sitet, aba Oop Uioce Wy dcea agl © Copyright by Oficyna Wydawnicza ,Lmpuls", Krakéw 1999 Redalecja wydawenicza Wojciech Stwerski Korekta Kestyna Kuszewsba Projekt oktadlis Evut Beniak Haronska ISBN 978-83-7587-163-0 Oficyna Wiydawnicea Impuls” 30-619 Krakew, ul. Turnicjowa 59/5 tcl (012) 422-41-80, fax (012) 422-59-47 -snwwimpulsoficyna com pl, e-mail: impule@impulsaficyna.com pl ‘Wrdanie VII, Krakow 2009Lotn naan do wenn dvi Kae 308 EaNionedtitdecd vb Oboes Nplate “api 0 Spis TRESCL Wore 9 Rozpziat t Mistanin writacas SEAWIAN YEH BADAMON PEDAGOGIC 13 1. Syiadomoxé potrechy hada pedagogicanych, 6 2. Znsjomosé mewuelogii badait pedagogicanych 3, Poprawnos logicen jzyhowe w badaniach polagogiceaych 4, Wyotrzcganie sig béw w balaniach pedagogicanyeh . Roznziat. IL “THORETYCENE ASPEKTY BADAX PEDAGOGICZNYCH .. 1. Charakteryscyka teorit pedagagicaych “ 3% 2. Rola ceosit w badantzch pedagogicznych 40 3. Funkcje tori pedagogicanych ee ncenn 4, Teorie a praktyka pedagogiczna 5. Teorie pedagogicane w Siete indubeji i dedubeji Rozovaas tI BaDANIA ILOSCIOWE I POMIAR W PEDAGOGICE 1, Okcedlenic baad ilosciowyeh i pomiatts wnemn 2. Zaaczenie badat ilosciowych j pomiaru w pedagogi 3. Typy skal porniarowych, i. 4, Receelnoié i tafadé pomian 5. Slabe strony badat ilegciowyeh i pomiara Rozpziat LY Bapania Janosciows w FEDAGOGICE «- 1. Ceym 59 badania jakos 2. Zapocrrebowanie ma badania jakoSCIo¥E nn Sou set sitet, 3. Warunki poprawnosct bada jakosciowych .. 4, Nicdomagania w badaniach jakosciowyeh « 5. Uwagi godne pockreslenia w badaniach jekoscionych Rozpaiat V Prom kay 1 HIPOTEZY W RADANIAG PORGOGIEZNYEH 1. Romumienic i rodraje probleméw badawezych Genera probleméw hadawerych .. Zakres probleméw badawcaych Kryteria poprawnosc: probleméw baclawczych - Hipotery robocre i stawiane im vymagania Rozpziat VI “Tumi, wskaZSner 1 TyBY RADA PROACOCICZNYEH 1, Pojgcie i lelacphikacja zmiennych 2. Weseatnil ich wzasednienie 3, Podaial wslesénilebwr 4, Dobie inerpreeacja wsksinikesvr 5. Typy badari pedagogicenych Rovarcaat. VIL Donén prdny & naaniscit PROAGOGIRNVCIE 1. Ogglas charakreryseyla doboru préby 2. Locowy dobés prbbyy oo - 3. Colowy debs praby: 4, Wielkoéé i inne aspekry proby Rozpzin. VIL Erany napast pEDAGOCICZRYCH 1. Euapy badas a fizy myslenia relleksyjnego 2. Zaistnienie sytuacji problemow} 3, Formulowanie problemévr i hipoter Wyhari konstruowanic narredei badawezych Dobar badanych ossh Praeprowadzanie badai - Opracowanie wynikéw badai ” 100 102 105 107 ns ns 121 Ww 133 135 Mt 145 151 155 161 163 166 a 174 7 179 181 183 186 swe 189 192 196 8 Sos neseLotn naan do wenn dvi Kae 308 asic tittecd vb Oto Nplate “apu 0 Rozpaiae IX Moaaiatr AS priery naDAN PRDAGOGIEZNYEAE 1. Potacha uszglednicnia konteksea moralnego w hadaniach 205 2. Poszuliwanie prawdy gliwnym celem Badal voccern n= 208 23. Wiarygodnedé i kompotencje badacea 4, Zobowigzania wobec eséb badanych 5. Eqcemos bad z prokeyke pedagogicang Roza. X Przcotap orton 1 Troms papaN PeDAGOSICrNTEH 1. Observacja 2. Ehsperyment pedagogicany non 3. Testy esiagnigg sekolnych .. 4, Meteda sosjometryczna . 5. Metoda sonulatu diagnostyeenege on 6. Analiza dokumentéw « 7- Inne merody badars TAKONCZENE Broutocrarts .. Son meses 7 sitet, wstep Prredsawione ruta) merodologicane problemy badas pedagogienysh 33 agodne nobisicra 2 zalvieniami pedagogiki empirycene} i prakseologicane] (por. J.Gnitecki, 1993, 1996a), a p0 czesci takic 2 zalozeniami pedagogikt jako dys- egpliny humanisiycane), preferujacs} nade wszystko badania jakosciowe. Nie oamacza (0 oczywitce, i nie docenia sig tak?e problemsw mecodologiczaych, podeimowanych przez pedagngike jako dyscypling teorerycma. cli zajujaca sig glownic kryrycang analing dorychcrasowych osiagnicé nauk pedagogicanych. Nie pomnicjsra sig téwmnie# celowovci zajmowania pedagogiky jako dyscypling coparty na konstruktach (presstankach) filozoficenyeh, Sviatopoglalowyeh czy religiinych lub odwoujaca sig do docickas i badat takich nauk wspomagajacych, pedagogike, jak psychologia i socjologia (por. 5. Palka, 1995). Zaklada si cu, te isnigjea #Sinoeednos€ problemsw pedagogicenysh wymaga réinego pode pryy ich ronwiqeywania fie w rviqdes ¢ pouyzszym plucalizm mevocologiczny awlaszcza nz obconym erapie rozwoju naukowego pedagogiki — jest jak najbar- dri) easadny: ‘Niemnie jednak, co warto podkredié, istnieje nadal pilne zapeurzebowanie na Upravianie pedagogiki w sposdb empirycany i prakseologiceny. Vomijaiac fewestie dlugoletnie} wadyej, jaka wigge sig 2 alkim whasnic uprawianiem pe- dagogiti, nis porch zaprecenyé, #e ma ono niemate zashugi w darycherasonwym, ogéluym dorobku pedagogicznym. Nie jest on wprawdvie nadzwyerajny. ale nietrudno chyba odgadna¢, ze gdyby pozbawi¢ go osiagnigé adobytych w drode badati empizycanych i prakscologicanych bylby znacenic ubotsry. Ponadco metadologicane wskazania pedagogiki empirycme| i praleseolo- gicune) st w casaliie prostsee w ich praktycenym zistosowaniu, nid fe oparte na zalvzeniach pedagogiki zoricntowane] hermencutycanic, fenomenvlogicenic, peychoanaligyenic, ecorerycmic cay postmodemisrycanie (por. J. Gnitecki, 199663, J. Petersen, G, B. Reinert, 1992: H. Rettet, 1997). Prace naukowe 7aé powsta- face w ramach pedagogiki empiryczne} i prokseologicane} sq tez na ogo latwe do bardsigjjednoznacane} ich ceeny i wydajg sig blishie zuintererowaniom saczegél- nie mlodsrych adepdw nanki w driedzinie pedagogic. Tote# awigrane 7 nimi aspekty merodologiczne moga okara€ sig wielee urytecrne w preypotouywanitt wereLotn Vranas dvb Kake 308 EaNionedtittecd vbr Oto Nplate “api 0 zaréwno prac magisteiskich, jac i cozpraw dokeorskich { habilitacyjnyeh. Tema sl6wnie celowi ma shriyé niniejsca publikacja Nie aznacia to jednak, eo pragng riz jeszcze podkereilit, 2 pedagogile em- Pirvczna i prakscologicmna nie stanowia bynajmnic} jedynych dyscyplin peda- gogicznych, w ramach keérych podejmuje sig badania w miare metodolegjeznic popravine. ‘ake pedagogika zoriencawana humanistyeanie w srerokim 2nacze- niu tego slowa moie wykazaé sig badaniami wartosciowymni pod waghedern me todologicmym, Stad tcé dalsay rozw} pedagigiki jako nauki bytby 2 pewnoscia ~ jak preypusrera sig coraz exgécis} — niemtliwy ber. uprawiania je} w spose anSinicoveany, j. uszglglnialgey rine metodologicane aspekty badass peclago- geanych (por. S. Palka, 1998a). ‘Tow: prezencowane tu mevorologia hada pedagogicanych mote nie w pelni zadowalaé. Jest bowiem préba ukazsnia praede warystkim cyeh probleméw me- tadologicmych, do kedrych praywiuje si dig wage, seczegSlnie w uprawianin pedagogiki empicycmes). Niemniej jednak nie prackresla ona innego podk}icia metodologicencgo w badantiach pedagogicznych, w tym zvlaszeza preferowanego przen pedagogike 2orientowang humanistycenie. Z pewnoscia 0 tym. jakie pode)- Scie jest majbatdzie) stosowne, lecyduje [J nacura badanych faktSw i zjewibk pedagogicenych” (5. Palka, 1998b, s. 12). NicktSre z nich wymagzja écslego pomiaru, inne naromiase wylgcznie podejéciajakosciowego oparego ghéwaie na dialogu, zrovumieniu, inteepreei ‘Caos ninijsuej publikaci sklada sig oprdcz watepu, zakodceenia i biblio- grafli— 2 dziesicciu rozdialow. W pierwszymn 2 nich omawia sig w sposdb synte- yemy nicktére wymagania metedologicane stawiane backniom pedagogi yeanie 2 postulatem wystrzegania sig niekeSrych popehsianych w Roxdaial II dotyezy teoretreenvch probleméw badari pedagogicenych, a rozdziaty TIT i TV sq kolejno opisem badad iloiciowych x uvaglednieniem stosowanego w nich pomians i badat jakoiiowych, Rozdrisk V poSwigcony jest formulo- vwaniu problemSw badawczych i hipoter robocaych, W roadsiale VL omawia sig zmicnne, wskaéniki i typy badaf pedagogicenych, w roadziale VII —losowy ice lowy dabér o:éb badanych, 2a w rozdziale VIII — exapy badax pedagogieanych, Rondziat IX ukzzuje moralne aspekey tego todzaju badasi, Rozdsiat X naromizst jest pracglqcem edinych metod i technik badawezych. Prouentowana tu publikacja precenaczona jest gléwnic dla studeneéw peda- ogiki, odbywajacych swudia zarswna licencjackie, jak i magisterskie. Intencja Je) — pova ulacwieniet im preygotowywania prac dyplomowych i magisterskich jest wnice wyjscic naprecciw rozuicniu i ocenianiu prece nich wastoSei po- ‘maweze| opracowah naukowo-badawenych, 2 kedrymi sporykala sg w lierseurze pedagagicrnej, a poniekad rakze psycholagiczne} i socjologicrne). Fevina pomoc praca «to czym wsporuniany we2esniej — moze preynies€ rownicd dokioraniom, i habilicaneom, piseacym rozprawy z zakresu pedagogil, jal i eSinym innym. ens ‘osobom biidej zainceresowanym metodlogicznymi problemami badari pedsgo- gicrnych, W tym migjsen pragne gorqeo pedrighowné wielu pracownikom naukowo- dydaktycaym i studentom 2 réznych uctelni w Police za aycaliwa rachete do wenawicnia w wersji poprawione) i zmienionej mojego skrypua pe. Metody ba- da pedegogicenyeh (1984). Zachgeg cg wrnakem ma weassanie do napisania nowej publikacji na powésey temat. w kidtej tozdzialy Il. Ve VLi VIL (po cxsci takte rozdziat If) preygotowano z wykorzystanicm obszernicjszych flagmentéww popredniego opracowania. Z kavidlego roudviah, zamieszezonego w ninigjsrym opracowaniu, meina koreystaé wrbidrczo. Jednak w wypadla Caytelnifa, dla ktérego metodologiczne problemy badat pedagogicanych sq caymS nowym lub tematem malo znanym, dobrie bylaby ronpocaaé exytanie od pienwsnego rordzials, ¢ dopiero w nastgp- 5 kolejnosei zapornawat sig poszeregilnymi rozdzialueni ngodaie x whasnyrai zainteresowaniami. Celowe wytaje sg takie sigganie po przynajmnic) nicktdce ytowane tam poryeje, daryczqce beapirednio lub posrednio metodologicznyeh, aspektéw badari na gruncie pedagogiki empiryczne] i nie tylho. Mieceyilae Labocki Lablin, kvieciet 1999 TO Were woe 11Lotn naan do wenn dvi Kae 308 EaNionedtitdecd vb Oboes Nplate “api 0 Razpat | MINIMUM WYMAGAN STAWIANYCH BADANIOM PEDAGOGICZNYM sitet, Wiele osSb podejmujgeych badania pelagogicene nie zawsee uae sobie sprawg = ogromu sada, x jaltimi wypadaic sc im wporad wawe) pracy naukovo chadawecre). Mam na myeli cacaogdlnie studentéw pedagogiki praygorowajacych prace dyplomowe i magisterskie oraz mlodsrych pracownikow nauki rinych dyscyplin pedagogicanych, a ukie osoby spoza Siodowiska naukowego pisaqor rozprawy dolaorakie. Wezyscy oni anajdajy sig na og6t w sxczegSlns) symuac} Polaga ona nz wieksrsj lub mij) demaiencacji co de niektérych przynaira- ‘le| wymagatlstawianych badaniom pedagogicanym, kycznfez opracowaniem ich vwyaikn. Powyiste) dezorientacji mote benspraccanic pracciwdsialsé zapoznanic sig 2. podstawowymi zasadamii hada pedagngicanyc, desteprymi w obsiernych copracowaniach meiodologit ego rodzaju badart (por, S. Palka, 19985, Plch, 1971, 1995; H. Museytshi, 1967, 19705 R. Wroceysiski, T. Dich, 1974 Z. Za horowski, 1973). Peving w tym pomoc zapewnia takée prayswojenie sobic ogélniejstej mnajomosei (nigjako 2 lorm praka”) wymagan, jakie scamia sig na ogét bidaniom pelgogicanym. Znajomni aks nie moze ocaywisie zastapi rozleglych i naleiycie pozlebionych seudiéw metodologicenych, Moie naromiast dosearezyé-wseepnych wiadomasci we rym zakresie i odpowicdnio ukierunkovead dalsze xdodywante wiedy mecodologicane| dowyeracej badan pedagogicanych, W bay sueleals ona ya lhe yi asa li ng i zarazem rajogélniejze wymaganis, o spelnienic kréryeh warta herwaglednic zatrosecaye sie w badaniach pedagogicarych. Wymagania te pozostaja w éistym. awiquka awhisccza z uSwiadomicniem sobic powczeby tego typu badatt i pogigbi- niem swe) wiedzy 0 ich poustanach metodologicanych orsz nabywaniem kompe- tencji w zakresic popramnaici logicanc} i jezpkows), a takie 2 wystrecganicm sig popelniania blediw w bacanlach pedagogicanych. 1. SWIADOMOSE POTRZEBY BADAN PEDAGOCICZNYCH Nicodzownym warunkiem naletycie preygotowanych, preeprowadzonych i apracowarych badait pedagogicanych jest uéwiadomies dia wrhogacenia dorobku nankowego pedagogiki. Ker spelnienia tego wanuinku badacz narazony jest na prayslowiome wwywarzanie otwartych draw", a wige na nikomu nicpouzebne badania, Diatege niezbedna jet snajomosé dorychezasowe] sobie ich anacrs 1. Sunsoowns porezsty aADAx HOAGOCACENYCH 15trony, stots, wiedzy 0 problemic, kedrego maja doryczyé podejmowane badania. Saczgélnic dla wage peywiazuje sig do prreprowadzanych dotychczas badas zwiazanych 2 interesajqeyim baulseza problemem. Isroena jest 1 proba ich keytycene} oveny pod wzgledem poprawnoie metodologiceng). Ale bynajmnic} nie mnic} watna jest wiceza o sarwym problemie jako preedmiccie zamicrzonych badasi, Choezi Imianowicie 0 w miarg wielesteonne poznanie problemas, a wige zaréwmno w éwie- tle réinych stanowisk prezentowanych w literatures preedimiotu na jego temet jak réwnict nickt6rych opinii zdroworozsadkowych. So waioins bdvioaecneh Kae 309 Cbs Nylaraca ps 2 PoprorzapKOWanit BADAN FOTRZEBOM PRAKTTRI PEDAGOGICZNE Porrsehe hadasi pedagagicrnych urasadnia w niemalej mierze akruslnogé problemu, jaki pragnie sig roawiveaé zich pomoca, Méwi sig wtedy 0 probletnic odpowiadajgqym na pilne pocracby spokcznc. Roswigeanie jego mote dopo- rade w uspravnieni hub unewoczcinienia pracy dydakeyeang) | wychowanez<) 2-deiémi, mlodzieta i dorastymi. To 2naczy. stae sig ono poFytecre dla mnie} lub bardeiej scetoko pojetej praktykd pedagogicane, co zzewsceaj podnasi range poszukivari naukowo-badawezych, ress jazns, nie waystkic hadania pedagngicane, poprecdzane staranng :na- Tica badanego preblemu, wnos7a cos wworez2go do zasabu wiedry pedagngicze Po prostu mosq okaza¢ sie niedostatccenie przemyslane fub nie poovierdza¢ po- kkladanych w nich nadzici nz pelne rozwiqzanie okreslonego preblemu badaweze go. Jeclnale maja ghgbszy sens, o ile hadacz nie ulrywa swe) .prregean” i poreafi wystnsnd ze swych tozcrarowa wiaaace waoski w sprawie dalsiych poctynatt badawezych Pemimo nic zawsze uwisiczonych spodziewanymi wynikami badai peda- gogicrnych, warco i trreba podejmowaé je réwniek w tym celu, by rzec7yWi woaly one sluzyé prakiyce pedagogicane}. Podejmowane jedynie np. dlaosebiste] satyafakcji, w tym takte zaspokejenia wlasncj ciekawoici, nie sluéylyby sven. provmaczenin, jakie wynika chocby 2 charakter pedagogiki jak nauk prake- {yernel, a nie tylko ceoreryezne). Bada ckich oczekule szcvegdnie pracy. Bez liczenia sig 2 ich ovachiweniatni badania pedagogicane analadhby sig aicjako ‘w proiai spolecane), cayli aie bylyby nikoma w zasadzie—pora osoba je pracpro- swadrajaca— potriebne. INNE UZASADNIENIA POTRZEBY BADAN PEQAGOGICZNYCH Z ceugie) strony nie sposcb zipominat, 3 nivkiedy bulonia pedagogicene smoga mijaé sic 2 oczckiwaniami praktykéw. Bywaia one wiedy odpowiedzia nic syle na pocrreby prakryki pedagogicang) ile praede wszystkim podejmuje sig je fp. cslem zapelnienia env. - ne | opisywane ad hoc doswiadczente. Preedstawiaja one wyzsty poziom faktw w poréwaaniu 2c nspomaianyrsi poprecdaio doenaniami wraicniowymi. Sq nimi konkeretne sposeracionia, w wyrieu keéeych adajemay sobie spravrg » prayna- Teinosci obserwowanych fakt6w do okteslonej kasy reeczy. sytuacii. carves, Pox trafimy je nazwat i opisac. Fekcy te wystepujg wiec wozede tam, gzie mamy do czynienia z nazywaniem (zideneyfkowaniem) i opisem incercsajgeych nas sprew. W prypadlen np. ayeia Kasy crkolnej Filey takie maga doryesyé Sinego cypit pragjawow zachowania sig uezniow, sytuaci i zdarzen majaoyeh miejsce podezas Icke, sposobdw ich organizowania i prowadzenia itp. Po erzzcic, wyréinia sig faley, w keSrych zaistnieni seczegélny udziat ma uucrony. Wymagaia one umiejetnesci abstrakeyjnega romumosania na motl- ‘wysokiin poziomic ogSlnosi i 94 nicdestgpne w becpostedni| obserwacji. Powstaja cxesto w wwynihu incerpeetacii weve j spostrzeied, czy pierwszeg> i drugiego radvaju fakadw: 19 jakhy ich gleboa warstwea. Nale?a do nich rakie 2jawiska, jal ineligencia, osabowose, morywarja, zdolno&, postawy, powredy, aaintcresomania, samoregdnodé, wychowarie, nauczanie, keztaleenie, czas wolny iwicle inaych, W nomenklaturze naukowcj nazywa sig je konstraktami hipote- tyczaymi dla podkrestenia, ie nie poddaja si¢ one — jak wspomniano ~ bezpo- Scenic) obserwacji. © ich raeceywistym, « nie jedynie domniemanym istaieniu prockonaé majy wiainie rozwazania teoretycme 2 odwolaniem sie taki clo faktw obserwowalnych, czyli konkretnych prayhlackiw zachowari daieti i mfodziezy, ‘ernie zich waeankami ycia i stosowanyei wabec nich sposcbami oddaiaywah ‘wychowawcrych, “Tak wige cworvenie ceotil ne jest ~ prakrycanie raecn biorge ~ modliwe bez odwolywania sig do fakeSw, w rym zwlasrera konserukisw hiporeryeenych. Te seanowig ~ jak rwyldo sig prayjmowaé ~ ceche konstyrutywna wartogciowych 4 Teonie a peaxrvEa ppDacoeicaNy ag BAe teorii pedagogicanych. Teorie natomiast opare wylgcznie na faktach obser wowanych nie maja chybe wigkseego sensu. Nic = bowiem w stanie wailnaé vw wewnetrme mechanizmy funkcjanowania faktSw. na ktére si¢ powotvja, jake jest to modliwe dzigki konstruktom hiporerycanym. One teé glévnie wyunaczaja obreslony preedmiot docickat i badai naukowych. Tak na preykhud aiewiele wiedsiano by 0 mechanizmie spadania cia, glyby nie wprowadeono poigeia pprayetigania”albo niehowo byfoby wythumaczyé rozw6j eostin i awierzq zardw- -w ich preebiegu oncogeneryeznym, jk i flogenecycanym, edyby nie zajgo sig bite) ,dziedsicmoscig”.,Prayciaganie” i ,driedvicmase” sq lve konserulecami hipotecyeenym i nike juz dri nie watpio ich doniostym zraczeniu dla nauk. NiegoztaczNose TEORILT PRAKTYK Konstruley hipoterycane adgrywaja nie tylko doniosk, role w weoreryernych rorwazaniach ucronych. Postaguja sig nimi nawet ci, Ktory_ praeciwstawiaja teorig prakeyce oraz glosia bezowoenose i beauzytecenoke wseelkiejteorii. Niee seety oni nie adajg sobie speany, de skrajny scepeycyzm i niewiara w jakalolwvicle teorig jest takze w gruncic reczy opowiedzeniem si¢ za okresiona teoria, oparta na ittacjonalnych i subiekrywnych prastankach, Jest « — jesli modna sig cak. ‘wyrazié—ecoria na wlasny prywamny uéycel pralryka (por. W. M. Sayler, 1968, 618). Tote? nie ulepa warpliwoii, te wsreka driaksnoséo charaktere prakryer- nyin, jak podkreslaja RM, W. Travers (1964, 14) |. B. van Dalen (1962, 3.57), opiera sig preynajmnic) cagSciowe a jahicjé tori nic zavsce oceywiscic ubwiadormione). Nickéray nawet watpia, czy moina by bylo wslazaé na jeden chociatby fake calkowicie wolny od teorerycrnej interpreracji” J. G. Kemeny, 1967.5. 97). Ponadso jakesiy edaje pralrycane deialania ber dednege woparcia o toric “karywabyby pedagog:-prakeyka na hezmyane rorwianywanie naporykanych pro- blemév. Pedagog taki nle uswiadamtathy sobie nigdy zasadnosei wykonywanych aialas pedagegicunych, Zeveumic’ je bowicim :vina dopicro weedy, hicdy od ‘wolujery sig wich opisi i wyjatnianin take do pewnych zaloisé toreryeanych haze z konscruktami kipoterycznymi. Tak na prayidad nauczyciel pragnacy opin i wyjainig celowost urzatleania wycieczek lub stosowania na Feksjach stode dw audiowizualnych, odwoluje sig chetnie do takich pojé, joke watrakeyjinose” procesu uczenia sc, .upogladowianic” preckazywanc) wiedry cry .praviycie cmo- £10, 0 sypdiowano wy moznapowielie showan RL Acko(T 11969, 5.1) ie primlecni alanis o fli edadazerses powna wri Httdwiarygadaos! peveegocping ‘ake ale asa ad epoxy wrogodna Jose prayigateora™ Dug RL Ackof (1369. 5-41) pit ,Dawni urmane Canskedey acl neyo ef ky woe rept sig ze subg, 0 wore aber, Jednake jak waharuehicoria audi, cacy jest sonny w 60g nie w wicsae ~ mere lestonowaé padsiwedé dai epiuicyeh fay jak i eos ‘Wis mote Hyena) sin cori wyainkrom abe Hah i poh BO Roznaai H, Teowsrveexe asekiy Ribas HeoAROcICaRvCH