19/10/2022

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑ ΠΛΟΙΟΥ

3ο Εξάμηνο ΣΝΜΜ

Γ. Κατσαούνης 19/10/2021

Αρχική άντωση:
Όγκος εκτοπίσματος κάτω από την
ίσαλο (Το, φ, θ) και μέσα στη
γάστρα του πλοίου.

Μεταβολές της άντωσης:

Όγκος μεταξύ της αρχικής ισάλου :
(Το, φ, θ)
Και της νέας ισάλου :
(Το+δΤ , φ+δφ, θ+δθ)
2

1
 19/10/2022

Στo προηγούμενo μάθημα υπολογίσαμε τη μεταβολή του μέτρου της άντωσης FB

(ισοδύναμα, την μεταβολή του εκτοπιζόμενου όγκου) ύστερα από τις
στοιχειώδεις μεταβολές δΤο, δφ, δθ.
𝑨 𝛿𝛵0 + 𝜕𝐹𝐵
⎧ ⎫ =𝛾𝜜
⎪ ⎪ 𝜕𝑇0
⎪ M𝑦𝑦 ⎪ ή, διαφορετικά: M𝑦𝑦
𝛿𝜃 + 𝜕𝐹𝐵
2
𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑐𝑜𝑠 𝜃 =𝛾
⎨ ⎬ 𝜕𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃
⎪ M ⎪ 𝜕𝐹𝐵 M𝑥𝑥
⎪ 𝑥𝑥
𝛿𝜑 ⎪
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭
=𝛾
𝜕𝜑 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑

Υπενθυμίζεται ότι τα Α, Μyy, Μxx να είναι ιδιότητες επιπέδου σχήματος, δηλ.

της επιφάνειας της ισάλου (ακριβέστερα, της προβολής της πάνω στο βασικό
επίπεδο αναφοράς)

Για να βρούμε την μεταβολή του κέντρου άντωσης θα υπολογίσουμε ισοδύναμα

τις μεταβολές των ροπών του όγκου Μyz, Mxz, Mxy, ως προς τα αντίστοιχα
επίπεδα

2
 19/10/2022

Υπολογισμός δMyz Μεταβολή της Μyz

(για το νέο xΒ)

𝛿𝛵0 M𝑦𝑦 +
⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 ⎪
𝛿𝑀𝑦𝑧 𝑰
= 𝛾 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑦𝑦 +
⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑰 ⎪
Τα Μyy, Iyy, Ixy είναι ιδιότητες της επιφάνειας της ⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑥𝑦 ⎭
ισάλου (της προβολής της πάνω στο βασικό
επίπεδο αναφοράς)

Υπολογισμός δMxz Μεταβολή της Μyz

(για το νέο xΒ)

𝜕𝑀𝑦𝑧
= 𝛾 M𝑦𝑦 𝛿𝛵0 M𝑦𝑦 +
𝜕𝑇0 ⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 ⎪
𝜕𝑀𝑦𝑧
=𝛾
𝑰𝑦𝑦
𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑰𝑦𝑦 +
𝜕𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 ⎨ 𝛿𝜑 ⎬
𝜕𝑀𝑦𝑧 𝑰𝑥𝑦 ⎪ 𝑰 ⎪
𝜕𝜑
=𝛾
𝑐𝑜𝑠 2 𝜑
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑥𝑦 ⎭

3
 19/10/2022

Υπολογισμός δMxz Μεταβολή της Μxz

(για το νέο yΒ)

𝜕𝑀𝑥𝑧
= 𝛾 M𝑥𝑥 𝛿𝛵0 M𝑥𝑥 +
𝜕𝑇0 ⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 𝑰 +⎪
𝜕𝑀𝑥𝑧 𝑰𝑥𝑦 𝑥𝑦
=𝛾 𝛿𝑀𝑥𝑧 = 𝛾 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃
𝜕𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 ⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑰𝑥𝑥 ⎪
𝜕𝑀𝑥𝑧 𝑰𝑥𝑥 ⎩ 𝑐𝑜𝑠 𝜑2 ⎭
=𝛾
𝜕𝜑 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑

Υπολογισμός δMxz Μεταβολή της Μxy

(για το νέο zΒ)

4
 19/10/2022

Υπολογισμός δMxy

Πρωτοτάξιοι όροι:

…κρατώντας μόνο τους πρωτοτάξιους όρους και παραλείποντας τους

δευτεροτάξιους (δΤ2)

Υπολογισμός δMxy

Πρωτοτάξιοι όροι:

⎧ 𝑇0 𝑑𝐴 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑥 𝑑𝐴 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑦 𝑑𝐴 𝛿𝛵0 + ⎫

⎪ 𝛢 𝛢 𝛢 ⎪
⎪ ⎪
𝛿𝜃
𝛿𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇0 𝑥 𝑑𝐴 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑥 2 𝑑𝐴 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑥𝑦 𝑑𝐴 +
⎨ 𝛢 𝛢 𝛢 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 ⎬
⎪ 𝛿𝜑 ⎪
⎪ 𝑇 𝑦 𝑑𝐴 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑥𝑦 𝑑𝐴 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑦 2 𝑑𝐴 ⎪
0
⎩ 𝛢 𝛢 𝛢 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭

𝑇0 𝜜 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 M𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 M𝑥𝑥 𝛿𝛵0 +

⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 ⎪
𝛿𝑀𝑥𝑦 =𝛾 𝑇 M
0 𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰 𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰 𝑥𝑦 +
𝑐𝑜𝑠 2 𝜃
⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑇0 M𝑥𝑥 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑥𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑥𝑥 ⎪
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭

10

5
 19/10/2022

Υπολογισμός δMxy

Πρωτοτάξιοι όροι:

𝑇0 𝜜 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 M𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 M𝑥𝑥 𝛿𝛵0 +

⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 ⎪
𝛿𝑀𝑥𝑦 =𝛾 𝑇 M
0 𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰 𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰 𝑥𝑦 +
𝑐𝑜𝑠 2 𝜃
⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑇0 M𝑥𝑥 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑥𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑦𝑦 ⎪
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭

𝜕𝑀𝑥𝑦
= 𝛾 𝑇0 𝜜 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 M𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 M𝑥𝑥
𝜕𝑇0
𝜕𝑀𝑥𝑦 𝑇0 M𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑥𝑦
=𝛾
𝜕𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃

𝜕𝑀𝑥𝑦 𝑇0 M𝑥𝑥 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑥𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑥𝑥

=𝛾
𝜕𝜑 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑

11

Υπολογισμός δMxy

…ο δευτεροτάξιος όρος του δΤ2 δίνει:

1 𝑥 𝑦 𝑥 𝑦
𝛿 2 𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝛿𝑇 𝛿𝑇 𝑑𝐴 = 𝛾 𝛿𝑇0 + 𝛿𝜃 + 𝛿𝜑 𝛿𝑇0 + 𝛿𝜃 + 𝛿𝜑 𝑑𝐴
2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑

1 𝛿𝜃 𝛿𝜑
⎧ 𝜜𝛿𝑇0 + M + M 𝛿𝛵0 + ⎫
⎪ 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑦𝑦 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑥𝑥 ⎪
⎪ ⎪
1 𝛿𝜃 𝛿𝜑 𝛿𝜃
𝛿 2 𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇0 M𝑦𝑦 + 𝑰𝑦𝑦 + 𝑰𝑥𝑦 +
⎨ 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 ⎬
⎪
⎪ 𝛿𝜃 1 𝛿𝜑 𝛿𝜑 ⎪ ⎪
𝑇0 M𝑥𝑥 + 𝑰 + 𝑰
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑥𝑦 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑥𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭

12

6
 19/10/2022

Αξίζει να υπολογίσουμε την μεταβολή της άντωσης:

M𝑦𝑦 M𝑥𝑥
𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵0 + 2
𝛿𝜃 + 𝛿𝜑
𝑐𝑜𝑠 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑
…με χρήση της μεταβολής βυθίσματος στο κέντρο F της ισάλου,
που έχει συντεταγμένες:

…προκύπτει:
𝑥𝐹 𝑨 𝑦𝐹 𝑨
𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵0 + 2
𝛿𝜃 + 𝛿𝜑
𝑐𝑜𝑠 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑
𝑥𝐹 𝑦𝐹
…ή: 𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵0 + 𝛿𝜃 + 𝛿𝜑
2
𝑐𝑜𝑠 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑

…οπότε:

𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹
με F το κέντρο της ισάλου

13

Έστω ίσαλος με
Το= 5m
φ= 0
θ= 0
(ισοβύθιστη κατάσταση)
γ= 1,025t/m3

Άντωση FB?
Κέντρο άντωσης
ΧB, ΥΒ ?

14

7
 19/10/2022

Υπολογισμοί ισάλου
επιφάνειας

Κέντρο ισάλου
επιφάνειας

Υπολογισμοί
όγκου

16

8
 19/10/2022

Υπολογισμοί
όγκου

XΒ= -4,815
Κέντρο άντωσης: ΥΒ = 0.0 ..?
ΖΒ= 2.5 m

18

9
 19/10/2022

Υπολογισμός στοιχείων άντωσης κάτω από τη νέα ίσαλο μέσω των ορισμών
(ολοκληρώνοντας)
• βυθισμένoς όγκος
V= =

• Κέντρο βυθισμένου όγκου (συμβατικά, σημείο εφαρμογής άντωσης)

 xdV M yz  ydV M xz  zdV M xy

xB  
 yB  
 zB  

 dV

  dV

  dV



20

10
 19/10/2022

..άλλα ας προσπαθήσουμε να βρούμε τη νέα άντωση με εφαρμογή των τύπων των

μεταβολών από την ισοβύθιστη κατάσταση του Το=5m

22

11
 19/10/2022

Υπολογισμός της νέας άντωσης

μέσω της μεταβολης βυθίσματος
στο κέντρο πλευστότητας F

24

12
 19/10/2022

Για τον υπολογισμό του κέντρου της νέας άντωσης θα

χρειαστούμε και τις ροπές αδράνειας της ισάλου

13
 19/10/2022

27

28

14
 19/10/2022

29

15
 19/10/2022

16
 19/10/2022

Αν το Οxy είναι σύστημα κυρίων αξόνων αδρανείας :

(δηλαδή αν το Ο έχει επιλεχθεί στο κέντρο της επιφάνειας
της προβολής της ισάλου)
Θα ισχύει
M xx  M yy  0, I xy  0

…και οι προηγούμενες σχέσεις απλοποιούνται δραστικά:

33

δΤF Χρήση Αρχική ίσαλος

𝑨 𝛿𝛵0 + Κυρίων αξόνων φ=0, θ=0
⎧ ⎫
⎪ ⎪
⎪ M𝑦𝑦 ⎪
𝛿𝜃 +
𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹 𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹
⎨ ⎬
⎪ M𝑥𝑥 ⎪
⎪ 𝛿𝜑 ⎪
2
⎩ 𝑐𝑜𝑠 𝜑 ⎭

𝛿𝛵0 M𝑦𝑦 +
⎧ ⎫ 𝑰𝑦𝑦
⎪ 𝛿𝜃 ⎪ 𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝛿𝜃 𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝑰𝑦𝑦 𝛿𝜃
𝑰 +
𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑦𝑦 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃
⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑰𝑥𝑦 ⎪
⎩ 𝑐𝑜𝑠 𝜑2 ⎭

𝛿𝛵0 M𝑥𝑥 + 𝛿𝑀𝑥𝑧 = 𝛾 𝑰𝑥𝑥 𝛿𝜑

⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 𝑰 +⎪
𝛿𝑀𝑥𝑧 = 𝛾 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑥𝑦
⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑰𝑥𝑥 ⎪ u
⎩ 𝑐𝑜𝑠 𝜑2 ⎭

34

17
 19/10/2022

Αρχική ίσαλος
Χρήση
φ=0, θ=0
Κυρίων αξόνων
𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹
𝑇0 𝜜 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 M𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 M𝑥𝑥 𝛿𝛵0 +
⎧ ⎫
⎪ 𝛿𝜃 ⎪ 𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝑰𝑦𝑦 𝛿𝜃
𝛿𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇0 M𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑦𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑥𝑦 +
𝑐𝑜𝑠 2 𝜃
⎨ 𝛿𝜑 ⎬
⎪ 𝑇0 M𝑥𝑥 + 𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑥𝑦 + 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑥𝑥 ⎪ 𝛿𝑀𝑥𝑧 = 𝛾 𝑰𝑥𝑥 𝛿𝜑
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭

𝛿𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇𝐹 𝜜𝛿𝛵𝐹
𝑡𝑎𝑛𝜃 𝑰𝑦𝑦 𝑡𝑎𝑛𝜑 𝑰𝑥𝑥
𝛿𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇𝐹 𝜜𝛿𝛵𝐹 + 𝛿𝜃 + 𝛿𝜑
𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑

35

Αρχική ίσαλος
Χρήση
φ=0, θ=0
Κυρίων αξόνων
𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹
1 𝛿𝜃 𝛿𝜑
⎧ 𝜜𝛿𝑇0 + M + M 𝛿𝛵0 + ⎫
⎪ 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑦𝑦 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑥𝑥 ⎪
⎪ 1 𝛿𝜃 𝛿𝜑 𝛿𝜃 ⎪ 𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝑰𝑦𝑦 𝛿𝜃
𝛿 2 𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇0 M𝑦𝑦 + 𝑰 𝑦𝑦 + 𝑰𝑥𝑦 +
⎨ 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 ⎬
⎪
⎪ 𝛿𝜃 1 𝛿𝜑 𝛿𝜑 ⎪ ⎪ 𝛿𝑀𝑥𝑧 = 𝛾 𝑰𝑥𝑥 𝛿𝜑
𝑇0 M𝑥𝑥 + 𝑰 + 𝑰
⎩ 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑥𝑦 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 𝑥𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 𝜑 ⎭

𝛿𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇𝐹 𝜜𝛿𝛵𝐹
1 𝑰𝑦𝑦 𝑰𝑥𝑥
𝛿 2 𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝜜𝛿𝛵𝐹2 + 𝛿𝜃 2 + 𝛿𝜑2
2 𝑐𝑜𝑠 4 𝜃 𝑐𝑜𝑠 4 𝜑

u v2
36

18
 19/10/2022

Η ειδική περίπτωση της ‘ισόογκης’ μεταβολής

𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹 = 0 → 𝛿𝛵𝐹 = 0

37

Αρχική ίσαλος φ=0, θ=0 ,

Ισόογκη μεταβολή: δΤF = 0
Κύριοι άξονες αδράνειας

𝛿𝐹𝐵 = 𝛾 𝑨 𝛿𝛵𝐹 =0 𝑥𝐵′ − 𝑥𝐵 = 𝛾

𝑰𝑦𝑦
𝛿𝜃 =
𝑰𝑦𝑦
𝛿𝜃
𝛥 𝛻
𝛿𝑀𝑦𝑧 = 𝛾 𝑰𝑦𝑦 𝛿𝜃
𝑰𝑥𝑥 𝑰𝑥𝑥
𝑦𝐵′ − 𝑦𝐵 = 𝛾 𝛿𝜑 = 𝛿𝜑
𝛿𝑀𝑥𝑧 = 𝛾 𝑰𝑥𝑥 𝛿𝜑 𝛥 𝛻

𝛿𝑀𝑥𝑦 = 𝛾 𝑇𝐹 𝜜𝛿𝛵𝐹 =0 𝑧𝐵′ − 𝑧𝐵 = 0

Πρωτοτάξιοι όροι
δΜyz = Δ δxΒ = Δ ( xB’ – xB) = γ Iyy δθ
Οι ροπές αδράνειας είναι γύρω
από κύριους άξονες (διέρχονται
δΜxz = Δ δyΒ = Δ ( yB’ – yB) = γ Ixx δφ από το κέντρο πλευστότητας
της ισάλου)
δΜxy = Δ δzΒ = Δ ( zB’ – zB) = 0
38

19
 19/10/2022

Αρχική ίσαλος φ=0, θ=0

ισόογκη μεταβολή
Στροφή γύρω από κύριο άξονα
Κατά δφ, με δθ=0

Μετακίνηση κέντρου άντωσης:

𝑰𝑦𝑦
𝑥𝐵′ − 𝑥𝐵 = 𝛿𝜃 = 0
𝛻
𝑰𝑥𝑥
𝑦𝐵′ − 𝑦𝐵 = 𝛿𝜑
𝛻

𝑧𝐵′ − 𝑧𝐵 = 0

39

Μετάκεντρο και μετακεντρική ακτίνα

𝛣𝛣′ 𝑦𝐵′ − 𝑦𝐵 𝑰𝑥𝑥

tan(𝛿𝜑) ≈ 𝛿𝜑 = = = 𝛿𝜑
𝛣𝛭 𝛣𝛭 𝛻 𝛣𝛭

𝑰𝑥𝑥
ΒΜ =
𝛻

για διαφορικές μεταβολές της γωνίας φ,

το σημείο Μ παραμένει σταθερό και
καλείται μετάκεντρο (Metacenter).

𝑰𝑦𝑦 σε ισόογκες μεταβολές, οι κατακόρυφες διά

𝑥𝐵′ − 𝑥𝐵 = 𝛿𝜃 = 0 των κέντρων άντωσης, κάτω από ισάλους
𝛻 που διαφέρουν κατά στοιχειώδεις στροφές
𝑰𝑥𝑥 περί τους κύριους άξονες αδράνειας,
𝑦𝐵′ − 𝑦𝐵 = 𝛿𝜑
𝛻 τέμνονται σε σταθερό σημείο
𝑧𝐵′ − 𝑧𝐵 = 0
40

20
 19/10/2022

Ας θεωρήσουμε την αρχική

ισορροπία ενός πλωτού, χωρίς
εγκάρσια κλίση

ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΤΟΜΗ

Στο πλωτό αυτό θα ασκηθεί μια

εγκάρσια ροπή Q

41

Για την ισορροπία θα

πρέπει :
GZ Δ = Q

Όμως
GZ = GM sinφ

 sinφ =

GM = KB + BM – KG

ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΤΟΜΗ BM =

42

21
 19/10/2022

Μετακινήσεις του Μετακέντρου

για διαφορες ισάλους, σε
ισόογκες μεταβολές με μεγάλες
γωνίες κλίσης :

Το μετάκεντρο διαγράφει μια

καμπύλη στον χώρο.

43

Το γεωμετρικό μέγεθος ΒΜ ονομάζεται μετακεντρική ακτίνα

Διακρίνονται:
εγκάρσια μετακεντρική ακτίνα ΒΜΤ (Transverse Metacentric Radius),
- σχετίζεται με το «εγκάρσιο» μετάκεντρο
- αντιστοιχεί σε γωνίες στροφής φ περί το διαμήκη κύριο άξονα αδράνειας της ισάλου,

διαμήκης μετακεντρική ακτίνα ΒΜL (Longitudinal Metacentric Radius),

- σχετίζεται με το «διάμηκες» μετάκεντρο
- αντιστοιχεί σε γωνίες θ περί τον εγκάρσιο κύριο άξονα.

Ροπές αδράνειας Ιxx και Ιyy ως προς

κύριους άξονες της ισάλου
44

22
 19/10/2022

H εγκάρσια και η διαμήκης μετακεντρική ακτίνα είναι μεγέθη γενικώς

διαφορετικά μεταξύ τους.

Για τα συνήθη πλοία, στα οποία το μήκος είναι πολύ μεγαλύτερο από το πλάτος
τους, η διαμήκης μετακεντρική ακτίνα είναι πολύ μεγαλύτερη και, συνεπώς, το
«εγκάρσιο» μετάκεντρο βρίσκεται χαμηλότερα από το «διάμηκες»

45

Ισόογκη μεταβολή,
Πρωτοτάξια ανύψωση του
κέντρου άντωσης:

=> σε ισόογκες μεταβολές, με

δεδομένο εκτόπισμα, το Β είναι
τοπικό ακρότατο μιας επιφάνειας
που αντιστοιχεί και ονομάζεται
επιφάνεια άντωσης

Δευτεροτάξια μεταβολή

η επιφάνεια άντωσης έχει τα κοίλα προς τα πάνω και το

εκάστοτε σημείο Β είναι ακρότατο για κάθε ίσαλο που
χαρακτηρίζεται ως αρχική

46

23
 19/10/2022

Η θεωρία των μικρών μεταβολών

Η ανάλυση που προηγήθηκε έγινε για απειροστές μεταβολές των δΤ, δφ
και δθ
μπορεί να γενικευθεί και στις πεπερασμένες, αρκεί να ισχύσει η βασική
γεωμετρική συνθήκη σύμφωνα με την οποία η προβολή της ίσαλου πλεύσης
στο βασικό επίπεδο αναφοράς Oxy του σωματοπαγούς συστήματος παραμένει
σταθερή όταν μεταβάλλονται οι βασικές παράμετροι που ορίζουν την ίσαλο
πλεύσης κατά δΤ, δφ και δθ

Ο όρος «μικρή μεταβολή» (small variation) συνδέεται άμεσα με αυτήν τη

γεωμετρική ιδιότητα

Π.χ. σώμα που έχει τη μορφή ενός γενικού πρίσματος, με τυχαία μορφή
βασικού επιπέδου, απλά ή πολλαπλά συνεκτικού (π.χ. πολλές γάστρες),
ικανοποιεί τη συνθήκη των μικρών μεταβολών, αρκεί η ίσαλος πλεύσης
να μην τέμνει την άνω ή την κάτω επίπεδη βάση του (κατάστρωμα ή
βασικό επίπεδο)

47

48

24
 19/10/2022

Για τυχαίες γάστρες, η ισχύς της θεωρίας εξαρτάται από τη μεταβολή της
γεωμετρίας στην περιοχή της ισάλου.

Σε συμβατικά λεπτόγραμμα πλοία, οι επιτρεπτές μεταβολές των

γεωμετρικών παραμέτρων της ισάλου είναι πολύ μικρότερες (π.χ. δφ~3ο)
από ό,τι σε ογκώδη με μεγάλο παράλληλο τμήμα, αποτέλεσμα που
οφείλεται κυρίως στις απότομες μεταβολές των περιγραμμάτων των
πρωραίων και πρυμναίων εγκάρσιων τομών τους.

49

Βύθισμα z  T  To  x tan  y tan 

Απειροστές μεταβολές βυθίσματος

Πεπερασμένες μεταβολές
βυθίσματος

50

25
 19/10/2022

Αποτελέσματα θεωρίας
μικρών μεταβολών

Χρήση
Κυρίων αξόνων
ισάλου
51

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Ερωτήσεις – απορίες?

Γ. Κατσαούνης 52

26