Sine o pinilakang tabing. Jimenez ay nagtayo ng sinehan. Isang larangan na sinasakop ang 1905 – The Manila Fire mga gumagalaw na larawan bilang Department. Celebration of Rizal. isang anyo ng sining o bilang Escolta, Manila. bahagi ng industriya ng libangan. 1910 – Ang unang pelikula na may KASAYSAYAN NG PELIKULA tunog ay nakarating sa Manila sa 1897 – Ang pagdating ng pelikula kagamitan na Chronophone ang sa Pilipinas mga Briton na kumukuha ng o Un Hommo Au Chapaeu pelikula ay pumunta sa Pilipinas (Kalalakihang may 1911 – Mga kuha ni Bud Mars. Sumbrero) 1914 – US Colonial Government ay o Une Scene de danse gumagamit na ng pelikula sa Japonaise (Isang Eksena sa paghahatid sa Edukasyon at Sayawang Hapones) Propaganda. o La Place I’ Opera (Ang Mga UNANG MGA PELIKULANG PILIPINO Boxingero) 1919 1898 – Mga kuha ni Antonio Opisyal na simula ng pelikulang Ramos. Pilipino. o Panorama de Manila Dalagang Bukid – Kauna-unahang (Tanawin sa Manila) pelikula gawa ng Pilipinas sa o Fiesta de Quiapo (Pista ng direksyon ni Jose Nepomuceno at Quiapo) produksiyon ng Malayan movies. o Puente de Espania (Ang Isa sa mga pinakapopular na Tulay ng Espania) sarsuela na sinulat ni Hermogenes o La Ecsenas de la Callejeras E. Ilagan (Ama ng Zarzuelang (Ang Sayawan sa Kalye) Tagalog) 1899 – Battle of Baliwag, Banaue 1929 Rice Terraces. Syncopation – Isang kauna- 1900 – Cock fight unahang pelikulang may tunog ay PANAHON NG AMERIKANO ipinalabas sa Radio Theater sa 1900 Maynila sa Plaza Sta. Cruz ay Walgrah – Ang nagpalabas ng ilang gumawa ng Talkie o pelikulang may mga pelikula sa Pilipinas, nagbukas lapat na tunog sa mga lokal na siya ng sinehan na nangangalang produser ng pelikula. Cine Walgrah sa No. 60 Calle 1930 – Taong pagtuklas na ang Santa Rosa sa Intramuros. pelikula ay maaaring bagong anyo Gran Cinematografo Parisen – ng sining. Ikalawang sinehan tinayo ng isang Collegian love – Nilapatan ng tunog kastilang negosyante na sa pamamagitan ng pag dadubing. nangangalang Samuel Rebarber. 1932 1903 Ang Aswang – Ang unang pelikulang nilapatan ng tunog. Isang pelikula na may tema ng katatakutan base sa mga alamat, Naisaalang-alang ang kalidad ng ngunit hindi talaga ito purong may mga pelikula. tunog. Teen-oriented at komedya ang 1939 nausong genre. El Secreto dela Confesion – Ang 2000 unang pelikulang Pilipino na ang Digital at experimental cinema. salita at awit ay sa wikang Kastila. Rebirth of Philippine cinema. MGA SIKAT NA ARTISTA BAGO Muling nakapukaw ng pansin ang ANG DIGMAAN indie film. Fernando Monang Romantic comedy. Poe Sr. Carvajal 2006 – Nagsimulang gumamit ng Etang Alfonso digital media. Dischet Carvajal KATANGIAN NG PELIKULA Ben Rubio PANAHON NG IKALAWANG Ito ay audio-visual. DIGMAANG PANDAIGDIG AT NG Ang mga damdamin ay dapat PANANAKOP NG HAPONES maipakita nang malinaw sa screen. May tiyak nah aba ang pelikula. 1940 Mahalaga ang pagkakaroon ng Nasira ang maraming kagamitan sa pera sa pagbuo ng pelikula. panahon ng digmaan; bumuhos ang Mayroong mga di-inaasahang Hollywood films na free of tax. pangyayaring maaaring Lumitaw ang war films; digmaan makaapekto sa pagbuo ng pelikula. ang nagdala sa pelikulang Pilipino Gawa ng maraming tao ang ng kamalayan sa realidad na kung pelikula. saan hindi nailahad sa mga Nabubuhay dahil sa iskrip na naunang pelikula. iniinterpret ng director. 1950 GENRE Taong naging mas malikhain ang Tumutukoy sa uri o tipo ng naratibo mga pelikula. na kaiba sa iba pang uri. Ginawang monopolyo ang Nakakaiba-iba ang mga ito dahil: industriya ng pelikula na pumigil sa sentral na kwento, emosyong pagbuo ng mga indie film. ipinapadama, at mga kaisipang 1960 pinapairal sa bawat palabas. Tanyag ang mga pelikulang aksyon. Romansa/Pag-ibig – Umiikot sa Nakilala ang bagong genre na pag-iibigan ng mga tauhan sa bomba. pelikula. Umusbong ang Regal Films. Komedya – Pelikula kung saan ang 1970 – early 1980 mga nagsisiganap ay nagsasaad ng Ginamit ang mga pelikula bilang kasiyahan o lihitimong propaganda laban sa Martial Law. pagpapatawa. Ipinagbawal ang mga pelikulang Musikal – Ang mga bidang lalaki at bomba at tungkol sa pelikula. babae ay nagsisipag-awitan. “Wet Look” ang nausong konsepto. Pakikipagsapalaran – Ang kwento Late 1980 – 1990 ay nagaganap sa iba’t ibang lugar. Aksyon – Isa o mas marami pang Iba pang aspetong teknikal bida ay inilagak sa sunod-sunod na Tunog mga pagsubok o hamon na Musika nangangailangan ng pisikal na Direksyon pakikipaglaban. Editing Pantalambuhay – Disenyong pamproduksyon Komprehensibong tumatalakay sa MGA KILALANG PRODUCER AT tunay na buhay ng isang tao. DIREKTOR Krimen – Nakapokus sa buhay ng Jose Nepomuceno (May 15, 1893 – mga criminal. Dec. 1, 1959) – Tinaguriang Ama Drama – Nakadepende sa mas ng Pelikulang Pilipino sapagkat siya malalim na pagbuo ng realistikong ang kauna-unahang producer ng na tumatalakay sa mga temang mga pelikulang Tagalog. emosyonal. Lino Brocka (Apr. 7, 1939 – May Epiko – Pelikula na nagbibigay-diin 21, 1991) – Catalino Ortiz Brocka, sa dramang pantao sa mas kilala sa kanyang mga pelikulang malawak na anggulo na karaniwang may paksa na pilit iniiwasan ng tumatalakay sa mga kaganapang lipunan. malaalamat, mahiwaga at Ishmael Bernal Ledesma (Sept. 30, makasaysayan. 1938 – June 2, 1996) – Direktor sa Pantasya – May temang pantastiko pelikula, telebisyon, naging actor at na kinapapalooban ng mahika. scriptwriter. Kilala sa kanyang mga Katatakutan – Humihikayat ng melodrama partikular na sa mga negatibong reaksyong emosyonal isyu patungkol sa kababaihan at sa pag-antig ng takot. moralidad. Science Fiction – Base sa mga Mike de Leon – Miguel Pamintuan pangyayaring hindi tanggap ng de Leon; kilala sa mga pelikulang agham. sumasalamin sa kaisipan ng mga SANGKAP NG PELIKULA Pilipino patungkol sa mga isyung Kwento – Ang istorya o mga panlipunan at pulitika. pangyayari kung saan umiikot ang Peque Gallaga – Maurice Ruiz de pelikula. Luzuriaga Gallaga; isang multi- Tema – Ito ang paksa ng kwento; at awarded filmmaker. diwa, kaisipan at pinakapuso ng Eddie Romero (July 7, 1924 – May pelikula. 28, 2013) – FAMAS award; Pamagat – Naghahatid ng pinakamahusay na director sa pinakamensahe nito. Maria Clara Award at FAMAS; Tauhan – Karakter na gumaganap umangat sa Hall of Fame. at nagbibigay-buhay sa kwento ng Marilou Diaz-Abaya (March 30, pelikula. 1955 – Oct. 8) – Kilala ang kanyang Diyalogo – Mga linyang binabanggit mga pelikulang may temang ng mga tauhan sa kwento. pagsusuri ng mahirap panlipunan Cinematography – Matapat na mga problema sa bansa. paglalarawan sa buhay ng pelikula; Carlo J. Caparas – Isang Pilipinong pag-iilaw, komposisyon, galaw. comic strip artist na nagpauso sa iba’t ibang Pinoy superheroes. Direktor na si Maryo J. De los Direktor at producer din siya ng Reyes; kinabibidahan nila Albert Kuratong Baleleng at The Cory Martinez, Lorna Tolentino at Jiro Aquino Kidnap: NBI Files. Manio. Laurice Guillen – 2000s, digital at Nilalarawan ang Pelikula bilang experimental cinema; pumapaksa malungkot na pelikulang dula at sa buhay pamilya. pangmag-anak. Wenn Deramas – Isang batikong director sa telebisyon at pelikula; Maynila: Sa Mga Kuko ng Liwanag temang “love story”, komedya at Hango sa nobela ni Edgardo M. pampamilya. Reyes; dinirehe ni Lino Brocka mula Maryo J. delos Reyes – Nag- sa iskrip ni Clodualdo del Mundo jr. umpisang magdirihe ng mga Umiinog sa paghahanap ng isang pelikula noong dekada 70s binata sa kanyang kasintahan na hanggang sa kasalukuyan. tumungo sa Maynila. Brillante “Dante” Mendoza – Isang Pinakamahusay na Pelikula sa tanyag na indie film director sa FAMAS 1976. Pilipinas; Best director plum sa 62nd One More Chance Cannes International Film Festival. Romantikong pelikula na MGA PILING PELIKULA tumatalakay sa isang komplikadong Dalagang Bukid sitwasyon sa pag-iibigan ng Orihinal na sarsuela at ito’y dalawang tao; ang suliranin sa inipalabas sa Teatro Zorilla noong pagdedesisyon kung ipagpatuloy ba 1917. ang dating pag-iibigan o limutin na Atang de la Rama (Reyna ng ito ng tuluyan sanhi ng Kundiman) at Marcellano Ilagan. komplikasyon. Halintulad sa pangunguna ng pag- ibig laban sa lahat na kung saan ay binigyang diin ng may akda ang pagsusuyong tapat at wagas; hindi lahat ng kaligayahan ng tao ay makukuha sa silaw ng salapi. Sa Iyong Sinapupunan (Thy Womb) Idinerehe ni Brillante Mendoza; kinatatampukan nito sina Nora Aunor, Bembol Roco, Mercedes Cabral at Lovi Poe. Nag-uwi ng karangalan sa labas ng bansa bago ito pinalabas sa mga sinehan ng Pilipinas. Magnifico Hinggil ito sa isang siyam na taong gulang na batang nangangalang Magnifico.