Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 11

1)მეტაფორა არის ტროპი, რაც ნიშნავს რაღაც

თვისების გადაცემას ერთი ობიექტიდან მეორეზე


2)პერსონიფიკაცია არის ერთგვარი მეტაფორა,
რომელიც აძლევს ნივთს ან ფენომენს
ადამიანისათვის დამახასიათებელ თვისებებს.
3)მეტონიმია არის ტროპი, რომელიც დაფუძნებულია
არა იდენტიფიკაციაზე, არამედ ამ ორი ცნების
დამაკავშირებელ რაიმე სახის ასოციაციაზე,
რომელსაც ეს ორი მნიშვნელობა წარმოადგენს.
4)IRONY არის სტილისტური მოწყობილობა,
რომელიც დაფუძნებულია ორი ლოგიკური
მნიშვნელობის - ლექსიკონისა და კონტექსტურის
ერთდროულ რეალიზაციაზე, რომლებიც
ერთმანეთს უპირისპირდება. რონია არ უნდა
აგვერიოს იუმორში, თუმცა მათ ბევრი საერთო
აქვთ. იუმორი ყოველთვის იწვევს სიცილს. ის, რაც
სასაცილოა, პოზიტივისა და ნეგატივის უეცარი
შეჯახებაა. ამ მხრივ ირონია იუმორის მსგავსია,
მაგრამ ირონია გამოიყენება გაღიზიანების,
უკმაყოფილების, სამწუხარო, სინანულის და ა.შ.

5)ZEUGMA არის სიტყვის გამოყენება იმავე


გრამატიკულ, მაგრამ განსხვავებულ სემანტიკურ
მიმართებაში კონტექსტში ორ მიმდებარე
სიტყვასთან. სიტყვის ორი მნიშვნელობა
კონტექსტში რეალიზდებ ამ სიტყვის გამეორების
გარეშე. მას ხშირად იყენებენ პოეზიასა და ემოციურ
პროზაში.

6)PUN არის კიდევ ერთი სტილისტური მოწყობილობა,


რომელიც ეფუძნება სიტყვის ან ფრაზის ორი
ცნობილი მნიშვნელობის ურთიერთქმედებას. ის
მიზნად ისახავს იუმორისტულ ეფექტს და
გამოიყენება ხუმრობებში, გამოცანებში და ა.შ. მას
ბევრი საერთო აქვს ზეგმასთან, მაგრამ მისგან
განსხვავდება თავისი სტრუქტურით. ზეუგმა არის
ზმნის რეალიზაცია, რომელიც ეხება სხვადასხვა
საგანს ან ობიექტს, ხოლო სიტყვით სიტყვით უფრო
დამოუკიდებელია.
7)ეპითეტი არის სტილისტური მოწყობილობა,
რომელიც დაფუძნებულია ლოგიკური და ემოციური
მნიშვნელობების ურთიერთკავშირზე ატრიბუტულ
სიტყვაში, ფრაზაში ან თუნდაც წინადადებაში,
რომელიც გამოიყენება ობიექტის დასახასიათებლად
(ორივე არსებული და წარმოსახვითი). ის მიზნად
ისახავს ინდივიდუალურ აღქმასა და შეფასებას,
მკითხველს დააკისროს მწერლის/მოსაუბრეს
სუბიექტური დამოკიდებულება აღწერილი ნივთის
მიმართ. ეპითეტები შეიძლება კლასიფიცირდეს
სემანტიკურად და სტრუქტურულად.
8)OXYMORON არის ორი სიტყვის ერთობლიობა
(ძირითადად ადიექტივი და არსებითი სახელი ან
ზმნიზედა ზედსართავი სახელით), რომელშიც ამ
ორის მნიშვნელობები ერთმანეთს ეჯახება, რაც
საპირისპიროა.
9)ANTONOMASIA ეხმარება გამოიყოს ერთი გარკვეული
ობიექტი მსგავსი ობიექტების მთელი კლასიდან. ეს
არის ტროპი, რომელშიც ჩვეულებრივი არსებითი
სახელის ნაცვლად გამოიყენება შესაბამისი სახელი
ან პირიქით. აქ საკუთრივ სახელის სახელობითი
მნიშვნელობა ძნელად აღიქმება, რადგან მისი
ლოგიკური მნიშვნელობა ძალიან ძლიერია ან
ლოგიკური მნიშვნელობა დათრგუნულია
სახელობითი კომპონენტით. ანტონომაზია ხაზს
უსვამს პიროვნების ყველაზე დამახასიათებელ
თვისებას. იგი ასევე წარმოდგენილია "სალაპარაკო
სახელებით", რომელთა წარმოშობა საერთო
არსებითი სახელებიდან აშკარად აღიქმება

10) SIMILE არის სტილისტური მოწყობილობა,


რომელიც დაფუძნებულია ორი ობიექტის
მიზანმიმართულ შედარებაზე, რომლებიც
მიეკუთვნება ორ განსხვავებულ კლასს. ამ ტროპის
ამოცნობა ადვილია სიტყვების ფორმის გამო,
რომლებიც გამოიყენება შედარებული ობიექტების
დასაკავშირებლად: „მოგწონს“, „თითქოს“,
„თითქოს“, „როგორც...როგორც“, „როგორც“,
„როგორც“ და ა.შ.
11) PERIPHRASIS არის SD, რომელიც დაფუძნებულია
გამოხატვის მრგვალი ხერხის გამოყენებაზე უფრო
მარტივის ნაცვლად. იგი გამოიყენება, როდესაც
პირის ან ნივთის სახელი ჩანაცვლებულია
აღწერილობითი ფრაზით

12) ევფემიზმი პერიფრაზის მრავალფეროვნებაა. ეს


არის სიტყვა ან ფრაზა, რომელიც გამოიყენება
უსიამოვნო სიტყვის ან გამოთქმის ჩანაცვლებისთვის
პირობითად უფრო მისაღებით. მაგალითად,
სიტყვის „სიკვდილის“ ნაცვლად, ადამიანებს
ურჩევნიათ თქვან: გარდაცვალება, ვადა გასვლა,
აღარ ყოფნა, წასვლა, უმრავლესობას შეერთება,
წასვლა და ა.შ. .
13) ევფემიზმები მათი გამოყენების სფეროს მიხედვით
შეიძლება დაიყოს რამდენიმე ჯგუფად:
1. რელიგიური, 2. მორალური, 3. სამედიცინო,
4.საპარლამენტო. ევფემიზმების სიცოცხლე
ხანმოკლეა, რადგან ისინი ძალიან მალე მჭიდრო
კავშირში ხდება იმ ობიექტთან, რომელსაც ისინი
წარმოადგენენ და ადგილს უთმობენ ახალ
სიტყვებს.
12)ჰიპერბოლა არის ობიექტის ან ფენომენისთვის
აუცილებელი მახასიათებლის მიზანმიმართული
გაზვიადება. ეს დამახასიათებელია ყოველდღიური
მეტყველებისთვის, გამოიყენება როგორც
ემოციების სიგნალი. არის სიტყვები, რომლებიც
ჰიპერბოლაში უფრო ხშირად გამოიყენება, ვიდრე
სხვები: 'ყველა', 'ყველა', 'ყველა', მილიონი', 'ათასი',
"არასოდეს", "არასოდეს" და ა.შ
13)გაუფასურება არის ტროპი, რომელიც მიზნად
ისახავს განზრახ დაკნინებას
14)კლიშე არის გამოთქმა, რომელიც გაურკვეველი და
ბანალური გახდა
15)ანდაზები და გამონათქვამები ენის ფაქტებია. ეს
არის მოკლე განცხადებები, რომლებიც გვიჩვენებს
საზოგადოების დაგროვილ ცხოვრებისეულ
გამოცდილებას და ემსახურება როგორც
აბსტრაქტული იდეების ჩვეულებრივ პრაქტიკულ
სიმბოლოს. ისინი გროვდება სპეციალურ
ლექსიკონებში.
16)EPIGRAM არის ანდაზის მსგავსი სტილისტური
მოწყობილობა; მაგრამ მათ ქმნიან პიროვნებები,
რომელთა სახელებიც ჩვენ ვიცით, ანდაზებს კი
ზოგადად ადამიანები იგონებენ
17)ციტატა არის ფრაზის ან განცხადების ზუსტი
გამეორება წიგნიდან, სიტყვიდან და მსგავსი,
რომელიც გამოიყენება ილუსტრაციის სახით. ახალ
გარემოში მონაკვეთის გამეორებით ჩვენ მეტ
მნიშვნელობას ვანიჭებთ გამოთქმას. ციტატები
ჩვეულებრივ მონიშნულია ტექსტში შებრუნებული
მძიმეებით (‘...’), ტირეებით (-) ან დახრილებით.
18)ალუზია არის ირიბი მითითება, სიტყვით ან
ფრაზით, ისტორიულ, ლიტერატურულ,
მითოლოგიურ, ბიბლიურ ფაქტზე ან
ყოველდღიური ცხოვრების ფაქტზე, რომელიც
ხდება საუბრის ან წერის დროს. იგი განსხვავდება
ციტატისგან, რადგან მას არ სჭირდება ორიგინალის
ზუსტი ფორმულირების გამეორება. ალუზია არის
მხოლოდ სიტყვის ან ფრაზის ხსენება, რომელიც
შეიძლება ჩაითვალოს საკვანძო სიტყვად, რომლის
მნიშვნელობა ფართოვდება ზოგად კონცეფციაში.
19)კომპოზიტური ფრაზების დაშლა ეხება ენობრივ
შერწყმას (ანუ კომპლექტი ფრაზები, რომელთა
მნიშვნელობა მხოლოდ მთლიანი კომბინაციით
არის გაგებული. შერწყმული კომპლექტის
ფრაზების დაშლის სტილისტური მოწყობილობა
შედგება დამოუკიდებელი მნიშვნელობების
აღორძინებაში, რომლებიც ქმნიან შერწყმის
შემადგენელ ნაწილებს.
20) ONOMOTOPOEIA არის მეტყველება-ბგერების
კომბინაცია, რომელიც მიზნად ისახავს ბუნებაში
წარმოქმნილი ბგერების (ქარი, ზღვა, ჭექა-ქუხილი
და ა. ცხოველების მიერ. ამ ტიპის სამეტყველო
ბგერების კომბინაციები აუცილებლად
ასოცირდება ბუნებრივ ბგერასთან.
21)ალიტერაცია არის ფონეტიკური სტილისტური
მოწყობილობა, რომელიც მიზნად ისახავს
გამოთქმას მელოდიური ეფექტის მინიჭებას.
22)RHYME არის სიტყვების იდენტური ან მსგავსი
ტერმინალური ბგერის კომბინაციების გამეორება.
რითმიანი სიტყვები ჩვეულებრივ მოთავსებულია
ერთმანეთისგან რეგულარულ მანძილზე. ლექსში
ისინი ჩვეულებრივ მოთავსებულია შესაბამისი
სტრიქონების ბოლოს.
23)DETACHED CONSTRUCTION არის სტილისტური
მოწყობილობა, რომელშიც წინადადების ერთ-ერთი
მეორადი ნაწილი მოთავსებულია მწერლის
გარკვეული კონკრეტული მოსაზრებით ისე, რომ
იგი ფორმალურად დამოუკიდებელი ჩანდეს იმ
სიტყვისგან, რომელსაც ლოგიკურად აღნიშნავს.
განცალკევებულ ნაწილებს უფრო დიდი
მნიშვნელობა ენიჭება და ინტონაციით გამოირჩევა.
განცალკევებული კონსტრუქციების ყველაზე
გავრცელებული შემთხვევებია ისეთები, როდესაც
ატრიბუტი ან ზედსართავი მოდიფიკატორი
მოთავსებულია არა მის უშუალო რეფერენტთან,
არამედ სხვა პოზიციაზე.
24. პარალელური კონსტრუქცია (ან
პარალელიზმი) არის მეტყველების ფიგურა,
რომელიც დაფუძნებულია სინტაქსურად
იდენტური თანმიმდევრობების განმეორებაზე,
რომლებიც ლექსიკურად არის მთლიანად ან
ნაწილობრივ.
განსხვავებული
25. CHIASMUS (შებრუნებული პარალელური
კონსტრუქციები) არის მოწყობილობა, რომელიც
დაფუძნებულია ორი თანმიმდევრული
წინადადების ან წინადადების ნაწილის
სინტაქსური ნიმუშის გამეორებაზე, რომელშიც
ერთ-ერთი წინადადების სიტყვა-წესრიგი
შებრუნებულია მეორესთან შედარებით.
26. ENUMERATION არის სტილისტური
მოწყობილობა, რომლითაც ცალკეული საგნები,
საგნები, ფენომენები, მოქმედებები და ა.შ
სათითაოდ ასახელებენ ისე, რომ ისინი
წარმოქმნიან მეტყველების ერთგვაროვანი
ნაწილების ჯაჭვს. აღრიცხვას, როგორც SD-ს არ
აქვს უწყვეტი არსებობა მათ გამოვლინებაში.
ზოგჯერ აბსოლუტურად ჰეტეროგენული
ცნებების დაჯგუფება ხდება მხოლოდ
იზოლირებულ შემთხვევებში მწერლის რაიმე
თავისებური მიზნის მისაღწევად.
27. ASYNDETON არის კავშირი წინადადების
ნაწილებს შორის ან წინადადებებს შორის
ყოველგვარი ფორმალური ნიშნის გარეშე,
როდესაც ხდება შემაერთებელი კავშირების
მიზანმიმართული გამოტოვება, სადაც ზოგადად
მოსალოდნელია, რომ ეს იყოს ლიტერატურული
ენის ნორმების მიხედვით.
28. პოლისინდეტონი არის სიტყვების,
წინადადებების ან ფრაზების დამაკავშირებელი
SD შემაერთებელი კავშირების გამოყენებით.
29. ELLIPSIS არის მიზანმიმართული
გამოტოვება ერთი ან მეტი სიტყვის
წარმოთქმისგან, რომელიც შეიძლება აღდგეს
კონტექსტით. იგი ბაძავს სასაუბრო ენის საერთო
მახასიათებლებს და დამახასიათებელია
დიალოგისთვის ცოცხალი ემოციური
მეტყველების ბუნებრიობისა და ავთენტურობის
ეფექტის შესაქმნელად.
30. APOSIOPESIS (ან Break-in-the-Narrative)
არის მოულოდნელი განზრახ შეწყვეტა
თხრობაში ან დიალოგში, რომელიც
დაფუძნებულია არასრული წარმოდგენის
პრინციპზე (ანუ ის, რაც არ არის
დასრულებული, იგულისხმება). იგი
გრაფიკულად აღინიშნება ტირეებით და
წერტილებით.
31. QUESTION-IN-THE-NARRATIVE ცვლის
შეკითხვის რეალურ ბუნებას და აქცევს მას SD-
ად. ჩვეულებრივ, კითხვებს სვამს ერთი
ადამიანი და მოსალოდნელია, რომ მეორეს
უპასუხოს. კითხვას თხრობაში სვამს და
პასუხობს ერთი და იგივე ადამიანი, როგორც
წესი, ავტორი. მას აქვს ძლიერი ემოციური
მნიშვნელობა და ახლოს არის რიტორიკულ
კითხვასთან (რომელზეც პასუხი ნამდვილად არ
არის საჭირო), რადგან აქ პასუხი ზუსტად არ
არის ცნობილი.
32. წარმოდგენილი მეტყველება არის მეორე
პირის, როგორც წესი, ავტორის მიერ
ფაქტობრივი გამოთქმის წარმოდგენა, თითქოს ეს
იყო ნათქვამი, მაშინ როცა ის ნამდვილად არ იყო
ნათქვამი, არამედ მხოლოდ ავტორის სიტყვებშია
წარმოდგენილი. ასევე არსებობს SD, რომელსაც
ეწოდება წარმოდგენილი მეტყველება, რომელიც
მკითხველს გადასცემს პერსონაჟის გამოუთქმელ
ან შინაგან მეტყველებას, რითაც წარმოადგენს
მის აზრებს და გრძნობებს.
33. RHETORICAL QUESTION არის
სპეციალური სტილისტური მოწყობილობა,
რომლის არსი მდგომარეობს კითხვითი
წინადადების გრამატიკული მნიშვნელობის
გადაფორმებაში. ე.ი. კითხვა აღარ არის კითხვა,
არამედ დაკითხვითი წინადადების სახით
გამოხატული განცხადება. ამრიგად, არსებობს
ორი სტრუქტურული მნიშვნელობის
ერთდროული ურთიერთქმედება: 1) კითხვისა
და 2) განცხადების (დადებითი ან უარყოფითი)
34. LITOTES არის სტილისტური
მოწყობილობა, რომელიც შედგება ნეგატიური
კონსტრუქციების თავისებური გამოყენებისგან.
უარყოფა პლუს არსებითი სახელი ან
ზედსართავი სახელი ემსახურება ადამიანში ან
ნივთში დადებითი თვისების დამკვიდრებას.
თუმცა, ეს დადებითი თვისება დაქვეითებულია
ხარისხში, სინონიმურ გამონათქვამთან
შედარებით, რომელიც პირდაპირ ამტკიცებს
პოზიტიურ მახასიათებელს. მოდით შევადაროთ
შემდეგი ორი წყვილი წინადადება
35.

You might also like