C

b
b
B
B
p

D
D
p
K
b
M
y

M
b
B
x

M
x

C
x

D
x
E

Έχουμε το πεντάγωνο ABCDE, του οποίου οι κορυφές ορίζονται στον χώρο (δεν είναι αναγκαστικά συνεπίπεδες). Να
αποδειχτεί ότι αν οι πλευρές είναι ίσες μεταξύ τους και οι γωνίες ίσες μεταξύ τους, τότε οι κορυφές είναι συνεπίπεδες και το
πεντάγωνο κανονικό.

 Θα ονομάζουμε δυο κορυφές "μακρινές" αν δεν ανήκουν στην ίδια πλευρά.

 Στο σχήμα μας όλα τα ονοματισμένα σημεία και γωνίες βρίσκονται στο επίπεδο AEC, εκτός από τις κορυφές B και D για τις
οποίες πρέπει να το αποδείξουμε.
 Bp και Dp είναι οι προβολές των B και D στο επίπεδο AEC.
 Θα θεωρήσουμε ότι η πλευρά του πεντάγωνου ισούται με την μονάδα και θα ονομάσουμε a την γωνία δυο συνεχόμενων
πλευρών.

Η απόσταση μεταξύ δυο οποιωνδήποτε μακρινών κορυφών είναι 2sin(a/2), ως βάση ισόπλευρου τριγώνου με ίσες πλευρές 1
και μεταξύ τους γωνία a.

BpBx = MMx + BpMy = MAcos(b) + BpMsin(b) = sin(a/2)cos(b) + cos(a/2)sin(b) = DpDx (1)

 BxMx 2
BpB = BM 2 - BpM 2 = cos( a / 2 ) 2 - ( )
cos( b )
και επειδή BxMx = AMx + BxA = 1/4 - cos(a) :
1/4 - cos(a) 2
BpB = cos( a / 2 ) 2 - ( ) = DpD (2)
cos( b )

BxDx = AE + BxA + EDx = 1 -2cos(a) = 1 - 2(1 - 2 sin(a/2) 2 ) = 4 sin(a/2) 2 - 1 (3)

Από την (1) προκύπτει BpDp = BxDx και αν υποθέσουμε ότι οι κορυφές B και D βρίσκονται στην ίδια πλευρά του επιπέδου AEC
τότε από την (2) BD = BpDp. Οπότε BD = BxDx. Τότε από την (3):

2sin(a/2) = 4 sin(a/2) 2 - 1 ή 4 sin(a/2) 2 - 2sin(a/2) - 1 = 0

1 5 1 5
που δίνει sin(a/2) = (απορρίπτουμε την γιατί είναι αρνητική, οπότε θα έπρεπε α/2 > π  a > 2π)
4 4
η τιμή αυτή δίνει a/2 = 3π/10  a = 3π/5 δηλαδή την γωνία του επίπεδου κανονικού πεντάγωνου.

Το ABCDE είναι επίπεδο (πάντα υπό την συγκεκριμένη υπόθεση) γιατί σε διαφορετική περίπτωση οι γωνίες ^BAE, ^AED και
^DCB θα ήταν μικρότερες αντίστοιχα από τα αθροίσματα γωνιών ^BAC + ^CAE, ^AEC + ^CED και ^DCE + ^ECA + ^ACB,
οπότε το άθροισμα όλων των γωνιών του ABCDE θα ήταν μικρότερο από αυτό όλων των γωνιών των τριγώνων BAC, CAE
CED δηλαδή από 3π. Όμως έχουμε δείξει ότι a = 3π/5  5a = 3π.

Επομένως για να μην είναι επίπεδο το ABCDE, θα πρέπει οι κορυφές B και D να βρίσκονται εκατέρωθεν του επιπέδου AEC.
Ας εξετάσουμε και αυτήν την περίπτωση.

Έστω το προσανατολισμένο επίπεδο AEC που διαιρεί τον χώρο σε έναν θετικό και έναν αρνητικό ημίχωρο. Έστω ακόμη ότι η
κορυφή B βρίσκεται στον θετικό ημίχωρο και η D στον αρνητικό. Θα συμβολίζουμε αυτήν την κατάσταση με B+D-.
Το BD τέμνει το επίπεδο AEC στο Κ (λόγω της (2) και της ισότητας BxCx = CxDx = 1/2 - cos(a)). Το (προσανατολισμένο)
επίπεδο BAD τέμνει το AEC στην ευθεία AK. Τότε η κορυφή C βρίσκεται στον αρνητικό (ως προς BAD) ημίχωρο ενώ η E στον
θετικό. Έχουμε επομένως B+D-  C-E+. Προφανώς η συνεπαγωγή ισχύει και με αντιστροφή των προσήμων.
Επαναλαμβάνοντας την συνεπαγωγή κυκλικά για όλα τα ζεύγη μακρινών κορυφών έχουμε:
B+D-  C-E+  D+A-  E-B+  A+C-  B-D+ που καταλήγει σε άτοπο (B+D-  B-D+)

Εφόσον λοιπόν δεν είναι δυνατό οι κορυφές B και D να βρίσκονται εκατέρωθεν του επιπέδου AEC, ενώ η υπόθεση ότι
βρίσκονται στην ίδια πλευρά του AEC συνεπάγεται την επιπεδότητα του ABCDE, το ABCDE είναι επίπεδο (και βέβαια κανονικό
αφού έχει ίσες πλευρές και ίσες γωνίες).