Ap Greeks

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 11

GREEK CIVILIZATION

HEOGRAPIYA SA SINAUNANG GREECE ➢ Si Minos Kalokairinos ang taong unang


nakadiskubre ng palasyo ng Knossos
➢ Matatagpuan sa timog-silangang noong 1878.
Europe. ➢ Si Arthur Evans, isang English
➢ Ang sinaunang Greece ay mabato at Archeologist ang nakakita ng isang guho
binubuo ng maraming kabundukan. mula sa palasyo.

Ang pakakaroon ng mga kabundukan na ito ay Mula sa naturang palasyo na Knossos, nasalamin
nagbunga sa pagkakahati ng Greece, dahilan din ang marangyang pamumuhay at maunlad na
upang maging watak-watak ang mga sinaunang kultura ng mga Minoan.
pamayanang Greek.
MGA KATANGIAN NG MINOAN CIVILIZATION
➢ Naging dahilan ito ng pagkakaroon ng
hirap sa komunikasyon at paglalakbay 1. Mataas na Kalinangan sa Arkitektura
ng mga Greek. - Ang Knossos palace ay gawa sa makinis
➢ Ngunit nakatulong naman ang na bato
heograpikal na katangian na ito laban sa - Mayroon itong labyrinth o mga liko-likong
mga pagsalakay ng dayuhan. lagusan.
- May 800 na silid at mahusay na idoor
MGA DAGAT NA NAKAPALIBOT SA GREECE plumbing a palikuran.
2. Mahusay na Artesano
- Aegean Sea - May mga natagpuang Fresco sa palasyo
- Ionian Sea o yung mga nakapinta o nakasulat sa
- Mediterranian Sea semento gamit ang watercolor.
Mabundok na katangian ng Greece = Higit na mas Dahil sa natagpuang mga fresco,
naging madali ang paglalakbay sa dagat kaysa napagtagtuhan na mahilig magsaya at
sa lupa. makipagpaligsahan ang mga Minoan, tulad
halimbawa sa pamamagitan ng
bull-leaping.

3. Pagkikipagkalakalan
- Mahilig makipagkalakan ang
mga Minoans sa pamamagitan ng
paglalakbay sa dagat.
4. Sistema sa pagsulat
- Linear A, ang tawag sa Sistema
ng pagsulat ng mga Minoans
- Naimbento ito sapagkat
kinailangan nilang itala ang mga
transakyson sa kanilang
pangangalakal.

Bandang 1400 hanggang 1230


B.C.E nakamit ng kabihasnang Minoan ang tugatog
ng kapangyarihan. Subalit matapos ang 200 taon,
MGA SINAUNANG KABIHASNANG GREEK bumagsak ang kaharian. Ito ay dahil sa pagputok ng
bulkan at malalakas na alon o tinatawag ding
- Nagsimula ang kasaysayan ng
Natural na Kalamidad. Ito rin ay dahil pagsalakay
kabihasnang Greek sa pulo ng Crete
ng mga dayuhan.
bandang 2600 B.C.E

ANG MGA MINOAN ANG MGA MYCENAEAN


➢ Nagmula sa lahing Indo-Europian.
➢ Nanggaling ang salitang Minoan sa
➢ Bandang 1900 B.C.E nagsimulang
maalamat na hari ng kahariang Minoan na
maglakbay mula Gitnang Asya to Europe.
si MINOS.
➢ Nagtungo sa Balkan-Peninsula hanggang
Knossos ang kabisera ng Kahariang Minoan. tuluyan na manirahan sa Peloponnesus.
GREEK CIVILIZATION
PELOPONNESUS o Mainland Greece – isang ang kanilang pakikipagkalakalan
tangway sa timog na bahagi ng Greece.
2. Kaguluhan at madalas na digmaan.
PAMUMUHAY NG MGA MYCENAEAN - Naging madalas ang mga kaguluhan na
nangyayari sa Mycenae na nagdulot ng
1. Naninirahan na magkakahiwalay sa kanilang paghina.
mga siyudad-estado.
- May kanya-kanyang pinuno Bandang 1100 B.C.E nang tuluyang
2. Paglalayag at pakikipagkalakalan buamagsak ang kabihasnang Mycenaean.
- Mahuhusay na mga mangangalakal
- Naglalayag sa karagatan para TROJAN WAR
makipagkalakalan sa ibang mga
Ang Trojan War ay ang alitan sa pagitan ng
kabihasnan.
Trojans at Archaeans (Mga Greeks). Ayon sa
- Sentro ng pamumuhay ay nakasentro sa
maalamat na salaysay ni Homer,
katubigan.
3. Sistema ng Pagsulat - Ito ay nag-ugat dahil sa pagdukot ng
- Linear B, ang tawag sa Sistema ng prinsipe ng
kanilang pagsulat na pinaniniwalaang na- troy na si
adapt nila sa mga Minoans. Paris kay
4. Antas ng tao sa Lipunan. Helen, na
- Mayroong ibat-ibang antas ng tao sa asawa ng
lipunan ang mga Mycenaean. hari ng
- Kaibahan nito sa caste system ng india ay Sparta na
hindi ito rigid, pwede kang umangat sa mas si Melanaus.
mataas na antas. - Si Haring Melanaus ay
• Wanax – kapatid ng hari ng
andito ang Mycenaean na si haring
hari at mga Agamemnon na namuno
kamag-anak sa pagsalakay sa mga
ng hari. Troy.
• Lawagetas
– andito ang Ayon naman sa
lider ng mga mitolohiya, mayroong
hukbong isang okasyon ang
sandatahan. naganap na kung saan
• Telestas – naandon lahat ng mga
Religious diyos at diyosa, subalit
Officials. hindi pinapasok ang
• Equetas – Hukbong sandatahan. diyosa ng discord na si Eris.
• Quasireu – Mga manggagawa. Dahil sa pagkainis, binato ni Eris ang isang
• Slaves – Mga alipin. gintong mansananas upang ibigay sa
- Mas mataas ang kanilang tingin sa mga pinakamagandang diyos.
military leaders kumpara sa mga religious
leaders. Nag-agawan sina Athena, Aphrodite, at Hera.
5. Gumagamit ng mga kagamitang gawa Dahil sa hindi makapili kung sino sa kanila ang
sa metal. magmamay-ari ng mansanas, humiling ang mga
- Kung ang mga Minoans ay Bronze-Age o dyosa ng isang tao upang pumili kung sino sa
madalas gumagamit ng mga bronze tulad kanilang tatlo ang magmamay-ari ng gintong
ng tin at copper sa mga kagamitan. Ang mansanas. Si Paris na prinsipe ng Troy ang
mga Mycenae naman ay gumagamit ng naakusahang pumili, dahil dito nagbigay ng kanya-
iron. kanya kasunduan ang mga diyosa kay Paris. Sa
huli, si Aphrodite ang napili ni Paris na pagbibigyan
DAHILAN NG PAGBAGSAK NG MYCENAEAN ng mansanas kapalit ng kanilang kasunduan na
ibibigay ni Aphrodite ang pinakamagandang babae
1. Problema sa kalakalan sa kanya at ito ay si Helen. Dahil dito “ninakaw” ni
- Nilusob ng mga dayuhang mandaragat Paris si Helen mula sa Sparta na nagbunga sa alitan
ang Mycenae dahilan upang maputol ang ng Troy at Mycenaean.
GREEK CIVILIZATION
PANAHON NG KARIMLAN MGA BAHAGI NG POLIS
➢ Panahon na kung saan walang masyado ➢ Acropolis o
na develop na literature o Kultura. High City,
Panahon rin ito kung saan naglaho ang pinakamataas
mga kultura na nagmula sa mga Minoans na bahagi ng
at Mycenaeans. Polis. Dito
➢ Naglaho ang kalinangan. matatagpuan
➢ Naisalaysay ang kwento patungkol sa ang
Trojan Wars, sa panahon ng karimlan o magagarang
Dark Ages. palasyo at
➢ Sa panahon ng Dark Ages o Karimlan, nagsisilbi ring kuta ng matataas na opisyal
naisulat ang Illiad. Isang epiko na isinulat tuwing may paglusob. Matatagpuan din dito
ni Homer. Dito hango ang kwento ng ang mga templo kung saan naninirahan ang
Trojan War. mga Maharlika.
➢ Ito ang panahon ng paninirahan ng mga ➢ Agora, (Open place of Assembly), kalimitan
Dorian sa Greece. dito nagbebenta ang mga tao at nagpapalitan
➢ Sa lahi ng mga Dorians nagmula ang mga ng mga kalakal. Nagaganap din dito ang
Spartans ng Peleponnesus. pagpapalitan ng impormasyon o kuro-kuro ng
mga kalalakihan ukol sa kanilang mga
Theogony, ito ay isinulat ni Hesiod na kung saan pananaw sa pagpapalakad ng kanilang
ipinakita dito ang mga kwento tungkol sa mga diyos Gobyerno.
at diyosa ng mga Greeks. ➢ Nayon, pamayanan sa labas ng polis o bakod.
Sila ang mga nagsusuply ng pagkain sa loob
Odyssey, ito ay isang epikong isinulat din ni Homer.
ng Polis.
Isinalaysay dito ang paglalakbay ni Odysseus
pabalik ng Ithaca matapos ang Trojan War. Dagdag Kaalaman: Ang Sparta lamang ang
walang bakod na polis o city-estate.
➢ Odysseus – Hari ng
Ithaca, siya ang nakaisip ng
IBAT-IBANG LUNGSOD ESTADO SA GREECE
Trojan Horse na ginamit ng mga
Archaeans kaya matagumpay ➢ Corinth, isa sa pinakamayamang lungsod-
nilang napatumba ang mga estado sa Greece.
Troys. ➢ Thebes, balimbing na lungsod-estado.
➢ Delphi, sentrong Panrelihiyon
PANAHONG HELLENIC ➢ Argos, tuyot na lungsod-estado
➢ Yung mga tumakas ng Greece sa panahon
MGA SISTEMA NG PAMAMAHALA SA GREECEE
ng Karimlan ay nag-migrate sa Ibat-ibang
city-estates ➢ Monarchy – ang kapangyarihan ay nasa
➢ At yung mga anak, anak, anak nung mga kamay ng isang tao na tinatawag na hari o
Tumakas sa Greece ay nagbalik sa reyna.
mainland Greece, dala-dala ang mga ➢ Aristocracy – ang kapangyarihan ay nasa
kultura at kalinangan na meron sila noon. \ kamay ng maliliit na pangkat ng mga
➢ Kaya naman unti-unting nabuhay ang Maharlika. Maaring nagmula rin sa angkan
Greece at dito na nagsimula ang Classical ng mga hari.
Period o Panahong Hellenic. ➢ Oligarchy – ang kapangyarihan ay nasa
kamay ng mga mayayamang
MGA KATANGIAN NG PANAHONG HELLENIC mangangalakal at negosyante.
➢ Tyranny – mayroong tyrant leader.
1. Pagbabago sa Sistemang Politikal na
Pamahalaang pinamumunuan ng mga
meron ang Greece.
pinunong nagsusulong ng kapakanan ng
- Ito ang pagkakabuo ng mga Polis. Mga
mga pangkaraniwang mamamayan.
lungsod-estado o city-estates.
- Tyrant Leader – masamang lider
- Polis, Autonomous na yunit pampolitiko na
➢ Democracy – “Rule by the People” ang
umiiral sa sinaunang Greece. May kanya-
kapangyarihan ay nasa kamay ng mga
kanyang pinuno at kultura.
mamamayan.
- Sinasabing may tatlong bahagi ang bawat
polis.
GREEK CIVILIZATION
➢ Direct Democracy, mismong mamamayan - Isang ganap na Demokratikong estado.
ang direktang gumagawa ng mga desisyong
politikal sa kanilang siyudad-estado sa SOCIAL STRUCTURE O LIPUNAN NG ATHENS
pamamagitan lamang ng pagtaas ng kamay
sila ay sumasang-ayon sa isang panukala o • Athenian, ang tanging citizen lang na
bagay. itinuturing ay ang mga lalaki.
➢ Indirect Democracy, naghahalal ang mga • Metic, mga mangangalakal
mamamayan ng mga pinunong katatawan • Slaves, mga nagtuturo, mga tumutulong
sa mithiin ng nakararami. “May sa gawaing bahay.
representative”
SISTEMA NG PAMAMAHALA SA ATHENS
MGA KLASIKAL NA LUNGSOD ESTADO SA
➢ Ang pamahalaan ng mga Athenians ay
GREECE Direktang Demokratiko/Direct Democracy.
1. SPARTA Ngunit bago ito maging demokratiko ay
- Matatagpuan sa Mainland Greece o dumaan muna ito sa papalit-palit na Sistema
ng pamamahala.
Peleponnesus
- Nagmula ang lahi nila sa mga Dorians Noong una ang Athens ay:
- Isang estadong militar.
Monarchy
SOCIAL STRUCTURE O LIPUNAN NG SPARTA
• Pinuno ay tinatawag na Basilei,
• Spartiates/Homoioi – ito ngunit yung mga Maharlika ay
ang mga mamamayan ng gustong kunin ang kapangyarihan ng
Sparta. basilei o hari kaya naman nabuo ang
• Perioeci -
mangangalakal, minsan Oligarchy/Aristocracy
sila din ang mga xenoi o
• Ngunit naging abusado ang maliit
foreigner ng sparta.
na pangkat ng Maharlika. o mga
• Helots – mga taong
namamahalang mayayaman.
sinakop ng mga spartans
upang palawakin ang Under ng Oligarchy/Aristocracy na form ng
kanilang teritoryo. government ng Athens, mayroong namumuno ito
ang:
EDUKASYON SA SPARTA
Archon, ito ay binubuo ng
Ang mga bagong silang na Spartan ay sinusuri
ayon sa kanilang pisikal na kondisyon at kalusugan • Eponymous Archon (Pinakamataas) –
Principal Civil and Judicial Officer
Ang mga pinanganak na mahina at may • Polemarch – War Ruler
kapansanan ay iniiwan sa paanan ng bundok
• Archon Basileus – Religious Officer
hanggang sa ito ‘y mamatay
• The smotetai – Determiners of custom
Ang mga malulusog naman ay inaalagaan ng
Ngunit naging abusado ang mga archon at
kanilang mga ina
napabayaan ang mga Athens, kaya naman napunta
➢ Kapag tumuntong na ng pitong taong sa form ng
gulang ang bata, ang mga lalaking
Tyranny
Spartan ay ipinapadala sa mga kampong
militar upang sumailalim sa mahigpit na • Nasa pamamahala ng isang tyrant o iisang
pagsasanay at maging sundalo. pinuno na hinalal ng konseho ng matatanda
➢ Sa edad na 30, inoobliga siya ng estado na upang kumatawan sa mga mithiin at
mag-asawa at magkaroon ng anak. Karapatan ng nakararami. May mga
➢ Kailangan magsilbi sa kanilang hukbo mabubuti at mapaniil na punong tiraniko o
hanggang edad 60. tyrant.
• Tyrant – mga reformers, mga umagaw sa
2. ATHENS kapangyarihan ng mga Maharlika
- Matatagpuan sa Hilagang-Silangan ng (Oligarchs/Aristocrats). Ngunit masyadong
Peleponessus, sa bahagi ng Attica.
GREEK CIVILIZATION
naging malupit ang kanilang pamumuno kaya GRECO-PERSIAN WAR
nalipat sa
➢ Greco-Persian War
Democracy – serye ng labanan
sa pagitan ng
• Rule by the People.
imperyong
Achaemenid at mga
MGA REPORMISTANG ATHENIANS
Hellenes.
• Draco – siya ang nanguna para
Achaemenid – Persians
magkaroon ang mga Athens ng mga
nasusulat na batas o “written laws.” Hellenes - Greeks

SANHI NG GREC0-PERSIAN WAR


• Solon – siya ang nagsagawa ng
reporma na kung saan ay pinawalang Ang Ionia na isa sa mga city-estates ng Greece ay
bisa ang mga malulupit na batas na napasakamay ng mga Persians. Ang Ionia ay
ipatupad ni draco. pinamumunuan ni Aristagoras, si Aristagoras ay
tapat kay Darius l, ngunit nawalan ng tiwala si
Aristagoras at nakakutob siya na hindi na sya
• Pisistratus – siya ang nagbahagi paborito ni Darius l kaya naman inunahan niya na
ng mga lupain ng aristokrata sa ito at dito nagsimula ang Ionian Revolt. Humingi
mahihirap at nagtaguyod sa ng sining ang mga taga Ionian ng tulong sa mga griyego at
at kultura. tumulong dito ang mga Athenians at Eritreans
hanggang sa mapabagsak nila ang Sardis (Persian
Administrative Center) sa Battle of Lade. Pero
• Cleisthenes – kinilala bilang rumesbak uli si Darius l.
“Ama ng Demokrasya” ng Athens.
Siya ang nagpatupad ng ostracism
MGA DIGMAAN SA PAGITAN NG PERSIAN AT
upang pangalagaan mga Athens sa GREEKS
mga mapang-abusong pinuno.

Herodotus – historyador na
➢ Ostracism, ito ay ang pagboto ng mga tao nagsulat ng The Persian
kada-taon sa taong tinuturing nilang Wars, at itinuring bilang “Ama
mapanganib sa polis sa pamamagitan ng ng Kasaysayan”
pagsulat ng pangalan nito sa ostrakon o piraso
ng basag na banga. At ang taong makakalikom
ng maraming boto (6,000 votes daw dapat) ay Battle of Marathon (490 B.C.E)
mapapatalsik sa Athens at hindi makakabalik Battle of Thermopylae (480 B.C.E)
sa Athens sa loob ng sampung taon. Battle of Salamis (480 B.C.E)
Battle of Platea (479 B.C.E)
PAANO SINASAGAWA ANG SORTITION
• Ho Boulomenos – nanghihikayat sa mga
mamamayan na maaaring magopen ng Battle of Marathon (Winner: Greeks/Athenians)
concern o discussuion sa assembly
• Ekklesia – kumakatawan sa general • Hippias, isa sa mga napatapon
assembly na meron ang mga Athenian. noong umiiral pa ang ostracism sa
• Boulei – namamahala o nagsasa-ayos ng Athens. Siya ang nagsilbing taga-payo
agenda ng mga Persia kung saan dapat
atakihin ang mga athenias o ang mga
• Sortition – ito ang isinasagawa para mapili o
greeks.
mapasama ang tao sa
boulei
• Kleroterion – ginagamit
para sa sortition
GREEK CIVILIZATION
• Pheidippides, noong sinalakay
ng mga Persian ang Marathon, • Epialthes – Traydor na
nangailangan ang mga Athenians ng Griyego na nagturo ng lihim na
tulong. Kaya naman inutusan nila si daanan sa Thermopylae.
phedippides na tumakbo at humingi
ng tulong sa mga sparta. Ngunit • King Leonidas – Hari
sinabi ng spartans ay tutulong ng Sparta na nakipaglaban sa
naman sila pero kailangan muna nilang mga Persians kasama ang
tapusin ang kanilang religious festival. kanyang hukbong sparta.
Kaya naman bumalik si Pheidippides sa
Marathon para ipaalam ang balita. At
Battle of Salamis (Winner: Greeks/Athenians)
tumakbo naman ito uli papunta sa Athens
ng magwagi ang Athenians kontra sa • Themistocles –
Persia at nalagutan ng hininga matapos Heneral na Athenian na namuno
sabihin ang "Νενικήκαμεν" o “We have sa Battle of Salamis
won”

• Miltiades – Heneral na Athenian Battle of Platea (Winner: Spartans)


na namuno sa mga Greeks sa Battle
of Marathon.
• Pausanius – Hari ng
Spartan na namuno sa mga
• Hoplites – mga Greeks sa Battle of Platea.
nagsilbing kawal sa
hukbong Greek

• Phalanx - isang GRECO-PERSIAN WAR IN ORDER


parihabang pormasyon
1. Cyrus of Persia conquers Lydia and
ng magkakadikit na mga
conquers Lydia and controls the Greek
sundalong may hawak na
cities of Ionia.
sandata sa isang kamay at
2. Ionian Revolt
kalasag sa isa pa.
3. Battle of Marathon
4. Battle of Thermopylae
• Themistocles –
5. Battle of Salamis
Humikayat sa mga Athenian na
6. Battle of Platea
palakasin ang kanilang hukbo
7. Formation of the Delian League
laban sa banta ng mga
Persians. PELOPONNESIAN WAR 431 B.C.E(CIVIL WAR)

Battle of Thermopylae (Winner: Persians) Thucydides – ang mga sinulat ni


Thuydides ang naging pangunahing
batayan ng impormasyong may
kinalaman sa digmaang ito.
• Xerxes l – Hari ng
Persian na nanguna sa
labanan sa Thermopylae.
Anak ni Darius l • Delian League - Alyansa laban sa banta
ng pwersang Persian sa Greece.
- Phoros, Kontribusyon
- Hellenotamiae, Public Treasurer
- Athens.
GREEK CIVILIZATION
Nilayon ni King Philip ll na
• Peloponnesian League – Alyansang
pinangunahan ng Sparta bilang pantapat • magtatag ng isang malakas na hukbo
sa Delian League. • pag-isahin ang mga polis ng Greece sa
ilalim ng Imperyong Macedonian
Peloponnesian War (431 BCE – 404 BCE) • At pabagsakin ang Impertyong Persian.

ATHENS : Delian League Naisakatuparan ni King Philip ll ang pagsakop sa


Greece noong 338 B.C.E nang magapi ang mga
SPARTA : Peloponnesian League Greek sa Battle of Chaeronea.
ANG TUNGGALIANG ATHENS AT SPARTA Sa pagsakop ng Imperyong Macedonian sa Greece,
nagwakas ang Panahong Hellenic at nagsimula
ang Panahong Hellenistic.
• Pericles – Mahusay na heneral,
na namuno sa Athens upang PANANAKOP NI ALEXANDER
matamasa nito ang ginintuang
panahon.

• Alexander The Great – Anak ni


King Philip ll, at namuno sa
Macedonia ng mamatay si King
Mga naging dahilan ng pagkatalo ng Athens sa Philip ll.
Peloponnesian League

• Ang pagkasawi ng may 2/3 ng


populasyon ng Athens, kabilang na si • Dalawampung taong gulang si Alexander
Pericles, sa paglaganap ng isang nang sya ay maging hari. Sa ilalim ng
nakakahawang sakit sa polis noong 430 kanyang pamumuno ay nasupil niya ang
B.C.E. mga Rebelyong Greek sa Imperyo.
• Ang pagkasawi ng libo-libong Athenian • Kasunod ay isinakatuparan niya ang
nang nakipagsagupaan ito sa kaalyadong hangarin ng amang pabagsakin ang mga
polis ng Sparta, ang Syracuse noong 413 Imperyong Persian.
B.C.E
• Isa pang salik na ikinatalo ng Athens ay Pinalaya ni Alexander the Great ang mga
334 B.C.E Ionian Greek mula sa mga Persians.
ang pakikipagtulungan ng Persia sa
Sparta upang mapalakas ang hukbong
pandagat nito.
• Nagwakas ang digmaan sa pagkakagapi Ginapi ni Alexander si Haring Darius lll
ng Athens noong 404 B.C.E. 333 B.C.E ng Persia. Sinakop ang mga daungan sa
Phoenicia.
Nanatili ang hidwaan sa pagitan ng Sparta at
Athens, samantala nalugmok ang ekonomiya at
Napasakamay ni Alexander ang Syria,
pamunuan ng iba pang polis matapos ang Palestine, at Egypt, tinagurian siyang
332 B.C.E
Peloponnesian War. tagapagligtas mula sa mga Persian at
hinirang na Pharaoh.
PANANAKOP NG IMPERYONG MACEDONIAN
Sinakop ni Alexander ang Mesopotamia
Pagkaraan ng mahigit 150 taon matapos bigong 331 B.C.E at ang mga pangunahing lungsod ng
sakupin ng Persian ang Greece. Tagumpay na Imperyong Persian tulad ng Persopolis at
Susa. Hinirang ni Alexander ang sarili bilang
nakapangyari dito ang mga Macedonian. Ito ay
pinunon ng Imperyong Persian. Pinaslang si
nang maluklok bilang hari ng imperyo si Philip ll Darius lll ng isang heneral ni Alexander.
noong 359 B.C.E.

330-327 Sinakop ni Alexander ang mga teritoryo sa


B.C.E silangang bahagi ng Persia hanggang sa
• King Philip ll – Hari ng kasalukuyang Pakistan.
Imperyong Macedonian
GREEK CIVILIZATION
PANAHONG HELLENISTIC pagsubok sa buhay gaya ng kahirapan
,pagkakasakit, at kamatayan ay
• Ang Panahon o Kulturang Hellenistic ay matatanggap ito bilang kaloob ng
ang pinaghalong kulturang Asyano at Panginoon. Si Emperador Marcus Aurelius
Greek dulot ng pagpapalawak ng imperyo ng Roma ang isa sa mga aktibong
ni Alexander. tagasuporta ng pilosopiyang ito.
• Sa panahong Hellenistic, hindi natali ang
katapatan ng mga mamamayan sa EPICURUS – nagpasimula ng
kanilang polis. Samantala ang mga Greek pilosopiyang Epicureanismo na
ang bumuo ng pinakamataas na antas ng may paniniwalang mababawasan
tao sa lipunang Macedonian. ang nararamdamang sakit kung
• Natamasa ang mga kababaihan ang mas maglalaan ng panahon sa
mataaas na katayuan sa lipunan. paglilibang at pag-iwas sa anumang
Nagkaroon sila ng karapatang makapag- lalabis dito.
aral, makapaglakbay, at makapaghanap-
buhay. B. Kasaysayan

Nagpatuloy ang paglaganap ng kulturang Hellenistic HERODOTUS –


matapos pumanaw ni Alexander noong 323 B.C.E tinaguriang “Ama ng Kasaysayan”
bunsod ng mataas na lagnat. dahil siya ang kauna-unahang
nangalap ng impormasyong
Sa pagpanaw ni Alexander, nahati ang Imperyong
pangkasaysayan mula sa mga
Macedonian sa kaniyang tatlong heneral:
sabi-sabi o kuwento ng iba’t-ibang
• Ang Egypt, Libya at bahagi ng Syria kay tao. Para sa kanya, ang gamit ng
Ptolemy. kasaysayan ay upang magbigay
• Ang Mesopotamia, bahagi ng Syria, Iran aliw sa mga mambabasa nito sa
at Afghanistan kay Seleucus. halip na ibahagi ang katotohanan sa
• Ang Macedonia at Greece kay Antigonus kasaysayan. Isinulat niya ang History of
the Persian Wars bandang ikalimang siglo
MGA KONTRIBUSYON NG MGA SINAUNANG B.C.E
GRIYEGO
THUCYDIDES – siya
A. Pilosopiya nag naging huwaran ng
kasalukuyang historyador dahil
PLATO – tagapagtatag ng gumamit siya ng siyentipikong
paaralang Academy na nagbibigay pamamaraan sa pangangalap ng
ng komprehensibong kurikulum impormasyong pangkasaysayan.
kabilang ang mga asignatura gaya Naniniwala siyang bago sumulat
ng astronomiya, biyolohiya, teoryang ukol sa isang makasaysayang
politikal, at pilosopiya. pangyayari, dapat munang tiyakin
ng may-akda ang kredibilidad at
katotohanan sa likod ng mga resorses na
ARISTOTLE – pinakamahusay pangkasaysayan (historical resources).
na mag-aaral ni Plato. Siya rin ang Siya ang sumulat ng History of the
tumayong tutor o personal na guro ni Peloponnesian War.
Alexander the Great.
C. Eskultura

PHIDIAS – nabuhay
ZENO – tagapagtatag ng noong ikalimang siglo BCE, at
pilosopiyang Stoicism na nagbigay- siyang nangasiwa sa
diin sa kaisipang ang kaligayahan at pagdisenyo ng Parthenon sa
panloob na kapayapaan ay Athens. Siya rin ang nag-ukit sa
makakamit kung natagpuan na ng imahe ni Athena, ang diyosa ng
isang tao ang kanyang wastong katalinuhan.
katayuan sa kalikasan. Kung kaya’t
sa kabila ng pinakamahirap na
GREEK CIVILIZATION
PRAXITELES – pagtalakay sa ilang maseselang isyu
nabuhay sa pagitan ng 400-330 kagaya ng mababang estado ng mga
BCE sa rehiyon ng Attica at kababaihan sa lipunan sa kanyang dula na
naging tanyag sa kanyang pag- The Trojan Women; samantalang ang
ukit gamit ang marmol. Ilan sa Hippolytus at The Bacchae ay tumalakay
kanyang inukit ang Aphrodite of sa usapin ukol sa seksuwalidad ng mga
Knidos, Hermes with the Infant lalaking bida, at Medea ukol sa relasyon ng
Dionysius, Apollo the Lizard mag-asawa. Siya rin ang sumulat ng the
Killer, at Eros. Cyclops na hango sa mitolohikal na
karakter ng mga higanteng may iisang
D. Panitikan mata sa epikong Odysseus ni Homer.

HOMER – siya ay isag ARISTOPHANES –


mang-aawit at manunulat ng may-akda ng mga
dalawa sa pinakatanyag na komedyang The Clouds,
epiko sa kasaysayan ng The Wasps, at The Frog na
Gresya: ang The Iliad at The ginamit niyang pamamaraan
Odyssey na nagtuon sa upang batikusin ang
karakter ng bayaning si pagbagsak ng pamahalaang
Odysseus sa gitna ng Athenian sa pamamagitan ng dulang
Digmaang Trojan. Subalit may satiriko.
ilang iskolar ang naniniwalang hindi SAPPHO – kauna-
lamang si Homer ang natatanging may- unahang babaeng
akda ng dalawang epiko kundi ito ay manunulat sa kasaysayan
bahagi ng kanyang koleksiyon ng mga ng Gresya. Siya ay
kuwento mula sa iba’t ibang manunulat na nagmula sa rehiyon ng
nagsanay sa kanya. Lesbos, kung saan
hinango ang salitang
“lesbian” na iniugnay sa
SOPHOCLES – nagsulat ng pangunahing paksa ni Sappho sa kanyang
mga trahedya gaya ng Antigone, mga tula ukol sa relasyong namamgitan sa
Oedipus Rex, Ajax of Electra. Siya magkaparehong kasarian.
ay naglingkod din bilang ingat-
yaman ng Delian League noong E. Pagpipinta
panahon ni Pericles.
ZUEXIS AT
PARRHASIUS – sila
ay magkaribal na
AESCHYLUS – nabuhay sa pintor at unang
pagitan ng 525 hanggang 456 BCE nagpakilala sa
at tinagurianfg “Ama ng mga paggamit ng ilusyon
Trahedya” itinanghal sa iba’t ibang sa kanilang mga
tanghalan sa Gresya ang kanyang ipininta. Sa isang
mga akda kabilang ang: kuwento ni Pliny the Elder (Romanong
Prometheus Bound, Oresteia, historyador), nagpaligsahan ang dalawa.
Agamemnon, at The Persians na Nagpinta si Zeuxis ng bungkos ng ubas na
tungkol sa pagkatalo ng mga naimo’y tunay kaya’t nagsilapitan ang mga
Persiano sa Digmaan sa Salamis. ibon. Subalit nang sinabi ni Zeuxis na
tanggalin na ang kurtinang tabing sa
EURIPIDES – gaya nina ipinintang bulaklak ni Parrhasius, nagulat si
Sophocles at Aeschylus, siya ay Zeuxis na ito pala ay ipininta lamang kaya
manunulat din ng mga trahedya napilitan siyang tanggapin ang pagktalo kay
subalit siya ang pinakaradikal at Parhhasius at sinabing: “Nadaya ko ang mga
pinakakontrobersiyal sa tatlo. Sa ibon, subalit ako naman ang nalinlang ni
92 dula niyang isinulat, karamihan Parhhasus.”
ay hindi tinaggap ng mga
tradisyonal na Athenian dahil sa F. Agham at Matematika
GREEK CIVILIZATION
HIPPOCRATES – GLOSSARY
kilalang “Ama ng
Medisina” sa kanyang • Zeus – hari ng mga diyos na nagtangan ng
Hippocratic Oath na kapangyarihan ng kidlat
nagbigay-diin sa nararapat • Hera – asawa ni Zeus at diyosa ng
na asal para sa propesyon papapakasal at pag-aasawa
ng mga doctor. Ang • Aphrodite – diyosa ng pag-ibig at kagandahan
panunumpang ito ay • Apollo – diyos ng musika, sining, at rasyunal
binibigkas pa rin hanggang sa kasalukuyan nap ag-iisip
ng mga manggagamot asa buong daigdig. • Ares – diyos ng digmaan
• Athena – diyosa ng karunungan
• Demeter – diyosa ng agrikultura at
EUCLID – tinaguriang pagkamayabong
“Ama ng Heometriya” siya ang • Hades – diyos ng underworld
nakaisip ng mahahalagang
• Poseidon – diyos ng karagatan
konsepto sa plane geometry na
• Dionysus – diyos ng alak at pagsasaya
ginagamit pa rin hanggang
• Eris – diyosa ng discord
ngayon sa mga aklat ng mag-
• Illiad – epiko na tumatalakay sa kwento
aaral ng nasabing asignatura.
patungkol sa Trojan War
• Odyssey – epiko na tumatalakay sa
ARCHIMEDES – siya paglalakbay ni Odysseus pabalik ng Ithaca
ang nag-imbento ng pingga o matapos ang Trojan War.
lever, siya ay naging tanyag • Homer – Isang bulag na manunulat na may-
nsa kanyang linyang “Bigyan akda ng dalawang pinakatanyag na epiko sa
mo ako ng matatag na lugar kasaysayan ang The Illiad at The Odyssey.
kung saan ako maaring • Ampitheater – isang open air na tanghalan na
tuamyo at igagalaw ko ang nasa pormang kalahating bilog. Ditrro
mundo.” Habang tiantalakay karaniwang itinatanghal ang dula ng mga
niya sa pulitiko ang konsepto griyego.
sa likod ng kanyang • Linear A – tawag sa sistema ng pagsulat ng
imbensyon. Siya rin ang may wika ng Minoans
“Eureka! Natagpuan ko na!” Bukod sa • Linear B – tawag sa sistema ng pagsulat ng
pingga, siya rin ang nag-imbento ng catapult Mycenaeans
(tirador), compound pulley (kalo), at hydraulic • Peloponnesus – lugar kung saan
screw. matatagpuan ang Sparta
• Attica – lugar kung saan matatagpuan ang
Athens
ARISTARCHUS – siya • Hellenic – kultura na nakapaloob lamang sa
ang unang nag-isip na ang Greece, partikular sa Athens
daigdig ay umiikot at lumiligid sa • Hellenistic – pinaghalong kulturang Asyano at
araw. Greek
• Trahedya at Komedya – dalawang uri ng dula
na itinatanghal sa sinaunang Greece
• Trahedya – dula tungkol sa pag-ibig, digmaan,
pagtataksil, at pagkamula
• Komedya – dula na may nakakatawa at
mapanuyang tono
ERATHOSTHENES – • Herodotus – may-akda ng The History of
siya ang nagtaya sa buong Persian Wars; Kilala rin bilang “Ama ng
kabilugang sukat Kasayayan”
(circumference) ng mundo • Thucydides – may-akda ng The History of
Peloponnesian War
• Hippocrates – Ama ng Medisina
• Polis – mga lungsod-estado o city-estates
GREEK CIVILIZATION
• Greco-Persian War – serye ng labanan sa
pagitan ng imperyong Achaemenid (Persians)
at Hellenis (Greeks)
• Aristotle – nagtayo ng Lyceum, kung saan
itinuro niya ang tungkol sa Golden Mean.
• Golden Mean – prinsipyo sa pamumuhay nang
katamtaman nang hindi labis o kulang.
• Syllogism – paraan sa pangangatwiran na
gumagamit ng srye ng payak na pahayag sa
pagpapatunay kung wasto o lohikal ang isang
argumento.
• Aesop – isang griyegong manunulat na kilala
dahil sa mga naisulat niyang pabula
• Epicureanism – pilosopiyang umusbong
noong panahong Hellenistic na nagsusulong ng
pamumuhay nang maligaya at ang pag-iwas sa
ano mang makasasakit o makapagpapahirap
sa tao.
• Stoicism – pilosopiyang nagsusulong na
iwasan ng tao ang pagnanasa o paghahangad
at tanggapin na lamang nang mahinahon ang
lahat ng dumarating na kabiguan sa buhay.
• Cynicism – pagtuligsa sa pagiging
materyalistik at ang pamumuhay nang payak.
• Socratic Method – paraan ng pagkamit ng
kaalaman sa pamamagitan ng tanungan at
sagutan.
• Oedipus Rex – isang dulang patungkol sa
isang haring Thebian na tinadhanang papatay
sa kaniyang amang si Laius at magpakasal sa
inang si Jocasta.
• Prometheus Bound – dulang pumapaksa sa
pagpaparusa ni Zeus sa Titan na si
Prometheus na kumuha ng sagradong apoy
mula sa mga diyos bilang regalo para sa
sangkatauhan.
• Choepori – dula patungkol kay Orestes at
Electra tungkol sa pagpatay nila sa kanilang in
ana si Clytemnestra at kalaguyo nitong si
Aesgisthus.
• Plato – isa sa mga dakilang pilosopo ng Greece
na siyang may-akda ng The Republic, ang unag
aklat tungkol sa agham pampolitika.
• Lysistrata – kwento patungkol sa
pangungumbinsi ng isang babaeng Athenian sa
mga kababaihang griyego na hindi makipagtalik
sa kanilang mga asawa upang mapilitan ang
mga ito na makipagkasundo na at wakasan ang
Peloponessian War.
• Aegean Sea – dagat na nakapalibot sa
hilagang bahagi ng Greece
• Ionian Sea – dagat na nakapalibot sa
kanlurang bahagi ng Greece
• Mediterranean Sea – dagat na nakapalibot sa
timog na bahagi ng Greece

You might also like