  3n  1 d

2
 n3  2n  n(n2  1) d  n d 

  1 d  d  1  dpcm
ma : n  3n  1 d
4 2


Bài 4:
1 1 1 1 1 2 49 S
Cho biểu thức S    ...   ; P    ...  hãy tối giản phân số
2 3 49 50 49 58 1 P
Lời giải
1 2 48 50 50 50 1 1
Ta có: P  (  1)  (  1)  ...  (  1)  1  P    ...   50(  ...  )
49 58 2 49 48 50 49 50
S 1
 P  50S  
P 50
Bài 5:
n  85
Cho là một phân số chưa tối giản.
4n  7
Chứng minh rằng các phân số sau cũng chưa tối giản
a a  2b 2a
a) b) c)
ab a  2b 2a  b
Lời giải
2
a d a
a) Giả sử d là 1 ước  1 của a và b    ab d  chưa tối giản do cả tử và mẫu
b d ab
đều chia hết cho d

a d a  2b d a  2b
b)    chưa tối giản ( a  2b  0 )
b d a  2b d a  2b
Bài 6:
101  100  ...  2  1
Tối giản các phân số sau: A 
101  100  99  98  ...  3  2  1
Lời giải
Ta có: TS  (1  101)101: 2  51.101; MS  (101 100)  (99  98)  ...  (3  2)  (1  0)  51  A  101
Bài 7:
a 3  2a 2  1
Cho biểu thức: A 
a 3  2a 2  2a  1
a) Rút gọn A
b) Chứng minh rằng nếu a là số nguyên thì giá trị của biểu thức tìm được của câu a là một
phân số tối giản
Lời giải
a) TS  a3  2a 2  1  a3  a 2  a 2  1  (a  1)(a 2  a  1); MS  a3  a 2  a 2  a  a  1  (a  1)(a 2  a  1)
a2  a 1
 A 2 (a  1)
a  a 1
b) Đặt d  (a 2  a  1, a 2  a  1)  2 d
Ta có a  Z  a 2  a  a(a  1) là số chẵn  a 2  a  1 là số lẻ  d là số lẻ  d  1
BÀI TẬP TƢƠNG TỰ
Bài 8:
8a  3b
Cho a, b là hai số nguyên tố cùng nhau. Chứng minh rằng là phân số tối giản
5a  2b
Lời giải
Gọi d là ước chung lớn nhất của 8a + 3b và 5a + 2b
3
8a  3b d 5 8a  3b  d

Ta có:    8  5a  2b   5 8a  3b  d
5a  2b d 
8  5a  2b  d
 40a  16b  40a  15b d  b d (1)

8a  3b d 2 8a  3b  d

Ta lại có:    2 8a  3b   3  5a  2b  d
5a  2b d 3  5a  2b  d

 16a  6b  15a  6b d  a d (2)
Từ (1) và (2)  d ƯC(a,b).

8a  3b
Mà a, b là hai số nguyên tố cùng nhau, nên (a, b) =  d  1  là phân số tối giản.
5a  2b
Bài 9:
12n  1
Chứng minh : (n  Z) tối giản
30n  2
Lời giải
Gọi d là ước chung của 12n + 1và 30n + 2
=> 5(12n + 1) - 2(30n+2) = 1 chia hết cho d
=> d = 1 nên 12n + 1 và 30n + 2 nguyên tố cùng nhau
12n  1
Do đó là phân số tối giản
30n  2
Bài 10:
21n  4
Chứng tỏ rằng là phân số tối giản
14n  3
Lời giải
Gọi d = ƯC (21n + 4, 14n +3) => 2(21n + 4) - 3(14n + 3) = 1 d => d = 1
21  4
Vậy ( 21n + 4, 14n + 3) = 1 nên là phân số tối giản.
14  3
Bài 11:
Chứng minh các phân số sau tối giản:
n 1 2n  3 5n  3 n 3  2n
a) b) c) d)
2n  3 3n  5 3n  2 n4  3n2  1
Lời giải
4
n  1 d
a) Gọi d  UCLN  n  1; 2n  3    2  n  1   2n  3 d   1 d  d   1
 2n  3 d
 2n  3 d
b) Gọi d  UCLN  2n  3;3n  5     3  2n  3  2  3n  5  d  1 d  d  1
3n  5 d
5n  3 d
c) Gọi d  UCLN  5n  3;3n  2     5  3n  2   3  5n  3 d  1 d  d  1
3n  2 d
n 2  1 d
d) Gọi d  UCLN  n3  2n; n4  3n 2  1  n  n3  2n    n 4  3n 2  1 d  
n  2n d

3
n d n2 d
   
 n3  2n  n n 2  1 d   2   2  1 d  d  1
n  1 d n  1 d
Bài 12:
16n  5 14n  3 2n  1 2n  3
a) b) c) d)
6n  2 21n  4 2n(n  1) 4n  8
Lời giải
a) Gọi d  UCLN 16n  5;6n  2  8  6n  2  316n  5 d  1 d  d  1
14n  3 d
b) Gọi d  UCLN 14n  3; 21n  4    314n  3  2  21n  4 d 1 d  d   1
21n  4 d
n  2n  1 d 
 2n  n d n d
c) Gọi d  UCLN  2n  1; 2n2  2n   
2
   
 2 n  2n d
  2 n  2n d
  2n  1 d
2 2
  2n  1  2n d  1 d  d  1
 2n  3 d
d) Gọi d  UCLN  2n  3; 4n  8      4n  8   2  2n  3 d  2 d  d  1, d  2
 4n  8 d
Vì 2n  3 d mà 2n + 3 là số lẻ nên d lẻ, vậy d  2 (loại )

Bài 13:
3n  2 n 12n  1
a) b) c)
5n  3 n 1 30n  2
Lời giải
5
5n  3 d
a) Gọi d  UCLN  5n  3;3n  2     5  3n  2   3  5n  3 d  1 d  d  1
3n  2 d
n  1 d
b) Gọi d  UCLN  n; n  1     n  1  n d  1 d  d  1
n d
12n  1 d
c) Gọi d  UCLN 12n  1;30n  2    5 12n  1  2  30n  2 d  1 d  d   1,
30n  2 d
Bài 14:
3a  5b  2
Chứng minh rằng nếu (a – 1, b+1) thì A  là phân số tối giản
5a  8b  3
Lời giải
Gọi d = ƯCLN (3a + 5b + 2, 5a + 8b + 3) => 5(3a + 5b + 2) – 3(5a + 8b + 3) d => b + 1 d
Và 8(3a + 5b + 2) – 5(5a + 8b + 3) d => a – 1 d => d  UC ( a – 1, b + 1)
Mà ƯCLN( a – 1, b + 1) = 1 => d = 1; d = - 1 => đpcm
Bài 15:
7n 2  1 n n
Chứng minh rằng: Nếu phân số là số tự nhiên với n  N thì các phân số và là các
6 2 3
phân số tối giản ?
Lời giải
7n 2  1
Vì phân số là số tự nhiên với mọi n nên 7n2  1 6 => n lẻ và n không chia hết cho 3
6
n n
Vậy ; là các phân số tối giản
2 3
6
DẠNG 2: TÌM ĐIỀU KIỆN CỦA BIẾN ĐỂ PHÂN SỐ LÀ PHÂN SỐ TỐI GIẢN
a
a. Phân số có dạng A  với a, b, c là các số nguyên đã biết
b.n  c
- Bước 1: Tìm U  a   1, a là p
- Bước 2: Để phân số A là tối giản thì a và bn  c phải có ƯCLN bằng 1
 bn  c  pk  k  N   n khác các giá trị tương ứng với số k  N
e.n  d
b. Phân số có dạng A  với b, c, d , e là các số nguyên đã biết
b.n  c
e.n  d a
- Bước 1: Tách f (với a, f là các số nguyên)
b.n  c b.n  c
a
- Bước 2: Phân số A tối giản khi tối giản (dạng a )
b.n  c
1
- Chú ý: Nếu 0  e  b hoặc 0  e  b hoặc 0  e  b thì phân số A tối giản khi phân số tối
A
giản, rồi mới thực hiện tách.
Bài 1:
n 1
Cho phân số A  ( n  z; n  3 ). Tìm n để A là phân số tối giản.
n3
Lời giải
n 1 4
Ta có A =  1
n3 n3
=> A là phân số tối giản thì ƯCLN (n – 3, 4) = 1 (*)
Nhận thấy 4 là số chẵn nên để thỏa mãn (*) thì n – 3 phải là số lẻ
=> n phải là số chẵn
Bài 2:
8n  193
Cho A  . Tìm số tự nhiên n để A là phân số tối giản
4n  3
Lời giải
8n  193 2(4n  3)  187 187
a) Ta có: A    2
4n  3 4n  3 4n  3
=> A là phân số tối giản khi 187 và 4n + 3 có ƯCLN bằng 1
7
Nhận thấy 187 có hai ước khác 1 là 11 và 17
=> 4n + 3 ≠ 11k (k ∈ N) hoặc 4n + 3 ≠ 17m (m ∈ N)
=> 4n + 3 – 11 ≠ 11k (k ∈ N) hoặc 4n + 3 – 51 ≠ 17m (m ∈ N)
=> 4n - 8 ≠ 11k (k ∈ N) hoặc 4n - 48 ≠ 17m (m ∈ N)
=> 4(n – 2) ≠ 11k (k ∈ N) hoặc 4(n – 12) ≠ 17m (m ∈ N)
=> n – 2 ≠ 11k (k ∈ N) hoặc n – 12 ≠ 17m (m ∈ N)
=> n ≠ 11k + 2 (k ∈ N) hoặc n ≠ 17m + 12 (m ∈ N)
Bài 3:
n8
Tìm các giá trị của số tự nhiên n để phân số sau tối giản: , n N, n > 3
2n  5
Lời giải
n8 1 2n  5 2(n  8)  21 21
A là phân số tối giản khi    2 cũng là phân số tối giản
2n  5 A n 8 n 8 n 8
khi 21 và n + 8 phải có ƯCLN bằng 1
Nhận thấy 21 có hai ước tự nhiên khác 1 là 3 và 7.
=> n + 8 ≠ 3k (k ∈ N) Hoặc n + 8 ≠ 7m (m ∈ N)
=> n ≠ 3k – 8 (k ∈ N) Hoặc n ≠ 7m – 8 (m ∈ N)
Bài 4:
Tìm số tự nhiên n nhỏ nhất để các phân số sau đều tối giản.
7 8 9 100
; ; ;...;
n  9 n  10 n  11 n  102
Lời giải
a
Các phân số đã cho đều có dạng: , vì các phân số này đều tối giản nên n + 2 và a
a  (n  2)
phải là hai số nguyên tố cùng nhau

Như vậy n + 2 phải nguyên tố cùng nhau với lần lượt các số 7; 8; 9; ...; 100 và n + 2 phải là
số nhỏ nhất
=> n + 2 là số nguyên tố nhỏ nhất lớn hơn 100
=> n + 2 = 101  n = 99
8
Bài 5:
n  13
Tìm tất cả các só nguyên dương n để phân số là phân số tối giản
n2
Lời giải
n  13 5 n  13 15
Ta có:  1 . Để là phân số tối giản thì là phân số tối giản, tức là 15 và
n2 n2 n2 n2
n – 2 là hai số nguyên tố cùng nhau. Ta có:
n  3 p  2
U (15)  1;3;5  (15, n  2)  1  n  2 / 3; n  2 / 5   là điều kiện cần tìm
n  5q  2
Bài 6:
7 8 31
Tìm số tự nhiên n nhỏ nhất để phân số ; ;....; là các phân số tối giản
n  9 n  10 n  33
Lời giải
7 7 31 31
Ta có:  ;......; 
n  9 7  (n  2) n  33 31  (n  2)
Để 7 và n + 9 nguyên tố cùng nhau thì 7 và n + 2 phải nguyên tố cùng nhau

Tương tự để các phân số đã cho là phân số tối giản thì n + 2 nguyên tố cùng với 7, 8, …, 31
Mà n là số tự nhiên nhỏ nhất nên n + 2 là số nguyên tố nhỏ nhất có thể được mà nguyên tố
với 7, 8,…., 31 đó là 37  n  2  37  n  35
Vậy n = 35.
Bài 7:
n  85
Tìm số tự nhiên n để phân số
4n  7
a) Là số tự nhiên b) Là phân số tối giản
Lời giải
Ta có: 4n  7  0n  N
8n  85 2(4n  7)  71 71 71
a)   2   N  4n  7 U (71)  1;71  n  16
4n  7 4n  7 4n  7 4n  7
b) Gọi d  (4n  7,8n  85)  (71, 4n  7)  d 1;71
Do 71 là số nguyên tố  d  1 khi 4n  7 / 71
9
Giả sử 4n  7 71, đặt 4n  7  71k (k  N )  4n  71k  7  72k  k  8  1  (72k  8)  (k  1)  k  1 4
Đặt k  1  4m(m  N )  k  4m  1  4n  71k  7  71(4m  1)  7  71.4m  64  n  71m  16
Vậy 4n  7 71  n  71m  16  4 m  7 / 7  n  71m  16
Vậy phân số tối giản khi n  71m  16(m  N )
Bài 8:
6 7 33
Tìm số tự nhiên nhỏ nhất sao cho các phân số sau tối giản ; ;.....;
n8 n9 n  35
Lời giải
a
Ta nhận thấy các phân số đều có dạng:
(n  2)  a
Để các phân số trên tối giản

6 7 33
; ;.....;  ( a,( n  2)  a)  1a  6,....33  ( n  2, a) 1a  6,....33 
n 8 n 9 n  35
Vì n nhỏ nhất nên n + 2 là số nguyên tố nhỏ nhất và lớn hơn 33  n  2  37  n  35
Bài 9:
Tìm n  Z sao cho các phân số sau là phân số tối giản
n  17 11 n  17
a)  b)
n  21 13 n  21
Lời giải
n  17 11
a) Ta có:   điều kiện để phân số có nghĩa là:
n  21 13
n  21  13(n  17)  11(n  21)  n  5(tm)
b) Điều kiện: n  21

n  17 d
Gọi d  (n  17, n  21)    4 d  d  1; 2; 4
n  21 d
n  17 d  n  17 22
- TH1: Nếu d  2     n lẻ
n  21 d n  21 2
n  17 d  n  17 4
- TH12: Nếu d  4     n  1 4  n  4k  3(k  N ) : lẻ
n  21 d  n  21 4
 nếu n chẵn thì d  2; d  4  d  1
10
Vậy với n chẵn thì phân số tối giản
Bài 10:
Tìm n  N để các phân số tối giản:
n7 n  13 2n  3 3n  2
a) A  b) B  c) C  d) A 
n2 n2 4n  1 7n  1
Lời giải
n29 9
a, A   1
n2 n2
9
Để A tối giản thì tối giản hay n  2  3k  n  3k  2(k  N )
n2
n  2  15 15
b, A   1
n2 n2
15
Để A tối giản thì tối giản hay n  2  3k  n  3k  2(k  N ) và n  2  5h  n  5h  2(h  N )
n2
c, Gọi d = ƯCLN( 2n+3, 4n+1) => 2( 2n+3) - (4n +1) d=> 5 d,
Để C tối giản thì d # 5 hay 2n+3 # 5k => 2n+8 # 5k=>n # 5k – 4 (k  N)
d, Gọi d = ƯCLN (3n+2, 7n+1) => 7(3n + 2) - 3(7n + 1) d => 11 d,
Để A tối giản thì d # 11 hay 3n+2 # 11k => n # 11k + 3 (k  N)
Bài 11:
Tìm n  N để các phân số tối giản:
2n  7 8n  193 18n  3 21n  3
a) A  b) C  c) A  d) A 
5n  2 4n  3 21n  7 6n  4
Lời giải
a) Gọi d  UCLN  3n  2; 2n  7   5  2n  7  2  5n  2 d  31 d
Để A tối giản thì d  31  2n  7  31  2n  7  31  31  2  n  19   31  n # 31k – 19 (k  N)
b) Gọi d  UCLN 8n  193; 4n  3   8n  193  2  4n  3 d  187 d

Mà 187  11.17 , nên để C tối giản thì: d  11, d  17
- TH1: d  11  4n  3  11  4n  3  11  11  4n  8  11  n  2  11k  n  11k  2  k  N 
- TH2: d  17  4n  3  17  4n  3  17  17  4  n  5   17  n  17 h  5  h  N * 
11
c) Gọi d  UCLN 18n  3; 21n  7   7 18n  3  6  21n  7 d  21 d
Mà 21  3.7 , nên để A tối giản thì d  3, 7
Thấy hiển nhiên d  3,  21n  7  3
Với d  7  18n  3  7  18n  3  3 6n  1  7  6n  1  7  7  n  7k  1
d, Gọi d  UCLN  21n  3;6n  4  2  21n  3  7  6n  4 d  22 d
Mà 22 = 2.11, Nên để A tối giản thì: d  2, d  11

- TH1: d  2  21n  3  2k  n là số chẵn
- TH2: d  11  6n  4  11  6n  4  22  11  n  3  11  n  11k  3
Bài 12:
21n  3
Tìm n để A  rút gọn được
6n  4
Lời giải
Giả sử tử và mẫu cùng chia hết cho số nguyên tố d => 22 d => d=2 hoặc d=11
- TH1: d =1=> 6n + 4 2 với mọi n và 21n + 3 2 khi n lẻ
- TH2: d =11=> 21n +3 11 => n – 3 11=> n = 11k +3 => Với n= 11k + 3 => 6n + 4 11
Bài 13:
1 2 3 2001 2002
Tìm số tự nhiên n nhỏ nhất để các phân số sau tối giản: ; ; ;...; ;
n3 n4 n5 n  2003 n  2004
Lời giải
a
Các phân số đã cho có dạng: với a=1; 2; 3; ...; 2001; 2002
n2a
a
Để tối giản thì ƯCLN(n + 2 + a, a) =1 => ƯCLN(n + 2, a) = 1=> n + 2 và a là
n2a
nguyên tố cùng nhau
Với mỗi số 1,2,3,..., 2002 và n + 2 nhỏ nhất thì n + 2 = 2003( Vì 2003 là số nguyên tố)
12
DẠNG 3: TÌM SỐ TỰ NHIÊN n ĐỂ PHÂN SỐ RÚT GỌN ĐƢỢC
- Chú ý: Một phân số rút gọn được khi ƯC(Tử số ; mẫu số) ≠ 1
a
a. Phân số có dạng A = với a, b, c là các số nguyên đã biết
b.n  c
- Bước 1: Tìm Ư(a) ≠ {1, a} là p
- Bước 2: Để phân số A rút gọn được thì => b.n + c = p.k (k ∈ N)
=> Tập hợp các số n theo các giá trị tương ứng với số k ∈ N
e.n  d
b. Phân số có dạng A = với e, b, c, d là các số nguyên đã biết
b.n  c
e.n  d a
- Tách f (với a, f là các số nguyên)
b.n  c b.n  c
a
- Phân số A rút gọn được khi rút gọn được (Bài toán LOẠI 1)
b.n  c
Bài 1:
8n  193
Cho A  . Với giá trị nào của n trong khoảng từ 150 đến 170 thì phân số A rút gọn
4n  3
được.
Lời giải
8n  193 2(4n  3)  187 187
Ta có: A    2
4n  3 4n  3 4n  3
=> A là phân số tối giản khi 187 và 4n + 3 có ƯCLN bằng 1
Nhận thấy 187 có hai ước khác 1 là 11 và 17
Phân số A rút gọn được khi 187 và 4n + 3 có ƯỚC CHUNG khác 1
=> 4n + 3 = 11k (k ∈ N) hoặc 4n + 3 ≠ 17m (m ∈ N)
=> 4n + 3 – 11 = 11k’ (k’ ∈ N) hoặc 4n + 3 – 51 ≠ 17m’ (m’ ∈ N)
=> 4(n – 2) = 11k’ (k’ ∈ N) hoặc 4(n – 12) = 17m’ (m’ ∈ N)
=> n = 11k’’ + 2 (k’’ ∈ N) hoặc n = 17m’’ + 12 (m’’ ∈ N)
Mà 150 < n < 170 => Tìm được k’’ = 14 và m’’ = 9
=> n = 156 hoặc n = 165
13
Bài 2:
18n  3
Tìm tất cả các số tự nhiên n để phân số có thể rút gọn được.
21n  7
Lời giải
Giả sử 18n + 3 và 21n + 7 cùng chia hết cho số nguyên tố d
=> 18 n + 3 d, 21n + 7 d => 6( 21n + 7) – 7(18n + 3) d
 21 d  d U (21)  3;7
Mà 21n + 7 Không chia hết cho 3  d  3

Ta lại có 21n + 7 7 => 18n + 3 7 => 18n + 3 – 21 7
=> 18(n - 1) 7 mà (18; 7) = 1 => n – 1 7 = > n = 7k + 1(k  N)
18n  3
Vậy để phân số có thể rút gọn được thì n = 7k + 1(k  N)
21n  7
Bài 3:
2n  1
Tìm số nguyên n để phân số rút gọn được.
3n  2
Lời giải
Gọi d là ước chung của 2n - 1 và 3n + 2. Ta có: 3( 2n-1 ) - 2( 3n+2 ) d nên -7 d
2n  1
Để phân số rút gọn được, ta phải có 2n - 1 7
3n  2
 2n-1+7 7  2(n+3) 7  n+3 7
2n  1
Vậy với n = 7k - 3 ( k  Z ) thì phân số rút gọn được
3n  2
14
DẠNG 4: TÌM N ĐỂ PHÂN SỐ CÓ GTLN HOẶC GTNN
Bài 1:
Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN:
6n  4 6n  1 x  13 2x  4
a) A  b) B  c) A  d) B 
2n  3 3n  2 x3 x 1
Lời giải
13 13
a) Do n  Z nên 2n + 3  Z , Để A  3  nhỏ nhất thì số dương lớn nhất
2n  3 2n  3
khi 2n + 3 là số nguyên dương nhỏ nhất => 2n + 3 = 1 => n = -1
5 5
b) Do n  Z nên 3n + 2  Z , để B  2  nhỏ nhất thì là số dương lớn nhất
3n  2 3n  2
1
hay 3n + 2 là số nguyên dương bé nhất => 3n + 2 = 1  n  ( loại ) nên 3m + 2 = 2
3
=> n = 0
16 16
c) Do x  Z nên x + 3  Z , để A  1  nhỏ nhất thì là số dương lớn nhất
x3 x3
hay x + 3 là số nguyên dương nhỏ nhất hay x + 3 = 1 => x = - 2
2 2
d, Do x  Z nên x+1  Z để B  2  nhỏ nhất thì là số âm nhỏ nhất
x 1 x 1
hay x + 1 là số nguyên âm lớn nhất hay x + 1 = - 1 => x = - 2
Bài 2:
10 x  25 3x  7 20a  13 3
a) E  b) A  c) B  d) D 
2x  4 x 1 4a  3 2x  5
Lời giải
5 5
a, Do x  Z nên 2x + 4  Z Để E  5  nhỏ nhất thì là số âm nhỏ nhất
2x  4 2x  4
5
hay 2x + 4 là số nguyên âm lớn nhất hay 2x + 4 = -1  x  (loại) khi đó 2x + 4 = - 2
2
=> x = - 3
10 10
b) Do x  Z nên x - 1  Z Để A  3  nhỏ nhất thì là số âm nhỏ nhất
x 1 x 1
15
hay x - 1 là số nguyên âm lớn nhất hay x - 1 = -1 => x = 0
2 2
c) Do a  Z nên 4a+3  Z Để B  5  nhỏ nhất thì là số dương lớn nhất
4a  3 4a  3
hay 4a+3 là số nguyên dương nhỏ nhất hay 4a+3 =1=> a =-1/2(loại)
hay 4a+3 =2 => a = -1/4(loại) hay 4a+3=3=> a=0
3
d) Do x  Z nên 2x-5  Z , Đề D  nhỏ nhất thì 2x – 5 là số nguyên dương bé nhất
2x  5
hay 2x – 5 =1=> x =3
Bài 3:
4n  1 2n  3 8 x 3
a) A  b) B  c) C  d) E 
2n  3 n2 x 3 2n  5
Lời giải
5 5
a, Do n  Z nên 2n+3  Z , Để A = 2  nhỏ nhất thì là số dương lớn nhất
2n  3 2n  3
=> 2n+3 là số nguyên dương nhỏ nhất => 2n+3=1=> n= - 1
7 7
b, Do n  Z nên n+2  Z , Để B  2  nhỏ nhất thì là số dương lớn nhất
n2 n2
=> n+2 là số nguyên dương nhỏ nhất=> n+2 =1=> n= - 1
5 5
c, Do x  Z nên x-3  Z , Để C  1  nhỏ nhất thì là số âm nhỏ nhất
x 5 x5
=> x – 5 là số nguyên âm lớn nhất => x – 5 = - 1 => x= 4
3 3
d, Do n  Z nên 2n-5  Z , Để E  nhỏ nhất thì là số dương lớn nhất
2n  5 2n  5
=> 2n-5 là số nguyên dương nhỏ nhất => 2n-5 =1=>n=3
Bài 4:
x
Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN: A 
5x  2
Lời giải
Do x  Z nên 5x-2  Z , Để A  
1 5x  1  2  2
  1   nhỏ nhất thì là số âm nhỏ nhất
5  5x  2  5  5x  2  5x  2
16
1
=> 5x - 2 là số nguyên âm lớn nhất => 5x - 2= -1  x  (loại) khi đó 5x - 2= - 2 => x = 0
5
Bài 5:
Tìm n  Z để các phân số sau có GTLN
n 1 14  n 7x 1
a, C  b, D  c, E  d, C 
n2 4n x 5 4 x
Lời giải
3 3
a, Do n  Z nên n-2  Z , Để C  1  lớn nhất thì là số dương lớn nhất
n2 n2
khi đó n – 2 là số nguyên dương nhỏ nhất => n - 2 = 1=> n = 3
10 10
b, Do n  Z nên 4 – n  Z , Để D  1  lớn nhất thì là số dương lớn nhất
4n 4n
hay 4 – n là số nguyên dương nhỏ nhất => 4 – n = 1 => n = 3
2 2
c, Do x  Z nên x-5  Z , Để E  1  lớn nhất thì là số dương lớn nhất
x 5 x5
hay x – 5 là số nguyên dương nhỏ nhất => x – 5 = 1=> x = 6
1 1
d, Do x  Z nên 4+x  Z , Để C  lớn nhất thì là số dương lớn nhất
4 x 4 x
hay 4+x là số nguyên dương nhỏ nhất => 4 + x = 1 => x = 3
Bài 6:
Tìm n  Z để các phân số sau có GTLN
5x  19 3 3n  1
a, D  b, D  c, C 
x 9 2x  5 2n  3
Lời giải
26 26
a, Do x  Z nên x-9  Z , Để D  5  lớn nhất thì là số dương lớn nhất
x 9 x9
hay x – 9 là số nguyên dương nhỏ nhất => x – 9 =1=> x = 10
3 3
b, Do x  Z nên 2x-5  Z ,Để D  lớn nhất thì là số ấm nhỏ nhất
2x  5 2x  5
hay 2x -5 là số nguyên âm lớn nhất => 2 x – 5= - 1=> x = 2
1 6n  2  1 
c, Do n  Z nên -2n + 3  Z , Để C  
7 
   3   lớn nhất
2  2n  3  2 2n  3 
17
7
hay là số dương lớn nhất, hay -2n + 3 là số nguyên dương bé nhất => -2n+3 =1 => n
2n  3
=1
Bài 7:
Tìm các số tự nhiên a, b nhỏ nhất sao cho a 7  b8 (1)
Lời giải
7
Từ a  b => b    vì b  N nên a b => a=b.k (k  N)

7 8 a
b
a
Và vì a > b =>  1  k  2 , thay a = b.k vào (1) ta được b7 .k 7  b8  k 7  b
b
Mà k  2 => k 7  27  b  27 mà b nhỏ nhất nên b  27 , khi đó k = 2 => a  27.2  28
Bài 8:
n
Cho số tự nhiên n có hai chữ số, chữ số hàng chục là x, hàng đơn vị là y, Gọi M 
x y
a, Tìm n để M=2 b, Tìm n để M nhỏ nhất

Lời giải
10 x  y
a, Ta có:  2  y  8x , Mà x,y là các chữ số nên x=1 và y=8
x y
x  y  9x 9x 9 y
b, M   1  1 để M nhỏ nhất thì 1  lớn nhất hay y lớn nhất và x nhỏ
x y x y 1
y x
x
nhât
18
DẠNG 4: MỘT SỐ BÀI TOÁN LỜI VĂN
Bài 1:
1
Tại một buổi học ở lớp 6A số học sinh vắng mặt bằng số học sinh có mặt. Người ta nhận
7
1
thấy rằng nếu lớp có thêm 1 học sinh nghỉ học nữa thì số học sinh vắng mặt bằng số học
6
sinh có mặt. Tính số học sinh của lớp 6A
Lời giải
1
Lúc đầu số học sinh vắng mặt bằng số học sinh cả lớp. Nếu có thêm 1 học sinh nữa vắng
8
1
mặt thì số học sinh vắng mặt bằng số học sinh cả lớp.
7
1 1 1
Như vậy 1 học sinh bằng   (học sinh cả lớp) .
7 8 56
1
Vậy số học sinh cả lớp là 1 : = 56 ( học sinh)
56
Bài 2:
3
Một lớp học có chưa đến 50 học sinh, cuối năm học có 30% số học sinh xếp loại giỏi, số
8
học sinh xếp loại khá còn lại là học sinh xếp loại trung bình. Tính số học sinh xếp loại trung
bình của lớp.
Lời giải
3
Đổi 30% =
10
Số hs của lớp phải là bội chung của 8 và 10 Và số học sinh của lớp nhỏ hơn 50
Nên số học sinh của lớp đó là 40
3 3 13
Số hs trung bình chiếm là 1- - =
10 8 40
Vậy số hs xếp loại trung bình là 13
Bài 3:
19
1
Một cửa hàng bán một tấm vải trong bốn ngày. Ngày thứ nhất bán tấm vải và 5m, ngày thứ
6
hai bán 20% số vải còn lại và 10m. Ngày thứ ba bán 25% số vải còn lại và 9m, ngày thứ tư
1
bán số vải còn lại. Cuối cùng còn 13m. Tính chiều dài của tấm vải.
3
Lời giải
2 39
Số mét vải còn lại sau ngày thứ ba là: 13:  ( mét )
3 2
39 3
Số mét vải còn lại sau ngày thứ hai là: (  9) :  38 ( mét )
2 4
4
Số mét vải còn lại sau ngày thứ nhất là: (38  10) :  60 ( mét )
5
5
Chiều dài tấm vải là : (60  5) :  78 ( mét )
6
Bài 4:
Có hai vòi nước cùng chảy vào bể không chứa nước, nếu cả 2 vòi cùng chảy thì sau 48 phút
sẽ đầy bể, nếu chỉ mở một mình vòi thứ nhất chảy thì sau 2 giờ sẽ đầy bể. Trong một giờ vòi
thứ nhất chảy ít hơn vòi thứ hai 50 lít nước. Tính thể tích khi bể chứa đầy nước?
Lời giải
1
Trong 1 phút: Hai vòi chảy được: bể
48
1
Vòi thứ nhất chảy được: bể
120
1 1 1
Vòi thứ hai chảy được:   bể
48 120 80
1 1 1
Vòi thứ hai chảy hơn vòi thứ nhất:   bể
80 120 240
1
Thể tích bể: 50: = 12000 lít
240
Bài 5:
20
3
Ở lớp 6A, số học sinh giỏi học kỳ I bằng số còn lại. Cuối năm có thêm 4 học sinh đạt loại
7
2
giỏi nên số học sinh giỏi bằng số còn lại. Tính số học sinh của lớp 6A.
3
Lời giải
3
Số học sinh giỏi kỳ I bằng số học sinh cả lớp
10
2
Số học sinh giỏi cuối bằng số học sinh cả lớp
5
2 3
4 học sinh là - số học sinh cả lớp
5 10
1 1
số học sinh cả lớp là 4 nên số học sinh cả lớp là 4 : = 40
10 10
BÀI 2: SO SÁNH PHÂN SỐ VÀ CÁC PHƢƠNG PHÁP
21
A. Các phƣơng pháp
1. So sánh hai phân số cùng mẫu và khác tử số
a c a c
Với ; ; a  c   (so sánh tử )
b b b b
4 7 3 1
Ví dụ:  ; 
15 15 2 2
2. So sánh hai phân số cùng tử số và khác mẫu số
m m m m
Với ; ;a  b   (ta đi so sánh mẫu)
a b a b
15 15 1 1
Ví dụ 1:  ; 
29 31 3 2
 Chú ý: Muốn so sánh hai phân số âm ta đi so sánh hai phân số dương sau đó dổi chiều của
dấu , , 
2 5
Ví dụ 2: So sánh và ?
5 7
Hướng dẫn
2 10 5 10 10 10 2 5
Ta có  &  ; Vì   
5 25 7 24 25 24 5 7
3 6
Ví dụ 3: So sánh và ?
4 7
Hướng dẫn
3 3 6 6 6 6 6 3 6
Ta có   &  vì   
4 4 8 7 7 8 7 4 7
Chú ý: Khi quy đồng tử các phân số thì phải viết các tử dương.
3. Quy tắc nhân chéo
Với a, b, c, d  0 ta có:
a c a c
+) Nếu ad  bc thì  +) Nếu ad  bc thì 
b d b d
a c
+) Nếu ad  bc thì 
b d
Bài 1: So sánh
22
16 6 15 13
a) ; b) ;
25 19 19 17
Lời giải
16 6
a) Ta có: 16.19  304;25.6  150  16.19  25.6  
25 19
15 13 15 13
b) Ta có: 15.17  225;19.13  247    
19 17 19 17
4. Dùng phân số trung gian
a e e c a c
Nếu  ;   
b f f d b d
Bài 2: So sánh
17 18 9 11
a) ; b) ;
36 31 16 24
Lời giải
17 17 18
a) Ta có:  
36 31 31
9 8 1 11 12 1 9 11
b)   ;    
16 16 2 24 24 2 16 24
Bài 3:
26 56
So sánh hai phân số sau và
42 78
Lời giải
Cách 1: Không so sánh được
26 13 7 1 
  
42 21 21 3 
Ta có:   không so sánh được
56 28 13 1 
  
78 39 39 3 
Cách 2: So sánh được

2 14 13 
 
3 21 21  13 14 2 26 13 28 26 56
Ta có:        
2 26 28  21 21 3 39 21 39 42 78
 
3 39 39 
5. So sánh phần bù với 1 ( bù với đơn vị )
23
a c a c
So sánh và ta đi so sánh 1  và 1 
b d b d
Bài 4: So sánh các phân số sau

35 72 127 41
a) và b) và
38 75 130 44
Lời giải
35 3 72 3 3 3 35 72
a) Ta có:   1;   1;   
38 38 75 75 38 75 38 75
127 3 41 3 3 3 127 41 127 41
b) Ta có:   1;   1;     
130 130 44 44 130 44 130 44 130 44
6. So sánh phần dư ( phấn hơn ) với đơn vị ( thường là 1)
a c a c
So sánh và ta đi so sánh  1 và  1
b d b d
a c b d
7. Với a, b, c, d ta so sánh và đi so sánh và
b d a c
8. Dùng phân số xấp xỉ làm phân số trung gian
Bài 5:
12 19
So sánh và ?
47 77
Hƣớng dẫn
1
Ta thấy cả hai phân số đã cho đều xấp xỉ với phân số trung gian là .
4
12 12 1 19 19 1 12 19
Ta có :   và    
47 48 4 77 76 4 47 77
9. Dùng tính chất quan trọng sau
Với mọi m  0 ta có:
a a am a am
- 0  1  ; 
b b b  m b b  m
a a am
- * 1  .
b b bm
a a am a am
- 1  ; 
b b bm b bm
24
a c ac
-*   .
b d bd
Bài 6:
1011  1 1010  1
So sánh A  và B  ?
1012  1 1011  1
Hƣớng dẫn
1011  1 1011  1 (1011  1)  11 1011  10 1010  1
Ta có : A   1 (vì tử < mẫu)  A     B
1012  1 1012  1 (1012  1)  11 1012  10 1011  1
Vậy A < B .
Bài 7:
2004 2005 2004  2005
So sánh M   và N  ?
2005 2006 2005  2006
Hướng dẫn
2004 2004 
 
Ta có : 2005 2005  2006  => Cộng theo vế ta có kết quả M > N.
2005 2005 

2006 2005  2006 
Bài 8:
37 3737
So sánh và ?
39 3939
Hướng dẫn
37 3700 3700  37 3737 a c ac
   (áp dụng   )
39 3900 3900  39 3939 b d bd
25
10. Đổi phân số lớn hơn đơn vị ra hỗn số để so sánh:
+ Hỗn số nào có phần nguyên lớn hơn thì hỗn số đó lớn hơn.
+ Nếu phần nguyên bằng nhau thì xét so sánh các phân số kèm theo
Bài 1:
134 55 77 116
Sắp xếp các phân số ; ; ; theo thứ tự tăng dần.
43 21 19 37
Hướng dẫn
5 13 1 5
Đổi ra hỗn số : 3 ;2 ;4 ;3
43 21 19 37
13 5 5 1 55 134 116 77
Ta thấy: 2 3 3 4 nên    .
21 43 37 19 21 43 37 19
Bài 2:
3535.232323 3535 2323
So sánh các phân số : A  ;B  ;C  ?
353535.2323 3534 2322
Hướng dẫn
Rút gọn A=1 , đổi B;C ra hỗn số  A<B<C.
Bài 3:
5 11.13  22.26  1382  690
So sánh M  &N  ?
22.26  44.54 1372  548
Hướng dẫn
5 1 138 1
Rút gọn M   1  & N   1  M  N.
4 4 137 137
(Chú ý: 690 = 138.5 và 548 = 137.4 )
B. Bài tập vận dụng
Bài 1:
Hãy so sánh các phân số sau
11 132 39 59 1012  1 1022  1
a) và b) và c) và
12 131 19 29 1012 1022
Lời giải
11 132
a) Ta có: 1
12 131
26
39 1 59 1 1 1 39 59
b) Ta có:  2 ;  2 ;   
19 19 29 29 19 29 19 29
1012  1 1 1022  1 1
c) Ta có: 1  2
 2
;1  2

101 101 102 1022
1 1 1022  1 1012  1
Lại có:   
1012 1022 102 101
Bài 2:
103103 103103103 1 1 1 1 1 1
a) và b)     và
104104 104104104 5 9 10 42 43 2
Lời giải
103103 103.101 103 103103103 103.1001001 103
a) Ta có:   ;  
104104 104.1001 104 104104104 104.1001001 104
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 10 1
b)    ;     VT     
9 10 8 8 42 43 40 40 4 20 5 20 2
Bài 1:
a am
Hãy so sánh các phân số sau và (a, b, m  N * )
b bm
Lời giải
a am
- Nếu a  b   1
b bm
a a b a  m a  mb  m a b a b a b a am
- Nếu a  b, ta có: 1  ; 1      
b b bm bm bm b bm b bm
a ba am bmam ba ba ba a am
- Nếu a  b, ta có: 1   ;1       
b b bm bm bm b bm b bm
Bài 3:
20152015  1 20152014  1
Hãy so sánh các phân số sau A  và B 
20152016  1 20152015  1
Lời giải
Áp dụng bài 3, ta đặt
a 20152015  1 20152015  2015
A  a  20152015  1; b  20152016  1  a  b; A   (m  2014)
b 20152016  1 20152016  2015
27
2015(20152014  1)
 B
2015(20152015  1)
Bài 4:
2 2 2 2 3 3 3 3
Hãy so sánh A    ...   và B    ...  
50.53 53.56 107.110 2015 40.44 44.48 76.80 2015
Lời giải
2 2 1 1 2 2 1 1 2 1 1 2 2 2
Ta có:  (  ).....  (  ) A (  )  
50.53 3 50 53 107.110 3 107 110 3 50 110 2015 275 2015
3 3 1 1 3 3 1 1 3 1 1 3 3 3
Lại có:  (  );....;  (  )  B  (  )  
40.44 4 40 44 76.80 4 76 80 4 40 80 2015 320 2015
2 3 2 3
Có:  ;   A B
275 320 2015 2015
Bài 1:
29 28 29 12 19
a) và và b) và
40 41 41 47 77
279 973 69 81
c) và d) và
297 937 79 91
Lời giải
29 29 28 12 12 1 19 19
a)   b)    
40 41 41 47 48 4 76 77
279 973 69 10 81 10 69 81
c) 1 d) 1   ;1    
297 937 79 79 91 91 79 91
Bài 2:
7 15 15 7
Không quy đồng mẫu số hãy so sánh các phân số sau A  2015
 2016
và B  2015  2016
6 6 6 6
Lời giải
7 15 7 7 8 15 7 7 8 7
A 2015
 2016
 2015  2016  2016 ; B  2015  2016  2015  2016  2015  B  A
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
28
Bài 3:
1919.212121 191919 2223
So sánh các phân số sau: A  và B  và C 
191919.2121 191918 2322
Lời giải
1919.212121 19.101.21.10101 1 1
A   1; B  1  ;C  1 C  B  A
191919.2121 19.10101.21.101 191918 2322
Bài 4:
So sánh các phân số sau:
43 431 63 63631
a) A  ;B  b) A  ;B 
57 517 64 64641
Lời giải
a ac 431 431
a) Chú ý: Nếu 0  a  b,c  0    
b bc 570 571
63 63.101.10 63630 63631
b) A     B
64 64.101.10 64640 64641
Bài 5:
1711  1 1710  1
So sánh các phân số sau: A  ; B 
1712  1 1711  1
Lời giải
1711  1  18 1711  17 1710  1
Ta có: A    B
1712  1  18 1712  17 1711  1
Bài 6:
1 1 1 1
So sánh các phân số sau: A  (1  )(1  )...(1  ); B 
2 3 20 21
Lời giải
1 1 1 1 2 3 18 19 1 1
A  (1  )(1  )...(1  )  A  . . ... .  B
2 3 20 2 3 4 19 20 20 21
Bài 7:
1
2005 : 2
2006 2007
So sánh các phân số sau: A  ; B  1:
1 2006
2004 :  2003
2006
29
Lời giải
Ta có:
1
2005 : 2
2006 2005.2006  2 (2004  1).2006  2 2004.2006  2003  1 1
A     1
 2003 2004.2006  2003 2004.2006  2003 2004.2006  2003 2004.2006  2003
1
2004 :
2006
2007 2006
1:  1 A  B
2006 2007
Bài 1:
So sánh các phân số sau bằng cách hợp lý:
7 210 11 13 31 313
a) và b) và c) và e)
8 243 15 17 41 413
53 531 25 25251
và f) và
57 571 26 26261
Lời giải
a) Quy đồng tử
10 100 100
c) Xét phần bù , chú ý :  
41 410 413
53 530
d) Chú ý:  Xét phần bù đến đơn vị
57 570
1 1010 1010
e) Chú ý: phần bù đến đơn vị là:  
26 26260 26261
Bài 2:
1 1 1 1 1 1
So sánh tổng S= + + + + với
5 9 10 41 42 2
Lời giải
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
+ < + = và + < + =
9 10 8 8 4 41 42 40 40 20
1 1 1 1 1 1 1 1 4  5 1 1
Suy ra S = + + + + < + + = =
5 9 10 41 42 5 4 20 20 2
30
Bài 3:
Không thực hiện phép tính ở mẫu, hãy dùng tính chất của phân số để so sánh các phân số sau:
244.395  151 423134.846267  423133
a) A  và B 
244  395.243 423133.846267  423134
53.71  18 54.107  53 135.269 133
b) M  ;N  ;P  ?
71.52  53 53.107  54 134.269  135
Lời giải
a) Sử dụng tính chất a(b + c)= ab + ac
+ Viết 244.395=(243+1).395=243.395+395
+ Viết 423134.846267=(423133+1).846267=…
+ Kết quả A = B = 1
b) Làm như câu a ở trên , kết quả M = N = 1, P > 1
Bài 4:
33.103 3774
So sánh A  &B 
2 .5.10  7000
3 3
5217
Lời giải
33 3774 :111 34
7000 = 7.103 , rút gọn A  &B  
47 5217 :111 47
Bài 5:
45.103 44
So sánh cặp phân số sau: và
2 .5.10  9000
3 3
49
Lời giải
45.103 45.103 45
 
2 .5.10  9000 8.5.10  9.10
3 3 3 3
49
45 44 45.103 44
Vì 45 > 44 =>  hay 3 
49 49 2 .5.10  9000 49
3
Bài 6:
20062006  1 20062005  1
So sánh: A = và B =
20062007  1 20062006  1
Lời giải
31
a a an
Ta có nếu  1 thì  (n  N * )
b b bn
20062006  1 20062006  1  2005 20062006  2006 2006(20062005  1) 20062005  1
A     B
20062007  1 20062007  2005  1 20062007  2006 2006(20062006  1) 20062006  1
Vậy A < B
Bài 7:
4 3 5 6 5 6 4 5
So sánh A   5  2
 3  4 & B  4 5 2   3 ?
7 7 7 7 7 7 7 7
Lời giải
3 6 153 6 5 329
Chỉ tính 2
 4  ...  4 và 2  4  ...  4
7 7 7 7 7 7
Từ đó kết luận dễ dàng : A < B
Bài 8:
1919.171717 18
So sánh M  và N  ?
191919.1717 19
Lời giải
1919=19.101 và 191919 = 19.10101 ; Kết quả M > N
Mở rộng: 123123123 = 123.1001001 ;…..
Bài 9:
17 1717
So sánh và ?
19 1919
Lời giải
a c ac 17 1700
+ Cách 1: Sử dụng   . ; chú ý : 
b d bd 19 1900
+ Cách 2: Rút gọn phân số sau cho 101….
Bài 10:
10 10 11 9
Cho a,m,n  N* .Hãy so sánh : A  m
 n và B  m  n ?
a a a a
Lời giải
32
 10 9  1  10 9  1
A m  n  n &B  m  n  m
a a  a a a  a
1 1
Muốn so sánh A và B ,ta so sánh n
và m bằng cách xét các trường hợp sau:
a a
* Với a = 1 thì am = an  A=B
* Với a  0:
+ Nếu m = n thì am = an  A=B
1 1
+ Nếu m < n thì am < an  m
 n A < B
a a
1 1
+ Nếu m > n thì am > an  m
 n  A >B
a a
Bài 11:
31 32 33 60
So sánh P và Q, biết rằng: P  . . .... và Q  1.3.5.7....59 ?
2 2 2 2
Lời giải
31 32 33 60 31.32.33....60 (31.32.33.60).(1.2.3....30)
P . . ....  
2 2 2 2 230 230.(1.2.3....30)
(1.3.5....59).(2.4.6....60)
  1.3.5....59  Q
2.4.6....60
Vậy P = Q
Bài 12:
7.9  14.27  21.36 37
So sánh M  và N  ?
21.27  42.81  63.108 333
Lời giải
7.9  14.27  21.36 7.9.(1 2.3 3.4) 37 : 37 1
Rút gọn M   và N  
21.27  42.81 63.108 21.27.(1 2.3 3.4) 333: 37 9
Vậy M = N
Bài 13:
1 x y 1
Tìm các số nguyên x,y biết:    ?
18 12 9 4
Lời giải
33
2 3x 4 y 9
Quy đồng mẫu , ta được     2 < 3x < 4y < 9
36 36 36 36
Do đó x = y = 1 hay x = 1 ; y = 2 hay x = y = 2.
Bài 14:
7 6 5 3
So sánh a) A  
1   1   3  5 
 &B   ; b)C    & D   
 80   243  8  243 
Lời giải
n
x xn
 
n
Áp dụng công thức:    n & x m  x m.n
 y y
7 7 7 6 6
a) A         4   28 và B  
1 1 1 1 1  1 1 1 1
   5   30 ; Vì 28  30  A  B
 80   81   3  3  243   3  3 3 3
5 5 3 3
b) C      3   15 và D     
3 3 243 5 5 125
   5   15 .
8  2  2  243   3  3
125 125 125

Chọn 15
làm phân số trung gian ,so sánh 15 > 15  C > D.
2 2 3
Bài 15:
1 3 5 99 2 4 6 100
Cho M  . . ... và N  . . ...
2 4 6 100 3 5 7 101
1
a) Chứng minh: M < N b) Tìm tích M.N c) Chứng minh: M 
10
Lời giải
Nhận xét M và N đều có 45 thừa số
1 2 3 4 5 6 99 100
a) Và  ;  ;  ;...  nên M < N
2 3 4 5 6 7 100 101
1
b) Tích M.N 
101
1 1 1
c) Vì M.N  mà M < N nên ta suy ra được : M.M < <
101 101 100
1 1 1
=> M.M < . M<
10 10 10
34
Bài 16:
1 1 1 3 4
Cho tổng : S    ...  . Chứng minh:  S 
31 32 60 5 5
Lời giải
Tổng S có 30 số hạng , cứ nhóm 10 số hạng làm thành một nhóm .Giữ nguyên tử , nếu thay
mẫu bằng một mẫu khác lớn hơn thì giá trị của phân số sẽ giảm đi. Ngược lại , nếu thay mẫu
bằng một mẫu khác nhỏ hơn thì giá trị của phân số sẽ tăng lên.
Ta có : S     ...       ...       ...  

1 1 1 1 1 1 1 1 1
 31 32 40   41 42 50   51 52 60 
 1 1 1   1 1 1   1 1 1 
 S     ...       ...       ...  
 30 30 30   40 40 40   50 50 50 
10 10 10 47 48 4
hay S    từc là: S   Vậy S  (1)
30 40 50 60 60 5
Mặt khác: S     ...       ...       ...  

1 1 1 1 1 1 1 1 1
 40 40 40   50 50 50   60 60 60 
10 10 10 37 36 3
S   tức là : S   Vậy S  (2).
40 50 60 60 60 5
Từ (1) và (2) suy ra: đpcm.
Bài 17:
1 1 1 1 1 1 1
So sánh A = 2
 4 + ... + 4 n 2 - 4 n + ... + 98 - 100 với
3 3 3 3 3 3 10
Lời giải
1 1 1 1 1 1
A= 2
 4 + ... + 4 n 2 - 4 n + ... + 98 - 100 < 0,1
3 3 3 3 3 3
1 1 1 1 1
9A + A = 1 - 2
+ ... + 4 n 4 - 4 n 2 + ... + 96 - 98
3 3 3 3 3
1 1
=> 9A + A = 1 - < 1 => 10A < 1 => A <
100
3 10
Bài 18:
2010 2011 2012 1 1 1 1
So sánh A và B biết A =   và B =    ... 
2011 2012 2010 3 4 5 17
Hƣớng dẫn
35
 1   1   2   1 1   1 1 
A  1    1    1    A  3     A3
 2011   2012   2010   2010 2011   2010 2012 
1 1 1 1  1 1 1 1 1
B        ...      ...    B  .2  .5  .8  B  3
3 4 5 9   10 17  2 5 8
Từ đó suy ra A > B
Bài 19:
2010 2011 2012 2010  2011  2012
So sánh P và Q. Biết P =   và Q =
2011 2012 2013 2011  2012  2013
Lời giải
2010  2011  2012 2010 2011 2012
Ta có: Q = = + +
2011  2012  2013 2011  2012  2013 2011  2012  2013 2011  2012  2013
Lần lượt so sánh từng phân số của P và Q với các tử là : 2010; 2011; 2012 thấy được các
phân thức của P đều lớn hơn các phân thức của Q
Kết luận: P > Q
Bài 20:
455 454 453 2 1
Cho A = A     ...   . So sánh A và 2007
1 2 3 454 455
Lời giải
1 1 1 1
A+ 455 = 456( 1     ...  )
2 3 4 455
1 1 1 1
Ta có : 1     ... 
2 3 4 455
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
 1   (  )  (    )  ...  (   ...  )   ... 
2 3 4 5 6 7 8 129 130 256 257 258 455
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
 1     (    )  ...  (   ...  )   ... 
2 2 12 5 6 7 8 129 130 256 257 258 455
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
 1    (    )  ...  (   ...  )(   ...     ...  )
2 2 5 6 7 8 129 130 256 257 258 455 456 457 512
1 1 1 1 1 1 1 1 1
>1         =5,5
2 2 2 2 2 2 2 2 2
=> A + 455 > 456.5,5 = 2508 => A > 2053 => A > 2007
Bài 21:
36
1 1 1 1
So sánh 2
+ 2 + 2 +...+ 2 với 1
2 3 4 100
Lời giải
1 1 1 1
Ta có 2
< = -
2 2.1 1 2
1 1 1 1
2
< = -
3 2.3 2 3
...
1 1 1 1
2
< = -
100 99.100 99 100
1 1 1 1 1 1 1 1 1
Vậy 2
+ 2 +...+ 2
< - + - + ...+ -
2 3 100 1 2 2 3 99 100
1 1 1 1 99
2
+ 2 +...+ 2
<1- = <1
2 3 100 100 100
Bài 22:
So sánh A và B biết.
1930  5 1931  5 218  3 220  3
a) A = 31 ; B = 32 b) A = 20 ; B = 22
19  5 19  5 2 3 2 3
Lời giải
a)
a a am
Cách 1: Áp dụng tính chất 1 
b b bm
Phân tích: Số m ở đây sẽ là số nào?
Nhận thấy: 1931 = 19.1930 và 1932 = 19.1931. Do đĩ nếu ta nhân cả tử và mẫu của phân số
1930  5
với 19 thì sẽ xuất hiện 1931 và 1932 đồng thời xuất hiện số 95, do đĩ ta cộng thêm vào
19  5
31
a a am
cả tử và mẫu của phân số với số 90 theo tính chất 1  . Vậy số m là số 90.
b b bm
1931  5
Xét B = 32 (Vì Tử < Mẫu)
19  5
1931  5 1931  5  90 1931  95 19(1930  5) 1930  5
=> B =     A
1932  5 1932  5  90 1932  95 19(1931  5) 1931  5
37
Vậy B < A
Cách 2: Làm xuất hiện phần bù có tử số bằng nhau rồi so sánh.
ab b
Phân tích: Muốn tạo ra phần bù ta cần đưa phân số A và B về dạng  1  , do đĩ để tử
a a
số xuất hiện số hạng mẫu thì cần nhân vào A với 19 và nhân vào B với số 19.
1930  5 19.(1930  5) 1931  95 90
A= => 19A = = = 1 + 31
19  5
31
19  5
31
19  5
31
19  5
1931  5 19.(1931  5) 1932  95 90
B = 32 => 19B = = 32 = 1 + 32
19  5 19  5
32
19  5 19  5
90 90
Vì > 32 (So sánh phần bù cĩ tử số bằng nhau)
19  5
31
19  5
90 90
=> 1 + > 1 + 32 Hay 19A > 19B => A > B
19  5
31
19  5
b)
a a am
Cách 1: Áp dụng tính chất 0   1  
b b bm
Phân tích: Số m ở đây sẽ là số nào?
20 2 18 22 2 20 218  3
Nhận thấy: 2 = 2 .2 và 2 = 2 .19 . Do đĩ nếu ta nhân cả tử và mẫu của phân số 20
2 3
với 22 thì sẽ xuất hiện 220 và 222 đồng thời xuất hiện số - 12, do đĩ ta bớt cả tử và mẫu của
a a am
phân số đĩ đi 9 theo tính chất 0   1   . Vậy số m là số 9.
b b bm
220  3
B= (Vì 0 < Tử < Mẫu)
222  3
220  3 220  3  9 220  12 220  22.3 22 (218  3) 218  3
=> B = >     A
222  3 222  3  9 222  12 222  22.3 22 (1920  3) 220  3
Vậy B > A
Cách 2: Làm xuất hiện phần bù cĩ cĩ tử số bằng nhau rồi so sánh.
ab b
Phân tích: Muốn tạo ra phần bù ta cần đưa phân số A và B về dạng  1  , do đĩ để tử
a a
số xuất hiện số hạng mẫu thì cần nhân vào A với 22 và nhân vào B với số 22.
218  3 2 22.(218  3) 220  12 9
A= => 2 .A = = = 1 - 20
2 3
20
2 3
22
2 3
20
2 3
38
220  3 2. 22.(220  3) 222  12 9
B= => 2 B = = = 1- 22
2 3
22
2 3
22
2 3
22
2 3
9 9
Vì > 22 (So sánh phần bù cĩ tử số bằng nhau)
2 3
20
2 3
9 9
=> 1 - < 1- 22 Hay 22 A < 22 B . Nên A < B
2 3
20
2 3
Bài 23:
10 2004  1 10 2003  1
So sánh A= và B=
10 2003  1 10 2002  1
Lời giải
102004  1 A 102004  1
Đặt A= 2003   2004 

102004  10  9 9
 1  2004
10  1 10 10  10 10  10
2004
10  10
102003  1 B 9 9 9
B   1  2003 ; 2004  2003
10  1 10
2002
10  10 10  10 10  10
A B
 A  B;    A B
10 10
Bài 24:
1015  1 1016  1
So sánh A và B biết rằng: A  ; B 
1016  1 1017  1
Lời giải
1016  10 9 1017  10 9
Ta có: 10 A   1  ; 10 B   1  17
10  1
16
10  1
16
10  1
17
10  1
9 9
Vì  nên 10A > 10B
10  1 10  1
16 17
Do đó: A > B
Bài 25:
102001  1 102002  1
Cho A = ; B= . Hãy so sánh A và B.
102002  1 102003  1
Lời giải
102002  10 9
Ta có: 10A = = 1 + 2002 (1)
10  1
2002
10  1
39
102003  10 9
Tương tự: 10B = = 1 + 2003 (2)
10  1
2003
10  1
9 9
Từ 1và 2ta thấy:   10A > 10B  A > B
10 2002
 1 10 2003
1
Bài 26:
20092008  1 20092009  1
so sánh: A = với B =
20092009  1 20092010  1
Lời giải
(20092008  1).2009 20092009  2009 2008
2009C =   1
2009  1
2009
2009  1
2009
20092009  1
(20092009  1).2009 20092010  2009 2008
2009D =   1
2009  1
2010
2009  1
2010
20092010  1
2008 2008
Vì > nên 2009C >2009D.
2009  1 20092010  1
2009
Vậy C > D
Bài 27:
1  5  52  ...  59 1  3  32  ...  39
So sánh A và B biết A = ; B =
1  5  52  ...  58 1  3  32  ...  38
Lời giải
Ta có:
1  5  52  ...  59 1  (5  52  ...  59 ) 1  5(1  5  52  ...  58 ) 1
A= =    5  5 (1)
1  5  5  ...  5
2 8
1  5  5  ...  5
2 8
1  5  5  ...  5
2 8
1  5  5  ...  58
2
1
Tương tự B =  3  4 (2)
1  3  3  ...  38
2
1 1
Từ (1) và (2) Ta có A = +5>5>4> +3=B
1  5  5  ...  5
2 8
1  3  3  ....  38
2
Vậy A > B
Bài 28:
201237  372012  1 201238  372012  2
So sánh A = với B =
201238 201239
Lời giải
Thực hiện qui đồng mẫu số:
40
201237  372012  1 201276  372012.201239  201239
A= 
201238 201239.201238
201238  372012  2 201276  372012.201238  2.201238
B= 
201239 201239.201238

37 2012.201239  201239  201238 37 2012.2012  2012 
 
37 2012.201238  2.201238  201238 37 2012  2 .
Từ đó suy ra A > B
Bài 29:
7 15  15 7
So sánh: P = 2013
 2014 và Q = 2013  2014
10 10 10 10
Lời giải
7 15 7 8 7
Xét: P = 2013
 2014 = 2013  2014  2014
10 10 10 10 10
 15 7 7 8 7
Và Q = 2013
 2014 = 2013  2013  2014 .
10 10 10 10 10
8 8
Ta có: 2014
> 2013
10 10
Vậy: P > Q
Bài 30:
23 23232323 2323 232323
Các phân số sau có bằng nhau không? Vì sao? ; ; ;
99 99999999 9999 999999
Lời giải
23 23.101 2323 23 23.10101 232323 23 23.1010101 23232323
  ;   ;   .
99 99.101 9999 99 99.10101 999999 99 99.1010101 99999999
23 2323 232323 23232323
Vậy   
99 9999 999999 99999999
Bài 31:
25 2525 252525
Chứng minh các phân số sau đây bằng nhau: ; ;
53 5353 535353
Lời giải
2525 25.101 25
 
5353 53.101 53
41
252525 25.10101 25 25 2525 252525
  . Vậy  
535353 53.10101 53 53 5353 535353
Bài 32:
199919991999 1999
Cho phân số A  và phân số B  . So sánh A và B.
200020002000 2000
Lời giải
199919991999 1999000000  19990000  1999
A 
200020002000 2000000000  20000000  2000
1999(100000000  10000  1) 1999.100010001 1999
    B.
2000(100000000  10000  1) 2000.100010001 2000
Vậy A = B.
Bài 33:
121212 2 404 10
So sánh các biểu thức: A =   với B = .
171717 17 1717 17
Lời giải
121212 2 404 121212 : 10101 2 404 : 101
A=     
171717 17 1717 171717 : 10101 17 1717 : 101
12 2 4 12  2  4
 A   
17 17 17 17
10 10
Vậy A = hay A = B =
17 17
Bài 34:
So sánh qua phân số trung gian:
18 15 72 58
b, và b và
31 37 73 99
Lời giải
18 18 18 15
a, Xét phân số trung gian là: , Khi đó ta có:  
37 31 37 37
72 72 72 58
b, Xét phân số trung gian là , Khi đó ta có:  
99 73 99 99
42
Bài 35:
n n 1
So sánh : và
n3 n2
Lời giải
n
Xét phân số trung gian là :
n2
Bài 36:
So sánh
20082008  1 20082007  1 100100  1 100101  1
a, A  và B  b, A  và B 
20082009  1 20082008  1 10099  1 100100  1
Lời giải
20082008  1  2007 20082008  2008 2008  2008  1

2007
20082008  1
a, A   1  A    B
20082009  1 20082009  1  2007 20082009  2008 2008  20082008  1
100101  1 100101  1  99 100101  100 100 100  1

b, Ta có : B  100  1  B  100  
100

A

100  1 100  1  99 100100  100 100 10099  1  
Bài 37:
So sánh:
1315  1 1316  1 19991999  1 19992000  1
a, A  và B  b, A  và B 
1316  1 1317  1 19991998  1 19991999  1
Lời giải
1316  1
a, B  17  1  B  17  

1316  1  12 1316  13 13 13  1
15
A
 Vậy A>B
13  1 
13  1  12 1317  13 13 1316  1 
b, B 
19992000  1
 1  B   

19992000  1  1998 19992000  1999 1999 1999  1
1999

=A
19991999  1 
19991999  1  1998 19991999  1999 1999 19991998  1 
Bài 38:
So sánh:
100100  1 10098  1 1011  1 1010  1
a, A  và B  b, A  và B 
10099  1 10097  1 1012  1 1011  1
Lời giải
43
a, A 
100100  1
 1  A   

100100  1  9999 100100  102 100 100  1
2 98

 B Vậy A>B
10099  1 
10099  1  9999 10099  102 1002 10097  1 
1011  1
b, A  12  1  A  12  

1011  1  11 1011  10 10 10  1
10
B

10  1 
10  1  11 1012  10 10 1011  1 
Bài 39:
So sánh:
107  5 108  6 108  2 108
a, A  và B  b, A  và B 
107  8 108  7 108  1 108  3
Lời giải
107  5 107  8  13 13
a, A    1 7
10  8
7
10  8
7
10  8
108  6 108  7  13 13 13 13
B   1 8 mà: 7  8  A  B
10  7
8
10  7
8
10  7 10  8 10  7
108  2 108  1  3 3
b, A  8   1 8
10  1 10  1
8
10  1
108 108  3  3 3 3 3
B   1 8 Mà: 8  8  A  B
10  3
8
10  3
8
10  3 10  1 10  3
Bài 40:
So sánh:
1920  5 1921  6 1002009  1 1002010  1
a, A  và B  b, A  và B 
1920  8 1921  7 1002008  1 1002009  1
Lời giải
1920  5 1920  8  13 13
a, A    1  20
19  8
20
19  8
20
19  8
1921  6 1921  7  13 13 13 13
B   1  21 , Mà: 20  21  A  B
19  7
21
19  7
21
19  7 19  8 19  7
1002010  1
b, B  2009  1  B  2009 

1002010  1  99 100 100  1
2009

 A , vậy A<B
100  1 
100  1  99 100 1002008  1 
44
Bài 41: So sánh:
1015  1 1016  1 102004  1 102005  1
a, A  và B  b, A  và B 
1016  1 1017  1 102005  1 102006  1
Lời giải
1016  1 1016  1  9 10 10  1
a, B  17  1  B  17 
15
 
 A Vậy: A>B
10  1 10  1  9 10 1016  1 
102005  1 102005  1  9 10 10  1
b, B  2006  1  B  2006 
2004
 
 A Vậy A>B
10  1 10  1  9 10 102005  1 
Bài 42: So sánh:
101992  1 101993  3 1010  1 1010  1
a, A  1991 và B  1992 b, A  10 và B  10
10  1 10  3 10  1 10  3
Lời giải
101993  3 101993  3  7 10 10  1
a, B  1992  1  B  1992 
1992
 
 A vậy B>A
10  3 10  3  7 10 101991  1 
1010  1 1010  1  2 2
b, A  10   1  10
10  1 10  1
10
10  1
1010  1 1010  3  2 2 2 2
B   1  10 , mà: 10  10  A  B
10  3
10
10  3
10
10  3 10  1 10  3
Bài 43: So sánh:
và B  1022  6 b, A  152017  5 và B  152018  1

21 2016 2017
a, .
. 10  6 15 5 15 1
Lời giải
1021  6  54 1021  60 10 10  6 
21
1021  6
a, B  22  1  B  22    A , Vậy A>B
10  6 10  6  54 1022  60 10 1021  6 
152017  1  74 152017  75 15 15  5

2016
152017  1
b, B  2018  1  B  2018    A vậy A>B
15  1 15  1  74 152018  75 15 152017  5
Bài 44: So sánh:
a, A  1021  3 và B  1022  4 b, A  2022  3 và B  2023  8

20 21 21 22
10  3 10  4 20  4 20  28
45
Lời giải
1021  4  26 1021  30 10 10  3
20
1021  4
a, B  22  1  B  22    A , vậy A>B
10  4 10  4  26 1022  30 10 1021  3
2022  8  52 2022  60 20  20  3
21
2022  8
b, B  23  1  B  23    A Vậy A>B
20  28 20  28  52 2023  80 20  2022  4 
Bài 45:
So sánh: A  100 99  1 Và B  10068  1

100 69
100  1 100  1
Lời giải
Quy đồng mẫu ta có:
A  100100  110068  1 , và B  10069  110099  1
Xét hiệu A  B  100  1 10068  1  10089  1 10099  1 = 100100  10099  10069  10068
 100.10099  10099  100.10068  10068  99.10099  99.10068  99 10099  10068   0  A  B
Bài 46: So sánh:
a, A  220  3 và B  222  3 b, A  1522  3 và B  15 21  4

18 20 23 22
2 3 2 3 15  138 15  5
Lời giải
a, Chú ý trong trường hợp ta trừ cả tử và mẫu với cùng 1 số thì ta đảo chiều của bất đẳng thức
220  3  9 220  12 2  2  3
2 18
220  3
B  22  1  B  22    A Vậy B>A
2 3 2  3  9 222  12 22  220  3
1523  3  63 1523  60 15 15  4 

22
1523  3
b, A  22  1  A  22    B , Vậy A>B
15  138 15  138  63 1522  75 15 1521  5
Bài 47: So sánh:

2004 2005 2004  2005 2000 2001 2000  2001
a, A   và B  b, A   và B 
2005 2006 2005  2006 2001 2002 2002  2002
Lời giải
2004  2005 2004 2005 2004 2005
a, B      A
4011 4011 4011 2005 2006
46
2000  2001 2000 2001 2000 2001
b, B      A
4004 4004 4004 2001 2002
Bài 48: So sánh:

1985.1987  1 5(11.13  22.26)
và B  1382  690
2
a, A  và 1 b, A 
1980  1985.1986 22.26  44.54 137  548
Lời giải
1985. 1986  1  1 1985.1986  1985  1 1985.1986  1984
a, A    1
1980  1985.1986 1980  1985.1986 1985.1986  1980
5 11.13  22.26  5 1 138 1 1 1
b, A    1  và B   1 mà:   A  B
4. 11.13  22.26  4 4 137 137 4 137
Bài 49: So sánh

33.103 3774
a, A  và B 
2 .5.10  7000
3 3
5217
244.395  151 423134.846267  423133
b, A  và B 
244  395.243 423133.846267  423134
Lời giải
33 34
a, 7000  7.103  A  và B  => A<B
47 47
b, A  
243  1 .395  151 243.395  395  151 243.395  244
  1,
244  395.243 244  395.243 244  395.243
Tương tự ta có: Tử số của B là
 423133  1 .846267  423133  423133.846267  846267  423133
 423133.846267  423134 bằng với mẫu số của B nên B=1. Vậy A=B
Bài 50:
So sánh M  
5 11.13  22.26 
và N  1382  690
2
22.26  44.52 137  548
Lời giải
5 11.13  22.26  5 1 138 1
Ta có: M    1 và N   1
4 11.13  22.26  4 4 137 137
47
Bài 51:
244.395  151 423134.846267  423133
So sánh: A  và B 
244  395.243 423133.846267  423134
Lời giải
Ta có: A có TS   243  1 395  151  243.395  395  151  243.395  244  MS  A  1
Và TS   423133  1 846267  423133  423133.846267  846256  423133
 423133.846267  423134  MS  B  1
Bài 52: So sánh:

1919.171717 18 4 3 5 6 5 6 4 5
a, A  và B  b, A   5  2
 3  4 và B  4  5  2   3
191919.1717 19 7 7 7 7 7 7 7 7
Lời giải
19.101.17.10101 18
a, Ta có : A 1  B
19.10101.17.101 19
b, Ta có :
 4 5  3 6  4 5  3 5 1 
A  5   3    2  4   5  3    2  4  4 
 7 7  7 7   7 7  7 7 7 
 4 5  6 5  4 5  3 3 5
B  5   3    2  4   5  3    2  2  4 
 7 7  7 7   7 7  7 7 7 
1 1 3 3
Mà: 4
  2
7 2401 7 49
Bài 53: So sánh:

10 10 11 9 10 9 1 10 9 1
a, A  7
 6 và B  7  6 b, A  7
 6  6 và B  7  6  7
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Lời giải
10 10 10 9 1
a, Ta có : A     
27 26 27 26 26
11 9 10 1 9 1 1
B 7
 6  7  7  6 , mà: 6  7  A  B
2 2 2 2 2 2 2
1 1
b, Ta có : 6
 7  A  B
2 2
48
Bài 54: So sánh:
7.9  14.27  21.36 37 19 23 29 21 23 33
a, M  và B  b, A    và B   
21.27  42.81  63.108 333 41 53 61 41 45 65
Lời giải
a, Rút gọn M ta có: A  7.9(1  2.3  3.4)  1

37 : 37 1
B 
21.29(1  2.3  3.4) 9 333: 37 9
19 23 29 19 23 29 3 21 23 33 21 23 33 3
b, A        và B       
41 53 61 38 46 58 2 41 45 65 42 46 66 2
Vậy A<B
Bài 55: So sánh
b, A  50  51  ...  58 và B  30  31  ...  38
0 1 9 0 1 9
12 23 12 23
a, A   12 và B  12  11
1411
14 14 14 5  5  ...  5 3  3  ...  3
Lời giải
12 23 12 12 11
a, Ta có : A  11
 12  11  12  12
14 14 14 14 14
12 23 12 11 12 11 11
B 12
 11  11  11  12 , mà: 12  11  A  B
14 14 14 14 14 14 14
1  5  50  51  52  ...  58  1
b, Ta có : A    5 >2+3
5  5  5  ...  5
0 1 2 8
1  5  5  ...  58
2
1  3  30  31  32  ...  38  1
B  3
3  3  3  ...  3
0 1 2 8
3  3  32  ...  38
0 1
1
Nhận thấy  2  A  B
3  3  32  ...  38
0 1
Bài 56: So sánh

n2
b, A  n2  1 và B  n2  3
2 2
n
a, A  và B  (n>0) (n>1)
n 1 n3 n 1 n 4
Lời giải
n n2 n2
a, Ta có : A   1  A   B
n 1 n 1 2 n  3
b, Ta có : A  n2  1  n 2 1  2  1  22
2 2
n 1 n 1 n 1
49
2 2 2
Và B  n2  3  n 2 4  1  1  21  1  2 , Mà: 2  2  A  B
2 2
n 4 n 4 n 4 2n  8 n 1 2n  8
Bài 57: So sánh

10 10 11 9 2016 2016 2017 2015
a, A  10
 8 và B  10  8 b, A  20
 30
và B  20  30
50 50 50 50 100 100 100 100
Lời giải
10 9 1 10 1 9 1 1
a, A  10
 8  8 và B  10  10  8 , Mà: 8  10  A  B
50 50 50 50 50 50 50 50
2016 2015 1 2016 1 2015 1 1
b, A  20
 30
 30
và B  20  20  30 , mà: 30
  A  B
100 100 100 100 100 100 100 10020
Bài 58: So sánh

n n 1 n 3n  1
a, A  và B  b, A  và B 
n3 n4 2n  1 6n  3
Lời giải
n n 1 n 1
a, A    B
n3 n3 n4
n 3n 3n  1
b, A    B
2n  1 6n  3 6n  3
Bài 59: So sánh

3 7 7 3 2003.2004  1 2004.2005  1
a, A  3
 4 và B  3  4 b, A  và B 
8 8 8 8 2003.2004 2004.2005
Lời giải
3 7 3 3 4 7 3 3 4 3 4 4
a, A  3
 4  3  4  4 , và B  3  4  3  3  4 , Mà: 4  3  A  B
8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
1 1 1 1
b, A  1  , B  1 , Mà:   A  B
2003.2004 2004.2005 2003.2004 2004.2005
Bài 60: So sánh
a, A  22007  1 và B  22009  1 b, A  3125  1 và B  124

2010 2012 123
3122
2 1 2 1 3 1 3 1
Lời giải
2010
 23  7 22012  23  7
a, A  2  23

7
B 
7
 23  2009
2 1
2007
2 1
2002
2 1
2009
2 1
50
2 
3  1 
1 8 1 125 8 8 8
3123  
b, A 
2
3 93 9  1  9 , Tương tự : B  1  9
3 1
125
3 1
125
32 3125  1 32 3124  1
Bài 61: So sánh

2 2 2 2 5 5 5 5 5
A   ...   và B     ...  
60.63 63.66 117.120 2011 40.44 44.48 48.52 76.80 2011
Lời giải
 3 3 3 3   1 1 3 
3A  2    ...     2   
 60.63 63.66 117.120 2011   60 120 2011 
 1 3  1 6
 2   
 120 2011  60 2011
1 2
A 
180 2011
 4 4 4 4   1 1 4 
4B  5    ...     5   
 40.44 44.48 76.80 2011   40 80 2011 
 1 4  1 20
 5   
 80 2011  16 2011
1 5 1 2
B  >  A
64 2011 180 2011
Bài 62:
1 1 1 1 1 1
So sánh tổng S      với
5 9 10 41 42 2
Lời giải
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
    và     nên S    
9 10 8 8 4 41 42 40 40 20 5 4 20 2
Bài 63:
7 15 15 7
So sánh không qua quy dồng : A  2005
 2006 và B  2005  2006
10 10 10 10
Lời giải
7 8 7 7 8 7
A 2005
 2006  2006 , B  2005  2005  2006
10 10 10 10 10 10
51
Bài 64:
9 19 9 19
So sánh: A  2012
 2011 & B  2011  2012
10 10 10 10
Lời giải
9 9 10
A 2012
 2011  2011
10 10 10
9 9 10 10 10
B 2011
 2012  2012 , Mà: 2011  2012  A  B
10 10 10 10 10
Bài 65:
So sánh : A  20092010  1 và B  20092011  2

2009 2010
2009 1 2009 2
Lời giải
20092010  2  2011
B  1  B  A
20092011  2  2011
Bài 66:
a 1 b  1
So sánh phân số : & với a, b là số nguyên cùng dấu và a # b
a b
Lời giải
a 1 1 b 1 1
Ta có :  1 &  1
a a b b
1 1 1 1
*Nếu a>0 và b>0 thì  0&  0 *Nếu a<0 và b<0 thì  0&  0
a b a b
Bài 67:
2006 2007 2008 2009
So sánh A     với B=4
2007 2008 2009 2006
Lời giải
2007  1 2008  1 2009  1 2006  3 1 1 1 1 1 1
A     4      4
2007 2008 2009 2006 2006 2007 2006 2008 2006 2009
52
BÀI 3: TÌM X
Bài 1: Tìm x, biết rằng:
a) x   
b) x  2  83 ( x  0)
2
50 x 25 x 1 x x
   11 c) x    10
 100 200  4 x x 2 4
Lời giải
a) x   
50 x 25 x 1 1 1 45 45 5
   11  x  ( x  x)   x  :  x  18
 100 200  4 2 8 4 4 8
b) x  2  83 ( x  0, x  N * )  x 2  2  83  x 2  81  x  9(do.x  0)
2
x x
x x
c) x    10  x  8
2 4
Bài 2: Tìm x  Z , biết rằng:

5 24 5
3
12  x 3  x 16
a)  b)  c)    x  .
24 8 4 x  3  35 6
Lời giải
12  x 3
a)   12  x  9  x  3
24 8
 x 16
b) DK : x  0 :   x  8
4 x
5 24 5 125 135 125 108

3
c)    x 
4
.   x  ; 5     4  4  x  0
 3  35 6 27 7 27 27 27
Bài 3:
Tìm các số tự nhiên x, y, biết rằng:
a) x  4  1 b) x  2  1
3 y 5 2 y 2
Lời giải
a) DK : y  0  x  4  1  xy  12  1  5( xy  12)  3 y  y(5x  3)  60  5x  3 là ước của 60 và

3 y 5 3y 3y 5
5x  3  2  x  1; y  3
có tận cùng là 7 hoặc 2   
5x  3  12  x  3; y  5
b) x  2  1 ( y  0)  xy  4  y  xy  4  y  y( x  1)  4  1.4  2.2  4.1  ( x; y)  (5;1);(2;3);(2; 4)

2 y 2 2y 2y
53
Bài 4:
1 x y 1
Tìm các số nguyên x, y biết rằng:   
18 12 9 4
Lời giải
 x  1; x  2
Ta có: 1  x  y  1  2  3x  4 y  9  2  3x  4 y  9  
18 12 9 4 36 36 36 36  y  1; y  2
Thử lại ta được: ( x, y)  (1;1);(1; 2);(2; 2)
Bài 5:
30 1
Tìm các số a, b, c, d, biết rằng: 
43 a  1
1
b
1
c
d
Lời giải
a  1
b  2
30 1 1 1 1 1 1 
Ta có:       
43 43
1
13
1
1
1
1
1
1
1
1 c  3
30 30 30
2
4
2
1
2
1 d  4
13 13 13 1
3
4 4
Bài 6:
5 y 1
Tìm các số x, y, z, biết rằng:   ( x  0)
x 3 6
Lời giải
5 y 1 15  xy 1
Ta có:   ( x  0)    6(15  xy)  3x  30  2xy  x  x(2 y  1)  30  2 y  1
x 3 6 3x 6
Là ước lẻ của 30
Ta có bảng sau:
2 y 1 1 -1 3 -3 5 -5 15 -15
x 30 -30 10 -10 6 -6 2 -2
y 0 -1 1 -2 2 3 7 -8
Vậy có 8 cặp số (x, y) thỏa mãn yêu cầu bài toán
54
Bài 7:
Tìm x  N * , biết rằng: 1  1  1  1  ...  1

1
2015
2 6 12 x( x  1) 2016
Lời giải
Ta có: 1  1  1  1 ; 1  1  1  1 ;...; 1 1
 
1
2 1.2 1 2 6 2.3 2 3 x( x  1) x x  1
1 2015 x 2015 x 2015

1 1  1  1    x  2015
x  1 2016 x 1 2016 x  1 2016
Bài 8:
Tìm x , biết rằng: 1  1  1  ...  1


101
(1)
5.8 8.11 11.14 x( x  3) 1540
Lời giải
Ta có: 1  1  1 ; 1  1  1 ...  1 1
 
1
5.8 5 8 8.11 8 11 x( x  3) x x  3
Từ (1)  1 ( 1  1 )  101  x  3  5  101  x  2  101  30( x  2)  303( x  3)  x  305

3 5 x3 1540 3.5.( x  3) 1540 3( x  3) 308
Bài 9:
Tìm x  Z , biết rằng: 1  1  ...  1


15
3.5 5.7 (2x  1)(2x  3) 93
Lời giải
Ta có:
1 1 1 15 11 1  15 1 1 31 1 1 1
  ...              2 x  3  93  x  45
3.5 5.7 (2x  1)(2x  3) 93 2  3 2 x  3  93 3 2 x  3 93 93 3 43
Bài 10:
Tìm x, biết rằng: 

1 1 1  23
  ...  x 
 1.2.3 2.3.4 8.9.10  45
Lời giải
1  1 1 
Ta có: 
1 1 1  23 1   1 1   1 23
  ...  x         ...     x 
 1.2.3 2.3.4 8.9.10  45 2  1.2 2.3   2.3 3.4   8.9 9.10   45
11 1  23 23
   x  x
2  2 90  45 11
55
Bài 11:
Tìm x  N , biết rằng: 2  2  ...  2


313131
1.3 3.5 x( x  2) 323232
Lời giải
Ta có:
2 2 2 313131 1 1 1 1 1 313131 1 313131 1 1
  ...    1     ...     1   
1.3 3.5 x( x  2) 323232 3 3 5 x x  2 323232 x  2 323232 x  2 32
 x  32  32  x  30
Bài 12:
20 20 20 20 3
Tìm x  N , biết rằng: x     ...  
11.13 13.15 15.17 53.55 11
Lời giải
20 20 20 20 3 1 1 1 1 1 1  3
Ta có: x     ...    x  10      ...    
11.13 13.15 15.17 53.55 11  11 13 13 15 53 55  11
1 1 3
 x  10      x  1
 11 15  11
Bài 13:
Tìm x, biết rằng: ( 2  2  ...  2 ).462  17

 19
11.13 13.15 19.21 x  1, 05
Lời giải
Ta có:
2 2 2 17 1 1 17 10 17
(   ...  ).462   19     .462   19  .462   19
11.13 13.15 19.21 x  1, 05  11 21  x  1, 05 11.21 x  1, 05
17
  1  x  1, 05  17  x  15,95
x  1, 05
56
Bài 1:
1 1 1 2 1998
Tìm x biết    ...  
3 6 10 x( x  1) 2000
2 1 1 1 1.2 2 1 1.2 2.
Phân tích: 2. , vì vậy cần biến đổi ;   ;
x (x 1) x x 1 3 2.3 2.3 6 6.2 3.4
1 1.2 2
 
10 10.2 4.5
Hƣớng dẫn giải

1 1 1 2 1998
   ...  
3 6 10 x( x  1) 2000
2 2 2 2 1998
2.3 3.4 4.5 x (x 1) 2000
1 1 1 1 1998
2.
2.3 3.4 4.5 x (x 1) 2000
1 1 1 1 1 1 1 1998
2. ....
2 3 4 4 5 x x 1 2000
1 1 1998 1 1 1998 1 1 999 1 1 999

2 :2
2 x 1 2000 2 x 1 2000 2 x 1 2000 x 1 2 2000
1 1000 999 1 1
x 1 2000 x 1 2000
x 1 2000 x 1999
Bài 2:
1 1 1 1 101
Tìm x biết rằng
5.8 8.11 11.14 x (x 3) 1540

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 101
3 5 8 3 8 11 3 11 14 3 x x 3 1540
1 1 1 1 1 1 1 1 1 101
3 5 8 8 11 11 14 x x 3 1540
57
1 1 1 101
3 5 x 3 1540
1 1 101 1 1 303 1 1 303 1 5

.3
5 x 3 1540 5 x 3 1540 x 3 5 1540 x 3 1540
1 1
x 3 308 x 305
x 3 308
Bài 3:
7 4 4 4 4 29
Tìm x biết rằng ...
x 5.9 9.13 13.17 41.45 45
7 4 4 4 4 29
...
x 5.9 9.13 13.17 41.45 45
7 1 1 1 1 1 1 1 1 29
...
x 5 9 9 13 13 17 41 45 45
7 1 1 29 7 29 1 1 7 2 1 7 7
x 15
x 5 45 45 x 45 45 5 x 3 5 x 15
Bài 4:
1 1 1 1 15
Tìm x biết rằng    ...  
3.5 5.7 7.9 (2 x  1)(2 x  3) 93

1 1 1 1 15
...
3.5 5.7 7.9 (2x 1)(2x 3) 93
1 2 2 2 2 15
...
2 3.5 5.7 7.9 (2x 1)(2x 3) 93
1 1 1 1 1 1 1 15
..
2 3 5 5 7 2x 1 2x 3 93
1 1 1 15 1 2x 15 x 15
.
2 3 2x 3 93 2 3(2x 3) 93 2x 3 31
31x 15. 2x 3 x 45
Bài 5:
58
x 1 1 1 1 5
Tìm x biết rằng ...
2008 10 15 21 120 8
1 1 1 1
Ta có: A ...
10 15 21 120
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
A 2. ... 2 ... 2
4.5 6.5 6.7 15.16 4 5 5 6 15 16 4 16 8
x 1 1 1 1 5
Vậy: ...
2008 10 15 21 120 8
x 3 5 x
1 x 2018
2008 8 8 2008
Bài 6:
5 5 5 5 5
Cho C ... chứng minh C  .
4 42 43 4 99
3

5 5 5 5 1 5 5 5
C ... C ...
4 42 43 499 4 42 43 4100
1 5 5 3 1 1 5 499 1
C C C 5 C
4 4 4100 4 4 4100 3 499
5 499 1 5 499 5
Ta có: C (đpcm)
3 499 3 499 3
Bài 7:
1 2 3 100 3
Cho E   2
 3  ...  100 . Chứng minh E 
3 3 3 3 4

1 2 3 100 1 1 2 3 100
E  2  3  ...  100 E ...
3 3 3 3 3 32 33 34 3101
1 1 2 3 99 100 1 2 3 99 100
E E ... ...
3 3 32 33 399 3100 32 33 34 3100 3101
59
2 1 2 1 3 2 100 99 100
E ...
3 3 32 32 33 33 3100 3100 3101
2 1 1 1 1 100
E ...
3 3 32 33 3100 3101
1 1 1 1 1 1 1 1 1
Đặt S ... S ...
3 32 33 3100 3 32 33 3100 3101
2 1 1 3 1 1
S S
3 3 3101 2 3 3101
2 3 1 1 100 3 3 1 1 100
E E
3 2 3 3101 3101 2 2 3 3101 3101
9 1 1 3 100 9 1 9 1 3 100
E . E . . .
4 3 3101 2 3101 4 3 4 3101 2 3101
3 9 3 100 3
E . (đpcm)
4 4.3101 2 3101 4
Bài 8:
4 10 28 398  1
Cho B     ...  98 . Chứng minh B 100
3 9 27 3

3 1 32 1 33 1 398 1
B ...
3 32 33 398
1 1 1 1
B 1 1 1 .. 1 ...
3 32 33 398
1 1 1 1 1 1 1 1
B 98 ... . Đặt C ...
3 32 33 398 3 32 33 398
1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1
C ... C ... ...
3 32 33 399 3 3 32 33 398 32 33 399
2 1 1 3 1 1 1 1
C C
3 3 399 2 3 399 2 2.398
60
1 1 1 1 1
Ta có 2 nên 98 100 hay B 100
2 2.398 2 2 2.398
BÀI 4: DÃY PHÂN SỐ THEO QUY LUẬT

I. LÝ THUYẾT
61
1. Quy đồng mẫu số nhiều phân số:
- Tìm mẫu số chung (tìm BCNN của các mẫu)
- Tìm thừa số phụ của mỗi mẫu.
- Nhân tử và mẫu của mỗi phân số với thừa số phụ tương ứng.
2. Các phép tính của phân số:
a. Cộng, trừ phân số cùng mẫu:
A B A B
(M 0)
M M M
A B A B
(M 0, A B)
M M M
b. Cộng, trừ phân số không cùng mẫu:
- Quy đồng mẫu các phân số
- Cộng các tử của các phân số đã được quy đồng và giữ nguyên mẫu chung.
A C A.C
c. Nhân các phân số: . (B, D 0)
B D B.D
A C A.D
d. Chia 2 phân số: : (B, C , D 0)
B D B.C
3. Tính chất cơ bản của phép cộng và nhân phân số:
a. Tính chất giao hoán:
a c c a
- Phép cộng: (b, d 0)
b d d b
a c c a
- Phép nhân: . . (b, d 0)
b d d b
b. Tính chất kết hợp :
a c m a c m
- Phép cộng : (b, d, n 0)
b d n b d n
a c m a c m
- Phép nhân: . . . . (b, d, n 0)
b d n b d n
a c m a m c m
c. Tính chất phân phối của phép nhân đối với phép công (trừ): . .. .
b d n b n d n
(b, d, n 0)
62
II. BÀI TẬP VÀ CÁC DẠNG TOÁN
DẠNG 1: TÍNH TỔNG CÁC PHÂN SỐ CÓ MẪU LÀ TÍCH CỦA HAI SỐ TỰ NHIÊN
LIÊN TIẾP
1 1 1
Cách giải: Ta có thể áp dụng ông thức:   (k  N * )
k (k  1) k k  1
Bài 1:
1 1 1
Tính A    ... 
1.2 2.3 2014.2015
Lời giải
1 1 1 1 1 1 1 1 1 2014
Ta có: A    ...   A  1     ....    A  1 
1.2 2.3 2014.2015 2 2 3 2014 2015 2015 2015
Bài 2:
1 1 1 1
Tính tổng    ... 
1.2 2.3 3.4 100.101
Lời giải
1 1 1 1 1 1 1 1
Hướng dẫn phân tích: 1 ;   ; …. ;
1.2 2 2.3 .2 3 100.101 100 101
1 1 1 1
Ta có: ...
1.2 2.3 3.4 100.101
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 100
...
1 2 2 3 3 4 100 101 1 101 101
1 1 1 1
Bài toán tổng quát: Tính tổng: S ...
1.2 2.3 3.4 n(n 1)
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 n
...
1 2 2 3 3 4 n n 1 1 n 1 n 1
Bài 3:
2 2 2 2
Tính tổng:    ...  ( dạng toán áp dụng trực tiếp)
1.3 3.5 5.7 99.101
63
2 1 1 2 1 1 2 1 1 2 1 1
Hướng dẫn phân tích:   ;   ;   ; …;  
1.3 1 3 3.5 3 5 5.7 5 7 99.101 99 101
Lời giải
2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 100
   ...  ... 1
1.3 3.5 5.7 99.101 1 3 3 5 5 7 99 101 101 101
Bài toán tổng quát:

2 2 2 2 2
Tính tổng: S ... ... (n lẻ)
1.3 3.5 5.7 99.101 n.(n 2)
1 1 1 1 1 1 1 1 1 n 1
... 1
1 3 3 5 5 7 n n 2 n 2 n 2
Bài 4:
1 1 1 1 1
Tính tổng: D ...
2.4 4.6 6.8 8.10 98.100
( dạng toán cần nhân thêm với một số )
Lời giải
2 1 1 2 1 1 2 1 1
Hướng dẫn phân tích: ; ; … ;
2.4 2 4 4.6 4 6 98.100 98 100
1 1 1 1 1
D ...
2.4 4.6 6.8 8.10 98.100
1 1 1 1 1
2D 2. ...
2.4 4.6 6.8 8.10 98.100
2 2 2 2 2
2D ...
2.4 4.6 6.8 8.10 98.100
1 1 1 1 1 1 1 1
2D ...
2 4 4 6 96 98 98 100
1 1 49 49
2D D
2 100 100 200
Bài 5:
1 1 1 1 1 1
Tính tổng: N ... ( dạng toán cần phân tích mẫu )
3 6 12 20 30 9900
64
Lời giải
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Hướng dẫn phân tích: ; ; ; …
6 2.3 2 3 12 3.4 3 4 20 4.5 4 5
1 1 1 1
9900 99.100 99 100
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
N ... N ...
3 6 12 20 30 9900 3 2 3 3 4 99 100
1 1 1 1 49 247
N
3 2 100 3 100 300
Bài 6:
5 5 5 5 5
Tính B    ...  
6 12 20 72 90
Lời giải
5 5 5 5 5  1 1 1  1 1 
Ta có: B    ...    B  5    ...    B  5    B  2
6 12 20 72 90  2.3 3.4 9.10   2 10 
DẠNG 2: TÍNH TỔNG CÁC PHÂN SỐ CÓ MẪU LÀ TÍCH CỦA NHIỀU SỐ TỰ

NHIÊN LIÊN TIẾP
Cách giải: Các công thức cần ghi nhớ
65
2 1 1
1.   (n  N * )
n(n  1)(n  2) n(n  1) (n  1)(n  2)
3 1 1
2.   (n  N * )
n(n  1)(n  2)(n  3) n(n  1)(n  2) (n  1)(n  2)(n  3)
k 1 1
3.   (n, k  N * )
n(n  1)(n  2)...(n  k ) n(n  1)....(n  k1) (n  1)(n  2)...(n  k )
Bài 1:
1 1 1
Tính A    ... 
1.2.3 2.3.4 37.38.39
Lời giải
1 1 1 1 1 1  1 1 1  1 1 1 
Ta có A    ...   A        ...    
1.2.3 2.3.4 37.38.39 2  1.2 2.3  2  2.3 3.4  2  37.38 38.39 
1 1 1  185
 A     A
2  1.2 38.39  741
Bài 2:
1 1 1
Tính B    ... 
1.2.3.4 2.3.4.5 27.28.29.30
Lời giải
1 1 1 1 1 1 
Ta có: B    ...  B   
1.2.3.4 2.3.4.5 27.28.29.30 3  1.2.3 28.29.30 
Bài 3:
5 5 5
Tính C    ... 
1.2.3.4 2.3.4.5 96.97.98.99
Lời giải
Ta có:
5 5 5 5 1 1  5 97.49.33  1 392120
C   ...  C    B . B
1.2.3.4 2.3.4.5 96.97.98.99 3  1.2.3 97.98.99  3 97.98.99 1411641
Bài 4:
18 18
Tính D   ... 
10.11.12.13 96.97.98.99
Lời giải
66
18 18  1 1 
Ta có D   ...   D  6  
10.11.12.13 96.97.98.99  10.11.12 97.98.99 
97.49.3  20 14239
 D  6. D
97.98.99.20 3136980
DẠNG 3: TÍNH TỔNG CỦA CÁC PHÂN SỐ CÓ MẪU LÀ TÍCH CỦA HAI HOẶC
NHIỀU SỐ TỰ NHIÊN CÁCH ĐỀU, KHOẢNG CÁCH GIỮA HAI THỪA SỐ LỚN
HƠN 1
Cách giải: Ta cần ghi nhớ các công thức sau
k 1 1
1.   (n, k  N * )
n(n  k ) n n  k
67
2k 1 1
2.   (n, k  N * )
n(n  k )(n  2 k) n(n  k ) (n  k )(n  2k )
ak 1 1
3.   (n, k  N * )
n(n  k )....(n  ak ) n(n  k )....(n  ak  k ) (n  k )...(n  ak )
Bài 1:
2 2 2
Tính A    ... 
1.3 3.5 2017.2019
Lời giải
2 2 2 1 1 1 1 1 1 2018
Ta có: A    ...   A  1     ...    A  1  A
1.3 3.5 2017.2019 3 3 5 2017 2019 2019 2019
Bài 2:
1 1 1
Tính B    ... 
1.3 3.5 2009.2011
Lời giải
1 1 1 1 2 2 2  1 1  1005
Ta có: B    ...  B    ...    B  1  B
1.3 3.5 2009.2011 2  1.3 3.5 2009.2011  2  2011  2011
Bài 3:
1 1 1 1 1
Tính C      ... 
6 60 176 336 248496
Lời giải
Ta có:
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1  100
C     ...  C     ...   C  1  C 
6 60 176 336 248496 1.6 6.11 11.16 496.501 5  501  501
Bài 4:
5 5 5 5
Tính D     ... 
1002.1005 1005.1008 1008.1011 2010.2013
Lời giải
Ta có:
68
5 5 5 5 5 3 3 3 
D    ...  D    ...  
1002.1005 1005.1008 1008.1011 2010.2013 3  1002.1005 1005.1008 2010.2013 
5 1 1  1685
D   D
3  1002 2013  32017026
Bài 5:
4 4 4
Tính E    ... 
3.5.7 5.7.9 23.25.27
Lời giải
4 4 4 1 1 1 1 1 1
Ta có E    ...  S      ...  
3.5.7 5.7.9 23.25.27 3.5 5.7 5.7 7.9 23.25 25.27
1 1 44
S   S 
3.5 25.27 675
Bài 6:
36 36 36 36
Tính F     ... 
1.3.5 3.5.7 5.7.9 25.27.29
Lời giải
Ta có: F  9 
1 1  260 260
   F  9. F 
 1.3 27.29  783 87
Bài 7:
6 6 6
Tính G    ... 
4.7.10 7.10.13 25.28.31
Lời giải
6 6 6 1 1 31 1 15
Ta có: G    ...  G   G  G 
4.7.10 7.10.13 25.28.31 4.7 28.31 868 434
Bài 8: Tính tổng:

3 3 3 3 1 1 1 1
a) A     ...  b) B     ... 
5.8 8.11 11.14 2006.2009 6.10 10.14 14.18 402.406
10 10 10 10 4 4 4 4
c) C     ...  d) D     ... 
7.12 12.17 17.22 502.507 8.13 13.18 18.23 253.258
69
3 3 3 3
a) A ...
5.8 8.11 11.14 2006.2009
1 1 1 1 1 1 1 1
A ...
5 8 8 11 11 14 2006 2009
1 1 2004
A
5 2009 10045
1 1 1 1
b) B     ... 
6.10 10.14 14.18 402.406
4 4 4 4
4B ...
6.10 10.14 14.18 402.406
1 1 1 1 1 1 1 1
4B ...
6 10 10 14 14 18 402 406
1 1 100 25
4B B
6 406 609 609
10 10 10 10
c) C     ... 
7.12 12.17 17.22 502.507
5 5 5 5
C 2. ...
7.12 12.17 17.22 502.507
1 1 1 1 1 1
C 2. ...
7 12 12 17 502 507
1 1 500 1000
C 2. 2.
7 507 3549 3549
4 4 4 4
d) D     ... 
8.13 13.18 18.23 253.258
1 1 1 1
D 4. ...
8.13 13.18 18.23 253.258
5 5 5 5
5D 4. ...
8.13 13.18 18.23 253.258
1 1 1 1 1 1 1 1
5D 4. ...
8 13 13 18 18 23 253 258
1 1 125 25
5D 4. D
8 258 258 258
70
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Bài 1: Tính các tổng sau

6 6 6 6
a) A     ... 
15.18 18.21 21.24 87.90
2 2 2
32
b) B  3  3  3  ... 
8.11 11.14 14.17 197.200
10 10 10 10
c) C     ... 
56 140 260 1400
Lời giải
6 6 6 6 1 1 1
a) A     ...   A  2(  ) 
15.18 18.21 21.24 87.90 15 90 9
2 2 2
32
b) B  3  3  3  ...  1
 B  3( 
1
)
9
8.11 11.14 14.17 197.200 8 200 25
10 10 10 10 5 5 5 5 5 5 5 5
c) C     ...  C     ...  C     ... 
56 140 260 1400 28 70 130 700 4.7 7.10 10.13 25.28
5 1 1 5
C  (  ) C 
3 4 28 14
Bài 2:
2 2 2 2 5 5 5 5
Hãy so sánh A    ...   và B    ...  
60.63 63.66 117.120 2003 40.44 44.48 76.80 2003
Lời giải
Ta có:
2 2 2 2 2 1 1 2 2 1 3 1 2
A   ...    A (  )  A .   
60.63 63.66 117.120 2003 3 60 120 2003 3 120 2003 180 2003
5 5 5 5 5 1 1 5 1 5
B   ...    B  (  ) B 
40.44 44.48 76.80 2003 4 40 80 2003 64 2003
1 2 1 4
Lại có: 2 A  2(  )   B A B
180 2003 90 2003
Bài 3:
Hãy so sánh A  124 

1 1 1  1 1 1
  ...   và B    ... 
 1.1985 2.1986 16.2000  1.17 2.18 1984.2000
Lời giải
71
1  1  1 1 
Ta có: A  124 
1 1 1  124  1 1
  ...   1   ...     1   ...   
 1.1985 2.1986 16.2000  194  1985 16 2000  16  2 16  
 1 1 1 
   ...  
 1985 1986 2000 
1  1 1  1 1 1 1 1 1   1 1 1 
B  1   ...       ...     ...     ...   A
16  2 1984   17 18 1984 17 18 1984   1985 1986 2000  
Vậy A  B
Bài 4:
Tìm số tự nhiên x, biết rằng:
20 20 20 20 3
a) x     ...   b) 1  1  1  ...  2

2
11.13 13.15 15.17 53.57 11 21 28 36 x( x  1) 9
Lời giải
20 20 20 20 3 3 1 1  3 8
a) x     ...    x   10       1
11.13 13.15 15.17 53.57 11 11  11 55  11 11
Vậy x = 1
1 1 1 2 2 2 2 2 2 1 1  2 1 1
b)    ...      ...    2      x  17
21 28 36 x( x  1) 9 42 56 x( x  1) 9  6 x 1  9 x  1 18
Vậy x = 17
Bài 5:
1 1 1 1 1 1 1 1 1
Chứng minh rằng:    ...   1     ...  
26 27 28 50 2 3 4 49 50
Lời giải
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ta có: VT  1    ...   (1    ...  )  1    ...   2(    ..  )
2 3 50 2 3 25 2 3 50 2 4 6 50
1 1 1 1 1
 1     ...  
2 3 4 49 50

1 1 1 1 1 1 1 1
a) A     ...  b) B ...
2.9 9.7 7.19 252.509 10.9 18.13 26.17 802.405
2 3 2 3 2 3
c) C ...
4.7 5.9 7.10 9.13 301.304 401.405
72
Lời giải
1 1 1 1
a) A ...
2.9 9.7 7.19 252.509
2 1 1 1 1
A . ...
2 2.9 9.7 7.19 252.509
1 1 1 1
A 2. ...
4.9 9.14 14.19 504.509
2 5 5 5 5
A . ...
5 4.9 9.14 14.19 504.509
2 1 1 1 1 1 1 1 1
A . ...
5 4 9 9 14 14 19 504 509
2 1 1 101
A .
5 4 509 1018
1 1 1 1
b) B ...
10.9 18.13 26.17 802.405
1 1 1 1
B 2 ...
10.18 18.26 26.34 802.810
2 8 8 8 8
B ...
8 10.18 18.26 26.34 802.810
1 1 1 1 1 1 1 1 1
B ...
4 10 18 18 26 26 34 802 810
1 1 1 2
B
4 10 810 81
2 3 2 3 2 3
c) C ...
4.7 5.9 7.10 9.13 301.304 401.405
2 2 2 3 3 3
C .. ...
4.7 7.10 301.304 5.9 9.13 401.405
2 3 3 3 3 4 4 4
C .. ...
3 4.7 7.10 301.304 4 5.9 9.13 401.405
2 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1
C ... ...
3 4 7 7 10 301 304 4 5 9 9 13 401 405
73
2 1 1 3 1 1
C
3 4 304 4 5 405
25 4 67
C
152 27 4104
Bài 7: Tính nhanh tổng sau:

1 1 1 2 2 2 2
a) A ... b) B ...
5.6 6.7 24.25 1.3 3.5 5.7 99.101
52 52 52 4 4 4 4
c) C ... d) D ...
1.6 6.11 26.31 11.16 16.21 21.26 61.66
4 4 4 4 1 1 1 1 1 1
e) E ... f) F
1.3 3.5 5.7 99.101 7 91 247 475 755 1147
2 2 2 2 2
g) G
15 35 63 99 143

1 1 1 1 1 1 1 1 4
a) A ...
5 6 6 7 24 25 5 25 25
1 1 1 1 1 1 1 1 1 100
b) B ... 1
1 3 3 5 5 7 99 101 101 101
5 5 5 5 1 1 1 1 1 1 1
c) C 5 .... 5 1 ...
1.6 6.11 11.16 26.31 6 6 11 11 16 26 31
1 30 150
C 5 1 5.
31 31 31
1 1 1 1
d) D 4 ...
11.16 16.21 21.26 61.66
5 5 5 5
5D 4 ...
11.16 16.21 21.26 61.66
1 1 1 1 1 1 1 1
5D 4 ... 4
11 16 16 21 61 66 11 66
55 4 2
5D 4. D
11.66 66 33
74
2 2 2 2 1 200
e) E 2 ... 2 1
1.3 3.5 5.7 99.101 101 101
1 1 1 1
f) F ...
1.7 7.13 13.19 31.37
6 6 6 6
6F ...
1.7 7.13 13.19 31.37
1 1 1 1 1
6F 1 ...
7 7 13 31 37
1 36 6
6F 1 F
37 37 37
2 2 2 2 2 1 1 10
g) G
3.5 5.7 7.9 9.11 11.13 3 13 39
Bài 8: Tính tổng

3 3 3 3 25 25 25
A ... ...
1.8 8.15 15.22 106.113 50.55 55.60 95.100

3 3 3 3
B ...
1.8 8.15 15.22 106.113
7 7 7 7
7B 3 ...
1.8 8.15 15.22 106.113
1 1 1 1 1 1 1 1
7B 3 ...
1 8 8 15 15 22 106 113
1 112
7B 3 1 3.
113 113
3.112 48
B 1
7.113 113
25 25 25
Ta có : C ...
50.55 55.60 95.100
5 5 5
C 5 ...
50.55 55.60 95.100
75
1 1 5
C 5 .
50 100 100
1
C 2
20
48 1 847
Từ 1 và 2 ta có : A B C
113 20 2260
Bài 9:
1 9 9 9
Tính A ...
19 19.29 29.39 1999.2009

1 9 9 9
A ...
19 19.29 29.39 1999.2009
9 9 9 9
 A    ... 
9.19 19.29 29.39 1999.2009
10 10 10 10
10A 9 ...
9.19 19.29 29.39 1999.2009
1 1
10A 9
9 2009
2000 2000 200

10A 9. A
9.2009 2009 2009

2 2 2 2 9 9 9 9
a) A ... b) B 1 ...
6 66 176 (5n 4)(5n 1) 45 105 189 29997
1 1 1 1
A 2 ...
6 66 176 5n 4 5n 1
76
1 1 1 1
A 2
1.6 6.11 11.16 5n 4 5n 1
5 5 5 5
5A 2
1.6 6.11 11.16 5n 4 5n 1
1 1 1 1 1 1 1 1
5A 2 ...
1 6 6 11 11 16 5n 4 5n 1
1 5n 2n
5A 2 1 2. F
5n 1 5n 1 5n 1
3 3 3 3
b) Ta có : B 1 ...
15 35 63 9999
3 3 3 3
B 1 ...
3.5 5.7 7.9 99.101
1 1 1
G 1 3 ...
3.5 5.7 99.101
2 2 2
2G 2 3 ...
3.5 5.7 99.101
1 1 98 98 300 150
2G 2 3 2 3. 2 G
3 101 3.101 101 101 101

1 1 1 6
a) A ...
2.15 15.3 3.21 87.90
5 4 3 1 13
b) B
2.1 1.11 11.2 2.15 15.4

6 6 6 6
Ta có : A ...
12.15 15.18 18.21 87.90
3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 26
M 2 ... 2 ... 2
12.15 15.18 87.90 12 15 15 18 87 90 12 90 180
5 4 3 1 13
b) B
2.1 1.11 11.2 2.15 15.4
77
B 5 4 3 1 13
7 2.7 7.11 11.14 14.15 15.28
B 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13
7 2 7 7 11 11 14 14 15 15 28 2 28 28
7.13 13
B
28 4

38 9 11 13 15 17 197 199
a) A ...
25 10 15 21 28 36 4851 4950
3 5 7 201
b) B     ... 
1.2 2.3 3.4 100.101
1 1 1 1 1
c) C 3. 5. 7. ... 15. 17.
1.2 2.3 3.4 7.8 8.9

A 38 9 11 13 15 197 199
a) ...
2 50 20 30 42 56 9702 9900
A 38 9 11 13 15 197 199
...
2 50 4.5 5.6 6.7 7.8 98.99 99.100
A 38 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
...
2 50 4 5 5 6 6 7 7 8 98 99 99 100
A 38 1 1 76 25 1
1 A 2
2 50 4 100 100
1 1 1 1 1 1 1 1 100
b) B 1 ... 1
2 2 3 3 4 100 101 101 101
1 1 1 1 1
c) C 3. 5. 7. ... 15. 17.
1.2 2.3 3.4 7.8 8.9
3 5 7 15 17
...
1.2 2.3 3.4 7.8 8.9
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 8
... 1
1 2 2 3 3 4 7 8 8 9 9 9
78
Dạng toán tìm tỉ số
A 4 6 9 7
Bài 1: Tính biết : A
B 7.31 7.41 10.41 10.57
7 5 3 11
và B
19.31 19.43 23.43 23.57
79
A 4 6 9 7

5 31.35 35.41 41.50 50.57
A 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
5 31 35 35 41 41 50 50 57 31 57
B 7 5 3 11

2 31.38 38.43 43.46 46.57
B 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 31 38 38 43 43 46 46 57 31 57
A B A 5
Khi đó :
5 2 B 2
Bài 2:
A 1 1 1 1
Tính tỉ số biết : A ...
B 1.300 2.301 3.302 101.400
Và
1 1 1 1
B    ... 
1.102 2.103 3.104 299.400

Ta có
299 299 299
 299A ...
1.300 2.301 101.400
1 1 1 1 1 1 1 1
299A ...
1 300 2 301 3 302 101 400
1 1 1 1 1 1
299A 1 ... ...
2 3 101 300 301 400
101 101 101 101

 101B ...
1.102 2.103 3.104 299.400
1 1 1 1 1 1 1
101B 1 ...
102 2 103 3 104 299 400
1 1 1 1 1 1
101B 1 ... ...
2 3 101 300 301 400
80
A 101
Khi đó : 299A 101B
B 299
Bài 3:
5 11 19 29 41 55 71 89
Tính tổng A
6 12 20 30 42 56 72 90

5 11 19 29 41 55 71 89
A
6 12 20 30 42 56 72 90
1 1 1 1
A 1 1 1 .... 1
6 12 20 90
1 1 1 1
A 1 1 ... 1 ...
6 12 20 90
1 1 1 1
A 8 ...
2.3 3.4 4.5 9.10
1 1 1 1 1 1 1 1
A 8 ...
2 3 3 4 4 5 9 10
1 1 2 38
A 8 8
2 10 5 5
Bài 4:
1 1 1 1 1 1 1 1
Tính tổng A
2 4 8 16 32 256 512 1024
1 1 1 1 1 1 1
B
3 9 27 81 243 234 729
Hướng dẫn phân tích:
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 ; ; ;...; ;
2 2 4 2 4 8 4 8 256 256 512 1024 512 1024
1 1 1 1 1 1 1
hoặc .2 1; .2 ; .2 ; .2
2 4 2 8 4 1024 512
81
1 1 1 1 1 1 1 1
a) Cách 1: A
2 4 8 16 32 256 512 1024
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
A 1
2 2 4 4 8 8 16 256 512 512 1024
1 1023
A 1
1024 1024
1 1 1 1 1 1 1 1
Cách 2: A
2 4 8 16 32 256 512 1024
1 1 1 1 1 1 1 1
2A 2.
2 4 8 16 32 256 512 1024
1 1 1 1 1 1 1
2A 1
2 4 8 16 32 256 512
1 1 1 1 1 1 1 1 1
A 2A A 1
2 4 256 512 2 4 256 512 1024
1 1023
A 1
1024 1024
1 1 1 1 1 1 1
b) B
3 9 27 81 243 234 729
1 1 1 1 1 1 1
3B 3.
3 9 27 81 243 234 729
1 1 1 1 1 1
3B 1
3 9 27 81 243 234
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
3B B 1
3 9 27 81 243 234 3 9 27 81 243 234 729
1 728
2B 1
729 729
728 364
B
729.2 729

1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5
a) A b) B
2 4 8 16 32 64 2 6 18 54 162 486
82
1 1 1 1 1 1
a) A
2 4 8 16 32 64
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
A 1
2 2 4 4 8 8 16 16 32 32 64
1 63
A 1
64 64
5 5 5 5 5 5
b) B
2 6 18 54 162 486
1 1 1 1 1 1
B 5.
2 6 18 54 162 486
3 3 3 3 3 3
3B 5.
2 6 18 54 162 486
3 1 1 1 1 1
3B 5.
2 2 6 18 54 162
3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
3B B 5. 5.
2 2 6 18 54 162 2 6 18 54 162 486
3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2B 5.
2 2 6 18 54 162 2 6 18 54 162 486
3 1 1820 910
2B 5. B
2 486 243 243
 Tính tổng:
2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1
a)       b)        c)
3 6 12 24 48 96 192 2 4 8 16 32 64 128 256
1 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3
     . d)    
3 9 27 81 243 729 2 8 32 128 512
3 3 3 3 1 1 1 1 1
e) 3 g)     .... 
5 25 125 625 5 10 20 40 1280
1 1 1 1 1
h)     ... 
3 9 27 81 59049
Bài 6:
83
1 1 1 1
1
Bài 1: Tính tổng A 3 5 97 99
1 1 1 1 1
1.99 3.97 5.99 97.3 99.1

1 1 1 1
Biến đổi tử số: M 1
3 5 97 99
1 1 1 1 1 1 1
M 1
99 3 97 5 95 49 51
100 100 100 100

M
99.1 97.3 95.5 51.49
1 1 1 1
M 100. ...
99.1 97.3 95.5 51.49
1 1 1 1 1
Biến đổi mẫu số: N
1.99 3.97 5.99 97.3 99.1
1 1 1 1 1 1
N
1.99 99.1 3.97 97.3 49.51 51.49
1 1 1 1
N 2. ...
99.1 97.3 95.5 51.49
1 1 1 1
1
3 5 97 99 M 100
A 50
1 1 1 1 1 N 2
1.99 3.97 5.99 97.3 99.1
Bài 7:
1 1 1 1 1
Tính B 2 3 4 99 100
99 98 97 1
1 2 3 99

Biến đổi mẫu số:
99 98 97 1
N
1 2 3 99
84
100 1 100 2 100 3 100 99
N
1 2 3 99
100 100 100 100 1 2 3 99
N
1 2 3 99 1 2 3 99
1 1 1
N 100 100. 99
2 3 99
1 1 1
N 1 100.
2 3 99
100 1 1 1
N 100.
100 2 3 99
1 1 1 1
N 100.
2 3 99 100
1 1 1 1 1
B 2 3 4 99 100
99 98 97 1
1 2 3 99
1 1 1 1 1
2 3 4 99 100 1
B
1 1 1 1 1 100
100.
2 3 4 99 100
Dạng toán tìm quy luật của dãy số
Bài 1:
1 1 1 1 1
Tìm tích của 98 số hạng đầu tiên của dãy: 1 ; 1 ; 1 ; 1 ; 1 ;...
3 8 15 24 35

4 9 16 25 36
Hướng dẫn: các số hạng đầu tiên của dãy được viết dưới dạng: ; ; ; ; ;...
3 8 15 24 35
85
22 32 42 52 62
Hay ; ; ; ; ;...
1.3 2.4 3.5 4.6 5.7
992
Do đó số hạng thứ 98 có dạng .
98.100
22 32 42 52 62 992 99
Ta cần tính: A
1.3 2.4 3.5 4.6 5.7 98.100 50
Bài 2:
1 1 1 1
Tính tổng của 100 số hạng đầu tiên của dãy sau: ; ; ; ; ...
6 66 176 336

Ta nhận thấy 6 1.6 ; 66 11.6 ; 176 11.16 ; 336 16.21
Ta thấy mẫu của các phân số này có quy luật là:

Tích của hai số có số tận cùng là 1 và một số tận cùng là 6.
Trong 2 thừa số của mẫu số có một thừa số hơn thừa số còn lại là 5 đơn vị.
Vậy mẫu số của số thứ n của dãy số có dạng: 5n 4 5n 1.
Mẫu của số thứ 100 của dãy số: 5.100 4 5.100 1 496.501
1 1 1 1
Ta cần tính tổng A ...
1.6 6.11 11.16 496.501
1 1 1 1 1
A ...
6 66 176 336 2484966
1 1 1 1
...
1.6 6.11 11.16 496.501
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
5 1 6 5 6 11 5 11 16 5 496 501
1 1 1 1 1 1 1 1
.1 ...
5 6 6 11 11 16 496 501
1 1 1 500 100
1
5 501 5 501 501
Bài 3:
86
n(n 1)
Dạng phân số kết hợp dãy số trong tập : 1 2 3 ... n
2
Bài 1:
1 1 1 1 3 5 ... 49
Tính tổng A ... .
4.9 9.14 44.49 89

1 1 1
Đặt : B ...
4.9 9.14 44.49
5 5 5 1 1 45
5B ...
4.9 9.14 44.49 4 49 4.49
9
B
4.49
1 3 5 ... 49 1 3 5 ... 49 1 624 623

vàC
89 89 89 89
3 49 49 3
3 5 ... 49 1 26.24 624
2 2
9 623 9
Khi đó : A BC
. .
4.49 89 28
Bài 4:
1 1 1 1
(1 2 3 ... 100)( )(63.1,2 21.3, 6)
Tính 2 3 7 9
1 2 3 4 ... 99 100

Ta có: 63.1,2 21.3, 6 0
1 1 1 1
(1 2 3 ... 100)( )(63.1,2 21.3, 6)
2 3 7 9 0
1 2 3 4 ... 99 100
Bài 5:
87
1 1 1
Tính tổng A  1  (1  2)  (1  2  3)  ...  (1  2  ...  20)
2 3 20

1 2.3 1 3.4 1 20.21 3 4 5 21
Ta có: A 1 . . ... . 1 ...
2 2 3 2 20 2 2 2 2 2
1 1
A 2 3 4 ... 20 21 .230 115
2 2
Bài 6:
1 1 1
Tính tổng B  1  (1  2)  (1  2  3)  ...  (1  2  ...  2016)
2 3 2016

1 2.3 1 3.4 1 2016.2017
Ta có: B 1 . . .... .
2 2 3 2 2016 2
3 4 2017 2 3 4 5 ... 2017
B 1 ....
2 2 2 2
1 2017 2 2017 2 1 2019.2016

2 2 4
Bài 7:
1 1 1
Tính: C    ... 
1 2  3 1 2  3  4 1  2  ...  59

1 1 1 1
C    ... 
1  3 .3 1  4  .4 1  5 .5 1  59  .59
2 2 2 2
2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 19 19
... 2 ... 2 2.
3.4 4.5 5.6 59.60 3.4 4.5 5.6 59.60 3 60 60 30
Bài 8:
50 25 20 10 100 100 1
Tính: D  50       ...  
3 3 4 3 6.7 98.99 99
88
50 25 20 10 100 100 100 100
D 50 ...
3 3 4 3 6.7 7.8 98.99 99.100
1 1 1 1 1 1 1 1
D 100 100 ...
1.2 2.3 3.4 4.5 5.6 6.7 7.8 99.100
1 1 1 1 1
D 100 ... 100. 1 99
1.2 2.3 3.4 99.100 100
Dãy tích
a 1 a 1 1 a2
Bài 1:
3 8 15 9999
Tính tích: . . ....
4 9 16 10000
3 1.3 8 2.4 15 3.5 9999 99.101

Hướng dẫn phân tích: 2
 2 ; 2  2 ; 2  2 ....; 
2 2 3 3 4 4 100 2 100 2
3 8 15 9999 1.3 2.4 3.5 99.101 1.2.3....99 3.4.5....101 1 101 101
A . . .... . .
22 32 42 1002 22 32 42 1002 2.3.4....100 2.3.4....100 100 2 200
1.3 2.4 3.5 (n 1) (n 1)
Bài toán tổng quát: A (n 2)
22 32 42 n2
1.2.3.... n 1 3.4.5.... n 1 1 n 1 n 1
. .
2.3.4....n 2.3.4....n n 2 2n
Bài 2:
1 1 1 1
Tính tích: B 1 .1 1 .... 1
21 28 36 1326
20 27 35 1325
Hướng dẫn phân tích: . . .... .
21 28 36 1326
Ta chưa nhìn thấy quy luật nào nhưng khi nhân 2 vào cả tử và mẫu với 1 phân thức ta được
89
20.2 40 5.8 27 54 6.9 1325 2650 50.53
; ; ...;
21.2 42 6.7 28 56 7.8 1326 2652 51.52
1 1 1 1 20 27 35 1325 5.8 6.9 7.10 50.53
B 1 .1 1 .... 1 . . .... . . ....
21 28 36 1326 21 28 36 1326 6.7 7.8 8.9 51.52
5.6.7....50 8.9.10.....53 5 53 265
. .
6.7.8....51 7.8.9.....52 51 7 357
Bài 3: Tính tích

22 32 42 202 12 22 32 102
a) A . . ... b) B . . ...
1.3 2.4 3.5 19.21 1.2 2.3 3.4 10.11
1 1 1 1
c) C 1 1 1 ... 1
4 9 16 400
22 32 42 52 62 72 82 92 8 15 24 2499
d) D  . . . . . . . e) E . . ...
3 8 15 24 35 48 63 80 9 16 25 2500
2.2 3.3 4.4 20.20 2.3.4...20 2.3.4...20 20.2 40

a) A . . ....
1.3 2.4 3.5 19.21 1.2.3....19 3.4.5...21 21 21
1.1 2.2 3.3 10.10 1.2.3....10 1.2.3...10 1

b) B . . ....
1.2 2.3 3.4 10.11 1.2.3...10 2.3.4...11 11
3 8 15 399 1.3 2.4 3.5 19.21 1.2.3...19 3.4.5...21 21 21

c) C . . .... . . ...
4 9 16 400 2.2 3.3 4.4 20.20 2.3.4...20 2.3.4.5...20 20.2 40
2.2 3.3 4.4 8.8 9.9 2.3.4...8.9 2.3.4...8.9 9.2 9

d) D . . .... .
1.3 2.4 3.5 7.9 8.10 1.2.3...7.8 3.4.5...9.10 10 5
2.4 3.5 4.6 49.51 2.3.4...49 4.5.6...51 2.51 17

e) E . . ....
3.3 4.4 5.5 50.50 3.4.5...50 3.4.5...50 50.3 25
Bài 4:
1 1 1 1
Tính tổng 1 1 1 ... 1
1 2 1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 ... 2016
90
1 1 1 1
C 1 .1 .1 .... 1
1 2 .2 1 3 .3 1 4 .4 1 2016 .2016
2 2 2 2
1 1 1 1
C 1 .1 .1 .... 1
3 6 10 1008.2017
2 5 9 2017.2016 2 4 10 18 2016.2017 2
. . ..... . . ....
3 6 10 2016.2017 6 12 20 2016.2017
1.4 2.5 3.6 2015.2018 1004

C . . ....
2.3 3.4 4.5 2016.2017 3009
Bài 5: Tính
1 1 1 1 1 1 1 1 3 8 15 899
a) A ... b) B 2
. 2 . 2 ..... 2
2 3 2 5 2 7 2 99 2 3 4 30
1 3 5 97 1.3.5....97 1
a) A . . .... 49
2.3 2.5 2.7 2.99 49
2 . 3.5.7...99 2 .99
3 8 15 899 1.3 2.4 3.5 29.31 1.2.3....29 3.4.5...31 1 31 31

b) B . 2 . 2 ..... 2 . . ..... . .
2
2 3 4 30 2.2 3.3 4.4 30.30 2.3.4....30 2.3.4....30 30 2 60
22 32 42 502
Bài tập tương tự: C . . .....
1.3 2.4 3.5 49.51
Bài 6:
1999 1999 1999
1 1 ... 1
1 2 1000
Tính A
1000 1000 1000
1 1 ... 1
1 2 1999
91
2000 2001 2002 2999 1001 1002 1003 2999
Ta có: A . . ... : . . ....
1 2 3 1000 1 2 3 1999
2000.2001.2002...2999 1.2.3...1999 1001.1002....1999

A . 1
1.2.3.4...1000 1001.1002....2999 1001.1002...1999
Bài 7:
1 1 1
Tính A 1 1 ... 1
1 2 1 2 3 1 2 3 ... n

    
 1  1   1 
A  1  1   ... 1  
 1  2  .2  1  3 .3   1  n  .n 
    
 2  2   2 
2 2 2 2 4 10 18 n n 1 2
1 1 1 .... 1 . . ....
2.3 3.4 4.5 n n 1 2.3 3.4 4.5 n n 1
1.4 2.5 3.6 n 1 n 2 1.2.3...(n 1) 4.5....(n 2) n 2 n 2

. . ...
2.3 3.4 4.5 n n 1 2.3...n 3.4.5...(n 1) n.3 3n
Bài 8: Tính
a) A  1 
1  1  1   1 
1  1   ... 1  
 1.3  2.4  3.5   17.19 
b) B  1 
1  1  1   1 
 1   1   ... 1  
 21   28   36   1326 

a, Ta có:
4 9 16 17.19 1 2.2 3.3 4.4 18.18 2.3.4...18 2.3.4...18 18.2 36

A . . .... . . ... b, Ta có:
1.3 2.4 3.5 17.19 1.3 2.4 3.5 17.19 1.2.3...17 3.4.5...19 19 19
20 27 35 1325 40 54 70 2650 5.8 6.9 7.10 50.53

B . . .... . . .... . . ...
21 28 36 1326 42 56 72 2652 6.7 7.8 8.9 51.52
5.6.7...50 8.9.10...53 5.53

B
6.7.8...51 7.8.9...52 51.7
92
Bài 9: Tính tích
a) A  1      
b) B  1  
1 1 1 1 1 2  3   10 
1  1   ... 1   1  1   ... 1  
 2 3  4  100     7  7  7   7
c) C  1  
1  1  1 
d) D  1  
1 1 1  1  1 
1  1   ... 1   1  1   ... 1  
 4 9  16  10000     3  6 
10  
780 
 1  22  1  32  1  42   1  20122 
e) E   2  2  2  ...  2 
 2  3  4   2012 

1 2 3 99 1
a) A . . ....
2 3 4 100 100
6 5 4 3 2 1 0 1 2 3
b) B . . . . . . . . . 0
7 7 7 7 7 7 7 7 7 7
3 8 15 9999 1.3 2.4 3.5 99.101 1.2.3....99 3.4.5...101 101 101

c) I . . ... . . ....
4 9 16 10000 2.2 3.3 4.4 100.100 2.3.4...100 2.3.4...100 100.2 200
2 5 9 779 4 10 18 1558 1.4 2.5 3.8 38.41

d) D . . ... . . .... . . ....
3 6 10 780 6 12 20 1560 2.3 3.4 4.5 39.40
1.2.3...38 4.5.6...40.41 41 41
2.3.4...39 3.4.5....40 39.3 117
 1  22  1  32  1  42   1  20122 
e) E   2  2  2  ...  2 
 2  3  4   2012 
3 8 15 1 20122 1.3 2.4 3.5 2011.2013

E . . .... . . ....
2.2 3.3 4.4 2012.2012 2.2 3.3 4.4 2012.2012
1.2.3...2011 3.4.5...2013 2013

2.3.4....2012 2.3.4...2012 2012.2
Dạng toán tính tổng với lũy thừa

1 1 1 1 1 1 1 1
a) A ... b) B ...
7 72 73 7100 3 32 33 320
93
1 1 1 1
A ...
7 72 73 7100
1 1 1 1 1 1
A ...
7 72 73 74 7100 7101
1 1 1 1 1 1 1 1 1
A A ...
7 72 72 73 73 7100 7100 7 7101
6 7100 1 7100 1
.A A
7 7101 6.7100
1 1 1 1
b) B ...
3 32 33 320
1 1 1 1 1 1
B ...
3 32 33 34 320 321
1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 320 1 320 1
B B ... .B B
3 32 32 33 33 320 320 3 321 3 321 2.320

0 1 2 2017
a) A              ...    
1 1 1 1
 7  7  7  7
1 1 1 1 1 1
b) B    2
 3  4  ...  50  51
3 3 3 3 3 3
3 3 3 3
c) C ...
5 54 57 5 100

0 1 2 2017
a) A          1  1
1 1
     ...    
 7  7  7  7
1 1 1 1 1
A 1 ...
7 72 73 7 2016
7 2017
1 1 1 1 1 1 1
A ...
7 7 72 73 74 7 2017
7 2018
1 1 1 1 1 1 1 1
D D ... 1
7 7 7 72 7 2
7 2017
7 2017
7 2018
94
8 72018 1 72018 1
D D
7 72018 8.72017
1 1 1 1 1 1
b, B    2
 3  4  ...  50  51
3 3 3 3 3 3
1 1 1 1 1 1
B 2
...
3 3 33 34 351 352
1 1 1 1 1 1 1 1 1
B B ...
3 32 32
3 3
33 3 51
351 3 3 52
4 351 1 351 1
B B
3 352 4.351
3 3 3 3 1 1 1 1
c) C ... 3 ...
5 54 57 5 100
5 54 57 5100
1 1 1 1 1 1 1 1 1
Đặt A ... A ...
5 54 57 100
5 53 54 57 510 5103
1 1 1 1 1 1 1 1 1
A A ...
125 54 54 57 57 5100 5100 5 5103
124.A 1 1 5102 1 5102 1

A
125 5 5103 5103 5100.124
3. 5102 1
Vậy C 3A
5100.124
Dạng toán chứng minh dãy số và so sánh dãy số
Bài 1:
1 1 1 1 2 3 99
Chứng minh rằng 100 1 ... ...
2 3 100 2 3 4 100
Cộng 2 vế của đẳng thức với 1    ... 

1 1 1 
 ta có:
 2 3 100 
1 1 1 1 1 2 99 1 1
100 1 ... 1 ... ... 1 ...
2 100 2 100 2 3 100 2 100
95
1 1 2 1 99 1
100 ... 1
2 2 3 3 100 100
100 100 ( luôn đúng). Vậy đẳng thức trên là đúng.
Bài 2:
1 1 1 1
Chứng minh rằng: 1
22 32 42 1002
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Nhận xét: ; 2 ; ….
22 2.2 1.2 1 2 3 3.3 2.3 2 3

1 1 1 1 1 1 1 1
Ta có:
22 32 42 1002 1.2 2.3 3.4 99.100
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
22 32 42 1002 1 2 2 3 3 4 99 100
1 1 1 1 1 1
22 32 42 1002 1 100
1 1 1 1 99 100
1
22 32 42 1002 100 100
1 1 1 1
Vậy 1
22 32 42 1002
Bài 3:
Chứng minh rằng với mọi n  N ; n  2 ta có:
3 3 3 3 1
...
9.14 14.19 19.24 (5n 1)(5n 4) 15

3 3 3 3
A ...
9.14 14.19 19.24 (5n 1)(5n 4)
3 5 5 5 5
A ...
5 9.14 14.19 19.24 (5n 1)(5n 4)
96
3 1 1 1 1 1 1
A ...
5 9 14 14 19 5n 1 5n 4
3 1 1 3 5n 5 n 1 n 1
A .
5 9 5n 4 5 9. 5 n 4 3.(5n 4) 15n 12
n 1 n n 1
Ta có:
15n 12 15n 12 15n 15
Bài 4:
4 4 4 16 16
Bài 4: Cho A ... chứng minh:  A 
15.19 19.23 399.403 81 80
4 4 4
A ...
15.19 19.23 399.403
1 1 1 1 1 1
A ...
15 19 19 23 399 403
1 1 388
A
15 403 6045
388 388 388 16 16
Ta thấy Từ đó suy ra  A 
196425 6045 1940 81 80
97

CHUYÊN ĐỀ 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

CHUYÊN ĐỀ 7

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CHUYÊN ĐỀ 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHUYÊN ĐỀ 7: PHÂN SỐ

BÀI 1: PHÂN SỐ TỐI GIẢN

gọi là phân số tối giản   a , b   1

đều chia hết cho d

 40a  16b  40a  15b d  b d (1)

 16a  6b  15a  6b d  a d (2)

Từ (1) và (2)  d ƯC(a,b).

Vì 2n  3 d mà 2n + 3 là số lẻ nên d lẻ, vậy d  2 (loại )

phải là hai số nguyên tố cùng nhau

Để 7 và n + 9 nguyên tố cùng nhau thì 7 và n + 2 phải nguyên tố cùng nhau

Để các phân số trên tối giản

b) Điều kiện: n  21

Để A tối giản thì d  31  2n  7  31  2n  7  31  31  2  n  19   31  n # 31k – 19 (k  N)

b) Gọi d  UCLN 8n  193; 4n  3   8n  193  2  4n  3 d  187 d

d, Gọi d  UCLN  21n  3;6n  4  2  21n  3  7  6n  4 d  22 d

Mà 22 = 2.11, Nên để A tối giản thì: d  2, d  11

Mà 21n + 7 Không chia hết cho 3  d  3

Từ a  b => b    vì b  N nên a b => a=b.k (k  N)

a, Tìm n để M=2 b, Tìm n để M nhỏ nhất

BÀI 2: SO SÁNH PHÂN SỐ VÀ CÁC PHƢƠNG PHÁP

Cách 2: So sánh được

5. So sánh phần bù với 1 ( bù với đơn vị )

Bài 4: So sánh các phân số sau

125 125 125

Ta có : S     ...       ...       ...  

Mặt khác: S     ...       ...       ...  

20082008  1  2007 20082008  2008 2008  2008  1

100101  1 100101  1  99 100101  100 100 100  1

Bài 43: So sánh:

và B  1022  6 b, A  152017  5 và B  152018  1

152017  1  74 152017  75 15 15  5

Bài 44: So sánh:

a, A  1021  3 và B  1022  4 b, A  2022  3 và B  2023  8

So sánh: A  100 99  1 Và B  10068  1

 100.10099  10099  100.10068  10068  99.10099  99.10068  99 10099  10068   0  A  B

Bài 46: So sánh:

a, A  220  3 và B  222  3 b, A  1522  3 và B  15 21  4

1523  3  63 1523  60 15 15  4 

Bài 47: So sánh:

Bài 48: So sánh:

Bài 49: So sánh

22.26  44.52 137  548

Bài 52: So sánh:

Bài 53: So sánh:

a, Rút gọn M ta có: A  7.9(1  2.3  3.4)  1

Bài 56: So sánh

Bài 57: So sánh

Bài 58: So sánh

Bài 59: So sánh

Bài 60: So sánh

a, A  22007  1 và B  22009  1 b, A  3125  1 và B  124

Bài 61: So sánh

So sánh : A  20092010  1 và B  20092011  2

Bài 2: Tìm x  Z , biết rằng:

5 24 5 125 135 125 108

a) DK : y  0  x  4  1  xy  12  1  5( xy  12)  3 y  y(5x  3)  60  5x  3 là ước của 60 và

b) x  2  1 ( y  0)  xy  4  y  xy  4  y  y( x  1)  4  1.4  2.2  4.1  ( x; y)  (5;1);(2;3);(2; 4)

Thử lại ta được: ( x, y)  (1;1);(1; 2);(2; 2)