Pagbasa at Pagsuri

GOLDENSTATE COLLEGE Issue No. Rev No. Reference No.
General Santos City 01 00 RF-ACA-SHS12-001-20

Pagbasa at Pagsusuri ng
Effectivity Date: Page No.
Iba’t-ibang Teksto tungo sa
January 18, 2020 1 of
Pananaliksik
LINGGO 1-2
ARALIN 1. Tekstong Impormatibo
LAYUNIN
Sa katapusan ng klase ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a. Natutukoy ang kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang ginamit sa tekstong

impormatibo
b. Naibabahagi ang katangian at kalikasan ng tekstong impormatibo
c. Nakasusulat ng ilang halimbawa ng tekstong impormatibo
d. Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng sariling halimbawang tekstong
impormatibo
e. Nakakakuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang isinulat na tekstong
impormatibo
f. Naiuugnay sa sarili, pamilya, komunidada, bansa at daigdig ang mga kaisipang
nakapaloob sa tekstong impormatibong binasa
g. Naipapaliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong impormatibo.
LUNSARAN
Gaano kahalaga ang sulating impormatibo sa buhay ng mga mag-aaral na Pilipino?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
__________________________________
Listahan ng Paksa
Maglista ng limang konsepto, kaisipan, bagay, lugar, o kahit anong paksa na interesadi
kang pag-aralan. Pumili ng isa at pumunta sa silid-aklatan sa loob ng dalawampung minuto
upang maghanap ng mga impormasyong hinggil dito. Punan ang tlahanayan ng mga hinihinging
impormasyon. Batay rito, bumuo ng sulatin na makapagbibigay ng impormasyon tungkol sa
paksang iyong napili.
Pananaliksik
Mga Paksa Napiling paksa

1.
2. Mga impormasyong nakalap
3.
4.
5.
TALAKAYIN AT UNAWAIN
Tekstong Impormatibo
Ang tekstong impormatibo ay may pangunahing layunin na magbigay ng impormasyon

upang mapalawak at mapalalim ang kaalaman ng mambabasa tungkol sa paksang tinatalakay.
Ginagamit ito upang bigyang-kahulugan ang isang salita, pangyayari , konsepto o kaisipan;
upang maipaliwanag ang dahilan sa pag-aaral ng mga pangyayari at sagutin ang mga tanong.
Ang mga mag-aaral sa mataas na antas ay inaasahang makapagsususlat ng ganitong

uri ng sulatin na naglalayong bumuo ng bagong kaisipan mula sa wastong pagsisiyasat ng
kaalaman o pananaliksik. Ang mga datos na gagamitin sa pagsusulat ay maaaring hango sa
pangunahing sanggunian kagaya ng panayam, sulat, talaarawan o sariling karanasan; maaari
ding mula sa sekondaryong sanggunian kagaya ng mga iskolarling papel, artikulo, sulat,
talumpati, aklat, diksyunaryo, ensayklopedya, pahayagan, mga website, mga blog at iba pang
nakalimbag na akda na nasisigurong mula sa mapagkakatiwalaang sanggunian.
Ang mga nakalap na impormasyon ay maaaring iugnay sa mga dati ng kaalaman o

karanasan upang makabuo ng bagong kaisipan. Dapat balangkasing mabuti ang mga nakalap
na ideya at nabuong bagong kaisipan upang magkaroon ng kaayusan at maintindihang mabuti
ng mambabasa ang lahat ng paliwanag hinggil sa paksa.maaaring magbiagay ng mga
halimbawa. Maaari ding isa isahin ang mga konsepto, pagsunod-sunorin ang mga pangyayari at
Pananaliksik
ipakita ang ugnayang sanhi at bunga, at pagkakatulad o pagkakaiba nito sa ibang konsepto o
paksa. Malaking tulong din ang pagbibigay ng konsiderasyon sa wastong paggamit ng wika at
akmang estilo sa pagsusulat.
Mga Dapat Tandaan sa Pagsusulat ng Akdang Impormatibo
1. Kahusayan sa Paggamit ng Wika

Tumutukoy ito sa kakayamakapili ng mga salitang madaling intindihin upang malinawan
ang mga mambabasa sa paksang inilalahad.
2. Kakayahang Makapagpalawak ng Kaisipan
Nararapat na makapagbigay ng halimbawa, magpakita ng ugnayang sanhi at bunga,
makapaghambing ng ibang konsepto, makapagpakita ng maayos na organisasyon ng
ideya mula sa pinakamalawak hanggang sa pinakamaliit na detalye. Mahalaga ring
mailahad ang mga kaugnay na salik na makaiimpluwensiya sa kahihinatnan ng mga
pangyayari.
3. Kakayahang Mapalalim ang Kaisipan ng Paksa
Dito sinisiyasat ang kaliit-liitang detalye at ipinaliliwaanag ang kaugnayan nito sa paksa.
Tinatalakay dito ang maliliit na saalik na kapag napagsamsam ay may malaking epekto
sa paksa. Sinasaklaw nito ang kaugnayan ng paksa sa iba’t-ibang larangan at antas ng
lipunan. Hihnihimay nito ang lahat ng bagay o ideya nang sa gayon ay lubusang
maintindihan ang saklaw at lalim ng bawat paksa.
Kohesyong Gramatikal
Gumagamit ng mga kohesyong gramatikal upang magkaroon ng kaugnayan ang mga

konsepto ng sulatin. Lumilinaw ang mga sulatin sa pamamagitan nito sapagkat nababawasan
ang paglalagay ng mga salitang may kaparehong kahulugan. Mahalaga ito upang maging
maayos, malinaw, at magkaugnay ang mga punto ng sulatin. Ang mga halimbawa nito ay ang
mga panghalpi na siya, sila, kaniya, kanila, ito, iyon, dito at doon na tinatawag na
pagpapatungkol. Mayroon itong dalawang anyo: ang anapora at katapora.
1. Anapora
Ito ang panghalip na ginagamit matapos banggitin ang pangalan ng paksang
pinagtutungkulan. Karaniwan itong ginagamit na panimula ng ikalawa o mga sumusunod
pang pangungusap.
Halimbawa: Sina Rodrigo Duterte at Leni Robredo ay kapwa nagwagi sa

Pambansang Halalan para sa Presidente at Bise Presidente. Sila ay may layuning
gabayan ang mga mamamayang Pilipino tungo sa mas maunlad na bansang Pilipinas.
2. Katapora
Ito ang panghalip na ginagamit bago pa man banggitin ang paksang pinatutungkulan.
Pananaliksik
Halimbawa: Ito ay itinuturing na Perlas ng Silangan. Ang Pilipinas ay isang bansang

may namumukod-tanging yaman at ganda.
UNAWA AT UGNAYAN
Sagutin ang sumusunod na mga tanong:
1. Ang ang tekstong impormatibo? Ano ang layunin at mga katangian nito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ano-anong kakayahan ang mahalagang gamitin sa pagsulat ng tekstong impormatibo.

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Saan ginagamit ang mga kohesyong gramatikal?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Bakit mahalagang gamitin sa mga tekstong impormatibo ang kohesyong gramatikal?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
TAMPOK NA TEKSTO
Pananaliksik
Sipi mula sa Pagsulat ng Kuwentong Pambata

Ni Rene O. Villanueva
Ano ba ang esensiyal na pagkakaiba ng kuwentong pambata sa isang kuwentong hindi

pambata?
Ito ang tanong na kailangang sagutin ng sinomang nagnanais sumulat ng kuwento para
sa mga bata; dahil ang kuwento ay kuwento, pambata man o hindi. Maaaring may bahagyang
pagkakaiba ang dalawa sa haba o paraan ng salaysay o sa uri ng wikang ginagamit. Ngunit ang
mga ito ay pagkakaibang hindi esensiyal o hindi ganoong kahalaga.
Ang mahalagang pagkakaiba ay nasa katangian ng pinatutungkulan ng kuwento. Kaya

kuwentong-pambata dahil sadyang kinatha para sa mga batang mambabasa.
Linawin muna natin ang ilang katangian ng sinasabi nating “batang mambabasa.” Naiiba
ito sa depinisyon kung sino o ano ang “bata.”
Sino ang “bata”?
Ayon sa Unicef ang bata ay sinomang ang edad ay mula 18 taon pababa. Maraming
kategorya ng bata batay sa depinisyong ito. Nariyan ang mga unborn child o batang nasa
sinapupunan pa lamang mula O hanggang 9 na buwan. Pagkasilang ng bata, maaari siyang
maikategorya sa sumusunod na uri: sanggol o pagkapanganak hanggang tatlong taon; pre-
school o mula tatlo hanggang anim na taon; school-age o mula anim hanggang 13 taon;
adolescent o juvenile, mula 11 hanggang 16 na taon; young adult, mula 16 hanggang 21 taon.
Dapat ipaalala na maaaring mag-iba-iba ang saklaw na edad ng mga kategorya

depende sa nag-uuri. Ngunit sa pangkalahatan ay magagamit ang ganitong pag-uuri para
linawin ang panahong itinuturing na kabataan. Dapat ding tandaan na batay sa developmental
psychology bawat uri ay may kanya-kanyang katangian. Ang mga bata sa bawat kategorya ay
may natatanging interes at pangangailangang nararapat tugunan ng pamilya at lipunan,
bagaman hindi pare-pareho ni pantay-pantay ang kantidad ni kalidad ng paglaki at pag-unlad ng
bawat bata sa bawat antas o kategorya.
Sa pagsulat ng kuwentong-pambata, ang katha, sa pangkalahatan, ay nakatuon sa mga

nasa walo o sampung taong gulang pababa o sa tinatawag natin ngayong beginning readers.
Anong klaseng mambabasa ang mga batang nagsisimulang magbasa?
Sino ang “batang mambabasa”?
Maaaring hindi pa sila nakapagbabasa nang mag-isa o nagsisimula pa lamang sila

makakilala sa ugnayan ng mga titik at tunog ng mga salita. Maaaring nakauunawa na sila ng
mga salita o pangungusap mula sa pakikinig sa wikang pasalita ngunit marami pang konsepto
at kahulugan ang kailangan nilang mantindihan. Hindi ito nangangahulugang wala o kulang ang
kakayahan nilang umunawa sa mga bagay na nararanasan nila. Mas angkop sabihing ang mga
Pananaliksik
batang kabilang sa ganitong kategorya ay may natatangi at sarili nilang paraan ng pag-unawa.
Wala pa silang sapat ni lubos na kakayahan para maituring na literate individuals.
Ayon kay Piaget, ang paraan ng pag-unawa ng mga bata sa ganitong edad ay
maituturing na animistic. Sa unang mga taon ng paglaki ng bata, hanggang sa walo o sampung
taon, ang bata ay maaari lamang magkaroon ng napakapersonal na pag-unawa sa mga bagay
na kanyang nararanasan.
Bilang mambabasa, maaaring kailangan pa nila ng matatanda para magbasa sa kanila.

Mas mahilig silang makinig sa mga kuwentong binabasa sa kanila.
Ano ang kahulugan nito sa pagkatha ng kuwentong-pambata? Maaarin nating

ipagpauna sa mga nagbabalak magsusulat ng kuwento na ang haba ng salaysay o kalidad ng
wika sa pagkukuwento ay hindi limitado sa napakaikling naratibo ni sa paggamit ng
napakapayak sa wika.
Ang Mito ng Haba at Kapayakan ng Kuwentong-pambata
Ang dalawang katangiang ito ay rekomendasyon lamang ng mga editor at publisista ng

kuwentong-pamba; mga praktikal na konsiderasyon lamang. Hindi sila kabilang sa nararapat na
katangiang dapat taglayin ng kuwentong-pambata.
Batay sa karanasan ko sa pagsusulat sa Aklat Adarna, ang rekomendadong haba ng

isang kuwento ay 14 na spread at kadalasang binubuo ng 10 hanggang 25 linya o
pangungusap o mas maikli. Nakatuon ang haba ng kuwento sa bilang ng spread sa halip na
pahina sapagkat ang bawat spread o dalawang pahina ay pinaghahatian ng teksto at larawan
(isang pahina o kalahating spread para sa teksto at isang pahina o ang kabilang spread para sa
larawan). Ang rekomendadong bilang ng linya ay para magkaroon ng espasyo sa parallel text
(teksto ng salin sa Ingles o teksto para sa mas nakatatandang mambabasa).
Sa katangian naman ng wikang gagamitin, isang praktikal na rekomendasyon lamang

ang paggamit ng simpleng wika sa pagkukuwento sa mga pambata.
Noong aktibo pa ako sa pagsusulat para sa Adarna, mga katapusan ng dekada ’70
hanggang dekada ’80, hindi pa gaanong handa ang mga akademikong institusyon sa
siyentipikong pagtaya sa kakayahan ng mga batang mambabasa. Halos walang mga pag-aaral
sa lawak ng bokabularyo ng mga batang walo o sampung taon pababa, lalo kung wikang
Filipino ang ginagamit. Ang karaniwang kinokonsulta ay mga pag-aaral sa mga batang
mambabasa mula Europa o Estados Unidos, na wikang Ingles o Europeo ang gamit sabihin pa.
Natitiyak kong marami nang pag-unlad sa ngayon sa larangang ito; ngunit mahirap pa
ring sabihin nang may katiyakan kung gaano kahaba o kapayak ang wika ng isang kuwentong-
pambata.
Kung babasahin nating muli ang salin ng mga orihinal na kuwento ni Hans Christian
Andersen at ng Brothers Grimm, o kahit ang mga kuwentong kabilang sa Arabian Nights
Pananaliksik
kapansin-pansin ang haba at dawag (lushness) ng mga ito. At ang pagsasalin sa kanila sa
modernong bersiyon na mas maikli o mas payak ay hindi laging nangangahulugan ng kapaki-
pakinabang na karanasan sa pag-unawa ng mga batang mambabasa.
Paanong Mag-isip ang mga bata
Kailangan nating balikan ang katangian sa pag-iisip at paraan ng pag-unawa ng mga

batang mambabasa upang higit na malinawan ang isyu ng haba at kapayakan ng isang
kuwento para sa bata.
Iba ang paraan ng pag-iisip at pag-unawa ng mga batang walo o sampung taong gulang
pababa kaysa sa ating mga may edad na. Hindi gaya ng nakatatandang mambabasa, hindi sila
objective kung mag-isip at umunawa. Ang paraan ng pag-iisip nila hanggang sa pagsapit nila sa
age of puberty ay karaniwang animistiko.
Sa isang batang walong taon, batay sa halimbawa ni Jean Piaget, ang araw ay buhay
dahil nagbibigay ng liwanag. At saan kaya nagpupunta ang araw pagsapit ng gabi? Sa isang
bata, marahil ang araw ay umuuwi sa bahay ng kanyang mga magulang o lolo’t lola para doon
matulog at magpahinga. Upang muling magbigay-liwanag paggising kinabukasan.
Magreklamo man ang matatanda na ang ganitong paraan ng pag-iisip ay hindi

siyentipiko; at magpanggap man ang bata na sumasang-ayon siya sa matatanda para sila
masiyahan o para maiwasan niya ang siya ay kutyain, sa kanyang puso ay alam ng bata kung
ano ang totoo. Maaaring ilibing niya ang paniwalang ito sa kaibuturan ng kanyang kaluluwa
upang maligtas mula sa pagkalkal ng rationality, ngunit mabubuhay at mapalalakas ito ng
pagbabasa niya ng epektibong kuwentong-pambata.
Ayon kay Bruno Bettelheim, sa “The Uses of Enchantment,” ang klasikong pag-aaral sa
silbi ng fairy tales at mga kuwentong-pambata, “anoman ang ating edad, ang mga kuwento
lamang na sumasang-ayon sa mga prinsipyo ng pag-unawa natin sa mga bagay ang mga
kuwentong tunay nating pinaniniwalaan.”
Pinagtitiwalaan ng bata ang mga fairy tales at mga tradisyonal na kuwentong pambata
dahil ang “pananaw nito sa daigdig ay tulad ng pananaw nila.”
Mula sa panitikan.com.oh
http://panitikan.ph/2014/06/23/pagsulat-ng-
kuwentong-pambata/
Pananaliksik
UNAWA AT UGNAYAN
1. Saan makikita ang mahahalagang pagkakaiba ng kuwentong pambata sa iba pang uri
ng kuwento?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Ipaliwanag ang lawak ng saklaw ng salitang bata na ipinaliwanag ng manunulat.

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Anu-ano ang dapat malaman ng mga nagbabalak gumawa ng kuwentong pambata?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ano ang ibigsabihin ng “animistikong pag-iisip?”

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Ano ang kahalagahan ng paghabi ng kuwento sa lipunan noong sinaunang panahon?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Maghanda para sa mga Kalamidad Likha ng Kalikasan:

Mga Impormasyon at Takbuhan ng Tulong mula sa Gobyerno
Pananaliksik
Ano’ng dapat kong gawin para makapaghanda para sa mga paparating na kalamidad
likha ng kalikasan?
Para sa mga Storm Surge o Daluyong Bagyo:
Ang Storm Surge o Daluyong Bagyo ay isang abnormal na pagtaas ng tubig sa dalampasigan
sanhi ng low-pressure na panahon, na nagdudulot na malalakas na hangin at pag-ulan, na
maaaring mamuo bilang bagyo.
Para sa Baha:
Ang baha ay ang pagtaas ng tubig sa mga ilog, sapa, lawa, at iba pang anyong-tubig na
umaapaw sa mabababang lugar. Maaari itong magdulot ng pagkasira ng mga ari-arian at
pagkawala ng buhay.
Ano-anong mga ahensiya ng gobyerno ang dapat kong takbuhan para hingian ng
impormasyon sa oras ng mga natural na kalamidad?
Para sa ulat-panahon at babala ukol sa signal ng bagyo:
Iisang hashtag para sa mga bagyo:
Sundin lamang ang hashtag #(ngalan ng bagyo)PH (hal. #YolandaPH, Yolanda = ngalan ng
bagyo)
Philippine Atmospheric Geophysical Astronomical Services

Administration (PAGASA)
Pangasiwaan ng Pilipinas sa Serbisyong Atmosperiko, Heopisiko, at

Astronomiko
Ang PAGASA ay isang ahensiya sa ilalim ng Department of Science

and Technology o DOST (Kagawaran ng Agham at Teknolohiya).
Nagbibigay ito ng real-time o sabay sa kasalukuyang update ng mga
babala ukol sa panahon at bagyo.
Kontakin ang PAGASA gamit ang:
 Website: pagasa.dost.gov.ph
 Twitter: @dost_pagasa
 PAGASA hotline: (02) 433-8526
Pananaliksik
Public Storm Warning Signals:
Inilalabas ang Public Storm Warning Signals para bigyan ang publiko ng babala sa pagdating
ng masamang panahon, lalo na tungkol sa lakas o signal ng bagyo. Sa oras na maibigay ang
Storm Signal, posibleng hindi pa maramdaman sa nabanggit na lugar ang masamang lagay ng
panahon.
Color-coded na Babala ukol sa Pag-ulan:
Narito ang tsart na nagpapaliwanag ng color-coded na babala ukol sa pag-ulan. Maaari itong
ipamahagi gamit ang Twitter, media, at pakikipagtulungan ng lokal na pamahalaan:
Project NOAH
Ang Nationwide Operational Assessment of Hazards (NOAH) ay

isang programang inilunsad ng DOST para magtatag ng isang
programang tumutugon sa pag-agap at pagpapagaan sa mga
sakuna, gamit ang mataas na uri ng teknolohiya upang lalong
pahusayin ang kasalukuyang geo-hazard vulnerability maps.
Inilalatag ng mga mapang ito ang mga lugar sa bansa na
malubha kung tamaan ng mga sakuna.
 Mapupuntahan ang web portal ng Project NOAH

sa noah.dost.gov.ph.
Para sa mga update sa baha:
PAGASA Flood Forecasting and Warning Section
Isa itong bahagi ng website ng PAGASA binibigyan ang publikong imonitor ang mga babala at
ulat sa pagbaha sa buong bansa.
Pananaliksik
Twitter: @PAGASAFFWS
Website: http://kidlat.pagasa.dost.gov.ph/ffb/ffb/html
Para sa mga babala ukol sa mga aktibidad ng bulkan, lindol, at tsunami:
Philippine Institute of Volcanology and Seismology

(PHIVOLCS)
Surian ng Pilipinas sa Bulkanolohiya at Sismolohiya
Ang PHIVOLCS ay isang institusyong pangserbisyo ng DOST.

Inatasan ang ahensiya na paliitin ng epekto ng sakunang dulot
ng pagputok ng bulkan, lindol, tsunami, at ibang heotektonikong
penomenon.
Kontakin ang PHIVOLCS gamit ang:
 Website: phivolcs.dost.gov.ph
 Ulat ng NDRRMC ukol sa lindol
 (02) 426-1468 to 79, local 124/125;
 I-text o tawagan: 0905-313-4077
 I-text lamang: 0918-942-8354
Ipadala: Pangalan, petsa at oras ng lindol, lokasyon noong
lumindol, intensity o lakas ng lindol
Para sa pagtatasa ng pinsala at kabuuang ulat ukol sa aksiyon ng gobyerno:

National Disaster Risk Reduction Management Council
(NDRRMC)
Itinatag ang NDRRMC para sa pag-agap sa mga sakuna at

pagbawas sa panganib na dulot ng mga kalamidad. Nagbibigay
ito ng mga update sa mga epekto at hakbang para paghandaan
ang mga kalamidad tulad ng bagyo, lindol, at iba pa.
Kontakin ang NDRRMC gamit ang:
 Website: ndrrmc.gov.ph
 Twitter: @NDRRMC_Open
 Facebook: http://www.facebook.com/pages/Ndrrmc-
Opcen/103742183037609
 NDRRMC hotlines: (02) 911-1406, (02) 912-2665, (02)
912-5668, (02) 911-5061 to 64
Pananaliksik
Para sa mga anunsiyo ukol sa transportasyon:
Department of Transportation and Communications (DOTC)
Kagawaran ng Transportasyon at Komunikasyon
Ang DOTC ang ahensiya ng pambansang pamahalaan na

nakatoka sa pampublikong transportasyon sa buong bansa.
Nagbibigay ito ng mga update sa lagay ng sistema ng
pampublikong transportasyon sa bansa tulad ng mga biyahe sa
himpapawid, karagatan, at kalsada.
Kontakin ang DOTC gamit ang:
 Website: dotc.gov.ph
 Twitter: @DOTCPhilippines
 Facebook: http://www.facebook.com/DOTCPhilippines
 DOTC hotlines: 7890 o (02) 726-6255
Civil Aviation Authority of the Philippines
Ang CAAP ay isang ahensiyang nasa ilalim ng DOTC na

inatasang magpatupad ng mga patakaran ukol sa civil aviation o
pagpapalipad ng mga sibilyan ng sasakyang panghimpapawid.
Nagbibigay ito ng mga ulat sa mga operasyon at problema ukol
sa biyaheng panghimpapawid.
Kontakin ang CAAP gamit ang:
 Opisyal na website: caap.gov.ph
 Twitter: @CAAP_Operations
 Telepono: (02) 879-9286
Philippine Coast Guard
Tanod Baybayin ng Pilipinas
Ang Philippine Coast Guard ay isang ahensiya sa ilalim ng

DOTC na nagpapatupad ng kaligtasang pandagat, seguridad, at
search and rescue operations. Nagbibigay ito ng mga babala sa
biyaheng pandagat at mga ulat sa operasyon sa mga pantalan.
Pananaliksik
Kontakin ang Philippine Coast Guard gamit ang:
 Opisyal na website: coastguard.gov.ph
 Facebook: https://www.facebook.com/pages/
PHILIPPINE-COAST-GUARD/125674810786701
 Twitter: @PhilCoastGuard1
 Telepono: (02) 527-8481 loc. 6290/6292, direct line (02)
328-109
Philippine Information Agency (PIA)
Ahensiyang Pang-impormasyon ng Pilipinas
Naglalabas ang PIA ng mga update ukol sa relief and rescue

efforts sa mga lugar na apektado ng natural na kalamidad.
Kontakin ang PIA gamit ang:
 Opisyal na website: news.pia.gov.ph
 Twitter: @PIAalerts, @PIANewsDesk
 Lokasyon: Media Center Building, Visayas Ave, Diliman,
Quezon City
 Telepono: (02) 929-4521, (02) 772-7660
Para sa mga anunsiyo ukol sa kuryente:
National Grid Corporation of the Philippines (NGCP)
Ang NGCP ang entidad na tinitiyak ang pagbabahagi ng ligtas

at maaasahang elektrisidad sa kapuluan ng Pilipinas.
Nagbibigay ito ng mga babala at paalala ukol sa suplay ng
kuryente.
 Opisyal na website: www.ngcp.ph
 Twitter: @ngcp_alert; tingnan din: @doe_ph
 Facebook: https://www.facebook.com/pages/National-
Grid-Corporation-of-the-Philippines-NGCP/
201591523234244
 NGCP hotline: (02) 981.2100
Pananaliksik
Para sa ulat sa lagay ng trapiko sa NCR:
Metropolitan Manila Development Authority (MMDA)
Pangasiwaan sa Pagpapaunlad ng Kalakhang Maynila
Nagbibigay ng sabay sa panahong ulat sa lagay ng mga

kalsada sa Metro Manila; tumulong din sa pagkontrol ng mga
baha sa Metro Manila.
Kontakin ang MMDA gamit ang:
 Twitter: @MMDA
 Website: mmda.gov.ph
 MMDA metrobase hotline: 136
 Flooding control: 882-4151 to 77, 882-0925
Iisang hashtag para sa paghingi ng saklolo:
#RescuePH ang tanging hashtag na gagamitin para sa paghingi ng saklolo ng mga

mamamayang nangangailangan ng tulong tuwing may emergency at natural na kalamidad.
I-tweet o i-post sa Facebook ang pangalan, lokasyon, at numero ng tao/mga taong

nangangailangan ng tulong o saklolo at ilagay ang hashtag #RescuePH.
Kung ikaw o ang taong humingi ng saklolo ay ligtas na, mangyaring paki-update ang mga
tagamonitor ng sitwasyon gamit ang tanging hashtag #SafeNow, upang malaman nilang hindi
na kailangan ng tao ng tulong.
Sa pakikipagtulugan ng mga mamamayan at civil society (samahang sibil), minomonitor

ng Presidential Communications Development and Strategic Planning Office (@pcdspo) ang
hashtag #RescuePH at #SafeNow at tinitipon ang mga ito upang makipagtulungan sa
NDRRMC.
Sino ang dapat kong kontakin para sa mga pagsasagawa ng relief at posibleng
donasyon?
Department of Social Welfare and Development (DSWD)
Kagawaran ng Kagalingan at Pagpapaunlad Panlipunan
Ang DSWD ay ang ahensiyang responsable sa paghahatid ng

serbisyong panlipunan sa mamamayang Pilipino.
Pinamumunuan nito ang mga relief operation tuwing may mga
Pananaliksik
kalamidad.
Kontakin ang DSWD gamit ang:
 Website: dswd.gov.ph
 Twitter: @DSWDserves
 Lokasyon: NAIA Chapel Road, Pasay City (beside
Airport Police Department & back of Air Transportation
Office)
 Hotline: (02) 851-2681
Iisang hashtag para sa paghingi ng relief:
#ReliefPH ay ang tanging hashtag na ginagamit para organisahin ang relief operations
para sa mga mamamayang sinalanta ng natural na kalamidad at iba pang sakuna. Minomonitor
ng DSWD ang Twitter at Facebook upang pakilusing sama-sama ang mga relief effort nang
makapag-abot ng tulong sa pinakamaraming tao sa pinakaepisyenteng paraan.
Sa ano-ano pang ahensiya ako maaaring makipag-ugnayan sa panahon ng kagipitan?
National Disaster and Risk Reduction and Management Council (NDRRMC) hotlines
Philippine National Police (PNP) hotline patrol

Bureau of Fire Protection (NCR)
Department of Transportation and Communications (DOTC) Central hotline
Metro Manila Development Authority (MMDA)
Department of Public Works and Highways (DPWH)
Red Cross hotline
North Luzon Expressway (NLEx) hotlines
North Luzon Expressway (NLEx) hotlines
Subic-Clark-Tarlac Expressway (SCTEX) hotlines
Skyway System Hotline
South Luzon Expressway (SLEx) hotline
(PAGASA) hotline
Pananaliksik
Ano-ano ang mga batas para sa pagsususpinde ng klase o trabaho sa mga opisina ng
gobyerno?
Para sa mga sariwang ulat tungkol sa pagsususpinde ng klase:

Department of Education
Kagawaran ng Edukasyon
Nagbibigay ang DepEd ng update ukol sa mga anunsiyong mula

sa mga lokal na pamahalaan tungkol sa pagsususpinde ng
klase sa iba’t ibang lugar sa bansa.
Kontakin ang DepEd gamit ang:
 Website: deped.gov.ph
 Twitter: @DepEd_PH
 Lokasyon: DepEd Complex, Meralco Avenue, Pasig City
 DepEd hotline: (632) 636-1663, (+63) 919-456-0027
Mga panuntunan para sa awtomatikong suspensiyon ng klase ayon sa Executive Order No.
66, s. 2012:
Signal No. 1: preschool, sa mga apektadong lugar
Signal No. 2: preschool, elementarya, at hay-iskul, sa mga apektadong lugar
Signal No. 3: preschool, elementarya, hay-iskul, at kolehiyo, sa mga apektadong lugar.
Maglalabas ang PAGASA ng mga ulat-panahon nang di-lalampas ng 10:00 p.m. ng

nakaraang araw at 4:30 a.m. ng araw na kakasenlahin ang eskuwela at trabaho.
Sa mga pagkakataong epektibo lamang pagdating ng hapon ang suspensiyon ng klase at

trabaho, kailangang maglabas ang PAGASA ng ulat nang di-lalampas sa 11:00 a.m. ng
naturang araw.
Pagkansela o Pagsuspinde ng Lokal na Pamahalaan ng pasok sa eskuwela at gobyerno:
Sa kawalan ng typhoon signal warning:
Bilang tagapangulo ng Local Risk Reduction and Management Council (LDRRMC), maaaring
ipatupad ng lokal na mga punong tagapagpatupad ang lokal na kanselasyon o suspensiyon ng
Pananaliksik
klase at trabaho sa mga tanggapan ng gobyerno. Gagawin niya ito sa pakikipagtulungan sa

PAGASA at NDRRMC, ispesipiko sa mga bahain at mapeligrong lugar.
*Ilalabas ang anunsiyo nang di-lalampas sa 4:30 a.m. ng araw na kakanselahin ang klase at
trabaho, o di-lalampas sa 11:00 a.m. para sa suspensiyon pagsapit ng hapon.
Samantala, ayon sa Commission on Higher Education (CHED) Memorandum Order No.

15, s. 2012, ang suspensiyon ng mga klase sa kolehiyo, kasali na ang graduate school, ay
awtomatiko kapag idinekalara na ng mga opisyal ang signal no. 3. Kung wala, nasa
pagpapasya na ng mga pinuno ng instusyon ang pagsususpinde ng klase.
Pagkansela o Pagsuspinde ng Klase at Trabaho sa Gobyerno sa Panahon ng Ibang mga

Kalamidad:
Ang mga klase sa lahat ng antas sa mga pampubliko at pribadong paaralan, pati na ang
trabaho sa mga opisina ng gobyerno ay maaaring kanselahin o isuspinde sa mga lugar na
tinamaan ng kalamidad bukod sa bagyo, tulad na lamang ng baha, lindol, tsunami, sunog, at iba
pa. Nakadepende ito sa pagdedeklara ng Pangulo ng State of Calamity ayon sa
rekomendasyon ng NDRRMC.
Sa pakikipagtulungan sa NDRRMC, ang kinauukulang LDRRMC, na pinamumunuan ng

lokal na punong tagapagpaganap, ang magiging responsable sa pag-aanunsiyo ng suspensiyon
ng klase at trabaho sa gobyerno sa mga apektadong ligar. Kailangan nitong gamitin ang lahat
ng anyo ng mass media maaari nitong gamitin sa mga pagkakataong iyon.
Mula sa Philippine Official Gazette, inilathala noong ika-6 ng Pebrero 2015 sa

https://www.officialgazette.gov.ph/laginghanda/maghanda-para-sa-mga-kalamidad-likha-ng-kalikasan-mga-
impormasyon-at-takbuhan-ng-tulong-mula-sa-gobyerno/
UNAWA AT UGNAYAN

1. Anu-ano ang layunin ng binasang teksto?
Pananaliksik
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Anu-anong ahensya ng gobyerno ang dapat takbuhan para hingan ng impormasyon sa

oas ng mga natural na kalamidad?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Naging epektibo ba ang teksto upang magpalaganap ng impormasyon? Patunayan.

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
EBALWASYON
Panuto: Lumikha ng isa pang tekstong impormatibo mula sa artikulong “Maghanda para
sa mga Kalamidad na Likha ng Kalikasan: Mga Impormasyon at Takbuhan ng Tulong mula sa
Gobyerno” na nasa pormang naratibo.
SANGANDIWA
Sagutin ang sumusunod na mga tanong gamit ang sariling salita.

1. Bakit mahalagang mangalap ng iba’t-ibang datos bago sumulat ng akdang impormatibo?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Ano ang tatlong dapat tandaaan upang makapagsulat ng isang maayos na akdang
impormatibo?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Anu-anong paraan ang ginagamit upang mapalawak ang paliwanag ng mga konsepto at
kaisipan sa dalawang tekstong makabago na nasa araling ito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Pananaliksik
LINGGO 3-4
ARALIN 2. Tekstong Deskriptibo
LAYUNIN
a. Natutukoy ang kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang ginamit sa tekstong

deskriptibo
b. Naibabahagi ang katangian at kalikasan ng tekstong deskriptibo
c. Nakasusulat ng ilang halimbawa ng tekstong deskriptibo
d. Nagagamit ang cohesive devicesa pagsulat ng sariling halimbawa ng tekstong
deskriptibo
e. Nakakukuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang sariling tekstong deskriptibo
f. Naiuugnay sa sarili, pamilya, komunidad, bansa at daigdig ang mga kaisipang
nakapaloob sa tekstong deskriptibo
g. Naipaliliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong deskriptibo
LUNSARAN
Anu-ano ang magandang naidudulot ng paglalarawan sa isang sulatin?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Pagsasalarawan
Sa isang buong papel, ilarawan ang pisikal na kaanyuan ng iyong ina mula ulo
hanggang paa.
Tekstong Deskriptibo o Naglalarawan
Layunin ng paglalarawan na malinaw na maipakita ang mga katangian ng paksang nais

talakayin. Ang mga paksang maaaring ilarawawn ay ma payayari; bagay; damdamin; pook; at
pisikal na kaanyuan, katangian at kilos ng tao. Ginagamit dito ang iba’t-ibang pandama kagaya
ng paningin, pang-amoy, panlasa, pandinig at pakiramdam upang mas maging mabisa at ganap
ang pagsusulat.
Pananaliksik
Isang uri ng paglalarawan ang masining na paglalarawan na karaniwang nakasalig sa

nasaksihan o naobserbahan at naranasan ng manunulat. Nakabatay ito sa persipsyon o sariling
interpretasyon at emosyon ng manunulat at ginagamitan ng matatalinghagang pahayag kagaya
ng tayutay o idyoma.
Ang isang pang uri ng paglalarawan ay karaniwang paglalarawanna ginagamitan

lamang ng mga payak, karaniwan at tiyak na pananalita upang mapanatili ang pagiging
obhetibo at walang kinikilingan. Ito ang ginagamit sa sulating pormal o pang-akademiko.
Sa kabuuan, nilalayon ng paglalarawan na makabuo at makapagbigay ng malinaw at

detalyadong imahe ng paksa na makapupukaw ng mga nakikinig o mambabasa. Tandaan na
mahalaga ang paggamit ng mga tumpak na salita upang maging mas malinaw ang
paglalarawan. Kailangan ding tandaaan ang tamang gramatika tulad ng wastong paggamit ng
pang-uri at pang-abay.
Halimbawa ng Masining na Paglalarawan
Ang kapayapaan ng bukid ay tila kamay ng isang inang humahaplos sa nag-iinit na noo
ni Danding. Humihinga siya nang malalim, umupo sa lupa, at ipinikit ang mga mata. Dahan-
dahang iniunat niya ang kanyang mga paa, itinutukod sa lupa ang mga palad, tumingala at
binayaang maglaro sa ligalig niyang mukha ang banayad na hangin. Kay lamig at kay bango ng
hanging iyon.
-hango mula sa “Lupang Tinubuan” ni Narciso G. Reyes

http://siningngfilipino.blogspot.com/2015/08/ang-paglalarawan-na-pagpapahayag.html
Halimbawa ng Karaniwang Paglalarawan
Si Kapitan Tiyago. Siya’y pandak, maputi-puti, bilog ang katawan at pagmumukha dahil
sa katabaan na alinsunod sa mga humahanga sa kanya ay galling sa langit, galling sa dugo ng
mga maralita; alinsunod naman sa kanyang mga kalabanan, si Kapitan Tiyago ay mukhang
bata kaysa mga kalaban,si Kapitan Tiyago ay mukhang bata kaysa sadya niyang gulang:
aakalain ng may makakita na mayroon lamang siyang tatlumpu o tatlumpu’t limang taon. Ang
kanyang pagmumukha ay palaging anyong banal. Ang kanyang bungong bilog, maliit at
nababalutan ng buhok na kasing itim ng kamagong, na mahaba sa dakong harap, at maikli-ikli
sa dakong likuran, ay may lamang maraming bagay sa loob, ayon sa sabi-sabi; ang kanyang
maliliit na mata na hindi naman singkit ay hindi nagbabago, ang kanyang ilong ay maliit ngunit
hindi busalsal, at kung ang kanyang bibig ay hindi nawala sa ayos, dahil sa pananabako at
kanganganga ng hitso, na ang sepal na nabunbun sa isang pisngi ay sumisira sa ayos ng
kanyang pagmumukha, ay masasabing siya’y isang magandang lalaki. Kahit malabis na ang
kanyang pagkapalanganga’t pagkamananabako, ay napag-iingatan din na palaging nagiging
Pananaliksik
maputi ang kanyang mga sariling ngipin at ang dalawang ipinahiram sa kanya ng dentist sa
halagang labindalawang piso ang bawat isa.
-hango mula sa El Filibusterismo ni Patricio Mariano

http://siningngfilipino.blogspot.com/2015/08/ang-paglalarawan-na-pagpapahayag.html
Mga Dapat Tandaan upang maging Malinaw ang Paglalarawan
1. Lubos na kaalaman sa Paksang

Kailangan alam na alam ng manunulat ang paksang kaniyang inilalarawan.
a. Tao- kailangang kilalang kilala niya ang taong ilalarawan upang hindi lamang pisikal
o panlabas na kaanyuan ang mailalarawan kundi pati ang panloob na katangian o
pag-uugali nito. Isa rin itong paraan upang mapatunayan o mapasubalian ang
ginawang pag-aaral ng ilang eksperto na nagsasabing mayroong kaugnayan ang
pisikal n akatangian at pag-uugali ng isang tao.
b. Pangyayari- kailangang may sapat na kaalaman ang manunulat tungkol sa
pangyayaring ilalarawan upang malinaw itong maikintal sa isipan ng mambabasa o
nakikinig. Malaki ang maitutulong ng sariling karanasan o pagkakataon na
makabilang sa pangyayaring inilalarawan para ito’y maging makatotohanan at buhay
na buhay.
c. Pook- mas mainamn kung ilalarawan ang isang pook na narating na upang mas
mapalalim ang paglalarawan dito. Maaaring isama rito ang anyo ng lugar, ang
nararamdaman ng masaksihan ang lugar na iyon, at ang sariling karanasan na
makapgpatingkad sa pagkilala sa lugar na ito. Sa kabuuan, malaking bahagi ng
paglalarawan ng isang lugar ay batay sa persepsiyon ng manunulat hinggil sa lugar
na iyon. Upang maging obhektibo ang estilo ng pagsusulat, maaari ding isama ang
reaksyion ng ibang taong nakapunta rito.
d. Bagay-mahalagang kilatising mabuti ang bagay na ilalarawn, ang mabubuti at hindi
mabubuting katangian nito kasama ang bentaha at desbentaha ng paggamit nito o
ang pagkakaroon nito. Mas mapapalawak ang gagawing paglalarawan kung
isasaalang-alang ang saloobin ng ibang tao tungkol sa bagay na ito upang hindi
masabing may kinikilingan ang manunulat.
e. Damdamin- nakasalig ito sa sariling interpretasyon o persepsiyon ng manunulat
hinggil sa paksa. Matutukoy ang kabuuang damdamin o himig ng sulatin batay sa
mga salitang ginamit. Layunin nitong mabatid ng mambabasa ang kaibuturan ng
nararamdaman ng manunulat.
2. Maayos na Daloy ng mga Ideya
Nararapat na ilarawan muna ang pangunahing katangian bago banggitin ang mga
espisipiko o karagdagang detalye nang sa gayon ay makabuo ng malinaw na imahe sa
isip ng mambabasa at lubusang maintindihan ang paksa. Tandaan ding bawat
manunulat ay may kaniya-kaniyang estilo ng pagbibigay-kulay at buhay sa kaniyang
Pananaliksik
sulati. Maari itong sundin bilang unang hakbang o unang pagtatangka sa pagsulat, at
kung sakaling dumating sa punto na sanay na sanay na ang manunulat, maaari nang
gumamit ng kakaibang estilo o daloy ng mgia ideyang susubok sa lalim ng pag-iisip ng
mambabasa.
3. Pagbanggit sa Kakaibang Katangian
Ang pagbanggit sa kakaibang katangian ng inilalarawan ay nakapagpapatingkad dito.
Sinasabing may pagkakaiba ang lahat ng nilalang maging ang mga kaisipan at teorya sa
mundong ibabaw, kahit gaano man ang pagkakatulad ng kanilang mga katangian.
Naipakikita sa pamamaraang ito ang pinakamalalim na pagkilala o pagkakaalam ng
manunulat tungkol sa paksa. Ito ay bunga ng lubusang pagsisiyasat, pagmamasis, at
pagsusuri. Masasabing ito ang pinakamataas na antas ng paglalarawan.
4. Paggamit ng mga Wastong Alituntunin Balarila
a. Paggamit ng wastong salita
Sa paggamit ng wastong salita, mailalarawang mabuti ang katangi[an ng paksa at
maiiwasan ang maligoy na mensahe. Ang mga halimbawa ng wastong salita ay ang
sumusunod:
1. Ang mga salitang matangkad, matayog, at mataas ay may iisang kahulugan
subalit bawat isa ay may espesipikong paksang pinaggagamitan. Ang
matangkad ay paglalarawan ng taas ng tao; ang matayog ay maaaring tungkol
sa gusali o o pangarap; at mataas ay maaaring gamitin para sa puno, poste, o
iba pang bagay.
2. Ang mga salitang matingkad at makinang ay nagpapahiwatig ng pagbibigay ng
liwanag. Subalit magkaiba ang mga paksa na kanilang pinaggagamitan. Ang
matingkad ay naglalarawan ng sikat ng araw. Ang makinang naman ay Ano itong
gamitin sa paglalarawan ng ilaw na de-kuryente.
3. Ang isa pang halimbawa ay ang mga salitang huminto at humupa na
nangangahulugang tumigil. Ang huminto ay maaaring gamitin sa paghinto ng
pagpatak ng ulan, at ang paghupa ay maaari namang maglarawan sa pagbaba
ng tubig-baha.
b. Pang-uri
Ginagamit ang mga pang-uri upang ilarawan ang pangngalan o panghalip. Ang mga
halimbawa ng pang-uri ay ang mga katagang maganda, mabait, malaki, maliit,
tahimik, maingay, at iba pang pa na ginagamit upang ilarawan ang tao, bagay, pook,
pangyayari, o damdamin. Maaaring gamitin ang pang-uri sa iba’t iba nitong, uri
kayarian, at antas.
c. Pang-abay
Ang pang-abay ay mga salitang nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri o kapwa
pang-abay. Karaniwang ginagamit ito upang isaad kung kailan, saan, at paano
magaganap ang pangyayari o kilos na taglay ng pandiwa.
Pananaliksik
UNAWA AT UGNAYAN

1. Ano ang tekstong deskriptibo? Ano-ano ang mga layunin at katangian nito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Ano ang dalawang uri ng paglalarawan?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Paano ginagamit ang dalawang uri ng paglalarawang ito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ano-ano ang dapat tandaan upang magkaroon ng malinaw na paglalarawan?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Paano nakatutulong ang malinaw na paglalarawan sa isang teksto.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
TAMPOK NA TEKSTO
Ang Huling Paghuhukom

Ni Karel Kapek
Ang pasukal na mamamatay-taong si Kugler, nahaharap sa ilang pag-aresto at isang

buong sundalo ng mga pulis at mga detektib, ay sumumpang di siya pahuhuli. Hindi nga siya
nahuli---nang buhay. Ang pinaka huli sa kanyang siyam na kaso ng pagpatay ay ang pagbaril
ng pulis na sinubukan siyang arestuhin.. ang pulis nga ay namatay, pero hindi bago maglagay
ng siyam na bala sa katawan ni Kugler. Sa tatlong ito tatlo ang nakakamatay. Napakabilis ng
pagkamatay ni kugler na hindi na niya naramdaman ang anumang sakit, mukha nga namang
nakatakas na si kugler sa batas ng lupa.
Pananaliksik
Nang lumisan ang kaniyang kaluluwa mula sa kaniyang katawan, dapat ay naging
sorpresa ito sa makikita sa kabilang buhay—buhay na walang puwang, agwat o kalawakan—
subalit hindi ganito. Ang isang taong nakakulong na sa dalawang kontinente ay tumatanaw sa
kabilang buhay na isa lamang bagong kapaligiran. Inaasahan ni Kugler na mahihirapan siya
dito, bitbit lamang ang kaunting tapang, tulad sa kaniyang nakalipas na mundo.
Sa tinagal-tagal, inabot na rin si Kugler ng Huling Paghuhukom.

Ang langit ay laging nakahanda sa anumang mangyayari. Si Kugler ay dinala sa isang
espesyal na korte na may tatlong hukom at hindi sa pangkaraniwang panghukumang lupon
tulad sa mga nararapat sa kaniyang kaso.
Ang hukuman ay pagkaraniwan lamang, tulad ng mga silid hukuman sa mundo, maliban
sa isa;walang probisyon para sa panunmpa ng mga testigo. Sa ilang sanddali, ang kahulugan
nito ay magkakaroon ng linaw.
Ang mga hukom at matatanda at karapat-dapat na mga konsehales na mukhang

bugnotin at tinatamad na mukha. Sumaloob si Kugler sa mga nakakapagod na pomalidad:
Ferdinand kugler, walang trabaho, ipinanganak si ganitong petsa, namatay.. sa puntong ito ay
tila hindi alam nati Kugler ang petsa ng kaniyang pagkamatay. Mabilis niyang napansin na ito ay
isang malaking pagkakasira sa mga mata ng hukom; ang kany pagiging matulongin ay naglaho.
“Inaamin mo ba na ikaw ay may sala o hindi?” tanong ng punong hukom.
“Hindi,” ang nanunuyang sagot ni Kugler.
“Dalhin mo sa loob ang unang testigo,” wika ng hukom.
Sa kabila ni Kugler ay lumitaaw ang isang di-karaniwang maginoo, mukhang may
mataas na diposisyon, may balbas at nakabalbal ng asul na may nakaulsing malagintong bituin.
Sa kaniyang poagpasok ay tumayo ang mga hukom. Kahit si Kugler ay napatayo, asiwa
ngunit nahahalina. Nang makaupo ang maginoo ay saka muling umupo ang mga hukom.
“Testigo,” panimula ng punong-hukom, “Panginoon na nakakaalam ng lahat, ang

hukumang ito ay nagpatawag sa iyo upang marinig ang iyong testimonya laban sa kaso ni
Kugler, Ferdinand. Sapagkat ikaw ang kataas-taaang katotohanan, hindi mo na
kinakailanganang manumpa pa. Alang-alang sa intere ng paglilitis, pinakikiusapan ka namin
namanatili lamang sa pinag-uusapan sa ngayon sa halip na dumako sa ibang usapin—maliban
kung ito ay may kinalaman sa kasong ito.”
“At ikaw, Kugler, huwag mong sisingitan ang testigo. Alam niya ang lahat, kaya’t walang
saysay ang hindi pa pag-amin sa anumang kanyang sabihin.
“At ngayon, testigo, kung mamarapatin mong mag simula.”
Pananaliksik
Pagkasabi nito ay inalis na ng punong-hukom ang salamin at maginhawang sumandal

sa bangko nito, upang makapaghanada sa mahabang talumpati ng testigo. Ang pinaka
matanda sa tatlong hukom ay nag-umpisa nang makatulog. Binuksan ng tagalistang anghel ang
Aklat ng Buhay.
Ang Diyos na iya ring testigo ay bahangyang umubo at nagsimula: “Oo, Kugler
Ferdinand. Ferdinand Kugler, anank ng isang trabahador sa pabrika, isang salbahe at hindi
maisaayos na bata mula sa kamusmusan. Minahal niya ng lubos ang kanyang ina, ngunit hindi
niya ito naipakita, at ito ang naging daan upang siya ay maging sutil at mapagrebelde. Batang
lalaki, galit sayo ang lahat! Natatandaan mo ba kung paano mo kinagat sa daliri ang iyong ama
nang subukan niyang paluin ka? Nagnakaw ka ng rosas sa hardin ng abogado.”
“Ang rosas ay para kay Irma, anak ng nangongolekta ng buwis,” ang sabi ni Kugler.
“Alam ko” ang sabi ng Diyos. “Si Irma ay pitong taong gulang pa lamang ng mga
panahong iyon. Nalaman mo ba kung ano ang nangyari sa kanya?”
“Hindi, hindi ko alam.”
“Nagpakasal siya kay Oscar, ang anak ng may-ari ng pabrika. Ngunit nakuha niya ang
nakakahawang nitong sakitmula sa pakikipagtalik at namatay siya sa panganganak.
Natatandaan mo ba si Rudy Zaruda?”
“Ano’ng nangyari sa kaniya?”
“Sumali siya sa hukbong dagat at aksidenteng namatay sa bombay. Kayong dalawa ang
pinakamasamang bata sa bayan. Si Kugler, Ferdinand ay isang magnanakaw bago pasiya
tumuntong ng sampung taong gulang at batikang sinungaling. Ang kanyang mga kaibigan ay
puro masasama: ang matandang Gribble, halimbawa, ay isang lasenggero at tamad,
nabubuhay lamang sa mga bigay. Subalit hinahatian ni Kugler ng kaniyang pagkain si Gribble.”
Ang punong-hukom ay nagpahiwatig sa kaniyang kamay, na tila ang mga ito ay hindi
naman kailangan, ngunit si Kugler mismo ang nagtanong, “At ano ang nangyari sa kaniyang
babaeng anak?”
“Si Mary? Tanong ng Diyos. “Ibinaba niya ng huto ang kaniyang sarili. Nang siya ay
naglabing-apat na taong gulang, siya ay nag-asawa. Nang sumapit ang kaniyang ika-
dalawampung taong gulang, siya ay namatay, naaalala ka sa paghihirap ng kaniyang
pagkamatay. Sa iyong ika-laning-apat na taong gulang, ikaw ay malapit na ring maging isang
lasenggo, at madalas kang maglayas ng bahay. Ang pagkamatay ng iyong ama ay dala ng
kaniyang hinanakit at pag-aalala; ang mata ng iyong ina ay nabulag dahil sa pag-iyak. Nagdala
Pananaliksik
ka ng kahihiyan sa iyong tahanan, at ang iyong kapatid na babae, ang iyong maganang
kapatdid na si Martha ay hindi nag-asawa. Walang matinong lalaking aakyat ng ligawa sa
tahanan ng isang magnanakaw. Patuloy siayng nabubuhay mag-isa at naghihirap, nanahi
hanggang mag-umaga bawat gabi. Ang pagtitipid ang nakapapagod sa kaniya, at ang kaniyang
mga sumusuportang parokyano ay nakapagpapasakit sa kaniyang dangal.
“Ano ang ginagawa niya ngayon?”
“Sa mga oras na ito ay bumibili siya ng sinulid sa Wolfe’s. Natatandaan mo ang
tindahang ito? Minsan, ng ikaw ay anim na taong gulang, bumili ka ng makulay na salaming
holen doon. Sa araw ding yaon nawala mo ito at hindi na nakita pa. Natatandaan mo ba kung
papaano ka umiyak sa galit?
“ Ano ba ang nangyari doon?” nananabik na tanong ni Kugler.
“Gumulong ito sa kanal at napunta sa ilalim ng daanan ng tubig. Sa ngayon, nandoon

parin iyon matapo ang tatlumpong taon, sa ngayon ay umuulan sa mundo at ang iyong holen ay
giniginaw sa daloy ng malamig na tubig.”
Napayuko ang ulo ni Kugler dahil sa kaniyang nalaman.
Ngunit ang punong-hukom ay isinuot muli ang kaniyang salamin at malumanay n

nagsalita, “Testigo, mayroon kaming obligasyon na ituloy ang kasong ito. Ang nasasakdal ba ay
nakagawa ng pagpatay?”
Tumango ang testigo.
“Nakapatay siya ng siyam na tao. Ang una ay nakapatay siya sa isang away, at ito ay
naganap ng siya ay nakakulong pa sa kaniyang kaso at tuluyan na siyang naging masama. Ang
panglawang biktima ay ang kanyang taksil na kasintahan. Dahil dito ay hina tulan siya ng
kamatayan ngunit siya ay nakatakas. Ang pangatlo ay isang matanda na kaniyang ninakawan.
Ang pang-apat ay isang nagbabanaty sa gabi.”
“Pagkatapos ay namatay siya?” ang tanong ni Kugler.
“Namatay siya matapos ang ikatatlong araw ng matinding sakit,” wika ng Diyos. “At
iniwan ang anim na anak. Ang panlima at pang-anim na biktima ay matandang mag-asawa.
Pinatay niya sila sa pamamagitan ng palakol at nakakuha lamang ng labing-anim na dolyares
kahit na mayroon silang dalawampung libong dolyares na naitago.
Napatalon ni Kugler.
Pananaliksik
“Saan?”
“ Sa may dayami sa loob ng kama,” ang sabi ng Diyos. “Sa isang linen na sakp sa loob
ng kama. Doon nila itinago ang lahat ng pera na nakuha nila sa pagigigng matipid at maramot.
Ang pampitong lalaki ay napatay niya sa Amerika, isang kababayan, isang takot at wlang
kaibigang imigrante.”
“Kung gayon ay nasa loob ng kama,” napabulong si Kugler sa gulat. “Oo,” pagpapatuloy
ng Diyos. Ang pangwalo ay isang nagdaraan lamang nang si Kugler ay tumakbo palayo sa mga
pulis. Nang panahong iyon, si Kugler ay may periotitis at nagdedeliryo sa sakit. Batang lalaki,
ikaw ay naghihirap nang husto. Ang pangsiyam at ang huli ay ang puli na napatay ni Kugler
nang eksaktong nabaril din siya.”
“At bakit ang akusado ay inakusahan ng pagpatay?” ang tanong ng punong-hukom.
“Sa mga kadahilanang tulad din siya ng iba,” sagot ng Diyos. “Dahil sa galit o
pagnanasa sa pera, kapwa, sinadya man o hindi—ang ilan ay may kasamang pag-aaliw, ang
iba ay dala ng pangangailangan. Subalit siya ay mapagbigay at kadalasan ay matulungin. Siya
ay mabait sa mga babae, mahinahon sa mga hayop ay may isang salita. Kailangan ko bang
banggitin ang kaniyang magandang ugali?”
“Salamat,” sagot ng punong-hukom, “ngunit hindi na kailangan. Ang akusado ba ay may

nais sabihin sa kaniyang sariling depena?
“Wala,” ang sambit ni Kugler nang tapat at tila walang alintana.
“Ang hukom ng korteng ito ay pag-uusapan ang mga konsiderasyon ukol sa mga bagay
na ito,” deklara ng punong-hukom, at ang tatlo sa kanila ay umurong.
Ang Diyos at si Kugler na lamang ang naiwan sa silid-hukuman.
“Sino sila?” tanong ni Kugler, itinuro ng kaniyang ulo ang mga lalaking lumabas.
“Mga taong gaya mo,” sagot ng Diyo. “Sila ay mga hukom sa mundo kaya’t mga hukom
din sila rito.
Pinaglalaruan at kinakagat-kagat ni Kugler ang kaniyang mga daliri. “Inaasahan ko...

Ang ibigsabihin, hindi ko talaga akalain ang tungkol doon. Pero alam ko na ikaw maghuhukom
dahil....”
Pananaliksik
“Dahil ako ang Diyos,” pagtatapos ng may magandang disposisyon ng maginoo. “Ngunit
iyon na yaon, nakikita mo ba? Dahil alam ko ang lahat ng bagay, hindi ako posibleng
maghukom. Iyon ay hindi maaari. Siya nga pala, kilala mo ba kung sino ang nagbuko sa iyo
ngayon?
“Hindi, hindi ko alam.” Sagot ng nasorpreang si Kugler.
“Si Lucky, ang serbidora. Ginawa niya yaon dahil sa selos.
“Ipagpaumanhin mo,” wika ng Kugler, “nakalimtan mo ang wlang kuwentsng si Teddy na

binaril ko sa Chicago.
“Hindi naman,” sagot ng Diyos. “nakaligtas siya at buhay sa mga oras na ito. Alam o na
isa siyang tagamanman, ngunit bukod dito, isa siyang mabuting tao at mahilig sa bata. Hindi mo
dapat iniisip na wlang kuwenta ang sinumang tao.”
“Ngunit hindi ko parin lubos na maunawaan kung bakit hindi ikaw ang hukom, “ ang nag-
iisip na tanong ni Kugler.
“Sapagkat ang akin kaalaman ay wlang hanggan. Kung alam ng hukom ang lahat ng
bagay, ang lahat ng bagay ay lubo nilaang maiintindihan. Mananakit ang kanilang mga puso.
Hindi sila makakaupo sa paghuhusga—at ganon din ako. Sa ngayon, ang tanging nalalaman
nila ay ang iyong krimen. Alam ko ang lahat ng tungkol sa iyo. Ang buoang Kugler. At iyan ang
dahilan kung bakit hindi ako maaaring humatol.
“Ngunit bakt sila humahatol.... mga katulad na tao na hukom sa mundo?”
“Dahil ang tao ay nabibilang sa tao. Alam mo, ako ay isa lamang testigo. Ngunit ang
hatol ay ibinibigay ng tao maging sa langit. Maniwala ka Kugler, ito ang daan na nararapat. Ang
tao ay hindi nararapat sa hatol ng Maykapal. Siya ay nararapat lamang hatulan ng ibang tao.
Nang mga oras na iyon, ang tatlo ay bumalik na mula sa kanilang deliberasyon.
Sa mabigat na tinig ay ipinahayag ng punong-hukom , “Para sa paulit-ulit na kaso sa

unang antas ng pagpatay, pagkatay ng tao, pagnanakaw, kawalang paggalang sa batas,
pagdala ng bawal na pamatay, pagnakaw ng rosas; Kugler, Ferdinand ay sinesentensyahan ng
habambuhay na kaparusahan sa Impyerno.
“Ang susunod na kaso: Torrence Frank.”
“Ang akusado ba ay nasa loob ng hukuman?”

Pananaliksik
UNAWA AT UGNAYAN
1. Ano-ano ang katangian ni Kugler?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Paano nabuo ang katauhan ni Kugler sa kuwento?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Anong uri ng paglalarawan ang ginamit sa kuwento upang mabuo ang katauhan ni
Kugler?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Paano inilarawan ang ibang tauhan? Anogn impresyon ang nabuo nito sa iyong isip?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Ano-anong bahagi ng ng pandama ang napukaw ng mga isinagawang paglalarawan sa
kuwento? Ilahad ang mga ito.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
EBALWASYON
Panuto: Pumili ng isang paksang napapanahon hinggil sa pakikibaka sa buhay
kabataan, bilang isang mag-aaral, anak, kapatid, amag-anak, mamamayang Pilipino, mamimili,
o iba pa. Gumawa ng fact storming web upang ilista rito ang mga salitang makapaglalarawan
ng paksa. Matapos makapag plano, bumuo ng isang kuwento na magsasalaysay ng napiling
paksa.
Pananaliksik
LINGGO 5-6
ARALIN 3. Tekstong Nanghihikayat
LAYUNIN
a. Natutukoy ang paksang tinalakay sa tekstong nanghihikayat

b. Natutukoy ang kahulugan at katangian ng maahalagang salitang ginamit sa tekstong
naghihikayat
c. Naibabahagi ang katangian at kalikasan ng tekstong naghihikayat
d. Nakasusulat ng ilang halimbawa ng tekstong naghihikayat
e. Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng sariling halimbawa ng tekstong
naghihikayat
f. Nakakukuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang iinulat na tekstong
naghihikayat
LUNSARAN
Paano ginagamit ang panghihikayat sa pang-araw-araw na buhay?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
ANONG SABI?
Naaalala mo pa na ang islogan na ginamit ng sumusunod na mga politiko ng ating

bansa? Isulat ang nawawalang ititik upang mabuo ang bawat islogan.
“Magsaysay i my G _ _.” --–Pangulong Ramon Masaysay
“The Filipino is worth _ _ _ n _ for.” ----Sen. Benigno Aquino
“Gusto ko _ a _ _ _ ka” ---- Sen. Juan Ponce Enrile
“Erap para sa _ _ _ _ _ _ p.” ----Pangulong Joseph Estrada
“Kayo ang b _ _ _ ko.” ----Pangulong Benigno Aquino III
Ano ang katangian ng kanilang mga ilogan? Ano ang gamit ng islogan para sa mga
nabanggit na lider ng bansa? Sa iyong palagay, naging epektib ba ang kanilang mga ginamit na
islogan? Bakit?
Pananaliksik
Ang isang tekstong nanghihikayat ay naglalahad ng isang espesipikong pananaw na

nakatuon sa saloobin at opinyon ng may akda. Ito ay maaaring ngalalahad ng kaniyang sariling
paniniwala sa isang isyu o kaya anamn ay pagsalungat niya rito. Layunin ng ganitong uri ng
tekto ang mahikayat ang mambabasa na sumah-ayon sa panig o mungkahi ng manunulat,
maimpluwensyahan itong maniwala o bagohin ang kaniyang pananaw. Ang hikayat sa
damdamin at pagpapahalaga ng mambabasa ang saligan ng tekstong nanghihikayat. Ilan sa
mga halimbawa ng ganitong uri ng teksto ay ang editoryal (pangulong tudling), talumpati, at
mga opinyong sanaysay nakalathala ss pahayagan o aklat gayundin ang mga islogan na may
layuning mahikayat ag madla.
Sa pagsulat ng isang sanaysay na nanghihikayat, kailangang pagtuonan ng pansin ang

ilang mahahalagang punto. Una, piliing mabuti ang panig ng isyu o suliraning ilalahad.
Nararapat na matibay ang pipiliing panig na isusulong sa mga mambabasa. Ikalawa, kilalanin at
suriin ang uri ng mambabasa na nais hikayatin. Magiging mabisa ang panghihikayat kung ito ay
nakapupukaw ng damdamin at kaisipan ng mga taong nais hikayatin. Ikatlo, magsaliksik at
alaming mabuti ang lahat ng anggulo o pananaw ukol sa isyu. Ang paggamit ng mga patunay at
sanggunian, gaya ng nakalathalangimpormasyon, pahayag, at estadistika ay maktutulong
upang pagtibayin ang pananaw na ilalahad. Panghuli, sa pagsususlat ng konklusyon, ipahayag
muli ang mga panig na tinalakay at magbigay ng mungkshing aksiyong nais ipagawa o
ipasakatuparan sa mga mambabasa.
Upang mapag-ugnay ang mga kaisipan at mailahad ang pananaw, gumamit ng mga
pang-ugnay (cohesive device) gaya ng mga pangatnig.
Narito ang ilang halimbawa:
Paghahambing/pagalungat sa kaisipan Ngunit, datapwat, subalit, sa kabilang banda, o

Pagbibigay-linaw Samakatuwid, kung gayon
Pag-uulit ng ideya Sa madaling salita, inuulit, muli
Pagbibigay-halimbawa Halimbawa, espesipiko, partikular, sa ganitong
itwasyon (o kondisyon) sa pamamagitan nito
Paglalahad ng sanhi at bunga Dahil sa, sa kadahilanang, upang, dulot ng,
bunga (o resulta) nito, kung kaya
UNAWA AT UGNAYAN
1. Ano ang tekstong nanghihikayat?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Pananaliksik
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ano ang layunin at mga katangian nito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ano ang pangunahing elementong ginagamit nito upang makapanghikayat?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ano-ano ang dapat pagtuunan ng pansin sa pagsulat ng tektong nanghihikayat?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
TAMPOK NA TEKSTO
TalumpatingDating Pangulong Benigno S. Aquino III

“K to 12, Kayang-kaya, Sama-sama!”
[Inihayag sa PICC, Lungsod Pasay, noong ika-29 ng Mayo 2015]
‘Yung kanina hong nagsalitang guro sa Don Alejandro Roces, ‘di ba? Tinanong ko tuloy,
“Iyon ho ba ‘yung si Anding Roces?” Oo nga raw, dating kalihim ng Department of
Education. Sabi ko, “Kasama ng tatay ko ‘yan noong 1978. Tumakbo sa interim
Batasang Pambansa elections. Tumatanda na yata ako’t iyong pinapangalanang mga
eskuwela ay mga nakahalubilo ko.” [Tawanan]
Anyway, sabi ni Joel sa akin kanina, mayroon raw ho yatang mga tumututol sa K to 12
na nag-rally kanina. Higit-kumulang raw ho, dalawampu sila pero iyong banner ho raw
nila tiglilima. Kaya gusto kong makita ‘yung mga diyaryo bukas, baka papakitaan tayo
ng napakaraming tutol na bandera sa K to 12. ‘Yung tao ho, naawa rin ako, baka
magreklamo ng unfair labor practice dahil limang bandera ang pinatangan sa kanya.
Bro. Armin, siguro masasabi ko na lang sa ‘yo, maaga pa para dito sa K to 12.
Pagdating ng panahon, lahat ng mga tumututol, ‘pag nakita na ‘yung tagumpay,
sasabihing kung hindi sa batikos nila [ay] hindi n’yo napaganda ‘yung K to 12.
[Palakpakan] Minsan ho talaga ‘yung mga kritiko natin, sila lang talaga ang anak ng
Diyos; sila lang ang magaling. Kaya bahala na ang Diyos sa kanila.
Mga kababayan, ang panata ko po sa ating mga Boss: Sa tuwid na daan, dapat walang
maiiwan. Ito po ang dahilan sa pagsusulong natin ng tinatawag na inclusive growth, o
Pananaliksik
ng kaunlarang naaabot ng nakakarami, kung hindi ng lahat. Naniniwala po tayo: Ang

pagtutok sa edukasyon ang isa sa pinakamabilis at napakakailangan na paraan upang
maisakatuparan ito.
Naaalala ko nga po ang sinabi ng aking ama noong panahong hindi ako makakita ng
liwanag sa kadiliman ng Martial Law; kung kailan hindi po kagandahan ang nakukuhang
grado ng paborito nilang anak na lalaki. Sabi po ng aking ama, “Baka ngayon mayaman
ka, baka bukas mahirap ka na. Baka ngayon sikat ka, baka bukas laos ka na. Pero
kapag natuto ka, sa iyo na ‘yon habang-buhay. Hindi kailanman mawawala sa iyo ang
mga pinag-aralan mo.”
Ito nga po ang batayang prinsipyo ng itinaguyod nating Enhanced Basic Education Act
of 2013 o mas kilala bilang K to 12 Act. Sa sistemang pang-edukasyong ito, tinututukan
natin ang pagsasanay ng kabataan, para bigyan sila ng sapat na kakayahang sagarin
ang bumubukas na pagkakataon sa bansa, at makaambag sa paglago ng ating
ekonomiya.
Layunin po ng K to 12 program na maglatag ng reporma sa kinalakihan nating 10-year

basic education cycle. Para po mas madaling intindihin, isipin na lang natin ang
mangga: Di po ba, mayroon tayong tinatawag na hinog sa pilit, at mayroon ding hinog
sa natural? Ang dating sasampung taon na basic education, puwede nating ituring na
kinalburo—pinilit isiksik sa maikling panahon ang lahat ng kailangang matutuhan ng
bata. Siguro nga po, sa ilang nakalipas na henerasyon, pupuwede pa ang sampung
taon na pag-aaral. Pero habang umuusad ang panahon, di po ba mas malawak na ang
kaalamang inaasahan sa bawat isa, at kailangan nating makasabay sa pagbabago?
Noong di-hamak na mas bata pa si Secretary Soliman, naalala ko, sabi niya, “You only
have to tackle the 4Rs.” Reading, Riting [writing], Rithmetic [arithmetic]… Ano ‘yung
pang-apat? Nakalimutan ko na sa tagal ng panahon na iyon. [Tawanan] O, 3R’s na lang
raw, puwede na rin ho. [Palakpakan] Ngayon ho, pati ‘yung lola dapat “techie.” ‘Pag
kukuha na ng litrato, kailangan marunong mag-selfie.
Alam din po natin: Sa dating sistema, pinagkakasya ang lahat ng dapat malaman, mula
Grade 1 hanggang Grade 6; pagdating ng first year high school, kailangang habulin ang
hindi kinayang maituro noong elementarya. Ganoon din po sa kolehiyo: Pagtapak ng
first year college, kakainin na naman ang oras dahil kailangang tapusin ang mga
leksiyong di nakumpleto noong high school dahil kinuhanan ng isang taon para punuin
‘yung grade school. Di po ba, kung ikaw ang estudyante, talagang aasim ang mukha
mo dahil sa dami ng pilit na isinusubong kaalaman sa iyo, na halos wala ka nang
panahong nguyain at namnamin? Ito naman po ang kabaligtaran ng isinusulong nating
K to 12 program, kung saan mabibigyan ng sapat na panahong mahinog ang kaalaman
na kailangang matutuhan ng kabataan.
Pananaliksik
Isipin po ninyo: Bago isabatas ang K to 12, isa tayo sa natitirang tatatlong bansa sa
buong mundo na may sampung taong basic education. ‘Yung dalawa po, nasa Africa;
habang nag-iisa tayo sa Asya. May mga usapin nga po noon: Talagang madedehado
ang graduates natin at baka hindi na raw kilalanin ang diploma ng mga Pilipino
pagdating sa empleo o sa mas mataas na larangan sa ibang bansa. Mas pipiliin daw
kasi nila ang graduates na dumaan sa 12 years na basic education; kung hindi naman,
ire-require kang mag-aral pa para maging kuwalipikado sa kanilang pamantayan. At
‘yun po ay nagiging problema ng ating mga manggagawa.
Sa K to 12, pinaiigting ang pagtuturo ng mga batayang kaalaman sa elementarya at

junior high school; at sa senior high school, makakapili ng specialized tracks para sa
akademya, sa technical and vocational education, pati na sa sports and arts. Sa
pamamagitan nito, sinisiguro nating may sapat na dunong na ang ating mga kabataan
pagka-graduate ng high school upang mas maging produktibong bahagi ng lipunan.
Kaya naman ang panawagan po natin: Imbes na isiping pabigat ang karagdagang
dalawang taon sa paaralan ng ating mga estudyante, ituring po natin itong pagkakataon
upang higit nilang mapahusay ang sarili tungo sa pag-abot ng kanilang mga pangarap.
Kung makaka-graduate ang mga pinag-aaral natin taglay ang di-hamak na mas mataas
na antas ng kaalaman, mas maaayos ding trabaho ang kanilang mapapasukan, na
maghahatid sa kanila sa mas maginhawang buhay.
Sa kabila po ng mga naisakatuparan nating mga inisyatiba, batid nating may ilan pa ring
nagsasabing hindi po tayo handa. Ito po ang tugon natin sa kanila: Handa na tayo.
Bunga ang K to 12 ng ilang taong pagpaplano’t masusing konsultasyon, kasama ang
mga katuwang natin sa sektor ng edukasyon. Kabilang po rito ang TESDA, CHED,
DOLE, at DTI; mga mambabatas, mga lokal na pamahalaan, pribadong sektor, at iba
pang stakeholders.
Naalala ko nga po ang panahong nanunungkulan pa ang aking ina. Isa sa mga ginawa
niyang hakbang upang mapalaki ang kita sa mga kanayunan ay ang pagtatayo, o
pagtutulong sa pagtatayo, ng mga kooperatiba. Alam po n’yo, para maging epektibo,
kailangan daw ng dalawang taon para sanayin ang nangangasiwa ng mga proyekto
nito.
Ulitin ko lang po ‘yon: Noong panahon ng aking ina, tinuturing na kailangan ng

dalawang taon [upang] matuto ang bawat isang masanay na nakikipagtrabaho sa isa’t
isa bago bigyan ng proyekto na siyang magkakaroon ng tinatawag nating potensiyal sa
[conflict].
Ang problema po, sabi ng aking Ina, dahil nga nasimot ang pondo noong panahon ng
diktadurya, imbis na dalawang taong pagsasanay sa ating mga kasamahan sa
kooperatiba, apat na buwan lang ang kakayaning tustusan ng gobyerno. Ang kaibahan
Pananaliksik
po ngayon, dahil sa pagbabagong ating tinatamasa, mayroon na tayong sapat na

pondo; mayroon na tayong kakayahang tugunan ang pangangailangan sa sektor ng
edukasyon.
Ang mga ipinamana sa ating backlogs ng nakaraang administrasyon, isa-isa na nating

natapos sa pangunguna nga po ni Brother Armin. Nandiyan na ang 61.7 million
textbooks at 2.5 milyon na upuan, napunuan na natin ito noong 2012 pa. Ang
kakulangan namang 66,800 classrooms, naisara na rin natin noong 2013. Ang mga
dagdag naman pong pangangailangang kaakibat ng K to 12, tinutugunan na rin natin.
Sa katunayan, noong 2014, umabot sa 33,607 classrooms ang naidagdag,
ipinapagawa, at nasa proseso ng procurement. Ngayon namang 2015, dagdag pang
31,728 classrooms ang pinondohan nating maipatayo.
Para naman sa mga nag-aalala sa pagbabagong hatid ng K to 12 program, may mga

inisyatiba na tayo para tulungan ang mga posibleng maaapektuhan nito. Halimbawa po:
Dahil may dagdag na dalawang taon sa basic education, may dalawang taon ding
mawawalan ng papasok na estudyante sa kolehiyo. Para po sa mga madi-displace na
guro dahil sa pagbabagong ito, pinag-aaralan na natin ang ilang programa para sa inyo.
Sa implementasyon ng K to 12, mangangailangan ng di-bababa sa 30,000 guro para sa
bagong antas ng Senior High School. Kaya po, ngayon, maaaring gawing opsiyon ng
ating mga guro sa kolehiyo ang pagtuturo rito. Sa mga guro naman ng State
Universities and Colleges na nais kumuha ng masters at doctoral degrees, alam po
natin na ilan sa inyo, o marami sa inyo, naoobligang mag-aral na lang sa pinakamalapit
na pamantasan ngunit gustong mag-aral sa ibang mga pamantasan. Gustuhin n’yo
mang pumasok sa ibang institusyon, hindi ninyo magawa dahil malayo ito at limitado
ang oras ninyo dahil kayo ay nagtuturo. Ngayon po, sa mga gustong tapusin ang
degree sa napupusuang pamantasan, maaari pong gamitin ang dalawang taong
transition phase sa K to 12 para tuluyang makuha ang kanilang mga inaasam-asam na
degree.
Pihado po, lahat ng butil ng sakripisyo natin ngayon—mula sa pakikiisa’t pakikiambag

ng mga estudyante, magulang, guro, pinuno at ng iba pang miyembro ng akademya; sa
mga kawani ng gobyerno; at sa bawat disenteng Pilipinong naghahangad ng mas
maunlad na Pilipinas—lahat ng ipinupunla nating ito, kung atin pang didiligan, ay
magbubunga ng positibong transpormasyon, na aanihin ng mga susunod na salinlahi.
Ngayon po, hindi naman natin sinasabing tangan na natin ang perpektong solusyon sa
lahat ng problema. Ang atin lang po, mapatibay na ngayon, sa abot ng ating makakaya,
ang sistemang pang-edukasyon sa bansa. Ang tanong: Palilipasin na naman ba natin
ang maraming taon, at sasabihin sa mga susunod sa ating “Bahala na kayong tugunan
ito”? Ika nga po, sinabi noong panahon ng batas militar, tinatanong ang ginigising na
mamamayan: Kung hindi ngayon, kailan pa? At kung hindi ikaw, sino pa?”
Pananaliksik
Mga Boss: Hindi na natin sasayangin ang ginintuang pagkakataong ito. Kayang-kaya
nating isulong ang sinimulan nating K to 12 program; sama-sama nating iangat ang
antas ng edukasyon sa Pilipinas. Sa ganoong paraan, maging totoo tayo ‘pag sinabi
nating inaaruga natin ang susunod na salinlahi.
Magandang araw po. Maraming salamat sa inyong lahat.
Mula sa https://www.officialgazette.gov.ph/2015/05/29/speech-president-aquino
-at-the-k-to-12-kayang-kaya-sama-sama-celebration/
UNAWA AT UGNAYAN
1. Ano ang paksang tinalakay ni Pangulong Aquino sa kaniyang talumpati?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Ano ang pangunahing layunin ng talumpati ng Pangulong Aquino?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ilarawan ang mga katangiang makapaghikayat ng binasang teksto. Ano-anong pahayag
sa talumpati ang nakapanghihikayat?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Bigyang-kahulugan ang sumusunod na mga salita ayon sa gamit nito sa teksto:
• K to 12
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
• inclusive growth
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
• specialized tracks
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
•stakeholders
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Ano-anong pang-ugnay ang ginamit sa pagpahayag ng talumpati?
Pananaliksik
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
6. Paani hinikayat ni Pangulong Aquino ang mga tagapakinig an maniwala sa kanyang
panig?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
7. Ano ang iyong nararamdaman sa mga ipinahayag ng pangulo tungkol sa K-12?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
8. Sa iyong palagay, katanggap-tanggap ba ang katwiran ng Pangulong Aquino kaugnay

ng implementasyon ng nabanggit na programa? Bakit?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
9. Ano ang maidudulot ng K-12 para sa iyo bilang isang mag-aaral na kasalukjyang
kumukuha nito? Sa ating lipunan at bansa?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
EBALWASYON
A. Panuto: Pag-aralan ang sumusunod na mga editorial cartoon. Batay sa mga

larawan, bumuo ng isang pangungusasp gamit ang nakasaad na mga cohesive
device upang mapag-ugnay ang mga kaisipan.
Pananaliksik
Salitang pang-ugnay: bunga ng

Pangungusap:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Salitang pang-ugnay: dahil sa

Pangungusap:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Pananaliksik
Salitang pang-ugnay: sa kabilang banda

Pangungusap:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Salitang pang-ugnay: ngunit

Pangungusap:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
B. Panuto: Sumulat ng isang sanaysay na nanghihikayat tungkol sa isang mahalagang

usaping panlipunan sa kasalukuyan. Isulat ang iyong sanaysay para sa mga kapwa
mag-aaral bilang mambabasa ng iyong akda. Punan ang sumusunod bilang
Pananaliksik
balangkas ng gagawing sanaysay. Sumangguni sa rubrik para sa patataya ng

gawain.
Isyu:
Pananaw na pinapanigan:
Damdamin at opinyon ukol sa pinapanigang pananaw:
Suportang detalye 1:
Pananaliksik
Pamantayan sa Pagsulat ng Sanaysay

Pamantayan 10 puntos 8-9 puntos 6-7 puntos 1-5 puntos Marka
Pangunahing Napakalinaw Malinaw ang Hindi gaanong Hindi
ideya na nailahad paglalahad malinag ang malinaw ang
ang panig ng ng panig ng paglalahad ng paglalahad
sanaysay sanaysay panig ng ng panig ng
sanaysay sanaysay
Suportang Sapat at Sapat ngunit May Walang
detalye makabuluha hindi naging kakulangan sa nailahad na
n ang mga makabuluha patunay na patunay
patunay na n ang mga inilahad
inilahad patunay na
inilahad
Kongklusiyon Muling Naihayag Naihayag muli Hindi
naipahayag muli ang ang naihayag
ang pangunahing pangunahing muli ang
pangunahing ideya at ideya ngunit pangunahing
ideya at mabisang bahagyang detalye at
mabisang nailalatag kakulangan sa wlang
nailalatag ang paglatag ng paglalatag
ang mungkahi/ak mungkahi/aksi ng
mungkahi/ak siyon para sa yon para sa mungkahi/ak
siyon para sa mambabasa mambabasa siyon para
mambabasa sa
mambabasa
Bisa sa Lubos na Mapanghikay Bahagyang Hindi
mambabasa nakahihikaya at ang mapanghikaya nakahihikay
t ang pananaw ng t ang at ang
pananaw ng may akda pananaw ng pananaw ng
may akda may akda may akda
Wastong Walang May 1-3 May 4-6 May 7 o higit
gamit ng pagkakamali pagkakamali pagkakamali pang
balarila at sa bantas, sa bantas, sa bantas, pagkakamali
estilo ng gamit ng gamit ng gamit ng sa bantas,
pagsulat malaking malaking malaking titik, gamit ng
titik, at titik, at at pagbaybay malaking
pagbaybay pagbaybay titik, at
pagbaybay
Kabuuang Marka /50
Interpretasyon ng Pagmamarka:
50-45 puntos- nakapahusay; 44-35 puntos- mahusay; 34-25 puntos- katamtaman; 24-1
puntos- kailangan pang paghusayan
Pananaliksik
LINGGO 7-8
ARALIN 4. Tekstong Naratibo
LAYUNIN
a. Natutukoy ang paksang tinatalakay sa tekstong naratibo

b. Natutukoy ang kahulugan ng at katangian ng mahahalagang salitang ginamit sa
tekstong naratibo
c. Naibabahagi ang katangian at kalikasan ng tekstong naratibo
d. Naksusulat ng halimbawa ng tekstong naratibo
e. Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng sariling halimbawa ng tekstong naratibo
f. Nakakukuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang isinulat na tekstong naratibo
LUNSARAN
Ano ang pagsasalaysay? Paano ito ginagamit sa iba-ibang uri ng diskurso?
PAGBUO NG KOMIK STRIP

Lumikha ng iyong sariling komik strip gamit ang mga frame na nasa ibaba. Punan ito ng
mga angkop na guhit at diyalogo ayon sa iyong sariling kuwento. Bigyan ng pamagat ang iyong
sariling komik strip. Pagkatapos buui ang komiks, sagutin ang mga tanong.
Pananaliksik
Mga tanong:
1. Tungkol saan ang nilikha mong kuwento?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Sino-sino ang mga tauhan sa kuwento?
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Ano ang balangkas ng mga panyayari na iyong isinalaysay?
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Paano nagsimula at nagwakas ang itong komik strips?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Tekstong Naratibo
Ang tekstong naratibo ay naglalayong mag kuwento sa pamamagitan ng salaysay na
nag-uugnay ng mga pangyayari. Inilalahd ito sa kronolohikal na paraan, na tiyak ang simula,
gitna at wakas ng mga panyayari. Sinasabing ito ang pinakamatandang anyo ng pagpapahayag
dahil nagmula pa ito sa oral na tradisyon ng pagsasalin ng mga alamat, epiko, at mga
kuwentong-bayan mula sa ating mga ninuno. Karaniwang paksa ng pagsasalaysay ang sariling
karanasan, mga bagay o pangyayaring narinig, nasaksihan, nabalitaan at maging mga kathang
–isip.
Uri ng Tekstong Naratibo

Maaaring mauri sa dalawa ang isang tekstong naratibo. Isa rito ang piksiyonna
nakatuon sa mga tauhan at pangyayaring likhang-isip gaya ng maikling kuwento na may iisang
banghay. Kabilang din ang nobela na nahahati sa kabanata, drama, pabula, parabula, alamat,
mito at kuwentong pambata. Ang isa pang uri ay di-piksiyon o mga tekstong nagsasalaysay
ng mga kaisipang hango sa tunay na buhay ng tao, at mga totoong lugar, bagay, o pangyayari.
Ilan sa mga halimbawa nito ang talambuhay (autobiography), talambuhay (biography), dyornal
at talaarawan.
Elemento ng Tekstong Naratibo

Isa sa mga elemento ng naratibo ang banghay na nagsisilbing balangkas ng kuwento.
Makikita sa banghay ang pagkakasunod sunod ng mga pangyayari: ang tunggalian na maaring
panloob o panlabas gaya ng tao laban sa sarili, tao laban sa kapwa, tao laban sa lipunan, tao
laban sa kalikasan, at tao laban sa teknolohiya at/o kapangyarihan; ang mga tauhan (bida at
Pananaliksik
kontrabida); lulan at panahon ng pangyayari; punto de bista (una o ikatlong panauhan); tema,
simbolo at imaheng nagtataglay ng iba-ibang kahulugan at kabuluhan para sa isang salaysay.
ANG KOMIK STRIP AT GRAPIKONG NOBELA:

MGA HALIMBAWA NG TEKSTONG NARATIBO
https://www.lambiek.net/artists/a/alcala_l.htm
Ang komik strip ay binubuo ng mga guhit na suno-sunod sa isinasaayos sa

pamamagitan pamamagitan ng magkakaugnay na penel para maglahad ng maikling salaysay.
Karaninwang katatawanan at pakikipagsapalaran ang tema ng kuwento sa mga lokal na komik
strip, tuluyan ang naratibo,at gumagamit ng lobo o balloon para ipakita ang diyalogo ng mga
tauhan at kapsiyon. Kadalasang natutunghayang ang mga ito sa mga pahayagan bilang bahagi
ng seksiyong panlibangan. Sa Pilipinas, ilan sa mga popular na komiks ay sina Kenkoy na
kauna-unahang karakter na nilikha ni Tony Velasquez, si Slice of Life ni Larry Alcala at ang
Pugad Baboy ni Pol Medina.
Kabilang naman sa umuusbong na panitikang popular sa bansa ay ang grapikong

nobela. Ito ay isang naratibong akdang inihahayag sa pamamagitan ng anyong komiks. Ang
babasahing nabilang sa ganitong uri itinuturing na komiks na nasa anyong aklata na lumalabas
asyon sa bilang ng serye o tomo. Nagmula sa Amerika at Britanya ang nasabing uri at bahagi
ng muling pagbuhay sa anyong komiks noong Dekada’90 sa hangaring maiangat ang estado
nito bilang isang anyo ng panitikan. (Reposar, 2008 na binaggit nina Mendoza at Mata, 2010).
Bukod sa paghango ng kuwento mula sa tunay na buhay, karaniwan g=din itinatampok

sa komiks at graikong nobela ang kagila-gilalas at kamangha-manghang kuwento ng
pakikipagsapalaran ng mga karakter na binabalutan ng di-pangkaraniwang katangian at
kapangyarihan at itinuturing na superhero. Ang pagababas ng grapikong nobelo ay hindi
lamang nakatuon sa teksto o daloy ng kuwento. Binibigyang0-pansin din ang mga biswal na
Pananaliksik
imaheng nilikha mula sa pantasya at samotsaring kaisipan na maaaring bigyang kahulugan. Isa
sa mga popular na grapikong nobela sa bansa ay ang Ang Kagilagilalas na Pakikipagsapalaran
ni Zsazsa Zaturnnahna isinulat ni Carlo Vergara.
UNAWA AT UGNAYAN
Sagutin ang sumusunod na mga tanong.
1. Ano ang tekstong naratibo?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ano-ano ang mga elementong karaniwang tinataglay nito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Maaari lang bang gamitin ang tekstong naratibo sa pagsulat ng mga kuwento?
Ipaliwanag ang sagot at magbigay ng halibawa.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
5. Paano makatutulong ang tekstong naratibo sa iba pang uri ng teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Pananaliksik
TAMPOK NA TEKSTO
Tampisaw sa Lason
Elehiya sa Aking Kababata
Eljay Castro Deldoc
Pananaliksik
Pananaliksik
Pananaliksik
UNAWA AT UGNAYAN
1. Ano ang paksa ng kuwentong binasa?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Paano dumaloy ang banghay ng kuwento? Anong teknik ang ginamit ng may akda?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ano ang tunggalian sa kuwento at sino ang mga pangunahing tauhan?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Pananaliksik
4. Bakit binanggit sa simula na ang kuwento ay isang elehiya?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Paano isinatao sa kuwento ang tao ng Marilao? Paano naipakita ang kahalagahan ng ilog sa buhay ng
panunahing tauhan. Magbigay ng ilang sipi mula sa kuwento.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
EBALWASYON
A. Panuto: Sumulat ng isang salaysay na may isang tagpo (eksena) na nagtatampok sa isang tauhang
nagpapakita ng isa sa mga emosyon o damdaming nakatala sa kahon. Sa pagbuo ng tauhan at tagpo,
isaalang-alang ang sumusunod na mga gabay na tanong.
Galit nahihiya
Masigla malungkot
Natatakot maligaya
Mayabang matulongin
Maalalahanin mapaghiganti
a. Ano ang katauhan ng iyong tauhan?
b. Ano ang kaniyang ginagawa?
c. Saan matatagpuan ang iyong tauhan?
d. Ano ang nagyari sa kaniya?
e. Bakit ito (ang napiling emosyon) ang kaniyang nararamdaman?
B. Panuto: Kapanayamin ang isang kamag-aral at alamin ang isang nakatutuwa o interesanteng
pangyayari sa kanyang buhay. Ikuwenti ito sa pamamagitan ng pagsulat ng isang anekdota. Isaalang-
alang ang mga elemento ng kuwento at paggamit ng mga salitang pang-ugnay (cohesive device) na
natutuhan sa mga naunag aralin.
Pamantayan sa Pagsulat ng Anekdota

Pamantayan 10 puntos 8-9 puntos 6-7 puntos 1-5 puntos Marka
Organisasyon Malinaw ang Maayos ang Naisaayos ang Hindi malinaw
pagsasalaysay pagsasalaysay pangyayari ang
ng mga ng mga ngunit may ilang pagsasalaysay
Pananaliksik
pangyayari at pangyayari bahagi ng ng mga

pagkakasunod salaysay ang pangyayari
sunod ng detalye kailangang
bigyang-pansin
Paggamit ng Mabisa ang Gumamit ng mga Hindi mabisang Hindi gumamit
mga Pang- paggamit ng pang ugnay para nagamit ang ng mga pang-
ugnay mga pang-ugnay sa kaayusan ng mga pang-ugnay ugnay para sa
para sa daloy ng kaayusan ng
kaayusan ng kuwento daloy ng
daloy ng kuwento
kuwento
Elemento ng Malinaw ang Nakatulong sa Gumagamit ng Hindi malinaw
Pagsasalaysay pagtukoy at pag-unawa ng elemento ngunit ang pagtukoy at
mabisa ang mambabasa ang may kakulangan paglalarawan sa
paglalarawan sa pagtukoy at sa pagtukoy at tauhan, panahon
tauhan, panahon paglalarawan paglalarawan at lugar
at lugar
Wastong Walang May 1-3 May 4-6 May 7 o higit
balarila at estilo pagkakamali pagkakamali pagkakamali pang
ng pagsulat
sa bantas, sa bantas, sa bantas, pagkakamali
gamit ng gamit ng gamit ng sa bantas,
malaking titik, malaking titik, malaking titik, gamit ng
at pagbaybay at pagbaybay at pagbaybay malaking titik,
at pagbaybay
Paggamit ng Mabisa ang Gumamit ng Limitado ang Hindi
diyalogo paggamit ng diyalogo paggamit ng gumamit ng
diyalogo upang diyalogo diyalogo sa
upang bigyang bahagyang kuwento.
bigyang buhay ang nabigyang-
buhay ang mga karakter buhay ang
mga karakter sa kwento mga karakter
sa kwento sa kwento
Bisa sa Lubhang Nakakaaliw Nakakaaliw Hindi
mambabasa nakakaaliw basahin ang basahin ang gaanong
basahin ang akda ngunit akda ngunit nakakaaliw
akdang may ilang maraming basahin ang
isinulat detalyeng detalye ang akda at
hindi malinaw hindi malinaw maraming
na nailahad. na nailahad. detalyeng
hindi malinaw
na nailahad.
Kabuuang Marka /60
LINGGO 9-10
ARALIN 5. Tekstong Argumentatibo
LAYUNIN
Pananaliksik
a. Natutukoy ang paksa, kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang tinalakay sa

tekstong argumentatibo
b. Naibabahagi ang katangian at kalikasan ng tekstong argumentatibo
c. Nakasusulat ng halimbawa ng tekstong argumentatibo
argumentatibo
e. Nakakukuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang isinulat na tekstong
argumentatibo
LUNSARAN
Ano ang tekstong argumentatibo? Paano ito nakahihikayat?
SURIIN ANG MGA PANIG

Suriin ang mga katwiran ng dalawang panig. Sa aling panig ka sumasang-ayon?
Pagkatapos ay sagutin ang mga kasunod na tanong.
Oo Hindi
Ipataw muli ang pinakamataas na parusang Malabo itong makabawas na krimen dahil
kamatayan upang magdalawang-isip ang mga karamihan ng gumagawa nito ay kapit sa
nagtatangkang gumawa nh karahasan. patalim na kailangan iahon ang kanilang
pamilya sa kahirapan.
Baka makabawas din ang parusan kamatayan Ang ilan-ilan na mapapatawan ng kamatayan
sa dumaraming bilanggo sa mga kulungan ng ay hindi babawas sa dami ng mga nakaulong
BJMP. Tandaan na ang kanilang pagkain at sa BJMP. Mabilis na desisyon sa korte at
gastusin ay kinukuha sa ating ibinabayad na bagong pasilidad ng BJMP ang kailangan!
buwis.
Isipin ang hinagpis ng kamag-anak at kaibigan Kapag kamatayan ang ipinataw, walang
ng biktima. Tama lang na suklian ang pagkakataon ang pagsisisi at reporma na
pagkakamali ng mga kriminal ng kamatayan. tanging layunin ng ating penal system.
mula sa : “Debate Miyerkules: Dapat bang ibalik ang Death Penalty kontra Krimen?”
GMA News Online
Mga tanong:
1. Ang ang paksang tinutukoy sa talahanayan?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Paano inilahad ang mga pahayag?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ano ang layunin ng mga pahayag mula rito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Pananaliksik
Tekstong Argumentatibo
Gaya ng tekstong nanghihikayat, ang tekstong argumentatibonay may layunin ding
hikayatin ang mambabasa sa pamamagitan ng lohikal na pangangatwiran o pagbibigay ng mga
ebodensiyang nakabatay sa lohika at mga patunay. Naghaharap ng mga patotoo o ebidensiya
upang ang isang proposisyon o paniniwala ay maging ka tanggap-tanggap sa iba. Nakatuon
ang ganitong uri ng teksto sa pagbibigay ng sariling opinyon hinggil sa isang paksa. Nais ng
nangangatwiran na matanggap o sang-ayunan ang kanyang paniniwala.
May dalwang uri ng argumento sa paguo ng pangangatwiran: ang pabuod o pasaklaw.
Ang unang uri, ang pangangatwirang pabuod, ay gumagamit ng mga espesipikong

detalye bilang batayan upang bumuo ng pangkalahatang kongklusyon. Ang ganitong uri ng
pangangatwiran ay masasabing hindi lohikal dahil maaaring pabulaanan ang mga batayan.
Madalas na nagbibigay ng ugnayang sanhi at bunga ang ganitong uri ng pangangatwiran.
Halimbawa:
 Umuulan tueing kumakanta si Ella. Kaya si Ella ang dahilan ng pag-ulan.
 Magaling magluto ang nanay, tita at lola ni Ana na Kapampangan. Maraming masasarap
na kainan sa Pampanga. Kaya naman, ang lahat ng Kapampangan ay masarap
magluto.
 Karamihan sa mahihirap ay walang trabaho. Kapag walang trabaho, mas malaki ang
pagakataon na magka-anak nalang sila. Kapag dumami ang anak, lalaki ang
populasyon at lalo silang mawawalan ng panggastos. Kaya naman sahi ng kahirapan
ang paglobo ng populasyon.
Sa kabilang banda, ang pangangatwirang pasaklaw o tinatawag na silohismo (syllogism)
ay tumutukoy sa pagbuo ng proposisyong naglalaman ng tatlong bahagi:
1. Pangunahing batayan – nagsasaad ng isang katotohanang panlahat
2. Pangalawang batayan – nagsasad ng katotohanang tiyak
3. Kongklusyon – nagtataglay ng isang hinuha mula sa dalawang naunang batayan
Halimbawa ng silobismo:
Ang paglabag sa batas ay may kaukulang parusa.
Ang pagnanakaw ay isang paglabag sa batas.
Samakatwid, ang pagnanakaw ay may kaukulang parusa.
Ilan sa mga halimbawa ng pagpapahayag na gumagamit ng argumento ay ang talumpati at
debate. Ang una ay inilalarawan bilang anumanng uri ng pagsasalita sa harap ng maraming
tao. Maaari itong biglaan (impromtu), maluwag (ekstemporanyo), at preparado (memorized).
Sa kabilang banda, ang debate ay isang paligsahansa pagbibigay-katwiran ng dalawang
pangkat na magkasalungat tungkol sa isang usapin o paksa. May iba’t ibang pormat o
balangkas ang debate---Debateng Lincoln-Douglas, Oregon-Oxford, at Parliamentarya.
Pananaliksik
Sa pagsulat ng isang argumentatibong akda, kailangang isaalang-alang ang sumusunod

na mga elemento: ang paksa (isyu, proposisyon, pangyayari), posisyon (ang paniniwala ng
nangangatwiran), ebidensya (mga datos na sumusuporta sa posisyon ng nangangatwiran),
at balangkas (sistematikong organisasyon ng mga punto at kaisipan). Mahalaga rin ang
paggamit ng mga pang-ugnayan gaya ng mga pangatnig.
Halimbawa:
Paghahambing/pagsalungat Ngunit, datapwat, subalit, sa kabilang

sa kaisipan banda, o
Pandagdag at, saka, pati
Pagbibigay-linaw samakatwid, kung gayon, kaya
Pag-uulit ng ideya sa madaling salita, inuulit, muli
Pagbibigay-halimbawa Halimbawa,espipiko, partikular,sa ganitong

sitwasyon (o kondisyon), sa pamamagitan
nito
Pamukod ni, maging, o
Paglalahad ng sanhi at bunga dahil sa, sa kadahilanang, upang, dulot ng,

bunga (o resulta) nito, kung kaya, sapagkat,
palibhasa
UNAWA AT UGNAYAN
1. Ano ang tekstong argumentatibo?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ano ang pagkakaiba nito sa tekstong nanghihikayat?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ano ang dalawang uri ng pangangatwiran? Magbigay ng halimbawa.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Pananaliksik
5. Alin sa dalawang ito ang mas lohikal at akmang gamitin para sa tekstong
argumentatibo? Ipaliwanag.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
6. Bakit kailangang gumamit ng mga pang-ugnay sa pagsulat ng tekstong argumentatibo?
Ano-anong uri ng pang-ugnay ang mga ito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
TAMBOK NA TEKSTO
Pantay at Nagkakaisang Lipunan:

Tradisyonal na Pagpapakasal ang Tunay na Kasagutan
ni Don Aldrich Babao
Lahat tayo ay binigyan ng pantay na karapatan. Karapatang mabuhay, magmahal, at

maging masaya. Bawat isa sa atina y may karapatan diin ipamalas at gampanan ito. Sa
puntong ito, nagkakaroon na ng iba’t-ibang pananaw at sakripisyo hinggil sa kung ano ang tama
at mali. Kaugnay nito ang isang isyung laganap ngayon sa ating bansa na may kinalaman sa
same-sex marriage at pagpapanukala ng batas ukol dito. Ayon sa isang pagtataya na
isinagawa ng Laylo Research Strategies, pito sa samoung Pilipino ang hindi sumang-ayon dito.
Ang same-sex marriage ay hindi dapat maisakatuparan sa Pilipinas sapagkat ang konsepto ay
hindi naaayun sa natural na batas—batas ng tao at higit sa lahat, sa batas ng Diyos.
Ayon sa website ng US Law and Legal Definition, ang same-sex marriage ay isang
seremonyal na pagsasaman ng dalawang taong pareho ang kasarian. Sa kinagisnan nating
kultura at paniniwala, ang pagsasama o pagpapakasal ay sa pagitan lamang ng isang babae at
lalaki. Ang pagpapakasal ay ang itinuturing na pundasyon ng isang sibilisasyon, komunidad o
maging ng isang bansa sapagkat dito nabubuo ang isang pamilya. Ang natural o tradisyonal na
pagpapakasal ang nagpapalakas ng isang komunidad. Ang paghina ng bisa nito ay paghina rin
ng pagkakaisa ng isang komunidad.
Pangalawa, ang isang bata ay nangangailangan nf tunay na pagmamahal at pag-aaruga

ng isang ama at isang ina. Ang isang bata na lumaki sa piling ng mga kinilalang magulang na
sumailalim sa same-sex marriage ay habambuhay na mapagkakaitan ng paglingap mulsa sa
isang tunay na ama o isang tunay na ina. Isa pa, ayon sa US Censos Bureua, American
Community Survey, may 82% na magiging matagumpay sa buhay ang mga batang lumaki sa
piling ng kanilang tunay na mga magulang. Sa kabilang banda, ang Executive Order No. 209 o
mas kilala bilang Family Code of the Philippines ay nananatiling umiiral at maliwanag na
Pananaliksik
nakasaad dito na hindi pinahihintulutan ang pagpapakasal ng kaparehong kasarian. Bilang

isang mamamayang Pilipino ay napakahalagang igalang ang batas na ito sapagkat ito ay susi
sa kapayapaan at pagkakabuklod-buklod.
Ayon sa National Sexuality Transmitted Diseases Prevention at Centers for Disease

Control and Prevention,patuloy na tumataas ang sexuality transmitted diseases. Ang same-sex
marriage ay maaaring makappagdulot ng masamang epekto sa kalusugan ng same-sex
couples. Batay din sa pag-aaral na isinagawa ng parehong awtoridad, maaaring tumaas pa ito
kung maisasabatas ang same-sex marriage. Dagdag pa rito ay ang panganib na maaaring ito
ang pagmulan ng isang sakit sa buong komunidad.
Panghuli, ang same-sex marriage ay hindi dapat maisakatuparan sapagkat Diyos na

mismo ang nagsabi na ang babae at lalaki ang dapat magsama habambuhay. Sa Lumang
Tipan, sa Aklat ng Genesis 1:27-28 “Nilalang ng Diyos ang tao ayon sa kaniyang sariling
larawan, nilalang Niya sila na lalaki at babae. Sila ay binasbasan at sinabing magparami.”
Samantala, sa Bagong Tipan, ayon sa aklat ng Marcos 10:6-8, “Bujat ng pasimula ng paglalang,
lalaki at babaeng ginawa Niya sila. Dahil dito ay iiwan ng lalaki ang anyang ama at ina at
maikisama sa kaniyang asawa at ang dalawa ay magiging isang laman kaya hindi na sila
daalawa kunti isang laman. Ang pinagsama ng Diyo ay huwag papaghiwalayin ng tao.
Ang pagpili ng katuwang sa buhay ay isa sa mga bagay na nangangailangan ng

matalinong pagpapasya. Ang mga tanong ukol sa pagkakapantay-pantay ay hindi masasagot
ng same-sex marriage. Makabubuti na sa ibang mas makabuluhang bagay na lamang ituon ang
pansin sapagkat ang same-sex marriage ay malinaw na lumalabag sa natural na batas—batas
ng tao at higit sa lahat, sa batas ng Diyos.
UNAWA AT UGNAYAN
Sagutan ang sumusunod na mg tanong:
1. Ano ang ugat ng paksang pinag-uusapan sa teksto?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Paano inilahad ng may akda ang kaniyang pangangatuwiran?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ano –ano ang kaniyang ginamit na sanggunian sa pagkuha ng datos?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Pananaliksik
4. Angkop ba ang mga sangguniang ginamit?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Paano hinikayat ng may akada ang mambabasa ukol sa kaniyang pinangangatwaringan
panig?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
EBALWASYON
A. Pag-aralan ang larawan sa ibaba. Magtala ng limang pangungusapna may

kaugnayan sa larawan. Gamitin ang mga pang-ugnay sa pagbuo ng mga
pangungusap. Magtala ng ilang datos mula sa iba’t ibang sanggunian bilang
patunay o ebidensya ng iyong mga pahayag.
Larawan mula sa http://kuyapoklong.blogspot.com/2011_03_01_archive.html
Pang-ugnay Pangungusap Patunay /Ebidensya Sanggunian ng datos
1. maging
Pananaliksik
2. upang
3. subalit
4. sa pamamagitan
nito
5. dahil
B. Magtala ng mga napapanahong isyu/ usapinsa ating lipunan. Bumuo ng iyong sariling proposisyon
o pangangatwiran kaugnay nito. Isa-isahin ang mga kaukulang patunay upang suportahan ang iyong
posisyon ukol sa nabanggit na usapin gayundin ang sangguniang para sa mga datos na nakalap.
Isyu/Usapin Posisyon Patunay Sangguniang gamit

Pananaliksik
LINGGO 11-12
ARALIN 6. Tekstong Prosidyural
LAYUNIN
a. Natutukoy ang paksa, kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang tinalakay sa

tekstong prosidyural
b. Naibabahgai ang katangian at kalikasan ng tekstong prosidyural
c. Nakasusulat ng halimbawa ng tekstong prosidyural
prosidyural
e. Nakakukuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang isinulat na tekstong prosidyural
LUNSARAN
Tuwing kailan dapat sumunod sa mga panuto? Sa ano-anong anyo maaaring makabasa
ng tekstong nagsasaad ng pamaraan ng isang bagay?
HULAAN ANG RESIPI
Marunong ka bang magluto ng pancake? Subukan mong ilista ang mga hakbang sa
pagluluto ng pancake ayon sa nakalarawan. Pagkatapos ay sagutin ang mga kasunod na
tanong.
Pananaliksik
1.
2.
3.
4.
5.
Mga tanong:
1. Anong uri ng teksto ang binuo mo?

______________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Ano ang katangian, layunin at gamit ng ganitong uri ng teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Paano binubuo ang mga pahayag sa ganitong teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pananaliksik
TALAKAYIN AT UNAWAAN
TEKSTONG PROSIDYURAL
Layunin ng tekstong prosidyuralna ipaalam sa mambabasa ang mga hakbang tungo sa

paggawang isang bagay o pagsasakatuparan ng isang gawain. Ang impomasyon ay nakalahad
ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga hakbang sa paggawa nito. Palagi nitong tinatalakay ang
proseso ng paggawa. Ilan sa mga halimbawa ng tekstong prosidyural ay mga resipi,
alintuntunin ng laro, ekspiremento, metodolohiya ng pananaliksik, batas at regulasyon, at mga
manwal na nagtuturo ng maga hakbang o gawain tulag ng pagpapaandar ng makina, at
paggamit o pagkukumpuni ng isang kasangkapan. Karaniwan nitong inilalarawan ang panuto ng
gawain at inaasahang resulta mula dito. Isa-isang inilalahad ang mga hakbang at gumagamit ng
mga dayagram o larawan bilang pantulong sa pagbibigay-linaw sa inilalahad na gawain.
Sa pagsulat ng tekstong ginagamit ang pandiwang nasa aspektong pangkasalukuyan o

imperpektibo upang ipakita ang paraan ng paggawa. Dapat ding detalyado ang paglalahad at
paglalarawan ng mga panuto kung paano, saan (o saang bahagi), at kailan (gagawin) ang
bawat hakbang para masundan nang wasto ang mambabasa.
Upang ipakita ang pagkasunod-sunod ng mga panuto, gumagamit ng mga pang-ugnay na

pangatnig gaya ng una, ikalawa, ikatlo, panghuli, at sa wakas; samantalang ang mga katagang
at, saka, at pati ay ginagamit bilang pandagdag. Ginagamit naman bilang pamukod o
paghihiwalay ng isang bagay sa iba pang bagay ang mga ni, maging, at o.
UNAWA AT UGNAYAN
Sagutin ang sumusunod ng mga tanong.
1. Ano ang tekstong prosidyural?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Sa mga tekstong naunang tinalakay, alin ang kauri nito o may katangiang katulad nito?
Ipaliwanag.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ano-anong pang-ugnay ang ginagamit sa pagsulat ng ganitong uri ng teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Bakit mahalagang gamitin ang mga pang-ugnay na ito sa pagsulat ng mga hakbang o
panuto?
Pananaliksik
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
TAMPOK NA TEKSTO
Paano Bumoto?
Mula sa Pinoy Weekly Staff
Mayo 5, 2010
1. Katulad sa manwal na halalan, magpakilala sa Board of Election Inspectors (BEI) sa presinto

kung saan kayo nakarehistro. Ang oras ng pagboto ay mula 7:00 ng umaga hanggang 6:00 ng
gabi.
2. Matapos mapatunayan ang inyong pagkakakilanlan:
 Isusulat ng chairman ng BEI ang serial number ng balota sa Election Day Computerized
Voters’ List (EDVCL)
 Pipirmahan ng botante ang balota at ang EDVCL
 Ipapasok ng BEI sa secrecy folder ang balota at ibibigay sa botante
 Tanging ang chairman ng BEI ang magbibigay ng balota
3. Gamitin ang marker, itiman o i-shade nang buo ang bilog na nasa tabi ng pangalan ng inyong
mga napiling kandidato. Gagamit ng felt-tip pen sa pagmarka.
4. Ibabalik ng botante ang balota sa loob ng secrecy folder sa BEI upang iberipika ang pirma at
serial number ng balota. Pupunitin ng BEI ang bahagi ng balota na may serial number.
Ipapasok sa envelope ang pinunit na bahagi.
5. Isusubo ang naitimang balota sa Precinct Count Optical Scan (PCOS) Machine. Kung walang
problema sa balota, ito ay mahuhulog sa ballot box.
Tandaan sa pagboto gamit ang makina:
 Iwasang matupi o malukot ang balota

 Mag-ingat sa pag-shade. Hindi dapat lumagpas sa hugis oval na mamarkahan.
 Siguruhin sa pagpili ng kandidato. Hindi maaaring magkamali sa pag-shade.
 Huwag mag-overvote!
 Sa pag-feed ng balota sa PCOS, unahin ang mas maikling side nito.
 Sa pag-feed ng balota, kumpirmahin na nabasa nga ng makina ang iyong balota.
Mula sa: Computer Professionals Union
UNAWA AT UGNAYAN
Sagutin ang sumusunod ng mga tanong.

Pananaliksik
1. Ano ang paksang tinalakay sa teksto?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Paano inilahad ang mga detalye sa teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Paano ilalarawan ang wikang ginamit sa teksto? Iugnay ito sa target na mambabasa ng
binasang impormasyon.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ano-ano ang mga pang-ugnay na ginamit sa teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. Ano ang kahulugan ng sumusunod na mga salita ayon sa gamit nito sa teksto?
a. Board of Election Inspectors
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
b. Secrecy folder
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
c. Precinct Count Optical Scan (PCSO) Machine
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
d. Overvote
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
e. Pag-feed ng balota
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagguhit ng Mukhang May Estilong Anime
Ang anime ay isang terminong iniuugnay sa mga animasyong likha ng mga Hapon. Sa
kasalukuyan, ito ay popular sa bansa lalo na sa kabataang Pilipino. Karaniwang katangian ng
mga ganitong uri ng pagguhit ng tao ang malalaki, bilugan, at magandang mga mata, matataas
na estilo ng buhok, at magandang katawan. Gusto mo bang matutong gumuhit ng isang
simpleng estilo para sa mukha ng isang karakter na anime? Narito ang mga hakbang:
Pananaliksik
1. Gumuhit ng magka-krusna linyang patayo at

pahalang na magsisilbing guidline para sa mukha
ng iyong pigura. Pagkatapos ay gumuhit ng isang
taluhabang magiging template para sa gagawing
mukha. Maglalagay ng apat na linyang pahalang
para sa lokasyon ng mata, ilong, at bibig. Huwag
diinan ang marka ng lapis sa pagguhit ng mga linya
dahil buburahin din ang mga ito kapag patapos na
ang iginuguhit.
2. Umpisahan natin ang pagguhit ng mga mata. Ito ay inilalagay sa pagitan ng una at
ikalawang linya. Ang distansya sa pagitan ng dalawang mata ay kasinlaki rin ng sukat ng
isang mata. Kilala ang mga pigura ng anime sa pagkakaroon ng malalaki at detalyadong
proma ng mata. Narito ang ilan sa mga halimbawang maaaring pagpilian :
3. Sunod, ang ilong
gaya ng isang linyang patayo, korteng titik L, o di naman kaya ay dalawang tuldok
lamang.
Pananaliksik
4. Ang bibig ng karakter ay inilalagay sa ikaapat na linya. Gaya ng ilong, maaaring ito ay
may payak na estilo gaya ng isang linyang pahalang lamang. Narito ang iba pang estilo
ng mga bibig na maaaring pagpilian mula sa simple hanggang sa estilong may detalye.
UNAWA AT UGNAYAN
Pananaliksik
1. Tungkol saan ang tekstong prosidyural na binasa?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Sino ang masasabing target na mambabasanito?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Paano nakatulong ang mga larawan? Kung hindi nakatulong, ipaliwanag.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Mabisa ba ang tekstong prosidyuralna ito? Kung hindi, ipaliwang at magbigay ng
mungkahi kung paano ito mapabubuti.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
EBALWASYON
A. Maghanap ng limang halimbawa ng tekstong mula sa iba’t ibang uri ng

sanggunian. Gumawa ng kompilasyon nito at ilarawan ang nilalaman ng
bawatisa ayon sa sumusunod;
a. Sangguniang pinagkunan (hal. Magasin, pahayagan, aklat, papel pananaliksik, at
iba pa)
b. Paksa ng teksto
c. Layunin ng teksto
d. Paraan ng paglalahad
e. Rehistro ng wikang ginamit (bumuo ng talasalitaan)
B. Mag-isip ng isang gawaing magpapakita ng mga hakbang sa paggawao

pagsasakatuparannito, Punanang dayagram sa ibaba sa paglalahad ng mga
detalye ng gawain.
Pangalan ng gawain:
Pananaliksik
Paglalarawan sa gawain: Mga materyales na gagamitin:
Mga hakbang:
Pananaliksik
PANGWAKAS NA GAWAIN
Pagsulat ng Reaksiyong Papel
LAYUNIN
a. Nakasusulat ng mga reaksyiong papel batay sa binsang teksto ayon sa katangian at

kabuluhan nito sa sarili, pamilya, komunidad at daigdig
GABAY SA PAGSULAT NG REAKSIYONG PAPEL
1. Puntahan ang website ng PinoyWeekly.org at humanap ng dalawang artikulo o

komentaryong tumatalakay sa isang kasalukuyang usaping panlipunan. Basahin ito
at suriin.
2. Sumulat ng maikling reaksiyong papel para sa bawat tekstong binasa. Layunin
nitong maibahagi ang iyong mga impresyon tungkol sa mga binasa.
3. Alalahanin ang mga katangian ng iba’t-ibang uri ng teksto. Gamitin ang mga ito sa
pagsulat ng reaksiyong papel.
4. Gamitin ang mga sumusunod na mga gabay na tanong sa pagbuo ng reaksiyon.
Alalahanin din ang tinalakay na mga katangian ng iba’t-ibang uri ng teksto bilang
gabay sa pagbuo ng reaksiyong papel. Isulat ito sa isang buong bond paper.
 Ano-anong katanungan ang lumitaw dahil sa aking pagbasa?
 Anong kaisipan o damdamin ang napukaw sa akin habang binanasa ko ang
teksto?
 Kawili-wili ba ito para sa akin?
 Naniniwala, sumasang-ayon, o nahikayat ba ako sa layunin ng teksto?
 Paano ko maiuugnay sa aking sarili ang mga kaisipan o damdaming ito?
 Paano sinasalamin ng paksa o tema ng teksto ang lipunan o kasalukuyang
mga pangyayari?
PAGMAMARKA NG REAKSIYONG PAPEL

Pananaliksik
Pangalan:
____________________________________________________________________________
Pamagat ng Reaksiyong Papel
____________________________________________________________________________
Antas Puntos Pamantayan

Bihasa 5 Nagpamalas ng kahusayan sa pagtalakay ng
paksa gamit ang organisado, makabuluhan, at
impormatibong paraan ng pagsulat ng
reaksiyong papel
Matingkad na tinalakay ang paksa at maayos
ang daloy ng mga talatang nakapaloob sa akda
Mamalim at malaman ang paggamit ng wikang
Filipino habng umaayon sa estruktura ng wika at
nananatiling tapat sa paksa ng akda
Mahusay 4 Nagpakita ng higit sa angkop na kakayahan
upang matalakay at masuri ang pksang inilahad
sa organisado at impormatibong pamamaraan
Lubos na sinunod ang panutunang
panggramatika sa paggamit ng wikang Filipino
May kakayahan 3 May sapat na kakayahan sa pagsusuri at
pagbibigay ng saloobin sa reaksiyong papel
Kinakailangan ng mas malalim at maayos na
paggamit ng gramatika
Pahapyaw na umayon 1-2 May pahapyaw na kakayahan sa pagsulat ng
sa panuntunan reaksiyong papel
Kinakailangan ng mas malalim at maayos na
paggamit ng gramatika upang angkop na
matalakay ang saloobin para sa reaksiyong
papel

Pagbasa at Pagsuri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Pagbasa at Pagsuri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pagbasa at Pagsuri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GOLDENSTATE COLLEGE Issue No. Rev No. Reference No.

General Santos City 01 00 RF-ACA-SHS12-001-20

ARALIN 1. Tekstong Impormatibo

Sa katapusan ng klase ang mga mag-aaral ay inaasahang:

a. Natutukoy ang kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang ginamit sa tekstong

Gaano kahalaga ang sulating impormatibo sa buhay ng mga mag-aaral na Pilipino?

Mga Paksa Napiling paksa

2. Mga impormasyong nakalap

Ang tekstong impormatibo ay may pangunahing layunin na magbigay ng impormasyon

Ang mga mag-aaral sa mataas na antas ay inaasahang makapagsususlat ng ganitong

Ang mga nakalap na impormasyon ay maaaring iugnay sa mga dati ng kaalaman o

Mga Dapat Tandaan sa Pagsusulat ng Akdang Impormatibo

1. Kahusayan sa Paggamit ng Wika

Gumagamit ng mga kohesyong gramatikal upang magkaroon ng kaugnayan ang mga

Halimbawa: Sina Rodrigo Duterte at Leni Robredo ay kapwa nagwagi sa

Halimbawa: Ito ay itinuturing na Perlas ng Silangan. Ang Pilipinas ay isang bansang

Sagutin ang sumusunod na mga tanong:

2. Ano-anong kakayahan ang mahalagang gamitin sa pagsulat ng tekstong impormatibo.

3. Saan ginagamit ang mga kohesyong gramatikal?

4. Bakit mahalagang gamitin sa mga tekstong impormatibo ang kohesyong gramatikal?

Sipi mula sa Pagsulat ng Kuwentong Pambata

Ano ba ang esensiyal na pagkakaiba ng kuwentong pambata sa isang kuwentong hindi

Ang mahalagang pagkakaiba ay nasa katangian ng pinatutungkulan ng kuwento. Kaya

Sino ang “bata”?

Dapat ipaalala na maaaring mag-iba-iba ang saklaw na edad ng mga kategorya

Sa pagsulat ng kuwentong-pambata, ang katha, sa pangkalahatan, ay nakatuon sa mga

Anong klaseng mambabasa ang mga batang nagsisimulang magbasa?

Sino ang “batang mambabasa”?

Maaaring hindi pa sila nakapagbabasa nang mag-isa o nagsisimula pa lamang sila

Bilang mambabasa, maaaring kailangan pa nila ng matatanda para magbasa sa kanila.

Ano ang kahulugan nito sa pagkatha ng kuwentong-pambata? Maaarin nating

Ang Mito ng Haba at Kapayakan ng Kuwentong-pambata

Ang dalawang katangiang ito ay rekomendasyon lamang ng mga editor at publisista ng

Batay sa karanasan ko sa pagsusulat sa Aklat Adarna, ang rekomendadong haba ng

Sa katangian naman ng wikang gagamitin, isang praktikal na rekomendasyon lamang

Paanong Mag-isip ang mga bata

Kailangan nating balikan ang katangian sa pag-iisip at paraan ng pag-unawa ng mga

Magreklamo man ang matatanda na ang ganitong paraan ng pag-iisip ay hindi

Sagutin ang sumusunod na mga tanong:

2. Ipaliwanag ang lawak ng saklaw ng salitang bata na ipinaliwanag ng manunulat.

3. Anu-ano ang dapat malaman ng mga nagbabalak gumawa ng kuwentong pambata?

4. Ano ang ibigsabihin ng “animistikong pag-iisip?”

5. Ano ang kahalagahan ng paghabi ng kuwento sa lipunan noong sinaunang panahon?

Maghanda para sa mga Kalamidad Likha ng Kalikasan:

Para sa mga Storm Surge o Daluyong Bagyo:

Para sa ulat-panahon at babala ukol sa signal ng bagyo:

Iisang hashtag para sa mga bagyo:

Philippine Atmospheric Geophysical Astronomical Services

Pangasiwaan ng Pilipinas sa Serbisyong Atmosperiko, Heopisiko, at

Ang PAGASA ay isang ahensiya sa ilalim ng Department of Science

Kontakin ang PAGASA gamit ang:

Public Storm Warning Signals:

Color-coded na Babala ukol sa Pag-ulan:

Ang Nationwide Operational Assessment of Hazards (NOAH) ay

 Mapupuntahan ang web portal ng Project NOAH

Para sa mga update sa baha:

PAGASA Flood Forecasting and Warning Section

Para sa mga babala ukol sa mga aktibidad ng bulkan, lindol, at tsunami: