Professional Documents
Culture Documents
1905 Dergi
1905 Dergi
1905 Dergi
Geliþim - Gelecek
Senaryolarý ....................................... 39
(Canlý Kryon Celsesi)
Sevgili Dostlar
Doðru yoldan ayrýlmadan yüremeye karar vermiþ ve bunu
yapmaya azmetmiþseniz, sizi gerçekten kutlamak gerekir. Böyle
bir kararý verebilmek bile çok büyük bir iþtir. Pek çok kiþi nice
menfaatler elde ettikleri ve edecekleri için doðrudan ayrý yolu
seçerken ve o yoldan yürümeye karar vermiþken sizlerin varlýðý
hayrýn devam edebilmesi için o kadar gereklidir... Varacaðýnýz yeri,
o yerde sizi bekleyeni biliyor ve inanýyor olmalýsýnýz ki, yürürken
yolda arada tökezlemeler, düþmeler, kalkmalar olacaksa bile siz
daha baþtan gerçeði gerçek gözünüzle görmeye gönül vermiþsiniz
demektir. Ve ayrýca cesaretinizden dolayý sizi tebrik etmek gerekir.
Doðru olan hiçbir þeyden korkmaz; çünkü doðrularýn gözle
görülmeyen ordularý vardýr. Doðruluk zamana, toplumlara,
ortamlara ve kiþilere göre deðiþebilir denir ya, bu kýsmen de olsa
kabul edilebilecek bir olgudur. Ama her nerede ve ne þart altýnda
olursa olsun deðiþmeyen bir özelliði, karakteri vardýr doðruluðun
ve doðru insanýn: Yanlýþ hareket etmez, hakikatleri ve gerçekleri
saklamadan gösterir ve yalan söylemez. Bu üç husus hangi þart,
hangi toplum, hangi hareket için olursa olsun farketmez, hepsinin
özelliklerine ve yapýsýna göre uygulanabilir. Yeter ki inandýðýmýz
gibi yaþayalým, hissettiðimiz gibi davranalým; yeter ki aðzýmýzdan
dökülen sözler, düþüncelerimizle ayný olsun; yeter ki ön yargýsýz
ve iyi þeyler düþünelim. Gerçeði söylememiz gerektiði zamaný iyi
düþünüp karar verelim, yoksa zamaný ve yeri gelinceye kadar
bekleyelim. Zamaný geldiðinde hiç çekinmeden ortaya verelim
onu usulünce, ne kadar zor ve acý olsa da. Gerçek deðiþmez ve
þaþmaz, o nedenle bizi bizim tehlike zannetiðimiz her þeyden korur.
Ama en zorlu mücadele kendi kendimize verdiðimiz uðraþtadýr.
Kendimize olan borcumuz vardýr bizim, öyle yaratýlmýþýz.
Doðruluktan ayrýlmak, yalanla, dolanla, kötülükle iþ görüp yaþamak
bu borcumuzu çoðaltýr durur. Bir yanýmýz devamlý her gün hesap
sorar bizden. Onu kandýramayýz, susturamayýz ve üstelik borcumuz
ne kadar çoðalýrsa, bizi kemirmesi de o derece fazlalaþýr. Doðru
yolda gitmeye kararlý olanlara ne mutlu... Huzur onlarýn haklarýdýr.
En Derin Sevgilerimizle
SEVGÝ DÜNYASI
SEVGÝ DÜNYASI
2
Þüphesiz
sevginin bittiði yerde,
kavga baþlar.
Eðer gerçek bir sevgiyle,
gönülden birbirlerini
sevmeye baþlasalar,
insanlar
kavga edemezler.
Kavga mý
Sevgi mi?
SEVGÝ DÜNYASI
3
ERDEM - Siz yýllardýr, gerçek bir sevgiyle, ÖZDEN - Gerçek
insanlarýn ancak sevgiyle gönülden birbirlerini seven, ne istismar
bir olabileceklerini iddia sevmeye baþlasalar, edildiðini, yani
ediyorsunuz. Bu fikirden insanlar kavga ede- sömürüldüðünü düþünür
hareket ederek, bazý mezler. ne de yaptýklarýný
faaliyetlerde bulundunuz fedâkarlýk yapýyorum
ve bulunuyorsunuz. ERDEM - O zaman, diye yapar!. O ne yapý-
Acaba, sevgiyle insanlar birbirlerini deli gibi yorsa, seve seve, isteye
nasýl birliðe ulaþabilirler? seven âþýklarýn kavga isteye ve memnun olarak
etmelerini neyle izah yapar. Evlâdýný gerçekten
ÖZDEN - Ben size, ediyorsunuz? seven bir anne "Bu
karþýt bir soru ile cevap çocuða çok fedakârlýk
vermek isterim. Acaba ÖZDEN - Onlar, birbir- yapýyorum, bu çocuk
insanlar, sevgi olmadan, lerine âþýk olduklarýný beni çok sömürüyor"
nasýl birliðe ulaþabilirler? sanýrken, aslýnda kendi- diye mi düþünür, yoksa
Diyeceksiniz ki, ayný lerini ve kendi gönülleri- aksine, verdiklerinin ve
þeylere inanmalarý, ayný ni daha çok seviyorlar yaptýklarýnýn az olduðu,
dili konuþmalarý, ayný da, ondan çatýþýyorlar. yetersiz olduðu endiþesi
ülkede yaþamalarý ve Ekseri o çeþit kavgalar- içinde midir?
çýkarlarýnýn ortak olmasý, da, "Bana þunu dedi,
onlarý birliðe ulaþtýrýr. gururumu kýrdý, benden ERDEM - Yani, insan-
Öyle olsaydý, ayný dine, þunu esirgedi" gibi lar birbirlerini, bir
ayný ideolojiye baðlý, sebepler vardýr. Bu annenin evlâdýný sevdiði
ayný ülkenin insanlarý sebepler, kiþinin önce- gibi sevsin diyorsunuz.
arasýnda hiç kavga olma- likle kendisini düþündü- Bu mümkün mü?,
masý gerekirdi. Ama ðünü göstermiyor mu? Olabilir mi böyle þey?
görüyorsunuz ki, oluyor. Gerçekten karþýsýndakini
Acaba neden oluyor? seven, önce kendini mi ÖZDEN - Olmasýna
düþünür? Onlar geçekten olabilir ve yapanlar da
ERDEM - Sevgisiz- seven olsalar, sevgilisini var ama, bunun için,
likten dolayý mý kavga mutlu etmek için her þeyi önce düþüncelerin köklü
ediyor insanlar? yaparlar, hep önce onu bir deðiþikliðe uðramasý
Birbirlerini sevmeye düþünürlerdi. lâzým. Ýnsanlar asýrlardýr
baþlasalar, aralarýnda hiç "Önce Ben" demeye
kavga olmaz mý? ERDEM - Birçok alýþagelmiþlerdir. "Önce
fedakârlýk yaptýðý halde, ben" demeyi en doðru,
ÖZDEN - Þüphesiz karþýsýndaki onu sürekli en doðal davranýþ olarak
sevginin bittiði yerde, istismar ediyorsa, ne göre gelmiþlerdir. "Önce
kavga baþlar. Eðer, yapsýn? ben" demek, en doðru
SEVGÝ DÜNYASI
4
davranýþ mýdýr, yoksa ERDEM - Ýnsanlar, benimsenmediði içindir
biraz ilkellik midir? "Önce ben" yerine, ki, her yerde sevgisizlik
Aslýnda insanlar yük- "Önce Sen" demeye ve bencillik aðýr basar
seldikçe, bilgide ve baþlasalar, dünyada olmuþ, çok iyi niyetle
sevgide ileri gittikçe, kavga dövüþ kalmaz, ortaya konan fikirler, ide-
önce ben demenin yan- insanlar hemen birbirleri- olojiler, hattâ Ýlâhi Kay-
lýþlýðýný, ilkelliðini ni sevmeye baþlarlar mý nak'tan gelen dinler bö-
görüyorlar. Ve her çeþit diyorsunuz? lünmüþ, çeþitli mezhep-
kavganýn, anlaþmazlýðýn lere, kollara, parçalara
temelinde, "Önce ben" ÖZDEN - Ýnsanlarýn ayrýlmýþlardýr. Ülkemizde
demenin yattýðýný görü- "Önce Sen" demeye bunu öyle geniþ gözleme
yorlar, fark ediyorlar. baþlamalarý için, imkâný var ki... Sanki bir
Yükselen, olgunlaþan birbirlerini gerçekten laboratuar deneyini izler
insanlar, ilk adýmda, sevmeleri gerekir. gibi izlersiniz. Sað ve sol
kendisiyle beraber, Birbirlerini gerçekten çeþitli akýmlar var.
baþkalarýný da düþünmek sevebilmeleri için de bazý Bunlara gönülden inan-
gereðini kabul ediyorlar. doðru yaþam ve davranýþ mýþ, samimi kimseler
Ýkinci ve daha üstün bilgilerini iyice almalarý, var. Onlarýn inandýklarý
adýmda da, "Önce Sen" benimsemeleri icap eder. doðru mu, yanlýþ mý
demeye baþlýyorlar. O temel davranýþ bilgileri onun tartýþmasýna gir-
SEVGÝ DÜNYASI
5
miyorum. Ama görüyor- Acaba, nedir bu temel gidir. "Kardeþler birbir-
sunuz ki, ayný þeye davranýþ bilgileri? lerini severlerse, birbir-
inandýklarýný söyleyen lerine yardým ederlerse,
kiþiler arasýnda, kýsa ÖZDEN - Temel herkes mutlu olur.",
zamanda bölünmeler davranýþ bilgisi demek, "Önce ben demek,
baþlýyor. Bu bölünmeler insanlarý doðru bir yaþa- gerilik ve ilkelliktir,
giderek öyle derinleþiyor ma, yücelten bir yaþama, önce sen diyebilmek,
ki, birbirinin canýna kýya- mutlu eden bir yaþama ilerilik ve yüceliktir."
cak kadar ileri gidebili- ulaþtýran bilgiler demek- En önemli yaþam bilgisi
yor. Neden? Görünüþte, tir. Bu bilgiler içinde, ise þudur: "Yükselmenin
karþýsýndakini davadan çoðunluðun doðru yanlýþ merdiveni beþ basamak-
kopmakla, yoldan çýk- benimsedikleri var; hiç lýdýr: Ýyilik, doðruluk,
makla suçluyorlar. bilmedikleri de var. çalýþmak, bilgi ve sev-
Aslýnda temelde yatan Bunlarýn hepsini bu kýsa mek." Bu beþ esasý tam
þudur: "O benim dediði- konuþmada sayýp dök- uygulayan kiþiler, dünya-
mi kabul etmedi, o beni mek mümkün deðildir. da yükselir, olgunlaþýr
saymadý, o benim için Ancak bazýlarýný, en ve mutlu olurlar. Temel
kötü söz etti, o benim önemli olanlarýný söyle- yaþam bilgileri, ayný
dalgama taþ attý, o benim mekte yarar var; çünkü zamanda, insanlarý zarar-
çýkarýmý zedeledi." Yani temel yaþam bilgileri, dan, belâdan ve sýkýntý-
ben, ben, ben! Hep ben, insanlarýn yaþamlarýna dan koruyan, mutlu eden
ben diyen, bir türlü ben- yön ve þekil veren bil- bilgilerdir.
likten kurtulamayan gilerdir. "Kendine yapýl-
kiþiler, hiçbir davayý, masýný istemediðini, ERDEM - Sizce, temel
insan kardeþlerinin baþkasýna yapma!" davranýþ bilgilerine tam
hayrýna olarak yürütüp Bu bir temel davranýþ uyulmadan, dünyada
geliþtiremezler. Davayý bilgisidir. "Aldattýðýný huzura, mutluluða, dirlik
da, inandýklarý fikirleri sanan, aslýnda ve düzenliðe tam ulaþýl-
de dejenere ederler, aldanandýr; çünkü maz mý? Ýnsanlar birbir-
bozarlar. Yararlý olabile- kötülük dönücüdür." lerini tam sevemezler
cekken, zararlý olurlar. Bu da bir baþka temel mi?
davranýþ bilgisidir.
ERDEM - Dediniz ki, "Her insan bir insanýn ÖZDEN - Ýnsanlar bu
"Önce Sen" diyebilmeleri kardeþidir, insanlar bir- bilgileri, kýsmen de olsa,
için, insanlarýn birbirleri- birinin kardeþidirler. bilerek veya bilmeyerek
ni sevmeleri, birbirlerini Çünkü kökleri ayný, uygulamaktadýrlar. Onun
sevmeleri için de, temel Yaratanlarý ayný, için, aralarýnda tam
davranýþ bilgilerini be- dünyadan bekledikleri olmasa da, bir birlik, bir
nimsemeleri lâzýmdýr. aynýdýr." Bu da bir bil- dirlik kurabilmektedirler.
SEVGÝ DÜNYASI
6
Birbirlerini sevmek baþtan sona yanlýþtýr. insanlarý sevgiye ve bir-
gereðini, kýsmen göre- Çünkü doðru ve insan- liðe götürmesi mümkün
bilmektedirler. Ama bu lara yararlý fikirlerin deðildir. O sistem, insan-
bilgiler, bilinçli ve tam zora, topa, tüfeðe ihtiyacý larýn karýnlarýný doyursa
benimsenmiþ olmadýðý yoktur; onlarý herkes da onlarý mutlu edemez,
için, kolayca birliði seve seve kabul eder. gönül rýzasýna ve sevgi-
bozuyorlar, sevenler Önemli olan, onlarýn ye dayalý bir birliðe
çabucak düþman olabi- doðruluðunu, yararlý ulaþtýramaz. Elbette,
liyorlar. Sonra da birbir- olduðunu, iyi bir yaþamý doðru davranýþ bilgi-
lerini sözden dönmekle, getireceðini, insanlara lerinin temelinde, insan-
vefasýzlýkla, sevginin açýkça gösterebilmekte- larýn rýzýklarýný ve barý-
deðerini bilmemekle dir. Bu da sabýrla, sev- naklarýný saðlamak, rýzýk-
suçluyorlar. Oysa temel giyle ve örnekler vere- larý sevgiyle ve hakça
davranýþ bilgileri bilinçli rek, doðruluðunu göster- bölüþtürmek yatar. Siz,
olsa ve gönüllerine de mekle mümkün olabilir. sevdiðiniz kardeþlerinizin
iyice benimsetilmiþ olsa, aç kalmasýna evsiz, bark-
onlarýn doðruluðundan ERDEM - Dünyada sýz kalmasýna razý ola-
hiç kuþkularý kalmasa, çeþitli ideolojiler ve din- bilir misiniz?.. Ama
onlara aykýrý hareket ede- ler var. Bunlarýn her kardeþiniz gelse, zorla
bilirler mi? Cennetin ve birisi, insanlara doðru ekmeðinizin yarýsýný
cehennemin doðruluðunu yolu gösterdiklerini almaya kalksa, ona karþý
ta ruhunda duyan gerçek söylüyorlar. Bunlarýn koyarsýnýz. Ýþte incelik
bir dindar insanlarý hangisi sizin bahset- burada.
aldatabilir mi, haksýzlýk tiðiniz temel davranýþ
edebilir mi? Eðer aldatý- bilgilerine uyuyor? ERDEM - Doðru
yorsa, haksýzlýk ediyorsa, yaþam ve davranýþ bilgi-
kolayca yalan söylüyor- ÖZDEN - Ýdeolojiler lerini siz mi buldunuz?
sa, o gerçek inanan, hakkýnda hüküm vermek
gerçek bir dindar bana düþmez; doðru yön- ÖZDEN - Onlarýn
deðildir. Bu örnek her leri de, eksik yönleri de içinde, çeþitli düþünür-
ideoloji için de geçer- olabilir. Ama ben, genel lerin bulduklarý da var,
lidir. Bir fikre içtenlikle olarak öyle bir ölçek dinlerin bildirdikleri de
inanan, o fikrin gerek- verebilirim. Bugün var, bize bildirilenler de
lerini içtenlikle uygular. dünyada bulunan sistem- var, bizim bulduklarýmýz
Bir fikir, bir ideoloji leri, sevgiye dayanan da var. Doðru sözleri
insanlara zarar veriyorsa, veya nefrete dayanan söyleyen, insanlarýn
istemedikleri halde, diye iki büyük kategoriye hayrýna düþünen iyiler,
onlara zorla kabul etti- ayýrabiliriz. Bir sistem asýrlardýr dünyada çok
rilmeye çalýþýlýyorsa, eðer nefrete dayanýyorsa, þey söylemiþlerdir.
SEVGÝ DÜNYASI
7
Gülyüzlülerden Ýbretler: 66
Müslümanlar Arasýnda
Kanlý Savaþlar
Ahmet Kayserilioðlu, Psikolog
Uyma ve Uymama
Davranýþý
Güngör Özyiðit, Psikolog
Saygý Kavramý
Nihâl Gürsoy
Kadýköy ve
Ýstanbul’un Adalarý
Seyhun Güleçyüz
K yakasýnda bulunan ve
Anadolu'ya açýlan kapýdýr.
Eskiden Padiþahlar, sefere
Halkedon (Kalkedon) bu dönemde
Apollon Tapýnaðý ile ün salmýþ. O
dönem Haydarpaþa Çayýrý'nda
çýkmadan önce burada ordularýný Hypodrom varmýþ ve at yarýþlarý
toplarmýþ. Her þey tamam olduðunda yapýlýrmýþ. Nitekim bu sene,
Doðu Seferleri için yola koyulurlarmýþ. Haydarpaþa Tren Garý bölgesi
Khalkedon da denilen Kadýköy bölgesi kazýlarýnda çok geniþ alanlarda tarihi
en son Fikirtepe kazýlarýyla M.Ö eserler çýkmaktadýr.
1000'de Fenikeliler tarafýndan
Harhadon adýyla anýlan bir ticaret M.Ö. 658'de Sarayburnu'na yer-
kolonisiymiþ. Moda Burnu ve Yoðurtçu leþerek Bizans þehrinin nüvesini atan
arasýnda Halkedon (Bakýr Ülkesi) adýy- Bizans, yörenin güzelliðine hayran
SEVGÝ DÜNYASI
24
kalýr ve bu güzel yer dururken karþý binasý Kadýköy'ün yüzünü çok parlatýr.
yakaya (Kadýköy'e) yerleþen insanlarý Kadýköy'de 1980'lerde Haydarpaþa'nýn
körlükle vasýflandýrýp, Kadýköy'ü yan tarafý doldurularak bir koy oluþtu-
"KÖRLER DÝYARI" diye adlandýrýr. rulur. Sonra da Dalyan-Bostancý (1984-
1987) arasýnda deniz doldurulup sahil
Ýstanbul'un fethi sonrasý Fatih Sultan yolu yapýlýr. Kalamýþ koyu ve
Mehmet, Kalkedon'u meþhur Nasrettin Fenerbahçe yat limanlarý yapýlýr. Bu
Hocanýn kýzýnýn torunu olan ilk Ýstan- arada Kalamýþ'taki doðal kumsal tarihe
bul Kadýsý Celâlzade Hýzýr Bey'e verir karýþýr. Yakýn zamana kadar süren bu
ve adý Kadýköy olur. 18. yy da özellikle deniz doldurma iþi önce Moda Burnu
Lale Devri boyunca mesire yeri olarak sonra Maltepe sahilinde meydan oluþ-
ünü artar. Moda, Haydarpaþa, turulmasýyla þimdilik durmuþtur.
Yoðurtçu, Kuþdili çayýrý ve Uzunçayýr
Ýstanbul halkýnýn neþeyle, eðlenceyle Kadýköy'ün içinde Rumlar,
uzun zamanlar geçirdiði yerler olurlar. Ermeniler, Museviler ve Türkler'den
O dönemde Türkler ve Rumlardan oluþmuþ bir nüfus olduðu için bu
oluþan yerleþik halka Ermeniler de huzurlu mozaiðin tarihi eserleri ve
katýlýr. 19. Yüzyýlýn ikinci yarýsýndan binalarý da özenle korunmuþ ve bakýmlý
itibaren, Haydarpaþa Askeri Hastanesi, kalmýþtýr. Kadýköy çarþý bölgesinde
Selimiye Kýþlasý, Haydarpaþa-Ýzmit Aya Efimia Rum Ortodoks Kilisesi
demiryollarý ve þehir içi vapurlarda 1694 yýlýnda yapýlmýþtýr. Restore
Kadýköy'ün nüfusunu arttýrýr. Belediye edilmiþ yüksek duvarlarla çevrili bir
baþkaný Cemil Topuzlu 1912-1914 yýl- avlu içinde yer alýr. Kilisenin yüksek
larý arasýnda Kadýköy'ün altyapý ve yol kasnaklý bir kubbesi vardýr. Kubbe
sorununu halleder, semt parklarý oluþtu- geniþ pandantiflerle baðlanmýþtýr. Bu
rur. Yoðurtçu Parký ve önemli binalar o pandantiflerde Ýncil yazarlarýnýn çok
dönemde inþa edilir. güzel freskleri vardýr. Ýçinde ayazmasý
bulunur. Küçük meydanda kiliseden
Daha sonra 1938-1949 yýllarýnda Vali baþka iki yüz yýllýk geçmiþi olan Beyaz
ve Belediye Baþkaný olan Lütfü Kýrdar, Fýrýn vardýr. Biraz soluklanmak için
Ýstanbul'un tümünden sorumlu olarak, harika bir yerdir. Çünkü günün belli
Kadýköy'de büyük bir proje olan eski saatlerinde, gençler burada müzik
E-5 ve þimdi D-100 çift þeritli ana yapar ve yoldan geçenler hem soluk-
yolunu baþlatýr. Baðdat Caddesini de lanýr hem müziklere eþlik ederler.
Kartal'a kadar asfaltlandýrýr ve ilk trafik
düzenini kurdurur. Kadýköy merkezi Yaþanýlasý bir çaðdaþlýk beni
1960'dan beri binanýn özgün yapýsýný Kadýköy'e baðlayan güçlü bir baðdýr.
oluþturan binalarý ile ticaretin yapýsýný Buraya çok yakýn olan Surp Levon
oluþturur. Hizmet sektörünün merkezi Ermeni Kilisesi bulunur, çok büyük bir
olur. Halkevi ve Süreyya Sinemasý kilisedir. Yüksek giriþli 1890'da ahþap
SEVGÝ DÜNYASI
25
bir þapel olarak inþa edilmiþtir. 1905'de Osman Aða Camiisi'ndeyiz. 1878 yýlýn-
kilise olarak yeniden yapýlmýþtýr. Çan da, ahþap olan Cami, Kadýköy büyük
kulesinde dört çan vardýr. Üçü yangýnýnda harap olunca yeniden
Venedik'ten getirtilmiþtir, diðeri eski- yapýlmýþtýr. Bahçesinde 200 yýllýk anýt
den kalmadýr. çýnar aðacý bütün bahçeyi gölgelendirir.
Yazýn çok serin olur. Ýnþaatýnda tuðla
Kadýköy'e gelmiþken Aya Trioda ve kesme taþ kullanýlmýþtýr. Namaz
Rum Ortodoks kilisesini ele alalým: kýlýnan bölüm ve kýble tamamen
Burasý 1902'de Kadýköy Metropoliti Kütahya çinileriyle kaplýdýr. Caminin
Yermenos tarafýndan Neo Rönesans ve minberi ve vaiz kürsüsü ayrýca tavaný
geç dönem Bizans mimarisi karýþýmýyla taþýyan direkleri ahþaptýr. Camilerde
inþa edilmiþtir. Kapalý Yunan Hacý pek görülmeyen; sol tarafýnda
planý þemasýna göre ve dört yarým kütüphanesi vardýr. Bir de benim için
kubbe olarak inþa edilmiþtir. Cephe çok deðerli olan küçücük 450 yýllýk
süslemelerinde geometrik motifler kul- Kethuda Camii vardýr. 1550 yýlýnda
lanýldýðý için, Tanzimat Dönemi yeni- Kanuni Sultan Süleyman'ýn Kethuda
likçi mimarisini yansýtýr. Ýçinde ayazma (Kâhya) sý tarafýndan yaptýrýlmýþtýr.
vardýr ve Ýstanbul'da Kutsal Teslis
inancýný ifade eden ayný isimli iki tane Önceleri minaresi yokmuþ
daha Rum Ortodoks Kilisesi vardýr. Bir 1989'da restorasyonu sýrasýnda bir
kilise daha vardýr ki çok görkemlidir. minik minare eklenmiþtir. Bir de
Azizi, Saint Euphemie olmasýna rað- vapur iskelesine yakýn olarak
men adýný Notre Dame L'assomption 1770'de Sultan III. Mustafa'nýn yap-
yani "Meryem Ana'nýn Göðe Çýkýþý" týrdýðý Ýskele Camii vardýr. Sonra yan-
adýný almýþtýr. Bu kilisenin diðer adý mýþ ve Padiþah Abdülmecid tarafýndan
Kadýköy Fransýz Katolik Kilisesi'dir. kâgir olarak tekrar inþa edilmiþtir.
Moda yolu üzerindedir, az ileride Moda Padiþah Abdülmecid Ýstanbul'un ve
Burnu bulunur. Aðaçlar altýndaki çay sarayýn ihtiyacýný karþýlasýn diye
bahçelerinde oturup da, güneþi baþka Yeldeðirmeni'ne dört tane yel deðir-
diyarlara uðurlamak çok güzel bir meni yaptýrýr. Þimdilerde bir taþý bile
deneyimdir çünkü gurubun renk cüm- olmasa da Yeldeðirmeni bir semt
büþüne eþlik eden meneviþli gün olarak bir zamanlar Kadýköy'ün elit-
batýmý, dalga sesleriyle birlikte, adeta lerinin oturduðu, Ýstanbul'un ilk apart-
ilâhi bir görüntüye dönüþür. Kendinizi manlarýnýn olduðu semttir. Bu bölge
böylesine bir güzelliðe býrakmaya ne hâlâ tarihi apartmanlarýyla ünlü.
dersiniz? Bunlardan ilki Valpreda Apartmanýdýr.
1909 yýlýnda yapýlmýþ yedi katlý on dört
Kadýköy'e geri geldik ve çarþý giriþin- dairesi olan, yüksek tavanlarýyla ünlü
deki 1612 yýlýnda Bâbüssaade Aðasý, bu bina, Kehribarcý Levi adýndaki
Osman Aða tarafýndan yaptýrýlan Musevi cemaatinden bir zengin tarafýn-
SEVGÝ DÜNYASI
26
dan yaptýrýlmýþtýr. Aydýnlanma için ilk sinagogun ismini Hemdat (Hamd
defa bir binada havagazý kullanýlmýþtýr. anlamýnda) koyar. Yeldeðirmeni'nde bir
Þimdilerde yenilemesi devam etmekte- yandan ezan, bir yandan kilise çaný
dir. Rum ve Yahudi ailelerin 40 yýl duymak mümkündür. Semt halký tari-
önceki göçüyle semtin çehresi deðiþmiþ hine ve deðerlerine sahip çýkarak,
ve eskiden þýk takým elbiseli beylerin, birçok zincir marketin olmasýna aldýr-
özenle giyinmiþ bayanlarýn dolaþtýðý madan, alýþveriþlerini kendi esnaflarýn-
sokaklardan eser kalmasa da, þimdiki dan yaparak mahalle dayanýþmasýnýn
Yeldeðirmeni, sanatçýlarýn katkýlarýyla, dini ve ticari örneðini vermektedir.
sanat galerileri, resim, heykel atöl-
yeleriyle bambaþka bir estetiðe bürün- ADALAR
mektedir.
Vapurla Adalar'a doðru yola çýktýk.
Kadýköy Belediyesi ise, eski terk Bir yandan aldýðým simitleri martýlara
edilmiþ konaklarý restore ederek halkýn atýyor, bir yandan da Prens Adalarý'ný
hizmetine sunmaktadýr. Yeldeðirmeni seyrediyorum. Antik dönemde,
sokaklarý tarih kokar. Meselâ; Ayrýlýk Marmara Denizi'ndeki Prens
Çeþmesi Sokak'ýnda 200 yýllýk Osmanlý Adalarý'nýn ismi Demonisia; halkýn
Mezarlýðý vardýr ve burasý Çelik adalarý olarak anýlmaktadýr. Bizans
Gülersoy'un restore ettiði bir tarihi döneminde bu adalara çok sayýda
mekândýr. Bu bölgede eskiden Ýbrahim yapýlan manastýrlara ithafen,
Aða Çayýrý varmýþ ve insanlar sevdik- Papadonisia da denmiþtir. MS 569'da
lerini bu çeþme çevresinde askere, Ýmparator 2. Justin Büyükada'da
hacca ve savaþa uðurlarlarmýþ. Evet, kendine bir saray ve manastýr yaptýr-
savaþ dedim çünkü Osmanlý ordularý mýþtýr. Daha önce Megale (Büyük)
burada toplanýr ve her þey tamam olun- adýyla anýlan Büyükada'da vapurdan
ca padiþahýn ordunun baþýna geçme- indik, çok güzel bir köþe binasý, minik
siyle Doðu Seferi'ne çýkarlarmýþ. bir yokuþla, ada bize neþeyle kollarýný
açmýþtý.
Yeldeðirmeni sýnýrlarý içindeki cami,
kilise, sinagoglar ve tüm dinlerle el ele Prinkipo (Prens) adýný imparatordan
olunduðunu gösteren bir semttir. sonra almýþ bir daha deðiþmemiþtir.
Sinagogun inþasý için 1899 yýlýnda Adalara toptan Prinkiponisos da den-
Padiþah Abdülhamid'den izin istenmiþ. miþtir. Aristoteles'in yolu da buralara
Rumlar da kilise izni için baþvurunca düþmüþ, eserlerinde Chalcedonian
padiþah büyük bir araziyi iki cemaate Adalarý (Kadýköy Adalarý) diye bah-
birden vermiþ, böylece arazinin bir setmiþtir. Adalarýn denizinin deðiþken
ucuna sinagog, diðer ucuna kilise renkleri mitolojide albenisi ve güzelliði
yapýlmýþtýr. Museviler, padiþaha ithafen ile Ýris'e (gökkuþaðý tanrýçasýna) eþ
SEVGÝ DÜNYASI
27
deðer görülmüþtür. Bizans döneminde vardýr ki oldukça etkileyicidir.
korunamayan Prens Adalarý akýnlar ve Efsaneye göre Aya Yorgi bölgesinde,
iþgallerle çok tahrip edilmiþtir. 1453'- koyunlarýný otlatan çoban, gece
den itibaren Osmanlý egemenliði altýn- rüyasýnda birini görür ve kiþi çobana
da, güvene alýnmýþtýr. Ama 1807'de kiliseye uzanan yolu çýplak ayakla
Ýngilizler, Çanakkale Boðazý'ndan yürümesini ve minik çan çýngýraklarýn
Marmara Denizi'ne gelip adalarýmýzý sesini duyduðu yeri bulunca kazmasýný
bombaladýlar. Adalarýmýz'da Bizans söyler. Çoban bu rüyayý üç gece üst
döneminde Rum balýkçýlar yaþardý. üste görünce oraya gider, çan seslerini
Sonradan Kýnalý Ada'ya Ermeniler de duyduðu esnada bulunduðu yeri kazar
yerleþmeye baþlamýþtýr. Osmanlý'nýn ve kutsal objeler bulur. Rivayete göre
son dönemlerinde Büyükada baþta Bizans döneminde çok iþgal yaþayan
olmak üzere Türk ve Musevi iþ Büyükada ve yaðmalara maruz kalan
adamlarý, diplomatlar yerleþmeye Aya Yorgi kilisesi, kutsal eþyalarýný
baþladýlar. topraða gömmüþtür. Ýþte zamaný geldiði
için kutsal emanetler çýkmýþtýr. Halen
18. yy'da Adalar'a vapur seferleri Aya Yorgi Kilisesi'nde bulunan, deniz-
yapýlmaya baþlamýþ ve böylece den çýkan canavarý bir vuruþta yere
Adalar'ýn nüfusu artmaya baþlamýþtýr. seren ikona bunlardan biridir.
Büyükada'nýn yüzölçümü 5,5 km
karedir. Ada'nýn doðu tarafýna maden Bu ikonayý kilisede gördükten sonra,
bölgesi denir. Çünkü 19 yy da bu yan taraftaki kýr gazinosunda oturup
bölgede demir madeni iþletmesi adanýn en yüksek yerinden karþý
olmasýndandýr. Bu bölgede saray ve kýyýlarý, mavinin çok çeþidi içinde
manastýrý II. Justin yaptýrmýþtýr. Bizans yakamozlar yapan güneþin altýnda,
Ýmparatorunun karýsýnýn adýnýn baþ bahar kokusuyla baþýmý döndüren
harfinin desen olarak yapýldýðý sütun güzellikleri seyrettim. Bu adalar
baþý halen Büyükada'daki Aziz tarihte en çok sürgün yeri olarak kul-
Dimitrios kilisesinde bulunmaktadýr. lanýlmýþtýr. Sürgüne gelenlerden biri
Kraliçenin adý Sofia'dýr. de 1929'da Sovyetler Birliði baþkaný
Stalin tarafýndan Ýstanbul’a sürülen
Büyükada'nýn tarihinde Aya Yorgi Kýzýlordu komutaný Lev Trocki'dir.
Kilisesi önemli bir yer tutar. Çünkü 1929-1933 arasý Büyükada'da yaþamýþ
burasý Ortodokslarýn Haç yeridir, týpký ve daha sonra gittiði Meksika'da 1940
Meryem Ana Evi gibi. Her sene 23 yýlýnda bir ajan tarafýndan suikastla
Nisan ve 24 Eylül'de sýrf dilek tutmak öldürülmüþtür.
ve dua etmek için yüzlerce kiþinin týr-
manmasýna þahit olunur. Tepedeki Aya Bu arada, Büyükada'nýn tutkunu ve
Yorgi Kilisesi için konuþulan bir efsane adaya büyük hizmeti dokunan, köþkleri
SEVGÝ DÜNYASI
28
restore ederek Ada halkýna hediye eden baðlanmýþtýr. Þimdilerde evler, sosyal
Çelik Gülersoy'u da hayýrla anýyoruz. tesisler bulunur. Yazýn eðlenceli bir
Kendisi þair, yazar ve hukukçudur. adadýr. Tuzla'daki Koç Adasý (Eski
Ýncir Adasý) ise yapýlan tersane ile bir-
Ada'nýn en eski oteli olan Splendit likte karaya baðlanmýþtýr. Bu adanýn
Oteli, Nizam Caddesi'nin hemen giri- ismi Yunanca Neandros'dur.
þinde bulunur. Bir dönemin anýlarýný
barýndýrýr. Benim annem ve babamýn da Gelelim gezimizdeki diðer büyük
balayý oteli olmuþtur. Uzun seneler, adalara. Bunlardan ikincisi Khalki
onlar her yýl bir iki gün bu otelde kalýr- (Yunanca-Bakýr) yani Heybeliada'dýr.
lardý. 19 yy. Museviler tarafýndan yap- Bu ada 1824'de burada inþa edilen
týrýlan Yat Kulübü daha sonra Anadolu Deniz Harp Okulu, Sanatoryumu,
Kulübü'nün yazlýðý olmuþtur. Ýçindeki Ortodoks Ruhban Okulu ile diðer
tarihi köþk ve mobilyalarý, avizeleri adalardan daha deðiþik bir konumdadýr.
hâlâ görülmeye deðer birer müze Türkler çoðunluktadýr ama diðer din-
parçalarýdýr. Anadolu Kulübü'nün az lerdeki halkla herkes çok mutlu yaþar,
ilerisinde Osmanlý bankerlerinden asýrlardýr. Aristoteles (MÖ384-322)
Mösyö Zarifi'nin köþkü ise Neoklasik Ada'nýn çamlýk bölgesinde bakýr
dönemin þaheserlerindendir. madenleri çýkarýldýðýný yazmýþtýr.
Ayrýca Çam Limaný bölgesinde yapýlan
Büyükada'da Nizam Caddesi özellik- arkeolojik kazýlarda "Glifa" adlý su
le tarihi estetik þaheseri köþkleriyle ün- kuyusu çevresinde bulunan granit
lü adeta açýk hava müzesidir. Büyüka- sütunlar ve eski liman bölgesindeki
da'nýn çok yakýnýnda Sedef Adasý var- tarihi su kuyularý, Antikçaðda
dýr. Eski Yunanca adý Antherovitos'dur. Heybeliada'nýn bir yerleþim bölgesi
Fethi Ahmet Paþa'nýn özel mülküdür, olduðunu ispatlar. Adaya savunma için
daha sonra torunlarý buraya evler yap- yapýlan iki Bizans kulesi sonradan un
týrmýþlar, aðaçlar diktirmiþlerdir. Bü- deðirmeni olarak kullanýlmýþtýr.
yükada'nýn arkasýnda Neandros (Tavþan Bizans'a yapýlan saldýrýlardan bu ada da
Adasý) adasý çok küçük ve kayalýktýr. nasibini almýþtýr. Kilise kayýtlarýna göre
Ama bu kayalarda bir mucizevî kiþinin 1515'de Panagia Kamarlotisa
barýnak kalýntýlarý bulunmuþtur. Manastýrý'nýn aktif olduðu ve Aya
Triada Manastýrý'nda 1540'da onarým
Burgaz ve Heybeliada arasýndaki gördüðü belirtilmiþtir. Bu dönemde
Kaþýk Adasý önce Danon ailesinin Rumlarýn yaþadýðý doðudaki Halki
olmuþ sonra el deðiþtirmiþtir. Ýskelesi Köyü halký balýkçýlýk yaparlarmýþ. 18.
olan iki küçük ev vardýr. Pendik yy sonlarýnda Peralý Fransýz ve
önlerinde, Marmara Denizinde Pavli Levantenler ile Süryaniler ayrýca Ýstan-
adasý vardýr ve yapay bir yolla karaya bullu Türk zenginler, sayfiye yeri
SEVGÝ DÜNYASI
29
olarak yerleþmeye baþlamýþlardýr. Bir Geceyi Burgazada'da geçirdim. Sabah
de 1770'deki Mora isyaný sebebiyle anýlarýmda önemli yer tutan Avusturya
Heybeliada'ya pek çok Rum aile geti- Sefareti'nin yazlýðý olan tepede
rilmiþtir. 1844'de Aya Triada Manastýrý kýzýlçam ormanlarý içindeki, beyaz tari-
Ortodoks rahiplerinin, yükseköðrenim hi köþke doðru yürüyüþ yaptým yani
okuluna dönüþtürülmüþtür. Prens Abbas zamanda yolculuða çýktým. Ben
Halim Paþa'nýn yazlýk köþkü de, bu Avusturya Lisesi'nde yatýlý okudum,
adadadýr. Sayýn Ýsmet Ýnönü'nün de baharda Pazar günleri biz yatýlýlarý
yazlýðý burada bulunur. Adanýn rahibeler buraya getirirler, bütün bir
sahilinde kafeler ve balýk lokantalarý gün ormanda eðlenir, uykumuz gelince
her zaman çok dolu olur ve insanlarýn hamakta uyuklardýk. Köþkün yan
yüzleri hep güler, bu Ada'da. tarafýndan dik bir toprak merdivenle
denize inilirdi ve aþaðýda küçücük
Heybeliada'ya çok yakýn olan komþu çatallý bir koy vardý. Bu bölgenin çok
ada Burgaz'dýr. Ben üniversitede yakýnýnda ada hep çamlýk olduðu için
okurken kýyýdaki Su Sporlarý Türkiye'nin ilk sanatoryumu 1928'de
Kulübü'nden yüzerek Heybeli'ye inþa edilmiþ. Ben görmedim ama duy-
giderdim arkadaþlarýmla. Büyük duðuma göre gene Türkiye'nin ilk hay-
Ýskender'in komutanýnýn babasý vanat bahçesi bu adadaymýþ sonra
Demetrios'un babasý Antigone bu adaya taþýnmýþ. Sahili çok büyük olmayan
o zamanlar (MS 400'lerde) büyük bir adanýn iskele çevresinde gene kafeler
kale yaptýrmýþtýr. Ada önceleri ve lokantalar vardýr.
Antigone adýyla anýlmýþsa da, Bizans
döneminde Yunanca kale anlamýndaki Ada halký, her adada geçerli olan bir
Pyrgos (Burgaz) adýný almýþtýr. âdeti her gün uygular, oda þöyledir;
Kýzýlçam ormanlarýyla kaplý olan bu babalarýn iþ dönüþü vapurunu, ailecek
ada giderek yerini taþ binalara býrak- kýyýda karþýlar, biraz soluklanýlýr, çaylar
maktadýr. Sait Faik Abasýyanýk da içilir, dondurmalar yenir ve öyle evlere
Burgazada'lýdýr ve buradan hiç ayrýl- gidilirdi. Þimdilerde nasýldýr, pek
mamýþtýr. Evi müze haline getirilmiþ bilemiyorum. Çünkü her yer gibi
olup, sade eþyalarla döþenmiþ zarif bir Adalar da çok kalabalýk oldu.
küçük köþktür. Tarihi köþkler, su
sporlarý tesisi çevresinde ve tepeye Ýstanbul'a en yakýn ada Kýnalýada'dýr
doðru Kalpazankaya çevresinde ve (Proti) makiliktir, çünkü kayalýktýr.
görülür. Burada gene Ýstanbul'u yukarý- Bizans döneminde Ýstanbul surlarýný
dan seyredeceðiniz nefis bir kýr lokan- yapmak için buralardan taþlar taþýn-
tasý vardýr ve burasý anlatýlmaz yaþanýr. mýþtýr. Elektrik 1946'da gelmiþ ve su
Türkiye'nin ilk kalp parasý bu mevkide uzun yýllar tankerlerle taþýnmýþtýr. 1981
basýldýðý için, bu adý almýþtýr. yýlýndan itibaren adaya su baðlanmýþtýr.
SEVGÝ DÜNYASI
30
Osmanlý döneminde en çok almýþ ve sevgilisi için burada bir
Ermeniler'in bulunduðu adadýr. ortaçað þatosu yaptýrýp çýlgýn eðlence-
Tarihte sürgün adasý olarak da ler düzenlemiþtir. Þimdilerde Adalet
bilinir. Arþivlerde yazýlana göre ilk Bakanlýðýna baðlý hapishanedir.
sürgün MS 802 yýlýnda Ermeni generali Vordonos adalarý, Ýstanbul'un kayýp
Bandanes'tir. Sebebi Bizans'la savaþ- adalarýdýr. 1010'daki Ýstanbul depre-
maya gelen general ordusunu terk minde çoðunluðu sular altýnda
edip Bizans saflarýna katýlmýþtýr. kalmýþtýr. Maltepe sahiline 700 metre
Esir düþen General Bandanes adaya uzaklýktadýr. Aslýnda iki adadan oluþur,
sürülür, manastýr kurar ve bir keþiþ üzerinde manastýr kalýntýlarý vardýr.
olarak hayatýna devam eder. Adada Vordonos adasý Kýnalýada'ya çok yakýn
bu manastýrýn kalýntýsý bugün görül- ufacýk bir adadýr. Bu adada Patrik
mektedir. Yazlýkçýlarýn çoðunlukta Photius'un 9. yy da kurmuþ olduðu
olduðu bu adadýr. bir manastýr vardýr. Günümüzde bu
manastýra ait tek kalýntý deniz feneridir
Marmara Denizindeki büyük adalar- ve ziyaret edilebilir.
dan baþka Kýnalý adaya yakýn Hayýrsýz
Ada ve birkaç tane küçük ada daha Benim için Ýstanbul büyük þair Yahya
vardýr ki içlerinde Sivriada (Oxia) bir Kemal'in þehre olan tutkusuyla çok
zamanlar kendi manastýrýna sahipmiþ. güzel anlatýlýr.
Günümüze kalan harabeler liman kýs-
mýnda bulunmaktadýr. Ne yazýk ki, Bir gün yedi tepeden bakar. Bir gün
adanýn kötü anýlarý vardýr. 1910 yýlýnda çamlar altýnda Ýstanbul söyleþisi yapar
o dönemin Ýstanbul Belediye Baþkaný düþüncelerinde. Bir gün Ýstanbul'dan
Suphi Beysoyundu'nun emri ile 80 bin hareketle, onun ardýndaki zamana,
köpek bu adaya býrakýlarak mekâna uzanýr ve Ýstanbul'dan bütün
katledilmiþtir. Haziran ayýnda, sadece imparatorluðu görür. Der ki; "Bin bir
kayalardan ibaret olan bu ada da, tepeden yükselen Boðaz'dan baktýkça,
köpek çýðlýklarýndan günlerce Ýstanbul vataný görürsün engin"
halkýnýn gözüne uyku girmemiþtir.
Sýrf tepeden bakmakla kalmaz, Ýstan-
Yassýada (Plati) bu adalara çok bul'u her semtini büyük bir vurgunlukla
yakýndýr. Burada da Ýstanbul'da iki kere içten içe þiirlerinde anlatýr. "Ýstanbul
Patriklik yapmýþ (MS 847-877) Aziz fethini gören Üsküdar" þiiriyle Ýstanbul
Ignatius tarafýndan yaptýrýlmýþ manastýr halkýný anlatýr. Ben de Ýstanbulsuz
vardýr. 1158 tarihleri civarýnda Meryem yaþayamam, özlerim onu, tutkunum
Mabedi olarak da hizmet vermiþtir. ona. Ýki yaka, iki kýta ve yedi tepeli
1857 senesinde Osmanlý'nýn Ýngiliz dünyanýn eþsiz estetik harikasý bir
Büyükelçisi Sir Henry Bulwer bu adayý þehrinin sakini olmakla onur duyuyo-
bostan olarak kullanmak için satýn rum.
SEVGÝ DÜNYASI
31
Çocuk ve Köpeði
Kalp Ritminin Sürüklenmesi Deneyi
heartmath.com/inspire-a-change-of-heart Ýnternet Sitesi'nden
Çeviren: Ýsmail Acar
Ön Açýklama:
Eðer köpeðiniz varsa, siz evden baþka tür iletiþim olduðu da ortaya çýk-
ayrýldýðýnýzda, köpeðinizin zihninde ya maktadýr. Yapýlacak araþtýrmalar sonu-
da kalbinizde neler olup bittiðini merak cunda, yarattýðýmýz elektromanyetik
ettiniz ise bu deney size yardýmcý ola- alan tarafýndan hem olumlu hem de
bilecektir: Josh odadan çýktýðýnda, olumsuz yönde birbirimizin ruh halini
Mabel'in kalp ritimleri ayrýlýk kaygýsý ve tutumlarýný etkilediðimizi göre-
(anksiyete) nedeniyle daha kaotik ve ceðimize inanmaktayýz.
tutarsýz hâle gelmiþtir.
Evcil bir hayvan ve sahibi ile
Grafiðin üst kýsmý, köpeðin (Mabel), yapýlan bu çalýþmada, bir evcil hayvan
alt kýsmý ise çocuðun (Josh) kalp rit- sahibinin, kalp odaklý etkileþime
mindeki deðiþimleri göstermektedir. Bu geçtiðini, 'kalp dolu' bir çevre yaratýla-
deðiþimler çocuk ve köpeðin kalplerin bildiðini görmekteyiz. Böylece evcil
uyumlanarak nasýl kilitlendiðini açýkça hayvanlar, sahipleri ile iliþkilerinde
göstermektedir. daha uyumlu, daha þefkatli, daha canlý
hale gelmektedir.
Çocukla köpek arasýnda hiçbir fiziki
temas olmamýþtýr. Bu tür baðlantý kiþi- Bu araþtýrmadan, insanlarýn'kalp
den kiþiye, insanlar ve evcil hayvanlar tutarlýlýðý' (heartcoherence) yarat-
arasýnda da geçerlidir. Bu alanda halen malarý halinde, baþkalarýnýn kalple-
daha fazla araþtýrmalar yapýlsa da, riyle bað kurmalarýný kolaylaþtýrdýk-
yakýn çevremizi etkilediðimiz açýkça larýný, sosyal uyumluluk / birliktelik
görülmekte, beden dili veya sözlü yaratan enerjisel bir alan oluþturduk-
iletiþimin dýþýnda, insanlar arasýnda larýný görebiliriz.
SEVGÝ DÜNYASI
34
ark ve sekiz yaþýndaki kýzý transa girmiþti. Kýzý acaba iyi miydi?
Geliþim - Gelecek
Senaryolarý
Kryon Celsesi