ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent

Educatieve bachelor lager onderwijs

Naam student: Dalschaert Jilke Leergroep OLO2

Naam mentor: El. Verneert en E. Drapier Klas A1 Aantal lln.: 21
School: Gemeentelijke basisschool Sint-Theresia Overbeke

dinsdag 29/11/2022 Handtekening mentor + datum:

Van 8u45 tot 9u35

Leergebied(onderdeel): Wiskunde: getallen
Lesonderwerp: Verhoudingen

Leerplandoelen: Leerplan: ZILL – OVSG – GO! – andere

WDlw3
Wiskundige problemen oplossen in betekenisvolle situaties binnen en buiten de klas en de
redeneringen daarbij onderbouwen, vergelijken, bijsturen, weergeven en beoordelen
• 9-12j   Problemen zoals rekenraadsels, breinbrekers en andere wiskundige problemen met betrekking tot
getallen, meten en meetkunde oplossen, oplossingen onderzoeken, vergelijken, bijsturen,
beargumenteren, bespreken en daarbij daarbij wiskundige heuristieken ontdekken, kennen en gebruiken
zoals
 veronderstellen
 proberen en controleren
 een tekening maken
 omgevingsmateriaal gebruiken
 naar analogie werken
 patronen zoeken in gegevens
 noodzakelijke en overbodige gegevens onderscheiden
 elimineren
 systematisch werken met tabellen en verhoudingstabellen
 systematisch werken met pijlenschema's en de regel van drie
 systematisch lijsten opstellen
 strookmodel
 boomschema
 omgekeerd werken
 werken met eenvoudigere getallen

WDgk4
Inzicht verwerven in breuken, kommagetallen, procenten en hun onderlinge relatie
• Breuken
• Breuken >  10-12j Breuken lezen, schrijven en berekenen als een verhouding, onder meer als aanduiding
voor een kans en daarbij de term verhouding en kans kennen en gebruiken

IVzv3
Doelgericht en efficiënt handelen door taken te plannen, uit te voeren, erop te reflecteren en
waar nodig bij te sturen in functie van zelfredzaam en zelfstandig functioneren

Leerinhoud:

1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

 verhouding: Een verhouding tussen twee aantallen geeft aan hoe het ene aantal ten opzichte
van het andere staat
 de verhouding meisjes ten opzichte van jongens = 2:1 -> voor elke 2 meisjes aanwezig, is er 1
jongen aanwezig = er zijn dubbel zoveel meisjes als jongens
o 2 = het aantal meisjes
o 1 = het aantal jongens
o = verhouding van delen tot elkaar
 De verhouding van 1 op 3 leerlinge is jongens = 1:3 -> voor elke jongen zitten er 3 leerlingen op
de school
o Dus op de 3 leerlingen zitten altijd 2 meisjes
o = verhouding van delen tot het geheel
 Om verhoudingen te vergelijken, kunnen we de verhouding op dezelfde noemer brengen. Dit
doen we op dezelfde manier als bij breuken.
o Verhoudingen met dezelfde noemer zijn gelijkwaardig
 De evenredigheidsfactor is de bewerking die je doet om ervoor te zorgen dat al je antwoorden n
dezelfde verhouding terecht komen
o Aantallen met dezelfde verhouding bereken je door de aantallen in een kolom te
vermenigvuldigen met of te delen door hetzelfde getal. Dat getal noemen we de
evenredigheidsfactor.

Lesdoelen:
De leerlingen kunnen...
1. Uitleggen wat een evenredigheidsfactor is (WDgk4)
2. Uitleggen wat een verhouding van deel tot deel is (WDgk4)
3. Uitleggen wat een verhouding van deel tot geheel is (WDgk4)
4. Verhouding correct vergelijken (WDgk4)
5. Verhoudingen correct vereenvoudigen (WDgk4)
6. Verhoudingen correct noteren (WDgk4)
7. Verhoudingen van deel op deel correct verwoorden (WDgk4)
8. Verhoudingen van deel tot geheel correct verwoorden (WDgk4)
9. Aantonen dat verhoudingen gelijkwaardig zijn (WDgk4)
10. Verhoudingen in een verhoudingstabel noteren (WDlw3)
11. Verhoudingen opmaken met een verhoudingstabel(WDlw3)
12. Verhoudingen in een tabel noteren (WDlw3)
13. Verhoudingen omzetten in een tabel (WDlw3)
14. Gelijkwaardige verhoudingen maken (WDgk4)
15. Kunnen elkaars fouten corrigeren. (IVzv3)

Beginsituatie specifiek voor deze les:

Situering in het leerproces: aanbrengen inoefenen
Waarop bouwt deze les verder?
 Kunnen al breuken vereenvoudigen
Leerling specifieke gegevens + acties:
 H. heeft ASS, getallen lezen ging vorige les nog moeilijk -> verlengde instructie laten volgen
 D. schrijft regelmatig over van L. door gebrek aan zelfvertrouwen -> werkvorm per 2 gebruiken
waarbij L. haar moet verbeteren. Zo is ze verplicht zelf na te denken. (Wel in de gaten houden
dat Lowe niet gewoon het antwoord zegt.
 J. loopt veel rond -> door rond te laten lopen bij een werkvorm probeer ik deze energie nuttig
te investeren

2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

 Da. en H. zitten naast elkaar in de klas -> niet samen laten werken. Beide zijn niet sterk in
Wiskunde en dromen vaak. (Da. is wel sterk , maar is gewoon vaak niet mee doordat hij
verstrooid is, voor H. eigenlijk hetzelfde... Ze zijn sterker dan dat ze lijken en Da. gaat heel zacht
met haar om .)

Bronnen: volgens de APA-normen

/

Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten …

 Bijlage 1: bordschema

Materiaal / locatiewijziging:
https://deklasvanjufjilke.weebly.com/wiskunde.html

Lesopbouw
1. Klassikaal ontdekken wat verhoudingen zijn. (5’)
oriënteren verwerven verwerken afronden

Organisatie:
- er staat een verhoudingstabel op bord

Ik wil graag groepjes vormen. Maar er moeten steeds dubbel zoveel meisjes in het groepje zitten dan
jongens.
- 1 jongen vooraan -> hoeveel meisjes moeten er nu bij? -> 2
- Als ik er 1 jongen bij doe -> Hoeveel meisjes moeten er dan bij -> 2

- Klopt de verhouding nog? Zijn er nog steeds dubbel zoveel meisjes als jongens?

X2 X2
Jongens 1 2 4
Meisjes 2 4 8
Totaal 3 6 12

2. Klassikale instructie: wat is een verhouding? (10’)

oriënteren verwerven verwerken afronden
 Uitleggen wat een evenredigheidsfactor is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot deel is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot geheel is (WDgk4)
 Verhouding correct vergelijken (WDgk4)
 Verhoudingen correct vereenvoudigen (WDgk4)
 Verhoudingen correct noteren (WDgk4)
 Verhoudingen van deel op deel correct verwoorden (WDgk4)
 Verhoudingen van deel tot geheel correct verwoorden (WDgk4)
 Aantonen dat verhoudingen gelijkwaardig zijn (WDgk4)

3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

 Verhoudingen in een verhoudingstabel noteren (WDlw3)

 Verhoudingen opmaken met een verhoudingstabel(WDlw3)
 Verhoudingen in een tabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen omzetten in een tabel (WDlw3)
 Gelijkwaardige verhoudingen maken (WDgk4)

Materiaal:
- rode en groene blokken
- minions & sterren

instructie
een verhouding is hoe 2 aantallen zich tegenover elkaar verhouden.

Wat is de verhouding tussen het aantal meisjes en jongens in het groepje?

- Er zijn dubbel zoveel meisjes als jongens in het groepje.
- Dus voor elke jongen zijn er 2 meisjes
- De verhouding van de jongens tov de meisjes = 1:2 = 1 jongen voor elke 2 meisjes = 1 op 2
=1/2
o We kijken eerst naar de jongen = 1 en dan naar de meisjes = 2
- De verhouding van de meisjes tov de jongens: 2:1 = 2 meisjes voor elke jongen = 2 op 1 = 2/1
o Naar wat kijken we hier eerst? -> de meisjes.

Opdracht:
De verhouding rode blokken tov groene blokken is:
De verhouding groene blokken tov rode blokken is:

De verhouding tussen sterren en minions is 6/8

Hoeveel sterren zijn er?
Hoeveel minions zijn er?

3. Klassikale instructie: wat is een verhouding van deel tot geheel? (5’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
 Uitleggen wat een evenredigheidsfactor is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot deel is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot geheel is (WDgk4)
 Verhouding correct vergelijken (WDgk4)
 Verhoudingen correct vereenvoudigen (WDgk4)
 Verhoudingen correct noteren (WDgk4)
 Verhoudingen van deel op deel correct verwoorden (WDgk4)
 Verhoudingen van deel tot geheel correct verwoorden (WDgk4)
 Aantonen dat verhoudingen gelijkwaardig zijn (WDgk4)
 Verhoudingen in een verhoudingstabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen opmaken met een verhoudingstabel (WDlw3)
 Verhoudingen in een tabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen omzetten in een tabel (WDlw3)
 Gelijkwaardige verhoudingen maken (WDgk4)

We gaan terug naar de tabel van het groepje dat we maakten in het begin van de les.

4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

- Wat zou de verhouding zijn van de jongens tov het totaal aantal lln in de groep?
o 4 van de 12 lln zijn jongens -> 4 op 12
o 4 op 12 is een goede verhouding, maar ik zou graag een zo klein mogelijke
verhouding hebben. We noteren een verhouding als een breuk, hoe maken we
breuken kleiner? -> vereenvoudigen
o Dat kunnen we dus ook doen met verhoudingen
o Hoe vereenvoudigen we?
 Teller en noemer delen door dezelfde factor
- 4/12 = 1/3

Opdracht:
Wat is de verhouding van de rode blokken tot het geheel?
Wat is de verhouding van de groene blokken tot het geheel?

Wat is de verhouding van de minions tot het geheel?

Subvragen;
- Hoeveel is het geheel?
- Hoeveel … hebben we?

4. Klassikale instructie: verhoudingen vergelijken (5’)

oriënteren verwerven verwerken afronden
 Uitleggen wat een evenredigheidsfactor is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot deel is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot geheel is (WDgk4)
 Verhouding correct vergelijken (WDgk4)
 Verhoudingen correct vereenvoudigen (WDgk4)
 Verhoudingen correct noteren (WDgk4)
 Verhoudingen van deel op deel correct verwoorden (WDgk4)
 Verhoudingen van deel tot geheel correct verwoorden (WDgk4)
 Aantonen dat verhoudingen gelijkwaardig zijn (WDgk4)
 Verhoudingen in een verhoudingstabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen opmaken met een verhoudingstabel(WDlw3)
 Verhoudingen in een tabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen omzetten in een tabel (WDlw3)
 Gelijkwaardige verhoudingen maken (WDgk4)

- Ik heb 10 minions en 15 sterren, juf E./El. heeft 8 sterren en 12 minions. Ik wil weten of onze
afbeeldingen in dezelfde verhouding zijn samengesteld. Dus ik moet ze vergelijken.

- Ik wil dus weten op de verhouding van de minions tov de sterren gelijk is.
o Welke verhouding heb ik? -> 10/15
o Welke verhouding heeft juf Eveline? -> 8/12
o Hoe kan ik 2 verhoudingen vergelijken? Tip: verhoudingen zijn eigenlijk gewoon
breuken.
 Op dezelfde noemer zetten
 2/3 & 2/3 -> verhoudingen zijn gelijkwaardig.

5. Individuele inoefening via de oefeningen op de klaswebsite (25’)

5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

oriënteren verwerven verwerken afronden

 Uitleggen wat een evenredigheidsfactor is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot deel is (WDgk4)
 Uitleggen wat een verhouding van deel tot geheel is (WDgk4)
 Verhouding correct vergelijken (WDgk4)
 Verhoudingen correct vereenvoudigen (WDgk4)
 Verhoudingen correct noteren (WDgk4)
 Verhoudingen van deel op deel correct verwoorden (WDgk4)
 Verhoudingen van deel tot geheel correct verwoorden (WDgk4)
 Aantonen dat verhoudingen gelijkwaardig zijn (WDgk4)
 Verhoudingen in een verhoudingstabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen opmaken met een verhoudingstabel(WDlw3)
 Verhoudingen in een tabel noteren (WDlw3)
 Verhoudingen omzetten in een tabel (WDlw3)
 Gelijkwaardige verhoudingen maken (WDgk4)

Materiaal:
- Computer

Opdracht:
- de leerlingen gaan naar de klaswebsite. Onder het tabblad rekenen gaan ze naar de les
verhoudingen. Hier maken ze de oefeningen.

6. individueel invullen van de online exit card (5’)

a oriënteren verwerven verwerken afronden

- Waren de oefeningen duidelijk?

- Hoe vond je het werken op de computer?

- Noem 2 dingen die je hebt onthouden uit deze les.

- Noem 1 ding dat jou nog niet volledig duidelijk is.

- Heb je nog een vraag?

Evaluatie: Evalueer hier je eigen pedagogisch, didactisch

en/of organisatorisch handelen. Wat deed je goed en waarom?
Wat ging niet goed en waarom? (Denk aan voorbereiding en
realisatie.) Doe een verbetervoorstel.

Bijlage 1: bordplan/ppt

6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs