‫ ‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫ا اور‬ ‫د‬

‫وا‬ ‫ھ ھر‬
‫آ‬ ‫اور ا‬ ‫رو‬ ‫دو‬
‫ل )ذرہ(‬ ‫ا‬ ‫ر‬
‫‪.‬‬ ‫ں‬ ‫اد‬ ‫‪,‬‬

‫آزاد‬ ‫رو‬ ‫ں‬ ‫ان‬

‫ا ىزن‬ ‫‪،‬‬
‫) ‪(potential hydrogen‬‬ ‫رو‬
‫ ‬ ‫مد‬

‫اََ‬ ‫ىزن‬ ‫ا‬ ‫اردو‬ ‫ا‬

‫رت ‪pH‬‬ ‫‪ .‬اس‬ ‫ا‬
 ‫) ‪ (H‬ا‪،‬‬ ‫رو‬ ‫‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫) ‪(p‬‬

‫‪ ،‬دو ا ب‬ ‫ا‬
‫ہ‬ ‫و ا رب‬ ‫اور‬
‫را‪،‬‬ ‫ذا‬ ‫اس‬
‫ور ) ‪(pH‬‬ ‫رو‬ ‫ذا‬ ‫ش ‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫ں‬ ‫اد‬ ‫آزاد رو ز دہ‬ ‫ا‬

‫اد‬ ‫رو‬ ‫ش ‪ ،‬ا آزاد‬ ‫ذا‬
‫‪،‬ا‬ ‫را ڈے‬ ‫ذا‬
‫ں‬ ‫اد‬ ‫آزاد رو‬
‫‪.‬‬ ‫ذا‬ ‫ذا‬
 ‫) ‪(pH‬‬ ‫رو‬
‫ا‬ ‫دے ر‬ ‫دا ں ا‬
‫‪.‬‬ ‫مد‬ ‫) ‪(pH meter‬‬

‫‪ .‬در ‪7‬‬ ‫‪ 14 1‬در‬ ‫ا‬

‫اور‬ ‫وہ ا‬ ‫ل ) ‪(neutral‬‬
‫ش) اب(‪،‬‬ ‫ا ‪ ،‬در ‪7 1‬‬
‫را )ا ( ڈے‬ ‫در ‪14 7‬‬
‫‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫در ‪7‬‬ ‫آپ‬

‫‪7،( 1‬‬ ‫ا‬ ‫‪7‬‬ ‫ش‬
 ‫‪ ،‬در ‪ 1‬ا‬ ‫در دس‬
‫ش ‪.‬‬

‫او‬ ‫‪7‬‬
‫ح ‪) 14 7‬‬ ‫ا‬
‫‪ ( 14‬در دس ز دہ را ‪.‬‬
‫ڈے)ا ( در ‪14‬‬
‫اب( در ‪1‬‬ ‫ر اب )‬
‫‪.‬‬

‫م‬ ‫) ‪(pH‬‬ ‫د‬ ‫آ‬ ‫ا‬

‫‪،‬‬
‫ا ازہ‬ ‫د‬ ‫ا‬
‫‪.‬‬
 ‫ر‬ ‫ڈا‬ ‫ا‬
‫ز دہ‬ ‫ا ‪ ،‬ز دہ‬ ‫ر‬ ‫‪.‬‬
‫ا‬ ‫ا ر ا‬ ‫ا ‪،‬‬
‫‪.‬‬

‫را ‪ ،‬ز دہ ل‬ ‫ا‬ ‫ل‬

‫اور ا ل ا ا‬ ‫را‬ ‫ز دہ ا‬
‫‪.‬‬ ‫رے‬

‫ا‬ ‫اور رش‬ ‫‪ ،‬بو‬

‫‪.‬‬
‫ا‬ ‫اس‬ ‫و‬
‫‪.‬‬
‫ى‪ ،‬دوں‬ ‫ں‬ ‫وں اور‬ ‫دوں‬
‫ا‬ ‫اوار اور دوں ز‬ ‫‪ ،‬ان‬
‫‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا اء‬

‫‪ .‬ں‬ ‫ا‬ ‫ى‬ ‫ا‬ ‫ں‬

‫ول‬ ‫اوار‬ ‫ں‬ ‫ا‬
‫‪.‬‬

‫حز‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ا ‪7‬‬ ‫وا‬

‫‪.‬‬ ‫زوں‬ ‫‪ 7‬ا ا‬

‫‪10‬‬ ‫ا ‪7.5‬‬ ‫زر ز ں‬ ‫ن‬

‫‪.‬‬
‫‪10‬‬ ‫ا ‪7.5‬‬ ‫  ى اور ب و‬
‫ب‬ ‫ا ‪7.5‬‬ ‫‪ .‬ى‬
‫ا ‪ 10 8‬در‬ ‫و ں‬
‫‪ .‬‬

‫ا ‪5‬‬ ‫ز ں‬ ‫ر‬ ‫روس اور د‬

‫‪.‬‬ ‫‪7‬‬

‫؟‬ ‫ں‬ ‫ا‬ ‫د‬

‫آزاد‬ ‫‪100‬‬ ‫ڈا‬ ‫ا‬

‫ا ں ا‬ ‫رو )‪( hydrogen ion‬‬
‫‪ ،‬اور ا‬ ‫در ‪ 1‬د‬
‫‪.‬‬ ‫اب ) ‪(acid‬‬
 ‫ر و‬ ‫آ‬ ‫رو‬ ‫‪100‬‬
‫ور اب‬ ‫ز دہ‬ ‫اس‬ ‫‪،‬ا‬
‫رو آ‬ ‫اور ‪100‬‬
‫ور اب‬ ‫ا ا‬ ‫ر ز دہ و‬

‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ا‬ ‫آ‬ ‫رو‬ ‫‪100‬‬ ‫ا وہ‬

‫ا )‬ ‫اب‬ ‫ا‬
‫ار‬ ‫آ‬ ‫اور رو‬ ‫‪(acidic‬‬
‫در د‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ب‬
‫‪.‬‬
 ‫‪،‬‬ ‫ا ‪2.0‬‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫ََا‬

‫‪ ،2.8‬‬ ‫ ا‬

‫ا ‪4.0‬‬ ‫د‬ ‫و س ‪ 3.0‬اور ا‬

‫ا د‬ ‫ان دوں‬ ‫‪ .‬و‬
‫كا ‪،‬‬ ‫‪.‬‬ ‫اب‬
‫ور اب‬ ‫رو رك ا اور رك ا‬
‫ا ‪1‬‬ ‫ا ں‬ ‫) ‪ . (acid‬ان‬
‫اب ) رك ا (‬ ‫‪.‬‬
‫رو آ‬ ‫‪100‬‬ ‫ڈا‬
‫و‬ ‫دو ے اب‬
 ‫‪1‬‬ ‫ا در‬ ‫اس‬ ‫ف‬
‫‪.‬‬

‫وا‬ ‫ا )ز‬ ‫ر‬ ‫اس‬

‫ور اب‬ ‫اب(‬
‫آ‬ ‫‪100‬‬ ‫اب‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬اس ور اب‬ ‫دن‬
‫‪1‬‬
 ‫؟‬ ‫ں‬ ‫د ا‬

‫اور وہ ‬ ‫ڈا‬ ‫حا‬ ‫ا‬

‫رو آ )‪(hydroxyl ions‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪.‬‬ ‫ا س‬ ‫ا‬ ‫ا‬
‫روآ (‪،‬‬ ‫ڈا ) ڈ‬
‫رو‬ ‫رو آ ‪،‬‬ ‫روآ ‪،‬‬
‫و ہ‪.‬‬ ‫آ‬

‫)‬ ‫رو آ‬ ‫ڈ‬ ‫وا‬ ‫ا‬ ‫ان‬

‫ا‬ ‫ور‬ ‫ڈا(‬
‫‪.‬‬ ‫ا ‪14‬‬ ‫ان‬
 ‫ل‬ ‫ڈال‬ ‫ا‬
‫رو ) ‪ (OH‬آ رج‬ ‫ز دہ‬ ‫‪50‬‬
‫) ‪(alkaline‬‬ ‫ا‬ ‫ے ا‬
‫رو آ ) ‪(OH‬‬ ‫اور وا‬
‫اس در‬ ‫ا‬ ‫ظ‬ ‫ار‬
‫‪.‬‬

‫‪،‬‬ ‫در ‪8.5‬‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ر‬

‫د‬ ‫د ا‬ ‫ر‬ ‫ا و‬
‫‪.‬‬

‫در‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ح ڈى اے‬ ‫ا‬

‫د‬ ‫ڈے اے‬ ‫‪ . 9.5‬اس‬
‫‪.‬‬ ‫ز دہ ا‬ ‫ر‬
 ‫دار‬ ‫وا دا‬ ‫ح ر‬ ‫ا‬
‫‪ ،‬ر‬ ‫در ‪10.8‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬
‫ز دہ ا‬ ‫اور ڈى اے‬
‫ا ) ‪ (acid‬ر‬ ‫ں اس م‬
‫ر‬ ‫ا‬ ‫ا ‪ .‬ا‬
‫ظ د‬ ‫‪.‬ا‬ ‫ا‬ ‫ا ا‬
‫د‬ ‫ں د‬ ‫م‬ ‫ا‬
‫‪.‬‬ ‫ا‬

‫‪50‬‬ ‫ل‬ ‫ا‬

‫رو‬ ‫رو آ اور ‪50‬‬
‫ا‬ ‫آ ) ‪ (OH‬رج ں ا‬
‫دے اور‬ ‫ا ا دو ے‬ ‫اور ا‬
‫َ‬
 ‫ل ) ‪(neutral‬‬ ‫ََ ا‬
‫در ‪ 7‬د‬ ‫ا‬ ‫‪.‬ا‬
‫‪.‬‬

‫ز‬ ‫ل‬ ‫تا‬ ‫ر ر اور‬ ‫ا‬

‫‪.‬‬ ‫ا‬

‫) ارا‬ ‫فا‬ ‫دوں‬

‫‪.‬‬ ‫ل‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫د(‬

‫و ص ل‬
‫د‬ ‫و‬ ‫ا ىا‬