Department of Education

MIMAROPA Region
6
Division of Romblon

FILIPINO
Pampagkatutong Pahina
( Karagdagang Kagamitan sa Pagbasa)

Ikaapat na Markahan- Ikaapat na Linggo

Natutukoy ang Pangunahing Kaisipan at
Mahalagang Detalye sa Binasa

Karagdagang Kagamitan sa Pagbasa

Filipino

Kagawaran ng Edukasyon •Rehiyong MIMAROPA

 Ikaapat naMarkahan
Unang Edisyon, 2021
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad sa Seksiyon 176 ng Batas
Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa
anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang
pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang
magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin
ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang
kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksyon, tula, awit, larawan,
ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon,
pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng
mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas
Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa
paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito.
Hindi inaangkin ni kinakatawan ang tagapaglathala (publisher) at mga may-akda
ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon, Rehiyong MIMAROPA- Dibisyon ng
Romblon
SDS: MARIA LUISA D. SERVANDO, Ph. D., CESO VI
ASDS: MABEL F. MUSA Ph. D, CESE

MgaBumuo ng Kagamitang ito para sa Mag-aaral

Manunulat: Clareisse F. Gabenete, Gerald F. Largueza at Edna Foja

Pangnilalamang Patnugot: Ma. Mia B. Muros

Editor ng Wika: Ma. Jennilyn M. Madeja

Ilustreytor: Wenceslao V. Morales Jr.

Tagapag-anyo: Wenceslao V. Morales Jr.

MgaTagasuri: Elalbe F. Junio, Maria Teresa M. Famorcan, Fe M. Moreno, Ma. Mia B. Muros,
Shieme M. Maestro, Lea M. Manungay, Germelyn M. Bauyon, Nema M. Forcado, Ma.
Jennilyn M. Madeja, Reynalyn E. Molo, Hilda M. Fondevilla, Wenceslao V. Morales Jr,
Ilene M. Moreno

MgaTagapamahala:

Maria Luisa D. Servando Ph. D., CESO VI SDS

Mabel F. Musa, Ph. D, CESE, ASDS

Melchor M. Famorcan, PhD, CID Chief

Elalbe F. Junio, EPS-Filipino/MTB-MLE

Ruben Dela Vega, EPS- LRMS

InilimbagsaPilipinas ng:
Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyong MIMAROPA
Office Address: Brgy. Capaclan Romblon, Romblon.
E-mail Address: deped.sdoromblon.deped.gov.ph

Kagawaran ng Edukasyon •Rehiyong MIMAROPA

Karagdagang Kagamitan
sa Pagbasa
Filipino
Ikaapat na Markahan- Ikaapat
linggo
Talaan ng Nilalaman
Talaan ng Nilalaman

Natutukoy ang Pangunahing Kaisipan at Mahalagang Detalye sa Binasa

……………………………………...……………………………………………………… 1

Tuklasin Natin………………………………………………………………………….

Pagpapalawak ng Talasalitaan…………………………………………………….

Halinat tayo’y Magbasa………………………………………………………………

Wastong Paggamit ng Likas na Katangian

……………………………………………………………………………………………… 2

Pag-alam sa Natutuhan……………………………………………………………… 3

Tandaan …………………………………………………………………………………. 5

Tayahin…………………………………………………………………………………… 6

Susi sa Pagwawasto…………………………………………………………………… 8

Sanggunian ………………………………………………………………………….…. 9
Aralin 4
Natutukoy ang Pangunahing Kaisipan at
Mahalagang Detalye sa Binasa
MELC: Natutukoy ang pangunahing kaisipan at
mahahalagang detalye sa binasa. (F6R-IIb-10; F6PN-
IIId-19)

Alamin Natin

Alam mo ba…
Ang pagtukoy sa pangunahing kaisipan at mahalagang ddeyalye sa
binasa ay paglalahad at pag-alam sa pinakamahalagang mensahe o
impormasyon sa binasang teksto o seleksiyon.

Tuklasin

sa ating pagsisimula ng ating talakayan tungkol sa pagtukoy ng pangunahing kaisipan at

mahalagang detalye sa binasa ay dadako muna tayo sa pagbasa sa nakakaaliw na kwento
na kung saan iyong kaalaman at kakayahan sa talasalitaan. Alam kong kya mo ito kaya
simulan mo na.

Pagpapalawak ng Talasalitaan

Panuto: Ibigay ang kahulugan ng mga salita. Piliin ang titik ng tamang
sagot sa kahon. Isulat ito sa gutang papel.

A. mga taong dalubhasa sa pag aaral at paghukay ng mga labi ng sinaunang

bagay
B. malapad na kalupaan
C. lumubog ang mga tulay na lupa
D. lumitaw ang malalaking bahagi ng kapuluan
E. nag uugnay na lupa o bakal sa isang pulo at karatig pulo
 1. kontinente 3. tulay 5. gumuho
2. siyentipiko 4. umusbong

Teksto

Halina’t Tayo’y Magba

Wastong Paggamit ng Likas na Katangian

Magalang ang mga Pilipino. Ito ay likas na Katangian ng lahing

hinahangaan ng marami. Naipakikta ang pagiging magalang ng mga Pilipino
sa iba’t ibang paraan.

Sating pagsasalita, gumagamit tayo ng magagalang na salita tulad ng

po, opo, ho, at oho. May mga pantawag din tayo sa matatanda tulad ng lolo,
lola, apo, impo, inang, at tatang, Ang nakatatandang mga kapatid ay
tintawag nating kuya, ate, diko, ditse, sangko o sanse.

Isa ring kaugalian at tanda ng paggalang ang pagbati ng” Magandang

umaga po” o “Magandang gabi po” sa tuwing makakasalubong ang isang
nakatatandang kakilala o taong nakatataas.

Ang nakababatang mga kasapi ng mag- anak ay nagmamano sa

matatanda tuwing orasyon, pagdating sa bahay, o kapag galing sa
pagsisismba.
 Magiliw rin ang mga Pilipino sa pakikitungo sa mga bisita.
Ipinaghahanda ng anumang makakain ang sinumang panauhing
dumarating sa tahanan maging kababayan man o dayuhan.

Kapansin pansin din sa ating mga Pilipino ang pagiging relihiyoso,

ang katapatan, kababaang- loob, at ang pagtanaw ng utang- na- loob sa
ibang tao.

Ang likas na mga kaangiang ito ay nakabubuti kung ginagamit natin

sa wastong paraan. Nakatutulong ito sa pagkakaroon ng pagkakaia at
kaunlaran sa bansa. Ngunit kung labis at hindi wasto ang paggamit ng mga
ito, nagiging dahilan ito ng pagkawatak-watak at paglalamang sumisira sa
pag –unlad at pagkakaisa.
Sanggunian: Landas sa Pagbasa 6, pahina 3

Pag-alam sa Natutuhan

I. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Isulat sa papel ang tamang sagot.
1. Sa iyong binasang talata o artikulo, ano ang pangunahing diwa o
kaisipan ang inilalahad?
2. Ano-ano ang mahahalagang detalye o impormasyon ang ibinibigay
tungkol sa paksa?
3. Paano nakakatulong ang mga katangiang Pilipino sa pag unlad ng
bansa?

4. Ikaw ay isang mag-aaral na Pilipino, ginagawa mo rin ba ang mga

katangiang iyong nabasa? Bakit?
Gawain 1. Panuto: Basahin ang sumusunod na talata. Tukuyin at Ibigay
ang pangunahing kaisipang ipinahahayag nito. Isulat ito
sa iyong sagutang papel.

Maraming siyentipiko ang naniniwala na may 250,000 taon na ang

nakararaan, bumaba ang tubig sa dagat at lumitaw ang malalaking bahagi ng
kalupaan.
Ang mga lupaing ito ang naging tulay na nag uugnay sa Piipinas sa
kontinente ng Asya. Sa paglipas ng maraming taon, nagbago ang klima sa buong
mundo, Natunaw ang mga yelo sa matataas na bundok at ang mababang lupain
ay napuno ng tubig. Lumubog ang mga tulay na lupa at napahiwalay na muli ang
Tandaan/ Suriin

Pagkilala sa Pangunahing Diwa ng Binasa

Ang pangunahing diwa ay ang pokus ng talata. Inilalahad ito sa

paksang pangungusap na maaring tuwiran o di-tuwirang makikita sa
teksto. Ang pangunahing diwa ay sinusuportahan ng mga detalye. Ito ang
mga sagot sa tanong na Ano, Bakit, Paano, Saan, Kailan naganap ang
pangyayari.
Sa pagtukoy sa pangunahing diwa ng binasa ay mahalagang
matukoy ang paksang pangungusap, ang pangyayaring nagaganap sa
babasahin, ang mga tao at bagay na kumikilos sa binasang akda.

Halimbawa:

Pangunahing Diwa: Pagiging Magalang ng mga Pilipino

Mga Detalye : A. Pagsasabi ng magagalang na
Pananalita
B. Pagbati sa matatanda
C. Pagmamano sa Matatanda
D. Pagtanggap sa bisita

1. Ano ang pangunahing kaisipan o diwa na ipinahahayag ng talata?

2. Kailan-tumutukoy sa panahon, petsa, o oras ng pagkakaganap ng
pangyayari?
3. Bakit muling nagkahiwalay ang PIlipinas sa kontinente ng Asya?
4. Paano-inilalahad ang paraan ng pagkakaganap ng pangyayaring
nabuo ang kapuluan?

Gawain 2
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na talata. Tukuyin at ibigay ang
pangunahing diwa o kaisipang ipinahahayag nito. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.

1. Bagamat maituturing na isang maliit na bansa lamang ang Pilipinas,

sagana naman ito sa mga likas na kayamanan, yamang mula sa
malalawak na katubigang nakapaligid sa kapuluan at yamang mula
sa mga karagatan at kabundukan ng bansa.
 2. Ang Pilipinas ay binubuo ng iba’t ibang anyo ng lupa. Matatagpuan
dito ang maraming kapatagan, talampas, burol, lambak, at
kabundukan na nababalutan ng makakapal na gubat.

3. Sa mga gubat sa kabundukan nanggaling ang mga trosong

pinagkakakitaan ng maraming tao sa ating nansa. Ang mga
kabundukan ng Pilipinas ay mayayaman sa mina ng ginto, pilak,
tanso, karbon at iba pang miniral.

4. Maraming likas na yaman din ang dulot ng ating mga katubigan.

Malaki ang naitutulong ng mga dagat, ilog, lawa, look, bukal at talon
sa iba-ibang panig ng kapuluan.

5. Sa kabundukan ng Sierra Madre, Bundok Banahaw, at mga karatig

na bundok at gulod ay may mga ilog, sapa, at talon na
pinanggagalingan ng lakas-enerhiya para sa elektrisidad ng mga tao
sa Luzon. Ang Talon ng Maria Christina ay pinagkukunan naman ng
elektrisidad sa Mindanao.

Tayahin

Panuto: Basahin at tukuyin ang pangunahing ideya o kaisipan ng teksto.

Isulat ang wastong letra sa sagutang papel.
1. Ang Dengue ay maiiwasan kung ibayong pag-iingat ay isasaalang-alang.
Palitan nang madalas ang tubig sa plorera. Linisin ang loob at labas ng
bahay. Panatilihin ang kalinisan sa tuwina.
a. Maglinis ng kapaligiran upang maiwasan ang sakit.
b. Palitan lagi ang tubig sa plorera.

2. Kapag may sipon o ubo, iwasan ang pagdura kung saan-saan. Takpan
ang bibig at ilong kapag umuubo o bumabahing nang hindi makahawa sa
iba. Uminom ng maraming tubig at magpahinga.
a. Mga dapat gawin kapag inuubo at sinisipon.
b. Uminom ng maraming tubig at magpahinga.
3. Ugaliin ang pagkain ng mga prutas at gulay. Maraming bitamina ang
nakukuha sa mga ito. Nakatutulong din ang mga ito upang mapanatiling
malusog ang katawan.
a. Ang mga prutas at gulay ay maraming bitamina.
b. Kumain ng prutas at gulay upang maging malusog ang katawan.

4. Uminom ng walo o higit pang baso ng tubig sa araw-araw. Nakatutulong

ito para sa mabilis na pagtunaw ng ating kinain. Nasosolusyunan nito ang
pagtigas ng dumi sa loob ng katawan.
a. Kabutihang dulot ng sapat na pag-inom ng tubig.
b. Bilang ng iinuming tubig araw-araw.

5. Iwasang kumain ng junk food at pag-inom ng nakalatang inumin. May

mga kemikal ito na hindi mabuti sa katawan.
a. Iwasang kumain ng junk food at pag-inom ng nakalatang inumin.
b. May mga kemikal na makukuha sa junk food at nakalatang inumin
 Susi saPagwawasto

I. Pag-unawasabinasa

Iba-iba ang maaringsagot ng

mgabata.

II. Talasalitaaan

1. B

2. A

3. E

4. D

5. c

III. Gawain 1

(Iba-iba ang maaaringsagot)

Tayahin

1. A

2. A

3. B

4. A

5. A
Sanggunian
MgaAklat
Lydia S. Belen, et al Ugnayan Wika at Pagbasa 6 Vibal Publishing House Inc
2010
Marites B. Cruz,et al, Yaman Ng Pilipinas 6, Heograpiya, Kasaysayan at
Sibika 6, Binagong Edisyon 2010, FEP Printing Corporation, Binan,
Laguna
Paz M. Belvez, LandassaPagbasa 6. Dane Publishing House, Inc. 1999

Napagkunangelektroniko

https://www.google.com/amp/s/www.researchgate.net/figure/
configuaration-and-sediment-cover-of-the-land-bridge-exposed-between-
Peninsula-Malaysia_fig4_223800396/amp
Para samgatanong at suhestiyon, sumulat o tumawagsa:

Kagawaran ng Edukasyon, Rehiyong MIMAROPA

Corner St. Paul Road, Meralco Avenue, Pasig City
deped.mimaropa4b@deped.gov.ph