“kontemporaryo” ay tumutukoy sa mga pangyayari sa

kasalukuyan na maaaring nakaaapekto sa buhay ng mga tao sa lipunan

“isyu” naman ay mga pangyayari, suliranin, o paksa na napaguusapan at maaaring dahilan o batayan ng
debate.

Kontemporaryong Isyung Panlipunan- ito ay mga isyu o mahahalagang pangyayari na may malaking
epekto sa iba’t ibang sektor ng lipunan tulad ng pamilya, simbahan, paaralan, pamahalaan, at
ekonomiya.

Halimbawa: pagaasawa ng mga may parehong kasarian (same sex marriage), terorismo, rasismo, halalan,
kahirapan.

Kontemporaryong Isyung Pangkalusugan – ito ay mga isyu na may kaugnayan sa kalusugan na maaaring
nakabubuti o hindi nakabubuti sa mga tao sa lipunan.

Halimbawa: COVID-19, sobrang katabaan, malnutrisyon, Drug Addiction, HIV/ AIDS

Kontemporaryong Isyung Pangkapaligiran – ay tumutukoy sa mga isyung may kinalaman sa kapaligiran

at mga usapin sa pagpapaunlad at tamang paggamit sa ating kalikasan.

Halimbawa: global warming, paglindol, baha, bagyo, El Niño, at La Niña

Kontemporaryong Pangkalakalan -mga suliraning may kinalaman sa globalisasyon at negosyo, kasama

rito ang mga usapin o isyung pangekonomiya.

Halimbawa: import/export, online shopping, free trade, samahang pandaigdigan

kung saan pwede makita ang mga isyu

• Print Media

Halimbawa: komiks, magazine, diyaryo

• Visual Media

Halimbawa: balita, pelikula, dokyumentaryo

• Online Media

Halimbawa: facebook, online blogs, website

Mga dapat taglayin sa pagsusuri ng isang kontemporaryong isyu:

• Kaalaman sa pagsusuri kung ito ay naglalahad ng patas na opinyon.

• Kaalaman sa batayan ng isyu, saan nagmula,

• Kakayahan sa pagbibigay ng opinyon,

• Kakayahang malaman kung ang pahayag o pangyayari ay makatotohanan o

nakabase sa opinyon o haka-haka lamang.

Paksa 2: Kahalagahan ng Pag-aaral sa mga Kontemporaryong Isyu

1. Bilang isang mag-aaral, ang kaalaman mo sa mga kontemporaryong isyu ang

magiging daan upang maging mulat sa mga nangyayari sa iyong kapaligiran.

2. Sa pag-aaral ng kontemporaryong isyu, matututo kang tumimbang ng mga sitwasyon.

3. Ang kaalaman sa kontemporaryong isyu ang lilinang sa iyong kasanayan sa pagbasa at pag-unawa
gamit ang iba’t ibang paraan ng pamamahayag.

4. Napauunlad din ang iyong kakayahang mag-isip sa mga hakbangin, kakayahang magplano, at
magsagawa ng mga programang makalulutas sa mga suliranin.

5. Napalalawak ang kaisipan kapag maalam sa mga, mahahalagang kaganapang may kinalaman sa
partisipasyon at pagpapasya.

6. Ang pag-aaral sa mga kontemporaryong isyu ay nagpapatalas ng kaisipan at matanto ang angkop,
handa, at agarang pagkilos

7. Napalalawak din ang kakayahang pagpapahalaga sa mga tuwiran at di tuwirang ambag ng pangyayari,
suliranin, o anumang isyu.   

8. Potensyal na pagkakataon ito upang maging mapanuri at mapagtugon na kabahagi sa pagbuo ng

lipunang mulat at matalinong tumutugon sa mga hamon ng kontemporaryong isyu.

PAKSA 1: Suliranin sa Solid Waste

Binigyang-kahulugan ng Batas Republika Bilang 9003 na kilala bilang Solid

Waste Management Act of 2000 ang solid waste bilang mga itinapong basura na

nanggagaling sa mga kabahayan at komersyal na establisimyento, mga non

hazardous na basurang institusyunal at industriyal, mga basura na galing sa

lansangan at konstruksiyon, mga basura na nagmumula sa sektor ng agrikultura,

at iba pang basurang hindi nakalalason.

kitchen waste Ang mga basurang nagmumula sa mga kabahayan

garden waste tulad ng damo at mga dahon

leachate o katas ng basura ay nakakokontamina sa tubig na maaaring pagmulan din ng sakit ng mga tao

methane gas na galing sa mga dumpsites ay hindi lamang mapanganib sa kalusugan ng mga tao kundi
nagiging sanhi rin ng global warming

Paglutas sa Suliranin ng Solid Waste

Pamamahala ng Basura sa Pilipinas

Ang pamamahala ng basura (waste management) ay tumutukoy sa wastong

pagkuha, paglilipat, pagtatapon o paggamit, at pagsubaybay ng basura ng mga tao.

Isinasagawa ito upang mapangasiwaan nang maayos ang mga basura para

maiwasan ang masasamang epekto nito sa kalusugan at kapaligiran.

Ang Materials Recovery Facility (MRF) ay ang pinaglalagyan ng mga nakolektang nabubulok na basura
upang gawing compost o pataba ng lupa. Dito rin pansamantalang inilalagak ang mga balik-gamit

Mother Earth Foundation Isang non-profit organization na aktibong tumutugon sa suliranin sa basura na
nagsusulong ng zero waste sa pamamagitan ng pagbabawas at wastong pamamahala ng basura.

Bantay Kalikasan Itinataguyod ang kahalagahan ng pangangalaga sa kapaligiran upang matamo ang likas-
kayang pag-unlad.

Greenpeace Philippines Tumutulong upang maprotektahan ang karapatan ng mga Pilipino sa balanse at
malusog na kapaligiran.
PAKSA 2: Pagkasira ng mga Likas na Yaman

Sagana ang Pilipinas sa likas na yaman. Malaki ang pakinabang na nakukuha ng ating bansa mula rito
ngunit, patuloy itong nasisira at nauubos dahil sa mapang-abusong paggamit dito.

Paghahawan ng Kagubatan o Deforestation

noong 2015, ang kagubatan ng Pilipinas ay sumasaklaw ng mahigit sa kalahati (57%) ng kabuoang
kalupaan ng bansa noong 1934. Noong 2010, ito ay nabawasan at naging 23%

pagmimina o mining ay ang gawain kung saan ang iba’t ibang mineral tulad ng metal, di-metal, at
enerhiyang mineral ay kinukuha at pinoproseso upang gawing tapos na produkto

Ang pagku-quarry o quarrying ay ang paraan ng pagkuha ng mga bato, buhangin, graba at iba pang
mineral mula sa lupa sa pamamagitan ng pagtitibag, paghuhukay.

PAKSA 3: Climate Change

climate change ay tumutukoy sa pagbabago ng klima sa buong mundo.

Dahilan ng Climate Change

Una ang natural na pagbabago ng klima ng buong mundo. Ito ay sama-samang epekto ng enerhiya mula
sa araw, sa pag-ikot ng mundo at sa init na nagmumula sa ilalim ng lupa na nagpapataas ng temperatura

Ang ikalawa ay ang gawain ng tao na nakapagpapataas sa konsentrasyon ng carbon dioxide at iba pang
greenhouse gases sa atmospera

Epekto ng Climate Change

global warming

Landslide

coral bleaching

Paksa 1: Ang Pamamahala sa Kalamidad (Disaster Management)

Mga Termino at Konsepto

Hazard banta na maaaring dulot ng kalikasan o ng tao.na maaaring sanhi ng pinsala, buhay, ari-arian, at
kalikasan

Anthropogenic Hazard - ito ay mga hazard na bunga ng mga gawain ng tao.

Disaster mga pangyayari na nagdudulot ng pinsala sa tao, kapaligiran, at mga gawaing pang-ekonomiya.
Vulnerability - kahinaan ng tao, lugar, at imprastruktura na may mataas na posibilidad na maapektuhan
ng mga hazard.

Risk - mga pinsala sa tao, ari-arian, at buhay dulot ng isang kalamidad o sakuna.

Resilience - kakayahan ng pamayanan na harapin ang mga epekto ng kalamidad.

Public Storm Signal no.1 Magiging masama ang panahon sa loob ng 36 oras sa sandaling mailabas ang
public storm warning. May paparating na bagyo sa isang lugar

Public Storm Signal no.2 Magiging masama ang panahon sa loob ng 24 oras sa sandaling mailabas ang
public storm signal

Public Storm Signal no.3 Magiging masama ang panahon sa loob ng 18 oras sa sandaling mailabas May
paparating na bagyo sa isang lugar.

Public Storm Signal no.4 Magiging masama ang panahon sa loob ng 12 oras sa sandaling mailabas May
paparating na bagyo sa isang lugar

Super Typhoon Isang napakalakas na bagyo ang darating sa isang lugar

Philippine Atmospheric Geophysical Astronomical Services Administration (PAGASA) - nagbibigay ng mga

update tungkol sa mga paparating na bagyo at sama ng panahon.

Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS) - namamahala sa mga kalagayan ng mga
bulkan, lindol at mga tsunami.

National Disaster Risk Reduction Management Council (NDRRMC) - nabuo upang mabawasan at
maagapan ang panganib na dulot ng kalamidad.

Philippine Information Agency (PIA) - nagbibigay ng mga update tungkol sa mga rescue efforts at relief
lalo na sa mga lugar na naapektuhan ng kalamidad.

Tanod Baybayin ng Pilipinas (Philippine Coast Guard) - sakop nito ang pagbibigay ng babala sa mga
biyaheng pandagat kasama na ang rescue and search operations. Sinisiguro nito ang kaligtasang
pandagat.