පිරිවැය ප්රවේශය

නිශ්චිත අවශ්චයතා සපුරාලීම සඳහා විවශ්චෂ අරමුණු සඳහා නිර්මාණය කර භාවිතා කරන
වේපල සඳහා අයදුම් කරන්න.

උදාහරණ - පන්සල්, පල්ි, නගර ශාලා, පාසල්, මහජන පුස්තකාල, වරෝහල්,

විශ්චවවිේයාල.

වමම අවස්ථා වවළඳවපාවල් විකුණුම් වනාමැති අතර සැසඳිය වනාහැක.

මූල්ය වාර්තාකරණ අරමුණු, ශ්චවර්ණිගත කිරීවම් අරමුණු, අනිවාර්ය අත්පත් කර ගැනීම

සඳහා වමම වේපලවල පවතින භාවිතය තක්වස්රු කිරීම අවශ්චය විය හැකිය.

ප්රවේශවේ ආර්ික මූලධර්මය.

මිලදී ගැනීමකින් වහෝ ඉදිකිරීමකින් වහෝ සමාන උපවයෝගිතා වත්කම් ලබා ගැනීමට දරන
වියදමට වඩා ගැනුම්කරු වත්කම් සඳහා වැඩි මුදලක් වගවන්වන් නැත.

එවැනි වේපල හිමි ආයතනයකට අවශ්චය මිල සමාන විකල්ප නවාතැන් සැපයීවම් පිරිවැයයි.

ප්රාග්ධන වටිනාකම සහ කුලී වටිනාකම තක්වස්රු කිරීමට භාවිතා කරයි.

ප්රතිස්ථාපන අගය වසායා ගැනීමට වකාන්ත්රාත්කරුවග් ක්රමය සඳහා සමීකරණය

(ප්රතිස්ථාපන පිරිවැය ක්රමය)

• ඉඩවම් සහ වගාඩනැගිල්වල් වටිනාකම = වවබ් අඩවිවේ වටිනාකම, ඊළඟ වහාඳම භාවිතය

සඳහා ඉල්ුම සමඟ හිස් යැයි උපකල්පනය කර ඇත (උදා: අවස්ථා පිරිවැය) + වගාඩනැගිල්වල්
පිරිවැය

ප්රාග්ධන අගය

උපකල්පනය - සැබෑ වගාඩනැගිල්වල් වභෞතික, ක්රියාකාරී, පාරිසරික සහ ස්ථානීය

යල්පැනගිය බව පිළිබිඹු වන පරිදි සමාන උපවයෝගිතා ඇති සහ ියා ඇති සමාන වවබ්
අඩවියක් වගාඩනැගීවම් සහ නව වගාඩනැගිල්ලක් ඉදිකිරීවම් පිරිවැවේ එකතුවට වඩා
පවතින වේපලක් සඳහා කිසිදු ගැනුම්කරුවවකු වැඩිපුර වගවන්වන් නැත.

නව වගාඩනැගිල්ලක පිරිවැය ක්ෂය විය යුතුය

නව වගාඩනැගිල්ල සහ යටත් වූ වේපල අතර වවනස්කම්

පිළිබිඹු කරයි
• වයස (ඉතිරි ආර්ික ජීවිතය ඇස්තවම්න්තු කරන්න)

• සංසන්දනාත්මක කාර්යක්ෂමතාව

• ක්රියාකාරීත්වය

• ධාවන පිරිවැය

වමම ප්රවේශය ක්ෂය වූ ප්රතිස්ථාපන වියදම් ක්රමය (DRC ක්රමය) වලසද හැඳින්වේ.

වටිනාකම ඇස්තවම්න්තුව (VE) ඉඩම් වටිනාකම (LV) සහ නව වගාඩනැගිල්වල් ප්රතිස්ථාපන

පිරිවැය (RC) ක්ෂයවීම් ප්රමාණය (d) අඩු කරයි.

-d

විකුණුම් සැසඳීවම් ප්රවේශය මගින් ඇස්තවම්න්තු කිරීම

වගාඩනැගිල්වල් වර්ග අඩි ගණන වර්ග අඩියකට ප්රතිස්ථාපන පිරිවැවයන් ගුණ

කිරීවමන් ඇස්තවම්න්තු කිරීම

නව වේපලක් හා සසඳන විට විෂයවේ වටිනාකම නැතිවීම

ක්ෂය වීම

ක්ෂයවීම් වර්ග තුනක්

• වභෞතික පිරිහීම

• ක්රියාකාරී යල්පැන යාම

• ආර්ික යල්පැන යාම

වමම යල්පැනගිය වර්ග තුන හුදකලා කිරීමට අපහසු විය හැක - අතිච්ඡාදනය සහ
ඒකාබේධ වීම

වදගුණයකින් වතාරව ප්රවේශවමන් සලකා බැලීම අවශ්චය වේ

වභෞතික පිරිහීම

වසර ගණනාවක් පුරා ඇඳුම් ඇඳීම, නඩත්තු වනාමැතිකම සමඟ ඒකාබේධ විය හැකිය.
ක්රියාකාරී යල්පැන යාම - වත්කවම් සැලසුම වහෝ පිරිවිතර එය මුින් නිර්මාණය කරන ලද
කාර්යය තවදුරටත් ඉටු වනාකරයි.

උදාහරණයක් - තවදුරටත් ක්රියාත්මක වනාවන ක්රියාවියකට ඉඩ සැලසීම සඳහා

විවශ්චෂිත ලක්ෂණ සහිතව නිර්මාණය කරන ලද වගාඩනැගිල්ලකි. වත්කම තවදුරටත්
අරමුණ සඳහා සුදුසු වනාවේ.

අවනකුත් අවස්ථා වලදී වත්කම තවමත් භාවිතා කිරීමට හැකියාව ඇත, නමුත් නවීන
සමානාත්මතාවයට වඩා අඩු කාර්යක්ෂමතාවයකින් වහෝ එය වත්මන් පිරිවිතරයකට වගන
ඒම සඳහා වවනස් කිරීමට හැකියාව ඇත.

ක්ෂයවීම් ගැලපීම වැඩිදියුණු කිරීවම් පිරිවැය වහෝ, වමය කළ වනාහැකි නම්, නවීන
සමානතාවයට සාවප්ක්ෂව අඩු වූ කාර්යක්ෂමතාවවේ මූල්ය ප්රතිවිපාක පිළිබිඹු කරයි.

තාක්ෂණවේ දියුණුව - යන්ත්රයකට සමාන ප්රතිදානයක් සපයන කුඩා, ලාභ සමාන

ේරේයයක් සමඟ ප්රතිස්ථාපනය කිරීවම් හැකියාව තිබිය හැකිය, නැතවහාත් උසස්
පරිවරණය සහ නවීන වස්වාවන් නිසා නවීන වගාඩනැඟිල්ලක් වඩාත් කාර්යක්ෂම විය
හැකිය.

තවත් උදාහරණයක් - ේයවස්ථාදායක වවනසක්. කාර්මික අංශවේ පවතින කම්හලකට

වර්තමාන පාරිසරික වරගුලාසි සපුරාලීමට වනාහැකි විය හැකිය, නැතවහාත් සමහර
අවස්ථාවල එය නිෂ්පාදනය කිරීමට වගාඩනගා ඇති භාණ්ඩය දැන් නීති විවරෝධී ය.

වස්වා අංශය තුළ, වසෞඛ්ය සහ ආරක්ෂාව වහෝ ආබාධිත ප්රවේශය පිළිබඳ වත්මන්
වරගුලාසිවලට අනුකූලව පදිංිකරුවන්වග් අවශ්චයතාවය ද විවිධ මට්ටවම් ක්රියාකාරී
යල්පැනීමට වේතු විය හැක.

ආර්ික යල්පැන යාවම් නිදසුන් නම්, යම් වවළඳපලක අධික ධාරිතාවය වකතරම් නවීන වහෝ
කාර්යක්ෂම වුවත් සැබෑ වත්කම් සඳහා ඇති ඉල්ුම සහ එම නිසා වටිනාකම අඩු කරයි.

කාර්මික අංශවේ, භාණ්ඩ මිල පහත වැටීම, අතිරික්ත වවළඳපල ධාරිතාවය වතල් වහෝ
වාවන් වැනි භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය ආර්ිකමය වනාවන බවට පත් කළ කාල පරිච්වේද දැක
ඇත. එවැනි කාල පරිච්ව ේදය තුළ, වමම නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය සඳහා භාවිතා කරන
විවශ්චෂිත පහසුකම්වල ඉල්ුමට සහ එම නිසා වටිනාකමට වමය සැලකිය යුතු බලපෑමක්
ඇති කරනු ඇත.

ක්ෂයවීම් ගණනය කිරීම

ක්ෂයවීම් ගණනය කිරීවම් ක්රම තුනක්

• සෘජු වර්ඛා ක්ෂය වීම

• වශ්චෂය අඩු කිරීම

• S-වක්රය ප්රවේශය

සෘජු වර්ඛා ක්ෂය වීම

• බහුලව භාවිතා වන ක්රමය

• වත්කවම් ජීවිතවේ සෑම වසරකම එකම මුදල ක්ෂය වේ

• වමම ක්රමය උපකල්පනය කරයි - වත්කම් නව සිට එහි ජීවිතවේ අවසානය දක්වා නියත
අනුපාතයකින් ක්ෂය වේ

• සාමාන්ය වාර්ෂික ක්ෂයවීම් ප්රතිශතය = 100/ මුළු ආයු කාලය (වගාඩනැගිල්ල වහෝ
යන්ත්රය)

උදාහරණයක් -

ඇස්තවම්න්තුගත ඉතිරි අවුරුදු 30 ආයු කාලයක් සහිත අවුරුදු 10 ක් පැරණි වගාඩනැගිල්ල,

සාමාන්යය

වාර්ෂික ක්ෂයවීම් ප්රතිශතය වන්වන්,

100/40 = 2.5%

වසර 10ක් පැරණි වගාඩනැගිල්ලකට වමම අනුපාතය වයදීවමන් සමුච්ිත ක්ෂයවීමක් ලැවබ්

2.5% @ අවුරුදු 10 = 25%

වමම ක්රමවේ දුර්වලතාවය වන්වන්

• සමාන ප්රතිස්ථාපන වත්කම් හා සසඳන විට, වත්කම්වල වටිනාකම එහි සම්ූර්ණ ආයු
කාලය පුරාවට ඒකාකාර ඛාදනය වීවම් ඉතා සරල උපකල්පනය.

• උපකල්පනය ජීවිතවේ අවස්ථා වදකකදී පැහැදිිවම නිවැරදි වේ - ආරම්භය සහ අවසානය -

නමුත් එය තක්වස්රුවක් සිදු වීමට වබාවහෝ දුරට ඉඩ ඇති ඕනෑම අතරමැදි ලක්ෂ්යයක
නිවැරදි නම් එය සම්ූර්ණවයන්ම අහම්බයක් වනු ඇත.

වකවස් වවතත්, නිරන්තර තක්වස්රු කිරීම් මගින් වමම බලපෑම අවම කර ගත හැක.

වශ්චෂය අඩු කිරීම

අඩු කිරීවම් පදනවමන් ක්ෂය වීවම් නියත ප්රතිශතයක් උපකල්පනය කරයි.

 වත්කමක ආයු කාලය ආරම්භවේදී ක්ෂයවීම් වැඩි වන අතර අවසානයට අඩු මුදලක් අය
වකවර්

උදාහරණයක් -

S-වක්රය ප්රවේශය

වමය වඩාත්ම යථාර්ථවාදී ක්රමය වලස සැලවක්

උපකල්පනය කරන්න - වත්කම්වල ජීවිතවේ මුල් වසරවල වත්කම් වසමින් ක්ෂය වන අතර,
පසුව මැද වසරවලදී වේගවයන් ක්ෂය වන අතර අවසාන වසරවල ක්ෂය වීම මන්දගාමී වේ.

වකවස් වවතත්, ශාක වැනි සමහර වත්කම්වලට වවනස් ක්ෂයවීම් රටාවක් තිබිය හැක
(පළමුව අඩුවට වඩා ඉහළ).

-වක්රය වබාවහෝ වත්කම්වල ආයු කාලය මත ක්ෂයවීම් රටාව යථාර්ථවාදීව නිරූපණය

කරන බව සාමාන්යවයන් පිළිගැවන්, ඕනෑම වසරක් සඳහා ප්රතිශතය විවිධ කාලවලදී සහ
වම්වා වවනස් වන විට ක්ෂයවීම් අනුපාත සම්බන්ධවයන් ගනු ලබන තීරණ මත රඳා පවතී.

වමම වයදවුම් වලට අනුබල වදන ආනුභවික සාක්ෂි වනාමැති විට, වක්රවේ නිවැරදි රටාව
ආත්මීය වයදවුම් මත රඳා පවතින අතර සාකච්ඡා කරන ලද අවනකුත් ක්රමවලට වඩා අදාළ
වනාවිය හැක.

-වක්රය නිර්මාණය කිරීමට සැලකිය යුතු දත්ත අවශ්චය වේ, දත්ත තිවබ් නම්, ක්ෂයවීම්
සඳහා වමය වහාඳම ක්රමයකි

වකාන්ත්රාත්කරුවග් තක්වස්රු ක්රමය (කුලී වටිනාකම)

ඉඩම ලබා දීමට කැමති උපකල්පිත ඉඩම් හිමිවයකුට වේපළ අයිති බවත් එහි වාසය කිරීම
සඳහා කුිය වගවීමට කැමති උපකල්පිත කුලී නිවැසිවයකු සිටින බවත් උපකල්පනය කරයි.

වමම ගනුවදනුවේ පාර්ශ්චවයන් උපකල්පිත වුවද, වේපල සැබෑ වන අතර තක්වස්රුකරුවග්

සැලකිල්ල සත්ය වේපවලහි කුලී වටිනාකම පිළිබඳව වේ.
 වමය වතල් පිරිපහදු, රසායනික වැඩ, වාවන් වැඩ, නැේ තැනීවම් අංගන, කලාතුරකින්
වවළඳවපාලට නිකුත් කරන වවනත් ක්රම මගින් තක්වස්රු කළ වනාහැකි රාජ්ය අංශවේ
වගාඩනැගිි වැනි වේපල සඳහා භාවිතා කළ හැකිය.

සංසන්දනාත්මක, ආවයෝජන සහ ලාභ ක්රම වයදිය වනාහැකි අවසාන විසඳුම වලස වමම
ක්රමය භාවිතා කළ යුතුය.

වමම ක්රමවේ වලංගුභාවය සහ විශ්චවසනීයත්වය පිළිබඳව වබාවහෝ තර්ක සහ විවේචන

තිවබ්.

ශුේධ කුලී වටිනාකම = ඵලදායි ප්රාග්ධන අගවේ අනුපාත ප්රතිශතය

සාමාන්යවයන්, ඉඩම් වටිනාකවමන් 4%ක්, ක්ෂය වූ වගාඩනැගිි පිරිවැවයන් 6%ක්,

යන්ත්වරෝපකරණවල ක්ෂය වූ පිරිවැවයන් 8%ක් වේපලක ශුේධ වාර්ෂික කුියට සමාන වේ)

Residual Method of Valuation

උපකල්පිත සංවර්ධන ක්රමය / සංවර්ධන ඇගයීම

වමම තක්වස්රු ක්රමය සංවර්ධන විභවයන් සහිත ඉඩම් අගය කිරීම සඳහා වයාදා ගැවන්

නව සංවර්ධනය - කින් වනාදියුණු ඉඩමක නව වගාඩනැගිි නිර්මාණය කළ යුතු තැන

නැවත සංවර්ධනය - පුරප්පාඩු වූ ස්ථානවල පවතින වගාඩනැගිි නව ේයුහයන් මගින්

ප්රතිස්ථාපනය කළ යුතු තැන.

අළුත්වැඩියා කිරීම - පවතින වගාඩනැගිි සැලකිය යුතු වලස පරිවර්තනය කිරීම වහෝ
නවීකරණය කළ යුතු ස්ථාන.

අවවශ්චෂ තක්වස්රු ක්රමය භාවිතා කළ හැක:

විභව සංවර්ධනවයන් පසු අවවශ්චෂ අගය හඳුනා ගැනීමට

සංවර්ධන හැකියාව ඇති ඉඩමක අඩවි වටිනාකම වසායා ගැනීමට.

ඉඩම් වටිනාකම දැනටමත් දන්නා තැන, එය සංවර්ධකයාවග් ලාභය වසායා ගැනීමට

භාවිතා කළ හැක.

සංවර්ධනවේ ශක්යතාව තීරණය කිරීම

 වමම තක්වස්රු ක්රමය ප්රධාන වශවයන් උපකල්පන වදකක් මත පදනම් වේ

- ප්රශස්ත සංවර්ධනය දනී.

- සංවර්ධන පිරිවැය නිවැරදිව තක්වස්රු කළ හැකිය

• අවවශ්චෂ ක්රමය මගින් වටිනාකම තක්වස්රු කිරීම.

• දළ සංවර්ධන අගය (GDV) ඇස්තවම්න්තු කරන්න - වේපල සංවර්ධනය කිරීවමන් පසු වේපල
වටිනාකම.

• සංවර්ධන පිරිවැය ඇස්තවම්න්තු කරන්න - වගාඩනැගිි පිරිවැය, වෘත්තීය ගාස්තු,

ප්රචාරණ සහ නීතිමය ගාස්තු, වකටි කාලීන මූල්ය පිරිවැය ආදිය.

• සංවර්ධන පිරිවැය සහ සංවර්ධකයින් GDV වවතින් ලාභය අඩු කරන්න

• වමය අවවශ්චෂ අගයක් ඉතිරි කරයි - ඉඩම මිලදී ගැනීමට ඇති මුළු මුදල.

• අවවශ්චෂ සංඛ්යාවල්ඛනවයන් වපන්නුම් කරන්වන් සංවර්ධන විභවය පිළිබිඹු කරමින් එහි

වැඩිදියුණු වනාකළ තත්වවේ වේපල මිලදී ගැනීමට ඇති මුදලයි.

අවවශ්චෂ ක්රමය සඳහා සමීකරණය

සංවර්ධන විභවය පිළිබිඹු කරන එහි වනාදියුණු තත්වවේ වේපවලහි වටිනාකම (අවවශ්චෂ
රූපය) =

GDV - සංවර්ධන පිරිවැය + සංවර්ධකයින්වග් ලාභය

අවවශ්චෂ ක්රමය යටවත් ඉඩම්වල ඇස්තවම්න්තුගත මිල (සංවර්ධන විභවය සහිත)

A = දළ සංවර්ධන අගය

B = සංවර්ධන පිරිවැය

1. අඩවිය සකස් කිරීම

2. වගාඩනැගිි වියදම්

3. වෘත්තීය ගාස්තු

4. මූල්ය පිරිවැය

5. හදිසි අවස්ථා
C = සංවර්ධකයාවග් ලාභය

මුළු පිරිවැය = B + C

අවවශ්චෂ අගය = A – (B + C) (PV වසර n තුළ @ r%)

GDV

සංවර්ධිත වේපල විකිණීවමන් පැන නගී

• වන්වාසික වේපල තුළ - මිල සැසඳීවම් ක්රමය මත පදනම් වනු ඇත

• වාණිජ වේපල - GDV යනු විකිණීවම්දී ලැවබන ඇස්තවම්න්තුගත වවළඳපල වටිනාකම වහෝ
මිල වන අතර ආදායම් ප්රවේශය/ආවයෝජන ක්රම තක්වස්රුව වමන්ම සංසන්දනාත්මක
තක්වස්රු ක්රමය භාවිතවයන් ඇස්තවම්න්තු කරනු ලැවබ්.

කුලී වටිනාකමක්, නිම කරන ලද වගාඩනැගිිවල විකුණුම් මිල, වහෝ සංවර්ධිත බිම්
වකාටස් වැනි විවිධ ආකාර ගනී.

වමම මුදල වැඩ අවසන් වන තුරු වහෝ අවසන් වීමට ආසන්න වන තුරු ලැබිය වනාහැක.

උදා.

මහරගම නගරවේ පරිශ්චරයන්හි සින්නක්කර වපාලී අගය කිරීමට ඔබට අවශ්චය වේ. වමම
වේපල දැන් හිස්ව ඇති යල් පැන ගිය නිවසකින් සමන්විත වන අතර නැවත සංවර්ධනය කිරීම
සඳහා කඩා දැමීමට නියමිතය. කඩයක් හදන්න අවසර දීලා තිවයනවා. සාප්පුව රු. මසකට
ශුේධ 75,000 ක් වන අතර එහි ප්රතිඵලය ආවයෝජනය 6.5% ප්රතිලාභයක් මත විකිණිය යුතුය
(වමම උදාහරණවේදී GDV යනු වේපවලහි සින්නක්කර වටිනාකමයි).

සාප්පුවේ සම්ූර්ණ කුලී වටිනාකම / ශුේධ ආදායම (රු. 75,000 * 12) = රු. 900,000 p.a

Y.P සදාකාික @ 6.5% = 15.38 Y.P

GDV (රු. 900,000 p.a * 15.38) = රු. 13,842,000 කි

වගාඩනැගිි පිරිවැය / ඉදිකිරීම් පිරිවැය

අඩවිය ඉදිකිරීමක් සඳහා සැලසුම් කර ඇත්නම්, ඉදිකිරීම් පිරිවැය ඇස්තවම්න්තු කළ යුතුය.

වමම ඇස්තවම්න්තු සාමාන්යවයන් වර්ග අඩියකට වහෝ දළ අභ්යන්තර බිම් ප්රමාණවේ (GIF)
වර්ග මීටරයකට වගාඩනැඟීවම් පවතින පිරිවැය මත පදනම් වේ.
වයෝජනා ක්රමවේ විස්තර වඩාත් දියුණු වන විට මිල කළ පිරිවිතරයක් වහෝ ප්රමාණ
බිල්පතක් පිළිවයළ කිරීම වයෝග්ය විය හැකි අතර ප්රමාණ සමීක්ෂකවරවයකුවගන් උපවදස්
ලබා ගැනීමට අවශ්චය විය හැකිය.

උදා:

සාප්පු F.A. වර්ග අඩි 1000. (GIF) @ රු. 3000/- වර්ග අඩියකට. = රු. 3,000,000

වෘත්තීය ගාස්තු

වගාඩනැගිිවල සැබෑ පිරිවැයට අමතරව වෘත්තීය ගාස්තු ද වගවිය යුතුය. සංවර්ධන

කණ්ඩායවම් සාමාජිකත්වය සංවර්ධනවේ ස්වභාවය සහ විෂය පථය මත රඳා පවතී. වගවිය
යුතු ගාස්තු තත්වයන් මත රඳා පවතින නමුත් සාමාන්යවයන් වගාඩනැගිි පිරිවැවයන් 8%
සහ 14% අතර සාමාන්යය වලස 12% වවනස් වේ.

උදා.

වගාඩනැගිි පිරිවැවයන් 12% = රු. 3,000,000/100*12

= රු. 360,000 කි

සහායක පිරිවැය/ විවිධ අයිතම

සියුම වවබ් අඩවි විෂමජාතීය බැවින්, අනන්ය ලක්ෂණ තිබිය හැක

යම් සහායක පිරිවැයක් අවශ්චය වේ

උදා –

අඩවි නිෂ්කාශනය සහ සකස් කිරීවම් පිරිවැය

අසමාන ඉඩම් පිරවීම

සැලසුම් අවශ්චයතා සඳහා වියදම්

අදාළ පළාත් පාලන ආයතන විසින් අය කරනු ලබන ගාස්තු

මූල්ය පිරිවැය

ඉවත් කිරීම සඳහා සැලකිය යුතු ප්රාග්ධන ප්රමාණයක් වැය කළ යුතුය

වර්ධනය. සාමාන්යවයන් වම් මුදල් එකතු කරන්වන් බැංකුවින් වහෝ වවනත් ණය වදන
ආයතනවින්. සංවර්ධනය අවසන් කර විකිණීවම්දී ආපසු වගවනු ලබන මුදල් ණයට ගැනීවම්
පිරිවැය එකඟ වූ අනුපාතයකට අය කරනු ලබන වපාලී වේ.
 සංවර්ධකයාට තමාවග්ම සම්පත් වින් මුදල් සැපයීමට හැකි වුවද, ප්රාග්ධනවේ අවස්ථා
පිරිවැය වමය වන බැවින් තක්වස්රු කිරීවම්දී පවතින ණය ගැනීවම් අනුපාතය අනුගත විය
යුතුය.

වමම ක්රමය උපකල්පනය කරන්වන්, සංවර්ධකයා එවැනි ේයාපෘතියක් ණයට ගත් මුදල්
භාවිතා කර පවත්වාවගන යයි.

අයිතම වදකකට අදාළව ණයට ගත යුතු මුදල්: වගාඩනැගිි පිරිවැය සහ ඉඩම් පිරිවැය.

ඉඩම් පිරිවැය - ආරම්භවේදීම දැරීමට සිදු වන අතර සමස්ත සංවර්ධන කාලසීමාව සඳහා
වපාලී වගවනු ලැවබ්.

ඉදිකිරීම් පිරිවැය - වගාඩනැගිි වැඩ සඳහා අවශ්චය මුදල් අවශ්චය වන්වන් අදියර වශවයන්
පමණි, එබැවින් මූික රීතියක් වලස, සංවර්ධන කාලවයන් අඩක් සඳහා සම්ූර්ණ
වගාඩනැගිි මුදල් ණයට ගන්නා බව උපකල්පනය වකවර්.

සංවර්ධනය පිළිබඳ විස්තර පැහැදිිව දැනගත් විට, මාපට ඇඟිල්වල් රීතිය වවනස් කිරීමට
අවශ්චය විය හැකිය.

මූල්ය පිරිවැයට සහායක පිරිවැය, වකාන්ත්රාත්කරුවන්වග් පිරිවැය, වෘත්තීය ගාස්තු

ඇතුළත් විය හැක.

උදා. සංවර්ධන කාලය වසරක් වලස උපකල්පනය කර ඇති අතර වාර්ෂිකව 18% බැගින් මූල්ය
ලබා ගත හැකිය. සහ අඩවි සකස් කිරීවම් පිරිවැය රු. 75,000 කි

වසරකට 18% බැගින් මාස 6ක් සඳහා වගාඩනැගිි පිරිවැය සහ වෘත්තීය ගාස්තු සඳහා
වපාිය

රුපියල්. 3,360,000 * 18 * ½ = රු. 302,400 කි

100

වසරක් සඳහා අඩවි සකස් කිරීම සඳහා මූල්ය පිරිවැය 18%

රුපියල්. 75,000 * 18 = රු. 13,500 කි

100

මුල්ය පිරිවැය = රු. 302,400 + රු. 13,500 = රු. 315,900 කි

සංවර්ධකයින්වග් ලාභය

සංවර්ධකයින්වග් ලාභය සඳහා දීමනාවක් ද ලබා දිය යුතුය. සංවර්ධන වමවහයුම තරමක්
සමවප්ක්ෂන ස්වභාවයක් ගන්නා බැවින් වමය සංවර්ධකයාවග් ේයවසාය සඳහා වේතනයකි.
 සංවර්ධකයින්වග් ලාභය යනු ඔහුවග් විවශ්චෂඥතාව සඳහා ප්රතිලාභය සහ ඔහු ගන්නා
අවදානම් සඳහා විපාකය වන අතර, වමම අගය ගණනය කිරීම සඳහා ස්ථාවර රීතියක්
වනාමැත.

එය සමහර විට GDV ප්රතිශතයක් වලසත්, සමහර විට වගාඩනැගිි පිරිවැවේ ප්රතිශතයක්
වලසත් ගණනය වකවර්.

ේයාපෘතිවේ වර්ගය, වවළඳපල ඉල්ුම, තරඟකාරී ේයාපෘති පවතින බව, යටත් වූ

ේයාපෘතිවේ පිහිටීම, සංවර්ධනවේ අවදානම වේතුවවන් ලාභ ආන්තිකය වවනස් විය හැක.

සාමාන්යවයන් සියයට 15-20 අතර ප්රමාණයක් සංවර්ධකයාවග් ලාභය වලස ගනු ලැවබ්

රු. 13,842,000 කි

සංවර්ධකයාවග් ලාභය @ GDV හි 15% Section B

වමම අවවශ්චෂ රූපය (ඉඩම මිලදී ගැනීමට ඇති මුදල)

අයිතම තුනකින් සමන්විත වේ.

• ඉඩම් මිල

• මුේදර ගාස්තු, වනාතාරිස් ගාස්තු, හිමිකම් වසවීවම් පිරිවැය යනාදිය ඉඩවම් මිවලන් 4% ක්
පමණ වේ.

• ඉඩම මිලදී ගැනීම සඳහා ණයට ගත් මුදවල් වපාළිය විකිණීවම්දී ආපසු වගවිය යුතු අතර,
සංවර්ධන කාලය සඳහා ගණනය කරනු ලැවබ්.

වමම සිේධිවින් ප්රතිඵලය වී ඇත්වත් සෘජු සංසන්දනය විකල්පයක් වනාවන විට අවවශ්චෂ
ක්රමය අවසාන විසඳුම වලස පමණක් භාවිතා කළ යුතු බවයි.

සෘජු සංසන්දනාත්මක ේයාපෘති වබාවහෝ මිශ්චර භාවිත සංවර්ධන සඳහා කලාතුරකින් වහෝ
විවිධ නිවාස සංවයෝජන ඇති විට

කාලසීමාවන් වහෝ හුවදක් අේවිතීය වාස්තුවිේයාත්මක සැලසුම් විය හැකිය - වමය වයදිය හැක

අවවශ්චෂ තක්වස්රු ක්රමය පිළිබඳ විවේචනයක්

වමම ක්රමවේ වබාවහෝ විචල්ය අඩංගු වන අතර ඒවා සියල්ලම ඇස්තවම්න්තු මත පදනම්
වේ, ඇස්තවම්න්තු සමඟ එක් පුේගලවයකුවග් මතය තවත් අවයකුවගන් වවනස් විය හැක.
 එම අර්ථවයන් ගත් කල, කුිය, මූික අස්වැන්න, ඉදිකිරීම් පිරිවැය, මූල්ය අනුපාතිකය සහ
වගාඩනැගිි කාලසීමාව යනාදී විචල්යවල කුඩා වවනස්කම් පුළුල් පරාසයක පිළිතුරු ඇති
කරයි.

වමම විචල්යතාවය ක්රමවේ දුර්වලතාවය වන නමුත් වමම ඇස්තවම්න්තු පිළිබඳ විවශ්චෂ

දැනුමක් ඇති විවශ්චෂඥයින් විසින් ඇස්තවම්න්තු සිදු කරන තාක් කල් එය පිළිගත හැකිය. විය
හැකි වදෝෂ අවම කරයි.

තරම් ඈත අතීතවේ දී ඉඩම් විනිශ්චචය සභාව විසින් වමම ගැටළුව

කිහිප වතාවක්ම ගවේෂණය කර ඇත. 1966 දී Letchworth Garden City කණ්ඩායම.

අවවශ්චෂ ආකෘතිය වනාදියුණු වේපල තක්වස්රු කිරීම සඳහා එහි ප්රවේශය තාර්කික වුවද,
එය ඉහළ මට්ටවම් වදෝෂයකට විවෘත වේ,

වැරදි වලස තක්වස්රු කළ හැක.

සංවර්ධන කාලසටහවන් කිසියම් ප්රමාදයක් (සැලසුම් අවසරය ලබා ගැනීවම් සංකූලතා,

කාලගුණික තත්ත්වයන් වේතුවවන් ඇති වන බාධා කිරීම් වහෝ අසාර්ථක අවලවිකරණ
ේයාපාරයක් වේතුවවන්) වගාඩනැගිි පිරිවැය වහෝ වකටි කාලීන මූල්ය වියදම් බාහිර සිදුවීම්
මගින් බලපෑ හැකිය. මූල්ය ඇඟවුම්, විවශ්චෂවයන් වකටි කාලීන මූල්ය පිරිවැය ඉහළ මට්ටමක
පවතී

අවවශ්චෂ තක්වස්රුව සරල සමීකරණයක ආකාරවයන් ප්රකාශ කළ හැකි වුවද,

සමීකරණවේ සංරචක වකාටස් නිවැරදිව තක්වස්රු කිරීවම්දී දුෂ්කරතා මතු විය හැකිය.

නිරවේයතාව රඳා පවතින්වන් ශිල්පීය ක්රම වහාඳින් වයදීම සහ අගය කරන්නාවග් දැනුම
සහ පළපුරුේද මතය.

වමම උදාහරණය ඉහත සඳහන් කළ කරුණ (ගණනය කිරීවම් සංවේදිතාව) නිදර්ශනය:

සංවර්ධන විභවය සහිත පර්චස් දහයක ඉඩමක තක්වස්රුව.

GDV රු. 10,000,000/-

සංවර්ධනය සඳහා අඩු මුළු පිරිවැය රු. 9,000,000/-

ඉතිරි අගය රු. 1,000,000/-

වමම කාර්යය රු. පර්චසයක් 100,000/

වමම අවවශ්චෂ තක්වස්රු ක්රමය භාවිතා කරන තවත් තක්වස්රුකරුවවකු ඇස්තවම්න්තු
කළ හැක

GDV වලස රු. 10,000,000/-, නමුත් සම්ූර්ණ සංවර්ධන වියදම තරමක් අඩු අගයක් කියයි

රු.8,100,000/-

GDV රු. 10,000,000/-

සංවර්ධන වියදම රු. 8,100,000/-

ඉඩවම් වටිනාකම (අවවශ්චෂ රූපය) රු. 1,900,000/-

වමම කාර්යය රු. පර්චසයක් 190,000/

(90% ක වටිනාකමකින් වැඩි වීම, සම්ූර්ණ සංවර්ධන පිරිවැය 10% කින් අඩු වන විට)

එබැවින් වමම තක්වස්රු ක්රමය භාවිතා කිරීවම්දී ඉහත සමීකරණවේ සංරචක වකාටස්
ඇස්තවම්න්තු කිරීවම්දී ඉතා සැලකිිමත් විය යුතුය.

The Profit Method

වමම ක්රමය කුලී වටිනාකම තක්වස්රු කිරීමට භාවිතා කරයි.

ඒකාධිකාරවේ මූලේරේය සහිත ඇතැම් වේපල සඳහා (අේවිතීය ස්ථානය, නනතික

තත්ත්වය වහෝ සැලසුම් අවසරය වේතුවවන්).

උදා: සිනමා ශාලාවක්, මස් කඩයක්, වපට්රල් පිරවුම්හලක්, තුරඟ තරඟ පිටියක්, විවනෝද
උේයානයක් වැනි ේයාපාර කරවගන යාමට බලපත්ර අවශ්චය වන වේපල.

ගිණුම් පවතින ේයාපාර අගය කිරීමට භාවිතා කරන අතර සතුටුදායක සාක්ෂි වනාමැතිකම
නිසා සංසන්දනාත්මක ක්රමය පහසුවවන් වයදිය වනාහැක.

(සැසඳිය හැකි). උදා: සිනමාහල්, සිනමා ශාලා, වහෝටල්.

වමම ක්රමවේ පදනම - කුලී වටිනාකම වේපලක ඉපැයීවම් ධාරිතාව මත රඳා පවතී.

ආක්රමණික ප්රවේශයට වටිනාකම අනුගත වේ.

ේයාපාරයක විගණනය කරන ලද ගිණුම් මත පදනම් වූ තක්වස්රුව,

වේපලයක කුලී වටිනාකම එහි ඉපැයීවම් ධාරිතාව, ලාභදායිතාවවේ ඵලදායිතාව යන

ආර්ික න්යාය මත පදනම් වූ ප්රවේශය.
 වමම ක්රමවේ මූික උපකල්පනය - වමවැනි ේයාපාරයක් වමවහයවනු ලබන්වන් උපකල්පිත
කුලී නිවැසිවයකු විසිනි. එබැවින්, තාර්කික කුලී නිවැසිවයකු ේයාපාරය පවත්වාවගන යන්වන්
නම් කුලී වටිනාකම ලබා ගත හැක්වක් වකවස්දැයි උපකල්පනය කරමින් කුලී වටිනාකම
ඇස්තවම්න්තු කර ඇත.

අගය කරන්නා ලදුපත් සහ වියදම් පැහැදිිව හඳුනාගත යුතුය.

ලැබීම් - සියුම සෘජු සහ වක්ර (අමතර) ආදායම් සැලකිල්ලට ගත යුතුය.

ගණනය කිරීම

• වේපවලහි ේයාපාරය විසින් උපයා ගත හැකි දළ ලාභය (GP) ඇස්තවම්න්තු කරන්න.

• සියුම වියදම් GP වවතින් අඩු කරනු ලැවබ් (වේපල සඳහා කුලී වහෝ ණය වපාලී වගවීමක්
හැර).

• ප්රතිඵලයක් වලස ලැවබන රූපය "වබදිය හැකි වශ්චෂය" වලස හැඳින්වේ.

• වබදිය හැකි වශ්චෂයට කුලී නිවැසියාවග් වකාටස සහ ඉඩම් හිමියාවග් වකාටස සඳහා ඇති
මුදල ඇතුළත් වේ.

• කුලී නිවැසියන්වග් වකාටස් වපෝරමය වබදිය හැකි වශ්චෂය අඩු කිරීවමන් වාර්ෂික කුලී
ආකාරවයන් ඉඩම් හිමියාට වගවීම සඳහා අතිරික්තය ඉතිරි වේ.

• වබදිය හැකි වශ්චෂය - කුලී නිවැසියන්වග් වකාටස වබදිය හැකි වශ්චෂවයන් 60% සහ ඉඩම්
හිමියාවග් වකාටස වලස 40% වලස සැලකිය හැකිය, සමහර අවස්ථාවලදී, වමය 50/50 විය
හැක.

විවශ්චෂ සටහන්

• අගය කරන්නා සාමාන්යවයන් වපර වසර වදක වහෝ තුනක ගිණුම් සමඟ තක්වස්රු දිනයට
වපර අවසන් සම්ූර්ණ ගිණුම් කට්ටලය පරීක්ෂා කරයි - අතීත ප්රවණතා සහ
උච්චාවචනයන් පිළිබිඹු කරමින් අනාගතවේදී අවප්ක්ෂා කළ හැකි සාධාරණ ලාභ මට්ටම
තීරණය කිරීම අරමුණු කරයි.

• ලාභය නිශ්චචය කිරීම වේපල වාඩිලාගැනීවමන් කළ හැකි සාධාරණ නිපුණතාවක් ඇති කුලී
නිවැසිවයකුවගන් විය යුතුය.