Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 33

IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Wysoko wydajne
sieci TCP/IP
Autorzy: Mahbub Hassan, Raj Jain
Tumaczenie: Witold Zioo (sowo wstpne, rozdz. 1 7),
Marek Paczyski (rozdz. 8 13, dod. A D)
ISBN: 83-7361-554-7
Tytu oryginau: High Performance TCP/IP Networking
Format: B5, stron: 464

Wszystko, co niezbdne do stworzenia sieci o maksymalnej wydajnoci


Techniki badania i oceny wydajnoci sieci
Dziaanie protokou TCP/IP w nowych rodowiskach sieciowych
Algorytmy kontroli przecienia sieci
Rozwizania zwikszajce wydajno
To co do tej pory wiedziae o sieciach komputerowych moe okaza si kropl
w morzu, gdy zechcesz stosowa najnowsze, wysoko wydajne technologie.
Tradycyjne sieci s coraz czciej zastpowane sieciami bezprzewodowymi, optycznymi
i satelitarnymi. Standard komunikacji pomidzy sieciami protok TCP/IP,
jest wykorzystywany rwnie w sieciach nowej generacji, co wywouje nowe wyzwania
i problemy zwizane z wydajnoci przekazywania danych. Zaprojektowanie efektywnie
dziaajcej sieci wymaga poznania zagadnie majcych wpyw na wydajno protokou
TCP/IP.
Ksika Wysoko wydajne sieci TCP/IP to obszerny przewodnik. Nie koncentruje si
na szczegach dziaania protokou TCP/IP. Zawiera natomiast informacje powicone
ocenie wydajnoci sieci, dziaaniu protokou TCP/IP w sieciach rnego typu, metodom
kontroli przecienia ruchu w sieciach oraz nowoczesnym implementacjom protokou
TCP/IP.
Podstawowe informacje o protokole TCP/IP
Pomiary wydajnoci sieci i stosowane do tego narzdzia
Symulowanie dziaania sieci TCP/IP
Modelowanie matematyczne sieci TCP/IP
Wydajno protokou TCP/IP w sieciach bezprzewodowych, mobilnych,
optycznych, asymetrycznych i satelitarnych
Nowe standardy protokou TCP/IP
Zarzdzanie kolejkami
Przegld implementacji programowych protokou TCP/IP
Jeli chcesz si przystosowa lub przyczyni do zmian w technologiach sieciowych,
musisz pozna metody poprawiania wydajnoci dziaania protokou TCP/IP. W tej ksice
znajdziesz wszystkie niezbdne do tego wiadomoci.

Spis treci
Wspautorzy ................................................................................... 13
Sowo wstpne ................................................................................ 17
Rozdzia 1. Wstp ............................................................................................. 21
1.1. Historia TCP/IP ........................................................................................................ 22
1.2. Aplikacje i usugi TCP ............................................................................................. 23
1.3. Powody badania wydajnoci TCP/IP........................................................................ 24
1.4. Jak rozumiemy wydajno TCP?.............................................................................. 25
1.5. Omwienie pozostaych rozdziaw ksiki............................................................. 27
1.6. Zalecana lektura ....................................................................................................... 30
1.7. Podsumowanie.......................................................................................................... 31
1.8. Pytania kontrolne...................................................................................................... 31
1.9. Przykad wdroenia prezentacja Wireless Corporation ....................................... 32

Rozdzia 2. Podstawy TCP/IP ............................................................................ 35


2.1. TCP .......................................................................................................................... 35
2.1.1. Usugi TCP...................................................................................................... 36
2.1.2. Format nagwka............................................................................................. 37
2.1.3. Enkapsulacja w IP ........................................................................................... 39
2.1.4. Mechanizm potwierdzania .............................................................................. 39
2.1.5. Mechanizm retransmisji .................................................................................. 40
2.1.6. Ustanowienie i zakoczenie poczenia .......................................................... 41
2.1.7. Kontrola przepywu i przesuwanie okna ......................................................... 43
2.1.8. Kontrola przecienia...................................................................................... 44
2.2. UDP.......................................................................................................................... 47
2.2.1. Usugi UDP ..................................................................................................... 47
2.2.2. Format nagwka............................................................................................. 48
2.2.3. Enkapsulacja w IP ........................................................................................... 49
2.3. IP .............................................................................................................................. 49
2.3.1. Usugi IP ......................................................................................................... 49
2.3.2. Dzielenie datagramw na fragmenty i skadanie fragmentw......................... 50
2.3.3. Format nagwka............................................................................................. 51
2.3.4. IP wersja 6....................................................................................................... 52
2.4. Zalecana lektura ....................................................................................................... 53
2.5. Podsumowanie.......................................................................................................... 53
2.6. Pytania kontrolne...................................................................................................... 53
2.7. Przykad wdroenia WCORP upowszechnia TCP/IP .......................................... 54

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Rozdzia 3. Pomiary wydajnoci sieci TCP/IP ..................................................... 57


3.1. Powody, dla ktrych przeprowadza si pomiary sieci .............................................. 58
3.2. Czynnoci pomiarowe .............................................................................................. 58
3.3. Klasyfikacja narzdzi pomiarowych .......................................................................... 59
3.4. Popularne narzdzia pomiarowe i ich zastosowanie................................................. 60
3.4.1. Tcpdump ......................................................................................................... 60
3.4.2. Tcpstat............................................................................................................. 69
3.4.3. ttcp .................................................................................................................. 75
3.4.4. Netperf ............................................................................................................ 77
3.4.5. NetPIPE........................................................................................................... 83
3.4.6. DBS................................................................................................................. 86
3.5. Wybr waciwego narzdzia ................................................................................... 95
3.6. Zalecana lektura ....................................................................................................... 96
3.7. Podsumowanie.......................................................................................................... 97
3.8. Pytania kontrolne...................................................................................................... 98
3.9. wiczenia praktyczne............................................................................................... 99
3.10. Przykad wdroenia WCORP monitoruje ruch w sieci ...................................... 99

Rozdzia 4. Symulacja sieci TCP/IP ................................................................. 101


4.1. Rola symulacji........................................................................................................ 101
4.2. Czynnoci uporzdkowanego badania symulacyjnego ........................................... 102
4.3. Rodzaje symulacji .................................................................................................. 105
4.3.1. Zdarzenie cige a zdarzenie dyskretne ......................................................... 105
4.3.2. Symulacje koczce si a symulacje stanu ustalonego.................................. 106
4.3.3. Symulacje syntetyczne a symulacje z wykorzystaniem zapisu pakietw ...... 106
4.4. Potwierdzenie i sprawdzenie symulacji .................................................................. 108
4.5. Poziom ufnoci wynikw symulacji ....................................................................... 109
4.5.1. Wzr na wyliczenie poziomu ufnoci ........................................................... 109
4.5.2. Symulacja koczca si................................................................................. 111
4.5.3. Symulacja stanu ustalonego .......................................................................... 111
4.5.4. Najczciej popeniane bdy ........................................................................ 114
4.6. Symulacje z uyciem ruchu samopodobnego ......................................................... 115
4.7. Klasyfikacja narzdzi symulacyjnych .................................................................... 116
4.8. Symulator ns........................................................................................................... 117
4.8.1. Tworzenie modelu oraz ustalenie parametrw .............................................. 118
4.8.2. Zbieranie danych ........................................................................................... 122
4.8.3. Przeprowadzenie symulacji ........................................................................... 123
4.8.4. Prezentacja wynikw..................................................................................... 124
4.8.5. Przykady symulacji TCP/IP wykonywanych za pomoc programu ns......... 124
4.9. OPNET................................................................................................................... 130
4.9.1. Tworzenie modelu......................................................................................... 130
4.9.2. Ustalanie parametrw.................................................................................... 135
4.9.3. Zbieranie danych ........................................................................................... 136
4.9.4. Przeprowadzenie symulacji ........................................................................... 137
4.9.5. Prezentacja wynikw..................................................................................... 139
4.9.6. Przykady symulacji TCP/IP wykonywanych za pomoc programu OPNET...140
4.10. Wybr odpowiedniego narzdzia ......................................................................... 144
4.11. Zalecana lektura ................................................................................................... 147
4.12. Podsumowanie...................................................................................................... 148
4.13. Pytania kontrolne.................................................................................................. 148
4.14. wiczenia praktyczne........................................................................................... 149
4.15. Przykad wdroenia okrelenie przez WCORP potrzebnej pojemnoci
cza midzy Sydney a Melbourne za pomoc pomiarw, analiz i symulacji ...... 149

Spis treci

Rozdzia 5. Modelowanie TCP .......................................................................... 153


5.1. Powody modelowania matematycznego TCP......................................................... 153
5.2. Podstawy modelowania TCP.................................................................................. 155
5.2.1. Dynamika okna ............................................................................................. 156
5.2.2. Proces utraty pakietw .................................................................................. 156
5.3. Galeria modeli TCP................................................................................................ 157
5.3.1. Model okresowy............................................................................................ 157
5.3.2. Szczegowy model utraty pakietw ............................................................. 159
5.3.3. Model stochastyczny z oglnym procesem utraty pakietw.......................... 166
5.3.4. Model systemu sterowania ............................................................................ 170
5.3.5. Model systemu sieciowego ........................................................................... 172
5.4. Zalecana lektura ..................................................................................................... 177
5.5. Podsumowanie........................................................................................................ 178
5.6. Pytania kontrolne.................................................................................................... 179
5.7. wiczenia praktyczne............................................................................................. 180
5.8. Przykad wdroenia identyfikacja czynnikw
wpywajcych na przepustowo TCP ................................................................... 180

Rozdzia 6. Wydajno TCP/IP w sieciach bezprzewodowych............................ 183


6.1. Sieci bezprzewodowe ............................................................................................. 184
6.1.1. Charakterystyka oglna................................................................................. 184
6.1.2. Bezprzewodowe sieci lokalne (WLAN)........................................................ 185
6.1.3. Komunikacyjne systemy komrkowe (CC)................................................... 187
6.2. Problemy z wydajnoci TCP w czach bezprzewodowych ................................. 189
6.2.1. Niepotrzebne zmniejszanie wielkoci okna przecieniowego ..................... 189
6.2.2. Zmniejszenie si szybkoci pocze w sieciach WLAN.............................. 189
6.2.3. Zmniejszenie si szybkoci pocze w sieciach CC .................................... 190
6.3. Poprawa wydajnoci TCP w czach bezprzewodowych ....................................... 193
6.3.1. Dzielenie pocze TCP ................................................................................ 193
6.3.2. Podsuchiwanie TCP w stacji bazowej .......................................................... 194
6.3.3. Informowanie o przyczynie utraty pakietu .................................................... 194
6.3.4. Uycie potwierdzania selektywnego TCP ..................................................... 195
6.3.5. Podsumowanie i porwnanie mechanizmw usprawniajcych ..................... 196
6.4. Ewolucja systemw bezprzewodowych a TCP/IP.................................................. 197
6.4.1. Trendy w komunikacyjnych systemach komrkowych................................. 197
6.4.2. Trendy w bezprzewodowych sieciach lokalnych............................................. 198
6.4.3. TCP/IP w heterogenicznych systemach bezprzewodowych .......................... 198
6.5. Zalecana lektura ..................................................................................................... 199
6.6. Podsumowanie........................................................................................................ 200
6.7. Pytania kontrolne.................................................................................................... 200
6.8. wiczenia praktyczne............................................................................................. 201
6.9. Przykad wdroenia instalacja sieci bezprzewodowej przez WCORP............... 202

Rozdzia 7. Wydajno TCP/IP w sieciach mobilnych ....................................... 203


7.1. Sieci komrkowe i sieci ad hoc .............................................................................. 203
7.2. Wydajno TCP w sieciach komrkowych ............................................................ 204
7.2.1. Mobile IP ...................................................................................................... 204
7.2.2. Wpyw mobilnoci na wydajno TCP ......................................................... 206
7.2.3. Rozwizania usprawniajce wydajno TCP ................................................ 207
7.3. Wydajno TCP w sieciach ad hoc......................................................................... 211
7.3.1. Protok DSR ................................................................................................ 211
7.3.2. Wpyw mobilnoci na wydajno TCP ......................................................... 212
7.3.3. Rozwizania usprawniajce wydajno TCP ................................................ 213

Wysoko wydajne sieci TCP/IP


7.4. Zalecana lektura ..................................................................................................... 215
7.5. Podsumowanie........................................................................................................ 215
7.6. Pytania kontrolne.................................................................................................... 216
7.7. wiczenia praktyczne............................................................................................. 217
7.8. Przykad wdroenia walka WCORP z zanikami sygnau w sieci mobilnej ....... 217

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych...................................... 219


8.1. Rozwj sieci optycznych ........................................................................................ 220
8.2. Protok IP w systemach DWDM .......................................................................... 221
8.3. Wieloprotokoowe przeczanie etykiet.................................................................. 223
8.4. Wieloprotokoowe przeczanie lambda................................................................. 225
8.5. Przeczanie zbitek danych..................................................................................... 226
8.6. Optyczne przeczanie pakietw ............................................................................ 228
8.6.1. Format pakietw optycznych ........................................................................ 231
8.6.2. Przecienia w optycznych przecznikach pakietw ................................... 232
8.7. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych ............................................................ 234
8.7.1. Kompleksowa wydajno sieci optycznej ..................................................... 235
8.7.2. Odwzorowanie pocze TCP w pakietach optycznych ................................ 237
8.7.3. Projekt sieci optycznej dla rodowiska TCP/IP ............................................... 239
8.8. Zalecana lektura ..................................................................................................... 242
8.9. Podsumowanie........................................................................................................ 242
8.10. Pytania kontrolne.................................................................................................. 242
8.11. wiczenia praktyczne........................................................................................... 243

Rozdzia 9. Wydajno TCP/IP w sieciach satelitarnych ................................... 245


9.1. Krtka historia przesyania danych za pomoc czy satelitarnych ........................ 246
9.2. Przyczyny stosowania systemw satelitarnych....................................................... 246
9.3. Rodzaje satelitw ................................................................................................... 247
9.4. Architektura satelitarnej sieci internet .................................................................... 250
9.5. Czynniki wpywajce na dziaanie protokou TCP w czach satelitarnych ........... 252
9.5.1. Duga ptla sprzenia zwrotnego................................................................. 252
9.5.2. Niedoskonaoci cza ................................................................................... 255
9.5.3. Iloczyn szerokoci pasma i opnienia ......................................................... 256
9.5.4. Asymetria pasma ........................................................................................... 258
9.5.5. Zmienne opnienia ...................................................................................... 258
9.5.6. Przeczanie w systemach LEO..................................................................... 258
9.5.7. Przecienie widmowe .................................................................................. 258
9.5.8. Zabezpieczenia.............................................................................................. 259
9.6. Zaoenia systemw poprawy wydajnoci TCP ..................................................... 259
9.7. Usprawnienia protokou TCP w sieciach satelitarnych .......................................... 260
9.7.1. Wyznaczanie wartoci MTU trasy ................................................................ 261
9.7.2. Transakcje TCP............................................................................................. 262
9.7.3. Skalowanie okna ........................................................................................... 262
9.7.4. Duy rozmiar okna pocztkowego ................................................................ 264
9.7.5. Liczenie bajtw ............................................................................................. 266
9.7.6. Opnione potwierdzenia w trakcie powolnego startu .................................. 267
9.7.7. Wyrane powiadamianie o przecieniach.................................................... 268
9.7.8. Wielokrotne poczenia................................................................................. 268
9.7.9. Rozkadanie segmentw TCP........................................................................ 269
9.7.10. Kompresja nagwka TCP/IP ...................................................................... 269
9.7.11. Problemy bezpieczestwa ........................................................................... 271
9.7.12. Podsumowanie metod poprawy wydajnoci TCP ....................................... 271

Spis treci

9
9.8. Zaawansowane rozwizania oraz nowe wersje protokou TCP .............................. 272
9.8.1. Protok TCP szybkiego startu...................................................................... 273
9.8.2. HighSpeed TCP............................................................................................. 274
9.8.3. TCP Peach..................................................................................................... 274
9.8.4. Wyrane powiadamianie o bdach transportowych ..................................... 275
9.8.5. TCP Westwood ............................................................................................. 275
9.8.6. XCP............................................................................................................... 276
9.9. Nowe protokoy transportowe sieci satelitarnych ................................................... 277
9.9.1. Satelitarny protok transportowy ................................................................. 277
9.9.2. Specyfikacje satelitarnych protokow komunikacyjnych
protok transportowy .............................................................................. 278
9.10. Jednostki poredniczce w poprawie wydajnoci ................................................. 279
9.10.1. Przyczyny zastosowania systemu PEP w sieciach satelitarnych ................. 279
9.10.2. Rodzaje jednostek PEP................................................................................ 280
9.10.3. Algorytmy dziaania jednostek PEP ............................................................ 283
9.10.4. Skutki stosowania jednostek PEP................................................................ 284
9.10.5. Bezpieczestwo w systemie PEP ................................................................ 285
9.10.6. Komercyjne systemy PEP ........................................................................... 286
9.11. Zalecana lektura ................................................................................................... 288
9.12. Podsumowanie...................................................................................................... 288
9.13. Pytania kontrolne.................................................................................................. 289
9.14. wiczenia praktyczne........................................................................................... 291
9.15. Przykad wdroenia poprawa wydajnoci TCP w sieci satelitarnej SkyX ....... 291

Rozdzia 10. Wydajno TCP w sieciach asymetrycznych ..................................... 295


10.1. Rodzaje asymetrii ................................................................................................. 296
10.1.1. Asymetria pasma ......................................................................................... 296
10.1.2. Asymetria dostpu do medium transmisyjnego........................................... 297
10.1.3. Asymetria utraty pakietw .......................................................................... 297
10.2. Wpyw asymetrii na wydajno TCP.................................................................... 298
10.2.1. Asymetria pasma ......................................................................................... 298
10.2.2. Asymetria dostpu do medium transmisyjnego........................................... 300
10.3. Zwikszanie wydajnoci TCP w sieciach asymetrycznych .................................. 304
10.3.1. Zarzdzanie pasmem cza nadrzdnego transmisji danych........................ 304
10.3.2. Obsuga pakietw ACK przesyanych z mniejsz czstotliwoci .............. 307
10.4. Dowiadczalna ocena poszczeglnych technik poprawy wydajnoci................... 310
10.4.1. Badania asymetrii pasma............................................................................. 310
10.4.2. Badania asymetrii dostpu do medium transmisyjnego............................... 311
10.5. Zalecana lektura ................................................................................................... 312
10.6. Podsumowanie...................................................................................................... 313
10.7. Pytania kontrolne.................................................................................................. 313
10.8. wiczenia praktyczne........................................................................................... 314
10.9. Przykad wdroenia poprawa wydajnoci TCP w czach ADSL.................... 314

Rozdzia 11. Nowe standardy i odmiany TCP ...................................................... 317


11.1. Duplikowane potwierdzenia i szybka retransmisja............................................... 318
11.2. Szybkie odtwarzanie utraconych pakietw w TCP Reno ..................................... 318
11.3. Protok TCP NewReno ....................................................................................... 321
11.4. Protok TCP z selektywnymi potwierdzeniami................................................... 321
11.5. Potwierdzenia generowane w przd....................................................................... 322
11.6. Protok TCP Vegas ............................................................................................. 323
11.7. Przegld innych funkcji i opcji ............................................................................. 324
11.8. Porwnanie wydajnoci odmian protokou TCP .................................................. 325
11.9. Zalecana lektura ................................................................................................... 334

10

Wysoko wydajne sieci TCP/IP


11.10. Podsumowanie.................................................................................................... 334
11.11. Pytania kontrolne................................................................................................ 335
11.12. wiczenia praktyczne......................................................................................... 336
11.13. Przykad wdroenia protok TCP
dla aplikacji sieciowego przetwarzania danych..................................................... 336

Rozdzia 12. Aktywne zarzdzanie kolejkami w sieciach TCP/IP ......................... 339


12.1. Pasywne zarzdzanie kolejkami ........................................................................... 340
12.1.1. Odrzucanie pakietw z koca kolejki.......................................................... 341
12.1.2. Usuwanie pakietw z pocztku kolejki ....................................................... 341
12.1.3. Wypychanie................................................................................................. 341
12.1.4. Problemy zwizane z pasywnym zarzdzaniem kolejkami ......................... 342
12.2. Aktywne zarzdzanie kolejkami........................................................................... 343
12.2.1. Wczesna losowa detekcja ............................................................................ 343
12.2.2. Klasyfikacja odmian RED........................................................................... 347
12.2.3. Algorytmy RED uwzgldniajce sterowanie caociowe ............................ 349
12.2.4. Odmiany systemu RED z mechanizmem sterowania przepywami............. 354
12.3. Ocena wydajnoci i porwnanie algorytmw AQM............................................. 359
12.3.1. Przepustowo i bezstronno ..................................................................... 360
12.3.2. Opnienie i fluktuacja opnienia ............................................................. 362
12.3.3. Czas odpowiedzi ......................................................................................... 363
12.3.4. Oscylacje natenia ruchu ........................................................................... 363
12.3.5. Podsumowanie pomiarw wydajnoci systemw AQM ............................. 363
12.4. Algorytmy AQM w routerach o zrnicowanych usugach.................................. 364
12.5. Zalecana lektura ................................................................................................... 366
12.6. Podsumowanie...................................................................................................... 367
12.7. Pytania kontrolne.................................................................................................. 368
12.8. wiczenia praktyczne........................................................................................... 369
12.9. Przykad wdroenia system aktywnego zarzdzania kolejkami
w firmie WCORP................................................................................................. 369

Rozdzia 13. Implementacje programowe TCP .................................................... 371


13.1. Przegld implementacji protokou TCP................................................................ 372
13.1.1. Buforowanie i przenoszenie danych............................................................ 374
13.1.2. Dostp do pamici uytkownika.................................................................. 376
13.1.3. Wymiana danych TCP ................................................................................ 377
13.1.4. Retransmisje................................................................................................ 381
13.1.5. Przecienie................................................................................................. 382
13.2. Protok TCP o wysokiej wydajnoci................................................................... 383
13.2.1. Wysoka warto iloczynu opnienia i szerokoci pasma........................... 383
13.2.2. Szacowanie czasu RTT ............................................................................... 384
13.2.3. Wyznaczanie wartoci MTU ....................................................................... 385
13.3. Ograniczenie narzutu komunikacyjnego w stacjach kocowych.......................... 386
13.3.1. Narzut, wykorzystanie procesora i szeroko pasma................................... 387
13.3.2. Rola przetwarzania danych w aplikacji ....................................................... 388
13.3.3. rda narzutu w komunikacji TCP/IP........................................................ 389
13.3.4. Narzut pakietu ............................................................................................. 391
13.3.5. Przerwania................................................................................................... 392
13.3.6. Sumy kontrolne ........................................................................................... 393
13.3.7. Zarzdzanie poczeniem ............................................................................ 394
13.4. Unikanie kopiowania............................................................................................ 395
13.4.1. Zmiana odwzorowania stron ....................................................................... 396
13.4.2. Operacje wejcia-wyjcia ze scalaniem rozkazw....................................... 398
13.4.3. Zdalny bezporedni dostp do pamici........................................................ 399

Spis treci

11
13.5. Zmniejszenie obcienia protokoem TCP ........................................................... 401
13.6. Zalecana lektura ................................................................................................... 403
13.7. Podsumowanie...................................................................................................... 403
13.8. Pytania kontrolne.................................................................................................. 404
13.9. wiczenia praktyczne........................................................................................... 404

Dodatek A Kolejka M/M/1............................................................................. 405


Dodatek B FreeBSD ........................................................................................ 409
B.1. Instalacja................................................................................................................ 409
B.2. Konfiguracja .......................................................................................................... 410
B.2.1. Konfiguracja karty sieciowej ........................................................................ 410
B.2.2. Uruchamianie usug sieciowych ................................................................... 410
B.3. Modyfikacja jdra .................................................................................................. 411
B.3.1. Modyfikacja plikw konfiguracyjnych jdra ................................................ 411
B.3.2. Modyfikacja plikw rdowych jdra ......................................................... 412
B.3.3. Kompilacja i instalacja nowego jdra ........................................................... 412
B.3.4. Techniki przywracania jdra......................................................................... 413
B.3.5. Przykad modyfikacji jdra........................................................................... 414

Dodatek C Samodostrajanie TCP..................................................................... 417


C.1. Przyczyny stosowania mechanizmu samodostrajania ............................................ 417
C.2. Techniki i produkty zwizane z samodostrajaniem protokou TCP.......................... 418
C.3. Wybr algorytmu samodostrajania TCP................................................................ 419
C.4. Zalecana lektura..................................................................................................... 420

Bibliografia .................................................................................... 421


Skorowidz...................................................................................... 443

Rozdzia 8.

Wydajno TCP/IP
w sieciach optycznych
Cele rozdziau
Po przeczytaniu tego rozdziau Czytelnik:
 Bdzie zna oglne zasady dziaania sieci optycznych.
 Powinien zna architektur warstwy transportowej, sucej do przenoszenia

ruchu TCP/IP w sieciach optycznych.


 Zrozumie czynniki wpywajce na wydajno przesyania danych TCP/IP

w sieciach optycznych.
 Bdzie potrafi konfigurowa optyczne przeczniki pakietw w celu

uzyskania maksymalnej wydajnoci sieci.


Technologie optyczne s wdraane w sieciach szkieletowych internetu, gdy stanowi
podstaw do budowania szybkich sieci internetowych nowej generacji. Wprowadzenie do architektury sieci internetowych rozwiza optycznych stawia przed projektantami nowe wyzwania, dajc jednoczenie moliwo zwikszenia wydajnoci sieci.
Rozdzia ten zawiera omwienie najwaniejszych zaoe sieci optycznych, ze szczeglnym uwzgldnieniem problemu optycznego przeczania pakietw. Zostaa w nim
zamieszczona analiza wydajnoci transportu TCP bazujcego na optycznych przecznikach, na podstawie ktrej mona okreli wpyw technologii optycznych na
efektywno przesyania danych TCP midzy wybranymi punktami sieci.

220

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

8.1. Rozwj sieci optycznych


Pocztek komunikacji optycznej datuje si na wczesne lata siedemdziesite ubiegego
wieku. Powstay wwczas pierwsze systemy transmisji wykorzystujce wkna wiatowodowe. Komunikacja optyczna zacza si rozwija bardzo szybko, co doprowadzio do powstania niezwykle wydajnych systemw transmisyjnych, zarwno w odniesieniu do szybkoci transmisji danych w poszczeglnych kanaach, jak i dugoci
czy. Przyczyn tak szybkiego rozwoju byo przede wszystkim wprowadzenie cakowicie optycznych wzmacniaczy. Jednak mimo niezwykych postpw technologie
optyczne nie znalazy szerokiego zastosowania w tych elementach sieci, ktre odpowiedaj za przeczanie pakietw i zarzdzanie prac sieci.
Dopiero w kilku ostatnich latach odnotowano znaczny postp w optycznym przeczaniu pakietw i budowaniu przezroczystych sieci optycznych. To z kolei pozwala
na dalszy rozwj sieci szybkich transmisji danych. Potwierdzeniem moe by tu fakt
coraz wikszego zainteresowania czasopism i przegldw technicznych szczegowymi problemami wspomnianych koncepcji. Organizowanych jest rwnie coraz
wicej konferencji powiconych tym zagadnieniom.
Najwiksze zainteresowanie sieciami optycznymi jest spowodowane korzyciami
wynikajcymi ze stosowania spjnej transmisji optycznej, ktra pozwala na przenoszenie w sieciach DWDM (ang. Dense Wavelength Division Multiplexing systemy
gstego zwielokrotnienia falowego) setek wizek wiata o rnych dugociach fali
w tym samym wknie i przetwarzanie ich w pasywnych lub aktywnych elementach
optycznych. Dziki technologii DWDM przeksztacenie wkna wiatowodowego
w wizk czy o wysokiej przepustowoci nie wymaga adnego szczeglnego wysiku.
Cakowita pojemno sieci i moliwo zestawiania pocze zwiksza si wwczas
o jeden lub dwa rzdy wielkoci. Zintegrowane elementy optyczne sprawiaj, e implementacja aktywnych komponentw sieciowych, takich jak przeczniki i multipleksery, staje si coraz bardziej realna.
Rozwj wspomnianych rozwiza powinien doprowadzi do tzw. przezroczystych
sieci optycznych, w ktrych sygnay przesyane s od pocztku do koca w formie
optycznej. Technologie wykorzystywane w chwili pisania ksiki wymagay przeksztacania sygnaw optycznych do postaci elektrycznej w kadym wle sieci. Taki
sposb postpowania wynika z:
 koniecznoci przeprowadzenia regeneracji sygnau, czyli wzmocnienia

i odtworzenia ksztatu impulsw sygnau oraz odtworzenia sygnau


zegarowego sekwencji bitowej;
 przetwarzania i sterowania przepywem, ktre to czynnoci maj

gwarantowa okrelon jako transmisji danych w kanale (odpowiadaj


na przykad za sprawdzanie bdw);
 koniecznoci zmiany dugoci fali, wymaganej przy odbiorze danych z jednego

cza na okrelonej dugoci fali i wprowadzaniu danych do drugiego cza


na innej dugoci fali;

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

221

 przeczania pakietw i rozkadania obcienia ruchu, bdcych

podstawowymi zadaniami komutatorw, umoliwiajcych przenoszenie


danych z jednego portu wejciowego na okrelony port wyjciowy
przy statystycznej multipleksacji dostpnych zasobw.
Konwersja sygnau optycznego do postaci elektrycznej stanowi wskie gardo systemu, ograniczajc cakowit przepustowo sieci i czynic jej elementy bardziej
skomplikowanymi. Obecnie dziki rozwojowi technologii optycznych wspomniane
funkcje mona realizowa bez przeksztacania sygnau. Przykadem s tutaj cakowicie
optyczne regeneratory 3R, a take w peni optyczne przeczniki i konwertery dugoci fali. W czasie pisania ksiki rozwizania te byy wci testowane w laboratoriach
i nie mona ich byo po prostu kupi. Naley si jednak spodziewa, e w cigu kilku
kolejnych lat bd one implementowane w sieciach szkieletowych o bardzo duej
pojemnoci.
Bez wtpienia jednym z najwaniejszych problemw poruszanych w rnego rodzaju
debatach prowadzonych w ramach spoecznoci naukowej jest konieczno zagwarantowania zgodnoci przezroczystych sieci optycznych z wykorzystywanymi dotychczas sieciami i protokoami (z ktrych najwaniejsze s chyba sieci TCP/IP). Niniejszy rozdzia zawiera omwienie tych wanie zagadnie. Prezentuje rwnie
wyniki analiz wydajnoci protokou TCP w omawianych systemach.

8.2. Protok IP w systemach DWDM


Wprowadzenie protokou IP do sieci DWDM wymaga zainwestowania przez operatorw telekomunikacyjnych wielu rodkw w rozwj zaawansowanej infrastruktury
transmisyjnej oraz co si z tym wie w opracowanie planw stopniowej i bezproblemowej konwergencji obu rozwiza. W chwili pisania ksiki wysoko przepustowy transport danych by oparty na innych technologiach takich jak ATM i Frame
Relay. Z tego wzgldu, w pocztkowej fazie rozwoju, sieci DWDM musz obsugiwa rwnie protokoy inne ni IP. Ponadto wikszo sieci optycznych gwarantuje
poczenia typu punkt-punkt dziki wykorzystaniu w warstwie fizycznej standardu
SONET/SDH. Do gwnych zalet stosowania standardu SONET/SDH naley zaliczy
dokadnie zdefiniowany i opracowany mechanizm ramkowania danych, ich multipleksacji i zabezpieczania przed bdami. Dziki temu operator dysponuje stabiln
i nadajc si do zarzdzania infrastruktur sieciow.
Jedno z rozwiza majcych na celu wprowadzenie protokou IP do sieci DWDM zakada bezporednie wprowadzenie dotychczasowych protokow do infrastruktury
transmisyjnej sieci DWDM. Przykad takiej architektury zosta przedstawiony na rysunku 8.1. Do wad omawianej propozycji trzeba zaliczy nisz wydajno i zwikszone koszty zarzdzania sieci. W praktyce wiele funkcji zarzdzania jest umieszczonych w rnych warstwach stosu protokow, co wie si rwnie ze znacznym
narzutem bitowym (szczegowa analiza systemu IP/ATM/SONET znajduje si w publikacji [158]).

222

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Rysunek 8.1.
Przykad penego stosu
protokow w rozwizaniu
wykorzystujcym standardy
ATM i SONET
poredniczce
w przenoszeniu ruchu IP
w sieciach DWDM

Ze wzgldu na opisane niedogodnoci prowadzone s prace nad przesyaniem danych


IP bezporednio w sieci DWDM, bez dodatkowych warstw porednich, przy zachowaniu niezbdnych cech funkcjonalnych lub wrcz wyszej wydajnoci. Przykadem
mog tu by propozycje przenoszenia ruchu IP bezporednio w sieciach SONET
opisane w pracy [292] lub wyeliminowania warstwy SONET przez zastosowanie
ramkowania PPP/HDLC w czach optycznych (tzw. otoczki cyfrowej).
Inne rozwizanie zakada wykorzystanie nowej warstwy optycznej umieszczonej poniej dotychczasowych warstw protokow i dostpnej za pomoc optycznego interfejsu uytkownika (O-UNI ang. Optical User Network Interface). Zadaniem
wspomnianej warstwy jest udostpnianie czy optycznych dla pocze generowanych przez wysze warstwy stosu i oddzielanie zasobw DWDM od protokow wyszych warstw. Praca komponentw tej warstwy sprowadza si do rezerwowania kanaw o okrelonej dugoci fali, przez odpowiednie konfigurowanie przecznikw
znajdujcych si na obydwu kocach cza. Dodatkowymi zadaniami byyby rwnie:
zagwarantowanie poprawnoci dziaania sieci (dziki zastosowaniu mechanizmw
zabezpieczania przed awariami i automatycznej rekonfiguracji), formowanie ramek
danych, monitorowanie pracy sieci oraz zarzdzanie adresami niezbdnymi do zestawiania kanaw optycznych w poszczeglnych wzach sieci optycznej.
Definicja warstwy optycznej bazuje na standardzie Midzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej (ITU ang. International Telecommunication Union) [177], dziki
czemu dostawcy sprztu mog zachowa odpowiednie standardy rozwiza. Proponowana metoda jest korzystniejsza ni stosowanie wielowarstwowego systemu przedstawionego na rysunku 8.1, cho wymaga zdefiniowania protokou warstwy optycznej,
co wie si ze zwikszeniem zoonoci mechanizmw zarzdzania sieci i wymiany
danych z innymi sieciami. Kolejna wada omawianej propozycji wynika z poczeniowej natury warstwy optycznej, ktra moe ogranicza elastyczne wspdzielenie
pasma i moe utrudnia wprowadzanie nowych technologii, takich jak optyczne przeczanie pakietw.
We wszystkich wspomnianych rozwizaniach dotychczasowy protok IP znajduje
si na szczycie standardw sieciowych, zwizanych z poszczeglnymi protokoami
(zasada pozostaje niezmienna, niezalenie od tego, czy zastosuje si rozwizanie typu
SONET, czy optyczn warstw ITU), zarzdzanych w sposb niezaleny.
Kolejna propozycja, uwzgldniajca wikszy poziom scalenia poszczeglnych standardw, zapewnia atwiejsz ewolucj sieci w kierunku nowoczesnych technologii
optycznych, ktre integruj paszczyzn zarzdzania IP z paszczyzn zarzdzania
sieci optycznych. Funkcje realizowane w warstwie adaptacyjnej sieci optycznej s

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

223

przesunite do wyszych warstw stosu (podobnie do rozwizania proponowanego


w wieloprotokoowym mechanizmie przeczania etykiet MPLS ang. Multiprotocol
Label Switching).
W kolejnych podrozdziaach zostan opisane rne rozwizania sieci optycznych.
Szczegowej analizie zostanie w nich poddana moliwo integracji z systemem
MPLS. Dalsze rozwaania rozpoczyna jednak krtki opis samego systemu MPLS. Jako
kolejna zostaa omwiona propozycja routingu na podstawie dugoci fali, czyli rozwizanie znane jako wieloprotokoowe przeczanie lambda (MPS ang. Multiprotocol Lambda Switching) oraz optyczne przeczanie pakietw (zbitek bitw).

8.3. Wieloprotokoowe
przeczanie etykiet
Mechanizm wieloprotokoowego przeczania etykiet (MPLS) jest protokoem zorientowanym na poczenie (w przeciwiestwie do protokou IP), odpowiedzialnym
za ustanawianie jednokierunkowych kompleksowych pocze midzy routerami.
Wyznaczane w ten sposb trasy nazywa si trasami przeczania etykiet (LSP ang.
Label Switched Paths). Do ich identyfikacji stosowane s dodatkowe etykiety, doczane do datagramw IP [281]. Aby dokadniej zrozumie zasad dziaania tego mechanizmu, naley przypomnie sobie podstawowe zadania realizowane przez dotychczas stosowane routery IP.
Routing: Routery wykorzystuj rne protokoy routingu w celu wymiany informacji
o sposobie zarzdzania poczeniami sieciowymi, ktre to informacje s przechowywane w ich tablicach routingu.
Przekazywanie danych: Przekazywanie danych polega na wyznaczaniu waciwego
interfejsu wyjciowego dla kadego odebranego pakietu. Do realizacji zadania niezbdne s informacje zapisane w tablicy routingu.
Przeczanie: Przeczanie polega na dostarczaniu poszczeglnych pakietw do odpowiednich interfejsw wyjciowych, zgodnie z wynikiem dziaania procedury przekazywania danych.
Buforowanie: Buforowanie sprowadza si do rozwizywania konfliktw w przypadku
jednoczesnego odbioru kilku pakietw danych.
Definicja standardu MPLS ma na celu wydzielenie dwch podstawowych funkcji
warstwy sieciowej funkcji sterujcej i funkcji przekazywania danych. Element sterujcy jest odpowiedzialny za routing. Jego dziaanie bazuje na wykorzystaniu standardowych protokow routingu, takich jak OSPF czy BGP. Dziki tym protokoom
moliwa jest wymiana informacji z innymi routerami i utrzymanie tablicy przekazywania danych zalenej od algorytmu routingu. Tablica przekazywania danych bazuje
na koncepcji klas jednakowych tras przekazywania danych (FEC ang. Forwarding

224

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Equivalence Class). Cay zbir pakietw przekazywanych przez router jest dzielony
na okrelon liczb podzbiorw stanowicych klasy FEC. Pakiety nalece do jednej
klasy FEC s w trakcie przekazywania przez router przetwarzane w taki sam sposb. Do
jednej klasy FEC mog nalee pakiety o rnych nagwkach IP. Klasa FEC jest bowiem
w routerze charakteryzowana przez adres kolejnego routera na drodze pakietw, ktry to
adres jest zapisany w tablicy routingu. Za wyznaczanie klas FEC i odpowiadajcych
im routerw kolejnego skoku jest odpowiedzialny komponent sterujcy.
Element przekazywania danych odpowiada z kolei za przetwarzanie pakietw odbieranych, analiz ich nagwkw i okrelanie sposobu przekazywania pakietw na podstawie tablicy przekazywania danych [118]. Standard MPLS zakada przekazywanie
danych na podstawie etykiet, czyli krtkich pl o staej dugoci doczanych do pakietw i wykorzystywanych jako wartoci odpowiadajce informacjom zapisanym
w tablicach przekazywania danych. Wspomniane pola okrelaj klasy FEC, do ktrych poszczeglne pakiety s przypisane. Pakiety tej samej klasy FEC nie s przez
mechanizm przekazywania danych w aden sposb rozrniane i s przekazywane
z urzdzenia rdowego do urzdzenia docelowego przez poczenia wyznaczane za
pomoc wartoci LSP. Etykieta moe zosta zakodowana w nagwku protokou
przekazywania danych jak ma to miejsce w przypadku sieci ATM lub dodatkowych etykiet dodawanych do pakietw IP przed sformowaniem ramki warstwy
drugiej. Na rysunku 8.2 przedstawiono przykad dodatkowego nagwka doczonego
do ramki PPP przenoszonej w sieci SONET/SDH oraz odwzorowania etykiety MPLS
na wartoci VPI/VCI nagwka ATM.
Rysunek 8.2.
Przykad wczenia
dodatkowej etykiety
MPLS do ramki
ethernetowej oraz
odwzorowania
etykiety MPLS na
wartoci VPI/VCI
nagwka ATM

Standard MPLS nie odnosi si do problemw przeczania i buforowania danych,


gdy s one zalene od konkretnych implementacji rozwizania i nie maj wpywu na
procedury routingu i przekazywania pakietw.
Stosowanie mechanizmw MPLS nie wpywa na inynieri ruchu IP. Nic nie stoi na
przeszkodzie, eby administrator zdefiniowa stae trasy wiodce przez sie, ktre
maj na celu obnienie wykorzystania zasobw sieciowych. Moliwe jest rwnie
utworzenie odrbnych tras dla rnych klas usug. Ponadto, co jest najwaniejsze
w niniejszym rozdziale, mechanizm przeczania etykiet uatwia prac elementw routera odpowiedzialnych za przekazywanie danych, co pozwala na zwikszenie szybkoci przetwarzania pakietw.

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

225

8.4. Wieloprotokoowe
przeczanie lambda
Rozwizanie MPS [52] w bardzo istotny sposb wpywa na moliwo zintegrowania mechanizmu MPLS z cakowicie optycznymi sieciami, zawierajcymi routowalne
fale okrelonej dugoci. Standard zakada wykorzystanie dugoci fali jako jednostki
pojemnoci sieci optycznej. Zgodnie z tym zaoeniem poczenia kompleksowe s
udostpniane przez sie jako zbir fal o rnych dugociach, przesyanych w poszczeglnych wknach wiatowodowych.
Mechanizm MPS odwzorowuje trasy LSP na okrelone dugoci fal. Dziki temu
moliwe jest zaprojektowanie elementw sterujcych dla przecznic optycznych
(OXC ang. Optical Cross-connect) zalenych od sposobu obsugi ruchu MPLS, co
z kolei pozwala na dodanie do routerw IP funkcji multipleksacji DWDM. Standard
MPS ma na celu zapewnienie mechanizmu rezerwacji w czasie rzeczywistym (zazwyczaj w cigu kilku sekund lub nawet milisekund) kanaw sieci optycznej. Poza sam
rezerwacj kanaw optycznych rozwizanie to powinno gwarantowa poprawne dziaanie sieci przez zabezpieczanie i odnawianie odpowiednich zasobw sieci optycznej.
Przecznica OXC jest dla optycznej warstwy transportowej przezroczystym elementem
przeczajcym. Odpowiada ona za ustanawianie routowalnych kanaw optycznych
przez zestawianie kanaw optycznych portw wejciowych (wejciowych wkien
wiatowodowych) z portami wyjciowymi (wyjciowymi wknami wiatowodowymi). Niezalenie od tego, czy przecznica OXC realizuje swoje zadania w odniesieniu do sygnaw elektrycznych czy optycznych, zakada si, e przeczaniu
podlegaj sygnay optyczne. Z tego wzgldu funkcje przeczania odnosz si do dugoci fal, a element OXC jest nazywany przecznikiem routujcym dugoci fal.
Analogicznie zagadnienie ustanawiania tras optycznych jest nazywane zagadnieniem
routingu i przydziau dugoci fal.
Definicja sieci optycznej uwzgldniajcej kanay ma na celu opisanie sieci kanaw
optycznych jako tras midzy punktami dostpowymi. Sie tego typu powinna gwarantowa realizacj funkcji routingu, monitorowania, konsolidacji ruchu, zabezpieczenia i przywracania kanaw optycznych. Zapewnienie funkcji operujcych w ten
sposb kanaami optycznymi wymaga opracowania programowalnych urzdze typu
OXC, wyposaonych w rekonfigurowalne obwody oraz inteligentne moduy sterujce,
szczeglnie w przypadku, gdy problem dotyczy sieci optycznych o topologii siatki.
Mechanizm MPS tworzy kanay optyczne typu punkt-punkt midzy punktami dostpowymi optycznej sieci transportowej, wykorzystujc do tego celu te same protokoy
sygnalizacyjne, jakie s stosowane w rozwizaniu MPLS. Urzdzenie OXC jest jednostk o okrelonym adresie IP, zdoln do realizacji wszystkich funkcji standardu
MPLS, czyli do ustalania dostpnych zasobw, rozsyania informacji o stanie cza,
wyboru trasy na podstawie odpowiednich mechanizmw routingu oraz zarzdzania
tymi trasami. Do rozpowszechniania informacji o stanie cza mona wykorzysta
znane od dawna protokoy IS-IS, czy OSPF, zastosowane do wyznaczania tras
optycznych. Powoywanie tras optycznych mona natomiast powierzy takim protokoom sygnalizacyjnym, jak RSVP.

226

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Jednostki OXC nie przetwarzaj pakietw na poziomie analizy danych. Oznacza to,
e informacje o przekazywaniu pakietw nie mog zosta pozyskane z samego pakietu, ale musz zosta ustalone na podstawie wykorzystywanej dugoci fali kanau
optycznego. W sieci optycznej wyposaonej w urzdzenia OXC cze jest okrelane
przez fizyczne wkno wiatowodowe oraz dugo fali wietlnej penic rol etykiety. Przecznice OXC zgodne z zaoeniami MPS udostpniaj kanay optyczne
dziki ustanawianiu relacji midzy dugociami fal portu wejciowego a odpowiednimi dugociami fal portu wyjciowego. Opisane odwzorowanie naley do zada odpowiedniego sterownika, ktrego ustawienia nie mog zosta zmienione przez funkcje analizy danych.
Istniej jednak pewne istotne rnice midzy systemami MPS bazujcymi na przecznicach OXC a routerami sygnaw elektrycznych MPLS. W systemach MPS nie
ma moliwo czenia etykiet, gdy nie jest moliwa operacja czenia kilku dugoci fali. Ponadto urzdzenia OXC oferuj mniejsz liczb poziomw alokacji zasobw, gdy wykorzystana moe by jedynie niewielka liczba kanaw optycznych
o okrelonej szerokoci pasma. Routery elektryczne w zasadzie nie ograniczaj liczby
tras, a tym samym liczby poziomw alokacji zasobw.

8.5. Przeczanie zbitek danych


Koncepcja MPS zakada wykorzystanie dugoci fali jako jednostki pojemnoci sieci
i umoliwia odwzorowanie wartoci LSP na wartoci poszczeglnych dugoci fal.
Rozwizanie to nie zawsze jest najefektywniejsz metod multipleksacji, gdy strumienie danych maj natur zbitki bitw. Przysza sie internet bdzie wymagaa szybkich
mechanizmw przydzielania dugoci fal, umoliwiajcych zestawianie kompleksowych pocze optycznych o wysokiej przepustowoci. W tym celu wikszo elektronicznych urzdze sieciowych musi zosta wyeliminowana, a czas rezerwowania
dugoci fal musi zosta skrcony. Niezbdne jest wic odstpienie od typowej komutacji czy w sieciach DWDM na rzecz efektywniejszych statystycznie multipleksowanych i ekonomiczniejszych sieci optycznych.
Optyczne przeczanie zbitek informacji [274] stanowi pierwszy krok w tym kierunku
i moe by uznane za rozwizanie przejciowe na drodze do cakowicie optycznego
przeczania pakietw. Celem wprowadzenia takiego mechanizmu jest zwikszenie
wykorzystania fal o rnych dugociach i ich wspdzielenia dziki zastosowaniu
dynamicznego zarzdzania dugociami fal.
Koncepcja przeczania zbitek danych polega na ustanawianiu tras na okrelonej dugoci fali w czasie rzeczywistym, po wyodrbnieniu znacznej iloci danych (zbitki).
Zbitka taka jest przekazywana okrelon tras, a po zakoczeniu transmisji kana zostaje usunity. Celem jest zwikszenie wspczynnika wykorzystania okrelonej dugoci fali, przy jednoczesnym ograniczeniu sterowania jedynie do zestawienia poczenia i jego zakoczenia.

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

227

Pakiet sterujcy poprzedza zbitk danych o okrelon warto czasu i przenosi informacje niezbdne do przekazania samych danych. Jedynym regulowanym parametrem
w tego rodzaju sieciach jest warto czasu przerwy. W praktyce czas przerwy moe
mie dodatkowe znaczenie, gdy pozwala na wyznaczenie efektywnoci transmisji
danych rnych klas i przydzielanie im rnych priorytetw. Zasada jest taka im
dusza przerwa, tym wyszy jest priorytet strumienia danych. Niezbdne zasoby sieciowe mona bowiem zarezerwowa znacznie wczeniej, przed przesaniem samych
informacji. Zrozumienie mechanizmu zestawienia poczenia optycznego wymaga
przeanalizowania zagadnie, takich jak: algorytm wyznaczania zbitek danych optycznych, algorytm routingu i przydzielania dugoci fal, mechanizm rezerwacji zasobw
oraz zestawianie kompleksowych pocze.
Algorytm wyznaczania zbitek danych optycznych jest procesem decyzyjnym, majcym na celu ustalenie, czy naley zestawi tras optyczn midzy dwoma punktami
dla strumienia danych o okrelonym charakterze. Uwzgldniajc czas potrzebny na
utworzenie poczenia oraz opnienie zwizane z przekazaniem informacji do punktu
docelowego i z powrotem, rozwizanie znajduje zastosowanie jedynie w przypadku
przesyania strumieni danych o znacznych rozmiarach. Np. wyznaczanie trasy optycznej dla listu elektronicznego jest nieefektywne pod wzgldem wykorzystania zasobw
sieciowych. Z tego wzgldu aplikacje wykorzystujce sie jedynie przez krtki czas
powinny korzysta z konwencjonalnych urzdze elektronicznych. Wynika z tego, e
niektre informacje sterujce musz zosta przekazane z warstwy aplikacji do warstwy sieciowej i (lub) do warstwy optycznej. Musz w nich by zawarte dane o charakterystyce generowanego strumienia. W przeciwnym przypadku pene wykorzystanie
tuneli optycznych wymagaoby zastosowania niezwykle skomplikowanych algorytmw agregacji i konsolidacji ruchu.
Po podjciu decyzji o zestawieniu poczenia niezbdne jest przeprowadzenie operacji opisanych algorytmem routingu, ktre maj na celu wyznaczenie optymalnej trasy
zwizanej z waciwym przydziaem okrelonych dugoci fal na poszczeglnych etapach drogi do urzdzenia kocowego. Konieczne jest wic zastosowanie wielu mechanizmw przydzielania zasobw i zarzdzania nimi. Wspomniane zasoby musz
zosta zarezerwowane na wszystkich odcinkach trasy, co wymaga zestawienia kompleksowego poczenia.
Oglne zaoenia architektury MPLS czyni to rozwizanie odpowiednim dla mechanizmu optycznego przeczania zbitek danych. Kady wze przeczajcy (OBS
ang. optical-burst switching) moe zosta wyposaony w sterownik IP/MPLS, ktry
czyni tak jednostk podobn do konwencjonalnego elektronicznego routera wykorzystujcego metod przeczania etykiet. Wspomniane wzy s klasyfikowane jako
wzy wewntrzne lub brzegowe. Pierwsze z wymienionych dokonuj przeczania
zbitek, co oznacza, e dane odbierane na danej dugoci fali s przenoszone wewntrz
optycznego systemu przeczajcego na inn dugo fali portu wyjciowego.
Nietrudno zauway, e dugoci fal dla transmisji danych nie s jednoznacznie okrelone. W wewntrznych wzach sieci nie jest realizowana konwersja optycznoelektryczno-optyczna, dlatego informacje sterujce musz by przekazywane na falach o ustalonej dugoci, gdy mog by przetwarzane jedynie w sposb elektroniczny. Dziki temu moliwe jest efektywne sterowanie za pomoc warstwy sterowania

228

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

MPLS. Zatem informacje kontrolne, takie jak etykiety, musz by przesyane zarezerwowanymi trasami. W sieciach wykorzystujcych mechanizm przeczania zbitek
danych takie zasoby, jak pasmo, s rezerwowane za pomoc algorytmw jednokierunkowych. Zwiksza to stopie wykorzystania zasobw sieci, ale jednoczenie wprowadza ryzyko zablokowania zbitki danych w nieokrelonym punkcie drogi do stacji
docelowej.
Zaimplementowanie mechanizmu MPS pozwala na przydzielenie odbieranym danym etykiety, zapisywanej w pakiecie kontrolnym i okrelajcej, jaka dugo fali jest
wykorzystywana do ich transmisji. Podczas tworzenia wartoci LSP warstwa sterujca
kojarzy zdefiniowan wczeniej etykiet wyjciow (tj. okrelon dugo fali) z etykiet wejciow. Inne rozwizanie polega na zastosowaniu algorytmu optycznego
przeczania etykietowanych zbitek danych (LOBS ang. Labeled Optical Burst
Switching) [114]. Zamiast przydzielenia zbitki danych do okrelonego portu (wkna
i dugoci fali), etykieta przenoszona w pakiecie sterujcym wyznacza kolejny odcinek trasy zapisany w LSP. Oznacza to, e w wybranym wknie wyjciowym moe
zosta wykorzystana dowolna dugo fali, co z kolei istotnie podnosi wydajno
systemu. W praktyce zablokowanie zbitki danych moe wwczas wystpi jedynie
w przypadku zajcia wszystkich dugoci fali w danym wknie wiatowodowym.
Jednak zapewnienie waciwych algorytmw inynierii ruchu powoduje, e taki przypadek jest mao prawdopodobny.
Trasy do urzdze docelowych mog by wyznaczane na podstawie bezporedniego
routingu (ang. explicit routing) oraz zawonego routingu (ang. constraint-based routing). Mechanizmy sygnalizacji i zarzdzania kompleksowymi poczeniami mog
by realizowane dziki przekazywaniu etykiet lub wykorzystaniu protokow rezerwacji zasobw. Wzy brzegowe s wyposaane w urzdzenia elektroniczne, mog
wic wykonywa zadania charakterystyczne dla klasycznych routerw IP. Szczeglne
znaczenie wzw brzegowych wynika z faktu, e do ich zada naley formowanie
zbitek, zoonych czsto z kilku pakietw IP (funkcja asemblacji). W tym samym
czasie urzdzenia te musz utworzy pakiet sterujcy, gwarantujcy rezerwacj zasobw kompleksowego poczenia, przydzieli strumieniowi danych odpowiedni etykiet oraz wyznaczy tras od punktu pocztkowego do kocowego. Pakiet sterujcy
moe zosta sklasyfikowany zalenie od priorytetu przypisanego danym, przez co pozwala na rnicowanie rodzajw usug. Naley jednak pamita, e ze wzgldu na
niemono czenia rnych dugoci fal w jedn nie jest moliwe zaimplementowanie wszystkich funkcji algorytmu MPLS, stosowanych w odniesieniu do etykiet elektronicznych.

8.6. Optyczne przeczanie pakietw


Jak ju wielokrotnie informowano, ostatecznym celem procesu denia do elastycznego zarzdzania pasmem i multipleksacj strumieni danych jest uzyskanie systemu
optycznego przeczania pakietw. Przeczanie pakietw prowadzi do optymalnego
wykorzystania kanaw DWDM. Wynika to z dynamicznej alokacji zasobw, pozbawionej wad niskiej efektywnoci, charakterystycznych dla typowych poczeniowych

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

229

trybw pracy. Pakietowa transmisja danych jest z zaoenia bardziej elastyczna z punktu
widzenia wykorzystania pasma. Pojemno cza jest bowiem dzielona w czasie midzy poszczeglne pakiety, dziki czemu wszystkie cza sieciowe s efektywniej wykorzystywane.
W peni optyczne przeczanie pakietw byo w czasie pisania ksiki wci problemem badawczym. Prace nad tym zagadnieniem trwaj od ponad dekady. Celem
dziaa jest uzyskanie przezroczystych routerw optycznych, zdolnych do przenoszenia ruchu TCP/IP. Najwikszy problem, z jakim trzeba si zmierzy, to ograniczenia
wnoszone przez stosowan technologi brak pamici optycznych oraz sama
charakterystyka urzdze optycznych.
Routing i przekazywanie danych s z definicji funkcjami, ktre narzucaj znaczne
ograniczenia przepustowoci. Powodem jest konieczno implementowania zoonych algorytmw, wymagajcych znacznego czasu przetwarzania danych. Obnia to
oczywicie cakowit szybko przekazywania pakietw. W standardzie MPLS element sterujcy (odpowiedzialny za routing) jest oddzielony od elementu przekazywania
danych. Routery optyczne wymagaj dalszego podziau elementu przekazywania danych na algorytm przekazywania danych (czyli algorytmu analizy tablicy routingu,
umoliwiajcego wskazanie nastpnego urzdzenia na drodze datagramu do celu) oraz
funkcj przeczajc, odpowiedzialn za fizyczne przekazanie datagramu do interfejsu
wyjciowego, wybranego przez algorytm przekazywania danych. Gwnym celem
prac jest ograniczenie liczby konwersji elektryczno-optycznych i uzyskanie efektywniejszego interfejsu dla systemw transmisyjnych DWDM. Aby uzyska zamierzone
cele, wykorzystuje si nastpujce techniki.
 Etykieta pakietu lub jego nagwek jest przeksztacany z postaci optycznej

do postaci elektrycznej, przez co algorytm przekazywania danych moe


operowa sygnaami elektrycznymi.
 adunek datagramu jest przeczany optycznie i nie wymaga przeksztacania

do postaci elektrycznej.
Zatem efektywna implementacja routerw optycznych wymaga stosowania cakowicie optycznych komutatorw oraz algorytmu przekazywania danych zdolnego do pracy z prdkoci charakterystyczn dla elementw optycznych. Spenienie pierwszego
zaoenia nie stanowi problemu, przykady optycznych komutatorw pakietw zostay zaprezentowane w pracach [134, 135]. Wykorzystuje si w nich jako bramki
optyczne pprzewodnikowe wzmacniacze optyczne (SOA ang. Semiconductor
Optical Amplifier) [85].
Rozwizujc drugi z wymienionych problemw, naley pamita, e routery wewntrzne umieszczane w sieci szkieletowej IP s naraone na dziaanie przy bardzo
duym nateniu ruchu. Z kolei przetwarzanie nagwkw IP jest procesem wymagajcym wykonania setek linii kodu programu. Badania tego problemu [84] doprowadziy do stwierdzenia, e typowe przekazywanie danych IP stanowi wskie gardo
systemu, chyba e moliwe jest zagwarantowanie minimalnej dugoci pakietu
optycznego. Z uwagi na fakt, e adunek pakietu jest przeczany w sposb optyczny,
czas przeznaczony na realizacj algorytmu przekazywania danych jest zaleny od
redniej dugoci pakietu. Oznacza to, e algorytm przekazywania danych wyznacza

230

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

minimaln warto dugoci pakietu. Niezachowanie jej powoduje wprowadzanie


sztucznych przerw midzy pakietami co obnia wspczynnik wykorzystania pasma lub prowadzi do odrzucenia niektrych pakietw ze wzgldu na to, e router
nie ma czasu na ich analiz. Franco Callegati wraz ze wsppracownikami dokona
oblicze, z ktrych wynika, e rednia dugo pakietu powinna zosta ustalona na
poziomie 10 KB, co zagwarantuje zgodno z dotychczasowymi technologiami analizy nagwkw IP [84].
Rozwizaniem problemu wskiego garda moe by zastosowanie mechanizmu
MPLS. Stosowane w nim optyczne urzdzenia brzegowe (OED ang. Optical Edge
Devices) s odpowiedzialne za wyznaczanie trasy LSP, wprowadzanie pakietw IP do
jednego lub wikszej liczby pakietw optycznych, wstawianie odpowiednich etykiet
do nagwkw pakietw optycznych i przekazanie danych do kolejnego przecznika
MPLS. Praca przecznika MPLS wymaga analizowania jedynie etykiet, bez koniecznoci przetwarzania nagwkw IP (rysunek 8.5). Wynika z tego, e mechanizm
MPLS i rozwizania optycznego przeczania pakietw mog ze sob doskonale
wsppracowa. Z kolei routery optyczne czce w sobie obydwie wymienione technologie wykorzystuj najlepsze cechy przetwarzania elektrycznego i optycznego. Standardowe protokoy znalazy zastosowanie w tych komponentach routingu, ktre nie s
silnie zalene od czasu przetwarzania. W przypadkach wymagajcych bardzo duej
wydajnoci systemu algorytm przekazywania danych bazuje na etykietach MPLS.
Technologie optyczne s wykorzystywane do realizacji zada przeczania i przesyania danych, zapewniajc wysok szybko transmisji danych i przepustowo.
Oglna struktura optycznego routera pakietw DWDM zostaa przedstawiona na rysunku 8.3. Zawiera on kilka opisanych poniej blokw funkcjonalnych.
Rysunek 8.3.
Architektura
funkcjonalna
optycznego
routera pakietw

 Interfejsy wejciowe i wyjciowe wykorzystywane do demultipleksacji

fal o rnych dugociach przesyanych we wknie wiatowodowym


i przeprowadzania konwersji elektryczno-optycznych etykiet datagramw.
 Optyczne pole komutacyjne zbir pl komutacyjnych majcych na celu

fizyczne poczenie portw wejciowych z odpowiednimi portami


wyjciowymi.

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

231

 Bufor linii opniajcej wykorzystywane do rozwizywania ewentualnych

problemw z dopasowaniem czasowym (funkcje buforowania zostay


szczegowo opisane w podrozdziale 8.6.2).
 Sterowanie elektroniczne realizuje zadania przetwarzania etykiet

i analizowania tabel przekazywania danych; poprzedza dziaanie urzdze


optycznych ustawiajc odpowiednio parametry komutatora.

8.6.1. Format pakietw optycznych


Kluczowym elementem w poprawnym przeczaniu pakietw optycznych jest zachowanie odpowiedniego ich formatu. Format ten powinien uwzgldnia wymagania
technologii optycznych. Przykadem moe tu by waciwy odstp czasowy (zwany
pasmem ochronnym) midzy nagwkiem pakietu a jego polem danych, gwarantujcy
odpowiedni przerw, niezbdn do wyznaczenia trasy przez komutator [135]. Czas
przeczania w urzdzeniu moe mie warto dziesitek nanosekund, ale przy bardzo
wysokich szybkociach transmisji danych nie jest to czas, ktry mona pomin (jedna nanosekunda odpowiada dziesiciu bitom w czu o przepywnoci 10 Gb/s). Zadaniem pasm ochronnych jest zabezpieczenie ukadu przed utrat danych. Mona sobie zatem wyobrazi sie szkieletow jako zgrupowanie routerw optycznych oraz
routerw brzegowych, budujcych pakiety optyczne na podstawie datagramw IP
i wyznaczajcych wartoci LSP.
Realizacj zaoe rozwizania po raz kolejny umoliwia standard MPLS. Pakiety
optyczne s tworzone w routerach brzegowych przez dodanie do datagramw IP pasma ochronnego i etykiety. Jeli zachodzi taka potrzeba, mona w nich rwnie przeprowadza konsolidacje i (lub) segmentacj pakietw [132]. Wyrniamy dwa rodzaje
formatw pakietw:
 pakiety o staej dugoci przesyane w okrelonych szczelinach czasowych [135];
 pakiety o zmiennej dugoci przesyane w sieciach asynchronicznych [305].

Pierwsza propozycja wydaje si korzystniejsza przy zaoeniu implementowania


optycznych komutatorw. Jej wad jest jednak konieczno optycznej synchronizacji
i nie najlepsze efekty pracy w przypadku przenoszenia informacji o niestaej dugoci.
Przykadem moe tu by format pakietu zdefiniowany w projekcie KEOPS [135],
ktry zakada sta dugo pakietu z 14-bajtowym nagwkiem przesyanym z szybkoci 622 Mb/s oraz polem danych przesyanym z szybkoci od 622 Mb/s do 10
Gb/s. Druga propozycja nie wymaga synchronizacji i jest korzystniejsza w przypadku
czenia jej z sieciami TCP/IP. Niestety, przeczniki optyczne maj wwczas znacznie bardziej skomplikowan budow i nie cechuj si tak wydajnoci pracy, jaka
jest charakterystyczna dla elementw poprzedniego rozwizania.
Niezalenie od analizowanego przypadku routery brzegowe musz by wyposaone
w odpowiedni interfejs dostpowy. Przykad implementacji takiego interfejsu zosta
przedstawiony na rysunku 8.4. Obejmuje on przypadek transmisji danych o staej dugoci pakietu (np. ATM) oraz o zmiennej dugoci (np. datagramy IP). Ze wzgldu na
brak pamici optycznych funkcje generowania pakietw optycznych i transmisji danych

232

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Rysunek 8.4.
Przykad optycznego
urzdzenia
brzegowego (OED)

musz by realizowane jednoczenie. Oznacza to, e pakiet optyczny jest generowany


i wysyany w tym samym czasie. Oczywicie wszystkie skadajce si na dany pakiet
bity musz by wczeniej dostpne w interfejsie. Dlatego buforowanie danych jest
wykonywane przez elementy elektroniczne, wchodzce w skad interfejsu. Oglne zasady dziaania interfejsu s nastpujce.
1. Bity odbierane z cza wejciowego musz zosta zapisane w pamici

elektronicznej przed przekazaniem ich do ukadu formowania pakietu


optycznego.
2. Pakiety optyczne s pobierane z buforw i wysyane zgodnie z zaoeniami

polityki dostpu do medium.


Algorytm formowania pakietw musi oczywicie uwzgldnia problemy efektywnoci przesyania, nie dopuszczajc do przekroczenia maksymalnego czasu pakietyzacji
optycznego pola danych. Ze wzgldu na konieczno zachowania wspomnianego parametru niezbdne jest wyznaczenie odrbnych sposobw postpowania w przypadku
pakietw o staej i zmiennej dugoci. W obydwu przypadkach koncepcja jest relatywnie prosta przed przesaniem pakietu optycznego naley zgromadzi moliwie
najwiksz liczb pakietw przychodzcych, ale jednoczenie trzeba okreli dopuszczalny czas przechowywania datagramu w buforze interfejsu.

8.6.2. Przecienia w optycznych


przecznikach pakietw
W tej czci rozdziau zostanie omwiony problem zapobiegania przecieniom oraz
rnicowania usug w optycznych przecznikach pakietw. Przecienie moe wystpi w przypadku czasowego przeadowania danego portu wyjciowego. Rozwizanie problemu wymaga podjcia dziaa w dziedzinie czasu kolejkowanie oraz
w dziedzinie dugoci fal waciwe multipleksowanie dugoci fal.
Kolejkowanie. Efekt kolejkowania jest osigany przez zastosowanie linii opniajcych (zwojw wkna), ktre opniaj transmisj pakietw w taki sam sposb, jak
umieszczenie ich na pewien czas w pamici, a nastpnie pobranie i wysanie. Bufor

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

233

linii opniajcej jest podobny do standardowej kolejki, cho nie jest identyczny.
Najwaniejsza rnica polega na tym, e w pamici elektronicznej pakiet moe by
przechowywany przez dowolnie dugi czas. W buforze optycznym pakiet moe by
przechowywany jedynie przez pewien maksymalny, wstpnie okrelony czas (czas
potrzebny na przejcie przez najdusze wkno linii opniajcej). Ponadto w przypadku pakietw o zmiennej dugoci wydajno buforowania silnie zaley od tzw.
skali czasowej bufora, czyli od dugoci poszczeglnych linii opniajcych. Szczegowe analiza tego problemu zostaa opisana w pracy [83]. Zdaniem Franco Callegati
zapewnienie jakoci transmisji danych wyraonej przez wspczynnik utraty pakietw
na poziomie niszym ni 10-3 (akceptowalny dla aplikacji internetowych) wymaga zastosowania kilkuset linii opniajcych. Niestety, ze wzgldu na straty w rozdzielaczach i utrat mocy bufor o tak duej liczbie linii opniajcych nie jest moliwy do
wykonania przy technologii optycznej dostpnej w chwili pisania ksiki.
Multipleksacja dugoci fali. Kolejkowanie nie jest jedyn metod unikania przecie. Znaczn popraw wydajnoci systemu mona uzyska dziki poczeniu kolejkowania z mulitpleksowaniem dugoci fali. Pojcie multipleksacja dugoci fali odpowiada strategii przypisywania poszczeglnych dugoci fal pakietom przesyanym
w czach DWDM. Wyrnia si dwa rozwizania tego typu [132, 133]:
1. Obwd okrelonej dugoci fali (WC ang. Wavelength Circuit).

Poszczeglne trasy wiodce przez sie, odwzorowywane za pomoc wartoci


LSP, s wyznaczane przez dugoci fali. Wynika z tego, e pakiety nalece
do jednego poczenia MPLS s przesyane na jednej dugoci fali.
2. Pakiet o okrelonej dugoci fali (WP ang. Wavelength Packet). Dugoci

fal s wykorzystywane jako wspdzielony zasb sieci. Obcienie jest wic


rozkadane na caym zbiorze dugoci fal, zalenie od ich dostpnoci. Pakiety
jednego poczenia MPLS mog by przekazywane za pomoc fal o rnych
dugociach.
Obwody o okrelonej dugoci fali charakteryzuj si atwiejszym zarzdzaniem. Pakiety o okrelonej dugoci fali oferuj w zamian niezwyk wydajno systemu.
W drugim z omawianych rozwiza pakiet przesyany na silnie obcionej dugoci
fali moe zosta przeniesiony na dugo fali o mniejszym obcieniu, w tym samym
wknie wiatowodowym. Zachowana zostaje wwczas jedna cieka sieciowa (jedno
wkno), ale wykorzystywany jest mechanizm multipleksacji dugoci fali. Omawiane
rozwizanie dowiodo swojej efektywnoci w sieci bezpoczeniowej, w ktrej inteligentne algorytmy doboru dugoci fal zmniejszyy prawdopodobiestwo utraty pakietu o kilka rzdw wielkoci [86]. Uzyskanie zadowalajcej jakoci systemu wymaga zastosowania zaledwie kilkudziesiciu wkien linii opniajcych.
Niestety, w sieciach zorientowanych na poczenie, takich jak MPLS, przenoszenie
pakietw nalecych do jednej trasy LSP na rne dugoci fali powoduje czsto nieskuteczne dostarczanie pakietw oraz uaktualnie tablicy przekazywania danych.
Problem wymaga zastosowania bardziej zoonych interfejsw na obrzeach sieci
optycznej odpowiedzialnych za odtwarzanie sekwencji i wie si z ewentualnym
przecieniem funkcji nadzorowania optycznych przecznikw pakietw. Konieczne
jest wic wyznaczenie pewnego rozwizania poredniego midzy ograniczaniem
przecie za pomoc zmian dugoci fal oraz przesyaniem pakietw o tych samych

234

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

wartociach LSP na jednej dugoci fali. Badania nad multipleksacj dugoci fal
w sieciach zorientowanych na poczenie (takich jak MPLS) zostay ju rozpoczte.
Dowiody rwnie, e moliwe jest uzyskanie za pomoc mechanizmw multipleksowania dugoci fal wielokrotnie wyszej wydajnoci systemu obnienie wspczynnika utraty pakietw. Do osignicia prawdopodobiestwa utraty pakietu na poziomie 10-4 w przeczniku 44 o szesnastu dugociach fal na wkno wystarczy
osiem wkien linii opniajcych w jednym buforze. Ponadto wykorzystanie inteligentnego algorytmu doboru dugoci fal, ktry ma za zadanie ograniczenie liczby
zmian dugoci fal w odniesieniu do caej trasy LSP, pozwala na zmniejszenie liczby
nie dostarczonych pakietw do poziomu dziesiciu procent pierwotnej ich liczby.

8.7. Wydajno TCP/IP


w sieciach optycznych
Zgodnie z prezentowanymi wczeniej informacjami nakadkowe rozwizanie majce
na celu przekazywanie protokou IP w sieci optycznej musi gwarantowa kocowym
aplikacjom TCP kompleksowy przezroczysty kana (na ktry skada si jedna lub
wiksza liczba dugoci fal), zarzdzany za pomoc elementw optycznych, ktry
moe by rozwaany na poziomie protokou IP jako cze typu punkt-punkt. Z kolei
zastosowanie standardu MPS w sieciach wykorzystujcych routing dugoci fal musi
zapewnia protokoowi IP moliwo wyboru tras przez sie optyczn na podstawie
wartoci etykiet. Cech charakterystyczn rozwizania jest wyznaczenie po utworzeniu trasy staego opnienia, ktre musi by znane we wszystkich wzach sieci.
W obydwu przypadkach wydajno protokou TCP jest zwizana z efektywnoci
transmisji w czach optycznych, ktrych parametry nie zmieniaj si w trakcie trwania
sesji TCP. Na dziaanie protokou TCP wpywa parametr opnienia, ktry jest pewn
odmian okna TCP. W rozwaanym przypadku zestawienie trasy optycznej nie powoduje
powstawania przecie. Zatem najwaniejszym parametrem wpywajcym na wydajno protokou TCP jest warto opnienia midzy punktami kracowymi trasy.
Inna sytuacja ma miejsce w przypadku optycznego przeczania zbitek danych lub
pakietw. W tych przypadkach, a szczeglnie podczas przeczania pakietw, datagramy IP s naraone na opnienia i straty, ktre mog mie zmienny charakter, zaleny od obcienia sieci oraz procedur zestawiania tras. Wymagaj zatem bardziej
szczegowej analizy wydajnoci. W kocowej czci rozdziau znajduje si analiza
odnoszca si do optycznego przeczania pakietw. Rozwaana jest tam architektura
sieci zaproponowana w publikacji [132]. Opis dotyczy optycznej sieci szkieletowej
zoonej z routerw optycznych zdolnych do przetwarzania pakietw o staej dugoci
na podstawie etykiet (rysunek 8.5). Zakada si, e datagramy s wprowadzane do pakietw optycznych oznaczonych zgodnie z klasami FEC datagramw. Do przekazywania danych do jednostki docelowej jest wykorzystywana sie optyczna zawierajca
przeczniki pakietw.

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

235

Rysunek 8.5.
Przykadowa
struktura sieci
optycznej
zawierajcej
przeczniki pakietw

Z uwagi na pakietow natur sieci wzrost obcienia moe powodowa wzrost wspczynnika utraty pakietw oraz opnienia. Wartoci wymienionych parametrw zale
od sposobu dziaania wzw sieci. W dalszej czci rozdziau zostan przedstawione
wyniki analiz odnoszce si do wydajnoci pocze midzy jej punktami kocowymi.
Uzyskane rezultaty zostan zestawione z analizami dziaania protokou TCP.

8.7.1. Kompleksowa wydajno sieci optycznej


W sieciach DWDM zawierajcych przeczniki pakietw mimo ogranicze nakadanych na pojemnoci buforw mona opracowa architektur wzw i techniki
multipleksacji dugoci fal, ktre zapewni bardzo niskie prawdopodobiestwo utraty
pakietu optycznego. Uzasadnione jest wic zaoenie, e przecienie sieci optycznej
wystpuje bardzo rzadko. W konsekwencji najwaniejszym parametrem wpywajcym na wydajno transmisji TCP/IP staje si kompleksowe opnienie.
Cech charakterystyczn sieci optycznych jest to, e w kadym jej wle pakiety s
opniane o pewn warto czasu. Dodatkowe opnienia wystpuj w urzdzeniach
brzegowych, ktre s odpowiedzialne za budow pakietu. Z architektury sieci wynika
zatem, e kompleksowe opnienie jest przede wszystkim funkcj trzech nastpujcych czynnikw:
1. Opnienia w interfejsach dostpowych (wejciowych i wyjciowych).
2. Opnienia w wzach sieci.
3. Opnienia propagacyjnego w wknach wiatowodowych czcych wzy.

Opnienia wnoszone przez interfejsy. Interfejs brzegowy mona podzieli na dwa


bloki logiczne. Pierwszy z nich gromadzi datagramy IP zgodnie z wartociami FEC
przypisanymi do poszczeglnych pakietw optycznych. Drugi z nich odpowiada za
kolejkowanie pakietw przeznaczonych do wysania za pomoc cza optycznego.
Z tego wzgldu opnienia wnoszone przez interfejsy dostpowe mona podzieli na
dwie grupy opnienia pakietyzacji oraz opnienia transmisyjne. Pierwsze z nich
odpowiada czasowi potrzebnemu na sformowanie pakietu optycznego po pojawieniu
si datagramu w interfejsie. Drugi z parametrw jest zwizany z czasem kolejkowania
danych w kolejce FIFO oraz z czasem przekazania danych przez cze wyjciowe.

236

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Opnienie pakietyzacji okrela si jako czas midzy odbiorem caego datagramu (tj.
odbioru ostatniego bitu datagramu) a przesaniem datagramu do kolejki nadawczej.
Podczas formowania pakietu wykorzystywane s bufory, w ktrych datagramy IP s
przechowywane do czasu sformowania caego pakietu optycznego lub upywu dopuszczalnego czasu tej operacji. Zastosowanie odpowiedniego zegara ogranicza maksymalny czas opnienia w interfejsach dostpowych. Zakada si jednoczenie, e
generowanie nagwkw pakietw zajmuje znacznie mniej czasu ni procedura opisana powyej, przez co moe ono zosta pominite w analizie.
W pracy [87] zosta przedstawiony przykad obliczenia opnienia pakietyzacji. Wykorzystano w nim symulacj dla ruchu przychodzcego zgodnego z rozkadem wykadniczym i rozkadem Pareto. Badania zostay przeprowadzone z wykorzystaniem
klasycznych sieci 100 Mb/s oraz sieci optycznej z czami 10 Gb/s. Symulacja i analizy odnosz si do pakietw optycznych o czasie trwania T = 2,8 s. Uzyskane wyniki pozwalaj na wyznaczanie grnej granicy opnienia rejestrowanego w rnych
konfiguracjach sieci.
Badania dowiody, e istnieje due prawdopodobiestwo, e opnienie pakietyzacji
bdzie miao warto na poziomie kilkuset mikrosekund. Mona zatem przyj, e
maksymalny czas przerwy midzy pakietami optycznymi moe mie warto okoo
500 s. Przeprowadzenie penej analizy opnie transmisyjnych nie jest atwe do
przeprowadzenia. Mona jednak okreli pewne granice wartoci tego parametru.
Zgodnie z informacjami publikowanymi w pracy [87] przyjmuje si, e cakowita
warto stanowi uamek milisekundy.
Opnienie wnoszone przez wzy sieci. Opnienia wystpujce w routerach wewntrznych zostay wyznaczone dla optycznych przecznikw pakietw z kolejkowaniem na wyjciu. Opnienia pakietw podczas przesyania ich przez sie optyczn
wynikaj z koniecznoci przetwarzania nagwkw, ustawiania komutatorw i opniania pakietw we wknach wiatowodowych linii opniajcych. W przypadku
zastosowania mechanizmw przekazywania danych MPLS i szybko rekonfigurowalnych przecznikw (takich jak pprzewodnikowe wzmacniacze optyczne SOA
ang. Semiconductor Optical Aplifiers) przetwarzanie nagwkw moe zosta pominite. Opnienie z nimi zwizane nie przekracza jednej mikrosekundy. Warto ta
jest pomijalnie maa w porwnaniu z innymi parametrami, ktre trzeba uwzgldni
w analizie. Opnienie kolejkowania jest funkcj natenia ruchu i moe zosta wyznaczone za pomoc klasycznych narzdzi analitycznych. Zakadajc wystpowanie acucha
przecznikw, za pomoc aproksymacji addytywnej mona okreli grn granic cakowitego opnienia przy przekazywaniu pakietu przez dziesitki przecznikw.
Opnienie propagacyjne. Opnienie propagacyjne nie jest zalene od architektury
sieci, ale od jej fizycznej topologii, mediw transmisyjnych oraz cakowitej odlegoci midzy wzami. Typowe wartoci tego parametru s okrelane na poziomie od 4
do 5 mikrosekund na kilometr. Takie te wspczynniki zostay przyjte podczas
omawiania odwzorowania pakietw TCP/IP w sieci szkieletowej.
Zsumowanie przyblionych wartoci kompleksowych opnie wyznaczonych za
pomoc opisanych wczeniej regu prowadzi do ustalenia grnej granicy kompleksowych opnie na poziomie milisekundy.

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

237

8.7.2. Odwzorowanie pocze TCP


w pakietach optycznych
W tej czci rozdziau omwione zostanie odwzorowanie pocze TCP w pakietach
optycznych. Ze wzgldu na bardzo wysokie wartoci szybkoci transmisji dostpnych
w sieciach optycznych konieczne jest bardzo staranne oszacowanie iloczynu szerokoci pasma i opnienia [213]. Opnienie jest wyznaczane jako czas przesania pakietu do jednostki docelowej i z powrotem zostao obliczone w poprzedniej czci
rozdziau.
Udzia sieci w wartoci opnienia sprowadza si do jednej milisekundy. Do tego
trzeba doda opnienie propagacji. Przy 1000-kilometrowym poczeniu opnienie
podczas transmisji danych w jednym kierunku wynosi 5 ms (ze wzgldu na czas propagacji) plus okoo 1 ms. Zatem cakowite opnienie przy transmisji w obydwie
strony wynosi 12 ms. W czach 2,5 Gb/s pojemno kanau danych wynosi zaledwie
30 Mb. Warto ta jest znacznie mniejsza ni maksymalny rozmiar okna TCP. Kana
staje si zatem efektywny jedynie przy multipleksowaniu wielu pocze TCP.
Skoro wiadomo, e niezbdne jest wspdzielenie kanaw optycznych midzy kilka
pocze TCP, naley zdefiniowa pewn polityk wprowadzania segmentw TCP do
pakietw optycznych. Wynika z tego, e interfejsy dostpowe peni niezwykle istotn rol, gdy odpowiadaj za przeksztacenie danych do postaci pakietw optycznych
i wyodrbniaj dane z pakietw optycznych zgodnie z obowizujc polityk. Ustalaj na przykad, jak wiele datagramw IP bdzie umieszczanych w pakiecie optycznym i ktre z nich zostan wprowadzone do tego samego pakietu optycznego. Liczba
segmentw TCP, ktre mog zosta odwzorowane w jednym pakiecie, zaley od
maksymalnego rozmiaru segmentu TCP, dugoci pakietu optycznego oraz szybkoci
transmisji danych w sieci.
Mona rozway przykad trzech rnych szybkoci transmisji danych typowych dla
linii naziemnych: 2,5; 10 i 40 Gb/s. Jeli czas trwania pakietu wynosi dwie mikrosekundy, przy czach 2,5; 10 i 40 Gb/s skada si on z 5 Kb, 20 Kb i 80 Kb danych.
Zatem zalenie od wartoci maksymalnego rozmiaru segmentu (MMS ang. Maximum Segment Size), w jednym pakiecie optycznym mona umieci rn liczb
segmentw. W tabeli 8.1 zestawiono liczb segmentw, jakie mog by umieszczone
w pakiecie optycznym zalenie od szybkoci transmisji danych. Dane dotycz dwch
wartoci MSS 460 i 960 bajtw (co odpowiada datagramom IP o rozmiarze 500
i 1000 bajtw) oraz trzech wartoci czasu trwania pakietu.
Aby zdefiniowa polityk formowania pakietw, naley uwzgldni mechanizm
zwalczania przecie sieci protokou TCP. W sieciach optycznych przecienia wystpuj niezwykle rzadko, a jak wykazuj analizy, prawdopodobiestwo utraty pakietu mona obniy do wartoci 10-10. W protokole TCP zostay zaimplementowane
dwa mechanizmy wykrywania strat upynicie maksymalnego czasu retransmisji
i odbieranie trzech zduplikowanych potwierdze ACK. W przypadku wystpienia
przecienia uruchamiane s algorytmy szybkich retransmisji i szybkiego przywracania
stanu normalnego, ktre pozwalaj na uniknicie negatywnych skutkw wicych si

238

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Tabela 8.1. Maksymalna liczba segmentw, ktre mog by umieszczane w jednym pakiecie optycznym
cze [Gb/s]

MSS [bajty]

Czas trwania [s]

460

960

2,5

10

40

20

2,5

10

10

40

13

20

2,5

10

16

40

65

31

z upywem maksymalnego czasu retransmisji. Cohen i Hamo [110] udowadniaj, e


aby unikn skutkw upywu maksymalnego czasu (oznaczajcych rozpoczcie procedury powolnego startu), nie mog zagin wicej ni trzy segmenty z danego okna.
Fakt ten trzeba wzi pod uwag odwzorowujc segmenty TCP w pakietach optycznych. Z drugiej strony, jeli zaginie pakiet optyczny zawierajcy jeden lub wiksz
liczb datagramw z komunikatem ACK nalecych do rnych pocze, nie jest to
wystarczajcy powd do wywoania procedur retransmisji wynikajcych z upywu
dopuszczalnego czasu. Po raz kolejny realizowana jest szybka retransmisja i szybkie
przywrcenie normalnego stanu.
Oznacza to, e wyeliminowanie czynnikw negatywnie wpywajcych na przepywno danych midzy punktami kocowymi wymaga niedopuszczenia do utraty kilku
segmentw umieszczanych w tym samym oknie. Zatem podczas budowania pakietu
w interfejsie brzegowym konieczne jest ustalenie, do jakich pocze nale poszczeglne segmenty TCP, i zapobieenie umieszczaniu kilku segmentw tego samego
poczenia w jednym pakiecie optycznym. Innymi sowy, interfejs brzegowy musi
dziaa w taki sposb, eby segmenty jednego poczenia byy oddzielone od siebie
odpowiedni przerw lub odwzorowywane w odrbnych pakietach optycznych.
Ponadto interfejsy brzegowe s wyposaane w elementy sterujce, odpowiedzialne za
zarzdzanie etykietami i przydzielanie etykiet zgodnie z wartociami FEC. Wynika
z tego, e podczas formowania pakietw optycznych w urzdzeniu brzegowym konieczne jest umieszczanie w nich segmentw o jednakowym priorytecie i adresowanych
do tego samego zdalnego urzdzenia brzegowego. Jeli wic jest to moliwe, dwa nastpujce po sobie segmenty tego samego strumienia powinny by zapisywane w oddzielnych pakietach optycznych o tej samej wartoci FEC.
Ostatnim zagadnieniem wartym szczeglnej uwagi jest zwizanie z dziaaniem protokou TCP w fazie powolnego startu (ang. slow-start phase). W jej trakcie rozmiar wysyanych po sobie segmentw ronie w sposb wykadniczy. Z kolei ze wzgldu na
mechanizm unikania przecie s one wysyane w rwnomiernych odstpach czasu.
W przypadku tradycyjnych routerw procedura taka moe prowadzi do przecie,
gdy cakowita ilo danych adresowanych do cza wyjciowego moe czasowo

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

239

przekroczy jego pojemno. Konieczne jest wic okrelenie waciwych rozmiarw


buforw wyjciowych. Z drugiej strony interfejsy brzegowe wspdziaaj z bardzo
szybkimi czami wyjciowymi, ktre nigdy nie s przecione (przynajmniej przy
obecnych warunkach pracy). Zatem opisywany problem nie dotyczy w adnym stopniu interfejsw sieci optycznych.

8.7.3. Projekt sieci optycznej dla rodowiska TCP/IP


Po zapoznaniu si z oglnymi uwagami na temat pakietw optycznych przedstawionymi w poprzednich czciach rozdziau warto przeanalizowa wyniki bada dotyczcych wpywu optycznego przeczania pakietw na wydajno protokou TCP.
W dalszej czci rozdziau szczeglnie dokadnie zostanie przedstawiony problem zachowania waciwych relacji midzy parametrami formowania pakietw optycznych
(takimi jak dugo pakietu) oraz maksymalnym czasem retransmisji okrelanym
w interfejsie brzegowym. Wydajno systemu jest wyraana za pomoc wartoci
efektywnoci formowania pakietw i opnienia pakietyzacji oraz opisywana sposobem dziaania okna przecieniowego. Do szacowania wydajnoci zostao wykorzystane narzdzie symulacji ns opisane w rozdziale 4.
Aby moliwe byo okrelenie zalenoci midzy efektywnoci pakietyzacji, dugoci
pakietu i czasem retransmisji, musi by znany rozkad dugoci pakietw. Rozkadem,
ktry najdokadniej przyblia rzeczywiste dugoci pakietw, jest rozkad dwumodalny
w tym przypadku oznacza to pakiety o dugoci od 64 bajtw (45%) do 1536 bajtw (30%) [107]. rodowisko odniesienia uwzgldniane podczas symulacji zostao
przedstawione na rysunku 8.6. Cztery wystpujce na rysunku przeczniki optyczne
zostay poczone czami o przepustowoci 2,5 Gb/s. Kady interfejs brzegowy jest
obciony 80 agentami TCP o rednim obcieniu 0,2 dla kadego agenta TCP. Grupy czterech agentw s przyczone do kadego z 20 czy o przepustowoci
100 Mb/s. Zatem efektywne obcienie cza zewntrznego interfejsu brzegowego
wynosi 0,8 przy przepustowoci 2,5 Gb/s. Wartoci odniesienia dla licznikw czasu
wynosz t = 1,6510-6 s, t = 10t, a t = 100t, gdzie t jest czasem odniesienia dla pakietu, stosowanym we wczeniej przeprowadzanych badaniach nad optycznymi sieciami pakietowymi [135]. Analiza wynikw zostaa zamieszczona poniej.
Rysunek 8.6.
Konfiguracja sieci
wykorzystana
w symulatorze ns

240

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

Efektywno formowania pakietw. Na rysunku 8.7 przedstawiono efektywno


formowania pakietw jako funkcj rozmiaru pakietu optycznego dla trzech rnych
wartoci maksymalnego czasu pakietyzacji. Poza przypadkiem najwikszej wartoci
dopuszczalnego czasu (ktry negatywnie wpywa na warto opnienia) rozmiar pakietu
optycznego powinien by ustalany na poziomie kilkuset bajtw. Efektywno formowania pakietw osiga wwczas maksimum wartoci. Optymalna warto efektywnoci
ronie wraz ze wzrostem wartoci maksymalnego czasu pakietyzacji.
Rysunek 8.7.
Efektywno
formowania pakietw
jako funkcja
rozmiaru pakietu
optycznego,
dla rnych wartoci
maksymalnego czasu
pakietyzacji: t = 1,65
e-6, t = 1,65 e-5, t
= 1,65 e-4

Opnienie pakietyzacji. Opnienie pakietyzacji zostao przedstawione na rysunku 8.8.


Wykres sporzdzono dla tych samych wartoci maksymalnego czasu pakietyzacji.
Mona na nim zaobserwowa wzrost opnienia odpowiadajcy wzrostowi efektywnoci formowania pakietw. Warto opnienia pakietyzacji jako element skadowy
kompleksowego opnienia powinna by utrzymana na niskim poziomie, aby nie
wpywaa negatywnie na dziaania mechanizmu kontroli przecie TCP. Rzecz niezwykle istotn jest utrzymywanie otwartego okna przecieniowego, tak aby pasmo
optyczne mogo by efektywnie wykorzystywane. Na wykresie opnienia wyranie
mona zaobserwowa przegicie, ktre powinno zosta wykorzystane podczas projektowania systemu. Warto opnienia powinna przyjmowa wartoci znajdujce
si po prawej stronie przegicia. Oznacza to stosowanie pakietw o rozmiarze wikszym ni 300 bajtw.
Okno przecieniowe. Na rysunku 8.9 zostao przedstawione zachowanie okna przecieniowego dla dwch rnych wartoci dopuszczalnych czasw pakietyzacji.
Przyjto, e pakiet ma rozmiar 400 bajtw, z uwzgldnieniem jego nagwka, co przy
czu 2,5 Gb/s odpowiada czasowi trwania pakietu t. W przypadku wyszych wartoci
czasu wartoci okna przecieniowego s znacznie nisze. Korzystniejsze dziaanie
protokou mona zaobserwowa dla niszych wartoci dopuszczalnego czasu pakietyzacji. Dynamika rozmiaru okna jest znacznie wysza, a samo okno jest zamykane
bardzo rzadko.

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

241

Rysunek 8.8.
Opnienie
pakietyzacji jako
funkcja rozmiaru
pakietu optycznego,
dla rnych wartoci
maksymalnego czasu
formowania
pakietw: t = 1,65
e-6, t = 1,65 e-5, t
= 1,65 e-4

Rysunek 8.9.
Przykad
zachowania okna
przecieniowego
protokou TCP
dla pakietw
o rozmiarze 400
bajtw i rnych
wartoci
maksymalnego
czasu pakietyzacji:
t = 1,65 e-6, t =
1,65 e-5

Podsumowanie wynikw symulacji. Z przeprowadzonych bada mona wycign


dwa wnioski.
1. W przypadku przenoszenia ruchu TCP/IP rozmiar pakietu optycznego

powinien by ustalany na poziomie 300 do 500 bajtw.


2. Maksymalny dopuszczalny czas formowania pakietw nie powinien osiga

bardzo duych wartoci.

242

Wysoko wydajne sieci TCP/IP

8.8. Zalecana lektura


Szczegowe omwienie systemw DWDM zostao zamieszczone w publikacji [214].
Dokadny opis systemw MPLS zosta zawarty w publikacji [279].

8.9. Podsumowanie
Sieci optyczne zostay opracowane z myl o wykorzystaniu ich w sieciach szkieletowych internetu o bardzo duej przepustowoci. W rozdziale tym zostay omwione
mechanizmy przenoszenia ruchu TCP/IP w sieciach optycznych. Wspomniane algorytmy odnosz si zarwno do technik optycznego przeczania etykiet, jak i optycznego przeczania pakietw. W przypadku transmisji danych trasami wyznaczonymi
za pomoc przeczania etykiet wydajno protokou TCP nie jest przedmiotem bada, gdy w sieciach tego typu nie wystpuj przecienia trasa o okrelonej dugoci fali jest ustalana na cay czas trwania sesji TCP. Z kolei w sieciach bazujcych
na optycznym przeczaniu pakietw wystpuje kilka problemw zwizanych z wydajnoci, wartych powicenia im szczeglnej uwagi. Niektre parametry projektowe,
takie jak rozmiar pakietu optycznego i dopuszczalny czas formowania pakietw, musz podlega optymalizacji, gdy mog negatywnie wpywa na wydajno transmisji
TCP w sieciach optycznych.

8.10. Pytania kontrolne


1. Czym s cakowicie optyczne sieci i jakie s powody ich wdraania?
2. Jaka jest podstawowa rnica midzy systemem MPS a optycznym

przeczaniem pakietw?
3. W przypadku wystpienia przeciania lub przeadowania tradycyjne routery

buforuj pakiety w kolejkach odpowiednich portw wyjciowych. Czy


buforowanie tego typu mona zastosowa w przecznikach optycznych?
Uzasadnij odpowied.
4. Z jakimi ograniczeniami naley si liczy podczas buforowania pakietw

optycznych? Wyjanij, w jaki sposb mona uzyska efekt buforowania


w przecznikach optycznych.
5. Na czym polega multipleksowanie dugoci fali? W jaki sposb moe ono

wspomaga zarzdzanie przecieniami w przecznikach optycznych?


6. Czym jest pakiet o okrelonej dugoci fali (WP)? Dlaczego rozwizania

typu WP s efektywniejsze w sieciach bezpoczeniowych ni w sieciach


zorientowanych na poaczenie?

Rozdzia 8. Wydajno TCP/IP w sieciach optycznych

243

7. Jakie wzgldy wydajnociowe zwizane z protokoem TCP przemawiaj

na korzy standardu MPS w porwnaniu z sieciami bazujcymi na routingu


dugoci fal?
8. Od czego zaley wydajno TCP w sieciach o optycznym przeczaniu

pakietw?
9. Opisz elementy skadowe opnienia pakietu w sieciach optycznych. Dlaczego

opnienie w urzdzeniach brzegowych jest wiksze ni w wzach porednich?


10. Co wyznacza maksymaln liczb segmentw TCP, ktre podlegaj

pakietyzacji do postaci pojedynczego pakietu optycznego?


11. Jakie czynniki zwizane z przeksztacaniem datagramw IP do postaci

pakietw optycznych naley wzi pod uwag w celu zmniejszenia strat


w kompleksowej przepustowoci?

8.11. wiczenia praktyczne


1. Powtrz symulacje ns opisan w podrozdziale 8.7.3 dla sieci odniesienia

zoonej z omiu przecznikw optycznych. Porwnaj wyniki testu


z rezultatami prezentowanymi na rysunkach 8.7, 8.8 i 8.9. Czy mona
zauway jakie zasadnicze rnice?
2. Powtrz opisan powyej symulacj dla innych odmian TCP (np. TCPVegas

lub TCPReno). Czy mona zauway jakie zasadnicze rnice? Sporzd


raport opisujcy uzyskane wyniki.

You might also like