MODULE 1-WIKA SA PANAYAM AT BALITA SA RADYO AT TELEBISYON

Ang TELEBISYON ang itinuturing na pinakamakapangyarihang media sa

kasalukuyan dahil sa dami ng mga mamamayang naaabot nito.
Ang mabuting epekto ng paglaganap ng cable o satellite connection para marating ang
malalayong pulo at ibang bansa.
WIKANG FILIPINO ang nangungunang midyum sa telebisyon sa bansa na ginagamit
ng mga local na channel.
Mga halimbawa ng mga programang pantelebisyon na gumagamit ng wikang Filipino
ay ang mga teleserye, mga pangtanghaling mga palabas, mga magazine show, news
and public affairs, reality show ,komentaryo, dokumentaryo, pangshowbiz at mga
programang pantelebisyon.
May mangilan-ngilang news program sa wikang Ingles subalit ang mga ito’y hindi sa
mga nangungunang estasyon kundi sa local na news TV at madalas ay inilalagay
hindi sa prime time kundi sa gabi kung kailan tulog na ang nakararami.
Ang pagdami ng mga palabas sa telebisyon partikular ang mga teleserye o telenobela
at mga pangtanghaling programa o noontime show na sinusubaybayan ng halos lahat
ng milyong-milyong manonood ang dahilan kung bakit halos lahat ng mga
mamamayan sa bansa ay nakakaunawa at nakakapagsalita ng wikang Filipino.
Walang subtitle o dubbing ang mga palabas sa mga wikang rehiyonal.
Ang madalas na exposure sa telebisyon ang isang dahilan kung bakit nakakapagsalita
ng Filipino at maraming kabataan ang namulat sa wikang ito bilang kanilang unang
wika maging sa mga lugar na di katagalugan.
WIKANG FILIPINO rin ang nangungunang wika sa radio sa AM man o sa FM. May mga
programa rin sa FM tulad ng Morning Rush na gumagamit ng wikang Ingles sa
pagbobroadcast subalit nakakarami pa rin ang gumagamit ng Filipino.
May mga estasyon ng radio sa mga probinsya na gumagamit ng rehiyonal na wika
ngunit kapag may kinakapanayam sila ay karaniwan sa wikang Filipino sila nag-
uusap.
SA DIYARYO naman ay wikang Ingles ang ginagamit sa broadsheet at wikang Filipino
naman sa Tabloid maliban sa iilan.
Subalit tabloid ang mas binibili ng masa o karaniwang tao tulad ng mga drayber ng
bus at dyip, mga tindera sa palengke, mga ordinaryong manggagawa atbp. Na
nakasulat sa wikang higit nilang naiintindihan.
Ang lebel ng Filipinong ginagamit sa mga tabloid ay kadalasan ay hindi pormal na
wikang ginagamit sa mga broadsheet.
Nagtataglay ito ng malalaki at nagsusumigaw na headline na naglalayong maakit
kaagad ang mga mambabasa.
Ang nilalaman ay karaniwan ding senseysyonal at lumilitaw sa mga ito ang mga
barayti ng wika kaysa sa pormal na Filipino.
Bagama’t mas maraming banyaga kaysa local na pelikula ang naipalalabas sa ating
bansa taon-taon ang mga local na pelikulang gumagamit ng midyum na Filipino at
mga barayti nito ay mainit ding tinatangkilik ng mga manonood.
Dalawampung nangungunang pelikulang ipinalabas noong 2014, batay sa kinita, lima
sa mga ito ang lokal na tinatampukan din ng mga lokal na artista.
Ingles ang karaniwang pamagat ng mga pelikulang Pilipino tulad ng:
-One more chance
-Starting Over Again
-It takes a Man and a Woman
-Bride for rent
-You’re Still the One

Ang wikang ginagamit ay Filipino, taglish, at iba pang barayti ng wika.

Filipino ang lingua franca o pangunahing wika ng telebisyon, radio, diyaryo at
pelikula.
Ang pangunahing layunin ay makaakit ng mas maraming manonood, tagapakinig o
mambabasa na makakaunawa at malilibang sa kanilang palabas, programa at
babasahin upang kumita ng Malaki.
Dahil sa malawak na impluwensya ng wikang ginagamit ng mass media ay mas
maraming mamamayan sa bansa ngayon ang nakakapagsalita, nakakaunawa at
gumagamit ng salitang Filipino.
Isang mabuting senyales para sa lalong pag-unlad at paglago ng ating pambansang
wika.
Ang nananaig na tono ay impormal at wari hindi gaanong istrikto sa pamantayan ng
propesyonalismo.
Maraming uri ng media ang tila nangingibabaw na layunin ay mang-aliw, manlibang,
lumikha ng ugong at ingay.
Isang pag-asam at hamon para sa mga taong nasa likod ng mass media at mga taong
tumatangkilik nito na hindi lang basta lumalaganap ang Filipino kundi magamit din
ito ng mahusay upang higit na maitaas ang antas ng ating wika.
MODULE 2-SITWASYONG PANGWIKA SA SOCIAL MEDIA
ANG SOCIAL MEDIA- ay tumutukoy sa Sistema ng pakikipag-ugnayan sa mga tao na
kung saan sila ay lumilikha, nagbabahagi at nakikipagpalitan ng impormasyon at mga
ideya sa isang virtual na komunidad at mga network.
Ito rin ay itinuturing na isang pangkat ng mga Internet-based na mga aplikasyon na
bumubuo ng ideyolohikal na pundasyon ng Web 2.0 na nagbibigay-daan sa paglikha
at pakikipagpalitan ng nilalaman na binuo ng gumagamit.
URI NG SOCIAL MEDIA
1. SOCIAL NETWORKS- ito ang mga site na nagbibigay-daan sa mga users na
makapag-usap sa ibang tao na may parehong hilig at interes.
Hal.Facebook, Messenger, Snapchat

2. BOOKMARKING SITES- ito ang mga site/app na nagbibigay-daan sa mga users

upang magtipon ng mga links galing sa iba’t-ibang mga websites.
Hal.Pinterest, Ello, twitter.

3. SOCIAL NEWS- ito ang mga site/app na nagbibigay-daan sa mga users upang
magpost ng mga kani-kanilang sariling news items 0 links sa ibang news
sources.
Hal.Re-edit, Digg, Yahoo!News

4. MEDIA SHARING- ito ang mga site/app na nagbibigay-daan sa mga users para
mag-upload at magbahagi ng mga media content katulad ng mga larawan,
musika at video.
Hal.V-Live, Youtube, Instagram, Vimeo at Soundcloud

5. MICROBLOGGING- ito ang mga site/app na nagbibigay-daan sa mga users na

gumawa ng maiikling updates. Ang makakatanggap ng mga updates na ito ay
ang mga followers ng nasabing user.
Hal. Twitter, Livejournal, Sina-Weibo

6. BLOGS AND FORUMS-ito ang mga sites/apps na nagbibigay-daan sa mga

users na magpost ng kung anu-ano batay sa kanilang kagustuhan na pwedeng
lagyan ng komento ng ibang user.
Hal. Tumblr, Blogger, Wordpress
PAGGAMIT NG WIKA SA SOCIAL MEDIA
 Ang tawag sa mga taong gumagamit nito ay NETIZEN
 Katulad din ng sa TEXT, karaniwan din ang “CODE SWITCHING” o ang
pagpapalit ng ingles at Filipino sa pagpapahayag gayundin ang pagpapaikli ng
mga salita o paggamit ng daglat sa mga post at komento rito.
 Di tulad ng SMS (short-messeging-system) na pribado, o iisang tao lang ang
makakabasa, sa SOCIAL MEDIA ay mapapansing mas pinag-iisipan ang mga
pahayag bago ipost dahil maraming tao ang makakabasa nito.
 Sa INTERNET bagama’t marami nang website ang mapagkukunan ng mga
impormasyon o kaalamang nasusulat sa wikang Filipino o tagalog ay
nananatiling Ingles pa rin ang pangunahing wika nito.
 Ang pangunahing wika sa mga iba pang impormasyong mababasa, maririnig, at
mapapanuod sa Internet ay nananatiling Ingles.
MGA BABASAHIN AT IMPORMASYON NA NASUSULAT SA WIKANG FILIPINO SA
INTERNET
 Dokumentong pampamahalaan
 Saligang batas
 Iba’t-ibang kautusang pangkagawaran
 Impormasyon mula sa iba’t-ibang sangay ng pamahalaan
 Akdang pampanitikan
 Awitin o mga lumang awiting bayan
Ang mga babasahing nasusulat sa Filipino ay hindi kasindami ng sa Ingles, at
maaaring hindi pa ito nakasasapat sa pangangailangan ng mga mamamayan, lalo
na sa mag-aaral na naghahanap ng mga impormasyon na nakasulat sa ating
sariling wika.
POSITIBONG EPEKTO NG SOCIAL MEDIA
 Ang kakayahang ito na magbigay ng pagkakataon sa gumagamit na makipag-
ugnayan sa maraming tao malapit man o malayo sa iyo.
 Magagawa mong ibahagi ang iyong opinion sa mas maraming mga tao kahit
saan mang bahagi ng mundo.
NEGATIBONG EPEKTO NG SOCIAL MEDIA
 Ang pagiging tamad ng mga kabataan sa pag-aaral dahil sa mga sites na
mayroon ay nahahati ang kanilang atensyon.
 Ang pagkalulong sa mga larong kinasisira ng kanilang pag-aaral.
MODULE 3 Sitwasyong Pangwika sa Pelikula at Dulâ
Taong 1919, gumagawa ng pelikula si JOSE NEPUMUCENO. Ito ang unang
pelikulang Pilipino.
Isa itong sarswelang may pamagat na “Dalagang Bukid”.
Si Jose Nepumuceno ang tinaguriang Ama ng Pelikulang Pilipino.
ANG PELIKULA ay isang anyo ng sining at bahagi ng industriya.
Ito ay kilalang libangan ng mga Pilipino noon pa man, dahil sa mga pelikula ay
naiibsan ang lungkot, pagkainip, at pagod ng mga Pilipino.
Ngayon ay bahagi na ito ng ating pamumuhay, makapamimili tayo ng uri ng
pelikulang ating panonoorin, may romansa o pag-ibig, drama, pantasya, historical,
aksyon, dokyu, animasyon, katatakutan, komedya, pakikipagsapalaran, musical at
science fiction.
Kapag may bagong pelikulang ilalabas sa mga sinehan ay marami ang pumipila at
gustong mapanood agad ito.
Anong wika ba ng ginagamit sa mga pelikula dito sa ating bansa?
Tara, tena! Ating alamin.
Noon pa man na black and white pa ang mga telebisyon ay wikang Filipino na ang
gamit sa mga pelikula dito sa ating bansa.
Malimit ang paggamit ng malalalim na mga salitang may malalim na kahulugan na
binibitawan ng mga aktor at aktres sa diyalogo.
Halimbawa na lamang ang batikang aktor na itinuturing na Hari ng Aksyon na si
Fernando Poe Jr. o mas kilala sa tawag na DA KING FPJ.
Ito ang ilang sikat na linya mula sa kanyang mga pelikula:
“Iyo ang Tondo, Kanya ang Cavite “
(1986)
“Kung sa Cavite ‘di ka nagsisimba, dito sa Tondo ay magsisimba ka nang may
bulak sa ilong”
Kapag puno na ang Salop (1989)
“Puno na ang salop, dapat ka nang kalusin”
“Isang Bala ka lang” (1983)
“Wag mong sabihing malakas ka! Wag mong sabihing marami kang tauhan, At
wag mo ring sabihing marami kang salapi, Pare-pareho lang tayo, Isang bala ka
lang!
“Ako ang Huhusga” (1989)
“kung kayo lang ang magiging kaibigan ko, bibili na lang ako ng aso!”

Ngayon sa panahon ng modernisasyon kasabay ng pagpasok ng mga banyagang

palabas sa ating bansa, nabahiran man ng mga salitang kanluranin ay nananatili
pa ring mayabong ang wikang Filipino sa pelikula at iba pang palabas sa ating
bansa.
Mapapansin sa mga pelikulang Filipino ngayon ay malimit na ang paggamit ng
mga pamagat na nasusulat sa Ingles katulad ng :
It takes a Man and Woman- John Lloyd Cruz
Starting Over Again
Bride for rent
One more chance

DULA- ito ay isang sining ng panitikan na ang layunin ay maipakita sa

pamamagitan ng pagtatanghal sa ibabaw ng entablado o tanghalan.
Ang dulang Pilipino ay pagpapakita ng tunay sa kulay at damdamin ng isang
Pilipino na binibigyang buhay sa ibabaw ng entablado sa pamamagitan ng
makasining na pag-arte. (Desederio, 1988)
Halimbawa ng mga kilalang dulang Pilipino ay:
“Sa Pu;a, Sa Puti” ni Francisco “Soc” Rodrigo.
“Walang Sugat” ni Severino Reyes
“Dahil sa Anak” ni Julian Cruz Balmaceda
Ang mga halimbawa ng dulang iyan ay pawang gumagamit ng wikang Flipino
Kung panonoorin mo ang mga dulang ito ay mararamdaman mo ang diwang maka-
Pilipino, dahil sa mga salitang ginagamit dito.
Sa tulong ng mga ganyang sining ay mas mapapaunlad natin ang wikang Filipino.
Nagkakaroon ng buhay at sigla ang ating wika.
Modyul 4: Sitwasyong Pangwika sa Larangan ng Edukasyon, Pamahalaan, at
Kalakalan
“Slow Down”
“Truck no entry”
“We are closed on February 02, 2023”
 Mga karatulang nakasulat sa salitang Ingles
 Meron ding nakasulat sa salitang Filipino
“Bawal sa gitna ng Highway”
“Bawal pumasok ang truck 6 wheels pataas”
At pinagsasama ang wikang tagalog at ingles
“Walk, do not run”- “maglakad, wag tumakbo”
Ayon nga sa Artikulo IV, Seksyon 7, na ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino, at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
Kaya naman makikita natin sa kaliwa’t kanan ang paggamit ng wikang Filipino at
Ingles. Dala na rin ng pagbabago ng ating panahon sumasabay ang pagbabago ng
wika, at dala na rin ng sitwasyon at pangangailangan ng taong gumagamit ng wika.
SITWASYONG PANGWIKA SA EDUKASYON
Nilagdaan noong 2003 ni dating Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ang Executive
order 210. Ito ay nagtatakda sa wikang Ingles bilang pangalawang wika sa pagtuturo
sa mga pribado at pampublikong paaralan. Nilalayon ng kautusang ito na paunlarin
pa ang kasanayan ng mga estudyanteng Pilipino sa wikang ingles.
Sa pagtungtong ng bata sa unang baitang ay ituturo sa kanila ang INGLES bilang
pangalawang wika.
Sa baitang 3 naman ay ituturo na ang Ingles bilang pangunahing wikang gagamitin sa
pagtuturo ng Matematika , at mga asignaturang may kinalaman sa Agham at
kalusugan

Sa bagong kurikulum naman na nilagdaan ni dating Pangulong Benigno C. Aquino III.

Ang pagpapatupad ng Mother Tongue-Based Multilingual Education o MTB-MLE ay
ang paggamit ng unang wika ng mga mag-aaral sa pag-aaral.
Halimbawa, kung ikaw ay ipinanganak sa Pampanga at dito nakatira, Kapampangan
ang una mong wika o wikang kinagisnan.
Kaya ang wikang panturo na gagamitin ay Kapampangan mula kindergarten
hanggang sa magbaitang tatlo. Ang Filipino at Ingles naman ay gagamitin sa ikaapat
na baitang pataas.
Ang layunin nito ay upang mapadali ang pagkatuto ng mga mag-aaral, at
makatutulong upang tumaas ang kanilang kritikal na pag-iisip.
SITWASYONG PANGWIKA NG PAMAHALAAN.
Ayon sa Executive order np.335 ng dating Cory Aquino noong 1988, ay dapat unahin
ng lahat ng uri ng ahensya ng gobyerno ang paggamit ng wikang Filipino sa lahat ng
uri ng komunikasyon.
Makatutulong ito sa pagpapaunlad ng ating wikang Filipino dahil makikita ng
mamamayang Filipino na ang ating gobyerno ang siyang nangungunang
tagapagsulong at modelo sa paggamit ng ating wikang pambansa.
Narinig naman natin sa mga opisyal na talumpati ng dating Pangulong Benigno C.
Aquino III ang paggamit ng wikang Filipino upang maunawaan ng mamamayan ang
mahahalagang usapin sa bansa.
Ang wikang Filipino bilang opisyal na wika ng pilipinas ay gagamitin sa mga
dokumento ng pamahalaan, gagamitin din sa mga talakayan, diskurso sa loob ng
ating bansa at opisyal na pagdinig sa pamahalaan.
Gumagamit din ng ingles kung ang pag-uusapan naman ay mga teknikal na usapin.
Nagkakaroon ng pagpapalitan ng Ingles at Filipino kung may mga terminong mahirap
tumbasan sa wikang Filipino.

SITWASYONG PANGWIKA SA KALAKALAN

Ang wikang Ingles bilang isa sa opisyal na wika ng pilipinas ay gagamitin sa
pakikipag-usap sa mga banyagang narito sa pilipinas at sa pakikipagkomunikasyon
sa iba’t-ibang bansa dahil
ang INGLESay itinuturing na LINGUA FRANCA ng daigdig.
Nasa wikang Ingles ang mga dokumento na ginagamit ng malalaking kumpanya o
tinatawag na MULTINATIONAL COMPANIES.
Wikang Ingles din ang ginagamit sa pakikipag unawaan sa negosyo kapag mga
dayuhan ang kausap.
Mapapansin din ang paggamit ng ingles sa mga Business Process outsourcing (BPO) o
mas kilalang CALL CENTER na ang sineserbisyuhan ay mga dayuhan.
Ngunit kung tayo ay pupunta sa merkado o sa mga pamilihang bayan, mga pagawaan
at pabrika ang wikang Pilipino ang nagingibabaw.
Kung tayo naman ay gagamit ng social media sa pagbebenta ng ating produkto ay
tiyak ang paggamit ng CODE SWITCHING o ang pagpapalitan ng ingles at Filipino.
Kung sa wikang alam natin at nauunawaan ng kapwa Pilipino dadali ang pakikipag-
unawaan sa negosyo at lalaki ang saklaw nito dahil maraming Pilipino ang
makaaalam kung ano at para saan ba ang iyong serbisyo at produkto.