1

Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 6:
Aralin 2: Pagbuo ng Bagong
Salita
Filipino – Unang Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 6.2 : Pagbuo ng Bagong Salita
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Gretchen D. Wamar

Tagaguhit (Cover) : Mitchell Dave M. Cabuguas
Editor/Grammarian: Louela Aniban
Tagasuri: Daisy A. Dayono
Tagalapat: Cyndryl T. Tatoy
Subject Area Supervisor: Anjanette E. Dayanan
Tagapamahala: Ronald G. Gutay, Allan B. Matin-aw, Mary Jane J. Powao,
Aquilo A. Rentillosa, Cristina T. Remocaldo
ADM Coordinator: Ryan B. Redoblado

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region VII Central Visayas

Office Address: Department of Education- Carcar City Division ( Learning Resources

Management Section_________________________________________
P. Nellas St.,Pob.III, Carcar City, Cebu____________________________
Telefax: (032) 487- 8495____________________________________________
E-mail Address: carcarcitydivision@yahoo.com_________________________________

ii
 1

Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 6:
Aralin 2: Pagbuo ng Bagong
Salita
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 1 ___ng Alternative Delivery

Mode (ADM) Modyul para sa araling Pagbuo ng Bagong Salita.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

iv
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 1 ng Alternative Delivery Mode (ADM)

Modyul ukol sa Pagbuo ng Bagong Salita.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

vv
 Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o
masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

vi
 Alamin

Ang modyul na ito ay tungkol sa pagpapalit at

pagdadagdag ng mga tunog upang makabuo ng
bagong salita. Matapos mong mapag-aralan ito,
inaasahang mapapalitan at madadagdagan mo ang
mga tunog upang makabuo ng bagong salita.
Mahalagang malaman mo ang pagpapalit at
pagdadagdag ng mga tunog sa pagbuo ng bagong
salita upang mas lumawak ang iyong kaalaman at
bokabularyo sa iba’t ibang salita.
Sa hulihang bahagi ng modyul na ito, tatayahin ang
iyong kaalaman tungkol sa paksang iyong pinag-aralan sa
pamamagitan ng limang aytem na pagsusulit.

1
 Subukin

Pag-aralang maigi at unawain ang nakasaad na paraan

upang makabuo ng isang bagong salita. Bilugan ang titik
ng tamang sagot.
1. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa salitang
sala kapag ang unang titik na s ay papalitan ng titik
na t?
a. salat b. tala c. sata d.alat

2. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa salitang

sala kapag ito’y dagdagan ng titik t sa hulihan?
a. salat b. tala c. sata d.alat

3. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa salitang

banta kapag papalitan ng titik s ang titik t?
a. bantay b. basta c. bansa d. bata

4. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa salitang

banta kapag dagdagan ng titik y sa hulihan ng salita.
a. bantay b. basta c. bansa d. bata

5. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa salitang

taon kapag dagdagan ng titik l sa pagitan ng titik a
at titik o?
a.tabon b. talan c. tapon d. talon

2
 Aralin

1 Pagbuo ng Bagong Salita

Learning Competency: F1KP-IIlh-j-6

Balikan

Panuto: Sundin ang panutong aking sasabihin.

1. Ayusin ang iyong upuan.
2. Umupo nang matuwid.

Tuklasin

Panuto: Basahin ang mga salita at pansinin ang mga

nakasalangguhit na letra/tunog.

1. Mata 3. baso

Lata bato

2. usa 4. labi

pusa laba

3
 Suriin

Paano bumuo ng bagong salita?

Sa pagpapalit ng isang tunog/letra sa isang salita ay
maaari tayong makabuo ng panibagong salita.
Ang mga salita ay maaring dagdagan o palitan ang
isang tunog sa unahan, gitna o hulihan upang
makabuo ng bagong salita.

Pansinin ang mga sumusunod na halimbawa:

A. Halimbawa sa pagpapalit ng tunog upang makabuo
ng bagong salita.
a. Sa unahan: Kama → Tama
b. Sa gitna: Baso → Baro
c. Sa hulihan: Damo → Dami

B. Halimbawa ng pagdaragdag ng tunog upang

makabuo ng bagong salita:
a) Sa unahan: L + upa = Lupa
b) Sa gitna: Taon (ta +lon) = Talon
c) Sa hulihan: Suka + t = sukat

4
 Pagyamanin

A. Basahin ang pangalan ng bawat larawan. Isulat sa

patlang ang titik/tunog mula sa loob ng panaklong na
ipapalit salita upang makabuo ng bagong salita.

1. usa ( k , i, a ) ___sa

2. pusa ( o, k, l ) pus___

3. puto ( a, r, n ) pu___o

B. Isulat sa patlang ang titik o tunog mula sa panaklong

na idadagdag upang makbuo ng panibagong salita.

1. aso ( p, k, t ) ___aso

2. bata ( n, s, o ) ba___ta___

3. apa ( t, u, s ) ___apa

5
 Isaisip
Ngayon, malinaw na sa iyo kung paano
makabubuo ng bagong salita sa pamamagitan ng
pagdaragdag at pagpapalit ng tunog o titik sa bahaging
unahan, gitna at hulihan. Tandaan palagi ang dalawang
paraang ito upang hindi malito. Narito pa ang ilang
gawain upang subukin ang iyong kakayahan.

Isagawa

Pag-aralang maigi at unawain ang nakasaad na paraan

upang makabuo ng isang bagong salita. Isulat sa patlang
ang titik ng tamang sagot.
_______1. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa
salitang hari kapag papalitan ng titik p ang titik
h?
a. pari b. sari c. lapi

_______2. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa

salitang gamot kapag pinalitan ng titik k ang
unang tunog na g?
a. dulot b. damot c. kamot

________3. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa

salitang laso kapag papalitan ng titik b ang
titik l?
a. baso b. kaso c. masa
6
_______4. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa
salitang buka kapag dadagdagan ng titik l sa
gitnang bahagi ng salita at titik n sa hulihan?

a. bulkan b. bulak c. bulaklakin

_______5. Anong bagong salita ang mabubuo mula sa
salitang masa kapag papalitan ang titik m ng
titk l?
a. lasa b. sama c. masama

Tayahin

Pag-aralang maigi at unawain ang nakasaad na

paraan upang makabuo ng isang bagong salita.
Hanapin sa loob ng kahon ang sagot at isulat ito sa
nakalaang patlang.

buka laso malaya pisa bantas

_________1. Anong bagong salita ang mabubuo mula

sa salitang baso kapag papalitan ng titik b
ang titik l?
_________2. Anong bagong salita ang mabubuo mula
sa salitang alay kapag ito’y dagdagan ng
titik m sa unahan at titik a sa hulihan?
_________3. Anong bagong salita ang mabubuo mula
sa salitang banta kapag ito’y dagdagan ng

7
 titik s sa hulihan?
_________4. Anong bagong salita ang mabubuo mula
sa salitang isa kapag ito’y dagdagan ng
titik p sa unahan?
_________5. Anong bagong salita ang mabubuo mula
sa salitang suka kapag papalitan ng titik b
ang titik s?

Karagdagang Gawain

A. Palitan ang isang letra/tunog ng bawat salita

upang makabuo ng panibagong salita.

1. mabait → ______________
2. bahay → ______________
3. dama → ______________
4. lupa → ______________
5. kuya → ______________
B. Magdagdag ng isang letra/tunog sa bawat salita
upang makabuo ng bagong salita.

1. apat → ____________
2. bao → ____________
3. talo → ____________
4. buka→ ____________
5. usa→ _____________

8
 Susi sa Pagwawasto

Isagawa Pagyamanin Subukin

1. B
1. A A. 2. A
2. C B.
3. C
3. A 1.i 1.
4. A
p
4. A
2. o
5. A 2. n, s
3. n
3. s

Karagdagang Gawain Tayahin

(Maaring iba-iba ang
sagot ng mga bata) 1. laso
2. malaya
3. bantas
4. pisa
5. buka

9
Sanggunian
Internet
https://www.youtube.com/watch?v=ZKHxtB_QNuY
https://www.youtube.com/watch?v=ejKQuOcmf7U
https://www.youtube.com/watch?v=v2dPexT26yE

For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education – Carcar City Division ( Learning Resources

Management Section)

P. Nellas St., Poblacion III, Carcar City, Cebu

Philippines 6019

Tel. No.: (032) 487-7561