Programme Name: BSc (Hons) in English Language Teaching

Module Name and Code: Introduction To Pedagogy And Educational Theories

-AG170
Student ID Number: ELMAZ10406
Lecturer’s Name: Mrs. Maria Papandreou
Word Count: 2032(excluding table of comment, bibliography,reference list & appendices)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ :

Η Παιδαγωγική είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται σε όλη την ιστορία για να περιγράψει την τέχνη
της ανατροφής των παιδιών. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τη λέξη για να
αναφερθούν σε έναν δούλο που συνόδευε τα παιδιά από τα σπίτια τους στο σχολείο. Αργότερα στους
ελληνιστικούς χρόνους, ο όρος έφτασε να σημαίνει ανατρέφω, διαπαιδαγωγώ. Είναι χαρακτηριστικό
ότι σε όλη την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα ο όρος παιδαγωγική δεν συνδέεται με τον όρο
επιστήμη, αλλά με την τέχνη της ανατροφής των παιδιών. Η ιστορία της παιδαγωγικής είναι μακρά
και πολύπλοκη, με διάφορες θεωρίες να διαμορφώνονται με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, η
καθιέρωση της παιδαγωγικής ως ανεξάρτητης επιστήμης ξεκίνησε μόλις τον 20ο αιώνα. Κατά τη
διάρκεια αυτής της περιόδου, υπήρξε ένα κύμα έρευνας στην παιδαγωγική, με πολλές θεωρίες να
γίνονται αμφισβητήσιμες λόγω της έλλειψης επιστημονικής εγκυρότητάς τους. Ωστόσο, έχει
ανανεωθεί το ενδιαφέρον για την παιδαγωγική τις τελευταίες δεκαετίες, με τους ερευνητές να
εργάζονται για την καλύτερη κατανόηση αυτού του περίπλοκου φαινομένου. Υπάρχουν δύο κλάδοι
της Παιδαγωγικής: το μακροεπίπεδο, το οποίο εξετάζει τις συνθήκες και τις λειτουργίες της
εκπαίδευσης σε γενικό επίπεδο και το μικροεπίπεδο, το οποίο εστιάζει στο σχολείο ως μικρόκοσμο
και εξετάζει τις σχέσεις που διέπουν και συνθέτουν την εκπαιδευτική διαδικασία. . Υπάρχουν επίσης
ορισμένες επιμέρους επιστήμες που εμπίπτουν σε αυτό το επίπεδο εκπαίδευσης, όπως η
εκπαιδευτική έρευνα, η μεθοδολογία διδασκαλίας, η εκπαιδευτική αξιολόγηση και η εκπαιδευτική
ψυχολογία. Υπάρχουν τρεις βασικές λέξεις-έννοιες στην Παιδαγωγική: ‘εκπαίδευση’, ‘διδασκαλία’,
και ‘μάθηση’. Η εκπαίδευση είναι η διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης, η οποία μπορεί να λάβει
πολλές μορφές, συμπεριλαμβανομένης της επίσημης σχολικής εκπαίδευσης, της μαθητείας και της
διαδικτυακής μάθησης. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τη μετάδοση της γνώσης από αυτούς που
την έχουν σε αυτούς που δεν την έχουν, καθώς και την κουλτούρα και τις αξίες του μορφωμένου
ατόμου. Η διδασκαλία είναι μια διαδικασία σκόπιμων ενεργειών που αναλαμβάνει ένας δάσκαλος
και ένας συνεργάτης με στόχο τη διευκόλυνση της απόκτησης γνώσεων από τον μαθητή και την
απόκτηση διαφόρων δεξιοτήτων που θα τους επιτρέψουν να μαθαίνουν συνεχώς και να
ανταποκρίνονται με επιτυχία στις ανάγκες της ζωής. Όσον αφορά την έννοια της μάθησης, υπάρχουν
πολλές διαφορετικές γνώμεις και απόψεις. Σύμφωνα με τον Ξωχέλλη (2018), «είναι η διαδικασία
κατά την οποία το παιδί και ο έφηβος με την δική τους
δραστηριότητα αποκτούν γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που βοηθούν στην δική
τους προσωπική ανάπτυξη και στην ένταξη τους στο περιβάλλον». Ο R. Gagne υποστηρίζει ότι
“μάθηση είναι η διαδικασία που υποβοηθάει τους οργανισμούς να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά
τους μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και με μόνιμο τρόπο έτσι, ώστε η ίδια
τροποποίηση να μη χρειαστεί να συμβεί ξανά σε ανάλογη περίπτωση”. Η ταξινόμηση των τύπων
μάθησης γίνεται για πρακτικούς λόγους και έχει τους ακόλουθους στόχους: Διευκολύνει την
οργάνωση, του σχεδιασμού και της υποστήριξης των δραστηριοτήτων και οργανώνει
δραστηριότητες που αποσκοπούν στην απόκτηση γνώσεων (θεωρία της μάθησης). Υπάρχουν τρεις
βασικοί τύποι ανθρώπινης μάθησης. - Αυτές που σχετίζονται με την εκμάθηση πληροφοριών και την
απόκτηση δεξιοτήτων. Η εκμάθηση πληροφοριών και δεξιοτήτων που απαιτούνται για την επίλυση
διαφόρων προβλημάτων στην καθημερινή ζωή. Αυτές αφορούν τις δεξιότητες που απαιτούνται για
την αντιμετώπιση της καθημερινής ζωής. - Αυτά που σχετίζονται με προσωπικά συναισθήματα,
εμπειρίες, αξίες και πεποιθήσεις. - Αυτές που σχετίζονται με την κίνηση και τις κινητικές δεξιότητες.

ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΤΟΥ PIAGET:

Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένα δυναμικό στοιχείο που βασίζεται στην
κληρονομικότητα, αλλά ταυτόχρονα ακολουθεί μια πορεία που καθορίζεται από το περιβάλλον και
εξελίσσεται. Η νοημοσύνη μας επιτρέπει επίσης να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τις απαιτήσεις
του περιβάλλοντος. Και αφού το περιβάλλον, όπως και οι άνθρωποι, αλλάζει συνεχώς, έτσι και η
αλληλεπίδραση μεταξύ τους πρέπει να είναι διαρκώς μεταβαλλόμενη, δηλαδή δυναμική. Οι κύριοι
μηχανισμοί με τους οποίους αναπτύσσεται η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι η αφομοίωση και η
συμμόρφωση. Πρόκειται για βιολογικά προκαθορισμένες λειτουργίες και τις κύριες διαδικασίες με
τις οποίες αναπτύσσονται οι ανθρώπινες γνωστικές ικανότητες σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης.
Ωστόσο, η νοημοσύνη δομείται διαφορετικά σε κάθε στάδιο ανάπτυξης. Καθώς τα παιδιά
μεγαλώνουν, η αντίληψή τους για τον κόσμο και την επίλυση προβλημάτων αλλάζει. Αυτή η διπλή
διαδικασία αφομοίωσης και συμμόρφωσης περιλαμβάνει την ενεργό συμπεριφορά του υποκειμένου
που επιτρέπει την ανάπτυξη, την αλλαγή και την εμπειρία. Οι εμπειρίες που λαμβάνει ένα άτομο από
το περιβάλλον αφομοιώνονται και οδηγούν στην απόκτηση γνώσεων. Η γνώση αυτή αποκτάται μέσα
από εμπειρίες που αποκτώνται μέσω της εξερεύνησης και της ενεργού συμμετοχής του ατόμου στη
μαθησιακή διαδικασία. Το άτομο δεν παραμένει αποδέκτης έτοιμων εμπειριών, αλλά αλληλεπιδρά
με το περιβάλλον, βαδίζει στα δικά του πόδια και βρίσκει τα δικά του ερεθίσματα. Οι γνώσεις που
αποκτά το άτομο με αυτόν τον τρόπο είναι ποιοτικές γνώσεις τις οποίες θα κατέχει για πάντα. Σε
σύγκριση με την αφομοίωση, η συμμόρφωση είναι πιο επεκτατική. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι,
ενώ στην αφομοίωση ο οργανισμός ενσωματώνεται σε μια ήδη υπάρχουσα κατάσταση, στη
συμμόρφωση αναγκάζεται να προσαρμοστεί στην κατάσταση που του παρέχει το ίδιο το περιβάλλον.
Όταν αυτές οι επεκτάσεις παίρνουν μεγάλες διαστάσεις, δημιουργείται μια ανισορροπία στον
οργανισμό, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε κατάσταση ισορροπίας με μια νέα, ταχεία
επέκταση.

Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τον Piaget, η ανάπτυξη του παιδικού ψυχισμού είναι μια συνεχής ροή
από την ισορροπία στην ανισορροπία και από την ανισορροπία στην ισορροπία.
Αυτή η μορφή συνεχούς ισορροπίας που επιτυγχάνεται από το σώμα αντιπροσωπεύει τα στάδια
ανάπτυξης της νοημοσύνης του παιδιού. Κατά τη διάρκεια της διανοητικής ανάπτυξης του παιδιού, η
μάθηση συντελείται με τη δημιουργία γνωστικών δομών, όπως αναπαραστάσεις, σχήματα και
εννοιολογικά δίκτυα, καθώς και με την κατανόηση και την ανταπόκριση στις φυσικές εμπειρίες του
περιβάλλοντος.

Ο Piaget έχτισε τη γνωστική θεωρία του για τη μάθηση με βάση την παραδοχή ότι οι άνθρωποι
πρέπει να προσαρμόζονται τόσο στο φυσικό όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον. Με άλλα λόγια,
χρειάζονται μια ισορροπία που εξαρτάται από βιολογικούς μηχανισμούς. Και όλα αυτά πηγάζουν
από τις αυθόρμητες τάσεις συμπεριφοράς των ανθρώπων. Αυτό εξηγεί τόσο τη μάθηση κατώτερης
τάξης όσο και τη μάθηση ανώτερης τάξης. Είναι επομένως σαφές εξαρχής ότι δεν μιλάμε για
μονομερείς αντιδράσεις που προκαλούνται από εξωτερικά ερεθίσματα, όπως κάνει ο
συμπεριφορισμός, αλλά για κάτι εντελώς διαφορετικό. Μιλάμε για ενεργητικές ενέργειες των
ατόμων που αποσκοπούν στην προσαρμογή στο περιβάλλον τους, ανεξάρτητα από το αν
ενεργοποιούνται ή όχι από ερεθίσματα. Σύμφωνα με τη θεωρία του Piaget, η μάθηση ως διαδικασία
συνίσταται στην επεξεργασία των δικών του γνωστικών σχημάτων σε σύγκρουση με το περιβάλλον.
Συνεπώς, περιλαμβάνει είτε την ενσωμάτωση νέων στοιχείων σε αυτά τα σχήματα, όπως υπάρχουν
σήμερα, είτε, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, την αλλαγή των σχημάτων ώστε να συμπεριληφθούν νέα
στοιχεία. Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Ένα καλά διαμορφωμένο ή τροποποιημένο
γνωστικό σχήμα γίνεται σταθερό όταν επαναλαμβάνεται και χρησιμοποιείται ξανά και ξανά. Η
σταθεροποίηση μιας νέας μορφής γνωστικού σχήματος οδηγεί στη μάθηση.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η βάση της θεωρίας του Piaget είναι το γνωστικό σχήμα, το
οποίο όχι μόνο προηγείται κάθε μαθησιακής διαδικασίας, αλλά αποτελεί και τη βάση της, δηλαδή
οτιδήποτε νέο οικοδομείται από το ήδη υπάρχον υλικό, την υπάρχουσα γνώση. Ο Piaget, όπως και
άλλοι θεωρητικοί, θεωρεί τη βιολογική ωρίμανση, την εμπειρία και την κοινωνική αλληλεπίδραση
ως παράγοντες της μάθησης, και πιο συγκεκριμένα, ουσιαστικά πιστεύει ότι η βιολογική ωρίμανση
του νευρικού συστήματος και οι ορμονικοί μηχανισμοί δημιουργούν νέες ευκαιρίες για διανοητική
ανάπτυξη σε στάδια. Η εμπειρία, από την άλλη πλευρά, είναι ο συγχρονισμός του αντικειμένου με το
περιβάλλον. Η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι επίσης σημαντική για την ενίσχυση της
προσωπικότητας σε μεταγενέστερα αναπτυξιακά στάδια, αλλά δεν παίζει κυρίαρχο ρόλο στη θεωρία.
Με άλλα λόγια, ο Piaget δεν συμφωνεί ότι τα παιδιά μιμούνται τη συμπεριφορά των προτύπων,
αλλά πρέπει πρώτα να είναι σε θέση να το κάνουν με βάση τη δική τους ανάπτυξη. Συνεπώς, όπως
αναφέρθηκε παραπάνω, πρέπει να ενεργούν με καλή κατανόηση του αναπτυξιακού τους σταδίο.
Από αυτό το μοντέλο γνωστικής προσαρμογής προκύπτει ότι τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από
δημιουργικές δραστηριότητες, κατά τη διαδικασία αντιμετώπισης του περιβάλλοντος και
αποκατάστασης της ισορροπίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της δραστηριότητας, οι έννοιες βασίζονται
σε προηγούμενες γνώσεις μέσω συσχετίσεων και συνδέσεων. Εκτός από την ίδια τη διαδικασία, οι
πληροφορίες και οι συσχετίσεις είναι επίσης απαραίτητες για να οικοδομήσει ο μαθητής νέες
γνώσεις. Ωστόσο, το ενδιαφέρον που επιδεικνύεται κάθε στιγμή για την ικανοποίηση της επιθυμίας
για μάθηση παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο.

Ο Piaget συνέστησε στους δασκάλους να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην καθοδήγηση των μαθητών.
Αντί ο εκπαιδευτικός να πιέζει πληροφορίες στους μαθητές ενώ κάθονται και ακούν παθητικά, θα
πρέπει να μοιραστεί τη μαθησιακή εμπειρία και ενθαρρύνει τους μαθητές να είναι ενεργοί και
αφοσιωμένοι. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθητές όχι μόνο θα μάθουν τις πληροφορίες, αλλά θα
αναπτύξουν επίσης τη δική τους κατανόηση και εκτίμησή τους. Θα πρέπει να σέβονταιτις ιδέες, τις
προτάσεις και τις απόψεις τους και να συμπληρώνουν τις παραδοσιακές διαλέξεις με σχετικές,
πρακτικές δραστηριότητες στην τάξη που επιτρέπουν στους μαθητές να βιώσουν μόνοι τους το
περιεχόμενο.

Ο Piaget συνέστησε στους δασκάλους να αναλάβουν ενεργό ρόλο βοηθώντας τους μαθητές να
μάθουν. Αυτό σημαίνει ότι οι δάσκαλοι πρέπει να είναι διαθέσιμοι για να δώσουν ανατροφοδότηση
και καθοδήγηση και θα πρέπει να βοηθήσουν τους μαθητές να εξερευνήσουν τα ενδιαφέροντα και
τις ικανότητές τους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Γιατί όμως η Παιδαγωγική είναι χρήσιμη στον τρόπο που διδάσκει κανείς; Η διδασκαλία είναι ένα
σημαντικό μέρος της παροχής προηγμένης εκπαίδευσης. Μπορεί να περιγραφεί ως κατανόηση του
τρόπου με τον οποίο οι μαθητές μπορούν να μάθουν, εστίαση στην παρουσίαση του προγράμματος
σπουδών στους μαθητές με τη μορφή που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών τους και ως
απαίτηση του σωστού τρόπου αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας μεταξύ δασκάλων και μαθητών. Οι
εκπαιδευτικοί που παρέχουν βαθιά μάθηση στους μαθητές μπορούν να επικεντρωθούν στους
τρόπους με τους οποίους διδάσκουν και μαθαίνουν. Αυτή η προσέγγιση μεγιστοποιεί τη μεγαλύτερη
ευθύνη του δασκάλου να παρέχει στους μαθητές τις σωστές πληροφορίες. Οι δάσκαλοι κατανοούν
πώς προσεγγίζουν οι μαθητές τη μάθηση και μπορούν να επικεντρωθούν σε αποτελεσματικές
μεθόδους διδασκαλίας που στοχεύουν στις συγκεκριμένες ανάγκες των μαθητών. Η παιδαγωγική
είναι βασικό μέρος της εκπαίδευσης και διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη μετάδοση γνώσεων και
δεξιοτήτων στους μαθητές. Είναι σημαντικό οι δάσκαλοι να έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες και
γνώσεις για να βοηθήσουν τους μαθητές τους να μάθουν αποτελεσματικά. Όταν η παιδαγωγική
γίνεται σωστά, η ποιότητα της μάθησης στην τάξη θα βελτιωθεί σημαντικά. Αυτό θα οδηγήσει σε
καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις και ποιότητα μάθησης για τους συμμετέχοντες μαθητές. Η
προώθηση ενός συνεργατικού περιβάλλοντος μάθησης είναι επωφελής για τις γνωστικές δεξιότητες
των μαθητών, την προσαρμογή σε περιβάλλοντα συνεργασίας και τη συνολική εκπαίδευση. Η
κατανόηση και η ενσωμάτωση των απόψεων άλλων μαθητών μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της
ποιότητας της μάθησης των μαθητών. Η διδασκαλία και η μάθηση είναι αμφίδρομος δρόμος. Ένας
καλός δάσκαλος βοηθά τους μαθητές του να επιτύχουν τους στόχους τους παρέχοντας μια
προκλητική διαδικασία μάθησης, ενώ παράλληλα επιτρέπει στα ιδρύματα να υπερβούν τους
παραδοσιακούς και παλιούς τρόπους διδασκαλίας και μάθησης. Παρέχοντας μια διαφορετική μορφή
μάθησης και διδασκαλίας, μπορούν να αναλύσουν και να αξιολογήσουν την πρόοδο των μαθητών.
Αυτό, με τη σειρά του, βοηθά τους μαθητές να επιτύχουν τους στόχους τους και να βελτιώσουν τον
εαυτό τους. Η αποτελεσματική μάθηση των μαθητών είναι αποτέλεσμα ενός καλά σχεδιασμένου
παιδαγωγικού σχεδίου που επιτρέπει στους μαθητές να βιώσουν την εκπαίδευση με διαφορετικούς
τρόπους. Αυτό δημιουργεί διαφορετικές ευκαιρίες μάθησης για τους μαθητές, καθώς και την
ευκαιρία για αυτούς να επιλέξουν το στυλ μάθησης που προτιμούν. Αυτό τους επιτρέπει να
ακολουθούν τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους πιο εύκολα, κάτι που με τη σειρά του
διευκολύνει τη μάθησή τους. Με τη μελέτη αυτού του υλικού, οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν
καλύτερα το αντικείμενο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένες δεξιότητες και μαθησιακά
αποτελέσματα. Η καλή επικοινωνία είναι το κλειδί για μια ακμάζουσα σχέση. Επιτρέπει και στους
δύο εταίρους να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον και βοηθά στην αποφυγή παρεξηγήσεων. Μπορεί
επίσης να βοηθήσει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και να ενισχύσει τη σχέση μαθητή- δάσκαλου.
Υπάρχουν και παράγοντες που επηρεάζουν την μάθηση όπως το μαθησιακό περιβάλλον, οι
ικανότητες του εκπαιδευόμενου, το κίνητρο και οι στόχοι του κάθε μαθητή καθώς και ο τρόπος
εκμάθησης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Ευστ. Γ. Δημητρόπουλος – Ουρ. Χ. Καλούρη – Αντωνοπούλου, Παιδαγωγική Ψυχολογία, εκδ.

Έλλην.

Κασσωτάκης, Μ. και Φλουρής, Γ. (2013). Μάθηση και Διδασκαλία: Σύχρονες απόψεις για τις

διαδικασίες της μάθησης και τη μεθοδολογία της διδασκαλίας (Τόμος Α’). Εκδόσεις Γρηγόρη.

Ντούμα, Α. (2020, 15 Φεβρουαρίου) Η γνωστική αναπτυξιακή θεωρία: στάδια ανάπτυξης. MaxMag

Η γνωστική αναπτυξιακή θεωρία: στάδια ανάπτυξ

ης | Ψυχολογία (maxmag.gr)

Χρήστου Π. Φράγκου, Ψυχοπαιδαγωγική, εκδ. Gutenberg – Παιδαγωγική Σειρά