‫‪QC3‬۔ وکرساگڈئ‬

‫قبس‪6a-10d :‬‬
 ‫رہفتس‬

‫)؃‪(11‬‬ ‫‪.6‬الثیثرجمدااعفل‬ ‫)؃‪(3‬‬ ‫‪ .1‬ااشرات‬

‫)؃‪(15‬‬ ‫‪ .7‬زمدیہیفااعفل‬ ‫)؃‪(5‬‬ ‫‪ .2‬تغلِرقآن‬
‫)؃‪(47‬‬ ‫▪ باب ا ِ ْست ِ ْف َعال‬ ‫)؃‪(19‬‬ ‫ب َت ْفع ِْیل‬
‫▪ با ِ‬ ‫)؃‪(7‬‬ ‫‪ .3‬رتمادافتارقلآن‬
‫)؃‪(51‬‬ ‫▪ باب َت َفعل‬ ‫)؃‪(26‬‬ ‫ب ُمفَا َع َلۃ‬
‫▪ با ِ‬
‫)؃‪(9‬‬ ‫‪ .4‬اامسء (واحد‪/‬جمع)‬
‫)؃‪(55‬‬ ‫▪ باب َت َفاعُل‬ ‫)؃‪(30‬‬ ‫▪ باب إ ِ ْف َعال‬
‫)؃‪(57‬‬ ‫▪ باب ا ِنْ ِف َعال‬ ‫)؃‪(42‬‬ ‫ب ا ِ ْفت ِ َعال‬
‫▪ با ِ‬ ‫)؃‪(10‬‬ ‫‪ .5‬اامسء (الفاظ‪/‬متضاد)‬

‫اِلتماس‬
‫رباہِرکمیسکیھب ظییکاشندنیہےکےئل‪+923099965667‬رپوسٹاپیرکںی۔ َجزَا ُك ُم ا ُ‬
‫هلل َخي ْ ًرا‬ ‫غل‬

‫‪2‬‬
 ‫‪ 1‬۔ ااشرات‬

‫ت‬
‫وسرۃارقبلة‬ ‫آي ‪#‬‬ ‫ااشرات‬ ‫ہحفصربمن قبسربمن‬
‫َف ْوا َو َك َّذبُ ْوا بِاٰیٰت ِ َن ۤا اُولٰٓئ ِ َ‬
‫ک‬ ‫ای ف َََل َخ ْو ٌف َعل َْیہِ ْم َو ََل ہُ ْم َی ْحزَن ُْو َن ﴿‪َ ﴾۳۸‬و َّال ِذیْ َن َك َ ُ‬
‫ُق ْل َنا ا ْہب ِ ُط ْوا ِم ْن َہا َجم ِ ْی ًعاۚ َفا ِ َّما َیاْت ِ َی َّنکُ ْم ِّمنِّ ْی ہُدً ی ف ََم ْن َتب ِ َع ہُ َد َ‬
‫‪38-39‬‬ ‫دہاتیئاورہجیتن‬ ‫‪Q-6a‬‬
‫ا َْص ٰح ُب ال َّنارِۚ ہُ ْم ف ِْی َہا ٰخل ِ ُد ْو َن ﴿‪﴾۳۹‬‬
‫َار َہ ُب ْو ِن ﴿‪َ ﴾۴۰‬و ٰا ِم ُن ْوا ب ِ َم ۤا َانْزَ ْلتُ ُم َص ِّدقًا ِّل َما َم َعکُ ْم‬ ‫ُْک ْوا ن ِْع َمت َِی َّالت ِۤۡی َا ْن َع ْمتُ َعل َْیکُ ْم َو َا ْوف ُْوا بِ َع ْہد ِۤۡی ا ُ ْوفِ بِ َع ْہ ِد ُك ْمۚ َو اِیَّ َ‬
‫ای ف ْ‬ ‫ۡس ٓا ِء ْی َل اذ ُ ُ‬ ‫ی ٰ َبن ِۤۡی ا ِ ْ َ‬ ‫‪ Q-6b‬ینبارسالیئوکدوعت ‪40-42‬‬
‫ای ف َّ‬
‫َات ُق ْو ِن ﴿‪َ ﴾۴۱‬و ََل َتلْب ِ ُسوا ا ْل َح َّق بِال َْباطِ ِل َو َتکْت ُُموا ا ْل َح َّق َو اَۡمُتۡن َت ْعل َُم ْو َن ﴿‪﴾۴۲‬‬ ‫اِف ب ِ ٖہ۪ َو ََل َتشْ تَرُ ْوا بِاٰیٰت ِْی ثَ َم ًنا َقل ِ ْی ًَل۫ َّو اِیَّ َ‬ ‫َو ََل َتکُ ْون ُۤۡوا اَ َّو َل ک َ ِ ٍۭ‬
‫‪6‬‬
‫اس بِا ْلب ِ ِّر َو َت ْن َس ْو َن اَ ْنف َُسکُ ْم َو اَۡمُتۡن َت ْتل ُْو َن ا ْل ِک ٰت َبؕ اَف َََل َت ْعقِل ُْو َن ﴿‪﴾۴۴‬‬
‫َو اَق ِ ْی ُموا الصَّ لٰو َۃ َو ٰاتُوا الزَّكٰو َۃ َو ْار َك ُع ْوا َم َع الرّٰك ِ ِعي ْ َن ﴿‪ ﴾۴۳‬اَ َتاْ ُمرُ ْو َن ال َّن َ‬
‫‪43-46‬‬ ‫کیناکمرکو!‬ ‫‪Q-6c‬‬
‫َو ا ْس َت ِع ْینُ ْوا بِالصَّ بْر ِ َو الصَّ لٰوۃ ِؕ َو اِن َّ َہا َل َکبِي ْ َر ٌۃ ا ِ ََّل َعل َی ا ْل ٰخ ِش ِعي ْ َن ﴿‪َّ ﴾۴۵‬ال ِذ ْی َن یَظُن ْو َن اَن َّ ُہ ْم مل ٰ ُق ْوا َربِّہِ ْم َو اَن َّ ُہ ْم اِل َْی ِہ ٰر ِج ُع ْو َن ﴿‪﴾۴۶‬‬
‫ُْک ْوا ن ِْع َمت َِی َّالت ِۤۡی اَ ْن َع ْمتُ َعل َْیکُ ْم َو اَن ِّْی ف ََّض ْل ُتکُ ْم َعل َی ا ْل ٰع َلمِي ْ َن ﴿‪َ ﴾۴۷‬و َّات ُق ْوا یَ ْو ًما ََّل َت ْجز ِ ْی َنف ٌْس َع ْن َّنف ٍْس َش ْیئًا َّو ََل ُی ْق َب ُل ِم ْن َہا‬
‫ۡس ٓا ِءیْ َل اذ ُ ُ‬
‫ی ٰ َبن ِۤۡی ا ِ ْ َ‬ ‫‪47-48‬‬ ‫اسدنےسڈرو!‬ ‫‪Q-6d‬‬
‫َشفَا َع ٌۃ َّو ََل یُ ْؤ َخ ُذ ِم ْن َہا َع ْد ٌل َّو ََل ہُ ْم یُ ْن َ ُ‬
‫َص ْو َن ﴿‪﴾۴۸‬‬
‫َو اِذْ ن َ َّج ْینٰکُ ْم ِّم ْن ٰا ِل ِ ِْف َع ْو َن ی َُس ْو ُم ْونَکُ ْم ُس َءؤ ال َْعذَ ا ِب یُذَ بِّ ُح ْو َن اَبْ َن ٓا َء ُك ْم َو ی َْس َت ْح ُی ْو َن ن َِس ٓا َء ُك ْمؕ َو ف ِ ْی ذٰلِکُ ْم بَ َ َٓل ٌء ِّم ْن َّربِّکُ ْم َعظ ِْی ٌم ﴿‪َ ﴾۴۹‬و اِذْ ِفَ َ ْق َنا‬
‫‪49-50‬‬ ‫رفوعنےساجنت‬ ‫‪Q-7a‬‬
‫ۡح َف َان ْ َج ْینٰکُ ْم َو ا ْ َ‬
‫َۡغ ْق َن ۤا ٰا َل ِ ِْف َع ْو َن َو اَۡمُتۡن َت ْن ُظرُ ْو َن ﴿‪﴾۵۰‬‬ ‫بِکُ ُم ال َْب ْ َ‬
‫‪7‬‬
‫َّ‬ ‫ُ‬ ‫ُ َّ‬
‫َو اِذْ ٰو َع ْدنَا ُم ْو ٰٓسی ا َْر َب ِعي ْ َن ل َْی َل ًۃ ث َّم اتخ َْذتُ ُم ا ْل ِع ْج َل ِمنۢۡ َب ْعدِ ٖہ َو اَۡمُتۡن ٰظل ِ ُم ْو َن ﴿‪ ﴾۵۱‬ث َّم َعف َْونَا َعنْکُ ْم ِّمنۢۡ َب ْعدِ ذٰل َِک ل ََعلکُ ْم َتشْ ُ ُ‬
‫ُک ْو َن ﴿‪َ ﴾۵۲‬و اِذْ ٰا َت ْی َنا‬
‫‪51-53‬‬ ‫اچسیلراںیت‬ ‫‪Q-7b‬‬
‫َان ل ََع َّلکُ ْم َت ْہ َت ُد ْو َن ﴿‪﴾۵۳‬‬ ‫ُم ْو َسی ا ْل ِک ٰت َب َو ال ُ ْ‬
‫َْفق َ‬
‫‪3‬‬
 ‫ت‬
‫وسرۃارقبلة‬ ‫آي ‪#‬‬ ‫ااشرات‬ ‫ہحفصربمن قبسربمن‬
‫َو اِذْ قَا َل ُم ْو ٰسی ل ِ َق ْو ِم ٖہ ٰی َق ْوم ِاِنَّکُ ْم ظَ ل َْمت ُْم اَ ْنف َُسکُ ْم بِا ِّتخَاذ ِ ُك ُم ا ْل ِع ْج َل َفت ُْوبُ ۤۡوا الِٰی بَارِئِکُ ْم فَا ْق ُتل ُۤۡوا اَ ْنف َُسکُ ْمؕ ذٰلِکُ ْم َخي ْ ٌر َّلکُ ْم ع ِ ْن َد بَارِئِکُ ْمؕ‬
‫‪54‬‬ ‫ڑھچبااوروتہب‬ ‫‪Q-7c‬‬
‫اب َعل َْیکُ ْمؕ اِن َّ ٗہ ہُ َو ال َّتو ُ‬
‫َّاب ال َّرح ِْی ُم ﴿‪﴾۵۴‬‬ ‫َف َت َ‬
‫‪7‬‬
‫َّ‬ ‫ُ‬
‫الص ِع َق ُۃ َو اَۡمُتۡن َت ْن ُظرُ ْو َن ﴿‪ ﴾۵۵‬ث َّم َب َع ْثنٰکُ ْم ِّمنۢۡ َب ْعدِ َم ْوتِکُ ْم ل ََعلکُ ْم َتشْ ُ ُ‬
‫ُک ْو َن ﴿‪﴾۵۶‬‬ ‫َک َحت ّٰی ن َ َری اهللَ َج ْہ َر ًۃ َف َا َخذَ ْتکُ ُم ّٰ‬
‫َو اِذْ ُق ْلت ُْم ی ٰ ُم ْو ٰسی ل َْن ن ْؤ ِم َن ل َ‬
‫‪55-57‬‬ ‫داھکؤاہللوک!‬ ‫‪Q-7d‬‬
‫َو ظَ َّل ْل َنا َعل َْیکُ ُم ا ْل َغ َم َام َو اَنْزَ ْل َنا َعل َْیکُ ُم ال َْمنَّ َو َّ‬
‫السل ْٰویؕ کُل ُْوا ِم ْن طَی ِّٰبتِ َما َر َز ْق ٰنکُ ْمؕ َو َما ظَ ل َُم ْونَا َو لٰک ِْن کَان ُۤۡوا اَ ْنف َُس ُہ ْم َیظْ ل ِ ُم ْو َن ﴿‪﴾۵۷‬‬
‫َف َلکُ ْم َخ ٰط ٰیکُ ْمؕ َو َس َنزِیْ ُد ال ُْم ْح ِسنِي ْ َن ﴿‪﴾۵۸‬‬ ‫َّ‬
‫َْقیَ َۃ َفکُل ُْوا ِم ْن َہا َح ْی ُث ِشئْت ُْم َرغَدً ا َّو ا ْد ُخلُوا ال َْب َ‬
‫اب ُس َّجدً ا َّو ق ُْولُ ْوا ح َِّط ٌۃ ن ْغ ِ ْ‬ ‫َو اِذْ ُق ْل َنا ا ْد ُخل ُْوا ہٰ ِذہ ِال َ ْ‬ ‫‪58-59‬‬ ‫یتسبںیمداہلخ‬ ‫‪Q-8a‬‬
‫ف ََب َّد َل َّال ِذیْ َن ظَ ل َُم ْوا ق َْو ًَل غَي ْ َر َّالذ ِْی ق ِ ْی َل َل ُہ ْم َف َانْزَ ْل َنا َعل َی َّال ِذیْ َن ظَ ل َُم ْوا رِ ْجزًا ِّم َن َّ‬
‫الس َم ٓا ِء ب ِ َما کَان ُْوا َیف ُْس ُق ْو َن ﴿‪﴾۵۹‬‬

‫ۡشبَ ُہ ْمؕ کُل ُْوا َو ْ َ‬

‫اۡشبُ ْوا ِم ْن‬ ‫س َّم ْ َ‬ ‫اک ا ْل َح َج َرؕ فَا ْن َف َج َر ْت ِم ْن ُہ اث ْ َن َتا َع ْ َ‬
‫ۡش َۃ َع ْی ًناؕ ق َْد َعل ِ َم کُل اُنَا ٍ‬ ‫َو اِذ ِا ْس َت ْس ٰقی ُم ْو ٰسی ل ِ َق ْو ِم ٖہ َف ُق ْل َنا ْ ِ‬
‫اۡض ْب ب َِّع َص َ‬
‫‪60‬‬ ‫اپینیکداع‬ ‫‪Q-8b‬‬
‫ض ُم ْف ِسدِیْ َن ﴿‪﴾۶۰‬‬ ‫ِّرزْ ِق اهللِ َو ََل َت ْع َث ْوا فِی ْاَل َْر ِ‬
‫‪8‬‬
‫َو اِذْ ُق ْلت ُْم ی ٰ ُم ْو ٰسی ل َْن َّن ْصب ِ َر َعلٰی ط ََعام ٍوَّاح ِ ٍد فَا ْد ُع َل َنا َرب ََّک یُ ْ ِ‬
‫ۡخ ْج َل َنا ِم َّما تُ ۢۡنب ِتُ ْاَل َْر ُض ِمنۢۡ َب ْقل ِ َہا َو ق ِ َّث ٓائ ِ َہا َو ف ُْومِ َہا َو َع َد ِس َہا َو َب َصل ِ َہاؕ‬
‫‪61‬‬ ‫اھکےناکاطمہبل‬ ‫‪Q-8c‬‬
‫َصا َفا ِ َّن َلکُ ْم َّما َس َا ْلت ُْمؕ‬ ‫َّ‬ ‫َّ‬
‫قَا َل اَ َت ْست َْب ِدلُ ْو َن الذ ِْی ُہ َو اَ ْدنٰی بِالذ ِْی ُہ َو َخي ْ ٌرؕ ا ِ ْہب ِ ُط ْوا ِم ْ ً‬
‫الذ َّل ُۃ َو ال َْم ْس َک َن ُۃ٭ َو بَ ٓا ُء ْو بِ َغ َضبٍ ِّم َن اهللِؕ ذٰل َِک ب ِ َان َّ ُہ ْم کَان ُْوا َیکْ ُ ُ‬
‫َف ْو َن بِاٰیٰتِ اهللِ َو َی ْق ُتل ُْو َن ال َّنبِيٖ َن بِ َغي ْر ِا ْل َح ِّقؕ ذٰل َِک ب ِ َما‬ ‫ۡضبَ ْت َعل َْیہِ ُم ِّ‬
‫َو ُ ِ‬
‫‪61‬‬ ‫زساذتلیک‬ ‫‪Q-8d‬‬
‫َع َص ْوا َّو کَان ُْوا ی َْع َت ُد ْو َن ﴿‪﴾۶۱‬‬
‫ِخ َو َعم ِ َل َصال ِ ًحا َف َل ُہ ْم اَ ْجرُہُ ْم ع ِ ْن َد َربِّہِ ْم۪‬ ‫َّ‬ ‫َّ‬
‫ۚ َو ََل َخ ْو ٌف َعل َْیہِ ْم‬ ‫الصبِئِي ْ َن َم ْن ٰا َم َن بِاهللِ َو ال َْی ْوم ِ ْاَل ٰ ِ ِ‬ ‫ا ِ َّن ال ِذیْ َن ٰا َمنُ ْوا َو ال ِذیْ َن َہادُ ْوا َو ال َّن ٰ ٰ‬
‫َصی َو ّٰ‬ ‫‪62‬‬ ‫اعماقدعہ‬ ‫‪Q-9a‬‬
‫َو ََل ہُ ْم َی ْحزَن ُْو َن ﴿‪﴾۶۲‬‬
‫ُْک ْوا َما ف ِْی ِہ ل ََع َّلکُ ْم َت َّت ُق ْو َن ﴿‪ ﴾۶۳‬ث ُ َّم َت َو َّل ْیت ُْم ِّمنۢۡ َب ْعدِ ذٰل َِکۚ َفل َْو ََل ف َْض ُل‬
‫َو اِذْ اَ َخ ْذنَا ِم ْی َثا َقکُ ْم َو َرف َْع َنا ف َْو َقکُ ُم الط ْو َرؕ خ ُُذ ْوا َم ۤا ٰا َت ْینٰکُ ْم بِ ُق َّوۃ ٍوَّ اذ ُ ُ‬ ‫‪63-64‬‬ ‫وطراکودعہ‬ ‫‪Q-9b‬‬
‫اهللِ َعل َْیکُ ْم َو َر ْح َم ُت ٗہ َلکُ ْنت ُْم ِّم َن ا ْل ٰخ ِ ِ‬
‫ِسیْ َن ﴿‪﴾۶۴‬‬
‫‪9‬‬
‫َو َل َق ْد َعل ِ ْم ُت ُم َّال ِذیْ َن ا ْع َت َد ْوا ِم ْنکُ ْم فِی َّ‬
‫الس ْبتِ َف ُق ْل َنا َل ُہ ْم ُك ْون ُْوا ِ َِق َد ًۃ ٰخ ِسئِي ْ َن ﴿‬
‫ۚ‪َ ﴾۶۵‬ف َج َع ْل ٰن َہا نَک َ ًاَل ِّل َما بَي ْ َن َی َدیْ َہا َو َما َخ ْل َف َہا َو َم ْوع ِظَ ًۃ ِّلل ُْم َّتقِي ْ َن ﴿‪﴾۶۶‬‬ ‫‪65-66‬‬ ‫ہتفہےکرجمم‬ ‫‪Q-9c‬‬

‫َق ًۃؕ قَالُ ۤۡوا اَ َت َّتخ ِ ُذنَا ہُز ُ ًواؕ قَا َل اَ ُع ْوذُ بِاهللِ ا َْن اَ ُك ْو َن ِم َن ا ْل ٰجہِلِي ْ َن ﴿‪ ﴾۶۷‬قَالُوا ا ْد ُع َل َنا َرب ََّک‬
‫َو اِذْ قَا َل ُم ْو ٰسی ل ِ َق ْو ِم ۤ ٖہ ا ِ َّن اهللَ َیاْ ُمرُ ُك ْم اَ ْن َت ْذبَ ُح ْوا َب َ َ‬
‫ُکؕ َع َوان ٌۢ بَي ْ َن ذٰل َِکؕ َفاف َْعل ُْوا َما تُ ْؤ َمرُ ْو َن ﴿‪ ﴾۶۸‬قَالُوا ا ْد ُع َل َنا َرب ََّک یُ َبي ِّ ْن َّل َنا َما‬ ‫یُ َبي ِّ ْن َّل َنا َما ہِیؕ قَا َل اِن َّ ٗہ َی ُق ْو ُل اِن َّ َہا َب َ َّ‬
‫َق ٌۃ َل فَار ٌِض وَّ ََل ب ِ ْ ٌ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪67- 69‬‬ ‫رقبہاکہصق‬ ‫‪Q-9d‬‬

‫َف ٓا ُء فَاق ِ ٌع َّل ْون ُ َہا َت ُِس النّٰظِرِیْ َن ﴿‪﴾۶۹‬‬ ‫َق ٌۃ َص ْ َ‬ ‫ل َْون ُ َہاؕ قَا َل اِن َّ ٗہ َی ُق ْو ُل اِن َّ َہا َب َ َ‬
‫َق ٌۃ ََّل َذلُ ْو ٌل تُثِيْرُ ْاَل َْر َض َو‬
‫َق َتشٰ َب َہ َع َل ْی َناؕ َو اِن َّ ۤا ا ِ ْن َش ٓا َء اهللُ َل ُم ْہ َت ُد ْو َن ﴿‪ ﴾۷۰‬قَا َل اِن َّ ٗہ َی ُق ْو ُل اِن َّ َہا َب َ َ‬
‫ِ‬ ‫َّ‬
‫قَا ُلوا ا ْد ُع َل َنا َرب ََّک یُ َبي ِّ ْن ل َنا َما ہ َی ا ِ َّن ال َْب َ َ‬ ‫‪70-71‬‬ ‫رسیتاوسال‬ ‫‪Q-10a‬‬
‫ْۡح َثۚ ُم َس َّل َم ٌۃ ََّل ش َِی َۃ ف ِْی َہاؕ قَا ُلوا الْـ ٰ َن ِجئ َْت بِا ْل َح ِّقؕ َفذَ بَ ُح ْو َہا َو َما کَادُ ْوا َیف َْعل ُْو َن ﴿‪﴾۷۱‬‬ ‫ََل َت ْسق ِی ال َ ْ‬
‫اۡضب ُ ْو ُہ ب ِ َب ْع ِض َہاؕ َكذٰ ل َِک یُ ْح ِی اهللُ ال َْم ْوتٰی َو یُرِیْکُ ْم ٰایٰت ِٖہ ل ََع َّلکُ ْم‬ ‫ۡخ ٌج َّما ُك ْنت ُْم َتکْت ُُم ْو َن ﴿‬
‫ۚ‪َ ﴾۷۲‬ف ُق ْل َنا ْ ِ‬ ‫َو اِذْ َق َت ْلت ُْم َنف ًْسا ف ّٰ‬
‫َاد َر ْءتُ ْم ف ِْی َہاؕ َو اهللُ ُم ْ ِ‬
‫‪72-73‬‬ ‫وکناقلت؟‬ ‫‪Q-10b‬‬
‫َت ْعقِل ُْو َن ﴿‪﴾۷۳‬‬
‫‪10‬‬
‫ث ُ َّم ق ََس ْت ُقل ُْوبُکُ ْم ِّمنۢۡ َب ْعدِ ذٰل َِک َفہِ َی کَا ْلح َِج َارۃ ِاَ ْو ا ََشد ق َْس َو ًۃؕ َو ا ِ َّن ِم َن ا ْلح َِج َارۃ ِل ََما یَ َت َف َّجرُ ِم ْن ُہ ْاَلَن ْ ٰہرُؕ َو ا ِ َّن ِم ْن َہا ل ََما ی ََّش َّق ُق ف ََی ْ ُ‬
‫ۡخ ُج‬
‫‪74‬‬ ‫تخسدل‬ ‫‪Q-10c‬‬
‫ِم ْن ُہ ال َْم ٓا ُءؕ َو ا ِ َّن ِم ْن َہا ل ََما یَ ْہب ِ ُط ِم ْن َخشْ َیۃِ اهللِؕ َو َما اهللُ بِ َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل ُْو َن ﴿‪﴾۷۴‬‬
‫ۡحف ُْون َ ٗہ ِمنۢۡ َب ْعدِ َما َع َقل ُْوہُ َو ہُ ْم ی َْعل َُم ْو َن ﴿‪َ ﴾۷۵‬و اِذَا َل ُقوا َّال ِذیْ َن ٰا َمنُ ْوا قَالُ ۤۡوا‬
‫ان ِفَ ِ یْ ٌق ِّم ْن ُہ ْم ی َْس َم ُع ْو َن کَل ٰ َم اهللِ ث ُ َّم یُ َ ِّ‬
‫اَ َف َت ْط َم ُع ْو َن ا َْن ی ْؤ ِمنُ ْوا َلکُ ْم َو َق ْد ک َ َ‬
‫‪75-76‬‬ ‫الکمدبتلی‬ ‫‪Q-10d‬‬
‫ٰا َم َّناۚۖ َو اِذَا َخ ََل َب ْعضُ ُہ ْم الِٰی َب ْع ٍض قَالُ ۤۡوا اَتُ َح ِّدث ُ ْون َ ُہ ْم ب ِ َما َف َتحَ اهللُ َعل َْیکُ ْم ل ِ ُی َح ٓاج ْو ُك ْم ب ِ ٖہ ع ِ ْن َد َربِّکُ ْمؕ اَف َََل َت ْعقِل ُْو َن ﴿‪﴾۷۶‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ 2‬۔ تغلِرقآن‬

‫َفت ُْوب ُ ۤۡوا الِ ٰی بَارِئ ِکُ ْم‪ :‬رھپروجعرکومتاےنپدیپارکےنواےلیک‬ ‫‪Q-6d‬‬ ‫‪Q-6a‬‬
‫َواَن ِّ ْی ف ََّض ْل ُتکُ ْم‪ :‬اورںیمےنیہتلیضفدیںیہمت‬ ‫ُق ْل َنا اهْب ِ ُط ْوا ِم ْن َها‪ :‬اہکمہےنمتبسارتاجؤاسےس‬
‫رطف‬
‫َ ٍ َ‬ ‫َ‬
‫ََل ت ْجز ِ ْی نف ٌْس َع ْن نفْس ش ْیئًا‪ :‬ہندبہلےنبیگوکیئاجنیسکاک ع ِ ْن َد بَارِئ ِکُ ْم‪ :‬اہمترےدیپارکےنواےلےکزندکی‬
‫َ‬ ‫َفا ِ َّما َیاْت ِ َی َّنکُ ْم ِمنِّ ْی‪:‬رھپارگآےئاہمترےاپسریمیرطف‬

‫اب َعل َْیکُ ْم‪ :‬وساسےنوتہبوبقلرکیلاہمتری‬ ‫اجناکھچکیھب‬ ‫ےس‬

‫َف َت َ‬
‫َو ََل ُی ْق َب ُل ِم ْن َها َشفَا َع ٌۃ‪ :‬اورہنوبقلیکاجےئیگاسےسوکیئ‬
‫‪Q-7d‬‬
‫ل َْن ن ْؤ ِم َن لَكَ ‪ :‬رہزگںیہنمہاامینالںیئےگھجترپ‬
‫َو ََل یُ ْؤ َخ ُذ ِم ْن َها َع ْد ٌل‪ :‬اورہنایلاجےئاگاسےسوکیئدبہل‬
‫َحت ّٰی ن َ َرى اهللَ َج ْه َر ًۃ‪ :‬بجکتہکہنمہدھکیںیلاهللوکملھکالھک‬
‫َص ْو َن‪ :‬اورہنانیکدمدیکاجےئیگ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫َفا َخذَ تک ُم ال ّٰص ِعقۃ‪ :‬رھپڑکپایلںیہمتیلجبیکڑککےن‬ ‫َ‬
‫ث ُ َّم َب َع ْثنٰکُ ْم‪ :‬رھپزدنہایکمہےنںیہمت‬
‫َوظَ َّل ْل َنا َعل َْیکُ ُم ا ْل َغ َم َام‪ :‬اوراسہیایکمہےنمترپابدلاک‬
‫ی َُس ْو ُم ْون َکُ ْم ُس ۤۡو َء ال َْعذَ ا ِب‪ :‬وہ( فیلکت)دےتیےھتںیہمتتخس‬
‫‪Q-8a‬‬
‫َح ْی ُث ِش ْئ ْت ْم‪ :‬اہجںےسمتاچوہ‬
‫َرغَدً ا‪ :‬رفاتغےکاسھت‪/‬ابرتبغ‪/‬یجرھبرک‬
‫َوق ُْولُ ْوا ح َِّط ٌۃ‪ :‬اوروہک‪ :‬شخبدے!‬
‫َف َلکُ ْم َخ ٰط ٰیکُ ْم‪ :‬مہشخبدےگنیاہمترےےئلاہمتریاطخںیئ‬
‫َن ْغ ِ ْ‬
‫َو َس َنزِیْ ُد ال ُْم ْح ِسنِي ْ َن‪ :‬اوررقنعبیمہزایدہدںیےگیکینرکےن‬
‫واولںوک‬
‫َف َب َّد َل َّال ِذیْ َن ظَ ل َُم ْوا‪ :‬سپدبلڈاالاظوملںےن‬
‫ق َْو ًَل غَي ْ َر‪ :‬الخفابت(ےس)‬
‫ا ََّلذ ِْى ق ِ ْی َل َل ُه ْم‪ :‬وجیہكیئگیھتانےس‬
‫َف َانْزَ ْل َنا َعل َى َّال ِذیْ َن ظَ ل َُم ْوا رِ ْجزًا‪ :‬رھپااترامہےناظوملںرپ‬
‫ذعاب‬
‫‪Q-8b‬‬
‫ومٰسےن‬ ‫َواِذ ِ ْ‬
‫اس َت ْس ٰقی ُم ْو ٰسی‪ :‬اوربجاپیناماگن ی‬
‫َفا ْن َف َج َر ْت ِم ْن ُه‪ :‬وتوھپٹڑپےاسےسابرہےمشچ‬
‫ا ِث ْ َن َتا َع ْ َ‬
‫ۡش َۃ َع ْی ًنا‪ :‬ابرہےمشچ‬
‫َق ْد َعل ِ َم کُل اُنَا ٍ‬
‫س َّم ْ َ‬
‫ۡشبَ ُه ْم‪:‬قیقحتاچہپنایلرہوقمےناانپاھگٹ‬
‫ض ُم ْف ِسدِیْ َن‪:‬اورہنرھپوزنیمںیماسفداچمےت‬
‫َو ََل َت ْع َث ْوا فِى ْاَل َْر ِ‬
‫افسرش‬
‫َو ََله ُْم یُ ْن َ ُ‬
‫‪Q-7a‬‬
‫َواِذْ ن َ َّج ْی ٰنکُ ْم‪ :‬اوربج(دتبرجی)اجنتدیمہےنںیہمت‬
‫رتنیذعاب‬
‫یُذَ بِّ ُح ْو َن اَبْ َنا َء ُك ْم‪ :‬وہذحب(لتقِاعم) رکےتےھتوٹیبںوک‬
‫اہمترے‬
‫َوف ِ ْی ذٰلِکُ ْم بَ َل ٌء‪ :‬اوراسںیمآزامشئ(یھت)‬
‫َواِذْ ِفَ َ ْق َناب ِکُ ُم ال َْب ْ َ‬
‫ۡح‪ :‬اوربجاھپڑامہےناہمترےےئل‬
‫دنمسروک‬
‫َف َان ْ َج ْینٰکُ ْم‪ :‬رھپ(کیبوتق)اجنتدیمہےنںیہمت‬
‫‪Q-7b‬‬
‫اس ب ِا ْلب ِ ِّر‪ :‬ایکمتبسمکحدےتیوہولوگںوکیکیناک‬
‫َواِذْ ٰو َع ْدن َا‪ :‬اوربج(دورطہف)ودعہایکمہےن‬
‫ا َْر َب ِعي ْ َن ل َْی َل ًۃ‪ :‬اچسیلراںیت‬
‫ث ُ َّم َّاتخ َْذتُ ُم ا ْل ِع ْج َل‪ :‬رھپانبایلمتےنڑھچبےوک(وبعمد)‬
‫َّ‬
‫اس َت ِع ْینُ ْواب ِالصَّ بْر ِ َوالصَّ ل ٰوۃ ِ‪ :‬اوردمداحلصرکوربصےکذرےعی ل ََعلکُ ْم َتشْ ُ ُ‬
‫ُک ْو َن‪ :‬اشدئہکمترکشرکو‪/‬رکشزگارنباجؤ‬
‫َان‪ :‬اور(قحوابلطےکدرایمن)رفقرکوینایلزیچ‬
‫َْفق َ‬
‫َوال ُ ْ‬
‫ل ََع َّلکُ ْم َت ْه َت ُد ْو َن‪ :‬اتہکمتدہاتیئاپول‬
‫‪Q-7c‬‬
‫ب ِا ِّتخَاذ ِ ُك ُم ا ْل ِع ْج َل‪ :‬اہمترےانبےنےکذرےعیڑھچبےوک‬
‫َان َّ ُه ْم ُمل ٰ ُق ْوا َر ِّبه ِ ْم‪ :‬ہکوہالماقترکےنواےلںیہاےنپربےس‬
‫‪5‬‬
‫َف َم ْن َتب ِ َع ه َُدا َی‪ :‬وتسجےنریپوییکریمیدہاتیئیک‬
‫َو ََله ُْم یَ ْحزَن ُْو َن‪ :‬اورہنوہنیگمغوہںےگ‬
‫َو َك َّذب ُ ْواب ِا ٰیٰت ِ َنآ‪ :‬اوراوہنںےنالٹھجایامہریآوتیںوک‬
‫ا َْص ٰح ُب ال َّنارِ‪ :‬دوزخواےل‬
‫‪Q-6b‬‬
‫َواَ ْوف ُْوا بِ َع ْهدِ ۤی‪ :‬اورمتبسوپرارکوریمےودعےوک‬
‫اُ ْوفِ بِ َع ْهدِ ُك ْم‪ :‬ںیموپرارکوںاگاہمترےودعےوک‬
‫َواِیَّا َی َف ْار َه ُب ْو ِن‪ :‬اورھجمیہےسڈرو‬
‫َوٰا ِمنُ ْوا ب ِ َمآ اَنْزَ ْلتُ ‪ :‬اورمتاامینالؤاسرپوجانزلیکںیمےن‬
‫ُم َص ِّدقًا ِّل َما َم َعکُ ْم‪( :‬وہ)دصتقیرکےنوایلےہاس(اتکب)‬
‫یکوجاپسےہاہمترے‬
‫ثَ َم ًنا َقل ِ ْی ًَل‪ :‬وھتڑیتمیق‬
‫َواِیَّا َی َف َّ‬
‫ات ُق ْو ِن‪ :‬اورھجمیہےسڈرو‬
‫‪Q-6c‬‬
‫اَ َتاْ ُمرُ ْو َن ال َّن َ‬
‫َو َت ْن َس ْو َن اَ ْنف َُسکُ ْم‪ :‬اورمتبسوھبلاجےتوہاےنپآپوک‬
‫َواَۡمُتۡن َت ْتل ُْو َن ا ْل ِک ٰت َ‬
‫اب‪ :‬احالہکنمتبسڑپےتھوہاتکب‬
‫اَ َف ََل َت ْعقِل ُْو َن‪ :‬ایکرھپںیہنےتھجمسمتبس؟‬
‫َو ْ‬
‫اورامنزےکذرےعی‬
‫َواِن َّ َها َل َکبِي ْ َر ٌۃ‪ :‬اورالبہبشوہ ًانیقی ڑبی (دوشار) ےہ‬
‫ا ِ ََّل َعل َى ا ْل ٰخ ِش ِعي ْ َن‪ :‬اموساےئاعزجیرکےنواولںرپ‬
‫ا ََّل ِذیْ َن َیظُ ن ْو َن‪ :‬وہولگوجنیقیرےتھکںیہ‬
 ‫َف ُق ْل َنا ْ ِ‬
‫اۡضبُ ْو ُه ب ِ َب ْع ِض َها ‪ :‬رھپاہکمہےن‪:‬امرواس(وتقمل)وکاکی‬ ‫فِى َّ‬
‫الس ْبتِ ‪ :‬ےتفہےکدنںیم‬ ‫‪Q-8c‬‬
‫ۡخ ْج َل َنا ِم َّماتُ ْنب ِتُ ْاَل َْر ُض‪ :‬وہاکنےلامہرےےئلاسےسوج‬
‫یُ ْ ِ‬
‫ڑکٹااساگےئاک‬ ‫ُك ْون ُْو ا ِ َِق َد ًۃ ٰخ ِسئِي ْ َن‪ :‬وہاجؤمتبسدنبرذلیل‬
‫َكذٰ لِكَ یُ ْح ِی اهللُ ال َْم ْوتٰی ‪ :‬اسرطحزدنہرکےاگاہللرُمدوںوک‬ ‫ااگیتےہزنیم‬
‫َف َج َع ْلنٰ َہا ن َک َ ًاَل‪ :‬رھپانبایمہےناس(واہعق)وکربعت‬
‫َب ْقل ِ َها‪ :‬رتاکریاسیک‬
‫َو یُرِیْکُ ْم ٰایٰت ِ ٖه ‪ :‬اوروہداھکاتےہںیہمتاینپاشناینں‬ ‫َو َم ْوع ِظَ ًۃ ِّل ْل ُم َّتقِي ْ َن‪ :‬اورتحیصنرپزیہاگروںےئلیک‬
‫ق ِ َّث ۤائ ِ َها‪ :‬ڑککیاسیک‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫‪Q-9d‬‬ ‫ف ُْو ِم َها‪ :‬دنگماسیک‬
‫ث ُ َّم ق ََس ْت ُقل ُْوب ُکُ ْم‪ :‬رھپتخسوہےئگدلاہمترے‬ ‫اَ َت َّتخ ِ ُذنَا هُز ُ ًوا‪ :‬ایکوتانباتےہںیمہیسنہذماق‬ ‫َع َد ِس َها‪ :‬وسمراسیک‬
‫َفه ِ َی ک َا ْلحِ َج َارۃ ِ‪ :‬سپوہںیہامدننرھتپوںیک‬ ‫یُ َبي ِّ ْن َّل َنا َما ہ ِ َی‪( :‬ہک)وہوھکلرکایبنرکےامہرےےئلہک‬ ‫َب َصل ِ َها‪ :‬ایپزاسیک‬
‫اَ ْو ا ََشد ق َْس َو ًۃ ‪ :‬ای(انےسیھب)زایدہتخس‬ ‫یسیکوہوہ(اگےئ)؟‬ ‫اَ َت ْست َْب ِدلُ ْو َن‪ :‬ایکمتدبےتلوہ‪/‬دبانلاچےتہوہ‬
‫َل َما َی َت َف َّجرُ ِم ْن ُه ْاَلَن ْ ٰهرُ‪ :‬اہتبلوہںیہوھپیتٹںیہانےسرہنںی‬ ‫َّ‬
‫َل فَار ٌِض َّو ََل ب ِ ْ ٌ‬
‫ُک‪ :‬ہنوبڑیھوہاورہنوھچیٹرمعیک‬ ‫اِهْب ِ ُط ْوا ِم ْ ً‬
‫َصا‪ :‬ارتویسکرہشںیم‬
‫َل َما ی ََّش َّق ُق‪ :‬اہتبلوہںیہوجٹھپڑپےتںیہ‬ ‫َع َوان ٌۢ بَي ْ َن ذٰلِكَ ‪ :‬دوونںےکدرایمنوہ‬
‫‪Q-8d‬‬
‫ۡخ ُج ِم ْن ُه ال َْم ٓا ُء‪ :‬وتاتلکنےہانےساپین‬
‫َف ٓا ُء فَاق ِ ٌع َّل ْون ُ َها‪ :‬اگےئوہزردرگنیک‪،‬وخبرہگاوہ َف َی ْ ُ‬
‫َق ٌۃ َص ْ َ‬
‫َب َ َ‬ ‫ۡضبَ ْت َعل َْیه ِ ُم‪ :‬اورڈالدییئگانرپ‬
‫َو ُ ِ‬
‫َل َما َی ْهب ِ ُط‪ :‬اہتبلوہںیہوجرگڑپےتںیہ‬ ‫اساکرگن‬
‫لذ َّل ُۃ َوال َْم ْس َک َن ُۃ‪ :‬ذتلاوراتحمیج‬
‫اَ ِّ‬
‫ِم ْن َخشْ َیۃِ اهللِ‪ :‬اهللےکڈرےس‬ ‫َت ُِس ال ّٰنظِرِیْ َن‪ :‬ایھچیتگلوہدےنھکیواولںوک‬
‫َوبَ ۤا ُء ْوبِ َغ َضبٍ ِّم َن اهللِ‪ :‬اوروہولےٹ ”اہللیکرطفےس‬
‫َع َّما َت ْع َمل ُْو َن‪ :‬اسےسوجمت(بس)رکےتوہ‬ ‫‪Q-10a‬‬ ‫بضغ “ےکاسھت‬
‫َق َتشٰ َب َه َع َل ْی َنا ‪ :‬کشیباگںیئمشابہ(اکییسیج)وہیئگ‬
‫ا ِ َّن ال َْب َ َ‬ ‫ذٰلِكَ ب ِ َان َّ ُه ْم کَان ُْوا َیکْ ُ ُ‬
‫َف ْو َن‪ :‬ہیاسےئل(وہا)ہکوہااکنرایک‬
‫‪Q-10d‬‬
‫اَ َف َت ْط َم ُع ْو َن ا َْن ی ْؤ ِمنُ ْوا َلکُ ْم‪ :‬ایکرھپمتوتعقرےتھکوہہکوہاامین‬ ‫ںیہامہرےرپ‬ ‫رکےتےھت‬

‫الںیئےگاہمترےےئل‬ ‫ََل َذلُ ْو ٌل تُثِيْرُ ْاَلَ ْر َض‪ :‬ہنوہاکمںیمیلاجےنوایل )وج( وجیتت‬ ‫ٰذلِكَ ب ِ َما َع َص ْوا‪ :‬ہیاسےئل(وہاہک)اوہنںےنانرفامینیک‬
‫ث ُ َّم یُ َ ِّ‬
‫ۡحف ُْون َ ٗه‪ :‬رھپوہدبلدےتیںیہاےس‬ ‫وہزنیموک‬ ‫َوکَان ُْوای َْع َت ُد ْو َن‪ :‬اوروہدحےسڑباھرکےتےھت‬

‫ِمنۢۡ َب ْعدِ َما َع َقل ُْو ُه‪ :‬دعبوجاوہنںےناھجمساےس‬
‫(اسالکموکھجمسےنیلےکدعب)‬
‫َو اِذَا َخ ََل َب ْعضُ ُه ْم الِٰی َب ْع ٍض‪ :‬اوربجاےلیکوہاتےہاناکضعب‬
‫دورسوںےکاپس‬
‫قَالُ ۤۡوا َاتُ َح ِّدث ُ ْون َ ُه ْم‪ :‬وتےتہکںیہ‪:‬ایکمتایبنرکےتوہانےس‬
‫ب ِ َما َف َتحَ اهللُ َعل َْیکُ ْم‪ :‬وجوھکالاہللےنمترپ‬
‫ل ِ ُی َح ٓاج ْو ُك ْم ب ِ ٖه‪:‬اتہکوہتجحابزیرکںیمتےساس(ےک‬
‫ذرےعی)ےس‬
‫َو ََل َت ْسق ِی ا ْل َ ْ‬
‫ۡح َث‪ :‬اورہناپیندیتیوہیتیھکوک‬
‫‪Q-9a‬‬
‫ُم َس َّل َم ٌۃ ََّل ش َِی َۃ ف ِْی َها‪ :‬بیعےسحیحصاسملوہ‪،‬ہنوہوکیئداغ‬ ‫َوا َّل ِذیْ َن هَادُ ْوا‪ :‬اوروہولگوجوہیدیوہےئ‬
‫دہبھاسںیم‬
‫قَالُوا ا ْل ٰئ َن ِجئ َْت ب ِا ْل َح ِّق‪ :‬وہوبےل‪:‬ابمتالےئکیھٹابت‬ ‫‪Q-9b‬‬
‫َواِذْاَ َخ ْذنَا ِم ْی َثا َقکُ ْم‪ :‬اوربجایلمہےنارقارمتےس‬
‫َو َما کَادُ ْوا َیف َْعل ُْو َن‪ :‬اورںیہنےتگلےھتہکوہ(ذحب)رکںیےگ‬
‫َو َرف َْع َناف َْو َقکُ ُم الط ْو َر‪ :‬اورااھٹایمہےناورپاہمترےوکہِوطر‬
‫‪Q-10b‬‬ ‫ث ُ َّم َت َو ِّل ْیت ُْم‪ :‬رھپرھپےئگمتبس‬
‫َفادّٰ َر ْءتُ ْم ف ِْی َها ‪ :‬رھپمتڑگھجےنےگلاسےکابرےںیم‬
‫ۡخ ٌج‪ :‬اوراہللاظرہرکےنواالےہ‬
‫َو اهللُ ُم ْ ِ‬ ‫‪Q-9c‬‬
‫ا ََّل ِذیْ َن ا ْع َت َد ْو ِم ْنکُ ْم‪ :‬متںیمےسانوکوہنجںےناجتوزایک‬

‫‪6‬‬
 ‫‪ 3‬۔ رتمادافتارقلآن‬

‫رتمادافت‬ ‫امده‬ ‫ربمنامشر‬

‫َوا َع َد‬ ‫َو َع َد‬
‫وعد‬ ‫‪.1‬‬
‫(اسےندورطہفودعہایک)‬ ‫(اسےنودعہایک)‬

‫َذبَّحَ‬ ‫َذبَحَ‬
‫ذبح‬ ‫‪.2‬‬
‫(اسےنلتقِاعمایک)‬ ‫(اسےنذحبایک)‬

‫أَ ْسل ََم‬ ‫َس َّل َم‬

‫سلم‬ ‫‪.3‬‬
‫(اسےنرفامربندارییک)‬ ‫(اسےنحیحصاسمل‪/‬میلستایک)‬

‫أَنْزَ َل‬ ‫نَزَّ َل‬

‫نزل‬ ‫‪.4‬‬
‫(اسےنکیبوتقانزلایک)‬ ‫(اسےندتبرجیانزلایک)‬

‫أَف َْس َد‬ ‫ف ََس َد‬

‫فسد‬ ‫‪.5‬‬
‫(اسےناسفدالیھپای)‬ ‫(وہرخابوہا)‬

‫أَ ْ َ‬
‫ِخ َج‬ ‫ِخ َج‬
‫ََ‬ ‫خرج‬ ‫‪.6‬‬
‫(اسےناکنال)‬ ‫(وہالکن)‬

‫أَ ٰری‬ ‫َرأی‬

‫رءی‬ ‫‪.7‬‬
‫(اسےنداھکای)‬ ‫(اسےنداھکی)‬

‫أ َم َن‬ ‫أَ ِم َن‬

‫أمن‬ ‫‪.8‬‬
‫(وہاامینالای)‬ ‫(اسےناابتعرایک‪/‬وہےبوخفوہا)‬

‫أت ٰی‬ ‫أَتٰی‬

‫أتی‬ ‫‪.9‬‬
‫(اسےندای)‬ ‫(وہآای)‬

‫ا ِ َّت َخ َذ‬ ‫أَ َخ َذ‬

‫أخذ‬ ‫‪10.‬‬
‫(اسےنانبای)‬ ‫(اسےنایل‪/‬ڑکپاایک)‬

‫ا ِ َّت ٰقی‬ ‫َوق ٰی‬

‫وقی‬ ‫‪11.‬‬
‫(وہاچب‪/‬ڈرا)‬ ‫(اسےناچبای)‬

‫‪7‬‬
 ‫رتمادافت‬ ‫امده‬ ‫ربمنامشر‬
‫اِهْ َت ٰدی‬ ‫َه ٰدی‬
‫هدی‬ ‫‪12.‬‬
‫(اسےندہاتیئاپیئ)‬ ‫(اسےندہاتیئدی)‬

‫ا ِ ْنف ََج َر‬ ‫َت َفج ََّر‬

‫فجر‬ ‫‪13.‬‬
‫(یسکریبوینوقتےکابثعوہوھپاٹ)‬ ‫(وہاٹھپ)‬

‫َت َ َّ‬
‫َف َق‬ ‫ِفَ َّ َق‬
‫فرق‬ ‫‪14.‬‬
‫(وہڑکٹےڑکٹےوہا)‬ ‫(اسےنڑکٹےڑکٹےایک)‬

‫َت َ َّ‬
‫َف َق‬ ‫ِفَ َّ َق‬ ‫ِفَ َ َق‬
‫فرق‬ ‫‪15.‬‬
‫(وہڑکٹےڑکٹےوہایگ)‬ ‫(اسےنڑکٹےڑکٹےایک)‬ ‫(اسےناھپڑا‪/‬دجاایک)‬

‫َت َع َّل َم‬ ‫َع َّل َم‬ ‫َعل ِ َم‬

‫علم‬ ‫‪16.‬‬
‫(اسےناھکیس)‬ ‫(اسےناھکسای)‬ ‫(اسےناجان)‬

‫َت َب َّد َل‬ ‫بَ َّد َل‬ ‫إ ِ ْست َْب َد َل‬

‫بدل‬ ‫‪17.‬‬
‫(وہدبال)‬ ‫(اسےندبال)‬ ‫(اسےندبانلاچاہ)‬

‫َت َنزَّ َل‬ ‫نَزَّ َل‬ ‫أَنْزَ َل‬

‫نزل‬ ‫‪18.‬‬
‫(وہارتا)‬ ‫(اسےندتبرجیااترا‪/‬انزلایک)‬ ‫(اسےنکیبوتقااترا‪/‬انزلایک)‬

‫َت َولّٰی‬ ‫َولّٰی‬ ‫َول ِ َى‬

‫ولی‬ ‫‪19.‬‬
‫(وہرھپا)‬ ‫(اسےنریھپا)‬ ‫(وہزندکیوہا)‬

‫أَ ْل ٰقی‬ ‫ََلق ٰی‬ ‫َلق َِی‬

‫لقی‬ ‫‪20.‬‬
‫(اسےنڈاال)‬ ‫(اسےنالماقتیک۔دورطہفوخاشہ)‬ ‫(وہالم۔کیرطہفوخاشہ)‬

‫أَن ْ ٰجی‬ ‫ن َ ّٰجی‬ ‫ن َ ٰجی‬

‫نجی‬ ‫‪21.‬‬
‫(اسےنکیبوتقاجنتدی)‬ ‫(اسےندتبرجیاجنتدی)‬ ‫(اسےناجنتاپیئ)‬

‫ا ِ ْس َت َق َام‬ ‫أَق َ‬
‫َام‬ ‫َام‬
‫ق َ‬ ‫قوم‬ ‫‪22.‬‬
‫(وہاثتبدقمراہ)‬ ‫(اسےناقمئایک)‬ ‫(وہڑھکاوہا)‬

‫َض َّل َل‬ ‫أَ َض َّل‬ ‫َض َّل‬

‫ضلل‬ ‫‪23.‬‬
‫(اسےناناکرہ‪/‬ااکرتایک)‬ ‫(اسےنرمگاہایک)‬ ‫(وہرمگاہوہا)‬

‫‪8‬‬
 ‫(وادح‪/‬عمج)‬ ‫‪ 4‬۔ اامسء‬

‫اعمین‬ ‫عمج‬ ‫اافلظ‬ ‫قبس‬ ‫اعمین‬ ‫عمج‬ ‫اافلظ‬ ‫قبس‬

‫زم‬ ‫اَْلْ َ َراض ِْی‬ ‫اَْلْ َ ْر ُض‬ ‫‪Q-8b‬‬ ‫اشنین‬ ‫ات‬
‫آ َی ٌ‬ ‫آ َی ٌۃ‬ ‫‪Q-6a‬‬

‫اھکان‬ ‫أَطْع َِم ٌۃ‬ ‫ط ََع ٌام‬ ‫‪Q-8c‬‬ ‫اسیھت‬ ‫اَ ْص ٰح ٌب‬ ‫َصاح ٌِب‬ ‫‪Q-6a‬‬

‫اپےنلواال‬ ‫أَ ْربَ ٌ‬

‫اب‬ ‫َرب‬ ‫‪Q-8c‬‬ ‫تمعن‬ ‫ن َِع ٌم‬ ‫ن ِْع َم ٌۃ‬ ‫‪Q-6b‬‬

‫رتاکری‬ ‫بُ ُق ْو ٌل‬ ‫َب ْق ٌل‬ ‫‪Q-8c‬‬ ‫سفن‪،‬اجن‬ ‫نُف ُْو ٌس‪ ،‬أ َ ْنف ٌُس‬ ‫َنف ٌْس‬ ‫‪Q-6c‬‬

‫ىبن‬ ‫نَبِی ْو َن‪ ،‬نَب ِ ِّیي ْ َن‪،‬أَنْب ِ َیا ٌء‬ ‫ن َ ِبی‬ ‫‪Q-8d‬‬ ‫اتکب‬ ‫ُكت ٌُب‬ ‫ك ِ َت ٌ‬
‫اب‬ ‫‪Q-6c‬‬

‫ارج‬ ‫أ ُ ُج ْو ٌر‬ ‫أَ ْج ٌر‬ ‫‪Q-9a‬‬ ‫دن‬ ‫أَیَّ ٌام‬ ‫َی ْو ٌم‬ ‫‪Q-6d‬‬

‫اصقننااھٹےنواال‬ ‫اۡسیْ َن‬

‫اۡس ْو َن‪َ ،‬خ ِ ِ‬
‫َخ ِ ُ‬ ‫َخ ِ‬
‫اۡس‬ ‫‪Q-9b‬‬
‫ٹ‬
‫با‬ ‫أَبْ َنا ٌء‬ ‫اِبْ ٌن‬ ‫‪Q-7a‬‬

‫ذليل‬ ‫َخا ِسئ ُْو َن‪َ ،‬خا ِسئِي ْ َن‬ ‫َخاسِئ‬ ‫‪Q-9c‬‬ ‫ؤمثن‬ ‫ن َِسا ٌء‬ ‫ا ِ ْم َرأَ ٌۃ‬ ‫‪Q-7a‬‬

‫تحیصن‬ ‫َم َواع ُِظ‬ ‫َم ْوع ِظَ ٌۃ‬ ‫‪Q-9c‬‬ ‫دنمسر‬ ‫ب ِ َح ٌار‬ ‫ۡح‬
‫بَ ْ ٌ‬ ‫‪Q-7a‬‬

‫رپزیہاگر‬ ‫ُم َّت ُق ْو َن‪ُ ،‬م َّتقِي ْ َن‬ ‫ُم َّت ٍق‬ ‫‪Q-9c‬‬ ‫رات‬ ‫ل ََیال ِ ْی‬ ‫ل َْی َل ٌۃ‬ ‫‪Q-7b‬‬

‫دنبر‬ ‫ِ َِق َد ٌۃ‬ ‫ِ ِْق ٌد‬ ‫‪Q-9c‬‬ ‫وقم‬ ‫أَق َْو ٌام‬ ‫ق َْو ٌم‬ ‫‪Q-7c‬‬

‫اہھت‬ ‫َی َدا ِن‪َ ،‬ی َدیْ ِن (تثنیہ) |أَیْد ِْی‬ ‫َید‬ ‫‪Q-9c‬‬ ‫تہبوتہبرکویناال‪/‬وبقلرکویناال‬ ‫َتوَّاب ُ ْو َن‪َ ،‬توَّابِي ْ َن‬ ‫َتو ٌ‬
‫َّاب‬ ‫‪Q-7c‬‬

‫اجلہ‬ ‫َجاهِلُ ْو َن‪َ ،‬جاهِلِي ْ َن‬ ‫َجاهِل‬ ‫‪Q-9d‬‬ ‫ڑکک‬ ‫َص َواع ٌِق‬ ‫َصاع ِ َق ٌۃ‬ ‫‪Q-7d‬‬

‫وھچیٹرمعوایل‬ ‫إِبْک َ ٌار‬ ‫بِ ْ ٌ‬

‫ُک‬ ‫‪Q-9d‬‬ ‫اپزیکہزیچ‬ ‫طَی َِّب ٌ‬
‫ات‬ ‫طَی َِّب ٌۃ‬ ‫‪Q-7d‬‬

‫رگن‬ ‫أَل َْو ٌ‬

‫ان‬ ‫ل َْو ٌن‬ ‫‪Q-9d‬‬ ‫یتسب‬ ‫َ ًِقى‬ ‫َ ِْقیَ ٌۃ‬ ‫‪Q-8a‬‬

‫دےنھکیواال‬ ‫اِظیْ َن‬

‫اِظ ْو َن‪،‬ن َ ِ ِ‬
‫نَ ِ ُ‬ ‫نَ ِ‬
‫اِظ‬ ‫‪Q-9d‬‬ ‫دروازه‬ ‫أَبْ َو ٌ‬
‫اب‬ ‫اب‬
‫بَ ٌ‬ ‫‪Q-8a‬‬

‫اگےئ‬ ‫ات‬
‫َق ٌ‬
‫َق‪َ ،‬ب َ َ‬
‫َب َ ٌ‬ ‫َق ٌۃ‬
‫َب َ َ‬ ‫‪Q-9d‬‬ ‫دجسہرکویناال‬ ‫ُسج ٌَّد‬ ‫َسا ِج ٌد‬ ‫‪Q-8a‬‬

‫دہاتیئایہتف‬ ‫ُم ْه َت ُد ْو َن‪ُ ،‬م ْه َت ِدیْ َن‬ ‫ُم ْه َت ٍد‬ ‫‪Q-10b‬‬ ‫انگہ‬ ‫َخ َطا َیا‬ ‫َخ ِط ْی َئ ٌۃ‬ ‫‪Q-8a‬‬

‫رمدار‬ ‫َم ْوتٰی‬ ‫َمی ٌِّت‬ ‫‪Q-10b‬‬ ‫ہمشچ‬ ‫عُیُ ْو ٌن‬ ‫َعي ٌْن‬ ‫‪Q-8b‬‬

‫دل‬ ‫ُقلُ ْو ٌب‬ ‫َقل ٌْب‬ ‫‪Q-10d‬‬ ‫اھگٹ‬ ‫َمشَ ار ٌِب‬ ‫َم ْ َ‬
‫ۡش ٌب‬ ‫‪Q-8b‬‬

‫امجتع‬ ‫ِفُ َ قَا ُء‬ ‫ِفَ ِ یْ ٌق‬ ‫‪Q-10c‬‬ ‫رھتپ‬ ‫ح ِ َج َار ٌۃ‬ ‫َح َج ٌر‬ ‫‪Q-8b‬‬

‫ااسنن‬ ‫اس‬
‫اُن َ ٌ‬ ‫إ ِ ْن َس ٌ‬
‫ان‬ ‫‪Q-8b‬‬

‫‪9‬‬
 ‫(اافلظ‪/‬اضتمد)‬ ‫‪ 5‬۔ اامسء‬

‫اعمین‬ ‫اضتمد‬ ‫اافلظ‬ ‫قبس‬

‫وھتڑا‪/‬ذایدہ‬ ‫َكثِي ْ ٌر‬ ‫َقل ِ ْی ٌل‬ ‫‪Q-6b‬‬

‫قح‪/‬ابلط‬ ‫اَل َْباطِ ُل‬ ‫اَ ْل َح ُق‬ ‫‪Q-6b‬‬

‫ڑبی‪/‬وھچیٹ‬ ‫َصغِي ْ َر ٌۃ‬ ‫َكبِي ْ َر ٌۃ‬ ‫‪Q-6c‬‬

‫دعل‪/‬ملظ‬ ‫ظُ ل ٌْم‬ ‫َع ْد ٌل‬ ‫‪Q-6d‬‬

‫یتسب‪/‬رہش‬ ‫اَل َْم ِدیْ َن ُۃ‬ ‫َْق َی ُۃ‬

‫اَل َ ْ‬ ‫‪Q-8a‬‬

‫ی‬
‫ایٹھگ‪/‬الع‬ ‫أَ ْعلٰی‬ ‫أَ ْدنٰی‬ ‫‪Q-8c‬‬

‫ذتل‪/‬زعت‬ ‫اَ ْل ِعزَّۃُ‬ ‫لذ َّل ُۃ‬

‫اَ ِّ‬ ‫‪Q-8d‬‬

‫اورپ‪/‬ےچین‬ ‫َت ْح ٌت‬ ‫ف َْو ٌق‬ ‫‪Q-9b‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪ 6‬۔ الثیثرجمدااعفل‬

‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫اسےنروکعایک‬ ‫ُر ُك ْو ٌع‬ ‫‪-‬‬ ‫َراك ِ ٌع‬ ‫ا ِ ْر َك ُع‬ ‫یَرْ َك ُع‬ ‫َر َك َع‬ ‫ركع‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫وہاعزجوہا‬ ‫خ ُُش ْو ٌع‬ ‫‪-‬‬ ‫َخا ِش ٌع‬ ‫ا ِ ْخشَ ْع‬ ‫یَ ْخشَ ُع‬ ‫َخشَ َع‬ ‫خشع‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےنافسرشیک‬ ‫َشفَا َع ٌۃ‬ ‫َمشْ ف ُْو ٌع‬ ‫َشاف ِ ٌع‬ ‫ا ِ ْش َف ْع‬ ‫َیشْ َف ُع‬ ‫َش َف َع‬ ‫شفع‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےناجیھب‬ ‫بَ ْعثٌ‬ ‫َم ْب ُع ْوثٌ‬ ‫بَاع ِثٌ‬ ‫اِبْ َع ْث‬ ‫یَ ْب َع ُث‬ ‫بَ َع َث‬ ‫بعث‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےنیلجبرگایئ‬ ‫َص ْع ٌق‬ ‫َم ْص ُع ْو ٌق‬ ‫َصاع ٌِق‬ ‫ا ِ ْص َع ْق‬ ‫ی َْص َع ُق‬ ‫َص َع َق‬ ‫صعق‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےناظرہایک‬ ‫َج ْهرٌ‬ ‫َمجْ ُه ْو ٌر‬ ‫َجاه ِرٌ‬ ‫ا ِ ْج َهرْ‬ ‫یَجْ َهر ُ‬ ‫َج َهرَ‬ ‫جهر‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-8c‬‬ ‫اسےنوسالكا‬ ‫ال‬
‫ُس َؤ ٌ‬ ‫َم ْسئ ُْو ٌل‬ ‫َسائ ِ ٌل‬ ‫َس ْل‪/‬ا ِ ْسئَ ْ‬
‫ل‬ ‫ل‬
‫ی َْسئَ ُ‬ ‫َسأ َ َل‬ ‫سأل‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9a‬‬ ‫وہکینوہا‬ ‫َص ََل ٌح‬ ‫‪-‬‬ ‫َصالِحٌ‬ ‫ا ِ ْصلَ ْح‬ ‫ی َْصلَ ُح‬ ‫َصلَحَ‬ ‫صلح‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9b‬‬ ‫اسےندنلبایک‬ ‫َر ْف ٌع‬ ‫َمرْف ُْو ٌع‬ ‫َراف ِ ٌع‬ ‫ا ِ ْر َف ْع‬ ‫یَرْ َف ُع‬ ‫َر َف َع‬ ‫رفع‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9c‬‬ ‫اسےنانبای‬ ‫َج ْع ٌل‬ ‫َم ْج ُع ْو ٌل‬ ‫َجاع ِ ٌل‬ ‫ل‬‫ا ِ ْج َع ْ‬ ‫ل‬
‫یَ ْج َع ُ‬ ‫َج َع َل‬ ‫جعل‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫َخ ْسأ ٌ‬ ‫‪-‬‬ ‫َخاس ٌِئ‬ ‫إ ِ ْخسأ ْ‬ ‫یخْسأ ُ‬ ‫َخ َسأ َ‬ ‫خسأ‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9c‬‬ ‫وہذلیلوہا‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫اسےنذحبایک‬ ‫ذَبْحٌ‬ ‫َم ْذب ُ ْو ٌح‬ ‫ذَابِحٌ‬ ‫اِذْبَ ْح‬ ‫یَ ْذب َ ُح‬ ‫ذَبَحَ‬ ‫ذبح‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫اسےنایک‬ ‫ف َْع ٌل‬ ‫َم ْف ُع ْو ٌل‬ ‫فَاع ِ ٌل‬ ‫اِف َْع ْ‬
‫ل‬ ‫ل‬
‫َیف َْع ُ‬ ‫ف ََع َل‬ ‫فعل‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫وہرہگےرگناکوہا‬ ‫َف ْق ٌع‬ ‫‪-‬‬ ‫فَاق ِ ٌع‬ ‫ا ِ ْف َق ْع‬ ‫َی ْف َق ُع‬ ‫َف َق َع‬ ‫فقع‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫اسےنذماقایک‬ ‫هُز ْ ٌء‬ ‫َم ْهز ُ ْو ٌء‬ ‫هَازِ ٌئ‬ ‫اِهْزَأ ْ‬ ‫یَ ْهزَأ ُ‬ ‫هَزَأ َ‬ ‫ھ زأ‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫اسےنوھکال‬ ‫َفتْحٌ‬ ‫َم ْفت ُْو ٌح‬ ‫فَات ِحٌ‬ ‫اِفْ َت ْح‬ ‫َی ْف َت ُح‬ ‫َفتَحَ‬ ‫فتح‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬
‫‪Q-6a‬‬ ‫اسےنااکنرایک‬ ‫ُك ْ ٌ‬
‫َف‬ ‫َمکْف ُْو ٌر‬ ‫کَ ِ ٌ‬
‫اِف‬ ‫ا ُ ْك ُ ْ‬
‫َف‬ ‫یَکْ ُ ُ‬
‫َف‬ ‫َك َ َ‬
‫َف‬ ‫كفر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫ش‬
‫‪Q-6a‬‬ ‫وه مہراہ‬ ‫ُخل ُْو ٌد‪ُ ،‬خل ٌْد‬ ‫‪-‬‬ ‫َخال ٌِد‬ ‫ا ُ ْخلُ ْد‬ ‫یَ ْخلُ ُد‬ ‫َخلَ َد‬ ‫خلد‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-6b‬‬ ‫اسےنایدایک‬ ‫ذ ْ ٌُِک‬ ‫َم ْذ ُك ْو ٌر‬ ‫ذ ٌِ‬
‫َاُک‬ ‫اُذ ُ ْ‬
‫ُْک‬ ‫یَ ْذ ُ ُ‬
‫ُک‬ ‫ذ ََ‬
‫َُک‬ ‫ذکر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-6b‬‬ ‫اسےناپھچای‬ ‫َكت َْم ٌ‬
‫ان‬ ‫َمکْت ُْو ٌم‬ ‫کَات ٌِم‬ ‫ا ُ ْكت ُْم‬ ‫یَکْ ُت ُم‬ ‫َك َت َم‬ ‫کتم‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫اسےنمکحدای‬ ‫أ َ ْم ٌر‬ ‫َمأ ْ ُم ْو ٌر‬ ‫ٰامِ ٌر‬ ‫ُمرْ‬
‫ْ‬
‫یَأ ُمر ُ‬ ‫أ َ َمرَ‬ ‫أ مر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےندمدیک‬ ‫َن ْ ٌ‬
‫َص‬ ‫َم ْن ُص ْو ٌر‬ ‫نَ ِ ٌ‬
‫اص‬ ‫ا ُ ْن ُ ْ‬
‫َص‬ ‫َص‬
‫یَ ْن ُ ُ‬ ‫َن َ َ‬
‫َص‬ ‫نصر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےنایل‪/‬ڑکپا‬ ‫أ َ ْخذٌ‬ ‫َمأْخ ُْوذٌ‬ ‫آخِذٌ‬ ‫خ ُْذ‬ ‫یَأْخ ُُذ‬ ‫أ َ َخذَ‬ ‫أخذ‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫اسےناھپڑا‪/‬دجاایک‬ ‫ِفَ ْ ٌق‬ ‫َف ْو ٌق‬
‫َم ْ ُ‬ ‫فَار ٌِق‬ ‫ا ُِفْ ُ ْق‬ ‫ََف ُق‬
‫یُْ‬ ‫ِفَ َ َق‬ ‫فرق‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫اسےنداھکی‬ ‫نَظ ٌْر‬ ‫َمنْظ ُْو ٌر‬ ‫نَ ِ ٌ‬
‫اِظ‬ ‫اُنْظُرْ‬ ‫یَنْ ُظر ُ‬ ‫نَظَرَ‬ ‫ن ظر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-7b‬‬ ‫اسےنرکشاداایک‬ ‫ُش ْ ٌ‬
‫ُک‬ ‫َمشْ کُ ْو ٌر‬ ‫َش ِ ٌ‬
‫اُک‬ ‫ا ُ ْش ُ ْ‬
‫ُک‬ ‫َیشْ ُ ُ‬
‫ُک‬ ‫َش َ َ‬
‫ُک‬ ‫شكر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-7c‬‬ ‫اسےنلتقكا‬ ‫َق ْت ٌل‬ ‫َم ْقت ُْو ٌل‬ ‫قَات ِ ٌل‬ ‫ل‬‫ا ُ ْق ُت ْ‬ ‫َی ْق ُت ُ‬
‫ل‬ ‫َق َت َل‬ ‫قتل‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےنرزقدای‬ ‫رِزْ ٌق‬ ‫َمرْ ُز ْو ٌق‬ ‫َراز ٌِق‬ ‫ا ُْرزُ ْق‬ ‫یَرْز ُُق‬ ‫َرزَ َق‬ ‫رزق‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےناھکای‬ ‫أَک ْ ٌل‬ ‫َمأ ْ ُك ْو ٌل‬ ‫أ ٰک ِ ٌل‬ ‫کُ ْ‬
‫ل‬ ‫یَأْک ُ ُ‬
‫ل‬ ‫أَک َ َل‬ ‫أكل‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬

‫‪11‬‬
‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫وهدالخوہا‬ ‫دُخ ُْو ٌل‬ ‫َم ْدخ ُْو ٌل‬ ‫َداخِ ٌل‬ ‫ل‬
‫اُدْ ُخ ْ‬ ‫ل‬
‫یَ ْد ُخ ُ‬ ‫َد َخ َل‬ ‫دخل‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫اسےنانرفامینیک‬ ‫ف ِْس ٌق‬ ‫‪-‬‬ ‫فَاس ٌِق‬ ‫اُف ُْس ْق‬ ‫َیف ُْس ُق‬ ‫َف َس َق‬ ‫فسق‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫وہرہھٹا‪/‬نیکسموہا‬ ‫ُسک ُ ْون َ ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫َساك ٌِن‬ ‫ا ُْسک ُ ْن‬ ‫ی َْسک ُ ُن‬ ‫َسکَ َن‬ ‫سکن‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-9a‬‬ ‫اسےنارجدای‬ ‫أ َ ْج ٌر‬ ‫َمأ ْ ُج ْو ٌر‬ ‫آجِ ٌر‬ ‫أ ُ ْو ُجرْ ‪ /‬جُرْ‬
‫ْ‬
‫یَأ ُجر ُ‬ ‫أ َ َجرَ‬ ‫أجر‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫اسےنربعتانک‬
‫‪Q-9c‬‬ ‫نَک ْ َل ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫نَاک ِ ٌل‬ ‫اُنْک ُ ْ‬
‫ل‬ ‫یَنْک ُ ُ‬
‫ل‬ ‫ن َک َ َل‬ ‫نکل‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫زسادی‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫اسےنیتیھکیک‬ ‫َحثٌ‬
‫َْ‬ ‫ۡح ْوثٌ‬
‫َم ْ ُ‬ ‫َحارِثٌ‬ ‫َُح ْث‬
‫اُْ‬ ‫ۡح ُث‬
‫یَ ْ ُ‬ ‫َح َث‬
‫ََ‬ ‫حرث‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫وهالکن‬ ‫ِخ ْو ٌج‬
‫ُُ‬ ‫‪-‬‬ ‫َخارِ ٌج‬ ‫ُِخ ْج‬
‫اُْ‬ ‫ۡخ ُج‬
‫یَ ْ ُ‬ ‫ِخ َج‬
‫ََ‬ ‫خرج‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫وهاغلفوہا‬ ‫غَ ْف َل ٌۃ‬ ‫َم ْغف ُْو ٌل‬ ‫غَاف ِ ٌل‬ ‫اُغْ ُف ْ‬
‫ل‬ ‫َی ْغ ُف ُ‬
‫ل‬ ‫غَ َف َل‬ ‫غفل‬ ‫‪-‬‬ ‫نا‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫اسےنامگنایک‬ ‫ظَ ن‬ ‫َم ْظنُ ْو ٌن‬ ‫ظَ ان‬ ‫ظُنَّ‬ ‫یَظُن‬ ‫ظَ نَّ‬ ‫ظنن‬ ‫ظنا‬ ‫نا‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫اسےنوخشایک‬ ‫ۡس ْو ٌر‬
‫ُُ‬ ‫ِس ْو ٌر‬
‫َم ْ ُ‬ ‫َسار‬ ‫ُۡس ْر‬‫اُْ‬ ‫ی َُِس‬ ‫ۡس‬‫َ َّ‬ ‫سرر‬ ‫ظنا‬ ‫نا‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫اسےنوبضمطایک‬ ‫َشد‬ ‫َمشْ ُد ْو ٌد‬ ‫َشاد‬ ‫ُش َّد‬ ‫ی َُشد‬ ‫َش َّد‬ ‫شدد‬ ‫ظنا‬ ‫نا‬
‫‪Q-6a‬‬ ‫وهارتا‬ ‫هُبُ ْو ٌط‬ ‫َم ْهبُ ْو ٌط‬ ‫هَاب ِ ٌط‬ ‫اِهْب ِ ْط‬ ‫یَ ْهب ِ ُط‬ ‫َہ َب َط‬ ‫ہبط‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6b‬‬ ‫اسےنالمای‬ ‫لَبْ ٌس‬ ‫َملْبُ ْو ٌس‬ ‫َلَ ب ِ ٌس‬ ‫اِلْب ِ ْس‬ ‫یَلْب ِ ُس‬ ‫ل ََب َس‬ ‫لبس‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫وهاھجمس‬ ‫َع ْق ٌل‬ ‫َم ْع ُق ْو ٌل‬ ‫َعاق ِ ٌل‬ ‫اِعْق ِ ْ‬
‫ل‬ ‫ل‬
‫ی َْعق ِ ُ‬ ‫َع َق َل‬ ‫عقل‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫وهولاٹ‬ ‫ُر ُج ْو ٌع‬ ‫‪-‬‬ ‫َرا ِج ٌع‬ ‫ا ِ ْر ِج ْع‬ ‫یَرْ ِج ُع‬ ‫َر َج َع‬ ‫رجع‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6c‬‬ ‫اسےنربصایک‬ ‫َصب ْ ٌر‬ ‫‪-‬‬ ‫َصاب ِ ٌر‬ ‫ا ِ ْصبِرْ‬ ‫ی َْصبِر ُ‬ ‫َصبَرَ‬ ‫صبر‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےنااصنفایک‬ ‫َع ْد ٌل‬ ‫َم ْع ُد ْو ٌل‬ ‫َعاد ٌِل‬ ‫اِعْ ِد ْل‬ ‫ی َْعدِ ُل‬ ‫َع َد َل‬ ‫عدل‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-7b‬‬ ‫اسےنملظكا‬ ‫ُظل ٌْم‬ ‫َم ْظل ُْو ٌم‬ ‫ظَ ال ٌِم‬ ‫اِظْ ل ِْم‬ ‫یَ ْظل ِ ُم‬ ‫ظَ ل ََم‬ ‫ظلم‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫اسےناعمفایک‬ ‫َف ٌۃ‬
‫َم ْغ ِ َ‬ ‫َم ْغف ُْو ٌر‬ ‫غ ٌِ‬
‫َاِف‬ ‫اِغ ِ َْْف‬ ‫َف‬
‫َی ْغ ِ ُ‬ ‫ََف‬
‫غ ََ‬ ‫غفر‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-8b‬‬ ‫اسےنامرا‬ ‫ۡض ٌب‬ ‫َْ‬ ‫ْض ْو ٌب‬
‫َم ْ ُ‬ ‫َضار ٌِب‬ ‫اِ ْ ِ‬
‫ۡض ْب‬ ‫َْض ُب‬
‫یِْ‬ ‫ۡض َب‬‫ََ‬ ‫ضرب‬ ‫‪-‬‬ ‫ضا‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫وهذليلوہا‬ ‫ذ َِّل ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫ذَل ِیْ ٌل‬ ‫ذ ِ َّل‪/‬اِذْل ِ ْ‬
‫ل‬ ‫یَ ِذل‬ ‫ذَ َّل‬ ‫ذلل‬ ‫ضلما‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6a‬‬ ‫اسےنریپوییک‬ ‫َت َب ٌع‬ ‫َمتْبُ ْو ٌع‬ ‫َتاب ِ ٌع‬ ‫اِتْ َب ْع‬ ‫یَت َْب ُع‬ ‫َتب ِ َع‬ ‫تبع‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-6a‬‬ ‫وهنیگمغوہا‬ ‫حُز ْ ٌن‬ ‫َم ْحز ُ ْو ٌن‬ ‫َحاز ٌِن‬ ‫اِحْز َ ْن‬ ‫یَ ْحز َ ُن‬ ‫َحز ِ َن‬ ‫حزن‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-6b‬‬ ‫وه ڈرا‬ ‫َره َْب ٌۃ‬ ‫َمرْه ُْو ٌب‬ ‫َراه ٌِب‬ ‫ا ِ ْره َْب‬ ‫یَرْه َُب‬ ‫َره َِب‬ ‫رہب‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-6b‬‬ ‫اسےناجان‬ ‫عِل ٌْم‬ ‫َم ْعل ُْو ٌم‬ ‫َعال ٌِم‬ ‫اِعْل َْم‬ ‫ی َْع َل ُم‬ ‫َعل َِم‬ ‫علم‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-6b‬‬ ‫اسےنودعہایک‬ ‫َع ْہ ٌد‬ ‫َم ْع ُہ ْو ٌد‬ ‫َعاہ ٌِد‬ ‫ا ِ ْع َہ ْد‬ ‫ی َْع َہ ُد‬ ‫َع َہ َد‬ ‫عہد‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےنوبقلایک‬ ‫َقبُ ْو ٌل‬ ‫َم ْقبُ ْو ٌل‬ ‫قَاب ِ ٌل‬ ‫ل‬‫اِق َْب ْ‬ ‫َی ْق َب ُ‬
‫ل‬ ‫قَب ِ َل‬ ‫قبل‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫وہآوسدہوہا‬ ‫َرغ ٌَد‬ ‫‪-‬‬ ‫َراغ ٌِد‬ ‫ا ِ ْرغَ ْد‬ ‫یَرْغَ ُد‬ ‫َرغ ِ َد‬ ‫رغد‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-8b‬‬ ‫اسےنایپ‬ ‫ُْ‬
‫ۡش ٌب‬ ‫َم ْ ُ‬
‫ۡش ْو ٌب‬ ‫َشار ٌِب‬ ‫ۡش ْب‬ ‫اِ ْ َ‬ ‫یَْ‬
‫َۡش ُب‬ ‫َِ‬
‫ۡش َب‬ ‫شرب‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-8c‬‬ ‫اسےناھکای‬ ‫ط َْع ٌم‬ ‫َم ْط ُع ْو ٌم‬ ‫ط َاع ٌِم‬ ‫اِط َْع ْم‬ ‫یَ ْط َع ُم‬ ‫طَع َِم‬ ‫طعم‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫وهانبضغکوہا‬ ‫غ َْض ٌب‬ ‫َمغْضُ ْو ٌب‬ ‫غَاض ٌِب‬ ‫اِغ َْض ْب‬ ‫َی ْغ َض ُب‬ ‫ِب‬
‫غَض َ‬ ‫غضب‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-9a‬‬ ‫اسےنلمعایک‬ ‫َع َم ٌل‬ ‫َم ْع ُم ْو ٌل‬ ‫َعامِ ٌل‬ ‫اِعْ َم ْ‬
‫ل‬ ‫ل‬
‫ی َْع َم ُ‬ ‫َعم ِ َل‬ ‫عمل‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪12‬‬
‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪Q-9b‬‬ ‫اسےناصقننااھٹای‬ ‫ُِس‬
‫خٌْ‬ ‫‪-‬‬ ‫َخ ِ ٌ‬
‫اۡس‬ ‫ِس‬‫ا ِ ْخ َ ْ‬ ‫ِْس‬
‫یَخ َ ُ‬ ‫ِس‬
‫َخ ِ َ‬ ‫خسر‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-9b‬‬ ‫اسےنرمحایک‬ ‫َرحْ َم ٌۃ‬ ‫َمرْحُ ْو ٌم‬ ‫َراح ٌِم‬ ‫ا ِ ْرحَ ْم‬ ‫یَرْحَ ُم‬ ‫َرح َِم‬ ‫رحم‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫وہاجلہوہا‬ ‫جِ َها َل ٌۃ‬ ‫َمجْ ُه ْو ٌل‬ ‫َجاه ِ ٌل‬ ‫ا ِ ْج َه ْ‬
‫ل‬ ‫ل‬
‫یَجْ َه ُ‬ ‫َجه ِ َل‬ ‫جهل‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫اسےنالچلیک‬ ‫ط َْم ٌع‬ ‫َم ْط ُم ْو ٌع‬ ‫ط َا ِم ٌع‬ ‫اِط َْم ْع‬ ‫یَ ْط َم ُع‬ ‫طَم ِ َع‬ ‫طمع‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫اسےنانس‬ ‫َس ْم ٌع‬ ‫َم ْسمُ ْو ٌع‬ ‫َسامِ ٌع‬ ‫ا ِ ْس َم ْع‬ ‫ی َْس َم ُع‬ ‫َسم ِ َع‬ ‫سمع‬ ‫‪-‬‬ ‫سا‬
‫‪A‬‬ ‫وہزعمزوہا‬ ‫ُکا َم ٌۃ‬ ‫ََ‬ ‫‪-‬‬ ‫َِ‬
‫ُکی ْ ٌم‬ ‫اُْ‬
‫ُُک ْم‬ ‫یَ ْ ُ‬
‫ُک ُم‬ ‫َُ‬
‫ُک َم‬ ‫كرم‬ ‫‪-‬‬ ‫ك‬
‫‪A‬‬ ‫وهرشيوہا‬ ‫ََ‬
‫ۡشا َف ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫ف‬ ‫َِ‬
‫ۡشیْ ٌ‬ ‫اُْ‬
‫ُۡش ْف‬ ‫یُْ‬
‫َۡش ُف‬ ‫َُ‬
‫ۡش َف‬ ‫شرف‬ ‫‪-‬‬ ‫ك‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫وهڑباوہا‬ ‫َعظ َْم ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫َعظِیْ ٌم‬ ‫اُعْظ ُْم‬ ‫َی ْع ُظ ُم‬ ‫َعظ َُم‬ ‫ع ظم‬ ‫‪-‬‬ ‫ك‬
‫‪A‬‬ ‫وہرقبیوہا‬ ‫ُ ِْقبَ ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫ِقیْ ٌب‬
‫َِ‬ ‫ا ْ ُُِق ْب‬ ‫َق ُب‬
‫َی ْ ُ‬ ‫ِق َب‬
‫َُ‬ ‫قرب‬ ‫‪-‬‬ ‫ك‬
‫‪Q-9b‬‬ ‫وہتلیضفواالوہا‬ ‫ف َْض ٌل‬ ‫‪-‬‬ ‫فَا ِض ٌل‬ ‫ل‬
‫اُفْضُ ْ‬ ‫ل‬
‫َیفْضُ ُ‬ ‫فَضُ َل‬ ‫فضل‬ ‫‪-‬‬ ‫ك‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫وہوبڑاھوہا‬ ‫اض ٌۃ‬
‫ِفَ َ َ‬ ‫‪-‬‬ ‫فَار ٌِض‬ ‫ا ُِفْ ُ ْض‬ ‫ََف ُض‬
‫یُْ‬ ‫ِفَ ُ َض‬ ‫فرض‬ ‫‪-‬‬ ‫ك‬
‫‪A‬‬ ‫اسےنامگنایک‬ ‫ان‬
‫ح ِْس َب ٌ‬ ‫َم ْح ُس ْو ٌب‬ ‫َحاس ٌِب‬ ‫ا ِ ْح ِس ْب‬ ‫یَ ْح ِس ُب‬ ‫َح ِس َب‬ ‫حسب‬ ‫‪-‬‬ ‫ح‬
‫‪A‬‬ ‫وہزندکیوہا‬ ‫َول ٌْی‬ ‫َم ْولِی‬ ‫َوا ٍل‬ ‫ِل‬ ‫یَل ِْی‬ ‫َول ِ َی‬ ‫ولی‬ ‫‪-‬‬ ‫ح‬
‫‪A‬‬ ‫وهوارثوہا‬ ‫َو َراث َ ٌۃ‬ ‫َم ْو ُر ْوثٌ‬ ‫َوارِثٌ‬ ‫ر ِْث‬ ‫یَر ِ ُث‬ ‫َور َِث‬ ‫ورث‬ ‫‪-‬‬ ‫ح‬

‫‪Q-6a‬‬ ‫وهآای‬ ‫إِتْ َی ٌ‬

‫ان‬ ‫َماْت ِی‬ ‫ٰا ٍ‬
‫ت‬ ‫اِیْتِ‬ ‫یَأت ْ ِْی‬ ‫أَتٰی‬ ‫أتی‬ ‫هد‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6a‬‬ ‫اسےندہاتیدی‬ ‫هُدً ی‬ ‫َم ْهدِی‬ ‫هَاد ٍ‬ ‫اِهْدِ‬ ‫یَ ْہد ِْی‬ ‫َہ ٰدی‬ ‫ہدی‬ ‫ہد‬ ‫ضا‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےندبہلدای‬ ‫َجزَا ٌء‬ ‫َمجْزِی‬ ‫َجازٍ‬ ‫ا ِ ْجز ِ‬ ‫یَجْز ِ ْى‬ ‫َجزٰی‬ ‫ج زی‬ ‫ہد‬ ‫ضا‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫اسےنانرفامینیک‬ ‫ان‬
‫ع ِْص َی ٌ‬ ‫َم ْعصِی‬ ‫َعاصٍ‬ ‫اِعْ ِص‬ ‫ی َْعص ِْی‬ ‫َع ٰصی‬ ‫عصی‬ ‫ہد‬ ‫ضا‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫اسےنالپای‬ ‫َسقْ ٌى‬ ‫َم ْسق ِی‬ ‫َسا ٍق‬ ‫ا ِ ْس ِق‬ ‫ی َْسق ِْى‬ ‫َسقٰی‬ ‫سقی‬ ‫ہد‬ ‫ضا‬

‫‪Q-8a‬‬ ‫اسےنزایدہایک‬ ‫زِیَا َد ٌۃ‬ ‫َمزیِ ْ ٌد‬ ‫زَ ائ ٌِد‬ ‫زِدْ‬ ‫یَزیِ ْ ُد‬ ‫زَ ادَ‬ ‫زید‬ ‫زا‬ ‫ضا‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫وہآای‬ ‫َج ْی َئ ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫َجاءٍ‬ ‫جِ ْئ‬ ‫یَج ِْی ُء‬ ‫َجا َء‬ ‫ج یأ‬ ‫زا‬ ‫ضا‬

‫‪Q-9c‬‬ ‫اسےنتحیصنیک‬ ‫َو ْع ٌظ‬ ‫َم ْوعُ ْو ٌظ‬ ‫َواع ٌِظ‬ ‫ع ِْظ‬ ‫َیعِظُ‬ ‫َو َع َظ‬ ‫وعظ‬ ‫و عا‬ ‫ضا‬

‫‪Q-6c‬‬ ‫اسےنالتوتیک‬ ‫ت ََِل َو ٌۃ‬ ‫َم ْتلُو‬ ‫َتا ٍل‬ ‫ا ُ ْت ُ‬

‫ل‬ ‫یَ ْتل ُْوا‬ ‫َت ََل‬ ‫تلو‬ ‫دعا‬ ‫نا‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫اسےنآزاميا‬ ‫بَ ََل ٌء‬ ‫َم ْبلُو‬ ‫بَا ٍل‬ ‫ل‬
‫اُب ْ ُ‬ ‫یَ ْبل ُْو‬ ‫بَ ََل‬ ‫بلو‬ ‫دعا‬ ‫نا‬
‫‪Q-7b‬‬ ‫اسےن اعمفكا‬ ‫َعف ٌْو‬ ‫َم ْعفُو‬ ‫َع ٍ‬
‫اف‬ ‫ف‬
‫اُعْ ُ‬ ‫ی َْعف ُْو‬ ‫َعفَا‬ ‫عفو‬ ‫دعا‬ ‫نا‬
‫‪Q-8c‬‬ ‫اسےناکپرا‬ ‫دُعَا ٌء‬ ‫َم ْدعُو‬ ‫َدا ٍع‬ ‫اُدْ ُع‬ ‫یَ ْدعُ ْو‬ ‫َدعَا‬ ‫دعو‬ ‫دعا‬ ‫نا‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫وہتخسوہا‬ ‫ق ََسا َو ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫س‬
‫قَا ٍ‬ ‫اُق ُْس‬ ‫َی ْق ُس ْو‬ ‫ق ََسا‬ ‫قسو‬ ‫دعا‬ ‫نا‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫وهاہنتوہا‬ ‫ُخلُو‬ ‫‪-‬‬ ‫َخا ٍل‬ ‫ل‬
‫ا ُ ْخ ُ‬ ‫یَ ْخل ُْو‬ ‫َخ ََل‬ ‫خلو‬ ‫دعا‬ ‫نا‬
‫ت‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫اسےنتكليفدی‬ ‫َس ْو ٌم‬ ‫َم ُس ْو ٌم‬ ‫َسائ ٌِم‬ ‫ُس ْم‬ ‫ی َُس ْو ُم‬ ‫َس َام‬ ‫س وم‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪Q-7c‬‬ ‫اسےناہک‬ ‫ق َْو ٌل‬ ‫َم ُق ْو ٌل‬ ‫قَائ ِ ٌل‬ ‫ل‬
‫ُق ْ‬ ‫َی ُق ْو ُل‬ ‫قَا َل‬ ‫قول‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪Q-7c‬‬ ‫اسےنوتہبیک‬ ‫َت ْوبَ ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫َتائ ٌِب‬ ‫تُ ْب‬ ‫یَت ُْو ُب‬ ‫َت َ‬
‫اب‬ ‫توب‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫وہرما‬ ‫َم ْو ٌت‬ ‫‪-‬‬ ‫َمی ٌِّت‬ ‫ُم ْت‬ ‫یَ ُم ْوتُ‬ ‫ات‬
‫َم َ‬ ‫موت‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪13‬‬
‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫وه وہا‪/‬اھت‬ ‫َك ْو ٌن‬ ‫‪-‬‬ ‫کَائ ٌِن‬ ‫ُك ْن‬ ‫یَک ُ ْو ْن‬ ‫کَا َن‬ ‫كون‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫وهولاٹ‬ ‫بَ َوا ٌء‬ ‫‪-‬‬ ‫بَاءٍ‬ ‫ب ُ ْؤ‬ ‫یَبُ ْو ُء‬ ‫بَا َء‬ ‫بوا‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪Q-9a‬‬ ‫وہوہیدیوہا‬ ‫ه َْو ٌد‬ ‫‪-‬‬ ‫هَائ ٌِد‬ ‫هُ ْد‬ ‫یهُ ْودُ‬ ‫َہادَ‬ ‫ہود‬ ‫قا‬ ‫نا‬
‫‪Q-9d‬‬ ‫اسےنانپہیل‬ ‫َع ْوذٌ‬ ‫َم ُع ْوذٌ‬ ‫َعائ ِذٌ‬ ‫عُ ْذ‬ ‫َی ُع ْوذ ُ‬ ‫َعاذَ‬ ‫عوذ‬ ‫قا‬ ‫نا‬

‫‪Q-6a‬‬ ‫وهڈرا‬ ‫َخ ْو ٌف‬ ‫‪-‬‬ ‫َخائ ٌِف‬ ‫ف‬

‫َخ ْ‬ ‫َاف‬
‫یَخ ُ‬ ‫اف‬
‫َخ َ‬ ‫خوف‬ ‫خا‬ ‫سا‬
‫شیئ‬ ‫َمش ِْی ٌء‬ ‫َشاءٍ‬ ‫َشأ ْ‬ ‫َیشَ ا ُء‬ ‫َشا َء‬ ‫شیأ‬ ‫خا‬ ‫سا‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫اسےناچاہ‬ ‫ٌ‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫وہرقبیوہا‬ ‫َك ْو ٌد‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫یَکَادُ‬ ‫ک َادَ‬ ‫کود‬ ‫خا‬ ‫سا‬

‫‪Q-6c‬‬ ‫وهوھبال‬ ‫ان‬

‫ن ِْس َی ٌ‬ ‫َم ْنسِی‬ ‫س‬
‫نَا ٍ‬ ‫ا ِن َْس‬ ‫یَ ْن ٰسی‬ ‫نَس َِی‬ ‫نسی‬ ‫رضا‬ ‫سا‬
‫‪Q-8b‬‬ ‫اسےناسفدالیھپای‬ ‫عُثِی‬ ‫‪-‬‬ ‫َعا ٍ‬
‫ث‬ ‫اِعْ َث‬ ‫ی َْعثٰی‬ ‫َعثِ َی‬ ‫عثو‬ ‫رضا‬ ‫سا‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫وه ڈرا‬ ‫َخشْ َی ٌۃ‬ ‫َم ْخشِی‬ ‫ش‬
‫َخا ٍ‬ ‫ا ِ ْخ َش‬ ‫یَخْشٰ ی‬ ‫َخش َِی‬ ‫خشی‬ ‫رضا‬ ‫سا‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫وہالم‬ ‫ل ِ َقا ٌء‬ ‫َملْق ِی‬ ‫َلَ ٍق‬ ‫اِل َْق‬ ‫یَلْقٰی‬ ‫َلق َِی‬ ‫لقی‬ ‫رضا‬ ‫سا‬

‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےنديا‬ ‫َرأ ْ ٌی‬ ‫َمرْ ِئي‬ ‫َراءٍ‬ ‫َر‬ ‫یَرٰی‬ ‫َرأی‬ ‫رءی‬ ‫‪-‬‬ ‫فا‬

‫‪14‬‬
 ‫‪ 7‬۔ زمدیہیفااعفل‬
‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪G-6b‬‬ ‫اسےناھکیس‬ ‫َت ْعل ِْی ٌم‬ ‫ُم َع َّل ٌم‬ ‫ُم َعلِّ ٌم‬ ‫َعلِّ ْم‬ ‫ی َُعلِّ ُم‬ ‫َع َّل َم‬ ‫علم‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪G-6b‬‬ ‫اسےناپیکایبنیک‬ ‫َت ْسبِیْحٌ‬ ‫ُم َسبَّحٌ‬ ‫ُم َس ِّبحٌ‬ ‫َس ِّب ْح‬ ‫ی َُس ِّب ُح‬ ‫َسبَّحَ‬ ‫سبح‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےنتلیضفدی‬ ‫َت ْفض ِْی ٌل‬ ‫ُمف ََّض ٌل‬ ‫ُمف َِّض ٌل‬ ‫ف َِّض ْ‬
‫ل‬ ‫یُف َِّض ُ‬
‫ل‬ ‫ف ََّض َل‬ ‫فضل‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫اسےنلتقِاعمایک‬ ‫َت ْذب ِ ْیحٌ‬ ‫ُمذَ بَّحٌ‬ ‫ُمذَ بِّحٌ‬ ‫ذَبِّ ْح‬ ‫یُذَ بِّ ُح‬ ‫َذبَّحَ‬ ‫ذبح‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےناسہیایک‬ ‫َت ْظل ِْی ٌل‬ ‫ُمظَ َّل ٌل‬ ‫ُمظَ ِّل ٌل‬ ‫ظَ ِّل ْل‬ ‫یُظَ ِّل ُ‬
‫ل‬ ‫ظَ َّل َل‬ ‫ظلل‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫اسےندبال‬ ‫َت ْبدِیْ ٌل‬ ‫ُم َب ِّد ٌل‬ ‫ُم َب َّد ٌل‬ ‫بَ ِّد ْل‬ ‫ی ُ َب ِّد ُل‬ ‫بَ َّد َل‬ ‫ب دل‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬ ‫َت ْفع ِْیل‬
‫اسےنحیحصاسمل‪/‬‬ ‫)‪(11‬‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫َت ْسل ِیْ ٌم‬ ‫ُم َسلَّ ٌم‬ ‫ُم َسلِّ ٌم‬ ‫َسلِّ ْم‬ ‫ی َُسلِّ ُم‬ ‫َس َّل َم‬ ‫سلم‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫میلستایک‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫اسےنرحتفییک‬ ‫ف‬ ‫َت ْ ِ‬
‫ۡحی ْ ٌ‬ ‫َّف‬
‫ُم َۡح ٌ‬ ‫ُم َ ِّ‬
‫ۡح ٌف‬ ‫َح ْف‬
‫َ ِّ‬ ‫ی ُ َ ِّ‬
‫ۡح ُف‬ ‫ََح ََّف‬ ‫حرف‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫اسےنابتیک‬ ‫َت ْحدِیْثٌ‬ ‫ُم َح َّدثٌ‬ ‫ُم َحدِّثٌ‬ ‫َح ِّد ْث‬ ‫ی ُ َح ِّد ُث‬ ‫َح َّد َث‬ ‫حدث‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪G-8b‬‬ ‫اسےنریھپا‬ ‫َت ْول َِی ٌۃ‬ ‫ُم َول ًّی‬ ‫ُم َو ٍل‬ ‫َولِّ‬ ‫ی ُ َول ِّ ْی‬ ‫َول ّٰی‬ ‫ولی‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪G-8b‬‬ ‫اسےناجنتدی‬ ‫َتنْج ِ َی ٌۃ‬ ‫ُم َن ًّجی‬ ‫ُم َن ٍج‬ ‫ن َ ِّج‬ ‫ی ُ َنج ِّ ْی‬ ‫ن َ ّٰجی‬ ‫نجو‬ ‫َع َّلو‪⁺‬‬
‫‪G-6c‬‬ ‫اسےناسحبایل‬ ‫اس َب ٌۃ‬
‫ُم َح َ‬ ‫اس ٌب‬
‫ُم َح َ‬ ‫ُم َحاس ٌِب‬ ‫َحاس ِْب‬ ‫ی ُ َحاس ُِب‬ ‫اس َب‬
‫َح َ‬ ‫حسب‬ ‫َحا‪⁺‬‬
‫‪G-6c‬‬ ‫اسےنرجہتیک‬ ‫ُم َہا َجرَ ٌۃ‬ ‫ُم َہا َجرٌ‬ ‫ُم َہاجِرٌ‬ ‫َہاجِرْ‬ ‫ی ُ َہاجِر ُ‬ ‫ھَا َجرَ‬ ‫ہجر‬ ‫َحا‪⁺‬‬
‫‪Q-7b‬‬ ‫اسےن(دورطہف)ودعہایک‬ ‫ُم َواعَ َد ٌۃ‬ ‫ُم َواعَ ٌد‬ ‫ُم َواع ٌِد‬ ‫َواع ِ ْد‬ ‫ی ُ َواع ِ ُد‬ ‫َواعَ َد‬ ‫وعد‬ ‫َحا‪⁺‬‬ ‫ُمفَا َعلَۃ‬
‫‪Q-10d‬‬ ‫اسےنتجحیک‬ ‫ُم َحا َّج ٌۃ‬ ‫ُم َحاج‬ ‫ُم َحاج‬ ‫َحا ِج ْج‬ ‫ی ُ َحاج‬ ‫َحا َّج‬ ‫حجج‬ ‫َحا‪⁺‬‬ ‫)‪(6‬‬

‫‪G-8c‬‬ ‫اسےناکپرا‬ ‫ُم َنا َدا ٌۃ‬ ‫ُم َنا ًدی‬ ‫ُم َناد ٍ‬ ‫نَاد ِ‬ ‫ی ُ َناد ِْی‬ ‫نَادٰی‬ ‫ندی‬ ‫َحا‪⁺‬‬
‫‪G-8c‬‬ ‫اسےنالماقتیک‬ ‫ُم ََلقَا ٌۃ‬ ‫ُم ََلقًی‬ ‫ُم ََل ٍق‬ ‫َلَ ِق‬ ‫ی ُ ََلق ِ ْی‬ ‫َلَ قٰی‬ ‫لقی‬ ‫َحا‪⁺‬‬
‫‪G-6d‬‬ ‫اسےنرفامربندارییک‬ ‫أ ِ ْس ََل ٌم‬ ‫ُم ْسل ٌَم‬ ‫ُم ْسل ٌِم‬ ‫أ َ ْسل ِْم‬ ‫ی ُْسل ِ ُم‬ ‫أ َ ْسل ََم‬ ‫سلم‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-6d‬‬ ‫اسےناجیھب‬ ‫ال‬
‫إ ِ ْر َس ٌ‬ ‫ُمرْ َس ٌل‬ ‫ُمرْ ِس ٌل‬ ‫أ َ ْر ِس ْ‬
‫ل‬ ‫ل‬
‫یُرْ ِس ُ‬ ‫أ َ ْر َس َل‬ ‫رسل‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-6d‬‬ ‫اسےنااعنمایک‬ ‫إ ِ ْن َع ٌام‬ ‫ُم ْن َع ٌم‬ ‫ُم ْنع ٌِم‬ ‫أَنْع ِْم‬ ‫ی ُ ْن ِع ُم‬ ‫أَنْ َع َم‬ ‫نعم‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-7a‬‬ ‫اسےنڈوبدای‬ ‫ۡغ ٌاق‬
‫إِ ْ َ‬ ‫ُم ْغرَ ٌق‬ ‫ُم ْغر ِ ٌق‬ ‫ۡغ ْق‬‫أَ ْ ِ‬ ‫یُ ْغر ِ ُق‬ ‫ۡغ َق‬‫أَ ْ َ‬ ‫غرق‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-7d‬‬ ‫اسےنانزلایک‬ ‫ال‬
‫إِنْز َ ٌ‬ ‫ُمنْز َ ٌل‬ ‫ُمنْز ِ ٌل‬ ‫أَن ْز ِ ْل‬ ‫یُنْز ِ ُل‬ ‫أَنْز َ َل‬ ‫نزل‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫إِف َْعال‬
‫‪Q-8a‬‬ ‫اسےنااھچایک‬ ‫ان‬
‫إِحْ َس ٌ‬ ‫ُم ْح َس ٌن‬ ‫ُم ْح ِس ٌن‬ ‫أَحْ ِس ْن‬ ‫ی ُ ْح ِس ُن‬ ‫أَحْ َس َن‬ ‫حسن‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫)‪(22‬‬
‫‪Q-8b‬‬ ‫اسےناسفدالیھپای‬ ‫إِف َْسا ٌد‬ ‫ُمف َْس ٌد‬ ‫ُم ْف ِس ٌد‬ ‫أَفْ ِس ْد‬ ‫یُ ْف ِس ُد‬ ‫أَف َْس َد‬ ‫فسد‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-8c‬‬ ‫اسےناکنال‬ ‫ِخا ٌج‬
‫إِ ْ َ‬ ‫ۡخ ٌج‬
‫ُم ْ َ‬ ‫ۡخ ٌج‬
‫ُم ْ ِ‬ ‫أَ ْ ِ‬
‫ِخ ْج‬ ‫ۡخ ُج‬
‫یُ ْ ِ‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ َج‬ ‫خرج‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-8c‬‬ ‫اسےناُاگای‬ ‫ات‬
‫إِن َْب ٌ‬ ‫ُمنْ َب ٌت‬ ‫ُمنْب ِ ٌت‬ ‫أَن ْب ِ ْت‬ ‫یُنْب ِتُ‬ ‫أَن َْب َت‬ ‫نبت‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9b‬‬ ‫اسےنرخچایک‬ ‫إِنْف ٌ‬
‫َاق‬ ‫ُمنْف ٌَق‬ ‫ُمنْف ٌِق‬ ‫أَنْف ِْق‬ ‫یُنْف ُِق‬ ‫أَنْف ََق‬ ‫نفق‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫اسےناقمئایک‬ ‫إِقَا َم ٌۃ‬ ‫ُم َق ٌام‬ ‫ُمق ِْی ٌم‬ ‫أَق ِ ْم‬ ‫یُق ِْی ُم‬ ‫أَق َ‬
‫َام‬ ‫قوم‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪15‬‬
‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪Q-8d‬‬ ‫اسےنارادہایک‬ ‫إ ِ َرا َد ٌۃ‬ ‫ُم َرا ٌد‬ ‫ُمرِی ْ ٌد‬ ‫أَرِدْ‬ ‫یُرِی ْ ُد‬ ‫أ َ َرا َد‬ ‫رود‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫اسےنوَجات‬ ‫إِث َ َار ٌۃ‬ ‫ُم َث ٌار‬ ‫ُمثِي ٌْر‬ ‫أَث ِرْ‬ ‫یُثِيْر ُ‬ ‫أَث َ َار‬ ‫ثور‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9a‬‬ ‫اسےنڈاال‬ ‫إِلْ َقا ٌء‬ ‫ُملْ ًقى‬ ‫ُمل ٍْق‬ ‫أَل ِْق‬ ‫یُلْق ِْی‬ ‫أَلْقٰی‬ ‫لقی‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9a‬‬ ‫اسےنویحیک‬ ‫إِیْ َحا ٌء‬ ‫ُم ْوحًى‬ ‫ُم ْوحٍ‬ ‫أ َ ْوحِ‬ ‫ی ُ ْو ح ِْى‬ ‫أ َ ْوحٰی‬ ‫و حی‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪Q-10b‬‬ ‫اسےنزدنہایک‬ ‫إِحْ َیا ٌء‬ ‫ُم ْح ًیا‬ ‫ُم ْح ٍی‬ ‫أَحْ ِی‬ ‫ی ُ ْحي ِ ْی‬ ‫أَحْ َیا‬ ‫حیی‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫إِف َْعال‬
‫‪Q-10b‬‬ ‫اسےنداھکای‬ ‫إ ِ َرا َء ٌۃ‬ ‫ُم ًرى‬ ‫ُمر ٍ‬ ‫أَرِ‬ ‫یُر ِ ْی‬ ‫أ َ ٰری‬ ‫رأی‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫)‪(22‬‬
‫‪G-9b‬‬ ‫وهاياناليا‬ ‫ان‬
‫إِیْ َم ٌ‬ ‫ُم ْؤ َم ٌن‬ ‫ُم ْؤمِ ٌن‬ ‫ٰامِ ْن‬ ‫ی ُ ْؤمِ ُن‬ ‫ٰا َم َن‬ ‫أمن‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9c‬‬ ‫اسےنرمگاہایک‬ ‫إ ِ ْض ََل ٌل‬ ‫ُم َضل‬ ‫ُمضِل‬ ‫أ َ ِض َّل‬ ‫یُضِل‬ ‫أ َ َض َّل‬ ‫ضلل‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9c‬‬ ‫اسےندنسپایک‬ ‫اب‬
‫إ ِ ْح َب ٌ‬ ‫ُم َحب‬ ‫ُمحِب‬ ‫أَح ِبَّ‬ ‫یُحِب‬ ‫أ َ َحبَّ‬ ‫حبب‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9d‬‬ ‫اسےندای‬ ‫إِیْ َتا ٌء‬ ‫ُم ْؤتًى‬ ‫ُم ْؤ ٍ‬
‫ت‬ ‫ٰا ِ‬
‫ت‬ ‫ی ُ ْؤت ِْى‬ ‫ٰاتٰی‬ ‫أتی‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-9d‬‬ ‫اسےندھکدای‬ ‫إِیْذَ ا ٌء‬ ‫ُم ْؤذًی‬ ‫ُم ْؤذ ٍ‬ ‫أ ٰذ ِ‬ ‫ی ُ ْؤذ ِْی‬ ‫أ ٰذٰی‬ ‫أذی‬ ‫أسا‪⁺‬‬
‫‪G-7a‬‬ ‫اسےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخت ََِل ٌف‬ ‫َف‬
‫ُم ْخ َتل ٌ‬ ‫ُم ْخ َتل ٌِف‬ ‫ا ِ ْخ َتل ِْف‬ ‫ِف‬
‫یَ ْخ َتل ُ‬ ‫ا ِ ْخ َتل َ‬
‫َف‬ ‫خلف‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫‪G-7a‬‬ ‫اسےنانبایل‬ ‫ا ِ ِّتخَاذٌ‬ ‫ُم َّت َخذٌ‬ ‫ُم َّتخِذٌ‬ ‫ا ِ َّتخ ِ ْذ‬ ‫یَ َّتخ ِ ُذ‬ ‫ا ِ َّت َخذَ‬ ‫أخذ‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫‪Q-9c‬‬ ‫اسےندحےساجتوزایک‬ ‫اِعْت ِ َدا ٌء‬ ‫ُم ْعتَدً ى‬ ‫ُم ْع َتدٍ‬ ‫اِعْ َتدِ‬ ‫ی َْع َتد ِْى‬ ‫اِعْ َت ٰدی‬ ‫عدو‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫اِفْت َِعال‬
‫‪Q-10a‬‬ ‫وہدہاتیئایہتفوہا‬ ‫اِهْت ِ َدا ٌء‬ ‫ُم ْه َتدًى‬ ‫ُم ْه َتدٍ‬ ‫اِهْ َتدِ‬ ‫یَ ْه َتد ِْى‬ ‫اِهْ َت ٰدى‬ ‫هدی‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫)‪(7‬‬
‫‪G-10a‬‬ ‫اسےناچاہ‬ ‫اِبْت ِ َغا ٌء‬ ‫ُمب ْ َتغًى‬ ‫ُمب ْ َت ٍغ‬ ‫اِب ْ َت ِغ‬ ‫یَب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫اِب ْ َتغٰی‬ ‫بغی‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫‪G-10b‬‬ ‫وہڈرا‬ ‫ا ِ ِّت َقا ٌء‬ ‫ُم َّت ًقى‬ ‫ُم َّت ٍق‬ ‫ا ِ َّت ِق‬ ‫یَ َّتق ِْى‬ ‫ا ِ َّت ٰقی‬ ‫وقی‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫‪G-10b‬‬ ‫اسےنوھجٹڑھگا‬ ‫ِْتاء‬
‫ا ِف ِ َ‬ ‫ُم ْفت َ ًرى‬ ‫ُم ْفتَر ٍ‬ ‫اِفْتَر ِ‬ ‫َی ْفتَر ِْی‬ ‫اِفْتَرٰی‬ ‫فری‬ ‫اِخا‪⁺‬‬
‫‪G-7b‬‬ ‫اسےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْست ِ ْغف ٌ‬
‫َار‬ ‫َف‬‫ُم ْس َت ْغ َ ٌ‬ ‫َف‬‫ُم ْس َت ْغ ِ ٌ‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ ِ ْ‬
‫َف‬ ‫َف‬‫ی َْس َت ْغ ِ ُ‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ َ‬
‫َف‬ ‫غفر‬ ‫اِسا‪⁺‬‬
‫‪G-7b‬‬ ‫اسےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْستِکْ َب ٌار‬ ‫ُم ْس َتکْب َ ٌر‬ ‫ُم ْس َتکْب ِ ٌر‬ ‫ا ِ ْس َتکْبِرْ‬ ‫ی َْس َتکْبِر ُ‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرَ‬ ‫كبر‬ ‫اِسا‪⁺‬‬
‫ا ِ ْستِف َْعال‬
‫‪Q-8c‬‬ ‫اسےندبانلاچاہ‬ ‫ا ِ ْست ِبْ َد ٌ‬
‫ال‬ ‫ُم ْست َبْ َد ٌل‬ ‫ُم ْست َبْد ٌِل‬ ‫ا ِ ْست َبْدِ َل‬ ‫ی َْست َبْدِ ُل‬ ‫ا ِ ْست َبْ َد َل‬ ‫بدل‬ ‫اِسا‪⁺‬‬
‫)‪(5‬‬
‫‪G-10c‬‬ ‫وہاثتبدقمراہ‬ ‫ا ِ ْست ِ َقا َم ٌۃ‬ ‫‪-‬‬ ‫ُم ْس َتق ِیْ ٌم‬ ‫ا ِ ْس َتق ِْم‬ ‫ی َْس َتق ِیْ ُم‬ ‫ا ِ ْس َت َق َام‬ ‫قوم‬ ‫اِسا‪⁺‬‬
‫‪G-10c‬‬ ‫اسےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْست َِطا َع ٌۃ‬ ‫ُم ْس َت َطا ٌع‬ ‫ُم ْس َت ِطیْ ٌع‬ ‫ا ِ ْس َت ِط ْع‬ ‫ی َْس َت ِطیْ ُع‬ ‫ا ِ ْس َت َطا َع‬ ‫طوع‬ ‫اِسا‪⁺‬‬
‫‪G-7c‬‬ ‫اسےنوغرایک‬ ‫َت َدب ٌر‬ ‫ُم َت َدب ٌَّر‬ ‫ُم َت َدب ٌِّر‬ ‫َت َدبَّرْ‬ ‫یَ َت َدبَّر ُ‬ ‫َت َدبَّرَ‬ ‫دبر‬ ‫تد‪⁺‬‬
‫‪G-7c‬‬ ‫اسےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوک ٌل‬ ‫ُم َت َوک َّ ٌل‬ ‫ُم َت َوک ِّ ٌل‬ ‫ل‬‫َت َوک َّ ْ‬ ‫ل‬‫یَ َت َوک َّ ُ‬ ‫َت َوک َّ َل‬ ‫وكل‬ ‫تد‪⁺‬‬
‫َتفَعل‬
‫‪Q-10c‬‬ ‫وہ وھپاٹ‬ ‫َتفَج ٌر‬ ‫‪-‬‬ ‫ُم َت َفج ٌِّر‬ ‫َت َفجَّرْ‬ ‫یَ َت َف َّجر ُ‬ ‫َت َفجَّرَ‬ ‫فجر‬ ‫تد‪⁺‬‬
‫)‪(5‬‬
‫‪G-10d‬‬ ‫وہرھپایگ‬ ‫َت َو ٍل‬ ‫ُم َت َول ًّى‬ ‫ُم َت َو ٍل‬ ‫َت َو َّل‬ ‫یَ َت َول ّٰی‬ ‫َت َول ّٰی‬ ‫ولی‬ ‫تد‪⁺‬‬
‫‪G-10d‬‬ ‫اسےناجناکنیل‬ ‫َت َو ٍ‬
‫ف‬ ‫ُم َت َوف ًّى‬ ‫ُم َت َو ٍ‬
‫ف‬ ‫َت َو َّف‬ ‫یَ َت َوفّٰی‬ ‫َت َوفّٰی‬ ‫وفی‬ ‫تد‪⁺‬‬
‫اسےناکی‬
‫َت َدا ُر ٌس‬ ‫ُم َت َد َار ٌس‬ ‫ُم َت َدار ٌِس‬ ‫َت َد َار ْس‬ ‫یَ َت َد َار ُس‬ ‫َت َد َار َس‬ ‫درس‬ ‫تدا‪⁺‬‬
‫َتفَاعُ ْ‬
‫ل‬
‫‪G-7d‬‬
‫دورسےوکڑپاھای‬
‫)‪(2‬‬
‫‪G-7d‬‬ ‫وہمہلکش‪/‬اشمہبوہا‬ ‫َتشَ اب ُ ٌه‬ ‫ُم َتشَ اب َ ٌه‬ ‫ُم َتشَ اب ِ ٌه‬ ‫َتشَ ابَ ْه‬ ‫یَ َتشَ ابَهُ‬ ‫َتشَ ابَ َه‬ ‫شبه‬ ‫تدا‪⁺‬‬

‫‪16‬‬
‫قبسربمن‬ ‫ینعمامیض‬ ‫دصمر‬ ‫امسوعفمل‬ ‫امسافلع‬ ‫لعفارم‬ ‫لعفاضمرع‬ ‫لعفامیض‬ ‫امدہ‬ ‫وکڈ‬ ‫ابب‬
‫‪G-7d‬‬ ‫وہرھپایگ‬ ‫اِنْق ََِل ٌب‬ ‫‪-‬‬ ‫ُم ْن َقل ٌِب‬ ‫اِنْ َقل ِْب‬ ‫یَ ْن َقل ُِب‬ ‫اِنْ َقل ََب‬ ‫قلب‬ ‫ا ِنا‪⁺‬‬
‫اِن ْ ِط ََل ٌق‬ ‫ُم ْن َطل ٌَق‬ ‫ُم ْن َطل ٌِق‬ ‫اِن َْطل ِْق‬ ‫یَ ْن َطل ُِق‬ ‫اِن َْطل ََق‬ ‫طلق‬ ‫ا ِنا‪⁺‬‬ ‫اِنْف َِعال‬
‫‪G-7d‬‬ ‫وہالچ‬
‫)‪(3‬‬
‫‪Q-8b‬‬ ‫وہوھپاٹ‬ ‫اِنْ ِف َج ٌار‬ ‫ُم ْن َف َج ٌر‬ ‫ُم ْن َفج ِ ٌر‬ ‫اِنْ َفجِرْ‬ ‫یَ ْن َفجِر ُ‬ ‫اِنْ َف َجرَ‬ ‫فجر‬ ‫ا ِنا‪⁺‬‬

‫‪17‬‬
 ‫میلعتاوراحمہبسیکاالسمںیمتہباتیمہےہ۔االتخفتمےئجیک‪،‬اافغتسرےئجیک۔‬

‫َت ْفع ِْیل (علو‪)⁺‬‬ ‫َت ْعل ِ ْیم‬ ‫َع َّل َم‬

‫ُمفَا َعلَۃ (حا‪)⁺‬‬ ‫اس َبۃ‬

‫ُم َح َ‬ ‫اس َب‬
‫َح َ‬

‫إِف َْعال (أسا‪)⁺‬‬ ‫إ ِ ْس ََلم‬ ‫أَ ْسل ََم‬

‫إ ِ ْفت َِعال (اِخا‪)⁺‬‬ ‫إ ِ ْخت ََِلف‬ ‫َف‬

‫إ ِ ْخ َتل َ‬

‫إ ِ ْستِف َْعال (اِسا‪)⁺‬‬ ‫إ ِ ْست ِ ْغفَار‬ ‫َف‬

‫إ ِ ْس َت ْغ َ َ‬

‫رقآنںیمدتربےئیجیکاورآسپںیمدتارسےئیجیک‪،‬اتہکاہللیکاجبنرتہبوہاالقنب۔‬

‫َتفَعل (تد‪)⁺‬‬ ‫َت َدبر‬ ‫َت َدبَّرَ‬

‫َتفَاعُل (تدا‪)⁺‬‬ ‫َت َدا ُرس‬ ‫َت َد َار َس‬

‫اِنْف َِعال (اِنا‪)⁺‬‬ ‫اِنْق ََِلب‬ ‫اِنْ َقل ََب‬

‫} ‪(---------------------------‬رقتًابی‪8200‬رمہبترقآنںیم)‪{ ---------------------------‬‬
‫اسکیںرحوف‬ ‫زمکورزمدیہیفااعفل‬
‫زمہہواےل‬
‫واےل‬ ‫حیحصزمدیہیفااعفل‬
‫زمدیہیفااعفل‬ ‫زمکوررحفآرخںیم‬ ‫زمکوررحفرشوعںیم زمکوررحفدرایمنںیم‬
‫زمدیہیفااعفل‬

‫َول ّٰی‬ ‫َع َّل َم‬

‫ادی‬
‫نَ ٰ‬ ‫اس َب‬
‫َح َ‬

‫ٰا َم َن‪ٰ ،‬ا تٰی‬ ‫أَ َض َّل‬ ‫أَ ْل ٰقی‬ ‫أَ َقا َم‬ ‫أَ ْسل ََم‬

‫اِهْ َت ٰدی‬ ‫ا ِ َّت ٰقی‬ ‫َف‬

‫إ ِ ْخ َتل َ‬

‫ا ِ ْس َت َقا َم‬ ‫َف‬

‫إ ِ ْس َت ْغ َ َ‬
‫‪18‬‬
‫باب َت ْفع ِْیل‬
‫ِ‬

‫‪19‬‬
 ‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْیل‬ ‫مادہ‪ :‬ع ل م‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اھکس!‬ ‫َع ِّل ْم‬ ‫وہاھکساتےہ‬ ‫ی َُع ِّل ُم‬ ‫اسےناھکسای‬ ‫َع َّل َم‬
‫اھکسؤ!‬ ‫َعلِّ ُم ْوا‬ ‫وہبساھکسےتےہ‬ ‫ی َُعلِّ ُم ْو َن‬ ‫انبسےناھکسای‬ ‫َع َّل ُم ْوا‬
‫تماھکس!‬ ‫َلَ ُت َعلِّ ْم‬ ‫آپاھکسےتوہ‬ ‫ُت َعلِّ ُم‬ ‫آپےناھکسای‬ ‫َع َّل ْم َت‬
‫تماھکسؤ!‬ ‫َلَ ُت َعلِّ ُم ْوا‬ ‫ںیماھکساتوہں‬ ‫أ ُ َعلِّ ُم‬ ‫ںیمےناھکسای‬ ‫َع َّل ْم ُت‬
‫اھکسےنواال‬ ‫ُم َعلِّ ٌم‬ ‫آپبساھکسےتںیہ‬ ‫ُت َعلِّ ُم ْو َن‬ ‫آپبسےناھکسای‬ ‫َع َّل ْمت ُْم‬
‫سجوکاھکسایایگ‬ ‫ُم َع َّل ٌم‬ ‫مہبساھکسےتںیہ‬ ‫نُ َع ِّل ُم‬ ‫مہبسےناھکسای‬ ‫َع َّل ْم َنا‬
‫اھکسان‬ ‫َت ْعل ِ ْی ٌم‬ ‫وہؤمثناھکسیتےہ‬ ‫ُت َعلِّ ُم‬ ‫اسؤمثنےناھکسای‬ ‫َع َّل َم ْت‬

‫ہ ِ َی ُت َعلِّ ُم ‪:‬وہؤمثناھکسیتےہ‬ ‫ت ُت َعلِّ ُم ‪:‬آپاکیذمرکاھکسےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ُت َعلِّ ُمےکدوینعم‬

‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْیل‬ ‫مادہ‪ :‬س ب ح‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اپیکایبنرک!‬ ‫َس ِّب ْح‬ ‫وہاپیکایبنرکاتےہ‬ ‫ی َُس ِّب ُح‬ ‫اسےناپیکایبنیک‬ ‫َسبَّحَ‬
‫اپیکایبنرکو!‬ ‫َس ِّب ُح ْوا‬ ‫وہبساپیکایبنرکےتےہ‬ ‫ی َُس ِّب ُح ْو َن‬ ‫انبسےناپیکایبنیک‬ ‫َس َّب ُح ْوا‬
‫تماپیکایبنرک!‬ ‫َلَ ُت َسبِّحْ‬ ‫آپاپیکایبنرکےتوہ‬ ‫ُت َس ِّب ُح‬ ‫آپےناپیکایبنیک‬ ‫َس َّب ْح َت‬
‫تماپیکایبنرکو!‬ ‫َلَ ُت َس ِّب ُح ْوا‬ ‫ںیماپیکایبنرکاتوہں‬ ‫أ ُ َس ِّب ُح‬ ‫ںیمےناپیکایبنیک‬ ‫َس َّب ْح ُت‬
‫اپیکایبنرکےنواال‬ ‫ُم َسب ٌِّح‬ ‫آپبساپیکایبنرکےتںیہ‬ ‫ُت َس ِّب ُح ْو َن‬ ‫آپبسےناپیکایبنیک‬ ‫َس َّب ْحت ُْم‬
‫سجیکاپیکایبنیکیئگ‬ ‫ُم َسب ٌَّح‬ ‫مہبساپیکایبنرکےتںیہ‬ ‫نُ َس ِّب ُح‬ ‫مہبسےناپیکایبنیک‬ ‫َس َّب ْح َنا‬
‫اپیکایبنرکان‬ ‫َت ْسب ِ ْی ٌح‬ ‫وہؤمثناپیکایبنرکیتےہ‬ ‫ُت َس ِّب ُح‬ ‫اسؤمثنےناپیکایبنیک‬ ‫َس َّب َح ْت‬

‫ہ ِ َی ُت َس ِّب ُ‬
‫ح ‪:‬وہؤمثناپیکایبنرکیتےہ‬ ‫اَن ْ َت ُت َس ِّب ُ‬
‫ح ‪:‬آپذمرکاپیکایبنرکےتوہ‬ ‫ُت َس ِّب ُحےکدوینعم‬

‫‪20‬‬
 ‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ف ض ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫تلیضفدے!‬ ‫ف َِّض ْل‬ ‫وہتلیضفداتیےہ‬ ‫یُف َِّض ُ‬

‫ل‬ ‫اسےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّض َل‬
‫تلیضفدو!‬ ‫ف َِّضلُ ْوا‬ ‫وہبستلیضفدےتیںیہ‬ ‫یُف َِّضلُ ْو َن‬ ‫انبسےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّضلُ ْوا‬
‫تمتلیضفدے!‬ ‫َلَ ُتف َِّض ْ‬
‫ل‬ ‫آپاکیذمرکتلیضفدےتیوہ‬ ‫ُتف َِّض ُ‬
‫ل‬ ‫آپےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّضل َْت‬
‫تمتلیضفدو!‬ ‫َلَ ُتف َِّضلُ ْوا‬ ‫ںیمتلیضفداتیوہں‬ ‫أُف َِّض ُ‬
‫ل‬ ‫ںیمےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّضل ُْت‬
‫تلیضفدےنیواال‬ ‫ُمف َِّض ٌل‬ ‫آپبستلیضفدےتیںیہ‬ ‫ُتف َِّضلُ ْو َن‬ ‫آپبسےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّض ْلت ُْم‬
‫سجوکتلیضفدییئگ‬ ‫ُم َّض ٌل‬ ‫مہتلیضفدےتیںیہ‬ ‫نُف َِّض ُ‬
‫ل‬ ‫مہےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّض ْل َنا‬
‫تلیضفدانی‬ ‫َت ْفض ِْی ٌل‬ ‫وہاکیؤمثنتلیضفدیتیےہ‬ ‫ُتف َِّض ُ‬
‫ل‬ ‫اسؤمثنےنتلیضفدی‬ ‫ف ََّضل َْت‬

‫ہ ِ َی ُتف َِّض ُ‬
‫ل ‪:‬وہاکیؤمثنتلیضفدیتیےہ‬ ‫اَن ْ َت ُتف َِّض ُ‬
‫ل ‪:‬آپاکیذمرکتلیضفدےتیوہ‬ ‫ُتف َِّض ُ‬
‫لےک دوینعم‬

‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ذ ب ح‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ذحبرک!‬ ‫ذَبِّحْ‬ ‫وہذحبرکاتےہ‬ ‫ی ُ َذبِّ ُح‬ ‫اسےنذحبایک‬ ‫ذَبَّحَ‬

‫ذحبرکو!‬ ‫ذَبِّ ُح ْوا‬ ‫وہبسذحبرکےتںیہ‬ ‫ی ُ َذبِّ ُح ْو َن‬ ‫انبسےنذحبایک‬ ‫ذَبَّ ُح ْوا‬
‫تمذحبرک!‬ ‫َلَ تُ َذبِّ ْح‬ ‫آپذمرکذحبرکےتوہ‬ ‫تُ َذبِّ ُح‬ ‫آپےنذحبایک‬ ‫ذَبَّ ْح َت‬
‫تمذحبرکو!‬ ‫َلَ تُ َذبِّ ُح ْوا‬ ‫ںیمذحبرکاتوہں‬ ‫أُذَبِّ ُح‬ ‫ںیمےنذحبایک‬ ‫ذَبَّ ْح ُت‬
‫ذحبرکےنواال‬ ‫ُم َذب ٌِّح‬ ‫آپبسذحبرکےتںیہ‬ ‫تُ َذبِّ ُح ْو َن‬ ‫آپبسےنذحبایک‬ ‫ذَبَّ ْحت ُْم‬
‫سجوکذحبایکاجےئ‬ ‫ُم َذب ٌَّح‬ ‫مہذحبرکےتںیہ‬ ‫ن َُذبِّ ُح‬ ‫مہےنذحبایک‬ ‫ذَبَّ ْح َنا‬

‫ذحبرکان‬ ‫َت ْذب ِ ْی ٌح‬ ‫وہؤمثنذحبرکیتےہ‬ ‫تُ َذبِّ ُح‬ ‫اسؤمثنےنذحبایک‬ ‫ذَبَّ َح ْت‬

‫ہِی تُ َذبِّ ُ‬
‫ح‪ :‬وہؤمثنذحبرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت تُ َذبِّ ُ‬
‫ح‪:‬آپذمرکذحبرکےتوہ‬ ‫تُ َذبِّ ُ‬
‫حےکدو ینعم‬

‫‪21‬‬
 ‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ظ ل ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اسہیرک!‬ ‫ظَ ِّل ْل‬ ‫وہاسہیرکاتےہ‬ ‫یُظَ ِّل ُ‬

‫ل‬ ‫اسےناسہیایک‬ ‫ظَ َّل َل‬
‫اسہیرکو!‬ ‫ظَ لِّلُ ْوا‬ ‫وہبساسہیرکےتںیہ‬ ‫یُظَ لِّلُ ْو َن‬ ‫انبسےناسہیایک‬ ‫ظَ َّللُ ْوا‬
‫تماسہیرک!‬ ‫َلَ تُظَ لِّ ْ‬
‫ل‬ ‫آپذمرکاسہیرکےتوہ‬ ‫تُظَ لِّ ُ‬
‫ل‬ ‫آپےناسہیایک‬ ‫ظَ َّلل َْت‬
‫تماسہیرکو!‬ ‫َلَ تُظَ لِّلُ ْوا‬ ‫ںیماسہیرکاتوہں‬ ‫أُظَ ِّل ُ‬
‫ل‬ ‫ںیمےناسہیایک‬ ‫ظَ َّلل ُْت‬
‫اسہیرکےنواال‬ ‫ُمظَ لِّ ٌل‬ ‫آپبساسہیرکےتںیہ‬ ‫تُظَ لِّلُ ْو َن‬ ‫آپبسےناسہیایک‬ ‫ظَ َّل ْلت ُْم‬
‫سجرپاسہیایکاجےئ‬ ‫ُمظَ َّل ٌل‬ ‫مہاسہیرکےتںیہ‬ ‫ن ُظَ ِّل ُ‬
‫ل‬ ‫مہےناسہیایک‬ ‫ظَ َّل ْل َنا‬
‫اسہیرکان‬ ‫َت ْظل ِ ْی ٌل‬ ‫وہؤمثناسہیرکیتےہ‬ ‫تُظَ لِّ ُ‬
‫ل‬ ‫اسؤمثنےناسہیایک‬ ‫ظَ َّلل َْت‬

‫ہِی تُظَ لِّ ُ‬

‫ل ‪:‬وہؤمثناسہیرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت تُظَ لِّ ُ‬
‫ل ‪:‬آپذمرکاسہیرکےتوہ‬ ‫تُظَ لِّ ُ‬
‫ل ےکدوینعم‬

‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ب د ل‬
‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬
‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دبل!‬ ‫بَ ِّد ْل‬ ‫وہدباتلےہ‬ ‫ی ُ َب ِّد ُل‬ ‫اسےندبال‬ ‫بَ َّد َل‬
‫دبول!‬ ‫بَ ِّدلُ ْوا‬ ‫وہبسدبےتلںیہ‬ ‫ی ُ َب ِّدلُ ْو َن‬ ‫انبسےندبال‬ ‫بَ َّدلُ ْوا‬
‫تمدبل!‬ ‫َلَ تُ َب ِّد ْل‬ ‫آپذمرکدبےتلوہ‬ ‫تُ َب ِّد ُل‬ ‫آپےندبال‬ ‫بَ َّدل َْت‬
‫تمدبول!‬ ‫َلَ تُ َب ِّدلُ ْوا‬ ‫ںیمدباتلوہں‬ ‫أُبَ ِّد ُل‬ ‫ںیمےندبال‬ ‫بَ َّدل ُْت‬
‫دبےنلواال‬ ‫ُم َب ِّد ٌل‬ ‫آپبسدبےتلںیہ‬ ‫تُ َب ِّدلُ ْو َن‬ ‫آپبسےندبال‬ ‫بَ َّد ْلت ُْم‬
‫سجوکدبالاجےئ‬ ‫ُم َب َّد ٌل‬ ‫مہدبےتلںیہ‬ ‫ن َُب ِّد ُل‬ ‫مہےندبال‬ ‫بَ َّد ْل َنا‬
‫دبانل‬ ‫َت ْبدِیْ ٌل‬ ‫وہؤمثندبیتلےہ‬ ‫تُ َب ِّد ُل‬ ‫اسؤمثنےندبال‬ ‫بَ َّدل َْت‬

‫ہِی تُ َب ِّد ُ‬
‫ل ‪:‬وہؤمثندبیتلےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت تُ َب ِّد ُ‬
‫ل ‪:‬آپذمرکدبےتلوہ‬ ‫تُ َب ِّد ُ‬
‫ل ےکدوینعم‬

‫‪22‬‬
 ‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬و ل ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ریھپ!‬ ‫َولِّ‬ ‫وہریھپاتےہ‬ ‫ی ُ َول ِّ ْی‬ ‫اسےنریھپا‬ ‫َولّٰی‬

‫ریھپو!‬ ‫َول ْوا‬ ‫وہبسریھپےتںیہ‬ ‫ی ُ َول ْو َن‬ ‫انبسےنریھپا‬ ‫َو َّل ْوا‬
‫تمریھپ!‬ ‫َلَ تُ َولِّ‬ ‫آپذمرکریھپےتوہ‬ ‫تُ َول ِّ ْی‬ ‫آپےنریھپا‬ ‫َو َّل ْی َت‬
‫تمریھپو!‬ ‫َلَ تُ َول ْوا‬ ‫ںیمریھپاتوہں‬ ‫أ ُ َول ِّ ْی‬ ‫ںیمےنریھپا‬ ‫َو َّل ْی ُت‬
‫ریھپےنواال‬ ‫ُم َو ٍل‬ ‫آپبسریھپےتںیہ‬ ‫تُ َول ْو َن‬ ‫آپبسےنریھپا‬ ‫َو َّلیْت ُْم‬
‫ےسجریھپااجےئ‬ ‫ُم َول ًّی‬ ‫مہریھپےتںیہ‬ ‫ن َُول ِّ ْی‬ ‫مہےنریھپا‬ ‫َو َّل ْی َنا‬
‫ریھپان‬ ‫َت ْول َِی ٌۃ‬ ‫وہؤمثنریھپیتےہ‬ ‫تُ َول ِّ ْی‬ ‫اسؤمثنےنریھپا‬ ‫َو َّل ْت‬

‫ہِی تُ َول ِّ ْی ‪:‬وہؤمثنریھپیتےہ‬ ‫ت تُ َول ِّ ْی ‪:‬آپذمرکریھپےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫تُ َول ِّ ْی ےکدوینعم‬
‫َ‬

‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علبا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ن ج و‬
‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬
‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ن َ ِّج‬
‫ت‬
‫اجنتدے!‬ ‫ديےہ‬
‫وہاجنت ا‬ ‫ی ُ َنج ِّ ْی‬ ‫اسےناجنتدی‬ ‫ن َ ّٰجی‬
‫ت‬
‫اجنتدو!‬ ‫نَج ْوا‬ ‫وہبساجنتديںیہ‬ ‫ی ُ َنج ْو َن‬ ‫انبسےناجنتدی‬ ‫نَج َّْوا‬
‫ت‬
‫تماجنتدے!‬ ‫َلَ تُ َن ِّج‬ ‫آپذمرکاجنتديوہ‬ ‫تُ َنج ِّ ْی‬ ‫آپےناجنتدی‬ ‫نَج َّْی َت‬
‫َلَ تُ َنج ْوا‬ ‫أُنَج ِّ ْی‬
‫ت‬
‫تماجنتدو!‬ ‫ديوہں‬
‫ںیماجنت ا‬ ‫ںیمےناجنتدی‬ ‫نَج َّْی ُت‬
‫ت‬
‫اجنتدےنیواال‬ ‫ُم َن ٍج‬ ‫آپبساجنتديںیہ‬ ‫تُ َنج ْو َن‬ ‫آپبسےناجنتدی‬ ‫ن َ َّج ْیت ُْم‬
‫ت‬
‫ےسجاجنتدیاجےئ‬ ‫ُم َن ًّجی‬ ‫مہاجنتديںیہ‬ ‫ن ُ َنج ِّ ْی‬ ‫مہےناجنتدی‬ ‫ن َ َّجیْ َنا‬
‫ت‬
‫اجنتدانی‬ ‫َت ْنج ِ َی ٌۃ‬ ‫وہؤمثناجنتديےہ‬ ‫تُ َنج ِّ ْی‬ ‫اسؤمثنےناجنتدی‬ ‫نَج َّْت‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫‪:‬وہؤمثناجنتديےہ‬ ‫ہ ِ َی تُ َنج ِّ ْی‬ ‫‪:‬آپذمرکاجنتديوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ َنج ِّ ْی‬ ‫ےکدو ینعم‬ ‫تُ َنج ِّ ْی‬

‫‪23‬‬
 ‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علنا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ب ی ن‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫واحضرک!‬ ‫بَي ِّ ْن‬ ‫وہواحضرکاتےہ‬ ‫ی ُ َبي ِّ ُن‬ ‫اسےنواحضایک‬ ‫بَي َّ َن‬

‫واحضرکو!‬ ‫بَ ِّینُ ْوا‬ ‫وہبسواحضرکےتںیہ‬ ‫یُب َ ِّینُ ْو َن‬ ‫انبسےنواحضایک‬ ‫بَ َّینُ ْوا‬
‫تمواحضرک!‬ ‫َلَ تُ َبي ِّ ْن‬ ‫آپذمرکواحضرکےتوہ‬ ‫تُ َبي ِّ ُن‬ ‫آپےنواحضایک‬ ‫بَ َّی ْن َت‬
‫تمواحضرکو!‬ ‫َلَ تُب َ ِّینُ ْوا‬ ‫ںیمواحضرکاتوہں‬ ‫أُبَي ِّ ُن‬ ‫ںیمےنواحضایک‬ ‫بَ َّینْ ُت‬
‫واحضرکےنواال‬ ‫ُم َبي ِّ ٌن‬ ‫آپبسواحضرکےتںیہ‬ ‫تُب َ ِّینُ ْو َن‬ ‫آپبسےنواحضایک‬ ‫بَ َّینْت ُْم‬
‫سجوکواحضایکاجےئ‬ ‫ُم َبي َّ ٌن‬ ‫مہواحضرکےتںیہ‬ ‫ن َُبي ِّ ُن‬ ‫مہےنواحضایک‬ ‫بَ َّی َّنا‬
‫واحضرکان‬ ‫َتبْیِي ْ ٌن‬ ‫وہؤمثنواحضرکیتےہ‬ ‫تُ َبي ِّ ُن‬ ‫اسؤمثنےنواحضایک‬ ‫بَ َّی َن ْت‬

‫ہِی تُ َبي ِّ ُ‬
‫ن ‪:‬وہؤمثنواحضرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت تُ َبي ِّ ُ‬
‫ن ‪:‬آپذمرکواحضرکےتوہ‬ ‫تُ َبي ِّ ُ‬
‫ن ےکدوینعم‬

‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علنا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬س ل م‬
‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬
‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫میلسترک!‬ ‫َسلِّ ْم‬ ‫وہمیلسترکاتےہ‬ ‫ی َُسلِّ ُم‬ ‫اسےنمیلستایک‬ ‫َس َّل َم‬
‫میلسترکو!‬ ‫َسلِّ ُم ْوا‬ ‫وہبسمیلسترکےتںیہ‬ ‫ی َُسلِّ ُم ْو َن‬ ‫انبسےنمیلستایک‬ ‫َس َّل ُم ْوا‬
‫تممیلسترک!‬ ‫َلَ ُت َسلِّ ْم‬ ‫آپذمرکمیلسترکےتوہ‬ ‫ُت َسلِّ ُم‬ ‫آپےنمیلستایک‬ ‫َس َّل ْم َت‬
‫تممیلسترکو!‬ ‫َلَ ُت َس ِّل ُم ْوا‬ ‫ںیممیلسترکاتوہں‬ ‫أ ُ َسلِّ ُم‬ ‫ںیمےنمیلستایک‬ ‫َس َّل ْم ُت‬
‫میلسترکےنواال‬ ‫ُم َس ِّل ٌم‬ ‫آپبسمیلسترکےتںیہ‬ ‫ُت َسلِّ ُم ْو َن‬ ‫آپبسےنمیلستایک‬ ‫َس َّل ْمت ُْم‬
‫سجوکمیلستایکاجےئ‬ ‫ُم َس َّل ٌم‬ ‫مہمیلسترکےتںیہ‬ ‫نُ َسلِّ ُم‬ ‫مہےنمیلستایک‬ ‫َس َّل َّنا‬
‫حیحصاسمل‪/‬میلسترکان‬ ‫َت ْسل ِ ْی ٌم‬ ‫وہؤمثنمیلسترکیتےہ‬ ‫ُت َس ِّل ُم‬ ‫اسؤمثنےنمیلستایک‬ ‫َس َّل َم ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنمیلسترکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی ُت َس ِّل ُم‬ ‫‪:‬آپذمرکمیلسترکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت ُت َس ِّل ُم‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫ُت َس ِّل ُم‬

‫‪24‬‬
 ‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علنا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ح ر ف‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رحتفیرک!‬ ‫َح ْف‬

‫َ ِّ‬ ‫وہرحتفیرکاتےہ‬ ‫ی ُ َ ِّ‬
‫ۡح ُف‬ ‫اسےنرحتفییک‬ ‫ََح ََّف‬
‫رحتفیرکو!‬ ‫َحف ُْوا‬
‫َ ِّ‬ ‫وہبسرحتفیرکےتںیہ‬ ‫ی ُ َ ِّ‬
‫ۡحف ُْو َن‬ ‫انبسےنرحتفییک‬ ‫َحف ُْوا‬
‫َ َّ‬
‫تمرحتفیرک!‬ ‫َلَ تُ َ ِّ‬
‫ۡح ْف‬ ‫آپذمرکرحتفیرکےتوہ‬ ‫تُ َ ِّ‬
‫ۡح ُف‬ ‫آپےنرحتفییک‬ ‫َحف َْت‬
‫َ َّ‬
‫تمرحتفیرکو!‬ ‫َلَ تُ َ ِّ‬
‫ۡحف ُْوا‬ ‫ںیمرحتفیرکاتوہں‬ ‫أ ُ َ ِّ‬
‫َح ُف‬ ‫ںیمےنرحتفییک‬ ‫َحف ُْت‬
‫َ َّ‬
‫رحتفیرکےنواال‬ ‫ُم َ ِّ‬
‫ۡح ٌف‬ ‫آپبسرحتفیرکےتںیہ‬ ‫تُ َ ِّ‬
‫ۡحف ُْو َن‬ ‫آپبسےنرحتفییک‬ ‫َح ْفت ُْم‬
‫َ َّ‬
‫سجںیمرحتفییکاجےئ‬ ‫ُم َۡح ٌَّف‬ ‫مہرحتفیرکےتںیہ‬ ‫ن َ ِّ‬
‫ُۡح ُف‬ ‫مہےنرحتفییک‬ ‫َح ْف َنا‬
‫َ َّ‬
‫رحتفیرکان‬ ‫ف‬ ‫َت ْ ِ‬
‫ۡحیْ ٌ‬ ‫وہؤمثنرحتفیرکیتےہ‬ ‫تُ َ ِّ‬
‫ۡح ُف‬ ‫اسؤمثنےنرحتفییک‬ ‫َحف َْت‬
‫َ َّ‬

‫ف ‪:‬وہؤمثنرحتفیرکیتےہ‬ ‫ہِی تُ َ ِّ‬

‫ۡح ُ‬ ‫َ‬ ‫ف ‪:‬آپذمرکرحتفیرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ َ ِّ‬
‫ۡح ُ‬ ‫ف ےکدوینعم‬ ‫تُ َ ِّ‬
‫ۡح ُ‬

‫َْ‬
‫کوڈ‪ :‬علنا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ِع ْيل‬ ‫مادہ‪ :‬ح د ث‬
‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬
‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ابترک!‬ ‫َح ِّد ْث‬ ‫وہابترکاتےہ‬ ‫ی ُ َح ِّد ُث‬ ‫اسےنابتیک‬ ‫َح َّد َث‬
‫ابترکو!‬ ‫َح ِّدث ُ ْوا‬ ‫وہبسابترکےتںیہ‬ ‫ی ُ َح ِّدث ُ ْو َن‬ ‫انبسےنابتیک‬ ‫َح َّدث ُ ْوا‬
‫تمابترک!‬ ‫َلَ تُ َح ِّد ْث‬ ‫آپذمرکابترکےتوہ‬ ‫تُ َح ِّد ُث‬ ‫آپےنابتیک‬ ‫َح َّدث ْ َت‬
‫تمابترکو!‬ ‫َلَ تُ َح ِّدث ُ ْوا‬ ‫ںیمابترکاتوہں‬ ‫أ ُ َح ِّد ُث‬ ‫ںیمےنابتیک‬ ‫َح َّدث ْ ُت‬
‫ابترکےنواال‬ ‫ُم َح ِّد ٌث‬ ‫آپبسابترکےتںیہ‬ ‫تُ َح ِّدث ُ ْو َن‬ ‫آپبسےنابتیک‬ ‫َح َّدثْت ُْم‬
‫سجیکابتیکاجےئ‬ ‫ُم َح َّد ٌث‬ ‫مہابترکےتںیہ‬ ‫ن ُ َح ِّد ُث‬ ‫مہےنابتیک‬ ‫َح َّدث ْ َنا‬
‫ابترکان‬ ‫َت ْحدِیْثٌ‬ ‫وہؤمثنابترکیتےہ‬ ‫تُ َح ِّد ُث‬ ‫اسؤمثنےنابتیک‬ ‫َح َّدث َ ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنابترکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی تُ َح ِّد ُث‬ ‫‪:‬آپذمرکابترکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ َح ِّد ُث‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫تُ َح ِّد ُث‬

‫‪25‬‬
‫باب ُمفَا َعلَۃ‬
‫ِ‬

‫‪26‬‬
 ‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫کوڈ‪ :‬حا‪⁺‬‬ ‫باب‪ُ :‬مفاعلة‬ ‫مادہ‪ :‬ح س ب‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اسحبےل!‬ ‫َحاس ِْب‬ ‫وہبساسحبےتیلںیہ‬ ‫ی ُ َحا ِسبُ ْو َن‬ ‫اسےناسحبایل‬ ‫اس َب‬
‫َح َ‬
‫اسحبول!‬ ‫َحا ِسبُ ْوا‬ ‫آپاسحبےتیلوہ‬ ‫تُ َحاس ُ‬
‫ِب‬ ‫انبسےناسحبایل‬ ‫اسبُ ْوا‬
‫َح َ‬
‫تماسحبےل!‬ ‫َلَ تُ َحاس ِْب‬ ‫ںیماسحباتیلوہں‬ ‫أ ُ َحاس ُ‬
‫ِب‬ ‫آپےناسحبایل‬ ‫اس ْب َت‬
‫َح َ‬
‫تماسحبول!‬ ‫َلَ تُ َحا ِسبُ ْوا‬ ‫آپبساسحبےتیلںیہ‬ ‫تُ َحا ِسبُ ْو َن‬ ‫ںیمےناسحبایل‬ ‫اس ْب ُت‬
‫َح َ‬
‫اسحبيلواال‬ ‫ُم َحاس ٌِب‬ ‫مہبساسحبےتیلںیہ‬ ‫ِب‬
‫ن ُ َحاس ُ‬ ‫آپبسےناسحبایل‬ ‫اسبْت ُْم‬
‫َح َ‬
‫سجاکاسحبایلایگ‬ ‫اس ٌب‬
‫ُم َح َ‬ ‫وہؤمثناسحبیتیلےہ‬ ‫تُ َحاس ُ‬
‫ِب‬ ‫مہےناسحبایل‬ ‫اسب ْ َنا‬
‫َح َ‬
‫اسحبلا‬ ‫اس َب ٌۃ‬
‫ُم َح َ‬ ‫وہبساسحبےتیلںیہ‬ ‫ی ُ َحا ِسبُ ْو َن‬ ‫اسؤمثنےناسحبایل‬ ‫اس َب ْت‬
‫َح َ‬

‫ہ ِ َی تُ َحاس ُ‬
‫ِب ‪:‬وہؤمثناسحبیتیلےہ‬ ‫اَن ْ َت تُ َحاس ُ‬
‫ِب ‪:‬آپاکیذمرکاسحبےتیلوہ‬ ‫تُ َحاس ُ‬
‫ِبےک دوینعم‬

‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫کوڈ‪ :‬حا‪⁺‬‬ ‫باب‪ُ :‬مفاعلة‬ ‫مادہ‪ :‬ه ج ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رجہترک!‬ ‫هَا ِجرْ‬ ‫وہرجہترکاتےہ‬ ‫ی ُ َها ِجر ُ‬ ‫اسےنرجہتیک‬ ‫هَا َجرَ‬

‫رجہترکو!‬ ‫هَا ِجر ُ ْوا‬ ‫وہبسرجہترکےتںیہ‬ ‫ی ُ َها ِجرُ ْو َن‬ ‫انبسےنرجہتیک‬ ‫هَا َجر ُ ْوا‬
‫تمرجہترک!‬ ‫َلَ تُ َهاجِرْ‬ ‫آپرجہترکےتوہ‬ ‫تُ َها ِجر ُ‬ ‫آپےنرجہتیک‬ ‫هَا َجرْ َت‬
‫تمرجہترکو!‬ ‫َلَ تُ َهاجِرُ ْوا‬ ‫ںیمرجہترکاتوہں‬ ‫أُهَا ِجر ُ‬ ‫ںیمےنرجہتیک‬ ‫َها َجرْتُ‬
‫رجہترکےنواال‬ ‫ُم َها ِج ٌر‬ ‫آپبسرجہترکےتںیہ‬ ‫تُ َها ِجر ُ ْو َن‬ ‫آپبسےنرجہتیک‬ ‫هَا َجرْتُ ْم‬
‫سجیکرطفرجہتیک‬ ‫ُم َها َج ٌر‬ ‫مہبسرجہترکےتںیہ‬ ‫ن َُها ِجر ُ‬ ‫مہےنرجہتیک‬ ‫هَا َجرْنَا‬
‫رجہترکان‬ ‫ُم َها َج َر ٌۃ‬ ‫وہؤمثنرجہترکیتےہ‬ ‫تُ َها ِجر ُ‬ ‫اسؤمثنےنرجہتیک‬ ‫هَا َج َر ْت‬

‫ہ ِ َی تُ َها ِ‬
‫جر ُ ‪:‬وہؤمثنرجہترکیتےہ‬ ‫ت تُ َهاجِر ُ ‪:‬آپرجہترکےتوہ‬
‫اَن ْ َ‬ ‫تُ َها ِ‬
‫جر ُ ےکدو ینعم‬

‫‪27‬‬
 ‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫کوڈ‪ :‬حا‪⁺‬‬ ‫باب‪ُ :‬مفاعلة‬ ‫مادہ‪ :‬و ع د‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ودعهرک!‬ ‫َواع ِ ْد‬ ‫وہودعهرکاتےہ‬ ‫ی ُ َواع ِ ُد‬ ‫اسےنودعهایک‬ ‫َوا َع َد‬

‫ودعهرکو!‬ ‫َواع ِ ُد ْوا‬ ‫وہبسودعهرکےتںیہ‬ ‫ی ُ َواع ِ ُد ْو َن‬ ‫انبسےنودعهایک‬ ‫َوا َع ُد ْوا‬
‫تمودعهرک!‬ ‫َلَ تُ َواع ِ ْد‬ ‫آپودعهرکےتوہ‬ ‫تُ َواع ِ ُد‬ ‫آپےنودعهایک‬ ‫َوا َع ْد َت‬
‫تمودعهرکو!‬ ‫َلَ تُ َواع ِ ُد ْوا‬ ‫ںیمودعهرکاتوہں‬ ‫أ ُ َواع ِ ُد‬ ‫ںیمےنودعهایک‬ ‫َوا َعدْتُ‬
‫ودعهرکےنواال‬ ‫ُم َواع ٌِد‬ ‫آپبسودعهرکےتںیہ‬ ‫تُ َواع ِ ُد ْو َن‬ ‫آپبسےنودعهایک‬ ‫َوا َع ْدتُ ْم‬
‫سجےسودعہایکاجےئ‬ ‫ُم َوا َع ٌد‬ ‫مہبسودعهرکےتںیہ‬ ‫ن َُواع ِ ُد‬ ‫مہےنودعهایک‬ ‫َوا َع ْدنَا‬
‫ودعہرکان‬ ‫ُم َوا َع َد ٌۃ‬ ‫وہؤمثنودعهرکیتےہ‬ ‫تُ َواع ِ ُد‬ ‫اسؤمثنےنودعهایک‬ ‫َوا َع َد ْت‬

‫ہِی تُ َواع ِ ُ‬
‫د‪ :‬وہؤمثنودعهرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت تُ َواع ِ ُ‬
‫د‪:‬آپودعهرکےتوہ‬ ‫تُ َواع ِ ُ‬
‫دےک دوینعم‬

‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫کوڈ‪ :‬حا‪⁺‬‬ ‫باب‪ُ :‬مفاعلة‬ ‫مادہ‪ :‬ن د ی‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اکپر!‬ ‫نَاد ِ‬ ‫وہاکپراتےہ‬ ‫ی ُ َناد ِْی‬ ‫اسےناکپرا‬ ‫ادی‬

‫نَ ٰ‬
‫اکپرو!‬ ‫نَادُ ْوا‬ ‫وہبساکپرےتںیہ‬ ‫ی ُ َنادُ ْو َن‬ ‫انبسےناکپرا‬ ‫نَا َد ْوا‬
‫تماکپر!‬ ‫َلَ تُ َناد ِ‬ ‫آپذمرکاکپرےتوہ‬ ‫تُ َناد ِْی‬ ‫آپےناکپرا‬ ‫نَا َدیْ َت‬
‫تماکپرو!‬ ‫َلَ تُ َنادُ ْوا‬ ‫ںیماکپراتوہں‬ ‫أُنَاد ِْی‬ ‫ںیمےناکپرا‬ ‫نَا َدیْ ُت‬
‫اکپرےنواال‬ ‫ُم َناد ٍ‬ ‫آپبساکپرےتںیہ‬ ‫تُ َنادُ ْو َن‬ ‫آپبسےناکپرا‬ ‫نَا َدیْت ُْم‬
‫ےسجاکپرااجےئ‬ ‫ُم َنا ًدی‬ ‫مہاکپرےتںیہ‬ ‫ى‬
‫ُن َنا ِد ْ‬ ‫مہےناکپرا‬ ‫نَا َدیْ َنا‬
‫اکپران‬ ‫ُم َنا َدا ٌۃ‬ ‫وہؤمثناکپریتےہ‬ ‫تُ َناد ِْی‬ ‫اسؤمثنےناکپرا‬ ‫نَا َد ْت‬

‫‪:‬وہؤمثناکپریتےہ‬ ‫ہ ِ َی تُ َناد ِْی‬ ‫ت تُ َناد ِْی ‪:‬آپذمرکاکپرےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫تُ َناد ِْی‬

‫‪28‬‬
 ‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫کوڈ‪ :‬حا‪⁺‬‬ ‫باب‪ُ :‬مفاعلة‬ ‫مادہ‪ :‬ل ق ى‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫الماقترک!‬ ‫َلَ ِق‬ ‫وہالماقترکاتےہ‬ ‫ی ُ ََلق ِ ْی‬ ‫اسےنالماقتیک‬ ‫َلَ ق ٰی‬

‫الماقترکو!‬ ‫َلَ ق ُْوا‬ ‫وہبسالماقترکےتںیہ‬ ‫ی ُ ََل ُق ْو َن‬ ‫انبسےنالماقتیک‬ ‫َلَ ق َْوا‬
‫تمالماقترک!‬ ‫َلَ تُ ََل ِق‬ ‫آپذمرکالماقترکےتوہ‬ ‫تُ ََلق ِ ْی‬ ‫آپےنالماقتیک‬ ‫َلَ ق َْی َت‬
‫تمالماقترکو!‬ ‫َلَ تُ ََلق ُْوا‬ ‫ںیمالماقترکاتوہں‬ ‫أ ُ ََلق ِ ْی‬ ‫ںیمےنالماقتیک‬ ‫َلَ ق َْی ُت‬
‫الماقترکےنواال‬ ‫ُم ََل ٍق‬ ‫آپبسالماقترکےتںیہ‬ ‫تُ ََل ُق ْو َن‬ ‫آپبسےنالماقتیک‬ ‫َلَ َقیْت ُْم‬
‫سجےسالماقتیکاجےئ‬ ‫ُم ََلقًی‬ ‫مہالماقترکےتںیہ‬ ‫ن ََُلق ِ ْی‬ ‫مہےنالماقتیک‬ ‫َلَ َق ْی َنا‬
‫الماقترکان‬ ‫ُم ََلقَا ٌۃ‬ ‫وہؤمثنالماقترکیتےہ‬ ‫تُ ََلق ِ ْی‬ ‫اسؤمثنےنالماقتیک‬ ‫َلَ ق َْت‬

‫ہِی تُ ََلق ِ ْی ‪:‬وہؤمثنالماقترکیتےہ‬ ‫ت تُ ََلق ِ ْی ‪:‬آپذمرکالماقترکےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫تُ ََلق ِ ْی ےکدو ینعم‬
‫َ‬

‫َ‬ ‫َ ََ‬
‫کوڈ‪ :‬حا‪⁺‬‬ ‫باب‪ُ :‬مفاعلة‬ ‫مادہ‪ :‬ح ج ج‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫تجحرک!‬ ‫َحا ِج ْج‬ ‫وہتجحرکاتےہ‬ ‫ی ُ َحاج‬ ‫اسےنتجحیک‬ ‫َحا َّج‬

‫تجحرکو!‬ ‫َحاج ْوا‬ ‫وہبستجحرکےتںیہ‬ ‫ی ُ َحاج ْو َن‬ ‫انبسےنتجحیک‬ ‫َحاج ْوا‬
‫تمتجحرک!‬ ‫َلَ تُ َحا ِج ْج‬ ‫آپذمرکتجحرکےتوہ‬ ‫تُ َحاج‬ ‫آپےنتجحیک‬ ‫َحا َج ْج َت‬
‫تمتجحرکو!‬ ‫َلَ تُ َحاج ْوا‬ ‫ںیمتجحرکاتوہں‬ ‫أ ُ َحاج‬ ‫ںیمےنتجحیک‬ ‫َحا َج ْج ُت‬
‫تجحرکےنواال‬ ‫ُم َحاج‬ ‫آپبستجحرکےتںیہ‬ ‫تُ َحاج ْو َن‬ ‫آپبسےنتجحیک‬ ‫َحا َج ْجت ُْم‬
‫سجےستجحیکاجےئ‬ ‫ُم َحاج‬ ‫مہتجحرکےتںیہ‬ ‫ن ُ َحاج‬ ‫مہےنتجحیک‬ ‫َحا َج ْج َنا‬
‫تجحرکان‬ ‫ُم َحا َّج ٌۃ‬ ‫وہؤمثنتجحرکیتےہ‬ ‫تُ َحاج‬ ‫اسؤمثنےنتجحیک‬ ‫َحا َّج ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنتجحرکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی تُ َحاج‬ ‫اَن ْ َت تُ َ‬

‫حاج ‪:‬آپذمرکتجحرکےتوہ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫تُ َحاج‬

‫‪29‬‬
‫باب إ ِ ْف َعال‬
‫ِ‬

‫‪30‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬س ل م‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رفامربنداریرک!‬ ‫أَ ْسل ِ ْم‬ ‫وہرفامربنداریرکاتےہ‬ ‫ی ُْسل ِ ُم‬ ‫اسےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل ََم‬
‫رفامربنداریرکو!‬ ‫أَ ْسل ِ ُم ْوا‬ ‫وہبسرفامربنداریرکےتںیہ‬ ‫ی ُْسل ِ ُم ْو َن‬ ‫انبسےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل َُم ْوا‬
‫تمرفامربنداریرک!‬ ‫َلَ ُت ْسل ِ ْم‬ ‫آپرفامربنداریرکےتوہ‬ ‫ُت ْسل ِ ُم‬ ‫آپےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل َْم َت‬
‫تمرفامربنداریرکو!‬ ‫َلَ ُت ْسل ِ ُم ْوا‬ ‫ںیمرفامربنداریرکاتوہں‬ ‫أ ُ ْسل ِ ُم‬ ‫ںیمےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل َْم ُت‬
‫رفامربنداریرکےنواال‬ ‫ُم ْسل ِ ٌم‬ ‫آپبسرفامربنداریرکےتںیہ‬ ‫ُت ْسل ِ ُم ْو َن‬ ‫آپبسےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل َْمت ُْم‬
‫سجیکرفامربندارییکاجےئ‬ ‫ُم ْسل ٌَم‬ ‫مہبسرفامربنداریرکےتںیہ‬ ‫نُ ْسل ِ ُم‬ ‫مہےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل َْم َنا‬
‫رفامربنداریرکان‬ ‫إ ِ ْس ََل ٌم‬ ‫وہؤمثنرفامربنداریرکیتےہ‬ ‫ُت ْسل ِ ُم‬ ‫اسؤمثنےنرفامربندارییک‬ ‫أَ ْسل ََم ْت‬

‫ہ ِ َی ُت ْسل ِ ُم ‪:‬وہؤمثنرفامربنداریرکیتےہ‬ ‫ت ُت ْسل ِ ُم‪:‬آپرفامربنداریرکےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ُت ْسل ِ ُم ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ر س ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫جیھب!‬ ‫أَ ْر ِس ْل‬ ‫وہاتجیھبےہ‬ ‫ل‬

‫یُرْ ِس ُ‬ ‫اسےناجیھب‬ ‫أَ ْر َس َل‬
‫وجیھب!‬ ‫أَ ْر ِسلُ ْوا‬ ‫وہبسےتجیھبںیہ‬ ‫یُرْ ِسلُ ْو َن‬ ‫انبسےناجیھب‬ ‫أَ ْر َسلُ ْوا‬
‫تمجیھب!‬ ‫َلَ تُرْ ِس ْ‬
‫ل‬ ‫آپاکیذمرکےتجیھبوہ‬ ‫تُرْ ِس ُ‬
‫ل‬ ‫آپےناجیھب‬ ‫هَا َجرْ َت‬
‫تموجیھب!‬ ‫َلَ تُرْ ِسلُ ْوا‬ ‫ںیماتجیھبوہں‬ ‫أ ُ ْر ِس ُ‬
‫ل‬ ‫ںیمےناجیھب‬ ‫َها َجرْتُ‬
‫ےنجیھبواال‬ ‫ُمرْ ِس ٌل‬ ‫آپبسےتجیھبںیہ‬ ‫تُرْ ِسلُ ْو َن‬ ‫آپبسےناجیھب‬ ‫هَا َجرْتُ ْم‬
‫سجوکاجیھبایگ‬ ‫ُمرْ َس ٌل‬ ‫مہےتجیھبںیہ‬ ‫ل‬
‫نُرْ ِس ُ‬ ‫مہےناجیھب‬ ‫هَا َجرْنَا‬
‫انجیھب‬ ‫ال‬
‫إ ِ ْر َس ٌ‬ ‫وہؤمثنیتجیھبےہ‬ ‫تُرْ ِس ُ‬
‫ل‬ ‫اسؤمثنےناجیھب‬ ‫أَ ْر َسل َْت‬

‫ہ ِ َی تُرْ ِس ُ‬
‫ل ‪:‬وہؤمثنیتجیھبےہ‬ ‫اَن ْ َت تُرْ ِس ُ‬
‫ل ‪:‬آپاکیذمرکےتجیھبوہ‬ ‫تُرْ ِس ُ‬
‫ل ےکدوینعم‬

‫‪31‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ن ع م‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ااعنمدے!‬ ‫أَنْع ِْم‬ ‫وہااعنمداتیےہ‬ ‫ی ُ ْن ِع ُم‬ ‫اسےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع َم‬

‫ااعنمدو!‬ ‫أَنْع ُِم ْوا‬ ‫وہبسااعنمدےتیںیہ‬ ‫ی ُ ْنع ُِم ْو َن‬ ‫انبسےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع ُم ْوا‬
‫تمااعنمدے!‬ ‫َلَ تُنْع ِْم‬ ‫آپاکیذمرکااعنمدےتیوہ‬ ‫تُنْ ِع ُم‬ ‫آپےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع ْم َت‬
‫تمااعنمدو!‬ ‫َلَ تُنْع ُِم ْوا‬ ‫ںیمااعنمداتیوہں‬ ‫أُنْ ِع ُم‬ ‫ںیمےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع ْم ُت‬
‫ااعنمدےنیواال‬ ‫ُمنْع ٌِم‬ ‫آپبسااعنمدےتیںیہ‬ ‫تُنْع ُِم ْو َن‬ ‫آپبسےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع ْمت ُْم‬
‫سجوکااعنمدایایگ‬ ‫ُم ْن َع ٌم‬ ‫مہااعنمدےتیںیہ‬ ‫ن ُ ْن ِع ُم‬ ‫مہےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع ْم َنا‬
‫ااعنمدانی‬ ‫إِنْ َع ٌام‬ ‫وہؤمثنااعنمدیتیےہ‬ ‫تُنْ ِع ُم‬ ‫اسؤمثنےنااعنمدای‬ ‫أَنْ َع َم ْت‬

‫ہ ِ َی تُ ْن ِع ُم ‪:‬وہؤمثنااعنمدیتیےہ‬ ‫ت تُنْ ِع ُم ‪:‬آپاکیذمرکااعنمدےتیوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫تُنْ ِع ُم ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬غ ر ق‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ڈوبدے!‬ ‫أَ ْ ِ‬
‫ۡغ ْق‬ ‫وہڈوباتےہ‬ ‫یُ ْغر ِ ُق‬ ‫اسےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغ َق‬
‫ڈوبدو!‬ ‫أَ ْ ِ‬
‫ۡغق ُْوا‬ ‫وہبسڈوبےتںیہ‬ ‫یُ ْغرِق ُْو َن‬ ‫انبسےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغق ُْوا‬
‫تمڈوبدے!‬ ‫َلَ ُت ْغر ِ ْق‬ ‫آپاکیذمرکڈوبےتوہ‬ ‫ُت ْغر ِ ُق‬ ‫آپےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغق َْت‬
‫تمڈوبدو!‬ ‫َلَ ُت ْغرِق ُْوا‬ ‫ںیمڈوباتوہں‬ ‫أُ ْ ِ‬
‫ۡغ ُق‬ ‫ںیمےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغق ُْت‬
‫ڈوبےنواال‬ ‫ُم ْغر ِ ٌق‬ ‫آپبسڈوبےتںیہ‬ ‫ُت ْغرِق ُْو َن‬ ‫آپبسےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغ ْقت ُْم‬
‫سجوکڈوبایایگ‬ ‫ُم ْغ َر ٌق‬ ‫مہڈوبےتںیہ‬ ‫نُ ْغر ِ ُق‬ ‫مہےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغ ْق َنا‬
‫ڈوبان‬ ‫ۡغ ٌاق‬
‫إِ ْ َ‬ ‫وہؤمثنڈوبیتےہ‬ ‫ُت ْغر ِ ُق‬ ‫اسؤمثنےنڈوبای‬
‫أَ ْ َ‬
‫ۡغق َْت‬

‫ہِی ُت ْغر ِ ُق‪ :‬وہؤمثنڈوبیتےہ‬ ‫ت ُت ْغر ِ ُق‪:‬آپاکیذمرکڈوبےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ُت ْغر ِ ُقےکدو ینعم‬
‫َ‬

‫‪32‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ن ز ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫انزلرک!‬ ‫أَنْز ِ ْل‬ ‫وہانزلرکاتےہ‬ ‫ی ُ ْنز ِ ُل‬ ‫اسےنانزلایک‬ ‫أَنْزَ َل‬

‫انزلرکو!‬ ‫أَنْزِلُ ْوا‬ ‫وہبسانزلرکےتںیہ‬ ‫ی ُ ْنزِلُ ْو َن‬ ‫انبسےنانزلایک‬ ‫أَنْزَلُ ْوا‬
‫تمانزلرک!‬ ‫َلَ تُنْز ِ ْل‬ ‫آپذمرکانزلرکےتوہ‬ ‫تُنْز ِ ُل‬ ‫آپےنانزلایک‬ ‫أَنْزَل َْت‬
‫تمانزلرکو!‬ ‫َلَ تُنْزِلُ ْوا‬ ‫ںیمانزلرکاتوہں‬ ‫أُنْز ِ ُل‬ ‫ںیمےنانزلایک‬ ‫أَنْزَل ُْت‬
‫انزلرکےنواال‬ ‫ُمنْز ِ ٌل‬ ‫آپبسانزلرکےتںیہ‬ ‫تُنْزِلُ ْو َن‬ ‫آپبسےنانزلایک‬ ‫أَنْزَ ْلت ُْم‬
‫وجانزلایکاجےئ‬ ‫ُم ْنزَ ٌل‬ ‫مہانزلرکےتںیہ‬ ‫ن ُ ْنز ِ ُل‬ ‫مہےنانزلایک‬ ‫أَنْزَ ْل َنا‬
‫انزلرکان‬ ‫ال‬
‫إِنْزَ ٌ‬ ‫وہؤمثنانزلرکیتےہ‬ ‫تُنْز ِ ُل‬ ‫اسؤمثنےنانزلایک‬ ‫أَنْزَل َْت‬

‫‪:‬وہؤمثنانزلرکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی تُنْز ِ ُل‬ ‫‪:‬آپذمرکانزلرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُنْز ِ ُل‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫تُنْز ِ ُل‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ح س ن‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ااھچرک!‬ ‫أَ ْح ِس ْن‬ ‫وہااھچرکاتےہ‬ ‫ی ُ ْح ِس ُن‬ ‫اسےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َس َن‬

‫ااھچرکو!‬ ‫أَ ْح ِسنُ ْوا‬ ‫وہبسااھچرکےتںیہ‬ ‫ی ُ ْح ِسنُ ْو َن‬ ‫انبسےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َسنُ ْوا‬
‫تمااھچرک!‬ ‫َلَ تُ ْح ِس ْن‬ ‫آپذمرکااھچرکےتوہ‬ ‫تُ ْح ِس ُن‬ ‫آپےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َسنْ َت‬
‫تمااھچرکو!‬ ‫َلَ تُ ْح ِسنُ ْوا‬ ‫ںیمااھچرکاتوہں‬ ‫أ ُ ْح ِس ُن‬ ‫ںیمےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َسنْ ُت‬
‫ااھچرکےنواال‬ ‫ُم ْح ِس ٌن‬ ‫آپبسااھچرکےتںیہ‬ ‫تُ ْح ِسنُ ْو َن‬ ‫آپبسےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َسنْت ُْم‬
‫سجےکاسھتااھچایکاجےئ‬ ‫ُم ْح َس ٌن‬ ‫مہااھچرکےتںیہ‬ ‫ن ُ ْح ِس ُن‬ ‫مہےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َس ْن َنا‬
‫ااھچرکان‬ ‫ان‬
‫إ ِ ْح َس ٌ‬ ‫وہؤمثنااھچرکیتےہ‬ ‫تُ ْح ِس ُن‬ ‫اسؤمثنےنااھچایک‬ ‫أَ ْح َس َن ْت‬

‫ہِی تُ ْح ِس ُ‬
‫ن ‪:‬وہؤمثنااھچرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکااھچرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ ْح ِس ُن‬ ‫تُ ْح ِس ُ‬
‫ن ےکدوینعم‬

‫‪33‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ف س د‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اسفدالیھپ!‬ ‫أَ ْف ِس ْد‬ ‫وہاسفدالیھپاتےہ‬ ‫یُ ْف ِس ُد‬ ‫اسےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْس َد‬
‫اسفدالیھپؤ!‬ ‫أَ ْف ِس ُد ْوا‬ ‫وہبساسفدالیھپےتںیہ‬ ‫یُ ْف ِس ُد ْو َن‬ ‫انبسےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْس ُد ْوا‬
‫تماسفدالیھپ!‬ ‫َلَ ُت ْف ِس ْد‬ ‫آپذمرکاسفدالیھپےتوہ‬ ‫ُت ْف ِس ُد‬ ‫آپےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْس ْد َت‬
‫تماسفدالیھپؤ!‬ ‫َلَ ُت ْف ِس ُد ْوا‬ ‫ںیماسفدالیھپاتوہں‬ ‫أ ُ ْف ِس ُد‬ ‫ںیمےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْسدْتُ‬
‫اسفدالیھپےنواال‬ ‫ُم ْف ِس ٌد‬ ‫آپبساسفدالیھپےتںیہ‬ ‫ُت ْف ِس ُد ْو َن‬ ‫آپبسےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْس ْدتُ ْم‬
‫اہجںاسفدالیھپایاجےئ‬ ‫ُمف َْس ٌد‬ ‫مہاسفدالیھپےتںیہ‬ ‫نُ ْف ِس ُد‬ ‫مہےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْس ْدنَا‬
‫اسفدالیھپان‬ ‫إِف َْسا ٌد‬ ‫وہؤمثناسفدالیھپیتےہ‬ ‫ُت ْف ِس ُد‬ ‫اسؤمثنےناسفدالیھپای‬ ‫أَف َْس َد ْت‬

‫ہِی ُت ْف ِ‬
‫س ُد ‪:‬وہؤمثناسفدالیھپیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت ُت ْف ِس ُ‬
‫د ‪:‬آپذمرکاسفدالیھپےتوہ‬ ‫ُت ْف ِس ُ‬
‫د ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬خ ر ج‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اکنل!‬ ‫أَ ْ ِ‬
‫ِخ ْج‬ ‫وہاکناتلےہ‬ ‫ۡخ ُج‬
‫یُ ْ ِ‬ ‫اسےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ َج‬
‫اکنول!‬ ‫أَ ْ ِ‬
‫ِخ ُج ْوا‬ ‫وہبساکنےتلںیہ‬ ‫ۡخ ُج ْو َن‬
‫یُ ْ ِ‬ ‫انبسےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ ُج ْوا‬
‫تماکنل!‬ ‫َلَ تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ْج‬ ‫آپذمرکاکنےتلوہ‬ ‫تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج‬ ‫آپےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ ْج َت‬
‫تماکنول!‬ ‫َلَ تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج ْوا‬ ‫ںیماکناتلوہں‬ ‫أُ ْ ِ‬
‫ِخ ُج‬ ‫ںیمےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ ْج ُت‬
‫اکنےنلواال‬ ‫ۡخ ٌج‬
‫ُم ْ ِ‬ ‫آپبساکنےتلںیہ‬ ‫تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج ْو َن‬ ‫آپبسےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ ْجت ُْم‬
‫ےسجاکنالاجےئ‬ ‫ۡخ ٌج‬
‫ُم ْ َ‬ ‫مہاکنےتلںیہ‬ ‫ُۡخ ُج‬
‫ن ِْ‬ ‫مہےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ ْج َنا‬
‫اکنانل‬ ‫ِخ ٌاج‬
‫إِ ْ َ‬ ‫وہؤمثناکنیتلےہ‬ ‫تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج‬ ‫اسؤمثنےناکنال‬ ‫أَ ْ َ‬
‫ِخ َج ْت‬

‫ہِی تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج ‪:‬وہؤمثناکنیتلےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج ‪:‬آپذمرکاکنےتلوہ‬ ‫تُ ْ ِ‬
‫ۡخ ُج ےکدوینعم‬

‫‪34‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ن ب ت‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ااگ!‬ ‫أَنْب ِ ْت‬ ‫وہااگاتےہ‬ ‫ی ُ ْنب ِ ُت‬ ‫اسےنااگای‬ ‫أَن ْ َب َت‬

‫ااگؤ!‬ ‫أَنْبِت ُْوا‬ ‫وہبسااگےتںیہ‬ ‫ی ُ ْنبِت ُْو َن‬ ‫انبسےنااگای‬ ‫أَنْبَت ُْوا‬
‫تمااگ!‬ ‫َلَ تُنْب ِ ْت‬ ‫آپرمدااگےتوہ‬ ‫تُ ْنب ِ ُت‬ ‫آپےنااگای‬ ‫أَنْب َ ْت َت‬
‫تمااگؤ!‬ ‫َلَ تُنْبِت ُْوا‬ ‫ںیمااگاتوہں‬ ‫أُنْب ِ ُت‬ ‫ںیمےنااگای‬ ‫أَنْب َ ْت ُت‬
‫ااگےنواال‬ ‫ُم ْنب ِ ٌت‬ ‫آپبسااگےتںیہ‬ ‫تُ ْنبِت ُْو َن‬ ‫آپبسےنااگای‬ ‫أَنْبَتْت ُْم‬
‫وجااگایاجےئ‬ ‫ُم ْن َب ٌت‬ ‫مہااگےتںیہ‬ ‫ن ُ ْنب ِ ُت‬ ‫مہےنااگای‬ ‫أَنْبَت ْ َنا‬
‫ااگان‬ ‫ات‬
‫إِن ْ َب ٌ‬ ‫وہؤمثنااگیتےہ‬ ‫تُ ْنب ِ ُت‬ ‫اسؤمثنےنااگای‬ ‫أَنْب َ َت ْت‬

‫ہِی تُ ْنب ِ ُ‬
‫ت ‪:‬وہؤمثناگلیتےہ‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکاگلےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُنْب ِ ُت‬ ‫تُ ْنب ِ ُ‬
‫ت ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ن ف ق‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رخچرک!‬ ‫أَنْف ِْق‬ ‫وہرخچرکاتےہ‬ ‫ی ُ ْنف ُِق‬ ‫اسےنرخچایک‬ ‫أَنْف ََق‬

‫رخچرکو!‬ ‫أَنْ ِف ُق ْوا‬ ‫وہبسرخچرکےتںیہ‬ ‫ی ُ ْن ِف ُق ْو َن‬ ‫انبسےنرخچایک‬ ‫أَنْ َف ُق ْوا‬
‫تمرخچرک!‬ ‫َلَ تُنْف ِْق‬ ‫آپذمرکرخچرکےتوہ‬ ‫تُنْف ُِق‬ ‫آپےنرخچایک‬ ‫أَنْ َف ْق َت‬
‫تمرخچرکو!‬ ‫َلَ تُنْ ِف ُق ْوا‬ ‫ںیمرخچرکاتوہں‬ ‫أُنْف ُِق‬ ‫ںیمےنرخچایک‬ ‫أَنْ َف ْق ُت‬
‫رخچرکےنواال‬ ‫ُمنْف ٌِق‬ ‫آپبسرخچرکےتںیہ‬ ‫تُنْ ِف ُق ْو َن‬ ‫آپبسےنرخچایک‬ ‫أَنْ َف ْقت ُْم‬
‫سجوکرخچایکاجےئ‬ ‫ُم ْنف ٌَق‬ ‫مہرخچرکےتںیہ‬ ‫ن ُ ْنف ُِق‬ ‫مہےنرخچایک‬ ‫أَنْ َف ْق َنا‬
‫رخچرکان‬ ‫إِنْف ٌ‬
‫َاق‬ ‫وہؤمثنرخچرکیتےہ‬ ‫تُنْف ُِق‬ ‫اسؤمثنےنرخچایک‬ ‫أَنْ َف َق ْت‬

‫ہِی تُنْف ُِق‪:‬وہؤمثنرخچرکیتےہ‬ ‫اَن ْ َت تُنْف ُِق‬ ‫تُنْف ُِق ےکدوینعم‬

‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکرخچرکےتوہ‬

‫‪35‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ق و م‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اقمئرک!‬ ‫أَق ِ ْم‬ ‫وہاقمئرکاتےہ‬ ‫یُق ِْی ُم‬ ‫اسےناقمئایک‬ ‫أَق َ‬

‫َام‬
‫اقمئرکو!‬ ‫أَق ِ ْی ُم ْوا‬ ‫وہبساقمئرکےتںیہ‬ ‫یُق ِْی ُم ْو َن‬ ‫انبسےناقمئایک‬ ‫أَقَا ُم ْوا‬
‫تماقمئرک!‬ ‫َلَ ُتق ِْم‬ ‫آپذمرکاقمئرکےتوہ‬ ‫ُتق ِْی ُم‬ ‫آپےناقمئایک‬ ‫أَق َْم َت‬
‫تماقمئرکو!‬ ‫َلَ ُتق ِْی ُم ْوا‬ ‫ںیماقمئرکاتوہں‬ ‫أُق ِ ْی ُم‬ ‫ںیمےناقمئایک‬ ‫أَق َْم ُت‬
‫اقمئرکےنواال‬ ‫ُمق ِْی ٌم‬ ‫آپبساقمئرکےتںیہ‬ ‫ُتق ِْی ُم ْو َن‬ ‫آپبسےناقمئایک‬ ‫أَق َْمت ُْم‬
‫ےسجاقمئایکاجےئ‬ ‫ُم َق ٌام‬ ‫مہاقمئرکےتںیہ‬ ‫نُق ِْی ُم‬ ‫مہےناقمئایک‬ ‫أَق َْم َنا‬
‫اقمئرکان‬ ‫إِقَا َم ٌۃ‬ ‫وہؤمثناقمئرکیتےہ‬ ‫ُتق ِْی ُم‬ ‫اسؤمثنےناقمئایک‬ ‫أَقَا َم ْت‬

‫ہِی ُتق ِْی ُم ‪:‬وہؤمثناقمئرکیتےہ‬ ‫اَن ْ َت ُتق ِْی ُم‬ ‫ُتق ِْی ُم ےکدوینعم‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکاقمئرکےتوہ‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ن ز ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ارادہرک!‬ ‫أَرِ ْد‬ ‫وہارادہرکاتےہ‬ ‫یُرِیْ ُد‬ ‫اسےنارادہایک‬ ‫أَ َرا َد‬
‫ارادہرکو!‬ ‫أَرِیْ ُد ْوا‬ ‫وہبسارادہرکےتںیہ‬ ‫یُرِیْ ُد ْو َن‬ ‫انبسےنارادہایک‬ ‫أَ َرادُ ْوا‬
‫تمارادہرک!‬ ‫َلَ تُر ِ ْد‬ ‫آپذمرکارادہرکےتوہ‬ ‫تُرِیْ ُد‬ ‫آپےنارادہایک‬ ‫أَ َر ْد َّت‬
‫تمارادہرکو!‬ ‫َلَ تُرِیْ ُد ْوا‬ ‫ںیمارادہرکاتوہں‬ ‫أُرِیْ ُد‬ ‫ںیمےنارادہایک‬ ‫أَ َر ْدت‬
‫ارادہرکےنواال‬ ‫ُمرِیْ ٌد‬ ‫آپبسارادہرکےتںیہ‬ ‫تُرِیْ ُد ْو َن‬ ‫آپبسےنارادہایک‬ ‫أَ َر ْدت ْم‬
‫سجاکارادہایکاجےئ‬ ‫ُم َرا ٌد‬ ‫مہارادہرکےتںیہ‬ ‫ن ُرِیْ ُد‬ ‫مہےنارادہایک‬ ‫أَ َر ْدنَا‬
‫ارادہرکان‬ ‫إ ِ َرا َد ٌۃ‬ ‫وہؤمثنارادہرکیتےہ‬ ‫تُرِیْ ُد‬ ‫اسؤمثنےنارادہایک‬ ‫أَ َرا َد ْت‬

‫ہِی تُرِیْ ُ‬
‫د‪:‬وہؤمثنارادہرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکارادہرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُرِیْ ُد‬ ‫تُرِیْ ُ‬
‫د ےکدوینعم‬

‫‪36‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ل ق ی‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ڈال!‬ ‫أَل ِْق‬ ‫وہڈااتلےہ‬ ‫یُلْق ِْی‬ ‫اسےنڈاال‬ ‫أَ ْل ٰقی‬

‫ڈاول!‬ ‫أَ ْل ُق ْوا‬ ‫وہبسڈاےتلںیہ‬ ‫ی ُ ْل ُق ْو َن‬ ‫انبسےنڈاال‬ ‫أَ ْل َق ْوا‬
‫تمڈال!‬ ‫َلَ تُل ِْق‬ ‫آپذمرکڈاےتلوہ‬ ‫تُلْق ِْی‬ ‫آپےنڈاال‬ ‫أَ ْل َق ْی َت‬
‫تمڈاول!‬ ‫َلَ تُ ْل ُق ْوا‬ ‫ںیمڈااتلوہں‬ ‫أُلْق ِْی‬ ‫ںیمےنڈاال‬ ‫أَ ْل َق ْی ُت‬
‫ڈاےنلواال‬ ‫ُمل ٍْق‬ ‫آپبسڈاےتلںیہ‬ ‫تُ ْل ُق ْو َن‬ ‫آپبسےنڈاال‬ ‫أَ ْل َقیْت ُْم‬
‫سجوکڈاالایگ‬ ‫ُم ْل ًقى‬ ‫مہڈاےتلںیہ‬ ‫نُلْق ِْی‬ ‫مہےنڈاال‬ ‫أَ ْل َق ْی َنا‬
‫ڈاانل‬ ‫إ ِ ْل َقا ٌء‬ ‫وہؤمثنڈایتلےہ‬ ‫تُلْق ِْی‬ ‫اسؤمثنےنڈاال‬ ‫أَ ْل َق ْت‬

‫ہِی تُلْق ِْی ‪:‬وہؤمثنڈایتلےہ‬ ‫اَن ْ َت تُلْق ِْی‬ ‫تُلْق ِْی ےکدوینعم‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکڈاےتلوہ‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬و ح ی‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ویحرک!‬ ‫أَ ْوحِ‬ ‫وہویحرکاتےہ‬ ‫ی ُ ْو ح ِْى‬ ‫اسےنویحیک‬ ‫أَ ْوحٰی‬

‫ویحرکو!‬ ‫أَ ْوحُ ْوا‬ ‫وہبسویحرکےتںیہ‬ ‫ی ُ ْو حُ ْو َن‬ ‫انبسےنویحیک‬ ‫أَ ْو َح ْوا‬
‫تمویحرک!‬ ‫َلَ تُ ْو حِ‬ ‫آپذمرکویحرکےتوہ‬ ‫تُ ْو ح ِْى‬ ‫آپےنویحیک‬ ‫أَ ْو َح ْی َت‬
‫تمویحرکو!‬ ‫َلَ تُ ْو حُ ْوا‬ ‫ںیمویحرکاتوہں‬ ‫أ ُ ْو ح ِْى‬ ‫ںیمےنویحیک‬ ‫أَ ْو َح ْی ُت‬
‫ویحرکےنواال‬ ‫ُم ْو ٍح‬ ‫آپبسویحرکےتںیہ‬ ‫تُ ْو حُ ْو َن‬ ‫آپبسےنویحیک‬ ‫أَ ْو َحیْت ُْم‬
‫سجوکویحیکیئگ‬ ‫ُم ْوحًى‬ ‫مہویحرکےتںیہ‬ ‫ن ُْو ح ِْى‬ ‫مہےنویحیک‬ ‫أَ ْو َح ْی َنا‬
‫ویحرکان‬ ‫إِیْ َحا ٌء‬ ‫وہؤمثنویحرکیتےہ‬ ‫تُ ْو ح ِْى‬ ‫اسؤمثنےنویحیک‬ ‫أَ ْو َح ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنویحرکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی تُ ْو ح ِْى‬ ‫‪:‬آپذمرکویحرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ ْو ح ِْى‬ ‫تُ ْو ح ِْى ےکدوینعم‬

‫‪37‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬أ م ن‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اامینال!‬ ‫ٰا ِم ْن‬ ‫وہاامینالاتےہ‬ ‫ی ُ ْؤ ِم ُن‬ ‫وہاامینالای‬ ‫ٰا َم َن‬

‫اامینالؤ!‬ ‫ٰا ِمنُ ْوا‬ ‫وہبساامینالےتںیہ‬ ‫ی ُ ْؤ ِمنُ ْو َن‬ ‫وہبساامینالےئ‬ ‫ٰا َمنُ ْوا‬
‫تماامینال!‬ ‫َلَ تُ ْؤم ِ‬ ‫آپذمرکاامینالےتوہ‬ ‫تُ ْؤ ِم ُن‬ ‫وتاامینالای‬ ‫ٰا َمنْ َت‬
‫تماامینالؤ!‬ ‫َلَ تُ ْؤ ُم ْوا‬ ‫ںیماامینالاتوہں‬ ‫أ ُ ْو ِم ُن‬ ‫ںیماامینالای‬ ‫ٰا َمنْ ُت‬
‫اامینالےنواال‬ ‫ُم ْؤ ِم ٌن‬ ‫آپبساامینالےتںیہ‬ ‫تُ ْؤ ِمنُ ْو َن‬ ‫آپبساامینالےئ‬ ‫ٰا َمنْت ُْم‬
‫سجرپاامینالایاجےئ‬ ‫ُم ْؤ َم ٌن‬ ‫مہاامینالےتںیہ‬ ‫ن ُ ْؤ ِم ُن‬ ‫مہ اامینالےئ‬ ‫ٰا َم َّنا‬
‫اامینالان‬ ‫ان‬
‫إِیْ َم ٌ‬ ‫وہؤمثناامینالیتےہ‬ ‫تُ ْؤ ِم ُن‬ ‫وهؤمثن اامینالیئ‬ ‫ٰا َم َن ْت‬

‫ہِی تُ ْؤ ِم ُ‬
‫ن ‪:‬وہؤمثناامینالیتےہ‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکاامینالےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ ْؤ ِم ُن‬ ‫تُ ْؤ ِم ُ‬
‫ن ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ض ل ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رمگاہرک!‬ ‫أَ ِض َّل‬ ‫وہرمگاہرکاتےہ‬ ‫یُضِل‬ ‫اسےنرمگاہایک‬ ‫أَ َض َّل‬

‫رمگاہرکو!‬ ‫أَضِل ْوا‬ ‫وہبسرمگاہرکےتںیہ‬ ‫یُضِل ْو َن‬ ‫انبسےنرمگاہایک‬ ‫أَ َضل ْوا‬
‫تمرمگاہرک!‬ ‫َلَ ُت ِض َّل‬ ‫آپذمرکرمگاہرکےتوہ‬ ‫ُتضِل‬ ‫آپےنرمگاہایک‬ ‫أَ ْض َلل َْت‬
‫تمرمگاہرکو!‬ ‫َلَ ُتضِل ْوا‬ ‫ںیمرمگاہرکاتوہں‬ ‫أُضِل‬ ‫ںیمےنرمگاہایک‬ ‫أَ ْض َلل ُْت‬
‫رمگاہرکےنواال‬ ‫ُمضِل‬ ‫آپبسرمگاہرکےتںیہ‬ ‫ُتضِل ْو َن‬ ‫آپبسےنرمگاہایک‬ ‫أَ ْض َل ْلت ُْم‬
‫سجوکرخچایکاجےئ‬ ‫ُم َضل‬ ‫مہرمگاہرکےتںیہ‬ ‫نُضِل‬ ‫مہےنرمگاہایک‬ ‫أَ ْض َل ْل َنا‬
‫رمگاہرکان‬ ‫إ ِ ْض ََل ٌل‬ ‫وہؤمثنرمگاہرکیتےہ‬ ‫ُتضِل‬ ‫اسؤمثنےنرمگاہایک‬ ‫أَ َض َّل ْت‬

‫ہِی ُتضِل‪:‬وہؤمثنرمگاہرکیتےہ‬ ‫اَن ْ َت ُتضِل‬ ‫ُتضِل ےکدوینعم‬

‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکرمگاہرکےتوہ‬

‫‪38‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ح ب ب‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دنسپرک!‬ ‫أَح ِبَّ‬ ‫وہدنسپرکاتےہ‬ ‫یُحِب‬ ‫اسےندنسپایک‬ ‫أَ َحبَّ‬

‫دنسپرکو!‬ ‫أَح ِب ْوا‬ ‫وہبسدنسپرکےتںیہ‬ ‫یُحِب ْو َن‬ ‫انبسےندنسپایک‬ ‫أَ َحب ْوا‬
‫تمدنسپرک!‬ ‫َلَ تُحِبَّ‬ ‫آپذمرکدنسپرکےتوہ‬ ‫تُحِب‬ ‫آپےندنسپایک‬ ‫أَ ْحب َ ْب َت‬
‫تمدنسپرکو!‬ ‫َلَ تُحِب ْوا‬ ‫ںیمدنسپرکاتوہں‬ ‫أُح ِب‬ ‫ںیمےندنسپایک‬ ‫أَ ْحب َ ْب ُت‬
‫دنسپرکےنواال‬ ‫ُمحِب‬ ‫آپبسدنسپرکےتںیہ‬ ‫تُحِب ْو َن‬ ‫آپبسےندنسپایک‬ ‫أَ ْحبَبْت ُْم‬
‫سجوکرخچایکاجےئ‬ ‫ُم َحب‬ ‫مہدنسپرکےتںیہ‬ ‫نُحِب‬ ‫مہےندنسپایک‬ ‫أَ ْحبَب ْ َنا‬
‫دنسپرکان‬ ‫اب‬
‫إ ِ ْح َب ٌ‬ ‫وہؤمثندنسپرکیتےہ‬ ‫تُحِب‬ ‫اسؤمثنےندنسپایک‬ ‫أَ َحب َّْت‬

‫ہِی تُحِب ‪:‬وہؤمثندنسپرکیتےہ‬ ‫اَن ْ َت تُحِب‬ ‫تُحِب ےکدوینعم‬

‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکدنسپرکےتوہ‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬أ ت ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دے!‬ ‫ٰت‬
‫ا ِ‬ ‫وہداتیےہ‬ ‫ُي ْؤ ِت ْ‬ ‫اسےندای‬ ‫ا ٰٰت‬

‫دو!‬ ‫ٰا ُت ْوا‬ ‫وہبسدےتیںیہ‬ ‫ُي ْؤ ُت ْو َن‬ ‫انبسےندای‬ ‫ٰا َت ْوا‬

‫تمدے!‬ ‫ََل ُت ْؤ ِت‬ ‫آپذمرکدےتیوہ‬ ‫ُت ْؤ ِت ْ‬ ‫آپےندای‬ ‫ت‬

‫ٰا َت ْي َ‬
‫ََل ُت ْؤ ُت ْوا‬ ‫ُ‬
‫تمدو!‬ ‫ںیمداتیوہں‬ ‫أ ْو ِت ْ‬ ‫ںیمےندای‬ ‫ت‬
‫ٰا َت ْي ُ‬

‫دےنیواال‬ ‫ُم ْؤت‬ ‫آپبسدےتیںیہ‬ ‫ُت ْؤ ُت ْو َن‬ ‫آپبسےندای‬ ‫ٰا َت ْي ُت ْم‬

‫سجوکدایاجےئ‬ ‫ُم ْؤ ًت‬ ‫مہدےتیںیہ‬ ‫ُن ْؤ ِت ْ‬ ‫مہےندای‬ ‫ٰا َت ْي َنا‬

‫دانی‬ ‫إِ ْي َتاء‬ ‫وہؤمثندیتیےہ‬ ‫ُت ْؤ ِت ْ‬ ‫اسؤمثنےندای‬ ‫ت‬

‫ٰا َت ْ‬

‫ِه َي ُت ْؤ ِت ْ ‪:‬وہؤمثندیتیےہ‬ ‫ا َنْ َ‬

‫ت ُت ْؤ ِت ْ ‪:‬آپذمرکدےتیوہ‬ ‫ُت ْؤ ِت ْ ےکدوینعم‬

‫‪39‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬أ ذ ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دھکدے!‬ ‫أ ٰذ ِ‬ ‫وہدھکداتیےہ‬ ‫ی ُ ْؤذ ِْی‬ ‫اسےندھکدای‬ ‫أ ٰ ٰذی‬

‫دھکدو!‬ ‫أ ٰذُ ْوا‬ ‫وہبسدھکدےتیںیہ‬ ‫ی ُ ْؤذُ ْو َن‬ ‫انبسےندھکدای‬ ‫أ ٰذَ ْوا‬
‫تمدھکدے!‬ ‫َلَ تُ ْؤذ ِ‬ ‫آپذمرکدھکدےتیوہ‬ ‫تُ ْؤذ ِْی‬ ‫آپےندھکدای‬ ‫أ ٰذَیْ َت‬
‫تمدھکدو!‬ ‫َلَ تُ ْؤذُ ْوا‬ ‫ںیمدھکداتیوہں‬ ‫أ ُ ْوذ ِْی‬ ‫ںیمےندھکدای‬ ‫أ ٰذَیْ ُت‬
‫دھکدےنیواال‬ ‫ُم ْؤذ ٍ‬ ‫آپبسدھکدےتیںیہ‬ ‫تُ ْؤذُ ْو َن‬ ‫آپبسےندھکدای‬ ‫أ ٰذَیْت ُْم‬
‫سجوکدھکدایاجےئ‬ ‫ُم ْؤذًی‬ ‫مہدھکدےتیںیہ‬ ‫ن ُ ْؤذ ِْی‬ ‫مہےندھکدای‬ ‫أ ٰذَیْ َنا‬
‫دھکدانی‬ ‫إِیْ َذا ٌء‬ ‫وہؤمثندھکدیتیےہ‬ ‫تُ ْؤذ ِْی‬ ‫اسؤمثنےندھکدای‬ ‫أ ٰذَ ْت‬

‫ہِی تُ ْؤذ ِْی ‪:‬وہؤمثندھکدیتیےہ‬ ‫اَن ْ َت تُ ْؤذ ِْی‬ ‫تُ ْؤذ ِْی ےکدوینعم‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکدھکدےتیوہ‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ث و ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫وجت!‬ ‫أَثِرْ‬ ‫وہوجاتتےہ‬ ‫یُثِيْر ُ‬ ‫اسےنوجات‬ ‫أَث َ َار‬

‫وجوت!‬ ‫أَثِيْرُ ْوا‬ ‫وہبسوجےتتںیہ‬ ‫یُثِيْرُ ْو َن‬ ‫انبسےنوجات‬ ‫أَثَا ُر ْوا‬
‫تموجت!‬ ‫َلَ تُثِرْ‬ ‫آپذمرکوجےتتوہ‬ ‫تُثِيْر ُ‬ ‫آپےنوجات‬ ‫أَثَرْ َت‬
‫تموجوت!‬ ‫َلَ تُثِيْرُ ْوا‬ ‫ںیموجاتتوہں‬ ‫أُثِيْر ُ‬ ‫ںیمےنوجات‬ ‫أَثَرْتُ‬
‫وجےنتواال‬ ‫ُمثِي ٌْر‬ ‫آپبسوجےتتںیہ‬ ‫تُثِيْر ُ ْو َن‬ ‫آپبسےنوجات‬ ‫أَثَرْتُ ْم‬
‫ےسجوجاتاجےئ‬ ‫ُم َث ٌار‬ ‫مہوجےتتںیہ‬ ‫نُثِيْر ُ‬ ‫مہےنوجات‬ ‫أَثَرْنَا‬
‫وجانت‬ ‫إِث َ َار ٌۃ‬ ‫وہؤمثنوجیتتےہ‬ ‫تُثِيْر ُ‬ ‫اسؤمثنےنوجات‬ ‫أَث َ َار ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنوجیتتےہ‬ ‫ہ ِ َی تُثِيْر ُ‬ ‫‪:‬آپذمرکوجےتتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُثِيْر ُ‬ ‫تُثِيْر ُ ےکدوینعم‬

‫‪40‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ح ی ی‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫زدنہرک!‬ ‫أَحْ ِی‬ ‫وہزدنہرکاتےہ‬ ‫ی ُ ْحيِ ْی‬ ‫اسےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َیا‬

‫زدنہرکو!‬ ‫أَ ْح ُی ْوا‬ ‫وہبسزدنہرکےتںیہ‬ ‫ی ُ ْح ُی ْو َن‬ ‫انبسےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َی ْوا‬
‫تمزدنہرک!‬ ‫َلَ تُ ْح ِی‬ ‫آپذمرکزدنہرکےتوہ‬ ‫تُ ْحيِ ْی‬ ‫آپےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َی ْی َت‬
‫تمزدنہرکو!‬ ‫َلَ تُ ْح ُی ْوا‬ ‫ںیمزدنہرکاتوہں‬ ‫أ ُ ْحيِ ْی‬ ‫ںیمےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َی ْی ُت‬
‫زدنہرکےنواال‬ ‫ُم ْح ٍی‬ ‫آپبسزدنہرکےتںیہ‬ ‫تُ ْح ُی ْو َن‬ ‫آپبسےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َییْت ُْم‬
‫سجوکزدنهكاایگ‬ ‫ُم ْحيًی‬ ‫مہزدنہرکےتںیہ‬ ‫ن ُ ْحيِ ْی‬ ‫مہےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َی ْی َنا‬
‫زدنہرکان‬ ‫إ ِ ْح َیا ٌء‬ ‫وہؤمثنزدنہرکیتےہ‬ ‫تُ ْحيِ ْی‬ ‫اسؤمثنےنزدنہایک‬ ‫أَ ْح َی ْت‬

‫ہِی تُ ْحيِ ْ‬
‫ی ‪:‬وہؤمثنزدنہرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکزدنہرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت تُ ْحيِ ْی‬ ‫تُ ْحيِ ْ‬
‫ی ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ :‬أسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ر أ ی‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دھکی!‬ ‫أَرِ‬ ‫وہداتھکیےہ‬ ‫یُر ِ ْی‬ ‫اسےنداھکی‬ ‫أَ ٰری‬

‫دوھکی!‬ ‫أَ ُر ْوا‬ ‫وہبسدےتھکیںیہ‬ ‫یُرُ ْو َن‬ ‫انبسےنداھکی‬ ‫أَ َر ْوا‬
‫تمدھکی!‬ ‫َلَ تُر ِ‬ ‫آپذمرکدےتھکیوہ‬ ‫تُر ِ ْی‬ ‫آپےنداھکی‬ ‫أَ َریْ َت‬
‫تمدوھکی!‬ ‫َلَ تُرُ ْوا‬ ‫ںیمداتھکیوہں‬ ‫أُر ِْی‬ ‫ںیمےنداھکی‬ ‫أَ َریْ ُت‬
‫دےنھکیواال‬ ‫ُمر ٍ‬ ‫آپبسدےتھکیںیہ‬ ‫تُرُ ْو َن‬ ‫آپبسےنداھکی‬ ‫أَ َریْت ُْم‬
‫سجوکداھکیایگ‬ ‫ُم ًری‬ ‫مہدےتھکیںیہ‬ ‫ن ُر ِ ْی‬ ‫مہےنداھکی‬ ‫أَ َریْ َنا‬
‫دانھکی‬ ‫إ ِ َرا َء ٌۃ‬ ‫وہؤمثندیتھکیےہ‬ ‫تُر ِ ْی‬ ‫اسؤمثنےنداھکی‬ ‫أَ َر ْت‬

‫‪:‬وہؤمثندیتھکیےہ‬ ‫ہ ِ َی تُر ِ ْی‬ ‫‪:‬آپذمرکدےتھکیوہ‬ ‫اَن ْ َت تُر ِ ْی‬ ‫تُر ِ ْ‬

‫ی ےکدوینعم‬

‫‪41‬‬
‫باب إ ِ ْفتِ َعال‬
‫ِ‬

‫‪42‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬خ ل ف‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫االتخفرک!‬ ‫ا ِ ْخ َتل ِ ْ‬
‫ف‬ ‫وہاالتخفرکاتےہ‬ ‫یَ ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‬ ‫اسےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َتل َ‬
‫َف‬
‫االتخفرکو!‬ ‫ا ِ ْخ َتلِف ُْوا‬ ‫وہبساالتخفرکےتںیہ‬ ‫یَ ْخ َتلِف ُْو َن‬ ‫انبسےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َت َلف ُْوا‬
‫تماالتخفرک!‬ ‫َلَ َت ْخ َتل ِ ْ‬
‫ف‬ ‫آپذمرکاالتخفرکےتوہ‬ ‫َت ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‬ ‫آپےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َت َلف َْت‬
‫تماالتخفرکو!‬ ‫َلَ َت ْخ َتلِف ُْوا‬ ‫ںیماالتخفرکاتوہں‬ ‫أَ ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‬ ‫ںیمےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َت َلف ُْت‬
‫االتخفرکےنواال‬ ‫َم ْخ َتل ِ ٌ‬
‫ف‬ ‫آپبساالتخفرکےتںیہ‬ ‫َت ْخ َتلِف ُْو َن‬ ‫آپبسےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َت َل ْفت ُْم‬
‫سجےساالتخفایکاجےئ‬ ‫َف‬
‫ُم ْخ َتل ٌ‬ ‫مہاالتخفرکےتںیہ‬ ‫ن َ ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‬ ‫مہےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َت َل ْف َنا‬
‫االتخفرکان‬ ‫ا ِ ْخت ََِل ٌف‬ ‫وہؤمثناالتخفرکیتےہ‬ ‫َت ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‬ ‫اسؤمثنےناالتخفایک‬ ‫ا ِ ْخ َت َلف َْت‬

‫ہِی َت ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‪ :‬وہؤمثناالتخفرکیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت َت ْخ َتل ِ ُ‬
‫ف‪:‬آپذمرکاالتخفرکےتوہ‬ ‫َت ْخ َتل ِ ُ‬
‫فےکدو ینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬أ خ ذ‬
‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬
‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫انب!‬ ‫ا ِ َّتخ ِ ْذ‬ ‫وہانباتےہ‬ ‫یَ َّتخ ِ ُذ‬ ‫اسےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ َذ‬
‫انبؤ!‬ ‫ا ِ َّتخ ِ ُذ ْوا‬ ‫وہبسانبےتںیہ‬ ‫یَ َّتخ ِ ُذ ْو َن‬ ‫انبسےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ ُذ ْوا‬
‫تمانب!‬ ‫َلَ َت َّتخ ِ ْذ‬ ‫آپذمرکانبےتوہ‬ ‫َت َّتخ ِ ُذ‬ ‫آپےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ ْذ َت‬
‫تمانبؤ!‬ ‫َلَ َت َّتخ ِ ُذ ْوا‬ ‫ںیمانباتوہں‬ ‫أَ َّتخ ِ ُذ‬ ‫ںیمےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ ْذتُ‬
‫انبےنواال‬ ‫َم َّتخِذٌ‬ ‫آپبسانبےتںیہ‬ ‫َت َّتخ ِ ُذ ْو َن‬ ‫آپبسےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ ْذتُ ْم‬
‫ےسجانبایایگ‬ ‫ُم َّت َخذٌ‬ ‫مہانبےتںیہ‬ ‫ن َ َّتخ ِ ُذ‬ ‫مہےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ ْذنَا‬
‫انبان‬ ‫ا ِ ِّت َخا ٌذ‬ ‫وہؤمثنانبیتےہ‬ ‫َت َّتخ ِ ُذ‬ ‫اسؤمثنےنانبای‬ ‫ا ِ َّت َخ َذ ْت‬

‫ہِی َت َّتخ ِ ُذ‪ :‬وہؤمثنانبیتےہ‬ ‫ت َت َّتخ ِ ُذ‪:‬آپذمرکانبےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َت َّتخ ِ ُذےکدو ینعم‬
‫َ‬

‫‪43‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ع د و‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دحےساجتوزرک!‬ ‫ا ِ ْع َت ِد‬ ‫وہدحےساجتوزرکاتےہ‬ ‫َی ْع َتد ِْى‬ ‫اسےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت ٰدی‬

‫دحےساجتوزرکو!‬ ‫ا ِ ْع َت ُد ْوا‬ ‫وہبسدحےساجتوزرکےتںیہ‬ ‫َی ْع َت ُد ْو َن‬ ‫انبسےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت َد ْوا‬
‫تمدحےساجتوزرک!‬ ‫َلَ َت ْع َتدِ‬ ‫آپذمرکدحےساجتوزرکےتوہ‬ ‫َت ْع َتد ِْى‬ ‫آپےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت َدیْ َت‬
‫تمدحےساجتوزرکو!‬ ‫َلَ َت ْع َت ُد ْوا‬ ‫ںیمدحےساجتوزرکاتوہں‬ ‫أَ ْع َتد ِْى‬ ‫ںیمےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت َدیْ ُت‬
‫دحےساجتوزرکےنواال‬ ‫ُم ْع َت ٍد‬ ‫آپبسدحےساجتوزرکےتںیہ‬ ‫َت ْع َت ُد ْو َن‬ ‫آپبسےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت َدیْت ُْم‬
‫ُم ْع َت ًدى‬ ‫مہدحےساجتوزرکےتںیہ‬ ‫َن ْع َتد ِْى‬ ‫مہےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت َدیْ َنا‬
‫دحےساجتوزرکان‬ ‫ا ِ ْعت ِ َدا ٌء‬ ‫وہؤمثندحےساجتوزرکیتےہ‬ ‫َت ْع َتد ِْى‬ ‫اسؤمثنےندحےساجتوزایک‬ ‫ا ِ ْع َت َد ْت‬

‫‪:‬وہؤمثندحےساجتوزرکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی َت ْع َتد ِْى‬ ‫اَن ْ َت َت ْع َتد ْ‬

‫ِى ‪:‬آپذمرکدحےساجتوزرکےتوہ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫َت ْع َتد ِْى‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ه د ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دہاتیئاپ!‬ ‫اِهْ َتدِ‬ ‫وہدہاتیئاپاتےہ‬ ‫یَ ْه َتد ِْى‬ ‫اسےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت ٰدى‬
‫دہاتیئاپؤ!‬ ‫اِهْ َت ُد ْوا‬ ‫وہبسدہاتیئاپےتںیہ‬ ‫یَ ْه َت ُد ْو َن‬ ‫انبسےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت َد ْوا‬
‫تمدہاتیئاپ!‬ ‫َلَ َت ْه َتدِ‬ ‫آپذمرکدہاتیئاپےتوہ‬ ‫َت ْه َتد ِْى‬ ‫آپےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت َدیْ َت‬
‫تمدہاتیئاپؤ!‬ ‫َلَ َت ْه َت ُد ْوا‬ ‫ںیمدہاتیئاپاتوہں‬ ‫أَهْ َتد ِْى‬ ‫ںیمےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت َدیْ ُت‬
‫دہاتیئاپےنواال‬ ‫ُم ْه َت ٍد‬ ‫آپبسدہاتیئاپےتںیہ‬ ‫َت ْه َت ُد ْو َن‬ ‫آپبسےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت َدیْت ُْم‬
‫سجوکدہاتیئیلم‬ ‫ُم ْه َت ًدى‬ ‫مہدہاتیئاپےتںیہ‬ ‫ن َ ْه َتد ِْى‬ ‫مہےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت َدیْ َنا‬
‫دہاتیئاپان‬ ‫اِهْت ِ َدا ٌء‬ ‫وہؤمثندہاتیئاپیتےہ‬ ‫َت ْه َتد ِْى‬ ‫اسؤمثنےندہاتیئاپیئ‬ ‫اِهْ َت َد ْت‬

‫‪:‬وہؤمثندہاتیئاپیتےہ‬ ‫ہ ِ َی َت ْه َتد ِْى‬ ‫اَن ْ َت َت ْه َتد ْ‬

‫ِى ‪:‬آپذمرکدہاتیئاپےتوہ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫َت ْه َتد ِْى‬

‫‪44‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ب غ ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اچہ!‬ ‫اِب ْ َت ِغ‬ ‫وہاچاتہےہ‬ ‫یَب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫اسےناچاہ‬ ‫اِب ْ َتغٰی‬
‫اچوہ!‬ ‫اِب ْ َت ُغ ْوا‬ ‫وہبساچےتہںیہ‬ ‫یَب ْ َت ُغ ْو َن‬ ‫انبسےناچاہ‬ ‫اِب ْ َت َغ ْوا‬
‫تماچہ!‬ ‫َلَ َتب ْ َت ِغ‬ ‫آپذمرکاچےتہوہ‬ ‫َتب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫آپےناچاہ‬ ‫اِب ْ َت َغ ْی َت‬
‫تماچوہ!‬ ‫َلَ َتب ْ َت ُغ ْوا‬ ‫ںیماچاتہوہں‬ ‫أَب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫ںیمےناچاہ‬ ‫اِب ْ َت َغ ْی ُت‬
‫اچےنہواال‬ ‫ُمب ْ َت ٍغ‬ ‫آپبساچےتہںیہ‬ ‫َتب ْ َت ُغ ْو َن‬ ‫آپبسےناچاہ‬ ‫اِب ْ َت َغیْت ُْم‬
‫سجوکاچاہاجےئ‬ ‫ُمب ْ َتغًى‬ ‫مہاچےتہںیہ‬ ‫نَب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫مہےناچاہ‬ ‫اِب ْ َت َغ ْی َنا‬
‫اچانہ‬ ‫اِبْت ِ َغا ٌء‬ ‫وہؤمثناچیتہےہ‬ ‫َتب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫اسؤمثنےناچاہ‬ ‫اِب ْ َت َغ ْت‬

‫‪:‬وہؤمثناچیتہےہ‬ ‫ہ ِ َی َتب ْ َتغ ِ ْی‬ ‫ت َتب ْ َتغ ِ ْی ‪:‬آپذمرکاچےتہوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َتب ْ َتغ ِ ْی ےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬و ق ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ڈر!‬ ‫ا ِ َّت ِق‬ ‫وہڈراتےہ‬ ‫یَ َّتق ِْى‬ ‫وہڈرا‬ ‫ا ِ َّت ٰقی‬
‫ڈرو!‬ ‫ا ِ َّت ُق ْوا‬ ‫وہبسڈرےتںیہ‬ ‫یَ َّت ُق ْو َن‬ ‫وہبسڈرے‬ ‫ا ِ َّت َق ْوا‬
‫تمڈر!‬ ‫َلَ َت َّت ِق‬ ‫آپذمرکڈرےتوہ‬ ‫َت َّتق ِْى‬ ‫وتڈرا‬ ‫ا ِ َّت َق ْی َت‬
‫تمڈرو!‬ ‫َلَ َت َّت ُق ْوا‬ ‫ںیمڈراتوہں‬ ‫أَ َّتق ِْى‬ ‫ںیمڈرا‬ ‫ا ِ َّت َق ْی ُت‬
‫ڈرےنواال‬ ‫ُم َّت ٍق‬ ‫آپبسڈرےتںیہ‬ ‫َت َّت ُق ْو َن‬ ‫آپبسڈرے‬ ‫ا ِ َّت َقیْت ُْم‬
‫سجےسڈرااجےئ‬ ‫ُم َّت ًقى‬ ‫مہڈرےتںیہ‬ ‫ن َ َّتق ِْى‬ ‫مہ ڈرے‬ ‫ا ِ َّت َق ْی َنا‬
‫ڈران‬ ‫ا ِ ِّت َقا ٌء‬ ‫وہؤمثنڈریتےہ‬ ‫َت َّتق ِْى‬ ‫وهؤمثن ڈری‬ ‫ا ِ َّت َق ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنڈریتےہ‬ ‫ہ ِ َی َت َّتق ِْى‬ ‫ت َت َّتق ِْى ‪:‬آپذمرکڈرےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫َت َّتق ِْى‬

‫‪45‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اخا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إف ِت َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ف ر ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫وھجٹڑھگ!‬ ‫ا ِ ْفتَر ِ‬ ‫وہوھجٹڑھگاتےہ‬ ‫َی ْفتَر ِْی‬ ‫اسےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفتَرٰی‬

‫وھجٹڑھگو!‬ ‫ا ِ ْفتَرُ ْوا‬ ‫وہبسوھجٹڑھگےتںیہ‬ ‫َی ْفتَرُ ْو َن‬ ‫انبسےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفت َ َر ْوا‬
‫تموھجٹڑھگ!‬ ‫َلَ َت ْفتَر ِ‬ ‫آپذمرکوھجٹڑھگےتوہ‬ ‫َت ْفتَر ِْی‬ ‫آپےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفتَرَیْ َت‬
‫تموھجٹڑھگو!‬ ‫َلَ َت ْفتَرُ ْوا‬ ‫ںیموھجٹڑھگاتوہں‬ ‫أَ ْفتَر ِْی‬ ‫ںیمےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفت َ َریْ ُت‬
‫وھجٹڑھگےنواال‬ ‫ُم ْفتَر ٍ‬ ‫آپبسوھجٹڑھگےتںیہ‬ ‫َت ْفتَر ُ ْو َن‬ ‫آپبسےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفت َ َریْت ُْم‬
‫ُم ْفت َ ًرى‬ ‫مہوھجٹڑھگےتںیہ‬ ‫َن ْفتَر ِْی‬ ‫مہےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفت َ َریْ َنا‬
‫ِ‬
‫وھجٹڑھگان‬ ‫اِفْت َرا ٌء‬ ‫وہؤمثنوھجٹڑھگیتےہ‬ ‫َت ْفتَر ِْی‬ ‫اسؤمثنےنوھجٹڑھگا‬ ‫ا ِ ْفت َ َر ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنوھجٹڑھگیتےہ‬ ‫ہ ِ َی َت ْفتَر ِْی‬ ‫ت َت ْفتَر ِْی ‪:‬آپذمرکوھجٹڑھگےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫َت ْفتَر ِْی‬

‫‪46‬‬
‫باب ا ِ ْستِ ْف َعال‬
‫ِ‬

‫‪47‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬ا ْس ِتف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬غ ف ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رفغمتامگن!‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ ِ ْ‬
‫َف‬ ‫وہرفغمتاماتگنےہ‬ ‫َف‬
‫َی ْس َت ْغ ِ ُ‬ ‫اسےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ َ‬
‫َف‬
‫رفغمتاموگن!‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف ْوا‬ ‫وہبسرفغمتامےتگنںیہ‬ ‫َف ْو َن‬
‫َی ْس َت ْغ ِ ُ‬ ‫انبسےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ ُ‬
‫َف ْوا‬
‫تمرفغمتامگن!‬ ‫َلَ َت ْس َت ْغ ِ ْ‬
‫َف‬ ‫آپذمرکرفغمتامےتگنوہ‬ ‫َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف‬ ‫آپےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ ْ‬
‫َف َت‬
‫تمرفغمتاموگن!‬ ‫َلَ َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف ْوا‬ ‫ںیمرفغمتاماتگنوہں‬ ‫أَ ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف‬ ‫ںیمےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ ْ‬
‫َفتُ‬
‫رفغمتامےنگنواال‬ ‫َف‬
‫َم ْس َت ْغ ِ ٌ‬ ‫آپبسرفغمتامےتگنںیہ‬ ‫َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف ْو َن‬ ‫آپبسےنرفغمتامیگن‬ ‫َفتُ ْم‬
‫ا ِ ْس َت ْغ َ ْ‬
‫سجےسرفغمتامیگناجےئ‬ ‫َف‬
‫ُم ْس َت ْغ َ ٌ‬ ‫مہرفغمتامےتگنںیہ‬ ‫َن ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف‬ ‫مہےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ ْ‬
‫َفنَا‬
‫رفغمتامانگن‬ ‫ا ِ ْست ِ ْغف ٌ‬
‫َار‬ ‫وہؤمثنرفغمتامیتگنےہ‬ ‫َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف‬ ‫اسؤمثنےنرفغمتامیگن‬ ‫ا ِ ْس َت ْغ َ َ‬
‫َف ْت‬

‫ہِی َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف‪:‬وہؤمثنرفغمتامیتگنےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َف‪:‬آپذمرکرفغمتامےتگنوہ‬ ‫َت ْس َت ْغ ِ ُ‬
‫َفےکدو ینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬ا ْس ِتف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ك ب ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫ربکترک!‬ ‫ا ِ ْس َتکْبِرْ‬ ‫وہربکترکاتےہ‬ ‫َی ْس َتکْبِر ُ‬ ‫اسےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرَ‬

‫ربکترکو!‬ ‫ا ِ ْس َتکْبِرُ ْوا‬ ‫وہبسربکترکےتںیہ‬ ‫َی ْس َتکْبِرُ ْو َن‬ ‫انبسےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرُ ْوا‬
‫تمربکترک!‬ ‫َلَ َت ْس َتکْبِرْ‬ ‫آپذمرکربکترکےتوہ‬ ‫َت ْس َتکْبِرُ‬ ‫آپےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرْ َت‬
‫تمربکترکو!‬ ‫َلَ َت ْس َتکْبِرُ ْوا‬ ‫ںیمربکترکاتوہں‬ ‫أَ ْس َتکْبِر ُ‬ ‫ںیمےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرْتُ‬
‫ربکترکےنواال‬ ‫َم ْس َتکْب ِ ٌر‬ ‫آپبسربکترکےتںیہ‬ ‫َت ْس َتکْبِرُ ْو َن‬ ‫آپبسےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرْتُ ْم‬
‫سجےسربکتایکاجےئ‬ ‫ُم ْس َتکْب َ ٌر‬ ‫مہربکترکےتںیہ‬ ‫َن ْس َتکْبِر ُ‬ ‫مہےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْبَرْنَا‬
‫ربکترکان‬ ‫ا ِ ْستِکْ َب ٌار‬ ‫وہؤمثنربکترکیتےہ‬ ‫َت ْس َتکْبِرُ‬ ‫اسؤمثنےنربکتایک‬ ‫ا ِ ْس َتکْب َ َر ْت‬

‫ہِی َت ْس َتکْبِر ُ ‪:‬وہؤمثنربکترکیتےہ‬ ‫ت َت ْس َتکْبِر ُ ‪:‬آپذمرکربکترکےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َت ْس َتکْبِر ُ ےکدو ینعم‬
‫َ‬

‫‪48‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬ا ْس ِتف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ب د ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫دبل!‬ ‫ا ِ ْست َْب ِد َل‬ ‫وہدباتلےہ‬ ‫َی ْست َْب ِد ُل‬ ‫اسےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َد َل‬
‫دبول!‬ ‫ا ِ ْست َْب ِدلُ ْوا‬ ‫وہبسدبےتلںیہ‬ ‫َی ْست َْب ِدلُ ْو َن‬ ‫انبسےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َدلُ ْوا‬
‫تمدبل!‬ ‫َلَ َت ْست َْبدِ ْل‬ ‫آپذمرکدبےتلوہ‬ ‫َت ْست َْبدِ ُل‬ ‫آپےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َدل َْت‬
‫تمدبول!‬ ‫َلَ َت ْست َْبدِلُ ْوا‬ ‫ںیمدباتلوہں‬ ‫أَ ْست َْب ِد ُل‬ ‫ںیمےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َدل ُْت‬
‫دبےنلواال‬ ‫ُم ْست َْبد ٌِل‬ ‫آپبسدبےتلںیہ‬ ‫َت ْست َْبدِلُ ْو َن‬ ‫آپبسےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َد ْلت ُْم‬
‫سجوکدبالاجےئ‬ ‫ُم ْست َْب َد ٌل‬ ‫مہدبےتلںیہ‬ ‫َن ْست َْب ِد ُل‬ ‫مہےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َد ْل َنا‬
‫دبانل‬ ‫ا ِ ْست ِْب َد ٌ‬
‫ال‬ ‫وہؤمثندبیتلےہ‬ ‫َت ْست َْب ِد ُل‬ ‫اسؤمثنےندبال‬ ‫ا ِ ْست َْب َدل َْت‬

‫‪:‬وہؤمثندبیتلےہ‬ ‫ہ ِ َی َت ْست َْب ِد ُل‬ ‫اَن ْ َت َت ْست َْبدِ ُ‬

‫ل ‪:‬آپذمرکدبےتلوہ‬ ‫َت ْست َْبدِ ُ‬
‫ل ےکدو ینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬ا ْس ِتف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ق و م‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اثتبدقمرہ!‬ ‫ا ِ ْس َتق ِْم‬ ‫وہاثتبدقمراتہےہ‬ ‫َی ْس َتق ِْی ُم‬ ‫وہاثتبدقمراہ‬ ‫ا ِ ْس َت َق َام‬
‫اثتبدقمروہ!‬ ‫ا ِ ْس َتق ِْی ُم ْوا‬ ‫وہبساثتبدقمرےتہںیہ‬ ‫َی ْس َتق ِْی ُم ْو َن‬ ‫وہبساثتبدقمرےہ‬ ‫ا ِ ْس َت َقا ُم ْوا‬
‫تماثتبدقمرہ!‬ ‫َلَ َت ْس َتق ِْم‬ ‫آپذمرکاثتبدقمرےتہوہ‬ ‫َت ْس َتق ِْی ُم‬ ‫وتاثتبدقمراہ‬ ‫ا ِ ْس َت َق ْم َت‬
‫تماثتبدقمروہ!‬ ‫َلَ َت ْس َتق ِْی ُم ْوا‬ ‫ںیماثتبدقمراتہوہں‬ ‫أَ ْس َتق ِْی ُم‬ ‫ںیماثتبدقمراہ‬ ‫ا ِ ْس َت َق ْم ُت‬
‫ڈوبےنواال‬ ‫ُم ْس َتق ِْی ٌم‬ ‫آپبساثتبدقمرےتہںیہ‬ ‫َت ْس َتق ِْی ُم ْو َن‬ ‫آپبساثتبدقمرےہ‬ ‫ا ِ ْس َت َق ْمت ُْم‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مہاثتبدقمرےتہںیہ‬ ‫َن ْس َتق ِْی ُم‬ ‫مہ اثتبدقمرےہ‬ ‫ا ِ ْس َت َق ْم َنا‬
‫اثتبدقمرانہ‬ ‫ا ِ ْست ِ َقا َم ٌۃ‬ ‫وہؤمثناثتبدقمریتہےہ‬ ‫َت ْس َتق ِْی ُم‬ ‫وهؤمثن اثتبدقمریہ‬ ‫ا ِ ْس َت َقا َم ْت‬

‫‪:‬وہؤمثناثتبدقمریتہےہ‬ ‫ہ ِ َی َت ْس َتق ِْی ُم‬ ‫ت َت ْس َتق ِْی ُم ‪:‬آپذمرکاثتبدقمرےتہوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َت ْس َتق ِْی ُم ےکدوینعم‬

‫‪49‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬اسا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬ا ْس ِتف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ط و ع‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اطتقرھک!‬ ‫ا ِ ْس َت ِط ْع‬ ‫وہاطتقراتھکےہ‬ ‫َی ْس َت ِط ْی ُع‬ ‫اسےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َطا َع‬

‫اطتقروھک!‬ ‫ا ِ ْس َت ِط ْی ُع ْوا‬ ‫وہبساطتقرےتھکںیہ‬ ‫َی ْس َت ِط ْی ُع ْو َن‬ ‫انبسےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َطاعُ ْوا‬
‫تماطتقرھک!‬ ‫َلَ َت ْس َت ِط ْع‬ ‫آپذمرکاطتقرےتھکوہ‬ ‫َت ْس َت ِط ْی ُع‬ ‫آپےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َط ْع َت‬
‫تماطتقروھک!‬ ‫َلَ َت ْس َت ِط ْی ُع ْوا‬ ‫ںیماطتقراتھکوہں‬ ‫أَ ْس َت ِط ْی ُع‬ ‫ںیمےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َط ْع ُت‬
‫اطتقرےنھکواال‬ ‫َم ْس َت ِط ْی ٌع‬ ‫آپبساطتقرےتھکںیہ‬ ‫َت ْس َت ِط ْی ُع ْو َن‬ ‫آپبسےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َط ْعت ُْم‬
‫‪-‬‬ ‫ُم ْس َت َطا ٌع‬ ‫مہاطتقرےتھکںیہ‬ ‫َن ْس َت ِط ْی ُع‬ ‫مہےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َط ْع َنا‬
‫اطتقرانھک‬ ‫ا ِ ْست َِطا َع ٌۃ‬ ‫وہؤمثناطتقریتھکےہ‬ ‫َت ْس َت ِط ْی ُع‬ ‫اسؤمثنےناطتقریھک‬ ‫ا ِ ْس َت َطا َع ْت‬

‫ہ ِ َی َت ْس َت ِط ْی ُع ‪:‬وہؤمثناطتقریتھکےہ‬ ‫اَن ْ َت َت ْس َت ِط ْی ُع ‪:‬آپذمرکاطتقرےتھکوہ‬ ‫َت ْس َت ِط ْی ُع ےکدوینعم‬

‫‪50‬‬
‫باب َتفَعل‬
‫ِ‬

‫‪51‬‬
 ‫ََ‬
‫کوڈ‪ :‬تد‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ُّعل‬ ‫مادہ‪ :‬د ب ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫وغررک!‬ ‫َت َدبَّرْ‬ ‫وہوغررکاتےہ‬ ‫یَ َت َدبَّر ُ‬ ‫اسےنوغرایک‬ ‫َت َدبَّرَ‬

‫وغررکو!‬ ‫َت َدبَّرُ ْوا‬ ‫وہبسوغررکےتںیہ‬ ‫یَ َت َدبَّرُ ْو َن‬ ‫انبسےنوغرایک‬ ‫َت َدبَّرُ ْوا‬
‫تموغررک!‬ ‫َلَ َت َت َدبَّرْ‬ ‫آپذمرکوغررکےتوہ‬ ‫َت َت َدبَّر ُ‬ ‫آپےنوغرایک‬ ‫َت َدبَّرْ َت‬
‫تموغررکو!‬ ‫َلَ َت َت َدبَّرُ ْوا‬ ‫ںیموغررکاتوہں‬ ‫أَ َت َدبَّرُ‬ ‫ںیمےنوغرایک‬ ‫َت َدبَّرْتُ‬
‫وغررکےنواال‬ ‫ُم َت َدب ٌِّر‬ ‫آپبسوغررکےتںیہ‬ ‫َت َت َدبَّرُ ْو َن‬ ‫آپبسےنوغرایک‬ ‫َت َدبَّرْتُ ْم‬
‫سجےکابرےںیموغرایکاجےئ‬ ‫ُم َت َدب ٌَّر‬ ‫مہوغررکےتںیہ‬ ‫ن َ َت َدبَّر ُ‬ ‫مہےنوغرایک‬ ‫َت َدبَّرْنَا‬
‫وغررکان‬ ‫َت َدب ٌر‬ ‫وہؤمثنوغررکیتےہ‬ ‫َت َت َدبَّر ُ‬ ‫اسؤمثنےنوغرایک‬ ‫َت َدب ََّر ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنوغررکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی َت َت َدبَّرُ‬ ‫ت َت َت َدبَّر ُ ‪:‬آپذمرکوغررکےتوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َت َت َدبَّر ُ ےکدوینعم‬

‫ََ‬
‫کوڈ‪ :‬تد‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ُّعل‬ ‫مادہ‪ :‬و ک ل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رھبوہسرک!‬ ‫َت َوک َّ ْ‬

‫ل‬ ‫وہرھبوہسرکاتےہ‬ ‫یَ َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫اسےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوک َّ َل‬
‫رھبوہسرکو!‬ ‫َت َوکَّلُ ْوا‬ ‫وہبسرھبوہسرکےتںیہ‬ ‫یَ َت َوکَّلُ ْو َن‬ ‫انبسےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوکَّلُ ْوا‬
‫تمرھبوہسرک!‬ ‫َلَ َت َت َوک َّ ْ‬
‫ل‬ ‫آپذمرکرھبوہسرکےتوہ‬ ‫َت َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫آپےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوکَّل َْت‬
‫تمرھبوہسرکو!‬ ‫َلَ َت َت َوکَّلُ ْوا‬ ‫ںیمرھبوہسرکاتوہں‬ ‫أَ َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫ںیمےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوکَّل ُْت‬
‫رھبوہسرکےنواال‬ ‫ُم َت َوک ِّ ٌل‬ ‫آپبسرھبوہسرکےتںیہ‬ ‫َت َت َوکَّلُ ْو َن‬ ‫آپبسےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوک َّ ْلت ُْم‬
‫سجرپرھبوہسایکاجےئ‬ ‫ُم َت َوک َّ ٌل‬ ‫مہرھبوہسرکےتںیہ‬ ‫ن َ َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫مہےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوک َّ ْل َنا‬
‫رھبوہسرکان‬ ‫َت َوک ٌل‬ ‫وہؤمثنرھبوہسرکیتےہ‬ ‫َت َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫اسؤمثنےنرھبوہسایک‬ ‫َت َوکَّل َْت‬

‫‪:‬وہؤمثنرھبوہسرکیتےہ‬ ‫ہ ِ َی َت َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫‪:‬آپذمرکرھبوہسرکےتوہ‬ ‫اَن ْ َت َت َت َوک َّ ُ‬
‫ل‬ ‫َت َت َوک َّ ُ‬
‫ل ےکدوینعم‬

‫‪52‬‬
 ‫ََ‬
‫کوڈ‪ :‬تد‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ُّعل‬ ‫مادہ‪ :‬ف ج ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫وھپٹ!‬ ‫َت َف َّجرْ‬ ‫وہوھپاتٹےہ‬ ‫یَ َت َف َّجرُ‬ ‫وہوھپاٹ‬ ‫َت َفجَّرَ‬

‫وھپوٹ!‬ ‫َت َف َّجرُ ْوا‬ ‫وہبسوھپےتٹںیہ‬ ‫یَ َت َف َّجرُ ْو َن‬ ‫وہبسوھپےٹ‬ ‫َت َف َّجرُ ْوا‬
‫تموھپٹ!‬ ‫َلَ َت َت َف َّجرْ‬ ‫آپذمرکوھپےتٹوہ‬ ‫َت َت َف َّجرُ‬ ‫وتوھپاٹ‬ ‫َت َف َّجرْ َت‬
‫تموھپوٹ!‬ ‫َلَ َت َت َف َّجرُ ْوا‬ ‫ںیموھپاتٹوہں‬ ‫أَ َت َف َّجرُ‬ ‫ںیموھپاٹ‬ ‫َت َف َّجرْتُ‬
‫ااعنمدےنیواال‬ ‫ُم َت َف ِّج ٌر‬ ‫آپبسوھپےتٹںیہ‬ ‫َت َت َف َّجرُ ْو َن‬ ‫آپبسوھپےٹ‬ ‫َت َف َّجرْتُ ْم‬
‫سجوکااعنمدایایگ‬ ‫‪-‬‬ ‫مہوھپےتٹںیہ‬ ‫ن َ َت َف َّجرُ‬ ‫مہ وھپےٹ‬ ‫َت َف َّجرْنَا‬
‫وھپانٹ‬ ‫َتفَج ٌر‬ ‫وہؤمثنوھپیتٹےہ‬ ‫َت َت َف َّجرُ‬ ‫وهؤمثن وھپیٹ‬ ‫َت َفج ََّر ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنوھپیتٹےہ‬ ‫ہ ِ َی َت َت َف َّجرُ‬ ‫اَن ْ َت َت َت َف َّ‬

‫جر ُ ‪:‬آپذمرکوھپےتٹوہ‬ ‫َت َت َف َّ‬
‫جر ُ ےکدوینعم‬

‫ََ‬
‫کوڈ‪ :‬تد‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ُّعل‬ ‫مادہ‪ :‬و ل ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رھپ!‬ ‫َت َو َّل‬ ‫وہرھپاتےہ‬ ‫یَ َت َولّٰی‬ ‫وہرھپا‬ ‫َت َولّٰی‬

‫رھپو!‬ ‫َت َو َّل ْوا‬ ‫وہبسرھپےتںیہ‬ ‫یَ َت َو َّل ْو َن‬ ‫وہبسرھپے‬ ‫َت َو َّل ْوا‬
‫تمرھپ!‬ ‫َلَ َت َت َو َّل‬ ‫آپذمرکرھپےتوہ‬ ‫َت َت َولّٰی‬ ‫وترھپا‬ ‫َت َو َّل ْی َت‬
‫تمرھپو!‬ ‫َلَ َت َت َو َّل ْوا‬ ‫ںیمرھپاتوہں‬ ‫أَ َت َولّٰی‬ ‫ںیمرھپا‬ ‫َت َو َّل ْی ُت‬
‫رھپےنواال‬ ‫ُم َت َو ٍل‬ ‫آپبسرھپےتںیہ‬ ‫َت َت َو َّل ْو َن‬ ‫آپبسرھپے‬ ‫َت َو َّلیْت ُْم‬
‫‪-‬‬ ‫ُم َت َول ًّی‬ ‫مہرھپےتںیہ‬ ‫ن َ َت َولّٰی‬ ‫مہرھپے‬ ‫َت َو َّل ْی َنا‬
‫رھپان‬ ‫َت َو ٍل‬ ‫وہؤمثنرھپیتےہ‬ ‫َت َت َولّٰی‬ ‫وهؤمثنرھپی‬ ‫َت َو َّل ْت‬

‫ہِی َت َت َولّٰی ‪:‬وہؤمثنرھپیتےہ‬ ‫اَن ْ َت َت َت َولّٰی‬ ‫َت َت َولّٰی ےکدوینعم‬

‫َ‬ ‫‪:‬آپذمرکرھپےتوہ‬

‫‪53‬‬
 ‫ََ‬
‫کوڈ‪ :‬تد‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تف ُّعل‬ ‫مادہ‪ :‬و ف ي‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اجناکنل!‬ ‫َت َو َّف‬ ‫وہاجناکناتلےہ‬ ‫یَ َت َوفّٰی‬ ‫اسےناجناکنیل‬ ‫َت َوفّٰی‬

‫اجناکنول!‬ ‫َت َو َّف ْوا‬ ‫وہبساجناکنےتلںیہ‬ ‫یَ َت َو َّف ْو َن‬ ‫انبسےناجناکنیل‬ ‫َت َو َّف ْوا‬
‫تماجناکنل!‬ ‫َلَ َت َت َو َّف‬ ‫آپذمرکاجناکنےتلوہ‬ ‫َت َت َوفّٰی‬ ‫آپےناجناکنیل‬ ‫َت َو َّف ْی َت‬
‫تماجناکنول!‬ ‫َلَ َت َت َو َّف ْوا‬ ‫ںیماجناکناتلوہں‬ ‫أَ َت َوفّٰی‬ ‫ںیمےناجناکنیل‬ ‫َت َو َّف ْی ُت‬
‫اجناکنےنلواال‬ ‫ُم َت َو ٍ‬
‫ف‬ ‫آپبساجناکنےتلںیہ‬ ‫َت َت َو َّف ْو َن‬ ‫آپبسےناجناکنیل‬ ‫َت َو َّفیْت ُْم‬
‫سجیکاجناکنیلیئگ‬ ‫ُم َت َوف ًّی‬ ‫مہاجناکنےتلںیہ‬ ‫ن َ َت َوفّٰی‬ ‫مہےناجناکنیل‬ ‫َت َو َّف ْی َنا‬
‫اجناکنانل‬ ‫َت َو ٍ‬
‫ف‬ ‫وہؤمثناجناکنیتلےہ‬ ‫َت َت َوفّٰی‬ ‫اسؤمثنےناجناکنیل‬ ‫َت َو َّف ْت‬

‫‪:‬وہؤمثناجناکنیتلےہ‬ ‫ہ ِ َی َت َت َوفّٰی‬ ‫ت َت َت َوفّٰی ‪:‬آپذمرکاجناکنےتلوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َت َت َوفّٰی ےکدوینعم‬

‫‪54‬‬
‫باب َتفَا ُعل‬
‫ِ‬

‫‪55‬‬
 ‫ََ ُ‬
‫کوڈ‪ :‬تدا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تفاعل‬ ‫مادہ‪ :‬د ر س‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اکیدورسےوکڑپاھ!‬
‫اکیدورسےوکڑپاھؤ!‬
‫تماکیدورسےوکڑپاھ!‬
‫تماکیدورسےوکڑپاھؤ!‬
‫اکیدورسےوکڑپاھےنواال‬
‫اکیدورسےوکڑپاھےنواال‬
‫اکیدورسےوکڑپاھان‬
‫َت َد َار ْس‬
‫َت َد َار ُس ْوا‬
‫َلَ َت َت َد َار ْس‬
‫َلَ َت َت َد َار ُس ْوا‬
‫ُم َت َدار ٌِس‬
‫ُم َت َد َار ٌس‬
‫َت َدا ُر ٌس‬
‫وہاکیدورسےوکڑپاھاتےہ‬ ‫یَ َت َد َار ُس‬ ‫اسےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار َس‬
‫وہبساکیدورسےوکڑپاھےتںیہ‬ ‫یَ َت َد َار ُس ْو َن‬ ‫انبسےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار ُس ْوا‬
‫وتذمرکاکیدورسےوکڑپاھاتےہ‬ ‫َت َت َد َار ُس‬ ‫آپےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار ْس َت‬
‫ںیماکیدورسےوکڑپاھاتوہں‬ ‫أَ َت َد َار ُس‬ ‫ںیمےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار ْس ُت‬
‫آپاکیدورسےوکڑپاھےتںیہ‬ ‫َت َت َد َار ُس ْو َن‬ ‫آپبسےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار ْست ُْم‬
‫مہاکیدورسےوکڑپاھےتںیہ‬ ‫ن َ َت َد َار ُس‬ ‫مہےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار ْس َنا‬
‫وہؤمثناکیدورسےوکڑپاھیتےہ‬ ‫َت َت َد َار ُس‬ ‫اسؤمثنےناکیدورسےوکڑپاھای‬ ‫َت َد َار َس ْت‬

‫ہِی َت َت َد َ‬
‫ار ُس ‪:‬وہؤمثناکیدورسےوکڑپاھیتےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت َت َت َد َ‬
‫ار ُس ‪:‬آپذمرکاکیدورسےوکڑپاھےتوہ‬ ‫َت َت َد َ‬
‫ار ُسےکدوینعم‬

‫ََ ُ‬ ‫مادہ‪ :‬ش ب ه‬

‫کوڈ‪ :‬تدا‪⁺‬‬ ‫باب‪ :‬تفاعل‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫اشمہبوہاج!‬ ‫َتشَ ابَ ْه‬ ‫وہاشمہبوہاےہ‬ ‫یَ َتشَ ابَ ُه‬ ‫وہاشمہبوہا‬ ‫َتشَ ابَ َه‬
‫اشمہبوہاجؤ!‬ ‫َتشَ ابَ ُه ْوا‬ ‫وہبساشمہبوہےئںیہ‬ ‫یَ َتشَ ابَ ُه ْو َن‬ ‫وہبساشمہبوہےئ‬ ‫َتشَ ابَ ُه ْوا‬
‫تماشمہبوہاج!‬ ‫َلَ َت َتشَ ابَ ْه‬ ‫وتذمرکاشمہبوہاےہ‬ ‫َت َتشَ ابَ ُه‬ ‫وتاشمہبوہا‬ ‫َتشَ ابَ ْه َت‬
‫تماشمہبوہاجؤ!‬ ‫َلَ َت َتشَ ابَ ُه ْوا‬ ‫ںیماشمہبوہاوہں‬ ‫أَ َتشَ ابَهُ‬ ‫ںیماشمہبوہا‬ ‫َتشَ ابَ ْه ُت‬
‫اشمہبوہےنواال‬ ‫ُم َتشَ اب ِ ٌه‬ ‫آپبساشمہبوہےئںیہ‬ ‫َت َتشَ ابَ ُه ْو َن‬ ‫آپبساشمہبوہےئ‬ ‫َتشَ ابَ ْهت ُْم‬
‫سجےساشمہبوہااجےئ‬ ‫ُم َتشَ ابَ ٌه‬ ‫مہاشمہبوہےئںیہ‬ ‫ن َ َتشَ ابَهُ‬ ‫مہاشمہبوہےئ‬ ‫َتشَ ابَ ْه َنا‬
‫اشمہبوہان‬ ‫َتشَ اب ُ ٌه‬ ‫وہؤمثناشمہبوہیئےہ‬ ‫َت َتشَ ابَهُ‬ ‫وہؤمثن اشمہبوہیئ‬ ‫َتشَ ابَ َه ْت‬

‫ہِی َت َتشَ ابَهُ ‪:‬وہؤمثناشمہبوہیئےہ‬ ‫ت َت َتشَ ابَهُ ‪:‬وتذمرکاشمہبوہاےہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َت َتشَ ابَهُ ےکدوینعم‬
‫َ‬

‫‪56‬‬
‫باب ا ِ ْن ِف َعال‬
‫ِ‬

‫‪57‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬انا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إن ِف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ق ل ب‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫رھپاج!‬ ‫اِنْ َقل ِ ْب‬ ‫وہرھپاےہ‬ ‫یَ ْن َقل ِ ُب‬ ‫وہرھپا‬ ‫اِنْ َقل ََب‬
‫رھپاجؤ!‬ ‫اِنْ َقلِبُ ْوا‬ ‫وہبسرھپےںیہ‬ ‫یَ ْن َقلِبُ ْو َن‬ ‫وہبسرھپے‬ ‫اِنْ َق َلبُ ْوا‬
‫تمرھپاج!‬ ‫َلَ َتنْ َقل ِ ْب‬ ‫وتذمرکرھپاےہ‬ ‫َتنْ َقل ِ ُب‬ ‫وترھپا‬ ‫اِنْ َقل َْب َت‬
‫تمرھپاجؤ!‬ ‫َلَ َتنْ َقلِبُ ْوا‬ ‫ںیمرھپاوہں‬ ‫أَنْ َقل ِ ُب‬ ‫ںیمرھپا‬ ‫اِنْ َقل َْب ُت‬
‫رھپاجےنواال‬ ‫ُمنْ َقل ِ ٌب‬ ‫آپبسرھپےںیہ‬ ‫َتنْ َقلِبُ ْو َن‬ ‫آپبسرھپے‬ ‫اِنْ َق َلبْت ُْم‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مہرھپےںیہ‬ ‫ن َ ْن َقل ِ ُب‬ ‫مہرھپے‬ ‫اِنْ َق َلب ْ َنا‬
‫رھپان‪/‬انٹلپ‬ ‫اِنْق ََِل ٌب‬ ‫وہؤمثنرھپیےہ‬ ‫َتنْ َقل ِ ُب‬ ‫وہؤمثن رھپی‬ ‫اِنْ َقل ََب ْت‬

‫ہِی َتنْ َقل ِ ُ‬

‫ب‪:‬وہؤمثنرھپیےہ‬
‫َ‬ ‫اَن ْ َت َتنْ َقل ِ ُ‬
‫ب‪:‬وتذمرکرھپاےہ‬ ‫َتنْ َقل ِ ُ‬
‫بےکدوینعم‬

‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬انا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إن ِف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ط ل ق‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫لچ!‬ ‫اِن ْ َطل ِ ْق‬ ‫وہاتلچےہ‬ ‫یَنْ َطل ِ ُق‬ ‫وہالچ‬ ‫اِن ْ َطل ََق‬
‫ولچ!‬ ‫اِن ْ َطل ِ ُق ْوا‬ ‫وہبسےتلچںیہ‬ ‫یَنْ َطل ِ ُق ْو َن‬ ‫وہبسےلچ‬ ‫اِن ْ َط َل ُق ْوا‬
‫تملچ!‬ ‫َلَ َتنْ َطل ِ ْق‬ ‫وتذمرکاتلچےہ‬ ‫َتنْ َطل ِ ُق‬ ‫وتالچ‬ ‫اِن ْ َط َل ْق َت‬
‫تمولچ!‬ ‫َلَ َت ْن َطل ِ ُق ْوا‬ ‫ںیماتلچوہں‬ ‫أَن ْ َطل ِ ُق‬ ‫ںیمالچ‬ ‫اِن ْ َط َل ْق ُت‬
‫ےنلچواال‬ ‫ُمنْ َطل ِ ٌق‬ ‫آپبسےتلچںیہ‬ ‫َتنْ َطل ِ ُق ْو َن‬ ‫آپبسےلچ‬ ‫اِن ْ َط َل ْقت ُْم‬
‫سجیکرطفالچاجےئ‬ ‫ُم ْن َطل ٌَق‬ ‫مہےتلچںیہ‬ ‫ن َ ْن َطل ِ ُق‬ ‫مہےلچ‬ ‫اِن ْ َط َل ْق َنا‬
‫انلچ‬ ‫اِن ْ ِط ََل ٌق‬ ‫وہؤمثنیتلچےہ‬ ‫َتنْ َطل ِ ُق‬ ‫وہؤمثنیلچ‬ ‫اِن ْ َط َل َق ْت‬

‫‪:‬وہؤمثنیتلچےہ‬ ‫ہ ِ َی َت ْن َطل ِ ُق‬ ‫ت َت ْن َطل ِ ُق ‪:‬وتذمرکاتلچےہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫ےکدوینعم‬ ‫َت ْن َطل ِ ُق‬

‫‪58‬‬
 ‫ْ‬
‫کوڈ‪ِ :‬انا‪⁺‬‬ ‫باب‪ِ :‬إن ِف َعال‬ ‫مادہ‪ :‬ف ج ر‬

‫فعل امر‪ ،‬فعل نیہ‪،‬‬

‫فعل مضارع‬ ‫فعل ماض‬
‫اسم فاعل‪ ،‬اسم مفعول‪ ،‬کام کا نام‬

‫وھپٹ!‬ ‫اِنْ َفجِرْ‬ ‫وہوھپاتٹےہ‬ ‫یَ ْن َفجِرُ‬ ‫وہوھپاٹ‬ ‫اِنْف ََج َر‬
‫وھپوٹ!‬ ‫اِنْ َفجِرُ ْوا‬ ‫وہبسوھپےتٹںیہ‬ ‫یَ ْن َفجِرُ ْو َن‬ ‫وہبسوھپےٹ‬ ‫اِنْف ََجرُ ْوا‬
‫تموھپٹ!‬ ‫َلَ َتنْ َفجِرْ‬ ‫آپذمرکوھپےتٹوہ‬ ‫َتنْ َفجِرُ‬ ‫وتوھپاٹ‬ ‫اِنْف ََجرْ َت‬
‫تموھپوٹ!‬ ‫َلَ َتنْ َفجِرُ ْوا‬ ‫ںیموھپاتٹوہں‬ ‫أَنْ َفجِرُ‬ ‫ںیموھپاٹ‬ ‫اِنْف ََجرْتُ‬
‫وھپےنٹواال‬ ‫ُمنْ َفج ِ ٌر‬ ‫آپبسوھپےتٹںیہ‬ ‫َتنْ َفجِرُ ْو َن‬ ‫آپبسوھپےٹ‬ ‫اِنْف ََجرْتُ ْم‬
‫اہجںےسوھپاٹاجےئ‬ ‫ُم ْنف ََج ٌر‬ ‫مہوھپےتٹںیہ‬ ‫ن َ ْن َفجِرُ‬ ‫مہ وھپےٹ‬ ‫اِنْف ََجرْنَا‬
‫وھپانٹ‬ ‫اِنْف َِج ٌار‬ ‫وہؤمثنوھپیتٹےہ‬ ‫َتنْ َفجِرُ‬ ‫وہؤمثن وھپیٹ‬ ‫اِنْف ََج َر ْت‬

‫ہِی َتنْ َفجِر ُ ‪:‬وہؤمثنوھپیتٹےہ‬ ‫ت َتنْ َفجِر ُ ‪:‬آپذمرکوھپےتٹوہ‬

‫اَن ْ َ‬ ‫َتنْ َفجِر ُ ےکدو ینعم‬
‫َ‬

‫‪59‬‬
 ‫اِلتماس‬
‫رباہِرکمیسکیھبغلظییکاشندنیہےکےئل‬
‫‪+923099965667‬رپوسٹاپی‬
‫رکںی۔‬

‫‪60‬‬