Wytrzymałość materiałów i konstrukcji

Ćwiczenia

Charakterystyki geometryczne

mgr inż. Michał Plust

Wydział Inżynierii Mechanicznej

Instytut Mechaniki Stosowanej
Zakład Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji
 Charakterystyki geometryczne

1.Pole powierzchni przekroju:

𝐴 = න 𝑑𝐴 𝑚𝑚2 , 𝑐𝑚2 , 𝑚2 ,
𝐴

2. Moment statyczny: iloczyn pola powierzchni tej figury oraz różnicy odległości jej
środka geometrycznego i osi, względem której jest liczony.

𝑆𝑥 = න 𝑦𝑑𝐴 , 𝑆𝑦 = න 𝑥𝑑𝐴 𝑚𝑚3 , 𝑐𝑚3 , 𝑚3 ,

𝐴 𝐴

3.Środek ciężkości przekroju: to miejsce przyłożenia wypadkowej siły ciężkości ciała (bryły).

𝑆𝑦 𝑆𝑥
𝑥𝑐 = , 𝑦𝑐 = 𝑚𝑚, 𝑐𝑚, 𝑚 ,
𝐴 𝐴

4.Osiowy Moment bezwładności: suma iloczynów elementarnych pól i kwadratów

ich odległości od danej osi.

𝐼𝑥 = න 𝑦 2 𝑑𝐴 , 𝐼𝑦 = න 𝑥 2 𝑑𝐴 𝑚𝑚4 , 𝑐𝑚4 , 𝑚4 ,
𝐴 𝐴

Plust. M., materiały do ćwiczeń dla studentów 2

 Momenty bezwładności - wzory

𝑱𝒚
𝒐

𝑱𝒚

Plust. M., materiały do ćwiczeń dla studentów 3

 Schemat obliczeniowy
1. Nanieś na rysunek początkowe osie układu kartezjańskiego 𝑥𝑜 𝑖 𝑦0 zgodnie z regułą
określoną na zajęciach.
2. Podziel zadany przekrój poprzeczny na 𝑛 figur elementarnych
3. Wyznacz podstawowe charakterystyki geometryczne dla podzielonych figur elementarnych
(pole powierzchni 𝐴𝑖 , środek ciężkości 𝑆𝑖 (𝑥0𝑖 , y0i ), momenty osiowe 𝐼𝑥𝑖 𝑖 𝐼𝑦𝑖 )
4. Wyznacz położenia środka ciężkości 𝑥𝑐 𝑖 𝑦𝑐 ze wzorów:

𝑆𝑦 𝐴1 ∗𝑥01 ±𝐴2 ∗𝑥02 ±⋯±𝐴𝑛 ∗𝑥0𝑛

𝑥𝑐 = = (jeżeli oś y jest osią symetrii to 𝑥𝑐 = 0)
𝐴 𝐴1 ±𝐴2 ±⋯±𝐴𝑛
𝑆𝑥 𝐴1 ∗𝑦01 ±𝐴2 ∗𝑦02 ±⋯±𝐴𝑛 ∗𝑦0𝑛
𝑦𝑐 = 𝐴
= 𝐴1 ±𝐴2 ±⋯±𝐴𝑛
5. Nanieś nowe osie przechodzące przez środek ciężkości na rysunek.
6. Wyznacz nowe współrzędne środków ciężkości figur elementarnych według wzoru
𝑆𝑖∗ 𝑥0𝑖 − 𝑥𝐶 , y0i − 𝑦𝐶 = 𝑆𝑖∗ 𝑥0∗𝑖 , y0∗ i
7. Wyznacz centralne momenty bezwładności według wzoru:
2 2 2
𝐼𝑥𝐶 = 𝐼𝑥1 + 𝐴1 ∙ y0∗ 1 ± 𝐼𝑥2 + 𝐴2 ∙ y0∗ 2 ± ⋯ ± 𝐼𝑥𝑛 + 𝐴𝑛 ∙ y0∗ n
2 2 2
𝐼𝑦𝐶 = 𝐼𝑦1 + 𝐴1 ∙ x0∗ 1 ± 𝐼𝑦2 + 𝐴2 ∙ x0∗ 2 ± ⋯ ± 𝐼𝑦𝑛 + 𝐴𝑛 ∙ x0∗ n

Plust. M., materiały do ćwiczeń dla studentów 4

 Zadanie
Zadanie: Wyznacz charakterystyki geometryczne poniższych figur płaskich:
- Pole przekroju
- Środek ciężkości
- Centralne osiowe momenty bezwładności (przechodzące przez środek ciężkości)

2b

2cm r 2a
2b
r 2a
2cm

b r 2a
4 cm
2r a 2a a
Rozwiązanie: Rozwiązanie: Rozwiązanie: Rozwiązanie:
𝐼𝑥𝑐 = 10, 97 𝑐𝑚4 𝐼𝑥𝑐 = 3,73 𝑏4 𝐼𝑥𝑐 = 2,30 𝑟 4 𝐼𝑥𝑐 = 42,55 𝑎 4
𝐼𝑦𝑐 = 18,67 𝑐𝑚4 𝐼𝑦𝑐 = 1,73 𝑏4 𝐼𝑦𝑐 = 1,22 𝑟 4 𝐼𝑦𝑐 = 26,28 𝑎 4

Plust. M., materiały do ćwiczeń dla studentów 5

 Zadania treningowe

Zadanie: Wyznacz charakterystyki geometryczne poniższych figur płaskich:

- Pole przekroju
- Środek ciężkości
- Centralne osiowe momenty bezwładności (przechodzące przez środek ciężkości)

100 70 𝑥𝑐
3r
𝑦𝑐

40 r 2r r
60

Rozwiązanie: Rozwiązanie:
𝐼𝑥𝑐 = 143 𝑐𝑚4 , 𝐼𝑦𝑐 = 386 𝑐𝑚4 𝐼𝑥𝑐 = 4.81𝑟 4 , 𝐼𝑦𝑐 = 7.11𝑟 4 , 𝑦𝑐 = 1,52𝑟

Plust. M., materiały do ćwiczeń dla studentów 6