Polimery – podstawowe pojęcia

Są to wielkocząsteczkowe związki organiczne zbudowane z monomerów. Otrzymuje się je poprzez

chemiczne zmodyfikowanie produktów pochodzenia naturalnego lub przez syntezę z produktów
chemicznej przeróbki węgla, ropy naftowej albo gazu ziemnego (polimer = monomer + składniki
modyfikujące )
Klasyfikacja tworzyw polimerowych
-W zależności od kinetyki i mechanizmu reakcji otrzymywania (polimery addacyjne, polimery
kondensacyjne, polimery modyfikowane chemicznie)
-Ze względu na właściwości użytkowe i zastosowanie tworzywa(konstrukcyjne, adhezyjne,
powłokotwórcze, włóknotwórcze
-Ze względu na wartość modułu sprężystości (plastomery, elastomery)
-Ze względu na właściwości mechaniczne (polimerowe ogl., inżynierskie, specjalne, funkcjonalne)
Stany fizyczne polimerów
-Stan sprężysty z wymuszoną elastycznością [lekkosprężysty] (Tk ≤ T ≤ Tg)
Jedynie drgania atomów i ich grup, mimo wszystko pod wpływem obciążenia zewnętrznego wartość
energii cieplnej może być na tyle duża, że pojawiają się odkształcenia wysokoelastyczne i plastyczne
-Stan elastyczny [wysokoelastyczny] (Tg ≤ T ≤ Tp)
Mery i segmenty makrocząsteczek dokonują nieustannych bardzo licznych zmian konformacji nawet pod
niewielkim naprężeniem. Makrocząsteczki są bardzo giętkie, dominują odkształcenia wysokoelastyczne
-Stan plastyczny (Tp ≤ T)
Siły oddziaływań międzycząsteczkowych i wewnątrzcząsteczkowych są znikomo małe. Nie tylko mery i
segmenty, ale całe makrocząsteczki są bardzo mobilne i nawet pod znikomym obciążeniem
przemieszczają się względem siebie
-Stan sprężysty kruchy (T ≤ Tk)
Brak możliwości pojawienia się giętkich makrocząsteczek. Drgania pojedynczych atomów i grup.
Tk-kruchości, Tg-zeszklenia, Ts-mięknienia, Tp-płynięcia, Tm-topnienia fazy krystalicznej, Td-rozkładu
Przegląd najczęściej stosowanych polimerów
PE-polietylen, PP-polipropylen, Teflon, PVC-polichlorek winylu, PS-polistyren
PTS, definicje, rodzaje środków dodatkowym
TS - szeroka grupa materiałów, których podstawowym lub rzadziej jedynym składnikiem są polimery.
Dodatkowo w tworzywach sztucznych mogą występować napełniacze (proszkowe, włókniste,
warstwowe), oraz środki pomocnicze (zmiękczające, smarujące, antystatyczne, barwiące, stabilizujące,
itp.)
Dodatki - zmieniają właściwości mechaniczne. Są nimi np.:napełniacze, zmiękczacze, stabilizatory, środki
smarujące, środki barwiące, antypireny.
Fazy technologiczne przetwórstwa tworzyw
-Obróbka wstępna nadanie tworzywom postaci dogodnej do przetwórstwa, wstępne
wymieszanie/połączenie tworzyw polimerowych z modyfikatorami
-Formowanie następuje przemiana stanów fizycznych polimeru, jak również niekiedy zmiana jego
struktury makrocząsteczkowej
-Wykończenie polega na przekształceniu scalonego materiału w wyrób o żądanej postaci i właściwościach
użytkowych oraz nadanie mu estetycznego wyglądu zewnętrznego
Wytłaczanie
Jest to proces technologiczny w efekcie, którego otrzymuje się wyroby lub półwyroby, polegające na
ciągłym uplastycznianiu materiału w układzie uplastyczniającym wytłaczarki, a następnie jego
ukształtowaniu poprzez wytłaczanie przez dyszę wytłaczarską o odpowiednim kształcie.
Funkcje układu uplastyczniającego (nagrzewanie, sprężanie, mieszanie, transportowanie)
Rodzaje układów uplastyczniających (ślimakowe, mieszane(tłokowo-ślimakowe)
bezślimakowe(tłokowe,tarczowe,pierścieniowe,wirnikowe,planetarne))
Budowa ślimakowego układu uplastyczniającego

Rodzaje wytłaczarek, rodzaje głowic wytłaczarskich

Jednoślimakowe(konwencjonalne, autetermiczne,szybkobieżne,specjalne)
Wieloślimakowe(dwuślimakowe(współbieżne,przeciwbieżne), 3 i więcej ślimakowe)
Głowice (proste, krzyżowe,szczelinowe)
Typy wytłaczania i przykłady wyrobów
Typy (konwencjonalne,autotermiczne,porujące,z rozdmuchem,z napełnieniem,współwytłaczanie)
Wyroby (profile, płyty, folie)
Wtryskiwanie
Polega na cyklicznym uplastycznianiu, a następnie stapianiu tworzywa polimerowego w układzie
uplastyczniającym i wyciskaniu do zamkniętego gniazda formującego, zestaleniu lub utwardzeniu
tworzywa, a następnie wyjęciu tworzywa, a następnie wyjęciu wyrobu zwanego wypraską
Wielkości (czas docisku, trwanie docisku, chłodzenie, zamknięcia formy, przerwy, ciśnienie w układzie
hydraulicznym, ciśnienie (wtrysku, docisku, plastyfikacji, w gnieździe formy))
Parametry wtryskiwania
Temperatury(formy,uplastycznionego tworzywa polimerowego)
Ciśnienie(wtrysku,docisku,we wnęce formy oraz na czele ślimaka)
Czas(chłodzenia,wtryskiwania,docisku)
Inne(prędkość wtrysky,prędkość obrotowa ślimaka)
Specjalne metody wtryskiwania, wyroby
Wyroby (felgi,szczoteczki do zębów, butelki, klocki lego, kubki, obudowy sprzętu AGD)
Specjalne wtryskiwanie(z wprowadzeniem dodatkowego tworzywa,tworzyw utwardzalnych,z różnym
przepływem tworzywa w formie,ze złożonym ruchem podzespołów formu)
Termoformowanie
Polega na równomiernym nagrzaniu płyty lub folii z tworzywa sztucznego, zamocowanego w ramie
napinającej, następnie jej odkształceniu pod wpływem różnicy ciśnień odwzorowując kształt formy
Przebieg (podgrzanie folii, zamknięcie ramy(odcięcie dostępu powietrza), formowanie, gotowy wyrób)
Materiały(PS, PP, PE, PVC, PC, polimetakrylan metylu PMMA, kopolimer ABS)
Metody termoformowania i wyroby
Metody(negatywowe, pozytywowe, próżniowe, ciśnieniowe)
Wyroby(pojemniki, pokrywka na kubki papierowe, obudowy, pokrywy, wanny)
Laminowanie
Polega najczęściej na ręcznym ułożeniu w formie, pokrytej środkiem rozdzielającym, pewniej ilości
warstw nośnika nasyconego lub nasycanego w czasie procesu płynną żywicą i zestaleniu żywicy w
temperaturze otoczenia
Przebieg(nałożenie żelkotu, ułożenie warstw wzmocnienia, wtryskiwanie żywicy)
Wyroby(powłoki na patelniach, powłoki klamek, obudowy, modele)
Materiały kompozytowe
Materiał wytworzony w sposób sztuczny i świadomy, złożony co najmniej z dwóch faz oddzielonych
wyraźnymi granicami międzyfazowymi, gdzie jedna z faz jest fazą umacniającą. Właściwości kompozytu
muszą być wyższe inne dodatkowe w stosunku do właściwości każdej z faz osobno lub zmieszanych
razem. Właściwości kompozytu są zależne od udziału poszczególnych faz
Własności(właściwości faz składowych, udziału objętościowego faz, sposobu rozmieszczenia fazy
rozproszonej w osnowie, cech geometrycznych fazy rozproszonej)
Budowa, typy materiałów kompozytowych i ich zastosowanie
Budowa składają się zazwyczaj z 2 faz
-ciągłej(osnowa polimerowa/matryca) | -rozproszonej, otoczonej osnową(napełniacz/zbrojenie)
Zastosowanie(lotnictwo, astronautyka, sport, budownictwo, motoryzacja, medycyna, elektronika)
Typy kompozyt(ziarnisty, włóknisty, warstwowy)
Metody nanoszenia powłok z tworzyw sztucznych
Fluidyzacyjne, Fluidyzacyjno-elektrostatyczne, Płomieniowe, Zanurzeniowe, Polewające,
Elektrostatyczne, Elektroforetyczne
Pytania, które PONOĆ dała:
Kalibrator jest niezbędny w technologii – wytłaczania
Ślimak w procesie wytłaczania wykonuje – ruch obrotowy
Wtryskiwanie jest procesem – cyklicznym
Forma jest podstawowym narzędziem w procesie – wtryskiwania i formowania próżniowego
Dodatek plastyfikacji powoduje – zwiększenie modułu Young’a
Zaletą formowania próżniowego są – wyroby cienkościenne
PVC plastyfikowany należy do elastomerów termo plastycznych? – Fałsz
Krzesło ogrodowe wykonasz technologią – wtryskiwania
Adhezja określa wewnętrzną wytrzymałość kleju – Fałsz
Żelkot to środek smarujący – Fałsz
Powlekanie przez zanurzenie wykonuje się w – stopionym proszku PVC
Podajnik to urządzenie pomocnicze, które – przemieszcza materiał z worka do leja zasypowego
Dozownik granulatów do wtryskarek wyposażone są w – 1 lub 2 ślimaki
W technice powlekania fluidyzacyjnego przedmiot powinien mieć temp. – znacznie wyższą od temp.
Tworzywa
Najważniejszym elementem formy wtryskowej jest – tuleja wtryskowa i pierścień centrujący
Głowica wytłaczarska do produkcji rur musi posiadać – pierścień kalibrujący
Jednorodne pocienienie ścian wyrobów kształtowanych techniką formowania negatywowego
uzyskujemy – z wykorzystaniem stempla mechanicznego
Do najważniejszych parametrów znamionowych układu plastyfikacji wtryskarek zaliczamy – moc
grzałek
Najważniejszym parametrem układu zamykania wtryskarki jest – siła zwarcia
Filtry zewnętrzne w liniach wytłaczarskich wykonywane są jako - pierścienie filtrujące