4.

Studimi Investiv
Studimi investiv njihet edhe me emrin programi investiv, elaborati
investiv, dhe studimi i fizibilitetit.
Studimi investiv paraqet bazen per marrjen e vendimit
perfundimtarlidhur me aprovimin apo refuzimin e projektit te caktuar investiv.
Pra STUDIMI INVESTIV (studimi fizibilitetit) ka te bej me nje analize me te
veqant te: investitorit, tregut, aspekteve tekniko-teknologjike,
dheaspekteve ekonomiko-financiare. Hartimi i studimit investiv mund te
zgjate prej 3 muajsh deri 2 vite, nderkaq ajo zakonisht merr pjese ne
koston e investimit deri ne 5%. Studimi investiv duhet te jete i afte qe te jap
pergjigje ne keto pyetje:

-Sa eshte projekti ne pajtim me prioritetet zhvillimore te shtetit dhe sa

eshte politika makroekonomike ne harmoni me qellimet e projektit?
-A ekziston kerkese e mjaftueshme per autputet e projektit investiv?
-A eshte zgjidhur alternativa me e mire teknologjike nga alternativat e
mundshme?
-A eshte projekti ekonomikisht dhe financiarisht i arsyeshem?
-Qfar raporti ekziston ndermjet projektit dhe rrethines, etj?

4.1.REZYMEJA E STUDIMIT
INVESTIV (STUDIMIT TE
FIZIBILITETIT)
Gjthmon ne hyrje te studimit investiv perpilohet rezymeja (permbledhja
ekzekutive) e cila permban:
a)te dhenat themelore mbi investitoritn (titulli i investitorit, veprimtaria,
numri ame, banka, etj),
b)te dhenat themelore mbi investimin (emrin e projektit, lokacionin,
teknologjia, personelin etj),
c)konstrukcionin financiare (mjetet themelore, mjetet e xhiros, investimet
tjera, etj)
d)treguesit e efikasitetit te investimeve (NPV, IRR, PAY BACK PERIOD,
PI, etj).
 4.2.ANALIZA E AFTESIVE TE
INVESTITORIT
Kjo pjese e studimit investiv ka te bej me analizimin e aftesive te
investitorit per ta realizuar projektin e caktuar investiv, pra bonitetin e tij.
Kjo analize perqendrohet per nje periudhe te shkuar 5-vjeqare.
Analiza fillon me shqyrtimin e pozites se tij ne tregun e shtijes dhe ne
tregu e furnizimit per secilin produkt dhe analizes se tregut te jashtem dhe te
brendshem. Me analize nxirret nje pasqyre mbi bleresit dhe furnizuesit
kryesore. Analiza e pozites ne treg perfshin edhe shqyrtimin e
qmimevene krahasim me qmimet e konkurrences me qrast ne e shohim se a
eshte konkurent a jo ne treg.
Gjate analizes se investitorit vemendje duhet kushtuar edhe kualifikimin
dhe moshen te personelit dhe poashtu duhet shqyrtuar nese investitori
praktikon format e aftesimit te personelit nepermjet specializimeve,
seminareve, bursave, etj.
Gjithashtu rezultatet e afarizmit te investitorit mund te shihen
nepermjet bilancit te suksesit ku paraqitet ne fund edhe fitimi neto te cilin
mund ta shfrytezoj per investime te ndryshme.
Gjithashtu aftesia financiare e investitorit dhe cilesia e pasurise se
tij mund te shihet permses bilancit te gjendjes, ku posaqerisht ka rendesi
analiza e burimeve te financimit. Gjendja e mjeteve xhiruese gjithashtu ka
rendesi te madhe qe paraqet likuditetin e investitorit per kryerjen e obligimeve
afatshkurtera.
Pozita e investitorit me projekt dhe pa projekt. Pra analizohet se a
eshte i domosdoshem projekti i caktuar investiv, dhe a varet ekzistenca e
investitorit nga projekti i caktuar investiv. Pra a mund ta vazhdoj investitori
afarizmin apo jo pa projektin e caktuar.

4.3.ANALIZA E TREGUT TE
SHITJES
Analiza e tregut te shtijes varet nga natyra dhe cilsia e produktit. Prandaj
ne fillim te analize se tregut te shtijtes duhet te dihet se per qfar produkti
behet fjale (konsumit te gjere, plotsimit te nevojave te domosdoshme,
luksoze, etj), pastaj a do te dal ne treg si i vetem apo me nje bashkesi
produktesh, a i dedikohet produkti tregut te brendshem apo edhe te
jashtem, etj. Analiza e tregut te shtijes duhet te perfshije:
-Analizen e kerkeses,
 -Analizen e ofertes,
-Analizen e qmimeve,
-Projeksionin e plasmanit (shtijes).

ANALIZA E KERKESES – Kerkesa per produktin e caktuar varet

drejteperdrejte nga karakteristikat e produktit dhe nga nje mori faktoresh
tjere. Ne fillim te analizes se kerkeses duhet te behet identifikimi i ketyre
faktoreve qe ndikojne ne kerkesen e produktit ne treg. Faktoret qe ndikojne
ne formimin e kerkeses mund te kategorizohen ne kete menyre:
1)Faktoret e pergjithshem (popullsia, kushtet natyrorem te ardhurat
mesatare, kursimet, kreditimi, niveli arsimore dhe shendeteosre i popullsise,
etj).
2)Faktoret fizike (karakteristikat e produktit, lokacioni, komunikacioni dhe
lidhjet, etj).
3)Faktoret social,
4)Faktoret ekonomik (niveli i te ardhurave kombetare dhe levizja e tyre,
levizja e qmimeve, konsumit, politikat makroekonomike te vendit, etj).

Gjate analizes se kerkeses apo gjate projeksionit te kerkesesgjithmon

duhet te operohet me te ashtuquajturen kerkesen agregate (Ka)e cila
perbehet nga kerkesa ekzistuese ne vitin paraprak (ke), kerkesa e re apo e
pritur ne vitin e ardhshem (kr), kerkesa zavendesuese (kz) dhekerkesa e
palotesuar ne vitin paraprak (kp).
Pra: Ka = ke + kr + kz + kp

ANALIZA E OFERTËS – Analiza e ofertes per produktet e caktuara

mund te behet duke i bazuar ne te dhenat lidhur me levizjet e prodhimit te
produkteve te caktuara, importit dhe eksportit te tij ne tregjet ku edhe
synohet plasmani i produktit te caktuar. Si dhe rendesi te veqante duhet
kushtuar kapaciteteve ekzistuese, shkalles se shfrytezimit te tyre, nivelit
teknologjik te kapaciteteve, etj.
Gjate projeksionit te ofertes (analizes se ofertes) gjithashtu duhet te
operohet me te ashtuquajturen oferten agregate (Oa) e cila perbehet nga
prodhimi ne tregun perkates (pr) i zbritur per eksportin nga ai treg (e) dhe i
rritur per importin ne ate treg (i),
Pra: Oa = pr – e + i
Ne baze te analizes se ofertes ne te kaluaren si dhe ne baze te
analizave mbi kerkesen ne te ardhmen, behet projeksioni i ofertes
per periudhen e ardhme, pra per tere ciklin e eksploatimit.

Projeksioni i Plasmanit
 Tek projeksioni i plasmanit duhet te analizohen kushtet dhe mundesite e
shitjes, siq jane aranzhmanet afatgjata, politika e
qmimeve,promovimet, kreditimi, rrjeta e shitjes, etj.
Ne baze te analizes dhe projeksionit te kerkeses dhe ofertes mund te
behet krahasimi mes tyre dhe vlersimi i mundesive te plasmanit, me qrast
mund te ndeshemi me tri raste te mundshme sa i perket ofertes dhe
kerkeses.

1)Oa = Ka (ne kete rast plasmani i produkteve mund te behet vetem ne

saje te risive qe sillen me ane te ofertes se produkteve te caktuara si
p.sh:qmim me konkurues, cilsi, funksionalitetin, etj)
2)Ka > Oa (Ne kete rast ekziston kekersa e paplotesuar ne treg lidhur
me produktin e caktuar, dhe plasmani ne kete rast eshte i mundshem),
3)Ka < Oa (Ne kete rast mundesite per plasmanin e produktit te caktuar
jane te kufizuara, plasmani mund te jete i mundshem vetem e vetem nese
produkti i caktuar ka qmim shume me te lire se mesatarja e deges, dizajn
shume terheqes dhe cilsi shume te larte).

4.4.ZGJIDHJA          
TEKNIKO-TEKNOLOGJIKE
Zgjidhja tekniko-teknologjike duhe tu pershtatet sinjaleve te
tregut dheprognozave mbi tregun potencial. Eshte e rendesishme zgjidhja
teknologjike sepse e percakton ne menyre afatgjate kapacitetin 
prodhimit dhe ka ndikim shume te madh ne shpenzimet e projektit
investiv, si gjate realizimit ashtu edhe gjate periudhes se eksploatimit.
Analiza tekniko-teknologjike fillon duke dhene pasqyren e alternativave te
mundshme te zgjidhjes tekniko-teknologjike dhe te kritereve ne baze te
cilave behet zgjidhja. Nder kriteret e percaktimit te tekonlogjise perkatese
mund te permenden:
-Referencat e furnitorit lidhur me tekologjine,
-Nivelin tekinko-teknologjik, automatizimin, informatizimin, etj,
-Kapacitetin prodhues,
-Normativat e shpenzimeve per njesi prodhimi,
-Kushtet e kontraktimit (menyra dhe afati i pageses, kohzgjatja e
mirmajtjes se tyre, etj),
-Numrin dhe strukturen e nevojshme te personelit, etj.
Ne baze te ketyre kritereve behet rangimi dhe arsyetimi i alternativave te
ndryshme te teknologjise.
Informatat mbi zgjedhjen e teknologjise mund te mirren nga sistemi
informativ dhe rrjetat e telekomunikimeve, nga kerkimet dhe studimet
shkencore, nga ndermarrjet tregtare, ne panaire drejtepersedrejti, etj.
 Pershkrimi i zgjidhjes teknologjike
Pershkrimi i zgjedhjes se teknologjise duhet te jap karakteristikat e saja
themelore, pra duhet te potencohet se a eshte fjala per teknologji te re apo
te perdorur, te vendit apo te importuar, efektet dhe shpenzimet e saja,
etj. Te pershkrimi i tekonlogjise duhet te perfshihet:

-Renditjen e makinave, pajisjeve te tjera dhe vendeve te punes ,

-Skemen e levizjes se lendeve te para, materialit dhe inputeve te
tjera materiale gjate procesit te prodhimit.
-Skemen e transportit te brendshem dhe te deponimit te stoqeve te
lendeve te para, te produkteve te gatshme, etj,
-Ndikimin ne rrethine dhe ekologji, etj.

Ne rastet e teknologjise se importuar nga bota e jashtme vemendje

duhet kushtuar kushteve te transferit te teknologjise, se a behet ajo neforme
te know how, patentit, licences, modeleve mbrojtese, etj.

Zgjidhja teknike
Ne kete pjese te studimit investiv (studimit te fizibilitetit) behet specifikimi i
pajisjeve te nevojshme dhe instalimeve te objekteve ndertimore te
nevojshme per realizimin e procesit teknologjik.
Ne zgjidhjen teknike duhet perfshire:
        Objektet dhe pajisjet kryesore per prodhim,
        Objektet dhe pajisjet ndihmese,
        Objektet per destinim te pergjitshem,
        Objektet e infrastruktures,
        Objektet dhe pajisjet per mbrojtjen e ekonogjise, etj.
Pajisjet duhet te specifikohen ne nje pasqyre ku duhet perfshire:
operacioniet, kapacitetin, turnet, qmimin bleres dhe shepnziet e nderlidhura.
Struktura e pajisjeve perfshin:
        Pajisjet teknologjike (pajisjet prodhuese, pajisjet kontrolluese,
instalimet e ndryshme ne forme tubash e kabllosh, etj).
        Pajisjet ndihmese (pajisjet energjetike, kazanat e nxehjes, pompat,
kompresoret, etj),
        Pajisjet per deponim (ormanet, paletat, etj),
        Pajisjet per transport (kamioniet, vagonat, lokomotivat, etj), etj.
Objektet si dhe qmimi i ndertimit te tyre duhet te specifikohen ne nje
pasqyre. Struktura e objekteve ndertimore perfshin:
  Objektet prodhuese,
  Objektet per deponim,
  Objektet per administrate,
  Objektet energjetike,
  Objektet ndihmese, etj.

Planifikimi i vellimit te prodhimit

Planifikimi i vellimit te prodhimit behet duke u bazuar ne hulumtinin e
tregut te shitjes dhe mundesive te plasmanit si dhe zgjedhjeve tekniko-
tekonlogjike. Ky planifikim duhet te behet gjate tere ciklit ekonomik te
projektit.
Cikli ekonomik i porjektit investiv perfshine periudhen kohore prej momentit
kur fillon te realizohet projekti, pra ai perfshin periudhen e investimeve dhe
periudhen e eksploatimit (punene provuese dhe punen e rregullt).

Planifikimi i inputeve materiale dhe

energjetike
Planifikimi i inputeve materiale dhe energjetike (lendeve te para,
materialeve prodhuese, materialeve ndihmese, te energjise dhe inputet e
tjera) duhet te behet duke u bazuar ne vellimin e planifikuar te
prodhimitdhe zgjedhjes tekniko-tekonlogjike. Planifikimi i inputeve
materiale dhe energjetike duhet bere gjate tere ciklit te eksploatimit te
projektit investiv.
Energjia eshte nje nder inputet me te rendesishme, dhe pasqyra e
shepenzimet te energjise llogaritet ne baze te pajimeve
teknologjike,pajimeve joteknologjike, pajisjeve ndihmese, mjeteve te
transportit, etj.
Shpenzimet e inputeve materiale dhe energjetike per nje njesi
prodhimi jane tregues i rendesishem i efikasitetit te zgjedhjes tekniko-
tekonlogjike, dhe eshte percaktues i aftesive konkuruese ne treg.

Analiza e tregut te furnizimit

 Per planifikim te furnizimit me lende te para dhe materiale tjera
kryesoreeshte e nevojshme te merren ofertat e furnizuesve potencial.
Duhet teanalizohen pengesat e sigurimit te inputeve te nevojshme, dhe te
parashihen masat per tejkalimin e ketyre pengesave eventuale.
Gjate planifikimit te furnizimit duhte patur parasysh se perpos qmimit te
fakturuar te inputeve eshte e nevojshme edhe llogaritja e doganes(nese
importohen), shpenzimet e transportit, dhe shpenzimet e sigurimit,
etj.               
Pra kosto e inputeve = qmimi sipas faktures + dogana +
shp.transportit + shp.tjera.
Planifikimi i Personelit
Planifikimi i personelit behet duke u bazuar ne zgjedjet tekninko-
teknologjike, vellimit te planifikuar te prodhimit, organizimit te punes ne
turne, orari i punes, etj.
 Struktura e personelit perfshine te punesuarit qe jane drejteperdrejte te
lidhur me prodhimin, ata qe punojne ne punet sherbyese dhe
pergaditore, puntoret udheheqes dhe puntoret administrative.
Gjate planifikimit te personelit duhet te llogariten te ardhurat e tyre dhe te
paraqiten ne menyre tabelare, te ardhurat personale duhet te llogariten ne
baze te tregut te punes dhe te kontratave kolektive te punetoreve.

4.5.ANANALIZA E LOKACIONIT
DHE ASPEKTEVE EKOLOGJIKE
Zgjedhjet e mundshme te lokacionit per realizimin e projektit investitv
analizohen ne analizen parainvesticionale, mirepo ne studimin
investiv(studimin e fizibilitetit) jipen informacione mbi lokacionin e
zgjedhur.
Gjate analizes se lokacionit dhe aspekteve ekologjike analizohen dhe
projektohen shpenzimet per infrastrukture, shpenzimet per blerjen e tokes,
shpenzimet komunale, taksat, si dhe shpenzimet per mbrojtjen e ambientit,
per mbrojtjen e ujit, ajrit, flores, faunes, etj.
Nder 5 faktoret kryesore (ne SHBA) qe ndikojne ne zgjidhjen e lokacionit
jane: 1)mundesia e sigurimit te personelit me kualifikim perkates,2)lehtesia
per depertim ne treg, 3)ekzistimi i objekteve te infrastruktures, 4)qmimi i
fuqise punetore dhe 5)disponimi me lende te pare.

4.6.ASPEKTET ORGANIZATIVE
 Ne kete pjese te studimit investiv (te fizibilitetit) projektohet struktura
organizative.
Gjate planifikimit te struktures organizative projektohen: kanalet e
komunikimit (sistemi informatik), si dhe kualifikimet e nevojshme per kete. Ne
kuader te aspekteve organizative duhet te shqyrtohet se si do te
organizohet  procesi i realizimit te projektit investiv me qrast analizohet
menyrat e organizimit te ekipes per realizimin e projektit investiv, me
konkretisht numri dhe perberja kualifikuese e ketj ekipi.

4.7.PLANIFIKIMI I TERMINEVE
TE REALIZIMIT TE PROJEKTIT
INVESTIV
Plani (planifikimi) i termineve perfshin te gjitha  aktivitetet ne periudhen e
investimit, e deri ne fillimin e punes se rregullt. Plani i termineve paraqitet
ne menyre grafike me ane te gantogrameve.
Planifikimi i termineve eshte i domosdoshem sepse na ndihmon ta
planifikojme dinamiken e nevojshme te rrjedhjes se mjeteve
financiarelidhur me pagesen e puneve dhe aktiviteteve te kryera. Terminet
mund te llogariten ne muaj, e per projekte te vogla edhe ne
ne jave dhe dite.

4.8.ANALIZA FINANCIARE
Analiza financiare ne studimitn investiv (programin investiv) fillon me
percaktimin e vellimit te nevojshem te mjeteve financiare per realizimin e
projektit investiv, pastaj identifikohen burimet e financimit, obligimet ndaj
burimeve te financimit, etj.
Planifikimi i autputeve te porjektit investiv na ndihmon ti percaktojne te
ardhurat dhe shpenzimet me qrast mund ta ndertojme bilancin e gjendjes
dhe te suskesit  si dhe pasqyren e cash flow.

Planifikimi i vellimit te investimeve

Baza per planifikimin e vellimit te investimeve eshte ne analizen
tekiko-tekonlogjike ku percaktohen se qfar tekonlogji dhe tekinke do te
perdororen ne projektin e caktuar investiv. Planifiki i vellimit te investimeve
perfshin:
Investimet ne mjetet themelore: ku perfshihen investimet ne
token,objektet ndertimore, infrastrukturen, investimet ne pajisje (prodhuese,
ndihmese, transportuese, infrastrukurale, etj). Tek planifikimi i investimeve ne
mjetet themlore duhet perfshire vleren blerese te pajisjeve sipas
faktures, doganen, shpenzimet e transportit, shpenzimet e montimit,
dhe shpenzimet e tjera.
Investimet ne mjetet xhiruese: Investimet ne mjetet xhiruese jane
shume te rendesishme sepse mungesa e tyre ndikon ne mosshfrytezimin e
kapaciteteve. Gjate planifikimit te investimeve ne mjetet xhiruese duhet mirret
parasysh vellimi dhe asortimenti i prodhimit, karakteristikat e prodhimit, te
tregut te furinizimit, etj.
Llogaritja e investimit ne mjetet xhiruese behet duke percaktuar nevojat
vjetore per: lendet e para, materialin ndihmes(lpm), vleren e prodhimit ne
vijim (pv), vleren e stoqeve(st), obligimet ndaj furnitoreve (of),kerkesat
nga bleresit (kbl), qarkullimi ne xhirollogari (xhll), amortizimi (am), te
ardhurat bruto (ab), obligimet nga fitimi (ob). Dhe investimi ne mjetet
xhiruese llogaritet me ane te kesaj formule.
Imxh = (lpm + pv + st + kbl + xhl) – (of + am + ab +
ob)
Amortizimi llogaritet duke marre parasysh afatin e perdorimit te mjeteve
themelorem. Amortizimi llogaritet nepermjet normes se amortizimit (am) e cila
fitohet kur numrin 100 e pjestojme me ciklin e eksploatimit te mjetit themelor
(e) ose numrin e periodave te amortizimit.
Shembull nese kemi nje mjet qe duhet te amortizohet per 7 vite, norma e
amortizimit (am) do te jete 100/7 = 14.28%, dhe nese vlera e blerjes se mjetit
themelor (Vbmth) eshte 35.000, atehere amortizimi vjetor do te jete keshtu:
             Amv = Vbmth*am/100 = 35.000*14.28/100 = 5.810€.

Ne fund te cilklit te eksploatimit paraqitet vlera riziduale e projektit

investiv, qe paraqet vleren e mbetur te mjeteve themelore dhe mjeteve
xhiruese.

Konstrukti financiare
(burimet e mjeteve financiare)
Burimet e mjeteve financiare duhet te analizohet me qellimt qe te
sigurohet qmimi sa me optimal i kapitalit per financimin e projektit
investiv. Burimet e mjeteve financiare mund te jene vetanake dhe te
huazuara.
 Burimet financiare vetanake jane mjetet financiare te investitoreve qe
jane te gatshem qe ti investojne ne realizimin e projektit investiv.
Burimet financiare te huazuara mund te jene ato mjete financiare qe
investitorit i huazojne, p.sh: kredite afatgjata, kredite per pajisje, kredite
afatshkurtera, etj.
Burim i mjete financiare mund te jete edhe emitimi i letrave me
vlere(aksionet, obligacionet, etj).
Per te llogaritur qmimin e kapitalit te angazhuar ne projektin investiv mund
te llogaritet i ashtuquajturi qmimi mesatar i kapitalit (weight average cost of
capital, WACC). Qmimi mesatar i kapitalit (qmk) varet nga shume e
pergjithshme e kapitalit te angazhuar (Sh), nga shuma e kredise (Kr)dhe
nga kamata e kredise (Ka). Pra kemi:  
QMK = Σ (Kr*Ka)/Sh

-Kamata mund te llogaritet ne disa menyra. Obligimi i teresishem llogaritet

me kete formule:
An = K x (1+i)n
P.sh. nese marrim kredi 1.000€, per 5 vite me kamate 6%. Kamata do te
lloragiret keshtu:
1.000€ x 0.06 = 60€ (kamata vjetore),
5vite x 60€ = 300€,
pra obligimi i teresishem eshte 1.000 + 300 = 1.300€. Ne kete
rastanutieti vjetor mund te llogaritet 1.300€:5vite = 260€, por anuiteti mund
te llogarite edhe keshtu:
An = K x (1+i)n = 1.000 x (1+0.06)5 = 1.000 = 1.338€ obligimi i
teresishem, ndersa anuiteti vjetor mund te llogaritet 1.338€:5vite = 267€
(anuiteti vjetor).

Simulimi i rezultateve te afarizmit  

(bilanci i suksesit)
Perpilimi i bilancit te suksesit (simulimi i tij) behet nepermjet llogaritjes
se te ardhurave te pergjithshme qe behen ne baze te planifikimit te shitjeve
dhe qmimeve te planifikuara qe jane si rezultat i analizes se tregut. Perpos se
te ardhurave te pergjithshme nga afarizmi, ketu hyjne edhe te ardhurat nga
plasmanet financiare, te ardhurat e jashtzakonshme, etj.
Shpenzimet e afarizmit (shpenzimet materiale, jomateriale, pagat bruto,
etj) llogariten ne analizen tekniko-teknologjike dhe merren prej tabelave
perkatese. Perpos shpenzimeve te afarizmit perfshihen edhe shpenzimet e
amortizimit, shpenzimet e financimit mund te mirren prej tabelave te
llogaritjes se amortizimit dhe te kamates nga kredite e ndryshme.
Fitimi bruto (diferenca midis te ardhurave dhe shpenzimeve) eshteshenje
e pare mbi suksesin financiare te projektit investiv.
Pra Simulimi i bilancit te suksesit per vitet e afarizmit (1,2,...n) jep
informaten e pare te rendesishme mbi mundesine e suksesit te projektit
investiv.
Si informate tjeter mbi suksesin e projektit mund te nxirret edhe qmimi i
kostos se produktit dhe te krahasohet me qmimin e saj ne treg. Qmimi i kostos
per njesi (Qk) kalulohet me kete formule:
Qk = shpenzimet materiale + amortizimi + pagat + tatimet dhe taksat
Nese qmimi i kostos eshte me i vogel se qmimi ne treg projekti do te
realizoj fitim  ne lartesi te kesaj diference, nese qmimi i kostos eshte i
barabart me qmimin ne treg atehere projekti eshte ne kufi te rentabilitetit.

Struktura e rrjedhes se parase (cash

flow)
Njera nder informatat me te rendesishme qe duhet te nxirret nga analiza
financiare eshte rrjedha e parase (cash flow) e cila na sherben per vlersimin
e likuiditetit te projektit gjate tere periudhes se eksploatimit.
Nese vlera neto e rrjedhjes se parase (cash flow) se projektit
investiveshte me e madhe se zero (VN >0) atehere kjo tregon se projekti 
eshte likuid (eshte i afte ti pergjigjet kerkesave per pagesa, si ne periudhen
e investimeve ashtu edhe ne periudhen e eksploatimit).
Nese vlera neto e rrjedhjes se parase (cash flow) eshte negative (VN <
0) atehere kjo tregon se projekti investiv do te ndiqet me probleme
financiare, per tejkalimin e tyre duhet te siguroj burime plotesuese te
financimit te cilat prap i rendojne kushtet e afarizmit.