Professional Documents
Culture Documents
Algebra
Algebra
වීජ ගණිතය
Algebra
1|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
සුළු කරන්න.
1) 4(2𝑥 − 1) − 3(2𝑥 − 7)
2) 2(3𝑥 − 2) − 2(2𝑥 − 1)
3) 2𝑥 − 4(2𝑥 − 1) − (4 − 5𝑥)
4) 6 − 3(2𝑥 + 3) − (7 − 2𝑥)
5) 5(2𝑥 + 3) − 2(2𝑥 + 3)
6) 4(2𝑥 − 3) − 2(3𝑥 − 8)
7) 8 − 2(7𝑥 + 1) − (3 − 5𝑥)
8) 5(3𝑥 − 3) − 3(5𝑥 − 7)
9) 9𝑥 − 2(3𝑥 − 4) − (7 − 𝑥)
10) 7(2𝑥 − 5) − 5(5 − 2𝑥)
11) 4𝑥(𝑥 − 2) − 2(𝑥 2 + 3𝑥 − 1)
12) 4𝑥(3 − 𝑥) − 2𝑥(𝑥 − 2)
13) 2𝑥(3𝑥 − 7) − 4𝑥 − 𝑥(2 − 5𝑥)
14) 4𝑥(3 − 2𝑥) − (10 − 4𝑥 − 5𝑥 2 )
15) 4(2𝑥 2 − 3) − 𝑥(3 − 𝑥)
16) 3𝑥(𝑥 − 3) − 2(𝑥 2 − 3𝑥 + 1)
17) 7𝑥(3 − 𝑥) − 2(4 − 2𝑥 2 )
18) 6𝑥(2𝑥 − 5) + 9𝑥 − 7𝑥(2 + 𝑥)
19) 2𝑥(2 − 5𝑥) − (1 − 4𝑥 − 11𝑥 2 )
20) 4(𝑥 2 − 3𝑥) − (𝑥 + 1)(𝑥 + 4)
21) 2(3𝑥 2 − 5) − (𝑥 + 2)(𝑥 − 3)
22) 4(2𝑥 2 − 3) − (𝑥 − 4)(𝑥 + 5)
23) 2𝑥(4 − 3𝑥) − (2𝑥 − 1)(1 − 3𝑥)
24) 6𝑥 − 𝑥(2 − 𝑥) − 2(𝑥 − 1)(𝑥 + 2)
2|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
8) (1 + 2𝑥)(3 − 𝑥)(1 − 𝑥)
9) (𝑥 − 3)(𝑥 − 1)(𝑥 − 2)(𝑥 + 1)
සාධක සසායන්න.
Factorize each of the following quadratic expressions.
1) 𝑥 2 − 8𝑥 − 9
2) 𝑥 2 + 7𝑥 + 10
3) 𝑥 2 − 7𝑥 + 12
4) 𝑥 2 + 4𝑥 − 12
5) 𝑥 2 + 8𝑥 − 20
6) 𝑥 2 − 6𝑥 − 16
7) 𝑥 2 − 11𝑥 + 24
8) 𝑥 2 + 10𝑥 + 24
9) 𝑥 2 + 5𝑥 − 6
10) 𝑥 2 + 7𝑥 + 12
11) 𝑥 2 + 7𝑥 − 18
12) 𝑥 2 − 8𝑥 + 15
13) 𝑥 2 + 𝑥 − 30
14) 𝑥 2 − 12𝑥 + 20
15) 𝑥 2 − 12𝑥 + 36
16) 𝑥 2 + 4𝑥 − 12
17) 𝑥 2 + 9𝑥 + 18
18) 𝑥 2 + 2𝑥 − 15
19) 𝑥 2 + 8𝑥 + 15
20) 𝑥 2 − 7𝑥 + 12
21) 𝑥 2 + 𝑥 − 12
22) 𝑥 2 − 8𝑥 + 16
23) 𝑥 2 + 3𝑥 − 28
24) 𝑥 2 − 2𝑥 − 24
25) 𝑥 2 − 10𝑥 + 21
26) 𝑥 2 + 14𝑥 + 24
27) 𝑥 2 − 12𝑥 + 32
28) 𝑥 2 + 13𝑥 − 30
29) 𝑥 2 − 11𝑥 + 28
30) 𝑥 2 + 12𝑥 + 32
31) 𝑥 2 − 3𝑥 − 40
3|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
32) 𝑥 2 − 14𝑥 + 24
33) 𝑥 2 + 13𝑥 + 36
34) 𝑥 2 − 17𝑥 + 42
35) 𝑥 2 + 18𝑥 + 45
36) 𝑥 2 + 14𝑥 + 40
37) 𝑥 2 − 19𝑥 + 48
38) 𝑥 2 − 8𝑥 − 48
39) 𝑥 2 − 14𝑥 + 45
40) 𝑥 2 − 15𝑥 + 50
41) 𝑥 2 + 6𝑥 − 40
42) 𝑥 2 − 30𝑥 + 56
43) 𝑥 2 − 9𝑥 − 52
44) 𝑥 2 + 4𝑥 − 45
45) 𝑥 2 + 15𝑥 + 56
46) 𝑥 2 + 37𝑥 − 360
47) 2𝑥 2 − 5𝑥 + 3
48) 2𝑥 2 − 11𝑥 + 15
49) 3𝑥 2 − 10𝑥 + 8
50) 2𝑥 2 − 𝑥 − 10
51) 3𝑥 2 + 11𝑥 + 6
52) 3𝑥 2 − 8𝑥 + 4
53) 5𝑥 2 + 6𝑥 − 8
54) 2𝑥 2 − 9𝑥 − 18
55) 3𝑥 2 − 5𝑥 − 12
56) 5𝑥 2 + 19𝑥 − 4
57) 3𝑥 2 − 16𝑥 + 5
58) 3𝑥 2 − 11𝑥 + 6
59) 3𝑥 2 + 𝑥 − 4
60) 3𝑥 2 + 𝑥 − 2
61) 2𝑥 2 + 7𝑥 + 5
62) 3𝑥 2 + 11𝑥 − 4
63) 2𝑥 2 + 7𝑥 + 6
64) 5𝑥 2 − 12𝑥 − 9
65) 2𝑥 2 − 13𝑥 − 24
66) 3𝑥 2 + 2𝑥 − 8
4|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
67) 2𝑥 2 + 13𝑥 + 15
68) 2𝑥 2 + 3𝑥 − 20
69) 2𝑥 2 − 5𝑥 − 18
70) 3𝑥 2 + 22𝑥 − 16
71) 3𝑥 2 − 17𝑥 + 20
72) 2𝑥 2 − 3𝑥 − 5
73) 5𝑥 2 − 7𝑥 + 2
74) 3𝑥 2 + 13𝑥 + 12
75) 2𝑥 2 − 15𝑥 + 27
76) 7𝑥 2 − 9𝑥 − 10
77) 3𝑥 2 − 13𝑥 + 14
78) 2𝑥 2 + 9𝑥 − 18
79) 2𝑥 2 + 7𝑥 − 30
80) 2𝑥 2 + 11𝑥 − 30
81) 4𝑥 2 + 8𝑥 + 3
82) 4𝑥 2 − 11𝑥 − 3
83) 4𝑥 2 + 4𝑥 − 15
84) 4𝑥 2 − 7𝑥 − 2
85) 4𝑥 2 + 5𝑥 − 6
86) 4𝑥 2 − 8𝑥 − 5
87) 4𝑥 2 − 5𝑥 − 9
88) 4𝑥 2 + 16𝑥 + 15
89) 4𝑥 2 − 19𝑥 − 5
90) 4𝑥 2 − 33𝑥 + 8
91) 4𝑥 2 + 5𝑥 − 9
92) 4𝑥 2 − 20𝑥 + 9
93) 4𝑥 2 − 11𝑥 − 20
94) 4𝑥 2 + 5𝑥 − 21
95) 4𝑥 2 − 27𝑥 + 18
සාධක සසායන්න.
5|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
4) 6𝑥 2 + 7𝑥 − 10
5) 6𝑥 2 + 13𝑥 − 15
6) 6𝑥 2 − 17𝑥 + 10
7) 6𝑥 2 − 13𝑥 + 6
8) 6𝑥 2 + 𝑥 − 12
9) 6𝑥 2 + 11𝑥 − 10
10) 8𝑥 2 − 10𝑥 − 3
11) 8𝑥 2 + 14𝑥 + 3
12) 8𝑥 2 − 5𝑥 − 3
13) 8𝑥 2 − 22𝑥 + 5
14) 8𝑥 2 − 6𝑥 − 5
15) 8𝑥 2 + 3𝑥 − 5
16) 12𝑥 2 + 7𝑥 + 1
17) 12𝑥 2 + 4𝑥 − 1
18) 12𝑥 2 + 5𝑥 − 3
19) 12𝑥 2 − 17𝑥 + 5
20) 𝑥 2 − 7𝑥 − 5
21) 12𝑥 2 + 5𝑥 − 7
22) 12𝑥 2 − 16𝑥 + 5
23) 12𝑥 2 − 13𝑥 − 4
24) 12𝑥 2 − 29𝑥 − 60
25) 21𝑥 2 − 17𝑥 + 2
වර්ග කරන්න.
6|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
11) (𝑏 + 7)2
12) (𝑐 − 8)2
13) (6 + 𝑘)2
14) (3 − 𝑝)2
15) (8 + 𝑑)2
16) (7 − 𝑚)2
17) (𝑞 + 10)2
18) (2𝑛 − 1)2
19) (3𝑥 + 2)2
20) (2𝑧 − 3)2
21) (4𝑛 + 1)2
22) (3𝑝 + 4)2
23) (2𝑘 − 2)2
24) (4 − 2𝑛)2
25) (3 + 4𝑝)2
26) (2𝑦 − 9)2
27) (5𝑎 + 1)2
28) (6𝑏 + 2)2
29) (4ℎ − 2)2
30) (6 − 2𝑦)2
31) (1 + 4𝑞)2
32) (3 − 5𝑘)2
33) (7𝑑 − 1)2
34) (6𝑥 + 4)2
35) (3𝑦 − 3)2
36) (7 − 2𝑤)2
37) (8 + 2𝑛)2
38) (1 − 5𝑐)2
39) (4𝑚 − 1)2
40) (8𝑝 + 1)2
41) (6𝑛 − 1)2
42) (3𝑚 + 2)2
43) (4ℎ − 4)2
44) (3 − 2𝑥)2
45) (1 + 4𝑐)2
7|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
46) (5 − 2𝑝)2
47) (7𝑡 + 5)2
48) (5𝑑 − 2)2
49) (3𝑧 − 4)2
50) (1 − 7𝑤)2
51) (2 + 4𝑦)2
52) (2 − 6𝑘)2
53) (5𝑏 − 1)2
54) (5𝑚 − 4)2
55) (8𝑣 − 1)2
56) (6 − 2𝑡)2
57) (9 + 2𝑐)2
58) (1 − 10𝑛)2
59) (4𝑥 − 5)2
60) (12𝑎 + 1)2
සාධක සසායන්න.
Factorize.
1) 𝑥 2 − 16
2) 25 − 𝑎2
3) 𝑦 2 − 1
4) 81 − 𝑏 2
5) 𝑡 2 − 36
6) 64 − 𝑤 2
7) 𝑛2 − 100
8) 4 − 𝑑2
9) 𝑝2 − 9
10) 49 − 𝑐 2
11) 36𝑤 2 − 16
12) 9𝑥 2 − 25
13) 4𝑦 2 − 1
14) 16𝑘 2 − 81
15) 25𝑣 2 − 36
16) 9𝑤 2 − 64
17) 9𝑚2 − 100
8|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
18) 9𝑧 2 − 4
19) 16𝑝2 − 9
20) 25𝑐 2 − 49
පහත සමීකරණ විසඳා ඒවාසේ උපරිම සහෝ අවම ලක්ෂ්යසේ ඛණ්ාාංක සඳහන් කරන්න.
Complete the square in the following quadratics and then state the coordinates of their maximum or
minimum point.
1) 𝑦 = 𝑥 2 − 8𝑥 − 2
2) 𝑦 = 𝑥 2 + 6𝑥 + 10
3) 𝑦 = 𝑥 2 − 4𝑥 + 1
4) 𝑦 = 𝑥 2 + 4𝑥 + 9
5) 𝑦 = 𝑥 2 + 8𝑥 + 20
6) 𝑦 = 𝑥 2 − 6𝑥 + 10
7) 𝑦 = 𝑥 2 − 10𝑥 + 24
8) 𝑦 = 𝑥 2 + 10𝑥 + 30
9) 𝑦 = 𝑥 2 − 12𝑥 − 4
10) 𝑦 = 𝑥 2 + 14 + 29
11) 𝑦 = 𝑥 2 + 2𝑥
12) 𝑦 = 𝑥 2 − 8𝑥
13) 𝑦 = 𝑥 2 − 2𝑥 + 7
14) 𝑦 = 𝑥 2 + 6𝑥 + 10
15) 𝑦 = 𝑥 2 − 12𝑥 + 27
16) 𝑦 = 𝑥 2 + 12𝑥 + 36
17) 𝑦 = 𝑥 2 − 4𝑥 + 6
18) 𝑦 = 𝑥 2 − 16𝑥 + 40
19) 𝑦 = 𝑥 2 − 8𝑥 + 18
20) 𝑦 = 𝑥 2 + 14𝑥 + 50
21) 𝑦 = 𝑥 2 − 7𝑥 + 10
22) 𝑦 = 𝑥 2 + 3𝑥 + 10
23) 𝑦 = 𝑥 2 + 𝑥 + 1
24) 𝑦 = 2𝑥 2 − 8𝑥 + 10
25) 𝑦 = 3𝑥 2 − 18 + 24
26) 𝑦 = 4𝑥 2 − 8𝑥 + 28
27) 𝑦 = 5𝑥 2 + 20𝑥 + 15
28) 𝑦 = 3𝑥 2 + 24𝑥 + 45
29) 𝑦 = 4𝑥 2 − 8𝑥 + 16
9|P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
30) 𝑦 = 5𝑥 2 + 10𝑥
31) 𝑦 = −𝑥 2 + 4𝑥 − 3
32) 𝑦 = −𝑥 2 − 12𝑥 − 32
33) 𝑦 = −𝑥 2 − 6𝑥 − 7
34) 𝑦 = −𝑥 2 + 14𝑥
35) 𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 − 15
36) 𝑦 = −2𝑥 2 + 12𝑥 + 36
37) 𝑦 = −4𝑥 2 + 4𝑥 − 3
38) 𝑦 = −𝑥 2 − 𝑥 − 2
1
39) 𝑦 = −𝑥 2 − 3𝑥 + 4
1 9
40) 𝑦 = −2𝑥 2 + 2 𝑥 − 8
Rearrange the following formulae for the variable written inside the square bracket.
1) 𝑣 = 𝑢 + 𝑎𝑡 [𝑎] 𝑚𝑀
19) 𝐹 = 𝐺 [𝑚]
𝑟2
2) 𝑦 = 2𝑥 + 3 [𝑥]
20) √𝑦 = 2𝑥 [𝑦]
3) 𝑦 = 𝑏𝑡 − 3 [𝑡]
21) √𝑦 − 1 = 3𝑥 [𝑦]
4) 𝐴 = 𝜋𝑟 2 [𝑟]
22) 𝐴 = 2𝜋𝑟(𝑟 + ℎ) [ℎ]
5) 𝑣 2 = 𝑢2 + 2𝑎𝑠 [𝑢]
𝑢+𝑣
23) 𝑠 = 𝑡 [𝑢]
6) 𝑃 = 𝑇 − 𝑇𝑄 [𝑄] 𝑡
1
14) 𝐸 = 2 𝑚𝑣 2 [𝑚] 31) √𝑦 − 1 = 2𝑥 [𝑦]
1 32) 𝑘𝑡 − 𝑘ℎ = 𝑐 [𝑘]
15) 𝑉 = 3 𝜋𝑟 2 ℎ [𝑟]
33) 2𝑅 + 𝑄𝑅 = 𝑄𝑇 [𝑅]
3 2
16) 𝐸 = 𝑥 [𝑥]
4 34) 2𝑅 + 𝑄𝑅 = 𝑄𝑇 [𝑄]
𝑥
17) 𝑇 = 𝜆𝑎 [𝑥] 35) 2𝑥 − 5𝑦 = 𝑦 − 𝑚𝑥 [𝑥]
𝜆
18) 𝐸 = 2𝑎 𝑥 2 [𝑥] 36) (𝑢 − 1)2 = 𝑣 [𝑢]
10 | P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
2
37) 𝑥 = [𝑦] 51) 𝑥 = √
4𝑦
[𝑦]
√𝑦 3−𝑦
1
38) 𝑥 = [𝑦] 𝑦+1
√𝑦+1
52) 𝑥 = √𝑦−1 [𝑦]
8
39) 𝑇 = 𝐿3 [𝐿]
𝑦
53) 𝑥 = 2√𝑦−1 [𝑦]
40) 𝑦 + 5 = 𝑥(𝑦 + 2)[𝑦]
𝑥+𝑎 4
41) 𝑦 = 𝑥+𝑏 [𝑥] 54) 𝑥 = 𝑦 √𝑦 2 − 1 [𝑦]
𝑡𝑘
42) ℎ
= 𝑘 − 1 [𝑘] 55) 𝑥 = √𝑦 2 − 9 [𝑦]
𝑄 𝑦2 𝑥 2 −1
43) 𝑇 = 𝑄+2[Q] 56) = [𝑦]
𝑦 2 +1 𝑥2
𝑥+𝑘
44) 𝑦 = 2𝑥+𝑘 [𝑥] 57) 𝑇 = 2𝜋√ [𝐿]
𝐿
𝑔
𝑥+1 𝑦
45) = 𝑦+1 [𝑦] 1
𝑥 58) 𝑉 = 𝜋𝑟 2 √𝐿2 − 𝑟 2 [𝐿]
3
2(1+𝑥)
46) 𝑇 = 𝑎(1−𝑥) [𝑥] ℎ 𝑏
59) 𝐴 = 2 (𝑎 + 𝑏) + 2 (𝑎 + ℎ)[𝑎]
47) 𝑦 = 𝑥√𝑦 2 + 1 [𝑦] 1 1 1
[𝑢]
60) − =
𝑣 𝑢 𝑓
𝑥2
48) 𝑦 = [𝑥]
𝑎 2 −𝑥 2 61) 𝑢2 = 𝑣 − 2𝑢 [𝑢]
සුළු කරන්න.
Simplify.
1) 𝑥 + 𝑦 = 11 1 1 25
7) 𝑥2
+ 𝑦2 = 144
𝑥𝑦 = 30
𝑥𝑦 = 12
2) 𝑥 + 3𝑦 = 13 1 1 5
8) + =
𝑥𝑦 = 12 𝑥 𝑦 6
1 1 13
3) 𝑥 2 + 𝑦 2 = 74 + 2=
𝑥 2 𝑦 36
𝑥𝑦 = 35
1 1 7
2 2 9) + 𝑦 = 10
4) 𝑥 + 4𝑦 = 52 𝑥
𝑥𝑦 = 12 1 1 29
2
+ 2=
𝑥 𝑦 100
5) 𝑥 + 𝑦 = 7
10) 𝑥 + 𝑦 = 11
1 1 7
+ = 𝑥 2 + 𝑦 2 = 341
𝑥 𝑦 12
6) 𝑥𝑦 = 35 11) (𝑥 − 2𝑦)3
1 1 12 12) (2𝑥 − 3)3
+ +
𝑥 𝑦 35 13) (1 − 3𝑥𝑦)3
11 | P a g e
වීජ ගණිතය | CHATHURANGA WICKRAMASINGHE
𝑥 3𝑦 3 3𝑦 + 3) = 0
21) ( − )
7 2
51) √2 + √3 − 2√5 + 3√3 − 2√2
22) (𝑝3 − 3𝑝𝑞 2 )3
52) √5 + 2√7 + 2√5 − 3√7
23) (𝑥 + 𝑦 + 2𝑧)2
24) (𝑥 + 2𝑦 + 3𝑧)2 53) 4√3 + 5√2 + 3√5 − 3√2 + 3√5 −
𝑦2 ) = 3
12 | P a g e