Makhazen Taht Feshar

A-PDF Watermark DEMO: Purchase from www.A-PDF.
com to remove the watermark
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺭﻩ ﺁﻭﺭﺍﻥ ﻓﻨﻮﻥ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ‬

( ‫) ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎﺹ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺮﺍﻥ ﺻﻨﻌﺖ ﭘﮋﻭﻩ‬

١٣٨٥ ‫ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ﻣﺎﻩ‬
http://www.mohandes-iran.com
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪5 ............................................................................................................... :‬‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺎزن ‪6..........................................................................................‬‬
‫‪ -1-1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ‪8 ................................................................................................‬‬
‫‪ -1-1-1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﺮﺑﺎز ‪8 ................................................................................‬‬
‫‪ -1-1-2‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﺴﺘﻪ ‪8 ...............................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ ‪9 ...............................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﺷﻨﺎور ‪11 ..........................................................................‬‬
‫‪ -1-2‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪12 ........................................................................................‬‬
‫‪ -1-3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪12 ......................................................................‬‬
‫‪ -1-3-1‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻜﻞ ‪12 ...................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪12 ........................................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﻛﺮوي ‪14 ................................................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﻏﻴﺮ داﻳﺮوي ‪14 ........................................................................................‬‬
‫‪ -1-3-2‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر ‪14 ..................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ‪14 ...............................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ‪14 ...............................................................................‬‬
‫‪ -1-3-3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮارت ‪15 .............................................................‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﺮارﺗﻲ ‪15 ..............................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻏﻴﺮ ﺣﺮارﺗﻲ ‪15 ........................................................................‬‬
‫‪ -1-3-4‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪاره ‪15 ...................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﻧﺎزك ‪15 .........................................................................................‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﺿﺨﻴﻢ ‪15 .......................................................................................‬‬
‫‪ -1-4‬ﺧﻮدآزﻣﺎﻳﻲ ‪16 ............................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬اﺟﺰاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪17 .........................................................................‬‬
‫‪ -2-1‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪19.........................................................................‬‬
‫‪ -2-1-1‬ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي ﻇﺮف ﺑﺎ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ‪20 ...........................................‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻇﺮوف اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺎﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺑﻴﻀﻮي ‪21 ...........................‬‬
‫‪http://www.mohandes-iran.com‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-1-2‬اﻧﻮاع ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ‪25......................................................................................‬‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻓﻠﻨﺠﻲ‪27 .......................................................................................‬‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ ‪27 ....................................................................................‬‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻛﺪ ‪28 ..................................................... ASME‬‬
‫ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺑﻴﻀﻮي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪28 .................................................... API , ASME‬‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻧﻴﻢ ﻛﺮوي‪28 ..................................................................................‬‬
‫ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ وﻧﻴﻢ ﻣﺨﺮوﻃﻲ ‪29 .................................................................‬‬
‫اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ‪29 ...................................................................................................‬‬
‫‪ -2-2‬ﺳﺎﻳﺮ اﺟﺰاي ﻣﺨﺰن ‪32 ......................................................................................‬‬
‫‪ -2-2-1‬ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ‪32 ........................................................................................‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ‪33 ........................................................................................... skirt‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ‪33 ............................................................................................. lug‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ‪33 ........................................................................................ saddle‬‬
‫‪ -2-2-2‬رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ‪35.............................................................................‬‬
‫‪ -2-2-3‬درﻳﭽﻪ ﻫﺎ )‪35....................................................................... (Openings‬‬
‫‪ -2-2-4‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ )‪36 .............................................................................(flanges‬‬
‫اﻧﻮاع ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ‪36 ..............................................................................................‬‬
‫‪ -2-2-5‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ‪38 ........................................................................‬‬
‫ﺷﻴﺮ اﻳﻤﻨﻲ )‪38 ..........................................................................(Safety Valve‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﺷﻜﻦ )‪39 ...................................................................( Relief Valve‬‬
‫ﺻﻔﺤﺎت اﻧﻔﺠﺎر )‪39 ................................................................. (Bursting Discs‬‬
‫‪39 ............................................................................................Fusible Plugs‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪ :‬ﻣﻮاد و آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ‪41 .....................................‬‬
‫‪ -3-1‬ﻧﻮع ﻣﻮاد و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﺻﻠﻲ آﻧﻬﺎ‪44 ..............................................................‬‬
‫‪ -3-1-1‬ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻨﻲ ‪44 ......................................................................................‬‬
‫‪ -3-1-2‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ ‪45............................................................................‬‬
‫‪ -3-1-3‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﭘﺮ آﻟﻴﺎژ ‪46 .............................................................................‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -3-1-4‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي روﻛﺶ ﺷﺪه ‪47 ......................................................................‬‬

‫‪ -3-1-5‬ﻓﻠﺰات ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ ‪47 ..............................................................................‬‬
‫‪ -3-2‬ﺧﻮدآزﻣﺎﻳﻲ‪49 ...............................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻛﺪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪50..................................‬‬
‫‪ -4-1‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪52........................‬‬
‫‪ -4-2‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪52.......................................................... ASME code section VIII‬‬
‫‪53....................................................................................... Division 1 -4-2-1‬‬
‫‪54....................................................................................... Division 2 -4-2-2‬‬
‫‪55 ...................................................................................... Division 3 -4-2-3‬‬
‫‪ -4-3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪56 .................................................... ASME section VIII division 1‬‬
‫‪56 .................................................................................. Subsection A -4-3-1‬‬
‫‪56 ................................................................................. Subsection B -4-3-2‬‬
‫‪56 ................................................................................ Subsection C -4-3-3‬‬
‫‪ -4-4‬ﺧﻮد آزﻣﺎﻳﻲ‪58.............................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ‪ :‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ ﻣﺨﺎزن‪59 ................................................................‬‬
‫‪ -5-1‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري ‪61 ............................................................................‬‬
‫‪ -5-1-1‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش ‪63 .....................................................‬‬
‫‪ -5-1-2‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش ‪64 ..........................................................................‬‬
‫‪ -5-2‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ روش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ ‪67..........................................................................‬‬
‫‪ -5-3‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ روش ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎري ‪68 .......................................................................‬‬
‫‪ -5-4‬ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ ﻣﺨﺎزن و ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪68 .....................................................‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻔﺮ ‪ :‬ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﺪارك ‪69 ...........................................................................‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ‪ :‬ﺑﺎزرﺳﻲ ﭼﺸﻤﻲ )‪70 ...................................................(visual ckeck‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ :‬ﺗﺴﺖ ﻧﺸﺘﻲ)‪70 .............................................................. (leak test‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪71 ...................................................................... Hydrostatic test :‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺗﺴﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ‪72 ...................................................‬‬
‫‪ -5-5‬ﺧﻮدآزﻣﺎﻳﻲ ‪73 .............................................................................................‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪74 ...................................................................‬‬

‫‪ -6-1‬ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ‪76 .............................................................‬‬
‫‪ -6-1-1‬ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪76 ............................................................‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ )اﺗﺼﺎﻻت و ﺧﻂ ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻣﺤﻮري(‪76 ......................................‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﻮري )اﺗﺼﺎﻻت و ﺧﻂ ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ( ‪77 ...................................‬‬
‫‪ -6-1-2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻛﺮوي ‪78 ...................................................................‬‬
‫‪ -6-2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮﺟﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ ‪81 .....................................................................................‬‬
‫‪-6-2-1‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ‪81 .................................................................‬‬
‫روش دﻳﮕﺮ ‪87 .................................................................................................‬‬
‫‪ -6-2-2‬وزن ﻣﺨﺰن ‪93 ........................................................................................‬‬
‫‪ -6-2-3‬ارﺗﻌﺎش ‪95 ..........................................................................................‬‬
‫‪ -6-2-4‬ﺑﺎرﮔﺬاري زﻟﺰﻟﻪ ‪97 ..................................................................................‬‬
‫‪ -6-2-5‬ﺑﺎر ﺧﺎرج ازﻣﺮﻛﺰ ‪102 .................................................................................‬‬
‫‪ -6-2-6‬ﭘﺎﻳﺪاري اﻻﺳﺘﻴﻚ‪103 ..............................................................................‬‬
‫‪ -6-2-7‬ﺧﻤﺶ‪106 ............................................................................................‬‬
‫‪ -6-2-8‬ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ ‪107 ............................................................................‬‬
‫‪ -6-3‬ﺧﻮدآزﻣﺎﻳﻲ ‪122 ..............................................................................................‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ ‪123 ................................................................................................... :‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻣﺨﺎزﻧﻲ اﻃﻼق ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﻓﺸﺎري ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﺗﻤﺴﻔﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺨـﺎزن‬
‫ﺑﻄﻮر وﺳﻴﻌﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﻴﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‪،‬ﻏﺬاﻳﻲ و داروﻳـﻲ‪ ،‬ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ ،‬ﻫـﺴﺘﻪ اي و‪...‬‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ داراي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داراي ﻣﺨﺎﻃﺮاﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﺑﺎﻳـﺪ در ﻃﺮاﺣـﻲ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ و ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﻬﺎﻳﺖ دﻗﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫دراﻳﻦ ﺟﺰوه اﺑﺘﺪا ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮي از ﻣﺨﺎزن ﺑﻄﻮر ﻋـﺎم آﻣـﺪه اﺳـﺖ و ﺳـﭙﺲ ﺗﻤﺮﻛـﺰ ﺑﺤـﺚ روي‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آن اﺟﺰاي ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه و ﻋﺪﺳـﻲ ﻫـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺰء ﻣﻬﻢ درﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ‪ .‬در اداﻣـﻪ درﺑـﺎره‬
‫ﻣﻮاد‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﻮرداﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME‬ﺑﻌﻨـﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺨﺎزن ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻗـﺴﻤﺖ آﺧـﺮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣـﻲ ﻣﺨـﺎزن آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬درﻣـﻮرد‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﺎده ﺗﺮ و ﺑﺪور از ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻏﻴـﺮ ﺿـﺮوري اراﺋـﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺎزن‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫اﻫﺪاف ﻓﺼﻞ‪:‬‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﺨﺎزن‬
‫‪ 9‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻮاد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر از ﻣﺨﺎزن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺎده وﺧﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ آن ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺑﻪ دو ﮔﺮوه اﺻﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫• ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه‬
‫• ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1-1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه‬
‫دراﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل در ﻣﺤﺪوده ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺑﻮده و از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻮاد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-1‬ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه‬
‫‪ -1-1-1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﺮﺑﺎز‬
‫اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن ﺑﺮاي ذﺧﻴﺮه ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﻬﺪاري آﻧﻬﺎ ﺑﺼﻮرت ﺳﺮﺑﺎز اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-1-2‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺳﻴﺎﻻت آﺗﺶ ﮔﻴﺮ‪ ،‬ﮔﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﻤﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫در ﻣﺨﺎزن ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-2‬ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺼﻮرت اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي‪ ،‬ﻗﺎﺋﻢ و ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﻳﺎ ﮔﻨﺒﺪي ﺷﻜﻞ ﺑﻮده و‬
‫ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻔﺘـﻲ ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲ روﻧـﺪ‪ .‬ﻋـﻮاﻣﻠﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﻓـﻀﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك زﻳﺮ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﻓﺮارﻳﺖ ﺳﻴﺎل و ﺳـﺮﻋﺖ ﺗـﻪ ﻧـﺸﻴﻦ ﺷـﺪن‬
‫ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻴﻬﺎ در اﻧﺘﺨﺎب ﻗﻄﺮ و ﺑﻠﻨﺪي ﻣﺨﺰن ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-3‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﺷﻨﺎور‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن ﺳﻘﻒ روي ﻣﺎﻳﻊ ﺷﻨﺎور ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲ رود‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان ﺗﺒﺨﻴﺮ‬
‫و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آﺗﺶ ﺳﻮزي ﻣﺨﺎزن ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻧﻔﺘﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻘﻒ ﻫﺎ از ورود ﻫﻮا ﺑـﻪ ﻣﺨـﺰن و‬
‫ﻫﻢ آﻣﻴﺰي ﺑﺎ ﺑﺨﺎرﻫﺎي ﻧﻔﺘﻲ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو از اﻧﻔﺠﺎر و آﺗﺶ ﺳﻮزي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻴـﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً دو ﻧﻮع از اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺳﻘﻒ ‪Pan type‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﻘﻒ ﻣﺴﻄﺢ ﺑﻮده و از ﻓﻮﻻد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و داراي ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫ﺳﻘﻒ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ اﻳﻦ ﺳﻘﻒ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﺮد ﺳﻮراخ ﺷﺪن ﻏﺮق ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻘﻒ ‪Pontoon type‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻘﻒ ﺧﺰﻳﻨﻪ اي ﺟﻌﺒﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺳﻘﻒ ﻧـﺼﺐ ﺷـﺪه و آﻧـﺮا ﺷـﻨﺎور ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺗﺮي اﻳﻦ ﺳﻘﻒ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻮراخ ﺷﺪن ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺧﺰﻳﻨﻪ ﻏﺮق ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪ 1-4‬ﻣﺨﺰن ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﺷﻨﺎور ‪Patoon type‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1-2‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻏﻠﺐ ﺣﺎوي ﺳﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺨﺎر ﻳﺎ ﮔﺎزي در ﻓﺸﺎري ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻓـﺸﺎر اﺗﻤـﺴﻔﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺎوي ﮔﺴﺘﺮه وﺳﻴﻌﻲ از ﻣﻮاد ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺜﻞ ﺻـﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬داروﺳﺎزي‪ ،‬ﻏﺬاﻳﻲ‪ ،‬ﻧﻔﺖ وﮔﺎز و ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﻜـﺎرﻣﻲ روﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﺨـﺎزن اﻏﻠـﺐ ﺑـﺼﻮرت‬
‫ﻇﺮوف اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي‪ ،‬ﺑﺎ دو ﺳﺮﻋﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺜﻞ ﻧـﻴﻢ ﻛـﺮوي‪،‬‬
‫ﺑﻴﻀﻮي وﻣﺨﺮوﻃﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻫﻢ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺗﺨﺖ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﻣﺨﺰن و ﻛﺎرﺑﺮد آن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺰن‪ ،‬اﻧﺪازه‪ ،‬ﺷﻜﻞ‪،‬‬
‫دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺰن اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر در ﻣﺨﺰن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﭼﻨﺪ ﺻـﺪ ‪ psi‬ﺗـﺎ ‪150,000 psi‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﺪوده اﻧﺪازه ﻣﺨﺎزن‪ ،‬از ﻣﺨﺎزن ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺤﺘﻮي ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ اﻧﺲ ﻣﺎده ﺗﺎ ﻣﺨﺎزن ﺧﻴﻠـﻲ ﺑـﺰرگ‬
‫ﺗﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 95,000‬ﮔﺎﻟﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫اﻏﻠﺐ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﻮاد ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎر ﺑـﺎﻻ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒـﺎً در ﻣﺨـﺎزن ﻣـﺴﺘﺤﻜﻢ‬
‫ﻛﺮوي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1-3-1‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻜﻞ‬
‫ﻣﺨﺎزن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي‬
‫اﻏﻠﺐ ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺎ دو ﺳﺮ ﻋﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺰن‪ ،‬راﻳﺞ ﺗـﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻮع ﻣﺨﺰن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺎزن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﻠﻨﺪ )ﺑﺮﺟﻬﺎ( ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ اﻓﻘـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬اﺻـﻮﻻً ﻧﻴـﺎز‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻳﻚ ﺑﺮج ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮع اﻓﻘﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻮدي آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﺮﺟﻬﺎي ‪ packed‬ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ‬
‫ﺛﻘﻞ ﺟﻬﺖ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻓﺎزﻫﺎ دارﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﻋﻤﻮدي ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﺣﺮارﺗـﻲ ﻳـﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺼﻮرت اﻓﻘﻲ و ﻫﻢ ﺑﺼﻮرت ﻋﻤﻮدي ﻧﺼﺐ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣـﻮرد ﻣﺒـﺪﻟﻬﺎي‬
‫ﺣﺮارﺗﻲ اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ روش اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎ و ﺳﻴﺮ ﺳـﻴﺎل ﺻـﻮرت ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد‪ .‬در ﻣﺨـﺎزن‬
‫ذﺧﻴﺮه ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪ 1-5‬ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-6‬ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻮدي‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺨﺎزن ﻛﺮوي‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺳﺘﺤﻜﺎم ذاﺗﻲ ﺷﻜﻞ ﻛﺮوي اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن اﺻﻮﻻً ﺑﺮاي ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲ روﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺨـﺎزن‬
‫ذﺧﻴﺮه ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﻜﻞ ﻛﺮوي ﻳﺎ ﺷﺒﻪ ﻛـﺮوي دارﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺤـﺪوده‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ از ‪ 1000‬اﻟﻲ ‪ 25000‬ﺑﺸﻜﻪ وﻣﺤﺪوده ﻓﺸﺎر از ‪10‬ﭘﻮﻧﺪ ﺗﺎ ‪ 200‬ﭘﻮﻧﺪ ﻣﺘﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-7‬ﻣﺨﺎزن ﻛﺮوي‬
‫ﻣﺨﺎزن ﻏﻴﺮ داﻳﺮوي‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن ﻛﻤﺘﺮ راﻳﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ذﺧﻴﺮه ﻣﻮاد در ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-3-2‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺰن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﻴﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻼء ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﻏﻴﺮ‬
‫اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1-3-3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮارت‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺰن از ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺮارت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل ﻣـﻲ ﺗـﻮان از‬
‫ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻮره ﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺮارت دﻫﻨﺪه ﻫﺎي ﮔﺎزي آب و اﺗﻮﻛﻼوﻫﺎ ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻏﻴﺮ ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن در ﻣﻌﺮض ﺣﺮارت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻗﺮار ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺮارت ﻓﻘﻂ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ ﻳـﺎ‬
‫ﺑﺨﺎر در ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ و در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ در اﺛﺮ واﻛﻨﺶ ﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ درون ﻣﺨﺰن اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1-3-4‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪاره‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﻧﺎزك‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ اﻧﻮاع ﻣﺨﺎزن اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن ﻧﺴﺒﺖ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﻛﻤﺘـﺮ از ده‬
‫درﺻﺪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻗﻄﺮ ﻣﺨﺰن ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﺿﺨﻴﻢ‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن ﻧﺴﺒﺖ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 10‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ ﻗﻄـﺮ‬
‫ﻣﺨﺰن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1-4‬ﺧﻮدآزﻣﺎﻳﻲ‬
‫‪ -1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﻛﺪام دﺳﺘﻪ از ﻣﺨﺎزن اﻃﻼق ﻣﻴﮕﺮدد و اﻧﻮاع آن ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬
‫‪ -2‬ﻣﺰﻳﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻘﻒ ﻧﻮع ‪ patoon‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ‪ pan‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫‪ -3‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ؟ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺎزن از ﻧﻈﺮ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺣﺮارت و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪاره ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬اﺟﺰاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-1‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻇﺮوف و ﺑﺮﺟﻬﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺎ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻌﻲ در ﻣـﻮاردي ﻛـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﺑﺮﺟﻬﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺎ ﻛﻒ ﺻﺎف اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﻪ ﺳـﻪ دﺳـﺘﻪ‬
‫زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫‪ .2‬ﺷﺮاﻳﻂ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ .3‬ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻧﺪازه‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﺟﻬﺎي ﺗﻘﻄﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺟﻬﺎي دﻓـﻊ‪ ،‬ﺑﺮﺟﻬـﺎي ‪ ،packed‬ﺗﺒﺨﻴـﺮ ﻛﻨﻨـﺪه ﻫـﺎ‪،‬‬
‫ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ و ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﺪه در ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ﻓـﺸﺎر اﺗﻤـﺴﻔﺮﻳﻚ ﺑﺎﺷـﺪ ﻧﻴـﺰ ﻋﻤﻮﻣـﺎً ﻋﺪﺳـﻴﻬﺎي ﭘـﻴﺶ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-1‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-1-1‬ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي ﻇﺮف ﺑﺎ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ وزن ﻓﻮﻻد ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در ﺳﺎﺧﺖ آن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ذﺧﻴﺮه ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻇـﺮف ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺳـﻄﺢ و ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ در ﺣﺠﻢ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺰن ﻛﺮوي داراي ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻄﺢ در واﺣﺪ ﺣﺠـﻢ و‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر و ﺣﺠﻢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻛﺮوي اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻋﺪﺳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺰن ﻛﺮوي ﻛﺎرﺑﺮد آن را ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺨـﺎزن اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑـﻪ راﺣﺘـﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺳﺎده ﺗﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﺨـﺎزن اﺳـﺘﻔﺎده وﺳـﻴﻌﻲ در‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻓﺮآﻳﻨﺪي دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺨﺰن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺳﺎده ﺑﺎ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﭘـﻴﺶ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻧـﺴﺒﺖ ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ L/D‬ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻫﺰﻳﻨﻪ در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺨـﺎزن ﭘﻴﭽﻴـﺪه ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺑﺮﺟﻬﺎي ﺗﻘﻄﻴﺮ و ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻄﻠﻮب اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﻌـﺎت اﺿـﺎﻓﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﻴﻨﻲ و‬
‫ﺑﺎﻧﺪل ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺳﺎده ﻳﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺰﻳﻨﻪ در ﻫﺮ ﭘﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﻮاد‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ درواﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺨﺎزن اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑـﺎ ﻋﺪﺳـﻴﻬﺎي ﭘـﻴﺶ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺑـﺮاي‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎري ﺗﻨﻮع ﺿﺨﺎﻣﺖ دارﻧﺪ و ﻫﺰﻳﻨﻪ در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨـﻪ‬
‫زﻣﻴﻦ و ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺨﺎزن اﻫﻤﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮي دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑـﻪ ﺻـﺮﻓﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ وﻋﺪﺳﻲ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ واﺣﺪ وزن ﺑﺠﺎي واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﻜﺎر ﺑﺒﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻇﺮوف اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺎﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺑﻴﻀﻮي‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺣﺠﻤﻲ‬
‫ﺣﺠﻢ ﻳﻚ ﻇﺮف اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﻛﻪ از دو ﻃﺮف ﺑﺎ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺑﻴﻀﻮي ﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ﺣﺠـﻢ‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺣﺠﻢ دو ﻋﺪﺳﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪: 2-2‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-2‬ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻴﻀﻮي‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻀﻲ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ‪:‬‬
‫‪x2 y2‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪=1‬‬
‫‪a 2 b2‬‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﻴﻀﻲ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﺮﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻚ ‪:2:1‬‬
‫‪a = 2b‬‬
‫‪x2‬‬ ‫‪y2‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪=1‬‬
‫‪4b 2 b 2‬‬
‫‪x 2 + 4y 2 = 4b 2‬‬
‫)‪x2 = 4b2- 4y2 = 4(b2-y2‬‬ ‫ﺣﻞ ﺑﺮاي ‪: x2‬‬
‫اﮔﺮ ‪ V‬ﺣﺠﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﺪ از ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ دﻳﻔﺮاﻧﺴﻴﻞ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪dv= ady = πx2dy‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪v = ∫ πx 2 dy = 4π ∫ (b 2 − y 2 )dy‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪v = 4π ∫ b 2 dy − 4π ∫ y 2 dy‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪b‬‬
‫⎡‬ ‫‪y‬‬ ‫⎤‪3‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪πa 3‬‬
‫‪v = 4π ⎢b 2 y −‬‬ ‫= ‪⎥ = πb 3‬‬
‫⎣⎢‬ ‫⎥ ‪3‬‬
‫‪⎦o‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪v=πa2H‬‬ ‫ﺣﺠﻢ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻣﻌﺎدل ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‪:‬‬
‫‪πa 2‬‬ ‫‪a D‬‬

‫= ‪πa H‬‬
‫‪2‬‬
‫= =‪→H‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3 6‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﺠﻢ دو ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻴﻀﻮي ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﺮ ‪ 2:1‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫⎞ ‪⎛ πD 2 ⎞⎛ D‬‬ ‫‪πD 3‬‬

‫⎜⎜ = ‪Vh‬‬ ‫= ) ‪⎟⎟⎜ ⎟(2‬‬
‫⎠ ‪⎝ 4 ⎠⎝ 6‬‬ ‫‪12‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻣﺨﺰن‪:‬‬
‫‪⎡ nD 2‬‬ ‫⎤ ‪πD 3‬‬

‫(⎢ = ‪Vvessel‬‬ ‫‪)L +‬‬ ‫⎥‬
‫‪⎣ 4‬‬ ‫⎦ ‪12‬‬
‫‪⎡ 4V‬‬ ‫⎤‪D‬‬
‫⎥ ‪L=⎢ 2 −‬‬
‫‪⎣ πD‬‬ ‫⎦‪3‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻗﻄﺮ ورق داﻳﺮه اي ﺷﻜﻞ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺳـﺎﺧﺖ ﻋﺪﺳـﻲ ﺑﻴـﻀﻮي ﺑﻄـﻮر ﺗﻘﺮﻳـﺐ ‪ %22‬ﺑﺰرﮔﺘـﺮ از ﻗﻄـﺮ‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ %50‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﻮﻻد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺿﺎﻓﻲ ﺟﻬﺖ ﺑﺮش داﻳﺮه اي ورق و ﻫﺰﻳﻨﻪ ورق ﻛﺎري و ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : Cs‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي )ﭘﻮﻧﺪ وزن ‪/‬دﻻر(‬
‫‪ :1.5Cs‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻋﺪﺳﻲ )ﭘﻮﻧﺪ وزن‪ /‬دﻻر(‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻋﺪﺳﻲ‬
‫‪ :ρ‬داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻓﻮﻻد ‪lb/ft3‬‬
‫‪ = C S ρ⎛⎜ πDL‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ‬

‫⎞ ‪t‬‬ ‫‪t ⎛ 4v‬‬ ‫⎞‪D‬‬
‫⎜ ‪⎟ = C S ρπD‬‬ ‫⎟ ‪−‬‬
‫⎝‬ ‫⎠ ‪12‬‬ ‫‪12 ⎝ πD‬‬ ‫⎠‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪t 4v D 2 3‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻞ‬ ‫‪= Csρ‬‬ ‫[‬ ‫‪−‬‬ ‫]) ‪+ (1.22D 2‬‬
‫‪12 πD‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪V D2‬‬
‫‪= C s ρπ‬‬ ‫‪[1.275 −‬‬ ‫] ‪+ 1.115D 2‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪V‬‬
‫‪= C s ρπ‬‬ ‫] ‪[1.275 + 0.782D 2‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪pd PD‬‬
‫=‪t‬‬ ‫=‬
‫‪2f‬‬ ‫‪24f‬‬
‫‪pD‬‬ ‫‪V‬‬
‫‪C = C s ρπ‬‬ ‫] ‪[1.275 + 0.782D 2‬‬
‫‪288f‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪ρπP‬‬
‫= ‪(K‬‬ ‫)‬
‫‪288f‬‬
‫راﺑﻄﻪ ‪L,D‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ )‪ (SHELL‬ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﺎﺑﻌﻲ از وزن ﻣﺨﺰن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻗﻄﺮ‬
‫و ﻓﺸﺎر ﻣﺨﺰن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺎ ‪ 2‬اﻳﻨﭻ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺨﺰن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜـﺲ ‪D1/3‬‬
‫ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪C ′s‬‬
‫= ‪Cs‬‬
‫‪D 1/3‬‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻛﺮدن در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻗﺒﻞ‬
‫‪V‬‬
‫‪C = C s′ k[1.275‬‬ ‫‪1/3‬‬
‫] ‪+ 0.7820D 8/3‬‬
‫‪D‬‬
‫‪dC‬‬ ‫‪1 1.275V 8‬‬
‫‪=−‬‬ ‫‪4/3‬‬
‫‪+ (0.782)D 5/3 = 0‬‬
‫‪dD‬‬ ‫‪3 D‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪6.25D = 1.275V‬‬
‫‪3‬‬
‫‪D 3 = 0.204V‬‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ V‬ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫⎤ ‪⎡ D3 D2‬‬
‫⎢= ‪V‬‬ ‫‪+‬‬ ‫⎥‪L‬‬
‫‪⎣ 12‬‬ ‫⎦ ‪4‬‬
‫‪πD 2‬‬ ‫‪πD 3‬‬
‫[‪D 3 = 0.204‬‬ ‫‪L+‬‬ ‫]‬
‫‪4‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪D = 1.60L + 0.053D‬‬
‫‪L = 5.93D ≈ 6D‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻳﺎ ﺑﻌﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻇﺮوف ﺗﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 2‬اﻳﻨﭻ ارﺗﺒﺎط ‪ L,D‬ﺑﺼﻮرت ‪ L/D= 6‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزﻧﻲ ﻛﻪ از ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ ‪ 2‬اﻟﻲ ‪ 6‬اﻳﻨﭻ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺿـﺎﻓﻪ در واﺣـﺪ‬
‫وزن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ‪ D1/4‬ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ دارد ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪C ′′‬‬
‫= ‪Cs‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪1/4‬‬
‫‪V‬‬ ‫] ‪2.75‬‬
‫‪C = C ′′ k[1.275‬‬ ‫‪+ 0.782D‬‬
‫‪s‬‬
‫‪D 1/4‬‬
‫‪dC‬‬ ‫‪1 1.275V‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪1.75‬‬
‫‪= −‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪(0.782)D‬‬ ‫‪= 0‬‬
‫‪dD‬‬ ‫‪4 D 5/4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪8.60D 3 = 1.275V‬‬
‫‪D 3 = 0.148V‬‬
‫‪⎡ πD 2‬‬ ‫‪πD 3‬‬ ‫⎤‬
‫⎢ ‪D 3 = 0.148‬‬ ‫‪L +‬‬ ‫⎥‬
‫‪⎢⎣ 4‬‬ ‫‪12‬‬ ‫⎦⎥‬
‫‪D = 1.116L + 0.039D‬‬
‫‪L = 8.28D ≈ 8D‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ورق ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 2‬اﻟﻲ ‪ 6‬اﻳﻨﭻ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫‪L/D=8‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-1-2‬اﻧﻮاع ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻜﻞ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺷﺪه ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬
‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در زﻳﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻜﻞ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻓﻠﻨﺠﻲ )‪(flanged only heads‬‬
‫‪ .2‬ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ )‪(flanged STD.dished & flanged shallow dished‬‬
‫‪ .3‬ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻛﺪ‪(flanged& dished heads (torispherical)) ASME‬‬
‫‪ .4‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺑﻴﻀﻮي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪(ellipsoidal heads) API , ASME‬‬
‫‪ .5‬ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻧﻴﻢ ﻛﺮوي )‪(hemispherial heads‬‬
‫‪ .6‬ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ و ﻧﻴﻢ ﻣﺨﺮوﻃﻲ )‪(conical & toriconical heads‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻜﻞ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ را در ﺷﻜﻞ ‪ 2-3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-3‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻜﻞ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻓﻠﻨﺠﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻋﺪﺳﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﻋﺪﺳﻲ ﺗﺨﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﺪرﻳﺠﻲ در ﻟﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ در ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺿـﻌﻲ آن‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻋﺪﺳﻲ ﺑﺴﻴﺎر اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ و در واﻗﻊ ارزاﻧﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﻧﻮع ﻓﻠﻨﺠﻲ آن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻄﻮر وﺳﻴﻌﻲ ﺑـﺮاي ﺳـﺮﭘﻮش ﻣﺨـﺎزن ذﺧﻴـﺮه در ﻓـﺸﺎر اﺗﻤـﺴﻔﺮﻳﻚ و ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﻛﻤﻲ دارﻧﺪ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺰﻳﻦ‪ (...،‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ‬
‫اﮔﺮ ﺷﻌﺎع ﻋﺪﺳﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ اش ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻛﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد و از ورق ﺑـﺼﻮرت ﺑـﺸﻘﺎﺑﻲ در آورده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﺪه آﻧﻬﺎ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ دو ﺷﻌﺎع وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ : Knuckle‬ﺷﻌﺎع ﮔﻮﺷﻪ اي‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻢ ﻛﺮدن ﺗﻨﺸﻬﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ در اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ : Crown‬ﺷﻌﺎع اﺻﻠﻲ ﻳﺎ ﺷﻌﺎع ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻋﺪﺳﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-4‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻌﺎع )‪ Knuckle (KR‬و )‪Crown (CR‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻛﺪ ‪ASME‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﻢ ﻛﺮدن ﺗﻨﺸﻬﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ در ﮔﻮﺷﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻴﺰان ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎر را ﺑﺮاي ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑـﺸﻘﺎﺑﻲ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺷﻜﻞ دادن ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻄﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﺎع ﮔﻮﺷﻪ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻋﺪﺳـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ﻣﺤﺪوده ‪ 15‬اﻟﻲ ‪ 200‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ‬
‫اﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 200‬ﭘﻮﻧﺪ ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻧﻮع ﺑﻴﻀﻮي از ﻧﻘﻄـﻪ ﻧﻈـﺮ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﻬﺘﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﺑﻴﻀﻮي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪API , ASME‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﺸﻘﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 200‬ﭘﻮﻧﺪ ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮس و در ﻗﺎﻟﺒﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﺑﻴﻀﻮي ﻓﺮم داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻚ ‪ 2:1‬ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺪﺳﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ ﺑـﺪون درز ﺑـﺎ ﻗﻄـﺮ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻏﻠﺐ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﺮي را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ ﺑﻴﻀﻲ ﻧﺼﻒ‬
‫ﻗﻄﺮ ﻛﻮﭼﻚ وﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/4‬ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻋﺪﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺠﻢ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﻧﻴﺰ از ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪V=0.000076di3‬‬
‫‪ = di‬ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻣﺨﺰن‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻧﻴﻢ ﻛﺮوي‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻳﻜﺴﺎن اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ در ﺑـﻴﻦ ﻋﺪﺳـﻴﻬﺎي ﻓـﺮم دار ﻗـﻮﻳﺘﺮﻳﻦ ﻧـﻮع اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎري ﺗﺎ ‪ 2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﻳﻚ ﻋﺪﺳﻲ ﺑﻴﻀﻮي ﺑﺎ ﻫﻤـﺎن ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﺮم دﻫﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ از اﻧﻮاع دﻳﮕـﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﻧـﻮاع‬
‫ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ روش ‪ spining‬و اﻧﻮاع ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ روش ‪ forging‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧـﺪازه ﻫـﺎي ﺑـﺰرگ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٢٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ و ﺟﻮش دادن در ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪﺳـﻲ ﻫـﺎي‬
‫ﻛﺮوي ﺑﻄﻮر وﺳﻴﻌﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ وﻧﻴﻢ ﻣﺨﺮوﻃﻲ‬
‫ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﺑﻄﻮر وﺳﻴﻌﻲ در ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﻣﺜـﻞ ‪ Spray driers ،Evaporators‬و‪...‬‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﺻﻴﺖ وﻳﮋه اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ در اﻧﺒﺎﺷﺖ و ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣـﻮاد ﺟﺎﻣـﺪ اﺳـﺖ‪ .‬ﻛـﺎرﺑﺮد راﻳـﺞ‬
‫دﻳﮕﺮ ﺳﺮﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﻄﺮآرام ﺑﻴﻦ دو ﺑﺨﺶ ﺑـﺎ ﻗﻄﺮﻫـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوت در ﻣﺨـﺎزن‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ‪ .‬روش ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ رول ﻛﺮدن ورق ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﻣﺨـﺮوط اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ از ورق ﺻﺎف ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه و ﺗﻨﺶ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷـﺪه در ﮔﻮﺷـﻪ ﻫـﺎ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻨـﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده زﻳﺎدي در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ‬
‫ﺳﻪ ﻧﻮع دﻳﮕﺮﻋﺪﺳﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ﺷﻜﻞ ‪ 2-5‬دﻳﺪه ﻣﻴﺸﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪..‬‬
‫ﻧﻮع )‪ (a‬اﻛﺜﺮاً در ﺳﺮﭘﻮش ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﺑﺮﺟﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮع )‪ (b‬ﺑﻌﻨﻮان ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻛﺮوي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد وﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزﻧﻲ ﻛـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫از ﻓﻠﻨﺞ درآﻧﻬﺎ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫ﻧﻮع )‪ (c‬ﺑﻌﻨﻮان ﺳﺮﭘﻮش ﻣﺨﺎزن اﺗﻤﺴﻔﺮي ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و در اﻧﺪازه ﻫـﺎي ‪ 18‬اﻟـﻲ ‪ 132‬اﻳـﻨﭻ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫)‪(a‬‬
‫)‪(b‬‬
‫)‪(c‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-5‬اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﻋﺪﺳﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-6‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻋﺪﺳﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-2‬ﺳﺎﻳﺮ اﺟﺰاي ﻣﺨﺰن‬
‫‪ -2-2-1‬ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺪون ﻃﺮاﺣﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﻴﺰ آزﻣﺎﻳﺶ اﺛﺮ ﺗﻜﻴﻪ ﮔـﺎه‬
‫ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎزن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﺼﻮرت ﻋﻤـﻮدي ﻳـﺎ اﻓﻘـﻲ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﻋﻤﻮدي ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي زﻳﺮ راﻳﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫‪Skirt support‬‬ ‫•‬

‫‪Bracket or lug support‬‬ ‫•‬
‫‪Leg support‬‬ ‫•‬
‫‪Ring support‬‬ ‫•‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن اﻓﻘﻲ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي راﻳﺞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Saddle support‬‬ ‫•‬

‫‪Leg support‬‬ ‫•‬
‫‪Ring support‬‬ ‫•‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﺧﺎﺻﻲ از ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ در ﻣﺨﺎزن اﻓﻘﻲ وﻋﻤﻮدي ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه‪ ،‬ﺷـﻜﻞ و وزن ﻣﺨـﺰن‪،‬‬
‫دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن و آراﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن داﺧﻠﻲ وﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺨـﺰن‬
‫دارد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ دﻳﻮاره ﻣﺨﺰن ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﻮﺿـﻌﻲ را ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫داده و ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﺛﺒﺎت ﻣﺨﺰن ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻛﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺰن ﻃﺒﻖ آن ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻜﻴـﻪ ﮔﺎﻫﻬـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫اﺟﺎزه ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺨﺰن در اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎﻳﻲ را ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ از اﻧﺒﺎﺷـﺖ آب در‬
‫زﻳﺮ ﻣﺨﺰن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺰن و ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻓﻮﻧﺪ اﺳﻴﻮن ﻣﺤﻜﻢ ﻧﺼﺐ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ‪skirt‬‬
‫ﻳﻜﻲ از راﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ روﺷﻬﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺨﺎزن ﻋﻤﻮدي ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ رول ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ‬
‫ﻳﺎ ﻣﺨﺮوط ﻧﺎﻗﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ skirt‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ‪lug‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﻳﻜﻲ از ﻛﻢ ﺧﺮج ﺗﺮﻳﻦ راﻫﻬﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﻋﻤﻮدي اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺟﻮش ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ‪saddle‬‬
‫ﻳﻜﻲ از روﺷﻬﺎي راﻳﺞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺨﺎزن اﻓﻘﻲ ﺑﺎ اﺑﺰاري زﻳﻨﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﻨﺎم ‪ saddle‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺨـﺎزن‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺰرگ ﺗﻮﺳﻂ دو ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ زاوﻳﻪ ﺗﻤﺎس در آﻧﻬـﺎ ﺗﺮﺟﻴﺤـﺎً ‪ 120‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 150‬درﺟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪ 2-7‬اﻧﻮاع ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي راﻳﺞ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ٣۴ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
Leg support Lug or Ring Support
Saddle support Skirt support
‫ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي ﻣﺨﺎزن‬2-7 ‫ﺷﻜﻞ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-2-2‬رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ‬
‫رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ از ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻳﺎ از ورق ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ رﻳﻨﮓ در ﻣﻲ آﻳﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺟﺰا ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻛﻤﺎﻧﺶ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎل آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ در داﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي و ﻫﻢ در ﺧﺎرج ان ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ اﺗﺼﺎل ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﻦ رﻳﻨﮓ ﻫﺎ‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ رﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي ﻣﺨﺎزن اﻓﻘﻲ‬
‫ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪2-8‬‬
‫رﻳﻨﮓ ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ‬
‫‪ -2-2-3‬درﻳﭽﻪ ﻫﺎ )‪(Openings‬‬
‫در ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزي ﻛﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﺴﺮي اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن‬
‫وﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻤﺪه اﻳﻦ اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ورود و ﺧﺮوج ﻣﺎده‪،‬‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺬاري اﻳﻦ اﺗﺼﺎﻻت ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻮراخ ﻛﺮدن ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﺨﺰن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺳﻮراﺧﻬﺎ در ﻣﺨﺰن و وﺟﻮد ﺟﻮش در اﻳﻦ ﻧﻘﺎط‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ از‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ در ﭘﺎره اي اوﻗﺎت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻳﻦ اﺗﺼﺎﻻت اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ ﻳﻚ ورق داﻳﺮوي ﺗﻮ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ آن ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد‪ .‬درﻳﭽﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﺳﻴﻠﻨﺪري ﻳﺎ ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﻣﺨﺎزن ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎي‬
‫داﻳﺮوي‪ ،‬ﺑﻴﻀﻮي ﻳﺎ ‪ obround‬وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬درﻳﭽﻪ ‪ obround‬درﻳﭽﻪ اي ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دو‬
‫اﻧﺘﻬﺎي آن داﻳﺮوي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-2-4‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ )‪(flanges‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺨﺎزن ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ و اﻣﻜﺎن ﺟﺪا ﻛـﺮدن ﻗﻄﻌـﺎت از ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺗﻌﻤﻴـﺮ‪،‬‬
‫ﺗﻌﻮﻳﺾ و ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻓﻠـﻨﺞ ﻫـﺎ ﺑﺎﻋـﺚ ﺗـﺴﻬﻴﻞ در ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﻣﻮﻧﺘـﺎژ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ‬
‫‪ .1‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي)‪( integral or welding neck‬‬
‫‪ .2‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي) ‪(loose type or slip-on‬‬
‫‪ .3‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي ﻣﻌﻜﻮس )‪(reverse flanges‬‬
‫‪ .4‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي رﻳﻨﮕﻲ )‪(ring flanges‬‬
‫‪ .5‬ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي ﻛﻮر )‪(blind flanges‬‬
‫‪Welding neck flange‬‬ ‫‪Slip-on flange‬‬ ‫‪Blind flange‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-9‬ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻧﻮاع ﻓﻠﻨﺠﻬﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻠﻨﺠﻬﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ دو ﺣﺎﻟﺖ زﻳﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﻓﻠﻨﺞ )‪(gusket seating condition‬‬
‫‪ .2‬ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺎرﻛﺮد )‪(operating condition‬‬
‫ﺑﺮاي ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺎرﻛﺮد ﺗﻨﺶ اﺻﻠﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد و ﺑﺮاي ﻓﻠﻨﺞ ﻫـﺎي‬
‫ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﻓﻠﻨﺞ ﺗﻨﺶ اﺻﻠﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد‪ .‬در ﻓﻠﻨﺠﻬﺎي ﻓﺸﺎر ﭘـﺎﺋﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﭻ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢ ﺷﺪن ﻗﻄﺮ داﻳﺮه ﮔﺬرﻧﺪه از ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻴﭽﻬﺎ ﺷـﺪه و‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻤﺎن ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻴﺮوي ﭘﻴﭻ ﻫﺎ ﻛﻢ ﺷﺪه و ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻓﻠﻨﺞ ﻛﺎﻫﺶ ﻣـﻲ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻓﻠﻨﺠﻬﺎي ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﻴﭽﻬﺎ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ زﻳﺎد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﭽﻬﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻄﺮ داﻳﺮه اي ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻴﭽﻬﺎ ﻋﺒﻮر ﻣﻴﻜﻨﺪ و اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻗﻄﺮ داﻳﺮه ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎزوي ﻣﻤﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑـﺮاي ﭘﺨـﺶ ﺷـﺪن ﻧﻴـﺮوي ﭘﻴﭽﻬـﺎ‬
‫ﻓﻠﻨﺠﻬﺎي ﺿﺨﻴﻤﺘﺮ و ﻫﺎﺑﻬﺎي ﺑﺰرگ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮع وﻣﺤﻞ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﮔﺴﻜﺖ )‪(gasket‬‬
‫ﻧﻮع ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﮔﺴﻜﺖ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎرﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺎﻳﻊ ﻳﺎ ﮔـﺎز ﺑـﻮدن ﺳـﻴﺎل‪ ،‬ﻓـﺸﺎر‪ ،‬دﻣـﺎ‪ ،‬ﺷـﻮك‬
‫ﺣﺮارﺗﻲ ‪ ،‬ارﺗﻌﺎش و ﻧﻮع ﮔﺴﻜﺖ دارد‪.‬‬
‫ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﺴﻜﺖ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧـﺮي‪ -‬ﻣـﺎدﮔﻲ‪ ،‬زﺑﺎﻧـﻪ‪ -‬ﺷـﻴﺎر)‪ (tingue-groov‬و رﻳﻨﮕـﻲ‬
‫)‪ (ring joint‬ﻣﻘﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي درﻣﻘﺎﺑﻞ اﻧﻔﺠﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻓﻠﻨﺞ در ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻓﻠﻨﺠﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻓﻠﻨﺠﻬـﺎي‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻋﺪدي ﺑﻨﺎم ﻣﺤﺪوده ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎر )‪ ( pressure rating‬دارﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس آن ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﺷـﻮد‪) .‬ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﺧـﺎرﺟﻲ ﺑـﺼﻮرت ﻓـﺸﺎر ﻣﻌـﺎدل‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪(.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﻠﻨﺠﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه آﻧﻬﺎ و ﻣﺤﺪوده ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎر اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣـﻮاﻗﻌﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻠﻨﺠﻬﺎي ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي و ﻣﻤﺎﻧﻬﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه روي ﻓﻠﻨﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد و‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ و ﻣﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه درﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻠـﻨﺞ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺷـﺪه و ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻣﺠﺎز آن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-2-5‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﺷﻜﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﺑﺎﻻرﻓﺘﻦ ﻓـﺸﺎر ﺑﻴـﺸﺘﺮ از‬
‫‪ 110‬درﺻﺪ ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ را ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺨﺎزن ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻓﺸﺎر ﺷﻜﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺟﺎزه ﺑﺎﻻ‬
‫رﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 121‬درﺻﺪ ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ را ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع راﻳﺞ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻓﺸﺎر ﺷﻜﻦ در زﻳﺮ آﻣﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺷﻴﺮ اﻳﻤﻨﻲ )‪(Safety Valve‬‬
‫ﺷﻴﺮ اﻳﻤﻨﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر از ﻓﺸﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﻻﺗﺮ رود ﺳﻴﺎل را ﺑﻪ ﺟﻮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از‬
‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﺮ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎل ﻫﺎي ﺗﺮاﻛﻢ ﭘﺬﻳﺮ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﭘـﺎﺋﻴﻦ آوردن‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-10‬ﺷﻴﺮ اﻳﻤﻨﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٣٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﺷﻜﻦ )‪( Relief Valve‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﻴﺮ ﺳﻴﺎل را ﺑﺼﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺟﻮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﻜﺎر‬
‫ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﺎت اﻧﻔﺠﺎر )‪(Bursting Discs‬‬
‫در ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Fusible Plugs‬‬
‫از ﻓﻠﺰات ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ذوب ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ در ﺷـﻴﺮﻫﺎي اﻳﻤﻨـﻲ‪ ،‬ﻓـﺸﺎر ﺷـﻜﻦ ﻳـﺎ‬
‫ﺻﻔﺤﺎت اﻧﻔﺠﺎري ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر رود‪ .‬ﻛﺎرﺑﺮد ‪ Fusible Plug‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﺨـﺰن در ﻣﻌـﺮض آﺗـﺶ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -2-3‬ﺧﻮد آزﻣﺎﻳﻲ‬
‫‪ -1‬ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ در اﻧﺘﺨﺎب ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ؟‬
‫‪ -2‬اﻧﻮاع ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي راﻳﺞ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻓﻠﻨﺠﻲ ﺑﻪ ﻛﺪام دﺳﺘﻪ از ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد و در ﻛﺠﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ؟‬
‫‪ -4‬اﻧﻮاع ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﻲ و ﻋﻤﻮدي ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬
‫‪ -5‬اﻧﻮاع ﻓﻠﻨﺠﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪ :‬ﻣﻮاد و آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮاد‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮادي ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﻳﺎ اﺟﺰاي آﻧﻬﺎ ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﭘﻴﺶ ﻧﻴـﺎز آﻧـﺎﻟﻴﺰ‬
‫ﺗﻨﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮاد ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺧﻮردﮔﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮاد ﺳـﺎﺧﺖ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻓﺮآﻳﻨـﺪي و ﺗﻌـﺎدل ﺑﺮﻗـﺮار‬
‫ﻛﺮدن ﻣﻴﺎن ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻗﻴﻤﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ ﻳﺎ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﻧﻜـﺎت‬
‫زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎري‬
‫ﻧﻮع ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬دﻣﺎي ﻛﺎري و ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺳﻴﺎل ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ و‪...‬‬
‫‪ (2‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻮاد‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻜـﺎﻧﻴﻜﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ازدﻳـﺎد و ﻛـﺎﻫﺶ ﺳـﻄﺢ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺮﺷـﻲ‪ ،‬ﺳـﺨﺘﻲ‬
‫وﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺧﺰش و اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺷﻜﺴﺖ و ‪...‬‬
‫‪ (3‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪي‬
‫اﺛﺮ روﺷﻬﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﻮرد‪ ،‬ﺑﺮش و ‪ ...‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫‪ (4‬رﻓﺘﺎر در ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﻣﻘﺎوت در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺮب در ﻣﺤـﻴﻂ‪ ،‬اﺛـﺮات ﺧـﺎص روي ﻣـﻮاد و ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‬
‫ﺧﻮاص وﻳﮋه ﻣﻮاد ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺎده ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﻣﻴﺎن ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻗﻴﻤﺖ و ﻃﻮل ﻋﻤﺮ وﺧﻄﺮ ﺷﻜﺴﺖ‬
‫‪ (6‬دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺗﺠﺎري‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -3-1‬ﻧﻮع ﻣﻮاد و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﺻﻠﻲ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻮادي ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ دﺳـﺘﻪ ﺑﻨـﺪي‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻓﻮﻻد‬
‫ﻛﺮﺑﻨﻲ‪ ،‬ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ‪ ،‬روﻛﺶ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻠﺰات‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ‪:‬‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻮم‪ ،‬ﻣﺲ‪ ،‬ﻧﻴﻜﻞ‪ ،‬ﺳﺮب و آﻟﻴﺎژﻫﺎي آﻧﻬﺎ‬
‫‪ (3‬ﻓﻠﺰات ﺧﺎص‪:‬‬
‫ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮم‪ ،‬زﻳﺮﻛﻮﻧﻴﻢ‬
‫‪ (4‬ﻣﻮاد ﻏﻴﺮ ﻓﻠﺰي‪:‬‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ ،‬ﺑﺘﻦ‬
‫‪ -3-1-1‬ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻨﻲ‬
‫اﻳــﻦ ﮔــﺮوه از ﻓﻮﻻدﻫــﺎ ﻧــﺴﺒﺘﺎً ارزان ﻫــﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻴــﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛــﺎرﺑﺮد را در ﺳــﺎﺧﺖ ﻣﺨــﺎزن ﻓﺮآﻳﻨــﺪي‬
‫وﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺎﻳﭙﻴﻨﮓ دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻮﻻدﻫﺎ آﻟﻴﺎژ ﻛﻢ ﻛﺮﺑﻦ ﺑـﺎ درﺻـﺪ ﻛـﺮﺑﻦ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 0.25‬درﺻـﺪ ﺑـﻪ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺪاري‪ M N‬و ‪ Si‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ‪ 0.4‬درﺻﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﺮاي ﭘﻴﭽﻬﺎ و ﻣﻬﺮه ﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان اﻛﺴﻴﮋن ﮔﻴـﺮي‪ ،‬ﻓـﻮﻻد‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ‪ Rimmed, Semi-Killed‬ﻳﺎ ‪ Killed‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ‪ Rimmed‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﺪم ﻫﻤﮕﻨﻲ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻨﺪرت در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨـﺎزن ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲ‬
‫روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ‪ semi-killed‬از ﻧﻈﺮ اﻛﺴﻴﮋن ﮔﻴﺮي ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ‪ killed , rimming‬ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻓﻮﻻد ارزان ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺒﻚ وﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ورﻗﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨـﺎزن ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﺑـﺮاي ﻛﺎرﻫـﺎي ﺳـﺒﻚ ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲ روﻧـﺪ )ﺗـﺎ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ (25mm‬از ﻧﻮع ‪ semi-killed‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﺸﺘﻪ ﺳﻴﻠﻴﻜﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ اﻛﺴﻴﮋن ﮔﻴـﺮي ﺷـﺪه اﻧـﺪ ﻫﻤﮕـﻦ ﺗـﺮ ﻫـﺴﺘﻨﺪ و ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺿﺨﻴﻢ ﺗﺮ و ﭘﺮ ﻛﺎر ﺗﺮ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ‪ AL‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛـﻢ اﺿـﺎﻓﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﺗـﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮش ﻣﺎده را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﻲ در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ داراي اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭼﻜﺶ ﺧﻮاري ﺧﻮب‪ ،‬ﻓﺮم ﭘﺬﻳﺮي‬
‫و ﺟﻮﺷﻜﺎري آﺳﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﺶ ﻛﺸﺸﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺎﻻرﻓﺘﻦ دﻣﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-1-2‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ‬
‫در اﻳﻦ ﮔﺮوه از ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژي ﻛﻤﺘﺮ از ده درﺻﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً از ‪ Ni ,Mo‬و‪ Cr‬ﺑﻌﻨـﻮان‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻓﻮﻻدﻫـﺎي ﻛﺮﺑﻨـﻲ ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺰش داراي اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑـﺎﻻﺗﺮي ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻨﮕـﺎم ﺳـﺎﺧﺖ و ﺟﻮﺷـﻜﺎري اﻳـﻦ‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل دﻗﻴﻖ ﺗﺮي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ‪ Cr‬و ‪ Mo‬ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ را ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ و اﻳﻦ ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻌﻲ در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬از ﻃـﺮف دﻳﮕـﺮ ‪ Ni‬ﺧﺎﺻـﻴﺖ اﺳـﺘﺤﻜﺎم ﺑﺮﺷـﻲ را در‬
‫دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ )ﺗﺎ ‪ (80°C‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ ﻧﻴﻜﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ‪ 2-3.5‬درﺻﺪ ﻧﻴﻜﻞ در ﺟـﺎﻳﻲ ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲ روﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺮد ﺷﺪن در دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻫﺎ از ﻧﻮع ﻛﺮﺑﻨﻲ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺧﻮاص ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫـﺪ ﺗـﺎ ﺗـﻨﺶ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﺑﻜﺎر رود و در ﻧﺘﻴﺠﻪ درﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-1-3‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﭘﺮ آﻟﻴﺎژ‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﭘﺮ آﻟﻴﺎژ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻪ اي و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻻزم اﺳـﺖ ﻣـﻮاد‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﺷﻨﺪ و آﻟﻮدﮔﻲ اﺗﻔﺎق ﻧﻴﺎﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع از ﻓﻮﻻدﻫﺎ دو ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺿﺪ زﻧﮓ آﻫﻦ دار‬
‫‪ (2‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺿﺪ زﻧﮓ آﺳﺘﻴﻨﻴﺘﻴﻚ‬
‫ﻧﻮع اول ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ ‪ Cr‬ﺑﻌﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ آﻟﻴﺎژي اﺳﺖ و ﻣﻴﺰان ﻛﺮم آن ‪ 11-25‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻدﻫﺎ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮﺑﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ و اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي اﺳﺘﻴﻨﻴﺘﻴﻚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮوه ﺑﺰرﮔﻲ از ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ را ﻣﻲ دﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ در‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ Cr‬آﻧﻬﺎ ﺑﻴﻦ ‪ 18‬ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ و ﻣﻘﺪار ﻧﻴﻜـﻞ در اﻳـﻦ‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﺑﻴﻦ ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ ﻣﻴﺰان ﻛـﺮﺑﻦ از ‪ 0.04‬ﺗـﺎ ‪ 0.25‬درﺻـﺪ ﻣﺘﻐﻴـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎ اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭼﻜﺶ ﺧﻮاري ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺖ ﻛﺎري ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺣﺮارﺗﻲ را ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﺎ ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺸﺸﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺸﻲ وﺳﺨﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ‬
‫‪ -‬اي در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺮد ﻛﺎراﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻓﺮم دﻫﻲ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ و ﺟﻮﺷـﻜﺎري‬
‫آﻧﻬﺎ آﺳﺎن اﺳﺖ اﻣﺎ در ﺳﺎﺧﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺣﺘﻴﺎط ﺻﻮرت ﮔﻴـﺮد ﺗـﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﻄﻠـﻮب در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺧﻮردﮔﻲ درآﻧﻬﺎ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -3-1-4‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي روﻛﺶ ﺷﺪه‬
‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺤﺼﻮل وﻳـﮋه اي اﺳـﺖ ﻛـﻪ داراي ﺗﺮﻛﻴﺒـﻲ از ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺧـﻮردﮔﻲ‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي آﺳﺘﻴﻨﻴﺘﻴﻚ‪ ،‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺿﺪ زﻧﮓ آﻫﻦ دار‪ ،‬ﻧﻴﻜﻞ ﻳﺎ آﻟﻴﺎژﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﻗﻴﻤﺖ ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻨـﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻨﻲ اﺳﺖ و ﭘﻮﺷﺶ ﻓـﻮﻻد ﺿـﺪ زﻧـﮓ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 2-5mm‬ﺑﺼﻮرت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ درﻳﻚ ﺳﻤﺖ آن ﻧﻮرد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺑﺎ ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻨﻲ ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮردﮔﻲ آن ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺑـﺼﻮرت ﻫﻤﮕـﻦ و ﺳـﺎﻟﻢ و ﺑـﺎ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ )ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ 10-20‬درﺻﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﻞ ‪ 2-5mm‬اﺳﺖ( اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-1-5‬ﻓﻠﺰات ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ‬
‫ﻓﻠﺰات ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﻳﺎ اﺟﺰاي آﻧﻬﺎ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‪ ،‬ﻣﺲ‪ ،‬ﻧﻴﻜﻞ و آﻟﻴﺎژﻫﺎﻳﺸﺎن ﭘﻼﺗﻴﻨﻴﻮم‪ ،‬ﻧﻘﺮه و ﺳﺮب ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﺑﻌﻨـﻮان ﭘﻮﺷـﺶ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻜﺎر روﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮم زﻳﺮﻛﻮﻧﻴﻮم‪ ،‬و ‪ ...‬ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻮاد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول ‪ 3-1‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﻣﻌﺎدل ﻣﻮاد در ﭘﻨﺞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬اروﭘﺎﻳﻲ‪ ،‬آﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و‬
‫ژاﭘﻨﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺟﺪول ‪ 3-1‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻌﺎدل ﻣﻮاد در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۴٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1‬ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮاد ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ؟‬
‫‪ -2‬ﻣﻮاد راﻳﺠﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ و از ﻫﺮ ﻛﺪام ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻮﻻد ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻓﻮﻻدﻫﺎﻳﻲ اﻃﻼق ﻣﻴﺸﻮد و ﺧﻮاص اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫‪ -4‬در ﻣﻮرد ﻓﻮﻻد روﻛﺶ ﺷﺪه ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻓﻠﺰات ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﻳﺎ اﺟﺰاي آن ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻛﺪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ASME Sec. VIII‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -4-1‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛـﻪ در زﻣﻴﻨـﻪ ﻃﺮاﺣـﻲ ﻣﺨـﺎزن ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎرو ﻣﺨـﺎزن ذﺧﻴـﺮه‬
‫ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫•‬ ‫‪ASME boiler and pressure vessel code‬‬

‫•‬ ‫‪API‬‬
‫‪API 620‬‬
‫‪Design and construction of large low- pressure strorge tanks‬‬
‫‪API 650‬‬
‫‪Welded steel tanks for oil storage‬‬
‫•‬ ‫‪BS 5500‬‬
‫•‬ ‫)‪AD MERK BLLAT(DIN‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ BS 5500‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺸﻮر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ DIN‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺸﻮر آﻟﻤﺎن در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردي در زﻣﻴﻨﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4-2‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ASME code section VIII‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ ASME code section VIII‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ section VIII‬اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫•‬ ‫‪Division 1‬‬

‫‪ Division 1‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي اﻏﻠﺐ ﻛﺎرﺑﺮﻫﺎي ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﻛﺪ ‪ ASME‬ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺣﺪاﻗﻞ اﻟﺰاﻣﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ و ﻛﺎرﻛﺮد اﻳﻤﻦ ﻣﺨﺎزن‬
‫ﻻزم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺪ ﺑﺎﺗﻌﻴﻴﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﻮاد‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ و ﺗﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻤﻦ ﻻزم ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻳﻤﻨﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ دارد‪.‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﺮاﺑﻲ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎر ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﺪ ‪ ASME‬ﺗﺎ ﺣﺪ‬
‫ﻗﺒﻮﻟﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮد در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻃﺮاﺣﻲ وﻛﺎرﻛﺮد را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺻﻨﻌﺖ و ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫ﺧﺎص ﻣﻮارد ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ را ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺪ ﺑﺤﺚ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Division 1 -4-2-1‬‬
‫اﻳﻦ ‪ division‬ﺑﺮاي ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 15 psig‬وﻛﻤﺘﺮ از ‪ 3000 psig‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪ .‬در ﻓﺸﺎرﻫﺎي‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ از ‪ 15 psig‬ﻛﺪ ‪ ASME‬اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 3000 psig‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫اﺿﺎﻓﻲ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ را ﻛﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻧﻴﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ را‬
‫ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺪ ‪ ASME‬ﺑﺮاي اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎﻳﭙﻴﻨﮓ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﺼﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻧﺎزﻟﻬﺎي ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﻛﺪ ‪ ASME‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ اﺗﺼﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ وﺻﻞ اﺳﺖ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ‬
‫رود‪ .‬اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ درﻣﻜﺎﻧﻬﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫• اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﻲ از اوﻟﻴﻦ اﺗﺼﺎل ﻣﺤﻴﻄﻲ‬
‫• اوﻟﻴﻦ اﺗﺼﺎل رزوه اي ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه اي‬
‫• ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اوﻟﻴﻦ ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت ﻓﻠﻨﺠﻲ ﭘﻴﭽﻲ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺳﻄﺢ آب ﺑﻨﺪي در اﺗﺼﺎﻻت ﺧﺎص ﻳﺎ ‪fittings‬‬ ‫•‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻛﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻏﻴﺮ ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﺟﻮﺷﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﺟﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﺣﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺘﺼﻞ اﻧﺪ ﺑﻜﺎر ﻧﻤﻲ رود‪ .‬اﻣﺎ ﺟﻮﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻓﺸﺎري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ از‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﺪ ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻮاردي ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺟﺰاي داﺧﻠﻲ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﭘﻴﺮوي از ﻛﺪ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺰ اﺟﺰاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺟﻮش داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺪ ‪ ASME‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮارد ﺧﺎص دﻳﮕﺮي را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ درآﻧﺠﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻲ ﺷﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ‪:‬‬
‫•‬ ‫‪fired process tubular heaters leg., furnaces‬‬

‫•‬ ‫‪pressure containers that are integral parts mechainal device(e(g) pump,‬‬
‫‪turbine, or compressor casing).‬‬
‫•‬ ‫‪Piping system and their components‬‬
‫‪Division 2 -4-2-2‬‬
‫ﻫﺪف ‪ div 2‬ﺑﺎ ‪ div 1‬ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ اﻣﺎ ‪ div 2‬ﺷﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ‪ div 1‬ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬ﺣﻮزه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪ div2‬ﺑﺎ ‪ div1‬در آﻧﺠﺎ ﺗﻔﺎوت دارد در زﻳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺗﻨﺶ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻨﺶ ﭘﻮﺳﺘﻪ اي اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ‪ div 2‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﻘﺪار آن در ‪div 1‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺰن در ‪ div 2‬ﻧﺎزﻛﺘﺮ اﺳﺖ و ﻣﻮاد ﻛﻤﺘﺮي در ﺳﺎﺧﺖ آن ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود و ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﺑﻮدن ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﭘﻮﺳﺘﻪ اي اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻨﺶ‬
‫‪ Div 2‬ﻳﻚ ﻣﺘﺪ ﭘﻴﭽﻴﺪه از ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎ و ﭼﺎرﺗﻬﺎ را ﺑﻜﺎر ﻣﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻨﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫‪ div 1‬دﻗﻴﻖ ﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻪ در ‪ div 1‬ﻣﺠﺎزﻧﺪ در ‪ div 2‬ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻮاد در ‪ div 2‬ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺗﺮ از ‪ div 1‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺎزرﺳﻲ‬
‫‪ Div 2‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺨﺖ ﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ div 1‬دارد‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻦ ‪ div 1‬و ‪ div 2‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﺼﺎدي دارد‪ .‬ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪ div 2‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر از ‪div1‬‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺨﺰن اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻮاد ﻛﻤﺘﺮ )ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻨﺶ ﭘﻮﺳﺘﻪ اي ﻣﺠﺎز ﺑﺎﻻﺗﺮ ( در ‪ div 2‬اﻳﺠﺎد‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎرﺗﺮ ﺑﻮدن ‪ div 2‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ div 1‬ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ‪ div 2‬ﺟﺬاﺑﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎ ‪ div 2‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزﻧﻲ ﺟﺬاﺑﻴﺖ دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪاره ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪) .‬ﻣﺜﻼً‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ (2 in.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﭼﻴﺰ در ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪاره‬
‫ﻻزم‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺰرﮔﻲ در وزن و ﺑﺎر وارده ﺑﺮ ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن دارد اﺳﺘﻔﺎده از ‪ div 2‬ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Division 3 -4-2-3‬‬
‫‪ Div 3‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ‪ ،‬ﺗﺴﺖ و ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﺮارﺗﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً در ﻓﺸﺎر )داﺧﻠﻲ ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﻲ( ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 10,000 psi‬ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﻓﺮآﻳﻨﺪي‪ ،‬ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺣﺮارت ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮارد اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ Div 3 .‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻓﺸﺎري ﻛﻪ در ‪ div 1‬ﻳﺎ ‪ div 2‬وﺟﻮد دارد‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﻫﻴﭻ ﺣﺪ ﻓﺸﺎري ﻧﻴﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -4-3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ASME section VIII division 1‬‬
‫‪ Div 1‬ﺑﻪ ﺳﻪ زﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در زﻳﺮ آﻣﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪Subsection A -4-3-1‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺴﻤﺖ ‪ ، UG‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﺨﺎزن ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از روش ﺳﺎﺧﺖ ﻳﺎ ﻣﻮاد ﺑﻜﺎر‬
‫ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪Subsection B -4-3-2‬‬
‫اﻟﺰاﻣﺎﺗﻲ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ Subsection B‬از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ‪ UB, UF, UW‬ﻛﻪ ﺑﺘﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺟﻮﺷﻜﺎري‪،‬‬
‫ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ و ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎري ﺳﺮو ﻛﺎر دارﻧﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Subsection C -4-3-3‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻟﺰاﻣﺎﺗﻲ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻼﺳﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮاد ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ و از ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫•‬ ‫)‪UCS (carbon and low- alloy atell‬‬

‫•‬ ‫)‪UNF (nonferrous metals‬‬
‫•‬ ‫)‪UHA (high – alloy steel‬‬
‫•‬ ‫)‪UCI (cast iron‬‬
‫•‬ ‫)‪UCL (clad and lined material‬‬
‫•‬ ‫)‪UCD(cast ductile iron‬‬
‫•‬ ‫)‪UHT (ferritic steel with properties enhanced by heat treatment‬‬
‫•‬ ‫)‪ULW (layered construction‬‬
‫•‬ ‫)‪ULT (low- temperature materials‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ۵٧ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
ASME ‫ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬4-1 ‫ﺟﺪول‬
Topic
Section
I Rules for Construction of Power Boiler
Material
Part A- Ferrous Material Specification
II Part B- Nonferrous Material Specification
Part C- Specifications for Welding Rods, Electrodes and Fillet Material
Part D- Properties
III Subsection NCA – General Requirements for Division 1 and Division 2
Division 1
Subsection NB- Class 1 Components
Subsection NC- Class 2 Components
Subsection ND- Class 3 Components
III Subsection NE- Class MC Components
Subsection NF- Supports
Subsection NG- Core Support Structures
Subsection NH- Class 1 Components in Elevated Temperature Service
Appendix
III Division 2- Code for Concrete Reactor Vessels and Containments
Division 3 – Containment System for Storage and Transport Packaging of Spent
III
Nuclear Fuel and High Level Radioactive Material and Waste
IV Rules for Construction of Heating Boilers
V Nondestructive Examination
VI Recommended Rules for the Care and Operation of Heating Boiler
VII Recommended Guidelines for the Care or Power Boiler

Rules for Construction of Pressure Vessels
Division 1
VIII
Division 2- Alternative Rules
Division3- Alternative Rules for Construction of High Pressure Vessels
IX Welding and Brazing Qualifications
X Fiber-Reinforced Plastic Pressure Vessels
XI Rules for In service Inspection of Nuclear Power Plant Components
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -4-4‬ﺧﻮد آزﻣﺎﻳﻲ‬
‫‪ -1‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي راﻳﺠﻲ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺤﺪوده ﻛﺎرﺑﺮد ‪ Division 1‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫‪ -3‬ﻣﻮارد ﺗﻔﺎوت ‪ Division2‬ﺑﺎ ‪ Division1‬ﻛﺪاﻣﻨﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ ﻛﺪام ﭼﻪ ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺒﻲ‬
‫دارد؟‬
‫‪ Division 3 -4‬در ﻣﻮرد ﻛﺪام دﺳﺘﻪ از ﻣﺨﺎزن ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮود؟‬
‫‪ -5‬زﻳﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎي ‪ Division 1‬ﻛﺪاﻣﻨﺪ و ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ ﻫﺮ ﻛﺪام ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۵٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ‪ :‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ ﻣﺨﺎزن‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﺨﺎزن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روش راﻳﺞ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ‪ UG-75‬ﺗﺎ ‪ UG-84‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ASME‬‬
‫‪ section VIII Div1‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ASME sec.VIII Div1‬ﺑﻪ ﺳﻪ زﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬زﻳﺮ ﺑﺨﺶ ‪ B‬ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ را ﺑـﺮاي روﺷـﻬﺎي‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري‪ ،‬ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ و ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎري در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ روﺷﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑـﺎ ﻫـﻢ‬
‫ﺑﻴﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺠﺰا ﺑﻜﺎر روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-1‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ‪ (Unfired welded)UW‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME‬ﺷﺎﻣﻞ ﻗـﻮاﻧﻴﻨﻲ ﺑـﺮاي ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨـﺎزن ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ UW-9‬اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛـﻪ ﺟـﻮش ﻫـﺎﻳﻲ ﻟـﺐ ﺑـﻪ ﻟـﺐ )‪ (butt welds‬ﺑـﺎ ﺑﻜـﺎر ﮔﻴـﺮي ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻛﻪ درزﻳﺮ ﻟﻴﺴﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﻌﻠﻪ اي )‪(flash welding‬‬ ‫•‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري اﻟﻘﺎﺋﻲ )‪(induction welding‬‬ ‫•‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ )‪(resistance‬‬ ‫•‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻓﺸﺎري ﺣﺮارﺗﻲ )‪(thermit pressure welding‬‬ ‫•‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻓﺸﺎري ﮔﺎز )‪(gas pressure welding‬‬ ‫•‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري دوران ﺳﺮﻳﻊ و ﻓﺸﺎر ﺳﻄﻮح )‪(inertia welding‬‬ ‫•‬
‫‪Contionous drive ftiction welding‬‬ ‫•‬

‫ﺟﻮﺷﻜﺎري اﻧﻔﺠﺎري )‪(explosive welding‬‬ ‫•‬
‫در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﺿﺮﺑﻪ در ﻃﻮل ﻓﺮآﻳﻨﺪ ذوب ﺑﻪ ﻣﺎده وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ۶٢ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
،(groove welds) ‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻗﻮس وﺟﻮﺷﻜﺎري ﮔﺎز ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺟـﻮش ﻫـﺎي ﺷـﻴﺎري‬
.‫ ﺑﻜﺎر روﻧﺪ‬over lay welds ‫( و‬fillet welds) ‫ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻧﻮاري‬
‫ ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ اﺷـﺎره‬UW-27(a) ‫ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻗﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي داده ﺷﺪه در‬
.‫ﺷﺪه اﺳﺖ‬
• shielded metal are welding (SMAW)

• submerged are welding (SAW)
• gas metals arc welding (GMAW)
• gas tungsten arc welding (GTAW)
• plasma arc welding (PAW)
• electroslag welding (ESW)
• electrogas welding (EUW)
• electron beam welding (EBW)
• laser beam welding (LBW)
• hydrogen metal arc welding
submerged are welding (SAW) 5-1 ‫ﺷﻜﻞ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -5-1-1‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش‬
‫در ‪ ASME Sec. VIII‬ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺟﻮش ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺗﻨﺶ اﺻﻠﻲ در اﺗﺼﺎل ﺟﻮﺷـﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷـﻲ از ﻓـﺸﺎر داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر وﺿﻌﻴﺖ از ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺗﻨﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻬﺎي دﺳﺘﻪ‪ ،A‬دﺳﺘﻪ ‪ ،B‬دﺳﺘﻪ ‪ C‬و دﺳـﺘﻪ‬
‫‪ D‬ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ ‪A‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺤﻮري و اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻴﻦ ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﻛﺮوي و ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫دﺳﺘﻪ‪B‬‬
‫ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﻃﻮل ﺑﺪﻧﻪ اﺻﻠﻲ ﻣﺨﺰن و ﻧﺎزﻟﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﺗﻘـﺎﻃﻊ ﻗﻄﺮﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ و ﺟﻮﺷـﻬﺎي‬
‫ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻋﺪﺳﻲ‬
‫دﺳﺘﻪ ‪C‬‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ‪Flat head , tube sheet , flanges‬‬
‫دﺳﺘﻪ ‪D‬‬
‫دﺳﺘﻪ ‪ D‬ﺷﺎﻣﻞ اﺗﺼﺎﻻﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت و ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﻳﺎ اﺟﺰاي ﻓﺮﻋﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫) اﺗﺼﺎﻻت ‪ flange to shell‬و ﻛﻠﻴﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﻧﺎزﻟﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ اﺻﻠﻲ(‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 5-2‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﺧﺘﺼﺎص اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪﻳﻬﺎ را روي ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 5-2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش‬
‫‪ -5-1-2‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش‬
‫ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ﺟﻮش‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر اﻃﻤﻴﻨﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺗﺼﺎل‪ ،‬ﻧﻮع اﺗﺼﺎل‪ ،‬ﺟﺰﺋﻴﺎت و درﺟﻪ‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ اﺗﺼﺎل‪ ،‬ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت اﺧﺘﺼﺎص ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻓـﺎﻛﺘﻮر ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ ﻳﻜﭙـﺎرﭼﻲ ﺳـﺎﺧﺘﺎري ﻣـﺎده‬
‫اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻓﻮرج ﺷﺪه ﺑﻌﻨﻮان ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺎزده ‪ E= 1‬اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻋﺪد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رادﻳﻮ ﮔﺮاﻓﻲ اﺗﺼﺎل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﻣﺎده ﺿﺮب ﻣﻲ ﺷـﻮد‬
‫ﺑﺎ ﺿﺮب اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن و ﺑـﻪ ﺗﺒـﻊ آن ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME VIII.div1‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل روي اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ را‬
‫ﺑﺮاي ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻳﻚ اﺗﺼﺎل اﺻﻠﻲ روي ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ داراي ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ‪ E= 1‬اﺳﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺿـﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨـﺎن‬
‫ﻫﻤﺎن ‪ 3/5‬اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎل اﮔﺮ اﺗﺼﺎل اﺻﻠﻲ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ رادﻳﻮ ﮔﺮاﻓـﻲ ﻧـﺸﻮد و ‪ E= 0.7‬ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﺪون‬
‫ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ 5‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ورﻗﻬـﺎ ‪43‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴـﺪا ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﻗـﺒﻼً‬
‫اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬در ‪ ASME VIII.1‬ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻠﻲ ﻣﺤﻮري و ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ‪ D ,C ,B ,A‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول ‪ 5-1‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻗﻮس و ﮔﺎز داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺟﺪول ‪ 5-1‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎزده ﻣﺠﺎز اﺗﺼﺎل ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﻬﺎي ﮔﺎز و ﻗﻮس‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -5-2‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ روش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ روش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ در ﻗﺴﻤﺖ ‪ (Unfired Forged) UF‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎزن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ روش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي اﺟﺰاي ﻣﺨﺰن ﻧﻴﺰ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺰ اﺟﺰاﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﺳﻨﺘﻲ ‪ Fittings‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎزﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮوش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻧﺪازه ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺨﺰن‬
‫از ‪ section VIII‬ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﺟﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻳﺎ اﻟﺰﻣﺎت ﻗﺮار داد‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﻃﺒﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ‪ division‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪(b‬‬ ‫)‪(a‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 5-3‬اﺟﺰاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ روش ﻓﻮرﺟﻴﻨﮓ‬

‫‪ (a‬ﻋﺪﺳﻲ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ‪ (b‬ﻓﻠﻨﺞ ‪LWN‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -5-3‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ روش ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎري‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ‪ (Unfired Brazed) UB‬ﺷﺎﻣﻞ ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮوش اﺗﺼﺎل ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎري‬
‫)‪ (BRAZING‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ UB-1‬ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎري را ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺗﺼﺎل ﻣﻮاد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻳﻚ ﻓﻠﺰ ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ذوب اﻳﻦ ﻓﻠﺰ از )‪ 840°F (449°C‬ﺑﺰرﮔﺘﺮاﺳﺖ اﻣﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ذوب‬
‫ﻓﻠﺰاﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮاﺳﺖ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ دو ﻓﻠﺰي ﻛﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﻛﺎﻓﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم اﺗﺼﺎل را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Soldring‬ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺗﺼﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻠﺰات ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪه ﺑـﺎ ﻧﻘﻄـﻪ ذوب ﻛﻤﺘـﺮ از )‪ 840°F (449°C‬را‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ ﺑﺮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -5-4‬ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ ﻣﺨﺎزن و ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻧﺤﻮه اﻧﺠﺎم ﺑﺎزرﺳﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻔﺮ‪ :‬ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﺪارك )‪(document review‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ :‬ﺑﺎزدﻳﺪﻫﺎي ﭼﺸﻤﻲ )‪(visual check‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ‪ :‬ﺗﺴﺖ ﻧﻴﻮﻣﺎﺗﻴﻚ )‪(pneumatic test‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ :‬ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ )‪(hydrostatic test‬‬ ‫•‬
‫• ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﻧﺠﺎم ﻳﻜﻲ از ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ‪ RADI‬ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﻋﻤﺪﺗﺎً‬
‫ﺗﺴﺖ ‪ RT‬در ﻣﻮرد ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺳﻔﺎرش ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم و ﺳﻮم در ‪ ASME sec.V‬ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ‪ leak test‬ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪۶٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻔﺮ ‪ :‬ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﺪارك‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺑﺎزرس ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺪارك ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ RT MAP , WELD MAP،WPS‬و ﻧﻘﺸﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺰن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪WPS -‬‬
‫ﺑﺎزرس ﺑﺎﻳﺪ ‪ (WELDING PROCEDURE SPECIFICATION) WPS‬ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ روش‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري اﺳﺖ را ﺑﻄﻮر دﻗﻴﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮده و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ‪WPS‬‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ WPS .‬ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻃﺮح اراﺋﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ درآن ﻧﺤﻮه آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺮاﺣﻞ ﺟﻮﺷﻜﺎري اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ‪ WPS‬اراﺋﻪ ﺷﺪه‪،‬‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎرﻳﻬﺎي ﻻزم را ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫ب‪WELD MAP -‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺑﺎزرﺳﻲ ﺟﻮش در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎزرس ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ WELD MAP‬آﻧﺮا ﺑﺎ‬
‫ﺧﻄﻮط ﺟﻮش اﻧﺠﺎم ﺷﺪه روي ﻣﺨﺰن ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﺧﻄﻮط ﺟﻮش در ﺟﺎي اﺻﻠﻲ‬
‫ﺧﻮد ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ج‪RT MAP -‬‬
‫در اﻳﻦ ﺟﺎ روي ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﺪام ﺟﻮش ﻳﺎ ﺟﻮﺷﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ‪ V‬ﻳﺎ ‪ C‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزرس ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﺘﺎﻳﺞ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ روي اﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ‪RESHOO‬‬
‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﺳﺖ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺟﻮش ﺑﺎﻳﺪ اﺻﻼح ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫د‪(WELDED PROCEDURE QUALITY) WPQ -‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎزرس ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻛﻠﻴﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎرﻫﺎ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮد وازآﻧﻬﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري در ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻨﺪ‪ WPQ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ASME sec. IX‬‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎزرﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻫﺮ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺪداً از‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎرﻫﺎ ﺗﺴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ‪ :‬ﺑﺎزرﺳﻲ ﭼﺸﻤﻲ )‪(visual ckeck‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎزرس ﺑﺼﻮرت ﭼﺸﻤﻲ ﺟﻮﺷﻬﺎ را ﺑﺎزرﺳﻲ ﻛﺮده و ﻋﻴﻮب اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ راﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ درﺟﻬﺖ دﻓﻊ اﻳﻦ ﻋﻴﻮب اﻗﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻘﻂ ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺎزرس ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻋﻴﻮﺑﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻴﻮب از ﺳﺎﻳﺮ روﺷﻬﺎي‬
‫ﺧﺎص ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ PT , MT‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺗﺮﻛﻲ روي ﺧﻄﻮط ﺟﻮش ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدد‬
‫اﺑﺘﺪا ﺳﻨﮓ زده ﻣﻲ ﺷﺪ و در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻨﮓ زﻧﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎده ﻧﺤﻮه ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﺗﺮك از ﺗﺴﺖ ‪ PT‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪..‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ :‬ﺗﺴﺖ ﻧﺸﺘﻲ )‪(leak test‬‬
‫‪Pneumatic test‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎزرﺳﻲ ﺟﻮش ‪ rain furce pads‬ﻳﺎ ‪ pad flanges‬از ﺗﺴﺖ ﻧﻴﻮﻣﺎﺗﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺮوج ﮔﺎزﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﻮﺷﻜﺎري در دور ﺗﺎ دور ‪ pad‬ﻫﺎ ﺳﻮراﺧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ‪telltale hole‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد روي ‪ pad‬ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي ﻧﺎزﻟﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫روش ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر را روﺷﻦ ﻛﺮده و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ‬
‫دﻣﻴﺪن ﻫﻮا ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ داﺧﻞ ‪ telltale‬ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﻃﺮاف ‪ pad‬ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻳﺎ ﺑﻌﺒﺎرﺗﻲ ﺟﻮش دور‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ pad‬را ﺑﺎ ﻛﻒ ﺻﺎﺑﻮن )‪ (soap‬ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد درز ﺟﻮش‪ ،‬ﺗﺮك‪ ،‬ﺣﻔﺮه ﻳﺎ ﻫﺮ ﻋﻴﺒﻲ از‬
‫ﺟﻮش ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم اﺗﺼﺎل ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻮا وارد آن ﻗﺴﻤﺖ ﺷﺪه و روي ﺧﻄﻮط ﺟﻮش ﺣﺒﺎب‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻫﻢ از ﺧﺎرج و ﻫﻢ از داﺧﻞ ﻣﺨﺰن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺸﺘﻲ )‪ (leakage‬ﺑﺎﻳﺪ آن ﻗﺴﻤﺖ دوﺑﺎره ﺟﻮش داده ﺷﺪه و ﺳﻨﮓ زده‬
‫ﺷﻮد و ﻣﺠﺪداً ﺗﺴﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﺴﺖ ﻧﻴﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ‪ pad‬ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻋﻤﻠﻴﺎت دﻳﮕﺮي ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﭼﺮا‬
‫ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ زﺧﻤﻲ ﺷﺪن ﺟﻮش ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪Hydrostatic test :‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ در ﺑﺎزرﺳﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ASME sec.V‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻫﺮ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻻ‬
‫رود‪ .‬زﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﻣﺨﺰن ‪ 8 bar‬ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 13 bar‬ﺗﺴﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺴﺖ ﻣﺨﺰن در ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺨﺰن ﻗﺮار اﺳﺖ درآن ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط ﻧﺸﺘﻲ روي ﺧﻄﻮط ﺟﻮش اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻧﺸﺘﻲ ﻳﺎ رﻃﻮﺑﺘﻲ روي ﺧﻄﻮط ﺟﻮش وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ‪ GAGE‬ﮔﺮدد‪،‬‬
‫ﺗﺴﺖ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه و ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺘﻲ روي ﺧﻄﻮط ﺟﻮش ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه وﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﻣﺤﻞ دوﺑﺎره‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﻲ ﺷﻮد‪) .‬ﻃﺒﻖ ‪ WPS‬ﺟﺪﻳﺪ( ﺳﭙﺲ دﺳﺘﻮر ‪ RT‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزرﺳﻲ ﺻﺎدر ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺻﺤﺖ‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻣﺠﺪداً ‪ Hydrotest‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮدود ﺷﺪن ﻫﻴﺪروﺗﺴﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻟﺬا ﺗﺴﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﻜﺪام از ﻋﻴﻮب ﻓﻮق دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‪ .‬اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺑﻌﺪ از ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﺮدود ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 5-4‬اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ روي ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺗﺴﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ‬
‫درﻫﻨﮕﺎم اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﻬﻤﻲ ﺑﻨﺎم ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل )‪ (joint efeiceincy‬ﺟﻮش‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ﻗﺒﻼً در ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ ASME‬اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻋﺪدي از ﺑﻴﻦ ‪ 0.65‬ﺗﺎ ‪ 1.0‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1‬ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﺟﻮﺷﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﺧﻄﻮط‬
‫ﺟﻮش ﺑﺎﻳﺪ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺗﺴﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزرس ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺟﻮش ‪ RESHOOT‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ دﺳﺘﻮر ﺗﻌﻤﻴﺮ داده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﺠﺪداً ﺗﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎزرﺳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎزرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ‪ ،‬ﻧﻘﺎﻃﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺨﻮﺑﻲ‬
‫ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1‬اﻧﻮاع ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﻣﻮرد ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME Sec VIII‬ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام از‬
‫دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ‪ C ، B ، A‬و ‪ D‬ﺑﻪ ﻛﺪام ﻧﻮع از اﺗﺼﺎﻻت اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ؟‬
‫‪ -3‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ﺟﻮش ﭼﻴﺴﺖ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد؟‬
‫‪ -4‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ و ﻣﺨﺘﺼﺮي درﺑﺎره ﻫﺮ ﻛﺪام ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬دو ﻧﻤﻮﻧﻪ از روﺷﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻧﺸﺘﻲ را ﻧﺎم ﺑﺮده و در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻛﺪام ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻬﺎي و ﻛﺮوي‬
‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮﺟﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -6-1‬ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬
‫‪ -6-1-1‬ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻫـﺎي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﻣﺠﺎز ﺑﺎﻳﺪ از ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﻮﻟﻬـﺎي‬
‫زﻳﺮ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎرﺑﺮاي ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر در آوردن ورﻗﻬﺎ ﻳـﻚ ﺳـﺮي‬
‫ﺧﻂ ﺟﻮش ﻣﺤﻮري ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﭼﻨﺪ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺧﻂ ﺟﻮﺷـﻬﺎي‬
‫ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﺠﺎد ﺗﻨﺶ در ﻫﺮ دو راﺳﺘﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ )اﺗﺼﺎﻻت و ﺧﻂ ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻣﺤﻮري(‬
‫اﻟﻒ( ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ) ‪( t ≤ O.5R , P ≤ O.385SE‬‬
‫‪SEt‬‬
‫=‪P‬‬
‫‪R + O.6t‬‬
‫‪PR‬‬
‫=‪t‬‬
‫‪SE − 0.6P‬‬
‫‪ :P‬ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﻣﺠﺎز )‪(Psi‬‬
‫‪ : S‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﻣﺎده )‪(psi‬‬
‫‪ : E‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت‪ ،‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت ﻏﻴـﺮ از ﭘـﻴﭻ و ﻣﻬـﺮه ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬در ﻣـﻮرد‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﻲ اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻴﺰان ﻣﺮﻏﻮﺑﻴﺖ ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﻳـﻚ ﻣﺨـﺰن ﺗﺤـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺗﺴﺘﻲ ﻛﻪ روي ﺟﻮش اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﻣﺎده )‪ (S‬ﺿﺮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ : R‬ﺷﻌﺎع داﺧﻠﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺒﻞ از اﻋﻤﺎل ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺠﺎز‬
‫‪ : t‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮردﮔﻲ‬
‫‪ : C.A‬ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺠﺎز)‪(in‬‬
‫ب( ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ از ﻧﺼﻒ ﺷﻌﺎع داﺧﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد ﻳﺎ ﻓﺸﺎر از) ‪ (O.385SE‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫)‪t = R(Z − 1‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪SE + P‬‬
‫=‪Z‬‬
‫‪SE − P‬‬
‫‪Z −1‬‬
‫(‪P = SE‬‬ ‫)‬
‫‪Z +1‬‬
‫⎞ ‪⎛ R+t‬‬
‫‪2‬‬
‫⎜= ‪Z‬‬ ‫⎟‬

‫⎠ ‪⎝ R‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﻮري )اﺗﺼﺎﻻت و ﺧﻂ ﺟﻮﺷﻬﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ (‬
‫اﻟــﻒ( وﻗﺘــﻲ ﻛــﻪ ﺿــﺨﺎﻣﺖ از ﻧــﺼﻒ ﺷــﻌﺎع داﺧﻠــﻲ ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﻧــﺸﻮد و ﻓــﺸﺎر از ‪ 1.25SE‬ﺗﺠــﺎوز‬
‫ﻧﻜﻨﺪ‪(t ≤ 0.5 R , P ≤ 1.25 SE ) .‬‬
‫‪PR‬‬
‫=‪t‬‬
‫‪2SE + 0.4P‬‬
‫‪2SE‬‬
‫=‪P‬‬
‫‪R − 0.4t‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ب(ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ از ﻧﺼﻒ ﺷﻌﺎع داﺧﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد ﻳﺎ ﻓﺸﺎر از ‪ 1.25SE‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫) ‪( t > 0.5R , P > 1.25SE‬‬
‫‪1‬‬
‫)‪t = R(Z 2 − 1‬‬

‫‪P‬‬
‫(= ‪Z‬‬ ‫)‪+ 1‬‬
‫‪SE‬‬
‫)‪P = SE(Z − 1‬‬
‫⎞‪⎛R+t‬‬
‫‪2‬‬
‫⎜= ‪Z‬‬ ‫⎟‬ ‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬

‫⎠ ‪⎝ R‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻮري وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ‪:‬‬
‫• ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت در راﺳﺘﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺼﻒ ﺑﺎزده در راﺳـﺘﺎي ﻣﺤـﻮري ﺑﺎﺷـﺪ‪) .‬ﺑـﺮاي‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻮري ﻧﺼﻒ ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳﺖ‪(.‬‬
‫• ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮي از ﻗﺒﻴﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﺎد و ﺧﻤﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤـﻞ ﺗﻜﻴـﻪ‬
‫ﮔﺎﻫﻬﺎ و ﻏﻴﺮه روي ﻣﺨﺰن اﻋﻤﺎل ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻮﺟـﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗـﻨﺶ ﻣﺤـﻮري ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6-1-2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻛﺮوي‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ در ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻛﺮوي ﺗﻨﺶ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻬﺎت ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ‪ ،‬ﺧـﻂ ﺟـﻮش در ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫ﻣﺨﺎزن ﻛﺮوي اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻛﺮوي ﻣﻌﻤﻮﻻً از اﺗﺼﺎل ﻳﻚ ﺳﺮي ورﻗﻬـﺎي ﻓـﺮم داده ﺷـﺪه‬
‫ﮔﻠﺒﺮگ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻛﺮوي از ‪ 0.365R‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺸﻮد و ﻓﺸﺎر از ‪ 0.665SE‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٧٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫) ‪( t ≤ 0.365R , P ≤ 0.665SE‬‬
‫‪PR‬‬
‫=‪t‬‬
‫‪2SE − 0.2P‬‬
‫‪2SEt‬‬
‫=‪P‬‬
‫‪R + 0.2t‬‬
‫ب( ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻛﺮوي از ‪ 0.365R‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر از ‪ 0.665SE‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫) ‪( t > 0.365R , P > 0.665SE‬‬

‫‪1‬‬
‫)‪t = R(y − 1‬‬
‫‪3‬‬
‫)‪2(SE + P‬‬
‫=‪y‬‬
‫‪2SE − P‬‬
‫‪y−1‬‬
‫(‪P = 2SE‬‬ ‫)‬
‫‪y+2‬‬
‫ﻛﻪ درآن‪:‬‬
‫⎞‪⎛R+t‬‬
‫‪3‬‬
‫⎜=‪y‬‬ ‫⎟‬
‫⎠ ‪⎝ R‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺑﺮاي داده ﻫﺎي زﻳﺮ ﺿﺨﺎت ﻻزم ﭘﻮﺳﺘﻪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪P=100 psi‬‬
‫‪S=20000 psi‬‬
‫)ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ورق ‪ SA515-70‬در ‪( 500°F‬‬
‫ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت ‪ spot-examined‬ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻋﺪﺳﻲ ﻧﻴﻢ ﻛﺮوي ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫‪E=0.85‬‬
‫ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎي ﺑﺪون درز‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪E= 1.00‬‬
‫)‪R*= 48 (in‬‬
‫)‪D*= 96 (in‬‬
‫)‪ (in.‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم = ‪t‬‬
‫)‪C.A.= 0.125 (in‬‬

‫* ‪ :‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻮردﮔﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﻴﺰان ﻣﺠﺎز‬
‫‪100 × 48.125‬‬
‫=‪t‬‬ ‫)‪= 0.284 (in‬‬
‫‪20000 × 0.85 − 0.6 × 100‬‬
‫)‪t + C.A = 0.284 + 0.125 = 0.409 (in‬‬
‫از ورق )‪ 0.500 ( in‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﻣﺠﺎز ‪ P‬ﺑﺮاي ﺿﺨﺎﻣﺖ ) ‪ 0.500 (in‬ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺰن در ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳـﺪ‬
‫اﺳﺖ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪20000 × 0.85 × 0.500‬‬

‫=‪P‬‬ ‫)‪= 176 (psi‬‬
‫‪48 + 0.6 × 0.500‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ‪ t‬را ﺑﺮاي ﻋﺪﺳﻲ ﻧﻴﻢ ﻛﺮوي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪100 × 48.125‬‬
‫=‪t‬‬ ‫)‪= 0.142 (in‬‬
‫‪2 × 20000 × 0.85 − 0.2 × 100‬‬
‫‪t + C.A = 0.142 + 0.125 = 0.267‬‬

‫از ورق )‪ 0.3125( in‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري ﻣﺠﺎز ‪ P‬ﺑﺮاي ﻋﺪﺳﻲ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ) ‪ ،0.3125 ( in‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳـﺪ‬
‫اﺳﺖ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪2 × 20000 × 0.85 × 0.3125‬‬

‫=‪P‬‬ ‫)‪= 221 (psi‬‬
‫‪48 + 0.2 × 0.3125‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -6-2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮﺟﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﻣﺨﺎزن در ﻣﺤﻞ ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﺑﺎد و اﻣﻜـﺎن وﻗـﻮع زﻟﺰﻟـﻪ‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻳﻚ ﺳﺮي ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﻲ روي ﻣﺨﺰن اﻋﻤﺎل ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻳـﺪ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎرﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ اﻳـﻦ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪-6-2-1‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‬
‫اﻳﻦ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ANSI/ASCE 7-95‬ﻣﺼﻮب ‪ 1996‬اﺳﺖ‬
‫• ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎد ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌـﺪ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎد ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 10 lb/sq.ft‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﻓﺸﺎر ﺑﺎد روي ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﻳﻚ ﺑﺮج اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣـﻮل زﻳـﺮ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪F= qzGGfAf‬‬
‫‪ :F‬ﻧﻴﺮوي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ )‪ (lb‬در ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﺮج‬
‫‪ :Af‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﺮج )‪(sq.ft.‬‬
‫‪Af = D×H‬‬ ‫‪ :D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺮج‬
‫‪ :H‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮج‬
‫‪ :Cf‬ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺷﻜﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮج ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪Cf= 0.8‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ :G‬ﻓﺎﻛﺘﻮر واﻛﻨﺶ ﺑﺎد )‪(Gh&GZ‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي ﺑﺮج دارد و ﺳﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺼﻮرت زﻳـﺮ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪B‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي ﻳﺎ ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮ اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮر ‪ 0.8‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪C‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎز ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻣﻘﺪار ‪ 0.85‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪D‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺻﺎف و ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻘﺪار ‪ 0.85‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ :qz‬ﻓﺸﺎر ﺳﺮﻋﺖ در ارﺗﻔﺎع ‪ z‬ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ )‪(lb/sq.in.‬‬
‫‪qz= 0.00256 kzkztV2I‬‬

‫‪ :I‬ﻓﺎﻛﺘﻮر اﻫﻤﻴﺖ ﺳﺎزه‬
‫‪I=1.0‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺎزه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ وﻗﻮع ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻄﺮ ﻛﻤﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎن اﻧﺴﺎن اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ :V‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد )‪(mph‬‬
‫‪ :Kzt‬ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ وزش ﺑﺎد ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺮ روي ﺗﭙﻪ ﻫﺎ و ﺷﻴﺐ ﺗﻨﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪:‬‬
‫‪Kzt = 1.0‬‬
‫‪ :Kz‬ﻓﺸﺎر ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺟﺪول ‪ 6-1‬ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻣﻘﺪار ‪ q‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ٨٣ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺮﻋﺖ‬6-1 ‫ﺟﺪول‬
VELOCITY PRESSURE, q
Basic wind speed, mph,V 70 80 90 100 110 120 130
Velocity pressure psf 0.00256V2,q 13 17 21 26 31 37 44
.‫ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‬D,C,B ‫ در ﻧﻮاﺣﻲ‬G ‫ﺟﺪول زﻳﺮ ﻣﻘﺪار‬
B, C, D ‫ ﺑﺮ اﺳﺎس ارﺗﻔﺎع در ﻣﻨﺎﻃﻖ‬G ‫ ﻣﻘﺪار ﻓﺎﻛﺘﻮر‬6-2 ‫ﺟﺪول‬
COFFICIENT G
Gust response factor combined with Exposure Coefficient
HIGHT EXPOSURE B EXPOSURE C EXPOSURE D
Above Ground ft.
0-15 0.6 1.1 1.4
20 0.7 1.2 1.5
40 0.8 1.3 1.6
60 0.9 1.4 1.7
80 1.0 1.5 1.8
100 1.1 1.6 1.9
140 1.2 1.7 2.0
200 1.4 1.9 2.1
300 1.6 2.0 2.2
500 1.9 2.3 2.4
.‫ ﺧﻄﻲ ﺗﻘﺮﻳﺐ زده ﺷﻮد‬ft. ‫( ﺑﺮ‬1 sq.ft. ) ‫• ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻗﻔﺴﻪ ﻧﺮدﺑﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
.‫ ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‬8 sq.ft ) (plat form)‫• ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﺳﻜﻮ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﺨﺎزن ﻓﺸﺎر ﺑـﺎد را ﺑـﺪون ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ارﺗﻔـﺎع روي ﻧﻘـﺸﻪ ﻧـﻮاﺣﻲ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪30 lb/sq.ft.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﺨﺰن ﺑﻄﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺸﺎر ﻧﻬـﺎﻳﻲ روي‬
‫ﺑﺮج ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺸﺎر واﺣﺪ و ﻣﺴﺎﺧﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﺮج اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي درﺳﺖ ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬ﻧﺎﺣﻴﻪ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎد ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﻛﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻗﻔﺴﻪ ﻧﺮدﺑﺎن در زاوﻳﻪ ‪ 90°‬از ﺧﻂ ﺑﺨﺎر‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد ‪ F‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫داده ﻫﺎ‪:‬‬
‫‪V= 100 m.p.h‬‬ ‫)ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد(‬
‫‪D= 6 ft.‬‬ ‫)ﻗﻄﺮ ﺑﺮج(‬
‫‪H= 80 ft.‬‬ ‫) ارﺗﻔﺎع ﺑﺮج (‬
‫ﺑﺮج در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺻﺎف و ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﻳﻌﻨﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ D‬واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪F= qz×G×CfAf‬‬
‫از ﺟﺪول‬ ‫‪Q=26 psf‬‬
‫از ﺟﺪول‬ ‫‪G=1.8‬‬
‫ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺷﻜﻞ‬ ‫‪=0.8‬‬
‫ﻣﺴﺎﺣﺖ‪:‬‬
‫‪Af= DH= 6×80= 480 sq. ft.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪:‬‬
‫‪F= 26×1.8×0.8×480= 17,971 lbs.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫روش دﻳﮕﺮ‬
‫روش ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASA A58. 1-1955‬اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز در ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﻛﺪﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد در ‪ 30ft‬ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد را ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎﻋﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ در ﻧﻘـﺸﻪ آﻣـﺪه اﺳـﺖ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 6-3‬ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ‪ Pw‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬اﻓﻘﻲ ﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻘﺸﻪ‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ft.‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪30‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪ 30‬ﺗﺎ ‪49‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪ 50‬ﺗﺎ ‪99‬‬
‫‪75‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪ 100‬ﺗﺎ ‪499‬‬
‫• ﻣﻘﺪار ‪ Pw‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﻘﻄﻊ ﺷﺶ وﺟﻬﻲ ﻳـﺎ ﻫـﺸﺖ وﺟﻬـﻲ در ‪ 0.80‬و ﺑـﺮاي ﺳـﻄﺢ ﻣﻘﻄـﻊ‬
‫داﻳﺮوي ﻳﺎ ﺑﻴﻀﻮي در ‪ 0.60‬ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ‪ Pw‬را از ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺨﺰن در ‪ oklahoma‬ﻗﺮار دارد ﻛﻪ در ﻧﻘﺸﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺑﺎ ﻋﺪد ‪ 30‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﻧﻮاﺣﻲ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪ = 25‬در ﻣﻨﻄﻘﻪ ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪30ft‬‬
‫‪sq.ft.‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪ = 30‬در ﻣﻨﻄﻘﻪ ارﺗﻔﺎﻋﻲ از ‪30ft‬ﺗﺎ ‪49ft‬‬
‫‪sq.ft.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﺟﻬﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ در ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺷﻜﻞ ‪ 0.6‬ﺿﺮب ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓـﺸﺎر ﺑـﺎد ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 18 ,15‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﻓﻮت ﻣﺮﺑﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺗﺠﻬﻴﺰات زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺑﺮج ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺷﻜﻞ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ‪ (Brownell‬ﺗﺎ ‪ 0.88‬ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد و ﺳﺮﻋﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ داﻳﺮوي اﺳﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬
‫‪Pw=0025×Vw2‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪ :Pw‬ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫‪sq. ft.‬‬
‫‪ :Vw‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ‪mph‬‬
‫ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﺑﺎد ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ 100 mph‬اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ را ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪Pw=0.0025×Vw2=0.0025×1002=25 lb2/sq.ft.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺪار‪ ،‬ﻓﺸﺎر روي ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﻣﺨﺰن در ارﺗﻔﺎع ‪ 30 ft.‬ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻧﻬﺎﻳﻲ روي ﺑﺮج‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺸﺎر واﺣﺪ و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﺮج اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٨٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-4‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد در ‪ 30 ft.‬ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ‪:‬‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺮﺷﻲ ‪:‬‬
‫‪V=PwD1.2H1.2‬‬
‫ﻣﻤﺎن‪:‬‬
‫‪M=PwD1.2H1.2h1.2‬‬
‫ﻣﻤﺎن در ارﺗﻔﺎع ‪:hT‬‬
‫)‪MT=M-hT(V-0.5PwD1hT‬‬
‫ﺗﻨﺶ‪:‬‬
‫‪12M‬‬
‫=‪t‬‬
‫‪R 2 πSE‬‬
‫‪ :D1D2‬ﻋﺮض ﻣﺨﺰن ﺑﺎ ﻋﺎﻳﻖ و ﻏﻴﺮه‪(ft.) ...‬‬
‫‪ :E‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش‬
‫‪ :h1h2‬ﺑﺎزوي ﮔﺸﺘﺎور )‪(ft.‬‬
‫‪ :H,H1H2‬ﻃﻮل ﻣﺨﺰن ﻳﺎ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از ﻣﺨﺰن)‪(ft.‬‬
‫‪ :M‬ﻣﻤﺎن ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ )‪(ft.lb.‬‬
‫‪ :Mt‬ﻣﻤﺎن در ارﺗﻔﺎع ‪(ft.lb.) hT‬‬
‫‪ :Pw‬ﻓﺸﺎر ﺑﺎد )‪(lb./sq.ft.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ :R‬ﺷﻌﺎع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﺰن )‪(in.‬‬
‫‪ :S‬ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﻣﺎده ﻳﺎ ﺗﻨﺶ واﻗﻌﻲ )‪(psi.‬‬
‫‪:V‬ﻧﻴﺮوي ﺑﺮﺷﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ )‪(lb.‬‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺧﻮردﮔﻲ )‪(in.‬‬
‫‪D1= 4 ft.‬‬
‫‪D2= 3 ft.‬‬
‫‪H1= 56 ft.‬‬
‫‪H2= 44 ft.‬‬
‫‪hT= 4 ft.‬‬
‫‪Pw= 30 psf‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻤﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪h1= H1/2= 28 ft.‬‬

‫‪h2= H1+(H2/2)= 78 ft.‬‬
‫‪M= V×h=H×D×Pw‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ‪:‬‬
‫‪VL= 30×4×56= 6720‬‬

‫‪ML= V×h= 6720×28= 188,160‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﻳﻲ‪:‬‬
‫‪VU= 30×3×44= 3,960‬‬

‫‪MU= 3.960×78= 308.880‬‬
‫‪VT= V1+V2= 6720+3960= 10,680‬‬

‫‪M= 188.160+308/880= 497,040 ft.lb.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻤﺎن درﺧﻂ ﺗﺎﻧﮋاﻧﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪:‬‬
‫)‪MT = M-hT(V-0.5PwD1hT‬‬
‫)‪= 497,040-4(10,680-0.5×30×4×4‬‬
‫‪= 455,280 ft.lb.‬‬
‫‪ MT‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪D1= 3ft.6in.‬‬
‫‪H= 100ft.0in.‬‬
‫‪HT= 4ft.0in.‬‬
‫‪Pw= 30psf‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻤﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪H1= H/2= 50ft.0in.‬‬

‫‪M= V×h1= Pw×D1×H‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﺰن‪:‬‬
‫‪VV= 30×3.5×100= 10,500‬‬

‫‪MV= 10,500×50= 525,000‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺮدﺑﺎن‪:‬‬
‫‪VL= 30×98 lin.ft.=2,940‬‬

‫‪ML= 2,440×49= 144,060‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻜﻮ‪:‬‬
‫‪Vp=30×8 lin.ft.=240‬‬
‫‪Mp=240×96=23,040‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪:‬‬
‫‪V= Vv+VL+VP= 10,500+2,490+240= 13,680‬‬

‫‪M= Mv+ML+VP= 525,000+144,060+23,040= 692,100 ft.lb.‬‬
‫ﻣﻤﺎن در ﺧﻂ ﺗﺎﻧﮋاﻧﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪:‬‬
‫)‪MT= M-h-(V-0.5PwD1hT)= 692,100-4(13,680-0.5×30×3.5×4‬‬

‫‪= 638,220 ft.lb.‬‬
‫‪ -6-2-2‬وزن ﻣﺨﺰن‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر ﺧﺎرج از ﻣﺮﻛﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻴﺮوي وزن ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻣﺨﺰن ﻫﻢ راﺳﺘﺎﺳﺖ‪ ،‬وزن‬
‫ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻓﺸﺮدﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻴﺮوي وزن ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳـﺖ وﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻣﺨﺰن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬وزن ﺣﺎﻟﺖ اﻳﺴﺘﺎده ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ وزن اﺟﺰاي زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪ .2‬ﻋﺪﺳﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ .3‬ﺻﻔﺤﺎت ﻛﺎري داﺧﻠﻲ )‪(interal plate work‬‬
‫‪ .4‬ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ .5‬رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري‬
‫‪ .6‬درﻳﭽﻪ ﻫﺎ‬
‫‪skirt‬‬ ‫‪.7‬‬
‫‪ .8‬رﻳﻨﮓ اﺻﻠﻲ‬
‫‪anchor ring .9‬‬

‫‪anchor lugs .10‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ .11‬ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ‬
‫‪ .12‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ‪6‬درﺻﺪ از وزن ﻣﻮارد ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺑﺮاي اﺿﺎﻓﻪ وزن ورق ﻫﺎ و وزن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫وزن ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬
‫‪ .13‬ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري‬
‫‪ .14‬ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫‪ .15‬ﺳﻜﻮ )‪(platform‬‬
‫‪ .16‬ﻧﺮدﺑﺎن )‪(ledder‬‬
‫‪ .17‬ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ‬
‫‪ .18‬ﺳﺎﻳﺮ‬
‫وزن ﺣﺎﻟﺖ اﻳﺴﺘﺎده وزن ﻣﻮارد ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 18‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬وزن ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺨﺰن در ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺴﺘﺎده‬
‫‪ .2‬ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ .3‬ﺳﻴﺎل ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫پ‪ -‬وزن ﺗﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ وزن ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺨﺰن در ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺴﺘﺎده‬
‫‪ .2‬آب ﺗﺴﺖ‬
‫‪W‬‬
‫=‪S‬‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﻣﻮل ﻣﻘﺎﺑﻞ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ct‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻛﻪ درآن‪:‬‬
‫‪ :C‬ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻳﺎ ‪ skirt‬در ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ :S‬ﺗﻨﺶ واﺣﺪ )‪(psi‬‬
‫‪ :W‬وزن ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )‪(lb.‬‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻳﺎ ‪(in.) skirt‬‬
‫‪ -6-2-3‬ارﺗﻌﺎش‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺑﺎد‪ ،‬ارﺗﻌﺎش ﺑﺮج ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﭘﺮﻳـﻮد ﻃﺒﻴﻌـﻲ ارﺗﻌـﺎش‬
‫زﻳﺎد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺴﺘﮕﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺮﻳﻮد ارﺗﻌﺎش ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ارﺗﻌﺎش ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻚ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮد ﭼﺮا ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎ و ﺗﻜﻴﻪ‬
‫ﮔﺎﻫﻬﺎﻳﺸﺎن ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ از ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﻳﻮد ارﺗﻌﺎش‪:‬‬
‫‪H 2 wD‬‬
‫(‪T = 0.0000265‬‬ ‫)‬ ‫)‪T(Sec.‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪t‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭘﺮﻳﻮد ﻣﺠﺎز ارﺗﻌﺎش‪:‬‬
‫‪WH‬‬
‫‪Ta = 0.80‬‬
‫‪Vg‬‬
‫ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎ‪:‬‬
‫‪ :D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺨﺰن )‪(ft.‬‬
‫‪ :H‬ﻃﻮل ﻣﺨﺰن ﺷﺎﻣﻞ ‪(ft.) skirt‬‬
‫‪ :g‬ﺷﺘﺎب ‪32.2 ft/sec2‬‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ skirt‬در ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪:V‬ﻧﻴﺮوي ﺑﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ )‪CW(lb.‬‬
‫‪ :w‬وزن ﺑﺮج ﺑﺮ ﻫﺮ ﻓﻮت ارﺗﻔﺎع )‪(lb.‬‬
‫ﻣﻘﺪار واﻗﻌﻲ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭘﺮﻳﻮد ﻣﺠﺎز ارﺗﻌﺎش را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪D=3.125 ft.0 in.‬‬

‫‪H=100ft.0in.‬‬
‫‪g=32.2 ft. /sec2‬‬
‫‪t= 0.75 in.‬‬
‫‪V=1440 lb.‬‬
‫‪W=36,000 lb.‬‬ ‫در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫‪w=360‬‬
‫‪360 × 3.125‬‬
‫‪2‬‬
‫⎞ ‪⎛ 100‬‬
‫⎜‪T = 0.0000265‬‬ ‫⎟‬ ‫‪= 1.05 Sec.‬‬
‫⎠ ‪⎝ 3.125‬‬ ‫‪0.75‬‬
‫‪36000 × 100‬‬
‫‪Ta = 0.80‬‬ ‫‪= 7.05 Sec.‬‬
‫‪1440 × 32.2‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ارﺗﻌﺎش واﻗﻌﻲ از ارﺗﻌﺎش ﻣﺠﺎز ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -6-2-4‬ﺑﺎرﮔﺬاري زﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮاي ﺑﺮج‪ ،‬ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﻴﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ﻳﻚ ﺳﺮ ﮔﻴﺮ دار اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺎر ﺑﻄﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺮ آزاد ﺗﻴﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫روش ﻃﺮاﺣﻲ زﻳﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺪ )‪ uniform building code 1997 (UBC‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺮﺷﻲ‪:‬‬
‫‪ZIC‬‬
‫=‪V‬‬ ‫‪W‬‬
‫‪Rw‬‬
‫ﻣﻤﺎن‪:‬‬
‫])‪M = [Ft × H + (V − Ft ) × (2H/3‬‬

‫‪M x = [Ft × X] for X ≤ H/3‬‬
‫])‪M x = [Ft × H + (V − Ft ) × (X − H/3‬‬ ‫‪for X > H/3‬‬
‫‪b) Seismic Shear‬‬ ‫‪a) Seismic Loading Diagram‬‬
‫ﺑﺮش در ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﺑﺮش در ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﺑﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻓﻘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ در ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮج اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻜﻞ )‪ (b) , (a‬اﻟﮕﻮي ﺑﺎر ﻣﺜﻠﺜﻲ‬
‫و دﻳﺎﮔﺮام ﺑﺮﺷﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﺮج ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﮔﺬاري زﻟﺰﻟﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺨﺶ ‪ Ft‬از ﻧﻴﺮوي ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻓﻘﻲ زﻟﺰﻟﻪ‪ ، V ،‬در ﻧﻮك ﺑﺮج اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺑﺮش اﺻﻠﻲ در ﻃﻮل آن ﺗﺎ ﻧﻮك ﺑﺮج ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻤﺎن واژﮔﻮﻧﻲ‬
‫ﻣﻤﺎن واژﮔﻮﻧﻲ در ﻫﺮ ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮي ﻣﻤﺎﻧﻬﺎي ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوﻫﺎ در ﺑﺎﻻي آن ﺳﻄﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2.355‬‬
‫= ﺿﺮﻳﺐ ﻋﺪدي )ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 2.75‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪(.‬‬ ‫‪:C‬‬
‫‪T 2/3‬‬
‫‪ = 0.035 :C‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﺪدي‬
‫‪ :D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺨﺰن )‪(ft.‬‬
‫‪ :E‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش‬
‫‪ :Ft‬ﻧﻴﺮوي ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻓﻘﻲ زﻟﺰﻟﻪ در ﺑﺎﻻي ﻣﺨﺰن )‪ (lb.‬ﻛﻪ از ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Ft=0.07 TV‬‬ ‫)‪ Ft‬ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 0.25V‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ (‬
‫‪Ft =0 For T≤ 0.7‬‬
‫‪ :H‬ﻃﻮل ﻣﺨﺰن ﺷﺎﻣﻞ ‪(ft.) skirt‬‬
‫‪ :I‬ﻓﺎﻛﺘﻮر اﻫﻤﻴﺖ ﺳﺎزه )ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ‪ 1.0‬ﺑﻜﺎر رود‪(.‬‬
‫‪ : M‬ﻣﻤﺎن ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ )در ﭘﺎﻳﻪ()‪(ft.lb.‬‬
‫‪ : R‬ﺷﻌﺎع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﺰن )‪(in.‬‬
‫‪ :Rw‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﺪدي )ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ‪ 2.9‬ﺑﻜﺎر رود‪(.‬‬
‫‪ :S‬ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻜﺎن ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎك‬
‫ﻧﻮع ﺧﺎك‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻮاد ﺳﻨﮕﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﻣﻮج ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 2500 Feet/sec‬ﻳﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ‪S= 1.0‬‬
‫ب( ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎك ﺳﻔﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي رﻳﺰ ﻛﻪ ﻋﻤﻖ ﺧﺎك از ‪ 200 ft.‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪S= 1.0 .‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪٩٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎك ﺳﻔﺖ ﺑﺎ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي رﻳﺰ ﻛﻪ ﻋﻤﻖ ﺧﺎك از ‪ 200 feet‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪S=1.2.‬‬ ‫•‬
‫• ﻧﻮع ﺧﺎك ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ‪ 40‬ﭘﺎ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺣﺎوي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 20‬ﭘﺎ ﺧﺎك رس ﻧﺮم ﺑﺎ ﺳﻔﺘﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار رس ﻧﺮم آن از ‪ 40‬ﭘﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪S=1.5 .‬‬
‫ﻧﻮع ﺧﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﺣﺎوي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 40‬ﭘﺎ رس ﻧﺮم اﺳﺖ‪S=2.0 .‬‬ ‫•‬
‫‪ = St‬ﺗﻨﺶ ﻛﺸﺸﻲ ﻣﺠﺎز ﻣﺎده ورق ﻣﺨﺰن )‪(psi‬‬
‫‪ = T‬ﭘﺮﻳﻮد اﺻﻠﻲ ﻧﻮﺳﺎن‬
‫‪T= Ct×H3/4‬‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺨﺰن )‪(in.‬‬
‫‪12M‬‬ ‫‪12M x‬‬

‫=‪t‬‬ ‫‪or‬‬ ‫=‪t‬‬
‫‪πR 2 S t E‬‬ ‫‪πR 2 S t E‬‬
‫‪ :V‬ﺑﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ زﻟﺰﻟﻪ در ﭘﺎﻳﻪ )‪(lb.‬‬
‫‪ :W‬وزن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮج )‪(lb.‬‬
‫‪ :X‬ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺧﻂ ﺗﺎﻧﮋاﻧﺖ ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )‪(ft.‬‬
‫‪ :Z‬ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻧﺎﺣﻴﻪ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ 0.075 9‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪1‬‬
‫‪ 0.15 9‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪2A‬‬
‫‪ 0.2 9‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪2B‬‬
‫‪ 0.3 9‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪3‬‬
‫‪ 0.4 9‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪4‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 6 -11‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﺮاي ﺧـﺎرج از‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ‪ Appendix chapter 23 of UBC :1991‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻤﺎن واژﮔﻮﻧﻲ در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ در ﭘﺎﻳﻪ و در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ x‬از ﺧﻂ ﺗﺎﻧﮋاﻧﺖ ﺑﺎﻻ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ : 2B‬ﻧﺎﺣﻴﻪ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪D= 37.5 in.= 3.125 ft.‬‬

‫‪H= 100 ft.0in‬‬
‫‪Z= 0.2‬‬
‫‪X= 96 ft.0in.‬‬
‫‪W= 35,400 lb.‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﻳﻮد اﺻﻠﻲ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪T= Ct×H3/4= 0.035×1003/4=1.1 Sec‬‬

‫‪I=1 , S=1.5 , Rw=2.9,‬‬
‫‪1.25S 1.25 × 1.5‬‬

‫=‪C‬‬ ‫=‬ ‫‪= 1.76‬‬
‫‪T 2/3‬‬ ‫‪1.1 2/3‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ‪ 2.75‬ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ZIC‬‬ ‫‪0.2 × 1 × 1.76‬‬

‫=‪V‬‬ ‫= ‪×W‬‬ ‫‪× 35,400 = 4,296 lb.‬‬
‫‪Rw‬‬ ‫‪2.4‬‬
‫‪Ft= 0.07TV= 0.07×1.1×4.246= 330 lb.‬‬
‫‪M= [FtH+(V-Ft)(2H/3)]= [330×100+(4,296-330)(2×100/3)]= 294,756 ft.-lb.‬‬
‫‪ X>H/3‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪:‬‬
‫‪Mx= [FtX+(V-Ft)(X-H/3)]= (330×96+(4,296-330)(100-33)]= 281,138 ft.-lb.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-11‬ﻧﻘﺸﻪ ﻧﻮاﺣﻲ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮاي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -6-2-5‬ﺑﺎر ﺧﺎرج ازﻣﺮﻛﺰ‬
‫ﺑﺮﺟﻬﺎ و ﺗﺠﻬﻴﺰات داﺧﻠﻲ ﺷﺎن اﻏﻠﺐ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي ﻣﺘﻘﺎرﻧﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ وزن ﻣﺨﺰن ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻨﺶ‬
‫ﻓﺸﺎري اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن در ﺧﺎرج‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺎ ﻣﺘﻘـﺎرن ﻧﻴـﺮوي ﻧﺎﺷـﻲ از وزن و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﺠﺎد ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ و درﻳﭽﻪ ﻫﺎ اﻳﻦ آراﻳﺶ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺮاي ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻴـﺮوي ﺑـﺎد ﻳـﺎ زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪M = We :‬‬ ‫ﻣﻤﺎن‪:‬‬
‫‪12We‬‬
‫=‪S‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ﺗﻨﺶ‪:‬‬
‫‪πR 2 t‬‬
‫‪12We‬‬
‫=‪t‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮردﻧﻴﺎز‪:‬‬
‫‪R 2 πSE‬‬
‫‪ :e‬ﺧﺮوج ازﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻣﺤﻮر ﺑﺮج ﺗﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻴﺮوي ﺧﺎرج ازﻣﺮﻛﺰ )‪(ft.‬‬
‫‪ :E‬ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت‬
‫‪ :M‬ﻣﻤﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻴﺮوي ﺧﺎرج از ﻣﺮﻛﺰ ‪ft./lb.‬‬
‫‪ :R‬ﺷﻌﺎع ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺨﺰن )‪(in.‬‬
‫‪ :S‬ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﻣﺎده ﻳﺎ ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﻲ واﻗﻌﻲ ‪psi‬‬
‫‪ :T‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻴﺰان ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺠﺎز)‪(in.‬‬
‫‪ :W‬ﺑﺎر ﺧﺎرج از ﻣﺮﻛﺰ )‪(lb.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻤﺎن ‪ M‬و ﺗﻨﺶ ‪ S‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪e= 4 ft.0 in.‬‬

‫‪R= 15 in.‬‬
‫‪t= 0.25 in.‬‬
‫‪W= 1000 lb.‬‬
‫‪ = We= 1000×4= 4000 ft. lb.‬ﻣﻤﺎن ‪M‬‬
‫‪12We‬‬ ‫‪12 × 1000 × 4‬‬

‫=‪S‬‬ ‫=‬ ‫‪= 272 psi‬‬
‫‪πR t 3.14 × 15 2 × 0.25‬‬
‫‪2‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺑﺎر ﺧﺎرج از ﻣﺮﻛﺰ وﺟﻮد دارد‪ ،‬از ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﺎرج ازﻣﺮﻛﺰ ﺑـﺮاي ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫آوردن ﻣﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6-2-6‬ﭘﺎﻳﺪاري اﻻﺳﺘﻴﻚ‬
‫ﻳﻚ ﺑﺮج ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﻴﺮوي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻋﻠﺖ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﭼﺎر ﺷﻜـﺴﺖ‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻧﺶ ﺗﻤﺎم ﻣﺨﺰن )ﻛﻤﺎﻧﺶ اوﻟﺮ(‬
‫‪ (2‬ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﻲ‬
‫در ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﻧﺎزك )ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ دﻫﻢ ﺷﻌﺎع داﺧﻠﻲ اﺳـﺖ‪ (.‬ﻛﻤـﺎﻧﺶ‬
‫ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﺎر واﺣﺪي ﻛﻤﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﻣﺨﺰن ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻮﺟﻮد آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫از ﺣﺎﻟﺖ داﻳﺮوي ﺧﺎرج ﺷﺪن ﭘﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﻬﻤﻲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭘﺎﻳﺪاري اﻻﺳﺘﻴﻚ داده ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ‪ Newmark , Wilson‬ﺑﺴﻂ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺰاي ﻣﺨﺰن ﻛﻪ اﺻﻼً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي ﺳﻴﻨﻲ وﻣﻴﻠـﻪ ﻫـﺎي‬
‫‪ (downcomer‬اﮔﺮ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﻮﻳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤـﺎﻧﺶ ﻧﻴـﺰ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻃﻮﻟﻲ )‪ (longitudinal stiffeners‬ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮج را ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ از ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄـﻲ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي دور ﭘﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ اﺛﺮ ﺳﺨﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺷﺮوﻃﻲ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر‬
‫ﺧﻼﺻﻪ درﻛﺪ )‪ UG-29 (c‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز )‪(S‬‬
‫ﺑﺪون ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﻘﻮﻳﺖ ‪:‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪S = 1,500,000‬‬ ‫≤(‬ ‫)‪yield point‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﻘﻮﻳﺖ‪:‬‬
‫‪1,500,000‬‬ ‫‪1‬‬
‫=‪S‬‬ ‫‪t yt x‬‬ ‫≤(‬ ‫)‪yield point‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ :Ax‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻃﻮﻟﻲ )‪(sq.in.‬‬
‫‪ :Ay‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻴﻄﻲ )‪(sq.in.‬‬
‫‪ :dx‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﻃﻮﻟﻲ )‪(in.‬‬
‫‪ :dy‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ )‪(in.‬‬
‫‪ :R‬ﺷﻌﺎع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﺰن )‪(in.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ :S‬ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻣﺠﺎز)‪(psi‬‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ )‪(in.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﺎدل ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻃﻮﻟﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪Ax‬‬
‫‪tx = t +‬‬ ‫)‪(in.‬‬
‫‪dx‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﺎدل ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Ay‬‬
‫‪ty = t +‬‬ ‫)‪(in.‬‬
‫‪dy‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻣﺠﺎز‪ S‬راﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪R= 18 in.‬‬
‫‪T= 0.25 in.‬‬
‫‪Ay= 1 sq.in.‬‬
‫‪Dy= 24 in‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪1,500,000 × t 1,500,000 × 0.25‬‬

‫=‪S‬‬ ‫=‬ ‫‪= 20,833 psi‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪18‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻣﺠﺎز )‪ (S‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ﺑﻜﺎر روﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻃﻮﻟﻲ ﺑﻜﺎر ﻧﻤﻲ رود ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪:‬‬
‫‪t x = t = 0.25in‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ty = t +‬‬ ‫‪= 0.25 + 0.04 = 0.29‬‬
‫‪24‬‬
‫‪1,500,000‬‬
‫=‪s‬‬ ‫‪txt y‬‬
‫‪R‬‬
‫‪1,500,000‬‬
‫=‬ ‫‪0.25 × 0.29 = 22,438 psi‬‬
‫‪18‬‬
‫‪ -6-2-7‬ﺧﻤﺶ‬
‫ﺑﺮج ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 6 in.‬در ﻫـﺮ ‪ 100 ft.‬از ارﺗﻔـﺎع دﭼـﺎر ﺧﻤـﺶ‬
‫ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻤﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﺮﻣﻮل ﺗﻴﺮ ﻳﻜﺴﺮ درﮔﻴﺮ ﺑﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫‪Pw D1 H(12H) 3‬‬

‫= ‪∆M‬‬ ‫ﺷﻮد‬
‫‪8EI‬‬
‫‪: ∆ M‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻤﺶ )در ﻧﻮك ﺑﺮج( )‪(in.‬‬
‫‪ :D1‬ﻋﺮض ﺑﺮج ﺑﺎ ﻋﺎﻳﻖ وﻏﻴﺮه ‪ft.‬‬
‫‪ :E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ )‪(psi‬‬
‫‪ :H‬ﻃﻮل ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ‪(ft.) skirt‬‬
‫‪ I= πR3t‬ﻣﻤﺎن اﻳﻨﺮﺳﻲ ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺟﺪار ﻧﺎزك‬
‫)ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ‪(R>10t‬‬
‫‪ :R‬ﺷﻌﺎع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮج )‪(in.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ :t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪(in.) skirt‬‬
‫‪ :Pw‬ﻓﺸﺎر ﺑﺎد )‪(psf‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻤﺶ ‪ ∆ m‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪D1= 2ft. 6in.‬‬

‫‪E= 30,000,000‬‬
‫‪H= 48 ft.0in.‬‬
‫‪I= R3π0.3125‬‬
‫‪Pw= 30 psf‬‬
‫‪R= 12in.‬‬
‫‪T= 0.3125in.‬‬
‫‪Pw D1 H(12H) 3‬‬
‫= ‪∆M‬‬
‫‪8EI‬‬
‫‪30 × 2.5 × 48(12 × 48) 3‬‬
‫= ‪∆M‬‬ ‫‪= 1.69 in.‬‬
‫‪8 × 30,000,000 × 12 3 × 3.14 × 0.3125‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻤﺶ ﻣﺠﺎز ‪ 6in.‬ﺑﺮ ﻫﺮ ‪ 100 ft.‬ارﺗﻔﺎع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪48 × 6‬‬
‫= "‪ 48′-0‬ﺑﺮاي‬ ‫‪= 2.88 in.‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﻤﺶ واﻗﻌﻲ از اﻳﻦ ﺣﺪ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ‪ skirt‬ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6-2-8‬ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺑﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺷﺪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺼﻮرت ﺗﺮﻛﻴﺒـﻲ ﻧﻴـﺰ ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺎﻛﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد)ﻳﺎ ﻧﻴﺮوي زﻟﺰﻟﻪ(‪ ،‬ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ و وزن ﻣﺨﺰن ‪:‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺳﻤﺖ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎد‪:‬‬
‫• ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ) ‪( +‬‬
‫• ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ) ‪( +‬‬
‫• ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ )‪( -‬‬
‫در ﺳﻤﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد‪:‬‬
‫• ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ) ‪( -‬‬
‫• ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺎ ) ‪( -‬‬
‫• ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﺑﺎ )‪( -‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ‪ +‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻨﺶ ﻛﺸﺸﻲ و ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻤﻌﻨﻲ ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻨﺶ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﺶ ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﻛﺪاﻣﻴﻚ ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛـﻪ ﺑﺎرﻫـﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد و زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤﻲ آﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮج ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد ﻳـﺎ زﻟﺰﻟـﻪ ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺮوج از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﻞ ﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج‬
‫‪ .2‬در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ‪ skirt‬ﺑﻪ ﻋﺪﺳﻲ‬
‫‪ .3‬در اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪ .4‬درﻣﺤﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﻄﺮ ﻳﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺨﺰن‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻨﺶ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬در ﺣﻴﻦ ﻧﺼﺐ ﻳﺎ ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٠٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ .2‬در ﺣﻴﻦ ﺗﺴﺖ‬
‫‪ .3‬در ﻃﻮل ﻛﺎر‬
‫در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬وزن ﻣﺨﺰن و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪ .‬از ﻃـﺮف دﻳﮕـﺮ‪ ،‬در ﻃـﻮل‬
‫ﻧﺼﺐ ﻳﺎ ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮج ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺤﺖ اﺛـﺮ ﺑﺎرﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﺗﺌـﻮري ﺗـﻨﺶ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻣﻤﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد از ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺎ ﺑﺎﻻي ﺑﺮج ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق‬
‫ﻣﺨﺰن ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ A‬وﺷﻜﻞ‪ B‬ﺑﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 6-4‬ﭘﻴﺪاﻛﺮدن ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫‪tw/tp‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.7‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪0.9‬‬ ‫‪1.0‬‬ ‫‪1.1‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪1.3‬‬ ‫‪1.4‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪1.6‬‬ ‫‪1.7‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪1.0‬‬ ‫‪0.91 0.84 0.79 0.74 0.71 0.67 0.64 0.62 0.60 0.58 0.56 0.54‬‬
‫‪tw/tp‬‬ ‫‪1.8‬‬ ‫‪1.9‬‬ ‫‪2.0‬‬ ‫‪2.2‬‬ ‫‪2.4‬‬ ‫‪2.6‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪3.0‬‬ ‫‪3.3‬‬ ‫‪3.6‬‬ ‫‪4.0‬‬ ‫‪4.5‬‬ ‫‪5.0‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪0.53 0.51 0.50 0.48 0.46 0.44 0.42 0.41 0.39 0.37 0.35 0.33 0.32‬‬
‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﻄﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻳﻚ دوم ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻧـﺼﻒ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻻزم‬
‫دﻳﻮاره ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوي ﺧﻤﺸﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﺎﻛﺘﻮر ‪ m‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ X‬از ﺧﻂ ﺗﺎﻧﮋاﻧﺖ ﺑﺎﻻ را ﻛﻪ درآن ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷـﺪه ﺗﺤـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪X=H×m‬‬
‫‪ :tp‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ )‪(in.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ :tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﺑﺎد در اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ )‪(in.‬‬
‫‪tp= 0.233 in.‬‬

‫‪tw= 0.644 in.‬‬
‫‪tp/tw= 0.644/0.233= 2.7‬‬
‫‪H= 100 ft.‬‬
‫از ﺟﺪول‬ ‫‪M=0.43‬‬
‫‪X= mH= 0.43×100= 43 ft.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-17‬ﻣﻤﺎن دﻳﺎﮔﺮام ﺑﺮج ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮاي‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ورق در ارﺗﻔﺎﻋﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪ 6-16‬ﻣﻤﺎن دﻳﺎﮔﺮام ﺑﺮج ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ورق در ارﺗﻔﺎع ‪ 0.71 H‬را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ اﮔﺮ اﻳـﻦ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.5‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻻزم در‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪tp= 0.250 in.‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪:‬‬
‫‪tw= 0.625 in.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد‪:‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم در ﭘﺎﻳﻴﻦ‪:‬‬
‫‪tp/2+tw= 0.250/2+0.625= 0.750 in.‬‬

‫در ارﺗﻔﺎع ‪:0.71H‬‬
‫‪0.5(tp/2+tw)= 0.5(0.750)= 0.375 in.‬‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪:‬‬
‫‪tp/2= 0.250/2= 0.125‬‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم در ارﺗﻔﺎع ‪:0.71H‬‬
‫‪T= 0.375+0.125= 0.500 in.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪A‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎر داﺧﻠـﻲ و‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪D= 2 ft. 0in.‬‬ ‫ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻣﺨﺰن‪:‬‬
‫‪D1= 2 ft. 6in.‬‬ ‫ﻋﺮض ﺑﺮج ﺑﺎ ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري و ﻏﻴﺮه‪:‬‬
‫‪E= 0.75‬‬ ‫ﺑﺎزده اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮش‪:‬‬
‫‪H= 48 ft. 0in.‬‬ ‫ﻃﻮل ﺑﺮج‪:‬‬
‫‪hT= 4ft. 0in.‬‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫‪P= 250 psi‬‬ ‫ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪:‬‬
‫‪Pw= 30 psf‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪R=12 in.‬‬ ‫ﺷﻌﺎع داﺧﻠﻲ ﻣﺨﺰن‪:‬‬
‫‪S= 15700 psi‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﻣﺎده ‪ SA 285 C‬دردﻣﺎي ‪200°F‬‬
‫‪ lb.‬ﻧﻴﺮوي ﺑﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ = ‪V‬‬
‫ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺠﺎز وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻄﻮط اﺗﺼﺎل ﺑﻠﻨﺪ‪:‬‬
‫‪PR‬‬ ‫‪250 × 12‬‬ ‫‪3,000‬‬

‫=‪t‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 0.228 in.‬‬
‫‪SE − 0.6P 15,700 × 0.85 − 0.6 × 250 13,195‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻄﻮط اﺗﺼﺎل دوري‪:‬‬
‫‪PR‬‬ ‫‪250 × 12‬‬ ‫‪3,000‬‬

‫=‪t‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 0.112 in.‬‬
‫‪2SE + 0.4P 2 × 15,700 × 0.85 + 0.4 × 250 26,790‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﻃﻮﻟﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر ﺑﺎد‬
‫ﻣﻤﺎن در ﭘﺎﻳﻪ‪:‬‬
‫‪V= Pw×D1×H‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١٣‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪V= 30×2.5×48= 3,600‬‬

‫‪M= V×h1= 3,600×24= 86,400 ft. lb.‬‬
‫ﻣﻤﺎن در ﺧﻂ اﺗﺼﺎل ﭘﺎﺋﻴﻦ‪:‬‬
‫)‪MT= M-hT(V-0.5PwD1hT‬‬
‫)‪= 86,400-4(3,600-0.5×30×2.5×4‬‬
‫‪= 86,400-13,800=72,600 ft. lb.‬‬
‫‪= 72,600×12= 871,200 in. lb.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم‪:‬‬
‫‪MT‬‬ ‫‪871,200‬‬ ‫‪871,200‬‬

‫=‪t‬‬ ‫‪= 2‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.145 in.‬‬
‫‪R πSE 12 × 3.14 × 15,700 × 0.85 6,037,135‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻂ اﺗﺼﺎل دور ﭘﺎﺋﻴﻦ‪:‬‬
‫‪0.145 in.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪0.112 in.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪:‬‬
‫‪0.145+0.112= 0.257‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧـﻂ اﺗـﺼﺎل ﻃـﻮﻟﻲ اﺳـﺖ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.257 in.‬ﺑﻜﺎر ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١۴‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺜﺎل ‪:B‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺎد و وزن ﻣﺨﺰن‪.‬‬
‫‪D= 3ft.0in.‬‬ ‫ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ‪:‬‬
‫‪DI=3ft.6in.‬‬ ‫ﻋﺮض ﻣﺨﺰن ﺑﺎ ﻋﺎﻳﻖ‪ ،‬ﻟﻘﻲ ﺑﺮاي ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ و‪: ...‬‬
‫‪E=0.85‬‬ ‫ﺑﺎزده درزﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه‪:‬‬
‫‪hT=4ft.0in.‬‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺎﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻪ ‪:‬‬
‫‪H=100ft.0in.‬‬ ‫ﻃﻮل ﻣﺨﺰن ‪:‬‬
‫‪P=150 psi‬‬ ‫ﻓﺸﺎرداﺧﻠﻲ ‪:‬‬
‫‪Pw=30 psf‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪R=18 in.‬‬ ‫ﺷﻌﺎع داﺧﻠﻲ ﻣﺨﺰن‪:‬‬
‫‪S=15700 psi‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﻣﺎده ‪ SA-285C‬در دﻣﺎي ‪: 200°F‬‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ )‪V = (lb.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١۵‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻋﺪﺳﻲ‪ :‬ﺑﻴﻀﻮي ﺑﺪون درز ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ‪2:1‬‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻮﺳﺘﻪ در ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ )‪Cm= (in.‬‬
‫)ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺠﺎز ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‪(.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻂ اﺗﺼﺎل ﻃﻮﻟﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫‪PR‬‬ ‫‪150 × 18‬‬

‫=‪t‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.204 in.‬‬
‫‪SE − 0.6P 15,700 × 0.85 − 0.6 × 150‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ از ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.25 in.‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻂ اﺗﺼﺎل دور ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫‪PR‬‬ ‫‪150 × 18‬‬

‫=‪t‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.101 in.‬‬
‫‪2SE − 0.4P 2 × 15,700 × 0.85 + 0.4 × 150‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻋﺪﺳﻲ‪:‬‬
‫‪PD‬‬ ‫‪150 × 36‬‬

‫=‪t‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.203in.‬‬
‫‪2SE + 0.2P 2 × 15,700 × 0.85 − 0.2 × 150‬‬
‫ﺑﺮش ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪Vw= Pw×D1×H‬‬
‫‪VV= 30×3.5×100= 10,500 lb.‬‬ ‫ﻣﺨﺰن ‪:‬‬
‫‪VP=30× 8 lin.ft.= 240 lb.‬‬ ‫ﺳﻜﻮ‪:‬‬
‫‪VL=30×98 lin. ft.= 2,940‬‬ ‫ﻧﺮدﺑﺎن‪:‬‬
‫‪V= 10,500+ 240+2,940= 13,680‬‬

‫‪M=V×h‬‬ ‫ﻣﻤﺎن‪:‬‬
‫‪=(10,500×50)+(240×96)+(2,940×49)=692,100 ft. lb.‬‬
‫ﻣﻤﺎن در ﺧﻂ اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪:‬‬
‫)‪MT= M-hT(V-0.5PwD1hT‬‬
‫)‪= 692,100-4(13,680-0.5×30×3.5×4‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١۶‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪= 638,220 ft. lb.‬‬

‫‪12M t‬‬ ‫‪12 × 638,220‬‬ ‫‪7,658,640‬‬
‫=‪t‬‬ ‫‪= 2‬‬ ‫=‬ ‫‪= 0.564 in.‬‬
‫‪R πSE 18 × 3.14 × 15,700 × 0.85 13,583,556‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻳﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪T= 0.564+0.101= 0.665 in.‬‬

‫ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.750‬راﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز دﻳﻮاره ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛـﻪ‬
‫در ﭘﺎﻳﻴﻦ ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 0.75in‬ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﺗـﺎ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻧﻴـﺮوي‬
‫ﺑﺎد وﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﺪ درﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻛـﻪ در ﺑـﺎﻻ ﻧﻴـﺮوي ﺑـﺎد ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴـﺴﺖ و ﺑـﺮاي ﻓـﺸﺎر داﺧﻠـﻲ )‪ (hoop tension‬ﻓﻘـﻂ ورق ‪0.25‬‬
‫ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ از ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوت‬
‫در ارﺗﻔﺎﻋﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮج اﺳﺘﻔﺎده ﻛـﺮد‪ .‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ )‪ (0.25 in.‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد در ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ از ﻧﻮك ﺑﺮج ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ )‪ (X‬از ﺟﺪول ‪ 6-4‬ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪tw/tp= 0.564/0.204= 2.7‬‬

‫ﭘﺲ‪:‬‬
‫‪X= 0.43×H= 43 ft‬‬

‫‪.‬‬
‫از دﻳﺎﮔﺮام ﺷﻜﻞ ‪ 6-17‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮردﻧﻴﺎز و ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ را ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد ورق ﺑﺎ ﻋﺮض ‪ 8ft.‬ﻣﺨﺰن از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١٧‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ 5‬ﻋﺪد ورق ‪ 0.75 in.‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﻋﺮض ‪8ft.‬‬
‫‪ 4‬ﻋﺪد ورق ‪ 0.50 in‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﻋﺮض ‪8ft‬‬
‫‪ 3‬ﻋﺪد ورق ‪ 0.75 in.‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﻋﺮض ‪8ft.‬‬
‫‪ = (5×8+4×8+3×8)= 96 ft.‬ﺟﻤﻊ‬
‫وزن ﺑﺮج‪:‬‬
‫از ﺟﺪاول اﺳﺘﺎﻧﺪارد وزن اﺟﺰاي ﻣﺨﺰن‪:‬‬
‫‪ 40×97‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬ ‫‪3880‬‬
‫‪32×195‬‬ ‫‪6240‬‬
‫‪24×294‬‬ ‫‪7056‬‬
‫‪ 0.3125 nom.‬ﻋﺪﺳﻲ ﺑﺎﻻ‬ ‫‪160‬‬
‫ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫‪0.8125 nam.‬‬ ‫‪393‬‬
‫ﺻﻔﺤﺎت داﺧﻠﻲ‬ ‫‪800‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎي ﺳﻴﻨﻲ‬ ‫‪110‬‬
‫رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري‬ ‫‪220‬‬
‫درﻳﭽﻪ ﻫﺎ‬ ‫‪900‬‬
‫‪19,756‬‬
‫‪+6%‬‬ ‫‪1184‬‬
‫‪20,943 lb.≈21,000 lb.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١٨‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪Skrit 4×195‬‬ ‫‪780‬‬
‫‪Base ring‬‬ ‫‪720‬‬
‫‪Anchor ring‬‬ ‫‪260‬‬

‫‪Anchor lug‬‬
‫‪120‬‬
‫‪1,880‬‬
‫‪6%‬‬ ‫‪113‬‬
‫‪1,993≈2,000 lb.‬‬
‫ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري‬ ‫‪4,600‬‬
‫ﺳﻜﻮ‬ ‫‪1,160‬‬
‫ﻧﺮدﺑﺎن‬ ‫‪2,800‬‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ‬ ‫‪1,400‬‬
‫‪9,960≈10,000 lb.‬‬
‫وزن ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻳﺴﺘﺎده ‪:‬‬
‫‪W= 21,000+10,000= 33,000lb.‬‬

‫وزن اﻳﺴﺘﺎده ‪ +‬وزن ﺳﻴﺎل ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ +‬وزن ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎ = وزن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫‪= 600+2,400+33,000= 36,000 lb.‬‬
‫وزن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺴﺖ‪:‬‬
‫وزن اﻳﺴﺘﺎده ‪+‬وزن آب ﺗﺴﺖ = وزن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺴﺖ‬
‫‪= 42,000+33,000 = 75,000 lb.‬‬
‫‪.‬وزن آب داﺧﻞ ﻣﺨﺰن از ﺟﺪاول اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻨﺶ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺎي ورﻗﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١١٩‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺗﻨﺶ در ﭘﻮﺳﺘﻪ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻋﺪﺳﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ‪0.75 in.‬‬
‫ﺗﻨﺶ در اﺛﺮ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪:‬‬
‫‪PD 150 × 36.75‬‬

‫=‪S‬‬ ‫=‬ ‫‪= 1837 psi‬‬
‫‪4t‬‬ ‫‪4 × 0.75‬‬
‫ﺗﻨﺶ در اﺛﺮ ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪12M T‬‬ ‫‪12 × 638,220‬‬

‫=‪S‬‬ ‫=‬ ‫‪= 9,632 psi‬‬
‫‪R πt‬‬
‫‪2‬‬
‫‪18.375 2 × 3.14 × 0.75‬‬
‫ﺗﻨﺶ در اﺛﺮ وزن‪:‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪31,000‬‬
‫=‪S‬‬ ‫=‬ ‫‪= 358 psi‬‬ ‫در ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺴﺘﺎده ‪:‬‬
‫‪C m t 115.5 × 0.75‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪34,000‬‬
‫=‪S‬‬ ‫=‬ ‫‪= 392 psi‬‬ ‫در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪:‬‬
‫‪C m t 115.5 × 0.75‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻨﺶ ﻫﺎ‬
‫درﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﻟﻲ )اﻳﺴﺘﺎده(‬
‫در ﻃﺮف ﺑﺎدﮔﻴﺮ‬ ‫در ﻃﺮف ﭘﻨﺎه ﺑﺎد‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ‪+9,640‬‬ ‫‪-9,640‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از وزن‬ ‫‪-358‬‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از وزن‬ ‫‪-358‬‬
‫‪+9,282 psi‬‬
‫)درﺣﻴﻦ ﻧﺼﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد(‬
‫‪-9,998 psi‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٢٠‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬ ‫ﺗﻨﺶ در اﺛﺮ ﺑﺎد ‪+1,837‬‬ ‫‪-9640‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‬ ‫ﺗﻨﺶ در اﺛﺮ وزن ‪+9,640‬‬ ‫‪-392‬‬
‫‪+11477‬‬ ‫‪-10,032‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از وزن‬ ‫‪-392‬‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬ ‫‪+1,837‬‬
‫‪+11,085‬‬ ‫‪-8,195 psi‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻛﺸﺸﻲ ‪ 11,085 psi‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ در ﺳﻤﺖ ﺑﺎدﮔﻴﺮ ﺑﺮج اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي‬
‫ﺟﻨﺲ ورق ﺑﺎ ﺑﺎزده اﺗﺼﺎل ‪ 13,345 psi 0.85‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ورق اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.75 in‬در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﺨﺰن ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻨﺶ در ﭘﻮﺳﺘﻪ در ‪ 72 ft.‬ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ از ﻧﻮك ﺑﺮج ) ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ‪( 0.5 in‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪V=Pw×DI×X‬‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺮﺷﻲ‪:‬‬
‫‪30×3.5×72=7,560‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫‪30×8 lin-ft.=240‬‬ ‫ﺳﻜﻮ ‪:‬‬
‫‪30×70 lin-ft.= 2,100‬‬ ‫ﻧﺮدﺑﺎن‪:‬‬
‫ﻣﻤﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ ‪:Mx‬‬
‫‪x‬‬
‫× ‪Mx =V‬‬ ‫‪= (7,560 × 36 + 240 × 68 + 2,100 × 35) = 361,980ft. − lb.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪12M‬‬ ‫‪12 × 361,980‬‬
‫= ‪S= 2 x‬‬ ‫‪= 8,303 psi‬‬
‫‪R πt 18.25 2 × 3.14 × 0.50‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٢١‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪S= 8,303+1,837= 10,140 psi‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﻫﺎ در ﺳﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﺶ در ﺳـﻤﺖ ﺑـﺎدﮔﻴﺮ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﺣـﺎﻛﻢ‬
‫اﺳﺖ واﺛﺮ ﻧﻴﺮوي وزن ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺪون ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد ﻛـﻪ ﺗـﻨﺶ‬
‫ﻛﺸﺸﻲ ‪ 10,140 psi‬از ﺗﻨﺶ ﻣﺠـﺎز ‪ 13,345 psi‬ﺗﺠـﺎوز ﻧﻤـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ورق ‪0.50 in.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﺶ در ﭘﻮﺳﺘﻪ در ‪ 40ft.‬ﭘﺎﺋﻴﻦ از ﻧﻮك ﺑﺮج )ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪(0.25‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‪:‬‬
‫‪30×3.5×40= 4,200‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﻪ‪:‬‬
‫‪30×8 lin. =240‬‬ ‫ﺳﻜﻮ‪:‬‬
‫‪30×:38 lin. ft. = 1,140‬‬ ‫ﻧﺮدﺑﺎن‪:‬‬
‫ﻣﻤﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ ‪:Mx‬‬
‫‪X‬‬
‫× ‪Mx =V‬‬ ‫‪= (4,200 × 20 + 240 × 36 + 1140 × 19) = 114,300 ft. − lb.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪12M‬‬ ‫‪12 × 114,300‬‬
‫= ‪S= 2 x‬‬ ‫‪= 5,316 psi‬‬
‫‪R πt 18.125 2 × 3.14 × 0.25‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Stotal= 5,316+1,837=7,153 psi‬‬

‫ورق ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.25 in.‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 40ft.‬از ﻧﻮك ﺑﺮج ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺿـﺎﻓﻲ‬
‫ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪١٢٢‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ -1‬وزن ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ و وزن ﺗﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻪ ﻣﻮاردي اﺳﺖ ؟ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي داده ﻫﺎي زﻳﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‪.‬‬
‫‪P= 150 psi‬‬

‫‪S= 2000 psi‬‬
‫‪E= 0.85‬‬
‫‪R= 52 in.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﺑﺎد ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ 200 mph‬اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺮاي داده ﻫﺎي زﻳﺮ ﻧﻴﺮوي ﺑﺮﺷﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ را در ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮج ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪S=1.5‬‬
‫‪H=120 ft.‬‬
‫‪Ct=0.35‬‬
‫‪Z=0.2‬‬
‫‪I= 1‬‬
‫‪Rw= 2.9‬‬
‫‪ -5‬ﺗﻨﺶ ‪ S‬ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎر ﺧﺎرج از ﻣﺮﻛﺰ را ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﺮج ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪E= 2 ft.‬‬
‫‪R=20 in.‬‬
‫‪T=0.25 in.‬‬
‫‪W=1500 lb.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ره آوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ١٢٣ ‫ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
: ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬
1- Eugene F. megyesy, "Pressure Vessel Handbook" twelfth edition, Pressure

Vessel Publishing Inc.
2- Will J. carter, Ph.D., P.E. Bruce E. Ball, ph.D., P. Eng." ASME Section VIII
Div.1 Pressure Vessels ", 2nd edition, CASTI Publishing Inc., September 2000
3- B.C. Bhattacharyya, " Chemical Equipment Design ( Mechanical Aspects)"
CBS Publichers & Distributors, 1985 , Reprint:2003
‫ ﻣﺮﻛﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻦ آوري‬،"‫ " ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬، ‫ ﺣﻤﻴﺪ زارع زاده ﺑﻐﺪاد آﺑﺎدي‬-4
1383 ،(‫اﻃﻼﻋﺎت )ﻣﮕﻔﺎ‬
‫ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺎزرﺳﻲ ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ﺻﻨﺎﻳﻊ‬،‫ " اﺻﻮل وﻣﺒﺎﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ‬، ‫ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي‬-5
1383 ، ‫ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﭙﻬﺮ ﻓﺎﻃﻤﻲ‬،"‫ ﮔﺎز و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬،‫ﻧﻔﺖ‬
‫ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺎزرﺳﻲ و اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه در ﺻﻨﺎﻳﻊ‬،‫" اﺻﻮل و ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ‬، ‫ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي‬-6
1383 ،‫ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﭙﻬﺮ ﻓﺎﻃﻤﻲ‬،"‫ ﮔﺎز و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬،‫ﻧﻔﺖ‬
7- www.pressure-vessel.net
8- http://iqsdirectory.com/info/pressure-vessels
9- http://www.safetyline.wa.gov.au/ institute/level2/course24/lecture74/index.asp
10- http://www.safetyline.wa.gov.au/institute/level2/course24/lecture22/l222-19.asp

Makhazen Taht Feshar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Makhazen Taht Feshar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

A-PDF Watermark DEMO: Purchase from www.A-PDF.

com to remove the watermark

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺭﻩ ﺁﻭﺭﺍﻥ ﻓﻨﻮﻥ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ‬

‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ‬

‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺮﺍﻥ ﺻﻨﻌﺖ ﭘﮋﻭﻩ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪5 ............................................................................................................... :‬‬

‫‪ -3-1-4‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي روﻛﺶ ﺷﺪه ‪47 ......................................................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪74 ...................................................................‬‬

‫ﻣﻮاد‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﻮرداﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME‬ﺑﻌﻨـﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺎزن‬

‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﺨﺎزن‬

‫‪ 9‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫‪ 9‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫ﻣﺨﺎزن ﺑﻪ دو ﮔﺮوه اﺻﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫• ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-1‬ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه‬

‫‪ -1-1-1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﺮﺑﺎز‬

‫‪ -1-1-2‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﺴﺘﻪ‬

‫در ﻣﺨﺎزن ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-2‬ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﺑﺴﺘﻪ‬

‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ‬

‫ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻴﻬﺎ در اﻧﺘﺨﺎب ﻗﻄﺮ و ﺑﻠﻨﺪي ﻣﺨﺰن ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-3‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ‬

‫ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﺷﻨﺎور‬

‫ﺳﻘﻒ ‪Pan type‬‬

‫ﺳﻘﻒ ‪Pontoon type‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ 1-4‬ﻣﺨﺰن ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﺷﻨﺎور ‪Patoon type‬‬

‫‪ -1-2‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫ﺗﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 95,000‬ﮔﺎﻟﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫ﻛﺮوي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫‪ -1-3-1‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻜﻞ‬

‫ﻣﺨﺎزن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي‬

‫ذﺧﻴﺮه ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ 1-5‬ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-6‬ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻮدي‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ از ‪ 1000‬اﻟﻲ ‪ 25000‬ﺑﺸﻜﻪ وﻣﺤﺪوده ﻓﺸﺎر از ‪10‬ﭘﻮﻧﺪ ﺗﺎ ‪ 200‬ﭘﻮﻧﺪ ﻣﺘﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-7‬ﻣﺨﺎزن ﻛﺮوي‬

‫ﻣﺨﺎزن ﻏﻴﺮ داﻳﺮوي‬

‫‪ -1-3-2‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر‬

‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬

‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ‬

‫اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -1-3-3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮارت‬

‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﺮارﺗﻲ‬

‫ﻣﺨﺰن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻏﻴﺮ ﺣﺮارﺗﻲ‬

‫‪ -1-3-4‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪاره‬

‫ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﻧﺎزك‬

‫ﻣﺨﺎزن ﺟﺪار ﺿﺨﻴﻢ‬

‫ﻣﺨﺰن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﻛﺪام دﺳﺘﻪ از ﻣﺨﺎزن اﻃﻼق ﻣﻴﮕﺮدد و اﻧﻮاع آن ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬

‫‪ -2‬ﻣﺰﻳﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻘﻒ ﻧﻮع ‪ patoon‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ‪ pan‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫‪ -3‬ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬اﺟﺰاي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫‪ 9‬ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫‪ 9‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﻋﺪﺳﻲ‬

‫‪ -2-1‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ .2‬ﺷﺮاﻳﻂ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-1‬ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫‪ -2-1-1‬ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎزي ﻇﺮف ﺑﺎ ﻋﺪﺳﻴﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر و ﺣﺠﻢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬