PANITIKAN NG KABIHASNANG HEBREO

Ang kabihasnang ito ay nagmula sa Palestine Kilala ang Hebrews dahil

Monotheism at hinango sa pangalan ni Eber, kinikilalang ninuno ni Noah.
Kilala sila bilang "Choosen people of God". Patungo sa bagong milenyo bago
dumating si kristo, Nagsimulang manirahan sa kanaan ang mga Hebreo, ang
ninuno ng mga hudyo. Mabilisan silang umunlad mula sa pagiging walang
pamalagiang tirahang mamamayan nananahan lamang sa mga kubol (mga
nomadiko). Nag umpisa silang maglunsad ng mga pamayanang nagsasaka.

Para malabanan ang paulit-ulit na mga paglusob ng mga kapangyarihang

mga kanugnog ng mga pangkat ng tao, tulad ng Pilistino, nagkaisa ang mga
hebreo sa pamamagitan ng pagpapailalim sa isang monarkiya. Noong
kapanahunan ng mga haring sina David at Solomon pinalawak nila ang
kanilang nasasakupan at lakas mula sa ilog Eufrates magpahanggang
hangganan ng sinaunang Ehipto. Nabuo sa lupain ng Canaan, ang sinasabing
Lupang Pangako". Tinawag na lupang Palestine na kilala ito sa tawag na
Israel at Jordan. Sa ilalim mg pamumuno ni Haring Solomon malaya nilang
tinatamasa ang Kalayaan at Kapayapaan. Nakipagkalakalan sila sa iba't ibang
mga bansa at nagangkat ng mga bagay-bagay kahit mula sa malalayung
lugar. Ginamit nila ang kanilang yaman upang itaguyon ang isang malaking
hukbo at isa maambisyosong programa ng pagpapatayo ng mga gusali.

Nahati ang kanilang kaharian sa dalawa:

1. Ang Israel sa hilaga at Jordan sa timog. Matapos ang paghahati ito,

pinagka ng mga pinuno ng Israel at Jordan ang paglaban sa paglusob ng
sinaunang mga Ehipsyo at, lumaon, ng Asiria. Subalit, noong 722 BK, nagapi
ni Shaimaneser V ang kaharian ng Israel. Kung kailan naggupo ang Samaria,
ang pangunahing lunsod nito.

2. Ang mga Ebreo "mga tumawid", ayon sa Tanakh at sa Bibliya, ang isa sa
mga pangkatetnitkong na naninirahan sa Kanaan mula noong tagumpay ni
Josue sa pananakop at hanggang sila'y ipinatapon. sakupin ng mga taga-
Babilonya at Nahati sila sa labindalawang lipi, ang bawat isa inapo ng mga
anak na lalaki ni Jacob. Dahil nasakop din nila ang timog- silangan ng Asya
Menor ng Anatolia, minsan din itong tinuring bahagi ng Asya Menor.

Nang maitatag ang Kaharian ng Israel, sinimulan silang tawaging mga

israelta. Ang mga natira sa mga Israelita pagkatapos ng pananakop ng Asirya
ang naging ninuno ng mga kasalukuyang Hudyo. Maaaring tumutukoy sa mga
taong Semitiko na tumawid sa Ilog Euphrates. Maaari din na "ang mga puno
ng alikabok" ang kahulugan nito, ang tribu na nanggaling sa ilang, o ang
"alikabok ng lupa", dahil sa propesiya, magiging kasing dami sila ng alikabok.
nangangahulugang "tumawid" ang salitang Ebreo, at

Hinango ng mga Hebreo ang kanilang pangalan kay Eber na kinilalang ninuno
ni Noah. Sa Lumang Tipan mababasa ang kasaysayan ng mga hebreo unang
nabuo ang Hebreo sa lupain ng Canaan, ang sinasabing "Lupang Pangako".
Sa paglipas ng panahon, ito ang tinatawag na Palestina at sa kasalukuyan,
kilala ito bilang Israel at Jordan. Isang makitid na piraso ng lupain ang
Palestina na hindi aabot sa 242 metro ng haba. Matatagpuan ito sa timog ng
Penisyo at nasa kanlurang hangganan ng Mayabong na Gasuklay. Binubuo
ito ng lalawang rehiyon. Tinutubigan ng llog Jordan ang hilagang bahagi nito.
Kung kaya nakapagtatanim ang mga Hebreo ng oliba, ubas, igos at mga butil.

Isang makitid na piraso ng lupain ang Palestine na hindi aabot sa 242 metro
ang haba. Matatagpuan ito sa timog ng Phoenicia at nasa kanlurang
hangganang ng Fertile Crescent. Binubuo ito ng dalawang rehiyon.
Tinutubigan ng llog Jordan ang hilagang bahagi nito. Kung kaya
nakapatatanim ang mga Hebreo ng oliba, ubas, figs at mga butil.