Professional Documents
Culture Documents
Funkcjonalność Stron Www. 50 Witryn Bez Sekretów
Funkcjonalność Stron Www. 50 Witryn Bez Sekretów
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Spis treci
Przedmowa
Rola strony gwnej w witrynie
Organizacja ksiki
Aktywne korzystanie z ksiki
Towarzyszce materiay na stronach WWW
iv
1
2
5
6
7
9
10
10
10
10
11
11
11
11
11
12
15
17
20
21
22
23
25
26
27
28
30
31
32
33
35
36
36
37
38
38
40
41
41
Daty i terminy
Notowania giedowe i wywietlanie liczb
Rne konwencje projektowania stron gwnych
42
43
43
45
47
48
48
48
48
48
49
49
49
52
52
53
53
53
54
54
55
56
56
57
58
58
58
58
59
60
60
60
61
Spis treci
Statystyki
projektowania
stron WWW
Prawo Jakoba na temat dowiadcze uytkownikw internetu gosi, e uytkownicy spdzaj wikszo swego czasu w witrynach
innych ni dana strona gwna. Prawo to bdzie prawd niezalenie od wielkoci witryny, poniewa adna witryna nie jest w stanie
zaabsorbowa wicej ni 50% czasu uytkownika. Prawd powiedziawszy, wikszo witryn WWW ogldana jest tylko przez niewielki
procent tego czasu, ktry uytkownik spdza w sieci. Prawo to si
rzeczy wymusza na witrynach WWW, aby byy atwe w uyciu i dostosowyway si do okrelonych konwencji projektowania dlatego uytkownicy mog czu siln presj, by w czasie midzy wizyt
wjednej a drugiej witrynie zapamitywa wszystkie specjalne triki
umoliwiajce wygodn interakcj z kad z witryn. W tym rozdziale
zmierzymy, w jakim stopniu konwencje te stosowane s obecnie
wsieci WWW. Zapewne pniej powstan rwnie inne, nowe konwencje projektowania. Gdy ju tak si stanie, zalecamy wykorzystanie tych nowych konwencji podczas kolejnego przeprojektowywania
witryny WWW lub nawet przed przystpieniem do tego.
Projektowanie stron gwnych witryn WWW wykracza jednak poza
zakres wyznaczany przez prawo Jakoba ze wzgldu na rol, jak dla
uytkownika ma pierwsze wraenie na temat witryny. W momencie
gdy uytkownik trafi po raz pierwszy na dan stron gwn, bdzie
ju nis ze sob spory baga dowiadcze wyniesionych zodwiedzin tysicy innych stron gwnych. Jedynym wyjtkiem od tej reguy
s usugi, takie jak AOL czy MSN, ktre czsto s pierwszymi przystankami dla pocztkujcych uytkownikw internetu. Tylko kilka
znajwaniejszych witryn, takich jak Amazon czy Yahoo, ma ten przywilej, e znajduje si w pierwszej dziesitce lub dwudziestce witryn
odwiedzanych na samym pocztku przez nowych uytkownikw.
Nawet jednak te wielkie witryny musz liczy si z tym, e uytkownicy nie odkryj ich, nim nie odwiedz wczeniej bardzo wielu innych
witryn WWW.
Zasadniczo jednak faktem pozostaje, e uytkownicy, zanim dotr do
danej witryny, obejrz wczeniej wiele innych stron gwnych. A do
tego czasu uytkownicy w oparciu o swoje wczeniejsze dowiadczenia wyniesione z innych witryn zbuduj sobie oglny model
tego, w jaki sposb witryny powinny dziaa.
Z faktu, e na powstanie w umyle tego modelu waciwej witryny WWW dominujcy wpyw bd miay rne witryny wynikaj dwa wnioski.
Po pierwsze, znakomita wikszo innych witryn jest przeraliwie niefunkcjonalna i nie jest nawet
warta uywania odwiedzajcy zazwyczaj szybko to odkrywaj i opuszczaj je. Oczekiwania przecitnego uytkownika, gdy trafia do witryny po raz pierwszy, bd takie, e witryna najprawdopodobniej go rozczaruje. Uytkownicy inwestuj bardzo mao czasu (bardzo czsto nie pozostaj tam
duej ni 10 sekund), przygldajc si nowej witrynie z nadziej, e akurat ta bdzie jedn ztych
lepszych. Jeli jednak witryna wyglda zbyt dziwnie lub jest zbyt zoona lub te uytkownik nie
bdzie w stanie stwierdzi, w jaki sposb witryna ta moe rozwiza jego biece problemy,
to umknie std tak szybko, jak tylko uda mu si klikn myszk.
Poniewa decyzja, by porzuci lub odej z witryny podejmowana jest zazwyczaj po przyjrzeniu si
zaledwie jednej lub moe dwm stronom, z ktrymi czy si strona domowa, strona taka musi
komunikowa swoj natychmiastow warto i umoliwia uytkownikom odnajdywanie w cigu
kilku sekund dobrych i waciwych rzeczy. Oba z tych wymaga sugeruj, e strona domowa powinna stosowa si do standardowych konwencji projektowania interfejsu uytkownika, poniewa
uytkownicy inaczej nie bd mieli czasu, by nauczy si niczego nowego. Zamiast tego zuyj ca
moc swego umysu na bezskuteczne prby oceny wartoci wyznaczanej przez cel. Jeli odcignie
si uwag uytkownikw chociaby nawet czym najmniejszym od tego, co jest ich gwnym
motywem eksplorowania witryny (np. moliwo odnalezienia czego nowego lub nauczenia si
czego poytecznego) przegra si.
Kolejna konkluzja jest taka, e zwyky uytkownik, ktry pojawia si w danej witrynie po raz pierwszy, nie bdzie prawdziwym nowicjuszem w penym znaczeniu tego sowa. Uytkownicy maj
zazwyczaj cakiem spore dowiadczenia wyniesione z wczeniej odwiedzonych stron domowych
idlatego wanie strona przyciga ich bdzie sposobem typowym dla tego, w jaki sposb dziaaj
prawie wszystkie strony. Aby podobnie poszerzy stron gwn, gocie powinni czu si mile witani i winni od razu pojmowa, w jaki sposb dziaaj konwencje projektowania.
Wrogowie uytecznoci czasami skar si, e konwencje projektowania ograniczaj kreatywno i e
byoby nudno, gdyby wszystkie strony gwne wyglday dokadnie w ten sam sposb. Obie te skargi
s skierowane pod zupenie niewaciwym adresem. Po pierwsze, podstawow ide projektowania jest
rozwizywanie problemw w ramach przyjtych ogranicze. Kreatywne projektowanie nie oznacza,
e na stronie naley umieszcza wszystko, co popadnie, oznacza po prostu, e naley tworzy rzeczy, ktre bd dziaa w naszym wiecie. Projektantom zawsze niestety przychodzi liczy si z takimi
ograniczeniami, jak na przykad ograniczona rozdzielczo czcionki wiadomoci lub te rozmiar strony
po wydrukowaniu. Przyjmujemy zaoenie, e projektowanie stron WWW jest projektowaniem interaktywnym i dlatego akomodowanie ludzkich zachowa jest po prostu jeszcze jednym ograniczeniem
projektowym, ktre nie powinno jednak ogranicza ludzkiej kreatywnoci, a wrcz przeciwnie pobudza
j. Po drugie, standardowe konwencje projektowania nie oznaczaj, e wszystkie strony gwne maj
wyglda jednakowo. Prawie wszystkie magazyny stosuj si do tej samej konwencji umieszczania numerw stron w rogach, wywietlajc nagwki czcionk wiksz ni w tekcie gwnym i umieszczajc
na pocztku spis treci oraz stosujc wiele, wiele innych konwencji, ktre uatwiaj czytanie tekstu.
Nie oznacza to oczywicie, e magazyn Vogue ma by taki sam jak Sports Illustrated czy te Far Eastern
Economic Review. Podobnie strony gwne, ktre przystosowane s do rnych odbiorcw lub reprezentuj rne firmy, wyglda bd zupenie inaczej, nawet jeli stosowa si bd do standardowych
konwencji uatwiajcych korzystanie z witryny.
46
Rozdzia ten prezentuje nasz ocen konwencji projektowania witryn internetowych, opierajc si na
analizie 50 stron gwnych przedstawionych w tej ksice. Bardzo czsto bdziemy tutaj demonstrowa
dane statystyczne prezentujce przecitn lub najbardziej powszechn warto projektowanego elementu. W niektrych przypadkach warto rwnie przyjrze si zakresowi wykorzystywanych wartoci,
co bardzo czsto robimy, podajc po prostu trzy rne liczby: pierwszy kwartyl, median i trzeci kwartyl.
Pierwszy kwartyl (Q1) jest to warto, poniej ktrej znajdzie si 25% wszystkich witryn, ktre ocenione
zostay poniej tej wartoci, a powyej pozostae 75% witryn WWW. Na podobnej zasadzie trzeci kwartyl (Q3) to warto, poniej ktrej znajdzie si 75% witryn o niszych ocenach, a powyej 25% witryn
owyszych ocenach. Oczywicie, naturaln kolej rzeczy poowa witryn znajdzie si pomidzy wartociami wyznaczajcymi pierwszy i trzeci kwartyl. Mediana wskazuje z kolei punkt rodkowy, poniej ktrego znajdzie si druga poowa wszystkich witryn oceniona wyszymi notami.
Czas adowania
Gdy korzystamy ze zwykych, analogowych modemw, podobnych do tych, ktre wykorzystywane s
przez wikszo zwykych uytkownikw, zaadowanie opisywanych przez nas stron gwnych zajmuje
przecitnie 26 sekund prawie trzy razy tyle, ile zalecany czas opnienia wynoszcy 10 sekund. Tylko
28% witryn spenia ten wymg, co jest do sabym wynikiem. Aby uzyska naprawd optymaln uyteczno, konieczne jest, by strony adoway si w przecigu mniej ni jednej sekundy, a tego warunku nie
speniaa tak naprawd adna z opisywanych tu stron gwnych. Nawet jeli wykorzystamy model kablowy lub cze DSL, wikszo z opisywanych witryn bdzie adowaa si w czasie duszym ni 10 sekund.
Niestety 26% z omawianych stron gwnych aduje si w czasie duszym ni p minuty. Przy tak dugim
czasie adowania wikszo uytkownikw opuci dan stron domow chyba e zbieraj zrzuty ekranw do swojej wasnej ksiki na temat projektowania stron domowych. W wielu przypadkach takie niewiarygodnie powolne witryny WWW mog zosta uszkodzone w wyniku opnie wynikajcych ze zbyt
powolnego adowania ich stron gwnych. Serwery te w kocu mog dziaa powoli, tak samo jak cay
internet i nikt nie ma nad tym kontroli. Z perspektywy uytkownika waniejsze jest jednak, czy witryna
reaguje aktywnie, czy te moe raczej ociale. Wszystkie wspomniane tu prawidowoci, odnoszce si
do korzystania z sieci WWW, s jeszcze jednym powodem, by moliwie ogranicza rozmiary strony.
Jeli dana strona gwna dziaa zbyt powoli, to uytkownicy cakiem susznie zao, e rwnie z pozostaej czci witryny korzysta si bdzie w sposb do powolny i bolesny, wic bez alu j opuszcz.
47
Szeroko strony
Wikszo stron gwnych w prbce przystosowana jest do 800-pikselowego okna przegldarki odpowiadajcemu monitorowi o rozdzielczoci 800
na 600 pikseli w momencie pisania tej ksiki (czyli
w roku 2001), wci jeszcze w miar popularnemu
wrd uytkownikw domowych komputerw.
Prezentowane tu liczby odnosz si do szerokoci
strony, nie wczajc w to adnych dodatkowych
elementw dodawanych automatycznie przez
przegldarki, takich jak paski przewijania.
Warto
Szeroko strony
Q1
778 pikseli
Mediana
770 pikseli
Q3
774 pikseli
Konsekwencje wyboru
pynnego i sztywnego
ukadu strony
Z opisywanych przez nas 50 witryn WWW okoo
18% posiada pynny ukad zawartoci, ktry bdzie si automatycznie dopasowywa do rozmiaru
okna przegldarki uytkownika. Wikszo witryn
uywa jednak sztywnego ukadu strony, gdzie
witryna ma takie same rozmiary zarwno dla maych, jak i dla duych okien. Strony o sztywnym
(zamroonym) ukadzie mog zosta, niestety,
czciowo obcite w maych oknach lub te pozostawia z boku spore obszary biaej przestrzeni.
48
Mimo i sztywny ukad strony jest norm w przypadku stron WWW, osobicie jednak zalecalibymy
korzystanie z pynnego ukadu. Uytkownicy zaopatrzeni w wiksze monitory bd wtedy mogli
wpeni doceni zawarto witryny, powikszajc
okna do takich rozmiarw, jakich chc nie wspominajc o tym, e zwrc im si pienidze, ktre
wydali na wikszy monitor. Z kolei uytkownicy
korzystajcy z mniejszych monitorw rwnie skorzystaj na pynnym ukadzie strony, ktra zmniejszy si odpowiednio do rozmiarw ich mniejszych
przecie okien. Na koniec wreszcie, pynne ukady
strony bd drukowa si rwnie dobrze na kartkach formatu 8,5 na 11 oraz formatu A4.
Dugo strony
Dugo strony potrafi si bardzo zmienia w zalenoci od witryny, aczkolwiek wikszo stron gwnych w momencie pisania tej ksiki miecia si
dobrze na ekranach 800 na 600. Zalecamy unika
zbyt dugich stron gwnych przewijanych wd.
Jeli strona gwna jest dusza ni cztery ekrany,
lepiej byoby prawdopodobnie uproci stron
gwn i przenie cz funkcji na inne strony.
Wkocu nie ma potrzeby zbierania wszystkiego
na jednym ekranie, jeli wszystkie wane funkcje s
widoczne ponad lini zanurzenia strony.
Warto
Dugo strony
Q1
Mediana
Q3
Ramki
Tylko okoo 4% witryn WWW korzysta z ramek.
Poniewa ramki mog powodowa pewne problemy zwizane z funkcjonalnoci witryny, lepiej
podczas projektowania unika ich. Wikszo projektantw stron WWW dokonuje prawidowego
wyboru i nie uywa ramek.
Logo
Przeszukiwanie
Pooenie logo
Warto
lewy grny rg
84%
prawy grny rg
6%
6%
w innym miejscu
4%
Rozmiar logo
Q1
Mediana
Q3
Warto
grny rg
35%
dolny rg
30%
u gry porodku
14%
w rodku po lewej
12%
w innym miejscu
12%
49
Osobicie zalecamy umieci funkcj przeszukiwania w grnej czci strony, tak aby atwo j byo
zauway. Chocia dokadne pooenie funkcji
przeszukiwania zalee bdzie od lokalizacji innych elementw znajdujcych si na stronie, my
sugerujemy umieszczenie jej w jednym z dwch
gwnych rogw strony gwnej. Naley pamita, e prawy grny rg moe by odrobin lepszy
od lewego grnego rogu. Jednak rnica midzy
obiema lokalizacjami jest na tyle niewielka, e
rwnie dobrze mona umieci funkcj przeszukiwania w lewym grnym rogu, jeeli bdzie ona
lepiej przystawa do oglnego wygldu strony.
Co wicej, jako etykiety na przycisku wyszukiwania
umieszcza si zazwyczaj kilka rnych tekstw.
Najbardziej typowe etykiety to:
Etykieta
Warto
Search (szukaj)
42%
Go (wykonaj)
40%
Find (znajd)
9%
5%
50
Q1
Mediana
Q3
Aby efektywno przeszukiwania bya jak najlepsza, uytkownicy powinni mc wpisywa stosunkowo dugie zapytania i widzie wpisywany tekst
bez koniecznoci przewijania pola przeszukiwania.
Przecitne rozmiary pola przeszukiwania w polach
WWW s jednak na tyle krtkie, e pozwalaj na
wpisywanie tylko i wycznie najkrtszych zapyta. Nawet najdusze pole przeszukiwania wykorzystywane w naszym przykadzie bdzie zbyt
krtkie, by zmieci zapytanie wyszukaj zalecenia
uytkowania, ktre ma tylko 29 znakw dugoci,
wczajc w to cudzysowy.
Zalecamy, aby pole wyszukiwania miao przynajmniej 25 znakw szerokoci dla najbardziej popularnej czcionki stosowanej przez uytkownikw,
aczkolwiek lepsze s dusze pola o szerokoci
30znakw.
Proste funkcje przeszukiwania pojawiaj si na
70% z funkcji wyszukiwania dostpnych w naszym przykadzie, co oznacza, e w poszukiwaniu
zapytania wprowadzonego przez uytkownika
mechanizm wyszukiwania przeglda bdzie
wszystkie strony WWW w witrynie. Mechanizmy
zawonego przeszukiwania pojawiaj si w 30%
funkcji wyszukiwania, co oznacza, e wyszukiwarka przeglda tylko cz witryny (czyli tak zwany
zakres przeszukiwania). Funkcjonalno bdzie
prawie zawsze najwiksza w przypadku prostego
wyszukiwania, poniewa zawone wyszukiwanie
daje uytkownikom zbyt wielkie pole do popeniania bdw i wyboru niewaciwego zakresu
przeszukiwania.
cza do zaawansowanych funkcji przeszukiwania pojawiaj si w 21% z ogu witryn. To, czy
udostpnianie zaawansowanych funkcji wyszukiwania jest konieczne, zalee bdzie od stopnia
zoonoci witryny, niemniej zdecydowanie lepiej
jest umieszcza wszelkie bardziej zoone opcje
przeszukiwania na osobnej stronie WWW. Chroni
to uytkownikw przed koniecznoci zaznajamiania si ze specjalistycznymi szczegami,
natomiast uytkownikom, ktrzy chcieliby wpisa
jakie szczeglne kryteria wyszukiwania, udostpnia miejsce, gdzie mog to zrobi. W wikszoci
przypadkw strona zaawansowanych funkcji
wyszukiwania bdzie rwnie jedynym miejscem,
w ktrym oferowana bdzie funkcja zawonego
przeszukiwania. Uytkownicy, ktrzy wejd na
stron z zaawansowanymi opcjami wyszukiwania,
robi to bd na swoje wasne ryzyko i dlatego
wielu nowicjuszy woli pozosta na bezpieczniejszym gruncie prostszego wyszukiwania, gdzie
trudniej im bdzie wpakowa si w kopoty.
51
Nawigowanie
Oto zestawienie rnych schematw nawigacyjnych dominujcych na stronach. (Warto zauway, e
liczby sumuj si do ponad 100%, poniewa kilka z nich oferuje rwnolegle dwa rwnie wane systemy
nawigacyjne).
Schemat nawigacyjny
Procent witryn
30%
zakadki
30%
18%
12%
rozwijane menu
10%
6%
Jak wida, nie ma tu jednego zdecydowanego zwycizcy, niemniej mamy cztery podstawowe systemy
nawigacyjne, ktre wydaj si oferowa cakiem dobr funkcjonalno i mona je spotka w sieci WWW
na tyle czsto, i moemy przyj, e wikszoci uytkownikw powinny by dobrze znane.
< Pasek nawigacyjny po lewej stronie. Pasek ten zosta oryginalnie rozpowszechniony przez CNET jako tak
zwany projekt ta febra (ang. yellow fever, wyrany ty pasek biegncy po lewej stronie wszystkich
stron CNET-u). Po przebudowie w 1999 roku CNET zarzuci ten projekt, niemniej jak pokazuje powysze
zestawienie projekt ten nadal mona znale w wielu witrynach, wczajc w to witryn BBC Online.
< Zakadki. Obecnie z takiego rozwizania korzysta wiele witryn, wczajc w to np. witryn Wal-Mart.
Pierwotnie zostay spopularyzowane przez ksigarni internetow Amazon.com, aczkolwiek obecnie
Amazon nie wykorzystuje ich ju jako swego gwnego schematu nawigacyjnego.
< cza u gry strony. Styl uywany w momencie pisania tej ksiki przez witryn Accenture.
< Kategorie porodku strony. Styl spopularyzowany (i nadal wykorzystywany) przez Yahoo!
Mimo i rozwijane menu s rwnie obecnie w miar czsto uywane, nie zalecamy wykorzystywania
ich jako gwnego schematu nawigacyjnego, poniewa przez wikszo czasu dostpne w nich opcje s
ukryte przed okiem uytkownika.
Z uwagi na brak standardw uytkownicy nie wiedz, czego mog si spodziewa w takiej stopce,
co czyni ten obszar znacznie mniej uytecznym,
ni mgby by, gdyby jakie standardy istniay.
Poniewa umieszczanie opcji nawigacyjnych udou
strony jest w zasadzie rozwizaniem opcjonalnym,
zalecamy eby nie wykorzystywa go do umieszczania podstawowych opcji nawigacyjnych. Dodatkowo
jedna z waniejszych regu projektowania mwi,
by unika duplikowania elementw. Jeli ta sama
opcja pojawi si dwukrotnie, uytkownicy bd si
zastanawia, czy wspomniane dwa cza s rne,
czy moe jednak identyczne. Na koniec, oczywicie,
naley pamita rwnie, e kady piksel strony
52
Osobicie zalecamy nazwanie cza do mapy witryny map witryny Site Map.
Jako podsumowanie zalecamy, aby uywa stopki tylko do elementw nawigacyjnych waciwych zwyczajowo dla stopki i nie powtarza tam podstawowych
segmentw struktury informacyjnej danej witryny.
Strony przekierowujce
Mapa witryny
Chocia w wikszoci naszych przegldw stron
nie komentujemy tego elementu witryny, 48%
stron gwnych oferuje cze do mapy witryny.
Poniewa nie ma obecnie jasnych ustale, czy
mapy witryn rzeczywicie pomagaj uytkownikom nawigowa po witrynie, zalecamy zaczanie
takiej mapy tylko wtedy, gdy dysponujemy odpowiednimi rodkami, by przygotowa j naprawd
porzdnie i gdy jej konstrukcja zostaa przetestowana na grupie prawdziwych uytkownikw obserwowanych podczas nawigowania po witrynie.
Przygotowalimy osobny raport, ktry zawiera wskazwki, jak projektowa map nawigacyjn witryny
(http://www.NNgroup.com/reports/sitemaps). W tym
miejscu omwimy tylko, jak i kiedy uytkownicy bd
nawigowa midzy stron gwn a map witryny.
Na tych stronach gwnych, ktre zawieraj cze
do mapy witryny, cze to zostao nazwane wnastpujcy sposb:
Etykieta mapy witryny
63%
13%
8%
Ekrany powitalne
Ekrany powitalne s przeklestwem sieci WWW
idlatego zdecydowanie naley si ich pozby. Nie
tylko irytuj one uytkownikw, ale rwnie przez
to, e coraz rzadziej pojawiaj si w internecie,
zaskakuj odwiedzajcych. Naley wic umoliwi
uytkownikom natychmiastowy dostp do strony
gwnej i upewni si, e ta strona jest wystarczajcym wprowadzeniem do danej witryny WWW.
Tylko 6% z witryn w naszej prbce prezentuje strony powitalne. Innymi sowy, 94% witryn otwiera
przed uytkownikami od razu stron gwn.
53
Logowanie si w witrynie
Jak si przekonalimy, 52% witryn WWW, czyli troch ponad poowa oferuje na stronie gwnej zarejestrowanym uytkownikom moliwo logowania
si w witrynie przed skorzystaniem z podstawowych funkcji. Mimo i zalecamy udostpnianie opcji logowania na stronie gwnej, jeli pozwalamy
uytkownikom zalogowa si w danej witrynie, to
jednak odradzamy prezentowanie uytkownikom
osobnego ekranu logowania, ktry uniemoliwi im
przejcie ze strony gwnej dalej. Witryna powinna
traktowa uytkownikw na tyle przyjanie, by
chcieli zarejestrowa si w niej tak szybko, jak to
tylko moliwe. Jeli jednak uytkownicy nie chc si
logowa, wymaganie tego od nich jest wysoce niepraktyczne i dlatego naley da zalogowania si
tylko w ostatecznoci, gdy uytkownicy postanowi
zajrze do informacji na temat swojego konta.
Nie ma jednak adnych regu, jeli chodzi o to, dla
jakich funkcji na stronie gwnej naley wymaga
od uytkownikw zalogowania si. Oto przykady
stosowanych etykiet funkcji logowania:
Etykiet logowania
Procent witryn
19%
Login (logowanie)
15%
12%
Account (konto)
12%
54
O firmie
W nasze prbce stron gwnych 84% witryn zawierao cze udostpniajce informacje na temat firmy.
My rwnie szczerze polecamy doczenie takiej
funkcji. Mimo i mogoby si wydawa, e uytkownikw interesuje tylko to, co firma ma im do zaoferowania, a nie zaley im na wiedzy o samej firmie,
dowiadczenie wykazuje, e dostarczenie informacji
na temat firmy jest jednym z elementw najsilniej
wpywajcych na budow zaufania do firmy.
W sieci WWW wszystkie firmy s rwne reprezentuje je tylko i wycznie zawarto okna na ekranie
monitora. Ta rwno jest jednym ze wspaniaych
aspektw demokratyzacji, wymuszanych przez internet. Prawd powiedziawszy, sie WWW oferuje
nowym firmom nieograniczone moliwoci zdobywania klientw na caym wiecie i umoliwia im promowanie innowacyjnych usug i wyspecjalizowanych
produktw, ktre w tradycyjnym wiecie nie miayby
szans zmieci si na pkach sklepowych czy zdoby
telewizyjnego czasu reklamowego. Z drugiej strony,
ta otwarto internetu czyni go wspaniaym polem
do zabawy dla artystw i spammerw (ludzi rozsyajcych poczt mieci). Wikszo uytkownikw internetu otrzymuje kadego dnia po kilka lub kilkanacie
listw zawierajcych reklamy serwisw erotycznych
lub przepisy na to, jak szybko sta si bogatym. Nic
dziwnego, e w takim rodowisku uytkownicy szybko wyrabiaj sobie odpowiedni pancerz ostronoci
i zdrowy sceptycyzm jeli nie, szybko pozbd si
swoich pienidzy i nie trafi do bazy klientw.
Aby zbudowa sobie reputacj firmy dziaajcej
wdobrej wierze, trzeba uytkownikom udostpni
jaki prosty sposb zdobycia informacji na temat
danej firmy ju na stronie gwnej. Oczywicie,
dostarczanie informacji o firmie, organizacji
lub instytucji nie jest gwnym celem witryny.
Informacje te nie bd zapewne najczciej sprawdzanymi lub najbardziej uytecznymi informacjami
w witrynie, niemniej powinny tam by.
W badanych witrynach cze do informacji na temat firmy wystpuje pod nastpujcymi nazwami:
Etykieta informacji o firmie
Procentowy udzia
About <nazwa-firmy>
(o Waszej firmie)
55%
About Us (o nas)
21%
7%
5%
Informacje kontaktowe
W naszej prbce 90% witryn oferowao jak
metod skontaktowania si z firm zazwyczaj
adres pocztowy, numer telefonu i adres e-mail.
Oto zestawienie oferowanych przez witryny sposobw kontaktowania si z firm:
Lokalizacja informacji kontaktowych
Procent witryn
podane bezporednio
na stronie gwnej
4%
60%
22%
14%
89%
Contact <nazwa-firmy>
(kontakt z firm)
4%
Contact Numbers
(informacje kontaktowe)
4%
4%
55
Pojawiaj si jednak rwnie i inne nazwy wrodzaju Privacy Guarantee (gwarancja prywatnoci) Security & Privacy (bezpieczestwo i prywatno), jak rwnie bardziej tajemnicze terminy,
takie jak Safe Harbor (bezpieczna przysta),
Site Policies (polityka witryny) czy Terms and
Conditions (warunki i zasady).
Polityka prywatnoci
Spord omawianych stron gwnych 86% zawierao cze do strony podsumowujcej polityk
prywatnoci stosowan przez witryn. Mimo i
wielu uytkownikw nie czyta zasad tej polityki,
udostpnienie jej w atwym do odnalezienia miejscu jest wanym elementem podbudowujcym
zaufanie do witryny jasne sformuowanie zasad
polityki informuje ich, e traktujemy ich prywatno powanie. Zdecydowanie zalecamy, aby
kada witryna, ktra zbiera informacje na temat
klientw, zamieszczaa na swojej stronie gwnej
cze do stosowanych zasad polityki prywatnoci.
Jeli witryna pozwala na anonimowe korzystanie
z niej, to mona zrezygnowa z udostpniania
na stronie gwnej cza do polityki prywatnoci,
niemniej powinno si umieci je tam, gdzie prosi
si uytkownikw o podanie jakich prywatnych
informacji (na przykad tam, gdzie zbiera si ich
adresy email, by rozsya biuletyn).
Na stronach gwnych, ktre posiaday cze do
strony z opisem polityki prywatnoci, cze to
nazywane byo w nastpujcy sposb:
Etykieta cza do polityki prywatnoci
Procent witryn
47%
Privacy (prywatno)
19%
Privacy Statement
(deklaracja prywatnoci)
12%
5%
5%
56
Oferty pracy
Warto
Careers (kariera)
18%
Jobs at <nazwa-firmy>
(oferty pracy w firmie)
16%
13%
13%
Employment (zatrudnimy)
11%
Employment Opportunities
(moliwoci zatrudnienia)
5%
5%
5%
Procentowy udzia
53%
<nazwa-firmy>
34%
28%
Employment (zatrudnienie)
16%
Opportunities (moliwoci)
11%
Pomoc
Zaledwie niewiele ponad poowa, dokadniej
54% z badanych stron gwnych oferuje funkcj
pomocy, wic jak wida funkcja ta nie jest
wystarczajco powszechna, by uytkownicy sieci
WWW mogli mie absolutn pewno, e znaj-
Procent witryn
u gry po prawej
41%
u gry porodku
11%
u gry po lewej
4%
11%
u dou po prawej
7%
u dou porodku
11%
u dou po lewej
Jak wida, nie ma penej zgody, gdzie naley
umieszcza funkcj pomocy i wanie dlatego tak
trudno jest przekona uytkownikw do korzystania z niej. Poniewa nie wiedz oni gdzie jej szuka, istnieje spora szansa, e po prostu przeocz
funkcj pomocy i nawet jej nie klikn.
Chocia lokalizacja ta nie ma zdecydowanej przewagi, to jednak umieszczanie opcji pomocy wprawym grnym rogu strony jest najczstszym wyborem projektantw. Dlatego te radzimy stosowa
si do wyboru wikszoci i umieszcza pomoc
wanie u gry po prawej stronie. Wanie w tym
miejscu opcja pomocy pojawia si w wikszoci
aplikacji komputerowych i okien dialogowych.
57
Grafika i multimedia
Podstaw wszystkich stron WWW jest tekst, zwaszcza na stronach gwnych zdominowanych przez
elementy nawigacyjne oraz najnowsze wiadomoci, ktre jak wiadomo oparte s gwnie na tekcie. Inne typy mediw uywane s tam w poczeniu z zawartoci tekstow, niemniej rwnie maj
swe miejsce na stronie gwnej.
Obrazy
Muzyka
Tekst alternatywny
W przypadku stron gwnych, ktre udostpniaj
grafik, alternatywny tekst dodawany za pomoc atrybutu ALT jest szczeglnie nieoceniony dla
osb niewidomych. Niestety, tylko 42% stron
gwnych dba o przygotowywanie takiego tekstu.
Doczanie do obrazw alternatywnego tekstu za
pomoc znacznika ALT jest jednym z najstarszych
i najprostszych sposobw uczynienia witryny bardziej dostpn dla uytkownikw niepenosprawnych, dlatego te jestemy szczerze rozczarowani,
e wikszo witryn o tym nie pamita.
Nie ocenialimy, czy alternatywny tekst jest pomocny
ani czy jest dobrze napisany, a tylko czy jest obecny.
Poniewa rozwaania, jak uczyni witryny bardziej
dostpnymi dla osb niepenosprawnych, nie s
przedmiotem tej ksiki, Czytelnikw zainteresowanych tym problemem odsyamy do przygotowanych
przez nas materiaw na temat dostpnoci stron
WWW, ktre mona znale w internecie pod adresem http://www.nngroup.com/reports/accessibility).
58
Animacje
Spord badanych witryn 30% zawierao na stronie
gwnej animacj w jakiej formie. Jest to do
wysoki procent ogu badanych stron, co wskazuje,
e animacja na stronach WWW nie powinna by
ju dla uytkownikw zaskoczeniem ani te ich nie
przestraszy. Niemniej nadal rzadko si widzi animacj uywan w naprawd przemylany sposb.
Bardzo czsto rzeczy poruszaj si na stronie tylko
dlatego, e projektanci posiedli wiedz, jak przygotowa animacj a nie dlatego, by animacja
ta wpywaa jako pozytywnie na dowiadczenia,
ktre uytkownik wyniesie ze strony. W naszych
badaniach przeprowadzonych na testowych grupach uytkownikw bardzo czsto odkrywalimy,
e animacja jest zbyt agresywna i sprawia wraenie
zbyt inwazyjnej. W ten sposb nie tylko irytuje
uytkownikw, ale rwnie odciga ich od zada,
ktre chcieliby zrealizowa w witrynie. Z tego wanie powodu, jak rwnie dlatego e 70% badanych
witryn unika umieszczania animacji na stronie
gwnej, zalecamy powanym witrynom rwnie
unika animowanych elementw na swoich stronach gwnych. Za wyjtkiem tych przypadkw,
kiedy rzeczywicie mamy dobry powd, by animowa okrelony element.
Reklamy
Prawie poowa, dokadniej 46% ze stron gwnych zawiera reklamy w tradycyjnym tego sowa znaczeniu, czyli materiay promujce inne firmy i ich produkty. Dla witryn, ktre prezentuj na swojej stronie
gwnej reklamy, mediana mierzca redni liczb reklam na stronie wynosia 3, co jest absolutnie grn akceptowaln granic liczby reklam, jeli chce si zachowa funkcjonalno. Troch wicej reklam
iuytkownicy przestan zwraca uwag na indywidualne reklamy i zaczn postrzega stron WWW
jako przeadowan i niespjn.
Osobicie sdzimy, e reklamy nie graj istotnej roli w modelu biznesowym witryn WWW i konsekwentnie powtarzamy t opini ju od 1997 roku (wicej informacji na ten temat mona znale w naszych
materiaach pod adresem www.useit.com/alertbox/9709a.html). Mimo to wiele witryn WWW nadal
zamieszcza reklamy zewntrznych firm, traktujc je jako istotne rdo swoich dochodw i z tego powodu nie odwaylibymy si zaleci tym witrynom usunicia reklam, cho niewtpliwie wpywaj one
negatywnie na ogln funkcjonalno.
Z reguy 84% spord badanych stron gwnych prezentuje wewntrzne, firmowe reklamy, ktre definiujemy jako wyrnione obszary majce wizualn form typow dla reklamy, promujce wasne produkty lub usugi oferowane witrynie. Oczywicie, granica midzy opcj nawigacyjn umoliwiajc przeniesienie si do produktu czy prezentowaniem towaru jako przykadu caej linii produktw a rzeczywist
reklam tego produktu jest bardzo cienka. Niemniej promocyjny charakter tekstu i oprawa graficzna
jednoznacznie wskazujca na reklam, sprawia, e uytkownik zazwyczaj nie ma problemw z odrnieniem reklamy od innej zawartoci. Zasadniczo jeli tekst bardziej koncentruje si na sprzeday ni na
opisie produktu, to zapewne mamy do czynienia z wewntrzn reklam. Dla witryn, ktre prezentoway
na swoich stronach gwnych wewntrzne reklamy, mediana definiujca redni liczb takich reklam
wynosia 4,5.
Innymi sowy, witryny czciej bombarduj uytkownikw wewntrznymi reklamami ni reklamami zewntrznych produktw, mimo e te ostatnie s zazwyczaj rdem dodatkowych dochodw. Osobicie
zalecalibymy prezentowanie na stronach witryny mniejszej liczby reklam wewntrznych, ni to byo
w naszej prbce dwie lub trzy reklamy s w porzdku, natomiast cztery lub pi to ju za duo.
Zazwyczaj przestrze zajmowan przez wewntrzne reklamy da si wykorzysta znacznie efektywniej,
na przykad poprawiajc inne elementy strony gwnej. Mimo i prawd jest, e produkty promowane
na stronie gwnej sprzedaj si znacznie lepiej, niemniej naley pamita, e wzrost sprzeday kilku
wybranych produktw moe pocign za sob spadek sprzeday wszystkich pozostaych, poniewa
uytkownicy bd mieli problemy ze zrozumieniem podstawowej funkcji strony gwnej. A co za tym
idzie uytkownicy, ktrzy przybd na stron gwn, wynios gorsze dowiadczenia, jeli chodzi
omoliwo realizacji tych celw, ktre skoniy ich do odwiedzenia danej witryny.
59
Typografia
Kluczow spraw podczas projektowania tekstu na stronach WWW jest zadbanie o jego czytelno, poniewa uytkownicy bd ogldali ten tekst wywietlony na ekranie komputera, ktrego rozdzielczo moe
by lepsza lub gorsza. Z punktu widzenia typografii wszystkie ekrany komputerowe s zym medium i nie
zmieni si to jeszcze przez par lat, poniewa ekrany o wysokiej rozdzielczoci s zbyt kosztowne.
Tekst i kolory ta
Formatowanie czy
Spord przebadanej prbki 72% stron gwnych stosowao tekst w kolorze czarnym. Prawie
wszystkie z tych witryn korzystay rwnie z biaego ta, osigajc w ten sposb maksymalny moliwy kontrast midzy tekstem a tem i, co za tym
idzie, najwiksz czytelno tekstu.
Skromne 8% witryn uywao tekstu w kolorze niebieskim (przewanie na biaym tle), a 8% tekstu
wkolorze szarym (zawsze na szarym tle). Poniewa
takie schematy kolorw oferuj mniejsz czytelno
ni czarny tekst na biaym tle, nie zalecamy korzystania z nich. Jeli jednak ju si je stosuje, naley
pamita, aby tekst by ciemniejszy od ta.
Tylko 4% z badanych witryn stosowao biay tekst
na czarnym tle. Mimo i takie rozwizanie rwnie gwarantuje maksymalny moliwy kontrast,
jednak wikszo ludzi uwaa, e taki tekst czyta
si gorzej ni czarny tekst na biaym tle, ktry jest
bardziej rozpowszechniony i bardziej przypomina
tekst drukowany.
Jeli chodzi o to, to 84% badanych stron gwnych uywa koloru biaego. To rozwizanie jest
najprostsze i zazwyczaj rwnie najlepsze, zwaszcza jeli biaemu tu towarzyszy czarny lub bardzo
ciemny tekst.
Mediana okrelajca redni rozmiar czcionki tekstu
na badanych stronach wynosi 12 punktw. Z reguy tekst pisany jest czcionk bezszeryfow (sans
serif), aczkolwiek 4% witryn korzystao z czcionki
z szeryfami (czyli z krtkimi prostopadymi liniami
na kocach kresek tworzcych litery). Mimo i
czcionk z szeryfami atwiej jest czyta w tekcie
drukowanym, niemniej szeryfy nie renderuj si
tak dobrze na monitorach o niszej rozdzielczoci,
dlatego te na komputerze czyta si lepiej tekst pisany czcionk bezszeryfow, tak jak np. Verdana
czy Arial. Na obecn chwil zalecamy uywanie w
tekcie stron czcionki bezszeryfowej, jednak wraz
z upowszechnieniem si ekranw o wyszej rozdzielczoci zalecenie to moe si zmieni.
60
Kade z naszych zalece oznaczone jest gwiazdkami, ktre informuj, jak istotne jest przestrzeganie
tego zalecenia, by mie gwarancj satysfakcji uytkownika.
Stopie
wanoci
Zalecane domylnie: standardowe rozwizanie, ktrego lepiej si trzyma dla wygody i bezpieczestwa, chyba e uwaamy,
i inne rozwizanie bdzie lepsze.
czas adowania
szeroko strony
pynny
dugo strony
najlepiej jeden lub dwa ekrany, jednak nie wicej ni trzy pene
ekrany (w momencie pisania tej ksiki od 1000 do 1600 pikseli)
ramki
nie
lokalizacja logo
lewy grny rg
80 na 68 pikseli
rozmiar logo
przeszukiwanie
lokalizacja przeszukiwania
biay
61
Problem
Stopie
wanoci
przycisk przeszukiwania
typ przeszukiwania
nawigowanie
strona przekierowujca
nie
nie
strona powitalna
logowanie
informacje o firmie
informacje kontaktowe
polityka prywatnoci
oferty pracy
pomoc
lokalizacja pomocy
automatyczne odgrywanie
muzyki
animacje
grafika i ilustracje
reklamy
62
nie
nie
Problem
kolor tekstu podstawowego
rozmiar tekstu podstawowego
Stopie
wanoci
czarny
12 punktw
czcionka tekstu
najlepiej bezszeryfowa
kolor ta
biay
niebieski
fioletowy
podkrelenie cza
63