👻

Renesans
→odrodzenie ideałów, norm, filozofi antyku, odrodzenie dawnych, zapomnianych w
średniowieczu, wartości starożytnych

Cechy epoki
→ antropocentryzm- pogląd sytuujący człowieka w centrum zainteresowania, nauki,
filozofii, sztuki oraz literatury, człowiek jest celem i powodem wszystkich działań
zachodzących w przyrodzie
→ Irenizm- dążenie do pokoju między różnymi odłamami wyznaniowymi
→ Makiawelizm- jednakowa zdolność do czynienia dobra i zła, usprawiedliwanie zła
dla osiągnięcia celu
→ Pantenizm- poglą utożsamiający Boga z przyrodą i zachodzącymi w niej zjawiskami
(Bóg jest doskonały)

→Manifest humanistycznej religijności - ufność w Boże miłosierdzie, optymizm i

poczucie bezpieczeństwa
→Skrócenie dystansu między człowiekiem a Bogiem - zwrot bezpośredni i
przypisanie mu cech ludzkich

Renesans 1
 →Fraszka- utwór liryczny o różnorodnej tematyce, często humorystycznej lub ironicznej
(satyrycznej). Często kończy się puentą
→ Tren -utwór o charakterze żałobny
→Utopia- program idealnego ustroju, zapewniający dobrobyt i szczęście
→ Język ezopowy- artysta opisuje zacenzurowane rzeczy
→ Reformacja-odnowa życia religijnego, zwolennicy domagali się zmian w Kościele
katolickim, konsekwencją tego był rozłam w kościele i odłamy protestantyzmu

Wyznania narodowe po reformacji

LUTERANIZM (Marcin Luter)

chciał by tłumaczono pismo święte na język wiernych

chciał znieść odpusty

nie uznawał władzy papieskiej (człowiek nie potrzebuje pośredników w obcowaniu z

Bogiem)

KALWINIZM (Jan Kalwin)

predestynacja- wiara z przeznaczenie

człowiek jest przeznaczony przez Boga do piekła lub nieba od chwili urodzenia

ARIANIZM

Podważali istnienie trójcy świetej

Postulowali wyrzeczenie się majątków, tylko równość jest sprawiedliwa

Malarstwo
temat przewodni- piękno ciała ludzkiego

motywy biblijne i mitologiczne

elementy natury, sceny z życia codziennego

Leonardo Da Vinci- Mona Lisa

Michał Anioł- stworzenie Adama

Renesans 2
 Sandro Botticelli- Wenus i Mars

Jan Kochanowski
Stoik - brak wyrażania, okazywania uczuć nawet w sytuacjach krytycznych
Humanista- w centrum zainteresowania jest człowiek i nauka

Epikurejczyk- korzystanie z życia, stosowanie zasady złotego środka

Cnota- skrywa w sobie podządaną wartość, człowiek powinien dążyć do umiaru w
korzystaniu z dóbr zaimskich

w swojej twórczości przedstawia Boga jako stwórce artyste, który jest mądrym i
wyrozumiałym opiekunem harmonijnego świata

w trenach przestaje być optymistą

wątpi we wcześniejsze idee

drwi z mądrości

czuje, że zmarnował czas i jest nędznikiem

Treny
tematyka związana ze światem mitycznym:

TREN VI- Safona (płynąca z liryki miłosnej, ambiwalencja uczuć)

zwraca się do Safony

porownuje Urszulkę z utalentowaną Safoną

TREN IX- dopada go doza bezsilności i irytacji

TREN X- wierzy w reinkarnacje, poważa istnenie boga, staje się heretykiem, kryzys
światopoglądowy, chce aby córka mu się ukazała jako cien, czy duch

TREN XI- drwi z cnoty, myśli z politowaniem o cnocie, pytania retoryczne na ktore
nigdy nie uzyska odpowiedzi, człowiek, który nie potrafi odpowiedzieć na swoje
pytania, na rozstaju? emocjonalnym

Pieśń ,,Hymn”

Renesans 3
 Dziękuje Bogu za otrzymane dary i piękno świata, w którym żyje

Odwdzięczy się za to może tylko uwielbieniem, modlitwą, miłością

Pieśń pochwalna ,,Czego chcesz od nas Panie”

sławi miłość stwórcy do ludzi

świat podarowany ludziom jest jak doskonały ogród, w którym panuje piękno, ład i
harmonia

w przyrodzie odbija się dojrzałość twórcy

,,Na lipę”
ważność przyrody w życiu człowieka

lipa- przypisane jej cechy ludzkie- personifkacja

Odprawa Posłów Greckich

wojna trojańska, grecy inaczej nazywani- Achajowie, nawiązanie do naszej sytuacji
państwowej, podział społeczeństwa, wiek XVI w naszym kraji-reformacja, podział w
kościele- do zdania dochodzą rózni innowiercy

Pytania:
1. Dlaczego treny są wyrazem załamania renesansowego optymizmu?

wyrażają ból i żal po śmierci bliskiej osoby

Kochanowski (tren V) porównuje córkę do gałązki oliwnej

wszytskie 19 trenów są dedykowane zmarłej orszulce

treny dopuszczają przeżywania i wyrażania ciężkich emocji rozpaczonego ojca

nawiązanie do humanizmu- nadaje wartości śmierci dziecka

Renesans 4
 2. Jaki jest wizerunek Boga w twórczości Jana Kochanowskiego?

krykuje go za śmierć córki w trenach

“pieśń”- istota doskonała i miłościwa, artysta świata

pieść pochwalna, ogród Arkadyjski

Jakie motywy antyczne w swojej twórczości wykorzstuje Kochanowski

Jakie koncepce ludzkiego życia prezentuje Kochanowski w fraszkach?

Rola postaci fantastycznych i zjawisk nadprzyrodzonych w Makbecie

Jak szekspir opisuje nieszczesliwa milosc w romeo i julii?

Renesans 5