4.

ÜNİTE
SAF MADDE VE KARIŞIMLAR
1.BÖLÜM MADDENİN TANECİKLİ YAPISI
Atom: Elementlerin tüm özelliklerini üzerinde taşıyan en küçük taneciğine atom
denir.
Kararlı atom: Atomların katmanlarında bulunabilecek elektron sayıları belli olup
atomun tek katmanı varsa ve bu katmanda 2 elektron bulunduruyor ise kararlı
atomdur, 2 veya daha fazla katmanı bulunuyor ise ve son katmanda 8 elektron
varsa yine kararlı atomdur.

Atomlar; proton,nötron ve elektron adı verilen temel taneciklerden

oluşmuşlardır.
Atomun yapısı 2 kısımda incelenir;
Bunlar atomun merkezini oluşturan çekirdek ve çekirdeğin çevresindeki
enerji seviyeleridir.
Atomun çekirdeğinde; (+) yüklü protonlar (p+) ve yüksüz nötronlar (n)
bulunurken,
(-) yüklü elektronlar (e-) ise çekirdek etrafındaki enerji seviyelerinde (katman),
(yörüngelerinde) bulunurlar.
1. Proton

 Çekirdekte bulunur.

 Yükü + dır.

 “p+ “ simgesi ile gösterilir.

 Çekirdekte yavaş hareket eder.

2. Nötron

 Çekirdekte bulunur.

 Yüksüzdür (Nötr).

 Kütlesi protonun kütlesine eşittir.

 “n0 “ simgesi ile gösterilir.

 Çekirdekte yavaş hareket eder.

3. Elektron

 Çekirdek etrafında çok hızlı hareket eder.

 Katmanda bulunur.

 Yükü (-) dir.

 Kütlesi protonun 1/2000 kadardır.

 “e– “ simgesi ile gösterilir.

Atom Numarası (Z): Bir elementin çekirdeğindeki proton sayısına atom numarası
denir.
(Z=p+)
Kütle Numarası (A): Bir elementin çekirdeğindeki proton ve nötronların toplam
sayısına kütle numarası denir.
(A=p+ + n0)
Nötr (Yüksüz) Atom: Proton sayıları elektron sayılarına eşit olan atomlara nötr
(yüksüz) atom denir.
İyon: Elektron alışverişi yapan veya elektron sayısı proton sayısına eşit olmayan
atomlara iyon denir.

Katyon (+): (+) yüklü iyonlara katyon denir.

Anyon (-): (-) yüklü iyonlara anyon denir.
NOT: Nötr bir atom elektron verirse (+) yüklü , elektron alırsa (-) yüklü iyondur.
İyonun yükü element sembolünün sağ üst köşesine yazılır.

Örnek:

Kütle No Yük

= +
Nötron sayısı
+
Atom no = e- sayısı

Bu atomlar nötr atomlardır.

Yukarıdaki şekillerde, atom modellerinin proton ve elektron sayılarını

saydığınızda bunların birbirlerine eşit olduklarını görürsünüz.

Elektronlar katmanlara rastgele yerleşemez.

Elektronların katmanlara dağılımında belirli bir sıra vardır.

Öncelikle çekirdeğe en yakın katman, en fazla 2 elektron alacak şekilde

doldurulur.

Daha sonra ikinci ve üçüncü katmanlar 8 elektron alabilecek şekilde devam

eder.

Elektronların enerji düzeylerine (katmanlara) göre dağılımı:

Enerji düzeyi Taşıyabileceği en fazla elektron sayısı
(Katman)
1 2e-
2 8e-
3 8e-
ÖRNEK 1: Mg (Magnezyum) elementinin elektronlarının katmanlara göre dağılımı

nasıldır?

1.katman 2e

2.katman 8e

3.katman 2e

ÖRNEK 2: Na (Sodyum) elementinin

elektronlarının katmanlara göre dağılımı nasıldır?

1.katman 2e

2.katman 8e

3.katman 1e

Örnek 3: Al (Alüminyum) elementinin elektronlarının katmanlara göre dağılımı

nasıldır?

13 Al )))
2e- 8e- 3e-
Örnek 4: F (Flor) elementinin elektronlarının katmanlara göre dağılımı nasıldır?

9 F ))
2e- 7e-
Molekül: Aynı yada farklı cins iki ya da daha fazla atomun birbirine bağlanması

sonucu oluşan atom gruplarına (yapıya) molekül denir.

 Element molekülü :Gaz halindeki elementler aynı cins atomlardan oluşan

molekülleri içerir. İşte bu moleküllere element molekülleri denir.

Örnek: Oksijen O2 Aynı cins atolardan oluşan oksijen ve hidrojen

Hidrojen H2 molekülü

Bileşik molekülü Su molekülü H2O Farklı cins atomlardan oluşan su molekülü

 Geçmişten günümüze atom modellerini oluşturan
bilim insanları:
ATOM MODELLERİNİN TARİHSEL SÜRECİ:

1-Democritus (Demokritus) (MÖ 400): Maddeyi oluşturan taneciklere bölünemez

anlamına gelen atomus adını verdi.

2. John Dalton (1803): John Dalton atom hakkında ilk bilimsel açıklamayı

yapmıştır.

a. Maddenin en küçük yapı birimi atomdur.

b. Atomlar içi dolu berk kürelerdir.

3-George Johnstone Stoney (1891): Atomun içindeki negatif taneciklere elektron

ismini vermiştir.

4-John Joseph Thomson (1897):

Atomun daha küçük parçalardan oluştuğunu bulmuştur.

Atomu üzümlü kek modeli ile açıklamıştır. Bu modele göre kek pozitif yükü,

üzümler ise negatif yükleri simgeliyordu. Bu sayede atomun parçalanamaz fikrini

ortadan kaldırmıştır.
5-Ernest Rutherford (1911):

Pozitif yüklere proton ismini verip aynı zamanda pozitif yüklerin bulunduğu yere

de çekirdek ismini vermiştir. Bu model, Güneş sistemine benzetilmektedir.

Güneş, içi proton dolu çekirdeğe ve etrafında dolanan gezegenler de

elektronlara benzetilmiştir

6-Niels Bohr (1913): Elektronların çekirdeğin çevresinde istedikleri gibi

dolaşamadığını, çekirdeğe belirli uzaklıklardaki katmanlarda dönebileceğini

söylemiştir.

Modern Atom Teorisi (1930):

Günümüzde geçerliliğini koruyan atom görüşüdür. Bu Teori’ye göre, elektronlar

çok hızlı hareket ettikleri için katmanların yerine, elektronların bulunma

ihtimalinin yüksek olduğu elektron bulutlarında yer aldığı savunulmuştur.

7-James Chadwick (1932): Protonların çekirdekte yalnız olmadığını, burada

yüksüz taneciklerin de (nötron) bulunduğunu keşfetmiştir.

2. BÖLÜM SAF MADDELER
Madde: Kütlesi ve hacmi olan her şeye madde denir.

Örnek: Su, hava, taş, toprak, deniz …vb.

Saf Maddeler:Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddelere saf madde

denir. Elementler ve bileşikler saf maddelerdir.

Örnek: Tüm element ve bileşikler saf maddelerdir. ( Demir, Bakır,Yağmur suyu

Şeker,Tuz,Hidrojen,Oksijen…vb. )

Element: Aynı Cins Atomlardan meydana gelen saf maddelere element denir.

Elementlerin özellikleri:

Fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak sınıflandırılmıştırlar.

Hepsi saf maddeden oluşmaktadır.

Elementler fiziksel ya da kimyasal yöntemlerle kendinden daha basit veya

farklı maddelere ayrılamazlar.

Elementlerin belirli bir erime ve kaynama noktaları vardır.

Yoğunlukları sabittir.

Farklı elementlerin atomlarıda farklıdır.

Homojendirler

Elementler sembollerle gösterilir.

Elementler için kullanılan kısaltmalara sembol denilip, sembollerin yazılmasında

Latince adlarının baş harfi kullanılıp, büyük harfle yazılır.

Örnek: Oksijen O , Hidrojen H , Fosfor P …vb.

Aynı harfle başlayan birden fazla element varsa baş harfinin yanına, elementin

adındaki harflerden biri küçük harfle yazılır.

Örnek: Altın Au , Argon Ar , Gümüş Ag …vb.

NOT 1: Aynı cins atomların doğada tek başlarına bulunmasıyla atomik, tek tek

bulunamayıp gruplar hâlinde bulunmasıyla da moleküler yapılı elementler

meydana gelir.

NOT 2: Atomik yapıda bulunan elementler sembolle, moleküler yapıda bulunan

elementler formülerle gösterilir.

Örnek:

1- O: Oksijen atomu (sembol)

O2: Oksijen molekülü (formül)

2- H: Hidrojen atomu (sembol)

H2: Hidrojen molekülü (formül

İlk 18 element ve özellikleri :

1-Hidrojen (H):

 Roket yakıtı olarak kullanılır.

 En hafif elementtir.

 Suyun yapısında da 2 tane hidrojen atomu bulunur.

 Doğada molekül olarak bulunur.

2-Helyum(He):

 Uçan balonlarda ve hava araçlarından zeplinlerde kullanılır.

 Yoğunluğu havadan düşük olduğu için rahatlıkla yükselir.

3-Lityum(Li):

 Pillerde ve bataryalarda kullanılır.

 Ayrıca camın yapısında da bulunur.

4-Berilyum(Be):

 Uzay araçlarının yapımında kullanılır.

5-Bor(B):

 Isıya dayanıklı cam imalatlarında kullanılır. 

 Enerji kaynağı olarak kullanılabilir.

 Nükleer santrallerde radyasyona karşı yalıtım malzemesi olarak kullanılır.

 Dünyadaki Bor rezervinin %72’si ülkemizde bulunmaktadır.

6-Karbon(C):

 Çelik üretiminde, kurşun kalem ucu imalatlarında kullanılır.

 Çelik üretiminde kullanılır.

7-Azot(N):

 Soğutma sistemlerinde ve yakıt olarak yarış araçlarında kullanılır.

 Havanın %78’i azottur.

8-Oksijen(O):

 Tüm yanma tepkimelerinde kullanılır.

 Hastanelerde solunum cihazlarında kullanılır.

 Havanın %21’i oksijendir.

9-Flor(F):

 Diş macunu üretiminde kullanılır.

 Buzdolabı ve klima gibi soğutucularda kullanılır.

10-Neon(Ne):

 Reklam tabelalarında neon lambalarda kullanılır.

 Elektriğe maruz kalındığında turuncu kırmızı renklerde parlar.

11-Sodyum(Na):

 Tuzun yapısında bulunur.

 Kağıt, gıda ve cam üretiminde kullanılır.

12-Magnezyum(Mg):

 Hafif bir element olduğu için hava araçlarının yapımında kullanılır.

13-Alüminyum(Al):

 Mutfak eşyalarında, teneke kutu imalatlarında kullanılır.

14-Silisyum(Si):

 Elektrik devrelerinde, bilgisayar mikro çiplerde kullanılır.

 Camın yapısında bulunur.

15-Fosfor(P):

 Gübre yapımında, havai fişek ve kibrit yapımında kullanılır.

16-Kükürt(S):
  Bitkilerin hastalıklara karşı korunmasında kullanılır, Sabun üretiminde

kullanılır.

17-Klor(Cl):

 Havuzlarda ve kullanım sularında mikrop öldürücü olarak kullanılır.

18-Argon(Ar):

 Ampul ve flüoresan yapımında kullanılır.

Günlük yaşamda kullanılan elementler:

Altın(Au): Süs eşyası olarak ve takı , mücevheratta kullanılır.

Gümüş(Ag): Hem takı ve mücevheratta hem de ayna yapımında kullanılır.

Bakır(Cu): Bazı mutfak eşyaları ve süs eşyalarının yapımında kullanılır.

Ayrıca elektrik devrelerinde de iletken olarak tercih edilir.

Çinko(Zn): Mutfak eşyalarının yapımında ve pillerde kullanılır.

Kurşun(Pb): Mermi yapımında ve balıkçılıkta yararlanılan oltalarda kullanılır.

Civa(Hg): Diş dolgu maddesinin yapımında ve termometrelerde kullanılır.

Platin(Pt): Kuyumculukta, diş hekimliğinde ve laboratuvarda ısıya dayanıklılık

özelliğinden dolayı kullanılır.

Demir(Fe): İnşaat malzemeleri; tren rayları, pencere parmaklıkları gibi birçok

yerde kullanılır, Ayrıca marul, ıspanak gibi sebzelerde ve kanımızın yapısında da

demir elementi bulunur.

İyot(I): Tentürdiyot yapımında kullanılır.

Ayrıca deniz ürünlerinde ve sofra tuzlarında bol miktarda iyot bulunur.

PERİYODİK TABLADAKİ İLK 20 ELEMENTİN; ATOM NUMARASI,

ELEMENTİN ADI VE ELEMENTİN SEMBOLÜ :

(Atom) Sıra Elementin Adı Elementin Sembolü

Numarası

1 Hidrojen H
 2 Helyum He

3 Lityum Li

4 Berilyum Be

5 Bor B

6 Karbon C

7 Azot N

8 Oksijen O

9 Flor F

10 Neon Ne

11 Sodyum Na

12 Magnezyum Mg

13 Alüminyum Al

14 Silisyum Si

15 Fosfor P

16 Kükürt S

17 Klor Cl

18 Argon Ar

19 Potasyum K

20 Kalsiyum Ca

GÜNLÜK HAYATTA EN ÇOK KULLANILAN ELEMENTLER :

ELEMENTİN

ADI SEMBOLÜ ADI SEMBOLÜ

Demir Fe Platin Pt
 Bakır Cu Cıva Hg

Altın Au Kurşun Pb

Gümüş Ag Krom Cr

Çinko Zn Nikel Ni

Kalay Sn

BİLEŞİKLER
Bileşik: İki veya daha fazla elementin kendi özelliklerini kaybederek,belirli

oranlarda bir araya gelerek birleşmesiyle oluşturdukları yeni özelliklerdeki saf

maddelere bileşik denir.

Örnek:
 SU BİLEŞİĞİ

Su bileşiğinde, hidrojen ve oksijen olmak üzere iki farklı element vardır.

Hidrojen elementi yanıcı bir gaz, oksijen elementi ise yakıcı bir gaz olmasına

karşın oluşan su bileşiği, söndürücü sıvı özelliğine sahiptir.

Su bileşiğinin meydana gelmesi için 2 tane hidrojen atomu ile 1 tane oksijen

atomunun bir araya gelmesi gerekir

Bileşiklerin özellikleri:
 Saf maddedir.
 Homojendir.
 Formüllerle gösterilir.
 Belirli bir erime ve kaynama noktası vardır.
 Elementlerin belirli oranlarda birleşmesi ile oluşur.
 Kimyasal yollarla elementlere ayrılabilir.
 Kendini oluşturan elementlerin özelliklerini göstermezler,
yeni özelliklere sahip olurlar.

 Kimyasal tepkime sonucu oluşurlar.

 Yoğunlukları sabittir.
 En az iki farklı elementten oluşurlar.
 Bileşikler iyonik veya moleküler yapıda olorlar.

Bileşiklerin adı, formülü, molekül modeli ve kullanım alanları:
3- KARIŞIMLAR

Karışım: İki ya da daha fazla maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir

arada bulunması ile karışımlar oluşur.

Örneğin; Tuzlu suda, tuz ve su kendi özelliklerini kaybetmeden bir arada

bulunarak bir karışım oluştururlar.

Karışımların özellikleri
1. Saf madde değildirler.

2. Formülleri ya da sembolleri yoktur.

3. Belirli bir erime ve kaynama noktaları yoktur.

4. Birden fazla maddenin karışması ile oluşurlar.

5. Fiziksel yollarla kendilerini oluşturan maddelere ayrılabilirler.

6. Karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler.

7. Karışımı oluşturan maddeler istenilen her oranda birleştirilebilirler.

Karışımlar, homojen ve heterojen olmak üzere iki grupta incelenir.

1. HOMOJEN KARIŞIMLAR (ÇÖZELTİLER)

Özellikleri her yerinde aynı olan ve dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi

görünen karışımlara homojen karışım adı verilir. Bu karışımlara aynı zamanda

çözelti de denilmektedir

Örnek:Tuz-su, şeker-su, alkol-su, gazoz birer homojen karışımdır.

Bir çözelti içerisindeki miktarı fazla olan maddeye çözücü, miktarı az olana ise

çözünen adı verilir.

Örneğin; şekerli su çözeltisinde, su çözücü şeker ise çözünendir.

2. HETEROJEN KARIŞIMLAR
Özellikleri her yerinde aynı olmayan ve dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi

görünmeyen karışımlara heterojen karışım adı verilir.

Örnek: Yağ-su, ayran, çamur, kum-su birer heterojen karışım örneğidir.

Ayrıca heterojen karışımlara adi karışım adı da verilmektedir.

Ayran ve süt gibi bazı karışımlar ilk bakışta homojen karışım gibi görünebilirler.

Fakat bir süre beklendiğinde yoğurt dibe çöker, sütün üzerinde ise kaymak

oluşur. Bu nedenle ayran ve süt heterojen karışımlardır.

 ÇÖZELTİLER:

Çözelti: Çözeltiler, fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz hâlde bulunabilir.

Çözeltilerde, çözeltiyi oluşturan maddelerden miktarı fazla olana çözücü, miktarı

az olana ise çözünen adı verilir.

Çözünme: Bir maddenin bir çözücü (su) içersinde en küçük birimlerine ayrışacak

şekilde dağılması işlemine çözünme denir.

Çözelti oluşurken çözücü ve çözünen maddeler arasında bir etkileşim olur.

Bu etkileşimden dolayı çözünen madde, çözücünün her tarafına dağılır.

Bu dağılma sırasında çözücünün tanecikleri, çözünen taneciklerin etrafını sarar.

Böylece, çözücü ve çözünen maddeler en küçük birimine kadar ayrılır.

FİZİKSEL HALLERİNE GÖRE ÇÖZELTİLER :

Çözeltiler, çözücü maddenin haline göre katı–katı, sıvı–sıvı, gaz–gaz, katı–sıvı,

sıvı–katı, sıvı–gaz çözeltileri olarak gruplandırılırlar.

1- Katı – Katı Çözeltileri :

Çözücü ve çözünen katıdır.

Alaşımlar katı – katı karışımından oluşan homojen karışımlardır (çözeltilerdir).

a. Bakır + Kalay Bronz (Tunç)

b. Bakır + Çinko Pirinç

c. Kurşun + Kalay Lehim

d. Nikel + Krom + Demir + Karbon Paslanmaz Çelik

2- Sıvı – Sıvı Çözeltileri :

Çözücü ve çözünen sıvıdır.

• Su + Alkol Kolonya

• Su + Asetik Asit Sirke

3- Gaz – Gaz Çözeltileri :

• Çözücü ve çözünen gazdır.

• N + O + CO2 + H2O Buharı Hava

4- Sıvı – Katı Çözeltileri :

Çözücü sıvı, çözünen katıdır.

• Tuz + Su Burun Damlası (Tuzlu Su)

• Şeker + Su Şerbet (Şekerli Su)

5- Katı – Sıvı Çözeltileri :

•Çözücü katı, çözünen sıvıdır.

• Gümüş + Cıva Amalgam

6- Sıvı – Gaz Çözeltileri :

Çözücü sıvı, çözünen gazdır.

• Oksijen + Su Deniz Suyu

• Karbondioksit + Su Kola, Gazoz, Soda

  ÇÖZÜNME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER:

1.Temas Yüzeyi: Temas yüzeyinin artırılması çözünme hızını artırır.

Çayımızda kesme şeker yerine toz şeker kullandığımızda çözünmenin daha hızlı

olduğunu söyleyebiliriz

2.Karıştırmak: Çözeltinin karıştırılması çözünme hızını artırır.

Çayımızı karıştırmanın çözünmeyi hızlandırdığını görürüz.

3.Sıcaklık: Sıcaklık çözünme hızını artırır.

Sıcakken çayımıza şeker attığımızda şekerin daha kolay çözündüğünü görürüz.

DEĞİŞKENLER:
Bağımsız değişken; İnsan kontrolü altında yaşanması söz konusu olan
değişkenliktir.

Bağımlı değişken; Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen değişkendir.

Kontrol edilen değişken: Üzerinde hiçbir değişiklik yapılmayan (sabit tutulan)

değişkenlerdir.

4- KARIŞIMLARIN AYRILMASI:
1-Eleme yöntemi:

Katı-katı karışımlarını ayırmak için kullanılan yöntemdir.

Taneciklerin boyut farkından yararlanılır.

Yani taneciklerin bazıları büyük bazıları küçük olmalıdır.

Örneğin: kum ve çakıl karışımı.

2-Süzme yöntemi:

Katı-sıvı karışımların ayrılmasını sağlar.

Sıvı süzgeçten geçerken katı kalır.

Örneğin: Çayın sudan ayrılması süzme yöntemiyle gerçekleştirilir.

3- Mıknatıs Kullanma:

Bazı karışımlar mıknatısın bazı metalleri çekme özelliğinden yararlanarak ayrılır.

Örneğin: demir tozu ve kum karışımı mıknatıs yardımıyla ayrıştırılabilir.

4- Buharlaştırma Yöntemi:

Katı sıvı karışımlarını ayırmak için kullanılır.

Tuzlu suyu örneğini incelersek;Tuzlu su önce kaynatılır ve su buharı tuzdan

ayrılır. Buhar bir kanal içinde soğutularak tekrar suya dönüştürülür.

Böylece tuz ve su ayrı kaplarda elde edilmiş olur.

Deniz suyundan tuz elde etmek için kullanılabilir.

5- Ayrımsal Damıtma:

Damıtma yöntemi sıvı – sıvı karışımları ayırmakta kullanılır.

Kaynama noktası farkından yararlanarak sıvılar ayrılır.

Örneğin: Su ve alkol karışımını ayırmak için bu yöntem kullanılabilir.

6- Yoğunluk Farkı (ayırma hunisi):

Bu yöntem maddelerin ayırt edici özelliklerinden olan yoğunluk farkından

yararlanılmasıdır. Katı-katı ve sıvı-sıvı karışımların ayrıştırılmasında

kullanılabilir.

Örneğin; a-Yoğunlukları farklı olan ve suda çözünmeyen iki maddeden

oluşturulan karışımı ayrıştırmak istediğimizde bu karışımı su içerisine

attığımızda yoğunluğu büyük olan madde suda batarken yoğunluğu küçük olan

madde suda yüzecektir. Kum ve su

 b- Sıvı-sıvı karışımı olan zeytinyağı-su karışımını ayrıştırmak istediğimizde

ayırma hunisi yardımıyla sıvıların yoğunluk farkından yararlanabilir

5- EVSEL ATIKLAR VE GERİ DÖNÜŞÜM:
Evsel atık:  Evde kullanımdan düşmüş veya çöp durumunda olan maddelere evsel
atık denir.

Sıvı evsel atık: Çamaşır suyu, sıvı yağlar, sıvı sabun, şampuan, kezzap, tuz ruhu,
deterjan, şurup, turşu suları vb.

Katı evsel atık: Cam, karton, ambalaj, metal, plastik vb. 

Organik atıklar: Keten, buğday samanı, kanatlı hayvanların gübreleri, mısır

artıkları, arpa samanı vb.

Tıbbi atıklar: Kullanma süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, ambalajı

bozulmuş, dökülmüş ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer
farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler,
hortumlar, şişeler vb.

NOT: Tıbbi atıklara kesinlikle temas edilmemelidir.

Geri Dönüşüm: Atık maddelerin belli işlemlerden geçerek yeniden kullanılacak

duruma getirilmesine geri dönüşüm denir.
Atık olarak nitelendirip çöpe attığımız malzemeleri ayrı ayrı çöp kutularına

attığımızda değerlendirilmesi daha çabuk olabilir.

Bu yüzden öncelikle kendimiz bu şekilde çöpleri değerlendirmeli, yakın

çevremize de bu konuda örnek olup onların da atık kontrolünde özen

göstermelerini sağlayabiliriz.

Geri dönüşümü olmayan evsel atıklar:

 Yağlı kağıt, ıslanmış kağıt, besin atığı bulaşmış kağıtlar.

 Pencere camı, ayna, kristaller, borcam, telli cam.

 Naylon, strafor köpük, oyuncak.

 Ampul, floresan.

 Bebek bezleri, ıslak mendil.

 İçinde motor yağı, antifriz, benzin konulan şişeler.

 Tek kullanımlık plastikten yapılan bardak, tabak, çatal, kaşık, pipet vb.

 Seramik ürünleri tabak, kupa, fincan vb.

Geri dönüşebilen evsel atıklar:

Kimyasal atıklar, cam, kağıt, alüminyum, plastik, piller, motor yağı,

akümülatörler, beton, organik atıklar, elektronik atıklar, demir, tekstil, ahşap,

metal vb.

Geri Dönüşümün Yararları Nelerdir:

Cam, kağıt, alüminyum, kompozit, çelik, ahşap, plastik, pil, elektronik atıklar,

motor yağı gibi maddeler geri dönüştürülerek tekrar kullanılabilir hale gelir bu

da ülke ekonomisinde önemli bir rol oynar. Geri dönüşüm aynı zamanda

ülkelerdeki katı atıkların depolanması ve taşınması gibi sorunları da engeller

ve çevre kirliliğinin her geçen gün artmasını da önlemiş oluruz.

Yeniden kullanım: Atıl duruma gelmiş bir ürünün benzer veya tamamen

farklı ve yaratıcı bir düşünüşle yeniden kullanımına verilen addır.

Tekstil ürünleri ve kullanılabilecek durumdaki eşyalarınız da yeniden

kullanılabilir.

Atık kontrolü ile ilgili sorumlu kuruluşlar:

(TAP) Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği

(ÇEVKO) Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı İktisadi
İşletmesi

(AGED) Atık Kâğıt ve Geri Dönüşümcüler Derneği

(PETDER) Petrol Sanayi Derneği
(PAGÇEV) (Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim
Vakfı)

Adnan TURAN

Fen Bilimleri Öğretmeni