Arithmologia

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 343

This is a reproduction of a library book that was digitized

by Google as part of an ongoing effort to preserve the


information in books and make it universally accessible.

https://books.google.com
6
Kirchor
Olath . p. 17h
Fiche
|
Macha

.
u
Mattekis present Syftemate
ex methodi 196.
hr

o
numer
492
Pondet 37
8.1.6

“长

( 10 )


3
Cley'Chichelis Anbied.
ATHANASII KIRCHERI
E SOCIETATE IESV
(34 FA

ARITHMOLOGIA
SIVE

De abditis Numerorurn myfterijs


Qua
Origo , Antiquitas & fabrica Numerorum exponitur ;
Abditæ eorundein proprietates demonftrantur;
Fontes ſuperſtitionum in Amuletorum fabrica aperiuntur ;
Denique poft Cabaliftarum , Arabum , Gnoſticorum ,
aliorumque magicas impietates detectas , vera
& licita numerorum myftica ſignificatio
oftenditur .

IHS

ROMÆ , Ex Typographia Vareſij. MDCLXV.


SV PERIORVM PERMISSV .
FC DN
LIBLIOTHECA

" BIS .

QC
Envolucris generofa minas ſub arundine Spernit .
Afpera dum fi &to cortice tela fouent .
Sic tibi fecuram iungis Nadafdie pacent
Sula.cui, armorum triſtior vmbra , quies :

j
ILLVSTR.MO ET EXCELLENT.MO COMITI
AC DOMINO

D. FRANCISCO
DE NADA SD
EQVITI. AVRATO
Perpetuo Terræ Fogaras , acComitatus:
Caftriferrei fupremo Comiti ,
Sacræ Cæſareæ Regiæque Maicftatis
Confiliario & Cubiculario intimo ,
necnon fummoper Vngariam Curiæ Regię
Magiſtro & ludici.
Athanafius Kircherus Fel. P:
PVS hoc , EXCELLENTISSIME
Cames, de abditis Nume
rorum myfterijs , lucem ,
O fub gloriofi Nominis Tui
{plendore fubituruny, vti,
ni fallor, haud incuriofis à
me argumentis eft concinnatum ; ita vel
hans
hanc folam ob caufam in Orbe Literario lo
cum reperturum confido ; quod inuictæ
mentis Tuæ vi & efficacià,pari cum muni.
ficentia fit extortum . Opuſculum quale .
1
cumque tandem illud fit, certè quot Nu
meris , tot Virtutum Tuarum radijs ; quot
myſterijs , tot magnæ animæ Tuæ ſubli.
mium actionum ectypis conſpicuum fplen
det: ſiquidem in Te colligata fimul & con
ferta cernuntur omnia , quæ ſparſim diffu. 1

sèque apud alios inchoata funt virtutum in


ter ſe catenatarum præſidia , vt quæ diuiſa
deprehenduntur in multis, ea vno eodem
que pectore Tuo tanto rerum complexu
abſoluta perfectaque comprehendantur .
Quis Tuum in Orthodoxæ fidei religione
cultuque propagando zelum & follicitu.
dinem non admiretur ? Quis in euincen
dis difficultatibus animi robur & fortitu .
dinem , Pacis & concordiæ ftudia non fu .
ſpiciat ? Quid de præclaris animi Tui do
tibus ? Tibi acre , perſpicax , aptumque ad
res omnes intelligendas ingenium , quod
tum primùm mihi innotuit, cum Te hic
Ro
Romæ de abditarum rerum argumentis
peritiſſimè mecum diſſerentem , cum ftu
pore audiui , & cum tredecim Linguarum
ac Nationum felectis in familiam Tuam
veluti Academicis quibuſdam Affeclis ,
Te hic ſpectaui.Quid Proſapiæ Tuæ fiue
antiquitatem fiue fplendorem memorem ?
Etenim ex peruetufta Pethenediorums
Comitum domo rerum geftarum gloria
celeberrima originem ducis. Item e Re.
gia Bathoreorum familia per Eliſabetham
Bathoriam Franciſci Nadaſdi Aui Tui
coniugem deſcendis, quam Stephanus Ba-.
thoreus primò in Principatus Tranfylua
niæ , deinde in Regium Poloniæ folium
euectus, in adeò altum dignitatis gradum
geftorum magnitudine euexit , vt vix illi
quicquam addi poflit.
Quid dicam de Paulo , Thoma, Frant
eiſco Nadaldijs, quorum illum grandibus:
officiorum titulis à Cæfare cumulatum
Terrorem Turcarum vniuerfa celebrauit
Hungaria . Hi,vti Hungariæ cominemo
rant Hiftorici, rara felicitate & incredibili
ante
animi magnitudine victorijs inclyti , tan
tam fibi nominis famam , rerumque contra
Turcas geftarum celebritatem compara
runt, geſtis vt ſuis aliquorum fidem ex
cefliffe videantur . A quibus minimè de
gener eft Tuus ad magna & ardua femper
intentus animus , tanto meritorum virtu
tumq;cumulo confertus,vt proindè vel iam
Orbithemadictes, in amplum Poſteris vir
tutum Tuarum argumentum .
Suſcipe itaque hoc literarium mu
nuſculum , tanquam perpetuuin mei in Te
affectus & obferuantiæ fymbolum : inue
nies in eo digniſſima capaciſſimæ men 1

tis Tuæ pafcua; ampliſſimos ingredieris no


uorum argumentorum campos, queis ſum
mi ingenij Tui vires non tantum experia
ris , ſed & animum Tuum anagogica &
myſtica quadam numerorum ratione ad
æternæ felicitatis arrham inſtruas. Vales
omni virtutum genere Excellentiſſime
Comes, grande Hungariæ decus & gloria.
E CollRom Soc.lelu . 17.Iulij 1005.
PRÆ
PR AE FATIO
AD LECTOREM .

Rithmologiam arcanarum rerum opulentia


confertam editurus, non longis verburima
W

ambagibus , non mollibus numeroſi ratiociný


A

lenocinis , ſed Laconum more , propofitum


mihi argumentum paucis breuibuſque ex
pediendum duxi'. Nun ignoro complures
amplum hoc de myſtica numerorum doétrina,
thema affatim proſecutos fuiſſe; vt proindè post illos , peractà
iam meſe, nihilaliud nifi vilium Stipularumcollectio , in qua
explicanda , industriam meam collücem , relicta videatur.
Quidquid fit, mearum partium erit abiecto cortice , medullam
romari : argumentum quod vri ſemper magni mihi momenti .
viſum fuit ,itaquoqueabalijsprecium eius,aut ignorantibus,
aut ignoranter deſpicientibusad incudem reuocatum , eo fplen
dore , ni fallor , illuſtrare conabor , vt ex eo non exiguum in
Rempublicam Literariam , tum lumen ; tum emolumentum re
ſultaturum eonfidam , ad hoc , tum grauißimorum authoritate
virorum , qua literis, que exhortatione inftanter follicitan,
tium , tum zelo gloria Deitordiendum potiſſimum indu& tus:
Cum enim iam dudum ex abdita numerorum doctrina ferpes
ram fiueaccepta , fiue intellecta, portentoſa ſuperstitionum à
malè feriatorum hominum audacia comenia in publicum emera
gere cognoſſem ; magnumſane me opera precium facturum exis
Aimaui, Ji prius abditis numerorum proprietatilus , iuxta apo
diéticam Geometrie amußim expoſitis , id deinde" qucd legia
** ti
timuna , fanum , innoxiumque foret.ſele tum , ab illegitimis,
Spurijs , ac perniciofisnumerorum fibus feparatum , tum ad
cautelam hominum plus aequa curioforum , tum ad ſtulta quo
rundam ,deliramenta, vana mendacia , & . inſanias falſas ,
circa ſuperstitiofos numerorum effectus extirpandasi, ſeriò et
ea quo licuit Studia animique contentione, mentem meam .ad.
diuini Numinis gloriam apponerem . Quod hoc opuſculo paucis
exequi, conatus ſumi. Ne verà e uslodegos in eoprogredere.
mur : Primà origineme Fabricam tradimus numerorum , in
qua. modum curationem ; à primavis, mundi incolis ad hæc
vſque tempora in numeratione rerum obferuatam : deindo
magismagiſque", cùm ab Hebrais, Chaldais , Arabibuſque,
rùm à GræcisacLatinis.excultam exhibemus . Quibus quidem
rite expoſitis,ad mirasquafdam pronicorum numerorum pro
prietates. in ſecunda.Libri parte explicandasprocedimusia cum
verò complures ex. Arabum Scholajabditas harum numerorum ,
rationes curioſius contemplarentur, hinc certò aliquidbumanis
rebusſublimiusfub ipfis, recondifibi,amenterperſuaſerunt ; un
de prima.magica . Vanitatis rudimenta prodierunt , dum
buiuſmodi numeros: , quos veluti ſacroſanctos, prorsus
diuinos venerabantur, Astrologia: paranympha. in fabricam
amuletorum extollentes , numerarum: cæteroquini infallibili
arithmetice demonstrationisratiocinia inſistentiumproprietates;
turpi. characterolatrias crimine.contaminarunt . Quos nefandi"
Gnoſtici fuccenturiatores impuris perfida (uteſecta.dogmatis unà
cum Aegyptiorum . Damonylatria.inſeruerunt:. Secuti fuere:
hofceftultum. Cabaliſtarum vulgus,quod' ex fanatica.Hem
traorum numerica:Cabaladepromptis numeroru mi non myfte
ris , fed deliramentis.in diuinatoriæartis vſum : affumpferunt:
quod ſatanicum.dogma. adeò hnminum mentes ex. abominando
artis.
artis ruſu infatudtas peruertit , vt magnum quid Je obtinuiffe
videantur, fià quopiam Satana ministro huiufmodi- numero.
rum Sacramentum adepti fuerint:quorumquidem falfitates
Ograndes impofturaseximis fundamentisin. IIIIVV po
V Parte confutamus.
Hifce quoquepari methodo peraĉtis , restat era e
realis numerorum mystagogia, quam in ultima huius Libri
parte tradimus : in qua mysticas numerorum rationes iuxta
S S. Patrum mentem , multiplici ſenſuum ratiocinio fultas
explicamus : vt indè haud exiguumemolumentum in Le&toris
animum emanaturum confidam . Myſticam exhibitionem
vide in frontiſpicio libri : Inquo Monas Tri-una ſub triangulo
aquilatero compreherſa; in Angelicum nouem Chororum mun
dum intellectualem , in tres hierarchias , qua per totidem idea
lia triangula æquilatera fibi implexa notantur, difpertita in
fluit : quin et per mundüm intellettualem frue Angelicum , in
Mundum Sidereum , hinc in elementarem vtrique miro
et ineffabili modo fecommunicat . V ti enimconditrix ſapien
tia , Tri-una in numero , pondere a menjura trina diuifione
condidit omnia ; ita quoqueVeteresSapientes Hebrai , Graci
e Arabes myſterium ſubolfacientes,Mundi tam intellectua
lis quam corporei conſtitutionem , non meliori modo , quam per
abstractashuiuſmodi numerorum rationes exponi poffe exiſti
marunt . Vidit e miram hanc mundialium rerum concate
nationem Siracides in ſuo Eccleſiaſtico cap . 1. dum de Sapien.
tia præfatus, diuinum hoc epiphonema protulit . Diſciplina Sa
pientiæ cui reuelata eft & manifeftata , & multiplicationem
ingreſſus eius quis intellexit ? vnus eft altiſſimus , creator
omnium omnipotens, & Rex potens & metuendus nimis ,
ſedens fupra thronum illius,& dominans Deus: ipſe creauit
2 illum
illum in Spiritu Sanéto , & vidit & dinumerauit , & men
fuseft , & effudit eum fuper omnia opera fua . Atque hæc.
funt qua Lectora curieſo paucis communicanda duxio Valex
sæptiſque faue.
opa
1

IQAN :
IOANNES PAVLVS OLIVA SOCIETATIS IESV
Præpóſitus Generalis :
Vm librum P. Athanafij Kitcheri poſtræ Societatis Sacer
C dotis , de arcanis numerorum Myſterijs , tresejufdem
Societatis Theologi recognouerint, & in lucem edi poſle
probauerint, facultatem concedimus',ve výpis mandetur , fi
ita ijs , adquospertinet,videbituri. In cuiusrei fidem , & c .
Dar.Romæ 18. Nouembris 1664:
1

Loan . Paulus Oliuaca

oc S

Imprimatur, fividebitur Reuerendiſs. P.Mag.Sác PalatijA poſto


0. Archiep.Patnacen.Vicef

Imprimatur ,
Fr. HyacinthusLibellus Sacri Pal. Apost.
Mag
INDEX CAPITVM
Quæ in hoc Libro continentur .
Præfatio ad Lectorem .
Pars I. De priſcis Numerorum notis , earuinque fabricas
& origine .
Cap. I. De primæua Numerorum origine . fol.i.
2
Cap. 2. DeGræcorum veterum notis numericis, earum.
que fabrica , fol.7.
Cap. 3. De scofnçia numerorum . fol. 12.
Cap. 4. Depriſcis Latinorum notis Arithmeticis, earum
que origine & fabrica . fol. 18 .
Cap.5 . Numerorum , quibus priſci Latini vtebantur ,
fabrica . fol. 2 2 .
Cap. 6. De Agorithmo . De zyphraruin , ſiuehodierna
die vficatorum numerorum origine . & fabrica ..
.fol.40.
Pars II.De arcanis numerorum quorundam, quos Proni.
cos vocant, proprietatibus,
Præfatio ad Lectorem . feb.57.
Cap. 1. De.mirisnumerorum effectibus : fol.59 .
Cap. 2. Demyfterijs huiuſmodinumerorum . fol.64.
Cap. 3. De .Mathematico fabricæ & conſtructionis di
& orum Sigillorum ratiocinio . fol.73.
S. I. Quadrati conſtructio , quod ex ternario in feip
ſum duco conftituitur., eltque Sigillum Saturni .
fol. 74 .
Ş. 2. Secundi quadrati quod ex 4.in ſe daciis emer
git,
git, conſtructio Mathematica,atqueSigillumlouis
nuncupatur fol. 83.
$. 3. Quadrati tertijconftru & io Mathematica , quod
& Sigikum Mastis dicitur . fol.88 .
S. 4. De conſtructione MaclesiaticaQuadrati quarti
Sigilli Solis . fol.gi.
Soso. Conftructia Quadrata , feu Sigillo Veneris Ma
thematica fol.gb.
S. 6. Conftru & io Sigille: Mercurij ex Quadrato. 64
fol. 99.
$. Ta Conftrudio Sigilli: Lunæ Mathematica, fiues
Quadmui 81. fol.103.
S & De Quadraxis Cubicis . folloo .
Cap.4. De alia & facili hujufmodi numerorum diſpo .
fitione fol.1100
Capo s: De numcrispronrci , corumque in quadratis.pa
riun terminorum difpofitione - fol. 123 .
Pars III. De Arabum Hebræorumque niunerisy.& myfticis
Sigillis, quæ ex ijs conficiebant .
Capod. De varijs modis, quibus Hebræi& ArabesSigilo
la ſuaconficiebant fol.150 .
Pars IV.. Arithmomania Goofticorum.per icofimpiar , fiue
de arcanis numerorum , queis Gnoftici Hæretici
primi ſeculi ad magicas, operatiofies: vtebantur ..
folo 1690
Praefatio .
Cap ... De fuperftitiofæ Gnofticarum fe &tx origines ,
modo, rarione. fol.170
Cap. 2.. Sigillorum Magicorunr,feu Telèfmatum eximis :
Gnofticorum principijs vesisas exponitur. fol.177.
Cap .
Cap: 3. Aliorum Sigillorum præcedentibus haud diffi.
milium interpretationes . fol.187
Pars V. De Magicis Amuletis.
5
Cap. 1. Explicatio nonnullorum Sigillorum . fol.216 .
Cap. 2. De Cabala Pythagorica . fol.226 .
Cap. 3. De Rota Vitæ & Mortis fol.233
Pars VI. Myſtagogia Numerorum , fiue de Myſtica tume
rorum ſignificatione .
Præfatio .. fol. 239.
Cap. 1. De Monade ſiue vnitate myſtica. fol. 241 .
Cap. f2. Qu
24
omodo vnitas feu Monas tridinaljandic
je
i poffit .
ol. 7
Cap. 3. De Myſterijs Tetradis ſeu quaternarij. fol.259.
Cap. 4. DeQuinario,Senario, Septenario, & c. vſquead
Denarium incluſiuè . fol.267
Cap. 5. De Catenis rerum numeralium per numeros ex
preſlis. fol.280 .
Cap. 6. Demyſticis numerorum catenis . fol. 283.

urus
;

ARIT
ARITHMOLOGIAE

i
PAR SI
De priſcis Numerorum Notis earumq;
origine & fabrica .
CAPVT I.

De primaua Numerorum origine .


Ationalis fabricæ naturale quoddam pul
lulans principium numerus eſt ; mentis
enim expertia, vti bruta , non numerant ;
R ſed & hic ipfe nihil aliud eſt, quàm ratio
explicata : ideò enim numerus princi.
pium eorum , quæ ratione attinguntur , effe probatury
vt eo fublaro nihil omnium remanere, ratione conuin
Catur : ſiue eniin ratiocineris , fiue componas , ſiuc diui-,
das , ſiue diftinguas, ſiue denique quacunque tandem Numerus,ra
ratione vnum cum altero conferas , aut vnum ab altero tio
ta ,
explicas
ſepares, id vtique abfque numero fieri non poteft: vt
proindè Plato Neocli interroganti, cur homo ſapientif
fimum animal definiatur ; non incongruè reſponde
rit , 67. ego Japan Chisa ) : quia numerare nouit . Atques
(x hoc combinátricis mentis ratiocinio nafcitur multi
plex illa & foecundiſſima numerorum origo, quæ vti
ex vnitate illa maxima & archetypa profluxit , ita hu
A mano /
2 Origo & Fabrica Numerorum .
mano intelle&ui inſita , quidquidagit , per illam agit ,
donec in eam tandem , yndè profluxit , vnitatem triu
nam reſoluatur . Quoniam verò homines ad manife
ſtandos intimos animi conceptus ſub eadem numero
sum forma ſubſiſtentes , ſignum extrinfecum veluti iure
quodam ſuo requirebant , quo numeroſos huiuſmodi
in mente latentes conceptus manifeſtarent, hinc natæ
ſunt variæ illæ diuerfarum gentium , quibus ſeſe inuicem
explicabant, noiæ & fymbola , quæ vel à primis naſcen
tis Mundi incunabulis originem ſuam duxiſſe adeò
certum eft, quam certa funt facra Pentateuchi volumina,
quibus iam viuente adhuc humani generis protoplaſto ,
numerorum formandorum rationein viguiſſe , melio
ris notæ interpretes ex Sacra Geneſeos Hiſtoria. amplis
ratiocinijs deducunt , vbi & Adamus primus omnium
artium & ſcientiarum inuentor dicitur : & Suidas hifce
Inuentio nu verbis docet : Adamus primus homo Dei manu effectus,
merorum.
osad imaginem et fimilitudinem Dei efformatus , iure:
primus Sapiensappellaripoteft : si gore ozir o dorupcdcas
έκαςα κω πάσιν κανόνας , και κάθμας ακριβώς και έρες ώίον
τηρρήτες αναρμοζα μλύΘ- τότε η τέχναι, και και γράμματα , τέτα
Antisupucer dogungeh ngù dologay : Tótt udvla opsijala , dodáypicale ,
ret o Gay toy Bior ára ſkeiegzesíce rj Micutayo. Huius igitur faire
artes it) literæ, huius ſcientia rationales et) nonrationales,
id eft, mechanicæ ; huius omnes inuentiones deO.qutcunque
fanta sarbij gram os cligérang weddindar şi.
advitam neceßaria
omnium eorum protoplastus inuentor fuit: Vndè Iubal
Henochides ab eodem Adamo infructus, Arithmeticam
& Muſicain , quam didicerat ; in humani generis vfum
pri
Origo & Fabrica Numerorum . 3
primus educens, pater appellatus fuit: canentium Cy
tháfa & organo; vti quarto Geneſis capite legitur.
Cuin'itaque nec cantus, nec inſtrumentorum Mufico .
rum difpofitio finc numeris, & fine certa numercrum
notarumque fingulis interuallis competentium propor
tione confici poflet , vtique eas, meliori quo in pri
mæuis illis Mundi originibus ,- fieri poterat , modo ex
hibuit , legeſque pofteris ſuis ijs informandis præfcripfit.
Quales autem illæ fuerint, vti temporum immemora
bilis vetuſtas nobis inuidit , ita quoque nihil nobis , niſi
coniecturæ ad eas cognoſcendas , fuperfunt. Rabbini ,
& inter cæteros celebrior Rambam dictus , in ſuo Mo- Rambam do
Cor perple
re nebuchim , id eft, perplexoru m Doctore , putat hu xorum .

iuſmodi notas numericas alias non fuiſſe , niſi punca


aut lineolas, ex quibus v eluti ex vnitate affumpta, am
pliſfituas numerorum ſeries educerent : verba eius ex
hebraico deducta ſunt :
‫חראושנים בני אדם כמו מסרו רבינו זל מצאו מסימני‬
.
‫החשבונות וצורתם כצורת חיוך חנקודה‬
Primi filij Adam, quemadmodum Rabbini noftri, quo
rum memoria in benedi&tione , tradunt , inuenerunt ſigna
computationum , eorumque figura non abfimiles sã Tod
pun £to ; ex huius enim multiplicatione numeros exhibe
bant : hoc pa&o per a lod , vnitatem exprimebant , bi
narium duobus 99 notabant , ternarium tribus 199 .
quibus in Tharġum Nomen Dei triunum paffim ex Ex lod he
preffum videmus; & fic de cæteris , vti ex primæ Abaci braico velua
columnæ notis,ex Rabbinorum libris depromptis patet : numeria reli
atque hiſce ijſdem pun & is hebraici Alphabeti literas qui compo
nebantur,
A 2 forma
4 Origo & Fabrica Numerorum ,
formatas x 2 a & c . ample Rab Kimchi, & Rab des
Balmis in Dicduk fiue in fua grammatica docet , quos
confule . Atque adeò haud inueriſimile videatur , pri
mæuos homines , huiuſmodi punctorum multiplici ad
ditione , ſubductione acmultiplicationefingulas nume
rorum fpecies exhibuiffe , vtpote quorum pleriques
divan@dBritor literarumque expertes., nulla præuia arte ,
aut Magiflri inftructione, ſolo rationis dictamine , per
puncta aut lincolas , quod & hodierno-xup in ruſticis
vfu venire ſolet, expreſſerint , vt dum per vnam lineo
Rufticorum . lam carbone aut creta depictam I.. IL.. III. IIII IIIII.
putandi . & fic de cæteris ordine naturæ pingere ſolent . Verùm ,
cum ſuccedentibus ſeculis,, hominibus experientià do
ctioribus,modus hic incommodior viſusfuiſſet,quàm vt
omnes numerorum ſpecies.co.aptè exprimerentur , He
bræi paulatim neglecta punctorum coaceruatione, Al
Dierarementisphabeti literis, loco numerorum vb.ſunt, cuius artificij
introductio. inuentorem Eufebius Nierembergius Abramum na in
congrue libro de origine Sacræ Scripturæ literarumque
facit . Quos deindè ſecuti Ægyptij ex Chami progenie
nati , oinnium primi, qui poftCatacliſmum fcientiarum
artiumque cultu, nec non Arithmeticæ inuentione, tefte
Joſepho , celebres in Mundo claruere ; , Hebræos. Ægy
priofque fecuti funt Chaldæi , & ſucceſſu temporum ,
Syri, & ab hiſcetandem Græci:, a :Græcis Romani, nu ,
merorum per Alphabeti literas exprimendorum mo
dum mutuati deſumpſerunt;uti ex ſequenti tabula patet.
A primis autem Scriptoriæ artis exordijs, literas Alpha
beti Hebraici in locum numerorum aliumpras,afte
pulchrè
n i
Fol. 4 .
Abacus Alphabetorum :bantur .
Prima numerorum JI VI II
fignatio ex Rabi-Numeri Numerin NumeriIILa-Nu me
riLati
norum traditione. Alphabe-beti Syr. ciniordina. Iniper
ci Hebrai Caldaic rij. abbre.
Ici .
uiat.

oblole
I N I

2 a 10

III
32
lot IV Iy
‫כלכל‬
43
( ‫ככלל‬ 57 V
5

YT
6 ‫ה‬ 6 o

17 D 500
> 600 600

DC
309
600
‫و و و‬ >‫و‬ 70 1 70031
) 80 A 800 IDCC 700
9.00 DCCC 800
2

& ſic de
I QQO
iDCCCC900 CM
ti

cæte M 1000 )
ris .
come
Lililo
.
Origo & Fabrica Numerorums
oftendunt nonnulla tum in Geneſi, tum in pfalmis po
7

tiſſimum threniſque obſeruata numerica per literas pa


radigmata : Inchoant enim vel membra vel hemiſtycha
verſuum , iuxta ſeriem , literarum Alphabeti: hoc pacto
diftinguuntur pſalmi. 111.& 112, vel inchoant integros Numerus
pſalmorum verſus, vti videre eſt,pſalm .25:34. & 145. per literas
vel.vt in plal.37. Singulæ literæ duos verfus ſimul, cum indicatur..;
nonnulla tamen varietate,exordiuntur : ' In pſalino 1 19.
ſingulæ literæ octonos verfus ordine inchoant , vndè to-
tidem o & onarios ispfalmus habet, quod apudHebræos,
ſunt literæ , nimirum 22. & ab Hebræis vocantur:
man . raſche theuoth , id eft , capita vocum , à
Gracis exposizidie. id eft verfuum initia . Inuenitur &
hoc acroſtichidum genus in threnis Jeremiæ , quæ ab in .
terprete lamentationes redduntur . Nam in quatuor
quidem capitibus primis literarum Alphabeti , exgosixes:
jeorósex . reperitur , vbi videlicet ſingulæ literæ .verſus
ordine inchoant; in.tertio verò capite codem dangosíxos
eft Sisim @ eò quod fingulæ literæ in tribus verſibus oro.
dine ſint iniciales Maximè verò in hoc.numerico.
fcribendigenere claruerunt , quos Hebræi, olaypen .
vulgò Cabaliſtas , fecretiorumin Sacra Scriptura oc- Cabalinanję
currentium fenfuum interpretes vocant , qui in hoc numerandi
toti funt, vtmyſteria ſub facris paginis abdita. per na
meros ſub literis Hebraicism The icofnoiás , éruani .
Verùin de hifce multis varijlque'modis exempliſque
demonkrata, vberrimè'profért Tom . II. Oedipi. Syn
tagm. de Hebræorum Cabala . Quid verò & quales fint,
hi numeri icoatapos, poftcà, dicetur , Nos igitur ad
ina
6 Origo & Fabrica Numerorum
inftitutum noſtrum reuertamur . siluration rinfio
Diſpoſitio Primò itaque, Hebræorun'cæteroruntgae Orien
iuxta Arum talium mos fuit,vniuerfas numerorurti feries , novena
phabeta . ria diftributione , veluti in claſſes quaſdam difpondres
quarum prima quidem - évvocis poovado , id eſtnouenaria
vnitatum, & primas nouem literas continet , modo non
Hebræis tantùm , fed & Chaldeis,Syris, Arabibus, Cop
tis , Græcis , Æthiopibus s Armenifque' vſitato , vt in
epilogetico numerorum omnium diuerfis gentibus &
nationibus vſitatorum Abaco Creventixãs patet. Altera ,
Claſſis nouenaria elt denariorumn , fiue érreas of d'excidw .
Tertia Clallis eft , nouenària centenariorum , & eft
imea's mercadoria'd wr. Quarta eft irreas juveiadwis , id eft no
uenariorum claſſis millenariorum ; atque hifce omnes
numerorum ſeries exprimere ſolent.
frysas I.Leovedw . fiue Nouenaria vnitatam .
dejting I'Coo s § 2
I 2 3 4 5 678 9-10 20 30 40
imecs II. d'exced w . ſiue Nouenaria denariorum .
: ດ
7.0
SO 60 70 80 90 100. 200: 300.400.500.600 .
syrea's III. crcatorCdwr. ſiue Nouenaria centenariorum .
1 与 X

700.800.900. 1000. 2000..3000 . 4000. 5000 .


s'vrea's IV .puerddwy ſiue Nouenaria millenariorum .
.
6000. 7000. 8000.9000 .
Hoc
Origo&FabricaNumerorum . 7
Hoc pa & o Annum præfentemChrifti notamus hiſces
numericis literis QDOON , vel fic : a008.1665. Chal
dæorum verò , Syrorum , Coptorum , Arabum cætero
rumque in Nouenariorum ,ideft enigdo diſpoſitiones
Modum & rationem vide in citatą paulò ante tabula
omnium combinatiua numerorum . Quare ad Græcor
rum fimpodogías progrediamur.
1. )

::: CAPVT : NI.

De Gracorum veterum notis: numericis ,


earumque fabrica
Vantum ex Hameri cæterorumque. Poëtarum .
O monumentis: explorare valuimus , eos omnes ,
fuos libros iuxta Alpbabeti. Græci literas diſpoſuiſſe
reperio ; & ex Iliadum Homericis 240. libris luculenter:
patct;qui a veteribus Grammaticis, & vti plerique pa
tant,ab Arifarctio itadiſpoſitifijere , vt primus Liber
infcriberetur Anda . Secundus. Bnices; Tertius geoljajerking at..
que hoc pacto fequenteslibros: Ungulos ſuanunerica
litcra fignabanti quas & Konfigpasi Bibarw,appellabant , Libri Home
Inueniuntur deindè in vetustis Mamufcriptis Codicibus nume
ri qualibus
ris fi
fubindè dicã dißrialio modo citatii: videlicet eerste gnarentura
hem tão Dico huiufmodi (ſignay mil aliud eſſers quain
Byaxufgepinca quandam , qua per abbreuiationem dictos
Libros allegama: hoc enim pastò per lincatum dipe ;
per annexuri vadio samprimum Librum ,libaſówrapištoys.
per
8 Origo &Fabrica Numerorum .
perto Genitiuum ; per e.to Datiöum innacbant ; In
ſecundi verò libricitatione , t.by Ri78% B.tc fecundum
Librumfe allegare,pro phraſis neceſitate, fignificabant,
quæ hic apponenda duxi 3 vt Lector, fi quandoque
huiufmodi Manuſcripta' voluerit, quo ab huiuſmodi
nodis fefe extriçet , habeat . Sed iam ad reliqua pro
Græcorum
grediamur .
veterum in
numerorum
Quomodò itaque Græci veteres ſuos numeros per
difpofitione Alphabeti literas exhibuerint, Tabula numerorum com
modus .
binatoria exactè demonſtrae': abie Saquidem vfque ad
quinarij notam , monadum additione I. II. III. IIII. vte
bantur : nè verò hæ plus æquo multiplicatæ . confuſio
nem parerent ,‫ و‬quinarium loco quinque vnitatum , per
Il not
Quiuarij
a&
II, quæ eft initialis litera vocis viito, expreſſere , cui de
cur . nuò adnectebant eafdem vnitatum lineolas vſque ad
A nota
Denarij
& denarium , cuiusloco fubftituebant literam A , initia [

lem videlicet literamvocis doma : Séquentes. poſtea de .

narios- exhibituri' vicenacium exprimebant duobus


A A ,triċenarium tribus a 24. quadragenárium quae
tuor A 0 0 4. quinquagenarium vero 1 »quaſi diceret
Winte dixa , lignabant ; & hoc ordine per continua
H Cur 100
wiste d'exédwy additionein , numerum producebant vf
.aotaret .. que ad centum ;quem numcrum per H exprinebant:
Cur vero bunc centenarium numerum per literam H
(quæ fecundum ordinem literarum Alphabeti Græca:
nici aliàs non nifiOdonarium notat) expreſſerint, ideò
factum eft ,quod hæclitera; duplici litera Il conftet, vną
redta, altcra inuerfa &z ſupina Lī, quæ fimul iun &ta, 100
figôificant, ex quibus nota hæc centenaria H.conficitur.
?) qua
Origo & Fabrica Númerorúm . 9
quarum vtriquefa incafum imaginerisi( quarum
tamen additionem data operial compendij caufa negle
xiſſe videntur ) emergentduo quinquagenarij, quibus
vna exceludas fiue.centenarius haud incongruè expri
mitur . Quiverò hanc centenarij notam ab initiali li
tera ý xe tor:, quod lonicè -centum fignificare putänt,ori .
ginein íuam fumpfiflečvolunt, audiendi non ſunt, cum
(xatbyvox'in omni Græcofum Dialecto , nunquam
cum H. fcripta reperiatur . Atqueex huius notæ repe
tita additione vſque ad soo , quæ hacnota ſignabant
A quafi diceres,mitionatorCd's ,ad millenarium vfque
pertingebant, quein ab initiali voce zitie, 'quod
mile norat, X nota exprimebant ; & hacidentidem re
petita vfqued adceres5000.millia,
batur,quaſi quæ hacvfque
Notexiave, & tendein rota ſigna
ad
10000, quæ M literá initiali Muera exprimitur , proce
dunt ; & hinc noua denuò monadum , decadum , heça
tontadum , ſchiliadum myriaduinque additione , nume
rorum ordo paulatim in infinitum propagatus , ſub
ſex fimplicibus notis , omnem veterum Græcorum
computum comprehendit, & ſunt ſequentes,
I. 1. vnitas .
5. , II. ab initiali litera noite .
10 . A ab initialülitera Aéxice .
I 00 .. H. à duobus II [1. rettá.& inuerſa ..
1000 . X. ab initiali litera Xínia .
10090 M. ab initiali litera Muerte .

B Epi
10 Origo & Pabrica Numerorum .
Epilogiſmus Græcæ fmporozías iuxta ſuas enncades
diſpoſitus
1

Primus Modus .

I. inois,porddw . Noucnarius vnitatum .


Eß ζ . και
I 2 १ 4 3 7 6 8 9
II. Arousa dokádw . Nouenarius denariorum .
an E. 2
IO 20 30 40 50 60 70 80 g 90o
III . ivvaa's ixclor ledw . Nouenarius Centenariorum .
I.
心 F
100 200 300 400 500 600 700 800 900
IV . érreds gedoed'w . Nouenarius Millenariorum .
B
2
N. 5: &
1000.2000-3000: 4000.5000.5000.7000.8000.9000 .
V. iurecis d'crazeduddur . Nouenarius 10.millenariorum .
ple .

10000. 20000.30000 40000 50000.60000.70000 80000. godoo .
VI. évrecia powerádww.. Nouenarius Ioo.millenariorum .
1 X
100000 200000.300000 400000 songoa 60000 700000 800000.900000 .

Apud Hero. Herodianus Grammaticus Græcus habet & notas alias


dianum nua fex numerorum Græcis vfitatas , quæ à literis initialibus
Græco rum ferè fumuntur , quæ omnes quater vicibus fixe fyzigz
difpoficio , notxa
Græ
vſit
Num
Epi us
cis
atus
ero
Alilog iſmrum
us
inea's
1. atum
.Vnit
IIII III
TIIII
IIII
I
II III U
2
3 54
6 7
JIILE
2.
&Dena
V. rsas riorum 8
Δ
ΔΔΔ
AΔ Δ 24444
AA AAA
20 30
40
so 60 70 90
OI
Centenar
3.
.évveces iorum 08
HHHH
H
AH HHHH
AHH
AHH
AHHHH
inonsse plate

I2
2000 300
400 800
500 600 700 900
invec
Mil
4. eslenariorum
ad dextram adduntur , vt fequitur :

' XX X

B
X风X*XX xxxXX XXXXX
1000
2000
3000 6000
5000
400
70000 900
errea's
5.
Decemmil
. lenariorum
0008
M
MMM
MMMM
MM
MMM
M MM
MMMM
10000.2
80000 0000.30000.4

Exem..
. 90000
.
notæ , idque bis in fuaClaffe enneadica fiue nouenaria
Origo & FabricaNumerorum . II

3
12 Origo&Fabrica Numerorum .
Exempla ex Authoribus deprompta .
l.funé!!!
Numerus Suidas de Auguſtopopulum recenſente ait : d'ober
populi ab Car ó } Paporessor axirtos vi puerddos moment zinuos is avdigos :
Augufto re- inueneruntfexcentas myriades et)17.viros, quænoltro
computo faciunt 4101017. id eſt , quadragies ſemel
centum mille & 17. viros , vel quatuor milliones , &
centum & vnum, & 17. viros. Iofephus lib. 2. cap. 4.
pumerum ludæorum à Captiuitate Babylɔnīca in lu
Numerus dæam redeuntiun fuille peupiados uz B rj óxitaxigínou præ
incaprium.a. ter Læuitas, id eft, 4628000 , quatuor millioncs , & fex
te Babylon .. centa. viginti octomillia .
CAPVT II l.

De irofumica Numerorum ...

Nueniuntur & apud Græcos Numeri, quos ivefmpus,


ισοψηφία I id eft , æqualis calculi ,, vocant, quos ab Hebræis
uumerorum deſumpſerunt; conſiſtebant autem bi numeti in es ,
quod inuentis duobus nominibus in numeris reſolutis ,
ex æqualitate numerorum ,ex huiuſmodidiuerſis nomi.
nibus reſultantium , ad aliquid vel bonum vel malum
ingeniosè alluderent , & Eabaliftis inaxime in vſu eft ;
Sed nonnulla excmpla fubiungamus !
13. Cap. Apocalypſis ſic habetur : Qui mente
præditus est , computet numerum beftia , numerus enim
eius eft x Š 5, 666. Dici non poteft , quantum hic nu
merus multorum interpretum torſerit ingenium : adeo
vt
Origo & Fabrica Numerorum . 13
yt Interpretes ad vnum ferè omnes hunc locum rzy plan
icoafupiar expediendum exiſtiment. Hærctici nullum
non lapidem mouent , quà n ve hunc numeru n Ro .
..mano Pontifici, quem Antichriſtum vocant , applicent ,
& pucant ſe id oſtendere in duobus nominibus : Adrian
& hebraicè 1897. quæ reſoluta in numeros dant 666,
vii hic patet .
A.30 7 200 Sed hi quidlibet ad hoc adftrué
А I 1 6 dum , mirum in modum tortum
OW

T 300 40. affumunt, vt fuis id perſuadeant,


1:0 voin hocexemplo Hebraicis no .
photo
testZ

5
I 10 10 tis. exhibito patet, vbi Romij,
so 40 Romanuin indicant, id eft Pon
70 tificem ; fed cum numerum ,
Σ 200 666. reperire nequirent, appo
666 666 fuerunt illi in fine n. nota ni
400. Sic ex Romij 1877. fe
cerunt Romijth , atque aduerbialiter nihil aliud ſigni
ficat, quàmy Romanè, quod vti nihil ſignificat, id rifum .
quoque ſapientibus mouet . Catholici verò & ortho
doxi ridentes hanc rationem , quam illi contra Roma
num Pontificem machinabantur , cam in Lutherum .
& Caluinum retorſerunt . In nomine eniin nonoh, Ita
lica pronunciatione idem numerus. Ap. calypticus
continetur , vti & in patriæ nomine Lutheri sotónssos,
fuit enim Saxo .. Vide Bellarminum lib. de Antichriito.
de his fuſius agentem •

Poé
14 Origo & Fabrica Numerorum .

ZAM
30
L 200 Poëtas veteres hoc numerico

<W(
O
30
I 1
6 ænigmatum genere delectatos ,
60 n 400 docent nonnulla exempla : Ari
70 fides volens Damagoram bipe
7 200
50 # 666 dum nequiffimum indicare , id
5 ingeniosè fanè per iconfuimus nume
I IO ros præſtitit , dum eum peſte per
70 niciofiorem vocat, ex voce Aõppeaa
Σ 200
hi d'ethe quæ peſtem ſignificat alluſione
666 666 facta ; Vtraque enim vox in nu
meros rcoluta Δαμαγόρας & ΛάιμG . cundem numerum
prodit : Sic nonnemo Nilum cum Meno fluuio com
paraturus, inuenit Nara & Mirco, na pirofmpíay nume.
rorum reſpondere , vtpote quorum vtrumque nomen
nowZ
faciat 365. tot nimirum , quot annus integer Solaris di
erum eft.
A 4 A 30 N so M
40
А I 0 70 E 5 E 5
M 40 I IO IO N
so
A I Mм 40 30 o 79
r 3 O 70 70 3200
O 70 Σ 200 200
P 100
I

Σ 200

420 420 365 365

Tale eft, quod in Oraculis Sybillicis legitur de Nomine


IESV , his verbis , & erit numerus eius monadum ,
deca
Origo& Fabrica Numerorum . 15
decadum & hecatuntadum octo , id eft: 889. in talem .
enim numeruin reſoluitur nomen JHEOTE .
I 10 Quo genere numerorum & veteres. I aticos
H 8 vſos fuiſſe , monftrauit Iouis Simulacrumbs .
* 200 quod ita effectum fuiſſe tradunt veteres Ro
O 70 manarum antiquitatum Scriptores , it in
T400 dextra quidem manu. T , in finiftra verò ki,
E 200 literas præferret, quæ in numeros icatoriaus re
foluta dant 365. quod videlicec annus , cui praefied
putabarur Ianus , tot idem dies contineret . Vide des
hoc Suidan , Voce gorur . Plinius quoque libe. 34.
cap.7. de Lano fic loquitur : Prætereà I anus geminus
à Numa Rege dicatus., qui pacis bellique:tempore ar- .
gumenia colitur: , digitis ita: figuraris , vt trecento -
Tum quinquaginta quinque. nota : per: ſignificationem :
anni , temporis et qui ſe Deum indicaret , qui tao
men per numeros non tam Solaremi , quàm Lunarem . an ..
num , vtpote qui duodecim lunationibus constet , intelligie ::
quemadmodumperprius fimulacrum , annam Solarem ex :
prefsit; Cum verò annus Solaris ſit 355..dierum , vi
dctur mendum commiffum in Plinio, qui pro anno
Solari habet 355 •(nil forfan EjeBoria percorannuin incelle
xerit ) nam 354; annum Lunárem conficiunea
Sed iam ad icefm786noininis Antichrilti,quod cum
numerum 666. contineat; mire ſe primæui ac fequen
tium fæculorum Scriptores. Irenæus,,Arethas Cappa
dox , Primafius, Ticinius, & Rupertus Abbas , in di&o
jam numero ex varijs nominibus educendo exercueruni;
ked ys rei vesisarem farcas, parom hic , quod ad rem ,
fram
16 Origo & Fabrica Numerorum .
faciat , elicere poſſuinus ; Cum idem hic numerus non
impio tantumAntichriſto, fed & Sacriş , & Diuinis no
minibus applicari poſſit ; imò Sacratiflima nomina ina
ueniri queant, quæ hunc in ſe numerum contineant , vt
multis hoc loco demonftrare poffem , ſi Diuinæ glorisé
hoc nomine non me obfuturum crederem .
Sed apponamus tamen nomina Antichriſti , an tán
soofucímr , in 666. reſoluta .

Nomina Antichriſti, quibus Apocalypricus numerus 666.


conuenit,ex Irenco, Aretha Cappadoce, Primas ?
fro,Ticinio, Ruperto Abbate extracta.
Et erit numerus beſtiæ fexcenta ſexaginta fex .
Ευανθας Euandas A's Tomos Inclytus
Λατίνος Latinus naxos,odingo's malus dux
Tray Sol Titan Aamoris Baabies's verus noxius
A gyğuercy Nego σάλα Βασκανος iterata inuidia
Λαμπέτης Splendor Αμνός αδικος agnus iniuftus
αγικίτης Victor Γενσιρίκος Genſericus

Μαομέτις . Mahumed
Σαξόγειος . Saxo
LVpVs plCarDVs . id eft Caluinus.
Origo & Fabrica Numerorum . 17
Icofapice ſeu Reſolutio in numeros .
I 3 4 5 6
E 514 30 T. 300 A ir 31 301॥
T 400A
A
JE
IT 300 I
5P
ION
3:11
50N
SIA
SOM
TOE
40
I

N 50
501E 5 T 3000 7012 200 II 80

O
ON

9I IOA i slr 400 H 8E 5


A TN 50N 50M 401P 100T 300
Σ 200 Ο 70 E 511 TOI 10
200 K 2ο ΙΣ 200
O 70
Σ 200
666 666 666 666 666 .666
• 7 8 9 IO II 12
K 201 A 3 110 80111 I'lA IM 40

I
A IA 40A IM 401N . 501A
K 20H • 81A 79
O
3 50T 3000
o 7010 9A 10 70E SM 40
Σ 20o Η 81 IO E 200 M 40E 5
O 70. 600 B 2. A IO 701T 300
4B 2A IA 4Σ 2001 101

SIA 3200 I IO 2'ool


3. A K 20 K 20

O 70 B 2A IO 70
E 200 E SN 50200
P 1OOO 701
702 200
200
666 666 666 666 666 666

Hæc funt nomina beftiæ Apocalypticæ numeroin


lignita,quorum innumera alia ab ijs,quibus fat temporis
& otijeſt, iam adductis haud fimilia reperiri poſſunt.
С Cer
58 Origo & Fabrica Numerorum ,
Certè Mahumedani ex ſua fecretiori Diuinorum Ca
bala , horrendis ſuperſtitionibus referta : Nomines
Diuino III icofnpías reſoluto hunc numerum educunt,
vti vides . 6
Eft autem hoc nomen deductum . ex 60
initialibus litcris. Diuinorum nominum , 600
टa
quæ promiffam celſitudinem ſponſi deno 666
tant, vt in ſequenti exemplo patet . ex qui
bus deinde magicas T
ſua ſigilla,vti Cabala Cuban ‫ق‬u ‫عر‬ ‫واع‬
Saracenica . Oedipi sponſus. celſitudo .promiſfor .
Aegyptiaci fusè otté
dimus,conficiunt
Vertim vti hæc omnia nomina ádrápogar ſunt , &
ad ſacra & profana , mala & bona facile:accommodari
poflunt , neque quicquam ingenij aut ſubtilitatis obti
nent, ita quoquemagnismyſterijs turgida credere, iron
nifi infenſaræ mentis effe reora Verùm cum de huius
brofagiag vanitate in fequentibus copiofior detur ration
cinandi materia , illuc Lectorem remitto .

CAPVT IV

De priſcaLatinorum notis Arithmeticis, carumque


origine o fabrica
Vpfex numerarum forma hodiè apud Larštos
DYAnitlumeticarum rerum Scripeores in vfu eft :
Prioraitigua galtsra pofteris temporibus insrodada
Prios
Origo & FabricaNumerorüm . 19
Prior feptem literis ex Alphabeto Latino depromptis
conltar ; quibus omnis qualiſcumque tandem numerus
exprimitur: & ſunt: IVXLCDM . qui , vti vete- ?: dicerisi!a
rum Romanorum Inſcriptiones docent, vnà cum Latinai nis
terumnumeru
oms
lingua nati, in hæc vſque tempora durant . Altera exprimitur
Mathematicis , poſteris, vti dixi , temporibus introdu
&ta, adeò vbique locorum percrebuit , vt plerique negle
Ctis veterum Romanorum maiuſculis numeris ( qui vti
ad magnarum calculationum rationes .cum facilitates
expediendas non adeò idonei videbantur, ita non niſi
Chronographicis inſcriptionibus, politioriſque litera
turæ viris reſeruantur ) folis minuſculis , videlicet zy
phris , tum Mathematici, cum mercæores , & quicum
que tandem quidpiam numerisconfignare volunt,vtan .
tur. De priori numerorum Inſtituto primò, deindè de
pofteriori, cuius originem potiſſimum inquirendam
duximus, nonnihil diceinus ..
Originem antiquorum numerorum Priſcianus & c Origo Lati
Valerius Probus tefteScaligero , fic deſcribunt : vnita- rum nume
tem litera I. notabant ,quam in quinarium vſque exclu- Forum .
ſiuè repetebant IIII. quinarium fcribebant per V. non
vti nonnulli arbitrantur , quod dimidiapars eſſet dena
rij numeri,X, neque idcircò , quod olim hunc' nume
rum ſcripſerant per Q V , & pofteà Q , remanente V.
fuftuliffent ; ſed quod quintum inter vocales AEIO V
locum poffideret . V itaque litera quinarium ſignifica
bat , cui vnitates ad denarium vſque numerum appone
bant . VIIII ; Denarium verò numerum notabant lite- Origo nu
ta XV
ra X. có quod in Alphabeti ordine ſtatim poft literam D,
C 2 fe
20 Origo & Fabrica Numerorum .
V ſequeretur; pari conſilio centenarium numerum cum
ſtatuiſſent per C , ſequenti litera D quingenarium de
pofuere, vel quia immediatè C in ordine Alphabeti
fequitur, vti Probus vult ; vel vt alijs placet , cò quod
inter D & M, quod mille ſignificat', à D videlicet ad
M vfque , quinque literæ intercedant, hoc pa& o :
D, e, f, g, i, ks,M.(litera enim hi,vti aſpirationis nota eſt,
ita inter literas non adnumerabatur ) ; vel vt Scaliger di
cit; quod D fit capitalis litera nominis Dimidiuin , quod
dimidium millenarij numeri ſignificat; plerique tamen
Centenarij numeri notam C , à prima litera Centum
vei millenarij numeri notam M, ab initiali numero Mil
le , & quingenarij numeri-notam Đà dimidio millena
rij, id eft(vti fuprà diximus)ab initiali litera vocis Dimi
dium ,acceptam volunt;quinquagenarij verò numeri no
Origo lite
tam L, non à nomine , fed ex Græcorum inſtituto ex
sallsnocz.i cogitatam fuiſſe , Priſcianus autumat ; nam vti per. N,
quinquaginta exprimebant , ita priſci Latini, qui huius
elementi loco ponebant identidem L , vt Lympha's
>
pro Nympha, Græcos imitati', in hunc quoque vfum
I pro.N fabftituere ;quamquam hæc ratio multis diſpli
ceat , de quibus vide Matthæum Hoftium . Quidquid
-fit, ex hiſce patet ' , priſcis Romanorum temporibus
•numerorumrnoras adhuc imperfe &tas fuiſſc , adeò vt
Romani huiufmodi numerorum ope , annos confulares
clauis fixis; ficuti & Volſci in Femplo Nortiæ Dex He
Clauorums trufca , vti Plin. l. 7. c. 45. tradie , notare confueues
fixio per rint , eò quod raræ tunc temporis literæ fuiffent
olim Rome Quamobrc ra melioribus numerorum notis non occur
vlitata . ren .
Origo & FabricaNumerorum . 21
sentibus,ex vetuſta lege Prætormaximus Cläuum figo
bat , quæ figendi Claui lex deindè reuoluta ad Conſu
les , & denique ad Dictatorem , magnis ritibus & cæri
monijs peragebatur ; de quibusvide Rofinum , Lip
fium , Alexandrum ab Alexand. aliofque Antiquitatum
Romanorum Scriptores • Veruntamen vrdida liqui
dius intelligantur, hic Priſciani verba adducenda duxi,
ex quibus facilè intentum noftrum {parebit - Hosligin
tur Latini quoque in plerisqueimisarifunt : nam por 1.
vnum notant , illos fecuri á, Quinque-peris V. quia
quinta est voolis A É O V. decem per X. quia
decima est conſonans apud Graces 3- Bigier C. S.n.id.fot.
vel quod poft V apud Latinas+X fequitur ; quinquaginta
per L ; quia apud antiquos Græcos L.pro N. quia nota
est quinquaginta , ponebant, tefte Apollonidec L
cio Tarrheo", vndé Latini quoque Lympha dicunt pro
Nympbia; aquam velfontem volentesmonſtrare :Virgil..
in primo cAeneid .
Dantfamuli manibus lymphasCereremquecaniftris.
Gentum autem per iprincipalem nominis literam C.
quingenta per ſequeniem literam conſonantem ', nam
postc. D ſeguitur. Mille ſecundum Atticos per
X Gracam ſedia vt fit differentia ad decem , circum
fcriptis lateribus CXO . Quinque millia per 1, & duas.
à dextra parte apostrophos , 137. Decem millia per ſur
pradictam formam , additis in finistra parte contra
rijs duabus notis , quàm ſunt apostrophi CCID ) . Variaveren
hoc ad imitationem Græcorum, qui pouglarunius nota,füb- rum Latino
dita linea-,. nunc. quaque fcribuni fic I. Quinquagima merisdiſpo.
mil.

1
22 Origo & Fabrica Numerorum :
millia per I mediam , etres in dextra parte apoſtrophes
1DD.Centum milliaper 1 mediam tt,tres in dextra par
te apoſtrophos tt) in finiftra totidē contrarias CCCID).
quodverifimiliusest ,decem millianotantur per M. çir
-vel
cumſcriptamex vtroque latere',fici CMD. quomodo mille
per X circumfcriptam ex vtroque latere,fic CX et hoc ad
imitationem Græcorum ,quizinios eam literam habent prin
cipalem fui,nominis.Sed differentiæ caufa:medialinea altior
facta eft squiamilliesi.quaquemille per.M circumſcriptam
folet notari,ficCM Dergè quinquemillia.cum finidimidia
pars decem millium,dimidiam partem Scripturæ feruaue
runtfic : 1DD. quomodo quinquaginta millia dimidia pars
centum millium ,quinumerus per eandem.notám decem mil
liam fcribitur,additistamen exvtroque latere ſingulis cir.
cumfériptionibus. CCCIOD ). Quingenta millia per
Q3. quod eft initiam nominis , & apostrophen..Mille
fimiliter millia per M, unde incipit nomen ex vtra.
que parte circumfcriptam ,nt CMD , & fic CCM .
Verùm cum hæc mulţum confuſa fint, & vix perfe& us
indè fenſus gravium Authorumiudicio elici poſſit,ea ,
nos ad veterum mentem paulò luculentius clariuſque
exponemus
. :‫ܚ ܕ‬

CAPVT V.

Numerorum ,quibus priſci Latini vtebantur,fabrica .


?*

Iximus in præcedenti Capite , Veteres Latinos ,


D ſeptem potiffimum ex Alphabeto in ņuinerorum
ſub
Origo & FabricaNumerorum . 23
fubfidium depromptis literis , vſos fuiffe , vt ſunt :
IV XLCD M. quibus itidem variè repetitis ,
mixtis , ritèque compofitis, omnes qualefcom que faller
dem obuiænumerorum feries, exprimuntur ; & pala
chrè fanè numerorum computations of apareguariin que
calculisperagitur,quadrant;ira vtperperuð vel in guitar
caplam , vel in decuplam ivanae, hoceſt; alternis auctae
afturgant ; & prime quidem duæ notæ 1 & V. Jug
mento feruiunt enneadi prima peradditionem Vnita
cum , alteræduænoræ. X & Laagmenco enneadis de
nariæ ; tertiæ . verä notæ enneado centenariæ ; ita ve in Dipolkö
monadisisfemper poſt V. quatuor Vnitates , in deca Erniezione
dicis quatuor: X poſt L: in centenarijsquatuor CCCC .
poft. D, vti in hoc Schemate patet -
Engcadi Monadüm.f.NB.JIT.JIT 81V.VT:VSI.VTIB.VÍJAT,
Seruiunt Epicads Decadon7.X.XX.XXXXXXX.X.XX.XX.XXX XXXX
Enneadi kecaconradú.c.ca. CCCCCCC.DOC.DXCC.DCCCOCCCCO

Septima randem ſeu vltima:sofa M. nota millenarij ,


quocumque modo , fiue à dextris ,ſiue a Gniſtris , alijs
aumeris ante velpoftpofita ,fuums femper tuetur vala
sem , vti MDLX. exprimuntur mille quigen ca fexam
ginca :Sic vera pofitay DLXM , idemfaciunt;quodquiza
genta fexaginta millia .Scdiam ad fabricams& confi .
tationem horum numerorum propiùsaccedanus.. 1:
Ii præcedentibos nonnulla de caufis & rationibus
baruna noarom ex Prifciano & Valeria Probo gradidier
mus : Vesüm am ille melloris rolæAntirosikaas Boni
kaffisiant , baad dubiè afian saliolares qua veteresmoca
Fakce
24 Origo& Fabrica Numerorum
Fabrica no hafce fimpliciores notas excogitarint : neque enim pro
tarum nume priè literæ ex Alphabeto Latino depromptæ dici poflunt,
Veteres .
ex co capite, quod I, non primum , fed nonum in Alpha
beto locum obtineat; neque V. cum illa vigefima in
ordine literarum fit; ncque X , cum illa vigeſinum pri
mum in ordine locum obtineat, & proindè decem ſigni
ficare non poteft ; neque L , cum illa vndecimum in ,
Alphabeto locum teneat, literæ propriè dici poflunt.
Quæcumque itaque Priſcianus de harum notarum cau
fis profert, non folùm longè petita funt , fed & melio
rum Authorum iudicio , nulla iufta & benè fundata ra
tionc nituntur . Hæc dum & ego penitius mecum ex
penderem , vidi tandem idem fecifie prorſus veteres
Latinos , quod Hebræos primæuos , cæterafque gentes
rerum adhuc inexpertas , in numerorum conititutione
præftitiffe fuprà diximus . Quocirca I nota vnitatis , ni
hil aliud , quàm vnum quid ſignificat , & monadis offi
cio fungitur, quæ duplicata, Il reddebatvnitates ; tripli
cata, II, quadruplicáta IIII. Nè iraque vnitates nimio
incremento confufionem inducerent, Latini veteres ,
quinto quoque loco , Græcos ſecuti , ſuas numerorum
notas mutarunt : vnde hæc V, quinarijnota eft alterawa
quæ quinqueſignificat, & ad 1 telata, eft quincupla , &
Origo V.
conſtructionem ſuam habuit àprima nota 1. geminata ,
& ad pedem iun &ta , quæ angulum rectilineum acutum
I referat : hanc V. quinarij notain ex medietate decuſſis
V
X natam Bec xuygespías ergo , loco HIT UT vnitatum poſue
runt ; quam continua ynicatum additione ad denarium
vfque prouexerunt , vti ex primo enncadis monadicæ
pro
Origo & Fabrica Numerorum . 25
proceſſu patet . Iterum X nota denarij non aliundè de
ducta videtur , niſi ex duarum linearum vnitarum de
cullatione, cuius medietas V quinarij notam refert ; vn.
dè vox decuſſis & decuſſare emerſit , videlicet omnis illa
figura ex duarum interfe &tione linearum nata , quam
identidem multiplicantes vſque ad so , nè nimiam in
cremento huius notæ confuſionem pareret, hanc intu L Quinqua
lere notam L , quæ ex duabus lineis in extremitate's genari)
vtriuſque in vnum iunctis , L conttituit , numero in ex... lineis
quincuplum aucto , cktque nota particularis ex prima ctisvaſcitur
nota 1 geminata , vna quidem rečta, altera prostrata.in
non incongruè conflata cenferi poteft, ita tamen , vt .
duæ ad pedem in dextra parte iunctæ, re&tum angulum
faciant, & gnomonem ere &tum referant. Habemus ita
que quatuor haruın figurarum I VXL ex lineis con
kru & ionem . Sequitur modò . Centenarij nuimeri no
ta, quam per C ſignant, & quamuis plerique eam ab ini. Origofabrica &
C
tiali litera (Centum ) originem ſuam duxiſſe velint , nihil
tamen obftat , quominus & eadem ex lineis rectis con
ftituta fuerit ; Nam vt ab Hoſtio alijſque notatum fuit ,
& antiquarum Inſcriptionum monumenta ſat docent, in
quibusnóſemper formam Crefert, ſed ſubindè hoc pa
Eto olim fcribebatur , & ex hac inſcriptione à Grutero
prolata patet . CAL . L. MIL. F.P. vbi pro Call
CAll ponit , vt proindè propter arcuati ductus facili
tatem nata videri poſſit pofterorum C. centenaria nota,
quam veteres, Hoſtij iudicio, ex I vnitatis nota , ſed tri
Origo
plicata componebant, & quod facilius erat, L notæ quin, meticences
quagenarix, alteram in vertice lineolam apponebant , & narij.
D ex
26 Origo & Fabrica Numerorum .
cx L so. fiebat nota C. 6. centenaria 100. quam iden.
tiden multiplicantes vſque ad soo , vt inceptam quin
cuplam & duplam proportionem continuè feruarent,
loco CCCCC. D notam poſuerunt , quam nos exor
tam putamus , non quod C literam in Alphabeto cen
tenarij notam immediatè ſequeretur D , vti Priſcianus
vult, fed vel quod initialis litera eſſet dimidij millenarij,
vti placuit Ioſepho Scaligero, vel omnium optimè, quod
antiquis litera D non per arcum , fed triangulari figuras
ex tribus lineis vnitatis indicibus conſtituta pingeretur ,
hoc pa&o, D: & hoc verum eſſe, nonnullæ inſcriptiones
A Origo apud Gruterum docent D.M. id eft,Dis Manibus . Inò
numeri soes totius Alphabeti literas, huiuſmodi lincolarum munodi
carum vario contextu , quemadmodum Hebræi ex *
primæuis temporibus,fuas conſtituiſſe fuprà oftendimus,
verò haud abfimile eft . Quantum verò varia mentis.
rcflexione conſequi poſſum , dicerem profe &to , prina
hoiufinodi elementa prifcis Latini; ab Hetruſcis prinum
fuiſſe communicata , & Herodotus planis id verbis fi
gnificat l.1 . Latinos pleraque ab Hetruſcus, enpote'an
tiquioribus, accepiße & literæ Hetruſcæ , quarum non
nullæ magnai cum Latinis ſimilitudinem haben , ſat
fuperque demonſtrant , vti in noftra Hetruria,volente ,
Deo,fusè oftendemus .
Liljus. Giraldus alium veteruin Latinorun
in ſignificandis per literas numeris , modum tradit ,
qui vrinametiam addidiffet, ex quonam Authöre illas
extraxiſſet ; hoc enim ipſo nultos à varijs dubijs libc
ralce : Sunt autem fequentes a
Ae
Fabric
Origo

mero
Nu

27
1

&

.
.
A. CCCCC Quingenta À Quinque millia
B. CCC Trecenta B Tria millia
C. C Centum C Gentuin millia
D. D Quingenta Õ Quingenta millia
E CCL Ducenta quin- Ē Ducenta quinquaginta
quaginta millia
F. XL Quadraginta F Quadraginta millia
G. CCCC Quadringenta Ğ Quadringenta millia
H. CC Ducenta à Ducenta millia Lilij Giral.
1. I Vnum I Millia di numerurú
difpofitio .
K. LI Quinquaginta vnú Ã si millia
L. L Quinquaginta [ Quinquaginta millia
M. M Mille M Millena millia
N. XC Nonaginta Ñ Nonaginta millia
O. XI Vndecim Ò Vndeciin millia
P. CCCC Quadringenta § Quadringenta millia
Q. D Quingenta ởQuingenta millia
R. Lxxx O & ingenta Ř Octoginta millia
S. LXX Septuaginta 5 Septuaginta millia
T. CLx Centú fexaginta I Centú fexaginta millia
V. V Quinque ỹ Quinque millia
X. X Decem Decem millia
Y. CL . Centum quinqua- ï Centum quinquaginta
ginta millia
Z. II Duo millia Z bismillies mille..
Cum virgula ſuprapoſita ,
millenarium numerum in
dicant .
Sed ad millenarium Numerum reuertamur :
D 2 Nul
28 Origo & Fabrica Numerorum .
Nulla numerorum nota tantam vetuftate tempo
Variæ mille
rum varietatem fubijt, quàm millenarij numeri nota .
narij numes Primò enim ſignatur litera M , quæ recentium
ri notz ,
chara&ter eft , & originem ſuam habet ab initiali literas
Mille, vti omnes ferè fatentur .
Secundò ſcribitur per duo C , quorum vnum re
'& um , alterum inuerfum eft,quibus monadica nota in
termediat, hoc pa& o ciɔ. milte.
Tertiò fcribitur hoc pacto, cxò. & pariter mille
fignificat
Quartò fcribitur per zypħram numeri octonarij
proftraram o .
Quintò ſcribitur per parenteſis notas , mediante
1 , hoc pacto c 13. vti eſt apud Paulum Manutium .
Sextò fcripta quoque reperitur , vt eft apud
Petrum Ciacconium lib. de ponderibus & menfuris ,
alijſque .
Septimò per w & m fcribebatur .
O & auò per X exprimebatur ,
Verùın vt tandem , qua de cauſa tanta varieras
emerſerit, & vndè originem ſuam hauſerit, cognofcatur;
rem paucis verbisexponam .
Cur itaque primò per ci). milke fignificauerint
veteres, id factum eſſe puto , quod primi hanc notam
per duplex D D. inillenarij notam exprefferint , quæ
fucceflu temporis fublata linea D claudente figuram , I
mediam inter duo . cry. reliquerit ; & hoc ita fatum
fuiſſe quàm luculentiſſimè demonſtrat hæc millenarij
nota
Miniſtri
MERI . erdotes
Sac
Pontifices

6
CHR

!
:

UNIOO
: ajou
Origo a
millenaria
.

Variæ mille
narij numes :!
Finotz

! .11

;،،
)7
!!
2
Origo & Fabrica Numerorum . 29
nota , quæ nihil aliud eſt, quam duorum ad vnius
inuerſi,alterius recti in vnum coniunctio ,vndè chara &tet
O emerfit; Habes itaque hic originem notæ millena
riæ ciɔ .
Quàm verò originem habeat hæc millenaria nota
cx3 . iuxta Hoſtij mentem explico, & dico eandem eſle ,
quam præcedentem : Cum enim millenarius apud
Græcos Atticos per X ſcriberetur , videlicet ab initiali
litera vocis giaoce, quod mille ijfdem ſignificat , conlti
tuto charactere ; & Romani in fuum eam cenſum re
ceperunt, & ne is cun x denarij nota confunderetur, cũ
circumfcriptis à lateribus C inferuerunt medium , hoc millenaria
Origoo
pacto cxɔ: ex quo tandem compendiaria nota oo , nota .
quam ſuprà millenarij notam fuifle oftendimus, emer
fit; dum duo cɔ rectum & inuerſum cornibus ſuis ap
prehendentia cornua quatuor notæ X , hanc nocam ,
oo Beeegun qapınão conſtiiuerunt. Vides itaque originem
huius notæ oo ; quamuis Giacconius citato loco di
cat, per hunc numerum cıy. conftitui potuifle , duobus
videlicet cornibus co cum i vnitis oo , cui non re
pugno , quamuis prior ratio magis veritati ági poolexvices
confentiat . Iterum apud Paulum Mapucium hæc mil
lenarij nota ſic ſcripta reperitur cis , cuius origo non
abludit ab.co , quod fupra.de C.docuimus , videlicet
priſcis temporibus C fcriptú fuiſſe hac nota c,cum ergo
hæc idem quod G notet,patet ratio cur hunc numerum
per ci3 notam expreſſerint . Quod verò & fubindè
millenarij nota: fub hac figura haud abfimili tô Ģræ,
corum
30 Origo & Fabrica Numerorum
Nota w corum w.vel fic inuersè m ſcribantur;dico eandem habe
re originem ,quàm cry.hac tantùm intercedente diffe
rentia, quod duo co cuin 1. in vltimo hoc non ynian
tur,in priori verò w ex vna quidem connectantur , ex
altera verò pon quod Scriptoris tamen feſtinantis
confuetudine introductum potius , quàm vſu receptum
arbitror .
Osigo mil-
lenaria
Reſtat modò origo huius millenariæ notæ x
notæ

À explicanda. Nonnulli dicunt hanc efle conſtitutam ex x


& duabus lineis characterem ſupra & infra claudentibus,
hoc pacto X. productis enim crucis cornibus , illa li
ncis vnita hunc efformabant characterem X vel etiam ,
quod duo illa triangula notabant DD , quæ à priſcis
Latinis ſub forma trianguli expreſſas fuiffe, fuprà dixi 1
mus , D4 : vndè coniungendo has duas apicibus ſuis
in vnum , naſcitur hæc nota X. quamuis præcedens
veritati multò ſit fimilior.
Hæ itaque ſunt ſimplicesnotæ numeri millenarij,
quas veteres nunc hoc , nunc illo modo , prout illis
Beaguggapices ratio dictabat, exprimebant, & ſunt fequétes.
Notæ mille I 3 4 s 6 7 8 9
narij funt Ñ. CIO . CXD . o . Ci 0 ms mw
; Ex quibus deindè omnem Chiliadum Myriadumque 1

numerum formabant hoc pacto : primò quidem dimi


diatis à dextris millenariorum notis integri dimidium
exprimebant : fic enim per 13. soo notabant , quod
eſt cio millenarij dimidium ; 195 verò dimidium eſt
,
Origo & Fabrica Numerorum . 31
ccio , & ſe habent ad iuuicem , vti sooo ad
10000. Sic 1ɔɔɔ , dimidium eſt ccc 1993 , & fe habet ve
Soooo . ad 100000. & fic in infinitum , .
Sciendum verò has notas femper bis , ter , aut
quater iterari, hoc pacto :
1000 2000 3000 4000
CIJ . с15 СІЗ. c2c12 CIэ. CII CIJ CIOCI ..

Ter certè extat apud Ciceronem in's Verrina in


editione Pauli Manutij , cum ait : Demit de calia
3000
pite Medimnum ciy ci c13. quamuis interpretes
hic addi debere velint , 15c id eſt 600. Vt totus nu
merus ſit 3600 .
Nota verò Centenaria C. millenariæ M à finis
fris iuncta , cundem auget fuo valore , vt XM , decem
millia.LXM , fexaginta millia . CM , centum millia .
DM, quingenta millia . MM millena millia . Sic Pli
pius lib.6.cap.23. MM paß.ab Alexandria abest op
pidum /uliopolis, id eft, millenis millibus paffuum ,
quamuis hodiè hæc nota MM pro 2000 fumatur :
Nota quoque hoc loco , quod ficuii ex his notis 1 vni
tatis, & tertia x denarij , & C centenarijalijs notis.prae:
poſitæ; finiftrorſum eaſdem ſuo valore minuuntsita dex:
trorſum addit eafdem augent .
8
1. IV . 11X . IX Sinifrorſum poſitę:valorem minuunt.
1
11 Dextrorfum pofitæ valorem augento
I VI. XII . XI
40 90
XL . XC.
400
CD ..
Siniſtrorfum pofitæ minuunt e
60 110 600 Dextrorfum poſitæ augent .
LX CX DG ..
Quod
32 Origo & Fabrica Numerorum .
Quod verò à Priſcis IV. IX. XIX. XXIX . XXXIX .
XL fic fcriptum fuerit diminutiuè , id factum elieu
putò, Bec xungqueoices ergo, ne notam monadicam , decadi
cam, aut centenariam toties repetere cogerentur .
Nota 10000 Porrò cciɔɔ decem millium nota eft, vti & CMɔ.vel
IMI, & præcedentem ciɔ . decuplat , & pari ratione
bis , ter quaterque iterari poteft , vti fequitur.
100001 20000 1 30000
ci55 ' 'ccipi , cc15 1 , ,
1

Bis certè apud Ciceronem extat lib. 1. ad Atticum.


-.Nam Epiſtola 5. Cicero ſic loquitur : L. Cincio HS.
XXCD conſtitui me curaturum Id.Feb.& c. In fequenti
verò'epiftola repetit his verbis : L. Cincio HS. ccto ,
cc15 , cccc. pro ſignis megaricis , vt tu ad me fcripferas
curaui.Quibus quidem aliud non innuit,nifi feftertiorum
Nota so000
viginti millia, & quadringentos ſeſtertios .
1593. 50000 nota , dimidium eſt integriccc .
100000. Cuius exempla dantur in Oratione pro Q.
Rofcio Commodo , in editione Pauli Manucij, cum
50000
Cice ronis -i ait; Si paret , HS. 1995. deberi hic , niſi planum fibi
teſlimonia
facit . HS. 1933 ad libellam fibi deberi, caufam perdit .
Integra verò nota cccios pariter apud Ciceronem ,
inuenitur epiftola 5. ad Atticum , cum inquit : Domum
Rabirianam Neapoli, quam tu iam dimenſam e ex.
adificatam animo habebas , M. Fronteius emit: H S.
CCCIO ] xx. id eft , 100030 HS. & quoties volucris
numerari poterit, vti in -citata pro Roſcio Commodo
de Ora.. ?
Origo & Fabrica Numerorum . 33
Oratione Cicero fecit , dum ait : Proh Deum homi.
numqae fidem , qui H S. CCC 1995,'CCC1373, ccc1ɔɔɔ ,
quitſtus facere noluit , id eſt 300000. HS. quæ 8500
noftris coronacis reſpondent, quamuis in alijs exent
plaribus hi numeri ex ignorantia vel interpretum , vel
tranſcriptorum admodum peruerſi deprauatique repe
riantur .
Sed hanc noftram interpretationem genuinam
effe , duo magnæ confiderationis antiquitatum monu.
menta quầm luculentiſſimè demonſtrant : quorum
primumeſt Tabellæ Columnæ Roftratæ fragmentum ,
in Capitolio in hunc vſque diem ſuperftes , ex quo vera
horum numerorum ratio petenda eft; quam admaio- Doficule
rem verit atis atteſtationem hic apponendam duxi, cuius rum foluun .
defe & um Petrus Ciacconius fuppleuit in proprio de hu- bula Roftra
sa in Capi.
ius columnæ interpretatione edito libello . rolio Supers
itite .

Columns Rostrata Inſcriptio à Petro Ciacconio


fuppleta .
C. Bilios. M. F. Cos. aduorſom . Carracinien ſeis. Ca.
Siceliad rem . Cerens.ccelto ANOs. cocnatos. PopliRomani.
artiſumad obſedeone D. XEMET. LECIONeis. Cartaci .
nienfeis . omneis mAXIMOSQVE . MACISTRATOS .
Lucaes bouebovs .. relicteis noVEM . CASTREIS
EXFOCIONT. MACELam . moenitam , vrbem PVCNAN
DOD. CEPET, ENQVE. EODEM . MACeltratod.proſpere
EM . NAVEBOS. MĀRID . CONSOL. PRIMOS. Ceſet.
reſmecoſque CLASESQVE. NAVALES . PRIMOS. OR .
NAVET . PArauerque diebous. LX. CVMQVE . EIS .
NAVEBOVS. CLASEIS.POENICAS. OMnis. parataſque.
E sV.
34 Origo & Fabrica Numerorum .
sVMAS. COPIAS, CARTACINIENSIS . PRAESENTED
maxumod DICTATORED.OlorOM.IN . ALTOD.MARID .
PVCnandod. vicet . XXXQVE NAucis. cepet. CVM .
SOCIEIS .SEPTEmresmomque.. ducis. quin res mos.
QVE. TRIRESMOSQVE. NAVEIS.XX., depreſet. auroM .
CAPTOM . NVMEI 0 , 0 , Q D. C. C :

arcenTOM . CAPTOM . PRAEDA. NVMEI. ccclɔɔɔ. c


craue. CAPTOM ., AES, ' ccclɔɔɔ. ccclɔɔ5. ccclɔɔɔ. ccclɔɔɔ
ccclɔɔ5 ccclɔɔ ]. ccclɔɔɔccc1ɔɔ3, ccc1373 ccclɔɔɔ. ccclɔɔɔ
ccclɔɔ3 ccclcɔɔ. ccclɔɔɔ) ccclɔɔɔ) ccclɔɔɔ'ccclɔɔɔ ccclɔɔɔ
ccclɔɔɔ. ccclɔɔ3: ccc155 pondod triompOQVE NAVA
LED.PRAEDAD..POPLOMi,romanom donauet. captivos.
CARTACINIenſeis ., inceNVOS ., Duxet., ante . curom .
primoſque. Conſol des ficelEL s.. claſeque. CARTacinien
leom , triompauet, earom .rerom . ercos. S.P.Q.R. ei hance.
columnam .

In hac priſcæ Latinæ Linguæ barbaries vna cum ,


exodico numerandi modo, clarè apparet , dum enim ,
cxpeditionem . C. Duillij Confulis, contra Carthagi
neníes refertinSicilia , prædam quoqueex parta victo
ria. reportatam quan: exácillimè, tum quoad naues ,
tumquoad monetam , aurum , argentum ænças:de
fcribit ; vbi&inter cæteras figurasmillenarijhæc no
ta dao ter occurrit , vna cum DCC. quæ nume
rum 3,700 conſtituit . Sed huius notæ originen ſuprà
Victoria de
fpolia C.
vide expoſitam : deindè vigeſics ſemelreperithanc no
Duillij con tamcec15 =;, & quoniam illa: 10000o . numcrum con
tra Cartha- ftituit , hic in 21 ductus, dac 210QQ00 .. numerun in
ginenfes ,
2rc2
Origo & Fabrica Numerorum . 35
ærc, cupro, pondus : Contigit autem hæc Victoria ,
D. Duillij contra Carthaginenſes anno, Vobis conditæ
CDXCIII.493. Nota hoc loco alteram millenarij na
tam fupradictam o. cuius medietas D. quingentenarij
nota : huius itaque notæ o valorem multiplicabant al Idem quod
tero circumfcripto cirćuło,hoc pacto ☺ quo 10000 lein
indicabant , idemquevalebat, quodcc 13. hæc iterum Idem quod
tribus circulis circumſcriptis diametro, idem figni CCCI

ficabat, quod ccclso :- id eſt, 100000. ita qúïder , vt


tres potæ ccc à finiftris, & ad dextram aliæ objicum
I, quæ diainetri loco feruiebat ; in Sphæram triarmilla
--rem transformatæ videretur horum autem dimidia ſi
ſignificare vellent, illa hiſce dimidiatis figuris indica
bant : Đ · quæ idem quod 1ɔɔ . id eft ,000. & Dimidia )
chiliadom ,
id eſt 1955. quod soooo. fignificabant, vti fequitur.
Nota 1000 cuiusdiinid . D 15. soo
Nota
{
10000 cuius dimid . Did eſt. 173. 5000
Nota 100000 cuius dimid. I၁၁၁ , ဝဝဝဝ

Meminit harum notarum Gruterusin ſuis inſcriptioni


bus, quarum prima ita ſeſe habet:
T. PRÆSENTIVS Q. F. P. HELVITIYS. P. F. ÆD.
OB HONOREM IN VIAM . HS. © ☺
Altera fic fe habet :
TREBONIA OLIVIA ARBITR. MARCILIANI
MA. IN FRO.P. XII. in A. P. P. XIX COST .
HS co id eft 6000 ſettert.
E 2 Inue
36 Origo & Fabrica Numerorum
Inuenitur & alia nota in infcriptionibus veterum , fic
formata , quam 8, fignificalle conijeiunt cx hac
inſcription :
IMP. CÆS. AVREL .. VAL ,DIOCLET .
IMP.VIII .COS.
Hancnonnulli volunt indicaregeminumquadernarium
X : qui verò diligentiùs expenderit dictam figuram ,
is.minimè duplicati 4 figuram elle", afferere cogetur ,
fedduplicatum A., quæ reſultat cx diagonali quadrati
Odenarij ſectione : Cum autem 0.4 ': Significet,Græcorum.mo
numerinota-re , ita duæ A. octonarium conftituunt , quem
præfens indicat .
Verùın, vt hucuſque dicta vna Synopſi.intuearis ,
hìc veluti epilogiſmum omnia explicantem apponen
dum duxi .
Ex illo enim fabrica notarum numeralium , quæ
veteribus Romanis, in vſu erant , adeò clarè pate
bit , vt ne expoſitionc quidem indigcat. Notas:
has numericas , ex varijs; Priſcorum monu
mentis: collegimus , quas & in vaſto
illo Inſcriptionum opere , quod
Lanus Gruterus, in lucem
edidit, exhibitas.
Lector
curioſus: repe .
cier
Epi
28821400114
Origo & Fabrica Namerorum : 37
Epilogiſmus omnium numerorum , qui millenariorum
enneadi competunt. .

Notæ inillena- Significa- Notæ dimi


riorum tiones in diorum
Integrorum zyphris
M f1000
CID FD soo
1000
CXD ID 500
JOOO
I OOO
‫כוס‬ Iooo
D goo ,
mu vel m 2 soa
1000
5,00
X 1000 QC
1000
0
fi0000 D sooo
IMI 10000

XM I.Q000
ЭМС I0000

X 10000
CCIDO 10000 ‫ככן‬ 5000
100000 D 50000
CCEID ? 100000 IDDA . S0000
СМ. 1.00000
EXI riOO0000
CMO 1000000 CQ 500000
MM 1000000
Alterum monumentum habetur apudFuluium Vrfit
num ,àquoreliquiomnes, de hoc argumento tractan
tes.
38 Origo & Fabrica Numerorum ,
tes id deſumpſerunt, iſtaque tabula numerorum veram
& genuinam veteribus vſitaram oftendit, vt fequitur.
Tabula Fuluj Urſini Veterü numerorų rationem côtinens.
IXI
I 000000

0 0 0 0 ccc lɔɔ ] ☺

Quatercenties mille 100000500000 denarij , vel


denar : ſimul 1600 fe- 2000 feftertia . Aliter
tertia. Aliter dicebant ficebant , vicids Jefter
fedecies fefertium.com cium
0 0 0 O
dclɔɔ o

4 deciesmille denarij .
Simul 160 ſeſtertia.
is.fipolo soooo denar , yel 200
feftertia .
O O 0 0 O

4 mille denarij. Aliter 1000 feft009


16 feftertia .
denarij:aliàs xx
ertia .
o o o o ic Stie
100
4 mille æris , vel 4 mo es mille eres,vel spo de
Alle vel 4 cétú denarij narij; aliterduo feſtert.
O 0 O X 0

4 cenruſles . 4 centum 10.quinquaginta d narij , 1

Afles, vel decé denarij. ‫د‬


d vel quinque cchruffes .
O O O
O Out IO .
0

4 denarij vel decufles . Quinque denarij :


0 0 0 O 0

4 Aſſes vel quadrafíes. quicullis vel quinarius


0 0 0

5 Vnciæ aut quincunx Semis feu vnciæ .


-
Origo & Fabrica Numerorum . ; 39
Hanc Tabulam antiquiſſimam æneam primus de
texit Fuluius. Vrfinus cum numerorum notis ipſi Ta
bulæ, ex argento impreſſis, facilèque ex fupradi& is pa
tet , antiquioribus illisnon fuiſſe notam , quæ numea
sum vltra centum millia ſignificaret. Inhac. Tabulas
habetur prima nota fic figurata iXi ,. quo millenas IXI Tabula
millia , id eft 1000000 indicabant , millionem vide
licet : Cur verò in hac. nota ž . intermedia duabus II
vtrimque ftipata fit,monadicis norisi,, cauſa eſt , quod
per I. vnitatem lincolà fignatam ',,millenarium indica
rent Græcorum more, X vero per feſe millenarium ex-.
primeret , vti ſuprà di& um eſt :hinc aptè hunc: nume
rum millies mille, per ſuprapofitam lincolam dupli
catiuam tribusnotisyna competentem exprimebant fic
IXI. lamverò in media: Tabulæ Columnacæteri nume
ri millenarij ad 1. vfque exhibentur , vti ad oculum
patet;è latere verò finiftro , continetur valor denario
rumad feftertiareductus, & indextro latere ,, denario ...
rum feftertiumque prolatio exhibetur
Ex hisitaquefüßùsforfan,quam par erat , pro-
latis, pater,quad quando magninuneri: vltraicentum Quomodo
millianorabantur's finguli liinites, punctis interuenien: veteres nua
tibusdiftinguebantur &cuius rei hoc ſiç exemplum ex centum mil
Plinio là 33.C # Ayri XVI, XX DCCC . XXIX . rentge
lix difpones:
quem numerum :Budæus l.2.de Aſſe,ſic effert . Sede
cies.centena & vigintimillia, oltingenta: viginti non
uem ,& ſic zyphris notatur.,1620829. & Plinius ites
rum l. 6. Ca 33. hung numerum refert:: CIVIM . paf
fuum, quem fic exprimimus : centies quinquagies few
xiesi
40 Origo & Fabrica Numerorum .
xies centena millia paſſuum , & zyphris ſic notatur :
156000oo . Ex quo patet , veteres numerum vltra
centum millia excurrentem lineolà ſupra caput extensa,
ſed in finiftra parte furfum vncinata notare conſueuiffc ,
& ex hac IXI . millionis !nota patet . Sed hiſce jam
expoſitis , ad alterain dubitationis partem progredia
mur , quæ eft ,de zyphrarum origine.
GAPVT IV.

De Algorithmo .
De zyphrarüm , fruehodierna die viſitatorum numerorum
origine fabrica
Ræmiſlis veterum Latinorum notis Arithmeticis
PRatioiam ad eas numerorum notas , quas zyphras vul
gò vocant , & à pleriſque Arithmeticis Algorithmus di
citur, quibufquc vniucrſus pene Orbis hodierna dica
vtitur , explicandas progrediamur & quoniam hæc
præfentis huius Diatribes potiflma parsiurc dici poteft,
ita quoque ea; qua fieri poteft, diligentia , & quantum
ingenij debilitas nobis pereitittet ameißes égang peruactan
phrärum a da eft . Er vt ab oud'remordiar , Sciat Lector ; Brach
Origo zyo
Brachmani
bus .
manas , omnium opinione Authorum ,Philofophiæ &
Arithmeticæ ftudio cum primis deditos , tam Indiæ
partem inhabitafle's quam hodiè Indoftan vocant. ,
quorum ftudia,mores,diſciplinas eleganter fanè deſcribit
Heroſtratus in vita Apollonij Thyanæis Hicum vicini
efíent
Origo & Fabrica Numerorum. 41
ellert Arabiæ felicis incolis Arabibus , per Orientale
maris Erythrxi littus diftenfis , frequentemque olim
cum ijs confuetudinem i ob frequenten recipro
camque vltrò citróque comeantium negotiationem
contraxiſſent ; hoc verò emendarum vendendarum
que rerum commercium line numcris tranfigi' non
poffet , Arabes inſigno numerorum notarumquc , qui- Arabes ou.
bus Brachmanas veluti arcanis: nunierorum gotis vte. merorum
bantur, compendium aduertentes, id ſucceſſu temporis shmanibus
fuum fecerunt: ita lego apud Abenragel Arabem , de
introdu &tione ad Aſtronomiam libello , vbi loquitur de
zyphris.
3
‫ عدادا كانوا عناه الهني وقبلوهم مین" برمی ومن‬،‫ ومرا‬Ara
‫ م‬bsnrasel
, ,
‫حكما 'الهند الدين رجيوهم من صور الزبره مننوسة‬
S
‫واربع‬
Et hi numeri ſuntnumeri Indiani, à Brachmanis India
Sapientibus ex figura circuli fefti inuenti . Quonam ve
rò id modo fieripotuiffet,cum diù multumque cogita
C sem , tandem incidi io Librum Arabicum , quem
Magritam vocant, corruptè Margaritam ,
vbi Author,cum de Afrologicis fignis
loquitur , ftatim & dictos cha
ra & eres ponit, & c fabricam
eorundem ex circu .
2 lo deſcriptam
hoc
it modo do
݁‫ܕ‬ cet .
F Pri
42 Origo & Fabrica Numerorum ,
c'
!) . A Primò quidem dicti Sapientes cir
culum veluti myfticú totiusAftro .
logiæ fundamentum in quatuor
E D partes diuidebant , & ex hoc, & li
... teras & numeros quoſdam myſti
cos formabant, quarum prima
B Tits , diametrum rectam A B , altera pro .

RTF
Aratam E D.exprimebat. L

TLF
Deinde FACD
Ex angulo,feu qua- ACE
: drants BCD r
ВСЕ 1
Ex 'femicirculo 'la--FADB Tales formabantia inte
metali. 1. LAEB. ( literas 16.024
? * andy
Ex Superiori . EAD
Ex Inferiori . EBD T
Ex diametrorum fed
Aione . ADBE
.. :
Atque hinc naras füiffe żyphras. nouem , quibus
poſteà Arabcs ſempervfi funt : videlicet :
Per diametrum erectam notabant 1
2
Per femicirculi lineas ABCDT Р
Per Semicirculümit EAD 1
3
Per Semicirculum : ADB
4
cum annexo arcu Yignabant 5
Per circulum ipſum ADBE 6
Per ſemidiametrum AB 4
cum arcu .
Per
Origo & FabricaiNuñerorum . 43
Per anguluin'vcrò ', ÁĆD) " Systä7 i obis
: , :
BCD ini.8
Per angulum .. A
Per hanc verò figuram fig nab ant 46 9
cum arcu : 1.0 Sony 4
Per punctum verò cir culita.l.17:
. ' ] } 2.:) 3. tombo
10
3. Quæ omnia ex Arabum doctrina defumpfi , qui
hoſce characteres fingulos in tres claſſes diuidunt, quos
myfticus & ugnias , Ruchanium Arabice'; id eft,fpi
dicunt : qui vti'tribusMundis , Elementari , Si
dereo & Angelico applicant', ità ingentia myfteria ſub
ijs, latere , fuperftitiofiffimèfibiinaginantur. Vide quae
de huiuſmodifignoruin origine fusè tra & auimus Secun
do Tomo Oedipi, parte 1. fol. 380. vbi & varijs ratio .
nibus hofce numeros ab Indorum Sapientibus procef
file oſtendimus, præſertim verò in III. Tomo, parte 1.
de Brachmanumſymbolicis literis . His itaque expoſitis
iam ad Rhombum réuertamur . Norz nume
Zyphras itaque Arabu.n , quas illi lillijs calesArabü
Haiuph elH endid'eſt, indicas literasvocant , ab Indis procellerúc.
procellifíe, non ſolum dicti Arabes , fed & Græci faten
tur, vti poſteà videbimus : quo autem anno hæc tranſ
latio facta fit, magnum eft omnium filentium ; quan f ) ,

tun tamen conieéturis conſequi poffum , contigit id


átare Mihumétis', quam Hegira Mahumed
vocant, 300. annis circiterà tuga Máhomedis ; à Chri
3
ſto verò nato 900.quo annorum curriculo , vti Arabes
iuxta Saracenicam Hiltoriam , totam illam Perſie , Car
F 2 2 ma.
do21
dia
44 Origo &FabricaNumerorum .
Quando ina maniæ , Indiæque oram wa ſubijciebant Imperio , ita
UEAN
ex Indosum cæterarumque circumiacentium Regionum
commercio , baſce notas feu zyphxas, primùna introdu
&tas fuifle , haud vero abfimile putamus : quæ pofteà
per Aegyptum , Lybiam , cæteraſque Africæ Regiones
ad Occidentalem vique Occanum propagaræ, inter Asa
bes nullo non tempore viguerunt: donec irruptiones
in Græciam & Hiſpaniam facias intsa terminospropios
contincri neſciæ , tandem ad dictas pationes, traducta .»
DonEuropæ tantùm , fed & cor Orbi publici iuris factæ
funt. Quod vt cxa&tius. compcrirem a vetuftiffimos co
dices tum Græcos., tum Latinos. Arabicoſque conſulen
dos duxi, quibus diſcuflis , certè pulluna vnquam ha
cum notarum apic 430. annos, comperire veftigiuma
licuit .
Vt itaque hoc negotium paulò penitiùs agite
mus , ſciendum eft , duplices apud Arabes Arithme
ticarum notarum formas. väratas fuifle ;. priorem ,
vti poftea oftendetur , ,ex literis. Alphabeti Aram
bici conftitutum , luculenter patet : in quo Alpha
betico literarum ordine neglecta Arabes keluti ad
Arabosimeamuffim quandam Hebræarum literarum & ordines
salibus fe & methodum ſequuntur ; atque hujuſmodi numerorum
dincm lite-nous,plerique Scriptores Arabici, vci Abénſina,.Aucr
braicarale rois,Abenragci,Abenphragi, alijquc innumcr .,yti &
Euclides interpres , Thauli Arabs , vg lunt : Pofte
tioribus verd zyphraram promiſcuè vnà cum litera
fum notisviſos reperio į ſed vthæc omnia clarius com .
pareant , literas Alphabeu'Arabici vna cum zychris ap
ponendas duaci :
Origo & Fabrica Numerorum . 45
11 Litera Ara
bo bicæ ..
? ‫ج د‬ ‫ب‬
AFP 1.9 AV9 B F B 4 ] [ Zyphrx .
Numeri. Va
10 )
60 90 40 '30125 101 87 6 5 1
4 31ſuales .
‫ش‬ u Literz Araj
E bicæ .
4 . ۳. P. 1.. | 4 . A. V. Zyphrai
Numeri ro
5:20 .. 400. 3.00 . 200 . 1.00 . 90. 80. 70 ſuales .
. vo ‫خ‬ Licera Arza
bicz .
1 ...
4 ..... V .. 9.. Zypbra.
Numeri. Va
1000. 1900 : 1800 ..1700. 1000 .. ſuales ,

Hiſce literis omnes Arabes & Coptitæ Chriſtiani


in fuis facris.Codicibus paflim iam à 700. aut 800. an
nis promiſcuè vtuntur , quemadmodum corum in Sa
elos Codices præfationcs monftrant : Sunt tamen mio.
hi vaſtiſſima quædamn Aftrolabia ex auricalco ante soo..
circiter annos in Africà confecta , quæ folis literis Ara
bicis connotata cernuntur , quamuis omnes alios Aſtro-
nomicos libros antiquiſſimos, zyphris folitis ad.calcula
tionem quippc aptioribus lignatos reperiam . Sed no
Arum non cft, hoc loco harum zyphrarum antiquita
tem apud Arabes demonftrare,.cum ex. ſupradictis. antia.
quitas carum fàtis confter ; fed quæſtionis cardo in hoc
potiffimùm verfatur ,.Vt quo tempore primùm in Græ-
aiam & Hifpaniam abs Arabibus., & tandem in vniuera
famn Europam propagatæ fuerint , ca qua par eft curaws
& diligentia inquiramus ;; quod pro ingenij, noftri te
puitatcs.Dea aſpirante, nos, præftituros.fperamus.
Inter: Græcos primus
fuit, qui hocnumerorum ,
ges
46 Origo & Fabrica Numerorum .
Maximus genere in fua, quam edidit, Atithinetica vfus eft Maxis
Plaoudes
Author de mus Planudes : cuius Liber etiamnum in Bibliothecas
Dumeris. Vaticana, fub antiquiffimi Codicis forma continetur ,
vbi & has notas zyphras vocat , & ab Indiş profe & as di
lucide oſtendit : Libri Titulus eſt:

ταφιλοσοφοτέρω μονάχα κυρίαΜαξίμο Πλανέδη ψηφοφορία κατ''


Ινδες κλεγομένη μετ' άλλες, οι γι Ασegνόμων φιλοσοφότεροι κάλα
νοήσαι ακριβεςέρας, και ασί &σχήμάτα εννεα .
SapientiſsimiPhiloſophoci Monachi , Domini Ma.
ximi Planudis calculatoriaſecundum Indos , ſic dičta ab
alijs Aftronomis ſapientiſsimis, quod magna diligentia ,
in ſubſidium fcilicet numerorum excogitata fit : cuiusſunt
hac nouem ſchemata .
o s $ M

1 PРp ‫شر‬r A 4 y. A
9.0
I 2 3 4 5 78.149 :
6 : , .7 10
Diximus,primum inter Græcos, quantum nobis con
ftare potuit , Celeberrimi nominis Maximum Planu.
dem fuiffe,quiArithmeticam ſuam biſce zyphrarum
notis deſcripſerit, cuin ante eum nec Pſellus , nec Ple
athon , neque Prolomæus , nèc Diaphantusg nec alijan
tiquiores eo , Arithmetica & Aftronomica fua opera
- hifce notis adornafſc comperiantur .. Cum verò Pla
nudes nonnulla ſua opera Michaëli Palæologo Orien
tis Imperatori inſcripfiffe legatur, ex eo luculenter fanè
patet tempus , quo vixerit , quodque pereruditus Leo
Allatius inuenit fuifle circa annum 1270. cui & hiſto
riæ
Origo & Fabrica Numerorumi 47
riæ tum Græcorum tum Latinorum conſentiunt; hi ita- Annus god
que anniſubdu & i à præſentis anni curriculo 1665; re- vixit,
linquunt 395. annos , quo abhinc fupradi&tus: Planu
des vixit . Cum itaque nullus celebris ante eum , fiues
Arithmeticus ,fiue Aftronomus; hoc notarum genere
vſusfit , Planudem primum fuiffe patet, qui hafce notas
vtpotè ad calculos, perficiendos: quàm peridoneas , vel
ipfo fåtente , propalauerit ,illo videlicet tempore , quo
declinante paulatim Monarchia Græcorum ; Saraceni &
Turcæ ,qua data porta ,. vtiin aliasi, ita & in Græciæ
Aliæque maritimas Prouincias ſub Bazaëre irruperunt ..
Quæ Scaliger calculo fuo comprobat", hic. vti curiofif
fimus huiusrei indagatorfuit, itaquoque hanc verita
tem in explicatione Nummi:Conſtantini , alijſque epi-.
ftolis fuis epiftomaticis fcite ſane'euoluit ; annusverò ,
quo Scaliger hæc fcripfit , fuit' 1606..qui fubductus à
1270. ImperijPalæologi annis ; relinquit: 336. annos ,
quem Scaliger præterfropter: dicit annum fuiffe , quo
hæ notæ àMaurisad Hiſpanos primò fuerunttranslatæ ..
Verùm vr rei veritas luculentius pateat", hic verba Sca
ligeri apponenda duxi ,qui in epiſtola quadam ad Mar
cum Freherum data ,. nummum Conftantini Magni ſibi
oblátum ', multorum inftin & us precibus explicat , his
verbis : Nummus ingensargenteus clarisſimi viri Mar- Scaliger in
guardi Freheri , quam recensfii", argumento fointcha: explicazione
ractéres Arithmetici:2.-3 . 4 .. 2..3. Si qui: ante trecentos Confianc,
ant paulóplures annos abArabibus adnos tranfierunt , ac
primò quidem diſsimileshisnostrishodiernisi, posteà me.
moriaproanorum hac formainterpolati , que hodie nobis
in
48 Origo & Fabrica Numerorum :
in vſu eft ;itaque nummus hic cufus aut conflatus eft ,
non illo ſeculo, quo ij à Christianis receptifunt ,fed illo
quo interpolari hoc eſt , memoria proauorum 3 propterea
anovnquam à Græcia vfurpati funt , meritò vt dubitem ,
faciunt libri multi Aſtronomici, Logiſtici etj.computorum
Eccleſiaſticorum paulò ante aut post euerfionem Imperij 1

Conſtantinopolitani confcripti , quorum omnium numeri


non his peregrinis chara &teribus concepti funt , ſed literis
Gracis. Denique illos Chara &teres primi omnium Chri.
dianorum Hipani à Mauris , .ab Hiſpanisreliqui Latini
Chriſtiani , ab illisGreci acceperunt, ſi modo acceperunt ;
& quidem.concedamus accepiße , ij tamen apud Gracos
nunquam vulgo noti fuerunt, vt non opus fuerit cos in
hoc nummo cudore , vt à paucis tantum intelligerentur
Nobis igitur constat, recentiſsimam quidem nummi con
flaturameffe ,formas autem inclufas ea meteres eße , tu
ex aliquo vetusto libro, aut pictura Ecclefia alicuius de
fumpias , cuiuſmodi multas hodie videmus in gemmis na.
uitia quidem celatura , fed vetuſtiſsimi argumenti .
Ex notis itaque zyphrarum pofticæ nummi faciei
inſcriptis colligit, illum Conftantini Magni tempore
minimè cuſum fuiffe , fed poſteris temporibus , iam di
&is zyphris communi omnium Chriftianorum confen
ſu acceptatis . Etinepiſtola quadam ad Albertum Pio ,
ghium expreſſe dicit, ſe diſcullis omnibus veterum Ma
nuſcriptis , nunquam haſce zyphrarum notas 350. an
nis Superiores comperille . Cum verò Scaliger bic
tempus.annumquc , & qua occafione he zyphræ primùm
Europæ innotuerint, præcisè non determinet , noftra
rum
Origo: &Fabrica Numerorum . 49
ram partium eſſe rati fumus , negotium paucis notum ;
ex Chronologia Atronomica , co quo fieri poteft , ftual
dio , quantumque comperire licuit , exa & e denodare .
Res itaque fic fe habet . 1.1... !?
Anno falutis noftræ 1240. Alphonſus Princeps Tépus que
Hiſpaniæ ,& Ferdinandi San & iffimi Regis Caſtillę filius, deinx uume
morumpamin at
cùm literarum , tum potiſſimum Aſtronomicarum die Euro
fciplinarum , ad quas veluti naturæ quodam ponderes latæ funt.
ferebarur , anore ſimulatus , vti iam incredibiles in ijs!
progreſius fecerat, ita quoque animos omnium in ado
mirationem fui traxit : Interim confluentibus ad eum
tanquam ad oraculum vndique & vndique Aftionomis
Mathematiciſque , cum iam à multis annis defiderum Alphonſus
motibus à Prolomæi temporibus in eum vſque diem , Rex Aſtro
interruptis, & oppidò defectuofis , tum per le ipſum ; fiaurat.
tum per alios certiorfactus , errores cognoſlet , intenta
mentisapplicatione eos ponderans, feriùs de remedio
quantocyùs adhibendo deliberauit: quoniam verò inau
dierat: fummos in Africa Aſtrologus , tum Arabes ,
tum Iudæos forere , qui & emendatiſimas de ſiderum
moribus tabulas poſſiderent; vt concepta iam dudum,
animo molimina educéret ;‫ ܪ‬quotquoc co temporis in. Tabriz Ad
Aftronomica facultate magna nominis celebritate flore Aronomice
rent , ingentibus fumptibus euocauit , quos inter fuille . Hebrorum
in Africa .
dicuncur', vein Aitronomica Hiſtoria Chriltinanni tria
ditur , & Auguſt: Riccius in præfatione in Almage
ftuin Prolomæi fusè protequitur ; Alfarabius , Abenra- Authores +
gel , Profatius , Mahumed , Haomar , & inter coureros apud Ara.
Princeps Iſaac Hazan Synagogæ Toletanz Cantor He euocanturia
Hifpaniam .
G brzus
so Origo & Pabrica Númeroruin .
bræus ; Qui oinnes allatis ſecum Aſtronomicarum Taa
bularum codicibus , veterum emendationis tabularum
initium fecerunt , quorumque opera poltea celeberri
mum illud opus, quod Tabulas Alphonfinas vocant ,.
primum in lucem exiſt , tantæ apud omnes æftimatio
nis , vt ex eo Rex.Alphonſus.im morcaleni nominis fui
gloriam non immeritò comparauerit , Sapientis titulo
apud pofteros obtento . Atque huius Afronomicæ fy,
podi occaſionezyphras.Arithmeticas, quibus Arabum
Tabulæ conftabant , quaſque iarn. aniè nonnulli ex Hi
Spanorum Aſtronomis & Mathemnaticis à Mauris ac
ceperunt : primum in Latina Tabularum deſcriptiones
introdu & as fuiſſe , omnes ferè Aſtronomicarum rerum
fcriptores conſentiunt; cum ante harum editionem Tz
bularum ,non niſi Latinis: notis: Tabulce.conſcriptæ repe
riantur
Tempus verò , quoRex. Alphonſus hoc opus in
choauit , Mariana teſte , fuille dicitur annus poft Chri
fum 1240. & anno 1292. quo Patre Ferdinando fatis
Tempus ;
quo Zyphrz : fun & o Hiſpali, ipfe Regnigubernacula adijt, jn lucem
numerales
introducta
editum fuiffe, Chronicum Attronomicum . Patris loannis
fuerunt. Riccioli fcitè oftendit ,queis& Arabum . Hiftorici con .
fonant.
Opus itaque verè Regium ,vepore in quo quadra
Sumptus à ginta aureorum millia expenfa dicuntur , vti nouitates
RegeAlphó ſua omnium Latinorum animos vehementer accendit ,
fo10 Altro ita ex nouitate curioſitas famam operis identidem per
Nauratione Europam increbrefcentem ſecuta , huc præftitit , vt bear
expenfi .
tum ſe quiſpiam diceret , cui deſcribendi operis copias
con
Qrigo & Fabrica Numerorum . si
sconcederetur ?' Iraque intra paucos annos multiplicatis
jam Exemplaribus Manuftriptis ( Typographia quippe
nécdum inuenra fucrat', fed anno 1400. Moguntiæ pri
mùm perrelaannem FauftumOrbi innotuit) factum fuit;
vt pour hæ numerorum notæ tum ad ſcribendum facil
dimæ , tum ad computandum aptiffimnæ ab omnibus ac
ceptatæ , non ad priuatam dumtaxat , fed & ad publi
cum bonum conuerterentur . 1

vay anno itaque 1252. quo primùm zyphræ


Arithmeticæ ad nos translatæ funt, Auxerunt ad an
num 1606. Scaligeriæratem , anni 354; ad annum verò
1665. anni 413. Quo quot autem Scriptores. 70. ab
hinc annis han :m mentionem fecerunt , earum ad Hi
{paros aut Græcos translationem intra 3001 , aut 400.
abhinc annos præterpropter conſtituunt : & ex Pelanudis
patet Arithm.etica, quam vt ſupra diximus , iuxta ha
ruin zyphrarum notas, anno 1270. Imperante Michaë .
le Palæologo edidit, ab hincannis 392 .
Atque hoc ita efíc, omnes ferè conſentiunt : Sca
liger, cuius verba fuprà allegauimus , à ſua ætate trecen
tos præterpropter annos conſtituit, quem ſecuti Grute.
rus & Hermannus Hugo ; ille in fuis, quos Fax Artium
vocat, infcriptis libris ; hoc in fuo de fcribendi origisie ,
libello , his verbis oftendunt : Barbaricá Arithmetico- run
Gumi nota, quibus hodie' vtimur, anië trecentos circiter an . 210
nos tantum ad nos enere ab Arabibus , * Hiſpani qui
dem primùm eas acceperunt à Mauris, Latini denique
omnes ab Hifpanis ; Quibus non abnuit Matthæus Ho
ftius in Libro de recta numerandi ratione , Theatrum
G 2 vita
$2 Origo & Fabrica Numérorum
vitæ humanæ Toino N. fol. 64. Notá Barbarica , quas
Zyphras vocamus, recentiores funt , quam quidam exifti.
mare poffent,à Mauris in Hifpaniwm primum introducta,
oak his cateris Europe Prouincijs communicat& o'si
Certè à Mauris primùm communicatas , vel ipfa
notæ oftendunt , quæ à Latinis in aullo ferè diſcrepant ,
vt in.appofito ſchemate patet .
Zyphræ Latinæ . I 2
3 4 § 67 8 9 0
Zyphræ Barbarice: PPF A4 A V40
Vbi vides vnitatem barbaricam eandem effe cum i La
tino . 2. eandem efle cum barbarica m , nulla alia in
tercedente differentia , niſi quod hæc , more Arabibus
vſitato , lit inuerſa , Latina fic 2. lincola nonnihil pro
ducta .

Pari pacto ternarij numrerï zypħra nihil aliud eft ,


quain inuerſa Arabum hoc modo 3 , qux ternariæ La
Einæ refpondet Latino 4. hoc modo q neque quinarius
Arabum , ablud it ii Latin
abludit orum ..5, niſi quod illes
Latinorum
-claufus fit, &inuerſus.vt g 5 , inuerſus enim , ſine.claue
fura s adamullıın reſpondet . Senarius Latinorum ,
cad amuſlim concordat Arabico ,niſi quod hic inuerfus
Inuerla
fex 6.
g. - fit; ficuci hic vides 6. Arabum, quoque feptenarius vo
Inuerf. V. inuerſo modo fic. 7. Latinorum . Octonarius verò
rect. 70 Arabuni, omnium maximè differt à Latinorum.odona
rio ,quod our factum ſit, non nili per coniecturas expli
candum eft ; forfan olim feptenario V. fupponebant An
ex quoruin coniunctione naſcebatur infraſcripta lineula
octo
Origo & FabricaNumerorum . 53
octoparius X , noftro non abfimilis, & in hunc vſques
digm apud Copticas in vſu eſt . Verùm vti Arabes
compendio ftudebant, fic facile per.ſeptenarij,notam .
V inuerſo modo expreffam ,o& onarium exhibere po
werunt . Nouenariusverò. Arabum ita congruic Latia
poruin nouonario ,,vt differentiam .vix agnoſcas . Denia
que zyphram , quam Arabes per punctum ., -Latini per
circellum ,vulgò Zerovocant , quamuis apud Planudem ,
hanc zyphram fub circelli quoque forma expreſſame
Keperiant, vt proindè nonnullam differentiam halces
notas incusrifle mirum non fit., cum eas pro vario ſcri.
bentium modo , varias in hunc vſque diem comperia
mus ; continuationem verò horuin numerorum videbis
in pinace ſuprapofito .
Sed obijcietnonnemo : numeros hoſce: & 9.82
qui noftris 4 5 & 7. reſpondent, ante 300 annos ina
-Anglia inuentos , à modernis nonnihil diſcreparco
Reſpondeo ,hasnotas nullam, vtinſcholis loquuntur ,
fpecificam differentiam inuoluere , fed prorſus cum ho.
diernis cafdem eſſe, nam ) eadem eft cum 5; & teadem
cum 7, niſi quod illa parumper à fitu naturali 7 detorta
fit : in 4 tantùm differentia occurrit: , cuius rei rationem
vi aſſignare non poflumus, ita id vei communi ſcrii 7

bentium , vel Scriptorisparticularis fic volentis conſuco


tudiniadfcribendum ofle exiſtimem ; cum & hodiè itas
diuerfimodè à diuerfis exprimantur , vt non exigua ha
fce inter & vulgatasnotas differentia inueniatur .
Sed vt hæc amplioribus teftimonijs ftabiliantur;
audia
$4 Origo & Fabrica Numerorum .
audiamus Petrum Ramum , qui Libro IV . Scholarum
Mathematicarum , folio 117.qux hútufque deBarbuda
ritis notis dicta fünt ,veluti verkeepce Neprom quadamn, into
non inſigni atteſtatione confirmathis verbis Numeti
feu notæ , qua hic deſcribuntur ;récentes funt ; · his enin
Euclides ovel Theon'nunquam vſi ſunt , nufquami Archi
medes, aut veterum quifquam . Nicomachas ait, Nume.
ti ſignificationem peptidinitates- eße Pursuite mer oppei'dedor
ideoque fimpliciſsimum Gracos rvörà lideridas youcanrechy conthat
justo', lege #tj conſtitutione hominum fignificare : vt loquo
10 : K.quo 20. tt c.fignificantur : Denique apud veteres
neminem notare potuihasnotas: 1 2 3'égeil. Alejreferunt,
ad PhænicesArithmetics -inkentores suproptereandem com.
merciorum rationem ; . Alij ad Indos - Joannes à Sacrebof
co,cuiusſepulchrum est Lutetiæ in Comitio Maiurinenfi,
referi adArabes , nec cpinio aliena est; Cumcrte Arabes
porirentur,etiam diſciplinarum potiri potuiſſe haud à vero
abludat. Itaque eorum fcripta multaextant in Philofa
phia, Medicina , Marbematica ,vnde Algorithmus pro
Arithmetica , Almageſtum pro Syntaxi magnai, quia al
Arabibus articulus eft , pigmes verò:grâce numeris ,
pozisoy maximum : permistus.itaque ex Arabico.ee) Grace
vocabulis fa&ta funt nomina Algorithmus ve Almage
Commenda-ftus. Quicumqui autem fuerit inuentor decem .notarum ,
suomz>phra- laudem magnam meruit res ipfa certè santim placuit,
vi omnium gentium confenfum meruit , quodė libros
latine', grece o hebraice'editispatet ;,hodieque omnes be
nota zyphræ vocantur , Obicnumerare idem ſit , quod
Zyphrare : Huc.vique Ramus ... Vbinota loannem de ,
Sacro
Origo & Fabrica Numerorum , 557
Sacreboſco , cuius meptionem facit Ramus , primum , .
fuiffe. qui in Francia libros ſuos hiſce notis inſignieritia
vui poftea dicetur . ‫گازهای روز‬
Confirmat hæc eadem Lucas Gauricus in Oratior: Lucas Gaus
ne quadam delaudibus Akranemix Ferrariæ habita : ticus
verba eius funt:Nec minus nchis infcribendo. profuerunt
Arabes cum pleriſque recutitis Sabbatarijs , qui fuas ad
nos inuentiones induxerunt ; quorum , plerique in Hiſpa
nia Alphonſo Regi auxiliares, in Aftronomia inſtaurana
damanus porroxerunt., Omar., Haly, Abenrageli, Ge
ber. Hiſpalenſis., Iacutus. Gala Calonymus, alij quam .
plurimi...
Petrus Nonius in præfationc in Sphæram : Ioannis Petrus:No..
de Sacroboſco , haſcein Occidentem ab Arabibus tranf, nius,
lates ,his verbis confirmat : Nam etfi ,inquit ,, Arabes
défertam . a Grecis poßefsionem magna. Vi inuaferunt ,
adeò vt hasArtes in Occidentem a Hiſpaniam vſque pro
Hagamerint: , tamen , forum forspia ostendunt. , curiofam
Nationem non tam laboraffe in obferuandis. moribus , quam
in diuinationibusper numeros» quarumadeò cupidi eranti,
vt non contenti PtolomaiAstrologia :,fortes etiam . & alia
mulia: pradictionum genera: arcntóneance commenti ſint.:
Ali nostrii,numerofis Arabum :fuffulti, fubfidijs , multò
poftmodum excellentins. Aftronomiam tractalle.cenſeri.
debent...
Quælic de ſuperſtitione Arabum per numeros Superficio
innuit s;Verillima ſunt: adeò enim. hiice: zyphris, in- numeris.
faniunt, vt nullam ſine hiſce.deliberativnem ſuſcipiant,
nullum Afrologicum , genethliacum , nulluin apote
leſina
56 Ori&Fabr
go ica Numerorum
leſma , aut prophylácticum fine hiſce condant . Quæ
cum ifi Cabala Saracenica' Secéndo Tomo Oedipi, & in
Magia Hieroglyphica fusè tra&tauimus, tổ Lectorem
remittimus , ) :-)
Reſtar tandem hoc loco Coronidis loco''apponen :
Io.Bap.Ric dumiteſtimonium P. Riccioli, qui in praf ticne noui
fui Almageſti , prædi&ta multò penitius ponderan's , fic
ait : Cum Tabulæ Ptolomaic«ſucceſſu temporismanifesteat
Coelo aberrarent , Albatégniusnoño Chrifti feculo X 100
Azophi , 11• Arzael ea Geber Hiſpalenſes , nec non
Perfarum Mathematici TyberinenfesdeMotitus Cæleftis
bus inftaurandis cogitarunt ; & iam Copta à Saracenia
ve7.2. ° Alexandrie , ad Arábes Aftronomid oveturi captiua iam
aliò abducta fuerat, Iudei cum Arabibus non minus de
ſuperstitione Cabalistica ; vel Aſtrologicis deliramentis per
fiderum motusftabiliendis , quàm de ipſis Cæli motibus des
cortabant : Ex hac colluuie Alphonfusion TabulasAlo
phonſinas constrai iußit,ediditque anno 1 2:52. fed renga
watas ad Albategni normam denuò edidit anno 156. quo
annoSpharam fuam Joannesde Sacroboſco Parisis vul.
gauit .
| Atque hæc funt , quæ de zyphrarum origine nons
pro dignitate quidem , fed pro temporis anguftia , ad
ducenda duxi ; fateor tamen , ad exactam dicorum te
ritatem demonſtrandam , inter paucos , quos ego con
fului codices , quamplurimos alios quadringentis an
nis antiquiores, confulendus effe.
t
sói
ARIT
Luis . 57
es ON ARITHMOLOGIAE
( ! )
pier PARS II .

an
De arcanis Numerorum quorundams,
quos Pronicos vocant ,proprie ſ ?,
tatibus .

PRAEFATIO
1; ';.
Ad Lectorem .
‫; ; ' ܀ ܕܫ‬

Xpoſita iam numeroram'origineac fabrica , reftat


It ad abditas quafdam eorundem proprietates ca
Peniailamum admoueamus :'' Ita enim humano in
comparatum eft, vt fi quem rarum et exoticum ,
fiue in Mathematicis, fiue naturalibus diſciplinis effe.
Etum deprehendant, caufarum ignari, protinus in admi
rationem rapti ,neſcio quid diuinum , Graci sótãos vo
cant ,fub ijs latere,vtpote' ad operandum efficax, firma
fibi fide perfuadeant . Quod tùm in alijs , tum potißi
müm in mirificis numerorum , quos prónicos vocant , pro
prietatibus vfu venit : H as enim Orientis Philofophi tum
Arabes, tum Chaldai , Hebræorumque Mekubalim cum
aduertiffent, & neſcio quasprodigioſas operationes , tum
in artificioſa eorundem dipoſitione', tum in collectione
omnium in vnam & eandem fummam quaqua verſus
H fa
um
38 De abditis Numeror
fa£ta fubolfeciſenti admiratione attonitioferi nonpolle,
quin mirum quidpiam , ad mundi Genios attrahendos
opportunumſub ys delitefceret, nimia credulitate prin certo
habebant . Unde contigit,) t, quad ex ſe purum fincerum ,
quodqueſuas rationes apodicticas in Arithmeticaet Geo
metria re&te fubdatas haberdhi ad impiaiſuperstitiones
treberesk;dumnumerus huiufmodi figurefqueceffacentiam
naturalem , cuius , omniumpbiloſophorumfententià ,
expertes funt , attribuere auſi ſunt : fed et humani gene
ris hostis eorum ſe operatjonibus. commifcens, non deſtitit
mirificos huiufmodi effectus fubtilifperfitionum . vela
mento tegere ,modumqueſuggerere, quo in amuleta.eu
periammata. efformari , iun &tifque is barbaris ) nil
ſignificantibus vocabulis, ſeptem mundi.Genijs Planeta.
rijs impie confecraripoßint, vtique nulloaliofine, nifi ut
eosſatanico hoc irretites commercio , in laqueos. Juos cum
aternafelicitatisdamno trahere.. Vi itaque quiſque åb
huiufmodifibi caueat , hac, fecunda parte vires & pro
prietates nonnullorum numerorum , iuxta. Geometricas
leges ita exponemus , Mathematica.ratio in ję ,
certa quidem euidens pateat , origo verò ſuperſtitionis
occafione horum numerorum enata , a virtus, illa per
quam huiuſmodi numeri efficaciter ,impia incautorum
mortalium perſuaſioneoperaricredebantur , luculentiùs ad
cautelam innotefceret .

se

CA.
Pronicorum proprietatibus. 59
Bio j} ir tin , Ato mbu9 1910 incinosci
JED !!! CAPV.TI 26.01 barv
- "'109 CE MO !!!UY9y faciqi 7.0.teslimin
hotellit, Deminis numerorum effectibus . itibabér
1:01 nom agroingo e $ tibbipai !!! Viqiy
Gyptios, philofophoscortosquofdam ,eoſque
Æ Darcaniſſimos numeros habuitte , feptem pria:
sipalibusDijs dedicatos ,:Certum eft ; qualeszaurein hi 04:00
numerifuorint quibufue Dijsdedicati si autquos vfus con"
babuçrint, demonſtrabiinlis . Debisac Abenuafchia . Dijs qui nu
meri dicati ,
decultu Agyptiorubs Meminekunt Philoſophi Aegy.
prijs quod erant, ipſosifeptem numeris in magna avene
ratione . quos,tijeptem. Dijsócérum.confecrabant ; vi
delicet ,i $ aturno , hovi, Rephan fiue Martin Soli V'e
peri, Mercurio, Luna . Saturno dedicabanthofce
numeros 3. 9. 15. 45. vioui hos 14. 16. 34. EN
136. Marti hos 50.25.65.0 325. Soli hos 6-36. 111.
07666. V eperibos po 49. 175.. 12250 Mercurio
hefce, 8.64.200.2080-1 Laria denique519.81. 369.
3321. Habemus quiperos si iam quod myfterium
fub iplis lateat , & originem vnde nanoiſcantur, videa
mus - v!!Skibri
Jos Notandum itaque inces aſcitisiog Ægyptiorum Pythagorei
diſcipulos Pythagoræos arcanas quafdain numerorum veritatem
diſpoſitiones didicifies quibushtàntum uribuebånt , vi neratione
habebant,
nihil non in rerum naturaijs feldemonftrare pofſe puta
sent . Atque vnitatem quidem ipfamı,omniumnumero.
rum parentem ,fibi tantummodò,non alteri prætereà fi
milem dicunt , eo quodin ke:dacta (id quod nullinume
Н 2 ro
60 .Dcabditis namorortim ?
ro contingit) feinper eadem eft , nimirum fui fimilis
ynde totius corporis Regem Dominumque actionum
vniuerlarum , & vatan ipfam rerum omnium non teme
rè dixerunt . Primum verda orumcrorum ex geminată
vnitare prognatum , id eft , 2 , & opinionem mutationi
obnoxiam , & morum nunquam confiftentem voca
runt, alia item omnia aliorum numerorum nominibus
Quadratoru
numerorum appellantes. Quadratos autemcum primis obſervarunt,
eftimatio.. tanquam rerum omnium in feptemplici Mundogene
lis rationers ' explicantes . Eft autem quadratus name
KUS,qui ex radice in fc ducta producitur. Et vt ab vni
tate incipiamus ,eftilla vti indiviſibilis ,ita immultipli
cabilis , non tamen adcò infoecunda , vr quod reliqui
numeri præftant, idpon præftet ipfa, cum fitmater &
principium numerorum ; .alij in feducti, femper diui
fum quid efficiunt, folavnitas in ſe du &ta, ſeinper fe ip
fam in vnitatemteſtianr , ſempor eadem ,nulliobnoxia,
ovarietatis fuiipfius&radix gu& quadratus, & cubus eft,
.idquodvnamDei O. M effentiam &riaturam iminori I

salem , omnis diuerfitatis & alterationis exportér , Tat


1
-fuperque comprobat , fola diuerfitate in confequentibus
vnitatem numeris exiſtente . Quemadmodum igitur ab
in vt vna fuprema Mundi- architectoujca Monade omnia , 1

emanarunt, fic numerorum ordos ab illa vnitateprofi


.
ciſcentium , non huci, fed illuc pvbi is elt , quem illa re
fert , aptè erat inftituendus . Sed vead quadratórum ou.
merorum myfteria propiùs accedamus.lv !! ..... 1
Sciendum eft quod ficuti duo femper quadratis
vnum intermedium habont proportionalem ;*** bini
1
cubi
Pronicorum proprietatibus. 61 Quadratos
cubi duos proportionales numeros habent intermedios ,
v . g. ſt, 2, in ſe ducantur, quadratum efficitur 4. ſi 2 in prietas,
vorum proj
4 cubus efficietur 8; item ſi 3. in ſe ducantur , naſcentur
8 & iterum fi 3. in 9, naſcentur 2.7 cubus ; fi deindè
duo in 3 ducantur, 6 , medium quadratorum 4 & 9
proportionalis creatur ; hoc pacto , 4.6.9 .qui ſunt in
fefquialtera proportione; ſicuti enim fe habet 4 , ad 6.,
ita 6,ad 9. Si porrò a radicem iterum in 6 medium pro
portionalem , & in hunc eundem 3 radicem duxeris , na
keentur 12 & 18. , id eft duo medij proportionales inter
duos cabos & , & 27 ; nam 8.12, 18, 27, in eadem ſunt
proportione continua fefquialtera . Hoc idem prorſus
reperies-in vnitate eandem vim cum numeris commu
aicataın habente , hæc enim in fe ducta , quamuis ſem
per fit omninò eadem , attamen cum numeris comparan
ta quos genuit , & ipfa eadem ratione confideratur . Si
itaque > lateris vim habens in ſe ducatur , vnum quid
quadrati vim habens producetur ; & denuo vim lateris
habens in 3 vim quadrati habens ducatur , i cubi por
teftatem obtinebit . Si pofteà i vim habens. lateris in
2 latus ducatur; 2 medius erit proportionalis; 4 verò ex
binario vim habens quadrati producitur, nam 1, 2 , 4
in dupla funt proportione . iSi iterum primò vim lateris
babens , deinde latus 2 in 2 binarium medium quan
drarorum proportionale ducatur , . 2.& 4, cubi poteita
tem obtinebunt , & 8 cubi ipfius proportionales gene
pantur, funt enim 19.29 49.8 in continua dupla propora
tione . Si iterum z fehabeat vt lacusſeu radix ., deinde
hæ in 2 medium proportionalem ducatur, prodibunt 4;
erunt
62 De abditis numerorum
erunt igitur 2 & 4 inter 1 , quæ fe habet , Vt cubus , &
inter 8 alterum cubum , 'medij proportiondes , vt fequi
tur 1,2,4,8 . ‫وزير في‬
Voitas ratio Hanc itaque vnitatem omnes vnitates , radices ,
ti cubiob quadratos, cuboſque complicantem Deo æterno & im
tinet .
menſo applicabant Pythagorai , cratque, quaſi prinus
quadratus , & cubas Diuinæ naturæ , in quo omnia's
vnum ſunt . Secundus quadratus erat quaternasius ex
dyade in fe du & à productus;quem aſſimilabant maresize
imperfectæ , & in potentialis habitudinis abylio fub
nierſæ . Tertium quadratum 9. ex ternario in ile du &to
productum numerú dedicabant Saturno . Quartum qua
dratuin 16 , ex quaternario in ſe multiplicato producturn
.
Planetis di dicabant loui. Quintum quadratum , 25 , ex pentade
cati numeri
qui ? in ſe multiplicata productum Marti', Sexium quadra
cum 36, ex ſenario in ſe multiplicato produccum , Soli .
Septimum quadratum 49 , .cx ſeptenario in ſe ducto
emanantem ,Veneri.Octauum quadratum 64,ex ogona.
rio in fe ducto procedentem ,Mercurio . Nonum deniq;
quadratum 81 , .ex bovenario in ſe ducto prosteuntein
numerum Lunædedicabant ;-cubos verò codeniordine,
quo quadratoscoeleſtibus Dijs , Elementaribus Genijs
dicabant, vtpofteà dicetur. Atque ab hiſce nouem
quadratis recenſitis, duos primos quadratos ex mona
de & dyade emanantes eximebant ;monadis quidem
quadratum , vtpotè fupra omnes humanæ ſublimita,
tis intelle & us metas longè femotiſſimum ; dyadis verò
quadratumn 4 ,ob imperfectionem materiæ , quam in
uoluebat ; reliquos verò feptem quadratos feptem fin .
gulos
Pronicorum proprictatibus. 63
gulos fingulis, vt diximus , dedicabant Planeris. . Pria ·
mum quadratum poft binarium , id eft 9. ex tribus in ſe
du&tis emanantem , Saturno dicabane, hac duđi ratio
ne , quod quantò Dij ſupremoDeorum omnium Ante
Gignano &Monadi ſummæ , luue fupramundanæ, vici
niores effent , tanto forent fimpliciores., minufue in
multitudinem rerum materialium mergerentur ; quantò
vero à monade reinotiores , tanto plus materialis mi
ſcellæ participarent ; vt proinde Lunæ non fine ratione
81. inter eos quadratos , qui radicibus, intra: denarium
conftitutis emergunt , maximum , dedicandum pu-.
tarint
Admiranda:
Aſſignatis itaque di& is quadratis. feptem , cums. quadratoru
admirandam quandam proprietatem in alia & alia di- proprietas ,
fpofitione fingulorum notarent ; fieri non potuiſſe, opi
nati ſunt , quin Deus fumma & incomprehenſa ſub ijs
myfteria humano intelle& ui exbibere , atque adeò fin
gulorum feptem Mundorum ordinem , adminiftratio , Deum oma.
nem , æconomiam ſub ijs indigitare voluerit . Rem adminiftra
exemplodeclaro.Si quis confufas typographicas littera: secexemplo
rum formas conſiderauerit, tametſi illæ omnem ſcien
tiam imaginabilem intra fe contineant ,. neſciti tamen ,
quæ fit illa , quamrdeſiderat , & füb qua: combinatione
- latcat ; peritus tamen moxeformas icài aptè combinare ,
nouit , vt candem : quidquid voluerit , imo fcientiarum 4

myfteria ex ijfdemper fenfus appropriatos efficiat eliciat


que . Haud abſimili ratione quadtatiquidanrmylterio
Gilimi dantur , fed fub certis. nuneroruin forinis ,
confuſa myfteria vt lateant; necefle eft ;patebuntautem
mox,
64 De abditis numerorum '
mox ,‫ ܪ‬vbi in totidem arcolis, quos quadratus eiuſdem
monades continet , fingulos ordine numeros aptè & ar
tificiosè peritus Arithmeticus quiſpiam digefferit. Sed
primò quidem ſingulorum quadratorum myſteria', de
indè modum etiam, eorundemque intra areolas quadra
ti difponendorum rationem aperiemus. $

CAPVT II.

De myſterijs huiufmodi numerorum . !

Apientes itaque veteres , dictos quadratos co ordine


Spiel e
diggeltosdiſponeb ant, vt quomodocunque aumc.
ri intra arcas difpofiti aggregarentur , ſemper vnus &
idem numerus emergeret ,quorum omnium deindè
ſumma ſuum quoque myfterium haberet . Vocabantur
caſigilla Dcorum , vti dicebant, immortalium , eo quod
ſub illis mira quadam rationc dominium corum & in
omnia poteftas exprimeretur .

Sigillum Saturni.
Cum itaque 9. quadratum primum Saturnisquem
totius vniuerſi mentem appellabant, pingere volebant ,
huius numeros intra nouem quadratula eo artificio dif
ponebant , vt finguli ordines numerorum , normales ,
tranſuerſi,diagonales, fimul iun &ti, vnum & eundem nu
merum reftituerent, vt fequitur.
Si
Pronicorum proprietatibus. 65
: > Sigillum -Saturni Normalis Tranfuerfa. Diagonális
additio . lis additio. i additio .
4 ୨ 2211:49 :21:43 8 4 2

13:13 3:35:17 ‫ و و‬1 5 5

8 1:26 :27 6:30


6 . 8
8 I 6
I'5 15 15 IS 15.15 IS IS

Videsigitur, vt quoinodocumque fumpti numeri,


femper 15 reftituant . Omnes autem numeri limulſum
pti continent 45:Atque lidc eftquod paulò ante Aben
nuaſchia innuebat , cum diceret Saturno dedicatum fuifi
ſe 3.9: 15.45. Ternarium cnim - conftituune quadrati
radicem ſeu latus, 9 ipſum quadratum ', 15 numeros ſin
gulorum ordinum abditos ; Vui & fumma omnium 45 .
conftituunt , qui numerus habetur ſi tria latus quadra
ti in 15 duxeris, ſingulorum ordinum fummam . At-,
que hinc patet cür Abuhali Arab's in fua Aftronomiae'.
dixerit , Şatusnym wibus potentijs regijs maxisnis cir
camdatuin , vnumquemqueverò horum 2. alijs princia
palibus, & his os alijs; fummam omnium verò conlti-
tucre Saturninum Geniorun principalium toti-Vniueta
ſó præſidentiúm Chbrumi:' verba eius citq : Sunt Satut
nb itres.Regest erooriufquifque hörutin -nouem atiosRe
ges habet , vnuſquiſque horum alios 15. Summa om .
nium ſunt 45. vtinomen Zahel, id est Saturni , demen .
ſtrat , quod in numeros refolutum I, eundem numerum ex .
?
66 De abditis numerorum
exhibet ; Monarchia videlicet Saswininya.in 3. 9. 18
Claffes diftribute fummam 45.

Sigillum louis .
Sed procedamus ad fecundi quadrati Schematif
mum , fiuc Sigillum Louis , quod ex quaternario in ſed
ducto emergit , eftque 16:cuius diſpoſitio talis eft , vt
ſinguli numerorum ordines: , normales: Gue: perpen
diculares , tranſuerſi , diagonales.fiue: diametrales., vti
& quadratuorum medium.circumſiſtentium numeri fi
mul iuncti , ſemper eundem.numcruin reftituant,: vidc
licet 34 , fümma verò omnium fit: 13.6 .. quü mumerus
habetur ex.ductuslateris 4 .. ja 34. Sigillum.fequitur vnd
com additionc. numcrorum ,

Sigillum louis . Additiopera. Tranfiterfalis... Diago


pendicularis. nalis .
‫܃ ܃‬
14 1
El1:

4 4.14.15 , 1 : 49 5:16 i. 4

9 7 6 13
9 7 6 12: 14 7 ir : 2 : 6 1
-11=

5 II to 8 5 11 10 8 15 6 10 3 10

16
3
I : 3.13 1. 13: 8:13 16:13
13
34 34 34 34 34 34 34 34 34 34

Idem
Pronicorum proprictatibus. 67
Idem emergit f numeros quadratorum , quæ medium
circumcifunt, addasa si
..22 .. ‫ دي‬.. 1. Wie NIL‫!!! ۔‬

a b c 8 h i k
d f 1 m

4 15.5 10 77 5 14 9 14 12 4
14 II 8 6 23 : 9 II 6 10 1:16 13
6 16 3 II IS 8 IL 6.10 . 2
- 76
Ji 12 2 13 10 12 3 3. 8 2 5 10 11
34 34 34 34 34 34 34 34-34-34-34 34 34
34 3431-391
Porro numeri intra.duas areolas oppoſitas diago
paliter fitas additi , cundem ſemper numerum 34. ex
hibent, vt in f.5.2 . & 15. 12. & in g . 14. 9. & -8 . - 3.
Diagonales verò , qui tres arcas poflident, numeci ,
limedium duptes, ſempereundem dabunt numerum
34.vt in h 9.11 . 3. & in 1. 14.6. 8 , inque k. 12.
10.2. & in ly 156 7. 5. medij duplati ſemper- cundem
numerum dabunt ,videlicet 34. Extremi quoque qua
draculijú & inumorisin binis quadratulis medis szins
fumptis , vt in m 1.16.7.13, & in n 4. 13. 6. 11.
ſemper eundem numerum 34. conftituunt , vtvides ;
quod fanè meritò wagés oko ,& fumma admiratiorte dig
num videri poteft. 1
११) । i

Sigillum Martis.
mulis
Venio ad quadratum Martis 25. qui numerus in drat Quldum qua
viginti quinque årçolasdigeſtas , modo paulo ' poif di . Martis ini
cendo, eandem.quam priores obtinet,proprietatem , Ei. oumeris
I 2 gura
68 2Dcabditis numérötum ?
gura fequitur , inqua finguli ordines quouis modo!
Lumpti, femper ſimuliun&i dant 6 sm & fuirmaomnium
eſt 325. qui numcrus refultat ex naultiplicatione lateris
fin . 6-4
Siglfum Marris ... Redaudditio
DI 24.7
7 20
Seon

20 3
24 11:20
4 12 25. 8 | 16 . 4 ID : 29 : 8 isos

17 5 13 21 : 9: 17 $ 13 2:11
7
į
10 18 1. 14 TQ 1-8 14 ' 22
,, 23 6 1922
, 12 ISS 23 19 " 2
ts
65 6-5,' '05 65.65

Tranfuerfa:additio...-4 . Diagonabis & quadrata


- ‫دا‬ addition sys !!!
: 4 17 3 18:25, 311121114
10 23
24 . 6 12 15. H & ..6 . ; !! 8.12.S 3:
8.12. 86 ::-3.8i 16
7:25 + 13 I D9.13: 13 lits 14 jo
20.8 20!::.-34 ; * &:114 21:23. Di-33
TO
3. 9. 22 15 23.1.5 . Hz: 133. 13 13
& OS 65 65 65 65 65 65 65 65 65

.
Sigillum Solisi
Quid figilli Sigillum quadrati Solis ex fenario in ſe ducto
meris . owe producitur, & præ cæterisnumeros oppidò myſteriofos
Solisia
for

1
Pronicoruna proprietatibus. 696
fortitum eft : Nam ſingulæ numerorum series in qua- ,
drato ritè difpofit , fiau Vupdweliigroper quomodo
cumque fumptæ ,conficiunt numerum 111. trium mo
nadam paulo ante recenligarumyArchetypx,Genialis,&
Siydereae, fummam fumma verò omnium conficite
666, qui numerus reſultatexlaterisdu&u in ant.quæ ,,
ſunt trium mundanarum compoſitionum vltimum , 1

complementum a Monarchic, Solaris typus & exemą,


plas vnicum , vt fequitur juder
Sigillum Solis. Recta ..
:
I 6:37 3. 34. 35.
*:637 3 34 235 A
7 29 28 8 , 3.0 :
9 11 18.30
37 388
39., 34. 16-191-43: 24 .
19 19 15 23
8
| 34
18 :1: 30 17:13
1811.397 1:27 13. Por
ko
351; 200 9 :1-26 12 :
1 1

25 1'29 | 10 9 26 12
moeten 36 S. 33:41 2 : 31 ;
2 311 III III II III III II
36.7 5 33 poi
Tranfuerſa ..
T 19 18: 25; 636 %
Diagonalis
6 ળી
& quadrata
8 110
32. Ir 14 20 29 : _Sie !
18 : 16
3 27 16 22 : 10 33 -
34 18 15 23 4; 27., 28 & langmeris
35. 8. 23.37 262 293 26 alijs modis .
] 301 24 13 12 37 73631,5
III III
A !!! JUNI ! 113
Si
70 Deabditis numerorum.cl
1IT 1 1 12 1 ‫ دارد‬: . : 0: 2 ،‫ردی‬ .
Tokikip Sigillum Vencris.col. in 5
-L... 1:31. !!!!!% •UK.14.09.2013):65367" .02.11
Quid Sigil 34. Sigillum quadratiVeneris ex -feprenario in fc duer
dari ceritisdo prodit: cuiusnumeri intra quadratum ritè diſpoſiti.
quomodocumque jiungantur , femper eundem numaa
rom , vt priora,conficiunt ,videlicet 1756 i(unina vcrè?
omnium 1225a efficit. Venereæ Monarchiæ fyłmbo
lum , cuiustypus is eſt, qui ſequitür vpnar

SigillumVeneris . Recta .
22147 |16 |41|10135
351-4 39,47 16 +41 10 35 4
CS
3-13-48-67
23
30 " 26 6241 249 28 36 42
136 02
13 - 31-7-25 43 19:37
32 38 414 32 ct 262

2
20 21.- 39 - 833
2 . 46_5140
45
1 934 3
33.2274 175 176 175 176
175 1737 175 175
1 40 1514 934/ 928 OS
$ Tranfuerfa .. Diagonalis & inhua
Il 121, 111 1 ! I
meris adijs modis
5 30 13 38 21-46
27 og 14.39 15 11133 ET
16 48 25 17 32 8 40 7 : 91 34 18
41 17 49 agi i 33 9 pa LE
10 57 ... 18, 43:26 2 34 Os 2. 26. 3:2
35 11 36 195.44 ": 27 3 is 27 39. >
4 29 12 37 ! 20.4928 5 ! 28. 46
175 175 175 175 175 175 175 11754 175

Si
Pronicorum proprietatibus. 4
Sigillum Mercurij.
019 osSignum quadtegni:Mercurij cxpcionaria.in:fcdu .
ad emergis.cujas numeri foliig ordine inter quadratugn દા ' , ' '
coacti.digaltiqusquomodolibet, rectà trapluiersdi.obli
quid iunctie femper cundem numerum conftituuptavia.
delicet: 260 .. fümma vera omniuma 21080.exprimity,
Mercurialis.Monarchia typum . figura fequitur .;
Sigillum Mercurij . 260 ,
Sumima
8 59 03
Prenfüer. 360 )
Quid Sigil:
farum. lum Mercua !
‫د‬
i wisi 5 10:56 . 260. sij in alime
18

45$ 48.260
I

260
2:37 34 38 :1 392517

49
( 3149 27
| 26 | az 37 36801134 33: 260
27. 47 | 46
47 20 : 143: 42:24 260

9 260
Summa 54 12 | 13 | 51 50:16
rectarum
fcrièrum . 64 3 og 1:16 co 67 57: 260
160 200 260 270 3601 260 3601 260 260
21 7
.
U ०६
( २६
Có ! arri ...! Site
172 29 Deabding Inlifterdrant
. ji Sighihimmaline
Quidfigille Sigilluri quadratiL'uhatislex52567pícto pro
Lunzanimus ducitur jovidelicet BY?Anusnamieti inerà quadrho'm
meris..
-Falahedateatati,ridequedifpofiti"luxta feries nutnéto -
rum tratiſuerlas,rectas, oblietas,quomodocumque
Radditý;fempté produtust 369. Yumnavero omnium
tibi exhibetuzzz Lunís.Mõnărëhize týpubi," Prift
quitur .
Sigififth Eule : 2 369
Summa trás az 1878159 Sport 82 193 11 54 %
ம Usure 1350Diango
u
si sau 1

cổd |388 | 9 | to |
ara eu. 2017ir ted | sò | 8 | 861 83 869 Itricia
3 | = | 28 | 8 | kỳ 369
817 9 | 86 | x
1613481/48840 84 | 82.64 04 58 369

876190 49 007 733 25 369


26:58 | 1856 14384 38681369
87 27 1890 143 175 95 369 3?
1 Serie
36 88 1.19 bo II
5* | E3 44 399. Dia
les .
Summå re タ97 28 69 20 | 61 | 12 53 4 45 1369
& arum
369 369 369 369 369 369 369 369 369 399
Suinma omnium ſemper reſultat ex multiplicatio
ae lateris in 369.
Pronicorumproprietatibus. 73
CAPVT III.

DeMathemaricovfabrica e constructionis dictorum


·Sigillorum ratiocinio bene
Vantò negotium hoc occultius , &i admiratione ,
C dignius exiſtit , tantò dilucidario, ejus difficilior,
perpiexior implicatiorque meritò cenferi- debet . Eft
enim adeò ardua & recondita numerorum natura , vt
omnium penè humani ingenij aciem fugere videatur , 1
Sed enim cum mihi à natura ità com paratum lt , vt
nihil homine digniusexiftimem , quam in huiuſmodi
tortuoſis rerum abfconditarum labyrinthis induftriams
ponere ; di&ta vero numerorum arcana diſpoſitio, non Magna lub
minimum huc vſque inter res inacceffas & incognitas Neria .
obtineat ; ſumma diligentiá incubui , Vt arcanam
huiuſmodi diſpoſitionem , rationemque , quantam in
genij vires permitterent , penetrarem , penetratam
eruerem erutam Lectori rerum curioſarum auido
communicarem .. Sunt autem in hoc negotio duo con
ſideranda , primò quidem imparium quadratorum
diſpoſitio , deinde parium ; illa quanto eft facilior , tan
to hæc maiores , & quafi inexhauftas difficultates pati
tur . De quadratis primò , deinde de cubicis pari palſu
ratiocinabiinur .

B.
Qua.
74 De abditis numerorum
S. I.

Quadrati conftruétio,quod externaria in feipfum dueto


constituitur , eftque Sigillum Saturni.
Omittimus hic primum quadratum , ex binario in
fe ducto emergens,videlicet quaternarium ,vtpotè quod
cum a reliquorum quadratorum natura & proprietate
Cur primus longè recedat , numerus.veluti imperfe & us , prpriè ab
numerus 4. folutèque quadratus diciminimèpoteft ;ideoque cum
imperfectus non tantum ex, multiplicatione
dicatur . binarij in binarium ,
ſed ex additione binarij ad,binarium :( quod nulli alteri
quadratorum euenit ). emergat , atque adeò potentia
lem materiæ mifcellam obeat , meritò à Philoſophis
priſcis , qui Dijs non niſi perfecta dedicabant , seiectus,
fut,eliminatuſque
1
Intao

b 2
4
5: 3 1. d
Ꮒ1 7
joo

6 e:

9
!

Ad quadratum itaque ternarij 9. ita diſponen


dum , vt ſeries numerorum quomodolibet iunctæ dent
150
Proflicorum proprietatibus. 75
13','Gic procedes : fiat primo quadratum abege f h », numerorum
in quo quatuor media alia quadratula' a hdf, foris ia cellulis.
ponantur in formam Rhombi , deinde inter cellulas
lou quadratula Angula ordine naturali numeros ab vni
tate vfque ad ' ita diſponės ,vt pro radicis ternarij
Tatione in fingulis tribus cellulis obliquè, feu diagona
liter deſcendentibus , tres numeri ordine naturali ab
vnitate incipiendo ponantur , vt vides , réperienturque
quatuor numeri'1; 3 ;9 , 7, extra quadratuin begre;
quadratum verò in quatuor cellulis carebit numeris;
Vt potè numeris extra quadratum in eas transferendis ;
quod ita præftabis · Primò , duo 'numeri 1, & 9,
columnæ af, in eiuſdem columnæ oppoſitum vacuum
locum transferantur ;deindè 3; & 7, extra quadratum
conſtituti numeri, vti priùs, in oppoſita tranfuerfæ cod
himnæ hd, vacualoca reciproca collatione conftituan
tur , vti ex ſequenti figura apparet .

I
Ha

R 4 9 12 S
17 2
5 . 7 3
T X 1 6 V
9

Dico hos ordine numeros intra noué cellulas nouenarij


quadrati RST V diſpoſitos hancvim obtinere ,vt qua
cumque ferie fibi inuicem terni & terni addantur ;
K 2 ſein
76 De abditis numerorumcu'i
ſemper-15. refulteng. Cuius rei demonfrationem ;
yt altiùs animo imbibas ,
Notandum primò in Gingulis quadratorum im
parium numeris., vưi &in hoc ternarij quadrato videre
eft , triplices dari terminos , maiores ,minimosg me.
dium . Maiores terminiſunt , quipoft medium termi
num vſque ad finem numerorum quadrati noyenarij
numerantur : Minores termini qui ab vnitate ad me
dium vſque terminum computantur :Medius vero.ter
minus dicitur qui inter quatuor minores, & quatuor
maiores intermediat , & prouenit ex dimidio aggregati
ex additione minimi &maximi teſminiemergentis , vt
minimus terminus iun&us maximo termino 9, dac
10, cuius dimidium eft s. terminus in progreſſione
medius, & medium inter quadrati cellulas ſemper,locum
occupans, vt cx figura patet, & in hacſequenci pro
greſſione .
1 2 3: 4 5 6.789
Minores Medius Maiores

Ratio often Atque huius progreſſionis numeri minores ad maior


ditur pro res ſe habent vt exceffum ad.excedens; quanto enim
diſpoſitione maiores a mediocreſcunt, tanto decreſcunt ab eodem .
minores . Vndè primum fundamentum æquationis
einergit .
Notandum ſecundò minorum terminorum ſingu.
los vnum aliquent è nraioribus- terminis reſpicere , fiue,
quod idem eft, omnes numeri, qui æquo à medio ter
mino interuallo verimque diſpoſiti ſe reſpiciunt, ad
diti
Propicorum proprietatibus. 77
diti inter ſe , 10 conficiunt, vt in hac progreſſione vi
detur
23 4 5 7 8 2
10

10

IO

1ο

Vbi I reſpicit 9, 2-reſpiciunt 8, & 3, 75. & 4.deniques


6 ; ſingulii autem bini termini oppofiti fe refpicientes
fimuliuncti , 10, vt diximus, conftituunt, cuius dimi
dium 5. medius terminus eft . Medius autem terminus
per numerum cellularuin ,vnius lateris diđi quadrati ,
videlicet ternarium multiplicatus,producit 15 , ſummam .
numerorum exiftentium in vnoquoque latçre . Hinc
facilè patet quomodo paulatim Veteres exhac ſpecula
tione in notitiam deuenerint huius tam mirabilis. pro
prietariş . Si enim ordine paulò antè dito, trinas, ardi
nesnumerorum huius quadrati nouenarijdiagonos.,&
ordine naturalidefcripferis; neceſſariò cueniet,vtin qua-.
drato ſequenti ab cd, quátuor fpacia vacuarelinquan- Demonftrata
tors, cum itaque numeri in cellis çxtra di&tum quadra- tio dictosú,
tum ſint totidem ,ijſque termini oppoſiti ſint ( iſi quis ,
dem minimus terminus refpicie 9, maximum terminum);
2 quoque ex minoribus terminus tertius ,,ex ma,

iori
78 De abditis numerorumpi
Dit is
1
a ' b :: '
2

૨ 817 23
с
8 6
y

ioribus terminis pariter reſpiciant tertium ; con


ſequens.elt, -vt. Gi in oppofitam fuper 9 cellulam
vacuam , & 9 in alteram ſibi oppoſitam infra 1; 3 verò
in oppofitam cellin yacuam poft 7: 7 veròcontra in
opppoſitam cellain apte 3. tranftuleris , negotium con
fectuin habeas : haceniin ratione 9. V. gi maior termi
Husinter 4 & 2 anigoresterainos infortu , ijfque addi
tus, æquabit numeruin 15 ', 'ex 3 latere quadrati in me.
diuin terminum, videliceť s ducto emergentem ;. 1 ve
rò minimus terminus inter 8 & 6 maiores termino's
inſertus, pariter æquabit numerumi 1 5. ex radice in
medium numerum ducta provenientem . Pari ratione
z interinumeros-4 & 8; & inter 2& r infertis ipfil
que additi , eundem 15 numerum conficiunt . Deni
que's inter : 2 & 8; & iterum inter 4 & 6 (quorum illi
10 , hi pariter 10 additi conficiunt) pari ratione ipfis
additus ,is conſtituit : Vides igåtur quoinodo femiper
inter duos pares numeros medier impar', quibuſcum
additus conficiat 15 : patct etiam cuilibet , excepto me
dio, impari numero vacuam cellam opponi, intra quam .
pofitus addituſque, tandem cum lateralibus 15 conſti
tuat ; ſic inter 4 & 2 intermedius 9 ijs additus 1 si a
verò
Pronicorum proprietatibus. 79
verò inter 8 & 6 poſitus, ijfque additus, pariter i si
iterum 3. inter vacuam cellulam oppoſitam , inter 4 &
& pofitus, ijſque additus pariter esi ſi vero in oppofi
to libi loco inter 5 & 6 poſitus, ijſque addicus, fimiliter
is conſtituit: 5 verò medius cum diametra iter poſitis
numeris eundem numerum conficit « Patet itaque pro
pofitæ conſtructionis ratio . Sed vt hæc luculeqtius de
monftrentur , ponantur numeriquadrati nouenarij, vti
priùs,fecundum progreſlionem naturalem , abvnitatea
vfque ad 9 :vt fequitur io
lie
i Medius ,
3. 4 56 6 7.89

104 1

e .
Hoc pera & o fig‫ و‬ad
2
1 iunxeris habebis 10 ,
P4 9 g
quibus medius terminus
3 5 7
b . 5. additus conficiunt 153
cum itaque hi ijdem.
ii
bumeri in columna c d
8 I
quadrati a cbf contis
b : d
neantur , illi collecti in
} " ( in vnuin , cundem nu
merum vt conficiant neceffe eft. Iterum iunge z ad 8,
fecundum minorem terminum ad maiorem , producent
in quibusmedius s additus, candem fummam , 15 vi
delicct conficiet: qui numeri in quadrato tertiæ dia
cellulæ
88 7
De abditis fufflerorum ?
diagonaliter diſpoſite, videlicet elby paritereontinen
rur. Rursus ningdik adietium mihotein ad inaior
timstertiuma ' , 18 prodüices iteruin's 6,quibus $
medius termini's additus exhibet.i's * vt priùs, atque
hanc diſpoſitionem numerorum inuenies ini m h. tranfo
uerſo quadrati medio ordine digeſtam . Iterum iunge
4 ad , producesdenuò 10 quibus quinariusmedius
terminus additus , exļribent vtantë , 15 ;' atque hanc
diſpoſitionem cortinetin quadrato diagonalistriumnu;
merorum 4. 5. 6. diſpoſitio. Atquç hiiſunt quatuor
terminorum regularium.cum -medio 15, conflantium
combinationes ; iam videamus irregularium quoque
combinationem , C 2

Irregularis
combinatio
Irregularem combinationem dicimụs , quod non
quæ?
ſumanturtermini in hac fecundùm terminorum præci
ſum reſpectum , neque cum medio termino , ſed vel
ex minoribus. terminis maioribus quomodocumque
additis , numerus 15 reſultet ; quen li perternarium
Jareris quadratii multiplicaueris , Kabebis fummam
omnium numerorum45. Junge itaquein ferre nume
rorum naturali 4 cum 8 ," conficies 12 , quibus 'ſi 3
qui-4 præcedit, iunxeris, habebiş pariter,15; quem
numeruniconficiunt tres numeri intra columnam 'a b
contenti; cum enim 3 & 4 æquentur 7. Viitas verò ab
8 deficiat , illa adiunctai7, dabit 8: qui vnacuin 3 & 4
junctus, vt dixi, 15 conftituunt .
‫܀‬

Iterum 2 ad 6 additi , dant. 8. quibus fi 7 .con


junxeris habebis.15 . quem numerum pariter exhibent
tres numeri in columna e f difpofici . Rursùs iunge 2
ad
Pronicorum proprietatibus. 81
ad 4 , & habebis 6x quibus fe y accedant ,habebis si
quem cundem numerum intra tráſuerfam columnam ! g
additi, in vnum numeri exhibent. Denique iunge & ad
8 , & habebis 14 , quibus vnitas accedat , prodibunt 15;
quem tibi quoque tres numeri in tranfuerfa ferie in 1,
præcisè exhibent. Verum omnium combinaciones hiç
appoſitas contemplare •
Cóbinatio regu media columna
laris in qua ter- fis erecta .
mini quatuor mi- 25.8 Diagonslis, faciunt
nores : maioribus 3 5 7 media tranfuerſa. 15 .
4 oppoſiti cum.145. oh Diagonalis tranf
medio junati uerfa .
1 ?
Combinatio irre prima columna
gularis,in qua nu f4 : 3 87 re& a , ( ata
meri promiſcue 2 :70 tertia colúna rc- faciunt
ſe reſpiciunt , & 492 prima tranſuerſa IS
cum medio addi- [ 8 1 of vltima tranſuerſa .
ti pariter :
Odies itaque reddit eundem numerum 15 .
.
...Atque ex his patet octo tantum combinationes Quot combi
nationes fie
fieri pofíe in hoc nouenario diſpoſitionis trium nume ri poliunt in
rorum , qui additi 15 conſtituant: videlicet trium fe- quadratodi
rierum perpendicularium , & totiden tranſuerſarym , numcrorum
& duarum diagonalium . Et tametſi plures in dieta ,
progreſſione numeri fint , qui numerum is iuncti
mul
fi
L
82 De abditis numerorum
mul conflituant , vti 1, 2, 3, 9" ; 2; 3; 9 , 15.9.& 6 ; 8 &
75 quia tamen hoc loco trestantum numeri iuxta i la.
teris quadrati triadem y confiderantur ; caeterorumu
omnium nulla prorſus ratio habetur'e
Vides quoque quomodo in omni combinatione
trium numcrorum , femper medij numeri ſint impares,
extremi partim pares , partim impares. Præterea cum
15 reſultent ex du & u ternarij , id eſt, ex latere in mc
dium terminum totius progreſſionis , quæ eſt 5x con.
ſequens eft omnes & fingulas trium numerorum ſeries
trinarnim ter continere : quod inde patet ; fi enim in
hifce numeris 1, 5, 9j rad o adicceris , habebis: 10
duplicatum quinarium , & fi medius quinarius accedat,
habebis tres quinarios , qui additi faciunt 15. fic in his
numeris 2, 5 ; 8; 3, 5, 7 ; 4 , 5 , 6 , extremi additi , fem
per duplicatum quinarium dant , videlicet ro , quibus 1

quinarius numerus additus, danc très diētos. quinarios;


in reliquis quoquenumeris 47338;ſi mediasterminus
3 , ab extreinis-4 ; & 8; Vnicatenk niutuet, cuadet is in
quinarium extremi veròmanebunt 3. & 7a qui: con
iuncti , dabunt 10 alios duos quinarios . Sicin nume
ris. 297, 64 ſi medius terminus vnitatem vtriquè extre
mo 2 & 6. communicauerint, manebit is 5 ; 2 verò , &
6 aucti vnitate , filent-3 & 73 qui iuncti 10: conſtituant
alios duos quinarios@ In this verò numeris 4 ,9 , 2, fvà
9 abſtrahas 4; remanebunt 5 , 4 verò addita 2, danty
quæ vnita 4 , dant 10, duos alios quinarios . Denique
in his numeris 8, 1, 6 ; fi 2. ab 8 , & totidem à o abftra.
Eta addideris i , fiunt 5, duo verò termini binario mutis
lati
Pronicorumproprietatibus. 83
lati & & 4, additi 10, conſtituụnt alios duos quinarios ;
Vide igitur quam miça ratione per excedens & excef
fum numeripulchrè æqualijiq,ypamfummam aſpirent,
Atqueex hisa ni falloryluçç clariùs patetratio , curving
delicetnouenafius fecundùm lateris fui nunerum intra
quadrati trinas cellulas aptè digeltasa in omnibusfem ,
per infallibiliter eundem numerum producat ; quod
non tantum de hoc impari quadrato , ſed & de omni
bus alijs quadratis imparibus inipfinitum productis, vt
in fequentibus dicemus, intelligendum eft. 1

$. II. 3

Secundi quadrati, quod ex 4.in feductis emergit, con


structio Mathematical, arque Sigillum Iouis
nuncupatur.
Horum numerorum diſpoſitio , multò diffcilior Diſpoſitio
eft præcedenti,vti enim ob paritatein quadrati medium dificilis.
( esminum non habet , ita aliam quoque diſpofitionem ,
requirit . Nos quantum ingenio licuerit , & hanc facil
limam reddere conabimur . Cum itaque quadratus loi
uis ex, 16 numeris componatur , vel quod idem eft , ex
quaternario in feipſo ducto emergat', ſic procedes. De
{cribatur proceffio naturalis 1G numerorum , ab i xique
ad 16 progrediendo, vtfequitur . ;; i !
1234 5.678 : 9:10 11 12 13 14.15.16 ,
horum ſingulorum quatuor numerorum tetradęs pro
quatuor laterụai quadrati exigentia diſcrimines , ha
L 2 be
84 De abditis numerorum !
bebifquc quatuor ordines , 1, 2 , 3; 4. Sy 6, 7, 8. 91
10 , 11 , 12:13, 14, 15, 16.quos diligenter ſerua. Hoc
peracto fiat quadratum in formain Rhombi truncati ,
vi in præcedente factum eft, ita vt obliquæ fingulæ &
diagonales ſeries quatuor cellulas feu quadrazula con
tincant , vo fequitur a
ď c
a
3 6
1 4 M N I
8 O 5
6 P
I2 t II I 9 ୨

16 V RJ 13
C
is : 14

In hoc eo ordine, quiſequitur, numeros tuos di


fpones, ideft, fecundumquatuor Claſſes; quaspaulò an
tè obſeruari inonuimus . Prima Clallis numerorums
1, 2, 3 4. ordine naturali & retrogrado in- fuperiori
bus quadratulis bed a extremis ponantur , vt vides .
Secunda claſſis numerorum . 5, 6, 7, 8. ordine ponan
cur in tranſuerfali cellularum ferie,quæ continentur in
tra ſpatium f l. co-tamen paéto, vi 6 & 7 duo medias
quadratula , 8 & 5 verò duo extrema occupent, duo.
bus in o . & p vacuis. Tertia Claſſis: numerorum ,
9, 10, 11, 1 2. in altero tranfuerfali fpacio g h diſpo
nantur , eo prorſus modo, quo in ſpacio f I numeri ſe
Cune

1
Prónicorumpropriétátibus. 85
cundæ Claſſis . Quarta denique Claſlis numerorum
13 , 14, 15, 16. in reliquis inferioribus extremis qua
dratulis dihe ,ordine diſponantur , vt vides .
Habesiraque rationem difpofitionis ; nihil porrò Diſpoſitio
reftat , niſi ve quomodo numeriextra quadratum a b c numeroru
d , intra idem , in cellas totidem vacuas & correſpon- cellis
interioribus
dentes opportunètransferripoflint, dicamus :quod di
ſpari ratione à præcedenti fit; in præcedenti enim ter
minos numerorum oppoſitos , in oppoſita vacua loca ,
tranftulimus', quod hicnonfit, fed termini inalternè
oppofita loca transferendi ſunt', v intentum habeas ;
hoc pacto ; 3 v . g. non in vacuum quadratulum 'Us:
redà oppofitum , fed in alternè oppofitum , quod litterà
R, fignificauimus, ponebant'j ita 2 non inR, Tedin V
decuflatim ponidebent'; & contra 75 & 14 hoc in Mj.
illud inV , alternèoppofita fpacia pariter transferenda 1

funt . Haud abfimili rationes & 9: 5. quidem in tj,


& g in o ſimiliter alternèoppoſita vacua ſpacia ; con
trà.9 & 12 , hoc in po.illud ing,alternè oppofita vacuas.
ſpacia transferenda funt. Quibus quidem ita peractis,
habebis quadratumlouis ea numerorum difpofitiones 1
digeſtum , vtfmguli quatuor brdinesquomodo
cumque fumpti' tempét 34.conficiant;quæ
ducta in latus quadrati 4 fummamy! • }"!
Ónonium numerorum dant
134.Figuræ difpofi 1

tio fequi:
tur..

Cu
86
pe Deabditisgymerorum .1
::: .، ،، ‫د‬ 1 ) ...
36:4-(1 1 ::
-b ., zinoma prinsip blipiipleri
. 4 15 1
oribeil.si
14
ÓTT8576 9 17 6 I 2
12 8 ‫ ܃ ܃܃‬1
5 II lalt 319
T1 ) Slied
13 .
)33.: ‫تناعمتالا‬3‫ فاتنا‬it 1 .
с
ringi tab !Skiitis 14689. Citra
STYTI.211
.140p Fille maailma
Cuius quadratum a będ numeros co ordine diſpoſiz
tos habet , Vt ſinguli quatuor numerorum feries,additæ,
femper reundem numerum , với di& umeft , conficians i
quodnontantumde ordinibus rectis atanlyerfıs 2djar
gønalibus intelligendum eft , fed & fingulorumquadra
torum numera quatuor ſimul jundin eundem numerum
reftituuntjcujuş xationem vt videzunusa paulo altiùs ors
dienduneltmily Didabu... !
é si bitigo6:10 olim u py
Dijaónval Lemmiah alipa ovih zuiz ? ÉS
Demonftra Si duocuiuſcunque progreſſionis naturalis numeri, qui
tio , æqualibus interuallisab extremis,utrimque diſtantyſilmul
addantur, erit aggregatum fingulorum additorum ag
gregato , quod ex duobus terminis extremis,
minimo & maximo conficitur , quale .
Diſponantur numeri ſedecim eo ordi
ne & progreſlionenaturali,
quo fupra feci
mus .
Fx
Pronicorum proprietatibus. 84
och in diesem 197.:
without inter! SIC
12:34
min 367 33 18 12 13 14 15 16
Lear
Start
Ex quibus fi duos quoslibetab extremis terminis æques:
diftancesin vnumiunteris, habebis exí fingulorüm algo
gregacis 17 aggregato duorum extremorum' 8 16
id eft'; 17 æquale', quod medijs.terminis 8 & 9 ad
ditum , ſummam conficit 94 Qurácroruiñ in fingulis
ordinibus quadratiyrectisie quadratisy &diagonalibus
additorum . Cumenim maiores derminila: 161 verſus
mediosderminos8. & gi continus vnavnitate decreſcant,
minores verdicermini , quimaiores ex oppofitorefpi.
ciunt, vna vnitate continuò vfque ad medios terminos
8 & 9 creſcant; neceffariò fit , vt hi numeri , iuxta
proportionale incrementum dccrementumque perper.
tuan æqualitatem cuftodiant; 'vigo & 16 extremi
progreſſionis terminiadditi conficiunt 1 fed & hunc
cundem numerum , & 2 iuncta 15, & 3 iuncta 1 4; &
iuncta 1 3, & 5 iun & a. 1 2,& 6 iun &ta it , & 7 iuncta .
105 & 8. deniqua iundaga iconficiunt ; videlicet 47.
cum quantum minoresterotina abiinnitate creſcunt,
tantum minores oppoſiti numeri a 16 decreſcunt;idein
de omnibus alijs maiveris intelligendimpeltui
Atquehinc naſcitur admirandasilla proprieta , quà
dumeri in fingulis ordinum cellulis contenti, additique,
quomodolibet fumpti, ſemper eundem numerum , vide
licet
88 . De abditis Trụmerorum
licet 34 conficiant . Quoniam enim omnes numeri in
progreſſione naturali 16 -termiporum , ab extremis
æquidiſtantes,17 ;vti probatumcityconficiunt; fum
que8 & 9 medij totius progreſſionis termini , pariter
17 conficiant,17 ad 17 iuncti neceffariò conftituunt
34. hine-ft-19-859, 16- quatuor terminos in vnum iun
xeris, babebis denuò 34. & fic dep.cocodris as ſemper
enim ex duorum nunverbrum ab extremis æquidiſtan ,
tium ad duos medios additione idem numerus 34 re:
lultabit . Mirum itaque non eſt , si dici nuneri intca é
quadratumartificiose, ea videlicct induftria, qua dictum
eſt , difponantur in fingulis ordinibus tetradicis rectis
tranſuerfis , diagonalibus , &: in fingulis quatuor vna
iunctis, quomodocumque ſumptis, fempereundem nu .
nierum emergere , cum totum fundamentum huius di,
ſpoſitionis lateat fub progreſſione naturali numerorum ,
16 , in qua tot combinationes ivſticui poterunt quatuor
numerorum eundęın numerum 3-4conficientium , quor
combinationes reperiuntur in quadratos cundem numo
rum.conficientes au : Bolus... Sin cui ! ?
S. H .: 9

Quadrati vertij constructio Mathematica , quod ego


Sigillum Martis dicitur .
Tertium quadratum imparium numerorum ex
quinario in fe ducto conſurgit ; cuius conftructio non
differt à primi quadrati conſtructione . Verum rem ,
paucis explicemus .
Fiat
Pronicorum proprietatibus. 89
Fiat quadrangulum Rhomboide , in cuius quin Diſpoſitio
que quadratulorum diagonôs diſpoſitorum ordinibus :numerorum
in quadrato
naturali ordine deſcribantur 25 numeri , co pacto quo Martis.
inſequentifigurafa & um eſſe vides , manebuntque intra
quadratum a.b.cd, tot áreolæ vacuæ,quot numeros extra
quadratum feparatos vides ; quos hac induſtria intra va
cuas areolas fingulis correſpondentes transferes. Cum in
imparibus quadratis ſingulos numerorum terminos op
pofitè ſe reſpicientes , intra oppoſita in eadem columna
loca vacua transferre ſuprà præceperimus , iuxta præ
cepti huius tenorem negocium fumma facilitate
conficies . Sic itaque procede : in columna ghh ,, I
inoppoſitum vacuum intra eandem columnam locum ,
videlicet in areolam fupra 19 rransferenda eft : 25 verò
ineadem columna g hinfimus numerus , in oppoſitum
idtra eandem columnam locum infra 7 collocabitur .
lora

r III k

a 161 121 1
lu11171 1316
9 1161 1121 181 141 t
P 1211 1171 1131 191 is Tu
o 1221 1181 1141 Tiol x
¢ 1231 1191 1151 d .
1241 1201 m
n 1251.
Te
M Qua
90
De abditis Numerorum
Quadr. L
lo columna r 0,6
11 24 7 20
3 in areolam vacuam fu .
16
pra: 24 immediatè; 24
4
I2 25 8.
4| verd-in oppoſitum in
eadem columpa locum
21
17 5 13. 9 infra 6 locabitur . In
columna ki , 2 in lo
18 1 14 22
10 cum. vacuum fupra 20 ,
1 & . 20. in locum va
23 6 19 2 is cuum infra: 2 tranf
feretur . In solumna
tranſuerſä с q . 14. in .locum. vacuum . oppofitum
poft 16 , & . 16 in . locum . vacuum ante: 4 colloce
tur. In columna: tranſuerſa upo: 5 in . locum va
cuum poft: 17 & 20 in locum vacuum ante: 9. de
ponatur . In columna denique tranſuerſa x. o., 10.in
locuin vacuum poſt 22., & .22,in locum.vacuum : antes
10 locetur . Habebiſque totum negotium : peractuin ;
cuius demonſtratio :eadem eft ,quam.in primi quadrati
deſcriptione a b dedimus . Si:ordine. naturali progreſſio
i ad 2s continuetur , vt fequitur ,
A C
1 2 3 45 6 7 8 9 10 11.12.13 14 15
B 4

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
In hac progreſſione imparium nnmerorum ,
medius terminuselt 13 ,qui per latus quadrati, ideſtper 5
multiplicatus ,dat65 , numerorum in ſingulis colun :
pis
Pronicorum proprietatibus. 91
nis in quadrato exiſtentibus, fiue rectis, ſiue tranſuerſis,
fimul additorum fummam , ita yr ex medij termini
cum latere quadrati multiplicatione ftatim , quantam ,
ſingularum columnarum'numeri additi fummam con
ficiant , oftendatur , ac proinde ficuti in progreſſione
medium ſemper locum habct , ita & in quadrati medias
cellula eundem occupet ,Si iam in progreſſionc dittas
quinque numeros , qui di& um numerum ſimul addi
ti faciant , inquifiueris , idque- toties , quoties poteris,
& combinatio permittit , intentum fine dubio habe
bis: cùm, quoties numerus ifte os intra quadrati co
lumnas reperitur, toties & idem in di& a progreſſione
ex quà cdu &tusfuit , reperiatur. Sic fi 7 , 25, 13, 1 ,
19 in quadrato L fimul iunxeris , habebis 65 fi in co
dem 24, 12, 5, 18, 6 in vnam fummam collegeris ,
idem qui prius numerus os emerget ; & ſic de cæteris
omnibus ; quæ in s latus quadrati ducta , dabunt om
nium ſummam 325; nihil igitur eft in quadrato , quod
non in di& ta progreſſione contineatur , In fola itaques
artificiofa illa numerorum digeſtione ſecretum later ;
quod quoinodo pateat, iam dictum eft.
S. IV .

De conſtructione Mathematica quadrati quarti


Sigilli Solis .
Sicuti numerus in hoc quadrato ex ſingulis fex or Duifpoficio
dinit us quaquauerſus colle& us , oppidò myſterioſus eſt; in quadrato
.

M 2 ita
92 De abditis numerorum
ita numerorum diſpoſitio in hoc quadrato , vt di& us
aumerus reſulter , lummum cum difficultate laborem
adiunctum habet; quera,tamen quantum ingenij imbe:
aillitas permitees, nos mitigaturos.confidimus.
Cum.isaque quadratus Solis 3:6 , conſtituaturex
6 in ſe ipſum ductis ; .pro diſpoſitione numerorum in ,
quadrato , fic operare . Scribantur 36 numeri ordince
naturali ABCD ab. 1 incipicndo , quos in fexordie
nes diuides , vt hic vides a.
A B. C.
io.26 3. 4.-5.69 | 7.8.9.10..11.1.2 . 13.14.15.16.17.18
ghi. k 1 m n . Q P. 95.5
D E
19. 20. 21. 22. 23. 24: 25. 26. 27. 28. 29. 30 .
u x y z a:
. bi cd: eff: te
F
31. 32. 33..34 .35 . 36 ..
ff
Hoc peracto deſcribas diagramma in formamia
Rhomboidis , vt in præcedentibus fa & um eft , & hic
apparet , in cuius cellulis numeros dictæ progreſſionis.
hac induſtria collocabis . Accipe primam progreſſionis
fex numerorum partem . A fignatam , eamque iuxta
numeros ab ı vſque ad 6.ponein fuperiori parte Rhom
boidis, intra cellulas extremas, vt hic vides . Accipe
deinde fextam partem progreſſionis fignatan littera Fy
qui ſunt nuneri 3.4,3.293.3, 34135136 quos in oppoſitis
Rhoms
Pronicorum proprietatibus. 93
Rhomboidis locis , hoc eft in inferiori parte diagram,
matis , in vltimis. fex . cellulis , inſeres , vt vides .
Deinde in loculamentis dextris phiq, hoſce quatuor
nuineros pones ,. 7913019,25. qui funt ordinun. in pro
greſſione B C D E primi, vt.progreſſio docet ſignata ,
litteris gntb : ex oppofitis verò loculis * mnr ,
boſce numcros pones ,12,18,24,39, qui funtordinum
BCDE vltimi,ſignati litteris ms.a.it :: habebiſques
totum ambitum ſuis ſignatum numeris, pofteà in qua
dratum abcd transferendis. Reliquos numeros pra
greſſionis. hac induftria medijs quadrati cellulis, inſcrie
bes .

R 14131
A15112 :1 B
k 161 III lile
* l121 h 11271281 8.I 174 E
m 1181 r Ir 4116h 51231. I 11 31: hi
1241 120122/2 ili71 I 11 91 i
r. 1301 129lı ol 91261 1251 9 .
11361 IT 13 il o.
© I. 1351 T 1321 D.
3
A1341351 s.
u X

Intra columnam tranfuerfam * %, à 7 incipiendo ,


& omiſsà yna areola,deinceps ex progreſſione ponantus
ordine quatuor numeri ſigoai litteris Ideb , qui ſunt
94 De abditis Aumerorum
11, 27, 28 , 8. In columna tranſuerſa h m, à 13 inci
piendo, omiſliſque duabus ateolis , deinceps ordine po
nantur numeri progreſſionis fignati litteris op 98 ,
qui funt 14 , 16,15,23 . In tranſuerfa columna i, n, a 19
incipiendo, omiſſiſque duabus areolis ponantur ordines
numeri progreſſionis fignatiuyxt, ideft,ordine retro
grado numeri 20, 22, 21, 17, ve vides . Denique in co
lumna tranſuerſa qri a 25 incipiendo , omilla vna
areola, fcribantur deinceps numeri ſignați literis ffkic,
qui ſunt numeri 29, 10,9,26. Hiſce peractis, manebunt
intra quadratum ABCD,ſexdecim fpacia vacua,quæ to
tidem numeris in anbitu Rhomboidis circumſcriptis
replebis hoc artificio . In ſuperiori Rhomboidis parte
5 ;& 2 intra columnas ſuas oppoſita vacuarum cellu
larum loca occupabunt , vt vides : 4 verò vacuuin lo
cum habcbit oppoſitum alternè , id eft in columna gx ,
vltimum intra quadratum : 3 verò in columna f u ter.
tium vacuum fpatium occupabit In latere ſiniſtro
Rhomboidis , 7 oppoſitum in tranſuerſa columua * &
vacuum poffidebit : 13 in columna tranſuerſa in
tertium .a 19 : 19 contrà in columna b'm tertium a
18 locum occupabit : '25.verò iterum in tranſuerſa co
lumna qr oppofitum tenebitlocum . In infima parte ,
Rhoniboidis 32 ponetur in columnæ . B ſecundo as
spacio : 33 in tertio columnæ u f à 34 ſpacio : 34 in
vltimo intra quadratum columnæ xg vacuo ſpacio : 35
demum in vltimo.columnæ ry, à 2 ſpacio . In dextro
latere Rhomboidis quatuor numeri hoc pacto transfe
rentur ; 30 transfertur in fecundum à 7 columnæ tranf
uer
Pronicorum proprictatibus. 95
tertium à 13 , columnæ
uerfæ * & fpacium ::: 24' in tertium
tranſuerfæ m h : fpacium : 18 in fpacium : columnæ
tranfuerfæ a 24 tertium :: 12 verò in fecundum à 25
columna tranſuerfæ 1. q vacuum locum transferantur.
Et fic numerorum omnium , in quadrato digeſtionem
habebis.,, in quas numeri:fingulorum . ordinum additi
conficiunt: vii,. myfterioſiQimum numerorum &
trium Monadum ,, Sive Solis archetypi, genialis, & fy
derei.indicem .. Summa:Verò omnium : erit :666 , alte
runmyſticumnumerumidcarum in tribus di& is Mun
dis diſpoſitionem rationem exhibens . Figura quadrati,
Liye. Sigilli Solis. fequitur ::
Sigillumfine quadratum Solis .
6 1321 3;1341351 1
Summa fingulo 71+1 27/281 8.130 Summam verò
sum ſex numero- 119114!1611:5123124 omnium . 666
rum ſeriacim quo- 18120122121117113 habebis ,, ſi 111
modolibet : ſum . latus qua
2512gliol 9.126112 !per: 6 mul
prornm eſt 111.. drati tiplica
3615: 1331 41213:ueris .
Atque banc: mirificamdiſpoſitionem : ex fola pro
greſſione: numerorum ab 1: vfque ad 36 continuata
extraximus : qua verò methodo combinatiua opus fit
ad tantæ :harmonię inuentionem ;cum huius loci non fit,
in Combinatoria Arte , fi Deus voluerit , ſuo tempore
oftend etur :
Con
96 De abditis numerorum
$.: V ..
:

Conſtructio quadratizfeu Sigilli Veneris Mathematica


Quadratus qui ex 7 in ſe dudis emergit , videli
cet 49,Veneri dicatus eſt , cuius diſpoſitionem in nul
lo a primi & tertijquadrati diſpoſitione diuerſo modo
expedies . Fiat primò , vt in præcedentibus , diagram .
ma Rhomboide ,in quo 49 numcros in ſeptem Claſ
fes digeltos eo ordine., vt in fequenti figura patet , oro
dinabis -

Figura prima
Ililaq
n 181 121 ' i
a 1151 191 7316
1 221 1161 liol 14 1
q 1291 1231 1171 li il 15.1.2
S 1301 1301 1241 11 81 11 21. 161 r
u 1431 1371 13 11 1251 liol 11 31 171 t

y 1441 1381 1321 1261 1201 11 41 x


'tt 1451 1391 1331 1271 12 il z
C 1461 140 1341 1281 d
1471 1411 1351
o 1481 1421 k
m 1491 h
f Si
Pronicorum proprietatibus. 97
Sigillum .Veneris, fiue quadratum 49.
Figura ſecunda ..
2 2147 411035 4
ye 51231481714 1:29 Numerus 175 per
Omnes feries.nu. 303247918 latus quadrati ,
merorum fimul 7254319 32 ſcilicct 7 multi
iunctorum dant 14132 1 26 4420 plicatus dat 1225
ul.
175 . ſummam omniú
do 2139
743
33 2 27
numerorum .
71 46115/40 2/34 328
al
In hac prima figura quadratum cſt, intra quod Difpofitio
omnes numeri in quatuor cornibus Rhomboidis extra u quadrado
quadratum collocati , transferri debent , vt vacua - loca . Venet.s.
quæ numeris extra quadratuin in cornibus conftitutis
æquantur ,repleas ; quod quidem minimè, vt in cæte
ris imparium quadratorum diſpoſitionibus , difficile
eft . Sic ergo procede. In ſingulis cornibus fex nurue
si fpectantur :in ſuperiori cornu extra quadratum
conftituuntur hi numeri, 1, 2, 3, 8 , 9, 15 ; quos intra
vacuas quadrati areolas ita transferes , ab vnitate intrae
columnam ef,numera deorſum octo cellulas , & intra
eam pone vnitatem : & in columna g h deorſum à 2,
numera alias octo cellulas , & intra eam pones 2, & in
columna i k deorſum alias octo areolas numera , & in
tra eam pone 3 : iterum.in columna1 m , octo areolas
numera deorſum , & intra occauam pone 8; ſic in co
lumna. no , numera pariter odto areolas deorfum , &
ibi repone 15. numeros in dextro cornu bdt , eatem
prorſus ratione , qua in præcedenti transferes intra va
N Clas

Baverische
Staat wouliothek
Münc en
98 De abditis numerorum
cuas cellulas intea quadratum conftitutas , fed fecun
dum tranſuerſum & ſiniltrum arcolarum litum . Ita
que à s in columna tranſuerſa, p q. numera octo , &
intra octauum pone s : in columnar fá o numera odo
areolas, & ibideponc 6.. In columna + U , octo iterum
à 7 trapſuecſim numera , & ibi pone 7. ia columna x
y à 14 , octo numera-arcolas , & intra octauam pone
14. in columna z tt ,fimiliter à 21 computa octo arco .
las, & ibi:repone 21 ,.& à iz tranſuerſım octo numera,
& ibidem repone 13... Deinde procede in infimum
cornu Rhomboidis , & à numeris fingulis ođo nu.
merando in proprijs columnis furſum procede , . & ibi
dem numeros, à quibus numerare cæpiſti, colloces ;
fic 35 in octaua ab loc numero cellula, in columna ki
ponetur ; item 41 & 47 in octauis cellulis, ve-vides ; lo
centur : item 42 & 48 in columnis hig, & 1m , vt &
49 in columna fe : In cornu verò ſiniſtro Rhomboidis
numeri 29.374.36.44 . 43.,finguli ordine in tranf
uerſarum columnarum octauas areolas transferantur ,
vtin præcedentibus factum . fuit , &habebis difpofitior
Aem peractam , vt vides, in figura, fecunda , quorum ,
omnium demonftratio , patct. ex. ijs , quæ in prima &
fecunda quadrati contructione adduximus.
S. VI

Constructio Sigilli:Mercurij,ex.quadrata 64 .
Otto in fé ducta conftituudt 64 hoc præfens quam
dra
;
Pronicorum proprietatibus. 99
dratum , cujus figillum fequenti induſtrià conficics.
Et quamuispræ omnibus reliquis huius conſtructio in
tricata , difficiliss & laborioſa fit , facilè tamen labo
rem mitigaturum iri confido ,: ſi iuxta præceptorum
noſtrorum amuflim curiofus artifex procellerit .Sic igi- Durpefaciun
tur operare , Defcribatur primò figura Rhomboidis, Meicur ij t?
in quadra .

vt fupra, intra quam nuneros hoc pa &to inſcribes.


Sigillum Mercurij ex quadrato 64.
ef
h 15 14 1 g
k 161 I 131 1
a 171 Til' 121.b
i .. 18 1581591 5 14 1621631 1: 1
il
11614911511415215317liol56191 m
n 124l la laz14414519lI81481 171 o
P 133 1132134135 1291281381391251 1 1251 a
r 1401 T 1401261271371361301311331 T 1331 s
1481 1171471461201211431421241 1411
x 1561 915515411211315 71501161491
Ĉ 1641 2 1 31611601 917 1571 d
1631 II 1581
ß 1621 1 1591 g
. 16116old

Progreſſionem numeri quadratici ab i vſque ad 64


continuatam in octo Claſſes feu ordines, vt vides , die
3
ftribue, .
N Ordo
100 De abditis numerorum ?

inanonood
I II III IV V VI VII VIII
Ordo.Ordo.Ordo.Ordo.Ordo.Ordo.Ordo.Ordo .
1 9 17 25 33 41 49 57 .
2 10 18 , 26 34 42:50 58:13
11 19 : 27 . 35 43 51 59.
12 20 28 36 44 52 60
13 21 29 37 45 53 6.1.
14 22 30 38 46 54 62
15, 2.3 31 39 . 47., 5.5 63
16 24 32 40 48 56 64
B C D E F G H

Ordines.I & VIII. fiue A & H priimò inſcribes Rhom


boidi hàc induſtria . Ponantur in ambitu ſuperiori
Rhomboidis , in cellulis bigfe h k a numeri primi
ordinis , vt vides : & in correſpondente inferiori Rhom
boidis ambitu in cellulis dy digo B s hoc ordine retro
grado fcribantur octaui ordinis numeri ,vt vides Secundi
ordinis numeros fic locis quoſque fuis , adaptabis : in
cellulam primò ponatur 9, deinde yna cellulà omiſsà in
tertia.10 ; in quarta 11: poftea in columna tranſuer
fax y , in quinta & fexta ab x cellula ponantur 12, 13;
pofteà regreſſus ad columnam tranfuerfam In , in cel
julis ab m ſeptima ,o&aua , & decima repone reliquos
fecundi ordinis numeros 14 , 15,16 . Tertij ordinis
numeros ita pones in tranſuerfa columna o n . In
prina cellula ponantur 17; deinde omiſſis duabus cel
lulis , in quaria 18; & in quinta 192. pofteà in colum
na tranfuerfa t 11 , in fexta & feptima a t certula, reponesi
209& 21 deinceps : deindè regrellus ad derelistam com
lum
Pronicorum proprietatibus. 101
luinnamon , in octaua , nonà , & duodecima cellula
repone reliquos tertij ordinis numeros. 22, 23, 24 .
*Quarti ordinis numeros fic diſpones ; in prima areola
92 ponantur 25 ; deinde in columna tranfuerfa rf, in
cellulis abr'quinta & ſexta depone 26 & 27, & in co
lumna p q , in feptima & octaua à 9 arcola,collocentur
28, 29, & in columna rf, in areola ab r nona & deci
ma 30,31: pofteà in prima columnæ'p gareola ponan
cur 32.,QuintiOrdinis numeros-hocpacto diſtribues :
in columnar f in vltimaareola ab r incipiendo , poni
to 33 ; pofteà in columna pq, in quinta & fexta à p cel
fula, 34, 35 ; & in columnæ r ſcellula, ab í feptima &
o&aua ponantur-36,37; & in columnæ. p q vona &
decima à p cellulis 38, 39; & in prima cellula colum
nær, f'ab incipiendo reponantur 40. Sexti ordinis
numeros ita coordinabis . In columnæ, tranſuerfæ t u
prima celluta ab u pone 41 ' ' & in quarta ab , u pone
42, in quinta 43 :-pofteà in columnæ no cellula ab. n
fexta & feptima44, & 45; & in columnæ t u octaua &
nona ab u pone 46, & 47 & in duodecima columnę.eiuf
dem 48. Septimi ordinis numeros ita diftribues . Po
nantur in columnæ x y, propè y 49 ; & ab hac in trant
werſa ſerie in cellula tertia & quarta , pane 50 & 5 t; in
columnæ verò łm cellula ab I quinca & fexta pone 52
& 53 ; & in columnæx y aby ſeptima & o&aua pone
54, 55, & in decima eiufdem feriei 56 ; & habebis
omnium namerorum difpofitionem rite peractam
Quoniam verò extra quadratum a bod conftituti 24
Dumeri in viginti quatuor vacua fpacia diftribuenda funt,
quo
102 De abditis numerorum
quomodo id fieri debeata videamus,
In fuperiori itaque Rho nbaidiş cornu ſex nu
weri' ſunt 2. 3. 4. 5. 6. 7. quosita diftribues; : po
nantur in columnæ tranfuerfæ cd fecunda à careola :
3 pariter fecunda à d arcolà , 3 ponanturin tertia ac
areola , & 6 in tertia à d arcola; 4 ponantur in coluin
næ rectæ fg arcolà abfquarta , vt & $ in quarta ab c
column.e recte edi,
Cornu lateris dextri fex numeros 9. 17, 25, 33 ,
41.49 . ita diſtribues. 9 ponatur in priną cellula tranf
uerfæ columnæ x y; & .49, in fecunda columnæ tranf
uerſxl m areola ; 17.ponatur in tranfuerſæ , columnæ
-t u 'arcola tertia ; 41 pariter in tertia columnr tranſ
uerfæ no areola ; 35 ponantur in quarta arcola co.
lumnæ transuerfæ pq, vt & ,33 in columnę i są vt vi:
des. Porrò numeros 'in cornu inferioriRhomboidis fic
diſpone : 58.859 in ſecundo & tertio tranſuerſe co
lumnæ a b fpacio ponantur ; 62 & 63 in eiuſdem
columnæ fexto & feptimo; 60X6. in oppolicæ tranl.
uerfæ columnæ cd areolis quarta & quinta lucabis .
i . Cum numeris in finiftro cornu conſtitutis fic
procede. 24.ponantur in area tertia columnætu , abu
incipiendo : 32 in quarto ſpacio coluinnä p. 9:40
pariter in quarto columnæ r. f. 48 in decima columna
nos 56 in nono columnæ lm . atque hoc pacto ha
bebis diſpoſitum quadratum Şigilli Mercurij , quorum
ſingulæ ſeries quomodocumque ſumptæ ,femper dabunt
260, quæ li per 8, latus quadrati , multiplices, prodibit
ſumma onniuin numerorum 2080. Qui hanc diſpoſi
110
Pronicorum proprietatibus. 103
tionem rectè conſiderauerit , inuenier in omnibus mi
rabilem quandam , non confuſa.n & cafualem , fed fum
ma proportione procedentein rationem, quam libenter
hoc loco declararem , niſi Arti Combinatoriæ .fingulas
reſeruaſſem , vbi mira hæc difpofitionis vis ex imis
Arithmeticæ , & Geometriæ penetralibus ex profeflo
demonſtrabuntur.
VIL .

Conftru £tio Sigilli Luna Mashematica , fine


quadrati. $1 .
Conſtructio Sigilli Lunæ fit ex 9. in , ductis , Difpofitio
RUSCO
cuius fumma 81, quadratum fuppetit , cuius pro Sigillo
Luræ fabricam quærimus. Sic itaque operare . Fiat
diagramma Rhomboidis figura, in qua 9 ennea.
dicos.ordines diſponas për arealas ofertows
difpofitas , vti ex antedictis apparet .
Quo peracto nihil facilius erit ,
quam fingulos in quatuor i
corpibus defcriptos
Dumeros fine
gulis.
kiis correſpondentibus viens
cuis fpacijsinter
fere .

Sigil
104 De abditis numerorum
Sigillum Luma ,
D
17
Tio Tal
Tigl lul 13
a 1381 121 1121 14 16
1371 1291 12 11 1131 dst
1461 1381 1301 1221 Til 161
1551 1471 13911 13 il 1231 lis ) 171
1641 1561 1481 1401 1321 1241 1161 181
G1731 1651 1571 1491 141113; 1251 1171 19 JE
1741 1661 1581 Isol 1421 1341 1261 1181
1751 1671 1591 Isil 1431 1351 1271
1761 1681 1601 1521 1441. 1361
c1771 1691 1611_1531 1451
1781 1702 1621 1541
1791 1711 1631
1801 1721
18 + 1
HY

Modum vtinulam prorſus difficultatem habet ,


ità paucis tantum indicabo . Cum fingula cornua
feptem numeros habcant , quæ funt capita columna
rum partim re& arum , partim tranſuerſarum , fupremi
& infimi cornu numeri eaſdein columnas obtinent >
quorum ſuperiores caput columnarum , inferiores ba.
lim earundem obtinent : in columna D H in capite i
in baſi 81 præfert; numeti verò in cornu dextero &
finiftro caldem columnas tranſuerſales obtinent :
vnde
Promidorain proprietatibus! Joy
vndè tranſuerfim inftituenda el numerorum in qua
dratum a bcd translatio . Quibus declaratis, numeros
fupremi cornu a Doblaullandgogio quadrato inſerueris ,
ſi å prima vniuſcuiufque columnæ deorſum decem areo
las suintrauerishdecimdienity abeala deceffarið vacua
illa eritrg in quam mumerus , quem fronsicolumna prz
fert;translocandus eft itigaſi absaliintra columnam D
Hdçordum decem areplas numeraverisiydecima erit
illa areola, intra quam 1. ponendum erit'a pari pacto
cum cæteris numeris procedes . Numcri verò inferio
ris cernu pariter furlum computando decimam quam
que intra appropriatas columnas farcolam habebunt ,
numero: quem bafis.columea appropriarse pva fert ,
paratarie Pari pacto numeri in cornu fspiltro a Gie : in
appropriatis.columnis , tranfuerſis & decimam femper
areolaminuenient,translocando numero , quem qui
libet columnæ finiltsæ pars præfert , capacem Nur
meri quoque in dextro cornu, b Eid finguli intia, fuas
calumnas tranfuerlds , decimam cellulam præparacain
inuenient, numero ; quem dextra columnæ pars præ- vibe
fert; recipiendo.veg: 73 locabitur in decima areola ,
tranfuerfæ columnæ G E7 & 9 intra eandem colum
pam, finiftrorfum , in qua ponatura inuenientsouAtque
hoc pacto totum quadratum nulloprorsùs negotio fuis
numeris repletumhabebis , in quonumeri fingularum
columnarum ,fue reciarum , ſiue tranſuerſarum ył fiue
diagonalium ,, additi femper ;369. producent: quæ per
9 latus quadrati multiplicata , dant fummam oinnium
numerorum 33211 )
De
for Reabditispumenorioh :01T
of !!!! Juris S. VIlla wi
di l
29991 : a intsiib wwwiss ‫در‬j : . ::۰۰ ‫ان‬
‫ اندازد‬bo
2 :19.01 ? ri 0381.De quadratisi subicie 1.7.18.de
- loob sawsonbillede aufwerig e ?
1.0.1.7 Quam admitanda visi ſub numeris laccat , id fom
-lùm Arithmeticæ expertem latere poffe exiſtimo . Di
ximus in præcedentibus de Sigillis feptem planetarum ,
quæ ex feptem quadratis 9 , 16, 25 , 136 , 49, 164, 815
quorum radices ſequuntur . ' * ,' !21:11
3 . ??
! Rea!!!): 19 :116111250536.149.3.64 380
31394267539621678 9 ; ::
01 Modò dicendum eft de cubicis. quadratis, s præa
fertim cuminetuiVeteresiz nec. Moderni, j, arcanama
huius( quod fciam ) progreffionis rationem fubolfece
sint , quod fi fciffent, hauddubiè ſicutifeprem quadras
cos, ſeptem liderei Mundi. corporibusylcorumque Ge
nijs , ita hofce cúbicos quadratosAeprem elementaris
Quid qua. Mundi Claffibus Genijſque præſidentibusdedicaffent .
dracum cus
bicum .
|| Cubicum quadratuu nihil aliud eft , quam pro
greſſionis Geoinctricæ ab vnitate ſub dupla proporcio.
ne continuata. Aumerorum ferics tor terminorum ,
quot quadratusquiſpiamnumerusvnitateshabetivoig.
fi quiſpiam defideret conftituere quadratum cubicum
quod quadrato 9 lex 3 in de du &tis-producto corref
pondeat , fic operetur . Ponantur fub Geometricais
progrelfione ab vnitate termini, vt fequitur :
1 2 : 34.6789
TI 22 4 8 16 32 64 128 :230 V
Hos
Propieorumproprietatibus. 497
703 Hosterminos cadeia:prorsdsratione quadratoo a
badinferes , quam fupra paragrapho priauginim !quals
sdraro poucnaijsŠatuinnidocuimus niSednexemplim
demus . Deſcribatur diagramma Rhomboidis winopol
des.. # 8 276 8
01 P
I 81
DET ofE a AO be I

podkopurch.opup
od'<< . 090fods.8 pp
Viiuldeboutto ruban TissotoM
e mia 64--13 16. gs. 34* uibus omning
Fichaji bolottopostot koolidsolquin
12.109332 dubabsorg azils
250 ..endida esterlund
$ 12 !urai civiqmalawiki
-N " oun: 1: 01 : 15JNI છે ? 8
sipi Ini qua datam Geometricani progreffionem TV
ordine collocabisiw yc vides Deinde hoſce hupetos eat
dem legé jatra vácu As quadratià b d cellulas traal
pones ,quà in quadrato 9: factum eft ;viddliçec 1 ; intra
Coppofitain cellulam quartam à prima 256, furſum vert
-fusinoppofscando quartam cllulain , 4 verò in quartam
sfiniſrorfamosi in quartam cellulah dextrorlum
progrediendo tranſpones , vt vides , habebiſque qua
dratumocubicum , in quo nguli ordines tranſderſi ,
re&i , diagonatos sundem pomerum dabunt , hac ta
men differentia , quod vti numeri in quadratis præce
dentibus additi eundem numerum efficiunt ; da jj bic
O 2 non
188 2Detabdispuneratum ?
nowaddendi infeiouicem multiplicandi funt, vt cun
darpmumecum habeas:z hoccoin ipadtp fiagulorum
ordinummanerain fas multiplicatiis; dabunt. 04096 ve
fequitur Liudmoda scimus 110.250 ochDisa
8 256 2 8 4 1 22 ‫ ܕ‬، ، 8‫܂‬
4 16 64 2516 16 1 16 . 16
I 28 I 321 2 64 $ 32 136 32

4096.409.6.4095.: 4096.4996. 4296.4096.4096 .


Makiplicationis methodum oftendamus ini
primo ordine # 8 multiplicabis per 4 , & produ &um 32
multiplicabis per + 28, & habebis 4996:haud fecùs in
alijs procedendum effe putese -1
b
Quadratum Cubicum .
Dedimus cxemplum in numero
8 1256 2 impari', iam in pari quoque fub
Isot dungernusexemplum usitaques
52401064 1's quiſpian inquadrato lowo w in de
‫دنننلمتتم‬2 cellalaromis
d ducto, hoc eft fedecim ,
1:1'28 paz negotiuin e aténtarcivoluerit ,is
do hoc pactosprogeden b : Numerij16
Der Dve fuB:sIcontinuatæ Geometricæ pro
greſſionis duplæe proportionis ordine ponantur :gii
vides op deze probiv IV e 220cciast cimit
I 2 : 3+ 4iligion our site . I DOLCI
B12 ! .41.: 8 16 32 64 128 286445121 1024
12:13 14 15 1v bao biti
2048 4396.8192 16384 32768 159Die duiw ;
Ho
Pronicorüm proprietátibus. 109
Hofce numeros eodem pa&o inſcribes, quo fupra in ſe
cundo paragrapho factum eft in confectione quadrati
Iouis 16 : hac tamen differentia , quod ſicuti ibi per
fexdociln numeros progreſſione naturali.diſpoſitos
progreſſus es , ita hoc loco numeros ſexdecim diſponas
co ordine', quem præcedens. Geometrica progreffio,
? )
feruar

C.
4" :2
a 18 18192 11 631841 bi
64 1 32 12048 1
| 128 | 256 . 64.1. 161
12048 ,1 1611024 1 512 1 128 1.2561
4 14996 1 2
2011.. C_1327,081
1 1: 2rii 116384 181,92.1

Numerorum extra quadratum : exiſtentium inia


quadratum abcd translationemy, co prorsùs modo,
quo in quadrati confe& ione fecimus,perages::: & inue
nies quod ſinguli numerorum laterales ordines non adı
diti, fed vt in præcedente fačtum eft;multiplicati: infes
inuicem ,præſtent eunden prorsùs numeruin ..
Cætera quadrata cubica,ob -ingentem numerorum
molem , alijș maioriotio præditis , nonnullam quoque
inuentionis materiam reli&turi.,, ex progreſſionibus
emergentem conſultò omiſimus, nobis interiin abftrufi
negotij.portas aperuiſſe , alijfque viam monftraſſe ad
reliqua & innumera alia.ſimilia pari aulu & dexteritate
reperienda, fufficiati
СА .
110 :: De abditis mumerorum
vulosi . Ding913 Wall
GAP VI . IV . 11:6- CBD
j

é Dealiafacili huiuſmodinumerorum diſpoſitions.


ce
forsån di&ta methodusdifficilior videretur , aliam
S hoc loco apponendam duxi , & fit eo , qui ſequi
tur , modo : Totum artificium .conſiſtit in artificiofa ,
ordinatione numerorum , intra gnomonesquadratos in
tegri alicuius quadrati contentos difponendorum .
Voco autem gnomones quadratos ambitus illos . qui
bus quadratum aliquod circumdatutov.St, Quadra
tum quod exnoyenario producitur ,conſtat 8i cel
lis quadratis , & continent intra fe quatuor.ambitus ,
ſeu gnomones quadratos .; quorum primus ſigna
tur literis abcd. alter efgh : tertius i klm ,
& fic de cceteris . In primo gngmo
ne a obed , numen ab :jtó jad 16;. ; )
>
artificiosè diſponi debent , in it, : , ! ) !
fecundo a 17 yfque ad
28. in tertio à :29 1
| vſque ad 36. :: .. ::1

i ‫ن‬in‫ بو‬:: ..
quarto à 37 vfque
ad 40 . . | . ; ; ‫' ܐܝܝ ܬܝ‬

; ""? ; ?

‫' ' لے‬

gno
Pronicorum proprietatibus. nr
1 } gnomon 1 .
gnomon 2. f.
gnomon 3 :
1
gnomoni 4 .. 1
gnomon s ..

no

m .

ao
lh
C d
F

Quomodò verò , & quo ingenio gnomones hi


fuis numeris implendi fint, reſtati ea qua fieri poteft ,
claritate exponenduma
Propofitio I..

In primognomonequadratig. numeros:
difponere ..
.

Primi gnomonis abcd, ambitus diuidatur in 32


partes , ita ve vnumquodque latus in 9 partes diuiſum .
cenfeatur ,vti fequitur ,

Intra
112 De abditis numeroram 1

1115111
ik ]
a.16 III J131512
4 m

1.
80

Diſpoſitio
numerorum
in quadrato
' rum gnomo
nibus .
I2

1: 4

113.1.5.171
d
e f 8 h
Intra huius gnomonis ambitum progreſionis
arithmeticæ ſeriein vſque ad 16. hoc pa & o diſpones :
Cum.in hoc ambitu.a b.cd, 32 cellulæ fint, quas om
nes numeris repleri oportet : Primò dimidium termi
norum minorum , quæ ſunt 16 , cellulis inſcribes , vt
deindè oppoſitis cellis reliquum maiorum numerorum
dimidium imponipoffit; quod quomodo fieri debeat ,
paulò poft exponetur .
Priinò obſerua diligenter in progreſſione arith
metica naturali terminos pares & impares · Impares
termini 1. 3 • 5.7. occupabunt mediam irifimae baſis
partem , reliquis quatuor cellulis , vt hic vides , va
cuis . Pares verò terminos , 2. 4. 6. 8. pones in latere
b d, iuxta cellulas b m n 0.9 verò pones in oppoſiti la
teris a c , in media cella fe deindc ordine iterum pares
ter
Pronicorum proprietatibus. 113
terminos 10. 12. 14 , ço ordine , quo vides: Impares
verò horum intermedios. ili 13. 15. pones in fuperid
ri latere a b, iuxta literas aik de vltimum tandem ted
minum 16, pones in cellula a, 16. & habebis in primo
ambitu dimidium numeroruin recta difpqligumiyt
proindè iamnitaliudfactu opus fit,nifi vt vlterius va
cuarum cellularum dimidiuş ſuis impleatur numeris ;
quodhac ratione fiet. Ponatur ſeries numerorum of
dine naturali vſque ad 16; deinde ſingulos terminos
initio ducto ab vnitate vfque ad 16 , fubtrahe a6 8k,
20 :
>
MA
& quod reliquum eft, infra numeros ordine naturali
19
T

progredientes, vti ſeguiturz


pro
Dipolatio numeroru m primo Gnomone , cuius totid.am.
bitus haber 3 2 celulas dimidium verô16 .
3
Numeri A ſub A I 2 3 4 5 6 7 8 9
tracti ab!820: B 81 80 79998 577 god. 195.1184.73
Dantnumes .I. 2141 20170770 91:
ros Bio vacuis A 10 11 12013 14 15 16.1.00E"
hìatijs pou ‫ن‬B :72
‫ما‬
71 70::cino
69 68s 67
fio
66
nendos .
Ex hac Tabula ſic vacuas cellulas replebis : In
vacua cella appoſita' cella 9 ,ponatur 81. deindè in
vacua cella appoſita cellæ 2. ponatur 80; & hoc pacto
omnes ordinemajores terinini ponentur in ijs-cellis va.
cuis , quæ minoribus terminis poſitione fua iam gau ,
dentibus opponunrur ; atque hoc pacto habebis pri
mum gnomonis quadrati ambitum omnibus fuis, nú
Р me
114 De abditis aumerortimo
meſis complecum , vti inexemplo,patet; appofitiones
- bizipielligendæ ſunt non folùm diametraliter ,, ſed &
--Lateraliter & normaliter fumpte:17:1 tib
Cairo ili zitacudzo svi . : ) ‫ بیان‬:
116781 179.871 75 13: 1'1542
r er

norma
1781 t u
n tra l í t 41
j .onu
po p diame
:: 1.
1701:579101
di
$

COM am
e
741 I
Collateral tra
9 lit I liter 6.1 . 173
IC
) kiwis.ci020 : er 72
liter ‫اث م‬
‫ری زد‬
I2 70

-sh :1032 980


9180m2 Dr.19 CT58171sfeftog
lod.I 33 dalis;ils 72:11.70: 1091.16.750
d

Hiç vides , numeros - 22 &:16 : diametraliter libi


habere oppoſitos numeros 80;&: 66.. numesi verò in.
tra cellas c d oppofitos numeros habentnormaliterį nu
meris: in cellulis lateris a b . & numeri : ļateris na co op
ponuntur numeris:cellarum lateris , b di.
‫ ;ز‬. : . . "
۱ Propofitio II.. 10 :

{
(
7

InGnomonefecundopronicos numeros diſponere.


SecundusQuadraţi totiusgnomon e f g h. diui
datur in 24 æquas partes , ita vt fingula latera in fe
ptem
Pronicorum proprietatibas. 115
ptempartesdiuiſa
tecipal
cenſeantur ; bocperace ,ytin prigri
que conoces,
meti impares juxta cohtinuatam pepgreftionis leniem
quæcum in primo quadrato deſcris in 16, jam in boc
ſecundo gnomone , 17 pones in ſecunda cellula ,ly in
ICT418 ? & in quanto hoc hiſce intermedios.
parts, videlicet De
18,
meros ponesin
20, 22, vui vides ; deinde 23 ponatur in oppoſiti late
rişgedjacella, dein 24:29 termiges Rarespi, impares.cgiveness
verò 25 & 27. in frontegnomonis yx c, g qyo yides, • ibri
ordine pones ; & in , V , cellula ponatur terminus 28,
& habebis dimidiæ progrelloni termigos. in fuisfocis
diſpolitos
195 ,vtiyides
33.3. D 11110LAG: ! alla sjiloq
e
19150 cardsobayni vyzinis budeas
!!!1

2Bleibol - 331,324,32 233 2865)63!6.1.20652711


02 :0019.3-120 cibino2bre V, 109 agitare
: 1019'312Z allowTv Orav musolm
11811
-

23 I 2
bihod
24
26
9*6m 220mlBokei suoston ] 56
17110 ! 2.11 54 17119112157155154
tn * PITUUDI DI‫ع‬S.Orgb
‫ي‬ de tomo73 2.7 tdCHI
Clio 1999 299 wupajun aizal opkovom av
Viverd vacuæ cellulæ reliquis ternihis implean
der; Difione fecundum ordinem naturalem
tur , lic age
fitum , interruptùm progreſſionis apich:
met icæ ordinem; cum enim in primoghoinone
musnumerus fuerit 8. iam in "lupplendis vacuis cellu
P 2 lis
116 Deabditis numerórum I
'lis, a 17 numero incipe,vſque ad 28 feriem diſponere
-vti patet, dtindefuppKmenta fingulorum ad 82 fuppone
fingulis ; quæ obtinebis.,
: ! :
ſi hoſcenumeros:fingulos ab
8 2 fubtraxeris

Numeri continuiprognomonefecundo, quihabet in ambitu


In väcuis
till 34colulas,
: dimidium verò12.
cellulis por
nendi . 17 18 19 20,' 21" 22 23 24 25 26 27 28
65 64 63 62 61 60 59 58 57 56 55 54

In cena itaque 17 ponantur 95. incella vacua op


poſita celle 195 ponantur 63.. în vacante oppofita cetix
209.62 & fic de cæteris, vt in fecundo abaco patet ...
1. Obferuet Lector féries horum numerotum ita dif
poſitas effe,vt ſemper :dimidiuen terminorum occupent ,
reliquum verò vacuis edllulis iskruetur :
1
Propofitio- III.
Iin gnomone tertio pumerospronicos: diſponere...
Habet hic gnomon 16 cellulas in circuitu ,. ita &
vnumquodque latus.in quinquc cellas: cenfeatur eller
diuifum . Diuidacur itaque gnomon in 16 cellulas..
In hoc gnomone ponantur termini à 29 víſue
ad 36. quibus fupplimenta linguloruin fubdantur ,quæ
obtinebisfubtractionte13 fuperiorum ab82, vbi vides .
i
Now
Prónicorum proprietatibus. 117 O
C

3 6 I 135139 3015315 il 35130


32 So 32

33 1. fig. 33 2. fig . 49
241 34 48
129 1311 522913 11471641


P 1. P.

Numeri ſeu Termini continuati pro tertij gnomonis ambia


tu , qui habet 16 cellulas , dimidism eius 8.
29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36 .
53. 52. 51. 50. 49. 48. 47. 46..

Numeri itaqne ſuperiores ita imponantur : à fecundau .


cellula baſis 18 incipiendo , cui impones 29, in ſecunda
31.deindè in prima cellula lateris o pi 30 in ſecundaie
32. deindè in oppofita lateris i media cella 33, & deinde
34. pofteà in penultima frontis c d..35. & in prima
eiufdem 36 , vti in prima figura patet'.. Hiſce politis, in
vacáis ſpatijs fingulis oppoſitis pone terminoseis con
reſpondentes . v . gr.in vacua cella. oppofita, cellæ 29..
pone 53. in oppofita cellæ 30, 31, & fic de casa
teris ordine, vt in præcedentibus-dićtum fuit,,
& habebis gnomonem numeris ſuis:
infcriptum , vt in ſecunda.
figura patétion
Pro
-
118 De abditis numerorum
& Propoſitio - iv .
In gnomonequartonumerospronicos diſponere..
Quarti gnomonis & minimi confe tio , qui habet
o & o cellulas in ambitu,dimidium verò, quafuds.
I

40145138 40 Continet hic gnomon


140
3941/43 39 octo cellas.in çircuitu .. itą vt
37
ſingula latera diuili cenſean
14437/42 turin tres, huic reliquam nu
inerorum ſiue terminorum feriem , vii priùs, inſcribes ;
cum enina-vltimus terminus præcedentis gnomonis fi
nierit in 36. hic ſequens incipiet à37 , vſque ad 40,
quem pones in ſecunda cella inferioris lateris, feu baſis,
vti vides :: Cici Eisine ili‫زن‬
.Continuati termi- 37 38. 39. 40.r.; blue
nipro quart
mone . ii 2
o gno-R. L 450 44 43, 43. , vaiba
‫ܬ‬ .;

38. ponçs in prima ceļla laterisdextri, 32 in fecunda


cella: lateris ſiniſtri., 40 in prima cella frontis ;in va.
culis cellulis ponantur terminorum ſupplementa ad82.
& compotet.numero 37, in oppofita cfla ,453, & nu
mero 33 diametraliter oppoſitæ cellæ 44; & ſiç de cæte
ris , vt in prima figura vides ; dimidio veco numeri 81 ,
qui eſt 410 .competec cellamedia , atque hoc pacto ha
bebis ſingulos numeros in fingulis gnomonibus deſcrip
tos , qui pofteà fibi inuicem inſerti, conftituunt qua
dra
Pronicorum proprietatibus. 119
dratum , cuius fingule ſiue tranſuerſæ , fue normales,
fiue diametrales numerorum ſeries addicæ ,vnam & .can
dem funimam conficiunt,; videlicet : 369..
Nota , latere ſub hiſce gnomonibus aniras . quaf
dam proprietates , quarum primaelt', quod fi gnomo
pom primum abieceris ; reliquum.aggregatum gnomo
num in fuis, terminorum ſeriebus quomodocunque
fumptis , ſemper: vnuni & eundem numerum tibi fit
præbiturum , videlicet:287.. ‫ و‬i1 ....‫دول‬
Si deindè abie& is priino & ſecundo gnomones,
pumeros juxta ſeries ſuas, in tertio gnomone addide
ris , fingulæ feries tibi. dabunt:205; :hoc pacto quarti
gnomonis feries fingulæ tibi dabunt:1:23, & fic de cce
teris . Si: cnim ſingularum ferierum numeros vnius
gnomonis ab alterius feriebusfubtrahias , femper remas --
Acbunt 82, fumma progreſſionis: Arithnjeticæ , fiue
quod idem eft:, 825, demptaí vnitate , vt fiant: 81,.
Quadratum: Mercurij .. Vndè. emanent: hæ. fequentes
Regulæ
Prima.Dato numero cellularum ambitus inues
niés latus Quadrati; cuius eft ille ambitus, fi diuidas cela
fularum ambitus numeros:per:4; & ad quotientem ad..
das vnitatemsexempli gratia , Ambitus :primi gnomi.
nis in præcedentiparadigmate.habet: 32 cellulas , quæ :
diuifæper 4,, dant: &, cui fu jungas ; 1;:habebiti latus,
mum 9 cellulas, lacus fcilicet quadrati 815
Secunda Regula .. Dato latere quadratis inuenies
numerum cellulàrum in ambitu feu gnomone propo
fito , fi fubtrata vnitæe à latere , reliquum multiplica
ueris
120 De abditis Numerorum
ueris per 4. prodibunt enim 32, numerus cellularum
in ambitu gnomonis. Hoc pa & o , dato latere quadrati
7, habebis in ambitu cellularum numeros ; ſi dempta
vnitate reliquum 6 per.4 multiplicaueris ; prodibunt
enim 24, numerus cellularum in gnomone quadrati
ſeptenarij. Rursùs fi latus quadrati fuerit 5. demptais
ynitate à 5 , remanent 4, quæ multiplicata in 4, da
bunt 16, numerum cellularum in ambitu . Hoc pacto
fit quadrati ex ternario latus trium cellularum , dempra
vnitate à.3 ; manent 2, quæ du&ta in 4 , dabunt 8. nu
-merum cellularum in ambitu .. Dato vero numero cel.
lularum in ambitu , latus inuenies , ſihuoc numerumu
por 4 diuiſeris, fummæ inſuper vnitate adiecta .
1
Propofitio V.
Numerospronicos in Septenarij Quadrato diſponere.
Si ſeptenarijquadratum in gnomones , quos tres
habei , diſponere iuxta prædi&um modun deſideras ,
eodem modo procedendum tibieſſe ſcias, ficuti in ſea
cundi gnomonis præcedentis paradigmatis terminis di.
ſponendis proceſimus , hoc vnico excepto , quod ter
mini fint differentes . Sit itaque ex iinpari radices,
verbi gratia , exi7 productum quadratum 49. Sic..dia
ſpones progieſlionem numerorum in primo ambitu
24 cellularuin .
Terminorum. 1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.14.12. ambitus
feptenarij.
Al.
Pronicorum proprietatibus. 121
Alterum di- 49;48,47,46745,44743,42, in våcuisi
midium . 7 (41940, 39,381...!! i cellis .
Numeri hi ſuperiores ceodem modo diſponuntur
in ambitu gnomonis ſeptenarij, ſicuti eos diſpoſuimus
in ſecundo gnomone præcedentis quadrati nouénarij ,
vti in hoc gnomone apparet .
30.
Gnomon 1.. ,in
12
I 2 1:11‫ارارو‬
: .. 124914145‫ و ا‬lil
lul22
Inlool01

4 40 4

44 In hoc gaomone. in .. 6
feriores numeros in
7 oppofitis vacus-prace 43
cedentis gnomonis cel
8 lis fuppletosvides, 42
‫ز؟‬ ‫و‬ 40
113151 148) 1131 5 141139 38
In fecundo verò huius gnomonis quadrato eodem
mododiſpones terminos, quo in tcrtio &quarto gnomo:
ne factum vides præcedentis exempli, ve hìc apparet
Numeri inferiores naſcuntur , fi-49 progreſſionis vlci.
mo término addideris 1 ; vt fiant so. ab his enim fu
periores numeri ſubdu & i , dabunt eam numerorum ,
quam hic vides in vacuis cellis oppoſitiuè ordinando
rum , ſeriem .
Vt verò duos fibi incluſos gnomones re&è ordi
res , progreſſionis feriem primò fic diſpones : Cum
Jatus gnomonis ex Regula fecunda ſuprapofita fit 5
cellularum , crunt in toto ambitu cellæ 16 , quarum
a din
122 De abdicis numerorrim ?
dimidium 8 Difpone 8 terminos incipiendo à 13,
poſt. 12 , immediatè præcedentis difpofitionis .
13,14,15,16,17,18,19, 20. Quæ fubducta à go , dant
reliquum terminorum .
Dimidium , 37236 , 35734,33532,31,30 .
vt fequitur:
120 I 181
119 : 14 Hoc peracto , Gnomonem fecun
dum ſic babebis.difpofitum , cuius
fingula latera faciunt eandem ſum
17 mam , videlicet, 1250,
18

1311511 Terti ultimi gnomonis:


diſpoſitiv ,
12013713511914 Præcedentis gnomonis: vltimus
3424129122116 terminus progreſſionis fuit 20 ; In
23125127 33 vitimno itaque hoc gnomone à 2to
IZ
1 incipicndo, eodem ordinc in cellu .
18|28121126 132 lis pones terminos tuos ,, ficuti in
136113115131130 vltimo quadrato Mercuriji & quo .
niá ambitui huius gnomonis octo
cellæ competunt,dimidium harum , vtpotè 4 , ita primò
diſpones .
21,22,23,24 , quibus fupponantur complementa ad
29,28,27;26. 50, vti fequitur :
In media bafis cella ponantur 21, & in prima la
teris. finiftri , 22 .. iterum in media cella lateris dextri ,
23, & in prima eiuſdem 24. quorum fingulis in va
cuis cellis reliqui quatuor opponantur , & in meditullio
sen
Pronicorum proprietatibus. 123
3 centri ponantur 25, dimidiumprogreſſionis arithmea
cæ vſque ad 50 obrvik Coulobdobit Ets:
1 Non fecus in quadratis parium numerorum proce
des, atque in corundem diſpoſitione intracellulás, in hi
ſce duobus exemplis proceſſimus, ita -quoque in omni
quocumque tanden iparium numerorum quadrato
tibi procedendum effe fcias ; vt proinde nil aliud re
fteti, niſ vt quomodo in pariumi terminorum qua
dratis, corunder que in cellulis terminorum difpofitio
ne procedendum ſit , doceamus:
CAPVT IV .

De numeris:pronicis , eorumque in quadratis pariums


terminorum diſpoſitione
Anta in numerorum huiuſmodi diſpoſitione latet Admiranda
Tartu
e s ſubtilitas ;tanta & tam mirifica vis & proprictas , fum
visnumero.
ប.

vt antequam fecretum penetrarem , faismirari non po


tuerim , quoinodò ingenio humano illa incidere po
tuerint . Quoniani verò nil tam difficile eft , quod non
fima & infallibiļia fua principia, eaque intelle & u facil
lima habeat 3' hic originem latentis artani paucis ex
ponam .
Tyr : Tota myſterioſa numerorum difpofitio confiftit
in naturali nûmerorum progreſſione ; ex hac enim noui
quadtátoś dumtaxat , fed tubos & reliquas algebraicas
poteſtates facili negotio .erueš- : Exempli gratia . Se
-quens progreffio numerorum naturalis complicat
om
R 2
124 De abditis numerorum :
- omnés progreſſiones numerorum integrorum excepçis
folis radicibus fecundo loco ponendis ,
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 IL 12 13 14 15 16

In hacprogreffione quadratos habebis hoc. pacto:


13 iun &a,faciunt quadratum binarij: 1,3,5 . faciunt qua.
dratum tertiacij. 1, 3; 59:76quadratum quaternarij : 1,
315273.9 . quadratum quinarij . 1, 3, 5 , 7, 9 , 11. qua.
drarum ſenarij..1, 3 , 5, 7 , 9, 11, 13: quadratum fepte
narij . 1 , 3,50 7,9,11, 13, 15. quadratum o&tonarij, &
fic de cæteris in. infinitum .
Cubicas quoque proportionalitates ſiç obtinebis :
ſit primus cubus 1. fidein 3 & 5 iunxeris ,habebis cu
bum binarij , videlicet 8. deindè 77: 2, 11. iunta , fa:
ciunt cubum ternarij: 27, 13, 15,17 , 19 iun &ta, faciunt
cubum quaternarij 64.& fic de cæteris in infinituma:
6.verò fumpferis numeros pares ,in eadein progreſſione
vri ſequitur :
2.4 0.8 to 12 16 ...1..
habebis modum , quo facilè intelliges: ,, qupt in
quacumque polygona figura fint anguli: æquiualentes:
angulis rectis :: Exempli gratia: 10 est terminus quar
tus progreſſionis paulò ante poſitæ , heptagonus verò
lub feptima ſpecie polygonorum ; Itaque feptem anguli
cuiuslibet heptagoni æquiualent decem angulis re &tis :
fic omnes anguli cuiuslibet bexagoni æquiualent angu
fis rectis 8. & fic de cæterisse qi : : f 6 ; ‫܀‬
Latet itaque fub progreſſionibus numerorum
que
Pronicorum proprietatibus. 125
fiue arithmeticis, fiue geometricis, neſcio quid mirum ..
quod vel indè patet, quod Algebra omnium mache
matum ſubtiliſſima nil aliud fit , quam quædam per
progreſſiopes.geometricas calculatio ; & potiſſimum
in hac præfentipronicorum numerorum diſpoſitione
mirabiliter eluceſcit .
Poftquam igitur de terminorum imparium in
quadrato dato diſpoſitione egerimus paulò ante , non
reſtat aliud ,niſi:vt rationem diſpoſitionis in terminis
pluribus doceamus . Verùm vt multa paucis comple-
& tamur , totum negotium in yno & eodem abaco , com
que præamplo demonftrabimus.
Propoſitie v .

Numeros pronicosin quadratopariumnumerorum :


deſcribere, Co
Sit Verbi gratia Quadratum , cuius latus habeat:
1:6 cellulas , habebitque primuseius ambitus iuxta fë
cundam -Regulam ſupra poſitam 60 cellulas ,, intrag.
quasoporteat terminos progreſſionis naturalis ita diſpo-.
nere, vt:ſingulæ numerorum , in quadrato. ſeries, nors
males,,, tranſuerſæ .,, diagonæ ſemper eundem nume.
rum efficiant; in ambitus quoque quatuor lateribus
idem reſultet numerus ,.videlicet:257. Sic age :: primò
ante omnia difponatur ſeries numerorum ab 1 .. vfque
ad zo. quæ ſuot dimidium corum numcrorum , qui
bus totus ambitus , conftat.60, in cellulas totidem dia
Atri
126 De abditis numerorum
Atributus . Quoniam verò quadratum totius continet
256, vt ex 16 in 36 ductu patet ; & huic numero vni
tatem iuxtà progreſſionum . arithmeticarum - leges
>

iunxeris , habebis 257. atque hic eſt numerus à quo


ſubtracti numeri 16 , relinquunt numeros in oppoſite
vacuis cellulis ponendos , vti ſequitur .
1. Numeri pro primoambitus gnomone , qui habet
celias 60: dimidium verò 30 .

1 2 3 4 5 6 7 g 9 1о 11
256 255 254 253 252 251 250 249 248 247 246
12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 1 22

245 244 243 242 241 240 239 238 237 236 235
23 24 27 28 29 30
25 26
234 233 232 231 230 229 228 227

Superiores numeri exprimunt progreſionem


Arithmeticam ab 1. vfque ad 30, quæ funt dimidium
celularum ambitus primi. Inferiores verd notant
complementa numerorum ſuperiorum ad 257, & hi
pariter ſunt 30, in vacuis cellulis oppoſitis ponendi '.
II. Numeri continuatipro ſecundo ambitus gnomo-
ne,qui habet cellas 5 2.dimidium verò eius 26 .
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41
226 225 224 223 222 221 220 219 218 217 216
42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
215 214 213 212 211 210 209 208 207 206'205

Nu
Pronicorum proprietatibus. 127
III. : Numeri comtinuati protertió ambitusgnomos
me qui celas habet 44, dimidiam verò cellas 22•
53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63
204 203 202 201 200 199 198 197 196 195 194
64 65 66 67 68 69 jo 71 72 73 74
193 192 191 190 189 188 187 186 185 184 183,

IV . Numeri continuati proquarto ambitu gnomonit,


qui haber celas 36.dimidium verò eius18 .
75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85
182 181 180 179. 178 177 176 175 174 173 172
86 87 88 89 90 91 92
171 170 169 168 167 166 165
Vi Numeri continuati pro quinto ambitu gnomonis ,
qui habet cellas 28. cuius dimidium 14.
93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103
164 163 162 161 160 159 158 157 156 155 : 354
104 105 106
153 152. 151
VI Numeri continuatipro fexto ambitu gnomonis ,
cuius cellafunt 20. dimidium 10 .
107 108 109 110 111 112 113 114 115 116
150 149 148 147 146 145 144 143 142 141
Vih. Numeri continuati pro feptimo ambita gnome
nis, cuius cela[us12. dimidium vera eina6..
117 118 119 120 121 122:
"140 139 138 137 136 135:
Quatuor cellularum intimarum numerio,
126 127

130 131
128 De abditis numerorum
Vides hic totam terminorum in feptem ambiti
bus ponendorum feriem ; quomodò verò finguli ſin
gulis ambituum cellulis imponendi ſint , iam docea
mus · Pro terminis itaque numerorum in primo gno
monis ambitu ponendorum , ita procede à ſuperiori
bus numeris ab vnitate vſque ad 30. continuatis inci
piendo . Itaque in dextro latereb d , in vltima cella ,
ponatur 1 , & in prima cella eiuſdem lateris ponantur
2. deindè hinc procedes ad finiftrum latus a c., & in fe
cunda & tertia cella pone 3 & 4. deindè tranſiliendo ad
dextrum latus, in quarta & quinta cella pones & 6 , &
denuò redeundo ad finiftrum latus,in fextà & feptimas
cella ponantur7 & 8. deindè interrupto curſu in ſe.
cunda cella frontis ponatur 9: & hinc tranſiliendo ad
baſim , in cuius tertia & quarta cella pones 10 & 11. de
indè redeundo ad frontem ,in quinta & fextacella pones
12 & 13. & redeundo ab baſim , in cuius ſeptima &
o&aua cella pones 14 & 15. deindè redeundo ad fron
tem , in eius nona & decima cella pones 16 & 17 , &
redeundo ad baſım , in eius yndeciina & duodecima cel.
la pones 18 & 19. & hinc redeundo ad frontem , in eius
decima tertia & deciïna quarta cella pones 20 & 21;
hoc facto reuertere ad finiftrum latus, in cuius octaua
& nona cellula poſt 8, pone 23 & 24 ,& hinc in deci
ma & vndecima cella lateris dextri ponantur 25 & 26.
& redeundo ad finiftrum latus, in eius duodecima & de
cima tertia cella pone 27 & 28. & hinc ad dextrum latus
reuerſus , in eius anteperiukima & penultima cella
pones 29 & 30. & habebis medietatem terminorum
in
‫‪Abacus in ſeptemi Gnomones diuiſus, inrithmetica‬‬ ‫و‬

‫‪ab vnitate nofque ad 257 cö‬‬


‫‪Foli 1293‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬
‫گز ‪:‬‬

‫مهتنصح‬
‫تم‬
‫‪1‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪45 46‬‬ ‫‪49‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪32‬‬
‫‪66‬‬ ‫‪67 :‬‬ ‫‪2 3 4 | 453‬‬
‫مه‬ ‫‪33‬‬ ‫| ! ‪63 19‬‬
‫دش‬
‫‪IP‬‬ ‫وو او ‪ | i8‬و جی ‪4‬‬
‫تو‬

‫‪34‬‬ ‫ور‬

‫و‪6‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪IoI‬‬ ‫‪35‬‬


‫مسلم‬
‫‪ly‬‬ ‫‪117 | 1‬‬ ‫را ‪36‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫|‬ ‫‪1‬‬
‫‪8‬‬ ‫وو |‬ ‫' !‪( .‬‬

‫‪8‬‬
‫‪37‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪127‬‬ ‫‪ioo 113 2? 6 1231‬‬
‫‪13‬‬
‫‪**1‬‬
‫منم‬
‫هتسم‬

‫شات‬

‫‪23‬‬ ‫‪38 | 73 1/3‬‬ ‫‪107 114 129‬‬ ‫ل [ ‪126‬‬


‫م‬

‫ماست نسمة‬
‫‪135 ) 1‬‬
‫‪24‬‬ ‫م | ‪85 [ io8‬‬
‫ا‪115‬‬
‫‪| 125‬‬
‫ها م‬ ‫و‪ 13‬و ‪3‬‬
‫ہ‬
‫دم‬

‫‪LI‬‬

‫‪124‬‬ ‫‪I‬‬
‫‪38‬‬ ‫‪135‬‬ ‫‪40 | 25‬‬
‫‪12211‬‬ ‫‪75 86148‬‬
‫مدیم‬

‫متن ‪ ,‬متن‬ ‫تز‬


‫زه‬ ‫‪116 199‬‬ ‫‪216‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪6‬‬
‫‪41 770‬‬ ‫‪87‬‬
‫‪87‬‬ ‫‪37‬‬

‫‪27‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪230‬‬


‫| ‪42‬‬ ‫ة‬ ‫‪102 103121‬‬
‫‪103‬‬
‫‪-‬‬

‫مهمة‬ ‫شند‬ ‫تطع‬


‫‪1‬‬

‫)‪88.'1080‬‬
‫‪28‬‬ ‫‪43 1179 87.‬‬ ‫‪91‬‬ ‫و لا و‬
‫هم‬

‫معتم‬ ‫بو‬
‫‪3102‬‬ ‫‪64‬‬ ‫اول ‪65‬‬ ‫راه‬ ‫وغ‬
‫‪m‬‬
‫تم‬

‫من‬
‫|و‬

‫‪227‬‬ ‫‪| 289‬‬ ‫‪218 | 47 48‬‬


‫‪14 | 13 | 36‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪31‬‬
‫تم‬

‫کنم‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬

‫ول‬ ‫‪1524‬‬ ‫‪1‬‬


‫کو اگلا‬ ‫‪12‬‬ ‫‪245 244‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪i‬‬

‫‪C‬‬
1

:
F

1:
1

2
Pronicorum proprietatibus. 129
in ambitu gnomonis primi diſpoſitam . Si itaque ſu
perioribus numeris iam intra cellulas ſuas diſpoſitis in
feriores numeros , fiue complementa ſuperiorum ad
-257 , in oppofitis cellis vacuis inſerueris , habebis to
tum gnomonem omnibus ſuis numeris iam comple
tum ; Ita vides vnitati in diametraliter oppofita cella
reſpondere 256. binario in oppoſita diametraliter cel.
la reſpondere 255. ternario verò in tranſuerſa oppo
fita cella refpondere 254, iuxta ſeriem numerorum in
prima progreſſione ordine poſitorum , & fic de cee
teris .
-5.. Vides quoque in hoc artificio numeros duos , pa
rem& imparem ſemper alternis lateribus ordine inſeri ,
exceptis tribus locis , vbi nonulla interruptio accedit ,
& funt ab.1. ad 2. ab 8.ad 2. & à 22 ad 23. Quibus ob
ſeruatis, nullam in diſponendis numeris difficultatem
experiere , dummodò iuxta ſequentem abacum in quo
omnes gnomonum ambitus diftin & i, numeri verò di
ſtinctisquoque coloribus, exprefli fpe &tantur) progref
fus fueris .
Habeshic in vno Abaco totum Artificium ex
prefíum . Diuiditur hic in ſeptem ambitus gnomonum
quorum primus. ſignatur ABCD. Sccundus E F G
H, Tertius I K L M QuartusNOP'Q . Quintus R S
T V. Sextus V V X Y Z. Septimus , Byd. In his vides
pameros iuxta feptem progreffiones arithmeticas ita
diſpoſitos , vt media numerorum ſeu terminorum pars
in vnoquoque gnomone fie nigro,alterarubro colore ,
depi& a ; & numeri quidem nigro colore exarati de
R no
130 . De abditis numerorum "!
norant in ſeptemprogreſſionum feriebus fuperiores nu
meros; rubri verò numeri inferiores , complementa con
rum , fiue maiores terminos in oppoſitis vacuis cellu
lis ponendos. Vnde Le& or examinando fingulos, gno
mones , & cum feptem progreffionum feriebus con
ferendo , facilè in artificij notitiam perueniet ,
Superat autem omnem admirationem , tantam
numerorum farraginem in vnuin abacum quadratum
tam artificiosè diſponi pofle ; vt indè fedecim numeri
quarumcumque tandem ferierum , tranuerfarum , per
pendicularium , diagopiarum additi, femper ynum &
cundem numerum conficiant, videlicet 2056. qui nu
merus prouenit , & aggregatum 257 colle & um : ex mi
pimi & maximi termini additione, per 8 dimidiuin cele
larum lateris. quadrati multiplicaueris. Summamis
verò omnium numerorum habebis , fi 2056, per 16. la
tus.quadrati multiplicaueris'; prodibunt enim 3:2896.,
Propofitio VII

Numeros pronicosnomi quadratos, in quocumque quadrata.


fiue parium ,ſiue impariam cellularum ad vnam .
fummam ex fingulis feriehuseruen
dan diſponere . 7
.

In præcedentibus de Quadratis & cubicis nume


ris tantummodò intra fua quadrata difponendis mea
thodo & ratione locuti fumus , hoc lood verò docebi
mus , quo modo nuimeros etian non quadratos fub
qua
Pronicorum proprietatibus. 131
quacumque tandem progreſſione,intra datum quadra
tuin ad vnam ex ſingulis feriebus fummam eruendam

TM1011101010
difponere queamus. '
w Sint itaque fequentes progreſſiones, quas intra
binarij Quadratum difponere velis .
..échy i1.8

0 } .21:13 : 45 s 6 : 7 8 9
:7 8 ? 9 10
* äft si 3.14 ,
3 4 5 6 7
8 9 10 11
4,5,6 . , 7 8 9 10 II 12
5: 6.11.7 " 8 . 10 II 12 13
7 ' ! 8.15 9 10 11 12 13 14
ii
7 8 9 10 12 13 14 15
8 9 IO II 13 14 15 16
13
9 10 ! I 13 : hora do 14:15 16 17

Ratio -cur omnes-numerorum feries in vnam


ſummam rediganur, eft, quodin progreſſionibus qui
buſcumque arithmeticisnumeriæquales à fpacio medij
difici ſimul jugai, vnà cum medio ſemper eandem
ſummam producunt , vti in hiſce progreffionibus
patet . I enim & 9 vnà cum 5 , faciunt is. Item 2 8 &
5,3 7 & 5 , 4 O & 5. Quare nil amplius reftat, niſi
vt intra quadratum diſponantur eo modo , quo in
fequentibus exemplis factum vides , in quibus ferie ,
diagonali primò diſponuntur numeri ordine naturali ,
R 2 dcin .
132 De abditis numerorum
deindè quæ extra quadratum funt : 1, 3, 7 , 9, ponan .
tur in oppoſita cellularum vacuarum loca , & habebis
quæſitum . Summa verò fingularum ſeriérum in pri
mo Quadrato erit 15. In fecundo Quadrato 18. in
tertio Quadrato 26. in quarto. Quadrato 39, Suma
ma verò omnium habebitur , fi vnius feriei fum
mam per latùs quadrati multiplicaueris . Sic in pri
mo prodibit 45.. in ſecunda 54. in tertio 63. in quar
to 117
Harum itaque quarumcunque progreſſionumin
etiamin infinitum produ & arum numeri in quadrato
ternarij ad vnam ex omnibus feriebus fummam cruene
dam , ita difponantur vti in quatuor fequentibus
exemplis patet , &prima quidem : . 1, 2, 3, 4 , 5,6, 7 , 8x,
Tinda

9 , lic .
Primum Exemplum .
ISL

IS
mios

afni
INI

4 9 2 15
Al
1‫ܛܣܐ‬1‫ܐ‬

11

nim.

3 715
3.81 6 IS
18 , 19 , 1935
'1 ) ' ‫ و‬:

.
1
Pronicorum proprietatibus. 133

al161319
91 Secundum Exemplum .
Comisia
Pro hifce numeris : 273,4;556, 7, 8,9;10.
InLIOL
3

17.111
Tool1T

18

mivo
Il
la
hl&

N1
8
pin
FOI 18 18 18,18

Tertium Exemplumi.
!; . Pro numeris - 3,4,5,6,7,8,9,10, Bo
Pero namont3*
TAI
Tool

21 .
In
ml.

6 611114
4
|
lol1

2 1!
5171921,
|

5
LO 3.18 21.
21.21 21 2.1.
I I
|
II

Quartam Exemplum .
Pro nuracris :-9,10,11,12,13,14,15,16,17 .
??
151
151
11เ
al

I 2 12417 10:39
1311

11131539
16 ‫او ا‬1439
39 39 39 39
Et
134 - Dcabditis numerorum
Et ſic de cæteris omnibus progreffionibus ſue ordine
naturali;, fiue per differentiamquamcunquecontinuatis
procedes .
Proppſitio VIII
In Quddrato:exquaternario constituto dumeros ſe.
decimfub quacunqueprogreſsione naturali ital diſponere ,
Vi fingulă In-quadratoquatuor pumeracun ſeries , quo
modocunque fumpta , vnum tt) eundem numerum confi
ciant . 1.49% iets
Singprogrefliones Mabnaturali,qumerorum
ſerie , vt in fequenti pagina patet. Omnes harum
12 progreſſionum termini 16 intra Quadratựm coa.
&i , in omnibus vniafcuiufque progreſſionis feriebus
additi , vnäin & eandem ſuminam efficiunt; Ratio 1

eft quia dinnes numeri à duobus intermedij ,


æquo diſtantes ſpacio additi , femper vnam fimul cum
duobus mědijs addikiſunmam faciunt. Ita vides in
prima progreſſione 1 8 9 16. addita facere, 34: idem
faciunt. 2. 8.9.15.jdem.3. & , 14. idem 4.9 8 13. ad
dita; idem medijnumeri 9 & 8. duplatifaciunt. Ita
prorsùseueniet in quibuſcunque fequentibus progreſ
fionibus ; V. gr.in vitima110. 115. 107, 108. limul ad
diti faciunt430,totidem 101.104:1017.108.& fic decoete
ris, omnes nuineri &quo à duobus interniedijs fpacio
diſliti, vnà cum ijs additi faciunt.
२६ ९६५ : ६
Nu
Pronicorum proptidtatibus. 135

finitume
in
fic
Et
in
10121
Wiri

1 .

joc
001
201
sol
soi
tot
901
ces
Lot
601goi
oftin
en
Ent
Supit
ISOS
1ZS099$S*
76
ES
$$
95
6685
7919
99
12
er
EU
bz
Se Or
61
91
-SE tt
sb
lo
Li
biti
si
gi
zist=6-e
Zi
61
ic
or
toz
82 12
11
Et
IT IZ
22 33 ot
68 IIfa IX
.
12
że
coC
61 13
14
17
15
19 6
20
18
31 öi
11. 6 G
2I
oz 61 if
01 6:18
81 32.
13
114
2
16
17
185 IA'
61.8os
i
Li 14
15
16
17 of
lii
ei
12
136

OC
13
14
15
16
17 21 6-
8 b 7 V
tiI II
21 Io
13
?
12
14
16
15
18
17
19 7
Ł IV
.

W1
15
16
17
18 9i68
iloi
Etti
Si
fi L 14
15 29
d1o 8
. .IN
16
15
17 6
ÓL
IL 148
Li $
9 & II
.
13
12
14
15
16 wnuor .1
gaisoud
endann
136 e Deabditis numerorum
Quæ cum ex progreſſionum doctrinaclara fint,
nilrelat,niſi ve iam modum , quonam ingenioea intra
quadrati quaternarij cellulas 15 ita difponantur, vt fin .
gula vnam & eandem numerorum ſummam confi
ciant ſuggeramus. Sic itaqueoperare : Deſcribatur figura
in cellulas ſuas diuiſa., vtivides::
looliI

Quá defcripta accipe primæ pro


32
Egreffionis terminos in quatuor
4
-
I'S claſſes diuiſos ; & quatuor quidem
6 25 primos terminos 1. 2. 3. 4. ita di
LIIS 8
I25.11 ſpones, vt 1 & 4.intra quadratum,
1023113 2 verò & 3 . extra quadratum ca
dant , vt vides. Secundo quatuor
1

15 ! 141
I

terminos 367 8.pones, vt 5 & 8.


extra quadratum , o vero & 7. in cadein tranſuería
ſerie intra quadratum cadant . Tertiò quatuor ter
mini 9.10 . 11. 12. ita diſpones , vt 9 infrà 5. & 12 infrà
8 extra quadratum ; 10 verò &e it ordine in eadem
tranſuerſa intra quadratum linea infrà.6 & 7.ponuntur,
vti in exemplo patet. Vltimi tandem quarti termini
13. 14.15. 16. ita diſponantur , vt 13 & 16 inera infimas
cellas quadrati priman & ylejmam cellam occupent ;
14 verò & is extra quadratuin'caſdein , & habebis nu
meros diſpoſitos; quomodò verò, qui extha quadra
tum ſunt numeri , intra vacuas cellulas quadrati tranſ
ferri debeant , expono : Cum fotlint ištfà quadratum
cellæ vacuæ , quot numeri extra quadratum remanſe
runt , ita congruè eos ſingulis cellis adaptabis : Primo
ponantur 2 & 3 fuperiores coalternè in oppofitis vacuis
cel.
1
Pronicorum proprietatibus. 137
:) cellis , videlicet 2 in vna cella propè 16. & 3 in vacua
T cella prope 13 , per décuffiin ; fimiliter 15 & 14 inferio
res extra quadratum, in coalternè oppofitis vacuis cellis
decuflatim ponantur , videlicet 14 propè 4. & 15. prope
. 1. Qui verò numeri extra latera quadrati ſunt s & I,
illi pariter in coalternè oppofitis vacuis quadrati cellis
decufiatim ponendi funt, s nempe ſupra 16; & 9 ſub 4.
reliqua verò extra quadratum ad finiftram 8 & 12. ite
. tum in coalternè oppoſitis vacuis cellis ponendi ſunt, :s
videlicet fupra 13 ; & 12 ſub 1. atque hoc pacto diſpofitio
nem omnium numerorum completam habebis , quo
rum quatuor numerorum ſeries quomodocumque ſum
. ptæ , re&è , tranſuersè, diametraliter , femper vium &
eundem numerum præſtabunt, videlicet 34.
Quod verum eſſe, fingulas progreſfiones fuprà ex
poſitas examinanti patebit ,vbi cas inodo iam di&o per
diſpoſitionem oftenfam intra quadratum coëgeris, vt
in tribus exemplis fequentibus patet.
?
34
tal

Toi

34
7 6 12
34
slii 8 34
16
21 311334
34 34 34 3434

S Pro
138 De abditis numerorum :

Propoſitio IX . s' )

Numeros quoſcumque tandemfiue quadratos


fiue non quadratos pronice difponere .
}

Cum hiſce numerorum arcanis ardentius infilte ,


rem , cepit rue deſiderium cognoſcendi , vtrum binarij
aut ternarij , quæ quadrata non ſunt, fed radices,in qua
dratorum huiuſmodi diſpoſitione locum habere poſſint.
Quemadınodum itaque totum artificium in æquatione
quadam , fiue in exceflu quodam & defectu numero
rum confiltere videbam , ita quoque tanta ſpeculatio
ne opusnon fuit , vt negotium deſideratum ſortiretur
effectum . Sic itaque operare . Ponantur primò nu•
meri ordine naturali , quouſque volueris : Ex:gr: Si nu
meros ſub parallelogrammo , cuius vnum latus : 2, al
terum 3 habeat , difponere delideres.21 Şint numéri: hi
diſpoſiti 1, 2, 3 , 4, 5 , 6. horum numerorum medieta
tem ordine retrogrado tribus priinis fupponantur , vt
in exemplo patet : 123.& habebis quæſituin : hi
17
enim numeri perpendiculariter fibi additi , eundem ,
numerum conſtituent , videlicci . 7 , 7 , 7 : ratio
clarè patet , quia : exceflus inferiorum femper fupplet
defeEcum ſuperiorum ad 7. Hoc pacto fint iam diſpoſiti
numeri ab i, ad 6. deindè à o vſque ad 12, retrogrado
numero , & itabit cxemplum vt fequitur .
Ite
Pronicorum proprietatibus. 139
O I $
2 3 4 5 6
I 2 II JO 9 8 7
12 12 12 12 12 12 12

Iterum ſint numeri diſpoſiçià 2 vſquead7. &hinc à


vfque ad 12. retrogredantur
-2-3 -4 16-7
12.II 10- 9 8 7
14 14 14 14 14 14
7

$ Aliud Exemplum
- Sub quacumque proportione -
Diſpoſitio número 2 4 6 8 10 12- 14 16
rum iuxta - propor- 30-28-26 24 22 20 18 16
tionem arithmeticã . 32 32 32 32 32 32 32 32

8 16 32 64
Diſpoſitio numero 120.112
4
96 64
ruin iuxta propora 24
124

tionem geometricã . 117 - 11? 112-112 , 112


Pater itaque , quomodo numeri parallelogrammatici
non quadrati diſponi debeant,
lám verò ad eos progrediamur numeros , qui &
fi quadrati non fint, intra quadratum tamen quouis
.modo diſponi qucant ad vnam fummam ex ſingulis tri
bus feriebus eruendam .
Fit autem hoc mira quadam Artis Combinatorie
induftria : Sint itaque hi tres numeri 1. 2. 6. intra qua
dratum ita diſponendi, vt ſingulæ ſeries o conficiant ;
hoc facilè te docebit Ars Combinatoria : cum enim tres
numeri ſexies combinari queant , toties quoque di
S 2 ſpo
140 De abditis. numerorum
(poni poterunt numeri ,, ve ſingulæ ſeries 6 çonficianti
Combinatio numcrorum fequitur
2 3

2 1
Ib
6, 2 3 16
16
3 3.
6 6 6 6

mlnln

mlad
2

-1-1
1

mim!
2
3.16 6.
3
1
I

I 3

}
2 3 6 3.
3 2 6 3
IS
I 16 3
6 6, 6 6 6 6 6 6

In fingulisimahiſce
ferentiſſ quadratis combinatio
eft .
numerorum dif:
Alia Exempla .
4 sl 015 . 7.84 Ici11333.
s! 4115 8 9 7/24 illi 21033
61 41 5115 7 8 24 12/1011
33.
15 is, is 24.24 24 33 33 33

Quæ fexies in fèx quadratis differenter diſponi poſſunt.


Pari raticne intentum tuum habebi; , fub quacunque
numerorum proportione ſiue arithmetica , five geome
trìca , excepta vna diagonali, ve in fequentibus numeris
patet .

Si
Pronicorumproprietatibus. 14
I. IL Ill. IV .
2 4 6 2 6 4 4.6. 2 . 4 2. 6.
4 6 2 6 4 3 6 3 4 6 4
6. 24 4. 2 6 24 6 6 4 3
12 12 12 12 12:12 12 12 12 12 IZ 12

VI. Combinationes ,
6 4 6 2 4 12
2
4 6 2 4 6
2 6 4 4 6 2 1.2 .

12.12 12 , 12 , 1.2 12

Si præterea in fequentibus tribus numeris, artificium ,


probes, idem ſemper.numerus prodibit.
7. 8. 9. 10. ' 12 ? 3. 14. 1S
8 97 12 10 14:15 13
9 7 8 12 10 II 4 IS 13 14
24 24 24 33*** 33 33 42 42 43

20 30 40 so 6o 70 . 7

30. 40 20 60. 7,0 5.2 .


40 30. 30 . 7050 60
90 90. go. 180 , 180 182 ,

Et fic decæteris, quorum vnaquæque ſeries numero


rum intra ſex quadrata ita combinari poſſunt, vt indè
ex additionc eorundem idem numcrus refultet .
Le& or ex hiſce facilè: colliges:,, quomodò fagax
ingenium datà qualibet numcrorum ſerie ita per com
binationem illos intra quadratum cogere poflity. vt in
dè quælibet ſeries eundem reddatnumcrum .
Pro
142 De'abditisonamerorum 17
.
ટે *
Propofitio X. +
In Quadrato quarumuis celularum quatuornumeros
pronicos ſub quacumque proportione
datos difponere.
Sint dati hi quatuor numeri : 1 , 2, 33 , 4, vel so
6 , 7, 8. & ſic in infinitum per quatuor numeros proce
dendo , quos intra quadratuin binarij ita difpones, vt
ſingulæ feries eandemfummam efficiant. Quoniam ita
que quaterhátius luxta combinationis leges vigeſies
quater combinari poteft ,vt nunquam eádènı nünxerb
rum ſerięş occurrat, poteris ex vi combinationis cor
dem ita difponere 14modis , vt infra 24 quảdraforum
cellulas diſpofui,nunquam in feriebus idem humerus ,
in feriebus tamen numerorum additorum cadem tem
in

per ſumına einergat ; quæres fanè meritò paradox a


videri poffit, fi Ars Combinatoria illain euidenter
non demonftraret . Ponamus Exempluni
in tribus quadratis liquidem in 24
quadrátis id nimis operolum
organisaari foret. Quarè Lectori tan- soon!
, i 17 Iy tùm modum often ti : [ 1
:! : dilic fuffia .
: . ciat

Com-.
Pronicocam proprietatibus.? 4437
1.Combinario . 2....!! 11. Combination.! ; I
ili
12 Ina
W1
*-! 3 7 4 tion : I'13
CII 4 to ]

..ll
2 4. 10 :, !', IOA
-I«I

IO 10 .
3 -4 2
IO
2" 11 : 3 10
4 3 2 I 10 3 415210
10 10 10 10. Lug . 10 10 TOL :10 10
slalmim

mlalala

III. Combinatio . IV. Combinatio.


Z
MINI1

4 I 2 4. 10
-1-111:+

ml
+1
IO
I

I 3 I 10
IO
io
I
4 10 4 2 3 10
က+

1
4 2 10 :
brokosts
10 10 10 IQ 10 Іо 10 1.0 10

sreise
Et hoc modovſque ad vigeſimum quartum quas
dratum'ynam : & eandem rem mutáre spøteris , non
amplius s'exhauftanitimum combinatione quaternarij.
- Si verò tibi proponantur quinque numeri in
quadrato ita diſponendir , vei fingulæ ſeries ſemper
Yoam & eandem fuminam conficianty id 42o. modis:
conficcre poteris sin qotidem quadratis differentiſſima
numerorum diſpoſitione all, 18.1.1
" 1. Verùm vt adminandam combinationis vim videas ,
hic, quoties numeri in quadratis vſque ad nouénarij
quadratum differentibus niodis , quorum ſeries tamen
colle &tæ vnam & eandem fummain conſtituant , di
ſponi poſlint, apponere viſumfuit :
In
144 De abditis Numerorum
In quadrato quateroarij, 24 modis diſponi polunt hi
numeri : 1,2,3,4 .
la quadrato quinarija 120 modis hi11,2,3,4,50
In quadrato ſenarij. 720 modis hi 1,2,3,4,5,6.
In quadrato ſeptenarij. 5040 modis hi 1,2,3,4,5,6,7.
In quadrato o & onarij.40320 modis hi 1,2,3,4,5,6,7,8.
lo quadrato nouenarij. 362880 modis hi 1,2,3,4,5,
6,7,8,9 .
Vt fingulæ ſeries vnum & eundem numerum confi
ciant. Et ſic in infinitum ; quæ res omnem humani-in
genij intellectum ſuperat .
Vfus horum numerorum .
Ægyptij putabant horum numerorum ope , Ge .
nios mundanos f- attrahere poffe , per mundanarum
catenarum varias claſſes , quas riques vocant . Verum
cum iam nos in Oedipo huiuſmodi modum tanquam
ſuperſtitiofum , & Satanicis illuſionibus cxpofitumn re
probauerimus, de co verba amplius non duximus fa
cienda . Hoc certum tamen eft, fub hiſce neſcio quid
ſupremis idęis analogum latere , quod fi quis ex confu
ſa mundialium rerum miſcella , in moduin huic artificio
haud'abſimilem reducere poffet ', ei nihil in naturalium
reruin inquiſitione denegatum aſſererem ; quemadmo ,
dum enim in temerè congeſta numerorum multitudi
ne latet aliquid fummè diſtinctum , & mirabilibus pro
prietatibus præditu n , dum in eum ordineın digeri pof
funt,
Propigorumproprietátibus. 145
funt, vt idem femper numerus quomodocumque addi
tusemergay: itaquoque in criplici. Naturæ Regno da
tent res confufæ ,quæ tamen ad cartas claſſes reductæ,
admirandos tum in bonum publicum, tum in medicina
vfüm effectus praltare poßent. Exempli gratia : Si
quis in Lołalics quafdam omnia quæ in triplici Riegda
ſant Luparis , autMercurialis , fiue Venerea ,Solarising
Martiæ ,logix ;autSaturninæ naturæ ; in vnam claſicmws
reduceretj eum mirificum cffectum in curamorborumy?
quæ claffem deram refpiciunt, profligandorum comper
turuin credercm Sil Chymici polent Sympathical
mineralia in vnum aliquod corpos per Combinatoriarat
Artem reduceres in forfan reperirentis quod hucuſques
quæfitum fuit is lacedo enim fub certis Combinatio
num effe & ibus resita admirandeer. Nt verbisfatis deſcrie!
bi non poffint.. Quemadmodum enim bumeri proniciq
ita difponipoffunt , vt femper idem & infallibilis numeri
rorum effe& us reſultet, ita di Medicus autChymicus vab
riarum materiarum proprietates inoffet , is haud dubie
habira temperamentorum , ponderis,calorifqucratione ,
ita materias in vnum atręmperarepollet , vt indè femper
infallibilis effe & usfequeretur. Verùm cum de hiſce
in Arte noftra Combinatoria . fusè egerimus, eò Le
ĉtorem remittimus., ybi & videbit ; quomodo om
nia in multitudinem diffuſa,tandem ad vnitatem,quam
omnia naturaliter appetunt,reduci queant . his addım
coronidis loco ludicrum artificium pronicorum nume.
rorum ope inſtituendum , queis quiſpiam alteri occultos
animi conceptus per epiſtolam manifeftarepoterit.
T Stea
146 De abditisnumerorum ?
miiiiin ?
SteganographicumArtificium vſuhorum numerorum
instituendum .

1. : Vfus fanè in Steganographicis , id eft ,, occultandis,


fub obſcuro fcribendi genere arcanis , potiffimùmi min
rabilis, eft . Sic autem procedas. Accipe.ex quadratis
numerorum quemcumque volueris ;, v.gr. Quadratura,
Nouenarij in cellulas,fuas, diuifum , vti hìc vides ; I'n
tra hoc quicquid volueris tutè & fecretò ſcribere poterisa
ſolo numerorum ordine, naturali le confequentium .val .
riè intracellulas. difperfarum beneficio . Si itaque hanc:
Epiſtolam ſub ſecreto, alıcui. Principi tranfinütrere vellesó.
illum .primò monere deberes,, quo,quadrato , vti velis.;
deindè ſcribis, epiſtolam verbis velintegris;,.'vel interru-.
ptis, iun & is,vel difiunctis., perindèeft;in.cellulis, juxta ..
naturalemnumerorum.feriem ,ab.N. vſque ad 81procen
dendo ::quem ,accipiens, correſpondens,ftariin Nouenarij.
quadratum ,ante la expunet's,& .confiderabiti naturalem .
numerorum hinc indè diſperſorum : ſeriem ; & ';'
iuxta horum , ductum ,,leget: diſpoſita libi:
intra quadratum fimile ,, verba y! & zi :datni
quod'occultum erat,;detc.. :i ; ; 914 :
r Kos10 : ‫ز‬
dum reperiet 6. ‫ اور‬:
'n

::

Spe
Pronicorum proprietatibus. $ 47
Specimen StegaClnogra
auis
phici Epiftolyó : ?
.
13 76 8178
1679 9 75 15
20 | 72 | 19 :58 04 2059 56 21 10
OZL.60 2242495031 22 11
7517 42 37 44
48 42374 4 346577 prut
70
o 55
55 .47 4341 12
39 35
2:18 -30.. 38 45 :40 : 3264 8 ...
68 5701051 36 33 32 $325 14
611 :24 ' 28163 23 63 81
67 À 6 14 4 66 १६
31. 73 7 69
Sci
10:37 Epistola Steganographica: Pro ...
Ilmoli- con- inimiinfona finemicus forti- tuam
tur : du hunc $ Juuster per
vt eorü circū nonā qux valla hora in tuiquem
bit ru .
ra tedo- fre elu Iveni- enim rata - linam nofti
mum ruim et
gas
mifra Nil va- ftiuè pro tibi benè larmis etis
lleas in lin quoq;
præ- no- dere inten vt té, & pro go tema
12 etis tas ре
‫میام‬ gna
‫امه متر‬
ico enim tua- tem - fidias loco mar. turbamili .
rum pore tis tibus
içã- & die fpi- tibi & circa qua con
Icias 2
que tra
figni tuam omit- vt cum ver- re rogenti vale
tir in- i gant
vigila terlitas hilce Maru- tibi ci re quod &
wout Sta
T 2 Sit
148 De abditis numerorum I
Sitev gr. Epiftola in huncfenfum fcripta .
I 2 3 4. 5 6 7.89
Significo tibi hiſce: , mi frater , quod iniiniſcus
ilo II 12 : 13 : 14 . 15 16
tulis quem nofti, magna molitur contra tuam perſo
17 18 IN 20 21 22 23
nami, nil enim corum , quæ in tuiruinam verganty:
24 25 26 27 28 29 30 31. 32.
omittit . Quare rogo'te , ut rerum tuarum ſatagas , &
33 34 35 36 37 38 39 40 41 42
tibi bend profpicias pro tempore & loco.; vt tempeſtiuè
43. 44.45. 46. 47 48, 495.50 .; 5. I
intentas tibiinſidias eludere val5eas . Veniet'enim dice
6 57 58 59 1
52. 53 54 abi t
Martis circa. Monami noctis horam , & circumfuall
60 61 63 64 051 664
domum tuam cum ingenti turba. armis inſtructaji
67 68 69 70 71 72 73 74 78
Vigila. itaque & prepara te . , veci-reſiſtas fortiter »
76 77 78 79 80 81
conduſais quoque in - hune finem militibus... Vale
Singula verba ponantar: infùis cellulis; juxtamus
meros ijs inſcriptos; nonnulla verba hic diuifa ::sepe
sies, quorum partes pones.in.cellis illis: quas numeri ex
primunt . Hæc Litera à nemine mortalium intelligi
poterit, niſi nouerit modum diſpofitionis numerosum
intra quadratuin , quæ eft clauis ad arcanum enodan
dumn ;
Pronicorum proprietatibus. 049
dum ;siinenim
procedas un regalomamme
epiftolafcripta,
rgrum feriem
& feorſim fingula notauc
ris,tandem totam epiſtolamglucidacam reperies
Hoeideen artificium equo alifquaffo ex
biberi poterit . Qui verò nouerit varias diſpoſitionis in
præcedentibus infinuatas,methodohismindodan
fecretum prorsus rcddet impenstellut tantg
erit diſtribu ..
impenetrabilius , quantoinplates
.J16dsiodooo
tum a Vogo
Si quis fine hoc artificio procedere velit , is in hoc
quadrato & 1 . numgros gemeng A pro libitu diſponeres
poterit, ordinc vel recto, vel retrogrado, vel quouis mo.
do igeriçaco& deinde haossard Claulferonasodeindè
candemcpiſtolam in ferreira dantibus numeroruma
cellulis iuxta verba & nomina diſponet ; & hoc quoque
pacto, artificium reddettimpeacnabils Hae arcana
cribendi ratione exaratas,non itapridemliteras-admo
deditSereniffimus SRi Princeps Auguftus Dux
Brunfuic. & Lunsburg. Principum ,literatiffimus ,
-91109 . jonumenesalios,modos inuenit arca...
prilie Ac fcribendi,quos in pulchra illa-fua.isir " is ! )

- Criſł
Si Criſ plogi
tplo a , hu
gia. fummo Principum , Vigili.
emolumento munda Jalis

patefecit...

ART.
.audijesitgan murovinor!
12110 ARITHMOLOGIAE us
-23.jun
231799 ripsybiasanclofliga mababiecit
X9 O
PAR SILI
ai 2001:107b 2.:167 din900 órovito Jirstog imortid
De Atabum Hebræorumque numeris ,
-udivusmyfticisligilisquæexijs 04
conficiebant . 2 : • I.ALI
coni nizi,silay 9:5523079 izliste god oca cip
oglib inidil CAPVT20gmua 18 0 :5iup
corsi e soup lov.ob.7901rıisveobsı löv saibro 1:19:09
sbobbradropmoddsquibusHobile Arabes Opigilates
Slundismun edifici conficirbantrii a.slonip ....2
apoio gori 3 ; 137.0lib erimoniis &diovetri cilulla
Abent Arabesed Hebræialium arcanum .
STIL KO
irf Sigillismagicisconficicndis modum &
hotitiam , quaelatchee ingenio , nec ad ?
miratione carêts duntaodo horrendis \lu
perftitionibuseum non polluertht;Hume
ros enim 9; quos nosin quadratokernarij poſuimus ,
illi præter vfitatum nobis moduar Tidiquoque poi
nunt . 052 ] umuloma
-37729119

Hoc

1
Eorumque fabrica.
biopliq sH Hoc itaque ex ternario con
.
e confectum ellë vides;Giudex du- .
47162 plici quadrato.alteri inferto ,
Konseicuiut numeros in apicibus
3. triangularibus fi addideris
lii,iustres linguwenumerorum row
106.1 All - qries, addita dabunt. 199, &
8 totidem numeri, quipartim
el entotidem
V n'pirexternis partim internisquam.
6s idrati: lateribus adfcribuntur:
fimali iun&tijytiiexaminantipatebit.si Hai
Arque hoc Sigilua ob myfticam füm diſpoſi-.
dönem Saturna dicabant (dequofufiusin. fequentibus)
eniinfoenami
cò quod nomen J. Zabiela(Satulnam
në appellant) pas crapulco, je numerosgelolücutn 45;
dar,tantum ,quanta eft omnium foriérum fümmayevin
delicec 45. quam obtinebis , hi 3; in : 15 vnius, ferici
fummam , id eft duxeris. De hoc SigillositasAben - 1
pharagi Arabistný lus deSigills: dibello H! od itaque:jj 7
Sigilluman ,infingitislateribus.Hasnumeroshabeth, qui 8
additi confticunt:149 plöntiätalojZahelisideft; Sátur.. Ji? 30
nii nomen. oofdem in fecontinet. nam ) dat 7. -octo; 45
OS : 30, qui addithfacifünt:omnib
unt m urdinum additorum.
fummam . Hinc vana.fupeiftitione addu & i, figuram
hanc in alias formas: contorquents. cui iah nomen diui...
num ab Hebræis mutuatum , addunt: è latere vnà cum ,
nominibus Angelorum ad ſuperſtitionis augmentum .
Ga.
myte so De Sigilliawroz
oftub otsGabriel spasibolt Hoc portantes, ſiquidpiama
-Ib xiabu01 jeb.iyish orius :18 Deo_cxoptare volunt,
Soffgrifio fitila bila præmilla adiuratione per
ti2po iabro
liah magrú Dei nomen miah,
9
han.putant infallibiliter fe ex
ial0 Viah ujauditum iri , circa id quod
L3d32s csizpetuntis Et dolendum fa
21
iál Filiati:unè di..cam ingeniofam
sega . 1072xzatque arithmericis myſte
is to issiurijs adcò refectam diſpoſim
jah iah iah sidan tionein tot nygamentis, tot
1
--09. Michael , sodyuna do quiſquidjs, dos impijs ab
{ a1d.3110opal si cui al oup Hurdiſque fuperbicionibus&
vaniloqueobfcinantijs obfcuratat eller 196 :20
?P Millaiſunsiam à longo.tempore adme varia huius
faring.Sigilla magica à Turcis, Arabibus , Hebræiſquc
introducta vinquibus non folùm differentibusmodis in,
numerorum propicorum Jdiſpoſition, procedunt, fed
seriem Atahica verba.fiue nomina pe attribuiaDeing
3 **no italintra quadratum diſponurit. in numelci?
of (
is nos rcfoluta , quaquauerfum additaa,:33si
‫را با‬ candem fummam conficjante 40828
Scarvatos sefuiufmodi funt fequentialsi sproe e ng
U167 038t pishbo quarum
juib.7
aev ait . minister
10'1 B ‫ܕܐܐ‬ Bioinoo 26 ( et esilo di ori ?
11 ‫ کمر‬. :: -! 6 :: ‫نام‬ .‫ ق ) نا ناری ) ارژ را‬11‫او را‬
T.01.19. qulti rrioto'sor fondation

-62 Nu

!
Eorumqucfabrica 153

‫ي‬‫و‬
I 2

‫ا‬
‫موزيع‬

‫ج‬Pija!

im
22

!!
‫أو‬
Numieri:Arahicio das for Numeri Arabicguun
‫ نم‬e

o
al‫ا‬el

od!
::

=া!
AR
12T

trich916vo1 911
i Numeri Latini sio Ko Nutneri Latini ;
-Arabicis : correo 1102 2001 Arábicis corre-jurid
glaluilo

pondentes .22.13' fpondentes e 27 -fas.


Two

I
$ 139 30 4
30 ] 53981 9
30.305 81.081 vie
39 139 Silo

-35 Summa yniuſculusy o Summa vniuſcure i


i.iufque feriei.661 juſque ferici 860 jedinia
.
!" , 1 grtis 31.6 1
‫راد‬
3 : 20 VK31.0.1
poz? l ?ri.To2017 . )
i r2.cit .263 V Nu
154 - De Sigillis ; ]
3

all'
bjälc.is
‫و ؛ واهع‬

M11:
Stone

SIRIS

‫ذا‬1.
Numeri Arabici. Númeri:Arabicii Numeri Arabicia

est

al
‫ا‬9
31
yol
IT

]:‫ة‬
‫ابو‬
Plog

y

"

v149bvl 190.4.3 / 11
Numerii Lacini Numeri Latinii: Numeri Latini
Arabicis correo | Arabicis correc Arabicis corre
fpondentes a ?! : {pondentos...
PIRMS

ſpondentes ,
4910120811 7,19 770
70,00110
710
51 259 721 9118 17297
58168 8 1.2142641 qol 710 7
915 1431 10 AZO 기
41769
Summaynkuifa Summa:yniukai Summayniura
cuiufque ferici , çuiufque fericii i cujufque ferici
1373 78 .

Primum Sigillum continet nomen Dei et Alla


ita intra areolas difpofitum , vt fingulæ numerorum
feries conficiant 66, quieft numerus Dei Alla,magnæ
apud fuperfticioſos Arabes & Vencrationis , & in gratis
ob
Eorumque fabrica. 195
obtinendis efficacia ; voſibi perfuadent . Tale & quin
tum Sigillum . inascondsvai į LT!!!
2 SecundumSigillumexonomincDei Badia
1
quod liberalem & potentem notat,conftitutum eſt, quod
in numeros reſolutum in ſingulis órdiribus quomodo
cumque
86.
fumptis collectam numegorura fymmam debit
3 i Tortium Sigillum ,ex nomine Dej ceste Kafa ,
quod amplum , tatuen liberalemfignificat sconftitugum
eft. hocin números refolorum dar $ 77quotInimirum ,
Zurata lunes, id eſt Capitulum toneir Alcorano ver
ſus hábetº; quemigie numerum finguli ordines con
tinent .
4 QuartumSigillum eſt ex nomine DeiptoHakim,
quod fapientem ſignificat, conftitutum : hoc enim in
numeros reſolutum dat 78 ,pro fingulis numeropum
ſeriebus.
:: 5. Quintum Sigillum eft ex noniine Dei sajs,
Aziz ,quod fortem & potentem fignificat,conftitutum :
hoc in numeros reſolutam dat 94 pro fingulis ordini.
bus . Hoc pacto omnia nomina .Dci tranſnutant in
Sigillajfummoque Itudio attendurst,'ve numerus alicuius
nominis Diuini, ſemper numerum verſuum alicuius ca.
pituli , quas Zuratas vocant , in Alcorano adequet :pu
tantq; Mahumedem totum Alcoranum & fingulas eius
partes ,ſupra hoc numerorum ratiocinium fundafle ; de
quibus fusè tractatum vide in Tomo II. Oedipi noftri
Ægyptiaci Claſs. V. de Cabala Saracenica --
V ER
156 De Sigillis,and
ER autem : difpofitio numeroruin pronicorum
pulchra ; ita vt facilè ctiam latinis nominibus accom ,
madati petit vytia fequentibus.cxcmplis patet e
2 : ‫ راع‬. ‫ ماورد‬, G .; 65 :6
è
Kit 9 All . Arabic Alla . Deus
e
Á L L E1 1 301 30 5 36

Lin
L. E AL 30 1 30 36
‫ملتی‬
EL LA :S 30. 130 I.3.6 .

L. E.L. 30 5 30. 36
36. 36. 36. 36
n.160 )
མ་):
Hoc pacto quoque Nomina IHXOTE: IEŞVS &
MARIA diſponi poffunt;yo numeri quos nomina con
tinent quomodocumque additi ,. candem fummam : fac
ciant . Nomen . IH2OTs in numeros refolutum dat
888. Nomen vcrò MARIA , dar 15 2 illius meminic
Sibilla de nomine eius vaticinando ...,
Siropark parados , direcdes» d'en Ton Codes, GTW .
Nomen tuum 8 vnitates. 8 denarij 8, centenarij,

Re
Eorumque fabrica. 157
Reſolutio Nominis IESV in numeros, pronicos.
ισοψηφία
Il 10
10 8 200
400 pa200do 888
7070.1400
H
Σ200
8 { 8 10 70 400 200 200 888

72
O 70
IT 400 200 200 1400 IO 70 8 888
200

888 70 400 8 200 1200 10 1888


1

400, 200 1200 , 8; 10 70 888

200 | 70 10. 200 8 1400 888


888. 888 888 888 888888

tofngice : Maria..
ülnt

IM 40
-Inl

2 8:
A.]
I 8
1

R100
I JO I 5 8;
A 1 8. 8, 8,
152
Hæc 3 octo Nominis Mariæ .
pulchrè: alludunt ad Nomi..
nis. Iefu iconfinpiar..
8, 8, 8,
Vidcs itaque quomodo in vtraque iſopſiphia idem
numerus myftica quadam ratione: pulchris . fand.
conceptibus apta , emergat .. Attulit non ita pri
dem
158 De Sigillis,
dem ad me linguæ fan & tæ peritiſſimus, Magiſter Fran
ciſcus Griſendus .alia huius ironfopías paradigmata , ex
Nominibus IESV & MARIÆ extra & a, quæ cum inge
nium Tapiant, ca hìc apponenda cenfui. Prius eft ex
cap.4e.V.13 libri Exod . extra& um ; Mitte obfecro Do
mine , quem miffurus es ; ex quo per irodopiar, hunc
ſenſum extraxit . Mitte obfecro Domine IESV M Mej
fiam ; occulte quadam allegoria inhueris, Moſen , dum
hæc diccrer , adIESVM mundi Saluatorem , & verum
Meſſiam refpexiffe : huic enim ſoli competebat Huma
num genus,quod per Ifraëlitas exprimebatur, è ſeruitu
te Pharaonis ,ideſt,ex Satanicatyrannide, eripere, idque
in libertatem filiorum Dei relticuere . Sed iam appona
mus paradigma.
‫שלח נא ביד תשלח‬

id eft; Mitte obſecro Domine, qnem miſſurus.es ; 'cui


fequenstextus irodne & reperitur,
ITVOEn yerinta no mkono

Mitte obfecro Domine IESVM Meſsiam . ioonfumpis


verò vtriuſque textus fequitur,

1. Pa .
1
Eorumque fabrica. 159
1. Paradigma. KI.. Paradigma..
300 300
3. 30 22 30. 70 .
8 8 IO
t

2. So 2 so 2 go
no

I. I
Ě

2 IO 30
sa

10 5. 40

-
d
4 2 4: 40:
n 400 300 า: 200

.
300 70 D 40 . IO :

3,0 5. 0. 40 . 40
8. 40 .
ಬಿ ,. 300 5
I.Q I.
Ě

D 8
843 843 . .2.900 29 Q

Alterum isófimper ex prouerbizos Vigsextractum ,


formam feruat Cabalæ Notariacæ , vbi fapiens 4 vias
miratur,quarum quarta.eft. via.viri inadolefcentia, vti:
fequitur.. !!

‫ גבר בעלמה‬: ‫דרך‬


id eft viaviri in adolefcentia . vbi nonnulli interpretes:
pro moky, exponunt Virginem puram . & immacula.
t: m viro incognitam , cui appolitè.fanè. reſponder. ſeo
quens fenfus .
‫נכר כמרים‬: ‫דרן‬
jest wa viriinMaria Virgine,qualiabdita allegoria:
allu
• 160 De Sigillis ,
alludens ad illud, Mulier circumdabit virum ; id eft,
Maria Virgo in vtero fuo Virgmali concipiet virum ,
id eft , Chriſtum Deum & hominem , atque huius viri
viam ſapiens mirabatur ,dum incomprehenſibilem Filij
Dei in vtero Virginali conceptionein comprehendere
non poſſet ; numerorum irófupice pulchrum myſté
rium explicat . Si enim vocem no'y ; ſecundum lite
ras integras ſcripſeris ar op mph j'y reſpondebunt ij
numerinumeris in voce".0 "to compreh :nſis, vt in Il.
Paradigmate patet.
6. Innumerahuius methodi argutijs referta paradig
mata adducere poffem , fed hæccurioſioribus cuoluen
da relinquo . QuareHebræorum in difpoktione dictó -
rum numerorum metbödum exponamus.
Hebræorum Cabaliſtä haud fecus ac Arabes
Arithmomantiæ Pithagoricæ fimiæ , omnia ſua ſecre
cioris philoſophiæ , verius 'ſuperftitionis monumenta
hiſce repleuerunt . Legerant enim iſti multa de arcanif
Cima numerorum diſpoſitione Acgyptijs viſitata . Le
gerant apud Arabesadmirandade 7 planetarum ſigillis,
corumque numerica conftitutionemyfteria ; ,vnde nil
non egerunt., quam vt tanto ſuperſtitionis thefauro po
tirentur . Nam quemadmodum in noſtro Oedipo
Part. II. Synt. VI. de Cabala Saracenica , & Synt . Xl
de Magia hieroglyphica oftendimus-, Aegypiij cxcogi
tarant certos quoſdam .& arcanos numeros , quos 7
principalibus Dijsdedicabant,quorumin iuo de cultu
Aegyptiorum libello meminit Abenuaſchia Arabs ·
Verba eius ex Arabico in Latinum traducta hæc funt:
Erant
Eorumque fabrica . tbt
Erant AegyptisSacerdotibus feptem nurperid quos et 7
Dýs confecrebant,videlicetSaturno, Toni Martinofolio
Veneri,Mercuria , Lund
1

Radix, Quadrata.Series. Summa oninlam ?


Saturno, 95:15 : 45 quoruin prior 3
Hinu winter .: " ) radix; 9. quadrat.
meri 66715 Series , ſumma
ferierum 45
45.1
loui . 4 16 34 136 quorum prior 4
i radix, 16 quadra
!
Dan, 34 ferie , ad
136 ſumma
ſeriérum , & fic
Core de seliquis .
crabão Marui $ 23. 05 325
tir Soli . :636 111 666
Dijs - | Veneri 949-175 1225
Aegy Mercurio.8 64. 200 2080
prijs Lunæ . 9 81 369 3321

Hifce numeris tantuni Pythagoras tribuiſſe dici


tur , vt nil non in rerum natura demonftrare ſe poſle
arbitrarerur . Hi enim intra quadrata ſua co quo fupra
diximus modo diſpoſiticam proprietatem præſeferunt,
vi feries perpendiculares , tranſuerfæ , diagoniæ , quo
modocumque fumptæ, & inter fe additæ , eundem fem
per numerum exhiberent , quem in fingulis numeris
tertia columna oftendit .
X Voo
162 ... De Sigillis , a
Vocabantur verò hæc Sigilla Deorum ,fiue quod
idem ok, praſidium 7 ſtellarum errantium ; co quod
fub ijsiuftaquadam præfumptione dominium , scrum
que cunctarum adminiſtrationem exprimi crederentia.
nde fieri non poffe arbitrabantur , quin mirifica quo
que vi ad dictos genios attrahendos , fuique iuris fam
ciendos pollerent. Verum vt hæc innoteſcerent , hic
quadrata ſingulorum : vnà cum . oumeris,apponenda
duxia
Sigillum : 7
14 15 I 34;
4
4194 275 6 12 34
7
33) 125 Sigil
lum
Il 6153 5 Il 10 34
15 15:15
16 Pa 3 13 34

34 34 34 34! 2i

II 7:), 20 3 si
24
I '05:12
T ! : 71 :
4 12 25 8 16 Us

17 5. 1.3 2.1 9.65


Sigillum
1018 } 22 65
i

23 6 19 2 15 68
Eorumque fabrica . 163
6 32
351
3 34 35 1
IIT

7 11 | 27 | 28 | 88011s

19 14 16 15193 24
Sigillum
12

18 21 17 3 | i .

25 19 To 926 ízliis os
1
36 5 33 24

12
10

.
35

22 7 16 41 4

5 : 23
23 48.17 Ij29
Sigilluno
39

6 Coins
49 | 18
2449 36 12

13 31 7 25 | 43 49..37 marha
ay
SETpode
38 14 32 . 1 1:26 ) 44 30 1.7 11:04
1
21 39 8 33 27 45 ‫ہے ۔‬ :.
46 15 40 9 34 1201
3 28
75,938,5 MK
175
164 De Sigillis ,
8 | 9859 5 4. 62 63

49; 15 14 | 52 | 53 41 10 56

18 1.48

1
41 23 31 44 45 :19

32 34 29,1.2288 38 ! 39
35 29. | 25
Sigilluns

26

40 127 37 | 36 | 3.033 33

2: 1 43 42 24
17 | 47 | 46 | 20
9 Iss 54 12: : 1.3 51
.

64 2 3 61 6 52 260
6 ) 752
260

Hiſac Sigillorumfigmenti plena reperies omnia


Cabaliftarum monumenta , Hebræis fanè ita arrifit hoc
arithmeticum arcanum vp illud ,innumeris pænè
amuletis applicarine , cuiufmodinorr ita, pridemexpli
candum meæ tenuitati committere dignatuseſt magnus:
quidam Princeps fapientiffimus. Eratillud Numiſina
aureum ,cui in antica parte Sigillun Solis impreffum
fpeétabatur: in poftica veso parte currus , quo Genius:
Solis:vchiebatur, veluti-Homagium daturus loui, yarijs
fymbolis adornatus, vt in oppoſita figura pateta, cum
expolazionem paulò pot exhibebimus.

:1
37 Eorumque fabrica . 165
62
37 78 29 30 | 13 | 54
6 38 79 30 71 63 14 46

47 7 39 80 31 722 32:55.

16 18 8 | 40 81 32 64 24 1 16
Sigil
llum
1

57 1.7 49 . 941.73 33 | 65 25

26 58 | 18 50 42 74. 34. | 66

67 | 27 ( 5.9 IO So: 2.
4375 35
68 19 60 52 3:44 76
36

9
77'18669 ( 20 6i
I 12 . 53 44 45
309
369

NACHIEL
113235
7135xX11

‫לוח בחמאה‬
‫יהו ר‬
‫רויט‬ ‫ככל‬
bolala
PUBI
nbla 7317

:
166 De Sigillis,
Numeri qui Hebraicis literis reſpondent hifunt
6 32 3 | 34 | 35 1

7 II 27 | 28 8

19 14 16:15 | 23 24
18 ?
IM 22 2: 1
27 13

25 29 10 911 26 1 12

36 S 35 4 2 31

Et hoc Sigillum Solis idem prorsùs cum ijs numc


ris , quos in præcedenti quadrato ſenarij, exhibai.
mus : Hebræos enim loco numerorum literis vti no
tum eſt,ſediam ad expofitionem fingulorum progre
Expofitio diamur .. Quadratum circulo infcriptum eft, in cujus
Anmerorum .
latere dextro legitur hoc nomen wiss Nachiel , quo
Angelum ſplendoris ſiue Colarem Geniuin , aut etiam
Intelligentiam Phoebcam notant:hunc enim perhuiuſ
modi amuletumportatum ,ad votorum complementum
attrahi poſſe ſibi falsò perſuadent. In altero latere ha
bentur illa verba hebraica ,.773x an, id eft, ca ſunt it.
ka, ſcilicet literæ numerales myſteria Genij folaris con
tinentes . In fronte verò funt duo fceptra in decuſlim
conformata , atque catenæ implicata , quo magico
charactere indicant ſolaris Genij duplex in Cæleſtis at
que
Eorumque fabrica. 167
que Elementaris adminiſtrationem , fupremum domi
nium ,catenæ ſolarium rerum , implicatum . Bafis. verò ,
continet characterem magicum figni r , in cuius exal!
tatione Numiſma hoo ad influxiuam ſolaris Genijvim
obtinendam.cufum fuit. Conitructio autem Numita
matis hoc artificio , feu potiùs fuperftitiofa cerimonia
concinnatur à Magis ,teſte Abenpharagi Arabe, Accia
peſexdrachmas auripuri, o fac.ex.co laminam rotun
dam ,in qua inſcsilpes:tabulam Sigelli Solisexiftentisinſua
exaltatione, vel in proprio gradu ridiculè,vel decimo nono
gradu Arietis,fcilicet ad finem menfis:Nifan : quo facto :
Juffumigabis. cam cum croco fettenim crocus vegetabiles
to arisnaturæ) ) lavabis aqua rofacea, ix qua fint diff
folutamuſcus camphera itidem folarisnaturæ ſpecies):
deinde. inuolue: in ferico cróceo (quibus omnibus folarium .
serum catena nc dicam diabolica indigitatur) porta ..
Sequitur iam . fareuna ridicula , qua portans, cams.
beari creditur , Abenpharagi eius virtutem his verbis
exponit: Reddethuiufmodi lamina portalaj te bene fortu.
natum in onsnibus rebus,& timebinti te omnes homines :
et impetrabis àRegibus :Priscipibus quidquid volue
ris prote , vel per nunciumialiquem ad illos millum ,
con
recuperabis amiffatt) Deusponet benedictionem in te, o
in omnibus rebus tuis . Et:in.figura Soliss in. Sigil
lo eius, qøod å tengofcribi:debeti, est magnum fecretum ,
& vocatur creator lux:, perfectus, potens, glorioſus is
vita , virtus , refulgens; magnus.in to virtute lucens :
Angeli autem Solis funt Anaël. c .Raphaët;effectus verò
quos in geftantibus:illud praftati nii ridiculi funt e )
168 De Sigillis ,
Vanitate conferti ita ne plus equo curiofis fcandalo firmy,
Gonfulig omittenda duxi . To præfenti Numilinate vnius
Salumupo do Angeli Nagiel Lava noinen habetur , &
in pofteriori facie additur quoquenomen Angeli 3 ****
lophiel ; verum cum hæc nomina Angelorum ſynony,
ma lipe , ijs promiſcuè paſım vti ſulent : Nagiel
enim Genium fplendoris;lophiel Genium pulchritudin
nis ſignificat ; alij eum quoqueRaphael.ob sredican
Solis virtutem , cui præelt, alij Schemſchiel à Solare
vocant ; quæ cum in Cabala Hebræorum expofuer
Hierogly.
phici expo cim , eo Le & orem remitto . Ad
hyeroglyphicum vcrò
quod.pofticæ parti inſcrip !um eft , eius interpretatio
hæc eft. Currusrotisindructus, notas velocitatem mo
tus folaris : Griphus currui adlittens, vehementem
Solis virtutem omnia penetrantem , quod caput aqui
linum cumn alis expanſis ,inquit robur Solis in Leones
domo fua poællimum.conftituti : figura ridicula diades
mare coronata , Genium folarein ſignificat , cuius do
nainio & adminiftratione, 4 anni Tempora per quatuor
equos indigicata difponuntur ad earum omnium vber
rimum proucatum . E regione huius,Iuppiter chrono
inliftens ſolita fua aquila Itipatus cernitur, cornuto capi
te , quo ráve quoque Græci louem effingere folent.
Eft enim ſub ſymbolico fenfu Pan nil aliud,nifi Vniuer
fum , cui præ elle dicebatur Iuppiter . Videtur autem
ſolaris Genius curru fuo fe ſe loui Giſtere , ccu ſupremo
rerum omnium moderatori., vt iuſia eius in admini
ftratione rerum capefcat. luppiter verò eidem veluti
aflurgens, extepſis brachijs ei benedi&tionem impertiri
video
Eorumque fabrica 169
videtur. Atque hæc eft expoſitio Numiſmatis huius
3
Cabaliſtici ſiue magici , quo lolita ijs vanitate montes
ſibi aureos promittunt maleferiata hominum pectora;de
quibus pluribus actum vide in Oedipo Ægypt: Tomo
11. Synt. XI. de Magia hieroglyphica .

- ARITHMOLOGIAE,
PARS IV
Arithmomantia Gnofticorum per coolapian:
fiue, de arcanis numerorum , queis
Gnoſtici Hæretici primi fæcui
li ad magicas operatio
nes vtebantur.

PR AE FATIO .
Ntequam ad magica Gnofticorum amuleta peri.
A ammata ſeu Sigilla mágica exponenda progredia . ,
mur, ad faciliorem qua fub ipſis latet rerum , nominum
numerorumque inteligentiam ,paulò altius argumentum
abstruſa notitia refertum ordiri vifum fuit . V t plu
rimum enim quemadmodum Arabes-pronicis numeris, ita
Gnostici & Cabaliſtæ æquali diuerſorum nominum calcu
lo, ad magna virtutis mysteria , qua ſub ipſis diuina di
Y fpofi
170 Arithmomantia
fpofitione latere perperam fibi perfuadebant, denotanda
viebantur . Quid vero fint numeri i'ront apos, quid' pro
nici , fuse' in arithmologia; noftra.Parte: expofitum fuit ;
quare ad inftitutum progrediamur...
CAPVT I.

De fuperftitiofa Gnofticorum Setta origine ,


modo, ratione: ..

Otandum eft præroſque illius: priini: 1


Chriſto: feculi fectarum conditores , qui
nomine temus Chriſtiani,, oliin : in ma

N giſtri:Diabolivcrba jurarunt, Acgyptios


natione fuille : Atque hoſce eofdem gno
fticæ impiccatis, architectos,.abominabiles: veterunt,
Quiles & Aegytiorum füperflitiones ,, ritus, cerimonias ab infe
quanam
Gnoftisi ris Diabolo :myſtagogo-reuocaffesteſtantur abominanda
eorundem facrificia , artes magice , atque alia. execran :
da ſcelera', quæ quam amplifi:nè: deſcripta vidt apud
Irenæum , Tertullianuiny, Epiphanium , . Philaftrium ,
Auguftinum , Theodoretum Baronium alioſque- . , Inter:
Gnoſticos:verò , quiſe fe hoc nomine-ab. excellenti- ree
rum humanarum diuinaru.nque , quam ia &tirabant:
cognitione dici volebant , potiſſimùm abominationi
bus infâmes memorantur Marcus ille Aegyptius,necro :
mantiæ nota & fpurciſfimis incantationibus. deteftan
dus ; Baſilides Luxuriæ Magifter , & coenoſi dogma
tis affertor Carpocrates , Valentinus quoque & Cerin
thus,
Gnofticorum . 171
thus , Aegyptiorum ritu ac fuperſtitionum cultores, ſe ,
ctatoreſque ; Borboritas quoque, BogBogítas inominabant
ia
ideft Jusofos coenofoſque, ob nimiam illam vtique,qui Turp
Gaofticorý
in facris priapais ac Ihyphallijs dicebantur exerceres dogmaca.
monftruofam foditatem ,turpitudincfque prorsùshor
rendas arque abominandas, queis quiſque tanto cenſe
batur efíe fanctior, quanto propudiofores libidinis ex
fatiandæ rationes adinueniffet : de quibus ſuprà citatos
Authores lege, eaque quæ de 'hiſce in Oedipo Aegyp.
tiaco tom.2. ſintag. I. delcripfimus.. verum ve Le&or
do & rinæ , quam profitebantur, rationem , Cacoda
monumque veriùs, quain Doorum fabricam Juculentiùs
cognofcat, ab ouo , vt dici folet , tem orðiar . ';
2
Non tufficiebat Gnofticis grandia Aegyptiorum
non myfteria , fed fcelera ab orco reſuſcitalle , ' fed
vt magnum'quid ,nouum ,exoticum inſolicum ue frau
dulentis machinis, quo mortales incautos.intricares
poffent, mundo exhibere viderentur , nonam mon
ftruofamque Ariihmeticae , verius cipelpoopeasteids Cha
sacteriſticam artem , non ex Aegyptiorum dumtaxat
adyris rcuocatam , fed & ex Cabalifticis Hebræorum -
figmentis , nec non ex Pithagoricæ doccrinæ Platonico
sumque principijs confatam , atque ex impijs vete
sum Magorum ſatanica officina depromptis lacinijs
centonibuſque conlarcinatam protulerunt, qua ſacra
profanis , pijs impia , religioſa ſuperſtitioſis , verseran
dos facrorum Codicam textus 'execrandis gentilium
dogmatis ſummaconfuſionemiſcentes , prorsùs abſo
dam Tronópogipor , monſtruoſam , ac rectæ rationis
Y 2 di
172 Arithmomantia
dictamini è dimetro repugnantem do &trinam , archi
te&ati funt i
Primò itaque hi non ſcientiæ , ſed ſcelerum fabrij.
pro fundamento do & rinæ fuæ ,telte Irenzo , ponebant
Tetractys py tétegxłuca, ſeu quaternionein illum pythagoricum.g.
thagorice
quid ?
quo quæcumque cxiſtunt , conftare dicebant, atque
hunc AEATA.vocabant, co quod A. quaternarij apud
Nominum Græcos.nota fit, quoniam verò A trianguli ſignum ex+
expo.icio. primit, Hierophtantas: Aegyptios imitati, principiuma
I a. illud omnium triunum innuebant , quemadmodu na
28. enim triangulum prima figurarum eft , ex qua vtisom ,
3. P : 7 mes ceteræ componunturi,ita in eam cunctæ tandema,
4. n , a refoluuntur : hoc verò principium rerum omniuma.
5
6 0:
.

triunum , nunc propatorem :ac proarchen: cum Græcis,


7 S.
niodo cuin Hebræis Faldaboth , id eft Patcum genito
8 n rem.vocabant, eundemquc fub tribus portentofis. nom .
90 & minibus, Abraxas, t'as &. Sabaoth, denominabanty's,
y
10
11
quæ nomina: in tanta veneratione: teóebant ,, vt in
12.
magicis eorum figillis nihil frequentiùs, vti pofteà dice:
13 W
w tur, obujum fit
14 Ofelia Porrò per hoc deka propátoris:fiue Iuldabothz,
quadruplicem virtutem notabant., & funt,tefte Irenæos,
15 : T
16:
17
Higit njšanzado outrigno Andence , hoc efti, ineffabilis , ſi
§
18 : a . * lentium , Pater , Veritas.: ſuntque laj juxca corum ti.
19 diculam doctrinain -4.Aeones fupramundani a propas
20 ni tore geniti ; Rursùs ex quaternione illo ineffabilis alium
21 0
22 €
* quaternionem fingebantoriri, &a funt dé7.Cozwon',cioagemmais
o exmatriazhoceft,fermo, vita, homo,Ecclefia . Quorums
23
24 s vterque 24 literis conftatis,tot videlicet , quot alpha:
be
Gnofticorúma 173
bétum literas habet , vti in margine (patet. a Arque, vei
ex hiſce 24 literis omnia componuntur, ita quoques
1
füpremi ipſius numinis spomalegs fub humanicorpot
(1 ris figura effigiati inembra ſingula, binis literis infi
gniebant , quo quidem nihil aliud ,quam hylæos , ; lines
inferiores mundos in archetypopropatoris.live Ialdaboth; 25.40 7.68
contineri innuebant : quæ fufiùs apud Irenæum trap 28 !!!!!
¿ tata vide .. ? " 10), posti !
Sequitur Schema .. ‫دن‬
Caput A : Atque ex hac combinatione mem
Collum B: brorum humani corporis cum lite
Humeri Γ . Χ
Fectus Δ. Φ ris onania componi allerebant,Car Hominis
Cinctum E r baliftas feculi , qui eodem prorsùs lite
membra
ris conler
li
Venter Z T modo in tabula 41794. Syruph in
Verendæ H combinatione: Atbaſch procedunt;
Foemora 0; Rytijn Cabala Hebræorum II Oedipi
Genua I I
Tibiæ . X tómo oftendimus ; Ex hac quoque 5.1.
Crura Å z omnem illorum Aconuin , quos.cx
Redes: M N illis fingebant phanaticam marbam
refultare afferebant .- Quemadmok
dum enimr Aegyptij ex certis fymbolis Deonam cator
nas quas origues. vocabant , fabricabantur. vt in Oedi.. . :

po oftendiinus ,. ita hofce Gnofticio iinitatores: ſuo


rum Aconomicatenas fabricabantur . Ex dupliei-itaque
quaternionė ſupra allegato , offocs; fiue octonarius:
Aconum nafcitur : fi verò quaternionis numeros expan
StolidaGnofig
fos 1 :2 3 :4 in vnum colligas , naſcetur alia:Aeonum fticorum
menta inio ...
decas , hos 10 Cælis,quos ungebant præfidere aiebantu octenar
Ex
174 Arithmomantia
Ex octonario wetò & quaternario, addicis fedexág, id .
CA duodenarius:Aconum réſultats quos duodecim
fignis Zodiaci præeſle affirmabant: rursùs 8 10 12. id
elt,ogdoade, decade & dodecade additis inter fe, 30
proueniunt Acones , tor quot in vno Zodiaci ſigno funt
30 Acones. gradus , 30. hidenuòper 12 multiplicati , producunt
fummam Aconumy:360. tot videlicet quot dies in anno
Albiraras funt,quorum omniuin præſidem .ABPAXA2 dicebant,
de quo S. Hieron. in 3. Cap. Amas, his verbi ; .: Bafili
des , inquit , Gnosticorum caput , omnipotentem Deum
portentoſo :nomine eßeí'ai appellaps, eandemque fecun.
dům Gracas literas , ca annui curſus numerum ; dicit
in Solis.circulo contingni quem Ethnici:ſub.codem numero
* 3.6.4 aliarum literarum Meithram vocants quod verum
... eſle paulò poft oftendemu ;. Abraxas itaque fidereus
ſeu folare Numeh,poft Abraxam jllum fupramundar
hum nil aliud eft , quaint Aeon feu Genius ſolatis ;
Mydras eft quem Græci Ofirim , Perſze psigero dicebant . , 'eum
ris . que, vti in Magia hieroglyphica Oedipi noſtri oftendi
mus, vt plurimum capite galligallinacei, vtpote Vo :
lucrisfolaris naturæ ,fcutica , lorica , ſcutoque probe
munitum ,nec:nuoſerpentinis pedibus forinidabilem
IAO gnist vna iunctis nominibus IAD ABPAXAS ,exprimebant.
Subinde ſub formaHarpocratis Sigalionis fupra forem
Loci.cum inſcriptione IAR CABALO exhibebant , quæ
omniafufus expoſita vide citato loco Oedipi .. Elle
yerò Abraxas annui curſus præfidem , ironrupice litera
fum tumerorumque fat demonſtrat : hoc enim vti &
par gas in numeros reſolutum , dat 365 dierum - tutius
anni
Gnofticorum . 175
1
anninumerum . Horum itaque e & ypa, ceu magno
ruin myfteriorium prorrocondos ; gem.nis A’eo Abravas tot
nis alicuius virtutibus analogis fub certo aſcendena num:rosco
tc aſtrologica arte ' , nunc Cardio: aut corniol , mo- aino dies .
do Topazio aut Achati fimilibuſque contra maloa • 1273
rum : inſultus incidebant, cuius: & geftatione propi
tij inſculpti numinis influxu liberos, tutoſque ſe futùs.
ros ſibi imaginabantur ., Verum ne quicquam corum Aftrologia
quæ huc. vſque dicta ſunt , noftro ſenſu aut conie & ura omnes nagi
nes ingredi,
afferuide:videamur , diéta S. Irenæi illiuſque commen- tur :
tatorum authoritate ſtabilienda duxi. Aiuntenim Gños.
Alici.,, inquit Irenæus eiuſque Commentator Billius
Abbasi,eſſe quendam ,in ſublimi iltott) Supramundano
Archerypo -qui nec:oculis cernis, nec voce vlla nominari
queat,perfectum fupremum Aeonem omnibus præexie
Štentem , quem voos, dicebant; atque ex hoc row fiüe:mente
proceßife ſermonem eo vitam , acTon von Edon't. d) ex hiſce
airOganan noucurandioring hominem # Eccléfiam : Atque
hunc. geminatum quaternionem eßèprimigeniumöjdedidas
ſeuočkonarium,ex:quotanquam ex radiceomnesAeones;
ad propatoris gloriam productos:aiunt: atque ex his, to
alij Aeoness quos'ex fermone vita:ortos: dicunti, argues
ex: hýs: 30 alij , quod nóég tón to grampocobin frue inuifibile
pleroma impletiúum in ogdoadem ,decadim dodecadèmi
diuifum fingunt: Ogdoadem verò:matrem Achamoth
ſeptemcoeloscondidiſſe , quos Irenæus hiſce verbis re
Genſet'ai Ine primo quidem cælo ele 1 ao principem , in feo
cundòSachámyito terrio Serih principem .in quarto Daden ,
in quinto Elobaum ) quil Adoneus dicitur, in fexto:Ial.
da
176 Arithmomantia
dahoth , in feptimo Sabaoth conftituunt: Sabaorb autem
dicunt formam habere porci antafinı : atque:his quidem
nominum , magnum quid apud imperitum vulgus, nec non in
peregrinorü gentia Sanctitatis Sacramenta docuifie videbantur :
yatatorum . Quæ tamen nomina non niſi è ſuperſtitioſa Hebræo
ruim Cabala extracta ſunt . Nam , vt ſupra diximus ,
IAN non nifi ex nomine Dei tetragrāmato 47 lehoua
contra &to corruptoque originem inuenit, quo louem
innuebant , quaſi dicerent loua,aut lehoua. Elohæus
& Adonæus à duobus nominibus 17h , Ayx Eloba &
Adonai , quæ Deum & Dominum notant ; laldabpiha
maxak, id eſt genitore Patrum . Qrous.ab 978 quod Ju
cem , Sabaoth à xid quod exercituma i, Aſtaphæus à
sino quod lauare, mundare ſignificat, nomen inuenit.
Vocant autem principales hoſce Acones ophionios fiuc
ſerpentinos , co quod Ialdaboth ſupremum ordinis ſui
Aeonem , quem callidiſfunum ferpentem dicunt, diui
norum arcanorum explorationi curioſiùs infiftentem
à cælo præcipitaſſe ferunt ; quade cauſa poftcà & cun .
CurAcones dem Ialdaboth forınamn ſerpentis ,ad formidinem.cæte
line dicti ris incutiendam induerit . Atque hoc pa &to omnes à
laldaboth procedentes.Acones: ophioncas, id.eft fer
pentinos dictos fuifle quos & in fugillis fuis ſculpturif
que facris ſerpentino habitu fub nominibus Jao & Saa
baoth exprimunt, addunt & his AngelosArchangelo
que adnumerari; queis quidem hiſce nil niſi aut Typho
nis cuin Ofiride certamen indigitari quisinon videt. ?
atque huc vſque Irenæuseiuſque Interpreces... ?
CA
Gnoſticarum A 177

CARVES II wiers
- Sigillorum magicornm :feu:Teleſmammals imis
»3.5“ Gnosticorum principys veritas earpeniturwissc00
e filminst 21 : 91 :7 ; box.dol.1) 24
ama diuerfis iam multisrente/annis huius;farinæ
C V fuperftitiofa Breuia fuperiamınara pd me grapf
milla ſint, operapretium me fa & urú exiſtimaui,fiea hoc
loco ad cautela curiofauim ,hominum vnà expone
rem . Hæc enimMagi Gnofticorum difcipuli, varijs la
pidibus gemmiſque , pro analogia rerum votis eorum ,
congrua incila , tùm contra varios malorum euentus ,
tùm ad aniinos imortalium ad vora ſuatrahendos, modò
in cordis,iam in linguæ,capitis,oculorumque figuram
adaptara geſtabant. In Rubino inſcripta monſtruoſa Superſtitio
nes Goofti.
ſupradicta nomina' , figura magica conueniente, tùm corum •

contraoinnes igneosmorbos , tùm ad fortunam , felis


citatem , Principumque fauorem & gratiam acquiren
dam, multùm poffe fibi perſuadebant . Ad diuitias ,
amores , dignitates , proſperitatemque itinerum , nunc
Cryſtallo , modo Achati aut Amethyſto , Topaziouç ,
pro virtutis, qua gemma credebatur pollere , ratione in
fcribebant . Ne itaque ſuperſtitiofi homines huiuſmo.
di ſatanicis laqueis irretiantur, imò ea cane peius &
angue fugiant, radices ſuperſtitionis, prout à multis iam
ad id præſtandum inſtigatus fui, ' ad Gloriam Dei , &
falutein animarum hic aperiam .
Z Amu
178 Arithmomantia
Amuletum Gnofticorum exMufeo Eminentißima
Franciſci Cardinalis Barberini .
in Primum itaque quod'non ira pridem mißi.c »
ponendum Eminentiſſimus Franciſcus Cardinalis Bar
berinus è fuo Cimeliarchio depromptum tranſmiſit ,
eft fequens. quodin :inuta interpretatione expoſirum
hic curioſo Lectori 'exhibeoa
1 1

Sigillum I. MagicaGnofticumia
. . ̣‫ܬ‬
( iii )
Prima facies . Secunda facies
|
.

: 1 HA TABPIHA
* ZEEE
MAXELOV : CABA NEOPIHN ABRA
QOBHA BAVCOVMHOE BI ARO) NHP
OPOMAZI CABAWOM ΔΙΑΦΥΛΑΖΟΝΑ .
WIWO ANWET MIXA ΛΕΞΑΝΔΡΟΝ
CRITERIES
1!. :! .
Lectio continuata .
!

* EEE MAXEI OV CABAS BHA BAACOV .


MHO OPOMAZH CABANO MOLOT ANOBI ME
KAHA TABPIHA NEOPIHA, ABPA ZIAKOVAM
ΝΗΡ ΔΙΑΦΥΛΑΖΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ .

Interpretatio .
Zebaath Elan: Elan Elan . Pugra o Saliarski ,
Beli Ballumilla , Oromaze, Sabaosb , Meiarbi, Annelies
Gnofticorum 179 2
Michael , Gabriel,Neoriel,Abraxas luminis fuperni af a
fufor , "cuſtodi Alexandrum ' - cerer! ‫نم‬
Ek'iraque hocteleima' ſiue magicum figillami ce 1

in Sardio lapide', quem & Corniolam vocant., tub čet- >


to aſcendente Utrologita arte ne quid fuperftitiinisa
deeſlet incifum ; quod in prima ſeu anteriori facica ;
ferpens', çui cäudem ſuari'mordetsambit;rinora.cz
cuius oualem figurami primo loco occurrit figura..*
octonis radijs confpicua eum literis EFE.Per ferpen- >
tom notaturophriomrius Aeonum Princeps L'aldabosh ,03:
Tao, Sabaoth , de quibus paulò ante ficdictum é fari * 1

ocionar us ille feu ogDod's Aconum ophionia n'oravuriin


cuius ille præles & caput en strunum videlicet rerum
principiun ' quod characteres F EEE ſignificant; quafi
per ir uocationem dicerent;" Ogdoadis ophioniæ prin -ocs
ceps Zabaoth Elani, Elan Elan ' , Dominus Deus ,
Deus , Deus noster ; vbi nota Zabaoth eundem effe
cum eo quemfuprà seguiłajaponezeumo aurhebraico nɔ:
mine Ialdaboth , id elt Patrum genitorem ; feu Patrem ,
Patrum Gnofticos dixifie ſupra ex. Irenæo retulimus ,
quem etiam cum Abraxas confufum reperio . Marcus
vnus è Gnofticorüm Coryphæis far ridiculo fanè nomi
ne elu pariter , vei Irenæus teftatur , Caulaucauch vo.
cat , cuius fignificatio vti multi interperrum in men
tem venit, itamcarusni partium effe ratus fum illam , ' è, 14
tenebris eruere Verbuin hoc Caulaucauch ex Cabala sus
Hebræorum defurhprum , Angelum fucis norat , ? 1
erueruntque illud ex Hebraco textu Cap.z8.Ifaiæ, vbi fic ?
dicituir : appups op heckmy yechre id eft, mandag irea
2 26 Man
180 Arithmomantia
90
7 o manda , expecta,' reexpecta . atque ex harum litera,
} 30 rum numeris xat you 100 /upier numerum formant 888 ,
90 oudro ian Nomine IESV Insor contento corre
7 6 fpódentern; adeoq;ipfum Chriftum abdita quadam ratio
40ne, tametfi impièginfinuarunt.ssant apier numerorum in
។ 6 margincpoſitamvide-; dequo nomine Irenæum con
} 30 ſute quàm vberrimèdiſcurgențem ; quomodo videlicer
90 Taldabuth genuerit Aeonem Caulaucauch Orimazem ,
។ 6 -id oht inuentoremrlucisi quoinodo Abraxas Aeonen .
P 100 anoi Solaris praſidem , & lao. Colorum Princi
7 6 pem ; Vc proindè fatis mirari nequeam, quid pha
} 30naticis hiſce hominibus in mentem venerit,vų fçientiam
P 100 nouam cx ijs rebus quæ vti friuolæ funt , ita ſublitteres
> 6 non poffunt , conditam infolentiùs mando obtrudere
D 100 tam inſcitè , & inconcinné philoſophari in nume
។ oris nominibufque,textuum S. Scripturæ , etſi confu'gons ,
} 30 quo ad rem tamen incongruis, non ſint verecundati; ve
22 100 potè quæ nec vllam ad fe inuicem connexionem , ne
6 que certitudinem obtinenti, in numeris poi limuna
888 qui & adbonos & malos, imò oppoſatos contrario {que
fenfus accomodari facilè pallont . Et hæc Cabaliſta,
IH- sum Crofticorumque temeritas & amentia , quà quid
ΣΟΥΣ
IESVS .
quid ad intentum eorum comprobandum , de certiti
I JO dine aut veritate alluſionis parum folliciti aſſumebant,
H 8 dummodo noua , inaudita, abſtruſa hominibus fuca.
Σ 200. rum huiuſinodinefcijs, proruliſſe videri poline , & in
O
T
70 adducto nomine Caulaucauch luculenter pacefit . Quid
400
Σ 200
enim Caulancauch ad diuinum IESV Nomen , aut ad
888 -textum fupraçitari Ifaiæ per igentapicapi numeroruin allu
1: lio
Gnofticorum . 181
Cionemque habcat , equidem defpicere requeo. Vndè
recte S. Irenæusait : Satanica artis effe, Sacra Scripture
diftiones tot tantiſque modis non dumtaxat adulterare ,
fed turečte expoſitasad immanesfabulas e ſuperstitio
nes ,imòe Idolorum effectiones formaſque , aique, sta
tuarum figmenta, tumad erroresſuos apud fimplices ho
mines per borrenda huiuſmodi nominum monſtra euulgan .
dos , rum ad nonnullam turpi& fabulaſa aru concilian.
dam exiſtimationem applicare.Verum cum huiuſmodi ar
gumenta fufiùs in Oedipo perftrinxerimus,.co Lectorem
remittimus. Interim ad inftitutum reuertamur . Sequun
tur iam in Sigillo verba MAXEI OV CABANO, id eft, MAX EI
pugna è Sabaoth, pazos deriuatur à græco verbo pěxofoon, ovCA
quod certare , pugnare , & defendere ſignificat, OV BA NO
idem quod a vocatiui particula . Quid vero per Sabaoth
intelliga!ur,iam in præcedentibus expoſitum fuit . Se
quitur modo in contexts.verborum BHA BAACOV BHA
MHO, Bel Balſamith,quæ pariter ex Chaldæokuya Bel, BAA
& hebræo oulu Pya, el voce ægyptiaca fumit cor- (OVMHO
rupta - Significant autem per Bel , Chaldæi louem ,
vt in columna á Semiramide erecta pater .
BraQu an'e Besaepo's & Ms wastag Bracci gigas
idett Bel mir Briareus mihi pater Iuppiter gigas
Vui haberur Danac.30. Baalſumith vcrò Dominus cæ
Jorum dicitur Exod. 14, quod nomen compoſitum eft
ex Baal hebræo & fumit Aegyptiaco,quo nomine cælos
notant; & quamuis hæc nonina diuerſum quid ſonent
re tamen vnum & eundem denotant Deorum fuo ,
sum genitorem Ialdabouh , vui ſupra cxpofitum fuit
Cui
182 Arithmomantia
Cui Sabaoth , ( quod nomen toties repetunt, Deum .
exercituum fiue Itellaruin ', quæ exercitus cæloruin itu
Sacra Scriptura dicuntur) prorsùs ravipollet . Sequitur
OPO . deinde in ſculptura Sigilli OPOMAZH ÇABANO , Oro
MAEH maze Sabaoth , quid per Oromazen intelligatur, aperio .
CA Oromazes celebre Aegyptiorum aumen , ex Cabalica .
BANO Hebrzorum ſchola dedu&um nomen, originem fuam .
obtinet ab mazá NYO & * TIN ora quorum prias lucem ,
ignem , lunen , alterum inucnire fignificat; quaſi dice
rent KIDNIN oramaza , id eft, inuentor lucis, ignis , &
Suminis , quæ omnia pulchrè & fcitè Plutarchus libe
de Ofiride & Ifide cxpofuit. Oromazen , inquit, Aegy
Plus, de
prijnatum aiunt ex luce purifsima , Arimaniume' caligi
Oliride & ne', eofque bellum interfe continuum gerere .6 Deos fecif
IGde .
fe Orimazen , Arimanium totidem ; Orimazen vero Jefe
triplicaße , tt) à Solé tantoſe interualloremouiße, quanto:
à terra Soleft ;ac.cælum ſtelles adornaſſe. alios porrò 24
Deos condidiffe in ouo pofuiße , ac totidem numéro
fačkos ab Arimanio , ouum illud perforaffe ; hinc malis
borta permixta . Quæ omnia quæ de faldaboth fingunt
Gnollici , Aegyptiorum fabulis confinia ſunt , quorum
állegoriam vberrimè ex lamblicho expoſitami vide Obc.
liſco Pamphilio fol. 192. ait autem Plutarchus citato
loco . Zoroaſten inter Orimażen. te) Arimanium Meie
ihram.constituiße medium , quem ideò Perfa petorom vo
cant , docuitque eum placandi , oblatarumque victima,
rum illi immolandarum modum ea rationem , hinc auer
tendimali cauſa inſtitutas eſſe prophylacticas;cerimonias
verò citato Plutarchi loco videat Lector : Quicumque
illa
Gnofticorum.. 183
ilta , quæ fupra deIaldaboth & Archamoch Gnoftico ug 300
sum diximus jritè examinarit , is vtique ' Gnofticos ad 4
.
hanc Deonum aileguar.reſpexſıfſe comperiet . Pari IO
pacto Cabaliſtæ facra, profanis miſcentes, eum quem , 317
Gnoftici Ialdaboth , illi nga puun orta id el Sadai ,
40
mitatron ; midras dicunt, atque ex numerorum lub hu
iulmodi nominibus latenciuin ios fupóca claré demon . U ୨
9
frant: hæc enim.in numerosreſoluta , eundem prorsùs 1o 200
numcrum exhibent,videlicet 314 vt in margine patet - 6
Eft autem apud Mekubalim Mitatron idem quod Sad
dai; & vbertacis rerum omnium à Deo emanationem i so

indicat , quam & Aegyptij. per Ifidems, Græcique per 314


Cybelem meupetesen , id eft multimammiam nota- 40
bant. Quod itaque eft Aegyptijs Orimazes & Ofiris; " IQ

idio Cabalica paleſtra eft Saddai & Mitatrani, quibus a 4


omnibus Abraxan & Mithras., viiex horum numero- f . 200
sum iradnepies paulò ſuperius oftendimus, congruit: qui- o 60
bus & reliquanuminum.lao & Caulaucauck , Sabaoth 314
planatica nomina confonant. Sequiturmodò in Sigilli
Scriprura MSIGT ANBIin quibus nominibus riirsùm
Acgyptiacæ fuperftitionis figmentú fe fe exerit; MIT AN
MOINT
OBI
vel som fe autcontractè mophta deductum à fewo, quod
aquam , & pas quodnumeri fignificat : idem elt quod
Genius aquarum , quem & nos in Obeliſco Pamphilio
& Oedipo varijs locis expofitum Atompbra veamus;
bicenim humidi & potiſfimam Nili , totius fæcundo
satis in rerum geneli præfeseſſe credebatur, vt fusè cje
tarislibris docuimus, quem ctiam am Anubi magni
Oferides, afleflox contuadebant Aegyptij . Erat albe
tes
184 Arithmomantia
Quid Anu
bis ? tem Anubis idem qui Mercurius, quem scovoxirg'oä mon
pingebant , id eft canino capite conſpicuam , ob fum
mam ingenij fagacitatem , qua rerum omnium inuenea
rum , & ad vſum humanæ vitæ neceſſariarum author
habebatur , buncautem cundem cuin padow Gefle Sche
má fol.294. Obeliſci Pamphilij fat demonftrar . Vbi
Mercurius canino capite dextra ſphæram, ſiniſtra cadu
deum tenens , Crocodilo innixus depingitur . Eft aú .
tem Crocodilus & humidi pilotici, & pewiwit fiuei mom .
phta eius præſidis fymbolum , vti citatis Jibris expo
fuimus,quem virimq; ftipant Ammon abondatarios id eft
arietino capite , & apis Bepegpos id eit bouino,quorum
- vterque vas niloticum in capite tenet ad humiditatis
fecunditatem , cui vterque præeft , indicandam. In
1 numiſmatis Romanis ſub capite canino, filtro, caduceo
Siftrú quid
que inftru & us Mercurius eandem ob caufam ,quam dixi
cernitur . Erat enim Gftrum , tefte Plutarcho , niloticæ
motiorus fymbolum . Sed iam ad noftrum inftitutum
reuertamur . Gnoſtici iraque per powest avoußi, nil aliud
innigebant,quam Ialdaboth , ex quo MIOT ANVBIN
id eft,ex vapore diuino Acon Svãow & ádn'duar p :ogna
tós Irenæus aſſeruiſſe refert . vt proindè non ſit mirum
Gnoſticos ex tam horrenda diuinorum myſteriorum
cuin profanis fabularum gentilium figmentis confufio
ne; in tam impias , ſacrilegas , & abominandas hæreſes
prolapſos fuiſſe . Cum itaque Gnofticos infaniæ ſuæ in
tam abſonorum nominum fictione puderet ; in ſecunda
Sigilli facie ad animi peruerfitatem tegendam , Ange
lorum Archangelorumque nomina producunt , ne
Sa
2 Gnofticorum . 185
Sacra nomina defuiffe videantur, quorum prius eft MEI
1 KAHA2.SABPIHA Z.NEOPIHA;quos beneficos Genios
dicebant,& magni Iáldaboth nuncios . Vbi nota nominis
!
MEIKAHA , in prima facie Sigilli vltiinum biſyllabum
MEIKA , in fecunda per HA compleri . Michaëlein Ire
næus -lib. 1. fol. 73. Gnofticos opóſiogicov ex ophionib
ſacræ hebdomadischoro credere ' afferit . Sacra autem
fpirituumhebdomas nihil aliud eft , quam feptem plă
netæ quibus totidem principes præelle ſentiunt: effe
autem ferpentino habitu ; & binis cornibus confpicuum ,
quæ eius Cominentator Feuardentius in hanc locuni
fic explicat , opiópogpos , ingait ille, Michaël do Samael
exprimunt ', quod magia feduli cultores magicis - piri
tuum nominibus abuterentur , inter que non funt poſtre
ma Michaēl tt) Samael , quem or Hebræi Camuel vo
illi fiquidem ab antiquis Hebræorum patribus ſe ac
cepiſſe dicunt , ſeptem planetis totidem praeſſe Angelos ,ex
quibus Michaël Mercurio, vel vt alij Soli. Vento
Orientali ; Martioverò Samael.prafunt; Gabriel overò à
Gnofticis dicitur magni Ialdaboth',quem Græci Simpossgyón
dicunt; ministeret ; nuncius. cur verò' Michaël ferpens
dicatur,fuperiùs expoſitum fuit ex Irenæo : Ialdaborb
enim post Luciferum ſerpéntem e cel præcipitatum ,
ipſe ferpentis formam induere fibi complacuerat , &
confequenter affeclas ſuos , quos ideò ophionios Spiri
tus vocant , pari pacto ſerpentinuin habitum , ad forini
dinem cæteris incutiendam , induere voluit . Sequitur
modò: NEORIEL, quod nomen ex Græco & hebraico Quid Neo
compoſitum , luminis mentaliſque caloris præſidem riel ?
Аа no.
r i t h m o m antia
186 A
notant , quaſi diceres og opona : venim à vos vel vs men
te; 978 Vriel verò ab 99 % , or , velvr , quod ignem ,
lucem , lumenque ſignificat , & à nominc EI LN dea
riuationem fuam fumit, & idem ferè cun Orimage
reputatur Hofce tandem quaſi complementum
ſequitur portentolus ille Gnofticorum Abraxas, ABPA
ZAE 'AKOVAMNHP , de quo iam ſat fuperque ſu
pradictum fuit , quo idem bonorum omnium largi
torem , lucis caloriſque Latorem ſignificant , eo quod
Abraxas., vti fupra diximus, inter ſolaria numina
Princeps , lucis caloriſque influxu omnia inferioris
mundi regna animare , fouere & fuftentare credatur ,
verus nempe ille 'Aegyptiorum Oſiris , Cabaliktarum
Mitatron , Perfarum miúd porsig & Græorum deniques
Ompia Dco.Apollo ſeu Phoebus : adeoque omnia hæc confica ab
rumque no- Aegyptijs ...Cabalicis ,Gnofticis , Græcis , & Perlis: no
Solare Nua mina, in vnum numen ſupremum rerum omnium ar
mei expri- bitrum colliment ; quemadmodum mythologi omni
munt
bus, veterum Dcorum nominibus , queis deaftros fuos
infigniebant,vnum folem , vti & Dearum nominibus
vnamLunam indigitabant,de quibus vide Obeliſ.Pāphu
fol. 252. Sequitur tandem conclufio epigraphes AIA
QHAAZON ALEXANAPON ,id eft ;cuſtodi Alexádrum
Quifnam verò hic Alexander fucrit ,. coniecturare diffi
cile eft . Hupe Regem , Principem aut belli ducemi
fuiffe , vero haud abfimile videtur, qui horum fićtoruma
à Gnofticis nominum præfidio & attractu , abomnibus
aduerlæ fortunæ telis , huius Sigilli geſtatione , immu
nem fe futurum credebat . Habes bic Lector paucis.pro
re

1
Gnofticorum 187
)
rcrum fub ijs contentarum multitudine expoſitunta
primum magicưm . Sigillum . Huic prorsùs limite eft
illud quod Sereniffimas Archidux ,olim ad me tráſmiſit,
chalcedonio intiluin , vti fequitur >

!
money 1

ZZE :)

2011 : < YCE


uit )

ArQCACAQAANNECE. qui MECELA AMABPACS," 1

( 3ZTPPATH AKPAMMA KPAMMAKAM APICCOB


ΑΜΒΩΝΑΡΟΥ ΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΑ ΜΩΒΑ Η MAENI

OTKAZETE MAIAN2 . in fequentibus vero nomes IAN


& El varijs modis tranſmutant ; '& várijs ea corporis getti
bus, per modum adiurationis pronunciant.vi

Niſi quod in hoc inuocatio fpirituum fufiùs fit de.


ſcripta,vii & Sebadth Ophionius expreſsè MECEITAM .
BPAZAC meſitambraxas dicitur , de quo vide quæ in
præcedentibus diximus • adiurationem quæ ſub hiſces
noininibus abfconditur,vti & numericum ratiocinium ,
tiùs æternis tenebris , quam luci publicæ conſc
confuldu
cran m duxi.

CAPVT III .

Aliorum Sigillorum praecedentibus haud dißimilium


interpretationes .

T noſtra in præcedenti Sigillo facta interpretatio


VTeuidentior forei , hic ad veritatem ftabiliendam ,
Аа 2 alio
188 Arithmomantia
aliorum Sigillorum explicationes adiungendas exiſti
mauimus : quorum Schemara partim ex varijs Mufæis ,
tum potiſfimum ex celeberrimo gazophylacio doctif
ſimi Viri Caroli Magpini , quorum magnum habet
numerum, deprompfimus, partim aliundè ad nosinter
pretandi caufâ tranfimiffa,hic oportunè inſerenda cen
ſuimus : Ex quibus apertè & luculenter patebit , hafce
Gnofticorum malefanas inuentiones non aliunde
quamex gentilitia Aegiptiorumpalæftra,prodijffetant
vtique perniciofiores, quantò à Chriftianæ fidei' dogma
kislongiùs recedebant Hincnil ipſis accéprius& glorio
(ius effe apud poſteros ſibifuturum perſuadebant, quam
cx occultisAegyptiorum ſymbolis vnà Chriftianæ fi
dei myſterijs commiftis,nouam & monftruofam do & ri,
Dan ad Geniorum , veriùs Cacodæmonum attractum
conſentaneam condere,atque impericæ plebi ſub obſcu
ris vmbrofiſque myſteriorum fymbulis repræſentatam ,
callidè & fraudulenter imponere .
O miferas hominum mentes ,o pectora caca !
de quibus rectè fanè Arnobius aduerſus Genres: f .con .
temptor quis Numinum , td ſacrilegi pe&torisimmanitate
furiofiùs intendiſſet animum maledicere Dys nostris, aude
ret in eos quicquam grauius dicere iftoruna Gnofticorum ,
inquit , prodit hiſtoria, quam veluti quidpiam mirabile
commentarijs contulifti in formulam Ai hoſce com
mentarios quam lpecioſiſſimis titulis exornabant:fit
qui libros "Soorazspáves infcriberet , alij indigitamen
ta , rituales , & Augurales libros , alij Cominentarios
ſacrorum feu rerum diuinarum , Religionurn , Pontifi
ca. !
Gnofticorum 189
.
calium quæſtionum , alij alia . Sed vt ad inftitutum no
BA ftrum reuertamur , putabant Gnoftici magnum in natu
ra rerum arcanum eſſe , atque ſumma virtute 'præditas
imagines quaſdam more Aegyptiorum transformatas,
& ſub certo aſcendente aſtrologica veriùs- magica arte
inciſas, cuiuſmodi inter cætera funtfequentia . prima ,
Qua Abraxam inſigniunt , gemma
eft apud Pignoriam , in qua ferpens in Joterpretao
circulum conturtus ; caudam fuam mor- tio Sigilli.
der ; intra cuius medium folare numen
Scarabæi corpore , ridicula ſane transfor
matione veſtirum fpe & atur.quid ferpens, niſi annui ſpa
tij Lunæ , eiuſdem quæ gubernatoris Abrax.e. fymbo
lum ? quo & Ofiridem fuum notabant Aegyptij : ine
nuunt enim hiſce notis , orbis huius, lucem à Sole ,
eſſe , qui fapienti curfu vitam animantiunt moderetur ;
Scarabæo fignabant; co quod Scarabæus abſolutiſſimum
folaris, numinis fymbolum eſſet . Horapollo quoques
cum Lunæ ſacrum refert, quod, yt Porphyriusaduertit ,
in partu formando, 28 dierum periodum lunarem ob ..
feruet Verùm cum huius Scarabæi hierogramma .
quam vberrimè, tum in Obeliſco Pamphilio , tum in
Oedipo varijs in locis proſecuti fimus, illuc Lectorem
remittimus . Hunc quoque pro effe& uum varietate
in varijs lapidibus incidebant , eaque , veluti validiſſi.
mæ virtutis amuletum portabant . Miſit & huius fa
rinæ gemmam mihi olim Nicolaus Pereiſcius Aquenſis
Senator , in quo Horus , fiue Vriel intra Barin (eft id
nauigij ſacri genus) pofitus,reticulata veſte indutus cer
ni
190 Arithmomantia
nitur, cuialatus Scarabxys fupere minet,& in vtraques
Baridis extremitate accipiter , & Horus quidem in Bari
iacens mundum hunc ſenſibilem indicat , cuius mens
Horus.elt, vti in Hieroglyphicis noftris operibus paffim
demonftrauimus ; accipiter iuxta caput pedeſque aſſi
deas, Solis ab ortu in occaſum perpe
tuò ,in ſenſibili Hori mundani domo cur
rentis motum, quo calor in omnia mun
di membra infunditur , 'notat . Per
1. Scarabæum verò alatum , non Solem
tantummodo materialem , led & fupranjundanum indi
cabant, cuius niinirum abdita vi & influxus adminiltru
Horo, omnia reguntur & gubernantur in mundis tum
aſtræis , tum hyläis . Gnotici cuin intentam ab
Aegyptijs infingendis periammatis analogiam perfpi
cerent, illi hiſce in ſuam officinam tradu &tis , non tam
nouam philoſopkandi rationem , quam fpurium , turpiſ
ſinumque facrorum cum profanis, iimpijs , fabuloſisque
wonnubium medicati , ſatanica quadam calliditate , tori
mundo impofuerunt.
Sequuntur modo ſigilla ſeu amuleta várijs gem .
mis lapidibuſque inciſa, quorum prius , vt in præceden
ti expoſuimus, hominem & dex@swvópog.por, ſeu galli for
ma, cuius caput folaribus corsuſcum radijs , Solem in
dicat, ſeu ſolare nuinen , ſcurica ( cutoque inftru&um ,
cum inſcriptione à poftica parte IAQ & ABPAZAX
quis neſcit gallum Solis , ob abditam cum Soles
ſympathiam , fymbolum elle ? Scutum ſcuticamque ,
quam læua tenet , auerruncatiuam facultatem notat ; ſer
pen
Gnofticorum 191
pentes verò, quos loco pedum habet , vim abditam &
{pirituofam fubftantiam , quam mundo communicat ,
quaque per mundum agitatur, adeoque quod Perfæ
2
per pelgas, hoc Gnoftici per Abegeer notabani , idques
folare numen efle abdita ratione innuebant .

Fig In hoc Si
gillo nomi
WAJ nc IAO &
АВРА.
XAS inue
fa (unce
ЗАЗАЯДА

Hunc Genium , Solarem , intra Zodiacum quoque , cu


ius ipfe præſes credebatur, collocatum mereperifſc me
mini.
A 1M 401 Eft enim ABRAXAS , vti jam ,
B 2E
P IOI
5 fepefæpius diximus , per reſolutio
Io
9
nem Arithineticam rent a crónuçlar
60P 100 fa& am , vti in præcedentibus often
IIA dimus idem quod Mithras , quem ..
Σ 200 200 animam Solarem dicebant , virtute
365) 365 ſua totius anni decurfum mode.
rantem ; quod ex numeris , qui ex
ytroque nomine A Bgéézus,& Meldgais. in numeros relo
luto , vtihic à latere patet, ſat fuperque conftat . Vrriuf
que enim dumeri in vnam ſunamam confiati efficiunt
305. tot nimirum ,quot dies in anno funt. Quæ omnia
S. Hieronimus in c . 3. Amos comprobat his verbis ..
Bafilidesyioquit, omnipateniam Deum patentofo noming
appel
192 Arithmomantia
appellat A Bealtasi& eundemfecundùm Gracasliteras, et
annui curſus numerum , dicit in Solis circulo contineri ,
quem Ethnici ſub eodem numero aliarum literarum vo
canı Mithram . Hæc Hieronymus . A beágas igitur ni
hil aliud eft , quam Genius Solis auerruncatiuus , quod
1
radij capitis & ftutica fatis oſtendunt in dicta fcul
ptura , quam lapidibus diuerſis incidebant , adiun
Ĉto eius nomine , eamque collo fufpenſam contras
varios malorum euentus ſuperſtitione Ægyptiacas
Superftitio illuſi portabant . In Rubino enim hoc nomen in
nomine.
inſcriptum cum figura Magica conueniente , contra
quofdam morbos portabatur : in Chriltallo contra
alios & c. hiſce quoque omnem fibi fortunam & felici
tatem {pondebant.Certè vix dubito quin Amuletum
hoc ad hemitritæum fanandum , in quo confcribi debet
ad Magorum præcepta Abracadabra , ab Abraxapri
mùm Auxerit ; nominis enim veltigia id luculenter
oſtendunt :& hoc me pluſquam ſuadent tot néescéppaita,
& gemmæ elementis eiuſdem nonnunquam repetitis
infcripta ,> quorum copiam habes in Gallicis Scaligeri
Epiftolis ad Vazetum . Nec nuperum eſt interMagos
remedium ,memorat enim Q. Serenus Sammonicus
hoc carmine :
Inſcribes charta quod diciturAbracadabra ,
Sapius ea ſubter repetes , fed detrahe ſumm« ; ... "
V tmagisatque magis deſint elementafiguris
.
Singula quia femper rapies& Catera figes :
Donec in angustum redigatur litera conum o
His lino nexis collum redimire memento .
De
Gnofticorum ... 193
ABRACADABRA De hoc nomine multas
ABRACADABR nugas reperies apud Serenum
ABRACADAB Sanioniatum , multos quoque
ABRACADA
ABRACAD hæc verba in formam triangu
ABRACA ·larem ,ne quicquam fuperſtitio.
ABRAC ni deſit, adaptaſſe reperio ; vt
ABRA adeò certum fit,aſtutos illos præ
ABR
ABF Itigiatores viſthæc Magica & bar
AL bara pórrenta potiùs , quam
nomina finxifle, & magno ſuper
cilio inculcaſſe , ad concitandos fimplicium animos, vt
cum magno ſtupore auguſtiora putarent, quæ non in
telligerent , Dæmonefque iftis pactis adfiſtentes , quæ
poftulabant Magi , præftarent , vt de præftigijs Marci
refert Irenæus .
Alterum Amulețum ſeu ſigillum continet qua
tuor imagines magicas Deorum ; Ifidis, quam vrnà feu
Situlà , Siftrum , ſpicatum caput ; Serapidis, quem fer
pens , & modius in capite ; Martis , & Veneris , quæ
lignarijs oppoſita indicant. Amuletumque jeſt contra
venena , & philtra , & faſcinationes , vți oftendit Leon
nardus, Pifanus, lib de Sculpturis lapidum ,eftque
non fecùs ac alterumsè Gnofticorum ſchola profectum ,
Hunc Abraxani non tantùm Mithram , fed & nunc
IAS2, nunc DEBAO, nunc alijs nominibus, vưi.in di&tis
Amuletis videre: elt, appellabant. Quæ quidem no
mina quid ſignificent », indicandum duxi. Gnoſtici
natione Aegyptij, religione primùm Hebræi , dum ,
virtutem nominis.Deitetragrammati ex veterum re.
Bb la
194 Arithmomantia
latione cognoſcerent, ad impietatis fuæ complemen
tum , fuperftitiofa fua nomina palim nomine IAN
& EEBANQ quod idem eft ac nin lebona &
niyan Sabaoth , fumma tamen nominum corruptc
la indigitarunt . Quæ omnia confirmant fequentia .

ΑΒΡΑΞΑΣ
iAw
1

IAW

MIXAHA +

TABRIHA
OVPIHA
PA PAITA
ΠΡΟΣΟΠΟΗΛy .
XABCAHA

Amuleta in quorum primis prima facie hoino fpes


& atur Galli eriſtati facie , ſcuto & fcuticə probè in
Aructus , qui tandem in pedes terpentinos abit, capite
vcrò Martis ftatuam geftat , fub pedibus verò hoc no
men IAQ ponitur ;quod tamen in plerifque huiufmodi
Amuletis yitioſculptoris inuerſum fpe & atur, vel quia
Sigillum erat, . cuius literæ neceffariò inuerfæ funt, vt
impreſſ re & a fpectentur. Quo quidem potentiami
per T'chout", per Galli faciem criſtamque,Solaris Numi
nis poteftatem ,per fcutum & fcuticam omnium coni
Gnofticorum ; 195
erariorum aba &tionem , per ftatuam Martis operums
Martiorum effe& um denotabant . In pofteriori facie
habentur hæc nomina infculpra IAQ ABPAZAE id eft,
Deus Abraxas . In figura verò quæ numero 4 Signatur,
iterum occurrit in prima facie eadem Abraxis figura ;
in poſteriori verò facie noinina potentium Angelorum
Michaël, G'abril, V riel,Raphael, Ananael, Proforael ,
Chabſaēl continentur , ad ſuperſtitiofos vfus traducta :
In 5. verò , eadem figura cum ſcuto ; cui nomen 112
inuerſum infcriptum eft; in poſteriori verò parte hac
verba habentur Ægyptiaca , TAMA APAIN QAPAO.
PONTOKONBAT, id elt in lingua Aegyptiaca ſummo
TANA

(Aw
y APAIWW
APAOPON
Toko
NBAU

TIGAN
Fig.
TOPIK VI.
TA

Marti omnia vincenti . In 6. eadem figura , cum ,


inſcriptione partis posterioris TITANTOPIKTA, id eſt
fortitudinis Martia e Gigantea . In 7. eadem
Bb 2
figu
196 Arithmomantia
figura habetur,cum hac infcriptione IOFIOT QIOYNT
TOONA WNIOT, id eſt Domini fortitudo aterna & ſub
pedibus nomen Angeli IAQAIHÁ I aolieh , id eft angelus
A
N

C
O
N W PIWN

LE ANA
S
fig. 7. ES ON
1.

IACHIA

ABAI
fig . 8 . Anw .

IAU ,

Domini .. In poſteriori facie Ibis pingitur habitu volan.


tis, ſerpente diuaricatis pedibus implicata,cui aftat Anun
bis cum liſtro ; quæ nihil aliud denotantniſi vim Mer
curialem nociuorum omnium abactiuam . Verùm hoc
fyinbolum alibi expaſitum conſule . In figura 8. ea
dem figura quæ fupra expreſſa videtur, fub cuius pedi
bus nomen tAN manum imponens: ftatuæ geniculatæ,
quo influxus. Martialis Numinis in geſtantem: hoc
amuletumdenokatur religiosè , veriùs fuperftitiosè por
fatum : in poſteriori verò parte Lco feptem ftelliscir
cumdatus., vnà cum figura Lunæ ſextilis confpicitur ,
quo Sole in Leone exiſtente , vt effectum , ſeptem in
vnum
Gnofticorum 197
I vnum conſpirantibus' planetis, ſortiatur amuletum ,
confici debere indicatur. In ſeptimo Schemare , eadem
figura occurrit , cum hac infcriptione, DENN ; quo
Abraxam hunc vnuin ex Ophioneis Numinibusde qui
bus paulò ante , vei & in Obeliſco Pamphilio , ex Eu
febio amplè tra & auimus , efle deſignant. Sed de Ab
raxij ſeu Mythraamuletis iam hæc di& afuffieiant.
CABAWA

Procedamus ad
Harpocrática amuleta
fig ex quorum non minor
varietas occurrit . Et
primò quidem paſſim
inuenitur Loto infi
dens, digito ſilencia ,
cues fuadens , altera manu
flagello inſtructus cum nominibus. EABAN , id eft ,
Sabaoth vt in figura numero 9 fignata patet , in cuius
poftica facie nomen IARinfcriptum videtur ; quæ om
nia Solare numen á volgorajow ,& magnæ efficaciæ defi
gnant . Figura verò quæ fequitur in antica facie ,
eundem nobis Harpocratem demonftrat, fymbolis priori
fimilium , JARCABANO nominibus infignitum ;in po
ſtica verò parte ſtatua Terrepaal rey estabaqaziwr confpici.
tur binis gladijs, ftageltis,facibuſque inftru & a, quam nos
Hecatem ,ſiue Dianam aut Ifin tergeminam interpreta
mur . Tricipitem autem fuiffe , Virgil.4.Georg. do
çet .

Sa.
n tia
198 Arithmoma
Sacerdos
Tercentum tonat ore Deos, Erebumque , Chaoſque,
Tergeminamque Hecaten, tria virginis ora Diana .
EtQuid. lib. 7. Metamorph.
Ora vides Hecates in tres vergentia formas,
Seruat vtinternas compita facta vias .
I
POS BALDA Orpheus eam vocat civodsen , recoolirlews
segoviar , zbovécente, no 'gevíar, TujheBad sa'yo
vialem , triuiam , coeleſtem terre .
ſtrem , æquoream , fepulchralem ,
bacchantem cum manibus ; eique tria
capita attribuit , dextrum Equi, ſini
X ftrum Canis, medium Apri ; Euſebius
lib. 3. præparat. cap.3. Hecate Luna
est ,proptervarias corporis eius formas,
&formarum virtutes; ideo virtus eius
esttriformis, Nauilunia ferens , albam
veſtem auro diftin&tam , tt lampades
ardentes ; Calathum autem ſuperne
fert ,quia cum eſt diuidua creſcente lumine, fruges ma
turat ; pleniluni ſignum est ferrugineum ſandalium .
Sequitur Amuletum numero 10 ſignatum , in
cuius prima facie Harpocrates Loto inſidens, flagellum

Fig.XI.
HA

Gini
Gnofticorum . 199
finiftra tenet , dextrå lilenrium indicit , ad radicem Loti
Leo confpicitur currens,cú hac inſcriptione ABPAZAX
ZIZIPIM ,id eft, Abraxas omnia ciens;quo Solis vis in
digitatur . Per Leonem Momphta Nilotici incre
menti Præſidem intelligunt, quod aptè per ftellam Sio
this. ſeu caniculæ capiti Leonis.impofitam notant; ad
ortum enim Caniculæ , Sole in Leonem intrante , fit
inundatio Nili , Solari Numine Harpocratico flagello
omnem Beboniam vim aduftiuam repellente . Notas
hic CICIRIM retrogrado ordine lectum MIRICIC ;
idem eft ac Matrem Kidem ſiue Lunam , quæ in hos
amuleto tacitè indigitatur , & Genius.Nili ,& coopera
trix Harpocratis Solaris numinis . In poftica verò par
te Amuletum hæc nomina inſcripta tenet: APEEDIAS
MEPMENNH , principium IAR omnis fæcunditatis.
IAW

XII
tyu

Porrò in Amuleto numero 11. ſignato, alia eft figuras


Harpocratis fine vllis literis, in poftica tamen parte
Habetur hæc inſeriptio Ægyptiaca , vbi inuerfa hro
verba: fue råd quod idem eft ac magnus
Talia funt quæfequuntur exculina Diaboli prolata Phy,
la &teria iuxta numerorum ferien .Figura 12.duas fcies
continct;in prima facic videtur figura nuda alata ,modio
in
2100 Arithmomantia
in capite conſpicua ; quatuor baculis fulcita, cum infra
fcripto nomine.IA2 literis inuerlis, MNHEIHA , Mnie
xiel , genium vbertatis fignificat ; yri fymbola ejus in
dicant : nuda eſt ,ad fimplicitatem eius ; alas habet , ad
velocitatem ; modium in capite gerit ad abundantiam,
quam confert , indicandam . Quatuor baculis fulcitur
XU
figt l'ezaxonopol
Αγαθοδαίμων »>
O'prova
WIN
fig. 13.

ad dominium inquatuor Mundi Elementa innuendum.


Hoc igitur Numen memor eſſe poſtulant eorum , qui
id inuocauerint. Altera facies continet figuram hụ
manam ,duobus capitibus caninis transformatam , pal
inam in manu dextra tenentern , ſtellis circumdatam ,
infra quam veluti homo è tumulo furgens conſpicitur ;
quo quidem nil aliud indigitatur , ' niſi Anubis ſeu Mer
curius , tefte Plutarcho, vtriuſiqueHoçizontis inferi &
ſuperi cuftos, ac proindè duobus capitibus canini; pin
gitur ; hic idem animarum ex Inferis reductor , à Dio .
doro defcribitur ; vei'alibi expoſuimus ; hinc palmam
victoriæ fymbolum geftar's & fummam , qua-indicatur
aniatas à pænis perſolutis apud Infecas , fagulas fphæs
ris & stellis mox inuebiendas : -Figura 13, numcroiſi
gnata, Serpens feu Afpis eſt surowego cuius caput ra.
dioſo nimbo circumdatum , intra hieroglyphica : fre
quens
Gnofticorum . 201
quens moſtrat Numen Mercuriale, vti ex inuerfis literis
apparet,vbi legitur ; ĄNOYBEI Anubis. XNOTMICPI
verò nomeneft , quod xD at ooitn'play reſolutum in nu
meros facit 1280 , & totidem nomen Xeisos facit . Vi.
MOMMONS

1 des igitur quàm peruersè , quam impiè barbaris huiuf


modi nominibus diuinum Chrifti nomen Hæretico.
Magi profanarint.
600 X 600 Innumera ſuperſunt huius fari
100N 50 næ inyfteria exponenda quæ tamen
ICO 10 ſingula adducere , nihil aliud foret ,
2007 400 quam librum hunc impijs nuga
300M 40 mentis refercire i 14 Amuletum
701 1ο
200 2001 eft fimile numero 1. ſignato : in
IP 10o0 hoc Mercurius xuve'poqoc ., biceps
to cum duobus Genijs fupra canales
14801 1480) binos yaſis Nilotici ftantibus fpe
Ctatur ; cuius hiftoriam vide in II.
Tomo, Syntagm . de Canopis. Is Amulețum eft in
14 is 16 .
an

quo accipiter fupra florem Loti ſedet, binis cornibus


copiæ itipatus , & beneficium fertilitatis & abundantiæ ,
quæ à Sole promanat, indicat . 16 Mars fupra florem
ftat , haſta Icutoque munitus , flore radices ſuas in cym
Сс ba
202 Arithmomantia
bæ mediofirmante; quo indicatur igneam vimmiftam
humidesomnium generationem promoucrc . In prima
Facie figuræ 17 eft Harpocrates Martio habitu indatus.
ſupra Lotum ſedet,adinhar cymbæ efformatum , flagello
Fig.17

HA

& Cruce Tautica calideque formidabilis : In ſecunda


facic wavepopper Dæmon, quaternis alis inſtructus, in
cuius vtraquc manu baculus, fub pedibus canem habct
poſitum ,ad cuius caudam ftella , & indicat Mercuriale
Numen quad Aegyptij.Sicut appellant. nomen primi
Mercuriale ZAAHA , humidi genium alterum wwwt fupremi Dei
genium & affeclam notat .
Fig.18.

Figura numero 18 figmata eft Apis incanomagpos,quen


fis in tabula Bembina fæpe occurrit , eaque figmentun
Romanum ad fimilitudinem Aegyptiorumefforma
tum ,
Gnofticorum .
203
2 tum ; vt literæ Latinæ LI , S docent & idem ſignificant
ac libertatem faluam , vel liberorum ſalutem 5 18 Ef
Ofiris isga xoʻquogpos , calathum in capite portans , manu
dextrà baculum Cucucomorphum cum lituo & gnó.
mone , ſiniſtra crucem anſatam in formam bifurcatam
geftans , & notat Solare Numen , per Accipitrinum ca
put ſignificatum , vt iam fæpius ex Euſebio docuimus ,
calathum in capite portat , abundantiæ , quam confert ,
fymbolum ;ſceptrum Cucuphæ i capite inlignitum notat
rerum , quas producit, varietatem ; lituus harmoniam ;
gnomon rerum fymmetriam , quam in Mundo conficit ;
Crux aplata ; quam ſipifira gerit, Spiritus Solaris per
omnia diffufionem .19 Serpens contortus ,duoņus corni
bus infignis, idem quod 18 fig. notar . 20 Amuletum
20
132341 33.5
301 8 2712811
202415116131223 Numiſma
Soli dicatú ,
19|17 |23|22 181
-

11.026129222
ΗΕΛΟΥ
4 ! 21331 516
is!
eft Ofiridis Nilotici , eftque Numiſma figura Leonis in
fignitum ab vna parte ; ab altera abaco numerico ;
monſtratque cufum efle Sole in Leonem intrante , ad
folare Numen HELOY attrahendum vt ipſe Solis
Leonifque charađer docet . Numericus abacus Soli
dedicatus eft , cuius intelligentiam Raphaëlem dicunt, &
Сс 2 nihil
204 Arithmomantia
nihil aliud eft , quàm quadratum ſenacij numeri, ita ar :
rificiosè diſpoſiti, vt ſingulæ numerorum ſeries perpen
diculares, tranſuerſæ , diagonales ſimul iunctae, eundem
producant numerum . Verùm cùm hæc figura amplif
fimè expofita fit in Arithmetica noſtra hieroglyphicas,
co Lectorem remittimus . Y R20 notac trigonum
igncum . Nota Lector, bunc Numum , non eſſe anti
quum , fed à pofterioribus Aſtrologis. conficium . Se
quitur alius Numus 21 , in cuius. priori facie. Lupiter
Fig.
21 .
71210X
ZELO
LYS

‫יבן ו | ז | ט‬
116 다
‫ה | נאי ה‬
‫י‬ ‫ב‬ x{ ?

fedens fulmine formidabilis , propè quem : Aquila fo


uialis , & character eius , cuius nomen incabala eft
Zadkiet 3xyptu , Hebræi enim louem vocant pare, id
eſt, iuftitiæ arbitrum ‫ ;ܪ‬hic pro Zadkiel corruptè ponitur
Satquiel. Supra Towem figura Sagittarij ponitur, quod
indicat hunc louis fulminantis Numum , Sole in Sagit
tario conſtituto coſum eſſe; pofterior pars Abacum exhi
bet è pronicis literis Hebraicis conftitutum , & nihil aliud
indicat;niſi' 18 quadratum quaternarij,co artificio difpo
ficumy. vt finguli numeri, quosliteræ indicant, qualiber
ferie iuncti limuti idem producant ; quadratum autem
qua
Gnoſticorum . 205
quaternarijfacrum fuiſſe loui, in IT parte huius docui
m.us , vbi fusè omnia expoſita reperies. Literæ Hebrai

plolelo
2
cæ hos pumeros exprimunt, vt à latere apparet . Idem
1

1719
1 Fig. 220

El
lola
T
SIL
11011

41415 prorsùs eft quod fequitur; cuius primas


6112 facies ſeptem planetarum figuras continet,
& piſcium, figurasmedio ; quod oſtendit
Numum culum fuiſſe in magna pla
IC E
2 3f13) netarum coniundione fa &ta in Piſcibus ,
abacum verò numerorum confecratum ,
loue & Luna in Leone conftitutis , quod quaternarij
quadratam luculenter docet . Poterant hincadduci alia
Amulera Ægyptio - gnoſtica; quæ confultò tamen omiſi.
mus.Figura fequens notattres Gratias,quæ ante portam
Templi Ephefinipoſitæ feruntur .
Alianonnuilla Amuletorum Schematang,
igua
unul

4 * varis Mulais collecta, )


bóc loco expoſita .
23 Numero ſignata Ilis effcom
Aſpide Accipitriformi,Lituo& Baculo ,
qux
206 Arithmomantia
XI. 23
Nora figura
buius locum
efe fub.198. APXE
KUM.XI. OIAW
MEPM
ENN
WIB AI

24 quæ omnia alibi fusè expofita funt. Se


quens Numen avitexver Typhon is exhi
bet ;hinc Crocodilo inſiſtit, & piſcem in
capite portat;quorum ytrumque Typho,
nias indicat operationes. 24 Iſis turrita,
feu Cybeles Ægyptia,duobus Nipata Accipitribus,Solariú
Numinum fymbolis , &ad pedes Seriphio, ideft, planta
Abſynthij marini, quã Ifi Sacrú fuifle Plutarchusdocet,
brachijs indecuſſim compoſitis, quo indicatur , nihil in
natura rerum recóditum eſſe , quod ipfa non comple & a
Amuletum
tur. 25 Numus tresfiguras continet: primaeft Ifis cum
Ifiacum . 2S. Gitula in manu dextra.,. & hitro in
manu ſiniſtra , & modio in capite ;
quæ omnia fusè expofitafunt in pri
mo Tomo Syntag.III. Col. de Ifide:
altera eft Numen Nilotičum fiue
Serapis, cum modio in capite , &
radio menſorio in liniſtra , altera imperioſo geftu,
neſcio quid imperans. In medio puer alatus conſpici
tur ; ,& notat ytrumque & Ilona Nilum Genios totius
Aegypri maximos : 20 Nuinus continet figuram ſe
dentis Anubidis,cum figura fulminis tricuſpidis, & homi
ném
Gnofticorum . 207
nem nudum ante eum proftratum , cum Cancro ; & elt
26 Taliſina Aftrologicum Sole in Can
cro conſtituto incitum , hora louis ;
quo fubtilitatem , intellectus & ho
nores, geftanres illud ſe impetraturos a
Gundid )
Mercurio & loue putabant. 27. Ta
liſma ſeu Camæa eft Anubidis , dex
trà baculum regeópbogpon , finiftrà enfem portans , &
27 28 Mercurio dedicatum eft; quo
& foecunditatem , & malo . Significatio
nes Symboz
ram profligationem fibi ſpó. lorum ,
debant.28 Camza fiue Fa.
lifma Canopicum cft , cutulo
infigne, de quo vide copiosè
tractatum Tom . I.Syntagm .

H
LOW

Fig. Fig .
LIA

300
EW

296

IL Cap.de Canopis . 29 Min Memphiticam continet,


& quæ litera H fignatur fcquens , Ildema Bari vectam ;
de quavide qua in Mylagogia Aegypria ex Plutar
cho varia adduximus , quæ hanc eruditionem concer
nunt . 30 Amulerum Ilidis eft conda morbos capitis ve
fibi ftultè imagnabantur inſtitutum .Ad medietatē nudas
inferiùs trunca, brachijs decuſſatis, & velo ſpectabilis, in
cuius
208 Arithmomantia
cuius pectore volucris virginea
facie, & loco alarum ramos vtrin
que diftendens , manu dextra A
tenens ; candem prorsùs reſert ,
quam . Zoroaſtræi Iyngem vo
cant , Agathodononem lape
srioris ordinis . Nuda eft quia ſo
là mente comprehenſibilis elt ;
vti Zoroaftor docet ; vnde &
obeandem cauſam inferiùs trú.
cata ſpectatur , quia nulla ejus
Myſteria ſenſibiliá in inferiori mundo ve
huius figure
ftigia ſunt; velo variegato gau
det ; quia varietas eius in lupe.
riori mundo folum elucefcit ;
brachia decuſſata habet , quia
decuiflim cotius naturæ , cui præ
eſt, deſignat ; A vnà manu gerit, quod eam Agatho
dæmonem eſſe notat ; pectori apponitur volucris huma
na facie , & ramoſas alas hinc indè extendens , indi
catque fupremam intelligentiam Ideis fætam , quam
inferioribus mundis communicat . Quæ omnia fusè ale
legata vide in SphingeMyſtagoga .
Ex quibus iam dictis apertè eluceſcit , Gnolicos
omnia hæc fanatica deliramenta ab Aegyptijs didicifles
ſi Lector ea cum paulò ante poſitis Aegyptiorum Amu
letis rectè contulerit; fed & nomina ex Aegyptiaca &
Hebræa lingua confuſa-& corrupta id fat manifeftant :
cum proprium huiuſinodi nebulonum ſit , ad aures ad
Sten
Gnofticorum . 209
fiftentium in ſacris fuis nefandis,obtundendas, iſthæc
barbara, quæ tridorem fremitumque reſonant, non
mina ad horrorem fimul, & authoritatem facris con:
ciliandum , vſurpare , vii pulchrè docet Irenæus: lib .1.
de erroribus Gnofticorum & Nicetas ex Trenæo fusè
deducit . Quo maiorem , inquit Nicetas.ex. Irenæo ,
ei qui baptizatur ftuporem inijciant , hæc Hebraicas
nomina ſuperaddunt, Befama camoſi, bne.; ancora ,
myſtadia', rhuda , custaba ; phogor, calathi, quorum in
terprætatio hæc eft, О qui es Supra omnem virtutem .pa
5 tris , te inuocamus, qui lumen & fpiritus bonus , et vita
nominaris , quoniam in corpore regnasti. Hæc Nicetas..
Difficillimum eft, vt quod res eft fatear,verborum iſta
sum fontes indicare ; neque eniin vllum fub ijs , nifi
admodum corrupti , vt in beſama xaos, Camoſi *0100,
phogor 7930 , veftigium Hebræi ſermonis patefit,neque
Chaldaica , multò minùs Arabica verba elle comperio .
Exiſtimo igitur ex pa&o Dæmonis, ad ftuporem que
dientibus incutiéndum confi& a eſſe.. Magos enim
monſtruoſa,ipfoque ftridore pronunciarionisetiam hor
renda vocabula & carmina ope Cacodæmonum inueniſ
ſe & ſuſurraſſe , quibus ad præftigias ſuas mirabilem
energiam ineſſe afferebant ;ex facris profaniſque furi
ptoribus cunctis eftin conteflo. Huius farinæ fuit quo
que quæ l. 2..cap. 13. Irenæus de Gnolicorun impie
tatibus refert , vbi nomen abſconditum Redemptoris
fic profantur. Meßian fromagno in ſcenchaldin moſo
meda ecacha faronepſeba Iefu-Nazarene ; quorum in
terpretationem hanc elle dicunt : Christi non diuido
Dd Spic
1

210 Arithmomantia
Spiritum , cor e ſupra cælestem nnitatem mifericors
dem , fruar nomine tua Saluator Veritatis: Confirma
tus, auiem & redemptus refpondet: Ego redimo ania
mam meam ab hoc aone, et omnium quia ab ea funt in
nomine: I AO ,qui redemit animam meam : quæ tamet
(i neſcio quid Hebraicum oleant , ita tamen corrupta
funt, vt pro barbaris & portentofis nominibus nihil
fignificantibus , &ad circumſtantesdecipiendos confia
dis ,vfos effe certiſfunum fit . Huius quoque inpic.
tatis cenfenda funt pleraque lapidibus, geminis , la
minifque metallicis infculptafine numero nomina: ex
quibus numerum eliciebant alicui ex Aconibus , aut
Priapis ,aut Pompisi, aut Paredris, correfpondentem ;
omnia enim numeris,attribuebantGnoſtici, & omnia .
fidei, myfteria, folà numerorum analogià fc demonftrare
poſle ſuperftitiofiùs, credebant : Vndè Monadis. illius
& dyadisi, triadis & tetradis , pentadis. Så octoadis pro
digiofa & fanatica in.Deaftrisfingendis ,, fretura : quæ
omnia ampliffimè deduda vidcas apudIechaum citato
Loco ,quae quidem congruafunt ijs , quæ de Ephelijs
literis, narrantur, ab, Authoribus .
23 1

Admonitio ad Le& orem . c


DenumifmatatCafarum Regumque,queGnofticarum
literatura inſcripta cernuniuko. .
-- Portantoon ita pridem nonnemo, numiſma di
corumcharacterunt literatura inſcriptum , quod ne
kia cuius.RegišoxIberia aut Carthagine oil perhibe -
t bar.
Gnofticorum . LII
to bat. Cum itaque varia noinina ex Gnolicæ doétrinæ fu
pellectile deprompta in co reperirentury ego iuxta áttis
regulas reſoluta , dixi ea ex eorum Gnoſticorum nu !
mero , quæ periamimata & amuleta vocantur,effo . Fue
runt nonnulli inter alios , qui: meam hanc interpreta.
tionem finiftrè acceptam , non parum apud imperitos
rerum calumniati fuerint. Vnde ne dicam mihi fal
fæ interpretationis impofuifle videri poffint, hoc loco
oftendam non in lapidibus ſolum geminiſque, buiuſmo
di magicam nominum literaturam fuiſſe iociſama., ſed &
in numiſmatis aureis Biargenteis , cupreis, plumbeis',
pro geniorum attrahendorum analogia aſtrologicè inci
fa impreſiaqueſpectari,Regis quoque illius , qui id gelta
bat, impreſsa ynà cum nomine effigię. Vndè ſatis mi
rari non poſſum imperitum eorum de rebus abftrufio .
bus, quas non intelligant,iudicium , dum ſimilia numiſ
mata præter nomenregis , nil aliud myſteriofum conti
nere arbitrantur . Mifum fuit fuperiori anng ad me ,
Vienna numiſma Regis cuiufdum ,in cuius prima facie
Regis effigies, in pofteriori hæc literatura cernebatur in
ciſa. MX * d. quæ nomina nihil aliud notant, quam
Michael & Samuel, ex :o & oades vt ftella notat, ophionia
depronpra ,vt inpræcedenti figillo expofuimus reliquas
nomina fequuntur : ‫متن و‬،
INFPIXIA EIMI OZIVPANIHA VINTVX
IXOQN . XVR IP VNIV MIXAHA adfistas mihi OXIO
VPANCHA ,hcrrendus. Praniel, prafta pacem Michael.
INTPIXIAZIMI ( verbum . Acgyperacum );& ,adfilterow
ſignificat', vt ex noftro Di& ionario Copto patct. OELO
Dd 2 id
212 Arithmomantia
idem eft quod San&us Vranieh quigenius cæli dicitur:
VINTVX , pariterAegyptiaca vox elt , & horrendum
ſignificar . IXOON Genius Aegyptius, de quo plurt
bus in locis Oedipo & Obeliſco Pamphilio . XVP
IPVNIV MIKAHA , XVP . idem in lingua Coptas
notat quod praſta, IPININ pacem Michaël. ex vtro
que latere duo hæc noinina habentur TIXI , & NIKI,id
eſt Fortuna & Victoria. Hoc itaque numiſma Rex
Aegypti leu Chaliphus cui nomine Hali geftabat ad
victoriam & fortunam in fuisactionibus , gerendiſques
bellis obtinendam . Sequitur ſchema.
X * 0
ORHIVXFA
TIXD INTXIAIKAZI NIKI.
HINTVICII X4
XL PHI. ININ
41XH
117 ,
Fui igitur veterum Regum Heroumque pro
prium , huiufmodi barbaris nominibus omnia facta fuas
adornare , tum ad venerationem quandam majeſtati re
giæ conciliandam , tum ad genios fi&tis huiuſmodi no
minibus attrahendos, poriſfimum infitura.2 An non in
aonnullis numiſmatis Alexandri Maggi nomen Ammú
Aegyptiorum dealtri, eo quod ex Hammone fe natum
putarenjarietino capite confpicuum ,appoſitum videmus?
An nonRomanorum Cæfatum numiſmatis paſim Bac
chi,Veneris;A'pollins,l Mercurijaliorurnq; Dédruma-no
mina appofita cernimus:? notralio fane' firie-, nifi quod
perhaalmodi'apudplebemſe ijs autfuppares demóftra
tent,
Gnofticorum . 213
| sent,aut nimia áradéwotag. ambitione in tranſuerfim antis
fe pro ijſdé venderent,vtide Heliogabalo alijſq;legimus,
certè votiua id,anathemata , queis ad nuimina tum pla
canda , tum propitianda, Cæfares numiraais fuis im.
primere folebant, id fatis declarat . Quid intereft igitur
Li Rex quiſpiam Iberus, aut xogxentwres , feu Carthaginis
codem nomine & fe, & falſa numina myfteriosè expri
mat ? xapxuedór vnà & Carthaginem , & Gnofticoruniu
a'rolgorajon numen fignificare ex refolutione numero
rum patct, vt ibidem ex irontapim numerorum docuimus.
Deſinant itaque huiufinodi imperiti rerum æſtimatores
blaterare contra eos,quimyſterioſas Veterum inſcriptio
nes neſciunt , folummodo literarum vocabulorumque
fenfu contenti, Complura huiufmodi hoc loco addu
cere poffem , fed vt tempori & fumptibus parcam , cas
omittenda duxi,eoſqueadGotzium , Gualterium ,Au
guftinuin , Parutam ; aliofque numifmatum Scriptores
remitto , apud quos ingens fimilium figillorum numifs
matumque fãrrago reperitur · deſinant dico imperiti
judices rerum cauillare' id quod non intelligunt, & con
tenti eſſe vulgari ila numifinatum peritia,ne dum inxta ,
Locmanisapologuro deApibus & araneis; hienim dum :
ne apicemconficerepræfumptaoſiàs attentarent,apum .
aculeis perculfi , temeritatis pænas luant . Sed hæc adi
mei defenfionem non tam explicaffe, quam indigitaffe
tantum fufficiant. Iam ad'inſtitutum reuertamura

Ephefic litere .
Erant Epheſiæ literæ par zaujatia feu incap
214 Arithmomantia
tamenta , quibus,nonnullisprolatis barbaris & porten
toſis nominibus,vel expiabant loca infefta , vel morbos
abigebant, vel Dæmones adiurabant. Dicunturque
Fpheſiæ, eò quod Epheſi primùm ab Ideis dactylis ſint
inuentæ , & Dianæ Epheſiæ ſimulachro inſculptæ , ita .
Clemens lib. 1. Strom . & Plutarchus in Sympus. ea
rum his verbis meminit :stes d'apporoCopeless poigoo windisoo
& Εφέσιαγράμματα προς αυτεςκα αλέθων και ονομάζω . Ju
per obfeßos à Dæmonibus Magi Epheſia grammata reci
tare eo nominare iubebant. Etymon verò eorum affi
gnat Euſtachius his verbis : Epérem açcément de l'oficis, &
Πινας εκμετάλων κωδωων εζώθησαν,και αβώνας ενίκησανφωνα)
síros n'orar sūs Cepærnss neel Cabang , new stone wodwr Trío E'pe
σιας Αρτέμιδος αυσμάτωδως Γεγραμμένα, όθεν ας αζαφως
λαλεμείνους λέγο) Εφέσια γράμματα. Εphefs litere in
cantationesſunt , per quas aliqui ex magnis periculisfer
uati ſunt, & victorias reportarunt . Erant autem qua
dam voces in corona , zona pedibus Des.Epheſia anig
matice, unde eis qui parum difertèloquuntur , dicun,
tur Ephefic.liter& Suidas ait , Epheſias lit-ras incanta
tiones quaſdam effe difficiles, quas Cræſum in pyra ,
dixiffe ferunt: & ludis Olymphicis cùın Epheſius
Mileſius lu &tarentur,& Mileſius luctari non poſſet , co
quòd Epheſius literas Epheſias talo alligatas haberet ?

cùm res innocuiſſet , vičorem à quo triginta victi fue


rant, detractis literis fuccubuiſſe . Cui aftipulatur Dio,
genianus : E’perice geopapa Ta ,iwodaj sives som ärweg or
qwvouu'tas svíxw ć sati. Epbefiæ literæ funt incantationes
quadam , quas recitantes victores in omnibuserant
Qua
Gnofticorum . Pi 215
M Qualia autem nomina ex Ephefijs literis compoſice
fuerint, Heſychius quidem tradic fuiffe fequentia : quæ
U legi polupt apud alios multos Authores : 454 Kateru
auta, & c. Aski quidem fignificat idem quod tenebras ,
Cataski idem quod lucem , bex idem quod ipfum
& cætera quæ fequuntur . Hiſce ve refert Zonaras.
in Conſtantino Magno , Zambrem Hebræum ait
h
in aurem tauri infuffurratis ftatim reddidiffes
mortuam ; quem deinde Syluefter Papa in nomine
Chrifti refufcirarit . Clemensi Alexandrinus prædicta
verba paulo aliter refert ; licenim lib . So Strom . Foqui
tur : Androcides certePythagoricus literas: qua: vocantur
Epheſia locum dicit tenere fymbolorum ,fignificare autem
daxor quidem tenebrasi, cò qäòd non babeant vmbram :
mattersso: autem lucem , quoniam illuftrat umbram ; aig
autem prifca appellatione eft terra;Tegós, id eft,quatera
sario annus ,propter boras; Aspevatoursúa axtem el sol ,
quia omania,domat; oth or Dox. vera ...Significat au
tem Symbolum , rerum diuinarumeum effe: ornatum ,
quieft tenebrarun ficonferaturcum :luce ', &Sofcum
anno, & terracumomnis generis naturæ generatione:ex :
hocquoquepenuproceficrunenominabarbaraz.quibas,
Branchus Kates:Milefios afame: expiaffe dicitur: sille
anim . multiudinem ramis, lauri afpergens, biymrum .
disendo præiuit , pronunciando verba quædam barba
rasquorum ſignificationemr iinueniès- apud Ciem . Ako
xand.libbiltromatur , vbi Bedj:dicit ſignificae. aquam ,
Zapsmase ,, Cbcomtemam,, Plectram Solenry, Sphynx
therem.Mundicompagem, Crachizbi lacteum nutri mene
216 Arithmomantia Gnofticorum .
mentum , Drops deniqueverbum efficax ſignificat. Ad
Epheſias literas omnia illa portentoſa nomina à Magis
prolata reuocari poffunt ެ‫ ;ވ‬quæ vti in tenebris nata, & in
tenebris à tenebrionibus prolata funt, ita tariquam luce
indigna in tenebris æternum ſepulta relinquamus .

PARS V
De Magicis Amuletis .
CAPVT I.

Explicatio nonnullorum Sigillorum


lice meritò adnumerari poſſunt Sigilla
inagica , quæ per impios ſatanicæ ſcholæ

H magiftros, humani generis hoſtis in hunc


vſque diem introducere non ceſſat, qui
bus dici vix poteſt quantis vanitátibus
fcateant , quot impijs blaſphemijs & facrilegijs,non my
fterijs referta fint, & quamuis fácris nominibus ex di
wina ſcriptura depromptis , ad fucum tegendum in
ſigniantur, latet tamen fub ipſis neſcio quid barbarums
ſatanicuin , neſcio . quod murmurimagicum fub fi
Atis, portentoſis, & nil ſignificantibus verbis abſcondi
tum ; quorum ingens copia non ita pridem ad metranf
miſſa fuit, ad ea recognoſcenda : In quibus nil free
quentius occurrit , quam Pentalpha & Hexalpha ; eſt
autem
ciAmuletis . 217
aütem Pentalpha nil aliud quam linearisfigura in quin
que Adidu &tühi, quibus Græci vigreia,id eft falutem &
*
fanitatem expriínébanul ignó Antiochum vexillo in
Hezalpha pofito,iuffu Alexandri id fonino rap
parentis , inox admirabilein GS
laris victoriam reportalę. Magi'font
gunt , eoque: tanquam ſummia feli
citatis fymbolo in ſuis nugamentis
vtubrur Rursùs voces horrendæ
ynâ mixtis facris nominibus , nodo
Pentalpha quem Salomonis vocant , adnexó ,
omnia plend cràcibus variè tranf
- PAANFormatis :inſerta e ſpectantur ; qui
bus Magi ita confidunt vt nihil
ax. To non eorum ope fe obtinere poſſe ,
Diabolo tamen cooperante , arbi
india
trantur: tuiufmodi Sigillum non ita
- pridem , ad me tranfmiflum fuit:t;
in cuius circumferencia circuli ođó Sigilla ponuntur ',
totidem Angelorum'nominibus infignita : Et Sigilluin
quidem Michaëli facrum ,lapidum figura , & pentalphas
infructum videtur : quo ftolidè fibi contra lapidatio
nem ſecuritatem pollicentur " . w
, : Secundum Sigillum Anaeli ſacrum pentalpha &
cultro inftru & um ; quo cautelam contra cultros ipſis
Đæmon promittit.: 01521.1.5332" it!!!!
Terţium Sigillum facrum Raptiaëli, cnfe vna
cum pentalpha inſignitum , ipſis contra engum punctu
ras fecuritatem fpondet:
Ee Quar
218 Die Magicis
-sviiso Quartum Sigillum Gabrieli faşrum , fecuri infi
gnicum ,contra ſecurim fecujos fe fieriftultè credunt.
Quincum Sigillum Calfieli facrum , quod vtrum
Angeli aut Cacadæmonis nomen fit, ignoro:hoc ſcio
apud Cabaliſtas Gaziel,fpiritum conſumptionis denota
si ahoc itaque fignant fclopi figura vnà cum pental
pha , &contra fclocorum ia& usmagnam viin haberça
fomniant .
Sextumn Sigillum Sacchieli facrum , corruptum
cx Cabalanomen , ſagittainftru &tum , contra eas yim .
obtinerc putatur
07:13 Septimum Sigillum Samueli ſacrum ,bipennali
cultro inſtructum , contra eius ictum prodeffcexiftima
tur
Octauum Sigillum Danieli facrum , baculo fệu
fuſte instructum ,contra fuſtium , verberationem , fi fas
eft credere , inſigne cutamen putant, Quibus appolitas
funt vtrimqueverbacomnis. generis , facra ,profanas,
portentoſa ; diabolica , quae tarnetſiehebraicum quid
fapiant ; ita tamen corrupta funt, ve iurè nihil fignifi
cantibus, adoumerari qudant . Eft enim hoc proprium
Magorut ,facris profana ita miſcere j.ne pactum fecum
initum , quod fub barbaris nominibus we plurimum ,
latet's nigra cauda ſub lucido corpore vecta påtefiat .
Sed ve buiufmodi Satanæ fraudes luculentius patefiant,
prius orationem ,feu potius exorcilonim , feu coniurat
tionem , quam in diès facrilegi huivinodi Sigillorume
uchitectiicorumque geftatores.Ne effc& um fortiposur
facere debent . * in nomine Sanétißima Indie
wi.
Amulétis. 219
"uidu . Trinitatis Patris t ) Filýg. Spiritus Sancti coniuro
tuos;vel omniagenera armorum ,tja.reliqua verò quæ ſę
1 quuntur verba & nomina, vei plena ſunt abominatio
né, ita ne :plorumaüres vehementer feriant, proponen
da non exiſtimaui, ...
Videat hic Lector nequiffinamy Satanæ callidita
tein , quomodo primò fub vmbra inuocationis diuiqi
Nominis, Sandiflimæ Triadis , & Sanguinis Chry
fi ; deindè prorsùs facrilega& abominanda' nomi
na barbara , poffentola a Satana (uis cultoribus di&tata ,
proferre cogantur ; perquæ modo iniqua in Deum fi
de, modo lumina perfido, ad beneplacitum Diaboli ,
diuina attributa per porteistofa nominai deturpent ,
contaminant ,&in horrendasblaſphemias.conuertand:
funt enim omnia huiuſmodinomina tacitæ Deimonio
rüm inuocationes fi & x à Magissex falfa & fuppofítitias
Salomonis ; vti dicunt,clauiculadeprompta ,quæ præs
ter Dæinonolatrjám , nihaliud intra fe reconditum has
bent , fummo cum optimi & benigniffimi Dei Serudo
töriſque noftri contempi $c opprobrio , qui vnicus
Satanæ in hac lacrilega arre-fcopus eſt . Quid verò vir
tutis obtineant tot figuræ , tot noming monftruofa v iós
ad intentum effe &um confequendum numeri ?? cer
tè nihil: cum enim itiæ exfe & fuimatura;"viporè pof
fibiles qualitates , muullam efficientiain naturaleni hás
béant, vt fex-philofophia conſtat i profectò fi inonáullos
in ijs conlequitur virtutis effectusin iscallmemines alia
qiiam à Sátana"magiftro, obtineriicertum eft . Quod
Hexalpha Inforipto ;
pari' pacto Magis quadrato -Ee .. 2 cum
(220 De Magicis
cum nominibus.non niſi ex officina, fatanica deprom .
pris inſignito , Sátor, Arepo,Tenet , Opera,Rotas, ineffa
bilia arcana ſe peragerepolle gloriantur, mera diabo
lica illufio eft : cum hæc
Domina inſtinctione Diabo
SATOR
7 pl à Magisinucnta,nec vllam
AREBOVU E fignificationem habeant,ne
NET
OPERA i que ex retrogrado ordine ,
ROTAS quocadem per fingula latc
ra recurrunt , neque phyſi
cam , neque moralem vime
præter eam quam Satanas ex
pacto inito ipfis ineffe voluit , obtineant;. Fruftra illa ,
:quis facris nominibus admifcet; cum facra Dei nomina
pronunciata , tantam vim , quantam diſpoſitio cavera .
in Deum fide pronunciantis , nullo alio addito , obci.
dieantfica verò nomina,Sator,Arepas Tenet,ideò credea
delacroſancta , quod ex omni parte regto ,retrogrado,
& tranſuerſo ordine legantur ; id liceat ijs qui Dæmor
pis fiue explicitum (que implicitym paétum incuniaege
fand tantam.iņijs inefle putem , quanta triti:iftus diftir
sbi yerbis ineffe poteft a 101 ' 30.91".02 103
ail Signa te figna , temere motangis ,angiomilho
1 Roma tibi fubito motibus ibit amor s ';
Qurodideò Magos, quod retrogrado ordine cundem
prorsùs fenſum reddat, in ſuarum ineptiarum albuma
non affumpfiffe,cquidem miror . Vides iga queLectos
quantis, fe nugis irretiant malekeriatorum hominuma
ingenia ; &, quod oppidomiror,,prædicta novaina can
tum
Amuletis . 221
- tum obrinuiffe æftimationis , vi ea non in Latinoruin
dumtaxat , fed in Arabum , imò Aethiopun orationes
inuocatorias irrepferinti. Aethiopes quidem poftquam
fanis precibus Deum Chriltumque fatigauerunt,infanas
has voces addunt; ſiquidem virtute horum nominum,
maius pondus roburque , ad id quod intendunt obtie
nendum , ſe fortituros amenter fibi perſuadent , Porrò
eadem nomina : Sabor, Arepo, Tenet , Opera , Rutas sin
orationibus Arabum leguntur , & nullibi apud Mago
Cabaliſtas deſunt .
Videtur & infignis fucus in nonnullis hebraiciş
vocabulis : vnum fit inftar omnium celeberrimum
apud Magos characterolatras nomen AGLA . quz ni *
hil aliud funt , quam initiales literæ huius verſus : MON
2497 ohy's 1ex id eft : tu benedictus in sternum amen .
Hoc itaque AGLA vnun ex potentiſſimis. Dei nomi 3
nibus effe putant ; cum tamen neſciant illas initiales li G
teras prorsùs.indeterminatas. effe , & tam ad malum ,
quam ad bonum æque accomodari pofſc: vtitur bu
juſmodi callidus diabolus; dum ſub harum liteitarum in
determinatione non benedictiones, fed maledi& iones ? i L
imprecatur , vt ex fequenti exemplo pateti, vbi per 2
AGLA idem hebraicè intelligipotcft:: Abripiant te De-
monia , pracipitent tei, vel fub latina phra& innumeo
sis modis , veçoAbripiar te! Gurges 'Leonis Auerni, & & A
Emilesmalediétiones , vt proindè fat pateat quain pe- .o
riculofus fix huiufmodi nominum indeterminatorum
vfus , præfertim inuentorum ab eo , qui nifi malum
intendere non poteft . Huiuſmodieft fequensfigillum ,
quod
222 De Magicis
quod tametų Nomine IESV , & diuinis attributis infi
gnitum ſit, tot tamen illa portentoſis Dæmonú nomini.
bus commixta funt,vt Satanas data opera,ſacrę& diuinę
Scripturæ nomina, diabolicis fuis illuſionibus offuſcet &
cótaminet . In hoc Schemate quod omifimus, hexalphæ
cum ſexies repetita voce Alga nomen IESV inſcriptum
videres: in circulo ſecundo ambientequatuor Euangeli
ſtarum Angelorumque nomina ; in tertio ex Cabala
pariter extra& a hebraica nomina amphibologicis ſenſi
bus referta ponuntur ; in tribus vltimis circulis merito
Satanas ſolita ſua malignitate , in ijs quæ primò ſana ali
quo modo poſita erant, performidanda & Cacodcemo
num monſtruoſa nomina eliminandis triumphare vide
tur. Nemini itaque fidem hiſce déferre,nequc ſecum ge
Itare fuadco ea , quæ non falutem aniinarum , fed fem
piternam earum ruinam proximè minantur cauſantque.
Imò accidit non nunquam , yt Magi fub fpecie laudis
diuinæ,inftigante diabolo , loco laudis blaſphemias hor.
rendas mifceant,vti in Magici libri initio me vidiffes
memini fub hac nominum forma: Est Deus bonus,
non malus , fortis non infirmus , omnipotens , non im
°;

potens Deus est ; quæ verba in contrario: prorsùs fenfu


retrogrado ordine.leguntur , ludit inſatiabile Satanæ
odium cum diuinis nominibus , illuditque affeclis fuis .
Tale Aenigma & Aeſopum Hero fuo quondam expofuife
fe fertur . Is enim ,quemadmodum in cius vita legitur,
{cùm vna cum hero fuo Xantho veteres.quorundam ædi:
ficiorum ruinas perluftraret', fortè incidit in columnam
quandam marr oream , cui ſeptem græcæ literæ in
erant

3
Amuletis. 223
inſculptæ , indicantes theſaurum eo in loco non longd
à Columna defoffum ; quarum cum Xanthus intelligen
tiam anxiè diſquireret ; Aeſopus, înuentis dictionibus
quæ ab ijfdem characteribus incipiebant , feripturam il
2

1
lam tribus adhibitis, expofitionibus illuſtrauit : erant
autem literæ huiuſmodi : A.BA Or.o. X. quas:Acſopus
manifeftans , hero fuo locum thefauri',quem literæ des,
ſignabant, ſic primum expoſuit . A Avroßas. id eſt
Aſcendens, B. Ba'podle , gradus. A. Ticouça, quatuor ,
Odpižas,Fodiens". Esõpucens inuenies . o.Inoaupoo,thefaua
rum ! X.Xquoion aureum ,hoceft, Afcendensgradusqua:
quor fodiens inuenies: thefaurum aureum . Cum itaques
Xanthus theſaurum effodillet, neque partem ullam auri
Aeſopo decerneret,modeftèeum admonuit Aeſopus;.Vt
præcepto columnæ pareret , quod licx illa conti-.
nebant , hunc in modum . A. Antaopetvor , id eſt
Tollentes. B. BadícavTos ite; A. diocle , diuidite:, O.öx
Quem Elvito iuuenistis .Oidermuqom, thefaurum , X.Xpuche
aureumhoc eſt, Tollentes ite, diuidite quem inueniftis the
faurum aureum . Quodcum Xanthus facere contemne..
ret , foluſque auro potiri vellet ,indignatus Aeſopus,
comminatuseft , niſi parteineacciperet , ſe alterum eiuſ
dem fcripturæ mandatum exccuturom , ita præcipienti
bus literis A Asid G., id eft Reddei, B Balonce , Regina
A:Asonoica , Dionyfios. O cu , quem , E, suges: , inuenisti,
Qudrugavpár thefaurum , X.Xquiowa aureum ,hoc eft , Redde. i
Regi Dionyfio , quem inuenisti chefaurum aureum . Ex
quibuspater quam multiplici ſenſu buiuſinodiliterarum :
congeries exponi poflet . Cir
.
224 De Magicis
Circumfertur & aliud Numiſma,cui pentagonum
inſcriptum , in cuius medio facies ſeruatoris noltri fub
fuprafcripto hebraico nominc 700 Ifu , quo minimè
Saluatorem , fed per contemptum ita vocant, vti ex acro
Aychide paret ſequentis fententiæ 1731 400 nor id eft ,
deleatur nomen eius e memoria eius : nomen ; yerò no
quofacra Scriptura cuin principem dicit per acroſtychi
:
eft , nomen impų putrefiat . Infra verò faciein Saluatoris,
hæc verba ponunt 0125 ans panem propofitionis:
quibus verbis realem Corporis Dominici in Euchari
ftia præfentiam negant , quaſi fub Euchariftia præter, ap
parentem panem nil aliud lateat . Innumera hoc loco
ſimilia apponere poffem , nifi hæc omnia in II. Tomo
Syntagmatis XI. de Magia hieroglyphica quam fuſilli
mè, & inter cætera iam propoſitum numiſma
.
confural
ſem , ad quod Lectorem remitto.
Hos fequuntur in hanc diem omnes ij Magi', qui
Amuleta , & Telefmata fub certo aſcendente cula veri
tatem Coeleſtem acquirere poſſe , impiè (ibi perfuadent .
Quid enim rogo virtutis infundi poteſt numeris aut
figuris, queis fibi tantam ſpondent felicitatem ? i numeris
inquã, & figurisquæpallibiles qualitatesfunt: queis om
nis virtutis,omnium ſapientům confenfu'incapacesfumt.
Stulturn eft quærete quod nefcis . Vndè enim quæfo's
horam præcisè & momentum ad fanaticæ oppofitio
nis apoteleſma requiris ?qui cum in hunc vfque diem
verus & præciſus aftrorum motus omnium Aſtronomo
rum conſenſu deſideretur, aut quid influxus huius aur
illius
Amuletis . 225
1 illius Planetæ in numeros & figuras poteftatis habeat ,
o capere nequco : Cum fubic &ta ſint qualitatum incapa•
cia? quis tibi Mage, dixit , refluxum hunc emanare ab
hac potiùs quam illa ſtella ; aut etiam à ſtella potiùs
fixa , quam planetaria ? cur in hos numeros potiùs, quos
I actu deſcribis , quam in alios, qui eadem hora ab Arith
meticis conftituuntur ? Dices, forfan intentionem &
imaginatricem facultatem ad operis complementú requi
ri . O quam beati illi forent, qui fola intentione & img-,
ginatione aurcos ſibi montes , & omnein felicitatem
attrahere poſſent; Huius verò figmenti ſi cos pudeat,
dicant caufam acquirendæ virtutis in lapidibus, effe ab
ditam quandam analogiam coleftium rerum ad terre,
Atria comparatam , omnium per multum conſenſum ,
effe& ricem : fed iterum quid analogia ad rem faciat,
non niſi emotæ mentis homo capiat. quis rogo picti
hominis figuram , vero homini virtutem imprimere
poſſe motus aut fenfus , aut intelle & us , conceſſerit ?
aut quis admiſerit phyſicas cauſas morales effectus ;
cujufmodi funt fauor & gratia Principum , cæteraques
fortunæ ludibria imprimere poſſe : ſed audio eps dicen
tes , hæc omnia poteftate intelligentiæ fidei aſſiſtentis
conferri • Fgo autem dico , hanc intelligentiam aliam
non effe, quam Cacodamonem , qui huiuſmodi amen
tium hominum corda callidis fuis inuentionibus ine
ſcata ,cum extreina animarum ruina , dementare. ſolet .
Sed hifce reli& is ad Cabalam pythagoricam tranſeamus .
indo

Ff СА.
226 De Magicis
CAPVT II.

De Cabala Pythagorica .
Ta comparatum eſt vltra limites naturæ nitentibus
15. curioſorum hominum ingenijs, vt omnia quæ fen-,
fibus obijciuntur,diuinis myſterijs & facramentis referta,
eſſe, imperitè fibi perfuadeant; fuamque credulitatem ,
verbis è facra Scriptura depromptis ſolident,dum Deum
aiunt omnia in numero, pondere , & menfura creal
fe . Numerum itaque præ omnibus alij; rebus facer
rimum eſſe aſſerunt; numerum autem in ſingulis. Al
phabeti literis inſitum eſſe myſterijs. pariter plenum ;
ex literis deindè nonuina formari, quorum numeri 4
i isofapier; reſoluti, omnes bonæ malæuè fortunæ euen
tus.contineant, fuperftitiofiùs opioantur . Hinc ars illa
emerſit notoria ,quanomine & cognomine alicuius in
oumeros reſoluta , de totius vitæ ratione fe iudicare
poffe exiſtimant ; & bånc artem Cabalam Pythagori
cam nomioant, cuius authorem Pythagoram facinni,
more: huiuſmodi nebulonum folito , adoonoullain iin .
pofturæ fuæ authoritatem ,magni & famof:viri nomine
conciliandam . Fateor tamen inter omnia huius fac
rinæ moliminay nihil unquam autinsulins , aut magis:
ridiculum , putridiorique fundamento:nixam me .com
pesiffe : Ve proindè fatis miraridon poflim si quảnan
ratione fieri poffit , vt multi , etiam qui in oculis hou.
minuin prudentes & fenfati videri volunt, huic tamen
pa
Amuletis . 227
maleferiatæ arti , & prorsùs afinina Philoſophiæ aut
fidem habeant , aut in mentem inducere poſſint , vt
aliquid eius ope in futurorum cuentuum coniecturis cer
tum confequi fe pofſe putent . Verùm nè fanaticas has
affanias fruftrà cauillati videri poffimus , exemplo vno
atque altero , verminoſashuius Satanici dogmatis lub
fructiones à nobis deftruendas , ob oculos ponamus
curiofi Lectoris .
Supponuntur in primis Pythagorici iſti myftæ, feu
potiùs nebulones , Alphabetum literis Latinis exara
cum pro latinis ,pro Italis Italicum , pro Græcis.Græ.
cum , pro Arabibus Arabicum . Sunt itaque Alpha
beca varia quibus abutuntur . Cattanus Magus in ſuas
ridicula Geomantia hoc ponit.
A B C D E F G H I K L M N O P
1. 3. 22. 24. 22• 3. 7. 6. 20.1 . 10. 23. 12. 8. 13.
Q R S T V X Y Z.
27. 13. 9. 8. 2. 6. 3. 4 .
In hoc Alfabeto ſingularum literarum valorem habes
numericum , quem fine ratione vel homines , vel Dx .
monem inueniffe , certum eft ; quorſum enim literæ K
ſupponitur i vnitas , & eadem literæ A ? cur literæ O ,
8, literæ N 12 & fic de cæteris ? Hanc inſaniam cum
aduerteret Cornelius Agrippa , aliquid veriſimilius
conftituendum duxit , dum Alphabetum ſuum ono,
matomanticum , veriùs onomanticum alicer diſpoſuit ,
eftque quod ſequitur . .

A B C D E F G H I K L M N O P
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.20. 30. 40.50.60.
Ff 2 Q
228 De Magicis
Q R S T V X Y Z
70.80.90.100.200.300.400.500.
Atque hoc diuinum illud. Pythagoricum inuentum affe
rit , laudatque Alexandrum Philofophum , quod do
cuerit rationem , qua ex literarum numeris Horoſcopi
kellæque diuinatrices inueniri pofſint ; quiſque inter
maritum & vxoré prior moricurus ſit aut ſuperuicturus:
quæ omnia vt nullum prorsùs rationis fundamentum ,
habent , dignaque funt, quæ vel ab ipſis pueris ridean
tur ; ita meritò tanquam infulla , inepta , Sacrilegas,
Satanica opera, ab omni verè Chriſtiano homine vitan
da ſunt . Verum operationem ftultitia & inſania ples
nam apponamus .
Si ſcire deſideras , inquiunt , naci alicuius domia
natricem ftellam , computa nomen eius , & vtriuſque
) Parentis per fingulas, literas iuxta numerum præſcrip.
tum , collectamque totius ſummam , diuide per nouee
narium ,ſubtrahendo illum quocies potueris; &a ſi reman
ferit vnitas aut quaternarius, vterque Solem indicat, ſi
verò binarius, aut fepterarius , vterque Lunam de
Lignat; ficuti ternarius Iouem ; quinarius Mercuriumi
Scnarius Venerem ; odłonarius Saturnum ; nouenarius
Martem . Quibus perfrictæ' frontis homines , nati ali.
cuius horoſcopum boc pacto reperiri poffe credunt .
Computetur nomen ram Patris quam Mascis, natiqueza
atque fummacolle& aper 12 diuidatur : nam reliquas
vnitas R; 2 nothing 3 , TO ; 4, F; 5,0; 6, 8; 7, Y; 8 , *; ) ,
me; 10, m ; 11, X3.12, II; notant . Atque hæc funt oca.
culta & non pandenda omnis nequitiæ archite & toruma
arca

4
Amuletis : 229
arcana . Quis autem , rogo , has ineptias credat ? Quis
nænijs huiufmodi fidem habeat fanè pudendiſſimis ?
Hincenim fequeretur,omnesPetros,lacobos,Paulos,& c.
vti reſoluti in numeros, eundem numerum exhibent ,
ita omnes vni & eidem conſtellationi ſubiectos effe , &
1 conſequenter eandem fortunam experturos ., Refpon .
dent hi non rationibus , ſed phantaſticis & dæmoniacis
Judibrijs mente emoti, 1. Soli competere, quod Sol
vnus & folus eſt; 2 Lunx , quam vtroque fexu prædi
tam , & animam mundi aiunt , cui & 4.ob quatuor
Mundi cardines , &quatuor annitempora ,quæ diſcer
nit ,tribuunt ; s cum ex primopari & impari com
ponatur , Mercurio competere , ficuti ex foemina &
maſculo ; 6.Venerii, quia.ex 2, & 3 conitituitur.,,10
luot . Quis non' hic tam infulla commenta ridcat ?
o beatos parentes, quorum ex arbitrio pendereti, VE
filius folius nominis impofitione per planetæ nomini
dominantis fauorem , omni mox fortunæ felicitate, com :
pleretur . 1 .

Huic Alphabeto aliud fupponimus paffim vfitam


cum , quo tenebriones huiuſmodi ſibiperſuadent, des
vita & virtute natorum , deomnibus bonæ aut malæ for
tunæ lorribus perfe& um fe judicium darepoffe , ineptè
gloriantur :: Alphabetum ſequitur .
A B C D E F G H I K L M N O P
30. 3. 22. 24..220 3. 8. 6. 29. 10. 12. 23. 12... 8 .. 130
R R S T V X Y Z
23. 13. 9. 8 . 6 : 3ă 4 ...
Hic priimùm quæram , cyr ternarium adſcribant Ai, aut
Cun :
230 De Magicis
cundem ternarium B, & F , & Y ? Cur22. G & E ?
cur quoque P ,& R, 13 ? M denique & Q 23. aſſignent?
mirè fe hoc loco torquent mendaciſfimi conie &tores ,
neque aliud nobis affignare poſſunt rationis fundamen
tum, quam vel Dæmonis , quocum pacto inico id con
cluſerunt , concurfum ; yel ftolidiffimi cerebri à Dæ
mone deinentati phantaſma . Quod vt apertius often
dam, exemplis id aperiam . Imprimis ex ſumma nume
rica toties in nominibus alíumptis 9 auferunt, quoties
fieri poteft , atque reſiduum apud fe retinent ; deinde
contemplantur illareſidua ; quibụs Gimul collatis , -te
fpondent, hunc vel illum fuperfuturum , hunc vel illum
priùs moriturum ; aut diutiùs victurum , & li quæ ſunt
fimilia . At non illud ita afſequuncur , vt fi reſiduum
aliquod altero maius fuerit , ftatim victoriam ſuggerat;
fed ſæpe exminori , ficuti aliàs ex maiori , palmam &
diuturniorem vitam pollicentur . Exempli gratia 1 , &
2.lignificant illum hominem victorem futurum ,qui in
ſuo nomine reſiduum habuerit binarium , alium verò
qui't babuerit zoccifum iri. pariter in 1 ;& 3, 1 ſigni
ficat eum ſuperaturu.n ,qui reſiduum habuerit 1 , quan
do aduerfarius ternarium habuerit reſiduum ; & fic de
cæteris. Quæ tamen ita ftolidè congefta funt ; vt cui
cumque alphabeto applices , ' toto coelo diſcrepent',
Exempli gratia, cum ſupereſt quaternarius , & ternarius
in duobusbominibus, quaternarius vincere debet, quòd
falſum elt in nominibus Cain & Abel , quorum ille pro
reſiduo ternarium habet, hic quaternarium ; & tamen
ſi veræ ſunt regulæ onomatomancarum , Abel Cain .
fu
Amuletis , 231
E ſuperare debebat, cuius tamen contrarium facra Scriptu
ra afferit. Idem apparet in Abfalon & Ioab , quorum ,
DEHLICZ

hic feptenarium refiduum habet ,ille quinarium ,ac pro


indè ille loabum vincere debuiſſet ; cuius tamencontra ,
> rium nobis referunt facræ literæ . Sequercair pariter ex.
7 fanaticis huiuſmodi Onomatomantię regulis;quòd is qui
latinè fuperatur,Gallicèvinceret ;
T 8 quod quam abfurdum fit , quis
5
E 22 non videt ? Nain ſi conſulas (vti
acute demonſtrat Merfennus in
13
H OM 23 opere ſüo in Gencfin ). Onomato
A 31A 3
31 mantem . Latinæ linguæ gnarumy.
12R 13 Station affirmabit MARIAM fues
21 :: 29. peraturam effe STEPHANVM ,
9A 31 coque diutiùs vi&turama , eò quòd
84 71
MARIÆ poft fubductos nominis
3. reſid:18 rcfid : numeros per 9, reftat 8, Stephano
verò ternariusz yolunt enim hi
I bugărores'; feinarium ab octonas
E 22
ini ,
9
Crio fuperarid ; Sed exemplum porr
Danaus . Scribantur dicta nomina ,
T 8
ZZOu

ves& latere patct's quorim fingulis


29M
COM
22 A
123 literis numerú ex Alpbabew) corre
initi 3. spondresem apponassnudacrisverò
N I2R . in vlam fumma collectis, videbis
121 291
E 22 E
i in STEPHANO:fømmam 34, in
22. MARIA :71 x ex quibus fubduc
130 99 quoties potueris 9 in MARIAE
I refid:9 refid: nomineBzin STEPHANI nomine
ter
22 De Magicis
ternarius remanet,hinc deducunt,MARIAM eſſe vi&tri
ge m , atq ; diutiùs viuerè debere, quàm STEPHANVM
Verùm hoc falfſimum eſſe ex Gallicis nominibus ap .
parebit, ex quibus totú contrarium reſultat, vt videre eft
in Gallicis Nominibus MARIE & ESTIENNE; quæ fi
in numeros reſolueris, ſummã huius habebis 136; alte
rius 90, à quibus nouenarius quoties fieri poterit reie
ctus, in priori relinquit: 1, in poſteriori 9, atque adeo
contraregulas arithmumanticas ,MARIE quæ fub Lag
tino nomine vi& rix fteterat , fub Gallico nomine fupes
rabitur . Sed in miore pofitum eft huiuſmodi impoſta
ribus, vt vbi vident, rem non benè ceffiffe , miras excu
fationes prætendant , aut non legitimè proceffum elſen
aut omillum bkiquid neceffariò requifitum ; quod ta.
men illi quid fit,demonſtrare non poffunt. Nonnulli
quoque cùm eoserroris commilli pudeat, nomina miris
modis vitiant. Ita in nomine ESTIENNE , teſte Mera
ſonno gine: MARIA- STEPHANO fuperata dici
poffit, ex di&to nomine S & N eximunt ,atque fic -ex
mugilato nomine ETIÉNE MARIAE deſideratam
promittunt victoriam . Sed apage cum hiſce mate feria
torum hominum folidis machinationibus, quæ vti indi,
#gaa funt, quæ commemorentutis ita eâdem æternis
6- sv conebris fepulta , nè chattach ta abfonis
wikr
perebusniacularevidearziomitto
spessoal! Quiplura fideráty is lé
2. gat: Merſennun in
Amani R 2 Geneſin fol.
suimos I. TAH 012 398ima : 1:5197
CA.
Amuletis.
CAPVT III :
f
. De Rota Vite , Mortis . cizinle
1

X Satanico hoc Magiſterio nata videtur celebris


Enonnulli Sphæram Biantis appellant, perperam illi im
illa Rota , quam quidam rotam vitæ & mortis ,
poſito nomine . Verùm vt mortalium in tam ridiculis
rebus fi ngendis flultitia luculentiùs patefiat , rotams,
eiuſque ſtructuram hoc loco apponere , & examinare's
viſum fuit .
:)
Sphæra Biantis.
AI
B
Z 31
O
112
ri

Fe

20
me

S
li

Jed
Nu

2120
c2e
9

311322
4s2
is

P1S33
3

1420
RS 18

31
STOT

117
21
ces
Nu

А Diamet B
eli
60

me

Disz
Inf
ri

61828
7 upg
7

6TT
9430
HT
5

JOTI TIST
To

TOTS
42

12

ES
1

o
1

X
WI

Intra duos extremos circulos Alphabetum ono


Gg ma
236 De Magicis
matomanticum cum numeris, ſingulis literis correſpon
dentibus ſpectarur; infra quos duo alia circularia ſpacia
Deſcripcio
delineata vides , intra quæ characteres ſeptem planeta
Roux rum , & fub fingulisnumeri appropriati ponuntur ; fe
quuntur deindè intra concauitatem . centralem tres. co
lumnæ diametro. A. B. interftincta , numeris. referta
quorum ij, qui fupra diametrum. A B continentur, feli
ces, & numeri vi!æ vocantur ; qui infra diametrum . A B
continentur, infelices, & numeri mortis. nuncupantur ,
hinc illiRubro , hi.Nigro colore.vt plurimùmn: pingun
tur .
Atque hæc elt Rotæ illius. infeliciſſimæ fyftalis,
quam equidem etiam interopera. Venerabilis.Bede; ne
ſcio quo fuco, irrepfiffe miror . Sed vſum exponamus.
Stulta Rotę Primò itaque Archimytæ. Satanici de re vera; vel
vita & mot falfa.confulturi , accipiunt numerum literarum vtriuf
cio, que, inter quos negotium verſatur , numerum quoque
horæ & diei, quo colloquium inſtituitur;Menſis quoque
& figni Zodiaci numeruin ; omnes in vnam fummam
colligunt, fummamque diuidunt per 30 , & reliquum
quærunt in rota : & liquid reſiduum fuerit , res falſi
tatis, conuincitur Aliud exemplun: apponanus
Conſilturi vtrum quis in remota regione viuus ſit , an
mortuus; ita procedunt :Accipiunt numerum nominis
abſentis , quem ex Alphabeto numerico in extremis
duobus circulis eruunt ; deindènunerum menfis , vnà
cum numero dicrum menfis , quo diſceffit , & fimul
in vnam fummam colligunt, quibus addunt numerum
currentis anni' , quam totam numerorum ſummam : di
vidunt per 30 $. & refiduum , fi quidem fupra diane
trum
Amuletis 237
truña A B, inueniatur , certè cum viuum efle pronun
ciant; ſi infra diametrum AB idem reperiatur ,mortuum
eum effe affeuerant .
Quod fi fcire velint , vtrum quiſpiain è carceribus Praxis Rorę
exiturus ſit , vtrum non ; accipiunt numerum nominis vitae& mor
captiui , & anni , menfis , diei ,quo captiuus factus eſt;
quibus collectis adiunguntnomen ciuitatis & patriæ ; &
ſumınam totalem diuidunt per 30: quod fi reſiduum
reperiatur inter rubros numeros ſupra diametrunn A B,
liberabitur; fi inter nigros , morten , ve putant , ſu
bibit .
Hoc loco fand multumn Hellebori ad inſana fta .
lidiſſimorum huiufmodi Philofophattrorum cerebras
purganda , quo rationabiliùs philoſophari diſcerent ,
opus foret : quid enim in hoc ridiculo machinamento Confucatio
aut virtutis , aut ſubtilitatis lateat , diſpicere nulla ratio- Rotz ,
ne poflum ; niſi fortè dicant , Alphabetum Onomato
manticum , quod fuperiùs rectà ſcriptum erat , iam in
circularem formam adaptatum , peculiarem vim habe
re'; quod quàm inſullum ſit, quis non videt ? Sed &
quid myſterij feptem Characteres planetarij cum fuis
fubſcriptis numeris, plùs virtutis in circulum quam in
re& tum ſcripti poſſideant , penetrare multò minùs pof
ſum ; quid denique rubri fupra diametrum numeri
normaliter iam , non circulariter fcripti , plus virtutis
ad vitæ , quam inferiores nigri ad mortem obtineant
non capio . Fgo fuftem , ſiue furſum , ſiue deorſum
verſum , ſanè idem femper robur ad eleuandum poffi
dere noui; quo optandum eflet tam inſana malè augu ..
ra
Gg 2
23 & DeMagicis
ratorum capita g verberibus quàm verbis tractabiliora ,
probè tunderentur, vt ad mentem tandem excoleren
tur . Sed quid confuſa illa horæ , diei, menfis , nomi
num , figni , planetæ , numerorum collectorum farra.
go ad rem faciat , diſcutiat cui plus otij eft & temporis ;
ego fanè in tam malè fana doctrina aut perſcrutandas
vlteriùs , aut refutanda acriùs , bonas horas non impen
dam , nugæ ſunt , affaniæ , & næniæ atsiles , & digni
qui talia tractant , tenebris carcerum , & Vvlcano .
Hiſce Cabaliſtis meritò adnumerari poſſunt Geo
mantæ , in futuris ex Geomantica faruitate pronuncian
fnuectio in dis infanientes : in qua quid non extra præfcriptum
Geomantas, cationis , quid non ſuperſtitiofiffimum , fit, hincpatet .
Perforant enim identidein vel terram , vel abacum
vel quid fimile ſolidum puncorum capax , nulla vel
temporis, vel numeri inter pungendum kcribendum
que habita ratione', fed ductum impetumque phantaſiæ
fequentes , quam regi cælitus autumano, quæ vbiquie
uerit, punâa colligentes, figuras ex eis tradunt 16, do
mibuſque indè , Atrologorum more , extructis , nullo
fundamento , nullo rectæ rationis veſtigio , nomen
claturas imponunt maioris minoriſue fortunæ , amif
fionis , acquiſitionis , albi, rubri , pueri, puellæ , læti
Vanitas
Geomantici
tiæ , triſtitiæ , viæ , conjunctionis , populi, carceris ,
capitis & caudæ , illudque potiffimum contendunt, vi
cæleſtibus gubernentur, & iufta proportione ccelo pla
fietiſque reſpondeant, corumque vim omnem , in
quæftionibusinterrogationibuſqueconſtituunt. O coe
citatem mencium ! quis enim hominum , ne. dicam
no
Amuletis , 237
no & tuarum ralparumque, ex punctis à fe temerè & cafu
proiectis, futurorum vaticinium trahi poſſe ſibi perſua
deat ? Aſtrologi non incongruè cauſas inferiorum re
rum cæleftia & efle , & haberi debere , ſunt eniin
omnium caufæ , fed non eo modo , quo ipfi contendunt
potuerit exiſtimare figna eſſe ſiue per fe, fiue cum caufis,
nullo autem paéto potuit vlli accidere niſi leſemencis ,
vt crederet puncta ipfa à fe ipfo infixa tabulæ ,aut arenu
lis infperfa,futurorum caufas effe , aut ſigna . Quid igi.
tur ad futurorum diuinationem motus manus temerè
aut ſcribentis in charta,aut arenis,motus prorsùs indiffe
sens ad omnia profit, ſcire cupiam ? ſiquidem in motum
futura non referuntur , ſed in configurationes & afpe
&us fiderum , in varias eorum vires & proprietates ..
Quod verò Geomantæ figuras illas in abaco de pun Delirameno
&is temerè infixis,compactis & coalitis , ad fimilitudi- taGeoman
tarum .
nem XII fignorum Zodiaci inſtituunt , ſibi ipfis con
tradicunt, cum ad nugas ſuas defendendas potiùs . 16,
quam 12 ſeligunt. Sed aiunt 16 ſe elegille præ 12ig.
quod in numeris 16 pun & orum , oporteat eſſe quatuor
matres , totidemque filios, ex quibus mepotes pendeant
4, & totidem teftes, qui poftmodum iudicem conſti
tuunt . Nugæ nugarum . Rurfus interrogo quid par:
aut impar punctorum numerus, domuum figurarunzue.
radices faciant ad futilem illam futurorum diuinario
nem , vtſi vel ynum punctum aut excelat aut decedat ,,
tota operatio in irritum cadat ? aiunt ſequi hoc ex.
natura & proprietate figuræ , quæ fcilicet tali ſie
gno. cælefti , veltali planetæ ſubdatur. Sed quis neſcit
vel
240 De Magicis
vel ipſo Philofopho teſte , in figuris talem vim poteſta
temque efle non poſſe , neque in lideribus eſſe vires ,
qux figuris temerè iactatis cominunicari queant . Quod
verò figuram rubram , quam puerum dicunt , Marti
confecrant , adeò ftolidum eft, vt ſenſatis riſum cum
indignatione moueat : quam enim ridiculum ſit, Mar
tem robore corporis immanem puero comparare im
belli , & omnirobore virili deſtituto , quis non videt ?
vndè alia emanat inſania , rubrum colorem Marti dica
re , eò quod flammei coloris videatur . Innume
ra hoc loco inconcinna, veſana, ridicula , &
emotæ mentis propria adducere des
Geomantarum deliramentis
poſſem , ſed cum ea
in Magia Hie
rogly
phica ex ipſis fundamentis con
futauerim , eò Le
ctorem remit
to .
.

ARIT
241
ARITHMOLOGIAE

PARS VI
Myſtagogia Numerorum ſiue de My
ítica, numerorum ſignifica
tione

PR AE FATIO :

Nier omnia , quæ ad diuinarum humanarumque rea


IM

---
rum contemplationem ſpectant;non minimum ſane'low
cum obtinere. idetur,mystica numerorum ratio, quàple
roſque. SS.PP.ita: oblečtatosfuiße nouimus;. Vt:vbicum
que occafio fefe obtulerit , veluti: prapinguia pafcua a .
depti,in ijs quam ſcitißime. interpretandis ingenium ſuum
maximè exercuiße viſi ſint; neque: mirum id cuiquam
Videri debet ; cum enim . numerorum mis et natura
pulli non ,argumento ſe immiſceat ; nullumdubium eße de
bet , quin ſub ijs lateat: neſcio quid diuina natur.e proxi
mum , tt,intellectuali: ita à natura: inſitum ,vt.fi nume
rum ab ea ſuſtulerisi, naturam destruxißevidearis. Nu Numeris
meros omnia creata ſpirant ;CælumoTerra., Elementa , omniacom
fiaaf .
quidquid tandem in Angelico, Humano, Siderea ca
ElementariMundo concinnum@harmonicum est , id to:
tum .numerorum rationibus,fub maltiplici fenfuum analo
gia , fubijcitur, tj ex SS. Scriptura luculentiſsime pa
tely
i
240 Myſtagogia
quàm non immeritò contextum quendam ſub perpetua
numerorum allegoria continuatum dixeris : Quis neſcit ,
Christum Redemptorem nostrum pleraſque ſuasparabolas
fub mysticis numerorum allegorijs adornaſſe ; vt ſenſatis
eſſent lumen veritatis, inſenſatis verò cacitatis caligo . Ne
itaque hocopufculo quidpiam deeffe videretur , præmißo in
præcedentibus numerorum abuſu,modovſum eorundem ve
rume legitimum, necnon à SS.PP. cateriſquefacræ Pa
gina interpretibus tantopere approbatum , opportune ſubiun
gendum cenſui; vt quam apte' diuinis humaniſque rebus
numerorum myfticæ rationes congruerent , ex ſequenti
diſcurſu patefieret . In quo tamen quempiam exiſtimare
nolim , me numeros hoſce myſticos diuinis applicare per ma
teriales quoſdam Arithmeticos conceptus : ſed per abstra
Etiſsimas altiſsimaſque numerorumrationes, qua quidem
aliud non exhibent, quam fimplicem quandamanalogiam ,
quàper umbratiles ſimilitudines ob intelle&tus nostri im.
becillitatem diuina natura incomprehenſam eſſentiam ,
quadantenus exprimere conamur ; prout ea Authores
paulòpoft allegandi, ex quibus noftradefumpfimus, presti
terunt . Vndè ſi quandoque occafio detur excurrendi ad
fenfum realem , Metaphyſicum, aut Theologicum , pru
dentis Lectoris.erit , ex toto analogo rerum contextu, men
tem intentionemque Authoris, eo quo dixi modo, intera
pretari .
1

CAS
Numerorum . 241

CAPVT I.
3

De Monade fiue Vnitate Mystica .


5 Xplicaturus Numerorum myſtagogiam , ab ca
1
E vnitate feu Monade ordiar , quæ vti eft omnium
numerorum principium , ita quoque ex ea omnis nu
merorum multitudo profluit ; tantoque ab Vnitatis ef
ſentialis Abyffo, qui eſt DEVS Opt: Max: interuallo
quantum infinitum à finito , Intellectuale à Materiali ,
Omnia à Nihilo , diſſidet . Quemadınodum enim om;
nes numeri ab vnitate emanant componunturque ; itas
ab vnitate illa ſeu Monade ſuprainundana , cundæ eo
rum , quæ aut intellectu concipiuntur , aut oculis perlu
ſtrantur ,conditarum rerum ordines , genera , ſpecies ,
fæcundiſſimæ Mentis æternæ conceptu prodierunt;
Quam Monadem miro quodam & neſcio quo inſtinctu
agitatus , hiſce verbis deſcripſit Triſmegiſtus: V'nitas , ftus
Triſmegi
in Pima
inquit , omnium principium , radix , atque origo ; abſque dro :
principio verò nihil , initium autem non eſt principy , fed
lterius : Monas ergo principium omnium numerorum
continet , à nullo contenta , omnemque gignit numerum ,
nullo numero genita . Cui ſubſcribit Boëtius: Omnia " Boetius in
inquit ,· quæcunque à primaua rerum Monade conſtructa merica.
fua Arith
fuerunt, numerorum ratione formata videntur ; hoc enim
principalefuit in animo Conditorisexemplar;hinc quatuor,
Elementorum congeries mutuata fuit , hinc temporum via
ces, hinc motus aftrorum , Cælique conuerfio . Quibus qui
Hh dem
247 Myftagogia
Quid fic vni dem verbis nil aliud, quam infinitam illam Diuinæ Na
tas in Deo. turæ eſſentiam fuperimmenſam , indiuiſam , vnam, ſim
pliciſſimam , omnium idearuin ideam , formarum for
mam, rationem rationum, numerorum omnium, id eft,
omnium conditarum rerum fontanam monadem intelle.
xit ; tametſi humanum intellectum longè fuperet, quo
modò ex vnitate illa ſuperna ex ſe & ſua natura ſimpli
cillima, tantæ multitudinis fætus ,, tanta productarum
rerum varictas cum tanta fæcunditatis vbertate , ſine
vllo vnitatis fuæ impertibilis damno, emanarepotuerit.
Totum tamen hoc myſterium non alia meliori ratione ,
quàm fub vmbratili quadam ſimilitudine , per materia
lis ynitatis proprietates exponi poteft ;.quemadmodum
enim omnia à inente dinina, ita quodam modo omnia
Quomodo
à mente noftra ;quod Deus in creatione , hoc mens no
Deus nume ftra in numerorum productione ; diuina mens diſcernit
rarecenſea. omnia ; diſcernit & omnia mensnoltra . Sed Dei dif
do polter in cretio rerum produ &tio, eft in propria ſubſiſtentia ,, no
ftra verò folum numerorum , quæ ſunt diuinæ diſcretio
nis.ſimilitudines . Sublata. enim vnitate , numerorum .
nullum reftabit veſtigium ; ſublatis verò numeris fem
per intacta reftabit vnitas, quæ vti numèroruin omnium
origo eft, ita quoque omnes in ſe numeros virtute con .
tinet, adeòque numerus.tam par, quàm impar, tam ma
ximus, quain ininimusin vnitate mira quadam eminen
tia in fæcunda, illa vnitate complicatur . Ita prorsùs.in
ſuperimmenſa illamonade, quæ eft fupramundaniillius,
opificis fæcundiſfimus conceptus & Archerypon , in
quo par & impar, maximum & minimum , teite Boëtio
Numerorum . 243
& Cuſano, ita coincidunt, vt fine vlla fui ipfius aut mu
tationę, aut diuiſione, vnum ſemper in ſe, ineffabili mo
do ſubſiſtat; quod vt luculentiùs pateat , id meliori faci
liorique, quo datur modo, exponamus .
Maximum abſolutè hoc loco nihil aliud eſſe di- Quid fie Ma
cit Cuſanus Cardinalis lib. de docta ignor. quàm ma- folucam ,
ximum , quo maius dari non poteft , eſtque veritas in
finita , nullo humano , nec Angelico intellectu compre
henſibilis . Nam cum hoc maximum de eoruin natura ,
quæ excedens & excefium admittunt , minimè ſit ;
id neceffariò fuper omne id , quod conceptu mentis no
ftræ expri ni poteft; omnia enim , quæcunque ratione
aut intellectu apprehendunturà nobis, ita inter fe, & à
ſe inuicem differunt , vt nulla prorsùs præciſa æqualitas
inter illa aſſignari poffit. Maxima autem æqualitas illa
eſt, quæ vti à nullo eft alia, aut diuerſa , neque vllum ,
quoque vel exceſſum , vel defectum importat , ita ſuper
omnem quoque intelle&tum collocata , omnem meritò
mentis conceptum excedit , atque adeò cum maximo
abſolutè idem eſt . Porrò cùm hoc Maximum abſolutè nimu Mi
Quid mfit ab
omne id , quod efle poteſt, ſit ; minimum autem abſo- toluce.
lutè id fit, quo minus concipi non poſſit ; perfpicuuin , Maximum
eſt , maximum abſolutè, minimo abſolutè, coinciderex. & M.nimú
Oppoſitiones igitur , quas in rebus imbecillis mentis incidunt abf
noftræ fundat apprehenſio , locuni tantum habent in quellacó:.
ijs , qur excedens & exceflum admittunt ; Maximum
verò & minimum abfolutè , vti ſupra cmnen op
poſitionem eft , ita nullum quoque excelium vel
defcatum > vii dictum elt , fuo in conceptu con
Hh 2 clu.
244 Myſtagogia
cludere poteſt, vi doctè probat Cuſanus .
Cum itaque Maximum abfolutè omnia fit abfo
Maximum birè actu, quæ eſſe poflunt ,illud abfque vlla oppofitio
omnja est . ne , vt cum minimo coincidat, necefle eft ; atque adeò ,
quod fuper omnem affirmationem & negationem , &
fuper omne id,quod concipi poteſt,exiſtit,id quoque non
magis elle, quàm non effe concipitur ; & omne id, quod
concipitur non elle,non magis non eſt,quam eft ; verùm
ita eft hoc; vt fit omnia, & ita omnia, vt nullum; & ita
maximum , ve lit minimum ; ita lux , vt tenebræ ; vti
enim tenebra eius, ita v lux eius ; Cùm aliàs Deus om
nia poffitilia actu eſſe non poffet, fi non eſſet infinitus
& terminus omnium . Hoc autem omnem intelle &tumn
tranſcendit , qui nequit contradictoria in luo principio
combinare via rationis, quoniam per ea, quæ nobis ab
ipſa natura nota ſunt, ambulamus, quæ longè ab hac in
finita virtute cadens , ipfa contradictoria per infinitum .
diftantia connectere fimul nequit . Supra omnem itaque
viam rationis incomprehenſibiliter maximum illud ab
Boetij Epi folutum ſeu infinitum , cui
nihil opponitur , videmus
phonema cuin minimo coincidere . Sunt itaque Maximam &
probatur. Minimum hoc loco tranſcendentes abſolutæ fignifica
tionis termini , quæ in fua fimplicitate abſoluta fupra
omnem contra&ionem ad quantitatem molis aut virtu.
tis , omnia completantur . Atque hoc Maximum &
Minimum nihil aliud eſſe, quàm vnum, fcitè ſanè often 4

dit fapientiſſimus. Cardinalis Cuſanus, libro de docta


ignorantia hiſce verbis .
Cum excedens eo excefum proprie numerica fie
con
Numerorum . 245
con fiderationis, atque adeò anima numeris affueta , fine
is quicquamfinitum & terminatum concipere non poſsit ;
1 ſublato numero, ipſa quoque rerum diſcretio , ordo , propor .
tio, harmonia , atque ipſa entium multitudo , qua fine nu.
meris concipi non poteſt , vt ceffet neceffe eft. Atſi nume
rus ifte eßet infinitus, quoniam tunc iuxta dista maximum
actu cum minimo incideret , omnia pariter pradicta ceſſa.
rent ,
cùm idem fit numerum infinitum effe , & minime
eße. Infinito igitur numero adeò magnus quidem aſsi.
gnari non poteft, vt eo maior effe non poſsit in potentia ;
maximum tamen actu numerum , quo maior dari non pol
fit, afsignari, eft afsignari eum , qui necprincipium , nec
finem fuæ magnitudinis habet ; numerus fiquidem infini
tus eſſet,eam conſequenter talis numarus, neque.diſcretionem
rerum , nequeordinem, nequepluralitatem , neque excedens
neque exceſſum admitteret , imò numerus non effet . Qua
propter neceffarium est in numero ad minimum pertingere , Vnitas
xima a Ma
quipa
quo minus eſſe nequit ; atque hæc eft oVitas : t quoniam tirat:Mia niVoimi..ta.
vnitate minus effe nequit , erit hac unitas minimum .fim .
pliciter,, atque adeò cum maximo fimpliciter coincidet .
Nonpotest autem hæc vnitas numerus efſe , vtpote' omni
exceffu carens, ſed est principium numeri ; quin minimum
quod hæconitas refert , finiseft omnis numeri:, quia. ma .
ximum est, cum quo minimum coincidit. Eft igitur vni
tas abſolusa, cui nihil opponitur ; ipſum Maximum fimpli
citer , qui est Deris benedictus, qua V nitas vti maxima
eft ita multiplicabilis et participabilis., quoniam emne id
eft,quod efle potest . Non poteft igitur ipfa vnitasnume .
rus fieri.. Atque hans Hebræi , vt in Cabala expoſus.
MUS
246 Myftagogia
mus 999 998. Enſuph vocant, Diuinæ elentiæ infini
ium , Mare illud magnum & interminum ; hæc Vnitas
yoitate,des apudZohar vocatur: I’nitas fimplex® abſoluta unitate
Zohar
ſimplici, & abſolutiſsima omnibus modis ea rationibus , ea
5
ex omnibus examinibus, quibus examinaueris hoc,nihil per
cipies , nifi vnitatem fimplicem & ſumme abſolutam ,
Atque hanc vnitatem.ita neceffariam efle , vt illà non
exiftente, nibil conditarum rerum exiftere poſſit, fupra
citatus Author hiſce verbis oftendit .
Card.Cura Cum omne non Maximum fit finitum & principia
nus de do .
dla Ignor. tum , neceſſariò id erit ab aliquo ; Si enim àfeipfo effet,
fuiſſet, quandonon fuiſſet ine igiturproceſſus concedatur in
infinitum , Maximum fimpliciter neceſſarium , fine quo
nihil eße poteft , concedendum eft. Cùm prætereà nulium
eſſe intelligi poſsit fine eße, Maximum autem eſſe oppoſio
tionem non admittat; neceſſe est, minimum eſſe , cumma
ximo eſſe coincidere, eritque abſolutum esse nihil aliud ,
quàm Maximum effe ; quemadmodum Veritas maxima,
eft Maximum abſolute'; maxime' itaque verum est , ip
ſum Maximum fimpliciter eſſe , vel noneße ‫ ܪ;ܢ‬vel eſſe
non eße ; vel nec eſſe, necnon eße; in infinito enim Diuina
Deus cur
eßentiæ hæc omnia fine vlla oppoſitione conſiderari poſſunt.
dictus fit Ens Paret hinc , quare S. Dionyſius Deum ſubindeEns &
von Ers non Ens dixerit , & Zohar ſubtiliſſimis verbis explicat :
a.S. Diony . Iam dixi tibi , quod producentiEns de non Ente nihil de
cedit, & quod Ens eſt in non Ente quoad rem non
Entis, et non Ens est in Ente quoad rem Entis, vt diſcas,
quod non Ens fit Ens , Ens non fit Ens . Patet igitur
cx dictis, Maxir um fimpliciter necetiariò eſie,imòeſie
ip
Numerorum . 247
ipſam abfolutam neceſſitatem , & hanc Vnitatem efles
abſolutam . Vnitas ergò hæc erit Maximum fimplici
!! ter, quod fupra innuimus, & S. Dionyſius doctè deinon
ftrat lib.de diuin . nomin . Cum omnibus. vt fint,caufa
ſit Deus, ipſe non eft , vtpotè omni effentia fuperior ,
qui enim excedi omnem fubftantiam , fcientia, omni
item eſt ſuperior . Et inde modus de Deo philoſophan
di emanat negatiuus ; vti enim nihil inexiſtit in Deo
quod non fit Deus; ita omnia quodammodo Deus, &
Deus omnia ; vt proinde hinc emanet de Deo affirma
tiuus differendi modus, qui tefte S. Dionyfio, à poſterio
ribus incipiens,ad infima.& abie &tiſſima ſenſim progre
ditur, vtpotè negatiuo oppofitus ,vt quæ ab infimis fen .
fim ad ſuprema progrediatur . Verum.cum affirma- Theologia
negatiua
tio pariter & negatio à finita inente,finita: ſint, neque at qua .
tingere poſſint id quod excellit omne finitú; ideò manet
in infinitatis tenebris , omniluce: inacceſſibilis ;;quare
fupra omnem eftaffirmationem & negationem , atque
hinc emergit excellentium negationum Theologia,quæ
nec aliquidafferits, neque aliquid deDeo negat
CAPVT II.

Quomodo. Unitas,feu Monastrina: dici poſsit?


Oft Vnitatem ordine numerorum fequitur Dyas ,
IPoiddeft, binarius, qui vti eſt. Monadis quædami
iteratio & reaſſumptio,ita quoquenonimmeritò Monas
fecunda dici poteſt; primus, ifque fimpliciffimus. nu
*248 Myftagogia
merus , externum , primum & ſenſibile vnitatis germen
11ɔnadiſque duplicatio , initium onnis inultitudinis ,
Dyadis my
ſteria . quæ humano ingenio concipi poteſt; qua fcitè fanè
creaturarum omnium, quarum non eſt numerus , à
Simpliciſſima illa Deitatis monade fecundi linus efflu.
xus notatur , omnis multitudinis primordium ; quæ vti
malo & imperfectioni obnoxiaeft , ita quoque ab Hie
tomyſtis pro fymbolo rerum confuſarum , malorum.
que initio fumitur ; hoc enim pacto pars Naturæ Ange
ticæ ab vnitate. fuperna reciſa ſeparataque ; omnium
malorum iliadem in orbem intulit ; de quo vide Dio
nyſ. de Diuin: nomin : fufiùs explicantem . Vnde &
Philoſophi Materiam primam per Dyadem expreſſe
runt : quemadmodum enim Deus per primam vnita
tem in fe ipfo iinmutabili & indiuiſibili eſſentia ſubſiſtit;
ita vnitas ſecunda ſeu iteratio Monadis ; & antiquitates
& vnitate Deo proxima dicicur , eò quod cunctarum
ſenſibiliun corporearumquererum tantùın vna ſit ma
tcria , totius oppofitionis eâypon ; cum prima relatio
& oppofitio non niſi in dyade contingat , de quibus in
Djas eft pri fequentibus. Eft itaque Dyas ſecunda à prima inonade
mus recel deciſa vnitas ,multitudinis initiuin , & primus parium
ſus à Deo
numerus , malitiæ tamen nonnullius eam infimulant
philofophi,co quod primum ab vnitate receflum expri
mat , quam multitudinis & imperfe& ionis notam di
cunt ; cumque diuerltatis, inæqualitatis , diſfunili ,
tudinis principium & vnitatis diſtinctio caluſque primis
ab vno ſit , non immeritò à veteribus tuin Græcis tum
Ægyptijs , Hebræiſque diuigonis in omni diſciplina
cen
Numerorum 249
V
cenfeturnumerus , quo ab Aegyptijs oppoſitarum rc
5 rum dillidium lis & diſcordia , pugnantiumque in na
tura qualitatum viciſſitudines non immeritò à Perſa
rum Magis ſub Arimanij & Orimazis allegoria , de qua
ſuprà, & ab Aegyptijs fub Oſiridis & Typhonis my.
thologia repræ !entatæ indicantur , de quibus .Tomum ,
II. Oedipi, Claſ. VII. conſule . Sed vt ad propofitum ,
.

nobis fcopum reuertainur , meritò quæri poflet, quo


modò Archetypa illa vnitas, cum vnum quid fimplicil
fimum , indiuiſibile & immutabile ſit , polt dyadem
trina tamen dicatur ?
Trias triniter prima, teſte Boëtio,Dux eſt & Prin. Triadis
cellepcia ex
.
ceps imparium, numerus perfe& us, primus,integer,con
fumatus , vniuerſus , totus: nam ſicuti Monas eft fim
plex ſine extremitate , & Dyas extremitas diuidua &
patula eft ſine medij vnitate ; ſic trias miro complexu
vtramque ſe priorem apprehendit; inucitit enim cir
cumuallatque Monadem Dyadis ſubſidio , & Dyadis
extrema vnitate iungit nectitque; & ſicuti diuiduæ po.
tentiæ inditus adus ſuaptè natura impers, totius con
fat impletque ſubſtantiam ; ita & in Dyadem progref
ſa Monas , illiuſque excepta finibus, triadis complet ,
perficitque numerum ; Vndè non imineritò numerus
dicitur Princeps , Diuinæ emanationis fimulachrum ,
totius contemplationis & ſapientiz fundus : & fi pri
maria rerum ſubſiſtentia contingit in Monade , feu
puncto , fubfiftentium verò cognitio & apparitio
in Dyade ſeu linea ; erit ſupremns. cognitarum &
ſupremarum fubftantiarum amor & feftiua proſecutio
li tria
250 Myſtagogia
triadis . Mirum igitur non eft , veteres Philoſophos.
Ternarij nu
tanto ſtudio Triadis incubuiſſe myſterijs ..
meri geneſis Sicuti igitur ex Monade naſcitur Dyas. additiones
vnitatis , fic additione Monadis, ad Dyadem nafcitur
Trias , numerus, triunus ex vno in vnum reductus :
quia ficuti vnitas principium numerorum , ſic trigonus
prima omnium , figurarum ;rectilinearum , naſciturque
ex binario & vnitate , & in hieroglyphicis pyramidibus
per Aſignatur ; quod initium ducit à puncto ſeu. Mo
nade pyramidis , & per duo quælibet latera in balim
extenditur, qua A. conſtituitur, facra illa & tot Anti
quorum ſcriptis celebrata. Trias ,. Verum Platonicum
triplicis Mundi exemplar & idea,vera illa trutina juſtitiæ
Pythagoricx. ad medium duorum vitiorum vtrimque
reducta. ,. numerorum omnium principium ,, Diuinæ:
Ternarijnu , trigonum . Naturæ , totius imperfe & ionis, ac Naturæ
mesilaus e mancæ complementum ,, formarum appetitus in .Pro
theo vigentis vnicum centrum , pyramidis myfticæ
fundamentum , fons & origo corporum , qua ad myfti
cas ſignificationes , & reconditas. rerum cxplicationes
nihil vberius . Sicut enim par primus,nempè dualitas ,
eft diuiſio , primaque diuerſitas, ac cafus ,. vt diximus ,
primusab vno ;. fic ternarius primus numerus impar
eft quafi reditus: ad vnumatque principions ‫& ;ܪ‬pere
fe&tior eſt parf, cùm illum comprehendat , non ab eo
comprehendatur: Vodè apriflimus numerus eft iufti
tiæ , fiquidem in paribus iuftitia quafi diffoluta eftfines
Plato :
medio, vt re&è admonet Plato lib. 1. de legibus, nec vl
lum, quo innitatur, cardinem habet; ſed in ipfo imparia
fu
Numerorum . 251
0 ſuper ipſum vnum , eſt medium quaſi centrum atque
Numen, quo æqua diſtributio , & ad quod quali finem
regitur . Impar etiam proptermedium ſui ipſius vincu
lum , vt recè Plotinus dicit , ſuipſius vinculum intra Plotinus :
ſe poſſidet , & propter centrum circulare exiſtit, & pro- Ternarius
3 pter comparationem extremorum ad medium , vniuerli numerus fer
ordinis principium eſt : In ternario enim principium, quod conti
5 medium , & finis eft;Vndè & Go Erice wdo & , & priſci quo- pium,mediu
que Theologi, vt principium , medium , & finem in & finem 1

Deum referenda deſignarent ; tria in facrificijs offere


bant . Quibus quidem exhibitis , iam ad Vnitatis trinæ
explicationem progrediamur.
Nulla vnquam Natio fuit, quæ Deum non coleret, &
eum Maximum fin pliciter non crederet . Siſſenij vnitaté
maximè adorabant.Pythagoras Trinitatem vnā allerebat.
Quod vt intelligatur, verba Cuſani adducarn , queis rem
fcitè fanè exponit. lib.ſupra citato : Sciendum eft,inquit,id
quod omnē alteritatem precedit,aternum eße: alteritas enim
idem est, quod mutabilitas ; fed omne quod mutabilitatë na .
turaliter pracedit, immutabile eft, .conſequenter aternum.
Vinitasergò natura prior est alteritate, & t quoniam eam Vnicasnatu
naturaliter precedit,estaterna . Porrò omnis inaqualitas aileritate:
est ex æquálico excedente , undè inaqualitas emergit,
aqualitate.naturà pofterior ; quod ita oftendo . Omnis in
aqualitas inaqualitatem refoluitur,nam &quale intermaius
& minus eſt; ſi itaque dempſeris, quod maius eft , habelis
aquale; ſic ſi minus dempſeris à maiori , iterum habebis
aquale . Inæqualitas itaque perfubtractionem ad æquali.
tatem reducitur ; ergò aqualitas naturaliter pracedit ina
li 2 qua .
252 Myftagogia
quale ; Alteritas ergo & inæqualitas natura fimul funt :
bi enim alteritas, ibi& inæqualitas , & è conuerſo ; in.
ter duo namque ad minus erit alteritas, illa verò ad vnum
illorum duplicitatemfacient,quareerit inæqualitas per ex
Alteritas & ceßum vnius . Alteritas ergò et inaqualitas fimul erunt
fimul alinas naturà,ſed ex pramißis aqualitas naturà præcedit inæqua.
pasurà .
litatem , quare @ alteritatem ; « qualitas ergò erit .tterna .
Iterum fi duafuerint caufta:quarumo napriorfit altera ;
erit effectus prioris prior naiurà effe&tu posterioris. Sed
vnitas vel est connexio, vel est caufa connexionis, est
enim Vnitiua omnium : binarius verò, vel diuifo eft, vel
caufa diuifionis, ergò ficuti unitas natura prior.est binario,
ita t connexio naturà prior est diuiſione ; ſed ficuti' alteri
tas & diuifio naturà fimul ſunt ita unitas. O connexio :
Cum itaqueprobatum ſit, id quod alteritatem , diuifionem ,
ſeu mutabilitatem pracedit; eße æternum , eft enim id fim .
pliciter maximum ;nihil verò præcedens alteritatem aliud
ſit, quàm vnitas , vnitas autem idem fit, quod aqualitas.
a connexio ; arit neceßariò, vnitas,&qualitas , a conne
litas, d.con xio aierna ; non tria aterna , fed vnum aternam , fi enim
nekio ficuti plura eßent arerna, alteritas fiue multitudsprius eßet vni
effe
bene, æternū"
ita ha, tate; iterum alterum alteri deeffet, atqueadeò nullum illor
elle ... rum eßet, aternum ; aternum itaque eßent, et non aternum ,
qua : omnia abſurda funt & impoſsibilia . Manet ergå
Vnitatem aqualitatem & connexionem ,qui eum .fuwly.
ita.ft)aternum effe . Ita Cufanus
Atque hæc eft illa trina vnitas, quam Pythagoras
adorandam ftatuit ; quamque Ægyptij Hemphta dicc
banr,& fub figura iqs-xunta- asteegpaoppar, id est,per globú
fer

1
Numerorum . 253
ferpentem , alam in vnum hierogramma congeſta,occule
$ tè exprimebant;de quo vide Obeliſcum Pamphilium
Ab vnitate itaque gignitur vnitatis æqualitas: nem
to gatiue, id eft carentia inæqualitatis , atque ab his proce
} dit connexio ; Deus enim vnicus, vir ipfa rerum entitas
eA , ſeu forma eſfendi, æqualitas verò enrium æquitas, in
qua neque plus, neque minus fit, nihil fuprà, neques
infrà ; ita generatio vnitatis nihil aliud eft , quàm vni
tatis repetitio ; fi enim bis vel ter, aut deinceps Vnita
tem multiplicaueris, iama Vnitas ex fe aliud procreabit ,
ve binarium, ternarium , vel alium quemuis numerum,
!
qui creatis conuenit . Vnitas ergò in Diuinis femel tan
tùm repetita gignit Vnitatis æqualitatem , fiue quod
idem eſt, Vnitas gignit Vnitatem , quæ eft generatia
æterna Patris & Filij . Hinc patet , quomodò illud Trifa
inegiſti intelligendum ſit : Monas genuit Monadem , os Triſmegifti,
in ſeipfam fuum reflexit ardorem . Sicuti igitur gene- effatam ca
plic acus .
ratio Vnitatis ab Vnitate, eft vna Vnitatis repetitio nitae
proceſfio ab vtroque eft repetitio Vnitatis entitatiuæ ,
& æquatiuæ, fiue quod idem eft , Vnitatis & æqualitatis
connexio & vnitio . Re&è itaque ab vnitare & æqualia
tate vnitatis, id eft, ab vtroque connexio procedir neque
eniin connexio vnius tantùm eft, fed ab vnitate inæquae
fitatem vnicas procedit ,& ab vnitatis æqualiæte in ,
vnionem . Neque dicitur, connexionem ab vnitate
velab vnitatis æqualitate gignis quoniam neque ab vnju.
tate per repetitionem fit ,neque per multiplicationem ::
& quamuis ab vnitate gignatur vnitatis æqualitas & con
Dexio precedens ab vtroque ,.veluti.fi de eodem dicatury.
hocs
254 Myſtagogia
hoc , id , ldem ; hoc ipſum quidem quod dicitur id , ad
primum refertur ; quod verò dicitur idem , relatum con.
nectit & coniungit ad primum . Atque ex tali quan
tumuis dilfita fimilitudine Pater dictus eſt Vnitas, Filius
Æqualitas, Connexio verò Amor , ſeu Spiritus San&ui ,
Atque hæc funt , quæ de Triſmegiſti & Pythagoræ tri
nitatis in Vnitate ſcrutinio Lectori curiofo exhibere ,
volui .
Diras quo. Vides itaque , quomodo ex vnitate Dyas pro
modo alteri fluens alteritatem quandam inducat , veruin mundanæ 1

productionis Symbolum , bonurum malorumque nec


non viciffitudinis rerum in Mundi conſtitutione index .
Vides quomodò vnum addicum yni quomodolibet po
ſitum , ſemperminimum caufet ſpatium , interſtitium ,
ſeu intercapedinem , quam poſitio duaruin vnitatum
exprimit , idemque in diſcreta quantitate exhibet ,
quod linea in quantitate continua ; ficuc enim ex fluxu :
puncti concipiturproductio lineæ , ita punctum à pun- ;
ao ſecretum , fpatium omnium minimum cauſat ,
Comparatio quam Dyas vnitas ſecunda refert . Rurfus cum linea
nes Brasis ad alteram lincam inclinata, ſe& ione fua angulum offi
cit , quid aliud quàm indeterminarum quoddam ſpa
cium omnis fuperficiei expers efficit? cui tamen ſi ter- ,
tiam lincam addideris , tùm eçcè vnitas geometricas
triuna exurgit , videlicet triangulum , adeòque ex .vni- ;
tate in vnitatem fit reditus ; Eft eniin hæc vnitas tri
gona prima vnitas omnium ſuperficierum , omnium.
que figurarum rectilinearum fons & origo ; ficuti enim
vnitas numerica Diuinæ Naturæ , ita prima vnitas hæc
geo.
Numerorum . 255
geometrica, Dei triunius vmbratilis quædam imago,ty
pus & excmplar eft, & in fequenti triangulo æquilatero
AB C. luculenter apparet , in
quo vnitas trianguli Diuinæ ef
fentiæ vnitatem notat , laterum

B 스A verò angulorumque ab vnitates


diftinétorum qualitas , triam.
Diuinarum hypoftafium in na ...,
tura & eſſentia æqualium vnitatem haudiincongruè de- .
coi

notat . Sicuti ergò adúvator eft , vtaut latere , aut angu + ss.Trinitas
lo ab iſopleuro ſublato eflentiatriangulimaneat, ita in com a equi
Diuinis vna hypoftafisfinealtera effe non poteft,quina parauls .
totúin deftruatur ;nequeenim Pater fine Filio , neque
Filius fine Patre , nec vterque.fine Spiritu San &to effes:
aut concipi poteſt . Si enim cx trigono ſiue angulum ,
fjue latus fuftuleris , iam non triangulum vni-trinum
Dec tri-unum erit , ſed in dyadém totius imperfe & ionis.
indeterminatum Chaos degenerabit . Iterum , ſiper im
poffibile: vna.hypoftafis tolleretur ab alteraz maxinasi
in tri-uno Diuinitatis triangulo føree confufio . Patec
itaque, quod fuprà docuimus, tri unum triangulum fiue
iſopleuron vmbratile elle SS. Triadis. Symboliina , in
quo Deus Pater vnitatem , Hiliusæqualitatem , Spiritus:
San &tus vtriufque per amoreni connexionem notat ,
quod nec Triſmegiftum fatuit , dum neſcio quo affiacu
agitatus dixit: Manas Monademgenuiti, ti infeipfam ,
fuuma reflexitardorem. Vbi perMonadem apre Patrem ,
per genitam Monadem Filium , & per reflexionem ara .
doris Spiritum Sanctum , qui amor & ignisdicitur ,
in
2256 Myſtagogia
innuit . Sit Monas primı latus A B , altera Monas B
Cierit latus AC connexio Monas ex C in Ą. reflexa,
quo origanum Diuinitatis tri-unum Numen aptè expri.
mitur, vti in antepoſita figura patet . Quemadmodum
verò vnitas extra ſe in multitudinem diffuſa , rerum
omnium productioniſque Mundanæ ab vnitate fuper
na profluentis diuerſiſſimarum rerun differentiam , ita
Visitas geo- -Monas geometrica triangularis , rerum in Mundo 'creata
inetrice
quid 1100et tarum innumerabilem multitudinem & varietatem de
notat ; Eft enim vti voitas principium omnium nume
rorum , id eft , multitudinis; ita & triangulum prima
ſuperficies omnium figurarum rectilinearuin, quæ men
te humana concipi poffunt, radix & origo , & ſicuti in
vnitatem omnes numeri,ita in triangulum omnes figu
ræ rectilineæ ,id eſt, omnis rerum crcatarum multitudo,
in trigonum illud Archetypon refoluit . Vndè Plato (ci
tè fanè ad hoc allufifle videtur, dum Mundum hunc fex
fibilem ex Trigono Archetypo profluxiße afſeruit , quo
cun&tæ ses yeluri Diuinitatis quodam fignaculo impreſ
fæ videntur , atque adeò vel ipfa naturaper manifeftiſi
ma rebus omnibus impreſſa ſignacula, tanti nos myſterij
participes effe voluerit: Nam fi vniuerſam Naturam
perfe& am credimus, certè & eandem vel ex luculentiſli.,
mis indicigs trinam effe, fateri cogemur : Cum enim om
nis Creatura ſic tri-unius Conditoris opus Diuino ful
gore coruſcum ; Certè vt in fe Diuinæ perfe & ionis &
Sacræ Triadis in fe impreſſaveſtigia demonftret, neceſſe
elt ; funt enim cun &tæ res,quæ ſenſibus obijciuutur, ve
luti ſpecula quædam , quæ Diuinitatis tri-unæ imagines
ad
‫܀‬ Numerorum , 257
ad nos reuerberant voces quædam reflexæ , quæ ad in
Itar Echo Conditoris tri-unius gloriam occulto quos
i dam præfagio nobis concinunt . Verùm nè in re paſſim
nota hæreamus, hìc Abacum Trinitatis rerum omnium 1

apponemus

SS.Trias omnibus rebus impreffa .


Trinitas in!
Deo Arche- Pater Filius : Spiritus San
tipa. Etus .
in Anima . Intellectus . Memoria . Voluntas

Ingradibus.Vegetatius senſitiua . Rationalis .


aniina .
In Intellecti- Diuinus , Angelicus. Humanus.
bus .
In Sapientia .Diuina . Angelica Humana .

In Intelle Mens . Intelle & us . Ratio


ctualibus .
Maior extre
In Ratioci- mitas . Minori
nio . Maior pro Conclufio.
fitio .
in Eruditio- Conceptus . Vox . Scriptura .
De .

in Mundo . Intellectualis.,Cæleftis. Elementaris.

Kk In
258 Myftagogia
in Sole . Lux . Radius . Calor .

in Luna. Coniun &tio. Medium Oppoſitio .


In Circulo . Centrum Diameter . Circumte
rentia .
In Magnitu .Longitudo . Latitudo Prutundicas
dine . Linea . Superficies . Corpus .
In numeris. Linearis . Planus . Solidus

In hominumlacere . Stare & an - Sedere .


poſitione bulare .
In plantis. Arbor . trutex . Herba .

In nube . Pluuia . Nix Grando .

In arbore . Folium . Hos Eructus .


radix . truncus . Rami .

Atque hæc funt , quæ de Triade rebus impreffa paucis.


dicenda duxi ; adeò vulgato prouerbio verum fit , nu
mero Deus impare gaudet, & omne trinum perfe& um .
Cum itaque omnia tan viſibilia , quàm inuilibilia ar
canæ illius & fupra excelfæ vnitatis veftigia & fignafint
triade notata , certè omnem creatam triádem ab æterna
& increata Trinitate, tanquam ideatum ab idea pro
fuxiſſe, credere congruum eft , quamuis creatam inter
& increatam Triadem infinita quædam differentia in
ter
Numerorum . 259
tercedat ; vti enim creata inæqualitatem , diuiſionem ,
prioritatem poſterioritatemque connexam habent, itaw Differentia
Trinitatis
in Diuinis ſummam æqualitatem , fummam connexio. creatæ & in
nem , identitatem & æternitatem exhibent , ita vt in creacz.
Diuinis nil temporaneum ,inæquale,diſiun &tum . & ſepa.
ratum, nil prius autpofterius,ſed omnia æqualia,infinita
& æterna eſſe cenſeri debeant ; ita vt Monas cum
Monade trigona , trigonus cum circulo , circulus cum

.
circumferentia & centro , maximum cum minimo
prorsùs coincidant , vti fuprà quoque innuimus , & in
Arte noftra Analogica fusè docebimus . Hæc itaque de
vnitate triadica dicta ſuficiant , quare iam ad tetradis
ſiue quaternarijmyſterium exponendum nos accinga
mus .

CAPVT 111 .

De Mysterijs Tetradis,ſeu Quaternarij ·


Icuti in præcedentibus punctum Monade deſcripſi
Semesmus , lineæ verò interuallum diuidua Dyade di
Atendimus , ſuperficiei autem latitudini Triadem indidi.
mus ; ita nunc ſupereft , vt in corporea plenitudine, &
ſolidi profunditate quaternarius requieſcat , diftendat
que & emetiatur potiſſimum corporis interuallum .
Nam vt ſupra di& um eft, quaternarius primus eſt cor- Numerus
poreus foliduſque numerus, producitque vel pyrami- quisteren za
dem trilateram , vel cubum . Vtraque figura diuerſis ficit pyrami
modis,producitur. Prior fic : Punđa quatuor , fiue bum
çam,veiCu
.
Kk 2
qua
260 Myſtagogia ?
quatuor vnitates in præcedentibus indicatæ , angulo
rum ipſius capita finiunt ; Lineæ fex dirimunt ac diſper
tiuntur ; quatuor ſuperficies eandem operiunt & conte
gunt ; deindè fub ipfis terminis abditum , oculifque im
peruium corpus exiſtit ex quaternario . Quod fi qua
ternariuna fub hiſce terminis 1. 2. 3. 4. expanſum col
Quaterna. legeris , habebis 10, fecundam Monadem , & Angelici
riusceltai Mundi radium ; denarium fi quadres , mox occurret
potentia des
narius
100, tertia Monas , animaſtici Chori exordium ; fi de
nique ſecundam Monadem in tertiam , id eſt , 10. ire I
100. duxeris , exurger cubus fiue folidum corpus ,
omnium , quæ viſui patent , fenfibilium rerum recondi
torium . Hinc quatuor elementorum fimplicia corpora;
quæ quadruplex generum ordo , Subſtantia , quantias,
Fætusqua qualitas , locus comitantur : Subftantie competit gene
Ernarij mul ratio & corruptio : quantitati aug noc :titio & dininu
tiplex .
tio ; qualitati motus alterationum contrarijs infiitentum ;
loco denique latio congruit. Quibus quadruplex. re
rum ordo , ſubfiftentium inanimatoruin , viuentium ,
fenfibilium & rationalium fulcitur & conferuatur
Atque hæc eſt Pythagorica illa tetracys , conuerfos re
rum ordines continens , de qua cùin fusè in Muſur
gia noftra vniuerſali egerimus , illuc Lectorem remit:
cimus .
Tetractys igitur reperitur in omnibus rebas .
Tetracysin Chaos eſt diuifum in quatuor Elementa : Colum in
omnibus re- quatuor partes feu angulos 5 Aer in quatuor ventus ;
birs ,
Zodiacus in quatuor triplicitares; fub Cælo quatuor
temporum qualitates. j fub qualitaribas quatuor Elc
men
Numerorum . 261
mnenta ; fub Elementis ſubſtantia , quantitas , qualitas ,
motus ;fub fubftantia corporea , Entitatiuum , Vegeta
bile , Senfitiuum & Intelle & wum quantitas in pun
cum , longitudinein , latitudinem : & profunditatem i
qualitas in quatuor , ſiccum , frigidum ,humidum , ca.
lidum ; Motus in aſcendentem , defcendentem , rex
ctum , circularem Terra in quatuor ſpacia diuiditur •
Prætereà non male Tetra tys dicitur contincre resson ).
nes , cum quaternarius, vti alibi oftendimus , vt pote
in potentia denarius, numerorum omnium perfe & ilſio
mus & abfolutiſſimus , fit rerum omnium idea , vltra ,
quem pullus alius numerus reperitur, vt in Obeliſco.
Pamphilio oftenfum eft lib.2.cap.10, Hung quoque Ca Cabalifta 3d
balici Hebræorum reducebant ad decem Sephiroth ,9:10, omnia
quæ funt diuina attributa & menſurą squeis Deum ,Di- reuocant.
uinam prouidentiain, & immenſitatem rerum deſcribere.
ſolebant . Quæ vt oninia clarius pateant . Quadruplex
Quadruplicem vnitatem hoc loco exponendam plicatus.. vnitas ex
duximus ; prima eft hapliciffima fue Moradoxon, Mona
dica ; altera d'Eraduan ', Decadica ſeu denaria ; tertia ,
sxcToradora !, hecatontadica ſeu centenaria z. quarta
Xsaradoxn' , chiliatica ſcu : millenaria . Prima intuetur
fimpliciffiinam & indiuifam vnitatem , fcilicet:); fecun
da denariam vnitatem , quæ & fequentium radix dicie .

tur , & jo funt ; tertia centenariarn vnitatem content Declaracur


platus, & eft præcedentis vnitaris denariz quadratura sinatura hinga
Jarum yra
videlicet:1003 quarta 1000 ,id eft ,iniltenariam reſpicit itamo
vnitatem , & elt præcedentis denariæ vnitatis cubus .
Quæ quatuor Manades: vta fluxum puncti in lineams
lie
262 Myſtagogia
lineæ in fuperficiem , fuperficiei in corpus pulchrè ex«
plicánt fic primacentralis monas,fecunda ſuperficialis;
tertia quadratà , quarta folida rectè denominari poteft.
Atque hac ratione ftatutis duobus extremis , vnitate ,
& millenario', coeteros omnes numeros per acceſſum
& recefium ab illis definiebant Pythagoræijeſtque varia
Tetra&tys illa & myſterioſa Tifpentu's Pythagoræ . Verùm inter
Pythagorica duo hæc , duo ftatuebant media , nempe 10. & 100: &
denarium quidem radicem , centenarium quadratum ,
millenarium verò cubum appellabant . Vnitas fine di
uifioné eft, & vt punctum ; denarius millenarij radix
cum fimplici diuiſione; eft enim pariter impar , & vt li
..... nea : centenarius cum duplici diuifione,& vt ſuperficies;
2. 40
diuiditur enim in 50 & 50 , deindè so in 25 & 25 :
millenarius verò cum trina diuifione , & vt corpus ; di
uiditur enim 1000 primò in soo & soo; deindè soo
in 250 & 250. Rursùs 250 in 125 & 125 , inibiques
ceſſat diuiſio . Sicuti igitur monas omnis diuiſionis ex
pers , ſic 10 vnam diuiſionem tantum admittens, aptè
Intelligentijs applicatur, 100 bina diuifione animam ;
1000 verò trinà diuiſione aptè corporeum Mundum
oftendit . Sed explicemus ſingula .
Monadice
vnitas Dini
In Monadica vnitate contemplamur Simpliciſſi
nam eflentia
notat •
mam Mentem omnium productricem Diuinam eſſen
tiam ; in ſecunda radicali vnitate Angelicam Intelligen
tiam ‫ ;ز‬in quadrata animam : in cubica denique corpus
intuemur; ita ve hiſce quaternis vnitatibus diſtinctis,di
ftin & as in fingulis proprietatum rationes comperiamus.
Nam in Deo omnia Deus, in Intelligentia omnia intele
le
Numerorum , 263
>
le&tus , in anima omnia anima , in corpore omnia con
pus eſt; quod aliud non eft, quam Mentem omnia com
plecti vel diuinè , vel intellectualiter, vel aniinaliter, vel
1 corporaliter ; Divinè quidem , proutres eft veritas ; in
tellectualiter,hoc eft , vt res non eft veritas , fed vere ;
animaliter, hoc eft , vt res eſt veriſimiliter ; corporaliter
denique, hoc eft, vt veriſimilitudinem exit , & confuſio
nem ſubintrat , Prima vnitas veluti exemplar omnium , Primę Vaja
omnem præcedens multitudinem , & confequenter om- tatis prærom
nem alteritatem,oppofitionem , inæqualitatem, diuifio- Sativa.
nem ; & tametfi huiuſmodi ynitas nec binarius , nec tere
narius , nec quaternarius ſit, cmnia tamen ea eft , quæ
ſunt binarius, ternarius, quaternarius , &c. Si fpecies re.
rum vt numeri diſtinguantur , ipfa abfoluta vnitas nult
lius quidem fpeciei eft, nulliusnominis , nullius figuræ
eft, fed omnia in omnibus eft ; eft enim hæc vnitas om
nis multitudinis generum , fpecierum , fubftantiarum ,
accidentium , vniuerfarumque creaturarum , menfurae
vna omnium menfurarum , æqualitas una omnium .
æqualium & inæqualium , connexio omnium vnitorum
& ſegregatorum ,quemadmodumvnitas omnemcam ,
parem , quàm imparem ovinerum fimplicitate fua, com
plicát, explicat, atque conne & ie , vnitas infinita potentias
vnitas ineffabilis, à qua fi cuneta feparaueris , fi aliud
nunquam aur fuifle , aut efle , aut fieri pofle intelligas,
& multitudinem omnem abijcias , & ipfain fimplicilli
mam vnitatem tantùm fubintraueris , ita vt eam nchi
potiùs fimplicem quam non fimplicem , non potiùs
vnam quam non vnam comprobaueris , arcana omnias
niy
264 Myſtagogia
myfteria te penetrafle norìs. Videbis enim vitam eius
minine corruptibilem in fua vnitate abfoluta , in quas
éfomnia,huius autem abſolutæ vnitatis præciſifſima eſt
certitudo, ita vt mens omnia in ipfa & per ipſam agat ;
neque quæftio eſſe poteft, quæ eam non præſupponat;
eft enim entitas omnium entium , quidditas omnium
quidditatum ,cauſarum omnium cauſa , finis omnium .
Vidimus Omnipotentis Vnitatis miracula,iam ad cæte.
ras vnitates progrediamur.
Secunda
Voitatis de
Secunda vnitas decadica reſpicit Intelligentiam
nariæ vis & Angelicam , quæ cùm ab infinita illa vnitate primò re
ilatura .
cedat , neceſſariò intellectualis compoſitionis miſcellam
intrare cogitur . Eft autem compoſitio ab vou & alteru,
id eft, ex oppofitis ,quæ non præueniunt eam , fed fi
mnul cum ipfa:oriuntur , copulanturque in eius fimplici
tate radicali oppofita ipſa indiuisè & irreſolubiliter ; de
naria enim vnicas fine radice eft; nàm cam præter pri
main pulla præcedit ynitas , cuius multiplicatione exur
gat , cum ea fola primòortum capiat . Et tametſi à pri
ma vnitate quoad eflentiam infinitis diſtet interuallis,
ſimpliciſſima, tamen Diuini operis ,ratio eft , exem
plarium Diuinorum primus promus condus . Creatrix
enim vnitas in a&um fe exerens, primò produxit dya
dem , quæ eft monas decadica , fiue Mundus intelle
Atualis , abſoluta Dei imago , & immediatum exem
plar, denarijnumeri , quem refert, vltimum comple
mentum .
Tertiz Voic Tertia vnitas centenaria animaſtica numerus In
taris cente
nariæ vis & telligentiæ eft, quam quadratè explicat, Intelligentia .
natura ,
numរ
Numerorum .
3 sumerus eſt vnitatis abſolutæ, fueprime mõnadis;Vni.
tas enim Intelligentiæ numeratur in anima ,dum multi
pliciter contrabitur . Deus lumen eſt Intelligentiæ ,
quia eius vnitas ; Intelligentia verò animæ lumen , 9.3

quia eius vnitas , & corporalis forma vnitatis , animæ


numerus exiſtit . Animæ vnitatem non in fe , fed
in eius corporea inueftigatione fenfibiliter intuemur ;
pari pacto intelligentiam non in ſe', ſed in anima , nec
primam , fimpliciſſimam abſolutiſſimamque vnitatem,
vti in ſe eft , fed in ipfa intuemur intelligentiam , vt in
huinero & fignaculo . Ratio itaque non vt cubici cori
poris radix, ſed vt medium, per quod intelle & ualis radix
in corpus deſcendit , confideranda elt ; eft enim inſtru :
mentum intellectus,atque ita principium ſeu radix in.
ftrumentalis rerum corporearum . Centenaria monas Centenaria
monas &
animain figurat , millenaria corpus ; exurgit autenz millenaria .
mille ex ductu denarij in centenarium , hoc eft , ex
multiplicatione intelligentix per animam ... Omnis
enim nunverus denario perficitur, ſimpliciffimæ vnita :
tis numerus fimpliciſſimo numero in de'nariumpergit ,
Quæ igiturin prima vnitate ſunt ipſa vnitas fimplicillas
ma , in eius explicatione numerali reperiuntur diuifau,
atque differenter alia . Ita quidem intelligentiæ , quæ
ſunt numerus funplicillimæ & abfolutæ vnionis , intel
lectualiter quidem numeri naturam in ordine ad pri
mum participant , id elt intelle & ualis differentia , op .
poſitio , & alteritas, liiniliaque, quæ numero con
ueniunt, funt ipfa vnitas abſoluta . Quadrata verò ,al
teritas & oppoſitio, funt in ratione ipfá vnitas intelle:
LI ctua .
266 Myftagogia
&ualis . Cubicæ demùm oppofitiones & alteritates.
fehlbiles & corporeæ vnitas ſunt in rațione.
Quartz Vai
Quartadeniqua vnitas millenaria ,vltima. & fene
tatis mille "fibilis vnionum eſt explicatio . Sicuti autem millena
parix vis &e.sius ex multis coinpofuus, ita & hæc vnitas . Primas
vnitas itaque ſe habet per modum puniti ; fecunda per
modum lineæ ;tertia per modum ſuperficiei ; quarta
per modum corporis ſeu cubia Voitas pun&i fimplicif
fimi, eſt omneid, quod in lineari, ſuperficiali, & core
porea vnitate ; & fuperficialis vnitas omne id , quod eft
in corporca vnitate , explicat . Et tres quidem priores.
vnitates non fenfibiles & diſcretiuæ,nifi per mentein ip
fam , quæ fola punctum , lineam & ſuperficiem feorfim
conſiderat ; ſenſus verò corporeum tantù m atringit
Si quis igitur per ſenſibilia, mentalia nitereturmenfura
re, idem faceret , quod is , qui folido corpore aut pun
ctum , aut lineam , aut fuperficiem menſurare attentaret,
atque imprudenter., nè dicam ftolidè ageret . Omne
igitur ſenſibile ad rationem eleuandum eſt, aut ad intelli,
gent am, fiue ad abſolutam vnitatem . quod fi hoc pacto
ab ainoiſenfbili , rationali aut intellectuali multitudine
vnitaté abfolutam , ad ſimplicitatem infinitam redegeris
mus , non eft ampliùs quicquam de eo affirmabile ; ne
que enim tunc potiùs eft lapis, quam non lapis , fed eſt
omnia, vnitas videlicet ſimplicilfima, Deus benedi&tus
in fæcula . Vndè ſicuti abſoluta vnitas lapidis illius fen
Gbilis & rationaliselt Deus exemplariter , ſic eius intel
lectualis. vnitas eft intelligentia . Vides criam ex his une
Caribus , quomodò fenfus redit in rationem , ratio in
in
Numerorum . 267
intelligentiam , intelligentia in Deum , vbi eft initium
& conſumatio in perfecta circulatione ... po 0:11

1 CAPVT IV. is! 13:10


1 .

De Quinario , Senario , Septenario , & c. vfque ?


ad Denarium incluſiue' - Konce
2. Cothen
Rimò. Quinarius ex vnitate addita quaternario
Priend i eltque omnis materialis fublunariſques
reſultat,
ſubftantiæ ex quinis plerumque partibus conftitutæ
fymbolum ; nam ex quadripartita materiæ elementaris
compoſitione', & vnico a&u fubftantiali,omnis fenfibi ?
lis fubftantia & natura confurgit, i Tota item vniuerfas
corporum moles, fiueid totum quod ſenſibileeſt;quin
que corpora continet , quatuor elementa & Cælum.
fiue quintam , vti Peripatetici volunt, effentiam . Seb
cundo . Quinariús numerus vti orbicularium numero- ! **•7A
rúm primus elt , ita eorundem lationes vnicè metitur;
quicquid enim in orbein conuertitur , quinto demùins
loco ac pun & o in ſeipſum redit , eique , quo digreffus
eft , copulatur initio ; hoc pacto Sol ab Oriente digreſ.
fus, quinto loco in Orientispartem redit, & confequen 21.52
ter ſenſibilinm ( cuiuſmodi funt,måteries , actus efiendi, 2791,32
actus vitalis gáĞus fenfitiuus y actus rationalis) fymbo.
luin eſt . 079ebi's . : ; ! ; DI 2 laic
72 : : : ‫ و‬:
- Rursùs Ægyptios priinò per quinarium nume- Quinarij mene
rum quinqueviuentium genera indigitaffe , Authur elt.ru.
Plutarchus, qui-triformi Numini primum locum conce - Pluca rchus.
11 2 dit,
268 Myftagogia
Plato
dits ſecundum Genijs, tertium Heroibus , quartum ho
minibus, quintuor brutis . Plato in Epinomide ait, qui
narium proprium eſſe Symbolum quinque locorum
animalium capacium ; Summus eſt empyreus , fecun
dus æthereus , tertius aëreus , quartus aqueus , quintus
1
terreus, In primo dicit , contineri ignea animalia , in
fecundo ætherea , in tertio aërea , in quarto aquea , in
quinto terreſtria ; quibus totidem habitatores Mundi
reſpondent, homines, quadrupedia , reptilia , natantia &
volatilia.:. quæ omnia hieroglyphicè exhibebant per po
lymorphum Numen ſedi quadratæ inſidens., cui in
limbo quinque, anſatæ cruces infertæ ſpectabantur
Prætereà per quinarium quinque tum animæ cognitio.
nes y cum ciuidem obie&ta exprimebant: quibus toti
dem exteriores fenfus anneđuntur ,, viſus, auditus , gum
ftus, olfa & us, tactus ; hiſque totidem corporismembrane
ſeu organa;refpondent.
Arorum
in - Mirum igitur non el , Pythagoræos cantum vis,
naria
JO ;
nume sutis tribuifle Quinario , vt eius ope compoſitionem ,
animæ deprehenderint: ficuti enim quinarius eftdimi,
dium denarij, ita,anima:omnium recenſitarum claffium ,
inedium ,eft.
Quinarius Ex quibus aperte patet , quomodo anima partim
eft numerusex natura indiuidua & immutabili, partim ex diuidua .
circularis
& musabili corporea participans , medium quadante.
nus locum teneat . Præterea Quinarius ex obſeruatior
ne Pythagoræorum , circularis feu fphæricus pume
rus dicitur , patuanque defignat , quæ ſucuri, ſui mula
tiplicatione femper in fe.redit ,ita & quinarius ; Squi
1 dem
Numerorum . 269
>
dem coeteri numeri in ſe ſe multiplicari incremento fa
eto in alios & alios deſinunt, foli quinarius & ſenarius &Quirarius
Senarius
in fe dueti,vti in prima parte Tomi ſecundi in Cabala numerus
Hebræorum oſtenſum fuit, fe ipfos femper oſtendunt , femper feine
reſpiciunt , obferuant . Auge enim quinarium ſe ipſo ,
Gue duc in fe ipfum , & habebis 2$, quadratum , cuius
lacus 5. Ducatur rursus s, in fuum quadratum 25.&
1

conficies.cubum 125. cujus latus pariter s . Porrò du


.
catur denuò , in cubum 125, & prodibit 625, & fic de
cæteris ; quod & de fenario intelligendum eft , vt pas
tet :
Circulatio Quinarij . Circulatia Senars .
5 6
25 36
125 216
625 1296
3125 7776.
15625 46656
781.25 279936.

Vides igiturmultiplicationem quinarij & ſenarijs pгaтogarix::


Dainwrij
etiam in infinitum peractam , femper radices , à quibus
produci funt , reddituram ; vndè meritò in tota nume
roruin ceconomia principatum tenet ; revolutionis.pro
indè animæ abfolutum fymbolum , quoilla per vniuer
fos encium ordines agitata, tandem fingulis expenfis,
per actum , sefexum fibi reſtituitur ; in hoc prorsùs
circulo æqualis , cuius omnis finis eft principium , &
Omne vltimum eft primum , hoc eft , femper idem .
2. Se
270 Myſtagogia
2. Senarius ex duplicata dyade reſultat , eſtque in
facra Ġeneſi hexameron fymbolum .
Senarius Sicuti Quinarius extiinam ſenſuum cognitionem
perfectorú diſcernic atque numerat , ita & fenarius omnem mate
Coryphemus rialem cognitionem diſpertiendamnumerandamque
aſſumit , perfectorum numerorum Coryphæus, ex dya
de in triadem ducta , conftitutus. Et quemadmodum
quinarius deſignat reuolutionem animæ, vti Plato dicit,
Numerusse Mundiper quinque ſenſibilium rerum ordines ſibi tan
n.1iusrepre dem in puncto , à quo profluxit , reſtitute ; ſic ſenarius
tentat rcuoo
lucioneine not at
notat reuolutionem quatuor vnitatum in vnitatem ab
quatuor
amoinvmi folutam ; progreſlio enim in fe ipſanı circulariter re
tatem
lucam .abfo- diens , ſenario numeratur . Vnitas igitur abſoluta cum
abſoluta coincidit infinitate, intellectualis cum intelle.
cuali , rationalis cum rationali, & vnitas fenĞbilis cum
fenfibili finitate . Omnis vnitas imparticipabilis , indi.
uiſibilis atque incorruptibilis eſt, vndè conſequenter
vnitas non eftabfoluta , niſi in intellectuali alteritate
participabilis ; nec intellectualis , niſi in rationali alteri
iate ; neque rationalis , niſi cum ipſa ſenſibili.. Non at
tingitur itaque Deus,qui eſt abſoluta vnitas:, niſi in
tellc ualiter ;nequeintelligentia attingitur anil ratio
naliter ; nec ratio , niſi ſenſibiliter . Defcendit itaques
vnitas abſoluta in intellectualem infinitatem ; intelle
cualis in rationalem , ac rationalis in ſenſibilem ; yni
tas verò ſenſibilis retroacta afcendit in rationalem , ram
tionalis in intelle & ualem , intellectualis denique in fu
pramundanam infinitamque vnitatem : quæ per ſena
rium aptè indicantur ; principium enim fluentis vnita
tis ,
Numerorum . 271
tis , & finis refuentis , coincidunt in abſoluta vnitateig
coincidunt quoque finis fluentis, & principium refluen
tis vnitatis in fenfibili , duplicanturque media, ita vt
quatuor terminifluxus & refluxus cun binis medijs exa
étè fenarium conſtituant . Sed rem in figura demon
ftremus .
Sit A vnitas abſoluta , in
tellectualis B, rationalis C ,
ſenfibilis D,in qua definic
Huxus vnitatis, & incipit
refluxus, vnitatis ſenſibilis ,
afcendendo ex D fenfibilia
in E rationalem , & ex E
in F, intellectualem , &
tandem in vnitatem abfo .
lutam , fitque vt ficuti fex
diametrales chordæ circumferentix ſubtenfæ , circuli
ambitum perfecte menfurant & complent , haud ſecus
fenario- in afcenfu defcenfuque vnitati circuinuolutæ.
principium ne& it finis . Ex quo patet , non eſſe: aliud Deus omniai
lucem defcendere , quàm tenebras aſcendere ; neque in omnibus
enim aliud eft , Deum in Mundo eſſe , quàm: Mundum & fuo_mo-
in Deo ; nec aliud , actum in potentiam progredi ,
quam potentiam ad actum ; neque aliud'eſt tenebras in
lucem fe erigere , quam lucem in tenebras deſcenden.
re ; neque denique aliud eft , potentiam materiæ ad
actum formæ progredi', quàm formam actualem in,
potentialem defcendere materiam ..
Vides igitur quomodòmenfura perpetuitatis fena-,
rior
272 Myſtagogia
rio adſcripta exiſtat , & quomodò vniuerſaliſſimum in
ſpecialiſfiinum , & ſpecialiffimum in vniuerfaliſfimum ,
Ægyptij fe. redeat. Vndè mirum non eft Aegyptios hunc nume
ro folium , sum tantà veneratione habuiſſe , vtco ſolium ſupremni
Dei decora
bant . Numinis polymorphi , quemadmodum in Tabulæ
Bembinæ explicatione patet, inſignierint : quæ omnia
ad dictarum rerum theorias reſpiciunt .
Septenarius elt monadis dimiurgæ per hexame
son in vnitatem quietis feu Sabbathi reuolutio : primò
enim Deus poft Coli ac T.err.e productionem fecit lu
cem dic primo; ſecundo fecit firmainentuin in medio
aquarum ; Tcrtio produxit vegetabilem naturam ; quar
to Luminaria , Solem , Lunam & ſtellas ; quinto ſenſiti
uam naturam ; fexto hominem creauit ; feptimo, ab
omni opere quod patrarat , requieuit , quod ſeptenario
numero ſcitè exprimitur.
Septen arius Vndè Seprenarius ſacratiſſimus in Oraculis nu
numerus ar
cana conti mcrus , & myftcriorum pleniffimus , tam ſacrum augu
net myſteria (tumque decus obrinet , vt inter eos numeros , qui in
denario includuntur,fingularcm eximiamque prę cæteris
rationem habeat . Nam eorum alij procreant, non pro
creantur ; alij precreantur, non procreant; alij virumque
faciunt ;folus ſeptenarius nec procreat vllum corum , noc
à quoquam procreatur. Vnitas eniin vii principium om
nis numeri,ita gignit omnes fequentes,ipſa à nullo genita,
Septenarius Sic 2.3.4 -gignunt 4.6.9.10 . non tamen gignuntur;4 •ve
rium neque rò , 6. 8.9. 10. non gignunt ſed gignuntur, Septena
gigoit, ncq;
Biguitur . rius verò non gignit , nec gignitur, cùm non habeat
infra fe numerum,à quo gignatur , neque intra dena
rium
Numerorum . 273
I

7
rium vllus ſit, quem gignat . Hinc appoſitè à veteri
bus Pythagoræis Symbolum fuit Ducis & Rectoris
omnium, vt qui cum immobilis fit, nec gigni , nec
2
gignere perhibeatur; quæ Plutarchus his verbis deſcri- in honores
bit : Eft Duxe Princeps rerum omnium Deus , ſemper august.Agya
vnus, stabilis, motu caréns, ipſe fuifimilis, aliorum diſsi -
milis , ſeptuplo ' entium choro ftipatus . Eam ob cauſam
Pythagorici hunc numerum Mineruæ ex louis capite
genitæ , ſemper Virgini; fine marre natæ , Symbolum
poſuerunt . Hunc Ægyptij præ cæteris in ſumma fem
per veneratione habuerunt, rerum omnium figillum
ftatuentes: hic eniin in vniuerfo feptem entium genera
denotat , in fuperiori Mundo feptenos Principes Spiri
tus ; in Zodiaco firmamenti ſeptem configurationes feu Vniuerfum
afpe &tus Signorum ad inuicem , in planetario Colo leptenario
ſeptem Errones , in Elementari totidem metallorum ge- guacum c# .
nera, in Microcoſmo totidem principalia membra, in
Luna feptenas phaſes , & quatuor ſeptenorum , id eft,
28 dierum periodum ; in incremento hominis feptem
ætates ; in foetus perfectione feptem tempora ; atque in
numera alia quæ menſuræ feptenariæ ſubſtant .
Cùm itaque Aegyptij totum rerum vniuerſum
hoc feptenario numero ſignatum viderent, fieri non pof
fe exiſtimarunt, quin aliquod inſigne & reconditum
fub eo myſterium latitaret . Hinc varijs modis eum hic
roglyphicè exhibebane ; Septenarium Coleſtem ſic ,
III ♡ ; & feptenarium ſublunarcm fic, III y . Cæle
ſtem per tres lineas & circulum quadripartitum ; ſub
lunarem per tres lineas & Crucem JII * ; quà occultè
Mm de
274 . Myſtagogia
denotabant ſeptenariam ſeu vniuerfalem fupremi Nuº
minis virtutcm tum exeri , cùm ex triade in tetradem ,
& primò in coeleftem ,deindè in fublunarem mouetur,
& reuolutione fa & à fibi reftituitur . Quod myſterium
pulchrè nobisper hieroglyphicos characteres in limbo
folij Ofiridis ſupramundani inciſos,exhibetur , vbi fep
tem circuli quadripartiti , & totidem Cruces ordine
Ægyptijquo
modo Sepee
ponuntur, quos circulos ,& Cruces ſingulas præcedunt
parium exo.tres, lincolæ , feptem Mundorum feptemplici claſfiú or

primerent. dine diftinctorum Symbolum . Ita vt primus. Mundus.


exhibitus ſitper III & Ⓡ . Circulum quadrifidum ,
quæ quatuor partes Mundiadiun&is tribus lineis præ
fixis,faciu nt ſeptem hebdades rerum iſtius. Mundi; &
fic ordine fequenti: ſingulis Mundis quadrifidis tres lie
neas, addidere , vt rerum claſſes , quibus. dicti Mundi
conftabant, arcanè indicarentur . Idem expreſſeruntper
Crucem * cum adiuncto ternario linearum , videlic
cet diffuſionem per Mundum elementarem . Sed my
fterium aperiamus . Mundum primum Archetypum
vocabant Hemphta , ſiue Ofirin ſupramundanum , pri
mam rerum vnitatem triformem . Secundus Mundus:
eſt Angelicus, ſeptem claflibus iuxta Aegyptiorum dog .
ma diftin & us , in quem fefe fupramundani Ofiridis. vis
exerit . Tertius: Mundus eft materialis , cx feptem orbi-.
tis planetarijs conftitutus ... Quartus Mundus eft inani
matorum corporum , feptem metallorum fpeciebus
diftinctus . Quintus Mundus vegetabilis , in feptem
pariter claſſes: viuentium diſtributus . Sextus: Mündus;
eft Senfitiuæ naturæ , in feptem fimiliter clatſes diſpoſi
IOS .
Numerorum .
r tus . Septimus Mundus eſt Microcoſmus homo inſep,
1 ptem ftatus diuiſusipoft quem infe ipfum redit ſupremű
Numen . Atque hi funt feptem feptemplici graduum
feu claffium genere diſtributi, quos hieroglyphicum
Schema indicat . , 2010, 1-9
"...
Vides igitur , quomodò ex Monade illa fupremas Proceffuse
Monadis
& Archetypa , veluti ex centro euoluta , primò intelle- ſup rema :
Ćtualis Mundus ſeptem principalium Geniorum regi
mine munitus prodierit ; quomodò illa deindè euolura &
veluti in circulum acta,materialem Mundum , Gæleſtem ,
ſeptem Planetarum choro decoratum produxerit ; po
fteà Mundum inanimatoruin, Terram inquam ,feptent
plici metallorum genere fæcam produxerit ;& in eo de
indè vegetabilis naturæ Mundum feptem plantarum
Claffibus diſtinctum fundáuerit ; pofteà ad ſenſitiuæ na
turæ feptem animalium ordinibus diſtributum proceſ
ferit ; tandem hominem Microcoſmum omnium com
plementú condiderit,& fic in Monadis & infiniti centri
abyſſum ſe recipiens, ab vniuerfo opere; quod patràrat,
quieuerít .Vides Aegyptios tam aptè hosfeptem Mun
dos exprèſfifle , vind hexameron opus à Moſe deſcrip
tum reſpexiffe vidcantur. Verùm cum hæc omnia fu
fiùs in Tabulæ Bembina expoſitione tradiderimus , hic
éa tantuin indicaffe fufficiat .
Octonarius ex duplicato quaternario exurgit , fen- Osterart
myſeria .
fibiliumque cuborum primatum gerit , primus poſt
Monadein cubus; fiquidem monas cum fit intellectua
lis numerorum abyflus ,omniſque multitudinis princi
piuin ,omnem ſibi inter regulares numeros dominatum
Mm 2 yen.
276 Myſtagogia
vendicat . El enim monas primus trigonus, quadratus
primus, primus pentagonus, prima pyramis , cubus
denique primus , & vti nullo fe vifibili contexit ami
Ctu , ita quoque primuscubuseſt finc angulis, ſine late
Paradoxon
ribus , quia monas tota eft angulus , tota latus , totacu
monadis , bus.;.adeò vt quæ in imperti monade fine fpecie , line
vlla partium varietate complicata exiſtunt , in reliquo
numcrorum à monade effluxu , lenſibiliter exprella cer
nantur . O&onarius igitur primus à Monade ſenſibilis
cubus, è dyadis primifenfibilis numeri fonte ſcaturit ;
bis enim 2, generant 4 , primum fenfibile quadratum , &
bis 4 , generant 8, primum cubum , congruum fanè hy
læi minoriſque Mundi fymbolum ; ficuti enim Mun
dus hylæus quatuor conſtat elementis , ita minor Mun
dus Homo , præterquam quod ex quaterna elemento
rum combinatione. conftituatur ,præcipud quoque qua
tuor conftare videtur ; ipſa videlicet anima, fubftantia ,
intelligentia , voce & Scriptura ; vti enim , tefte Plato
ne , anima Megacoſmiad mundi cotius, ita anima mi
crocofini ad corporis ſui domicilium fe ſe babet , vnde
O & onariuscubus primus per diyorum quadratoru ma
compoſitionem emergens fymbolum eft .
Rursùs , quemadmodum Septenarius feptem
O& onario entium Symbolum et , ita Ottonarius Aegyptijs acto
olen Numi- Genjorum fiue.Numinum principalium , quibus fe
Bant Artyp Ptemplex Mundus gubernatur , Symbolum erat ;, atque
tij . haud fineratione ,Martiano. tefte , ex Pallade & Amo.
re, id eft,ex no &te, &fpiritu diuina quadam rationes
conſurgit . Hinc Orphæus' quotieſcumque: Diuinam .
VO ,
Numerorum , 277
volebat monftrare Iuftitiam , per Octonarium iurare ,
conſueuerat , per quem & rerum fummæ imperare di
cebar Evander : ſcilicet ignem , Aquam , Terram, Cee
Jum , Solem , Lunam, Mythram & noctem indigitando.
Hinc Aegiptij eum exprimebant vel per ftellam , vel
per circulum octo radijs infignem. In columnaquoque
hieroglyphica , tefte Diodoro , o&o Numina poneban
tur, Saturnus ,Rheo , Ogris, Spiritus , Cælum , Lu
na , Nox , Dies.
Nouenarius ex triade in fe ducta reſultat, tantò Nouenarij
arcanior cft , quantò triadem triniter inuoluens , dum myfteria .
eius efficit quadratum, maiora in ſe continet myfteria .
Sicutienen trias fummi illius. Boni primique principij
numeruseft, fummum autem Bonum primumque prin
cipium à cun&is fidelibus in eiuſdem fubftantiæ vnita
te fub diuinarum hypoftaſium triade adorarur, pulchrè
fanè elucefcit , quomodò indivifa: hæc tri-unitas,rerum
omnium creatrix triplicata nouénarium generet . Ange
licæ ſubſtantiæ à Deo immediatè produ &tæ primæ crea
Hievarch turarum propaginis , ac
no uenæ in ordines, cæle
les diſtinctionis Symbo .
lum ſunt conuenientifli.
mum ; & appofitè in adiú .
A & ta figura patet , vbi Diui.
na & fuperimmenſa Tri
pitas fimpliciffima & in
diuifibilis yoitas ad extra
mota fe triplicans tres hie
rar
278 Myſtagogia
rarchicas intelle & ualium mentium Monarchias in
fernos Choros diſtributas produxit, quæ SS. Triadis fi
gnaculo notatæ , eiuſdem primam , proximam & im
mediatam imaginem in ſe exprimunt , quam & homo
quatuor internis , & quinque externis potentijs refert ,
ýti hic .
Quæ adeò ſcitè per hanc Enneadem referuntur , vt
vel ipfi Gentiles, neſcio quo inſtinctu, reſpexifle vidcan
tur, dum nouem Muſas orbium cæleftium præſides In
telligentias , ad Mundi harmoniam indicandam , diſpo
fuerint ; quin & Hebræorum Mecubalim huc reſpexiffe
videntur , dum per nouenarium hunc triplicatum , tri
plicem Mundum , Angelicum , Sidercum & Hylæum ,
Seraphin . Mens . Vrania .
Cherubin . Intellectus: Polyhymnia.
Throni. Ratio . ?

Euterpe .
Dominationes . Imaginatio . Erato .
Poteſtates . Auditus . Melpomene
Virtutes . Viſus Terpſichore.
Principatus. Olfactus. Calliope
Archangeli. Guſtus. Clio
Angeli . Tactus . Thalia .

indigitarint , iuxta Alphabeti myſtici diſpoſitionem , với


fequitur , quæ hic referre libuit ad curioſitatem , non
quod analogiæ huiuſmodi quicquam reale in Naturæ
fundent .

En
Numerorum . 279
Enneas Angelica iuxta Hebraorum Alphabetum
difpofita .
7 Mt.

Ang.Arch. Princ. Poteft. Virt. Dom . Thr. Cher. Ser.


‫ם‬ } ‫ל‬

Luna. Merc.Ven. Sol.Mars. Iupp. Satur.Firmam . I.Mob.


7 1 ។ n P
Intell. Ratio. Senf.Veget.Inanim . Terra.Aqua.Aër.Ignis.
Vbi vides. primò per primum nouenarium Al
phabeti, Mundum Angelicum indicari , in quo nullo
terrenæ miffionis inuolucro veſtitæ mentes, per pri
mam literarú enneadem , quam Hebræi arkonakvy .
Mundum Angelorum vocant , indicantur : cui ſuccedit
proximus huic Mundus , quem Mundum Sphærarum
vocant, abasan any , per fecundam literaruin ennea
dem ſignatam , & continet primum Mobile , Firma
mentum , cum cæteris fequentibus ſeptem planetarum
orbibus . Tertium Mundum vocant 0990's alry:Mun-.
dum fundamentorum , per tertian literarum enncadem
fignificatum , & eft Mundus elementorum ; quorumqui
dein Mundorum miraïnter ſe , & à fe inuicem eft de
pendentia,ita vt fidereus Muddus influxibus ſubſit Mun
di Angelici , elementaris verò feu hylæus vtriufque & fic
derei & Angelici.Quia tamen nihil hęc omnia profunt,
niſi ſupremæ & Archetypæ Monadis influxus accedat ;
binc vnitate addita fuprema , fiet totius naturæ creatæ
Deparius ; hic enim influens in Angelicum ,, & hic in
fidereum , & hic in Elementarem , omnia conficiunt ,
animant, incitant, confortant, perficiuat: Hanc autem
Mo
280 Myſtagogia
Monadem enneadi Mundorum additam Hebræi vo
cant 990 7 "X , Infinitum ; fed iam Catenas rerum ma
turalium , quæ hinc reſultant, exponamus ·
CAPVT V.

De Catenis rerum naturalium per numeros expreſsis :


Eperitur & aliud in natura rerum arcanum , quod
R nifi numeris explicari non poteft : Et eft quæ.
dam ex Archetypo deprompta ratio , qua opifex rerumi
fapientia, ſingulos .catium ordines ita numeris allegauit,
vtcxinde in mukas claſſes diffufa , ad quam quod'ibec
Arcanum reuocetur, ex numerica conſtitutione cognofci poffit :
numericum
Naturæ . Atque cum in omnibus , tum potiffimum in vegetabilis
naturæ Oeconomia spectantur . Membra vegetabilium
ſant ſeptem , radix, ſcapus, cortex, folia , flores, fru & us,
ſemina'. Sunt plantæ quæ vna tantum radice gaudent,
vt in pleriſque cæpis, rapis cæteriſque plantis cernitur .
Sunt quæ in duas radices fatiſcunt , vt orchides , man
dragora, gentiana ; aliæ triplicem fortiuntur radicem , ve
helenium , ſimilefque .
Radix . Sunt in nonnullis fcapi, quorum internodia arith
metica quadamn longitudinis proportione creſcunt , &
decreſcunt, vti Phu,quam Valerianam vocant, Erithro
danum, hippuris fiue equiſetum , Sambucus : nonnullo. 1

rum caules ſunt teretes, triquatre , quadræ , vti inenta


ftrum aquaticum , Vlmus ſcabiofus, & alia hiſce fimilia.
Folia : Si foliorum numeroſam fa& uram contemplemur , in
ijs

5
Numerorum . 281
ijs ingenrem numerofæ conſtitutionis differentiam re .
periemus ; habent aliquæ vnum folummodo folium ,
vnde & nomen adeptum, vnifolium ; alia tria; vti trifo.
liorum innumeræ (pecies, alia quaterna ,quæ ad caulis
intermedia ſe vt plurimum exerunt; vci tetraphylla: ſunt
iterum pentaphylla ,heptaphylla, & c. iuxta naturalem
numerorum ſeriem conftituta in herbis foliorum multi
plicitas
Mirum eft quod in equiſeto obſeruatum fuit · Horologiú
Habet hac herba caulem in varia internodia diftin . ex Equifeco.
&um, ex quibus fingulis 24 folia fub continua angulo
rum :æqualitate emittuntur tanta naturæ induſtria , vt fi
caulis ad altitudinein æquinoctialis detorqueatur , & ad
fitum auftro.borcum , haud incongruè horologium ,
quod æquino & iale vocant, confituat ;‫ ܪ‬cuius caulis per
centrum trankens in folijs vmbrà ſua horas , quas folia
exprimunt , demonftrat : mirum naturæ ludibrium .
Sed progredi amur ad florum numerofam fo . Flores.
bolem , quorum proprium eſt ſub determinato nu
mero ,iuxta diuerſas fpecies,fuam propriam exhibere. In
Ficu folium ,flos, fructus, idem eſt. Omnes ferè Hores ,
determinato foliorum numero gaudent, quibus ex
centro ad circumferentiam veluti in radios quoſdain dif
fuſis , mira florum pulchritudo exprimitur : ſunt flores
duorum , trium , quatuor , quinque foliorum vſque in
infinitum , quorum finguli ſuam à foliorum numero
fortiuntur nomenclaturam , quæ & fructibus ſerninibal
que accidere perito phytoptæpatebit : neque quiſpiam ,
myſterio carere cenfeat, quod opifex fapientia in mu
Nn Ime .
282 Myftagogia
mero ,pondere , & menſura tam aptè difpofuit: fiqui
dem ab arcanioris naturæ exploratoribus Phytoptis
ob'eruatum fuit ,diuerfas plantarum fpecies , quæ eo
dem radicum ,florum ,foliorumq; numero condant,quod
inquam , earum naturales vires inter ſe adeo concordare
reperiantur,ve indè in natura vegetabili certæ quædam
Bumericæ conftituantur eatenæ , quibus in medicas
compoſitiones affumptis, vires mirum in modum in 1

tendi dicunt; & patet in pentaphyllorum diuerfis ſpecie


bus in vaum aflumptis . Certè quinque digitorum ra
dicem , quain & palmam Chriſti vocant, infignem in
mapus affectæ cura effe & um præftare ; cui ſi plantagi
nem quinqueneruiam iinxeris, manuum , pedumque
curam intendes ; mentaltruin aquaticum caule quadrato
quartanæ , vti & triquetra tertianæ mederi dicunt ;
adeò vt numerus in plantarum membris, nil nifi figna
quædam fint , & arcani characteriſini ſiue ſignaturæ ,
ex quarum infpe &tione , in interioris indolis talis & ta
lis plantæ notitiam prouehamur . De quibus vide fusè
agentem Io: Baptiftam Portam in ſua phyrognomia, &
nosin Oedipi Aegyptiaci Tom .II.Sintagm . V. de me
dicina Aegyptiorum hieroglyphica , & lib. 3o. de Artes
Magnet. quam ampliſſimè huius rei argumentum ex
poſuimus,ad quæ curiofum Lectorem remittimus .
Ludit & natura numeralis fimili prorsùs modo
in criſtallo.,.topazio, amethifto , cæterifque presioſis
Japidibus, quorun nonnulla Natura in triquetram ,
quædam in tetraedram , alia in hexaedram , dodecae
dram , icofaedramque figuram compegit , ideti, ternisz
quale
Numerorum : 283
quaternis , ſenis , duodenis , vigenis lateribus conſtan
tem , de quorum geneli & viribus, cum in 8. lib . Mundi
ſubterranei vbertim ratiocinati ſimus,hic ijs immorari
nolumus .
Ludit & in animalium Regno numerica coloris
diuerſitas : ſiquidem in animalibus , volucribus potiſſi
mum ,quædam cernimus vno , aliqua binis , alia ternis
quaternis coloribus , nonnulla quoque innumeris im
buta ſpectamus. Quæ ad certas claſſes ſub identitates
numerorum redu & a, vnà iunctis in triplicis naturæ Re
gno ordinibus , catenas ſubminiſtrare poterunt , ma
gnarum in natura rerum indices ,
CAPVT VL

De mysticis numerorum catenis :


Iuinæ & opificis mentis effluxum ſupra diximus
DᎠ contigiſſe ex vnitate illa ſupramundana & ar
chetypa, primò per triadem tri-unam ad intra , ab æter
no ; in ineffabiliverò illo æternitatis puncto ad extraj ,
per quaternarium in totius corporeæ naturæ ambi
tum , ſingulofque produ & arum rerum ordines , per in.
telligentias totidem præſides . Et primò quidem in maf
ſam hylæam ſiueelementarem : quicquid enim corpo.
rum materiale & fenfibus obuium , è quatuor illis re
rum omnium principijs elementis compoſitum elſe in ,
Itinerario Extatico expoſuimus . Per quaternarium
itaque archetypum in Intelligentijs Angelicis triplica- Ternarij
catena ,
Nn tum
284 Myſtagogia
tum in quadripartitam Mundi peripheriam fefe exeruit
fapientia xopotezavimas, dum ſuprema , media , infimais
mundi entia confonantiſſimo numero in quatuor mun
di plagas , Auſtrum , Boream , Eurum & Zephyrum ,per
quaternastriplicitates, igncam ,aëream ,aqueam ,terream
Quatornarij distribuit.. Vnde mox diuina mens Solis præſidio ,
casena per mentes Angelicas annuum curſum in quatuor di
Aribuit tempora , Ver,Aeftatem ,Autumnum, Hyemem :
quibus per analogiam quandam ætates hominum , pue
ritia, adolefcentia, virilitas & ſenectus reſponderent, vt
quod vitæ fuæ in vere cæpit exordium , id in æftate ma
turaret & decoqueret , in autumno vitæ tranfa & e fru
&us proderet, & tandem hyeme ſubſequente in interi
um abiret , ſub verisinitium ad renaſcentiain ſuam : ree
diturum ; fit autein huiufinodi efHuxus in quadrupli
cem naturæ Ioanimate;Vegetabilis, Senſibilis, & Ratio
nalis gradum , quorum conferuatio à quatuor primis
qualitatibus elementaribus , calido ,huinido, frigido; fic
co , ex quibus compoſita ſunt, dependet . Sed iam ad
feptenarium progrediamus ,
Septenarij; Gaudet natura numero feptenario . Archetypus
sarena ..
quippe mundus in feptem fpiritus, qui in conſpectu
Dei Itantes , perpetuò diuinas contemplantur Ideas ,
quorum præfidiofeptem planetarum fidera ad. voiuerfo
bonum reguntur, gubernanturque. Io firmamento quo
que feptem Vrfpe ftellas in nauigantium commodumis
moderantur . Lunæ pariter quartarum ſeptemdialium ,
periodum -28. dierum ſpacio conficiunt, quarum opera
fiderco mundo feptem.metallorum fpeciem argument
tuin
Numerorum . 285
tum , aurum , ferrum , ftrannum , plumbum , mercurius
in mineralinatura ; in vegetabilis naturæ membris fep
tem , quæ funt plantarum radix , caulis, cortex , ramus ,
1 folium , fos, fructus , alimentum fuum hauriunt . In
microcomio exteriori ſeptem membra principalia , ca
put,ceruix, pedus, manus, venter, inguen ,pedes : jnin
teriori verò ſeptem vaſa vitæ , quæ funt cerebrum , cor
fomachus, lien iecur, pulnio , renes , augentur & con
feruantur . Deas per feptem dona Spiritus Sancti , pro
pter ſeptem miſericordiæ opera infuit in anioias , queis
corroboratæ , in confortium filiorum Dei admiffæ , cò
vndè profluxuerunt , reuertuntur . Denarium iam prom
fequamur .
Denarius harmonious eft', & inter omnes per Denary
fectiſfimus ; omnes enim numerorum parium impa- catena
riumque differentias ,,omnes, proportiones harmonicas
complectitur, vti ex quaternario expanſo patet , quipa
tentia denarius eft: fiquidem 1 , 2, 3 , 4, iwncta fimul
conftituunt denarium ; & vt fic confderatus ,omnes in
fe s harmoniarum proportiones continer ; in propors
tione enim 2 ad 1 , dupla repetitur,quæ à Muficis diam
pây. vocatur : in zad 3 , lefquitertia proportio refultati ,
quæ eſt dodámuta :: in 3 ad 4. proportio feſquitertia, 86
of- allorcaçamos vocatur : in : 3 ad. In tripla , llamarado.
fsátsite in 4. denique ad 1 , quadrupla proportio ema
nar, di& a duadramausão... Quibus vniuerſa non folum ,
artificialis , fed & mundi maioris muſica , vnà cum Ane.
gelica, & omnium fupremo chorago Deo Opt. Max ,
contineur . Antequam enim eorum opifex vnitatema
286 Myſtagogia
rebus inferioribus communicaret, ex vnitate fua är.
chetypa in ternarium & quaternarium , & tandem in
denarium ; tanquam in decem Ideas & menſuras om
nium numerorum rerumque faciendarum exemplaria ſe
diffudit ; vltra enim denarium , alius numerus, niſi re 1

plicatus, dari non poteſt , redeunte vnitate ad ſuum


Denarij principiun , ſuprema mens iuncta nouenario , rerum 1
catena.
creatarum denarium conficit; quem & veteres Mytho
logi per nouem Mufas & Apollinem haud inſcité ex
primebant . Hoc pacto noueni Angelorum chori 10
tres hierarchias diſpartiti , cum Deo omnium comple
mento denarium conficiunt; In ſciencijs totius ég xunto
Toydebas denarium complent , nouem Categoriæ cum
fubftantia ; In moralibus Legis decem præcepta vtriuf
que Legis complementum præftant . Quæ oinnia huc
uſque dicta Hebræorum ſapientes per decem numera
tiones, quas Sephiroth, ſeu numerationes vocant, expri
mebant,vt in ſequenti ſchemate patet,circa quam meritò
tota Hebræorum machina verſatur.. Sunt itaque decem
01750 feu numerationes , quas & emanationes , & vefti
menta Dei,quibusad extra in creatione Mundi proceſlit
vocant; quarum tres ſuperiores, altiſſimas , ſpirituales, &
intellectuales, plerique nagro Moyo opus quadrige ,
quo innuunt myſticum Diuinæ Maieftatis currú ab Eze
chiele deſcriptum : Septem verò inferiores , vocantur
noon na noyo ,opus mundanæ fabricæ vocant;atque funt
decem diuina nomina, quorum tria prima emanationes
vocant, reliqua verò feptem , attributa appellant , ijſque
humani corporis membra applicant , non quod nos in
ter
.
3
Numerorum . 287
tér & Deum quæpiam figuræ aut fubftantiæ exiſtat sio
militudo , vti ređè S. Dionyſius, fed membrorum fo
lummodo veluti quædam intentio . Hanc candemr ob
1 caufam Deo cosy oculi , aures, manus, pedefque in facris
literis affinguntur, non quod ad noftri membra corpo
ris Deus vllam proportionem & habitudinem præfefe.
rat, ſed quod fit in ipſo altiſſimo & incomprehenſibili Quomodo
entium ente, aliquid intrinfecum , ineffabile , & prorsùs Labemembra
re jme
armpanalon, à quo vniuerfa profluunt, quodque altiffi telligendien
marum , abſconditarum , menteque incomprehenfibi- ét..
quorum
lium rerum rationem denotat , humani corpo
ris membra Deo impropriè attribura, nonniſi figna funi
& typi. Numerationum itaque intentio nullum termi
num ,menfuram nullam , nullum numerum molemquc,
cæterafque qualitates;fed tenuem quandam vmbratilein
que diuinarum virtutum (in quantum cas homocorpo..
rearum imaginum afluetus,iuxta fpecies numerofas con
cipere poteft) fimilitudinem & analogiam exhibent: per
decem eniinhaſce numerationes, veluti per canalesquof
dam ,Deus per.Angelos in Mundum Gidereum , & hinc
in elementarem , adeoque totius naturæ inkrioris ambi
tum influit . Primò fiquidem ponunt globum lucido
tenebrofum , quo Diuinam eflentiam notant , & Ewfupbs
vocatur, id eft , infinitum ,omnis termini & finis expers,
à quo omnis induxus deriuatur... Quod fecretiores He
bræorum Theologi. decem diuinis noninibus expri
mune, juxia decem fummas, quæ inipfo clucent, perfe
&tiones , quibus fecundan occultána quandam analoo
giam coiidem Angelica nalotz. ordines: attribuant :
Tabu
influ
10
Sephi
. rothla
xus
, orona
CKether Seraphim mobilis
Primi
7
288

och
CS2.: api entmaia Cherubim Firm
. amenti
3.
I.Binah
ntelligentia Thronos
. Satur
. ni
agnitudo
MG.4edula Domi
. nationes louis
.
5.FGortit
eburath
udos Poteftates Martisi
hoers
p&
iVir. nflu
6T.iniphtutitereesth.Pulchritudo fphæ-
in
.S>olis
ram
.
7.VN&oriai
iza
i h Principat
. us Veneris
Myftagogia

H od
8. onor Archange
. los Mer
. curij
leſod
F.9undamentum Angelos
. Lunæ
.
5:10
Malc uth
:.Regnu m Animaſticum Mundi
elos
.ordinem menta
. ris
Numerorum . 289
& in Mundo ſenſibilitotidem mobilium corporum coe
lcitium ſyſtemata : in microcoſmo' totidem miembro
rum principalium conftitutiones . Deus itaque per de.
cem nomina, quæ ſunt veſtimenta ejus, in mundum An.
gelicum , per eadem deindè in mundum fidereum & ele
mentarem , & per cadem denique in microcoſmum , quæ
tamen analogia, vtifupra diximus,nihil influit effectiuè.
1
Atque hæ ſunt decem numerationes , à quibus Hebræi
mundum creatum conſeruari tradunt . Et primæ quis
dem tres propriè conſiderantur vt intrinſecæ Deo , cox
ternæ , infinitæ &c. de quo R. Iſaac Comm . in letſi
rah. tres numerationes funt Kether , Cochma , Binah , al
tiſſima ſedes ea thronus unus , in quo ſedet Sanctus
Sanétus , San & tus Dominus Deus Sabaoth . Atque quid
aliud Hebræi veteres hac numerationum triade velint ,
non video , niſi Sanctiſſimæ Trinitatis myfterium : ta
metſi luniores talpis cæciores , neque eam agnoſcere
velint , & per eam non niſi tres proprietates innuant : de
quibus quam ampliſſimè a & um vide in Cabala He Canales Se .
bræorum , quam in II. parte Oedipi Aegyp. tradidimus phirotsaca
Atquæ hæc eft deſcriptio decem numerationum ſeu Se- phabeti He
phiroth , vnà cum 22 canalibus , per quos vnus in al- braici figna
terum influit , & tot funt , quot in Alphabeto Hebraico
literæ , videlicet 22. eltque lyſtema in tres partes diui
ſuin , quarum prior indicat mundum archetypum vnà
cum Angelico, fecunda mundum fydereum ; tertia ,
mundum elementarem ; hoc pacto , aiunt , Deus per
Angelos ſuos influit in mundum fidereum , & hic in
elementarem , nihilque afferunt elle in archetypo & an
Oo ge
290 Myſtagogia
gelico mundo , quod non fub certa quadam analogiae
fit in fidereo,elementari,& microcoſmo . Totius huius
philoſophandi rationem videat Lector in noftra Caba
la ,.vbi quidquid defiderare poterit circa hanc mate
riam ,amplè tractatum reperiet . Nobis,ne numerorum
myfteriorum limites excederemus , ea hoc loco non 1
tam explicare , quam inſinuare tancum vifum fuit
Sed iamad inftitutammateriam , in qua duodenarij vis.
explicanda reſtat, progrediamur .
Duodenarij Duadenarius exurgit è du&u triadis in tetadremy
cetera , ex diuina ſcilicet monade triuna , în naturæ creatæ qua
ternarium , quam & in facris literis ad vniuerſitatem re
rum ſignificandam affumpfiffe videtur . Hinc Ciuita
tem fupernæ Ierufalem 12. portiș , totidemque funda
mentisinſtructam defcripfit S.Ioannes; quo fub my.
fterio ſeu anagocico ſenſu .vniuerfitatem faluandorums
innuit , & appoſitè fanè per 12.Tribus Ifraël in lege na
turæ , & in gratiæ lege per 12. Apoſtolos , qui Euan
gelium per ter quaternas mundi partesdiſſeminarunt ad
falutem mortalium reparandam , indicatur fuit , vti
ergo ter quater faciunt 12 ; ita quadrifidus Mundus nig
in fide Trinitatis faluarii non poteft, vtpotè per: laua
crum regenerationis, quod per lutherem Salomonis Iz
bobus ſuſtentatam aptè indicatur. Quia verò liomo
fine rerum neceſſarjarum ſubſidio viuere: non poteſt you
hinc in fiderio mundo y Solem ex auſtro in boream , &
contrà , per duodecim ſigna Zodiaci totidemque: menz
fes vagari:voluit , vt ea quæ ad vſum hominum com
ftituta fierunt;per duodecimmenſiuncangụum fpacium
ad
Numerorum . 291
5
ad eiuſdem conferuationem vndequaque conſpirarent,
& tandem ad vltimum fium finem , expleta mortalitatis
vita pertingerent: adeoque nil non in facris literis per
duodenarium exponatur , quod non ad dicta reſpiciat.
Verum numeri duodenarij myſteria vide in fequenti fi
gura . Sed iam quomodo , per hucuſque dictos nume
ros mundi vniuerfitatem expofuerint Plato & Pytha. Alcino.
Plato in
gorici, exponendum reftat .
Sciendum eft Aegyptios, ad Dei ſignandas vir.
tutes , Geometricis vt plurimum figuris ( quod Plato
nem > & Pythagoram eos fecutos feciſſe Laertius, &
Malchus in vitis eorum oſtendunt ) vſos eſſe . Inter
cæteras autem triangulum maximè obſeruarunt , & in
ipſo tres iterum affectiones . Vel enim triangulus con
ftat tribus æqualibus lateribus , & dicitur Iſopleurus ;
vel duobus tantum , & dicitur Iſoſceles ; vel tribus la
teribus inæqualibus , & dicitur Scalenus. Per Iſopleu

AAN
Equilat Isofcela Scala

ron diuinitatis triformis in mundum corporeum pro


ceffum (vnde , tefte Platone , corporei Mundi præſidi
bus Dijs dicabatur) per lfoſcelem , proceſſum eiuſden
in fidereum ; per Scalenum trium angulorum inæqua
lium , quorum prior rectus , alter tertij duplus eft,
Mundum alterationis , hoc eſt elementarem : per circu
Oo 2 lumn
292 Myſtagogia
lum verò folitariam Dei tri-upam naturam , vt poftea
dicetur,aptè denotabant. Quomodo verò hunc ordinem
& ſeriem generationis rerum omnium oſtenderent,Alci
nous Platonicus fasè, & pulchrè deducit,vt fequitur .
Quomodo verò Plato ex mente Aegyptiorum ;
quatuor regulares figuras compoſuere ex fcalenis , cuius
ynus angulus re & us , alter duas. tertias vnius recti , re
liquus verò eiufdem tertiam partem habeat , id eft ,
cuius vnus angulus 9o . aker 60 ,tertius 30 graduum
ft; cum hucuſque Commentatores ejus latuerit , no
A ftrarum partiumeffe rati ſumus,id geometrico
ratiocinio hoc loco demonftrarc . Primò ita
que deſcribebant triangulum æquilaterum A
E B C , ex cuius angulis A B C totidem perpen
diculares A D ,CE, & B E ,ducebant , diaide
baturque triangulus æquilaterus’in ſex trian 2

gulos ſcalenos, omnes æquales, & familes, vti


numeri oſtendunt, quorum finguli ynom angulum rc
&um , & reliquos duos , paraim 60, partim 30 gram
duum conftituunt: & ij quidem quipuncta medio s
inſiſtunt, 60 ;.qui terminant in punctis A B C triangu.
lum , 30;qui denique medijs lateribus in punctis FDE
confifunt 90 graduum ſunt , lateraque fortiuntur
fub ea proportione, quam frumeri 3, 40 %, habent,
quorum myfterium pofteà explicabitur . Huiusmodi
itaque triangulum dicebant nuns geneticum ,, modo
nuptialem figuram , quodprincipiumcles generationis
serum omnium ſublunarium , hoc pacto . Per baſini
B : A.notabant principium rerum paffiuum .,,humidums
vi
Numerorum , 293
videlicet , fiue lfim ; per normalem C B ipfi A B in
fiftentem , innuebant principium rerum a & inum , calir
dum videlicet , fiue Ofirin ,naſculam vim; ' per AC
verò hypothenufam , ex vtroque compoſitum , fiues
Horum .
lam vidcamus , quomodo huiuſmodi triangulis ,
Lofcele ſcilicet, & fcaleno tanquam primis principijs
quatuor figuræ regulares ,& confequenter quatuor cle
menta , quorum ea Symbola funt, producantur. Ter
g f "ę Symbolum cubum ita conficiebát á
Icofcelem A B 6. quadeuplicabant :
& proueniebat:quadratum A B E Dg.
hoc ductum.in , çubum conftituebat
ABEDCF Geita vt Iſoſceles., Prze
clo teste , eſſet terræ primum princi
pium, quadratum vero proxinu! ..
Porrò ignis Sym bolum , pyramidem feu Tetraedron .
ita con ficiebanr .
Cum Tetracdron quatuor confter
triangulis æquilateris , quorum vnufquifque iterum .
vti paulò ante oftenfum fuit,ex Sex Scalenis.conftituitury ,
4 ducta in on producebant 24 Scalenos geneticos ( iras
enim impofterum appellabimus hujuſmodi triangu
lum ) pyramis itaque tetrapleura hoc pacto non ignem
tantum , ſed & totum Vniuerſism , in quod ignca vis.
ſe occultè diffundebat ,,notabat ; hoc autem pacto ia,
corpus id deducebant. Triangulum lfopleurum AC.
D ; ſubdiuidentes bifariam , duos efficiebant Scalenos,
B AC, B A D. quo quidem notabant. proseſium Nu
minis ex Mundo archetypo in Mundum alterationis
busy.
294 Myſtagogia
bus - mutationibuſque expofi
tum : ' hos Scalenos bifariam
iterum ſecantes producebant
Iſoſcelia' B F A, B E A, pro
E ceſſus Numinis per influxum
is , ' fydereuín indices : hosi llofce
lesiteruin bifariam ſecabant per

lineam F E , & producebant
quatuor triangulos Iſopleuros
AFÉ, F E B,EBD, FC B : quibus complicatis effor
mabant prim.im omnium folidorum corporum Tetrac-?
Iſopleuri dron,triade abeunte in tetradem , ideft triãguli oriebatur
myiteria ,
figura quatuor planorum ,ſúe pyramis trilatera,& ex tri
bus angulisnaſcebātür anguli duodecim ,adeò vt in vnica
hac figura haberent omnem totius Mundi tam fiderei
quam elementaris feriem . Trigonus enim triade ſuas
rerum exprimebat generationem ,vt pofteà oftendetur,
quaternarius laterum , elementa ;tria, & quatuor con
iun & ta dabant ſeptenarium fiderei Mundi , ſeptem pla
netarum circulis.conſpicui;‫ ܪ‬duodecim anguli , Aplanes,
fiue Zodiaci duodecim denotabant dimenſiones ;figura
erat acuta & pyramidalis ,qua innuebant ignem , fiue'
calorem , generationis rerum principium actiuum
quod Elementa, planetas,Aplanem , verbo omnia per
Octaedron mearet. Iterum cum O &taedron ex octo Iſopleuris ,
geneſis, ſiue æqualium laterum triangulis conſtitueretur , quo
rum vnuſquiſque iterum ex ſex Scalenis geneticis con
ficitur; 8 ducta in 6, dabant 48 Scalenos , quibus
conſtituitur Octaedron aëris Simbolum . Denique cum
Ico
Numeroruni. 295
Icofaedron 20-triangulis æquilateris conſtet , vnufquif Isofaecki
que autem eorum fex Scaleniss hi dudi in 20 , dabunt gentis,
120 Scalenos, ex quibus tanquam principijs Icofaedroom bile
1
conftituitur , ac proindè in. aquæ Symbolum fuit afa
fumptum .
Habemus itaque in Tetraedra pyramide 24; inho
O & aedro 48; in Icofaedro denique 120 Scalenos gene
1
ticos , ex quorum comparatione Plaro ab Aegyptijs ,
& Pythagoræis doctus , in notitiam venit proportionis
Elementorum , quam vnumquodque ad alterum ob
tinet . Nam quia ignis , aër , & aquapro primo prin Scaleas puer
cípio Scalenum habent, tessa vero Ilofcelem ;; colligit
hæcomnia in fe inuicem nequaquam diflolui', atque
permutari poffe ,terram , inquam ,cum reliquis tribusy,
tria verò aërem ,aquam , & ignem , ob commune fin
gulis principium geneticum , in fe inuicem aétu diffoluig.
& permucari . Significauit quoque , quæ in numeris
triangulorum , ex quibustanquam ex primis principijs
tria elementa conſtant,proportio exiftit inter: 24 +48; &
120, eandeiri efle in denſitate , & raritate fubftancir
inter ignem , aërem , & aquam , proportionem , vt
fcilicetignis aëreſicduplo rariory aqua verò quadruplo ,
& fe habent ficuci Scaleni Tetraedri 24 , ad . Octaedris
Scalenos 48; & Icofaedre Scafenos 120. Cubos veròs
terræ Symbolum, vi ex fcrerogeneo', videlicer llofcc
le triangulo componitur , ita quoque cumireliquis tri
bus. Elementisex hoc ipfo permacarinon poſle iudica
uit; fubeſie" camerr cubo terræ Symbolo harmonianz .
quandam totius.harraoniaMundanæ moderatricente
296 Myſtagogia
ex partibus eius cognouit , videlicet ex fex planis, duo
decim lineis, o & o angulis ſolidis, viginti quatuor pla
Harmonia ris , ex quibus cubus conſtat, id eſt proportiones har
Mundinu- monicas 6 ad 12, duplam , diapaſon; 6 ad 9, ſeſqui
meris ex
preſla . alterain , diapente ; 12 ad 8, ſeſquitertiam , diatelia
ron; 8 ad 24 triplam diapafon diapente ; 6 ad 24 de
mique quadruplam diſdiapaſon .
Sed præter has quatuor ſolidas figuras regulares,
quintam etiam conſtitui poſſe videbant:ex pentagonis,
quorum triain vnum compacta, folidum argulum con
ficerent,atque ita figuram complerent duodeaim bafium ,
fiue duodecaedram , vt corpora , quæ natura conſtant,
omninò refponderent Mathematicis ; quæ Pythagorici
Aegyptios fecuti, naturalium idcò rerum priina dicebant
Dodecaedri principia . Atque hoc dodecaedron Vniuerſo adſcribe
fignificatio. bant, non , vt nonnulli putant,quintæ effentiæ fuperlu
nari , fed quinto magno corporiVniuerſi , ex quatuor
primis corporibus fimplicibus compoſito . Hoc pacto
igitur, cum duodecimn pentagonos Iſopleuros , quorum
vnuſquiſque in quinque Iſoſcelia diuidebatur , ità in
vnumcoaptari poffe viderent, vt nihil vacui remaneret
inter commiſſuras laterum , ac prætereà hos in centre
airculi coniun &tos duodecim pyramides pentagonas
conſtituere ; inyſterium Vniuerſi fubo facientes , per
duodecim latera dodecaedri primo duodeciin ſedes Zo
diaci, quem ipſi totius Vniuerſi terminum dicebant , re
ferebant; hæ enim fedes quafi ftellarum radioſo influxu
in centro terræ coniun & x , totidem pyramides condtime.
bant pentaedras, duodecimpenétralium ,per quæ Numi.
na
Numerorum . 297
0
na in inferiorem Mundum influerent , fymbolum , de ,
quorum myſtica ratione cum in Obeliſco Pamphilio
jam egerimus , eum Le&tor conſulere poterit. Quem
admodum itaque hæ ducdecim pyramides pentaedræ
verticibus fuis in centro terre connexe ‫و‬, ita aptè con
iunguntur , vt nulluna vacuum intermedium relinquant;
fit Mundi vita per Numina, quæ dodecaedris Zodiaci
præſident, ita per omnia diffunditur , vt nihil fit
quod eam non participer . Iterum quemadmodum cu
bus terræ fymbolum ex Iſoſcelibus componitur, ita
ex pentagonis dodecaedron;quo quidem myfterio , ne
fcio quemn occultum conſenſum notabant , Zodiaci
maſculi cum Terra fæmnina , è quorum coita omniaa
naſci dicebantur . Nam ficuti ex biſe & ione Iſoſcelis , &
pentagonorum in dodecaedro naſcuntur Scaleni , ita ex
terra,ceu principio palliuo ; atque ex motu planetarum
lub 1 2 Firmamenti ( quęfunt veluti principium quoddá
actiuum ) fignis influxuque eorum in terram facto , na
fcunturScaleni genetici,hoc eſt,omnia in mundo ſenſibile
entium diuerſa genera .
16. Vides igitur , quomodo ex priinis & fimpliciſſi.
mis lineis & figuris, ad corporum geneſini, totiuſque
corporeæ naturæ arcanum procedebant. Sicuti autem
per circulum centro , radio , circunferentia trinum, ſuo
inodo tri-unam diuinitatem; ita per trianguluma æqui
laterum tri- unam diuinitatem in oporibus creationis fe
ſe exhibentem , vti di&um eft , notabant . Et circulus
quidem nihil ex ſe gignit, vtpotè complementum , &
polygonorum omnium maximum , infinitis lateribus
-Pp con
298 Myſtagogia
conſtans , abditè folitariam . vnitatem trinam fignat ;
trigonus verò principium , totius generationis ,omnium
reliquorum ,liue figurarum polygonarum , fiue corpo .
rum , vt paulò ante oſtenſum fuit , genitor eft . Hunc.
proxime fequitur Iſoſceles , terræ & firmamenti fyine
Scalenimye.bolum ;quod fequitur Scalenumre& angulum ad ſuin .
ferium . ma geneticæ naturæ myfteria indicanda . Conftat rea
ctangulum Scalenum , vti fupradi& um elt, tribus late
ribus, inæqualibus , totidemque angulis , recto vno , &
duobus acutis : per rectum . conftantem , & immutabi
lem . naturæ in operando,legem ; per duos, reliquos,
vnummaiorem fubdiiplum ,motum, augmentationis ,
per tertium: ſubſeſquialtecum diminutionis diuiſionile
que rationem indicabant . Per lincam præterea inferio
rem BC ,quæ bafim trianguli conſtituit, fignificabant,
tefte Plutarcho , principium paffiuum rerum , maximè
terrā, ſiue Ilidem ,per normalem ei rectà infiftentem B A
principium rerum actiuum ;formam ,Ofirimſiue Solemn ;,
per hypotenuſam denique , ſiue ſubtenfam . A C.vtram
que lineam coniungentem , compofitum , Horum fia
lium exvtraque natum acutè indicabant,,vt paulò ante
criam diximus .
Scd, videamus: modò; arcanum , Tatius, fub citati

B Scat
Numerorumi
299
i
Scaleni figura reconditum . Latera huius fe habent ad in
uicem , ſicuti 3 4 & 5. vt in figura patet, vbi vides lub
triangulo Iſopleuro ternarium numerum , quaterna
rium fub Iſoſcele,quinarium verò ſub Scaleno contineri.
Porrò 3 , 4 , & 5. ſimul iuncta
16
faciunt duodecim , dodecae
dron naturæ . Vride ficuti nus
s
4 meri in numeris , lineæ in li
А. C
neis , figuræ in figuris implici
tè continentur , ita omnia in
251 omnibus efle occultè hiſces
præfigurabant . Prætereà la
tus A B 3 in ſe du&um confi . Hecacombe
cit 9. latus B C 4. in fe du. Pythagorię
&um conſtituit 16 ; quæ :finul iun&a conftituunt tan.
tum , quantum latus A Cs in ſe du &um , videlicet 25 .
arcanum ingens in Mathematicis , & inuentionum in
finitarum ferax , ab Aegyptijs primùm inuentum , à
Pythagora verò ſub ſuo nomine propalatum , quo
mundanorum corporum , adeoque totius vniuerſi 'ge
neſin per geneticos triangulos , lubtili ſanè ratiocinio ,
occultè indicabant
Porrò reliquæ omnes numerorum vltra dena 40myfteria :
rium forinæ , in decade monadica femper implicitum
fenſum habent , numerorumque in prima decade , Reliquorum
rumnumero
contentoruin myfteria reſpiciunt; hoc pacto qua- rum mylle .
ter 10 faciunt 40 , & laborioſi huius ten poris Sa- tia.
cramentum innuit , quo fub lege Chrifti aduerſus Sa
tanam notatur concertatio , & ex 40 dierum ieiunio
PP ? Chris
300 Myſtagogia
Chriſti , Mofis, & aliorum luculenter pater.
so myfto Iterum quinque in ioducta,dant so, remiffionis
& indulgentiæ Symbolum , & nora Pentecoftes eft, quo
die so. poft Reſurrectionem Chriſti, Spiritus San & us
fupra Apoftolos apparuit, eſtque fubilæi magni , &
Sabbati Sabbatorum in fine mundi Sacramentum , quo
ele & i in confortio filiorum Dei, atque æternæ felicitatis
Hatu perpetuò quicſcentes, laboribus & tribulationibus
finem imponent .
Hæc dum fcriberem , occurrit eodem tempore
Euangelium de piſcatione Petri poft Chrifti Reſurre.
nogomydi & tionem , vbi & de 15:3 piſcibusmagnis in terram fines
retis ruptura extractis mentio fit . Quæfitum itaque
quid fibi velint, quoad myfticam fignificationem 183
piſces, numero non multum vfitato exprefG ? Dixi
hunc numerum efle electorum in fuprema patria con
gregandorum Symbolum , qui ex periculis mundana
fum tentationum integri, & meritis. grandes, fine re
tis euangelici ruptura, in æternæ felicitatis littus: extra
di , finem fuum vltimum conſecuti ſunt. Sed videa .
mus:vbimyſterium lateat . Componitur hic numerus
ex 10. & 7, quorum ille numerus perfectionis,.omnia ,
in fe complicat", hic verò', id eft, 7; Septemplices:
Spiritus San & i gratias & chariſmata notat , quæ per:
triadem multiplicata: , conficiunt fi. Diximus au
tem fupra , so remiſliopis, Indulgentiæ & quietis .
Jubilæi magni , & Sabbathi Sabbathorum Sacrameno
tum denotare ; quies verò perfecta niſi in vno , jadi
uilo ,, immutabili , qui et.Deus Opt. Max . obrineti
non
Numerorum 301
s
non poteſt , neque feptem Spiritus fan & i dona calitùs
nobis concefla vim habere poffunt, niſi præuijs Sacram
mentis, & 7 operibus miſericordiæ per Sacroſanctæ .
Triadis fidem in militante Ecclefia formentur . Hinc
per Sacram Triadem multiplicata dant 153. Quia .
crgo omnis operatio in. militante Eccleſia in fide S. Tri
nitatis peracta, ad requiem tendit; hinc 17 ter multipli
camus , vi ad'.s.1 pertingere valeamus ; quoniam verò
noftra requies tunceſt, cum ipfam Trinitatis clarita
tem , in vnione diuinitatis eſſc confitemur ‫ ;ز‬per hanc
itaque, qua videlicet 3 in gı ducta dant 153.electorum
in ſuprema patria collocãdorum ſummam intelligimus ,
qui vti per 153 piſces in Euangelio. lignantur, ita quo
que textum ſuculenter expofitum proferunt. Faxit diui
na bonitas & miſericordia ,vt inter illos 183. piſcesynun
merum nempe faluandorum , peracta huins corruptibilis
vitæ mortalitate æternum felices connumerari. mcreas
mur

Monas triuna apud Aegypties:opowałowTie pogg@..

Omnia ad. majorem Dei Gloriar.


Virginifgue Maira .

IN .
INDEX
Rerum quæ in hoc Libro continentur .
A
Braxas quis. fol.174 Alteritas eo inæqualitas ſunt
A Tot numeros continet ſimul natura. 252
quot in anno dies. 175 Amuletum Ifiacum . 206
Superſtitiones ſub hoc no. Anubis quid 184
mine : 192 Arabes numerorum notas à
Eiuſdem Sigillum . 190 Brachmanibus didice
runt .
Quid ſerpentini pedes.ibid. 41
Quid fcutica ibid . 192 Eorundem note numerales
Eius in capite quid ſtatua ab Indis proceßerūt. 43
Martis . 196 In literis numeralibus ſe
Abracadabra quid . 192 quuntur ordinem litera
Aeones.cur ophionei ſintdi£ti . rum hebraicarum . 44
fol . 177 Eorum Tabule Aſtronomi
Aegyptij Senario numero fo. ca in Africa. 49
lium Dei decorabánt.. Authores apud eos celebres
fol. 272 euocantur in Hiſpa.
Aegyptiorum nominum inter- niam . ibid .
pretatio. 196.6 feq. Eorum ſuperſtitiones in
Agla nomen Cabaliſticum.2 21 numers . 55
Alphonſus Rex Aſtronomiam Arcanum numericum natu
inftaurat 49 2 So
Sumptus.eiufdem in Aftro- Astrologia omnes magicas ope
nomia instauratione ex- rationes ingreditur. 175
penfi. 50 Authoris defenfio contra eos ,
qui
INDEX RERVM .
qui mysteria numerica Cur H , 100 notaret.. 8

numiſmatis inciſa fuiſſe


megant on 211 D

C A Denary notas 6 * curi 8


Denarij catena . 285

CAbala Pythagorica. 236.


226 .
Deus omnia
1
o
Lilimod .
in omnibus eft {mo:
¿
271
In ea nihil fanum eft.230 Quomodosnumerare cenfeas
CakalfticaAlpbabeta. 227 tur, t quomodo:nofter
Modus operandi per. alpha intelleétus .. 242
betan ibida Car:dictus fit.Ens: to) non :
Cakalistarum . in operando er Ensà F.Dionyfios 246
rores, estenduntur . 230 Quomoda humana membra :
Amnia ada decem . reuocant. habere: intelligendum
fola 261 fit. 287
Numeran di ratio , 5 Quid in Deo unitas. 242 .
Caj Duuilli contra. Carthar Deorum Dearumque omnia
ginen fes: Victoria On nominai, unum folare
Spolia. 35 namen exprimunt. apud .
Charchidon nomen est vrbisin mythologos. 186
Genij tutelarisi 213: Diſpoſitio, numerorum Lily
Ciceronis teftimonium 32 Giraldi. 27
Clauorum .fixio per: nameros: Dodecaedri:fignificatió. 296
Roma, olin vfitata : 20 Duodenary, catenas 290 )
Combinatio irregalaris. qudio. Dyas eft primus:seceſſusdeDecor
8
A.fol. 80 folo 24
Quot combinationes fieri Eims.mysteria ibido

poffunt. in quadrato dif Quemedo: alteritatem in


pofitorum numerar .81. daraton 2054
Dya
INDEX RERV M.
Dyadis eos Triadis compa octonario. 173
rationes, ibid. Derivatio nominum pere
grinorum illis vfitato.
E Tum . 176
Gnofticorum librorum ri.
Nneadum diſpoſitio. 23 tuli . 188
E* Ephefie litera. 214
Qualesfuerint ibid.
Omnia numeris tribuebant.
fol.
. 219
is ,
Quidfignificanerint. ibid.
Nomina que ijs fcribun.
tur. 1
215
Branchus Ephesijs literis Armonia Mundinume
famemMilefiorum dis-
Sopaffe fertur.
o n HΗ ris expreffa . 296
ibid. Harpocrates Loto infidens.198
Escoticorum nominum expofi 199..
tio .
172 Hebdomas ſacra quid. - 185 1
Hecatombe Pythagorica. 299
Hecate triceps 197
Hexalpha quid. 217
Eomantic Vanitas · Horologium ex Equiſeto. 281
G fol. 225.230
Geomantarum deliramenta .
Horus quomodo pingeretur
3.189
fol.
fol. 237 Quid ſøgnificaret . 190
Inueftiua contra illos. 225
Gnoſtici quinam & quales .
ini , ... )
fol. 170
Eorum turpia dogmata: Il Puid fignificet. 174
fol. .. : 17-1 Quid 193
1 Superſtitiones. 177 Teofaedrigenefis. ' 295
Stalida eorum figmenta in Sopleuri myfterit * : 294
If
INDEX RERVM .
1
Ifidismysteria . 208 abſolute coincidunt abs
que vlla contradictione .
L fol. 243
Maximi unitas aquiparata
Atinorum veterum in Unitati Minimi. 245
L.numeris varia diſpoſic
tio . 21
Membra hominis ex literis
constituta. 173
Origo numerorum . 19 Mercurius fiue Anubis biceps .
200 .
7. literis ominis eorum nu- fol.
202
merus exponitur. ibid. Mercuriale numen .
Leo cum Luna e Stellis quid. Minimum abſolutė' quid fit.
fol. 196 fol. 243
LibriHomeriqualibus literis Michaël cur ophionius. 185
fignarentur. 7 Milesy interitus. 214
Literarum pro numeris intro. Millenarij nota funt nouē. 30
du &tio. i 4 Millenibid
ari.a nota X origo ·
M Mniziel quis-Genius. 200

Modus computandi Rustico


rum .
Agorum proprium est 4
M4miſcere" ſacra profa-
nis . 218
Modus veterum Gracorum
in diſpoſitione numero
Maximus Planudes Author rum, 8

de Numeris . 46 Monas centenaria et mille


Annis quo vixit. 47 naria . .

265
Maximum abſolutum quid Monadis paradoxon. 276
fit. 243 Monadis" ſuprema proceſſus.
Maximum abſolutum omnia fol. 275
eft . 244 Mydras eft Genius ſolaris .
Maximum ea Minimum fol. 174
Qq Neo
INDEX RERVM .
N Numerus, populi ab Auguſto
recogniti . 12

185. Numerus I udæorum in Cap


N rumq; .
Eoriel quid
Nomina, barbara eo- tiuitate Babylonis. ibid.
ſignificatio. 209 Numerorum loont nopica quid .
Nil nifi pacto cum. Satana ibid.
inito valent: 209 Numerorum difficultatesfol
Notarum numerorum fabrica uuntur ex Tab. Rost, in
apud veteres.. 24 Capitolio ſuperſtite . 33
Nota IQ000 .. 32 Nume quales Dydicati.59
ri
Nota 50000.. ibid . Numerorum quadratorum e
Note, varie numeri millena- ftimatio. 60
28 : Eorum proprietas. 61
ry
Nota.očtonarij numeri.. 36 Numeriſeptem Planetisdica
62
Nouenarij mysteria .. 277 ti quales.
Numerus ratio explicata .. i Numeris Deum omnia admi. 1

Numerorum inuentio exo. nistrare , exemplo doce 1

2. 166 tur. 63
pofitio.
eorum admiranda proprie- Magna ſub ijs, myſteria .
tas. 123 fol. 73
Numeri ex. Iad hebraico ves Eorum difpofitio in cello
luti unitate compone: lis . 75
bantur. 3 in Quadrato Mara
Numerus:Pfalmorum per : lio tis . 89
teras indicatur . 5 in . Quadrato Solis..
fol. 91
Numerorum deſcriptio iuxia
alphabeta. 6 in Quadraia Vene
Numerorum Græcorum apud ris. 97
Herodianum difpofitio. in Quadrata Mera
IO curf. 99
fol. Nu
INDEX RERVM .
.

Numerorum in Quadratorum in magna veneratione


Gnomonibus diſpoſitio . habebant. 59
fol. 112
Numeris omnia conſtant.239 Q
Numerorum compoſitoru my
ſteria . 299 Vadrati 16. diſpoſitio
Numiſma Soli dicatum , 203 O 'difficilis. 83
Numerus quadratus 4 , cur Quaternarij catena . 284
imperfectus dicatur. 74 Quaternarius numerus est in
potentia denarius. 200
O
Eius fætusmultiplex. ibid .
Idem vel conficit pyrami
Ctaedri geneſis. 294 dem trilateram , vel cu
0 Otonario numero octo bum . 259
nomina deſignabant Ae- Quid Quadratum cubicum .
gyptį . 276 fol. 106
Očtonaij myſteria. 275 Quid Quadratum Martis in
Origo numeri V. 24 numeris. 67
Origo notæ L. 20 Quid Sigillum Solis in nume
Origo et fabrica C. ibid . ris . 68
Origo 5 numeri centenarij. 25 Quid Sigillum Veneris in nu
Origo D numeri soo. 26 meris. 70
Sigil
Origo co millenaria nota. 29 Quid num lum Mercurij in
eris .
Origonumeralis not.e VX ,D, 71
M
Sigillum Luna in nu
ibid. Quid meris
. 72
P n Quinarij nota cur. 8
Quinarij numeri myſteria
Entalpha quid. 217 fol. 267
P Pythagorai Veritatem Arcanum quid in eo. 268
Qq 2 Eft
INDEX RERV M.
Ex circularia ibid. Satanæ fraus in nominibus per
Quinarius a Senarius nume- acrastichides. 222

...rusſemper ſeipfos reſpi- Scaleni mysterium . 298


ciunt. Sc
269 aleni nota . 295
Quinarij numeri prærogatiua. Senarius numerus perfecto
ibid. rum numerorum Cory
Quinquagenarij nota ex phaus.. 270
duabuslineis oblique du Repreſentat. re uolutionem
Etis naſcitur 25 quatuor vnitatum in
Quomodo Veteres numeros vnitatem abſolutam .
Oltra centum millia diſ- ibido
ponerent. 39 Septenarius numerus arcana
continet myſteria. 272
R Intra denarium neque gan
gnit , neque gignitur.
Atio proprietatis nume ibid .
.

R4rorum in diſpoſitione ,
70
Erat inhonore apud Aes
gyptios .. 273
fol.
Rambam doĉtor perplexorum . Septenario numeru Uniuer.
fol. 3 ſumfagnatum est. ibido
Rote Vitae . Mortis deferi. Septenarium quomodo expri
ptio. 234 merent.Aegyptü.. 274
Stulta eiufdem difpofitio .. Septenarij catena, 284
ibid . Significationes. Symbolorum .
Eiuſdem praxis en confo- fol. 207
tario . 235 Sigillum Anael. 217
S Sigilla religus . 218
Sigilum ab Arch. Leopoldo
Abaoth quid. 193. 194 . Guilielmotranſmiffum.
S 19.5.197 fol. 187.
Sio
INDEX RERV M.
Sigillum magicum . 220 declaratur. 261
Sistrum quido 184 Vnitas monadica diuinam ef
ſentiam notat. 262
T Unitatis prima prarogatiua ·
fol. 2013
* Etractys pythagorica . Secundæ denaria vis &
T fol.
Quidnam fit.
262

172
natura 264
Tertia centenarrie is on
Reperitur in omnibus re natura ibid.
bus. 260 Quarta millenaria vis con
Ternary numeri geneſis. 250 natura . 266
Eiuſdem laus . ibid. Vnitas natura prior est alteri:
Est perfectiſsimus , quod tate , 251
contineat principium ; Vnitas ,aqualitas, e connexio
medium og finem , 251 ficuti habent vnum effe
Theologia negatiua qud. 247 ita habent aternum effe.
SS.Trias cum triangulo aqui- folo 252

1
latero comparatur. 255 Unitas rationem quadrati con
Triadis excellentia. 249 cubi obtinen . 62
Trinitatis create a incréata Zน
differentia . 259 Amhres Iudxus Magus.
. Z
Triſmegiſti effatum mcplica- fol 215
tur .
253. Zyphrarum origo a Brachma
. V nibus . 40
Earum commendatio . 54
Nitas geometrica quid Tempus quo zophra nume
V notet . 250 rales introductæ funt.so
Vnitas. quadruplex explica Tempus quo zyphra mo .
tur. 261 derna in Europam funt
Pnitatumfingularum natura 49
:

Errata ſic currige .


fol.
60 yarietacis , yarietari.
64. arcas areas ,
65 abdicos additos,
63. fin . jo
74 , obeat oleat .
77. diagonos diagonaliter.
149. Criſtologia . Criptologia .
170. in Arithmologix .& c. in I.Arithmologiæ &c,
.183 . numeri. numen .
184 XUVOXojpadov κυνοκέφαλος
219. contaminant, contaminente
222. fortis fortis.
223 ανελςμενοι ανελομενοι
ox DY

χευσις χρύσιος
xqulov
224. veritatem
xgu 'esor
virtutem ,
‫ובדד‬ ‫וזכרו‬
‫ססר‬ 900
189. eiuſdem quz eiuſdemque.
209 qua quod
211. pofTint. poſlim .
313. apicem . picem .
multum . mutuum ,
245. Maxima Maximi,
254. Dyras. Dyas.
Nora figuram fol. 299 contentam fub
improporcionato criangulo rectangulo à
Sculptore expreffam

Bayerische
Staatsbibliothek
München
F. X. BEER
kgl. Hofbudbinder
XXXXX vil 87 MÜNCHEN
Lederergasse 25

You might also like