თემა 1 - საპატრიაქროს უნ-ტი

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 12

Tema 1.

konkurenciuli urTierTobebisa da antimonopoliuri


politikis mizani, amocanebi da ZiriTadi mimarTulebebi

saqarTvelos ekonomikis sabazro urTierTobebze gadasvlas Tan mohyva


qveyanaSi axali movlenebisa da cnebebis damkvidreba, romlebic sabazro
reformebis aucilebel elementebs warmoadgenen. kerZod, maT
ganekuTvneba konkurencia, antimonopoliuri politika, konkurenciuli
kanonmdebloba da antimonopoliuri regulireba. im qveynebSi, sadac
sabazro ekonomikis principebi TandaTanobiT dainerga da ganviTarda,
konkurenciuli kanonmdeblobis aucileblobac TandaTanobiT iqna
Secnobili da SemuSavebuli. saqarTveloSi ki iseve, rogorc
postkomunisturi formaciis sxva qveynebSi, sabazro ekonomikaze
radikaluri gadasvla ganxorcielda uaRresad mokle periodSi, ramac
Sesabamisad moiTxova konkurenciuli garemos daCqarebuli formireba,
konkurenciis ganviTarebis xelSemwyobi kanonmdeblobis Seqmna,
antimonopoliuri politikis dauyovnebliv SemuSaveba da antimonopo-
liuri regulirebis efeqturi meqanizmis praqtikuli realizacia.
saqarTveloSi konkurenciuli kanonmdeblobis Seqmna, romelic
antimonopoliuri politikis ganxorcielebis safuZvels warmoadgens,
ganpirobebulia igive mizezebiT, rac nebismieri sabazro ekonomikis mqone
qveynisTvisaa damaxasiaTebeli. kerZod, esaa bazris saxelmwifoebrivi
regulirebis aucilebloba, monopolizaciis SezRudva, konkurenciis
mxardaWera da saerTod, politikuri demokratiisaTvis ekonomikuri
safuZvlebis Seqmna.
antimonopoliuri politikis ZiriTad mimarTulebebs Seadgens
konkurenciis stimulireba da konkurenciuli garemosaTvis xelsayreli
pirobebis Seqmna, antimonopoliuri regulireba da momxmarebelTa
uflebebis dacva. antimonopoliuri regulireba ki warmoadgens
kanonmdeblobiT gansazRvrul CarCoebSi saxelmwifos mizanmimarTul

1
saqmianobas monopoliuri mdgomareobis borotad gamoyenebis,
arakeTilsindisieri konkurenciis da sxva qmedebaTa sawinaaRmdegod,
romlebic iwveven an SeuZliaT gamoiwvion konkurenciis SezRudva an
aRkveTa qveynis sasaqonlo bazarze.

antimonopoliuri politika warmoadgens saxelmwifo ekonomikuri


politikis Semadgenel nawils, romlis arsi mdgomareobs imaSi, rom
erTis mxriv gamoyenebul iqnas maRali efeqtianobis mqone
msxvilmasStabiani ekonomikis upiratesobebi, xolo meores mxriv
ganxorcieldes konkurenciis ganviTarebaze am ekonomikis SesaZlo
negatiuri Sedegebis ganeitraleba.
konkurenciuli politikis gatareba aucilebeli pirobaa
sazogadoebaSi civilizebuli sabazro urTierTobebis dafuZnebisaTvis,
radgan konkurencia warmoadgens qveynis demokratiuli ganviTarebis erT-
erT mniSvnelovan obieqtur safuZvels. aRniSnulidan gamomdinare, did
rols asrulebs antimonopoliuri regulireba, romlis mTavari
daniSnulebaa konkurenciis dacva da stimulireba.
antimonopoliuri regulirebis saqmeSi gansakuTrebuli roli eniWeba
sasaqonlo bazrebis sistematiur monitorings, monopoliuri
mdgomareobis mqone ekonomikur agentTa da bunebrivi monopoliebis
subieqtebis sabazro qcevis Seswavlas da saWiroebis SemTxvevaSi
kontrolisa da ekonomikuri regulirebis efeqtiani meqanizmis
amoqmedebas. sxva sityvebiT rom vTqvaT, antimonopoliuri regulireba
warmoadgens kanonmdeblobiT gansazRvrul CarCoebSi saxelmwifos da
misi uflebamosili organoebis mizanmimarTul saqmianobas monopoliuri
(dominirebuli) mdgomareobis borotad gamoyenebis, arakeTilsindisieri
konkurenciis da sxva ukanono qmedebaTa sawinaaRmdegod, romlebic
iwveven an SeuZliaT gamoiwvion konkurenciis SezRudva an aRkveTa qveynis
sasaqonlo bazarze da Sesabamisad momxmarebelTa uflebebis Selaxva.
konkurencia, ekonomikuri TvalsazrisiT, SeiZleba ganisazRvros,
rogorc brZola gamyidvelebs Soris bazris garkveuli segmentisaTvis.

2
cnobilia, rom sabazro ekonomikis pirobebSi ZiriTadi yuradReba eqceva
kiTxvebis _ ,,ra vawarmooT~, ,,rogor vawarmooT~, ,,ramdeni vawarmooT~ da
,,rogor iqneba ganawilebuli Semosavali~ _ optimalur gadawyvetas.
amasTan, ekonomikis marTvis berketi rCeba sabazro-safaso meqanizms im
mosazrebiT, rom sabazro sistemis centrSi aucileblad iqneba
konkurenciuli garemo.

ra aris mosalodneli konkurenciisagan?

 wyaroebis (resursebis) efeqtiani ganawileba;


 minimaluri danaxarjebiT maqsimalurad SesaZlebeli warmoeba;
 teqnologiuri siaxleebis waxalisebis meSveobiT
mwarmoeblurobis amaRleba, risi meSveobiTac xorcieldeba
ekonomikuri saqmianobis tempis daCqareba da sazogadoebis
ekonomikuri keTildReobis amaRleba.

Tanamedrove amerikeli ekonomistis m. porteris Teoriis Sesabamisad


konkurenciis arsi ekonomikis nebismier dargSi, rogorc Sida ise
sagareo bazarze gamoixateba Semdegi xuTi elementiT:

1) axali konkurentebis warmoqmnis saSiSroebiT;


2) saqonlis an momsaxurebis SemcvlelTa warmoqmnis saSiSroebiT;
3) makompleqtebeli nawarmis momwodebelTa vaWrobis unariT;
4) myidvelTa vaWrobis unariT;
5) arsebul konkurentebs Soris metoqeobiT.

TiToeuli maTganis mniSvneloba icvleba dargidan dargSi da


saboloo angariSiT gansazRvravs dargebis momgebianobas.
aucilebelia isic aRiniSnos, rom konkurencia TavisTavad statikuri
movlena ki ar aris aramed dinamiuri da ganviTarebadi procesia da

3
amitomac konkurenciul brZolaSi upiratesobis SesanarCuneblad firmebi
da kompaniebi iZulebuli arian TviTonve droulad Tqvan xolme uari
TavianT Zvel konkurenciul upiratesobebze da Seqmnan axali.
konkurencia, rogorc procesi, umniSvnelovanes rols TamaSobs sabazro
ekonomikis ganviTarebaSi. konkurencia, Tu mas ar eRobeba barierebi,
gamodis rogorc mTavari mamoZravebeli Zala sawarmoo ZalTa
ganviTarebisaTvis, samecniero teqnikuri progresisaTvis da
sazogadoebrivi keTildReobis amaRlebisaTvis.

rogorc daaxloebiT oraswliani gamocdileba aCvenebs, sabazro


sistema arasodes TviTon ar qmnida da ar qmnis garemos Tavisufali
konkurenciisaTvis; ufro metic, garedanN Carevis gareSe sistema gamoxa-
tavs miswrafebas ,,monopolizaciisaken~. es ki aiZulebs sazogadoebas
konkurenciis uzrunvelsayofad, konkurenciis dasacavad da saerTod,
sakonkurencio politikis Seqmnisa da srulyofisaTvis moaxdinos
specialuri sakanomdeblo meqanizmis miReba da realizacia.
qveyanaSi jansaRi konkurenciuli garemos Seqmnisa da
SenarCunebisaTvis, Sesabamisad momxmarebelTa uflebebis jerovani
dacvisaTvis sabazro reformebis mimdinareobis paralelurad
aucilebelia, saTanado organizaciul-samarTlebrivi bazis formireba
da Semdgomi srulyofa.
sakonkurencio (antitrestuli, antimonopoliuri) kanonmdeblobis
Seqmna moamzada ekonomikuri da samarTlebrivi xasiaTis mizezebma.
ekonomikuri TvalsazrisiT aRniSnuli kanonmdeblobis warmoqmna ganapi-
roba kapitalisturi meurneobis ganviTarebaSi momxdarma xarisxobrivma
cvlilebam _ Tavisufali konkurenciis epoqis monopoliuriT Secvlam.
monopoliuri gaerTianebebis _ trestebis Seqmnisa da saqmianobis
dasawyisSive cxadi gaxda maTi damangreveli zemoqmedeba, rogorc
ekonomikaze, ise sazogadoebisa da qveynis politikur mdgomareobaze.
Sesabamisad, pirveli antitrestuli kanoni aSS-s kongresma miiRo
amerikuli sazogadoebriobis da upirveles yovlisa fermerebisa da

4
mcire biznesis warmomadgenelTa mxridan Zlieri dawolis Sedegad,
romelTac gauCndaT safuZvliani SiSi kompaniaTa mcire jgufis
gaZlierebis da maT xelSi sabazro Zalauflebis koncentraciis mimarT,
raSic xedavdnen safrTxes mewarmeobisa da saerTod demokratiuli
ganviTarebisaTvis.
kanonmdeblobis warmoSobis meore ZiriTadi mizezi aixsneba zogadi
samoqalaqo samarTlis garkveuli SezRudulobiT da im faqtiT, rom
mxolod samoqalaqo samarTlis normebze dayrdnobiT monopolizebis
procesebis saxelmwifoebrivi regulirebis zomebi aSkarad araadeqvaturi
da arasakmarisi iyo. es ki moiTxovda sakonkurencio samarTlis
gamoyofas samoqalaqodan da yuradRebis maqsimalur koncentrirebas
konkurenciis sakiTxebze, rac Tavis mxriv maqsimalurad Seuwyobda xels
am mimarTulebiT saqmeTa ganxilvis operatiulobis amaRlebas.
marTalia, konkurencia axdens mTeli sazogadoebis keTildReobis
maqsimizirebas, magram sazogadoebrivi dovlaTis ganawilebis sakiTxi
wydeba ZiriTadad sxva Zalebis (sabazro Zalebis) meSveobiT. miiswrafvis
ra konkurenciis ganviTarebis xelSemwyobi pirobebis Sesaqmnelad,
sakonkurencio (antimonopoliuri) kanonmdebloba miiCnevs, rom sabazro
sistema (Tavisufali mewarmeoba) TviTon gadawyvets sabazro ekonomikis
ZiriTad sakiTxebs.
sabazro sistema aseve Tvlis, rom principSi momxmarebeli
gansazRvravs, Tu ra da ramdeni unda iqnes warmoebuli (imis da mixedviT
momxmarebels surs Sesabamisi saqonlis SeZena Tu uars ambobs mis
SeZenaze). garda amisa, konkurencia mwarmoebelTa Soris gansazRvravs Tu
konkretulad vin unda awarmoos es saqoneli (Sesabamisi xarisxis
saqonlis minimalur fasad warmoebis gziT).
aucilebelia gaviTvaliswinoT, rom Tavisufali bazris sasargeblod
arsebuli ekonomikuri mtkicebulebebi Sors arian im azrisagan, rom
bazari yovelTvis sworad funqcionirebs da avtomatur reJimSi axerxebs
konkurenciis dacvas. piriqiT, xSir SemTxvevaSi sabazro meqanizmi

5
garedan Carevis gareSe ver uzrunvelyofs konkurenciuli garemos
Seqmnasa da dacvas. adgili aqvs xolme SeTanxmebebs calkeul
saqonelmwarmoeblebs Soris produqciaze fasebis zRvrul danaxar-
jebze gacilebiT zemoT dafiqsirebis Taobaze. imavdroulad xdeba
xolme sasaqonlo bazris ama Tu im segmentis monopolizeba, rasac
Sedegad saboloo angariSiT moyveba momxmarebelTa uflebebis Selaxva.
amitom sakonkurencio kanonmdebloba yvela qveyanaSi mowodebulia
swored sabazro meqanizmis zogierTi negatiuri niSnebis gamosworebisa
da garkveulwilad saxelmwifo regulirebisaTvis. konkurenciis garda
momxmareblis keTildReobaze zrunva SesaZlebelia sxva meqanizmebiTac.
kerZod, industriuli sazogadoebis Camoyalibebamde (feodalur epoqaSi)
aRniSnuli xorcieldeboda garkveuli statusisa da tradiciebis
safuZvelze. ufro Semdgom ki centralizebuli dagegmvis pirobebSi,
swored es ukanaskneli, anu centralizebuli dagegmva cvlida Tavisufal
bazars saxelmwifos mxridan sruli kontroliT.

bazris ekonomikuri kanonebi fiaskos ganicdian, Tu maT ar SeuZliaT


uzrunvelyon sazogadoebis maqsimaluri keTildReoba da iseT
Sedegebamde mivyavarT, romlebic uaryofiTad moqmedeben sazogadoebis
ekonomikuri da socialuri ganviTarebis sferoebze. xSir SemTxvevaSi
xdeba bazris an misi romelime nawilis monopolizeba. monopolizebuli
bazri ki radikalurad gansxvavdeba konkurenciuli bazrisagan;
gansxvavebulia resursebis ganawileba, Semosavlebis ganawileba da
sazogadoebis keTildReobisadmi midgomac ki. kerZod, bazris
monopolizebis dros, rogorc wesi, xorcieldeba simdidris gadadineba
momxmareblidan gamyidvelisaken, mcirdeba produqciis warmoeba.
klebulobs warmoebaSi siaxleTa danergvis motivacia da swrafva
efeqtianobis gazrdisaken. am TvalsazrisiT saqarTveloSi sakonkurencio
kanonmdeblobis formireba ganpirobebulia igive mizezebiT, rac
nebismieri sabazro ekonomikis mqone qveynisTvisaa damaxasiaTebeli.
kerZod, esaa bazris saxelmwifoebrivi regulirebis aucilebloba,

6
monopolizebis SezRudva, konkurenciis dacvisa da ganviTarebis
mxardaWera da saerTod politikuri demokratiisaTvis ekonomikuri
safuZvlebis Seqmna.
aSS-Si antitrestuli kanonmdeblobis Seqmnidan dRemde igi ufro
moqnili da mizanmimarTuli gaxda da SeiZina sistemuri xasiaTi.
umravles qveynebSi konkurenciuli kanonmdebloba warmoadgens
normatiul-samarTlebrivi aqtebis kompleqss, romelic miRebulia
sakonkurencio politikis gatarebis mizniT specialuri
urTierTdakavSirebuli zomebis sistemis meSveobiT.
sakonkurencio kanonmdebloba, rogorc wesi, moicavs monopoliuri
saqmianobisa da arakeTilsindisieri konkurenciis regulirebis sam
ZiriTad zomas (proceduras): SemzRudavs, gamafrTxilebels da aRmkveTs.
igi ZiriTadad xorcieldeba sami mimarTulebiT: 1) antikonkurentuli
SeTanxmebebi; 2) dominirebuli mdgomareobis borotad gamoyeneba;
3)sabazro Zalauflebis koncentracia.
gardamavali ekonomikis mqone qveynebisaTvis, romlebic daadgnen
sabazro reformebis gzas, gansakuTrebiT aqtualuria sakonkurencio
kanonmdeblobis praqtikuli realizacia. saqme imaSia, rom administra-
ciuli ekonomikidan sabazroze gadasvla, rogorc wesi, yvela qveyanaSi
mimdinareobs maRalmonopolizebuli meurneobis pirobebSi.

amasTan, saxelmwifo mmarTvelobis organoebs gaaCniaT samewarmeo


sferoSi uSualo Carevis ramdenime aTeulwlovani tradicia da
Sesabamisad moTxovnileba. centralizebul ekonomikas axasiaTebda ra
koncentraciis maRali done, saqonlis gacvlis magivrad xSirad
xorcieldeboda misi ganawileba, meurneoba met-naklebad
naturalizebuli iyo, xolo materialuri dovlaTis moxmareba _
normirebuli.

aRniSnulidan gamomdinare, sakonkurencio politikam aqtualuri roli


unda Seasrulos centralizebuli ekonomikidan sabazro ekonomikaze
gadasvlis rTul da winaaRmdegobriv procesSi. Taviseburebebi
7
zegavlenas axdenen am qveynebis erovnuli sakonkurencio
kanonmdeblobebis xasiaTze da maTi praqtikuli ganxorcielebis
procedurebze.

raSi gamoixateboda es Taviseburebani saqarTvelosaTvis?

 jer erTi, sakonkurencio kanonmdeblobis normatiul-


samarTlebrivi bazis Seqmna xorcieldeboda wamyvani qveynebis
didi gamocdilebis safuZvelze, rac saSualebas iZleoda kanonebSi
asaxuli yofiliyo yvelze ufro mniSvnelovani da mravalgzis
aprobirebuli debulebebi.

 meore, saqarTvelos sakonkurencio kanonmdebloba iTvaliswinebda


qarTuli sinamdvilis mraval faqtors. maT Soris, ekonomikurs,
iuridiuls da politikurs. siaxles warmoadgenda is garemoeba,
rom masSi CarTul iqna debulebebi, romlebic exeboda akrZalvebs
aRmasrulebeli xelisuflebis organoebisa da adgilobrivi
TviTmmarTvelobis organoebis mxridan miRebuls konkurenciis
SemzRudav gadawyvetilebebsa da qmedebebs. amgvari ram ucxoa
dasavleTis qveynebis modelebisaTvis. aqve unda aRiniSnos, rom 2005
wlis 3 ivniss miRebuli kanoni ,,Tavisufali vaWrobisa da
konkurenciis Sesaxeb~ kidev ufro aZlierebda am mimarTulebas.
kerZod, saxelmwifo daxmarebebis nawilSi is gansazRvravda im
gamonaklisebs, ra SemTxvevaSic SeiZlebოდა neba darTულიყო maT
gamoyenebas.

 mesame, gardamavali ekonomikis da maT Soris, saqarTvelos


sakonkurencio kanonmdebloba sakiTxebisadmi ufro farTe gagebas
moicavda. kerZod, antimonopoliuri politikis tradiciuli
mimarTulebebis garda (SezRudva, aRkveTa, gafrTxileba) igi

8
garkveulad aregulirebda sasaqonlo bazris demonopolizaciisa
da privatizebis problematikasac.

amasTan, აქვე unda aRiniSnos ისიც, rom rigi pozitiuri sakanonmdeblo


novaciებis miuxedavad, წლების განმავლობაში საქართველოს საკონკურენციო
სამართალი შორს იყო srulyofilebisagan. უფრო მეტიც, samwuxarod, misi
zogierTi nawili aSkarad ver პასუხობდა konkurenciis Teoriisa da
praqtikis Tanamedrove moTxovnebs, რადგანაც მისი ცალკეული დებულებები
mniSvnelovnad იყო აცდენილი konkurenciis dacvisa da racionaluri
konkurenciuli garemos maxasiaTebel adeqvatur sakonkurencio
samarTlebriv normebს. es exebოდა ძირითადში ,,Tavisufali vaWrobisa da
konkurenciis Sesaxeb~ saqarTvelos 2005 წლის 3 ივნისის და იმავე
სახელწოდების 2012 wlis 8 maisis kanonებს, romelთაc CarCo-kanonis roli
ეკისრათ saqarTvelos konkurenciul kanonmdeblobaSi, rogorc
ierarqiuli, ise funqcionaluri datvirTvis TvalsazrisiT da
შესაბამისად, ufro meti moTxovnebic waeyenebოდათ. ამდენად, შეიძლება
ითქვას, რომ saqarTvelos mTavari sakonkurencio სამართალი 2014 წლამდე,
arajerovnad არეგულირებდა sakonkurencio samarTlis iseT
umniSvnelovanes sakiTxebs, rogoricaa:

 konkurenciis SemzRudavi saxelmwifo daxmarebebi;


 dominirebuli mdgomareobis mqone ekonomikuri agentebis mxridan
maTi mdgomareobis borotad gamoyenebis faqtebis gamovlenisa da
aRkveTis mizniT Sesabamisi bazrebis analizi da monitoringი;
 konkurenciis SemzRudavi horizontaluri da vertikaluri
SeTanxmebebi;
 ekonomikur agentTa Serwymebi da sxv.

9
აღნიშნული საკითხები, დებულებების დონეზე შეიძლება თქვას, რომ მეტ-
ნაკლებად დარეგულირებულია 2014 წლის 21 მარტის -,,კონკურენციის შესახებ“
საქართველოს კანონით (ეს უკანასკნელი წარმოადგენს ,,თავისუფალი ვაჭრობისა და
კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონის ახალ რედაქციას).
ამდენად, შეიძლება ითქვას, რომ ერთის მხრივ - საქართველოში ამ ეტაპზე მოქმედი
,,კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონი ძირითადად ჰარმონიზებულია
ევროკავშირის შესაბამის ნომრებთან, თუმცა, მეორეს მხრივ - ისიც ფაქტია, რომ მისი
გავრცელების არეალი იყო შეზღუდული (ის არ ვრცელდება (ვრცელდებოდა)
ეკონომიკის რეგულირებად სექტორებში), ასევე მოისუსტებდა კანონმდებლობის
პრაქტიკული აღსრულების მექანიზმები. შესაბამისად, საქართველოს ხელისუფლებას
გათვითცნობიერებული ჰქონდა რა სრულყოფილი საკონკურენციო სამართლის
არსებობის აუცილებლობა, მომზადდა და საქართველოს პარლამენტში წარდგენილ
იქნა - ,,კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონში შესატანი ცვლილებებისა და
დამატებების პროექტი. აღნიშნული ცვლილების პროექტი, დღეისათვის უკვე
მიღებულია სამივე მოსმენით (მესამე მოსმენით მიღებულ იქნა 2020 წლის 16
სექტემბერს) პარლამენტის მიერ. შესაბამისად, ამ ცვლილებების მიღებით მოხდა -
ქვეყნის ჩარჩო საკონკურენციო სამართის გავრცელების არეალის გაფართოება და
მისი ძირითადი დებულებების ევროკავშირის ნორმებთან კიდევ უფრო დაახლოება,
ასევე შესაბამისი აღმასრულებელი ორგანოს ინსტიტუციონალური გაძლიერება
(საკანონმდებლო ცვლილების თანახმად - სააგენტოში მომავალი წლის ივლისიდან
უნდა შეიქმნას კომისია ხუთი წევრის შემადგენლობით). ამდენად ფაქტია, რომ
საქართველოს პარლამენტის მიერ შესაბამისი საკანონმდებლო ცვლილებების
პაკეტის მიღებით, რომელიც საქართველოს პრეზიდენტის ხელმოწერისა და
საკანონმდებლო მაცნეში გამოქვეყნებისთანავე ძალაში შედის - ქვეყნის ჩარჩო
კონკურენციის სამართალი უფრო სრულყოფილი, ხოლო მის აღსრულება უფრო
ეფექტიანი გახდება.

10
sakontrolo kiTxvebi:

1) ra mizezebma ganapirobes saqarTveloSi konkurenciuli


kanonmdeblobis Seqmna?
2) ra iTvleba antimonopoliuri politikis ZiriTad
mimarTulebebad?
3) ras ewodeba antimonopoliuri politika?
4) rogor ganisazRvreba antimonopoliuri regulirebis cneba?
5) monopoliuri saqmianobisa da arakeTilsindisieri konkurenciis
regulirebis ra ZiriTad zomebs icnobs sakonkurencio
kanonmdebloba?
6) saqarTvelos sakonkurencio kanonmdebloba ra gansakuTrebuli
TaviseburebebiT xasiaTdeba?
7) saqarTvelos konkurenciის CarCo kanoni sakonkurencio
samarTlis romel ZiriTad sakiTxebs ar aregulirebდა?

literatura:

1) S. gogiaSili, s. fetelava – konkurencia da antimonopoliuri


regulireba (leqciebis kursi), ,,loi~ Tbilisi, 2007;
2) S. gogiaSvili – konkurenciis ekonomikuri politika da
sakanonmdeblo praqtika saqarTveloSi, ,,,inovacia~, Tb., 2009;
3) s. fetelava – konkurenciis Teoria da antimonopoliuri
regulireba saqarTveloSi, ,,loi~, Tbilisi, 2007;
4) s. fetelava – msjeloba saqarTvelos sakonkurencio
(antimonopoliuri) samarTlis srulyofis sakiTxebze, ,,loi~,
Tbilisi, 2007;
5) s. fetelava, S. gogiaSvili – ekonomikuri konkurencia, ,,loi~,
Tbilisi, 2012 ;

11
6) s. fetelava, S. gogiaSvili – antimonopoliuri regulirebis
praqtika, ,,axali saqarTvelo~, Tbilisi, 2013;
7) q. lafaCi – konkurenciis politika da dargobrivi regulireba
saqarTveloSi, ,,nekeri~, Tbilisi, 2012;
8) ლ. ჯაფარიძე, ქ. ზუკაკიშვილი, ნ. კობაძე, ნ. ჟვანია, ზ. გველესიანი, მ. აკოლაშვილი, ნ.
სერგია, ს. მომცელიძე - საქართველოს კონკურენციის სამართალი, ნიუ ვიჟენ
უნივერსიტეტის გამომცემლობა, თბ. 2019.

12

You might also like