Zin in vasten?

 LESINHOUD

ZIN IN VASTEN?
Voor de leerlingen
puzzelopdracht
voorbeeldkaarten: vasten hoe en waarom?

© Thomas De Boever
LES 3: Zin in vasten? Puzzelopdracht

vasten in verschillende levensbeschouwingen

LEVENSBESCHOUWING WANNEER VASTEN? HOE VASTEN?

BOEDDHISME

KATHOLIEKE KERK

ISLAM

JODENDOM

HINDOEÏSME

VRIJZINNIG HUMANISME
Zin in vasten?
vasten in verschillende levensbeschouwingen
WANNEER VASTEN?
29 of 30 dagen tijdens de maand ramadan
(de negende maand). Telkens van zonsop-
gang tot zonsondergang.
Op de wekelijkse rustdag, de sabbat, mag
er geen voedsel bereid worden. Ter voor-
bereiding van elk feest wordt aanbevolen
één of meerdere dagen minder te eten.
De voornaamste volledige vastendagen
zijn de Grote Verzoendag ( Jom Kipoer) en
de Dag waarop de Verwoesting van de
tempel herdacht wordt.
Op diverse momenten en om diverse
redenen: bij godsdienstige feesten of om
geld te sparen om het vervolgens aan de
armen te kunnen geven.
De meeste monniken onthouden zich
van eten en drinken na het middaguur.
Monniken vasten twee keer per maand: bij
volle en nieuwe maan. Hun voorbeeld kan
op vrijwillige basis gevolgd worden.
Er zijn geen vastgestelde dagen of regels
voor vasten, vermits dogma’s of voor-
schriften die voor iedereen gelden niet
aanvaard worden. Je vast dus wanneer je
dat zelf wil en redelijk vindt.
Jaarlijks 40 dagen tussen Aswoensdag en
Pasen (niet op de zondagen).
Puzzelopdracht
HOE VASTEN?
Verplicht op Aswoensdag en Goede
Vrijdag. Aangeraden op alle vrijdagen in
de veertigdagentijd. Het kan allerlei vor-
men aannemen, zoals het beperken van
voeding, niet noodzakelijke bezigheden of
uitgaven. Solidariteit tonen met armen en
behoeftigen is erg belangrijk.
Je bepaalt zelf hoe lang je vast en hoe
je vast. In ieder geval mag je niets eten
dat zout bevat, gebakken is of gekruid.
Ook kinderen mogen vasten. Een van de
belangrijkste regels is geweldloosheid.
Velen eten daarom geen vlees en gebrui-
ken geen andere dierlijke producten.
Vooral het vlees van runderen is taboe,
want de koe is een heilig dier.
Op de sabbat eet je wat de dagen ervoor
werd klaargemaakt.
Op volledige vastendagen eet en drink je
niets, en onthoud je je ook van seks en
lichaamsverzorging. Het is een vorm van
boetedoening.
Verplicht, met uitzondering voor kinderen,
ouderen, zwangere of menstruerende
vrouwen en zieken. Je mag dan niet eten,
drinken, roken, vloeken of kwaadspreken.
Ook seks is verboden. Solidariteit tonen
met mensen die het moeilijk hebben, is
een belangrijk aspect.
Volgens je eigen inzicht en mogelijkhe-
den, bijvoorbeeld door je van voeding of
andere materiële zaken te onthouden of
door behoeftigen te helpen
De meesten volgen een vegetarisch en
sober dieet, maar omtrent het vasten
bestaan er geen regels. Monniken mogen
enkel vlees eten als het aangeboden
wordt, ze mogen er zelf niet naar vragen.
Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

scheve tafel sobere maaltijd en bezinning

In de veertigdagentijd heeft het SJB-college al verschillende

Aan den lijve ondervinden wat ongelijkheid is, is de ideale
manier om een ver-van-mijn-bed-show heel dichtbij te bren-
gen! “Het lot deelde alle deelnemers een maaltijd toe. De ene leer-
ling kreeg een voedselpakket uit een vluchtelingenkamp, de ander
een Aziatische rijstschotel en nog een ander een westers gerecht.
Enkele gelukkigen kregen zelfs een diner met bediening. Zo laten
we leerlingen ervaren hoe ongelijk voedsel wereldwijd verdeeld
is. Het toont aan hoe we omgaan met voedsel en wat daar de
sociale en economische consequenties van zijn.” Coördinator
Frederik Dousy, Prizma College Izegem.
Bron: http://www.broederlijkdelen.be/nl/3-recht-het-hart
jaren de traditie van de sobere maaltijd. “We willen dit in de
eerste plaats doen ter bewustwording van het feit dat onze dage-
lijks gevulde magen geen evidentie zijn. Velen van ons hebben het
beter dan we vaak denken, en deze vastenperiode is de uitgele-
zen kans om hier eens bewust bij stil te staan. Dit jaar gaat de
opbrengst van de sobere maaltijd naar een project in Chili. In de
bezinning werd de aandacht niet alleen gevestigd op de oneerlijke
verdeling in de wereld, maar ook op onze ecologische voetaf-
druk. Een inspirerende getuigenis van ‘lowimpactman’ Steven
Vromman bracht zeker bruikbare ideeën om onze inbreuk op de
natuur zo klein mogelijk te houden. Chihab van 5KV trakteerde
op een erg geslaagd rap-optreden. Dit was een aanklacht tegen
de almaar grotere macht van het geld en de menselijke drang
naar ‘meer’. Weten dat ook leerlingen hiermee bezig zijn, en zien
dat zij ook effectief iets doen met hun gegeven talent, stemt ons
als school heel gelukkig.”
Bron: http://www.sjbgenk.be/actualiteit/actueel/bezinning-en-sobere-maaltijd/

Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

zip your lip hongermaal

Zip your Lip is een jonge- Het hongermaal van
renactie die World Vision al het Klein Seminarie
meer dan 25 jaar organiseert, uit Hoogstraten was
in meer dan 100 scholen en met zijn 800 deel-
groepen in Nederland. Als je nemers een groot
meedoet met Zip your Lip, dan succes! Leerlingen en
eet je 24 uur niets! Je mag wel leerkrachten betaal-
water en thee (zonder suiker) den 3 euro voor een
drinken. Je gaat deze uitdaging stuk chocolade uit de
aan samen met je vrienden of Wereldwinkel en een
klasgenoten. Voorafgaand aan stuk Turks brood. Het
de actiedag zoek je mensen uit doel was om stil te
je omgeving die jou willen sponsoren. Je maakt een persoonlijk staan bij de vastenpe-
profiel aan op de site en stelt een streefbedrag in. De bedoeling riode en te focussen
van deze sponsoractie is de honger in de wereld te stoppen op het ‘consuminde-
en kinderen een gezonde toekomst te geven. Dit jaar wordt ren’ en versoberen.
er geld opgehaald om 10.000 kinderen in Angola, Lesotho en Net zoals met de
Zimbabwe te helpen. Zij gaan elke dag met honger naar bed en sponsortocht gaat de
zijn zwaar ondervoed. opbrengst naar hun
goede doel van dit schooljaar.
Bron: https://zipyourlip.worldvision.nl/

Bron: http://klein-seminarie.org/
algemeen/800-deelnemers-aan-het-hongermaal-voor-ithemba/
Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

Picknick Plein Public Dagen Zonder Vlees

Picknick Plein Public is een Uit bezorgdheid over de
initiatief van Broederlijk Delen klimaatproblematiek riep een
en Oxfam-Wereldwinkels. jonge studente – zelf geen vege-
Leerkrachten en leerlingen tariër – in 2011 voor het eerst
komen naar het Theaterplein op om samen vegetarisch te
in Antwerpen voor een maal vasten. DZV is een bewustwor-
met een mondiaal verhaal. dingscampagne over de impact
“Op Picknick Plein Public van onze voedingsgewoontes
werden mijn leerlingen en ik op het milieu. Het opzet is
bij aankomst warm onthaald. simpel: 40 dagen minder vlees
De verrassing was echter groot en vis eten. En dat met zo veel
toen bleek dat niet iedereen mogelijk mensen.
een even gevuld picknickzakje Wie een extra uitdaging wil, laat zich ook inspireren door DZV.
kreeg. Sommigen kregen een picknick met alles erop en eraan. Gebruik bijvoorbeeld minder verpakking, verspil minder voed-
Anderen troffen slechts één broodje aan in hun zakje. We ontdek- sel en ga voor meer seizoensgroenten.
ten dat zij de pech hadden één van de 800 miljoen mensen te zijn Door mee te doen met DZV verklein je samen met vele anderen
die elke dag honger lijden. En dat terwijl er meer dan genoeg is je ecologische voetafdruk en ontdek je hoe duurzamer eten ook
voor iedereen. Gelukkig werd er al snel volop gedeeld met elkaar. lekkerder, creatiever en gezonder kan zijn. De vorige editie
De leerlingen namen enthousiast deel aan de spelletjes over telde meer dan 114 000 al dan niet tijdelijke vegetariërs, die zo
ongelijkheid. We willen onze leerlingen aanzetten om geënga- meer dan zeven miljoen baden water bespaarden. Ook nemen
geerde wereldburgers te worden. In deze tijden is een solidaire er elk jaar heel wat BV’s deel.
picknick dan ook een ideale gelegenheid om hen die waarden bij
te brengen. De leerlingen vonden het zo fijn dat ze volgend jaar Bron: https://dagenzondervlees.be/

weer willen deelnemen!”

(leerkracht Patricia Bosch, Sint-Ludgardisschool Antwerpen)

Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

Tournée Minérale Linda vast 2 keer per jaar volgens de

Tournée Minérale is een cam- principes van dokter Mayr
pagne van Stichting tegen Kanker Al 31 jaar lang volgt Linda één keer
en De Druglijn die de deelnemers - soms zelfs twee keer - per jaar een
aanmoedigt om een maand lang intensieve vastenkuur. Dat doet ze vol-
geen druppel alcohol aan te gens de principes van dokter Mayr, een
raken. De actie, die volgt op de Oostenrijkse arts uit de vorige eeuw.
rijk gevulde tafels van de einde- Mayr was ervan overtuigd dat een
jaarsfeesten en nieuwjaarsre- gezond maag- en darmstelsel de basis
cepties, telde in 2017 meer dan is voor een energiek leven. De kuur is
120.000 deelnemers, een ongezien dan ook gericht op het zuiveren van het
groot aantal. spijsverteringssysteem door rust, ontgif-
Een glas wijn bij het eten, een pint na het sporten: voor velen ting en vasten. “Vandaag en de volgende
maakt het deel uit van de dagelijkse routine. In 2013 dronk 82% drie dagen eet ik niets”, vertelt Linda. “Dat is vrij extreem, maar
van de Belgen alcohol, ook al brengt dat heel wat risico’s met ik ben dan ook een ancien. Het vasten tijdens een Mayrkuur ver-
zich mee. Het beïnvloedt je gezondheid, zowel fysiek als men- loopt altijd onder begeleiding van een dokter, die kijkt naar wat
taal. Het heeft ook impact op je veiligheid en op je gedrag. jouw lichaam nodig heeft.” “Met volle aandacht eten is essenti-
Niet alleen individuen, maar ook grote organisaties mikken eel”, merkt Linda op. “Als je bewust eet, voel je beter wanneer je
op een droge februari: de Christelijke Mutualiteit en steden als voldaan bent. Vaak eten we te snel en te veel. Goed kauwen is ook
Oostende en Hasselt doen mee met allerlei acties. Zo organise- belangrijk: zo verlicht je het werk van je spijsvertering.”
ren ze recepties zonder bier of wijn en bieden ze geen alcoholi-
sche dranken meer aan in de kantine. Bron: http://weekend.knack.be/lifestyle/radar/even-ge-zonder-vasten-als-time-out-voor-li-
chaam-en-geest/article-longread-839395.html

Bron: www.tourneeminerale.be
Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

Joris onthoudt zich elke februari van Svitlana vast volgens de kalender
suiker van de Russisch-orthodoxe kerk
Al drie jaar lang schrapt Joris tijdens de De vastenkalender van de Russisch-
maand februari suiker uit zijn dieet. De orthodoxe kerk is niet eenvoudig:
aanleiding was een reportage waarin elke dag zijn er andere voorschrif-
programmamaker Tim Verheyden der- ten. Soms mag je niets eten, andere
tig dagen afkickt van suiker. “Ik besefte dagen enkel rauwe of gekookte
dat ik echt verslaafd was aan zoet.” groenten. Afhankelijk van de dag
De eerste twee jaar ging Joris voor de mag je die bereiden in olie, en soms
strikte aanpak: “Ik las alle etiketten en mag er wat vis bij. De hele periode
at werkelijk niets waar toegevoegde is er een verbod op vlees en zuivel.
suiker in zat. Ik kon ‘s middags geen “Ik vast light, aangepast aan mijn
broodje halen want in alle afbakbroodjes zit suiker, ook in etens- eigen behoeften”, aldus Svitlana.
waren waar je het niet zou verwachten, zoals hesp, chips en bijna “Eén jaar heb ik de regels eens
alle bereide maaltijden.” strikt gevolgd, maar dat bezorgde mij te veel stress. Ik bekijk
Het effect van de ban op suiker bleek opmerkelijk. “Ik ben een de voorschriften nu niet langer als een verplichting maar als
slechte slaper maar voor het eerst sinds lang sliep ik veel beter een uitnodiging. Gisteren had ik bijvoorbeeld echt nood aan
en dieper. Ik had ook meer energie wanneer ik wakker werd.” warm eten, hoewel die dag enkel rauwe groenten op de kalender
Maar toch wordt Joris niet verleid om zijn suikervrij bestaan stonden. Ik heb dan een sobere warme maaltijd gekookt. Ik zie
ook na de vastenperiode voort te zetten. “Het is veel gemakke- religie als inspiratie om te voelen wat je echt nodig hebt, niet als
lijker om een maand een extreem regime te volgen dan een jaar een rigide handleiding. Wat vasten interessant maakt, is dat het
lang gematigd te eten. Net na de onthoudingsperiode ben je veel me doet stilstaan bij mijn eigen gedrag. Deze periode brengt me
bewuster bezig met je voeding. Maar naarmate het jaar vordert, terug naar de basis, zowel lichamelijk als spiritueel: het helpt me
steekt mijn hang naar zoet opnieuw de kop op, en daar weersta om na te denken over wat voor mij belangrijk is. Zo krijg ik het
ik niet aan. Tot ik de volgende keer weer op de resetknop duw.” gevoel meer te hebben met minder.”

Bron: http://weekend.knack.be/lifestyle/radar/even-ge-zonder-vasten-als-time-out-voor-li- Bron: http://weekend.knack.be/lifestyle/radar/even-ge-zonder-vasten-als-time-out-voor-li-

chaam-en-geest/article-longread-839395.html chaam-en-geest/article-longread-839395.html

Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

Fast for the Climate Televisievasten

Niet dat er iets verkeerd is aan
televisie kijken, maar je verdoet
er toch al gauw veel tijd mee.
Tijd die je anders zou kunnen
gebruiken om je spullen te her-
stellen, zelf koekjes van lokaal
geproduceerde bloem te bakken,
een moestuin aan te leggen of een
goede daad te doen.
De Fast for the Climate-campagne is een interlevensbeschou- “Een vriend van mij heeft eens
welijk initiatief waarbij mensen van verschillende geloofsover- een week gevast van tv-kijken. Hij
tuigingen samen vasten, als spirituele oefening, in solidariteit heeft een heerlijke week gehad,
met de slachtoffers van klimaatverandering. Door niet te zegt hij, met superveel gezellige
eten op de eerste dag van elke maand, vraagt een groeiende familietijd.”
beweging aan de wereldleiders om de klimaatcrisis te stop-
pen. Onder hen zijn veel jeugdgroepen, milieudeskundigen en Bron: https://www.bewustverbruiken.be/artikel/10-alternatieve-manieren-om-te-vasten

geloofsgemeenschappen.
Deze actie startte tijdens de VN-klimaatonderhandelingen
in Warschau in november 2013. Typhoon Haiyan had de
Filipijnen totaal verwoest. De familie van de Filipijnse klimaat-
commissaris, Yeb Saño, was hier slachtoffer van geworden. Hij
besloot niet meer te eten tot er maatregelen zouden komen om
de waanzin van de klimaatcrisis te stoppen. Honderden ande-
ren van over de hele wereld kozen ervoor om in solidariteit
met hem mee te vasten.
Bron: http://www.climatenetwork.org/fastfortheclimate
Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

Detoxen van sociale media 30 dagen niet wassen

Na het afscheid van haar rol in Voor het programma ‘Eline
de tv-serie ‘Thuis’ besloot Joy gets dirty’ op vrouwenzender
Anna Thielemans in december TLC ging presentatrice Eline
2016 een maand lang te detoxen De Munck de uitdaging aan om
van sociale media. zich dertig dagen niet te was-
“December samengevat: vriend- sen. Ze gebruikte geen make-up,
schap, rust, liefde, een break van maar ook geen deodorant, geen
alles wat online is, een fototoe- shampoo en geen tandpasta. In
stel dat overal mee naartoe ging, haar documentaire ging ze na
een wekker in mijn slaapkamer wat de gevolgen zijn van een
in plaats van m’n iPhone, veel te gebrek aan hygiëne.
veel boeken, een verjaardagskalender  -believe me, heb je nodig “Het was niet alleen een fysieke maar ook een mentale test. We
als je geen Facebook hebt-, veel te veel Netflix  -hoe goed is The zijn soms zo oppervlakkig. Er is geen goed evenwicht tussen hoe
Good Wife!-, veel te veel eten, goeie muziek, nadenken over de we er innerlijk en uiterlijk uitzien. De focus ligt tegenwoordig
laatste vijf jaar, stilstaan bij hoe schoon het allemaal wel niet is, zo vaak op onze looks. Je parfum en schmink lijken als het ware
urenlange gesprekken, wandelingen, mensen vertellen hoe graag belangrijker dan wie je echt bent”, zegt ze. Haar ‘Get Dirty’-
ik ze zie, thee, heel veel slapen, eindelijk terug schrijven, uren in project heeft Eline ervan overtuigd dat zaken zoals een bad
bad gaan, nog meer vriendschap en liefde en nog meer eten.” hairday helemaal niet zo erg zijn. “Ik heb sowieso vet haar
en het werd alleen maar erger. Dat is niet fijn, maar ik heb het
Ze deed dit om terug te blikken op haar jaren bij ‘Thuis’ en om gewoon losgelaten.”
stil te staan bij zichzelf: terugblikken op het verleden, stilstaan
bij het heden en energie opdoen voor de toekomst. Dit beviel Bron: http://www.gva.be/cnt/dmf20150923_01882349

haar zo goed dat ze dit, hoewel in minder extreme mate, voort-

zette in 2017.

Bron: https://medium.com/@joythielemans/hallo-december-hallo-freelance-life-ff1f578dee26

Zin in vasten? Vasten hoe en waarom? Zin in vasten? Vasten hoe en waarom?

40 dagen een goede daad doen 30-30

Ontdek de scout in Meer dan 1.400 mensen
jezelf en doe elke namen van 9 september
dag van de vasten tot 8 oktober 2017 deel
een goede daad. aan 30-30, een initiatief
Breng de oudere van BOS+ en CM. De
buurman een uitdaging: 30 dagen lang
bezoekje, stort geld minstens 30 minuten
aan een goed doel bewegen in een groene
of ga voorlezen in omgeving. Daarmee
de lokale bibliotheek. Ook de KVLV, de grootste vrouwenver- gaven ze niet alleen een
eniging van Vlaanderen, geeft met de actie #40dagengeven een boost aan hun eigen
positieve draai aan de vasten. De organisatie roept iedereen op gezondheid, ook de
om in de veertigdagentijd elke dag iemand blij te maken door natuur wordt er beter
een voorwerp, tijd of een compliment te geven. Op een kalen- van. Want BOS+ belooft
der houden de deelnemers voor zichzelf bij wat ze gegeven 2.500 bomen te planten
hebben. Sommigen delen ook hun ervaringen op Facebook en in ruil voor het engage-
spreken met vriendinnen af om samen mee te doen. Zo wer- ment van de deelnemers.
ken ze samen aan een warme buurt. Het gaat niet enkel over Het doel: mensen ervan bewust maken dat bewegen in de
‘ontspullen’, weg doen wat teveel is en daar iemand anders een natuur goed is voor hun algemene gezondheid. Je krijgt meer
plezier mee doen. Nog belangrijker is het om dit met liefde te zuurstof binnen en minder fijn stof. Én het is goed voor de
doen. concentratie.

https://www.bewustverbruiken.be/artikel/10-alternatieve-manieren-om-te-vasten Bron: https://www.30-30.be/