Tema:Edukim Shendetsor

Lenda:Edukim fizik
Klasa:VII
Punoi:Albin Hazizolli
 Sëmundjet infektive janë çrregullime të shkaktuara nga
mikroorganizma - bakterie, viruse, parazitë apo kërpudha. Janë të
shumtë mikroorganizmat të cilët jetojnë ne trupin e njeriut. Këta janë zakonisht të
padëmshëm ose edhe të dobishëm për shëndetin mirëpo në rrethana të caktuara
disa mikroorganizma mund të shkaktojnë sëmundje.Sëmundjet ngjitëse janë
gripi,leja qenit edhe disa të tjera. Semundjet infektive,të njohura gjithashtu si
sëmundje infektive brenda qelizave të shkaktuara nga futja e mikroorganizmave
ose parazitëve në trup nga ndonjë agjent patogjen. Këto sëmundje shpesh
quhen sëmundje ngjitëse, sepse ato transmetohen nga një person në tjetrin ose
nga një specie në tjetrën. Organizmat që shkaktojnë sëmundje mund të jenë
viruset, bakteret, ricketciet, fungjet. Të gjitha sëmundjet ngjitëse karakterizohen
nga mundësia e transmetimit tek njerëzit në një ose më shumë mënyra: nga një
person në tjetrin, nga kafshët tek njerëzit. Gjithashtu mund të transferohet nga
toka e kontaminuar.
Rrugët kryesore të marrjes së infeksionit janë:
Nëpërmjet ajrit (gjatë të teshiturit, kollitjes, spërkatjes me pështymë duke folur)
tuberkulozi, pertusis dhe sëmundje e ndryshme të rrugëve të
frymëmarrjes. Kontakt i drejtpërdrejtë i lëkurës , veshëmbathja ,
çarçafët apo enët të cilët i përdor pacijenti Përcjellja prej
kafshëve/insekteve tek njeriu (shembull është bartja e etheve
anofele si dhe sëmundjes “psittacosis” prej shpezëve tek njerëzit
me anë të mushkanjave); Uji, ushqimi dhe pijet e kontaminuara
(në këtë grup bëjnë pjesë tifo,dizenteria, paratifo, kolera). Në rast
të infektimeve me ushqim p.sh. gastroenteriti. Gjatë shtatzanisë
dhe lindjes, në qoftëse nëna është e infektuar atëhere edhe
foshnja mund të infektohet (rubeola,sifilisi,gonorea,konjuktiviti) .
Imuniteti artificial arrihet në atë mënyrë kur personit i jtëen organizma të
dobësuara (mikrobe ose bakterje të zbehta ose të vdekura) , ose jipen ekstrakte
të tyre. Kundër këtyre organizmave trupi ynë formon reaksion pa ndonjë rrezik të
infeksionit,të quajtura – antitrupa.Në këtë mënyrë sigurohet mbrojtja nga
infeksioni. Kjo është mënyra e vaksinimit kundër shumë sëmundjeve.Mirëpo,nuk
është efektive kundër të gjitha sëmundjeve infektive.
 Vaksinat janë pjesë e rëndësishme e shëndetit
publik. Ato luajnë një rol kryesor në
parandalimin e sëmundjeve ngjitëse.Kur një
fëmijë vaksinohet do të thotë se është vënë në
veprim mekanizmi që prodhon mbrojtje
specifike.Nëse një bakter apo virus infektiv
kërcënon organizmin e fëmijës, menjëherë
sistemi imunitar fillon për të kundërshtuar
aksionin e tyre.Vaksinimi konsiderohet të jetë
metoda më efektive për parandalimin e
sëmundjeve infektive.Aplikimi i vaksinës duhet
të fillojë që pas lindjes e në vazhdim duke respektuar kalendarin sipas
moshës.Vaksinat përveç se mbrojnë fëmijët tuaj,por ndihmojnë dhe në parandalimin
e përhapjes së sëmundjeve në vendin ku ju jetoni.

Kur bëhet fjalë për historinë e vaksinave, ky është një udhëtim i gjatë në
kohë.Pasi mrekullia e shëndetit në kohën moderne tashmë po varet nga
vaksinat, tani me shumë gjasa është bërë temë e cila zemëron fëmijët në
debatet e sheshit të lojërave.Do të bieni në dakord ndoshta ndonjëherë mbi
rrezikun që u kanoset fëmijës suaj nëse nuk e vaksinoni me kohë, dhe do
të vëreni të mirat nga to.Për të zgjidhur këtë fakt në dëshmi, Health mori
një iniciativë në kërkimin shkencorë rreth për përfitimet nga faksinat.Disa
nga vaksinat përmbajnë merkur, marrja e llojit të tillë të vaksinës
parandalon ndotjen nga bakteriet.Disa nga vaksinat nëse mirren pa
përshkrimin e mjekut shkaktojnë alergji dhe shkaktojnë mundësinë e e
rrezikimit në marrjen e autizmit, shytave, apo frythit, ndërsa disa të tjera ju
ndihmojnë në parandalimin e këtyre sëmundjeve.Vaksinat pra nuk janë
edhe pa rrezik. Efektet më të shpeshta anësore janë në vendin e injektimit
dhe temperaturë, të cilat janë trajtuar më mirë  me acetaminophen apo
ibuprofen, ndërsa rreziqet ndryshojnë në varësi të vaksinës