PEMERINTAH KABUPATEN BULELENG

DINAS PENDIDIKAN
SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN (SMK) NEGERI 1 SERIRIT
Alamat: Jalan Kembang Tebel-Lokapaksa Kec.Seririt,Buleleng - Bali Telp. (03 !" #00$0%!
&mail : smkn' seririt )a*oo.co.i+. ebsite : smkn'seririt.sc*.i+

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

(RPP)
Saattuuaan Peennddiiddiikkaan :SSMMKKN 1 SEERRIIRRIIT

Maatta Diikkllaat : Poodduukkttiif Akkuuntaannssi

Keellaass/ Seemmeesstteer : XII/ 4
Peerrtteemmuuaan ke :1!!"
Sttaannddaar Koomm##eetteennssi : Meenn$$eelolla kaarrttu #eerrsseeddiiaaaan

Koomm##eetteennssi daassaar : Meemm##eerrssia##kkaan #eenn$$eelloollaaaan kaarrttu Perrsseeddiiaaaan

Innddiikkaattoor :
• Mendefinisikan #en$ertian Persediaan

• Men$identifikasi %enis #ersediaan

•
Men$identifikasi #enentuan ke#emilikan

Allookkaassi &aakkttu : 1' X 4' meenniit

Kaarraaktkteer (an$ dii))aarraa##kakan :
•
Reli$ius
•
Disi#lin
•
Kreatif

• Rasa in$in ta)u

• Peduli lin$kun$an

I. Tujuan Pembelajaran
Setela) #em*ela%aran ini di)ara#kan:
• Sis&a da#at mendefinisikan #en$ertian Persediaan

• Sis&a da#at men$identifikasi %enis #ersediaan

 • Sis&a da#at men$identifikasi #enentuan ke#emilikan

II. Materi
Persediaan +inventory, didefinisikan se*a$ai *erikut:
o Tersedia untuk di%ual dalam ke$iatan usa)a normal

o Dalam #roses #roduksi untuk diselesaikan

o Dalam *entuk #erlen$ka#an +supplies, untuk di$unakan dalam #roses

#roduksi atau #em*erian %asa
 Jenis persediaan

o Perusa)aan Manufaktur ada " %enis #ersediaan adala):

Persediaan -a)an -aku +Raw Material Inventory, adala) *aran$ (anan$

*er&u%ud *a)an *aku (an$ akan di#roses men%adi *aran$ %adi.

Persediaan -aran$ Dalam Proses + Work In Proses Inventory, adala)

*a)an (an$ tela) di#roses teta#i *elum men%adi #roduksi %adi.

Persediaan -aran$ adi +Finishing Good Inventory, adala) *aran$ (an$ sia#
untuk di%ual / di#asarkan.

Penentuan kepemilikan
Penentuan %umla) #ersediaan ini dilakukan den$an dua lan$ka) *erikut ini:
1. Pen$)itun$an Persediaan 0isik (an$ Ada di Perusa)aan
! Penentuan ke#emiilikan *aran$ (an$ *erada dalam #er%alanan
Ke#emilikan *aran$ ini san$at ter$antun$ #ada #er%an%ian %ual *eli (an$ tela)
dise#akati antara #en%ual den$an #em*eli. Ada ! ma am #er%an%ian (aitu:
a. FOB Shipipping Point

-aran$ (an$ *erada dalam #er%alanan meru#akan miiik #em*eli se)in$$a

#em*eli )arus memasukkan *aran$ terse*ut dalam #en$)itun$an fisik #ersediaan.
Sedan$kan *a$i #en%ual *aran$ dalam #er%alanan terse*ut tidak dimasukkan
se*a$ai *a$ian dari #ersediaan mereka.
b. FOOB eessttiinnatatiioon

-aran$ dalalam #er%r%alalanan meru#akan mililik #en%n%ual se)i)in$$a #en%ual )arus

memasukkan *aran$ terse*ut dalam #en$)itun$an fisik #ersediaan. Se*alikn(a *a$i

#em*eli *aran$ dalam #er%alanan terse*ut tidak *ole) diakui se*a$ai #ersediaan mereka.

III. Peennddeekkatataan pembeellajajaaran

• !onte"tual tea#hing and learning

Metode #em*ela%aran:
• 2erama) *er3ariasi

• Tan(a %a&a*
• Penu$asan
IV. Langkah-langkah pembelajajaran

Pertemuan 1:
N Kee$$iiaattaan siiss&&a Allookkaassi &aakkttu
o
1 Peennddaa))uulluuaan 1' menit
A#erse#si
•
Men(am#aikan kom#etensi (an$ akan di a#ai
! Kee$$iiaattaan inntti 1 ' menit
Eks#lorasi:
• Sis&a menemukan #en$ertian Persediaan
• Sis&a menemukan identifikasi %enis #ersediaan
• Sis&a menemukan identifikasi #enentuan
ke#emilikan
Ela*orasi :
• Sis&a mendefinisikan #en$ertian Persediaan
• Sis&a men$identifikasi %enis #ersediaan
•Sis&a men$identifikasi #enentuan
ke#emilikan Konfirmasi :
• Sis&a menemukan #en$ertian Persediaan
• Sis&a menemukan identifikasi %enis #ersediaan
• Sis&a menemukan identifikasi #enentuan
ke#emilikan
" Peennuuttuu# 1' menit
• 5uru *ersama sis&a men(im#ulkan )asil
#em*ela%aran
• 5uru mem*eri tu$as ke#ada sis&a untuk
•

Pertemuan !:
N Kee$$iiaattaan siiss&&a Allookkaassi &aakkttu
o
1 Peennddaa))uulluuaan 1' menit
A#erse#si
• Men(am#aikan kom#etensi (an$ akan di a#ai
! Kee$$iiaattaan 1 ' menit
inntti Eks#lorasi:

• Sis&a menemukan #en$ertian Persediaan

• Sis&a menemukan identifikasi %enis #ersediaan
• Sis&a menemukan identifikasi #enentuan
ke#emilikan
Ela*orasi :
•

Sis&a mendefinisikan #en$ertian Persediaan • Sis&a

men$identifikasi %enis #ersediaan
 Sis&a men$identifikasi #enentuan
•

ke#emilikan Konfirmasi :
• Sis&a menemukan #en$ertian Persediaan
• Sis&a menemukan identifikasi %enis #ersediaan
• Sis&a menemukan identifikasi
#enentuan ke#emilikan
" Peennuuttuu# 5uru *ersama sis&a men(im#ulkan )asil 1' menit
•

#em*ela%aran
• 5uru mem*eri tu$as ke#ada sis&a untuk

Pertemuan ke ": tes )asil *ela%ar

6. Sumber belajar/ media pembelajaran

Sum*er *ela%ar:
• D&i 7arti. !88 . Modul Akuntansi !-. akarta : Pener*it Erlan$$a.

• D&i 7arti. !811. Modul Akuntansi !-. akarta : Pener*it Erlan$$a.

Medidia : internrnetet #a#an tulis modul akukuntntansi !-

VI.. Peenniillaaiiaan hassiil beellaajjaar

• Tes Tertulis

• Tes Praktek

• Tu$as Terstruktur

VIII.. Allaat evvaalluuaassi

+terlam#ir,
Mengetahui, Seririt, 27 Juli 2 !"
Kee##aalla SMMK Neeggeerri ! Seerriirriit Guurru Maatta Peellaa$$aarraan

N%&'an Ar(i)a, S*P(*M*P( E)& Su(ar%ant&, S* P(*

NIIPP* !++ 22 ++22" !+-. ! ! ! NIIP !+- !!22 - 2 !!"" / !
/
 PEMERINTAH KABUPATEN BULELENG
DINAS PENDIDIKAN
SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN (SMK) NEGERI 1 SERIRIT
Alamat: Jalan Kembang Tebel-Lokapaksa Kec.Seririt,Buleleng - Bali Telp. (03 !" #00$0%!
&mail : smkn' seririt )a*oo.co.i+. ebsite : smkn'seririt.sc*.i+

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

(RPP)

Saattuuaan Peennddiiddiikkaan : SMMKKN 1 SEERRIIRRIIT

Maatta Diikkllaat : Poodduukkttiif Akkuuntaannssi
Keellaass/ Seemmeesstteer : XII//"
Peerrtteemmuuaan ke :4''99 ;
Sttaannddaar Koomm##eetteennssi :

Sttaannddaar Koomm##eetteennssi : Meenn$$eelolla kaarrttu #eerrsseeddiiaaaan

Koomm##eetteennssi daassaar : Meenn aattaat muuttaassi Peerrsseeddiiaaaan -arraann$ daa$$aann$
Innddiikkaattoor :
• Men$identifikasi Sistem #en atatan Persediaan

• Melakukan #en atatan #ersediaan #eriodi

• Melakukan #en atatan #ersediaan #er#etual

• Men$identifikasi #enilaian #ersediaan *aran$ da$an$ den$an

s(stem fisik

• Men$identifikasi #enilaian #ersediaan *aran$ da$an$ den$an

s(stem #er#etual
Allookkaassi &aakkttu : !8 X 4' meenniit
Kaarraaktkteer (an$ dii))aarraa##kakan :
•
Reli$ius
•
Disi#lin
•
Kreatif
•
Rasa in$in ta)u
 • Peduli lin$kun$an

I. Tuujuan Pembelelajajararan
Setela) #em*ela%aran ini di)ara#kan
• Sis&a da#at men$identifikasi Sistem #en atatan Persediaan
•

Sis&a da#at melakukan #en atatan #ersediaan #eriodi

• Sis&a da#at melakukan #en atatan #ersediaan #er#etual

• Sis&a da#at men$identifikasi #enilaian #ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem fisik

• Sis&a da#at men$identifikasi #enilaian #ersediaan *aran$ da$an$ den$an

s(stem #er#etual
II.. Maatteerri
• Sistem #en atatan Persediaan

Pada dasarn(a ada dua s(stem #en atatan #ersediaan *aran$ da$an$an antara lain

:
1. Sisem #en atatan #ersediaan #eriodik +periodi# inventory
syste$, !. Sistem #en atatan #ersediaan #eriodik +periodi# inventory
syste$,

• Melakukan #en atatan #ersediaan #eriodi

Pen atatan s(stem #eriodi +periodi# syste$, dise*ut %u$a #en atatan sistem fisik

+physi#al syste$, karena #en$)itun$an %umla) dan nilai #ersediaan )an(a akan diketa)ui
#ada ak)ir #eriode sa%a untuk #en(ia#an #em*uatan la#oran keuan$an. Akun #ersediaan

akan di#er*a)arui nilain(a )an(a #ada ak)ir #eriode sa%a se*elum #en(usunan la#oran
keuan$an melalui #en$)itun$an fisik #ersediaan +sto k o#name, di $udan$.

• Pen atatan #ersediaan #er#etual

Dise*ut sistem #eriodik karena #en$)itun$an %umla) dan nilai

#ersediaan )an(a akan diketa)ui #ada ak)ir #eriode sa%a untuk #en(ia#an
#em*uatan la#oran keuan$an. Akun #ersediaan akan di#er*a)arui nilain(a )an(a
#ada ak)ir #eriode sa%a se*elum #en(usunan la#oran keuan$an melalui
#en$)itun$an fisik #ersediaan +sto#k opna$e, di $udan$.
• Penilaian #ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem fisik

. Met!de Identi"ikasi #husus $Spesific Identifications Method)

Den$an metode ini setia# *aran$ (an$ masuk +di*eli, di*eri tanda #en$enal (an$
menun%ukkan )ar$a satuan sesuai faktur (an$ diterima. -aran$ X (an$ masuk
+di*eli, di*eri tanda #en$enal k)usus sesuai kelom#okn(a masin$<masin$
+*erdasarkan tan$$al #em*elian,.

%. Met!de &ata-rata $Average Meth!d'

a. Met!de &ata-rata Sederhana $Simple Average Method'

Den$an metode ini )ar$a rata<rata #er satuan *aran$ di)itun$ den$an ara mem*a$i
total )ar$a #er satuan setia# transaksi #em*elian den$an %umla) transaksi
#em*elian termasuk #ersediaan a&al #eriode.

b. Met!de &ata-rata Tertimbang (Weighted Average Method'

Den$an metode ini )ar$a #er satuan *aran$ di)itun$ den$an ara mem*a$i %umla) )ar$a
#em*elian *aran$ (an$ tersedia untuk di%ual den$an %umla) satuan +kuantitas,.

(. Masuk Pertama #eluar Pertama First in First Out $)I)*'

Menurut metode ini *aran$ (an$ le*i) dulu masuk +di*eli, dian$$a# (an$ le*i) dulu
keluar +di%ual,. Nilai #ersediaan ak)ir di)itun$ den$an ara men$alikan *aran$ (an$
masi) ada den$an )ar$a #er satuan.

+. Masuk Terakhir #eluar Pertama $Last In First Out'

Menurut metode ini *aran$ (an$ terak)ir masuk dian$$a# *aran$ (an$ le*i) dulu
keluar. Nilai #ersediaan ak)ir di)itun$ den$an ara men$alikan *aran$ (an$ masi) ada
den$an )ar$a #er satuan.
,. Met!de persediaan dasar $Basic stock method'

Perrssedediiaaaan dasar adala) #errsesedidiaaaan (anan$ see arara minimal )arus

ada untutuk mem#erta)ankan kesta*ilan %umla) #ersediaan *aran$ da$an$ suatu
#erusa)aan. Nilai #ersediaan *aran$ da$an$ ak)ir #eriode di)itun$ se*a$ai *erikut.
 +1, A#a*a*ilila kuanantititasn(a le*i*i) *an(ak dariri#ada kuanantititatas #ersrsedediaan dasar

nilalai #ersediaan adala) nilai #ersediaan dasar ditam*a) den$an )ar$a #asar kele*i)ann(a.

+!, A#a*a*ilila kuanantititasn(a le*i*i) sedidikikit dari#ada kuantntitas

#ersedidiaaaan dasar nilalai #ersediaan adala) nilai #ersediaan dasar
dikuran$i den$an )ar$a #asar kekuran$ann(a.

. Met!de taksiran
Penentuan nilai #ersediaan *aran$ da$an$ den$an metode taksiran dilakukan den$an
metode la*a kotor dan metode )ar$a e eran.
a. Metode la*a kotor +!ross $argin $ethod,

Pada metode ini informasi (an$ di#erlukan untuk menemukan nilai #ersediaan
ak)ir adala) *aran$ tersedia untuk di%ual nilai #en%ualan *ersi) +neto, dan
#ersentase la*a kotor dari #en%ualan neto.

*. Metode )ar$a e eran +Retail $ethod,

Metode ini *an(ak di$unakan ole) #erusa)aan<#erusa)aan (an$ lan$sun$ mela(ani

konsumen se#erti toko atau su#ermarket. Data (an$ di#erlukan untuk menentukan
nilai #ersediaan ak)ir adala) )ar$a %ual seluru) *aran$ menurut )ar$a e eran
dan )asil #en%ualan (an$ tela) ter%adi.

7ar$a Pokok Pen%ualan = R# 1!.888.888 88 > R# ".!88.888 88

= R# ;.888.888 88

• Penilaian #ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem #er#etual

Dalam #en atatan #ersediaan den$an sistem #er#etual setia# ter%adi transaksi #en
%ualan *aran$ da$an$ diadakan #er)itun$an dan #en atatan )ar$a #okok #en%ualan.
Penilaian #ersediaan ak)ir den$an sistem #er#etual da#at dilakukan den$an:

a. Metode Masuk Pertama Keluar Pertama +First In First Out,

Nilai #ersediaan ak)ir *aran$ da$an$ di)itun$ den$an men$asumsikan *aran$ (an$
masuk #ertama adala) *aran$ (an$ di%ual le*i) dulu dan kekuran$ann(a men$am*il

*aran$ (an$ masuk *erikutn(a.

 *. Metode Masuk Terak)ir Keluar Pertama +%ast In First Out,
Nilai #ersediaan ak)ir *aran$ da$an$ di)itun$ den$an an$$a#an *aran$ (an$ terak)ir
masuk (an$ le*i) dulu di%ual dan kekuran$ann(a men$am*il *aran$ (an$ suda) masuk
se*elumn(a.
. Metode rata<rata *er$erak +Moving average $ethod,
Setia# ter%adi transaksi #em*eiian )arus di)itun$ )ai$a *eli rata<rata tia# satuan se)in$$a

)ar$a *aran$ da$an$ tia# satuan selalu *eru*a)<u*a). 7ar$a rata<rata tia# satuan se*a$ai

dasar untuk men$)itun$ nilai #ersediaan ak)ir *aran$ da$an$

III.. Model #em*ela%aran

• !onte"tual tea#hing and learning

Metode #em*ela%aran:
• 2erama) *er3ariasi

• Tan(a %a&a*
• Penu$asan

I6.. ?an$ka)<lan$ka) #em*ela%aran

Pertemuan 4:
N Kee$$iiaattaan siiss&&a Allookkaassi &aakkttu

o
1 Peennddaa))uulluuaan
1' menit
A#erse#si
• Men(am#aikan kom#etensi (an$ akan di a#ai

! Kee$$iiaattaan inntti 1 ' menit

Eks#lorasi
• Sis&a menemukan Sistem #en atatan Persediaan
• Sis&a menemukan ara melakukan #en atatan
#ersediaan #eriodik
Ela*orasi:
• Sis&a men$identifikasi Sistem #en
atatan Persediaan
• Sis&a melakukan #en atatan #ersediaan
#eriodik Konfirmasi:
• 5uru mene$askan Sis&a menemukan
Sistem #en atatan Persediaan
 5uru mene$askan ara melakukan #en atatan
•

#ersediaan #eriodi
" Peennuuttuu# 1' menit
• 5uru mem*eri tu$as ke#ada sis&a untuk materi
*erikutn(a
Pertemuan ':

Allookkaassi &aakkttu
oN Kee$$iiaattaan siiss&&a
1 Peennddaa))uulluuaan 1' menit
A#erse#si
• Men(am#aikan kom#etensi (an$ akan di a#ai
! Kee$$iiaattaan inntti 1 ' menit
Eks#lorasi
• Sis&a menemukan Sistem #en atatan Persediaan
•Sis&a menemukan identifikasi #enilaian
#ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem fisik
Ela*orasi:
• Sis&a men$identifikasi Sistem #en atatan
Persediaan
• Sis&a men$identifikasi #enilaian #ersediaan
*aran$ da$an$ den$an s(stem fisik
Konfirmasi:
• 5uru mene$askan Sis&a menemukan
Sistem #en atatan Persediaan
• 5uru mene$askan identifikasi #enilaian
#ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem fisik

Pertemuan 9:
N Kee$$iiaattaan siiss&&a Allookkaassi &aakkttu

o
1 Peennddaa))uulluuaan 1' menit
A#erse#si
• Men(am#aikan kom#etensi (an$ akan di a#ai
! Kee$$iiaattaan inntti 1 ' menit
Eks#lorasi
• Sis&a menemukan ara melakukan #en atatan
#ersediaan #er#etual
• Sis&a melakukan ara men$identifikasi #enilaian
#ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem
#er#etual
Ela*orasi
 • Sis&a melakukan #en atatan #ersediaan #er#etual
• Sis&a men$identifikasi #enilaian #ersediaan
*aran$ da$an$ den$an s(stem #er#etual
Konfirmasi
• 5uru mene$askan ara melakukan #en atatan
#ersediaan #er#etual
•
5uru mene$askan aramen$identifikasi #enilaian
#ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem
#er#etual
" Peennuuttuu# 1' menit
• 5uru mem*eri tu$as ke#ada sis&a untuk materi
*erikutn(a

Pertemuan :
N Kee$$iiaattaan siiss&&a Allookkaassi &aakkttu

o
1 Peennddaa))uulluuaan 1' menit
A#erse#si
• Men(am#aikan kom#etensi (an$ akan di a#ai
! Kee$$iiaattaan inntti 1 ' menit
Eks#lorasi
•
Sis&a menemukan ara melakukan #en
atatan #ersediaan #er#etual
Sis&a melakukan ara men$identifikasi #enilaian
•

#ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem 0isik

Ela*orasi
•
Sis&a melakukan #en atatan #ersediaan 0isik
•
Sis&a men$identifikasi #enilaian #ersediaan
*aran$ da$an$ den$an s(stem 0isik
Konfirmasi
• 5uru mene$askan ara melakukan #en
atatan #ersediaan fisik
• 5uru mene$askan aramen$identifikasi #enilaian
#ersediaan *aran$ da$an$ den$an s(stem 0isik
" Peennuuttuu# 1' menit
• 5uru mem*eri tu$as ke#ada sis&a untuk materi
*erikutn(a
Pertemuan ;: tes )asil *ela%ar

6.. Sum*er *ela%ar/ media #em*ela%aranan

Sum*er *ela%ar:
• D&i 7arti. !88 . Modul Akuntansi !-. akarta : Pener*it Erlan$$a.
 • D&i 7arti. !811. Modul Akuntansi !-. akarta : Pener*it Erlan$$a.

Medidia : internrnetet #a#an tulis modul akukuntntansi ! -

6I. Penilaian )asil *ela%ar

• Tes Tertulis

• Tes Praktek

• Tu$as Terstruktur

6III.. Allaat e33aalluuaassi

+terlam#ir,

Mengetahui, Seririt, 27 Juli 2 !"

Kee##aalla SMMK Neeggeerri ! Seerriirriit Guurru Maatta Peellaa$$aarraan

N%&'an Ar(i)a, S*P(*M*P( E)& Su(ar%ant&, S* P(*

NIIPP* !++ 22 ++22" !+-. ! ! ! NIIP !+- !!22 - 2 !!"" / !
/