Mathematical Lingguistics o Linggwistikang Matematikal

. Ang pinakahuli at ipinalagay na siyang pinakamalaganap at gamitin sa mga darating na araw.

Tinatawag din itong “computational Lingguistic”.

Hindi man ito gaanong nalinang sa ngayon, halos natitiyak na ito’y palasak sa malapit na hinaharap dahil
sa pagdatal ng “computer” sa halos lahat ng larangan ng pag-unlad.

KASAYSAYAN

NAGSIMULA ANG PAG AARAL SA US NOONG 1950’S

Mula noong dekada 50 ng huling siglo, ang matematika ay ginamit sa linggwistika upang lumikha ng
isang teoretikal na kagamitan para sa paglalarawan ng istraktura ng mga wika (kapwa natural at
artipisyal). Gayunpaman, dapat sabihin na hindi ito agad nakakita ng praktikal na aplikasyon. Una, ang
mga pamamaraang matematika sa lingguwistika ay nagsimulang gamitin upang linawin ang pangunahing
mga konsepto ng linggwistika, ngunit sa pag-unlad ng teknolohiya ng computer, ang nasabing isang
teorya na saligan ay nagsimulang maghanap ng aplikasyon sa pagsasanay. 

Sa ating panahon, ang salitang "matematika lingguwistika" ay tanyag sa anumang pananaliksik sa

lingguwistiko na gumagamit ng eksaktong mga pamamaraan (at ang konsepto ng eksaktong
pamamaraan sa agham ay palaging malapit na nauugnay sa matematika)

Sa lingguwistika, ginagamit ang parehong mga dami (algebraic) at di-dami na pamamaraan, na inilalapit
ito sa lohika ng matematika, at, dahil dito, sa pilosopiya, at maging sa sikolohiya. Kahit na sinabi ni
Schlegel ang pakikipag-ugnay ng wika at kamalayan, at ang kilalang dalubwika noong unang bahagi ng
ikadalawampu siglo Ferdinand de Saussure (pag-uusapan ko ang tungkol sa kanyang impluwensya sa
pagbuo ng mga pamamaraan ng matematika sa lingguwistika sa paglaon) na-link ang istraktura ng wika
sa pag-aari ng mga tao

Noong 1960s, nabuo ang teorya ng pormal na balarila, na pangunahing lumitaw sanhi ng mga gawa ng
pilosopo at linggwistang Amerikano na si N. Chomsky.

SINO SI NOAM CHOMSKY?

Alyas: PROPESOR EMERITUS

Kilala bilang manunulat ng librong “syntactic structures”

Si Chomsky isang inapo ng mga imigrante mula sa Russia, ay nag-aral ng linggwistika, matematika at
pilosopiya sa Unibersidad ng Pennsylvania mula pa noong 1945, na malakas na naiimpluwensyahan ng
kanyang guro na si Zelig Harris - tulad ni Harris, isinaalang-alang at isinasaalang-alang pa rin ni Chomsky
ang kanyang mga pananaw sa politika na malapit sa anarkismo (kilala pa rin siya bilang kritiko ng umiiral
na sistemang pampulitika ng Estados Unidos at bilang isa sa mga espirituwal na pinuno ng anti-
globalism)
Nararapat na isaalang-alang siya bilang isa sa pinakatanyag na modernong siyentipiko at mga
pampublikong numero, maraming mga artikulo, monograp at kahit isang buong-buong dokumentaryo ay
inilaan sa kanya. Sa pamamagitan ng pangalan ng isang panimulang bagong paraan ng paglalarawan ng
istrakturang syntactic na naimbento ni Chomsky - generative (generative) grammar - ang kaukulang
kalakaran sa linggwistika ay tinatawag na generativism.

Generative grammar ay isang teorya ng wika na nagbabala sa gramatika bilang isang sistema ng mga

patakaran na bumubuo ng eksaktong mga kumbinasyon ng mga salita na bumubuo ng mga
gramatikong pangungusap sa isang wika. Unang ginamit ni Noam Chomsky ang salitang may kaugnayan
sa teoretikal na lingguwistika ng balarila na binuo niya noong huling mga 1950s. Ang mga lingguwista na
sumusunod sa nakakalikhan na pamamaraan ay tinatawag na mga generativist . Ang generative school
ay nakatuon sa pag-aaral ng syntax at tinutugunan ang iba pang mga aspeto ng istraktura ng isang wika,
kabilang ang morpolohiya at phonology.

Ang mga unang bersyon ng teorya ni Chomsky ay tinatawag na transformational grammar, na ginagamit
pa rin bilang isang pangkalahatang kataga na kasama ang kanyang kasunod na mga teorya. Ang pinaka-
kamakailang ay ang minimalist na programa, mula sa kung saan ang Chomsky at iba pang mga
generativists na argued na marami sa mga katangian ng isang generative grammar lumabas mula sa
isang unibersal grammar na likas sa utak ng tao, sa halip na natutunan mula sa kapaligiran (tingnan ang
kahirapan ng ang argumento ng pampasigla).
Mayroong isang bilang ng mga bersyon ng generative grammar na kasalukuyang ginagawa sa loob ng
lingguwistika. Ang isang contrasting na diskarte ay na ng mga batayan na nakabatay sa mga gramatika.
Kung saan sinusubukan ng generative grammar na ilista ang lahat ng mga patakaran na nagreresulta sa
lahat ng mga mahusay na nabuo na mga pangungusap, ang mga grammar na nakabatay sa mga hadlang
ay nagpapahintulot sa anumang bagay na hindi napigilan. Ang mga grammar na nakabatay sa mga
batayan na iminungkahing kasama ang ilang mga bersyon ng gramatika sa dependency,
pinangungunahan ng ulo na gramatika ng istraktura ng parirala, lexical functional grammar, pang-uri na
gramatika, relational grammar, balarila ng link, at puno na kasunod na balarila. Sa stochastic grammar,
ang tamang grammatical ay kinuha bilang isang probabilistic variable, sa halip na isang discrete (yes o
hindi) na ari-arian.

Ang teorya ni Chomsky ay dumaan sa maraming yugto sa pag-unlad nito.

Sa unang monograpong "Mga Syntactic Structure", ipinakita ng siyentista ang wika bilang isang
mekanismo para sa pagbuo ng isang walang katapusang hanay ng mga pangungusap gamit ang isang
may hangganang hanay ng mga paraan ng gramatika. Upang ilarawan ang mga katangiang pangwika,
iminungkahi niya ang konsepto ng malalim (nakatago mula sa direktang pang-unawa at nabuo ng isang
sistema ng recursive, ibig sabihin, magagamit muli na mga patakaran) at mababaw (direktang
pinaghihinalaang) mga istrukturang gramatikal, pati na rin ang mga pagbabagong naglalarawan sa
paglipat mula sa malalim na istruktura hanggang sa mababaw. Maraming mababaw na istraktura ay
maaaring tumutugma sa isang malalim na istraktura (halimbawa, ang isang passive na istraktura ng isang
atas na nilagdaan ng pangulo ay nagmula sa parehong malalim na istraktura bilang isang aktibong
istraktura ng isang pangulo na pumirma ng isang atas) at sa kabaligtaran (halimbawa, ang kalabuan ng
isang ina ay nagmamahal sa isang anak na babae ay inilarawan bilang isang resulta ng isang pagkakataon
ng malalim, kung saan ang ina ay ang nagmamahal sa anak na babae, at sa isa pa - ang mahal ng anak na
babae).