Professional Documents
Culture Documents
ABC Sam Naprawiam Komputer
ABC Sam Naprawiam Komputer
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Wstp ............................................................................. 7
1
Spis treci
Rozwizywanie problemw
z bdn aktualizacj BIOS-u ........................................207
Awarie pyt gwnych .................................................................. 208
Naprawa w przypadku aktywnego obszaru BootBlock ........ 208
Gdy wida jedynie czarny ekran monitora ........................... 210
Gdy take BootBlock jest uszkodzony ................................... 211
Gdy ukad flashrom jest wlutowany w pyt ........................ 215
Gdy ukad umieszczony jest w podstawce
i zawiody wszystkie moliwoci jego reanimacji .............. 215
Awarie napdw optycznych ....................................................... 219
Naprawa urzdze zbudowanych
na podstawie chipsetu firmy MTK ...................................... 220
Naprawa urzdze zbudowanych
na podstawie innych chipsetw .......................................... 222
Naprawa urzdze, ktre powoduj bdy podczas pracy ... 223
Awarie kart graficznych .............................................................. 223
Zakcenia obrazu ................................................................... 223
Komputer nie uruchamia si
po zamontowaniu karty graficznej ...................................... 224
Dodatek ........................................................................257
Odzyskiwanie skasowanych plikw ............................................ 257
Odzyskiwanie skasowanej partycji ............................................. 260
Przydatne oprogramowanie narzdziowe ................................... 265
Odzyskiwanie danych ............................................................. 266
Narzdzia systemowe ............................................................. 273
Inne narzdzia ........................................................................ 305
Pakiety narzdziowe .............................................................. 308
Zerowanie dysku krok po kroku .................................................. 312
Przygotowanie dysku do pracy .................................................... 317
Identyfikacja oznacze procesorw ............................................ 320
Podsumowanie .............................................................325
Skorowidz ....................................................................327
ycie bywa pokrtne i przewrotne, a zasada ta odnosi si rwnie do wiata komputerw, gdzie bardzo
czsto zdarza si, i to, co wyglda na powane uszkodzenie, nie zawsze nim jest. Powodw nieprawidowego dziaania komputera moe by wiele. Czsto s to
bdy oprogramowania, np. nieprawidowo dziaajce
sterowniki lub konflikty midzy nimi, wirusy lub inne
destrukcyjne programy.
Zdarza si rwnie, e le dobrane podzespoy mog
by przyczyn stresw, jakie powoduje wieszajcy si
co chwil komputer. Musisz pamita o tym, e na
niektrych pytach gwnych moe nieprawidowo
dziaa dany element, np. pami RAM lub karta graficzna. Najczciej przekonujemy si o tym po fakcie,
gdy zakupimy dodatkow cz do naszego komputera
lub gdy skadamy samodzielnie komputer bez uprzedniego dobrania komponentw.
36
Pakiety narzdziowe
Ultimate Boot CD
Strona domowa:
http://www.ultimatebootcd.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
3.3
Status:
Rozmiar:
146 MB
Ultimate Boot CD rysunek 2.1 jest bardzo rozbudowanym pakietem narzdziowym dostarczanym w postaci obrazu startowej pyty CD. Wszystkie narzdzia zgromadzone na pycie posiadaj wsplny interfejs i mog by uruchamiane
bezporednio z nonika.
Rysunek 2.1.
Ultimate Boot CD
Poszczeglne programy zostay podzielone na kilka gwnych grup oraz dziesitki podgrup. Najwaniejsze grupy narzdzi to dotyczce pyty gwnej, dyskw twardych, systemu plikw oraz obraz dyskietek startowych i zbir innych
narzdzi.
Wrd ogromnej iloci programw na szczegln uwag zasuguj narzdzia
diagnostyczne przeznaczone do testowania:
n
procesorw,
pamici RAM,
37
monitorw,
portw.
Strona domowa:
http://www.memtest.org
Brak
Polska wersja:
Najnowsza wersja:
3.2
Status:
Rozmiar:
1,8 MB
Rysunek 2.2.
38
atwy w obsudze,
czste aktualizacje,
Minusy:
n
Pobierajc program ze strony autora, warto cign obraz ISO pyty CD, a nastpnie nagra go na pyt. Z tak przygotowanego nonika naley uruchomi
komputer. Dziki temu rozwizaniu testy pamici bd wiarygodne i bardzo dokadne.
http://7byte.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
4.2.2
Status:
Rozmiar:
1,62 MB
39
Rysunek 2.3.
Hot CPU Test LE
Plusy:
n
czste aktualizacje,
Minusy:
n
http://sp2004.fre3.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
23.8.1
Status:
Rozmiar:
2,03 MB
Rysunek 2.4.
Stress Prime 2004
doskonae
narzdzie dla
kadego
overclockera
i serwisanta
komputerw
Jeeli poskadae komputer lub podkrcie procesor i chcesz sprawdzi, czy pecet bdzie dziaa stabilnie, to koniecznie skorzystaj z prezentowanej aplikacji.
Tylko ona pozwoli Ci na dokadne sprawdzenie stabilnoci komputera. Zadaniem
testu nie jest sprawdzenie mocy peceta, a jedynie wytworzenie maksymalnego
i dugotrwaego obcienia. W zwizku z tym po wczeniu testu warto zostawi
komputer na duszy czas i kontrolowa, czy procedura trwa. Jeli pojawi si
informacje o bdach w oknie aplikacji lub te komputer zawiesi si lub zresetuje, oznacza to, e nie jest stabilny i naley zadba o odpowiednie chodzenie
procesora i pamici lub zmniejszy ewentualne przetaktowanie.
Stress Prime 2004 jest narzdziem bazujcym na innym darmowym tecie o nazwie
Prime 95. Oba programy s darmowe i mog by wykorzystywane przez osoby
prywatne i firmy.
Aby skorzysta z aplikacji, wystarczy po jej wczeniu klikn przycisk Start
i uzbroi si w cierpliwo. Jeeli test zostanie przerwany przez jaki bd, oznacza to, e Twj procesor nie pracuje stabilnie, a przyczyn moe by np. nadmierne przetaktowanie.
CPU-Z
Strona domowa:
http://www.cpuid.com/cpuz.php
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
1.31
Status:
Rozmiar:
0,8 MB
41
Rysunek 2.5.
CPU-Z
doskonae
narzdzie
do przewietlania
procesora
http://www.hdtune.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza
wersja:
2.51
Status:
Alternatywa dla:
Rozmiar:
0,4 MB
42
Rysunek 2.6.
HD Tune
pozwala na
przetestowanie
dyskw IDE
i SATA
http://support.wdc.com/download/
http://www.seagate.com/support/
seatools/
http://www.maxtor.com/en/support/
downloads/powermax.htm
http://www.fcpa.com/support/
hard-drives/software_utilities.html
http://www.hitachigst.com/hdd/
support/download.htm
http://www.spat.pl/drivery.html
Polska wersja:
Brak
Najnowsza
wersja:
Status:
Rozmiar:
43
PowerMax (Maxtor/Quantum)
ShDiag (Samsung)
Rysunek 2.7.
44
Plusy:
n
czste aktualizacje,
Minusy:
n
http://www.futuremark.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
Status:
Rozmiar:
40 216 MB
Futuremark 3DMark rysunek 2.8 jest profesjonalnym narzdziem do testowania wydajnoci kart graficznych w trakcie duego, niejednokrotnie maksymalnego obcienia podczas przetwarzania grafiki 3D. Testowana jest zarwno
wydajno karty graficznej, jak i stabilnoci podsystemu graficznego. Oprogramowanie to mona zastosowa do testowania caoci sprztu pod ktem stabilnoci w warunkach maksymalnego obcienia.
Rysunek 2.8.
W chwili obecnej na rynku dostpne s trzy wersje programu oznaczone numerami 2001, 2003 i 2005. Poszczeglne wersje przeznaczone s do sprawdzania
wydajnoci rnych modeli kart.
Uzyskane wyniki moemy porwna z innymi rezultatami gromadzonymi w ogromnej
bazie danych dostpnej na stronie producenta prezentowanego programu. Takie
rozwizanie daje nam moliwo sprawdzenia wydajnoci posiadanego komputera
na tle innych. Pozwala to sprawdzi, czy komputer dziaa prawidowo czy te
co jest nie tak.
Dodatkow zalet testw z serii 3DMark jest moliwo maksymalnego obcienia komputera w rodowisku zblionym do gier i w ten sposb sprawdzenie
stabilnoci danej konfiguracji.
Program nie jest dostpny w polskiej wersji jzykowej. Poza tym w darmowej
wersji ilo testw jest ograniczona.
Plusy:
n
Minusy:
n
Aby przeprowadzi dugotrwa diagnostyk oraz obciy komputer i zasymulowa obcienie podobne do tego, jakie uzyskujemy podczas grania, wystarczy
wczy testy programu 3DMark w ptli i pozostawi na kilkadziesit minut lub
kilka godzin. Zawieszenie si komputera, restart lub wyczenie programu bdzie
wiadczy o problemach ze stabilnoci.
46
Strona domowa:
http://www.cdspeed2000.com
Polska wersja:
http://www.cdspeed2000.com
Najnowsza wersja:
4.10
Status:
Rozmiar:
1,3 MB
Rysunek 2.9.
Nero CD-DVD
Speed
http://www.idg.pl
Polska wersja:
http://www.idg.pl
Najnowsza
wersja:
2.0
Status:
Rozmiar:
0,6 MB
47
Rysunek 2.10.
Nokia Monitor
Test bardzo
dobry program
do testowania
i ustawiania
monitora
Aplikacja dostpna jest w jzyku polskim, cho tak naprawd nie ma to w tym
przypadku znaczenia. Program jest bezpatny i moe by wykorzystywany zarwno w domu, jak i w firmach.
Dziki odpowiednio skonstruowanym planszom moemy sprawdzi poprawno
ustawie monitora. Do najwaniejszych testw mona zaliczy geometri, zbieno
kolorw oraz ustawienia ekranu. Prezentowany test doskonale nadaje si do
diagnozowania monitorw CRT, ale mona go uywa rwnie z panelami LCD.
www.dps.uk.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
1.2
Status:
Rozmiar:
0,2 MB
Dead Pixel Tester rysunek 2.11 jest prostym programem testowym przydatnym podczas sprawdzania paneli LCD pod ktem obecnoci uszkodzonych
pikseli lub subpikseli.
Program jest darmowy jedynie dla uytkownikw domowych. Ze wzgldu na
jego zastosowanie brak polskiej wersji jzykowej nie jest problemem.
48
Rysunek 2.11.
Partycjonowanie dysku
Ranish Partition Manager
Strona domowa:
http://www.ranish.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
2.44
Status:
Rozmiar:
0,2 MB
Ranish Partition Manager rysunek 2.12 jest potnym narzdziem, za pomoc ktrego moemy zakada i usuwa partycje. Dodatkowo moemy zmienia rozmiar partycji i przenosi je cae na inny dysk. Niestety program jest
skomplikowany w obsudze i mao intuicyjny, dlatego zaleca si stosowanie go
przez osoby majce ju pewne dowiadczenie w pracy z tego typu narzdziami.
Rysunek 2.12.
Na uwag zasuguje moliwo wykonania kopii MBR i pniejsze jej odtworzenie w razie awarii lub przypadkowego zamazania tego obszaru dysku.
Archiwum z programem naley wypakowa bezporednio na startow dyskietk, a nastpnie uruchomi z niej komputer. Mona rwnie skorzysta z pakietu
narzdziowego Ultimate Boot CD.
Partition Logic
Strona domowa:
http://partitionlogic.org.uk
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
0.6
Status:
Rozmiar:
7,3 MB
Partition Logic rysunek 2.13 jest darmowym narzdziem, za pomoc ktrego moemy tworzy nowe partycje oraz usuwa, formatowa i przenosi ju
istniejce. Zalet programu jest wygodny graficzny interfejs, dziki ktremu korzystanie z tego narzdzia jest bardzo proste.
Rysunek 2.13.
Partition Logic
wygodne
uniwersalne
narzdzie
do zarzdzania
partycjami
Prezentowany program jest dostpny w postaci obrazu ISO pyty CD lub dyskietki.
Odpowiedni obraz naley zapisa na dyskietk lub pyt i uruchomi z niej komputer.
Partition Logic radzi sobie ze wszystkimi odmianami partycji typu FAT oraz
NTFS. Niestety inne rodzaje partycji nie s obsugiwane. Program nie potrafi
rwnie obsuy dyskw SCSI ani zmieni rozmiaru istniejcej partycji bez
utraty danych.
50
http://www.maxtor.com/en/support/
downloads/maxblast3.htm
http://www.seagate.com/support/disc/dri
vers/discwiz.html
http://www.samsung.com/Products/
HardDiskDrive/utilities/
http://www.spat.pl/drivery.html
Polska wersja:
Najnowsza wersja:
Status:
Rozmiar:
Godne uwagi jest oprogramowanie oferowane bezpatnie przez producenta konkretnego dysku rysunek 2.14. Dziki ofercie producenta dysku moemy szybko i wygodnie przygotowa ten element do pracy. Wrd najwaniejszych zalet
naley wymieni: podzia na partycje, szybkie formatowanie, zerowanie a take
obsug dyskw SATA oraz IDE w maksymalnych pojemnociach.
Rysunek 2.14.
Przykadowe
oprogramowanie
dla dyskw
Maxtor
MaxBlast4 Maxtor
DiscWizard Seagate
DiscManager Samsung
DiscManager WD Caviar
Pamitaj, e oprogramowanie producenta dedykowane jest wycznie do konkretnych marek dyskw twardych.
51
Zdecydowanie polecamy ten sposb przygotowania dysku do pracy, gdy naszym zdaniem jest to szybkie i pewne rozwizanie. Dziki prostocie takiej aplikacji do minimum ograniczamy ewentualne problemy.
Plusy:
n
czste aktualizacje,
Minusy:
n
52
Strona domowa:
http://www.lavalys.com
Polska wersja:
http://www.lavalys.com
Najnowsza wersja:
2.01.347
Status:
Rozmiar:
2,9 MB
Everest Home Edition rysunek 2.15 pozwala na zebranie wiadomoci o niemal wszystkich podzespoach komputera. Wybierajc odpowiedni grup z menu
z lewej strony, uzyskujemy dostp do konkretnego urzdzenia i po jego zaznaczeniu
w prawej czci zobaczymy wszystkie parametry.
Rysunek 2.15.
Everest
Home Edition
nieocenione
rdo
informacji
o sprzcie
Everest Home Edition pozwala rwnie na przeprowadzenie kilku prostych testw oraz zapisanie uzyskanych danych w oddzielnym raporcie.
Aplikacja dostpna jest w jzyku polskim i moe by bezpatnie uywana przez
uytkownikw domowych. Niestety, producent zaprzesta ju rozwijania tego
przydatnego programu i na jego stronie nie znajdziesz niezbdnych plikw. Konieczne jest wyszukanie innej lokalizacji za pomoc Google.
PC Wizard 2006
Strona domowa:
http://www.cpuid.org/pcwizard
Polska wersja:
Brak
Najnowsza
wersja:
1.661
Status:
Rozmiar:
2,4 MB
53
Rysunek 2.16.
54
Belarc Advisor
Strona domowa:
http://www.belarc.com
Polska wersja:
Brak
Najnowsza wersja:
7.0t
Status:
Rozmiar:
0,9 MB
Rysunek 2.17.
Polska wersja jzykowa nie jest dostpna i prawd mwic, nie jest wymagana do
obsugi samego programu. Natomiast podczas lektury raportu przydaje si znajomo angielskiego. Niestety prezentowana aplikacja jest przeznaczona do darmowego uytku jedynie przez osoby prywatne.
Najprostszym sposobem szukania przyczyny powodujcej problemy z uruchamianiem komputera jest ograniczenie jego elementw do niezbdnego minimum.
Dokadniej mwic, chodzi o to, aby odczy wszystko, co nie jest niezbdne do
pracy komputera. Poniej zamieszczamy pen list tych elementw, ktre musz pozosta w Twoim komputerze.
n
Pyta gwna
Karta graficzna
Zasilacz
56
W przypadku gdy po ograniczeniu elementw do niezbdnego minimum komputer nadal strajkuje, postaraj si wymieni ko pamici, ktra pozostaa na
pycie gwnej. Zastp j jednym ze zdemontowanych ukadw.
Pamitaj, e diagnoza przez eliminacj zbdnych komponentw jest najprostsza
do przeprowadzenia w domowym zaciszu. Do przeprowadzenia analizy zazwyczaj nie potrzebujesz specjalistycznych narzdzi ani czci zapasowych.
Oczywicie przedstawiona przez nas metoda ma swoje wady. Niestety moe zaistnie sytuacja, gdy dodany podzesp nie jest odpowiedzialny za niemono
uruchomienia komputera, a winowajc jest zbyt saby zasilacz, ktry zacz
niedomaga po dooeniu kolejnego podzespou. Zdarza si rwnie, e po ograniczeniu komponentw do minimum komputer nadal nie uruchamia si, gdy
przyczyna ley w ktrym z niezbdnych skadnikw peceta procesor, karta
graficzna, pyta gwna, pami RAM, zasilacz. W takiej sytuacji jedyn moliwoci diagnozy moe okaza si podmiana podzespou na inny, sprawny.
57
Rysunek 2.18.
Przykadowa
karta POST
Rysunek 2.19.
Przykadowa
pyta gwna
ze zintegrowan
kart POST
58
Nie bdziemy si rozpisywa na temat wszystkich moliwych kombinacji sygnaw dwikowych. Skupimy si jedynie na tych naprawd przydatnych dla
osoby, ktra chce w miar szybko sprawdzi rodzaj uszkodzenia i pragnie sprbowa temu zaradzi bez odwoenia komputera do serwisu. Pamitaj, e peny
spis sygnaw dwikowych znajdziesz w dokumentacji pyty gwnej.
59
60
Tabela 2.1.
Ilo
dwikw
Opis bdu
Rozwizanie
Problem z odwieaniem
pamici.
Bd parzystoci pamici.
Bd klawiatury.
Bd wewntrznych przerwa
procesora.
Tabela 2.1. Opis znaczenia sygnaw dwikowych dla BIOS-w AMI cig dalszy
Ilo
dwikw
Opis bdu
Rozwizanie
10
Bd odczytywania lub
zapisywania do rejestru
CMOS.
11
1 dugi
i krtkie
Bd karty graficznej.
Zacznij od sprawdzenia,
czy poprawnie zamontowae
kart w komputerze.
1 dugi
i 3 krtkie
1 dugi
i 8 krtkich
Bd karty graficznej.
Zacznij od sprawdzenia,
czy poprawnie zamontowae
kart w komputerze.
2 krtkie
1 dugi
Opis bdu
Rozwizanie
1 dugi
Problem z
pamici RAM.
1 dugi i 2 krtkie
Bd parzystoci
pamici RAM.
1 dugi i 3 krtkie
Problem z kart
graficzn.
Przegrzanie
procesora.
Na przemian wysoki
i niski ton
Bd procesora.
61
62
Opis bdu
Rozwizanie
1+1+3
Brak moliwoci
odczytania parametrw
konfiguracyjnych
z pamici CMOS.
1+1+4
Uszkodzenie ukadu
flashrom zawierajcego
BIOS.
1+2+1
Bd zegara
systemowego.
1+2+2
Bd pyty gwnej.
1+2+3
Bd pyty gwnej.
1+3+1
Problem z odwieaniem
pamici RAM.
1+3+2
Bd inicjacji pamici
RAM.
1+3+3
Bd pierwszego banku
pamici RAM.
1+3+4
Bd parzystoci pamici
RAM w pierwszych 64 kB.
1+4+1
Bd w adresacji pamici
RAM.
1+4+2
Bd pamici RAM.
2+x+x
Grupa sygnaw
zaczynajcych si od
dwch dwikw zawsze
wiadczy o problemach
lub awarii pamici RAM.
3+1+1
Uszkodzony kontroler
DMA.
3+1+2
Uszkodzony kontroler
DMA.
3+1+3
Bd kontrolera przerwa.
3+1+4
Bd kontrolera przerwa.
3+2+4
Bd kontrolera
klawiatury.
3+3+4
Bd karty graficznej.
Tabela 2.3.
Ilo
dwikw
Opis bdu
Rozwizanie
3+4+x
Bd karty graficznej.
4+2+1
Uszkodzenie jednego
z ukadw pyty gwnej.
4+2+2
Bd wygenerowany przez
pyt gwn.
Sprawd klawiatur.
4+2+3
Bd wygenerowany
przez kontroler klawiatury.
4+2+4
4+3+1
Bd testowania pamici
RAM.
4+3+4
Bd zegara czasu
rzeczywistego.
4+4+1
Bd portu szeregowego.
4+4+2
Bd portu rwnolegego.
4+4+3
Bd koprocesora.
Zanim zabierzemy si do odkrcenia obudowy komputera, musimy wyjani kilka podstawowych poj i zasad, na ktre naley bezwzgldnie zwrci uwag.
Poza zasadami postpowania warto pozna rwnie narzdzia, ktre bd Ci
potrzebne podczas pracy. W zwizku z tym przeczytaj ten tekst bardzo dokadnie, by unikn niemiych niespodzianek i problemw.
Przygotuj sobie miejsce pracy tak, aby podczas demontau/montau nie przeszkadzay Ci w niczym rne drobne rzeczy. Zanim zaczniesz prac, usu rnego rodzaju napoje, ktre po rozlaniu mog uszkodzi komputer lub doprowadzi
do poraenia prdem.
Dla swojej wygody postaraj si o dobre owietlenie stou. Dobrym rozwizaniem
moe okaza si uycie dodatkowego reflektora lub lampy zamontowanej tak, aby
owietlaa wntrze jednostki centralnej. Przed odkrceniem obudowy komputera
63
upewnij si, e nie pracujesz pod napiciem! A dokadniej sprawd, czy obudowa nie jest podczona do prdu.
Potrzebne narzdzia
Najwaniejszym narzdziem jest rubokrt krzyakowy rysunek 2.20. Bez
niego nie ma mowy o demontau lub montau podzespow komputera. Powiniene mie rubokrt rednich rozmiarw i w miar moliwoci bez zniszczonej kocwki. Nastpnym przydatnym narzdziem jest rubokrt paski o niewielkiej kocwce.
Rysunek 2.20.
Przydatne
narzdzia
64
65
Najlepszym sposobem walki z adunkami elektrostatycznymi jest specjalna opaska lub mata uziemiajca, ktra zbiera na sobie potencja adunku i chroni podzespoy. Tego typu wyposaenie stosuje si w profesjonalnych serwisach komputerowych i w domowym zaciszu raczej nie bdziesz mg z niego skorzysta.
Wystarczy, jeli przed przystpieniem do wypakowywania podzespow z woreczkw antystatycznych, w ktrych dostarcza je producent, dotkniesz metalowego elementu, np. kaloryfera, i w ten sposb odprowadzisz nagromadzone adunki.
66