N O T M» -jl

Aftyagis > nobilis eft. Hoc enim anno confurgit initium Aftyagis, in
cuius morte defecit imperium Medorum, vt m cafu Sedekiaj regnum
Iuda.
qcertiufdecimus annus Nabuchodonofori erat tricefimus *Uabopollaf
fa ri %egis Babylonia patris Nabuchodonofori.

•Quintus annus capti Iechoniac eft tertiufdecimus Nabuchodonofori.

Quartus enim Ioiakim eft primus Nabuchodonofori. Ieremiaj xxv, i.
A quarto autem Ioiakim , ad quintum captiuitatis Iechonia: inclufiue,
funt anni duodecim abfoluti. Et proinde quintus annus capti Icchoniae
eft annus tertiufdecimus currens ab initio Nabuchodonofori. Sed &.
quintus annus captiuitatis Iechoniae erat tricefimus illius regis, qui tunc
Babylone imperabat, id eft, Nabopollaflfari. Proinde tricefimus Nabo*
pollaflari , eft tertiufdecimus Nabuchodonofori. Locus ifte eft fatis fu-
pra a nobis in Prolcgomenis , & in libro quinto vexatus , fi qua poflu-
mus hoc animis parum tequis veritati inculcate. Hieronymus nihilo
confultius dixit tricefimum hunc annum, cuius meminit Ezekiel, fuifle
tricefimum. aetatis Ezekielis, quam Iudari fuifle tricefimum a libro legis
inuento.
Secundus annus Nabuchodonofori in chaldaa putatur ab obitu Na~
■ bopollafari.
Danielis ii , i. Qui & ipfe quoque eft locus maxime notabilis. Nam
Chaldaei in Babylonia , viucnte Nabopollaflaro , nullam rationem ha­
buerunt regni Nabuchodonofori , quod in Syria tantum locum habebat.
Sic & Perfie annum Cyri vicefimum nonum putabant, cum Babylonij
primum annum imperij Cyri putarent. Sic Itali primum annum Karoii
Magni putabant, quum Calli tonge maiorem numerum annorum vfurpa-
rent. quod nempe regnum Karoii in Italia eft pofterius regno eiufdem in
Gallia. Quod locus ille Danielis ii ab Hieronymo perperam acceptus fit,
alibi demonftrauimus. Incidit vero in idem tempus tam caput viii Eze­
kielis, quam caput n Danielis. quo tempore iam magnum nomen Dame-
lis. Ezekielis xiV) 14.

$ £ C H A-
 C H A R A C T E R E S
y ET V S T A T I S,
QVI HODIE APVD IVDiEOS.

Ycrus annus sM aticus,

Omnis annus feptenarius in computo Iudaico eft Sabbaticus , vt alibi *
nobis dictum eft. Sic omnis annus feptenarius in computo mundi vero a
nobis inftituto & ipfc Sabbaticus cft, vt & in periodo Iuliana, ab autun%
no eiufdcm anni.
rAnnus Solaris Alexandreus merus, quo*vtuntur ludat. .
Finis anni Solaris Calippici Sclcucidarum erat in feptima O&obris Iuliani
in litera G. Sed Iudaei hinc ordiuntur hodie cOmputum anni prifei Sola­
ris , cum debuiflent ab odaua ciufdem menlis, a qua ortaua e x p ie neome­
nia anni prifei Hebraeilignaris, in quem incidit Nifan Exodi. Ifque annus
fex tantum menfium fuit , cum ex Mofis prxeepto Hebraei a neomenia
Nifan anni initium inftituerint in pofterum. A feptima igitur 0 <fto-
bris incipit annus Solaris Iudaicus, vbi olim Tekupha erat Macedonica,
refte. Erat enim vltimus dies anni Solaris. Quare cum Tekupham re­
formarunt tranflatam in xxiv Septembris , tredecim dies re&e aufe­
runt. Tot enim dies ad xxiv Septembris appofiti delinunt in fepti­
ma Oflobris, in qua definit annus Solaris. Inepte igitur ab eadem
feptima neomeniam primam Computi fui ineunt, feria fecunda , cyclo
Solis primo , Lunae tertio, anno periodi Iulianae 953. Nam , vt dixi,
neomenia quidem illa re&e feptimae O&obris competit, fecundum me­
dium motum Lunae, fcd non conuenit hypothefi. Hoc enim modo a­
liud initium anni Solaris a prifeo inftituunt, cum Tekupham, id eft,
vltimum diem anni, pro primo fequentis accipiunt. Sed quia tempore
reformationis nouilunium quaerebant in xxiv Septembris , propterea
necefle fuit, vt ante zi6 cyclos nouilunium fuerit in v n O&obris. Ar-
qui non in xxiv Septembris inftituendum erat nouilunium , fed in
xxv : quia xxiv Septembris eft principium quidem anni Solaris Con-
ftantiniani, finis vero illius , quem captabant Iudaei tempore reforma­
tionis. Igitur in xxv Septembris nouilunium fuit feria tertia , cuius
chara&er 3. 6. 734 , anno Chrifti 154, qui erat mundi verus 4104.
Itaque 116 cycli, id eft , anni 4104 abfoluti, ab v m , non a v n
O&obris , ftatuifTcht nouilunium in x x v Septembris : & compu-
tus Iudaicus vno anno maior tantum vero mundano fuiflet , qui ho­
die eodem eft minor annis 189. Sed qui veram rationem annorum
mundi ignorarunt , non habebant haec in animo. Hoc vnum capta­
bant , vt tempore reformationis poft tredecim dies , qui
funt cycli xi6 , nouilunium in vicefima quarta Septembris ftatuere-
tur, cum ftatuendum fuiflet in xxv , fecundum veterem annum Ma­
cedonicum , a cuius initio retro tredecim dies putati delinunt in xxv,
• non
 N o t a .
non in vi ce fima quarta Septembris. Reliqua praeclara huius do&rfnce,
qu£ ad inftitutionem hodierni computi Iudaici pertinent, pete ex libris
noftris. Nam & noftris hominibus & Iudaeis incognita funt. Habemus
igitur praeclarum monimentum vetuftatis Iudaicae annum prifcum Mace­
donicum.
Judai ‘vfifu n t periodo Calippi Alexandrea.
Reformatio anni Iudaici elegantifsima, quae hpdic Iudaeis in vfu eft, com­
petit anno Chrifti 34 4. A Tckupha enim antiqua feptimae O&obris , ad
Tekupham Soligenis vicefimaequartx Septembris, dies fimt tredecim: qui­
bus congruunt cycli 2,16, qui funt anni Iuliani. .
4104. Itaque anno 4105 computi hodierni Iudaici competit reforma­
tio. Cum igitur tranflatio Tekuphae, & nouilunium feptirhae O&obris,
praeferat veftigia reformationis: ergo alio anno vtebantur, & quidem alio,
quam ex epilogifmo medij motus Lunaris. Ea enim eft hodierna metho­
dus. Vtebantur igitur aliqua periodo annorum, ecquanam alia, quam Ca-
lippica * Rabbi igitur Adda prifcus antecellor do&rinx ludaicae definiuit
annum dierum trecentorum fexaginta quinque, hor. y. oftentorum 997,
momentorum H- Ergo periodus illorum erat annorum ?6 . Prceterea
exempla quaedam veteris anni Iudaici fub Selcucidis, & tempore Chrifti,
& vfque ad excidium templi, id confirmant, praefertimanno ipfo excidij
templi: quo neomenia Nifan fuit feria prima , Kalendis Aprilis. Id non
poterat ex calculo hodierno, fed ex periodo Syriaca Calippi. Stulti Iudaei
. putant mundum conditum in feptima Oftobris , & propterca x x n No-
uembris fuiiTe x v n fecundi menfis, in qua caeperit Diluuium. Eam ho­
die celebrant, & vocant Afe n t a * , qua pluuiam a Deo expofcunt, & con­
tra, ne nimia tTnp.Cel*' orbem inundet, numen deprecantur. Infti tutum
vetus eft litania Iudaica pro pluuia. Nam ad eam manifefto allufit Zacha-
ria x, 1. Itaque ritus « “ceremonia^ quae impenduntur huic cultui, dici­
tur otfan ppn. JpparatHi p lr n ti : quod eleganter vno verbo Arabibus efl

C H A-
i
C H A R A C T E R E S
T E M P 6 R V M
IN
NOVO TESTAMENTO.
tAnnus baptijmi w Tiberi). • 1
<Pajchata quinque a baptifmo ad refurrcffionem- Vide lib. v i.
<^<<bT^o7r^Tov. Vide lib. vi. •
Encania > $ rxLuoomyia» Vidcibid.
Pentecofte vltim i anni C^ffti p°ft rejurretfionem xx im M ai.
zAnnus, quo Iejus puer reuocatus ex jEgypto.
Poft mortem Herodis ftatim ineunte regno Archelai , Io fe p h fo m n io mo­
nitus Mariam cum puero Icfu reducit in Palacftinam , anno periodi Iulia-
h x 4713 poft Pafcha , quo anno eclipfis Lunaris contigit noxiaJanuari). L
ta reponendumnon vra , vt aliud agentes fcripfimus. Quod monemus,
ne calumniae feneftram aperiamus. Ex filo h^ftoriae, aduentu Magorum,
& migratione Mariae in Aigyptum, fatis conftat, Iefum maiorem fuiftc an­
notino , aut proximum bimulo : quod & non folum recentiores quidam^
fed etiam & veteres odorati funt. Et tamen euocatus eft ex Aigypto poft
Pafcha, quod epocham Dionyfianam antecefsit menfibus nouem. In quo
Dionyfij illius fupinitas fatis arguitur. Sed de hoc non femel alibi.
Ephemerm cAbia proxime ante conceptionem lohamis Tiaptifta. Luca 1.
Res praeclara & cognitu digna, quaepaucis explicari non poteft. Pofteritas
Aharonis in x x i v familias, fedecim ab Eleazaro, ottoab Ithamaro propa-’ •
gata eft. Eae familiae victfft fuarit rei diuinae operabatron in cemplo , mi­
' nifterio lingularum in orbem redeunte. Inftitutum vetus eft Dauidis Re­
gis, vltinns diebus vitae eius. 1 Chron. xxm, 17. qui primus eas familias
ita diftinxit, vt eius praerogatiua eflet, cuius prima fors exiiflet. 1 C h r o n .’
xxiv, 7. Ioiaribi prima forsexiit , & proinde princeps familiarum fuitt
fecunda Iedei: & fic aliae, vt extat in eodem capite xxiv. Nunquam in mi-
nifterio alia aliam anteuertebat, aut liturgiae tempus praeripiebat, fed fin-
gillae ordine fibi fuccedebant. Poterant tamen Sacerdotes miniftrare ter in
anno in aliena fun&ione , in Pafcha, Pentecofte, Scenopegia. quia om­
nes patresfamilias illis tribus folennibus fiftebant fe Deo. quod quum face­
re etiam Sacerdotes tenerentur, quum fint & ipfi quoque patresfamilias,
fiftebant & ipfi quoque fefe Deo. Et ne otiofi effent, licebat illis mini­
ftrare , & participes tam partium , quam minifterij c/Te. In iure Iu-
‘ daico : naiy -nay1? nmi hJna 0’anan p «anyiVai ca^Jna rm® nnotfon Va
Locus infignis concedebatur: *pDi0O Trw ny 'j'7 i*7 pnsw» fw tnav p^ina
illis, non autem ipfi inuadebant. Sed tamen non illis licebat offerre facrifL
cia votiua, aut fpontanea , aut Hoc enim faciebant illi, quo­
rum erat g’q»i(aeei<t. *?na iVsn imN panpo p» |’td/u nia*i:i 0 -m -v h
 ' •N o T M . f7
ynp "tattc* Quod fi quis meminifiet temporis, in quo vna ex illis h r
miliis miniftra/fet ante multos annos > ex dinumeratione orbium., poterat tu­
to fine ifidicediumare , cuius familiae fun&io eflet in templo. Eum ordi­
nem conftantiffimum ad fua vfque tempora durafle fcribit lofephus. <£Sii/uti-
vtv o o-ri/tepfv ri^fcog. qui & fe primae familiae popularem fuif-
fe fcribit j, idque praecipuae nobilitatis loco habitum apud gentem fuam. 1^ ] $
V /jhyov 3 , k fia v ’6si ^y©-, Jtajc 7* 'Sfdrtis t<pn^ejL$b$ r iiKsatrtoJvlfcey. ttsMji
n 596» Wto <^tc}a & i Vnaquaeque familia mtr&tau dicitur lpfi lofepho , facris
Bibliis j—if^no , lofepho etiam eq>nju.eels, & Lucae Icpr/uee*t. Sed
fun&ionis tempus ita etiam appellari poteft, quod &c dicitur l—ncwp QuAcucr!,
item npyo hoc eft MmvfytcL. Vnde nnpyp ifio liber Liturgiarum, diftindus
in feptem dies hebdomadis ciuilis, quot fcilicet dies fingulae ephemeriae ope­
rabantur : nempe a matutino facrificio Sabbati, ad matutinum facrificium fe-
quentis Sabbati. Nam liber Liturgiarum ita habet: J—inNmana pspoic 1—
KSfvn Sabbato autem adiiciebant BenediBionem vnam epbemeriat illi , qua exi­
bat exm iuijlerio. Ergo die Sabbati exibant ex mmifterio, nempe ante matuti­
num fuffitum, in mftauratione panum propofitionis. lofephus de Dauide:
SltTatfy j /Acu) irmeiaM r zJ O ea 'Gn v/utfxts oktu , ^ tto oa.CQanv, 'Qt\ <nLG-
C cltdv. Dixit odo dies IJiam xas, cum eflent tantum feptem folidi. Lucas irrh*-
r;xi(>ct.i oktu tV 'Zitfnt/uLiiv 7s 7ntf<ftoy. Atqui v^dv^, duntaxat. Sic
TrcraTrew dicitur, quae quatuor tantum annis folidis conftaret. Ergo dies fun­
di onisvnius ephemeriae erant feptem, omnium 168. qui dicetur a nobis or­
bis hieraticus. qui quidem orbis hieraticus nunquam ad eandem diem Iu-
lianam redit, nifi poft 11 4 annos lulianos : qui fiunt orbes hieratici 487. &
tunc ephemeria ab eadem die Iuliana incipiet miniftrare , a qua caeperat an­
te annos lulianos 2:2.4. Nam verum quidem eft , 1$ annis Iulianis expleri 50
orbes hieraticos, fed defunt 18 horae. & propterea cum in 147 annis feriae neo­
meniarum redeant in orbem, in illo interuallo, qui funt cycli 13, explentur
quoque 537 orbes hierattcn—"Sedyvr dixi, defunt 18 horae. Vera igitur ho­
rum orbium Periodus eft annorum 1x4 Iulianorum. Ifte vero orbis hierati­
cus tanta religione obferuatus eft in pofteriore templo, v t , quod fupra dixi­
mus , nulla familia alienae fundioms partes aut inuaderet, adeo vt anno
excidij templi folenne ieiunium, quod competit decimaefeptimae Tamuz, in­
terpellatum fit penuria familiae, quam tunc ordo ad minifterium illius folen-
nis vocabat, cum tamefi ea familia, quae proxime funda erat mimfterio>po­
tius fubftitui debuerit, quam facrum folenne per hominum penuriam omitu-
Sed tamen omiflum eft penuria illius ephemeriae , ad quam ex ordine illa
hebdomas pertinebat. Tanta religio erat ordinem a Dauide praefcriptum ob-
feruandi. Priore templo ftante dubitari poteft continuatum ne fit iuge facri-
ficium, qui dicitur. Quod n non continuatum, ideo neque heb­
domades hieraticae continuatae, populo & facerdotibus ipfis in horrendam 1-
dolomaniam folutis. Nam ordinem a Dauide inftitutum Ezekias reftituit an­
tequam Pafcha celebraret. 1 1 Chronie, xxix, 15. Si continuatum fiiiflet quo­
tidianum facrificium, vtique & fun&io familiarum continuata fuiflet. Non
igitur opus fuifiet Ezekiae illum ordinem reftituere. Idem fecit & Iofias
Pafcha fuum celebraturus. 1 1 Chfonic. XXX Y , 4- Sed neque Ephemeriae
e 4 ' refte
 56 In F r a c m e nta
re&e obferuatx funt t quod Ezckiel exprobrat ludaris x x iv “, 7, 8. Contra v u
deri poteft non omilfiun , ex eiufdcm Ezekielis x l i v , 15. Prarterea Iud x i
quafi per manus traditum habent, Templum captum & mcenfum a Chaldxis
nona Ab, Ephemeria Ioiaribi. In lugubri enim carmine, quod canitur no­
na Ab ex perfona presbyterij, hos verficulos rythmicos legimus.
anyon nvtfa ihfiV? nytema D ie nona menfis, hora vefffertini temporis,
anifn» rnowo ttfiDtio bv Quumeffem in vigilia mea, vigilia Ioiarih,
anjjn vnai jima'totn oaaai Introiit hoflis, & facrificiajuaohulit.
min» n« t<6i ttfijJD 1—in Ltgrejjus ejl in fanftuarium iniujju Dom ini.

'At neque interuallum aPafcha Ezechiac, ad excidium templi conuenit, neque

a Pafcha Ioliae. fed & Ioiakim Idola coluit, & Sedekias. & propterea &*IeAe-
XTf/iv negle&um, aut non iugiter- continuatum fuifie, nccefle eft. Alioqui II
ab initio anni, quo Encaenia templi Solomon celebrauit, ad excidium templi,
iuge facrificium obferuatum fuiflet, hoc e f t , a i j Adar anni periodi Iulianar
3703, quae fuit 30Martij, feria feptima j fane ab eo tempore, ad feriam fep ti-
mam xxvi Iulij anni 412.4, quo iniuit hebdomas hieratica, in qua templum
incenium fuit, intra illud fpatium anni 421, dies 118 fluxiflc deprehendentur,
qui funt orbes hicratici abfoluti 9 1 6 . Tantum polTumus proferre de obfer-
uatione huius ordinis fub priore templo. Sub pofteriore nulla omnino in­
terpellatio iugis facrificij interuenit, praeter pollutionem templi fub Antio­
cho. Nam a fundamentis templi a Zorobabele la&is, ad pollutionem, ran
tum abeft, vt interpellatum fuerit facrificium, vt Iudari facris intenti Sabba­
to quodam vrbemPtolem^o Lagi lilio irrumpendamobiicere maluerint, quam
ab operatione facri defiftere. De quo hic inlignis locus Agatharchidx prifei
feriptoris extat apud lofephum: & ***« }u fa t I*Atio/ ™ aiv o^pantlrUu
?3ra.<w , rv x*l m 7v h&<nAupa, 01/fA.Gajvi ci& iyyaejxs > ethr/Utot <
ft’ v.
oi> w s eIj>rfA.tvois (juim y^a>j>yicos /u#-
'n ^ cCm .’ d* t>?f fa-
™ lr 7n&Li , m inim e iit T F&A90/V v A c lp v , ^
<£ t atfyaTntv cwtLuj QvT&rlb -rho tcbMv Jfy.Tti&vvTW'tZo} tmieu, * f i Trdn&is dAvi<p{
frunrvHuj ntit&v, 0 Si QewAsv fiio-fiu $ j crv/JSw 6x,u-
n>v 'araurnis ^ ixjxZju cpvyuv ik ceventet £ -dut 4 $ ^ $ tiptv
pUlu, Swotat, m * cie tus airfyuTnmsZsyrfiii 'zhneSvffi>o>y Sfca.
Maximus numerus harum xxiv familiarum habitabat Ierololymis. Nehemix
xi, 12. Hinc fiebat, vt ne obfefla quidem vrbe quotidianumfacrificium ce/Ta-
ret penuria facerdotum. Reliqua plebs facerdotum in agris, villis , & vicis ha­
bitabat. Porro templo ab Antiocho profanato, perinde res erat, ac fi nullum
templum., nullum facrificium. antea fuiflet. Itaque necefle fuit Iudae Maca-
baeo nouum lnftitutum inducere, familias recenfcre, facerdotes, qui fe a con-
taminanonc Syrorum integros conferuauerant, feJigere. Quod diferte traditur
1 Macabatorum iv , 42. Ab eo tempore, ad excidium templi fub Ve/pafia-
no , endelechilmo nullum interuenit vitium, proinde nullum etiam orbi hie-
ratico. Neque enim idolomanix, qux fub regibus ludar iuge facrificium in­
terruperat, vllum extitit veftigium fub pofteriore templo : neque vlla vis bel­
li potuit facere , vt quotidianum facrificium interpellaretur faltem ab Encar-
niis Ma­
 No T JE.
niis M icabxi, ad belli IudaJci vltima tempora'. Quater emni bbfe/Ta J m
Ierofolyma , in quibus bis capta. Obfeffaenim lirat ab Antiocho Euoat
r e , item Antiocho S.dete, capta a Pompeio, & x x v i annis poft a Sollo &
Herode. In his quatuor cafibus Iofephus oftendit, nunquam ceflaffe (acrifi-
cium quotidianum. Ceffauit autem xvii die Tamuz, Ierofolymis a Tito oh"
fcifis, penuria facerdotum. Verba Iofephi Jib. ,X. de obfeffis a Solio W o l v i
misj J»«wwt» « / & ' « *u S q u c a * } ’C h-nM7,
pecj., t in r f t e a ,. Dion
l^bro quadragefinionono, A W r a >c w fc-rafi*« « £ , <£ ^
CT7 ^ T ,,(Z •" V t 0' ’ ^ « » * k2 k
cf !? *, « aJm& c « «£ TOm ^ : fca & ln r_
aA u n a; cap. V. e»S» A t W P<w /g» * w*« w s r o W r w o' IV W iis W -n
^ f {-J i-o & A l* ™ * « & ? *
^MIK WS Pgsw «ifioiK fr tk u fu U T ^ g im ^V a/it, ^
*r, ’ %“ " ‘ w *" >%“ “•» 5»»’» * Taxeas < 5| 3«AtS. J f t , - a
*«- atnltt, A * .A*™ «fr, •*!>>*<? # m IC .ouW «VI
“ f * ” - Ecquod exemplum illuftrius adduci potuit * Rnrf.,c A ,
Ierofolymis a Pompeio obleffis, /aaju J7 at t *4 ca5tti5w tUu \W££oA. 1 e y .
f 6, » e » *•>&«,,«, ^ *«*«&. T ,.^ r , m lt rfe otAw/juW ^ ^
^ « ^ « W «£« *A* h4 m W ^ «
* & ^ v . Quid clarius hoc tellimonio de quotidiano facrihdo
UfM^suAnw f h
nunquam, nein bellis quidem, intermitto ? Sed difertius poftea : o/m ^ L uot
fi/i j f hr ; , o! o' -oe* t* Jjwi^ U e^ J-
t€? J^etsAsu*'. De mtermiflo lacrificio idem lib. c- Jild*. » ivA™*» <j » » /

AeAwmp*/ W ©ga , x, w ’^b tdot® oCjv/x.t7v. Intellige Fla/e^p /r' „ '

m J w , id eft, Tamuz Iudaicum, non autem Panemum Syromaccdonum jfcliL

num. Solenne enim leiunium intelligitur, quod decimafeptima Tamuz quot ’

annis inftauratur a Iudim z d W vique diem : idque eo anno inciderat in
xv Iulij , fena prima. Neque vero ignorant Iudzi hac die ^JWw^ui defe
ciffe. In libro enim Angariarum adxvn Tamuz notant: Fran&mtur T a b ^
U legis :ceJfa tc*S iteXi< r^ . vrbs fijja , &c. Hacc enim dies , hoc eft , n -fa ,
xvii Tamuz, fatalis fuit Ierofolymis, q u x eademdie bis capta, & in ea ende-
lechifmus defecit. Etrurfus in liturgia ieiunij Tamuz ita canunt : bisa ia o
T v?* Tf v * ef t tn ea <ke endelechifitms : endelecbifnm hoc
ateJublattts. Ergo hebdomas hicrauca defecerat fabbato antecedente, facerdo-
nbus fame & ferro fublatis. Et cur ephcmeria , qu* proxime abierat mini-
iteno luo , non continuata eft, vt illa potius quatuordecim dies mmiftraret
quam vt per penuriam hominum , iuge facrificium , & , quod caput eft, (q
lenne Tamuz celTaret ? Quia nimirum nefas exiftimabant ephemenam in lo!
cum alienum fuccedere, ne TratTCioJ confunderentur : quod egregie defcnbitur
a Io% ho>pofteriore in Appionem. Omnino hic Canon notus eft jnb b *
nn>o ajn iT?n miaw nb bsy. Omnis fme Sacerdos fme Leuita, qui fefe
immifcuerit fundiom alterius, capite punitur. Adeo , vt neque Sacerdos Le-
UItaJm’ !ie^uc Leuita Sacerdotem in focietatem muneris accipere polTet, quod
erudmflime vt omrna Lcuz ben Gerfom exponit Numeroruni x v 111. Vide­
mus, quae
 I n F r a g m e n t a

mus, qux familia defecit, quo cafu fadum , vt ceffauerit endelechifmus,

quod Hebrxi vocant TDn. ludas Macabxus tunc admouit minifterio princi­
pem familiam Ioiarib , cum enexnia celebrauit. Imo ipfemet ludas erat ex
principe familia Ioiarib, quam Gr^ci nunc iaictfiifx, nunc icoafiC vocant, primo
Macab. n , i. An dubitamus primam familiam miniftraffe tempore Encaenio*;
rum ? Adhibuit ergo populares fuos hieraticx functioni ludas, non alios.
Hxc enim prima immolatio fuit, primumque iuge facrihcium matutinum,
vt perfpicue exprefliim eft i Macabxorum i v , 5a. Celebrata autem fimt En­
caenia xxiv Nouembris, feria fecunda, anno periodi Iulianx 4549. Ergo e­
rat tertia dies cphemerix Ioiarib , qux biduo antea incenfum obtulerat Deo.
Eodem capite , Commate quinquagefimo. Vt enim templi , fic & /g^rg/W
iynsuvir/uK a Iuda introdudus elt : & proinde non ab alia familia , quam a
principe incepit, quod nemo negare poteft. A vicelima fecunda die Nouem-
bris, anni 4549, quae erat Sabbatum , _& prima dies ephemerix Ioiarib , ad
decimamquartam lulij anni 4 7 83 periodi Iulianx, quando defecit epheme-
ria, anni funt 2,33 , dies i 34. qui lunt orbes hieratici 507 , dies 16 1. ergo
viginti tres ephemerix defundx erant minifterio in decimaquarta lulij, 8c ea­
dem decimaquarta lulij, inire debebat mimus fuum familia vltima Maa-
ziau. In vltima igitur ephemeria defecit endelechifmus, de quo Danielis cap.
ix , verf. xxvii. Matthxi cap. x x i m , verf. xv. Atque haec de
inftituto , vetuftate , tempore , continuatione ephemeriarum hieraticarum.
Siquis plura de illis defiderat, adeat libellum , qui inferibitur niiDVO -jsp,
hoc eft , liber Liturgiarum. Ibi enim videbit, quomodo inter fe populares
vnius ephemerix fundiones fuas partiebantur. Alius enim incenfum forti e-
batur 3 alius concinnationem lampadum & lychnorum ; alius lignorum con-
ftrudionem fuper altari i & fic de aliis, vtextat primo Chronicorum, cap.vicefi-
mo tertio, verf. vicelimo odauo, vicelimo nono , tricelimo , tricefimo primo,
tricefimo fecundo. Sic videmus Zachariam patrem Ioannis Baptiftx po­
pularem -ephemerix Abix incenfi xiiram fortitum fuiilc. Iraque nemo po­
terat incenfum offerre, prxter Zachariam. Sic igitur legimus in libro Litur­
giarum. »D3Bn natpn jik |«nD »p pm? »p wnity »p io’srn iNia nnoori 1— -,0f*
(Dicit illisp ra fettu s, Ingredimini, finiebantur quis immolaret, quisjfargeret, quis cC
nere leuaret altare interius, <&c. Dicit, Ingredimini,nempe in Templum. Ibi enim
fortiebantur. Sic etiam Lucas de Zacharia: •»g'6<$-4 e te y t r Jv/juIl-
aof tln tfy w tw volov tv <^)d?. Scio aliter aliis hoc comma explicari. Sed de

fuffitu ibidem feriptum extat : io’Sni upfirn wia 1—niup'? ptf-jn r—.nS
r —om ip r —an. Dicebat illis : N eoterici ad fiffitum 'm gredmini, fin im in i:
fortiebantur. <tsreum contingebat fo rs, cui fors competebat. Quo tempore autem fun„
gi experit minifterio ephemeria Abix, leuioris operx eft inuenire, quam quo
die Angelus Zacharix fefe oftenderit, cum per feptem dies familia Abix mi-
niftrauerit. Iam diximus ephemeriam Ioiarib imuiffe munus fuum vicefima
fecunda die Nouembris anni 4549 periodi Iulianx. Ephemeria autem A b ia z
eft odaua ordine. Inibat igitur liturgiam fuam quinquagefimo die orbis hie­
ratici. Proinde iniuit decima die Ianuarij anni 4550. Iam Chnftus accedit ad
baptifmum anno Adiaco 58, quintodecimo Tibenj , cum recenter iniret an­
num tricefimum primum. Ergo natus eft anno 18 Adiaco, quod & pleraque
oinnis
 t

N ota. 59
omnis vetuftiflima Hccleiia credidit iure merito*, biennio ante tpochamhodiernam
Dionyfianam, anno& amplius ante obitumHerodis, xiy autem menfibus antea
Euangelifinus Zacharix contigit, vt conftat ex filo hiftorix. Secundumhinc fir-,
mam & conflantemhypothefim, cumChriftus natus fit in vltimis menfibus anni pe­
riodi Iulian^4711, euangelifinus Zacharix contigerit anno 4710 quo ephemeria A-
bix iniuit minifteriumdie xxi Iulij. A 10Ianuarij anni 4550, quo eademephemeria
iniuit minifterium poft Enc^nia Macab^i, ad Sabbatum zi Iulij aimi 4710,fluxerunt
anni 160,dies i $ z : qui fiint orbes hieratici Abix 349prxeife. Ergo xxvm Iulij IttKm-
ctj iuifajf ris A^TVfyictg Zacharix. Quare poft z8 Iulij conceptus eft Iohannes, &
inter zi, &z8 diem euangelifinus incidit. Poft z8Iulij defundusmunere & liturgia
fua Zacharias domumfeferecepit: Lucae1, z 3. Habitabat vero in montanis Iudaeae;
Eodem, 39. Quoto autemdie feptimanae euangelifinus contigerit, non magis affir­
mare poftumus, quamquoto dic feptimanae fequentis conceptus Iohannes. Inhoc
nullae funt coniedurac vanae, fed merx demonftrationes ex ratione temporum: qui­
bus contradici non poteft. Itaque conftat, Elizabetham ftatim ‘poft reditum viri
concepifTe. (c 6$o67», ds t-nto aj i/xefabf tvs cu/n/l djnnA%v t oIkov ju p
3 %gt.v7u$ rmt n/uffeti muAz&Ctv EA/mCeT n yovrt curftf>xj 'tSpiiXfv&tv teLvrUo TraiTe. Im-»
pletx funt dies liturgixipfius matutino facrificio x x v m Iulij. Tunc itaque rediit.
Conceptio igitur Iohannis incidit in finemIulij anni 4710. Et quia 5menfes integros
occultauit fe Elizabcth, & vi ineunte Gabriel Angelus mifTus ad Mariam:hxc om­
nia inciderint circiter finemDecembris: quo tempore poft EuangelifmumGabrielis
Maria cognatamfuaminuiferit, cui menfis inibat V1, qux vulgo hadenus vt fterilis
digito notabatur. Quare natalis Chrifti competeret circiterfinem Septembris,diebus
<rKW7r*)lccf, cyclo Lunx xvin, xftibus anni, quando & in tabernaculis fub dio, & pa­
lloribus quoque tempus anni finit. Nam fcnbit Lucas, nafcente Domino
paflores diy^a.vAavv^.i fuiflc, hoc eft, fubdio inagris cubafTe. Hoc tempus planeinitio*
autumni conuenit, quo in Iudxa adhuc xftus ardentiffimi, prxfertimeoanno, quo
cxwo7rr>yl<L fere in ipfumtepus xquinodij incidit,z8 anno Adiaco. dy^twAuv-, id eft,'
dr w S f a i v x T t p t i f a non coucnit brumalibus diebus, quibuspotius pecus nodum
caulas cogitur, prxfertimin montanis Bethlehem. Atque vt tempus natalis Domi­
nici defignari poteft, ita dies non poteft. Iohannes autemnatus eft vltima Epheme­
ria in templo miniftrante. Namvnaquxque ephemeriapoft 16 1 dies redibat adfun­
ctionemfuam.168 dierumeft orbis hieraticus. ex quibus feptenos fingulx ephemeriac
funguntur. Superfunt 161 dies, quibus vacabant fingulx familix.qui fi ex Z73die­
bus deducantur, quod eft tempus, quo mulier geflat in vtero, fuperfunt iiz dies abfo-
luti:de quibus dedudis rurfus 7, quibus miniftrauit familiaAbix, fuperfunt 105,hoc
«ft,xvfamilix,qu£ poft familiam Abix miniftrarunt adtempus partitudinis. Ergo
xxm familiis defundis, fupererat vltima, quanatus Iohannes. Cxterum conftat,eo-'
dem fere tempore anni Chnftum& natum,& baptizatum. Nam tempore baptifmi
incipiebat efle 30annorumabfolutorum. Indeveteres tempus baptifmi & Natalis ea­
demdie celebrabant. Vetuftiffima opinio de baptifmo eorumeft, qui baptizatumdi­
cunt vi Id.Nouem.menfcMarchcfvvan. At Natalis incidit in dies Sccnopegix. Non
multum igitur abfuit tempus baptifmi a tempore Natalis. De veteri opinione Nata­
lis Chrifti in vi Iduum Nouembnum, habes apud Epiphaniam.
F I H IS.