D e E m e n d a t . T e m p o r v m L ib .

It

A M E M O R I A .

SEX. VI GELLI . A Q^VIN AT. QJTI

ANN. A T T I G I T , C E N T E N S
SET. A L T E R VM ET N O NA G E NS
P E R P E T . I NOFFENSA. V A L E T V D .
EXE GIT. RELI Q j f OS. S E P T E M. E T . D I E S . X 11 Xi
D E C V B V I T . ET. O C C V B V I T .
NAT. LVD. S £ C V L . VII. OBl l T. SERVENT*

Ha&enus Saeculi Romani intcraallum redte a Romanis oblcruatumj

B Q u i fecuti fiint Principes, Saeculi modum libidine fua finiuerunt. Pri­
m i Saeculares ludi ed iti, anno Vrbis c x c vm. De quibus dedu&o
vnius Saeculi interuallo, relinquitur annus Vrbis c l x x x v i ii , qui
erat annus Serui T u lli Regis decimus, quo tempore non dubitamus;
primum luftrum ab eo conditum. Nam quod Icriptum exftat apud
Cenfbrinum , a luftro primo ad vltimum , quod conditum eft an­
no Vrbis d c c c v i , Imperatore Velpafiano Patre quintum , Filici
tertium c o s s . an­
nos interfuifte patilo-
S E R I E S S jE C V L I R O M A N I ,
minus fexcetos quin­
IN A N N I S , E T t V S T R I S SVIS.
quaginta : id potius li-
q brarij, quam Cenfo- *s >a
3 9
w iw <* S3 9«j
tt 1 N 0 fi £
► a IA H 3
rini error eft. N am i 3
ti s 'S «■ ’3
IA . (Si
<
• m «V
ea <s fi m a e
5 ‘S
a <3
0
S C
a TMt:
hoc modo Seruius I < <
9
i4 < i < < 5_ <
3
3 hJ
i I I * 5 3 2 ~ ■-
8?
Tullius initio regni 4 5 5 6 .7 4
2 2 *4 4 4 6 1I O6 8 3 90 5
fui luftrum condidif- 3 3 » 5 5 4 7 2 6 9 4 91 1 19
let. quod falfum efte 4 4 2 6 i ~ 6 4 « 3 70 5 9 * 2
5 5 *7 2 4 9 4 7 i 11 5 93 3
omnes mihi conce­ 6 i 2 2 8 3 7 i 2
5 o 5 94 4
dent. N os omni afle- 7 2 i 4 5 i
9
1 I I 7 3 3 95 5
8 5 o 5 i
2 7 4 4 1 20
ueratione contendi­ 5 5 96
9 4 3 1 i 7 5 3 3 7 5 5
97
2
mus, non folum pri­ Io 5 3 i
2 5 4 4 7 < S 1 i 6 98 3
mum luftrum condi- I I i 3 3 3 3 5 J _5 7 7 2 99 4
I 2 2 4 1I 2 7 « 3 10 0 5
D tum anno Tullij deci­ 3 4 5 6
13 3 3 5 5 57 2 7 9 4 1 0 1 I 2 I

m o , (ed etiam hinc

OQ

i 8 8 0 1 0 2 2
'A

1 4 4 3 6 5 5

repetendam efte ori­ M 5 3 7 2 5 9 4 8 i 1 17 1 0 3 i

00

i 6 I 4 3 6 o 5 8 2 2 1 0 4 4
ginem ludorum Sae- i 7 2 3 9 4 6 x 11 38 3 3 __ 5
- L .U
cularium.Quod enim i 8 3 40 5 6 2 2
8 4 4 x 0 6 1 22

. origo ludorum Saecu­ i 4 4 i

9 i 63 3 9
8 5 __5 1 0 7 2
2 o __ 5 4 1 2 64
4 8 6 1
1 8 x 0 8 3

larium huc referenda Z I i 5 4 3 3

6 5
5 87 2 1 0 9 4

ftt, quid melius pro- 2 1 2 4 4 4 i 6 6 \- 1 1 4 8 8 1 1 0 5

3
. 1
bauerit
a
j g4 Io S E P HI S C A L I G E R I
baucrit, quam tempus praecifum, & interuallum Sacculi definitum a A
primo luftro ad primos ludos Saeculares ? Luftrum autem primum eo
anno, quo diximus, conditum, patet ex monimentis Faftorum C a p i­
tolinorum. N am in illis, anno a . v . c d l i i i i Luftrum x l v i condi­
tum j & d l x x 1111 , Luftrum quinquagefimum. Quinquaginta
Luftra fiunt anni 250 : qui ab annis 5 7 4 abiefti relinquunt 5 2 4 .
Rurfus abiice 189 annos Vrbis, poftquod tempus proxime cenfemus
primum luftrum conditum. Remanent anni 13 y. Quae fiint luftra
2 7 intermifla , poft primum illud Seruianum. Vnde colligimus,
luftra, quae ab Augufto condita fun t, longe differre ab illis Seruia-
nis. Quippe in inftaurandis luftris nullam rationem habuit luftro-
rum Seruianorum, fed annorum Vrbis. Nam, verbi gratia, luftrum B
Auguftus condidit, C. Martio Cenforino, C. Afinio Gallo c o s s.
cum o fto ante annis ludos Saeculares edidiflet. Q uod non conuenit
inftituto Seruij Regis , quem conftat primo luftro periodi cenfum
egiffe. Difputatis embolifini & periodi Romanae rationibus, nunc
fpe&andum caput anni. Et quidem a bruma coepiflc tum Ouidius
teftis e ft, tum etiam Caefar ipfe , qui vetus initium anni Romani
obferuauit in ordinatione fua. Praeterea & alia exftant huius rei argu­
menta non leuia. vt fidus Palilitium. quod di<5h i m , quia Palilia in
cius ortum incidebant, qui temporibus' lulianis incurrebat circiter
x x i diem Aprilis. Quare non dubium , quin Caefar veterem anni
epocham in nouo condendo obferuauerit. Accedit ad haec veterum C
Criticorum , in his etiam Varronis de etymo Aprilis lententia. Q u i
cum cenfeant ab aperiendo didtum , manifefto indicant, Aprilem
vernum menfem fuifle, qualem etiam Caefar ftatuerit. Sed & ob-
feruatio fabae refriuae non parum haec illuftrare videtur. N am fabam
c frugibus domum referre mos erat aufpicij caufa. Hoc autem fie­
bat Kal. Iuniis. quo nomine di&ae Kalendae fabariae, quod hoc men-
fe fabae adultae diuinis rebus adhibebantur. Q uod non fieret, nifi
Januarius in brumae tempus incideret. Denique Vinalia, quae & ali­
ter Veneralia, menfe Sextili redeuntia , quae ob pendentem vinde­
miam celebrabantur, fatis arguunt Sextilem menfem in tempus pen­
dentis vindemiae incurrere non potuiffe, nifi Januarius a bmma in- D
cepiifet. N on dubium igitur, fi rite intercalationem obibant, quin
Merkedonij interuentu annus in caput fiium recurreret. Sed eam non
rite obiri folitam , teftis M . Tullius in iis, quae ex libris dc Legibus
fupra produximus : nempe intercalationem re<fte a N um a inftitu-
tam , vitio Pontificum deprauatam fuifle. Q u o tandem modo ? Sue­
tonius, Cenfbrinus, Macrobius feribunt, Pontifices , ad quos in­
tercalandi , atque annum corrigendi cura tradu&a erat, ob odium,
vel inui-
 D e E m en dat . T emporvm L i b . It jfj
A vel in u id ia m , quo quis magiftratu citius abiret , aut fungeretur*
aut quo publici redemptores in lucro damno ve eflent, dum plus mi-
nufue ex libidine fua intercalant, rem libi mandatam vitiole tra-
£taffe. Itaque ingens turbatio inde confecuta eft in anno Romano*
adeo* vt ricq*, mcffium feriae aeftati,neqj vindemiarum autumno com­
peterent. N am cx hac licentia omittendae aut celebrandae ex libidi­
ne intercalationis, nunquam anni Romani ratio conflabat. Ideo Gi-
cero fcribens Attico faepe rogat, ne intercalando libi prorogetur im­
perium in annum fequentem. T*erfortunas , inquit, quoniam %oma
manes, primum illudprafulci, atque pramuni, qu&fo, vt fim us annui:
ne intercaletur quidem. Alibi : Memento curare per te, per omnes
B noflros, in primis per Hortcnfium , vt annus nofier maneat fu o flatu *
nequid noui decernatur. Hoc tibi ita mando, v t dubitem , an etiam ti
rogem , vt pugnes, ne intercaletur. Caelius C iceron i: Leuiflime Curio:
quia de intercalando non obtinuerat ■,transfugit ad populum, pro Ca­
jare loqui coepit. Si igitur ita impune intercalabant Pontifices, vt in­
tercalandi fines non tempus ipfum, fed voluntatem luam ftatuerent*
v ix aliter fuerit, quam vt anni caput prifca epocha luxatum in con­
traria temporapelfumierit, neque feriae meflium aeftati, neque vin­
demiarum autumno com peterent, quod iam cx Suetonio diceba­
mus. Atque hoc quidem verum eft. Anno primo Olympiadis
x c v 111 Roma a Gallis capta, referente Dionyfio Halicarnaflenfi,
C x v KaL Sextilis, au&orc Liuio, plenilunio circiter Solftitium immi­
nente, tefte Plutarcho. Iam ea Olympias erat tertia periodi. Si ple­
nilunio Solflitiali primi anni Olympiadis cafus hic contigit : ergd
capta fuit iplb dic ludicri Olympici. Neomenia menfis Olym pici
x i lulij. Ergo x x v Iiilij fine dubio capta fuit Yrbs. vt vanum &
futile fit,quod ait Plutarchus , plenilunium in Solftitium incidifle.
Nam Solftitium Graecia vocabat v m lulij, id eft, V S-e&vof,
vt conflat ex iis, quae libro primo, capite de periodo Olympica dixi-^
mus. N am cum omnis neomenia Olympica , & aliarum Graeciaei
duitatum poft vm lulij inciperet, nunquam efficietur, vt plenilu­
nium Solftitiale iri Solftitium incurrat. Sed quanta fides, & quatenus
D Plutarcho in iftis adhibenda , alibi docuimus* A lij dicunt menfe
vltim o anni quarti Olympiadis 9 7 captam. Ergo x v Scirropho-
rionis, quae incidebat in x x v Iunij non longe a loco Solftitij. Sed
Plutarchus nullum aliud Solftitium riorat praeter Olyriipicum. For-
tafle , (quod verifimile eft) cum quidam rctuliflent tempus captae
vrbis competere diei x x v Iunij Iuliani, in quo Caefar ftamit Solfti­
tium , propterea Plutarchus dixerit circa Solftitium captam vrbem .
A b ante diem x v. KaL Sextiles in anno vetere, ad exitum anni, d ies
j 160. A
186 I o SEP HI Sc A LI GERI
1 6 o. A plenilunio illo , id eft a x x v Iulij in anno Iuliano, ad e x i- /V
tum anni , dies 159. Differentia dies vnus. V no die igitur tantum
luxatus erat annus. £t fortafle ne yno quidem die. N am hoc potuit
in xxi i i i Iulij accidere, iam plenilunio prope confedo. A pud C a ­
tonem quoque lex vini pendentis huiufmodi extat: Locus vinis ex
a. n. Kal. Ottob. primas dabitur. Sinon ante exportauerit, dominus
vino , quod volet facito. En vindemiam pendentem Kal. O d o b ris,
tempore Catonis, quae antiquitus Veneralibus pendebat , & V olca-
nalibus calcabatur. Item Lex vino in doliis apud eundem Cato nem.
Vinum accipito ante Kal. lanuar. primas. Si non ante acceperit, domi­
nus vinum admetiatur. Ex his cognofcimus eo faeculo O d obrem
Romanum in Septembrem Iulianum , & Ianuarium in Decembrem B
conuenifle. Anno a .v. c . d l x i , Manio Acilio Glabrione, Publio C or­
nelio Scipione Nafica c o s s.defecit Sol a.d.v Eid.Quintil.anno periodi
Iulianae 4 f 2 4>xiin Martij,feria vi.Ex a.d.Eid.Quint.ad exitum anni,
funtdies c L x m , q u i a x i m Martij putati definunt in x x i v Augufti.
L rgo Ianuarius fequenscaepit x x v Augufti Iuliani. Rurfus anno a .v.
c . d l x x x i i i , L. Aimilio Paulo II, C .Licinio Craflo c o s s. defecit
Luna pridie Nonas Septembris, anno periodi Iulianae 4 5 4 6 , Iunij
x x i , feria tertia. Aprid. N on. Sept. ad exitum anni Rom ani, d ies
e x i m : qui a x x i Iunij putati definunt in x n OdobrisIuliani. E r­
go Ianuarius vetus tunc coepit x 111 Odobris Iuliani. Temporibus
Ciceronis,cum Iulius emendationem fiiam aggreffus eft,fine dubio C
idem fuit caput Ianuarij, nempe circiter xm ,au t x im O d o b . Q u a ­
re lib. 11. ad Quintum fratrem ita feribit: Cura, mi Frater, vt valeas.
quanquam eft hiemsy tamen Sardiniam ifiam efte cogites. Scribebat
x v Kal. Martias. Sequenti Epiftola feribens poft m Eid. Mart. Spe­
ro, inquit, nos ante hiemem contubernalesfore. Si Martius eft hibernus,
Ianuarius fuit autumnalis. Attico feribens poft Martium : Infero ma­
ri nobis, incerto curfu , hieme maxima nauigandum eft. Ecce hiems
maxima poft Martium. Eodem libro: Non efte nobis faciles ex Italia
exitus, cum ea tota armis prafidiisque teneatur, hieme prafertim. Scri-
pfit hanc poft illam fiiperiorem. Libro fequenti ait milites in hiberna
deduci menfe Aprili. Et libro v , a Sextili incipit putare menfes acfti- B
uos. Tanto interuallo abfuit finis anni Romani aprifeis metis brumae.
Poftremo idem feribens ex a. d. x v 11 Kal. Iun. ait fe sequinodium
moratum efle , quod valde perturbatum erat. V t appareat illis
temporibus , Ianuarium Romanum in O dobrem Iulianum incur-
rifle. Sed verba funt apponenda : Nunc quidem aquinottium nos
moratur, quod valde perturbatum erat. Id f i cras erit. Vtinam idem
maneat Hortenfius, fiquidem adhuc erat. Liberalius efte nihd poteft.
Scribe:
 D e E mendat . T emporvm L ib . II. i8 7
A Scribe • J iu n c quidem &quino£tium nos moratur , quod valde pertur­
batum erat id. Si cras erit, vtinam idem maneat. Hortenfio (fiqui-
dem adhuc eratij liberalius ejie nihil potejl. Q u o «inno fcnbcbst b x c
C icero , intercalatum fuerat. A itldib . Mais aequinodium fuifle. Idus
v e ro Maiae, quo tempore intercalabatur, a Kalendis Ianuarij putatae
delinunt in diem 154. jEquinodium Iulianum x x v Martij. Aufer
a diebus 15 4 dies 8 4, nempe a Kal. Ianuarij, ad x x v M artij, fuper-
fiint dies 7 o. quidedudi de 3 6 6 diebus anni bifcxtilis ( erat enim cy­
cli Solaris annus x v i 1) relinquunt dies 296, hoc eft diem 2 3 O d o -
bris. Ergo cum intercalabatur , annus Romanus defincbat in 2 3
O d o b ris Iuliani3 & fine intercalatione in 15. Annus primus Iulia-
25 nus eft quintus ab eo , quo haec fcribebat Cicero. Annus Confufio-
nis habuit dies 4 4 4 - Anni duo Iuliani lunt 7 3 0 dies : de quib.
4 4 4 dedudi relinquunt 286 , nempe diem 13 O d o b . Iuliani.
Quare in Commentario debello Africano fcribitur, poft Ianuarium
confedum fidus Vergiliarum fuiffc, & ingentem grandinis nimbum
ingruilfe. Q uod autem in exemplo a nobis addudo Cicero dixit, Si
cras e r i t , hoc idem eft cum eo Catulliano:
Jiam f i luxerit i ad librariorum
Curram fcrinia.— ■
item cum Virgiliano .* Crafiitia f i radiis Aurora retexerit orbem.
Quae interpretatio loci Ciceroniani mirifice confirmatur tempore
C fcriptionis. Data enim fuit epiftola x v u Kal. Iunij. Haec eft mens
Ciceronis. Si Cras erit, vtiriam idem maneat. Id eft, vtinam fudum fit,
v t quidem nunc eft. Atque is erat anni Romani ftatus, cum C . Cae-
far ei manum adm ouit: qui ex Lunari non malo inpefllmum a N u-
m a , aut alio rupice, & raftico deprauatus, vitio intercalationis, ve­
teres fines fiios tamen tueri non potuit. V t non fcmel miratus fim,
orbis terrarum dominam gentem , quae generi humano leges dabat,
fibi vnam legem anni ordinati ftatuere non potuiffe. vt poft homi­
num memoriam nulla gens in terris ineptiore anni forma vfa fit. Si
tamen vitio Pontificum intercalatio deprauata non fuiffct, facile erat
tempora, & Faftos Romanos ex illius anni obfcruatione propagare.
D C u m igitur ex iis, quae fupra difputata funt, pateat Ianuarium prif-
cum in O dobrem Iulianum temporibus vltimis conuenifle: miraberis
* ^amen Ciceronem Tironi fcribentem menfc Nouembri hibernam
nauigationem eo tempore timere, atque adeo ipfi Tironi interdicere,
Nouembri hiberno mcnfe,nauigare. Q uod quidcuiusve modi fit»
quaerendum relinquimus. " ' '

Q_ 4 iosE P m
138
I OS EP HI
SC A L I G E R I
IVL11 CAESARIS F-
D E

EMENDATIONE
T E M P O R V M
LI BER TERTIVS.
N Aftronomicis fyuiAaj u m is vocantur A
eae, quibus ex Anomaliarum Canonibus
competentes nto&cupcuzfoic adhibitae non
funt. Ideo illis motibus aut deeftfemper,
aut fupereft aliquid. Sic in ratione anni
eum annum aequabilem vocamus, cui pro­
pter commodiorem vfiim aut abefl, aut fu-
pereft aliquid. Exempli gratia: Perfico an­
no quadrans de Solis ratiociniis dceft. A t :
Graeco fiipra Lunae ratiocinia dies fere fex fuperfunt. Vtrique hoc con­
tigit propter & commodiorem menfium in triginta dies tributionem,
& aequabilem dierum defcriptionem: qua quidem aequabilitate men-B
fium Graeci volebant Lunae motum aflequi. Sed hoc erat vitra fines
iaculum expedire. Plus epim dierum ad eam remafTumebatur, quam
modus anni poftulabat. Contraria ratione Orientis nationes, cum
eodem anno antea vterentur, atque ad vitandum taedium embolif-
morum eum caftigare vellent,primum illum a Solis propius, quam
a Lunae rationibus abeffe animaduerterunt : quod videlicet popu­
lares temporum errores magis in Luna , propter illius fideris ce­
leritatem , deprehenduntur, quam in Sole : deinde conuenit in­
ter eos , vt ex modulo anni f u i , qui $60 dierum tantum erat,
partem 7 2 decerperent , atque eam anno appenderent. Diuifa ita­
que anni quantitate in 7 2 , excerptae funt dies v , & in calcem an- C
ni poft 560 dies reie&ae: quas Graeci vocan t, ,/Egyptij
prifealingua n e s i : Perfae & Arabes 6 mvsterakath.
Aithiopes corrupto Graeco vocabuloetiam num hodie p a g o m e K
appellant. C um ita annum 565 dierum conflituiffent, non dubita­
runt eum Solarem appellare: cum tamen non ignorarent, illi anno ad
perfectio-
 D e E mendat * T emporvm L ib. 111 ‘
J i perfe& ton em quadrantem diurni temporis deefte. quo negledo irt
120 annis per menfem integrum recedit caput anni ab epocha Solari*
y e t b i gratia: Caput an n i, quod hodie fuerit in K a l Mai Iuliani, id
p o ft 120 annos, incidet in Kal. Apr. Quare duodecim magnis menfi-
b u s vertentibus difceditur a prima epocha >dies 560. quod tempus
eft annorum duodecies 120, hoc eft, 1440. Poftviginti annos rece­
ditur dies 3 6 Et fumma annorum fit 1460 anni aequabiles* quo
interuallo caput anni huius totam ordinationis Iulianae feriem perua-
gatur. Id fpatium annum magnum vocabant. Conflat enim ex duode­
c im magnis menfibus,qui finguli fiint annorum 12 o,vel decies duode­
c im , & quinque magnis , vel quinquies quater annis.
B Sed quod Cenfbrinus huiufhaodi magnum annum mwikov vocari ait,
i d veram eft, fi fpedes neomeniam Thoth. Quoties enim neome­
n ia Thoth in ortum caniculae incidit, is dicitur re&e xtwtxos wuwtoSi
Idque iterum vt accidat, non paucis annorum centuriis opus eft.
Sed quod illud interuallum, quo Thoth redit ad ortum Caniculae,
•vnde profedhis erat in itio , condet annis 1 4 6 0 , id vero perabfur-
d u m .eft. N am quem Thoth Canicularem dicit fuifle , Vipio &i
Brutio Praefente c o s s . is poft 1460 annos Canicularis efte non
poterit, nimirum anno Chrifti 1 ^99. qui erit annus aequabilis 1460
abfolutus ab illo Thoth Caniculari Cenforini. V t enim Solftitia &
aequinoctia intra illud tempus anteuertunt circiter dies x i , ita ortus
<2 fideram tardius oriuntur: quia annus fidereus, vt vulgus aftronomo-
rum loquitur, tardior eft anno Iuliano, Iulianus anno Tropico* Q ua­
re fi circa annum Chrifti 13 8 Caniculae ortus incidit in x x lu lij, an-,
n o Chrifti 15*9 8 incidet in x x i x l u l i j , fi quidem Thebithio anni fi-
derei auctori credamus. Sed, inquies, nondum veteres illi rlu? d\rfk\M
Itaque magnus illorum annus, qui conflabat ex 1 460
lulianis , erat potius magnus orbis anni vEgyptiaci aequabilis , in e-
pocham Iulianam reftituti, quam Caniculae ad Thoth vagum rede-!
untis. Sed & D io Caftius, hunc magnum annum in animo habens,'
inieCta mentione intercalationis Bifexti Iuliani , pueriliter admo-
' dum de ea re pronuntiauit. Putat in illo interuallo 1460 annorum,
D vnum diem adiiciendum efte , praeter illum ordinarium, quod Bi­
s e x t vm dicitur. Q uod tantum abeft, vt verum fit, vt in totidem
annis lulianis vndecim potius dies excreuerint, quam vt vnus defit.
Verba Dionis : rlu? pSjtffo jniify) t Ilv' ix Ti&zmfJLoeJ&v
vlw <J\di nardum ncfi cu/rfc drwyctff) , «Vrs 'in rd<s togyis cw-
, rafepfcoLTleiV* w yotw <c Ti^autooiois, % e*
, % m tret fiidi YifjLityS fiof). Vide quot
errores. A i; cbd nw ctm 11$ emboljfmum bifexti fieri. Quod Gra?ce
" proprie
 1^0 IoSEPHI ScALlGERl
proprie eft, tertio anno exa&o. Sic Herodotus fignificans Graecos (in- A
gulis bienniis exactis intercalare , dicit, t/AduJiS 'sn(5y ${a@>o-
AifjLov bny^oiTAxm. Hoc eft inter fecundum annum exa& um , & ter­
tium ineuntem. Deinde arbitratur praeter quadrantem dici aliquid
fiipereffe. Poftremo poft annos mille quadringentos fexaginta vnum,
celebrandam vnius diei intercalationem. N am (i id, quod ille male
intellexit, verum erat , vnus annus fupra 1 4 6 0 , ad intercalatio­
nem non pertinet. Sed poft 1460 Iulianos exa&os , anno proxime
ineunte, Thoth Aegyptiacus redit iterum in eam diem menfis Iulia-
n i , in qua ante 1461 annos aequabiles fuerat. Praeterea anni aequa­
biles 1461 funt 1460 abfoluti luliani. Ego (ane in hoc loco Dionis
immorandum amplius efte non cenfiiiftem, nifi is locus magnum B
virum Gazam in eundem errorem im puliffet: qui eum, quanquam
non iifdem verbis, in fuum libellum de Menfibus traduxit. Cuius
verba neceffario apponenda efte iudicaui. J^okQgiv @ A
fmii %zyKrcta% xa0’ vAtov r^ioLxovdnfJii^ dddixa. , xou mvlt broLya.-
yuv xolt wncwlov ix&rov, to , n mrgtyov (jlo&lw t5 «V £K7ihy%am
£ oAX CVIXJU&OK ifetodcM &70ACL@>Qvl& (rwMo% YIJULigpLV. Aperte
cx Dione expifeatus eft, vt vides. Et f^toJ^op 7th<a6mv intelligit
mille quadringentos fexaginta annos. Error fane in Philofbpho p o ­
tius , quam hiftorico caftigandus. N on ergo p m mu$io% , (ed
sv %$. Sed quid Iulio Firmico facias , qui ita in prooemio operis fui
feribit ? Quantis etiam conuerfionibus maior ille, quem feru n t, perf- C
ceretur annus , qui quinque has Jiellas, Lunam tttanh> ac Solem locis
fu is , origtnibufque reftituit, qui mille quadringentorum, £•?fexaginta
*vnius annorum circuitu terminatur. A n non plane Xmctleirctm om­
nium planetarum illo circuitu anni Canicularis fieri putat ? Quid
imperitius potuit dici? Haecfimt, quae de anno aequabili Aigyptiaco
homines eruditi tradiderunt. Supereft nunc, vt methodum Lunae in
hoc anno reperiamus, fi qua periodus proxime curfiim eius fideris
cum anno Aegyptiaco exaequare poffit. Quae fane deprehenfa eft efte
viginti quinque annorum, vt quemadmodum enneadecaeteris in an­
no iuliano, ita in anno aequabili proxime ad praecifam
aequationem accedat. Enneadecaeteris luliana maiufcula eft Lunari D
hor.1,48 5. eiKoomsfoiTnzls autem jEgyptiaca relinquit fiipra ratioci­
nia Lunae, hor.i, 12 5.Tanto praecifior eft «xotozro&7Meif Enneadecae-
teride. Modus anni Aegyptiaci, fiue aequabilisXdies $65. Annus L u ­
naris 3 54, 8, 87 6. Differentia, dies 10,15, 204. D uc igitur vicefies
quinquies hanc \ssre^y!en\ Prodeunt dies 2 6 5,110^19,6x78 o. Menfis
Lunaris 29,12, 793 . quos multiplica nouies. quia tot embolifmi funt
in hac periodo. Producuntur dies 2 6 5,18>6 57 .Deducantur de illo ex-
ceftu
 • . t. -

D e E m e n d a t . T e m E o r vni L i b . IIL i?k

^ ceffa a m u jEgyptiaci. Remanent dies o , i , 1 2 h N unc videamus;
q u o m o d o & quando intercalandum. Tres w s y v < d anni ^evntiaci
fiu n t dies j i , 21, 612. Deduiiro menle Lunari,remanent epaftie an­
n i tertij, 258,899. quae cum triplicato iterum exceflu, abiedo men-
fe L u n ari, relinquunt epadas anni fexti > 4 , 1 7 , 7 1 8 . Tertio tri­
plicatur excdTus : qui cum epadis anni f e x t i , dedudo menfe L u ­
nari, relinquit epadas anni noni» 7 , 2, 537. Quas fi eum triplicato
exceflu iunxero, dedudo menfe Lunari, epadae, quae hinc prodi­
b u n t , nimium quantum excedent. Contenti fimus igitur duplicato
ex ce flii, 21,6 , 408. Cum epadis proxime praecedentis embolifmi
fiu n t dies 28, 8, 94^. En Lunae rationes maiores anno ^Egyptiaco;
^ menfis Lunaris excedit illam fum m aiii, vt fcis. Deducatur
igitur nunc fumma anni ^Egyptiaci, de fiimma Lunari. Relinquuntur
Epadae vndecimi embolifmi. Item triplicetur exccfliis, neque iun-
gatur fiiperioribus epadis : quia iam non anni -^gyptiaci excefliis eft,
fcd Lunaris. Ex triplicato exceffu Solis prodeunt epadae 2, 8, 899.
E t quia hae epadae anni ^Egyptiaci maiores funt proximis epadis L u ­
naribus, aufer Lunares 1, 3, 928, ab ^gyptiacis 2, 8 , 8 9 9 . Exeunt
4 ->i o 51» epadae 14 embolifmi. Triplica iterum exceflum. Iunge
epadas proximas. Abiice menfem Lunarem. Habes 5 , 1 9 , 8 7 0 ,
epadas anni 17. Triplica exceflum. Iunge epadas. Abiice menfem.
Prodeunt epadae yicefimi embolifmi, 5,22, 6 8 9. Iunge triplicato
£-» exceflui. A b ie d o menfe Lunari * remanent epadae vicefimi tertij
enibolifini, 8 j 7 j fo 8. qtiae cum duplicato exceflii i deduda fyzygiae
vnius quantitate, relinquunt in vicefimo quinto anno differentiam
anni ^Egyptiaci *& Lunaris, dies g, i , 123. Nouies igitur intercala-
Ternis quidem annis, tertio, ffexto, nono, quartodecimo , de­
cim o feptim o, vicefim o, vicefimo tertio : Binis autem , vndccimo^
& vltimo. Rurfiis quemadmodum ex Solis exceflii fupra Lunam in
cyclo enneadecaeterico epadae formantur ad indicandam aetatem
Lunae: ita etiamin hac periodo ex anni ^Egyptiaci exceflii Epadae
produci poflunt. Epadae igitur primi anni erit excefliis ipfe anni
-^gyptiaci, i©, iy , 204. Secundi anni, duplum illamm 21,6, 408;
I> Tertij triplum. Et fic deinceps. Hae epadae in anno ^Bgyptiaco eum
vfiim habent, quem illae noftrae in annoluliano ad aetatem Lunae, vc
Computatoresnoftri loquuntur ,a d 7ro$iotJctv, vt Graeci, indicandam:
nempe vt Kalendarum Regulares cum die propofita menfis, & cum
epadis fimul, abiedis tricenariis, cum opus erit, oftendant 7tmcud/j r'
nAwns. Sed hoc differunt Regulares Aegyptiaci a regularibus Iulia-
nis: quod omnium Kalendaruni Regulares Iulianiin methodo epa-
Aarum adhibeantur; vt, verbi gratia, in Februario, qui eftduodeci-
. ’ inus mengs
 Ip* I o S EPHI S c A L I GE RI
mus menfis Pafchalis, cum inueftigatur aetas Lunae, duodecim re­
gulares menfium adhibentur : tot nimirum , quot funt Kalendae 'a
Martio. A t in anno aequabili alterni regulares adiiciuntur. N am om ­
nium menfium paris numeri nulli funt regulares. Sed illorum vicem
antecedentium menfium regulares/unguntur. Exempli gratia: Pao-
phi eft fecundus menfis i ideo paris numeri. Proinde regularis vnus
erit Thoth praecedentis , & Paophi fequentis. V olo nouilunium illi
competens inueftigare in anno, in quoepaCae Lunares erunt v .N o n
binos Regulares, quod binae Kalendae fluxerint, fed vnos tantum
aflurno: & inuenio nouilunium in x x i m Paophi. Ratio huius haec
efL: Nouilunium in menfibus 'tgiouovdnfjLtyis binis in eadem die fem-
per deprehenditur , quamquam femifle die prius praeuertitur a fe- B
quenti. Primus itaque & fecundus menfis habent nouilunium in ea-
dem die : tertius item & quartus. Et fic deinceps bini menfes in
eodem die conficiunt nouilunia. quod non dxe/jSk , fed 7ihff.rn.rk
diC um velim, quatenus patitur popularium Epa&arum ratio. N am
bac inre in anno Iuliano peccatur.Sunto epadtae Lunares 2 j . x x i x dies
Aprilis erit x x v i Lunae; Et X xx dies eiufdem erit x x v u Lunae.
Quare Kal. M ai Luna erit x k v m , vt docent EpaCae. A t affumptis
regularibus trinarum Kalendarum, prima dies M ai erit x x i x . Fallit
ergo regula epa&arum in menfibus illis , quos praecedunt menfes
^otKovS-rifjLe^i. Propter regulares igitur fit ksrttfZafe vna dies. C u i
errori occurrendum eft. N am antecedente menfe tricenario non vi-C
debantur afTumendi regulares fequentis. In anno igitur ^Egyptiaco
menfes, qui funt pari numero, nullos regulares habent. In menfibus
vero imparibus , quot neomeniae fftixerint imparium, tot regulares
afTumendi. ita vt numerus menfium dimidiandus f it , & produ­
c u m fint Regulares. H ic eft vfus epactarum, quarum diagramma
infra fubiecimus. Cuius duplex vfus. Nam epa&ae eatenus nomen
hoc retinent quandiu defeendunt. Afcendentes autem funt termini
nouiluniorum. Exemplum: EpaCae primi anni in an­
nis NabonafTari funt, 5-522, 689. quas reperies in 20 anno diagram­
matis. Sequentis anni epaCae funt in 21 anno diagrammatis , nempe,
16,1}, 8 9 $, & ita deinceps. Contra terminus nouiluniorum primi an- D
ni Nabonaflari eft in eo anno, qui afeendens proxime praecedit an­
num primum EpaCarum , nempe in. anno 19 Diagram m atis: in
quo notatus eft terminus 24, 2©, 198. Dies igitur v Epaftarum,
cum vno regulari Thoth conftituit nouilunium in 24 die Thoth,
qui eft Terminus nouilunij. Eadem methodus in aliis. Quae facilima
eft, dummodo EpaCasfciasdefeendere , Terminos autem afeende-
re : item proximum annum afeendentem a primis Epaftis, efTe pri-»
m um
 /

D e E mendat . T emporvm L ib . III. 193

J i m u m T crm in o ru m . Haec ratio expedita erat, fi epa<5tae praecile efienc
d ieru m certorum , neque horas & fcrupulos appendices haberent.
Q u o f i t , vt dies tantu terminorum, exclufis horis,& fcrupulis progref-
f u temporis nouilunij fines non attingant. Nam in 2 5 periodis Luna
anteucrtit cyclum anni aequabilis die vno. Itaque caftigatio adhi­
benda , quoties fiimma annorum Aegyptiorum, aut Armeniorum,
aut Perficorum excedit 500 annos,aut paulo amplius. Melius igitur

T A B E L L A M E N SI V M . T A B E L L A a n n o r v m

e x p a n s o r v m .
PAR S PRI OR* PARS POSTER.

Dies E P A C T j®. WOVt LVNI A.

eo i- Feria. Hor, Scrup. Dies. Hor. Scrup,
3B U&i.
I 19 I 12 79 3 0 I I 187 Epaft. Hor. Scrup. Feria. Hor. Scrup.
2 59 3 I 506 O 22 574 ■zZ
< xu

3
88 4 14 21 9 I 9 861 I IO 204 _4 __ 8 876
15
4 i 1 8 6 2 10 12 I 2 I 68 2 2 I 6 408 I 17 671
5 1 4 7 7 15 715 2 8 355 3 2 8 899 7 J5 1 8 1 1Emb.1
6 1 7 7 l 4 458 2 19 642
4 13 O i i 4 23 1057
06
7 l 3 17 15 1 3 6 919 5 25 *5 227 2 8 8 5 3
8 2 3 6 5 5 944 3 , l8 M6 6 4 17 718 1 6 3 6z l
1^
r

26 5
9 6 18 4 5 4*3 7 ‘5 8 922 ~5 _ M 8
I 16 710
1 0 2 9 5 7 370 4 8 26 0 46 2 23 1 °3 4
1 1 3 2 4 2 20 »3 5 3 99 7 9 7 2 537 1 21 543 1
1 1 * 5 5 4 4 8 87 6 5 *5 20 4 1 0 17 17 741 T T " 6~
21 6
_ i± 9
•» \3 « 3 5 589 2 491 1 1 28 8 945 T ~ T 9 28 1
1 2 9 II 3 56 2 1 2
7 24
13 20 2 46 0 6 21 520
T A B E L L A A N N O R V M Emb.’
14 I 4 I O5I 5 ~ 19" 29 1
c o l l e g t o r v m » 1 5 11 20
» 75 3 3 905
1 6 22 11 379 7 12 701
Anni 17 3 13 870 6 IO 2 1 © Emb.1
«o Ue& i. Die*. Hor. Scrup. Feria. Hor. Scrup.
3 6
!

19
0 J
r^l

1 8 14 4
»5 0 I 12* 3 22 957
5° 0 2 2 46 7 2 I 83 4
1 9 24 20 1 98 I
__ 1 8S2

0 3 ^9 20
2O 5 22 689 7 I 39 i Emb.'
7 5 3 4 7 1 1
2 I 16
^ *T 89 3 IO 187
100 0 4 492 1 19 588
0
2 2 17 5 17 1 18 10 6 j
1
sJI I

1 125 5 615 5 18 465

N»

Emb.1
\|

T j 8 7 508 7 16
0 6 2 17
i5°
0
73?
861 6 16
3 4i
219
24 18 ' 22 7 ii 5 I 368
1 75 7
2 5
1 22
200 0 8 984 5 *5 9 6
O
12 3 3 957 Emb’

“ 5 0 I O 27 7 1 3 1053
0 I I I 2 9*0
25°
22
1 5° 4
per characterem & feriam diei me­
400 0 300 2 I 780
jy 7 5° I 9 450 6 14 63 O thodum Lunae traCiabis. Cuius rei
i 000 I 20 600 4 5 480 gratia Tabulas duplices tibi con­
1 2 5 0 2 _ 7 1 1 6
2
_7£2
900
3 3 °
fecimus in menfibus, annis expan-
O
O

18 6 5 180

1 7 50 $ 5 10 50 3 18 ? O fis & colleCtis per periodos fuas.!

2000 3 17 I 20 I 6 9 6 0
Cuius vius duplex , vt & ipla du­
2250 4 4 17 0 5 19 8l O
M o o 4 15 420 ** 8 6 6C plex. A ut enim per partem ante­
J50 00 5 2 570 1 1 6 17 24 C riorem , aut per pofteriorem, ope-
R rar;
 194 Io SEP HI ScALlGERI
rari potes. Et pars quidem anterior , cum colle&a fuerit >auferenda A
eft de } o diebus, vt fiio loco dicetur. Refiduum erit exa&iftimum
nouilunium , in horis, & fcrupulis: vt Abacus Aftronomicus cer­
tius daturus non iit. Contraria methodus in pofteriore parte. Nam
peradie&ionem, non per detratftionem res tradatur. Quod fuo quid­
que loco explicandum relinquimus.
DE ANNO jE GYPTIACO.
A ntiqvi ssi ma , & fimpliciflima anni forma, ac populari­
bus temporibus accommodatiflima, eft ea , quae in tricena­
rios numeros tribuitur. Namfane antiquitus, praeiertim apud
jEgyptios,annus conflabat tantum diebus trecentis fexaginta. quinu-B
merus propter aequabilitatem diuifionis eft aptiflimus. ^gyptij vero
Hierophantae, cum fcirent anno populari ad perfedionem deefle dies
integros quinque ac quadrantem , eum annum perfe&um liquando
fignificare vellent, Serpentem in orbem ac circulum conuolutum,
cauda ore admorfa pingebant in filis Hieroglyphicis monumentis,
tanquam Sol perfectum & abfolutum Zodiaci curriculum non con­
ficiat , fi quinque illae dies appendices defint. ( Aliter apud Eufe-
bium libro primo nfoafcpnt&K > fjekd oi Aiyorihu 'ibio audrfc cwoias
tov y.oa-fjLov hik?^v fi Kj Ttv^emov ^a^doSm, jui-
COVTffypfyov otyy, kgpxd/JLoffloV. XOU'in V 7T0LV%tifJLCL tog 7t0L0 YlfMV©»&.
TOV fjSp HVKAoV, KoTfJLOVfjilwvovjig. ToV<fi (XiTOV O^AV QtJUUiKTlKOV%'jT'H, dyCtQot C
JwfjLovcL QwuLouvovhg.) Eum Serpentem moi vocabant : quomodo ho­
die Coptitae, & ^gyptij vetuftiflimi Chriftiani rct'g (TrcLyofjSpcLS vo­
care fblent lingua prifea AEgyptiaca , qua facros vtriufque Tefta-
menti libros confcriptos habent, & facra itidem in templis obeunt.
Inuenio enim illas dies ab illis, Arabice denotari. Nam Horus
Apollo Serpentem illum KocrfjLo^Ag sywfjLctjia-fylov, quo annum, mun­
dum , Regem, & alia fignificabant, feribit vocari M«d. Sed men­
dum efle librarij puto. Nam, vt dixi, finem anni Solaris etiamnum
hodie jEgyptij Chriftiani Nefi vocant. Eum autem n e s i fiueN isi
his elegantiflimis verfibus deferibit Claudianus Panegyrico jfi in
Stiliconem. D
. £fl ignota procul, noftraque imperuia menti
Vix adeunda Deis, annorum fqualida mater>
Immenfifpelunca &vi, qua tempera vafio
Suppeditat, reuocatquefinu. Complebitur antrum,
* Omnia qui placido conjumit numine s e r p e n s :
Perpetuumque viret Jquam is, caudamque redutto
Ore vorat , tacito relegens exordia lap fi.
Porro
^ D e E m e n d a t . T e m p o r v m L i b ! III, 19 j
Porro nomen hrctyofjDftov di<fhim eft Kj? ft$mv, tanquam olim an­
nus 3 6 0 dierum (impliciter fuiffct. Q uod, vc dixi, Hierophanta
ipCi non fblum in libris filis fcriptum habebant, fed & fabulam ori­
g in i & caufe hrctyoySifjtM adiiciebant : Mercurium fciliccc aleas
cum Luna ludentem viciffe, & feptuagefimam fecundam partem
anni abcaextorfifte, quam poftea 360 diebus, qui erat modus an­
n i prifci, adiecerit. Plutarchus ita rem narrat: 1 % Vias, (pud, xqjtyL
W ovjfacfjfytf , a^dfjSpov 'eafyio-ajft tov Hatovcufniy juprt fjdmy
fjjfrt cwj)un& tskSv> tov TL$fjdw t2 3*8 cruueA&eiv. dfa Trujgcufa
TrtHuz rW Qi^wlw$ d<psa$p& ^ <fykw acete* t&PofjLnKordv
- r ^ v , e* %dirnav bfd&s Tftvk awuiK&v, x} raufi ty otKoaicu$
' breLyayetv, as vwu t7roLyo^!cts
ert ATOM6 nai wm Alyunhoi xetAaoi,(£ ^
rxpa-m, o cipic. ijute. wdAw dyxm. Ergo ab initio 8»-
^Gif^ APOTHPIC PutammefleAmbim: TFCLydfXJpcbf nullae erant. &fblo
Tftm t t * o s t c , wriftMs. yerboindicaturpriuatioearum
TndpmI C 1C . . I • •
nfcwfc N € * © h , a ii o ®p a c . antiquitus, quod nimirum an-
FirmtcotUerrore frofm am m religionum d i- tea non fujffe videantur , eo
atur N 6 # 0 OTNH, Sorw jUk. ^ ^
autem ^gyptiacarum h ac cognomina erant, vt infra fubie&a funt;
Annus ergo Aegyptiacus fuit dierum trecentum fexaginta quinque,
fine quadrantis adieftione. Cuius Thoth primus neceftario coepit ab
^CTortu Canicula, Sole in Leonem tranfeunte, nouilunio. Quia obfer-
uatio anni & temporum in Canicula ortu ab -^Egyptiis ftatuebatur:
eaque erat ipfis curfiis Solaris epocha. Et quamuis eorum Thoth
laxis habenis in anteriora fugeret, tamen quarto quoque anno diem
intercalabant, vt teftatur Diodorus Siculus libro primo, cum de
Thebanis Aigypti loquitur: rds inquit, oh ctyam x$ re-
Awla', TOVwAiOV, ^ULKOVdDfJLS^ fjSfJ T&tfjftfJOt T& (JMVCtf , 7T(lls
rifatflv ‘Sis fdfoxa. findv STroiyauu ^ t8tu>7J ?%or7rc) tov cw-
” ouimv xuxAsp cucL7frv$(in. Id autem fiebat hoc modo: Edo neomenia
T h o th , Kalendis Augufti, Canicula oriente: poft quartum annum
.T hoth fuperatis Kal. Augufti afeendet in x x x i lulij. Quare AEgy-
O ptiorum Hierophantae quinto anno ineunte, annum fuum Au-
tfkaov a fecunda die Thoth aufpicabantur, & fpatium illud qua-
driennij xuwcov evuwldv vocabant, itemtoioucov , item S& ©£»,id
eft Solis. Sic fecundo quadriennio exa&o, noni anni principium a
tertia Thoth putabant. &quot quadriennia praeterierant, tot vhoa&vS
xtwiK& putabant 5 quadriennium quidem exa&um %f» ©s» vocan­
tes , annum autem aequabilem labentem, q v a d r a n t e m . Ver­
bi gratia : Proponatur vicefima fexta dies Paophi, qui eft fecundus
R menfis.
196 I o S E P HI S C A L I G ERf
menfis. A Neomenia T h o th , ad vicefimam fextam Paophi, fla-
xerunt dies quinquaginta quinque (olidi, qui per quatuor diuifi
dant tredecim wouJbfc 3-sa cum tribus quadrantibus, & viceflma
fexta. dies eft quartus quadrans anni x i i i i Canicularis. Itaque hoc
modo in literis fubfignabant> & facris libris : a c t v m a n n i
DEI QVARTI DECIMI QYADRANTE QVa r t O. Et quia
annum» vtdixi, aequabilem vocabant q v a d r a n t e m * proptcrea
illum 'uzyyXvtyws defignare volentes , quartam partem modi ar*
dialis , feu iugeri pingebant. Homs Apollo : ©' wsdfjSfjof ypd-
<Poyrs$ , Ti&zfe jfotQxow. tn fjt£i$w y k » , wr%tb.
ixxtTor. jBaAapfy/o* n %<; , T E T A P T O N Xsyaov. brtu
, Qolqi , k$ tW aiofloxlw' £ ctV^u $ laButc, t5 4 fc-B
%Xy\$ , T^stfisa fifii&is 7rgo$T&ty , «Js dveu © ? 0 E O T t^ultu-
&w sgmoffo JTgVrg YijbL^v. oBtv xj Ad Ti^cume/J^ rigwrlw' ifJisyt* d-
y&fj&w Aiyvnhot. & f i riareL&t nfopfo iifjuyo/ abraqrriQ. Idem lib.
xi. l x x x i x . ©' 4 ’ Aiyoffiwuf Tuxrdquv cwavtffi. Dilucide &
plane non (blum ex quadriennio AEgyptiaco , & quadrante xto«-
xov cwzvtov conflare d icit, fed etiam fimplicem annum qjt a-
d r a n t e m vocari. Sed minus proprie, imo fallo dixit, Ad
r 7 % i a r l u > xfyjiyif numerare, imo Ad mvfamzid®’ , Hoc
eft anno quarto abfbluto, quinto ineuntc. V identur vero manca fcri-
ptoris Graeci verba >& legendum ,-«fc dvcu © ? © E O T 'tpautoaio*
#gwco*© 7tint iifjueftn, m Ttfcfny-ioe/a. Quare errat Cenfori- C
nus dupliciter>cum de hoc anno loquitur : primum > quod xiwmov
ewwlcy vocari tantum dicit, eum qui ex multis centuriis annorum
conflet, (ed etiam, qui putet 1 4 6 0 anno luliano vertente Thoth in
eundem Solis reuolui locum , vndeante tot annos profc&us fuerat
Nam vt paulo ante difputauimus, Thoth profe&us ab ortu Canicula:
Kal. Augufli, pofl 1 460 annos aberit ab ipfo ortu Caniculae in confe-
quentia diebus plus minus nouem. Quod autem quarto quoque
anno diem intercalarent AEgyptij, & in ipfo ortu Caniculae, fatis
conflat ex obferuatione Eudoxi, qui periodos & ambitus tempefla*
cum putabat confici quarto quoque anno, eoque fine ille luftruqi
fuum circumfcripfit, anno intercalari. Plinius libro ff: OmniumP
quidem,filibeat ob[eruare minimos ambitus, redire eafdem vices quadri-
enniocxafto Eudoxus putat, non ventorum modo, verum reliquarun?
tempeftatum magna ex parte. Eft principium luftri eius fimper intercai-
lari anno, Canicula ortu. Ha&enus Plinius, qui & libro x vii 1ait tem-
peflates ipfas quadrinis annis fiiosardoreshabere,& eafdenon magna
differentia reuerti ratione Solis: octonis vero augeri eafdem, ccntefi*
ma reuoluente Luna, quod nihil aliud e d , quam quatuor annis Iu­
. .. lianis
 D e E m e n d a t . T e m p o r v m L i b . III. t^
^ lttn is fie r i 'fcmufld&Lm emaifieunch , eamque geminari bis toti­
d e m annis. N o n fblum autem in ^Egyptum profectum fuifle Eu-
d o x u m ex Laertio & aliis confiat, fed etiam diei quarto quoque an*
n o exa&o intercalandi methodum Graecis prodidifle au&or eft Stra­
b o . quanquam multo antea Graecis vfurpatam fcio. Quom odo enim
cpocham primi menfis Iphitci feruare potuiflent ? Quare vel hinc
clarum eft, luftram feudoxi nihil aliud , quam quadriennium Cani­
culare AEgyptiorum fuilfe. idque ipfum Eudoxum a facerdotibus
A E gyptiis didiciflc, cum eorum gratia in AEgyptum profe&us eiret,
ib iq u e fiiam O&aeterida confcripfilTet. Sed omne dubium tollit C a­
nicularis ortus adie<fta mentio. V t autem maximus annus Canicu-
1 * laris rcuertatur, fateor equidem, opus efle, vt Thoth in ortum Canicu-
‘ lae incurrat, non autem , vt anni jEgyptiaci folidi 1 4 6 0 elabantur*
H o c accidifle Vipio > & BrutioPraefente c o s s , teftiseft idem Cen-
lorinus. quo tempore Thoth incidit in Xx Iulij, Sole in Leonem tran-
fitum faciente, & Caniculas ortu iam imminente, anno a N abo-
nafiaro 886, Chrifti 158. Verus igitur cmtulos @ E O T , iiue kwuiko*;,
conftat quatuor annis ^Egyptiacis , & die ex quatuor quadrantibus
diurni temporis conflato. Magna autem periodus , quem KtuuiKot
emuuiov irufira vocat ab ortu Caniculas Cenforinus, conftat annis C a­
nicularibus folidis * quot nempe dies funt in anno asquabili
E t hic eft vere annus magnus Canicularis, di&us quia ex tot Cani­
d i cularibus annis conftet, quot dies habet *quabilis annus abfolu-
t u s : non'autem quod eius Thoth incidat in ortum Canicula. N am
vnde libuerit, Periodum illam magnam conftituere potes. Triplex
igitur fuerit annus Canicularis. Magnus conftans quatuor annis &
quadrante : itadidhis, quod quadrans cius obferuatus fit in ortu Ca­
niculas. Item maior Canicularis ex 565 magnis compofitus. Et ma­
xim us, menfe Thoth in ortum Caniculas incidente. Q uod fi annU9
ille , qui incidit inConfiilatum V lpij, & Bruti) Praelentis, fuiflet ve­
rus annus vertens periodi magnas Canicularis , iam nihil obftarct
nobis , quominus pollemus caput ver* periodi ^Egyptiae inuefti-
gare. N unc cum Cenlorinus referat cauflam anni Canicularis
X> magni ad ortum Canicul* , in quem Thoth forte eo anno inci­
derat , manifeftum eft > eam non efle periodum , quam ipfe intcl-
ligit. quamuis non dubium eft, primum Thoth ab ortu fiuc
C anicu l* j repetendum efle. Apud Herodotum in Euterpe, de anni
aEgyptiaci antiquitate h * c exftant: Temporibus ipfius Herodoti»
^gyptios a mundi conditu putare annos 11 $40. eolque dicere intra
illud tempus Solem bis onum , & occalum mutafle. Q uod quamuis
prima fronte fabulofum videtur , habet tamen implicitam fpecicm
& 1 reri.
 I OS E P HI ScALI GERI
ycri. Nam in vna magna periodo Sol mutat fedem femcl in menfi- A
bus AEgyptiacis, vt qui principio in Thoth Solftitium ingrederetur,
poft 730 annos in brumam incideret in aliqua parte eius menfis. Sed
hoc non fuerit occafiim & orientem muta­
ri, Mifla igitur illa mendacia & fomnia M E N S E S| Dies IIC h i-
mea- |raftei
J t c v p T I O K V M . fiam men-
yEgyptiorum faciamus. Necefle eft perio­ collc- iiurn.
au
dum illorum delinere in eundem diemlu- O
? °
lianum , vnde profe&a erat, non autem in fTUOpt. 60 2
9 0
ortum Caniculae. & contra principium % ia x . 1 20 6
4

periodi fuifle ab ortu Caniculae, quando­ 71tCt. X

quidem quadrantes in ortu Caniculae in­ 1 i 0 5

2 I 0 _ 5_
tercalabantur, & ab eodem ortu putaban­ 240 . 7 B
tur. quamuis, vt diximus, anni fiderei ra­ v u ^ f. 270 2

tio hoc non patitur. Ex his apparet, in

r u i* tL JO O 4
J JO
6
illa magna periodo quatuor annos pro (in n e t' 390 1
vna die maximi anni Canicularis accipi, i 6 5 5 /

& triginta eiuimodi dies, liue annos Ca­

niculares, elfe menfem illius maximi anni, qui conflaret annis aequa­
bilibus 120. Sed de his amplius in anno Perlico dilputabitur. Men-
fes autem AEgyptiorum , cum charafteribus fuis in hunc latercu­
lum coniccimus.

DE A N N IS N A B O N A S S A R I G
fiCYPTIACIS.

eteres ^Egyptij innouarunt interualla annorum liiorum,

V quoties a nouis regibus & viatoribus legem accipiebant. Ita­

que eos id faepe fadtitafle dubium non eft Antiquiflim x eo­
rum epochae , quae quidem ad memoriam noftram peruenerunt,
funt h x : Nabonaflari, Philippi, vel mortis Alexandri, & Philadel­
phi. M ox anno vago fixo ac-cepta eft cpocha Augufti A f t i a c a : &
poftrema omnium D iocletiani, quam etiamnum hodie retinent
jEgyptij Chriftiani Elkupt. Primus Thoth Nabonaflari fe- 1
ria quarta, Februarij 26 , anno periodi Iulianx 5967. Ideo c u m P |;
annos & dies Iulianos in ./Egyptiacos Nabonaflari rediges, femper i
aufer 56 de diebus, & bifextis Iulianis. Exem plum : Annus vulga- |
ris Chrifti, Icilicet a natali , eft 4713 periodi Iulianx. Dedudtis
3967 de 4 7 1 5 , remanent 7 4 7 anniluliani, a fine Decembris an­
ni 59 6 7 , ad finem Decembris anni 4713 : led rationeepochx N a-
bonaflari,a 26 Februarij 39 6 7 , ad 2 6 Februarij 4713. Detradlis
igitur 56 diebus , remanent anni folidi Iuliani 7 4 6 , dies 309
Bifcxta
 D e E mend at. T em p on vm L ib. III. t99
^ Bifexta lu lia n a annorum 7 4 6 , id eft dies 1 8 6 , componantur cum
diebus 5 Fiunt dies 49 $> id eft annus vnus ^Egyptiacus cum die­
b u s 150. E rgo a primo Thoth NabonafTari, ad finem anni 4 71 ^ pc-
r io d i luliana?, funt anni AEgyptiaci abfoluti 7 4 7 : diesque 1 j o prae»
cerea dc anno 7 4 8 inchoato. Deduc 130 de nempe de anno
integro. Remanent dies 2 $5 a Kal. Ianuarij definentes in 2 $ A u -
g u fti inclufiue. Ergo Thoth 7 4 S NabonafTari incidit in illud tem­
p u s . Semper adiice 5 ad annos propofitos NabonafTari. Habebis fe­
riam . Thoth, abiectis foilicet omnibus foptenariis. Ergo Thoth 748 ,
caepit feria fecunda, cyclo Solis ix , Augufti 25. Proinde a Thoth
INabonaflari, ad finem Decembris anni 4 71 $ periodi Iulianae, anni
t e fu n t jfcgyptiaci, vt dixim us, abfoluti 7 4 7 / dies 150 i qui fiunt
fim u l dies 2 7 2 7 8 6 , vt volunt quoque Alfonfini. Rurfiis vt annos
-/Egyptiacos in Iulianos conuertas , bifoxta, quae tot annis Iulianis
competunt, quot anni AEgyptiaci propofiti funt, deducantur de an­
n is & diebus propofitis. Reliquum erunt anni & dies Iuliani. Exem­
p lu m : Proponantur anni AEgyptiaci 7 4 7 abfoluti, dies i ) o, in an­
n o s Iulianos & dies redigendi. Bifoxta, quae competunt annis 7 4 7 ,
i d eft dies 186, deducantur de annis Aegyptiacis 7 4 7 , diebus 150:
v e l de annis 7 4 6 , diebus 495. Remanent anni Iuliani abfoluti 7 4 6 *
dies 309, vt antea. Rurfus, cum folos annos NabonafTari inueftigas,
v t locum Thoth in anno Iuliano inuenias , quadrantem annorum
' G NabonafTari abiice a 5 6 , Equidem quadrans minor fit. Reliquum
fun t dies Iuliani a Kal. Ianuarij. V olo foire locum neomeniae Thoth
in anno Nabonaflari 120. Quadrans 50 dedu<ftus de 56 relinquit
2 7 Ianuarij, diem vldmam anni 119. Ergo 27 Ianuarij erit neome­
n ia Thoth. Si quadrans exccffcrit 56 , aufer 56 a quadrante. Reli­
q u u m funt dies retro numerandi ab vltima D ecem bris: vel, quod
idem eft, deducendi de quantitate anni Iuliani $6 5. Relinquetur vl­
tima dies anni praeteriti. Alexander dcceflit anno NabonafTari 425*
N a m a Thoth NabonafTari, ad Thoth Philippi, fiue mortis A le­
xandri, Ptolemaeus ponit interuallum, annos 4 2 4 praecifos. Qua»
. drans 106 , dedudtione fa<5t a , relinquit 50. Ea porro 50 a $6$
D diebus Iulianis detrafta relinquunt vltimam diem anni 4 2 4 1
i n x i Nouembris. Itaque Thoth annorum Philippi debetut
duodecimae N ouem bris, feria prima. Rurfus annis Nabonafla­
ri adiice 18. Equidem non excefferint 228. Reliquum per 2 8i
diuifum relinquit cyclum Solis Iulianum. Si excedunt 228 , adii­
ce 1 7 . Denique fi excedunt 1688 , adiice 16 . Sed nequis error
incautis iuuenibus obrepat, praeftat Laterculum chara&eris om­
nium menfium in annis NabonafTari proponere cum cyclo Solis
& 4 folia»
200 I 0 S E P HI S c A L I OERl
A
L A T E R C V L V S C H A R A C T E R I S MENSIVM
IN ANNIS NABONASSARI» PER CYCLVM
Solis Iulianum.

3 Charaftcr Cyclus So Cyclus SO-Cyclus So-

0 ,5 cycM So­ lis Iulia- lis Iulia -lis Iulia-
-«1
4 i $ s - i lis Iulia nus intra nus intra nus iatia
sw§JO .5 ni. 21«. 168«. ai+l-
>s fl t2 i 7 -1
9r ■ s 1 E tM s 1
uz 1 < X s
I 4 6 I 5 7 2 4 6 I ? 5 7 E 19 1 8 *7
3
1 5 7 2 6 1 7 2 4 6 1 D Xo 29 1 8
4 3 5
3 6 I 3 5 7 1 4
6 I 3 5 7 2 C B 2 I X0 2?
4 7 2 4 6 I 3 5 7 2 4 6 z 3 A 22 XI 20
5 1 3 5 7 2 4 6 I 3 5 7 2 4 G 2 3 22 2 I
6 1 4 6 I 3 5 7 2 4 6 l 3 5 F 24 M 22 B
3 5 7 2 4 6 Z 3 5 7 2 4 6 ED M 24 23
7
8 4 6 1 3 5 7 2 4 6 l 3 5 7 C 26 M *4
9 5 7 2 4 ' 6 1 3 5 7 1 4 6 I B 27 26 15
IO 6 I 3 5 7 2 4 6 I 3 5 7 2 A 18 27 26
I I 7 2 6 z 5 7 2 6 I 3 G F
4 3 4 Z 28 27
I 1 I 3 5 7 2 4 6 Z 3 5 7 2 4 E 2 I 18
I 5 1 4 6 I 3 5 7 2 4 6 I 3 3 D 3 2 I
1 4 3 5 7 2 4 6 1 3 4 7 2 4 6 C 4 3 2
i? 4 6 I 3 5 7 2 4 6 I 3 5 7 B A 5 4 J
2 6 X 3 5 7 2 „4 6 I G 6 5
1 6 5 7 4 4
6 1 3 7 2 4 6 I 3 5 7 2 F 7 6 s
1 7
6 I 2 4 6 I 3 E 8 7 <5
18 7 2 4 3 3 7
2 6 z 3 5 7 2 4 8 .
*9 I 3 5 7 4 D C 9 7
10 X 4 6 I 3 5 7 2 4 * X 3 5 B 10 * 8
1 1 3 5 7 2 4 6 1 3 5 7 2 4 6 A 1 1 1 9 9
1 X4 6 I 3 5 7 2 4 6 Z 3 5 7 G 1 2 1 1 IO
2 } 5 7 2 4 6 I * 5 7 2 4 6 I F E 13 1 1 I I
24 6 I 3 5 7 2 4 6 I 3 5 7 2 D 14 1 3 I2
2 (5 1 3 7 2 6 I 3 C » 23
M 7 4 5 4 M 4
l6 1 3 5 7 2 4 6 I 3 5 7 2 4 B z6 25 24
27 2 4 6 I 3 5 7 1 4 ' 6 I 3 5 AG j 17 16 2 5
28 3 5 7 1 4 6 l 3 5 7 2 4 6 F 1 1 8 27 1 6

Iuliano. Eius Laterculi exemplar infra fiibiecimus. Diuifis annis

Nabonaflari per (eptem, adieris tribus, diximus relinqui charaCtc-
rem Thoth Nabonaflari.qui characteri fequentiummenfium adicCtus,
quos in capite de anno AEgyptiaco pofuimus , indicabit feriam om­
nium menfium illius anni. Sed fi vis characterem illum cum cyclo D
Solis Iuliano comparare, tunc ingrefiiis faciendus in hunc latercu­
lum. Itaque confiderabis, an fiimma annorum propofitorum fit in­
tra 2 28, an vero excedat, & cyclum Solis Iulianum ei congruentem
pro neomenia Thoth afliimes. Annos igitur Nabonaflari per 28 di-
uidc. Reliquum eft annus cycli Solis Nabonaflari in latere finiftro.
E regione illius habes omnes characteres omnium menfium anni pro-
pofiti: & a latere dextro cyclum Solis Iulianum ei congruentem.
Exemplum.
 T>B E m BK0AT, T b HIPO R V M L l B . III. 20t
i^ E x t m p lu m . V o lo ^ circ chara&crcm Thoth anni 12 0 a Nabonaffaro,
& cy^Yum R om an um illi competentem. Abiedtis 28, remanent 8 *
q u i eft o&auus annus cycli Solis Nabonaflari. A latere finiftro habes
i annum cycli Nabonaflari, feriam Thoth 4, Paophi 6, & c. Et quia
a n n in o fu n tin tr a .228) in latere dextro cyclus Iulianus ei reipondens
Litera dominicalis C . Feria ergo 4 erit F. proinde Thoth coepie
litera F, 27 Ianuarij, vt antea explicauimus. D ici non poteft, quamtu-
«us &expeditus fit vfiis huius Laterculi illis, qui Ptolemaeum legunt.
< ^ o d . fi numerus annorum Nabonaflari cxceflcrit 22 8, tunc fe­
c u n d a columna cycli Iuliani afliimeoda eft, vt eius titulus indicata
"Verbi gratia: in anno 252 erit idem cyclus Nabonaflari v iii. In fc-
ctinda columna eirefpondet cyclus 2 5 Iulianus. Propterea litera Do^
minicalis erit E D. Feria quana, quae in anno 12 o erat in litera F, tunc c-
r it in literaG, Decembris $o. Sed quia reliqui menfes Nabonaflari per-
t inerit ad cyclum Solis Iuhanum 2 6, diligenter cauere debent adoles­
centes, ne putent femper eundem cyclum per totum annum vfurpari.
H oc tantum accidit in quatuor annis, nempe 224, 225, 2 26, 22 7,111
prim a columna.In fecunda , in annis 1 6 8 4 , 1 6 8 5 , 1 6 8 6 , 1 6 8 7 . In
cercia columna, inannis 5144, 3145, $146, } 147. In omnibus rcli-
. qui$ annis femper bini cycli Iuliani vindicant fibi annum Nabonaffa-
xi. Quare is cyclus Iulianus, qui e regione cycli Nabonaflari refpondety
is, inquam, cftcyclus Thoth, & liq u i funt alij menfes, intra illum an-
}C2 num cycli* N am conflat non totum annum Nabonaflari vno cycla
Iuliani; attribui* Cerribrinus feribebat aureolum libellum fuum de
<lie Natali anno Chrifli Dionyfiano 2 $8 , cyclo Solis x x 111, Lunae
x i : quod cognofcimus ex anno Iphiti 1014, quo ineuntea diebus
jeftiuis ea feribebat eximius ille & do&iflimus temporum & anti­
quitatis vindex. Is igitur feribit, eo anno Thoth Nabonaflari nonin-
genteflmum o&agefimum fextum incurrifle in a. d. v i 1 Kalen. Iu-
lias: hoc eft in x x vlunij. Abie&is 28 de 9 8 6, remanet annus cycli So­
lis Nabonaflari fextus. In fecunda columna finiftra eft cyclus 'Solis
a j v vt propofeimus, Feria Thoth fecunda. Litera Dominicalis cy­
c l i 2 $, eft G. Ergo fecunda feria A . qui eft charattcr x x v Iunij. Prae-
P terea quadrans annorum 986 , nempe 2 4 6 , deducis 56 , relinquit
x-90. Quae & ipfa de anni Iuliani quantitate dedu&a relinquunt 17 y,
vltim am diem anni 98 5 in 24 Iunij. Ergo Thoth 98 6 in 2 Q uod
autem fcribittir apud eundem Cenlorinum, Vipio & Brutio Praefentc
c o s s.anno Nabonaflari 88 6, neomenia Thoth incurrifle in &11 Kah
Augufti, mendum eft librari j, non error Cenforini. Centum enim qua-
dratesALgyptij dant annos Caniculares x x v . hoc eft, dies x x v . Addicis
2 5 ad 2 5 Iunij, incidis in 2 o Iulij. Pcriclitemur ex methodo noftra.Qua-
. drans
i
 202 Io SEP HI SC A L I G E R I T
dransannorum 88 6 efti6 5, detra&is 56 .Rurfiis 16 5 de $6 5 d etra& a A
relinquunt 200, nempe 19 Iulij, vltimam diem anni 88 5. Q u a re
T h oth 886 coepit die Iulij 20.Abie&is 28 de 886 relinquitur cyclus
Solis Nabonaflari 18. qui in latere finiftro indicat feriam T hoth 7 : in
latere dextro, fecunda columna cyclum Solis Iulianum v ii. Fcria igi- .
turfeptima E,qui eft chara&er x x Iulij. Sed expeditius, & di<5to citius* 1
addita tria ad annum Nabonaflari dabunt feriam neomeniae Thoth,
abie&isomnibus fepeenariis. N unc ad m ethodum ' Lunae in m e n -
fibus Nabonaflari veniamus. Cui rei maiori exparte fetisfecimuS,
cum generaliter &nooffrtvt&svtzJ^et anni aequabilis cxplicauim us.Pto-
lemae us libro v ftatuit riouikinium primi Thoth Nabonaflari x?. jLuT.
hoc eft, Thoth x x i i i i . ferupuiis diurnis 4 4 ' , 17" , quae ad B
rationem Chaldaicam redadta fiunt >24 dies Thoth, horae 17 , 7 7 0.
Terminus igitur Thoth primi anni Nabonaflari eft
x x i i i i . Iam diximus initio, epa&as defcenderc 5 contra Terminos a t
cendere. Si xxi i i i eft primi anni Term inus, x im , qui proxime an-
teccdit, erit Terminus fecundi, & fic deinceps afecndendo. Quibus
terminis per ordinem & contextum fiium digeftis, facile fitusembo-
lifini in periodo annorum Nabonaflari deprehendetur. Is enim an­
nos eft SjU&Xtjudi®', quem fequitur Terminus maior. V t, verbi gra­
tiai annus tertius habet m pro Term ino, quem feqmtur x x n , T er­
minus nempe maior antecedente. Ergo 111 eft e/uJbO^tjuaS^'. Quibus
animaduerfis, periodus N abonaflari, & eius embolifirii nihil diffe- C '
runtab ordine, fitu & progrcflii enneadecaeteridis : quatenus fep-
tem priores embolifini funtin annis tertio, fexto, o<ftauo, vndecimo, '
quartodecimo, decimofeptimo, & nonodecimo, vt in Enneadeoae-
teride. reliqui duo fimt principium Enneadecaeteridis. N am embo-
lifinus vicefimus fecundus eft primus embolifinus enneadecaeteridis 1
in anno tertio. Embolifinus autem vltim us, eft fecundus in anno
fexto enneadecaeteridis. Quare noua periodus inftituenda fuit, cuius
annus primus habet primi nouilunij Nabonaflari. Reliqui an­
n i funt vere C haldaici, quandoquidem pertinent ad enneadecaete-
rida C haldaicam : neque alio differunt, nifi quod epOchen N abo-
naflari implicitam habent. Tabulam autem dupli- D ’
cem fecimus, vt pugillar bipatens, quod vocat Aufbnius. Prior pars
continet, vt dixim us, annos periodi, quorum primus eft mera epocha ••
Nabonaflari, reliqui fimt anni communes, aut embolimaei, vt ordo
poftulat, cuni ipfa epocha impliciti. Pofterior pars, quae & dextra, ha­
bet illos annos inuerfbs, quo nomine pofteriorem partem vocauimus.
D cdu&a enim priore parte 2 4 , 1 7 , 7 7 o, relinquitur pofterior pars,
5, 6, jio . Porro prior pars indicat feriam nouilunij,pofterior diem
* menfis.
 De E m e * dat . T e mp or v m Li b . III. 20 £

A N N I PER C Y C L O S T A B E L L A OPPOSI
C O L L E C T I . TIONIS LVMINARIVM

Pars anterior. Pars pofterior.

per menfes.
Anni p et Pars anterior. Pars pofterior.
cydos Feris. Hor. Setup. Dies. Hor. Scrup.
collcdi.
Men­ Dies
»5 22 9 57 0 1 12} tes. m en­ Fetia Hor* Scrup. Dies H or. Setup*
246
tium.
5° 7 2 1 834 0 2
75 4 20 7 11 0 3 36 9 1 1 4 7 18 _3 9 6 15 5 684
IOO I 19 588 0 4 492 2 44 2 7~ I 09
!_L
16' ” "972
M 5 5 18 46 5 0 5 615 3 73 * i 9 902 16 __4 178
1

8
OG

1 5 0 2 «7 342 0 6 4 10 3 5 61 5 16 M 465
* 7 5 6 1 (5 219 0 7 86 1 5 132 6 2I 3 28 ?7 _ 2 __7 5 f
2 0 0 3 * 5 96 j 8 984 6 162 I IO 4i 17 * 3 1 0 39
22 5 7 13 1 05 J 0 IO 27 7 191 2 22 834 18 I 246
M ° 4 12 930 0 11 *5° 8 221 4 I I 547 18 12 5 33
275 I 11 807 0 12 273 9 251 6 O 260 18
i i.
820
} OO 5 10 684 0 m 396 1 0 280 7 I 2 105 } 19 1 1 27
3 1 5 2 9 561 0 »4 5*9 1 1 JIO 2 I 7 66 19 22 324
3 50 6~ " 8 438 0 15 642 1 2 339 V 14 47 9 20 9 6OI
3 7 31 5 0 16 765
400 7 6 I 92 0 >7 888

425 4_ 5 ____£ 9 0 18 riientis. Vtraque horas, & (cru-

I OI i

45° I 3 1 0 26 0 20 54 pulos. Hanc periodum ante­

2 9 0 $ 0 2 I 177
4 75 5
50 O 2 I 780 0 22 JOO
cedit Tabella oppofitionum
5 25 5 O 6 57 0 23 423 in menfib. Nabonaflari.quam
55° 2 2 3 ^53 4 1 O 5 4 6
in gratiam eorum confecimus*
5 7 5 6 22 4 ii 1 i 669
600 2I 2 8 8 1 1 7 9 2 qui Ptolemaeum legu n t: vt fi­
6 2 5 I 20 1 6 5 1 3 9«5 ne magno negotio & labore*
6 5 0 4 ~” * 9 42 1 i o } 8
4 deliquia Lunaria ab antiquis
67 5 I 1 7 9 9 ? 1 6 81
700 r 16 876 1 7 2 0 *4 obferuata, quae ex fiant apud il­
7 25 2 15 75 3 1 8 3 2 7 lum feriptorem , reperiant;
7 5° 6 1 4 <5$ 0 1 9 450
1 IO __ 5 7 3
Coniuh&iones autem luminar
775 3 1 I 507
8 0 - 0 7 12 3 *4 1 11 69 6 rium petendae (iint ex Tabella
815 4 1 1 1 6 l 1 I 2 81 9
1 T3
mentium , quam initio huius
650 I 10 I 3 8 942
9 M 1 14 1 0 6 5 libri potuimus, vbi methodum
8 75 5
£0 O 2 7 9 7 2 1 16 I 08 anni aequabilis tradimus. Po-
925 6 6 8 49 1 17 2 31
ftremo antepofita eft Tabula
9 5° * 5 7 2 6 1 18 354
97 5 7 4 6O3 1 19 477
per periodos expanfas collecta,
IOOO
t_ 3 4 8 0 1 20 600 quam ad 3o o o annos exten-j
2 00 0 1 6 9 60 1 17 I 26
J O O O* 5 IO 3 60 1 13 720
dimus. Hoc quoque ftudiofo-
rum laborem leuabit in noui-
luniis, & oppofitionibus colligendis. Methodi fiimma haec eft : A b
annis Nabonafiari propofitis abiice femper minorem numerum an­
norum infiniftro latere Tabulae maioris, etiam fi praecife inueniuntur.
Ytfi
r204 I o S E P H I S C A LI G ERI
___________________;________________ _________ A
C Y C L V S N A B O N A S S A R I PER
A N N O S E X P A N S O S .

Pars anterior* Pars pofterior.

Anni Ter­ Anni Feria. Hoc. Dies. Epaft*.
Nabo. mini Feria. Hor. Scrup. Dies. Hor, Scrup, Scrup.
Nabo. Thoth.
nouil.

I 14 6 17 770 5 6 j_I_6 I 7- 12. 538 2 5 V •

2 14 4 2 566 15 21 5M 2 4- 21. 33 4 15 X v

J 3I I I 362 26 12 7^8 Emb. 3 2. 13 0 4 X X V

4 1 1 7 8 951 7 M 125? 4 T. 3- 719 23 V I I

5 1 1 4 17 747 18 6 333 5 * 5 I 2. 8 1 5 I 2 X V I I I

6 1 2 2 54 J 28 21 537 Emb. 6 2* 2 I. 3 11 2 X X V I I I

7 2 0 1 O 51 9 23 1028 7 I. 18. 896 2 I 1 X

8 9 8 9 28 20 M »5 2 Emb. 8 6. 3- 6$ 2 IO X X
5
9 5 4 $7
2 8 4 1 27 643 9 5• I. 20 I 29 I

IO 1 7 1 15 23 i i 2 8 847 1 0 2, 9- 1077 1 8 X II

I I 7 6 O ^ 29 22 23 I O 5 I Em b. 1 1 6. 18. 8 7 3 8 X X I I

I 2 1 5 4 2 I 618 4 2 4 61 1 2 5- 16. 3 8 2 26 I I I I

1 3 1 5 2 6 4M 14 »7 666 1 3 3- 2. 178 1 6 X I I I I

»4 4 6 15 i r 0 25 8 870
Emb. 1 4 7- 9. 1074 5 X X v
15 i j 5 7* 5 6 J 2 4
I 2 799 6 I I. 28 I
1 5 6. V I
6 1
oc

1 I X £I 595 17 2
1 6 ). 16. 5 59 I 3 X V I I
2 7 6 27 17 6 89 E m b .
17
2 1 6
3 91
980 8 20 I OO
1 7 I. 1. 1 55 3 X X V I I I
1 8
3°4
1 8 6, 22. 744 2 2 X V I I I
19 1 0 5 I 2 77^ 19 II
Emb.
9 4* 7- 1 1
1 3 795
1 540 X IX
20 2 9 2 IO 285 0
2 0 3-
19 1 1 999 5- 49 3° vA
2 1 1 8 6 81 4
2 1 7* 1 5’ 925 19
V
A T 1
8 4 $ 9 57 21 20 12 3 Em b.
2 2 » 2 2 4• 2 2. 7 2 1 9 X X I
1 3 17 5 I 466 2 22 61 4
2 3 3. 2 0. 730 2 8 11
14 16 7 IO 262 1 3 1 3 81 8
24 i* 5- 2 6 »7 X I I I

5 4 19 5» 24 4 10 22 Emb,.
25 5* 2 3* 898 6 X X I I I I

jVt fi propofitus fit annus NabonafTari 2 2 5 : quamuis is numerus

praecifo in latere Tabellae inuenitur, tamen proxime minor 200 abii-
citur. Reliqui 2 5 petendi ex Tabula annorum expanforum. Si vis igi­
tur foire nouilunium Tboth illius anni NabonafTari, accipe numeros
partis anterioris annorum 200, quos a 2 2 y abiecifti. nempe 5,15,
96. item numeros anni 2 5 in Tabula annorum expanforum, 4, 19,
58. Compone fimul. prodit nouilunium Thoth 1 , 1 0, 1 5 4 . Adde tria U
annis NabonafTari. Abiice 7 omnia. Reliqua eft feria 4 , neomeniae
Thoth. Terminus nouilunij v, e regione anni 25, indicat nouiluni­
um confici in di6ta die quinta Thoth , quae eft foria prima } vtredVe
colle&um eft. Quod fi terminus non indicaret, tamen numeri partis
pofterioris rem explicaflent. Numerus partis pofterioris annorum
2 00, eft o, 8 , 9 8 4 . Item numerus eiufdem partis e regione anni 2 5V
eft 2 4 ,4 ,1 0 2 2 .Compone. Prodeunt 24 ,13 ,9 26 . Abiice illa a. j o .
Relinquun-
 T> e E m e n d a t » TfcMtoitVM L ib ^III. tof
^ R eV in q u u n tu r 5 , 1 0 , 154. dies nempe quinta Thoth, hora 10 poli
m e rid ie m , fcrup. Chald: 154. Memineris autem, Icrupulos a 108 o
abnei, horas a 2 4 , feriam a 7 , dies a 3 o. Et cum colliguntur dies
partis poderioris, lemper triginta abiiciuntur in excelTu triccnarij. V t
exploratius tibi condet de fide methodi? periclitare , aneclipfin L u -
nae?quae eodem anno 225 contigit > deprehendere poliis. Ea con-
fe& a ed hora 1 0 , 1 0 0 pod meridiem, 17 Phamenoth, hor. 1, 280
pod mediam oppolitionem. Ergo media oppolitio fuit hora 8 , 988«
Dies 17 Phamenoth eft 197 dies a neomenia Thoth» Aufer igitur
T erm in u m , hoc ed v ? a 197. Relinquuntur 19 2. Sume oppofitio-
n em numeri proxime minoris 191. Numerus anterior 2; 2 2 , 83 4«
Iunge cum nouilunio Thoth 1,1 o, 154. Prodit oppolitio Phamenoth*
4 , 8 , 988, vt propolitum fuit. Annus coepit feria quarta» Adde
charaCterem anni characteri Phamenoth ex laterculo menlium
^Egyptiacorum. Neomenia Phamenoth fuit feria 2«eadem feria in xv«
Ergo x v i i Phamenoth feria 4, vt indicat epilogilmus. Q uod li nc-
feirem feriam, tamen per numeros poderiores id collegilTem. N um e­
rus poderioroppolitionis 191, eft 18,1, 246. Iunge cum 24,13, 926
nouilunij Thoth. Abiice 3 o , ( quod lemper faciendum, li opus ed.)
Exeunt, 12,15,9 2. DeduCta de 3 o ?telinquunt dies i j , 8, 988. Er­
go. die 17 Phamenoth, feria 4? hora 8 , Icrup. 988, fuit media op-
pofitio luminarium. Quare fi Termini iidem lemper efie pollent? non
C opus fuillet methodo poderioris & inucrlae partis. Sed in 50 o annis
ij mutantur. Anteucrtit enim eos Luna horis 2 2. Quare confugien­
d u m ad numeros vniuerfos. Exemplum : Anno NabonafTari 5 4 7
defecit Luna , Melori 16 , circiter hor. 7? pod meridiem, horis
duodecim ante mediam oppolitionem. Ergo media coniun&io non
abfuit ab hora 19 pod meridiem» Colligo primum numeros 525
annorum proxime m inorum , Icilicet ? 6 , o, 6 57. & in Tabula an­
norum expanforum e regione anni 2 2, numeros 4 , 3 , 957* Confi-
citurnouilunium Thoth,3,4,534.Iam 16 Melori ed 346 dies a neo­
menia Thoth. Terminus anni 2 2, nempe 8,dedudusde 3 4 6,relinquit
oppolitionem 338 inmenle 1 2.Cuiusmenlis numerus anterior, 3,14,
X) 4 7 9 , cum neomenia Thoth condituit oppolitionem Melori 6 , 18 *
1013. Fuit igitur nouilunium feria lexta? Neomenia Thoth feria quar­
ta. quae charaCteri Melori adie&a condituit eius neomeniam * & 15
eiufdem menlis,feriam 5. Ergo 16 Melori fuit oppolitio media circiter
19 horam, vt propolitum erat. Iam fi lecutus fuifiem Terminum, lupe-
ralfem fines oppolitionis dielblido. Nam terminus 8 ad 3 39 appofitus
conficeret 3 4 7 . quae ed 17 dies M elori,non 16. Itaqucinartnis 5 4 7
Termini excedunt fines Lunae die vno* A t per numeros poderiores
, S tutiffima
 20 6 I oSEPHI ScAUGERf
tutiflima eft methodus. Numeri pofteriores annorum $2 $, & 2 2 ad- A
ieftifiunt 2 2 , 1 9 , 5 4 6 . Quibusadiicianturnumerioppofitionis559
ex parte pofteriori, nempe 2 o, 9,6 01. Conflantur 1 $>5*67. D ed u & i
de 5 o , relinquunt 1 6 , 1 8 , 1 0 1 5 , verum diem oppofitionis Mefbri.
Fac periculum omnium defe&ionum Lunarium , quaecunque exftant
apud Ptolemaeum. Semper eandem conftantiam experieris. V num
tantum excipio, quod inuitus epocham Nabonaflari a Ptolemaeo prae-
feriptam appofui , ne viderer aut arrogans , qui eam contemfif-
fem, aut lupinus, qui non animaduertiflem, vt ingenia horum tem­
porum nihil non in bonis mentiuntur. N am ex vero eclipfium ilLrmr^
epilogjfmo epocha primi nouilunij Nabonaflari, fuit 2 4 , 1 8 , 425.
Differentia illius, & Ptolemaicae,epochae ferup. Chald 7 5 5. quae in ra- B
tione defeiftionum non eft contemnenda. Itaque fi quis illa adiiciat
epilogifmo Lunari , perueniet femper ad fines mediarum coniun-
<5tionum, a quibus tot fcrupulis aberit, duce epocha Ptolemaei. Haec
interea admonere volui. Caetera palam eft a nobis rette tradita fuifle.

D E N E V R V Z P E R I O D I C O
V E T E R VM P E R S A R V M .

M n 1 b v s nationibus, quae anno aequabili vfae/unt, ab

O initio idem caput anni fuit. Itaque eafdem neomenias men-

fium habebant, hoc vno excepto, fi quid mutatione Izrayojufywtf ^
variabat. N am illae quinque appendices dies diis aliam fedem ha­
bebant Chaldaei, Perfac, Arm enij, ^Bgyptij, vnum , eundemque an­
num norant. Sed collocatio quinque extremarum dierum nonnihil
flatum illorum anni inter fe diflimilem faciebat. Perfarum antiquitus
idem annus fuit,qui hodie, tricenariorum menfium duodecim , &
quinque appendicum dierum. Q C u rtiu s libro tertio: M a g i proxi­
mi patrium carmen canebant. M agos trecenti fexagmta quinque
iuuenes fequebantur , puniceis amiculis •velatu diebus totius anni pa­
res numero. Haec Curtius. Quemadmodum igitur ./Egyptij annum
fuum Canicularem vocabant, qui ex quatuor annis fimplicibus &
die aduentitio conflabat: ita etiam Pcrfae veteres fuum quadriennium
n e v r v z vocabant. enim illis eft initium veris >quod ad
verbum eft, n o v v s d i e s , quali diceres N am vt & -
gyptij ortum caniculae, propter quem N ili incrementa fiebant, o b -
feruarunt: ita etiam Perfae ad hanc vfquc diem, principium veris
non folum temporum ciuilium epocham & titulum ftatuunt, fed
etiam epulis,& pompa profequuntur. Sane Fernandus Lopez Cafta-
gneda libro Indicarum rerum fexto , Cap. x l v i , feribit Lufita-
- .. norum
D e E m e n d a t . T e m p o E vm L i b . 111. io g

D I E S N O M I N A
MENSIVM- D1ER.VM MENSIS.

I OromazJLi
ii *Behemen
HI Adarpahafckth
IIH Schahariuz,#
y ts4ff>handaramaZi
yi Chardad
V II Mardad
v m 'Dtbaddr
IX Adhar aban
X choramah
XI Thirchufch
X II Dehamhar
XIII Maharfern/ch
XIIII Hafch
xy ‘Thrurdin
XVI tehiram
X VII
X VIII %/td
X IX Debtdin
XX Dinarad
XXI Ajchnad
XX II A/mAft
i 0

XXIII %amiad
XXIIII Marafphid
XXV oinirafr
XXVI Ahnud
/ '

X X VII Ajchnud
X X VIII Afptndcmad
XXIX dbajcht
XXX Hafchnufch
s 3 norun»
208 Iosephi Sc aligeri
norum legatum Baltazarem Perfbnam a praefe&o Xeque Ifmaclis A
Regis in quodam oppido Perfidis detentum, quod Rex celebraturus
effet (blenne feftum, quod lingua Perfica n e v r v z vocari dicit, id-
que fignificare folenne verni temporis. ‘Baltazjarem ‘Terfbnam deti­
nuerat ‘Trafeffus, v t omnem afforatum folennitatis n e v r v z ,
fom fam regiam videret. Haec ille. Legimus etiam apud antiquos
fcriptorci, Perfis matrimonia legitima non videri, nifi quae tempo­
re verno contra&a eflent. Hodie illud nomen n e v r v z non folum
apud Perfas plurimum eft in ore, (edetiam apud alias nationes, adeo
y t Tureae annum Solarem Neuruz v o cen t: & cum aetatem alicu­
ius indicare v o l u n t , tot Neuruz dicunt cum habere, quot annos
natus eft. Perfae igitur annum fiium Neuruz vocabant, vt Aigyptij B
Canicularem. Q uin etiam vt ^Egyptij cmouvtov ©ea , fic illi

Sal C h o d a i, annum d e i, hoc eft Solis. Vnde periodum

annorum Solarium in dtynms vitae humanae Aftrologi vocant
s a l c h o d a i . InKalendario meo Perfico Enneadecaetcris voca­

tur I g i L Salmea. hoc eft periodus Lunaris. Sed hoc differebant

jEgyptij a Perfis & Chaldaeis, quod illi fuo Thoth habenas permit­
terent*, neque intercalatione intra fiios fines coercerent. N am q u ot
erant dies a neomenia Thoth prim i, tot quadriennia & annos C ani­
culares , fiue cwcluIxs ©6$ putabant. Chaldaei vero & Perfae, quia *
linguli dies vniusmenfis appellationibus Heroum, aut regum cogno- ^
minabantur, primum quadriennium nomine diei primi vocabant:
fecundum quadriennium, nomine fecundi. Exem plum : Primi anni
magnae periodi, fiue s a l c h o d a i , caput in n e v r v z , hoc eft,
aequinoctio ftatuebatur. Quatuor primi anni vocabantur Oromaz-
da. quia ita vocatur dies primus menfis. Secundum quadriennium
appellabant Behemen. Is eft fecundus dies menfis. Idque faciebant
addito nomine menfis. V t fi diceretur: faitum eft in Behemen Phrur-
din menfis, intelligebant eum effe fecundum quadriennium, quod
inciderat in Phrurdin menfem. Sciebant deinde quotus cfTet menfis
Phrurdin, & a neomenia primi menfis, ad fecundam ipfius Phrurdin,
quot dies fiint, tot quadriennia praeteriifte non ignorabant. Sed poft W
annos 120, menfem integrum intercalabant: quia in tot annis, ? o
diebus caput periodi anteuertit prifeam epocham. N am fi Thoth
-£gyptius hoc anno coepit incurrere in Kal. M ai, poft 12 o annos con-
feftosipfe Thoth deprehendetur in Kal. Aprilis. V t igitur caput pe­
riodi in antiquas fedes fiimmoueremr, vnum g r jj jl Mahe b c-
zurg, hoc eft, magnum menfem fluxiffe notabant, qui effet annorum
 D e E m e n d a t . T e m p o r v m L i b . III. 209
2 o . 6c v t labem ac fpatiuminane replerent, quadrantem eius, hoc
eft, 3 o d ie s , intercalabant, hoc m o d o : Poft 12 o annos, qui eft men­
fis m agnus Perfarum, primus menfis intercalabatur, puta Adar. &:
anno intercalationis duo Adar erant. Secundo magno menfe cxacfto,
h oc eft, poft 240 annos,fecundus menfis intercalabatur ,puta Di. tunc
D i fiebat geminus. Poft tertium magnum menfem, hoc e ft , annos
56 o , tertius menfis intercalabatur, & annus x 111 menfuim habe­
bat geminum Behemen. Sic omni magno menfe abfoluto interca­
labantur ordine omnes m enfes, donec periodo exa&a ad primum
menfem rediretur. Mufteraka autem , hoc eft brctyofjSpou, non in
calcem anni reiiciebantur , fed in finem eius menfis, qui intercala*»
H tus erat. Quare annus magnus D e i , fiue s a l c h o d a i Perficus,
conftabat annis Iulianis abfolutis 14 4 0 , vt annus magnus Canicu­
laris Aigyptiorum 1460. Appofuimus igitur liiieam nominum die­
rum menfis Perfici, qui fimt indices quadrantum. Refiimantur, quas
diximus, tametfi inuiti fardbJQmM adigimur. C um caput Sal cho­
dai inftituendum effet iterum , ftatuebant illud in die a?quino<5tij,
quod ab ipfis dici lam m onuim us, ab Arabibus
Elinthidal. Per quatuor annos integros vocabant illud Ncuruz Oro-
mazda. quia illud erat quadriennium primum, quod caepit a primo
die menfis. Secundus dies menfis vocatur Behemen. Quadriennium
fecundum erit illi cognomine , quia cius caput incidit in Behemen
menfis. A quinto anno igitur, ad exitum o& aui, Behemen vindi­
cat fibi fecundum quadriennium. M ox annus aequabilis anteuertit
vnum diem, & nonus annus reperiebatur in Adarpahafcht ipfius men­
fis, vfq; ad exitum duodecimi. Dehinc tertiusdecimus annus incipie­
bat a Schehariuz vfque ad exitum fcxtidecimi. Hoc fiebat, donec ad
Hafchnufch perueniretur , quae eft tricefima dies menfis, de confe-
quenter tricefimum quadriennium. Q uoexa& o menfis integer Perfi­
cus in anteriora euagatus erat. N am q u i, exempli gratia, finfiet in KaL
Marti] initioquadriennijOrom azda,poft finem quadriennij Hafch-
nufch reperiebatur in Kalen. Aprilis. Ponamus illum menfem fuifie
Adar, q u i a Kal. M ai, ad Kal. Aprilis per 120 annos tranfitum fc-
D c e r i t : alter Adar eo anno intercalandus erit. N am a Kal* Aprilis,
ad Kal. M ai, is erit Adar prior, & Mufteraka applicabuntur illi in fi­
ne. Annus vero fequens, Adar nimirum pofterior, erit primus men­
fis anni, donec 12 o annis iterum exa&is Mufteraka applicentur D i
menfi priori, & Di alter incipiat annum fequentem. Hinc fiebat,
vt ex loco Mufteraka fciretur quot magni menfes tranfierant de
periodo. Verbi gratia: Si Mufteraka erat in fine quarti menfis, hoc
indicabat quatuor magnos menfes fiuxiffc, hoc eft, quater annos
S 1 120.
2lo I o S E P HI SC A U G E R I
i 2 o. Itaque non opus erat indicare , quotus magnus menfis e£ A
fet ille. Hoc fatis ordo Mufteraka indicabat. Rurfus cum dicebant:
Scriptus eft hic liber anno tertio Neuruz Aiphandaramaz ; quia A £
phandaramaz eft quinta dies m enfis, ex eo intelligebant de m agno
menle currente quatuor quadriennia fluxilTe, & eum elfc tertium an­
num aequabilem Quadriennij quinti. Id melius ex fequenti Dia­
grammate afiequeris. N am temporibus Iezdegird Mufteraka a fine
A b an menfis, ad finem Adar traduda funt.

T A B V L A E M B O LISM I
Vides in Tabula
NBVRVZ PERSICI Bmbolifini propoiita
ANTIQXI.
annum incipere ab ®
MVSTERAKA. A nni
magni A d a r , x x y m Mar-
Neura*.
28 Maitij 2 3 Martij
I sAdar.
tij. \fa h a k , fiue Epa-
27 Aprilis 2 2 April.
2 7 Mai. 22 Mai. 1 2 1 D i. gomenarum antiqua-'
16 luni 21 luni. Behemen.
2 1 iuli.
2 4 1
rum neomenia eft in
2 6 Iuli 361 Afihandar.
20 Aug. 4 8 1 Phrurdin. x x i Februarij: cuius
24 Septembris 19 Sepr.
Adarpabajcht.
2 4 O&obris 1 9 O&ob.
6 0 1 neomeniae vicem in
18 Nou. 7 2 1 Chardad.
23 Nouerabris fine 120 anni fiimi-
2 3 Decembris 18 Decemb. 8 4 1 T ir.
22 Ian. 17 Ian. 9 6 1 Mardad. tur neomenia A d a r
21 Febr, 1 6 Febr. 1 0 8 1 Scheherit
M ehar. vltimi. Neomenia au­
I 5 2 i

1 4 4 1 ! Aban. tem Epagomeno no-

C
VVtbdc fm tntupu uarum traducitur in
z V v ^ Z » ~ v , rn.fi, x x m Maitij. Ita ille
Ttrfid. annus incipit ab A -
b a n ,& definit in A b an , habetque x m mcnfes, vtique vndecim in­
terceptos inter duos Aban. qui orbis feruatur vfque ad exitum an­
ni 1 4 4 °*

DE A N N O V A G O IEZDEGIRD.
. •
actehvs incolumis manlerat ftatus veteris periodi magni

H •Neuruz , donec Othman, filius Ophan, Amiran Sccnitarum

. Arabum, Calipha Babel, RegemPerfarum praelio v id u m in ­ D
terfecit. Ei regi Perfarum nomen erat Ie z d e g i r d , qui ita vocatur
ab Arabibus : Iezdegird eben
Schehariar benCufrui. hoc eft, filius Sirois, filij Cofiois. Nam quem
Perfie Schahariar , cum hiftoriae noftrae vocant Siroen : item Cof-
ro en , quem illi Cuftui. Sed Haiton Armenius vocat Cofloraflath.
Sed corruptus eft codex, vnius liter# mutatione legendum Cofto-
. raftach.