REPUBLIC OF THE PHILIPPINES

PHILIPPINE NORMAL UNIVERSITY

The National Center for Teacher Education
MINDANAO
The Multicultural Education Hub
Prosperidad, Agusan del Sur

Masusing Banghay
Aralin sa Filipino sa
Ikalimang Baitang
Ipinasa ni:

Hanney Mae Dapitan Bulandres

Student Teacher

Ipinasa kay:

Prof. Rodelina E. Jamero

Supervising Instructor
 Masusing Banghay Aralin sa Filipino sa Ikalimang Baitang
I.Layunin: Sa pagtatapos ng aralin, ang mga bata ay inaasahang:
a. makikilala ang bawat uri ng pangungusap na hindi lantad ang simuno,
b. makapagsasabi sa klase kung paano ipinakikita ang pagiging pagkamagalang
c. maiuuri-uri ang mga ibinibigay na pangungusap na walang paksa sa tamang uri
nito sa mga pangungusap na hindi lantad ang simuno, at;

II. Paksang aralin: Mga uri ng pangungusap na hindi lantad ang simuno.
Sanggunian: Modyul
Kagamitan: Laptop, PowerPoint presentation
Stratehiya: 4A’s

III. Pamamaraan
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral
A. Panimulang Gawain

Magandang Umaga mga bata! Ako si Teacher Magandang Umaga po Teacher Hanney!
Hanney ang inyong guro sa asignaturang ito.

Kumusta kayo mga bata?

Mabuti po kami Teacher Hanney
Mabuti naman kung ganun. Ngayon, nais
kong ang lahat ng narito ay e-click and raise
hand botton para malaman ko kung nasa klase
ba ang atensyon ninyo ngayon.
Maraming Salamat.

1. Balik-aral

Mga bata naalala niyo pa ba ang ating Opo teacher. Ito po ay Dewey Classification
tinalakay noong nakaraang klase? System.

Tama ito ang Dewey Classificaion System. At

sino nga ulit ang nag imbento nito? Si Melvil Kossuth Dewey po teacher.

Magaling! Si Melvil Kossuth Dewey. Ngayon

para malaman ko kung kayo ba ay handa na
sa panibagong leksyon tayo ay magkakaroon
ng isang aktibidadis at ito ay tinawag na
“Where do I belong?” Ang kailangan gawin
ay alamin kung saang kategorya nabibilang
ang mga libro. Sabihin lamang ang titik ng
tamang sagot. Handa na baa ng lahat? Opo teacher.
 Mga libro:
1. The Solar System 1. C.
2. Dictionary 2. E.
3. Paintings of Leonardo da Vinci 3. A.
4. History of the Philippines 4. B.
5. D.
5. The Good Samaritan

Pagpipilian:
a. 500-599 Sining at Aliwan (musika,
estruktura, arkitektura, at iba pa)
b. 300-399 Kasaysayan, Talambuhay at
Heograpiya
c. 800-899 Agham at Matematika
d. 400-499 Relihiyon
e. 000-999 Pangkalahatang Sanggunian

Sagot:
1. C.
2. E.
3. A.
4. B.
5. D.

Magaling mga bata.

2.Pagganyak

Sa puntong ito ay may ipapakilala ako sa

inyo. Makinig kayo sa sasabihin niya.

Hello mga bata! Ako ito si Detective

Conan. Inaanyayahan ko kayong lahat na
samahan at tulungan ako sa paghahanap ng
mga Uri ng Pangungusap na Hindi Lantad
 ang Simuno. Sana ay matulungan ninyo
ako.

Para handa tayong lahat sa ating pagiging

detective ngayong araw, kayo ay ihahanda
ko sa pamamagitan ng pagsunod sa aking
mga litratong ipapakita ko sa screen.
Handa na ba kayo mga co-detective?

Opo

Magaling mga bata! Nasunod ninyo lahat

ang mga nasa litrato. Inaasahan kong ang
lahat ay handa na sa ating misyon ngayong
araw.

B. Panlinang na Gawain

1. Pamantayan

Bago tayo tumuloy sa paghahanap sa mga Uri

ng Panungusap na Walang Paksa mayroon
muna kayong dapat tandaan.

TANDAAN:
 1. Wag kalimutang e turn off ang
microphone kung hindi na sumasagot
para hindi makagawa ng ingay.
2. Makilahok sa mga gawain.
3. Sundin ang mga panuto.
4. Makinig nang mabuti sa guro.

Maliwanag ba yan mga bata?

Maasahan ko ba yan lahat sa inyo?
Mabuti naman kung ganun.
Opo teacher Hanney

2. Aktibidad

Mga batang detective, diba natapos

ninyong pag-aralan ang iba’t ibang uri ng
pangungusap na kung saan makikita ang
mga simuno at panaguri. Ngayon ating
aalamin ang iba’t ibang uri ng
pangungusap na hindi lantad ang simuno.
Yan ang magiging misyon natin ngayong
araw.

Para mahanap natin ang ang mga Uri ng

Pangungusap na Hindi Lantad ang Simuno,
maging mapagmatyag at pagmasdang
 mabuti ang screen kung meron kayong
makikita na mga salita. Sabihin ang
“Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita.”
“Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita”

Ano nga ulit ang sasabihin? Handa na po kami

Tama yan mga batang detective. Handa na ba

ang lahat sa paghahanap?
“Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita”
Mag simula na tayo. Eksistensyal

(Unang makikita ay ang salitang

Eksistensyal)

May salita tayong nakikita. Ano ba ang salita

“Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita”
na yan? Pakibasa nga mga batang detective.
Pahanga
(Pangalawang makikita ay ang salitang
Pahanga)

Ayan may nakikita na naman tayong bagong

salita at ito ay Pahanga. “Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita”
Maikling Sambitla

(Pangatlong makikita ay ang mga salitang

Maikling Sambitla)
“Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita”
Meron na naman tayong nakikitang salita. Pamanahon
Ano ba ito?
(Pang-apat na makikita ay ang salitang
Pamanahon)

Ayun mga batang detective mayroon na

naman tayong nakitang panibagong salita at
ito ang Pamanahon. Ito na ang pang-apat na “Salita, Salita, Ikaw ay aking nakikita”
salita na ating nakikita. Pormulang Panlipunan

(Panglimang makikita ay ang mga salitang

Pormulang Panlipunan)

Nakita na natin ang panglimang salita at ito

ay ang Pormalang Panlipunan. At ito na ang
panghuling Uri ng Pangungusap na Hindi
Lantad ang Simuno.
 Napakagaling ninyong maghanap mga
bata. Maraming salamat sa inyong tulong
mga batang detective.

3. Analisasyon
mga Uri ng Pangungusap na Hindi Lantad po
teacher

Ano nga ulit ang tawag sa mga salita na

ating nakita?

Magaling! Sila ay mga Uri ng

Pangungusap na Hindi Lantad ang Simuno
o di kaya mga Pangungusap na Walang
Paksa.
Ngayon mga bata, makinig na kayong
mabuti sa inyong guro sapagkat kanyang
palalawakin pa ang mga salitang ating
nakita. Maraming salamat sa inyong
kooperasyon. Hanggang sa muli. Paalam
mga batang detective!

Ngayon ay ating ipunin ang mga salitang

ating nahanap at isa-isahin nating alamin
ang bawat salita para mapalawak ang ating
kaalaman patungkol sa mga uri ng
pangungusap na hindi lantad ang simuno.

“Eksistensyal” ang ating unang nakita.

Ano kaya ang ibig sabihin ng salitang ito?
Ating palawakin.

Ang Eksistensyal ay nagpapahayag ng

pagkakaroon ng isa o higit pang tao at iba
pa. Pinangungunahan ito ng may o
mayroon.

Halimbawa:
- Mayroon daw sila nito.
- May pag-asa.

Ang ating pangalawang salita na nakita

ay Ang Pahanga na nagpapahayag ng
damdaming paghanga.

Halimbawa:
- Kay ganda ng Mt. Mayon!
- Ang bango!

Ngayon mga bata ang pangatlong salita na

nakita natin ay ang Mikling Sambita. Ito
na ang pangatlong uri ng pangungusap na
walang paksa ang ating nahanap. Ano kaya
ang ibing sabihin ng salitang ito?”

Ang Maikling Sambitla ay tumutukoy sa

mga iisahin o dadalawahing pantig na
nagpapahayag ng matinding damdamin.

Halimbawa:
- Aray!
- Naku!

Mga batang detective ating tuklasin ang

pag-apat na salita na ating nakita. ano kaya
Pamanahon?
 Ang Pamanahon ay nagsasaad ng oras,
lagay, o uri ng panahon.

Halimbawa:
- Maaga pa.
- Bukas.

Dumako na tayo sa ating panghuling

salitang nakita ang Pormalang Panlipunan.

Ang Pormulang Panlipunan ay mga

pagbati, pagbibigay-galang, at iba pa na
nakagawian na sa lipunang Pilipino. Opo teacher

Halimbawa:
- Magandang umaga po.
- Opo. May at mayroon teacher

(may sasagot sa klase)

C. Pangwakas na gawain
1.Abstraksyon

Malinaw na ba sa lahat ang iba’t ibang Uri ng Nagpapahayag ng matindig damdamin po

Pangungusap na Hindi Lantad ang Simuno? teacher.
Pag sinabing Eksistensayl ano ang nasa
unahan na salita? Pamanahon po teacher

Tama yan. Ang May at Mayroon.

nagsasaad ng oras, lagay, o uri ng panahon po
Diba ang Pahanga ay nagpapahayag ng teacher
damdamin na paghanga. Maybigay nga ng
halimbawa. Pormalang Panlipunan po teacher

Magaling! Ngayon ano naman ang Maikling

Sambitla?

Tama kayo dyan mga bata.

Ano ang pang-apat na nakita natin kanina?

Saan patungkol ang Pamanahon? (may sasagot sa klase)

Wow! Ang galling naman ng grade 5.
Ngayon ano ang huling nakita natin?

Tama. Pormulang Panlipunan na patungkol sa

pagbati, pagbibigay-galang, at iba pa na
nakagawian nating mga Filipino.

Ano nga ulit ang limang Uri ng Pangungusap

na Hindi Lantad ang Simuno?

Magaling mga bata!

2. Paglalapat

Dahil alam na ninyo ang mga Uri ng

Pangungusap na Hindi Lantad ang Simuno,
humayo na tayo sa susunod na gawain.

Panuto: Tukuyin kung anong uri ng

pangungusap na walang paksa ang
sumusunod. Isulat sa chatbox ang EKS
kung eksistensyal, PA kung pahanga,
MSA kung maikling sambitla, PAM kung
pamanahon, at PPA kung pormulayong
panlipunan.

1. Kahapon.
2. Mabuhay!
3. May bagyo.
4. Masipag nga.
5. Mahusay!
6. Mayroon din.
7. Lumilindol
8. Salamat!
9. Hala!
10. Wow!

3. Pagpapahalaga (may sasagot sa klase)

Mga bata, sa ating klase ngayong araw

natalakay natin ang Pormalang Panlipunan na
mga pagbati, pagbibigay-galang at mga
kagawian nating mga Pilipino.

Sa inyong palagay, importante ba ang

pagiging magalang o pagbibigay-galang?
Baket?

Tama yan lalong lalo na pagtayo ay

nakikipag-usap sa nakakatanda sa atin. Tulad
ng halimbawa pag gamit ng po at opo.

Laging tatandaan na maging magalang sa

lahat ng ating nakakausap lalo na sa mga Opo teacher
nakakatanda dahil hindi mulang naipapakita
na ikaw ay magalang kundi naipapakita mo
rin ang iyong pagka Pilipino dahil tayong
mga Pilipino ay magagalang.

Maliwanag ba yan mga bata?

Sana ay palagi ninyo yang tandaan dahil sa
araw-araw ay mayroon tayong nakakausap na
mga matatanda sa atin. Hindi lang din sa mga
matatanda magbigay galang kundi pati na rin
sa lahat ng nakakausap natin. Naiintindihan
ba mga bata?

IV. Pagkikilatis

Ngayon ay kumuha kayo ng papel at ballpen

at sagutan ang sumusunod.

Panuto:
Tukuyin ang mga sinalungguhitan sa
pangungusap kung anong uri ito sa mga
Pangungusap na Hindi Lantad ang Simuno.
Piliin ang sagot sa kahon.

1. Yehey! Tumama ako sa loto.

2. Mamaya ako kakain.
3. Ang ganda niya talaga sobra wala akong
masabi.
4. Mayroon kaming panauhin.
5. Paalam na po sa inyo mga tagasubaybay.

Ang kahon:
 Eksistensyal
Pahanga
Maikling Sambitla
Pamanahon
Pormulang Panlipunan

V. Takdang Aralin / Kasunduan

Panuto:

Gumawa ng isang pangungusap sa bawat

uri ng pangungusap na hindi lantad ang
simuno.