FILIPINO REVIEWER

BY: ERIN GABRIELLE MANUEL

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

PANAHON NG KASTILA
- Pananatili ni Miguel Lopez de Legazpi noong 1565
● Kauna-unahang Kastilang gobernador-heneral.
- Villalobos - nagpasiya ng ngalang “Felipinas”
● Parangal sa Haring Felipe II noong panahong yaon.
- Ayon sa mga Espanyol, barbariko, di sibilisado at pagano ang
mga katutubo noon.
- Itinuro ang Kristiyanismo upang maging sibilisado ang mga
katutubo.
- Mas mabisa ang paggamit ng katutubong wika sa
pagpapatahimik sa mamamayan.

- Apat na pamayanan, order ng mismong Espanyol na naging

lima.
● Agustino
● Pransiskano
● Dominiko
● Heswita
● Rekolekto
- Nagkaroon ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan ng mga
katutubo.

- Mismong mga misyonerong Espanyol ang nag-aral ng mga

wikang katutubo upang mas maging epektibo ang
pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
 - Mas magiging kapani-paniwala at mas mabisa kung ang mismong
banyaga ang nagsasalita ng wikang katutubo.
- Mga prayle ay nagsulat ng mga:
● Diksiyonaryo
● Aklat-panggramatika
● Katekismo
Upang mas mapabilis ang pagkatuto nila ng katutubong wika.

PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO

Europa - dahil sa pakikipagkalakalan, unti-unting nalaman ng mga
Pilipino ang kaibahan ng kalagayan nila kumpara sa ibang bansa.

- Ang himagsikan sa Espanya (1868)

● Paggarote sa mga pari na sina Mariano Gomez, Jose
Burgos, Jacinto Zamora (GomBurZa) 1872
- Naging daan upang umusbong ang nasyonalismo
- Nagningas ang sidhi ng paghihimagsik sa isip at damdamin ng mga
Pilipino.

- Jose Rizal, Graciano Lopez Jaena, Marcelo H. Del Pilar: La

Solidaridad
- La Solidaridad: naghahangad ng mga reporma para sa Pilipinas
- Biak na Bato (1897): wikang opisyal ay Tagalog.

PANAHON NG AMERIKANO
- 1899: nagsimulang sakupin ng Amerikano ang Pilipinas
- December 10: 1898: kasunduang Kastila-Amerikano
- Wikang opisyal ay Ingles.
 - Marso 4, 1899: komisyong Schurman, Ingles ang tanging naging
wikang panturo.
- Ipinagamit ang wikang Ingles upang magkaintindihan ang mga
Pilipino at Amerikano.
- Batas ng Watawat: bawal iwagayway ang bandila ng Pilipinas.
- Batas Sedisyon: bawal magsulat ng kahit anong akda na patungkol
sa paglaban ng pamahalaang Amerikano.
- Ang wikang Ingles ay ang wikang opisyal sa pamahalaan,
edukasyon, kalakalan at komunikasyon.

PANAHON NG HAPON (GINTONG PANAHON NG

TAGALOG)
- 1842: sinakop ng mga Hapon ang Pilipinas.
- Purista: nagnanais na gawing opisyal na wika ang Tagalog.
- Leopoldo Yabes: malaking tulong ang pananakop ng Hapon dahil
nakatulong sila sa paggawa ng Tagalog bilang opisyal na wika.
- Ang mga Hapon ang nag-utos na gawing wikang pambansa
ang Tagalog.
- Nihonggo: tinuro ang Nihonggo ngunit binigyang diin ang
paggamit ng wikang Tagalog.
- Opisyal na Wika: Nihonggo at Tagalog
- Artikulo IX, Seksyon 2 ng Konstitusyong 1943: magsasagawa
ang pamahalaan ng mga hakbang tungo sa pagpapaulad at
pagpapalaganap ng Tagalog bilang wikang pambansa.
HOMOGENEOUS NA WIKA
- May mga taong nagsasalita at nagkakaintindihan sa iisang wikang
ginagamit.
- Walang malaking pagkakaiba sa wikang kanilang ginagamit.
- Ang mga tao na gumagamit nito ay may:
● Iisang bigkas sa mga salita
● Pare-pareho ang tono at intonasyon sa pagsasalita
● Iisa ang pagppapakahulugan sa mga salitang kanilang
ginagamit.

HETEROGENEOUS NA WIKA
- May varayti at pagkakaiba-iba ang bawat wika.
- Tinatawag na “lingguwistikong varayti ng wika”.
- Nagaganap ito dahil multikultural at multilingguwal tayo.
- Salik dito at heograpiya, estado sa lipunan, grupong
kinabibilangan, etc.
- iba-iba ang pagbigkas ng mga salita, iba ang tono kapag
nagsasalita, iba-iba ang katawagan sa mga bagay-bagay, at iba-
iba ang kahulugan sa iisang salita.
- Malaki at tendensiya na hindi kaagad magkakaintindihan ang
magkausap.

BILINGGUWALISMO
- Tumutukoy sa dalawang wika.
- Ang tao ay nakakapagsalita siya ng dalawang wika na may
pantay na kahusayan.
- Ang Ingles at Filipino ay ginagamit sa panturo bilang
patakarang pang-edukasyon sa Pilipinas.
MULTILINGGUWALISMO
- Pantay na kahusayan sa paggamit ng maraming wika.
- Multikultural ang mga Pilipino.
- Multilingguwalismo ang pinaiiral na patakarang pangwika sa
edukasyon.
- Sa bansang Pilipinas, multilingguwal ang nakararaming
populasyon.
- Mas madaling natututo ang mga mag-aaral kapag ang unang wika
ang ginamit na panturo.

TAGALOG, PILIPINO, AT FILIPINO

- Iba ang wikang opisyal sa pambansang wika.
- 1987 lamang ginawang pambansang wika ang Filipino.
- Walang pangalan ang pambansang wika dati, sinabi lamang sa
Konstitusyon ng 1935 na ang pambansang wika ay batay sa
Tagalog.
- Konstitusyon ng 1973: ang kongreso ay magsasagawa ng mga
hakbang upang makabuo ng pambansang wika na tatawaging
Filipino.
- Hindi opisyal na ginamit ang salitang Filipino bilang pambansang
wika.
TAGALOG
- Ang katutubong wikang pinagbatayan ng pambansang wika ng
Pilipinas. (1935)

PILIPINO
- Unang itinawag sa pambansang wika ng Pilipinas ayon sa
Kautusang Pangkagawaran.
- Nilagdaan ni Kalihim Jose F. Romero ng Kagawaran ng
Pagtuturo noong 1959.
FILIPINO
- Kasalukuyang pambansang wika ng Pilipinas.
- Lingua Franca ng mga Pilipino
- Isa sa mga opisyal na wika sa Pilipinas, kasama ang Ingles.
- May 28 na letra.

UNANG WIKA
- “Wikang sinuso sa ina”
- Unang wikang natutuhan ng isang bata.
- “Taal” na tagapagsalita ng isang partikular na wika.

PANGALAWANG WIKA
- Wikang hindi “taal” o hindi katutubo sa isang tao.
- Tawag sa iba pang mga wikang matututuhan ng isang tao.
- May mga pagkakataong pangalawang wika ang ginagamit kapag
nakikipagusap sa ibang tao, o hindi kabilang sa kaniyang
etnolinggguwistikong grupo.

WIKANG PAMBANSA
- Filipino ang pambansang wika at may konstitusyonal na batayan
ang pagiging pambansang wika nito.
- Artikulo XIV, Seksiyon 6 ng Konstitusyon ng 1987: “ang
wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Ito ay dapat payabungin
at payamanin sa umiiral na mga wika sa Pilipinas.”
- Filipino ang sumisimbolo sa ating pambansang pagkakakilanlan.
- Ating kalinangan at kultura.
- Wikang Filipino ang nagbabandila sa’tin na hindi tayo alipin ng
alinmang bansa.
- Ang wikang pambansa ang sumasagisag sa ating kalayaan.
- Nagdadala sa atin sa pambansang pagkakaisa at pagbubuklod.
WIKANG PANTURO
- Wikang ginagamit sa pormal na pagtuturo
- Sa pagpapaliwanag sa mga aralin at sa mga talakayan sa klase.
- Ginagamit sa pagsulat ng mga aklat, modyul, at iba pang materyal
na panturo.

FILIPINO BILANG WIKANG PANTURO

- Konstitusyon ng 1987: paggamit sa Filipino bilang wikang
panturo.
- Artikulo XIV, Seksiyon 6: “dapat magsagawa ng mga hakbangin
ang pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang
paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon
at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.”

OPISYAL NA WIKA
- Binigyan ng natatanging pagkilala sa konstitusyon bilang wikang
gagamitin sa mga opisyal na transaksyon ng pamahalaan.
- May dalawang opisyal na wika ang Pilipinas: Filipino at Ingles.

- Filipino bilang opisyal na wika:

● Pag-akda ng mga batas at mga dokumento ng pamahalaan.
● Gagamitin sa talakay at diskurso sa loob ng bansa.
● Filipino ang lingua franca o tulay ng komunikasyon sa
bansa.

- Ingles bilang opisyal na wika:

● Pakikipag-usap sa mga banyagang nasa Pilipinas
● Pakikipagkomunikasyon sa iba’t ibang bansa sa daigdig.
● Ingles ang lingua franca ng daigdig.