Professional Documents
Culture Documents
Joseph Scaliger - Opus de Emendatione Temporum (1629) - 21
Joseph Scaliger - Opus de Emendatione Temporum (1629) - 21
491
A D E L V D IS S ^ C Y .L A R I B V S
I.M P. SEVERI . * '
E N s o R i N v s d e ludis Saecularibus: oBauos ( fecerunt) lm-
C feratores Septimius, £5>M. Aurelius Antoninus, Chilone, Li
bone c o s s . anno i d c c c l v i i . Scribebat haec anno Chri-
Ili 238, anno Vrbis 991. Interuallum a ludis Saecularibus Seueri
ad annum Vrbis 9 9 1, anni abfoluti 3 4. Ergo ludi Seculares Septimi
Seueri celebrati annoChrifti 2 0 4 , Iuliano 249. A t ludi Saeculares
Augufti fafti duobus Cajs, Furnio, & Iunio Silano c o s s . a n n o ,
Iuliano 29. Interuallum Secularium Augufti & Seueri, anni abfolu
t i 220. Ergo anno 221 a ludis Augufti celebrati ludi Seueriani.
B Q uare rationem habuit non proximorum Domitiani, fed Augufta-
norum. In quo redam viam tenuit, & > vt Zofimus loquitur, rov
(Sjfy&oS-iflgi terfiov obferuauit.
H
a
AeictS Ahi^md^a ityxfto » AI ? ndya. Ei^oTf A k &l-*
Aiotj? (tol^cUto), SfjL&hijyLH fudwds •fyofSfjv. V t quartadecima Paf-
c h a l i s f i t x m Aprilis , item Vt x m Aprilis fit Sabbatum, haec
Q duo non concurrunt, nifi in anno Dominico Dionyfiano 2 2 2 , irt
quo cyclus Pafohalis x i m , Solaris v i i . Ipfc igitur Epifcopus haec
fcribebat eodem anno, quem dicit fuiffe primum Seueri Alexan
dri. neque potuit hoc ignorare. Quare falfiim eft , quod foribit
A g a th ia s,a b Alexandro Macedone , ad quartum annum A le
xandri Mamaeae Imperatoris, fluxifleannos 5^8. Verba eius haec
(unt ex libro iv , de Sapore Perfa : oxetvo 0 ftovov nto&dlw us es
CtW&f, & iti(SW 7 £m6 c0 1 »& xj SSV&KOdotS AAs£*flHwj>y 5 PT^W
S M&KeJ'ov&’9 nrdp-(t> J[’ htt t5 B-etn^a Ate%aity\s f Met/u.aJct(
IhpAv jScwiAeias 'mhctfiofjSfM itd , kclB’ ov i^jsov dsrry*
yihrta , uszq %£ov(& .c# ouin cviourtAv semKou<fc>tct dvolv fjdwoiv vh
DAoVfav. Hic duo infignes errores, primum, quod annos Seleuci-'
darum Alexandreos ab initio monarchiae Alexandri deduci exi-
ftim at : deinde,quod dxxxviii intereffe putat ab initio Seleuci-
darum , ad quartum annum Alexandri Mamaeae. Annus quartus
Alexandri Mamaeae in periodo Iuliana, 49^8. Annus primus
Seleucidarum 4 4 0 2 . Differentia: anni 536. Duobus igitur annis
plus dixit. H oc enim modo Alexandri Mamaeae initium cade
ret in annum Chrifti 2 2 4 : quomodo quidam fafti Confolares
habent
I o S EPHI S C ALI GERI
49*
habent, mendofe. Hic Imperator a multis dicitur Alexander Seue-A
rus. Sed in veteribus inlcriptionibus vocatur i m p . c a e s a r . m .
a v r e l i v s s e v e r v s a l e x a n d e r . Re&e apud Eufebium
DE INITIO G O R D IA N I.
DE LVDIS SiECVLARIBVS
PHILIPPORVM IMP P.
A S S I O D O R V S . J m i t l A N V S ET A Q J T I LIN VS.
s £ c v l v m . In nummis Iunioris: i m p . m . i v l i v s p h i l i p p v s .
. cos.
D e E mendat . T emporvm L ib. V. 49 ^
f c C o s . a . s a c r . s j ec vl .
Ergo Agon millenarius V rb isad u sIm
peratoribus Philippis patre m , filio n c o s s . anno decimo poft ini
tium Gordiani: h o ceft, anno Chrifti 248. A t Claudius anno Chri
fti 4 7 . Differentia anni c c i. Rcde. N am male Claudius anno Chri
fti 4 7 , quierat odingentefimus Varronianus, & 7 9 9 Catonianus.
Debuerat igitur anno Chrifti 48. Ita inter ludos Claudij & Philip
porum interfuiftet legitimum tempus>nempe anni c c folidi. Annum
. igitur odingentefimum celebrauit Claudius: nongentefimum A nto
ninus Pius. Sex. A u r.V id o r Andreae Schotti: D en iq u e a n n is , q u ib u s
p u b lic a eg it, v ig in ti, idem m a n fit , celebrato m agnijice V rbis nongentefi-
m o.Hoc retuli, quia nufpiam ledum . Poft millefimum annum,
^ nullum alium centenarium natalem Vrbis celebratum puto. Saltem
nemo eorum feriptorum, qui fuperfunt, hoc prodidit. Nam quod
anno Chrifti 4 0 4 fkculares ludos ex verfibus Claudiani diuinat do-
diftimus Onufrius, hoc a nobis fiipra confutatum eft. Ille enim an
nus Chrifti neque veteribus ludis fxcularibus conuenit, neque cen
tenariis natalibus Vrbis. Sed quomodo illi verfus Claudiani accipien
d i, ibidem indicauimus. -
DE I N I T I O IMP. PR O B I. '
D E E P O C H A , / E G Y P T I O R V M
D IO C L E T IA N E A .
P
r
piam maiores radices egit , quam in vEgypto: nufpiam plurcsu
aut acriores Chriftianae dodtrinae vindices. Poft multas igitm B
de Pafc liatis celebratione velitationes, & O&acteridum ineptas fa
bricas , primi omnium iEgyptij ex doctrina Calippi cyclum ennea-
decaetericum Pafchalem inftituerunt, neomenia Thoth anni Adtia-
ci 314 ineuntis > M .Aurelio Probo Aug. 11, Furio L u p o c o s s .
anno Chrifti Dionyfiano 2 8 4 , periodi lulianae 4 9 9 7 * periodi
Conftantinopolitanae Pafchalis 5 7 9 2 , tribus diebus ante annum c-
iufdem periodi 5 7 9 3 : anno 5 7 7 8 periodi Conftantinopolitanx
Lunaris,triduo itidem ante annum 5 7 7 9 . neomenia Tifri anni Iu-
daici ineuntis 4 0 4 5 , cuius chara&gr 6.8. 6 8 5, in neomenia ipfius
Thoth: v 11 Parthenonos anni a conditu rerum 4233* cuius Zygon
2 ,1 3 ,1 4 ', Septemb. x x i i i i . anno Nabonaftari 1033, T hoth xym.C
Haec fane prima fuit inftitutio cycli Pafchalis. Ex quo obtinuit, vt
is diceretur annus primus cycli Pafchalis , qui fiiit primus cy
cli j£gyptiaci in Pafchatis celebratione, hoc e ft, qui competebat
Nifan fequenti, cuius chara&er 3 .1.8 3 6 , Martij x x i v , Krionos
quinta, cuius Z ygo n fuerat 3.19. 3', in x x m Septembris propter
bifextum, cum in anno communi futurus eflet in xxiv,& /cquens
Krion in xxi Martij. Hinc eft, quod Theophilus cyclum fuum ma
gnum incepit ab anno Chrifti vulgari 380 : quod is annus habeat
eundem fitum Lunae, quem annus Chrifti 285. V ndc, vt dixi,pri
mus cyclus Lunae dicitur is, qui eandem quartamdecimam Nifan
habet, quam annus 28 y. N on dubium e ft, quin ha&emjs cpocha D
annorum Adtiaca, qui dicebantur anni Auguftorum, vfi fuerint :cum>
vt dixi, is fuerit annus Auguftorum iniens 314. Sed propter odium
Chriftianifmi, Achilleo, qui tyrannidem ^Egypti inuaferat, interfe-
'# ° *^Egypto miferrimo feruitutisiugo opprefta, a domitore Diocletia
no, haec Epocha Diocletianeavocata eft, quamuis triennio ante im
perium Diocletiani inftituta fuiflet. Atque hoc quidem verum eft,
'& tam vere hoc dixerunt, qui de hac clade ^Bgypti loquuti funt*
\ quam
p E S m e H d a t . T e M p o r v m L i b . V; %<)]
A q u a m falfo, quod adieccrunti aj) eo tempore JEgyptios defiuifle v-
fum annorum vagorum Nabonaflari. Non confutaflem h o c , hcqUe
mea ha:c eft voluptas, vt hodie quorundam, de quifquiliis trium
phare , nifi viderem homines harum rerum peritiflimos id in literas
retulifle. Thoth Nabonaflari, vtoftendimus, erat iri x ii Iunij. Q uo
m odo ergo retraxit eum fugitiuum Diocletianus in x x i x Augufti?
Deinde quomodo adhuc temporibus Diocletiani vtebantur Thoth
v a g o , quia primo anno Auguftorum fixerunt illum in ea ipfa diei
in qua contigit ipfum deprehendi tempore Adiacae vidoria? Thotli
fiquidem ille eft proprius Adiacae vidoriae. Neque verum eft,quod
in vetuftis audoribus Martyrologiorum legitur i Feftum Petri ad
B Vincula ideo Kalendis’ Augufti inftitutum, iuflii Eudoxi* Auguftae
Im p. Theodofij vxoris , vt populus reuocaretur a gentilis fuperfti-
tionis pompa, quam quotannis celebrabat ea d ie , pro vidoria O -
dauiani Augufti de Antonio & Cleopatra Kalend. Augufti coUataJ
Q u am enim hoc verum fit, patet ex iis, quae de vidoria A diaca dc-
monftrauimus, quae m diG Septembris, non autem Kalendis A ug;
contigit. Sedfortafle potuit aliud folenne veteris fuperftitionis fuifle;
Plutarchus vtitur menfibus Auguftorum ^Egyptiacis fixis, & vetu-
ftiflima inlcriptio Graeca»quam protulimus fupra in diatriba de anno
Auguftorum ^Bgyptiaco. Q uid igitur dicent ? Certum igitur eft*
hanc epocham propter cyclum Pafchalem inftitutam , & cum eant
C aliquo titulo ex Chriftiana dodrina petito Ecclefia Alexandrina
cognom inaflet, odio Chriftianifhai a Diocletiano ex fuo nomine
vocatam Diocletianeam* Achiopes hadenus vocant non annoi
D iocletian i, fed annos Gratiae» rpv. Sed epo^
cham & caput ipfum computi ita vocant, nort autem annorum fe-^
riem. Et quidem ratio in promptu eft* quia non per annos Dio-^
cletiani eam epocham putant, fed per annos periodi vtriufque cycli,
annorum 5 $ 2, quot annorum eft periodus Dionyfiana. A nn o hoc
Chrifti D ionyfianoif 9 6 , inibit annus huius epochae ij i$ . Ecclefia
^thiopica tantum numerabit annos gfatiae 249. quia duae periodi
magnae Dionyfianae, nempe anni 1 0 6 4 , de i j i j deductae relin-
D q u u n t annos 1 4 9 . & quia Dionyflana periodus incipit ab anno
primo Gratiae, hoc e ft, s5 hmw$MJi(rv&; , inde nomen huic epo
chae in AEthiopica ecclefia* Arabes Muhammedani vocanc
Tcrikclkupti : hoc e ft, Airam Agyptiacam . quia
j^ e ii IcXgi jA U
jw c a^*v»>V/Jl <u«J/
^£avA/^=> g jc l$*i y j j
q J c ^>rf) f&§* <3u I a*o3 L® QyO (jwfi=i
L-jJ/ JLxaJI^I * 5 $j y* { j *
ia > jj) ^ (X aj ■ 0$ )<X& aoV ***^
(£$3 jw)
P
avl
frim o, DiodeiianUs tricefimus tertius ab exercitu elettns impera
tor annis viginti f r it. Hoc e ft , annus V%C.io4i incipiebat ab
illis Palilibus \tarroiiianis, a quibus imperium quoque ipfe Diocletia
nus iniiiit. N am ex Panegyrifte noiiimus a Palilibus putari iiiitiuni
Diocletiani. Ergo ille annus Varronianus incidit in x x i diem Apri
lis i anni Chrifti 2 8 7 , periddi autemIulianae $006 , & fecundi O -
lymp. 2 6 6 , cyclo Lunae i n >Solis x v i . Quare his confentanea feri-
b it Eufebius e regione ahni fecundieiufdem Olymp. 2bG.biodetia-
t e nus Dalmatafiriba p iu s , Imperator ele&us ftatim Aprum in militum
concione percufit, iurans fine fuo fielere ttumerianum inierfeftum.
Item Beda libr. 1. hiftor. A n g i cap. 6 . Anno incarnationis Dominici
c c l x x x v i , Diocletianus tricefimus tertius ab Aug. Imp&. db exerci
tu tleftus ■>& c. Nempe a x x i x Aug.anni 286 putat initium im-
perij Diocletiani. Rurfus annus Diocletiani x 1 x erat fecundus cy
cli Lunaris, & proinde $o 5 Chrifti. Praeterea idem annus x 1 x erae
550 currens Iulianus, atque ideo fecundi cycli, vt fupra. Denique
vicefimus annus Diocletiani erat Chrifti j o 6 ,fecundus Olymp. 271;
Vt re<fte eft apud Eufebium. Ergo prinius Diocletiani erat 287. Et
quidem tam errauerit, qui aeram Martyrum Dioclctianeam efle ini-
C tium im pcrij Diocletiani exiftimaucrit, quaih qui aeram Seleucida-
rum Alexandream initium imperij Alexandri, quod fecit Agathias,
aut a Thoth Philippeo putaret initium regni Philippei in Macedo-;
nia. Zofim us, Xfaea®' xj A t&v®' , xaff w t Iu>'
ZeK&iopuw rjyetya to^rlui, d ^ ts o n oAloxAmtcuoS evaxis, oxldkis $
MagifjLuwfc yvyovam viictfo , iis ovuwros7t$os %»is butlovxjto-
Tf A MKhfmdvos Uubns oh ftetothius tOtp. Mctgijuseteos t Jt hro/ij-
a . Ludi faeculares Seueri anno Chrifti 204. cum quibus fi compo
nantur 101 an n i: fient omnes anili fimul a Chrifto $o j. Q uod fi an
nus 305 Chrifti eft vicefimus Diocletiani, ergo primus fuit 286 a
Thoth iEgyptiaco. Sequitur igitu r, imperium Diocletiani non inire
J> a Thoth anni Chrifti 28 4 , id eft ab aera martyrum. Sed multa ta
m en errata fiint apud Zofimum praeter tticLjgovurfiiis. Vt cum feribit
Herculium morbo Tarfi periifTe, quemi certum eft occifiim Mafliliae;
Item cum dicit Diocletianum cOnuentuni ab Herculio Carnuti G al-
liarum. cum Diocletianus poft abdicatum imperium nunquam pe
dem pofucrit in G allia, imo non extulerit Salonis Dalmatiae. Et re-
fte annus vicefimus Diocletiani notatus eft e regione fecundi Olym
piadis 271 >qui erat fecundas perfecutionis. Magna perturbatio eft iri
Tt j COnfu-
Io S E P H I Sc A L I G E R I
Confulibus& annis D iocletiani, Conftantini M agni, & filiorum e - A
ius in Faftis Onufrianis, non vtique culpa viri, quem vere noftra
astas patrem hiftoriae vocare potuit, fed difficultate rei. N e nos qui
dem omnibus medicinam adferre poflumus. Sed viam indicamus,
quamftudiofi infiftant^in eiufcemodi rebus inueftigandis. Sex. Aureh
V ictor vulgaris x x v annos imperij attribuit Diocletiano, nimis
prolixe largitus de alieno. Ita enim cius imperium confurgeret an*
no aut biennio ante epocham Martyrum. Apud Caffiodorum ini
tium Diocletiani , & finis anteriorum principum contaminatiffi-
mafunt. .
D E P E R S E C H I O K E
D I O C L E T I A N E A. ^
P ersecvtio , h o ceft , crudelitas in vitam & fortunas Chri-
flianorum, caepit prius ab euerfione ecclefiarum. Eufebiusinhi-
ftoria Ecclefiaftica feribit edidto imperatorio Ecclefias fubrutas
fuifle, menfe Martio , 'S Tloi^ct foihow&ms. Idem in Chro
nico e regione anni primi Olympiadis 2 71 : 'Dtcimonono amo Dio
cletiani menfe Martio in diebus Pajfcha E ccUJIafubuerft [unt. VtPaf
D J O C l E T I A N V S. - I O V I V S . E T . MAXIMI- DIOCLETIAN. C i S . A V G.
A N V Si' H E R C V U V S . C j E S S . A V G G. G A L E R I O . IN ORIENTE., A
A M PLIFI C A T O .P E R . O RIENTEM D O P T . S V P E R S T I T I ONE . C H R I S T .
IT. OCCJP. IMpi nOM. ET. N O M I N I ▼B I Q V E . D E t E T A . E T . C V L T Y
C H R I S T I A N O R. DEBETO. QJT I DIOR. PROPAGATO* .
^ REMP. EVERTEBANT. ' '
cha incideret in menfe m Martium, hoc non potuit accidere, nifi Ter
minus Pafchalis fuiffet in Martio. N on potuit igitur contingere cy
clo primo, neque tertio. Contigit ergo cyclo fecundo. Terminus
Pafchalis x x v M artij, anno Chrifti $05, feria prima, cyclo Solis
y i . Quare eodem die & quartamdecimam , & Pafcha celebrarunt,
quod non raro fiebat eo tempore, ante Decretum Nicenum. Eft er-
§ ° locus illuftris , quo probamus ante Canonem Nicenum najycL,
awts"doifMov concurrifle cum Termino. Error igitur eft in Chronico Eu-
febij; N on enim anno primo Olympiadis 2 7 1 , qui quidem annus
caepit a cyclo fecundo , fed eodem anno Iuliano hoc contigit, a cu- ^
ius diebus aeftiuis caepit annus primus Olympiadis 271. Quodverif- '
fimum eft. Haec fene fuit mens Eufebij, vt tres menfes anticipet de
anno fequente Olympiaco : quod non femel facit. Et fine fipro-
pius rem putemus, nondum inceperat annus x ix Diocletiani. Dee
rat enim menfis ad Palilia, vnde initium Diocletiani. Ecclefi* igU
tur fubuerfee ffint in Pafeha illius anni, in quo caepit annus x ix j
Diocletiani a fcquentibus Palilibus, annus autem primus Olympiadis
•. . 271 a
D e E mend a t. T em porvm L i b . V. 499
DE
»
D e E m e h d AT; T e m p o r v m L i b . V i jo i
A D E I N D I G f I O N E PR I M A
- CONSTANTINI ANA. ,
I a* J(Xj^
c ft:
- bv/ylrk,^|
D E M A X E N T I O A C O N S T A N T I N O
MAGNO DEVICTO.
' I *
DE C O N S E S S Y NICENO,
Vv y DE
I o S E P HI S c A LI GERI
de EXCESSV C O N S T A N T I N I , ET A N N O 4
P R IM O C O N S T A N T II E IV S F IL II.
Yv 4 DE
IoSEPHI S c A L I O ERI
5 r*
d e e x c e s s v i m p . c o n s t a n t !
E T I N I T I O I V L I A N I *JV CtTV.
DE INITIO VALfeNTINIANI.
a Le n T1 n 1 a n v s
ele&us Imperator die bifexticuius (u-
V perftitione, quamuis homo Chriftianiffimus >totum illum
diem non Iblum a&u rerum, led <Scpublico abftinuit. Fuit
igitur annus Chrifti vulgaris 364. Nam nemo lanae mentis dixerit
fuilfe annum 36 8. Vide reliqua apud Ammianum libro xx vi. Vn- 0
de Epiphanio nonagefimus annus Diocletiani, hoc eft, 3 7 4 Chri
fti >eft vndecimus Valentiniani. A Diocletiano deinceps caue cre
dere Orolio annos Imperatorum in Palilia Vrbis Varroniana confe
renti. Aliquando enim anno, aliquando biennio plus dicit. Annus
primus Valentiniani eft 5077 periodi Iulianae > computi Palchalis
Graecorum 5872, computi Lunaris eorundem 5858, computi Mar
tyrum Diocletianei 81.
DE
D e E m e n d a t . T e m p o r y m L i b . V.
A DE C O N S O L A T V AVSONl.
DE S E C V N D O C O N S Y L A T y
' S T IL IC H O N IS .
. C O N SV LA TV . M. F. STILICHONIS ■>
r SECVN D O CC DEPOSITVS PVER B
. HELIAS. AR^ENTARIVS. SEPTIMV,
. . I o S E f HI S g A- LIGERI . -
DE PRIMO MVHARRAM H E G l R i k ^
d i c t o C. Cxfaris de anni reformatione emiftb, omnes fere
.Orientales nationes formam anni amplexae fonti & quidem ab
Autumno anni confufionis ex, quae initio Alexandreo yteban-
tur, vt Antiocheni: a Vere autem Arabes, & Hagareni. Et Antio
cheni quidem in contractibus computo annorum Iulianortun vec
tantur a Neomenia Hyperberetaei, computo autem annorum Ale
xandreorum a Tifrin priore. Idem fecerunt Arabes 6 cHagareni,quor-
rum anni luliani conforgebant a Kal. Ianuariis, anni vero Hagareni
Lunares a Vere. Itaque periodum 228 annorum inftitueruntex
a.d. i n Iduum Martij anni confufionis, cyclo Lunx xm , Solis xx,
incipientes nimirum a neomenia menfis Xanthici anni c c l x v A-B
Jexandrei. Cuius rei adhuc manifefla extant veftigia in computo
Samaritarumqui cum meris menfibus Hagarenis vtantur in vfa
Jcclefiaftico , annis quoque meris Arabicis , hoc eft folutis, nullo
interuentu embolifmi* illos annos a Vere anni confufionis putant,
hoc eft, a neomenia Xanthici c c l x v Alexandrei. Triplicem enim
periodum habuerunt, minorem triginta annorum folutorum,quo
interuallo nihil de horis & fcrupulis Lunx foperefle putant.