TASAVVUF

1.ÜNİTE

MİSTİSİZM VE TASAVVUF TASAVVUFUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ

1. Mistisizm: İnsanın görünen nesnelerin ardındaki gerçeklik sonsuzluk ve birliğine ulaşma yönündeki ruhi
tecrübeyi ifade eden doktrine verilen addır.
Orta çağ ilahiyatçıları= mistik teoloji= Tecrübi Hikmet, aşk ruhun Tanrıya doğru teveccühü, ilahi aşk sayesinde ulaşılan
tecrübi bilgi. Evelyn Underhill mistisizmi: Hak ile birleşme sanatı diye tarif etmiş.
William Ralp Inge mistisizmi= Ben’in Tanrı ile bir olduğunu doğrudan hissetmesi.
2. Mistik Düşüncelerde Ki Benzerlik Ve Farklılıklar
Mistisizm ezeli felsefe diye isimlendirilmiştir. Mistik düşünce” Uzakdoğu'da Brahmanizm, Budizm”
“Mısır’da Hermes, “İskenderiye’de yeni eflatunculuk” “ Yunan'da Pisagor vb.” Şeklindedir. 3-
Mistisizm Çeşitleri= Frederek Crossfield Happolda göre; 1-aşk ve İttihat 2- bilgi ve idrak diye ikiye
ayrılır.
Mistisizm tabiat, ruh, diye de ele almıştır.
Mistik tecrübenin iki çeşidinden daha bahsedebiliriz.
1-Dışa dönük mistisizm: tabiata bakıp Allah'ı düşünme, Tefekkür etme
2-İçe dönük mistisizm: kişi kendi iç dünyasında yolculuğa çıkarak Tanrıya ulaşması
Mistisizm Özellikleri Çıkmış Soru
1. Kendisini süjeye yani tecrübeyi yaşayana adeta zorla kabul ettirmesidir 2.
Pasif olması
3. Belli oranda bir gizlilik vardır ve bilgi kaynağıdır
4. Maddeye karşı tavır vardır maddenin peşinden koşmazlar
5. Bazı mistik hareketlerde seyr-u sülük vardır.
6. Mistisizm bir bilgi kaynağıdır
7. Yokluğa kavuşmayı hedef olarak göstermesidir= Nirvana,
8. Mistisizm yaşanan bir haldir. Teoriden çok pratik önemlidir

MİSTİK TECRÜBENİN ÖZELLİKLERİ

1. Tanrı ile vasıtasız bir temas kurduğu iddiasında kendini gösterir
2. Mistik tecrübenin izahı mümkün değildir.
3. Vecd hali, bütün mistik tecrübeler de mevcut olan ortak bir özelliktir
4. William James’e göre geçicidir
5. Şahsidir, başkasına nakli imkânsızdır.
Mistik Tecrübenin Türleri
1. Felsefi türler, 2. Dini türler
Felsefi türler= zihin yoluyla elde edilen ve birden bütüne ulaşma gayretidir.
Dini türler= vecd ile hedefe ulaşılır.

MİSTİSİZM VE TASAVVUF ARASINDAKİ FARKLAR

Tasavvufta= ruhi bir yükselme vardır.
Mistisizm= gelip geçici hazlar vardır.
Tasavvuf= ıstırabın özel bir yeri yoktur. (Çile vardır bazı şeylerden yoksunluk).
Mistisizm= ıstırabın özel bir yeri vardır. (Bedensel ıstırap). Tasavvuf= terbiye metotları fertlerin karakter yapılarına
göre farklılık arz eder.
Mistisizm= terbiye metotları fertlerin karakterleri önemli değildir.
Tasavvuf= ferdi gayret esastır.
Mistisizm= ferdi gayret şart değildir.
Tasavvuf= sufi hem vecd ehli hem de ilim talibidir.
Mistisizm= sadece vecd ehlidir.
Tasavvuf= zikir ve şeyh ile bulunmak(sohbet) esas.
Mistisizm= böyle bir esas yoktur.
Tasavvuf= ruhun arıtılıp hakka ermesidir.

Tasavvuf= şeyhe intisap şarttır.

Mistisizm= şeyhe intisap yoktur.
Tasavvuf= bir silsile vardır.
Mistisizm= silsile yoktur, çünkü şeyh kavramı yoktur.
Tasavvuf= adap erkan denilen hususi usulleri vardır.
Mistisizm= teknik kaidelere rastlanmaz.
Tasavvuf= aynel yakin -i geçerek hakkal yakine ulaşabilirler.
Mistisizm= ilmel yakin derecesinde yükselebilirler.
Tasavvuf =salik için ise deruni esastır. Elde edilen feyz geri alınamaz.
Mistisizm= mistik hallerde bir kendinden geçiş vardır fakat bu geçicidir.
Tasavvuf= hakka kavuşmada son gaye kurtuluştur hakla hak olmaz.
Mistisizm= tanrıya kavuşmanın anlamı cennetle ödüllendirilmedir.
Tasavvuf= piramide benzer bir hiyerarşik yapı vardır. Mistisizm= Hiyerarşi yoktur.

Mistisizm= ruhun cesette bir şekilde hâkim olma çabasıdır. Tasavvuf= hem dünyevi hem de manevi bir gayret var.

Mistisizm= temel karakterleri pasiftir.

TASAVVUFUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ

1. Tasavvuf Nedir= Hal ilmidir tek ve ortak bir cevabı yoktur.
Tasavvuf, İslam’ın ruh hayatı, Hz. Peygamberin temsil ettiği ve ondan sonra yerleşmiş ve günümüze kadar
yaygınlaşmıştır. **Kişinin lehinde ve aleyhinde olan şeyleri bilip halen yaşamasıdır.
** tasavvuftaki manevi tecrübe bu yolun haz ve zevk tarafıdır.
Hz. Peygamberin hakkında halkın da sevgisine Mazhar olmaya vesile olarak tasvir buyurduğu
zühd hayatıdır. Cibril hadisinde geçen, İslam, iman ve İhsan kavramlarında ki “İhsan'ın”
karşılığıdır. Ihsan= Allah'ı görüyormuşçasına yaşamaktır.
TASAVVUFUN ÖZELLİKLERİ
2
1. tasavvuf hal ilmidir kal ilmi değildir, tatmak ve yaşamakla ve manevi tecrübe ile anlaşılır.
2. tasavvuf “marifetullah” bilgisinin nasıl olmaktır. tasavvufun Ana ilahisi ihsandır
3. tasavvuf Mürşit/ Şeyh denilen bir rehber önderliğinde ve terbiyesi altında öğrenilir. Şeyh şarttır.
4. tasavvufi eğitimi veren Mürşit/ şeyhin Hz peygambere ulaşan kesintisiz bir silsileye sahip bulunması gerekir.
5. tasavvuf kitaplardan öğrenilecek bir ilim değildir.
6. tasavvuf “maverae’l- akl” ( akıl üstü) bir ilimdir.
7. tasavvufun konuları arasında gözle görülen Bu alemin dışında gayb alemi denilen bir alem vardır.
8. tasavvuf yolunda yürüyenlerin tarikat denilen ve Allah'a götüren özel bir yola tabi olmaları gerekir.

Sufi Ve Tasavvuf Kelimesinin Kökü

*** çıkmış soru= ilk defa Sufi lakabı ile anılan= Ebu Haşim kufi es-sufi dir.
*** çıkmış soru= ilk defa Sufi kelimesini kullanan= Cabir bin Hayyandır.
*** çıkmış soru Tasavvuf hangi köklerden türemiştir*
1. duruluk- temizlik anlamında Safa ve Safvet( Duru-saf )
2. çöl bitkisi anlamında Sufane
3. ashab-ı suffe'nin suffe kelimesinden( suffe)
4. ense saçı olan sufetü'l-kafa,( ense- kafa)
5. halka hizmete adayan bir kabileden benu’s-sufe( kabile ismi gibi)
6. namazda ön safta durmak işaretle saffı evvel
7. sıfat kelimesinden( bir Şeyin sıfatı)
8. Yunancada filozof anlamında Sofia dan.
9. yün anlamına gelen suf’tan türetilmiştir.

TASAVVUF tasavvuf
1.zühddür.
2. tasavvuf güzel ahlaktır
3. tasavvuf tavsiyedir kalp temizliğidir
4. tasavvuf tezkiyedir nefs ile mücadeledir
5. tasavvuf istikameti kitap ve sünnete sarılmaktır.
6. tasavvuf Allah'a tam teslimiyettir.
7.Tasavvuf hakka vuslattır
8. tasavvuf İslam ruh hayatıdır
9. tasavvuf bir batın ilmidir
10. tasavvuf havassa ait ledün ilmidir.
not= tasavvuf peygamber ve sahabe zamanında yoktur.