වැරදි සහගත මරණයක්

වවනත් වෙවනකුවේ වැරදි ක්රියාවකින් මරණයට පත් වූ පුද්ගලවයකුට, එම මරණය

සම්බන්ධවයන් ක්රියාමාර්ගයක් ගැනීමට වේතුවක් වනාමැති වුවද, මියගිය වවද්ය, වරෝහල්
සහ අවමංගල්ය වියදම් සඳහා නඩු පැවරිය හැකිය.

මියගිය අයවේ යැවපන්නන්ට මරණවේ ප්රතිඵලයක් වලස තමන්ට සිදු වූ මුදල් අලාභය සඳහා
වන්දි ඉල්ලා සිටිය හැෙ

හානි සඳහා ලබා ගත හැකි ක්රියාමාර්ගය කුමක්ද?

Lex Aquilia වහෝ Aqualian Action යනු එවැනි හානි සහ පාඩු සඳහා වන්දි ලබා වදන ක්රියාවයි.
Aquilian ක්රියාවේ අවශ්යතා වමානවාද?

1. විත්තිෙරුවේ වැරදි හැසිරීම.

2. පැමිණිලිෙරුට මුදල් වහෝ පාරම්පරිෙ පාඩුව.

3. විත්තිෙරුවේ පැත්වතන් වරදක්. එනම්.වනාසැලකිල්ල වහෝ වැරදි වේතනාව

Culpa යනු එහි පැවැත්මට අත්යවශ්ය රාජොරි ෙඩකිරීමක් වන අතර එය තුවාලෙරුට සිදු වූ
වැරදි ක්රියාවකි.

වගකීම පදනම් වී ඇත්වත් විත්තිෙරුවන්වේ රැෙවරණය පිළිබඳ රාජොරිය ෙඩ කිරීම මත

වනාව, අනතුර සිදුවන අවස්ථාවේ තුවාල ලැබූ පුද්ගලයාට වගවිය යුතු රාජොරි ෙඩ කිරීම
මත ය.

නඩු පැවරිය හැක්වක් ොටද? සාමාන්යවයන් වැන්දඹුව සහ ළමයින්ට ක්රියාව වගන යා හැකි
අතර, මියගිය පුද්ගලයාට සහවයෝගය දැක්වීමට ණය වූ ඕනෑම පුද්ගලවයකුට එය ලබා ගත
හැකි නමුත් එවැනි අයිතියක් නීතිවයන් පිළිගත යුතුය.

තම මවවගන් මුදල් ආධාර අවශ්ය ප්රධාන පුවතකුට වැරදි වලස ඇයවේ මරණය සිදු ෙළ
පුද්ගලයාට එවරහිව ක්රියාමාර්ග ගත හැකිය. යන්ේ එදි හටන්.

තම දරුවන් ඇති දැඩි කිරීවම්දී තම බිරිඳවේ වස්වය අහිමි වීවමන් සැමිවයකුට ඕනෑම මුදල්
අලාභයක් සඳහා වමම ක්රියාමාර්ගය වගන යා හැකිය. වේෙබ් එදිරිව වක්ප් ටවුන් මහ නගර
සභාව.
වෙවස් වවතත්, සුළු දරුවාවේ මරණය සම්බන්ධවයන් පියවරු වදමාපියන්ට අවසර නැත. මිය
ගිය අයවේ බාලවයස්ොර දරුවන් සහ ෙලත්රයන්ට සහය දැක්වීමට මූලිෙ රාජොරියක්
තිබූ අතර ඒ සඳහා වැඩිදුර ව ෝදනා අවශ්ය වනාවේ.

ගෆූර් එදිරිව විල්සන් හිදී

රියදුරුවේ වනාසැලකිලිමත්ෙම නිසා කුඩා දරුවකු මිය ගිවේය. මව තම පුතාවගන් මුදල්

ආධාර අහිමි වූ බව කියා සිටිවේය. උසාවි වන්දි ලබා දීමට අවසර දුන්වන් මූලිෙ
සම්බන්ධතාවයක් ඇති බැවිනි.

බාලවයස්ොර දරුවන්ට සහ ෙලත්රයන්ට මියගිය අයවගන් සහය දැක්වීමට මූලිෙ වගකීමක්

ඇත. නඩත්තු වහෝ වස්වා ආොරවයන් වහෝ ප්රතිලාභ අහිමි වීම තුළින් තමාට අත්යවශ්ය
පාඩුවක් සිදුවී ඇති බව පැමිණිලිෙරු වපන්විය යුතුය.

හානි මැනීම

පැමිණිලිෙරුට වන්දි ඉල්ලා සිටිය හැක්වක් මරණයට වේතුව නිසා සිදු වූ සැබෑ මුදල් අලාභය
සඳහා පමණි. වම් අනුව ස්වාමිපුරුෂයා තම බිරිඳවේ සැනසීම සහ සමාජය අහිමි කිරීම සඳහා
ෙරන ලද ක්රියාවක් ප්රතික්වේප ෙරන ලදී, එම පාඩුව ද්රේයමය එෙක් වනාවන බවත්,
පිතෘමූලිෙ හානි සඳහා ක්රියාවක් සිදු වනාෙළ බවත් සලෙන ලදී. වමය තීරණය ෙරන ලද්වද්
යුනියන් රජය එදිරිව වර්වණවක්දීය.

ගෆූර් එදිරි විල්සන් හිදී වමය ගනු ලැබුවේ මුදල් තක්වස්රු ෙළ හැකි වද්පල වහෝ ේයාපාර
සම්බන්ධවයන් අලාභයක් සිදුවී ඇති බවට සෑහීමෙට පත්වන අවස්ථාවෙදී යම් යම්
ේයතිවර්ෙවලට යටත්ව අධිෙරණය වන්දි ප්රදානය ෙරනු ඇති බවයි.

හානිවේ මිනුම වන්වන් මියගිය පුද්ගලයා ජීවත්ව සිටිවේ නම් පැමිණිලිෙරු සාධාරණ වලස
භුක්ති විඳීමට අවප්ක්ෂා ෙරන වද් සහ ඔහු දැන් භුක්ති විඳින වද් අතර වවනසයි. වමම
සන්දර්භය තුළ විෙල්ප පිළියමක් වන්වන් අනිවාර්ය රක්ෂණ ක්රමයයි.

ශිේයයන් වන්දි පිළිබඳ නීතිමය නිර්ව නය සහ වැරදි මරණයක් සිදු කිරීම යටවත් සිදුවන
හානිය පිළිබඳ මිනුම සංසන්දනය ෙළ යුතුය.

1. වැරදි වලස මරණය සිදු කිරීම යන්වනන් ඔබ අදහස් ෙරන්වන් කුමක්ද?

2. වාහනයක් වැරදි සහ වනාසැලකිලිමත් වලස ධාවනය කිරීම නිසා සිදුවූ රිය අනතුරකින්
පිවයකු මිය ගිවේය. බාලවයස්ොර පුතුන් වදවදවනක් සහ මව හිමිෙම් කියයි

වන්දි සහ අලාභ සඳහා වන හානිය පිළිබඳ මිනුම කුමක්ද.

වනාසැලකිලිමත්ෙම පිළිබඳ සාක්ි

වනාසැලකිලිමත්ෙම පිළිබඳ සාක්ි පැමිණිලිෙරු අවත් ඇත.

ඔප්පු ෙළ යුතු අංග:

1. පැමිණිලිෙරුට වගවිය යුතු රැෙවරණය පිළිබඳ රාජොරිය ෙඩ කිරීම

2. විත්තිෙරුවේ වනාසැලකිල්ල රැෙවරණ රාජොරිය ෙඩ ෙවේය

3. විත්තිෙරුවේ හැසිරීම හානියට වේතුව විය.

පැමිණිලිෙරු වනාසැලකිලිමත්ෙම ඔප්පු ෙළ පසු විත්තිෙරුට එය ආරක්ෂා කිරීමට සිදුවේ

සාක්ි ප්රමිතිය: "අවදානම් ෙරන තැනැත්තා ඔප්පු ෙළ යුතුය"

වනාසැලකිලිමත්ෙවම් එක් අංගයක් වන්වන් Res Ipsa Loquitur ය. වමම සංෙල්පය යටවත්
විත්තිෙරුවේ වනාසැලකිල්ල ඔප්පු කිරීමට අපහසු නමුත් එය මූලිෙ වශවයන් වපනී යන
තත්වයක් තුළ අධිෙරණයට විත්තිෙරුවේ වනාසැලකිල්ල පිළිවගන අධිෙරණයට පක්ෂව
තීරණය ෙළ හැකිය.

පැමිණිලිෙරු.

අදාළ නඩුව වේ

බයිරන් වබෝඩ්ලල්

සමරවික්රම v සමරනායෙ

තෘප්තිමත් විය යුතු Res Ipsa Loquitur හි ප්රධාන අංග:

1.වනාසැලකිලිමත්ෙම වහෝ මූලිෙ සාක්ිය පිළිබඳ නිගමනය

2. පාලනය

3. පැහැදිලි කිරීමක් වනාමැතිෙම

4. ප්රතික්වේප ෙළ හැකි උපෙල්පනය.

1.වනාසැලකිලිමත්ෙවම් බාධා කිරීම්

වමය වනාසැලකිලිමත්ෙම පිළිබඳ මූලිෙ සාක්ියකි. පහත දැක්වවන අවස්ථා ඊට අදාළ

සිදුවීම් කිහිපයකි.

Sochachi v Sas

Safenamma v Saddick
ප්රනාන්දු එදිරිව ගුණවර්ධන

වපවර්රා v ගාමිණී බස් සමාගම

2. විත්තිෙරු විසින් පාලනය ෙරන ලද පාර්ශ්වයෙට තුවාල සිදු ෙරන ලද එම පරිශ්රයට වහෝ
වදයක් නිර්මාණය ෙර ඇත.

අදාළ අවස්ථා:

ඊසන් එදිරිව ලන්ඩන් ඊසානදිග දුම්රිය

3. පැහැදිලි කිරීම් වනාමැතිෙම.

ඔප්පු කිරීමට අවශ්ය සියලු ෙරුණු සඳහා පැමිණිලිෙරුට ප්රවේශයක් වනාමැති විට. එවැනි
අවස්ථාවන්හිදී පැමිණිලිෙරු උපරිමවයන් ආවරණය ෙරනු ලැවබ්.

4.ප්රතික්වේප ෙළ හැකි උපෙල්පනය

පැමිණිලිෙරු විසින් උපරිමය ඔප්පු ෙළ පසු විත්තිොර නඩුව උපෙල්පනය ප්රතික්වේප

ෙරයි. උදා. වනාසැලකිලිමත්ෙම පිළිබඳ උපෙල්පනය ඔප්පු වූ විට විත්තිෙරුට එය
ප්රතික්වේප කිරීමට අවස්ථාවක් තිවබ්. අදාළ අවස්ථා වන්වන්:

විවේ බස් v වසායිසා පුංචි සිංවනෝ v වබෝගල් ේරැෆයිට්

හානිවල දුරස්ථභාවය

වනාසැලකිල්ල නිසා වන්දි ලබා වදන හානි සිදු වේ.

එන් ------------- ඩී ------------- සී

වනාසැලකිලිමත්ෙම පමණක් වනාව, වනාසැලකිලිමත්ෙම හානියට සෘජු වේතුව බව

පැමිණිලිෙරු ඔප්පු ෙළ යුතුය.

ඔප්පු ෙළ යුතු ෙරුණු

1. විත්තිෙරුවේ වනාසැලකිලිමත් හැසිරීම තුවාලයට වේතු විය. වමය ප්රත්යක්ෂ වේතුව

වලස හැඳින්වේ.
2. විත්තිෙරු වගකිව යුතු වමම හැසිරීවම් ප්රතිවිපාෙ වමානවාද. වම්ෙට කියන්වන්
Remoteness of Damage කියලා.

1. සත්ය වේතුව:

1.1 නමුත් වටස්ට් රීතිය සඳහා.

වමම පරීක්ෂණය උසාවි විසින් භාවිතා ෙරනු ලබන්වන් විවශ්ිත හැසිරීම් වේතුවවන් සිදු වූ
හානිය තීරණය කිරීමටය.

නඩු නීතිය: Barnett v Kens

1.2 සමගාමී වහෝ අනුක්රමිෙ වේතු

සමගාමීව වහෝ අනුප්රාප්තිෙ සිදුවීමක් වලස ඇති වූවද අදාළ නඩු නීතිය:

ඩිලන් එදිරිව නිවුන් සහ විදුලි සමාගම

Joblin v Dairies Ltd.

1.3 මැදිහත් වන වගන්ති- Nova Causa inteveniens

වමය විත්තිෙරුට ලබා ගත හැකි ආරක්ෂාවකි. යම් මැදිහත් වීමක් නම්

විත්තිෙරුවේ ක්රියාව අවලංගු ෙර අවසාන හානිය සිදු ෙර ඔහු වගකීවමන් නිදහස් ෙරනු
ලැවබ්.
අදාළ නඩු නීතිය:

Stanbie v Troman

Haynes v Harwood

Scott v Shepherd

ලංො බැංකුව v Cargills

ගැටළු හඳුනා ගැනීම සඳහා පහත සඳහන් නීති වදෙක් භාවිතා ෙරයි

1. සෘජු ප්රතිවිපාෙ පරීක්ෂණය

2.දූරදර්ී පරීක්ෂණය

Ref. විස්තර සඳහා වද්ශන සටහන් භාර වදන්න