Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 877

image

not
available
PRINCETON UNIVERSITY
LIBRARY
BRtWNOW COLLECTION
Presented by
mrs. william c. osbobv

mr. charle8 scribner, '75,

mr. david paton, '74,

mr. henry w. green, '91,

mr. alexander van rensselaer, '71.

mr. archibald d. russell,


mr. cyrus h. Mccormick, '70.
Digitized by Google
CORPUS
SCRIPTORUM HISTORIAE
B YZANTINAE.
EDITIO EMENDATIOR ET COPIOSIOR,
CONSILIO
i

35. G. NIEBUHRII C.F.

INSTITUTA,

-
OPERA

KfUSDEM NIEBUHRII, IMM. BEKKERI, L. SCIIOPENI,


G. ET L..- DITSDORFIORUM ALIORUMQUE PI1IL0L0G0RUM
PARATA.

CONSTANTINUS PORPHYROGENTTUS-
VOLUMEN L

BONN A E
IMPENSIS ED. WE.BERI
MDCCCXXIX.

Digitized by Google
Digitized by Google
GONSTANTINI
»• %

PORPHUOGENITI
IMPERATORIS

DE CERIMONIIS
AULAE BYZANTINAE
LIBRI DUO
GRAECE ET LATINE
E RECENSIONE

10. IAC. REISKII


CUM EIUSDEM COMMENTARIIS INTEGRIS.

VOLUMEN I.

BONNAE
IMPENSIS ED. WEBERI
MDCCCXXIX.

Digitized by Google
Digitized by Google
REGIAE SCIENTIARU*! ET LITTER ARUM

AG ADEMIAE HAUNIENSI

B. G. NIEBUHRIUS.

Quam secutus rationem Vobis potissimum, viri


clarissimi , inscribendam esse statuerim hone Bjr-

zantini corporis partem, id paucis exponi, Vobis-


que, nisi admodum fallor, probari poterit. Socie-

ties eruditae, ad culturam incrementaque doctrinae


institutae, in civitate litter ata, quae cuique nationi

propria est, Senatus locum tenere mihi videntur,


quern vel peregrinis adire liceat> ut, quoties opus,

sit, ad auxilium ferendum hortentur, pro beneficiis

acceptis gratias agant, egregie facta collaudent.

Atque hoc quidem si vel cuivis peregrino facere

licet, quanto id magis a Vobis, viri clarissimi,


mihi concedi oportet, qui nascendi iure, munerum-
que in re publica cum civium plausu olim gestorum

memoria, fretus , popularem vestrum meferre nun-

V 412331
V ry> A Digitized
*

quam desinam , quern denique Vos collegii vestri

honors dignum esse censutstis ? Jam primum aatem


in limine operis quod Reiskiani commentarii parte
inedita ornabitur, praedicanda mihi est memoria

SuA Mil. Qui quum sapienter intelligent quam


pretiosae essent schedae viri summi, quern plerique
eius aevi homines eruditi superbe atque imperite

despiciebant , eas , munifi.ee a vidua redemtas,

bibliothecae suae paravit 9 litterarumque commodo


servavit: servavit dico: etenim in tanta quae sub-

secuta est tempestate atque rerum conversione


nisi vir ille ceteris dissimilis fuisset, labores Reiskii

aut interiissent plane, aut fortasse, vili, si fieri

posset, pretio coempti, Dibdino aliquo agente , in

Lucullorum bibliothecas detrusi essent, unde negant


redire quicquam quod semel sepuleris istis illatum

sit. Male sit vobis, malae tenebrae Orci! Nunc


autem plane contraria ratione evenit, ut post ali-

quot annos cum reliquis copiis Suhmianis in bibli-

othecam Regiam Hauniensem migrarent ; huiusmodt


divitiis ornari dignissimam; quippe quae splendor
oodiciim pra$sertim qui ad litteras graecas orien-

Digitized by Google
talesque pertinent ceteris per septentrionis regiones
positis praefulget fere omnibus. Iam vero quum
talis sit y peregrini quoque pariter cum civibus

Uberrimo ad eius thesauros gaudent aditu: verurn-

tamen vestrateSy quae maiorum fortuna et sapientia

bibliothecis intulit, gnaviter eruunt ipsi, publicaeque

luci atque utilitati tradunt. Hinc praeclaram in

Germania atque in universum apud cunctos bonae


doctrinae aestimatores aequos et peritos sibi lau-

dem peperit O. D. Blocs t us , qui, prolatis

Herod iani Galenique libris, inter illos censetur

qui rmductis peculiari saeculi nostri felicitate in


n)itam libris veterum, communes extiterunt philo-

logorum benefactores : non minus insignis acumine


ingenii doctrinaeque praestantia y dum depravatam
unici codicis scriptionem emendat. Eum igitur per
litteras adii , simulac de edendis Heiskianis cogi-
tationem susceperam, idque eo magis quod, propter
tot annorum absentiam 9 parum gnarus mutationum
quae interea accidissent 9 nescio quomodo mini
persuaseram adscriptum esse Regiae bibliothecae
Virum clarissimum. Respondit ille comiler atque

Digitized by Google
amice, pro more ingenii; meque, non esse provin-
ciam suam quam autumabam, edocuit, commendavit
autem ad perficienda quae cuperem, Salomons
d em. Qui laborem haud cunctanter susceptum

quam sedulo, quam accurate executus sit, quam


strenue enisus ut, sublatis mendis plurimis quae
festinanti Reiskio adhaeserant , limatius ipso arche-

tjrpo prodiret quod mihi comparabat exemplum,


quot eruditionis in universo negotio ediderit do-
cumenta, longum foret enarrare; silere de iuvenis
egregii meritis, nefas. Reiskiani libri usum liber-

rimum, ut is tarn accurate posset transcribi 9 con-


cessit Werlauffius, V. cL: cui rationes meas
dignas videri quas adiuvet, et laetor, et inprimis

mihi honorijicum esse duco; eumque rogo, ut gra-


tias quam amplissimas sibi agi sinat; meque de
tali moderatore gratulantem bibliothecae , quam
*vetere amore amplector, acquis auribus audiat.

Vos autem, <viri clarissimi, valete, favoremque


quo me ornastis, servate mihi perpetuum.

Digitized by Google
P RAEFATIO
De Constantino Porphyrogenito Imperatore , de libris qullnis ordt
3ube Bjxantinae declarator, qui ad ilium auctorem rcferuntur, eo-

rumque codice Lipsiensi, plene luculcnterque a Leichio Reukioque


expositnm cat: nos breviter explicabimus , haec edilio qaibusnam
dotibus flli praestet quae et princcps fuit, et hactenus unica. flanc
a Leichio cocplam, immaturaquc eius morte abruptam a Hciskio

ad finem tomi second! perductant, tertiura voluntate bibliopolae qui


rei familiaris iacturam augeri nolcbat omlssum esse, notissima res
est. Leiehius, pravo consilio usui , iU conflsus est apographo per Drau-
dinm coufecto, ut ?ix inspieerct codicem cuius praescntis copia
erat, cditionem ccrte unice ad illud typis exscrtbercU Sed Reiskius,

suscepta operis cura , nihil antiquius esse doxit collatione codicis,

nude quam plurimis locis focdissimos errores correxit; lacisa integra,

propter 6uou>t(Xevia praeacrtim, omissa, restituit: quae omuia ia


commenUrio accurate indicavit, in priore parte quae iam e prelo
cxierat cmendare non licebat Ego a Classeno raco impetravi ut
vitiosa cmendaret , manca supplcret , quae ex prave graecis male
erta estcnt, corrigcret; omnia ex meotc Rciskii : cuius rci et labor

fait son exiguos, fructus sane amplus. In scquentibus quae


Aeiskius ipse accuravit, nihil mutare placuit, quamquam illc,qnum
portenta scribendi, qualia in codice extant, manifestosquc errores,

rrJiiMjueret , sibi ipsi , meaeque consuetudini contrarius fuerit Sed


nolebam featinatiue agere, quod facere debuissem, olio destitutus;

Itsqueincommodum quod lerius , mihi yidcretur, elcgl. Quum vcro

concedimos non esse omni numero absolutam recensioncm Reiskii, com-


mentarii laudibus nihil sane dctrahitur, quo ille res obscurissimas

extraque comraunem cognitionem positas ita explicavit ut Lcs&ingius,

cliam |o bia Uttcris sapicntissimus iudex , „admiranchjm esse oyus


X PRAEFATIO.
ct luculcntissimis huius generis aequiparandum," pronuntiarit. Hu-
ius commcntarii partem posteriorcm, quae Appcndicem libri primi,
secundumque integrum persequitur, post annum LXXV, e schedis

Reiskii , in volumine huius partis sccundo creptam oblivioni in lu-

ccm proferam; idque miki potissimum contigisse, propter paternam


amicitiam, pietatemque qua inde a pueritia memoriam viri unici

sancte colere assuetus sum, ychemcnter laetor. Fateor sane multis


locis nonnisi inchoata esse, limae servata, qnam scrip tor adkibuis-

•et, nisi bibliopola eum destituisset: vcrum id nitori potius quam


pretio operis obest
Codicem ipsum, ut inspici posset ubi opus foret, Lipsia trans-
missum esse, Blumneri, v. cL, humanitati ,
litterarumque amori, et,
nisi me coniectura decipit, amicitiae patrocinioque Hermaqni debeo.
'indices, ad coram instar qui Agathiae subiecti sunt, confici
vcllcm; verum hactenus inveni nullum cui vires ad rem bene exe-
queudam cum otio coniunctaesuppcterent: novi, qui optime conficcret,
aedeum a nobilioribus studiis avocare nolo. Quod si spes de re
quam cordi habeo prorsus abiicienda est, eos ccrte dabo quos Rei-
skius edition! suae destinayerat: quae vcro ille ex Georgio Hamar-
tolo, atque aliunde, ad cxacquandam potissimum tertii yoluminis
molem, subiungerc in animo babebat, omittere, nt inutilia, decrevL
Scio ego , libros Constantinianos de cerimoniis , quos inscriptio
ipsa circa nugas versari prodit , a plurimis contemni plane ac deri-
ded: neque negabo maiorem prions libri partem ita esse compara-
tarn ut ingenuo homini nauseam moycat Scd vel in his quisquiliis

insunt nihilominus res ad historiae cognitionem minime inutiles


turn vcro ilia praesertim in sequentibus quae ex Petro Patricio ,

partim omisso eius nomine, hausta sunt, non aolum utilitatem ha-
bent eximiam, sed elegantiam quoque; neque fere alii huius cor-
poris libro praestantia cedunt. Delitcscit in iis, ut rem exemplo
commonstrem, Leonis August! edictum, quod per annos paulo minus
LXXX inde protrahere ncglezerunt qui augendae collectioni rcli-
quiaram iuris Ante - Iustinianei operam dederunt

Scr. Bonnae a. d. V. Id. Mart MDCCCXXIX.

Digitized by Google
EDITIONIS LIPSIENSIS DEDICATIO

SERENISSIMO
PRINCIPI AC DOMINO
DOMINO
FRIDERICO CHRISTIANO
REGIO POLONIAE ET MAGNI DUCATTS L1THUANIAE
PRINCIPI
DTCI SAXOEriAE IULIAE CLIVtAE MOTfTIUM A9GRIAE ET WESTPH ALIAS

ELECTORATUS SAXONICI ERINCIPI HEREDI


LANDGRAVIO THURINGIAE MARCHIONI
MISWIAE ET STTPERIORIS IHFERIORISQUE
LU9ATIAE
COMITI PS IlfCIPALI nENNEBEAOlCO
COMITI MARCAE RAVE5SBERGAE
BARDYAE ET BA50VIAE
DTSASTAE IN R A V E If ST E I X C ET.

DOMINO SUO CLEMENTISSIMO.

SERENISSIME PRINCEPS REGIE


DOMINE CLEMENTISSIME.

Quod REGIAE CELSITUDIN1 TVAE demississimo animi cultu


offcrre sustineo eximium Constantini , Caesaris litleratis-
simi, Opus, iam fratris dtfundi pittas consecrare TVAE
in meliores scientias benignissimae indoli constituerat. Ne-
que profecto potest tarn insigne Augustalis doctrinae moni-
mtntum d/gnt'ore in loco collocari, quam apud TE, SERE-
msSJME PRINCEPS REGIE, Cuius Aulam iam dudum Virtus

Digitized by Google
XII ED1TI0N1S L1PSIENS1S DEDICATIO.

omnis ac chorus Musarum, velut Sanctis simum tuum sacra-


Hum y coluere. Gaudent in primis Lipsienses Camenae
exoptatissima felicitate , ut , quum tanta eas dementia fo-
veas, carumque adeo coetibus interesse haud dedigneris ,

TE, una cum SERENISSIMA CONWGE, tamquam tut e la res


Genios , venerentur, Et me quoque iuvat solvere fraterna
vota, simulque meam erga TE summam animi religionem
documento hoc publico profit eri. Deus Opt. Max. regnum
AUGVSTISS1MI PARENTIS porro esse auspicatissimum iubeat,
servetque REGIAE CELSITVDINI TUAE illam egregiam men-
tern in litterarum ac publicae salutis uberrima commoda ac
diutissime sospitem TE florentemque praestet! Haec ad-
siduis precibus optat

REGIAE CELS1TUDINI TUAE

dcvotissimus et obsequentissimus

Christianus Andreas Leicu.

Digitized by Google
I O. I A C. REISKII
PR AEFATIONES.
AD TO MUM PRIMUM.
ca, de quibus admoneri futurum huius libri lectoremEdX.
(as est, tot sint nfimero et enarratu tarn ampla, ut una, mo-
dica certe future , dissertatione comprehend! ncqueant , aliac-
que praeterca vetent rationes omnia ,
quae in promptu sunt
simul efluodere : operam parti ri , et hoc quidem
visum est
loco tantum de fetis huius , quod nunc prodit, operis Con-
stautiniani item de illius argumeuto , tituio et auctorc dis-
serere ; alteri autem Tolumini roox secuturo reliqua reserrare,

de quibus expositionem praefatio lectori debet.


§. i . De fatis huius operis. Opus tam scitum et utile,

atqae hoc est, potuisse per tot saecula scriptorum Craecorum


Latmorumque , quotquot ab eius natalibus inde clarucrunt,
omnium notitiam effugere , profecto minim est , praesertim
in acri ilia , qua superius saeculum fervebat ,
indagatione
chartanim ad Bvzantinam historiam pertinentium. Primus
autem Z acq arias Conradus Uffejybachius, Rei publicae Fran-
cofurtanae ad Moenum quondam Scabinus et Gonsularis, li-
brum huuc in famam misit , cius notitiam cdendo , quae ex
Celeber. Fabricii Bibliothec. Graec. Tomo VI* inferius a
nostris operis repetetur. Ex Uffenbachii possessions pervenit
in Bibliothecam Ampl. Scnatus urbis nostrae ,
quae optimis
libris instructa eruditis nostratibus magno usui est. Ita factum,
at AmpHssimus Mascovhjs, eius praef'ectus , lo. Heur. Lei-
CHtuM ,
nuper in Acadcmia nostra clegantiorum littcrarum

Digitized by Google
XIV 10. IAC. REISKII

Professorem clarissimum, qui cam a prima adolescentia fre-


quentarc consueverat, ad edendum opus hactenus incditum
Iam antea id idem raolitus fuerat Io. Heubic. Mails,
excitaret.
in Academia Giessana quondam Graecae et Orientalium lin-
guarum Professor. Testatur in Catalogo , quern coniecit
codicum manuscriptorum bibliothecae Uffenbachianae , se
libri buius latinam interpretationem confecisse, certamque edi-
tionis spem facit. At ea quidem cum ipsius obitu decollavit,
ncque, quo devcncrit cius interpretatio, constat. Specimen eius,
undc aestimari queat , babetur in modo laudato catalogo , et
apud FADRicruM. Omine igitur aliquanto auspicatiore editio-
nem operis desidcratissimi suscepit clar. Leichius , vir Graece
Latineque doctissimus omni vetcre novaque bistoria
, et in
versatissimus, et primam quidem cius spem faciebat anno 1^43
in libello de Diptychis veterum pag, 10 sqq, ubi totum ca-
put quadragesimum secundi libri utroque sermone vulgavit ;
ipsam vero editionem ordiebatur biennio post. Ab eo inde
Ed.L.H tempore processit impressio variis intercepta impediment i s
,

donee tandem superioris anni ineuntc aestate doctissimum


editorem, vita iongiore dignissimum, et egregia promittentem,
acuti morbi vis in actatis flore tolleret. Pervenerant turn
temporis typograpbi usque ad paginam huius editionis 216.
Devoluta deinceps ex magnorum virorum de meis profectibus
benigno iudicio editionis absolvendae cura ad me fuit. Quae
igitur ea, qua dixi, pagina posteriora sunt, excusa fuerunt sub
meisoculis, et excudentur porro, faventeDeo, quae supersunt.
§. 3s. De argumento libri. Si quis hoc saeculo, et
paene dixerim unquam , in lucem editus fuitcognoscendae
Augustae Romanae Byzantinaeque historiae utUis liber, est sane
hie. Neque immerito in eius desiderium exarserunt eruditi
ex quo argumentum et pretium intellexere. Et sane, si quis
secum reputet, bunc librum de ccrimoniis aulae Byzantinae
exponcre , recolatque animo , quot et quam diverse in aulis
summomm principum usu veniant , et id quoque tandem in~
telligat, aulam Byzantinam, qualis certe Porphyrogennetorum

tempore crat, umbram Augustae Romanae fuisse.: fa-


veteris
cile ille affirmanti credat, neque sacrum esse, neque profanum,
historiae veteris argumentum , quod hie liber non attingat

Digitized by Google
PRAEFATIONES* . XV
non iUustrct. .Si quern rituum ccclesiasticoram stndium capit,
cognoscat hinc, qualis fuerit ecclesiae Graecae facies decimo
post N. C. saeculo , quae legendorum Patriarchamm ratio ,

qualis coram cum suis Imperatoribus consuetudo, quae Grae-


carum ecclesiarum partes et structura, quae instituta cele-
brandi divini cultus ,
qui eius ministri ,
quis ordo festorum
dierum ,
quae sacrae processiones ,
quas , quibus diebus , ad
aedes monasteriave celebriora. Rerum autem civilium con-
templatio si quern magis dclectat, vastus illi se campus hie
pandit spectatu dignus pariter atque lucundus. Crcantur Au-
gusta* , celebrant nuptias ,
siisceptosque recens liberos curant
sacro lavacro in ecclesia expiari ; conferunt dignitates , ad
suburbana palatia rusticatum , vindemiatum , item ad horrea
publica, annonam conditam spectatu m, procedunt ;
excipiunt,
aliter quotidianas procerum salutationes , aliter statas solen-
niores ;
perorant in silentiis ,
spectant Circensem insaniam ,

audiunt factionum acclamationes et flagitationes, praemia dant


aurigis victoribus , missilia spargunt ,
pyrrhichas et ludos
Gothicos spectant , vota , brumalia , natales ortus imperiique
et connubii sui celebrant , divinas epulas exbibent , cunt in
LelJum, agunt in castris, redeunt in urbem triumphantes
victasque calcant regum cervices ;
stipendia militibus erogant,
instruunt et expediunt classes, admittunt legatos cxterorum
principum 9
suos ipsi ablegant 9
pompam et luxum omnem
sutun explicant ,
egestate passim transmicante ,tandem abeunt
ad monumenta sua inferuntur.
plures, et in Ferambules hoc
ipso Jibro eorum sepulcralia monumenta 9 et lustres
duce ilia

cuiuscunque urnam cum inscriptis nominibus , in quibus ali-


qua sunt, quae frustra in Ducangii Familiis Byzantinis quae-
ras. Penetres quoque hoc eodem duce in ipsa pretiosorum
et nisignium orientalis imperii conditoria ,
arcasque vestiarias
et aliam supellectilem excutias. quam usquam Melius hie,
alibi procerum tarn palatinonira , quam militarium , item
,

magistratuum urban orum aliorumque minorum ordines vi-


deas, longisque in porticibus excubantes numerosos variosque Ed.L.
grcges sacri corporis custodiae deputatos. Mitto cetera
quum e superiiis dictis abunde constet , earn esse rerum hoc
io opere cxpositarum varietatem, leporera atque dignitatem,

Digitized by Google
XVI m
10. IAC. RKISKU
%

lit hominnm doctorum studia in sc conversura ca et cxercitnra


sink Uni placcbit, ni fuller, vestiariara rem, alii numariam^
alii domus augustac officia hinc illustrarc. Quamvis enim ca t
quae Leon is et Constantini nostri tempore in usu erant , a
superioribus Theociosii et Iustiuiani temporibus tantum ab-
ludant, quantum secuta Comncnorum et Palaeologorum cx-»
tremaque Byzantini regni aelas ab aetatc nostrorum Porphy-
rogennetorum abludit, quod constat Codinum cum hoc operc
conferenti; possunt tamen ilia vetusta florentis Romani im-
perii tempora et Byzantina primordia ex hoc opere multo
magis ,
quam hoc opus ex Codino , illustrari. Erunt porro 4
qui ex indiculis rogarum , scu annuorum stipendiorum officiis
palatinis ceterisque debitorum , item ex indiculis impensorum
in cxpeditiones aliquot maritimas contra Saracenos Crctenses
susceptas, acstimabunt cum militares imperii Byzantini, quale
tunc erat, terrcsties maritimasque copias , turn pecuniarias
quoque, institutaquc comparationc Graecorum ccntenariorum
et librarum auri cum nostrate pecuuia, invenient, qua Byzan-
tinorum regum et nostratium opulentia differat. Erunt alii ,

qui singularia quaedam disputationum capita hinc decerpent;


c. c, qualis fuerit ludorum Circensium apud Byzantinos con-
stitutio , res admodum obscura; et, quae non minus est, qua-
lis fuerit pars , vel comitatus ,
Augustarum Byzantii ; unctine
iuerint ilU Imperatores ad Latinorum cxcmplura ;
quousque
sermo Latinus in aula CPtana obtinuerit, et illae orationes a
recens nuncupatis Imperatoribus e tribunali circove ad mi-
lites dictae, quae nostrae editionis a pag. aSo, inde leguntur,
fiierintne Graecis iisdem verbis recitatae , an potius Latine
primitus dictatae, deinde vero a Petro Magistro in Graecuni
sermonem conversae ;
quod mihi quidem probabile fit. Est
ea ,
quam dixi ,
pars insignis ,
eamquc cdendo videor mihi
particulam operis desideratissimi , sed dudum pro deperdito
habiti, edidisse. Constantinum nostrum colligendis et in cer-
tos titulos digerendis scitis atque memorabilibus veterum lo-
cis diligentem opcram impendisse, nemo nescit. Erant olim
illi tituli numero quinquaginta tres. Ad nos autcm non
pcrvenere , nisi titulus vigesimus septimus dc legationibus
integer ,
opera Fulvii Ursini et Davidis IIoeschelii j
et tituli

Digitized by Googl
PRAEFATIONES. ~ XVII

qmnquagesimi, cuius inscriptio est de indolis probitate atque


pravitate , seu de virtutibus et vitiis , particula , beneficio
Peibxscii et Heubici Valesii. Reliqui tot numero tituli ^ran-
dis , sed et opens creduntur iactura irreparabili
utilissimi ,

periisse. Quid si vero contendam me cum boc , quod nunc


edo, Yohunine primum laudati operis tituium , si non inte-
grum , at saltim raagnam eius partem in manus doctorum
hom'vnum tradere ? Egit ille olim ntgt ftaotXetov dvayogev-
a to; , Imperatorum rtgwnque renuntiatione , ut e Fa-
de
bbicii BibL Grace* Tom. VI. pag. 49 s constat. Atqui vo-
huainis huius capita XCI et sequentia , a pag. a38 usque ad
non tantum in universum cerimouias distinctc tradunt,
pug. a5 1

quibus prima CPleos aetate Imperatores ibi solcbant nuncu-EiL L.IV


pari , sed et in specie Leonis magni , Leonis minoris , Ana-
stasu Dicori , Iustini senioris et Iustiniani magni renunciatio-
nes tarn lucid enter exsequuntur, ut nihil desiderari queat, lu-
cemque praeclaram illt historiarum parti accendant. Ego qui-
dem non credo ,
usquam antiquorum momunentorum locum
eistare , qui ritus nuncupandorum Augdstorum , vetercs
nempe iLlos mereque Romanos , aeque splendide exponat
atque particala nostri operis, de qua mihi sermo nunc est.
Antiquitatem eius spirant omnia , orationes ad fortissimos
exercitns , Augustatica promissa , militum atque populorum
acclamationes. Quae qui cum scrip tori bus historiae augustae
vnlgo sic dictis comparet, non poterit is absque voluptate
imaginem veteris Romae in. nova contemplari. Quidquid
tandem fueri£ de coniectura mea , sive particula ea , de qua
loquor , olim ad tituium primum ingentis iilius et celebratae
Bibliothecae , ut ita dicam , Constantinianae , aut , si malis
Pentecontateuchi ,
pertinuerit , sive minus ;
ego qui dem non
dubito , earn decerptam fuisse ex alio quodam vetusto insigni
libro , cuius iacturara studiosi antiquarum rerum .aegerrime
ferunt ; scilicet ex Petri Magistri , viri illustrissimi , saero-
rum officiorum apud Iustinianum Magnum magistri, et ad
Gothorum in Italia reges, et ad Cosroem Pcrsarum quoque
deinceps legati , libris ,
quos Suidas laudat ntqi nolinxjjs
xuruarda&tog , de constitutions civilis gubernationis. Saepius
viri meminit Procopius , meminit quoque Cassiodobus. Neaue
Conuantinus Porph/r. Vol I.

Digitized by Google
XVIII 10. IAC. UElSKll

ignutum eius nomcn est in liistoria Byzantina, cx titulo Ex-


cerptorura Constantinianorum de legation! bus , cuius superius
mentionem iniicicbam. Exstant in eo titulo quaedam eius
fragment a , nullum tamen Iuliani aetate postcrius. At in
nostro codicc cap. LXXXVH. Lib. 1. pag. 229 non tantum
Theudae , Gothici in Hispania regis , ad Iustinianum legatio
vclut in transitu memoratur , sed ibidem quoque ex professo
memorabilis Anthcmii ad Leonem magnum legatio exponitur,
qua Imperator occidentis laureatas suas imagines atque litteras •

oricntali mittcbat. In universum ea omnia , quae a pag. aa5


cap. LXXXIV. usque ad pag. a5i cap. XCVI. leguntur, item
caput libri I. ultimum , et forte quoque alia plura , puto
Petri Magistri esse , ex eo, quern dixi , deperdito libro neQi
xuxaoTuatwq decerpta. Promittit vox xardaraaig constitutio
non tantum praecepta sapienter administrandae reipublicae ,

sed etiam rituum ,


quibus civ ilia negotia peraguntur ,
cxpo-
sitionem : adeoque pertinct ad veteres libros Tacticos , seu
cerimoniales, de quibus in commentariis agemus. Promittit
idem quoque dignitas ,
quam Petrus gessit ,
magistri sacro-
rum officiorum, ad cuius officium atque dispositionem etiam
cerimoniarius pertinebat. Enitet itaque in hoc primo huius
operis \oluminc grande hoc Petri Magistri fragmentum, ve-
lut gemmula. At in secundo, quod favente Deo quantocyus
expediam , inter alia praeclara enitebit prolixus et insignis
liber alicuius Philothei, Protospatharii et Artoclinac recii .

quo non tantum divinJ-um epularum ordinem plcne dil^


cteque, ut nil supra, persequitur, sed etiam, quod argumento
illi eohaeret, dignitatum tarn palatinarum, quam militarium,
.L.Vet urbananun quoque, a summis ad imas , nomina et prae-
sidendi iura , item quae sint axioraata , seu dignitates , quae
ofiicia ,
quibus cum brabcis , vel insignibus ,
conferantur, ncc
non quo quaequc ordine et quibus dicbus ad sacram mensam ad-
vocetur , assidcat et illinc rursus emittatur , recensct. Habet
praetcrca utrumque volumen alia monumenta , e quibus Du-
cangii Farailiae Byzantinae augeri ,
Constantinopolis Cliristia.
na corrigi ,
Byzantinorum quorundam historicorum hiatus
expleri , et chronologica quaedam momenta recte constitui
possunt. Quo pci*tincnt narrationes de Theophili et Basilii

Digitized by Google
PIUKFATIONKS. XIX
Macedonia triumpbis , in append ice libri primi ; item de ex-
peclitione Himerii adversus Crctcnses sub Leone Saracenos
Sapiente dicto ;
porro de legatione Romani Lecapeni ad IIu-
gonera Italiae regem ,
muncribusque £111 cum Protospathario
Paschalio in eum finem missis , ut rebellcs Longobardos Lan-
dulfum ,
Athenulphum , fratres , et aliud fralrum par , Gai-
mariura et Gniferiura, lllos Capuae et Benevcnti , hos Salcrni
regolos, in ordinem cogeret. Nitet quoque in primo boc vo-
lumine c<ip. XCVI. pag. a53 edita soliicita ilia et velut diaria
narraob seditionis ,
per quam A. G. p,65 post obitum Roma-
ni /union's in urbe regia obortam ,
Nicephorus Phocas impe-
nd potitus est. Quam rem , utut Gcdreiojs quoque baud
perfnnctorie narraverit, ad hominis tarn en, a quo caput illud
nona^esimum sextum profectura est, diligentiam, pcritiam atque
fidem non accedit. Patet, scriptorem rebus, quum gererentur,
interfuisse Qui orientalera bistoriam amant, rcpericnt in sc-
enndo voluraine memoratum aliquem Dilemicum , Emirum
Amidae , horainem et oratorem Abu Cbamdani ad Constan-
tinom nostrum raissum. Qui Abu Chamdan (sic cnim pro
more UUirum temporum , qnamvis non satis rectc , pro Ibn
Chamdan appellatur) fueritnc Nascroddaulab , an eius Crater
SaifoddauJab, ambo potentes per Syrinm atque Mesopotaminm
principes, et in bistoria orientali celcbres, iu eommentnriis
inquiram. Ne leviora ilia commemorem , in secundo libro
alias inter inscriptioncs littcranun a Byzantinis ad alios rege*
terrarumque dominos missarum , baberi quoque inscriptio-
ncs litterarum , vel aurearum bnllamm , ut appcllabant, nd
Protosvmbulum Agarenorum, cpii est Bagdadicus ClialiCab,
item ad Indiae dominum ; (quae inscriptio mibi quidem
K
pcrquam mira accidit : non cnim video , quid rei ]\y-
zantints imperatoribus , nostro certe Constantino, cum In-
diae rege , id est Arabiae Celicis , ut ego equidem cxistimo ,

commune Cuerit : )
comparcnt ibidem loci litterarum inscriptio-
ncs ad regulos obscuros Ibertae, Albaniae, et Abasgiac; undo
ad geographicam notitiam tractus versus Scytbiam Asiaticam
vergentis Mcmorantur quoque
accessio fiat. principes aliquot

Bulgarici
,
omne bistoria bactcnus
quos in Crustra rcquisivi.

Quacro pariter adbucdum , quinam fucrint , et a quo ad no-

Digitized by Google
10. IAG. REISKI1

strum Constantinum legati ill i Hispani ,


quorum altcro libro
mentio fit. Ea quoque particula scita est, quae quo corai-
tatu Celebris ilia Russorum Archontissa seu Ducissa , Elga ,

vel'Olga, ut alii appellant, CPlin venerit, enarrat, et qui-


E<I.L. Vlbus honor ibus donisque earn et comitatum Augusti nostri af-
fecerint , quo in conclavi Constantinus et Romanus filius , -

quo rursus Helena Augusta et eius nurus earn exceperint


et ad colloquium, aut et ad epulas, et quibus diebus, ad-
miserint, quando coram Augustis stare, quando considere ius-
serint. Quid denique afferam urbis Constantinopolitanae si-

turn et faciem , vel ut appellant ,


topographiam ,
qualis ea
aetate erat , in multis rectius ex hoc libro percipi ,
quam e
Ducangii CPU Christiana, praeclaro alias et utilissimo libro
viri doctissimi et in historia medii aevi ,
Byzantiua praeci-
pue , exercitatissimi ; at iili taraen libro nonnulla ,
quae ab-
esse malis , adhaeserunt ,
quorum de cetero veniam aequus
quisque viro de his litteris meritissimo facile faciat. Eo per-
tinet , ut id obiter attingam ,
quod palatium Magnaurae , in
quo legati excipi et audiri solebant, in extrema urbis parte
occidentale posuerit, quum magni
ad Stenum siti, in palatii

quo ordinarie Imperatores habitabant, pars esset. In eo quo-


que ratio Bajtdvuium fugit , quod celebrem illam Auream sic
dictam portam in mediis moenibus urbi ex parte terrestri
vel occidentali praetentis collocat Ea vero ad sinum Pro-
pontidis sic erat posita , ut navibus ad earn appelli posset.
Alia praetereo, quae gratiam et favorem huic operi conciliare
queant, quum satis et abunde railii de hoc argumento dixisse
.videar , et quae practerea huic operi insunt scitu digna ne- ,

queant , ubi integrum prodierit , cruditorum oculos fallere.


§. 3. De inscriptionc huius libri. Titulum , de ce-
rimoniis aulae Byzanlinae , praefixit huic operi clar. Lei-
caivs, ad exemplum Maii et Fabricii. Alius conspicitur in-
volucro coriaceo membranamm nostrarum impressus ;
nempc
de regalibus institutionibus. Auctor eius ille est, quisquis
is fuerit, qui membranas ea veste amiciri iussit, in qua ad-

huc cubant. Coniicitur is fiusse Matthias Cobvinus , illu-


strissimus Rex Hungariae , qui membranas nostras olim in
celebre ilia sua Budense bibliotheca i^leo fertur habuisse, quod

Digitized by Google
PRAEFAT10NES. XX!
in utraque involucri tabula insignia regni Hungarici et Bo-
hemici conspiciuntur. Adhuc alius denique titulus ordine
temporum primus, est hie Graecus, ab ipso Constantino, aut,
si quis malit, a librario profectus, Ivvray/uu n xai fiaailttov
onovtiijs ovrcog h%iov noirj/xa , compilation aut congestum
opus, vere dignum regiis cutis. Utrumque quidem vere at-
que recte. Coraportatum enira est e variis auctoribus, et
digestum eo modo, quo lapides in acervo. Fuit quoque JBy-
lantinorum regum non minima cura, pompam et cerimonias
aulae suae ad formam hoc libro traditam conformare ;
quod
ex Lvitpbaudi historia patet. Is enim, praesul Latinus, non
esiguorum spirituum ,
quum videret , clericos apud Graecos
laicis non praeferri, sibique locum in epulis imperialibus non
tantum infra Graeculos, ut appellat, patricios, sed etiam in-
fra ipsos Bulgaros assign ari ;
(id autem ex huius libri edicto
neque aliter, fieri debebat;) tan tun exardebat in iram at-
que indignationem , ut non solum de sacra mensa surgens
abiret, sed etiam in libello, quo ad herum , Ottonem I., Ira-
peratorem Saxonicum , suae legationis successus perscripsit
iSicephorum Phocam totamque Graeciam coloribus invidiam Ed. L.V1I
cientibus denigraret Recte igitur catenus quidem congruit
Graecus ille titulus huic operi. At eo merito displiceat, quod
argumentum libri sui, quale sit, non edat. Non tamen ab-
Indit ab ingenio istorum temporum , et maxime nostri Con-
stantini ,
qui morem videtur amasse, libris suis ignorabilia et
incongrua nomina imponendi. Praestanti illi, quam supra lau-
davi, collect ion i, aut Bibliothecae, vcl Pentecontateucho, quod-
nam quaeso poterat - inscribi homen ineptius ,
quam quod ab
auctore inscriptum fuit, xttpdkatwSdQ vnofreosig. Quod sive
brevia argument a, sive argumenta in certos titulos digesta,
interpreteris non magis ex eo intelligas , nisi aliunde noris
quale fuerit collectionis argumentum et finis, quam alius li-

bri, cui auctor titulum Adversariorum aut Collectaneorura


praefigere voluerit Similis est alter ille titulus , quem Con-
stantinus operi suo, quod a nobis de administrando impe-
rio citan solet , ad Romanum filium scripto ,
praeposuit , tp i-

Xxmovn^ia ejeercitatio . Vid. Bakdur. initio notarum ad istum


librum , Tom. II. Antiqu. Imp. Orient.

/
Digitized by Google
XXII 10. IAC. KE1SKII

§. 4* auctore libri. Fuit hoc opus hactenus , ex


fide raembranarum nostrarum, illi Constantino Porphyrogenne-
to , Leonis Sapicntis fiiio , Basilii Macedonis nepoti , tribu-
tum, cuius inter doctos purpuratos magna laus et celebre
nomen est, et cui alia quoque ingenii industriacve monumcnta,
ut, praeter modo lau datum geminum opus, liber de themati-
bus, alius de vita Basilii , item de imagine Edessena libellus ,

imputantur. Ego vero ,


quum in hoc nostra , ut inscribitur,
Syntagmate invenirem haud pauca , eius , quern dixi, Con-
non margini assuta, sed ab eadem
stantini excessu poster iora,
manu , quae cetera omnia exaravit, uno continuo filo intexta;
coepi de auctore fideque inscriptions, et vulgaris femae arabi-
gere. Sunt aulem iilae characteristicae temporum notae hae
praecipuae. In illo capite, quod monumenta sepulcralia Im-
peratoriun CPtanorum percenset , (est id libri secundi quadra-
gesimum secundum) occurrit illius ipsius Constantini , quern
liceat doctrinae gratia Sapientem ad patris Leonis exemplum
appellare, urna cum hoc elogio: Auova% ip $ unoxeirai A£-
wv —
avv t$ vim Kcoiaravru M , vortQOV t(U vr^aavrt tm ,

IloQ(pvQoy6vvrjT(^ , Urna, in qua iacet Leo - - cum filio


Constantino Porphyrogenncto , qui deinceps mortuus (id est
longo tempore post positum patri monumentum vita defunctus et
in paternum tumulum illatus) fuit* Aliquot inleriectis versi-
bus memoratur Basilii , vulgo Bulgaroctoni dicti, monumen-
tum, qui Alius Romam iunioris, nepos supra dicti Constantini
Sapientis, anno post avi obitum sexagesimo quinto vivis exces-
sit. Tandem quoque capite sexto et nonagesimo primi libri,
sen quinto et centesimo, secundum membranarum computum,
narratur, quid A. C. 963 a mense Martio usque ad Augustum
in illo interregno coutigcrit, quod Romani iunioris excessum,
et Nicephori Phocac tyrannidem interccdit , et qua hie earn
rationc invaserit. Haec anno post Sapientis Constantini exces-
Ed X VIII sum quarto contigcrunt. Palam igitur est, haec ab illo scribi
et in Syntagma suum inferri non potuisse. Quid ergo statu-
endum? Uuum superest aut alterum statuere: sive iuniorera
Constantinum Porphyrogcnnetum, Romani filium, SapientisCon-
stantini ncpotem, operis nostri auctorem esse, cui ademtum
libraiius per crrorem avo tribuerit: aut esse quidem eius Con-

Digitized by Google
PRAEFAT10ISLS. XXIII

stantim , cuius in titulo perhibctur ; at cxpcrlum interpolate-


rem ; sive nepos etus Constantinus ille merit, sivc alius quis-
conque. Specie neutra caret sententia ; mihi taraen recti us vi

dear faccre, si posteriori calculum meum ad dam, quam si priori.


Isti quidem quae iuniorem Constantinum, Basi-
sententiae,
lii Bolgaroctooi fratrem, operi huic inscribit, ct secundum
quam dcberet illo exaratum iuisse triennio, quo solus ille Con-
stantino* post fratris lata rcgnavit, id est ab A. C. 102 5 usque
ad 1028, favet hoc maxime, quod iimior Constantinus cum
avo Don de solius huius operis, sed aliorum quoquc posscssio-
ne cootendat. Non dcsunt eoriuidem librorum excmpla, quos
afii libraru avo, alii nepoti tribuunt, etiamsi nepos.ab ignavia
et dissoluta vita in historia Byzantina male audiat Ita libel-
Jus de imagine Edessena, quern Combefisitjs in Manipulo an-
tiquitatum CPtanarum pag. 7 5 sqq. sub nomine Senioris, ;mt
Sapirntis, Constantini edidit , non tan turn Lipomanni conit'utu-

ra iuniori tribuit, sed etiam codex aliquis bihiiotliccae Uegiae


Taurinensis , ut e nnper edito Cataiogo codicum msctorum
eiusdem bibliotliecae pag. 5o5 a didici. Similiter Tacticorum
aMtiTBsio in Collectione opusculorum Conttantinianorum,m\i
avi nomine proditorum , vindicias disceptant avus et ncj>os.
Codex Vindobonensis, et ex eo descriptus Palatinus, quern typis
cxcusum reddidit Meursius, tribuunt avo; Vcroncnsis a u tern
et Augustanus nepoti. Neutri rccte. Neque enim huius, ne-
que iLiius est , sed eius est Constantini Porphyrogenncti , qui
fait filius Basilii Macedonis, Crater Leonis Sapientis natu ma-
ioT, adeoque patruus eius Constantini , cui Tactica ilia post
Afeursium vulgo imputantur. Clare id liquet, si quis locum,
qui pag. 27 edit. Meurs. lin. 20 prostat , cum pagina nostri
huius operis 287 coraparet. Lcguntur eo, quo dixi, loco haec
verba: rovto yao xai jjfthsQOs natrjQ xui ftaoiltvq enotqotv,
•rs xara rtQtiwixtaq - ha%sid6voap€V. Nam et id quoquc
fecit pater noster idemque Imperator, quum adversus Gcr-
maniciam moveremus. Neque Leo, neque Constantinus, eius
fili us
,
neque Romanus , neque Constantinus eius filius , expe-
ditioncm adversus Gcrmaniciara inierunt, sed Basil ius Maccdo
fecit A. C. 879. Hunc patrem suum appcllat, qui ea scri-
psit. Fuit is ergo Constantinus Porpbyrogcnnclus , qui ante

Digitized by Google
XXIV JO. IAC. REISKII

patrem obiit. Idem appellat eundem imperatorem suum$


quo significat Basil ium , quo tempore ista verba exarabantur ,
adbuc in vivis et in iumma rerum potentate fuisse. SigniGcat
quoque se ipsum illi expedition! interfuisse. Perhibent idem
de Constantino, Basilii filio, non tantum Cedrenus et Symeoic
Magister , sed etiam Appendix nostri buius opera, loco quern
paullo ante indicabam. Quum itaque Constantinus ilie altera
post istam expeditionem anno fato suo concesserit, necesse est,
Ed. L. IX Tacb'ca ilia fuisse intra annos Cbr. 878 et 879 scripta, quo
tempore auctoris frater, Leo sapiens, Constantiui sapicntis pater,
nondum uxorem duxisset ,
viginti sex ferme annis ante, quam
ille Constantinus in lucem ederetur, cui vulgp tribuuntur.
At quid ais de loco? (repugnet aliquis), qui in fine illo-

rum ipsorummet Tacticorum, non eo qui olim fuit, sed qui


hodie in mutila editione Meursiana est, pag. 5i, in quo me-
rooratur aliquis Nicephorus , qixom ,
qui ea scripsit , appellat
ductm suum, missum in Syriam ingentibus ait cla-
et a se
dibus Saracenos ajftcissc* In neminem id cadere potest
quam in ilium ipsum, cuius in super iori bus meminimus, Nice-
phornm Phocam , qui olim dux , seu domesticus scholarum
Constantini sapientis , et filii , Romani , deinde post buius ex-
cessum orientale rapuit impcrium. Atqui Nicephorus ille

nondum in vivis turn erat, quum Constantinus, Basibi Ma*


cedonis filius. vivis excederct.
Ardnum agnoscoaequum esse , quod opponitur.
, sed
Quaeram tamen exargumento speciem et robur illi
illo ipso
sententiae posteriori , ad quam supra dixi me magis animo
propendere, et quae statuit, Constantinum quidem Sapientem
Leonis filium, Romani patrem, huius, quod nunc edo, ceri-
monialis libri auctorcm esse, venisse autem processu temporis
aliquem, qui operi illi de suo quaedam addiderit; qui fueritne
Constantinus nepos , an alius, in medio positum relinquo. Non
improbabilis tamen, mini quidem, videtur, si quis existimet,
id idem licentiae nepotem sibi in avi opus arrogasse, quod
nvus in patrui opus sibi arrogaverat. Eorum ille mos erat
temporum, non laudabilis quidem, minus tamen malevolentiae,
quam simplicitatis et inscitiae index. Nondum callebant earn
artem, commentatorum animadversiones ab auctorum verbis
1

Digitized by Google
PRAEFATIONES* XXV
wrni^odi, quam solertiae rccentiorum debemus. Adscribe-
bant librorum veterum iuniores possessores in marginibus ,
quae \ client $ ea librarii aetate posteriores in ipsos codices
absque ulla distinctione inferciebant , et exspectahant lectores
ant tarn securos et ignaros rerum omnium, ut scopulos chro-
nologicos absque oflensione praeterirent ; aut ai quos nanci-
scerentur acutioris scnsus ,
persuadebant sibi , eos facile, vel
non admonitos, assumenta aliena esse agnituros. Veniam po-
terat ea simplicitas invenirc, si intra earn substitissent, qui turn
erani, lihrorum consarcinatorcs et librarii. At illi multo pe-
iora. Tiansscribebant aliena scripta verbotenus, addebant in
fuk? pa rum aliquid de suo ,
dcnique praefigebant nomen aut
iaa/n, aut quod v client, et agebant in litteras latrocinia im-
pane, tantaque securitate et impudentia, aut, si mavis, stu-
pore, ut iurti veterisque domini indicia non tollerent. Quod
luculenter testatur, ne alia proferam, indiculus Imperatorum
GPtanorum a Lambecio ad Codinum sub buius nomine editus.
J. 5. De exhibitis in hoc volumine , et in secuturo
exhibendis. Praefationi subieci cl. Decessoris mei dissertatio-
nem de -Constantino Porphyrogenneto, quam is anno 1746 edi-
dit* Vitam enarrat Imperatoris ab a more et studiis littera-
rum celeb rati ssimi pura et elcganti dictione, grataque et con-
cm n a brevitate, bonaeque frugis observationibus nitct. Quam Ed. L. X
d. opusculi Auctor in fine promittit dissertationem, velut alte-
ram praesentis partem, de Constantini scriptis et in litteras
mentis , earn in eius schedis reperire non potui elaboratam
qnapropter sarciendi defectus gratia decreveram particulazn,
quae idem argum&tum exsequitur, e Cl. Fabricii Bibliotbeca
Graeca repetere. Sed quum liber in omnium manu sit, satis

est dluc cupidos ablegare. Repetii tamen inde notitiam huius


Codicis ab Uffenbachio conditam. Sequitur ilia praemissa ipse
primus Constantiniani Codicis Cerimonialis liber, cum inter-

pretation e primum quid cm Leicbiana,


quae usque ad pag.
321 procedit; deinde vero mea usque ad finem., Addidi pri-
mo libro velut appendioem ilia praecepta militaria, quae in
codice nostro manuscripto initium facientia per primas viginti
membranas decurrebant. Potueram earn particulam secundo
fcbro subiungere; sed cavendum mihi crat, ne postcrius vo-
-

Digitized by Google
1

XXVI 10. IAC. RE1SKH


lumen mole ultra priiis excederet. CI. Leichius id ideo pror-
sus omi8erat, quia ab hoc opere decreverat arcere , ct in col-
lectioneTacticorum Graecorum, quam mcditabatur, exhibere.
llabco in manibus exemplar opusculorum Constantini, a Meur-
sio Lugd. Batav. a. 16 11 editorum , in quibus Tactica Vir
CI. passim emendaverat sua manu atque suppleverat, c codi-
ce, ut coniicio, Augustano. Inveni in eius Adversariis alia
supplementa eorundem Tacticorum, ut et Leonis , e codicc
Augustano, quae a celeberrimo Bhuckero acceperat. Ego
vero, quum a tali consilio alienus sim, et per mearum rcruni
oonditionem nequeam non esse, debui omnino locum in hac
editione opusculo dare, interpretatu quidem diificili, lectu ta-
men iucundo, plenoque rerum scitu dignissimarum. Paruni
referebat, ubiubi collocaretur; modo locum haberet non nullum.
Secundum volumen dabit secundum Graeci huius ccri-
monialis librum, cum adiuncta Latina mea interpretatione.
Proxime apponam notas criticas ,
quae codicem Graecum ty-
pis expressum ex ipsarum membranarum denuo a me diligcn-
ter inspectarum fide et coniecturis meis emendabunt. Exci-
pient eas animadversiones historicae in totum opus cum Lei-
chianis meae; finem faciet index Graecitatis. Latina quidem
interpretatio in mundo est, ut facile possit una cum Graecis
intra breve tempus praelo absolvi. Reliqua quam vis cxpeditu
ardua et aeruranosa pensa sint ,
spero tamen fore , si propi-
tium numen coeptis meis adspiret, ut exeunte biennio alterum
quoque volumen, aliquanto spissius, quam hoc est, futurum,
in doctorum hominum manus veniat.

§. 6. Admonitio de tabulis aeneis primae parti An-


ius operis insertis. In primo folio Graeci operis curavera*
ch Leichius turn temporis , quum id typis excuderetur , tria
vacua spatia pro totidem tabulis aeneis relinqui , per otium
aliquando, et quando luberet a chatcographo supplenda. Ante
vero, quam serio hac de re cogitaret, latum eum avocabat.
Quum itaque integrum mihi esset pro lubitu et iudicio meo
imagines operi addere, in ipso frontispicio collocavi cgregiam
Niccphori Botoniatae unagiiicm, ex Montfauconii Bibliothcca
Coisliniana depromtam, propterea maximc ,
quod rem vestia-
riam Byzantinorum acvi mcdii, profecto pcrobscuram el a
*

Digitized by Google
PR AEFATI ONES. XXVII
Dcminc traditam, in qua tamen magna pars opcris nostri ver-Ed. L.XI
•atur, praeclare illustraret; et qtiod inde intelligatur quid Grift-
fia, quid camelaucium , quid scaramangium , quid chlanis
quid iivxQ/Jovxsg ,
quid tablia fuerint , nomina per omnes
paginas libri nostri sparsa ; eadem quoque doceat, quanta mu-

tauo circa dignitates palabnas in aulam Byzantinam brevi illo


tempore,quod ab ultimo Constantino Porpliyrogenneto ad Ni-
cephorum Botoniatem effiuxit (quadraginta fere anni sunt) in-
vaserit. Sufficiat nunc strictim haec attigisse, paullo post
curatius enarranda atque dcinonstranda. Icunculao porro, quae
Leiciuanam interpretationenr auspicatur, iuscuJpi curavi numum
eJhanpi Familiis Byzantinis depromtum, qui Constantinum
nostrum iam seniorem , ei usque Olium Romanum , spectandos
eihibet. Litterae , quae Graeci textus initium feceret , in-
sculpi iu&si inaaginem illius a sanctimonia Graecis celebratac

Augustae, quae Leoni, Constantini nostri patri,


cohabitavit. Dignum erat , ut Augustac Byzanti-
augiisto habitu ornatae posset consnici.
Desumsi autem hanc e T. II. p. 34* Menologii Basiliani, quod
Eminentissimus Cardinalis A 1 bonus , Graece, cum Latina inter*
prctatione patrui sui, Io. Fbarcisci Albaim, sub nomine de-
mentis XI. Pontificis Maximi, tribus in folio voluminibus Ur-
bini edidh. Profectum est et nomen habet a Basilic iuniore,
Bulgaroctono alias dicto, nostri Constantini nepote. Dolendum
est, quod Codex Romanus huius Menologii picturis illumi-
natus non nisi sex primos anni Graeci menses ,
nempe a Se-
ptembre usque ad Martium continuerit , neque editoribus Ro-
manis ad maniis fuent sal tun tqitov TQifiTjvov, Martium, Apri-
lem et Maium, continens, quod in arcis Tubiogcnsis biblio-
theca servari , e Crush Turcograecia pag. 190 et 3^5 et Fa-
ebicu Bibl. Gr. T. VI. p. 678 intclligitur. Adieci quoque
specimen scriptnrae menibranarum nostrarum aeri incisum.
Sed dissertationem de ortbograpbia, ut appellant, vel potius
idiographia Graeca menibranarum earundem et islorum

His praemissis eo memor fidcm paullo ante datam libera-


tum. Promittebam nempe brevem, qualis boc quidem in

loco sufficere possit, cxpositiottem dc vcstibus, quae in Nicephori

Digitized by Google
XXYIil 10. IAC. REiSKU
Botoniatae , et quatuor procerum ipsi adstantium imaginibus
conspiciuntur. Quod itaque Imperator in capite gerit , est
axififia corona, vel, ut plerumrpie verti, infula. Ad earn
form am comparata erat corona caeterorum omnium Byzantii
Imperatonim. Quae ab auribus utrinque dependent fila mar-
gar itarura, qualia in numis Byzantinis apud Ducangium etBan-
durium frequentia comparent, sunt xatdaeiaTa , quemadmo-
dum in libro nostro appellantur. Vestis, quae sinistrum bra-
chium totum involvit , dextrum bumerum leviter tegit, est
chlamys. De dextra eius lacinia nihil amplius patet* quam ea
pars, qua per fibulam super humero dextro sinistrae coram issa
est. Reliquum omne tergum reiectum latet. Sed tanto !u-
in
culentius patet lacinia sinistra ; in qua notanda primum r\ ogva

seu ora y margaritis obsita, secundum latitudinem pectoris de-


scendens primum ad imum ventrem , dein ad iraos pedes, de-
E<LL. XII nique revoluta ambit sinistrum carpum, et descendit porro ad
posticam. Secunda pars notabiLis est inaequabili ilia paene
parallelogrammos figura per pectus deducta, insummo curvata,
in imo acuta ,
per ores margaritis cincta , in medio helicibus
picta, acu aurea. Haec est ilia pars, quae Nostro saepissime
memoratur zaftkfov vel ravXtoVy seu tabcllct, apta appellattone.
Nam si altera ipsi respondens pars in dextra chlamydis parte
ipsi apponatur, apparet tanquam tabula pectori imposita, quod
luculenter conspicitur in tribus illis Imperatori adstantibus
proceribus. Vestis inferior, chlamydi supposita, quae ad pe-
des usque descendit, et quatenus dextrum brachium ambit,
angustisque manicis carpura dextrum claudit , luculenter con-
spicitur, ea est ^Xawg vel yXcm'dtov. Figurae et chlamydi
et chlanidi , vel tunicae, intextae appellantur Nostro i%iftn\i-
ov exemption. Quod in manu sinistra tenet, Nostro promi-
scue axaxtct et dve'§ixuxta appellatur, volumen membranaccum,
aut sacculus sericeus, de quo in Comraentariis plura dicentur.
In proceribus utrumque latus Imperatoris stipantibus
observamus vestitum tribus barbatis coramunem, uni spadoni
peculiarem. Primus ad dextra m Prohedrus vel Fracscs et
Canicleoy vel vasculo sacri encaustic praefectus , indutus
est , et sunt quoquc caetcri scaramangio, seu stricto pallio ,
,

circa iugulum fibula singulari geminave clauso , cum tabliis

Digitized by Google
PRAEFATIONES XXIX
in pectore, cni subiacet chlanis, vel tunica. In capite gemnt
iafuJam, camelaucium dictam. Euntichus proxime ab Impera-
toris dextra stans , manibus ambabus pectori decussatim im-
positis, quem morem aula Turcica ut multos alios e Byzantina
retinuit , ut Byzantina ex yeterum Persarum , est Prokedrus
et\Protovestiarius. Indutus est vestimento, quod nostra Xtv-
xoliomq candidi hones appellatur. Fuisset absque hac ima-
gine, nunquara perspicue intellexissem, quale Testis genus can-
didi leones fberint. Scilicet in ea eius parte ,
quae a cingulo
iude usque ad pedes decurrit, intexti erant leones in aera ro-
tunda a/lxi. Dc appellatione honoris Prohedrus observo hie
in transitu, tempore Nicephori Botoniatae et posterioribus earn
omnibus maioris ordinis proceribus communem fuisse. Tempore
Constantini nostri non erat. Insignis mutatio tan til I o tempore.
rraeteroa, quum et cl. Leichii dissertatio de vita et re-
i'lis gestis Constantini ornamentum aliquod aere expressum
flagitaret, praefixi illi effigies aliquot numorum e gazophylacio
Amplissimi Senatus Lipsiensis depromtorum, ad nostri genus
pertinentium. Primus aureus exhibet Basilium , Nostri avum,
et eius filium Constantinum. Alterum aureum tribuebat Ca-
logos laudati gazophylacii a cl. Wachtero, Glossarii celeber-
rimo auctore, confectus, Leonis, Basilii filio. Reperio tamen
earn apud Bandurium inter numos Ioannis Palaeologi. Ter-
this aeneus Leon em eundem exhibet. Quartus item aeneus
Constantinum nostrum, cum Zoe ipsius matre. Habet hunc
nuraum Du Cangius quoque p. i36 familiarum Byzant, et re-
fer* ad Constantinum iuniorcra, Romani filium, nostri nepo-

tem, eiusque filiam, Zoen. Sed ratio ab ipso discedendi haec


nuhi fuit, quod vultus Zoes adultior potius matrem, quam fi-

liam, et vultus Constantini adraodum puerilis potius filium


quam patrem, videretur arguere. Quintus numus rursus au-
reus est Nicephori Phocae, cuius apud Nostrum L. I. c. 96.
mentio Et hie quoque apud Bandurium exstat.
fit.

Addam tandem aliquot loca, in quibus Latine reddendis


humani aliquid passus fin. Longior usus, ut lit, rectiora me
docuit. Ut
a36. B. fine, Qrjfictra hStu$exa non sunt
p.
verborum lenocinia et blandim enta , sed verba quae animo
suq secum volvit, et agitat; p. 24 B. 4 ovvdyezcti est corn-

Digitized by Google
XXX 10. IAC. REISKIl

munionem sacram accipit; p. a65. D. ct dcinccps bis vel ter

omisi verbum XafiidovvTcu in Latinis, quia turn tern pons,


quum folium illud sub praclo sudaret, nesciebam, quid sibi

vellet verbum nullibi in Lexicis ct alias obvium Xaftidovv.


Deinde didici e Polybio, significarc fibular % Debet ergo dicto
loco in Latinis sic reponi : et equi omnes fibulantur atque
castrantur , et ad id exemplum cetera interpretationis loca
manca integrari. Vale, Erudite Lector, et conatibus Decesso-
ris mei atque ineis favc. Scrib. Lipsiae mense Septcmbri 1751.

AD TOMUM SECUNDUM.
Ea est argumentorum secundo hoc, quod nunc edimus,
volumine Constantini Cerimoniabs expositorum dignitas, ut
palmam priori dubiam facere posse videatur. Quorum quam-
vis summa capita superior iara praefatio attigerit, non inutile
tamcn duxi ilia hoc quoque loco repetere. Eminet igitur hu-
ius secundi libri ca pars, quae nomine KXrjrcoQoXoyiov , scu
doctrina rituum illorum est, quibus solennes epulae Impp.
CPtanorum celebrari solebant ,
ipsa re atque professione no-
titia est dignitatum imperii oriental is, quale saeculo IX. exeunte
erat. Minoris momenti, neque tamen contemnendi, sunt illi

loci ,
qui legatorum excipiendorum rationem ,
tihdorumque
praescribunt formulas, quibus aut exteri legati CPlitanum im-
pei'atorem ex more alloqucbantur, aut ipse vicissim in litteris
ad exteros principes suis utebatur. Quae ad processiones im-
peratorum, in balnea et horrea lustranda, quae ad triumpbos
de hostibus devictis agendos , ad brumalia , spectant ; item
quae de libcris natis , et unda salutari lu-
augustis recens
de patriarcharum elcctione, de ap-
strandis, aut toritiendis,
paratu naval i in gerainam expeditioncm , Crctcnscm unam ,
alteram Longobardicam , traduntur , alia , quae pcrcensere
singula longum fbret: ea omnia multiplicem et usum et dcle-
ctationem habere, ultro patet.
In hac igitur edenda parte, non minus atque ilia supe-
riore, tanta versatus fui religionc, ut membranarum Lipsiensium

Digitized by Google
P I\ A EFATIGNES. XXXI
plerasque memlas ct ipsum ilium antiquitatis velut nfvop red-
dere non dubitaverim , satis habcns emendandi rationem in
commentariis indicasse. In adornanda Latina interpretation
cavi sedulo quantum et per rerum , quas Auctor tractat , et
,

per dictionis , qua ille satis horrida , ex more sui saeculi,


utitur , obscuritatem licuit , ut neque a verborum sententia abi-

rem, nct^ue perspicuus serin o desideraretur. In Commentariis


enm 'verba ritusque vcteres iilustrare ,
quantum valui et satis
sit ,
studoi, turn de veris quoque membranarum lectionibus,
ubi opus esset ,
sippiifieare non neglexi. In breves annotatio-
ns d. Decessoris mihi praeter di gestionis arbitrium nihil
arrogarL Quas ille titulis undccim complcxus in adversaria
eo ,
quo libros quosque legissct , ordine conieccrat obser-
vationes , eas ut locus quisquc fcrre atque postulare vidc-
batur , sic ei accommodavi , et telae meae intcxui. Quorum
(itulorum duos, unum, quintum , p. 28 nostrorum commen-
tariorum , alterum, octavum, p. 94 speciminis caussa exbi-
bui, e quo, quid et ille in schedis reliquerit, et eo apparatu
quomodo nos usi fuerimus , const et.
Ad finem libri primi commentariorum telam abrupi. Quae
acf secundum et primi appendicem dicenda superant , cum in-

dicibus, fortequoque excerptis Chronici Graeci inediti Georgii


If amabtoli, quod in Ampl. Senatus Lipsiensis Bibliotheca inter
Codices Graecos manu exaratos reperitur , dignum aliquando
Lconi Allatio visum, quod Lalinum faccrct et a sc edendum
promitteret , vid. Fabric Bibl. Grace. T. VI. p. 54. et T. 1

X. p. 64 1- ea, si tanti videbuntur, tertium volumen implerc


poterunt. Ad argumenta superiore pracfatione ex posita
quae demonstrant Certmoniale hoc post illius Constantini, cut
rnlgo tribui so let, tempora conditum faisse, duo bacc alia

velira addi ; unum , Constantini senior is actatc in usu non


faisse Prohedrorum ,
quam titulus capitis ultimi libri primi
memorat , dignitatem, a Ioaune Tzimisce demum sen inven-
tam , seu rev ocatarn : alterum, p. 5^5. A. 9. Constantinum
Leonis fihum , ftaxdgiov appcllari, quod clogium non solet
nisi vita defuiictis tribui. Vale, lector, ct studiis nostris fave.

Scr. mense Ianuario A. C. 1754*

Digitized by Google
I0ANN1S HENRIQ LEICHII

COMMENTATIO
D B

VITA ET REBUS GESTIS


CONST ANTINI PORPHYROGENITI
IMPERATORIS BYZANTlNh

Ed. L.XIU^onstantini Porpliyrogeniti ,cuius res pace belloque grstas


scribere aggressus sum , inea fere teropora aetas incidit
quibus imperii , maximi quondam , et post deomm opes am*
plissimi,tantum umbra quaedam et imago supererat. Postquam
scilicet eo perventum erat , ut largitionibus aut armis viam
sibi ad regnum plurimi pararent , scelere partum pessime et
crudelissime gererent, fluctuare respublica, et a suis recto-
ribus destituta in ultimam perniciem adduci coepit. Civiles
enim discordiae et potentes procerum factioncs , cum sum-
mam potestatem ad se rapere singuli vellent, omnia raisere
turbarunt : at caedibus, aut rapiuis , aut veneficiis , quae
lcctores quoque taedio amciunt , obscuratam , raro ad nepo-
tes transtulerunt. Sic Leo ohm Isauricus , sic Nicepbonis ,
sic Michael Balbus 1 sic Basilius Macedo , Constantini avus ,
ab ignobili origine ad suprcmum fastigium provecti me-
t morantur. Virtus porro et gloria Romanorum exercituum ,
numis et publicis raonumcntis quondam celebrata, desidia et
inertia turn plane evanucrat , praesidia regionibus imposita ,
baud invalida ilia quidem, aut exigua, hosti feroci et callido
non sufficicbant , nec ulla spes in auxiliis fin Lira a rum gen-
i

tium crat , licet in provincias descriptae urbcs praefectis sub-


iectae cssent. Hinc opportunitatem contermini populi nacti,
fines regni magis magisque imminuerunt , non ambitione
aut aemulatione gloriae , sed quod angustis terminis immensa
multitudo contineri non poterat, ad arma commovenda excitati.
Turbata iam dudum Apulia et Calabria erat, Sicilia nutabat,

Digitized by Google
IO. I1ENR. LEICHI1 COMMENTATIO. XXXIII

quae oceidentem versus unicae regni amplissimi reliquiae erant,


partim a Lon^obardis occupatae, partim frequeutibus Sara-
cenorum ex Africa incursionibus attritae. Nec oriens ira-
motus erat, cum Scythicis et Arabicis gcotibus inermes pro-
vinciae, et semper hostibus cxpositae , in pretium belli ces-
sisscnt, quas fnistra Graeci armis repetebant. Inter hacc mi-
rum est , qnanto studio Imperatorcs adnixi sint , ut maiestas
sua et polentia veneranda populis ac terribilis esset, nec fracta
tot calamiUtibus, aut imminuta, videretur. Hinc illc mi-
nistroium regni numerus , hinc triumphalia ornaraenta et
pompae , tine circenses ludi et speel acuia civibus edita , hinc
muneruni solennes erogationes , et si quae alia aut principi
decora aut accepta vulgo , putabantur. Sic vero temporum
suocessu aerarium exhaustum est , et mollicic ac otio Impe-
razrfes et subiecti contabuerunt. Non adeo tamen virtutum ste-

rilia haec secula fuere , ut non et bona exempla prodide*


riot , imo plures Byzantium habuit , quos Italiae , studiis lit-
terarum quondam (loreutissimae , turn illo lumine destitutae
opponeret. Cum enim, a Iustimani aetatc , artes antiqua re-
ligione pauci per Italiam excolcrent, quod barbari, an bus i

turn parere cogebatur , iis anirnos efloemirtari , ac betlicam


virtutem opprimi, credebant, Graeci a Procopium, Agathiam,
Theophanem , praestanti eruditione viros , extulit. His non
impar fuit Paulus Silcntiarius , pulchris doctisquc carminibus
inclitus , cum magna ilia ingenia dudum in Italia ccssissent
et strepitum poetarum Latinorum vix ea tempora , quibus
prodibant , ferre possent. Sed , ut ad propiora veniamus,
quis Photio , qui Basilii Macedonts aetatcra illustravit , quis
omnium principum Leoni , cui doctrina et patcrnus in Musas
Sapientis cognomen addidit , iure posset aequiparari ?
In eius quidem edictis dec la ma tori una potius dicendi
licendi genus , L. XIV
quam ilia gravitas et maiestas orationis , quae antiquis inest,
deprehenditur : sed haec fortasse temporum culpa , et quasi
genius quidam fuit. Constantino Porphyrogenito, Leonis filio,
acceptum ferimus, quod vetusta meraoria non plane interierit,
cum Diodori Siculi , Dionis Cassii , aliorum , monumenta ,
litteristradita, ex ilia palatina bibliotheca in lucem utcunque
protulerit , princeps et ipse egregie doctus et eruditorum cul-
tor et antistes maximus. Sed de Constantini scriptis et in
bonas btteras mentis uberiorem materiam aliis temporibus se-
posui, cum de cerimoniis aulae Byzantinae opus, in duos
eius
libros digestum , e codice bibliothccac publicae, id quod maxi-
me nunc molior, evulgabo. A etas eius, si quae alia, magnis
exemplis dives Nam Russi , Turcique , sacris Christia-
fuit.
nis turn primum
aut initiati, aut altius imbuti sunt ; Bulgari,
valida et ferocissima gens, post bella plurima et cruenta,

Constantinus Porphjr. Vol I. *#*

Digitized by Google
XXXIV 10. I1ENR. LEICHII COMMENT ATI 0
guine ct focderibus cum domo Augusta coaluere : res contra
Jtaliae magis declinarunt, ct novum postca incrementum Ger-
manorum gloriae fucruot. Ipse Constantinus secundis adver-
sisque iuxta famosus fuit, et ademtam sibi potcstatem gene-
roso aniino passus est, mox receptam ad nepotes transmisit.
His itaque inductus, quae ad illustrandas eius res raaxime
pcrtinere visa sunt , ex antiquis scriptoribus collcgi , quorum
normullos , aut libidinc assentandi , aut odio adversus prin-
cipem , inulta commentos esse , animadverti. Won defuerunt
sane Constantini rebus dicendis decora ingenia ; nam et Leo
Grarnmaticus, et Simeon Logothetes, ct Gregorius Monacbus,
et quei 11 hi praecipuc sccuti sunt , Thcophanis continuator ,
vitam eius postcris tradiderunt. Praetereo Scylitzen , Zona-
rara , Cedreniun, oscitantcs saepe, nec ullo raodo antiquis
illis comparandos , deinde Latinos , Luitprandum , Rhegmo-
nem , ccteros , vcris plurima , partim falsa , partim inccrta
admisccntes , turn oricntales, Eutycbium et Elmacinuro, quos
tunc demum , cum eorum castigandi errores crant , adduxi.
Vale, Lector, et studiis nostris favcrc perge.

CONSPECTUS.
Constantini tempora. jfetas sub tutoribus acta. II. Bulbar i cum
I.

btUum. Quaedam ex antiqua gent is historia. III. Jiomanus Lecape-


nus imperium adse rapit , aemulis sublatis, IV. Contentiones de quar-
tis nuptiis Leonis componutttur. V. Pax cum Vulgaris. Melitene
impcrio adiecta. VI. Helium Scj thicum , Ungaricum , Bussicum. Vtt.
Jmagn Edessena Constaniinopolin trans ftrtur. VIII. Constantinus ,
Romano et aliis pulsis , imperium occupat. IX. Vicloriae de Sarace-
ms. X. Ungarorum principes et Jtussi Christianis sacris initiantur.
XI. Motus per Calabriam et Jpuliam Longobardica expeduio. XII.
Constantini obitus, opera pub lie a , virtutes vitia. ,

Constantinus Porphyrogroitus , Lconis philosophi ex Zoe


Carbinopsina filius , A. DCCCCV. natus est, quo tempore
exorlus crinitae stcllae , quam cometen vocant , focdarum de
impcrio contentionum et civilis sanguinis , ut vulgo credeba-
tur, praesagium, apparuit. Aqua lustrali a Nicolao patriar-
cha , co die , quo Servatoris in lordane fluvio lustrati memo-
ria celebratur , (Graeci fcoyuvta vocant,) ablutus est ! )
pompa in expiationibus principum solcnnis, quod mater non-
dum Augusta appellata esset a) , omissa. Iuventutem eius
i) Continuat Thcophan. in Leone Basil. F. XXIII. p. aa8. Leo
Gramniat. p. 483. Scylitze* p. 6oa. etc. a) Augustae dignitas
ipsi turn primum imperULa, unaque nuplialis corona iuiposita

Digitized by Google
DE VITA ET REBUS GESTIS C0NSTANT1NI. XXXV
Theodoras, doctus, ut turn erant tempora, et in administran-
dis rebus magni vir momenti , praeceptis et exemplo forma*
Tit Coronara puero in spem successions imperii Eulby
imus patriarcha imposuit, nondum obsoleta Caesaris dignitate,
qua ornatus, Nobilissimus , antiqui moris institute, voeaba-
tur I). Eundem brevi interval lo Leo, morti proximus, Alexan-
dro fratri , potestatis et consiliorum omnium com item ac so-
bum, cotnmendavit, ut eo magistro rcgnandi artes, sibi suis-
quc civibus salutares, addisccret 3). Turn vero, nunquam sa-
tis lutum esse regm consortium, apparuit, nec Alexandrum,
pessimi exempli principem , qui multa crudeliter , multa intern-
peranter eerebat, a seel ere abstinere. Nam Basilitzem, nec san-
guioe, nec in rem publicam meritis, clarum, sublato Constantino,
admorere imperio cogitabat ; quibus consibis mors cius interces-
«f, postquarn annum unum , et quod excurrit, regnassct *).
.Poem , nec aetate , nec rerura experientia , tantae mobs ca-
pdci , Nicolaum , sacrorum principem , Stepbanum et loan-
ntm Eladam, tutores testamento instituit, quorum licet acqua-

est- Zonaras T. II. p. 178. B. OOx td&oe utyioi nVrj; i!je /9«-
Ciielai uixtdtoxey d$tviutttQC , dkk* iw* Ixayoy arinp avufiiovou
rt y dtaiytfoxoe , fttyQif ov nttitilov i$ ttviijc (jix&n r<p pctoikti.
Earn non stall m honore Imperatovio est dignatus , sed diu sin*
diademate habuit, donee fiUolum peperisset. Simeon Lo^otlict
in Annal. p. ^G6. tvioyrj&ij jiiaiv xal Ztorj — xcti dyqyoyfvae
tify lavTOv yaptiqy Ztort y AdyovOTay. Bcnedictionem nuptiali
ritu consecuti sunt Leo et Zoe —uxorem quoque Zoen Leo
Jugusteun proclamavit- Addc Cedrcn. p. 600. a.
1) HicilleTbcodorus est, qui postea pacera cum Sinicone, Bulgaro-
rum rcge, cornposuit, ct Constantino, ut Roman 11 in collegam ac
defensorem imperii adsumerct, persuasit: post urbe cum Thco-
phylacto patricio , quod contra Romanum novas res moliri ar-
gueretur, pulsus, in Opsiciana, minor is Asiae rcgione, aetatem
egiL Contin. Theopban. XI. p. 24 1. C. et a45- C. Leo Grammat.
p. 49*- I p bibliolheca Augusta Vindobonensi exstant Theo-
dori orationes aliquot, quibus Coustantinum ct Zoen roatrem
ceiebravit. Lambec. Commcntarior. Libr. IV. p. 11. a) Georg.
Moaacb- in Novis Imp. p. 56i. Zonaras p. 180. De Nobilissimo
et NobilUsimatu t ut sequiori acvo ca dignitas vocabatur, agit
Can gins in Glossar. Graec. 3) Vix enim septem annos Con-
•tantinus natus erat, cum pater fato fungeretur. Mine euro Gregor.
in vita Basilii (ad d. a6. Mart.) p. 670. Kofiifiji yioy xui nawtt,
Luitprand. Hist L. III. c. 7. parvulum et alaloy , id est, mu-
tual et infante m , vocat Sucoessit autem Alexander anno 911.
A pud Siroeonem Logothetam, annum 907. ponentem, numeri
corrupti sunt. 4) Contin. Theopban. p. a33. froc W, f)uiQttc
xjf, annum unum, dies XXII. Simeon Logo th eta et Leo Gram-
ma ticus dies 9 practer annum integrum, XXIX. numerant, quo-
rum sententiam proximam vero esse, Pagiua in Crit Baron, an. ,

91a. p. 804. oatendit,

Digitized by Google
XXXVI 10. HENR. LEICllll C0MMEKTAT10
,
lis dignitas esset, summa lamcn apud Nicolaura sletit ).

Interim res publica turbis et civili discordia foede agitnri


Constant! ni aetas contcmttii esse, Zoe mater, virilis animi
foemina, praecipue Nicolai artibus, e regia expelli. Inclyta
L. XV turn Constantini, ex Ducarum familia, virtus et
lama babe-
batur , quam suspicio affectati , Leon is temporibus , imperii
una obscurabat Is, ut labentibus rebus succurrcret, clam
'•*).

a Nicolao incitatus, cnm delecto railite, Byzantium noctu ingres-


sus , occupato circo , a plurimis , ut ambigua sunt multitu-
dinis studia , Imperator est salutatus. lnde ad anna ventum,
ubi, cum se pugnae Ducas temere commisisset, equo forte
coljapsus, obtruncatus est, ab uxore et familia supplicium
sumtum : seditio statim compressa , cum abscissum proditoris
caput populo ostensum esset. Percussores eius Nicolaus prae-
miis affecit, nec, ludibriis corpus vexari , indignum putavit,
amicitiae iura successu, non fide, pouderans*). Apud autores
rerum invenio , Ducara a patriarcha, ignaro, se inter princi-
pis tutores adlectum, in aulam accitum esse, quod ad alium,
4
qui suo id beneficio teneret , imperium transferre malebat ).

l) Gregor. in vita S. Basilii iun. p. 670. n. 10. UUSaytQoe.


initQonovs te xal tpvXaxac attyu Inaipqxt t6v t€ *u4Q%ten£-
oxonov KiovOTccyTiyoundksios NtxoXaov , xai 'Judyytjy to> Md-
yufTQoy xdy rttQiti&y (hunc Theoph. Cont. p. a35. Simeon Lo-
gothetcs p. 473. cct. 'EXaSay vocant rectius, ut puto. :Non
obscurum taraen alterius nomcn est , praefecti cxercitus seu ,

ut turn dicebatur, domeatici Scholarum, cui muneri a Ro-


mano, Imperator 'admotus est. v. Leo Granim. p. 488-)
T0i)f ovy adroit (horum nomina Leo memorat 1. c. p. 480.)
* qy flaolXiiov (tQXnr ™> naitil avyrtjQOifytat , fiy its dgnd-
orj aOttjy. Praeter hos multum in aula poterat Constantinus
eiinuchus ,
naQaxotuiuufvog , seu cubicularius , cui palatii et
rerum privatarum cura tradita erat. Luitprand. L. III. c. 7.
Ceterum anno 913. Constantinus Imperator appellatus est Lu-
pus Protospatha ad h. a. J. 91 3. Ind. 1. coronatus tst Constan-
tinus Imp. Leonis Jilius. Adde Theodos. Kioviensem in Chrou.
a) Leo Grammat p. 483. Contin. Theoph. p. a3o. 3) Gregor.
in Vita Basilii p. 671. T^y Si v€ xetpaXqy xoti Jodxa ld6yrtg
ot flfoXvQoi y —
xai xccTafjttoxqttafityoi ratiTtjg ixiXsvaay xorr<p
ifinaQilatty <f*« ndoyc rtjc ndXitos &aT0/£ta£at xal riXog —
xai ittiirtjy tip pu&$ toff ndyxov do&qyai ovy xal Xoaut ocouati.
— xai roaovroy ruy dXXtoy to fyxXtjuu , ruiy ra paolXfia
otf
tpvlaitoyrioy, 8aoy ini 1$ noiuivi noy Xoytx&v n QofUtxaty ,
tiff 'HiriXdtp udXXoy , ij NtxoXdtp, Viso Ducat capite, execra-
biles Mi eidem illuserunt , iusstruntqut infixum conto per toiam
urbem circumferri spectandum —
ac denique in mare devolvi
cum rtliquo corport. —
Ceterum non tarn Us hoc crimen impu-
tandum Jfuit, qui custodiebant palatium t quam ovium rations-
Hum pastori, Hettilao potius dixtrim , quam Nicolao. 4)
Zonaras p. i85.

Digitized by Google
DE VITA ET REBUS GEST1S CONSTASTINI. XXXVII
II.Bellum ea tempestate nullum , nisi adversus Bulga-
ros erat. Earn gentem, traditur fama, olim inter Maeotidem
paludem et Cuphim fluvium incoluisse , quae omnis aspera
duraque plaga cultorum ingenia terrae simiha ha bet. Hinc,
re^nante Anastasio , in Tbraciam et IUyricum transiere, prae-
gravante tnrba patriam exonerare cupientes *). Alia subin-
de raanus , vestigia priorum secuta , cum Mocsiam occupare
veliet , ab Hunnorum rege qui suae nation is copias cum
,

Graecis iunxerat , ingenti clade attrita est. Sub Constantino


vero,quefn Pogonatum vocant An. 678, Istro traiecto, in Bar-
nis ad oram Ponti consedcrunt , qui bus , re non satis felici-
ter gesta, Imperator tributum annuum pcpendit 2), cum in Ita-
bam codem fere tempore solventes , agri Beneventani partem
oceupassent 3 j. Postca a Leone Armeno superati, legatos ad
Taaodoram Augustam , Michael is mat rem et in iraperio .so-
dam , qui novas sedes abundanti multitudini peterent , raise-
mnt : Lottos Graecos habere agros , quam colerc , quo-
rum partem si impetrarent , in unum populum Graecos
et Bulgaros coalituros , pacem perpetuam , nullo armorum
metu , fore. Annuit petentibus Augusta , et quicquid a fer-
rea porta Debeltum usque interiacet , (deserta turn ea loca
erant, Zagoram postea vocarunt,) concessit 4) An. 845. Non

l) Zonaras T. II. , ubi


p. 55. Bulgaros i&voe p>jiza> nqty ytyah*
oxdptyoy, gent em ante a ignotam rocat, Cedrenus p. 355. a*
lii. Cum quibus non convenit Theophani, Chronogr. p. ag6.
D. Verba , quibus priraam Bulgarorum - in fines Romanos ir-
raptioDcm deacribit , mutila in codicibua habenlur, hoc modo:
TSai itiy xQdvtay Kuivorartlvov totf tie fqy itioiy (aupplet
Goarua not. porter, ^aoilevoaytoe ) BouXyttotoy {&voe intjk-
9ty rij &Q(fXT}. Temporibus Constantini , qui in occidente re-
gnavit , Bulgarorum gens in Thraciam irrupit. Loquitur de
Constante Heraclii nepote, qui etiam Constantinus appellator,
ut Goarua observat Gonf. de Bulgaria Constant, de Admintstr.
imper. c. 3a. p. too. Cangius in famil. Dalmatic p. 3o5.
a) Theophaites p. 36a. 377. Cedrenus 440. 487. Quod relictum
Graecis iu Thracia fuit , successu temporis Thema factum ct ,

aroar^yoO imperio sobiectum est. Constantin. de Thcroat p. 30.


Tu xolyvv &iua r£c Gq(}XI)( <?ot* it}y &(Oty xai jr]y dropaalay
IXayt &(uaxog , dtp* 06 to t<dV BovXydovy yiyoe toy "lorooy
noxauoy daniqatftv. 3) Pan I us Diaconus Histor. Longobard.
Lib. V. cap. ao. (ap. Murat. T. I. p. 4&4 ) P* r haec tempora
Bulgarorum Dux , Alzeco nomine , incertum , quam ob causam
a sua gente digressiu , J tali am pacijice introiens, cumomnisui
ducatus exercitu ad regem Grimoaldum venit, ei se serviturum,
atque in eius patria habitaturum promittens , etc. 4) Zonaraa
Lib. XVI. 11. p. 1 54* Contin. Constant. Lib. IV. c. XV. p. 10a.
'H Ok dionotytx tdutywe ijxovoey aifiotf xai didtaxtv tqijuqy
,

evaay rmytxavta, t^y dno tflf Zidnq&s, fat/f>jc <f*} fdre o^qy

Digitized by Google
XXXVIII 10. HENR. LEICHII C0MMEISTAT10
diuturna tamen pax cum Bulgaria fait , licet ad Graecorum
sacra miraculo , ut fertur , pcrlracti esseot. Cum enim ab
eo tempore permutandarum mercium causa frequentes Byzan-
tium adirent, orlis inter mercatores contentionibus, ad anna
iterum concursum i), et Simeon, Bulgarorum rex , in Mace-
donia cum Graecis manus commisit, quorum pars maxima
caesa, reliqui in fugam coniecti sunt, duces, abscissis nari-
bus , inhonesta vulnera domum retulere. Hinc Leo, suo mi-
liti non satis confisus, Turcos , (sic turn Ungari vocabantur,)

in eos concitavit , qui, Istro superato , Bulgariam crebris in*


cursionibus vexarunt 3 ). Leone exstincto, cum Simeon impe-
riura a Constantini tutoribus negligentius geri , et externa
sine cura haberi, videret, rursus Byzantio cum robore exer-
citus imminuit ,
castrisque ad urbem positis , late omnia ter-
rore complevit. Pi-aecipue regem illata ab Alexandra Imp.
iniuria , spretaeque arroganter , quas 'obtulerat , pacis condi-
tiones ad vindictam sollicitabant 3 ). A
quo tamen consilio
moenium urbis altitudo , et propugnacula , ipsum absterrue-
runt , ut , obsidione soluta , pacem Graecis , quam fere de-
speraverant , sponte concederet , aut potius venderet In
itinere Thraciam, eaepe armis perculsam, vastavit, et Adria-

ruyxayoiS&w 'Ptopaluv ti xal adxtov, xijs /ftptlxov t f,xie


oCxut xalttxai Zdywoet naq* aOxotc. Rex Bulgarorum , consort
sacrorum Christianorum factus, d nyivuax txoc fvyoyog xov Ba~
otUwc uQ%toy BovXyaatag dictus est. Constantin. in Cerimon.
Aulae CSP. MS. p. aab. a.
l) Contin. Theoph. iu Leone p.aai. Leo Grammat. p.477« Annalcs Ful-
dens. ad an. 895. (ap. Andr. Quercetan. T. II. Scr. Franc, p. 58a.) Pa-
cem ergo Graeci eodem anno cum Avaris [qui dicuntur Pgri) fece-
runt t quod eorum convives Bulgari in pravum vertentes , hostili
expeditione contra eos insurgunt, et omnem regionem iltorum, us-
que ad portam Constantinopolitanam devastando insequuntur. Et
paucis intericctis :Quis gentilium Avarorum strages tantis con-
gressionibus enumerando possit exponere ? quoniam Bulgarorum,
ad quos victoria concessit , numero XX. millia equitum caesa
inveniuntur. a) Contin. Theoph. p. a34. Leo Grammat. p.
488. Simeon Logoth. p. 47a. 3) Citati. Luitprand. L. HI. c. 7.
Theodos. Kiow. in Chron. p. 19. ad an. 91 4- Elmacinus Hist.
Sarac. p. 198. Obiit Alexander , cui succe tsit Consta minus , Le-
onis fdius, i3. annorum puer. Afisit Bulgarorum Bex ad Con-
stantinum Imperatorem , ut sororem suam desponderet eius filio .*

quod cum recusavissetj praelia multa commissa sunt a Bomanis


et Bulgaru. Videns hoc Nicolaus , autor fuit f ut Bomanus Im-
perator fieret, qui Bulgarorum regi filiarum alteram dedit
xorem. Quae de causa belli trad it, a vero aliena sunt: errat
w
practerca . dum haec anno Hcg. 309., aerae rulgaris 93a. acci-
disse , acribit 4) Contin. Theoph. p. 4;5. Theodos. Kiow. act

Digitized by Google
DE VITA ET REBUS GESTIS COSSTANTINI. XXXlX
DopoHn cum exercftu movit, quara natura sua, et operc,
munitiorem , quani ut capi posset, proditiouc cepit , ncm diu
tamen tenuit. Augusta enim, a Constantino, qui mat r is de-
sideriiim diutius fcrre non poterat , imperio iterum admota ,
donis oblatis, urbein recipit , mox icto cum Saracen is foedc-b.XVI
re, qui et maritimas italiae oras et orientem bactenus tur-
baverant , orani exercitu contracto , fortunani belli in ttulga-
ros experiri , gentemque ferocem et ambiguam arm is exscin-
dere , statnit. Ea provincia Leoni Phocac, terrqstrium eo-
piaram duci, evenit , qui bostes ad Achcloum, Tbraciae ch-
s&eUum ] ), aggrcssus , clade incredibili prostravit , scd cum
subitum terror forte copiis obiectus esset, inclinata acie, fuga
ordines turbarunt. Quibus dispersis Simeon cuoi rcliquo
acrcita supervenit , tantamque stragem edidit, ut vix nun-
tins eius Byzantium rediret. Xantae calamitatis culpam plu-
rimi in Roraanum Lecapenum, classi ct orae maritimae prac-
fectum, referebant, quod littora cum triremibus legere iussus,
Patzinacitarum 3 ) auxilia non traiecerat , aut fugicntcm raili-
tem exceperat. Vulgatior fama est , Lconem, ubi Komanum,
Byzantium profectum, cum Nicolao patriarcba consilia de re-
£no agitare cognoverat , omissa belli alea , ipsiun praevertere
voluisse *). Bulgaros regnum nou multo post itcruju ador-

i) Cedrenns p. 6i3. Simeon Logotheta p. fa6. et ^eo Gram-


mat, p. 4o a flumco vocant.
* Verba cius hacc sunt: 'O jio-
ituos ftird n5v Bovkydowy xal 'Puitiaiwv tiqqs trf> *Ayt~
Itfito ttvyxtxodtqto noittfifp, xal — €
lobiovxtti Pw««iot nuy-
CxQtcxt. Romanos ex illo praclio victores disccssissc Ccdrcuus
,

tradit, propterca a Goaro, notis ad Leouem cast {gain*.


, Sed is
Zonaram sequitur, qui pag. i85. non instrcmie nin gessisse
Graeros, nec incruenlam Bulgaria victoriam fuissc, meiuorat.
i) Patzinacitae principio cas regioucs, quas V/i poslca et Cliazari
ocenpartint , teuuerc , indc pulsi Turcorum ugros annis subegc-
runt. Erat autem Constantiui actatc Patzinacia oranis in oclo
partes divisa , quarum singulac prarfVctos , quorum potestas non
ad filios, sed patrneles, trausibat, habebant. t'requcutia cis prac-
lia cum Turcis , Moraviaui cobntibus, fucrc. Constant, de //</-
min. Imper. c. 3j. 38. Russos conlcrminam gcntoin anuo 91 5.
,

prim urn aggrcssi , pace coinposita scdes ad Dauubium posucre.


,

Theodot. Kiov. ad h. a. Tenuisse cos planicicm, a Boryslbeno


fiuvio ad Pannouiam usque porrcctani, ubi Moldavia budic ct
P«u)olia sita est, domos liabuissc nullas, in plaustris vita in dr-
gisse , autor est Cedrcnus p. 7^5. 3) Luitprandus L. Ill- c. 8.
Cum Bulgaris praeterea pu«nanli Phocae Domestico y aui et ips*
Pater Basileos ardenter fieri cupithat , in ipto bello ium d«
hostibm triumphum tenenti , quid a Romano actum sit, nunti-
tiatur ; qui mnx animo constcrnntus nimio dolore compulsut t
,

victoriae lignum, quo hostet insequeba-tur , proiecit, terga ver-


t.t, fugam suos inire fecit, cet. Sic ctiam Cedrcnus p. 61 3.

Digitized by Google
XL 10. HENR. LEICHI1 C0MMENTATI0
tos 1), Graecorum copies ad Gatasyrtas profligasse , fama ea-
dem tulit.
III.Elati tot victoriis barbari ad urbem quoque terro-
rem pertulerant , ubi cuncta discordiis civilibus fessa , popuv
lum scditio incesserat. Romanus , quod non miscrit trire-
mes ,
quarum subsidio auxilia traiicerentur , in ius vocatus
est : damnalum sententia iudicum, favor Augustac servavit a).
At Leo , is , qui nuper suramo cum imperio fuerat , Con-
stantini eunuchi , multum opibus et gratia valentis , opera
ad boc militum anirais , Imperatorem solio deturbare
tentatis
ausus , Romani insidiis circumventus, ocuLis orbatur, pridem.
suspectus, quasi plus quam civilia agitaret 3). Romanus enim,
a Theodoro , Gonstantini magistro , in aulam evocatus , ut
pacem, et libertatem, et domum Augustam sustentaret, nolle
se quicquam novarum rerum moliri , contacta sacra cruce ,
iuris iurandi rcligione se obstrinxit *). Fidei datae et acce-
ptae pignus Helena fuit , Romani filia , matrimonio Impera-
tori adiuncta , quo tempore ipse custos ac vindex regni et
principis (Graeci pccotkeonuTOQU vocant) est constitutus. Am-
pbssimi muneris , cui turn primum is admotus traditur 6 )

i) Contin. Theoph. p. a4i. Georg. Monach. p. 5^0. Simeon


Logothet. p. 477. Ccteri divcrsa tradunt, ut Zonaras , et Ccdre-
nus, qui Bulgaros ingenti clade prostratos dicunt. 2) Simeon
Logoth. p. 476. Leo Grammat. p. 493. Zonar. p. 186. TLeoph.
Cont. p. itp. sq. 3) Praetcr citatos , Luitprand. III. 8. Omni
cum fesiinatione Fhocas Domesticus Constantinopolin redit, pa-
la tium ingredi cupit , et arte fieri pater Basileos satagit. — Sed
a Romano Domestico iste capitur, atque utroque lumine priva-
tur. Aliter Leo Grammat. et Theoph. Contin. p. a45. , inscio et
invito Romano poenam a Phoca sumtam , prodentes. 4) Con-
tin. Theoph. p. 243* cct- I<1 anno 919. contigisse Pagius ex Si-

mconc Logotheta , qui Romanum eo anno , quo festum B. Ma-


riae in feriam quintam incidebat, in aulam vocatum, testatur,
colligiL 5) Ea Michaclis Glycae sententia est, p. 3oo. Toy
*Piauav6y , inquit, o*ia yQvoofiovXXov tpvlaxa lauxov notft ,
xtti dyrl iittxqdc ixtlyov iavrtp xct&icfxqOt , /u/jrua xtvoc iiioov
toiSxtti xiur &(yxos ul-tuiuaxt.
t Per auream bid lam Romanum cu-
stodem suum fecit , patrisque loco sibi constituit ; ea dignitate
necdum antea quisquam ornatus fuerat. Quale autcm munus
jj BaaiktonctiOQla fucrit, omnium optimc ex Constantini ad Ro-
manum littcris apparcre arbitror : *£ls iyut qvkaxa jijs iptjc
onoxetac xtti Bttailttag tyQrjyoQtoictxoy , xai ttJyovotaxoy , xai
niOx6zatov , ovtiiva rtHy tino %ttQa , ij *Pu)n«yby , ftinyxtuc, toi)-
to) xtjy t/Aqy tpvXaxtjy ticxtt Gfoy iniaxtvaa , xai dyxi nttxQos
txtfxdy txQiya , onlriyyva TiaxQixd xai tftd&ecfiy yovixrjy noog
ifii iyfoi$dfi€yoy. Cum alium neminem Dominations meae ac
ma i est at is vigUantiorem, magisque benevolum ac fideliorem
custodem inter omnes , qui meae ditionis sunt , ac imperio sub"
sunt , Romano invenerim huic secundum Deum mei custodian*
:

Digitized by Google
BE VITA ET REBUS GESTIS CONST ANT1NI. XL1

multis abhinc annis Nam et Magnus Thco-


vestigia coraperio.
dosius Arsenium *) Leo , Constantini genitor , Zautzen
, et
Stylianom 9 cuius filiam , Zoen , duxerat , patrem imperii
ac tutorem appellavit : patriciis eadem honoris orn amenta
nonnuuquam sunt tributa 3 ). Huius moris ignoratio Sigeber-
tmn in errorera duxit , ut , Romanum Zoen Augustam sibi
nuptus iunxisse , nullo certo autore , tradiderit 4 ) , quam suis
rebus parum faventera, cum praeterea veneni in suspicionem
venissel , e palatio eiecit , Nicolaum patriarcham, Tbeodo-
rum et Stephanum , magistros , in exilium misit. Nee multo
post Caesar et Augustus salutatus est, Theodora coniux et
Christ ophorus filius, permissu Imperatoris, qui imminutam sibi
potestatem , graviter , sed frustra , querebatur , corona dona-
ti *j. Jndoluere principes Senatus , Arsenius , Theodoretus,
mJiailarius , Demetrius, scriba aerarii , ex magnitudine sum-
mae ibrtunae , nihil , praeter nomen , Constantino superesse ,
ft? periurii ac perfidiae ultores fore, spondentes : at hi brevi
in ordinem rcdacti sunt. Ceterum Romanus , solutus iura-L.XVII
menti metu, primas in re publica tenuit, maicstatis insignia
eolus usurpavit , adeo , ut in solenni pompa , et decretis pu-
bhcis, inferiorem Constantino, sibi ac filiis principem locum
adsignaret °) , et Theodora coniuge mortua, Christophori filii

eommisij ipsum que loco Patris habeo, qui paterna ersa me


viscera ac ge nit oris propensum animum ostenderit. Cost Tneoph.
p. ^44- * Leo Gramma L. p. 4<)5-
i) Cedrenm p.327. A. Tovxtp 'Aoxtititov xal 'Ovai(>soyf rove vfou? ai-
tqu, didatxe naidevto&ai tin' adroit ta Uod yoduuata, 6V xaljta-
<Jtlt07zaxooanenoiqxt. Sed ea dignitas, aetateTheodosii, nou adeo
splendida et magnifica fuisse, nec ulla imperii cura ad Arseni-
um pertinuisse videtur. a) Contin. Theoph. in Leone p. aao.
jiitsv di 6 Aaotktvc BaosleondtOQa joy Zaov ray nurf, at/roc
xasvovoyrjoag to Cyoua. Leo autem lmperator Zautxam Im-
peratoris Patrem , novo abs se dignitatis titulo excogitato
appellor. Constant in Opere de Cerimon. Aulae Byzant. MS.
f. xJy .a. jJ
rod BaOtlsondToqoe naod uiioyxos toO tpiloxQl-
ctov jjfxtZy (ktoiliutf Ixtfbtyti&tioa d$la t quae verba nostram
de Cedreni loco sententiam conhrmant. 3) Suidas y. IlaiQl-
xtoc. Sic Praefectus urbi inaqxos xal narya n6Ua>s appella-
te*. Contin. Theoph. p. 287. 4) 1° Chronic p. 11 4* Apud
Graecos Romanus Pater Basileos Jactus , ut securius ageret,
matrem Constantini lmperatoris uxor em duxit, suam vero
filiam Constantino despondeu Nisi forte is rumor inde
ipsi
ortos quod amoribus Zoes AugusUc Romanus implicitus
est,
vulgo crederetur. v. Luitprand. L. III. c. 7. 5) Contin. Theoph.
P. ai7- Simeon. Logotbek p. ^Bo. cct. 6) Sim. Loeoth p.
AS 1. Byzantini ceteri, Luitprand. L. c. 9. HL Quod idem
comprobat nomas a Cangio p. i3<{. editus, in quo romakcs ,

cuBisTopuoiv* ** cohstabtiiui , acnptum ett llaec etiam cau-

i
Digitized by Google
XLII 10. HENR. LEICHH C0MMENTAT10
uxorem Augustam appellaret *). Hoc facinore domfnationcm
captavit.
IV. Nec his tcmporibus facies civitatis erat :
laetior
tam diversas partes popidus ct sacerdotes trahebantur.
in
Cuius negotii initium , ordincin , ac finem curat ins disscram,
ut , quanti saepc motus si ab antiqua consuetudine disccssio
,fiat, oriantur, plane appareat. Leo pbilosophus , cum e tri-

bus uxoribus , in spem successions , masculam prolem nul-


lam susccpisset, longe prospiciens futuros casus, et procemm
de regno contentiones , Zoen Carbinopsinam , non admodum
illustri loco natam a ), in matrimonium duxit. Quae cum in-
cestae nuptiae apud Graecos haberentur , metusquc esset ,
ne principis excmplum plurimi sequerentur : Nicolaus patri-

sa est, cur edicta , quae rulgo Novellac Constitutions appcl-


lantur, Constantino imperantc, vulgata , iu codicibus passim
Romano tribuautur. v. Leunclav. luris Gracco - Rouiani T. II.
p. i4>. In litteris Monastcrio Vtdturnensi datis anno 939. Ro-
manus ct filii , Constantinus, Christophorus , Stcplianus , ultimo
loco Constantinus Porphyrogcnitus, niemorantur. Chrouicon
Yulturneusc ap. Murat. T. I. P. IL n. 427-
1) Leo Graramat. p. 4<)8> Erat Christophori Coniux, Sophia, qua post
mariti obitum e pal alio cxpulsa, Helena , coniux Porpbyrogcni-
ti, Augusta salutata est Hoc unicc illustrat locus Grcgorii
in vita Basilii iuuioris p. 673 *H(Hty Jk to* xrjyixatixa /3«0t-
:

levoyteg 'Putuetyoc d ftaxrjQ 'EUyqc, Zxdpayos <Jt xal Kmy-


oxcevxtyoc, viol aOxoO , -ijeFfl XqiOio<£>4qqv tov notuxov atiioC
7 1 at Jog 9ay6vT0s, xul vloy xaiaUlxpayxog Mtyraifk xouyoua ,
6s xai aoxtnxot toy, 6ua>s paoilixrj oxoXji ady tinodyunci.
xoxxlyoic ixakkvyijo , yauooviityog inl dvvaoxilrt xal tjj tioy
cuLinctQOiiaQTodytajy adxoS xXei'Cdixfyos o*d$i;. atiy cF^ 1} Av-
yovoxa E\ivr\ nqtuxij itZy tcXXtoy paOsXldtoy ^y. $ yao div-
xioa ovppios totf naxQos adr*}s 'Ptoiuxyou Beoduloa xtXtvTij~
ouaa yy, »/ dk Zoyta, f) to J XqtaxoopOQOv ixtiyov ifXevTijaay-
roc, xcmjyix&i) tjt patixXtictc. a) S. Epiphanii Magni Agri
abbatis sororem Cangius ex Constant, de admin. Impcrio, vo-
cat in Famil. Byxaut. p. 1 4 Sed errat. Constantinus cnim

I. c. cap. aa. Thcophanem, cuius "historia temporum ordine


digesta exstat, litjTQO&toy suum appollaL Cum vero is, Leo-
ne Armeno iniperantc , diem suum obierit , vox urjxod&ios per
magnum avunculum , seu matris avunculum reddenda est. v.
Bauduri Animadv. ad Const, p. 58. Cedrenus cam Kaopiytoxpt-
ray , xqs Kao^tvoj^plyag (licit. Sed audiamus Euty-
Constant,
cliiuin,lepidam nobis (abulaiu de quartis nuptiis Leonis uar-
rantem: Porro , cam Leoni , Imp. Romano, mortua esset uxor,
nulla relicta prole , aliatn tile uxorem ducere voluit at pro- :

hibuit ipsum Nicolaus pairiarcha Constantinopolitanus , eiicens :


Non est iibi ticitum , uxorem ducere , siquidem jfnagnostes
es, et precibus sacerdolum consecratus , quod si uxorem du-
xeris, non licet tibi ad altar e acceders. Annates Alexandr.
T. H. p. 454. Eadeia fere habet Elmacinus Hist. Sarac. p. i5o.

Digitized by Google
DE VITA ET REBUS GESTIS CONSTANTINI. XLIII

arrba Tliomam
gacerdotem, qui cos ritit antiquo ad a ram
deduxerat loco movit , lmpcratorem sacris prohibuit , Zocn
,

nimis aspere , tanquam pellicem , tractavit >). Id Leo gra-


vissime ferens, cum nec minis, nec blanditiis, nt interdicturn
dissolveretur, irapctraret, Nicolaum munerc in perpetimm pri-
vavit 2 ) sufFecto Euthymio, qui ut lcnis et facilis indole erat,
;

lroperatoretn ad sacra admisit quidem , sed legi , quam de


quartis naptiis laturus erat, intercessit Inter haec a pontifice
Romano, Sergio, legati venere : qui legitimum ratumqne coniu-
cium censuerunt , Nicolaum, ut Photio faventem, acrrter in-
sectati , a qua suspicionc epistola , quae hodie superest , se
pargavit *). Nec ita tamen animi in pristinam concordiam
reduce' : quin potius alii ex sacro online Euthymio , alii Ni-
coiao addicti , magna odia cum cnidelissirao dissidio conce-
pere s). Exstincto paulo post Leone, Alexander, puiso Eu-
fnjmio, ct ignominiis omnibus appetito , Nicolaum pristinae
dignitati , unde deiectus erat , restituit °). Euthymius roox
htto in exilio functus est. Is turn pugnacissimc suam sentcn-

i) Contin. Theoph. in Leone p. aa5. D. Simeon Logoth. p. 466.


D. Leo Graram. p. 483. a) Autor argumcntl Tomo Unionis
praefixi apud Leunclar. Iar. Graeco-Rom. T. I. p. to^: *0 <T«
£c.9iXtu{ ouyexdc toy, xal fid-ty dyttpvtj t6 doiiutftoyoy xtSy uq-
X^qbov oJx dyyotSy, pt&lotqoiy x6y naxotdgxi^ NixtXaoy
*ai lloQt&i t*? Ixxlqolas , ttg \pivotr}y , xai noXXdxts ply
Cqxoi? ttiajlffiaiovyxa, xal tfnooxtptyoy , iovyat, 1$ (laaiXtt
t\y too Intxi/ulov avund&eiay , xooavxdxtc tfk p(Tt<ufXdfi(yoy
xai rlyapaXX6fxeyoy inltrftc. Pagius, conicctura ductus, Ni-
colaum iam a Leone, morti proximo, nou ab Alexanilro fra-
trc, quod Byzantinl urio ore tradunt pristinae dignilati esse
,

restitutum, arbitrator, ad annum 0,11. IV. Idem discrtc YA-


macinus in hist Sarac. p. 196. testator. 3) Leo Grammat.
p. 4H- cct* Kugaa Cedrenus agit, dum Imperatorcm lege san-
cire voluisse, narrat, ut viro tres quatuorve uxores una in
roatrimonio habere liceret, p. 60a. Nisi forte corrupta apud
eum verba sunt, et pro x«td radioy, simul , legendum x«t* :

avxdy , sua at tale. 4) Baronius ad an. 91a. epistolam Nico-


lai ad Ponlificem Romanum edidit, e cuius initio apparet, lc-
gatos a Sergio an. <y>6. quo Zoe Augusta appellata caque con-
,

tentio maxime ferveret, venisse. Cuius rei vestigia etiam apud


Eot/ch. in Annalibus p. 484. ocenrrunt. 5) Taugit haec dis-
sidia Autor Praef. T. Union. 'Hatty noXXol rtSy dQ%tfQ£ti)y ol
^17 avytX&dyxec tij xoti nttxQtdQvov olxoyouln , xtti fttlXXoy ol
xoit fifQOve to v txftXrjxHyxo? NtxoXdov. 6) Cont. Tlieoph.
p a33. alii. Ceterum Leo AHatius Euthyraium anuuente pon-
,

tifice, patriarcham dictum, idqne Graecos Romanae sedis di-


gnitati tribuisse, scribit De Eccles. Or. et Occid. pcrprt. cons.
p. 604. Sed id niillo certo autore proditur ; quin potius Ni-
eoiaua epistola citata, a legati* Romania suam potpftatem im-
minutaxn case queritur.
i

Digitized by Google
XL1V 10. HENR. LEICH1I COMMENTATIO
tiam defendere, Lconem vcrborum contumelia, etiam mor-
tuum , insequi , nihil denique, quod praefracti ac pertinacis
hoininis est, omittere 1
). llaque Constantinus A. DCGCCXX.
conventum saccrdotibus Constantinopolin ut consule-
indixit ,

rent patcrnae exislimationi , quartasque nuptias lege abole-


rcnt : seu rei indignitate , scu , quo magis inclinat animus ,
patriarchac artibus commotus a). Exstat cdictura, communi-
ter compositum , in banc fere sententiam : Christum generis
humani servatorem, concordiam et quietem publicam prae-
ceptis etexemplo commendasse, earn vitio mortalium ter-
batam , natasque vel de matrimonio caste et legitime in-
eundo acres gravesque contentiones. Quas ut componercnt,
pacemque sacro coetui redderent , statuere se, quarlas
nuptias omnino prohibendas , tertias certis cdnditionibus
celebrandas esse. Ad annum scilicet aetatis quadragesi-
mum provectis nondum suscepta sobole permitti , ceteris ,
qui iam parentes Jacti essent , non licerc* Triginta an-
nos natis , uxore altera sine liberis exstincta , quadrien-
mum
L. XVIII a sacra coena abstinendum , ut effusam in tantam
intemperantiam libidinem expiarent : si quis sacerdotum
admiserit , munere privandum. Ceterum , qui ad matri-
monium cogitationes converterent , ne quid Jlagitiose et
impure committeretur , curare debere. Haec latae turn le-
gis sententia fuit , quam , ut rata firmaque esset , in con-
cione populi quotannis recitatam *), cutnque morem a Basilio
et Constantino, Caesaribus , Constantini nepotibus, scrvatum
esse *), accepi. Sic publica tranquillitas tandem restituta,

i) PracfaL Tomi Union. a) Indict. VIII. Mense Iulio. Sic cnim Theo-
plian. Contin. p. 746. 7f i/yf txxltjotag nuoa. 'Pta/uavoC yiyovtv
-ytoGtg, dndvxwv Ivvj&tyKov fitjXQonoXixuiv x€ xai xXrjQtxuty, riuy
dno NixoXdov xov naxoidQ/ov xai EO&vu(ov o*uo%iouivtoy. Scri-
pscrat Nicolausad Ioannem Pontiucem, mitterct legatos , qui nuptias
miartas illcgitimas, nec Leon is exemplo confirraatas esse, edicerent.
Quorum licet nulla nec apud autorcs Byzantinarum rerum , nec
in Tomo Unionis mcntio fiat, certum tamen est, Thcophyla-
clum et Caruro poutificis nomine Constantinopolin venisse , in-
dc in Bulgariam ad Simeoncm disccssuros. V. Nicolai epistola
apitd Baron, ad an. 917. IV. 3) .Matthaeus Monachus in Quaest.
Matrimon. Iuris Graeco - Rom. T. I. L. VIII. p. 497* *W xai
xifxog xaru toy ^JovXiov firjvcc ixqattog in* dufitoyog dyayiyai-
axixai. Is tomus mense Julio quotannis in suggestu Ugitur.
Eo tempore pom pa solennis et processio in aedem Irenes et S.
Sophiac institucbatur. Constant, in Cerim. Aul. Byz. MS. f«
87. a. 4) Sciioliou Tomo Uniouis additum apud Leunclav. p.
108. Noy (Ti--n(jo iyyiyqxoyxa xobviav %vsxiv xtfg nqodtjXto-
Ottatig ah tag xai dyoQpijg dnoft^ayiyxag Uodg xai jsoydCoy-
it(S t n nayydlijyog BaOiUlu ttoy &€00xt<poty BaOtXioty tj/uiZy
BuoiXttov xai KwyoiavxCyov avyijipe xai avyjyvoe. E quibua

Digitized by Google
DE VTTA ET REBUS GESTIS CONSTANTINI. XLV
stsi quod Eiithymii nomen , a Polycucto patriarcha , non
multo post , sachs diptychis adscriptum esse , plurimi indi-
gnarentur l).
V. Post annos admodum quindecim, quam primum im-
perium adorti erant, Bulgari rursus pacem cxuere, seu ad-
Mietndine genu's, quae secunda advcrsus circumiectas natio-
nes bella hactenus exercuerat, seu quod claustra maris ac
terrae \evi praesidio adversus validissimos exercitus septa cs-
sent. An. 929. Turn praetorianae cohortes arroa subito ce-
perant , infausto eventu , cum acrius, quam constantius, prae-
lium inirent. Classe etiam vindicare raaria visum, quae, du-
cum imperitia, aut dispcrsa est, aut in fugam coniecta. Au-
xeniot terrorem agrestes, cum portis urbis incidentes , Prga-
rom et Theodorae palatia , Stenumquc, hostili ignc accensa,
procnl famare nuntiarent. Pericula ultima auderc et experiri
tandem iussus est Sacticius, quem, palantes copias non in-
strenue asigressum, uno vulnere barbari in mortem affecere.
Cuius gesta multi cum attieerint , in eo consentiunt, magna
in ipso virtutis, magna belli decora iuissc, quibus rem pu-
blicam in paucis sustinuisset. Inter haec rex Bulgarorum ,
et ducis et gregarii militis officia obicns , Adrianopolin cum
exercitu movit, corona circumdatam, postquam annona defe-
cerat, cepit, captivo duci, quicquid tormentoram reperiri po-
tuit, adhiberi iussit. Inde victoria haud segnitcr usus, Thra-
cia et Macedonia ferro igneque vastata , sedem imperii et
caput, Byzantium petiit; at castris positis, versa ad pacem
cogitatione, ut sibi cum Romano colloqui liceret, oravit a).
Admiratio subiit utriusque exercitus militem, cum hinc fe-
rociam Bulgari, inde non infractam Imperatoris raentem cer-
neret ut qui tantae dignitatem maiestatis , raro ea ternpe-
,

state, et ex vetere memoria exemplo, ore totoque habitu pro-


deret; iam turn praesagiens anirao, fore, ut pax affinitatibus
connubiorum firmaretur. Aliquot annis post, Simeon Bui ga-
ms j morbo exstinctus, Petro filio regnum testaraento relin-
quit *), qui, Beet iam exercitum in Graecos armasset, cum

Terbis etiam hoc colligitur, turbaa inter Euthymianoi et Nico-


laitas nondum hac aetate compositas, aut novas potius de quar-
tis nnptiia ortas esse. Quod praetcrea Cedrenos testatur , ma-
gnamque Pficolai Chrysopergii in stabilienda concordia curam
juisse, prodit p. 703. B. Ceterum in matrimonii* ineundis nulla
gens Graeca religiosior fuit , ut ex Matthaei Monachi Quaest.
mitrimon. apparet, et illustri exemplo probat Cedrenus p. 649.
I) A Vita S. Polyeucti e Graecis Scriptoribus collecta Act. SS,
Pebr. T. I- p- 707. a) Leo Gramma t p. 498* Contin. Tbeo—
pban. p. ^4^* Simeon Logotb. p. ^Hi. ceteri. Mcminit etiam
Theodos. Kioviens. ad an. 939. Sigebert. ad an. 926. 3) Quem

Digitized by Google
XLVI 10. IIENR. LEICHII C0MM1LNTATI0
r

Turci, Servii, Chrobati, validae nationes , 6ibi iraminereut,


sumraaquc practerea caritas annonae incideret, legatos de pa-
ce instauranda , ad Romanum misit, utquc Maria, Christo-
phori Caesaris filia , in manus sibi conveniret , rogavit. A.
qfo. Turn spes obiecta est Cliristophoro secundi a patre loci,
fcorpbyrogenito quicquid ex avita maiestate supererat adem-
tum ""). Iiaec do mi fere ea aetate gesta sunt. Paulo antea Melitene,
vetus ac nobilis ad Euphratem urbs , Armeniae secundae a
lustiniano adsignata, recepta est Diu subiectam Saracenis
Constantinus Copronymus olim occupaverat , in obsequio te-
nerc non potucrat 8 ). loannes Curcuas , praefectus militum
qui per Syria m
stativa habebant , obsidione longa et difllcili
cinctam, in ditionem redegit, et postea civium auxilio fiuiti-
mis gentibus altritis, praedam insignem, captives, bellique
con fee ti fa mam domum reportavit. Urbem et quicquid fini-
timi agri est , in provinciam , quam Curatoriam vocarunt
Jmperator descripsifr 4).
VI. Sub idem fere tempus bella plurima fines imperii
terruerunt. Nam et Scythae , Strymone superato , Nicopolin,
vaJidam urbem , Augusti victoria nobilem , occuparunt , et
Turci , qui ct Ugri 5) , a septentrione Thraciam , Byzauti-

ex altera uxore susceperat, Micbaele, prirao loco nato, ritu nio-


nachorum tonso. Simeon. Logbth. p. 46.
i) Bulgari scilicet idRcge genteqtte^ua indignum iudicantes, quod in
aolennibus ponnli acclamationibus , Constantino primum, dcintlc
Chriatophoro honos haberctur, facile a Romano , ut mutatio prisci
Moris lieret, impctrarunL a) 'Enlorifioy xai t$tixovoxoy , xai
Ttdyv C%vqqv xai dvyatoy xaoiQOy %ijs 2ivQiac vocal Tbeopb.
Contin. p. 267. Conf. Pagius ad an. 927. VIII. Notus est Aca-
cius Malaticnsis cpiscopus, Nestorianis contentionibus quiuto
seculo implicittis. 3) Zonar. Annal. T. II. p. 108. Cedrenua
p. 463. 4)LeoGrammat. p. 5o4- Contin. Theopk. p. a58- Dicta
est Curatoria a Curatore > qui tributa , per earn provinciam
collecta , aerario principis, quod et ipsuro KovQctrtoQla vocatur,
infercbat. Hoc ex Simeone Logotbcta p. 487. colligo
yqy KovQ(tTcui>t(av ino(q(J€ 6 Baotkfvi , xai noUds ^sAitcda?
XQvaoO xai a*QyvQ(ov ixtl&tv Xaufidvfi irtjoltoe, Cangius in
Glossar. h. v. Annae Comncnae locum Alexiad. L. VII. p. ao5.
corrigit, et pro Mnvlfyijs, in quo ipsum
M(ltt>}y>ic rescribit,
ratio fugit. Refert AugustaTxacbam, classi praefectum, oc-
,

cupatis Clazomenis , in Pbocensem agrum solvisse, curoqne diu


in obsidione Mctbymnae baesisset, Mitylenensem rcgionem in
ditionem redegissc. Unde, qui locorum si turn et circumscripta-
nera norunt, facile intelligent, cam de Mitylene, vcterc ac no-
bili urbe, loqui, cuius nomen universae insulae postea tributum
videtur. 5) Indict. VII. m. Aprilt , seu A. C. <>34. Turcos
fere vocant scriptores , qui bodic Hungari sunt. Zonar. p. 176.
D. Tovqxoi. oi ntQi toy "Iorgoy , ot xai Ottyyaooi xalovyiat.
Idem p. a55. de Turcis, regni Saracenici cyersoribas, icribit, coa

Digitized by Googl
BE VITA ET REBUS GESTIS CONSTANTINI. XLV1I

urn usque , incursarunt : hos Theophanes patricius prosperis


praeVus subegit , ct captivos , quorum ingens numcrus erat,
recepit Pace cum his composita , Russi , quae turn natio
terror Graeci nominis mari praepollebat, direpta minori Asia,
cum decern navium millibus mare obsedenuit , ). IVunquam
in accolas gravius saevitura , praecipue sacerdotes gravissiniis L. XIX

sappliciis affecti sunt, nee a sacris aedibus hostes ignem abs-


tinuerunt. Distraclae scilicet erant imperii vires, uuod naves
aut contra Saracenos missae erant , ant insulas tuebantur.
Praeerat Russorum classi Igor, seu Ingor 3) (quod admoneo,
ne quis virorum imrautationcin putet , quae nonunum est)
princeps gentis nulli virhite sccundus , et victoriis plurimis
,

superbus. Non
diu tamen hostes, cum ventum ad manus esset,
Theophanis impctum sustinuere: certe ex navibus paucae ser-
vatae , pars maxima aut mcrsa aeqnore , aut Graeco igne
combusta est. Fugientibus loannes Curcuas cum orient is
copiis supervenit , ct horribili clade aflectos dclevit Re feli-
citer gesta , Theophanes princeps cubiculi dictus , loannes
Curcuas, qui duobus et viginti annis rem publicara consilio
et arm is
sustentarat, ct, ut erat magnis ausis promtus , mille
ceperat oppida
,
prolatis ad Euphratcm et Tigrim imperii li-
nibus, invidia oppressus est *). Russi a cacde et ferro ani-
mum sum sere, et ignominiae impatientes , collecto e Varegis
Slavis , Polonis, milite et instructa classe, rursus Graeeiam

septentrionalem plagam ad Caucasum montem incoluissc. Malta dc


iis Cooatantinus libro dc administrand. Imp. yariis locis observat
i) Anno 9^1, sou", ut Byzantini computant, Indact XIV. Leo
Grammat. 5o6. Anon. Coinbcfis. pag. a6a. Simeon Logottu
pag. 490. ubi Russos Dromitas vocat, ix yiyovc t(Sy 4>otiy-
y*or oVrwe. Turn enira Germauia universa Francia dicc-
batur, ut in notis ad Constant, de Cerimon. Aulae Byzant. o-
•tendam. Hue etiam Luitprandus pertinet, V. 6. Gens quae-
dam est sub Aquilonis parte constitute t quam a qualitate
corporis Graeci vocant Russos, nos a positione loci voca-
mus Nordmannos. Nicetas , a Cangio ad Zonaram p. 99. addu-
ctus , eos tcov JZxv&uiy (&yoc vocat. Classem ad millia quinde-
cim paraverant. Zonar. p. 191., mcminit etiam Sigebert. ad an.
9^6. a) V. Theopb. Sigcfr. Bayeri Dissert de Varegis in Com-
ment Petropolit T. IV. p. 293. 3) Vitam Io. Curcuac et
res belio cgregie gestas octo iibris Manuel Protospatharius cx-
posuit, quod opus dudum periit. Tbeoph. Contin. p. a65. Conf.
Cangius Famil. Byzant p. 1 53. 4) Bayerus 1. c. Gerbardus
Frid. Mollerus , cui multum debet antiqua Russorum historia,
no men gentis a vocabulo Varech, marinus, ducit, idque omni-
bus, qui piraticam exercebant , commune fuisse coniicit, in
Collect ad Histor. Russor. p. 4- Theodos. Kioviens. ad an. 860.
eos, mari traiecto, Slavis, Meranis, Crivitzis, qui communi
nomine Ruasi appellantur, tributa iiupcrasse refert

Digitized by Google
XLVI1I 10. IIENR. LEICHII COMMENTATI 0
tentarunt , Anno 944 missis quoque in Patzinacas concitori-
bus belli Quo nuncio perterritus Imperator, tributum ho-
sti pendcre cogitur a ). At anno proximo foedus cum Igore
cuius sentcntia in hunc modum fiiit , paciscitur : commercia
terra marique libera utrique populo esse debcre; Chersone-
sum Tauricam nolle se armis invadcre , nec Bulgaros contra
incolas cxcitare, in re trepida, Imperatori auxilia sc missuros
esse, Russi spoponderunt ; de capitis etiam damnatis , deque
transfiigis et latronibus statutum. Turci , cum iterum res
Graecas lacerassent, a Thcophane persuasi, datis obsidibus,
inducias in quinquc annos pacti sunt: longinquam enim mili-
tiam Graeci aspernabantur 3). •
VII. Mesopotamiae componendae Theophilus, Ioannis
Zimiscae, qui postea Imperator salutatus est, avus , deligitur,
ut Saracenos , late ea loca habitantes , in obsequio contine-
ret *). Caput regionis , Edessa , nobilissima urbs , et muni-
mcntis obiecti amnis, murisque firmata, diu obsidionem tole-
ravit ,
qua tandem soluta est, servatoris imagine, linteo im-
pressa. Hanc Abgarum Regcm , morbo dimcili ac diuturno
decumbentem, cum se praesenti Servatoris auxilio, per litteras
comm end asset 7
accepisse, ferunt et dcsperata iam salute, su-
bito convaluisse, mox
attonitum rei rairaculo, ad Christianam
professionem esse adductum 5). Alii, ut difficile est, tarn an-
tiquam rem subtiliter exequl, Servatorem, in oliveto tristitia
immensa confectum , Thaddaeo sudarium, quo faciem abster-
serat, ad Abgarum principem perferendum tradidisse memo-
rant, edito oraculo, urbem , quae sacrum pi gnus rite serva-
ret, perpetuo invictam fore °). Haec, mira quanquam , fidena.
ex eo traxerunt, quod Cosroes Persa, cum in obsidione urbis
haereret, eius contactu (dedicatum enim erat in veteris sta-
tuae fundamento) gravissimo morbo liberatus sit, et lustrali
aqua se et familiam omnera ablui iusserit 7). Ilinc imaginem

1) Theodos. Kioviens. an. g44* 5 silent enim hanc novam irruptionem


Byzantini scriptores. 2) Idem an. q45. 3) Contin. Theoph.
p. 267. , ceteri. Theodos. Kiov. an. 943. 4) Contin. Theoph.
p. a65. 278. Leo Grammat. p. 5o8. 5) Nigra scilicet lepra
gravitcr laborabat Abgarus , inde Uchomo , niger, cogno-
mtnatus, ut Bayerus in Hist. Edessena p. 104. arbitratur; de
generc enim in orb i non convcnit inter scriptores. Multi de
mutuis Abgari et Christi epistolis scripsere, praccipue Grabius
Spicil. PP. T. I init. 6) Constantin. de Christi imagine Edes-
sena p. 83.; quae exstat inManipulo Rcr. Constant. Adde Com-,
befisio no lata p. io5. 7) Evagritis Lib. IV. c. 27., ubi Cosroera
propterea exercitum urbi admovissc scribit, ut, quae de ima-
gine vulgo tradebantur, mendaeii argucret Paulo alitcr Con-
stantin. p. 91. narrat

Digitized by Google
DE VITA ET REBUS GESTIS CONSTANTINI. XLIX
Bomanns Iraperator, cui indignum videbatur , haec sacra tarn
i/npuris man bus contrectari, saepc expetitam, non obtinuit,
i

licet ducentis Saraceois 1 quos captivos tenebat, et XII. milli-


Ihis aeris signati, oblatis. Tandem earn praefectus urbis , ut a

suis finibus Graecos arceret, concessit, pactus, ut Edcssam


et conterminos agros., nunquam bcllo in posterum vcxarent 1 ).
Sic Byzantium deportata, in Blachernis priraum, post in aede
Phari, reposita est , procedentibus longo ordine Stepbano et
Constantino, Romani filiis, Porphyrogenito, et Scnatu , cum
cereis, et evangel iorum volumine, ut rum consuetudo erat in
publicis supplicationibus. Incessit deinde religio, quonam in
teraplo sacra effigies collocanda foret ? postremo in S. Sophiae
iUata, n'tuque sollenni culta fiiit a). Exstat Constantini Por-
phiTOgeniti de Edesseno sudario, elegans oratio , anno proxi-
mo, ut videtur, in populi condone habtta, quam iunioris
Constantini esse, Aloysius Lippomannus et Caesar Baronius
esse arbitrantur; eo praecipue argumento moti , quod aliud
dicendi genus in libris de administrando Imperio , vita Basi-
lii, ceteris, appareat 3 ). Damus boc Caesari Baron io , sermo-
nem lmperatoris humilem in illis et plerumque vulgarem esse ;
scd sublimiori stylo formanda erat oratio , quae tam sacras
reliquias digne celebraret.
Sextus iam et vigesimus agebatur annus, ex quo
VIII.
Romanns imperium pro arbitrio tenebat, adeo imminuta Por-
phvrogeniti potestate, ut experti publicae curae et consilii ,
praeter Augusti nomen, nihil ommno relictum esset. Qui ad
ultimum pertaesus longioris otii, quod studia doctrinae, qui-
l>us animum imbuerat, hactenus unice lenivcrant dc recti- L. XX
i) Charam Saroten ct Saroosatam , Edesseno prae-
scilicet,
fecto , quern Emirum vocant , subicctas. Constantin. pag. 9^.;
adde Con tin. Theoph. 1. c rel. Hoc pactum attrca bulla Ira-
perator confirmavit a) Hanc porapam Constantin. pag.
96. »qq- ordine describit. Addc Contin. Theoph. pag. 3G8.
Quae fuerit sacra c imagini revercntia cxhibita, apparct c
Gregor. Monach. pag. 5o5., ubi hoc praecipue telo in eversorca
simalacrorum , Leonis Armcni actate turbas comraoventes , ut't-
t«r. 3) V. Combefisio noUU p. 100. Manipult Originura CSP.
et expende verba, quae in fine orationis occurruut ti -9fvSy
:

ouoUotxa toO djiaaaXXdxiov nenqdi , ^<iqoi!q(i tifi toy tdotpuie


xai 7iQ$oac q/uior (taatXtiioyrtt , xtti rtjy TJjff dnodijuiag dydityij-
Giy Xau7tQ<uc ioQrdCovra , By tjj nttQovotn aov Ini i6y nan-
xtSoy arai itttTQtpoy &Q6yoy dydtytoOae. Adde Lambcc. Comment,
de Bibl. Yindob. L. VIII. p. 196. et Pagium ad an. 944* n V. -

4) Constants nits itaque Porphjrogenitus turn orotioni, turn


Uctionibus vacant , to turn se Domino commendabat , opere
manuurn victum quatritans ; sane rqy $ioyQ«q(tty id est, ,

pieturan* , perpulchre exercebat. Luitpraud. L. III. c. 9. Haec


ad verbnm >u * uo Chrouico repclit Sigebertus p. a55. Idem

Constantinu* PorpK/r. Vol. J.

Digitized by Google
L 10. IIENR. LEICHII C0MMENTATI0
perando regno consilia volvit. Quod cum variis artibus ten-
tasset
, tutissimum visum est , Stephanum et Constantinum
Romani filios, cupiditate regnandi accendere. Dudum illi pa-
terno odio ardebant, quod Romanus, testamento scripto, prin-
cipem locum Porphyrogenito tribuerat : Stephanus praecipne
quern satis iam proclivem facile Basilius , particeps consilii
permovit. Is olim honestnra ordinem duxerat , vir callidus
et in animo Stcphani validus , quem , opportunitate data
admonuit : imperium aegre a decrepito sene sustineri, viribus
animisque opus esse , ne Ugri , nc Bulgari , ne Saracen i ali-
quid novaram rerum molirentur, solum Stephanum tantae
rooli parem esse: videret, ne tam praeclara indoles, tot orna-
menta virtutum , inertia obscurarentur. Adiutorem Porphy-
rogenitum fore , cui nihil antiquius sit, quam eum regnare ,
qui ad banc spem genitus esset *). Itaque Romanus compre-
bensus , in Proten insulam relegatur et monachomm ritu ton-
detur ; summa imperii ad filios et Porphyrogenitum dclata
statim apparuit , arduum, eodem loco potentiam et concor-
fliara esse, cum id ageret Stephanus, ut solus ea dignitate po-
tiretur. Interea Constantinum Helena Augusta, ut tam nefe-
rios ausus comprimeret,excitat, qui eos, specie amicitiae, epu-
lis adbibitos, post quadraginta dierum imperium, in exilium
pcllit. Id Stephanus XlX.annos magno animo in Lesbo insula
tulit, Constantinus, duobus annis post , ad maiora , et magis
praecipitia conversus , cum Byzantium repeteret , a custoai-
bus est interemtus 2). Sic tandem solus rerum potitus est
Porphyrogcnitus, cui insidiae a plurimis paratae sunt. Nam
et Theophanes, princeps Cubiculariorum , Romanum, et Gre-
gorius Macedo, allectis in societatem claris et illustrious viris,
Stephanura imperio iterum admovere ausi sunt : in utrumque,
detecta perfidia, gravitcr est animadversum. Post haec Con-

ex Graccis Theophanis ContinuaL p. aSo. et Zonaras p. 195.


tcstantur.
1) Ccdrcnus pag. 633. Vctnstiores tam en , ne res vituperio
Constantino esset, filiorum hoc scclus fuisse, perhibent, et in—
scio ipso Romannm reguo pulsum. V. Simeon Logotketa pag.
4q3. ceteri , cum quibus Luitprandus L. V. c. 9. consentit 9
nimiamque in filios scveritatem exitio fuisse Romano, teatatur.
s) In monasterium Romuni (ilii detrusi sunt, quod timendum.
Constantino erat, ne sc aliquando summa dignitate privarent z
sic Thcoph. Contin. p. 271. Zonaras p. 195. alii. Luitprandus
contra autor est, Constantinum, cum cerlis indiciis cognovisset,
aibi ab ipsis insidias parari , eorum consilia praovcrtisse , utcju*
philosophahim roitlerentur, iussisse. Philosophiae enim nocni—
ne sacra monachoruin sludia passim ab cius aetatts, et vetu-
stioribits scriptoribus memorantur. V. Cotelcrii monuments,

T-
1 p. 181. 187.

Digitized by Google
DE VITA ET REBUS GESTIS C0NSTANT1M. LI

rtantinus Romanura fibum, corona imposita, in partem cura-


rom vocavit, ut eum temperius et sibi et posteritati confor-
maret i
).

IX. Una turn Imperatori cura erat, ut regnum a ma-


ioribus relictura , avitis patriisque virtutibus
regeret , nec
extrema a barbaris dehonestarentur. Cappadociam enim ct
nobilissima minoris Asiae oppida Saraceni, Tarsum incolentes,
vastarant , praeda immcnsa et captivis plnrimis abductis, quos
pactis indociis Impcrator recepit Interiecto tempore, cum,
nova classe instructa, Graeca littora obsiderent , Basilius se-
cundo praclio cos prostravit , de ducibus captivis Constantinns
triu nip hum prisco more egit Nec minora belli decora
Leonis et Nicepbori, Phocae Bardae, supremi ducis exercitus,
fUiorum, mere. Qui, cum pater, annis raorbisque gravis
bosti tarn feroci , tarn cailido , impar esset , belli disc ri men
subiere , et domito Chalebi praefecto, urbem triumphantcs in-
trarunt 4 ). Victoriae fructus urbs Samosata fait, a Basilio
in ditionem redacta. Eodem tempore, re feliciter in Afri-
ca gesta , ex Aegypto et Persia legati , renovare dextras,
nt nova fbedera componere cupientes , vcnere , quod sibi
inagoificiun , ut erat , Impcrator duxit 5). Postea turbare
fortuna coepit. E
Creta enim insula, magna Saracenorum
turba erumpens , navigia, quae Graeci validissima in mare
deduxerant, aut mersit, aut cremavit: caussa calamitatis du-
cum negligentia et imperitia fuit Nec amissa Constantinus
Gongylas reparavit, quin potius in summum discriracn rem
Graecorum traxit °). Postremo Nicephorus Phocas novam
classera molitus, in Cretam solvit, fusis bostibus, arces rau-
Bitissimas, in bis Chandacem , tutissimum gentis praesidium,
excidit, urbes, praefectis sub iugum missis, recepit, ut me-
tuendum esset, ne tanto successu rerum elatus, regnum af-

i) Misere hie omnia turbat et confundit Elmaciaus in Hi-


tler. Saracen, pag. a 18. a) Con tin. Theophan. pag. 375. C.
3) Idem
pag. a8a. £ius triumphi splendorem Impcrator in
ope re de Cerimoniis Byzant descripsit fol. ao6. b. sq. 4)
AjFarttiam Bardae Phocae supremi exercitus duci« , in ulti-
,

num pernicicm rem Graecorum traxisse , Cedrenus ait, p. 637.,


de quo silent Contin. Theophanis, Logothetea, ccteri, qui Ni-
cephoro triumphalia ornamenta a Constantino decreta esse
tradideront. Cedrenos, ipsum Imperatorcm de Chabdano et
captivis Saracenis triumphum egissc, refert, quod rerum, et
in opere de Cerimon. f. 207. proditum est memoriae. Conf.
Theoph. Contin. p. a88. 5) Contin. Thcopb. p. a84- etiam
GaJIoj ad Conatantinum legatos et obsides misissc idem pro- ,

fit p.a83. Ab Italiae rege , Berengario , Luitprandus Ticinen-


fis orator, Constantinopoiin profectus est. V. Lib. VI. c. 1.
6) Zonaras p- I95-
Cedrenus p. 64o. Contin. Theoph. p. ao,;.

Digitized by Google
LU 10. HENR. LEICHI1 C0MMENTAT10
fectaret*) : quod tamen, sic volentibus fatis, brevi consccu-
tus est. Hacc, quanquam plures per aunos gesta, coutunxi,
nc divisa taedio forte lectorem afliccrent.
X. At Thracia dispari eveutu pugnatum est, Turcis,
in
qui el Ungari, proximos per campos effusis, eo violentius,
quod, distractis turn copiis, ducem strenuum sibi obviam itu-
rum, non rebantur. Missus in hos Pothus Argyms, Patri-
cius, onustos praeda, eoque impeditiore agmine euntes, su-
bito invasit, captivos et praedae partem recepit'"1 ). Paulo ante
duo ex primoribus gentis, qui cum turba convenarum, aut
in Graecia, aut in Bulgaris, forte consederant , pace in per-
petuum cum Imperatore firmata, sacra Christiana, utque lu-
strali aqua expiarentur, postularunt. Gylas, Hierothei, quern
patriarcha sacrorum per Turciam antistitem dixerat, praeceptis
institutus , in fide permansit , pietatc et ceteris viitutum or-
namentis insignis : alter mox ad avitam superstitioncm relapsus,
cum expeditionem in Graecos et Germanos susccpisset , ab Ot-
tonelmp. captus, poenam capite persolvit 3). Ceterum eadem
rcligio Russos incesserat ; quibus olim a Macedone
Basil io
L. XXI avo Constantini , icto foedere , aditus ad sacros fontes , prae-
sul ab Ignatio patriarcha , datus fuerat *). Elga , quam Grae-
ci nonnulli Helen am vocant , Ingoris , hostis quondam Impe-
ratoris , vidua , stipata principibus gentis,
post araici et socii
,

Byzantium ut in consortium sacrorum reciperetur , accessit.


,
Splcndide a Constantino excepta, et muneribus aucta est 5) ;
add it Theodosius Kioviensis, Imperatorem foeminae forma ex-
cellent! matrimonio iungi voluisse , sed tulisse respousum :
non posse se uxorem eius esse., qui se inter lnstralia sacra
in filiam adoptasset <*). Is rumor eoram temporum fuit , cui
fidem adimit , quod in vivis esset Helena Augusta , et abhor-
rerent a peregrinis connubiis Imperatores, ut ipse Constanti-

l) Contin. Theophan. in Romano Iuniore. pag. 396. Lupus


Protospatha in Chron. an. 961. 2) Simeon Logotheta p. 496.
ceteri. 3) Zonar. p. 194. Bologuden vocal Cedren. pag.
636., ubi pro Ioanne Francorum rege legend una Ottone. Adde
:

Inchofcri Histor. Eccles. Hungar. an. 958. 4) Cons'.antin.


Porphyrogen. in vita Basilii Maced. 211. Zonar. pag. 173. Fra-
gmcntum de Russorum conversione, a Bandurio in Animadv.
ad Conittantin. de Admin. Imp. p. 1 iq. editum. Etiam Michac-
le impcrantc, sacris Christianorum initiati sunt nonnulli. Cou-
tin. Constant Lib. IV. p. iao. quo Pbotius rcspicit in epistola
encyclica p. 16. 5) Quod ipse memoriae prodidit L. II. do
Cerimon. Aulac ByzanL fol. aoi. a. sq. 6) An. 955.
p. 96. Obiter notandus est Orbinus Ragusaeus, qui in Regno
Slavor. p. 9a. sq. Elgam, quam et Olgam, Rhegino Hclenara,
vocat, Ioanne Zimisce regnante Byzantii ad sacra Cbristiaua
accessisse scribit.

Digitized by Google
DE CUUMON. AULAE BYZANT. I. 17. 99
yia dXrj&tyd, nargixtot js xai axQaxrjyoi y ngatnoatxot xt xai
voxidoiot xai noiuixrjotoi* oi 6e tvvovyot ngwroaji u&dn 101
anixtu dXq&ivd, bfioimg 6s xai oi ^agpdxot nowxoana&dotot,
oi de anad'agoxovSixovXuoiot, xai oi xovSixovXdoiot tinb x«-
5fityoi'<ov 9 PaoTu^ovTSQ 01 onadaooxovfiixovXdQtot xai xd <5t-B
arodXta avrcoy, oi 6h xav6t6droi xai fxavidxoofg , aSaavxtog
xai oi axQi'ficoveg , rag eavxaSv axoXdg , mg ti'd-taxai avxotg •

dyoigavxog 6s tov naXartov ini tov Kvotov, opogmv 6 paat-


Xevg axaoaudyyiov Jtaonoov yqvooxXaflov xai artfteig vno
9 Qtoytxai
iotov noatjioatxov *9C nvXijg tov Kvotov , xai
6iyorrai avrov ixttas naxgtxiot xai axQaxrjyof. xai 6rjoi-
ytvousvog vn* avrcov ndvxmv y i$£nysxat fiiyoi Ttjg ntydXqg
xiltjZ xaiv ixaxovfJucDv, iv rj xai oi axgifiooysg ngoftaXXovruf
urntvti 6i ixtVae 0 flaoiXevg 4<p' Innov iaxgayfiivov and Mt. 56. a
vxjiXoyaXi'yov ygvaov 6taXi9ov ytiftivxov y r^twuafiivov ttno
uagydow iy 6b xotg riaaagax noai tov avrov Xnnov xaic
Tjf ovoa nodv6ioi nhaaot unoxot/uavrat , xai 6iinynut 6td
ray xopxi'ytov xai rijg yaXxrjg. oi 6k naxQixiot xai ornaxr]-
yoi xai aoyovxtg tov xovfiovxXciov fisxd nuorjg xfjg ovyxXq-
aorop, yooovvxtg oayia uXq&ivd, inmvovaiv f£« xwv xogxtrtov,
xai ovxoi fiey if tnnav 6tjQiytvoyx£g tov flaoiXia usxd at-
Xivxtaoicoy xai dnb indgymv xai xov xijg xaxaaxdatojg 6ieg-
youivov iy xw fieato xai iaxmvxog xrjv ngoiXtvatv , oi 6h ns-
1*1 oi 6rjQty$vovxtg tov (iaotXia eiaiy ovxot" anad'dgiot /?a-
iSoxd^orxsg 6taxgdXia, tpogovvxeg xai xd axovxdgia avxmy,
xay6t6dxot fiaaxd^oyxtg 6 /no fog ,
axgiptovtg xai fiay6dx0Qtg

a. ct 3. donad-uQioi ed.

prhaicerii saga purpurea, eonochi protospatliarii aeque ac barbati pro-


totpatharii, apatharocubicalarii ct cubicularii a camisiis specia purpu-
rea, spatharocubicularii ctiam dextralia sua, candidati vero, mandato-
rcs et scribones stolas suas pro more grstant. Aperto palatio, quod
tempkj Dei pros i mum
est, lmperator scararoangio albo aureis clavis
ornato ct a pracposito coronatus, c porta cius egrcditur, ubi euro pa-
tricti et strat«>gi excipiunt A quibus omnibus atipatus, ad magnam
portam excubitorum , ubi scribones promoventur, proccdit, ct r<|uo
epbippio aureo lapidibus et unionibus ornato, in cuius qttatuor po-
dibos et eauda taeniae sen brandea pendent, rectus, per cortinaio
et chalcra transit. Patricii, strategi et cnbiculo praefecti cum uni-
verso senatu, saga purpurea gestaotes, extra cortinas cquis conscrn-
•u, cum silentiariis, cxpracfcctis et ceriraoniario, iu medio ipsortun
procedente et pompam ordinante, Impcratorem comitantur: rclicjui
prdibus cunlea M
suut: spatbarii dcxtralia scuUriaquc sua gestan-

Digitized by Google
IOO CONSTANTINI PORPHYKOGEN1TI
D (Sourrd^ovre g ra ftegyia avrcov, ndvreg dh o$toi ev&sv xdxttos
drjgiytvovoi tov puoiXia, iv ds z(o fiiam avxwv oiXtvridoio*
T&aaaoeg, Paard^ovrBg yovtsd didXi&a faoyia, (pooovvxeg oa-
yia dXyfavd* (B.) JrjQiytvofiBVOg ds vn avTtov ndvrtov o
paoiXsvg vno tb ns±<av xai icpinntov ,
diigyBxai did tb tovS
(fOQOv xai tov TCtvQOv, tov ipikadsX(piovf tov flodg, TOV %*]QO-
X6(f ov xai tov Qaxioviov. xuxaXufUov ds iv Tfj TOtodo), Bv&a
o vabg tov uyiov dnoaroXov ^Ovtjaifiov , ixvevsi de'^ta xai
diigyttai did tov uyiov ^axtofiov tov JJioaov • dno d£ twv
bxuob uosq/^tui iv T<j) GSTZKU vain tov uyiov ftuQTvoog Mavio
Ed. L. Go xiov . tioeX&cov d& 6 ftaoiXevg iv T(o XovTtjgi xai ditX9a)v
fii/pi Tolv ygadqXiav tc5v uvfQXO/uevcov iv xiji vdgdyxi, xu-
xslos vivjdfitvog, diigysrai did tov vaQ&qxog , oxavrsg 61 ol
nuTQt'xioi xai OTQa-njyoi psTa Ttjg avyxX^rov nXtjoiov Ttjg tlo-

ayovatjg nv'Xqg eig tov xo/Xidv, insvyovrai tov paoiXda,i5


SxaoTog avxwv tog ngoeigTjrat. 6 ds paoiXsvg dygiysvofifvog
Ms. 56.bvno tb rc5V agyoiicov tov xovfiovxXsiov xai fiaoiXixcov oixsi-
axcSv , tov rtjg xaTaardatag tb xai ciXbvti agiwv , dvigysrat,
did tov xoyXiov , xai fiixgov ixxXivag dgiOTsgbv , diigyctai
did r<ov xarrjyovfiBviatv tov vdofyxog xai sioigysrai tig toviq
xoitcovu avTOv, xai siosXdrbv dnaXXdaasi dtflrjTqoiov uangov%
Bo* dk evvovyov nQCOTOonaS-aQioi vnaXXdaaovai diftrjTyoia a-
anga xai oafldvia, Paard^ovTsg xai ra onu&ofidxXia avrtov,
ipogovvTsg xai rd ana&ia adroov, diigyovrat omofov tov pa-

an. danaO-dqtoi e<L et sic deinceps.uhique.

tes, candidati siraili kabita, scribones et mandatores cam yirgis suls,


orones Iraperatorem utrinque ambicntcs: in medio eorum silentiarii
quatnor, virgas aureas gemmis ornatas gestantes, procedunt (II.) Ab
his omnibus parti m
equis, partim pedibus euntibus stipatus Impera-
tor, per forum, taurum, philadelphium, forum bovis, xerolophum et
hexacioniura transit. Postquam vero in triyium, ubi templum S. apo-
stoli Onesimi situm est, pervenit, dextrorsum deflectens, per S. Iaco-
bi Persae transit, inde templum S. martyris Mocii petit Baptiste-
rium autem ingressus, ubi ad scalas narthecis penrenit ibique ma-
nus lavit, per narthecem transit, patricii autem et strategi cum se-
natu prope portam in cochleam ducentem adstantes, fausla Impera-
tori eo , quo diximus modo apprecantur. Deinde a pracfectis cubi-
culo et Imperatoriis ministris , cerimoniario et silentiariis cinctus,
per cochleam adscendit, et paulo ad sinistram declinans, per catechu-
mena narthecis ad suum cubiculum transit, quod ingressus, dibete-
sium album muUt, eunuchi protospatharii dibetesia alba et sabana
mount, mosque spathobaculos et spathas gestantes, a tergo Impe-

Digitized by Google
Dfc VITA ET REBUS, GESTIS CONSTANTINI. L1II

tN&j cetera de servanda maiestatc praecepta , filiura


inter
ne il\a unquam
expeleret, admonuerit *). Missi cum Elga sa-
cerdotes , ^ui defbrmia simulacra , cultumque , penitus abolo
rent. An diu gens promissis steterit , incertum. Traditur
fama , venisse intcriecto tempore ad Ottonem Imp. a Rugis ,
sen Russis , oratores, qui ^octrinac Cbristianae interpretes po-
puJo expeterent : facile annuisse Ottonem , et Adelbertum ,
aliosque, ablegasse , sect omncs a perfida gente aut caesos ,
aut omni contumelia aflectos esse, solum Adelbertum evasisse.
Quae, licet a Rheginone, autore non indiligenti , memorata*),
aliena a vero, out confusas esse nationes dissitas ac diversas
arbitror. Cur enim nou a Graecis potius , quam a Latinis
Rossi sacerdotes postulassent ? aut quis veterum auctorum illos
Rugos appellavit? Hos loca inter Viadrum ct Vistulam fluvi-
os , ad sinum Codanum porrecta , coluisse accepimus : ad bos
Adalbertus , is qui postea Magdeburgicus praesul fuit , ut
superstitionem fbedam et infamem extingueret , accessit. Ne-
qne me scriptorum , qui secuti Rheginonem sunt 5 ), nec Ioan-
nis Mabillonii , magni viri imprimis , Russos tanti sceleris co-
arguentis, autoritas movet 4 ). Silent enim Graeci omnes , res
multo leviores posteritati tradere adsueti ; silet Theodosius
et Suentoslaum , Elgae (ilium , et Iaropolcum , nepotem , a
Christiano cultu abborrentes , ad sacra maiorum transiisse
memorat 5 ). Vlodimirus ipse, quo nullum inter Russos illu-
strius nomen est , cum a pontifice legati , religionis causa ,
ventsscnt, Graecorum oerimonias recipere maluit, iunctus An-
uae , Romani iunioris filiae , Ottoni lmperatori antea despon-
satae, connubio.
XI. Inter haec Langobardorum, qui soli bactenus in
occidente fidem et obsequium servarant , tributa lmperatori
quotannis solverant 6), defectio nunciabatur. Dudum exarse-
V

lj De administr. Imper. cap. XIII. p.65. edit. Band. a) Ad an. 959.


p. 54. edit. Schard. 3) Compilator Chron. Mafc'deb. 4) V. Acta
SS. Die ao Inn. p. 3a. et Pagius an. 969. 5) Ad an. 955. et 987.
6) Constant, de Admin. Imper. c. 27. p.8a. ed.Bandur. Mtxu to dvei-
&tiy to paoilftoy Iv KuiyaxavxiyovndXti tiiijitQla&r,aay xavxu
xai nttQa rou 3aaiXei oyxog ir
f
riuyxa its <Wo>
K(oyoTUvrivov7i6i.€t dntajiXXovxo toaxotxioi ciJo, xai 6 uiy
tig natQixtof ixQ(xz(i rqy 2ZixeX£ay xai tyy KaXa&qlav , xai
iqv NtdnoXiy , xai *AuaXtfijy , d o*k Vtsqos narqtxios ixa9(Z*xo
tic BeytpeyJoy , xai 'txQtixti xtjy Ilanlav , xai rrt y Kdnvay ,
xai xa Xoixa ndvxa. Xai h(Xtov xttrixog 1$ paGiXfl to vc-
vout<jfi£ya rfjS drt uoattp. Occupata Langobardorum arm is utraqun
provincia , eadcin facies imperii , tribnta eadcm mansere. Hino
IVicephoriia Imp. Capaanos et Bcncventanos servos saos, agroa
eorum sua the mat a quae sibi nnllo iure arrogasseut ipii
,

appellat- V. Luitprand. Legat. p. 1 4 4- »47-

Digitized by Google
LIV 10. HENR. LEICHII COMMENTATI 0
rant intestiiiis odiis , et , divisa inter plures potentia , res in
summum discrimen ambitione principum exat perducta. Prae-
cipue Saraceni , ab eo tempore, quo primum suis sedibus ex*
citi , classe in Italiam venerant , crebris incursionibus mari-
timam oram vexabant. Horum ut ferociam compesceret , (ha-
bebant enim in GariLiano roonte arces , quas magna vis anna-
ta et incondita tuebatur,) Atenulphus, Capuae et Benevcnti
princeps, Landulphum filium, ut valida a Leone Imper. auxilia
peteret, Byzantium misit
,
,
). De exercitu in Italiam duccndo
facileImperator assensit , et Landulphum , Gregorium Neapo-
litanum , et loannem , Caietae ducem t patricia dignitate or-
navit. dum in re trepida segnius copias , classeraque y
Sed
instruit ,Ataulfus moritur , principafus Landulpho et Atenul-
pho , filiis , dcfertur. Mox ad ferendam opem Graeci adve-
nere, cum quibus Ioannes pontifex , Gaimarius 9 Salernitanus
princeps, Apuli et Calabri , suum militcm, ad exscindenda
castellorum ardua , eduxerunt *). Saraceni , cum fame , com-
meatu intercepto, premerentur, ignem arci subiecere, ac nihil
tutum rati , in silvis et raontium editis, praesidium quaesive-
runt. Res eorum plane attritas novus ex Africa exercitus
restituit , qui postquam Romae diu imminuerat , arcera in Gar-
gano, Apuliae monte, muni re coepit, unde vicino agro vasta-'
to, Beneventum, obsidtone longa fatigatam, incendio delev it.
Interea Apulia omnis et Calabria , in seditionem versa , Grae-
corum iugum deiecerat, quod proferendo dominatui opportu-
num ratus Landulphus , in Graecos duxit : sed auxilia , a Sa-
racenis accersita, rebelles ad obsequium redire coegerunt sj.
Anno proximo in aeris Asculanis memorabilc praelium inter
Landulphum et Ursileum, Graeci exercitus ducem , commissum
est , dubio primum eventu , post victi Graeci , Apulia et Ca-
labria recepta est, quam , icto cum Gaimario foedere, Lan-
dulphus septem annis tenuit*). Inde continua cum Graecis
m

i) Idem Hist Thcoph. Contin. p.aic^. expeditionem Leonis


Lib. IL c.ia.
in Langobardos mcmornt, corumque ducem Egionem ( f. Hngo-
nem) vocat a) Lupus Protosp. in Chronico ad an. 916. Ex-
ierunt Agareni de Gariliano et —
explentur 4<>. anni , ex quo
Agareni introierunt in Italiam. Conf. Giannone Storia del
Itrgno di Napoli
T. I. L. VII. c. 4. 3) Luitprandus: Bex
Africanus , legatione Imperatoris accitus, innumerabiles ra-
tibus copias in Calabriam Apuliamque direxit f binasque has
regiones Imperatoris dominatui potentissime subdidit, 4) Lu-
pus Protospatka an. 9a 1. tnteriit Ursileo stratifto in praelio
de Asculo, mense Aprilis , et apprehendit Pandulphum Apu-
leo (leg. Ifinduiphus Apuliam). Mcminit expeditionis Bomani
in Langobardos Constautiu. L. dc Ccrimon. Awl. Byss. MS. fol
aaa. sq.

Digitized by Googl
DE VITA ET REBUS GESTIS CONSTANTINI. LV
certamina ,
quos omnem Campaniae partem , quae Vulturno
adjacet ,sub imperium redcgisse, Baronius prodit : at ea Be-
neventanis perpetuo subiecta fuit , nec turn armis tentata vi-
detur *). Constaotinus , cum
Neapolitani rursus (idem exuis-
sent , Marianum patricium ut , couducto per Thraciam et L. XXII
,

Macedouiam miiite , perfidiam ulcisceretur , iussit : is caput


gratis aggressus , cives , ut pacem ab Imperatore peterent ,
coegit Horum exemplum Langobardi , Calabri , Apuli , Sara-
ceni , qui turn iuferiorem Italiae oram tenebant , secuti ferun-
tar*). Ab eo tempore Constaotinus et Nicephorus , has ma-
ximi imperii reliquias tueri , frustra annisi sunt , quippe quas
Kormannis virtus sua et fortuna belli reservarat.
XII. His editis operibus, Imperatori venenum a Romano
filio paratur s , cuius atrox ingenium , super cupidinem po-
)
tentiae , Helena mater incendebat ; evasit tamen , forte quod
veneno temperamentum inerat , ne statim saeriret. Mox ad
monachos profectus est, qui in Olympo monte procul cegotiis
vitam agebant , tanta omnes pietatis ct religionis fama , ut
Bomanus Lecapenus annua ipsis stipendia pcrsolverit 4 ). Per-
crebuerat rumor , Imperatorem cum Thcodoro Cyziceno , quo
praetextu Polyeuctus patriarcha, dudum ob ingenium et mores
invisus , tollendus esset , deliberasse 6). Inde Byzantium re-
versus , mortalitatem explevit , seu corporis infirmitate , seu ,
qnod plurimi suspicabantur , veneno iterum pctitus. Vixit
annosLIV. , ex quibus XXVI. cum socero Romano , XV. so-
lus, regnavit 6). Senatus in funere ornando, et in memoria

i) Conf. Peregrinus Castigat ad Caraccioli Chronologos p. 47*


edit Cams., nbi varia edicta, in quibus anni imperii Ro-
mani Lecapeni et Constantini , una cum Landulfi aunis com-
putantur , ex tabulariis ecclcsiae Campanac profert. Prae-
terea in diplomate Constantini et Romani , Indict XV., Chri-
•li 942. edito, agri Capuanae ecclesiae subiecti ab omni
ditione, angaria publica et tributis, quae Patriciis et Stra-
tegis Graecorura solvenda erant, liberantur. Idem ex pluri-
mis Utteris, in Chronico Vulturnensi p. £17. 418. 4 2 ^. 4^ f *

440- adductis , apparet a") Lupus Protospatha ad an. g55.


Descendit Marianas Patricius in Jpulianu Cont Theoph. p.
383. 3) Zonaras p. 195. D. Ccdrenus p. S4i. Glycas p. 3o3 ,
quod Simeon Logotheta et Georgius Monachus silcntio prae-
tereont, Thcophanis continuatorem , cui baec , etiamsi vera
essent, tradere periculosum erat , secuti. 4) Contin. Theoph.
in Romano p. 359. 5) Zonaras p. 196. Ccdrenus 6$ 1. Gly-
cas p. 3o3. 6) Sic Theoph. Contin. p* 39a. obiit mensis
Aorembris die XV. Indict. III. anno a m. c. 6469. Simeon
logotheta annos eius eodem modo numerat, sed Indict. VI.
a. 6£56. dcccsaissc scribit ; die IX. Novcmbris t Indict III. a.
6$68. Cedrenus. Lupus Protospatha : ann. 960. Indict. III. obiit
Const antinus Imper. mui regnavit an. 4;. et swrexit Roma-
LYI 10. HENR. LE1CIUI COMAIENTATlO
honoranda , magnum studium fuit ; Hiatus autcm est maiorum
sepulcro in templo SS. Apostolis dicato ! ). Fuerunt in eo prae-
clara virtu tis et pietatis ornamenta , Dei et sacrorum reveren-
tia summa 3 ). Multa publice opera struxit, in quibus Apo-
stolorum aedes a fundamcntis inchoata , et S. Sophiae augu-
stisstmum templum magniiice instauratum , meraorantur. Bal-
neum in Marinae aedibus , ingeos opus , nec inferius Roraanis ,
renovavit : senectute morbisquc confectis domos amplissimas,
ubi publica sumtu alcrentur , concessit : palatiura amplifica-
vit s ) : obeliscum veterem , ex Aegypto advectum , in Circo
posuit, manentque eius rei monumenta, sculpta saxis , et aere
prisco 4). Muros Nicaenos , a Saracenis eversos , collate ex

nut, filius eius. Sic ctiam Anonymus Barensis, ad <jucm


haee dissent Camillus Peregriaus : JVoster Cedrenum sequitur,
qui coronationem Corutantini aetate sep tennis factant perhi—
bet post patrui Alexandria nedum post patris Leonis obitum,
earn ad annum retulit 913. s Hique nunc constans mortuum
ilium dicit 960. inchoato a Septembri communis anni gSg.
fsic etiam dicendum de coronatione eius anno 9»3.^ Quippe
obiit Constantinus , ut ipse notat , Indict. III. et ut nolat
Cedrenus , die IX. Novembris , scilicet desinente iam dicto
communi anno 959. , quo plane calculo uti hie noster solet.
Cedrenus vero , et post ilium Zonaras, tradere videntur,
Constantinum imperasse cum patre , patruo et matre annos i3.
nimirum usque ad 919., quoniam vixisse ilium asserunt annos
54., annos scilicet vitae et imperii confundentcs. Quae doctis-
aitni viri sententia magis mini probatur, quam ilia Pagii , qui
ultimum Coustanlini annum aerae vulgaris nongentesinium quia-
quagesimum octarura , indictionem primam, esse, contendit Si
enim natus ipse est anno go5. , quinquagesimus quarlus aeta-
tis certe iu annum 959. ant potius 960. ineuntem , secundum
Graecorum computum, incidit, cum Novembri roense decessc-
rit. Ceterum scriptores , Constantinum trcdecim annos cum
Leone regnasse, coatendentes , tempora non confudisse sed ,

ab eo anno, quo ab Euthymio patriarcba coronatus fuit, nu-


mcrasse videntur.
1) Continuat Theoph. p. 393. Banduri Imperium orientis. T. I.
p. lai. a) Eius enim aetate S. Grcgorii reliquiae Nazianzo Con-
stantinopolin traductae sunt V. Graecus scriptor ex codice ducit
Sabaudiae in Act. SS. ad d 9. Maii edilus p. 448. sqq. S.
etiam Ioannis raanus in palatium ritu solenni illata est. Acta
SS. ad d. 29. Augusti. 3) Theoph. Contin. p. a8o. a84. 4)
Graecum carmen colosso inscriptum Bandurius Antiquitatum CSP.
li. p. 181. cdidit, ubi versum secundum et sequcnteni ita adduxiU
—— KbivaravTlvoc vtiv dion6rr c
t

0$ *Paiuayds naZc <fdf« inc axgnrov^/af


XQtiTTOy veovQyei rijc ndlas O-cwntac,
Ita Bandurius. At Gylliua qui de eodem in Topographia Tr-
,

bis L. II. c. 13. multis agit', ita exbibct: Ktavaxavxiyoc 6*<-


«/ior f f 6 'PtouayoO nalc , ut dubium sit, an non obeUscas a

Digitized by Googl
DE VITA ET REBUS GESTIS CONSTANTINI. LVII

nerano pecunia , refecit *). Praecipua eius cura fliit , ne pro-


riociae novis onenbus turbarentur , tanta iustitia , ut delato-
res , publico exitio repertos , urbe pelleret , tanta lenitas , ut
novi&sima exempla meritis parceret a ). Ceteros praeaminentes
peritia legum splendidissimis rauneribus admovit , artes mili-
tares , rem naval em , ac triremium fabricam , per otiura igno-
tam , revocavit , scriptaque eius egregiam ho rum raemoriara
tradunt, quibus exposuit, quantum railitum in armis, quantae
*ociorum vires, quibus artibus claustra imperii tuenda cssent 3).
Boctorum hominum ingens aetatc ilia proventus fuit, e quibus
Simeon .Mctaphrastes, iussu Constantini , sanctorum vitas de-
ecripsit *) , Leontius Byzantinus *) , et Genesius °) , et Theodo-
rus Daphnopates 7) suorum temporum historiam, scriptis libris,
<jui partim a etatern tulere, partim araissi sunt, composuerunt.
deicrum graves quidam et docti scriptores Constantinum sae-
vitiae, ebrietatis et circa res publicas socordiae arguunt 8) :
quae si iusta reprehensio est, videntur ea vitia aut raro pro*
rupisse, aut maioribus virtutibus esse compensata.

Constantino potins , Roman! iunioris filio, Porphyrogeniti nc- v

pote, in circo sit rcpositua.


i) QuodCangias ex inscriptione muris Nicaenis refectit addita colli-
git, notis ad Zonar. 97. cversionem tamen hanc murornm Lconia Ar-
meni aetate iam accidiase, arbitratur. a) Theophanls ContinuaL
p.378. C. 3) VidcanturTactica, liber de iroperio adminlstrando
edicts varia,de quibus alio loco exponam. 4) V. AHatii Diatribe
de Siraeonibna p. a5. sqq. Pagius in Crit. Baron, an. 91 3.
Careos in Hist Litterar. cet. 5) Cuius Chronographiam Li-
bris IV. Combefisius inter Scriptores post Theophanem, omisao
nomine autoris, edidit. 6) Unicum , quantum constat, scri-
ptorts boiaa exemplum bibliotheca academiae Lipsiensis , vetu-
stia bonijque libris referta, serrat Won satis accurate olim dc-
•criptom est a Ip. Andr. Boaio, negligentius apud Venetos ex-
caaam, ut in observationibus ad Constantinum aliquando osten-
dam. 7) V. Cave p. 55 1. scripsit praeter cetera vitam Thco-
dori Stoditae, quam inter Anecdota Graeca edere promisit
Ma-
eon* Crosius, in Dissertat Eplstolica pag. a8. 8) Zonar. p.
19I CedrenuB p. 635.

Digitized by Google
L.XX1II E FABRICII BIBLIOTHECA GRAECA.

KXCZRPTOM B FABRICII BIBLIOTHECA GRABCA T. T|. P. 6a I. SQQ. DB CODIttS

ABU5CJUPTO COBSTAVT1B1AK1 CERWOBIAUS, AOCTORB COBR. BACHAR.


* OFTEHBACHJO , COM HOTI5 PABBICU.

membranas pcrgamcnas casque firmiores, lacviorcs atque ni-


tidiores ,
quam
quibns postremis , ante Typographiae invcnti-
oncm j temporibus utebantur , exaratus. Quanquam de eius
aetatc certo dcfinirc non ausim , ilium tamen longe ante Urbis
cxpttgnationcm in ipsa Graecia scriptum esse, existimo. Sum-
ma enim cura atque dextcritate confectus , ut sphalmata , qui-
biis recentiores ex scribarum ignorantia atque oscitantia sea tent,
ycI nul}a vel exigua rarissime occurrant. Et licet elegantia
scripturae tanta appareat , ac si integrum volumen non solum
eadem manu , sed codem calamo eademquc die descriptum
csset; Littcrarum tamen character antiquior est et a nostra
multum diflert, atque ideo lectionem initio difficiliorem red-
dit, quae di/Hcultas augetuf per siglas vel litterarum compen-
dia, et quod voces minus distinctae nullo plcrumque i titers ti-
tio sibi cohacreaut. Quod equidem notam non contemnendam
antiquitatis CL. Salmasius *) asserit. Accentus adiccti illam
ncc tollunt nee minuunt, cum ab Ai istophane iamdum inventi 2 )
ct in vetustissimis atque praestantissimis codicibus saepe repe-
riantur. Externa libri facies , involucrum nimirum ex corio
bubulo Turcico constans auroque obductum atque Regum Hun-
gariac insignia , quae in utraque parte apparent , satis demon-*
strant , non ultimum inter celeberrimae atcme instructissimae
Budcnsis , heu quondam bibliothecae xiifiqXia locum obtinu-
!

issc. Dc quo infra pluribus. Sed ut ad interiora accedam


primus tractatus omnem apparatum bellicum oraniaque ad
ilium necessaria cxactissimc describit. Reliqui , ritus ecclesi-
asticos, cerimonias in unoquoque festo die observari soli Las
prolixius cnumerant. Hinc non solum quae ad statum aulicum
i) Kpistol. ad CI. Sarravium , quae CLXXX1II. est in edit Bur-
manni p. 186 sq. 3) Idem Salmasius 1- c.

Digitized by Googl
E FABRIC1I BIBLIOTH. GRAECA. LIX
et ecclesiasticum pertinent, sed multa etiam quae ad topogra-
phiam Lrbis, uflicioruni atcjue dignitatum notitiain utramquc,
etclesiasticani imprimis horum temporum historian*, faciiint,
rcperiuntur , quae alibi frustra quaesiveris. Quod luculcnto
est indicio hoc opus nunquam prodiisse. Multa ciiim tarn pa-
latii quam ecclcsiac offlcia a Codino atque Meursio omissa ex

illo pixjduci , multa ctiam illustrari nossunt. Innumerae quo-


qne voces occur runt, quas neque Glossaria a Labbaeo, Meur-
sio , du Cangio coraposita , neque Ilesychius neque Suidas
habent. Quarc ad linguae etiam pcritiam baud parum con-
ducit. Sty J lis caeterum satis coniptus a que pro istius scculi
I

barbaric sat degans. Nunquam vero editum , imo vix cogni-


turn hactenus optimum fuisse codicem prorsus miror.
. Ncque .

eniin iater opera Constantini a Vulcanio vcl ab aliis piiblici


inris facta apparet , neque ab Haockio, ncc alio , quod sciam,
ul/a eius fit men tic. Verum du Fresnei Domini du Cangc in-
dustriam eCTugisse plane demiror , quippe qui ad illustrandara
Orientalis Imperii Historiam, et Glossarium suum adoniandum
incumparabili prorsus studio omnia rimatus est. Solus Gc-
snerus in bistoria litteraria pcritissimus, eius bisce memimt,
dum inter alia Constantini Opera recenset : » Volumen Grae-
cum magnum ex bibliotbeca Hungarica de Ccriraoniis aulicis
sacris et propbanis. Videndum , pergit Gcsnerus, an forte sit
idem Liber qui Uarmenopulo tribuitur in Ca to logo Bibbotbe-
cae Regis Gallorum, Ordo Regii Palatii. « Nullum vero mibi
ddbiura est, aut falso Constantino Harmcnopulo inscribi aut
plane divcrsum esse debcre. Dum
expressissimis verbis Inipc-
rator in omnium tractatuum titulis et praeloquiis illos sibi
ipsi vindicct, et, quem Constantino Uarmenopulo tribuit,
Codex de Aulicis , meus vero de Ecclcsiasticis potissimuin
agat. Du Cangius , qui omnia Rcgiae Bibl. MS. sedulo excus-
sit, Harmenopulura non vidit, alias ncglexisset minime, quarc
ilium adesse vix credo. Si Labbei Bibliotbeca MSS. 2 ) ad ma-
mis esset, lubens consuluissem. Is enim Rcgiae Bibliotbecae
MSS. inter cactcra enumerat , qualis autera sit Catalogus de
quo Gesncrus , ignoro. MStum fuisse oportet. Singularem

i) Sivelacobus Frisias potius in Epitome Bibl. Gesnerianac et conli-


nuatione ap. Froschov. i583. fol. p.173. a) In hac pag. 270.
meinorantur ex MSS. BibL Regiae , post Harracnopuli prom-
toarium librifl VIII. disUnctum et pleraqtie alia ad utrutnque
ioi Graccorum spectantia opuscula , Officia Palatii et £cc/e-
siae ac sedes patriarchae CPol. subiectae sub Leone Philoso-
pbo et Andronico Palaeologo, et xa£*ff ttoy ^fipoTOVMuy per
Dcmetrium Gemistum Protonotarium magnae ecclesiae Diaco-
num, Inscriptionca Patriarchae CPol. ad Papain et caetcroa Pa-
tiizrchas, ArcbiepUc Sed nihil haec ad praetcnt opus.

Digitized by Google
LX E FABRICII BIBLIOTH. GRAECA.
enim Regionim MStorum Indicem unquam typis vulgatum esse,
me latet. Ilium vero ipsum esse Codicem , qui Budensis li-
brariae supellectilis uberrimae atque praestantissimae quondam
L. XXIV fuit , Ungariae Regum arma , ut supra dixi , gentilitia , quibus
ex utroque latere splendent, comprobatit. In ultima urbis
Budae expugnatione aliqua Bibliothecae rudera recuperata,
quae Iulius a Pflugk 1 ) descripsit, sed meus Codex non me-
moratur ; quare longe ante evasisse oportet. Quibus autem
fatis in meas tandem manus devenerit , equidem ignoro. Exi-
guo aere a me redemtus fuit, in magno autem pretio mihi
habetur , dignus etiam qui lucem publicam videat. Quod an
mea unquam opera fiet nescio ; exiguam enim in Graecis no-
titiam meam ingenue agnoseo , neque , qui hodie grassatur
scribendi pruritus, me tenet, ut scriptoris vel editoris nomen
nullo reipubl. litterariae commodo temere mihi arrogare vebm.
Interim gratus mihi labor est, quern cum Dn. Schneidero
dicto Schmidt , viro Graecarum , imo omnium , litterarum
peritissimo, Codici impendo. Huius ihdustria (nam mea, quam
confero , symbola exigua vel nulla , ) prioris atque dimidiae
etiam partis secundi Tractatus versio iam delineata. Rudis
ea quidem, sed secundis cur is, et si plura, quam supra a me
nominata Glossaria, nacti erimus , expolietur a).
Non dubium est quin egregio prorsus munere rem litte-
rariam beaturi, et historiae Byzantinae novam atque insignera
lucem allaturi sint viri praestantissimi , si locuples hoc atque
imperatoriis auspiciis elucubratum opus studio ac labore &o
recensitum atque explicatum quamprimum publicaverint

i) In Epistola ad Scckendorfiuro , quae cxtat T. II. Collectionis


Madero - Schmidianae dc Bibliothccis p. 3io, scj. a) Hacteuu*
Ujfenbacfu Sequcns iudicium est Fabricii.

Digitized by Googl
EX AD VERS ARIIS LEICHIANIS.

Dl SCIilPTIS C0WSTA5TIW1 P0RPHTB0GENIT1.

GoUegissc multos libros et inde excerpta fieri curasse dicilur


praefat. ad Excerpta Legat. ed. Hocschel. Conf. pracf. ad
Contin. Theoph. p. 2. Script, post Theophan.
Constantino Porphyr. dedicavit historiam suam Gcnesius de
Imperatorum.
vita Basilii alioruraque
Delectus legum compendiarius ex Instit. Digestis etc. compo-
situs ab Imp. Leone philosopho et Constant. Porphyr. Lam-
bec. L. V. c. 8.
In cod. LXIV. Bibl. Venetae compendium exstat legum Lconis
etConstantini scriptum an. 1 1^5.
Theophanis Synopsis compendiaria artis medicae suasu Imp.
Constantini Porphyr. ex Oribasii potissimum scriptis colle-
cta et in septem libros divisa. Lambec. 24. manus. iurid.
conf. 25. et Wegelini exSoaig et Fabric, ad Allat. de Psellis.
Psdli synopsis artis medicae ad Constantinum in Escurialensi*
» Montfauc. in Bibl. Manuscr. p. 6a3.
Muratorius T. II. Ant. Ilal. diss. 26. recenset auctores Tacti-
cos Bibliothecac Ambrosianae ineditos , inter quos occurrunt
Navuayixd Aiowoq , inedita. Navfia^xu naga BaoiUt-
ov nuTQixt'ov xai naQaxoipwfiivov. In alio codice / Tat-
tici di Constantino Porphrrogeneta. Eiusdem neoi vav-
fxa/tag aroaT^yfj/^aicov xat neLQCcrixfjg etc*
Tactica sine nomine, quae in codice Laurentino occurrunt
(Montfauc. T. I. p. 54h-) sunt Constantini Imp.
Ut Constantinus nonnulla de re militari scripsit , ita Imp. Ma-
ximilian! libri plcrique ad venationem et rem militarem
pertinent. Lambec. p. i83.
Anonymi additamentum ad Constantin. de imagine Edessena
est in cod. i4- L. VIII. Lambec.
Romani et Constantini Constitutiones ecclesiasticae in BibL Am-
brosiana. v. Montfauc. Bibl. Manuscr. p. 623.

Digitized by Google
LXU EX ADVERSARHS LEICHIANIS.

XX I1SDEH ADYEESARIIS DE VITA G0N8TAKTI51 ET HOC COD1CE CEIIMOSIALI


COLLBCTABEA QUAKDAM.

stantini Porphyrog. neptcs ex Romano filio et earum ge-


nealog. v. apud Eccard. de stemmate principum Saxoniae
superioris.
Non convenit cum caeteris auctoribus locus Clironici Vulturn.
in rebus Constantini p. 533.
In codice N. T. membranaceo Basileense occurrit Constantini
Porphyr. et Leonis effigies cum aliquot Graecis versibus.
"Wetsten. Proleg. ad N. T. p. 55, Conf. Theodor. Studit.
p. 170. ed. Sirmondi.
Subscriptio in libro Olympiodori Bibl. Venet. p. 1. ini xrjq
d^oavvtqyrjrov paaiXsiaq AioviOQ xai j4X£$urd()0v rtov 0*0-
t
&odo%<ov Hat (f iXoxQiOTtov ftuouicov Fu>fiaia»v. Ergo Leo
et Alexander A. 905. coniunctim babuerunt imperium.
De ceriraoniis in genere v. Mus. Italic. T. II. p. 584.
Maius in Observat. ad N. T. quaedam babct ex Constant. Imp.
Cerimoniaii. Vid. Bibl. UfTenbach. p. 558, et de eius edi-
tione Histoire Critique de la republiquc des lettres T. XI.
p. 533. T. XIII. p. 345.
Codex Constantini Porph. Lipsiensis similis est specimini sae-
culi X. , quod in Catal. MStor. Grace. Bibl. Venetae p. 3.
conspicitur.
Constantinopolitanorum Imperatorum mores et institutio sunt
in bibl. Ambros. p. 485. Montfauc. Bibl. Manuscr. p. 6x3.
Codices de officiis aulae Imperat. Catal. Bibl. Venet. S. Marci
p. io5. «

Digitized by Google
KnN2TANTIN0T BA2IAEQ2
*

E K B E 2 I 2
J
THS

B A 2 1 AE I O T T ASE S2 2.

Conxantinus Porphyr. Vol I,


Digitized by Google
[EK9E2HH TH2 BAJSIAEIOT TABE82. ]
KSIN2TANTIN0T
TOT WAOXP1ZTOT KAl BNATTSU TSU XPlZTSb TSU
AlUNlSh BA21AEJ BAZlAEStZ T10T AEON T OX TOT
Z&UITATOT KAl AE1MNHZT0T BA2JAESL2
2TNTATMA Tl
KAl BAUDAE10T ZII0TAH2 ONTSiS ASION nOIHMA

[DE CERIMONIIS AUIAE BYZANTINAE. ]


CO NSTANTINI EODEM CHR1STO AETERNO
CflRISTUM AMANT18 ET IN
REGE 1MPERATORI6 FUJI LEONIS SAPIEOTIS51MI ET
PERPETCA MEMORIA CELEBRANDI IMPERATORIS
SYNTAGMA
ET IMPERATORIA 1NDUSTRIA VERE DIGNUM OPUS.

ou; flip TloiP lOmq s6o%$v av xovri to iyytiQijfia ntQit- Ed. Lips.
Toy, olq ov tocuvti] twv dvayxattov tpgovrig, t)(ity ik xai P a 8- 1
hay qpiXop xai ntQionovSaoxov xai ttov aXXav unavrtov
oixiioTtQOP , axe tita Tfjq inaiverfjq ra&cog Tfjq paotXeiov dg-Ed.L. a

tyrfi 6tixpvfiivijg xou/xiWT^Qag xai ngoq to (vaxwoyior&QOv

i. Titulum EXGEZIZ TH2 BA2. TAB. reiUtui ex praefa-


tione. N. 6. Tl om. ed.

Ajiis forte nonnuUis , qui non tantam re rum neces«ariarum coram


apant , hoc opus supernunra visum fait: nobis antcm carissiraum,
din expetitum et raagis familiare omnibus alils , qtiippe per landa-
bilem ordineni dignitas Imperatoria splendidior osteuditur, ad mains
oraamentura a* dccus extollitur et propterea tnm exteris turn no-

Digitized by Google
4 CONSTANTINt PORPUYROGENITI
uvttTQSxovofjgxai 6id tovto davitaarrjg ovarjg e&vsat re xai
noXXd yu$ otte up ftaxyfo ZQonp ovvanoXrjyeiv,
rjftfTtyoig.

<6g h uvtoI nqax&ivra xai vn' avrov tianavwfteva , fied*


wv xai to fiiya ZQTjpa xai Tifiiov, tj %rjg paaiXetov Tu&tog
Bexfeot'g T€ xui vnorvnataig, rjg naQOQaxfct'otjg xai, olov «n«fy,5

unovBXQadtiatjg, dxaXXwniOTPv tw ovri xai dvasid'tj t/jv /Saaf-


Xsiuv ifv xadvQuv. wanso yao aoifiarog firj evoxrifioviog <fia-

ntnXaafiivov , uXXd (pvgtiijv xai ovx BvuQfioorwg Ttov fitXwv


avjfp avyxei/uivcov , axa%iav av Tig to toiovtov nooaetnoi,
Covtco xai tov (iaaiXixov noXmvpaxog fir) to$u dyofiivov xai 10
xvf$SQVW(xivov , xar' ovdiv dioioei Tfjg idio>uxr)g xai dveXsv-
$ioov Siayayyrjg. \i? ovv fir) tovto yivrjTai xai dofafiev
ardxrag (peQOjxsvoi ,
tt)v paoiXtxrjv xafrvpoi%tiv fisyaXeioTtjra,
Sstv wr}&/]fi€v 9 oca tc naga t«v naXuiox&QtDV iysvQefrr] xai
naQa tcov eatoaxoTCOv diTjyydX&rj xai nag' yficov avrcov «fca-i5
D#» xai iv ijfuv ivrjoyrj&r] , tuvtu <piXo7i6vtp fieXiTji ex noX-
Xmv ioavtjaad'ai xai noog svovvojitov xaTaXrjxjjiv to) na-
qovti ixdiadai <piXoT£%vr]fiaTi , xai naTQt'av i&d>v naQfojQa-
'M.s. fo\. fiivav naqaHoaiv Tolg r)fiug ivarjfifi vaod'ai i xai manirt
aa,a T£va av&rj ix Xeilicqvcov dQSxpafxivovg eig davyxQnov €V7iQ£-%o
nstav Ttj PaaiXixij naQa&eod'ai XufinqoTrpi , xai ojov ti xa-
totit{jov diavyeg xai veoaftrjxrov iv fttaotg Toig dvaxxoQOig
Ed.L. 3<tfpwa<T#<u , iv $ xai tu Ttj puoiXefy aqxfl nqinovra xai tu

3. oftfa cd.

stris civibus admiration! est Multa enim obscrvata aliqnando,


longo tempore abolita , dcfioerc solent , cumquc his magnum ct vc-
nerandum opus , lmperatoriarum ccrimoniarum descriptio et regu-
la: qua neglccta atque, ut ita dicam , morte exstiucta , imperium
dc forme omnino el iudccorum apparuit. Ut cnim corporc nun ele-
gantcr forma to, scd merabris turpiter ac distortc in co collocatis,
id hire aliquis confusionem dixerit, ita quoquc Imperatoria aula
inordinate admiuistrata ct gubernata, inhouesta ilia ct parum libe-
rali inslitutionc in nihilum redigetur. Ne hoc igitur contiugat ct
nos ordinera negligcntes , Impcratoriam dcdccorare maicstatcin vi-
dearour, uecessarium putavimus, turn apud antiquiorcs rcpcrta, turn
ab iis, qui baec viderunt, rclata, turn a nobis ipsis conspccta in-
que aula nostra exercita, c multis assidua cura congcrcrc ct omnium
oculis praescnti opere exponcre patrias consuctudines nunc ncgle-
,

ctas tradere ct commendare posteritati , et quasi florcs nonnullos


c pratis deccrpentcs, ad incomparabile decus Imperatorio splcndori
committcre ; illud denique opus , tamquam lucidum ac recens poli-
tum speculum, in medio atrio collocare, ut in eo tarn Imperatoria
couvcuieutia digniUti, quam ministrorum systcmati congrua omnium

Digitized by Google
DE CERMON. AULAE BYZANT. PRAEF. 5

ru avpelrjTtxtp ovorrj/uctTt d£ta xaroTrrevo/ueva , h rog«* xa*Ed.3


xiofiM ai tov xqarovg fjvfai Ju^dyoiVTO. tog uv 6k aaftj xai
tvSidyytoora thy rat ysyoan(j.iva , xai xaSwuiXtjuivri xai
anlovarepa opgdoei x€%Qqut&a xai Xt&oi ratq avxaCg xai
^uroftaai rollg itp* exdoro) nody/uart ndXai nQOoaDUOodeZaift
xai Xeyofidvoig , vtp' tov tov fiaotXtiov xQarovg qv&uw xai
tu$ei tftoofisvov , tixovi%oifJiBV tov 6r]f.uovQyov Ttjv mot rods
to Tiav uQuortav xai xi'vrjotv, xa&OQtjno 6*& xai rotg vno ytfya
otfivonoendarsoov $ xai o*ia xovto qdvTSQov ts xai davuaari-
lwtoor, Xtxriov nsgi sxatmjg rdSsag, onmg ts xai xa& ©V daxt-
Ut tqoxop ixreXsfofhu xai amfintoaivtaduu

KE0. a. Ed.L.4

"Oc"a Jtt TraQaqpvXdrrtiv , ifQOxivoov ytyouivov ly utydly Ixxlij- rjj

oUtj qrot id|t; xai dxoXovd-ia rtuv tvOtjfiwy xai ntonpayuiy


1 5 nootXtuattav, ly ale ol ^aa title dnlacfty iy rjj uiydXg
ixxlqOiq.

(ttag tjudgag rfc otag ovv iviara^iy^g neoiipays-


GTajtig soQTrjg tloioxovrai ol ngainooiTOi sv t$ /.ovarii V
TQtxXiroj ,
Tijg xa&fjfitQivrjg fyXovon iora^ivfjg ngosX(vafia>gf B

7. t6 , tt ed. 8. xiytjOiy. xa&. ed. 9. &avuaor6xt:QQV. Xt-


xtloy ovy ccn\. R.

lis exponantur, ct sic in ordine ac pulchritudlno frena potestatis re-


Ut vcro quae hie perscripta sunt clara ct intcllectu facilia
rrauercnt, nsi suraus vulgari ct simpliciori gcucre dicendi nominibus-
que et vocabulis cnivia rci quondam aptc impositis ct dc ea usflr-
patj'5, qtiibus dum Impcratoria potestas concinuitatc ct ordine couti-
nrttir , crcatorrs circa hoc univcrsum harmoniam ct raotum adumbrc-
mm. Visum quoque iis, quae sub manibus habcraus, couvenientius,
ct propterea iucundius ac mirabilius est , dc singulis officii* quomodo
et qua ratione pcrfici et administrari debeant commcutaxi.

CAP. 1.

Obtervanda, quando proceuio in magnam


tcclesiam instituitur >
tive orJo ac series soUnniwn et illustrium processionum ,
Im-
peratoribus ad magnam tcclesiam euntibus.

Pridic cina «Jic»* » n f|ucm ciusmodi splcndidissimum festum in-


proccssione
cidiL »racpos»t» aureum triclinium intrant, diurna scilicet
ut iu
instant* ct Dominos de festo admoneut, qui iubent ipsos ,

Digitized by Google
6 C0NSTAKT1NI PORPHTROGEN1TI
xai vnoftipvijaxovai xovg fcanoxag nsgi xtjg eoqxrjg, shu xe-
Xsvovow xovxovg ol foanoxai ayso&at ini xrt v avqiov wpo-
xevoov jjxoi nqoskevoiv. ol Ss i^sqyoftBvot bqi%ovai nuaiv
xoVg xov xovpovxXeiov ,
ofioicog xai tw xaxendvto xai t<£> So-
fuartxw xmv fiaoiXixaiv, avv xovxotg Sh xai xotg dvai Srntdq-5
yoig" dnoaxiXXovai 6*k xai fiavtidxa xta xs dofieaux(t) t<3v
yovfxiQwv xaitw xoptjxt xwv xet/iatv , xcu aftAcog ebietv,
ndaaig xatg xd&oi xai naai xoTg oexqhoig xaxufujvvovai
nsoi xijg xoiavxfjg noosXevaecog , Xva exdoxtj xa$ig xai 2xa-
axov aixqsxov xaxd xyv tfi'av xd%iv xai xaxd xov i'diov xovio
Caexodxov xvnov xd avxoVg aQfitotyvra nQoevxQentoaxjL. xai
aa.b xai raJ vndqyM xijg noXemg yvo)Qi%ovai xov svxqenioai
xai dvuxad-dqai xrjv paoyXixrjv e£o$ov , iv fj
[liXXovoiv ol
Seonoxai nqoeXdttv , xai ndaag xdg ixeVcts eio<p£QOvaag Xeco-
(fogovg 6$ovg 9 iv alg fiiXXovoi dtigyio&at oi deonoxai , b*tai5

xov nv^tvov nqtofiaxog xai xtjg ix xiaaov xai ddqjvqg fivq-


$ivqg xs xai fovSooXipdvov xavxtjv xaxaxoo/ietv xai aXXoig,
ooa o xox$ qpsget xaiqbg , evoiSsot xs xai notxtXoig avdtat*
(B.) Tjj tie inavqiov, jjyovv xfj fjfidoa xrjg avxfjg toqx/jg, ecoihv
nqmag doioyovxai ol nqainoonot fiexd ndatjg xtjg xd'$eoog20
xov xov§ovxXuov eig xov xafiaXXdQiov, xai xa^ovxai ixsfoe.
*
J) xov ds psydXov xai oixsiaxov nannlov dvoiyovxog, uasoyov-
xui, xai xad-d&vxat iv t$ Pjty tov nai>diov , xai ei&
ovxtag eiaiqyovxai ol jHeaxqxoqeg , xai oiqovoi xijv /Ltoxra'ixrjv

qufidov dno xov svxxijqiov xov dytov Qsodcoqov xov ovxogzS

a. rourots ed. 16. xfc post xai, et re post fxvfjotyyg om. cd.
1 8. Soa corr. Leich., Soots ed. ex. cod. ai. xai deest in co«U

crastinam poiapam sea processionem parent et inatituant. Egre-


dientes illi hoc omnibus cubiculariis capitaneo item et domestico
,
Impcratoriorum , duobus praeterea demarchis, edicunt mittuntctiam :

mandata turn domestico numcrorum, turn comiti murorum, et, ut


brcviter dicam , officiis ac sccrctis omnibus huiusmodi processionem
indicant , ut singula officia et secreta secundum ordinem suum et
propriam sccreto formam quae ipsis conveniunt procurent. Prac-
fecto etiam urbis id faciunt , ut viam Imperatoriam , qua Do-
notum
mini procesauri sunt, et publicas omnes ad cam, qua ipsi transituri
sunt, duccntes praeparet, purget et prismate buxeo hederaque,
lauro , myrrha , thure et aliis , quos tunc tempus fcrt , odoris ac
aricgatis floribus cxornct. ( II. ) Postero seu ipso fcsto die primo
mane praepositi cum omnibus, qui ad cubiculi ordinem pertinent,
caballarium intrant, et ibi confident Magno autem et domestico papa
nalataum aperientc, intrant sedentquc in velo panthei: dcinde tc-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 1.
7

xXetov t fisrd xai Ttov Trj tu%u avrdov diaiiagico? , afyovai


to jaftXiov, iv oj anoxeirat rt fiaoiXitag ia&tjg, xai tcc xoqvi-
xxia t outSQ tcc (iaotkua svtiofrsv nt^KpeQOvoi aT^/uara , xa^
5oi (iaoiXixoi anu&ctfiioi tu flaotXtxd aiQOvaiv aqfiatd w xai
cr.otrrapia xai tu doQccra, xai rj fisv tojv uXXu%i(it&v Tutyg
^f'ofi T^y paoiXeiov aroX/jv, xai djiortd-qaiv iv to} dxrayoivtfi
xovpovxXti'tj) Ty ovri iv Tig naXarfy Tqg ddyvrjg, iyyovj>Ed.L. 5
nob tov vaov tov dyiov ngaTOfidozvoog, Sreydvov. ol <f$

lora aQfiara ipsgovreg onaduQiot, Xotuvtui per* uvrwv iv t#


ovonodup , xai t»v $€Otiot(ov utw axaQapayyi'wv i|to'y-
To»y tov <££0v xo<rcuYo£, xa* T^y ovvtjd-q cv/jv iv Tfj xoyytj
TOV XQVOOTQ IxXlVOV , €V 1J
ft TOV K.VQIOV TJftcSv Xtti
lOTOQtJIUI,

Qeov fcouxeXog uyiu eixtov ini &qovov xafre^Oftev/j f jtu Qe<ji


i5umo$t$6vT<ov ,
eiaiqyovTai ol noauiooiTOi uno tov ftftov tov
navSiov , xae nQQOxvvovoi Tovg $£onoTagf xui eid* ovzcog pdX^
Xovoiv ol deanoxatr tu tuvjcov yyvoonsQixXeioTa aayta t xai i%t'u- B
at tov ^pvAaxo£. «v 0*$ aiyfiaxi ixSiysTai avrovg Tor£Ms.a3. a
ftayXdfitov xai ij IxaiQUa xai 0 Xoyo&hrjg,ft€TU tov xuvtxXeiov
iQxai tov nQonoaaqxoijjig xai tov" Trprorovora^/ot/, xai inevyo-
pevoi TOtg SsanOToig, TOVTOig avfinoysvovrat. (I*.) Kai dneo-
yofitvot deonoTai iv t« nQwroxriOTtp va<p Ttjg vneqayiag ®«o-
to'xov, Xufiftuyovoi xTjoovg napa twv nQuinooiTtov t drjXovoii

3. japlijy cod. 30. woaiToaOgxp/rii/c sph. ed.

stitores intrantes, virgam Mosaicam ex oratorio S. Theodorl, quod in


aurco triclinio est, desumunt: mutatoriis cubiculi praefccti cum
diaetariis , qui ad eorum ordinem pertineut , tabulam, in qua
vejtis Imperatoria iacct, ct areas, ubi Impcratoriac coronac aascr-
vantur; spatharii Impcratorii arma, scuta hastasque Imperatorisj of-
ficiuui deniquc imitatorii stolam eins sumit, et in octaugulo cubi-
culo, quod in palatio Daphnes sen ante templum sancti proto-
nartyris Stephani est, rcpontt. Spatharii arma portantes, cum
ipsis in onopodio stant, ct postquam Domini, scaraman^iis indnti, c
sacro cubicuio processerunt solitasqne prcccs in concha aurei triclinii,
nbi Domini ac Dei nostri divina ct sacra imago in throno collocata
wt, peregerunt, praepositi a velo panthei intrantes, Dominos ado-
rant: qui statim vestes suas aaro practcxtas indnnnt , et per excu-
• bias cgrediuntur. In sigmate custouia corporis, quae manclavium et
hctacria vocatur, et logo the tes cum praefecto caniclei, protosecre-
tario ac protonotario eos excipiunt , et facta salutationc, cum
ipsis proccdont. (HI.) Domini autcm ad veterera sanctissiinac Dciparae
acdem abeuutcs, cereos a praepositis, scilicet a cubiculario praepositis
traditos, accipiunt, et triphci adoratiouc cumcercis Dcam Ycnerantur.

Digitized by Google
8 CONSTANTS PORPHYROGENITI
vnb xovfttxovXagi'ov SiSo/nivtov TOvg nQainoaiTovg, xai did
QT^g TQiaafjg fxsxa twv xrjoojv noooxvvrjaecog dnsvyagiaTOvaiv
TfZ Btoh xai ei& ovjtoq iv tio xarexemp jjroi neiexuvyt
(vxttjoi'm rijg dytag TQiddog, xdxuae did rtjg TQioofjg fisrd
twv xrjqwv noooxvvijoewg auBvyaQiorovai tw Qetp, xai £iP$
ovrcog daigyovrai iv rotg ixsioe dnoxeipivoig iv tm are-
vaxtw Xeixpdvoig, xaxstae Sid rrjg TQioo>jg nerd twv xtjqwv
nQOoxvvqoewg dnevyagioTOvai tm Qew. eixa i|^oir«t
tig tov jii i ,'i r / <~i [ ? [xc j iv o} Yoravrtu ol TQstg tvfityidtiQ
xai nSQixaXXeig oravooi, xai did vtvpaTog tov nqainoanov i o
mjyvvovaiv ixeToe ol xovfiixovXdoiot, ovg xaTiypvoi xqoovg*
ol deonorai dnb twv ixtlae diioyovtai did tov tqixXivov tov

avyovoTiwg , iv w ixdiyovrai ol ts tov yqvooTQixXivov xai ol


(iuoiXixoi dvdoomof xdxetae ydg inevyovTat avv ToVg >tuyXa-
DfitTuig xai Totg hatoeiwTaig TOvg dsanoTag, ol ds dsanoraiiS
pera tov xovfiovxXsiov fiovov xai twv xoitwvitwv eioigyov-
r
tui iwg tov SxTaycovov xovpovxXd'ov tov ovrog nob tov ayi'ov
2T((puvov, iv m xai tj paotXsiog dnbxuTai aroXrj , xai ixeibe
foravrai ol tov xov^ovxXeiov insvybfievoi TOvg deonOTag. dnb
Ed. L. 6 dhtwp exetae tioioyovTai ol dtonoxat ovv Totg nQainoaiTOig^o
vum tov dyiov 7TQcoTO{idoTVQog ^Teqpdvov, xai did Tijg
iv to)
h&tu tcov xrjgwv naooxwrjo twg dnevyanujrovoi tm
TQiaafjg
Quo, xai ei&' ovTwg noooxwovot tov (xiyav xai neqixaXXij
10. JifoftCvovc Toif nqamoaUois Leich. n. "loxiovy
6ti loQtjjs nQoxftjuCvtis 6 fiiyag orauQds dnb to»T (rot? om. cd.)
panxiatij{iog ovx i^QX^at 6 dh hfQog i'ffrara* iv iip dxraxiovp •

MXy, "jyouv tlc xtjv «'


oxolqv, fjynSQ ncdaidv xalovo* X «-
Q«yiy, xttl 6 £rfooc (is roue lv-/yovs. txeiae y«[i dvzixyv triv
Xvxvwv XJqvtcci, % xalovfjiiytj Iniaxdvdtjlos , xai xdiuttey io«T
ixsioe ldQVfi£vov oiavQoO XQ^ajat /; Iltnoixbs yoauun.
i 7.
dxxayivov iph. ut infra p. 18. om. ed. 3I &ytoo
9, 7. .

om. cd.
Postca in sccundo gcu proximo saccllo ter gcnibus flexis cum cercis
Dcum precantur deinde ad rcpositas ibi in angiportu rcliquias accc-,
:

dunt, et hie quoquc tcr genu flcxo cum ccreis Dcum adorant.
Porro ad baptisterium , in quo tres magnae ac perpulcbrae
cruccs
staut, exeunt ibique signo a pracposito dato,
cubicularii qnos te-
ncnt cereos reponunt. lode Domini per triclinium augtutalis trans-
eunt, in quo aurei triclinii ministri et famuli Impcratorii
eos ex-
spectant: nam ibi quoque cum manclavitis et custodibus palatii
scu
netaena Dominos salutant. Ipsi vero cum cubiculariis et coetoni-
tu ad octangulum cubiculum ante sancti Stephani
acdem , in quo
Jtola Iniperatoria iacet, procedunt: ubi et cubicularii, Domiuos
liu--mtcs, adsuut. Inde cum praepositis ad saucti protomartyria Stc-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. i. 9
xai nolvxi'fitjxvr xov dytov Kcoraxavxtvov oxavgdv, (//.) Kai
fttrd to xfXJaai xavra tiotoyovxai try xm xoixoHvi xrjg <da-
iffySt ixdtyo[i£voi xdv xat.gov 9 ryyovv xov geqpegevddgiov 9
jf'(/o»T« to tiavddxov ano tov naxgidgyov nsgi xfjg sxxXij-

fyjiaaxtxijg xaxaordoecog , xai dij tioigyovxai oi ngainoatio^aU. a3. b


xai xrpr tidrjoiv xovxtov dtdovat xotg dcanoxaig. i'£i6vxe$ dt)

oi dtonoxui ev x(S dxxaywvy xovfiovxXfi'w, xgd&i tpcovjj fit}- IS

yaX% o noatntioixog, Xiynv „pcoxijxoQtg'" xai dq tioig-


/ovxat oi fkoxqxogeg xai negixi&iaai xotg deanoxatg xdg tov-
loxtov Xaiaxgdg xXavt'dag, xai tiding £%igyovxar oi it) ngai-
noctxot ax&povotv xot)g dsan6xag t
drjXovori xov xovfiovxXtt'ov
navxog nagiaxatidvov xdxetas, oxe xavxa xeXovvxat, xai fitru
to oxiy&rjvai xovg dsanoxag i'$€Q/ovxui did xov xgixXivov
xov avyovaxiwgr exstas ydg taxaxat 6 Xoyo&dxqg xov dgoitov
i5xai 6 rov xavixXstov xai 6 xuxtndvoj xarv paoiXixcov xai
xb fiayXdptov xai rj txaigeia. cvdo&ev ydg xijg tuydXrjg nv-C
l*$ xov avyovoximg foxavxai oi vixf^jaxtdgtoi , fiacxd^ovxcg
to xgvca xai bt Xt'Sxov xiiuojv xaxsoxtvaatujva ysgvifloletTxa,
xai taxavxat, ol deanoxai tig xqv X9 va ^ v X s *Q a > V7° vv € &
loro* nogxTjxa xov avyovoxioag e^cofrev xijg tuydXijg nvXyg*
xuxtlas ytxg xai oi xov ygvaoxgtxXtvov nagtoxavxuu xai J>J v
dta vtviiaxog xov dtanoxov 6 ngamoaixog xrjv xtxpuXqv vno-

aa. *l\OA. 'loxiov , 8xt diet xoiovxov Oytjiiaxoe • • *i ix . .

oats ralg doytelg fiid vtvpaxog xov dtOix6xov 6 nQntnooixoi y(d(i


xoif dtftiXovOty tlodtai , (Txt tt\ xard xurtoy ttouyoutytt f

iy xuis ffov(tls, iltt i&yixuiv tlaotioe dyttXa. ytviaOtu, *<"if U-


yttXiutvil tlXXoi&ymy fttXXuyitoy tlotiyai. Integrum hoc *cWion,
in e«L omisfun; , pracbet R. in annoL

phani templum abcunte« t tcr genu flexo cum ccreis Deum fene-
rantur, et ante magnam illam, pulcherrimarn et sum me vencramlam
*ancti Con^tanlini crucem se prostcrnnnt. (IV.) His peructis, cu-
biculom Daphnes ingrediuntur , et tempus seu refcreudarium, a
patrurcha mandatam de ecclcsiasticis cerimoniis fcreutcra ex- ,

tpeclant, qua rum notitiam intrantes praepositi Domiuis suppeditant.


Hi cam octangulum cubiculum intrarunt, praepositus alta voce ex-
dajnans dicit: Vestitort*. Tunc vestiLoj;cs acccdunt, Dominis
*pfendida3 suaa tunicas circumimponunt statiraque abcunt: prac-
fositi rero JUnpcratorem coronant, adstante ibi durn bacc pera-
,

gontnr, uni verso cubiculi ministerio, et coronati Domini per trl-


dialam augustalis eunt, ubi logotheta cursus publici, caniclco
praefectus , capitaneus Imperatoriorum , mauclavium et bctae-
'ia seu corporis custodes adsunt Intra port am augustalis maiorem
bnujre* , anrea et lapidibus prctiosis ornata malluvia portantes , Do.
mmi ad aurcam manum scu in porticu augustalis extra maguam

Digitized by Google
IO CONSTANT! Nl PORPHYROGENITI
xX/vag xotg S&moxaig, Sid xijg oixeiag /Xavt'Sog ysv$i rcS
ooxtaotta zovarp peoyay xaxeynvxr xiaaaotg ydy
TtS Tjjy

ootiuqkh xag XQvoug be h'dxoy xiuioty rjfiipuofievag paaxd-


£owt pdgyag. xai ildgxexai, xai slodysi xovg xs uayi-
OTQOvg dv&vnuxovg xe xai naxQuuovg oxoaxrjyovg xe xaiS
D o\p<pixiaX/ovg xai xXetcovQagyag , xai xovxcoy xaxd to siu>-
&vg noooxwovvxav xovg Seanoxag xai xaxd xdg oixeiag Urxa-
ftivav xd£eig, Sid vevfiaxog xov PaaiXico; Xiyei 6 ngamoatxog
evq/cog na>g xai evapftopicog $9
xeX£voaxe." xai Sr} torn coy
i^iovxmVf SqXoyoxi fiexd xai x&y Seonoxay 9 ndXiy iv xojiq
ovonodi'(j) , h&a 6 xijg piyXyg Syovyyagiog xai xov nXanjuov
imavxui, uexd xai xtov paoiXixcov onaduqiaov xcov paoxatyv-
xay xd paatXixd Zafiaxa, m'nxovoi xdxetas oF xe uayioxgo*
xai ol Xoinoi, xai unevxaQioxovai xovg Seanoxag, SrjXovoxi
Ms. ik *iov xijg xaxaoxuaeeog ev t$ fiiato eoxeoxog, xai Sid ysvuaxogiS
xov PaaiXiayg xaxd xo eito&og vevei 6 ngainooixog Sid xijg
avxov yXavi'Sog xio xijg xaxaoxdoeojg, xai Xeyei „x£Xev-
EiLUjoaxe." (&) Kai ano xaiy exetoe ovv&/a.ai xotg Seonoxaig
oixe fidytaxgoi xai ol Xoinoi hag xov ueydXov xoyotoxtOQiov,
ev /J Xaxavxai o, xe xov dyiov Kxovoxavxivov axavgog xai ijio
xov Dflcoaimg gu idog m xai t
fiijy o, xe nQcoxoaoijxQqxtjg xai o
nQcoxovoxuQiog, fiexd xojy daqxoijxojy xai fiaotlixuv voxaouov
xai Xomtov aexQexixojv voxaqioiv xe xai xaoxovXaQtay xai
1 3. ol SI ed. aa. Verba fiao. rox. x. loin. atxa. vox. et
mox xai om. c<L

portam stant , ubi et chrysotricliuiarii adsunt. Tunc ad nutum Do-


jnini praepositus, inclinato versus Domiuos capitc, propria veste
ostiano auream virgam tcnenti signum dat: quatuor cuim ostiarii
aureaa et geminis prcliosis instructas vkgas portant. Dciude egre-
ditur, et magistros, proconsules, patricios, stratcgos, officiates ct
clausurarum pracfectos adducit: quibus pro more salutautibus Domi-
uos, et secundum suos ordiues coustittitis, ad nutum Impcratoris prae-
posittis elare et harmonice dicit: Iubete. Et postquam cum Dominis
ad onopodium cxierunt, ubi drungarii vigiliae et rei navalis cum
spathariis Impcratoriis, arma Impcratoris ferentibus, staut, procum-
bunt ibi magistri ac rcliqui , ct Dominos salutaut scilicet magistro ,

ccrimoniarum in medio constitutor ad Impcratoris vcro nutum pro


more praepositus veste sua signum dat, dicens: Jubete. (V.) Imlc
cum Dominis magistri et reliqui usque ad maguum conaistorium y
in quo crux S. Constantini et virga Mosis stant, una egrediuu-
tur; ct ibi primus a secretis ct protosecretarius cum ipsia sc—
crctis, notariis Impcratoriis ceterisquc secreticis atque notariis et
chartuiariis et omnibus in eum locum cougrcgatU adest: stantibus^
que Ponuuis supra pulpitum ante camclaucium, praepositus itcrum

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZAKT. I. 1.
r
II

Ml ndvrtov sTuloe d&QOityfiivtov ,


xai rtSv isanorav ima/uS-
tov novXntTOv e^mqoo&sv tov xafji£Xavxiov t ndXiv
did vevfiarog tov ftaoiXitog xaxd to eicodvg vsvsi o tcqui-
noairog t<o aiXevrtaqut) , (sxttae yuq iv xro fuaw tov xowt-
SuT&Qiov larayjai oi oiXevrtdqtoi,) xai Xdyei usydXmg „xf-
XevaccT€" xai anb t&v ixetas dtioxovrai oi Ssanujui etog
TOV TQlXAlVOV TCOV XUvdlduTQDV , (ixtfoe yuQ 6 TOV KvQIOV B
aona^ovrai oi
forcrrat xXrjgog,) xai SsanOTai tov oravqov tov
Kvqiov, SrjXovori vtco tov axsvoqpvXaxog T/jg avrtjg ixxXq-
loaiag izQOoysoon&ov Totg feonoraig. xai and t£v ixuoe diio-
Zprrai oi dtonoxcu dneoyopevoi iv tw dxraxtovo) &6X0), rffovv v'
tig ttjv nqtoTijv ayoXrp, ovntq tj}v
naXatdv xaXovat yaqay/jy,
h #j> Idqvrau 6 i§ dqyvqov xaTsoxevafffievog nsqixaXXtjg arav-
qog, xai did Ttjg rqiaa/jg ftsrd tojv xriqoov nqoaxvvijasojg
iSuMCvxaqiaTovoi t<£ Ge(o. xai ndXtv dno tcov ixsioe tiisQXOv-
tui &ux tov tqucX/vov tcov ixoxovjiiTav • ixsias ydq Xaravray
myrfibv delta xai dqunsqcj, xara Tag oixeiag Tu£eig, rovgC
c
fconoTog sxde/Ofisva, xa ts F<o^iaXxd cxrjnxqa ra Xeyofieva
x
flrjXa , ouoiayg xai tu evTvyia xai tu ersqa oxrjnrQa, jtqog

wtovTOig tu axsvtj t<5v nqorixToqtov xai oivuroqojv, xai to


oxtvrj tojv dqaxovuqt'cov, Xafiovgd ts xai xafinfjdrjxToqia , fuzd
y
xai tojv fldvdcov, tov ovpnoqevsofrai Totg deonoxuig. (g,) EvMs,^.b
is Ttjj avrw TQtxXivM tojv ixaxovpiTOJV iv tm evwvvfiqj
fitoci iGTUVTUt, ini /Aaxqai axduvo) nqcovrj Ta£<£, oi tov xot-
*5atoTa>Q0g xuyxeXXdqioi , fierd xai tov avnov doftcorixov Poj-

io. 7TQOO<pfQ6u(yov Leich. i3. 6 om. ed. a5. xayxtXXuQioi


emend. Leich.', xflXuQioc ed. ex cod.

ad nutum Imperatoris signum nti mos est silentiario dat , (in me-
dio enim consistorio silentiarii praesto sunt,) alia voce exclamaus:
lubcU. Inde Domini ad triclinium candidatorum proccdunt, ubi sa-
cer Domino derus adest, ct crucem a thesaurario cius ecclesiae
ipsts alia tarn osculantur. Porro ad octangulum tholum scu priraam
scbolam, quem locum veterem monetam vocant, ubi ex argent o afla-
bre elalx>rata et puichcrrima crux posita est, transeunt, et ter genu
flexo cam cereis Deum venerantur; inde rursus per triclinium ex-
cobitorom pergtmt, ubi ad dextrum et sinistrum latus secundum or-
dines suos turmae Romanae , vela dictae, praetoriani et rcliquaa
cohortes mili tares, porro signa protectorum , senatorum ct dracona-
riorum, labara et campiductoria cum bandis stant Dominosque,
ut eos comitentur, excipiunt. (VI.) In eiusdem excubitorum tricli-
nii sinistra parte, in scam no longo, primus ordo stat, cauccllarii
quacstorU cum *uo domcstico, Romano sermone convenientes festo
11 CONSTANTINI PORPIIYROGEKITI
fLtut^ovrtg xd xjj £Ooxjj unLio^ovxu* devxiqa xd'£ig t
Tarawa*
y.ui avxoi ini fi.axQoaxdf.ivfo ol Xtybfitvoi dmavixai, xai avxoi
Dra siaydvxa evipyfiovvxeg* xai xqixtj xa^tg, I'axavxat ini fia-
xQoay.duvu) ol voftixoi , xai avxoi xu eico&oxa intvybfisvoi
xovg foanoxag. xai dnb tojv ixetos dniqypvxax tig xovg Xv-5
ypovg, iv w fdovxai 6 i| aqyvQOv Zxeoog xuxeoxtvaoiuvoq
oxuvobg, xai Sid xijg xQiaatjg fiexd xtov xrjqojv nQOoxvvqoewg
dnevyaoioxovoi xto Qey 9 xai yivexai ixttde iv xui xqijlovvu-
A/fti nutaxrj Soyy •
tfyovv tig xovg Xvyvovg ,
dtjXovbxi eig xrjv
xufidouv, iaxausvcov xcov paoiXioov ,
deyexat ixetoe 6 6*rjfio-io

XQaxrjg xojv Bbvsxqov, 7jyovv 6 dofiioxtxog xojv oyoXcov, ftexd


L. 8 xai xov negaxixov Sr]fiov raJv Bevixoov , xui inididoooiv o
drjiioxodxqg ,
?jyovv 6 dofiioxixog , to XipsXXdgiov xov $eano~
rrjv, dtpixo/uevog dqXovbxi vnb xov xr)g xaxaoxdosmg nqbg xov
(iaoiXia, 6 ds fiaoiXevg inidi'Stoai xovxo xijj noainooixtp, xaitS

axxoXoyovoiv ixet ol xov fiioovg, r\yovv 6 tiijfiog , xara to


tito&bg xovg dtonoxag, iv $h xip dxxoXoyttv xov drjfiov o
Sofiiorixog xaxaa(pQayt%ei xovg deonoxag xaxd xrjv tvrprjfxtav

xov tiqftov avxb ydq xo xniftovvdXiov xaxaxoofiovaiv ol xe


(feoTionodxai xai doyvoonQarai did xe flXaxiwv xai Xoincovzo
ivx/fiojv dnXfOfidxcov xs xai ninXoov , xai ftr)v Sm xe yovooHv
a. fiaxQoaxdfifift) cod. 9. ZXOA. 'Ioriov, Sri t<Sv decnoxiov
&UffX9fUytov tig toirg lv"xvovg, dydntovoi xovg kdxvovg xaxa tor
rdnov. i3. xtf titondxri Lcich. 18. ~XCL/. 'loxiov, 611 xov
#rt uov dxtokoyovyrog xara tjjv dxokov&fav xljg dxtokoyiag, ijyovv
lov kaov dnoxotvofiiyov tolg xodxtaig , xaxaoipgayl^ti 6 dofU-
Cxixog xtuv C/okwy xaf tix^ov rtjgarfioti xkuvlSog nqogtbv puOtk£a
tqixov xai ruiv xQaxjuiv X€y6vrutv i%tt o*£o*£fi£v>iv icctg xe Q a*'
miliv tov Xctov X(yovrog t xuiaoif ouytZei fifyQ 1 * " y ^Xtjqto^ ndatt
y dxxoloyta. q d*k t) Ta'£»f xai q dxxoloyia xai iy xalg kotnaig
tio%alg TcAetiat x&v Bevtxwv xai Iloaatyav. 19. t£ cm. cd.

acclamationcs dicentrs. Secundu* ordo : slant, ctiam iu scarano lon-


go , qui dipauitac dicuntur, et pro more acclamant Ttrtius ordo:
stant itidera in longo acamno nomici, fclicia Domiuis ut mos est
apprccnntcs. Hi aiiU-m iude ad lychnos abcunt, ubi crux alia cx
argeuto facta collocata eat, et triplici adoratioue, cercos manu tc-
ncntca , Dcura vcncrtnturj ibique iu tribunal! prima cxcoptio fit.
Stantes scilicet ad lychnos scu in camera lmperatorcs excipit ibi
priuccps Vcnctorum scu domestic us scholarum cum trausitoria sua
Veneta turha, ct Domino libellum oilctt, nimirum per ccrimouia-
rium ad Impcratorcm adductus, qui cum pracposito tradit, ct fa—
ctioucs sen populus Domiuis at consuctudo est acclamant, dum
interim domcsticus pro more secundum faustas populi prccationcs
ipsos crucc si gnat Tribunal ipsum vestiarii ct fabri argentarii
blattcis aUisquc prcliosis aulacis ct peplis oruant , aureisquc ct

Digitized by Googl
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. i. l3 *

xai aQyvQtov navxo/mv oxtvmv rovro xaxayXattovatv iv fug


avxro TQiflovvaXuo Setya xai doioxfoq foravxat nXqm'ov B
xmv Xv/vmv dnb xmv drjfimv, xai hiixuvaxaxd xov xoxe
ol
xaiQoy ivxvyydvovxtg ivrav&a i&vtxoi, xai xai ra ovoxij-
Suaxa xijg noXemg xai ol nsqi xov vnaQyov 6cp<pixidXioiy
find xai xov av/undvov xai xov Xoyo&drov xov noaixmotov*
(Z,) Kai eiif ovxmg dnb xmv ixttae tidQ/ovxai ol deonbiui
hog xov xQixXivov xmv axoXmv, xai iv t<£> ngonvXai\t xmv

ayt'tov dnoaxoXarv 6*id xijg xQiaaijg ftsxd xmv xtjqcov noooxv-


lorrjofcog an Evy agio? ova i xto Qeo~i' xai y/vsxai ixeios Stvxiga Ms. a5. a
xai dsxerai 0 SijfioxQdxrjg rtov IlQuoivmv, rffovv ix-
cxovfitxog (Atxd xai xov ncqaxvxov avtov tiqfiov xmv IlQaai-G
vccv, xai to igSjq htneXetxai xa&mg nQoei'otjxai iv rij ngrnxfj

to/Tj. xai ovxmg yivexai xoixrj 6oxrj evtod-ev xijg


i5»fc, riyovv eig xijv nvX^v xmv a/ oXmv xijv tiotfigovoav
m
tig
xov 9bXov xijg ^alxifc, xai J^rat xuxefos 6 tyfioxodxtjg
xmv Bevexmv, rjyovv 6 dopdaxixog xmv oyoXmv, fisxd xai xov
nsgaxtxov drjpov xmv Bevdxmv , xai xu etfjg inixeXetxai xa-
9(og noosiQijraf xai xa evtio&sv xijg /aXxrjg nvXtjg eig xov
vyuiyav dvXov <fe|i£ fisv laxaxui xb iuxoeibv inevxb/isvov xotg
Seanoxaig 9
dgtaxeQa 6s ol xijg naXaiaxgag, xai avxoi svipq-
fiovvxegxovg 6ean6xag „sig noXXovg xQQy0v<> **** dyadvvg o
Btog dydyoC\ xai xd Qrjg, (H.) Kai i%iovxmv xmv foono-D
xmv $ig xrjv ^akcgv nvXijv, ixetcs ydg loxavxai <fe?*£ xai
11. toxoLpitog ed. 19. ra om. cd. ao. <fc£*£ fikv om. cd.
a3. dydyti cod.

ononis generis argenteis vasis splendidum reddunt In eodem enim tri-


bunali, ad d ex tram et sinistram prope lychnos factioncs et post
illas qui hoc tempore in urbc vcrsantur percgrini, collegia item ur-
bis, officiates praefecti cum' assessorc et logothcta praetorii adsunt.
(VII.) Inde Domini usque ad triclinium scholarum proccdunt, et in
atrio S. S. apostolorum, ter genu flexo cum ccreis Dcum vencrantur
atque ibi secuwda execptio est, et tribunus Prastnorum seu excubi-
tor cum factionc sua transitoria Prasina cos excipit, ceteraque ut
•upra dc prima factioue dictum peragit. Ita et tertix intra chal-
cen seu in porta scholarum, quae ad tholum chalces ducit, stat, et
excipit ibi tribunus Venctorum seu doraesticus scholarum cum
transitoria turba Vencta, ceteraque ut supra observatum est pcrti-
cit. Intra aeneam portam in magno tholo ad. dcxtram mcdicorum
of/icium , Dominis fausta apprecans , adest ; ad sinistram autem qui
ex palaestra sunt, ipsique Dominis acclamant: Jn multa bonaque
tempore. Deus inducat etc (VIII.) Exeuntibns Dominis iu chal-
cea tea aeneam portam, ad dcxtram lacramqne organarii sUnt,

Digitized by Google
* l4 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
F.iLL.gaQtoTSQy ol opyavdoioi, (vfqjuovrreg xata rvnov Tovg Seano-
wag. xai ovrmg yiverai $oy^ muQxrj e£co tov xayxiX-
Xov rtjg yakxijg, xai tisyerat ix$ids 6 drjpaoyog toov JBevsroav
fierd rov Squov tov Xevxov, dtjkovuii oniofrsv tov tyftaQyov
iOTafiivov xai tov SevTeqevovrog avTOv, xai to. €%rjg snnsXeuatS
xu&t&g nQOCtQfjTai. xai ano twv ixtfoe yiveTai nifinxij ^oyij
nyo Ttt g fieydXjjg nvXrjg Tijg elaoptQovatjg eig tov avyovorimva,
xai Siyerai xdxetae 6 Srjftaqyog xmv Tloaaivmv fiezd xai tov
Arjuov tov Qovotov , titjXovoTi onta&ev tov dtj^doyov laratU-
vov xai tov devTeqevovTog avrov, xai tu e£ijg iniTeXeiTai to
Bxadwg eiQipai. xai fierd Tavrrjv y/verat exrtj Soyrj eig to
toQoXoytov Tt}g ay tag 2orpi ag9 xai 6iyet at xaxsloe 6 6/jfiaQyog
toov Bevhoov fierd tov tiijfiov tov Xevxov 9 xai ra e£ijg entre-
Xefaai xa&cog ngoeiofjTai* (©•) Kxti ano twv exetde eiosQ-
Xpvrai ol tieanoTai did Ttjg (ogaiag nvbjg, xai anoariopovraitS
vno t<ov nQatnoanrnv svtiov tov (irjXov tov xoefxauevov eig
n}v xa/udgav, ijyovv eig to nqonvXaiov tov vaQdyxog* 6 tie

Ms. ri.bnaTQiaQxiS MiyexaL eig Ttjv nvXtjv tov vdgdTjxog fxerd rrjg
Covvrftovg avTOv vmjqemag xai Tageco?, xai fierd to anoare-
q&rpai rovg ieanorag eladyyovrai nqog tov naTQiaQyrjv^o
xai iv nQCQTOig nqooxwovot, to aytov evayyiktov Paaru-
fihv
tyfievov vno tov doyifiiaxovov , xai et& ovrmg yatqeTi%iovat
tov naTQiaQxrjv , xai dcrnd^ovrai avrov, xai unegyovrai ecog
tcov fiaoiXixcSv nvXmv , xdxetae tiia Ttjg TQiaaijg fxerd tojv xrj-
qmv nQoaxvvqoecog unevyaQtorovoiv tm Qeto, xai Tqg evyrjg*5

I. ZXOui. Etfrvxdis efc nolldg ioQtde. Om. in cd. add. R.

Dominis, tit mos fausta acclamantcs.


est, Sic quarta reccptio
extra canccllos chalccs fit, ct Venctorum tribunus cum factio-
nc alba, stante scilicet a tergo tribuni, cumqac co , qui secun-
dum ab ipso locum tenet, Dominos excipit, cctcraquc ut supra
expositum est pcragit. Indc qointa reccptio fit ante poitam ma-
gnam augustalis, ubi princcps Prasinorum cum factionc russa, sci-
licet pone ipsum adstante, cumque co, qui secundas tenet, excipit,
ceteraquc ut dictum est peraguntur. Post ipsam sexta recc-
ptio in horologio sanctae Sopbiae fit, ct princcps Venctorum cum
factionc alba pracsto est, cctcraquc ut supra cxposuimus perficiun*
tur. (IX.) Hinc per portam speciosam Domini transcunt, quibus a
pracpositis intra velum in camera scu in atrio nartbecis suspen-
8um corona adiniitur. Patriarclia vcro in porta nartbecis cum con-
sueto suo ministerio ct ordine cos excipit, ad quem, corona deposi-
ts, Domini intraut, primuraque flexo genu, sanctum evangclium ab
arcbidiacono portatum vencrantur} dcinde pa triar chain salutant et

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 1. 1

vno rov naTQtotQ/ov xtXovftsvtjg t ytytxai ij nnoSog, xd db


oxrjnxoa xai navxa xd nQoytygan/Atva axtvij tiodgyovrat,
xai ToTairai tig rqy ixxXrpr/av Se'£ia xai aofarfoa tig rovg
iStovg ronovg* (irjXa xai rd nxvyta Tar an at
to Sb *PoouaTa
5o*fo> xdxttttv owXdag, 6 Sb rov dytov Kamnarx/yov
xfjg

axavoog tig to <fc$tov fttQOg rov pjuaxog. oi 6*b /udyurxopi D


xai dy&irnaxoi xai oi Xoinoi avyxXtjxixoi , /uttro xa/ tcoV 0a-
oiUxcov dvdnmnwy , EorayrMt *a* ovrw to <fc£i6v /iiooc
t^c ixxXyj/ag tig rovg tti'ovg xonovg, xai ol Stanoxui
^oSiiyyoyxau (/.) Kaioxt qtddaovaiv oi $ton6xai tig xd ayia
Sxpta sig to 7iOQ<pvQOvy dutpdXtw, tioioyixat uovog 6 na-
xpmoytjg tvdo&sv twv xtyxX/S&y, ygartoy wo tvwyvfioy Hytoy
&vpiby. xai did rrjg rotacrijg fuvd xtoy x^ocoy nQOaxvyrjoecog
dntvyaQiarqaayxtg xtp Bern ol d><T*crrni, tioioyoyxai ngoaxv-
iSyovrxtg rrjw vno rov naxqidoyov XQaxovuhrjy dyiuy dvQov,
xai hti rrjg dy/ag xoaniXflg ytyopsvOL, dona%oyxai to xapX/oy Kd. L. io

rrjg dyiag Mvrijg, StjXoyort vno tow naxoiuqyov rovxo


oipnvptvov , xai xotg Stanoxaig noog amtaofjibv nQoaayopt-
voy, xai sid" ovxcvg dnXovmy 4ndyw rrjg dytag roanbt^g rovg
Ttodvoxaxd to tia&og ktvxovg dboag , xai ngoaxvvovai tfta yti-
qbg rov naxQtdnyov xa bniStdofitva avxoig Svo ayia noxij-
pta xai rovg 6vo dyiovg dfoxovg xai xd ayia andoyava. xai
ovxutg Sid rov $s§iov fiioovg rov avxov dyiov fiqpaxog
tiaioyvwrai oi Stanoxai find xov naxQidqxpv $ig rb Kt*A«V,Ms.36.a

4. Id*. tOrvxeta. Leich.

osculantur, ac progress! ad Iropcratorias porta s, ibi quoqne tcr genu


flex© et scceBsis cerels, Deum adorant, poractaqne a patriarcha sup-
pi cation e, fotroltaa fit
i Tarmac vera militant et cohortcs oronct
supra memoratac ingrrdiuntur , ct m
ccclosia ad dextrum sinistrum-
<jue latui in locia propriis adstint. Homana autera vela et cohoftc*
trtrimq«« in aolea lancta , Conttaatiai crux in dextra bctnati* parte
tut Maghrtri, proconsaiei ceterique scaatorei et Iaipcratorii mi-
nirtrt in d^xtro eccieaiae latere in locts auis adatant, qua eliatn
Domini transeunt. (X.) <}uibu$ ad sanctas i ami as et purpureum
umbilicwm progrc«sis, patriarcha aoitis intra cancollos ingreditur, ai-
matrani sanctam tamiara occupans. Postquam veto Domini tcr cum
tereis Dram adorarant, ocenpatam a patriarcha ianuam venerantca
intrant, cacraeqae adstantes meusac , sanctum altaria instriitum, a
patriarcha scilicet anbiatom, et ipsis, ut osculcntur, admotum, oscu-
ijQfnr, dehide duos, nt mos eat, albos acres sacrac mensac impo-
nnat, et porrccta a patriarcha , duos sacros caltces duosquc sacroa
discos et fascia* tlexo genu venerantur. Deindc cum patriarcha
per dextram partem sancti bewatis concham alUris , ubi inaiirata

Digitized by Google
l6 CONSTANTS! PORPIIYROGENITI
iv w HSovxai tf 8u*xQ va0 $ oxavoanjig, xai nuXiv hstae

xaxd to siu&og Sid xijg XQtaaijg fitxd xwv xrjgav nQoaxvyq-


oecog xai inidiSmoiv 6 naxQiaoy^g
dnevx(*Qurcov<ri rrp Gsoj ,

ptyaXQ) (iaoiXet xov Svpiaxov, xai 9vfii^ xtjv avxr^v dyiav


oravQcoaiv, xai dona&fiisvoi xov naxDutQxqv dnoxaiQeri-5
lovaiv avxov , xai €iodQXoyTat Tf? n Q° T0* PI**™?* 0*

ovxi evxxijguo, xdxeias Sid xijg xotoofjg fieta xmv xtjgmv noon-
xvvjeeoog dnsvxagioxovaiv t«jj Qeiji, xai donatyfievoi xov
xi/uov oxavqov , iv & ndvxa xd ovpfloXa xov nddovg xov Kv-
tfov yfiwv xai Ssov, i/iopdoovxai xai eioioxovxai * v T V PI™- to
xwotw. {IA.) "Ore 6k ftiXXovai xd uyia Saga ti} dyta xga-
niTjn nooaax&tjvai, eioigxovxai ol 7igainoaixoi 9 xai vnoftifivfj-
axovai xovg Seonoxag, xai nsgixi&iaoiv avxov g rag tavxutv
xXapfivSag , xai i^egxovxai oi Ssanoxai fiexd xtav xXapfiv-
CStov avxmv dnooxenaaxoi , xai Siigxovxat did xov Se$iovi5
fiigovg xijg avxijg ixxXtjaiag fiexd xov xovfiovxUtov xai xijg

vno xoov oxrjTixocov xai xmv Xomwv


ovyxXijxov, oif/ixevofievoi
axsvdov , xai dnS^xoviai omofhv xov afifimvog ixstae yd? xa
9

uyia oxevij loxavxai ixSsx°H>s*a> xai al xojv Seonoxmv Xafind-


Ssg ixefoe ovxmg loxavxai unxovoai, xai Si} noquyEvofihcovio
ixet xtov Ssanoxmv, aigovaiv ol ngamooixoi xdg XafutdSag,
xai imSiSovaiv iv xatg x*Qoi x&v Ssonox&v, xai oxfJixEvovaiv
olStanoxai fiexd xcov XafindSav xd uyia, fiexa xai xijg ovy-
xXtjxov xai xov xovpovxXei'ov* xai xd axij7ixga xai xd Xomd
DoxevT] taxavxai iv xatg oixsiaig xd%soi, xai oi Stanoxai dneg-*5
10. Beov ifi(p(QOvrat , tlofyxovxai ed.

sancta crucifixio ex$tat, intrant, atquc hie itcrum ter genu flexo
cum cercis, ut mos est, Deum venerantur; post magno Imperatori
patriarcha thuribulum tradit, qui sanctam cruci fixi imagincm inccn-
sat: deinde patriarcham osculantes, Tale ipsi dicunt, et quod ante
m eta tori um est oratoriuin ingrcssi, per triplicem genuflexioaem cum
cereis Deum venerantur, ac rcverendam cruccm , qua omnia passio-
nis Dei ac Domini nostri symbola contineutur, osculati, metatoriam
intrant (XI.) At sacra dona cum sancto altari imponenda sunt, in-
trantes pracpositi Dominos admonent, qui suis chlamydibus ab ipsi a
induti, cgrcdiuntur, perque dcxtrum ecclesiae latus cum cubicula-
riis et scnatu , a turmis ac reliquis ministris stipati , transeunt , et
retro amboncm, ubi sacra vasa praesto sunt lucernaeque Dominorum
acccnsac, abcunt. Quo postquam perveuere, praepositi luccrnas su-
muut, easque Dominis in manus tradunt, qui cum ipsis sacra, sena-
tu et ctibiculariis comitantibus, sequuntur. Sccptra et reliquae tur-
mae suo ordine adstant, Domini vero per soleam abeuntcs, et extra
sacras porta* , primus quidem ad dextram , sccundus ad siuutraio,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. f. 1

yUtsvoi Siu rtjg aooXiag, taravrai i$o) rcbv dyiwv dvgmv, 6


fuv ngoSrog deonbrrjg 6s%ia , 0 de dtvrsgog ugiorsga, ri&ev-D
reg rag rovroov Xa/unddag iv rotg orr fcoi rmv dyttav dvgdiv. (

id cU uyia eiosgyoueva rig rijv amXiav taravrai, xai egye-


5reu 0 dgyididxovog , xai &v/nia zovg tieonorag, xai tld* otf-
rtog rbv nargidgx*]* 9 * a * f* £T< * tovtwv rtjv dytav rgdnetav

xai fi^* ovrojg ehigxovrai ndvra rd ayia, xai fj.tr a rb tio-


tX%htv ndvra anoyaigirt^ovoi ol 6sonbiai rbv nargidgytjv,
xai Siigyovrai $id rov dsliov fisgovg rov pfrtarog egotftv,
loxai Biuigx oyTai * v Tf? wraratgup, xai (.iszd rovro QigyovMU
ndXiv ol dean orai iv r(jt avrtj* export, eig rr\v dyunqv, xai Ed. L. it
*

iw rip 6e%iq> nigti rov ^fiarog ngbg rb /utjTaTwgtov Tararai


0 Tiaroidgxqg evtiov r<fiv xiyxXtfimv, xai iv ngtoioig ol foono-
rat uond^ovrai rbv nargtdgx^v lard/uevov $jco rmv xiyxkt-
i5oW, xai iitr' ixttvov rov rs ovyxtXov xai rovg fiqrgonoXt-
rug xai dgyumaxonovg xai rbv ngononanndv rijg fitydXijg
ixxXrjoiag xai rovg agyovrag rov nurgidgyov tloayovrai
cU ovroi ndvztg ol rovg Ssanorag dana^svoc 6id X £l Q°S
rov geysgevdagt'ov , xai eft' ovrmg dandtovrai ndXiv rbv
2onaT$idoyr{ v , xai iotuvtcu vnoxdrco bXtyov rav xtyxXi'tiav,

xai donu^ovjai rovg rtjg ovyxXqrov ndvrag- ndvreg ydg ovtolB


did ytigbg r°v xaraordoeoag tiodyovrai* xai dnoyaige-
rtC,ort€g ol dsanorai rbv nargidgyrjv > tioigyovrai iv rip
fiffiartoo/o), (IB)' "0r« 6s qjddoei jj xotvcovta , ndXiv i*ig-
25 yovrai ol Seanbrai iv rip ngosigrifjUvtp oxyfian, xai anig-
Xovrat iv rip Se%u7t fiigei rod fiijfiarog , xai dexovrat xdxtlat
1 4- tOTttftivOV cod.

constituti, lucernas suas in pectoralibtis sacra rum ianUarum repO-


nont- Sacra in solcam duin iugrcdiimttir , subsistunt, et venit ar-
chidiaconus , Dominos, patriarcliam , postremo sacram tabulam thu^
re inceoaaos. Hoc modo postca sacra omnia intrant, quo facto
Domini, vale patriarchae dicto, per dcxtram beraatis partem dis-
cedunt, mctatorium petunt rursuique eodem modo ac ritu ad aga-
pen aeu oscolum pacis prodeunt: in dextro beraatis late-
re ad metatorium patriarcha intra cancellos *tat f quem Domini
extra cancellos progressum ante omnes , deinde synceliura , metro-
politas, archicpiscopos, protopapam roagnae ecclesiae et official e*
patriarchae osculantur. Hi omnes ad Dominos osculandos mauu re-
/erendarii adducuntur, et postea rursus patriarcham osculantur, pau-
loque infra cancellos constituti , eundem bono rem senatoribus omni-
l>ai, qui per cerimoniarium adducuntur, exhibent: Domini, vale
patriarchae dicto, metatorium ingrcdiuntur. (XII.) Postquam com-*
munio a<lvenit, Domini co ritu, quem supra cxplicavimus , in dex-
Constantinus Porphyr. Vol, I. %

Digitized by Google
1 8 CONSTANTINI PORPRYROGEN1TI
ttjv uyi'uv xouxovtav, xai uanato^tevoi xaxd to eicodvg top
naxQidjxijv , liadgyovxai iv xoi (itjxuxooQun , xai xQUfxuxi-
tyvaiv ixeurs /u<r« rcov ficyioxdvcov xai oixtioxeQcov uvd-oco-
ncov x?jg ovyxXijzov xai psxd to xqa^axi'aat xovg dtanoxug
tiaiQXovxai °* nQamoaixoL /ufxd xui xdiv ini xav uXXu^i-S
CficoVf xai inixi&iuoi xotg dtonoxaig xdg iuvxuiv /Xavtdag,
xai f?^ ovxtog tiadyovaiv ol avxoi nqatnootxoi xov naxqiuQ-
X>jv 9
xai aand^txai xovg feanoxag , xai ovvQeiotv avxotg
€(og Xfjg fiiXQag frvqag xtjg (ia<pfQOvarjg agog to ayiov qpgiao.
iv yaQ xfj <pXiu xtjg avxijg &vgag toxuvxai ot xe deanoxat 10
xai 6 naxQidQxtjg , 6 dh nQainoaixog xai 6 uoyvgog Foray-
Tat l£a> Xfjg avxijg frvgag' xai $ij did /(tgog xov dgyvgov
Ms. a Xaftfidvei 6 ngamoaixog xd xgvod flaXdvxia xai inididtooi
x(o flamXst, xai 6 flaoiXtvg di'dcoai xotg fiiXXovoi xavxa
Xaftpdvuv, xgd^ovxog tyXovbxi xov agyvgov „xtji 6 Sttva <te-i5
onoxai dyadvr" eiai 6h ol Xafipdvovxeg xavxyv xtjy tveoyt-
aiav itd X €l Q°g xov dsonbxov o, xe do/j$idxovog xai ol oarid-
Dqioi xai ol xpaXxai xai ol nevtjxtg xai ol nooofiovdgtoi.
xai ficxd xavxa i^dgyovxai ol deonoxai /tuxd xov naxgiaQ-
%ov, xai cfoigyovxai iv x(Tt (iqXq tc3 XQ£/ua/uh(p eig xo ayiovio
q}Q&ao , xai ax6(f€i avxovg 6 naxQidg/qg. xai fitxd xb or*-
w&rjvai avxovg Xafifidvovoiv ix ystgbg xov naxgidg/ov xag
evXoyiag, qxoi ngooqpoodg, xai avxiSttiovoi xavxag xotg noui-
nootxoig 9 xai fiexd xavxa Si'Soooi xotg dsanoxaig 6 naxQido-
%ijg rd dXeinxd, xai avxiXafiftavst naqd xdiv $$onoxa>v rda5

*3. dvtiJitovat ed. Formam dldta, dlfei constanler in cod.


obtinere obsenrat R.
trum bematis latui se conferunt, sacram ibi commonionem cxcipicn-
tes, et patriarcham pro more osculati, mctatoriuin ingrcdiuntur,
ibique cum optima ti bus et quibus familiaritcr utuutur seuatori-
bus confabulantur ; quo facto praepositi cum iis, qui mutatoriis
pracsunt, iutrant, a u is que tunicis Dominos induunt , dcindc iidcui
patriarcham adducunt, qui eos osculatus, ad parvam ianuani usque
sacrum ad putcum du cent cm cum ipsis egrcditur. Intra buius enim
ianuae limcn Domiuus et patriarcha , praepositus vero et a r gen to
praefcctus extra illud, subsistunt. Tunc praepositus ex argyri seu
argento pracfecti manu marsopia auro plena surait, traditquc Impe-
ratori, hie iis, qui ea accipere debent, clamautc argyro: N. iV. Do-
mini boni! Hoc autem bencficio archidiaconus, ostiarii t psaltae t
pauperes et ecclesiae custodes a Domino afticiuntur. Deindc Do-
niiui cum
patriarcha exeunt, et velum in sacro putco suspensum
intrant, cosquc patriarcha coronat. Quo facto sacras e patriarcbac
manu oblatas seu panem bencdictum accipiunt, casque praepositis

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. Li.
19
anoxia- xai donaXoprai ol oWot«* tovtop, xai JgrtatEdL ,

rov aytov yoiarog.xai yt'vncu nQtorij torf rov dyi'ov


fgdarog. (/r.) Kai
SiX sTai xdxetoe to ft^og tcoV
Bephcop
fitra xai tov eavrup ^d
QX ov , xai dxroXoyovoi TOvg oV
5o*6iag xard to eia>96g. XifleXXdoia yd
Q od Movrat ip t»
ixooToow t«^ ieanoziSv xadwg xai ip rij d t%u
ro is Xomd rijg Sorfg entreXetTat xa9(6g
9 a,W
noouotjxai. xai
*aXtv yhtTai dWoa
toyj eig t^p tov Xvtov rfe aX-
X
x^g tov exetoe tpoovixoH xafitdoav tig
T yp aifyoav tzvItjv,
toxai fczsrai xdxetoe 6 ^ap
X og tup TlQaot'vtov perd xai
tov tfrov rov Qovotov T d dk Xomd Tfjg 6oyjg imTeUiraiTi
xa9wg nQoeiQtjxai. xai el& ovxag yi'pevac TQirrj &o/j
eV-
ootev Tfe yaXxijg ngog Tqp nvXrjp ttjp eiotp^ovoap eig Tag
yoXdg, xai tfyerat, xdxetoe 6 ^fioxpdrrjg twv
Bephtap, yyovp
i5o fiofidonxog tup o/ohSp, fterd xai tov neganxov avrov d>
pov tov Xevxov • t« tk Xoind T^g totfg entTeXetvai xadxog
HQoeiQrjxau xai fierd Tavrrjp yiperai t£tuqt>j 6o
Xq eig T0
noonvXaiov^ twp dyfap anooroXap, yyovp eig t dg
oX oXdg, xai
ie/erai xdxetoe 6 StjfxoxqdxTjg rap JlgaotPtop
, rjovv 0 ix-
looxovfliTog, fierd tov neoarixov avrov
fyfiov tov qovoiov tu

di[o] tloly, the xai y' elaiy , 0 yt<u al Mxa Xirgat e


xui y nXfr rov
.
n
.

/teff^e, d(pc(Xn tfyat T roi7ro] to noabv


. . .

tov TtSy tUXiuy rtoy J


die Ouuo
qovoO . ha r<ur
. . or^ d^
,«c oV*« XUqae. Supplctum et
. . .

eia recipit, eamquc osculati Domini, e sacro putco


recedunt Et fit
pb.iu recepUo extra .acrum puteum. (XIII.) Ibi quoque Veneto-
rom factio cum tribuno sua tos excipit et
ut mos ost Domini,
acciamat : hbelh enim in reditu Dominorum uti
dum exeunt noa
dantur: cetera autem, quae ad bunc ritum
pertinent ut supra rela-
t»m fuit peraguntur. Rursu. .bcuhdi receptio fit extra
fornicem
chalces in camera ad ferream portam et excipit ibi Dominos
,
tri-
bonus Prajinorum cum transitoria sua factione
rusaa • cetera yero
quae in receptionibus obserrare conrcnit, ut
supra notatum est per-'
fiauntur. Sic tmtia intra chalcen ad portam, quae in
scholas du-
al, receptio fit, et excipit ibi tribunus Vcnctoruni
seu domesticua
*chofarum cam factione sua transitoria alba, et relimia
ut supra
diiimnt exsequitur. Deinde quarta reeeptio fit in atrio S S
arm
itolorum sitc in acholis, et ibi quoque tribunus Prasinorum seJ
excubitor cum factione sua transitoria russa adest: cetera rero ut
20 CONSTANTINI P0RPHYR0GEN1TI
dh Xoinu zfjg do/fa intzeXetzai xa$(6g nooetQifzai. xai z*-
CXtvzata So/rj yi'vezui tig to zotpovvdXiov f
jjyovv ngo zwv
Ms.a7.bXv/reav, xai Si/jsxai xdxtt 6 StjfioxodzTjg zwv Btvdzatv, ijyovv
6 doueorixog, fuzd xai zov nsgauxov avzov d/juov zov Xev-
xov* zd 0*6 Xoinu zfjg So/rjg imzeXeizai xu&wg nfjoeiQtjzat.^
Kai Srj fiezd zavzqv zijv Soy^v Stio/ovzai oi 6son<>-
rai Sid T6 to3v Xvyvrnv xai zov tqixXi'vov zmv ixoxovfii'ztov;
iv Sb zotg avzotg ixaxovflnoig ndXiv tvytytovoi zdg tixprjut'ag
oi zs vopixoi xai ol Sinavixat, xai ol zov xotaiorcooog xay-
xeXXuoiot xa&cbg xai noosi'qrjrai ,
SqXovozi iv zotg oixetoig 10
Dzonoig iazdfievou z<5v Ss Seanozmv Sienyouiiav Sid tov
zoixX/vov Tav xavSiSdzav iv Ttj &vga zov avzov zqixXivov
zij ££uyov0T} hii zo tfedegov zwv Stxatwia dxxovfii'rcov, lozav-

Tai Svo povxdXioi , za avvtj&fj zfjg tOQzrjg Xiyovzeg zotg <te-


onozaig* xai dnb zdiv ixeioe cioioyovzui iv toj xovaiazwoifp, 1

xdxetae SrjXovozi ivanopevovzav xai insv/Ofiivwv zotg <te-

anozaig, o} ze nqonoaatjxQtfZTig xai 0 noonovoruQiog /u*ra


Ed. h.xZzwv doqxorjTuv xai XoinoHv wpcpixt'oov, zovg ze vozaqtovg
xai yaozovXaoi'ovg xai Xoinovg* iv 6k xt[) bvonoSiy nakiv
tazavzai ol (laotXixoi avfyanoi, fiszd xai zov xazendveo av-20
zwv xai zov Sofisazixov avzwv oi Se (idyiozoot, xai etK-
Svnazoi xai nazQixioi xai oopcpixidXiot a ft a zov zijg xazaozd>-
oemg eioio/ovzai iv t<$> ozevaxtw ztjg %ovo?jg %£iQog f xai
tozavzai depict fiev ovzoi, UQioxtQa Sb 01 zov yavuozQixXfvov*
(IE*) Kai Stj zdiv Seonozdiv Sitq/ofxh'wv fiszd zt zov fxayXa-zS

supra expositum fuit a factione pcrficiuntur. vi/miA fit in tribu-


nal lychtios, ubi Venetorum princcps seu domesticua
seu autc
cum transitoria sua factione alba cxspcctat: ceteraque ut supra
ostcndimus observantur. (XIV.) Post banc receptioncm Domiui per
lychuos ct triclinium excubitorum tiigrediuntur ubi rursus tarn uo- ,

roici , quam dipanitae ct quacstoris cancellarii , solenncs appreca-


tiones ut supra dictum est in locis suis constituti , rccitant. Per
caudidatorum vero triclinium transcuntibus Dominis, in porta ipsius
triclinii, quae in atrium novcndecim accubitorura ducit, vocales mu-
sici duo stant, Dominis quae festo hoc die mos est apprccantcs.
Indc consUtorium adeunt, ubi quoque execpturi Dominos faustaque
ipsis prccaturi adsunt protosecretarius et protonotarius cum a se-
crctis cetcrisque officiis , notariis , chartulariis ct reliquis. In ono-
podio slant luipcratoris famuli cum capitaneo ct doroestico suo: ma-
gistii proconsulcs , patricii et officiales cum ccrirooniario augtpor-
,

turn aureae raauus intrant, et ipsi quideiu ad dcxtrain, ad sinistram


vero winistri aurei triclinii adstant (XV.) Digredienlibus vero Do-
minis cum clava armatis et magnis excubiis , acclamant omncs , turn

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZAMT. I. i. 21
piov xai rfc f*7'<&>!S hatottag, inev/orra$ navxtg oi
zubc taraftsvoi xai oi rotg 6eonvcaig ovnoyreg. xmv 6eB
6«mortoy uorwv fiatoyouiywy iy xw TQixXivrp tov avyovariwg,
xilxdoE yuq oi rov xovpovxXa'ov nQOnoptvojuevot ftetu TOjy
S^amoaiTtop , xai avvoi xaxttds an/^oy eni dxxovSixcoy
loxattui, xui 6n twv Seonoroov uerd rcov xotraviTioy xai ftoyoy
tiaiovztov y xXtiovrai uiv ai tov avyovarimg dvgai 6id rcovM*. 98. a
xovfiixovlaomy , 6 6k nqamoatxoq Xdyti zavirjy 'Pafiuixrjv
X£$ir ,JiiT." xai de/erai 6 tov xovfiovxXfi'ov (pmvojloKoq, xui
loXiyti tvtiz<o$ nd>g xai iyaouovimg' „xaXo>g". xai dnoxQivovrai
oi rov xovpovxXii'ov ndvreg xai Uyovoir „xaXd\g tjXfars oi
fiovXTOvuayor" iy 6s rjj dyta xai fitydXtj xvQiaxjj, rjyovy tov
uyiov xao/a, xai povov nqwn&iaot, xai Tavxijv t/jv 'Po-C
fiatay lifry- „ayw yiXXixqoiue." (/*'.) Kai fitxa tuvtu $io-
i^ojrovrat oi 6tenor at ptru tov xovpovxXtt'ov iy TtZ oxruycono \y'

xQvftovxA.€t'to tm ngo tov uytov JSrerpuvov , xui ixttos dno-


crtapovrai, ixfiuXXoyreq xai Tag savrdoy /Xu(iv6aqt xai tioin-
ypnai hr t<w xoit'uvi rrjg ddtpyng and 6iprfti}Oi'a>y , xdxuoe
ox£xa?ofitvoi xai to X9 va0ns 9 ix ^ eujT0t d/it<ptsyvvu€yoi oa-
zoyta, tiodvyovtai tig to i$q6v naXdrtovf
6qXoy6n noonontvo-
pdrwy rcoy nQatnooiTtov find tov xopjlovxXetov. xui 6/j iv
t« zqvootqixXivqj sioiorrog tov xovflovxXeiov peru tiov nuui-
noatrcoy , Xaravrai arix?j66y in* Bvoog tov avrov xqvootqi-D
xkt'yov , xai x&v dtonoxav ditQXOfihm', inevxovTai to „efe

i4- IJybHptXXtx/jOtut ed. 18. dtptrrijOleoy. Sic R. pro (fi/tyr?-


cta> quodcod. exnibet, 6ipqT>}0(ov ed. iniv^oytat R. ex.
acriptora cod. intv superscripts %> intux*f«* id.

Ibl constituti, torn qui Dominos comitantur. Ipsi vero soli triclinium
angastalis intrant , (nam eo quoquc cubicularii cum pracpositis prae-
erdunt,) et ordine in accubitis adstant, Dominisquc cum solis cubi-
cuUriis iugrcssis, iauuac augustalis a cubiculariis clauduotur: prac-
positus Ro ana m m m
voce : Fit, pronunciat. Praeccutor cubiculi eos
rxcipit, dicitque sonore et harmonice: Ftliciter: cubicularii omncs
respondent: Ftliciter venistis: tnultos annos! In sancta vero ct ma-
gna dominica sen sancti Paschatis has lantum Romanas voces ad-
dunt: Annos felieissimot ! (XVI.) Postea Domini cum cubiculariis
octangulum cubjculum, quod est ante S. Stephaui aedem , ingrediun-
tar, et ibi tunicas et coronas deponnnt Cubiculum Daphnes ingrcs-
i«. debetesium induunt, et auro practcxtis sagis ornati , sacrum nala-

tium intrant, praepositis scilicet cum cubiculo praecuutibus. Quod


potlfpiom una corn praepositis aureum triclinium intravit , ordine ad
orieuttletn ciu* plagam coustitutum , Dominls transcuntibn* acclara,^
In mult* bonuque tempora Dciu maiestatem veitram inducat ! Egrc *

Digitized by Google
aa CONSTANTINI PORPH YKOGEN ITI
noXXovg xai dyaSwvg yj)6vovg 6 &tbg dydyot t/jv PaotXsiuv
vudjv." tojv d& tov xovpovxXst'ov fxexd tcov nQainooixcov
i^iovrojy ,
vnoaxQs'cpovaiv ol tieonorui , xai anevya—
QtGTOvoiv , tv/qv dno$i86vrsg iv Ttj xoy^f} tov avrov
aoToixXtyov , iv $ ioTOffijrai fj tov Kvqiov yuojy xai QtovS
&6avdQix£Xog dyta eixtov ini &qovov xufrttyuivij , xai eifr*

ovvmg elaeQyovxui iv rql uq(o uvxojv xotxwvu xqtj 6*h eid'i-


vai, ox i xard Trjv Ta£tv Tavxtjv xai tov tvuov imxtXsixa*
£U.L. i4{f t€ dyta xai ueydXrj xvoiaxrj tov ndaya xai f\ ay(a nevrq-
xoarrj xai tj fcoXaunijg fi(TauoQ<pojoig tf ts dyta xai yevi-to
$Xtog tov KvQtov fjfxcov xai Qtov togxrj xai q dyta vnip-
XaunQog tojv (poncuv ^ui^a. (IZ.) Xgrj ytvwoxsiv, oxi Ttj
dyta xai /asyaXrj xvotaxfj £§lovxqjv tojv dtonoxdiv xaxa tov
nooeiQrt fievoy xvnov xai dXXaaoovxojv tu eavTtov Stfitjrtjotit

Ms. a8. hev tm xoitoovi Ttjg ddqjvtjg, ore dnoovva%dojai ndvreg oi xijfciS

ovyxXrpov iv tm noqTtjxt tov peydXov TQixXtvov tojv


dxxovfitTcov xai iv Tto ovojiodio) , siosQ/ovxat, ol nQainoonoi,
Bxai vnoutuvTioxovai TOvg deonorag, xui fldXXovoiv oi feono-
Tai tu tavrojy T^tx^dxia, xai ipo/ovTai did tov fieydXov
dxxovfitTOv tojv t& dxxovpnojv , oxpixevbuevoi vnb tov xov-ao
povxXstov xai tojv uayXapiToiv xai Ttjg haiQetug , laruui-
vojv dstya xai doiareQa tov xotovxov tqixXSvov, iv tie tm de-
%tM ftsQsi tov avrov TQtxXtvov xudi^ovrui iv Totg zQvootg
xui diaXi&oig osXXi'oig. xai ei&' ovvcog eiasQxexui o, ts (mi-
1 1. rjptSv (kov —
xai dyta cd. ig. 2X0
A. 'Ioxiov, or* xct t£i-
i£«xta ix xijs %ttCd()ixos (pOQtovoi, Sxivadno rijg £«£«(Uxoc xyg
itOyovaxijs tineJtlx&iocty iv xa6xp xjj paOttiiSi freoyvXaxttp noXtt.

his a u tern cubiculariis cum pracpositis, Domini reversi, ad Deum pre-


canLur in concha aurci triclinii, ubi Domini ac Dei nostri divina
aanctaque imago humana specie in throno collocata cernitur, ora-
tiouc facta post hacc ad sacrum sunm cubiculum discedunt. Scicn-
:

dum vero est, secundum hunc ordinera et ritum sanctain magnam-


que dominicam PascJiatis , sanctam Pcntccosten , divino splendorc co-
ruscantera transGgurationem , sanctum ac natale Domini Deiquc uo-
stri testum ct sacram splendidamquc diem luminum celebrari.
(XVII.) Porro notandum est, quod, cum in sancta magnaque domi-
iiica ritu ac more supra exposito procedunt, suaque dibctesia in
cubiculo Daphnes mutant, postquam genatores omues in porticu
magni triclinii XIX accubituum ct onopodio convenerunt, praepo-
siti Dominos monituri intreut. Hi sua Uitzacia induunt perquc ma-
gnum accubitum XIX accubitorum inter obscquia cubiculi, mau-
t'tvilarura ct corporis custodum, qui ad dextrum ct sinistrum tricli-
t i Utus stant, exeuut, et in Ucxtra triclinii parte in dcauratis gem-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 1. a3
xrwg xai oi ngainooiTQi xai ol tov xovpovxlstov, xai dond-
tovzai rovg dtonoTCtf, xai fttrd tovio Sid vevfiarog tov
dwnoxov vsvtt dia Ttjg tavxov yXavt'tiog tw ocftiuquo rtp
t!j¥ yovorjv pigyav xuxiyovxi , xai cg^jrerat tow eiud'iai
Sajio tov fofyov fugovg OTiyrjdoy tov ts xaxendvto x<3y (iaoi-C
Xixtoy, fitTU xai tov tiofitoTtxov xai T(Bv ini tov ygvooxgi-
xXt'vov tov ts Trjg xuxuaxuaecog xai tujv oiXevTiagi'mv xai
tov u.d/.iTjVOovvaltQV. xai slasQy6f.isvog 6 oaridgtog spfiodsy
tov fifjXov, iGTctTut, xai Xaftfidvti, vevfta o ngainootxog nagd
jorov deonoxov f xai dtu xtjg oixetug yXavi'Sog vtvtt tw ooxiu-
Qt'ra, xai d*tj 6 ooxidgtog oyrj/uaxoeidcog nmg ngooxvvdiv rovg
foonOTag, ptexd xrjg d*e'£iag ytiQ^S onio&ioog xgovet to ptjXov,
xai Sid tov ftqkov vno t&v aiXtvriagtcov avgofiivov eiodyoy-
Tai oi nQOtioitfiivoi , xai dandtovxai xai avxoi , xai ndXiv
iS^iaoiv elg xa&
oV Ijg qXOov bdov. (IH.) Kai fiexd xavxa
rig
dvioxavxai oi deonmai , xai al'govaiv ol xovpixovXdgioi t«D
otkktu, xai iartoaiv avrd tig Ttjv ix xtaaov xai fivggi'vtjg
xai dsvdooXipdvov xaTeaxtvaafiiytjv iv ei'dei tov tuv oxot-
yttov qtvav sv toJ fxiot^ tov avTOv TgixXi'vov. xai eid*
soovrcog Xajtiftuvei ndXiv vevfxa 6 ngainoaiTog nagd tov dtono-
tov xai eiasgytTai nioov Ttjg avTtjg <pivag , xai ngoaxvvtt
,

oyrjfiUToeidwg nojg 9 xai i'sigyerai tov riaayayety tu pfjXa.


xui avvs^taaiv avro) xai ol dvo ooxidoioi, xai loravrai «V-
io&ev tov pfjXov, xai 6 rig fi£ avrcoy, ijyovv 6 6*e'£iog, ngoo-Ed. L. i5.

4. xai rriv ed. 5. dno <fe£. ed.


>
xax indyat ed. , xamxdyat
com. Leich.

matisqne setlis consident Tone rector , pracpositi , cnbicnlarii In-


trant et Dorainoa osculantur : postea vero ad nuttira Domini praepo-
,

situs sna veste ostiario virgam a u ream gestanti signnm dat, qui
egrcditur, nt a dcxtro latere capitaneum Iraperatoriorum cum dome-
•tico et aurei triclinii pracfccto , cerimoniario , silcntiariis et admis-
tioaali ordine add u cat. Intra velum autem postquam ostiarius vcnit,
subtistit nutumque praepositus a Domino accipit , et sua vcste ostia-
riosignnm dat, qui ad pedes Dominorum decenter procumbens, dcx-
tramanu retro velum pulsat per quod a silentiariis reductum su-
,
,

pra memorati adducuntur, qui et ipsi Dominos osculantur, rursusque


unus post altcrum nua vencrant via cgrediuntur. (XVIII.) Postea
snrgunt Domini ,
sellasqne sublatas cnbicnlarii in porticu, ex hedera,
jorrrlia, L'gno thuris, ca forma, quam littera T
habet, constructa in
medio citis triclinii, collocant. Rursus nulum a Domino praepositus
accipit, mediamquc porticum decenter se prosternens intrat, post
atlducemlortim vclorum causa egredittir. Una cum ipso duo ostiarii
exeunt, intraquc velum subsistunt, quorum unus ad dextram cousti-
^4 CONSTANTINI PORPI1YROGENITI
Mi. 29, a xvt oov xaiavxog oyrj/nKToeidtvg nri&g xovg iecmoxag , xai
ovxag fisxa xrt g de^iag yeioog oma&fag, xaovei xd 6*vo pqXu.
oi dh oiXevxidoiot, avoovai tiiytog Tct fifjXa , olov df|i« xai
uoiaxtga, xai eioeoytxai 0 noainoaixog , ngonoytvopevog xjj
xd%u rwv xe ftaytaxgoav xai uv&vndxo)v, jjyovv xo>v tpooovv-5
xav xovg fiwfoxa yovoovqpdvxovg Xaqovg. xai 0 filv noai-
noaixog iaxaxai tig xov i'diov xonov ,
ofiottog xai oi oVr/a-
qioi I'oxavxai eig rovg idt'ovg xonovg , oi de fidyiaxqoi xai oi
Xoinoi aand^ovxai xaxu xvnov xoVg deanoxaig* ngcaxoy
xotg avrcop yovuai , erceixa xai xut>; yeoaiv t xai eid* ovi cog 10
Brw axouaxi. xai Xaxavxai oY£i« xai agioxega xaxd Tag Oi-
xeiag xd^eig. Kai ndXiv £%ipyexai 6 nqainoaixog iv
?i} avitji ayijfiaxi fiexd ray avxcov ovriapt'cov , xai eioegyoy-
xai ndXiv oi dvo ooxidgtoi xa$<ag ngoe/Qfjxai , xai sveoyet
6 aoiaxega laxuuevog ooxiuyiog xa&wg xai xu d'e%id,i5
0 eig
Tjyovv aSg nooyiyganxai. xai ehdyovxai xaxd xo ngojxoy
cyrjfta devxegov ptjXov , ol xe dvdvnaxoi xai tiutqixiol fiexd
xtav eavxmv xafitjoi'tov xai xtav Xevxtov ygvaoxdjiXmv yXavi-
6ia>v, xai dtmd&yxai xai avxoi xovg deonoxag , xai loxavxui
de^ia xai do torsou vnoxdxoi x<av cpooovvxwv xovg ygvoovg^to
CXagovg. xai ndXiv i^tgytxai 6 ngainoaixog ip t$ avxfji
ayrjfxaxi xadxog xai eiodyei y (lijXop f xovg
xai ngoeigtjxai ,
nganoonafragiovg xai otptpixiaXfovg , xai dondtoviai xai au-
xoi xovg deanbxag, xai iaxavxai xai avxoi de'§ia xai ugiaxe-

5. ttov &ft. cd. 18. x^vrffay H. e* »cr. cod. lupcr-


acripto J., xXaytS(oy ed.

tutus, decenter coram Domiois procumbit, duoque vela doxtra manu


retro puhat Silentiarii autem utrimque, dextrorsuin scilicet ct siui-
strorsura, vela rcducunt, et intrat praepositus, pro muneris sui dtgai-
tatc raagistros ct proconsules seu duudeciui lora auro intcxta ge-
•tantes praecedens. Et is quidem aeque ac ostiarii loco suo stat,
magistri vero ac reliqui Domiuos ut mos est osculantur: primum
quidem genua eorum, deinde manus, postea os, dcxtraque ct sinistra
secundum ordiuem suum adstaut (XIX.) Kodem modo praeposi-
tus cum ostiariis ipsis ilerum cgreditur, ac denuo duo ostiarii ut
•upra dictum est intrant, ct ostiarius ad lacvam constitutus, omnia,
quae de altcro obscrvavimus, peragit Eodcm quo primum ritu se-
cundum velum inducitur, proconsules scilicet ct patricii in suis ca-
misiis albisque tunicis clavis aureis ornatis, qui et ipsi Dominos
osculantur, ct ad dextram et siuistram sub iis, qui aurea lora feruut,
adstaut Rursus eodcm quo supra ostendimus ritu praepositus
exit trrtium velum, protospatharios et offlciales, adducturus, qui et
ipsi Dominos osculantur, inque dcatro et sinisUo latere sub secuudu

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. 1. 1. 25

p£vnoxdrto xov tisvxiqov ftqXov, xai ndXiv fisxd xovxo


inytxui iv t$ uv*tw ayr\y.axi 6 noamooixog xc<#a>f xai tjoo-
yiy/funxat, xai eiadyei d* ftrjXov, xovg doyjxQijxag xai voxa-
qtovg xtov oexoixtov, xai danutovxat xai avxoi rovg fcono-
5ra?, xai Xaxavxat xai avxoi ds^ia xai dotoxfou vnoxdxn xtjg
xd^etog rov xqixov ftrjXov. (K.) Kai ndvxtov oTuvxav tig
xovg id tovg xonovg, Xiyst dia vsvpaxog xov dtonoxov 6 ngui-D
nootxog evrtfwg nmg xai ivaQfiovt'mgr „xeXcvoaxs." xai fitxu Ms. 29. b
tovto tnev/oiTai nuvrsg' „eig noXXovg xgovovg xai dyadvvg
100 Geog dydyoi xrjv tiixafuv i5/tcov fiaoiXetav" xai ftexd xb *x-
ftrjyai nuvxag dvtoxavxat ol dtonoxcu, xai dvioyovxat iv xtg
fiiyaXf*) uxxovfitxw fxsxa xtov noamootxtov xai xmv xotxwvi-*

xwv xai fi6v<ov* iv xolg yuo doyvootg xi'ooi xov avxov dx-
xovfttxov xoifiavxat fi/jXa ngbg to firf oodoihti xovg dcared-
iSrag, oxs ivStdv'oxovxai xovg Xcagovg* iv yap xfp avxto dxxov-
fttxw ivdvovot xovg dtonoxag xovg Xtooovg 6S t« xmv dXXa-
%ifi<ov xov xovfiovxXeiov xai ol fleoxiyxoQeg 9 ftexd xmv bqui-
noaixwv xai xov fevxigov xai xtov xoixwvix&v. xai ^exaEd.L. 16
to ivdv&qvai xovg Xcogovg xovg foonoxag xai vnb xmv noai-
wnoo/xav oxeqp&qvai Xa/ujidvovaiv . iv fdv xfj fe'iia ystpi xrt v
dxaxtav, iv d£ evcovvpy xovg ix Xt'&cov xai fiaoydoav
xfj
^ovoov^ axavoovg , xai bxs xaxiX&oaot to pa-
rhu(pi€0fi6vovg
Sou xov avxov dxxovft it ov, intvyovxai avxotg 0% xb xov (ia-
yXufiibv xai oi xtjg txaiQeiag. 01 6s $$anoxai i'£eQyQvxui
iSxijv pdoyv xov avxod xqixXivov , oipixeveftevoi vnb xov xov-

3. donxqqtove voxaq. ed. 7. Xiya. o*\ &ut ed. 19. IvJutHjvcu


R. ex scr. cod. ivdu , Mdto&tu ed. a5. tf/iox«ra> xov£. ed.

veto adtUnt. Posthac eodem ritu ac di&imus iteruin praepositus


exit, et qaartum velum, a secretis et notarios secretorum adducit, ,

qui etiam Dominos, ad dextram et sinistram sub vcii tcrtii ordiuc


stantes, o«culautur. (XX.) Sic omnibus iu loci* suis constilutis, prac-
positus canore et harraonice dicit: lubete. Omnea deiudc acclaiuaut:
In longa et ftlicia tempora Deus iustam maiestatem vest ram indu-
cat ! cunctisque egressis, surgunt Domini, ct maguum accubitum cum
pracpositis et cubiculariis solis iutrant Iu argeutcis cius triclinii co-
lumn* vela suspenduntur, ne, dum lora iuduttut Domini, conspician*
Uir: ibi enim mutatores cubiculi et vcstitorcs cum praepoaitis , sc-
cundicerio et cubiculariis Domiuis lora induuut. Quo facto coro- 9

nili a praepositis Domini dextra acaciam, sinistra cruces aurcas


gem mis et margaritis ornatas sumunt, cumquc per gracilis accubituum
descendenuit , manclavitae ct hetaeria seu cohors practoria ipsis
.

accUmat, Exeunt autcm, pe<r medium Uicliuium , a cubiculo slipati,

Digitized by Google
26 CONSTANTIN1 PORPHYROGENITI
povxXei'ov tig xdv nogxrjxa, xai dno rmv ixttat dnioyovTut>
iv up fivonodut) , xai ytvtxat a doyij ixtt, o? xs fxayioxooi
xai dvfrvnaxoi ol (pogovvxtg xovg Xayqovg xai ol Xomoi fitrd
BxcSv idtoov xai dno tcop ixttat xaxioyovxai iv
uXXa^iixcov ,
no xovotoxmoitp , xai xd Qijg intxtXttxat xa&wg xai dvto-5
rdgto ttQtjxat xai iv ratg Xomatg nQotXtvotoi, (K-d.) Kai
xovxo $tt tiSivat, on y dyta xai fitydXij xvotaxrj , tig xd
uyia xai tig tov donaofibv xai tig T?jv dyiav xotvavtav
fitrd t&v yXaviMav iligyovxai ol dtanbxai xa&wg xai iv
xatg Xomatg nQOtXtvotoi , xai ov fitxd xoov Xmoatv, dno it to
tov xodfiaxog d/u(piivwvxai xovg Xmoovg, xai rd Qfjg inixt-
Xttrai xadmg xai iv xatg Xomatg nooeXtvotoi* xqrj ytvo*-
tsxtiv 9 on xfj togrfj vneqayiag Qtoxoxov ov
tov ytvtmov rtjg

mttpovrai oi deanorai xafhog xai iv xatg Xomatg nooeXtvaB-


C eiv f dXXd nuvxcov TtXovfiivtov xadwg nQOti'grjxai 9 ffeioyovrauS
Ms. 3o. aot $tanoxat dno diftrjrrjoi'ov dno tov xoixmvog Ttjg dd<pvrjg,

xai iv T4ji oxxaymvtp xovpovxXtt'tp pdXXovot Tag tavxav yXavi-


dag xaxd tov Tvnov tcov nQoXty&etaaiv nooeXtvotatv , xai ra
inixtXttxai xadcog xai iv xatg Xomatg nootXtvotor nXyv
i'iijg

tioyai naoa xtov d'qpcov ov* yivovxai, dXX' iv xotg xonotg, «Vaa
olg at doyai yivovxat, ol xoov 6vo fttowv voxaQiot, xai (iat-

7. (ferU pro J7, quod est in cod., XQ% ct^« ^XO-/. *Jffr£ov 9
6ri raOrp jij foqzij dno tov dxrayoivov xovflovxletov odx (Idg-
%oviat ol titanoxiu iv tip vcujixotf Aylov £ua>dvov , rfjU* fOO-vg
iv t$ xotttZvt. *q. 2X04. *Jaxiov f 6r* xavx$ %$ nQotltvoei
©d yivovxat [tfo^ai] iv itjf ndQxqxt [too] atiyovoxhos , iv [tin
XQvaji x et Q* > [<&i* iv rj5] dvonodty xai iv r$ [xov~\OiGiQiQl<p, ra
[loind] xa&u/s TJQQflQrjrat.Supplctum et emend. aRciskio ex cod.

ad porticum, iudc ad onopodium, ubi eos excepturi roaeistri ct pro-


consulcs lora gestantes , cctcriquc cum suis mutatoriis ausunt, postca
ad consistorium transeunt; cetera ut supra dictum est et in reliquis
porapis peraguntur. (XXL) Porro sciendum est, in sancta et magna
dominica ad sacra ct osculum sanctamque communionem Domiuos
tunicis ut in ceteris processionibus indulos exirc , non autem cum
loris, quae, postquam cum amicis confabulati sunt , induunt: cetera
uri in reliquis processionibus peraguntur. Sciendum qtioquc est, Do-
miuos festo nativitatis sanctissimae Dciparac non ut in reliquis pom-
pis coronam gestarc, scd peractis ut supra expositum est omnibus,
dibetcsio amicti a cubiculo Daphnes procedunt, ct in octangtilo cu-
biculo tunicas suas induunt, more praedictarum proccssionum scrva-
to et ceteris ita ut in aliis pompis peractis. Factioncs taiucn a
populo non institiiuntur, sed iis locis, ubi adesse so lent, duaruiu
j>artiura notarii et niagistri Dominis Romanis verbis, quae festo apta
suut, acclamaut, ct quidem ab ca, quae ad lychnos »Ure solct, no-

Digitized by Google
DE CKRIMON. ALULAE BYZANT. I. 1

cnootg goo /nut %ovai xovg deanoxag xd rfj toorfj uqiwlovtu


vino fisv rrjg o*oym rjg xcSv Xv/ytov 6 xov fuoovg xiov Bevs-
xtov voxdqiog, avxov negmaxetv hmo&tv xtav deonoxcov
xai 6*£?

nX^d'ov xai Xtysiv rovg xaxu xvnov iuujlovg hag xmv 7rv-D
S)jov rcov dyovxojv eig rag a/oXdg, dub ydg xiav hettdt tia-

(fiQQvrcov fisydkmy nvXdiv, r^yovv dnb xov ngoiivXatov xcov


ayt'wv unoaxoXoiv, dg/svai ia[ifli%ew 6 rov jitoov; xoov Jfya-
oivwv fiataxoyg sag xfjg /AsydXijg nvXrjg xcov o/oXcov xfjg

tlayovatjg tni xov xfjg %aXxtjg dvXov. evb*o&£v yap xfjg uv-
\oxr,g nvXijg laxaxai 6 jov fiigovg ray Bevhwv fiuioxtog , xai
aWo tcov sxetas agyixai xai avxbg iujupt^eiv evog xov OTtvu-
xiov tov I$dyovxog ngbg xov tfipoXov xov uytov (pgsaxog* e$a>

ydg rijg aidrjgdg nvXijg xov av*xov oxevaxi'ov , iv w xb siXrj-

fid tarty , laxaxai 6 xov fiigovg xdiv Ilgaoivcov voxdgtog, xaiEd.L. 17

i5dno xcov ixeios ag/txai xai avxbg iafx§i%eiv %cog xov ayiov
(fQtuxog. (KB.) Kai d'rj xcov deonoxcov tlasg/Ofisvcov iv xto
uytfo (fotuxt, Sid xfjg xgioofjg /tier a xcov xrjgcov ngooxwrf-^
otcog anev/agiaxovai xio Qsco , xai ngooxvvrjoavxeg to ayiov
fgeag, eiaigxovxai did xfjg siaayovorjg nvXijg and xcov ixstas
loeig xt}vixxXrjoiav ixeiae ydg laxaxai 6 naxgiugxrjg fxtxu
xrjg ovyjjdvvg avrw vnygeaiug xai xd^scog. xai Sr} xov nu~
xgidg/ov itvfiiwvrog xaxd xov xvnov xovg Seanoxag ,
aond^ov-
xai avxov oi deonoTui , xai eld-' ovxcog eiadg/ovxai did xrjg
bxtioe eiaopsgova/jg nvXqg ngbg to ds'gtbv fitoog xov firj/Liaxog* Ms. 3o. h
ijttuoe ydg oi xfjg avyxXqxov ndvxeg laxavxai ensv^bfiivoi,

3. dtt coni. Lcich., 61) cel.

Urius Venctac ml est quern proximo a tcrgo ad Dominos acccderc,


,

et secundum morcui iambos ad portas usque, quae ad scholas ducunt,


diccrc oportet A magnis eoim portis eo ferentibus scu a sancto>
rum apostolorum atrio usque ad magnam scholanim poi tam , ad Uio**
luio ciialces fcrcntem, magister Prasinorum iambos diccrc incipit.
Intra scliolarum portam magister Venctae factiouis constitutus , inde
usque ad augiportum ad porticum sancti putei ducentem iambos
recitarc incipit extra ferream enim eius angiportus , in quo conca-
:

incr.it io est, ianuam notariua Prasinac atat , qui et ipse inde usque
ad sanctum puteum iambicos versus canerc incipit. (XXII.) Domi-
ni sanctum puteum ingressi, post ternam cum cereis gcuuflexioncm
preces ad Dcum fundunt, sanctoque putco adorato, per ianuam in-
de ad ccclesiam ferentem ingrediuntur : ibi enim patriarcha cum
consucto ministerio et officio suo adest. Qui dum Dominos ut mos
est iucensat, ipsi cum osculantur, et per portam ad dcxtrum bema-
tis latus ducentem , ubi senatorcs omnes fausta Domini* apprecatu-
ti convcacre, proccdunt. lude ad sacras ianuas pcrgunt, ac IripUci

Digitized by Google
*S CONSTANTS PORPHYROGEN1TI
xovg Ssonoxug. xai unb xmv ixetas slas'gyoiTai slg xd ayta
frvgta , xai (hu xrjg xgiaarjg ftsxd xav xtjgmv nqooxvvfiasmg
C unsvyugiaxovai tw Osro, xoi xd s'^fjg xaxd xvnov xsXovot.

xai eid-' ano ysigwv xov xaoxgrjatov 6 na-


ovxojg XuuJuvst
xqtdgyijg xov frv+ttaxov, xui iniMcooi rot (iaoiXtt xai ^i^t<«5 ',

o fiuatXsvg it£qi% xijg ayiag xqunstyg, xai psxd to frvniuoui


taxaxai xai 6 naxgidgyijg *«' o paatXsvg eitTtqoatev rrjg
uyt'ug xganstrjg, xai xrjg ixqswvrjasco; nagd xov dgyidiaxovov
ysvousvtjg xrjg re svyfjg nana tov naxgtdgyov xsXovfisvrjg,
xai xd h'^tjg rrjg ixxXrjataaxix/jg xaxaaxuo sag ysvojusvfjg nd-io
orjg, Qsoyovxai ol Seonoxai upa xio naxgiugyrj ,
noonOQevo-
fthtop avroHv xov xs axavgov xai xov svay^'sXtov, (AX*.) Kai
todr) eg yojiiivwv avxoov oma&sv xov
ngb xojp ttpfioovog, ijyovv
(isydXmv nvXtav , Xoxavxai ixetas o? xs tisanoxui xai 6 naxqi-
dpyjjg fiexd xs xov axavgov xai xov svayysli'ov , xai dr] iq-i5
yopsvoov avxwv, ytvsxai xdxstas svyr) xaxd xijv exxXyaiaoxi-
xrjv uxoXovftiav, xai Si& ovxa>g avvs%sgysxat 6 naxgidgyrjg
xotg dsanoxaig xag paoiXixdg nvXag, xai aondtsxai avxovg
xdxstas , xai ol psv dsonbxai siaigyovxai iv xtj) fifty xm xot-

fiuuii(i) iv x(0 vdgdyjxi, xai ixstas axsna^o/usvoi , ndXiv fi^o-io


yovxai, xai uandtyvxai xov naxgtdgyov , xai dnoxivovai mm
xijg oixstag Xixrjg, xai unigyovxai stag xov noggpvgov /xsydXov
E<1. L. \%xtovog xov yogov , xai ol fisv tisanoxat, Xaxavxai iv xatg xov
nogtpvgov fisydXov xtovog uvafidd-gaig ,ol Ss fidyiaxgoi xai
uv^vnaxoi xai naxgtxioi xai Xoinoi avyxXfjxixoi iv xotg <feg*-a5

i\. yftno"^ cod. undo R. coni. x et Q^* x**£Of ed. i3. JfctggOfl.
ed. ai. dnoxQlyouai cd.

cum cereis adoratione facta, ad Dcum precantor cetcraque pro mo-


re peragunt. Postca acceptum a castrensi thuribulum patriarcha
Imperatori tradit, qui sacrum altare circiuu iucenaat, quo facto pa-
triarcha ct lmperator coram sacro altari atant, ct iutotiatione ab ar-
* liacono, prccationc a patriarcha facta omnibusquc ccclcsiasticis
li

ccrimoniis finitis Domini cum patriarcha, cruce ct sacro evangclio


.

eis praelato , cgrcdiuntur. (XXIII.; Pone amboucm vcro seu auto


maguas portas transeuutes Domini ct patriarcha cum cruce ct evan-
gclio, subsistunt, ipsisquc advcnientibus , prccatio ibi secundum cc-
clcsiasticum ritum instituitur: deindc patriarcha cum Domtnis per
impcratorias portas egrcditur, eosque ibi osculatur; post velum ia
narthece suspensum intrant , ibique capite opcrto rursus cgrediuntur,
ct patriarcham osculantur , cumquo sua processiouc et comitatu ab-
eunt, et ad porphyrcticam magnam coluinnam in foro proccduut, ubi
ipai in gradibus magnaq cius columnac, niagistii autcni , procouaulei.

Digitized by Google
DE CER1M0N. AUUE BYZANT. I. |( 29
oTg fiigtoi ngo trjg xmv dtonoxcov otdotmg foxavxai ,
r} yovv
Ivdo&ev trjg xiovootaoiug tov q>6gov , oi de tov xovfjovxXet'ov
iv tatg Se%iatg avafld&gatg tov adroit xiovog, oi 6*h d'tjfiot tdiv
Hvo fx£Q(Bv Xotavtai iv tatg ixctoe fuxgaig dvafiu&Qatg uvxt-
5*ot> xmv Seonoxcov, irjXoyoxi l£» trjg xiovooxaoiag tov $t%iov
uigovg, iv y {KJ.) Kai $r) tov Ms.
oi ttjg ovyxXrjxov Xotavtai. 3i. a

naiQidoyov avsg/ouevov fiexd rijg oixetag Xttrjg, ngotioigyov-


xai phr evto&sv trjg xiovooxao/ag oi extitxoi fierd rag cat/ray B
fiaxxrjgiag ngo trig nQfiriji dvafidoewg trjg ieonotixrjg dvodov
lotov xiovog, xai tioigyovtai
oi firjxgonoXZtai xai ag/un/oxo-
noi, xai
xatd tvnov dnoxeXovot ngooxvvrjaiv , 6rjkov6ti
tt)v

iia tov trjg xataotdae&g xai tov gstpegeviagiov ngooayofti-


vovg xat tovg Stonotag ngooxvvovvtag f xai Xotavtai phv
ovtoi iv toj evojyt'fift) fidgsit&v avafid&gmv tov xiovog » xai
i5/ifra xaJvxa tiodg/ovxai oi ngonogtvoftsvoi trjg ixxXtjoiaoti-
xrjg Utrjg xai yjdXXovttg, xai ovtag tioigyitat 0 naxgt-
do/rjg fitzd ts tov oxavgov xai tov svayyeXiov , naoaxoa-
tovutvog vno tojy ngmxtov xai oixstmv avtov* xai ote trjg

ngtorrjg flafyitJog trjg dtonotixrjg dvafidotcog ekdoi, inidiSovoiC


loxoig deonbtaig oi ngamooixot tovg ovvrfoeig xrjgoitg xatd to
tiw96g, xai ngooxvvovoi toy otfidofitov tvnov tov faonoiov
oxavgov 9 dona^ouevoi to,te ayiov evayyiXiov xai avxov tov
x/uiov otavgov , ensixa toy naxgidg/rjy • xai oi ukv Stand"
tai loxavxai sv
y tomy xai ngotoxavxo t 6 de otavgog lota-
1 o. xai ante ttQyun. om. ed. 11. ngooaydfitvoi — ngoaxvyovy-
US coni. LeicL 16. ydiloyitu ed.

patricii ceterique senatores in dextro latere ante Dominoruro sta-


tiones sen iutra locum, ubi colurana in foro crccta est, subsiatuut;
cubictilarii in dextris'eiua columnae gradibus, duarum autem factio-
num parva scala coram Domtnia , scilicet extra colu-
factionarii in
oiaam in dextro latere , ubi scnatorcs stant, praeslo sunt. ( XXIV.
Patriarcha cum suo comitatu venientc , defensores suos baculos ge-
stantes intra columuam ante primum scalae Imperatoriac gradura
procedunt , et metropolitae et archiepiscopi intrantes, solenncrn
adorationem , scilicet a ceriraoniario et referendario ad Dominos
ariorandoa adducti, faciunt, ct in sinistra latere graduum columnae
adstant. Deinde primi ecclesiasticae pompae canentes, postea patri-
archa cum cruce etevangclio, a praedictis ecclesiae et suia mini-
stris stipatns, ingreditur. At poatquam ad primum Imperatoriae sca-
be gradum penrenit, pracpositi ccreos Dominis pro more tradunt,
qui reneranilam vivificae crucis imaginem adorant, tarn aanctum
evangelium , qnam ipsam cruccm , postrcroo patriarcham osculantes,
Domini quo primum steterant loco subaistunt, crux in baai gradi-

Digitized by Google
3o CONSTANTS! PORPHYROGENITI
ra* iv xjj hpi^gvfih'Ti fluac* xalg uvzatg dvaftufr(taig , o Se
narQiaQXTjg pcxd rw svayytXi'ov xai xcSv olxsicov Siaxovtw
xai yjaXxoov dv^o/erai 4v up evxxtjQtw xov avrov xi'ovog,

fjyow xov dyiov Katvoxavttvov , xai dia vevpaxog xov noai-


noot'xov ao/ovrai xpdXksiv xd Svo fidotj xqv xtjg eoQxtjg xara-%
ftaai'av. xai xovxov xgiaamg $o*o/u£vov , yt'pexat 37 awij&tjg
Dixrevr} nagu tov diaxovov , titjXovoxi ngoxvnrovxog did rvov
d-vQt'fov xov BvcDvvfiov fxigovg xov avrov evxrtjgiov . xai 6rj

xtjg ixxevtjg xeXeo&sfoqg, [iexd xqv xov naxQidgyw ixtfrnvq-


ctv a7ioxaiQ6xi%ovoi xovxov oi feonoxai £v olg laxavxat to- 10
notg xai ft$rd xtjg oixct'ag Xtxfjg xarsQ^sxai eatg rov vaov xtjg

vnsQayt'ag Qeoxoxov xcSv ^aAxojroarttW , xai xa&styvrui iv


Ed. L. 19 to; vagfr/jxi ini xtjg avxtjg ixxXtjoiag ,
xtjg paaiXixtjg xd^tatg

ixtfos naQiaxapbrrig , jyyovv xov xovpovxXetov xai xojv datj-


Ms. li b xgrjTcSv xQvaoxQixXivix&v xsxai flaoiXixdty dv&Qwntov. xaiiS
dtj xav fitjxoonoXtxdiv ditQXpfJiivwv , notovav ndXiv ngoaxvvtj-
oiv xaxd xov dgrjuhov uvtofov xvnov xtjg ngoaxvvifostog , xai
naxQidgxov n Q°-
£t&' ovxatg siasQ/ovxai xai oi xtjg Xtxrjg xov
nogsvofievoi xai yjdXXopxsg, xai fierd xavxa etasQ/erai o
naxQiuQ/r^g fisxd xov oravgov xai xov tvayysXt'ov. (ICR) 20
Kai aviaxavxat, ol feanoxat, xai vnavxmoiv avxtjt xai aond-
tyvxai, xai Xaxavrai dfiqporsgoi ini xmv paoiXixcHv nvXcov, xai
xijg avvrfiovg cvxyg xeXovfiivtjg vno xov naxgtdgxov xathog
9 ZXOA. 6t* xys txxtyfje Xevofiiytjs dno xtSy nQtzt-
*Ioxioy,
noalxtay Xaftftdyovoiy rout xijQovsot oeon6xai, xai fiixQ 1 av u ~ ,

7iXr}Q0JO€(og xadxijs paordCovot. , Xai tl& otfrwf cT*ci xQtootje


^

7i()ooxuy/jo£(DC t$ dnsvxaQiOxovvits tnididotioiv roue xrjQOvg


xaxos to elatd-oe role nqamoalxoig. Emend, a Reiskio cx cod.
11. Verba xai fuxa — yaou xfc absunt ab ed.
*

but imposita collocatnr: patrlarcba yero cum evangelio snisque dia-


conis ct psaltis oratorium columnac seu S. Constantini intrat, et
ad pracpositi natum duae factioncs hymnum feati canere incipiunt.
Quo ter cantato, solennis a diacono, per porta* sinistrae partis ora-
torii «e incliaantc , intonatio seu extensa fit. Qua finita , post ora—
tionera patriarchae Domini ipsum eo loco , ubi subsistunt salutant, ,

et cum idoneis precibus procedit ad temp lu in sanctae scilicet Dei-


parae chalcoprateorum , sedentquc in nartbece eius ecclesiae , mini-
stris Imperatoriis, scilicet cubiculariis, a secretis, chrysotriclinii
praefectis et faraulis suis ,
Metropolitae dum di-
ipsis adstantibus.
grediuntur, adorationem ritu supra memorato repctunt, deinde prae-
cipui , qui ad ecdesiasticam patriarchae pompara pertinent, ct psal—
tae intrant, ipse cum cruce et evangelio sequitur. (XXV.) Surgunt
Domini ei obriam ituri , ipsum osculantur, utrique ad portas im-
peratoriaa subsistunt, solennibus autem precibus a patriarcha ut su-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. !. 1. 3
uy&tsoco etoTjxai, ytvsxai rj sioodoq, xai St) xtuv &tanoxa>v
(ioeoyojusrcov iv xto fiy/uaxi xai to dnoxo/ufiiov ini tjJsb
dyiag Tqanityg dxoxi&Sfiivwv , i^ioyovxat did xov at) tax t-

oov pioovg xov avxov &vaiaaxrjQiov , xai diiyyovxat, did


5ioi?yvvaixixov xijg avx/jg ixxXtjoiag. iv u7) ywaixtxji

ivanopivti naaa q ovyxXijxog, intvyofitvoi xotg Seanoxaig,


xai uaioyovxav ot itanoxai ptxd xov naxoidoyov xai xov
xovpovxXe/ov Sid Xfjg roonixrjg tig xt)v dytav xgdne^av xfjg
dyiag ooqov, xai ndXiv Sid xfjg xoiooijg {axd rtoy xrjQ&v npoa-
loxwrjoeayg dnsvyaQurxovai xm @f<w, dnoxidiaaiv exsgov dno-
xojtfjioy iy xij dyi'a xai ei&' ovxoog iv rm svtovvfifo ev- Q
oooto ,

xxrjouo rijg avrtjg ixxXijoiag [texd xwv xtjocov svyoftsvoi , dno-


xidiaotv hrtoov unoxofifliov iv xff dyi'a oogtT) . xai and xwv
httoe eiaso/ovxat iy xfj xoomxjj xrjg dyiag aogov , xai dona-
iStoftevot dnoyaiQexiXovat toy naxQidoxfjv , xai aXXdooovatv
ot dtOTibxai xd ZQvooxivxrjxa xovxcdv noQqpvou oxoQaftdyyia,
xai fitxd ttjv rov evayyeXtov dnoXvaiv xai Tfjg exxsyijg ndXiv
tiodfi/exai 6 naxoidoztjg iy xjj avxij xoonixjj, xai ax iff si
xovg deanoxag , xai xdg avvq&eig Sidmoiv evXoytag, jjxot xdg
loxooatpoQug xai xd dXetnxd , xai dvxiXaftfldvn naod xtov 6*e-

onoxcoy xd anoxofiflia • xavxa fih ndvxa inixeXfixai xaxd xbv


naoetQijfiivov xvnov • xai fiexd xavxa danatyfievoi xovxov Ms. 3a. a
anoyaiosxi%ovoi , xai nooi^tiai xcSv 6sanoxo>v 6 naxQidoytjg*
(Kg\) Kai ei& ovxong s^ioyovxai ol Ssanoxai, xai y/vexaiD
aWo^ iv avxtti xw ywaixixtj xijg ixxXqaiag naqd re toiv fia-

6. Intvxofiiyti ed.

pra dictum est, peractis, fit introitus, Domini bcma ingrediuntnr,


ct posito in »acro alUri munerc, per sinistratn sacra Hi partem egret-
si, per gynaeceum eius ecclesiae transeunt In hoc senatus omnis
fansta Dominis apprecaturus exspectat , et intrant ipsi cum patriar-
cba et cubiculariis per tropiceu ad aram sancti septtlcri, ubi rur-
sus cum cere is adorantes, preces ad Deum fundunt, et aliud ranntis
in sacro* sarcophago reponuut: post in sinistra eius ecclesiae orato-
rio cum cereis precah, novum apocombium in sancto sarcophago
offcrunt Inde tropicen sancti scpulcri ingrediuntur, osculoque da-
te, patriarcham salutant, suaque purpurea ct auro intexta scaramangia
mutant, ac finita cvangelii lectionc ct externa, eandem tropicen pa-
triarcha rursus intrat, ibique Dominos corona t, et solita munera,
bostia$ scilicet et unguenta, distribuit A pro quibus apocombia ab
ipsh recipit : haec omnia autcm ritu supra exposito peraguntur.
Postremo Domini, osculo dato, valere patriarcham iubent, qui eos
££rediente« praeccdit (XXVI.) Cum rero Domini abcunt, in dicto
tccksi&e gyoaeceo receptio a magistris, proconsulibus , patriciis et

Digitized by Google
32 C0NSTANT1NI PORPI1YROGENITI
yiaxotov dvdvndxav xs xai naxytxtav xai Xointav offptxta-
Xtwv , xai did vtvfiaxog xov nqamoaixov Xdytt o rfjg xara-
OTuoemg to „xtXevoaxe." xai d/j xdiv ovyxXqxtxdiv Qtovxav,
ovvs1;d(ixovxai xai ol deonoxai, x(o ip-
xai xaflpaXtxtvovai iv
(ioXto, xai yn exat xqv xaudpavfi
nqtoxrj o^o/jy tig xo uiXtoy eig
xai ddytxai xdxetae 6 dquaoyog xdiv Btvixoov usxd xov Squov

xov Xevxov, tyXovoxi r?jg ovvq9ovg xd%ta>g rsXovuivqg xaxu
Ed. L. ao rov xvnov xJjg o^oyrjg, xai ndXiv fierd uixqov ddytxat, 6 $rt -
uaqyog x<ov Uqaotvojv una xai rov $rt uov rov qovat'ov, xai
ra Qrjg imxsXtixat xaxd xbv xvnov xtjg Soytjg, ndXiv utxuio
uixqov 6d%txai 6 dTjuoxqdxt}g xojv Jloao/Vcov, tjyovv 6 ixaxov-
fiixog, una xai xov neqaxtxov fyuov rotv Iloaotvwv, xai to
Qfjg intxtXttxat, xaxd xbv xvnov xijg Soytjg. xai ndXiv uexd
uixqov, ijyovv etg to xdyxeXov xb tiadyov tig xijv yaXxtjv,
ddyexat 6 dtjuoxQuxtjg xojv Btvdxoav, ijyovv 6 Soudoxtxog xo>v\ 5
oyoX&Vy uixu xai xov ncqaxtxov dtjuov xdiv Bevdxojv, xai xat

*%tjg intxtXttxai xaxu xov xvnov xtjg doytjg. xai ano rcuv
ixttas dUoyovxai ol deanoxai, xai dnoxaxaftatvovoi nqb xijg]

uiydXtjg nvXrjg xov xqtxXtvov xcov xavSttidxtov , xai ano xojv


B ixetoe tiidqyovxat iv xto vaQ&qxi xtjg xov Kvqiov ixxXrt otagt xaiio
ixtToe, uoyaXttyudvmv vnb xmv xovfiixovXaQtcov xtav nvXdiv,
dnoaxdopovxai naqd xmv noainootTtov ol deonoxat , xai € iWo-
yovxai iv xot vaoi xov Kvqiov , xai 6tu xijg xoiaorjg utxd xdiv
xtjqwv nQOoxvvqotayg dnev/aotaxovoi x(j) Oeou xai ano xolv
ixsloe daiqyovxair tig to Uqov naXdxiov, avvsiotovxog avxoTgiS

5. fittiov xai tls ed. a5. avynat6vxos R. , ovvtot6vxoe cod, ,


ovyidyrog ed.

rcliquis ministris fit , et ad nut am praepostti cerimoniarius dicit


lubete. Senator! bu» disccdenlibus, una egrediuntur Domini, et equoa
in porticu conscendunt, fitque in mllio et qnidem in eius camera
peima receptio^ obi Venetorum tribunus cum factione sua alba,
peracturua omnia, quae factionarii solent, adstat. Haud magno « pa-
tio interiecto, tribunus Prasinorum cum factione russa exspcctat, et
reliqua pro more peragit Iterum non procul inde Prasinorum tri-
bunus sea excubitor cum transitoria factione Prasina praesto est,
ceteraqne ut consuetudo est perficit. Tandem exiguo spatio inter-
ice to , in cancellis ad chalccu ducentibus Venetorum tribunus sets
domesticus scholarum cum transitoria factione Veneta adest; cetera
more solito peraguntur. Postea Domini ad magnam triclinii candi-
datorum portam equis descendant , inde ad narthceem ecclcsiae
abituri, ubi, portis a cubiculariis occupatis , praepositis coronas red-
dant, templum Domini intrant, tcrqae cum cereis Drum invocantes,
•c prosternunU Inde ad sacrum palatium cum cubiculo proccdaut.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. i. 33
xai to v xovfiovxXetov , xai ini rov ygvoorqixXivov evqptjfiovv- ^
tott xa&u nQOStQijrai. (KZ») Eidivai o*h dei, on xard TO>Ms.3a.b
tvnov xavrrjg rijg TiQOsXevoewg imrtXiTxai xai 17 rov svay-
yiliafxov ngoiXsvoig xard ndvra 6fxoi<ag, ei ydo <p&darj el'reC
Sh aufipdrfp tire iv xvoiaxjj , xai at doyai nagd rmv dtjfi&v
ybovrai , xai rd oqyava iv ratg reaoaooiv avXovai ioyatg*
u0*6 rv%tj aXXij rjusya, liaravrai fisv rd niot]
,
rjroi oi dij/uoi,

broTg n^osiQr^ivotg avrdov rijg ra&ag ronoig, xai drj dug-


Zpfiivcov r&v deanorav fiisrd r/jg ovvy&ovg rd'&ag rijg npos-
loUvatmg, insvyovrai fdv iv ojg laravrai ronoig, xaraocpqa-
ytZovreg avrovg, fifjdev dxroXoyovvrtg. yqij 6h (iSdvai , or*
taid rov rvnov ravr?]g rijg ngoslsvofcag rov svayyeXiafiov
ixirtXeirai xai ngodXsvaig rov ayiov xai ftsydXov oafifidrow
tuXuooovrcov ydg r&v dtanorwv rd Xeyofitva nayavd iv roiD
iSxoncovi rijg ddtpvtjg, xai s^eQ/ofUvcov iv ro> oxraywvw xou-
QovxX&fy, xai paXovrav rug nayavdg yXafifivdag, i^igyovrat
6ul rov avyovartojvog, tvdov ydo rijg fitydXqg nvXtjg rov
avrov avyovorimvog lararai xovpixovXagiog, incofiwv qtoorcopa
to xsvrivdgiov <p4o<ov xai nsginarav onio&ev nXtjm'ov r&v
2o$wnor6av. xai drj rijg ovvq&ovg rd%mg reXov^tivtjg iv ratg
do/afs xard rr\v avmj&eiav rijg ngosXevotcog rov evayys-
rmv fisgdSv vordgioi xai 01 fiataro-
Xujfiov, Ict/ufiiXovoL xai oi
qtg iv rotg oixetoigavrav xadwg ngosigfpai iv rtji evayye-
Xuj^m ronoig, xai Srj Sid rov dyiov opgiarog r&v SeonorcovEd.L. 21
x>SuQxpfiivmv xadwg nQoeigrjrai, xai ini rov pqfiarog uoeg-
a. xa&6 ed. 7. eXrt ed. a4« riav &k titan, ed.

ouod ad aureum triclinium ipsis ut supra diximus acclamat.


(XXVII.) Sciendum vero est, prorsus ad huius processionis forraam
et earn, quae die annuntiationis beatae Virginia instituitur, ccle-
brari. Haec enim si in sabbatum seu dorainicam diem incidat,
faction e* populi convenlunt, et organa in quatuor illif rcceptionibus
pulsaatur sin in alium diem, factioncs seu popnlus in dictis or-
;

dinis sui locis ac dominis cum pompa solcuni transeunti-


adsunt,
bos fausta quidem
suis stationibus precantur et cruce eos si-
in
pant, sed acclamationes omittunt Porro sciendum est, secundum
Enitn processionis ritum et sancti magnique sabbati processionem
institui. Domini enim Testes, quas paganas dicunt, in cubiculo
Daphnes mutant, et in octangulum cubiculum, ubi paganas chlamy-
des exuunt, ae recipiunt perque augustale egrediuntur. Intra ma-
gnam portain eius cubicularius, centenarium bumeris portans, ad est,
et a tcrgo proxime ad Dominos acccdit, Solennibus autem rece-
ptiooibus plane ut in festo annuntiationis peractis, notarii factio-
awn et magistri locis suis ut supra diximus iambos recitant, et
JDominis per aanctum puteum et bema ut diximus intrantibus, ac
ConUantinus Porphyr. Vol L I

Digitized by Google
34 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
yoftiveoy xadwg einoftev, xai xtjg hfivx^g xaxd tj}* ixxXrjaia-
axixijv xaxdaxaow vjiaXXaxxofth'fjg , Xa/ufldvei o ngatnoatxog
ix yeigog xov xovjitxovXagi'ov to xevxivugtov t xai imdidtooi
Ttji (JaoiXei, xai 6 fiaatXevg dnoxt&qai xovxo ev xto netyvX/tp
tov SaXaootdtov xfjg avxrjg uytag xgani^rjg, xai eld* ovzwgS
%h)(ii&VTog tov Seanoxov xaxd xov nqoeigr^hov xvnov xov
evayyeXtajiOv, dtigyovxat did xov dgiaxegov ftigovg xov avxov
prjfiaxog, xai eiaigyovxat, iv axevoyvXaxt'w, xdxetas dvpi-
wvxog xov 6eonoxov xd legd oxevrj, xa^ovxai iv xotg ygv-
BWig xovxtov askXioig, o Ss naxgtdgytjg ini xov ixefos lora-oi
Ms. 33. &fi£vov &OOVOV, (KH.) Kai dij xov naxgidgyov intStSovxog
Totg deanoxatg xo t xe vdgSov xai xd xgix/Jt'dta, xai /.texa xavrct
ngoaxvvet 6 xov axevoqpvXaxtov yagxovXdgtog , xai Xafx§dvei
tvytjv nag a xov naxgidgyov , xai i%egyo/*evog notet xijv iia-
vofirjv xov vdgdov elg xovg xfjg avyxXijxov, xai fxexa xb relet- 1
co&rjvai Ttjv xoiavxrjv titavofiijv ,
Qigyovxai ol deonoxai /uexd
tov naxgidgyov , xai did xov dgtaxegov ftigovg xov
Tog xai tov aytov NixoXdov diegyofierot, i'Zigyovxat ngbg
tjjv fuydXijv nvXtjv Ttjv i%dyovoav elg to aytov (pgiag. «/-
V dofrtv yog xavxrjg xtjg nvXrjg loxapivov xov naxgidgyov xaizo
Cxwv 6*eanox<2v s inididmaiv 6 naxgidgyrjg xag evXvyi'ug, 7jxoi
xdg ngoaqpogdg , to££ Ssanoxaig , xdxelas Sh xovxov donaty-
fievoi ol tiearnoxai anoyaigext%ovGi, xai did xov dytov qpgia-
TOg dtigyovxat. i%iovxmv $h x&v deanoxcov xijv nvXtjv
tov dytov tpqiaxog, loxavxai xdxetas 6 Sqpagyog xmv Bevi-
Ttoy fiexd xai tov drjfiov tov Xevxov xaxao(pgayt%ovxeg u

sacro instrato secundum ecclesiae ritum mutato, praepoaitus a cu-


biculario ccntcnarium sumit, ct Iraperatori tradit, qui id ia atrio
maris sanctae mensae reponit. Postea Domini secundum raorem,
qui festo annantiationis beatae Virginia obtinct, inccnaant , et trans-*
cuntes per siniatram bcmatis partem, locum, ubi sacra vasa cuatodi-
untur, intrant, quibus iucenaatis , ipai in aureia sellia auia , patriar-
cha in tbrono ibi collocato, consident (XX VIII.) Tunc nardum ct
cinnamomum Domiois patriarcha offcrt, postea chartulariua aacrorum
vaaorum eos adordt, et benedictione a patriarcha accepta, egrc-
diens nardum senatoribus distribuit Quo facto Domini cum pa-
triarcha egrediuntur, et per siniatram bematis partem sanctique Ni-
colai aedem transeuntea, ad magnam portam in aacrum nuteum du-
centem exeunt Intra banc enim patriarcha stat, et nostias scu
oblatas Dominis tradit, qui, osculo dato, ipsi valedicnnt, perque
sanctum puteura transeunt Exterior! vero sacri putei porta pedetn
efferentib us tribunus Venetorum cum factione aiba cruce Domi-
no* signante praeito est , dum factionea interea et cantores quae fe-

Digitized by Google I
DE CEKIMON. AULAE BYZANT. I. 2. 35
Jfttozpfxivcov xtov itonoxmv [xadwg nnotiqrjxai , axxoXoyovat
ta xai dxxoXoyovvxtg xd Tjj tooxjj nQoaqxovxa, ov
HfQij]
ydo laxavxai ol Stonoxai xaxd to tla>9bg xro dxxoXo)'ety h
xd fidgij, dXXd dttQ/Ofthcov xmv dtonox&v xadxag nooeioTj-
Srat, uxroXoyovai xd fiigrj, 6 $k xmv TlQaoivoov S^agyog
ioxaxat fttxd rov dqpov xov govaiov tig ttJv otStjgdv nvXqv,
xai rdiv Stonoxmv Sitgyofiivcov 9 xai avxoi dxxoXoyovai raj)
rij toorjj ngoarixovxa. xai and xdiv ixsfos diigyovxai ol
fooitoTai Sid ts xrjg yaXxrjg xai xcov oyoX&v xai xcov txoxov- v /

toptxayv, xai tlaigyovxat 6id xov Kvgtov iv xm ltg<g naXaxuo.

KEO. p.
*A*xa Tjjfff loQxijs xiSy Xqioxovyiyytov. Ed. L.aa
9
E%i6vxtov rmv StUTioxcov dnb xov naXaxtov tig xr\v ngoi-
Xtvotv xai rrjg tico&vi'ug ndaijg rd^ttog inaxoXovdovoqg,
lfytvtxai ngcixij Jo/j} tig xo xgtfiovvdXiov , r yovv tig xovg Xv-
t

povg, xai Hiytxat xdxttae 6 tyfioxgdxTjg x&v Btvhoov t %yovv


o fofitoxixog rah oyoXtov, fitxd xai xov ntgaxixov Srjftov
xuiv Btvtxcov, xai firptto xmv teanoxiov (pdaadvxtov ixttot,
Xkyovoiv ol xodxxai xtjv qpavTjv ijy. /• 9i
aaxr{ g xov fjXiov ngo~
loittprvti hr BrjdXttfi Xgtaxbv dvaxttXavxa ix nag&ivov*\ <fo£j} Ms.33. b
d. xai 8ij xcov dtanoxtav igyoutvoov xai laxafiivmv tig xovB
timdoxu ronov xijg avxoHv oxaotoog, tflovv tig xijv xafiagav,
leyovaiv ol xgdxxai „noXXd, noXXd, noXXd'" 6 Xaog „noXXd

i. Verba xa&uc —
/ulog'R. eiicienda putat ao. oo^i) d om.
ed. aa. xaxaoxdatws ed.

sto illi acclamant.


convenitint Non cnim intra factioniira acclama-
tion es Domini, ut mo s
est, aubsistunt, aed dum procedunt, ipsae
acclamant. Prasinorum rero tribunus cum factione ruasa in fcrrea
porta atat, et, Dominia transcuntibus, quae feato congrua aunt accla-
maL Inde Domini per chalcen et acbolas et excubitua tranaeuntca,
sacrum palatium cum Deo intrant.

CAP. a.

Jcclamationca in Jesto nativitatis Domini.

Dominia c palatio ad proccssionem egreaaia omniquc conaueto


miniaterio sequente , fit prima in tribunali aeu in lychnia reccptio,

atatque ibi venetae tribunus aeu domeaticua acholarum cum tran-


nioriz factione Veneta, et nondum Dominia ibi comparentibua , can-
tores voce toni III. dicunt: Stella annuntiat solem Christum, Beth"
Ithemi e virgine ortum. At yenientibua Dominia et in aolitae ata-
tionta loco aeu in camera constitutia, cantorea dicunt: Multos,
multos, multosf populua Multos anno* in multos! I terum canto-
:

Digitized by Google
36 CONSTAOTINI PORPtmiOGEKlTI
errj tig noXXd" xai ndXty ol XQuxra* „noXXoi v/ifv jtpovo* V

svteog paoiXeia*" qj&oyytt xai 6 Xaog ix tqitov „7toXXoi vpTv


^CxQO*' ot " °* XQaxrar }f noXXoi vfitv %q6voi, ot faqdnovrsg tov
Kvqi'ow" qp&oyyt? xai o Xaog ix tqitov Jt noXXoi v/ntv xqovou"
ol xQaxTar „noXXoi vfAiv /qovoi 6 Suva xai 6 dttva avro-5
XQaroQsg * Pa/uat'av" tfdxyyytt xai 6 Xaog ix tqitov „noXXoi
vutv xqovol" ol xQaxrar „noXXoi vfxtv /qwoi 6 StTva xai 6
dttva avyovorai tcov 'Prnjuaiwr" qp&oyyti xai b Xabg ix tqjl-
tov „noXXoi vfiitv ^pdvot." ol xQuxTar „noXXoi vfjttv XQ° v0t
ovv ToZg avyovoraug xai Totg 7i0Q(pvQ0)>£vvjjT0ig'" q>dvyyei 10
xai 6 Xaog anafr „noXvxQOVtov noiijatt 6 Qtbg tj}v dytav fia-
otktiav aag tig noXXd err}" (B.) Joyji ft nQO tcov nvXalv
tcov dyiwv dnooroXav, ?jyovv tig Tag oxoXag. oV/trta ixtfos
6 StjfioxQartjg tcov IlQaaivcfiV, qyovv 6 ixoxovpirog, perd tov
nsQarixov Srt fiov tcov TlQaoivatv , xai f.ujna> tcov fitonoTojv 1

(f
frauuiT&v ixttat, Xiyovatv ol XQaxrai Ttjv (poivijv ij/. y* ,,o

dfiijTWQ iv ovQavotg, dnaTOiQ rixrtrat ini zrjg y*jg" aXXo m „o


opvTOVQybg tcov dv&QO)7ia>v (piXdv&Qconog xaTadiytTai uvd-QOJ-
Dnog yswqd-ijvai" xai 6tj tcov dtonoToSv iQ%ouii'03V xai <ora-
fxivcov tig tov ticodvTa tohov Ttjg avrmv OTuota>g f tjyovv tig*o
^ ri]V xafiaQav, Xiyovaiv ol xquxtui „noXAd, noXXd , noXXd*" &
Xaog „noXXd trfj tig noXXd." ol XQaxrar „noXXoi ifttv XQ° y °i,
ij ixXoyrj T/jg TQidSog*" <p&oyytt xai b Xaog ix y f>
uyit." ol
XQaxrar ,noXXoi vfilv x<t orot > ° dttva xai 6 Suva uvtoxqu-
9

tojq 'Pafiatav" qpffoyytt xai 6 Xaog ix tqitov „ayit." ol xoa-*5

a. (p&oy yet R., tf&oyyrj cod., <p&oyytj ed. et sic ubique. 16. t$
<jpa»77 ed. ao. xaxaoxda. ed. a4- auioxQatOQ cod.

res: Longa vobis tempora divina maiestasf claraat et populus ter:


Longa vobis tempora! Cantorcs: Longa vobis tempora, servi Do-
mini f clamat populus ter: Longa vobis tempora! Cantores: Lon-
ga vobis tempora, N. If. lmperatorcs Romanorum clamat populus .'

ter: Longa vobis tempora! Cantorcs Longa vobis tempora, N. iV.


:

augustae Romanorum! clamat populus tor: Longa vobis tempora !


Cantores Longa vobis tempora cum coniugibus et porphjrrogenitis.
:

clamat et populus semel: Diuturnam Deus sanctam maiestatem tuam


in tnultos annos faciat! (II.) sf.cuhda rocoptio ante porlas S. S.
apostolorum scu in scholis stat ibi tribunus
: Prasinorum scu
excubitor cum factionc Prasina , et nondum eo progrcssis Domini*,
cantores voce toni III. dicunt: Qui sine matre in coelo est, sine
patre in terra nascilur. Aliud: Sator et amicus hominum homo nasci
a mat. Dominis autcm venientibus ct in solita stationc sua seu
camera subsistentibus , cantorcs dicunt: Multos, multos , multos!
populus: Multos annos in multos! Cantores: Longa vobis tempo

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 3. 3
mm* „7tokloi vftfr yoovot, oi fhodnovrtg tov Kvq/ov" ffhyyti
xai 6 Xaog ix y „«yi«." oi XQuxrur „noXXoi vfitv yoovot, 6
iitva xai 6 titiva uvyovarui rtov 'Pauatw" <p&oyyei" xai 6
lao; ix y „ayu" oi xqoxxui* 3i
noXXoi v/ntv yoovoi, deanotat, Ed. L. 33

Sgzv Tatg avyovoraiQ xui TOtg nopipvQoyevvqTotg 9 '* y&oyytZ xai ?

0 Xaog- 1fnoXvyooviov noiqoa 6 Qsdg Ttjv dytav flaoiXttav aag


tig noXXa hrj." (T.) Joyrj y ZvSo&sv T/jg yaXxqg* diynai Ma. 34 a
kxtCat 6 t^uoxpuTtjs tcHv Btvirtav , rjyovv 6 foftiorixog tqiv
oyoXaiv, fittu tov nsqartxov dqfiov twv Bevhtov, xai ftqnm
i oreo* dtanotmv (p&uodvreov ixttae , Xiyovaiv oi xgaxrat Ttjv
ywrqv rty. /• „o€iQug o'rjyvvcov T/jg ufituQuag onaqyavovrai
Qtog h fttrvfi'" t« uxra adovrat naqd to
6*b T/jg tvftjfttag
TeoV xqoxtwv xai tov Xaov xudxog xai iv xatg Xoinalg do-
/(dg. toy*) 6* e^todrv T/jg yaXx/jg 9 SiytTat ixttas 6 drj/uciQ-h
iS/og tcoV Bivhtav per a tov 6/j/uov tov Xtvxov , xai Xiyovatv
01 xnuxTctt rrjv ytov/jv rt y, y* ^doTTjQ noorgiyst xai Xdfinei iv
<mi}Xaiu> y
tov Stanorrjv tov qXtov Totg fidyotg xaTafirjvvaur
ftoitpog yaQ
mtp&rj , xai crdo| ix T/jg naod-ivov T/jv naXaidv
xwoaxoqv tov *A6d(A I$T]fpdvi$£v. avzog to xndrog ificav, Jf-
loroorou, fig pijxog xqovwv qrvXd'£u eig aviysnmv 'Pco/ia/wy."
to de Ttjg tvyytitag axra adovrat nana ts xwv XQaxrtov xai
rov Xaov xaifrog xai iv Trj d 6*oyjj eiQfjTai. (J.) Joyri i
lig tov Xeyoptvov *AytXXia nXqat'ov Ttjg ptydXfjg nvXqg trjg

i£cc(far(£oy cod.^ i%a(paytOuv coni. R« Pro to ed. <J.

ra, m trinitate electi; clamat et popalu* ter: Sancte. Cantorcs:


Longa vobis tempora N. N. Jmperator Bo ma norum; clamat ct populus
tcr: Sancte. Cantores Longa vobis tempora, famuli Domini I clamat et
:

popnlus let: Sancte. Cantores: Longa vobis tempora, N. N. augustae


Bomanorum I clamat et populus tcr Sancte. Cantores Longa vobis
: :

Kmpora , Domini, cum angu status et porphyrogenitis ! clamat et


populus: Diuturnam Deus sanctam etc. (HI.) Reccptio te*tu intra
cbalcen stat ibi tribuuua Venctorum seu domeslicus scholarum cum fa»
:

etione Veneta, et nondum eo progrcssis Dominis, cantores roce toni


ul. dicont : Peccati catenas quijregit Deus, fasciis in praestpi in vol-
vitur: laetae a u tern acclamationes a cantoribus et populo ut in ce-
teris receptionibtis recitantur. Receptio quabta extra cbalcen: stat
ibi tribunus Venetorum cum fact one alba, dtcuntquc cantores roce
i

toni tertii Stella praecurrit et lucet in spelunca , ut magis Domi-


:

num solis o st endat. Puer enim apparuit, et caro e virgine pristi-


nam Adami inobedientiam exstinxit. Ipse maiestatem vestram, Do-
tainij per longam temporum seriem ad salutem Bomanorum serva-
*«t Faustae autem acclamationes a cantoribus et populo, ut in
prima receptinnc dictum fuit, recitantur. (IV.) Receptio quinta ad
AcbiUem (mem vooaat prope maguam portam Moletii. ibi tribu-

Digitized by Google
38 CONSTANTINl PORPHYROGENITI
CMeXeriov dexetat ixetae 6 fiyfiaoyog tcov Hqaalvtov petti
tov Sitfiov tov qovoiov, xai Xiyovaiv oi xqdxtai tr)v (pmvrjv

r}X- a* „o an droop tixtetat ini tijg yr\q?\


ufj.rjT(OQ iv ovqavotg,
ru ds trjg evrpyfttag axta aSovtat naqd te rcov xquxtlov xai
tov Xaov xad'cog xai iv tatg Xotnatg Soyatg. &o%t} g tig r65

tonoXoyiov trjg dyiag 2oq>tag' Seyovtai ixetae 6 fiyfiao/og tcov


Bevitcov find tov dy/uov tov Xevxov , xai Xiyovaiv oi xqdxtav
trjv q>covr)v jjy. y • , y tbv iv *E6*eft naqdSeiaov Tplufeev iv Bq-
dkstfi Tj nag&ivog, t| qg 6 Xqiatog xai Qeog rtfimv evdoxqae
tex^fjvur ouQxcodeig ydq i| wdtrjg <piXav&Qc6ncog trjg nixqagto
D tjXevSiqcoaev t)fidg yevaecog trjg dfiagti'agr tov yXvxaoftdv tJjg

dydtov avtov fiteydXtjg i'$ovoiag xai xiyv iv XQvcpt'a) tovtprjv

avttjg ooitrjoa tjitcov evqfjxoteg, avfiipoitoi yeybvafiev ttj$


det'ag avtov xXtjoovofitiag." xai dt) tmv deanormv iqxopivatv
xai iata(jLeva>v eig tbv eicodvta tonov trjg avtcav ataae a>g, 1 5
Ms. 34. bijyovv eig to coQoXbytov ,
Xiyovaiv oi xqdxtai „noXXd, noXXd,
noXXd'" 6 Xaog if
noXXd ettj eig noXXd." oi xqdxtai „o rcov
navtcov noirjtr)g xai Seanbttjg" qp&oyyet xai 6 Xaog ix tqitov
Ed. L. ?4 it
noXXoi v(xtv zqovol, 6 tey&eig ix naq&ivov dyiag" (pdoyyei
xai 6 Xaog ix y- „noXXoi vftZv %qovoi" oi xqdxtar „tovg xqo-^o
vovg v/udSv nXrj&vvei avv tatg avyovataig xai totg Ttoqyvqo-
yewrpoig'" 0 Xaog; „noXvxqoviov noiqaei 6 Qeog tr]v dyiav
fiaoiXeiav cag eig noXXd i'tfj"

i.MeXs superscripto t cod., MeUrqs coni.R. a. atirov (ova. cd.


i3. ffom/oa R. ex compendio cod. oijq., autijQlas ed.

nus Prasinornm cum factionc russa stat, dicuutque cantores voce tool
tcrtii /* , qui sine matre in coelo 3 tine patre in terra nascitur.
:

Laetae vero acclamationes a cantoribus ct populo ut in reliquis re-


ccptionibus cantantur. Receptio sbxta ad horologium sanctae So-
phiae stat ibi tribunus Venetorum cum populo albo , dicuntque
:

cautorcs voce tooi tcrtii: Paradisum in Eden virgo* e qua Chri-


stus et Deut noster nasci voluit, Bethlehemi aperuit. Jmator enim
hominum ex ea incarnatus , ab amaro peccati gustu nos liberavit;
infandae magnaeque polentiae eius dulcedinem et in occulto vo-
luptaiem ex nostra salute capientes , divinae eius hereditatis com-
potes evasimus. Venientibus vcro Dominis inque solita sua statio-
ne seu in horologio subsistcntibus , cantores dicunt: Mmltos , mul~
tos, multosi populus: Alultos annos in multos. Cantores: Creator
omnium et Dominus. Populus ct cantores ter: Longa vobis tempo-
ra natus ex sancta virgine ! clamat et populus ter: Longa vobis
tempora ! Cantores Tempora vestra cum coniugibus et porphyron
:

genitis multiplicet! populus: Longaevam in annos multos sacram


maiettattm vestram Deu* faciat!

Digitized by Google
DE GER1M0N. AULAE BYZANT. I. 2. 39
*faoaioo<f+ xeSv deanoxsSv And t?c dytac Zoytoc itQoc to
naldcjtoy.

(E.) Tmv Stanoxwv o-xapo/itiyojv vno rov narqidgyov iv


tm uco&OTt Tonfp tov dytov <po£uTog hSov tov pijXov , Xi-
Syovtjtv ol xodxxai xrjv <ptovtjv r\ym , y
m
ft
aart)() tov ijXtov noo-
n
Hqvvsi xai Ttt i^tjg* xai dr) rmv itonoxwv egiovrav xui
icrati£vtov i Xiyovoiv ol xgdxrar „xaXd>g fjXfers to nQOpXfjuaB ^
T? g TQiudo?" (p&oyytt xai 6 Xaog ix y „xaXwg jyAfo." rd dt)
t

Trjg tvyrjutag axra «do*rcu nana ts tcqv xgaxrwv xai tov


ioAccov xaihog xai h TaXg Xomatg JoyaVg noostorjxai' to 6 k
TfUvrcuor axrov Xeyovaiv xoaxrar „n<i0oxvvqaavTtg tov
ol
Tf/fe'nog Xqiotov Tf]v dblav" xai 6 Xaog* ^noXv/goviov not-
rpu 6 &*6g xrjv dyiav*' 6o/r) Ssvxioa' e$a> rov 96Xov Trjg
atdrjodg nvXrjg ii/txai 6 rov fiioovg twv ]?oaotvary Srj^tao/og
iSfieia rov irifiov rov Xtvxov , xai Xiyovaiv ol xquxtui rrjp
qtovrjy 7]%. /• „o ovoavbg tov uoiiga niunu xadotiyyav TOvg
fdayovg iv Tfj yswrjasi, rj yrj to anrjXatov $vxQt:nt%tt vzro-
ie^aa&ai tov twv oXtov nottjrrjv dXX* avxog o Tr]v yjuexiQavC
-noooXapofitvog cdqxa ix naod-hov, rr)v vucov Shooxtmov
Trjg *

noq<pvqa" t« 6k rrjg {v<prjft/ag uxxa


2oj3aoiXt/av (fv\d££i iv Tfj
atonai naqd twv xgaxxav xai tow Xaov xuihog xai iv Tfj
ngturtj to/jj Trjg vnoorQoyrjg ttorpai. So/r} Tytxij Mofttv Trjg

Zalxfjg* diytxai xdxtws 6 drjfioxQaxrjg tuIv Bsvstcov, rjyovv

7. il&e cel. 19. jfuSv ed. ao. xu tk xqs ed.

EEDITC5 DOM1HOEUM A TEMPLO 8. 80PRIAB AD PAL ATI UM.

(V.) DominU a patriarcha in loco consueto sancti putci intra


relum coronatis, voce toui tertii cantores dicunt: Stella solem an-
nuntxat etc Exeuntibus vero et subsistcntibus ipsia , cautorea di-
ctnit: Feliciter venistU, promoti a trinitate \ cJamat et populua
let: Ftliciter veniunt. Acclamationes autem a cantoribus et popu-
lo ut fupra dc reliquis receptionibus dictum cantantnr: ultima a
cutoribua rccitatur: si dor antes Chritti nati gloriam: populus re-
spoadet: Longaevam Deus esse iubeat sanctam etc Rcccptio »b-
cujda extra tnoluui fcrreae portae factiouis Prasinac tribunus
:

cim albo populo praesto e«t, ct dicunt cantores voce toni tertii:
Coelum sidus praemittit, iter magis in nativitate monstrans; terra
spetuncam ad suscipiendum rerum creatorem parat: ipse, qui no-
uram ex vireine carnem suscepit, vestram a Deo coronatam maie-
Hatem in purpura custodial! Acclamationes a cantoribus ct popu-
fo, tit supr* tie prima receptiouc roditus obscrralum , recitantur.
£eceptio t«*tia intra cHalccu: excipit ibi Impcratorem tribunus

Digitized by Google
4<> CONSTANTIM PORPHYROGENITI
o* tiofiiionxot tcov o/olcHv, fiezu xui tov nequrixov Sfowv
Ttav Bevdrcov, xai Xeyovaiv ol xqdxrai tov dntXuTixov rjXs y*
„t6v iv *E$hii nuoudeuoov rjvbjfcev iv Br^dXelfi rj nuo&ivog"
xai tu e%rt gm za 8e Tijg ev(p^iag uxtu aSovrut nuqd ts
tcov xquxtcov xai tov Xuov xa&cog xai iv rjj nqcirtj fioxjjS
T^Ttjg vnoarooqirjg elqfjrai. (g,) doy^ TeTuqxn $ig rovg uyiovq
Ms SS.&anoOToXovg, ijyovv eig rug ayoXdg; tiey&ut xdxetos 6 Srj-
fioxqdzfjg toov Jlqaot'vcov ,
rt yovv 6 ixoxovfitiog fierd xai rov
neqartxov dfaov tcov Jlquotvcov. xai Xdyovoiv ol xquxtu*
tov nequTtxov Tfjv (pcovrjv *jx* y- „o ndatjg xrtoecog nXijQcortjgto
xai Seanoxtjg axtv6x<<) xevcooei rijg noog r^iug ixxevovrut,
fva tov uvea nXtjoooarj xoofxov ex tov 7j(X(av xaxcoTurov ydvovgr
6 %coo$OTtjg uvxbg to xioag vftcov ,
deonoxui, uvvifwoet, iv
Ed L. a5 ndoji Tjj oixovpdrv, tu i&vrj ndvra dovXcoaei tov noooyi-
qsiv, cog ol pdyoi, tu dconu Trj rrjg *v-i5
vfitov ftuoiXetw" tu $6
uxra udovrai naqd ts twv xquxtcov xai tov Xaov
(ftjfxtag

xu&<og xai iv rfj devzdqu tioxfl eiqfjruu b*oxq nifmrnj eig


to TQi/iovvdXiov , tjyovv eig Tovg Xv^vovg* de/frat ixetas o
tirjpoxQUTtjg tcov Bevdrcov, ijyovv 6 fiofidonxog rcov oyoXtov,
fieru xui tov neqauxov dqfiov rcov Bevdrcov, xai Xdyovoivio
ol xquxtui to dneXanxov y • „ugt?jq nqorqdyu xui Xdfi-
net iv onrjXuhji" xai tu e£tjg. tu 6s rtjg evfptjfii'ng uxra
udovrut naqd ts tcov xquxtcov xai 'tov Xaov xudcog xui
iv rtj nqooTTj fioxjj unqrat. eiSdvui Sh XQ*l > 8*i t0 *

17. xai (To. tv tp 0*. 0*. ed. 18. qrovv cod. h. 1. ct passim,
ai. duiXuitoy ctl. luc ut et alibi nonnunquam.

Vcnelorum scu domesticus scholarum cum factione Veneta, dicunt-


quc cantores apclaticum tono tertio Pavadiswn in Eden virgo
:

lit thlehemi aperuil etc. Acclamationes vcro a cantoribu* et populo


ut in prima rcceptione dictum recitantur. (VI.) Receptio quabta ad
sanctos apostolos seu ad scholas stat ibi tribunus
: Prasiuorum
sea excubitor cum factione Prasina , et cantores eius voce toni III.
dicunt : Qui ere a tur am omnem implet eiusque dominus est, non
inani exinanitione propter not exinanitur, ut mundum superioretn
ex genere nostra inferiori impleat. Ipse vilae largitor cornu ve-
strunij Domini, in orbe universo exaltabit gentesaue omnes in ser-
vitutem rediget t ut maiestati vestrae munera sicut magi offerant,
Acclamationes a cantoribus ct populo, ut iu secunda receptione di-
ctum, inatituuntur. qcikta in tribunal! scu ad lychnos: stat ibi
tribunus Vcnetorum seu domesticus scholarum cum transitoria
factione Veneta, dicuntquc cantores apelaticura toni III. Stella prae- :

currit lucetque in spelunca etc. Acclamationes a populo ct canto-


ribus ut in prima rcceptione dictum recitantur. Sciendum est,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 3. 4*
rhov xai rrjv rd%iv ravrqg rijg eoorrjg yivowaw al So%ai xai
tvq.rtfj.iut. rijg ts eOQrrjg rcov tpcorcov xai rrjg eoqxrjg tov aytovB
n da/ a xai rijg loqvrjg rijg dying nevrrjXOOTTjg xni rijg coq-
T 7£ jLt£Ta/u0Q(p(O(j€(Dgf xai dmovrtov iv rij dyiet ZSocpia roSv
tffanortov xai nnXtv nn* avttjg vnoorQStpovrcov iv tm naXctTifp.

KE0. y
'EoQTti twv (ftoxwy. 'Axta ray too fitqtuy.

jJo/w rj 7iQ(6rfj, rcov Bevhoiv, qxovrj tj%, nXay. (F # ^a^fxsQOV


oovvTQixpag iv vJaai rag xeq>nXng rav dgnxovrcov rrt v xetpa-
loAijy vnoxXiVSL rrjj nQodoofuo qtiXav&Qtonoig* £oxq f? , xcovC
Ilqaaivcov , (peart) nXny, <)"• ^Xqiarog dyvt%ti Xovrt)<ji dyico
%*\vi% i&vdiv uvtov ixxXrioiuv" doyij y, ro3 v Bevhojv, tpoovrj
y
qy.nXay. «• „nvQi dsoTfjrog iv Ioqddvri cpXoyn apsvvvsi rijg
apaQTiag." doxq <T, roHv Bsvircov, epeovrj nXay, „o <rvy-
y
iSdruoyog Tfp TLctTQi Qsbg Xoyog iv IoQ$uvt} orjLUQOv nQOtjXdv
Panrio&rjvai , xai rrjv xdqnv vnoxXivu SovXtxtag toj 7iqo6*q6-
uw, ov ovquvojv al tivvdficg tq£uqvoi xu&ooioour «U' 6 royMa. 35. b
xoauoy qjcojiaag rjj uvtov tnicpuveia vxpcooei xai fteynXvvst
l
to xqutoi; rijg vottov puoiXsiug tig svrvyinv xai 6o%nv Pa)-D
louxu'cor" $oyr\ 4, rcov Ilqnaivcov, jjy¥ . nXay. „XQtorbg iv-
dv$rat qeid-Qa qjiXavd-Qwniog tov *IoQO*dvov." do^jj g, rcov

a- rfc de ed. 3. ntvxtxoCTns ed. t3. ^toTtjroc *Iooo*ayov


cod. 1 5. Otdc, l6yos ed.
*

ad nonnam ritumque festi buius receptiones et acclamationes in fe-


sto luminOm, sancto pascbate , sancta pentecoste et fesbo transmu-
tationis, turn Domiuis ad S. Sophiae abcuntibus, turn inde ad pala-
tium reyertentibm, ioatitui.
CAP. 3.

Festum epiphaniae. Duarum factionum acclamationes.

Receptio prima, Venetorum, vox toni obi i qui qiiarti: Hodie is,
aid draconum capita in aquis contudit, praecursori caput amice
intlinat. Receptio secohda, Prasinorum, vox toni obliqui IV.: Chri-
ttut sancto lavacro collectam sibi e gentibus ecclesiam expiat. Re-
ceptio thbtia, Venetorum , vox toni obliqui primi: Jgne divinitatU
in lordane Jlammam peccati exstinguit. Receptio qoaeta, Venetorum,
ox obliqui quarti: Coaeternus Patri Dcus yVerbum, hodie in lor-
danem, ut baptizetur, descendit, et caput more servi praecursori
inclinatj quern coelestes potestates intuentes contremiscunt. Std qui
apparitione sua mundum illuminavit, robur maiestatis vestrae ad
felicitate m
et gloriam Roma nor um augeat tt txaltetl Receptio
qviita, Prajinorum , tox toni obliqui IV.: Chrittus amore kominum

Digitized by Google
4^ CONSTANTTNI PORPHYROGENITI
Btvhtov, tpwvr) ?j/m , nXay. a* >t nvoi j? g &e6rr]TOg 'Iogtidrov*
{

xai tu Qijg. dxxoXoyta


g doxyg* Xiyovaiv ol xqd-
jfjg

xruf „o flunTio&eig iv vSaoiv 'IooJdvov." tp&oyyti xai 6 Xaog


ix tqitov „noXXoi vfiiv XQOVOi." ol XQuxxar „xai r?jv xdqav
vnoxXtvug dovXixtog noofyofMp." (p&oyyst xai 6 Xaog ixS
TQiTOv J}
noXXoi vfitv xqovol" ol xqdxrai* „TOvg xqovovg vfimv
Ed. L. a6 nXfjSvvet avv xalg avyovaraig xai xolg no(iopvQoy£wqTOlg•"
6 Xaog; „noXvxoovtov notijoei d Qeog Ttjv dyiav flaoiXtiuv
aag tig noXXu cry"

*TnoOTQ0<py tar teonoTuy tJ adxji Ioqx^.


IO
doxji o, toov Bsvhtov, dneXauxov tjx* nXay. or avv*
ayaQ/og t$ JluTot Qeog Xoyog" xai tu Qtjg. $0%}} ft , t&v
Ilnaoi'vcov , „6 (poniZcov iv jrvevftuTi tw
dnsXarixov qx* y*
ay/to ifianTtod'/] v&an intyetoj , xai to tptog tov pami'afAaTOg

hsScooijvaro dv&Qtonoig? aXX' 6 ravzu reXtaag Xqiarog tpiXav-iS


fyamia to v/uhtoov ftaatXsiov xodrog xaxd astqdv dSidtio-
Xov xsXsvet bvtv/jIv 'Pwpai'oig xai puotXeveiv" dox*j y,
xaiv Bivhtov, dneXanxov ijx* nXay, <*• „d xsqpaXdg t&v 6qo-
xovtojv, eveoyfrai, iv '[ooSdvov TOtg qsv/uccvl ovvroiipag, itqo
noSwy v/ucov ovvroixpet Tag xstpaXdg tojv ftanfiaQcov ^foarf-ao
titoi tvtoyirai, fj rgtdg jj TQiadytog Tag vi'xag \)fid)V nXij&v-

vsi* 6 panuofcig vnhq rj/udov xaxu adqxa xai ayidaag t^v

17. 'Pwuaiovs ed.


«

Iordanis Jluenta subit. Reccptio sbxta, Venetorum, tox toni obli-


qui IV. Igne divinitatis in Iordane etc.
: Acclamatio in sexta rc-
ceptionc: dicunt cantorcs: Baptizatus in aquis Iordanis. Clamat
et populus ter Lon$a vobis tempora ! Cantores
: El caput servi :

more praecursori inclinans. Clamat ot populus tcr Longa vobis :

tempora! Cantorcs: Tempora vestra cum augustabus et porphjr-


rogeniti* augeat! populus: Longaevam Deus per muUos etc

REDITCS DOM 50R CM BODBM FBSTO.


1

Reccptio pbima, Vcnetorum, apclaticum toni obliqui I. Coaeter :


nut Patri Deus, Verbum etc sbcchda, Prasinornm , apclaticum toni


obliqui III. llluminans in Spiritu sancto baptixatus est aqua ter-
:

restri, lumenque baptismi hominibus donavil. Sed qui haeCj amore


in homines incitatus , fecit Christus , Imperatari am maiestatem t/e-
stram per non interruptam seriem annorum felices reddere Roma-
nes et imperare iubeat! Reccptio tbbtia, Venctorum, tono obliquo
1>: Qui capita draco num , o benigni principes, in Iordanis /luentis
contrivit, ante pedes vestros barbarorum capita vonterat! Deo A
toronati benefactor es * ter sancto, trinitas vestra* victorias augeat:

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 3. 43
qiGip imp vduruiv" 0*0/17 6', tcoV IlQaoi'vcov , dneXaxixbv
tj, S"' „d rjj nuXd/urj jianxio&eig orjftSQov to£; tiqo$q6{iov xrjc

fQtxxfi uvxov naXdfirj fiaoiXtVg vjtidg xrjQvxxst, fcooxenxoi \S


ivtoyexat , xai xgioxovg vfiug Sstxvvit ndat] xfj o&tovittvrr
5tm Xovtqw yuQ dytdaag, xrjg d(p&UQoi'u; ro> iXaio) f}ajtxt%tt>

rtjf fiaotXetav, o&xtjqiuv dcoyov/uevog %otg 'Ptouat'otg xai di-


ziXqiptv fteytaxrjv xai So^av xijg fiaot?.(i'ug." 0*0/7} £ 9

Btvsxoov, dneXurixov jj/. nXay. d'' „xo (pdtg ircicpavev vXixco;Ms. 3G. a

£ i awfj.cn t , liva q)c5g ysvoftevot Qsov <poaxi fiiycojuev. nd-


lootaxtv vdaxt nXvvtov xai xeXsttov rep nvev/Liuxt, ovyxaxiX&to-
fiey rovxo), Xvu ovi uvv\},>u)d <x>ti£ v. a uticoO ajfizv fivoxtxtog xov
t

HVGTTiQiov xrjv iayvv eyvtpxoxeg , dvuhu.fioofj.ev ol ndvxtg xovD


devxSQOv %6v nowxov ^ Adapt tag dvayivvrftevxtg." xd o*«
fiij

xijg tvq-qu/ug axxa adovxai naQu re T(tiv xoaxxdiv xai rov


i5iuov xadtog xai iv xaig Xotnatg doyatg. to 6h xsXevxatov
dxxov Xiyovotv oi xodxzur „7tQO<jxvvyoavx£g zov snt(pavsvxog
Xqioxov xrjv 6o£av" 6 Xaog u
^noXvyoovtov noitjoei 6 Qtog
rrjv dyiav flaotXetav."

KEO. <T.
w
20 Axxa rjj lonrr} to J dytov n&Oytt, EtLL. V)

do/fi -7iq(ottj , tcoV Bevixtav ,


(poavrj 37/. d* „d?'ixrjg £y£Q-
otcog dvvaaxeta 6 rov &uvdxov noXeptog duXv&q" doy/j (?9

qui baptizatus est pro nobis secundum carnem et aqua rum naturam
sanctijicavit.quarta, Prasinorum , apclaticum toni JV.: Baptizatus
hodie praecursoris manu t sua tremenda manu vos* lmperatores a
Deo coronati be nefadores , praedicatj unctosque orbi universo
ostendit. Lavacro enim sanctificans , integritatis oleo mate si at em
baptizat, salutem Roinanis et maximum auxilium et gloriam im-
perii don at. Receptio quikta, Venctorum , apclaticum toni obliqui
IV.: Lumen materialiter in corpore apparuit, ut nos lumen facti
cum Dei luce commisceremur : praesto est aqua implens et pcrfi-
ciens spiritu : una ad ipsum accedamus , ut una cum eo cxalttmur.
Signati sumus arcano modo, qui virtutem mysterii cognovimus, sus"
cepimus omnes secundum, non primum, Adamum y ut renati. Accla-
mationis verba cautantur a praecentoribus ct populo ut in ceteris fa-
ctionibus. Poatremo cantores quoque &cc\amant: AdorantesChristi mani-
festo^ gloriam; populus: Diucissime maiestatem vestram Deus custodial!

CAP. 4.

Acclamationes in sancti paschatis festo.

Receptio prima, Venctorum, vox toni L: Divinae resurrectionis

Digitized by Google
44 CONSTANTINI PORPHYROGENIT1

xw JIf oatW <pwn fa «' „<fo>xbg dnooafxov Xa^Soysg


,

vexqotg iniXauyav xotg iv ox6xu. Xoiaxbg ydq vxpfy v*-


xobg iv xdcptp, dxtvdxrt) &dvaxov S-avaxtoaag , ovvavioxrjas
xovg fcofiiovg xjj xQiyfiioo) avrov iyioaw avxbg xrjv tfogav
vfiiov, de<jnbxai y eig firjxog yobvonv yvXdiu h xij jrooyvo«."5

B Soyq y, x<ov Bevhtov , (pcavrj i\y. y • t ,nda/a Kvqiov afae-


do-
qov xa&OQ(5vxsg fisXo)$ixmg xoavyd&uev xai buoyoovwq"
XqS',xav Bevixoov, qxov^y. a- „&sixrjg iyiooe&g tvvamu'a"
xai xd Qrjg. $oyq i, xmv JlQaalvayv, favq d* „o ayqb-
vmg rep Ilaxoi ovftpaoiXevcov iaydxav xotg^ uv&Q(6noig lo
in'

ZQOvwiog avvaveaxQufTj , xai iv t$ oxuvqw xbv ?oV xai


&dvaxov aiyfiaXcoxtoag , xqiijuioq avxov iydyau xotg vexooZg
xijv dvdaxaaiv iyxaivtXw avxbg xb xioag vfiav, foonoxas,
dwxfmoet, xatg vixaig xaxd
Cqxovrj ijy,, /• „<p(»xbg dnQoatxov Xa/inqdoveg" xai xd 6%>jg.i5
Ms. 36. dxxoXoyta xrt g g b*oyjg. Xiyovaiv ol xquxxui- „o xav ndviwv
noifjxrjg xai feonoxqg" <pdvyyetxaio Xabg ix y* „noXXoi
vpZv
%qovoi" ol xodxxav „o dvaaxdg naoadoimg ix xd<pov" (pfoyysV
xai 6 Xabg ix y • }J
noXXoi vjutv yoovoi." ol xqdxxar „xai xd yatos
Mtoxoag pvooqibnoig" (p&oyyet xai 6 Xabg ix xqixov' „noXXoi*o
ifitv yoovoi." ol xquxxui- „xovg yqovovg vn&v nXtjdvnt. avv
xatg avyovaxaig xai xotg 7toQ(f>vQoy£v%>tixotg*" 6 Xabg' ^oXv/qo-
nov noiyaei 6 Qebg xrjv dyiav flaoiXuav cag eig noted exfj*

7. xai om. cod- l i.OuyaytxQd(pq ed.

potentia mortis btllum solutum est. becuhda, Prasinorum, vox toni


J.: Lucis inaccessae faces mortuis, qui in tenebris erant ,
illuxere.
Christus enim mortuus apparuit, morte mortem exstingucns, captivos
post tres dies resurgent exsuscitavit t Ipse gloriam vestram, Domi-
ni, diu in purpura custodietl Rcceptio tebtia, Venetorura:
vox to-
ni III. : Pascha Domini hodie videntes, melodice et unanimiter cla-
mamus. qiuaTA, Veoetorum, vox toni I.: Divinae resurrectionis po-
tentia mortis etc. quikta, Prasinorum , vox toni I. : Aeternum cum
patre imperans ultimis diebus temporaliter cum hominibus conver-
sat us fuit et in cruce tartarum mortemque captivam ducens f post
tres dies sua resurrections mortuis resuscitationem renovat. Ipse
cornu vestrum, Domini , vie tori is contra barbaros exaltabit. Recc-
ptio «exta, Vcnetorum , vox toni HI. Lucis inaccessae faees
:
etc
Acclamatto in sexta receptionc : dicunt cantorc* Creator omnium :

et Dominus. Claraat et populus ter: Multos annos vobis. Cantorea :

Mirabiliter t sepulcro resurgens. Clamat ct populus ter Longa yo- :

Us tempor*. Cantores : Et qui salutem unguenta aferentibus dixit.


Clamat et populus ter : Longa vobis tempora ! Cantores: Tempera
vobis 9 au^ustabus et porphjrogenitis augeat. populu*:
;
Longaevam
Veus s a cram etcr

*
*

Digitized by Google
DE CEHIMON. AULAE BYZANT. 1. 4. 45

'TxoOTQo<fn ttSv (JeanoTtSr t$ a Jf J hqtf. D


doxi\ d t xtov Btvdx&v , qjmvtj r\x» «• „to ftdya xai os-
fiuoptov xrjg dvaordoecog /uvcrxrjotov XaftnQWOftdvtj orj/iUQOV

rj xxtatg 6 yuQ Ttjg do'frjg KvQtog to oxv&Qtonov


eooxaCer
tov davdxov xai xd xov #Jot> axvXsvaag flaotXtta,
Sdtfart'aag
avvaviaxtpe xovg ndXat, xtdyemrag, x a Q" v dvtxXdXrjxov xai
%htov ndoxa. xsXitxai naqado'stog 9 ftiyaXvvtxai to xqdxog
vpcov, foonoxat, cig do|av, tig xuv
xuvyt}dtv 9 tig dvdyeQOiv
c
Pouat'w."xd dh xfjg evyrjfttag itxxa qtovxat nana rcoyEd.L a8
\oxQuxxmv xai tov Xaov xa$u)g xai iv xatg Xotnalg Soyalg. to
is ultvxaiov axrov Xdyovaiv ol xquxtul* 9t xaXwg yX&ov oi (Ts-
ancxat avv xaVg avyovaxatg xai xoig noQyvooyevvqxotg*" 6
Xaog* „xaXwg yX&ste," oi xgdxxaf 9t noo<rxvvijaavxtg xov dva-
urdvxog Xqioxov xrjv 66'£av" 6 Xaog' 9t noXvxQovtov notqoei 6
iS&tog." <to>/i)
f? tojv JlQaoiycov, dneXartxov tjx* «. 9J ar,ft(QOv to
rofi; uyydXotg unooytjxov ixxtXeixat xtjg dvaaxdaitog fivoxij-
gtov. 6 ydq iftmfitnXdiv nav ^wv svtioxt'ag aagxi davaxov-
xai a\g uv&Qtonog, xai xrjv dnXtjaxov xov qdov xvQavvida eu-B
yuulmxtvit 9
vtxqojaaq xov vsxgcoxrjv vvv tjyavtod'ri xb uqo
loaimvtov alaxog , vvv i$r}v&r]Otv r\ /apii xuiv ntodxmv. 6 nav-
raro£ 6h Gi6g xai two66xrjg9 xovg tisonaxag qjvXaxxs iv xfj
nooyvfga" doxy y'$ xcov Btvdxoov, qpojvr] tjx* <*'
9
>oxavQov xai

6, xttQu dvtxXaXtfXOC xai dttov naff/a xtXilxai cd.

MD1TUS DOMlSOnCM KODKM FElTO.

Receptio puma, Venetorum, vox toni L: Magnum et verier andurn


returrectioni* mjeterium splendens hodie creatura celebrat. Dominus
enim gloriae terrorem mortis removit, inferorum regnum spoliavit,
quondam mortuos una excitavit, ineffabile gaudium ac divinum
pcscha! Mirabiliter celebratur, augetur robur ve strum, Domini,
ed gloriam, famam et talutem Romanorum. Acclamation!! autcm
verba a praecentoribus et populo ut in ceteris receptionibus can-
tantar. Ultimuna cantoret dicunt Pulchre venerunt Domini cum
:

augustabus et porphjrogenitis Pulchre venittis. Canto-


; popnlus :

re*: Jdor antes


resurgentis Christi gloriam. Popnlus Longaevam :

Deus etc Receptio jecdndi, Prasinorum , ipclaticum toni I.: Hodie


u*p<rutrabile angelis resurrectionis mjsterium celebratur. Omne
enim vivum gratia replens in carne ut homo occiditur, et insa-
tUbilem orci tyrannidem captivam ducit, occiaore occuo: nunc
otttrnuni evanuit opprobrium , nunc exsurgit gaudium terminorum.
Hex omnium Deu* vitaequ* dalor, serva JJominos in purpura!

Digitized by Google
46 C0NSTANT1NI PORPIIYROGENITI
duvarov vno/usivag Xqiorog, xarrjXdev excov iv tuojm, xai tug
tov atiov ovvrgtxf/ag nvXag rfj d-tixfj avtov $£ovotu 9 nuotv
dvdoraoiv iyxam%n rotg an' aioovog weXQcojusvotg. 37 xti-

aig orjjueoov eogrdfyi SinXovv to ndoyu Ttjg oonrjgtag, dgtaoa


to oxijnrgov vptiv, fconorai, dvaordou Xqiotov ovvava-S
177

xiXXov" tu 6*k Trt g svpqfitag uxra aSovxai nagd t( rcuV


CxgaxrcSv xai tov Xaov xafhog xai iv Taig Xoinatg So/atg.
Ms. 37- a ro tfe TtXevTaTov Xiyovoiv 01 xgdxTar y) ngooxvvt]oavTtg tov
uvaoTuvTog Xqiotov Ttjv So^uv" 6 Xaog* tt noXvxg6viov not-
jjosi 0 Qsog Trjv" x.t.X. 6*0%?} 6*kT£TdgT?jt TQ)v IlQaoivcov, ywrrj to
y • „ndo%a Kvgt'ov or^tgov xaOvgcovreg" xai tu Qijg.
60/rj 4 , tojv Bevhcov, (poovtj «. iy
iyxaivt^tTui oijfitgov
twv dvd~Q<ona>v r] qjvoig , naga$6%oyg ix qj&ogug fxsTanXarxo-
fiivrj ngog d<p9agoiav 9 oroXi%tTai ti\v gtoXtjv Tfjg ngoregag
do£tjg, tw &uvuto) xars/oftdvfj* 6 ydg e/wv to xgd- i5
firjxhi
Tog tov SavaTOv, 6 tov Jlargog ovvdvagxog xai avvatdiog
jyXoyog ,
oxvXevoug tu paotXeta tov utiov , eXvoe tov fooiibv
tojv aiyjuaXwTcov , ndoi fiantjodfievog iXevfogt'av. og xai (pv-
Xd'&i to xgdvog Ttjg fiaoiXtiag tig do^av, eig xav%tftia , $ig
c
uviysgoiv Pojf.iuioiV." tu ds axra uSovrai nuguio
Ttjg tvqprjun'ag

Tfi Ttov xgaxrolv xai tov Xaov xadoyg xai iv Taig Xoinatg Jo-
X<*t$» *° o*s uXevTalov uxtov Xiyovoiv 01 xgaxrar „ngooxv-
vqoavreg tov dvaoTuvrog Xqiotov Ttjv 66%uv**' 6 Xaog* „no-
Xv/qoviov."

tertia, Venctorum, vox toni I: Crucem mortemque perpessus CAri-


stus , sponle in sepulcrum descendit , comritisqut divina potentia
sua orci portis, omnibus in seculo mortuis resurrectionem renovat.
Creatura hodie duplex pascha salutis celeb rat, videns sceptrum ve-
st rum, Domini , cum Christi resurrectione una exoriens. Acclama-
tionis acta a cantoribus et populo ut in ceteris factionibus cantan—
tur. Postremo pracccntores dicunt: J dorantes Christi resuscitati
gloriam etc: populits Longaevam Deus facial etc. Receptio qoar-
:

ta, Prasinorum yox toni III. Pascha Domini hodie intuentes etc
: :

qdivta, Venetorum: vox toni I.: Benovatur hodie humana natura,


admirandum in modurn ex corruptione in integritatem transmutala:
induit prioris gloriae veslimenlum, non amplius a morie superan-
da. Tenens enim robur mortis coaeternum Patris et aeque inacces-
sum verbum, orci regnum spoliavit, solvit captivorum vinculo, li-
bertalem omnibus donavit : hie custodiet robur maieslatis » ad lau-
dem , gloriam et salutem Itomanorum. Acclamationis acta a canto-
ribus et populo ut in cctcrii factionibus cantantur. Ultimura vero
can tores dicunt: Adorantes resurgentis CJiristi gloriam: popnlus:
Longaevam Deus etc.

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 5* 47
KEO. i.

"jixta Tjj foQtg rp fovxiqn r£c dtaxatytialfiov, Ed. I*. 99

Msrd T7;v dnoXvatv rtjg ixxXyotag, ore axovftfiiaoyrty


r^g rganityg, avXtt to ogyavoy ray Bty£-
5tw, xai Myti 6 Xaog* „dytaydg" xat ort navar^ to oqyavov 9
Uyovaiv oi xQuxrat* ^rqtadyu, ov/ufiuoiXtvooy rovg dsonbraq"
fdoyyfi xai 0 Xaog ix rgtrov „TQiodyit." oi xodxrar „x«t
av avrovg dtgdnsvaoy ini naoiv." (pdv^yet xai 0 Xaog ix
y „TQurdyt£." oi xqdxrar t} n\£ovuL,cop trjg ^oyfjg avrcov /qo-
lovovg." tf&oyytt xai 8 Xabg ix y ^rqiadyte." oi xqdxraf „tig B
TtXu'ay jraqfioytjv rdiv 'Pcofiatcoy." <p$oyytt xai 6 Xaog ix y
„TQtodyu" oi xQaxrai* „ovv avyovaratg fvofpiot yiXodiotg"
(ftoyytt xai o Xaog ix y „TQtodyu." oi xqdxrar 9t
xai rotg
Tifuots nOQipvQoyeyvqTOig iv rfj nooyvqa" yboyytt xai 6 Xaog
i5« tqi'tov „TQtouyu"
xodxrar „xai Btyhtov rtoy yyqotcov
oi

vfioh 6*ovXa>v" qp&oyyet xai 6 Xabg ix y „rqt<fdyu" oi xqd-


xrar „ig 6 uyaardg Qeog famy rovg deonorag tpvXarrt" xai
6 Xaog Oftoitog ix rotrov „oi ig 6 uvaordg Q$6g Tj/ttcoy rovg
titonorag <pvXarre," oi XQaxrar yt ny£v^ta ro 'navdyiov rag ad-
loy&vorag axinaaov'* xai 6 Xaog o/uotmg ix y, oi XQaxrar C
nfiqjTjp rov Geov ijfidiv, qpvXarre rd nOQtpvQoyiyytjra." xat

1. dtuxaiyijittfjiov R. , diaxiyyoluov cod. et. td. 4*


ondtais coni. Leicn.

CAP. 5.

Acta in feria stcunda septimanae renovationis.

Peracto ecdesiastico officio, quando Domini mensac adsident,


Venetorum organum sonat, et dicit populus Sancta. Organo si- :

lente, praecen tores Ter sancte, cum Domini* simul impera. Clamat
:

et populus ter: Ter sancte. Cantores: Et tu eorutn curam in omni-


bus suscipe. Clamat et populus ter: Ter sancte, Cantores: Aliens
vitae tempora. Clamat et populus ter: Ter sancte. Cantores: Ad
ptrftctam laetitiam Romanorum. Clamat et populus ter: Ter san-
cte. Cantores Cum pits Deique amantibus coniugibus. Clamat ct
:

populus ter : Ter


sancte. Cantores Et venerandis porphyrogeniti*
:

in purpura. Clamat et populus ter: Ter sancte. Cantores: Et Vene-


torum, fide Hum servorum vestrorum. Clamat et populus ter: Ter
sancte. Cantores: Mesurgens Deus noster , Domino s custodi; da-
nut et populus similiter ter: Besurgens Deus noster, Dominos cu-
tout. Cautorcs : Spiritus sancte , augustas serva ! populus eadem
to- Cantores: Mater Dei nostri, custodi porph/rogenitos : eadem

Digitized by Google
48 CONSTANTOJI PORPHYROGENITI
0 Xabg ex y. ol xodxrur „Kvoist forjp avzcov did ti}* %a>tjv
Ms. $j,bij(H9v" (B.) Ocovrj rj%. d" fi
i^avotyiodxooav rdcpot, xai yexooi
i'gavaGTijTcoaav yuo Kvgtog ix raqpov a^fxegov i%avearrr
6
cvqpoatveo&ojoav ol ^wvrsg xai £>(oijg evrQvtfuiooaav tov ydg
duvuiov to xevjQOv arjfUQOv ^<paviodt]» Xev yetfioveiTO q xti-5
atg tov xtiot/jv dvevoprj^iovaa* 7j Tvgavvig ydg rrjg utiag-
T>Tt'ug ar^iegov xafrfigify. dyuXXida&o) iteydXojg q noXtg v/uojv,

dsanorai, fooT^ri rjj iv tqiuSi arjfxegov ngoaxvvovoa , eig


1
xazuTiTcoaiv ^agpdgcov xai dveyegatv Pcof.tat'a)v." xai and
yavrjg Xiyovatv dneXurtxav rjy. d' „ro pteya xai oejldofitov io
f.ivoTrt Qiov Ttjg uvacrcdosoog" xai id Qtjg. xai fisru to t£-
Xsiojoul tov dr( Liov rd>v Bohojv dxToXoysl ofxoiutg xai 6 d'fj-

fiog tojv noaoncDv , xai Xeyei aneXarixov d' 9)


oqfxegov o
,

rotg ayyiXoig a7zoo^^;/Toy '


xai tu sfng, xai justu to TfP.f/w-
cai top dr^iov tojv Tlgaoiicav Xeyovotv ol xgdxrai twv Bsve-i5
tojV „Kvpi£f awoov TOvg deanorag 'Pafiai'tov" qjdoyyet xai
Ed. L. Zoo Xabg ix y- yt Kvgte f ooHoov." ol xodxTur t ,Kvgte oojoov TOvg
ex oov eorennevovg'" <p&oyyei xai b Xabg ex y* Jt
Kvoie, otaoov."
01 xgdxrar „Kvgte, awoov rovg deanorag ovv ratg avyov-
(p&oyyei xai 6 Xabg ix y io
m
craig xai rotg nogqpvgo^'evvijrotg'"
„Kvgte t awaov." ol xguxTar }} eg 6 dvaardg Qebg f /xojv TOvg {

deonOTag avXaTre'" qj&oyyet xai 6 Xabg ix tqi'tov „ol tig 6


dvaardg Oeog ftfitov rovg Seanorug yvXaTre." ol xgdxrav
9i m'evfia
to navdytov Tug avyovarag axenaaor" opdvyyel xui
c
o Xabg o/iotojg ix y, ol xgdxTar „pqTtjo tov Qbov tyt&v, <pv-2$
3. it rdcpov cd.

populus tcr cantores: Domine 3 vitam eorum per nostrum.


: (II.)
Hymnus toni I. Aptriantur sepulcra et mortui resurgant ! Domi-
:

nus enim hodie e sepulcro surrexit. Gam /cant viventes, et ob vi-


tam exsullent: mortis enim stimulus hodie evanuit. Candidam %>e-
stem creatura , laudans creatorem , induat : peccati enim tjrannis
hodie sublata est. Valde exsultel urbs vestra, Domini, divinitatem
in trinitate hodie adorans , in perniciem barbarorum et Homano-
rum salute m. Post hanc cantionem dicuut apelaticum toni I.: Ma-
gnum ac venerandum resurrectionis mjrsterium etc. Poslcjuara Ve-
netorum factio acclamarc desiit, populus Prasiuus similiter accla~
mat ct apelaticum toni I. (licit Hodie ineffabile angelis mysterium
:

etc. Quo Gnito, Yenctorura praecentorcs ; Domine* serva Romano-


rum Dominos! clamat ct populus ter Domine, serva! C mlorcs: :

Domine, a te coronatos serva! clamat ct populus tcr: Domine ,


serva! Cantores: Serva, Domine, Imperatores cum august alms et
porphyrogenitis clamat et populus ter: Domine, serva! Cantores:
.'

Qui resurrexisti Dcus noster, Dominos serva I Idem tcr populus

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 5. 49
Xjtts xd itot}q>vgoyivvtjxa" y&oyyet xai 6 Xaog ouoi'co; ixy'.ol
wodxxar „Kvgte, fawjv avxioy did xr v £a>rjv r^mv'* (p&oyys?
t

xai 6 Xaog oftoicog ix xgtxov. xai sv&img gt'nxei dvtofrtv dub


tf( g ftogidog 6 dgxoxXtvrjg xd Svo ftsgq xd dnoxoftpia , xaiB
bsntv/pvTai xotg dtanoxatg , xai dvayagovau

'fnoaiQorpi xtSp dtanonSy SfiXtjg dn6 rods dyiovs \4noOi6Xovc


nqbs to naldnoy.

Aoy}) a fig xovg Aiovxag. Se/exat ixstas 6 d/^oxoa-


Tqg xtor Bivixtov , yyovv 6 fiofidoxixog xtov ayoXmv , fxtxd xai
lorov ntgaxtxov drjjAOv xtov Bevixcov , xai Xiyovaiv oi xgdxxar
yrxaX(6$ TjX&tv 7j ivxteog flaoiXeia" <p&oyysZ xai 6 Xaog ix xgt-
xov „xaXoyg TjX&sxs," xd $h xqg tvqp^iu'ag axxa adoirai nagdM».Z§. a
xt xcov xgaxxwv xai xov Xaov 9 xaSxog xai iv xalg XotnaigC
th/atg, xai find to anoxivtjaai xovg dsanbxag Xiyet 6 6*rj-
\5pog xd tfgoftixd* 9fyaigotg, xgaxaioxaxs avxoxgaxog, yagd x7 g t
1
oixovftivtjg, xov Osov 6 fagdncov, Fcauai'cov svxvyt'a, dyaX-
Xiaaig Bevixojv , svtpgoavvfj xai xoopioxqg , as tj deorrjg ini
Zgovovg Ixaxov d^tmorj xtjv tavxov diineiv noXixtiav." uXXo*
(gSs oq/ASoov, yuXqvq xai ngnoxr^g fuydXrj' ol ydg 6s-
J

yagdv
'

loGnirxai 7jft<pi€o/.iivoi cog ktoaqjogot ixXdfinovaiv iv rw


xnuxsi, xai ds%iovxai x<7) xoaftro svxv/ta. avxrj ydg %agd
6. fijXtis cod. dab xuiy dylcay 'AnootoXwy coni. Lcich. \i ql
superscripto £ cod., jyAteff sire ijX&tic R. i3. xtt&As iy ed.

Oat ores: SpiritussancU, Augustas protege! Clamat et populus idem tcr.


Caatorcs: Mater Dei no siri, Porphyrogenitos custodi .'^Clamat ctpopn-
las eadem ter. Can to res Domine, vitam eorum per vitam nostrum.
:

Clamat et populus eadem ter: et statim tricliniarius e fenestra dua-


kus factionibus missilia dislribuit, quae, fausta Dominis apprecatae,

aXDlTCS DOMIKOaUM VESPEBTIHCS A TEMPLO ». », APOSTOLO&UM AD


PALATIOM.

Receplio prima ad Leones. Stat ibi princeps Venetorum , feu


domesticus scbolarum , cum populo suo Veneto , et dicunt praeccn-
tores: Feliciter venit divina maiestas. Clamat et populus tcr: Ft-
liciter venistis. Acclamationis autem acta a praecentoribus et po-
pulo ut iu reliquis rcceptionibus cantantur. Abeuntibus Dominis,
fiopuius cursoria dicit Salve potentissime Imperator, gaudium or-
:

his, famule Dei, Bomanorum jelicitas, laetitia Venetorum, voluptas


il decus , te divinum numen centum annos populo suo praeesse si-
nat! Aiiud: Gaudium hodie, tranquillitas et quies ingens ! Domini
enim gaudium induti, ut phosphori, in maie state splendent, et orbi
ftlicitas contingit. Ipsum enim gaudium nostrum orbis etiatn lat-

Constantinus Porphjrr. Vol. 1. 4

Digitized by Google
*

5o CONSTANTINl PORPHYROGEMTI
jjfioiiv xai dyaXXt'aatg xooftov" aXXo* „inot/jae Svvafxtv 17 cte-
xov Oeov rt f.ia)v , fieonvxat, dvxeXdpexo eigqvi] xrt g Wag
D noXtxetag , xai iv avxro iv xjj ntaret vxptoae ngog evftiveiar.
dydXXea&e ovgdviai oxgaxtai xmv avvaydXXov
docofitdxwv ,
c
oxoaxbnedov xmv P<Ofitai'a>v, xai inuydXXeofre ndvxeg Xgtaxta-5
voi togxa&tv Kvyfy." xavxa xd Sgo/xixd Xiyovxav
iaxiov, oxi
xai iv xatg Xotnatg ngoeXevoeot* (B.) doyrj ft eig tov ay tov
TLoXvevxxov, tieyexai ixetae 6 i^agyog x<av Bevexmv fiexd
xov drjuov xov Xevxov, xai Xiyovatv 01 xgdxxar „xaXo^g qX&ev
7} e'v&eog paoiXet'a" xd 0*8 xtjg ev<ptj(.ttag axxa adovxui nagd 10
Ed. L.3i %e xtov xgaxxwv xai xov Xaov, xadxbg xai iv xatg Xotnatg
doyatg. tioytj y eig xtjv dytuv evyrjut'uv xov *OXv(lgiov. Si-
yexat ixetae 6 fypoxgaxyg xtav Ilgaoivav, yyovv 6 ixoxov-
pixog fitcxd xai xov negaxtxov 6rtfxov xmv Ilgaat'vcov, xai Xi-
yet Soofuxd Tjx* a'* i>° dygovoag xtjj Jluxgi" xai xd *%tjg. toi5
6k xtjg evcprj/u/ag axxa atiovxai nana xe xmv xgaxxwv xai xov
Xaov, xudwg xai iv xatg Xotnatg $oyatg. tioyij <T tig xb Ot-
%adeX<ptov, deyexat xdxttae 0 Srjfxoxgdxtjg xdov Bevixwv, r( yovv
6 xmv ayoXmv, ftexd xai xov negaxtxov 6rjf.tov xmv
fioftioxixog
Bevexmv. xd Se xtjg cvcpttftt'ag uxxa (tdovxat nagd xe xmvio
Bxquxxmv xai xov Xaov, xudwg xai iv xatg Xotnatg tioyatg.
6oyij i eig xov Tavgov. deyexat ixetae 6 d^fiagyog xmv Ilga-
atvmv fiexd xov d/jpov xov govatov. xd dk xtjg (vajfjutag
axxa ydovxai nagd xe xmv xgaxxmv xai xov Xaov, xa&mg
Ms. %3.b xai iv xatg Xotnatg doyatg. doyrj 4 iv x<$ qpovgvtxm xdiv25

5. OvvttydlXtO&e ed. 19. d ante dopier, add. cd.

titia est. Aliud : Dextra Dei nostri, Domini , potentiam fecit f pax
in proprio imptrio viget, idque in ipso, ad clementiam, in fide
exattavit. Gaudeant coelestes spirituum exercitus, gaudeanl copiae
Romanorum, Christiani omnes , festumDeo celebraturi, simul gaude-
ant! Sciendum c»t, kacc cursoria iu celeris quoquc proccssionibus reci-
tari. (II.) Reccptio secorda in aedesS. Polyeut*i. Stat ibi Tribuntis Vcnc-
torum cum factione alba, et dicunt canloros: Felicher venitdivina maie-
stas. Acclamation!* vero acta a cantoribus et populo, ut in ceteris quoquc
receptiouibus, cantautur. Receptio tebtia ad sanctam euphemiam Oly-
Lrii. Stat ibi tribunus Prasinorum seu cxcubitor cum transitorio Praai-
norum populo, et cursoria toni I. dicit Qui aeternum Patri etc Acta
:

ero acclamations a cantoribus et populo, ut in ceteris receptionibns


moi est, cantautur. Receptio odabta. ad Philadelphium. Stat ibi prin-
ceps V en e to rum seu domesticus scholarum cum Vcnetorum populo. Ac-
clamation is a utrm acta a cantoribus et populo , ut in ceteris receptio-
nibus obtinet, cantautur. qoihta ad Taurum: slat ibi tribunus Prasino-

Digitized by Google
DE COMMON. AUIAE BYZANT. I. 5. 5

uotontoXoSv
• vnoarottpofitvog 6 avrog 6 y /nap yog [ttru tov
tov qovoiov, noiovaiv ixtt 6o/rjv* tu $k Ttjg tviptjutug
irt uov
uxtu adovrai naod ts tcov xquxt&v xai tov Xaov, xafrcog
iv tatg Xoinatg Soyatg. do^jj f T *? <p6orp. deytxai ixttas
So dtjuoxgdxtjg tu>v Jlyaoivcov, rjyovv o ixaxovfiirog , fitru tov
juqutixov d/jjuov tojv Jlouaivojv, tu d& Ttjg svy^uiaq uxxa
^dorxai naod rt twv xgaxzcov xai tov Xaov, xadwg xai ivc
Tuig Xomatg ioyaXg. foxy rj iv Tfp npaixaoAo. b*e)<txui ixttas
6 drjfiaQxog xav Btvixmv , fitru tov d/J/tov tov Xtvxov. tu
iodh Ttjg tvprjfuag uxra adorxai nagu ts tcov xquxxcov xai
tov Xaov, xadxoq xai iv Tatg Xoinutg doyutg. iv d$ r*p T£-
Xevra/of axrtp Xiyovoiv ol xgaxrur „xaX(ag qlfav i} avaiotoig
tcov Tijg "Ayuq" 6 Xaogr „no\vyq6viov noiryati 6 Qebg Ttjv

uyt'av paoiXa'av aag tig noXXd do/jj iv rr£ opovQVtxro


iSrov MiXiov. vnooTQtopofjitvog 0 uvTog dtjpuoyog tcov Btvixtov
fitru tov Sr^ov tov Xtvxov , notet ixttoe tioyjv. tc\ de Ttjg
tv<pr]fiiag uxra adon at, naod Tt tcov xquxxcov xai tov Xaov,
xuSwg xai iv Tatg Xoinatg ioyutg. xai nuXiy uexd /mxqov Ttjg
xoiuvxt^g tioytjg iiytxui 6 dtjfioxqdxtjg rwv JTLqaatvcov , tjyovv
200 Sofxiarixog tcov ixoxovfiixcov. tu 6*8 Ttjg tvcptj/Aiag uxra
adovrai naod ts tojv xquxxcov xai tov Xaov, xudxog xai ivT)
Tatg Xoinatg doyaig. xai ndXiv utxu fiixqov Ttjg TOiuvxtjg

&°Z*is iiytTui 6 dquoxodxrjg xcov Be viz coy , ryyovv 6 Sofxion-


xog tov ayoXwv, tig to xdyxtXXov Ttjg yuXxqg. tu o*b Ttjg t tf-

1. doTonovXtSv cod. 3. nomoiv cod. 14* try decst in cod.

mm com factione russa ; acta vero acclamationis a cantoribua ct popu-


lo ut in ceteris receptionibus recitantur. ssxta ad fornicera pisto-
rum: reversus idem tribunus cum russis, dorainos ibi excipit. Accla-
mationis autem acta a praecentoribus et populo ut in ceteris rcce-
ptionibus canUntur. skptima in foro : atat ibi princeps Prasinorum
sea excubitor cum populo Prasino. Acclamationis vcro acta a can-
tori bus et populo ut in ceteris receptionibus cantantur. octava in
Praetorio : atat ibi tribunus Yenetorum cum populo albo. Acclama-
tionis vero acta a cantoribua et populo ut in ceteris receptionibus
cantantur. Postremo cantores dicunt Pulchre venit exitium Jgare-
:

norum ; populus : Longaevam JDeus sacram maiestatem vestram in


multos annos faciat ! mora in fornice Milii : reversus idem Veuc-
torum tribunus cuin populo albo , Impcratorcs ibi excipit Accla-
mationis vero acta a praecentoribus et populo ut in ceteris receptio-
nibus cantantur. Non procui inde princeps Prasinorum scu dotne-
stiens excubitoram iterum adest. Acclamationis vcro acta a praccco-
toribus et populo at in ceteris receptionibus cantantur. Non longe
inde Yenetorum princeps seu domestic** scholarum iterum in can*

Digitized by Google
5a constant™ porphyrogeniti
(prjju/a; axra qSovxai nagd xt xmv xqoxxwv xai xov Xaov,
xa&mg xa/j iv xatg Xoinatg io/atg.

L.3a KE0.
"Axxa rjj ioQrji jf,
xuosaxjj rov \Ayitnaoxa*

*Ioxiov , or* xjj xvQiaxjj xov dyrinao/a f


oxs dxovjufiioco-S
Civ ol Sea norat eni xtjg xQani^tjg , q avxfj xd£tg xai t) uxo-
Xovdia ytvsxai xijg dtvxiqag xtjg Siaxatvrjaiftov, drjXovbxt xai
€tl dxxoXoytat rax 6*vo /usyolv, xai ndvxa , xa&mg nQostoijTaf
nXtjv ol ftev Bivexot Xiyovatv antXaxtxov ij/, nXay» ,,dva-
xatvi%ov ?j Xgtoxog dviartj^eoQTats roj Kvot'co rag eoqxdgio
xxiotg,

39. a oov. ioq>QuyuJti&vov yag xov xdcpov, 6 rtjg farjg ijXtog dvarstXac,

Bxa/ oq&eig anoaxoXoig xcov &vq(op xtxXstapiivwv , xo tv/ua to m


aytov oY avxov iyxatvi%si, xai tioyvyv %a(>i%£xat ndat] xjj oixov-
ftivt}, xai to paotXevov xQaxog doxipog dvaxoXrj xov divxov ve ovo-

yu xai ueyaXvvBt, tog XaunQog fjXtog, ngotg/Oftevog otjutgoviS


'
tig b*o£av, tig xavxW a t eig dviysoatv Pco/uutojv." ol $£ J7oa-
oivot xovfo* „dnoj$uX6vTtg ov/uftoXa Xvnrjgag xaxqyetag ol
dnoaxoXoi, /atgovxeg noorjXdvv eig TaXiXai'av , xai tidov ov
Ino&ovv ix vexowv eyqyeofidvov. dnojjQTjrov i<fe%avxo nag' av-
tov fivaxaytoyiav , xai wg axxtveg dtafyajuovxeg xov xoouov^o
q>aiS(f6ftoQ<pov ixfav%av x!jg dvaax&owg xijv ytieqav, avxmp
1 5, xai om, cod.

cellischalcea adest. Acclamation!* Tcro acta a cantoribui et popalo


ut in ceteru receptionibus cantantur.

CAP. 6.

Acta ferine secundae Dominicae post Pascha.

Sciendum est, dominica sccunda post Pascha, quando mensae)


Domini adsidcnt, eundcin ritum idcoique officium ac secunda fcria
renovationis observari. Scilicet et diiarum^ factionura acclamatio-
ns et omnia, quae supra declarata ftierunt: nisi quod Veueti ape •

laticum toni obliqui quarti dicant Benova te , creatura , Christus


:

resurrexit : celebra Domino festa tua. E


sepulcro enim, sigillo mu-
nito , vitae sol exortus est , et Apostolus , ctausis ianuis , apparuit.
Spiritus Sanctus per ipsum renovat , et pacem orbi uni verso lafgi-
tur, maiestatem Imperatorum sideris nunquam occidentis onus re-
novat et magnificat, procedens hodie ut splendidus sol ad honorem,
gloriam et salutem Bnmanorum. Prasini vero dicunt: Signa tristis
moestitiae Apostoli deposuerunt , in Galilaeam cum gaudio proces-
sere, et quern desider averant resuscitatum e mortuis viderunt. Do-
ctrina ineffabili ab eo imbuti, orbcm sicut radii ptnttrantes, «ffen-

Digitized by Google
DB CERIMON. AULAE BYZANX. I. 6. 53
3 vQCHTraofa rjj teixjj narvtv/Ja vpug 3taq>vXd%ti t oWora*,C
tig evTvyjav ' Posfttuwv iaxsov, oxt v/zooxQt<p6vxtoy xojv ie-
GTioTcov iukrjg dno xovg dyibvg dnooxoXovg tig to naXdxiov
Tarry rtj togrr, jj avxrj xdtyg xai dxoXov&ia yivtxat xtjg J*u-
Bxioag xtjg diaxaivrjotfxov, irjXoyori xai ai io/ai iv xotg noott~
Qr^fisvoig xonotg xai at axxoXoyiat 9
xa&cog nootignxat • nXrjv
Xsyovaiv oi Bsvexot untXaxtxoy tj%. nXay. & „dyaxatvt%ov ij

xxtoi<? xai xd Qfjg* ol is Ilfjdoivoi ijx* nXay. „dnofla-


Xomg xd ovufioXa Xvnrjoug xaxtjqpttag" xai xd iSyg* aXXo
lofo. «' ,to dxQoymq xol Jlaxei" xai to Qijg.

KEO. D
Tj hqxf xfc Mtooxtyxiixoaxfe.

A07 (iSevai , on xai Trj nQOtXtvatt xavtfj xijg [ttaon&v-


xtjxovi/jg, xai dmovxatv xojy StonoxcSv xai nuXiy vnooxQS-
i5yoVrcov f xai ai So/ai xai ai dxxoXoytat Ojuoiai ytvovxai xtjg
Sevregag rrt g nXqv oi fisv Bivtxoi Xdyov-
diaxcuvrjot'juov .

at* ujiq (pcovrjg dntXaxixdv d m „nvcvfia fttya xai otfld-


auioy , 6 avm iotyttypevog ovv xcjf Tlarai d>g ndyxmy Kvgiog, Ed.L-33
h iepio ovyo/uiXog ay *E^oaioig iiidaxti aoytag favtiv vd-
ioa«Ta, vJi£Q(fvoog fj ooqpta xov vif/t'axov dvaopayojv Oi iu
cwrw; nooo€oy £o&€ , m
xai fyooityod* xov nvtvpaxog xqv wo- Mi. So,, b

3. xtSy dyitay dnooxdluy coni.Lcich. 16. p\y om. ed. • 31.


ioootttodt. Tou nytvp. x. n6o. lx. x. d. nifta ia nXij^if coni. R.

didam resurrectionis diem nunciarunt: quorum patrocinium per


gratiam divinam vos t Domini, ad Romanorum felicitatem custodial I
Sciendum est Domini* ab acde S. S. Apoatolorum ad pa la ti urn hoc
,

fejlo revertentibuj, eundem ritum et ordincm ac in sccundo rcnova.-


tionis observari
: scilicet ct excipiuntur in dictis locis, ac acclamation
art supra commcmoratae recitantur ; praetcrquam quod Vcncti tono
obliquo canunt: Tristis moestiiiae tigna Apostali deposuerunt etc.
Item tono primo : is, qui aetemum Patri etc.

CAP. 7.

In ftria IV. septimanme IK post fascha.

Sciendum, in hac mediae Pentecostes proce»sione, proeedentibnt


Hcrumque rcvertentibus Dominfa similes recepttones ct acclamation
,

*et ot in secunda feria renovationis institui: nisi quod Veneti ape-


latiium toui I. dicant: Magne et vtnerande Spiritus, qui in coslo
cum Patre ut Dominus omnium celebratus , in templo cum Htbratis
conversant, Jluntina sapientiat scalurire docet t et altissimi sapitn-
ua admirandum in modum exclamat: Jccedite sitienUs, it spiritus,

Digitized by Google
54 C0NSTANT1N1 PORPHYROGEN1TI

aiv, ixttvo to *dti%coov Ttofia. xd nXqd-tj dydXXovxai nfvovxa, xai


ytoaiqovai to xodxog vficHv, Utonbxai, tig do|av, tig xavyrjfiat
c
tig dvvxfjtoatv Pcopatwv." oi b*e TIquoivoi Xiyovat xovdt r/y. d*

„6 [ttoixtjg toy nXdofxaxog, xai IluxQbg xov idtov &tt$ Xoyt,


xov vaov ioQxtjg iv fuato na$$t]Oid&r 6 fiiXXosv ix xtjg nXtv-5
qug xtjg u/quvtov yttd-oa nooyhiv dq>9aQoiag oXrouo xdo^ttp,
Bvvv Sixpdjvxag nou%tig ix ytiXtwv 6t6aaxaXtag vdftaxa, xai
6 davvtxog dtyiog O^avftd^ti fitv, ov fiovXexai fis yvavai,
oxt,

arji'&tQyaoxai oo<pt'a ndvxa xai avviytxai cjj xvfit ovqot t •


cv ovv do'Sdoag xdj oxiyti, Qts , Stanbxag naXufirj oov, g>v-io
%axxt tig dveytgaiv 'Payftatav yotj titevai, ixi xavxrj rfj

tOQxjj xtjg fitaontvxrjxooxijg xganityg xwv dtonoxwr


, ini xtjg

xa&t&nevwv, q avxtj xutyg xai dxoXov&ta yi'vtxai, xadtag xai


iv tj} fevxiqa- xrjg diaxatvqoi'fiQV*

KEQk if. 1

T} loQTjj ttjs 'AvaXmplpov.

C 'loxiov, oxixfj loQxjj xtjg dvaXrjxjjtpiov , ore uxovpfliotoaip


oi feonoxai ini xQanityg, rj avxq xd%ig xai dxoXov&ia
xtjg

yivtxai xtjg dtvxd()ag xtjg dtaxat^ai^tov , fitjXovoxi xai at a-


xxoXoytai xdiv $vo ptqoiv xai ndvxa, xa&tog noostQTjxai. nXijvio

3. toy superscript© J pro toV<J« cod. , unde R. to &QOutxoy coni.


6. d(p9<tQ0(as R. , d<p&aotac cod., d&avaoiac coni. Leich., dy&a-
yaotac cd. 8. Verba ou* poiitixai, —
ndvxa om. ed.

qui potus perennis est , hauttu irrigamini. Populi bibentes extul-


tant, et potentiam vestratn, Domini, ad gloriam, honorem et incre-
mentum fio manorum venerantur. Prasini vero voce toni I.: Media-
tor creaturae suique patrit divinum verbum, in medio templo hoc
festo libere loquitur : qui e latere purissimo in totum orb em jlumi-
na immortalitalis ejfusurus es , nunc gitientibus, e labiis , doctrinae
flumina profundi! ; at imperitum vulgus miralur qutdem, sed fl^so-
scere recusal, tua sapientia omnia esse confecta tuaque gubernatione
contineri, Tu igitur, Deus , qui manu tua Dominos coronasti , ad
laetitiam Bomanorum eos custodi. Sciendum est, hoc mediae Pen-
tecostes festo, Domini* mensae accumbentibus, eundem ritum et wo-
rem ac in secunda renovatiouia feria obaemri.

CAP. 8*

In Festo Mcensionis.

Sciendum est, festo Ascensionis, dum roensae Domini acenrabnnt,


eosdem ritus ac secuudo renovationia die, scilicet turn acclamation es
duarum factionuro, turn alia omnia, quae supra commemoraTimua, ob-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. L 8. 55
M ftkv JBivsroi Xfyovat Ttjv ycovrjv r\x* «' dst%uov
fr&QOV, Ttiffrjv dyt'av Xoiortavoi ivotjxoTsg na-
ftovtjv ah, Ttjv

vdftov rov Qtov /ur^soa, dvoamovftev tog Qtoroxov, xat e£ai-


Tovfitv ax oft art aaiy/Jrw • m6Qv%i Ttjg atjg noeapetag 6 tietvot
Sxai 6 6stva nSQKpvXazTS fii/Qt %s\ovg*\ 6 dnsXaxixbg fa,
^ff*, Ttjv naardfia tov Xqiotov , dt* J\g e'Xa/uipe Xqiarbg xardD
odgxu zotg {fyozotg, aivovfiitv -Xaoi snu'^t'cog' Qsotoxs, Tovg ds-
OTiorag tog qpatartjoag jtsq totals tig dvsytqatv tov xoaftov , xai
Bsvsrtov dst as xsxrtjfisvtov xaaTatmfia potjdiiag." oi is Jloa-
laoivot Xiyovat Trt v qjtovijv nXay. ,,17 nrjyrj Ttjg fatjg 'Patfiat'eov,
uuo&ais , Qtov rov Xoyov, avoTQUT^yfjaov ftovtj Totg
fijjrrjQ

Uanoratg iv Ttj nooyvoa, ToVg Xapovatv ix aov to ariopog, or*


uvtoi as xexrtjVTat xaxu navra &vqsov dnooaptdx^ov sv Ttj
nooyvoa" uXXo %%. d'« „xaraq>vyijg sXniia xai aantjgtag xa*Ms.4o. a
iSdvuXqy/eatg xXiog as Ttjv ndvayvov Xotartavoi xtxxtiptsvoi, i|-Ed.L.34
anovptsv tog axsntjv, noeafievTixatg nsoisns titsqv%l* ah yaq
xdxTfprrai ioyyv xut' sydodiv Toonaioepooov" (B») Jarsov,

or* Tavrri rfj toarjj yivovxai at ioyai ovxag* o*o/.*j a «£o>-

drv rrjg xafidoag tov sptfloXov, sv $ xai 6 xitov toTarai. is-


ao/crcu sxsiae 6 itjuoxouTtjg Ttav Bsvstcov, lyyovv 6 ioftsartxog
twv a/oXmv, psxa tov neoarixov itjfiov t&v Bcvstwv. do/?}

(I sig tov dyceyov, sv to via>o sxosZ iiySTat sxttas 6 iq-


£
fioxQUTjjg Tciv Jloaatvettv, tjyovv 6 ixoxovpiTog. ioyrj y sig tov
uyfv Mmxtov. ieytvcu sxttas 6 ifraoyog imv Bevhatv fierd

i5. necvdysov ot »upra, coni. Lcich.

•crrari; nisi quod Vcneti tono obi. I.dicant: Vt perenne flumen te,
fonttm sacrum solum sanctissimam Dei matrem , Christiani invent-
,

mm. Vzntramur te tan quant Deiparam, et obtestamur ore nunquam


siUnte ; alis tuae gloriae N. N. perpetuo tuere. Apelaticm toni quar-
ti: Te j thalamum Christi , per quam secundum carnem Christus ho-
minibus apparuit > merito populi laudamus. Deipara , Dominos. ut
lamina, ad salute m orb is, et Venetorum tibi semper addictorum robur
et praesidtum , conserva. Prasiui dicutit tono obliquo IV. Fons vi- :

tat Romanorum, Vir%o> mater Dei verbi, sola cum Dominis in pur*
pura milita, quod ipsi te in omnibus tanquam invictum cl/peum in
purpura receperunt. Alius tono IV.: Christiani, quite sanctissimam,
refu»ii spent et auxilii salutisque gloriam nacti sumus tanquam
pre-
sidium, oramus t tutelaribus alis eos circumambias ! Tua enim vir-
uue ab hostibus victoriam reportant. (II.) Sciendum est, hoc festo
in por-
Principe* ita excipi solcrc. Prima receptio fit extra cameram
ticu, ubi et columna stat. Hie princeps Venetorum seu doineslicus
scholaruin cum Venetis adest. Receptio secumla ad aquaeductum,
exeubitor.
per quern aqua effluit: stat ibi princeps Prasinorum seu

Digitized by Google
56 CONSTANTS! PORPHYROGENITI
e
Btou Sfj^tov tov Xtvxov. Soyrj <T iv r$ E£axtov/tp. Siy^oit
ixttas 6 dfoiaoyog tcov Jlgaatvoov /ufra tov Sijfiov tov pov-
atov. b*oyrj i tig toy JStjqoXoayov uvtixqv tov* svxttjqi'ov tov
uyiov KaXXmxov. iiysrat, xdxttas 6 Srifiagxog tcov Bsvitcov
fiera xui rov dfaiov tov Xevxov. ioytj S eig tov Bovv. <W-5
ytTui ixttas 6 ^rjfioxgaTrjg % TcSv Hguaivcov , tjyovv 6 dofxiori-
xog tcov ixoxovfiitoov. Soyr} £ tig tu u4(xoujTQiavov. 6iytrac
ixttas 6 SrifxoxquTrjg tcov Bsvitcov ,
Tjyovv 6 Sofiiatixog tcov
ayoXcov. Soyrj r\ tig to OiXadsXtpiov. vnoatgsqjofisvog 6
^iagyog tcov Bsvitoov fisrd tov drtfiov tov Xtvxov f noitt ixstoBto
tioyjv. doy/i & rfg T 6v Tavgov. SiysTai ixstas 6
tcov Ilgaaivcov pstd tov fiijjuov tov govofov. Soyrj i iv Ttji

qpovovtxu) Ttov dgroncoXcov. vnoaTQtqpofitvog 6 S^fiagyog twv


Cllgaotvcov find tov J/j/uov tov qovoiov, noitl ixtlat tioytpr*

doyrj id iv r$ qjogot. vnoargtqjofitvog 6 o^ijfiagyog tcov JZpa-i5


aircov nerd tov 6rjjnov tov qovoiov noitt ixttas fioyijv. doy*}

ifS iv rep ngaiTCogia). diytrui ixttas 6 tiyfiagyog tcov Btvi—


tcov fitru tov drj/uov tov Xtvxov. c^oyy iy iv toi <povgvi*(p
tov MiXt'ov. vnoaTQtqpofitvog 6 tiqfiagyog tcov Btvircov ftSTt\
tov dtjfiov tov Xevxov f noitt ixttas doyjv. xai ndXtv ^fira 20
fiixgov T?jg TOiuvrtjg o*oyrjg 6iystai 6 ^rjjuoxgatTjg tcov Jlpa-
oivcov, ijyovv 6 ixoxovftirog , fiSTa tov neoarixov 6rt uov Ttov
Ms. l^o.h Tlgaaivcov. xai ndXiv juera ftixgbv vnoargtqpofitvog 6 fyfiag-
D yog Tloaaivcov fisrd tov dfaiov tov qovoiov , noiovaw
ixttas tioytjv uvtixqv tov *AyiXXioog ngbg tjJv nvXr\v Trjg^
7. tl$ id R., tig cod. superscr.r, els tov ed. i3. dqxQnwXttoy cod.

Tertia in S. Mocii , ubi Vcnetorum tribunus cum popalo albo ad est.


Quarts in Fxacionio, ubi tribunus Prasinorum cum factionc russa.
Quinta in Xcrolopho c regione sacelli S. Callinici stat ibi Tribunus :

Prasinorum cum populo albo. Sexta in foro Bovis : ibi princeps Pra-
sinorum sen domcsticus Excubitorum. Septima in foro Amasiriano :
stat ibi Venclorum princeps scu doracsticus scholarum. Octava in
Philadclpbio revertens Venetorum tribunus cum populo albo ibi
:

Principcs cxcipit Nona in Tauro ubi tribunus Prasiuorum cum


:

populo russo adcst. Docima in fornicc pistorum revertens tribunus :

Prasinorum, cum populo russo Principes cxcipit Undecima in foro:


Tevertens Prasinorum tribunus, cum populo russo praesto est. Duode-
cima in praetorio: stat ibi tribunus Vcnetorum cum populo albo.
Decima tertia in fornicc Milii revertens tribunus Venetorum cum.
:

populo albo principes excipit Non procul inde princeps Prasinorum,


scu exctibitor, cum transitoria factione Prasina , nec magno spatio
intericcto revertens Prasinorum tribunus cum populo russo , ante
Achillea! therm as ad portaui Meletcs adcst. Venetorum autera prin-

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BYZA1NT. I. 8. $7
fflfkfrtjg, xai ndXiy ft era fitxpoy xqg xoiavxrjg tioyrjg diysxat
6 iqiioxpdnjg xmv Btvizvw^ rjyovy 6 dofiiaxuiog xoSv oxoXtov,
uera rov ntodxixov Jijpov xwv Beyixmy tig xo xdyxtXkov
xijg yalx/jg. (r.) Xorj udivui, oxi at dxxoXoyiat xcov 6*0-

5ymy yiyorrat xadwg xai br xjj ievxdga xrjg dtaxaiyqaifiov*


al (jxoyai xmv Btydxoyy , ag Xiyovoi d(jOfiix(og* yaiooig xoa-
Jt

xaioxaxe avToxoctTog" xai xd Qrjg. oi dntXaxixot- „noooxa-


oiav dxa&atoeroy xai oxinqv xqy ayvftqptvxov Xufiovxtg, \ted-Ed.L. 3(5

axtnxot tvtoyezai, xai xalg avxrjg tyxavyofttyoi nuvuxQayroig'


lOJiQioftfiuig, uxarafidyrjxoi ovxtg tdytaiy vntyavxt'oig. uvxrj ydg
iniaxiaLti hr rjfidga noXifiov xalg xOQvtpatg vfitnv , xai tatg
rixaig vftag dtixyvti axeqpaytxag tvxvxtay xai dojav xmv
tig
'Pcvuat'eov." aXXo rjx» 7* „cvX6yqxat xo ooog iXaimy sv av-

ry yd$ tvXoyrjrai q yogeta xtov anoaxoXatv , xai ttiov 6o$av


i5fyi<rxov, ixtZ&evnqog ovQavbv aaoxi uyaqptgofitvy teoy xai
xxhxg aioovtovg dvoiyoftevag xai xov itanoxqv nQoadtyofid-
tag. oxqaxiai 6s xwy dyyiXmy v(ivoXoyovat xai xbv nariouB
n$6g xov viov tinovxa* Kdifov ix ds$tcov ftov, tmg ay ooi
x/Jyf] naw noitj/xdxav yow.'* uXXo 77/. nXay. d' # >t
eniuxrj Xqi—
lorjTQq xotg djioaxoXoiq xai txxffrr] av*xotg tigijvtjv Xdycov }
xai
xdg Qfjotiq xmv nqoyTjxwv avxotg tQprjytviov , nqog xo oqoq
xmv ikaimv ndvxag e^tjyaytv doStjv, xai xdg yttgag e k vxpog
aoaq, tvXoyqaag avxovg, tig ovgavovg dyeXrjcp&rj , snayytiXd-
fttvog avxotg xai xrjv xov dyiov rtvtvfiaxog nagovatav , ya-

13. tffnuv ed. i3. et iL ttjX6ynxai R. cx. script cod. {dXdyttrai,


etfXoytijai ed. aa. i\dyuytv ed. a3. aviots ed.

ceps sea dometticus scholaram cum transitorio Vcnetorum popula in


cancel! is chalces cos excipiL (III.) Sciendum est, acclaraatiooes factio-
num easdem ac secunda renoTationis die esse. Hymni Venctornro, quoi
ciirsorie dicunt: Salve, potentissime Imperator etc. Apelatici: Pa-
trocinium immaculaium et virfiineam tutelam, a Deo coronati ever-
eetae , accept slit t Hut que purissintit muneribus superbientes, inimi-
eis gentibus apparev's. ipsa enim belli tempore vertices vestros ob urn-
brat , et monstrat vot victoriarum coronis onustos ad felicitatem et
gloriam Romanorum. Alius toni tertii Mons oliveti laudetur, in
:

eo enim chorus Jpostolorum celebratur qui gloriam altissimi , ad


,

caelum in came elatum Deum aeternasque portas apertas et Domi-


nium excipientes viderunt. Angelorum vero exercitus patrem quoque
cantu celebrant , ad filium dicentem : Sede ad de x tram meant t usque
dum creaturae omnes genua tibi inclinent. Alius tono obliquo tertio:
Christus Apostolis adstitit t ipsisque pacem nuncians apparuit t et
verbis prnphetarum expositis, omnes ad unum in montem olive turn
duxit, manuscjue ad coelum attollens eisque benedicens, in coelum
58 CONSTANT!!*! PORPHYROGENITI
gug avxovg ifinXrt adg. tito avxbg 6 Otdg ypav, tvtoyhat,
tvXoyrjott vfiug iv nacn, xai xaoag ifxnXrjott r/jv vftav fla-
G otXti'av" at qtoovai tojv Iloaoivmv, ag Xiyovotv <T' „xa-
xaq>vytjg iXmda xai aojvrjQi'ag" xai tu s£fjg» uXXo rjy, y m

„nQOoxvvfiouvreg ndvxtg ol unoaroXot hfiov Xquttov tig ov-5


Ma. ^i.aQavovg dvaXycpdsvra ,
xaziXaflov ttjv ^JtQOvaaXrjfi /utTct ya-
9
$ag, on evQoaav Xqigtov Itjoovv tov vtov tov Otov , ov
tygaxfje Mcootjg xai ol Xomoi twv nooanjiajv , xai i&suoarxo
rrjv do£av avrov fitrd aravoov ix 6*t%tmv xa&tjfthov tov na-
TQog; aviog vfiag <pvXd%tt, tvtgyhat, tig tvxvyiav *Pa>fiai'a)v"i&
uXXo jjx» Ptt Q» »%* vov ^vfia !
ya$ vtxbg ini nbxov , Xdyog
tog
tov HaTQO<? xai vvv ooare, tig ovqavoig dvtmv oaoxocpogog,
Doti inXyocoof to &iX?jfia tov Haxqogt avyxaXiaag rce tdvtj
ndvra Ttj aXtj&eia Xaxgtvttv , o&tv xai nXijgwoag Ttjv xad*
iftiag oixovofu'av , ix detywv ixd&tot Tqg $vvd[ita>g Kvgtov.iS
aMg v/iag q?vXd%st, tvtQyhat, tig tixvytav
'
PcDpafav."

KEO. &.

Tdiv Btvhcov ywvrj fj/. nXay. 6'* tov %htov nvtvfia-


,,17

Ed L.36*0£ naoovot'a xotg iv yfj enelafixpe dtoyvowia." uXXo, 17^0510

5. nttvxtc om. cd. 7. eGotjOav cd. 11. fa. paq. cod., unde
R. cfficit faoe pa Que »ivc faov paatoc , ed. fa. y\ Baojidowy.
ao. naqovoia. Tols iv ed. &ioyvtoo£a ed.

adsumptus est , annunciata ipsis Sancti Spiritus praesentia ipsisque


gaudio impletis. Propterea et Deus noster , henejici Jmperatores ,
t/o6i« in omnibus benedicet, vestramque maiestatem gaudio implebit-
Prasinorum cantiones, quas tono quarto dicunt ftefugii spent et sa- :

lulis etc. Alia tono tcrtio Apostoli Christum coelo receptum simul
:

adorantes , Hierosol/ma cum gaudio petiere , quod Christum Iesum


Dei /ilium, de quo Moses et ceteri prophetae scripserant, invenerunt,
gloriamque eius cum cruet ad dextram patris seaentis viderunt. Hie
vos, benefici Imperatores, in jelicitatem Bomas)orum servabit. Alia
tono gravi: Inauditum miraculum ! ut enim pluvia super vetlus, sic
verbum Patris: et nunc videte qui carnem portaverat > impleta Pa-
tris voluntate , in coelum abiit , gentes omnes ut veritati serviant
convocat; quare, oeconomia salutis nostrae peracta, ad dextram po-
tettatis Domini sedet. Ipse vos , Evergctae, ad Bomanorum salu-
tem tuebitur!
CAP. 9.

In Festo Pcntecostes.
Venctorum hymnus tono obliquo quarto: Spiritus divini prae-
sentia tit t qui in terra degunt , mm divina eognitione apparutt.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. L 9. ^9
§ av*xog* ,,o naodxXrjxog orjfieyov ovgavo&sv, tog iv nvgtvatg
ylsoaaatg imqpotxqoag roTg dnoaxoXotg , iitSaaxtv xyovijiiv
rrjv o/noovatov many xrjg xgtddog, xd tdytj i<p(6xiatv t zr v nh'i- t

tr v xuxi<f>Xt'£e
t
, xovg evegyixag xaig vtxatg copuf.'" > xui to>

$8oay tovi m
avxwv (taofidoovg xa&vnoxuoofr dyukXtda&a) nuou
t
>
t
oixovtiii / on , rixrj fiaatXevet xai yaQu iv xotg Pco^ut'otg''

JSo/Ji (S , xdiv flQaohcov, qxovrj qy. tf' „xjj xtxyunhji lyiddt

anoaioAcov jJ
xfjg XQtddog w<j &rj nvgoocpatu" aXXo } dntXaxi-
xog nkay. „o iv nvoivaig yXtooaatg Xgtoxog xd tfrvq fig
loeniyrmotv dyaya\v dXrjfctag, avxog vpug f faboTtntot tvot-U
(Jug iitn-.tTM , iv xfj xov Ttvtvftaxog imqpotxrjott fjyiao/iiivov

jTt'fuiov ini&qxev ovQavofav xulg xipitatg xogvipuig vftiuv


Sto avxov Svoomov/uev ex xaofa'ag anavaxong, xvyte 6 uico-
vt'tog (fautXsvoov, xovxovg Tjjutv ydotaov tig yagdv xai dviytg-
lootv xdiv 'Pcouat'tov." tioyq y, xdiv Bsvixa>v f <jioit) tj/.tf*

ob; iv ti'dtt to nvsvfta xotg dnoaxoXotg iniaxrj arjfttQOv ovga-


rcffcr." uXXo , ijyog b avxog* „o yXtorxoftoQtpotg Oebg nvgoo-
ycuaig xdg xdiv i&vdiv txuncjau; ufatag, oV vftdiv, avJotio-Ma. 4»

xaioi dtOTioxaij ixnoXejurjoat inayyiXXexat xui txutiujoui xdg


nouur i&VWP uffotag , xai bfioyXcbxxovg iv nt'oxei xovg uXXo-C
yltdooovg sXxvoet 6 Sttva xai 6 duva, ?j yagu xai dviytgotg
1
xulv Pa>uata>v." (B.) 4oyrj xexuQxrj, xdiv Bevixojv , atavrj
J
TiXuy. d *
„y xov dtiov nvevfiaxog naoovotu" xai xd B^ffe*

8. nvQOotfata R., nvQOotpala ed. i3. JvOtonoCyKc cod.

Alius eiusdcm toni Ipse Parar Ictus hodie coelo delapsus , tanquam
:

in cm- is Unguis Apostolis apparens, consubstantialem trinitatis /idem


i

praedicare docuit, emits illustravit , errorem igne delevit, beneja-


ctores opportunis victoriis beat eorumque brachio barbaros subiicit.
Universus orbis gaudeat , quod victoria et gaudium apud Bomanos
imperat. Receptio II. Prasinorum , cantio toui IV.: Quadrupled Apo-
stolorum trinitati Jlamma trinitatis apparuit. Hymutis apolaticus to-
ni IV. Christus in Unguis igneis gentes ad cognitionem veritatis
:

perdu r it. Ipse, a Deo coronati Imperat ores , Spiritus Sancti prae-
sentia sacratam coronam venerandis verttcibus vestris imposuit: pro-
pterea cum ex animo indesinenter et venerabundi intuemur\: Domine,
aeternum imperans , hos nobis in gaudium et salutem Romanorum
serva. Receptio III. Veneloruro, tox toui IV: Ignis specie in Apostolos
Spiritus S, hodie e coelo descendil. Alia codem tono Deus, qui flam- :

mis linguas mutantibus gentium impietatem delevit, vobis , Domini


fortissimi, vincere et exstinguere gentium impietatem edixit: qui <fi-
versis nunc Unguis utuntur, hos una lingua in fide loquentes trahet
N. If. gaudium et saUis Romanorum, (II.) Receptio quarta Yeuetorum
tono obliquo IV. : Divini Spiriuu praestntia etc. Alii vox tono IV.
6o CONSTAOTINi PORPHYROGENITI
uXXo J}/, <T- if fj vntQaQ/tog rotdg, oxai 6 Seiko- %teo- Mva
OT£7iTOt} dd'iaiQ6T<og iv dsixwxai evioxovaa*
axicpet v/licov
iv xavxy ydq xjj tj/uioa naxrjq rag nXaxag Mcoofj naod/ei,
vtbg xo nvsv/tiu xotg ftad'/jxatg Sooottxai, avxb to 7tvsv(.ia nv-
TiQi'vaig yXtoaaatg rvnovpitvov tpuveoovxats TOtnXaaia^OfiivrjgS
6h xtjg iOQTtjg vfi<3v, fcoXoyeixat oq/utQOV q opoovoiog xqidg
jj axicpovaa vpag" tio/r} i, tojv Jlqaatvcov
,
cpcovr] jj% m y*

„Xifirjv xtov fct'eov dtdayptdxojv , jj tov navayiov nvev/uaxog


%(*$ig" dnsXaxtxog* „tw dyfy nvsvptaxi iox£<p&rjxs, ol dtono-
rm xtov 'Ptofiaimv , xai iv avxtji bdrjyiVr$ tov Xabv vficSv ivio
naarj noooxvvtZv dXtjteta to TQiavnigdsov xQarog." «fo/j} iM
rcov Bevdxtov, (pcovrj jj/. <T # „nvQOg iv el'ttu to nvsvfxa.**
xai rd e£*jg. aXXo, nXay. tt* yi &e6g to ixv$vpta ofjfitQOv iyvay-
EJ. L. 37 Qiod'f] xotg anoaxoXoig iv yXtooaaig nvqifioqcpotg xai vptug9
9
&e6oT£7troi eveqydxat, rjj dXovoyt'fit xai r(p oxdcpsi 6*o'$aoag9 \5
c
idixattoasv povlrjaei dsoxoixtp fiaoiXevuv ina%toyg Pco/dcti'a>v.
c
o*6l;a Oeiji xro dxxo-
oxdxpavxi vftug tig dviyiqaiv Pa>fiai'<ov."
Xoyta xqg kxxqg foxyg. Xdyovatv ol xquxxar „noXXd , noXXd,
noXXd." 6 Xaog' „eig noXXd hrj , eig noXXd." ol xqdxxar „6
reov ndvxtov noiqxqg xai foamtxqg." tp&oyyet xai 6 Xaog £xaa
tqixov „noXXoi vfttv xqovoi." ol xgdxxai- „o to naqaxXi]-
tov xai ayiov nvtvpta** tpdvyyst xai 6 Xaog ix y* „noXXoi
vfitv xqovoi," 01 xqdxxav f9 xaxandpitf/ag iv yXciaaatg xtov dno-
axoXcov" (pfroyyet xai 6 Xaog ix xqixov
noXXoi vfttv XQ°~ 9i

B vot," ol xqdxxar „xovg xQovovg vfttov nXijdvvft avv ratg at/-a5

Suprema trinitas, N. iV. a Deo corona ti, corona vestra perpetuo de-
le eta tur.Hoc enim die Pater tabulas Mosi tradit, Filitu Spin turn
Sanctum Jpostolis donat , ipse Spiritus in Unguis igneis apparet.
Triplicato aufem festo vestro, Domini, celebratur hodie quae vos ,

coronavity consubstantialis trinitas. Keceptio quinta Prasinorum, hy-


mnus ton. III. Portus divinae doctrinae t Sancti Spiritus gratia.
-

Apclaticua hymnus: A Sancto Spiritu vos, Domini Bomanorum > co-


ronati estis, et in ipso populum vestrum, in omni veritate divinam
maiestatem adorare docetis. Rcceptio se&ta Vcnetorum, hymnus
tooo IV: Specie ignis Spiritus etc Alius, obliquo IV Deus Spiritus :

hodie Apostolis in Unguis Jiguram ignis habentibus apparuit , et vos 9


a Deo coronaU Imperatores , purpura coronaque ornavit, ac divino
consilio Romanis pro dignitate imperare potestatem dedit. Gloria
Deo, qui vos in s a lutein Romanorum coronavit. lu rcceptione sexta
ita acclamatur: cantorcs dicunt: Multos, multos , mullos! Populus
In muUos annos, in multos ! Cantorcs Creator omnium et do minits.
:

Clamat ct populus Icr: Longa vobis temporal Cautores: Parade turn


sanctumqut Spiritum. Clamat ct populus tcr: Longa vobU temporal

» Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. 1. 9* 6
yvvorcug xai xoSg nOQqpvQoyswqxotg." q>&oyy$? xai o Xaog ix
<¥•
yy
no\vyj>oviov noirjoei 6 Qfbg xi\v aytav flaatXeiav aag**
xqiXs^ia tig rrjv avrrjv tOQrrjv, nXay. 6'* „oY£cu dovXovg, oV-
cnoxa , tov vpvitv to evatfidg oow o Qeog 6 ardy/ag avro-

5*«V«S rijv xOQvtpijv vfimv d%t<6o£u" (J.) "Evtev xdxu&evm. 42. a

xu firjXa oi aiXtvridgioi , xai eiadyu 6 noainooiTog firjXov d,


ftaytaTQOVF xai 0 fikv ngainoanog dreQxtrai, xai taxaxai h
xjj Ta|et owtov. oi 6k tidyi<fTQOi xai oi (idXXovTsg xa&tirjg
xalc
tiotQ/eo&ai t sv exdoxu) pqXip siatQxo^evoi ov mitrovai
,

lodnsX^ovreg Taxavxai and


twv dqyjjvrwv xov xovfiovxXetov
iv&sv xuxftthv, xcad tag avzwv xdfyig xai oxuofig,
ovxmg Xaftcbv ndXiv vev/ita 6 nqamoaixog i^dox&ai /uexd ,

tqjv tivo ooxiaqtmv xai eiodysi (HjXov dwxeoov, naxqixtovg


rovg xai dvdxmdxovg. fiijXov y • naroixiovg xai oxQorqyQvq.
itftjXov t£tuqtov~ tov vnaqyov toUv ngcaTcaqmv , tov xovat-
arto^a, avdvitdtovg twv dsfidxav xai dndoyovg. fitjXov 4* tov
Xoyo^htjv tov crxqaxiooTixov, tov Sofxdaxixov t<5v ixavdxav,
TOV dofLBOXlXOV T03V VOVftdoOJV, TOV dOfxdGTlXOV TWV OTlTlftaXOiVf
tov dopdaTixov rav TSi/dav, tov oaxeXXuoiov tov tov oa-ry
zoxtXXiov, tov tov tiStxov , TOvg Srjpdqxovg twv Svo (.i&qwv,
tov xovQuxoQa tov fidyav, tqv xonoxtjQtxtjv twv o%oXa)v xai
dvovndxovg , ona&aoiovg , avyxXtjxixovg xai vndxovg. (i/jXov

5' xoftrjxag xeov oxoXtSv* flijXov fiaatXtxovg xavtiMxovg.

g. (lr}XQ>. E20£Q%. ed, 21. tivOundjovi onu&. sine distinctionc cod.

Cantores: Qui in Unguis Apostolorum etemisit. Clam at ct populus tcr:


Longa vobis temporal Can tores: Jnnos vestros, Jugusiarum et por-
phjrogenitorum, augeat! Clamat et populus ter: Longaevam Deu$
sacram maiestatent vestram esse iubeat ! Trilexia in etindciu festum
diem, obL IV.: Suscipe servos* Domine , pietatem tuam cantu cele-
braturos. Deus , qui sua manu ve strum verticem honore coronavit.
(111.) His dictis, silentiarii hinc et illinc cortinas re^ucunt, ct prac-
positos velum primum , magistros, adducit. Praepositus venit, ct in
ordine suo subsistit, magistri ct qui post ipsos intrare debent, in sin-
plis relis intrantes , non procidunt in genua , et cam abierc , slant
hie et illic post cubiculi praefectos secundum ordines et stationes suas.
Deinde iterum , signo dato , praepositus cum duobus ostiariis exit,,
et velum secundum, patricios et proconsulcs, adducit. Eodem rmodo
Tclum tertium, patricios et strategos; velum quartum praefectum prac-
torio, quacstorern, thematum praefectos etpraepositos ; velum quintum,
castrensem
Jogothetara domesticum icanatorum, domesticum nnme-
,

rorom domesticum optimatum , domesticum murorum sacellariura ,


, ,

saceUo et rebus privatis praefectos , tribnoos factionum , curatorem


magnum , Ticarium scholarum, consularcs, spathaiios, senator**, con-

Digitized by Google
fa CONSTAOTINI PORPHYROGENITI
fifjXov tiojutcm'xovg twv oypXwv. fitjXov &* rovg ano Inug—
r\*

tv/woi is xai ngdopeig fisydXov e9vovg, eioioyov—


€i

rai dno xeXsvocwg , xai noooxvvqoavrsg tov paaiXsu xai


Ed.L. 38 danaad/nevOL ,
i^'p^ovTa* ,
juqJfj' Sreoov 7r0arro»T£f. (^.)
Kat noainoanog nagd tov paai-5
ot/ra>£ Aa/Joiv vevfia 6

Xiwg, Xiyu fisydXwg to „xeXevoaT6*" unavreg dk avranoxot-


vovrar „slg noXXovg xai dya&ovg ygovovg 6 Geog dydyoi
Trjv paoiXeiuv v/nwv". xai s%4qyovxai hfov fioijXdvv, paora-

tyfiivov tov pfiov, tov ovTog xdrw ToVg xioaiv, vno twv h
nooeiQTjjuivwv 8vo aiXevrioQiwv. xai ndvrwv i£eX&6vrwv, aw'-io
oraTat 6 paotXevg , xai dnigysxai on tod's v twv id"' dxovfii—
twv nobg to vnaXXd^at- tov Xwgov Sid twv Psotijtoqwv , xai
jjvtxa vnaXXd%u , i^Sgyovrai ol pearqTOoeg , xai fxevet 6 pa-
oiXevg ftsrd tov xovpovxXetov fiovov, xai ojeyttai vno tov
ngatnoatrov , xai s^igysxav > xqutwv iv fisv Ttj Ss^ta ysigiiS
B av€%ixaxi'av , tih Tjj doiOTSQu <rxtjmwva emxsiuevov rw

Ms. 42. b WjUiji avTOv , xat StioysTai pioov Sid tov fisydXov tqixXivov
xai twv Svo xiovwv, ev&a to pqXov xQipaxai. i^tQyojLtivov
de tov paatXiwg dno tov pqXov , taxaxai dqioTsodg o
SgovyyaQiog rrjg ptyXag xai ngwroonadaQtoi ftanfiuTOi, xa/ao
firjoiytvofisvog 6 paaiXevg vno twv dgyovrwv tov xovpov-
xXetov, Siioyerat, did tov nogrijxog tov fisydXov tqixXivov^
evfra ij exteatg twv i& axovpncov Tt'&tTai, xai dnsXOwv Tara-
Tai iv fiiauj twv Svo xiovwv, xai S&yovrai avrov exetae elg
rov ovonoSa narQixioi x« xai OTQaTiyyol, xai nqoaxvv^aav-^S
a. *Av ti!x- c <*«

aules; velum sextum, comites scholarum septimum, Imperaiorios) ;

candidatos ; octavum , domesticos scholarum ; nonum , expracfcctos ,


adducit. Si vcro ctiam magnae cuiusdara gentis legati in urbe ad-
aint, ex mandato intrant, et Imperatore salutato osculoque dato, ni-
hil praetcrea agentes discedunt. (IV.) Deinde aigno ab imperatore
accepto alta voce praepositus elicit htbete / omnes vero respondent:
, :

In longa feliciaque tempora Deus maiestatem vestram perducat!


Post qua ingressi erant exeunt, velo quod infra in columnis est,
,

a dictis duobus silentiariis portato. Omnibus egressis, surgit Impe—


rator, et ad XIX. accubitus abit , ut lortira per vestitores mutet,
quo facto , vestitoribus discedentibus , cum cubiculo solo manet, et
a praeposito coronatus , procedit, dextra manu acaciam , sinistra sci-
pionem humero impositum gestans pcrque medium magnum tricli-
,

nium et duas columnas , ubi suspensum velum est, transit. Impera-


tore autem e velo egresso, ad sinistrum drungarius vigilum barbati-
que protospatliarii stant , et ipse a cubiculi praefectis stipatus , per
magni cubiculi porticnm, ubi apparatus XIX. accubituum instruUur»

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 9. 63
Ttg jw paotkia ftfj neaovrtg xdrco, vevsi 6 nQatnoatrog Tfp
T/jq xaraardoftog , xdxtivog Xiyti „xtXsvoaTS*>' avroi M roC
„?ignoXXovg zqovovq xai dya&ovg." iv de ravTtj r/J Soyjj
tmavrai ona&aooxavdiddvoi xai ol ona&uQioi ei&tv xdxttae,
5/ai oi fdv onadxtgoxavtiitidroi xai oi ona&aQioi xuziQ/ovrui
xa yoadrjXia tov xovoiotcoqiov , ol fthv ix Jf £<coV , oi d* ig
tvtovvfjwv rwv nvXiov. oi tie naTQi'xiot xai oi OTQairjyoi dtig-

yovrai tjjv \iiarjv nvXtjv xai ev&ecog oi fiev dno dt£tdg net-
rpi'xiot xai OTQOTTjyot xaxeQ/ovrai rd yoafitjXia Ttjg udiots-
tooag nvXyg. 6 <f£ paoilevg Sijoiyev6fi$vog vnb tov xovfiovxXa'ov,
xcxrep/FTai to novXniToy, xai forarat vno to xaptXavxiov
iv i« nop<pvow Xftqj , xai Siyovrai avTOV ixtiat naToixioi D
xai GTQarrffoi perd ovyxXijzov. xai npooxvv^advTtov tov
Ttjg

paotXda prj neoovrcov xdrco, vevei 6 noainoaiTog dno xskev-


\5ouoq ra» oiXevTictQta), xdxtivog Xiyu „xeXevaaTe." (E.) Kai dno
TtSv ixBias StjQiysvofievog 6 fiaotXevg vn* avrcGV ndvrcav, diip-
ytrai did toUv exaxovfihoiv xai rcav ayoXcov, xai i^iftysTat ttjv
ftfydXrjp nvXipff xai dieoyufASVog tiia fiicov tov fiiXiov xai
tov avyovor^cog , eiodoyerai iv rjj nvXrj tov oHooXoytov Ttjg

lofuydXrjg ixxXqoi'ag* ioriov tie, oti iv rjj 6ioo*(j) tov fiuailecog


rtXovvrat unavra ra utoia dxoXovdxog, dv Toonov dvwxi^u>
h rjj xa&oXov nooeXtvou Trjg Xqiotov yewrjaecog i^ed-ifie&a. Ed. L, 39
xai itoeX&ovTOg tov paoiMmg iv Trj nootiQijuivy nvXy tov

11. fCTttvtai cod. 1 4* nto6vTQ>v R. ex compendio cod. ntoov


superscript© t, ntodyrts cd.

transit, et in medio duaram columnarum atat In onopodio patricii


et strategi lmperatorem suscipiunt , eoque adorato , non prono tamrn
in tenant corpore , praepositus cerimoniario signum dat, qui dicit:
Iubete; hi vero : In multa et ftlicia tempora. In hac Imperatoris so-
lenni receptione hie et illic spatharocandidali et spatharii itant , qui
per acalas consistorii , ilia quidem per siuiitram, hi per dextram por>
tarn, deacendunt Patricii et strategi per mcdiam portam veniunt,
et rursus qui ad dextram ad«tant per gradus linistrae portae descen-
dant. Imperator a cubiculariis atipatus , per piiipitum deicendit, et
snb camelaucio in lapide rubro stat, eumque patricii et strategi cum
tenatu ibi exeipiunt. Postquam lmperatorem , haud proni tamen in
terram T adorarunt , praepositus a mantlato signum silentiario dat
qui dicit: lubete. (V.) Inde ab his omnibus stipatus Imperator, per
exenbias scholasque trans ens , perque magnam portam, medium Mi-
i

lii et AuguaUle progretsus, portam horologii magni templi ingrcdi-


tar. Notandum vero est, ritus omnes co modo, qucm supra in uni-
versal] /processione natalis Domini exposuimus , in hac proccssione
Imperatoris obaervari. lngresaum per dictam horologii portam factio

Digitized by Google
64 CONSTANTINI PORPRYROGENITI
toQoXoyfov 9 diyovrai avrov ol tov ftigovg Ttov Bevircov ixttae,
Ms. 43. aoJx inidi'Jaxji ixttae 6 drjuaoyog XifieXXdoiov , ei firi fio-
vov axroXoytt t firj nQctircov ersoov ti* xai tid' ovrcog eioio- .

yerai 6 (iaoiXsvg svdov tov pqXov tov xotfiafiivov ontofov


xijg nvXfjg tov vuQfhjxog iv tm nijxaTOjQioj , xai Xafiwv 6 ngai-5

noaiTog to arifi/ua dno Trjg xeopaX?jg avrov, tiosQ/orrai iv


t$ vaQ&qxt, xai dnavra avrov 0 narqidQyrjg > 0 o*s paoiXtvg
aond&rui to, tb tvayyiXiov xai tov otuvqov. xai ovrcog
irgoaxvvfjaaVTtg dXXtjXovg 0, re flaoiXevg xai 6 nargiaQy^g,
B xai donaod/uevot dniqyovrai fii/,Qt rcov paaiXixtov nvXcov. 1 o
xai 0 {lev narQtaQyijg apytrai reXefy rqv tvyrjv xijg siaodov
ttjg &etag Xtirovoyiag, b de flaoiXevg naqd tov noainoai'rov

Xaficsy xyjQia ,
svyerat. xai dnoSovrcov d/ncpordfjcov rag evydg
f
avTWV T(p Kvf)t (p , imdi'ficootv 6 (iaoiXtvg rovg xtjoovg rtji

nQainooiTO) , xai avrog r<p rijg xaraordoetog, 6 o*s fiuoiXevgiS


7iQoaxvvtt tov Tipiov oravoov xai to dyqavrov svayyiXiov
xai SUoysrai fierd tov natQidoyov jtioov tov vaov, xai
did Tfjg nXay/ag tov dfificovog eioeoyovrai iv zjj utoXia , xai
nXijoidoavrsg Tatg uyiaig &voaig f 6 fxtv naTQidgxyg fiW^-
ytrai tig to dvoiaoTTjoiov , 6 {iaoiXtvg axf/ag xtjgovg xaiio
C (v%dfitvog inidtdcooi rovg xrjQovg rio ngainoairw , xai «iWp-
ytrai dg to &vaiaarrjQtov* fxiXXovrog o*k tiaiivai , iaravrai
fiiTjTQOnoXiTcu xariyovreg rd dyia &vgia , xai inivevoavrmv
avrd noog tov paoiXia flixgov, qjiXst 6 (JuoiXevg rovg in'
avratg ntnaqfiivovg aravgovg, xai eioioyerai eig to

3. nQdrxovtee cod. ax $h(vai ed.

Vcnela excipit; tribunus a u tern eius libcllum non tradit, sed tan turn
acclamat ncc quioquam practerea facit.
, Dei ml e Impcrator velum
pone narthecis portam in metatorio suspensum iugredilur, ct post—
^uam praepositus a capite eius coronam demsit, narlbeccm intrant
ipsique patriarcha occurrit, Iraperator vero evangelium crucemque
08culatur. Postquam Impcrator et patriarcba «e iuvicem rencrati
oaculatique sunt , ad portas Imperatorias abeunt , ubi patriarcha prc-
ces introitus divini officii agit, Jmperator vero ccreos , quos a pa-
triarcha accepit, ten ens, precatur. Quo facto, cereos praeposito,
hie cerirooniario tradit, Impcrator autem venerandam cruccm aa\—
crura que evangelium adorat, mcdiumque tempi urn cum patriarcha
transit, perquc obliquitatem ambonis soleam iutraL Sacris ianuts
appropinquantcs patriarcha sacrarium ingrcditur
, Impcrator 'cum ,

cereis acccusis precatus, eos praeposito tradit, et ipse sacrarium in—


trat Dumvero ingressurus est, metropolitan! sacras ianuas occupant
casque versus imperatorem paulluium inclinant j is cruces cis aUixaa

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 9. 65
cTfjotov , xai $v%dfievog cjunQOo&sv xljg dytag XQansfyg
fyanXot iv avxij etXrjxd 6*vo, xai imxfotjai xd riQoaevs-
X&ivxa, tiioxovg ivo xai noxqgia 6vo 9 eh a aand^txai xd
ayia andgyava , xai d& ovxmg Xdpcbv dnoxofifitov nagd
5tov ngainwnxov , xi&ijai xai avxo iv rfj dyta xgane^rj.

(g.) Kai ngoaxwrjaavxeg dXXtjXovgy, xe §aaiXevg xai 6 na~D


TQtaQxqg , e^iy/erai 6 paaiXevg and rov dvoiaoxrjgiov , xai
anegx^™ etg to fiyjxaxwQiov 9
xai anxcov exelae xrjgovg xai
tv£uf4£vog ,vnaXXdaaev tov XoHqov xai xrjg detag Xsixovgyiag
WrtXeoxteiaqg , i)vtxa (i&XXovoi dieQ/eofrai xd ayia, nSQifiuXXs-
xat 6 paatXevg xXavi'&a, xai dtjQiyevopevog vno xav e£ i&ovg, Ms. 43. b
andp/exai. iv iaJ x6n(f), iv $ tarax at to xqoi'ov, ijyovv fj

Xapndg, Jjvneg fiiXXsi fiaaxdaai, xai axdvxoov ndvxav rmv


xaxQixi'oov evdev xdxetos, SUgxexai 0 fiaoiXevg fUaatv avxtov*
tSo is ngainoaixog Xafiav to xrjgi'ov, biidi'Saxjtv avxo xai 0a-
aiXet, 6 db paatXsvg dieg/exai oyixevtov xd ayia, xai eio-
tldwv iv&ov Tfjg omXiag, xai nXtjoi'ov zdov dyi'uv &vqcov yfyd-gj.L. 4o
fttvog, iniSi'imai to xtjqioV toj ngamooixa) , xuxttvog imxt-
dTjOiv avxo indvfo xijg oa>X£ag nXijaiov xoov dytcov &vQ(Svt
10& Tip defy to fidget, 6 6*k puatXevg iaxaxai nXyotov xov avxov
xr^tov , eoag dv faeX&woi xd ayia, xai fjvixa fodXdmoi xd
ayia ngoaxvvovaiv djuyoxegoi dXXqXovg 0, xe ftaoikevg xai
6
,

naTQiaQxyS > *<** dnigx6 ™


° PaoiXsvg dijQiyevopevog vno
xav xaxd ovvtjfotav 6*id xoov e*£a) xov dvoiaaxqQt'ov iv X(jj
iStirjxaxayptto. xai xov xaigov rrjg 3-eiag dydjxfjg iyytoavxog,
fyXoZ 6 xrjg xaxaaxdaeag toj ngainoaixM , xdxelvog xol flaoi~

osculalur; mox tacrariam intrat, et ad sanctum altare precatu*


duo corporalia ei initernit, allatosque discos duos totidemque call*
crs imponit, sacras fascias osculatur sumtumque a praeposito apo-
combium sacrae tabulae iroponiL (VI.) Imperator et patriarcha flexo
genu se invicem salutant, et egressus e sacrario Imperator, ad me-
tatorium abit, ubi cere 03 accendit precatusque lorum mutat, et finito
divino ofBcio , dum sacra processura sunt, tunicam induit, et a consue-
to ministerio stipatus, eo, ubi cereus seu lampas, quam portaturus est
stat, procedit, perque medios patricios ab utroque latere adstantes
transit. Postquam vero cereum a praeposito accepit, sacra comi-
taturus proceait, soleam intrat et prope sacras ianuas constitutes
cereum praeposito reddit, qui ipsum supra soleam propc sacras ianuas
in dextro latere imponit , Imperator autem ad cereum , usque dum
sacra proccsserunt , subsistit Quo facto ipse et patriarcha se in-
vicem flexo genu venerantur, mox Imperator cum solenni comitatu
extra sacra rium ad metatorium abit Sacra autem communioue
appropinquante , id cerimoniarins praeposito^ pracpositus Impcratori
'
Corutanlinus Porph/r. Vol. h 5

Digitized by Google
66 CONSTAJNTINI PORPHYROGENIT1

X$l 9 6 db fiaaiXevg 6$eQX£rai 9 xai $7jqtyBv6fiBvog vno xeov


B ngoeiQ^fxhcov , xovxiaxv tcov aQX 0vxa>v rov xovPovxXtwv
naxgixiav tb xai ozQoxijydiv , jU£ra xcu rijfc (jvyxX/Jrov dn&o-
Xeiai, xai laxaxai iv r$ (fe|t<£ /ii(>£i rov dvaiaoxfjotov , inu-
xovfipiXtov t<£ xayx^XXw iv tw dvTifiurfy ttjg nXaytag, xai$
ixttas 6i'8<ooiv 6 fiaaiXevg dyantjv t$ tb naxQiaQXTl ^QOno-
tizaiq tb xai iniaxonoig , uqxovoi tb Ttjg ixxXqoi'ag, xai ndat
%otg i£ i&ovg , xai bi&* ovzwg nQOoxvvrjoavxBg dXXqXovg o, xe
(iaoiXevg xai 6 naxQiaQxyg , xax€QX €Tat * fiaoiXsvg xai Fara-
'

rat, ev&a Bi&unai avxov Movai xrjv dydnrjv xa& exdtmjvio


nQoeXevoiv. xai (ia€Q/¥ ovxui iv Bvi ptjX(a fidyiar^oi tb xai
navgixiOL xai axQaxtjyoi, fiexd xai dofitcxixwv , xai ol xd
CnQtma o<p<ptxia xaxdxovxeg dq/uag/oi tb xai 6 Tfjg xaxaoxd-
ota>g9 anavxtg Sh ol nQoeiQ^/nivot Bio£QX°ttevot T ° dona- '

tes. 44. ouo&ai tov paaiXia nQoaxvvovai, firj mjxxovxsg Jid rijv uvd-iS
oxaoiv , dXX' dnsyxofievog exaoxog xaxd to%iv , tiidaoi tt)v
dydnifv t$ paaiXtu xai otlrcog anavTBg tOTavrai, iv

ratg tu%soiv avxmv, xai nQoaxvvovaiv dfxqpoxBQOi dXXtjXovg


o,ts {iaotXevg xai 6 naxQiaqxiS > * a * ani^x*™ 1 paaiktvq
iv tm fiijxaxtoQiw. xai Ttjg &£i'ag xoivtovi'ag iyyityvoqg , eio-io
£Q/srai 6 xijg xaxaaxdasmg xai 6tjXoZ t^J nyainooixq) , xdxti-
vog T(ti paoifat, 0 d*k paaiXsvg e^Qxerai xai 6fjQiyBv6fi£vog
vno Tmv HQOBiq^fiivatv nuvxoov , dneQ/sxai xai Xaxaxai */t-
nqoa^Bv rov dvoiaoxtjgiov t<£ paoiXixu) avxipiofy, xai

8. 6 fiaaiUvg ed. 12. xaxixoyres Leich. idemque cod., xaxt-


Xovxa ed.

indicat, qui a dictis ministris, scilicet a praefectis cubiculi, patri-


ciis, strategic et senatoribus stipatus, egreditur, et iu dextra parte
cacrarii, cancellis in antimensio later is obliqui accurobit sacramque
agapcn patriarcbae, metropolitis, episcopis, praefectis cccleaiae cetc-
risque pro more distribuit. Deinde postquam ipse et patriarcha se
invicem flexo genu salutaruut, Imp era tor ad locum, ubi agapen ia
omnibus processiouibus distribuere solet, abit. Tunc in uno velo
magistri , patricii , strategi , cum domesticis , iisquc , qui supremia
ofliciis admoti sunt , dcraarchi et cerimoniarius , iutraut- Omnes
autcm ad osculandum Imperatorem ingressi, non in tcrram procum-
bunt ob resurrection! s memoriam , sed siuguli abcuntes Iraperatori
osculum pads dant. Posthac omnes in locis suis adsUnt, Impcrator
et patriarcha mutua sibi oscula daut ; mox ille in metatorium abit.
Appropinquante sacra communione , cerimoniarius praeposito id.
nuntiaturus intrat , is Imperatorem monet , qui a praedictis stipatua
abit, et ante sacrarium in antimensio Imperatorio subsUtit preca-
tusque adscendit, et e patriarchae manu sacram conununionem , ut

Digitized by Google
4

BE GERIMON. AULAE BYZANT. 1. 9. 67


evldfttvog ixsfos dvigx 6 ™* *a * xoivnvst ix twv tov no-D
iqiu^/ov x (LQ™ v ov tqotiov iv rfj nQoXafiovatj eooxij Tijg Xoi-
otov yswjjasag (I'qijtcu, xai /turd to xoivcovrjoai tov (laoiXia
nQoaxvvovaiv dfxqioxsQOL dXXijXovg 0, ts paoiXsvg xai 6 na-
StDtdQxng, xai dnigxetai 6 fiaoiXtvg iv to} ^tutcdq^oj , xai .
izelfrwy iv toj tqixXivo), XQafiau%u /uerd (pilar, wv av xe-
Uviu (Z.) Xgrj $s tidevai, oti, fptxa
oq^tui 37 &sta Ui-
xovoyia, ev&icog dvipyovrai oi tov xovftovxXuov iv TOig xa-
Ttixpvfitvioig , xai i^/erat 1} avyovma ix tov /u^tutcoqiov
mov ovTog iv Totg xaTfjxovftev^oig , xai xadi^exai ini aeXXiov, E«L L. 41
xai taravrai ol tov xovftovxXsiov anavreg i'r&ev xuxetoe, ol
is tvvovyoi nQwjoona&uQiot Xaravrai oma&fv Ttjg avyovartjg,
xai Xafitov vtvfia 6 ngamoaiTog nagd Ttjg avyovartjg, i'gig-
X**ai /una dvo oortaQiwv fjaora^ovrcov fisgyta , xai sladyet,
iS^rjXov d, naTQixiag faoxdg* (Kjlov ft , payuTTQioag' fiijXov y,
TUtTQix/ag xai dvdvndvovgr pijXov <T, naTQixiag xai OTQaTtj-
ytoag; ptjXov i, snagyi'oag xai xovuiOTcoQi'oaq* (itjXov g 9

inaQxtaag ShfiaTixag dvdvnau'aaag, rqv fyovyyaQiav Ttjg


yXfjg, nQeoToonaduQiag, ona&aQOxavMaTtaag , T0VQf4aQx<<! a S
iQTononjQTjTt'oag, onafraoiag vnauaag, xai arqaTa>Qiaag* prjXov
t&v oxoXmv, xavdidarioag, oxQifloovioaq, fiofie-n
xofifjrtaag
crixt'oagtwv xayfiaT&v y fieoTiTWQioag 9 oiXtVTiaofoag , xo/llj?-
xiaag tov dgifrftov 9 xofttjriaag twv Ixavdicov. xai fisrd to Ms. 44 k
tiovvai ndaaig ttjv dya7njv tijv avyovarav vtvei t($ nQaino-

7. ijrtxa ed. 9. ix rot? utjrarotQtov R. , iv toT fitjTaruQly


cod. et. ed. 10. t# 6vth com. Loich. 19. dcna^aqLas ed.

supra in festo nativitatis Christi comraemoravimus, accipit Qua


ipsi impertita, patriarcham, patriarcha Imperatorem flcxo genu vene-
rator , et Irnperator ad metatorium abit , et in triclinio cum amicis,
quos vocari iassit, convivium celebrat, (VII.) Sciendum est, in in-
troitu divini officii, cubicularios ad catechumena abire, Augustam
rero e metotorio, quod in catechumenis est, egress am , sellae in-
siders , cubiculariis omnibus ab utroque latere, eunuchis vero pro-
tospatbariis a tereo Augustae adstantibni. Signo ab Augusta dato,
praepositus cum d nob us ostiariis virgas gestantibus exit, et velum 1

primnm , patricias zostas : secundum , magistrissas: tertium, patricias


et proconsu lares : quartum , patricias et strategorum feminas: quin-
tom , praefectornm et quaestorum sextum :
,
praefectorum thematum
acproconsnlum uxores, drungariam vigiliae,protospatharias, spatharo-
eandidatas, spatharias, turmarcharum uxores , consulares et strato-
riisas, adducit. Velum septimum, in quo comitissae scholarum,
candidaUe, scribonissae , domesticae ordinum, vestitorissae , silen-
tiariae, comitissae numerorum et excubitorum ,
sequitur. Hae omnes

Digitized by Google
68 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Gtrw, xdxttvog Xfyett 99
xbXbvgotb*" avxai 6k t6 99tlg jroA-

Xovg xai ayd&ovg /foVovs," xai QiQxovxai. dvaaxuoa 6h j}

avyovara, Biaioyexai iv Ttj) firfraTmgto) fitra to3v oixtiaxmv


avrtjg xovptxovXaofav , ol 6k Xoinoi tov xovpovxXttov xaxig-
Cjgoyrat sig tov flaoiXia. (H.) Kai dvaaxdg 6 paatXevg dno$
tov xgd/uaxog, nsoipdXXsxai tov X<5qov 6id totv Pbotitoqwv,
xai xcXtvoag tq7 nQawooixa) 9 nQOoxaXttxai tov naxQiag/rjv,
xai tov naTQidoxpv iXdvyiog, ngooxvvovoiv dfupoTeooi aMij-
Jiovg bt tb paaiXtvg xai 6 navQidg/rjg 9 xai iUoyovrai iid
tov TQtxXtvov, iv o) ixoafiduoe , xai fiBXXovroov i&Q/w&auo
iv ayto) (popart, lOTarai 6 paatXevg iv Tjj nvXrj fitxd,
Ttji

tov naxQidoyov t o 6k noainooixog xai 6 uoyvoog Xoxavxctt,


i\m Trjg avxijg dvoag, xai 6rj 6td ytigog tov dgyvgov Xap-
pdvti 6 ngatnooiTog to, /ovoa paXavri6ta , xai i7ii6t6a>ai t<£

paoiXti, xai 6 paotXtvg 616(001 Totg piXXovoi Tavxa Xafipd-i&


veiv, xgd&vrog J^XovoVt tov dgyvgov „t(T) 6 6eVva Sto nor at,
DuyaOxu" elaiv 6b ol Xa/updvovrtg Tavrrjv Ttjv tvtgytoiav o9
tb doyiStdxovog xai oi ooxtagioi xai oi xpaXxat xai ol nooo-
fiovdgtoip xai ovxatg eloioyovxai iv6ov Trjg xOQTivag x?jg
XQBfiafiivijg iv T(p dytoj <pgdaTi. 6 6k nqantootTOg Xaptov toio
Crtfifia, ini6i'6toai rrjf naTQidg/fi, xai ortyti 6 naTQidoyqg
tov paaiXia, xai im6t6ovrog tov naxgidg/ov xto fxtydXM jJa-
oiXbZ vJXoyi'ag, opotrng xai t$ pixgaj, Xaptov 6 PaatXevg naod
tov itoamoohov [dnoxoppiov 9 dvri6i6ot tm naxQidg/rj 9 6 6e

j. TXQoaxaltl ed. 9. 6 6k £a<r. ed. 16. t«5 6 xo 6 ed.

postquam ab Augusta osculum pacis accepcrunt, ea signura praepo-


aito dat, qui dicit: iubbte. Ipsac: in lonqa ac felicia tempora.
Deus etc. mox abcunt. Dcin Augusta surgit, et metatorium cum
auis cubiculariis ingreditur, ceteri vero cubiculi ministri ad Impera—
to rem acccdunt. (VIII.) Qui postquam e convivio discessit, loro a
vestitoribus iuduitur, et praepositum patriarcham advocare iubet,
qui postquam advcnit, se invicem salutant, et per tricliuium , ia
quo coavivium actum fuerat , ad sacrum puteum egrediuntur , ia
cuius porta imperator et patriarcba, extra portam praepositus et
argentarius, stanL Tunc praepositus crumenas auro pleoas ex argen-
tarii maou sumit, et imperatori , bic iis, quibus mnnera distribui
aolent v tradit, clamante iuterea argeutario v. domiri bohi.
: Hoc
smtem munus archidiaconus , ostiarii , psaltae et custodes ecclesiae
accipiunt. Postea cortinam in sacro puteo suspensam intrant, ubi
praepositus coronam snmit , eamque patriarcbae tradit , hie Impera-
tori imponit , et pan em benedictum magno aequo ac minori Impera-
tori tradit Imperator pro iis apocombium a praeposito aliatum patri*

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE OTZANT. I. 9. <>9

TtaxQiaQxriq tw paaiXtt dXttnrd, oLtotcog xai 6 Sxioog paai-


Itvg to avro noiec. (©.) JlQoaxvvfjaavxtg diccpors^oi cU-Ed. L.42
XtjXovg xai uonaoafxtyot ol xs fiaatXetg xai 6 naxoidq^»
i$€Q/erai 6 paaiXevg dno xmv ixetoe , xai dLSQxtTai Aid xqg
Sfiiorjg, xai sloeQ/sxai xr\v psydXifv nvXrjv xtjv xaterp> dno

6e t<ov ixetos did xs xdiv ayoXoiv xai xdiv ixaxovpixtov , ix-


xtXovvxmv xdiv ncoaxutdiv fitQcov dxoXovfhog xai x&p noXixixav
anavxa xd xaxd ovvq&stav* xaxaXapovaqg dfi xijg ovyxXqxov Ms. 45. a
Iv Tfp xovoi(ncoQi(o t (isvu ixttae vnSQ$vyonivrj xbv paaikia*
lOxaxtX&mv <fs xd yqatiijXia 6 PaaiXevg, ftivei ix£i} xai 6 xijg

xaraaxdaetog fiexd aiXsvxiaqi'mv xai (leoxijxoQcov , vntQBv/p-


fit vol xbv fiaaiXia to 9f elg noXXovg xai dya&ovg ^ovovf." o

ie flaaiXsvg dtjgiysvo/uevog vnb xdiv doxovxtov xov xov/9ov-B


r-Ui'ov xai xdiv tiutqixicov t
SiiQ/ejai fii%Qi xov axsvov , xai
lOpdvovoiv ol nctTQixioi, xai avxoi vnsoevybfiBvoi xbv paoiXda.
tiaeXd-tbv 6*s 6 paaiXevg iv xiq xqixXivq xov avyovaxiwg,
aagavxixa aa<paX(%ovoi xdg &vQag xov(lixovXu$ioi, 6 ie pa-
aiXevg vevei x(ji nqainoaixtg xai Xeyei tSwfia'ioxi xai
dnoxQi&eig elg xdiv xovpixovXaoicav Xiyet 7t xaXmg" ol b*h

ioXoinoi ndvxeg xov xovpovxXeiov , axdvxeg ftixrp xov 12 oroc*


Zttov, Xeyovaiv xai avxoi Litofiaiarr f9
HXdea ij fiovXxog av-
vog yiXixrpiiis" eiaeX&cbv is 0 paaiXevg iv x§ oxxaymvw, /

Xapdvxog xov ngamoaixov xb oxift/ia dno xijg xsyaXrjg xov


paoiXecog, eiaeQxovxai ol peax^xoqeg xai dnaXXdaaovoi xbv
i5icoQOv, xai i'&tiyovxar 6 dk paaiXevg nSQipaXXofiSvog ca-Q
8. t« om. ed. ao. Pro atdytts cod. ndvteg.

archae , hie Imperatori unguenta , offcrt , quod etiam alter Imperator


facit (IX.) Postquam vero Impcratores et patriarcha te invicem ado-
rarunt osculalique sunt, Imperator abit, perque medium templum
digress us , magnam aeneam portam intrat, inde per scholas et excu-
bias , dum faction es transitoriae ac politici omnia pro more et con-
tnetudine sua peragunt, procedit Senatus autem in consistorio
congregatus , Imperatorem faustis acclamationibus excipiendum expe-
ct a L Qui ut per scalas descendit, ibi subsistit, cerimoniarius autem
cum silentiariis et vestitoribus ipsi acclamat : in multa bonaque urn-'
pora etc Inde a praefectis cubiculi patriciisque stipatus , aa stcnum •

usque abit, ubi patricii faustis precationibus eum excepturi adsunt.


Dum vero triclinium augustale intrat, ianuas cubicularii occupant:
Imperator autem praeposito signum dat, ac latine dicit: Fit; unus
antem cubiculariorum respondet : Bene; ceteri autem cubicularii
Imperatorem eo modo, qui literaro 77exprimit f circumstantes , latine
dicunt: Vivas mulios anno* feliciuime. Imperatori octangutum
triclinium ingreaso coronam praepoiitus demit, Yeatitoret lorum exu-

Digitized by Google
70 CONSTANTINI PORPHYROGEMTI

yi'ov XQvaovv , dnb xcov ixcfos, 6fjgiysvo^tsvog tino xs xov


xovpovxXsiov nganoana&agtcov xs xai Xommv oixstaxdiv, 6iig-
Xerai 6id xov avyovoxicog xai xtjg d\f/i'6og, xai eiodgx.exai iv
to) SsocpvldxTW naXaxiw. (I.) KaiaXapovorjg 6k xijg digag,
xa&tteT cu £ni jrjg xgandtyg , ij 6k xgdne^d soxiv dnoxo7rnj,S
xai sl&' siasgxovxai ol xov xovflovxXsiov , xai nagi-
cxavxai xa&cog xai ?j xd'^ig e/si sv&sv xdxetos rov xXijtcagiov
'
siodgxovxat 6k xai ol qpfXoi kv x(£ xXrjxcogico 9
opogovvxsg ol
fikv naigixtoi xd %Xavi'6iu avxoav, xai ndXiv , ijvixa tiodX-
D djf to 6ovXxiov , negifidXXovxai avxd, ioxdov 6k, on ol ag-io
Xovxsg rov xovpovxXsiov oY oXqg xijg diaxaiwjotfiov iv xfj
avxjj xgandfy, yyovv rjj XQ vafi > tsXovoi 6mXovv nagaoxdai-
fitov. XQV si6dvai, on si fikv xvytoai ngsopsig fisyaXwv
i&vcSv , xai xsXsvosl 6 paaiXsvg xovxovg xaXeaai , Xaxarat 17

Ms. 45. b%Qvaq fiixgd xgdns^a avto svda xo nsvxanvgyiov Xoxaxat,i5


xai xa&£%exat, dust 6 paoiXsvg, ol 6k ngdopeig xa&d^ovrai iv
xfj ftfydXj] XQvafi xgandttj. dgioxsga 6 k xov nsvxanvgyiov
loxaxai axdftvov, iyov fidd'ga, xai dvdg/sxai oY avxov 6 xijg
xgundtyg, xai laxaxai avto xadvnovgycov xw paaiXsi, ol 6k
E6.L.tfiyyi0xiaQiot Xoxavxat, ndvxsg xdxat, Xoxavxat 6k xaito ofiot'cog

c§ dgtoxsgcSv xov avxov nsvxanvgyiov , s%ovxog xai avxov


fid&ga, xai dvdgxtrat avxov 6 emyxdgvrjg, ioxdov 6k xai
xovto, on Xoxavxat iv xfj xapdga xov xgvootgixXivov xfi
i^ayovai] ngbg xov xgindxoova nagaxgdns^a 6vo, si 6k

10. tiovXxqv cod. 20. iyyioxagioi cd. aa. imyxiQTtjs ed.,


ntyx£Qvtjs coni.Leich.

unt, et egrediuntur. Hie aurco sagio indutus, a cubiculo, proto-


spathariis cetcrisque famulis stipatus , per augustale et apsidem a
Deo custoditum palatium petit (X.) Hora autem instantc , mensae,
quae excisa est, adsidct, cubicularii intrant, et ab utroque coena-
ciili latere ut mos est adstant intrant quoquc amici Imperatoris,
:

et patricii quidem tunicas suas gestant, quas , cum cibi afferuntur,


rursus induunt Sciendum est, praefectos cubiculo tota septimana
rcnovationis in eadem mensa , scilicet aurea, duplicem consessum
facerc. Porro si legati maguarum gentium adsint eosque advocari
Imperator iusserit , aurea mensa parva eo loco, ubi pentapyrgium est,
stat, eique Imperator, legati vcro maiori mensae aureae adsidenU
In sinistro aulem pentapyrgii latere scamnura gradibus iustructum
apponitur, per quod mensae pracfecttts Impcratori ministraturus ad-
scendit, infra autem eugistiarii omnes ad laevam pentapyrgii stant,
quod etiam gradus habet, per quos pincerna adsceudit. x Practerea
observaudum est, in camera aarei tricliuii ad tripetonem duccnto

Digitized by Google
DE CEBIMON. AULAE BYZANT. I. 10. 7
Xtvn 8 paatXsvg ytvia$ai xaxd 7tgoa^x7jv Srepa 8vo naga-
rp<wr*£a, Toxaxai to ev iv xfj doiaxtoa xa/uctga, to 8k er«-

qqv sv xfj $t$ia. yvmaxiov 6k xai xovxo , ozi el pkv xvyr\


r{ eopzq tov £vayyeU(jfiiov xij avxjj ^fiiga xov ndoya, tc-
SUira* evTcog. ifeioysxat, jtiexd Xtxrjg ix rov dtocprXaxrov
ttviov naXaxiov, dno xijg navayiag Qeoxoxov xov (Duqov,
xai Siioyexat Sid xav Stafiaxutav icov dyicov p xai xtjg dipi-
Jor, xai dnigx 6 ™ r$
navayiag Qtoxoxov iv xrjB
iv vaiji xijg

dafvij , dno 8k xcov hatas aWojCTa* eig xov vadv xov dyiov
itStsydvov , xai xeXeaavxog to avvqdy , ol fiev Ugstg dno
xm ixturs Xtxavsvovxcg , vnooxqiyovoiv h xol naXax/to , 6
ie ftaatXevg tioiQ%exai iv xtf ixsfoe om
xoixdtvi xov avyov-
ctiag, ix6*6ym 6fi£vog xov xaiQov, xaxaXapovxog 8k xov xaiQOv,
nil* anavxa uxoXovfroag xd xov ndax a t dvaniqo) tiQijxau

i5 i.

Vaa <fr t nnoacpvXdxxUv iv rp fovxiqa $(*tQ$ xijs 3iaxaivti<sipQv.

TIqosqx OVXC11 xdxiop anavxeg ol aQxovxsg and Xsvxwv


'

ZXarifa'cDV iv xfj drpidi, dXXdaaovai 8k ol fihv naxyt'xioiQ


Xlavtiia XQvoorapXa , ol 8k Xoinoi %xaoxog xaxd xr\v avxov
20Ta|ty xs xai a|/av, tov 8k xovpovxXeiov ol fikv ngamooixoi
m ooxiaQOnQifiutijoioi nSQi^pXTjvrat, xXavi'Sut xQ^ooxafiXa,

% to fikv %v com. R. 10. Zrttpdyov, xtUaae x. Ovyij&rj. Ol


pkv ed.

Jn« Ubalas apponi, quodsi vero et alias duas parari Imperator


ona in sinistra, altera in dextra camera instruilur. Si porro
•usserit,
fcttum annanciationis in diem paschatis incident, ita celcbratur.
Venit Imperator cum processione ex palatio sno a Deo custodito a
ttncU Dei para Phari , perque porticus quadraginta sanctorum apsi-
dfinque progrcssus , templum sanctae Deiparac in Daphne , indc san-
cti Stephani petit, ritibusque solennibus servatis, inde sacerdotes
il processione ad palatium revertuntur, Imperator vero cubicutum

augustale iogrcssas , tempus exspectat , quo venientc , ceriraonias in


PstchatU festo quasque supra cxposuimus observaudas peragit

CAP. 10.

Observanda die secunda septimanae renovationis.

omnes, albis tunicis induti, celeriter in apsidem pro*


Praefecti
wdoat, patricii tunicas aureis clavis , ccteri vestcs pro sno ordine
ac digniute , praepositi cubiculo et primiccrii ostiariorum tunicas
aureis clavis, spatharocubicularii spatlias suas gestaut. Aperto pa-

Digitized by Google
7* C0NSTANT1NI I>ORPHYROGENlTI
ol 6k <Tna9uQOxovflixovXdgioi tu ona&ta array, avot^avxog
6k tov naXartov, ol fikv tov xovflovxXetov anavteg uo£q-
Ms. ^6.AX 0VTat ^i£* ***** 6iaparixo)v ray dytcov ft, ixdeyo/usvoi ixsiae
rby flaatXia , ol 6k nargi'xioi xai cTQaTrjyoi afia tojv So/te-
CTi'xcov laravrai iv tw y/uucvxh'w tov TQixoyyov, (og eldunaiS

avrotg. 6 6k flaotXevg drjoiyevofievog vno tu>v tov xovflov-


xXetov , ipoomv aaytov /oraovv, s^ioystai 6id, Ttjg yava>Trjg

j DnvXrjg tov TQixoyyov, xai 6iyovTat avtov ixttos naxgixioC


tb xai oroaTijyoi upa dofxtaxixoig, xai 6/jQiyevo/ueyog ano
T6 T(£v tov xovflovxXetov noanoonaduQicoy flaofldjcov, pa-io
yXaflixmv, xai Xotnday olxetaxcSv, 6iiqyexai 6iei Ttjg ddapvqg,
unxcov tog i% e&ovg iv Tolg evxxrjotoig xrjofa, xai tioioytxai
iv T(j) xotxcovi tov avyovori(og 9 ix6ey6/uevog tov xaigov. xa-
TaXaflovxog 6k tov xaigov, ntoifldXXexat ^Xav/Ja 6id twv
fiearyTOoav Xsvxrjv xovooopeyy^ , xai titjoiytvopevog vno twv % 5
cloyovxcov tov xovflovxXsiov ,
6i€Q/exai did tov avyovaxia>g9
XoTavrat 6k 2£» T *?S nvXrjg, h&a to flrjXov xgifxaxai, xrpii>-

toona&dgtoi flagfluxoi, qXXaypivoi, flaoxdtyvxtg onudvfluxXia.


EJ.L.44xa/ 6uXdwv 6 flaoiUvg 6id tov arevov Tfjg XQ va XH Q°S> ^
avioyexat iv Tfj /aXxij *°v ovono6og 9 xai diyovxaim
avxbv nargixioi xai uxgaxiyyor nQOaxvvrpdvxwv 6k tw 0a-
aiXet, vsvei 6 ngainooixog roj tjJs xaxaaxdaecog and xtXev-
ceiog, xai Xiyu „xeX€voaT$'" avxoi 6k vneotvyovxai „tlg
noXXovg xai dya&ovg xoovovg" ol 6k onaduQOxav6i6aTOi xai

3. x»Sy 6iapartxu>v om. ed. 8. naxgtxiot xai ed, 10. noto-


xoona&. Sic h. 1. et t. 17. scribendum ut supra p. 67, 19. pro
co , quod ed. exhibet dona&., moncnte Reiskio ad p. 24 , a3.

latio , cubicularii omnes per quadraginta sanctorum acdem intrant


Imperatorem excepturi j
patricit vero et strategi cum domesticis in
hemicyclio triconchii ut ipsis mos est adstant Stipatus autem a
cubiculariis Imperator, sago aureo ornatns , per cancellos triconchii
egreditur, eumque patricii, strategi et domestici ibi excipiunt. Post a
protospathariis barbatis cubiculi , manclavitis ceterisque domesticis
stipatus, per Daphnem transit, accensis pro more in oratoriis cereis,
inque cubiculo augustali tern pus statutum exspectat. Quo Tcnicnte,
tunica alba auro splendeute a vestitoribus induitur, aque cubiculo
praefectis stipatus, per augustale transit, stantibus extra portam,
ubi cortina suspensaest, protospathariis barbatis, qui mutatorias
•uosque spathobaculos gestant. Digressus Imperator per stenum
aureae manus, ad aeneam portam onopodii procedit, ubi patricii
et strategi eum excipiunt, quibus Imperatorem adorantibus, praepo-
•itus cerimoniario a mandate signum dat , isque dicit: lubete ; at

Digitized by Google
BE CER1M0N. AUIAE BYZAJST. I. 10. 73
<nta&doioi Taxavxai ei&sv xuxsidtv paaxd^ovxeg xd 6urxgd~
ha avrcov. (B.) Kai dno xdiv ixefoe dqotycvofievov xov
puadJatg, ol pkv onaduqoxav6t6dxot. xai ona&dqtot xaxiq-
Xovrai xd yqadrjXta xov xovoioxmqtov xrjv defy dv
, ol fikv
frvXqv, ol 6k xrjv doioxeqdv , ol 6k naxQi'xiot
Qioyovxai xijv
fdorjv nvXqv, xai ol fikv ex dtfycov xaxiq/wxai xd yqa6r XiaB
{

xijq 6t%tdg nvXtjg, xai ol 6% dqiaxsqmv xaxiqyovxai xd ygu-

iqXia x/jg doioxeodg nvXrjg. 6 6k flaoiXtvg ftexa xov xow-


fiovxXetov xaxdqysxai to novXmxov , xai laxaxai vno to xa-
lousXavxtov ev xtji noo<pvQ<$ X/dy,
xai 6i%ovxai avxbv ndXiv
h t<£ xovountoofy naxqUiot xai axqaxrjyoi vifia xfj avyxX/j-
t«, xai nqooxvvijaavxeg , vsvovxog xov nqainooixov x(ji fft-Ms. 46 b
Uruaquo dno xsXevaecoq, Xiyu ^sXtvaaxs'** axnoi 6k to
„$ig noXXovg xai dya&ovg yqovovg" dno 6k xtSv ixsioe 6ij-
tSotysvofisvog 6 paoiXtvg vno tojv nQociqijfiivcov , Xtyovxog C
rov xtjg xaxaoxdoetog xaxd pd&Qov 9Jpanxdxe 6ieo-
jfcrat 61a xaiv ixoxovfltxtov xai xcav ayoXav xai xSjg yaXxtjg,

xai dniqycxai iv toj dytqt qpqdaxi , xd 6k fitdo?] 6iyovxai xov

jtctaiXda tig xdg ovvq&eig oxdaeig o<poayi%ovxsgf fiq6kv ere gov


itfiioiovyxBg 9 Xdyovaiv 6k ol voxdoiot xai ol fiatoxooeg xovg
xaxd xvnov idpflovg, iv olg xonoig tt&ioxai avxotg, axfjag
6s xijQovg 6 fiaoiXevg xai tv^dfitvog, ini6i6oootv avxovg xiji

voainootzy , 6 6k naxQuioy rjg ifyX&wv dnavra xov (iaoiXd*


m

h to? ayty g>oiaxi, noooxvvqoavxsg 6k xai donaodpsvot aA-


16. xanXdre cod.

•Hi: In multa lonaque tempera etc Spatharocandidati vero et


tpatharii cum dextralibus suis ab utroque latere adstant (IL) Impe-
ratore ab his stipato , spatharocandiuati et spalharii per scalam
coiuistorii descend unt, et illi quidem per dextram, hi per sinistram,
palricii per mediam portam, exeuut, ita ut ad dextram stantes, per
tcalas dextrae portae, ad sinistram per gradus sinistrae portae descen-
dant. Imperator autem cum cubiculo ad pulpitum descendit, subque
camelaucio in lapide porphyretico atat, eumque rursus in consi-
storiopatricii et strategicum senatu excipiunt, dumqne ado rant,
praepositus silentiario a mandato signum dat, qui dicit: lubeu;
ipsi vero: In longa bonaque tempora. Inde a supra dictis stipatus
Imperator, dicente cerimoniario, dum per gradus descendit: Cap tat e
Domini, per excubias scholasque et chalcen transit , et ad sanctum
puteura abit, factiones autem in solennibus stationibus sign antes,
nec quicquam praeterea agentes, eum excipiunt, notarii vero et
magistri iambos praescriptos iis in locis ubi mos est recitant. Impe-
rator cum cereia accensis precatus, eos praeposito tradit, patriarcha
ero egressus , ipsi in sancto puteo occurrit , et postquam se mutuo

Digitized by Google
74 COKSTAOTINI PORPHYROGENTT1
XqXovg o 9 ts (iaoiXsvg xai 6 nargidgxijg, eioigyovrai tig tj}*
ixxXrjmav, dnsXSvwcov tie avrcov Z[xngoo$ev Ttpv ayicov #v-
Dgcov, 6 fihv nargtdgxfjg sioegysTat * v Tf? 5vtftaarrjgty , 6 de
(iaoiXtvg e/ungoo&sv eardg tv>v dyimv dvgav, evyerai xgarwv
xrjgovg, xai ev%u/usiog inifo'dmoiv avrovg uj) ngamooiTtj), xaiS
tiotgyExai sig to dvotavTjjgiov, xai evldfuvog ngooxvvet Tfjv
dyiav rgdne^av, xai disgystai fitd rijg outXsagr fiiXXatv 6*h
t^egysa&ai irrjv acoXiav, Xafifidvei nagd tov ngamooirov xtj-
QioXiravtxTjv f xai ev&icog agyovrat, ol ipdXjav iv xto afifltovt
to „XgiOTog uvianjJ' (r.) Kai fiygiyevo/ttevog 6 fiadtXivgio
EU.L.45V710 ndvjoav twv xazxp ovvq&siav, iiegysrai ptoov tov vaov,
xai foiyxsTai did twv fiaoiXixcov nvXwv, xai faX&toV tov
vdgfrrjxa xai tov Xovrijga, xarigxttai Ta ygaSijXta tov d&v-
qog, xai diigysxat $id tov (tiXi'ov xai Ttjv tUorjv, xai dveg-
%srai eig tov q>6gov, xai fi^XQ T°v xt'ovog dneX&tov , sv$at5
1,

xadiSgvxai 6 vabg tov dyiov KcovaravTivov , dvigyerat o


paaiXsvg rd Sfjuigoofov ygadtjXia tov vaov, xai ftrranu ixetoe,
inaxovfipi%a}v Tfji xayxiXXo) iv T(o detyro fiigei, xai fjvixa
Ms. ^.^(.UXXbi> avigytodat rd avxd ygadijXu* 6 paoiXsvg, diSwoi to
xijgiov avrov Tfjf ngamoaiTtp. ol 6s nargi'xioi xai ndvrtg olao

agxovrsg Taravrai xdrco, exaorog avrcov xard Trjv avrcov


Brd^iv tb xai ardaiv xai xaraXaftovrog tov
cog ngoefgijrai,

nargidgyov Tfjg Xirtjg , SUgx*™ P&rw avrcov, xai fjiiX-

Xovrog tov aravgov avigysad-ai rd ygadqXia , ev&a 6 paot~


tevg Tararai, amu x?jgovg 6 paoiXevg, xai ngooxvvet roviS

adoranint osculatique sunt, in ecclesiam ingrediuntur, ubi ad sanctas


ianuas progressi, patriarcha sacrarium petit. Imperator ad sanctas
ianuas , cereos manu tenens , precatur , precatus eos praeposito red—
dit, et sacrarium ingrcssus precatusque, sacram mensam adorat, pei^>
que soleam digreditur , unde dum exire vult, cereum processionalcm
a praeposito accipit, psaltae interea in ambone canunt: Christus
resurrexit. (HI.) Imperator ab omnibus pro more stipatus , per me-
dium templum , port as regias , narthecem et baptisterium transit, per
icalas athyris descendit , perquc milium mediamque forum petit, et
usque ad columnam , ubi templum S. Constantini est, abit, per sea-
las tcmpli adscendit, ibique subsistit, cancelJis dextri lateris accum-
bens , quod priusquam facit, cereum suum praeposito tradit. Patricii
veto et praefecti omnes in inferiori loco , singuli pro suo ordine et
dignitatc ut supra monuimus, stant, per quos medios patriarcha cum
proccssione adveniens transit, dumque crux per scalas, ubi Impe-
rator slat , ascensura est, ipse cereos accendit, et vencrandam cru-
cem adorat , quo facto cereos praeposito, pracpositus ccrirnoniario
tradit, qui eos in nianuaiibus proccssionis figit: crux vcro aifertur.

Digitized by Google
DE CERMON. AULAE BYZANT. I. 10. 75
tuuoy Gravgbv , xai nQOGxvvTjaag hti6t6a>oi rovg xrjgovg rrl?

ngainocirta, xuxttvog tm rijg xaraordaecog, xai nrjywaiv eer-


jovg 6 rijg xaraardoemg iv rolg rrjg Xtrij} fiavovaXi'otqr o
61 mavgog dvdoxerai xai Xorarat iv rfj (idoei onia&tv rov
HaaiXdmg efxiiQOodvv rijg nvXtjg rov vaov. 6 6b natgidg^
tfg avdgx**0"' &
*$ exxXtjaia fierd rmv xard ovvrj&etav
drsQ/oiuvav fier* avrov xa& exdartjv xai 6 xXrjgog i'ora-
rat xdjco fievd rov xotvov Xaov i? dgiaregdg rov puotXimg,
xai rijg ixrevovg reXov/idvijg , Xafipdvei 6 paatXevg nagd rovC
\ongamoairov xtjot'a, xai nQOcev^srai, xai ndXiv 6i6aaiv avra
tw 7tQutnoa(rw , 6 6b noamoairog r(0 rijg xaraordoecog , av-
rog tie nrffvvaiv avra iv rotg rijg Xirijg (ttavovaXtoig. xai
xaoavr/xa 6 xaraordoeag 6ievderet rovg re naroixiovg
rijg

xai Xoinovg agxovrag, rovg fidXXovrag 6rjQiyeveiv rov fiaat^


i5lAs, xai ngoaxwrjaavreg dXXrjXovg o, re flaoiXevg xai 6 no-
rQidQx?jg, aQxovrai yjdXXeiv ro rgondoiov ol y/dXrai* „Xgi-
orog dvdarrj." (J.) Kaxettev 6rjgiyev6fievog vno rd>v nooei-
orjftdvwv, dtio/nat rijv pdatjv Xiravevcov , to 6s rgondoiov
iv rjj rijg Xirijg agxerai 6 rrjg xaraardaemg , xai
negio6<p
lodvd' wv rr)v fidarjv 6iio%erau 6id re rmv dgrontoXt&v xaiD
1

rov ravgov t xaraXaflcov rov vabv rrjg navaylag Seoroxov


rmv 6iuxovfoarjg f ini6i6a>oiv 6 flaoiXevg ro Xiravixiov, xai
fid/gi rov qnXaSekptov 6ie\&cov, JxxXivei ro 6e%iov (idgog,
xai diigxerai * 'OXvftgiov xai rav Koavoravriavav
iSfidxgi %0 * «/^v JloXvevxxov, vnaXXd'£ag 6s xdxeVoe xqgi'ov,

a. cnJtovs Lcich. , atfra cod* nqoox. rovg dlXtjlove ed.


i5.
19. xai dy&tSv t. pia. 6iiqx*t«i Sid re rtSv d^xonujilwy cod.
dQTonoUafv ed.
el pone Imperatorem in basi ante portam tempi! constitutor. Tunc
patriarcha ecclesiam cum iis , qui pro more singulis Testis cum ipso
procedunt, petit: clerus ajitem cum populo communi ad sinistram
Imperatoris stat, finitaque externa, lmpcrator a praeposito cereos
sumit , precatur eosque praeposito , praepositus cerimoniario reddit,
qui ipsos in manualibus processionis rcfigit. Tunc cerimoniarius
patricios ceterosque proccres Imperatorem stipaturos ordinat, lmpc-
rator rero et patriarcha postquam se invicem salutarunt, psaltae tro-
parium : ChrUtus resurrexit, incipiunt (IV.) Inde a praedictis stipa-
tns per mediam procedit, troparium vero in processione cerimoniarius
incipit et propterea per mediam transit Per tabernas vcro pistorum
,

forumque tauri digressus , sanctae Deiparae diaconissae aedcm petit


Imperator , ubi ccreum processionaloxu reddit, et ad philadelphium
usque progrcssus , a dextra dcflectens per Olybrii et Constantianas
thermas usque ad sancti Polyeucti vadit , ubi etiam cereum muUt,

Digitized by Google
76 CONSTANTINI PORPH\ROGENITI
xai Xuflcov Ztbqov xtjoiov nagd xov nQamooixov , $Uqx**<**>
Ttjv fidarjv fity.Qi xwy dyfay anooxoXmv, xai biobX&cov sig xov
Ms. fc.bpagd-rjxa, xa&s&tat, ini aeXX/ov tiqoo[asycov xov naTQukq/rpf.
xai xov naxQiaq^ov xaxdkafldvxog fiBrd xtjg Xixijg, ol fisv
£ I. L. 46 xoivoi xXtjqixoi xai ol noXtxixoi siadQ/oyxai tig xov vaov dt«5
xfjg nXijoiov ovarjg xoHv paaiXtxmv nvXdov 6t%idg nvXijg, xd o*«

opcpavd sioioxovrat 6*td xtjg moavxag xai ol ^tjy-


piotjg nvXtjg*
xoonoXttat, xai ol im'oxonot bujbqxoubvoi Sid ray (iaoiXix&y
nvXtov, nooaxvvovai r^f ftaoiXei, tirj ni'nxomg xorc*. nXtpia%ov-
xog 6h rov naTQtdoxov, dviaxaxat 6 fiaatXBvg, xai n$Qoxvyt)<jav-io
xsg dfitpoxsoot aXXijXovg xai uanaadfiBvot 9 dniq/oyrai ftdxQ 1
xav paaiXtxwv nvXdiv, xai 6 fihv navQidqx^i aQX$Tai reXBiy tjJ*
cv/jJv xtjg eiaoSov xtjg drtag Xsnovoytag, 0 Se paaiXtvg aipag
xrjgovg xai Bv'£dftBvogimSiiwoiv avxovg jqi nqainooixoy, xai
Jiavrog rw xaxaardatag 9 xai rov naxqidqxov xeXdoayrogtS
xtjg

xijv evxqy, nqoaxvvtV 6 paaiXtvg xo axqavxov BvayyiXiov xai

xov xtfiiov oxavQoy, xai Siioxtxai fiiooy xov vaov iid xrjg
nXayiag xov ufx^covog , BQ/nai tig xtjy amXiav, xai 0 fikv
naxQiaQxrjg Bioioxnai *ft ™
9voiaoxj?Qiov* 6 6*fi paaiXtvg
tvldpsvog ag ei'&iaxai. avxtji Bfinqoo&BV rcoV dyimv 9voa>vt z 0
etoiyx*™ € & T0 9voiaoTqotov , xai nQoaxvvqoag tjJv dytav
XQune^av, xai Xafiwv naqd xov nqainooixov dnoxbfifiiov , ti-
&qoiv avxo iy xtj dyia xoaniXfl. (E.) Eviufisvog b*k eig xop
xutpov xov x$ naxqbg qfidiv Xqvoooxofiov xai xov ffcoXoyov

14. xtftovs, €if{. ed. aa. nae* atfrotf *rn. ed.

alioque a praeposito accept©, per mediam ad S. S. Apottolos abit,


et nartheccm ingressus, ia sella adsideus, patriarcham exspectat Qui
postquam cum processione advenit, clcrici communes et politici per
dextram portam , lmperatoriis proximam t orphani per mediam , tem-
plum ingrediuntur : sic etiam mctropolitac et episcopi per porta*
Iraperatorias ingressi , Imperatorem , uon prono tamen in terrain cor-
pora, adorant. Appropinquaute patriarcha , Imperator surgit, post-
que mutuam adoratioucm et salutationem , afl portas Impcratorias
abeunt , ubi patriarcha preces inlroitus divini officii institucre inci«
pit, Imperator autem cum accensis cereis precatus, eos praeposito,
hie ceriiuoniario tradit, et precatione finita, Imperator sacrosanctura
cvangelium ac venerandam crucem adorat, perque medium templum
et ambonis latus digressus , soleam , patriarcha sacrarium , intrat.
Imperator autem ad sacras ianuas ut ipsi solenne est precatus, moxque
in sacrarium ingressus, sacram mensam vencratur, et acceptum a
praeposito apocombium in ea reponit (V.) Imperator deinde precea
in moaumento palris uostri Chrysostomi et theologi sancti Gregorii
fundit, cereisque accensis uterque , Imperator et patriarcha , per

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 10. 77
rov uyiov TQr yoqfov 9 xai axpavrsg xrjoovq, Qioxovrai dfupo-
t

rtgoi b, T8 fiaoiXtvg xai o narQiaQX^Q Sid %ijg doiOTtodg nXa-C


yiag rov &votaOTtiQi'ov , xai anioxovrai iv rjj ooq<o tov uyiov
Kcovoravri'vov, xdxslat tv%dfievoi, xai axpavrsg xrjqovg,
bxovxai, xai dneqyowai iv Totg rucpoig rcov dyioxdxwv jra-
TQiao/wv NtxqyoQov xai MedoSiov a\f/ag Se xuxeioe xyoovg
6 §aaiX$vg xai sv%dp$vog , tiaepxerai, iv Totg rd<poig rwv /?<*-

ciXimv, xai arf/ag xdxsfae xqoovg, i^iqxovrau xai Sugyovrai


duyoreooi 0, ts fiaaiXtvg xai 6 nutxQiuQytjg Sid tov dnioreoovMi. 48. a

lOfisoovg tov vaov , tjyovv tov yvvaixvtov, avxtxqv tov dvaia-


cxrt qiov j xai nQoaxvvrjoavxsg dfi(poxeqoi dXXrjXovg 0 fiaoiXevq
xai 6 Tiaxqidqxrjg, vnoorotyei nqoq to ixxsXioai Tfjv fci'av Xei~
tovoytaVy b Se fiaoiXcvg Suqyexai Sid tov yvvaixixov xai €^q- D
/*ra* tig to? vdqdqxa, xai ixxXtvag nqbg to «g dqtoxeqdg ui-
iSqog tov lovTtjgoq, ol (ikv naxqixioi laxavrat l$«toy xrjg nv-
bjq tov xoyfoov, vnsqsvyofMBvoi tov paotXia. b Se fiaoiXivg
Srjgiyevoftevog vnb tmv dqxovrmv tov xovfiovxXei'ov , anadxt-
qoxavSiSdxcw xai ini t<ov oixeiaxcov xai t«V ini tov pa-
yXafiiov xai Xomcov , dvdqyerai Sid tov avxov dqiortqov"
loxoyXtov iv totg OBmotg xaxrj/ov^isv£ioig9 t« Ss fltjXa xd xqe-
ua/idva iv Totg xaxtj/ov^iBveioig oiXsvrtdqioi noiovoi , xai
tax ax a 1 iv Totg ds^iotg fieqeoi, svda ti&ioxai avxot
xu$* (xdoTTjv ixqoiXsvoiv loraa&ai , xai xeXsi tip feiav Xst~
Tovqyiav, oi Sb naxqtxioi xai ol axqaxrjyoi eoyovxai omo&evT d.L. ',7

16. xoxXtov ed. ao. (lijXa id xotfAfidpeya cod., $![Xa xdxaxQt-


pctulya ed.

sinistrum sacrarii latus egrediuntur , sanctique Constantini sepulcrum


petnnt, ubi pariter cum cereis accensis precati, discedunt ad aan-
ctiasimorum patriarcharum , Nicephori et Metbodii, sepulcra abituri:
ubi imperator postquam cum cereis ardeutibus precatus est, mona-
menta Imperatorum intrat, et ibi quoque cereis accensis , abeunt.
Inde uterque, Imperator et patriarcna, per sinistrum latus templi
seu gynaeceum sacrario obversum transeuut, et postquam se mutua
adoratioae salutarunt, patriarcha ad divinum officium celebrandum
redit; Imperator autem per gynaeceum narthecem intrat, dumque ad
sinistrum baptisterii latus declinat, patridi extra portam cochleae
iausta Iroperatori apprecantes adstant Qui a praefectia cubiculi spa-
tharocandidatis et domesticis , turn manuclavatis ceterisque stipatus,
per eandem sinistram cochleam , ad septa catechumena abit , dum
interim silentiarii in catechumenis vela suspendunt , et postquam eo
Tenit , in dextris partibus , ubi in singulis processionibus stare solet,
snbsistit, sacramque liturgiam celebrat, patricii vero et strategi post
Imperatorem per candem cocblcam veniunt, et e regioue sacrarii, ubi

Digitized by Google
78 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
tov /JaaiXdcog diu tov ovtov xoxXiov, xai taravtat dnevavri
tov \htoict0TqQiov 9
svdu xai to fiuatXixbv dvrifiibtov tiqo-
xsirai, iv &T xai xoivtove? o fiaaiXevg sv xaZq TOtavratg tiqo-
tXtvoeaw. ($'.) Kaxulafiovjog 6k tov xuiqov rljg dtiag xoi-
vcoviag, dnioxovrai aiXsvridQioi 6vo dno xeXevasmg, xaiS
noooxaXovvrai tov naTQidoxqv > *a * ° naTQidQxqg, naQa-
xQazov/uevog vit* avrcov, avdyxerai, xai dnavr&oiv avrov iv
n7) rov xoxXiov nXijQ<6fiaTi, rpfixa fiiXXu HaeyxsoSai iv rotg
Ha€7rroig xaxrjxovfifveioig , oi tov xovflovxXuov ao/ovreg. xai
fiaeXdcov iv Totg xaryxov/uevstoig o naTQidoxqg , nQOTi%hjoivio
t« dcooa iv nw PaaiXixtTt avrifiiaio) , 6 6h nyainooiTog dneX-
&u)V justd t<5v d(fx6vT(ov tov xovpovxXeiov, noooxaXtirai tov
paaiXda, xai vn' avrmv itjQiysvofxsvog 6 paaiXevg, anigx*-
tui, xai xotvcovs? ix rcov tov naTQUxQyov ytiQW, ** Ta tiaiq-
Xerai evtiov tov $s%lov pr^Xov , xai xa&i£erai ixetas sni otX-i5
Xt'ov, n&XQ l $ « y xoivmvqocooiv ix tcov tov naxQtdoxov
Qwv naxoixiot t* xai OTQanjyoi fisra tcov Xomcov rcov ig
sdwg. ovrcog e%sQX^ al ° ftaoiXsvg , xai nnooxvvijaav-
Ms.48.brcc d/uq>OTSQOL dXXyXovg 0, ts (laoiXevg xai 6 naTotdoxflS,
C6 fibf paatXevg dnioxsrat iv § Tomg ixxsXtV rrjv fhiav Act-ao
TOvoyfaVy cog nQot<p^fisv o 6*k naxQiuQxVS xpriQX&HM 7l^ T
, l~
Qwvat, t?}v &eiav XeiTOvoyt av , xai diaocb^ovoiv aviov ol tov
xovflovxXstovdQX oyi£g fiixQ 1 x0 ^ T07l0t, > iv xai dntjvrif- ffi

aav aifrov, iv toj dvioxeo&ai aviov, xdxttfhv Siaoto^ovciv


10. nQ0T(&/jOty R., 7iQooil&rj<Jiy cod. et ed.

etiam antimensium Imperatorium , in quo in eiusmodi process ion ibu*


Imperator communicare solet, repositum est, subaistunt (VI.) Tem-
pore autem sacrae comrounionis instantc, duo silcntiarit a mandato
abeunt, et patriarcham adrocant, qui, ab ipsis stipatus , adscendit,
eique praefecti cubiculi in plenitudine cochleae, dum septa catechu-
menorum ingredi vult, obviam procedunt. Quo cum patriarcha per*
enit, Imperatorio antimensio sacra dona imponit: praepositus vero
cum praefectis cubiculi abit , et Imperatorem vocat, qui ab ipsis
stipatus venit, et ex. patriarchac manibus comrounicat, postea dextrum
Telum isgressus, ibi in sella adsidet, usque dum patricii et stralcgi
cum ceteris, quibus mos est, sacra m comraunionem e patriarchac
manibus accepere. Ita mox Imperator cgreditur, et postquam ipse
et patriarcha se mutuo salutarunt, ad eum locum, nbi divinam litur-
giam , uti diximus, celebrat, abit, patriarcha autem ad complendum
sacrum officium descend it , comitantibus ipsum cubiculi praefectis,
ad eum locum usque, ubi, cum adscenderat, obviam ipsi processe-
rant , inde duo siientiarii eum ad templum comitantur. Peracto di-
vino officio, Imperator per loca, quae ante catechumena sunt, et per

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 10. 79
avrov aiXevrtdgioi o*vo iiixgi rov vaov. xai rijg &£t'ag
rovQyiag rsXea&siarjg , SUoxtrai 6 ftaaiXsvg fiid rcSv sfinqo-
o&tv xaTTixovfiSveimv , xai 6ta rcov evdov dnsy/STai iv rot
feoyvXuxTfp naXarfy , jjyovv rui oWt ixsiae , xai ciafip^rat
5iy iw xoirdivi avrov, xai xarioxovrai dvo aiXevridgtoi and
xiXsvoscog xai nqoaxaXovvrai rov narqidoy^v , xai rovrov
anXdvvrog xai nXqaidoavrog , tiiyovrai avrov aQx 0VTe $ tovD
xovpovxXsi'ov , xai iXdcov xa&i^srai fiixQov, xai eiosX9*\v o
vQuuioairog tyXot rtp paaiXtt. 6 <Tfi paodevg xcXevei rw
lonoatnooirtp nqoaxaXiaaa&ai rov naroidoyrpf, xai evco&dvrsg
u/npoTSQOi o, «
fiaaiXevg xai 6 naTQid^yrjg T(j> rQixXivo),

*v (p lararai tj rftdnel^a, nnoaxaXtXrai rovg uotig, xai noi-


•wi rov ariyoVj xai evXoyqoag rqv rgdne^av 6 narQiaQytig,
vnaXXuooei ro olfiotfOQiov avrov, xai Xafiovrsg avrb oi UosZg
i&idpyovrai , xai et&* ovzcog Ha&i^Qvrat dfMporsooi, iv rjj rpa-
tU^tj o, Tfi paoiXsvg xai 6 naroidyxw oi o*s rov xovpov-
xXeiov naqiazavzai sv rjj ryan^y kvfkv xdxefoe, cog eiQrjzau Ed. L. 48
xai jiiqvxw nqoadna% rov paoiXimg xai rov nazqtdqxov9
nvsi 6 nqamoaizog dno xeXevacwg, xai slaiQyovzav oi rijg
tovnovqyiag , 0 db rijg rqand^qg eiasX&av lararai iv rjj xdrto
xvXrj ZfMQoa&sv rov fiqXov , xai vsvu avrov 6 nqainoaizog
dno xtXevoscog, xai vvaoei ro (OjXov fiezd rijg X^^S* xa *
tugovaiv avzo vn$g9sv iyyiartdqioi, xai sioiQx oytat °* '

Xoiy xai zeXtixai dnaaa tj rijg roani^ijg axoXovdtou xai avl-


iSozavzai vnsQtv^dfisvoi rov (laaiXia, xai i&Qyovzai, xai 6 Mm. fo*

a. rtuv xai iftnq. ed. 16. row om ed. ig. vriu nqcun. ed.

interiora ad palatiura a Deo scrvatum, quod scilicet ibi situm est,


abit cubiculumque suum ingreditur. Tunc duo silentiarii a mandate
abeuut et patriarcham arcessunt, quern, dum appropinquat, cubiculo
praefecti excipiunt, et postquam advcnit, paullisper adsidet, dum
adventum eius Impcratori praepositus nunciat. Tunc quidem Impe-
rator, patriarcham advocare praepositum iubet, dumque arabo, Im-
perator scilicet et patriarcha, uua in triclinio , ubi mensa stat, adV
sunt, hie sacerdotes vocat, qui stichum faciunt, patriarcha autem,
postquam mensa e benedixit, omophorium suum deponit, quod post-
quam sacerdotes sumserunt , exeunt , Imperator autem cum patriar-
cha mensae accumbit: cubicularii ab utroque mensae latere, ut dixi-
mus , adatant. Postquam Imperator et patriarcha semel omnino bibe-
runt, praepositus a mandate signum dat, omnesque ministri intrant,
e qnibus mensae* praefectus ingressus , ad inferiorcm portam ante
relom stat, idque, signo a praeposito dato, manu pulsat, engistiarii vero
attoUunt, quo facto amici iugrediuntur, omnisque mensae ordo peragi-

Digitized by Google
80 CONST AOTTCfl PORPHYROGENITI
pikv fiaoiXevg fiivei fierd ftovov rov narQidqyov 9 xai rov xov-
B povxXtt'ov naqiarafiivov, xai movreg nooodna'% avfaravra^ xai
nooaxXtj&evreg oi ieqeig dnb xeXevoetog eioioyovrai, xai neqi-
paXXopsvog 6 narqidqyrjg to cafioqpoqiov avrov, noiovai rbv ori-
%ov, xai imfovg 6 nor Qiao %rjg r$ flaoiXeZ evXoyiag, i%doyov-5
xai oi leqetg. (Z.) Kai e& ovrmg nqoaxwrjoavreg dXXqXovg,
xai donaodftsvoi o, re paoiXevg xai 6 nor Qiao ytjg, dneqyera*
fikv 6 narqidqyrjg xai 6tao<6%ovoiv avrov oi rov xovfiovxUiov
fii/oi rav xarriyovfiivmv 9 6 b*e paoiXevg dvanaverai ftutoov
ixetoe, xai xaraXafiovarjg rfjg woag negifiaXXerai 6 fiaoiXevgio
QxoXofiiov roiflXdriov XDvaoooaXfjvoxdvTtjrov, Sid Xifhov xai'fiaq-
ydqa>v rjnyieofiivov, o xai florovg xaXetrai, xai ana&iov ofj.oiayg
Zqvoovv Sid Xi'dwv xai fiiaqydoav rjficpifOfAivov, xai ei&* ou-
rtog imrtdrjaiv 6 nqamooirog rrjv roya, tjyovv rr)v ridgav, eni
rrjg rov paoiXimg rtfitag xeq>aXt)g. xai i^sqyerai 6 paoiXevgiS
SfjQiyevbfievog vnb rav dgyovrav rov xovpovxXeiov , yooovv-
ra>v avxwv aayta dXijd-ivd , xai Siiqyerai did rtov xarfjyov-
fievsi'cov rov vdqfrtjxog, ru Sh fltjXa rd ovra ixstos xovflixov-
Xdgioi paordCovoi 9
xai Sisqyerai Sid rov agioregov xoyXiov,
dV ov xai dvtjX&ev, xai Seyovrai avrov 61 re fidyiorooi xot/ao
narqixioi e^io&ev rov avrov xoyXiov eig rbv XovrijQa t sv&a
xai to nQon dveqyofidvov rov paoiXdojg efieivav , vneqevyofte-
voi rbv fluoiXea. xai i^eXSkov 6 fiaaiXevg, innevei iv rft nvXjj 9
jyivjj ei&iorai avno xa& exdarijv noo&Xevoiv rovro noieiv, 6

6k Xnnog eorQcorai aeXXoydkivov xqvoovv SidXidov, wq>ieofi£-*$

tur. Hi fausta Imperatori precati surgunt, et abeunt, Imperator cum pa-


triarchs et adstante cubiculo solus manet, et postquam adhuc semel po-
tum sumsere, surgunt, arcessiti autem sacerdotes a mandato intrant, et
postquam omophorium patriarcba iuduit, stichum faciunt, deinde pane
benedicto Imperatori a patriarcha dato, disccdunt (VII.) Postquam Im-
perator et patriarcha se mutua adorationc veuerati osculatiqne sunt,
abit bic a cubiculariis ad catechumena usque stipatus ; Imperator
autem ibi paulisper subsistit, et hora instanle, colobium triblat-
teum , aureis taeuiis ornatum lapidibusque et unionibus distinctum,
quod et botrys vocatur, induit, gladioque aurco et pariter gemmis
ac mar^aritis ornato se accingit: tunc patriarcha to gam seu tiara in
venerando Impcratoris capiti imponit. Is postea a cubiculo prae—
fectis saga purpurea gestantibus stipatus, per catechumena nartbecis
transit, cubiculariis vela, quae ibi sunt, portantibus, perque sini-
stram cochleam , per quam venerat, redit, eumque magistri
patricii extra cochleam eandem in baptisterio , ubi et mane adve—
nientem Imperatorcm ezspectaverant, faustis precationibus excipiunt.
Ia in porta, ubi id in singulis proceuionibot fccere eolet, equum,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAOT. Ma 8
vav dno fiagyuoajv , iv 6k tfj ovqS, xov avxov Innov xai xotg
itaaaqai noaiv anoxgdftavxat nixaaot ngdv6ioi t innsvovoi 6k
rifri-g and xwv ixetae o? xs dg/ovxtg xov xovflovxXsiov fid-
naxgixioi xai ndaa q ovyxXijxog i<p' t'nntov iaxoXi-
yurxooi,
5auiva>v vno xaxaqpgaxxmy , anavxsg 6k avxcov dnb aayttov
aXtftivtov.innevovot, 6k uSaavxcog xul ol ana^agoxav6i6dxoi
aua xoig ona&uQiou; , innevovoi 6k iq>* Xrnimv iaxoXia/^ivoiV
ng nqottotjxai , ntQifiepXrjjuivoi ana&ta xgaxovvxeg oxovxuQtdMs. fob
x* xai 6urcgdXta , dXX' ol fxkv anafragoxav6i6drot qpogovai Ed. L. 49
1 oxai uaviiru ,
6iiQ/ovxai 6k duqpozsooi avxcov iv xotg nXa-
yi'oig rwv naxgixtcov ivdtv xdxtioe* ol 6k onu&aQOxovjiixov-
Xdoioi duo xufiiatov (pogovvxeg xd ana&i'a, xaxd/ovaiv iv
xai; /£(}oi 6njxgdXia xai SUozovxai xai avxoi ecptnnoi nXrj~>

atov xcovdg/ovxnv xov xovpovxXtiov ev&ev xdxefos. 6 6k xrjg


i&xaxuoxdottog and aaytov dXtj&ivov dt^/trcti 6fingoadtv xov
(iaitiUayg netyg fi€xd xai oiXevxiaoicov nsl^v t opoicog xai
avxoi dnb oayitov dXq&ivwv, paoxd&vxeg xai flegyta XQvoa
6tdXifra, 6 6s ngcoxoaxgdxcog xai 6 xofirjg xov oxdpXov «V-
&tv xdxiiGC xov ftuoiXfayg, ol 6k oxgdxogtg ndgi§, a/LMpoiegoi
106k avxcov ns^ot'. xav6i6dxot 6k xai oxgi'ftoveg xai fiav6dxo~*
fjcg fiaoiXixoi 6rjotytvovoiv sfingoofav xov fiaaiXimg tjkXa-B
ypivot ne^oi xaxd xrjv avxcov xa%ivt 01 6k xovgaogeg xai 6e-
xavoi 6qQiyivovaiv iungoa&ev xov paoiXfcog ne^oi xaxd tu-
6rjQiytvovai 6k xai axgdxogeg ns^oi peid oxovxagt(ovt

5. rinoxeeitufqdxttav cod. g. dXXoi fi\v ed. a4* 6k om. ed.

epbippio aureo gcmmisque ac margaritis distincto instratum , in


cauda vero et quatuor pedibus taeniis ornatura, consccndit quod ,

statins cubiculo praefecti , magistri, patricii, aenatorca orones,


et
faciunt , quorum equi cataphractas , ipsi saga aua purpurea, gestant.
Similiter et apatbarocandidati cum apathariis, eouU ut diximus in-
•tructis vehuntur , gladiis cincti , scutaria et dextralia gca tantcs
spatharocandidati vero torques portant, utrique vero a latere patri-
ciorum bine et illinc transeunt Spatharocubicularii in caiuisii»,
•pathaa ferentes, manibus dextralia gestant atque ipsi in equia
prope praefectoa cubiculi bine ct illiuc vebuntur. Cerimoniariua
purpureo sago ante Imperatorem pedibus una cum silenliariis , qui
et ipai aaga purpurea aureaaque virgas gemma tas gestant, abit: pro-
tostrator ct comes atabuli ab utroque lmperatoris latere , atratorea
circa ipsum , utrique pedibus, prodeunt. Candidati, scribac et
mandatores Imperatorii in rautatoriis suis , cursores porro et decani
ante Imperatorem , pedibua secundum ordinem auura procedunt.
Sequnntur atratorea enm scutariis, ramoa palmarum manibus gcren-
tes, et ipai Imperatorem praeccdentea , a tergo vero protospatbarii
ConstantinuM Porph/r. Vol h 6

Digitized by Google
8a CONSTANTWI PORPTVYftOGEN
•I* ITI

xaxtyovxtg iv xaTg /(Qffi xXddovg dayvdiv , xai ovxoi (u*)v

drjotytvovoiv e/unQoa&ev, omo&sv Sh Siegyovxai fytnnoi nooj-


xoona&doiot evvov/ot , nsoipfftXqjudvoi an ex i a dXrjdivd %qv-
ooxXafia xai ana&ia t xaxe/ovai fa xat xa ffnafroffaxXioi
avxdiv, inixstfisvu xoig avxdiv <ojuotg* ol Tnnoi avxd>v5
ioxoXtaiiivoi dno xaxaopodxxojv. nXtjoiov de xojv avxmv nooj-
xoonaduotojv evvov/ojv 6 Xoyodixrjg xov tipoftov, ntotfiffiXfj-

fievog oayt'ov aXrftwov, Unnov ioxoXiOfievov, and d£ av-


i(p*

Cxtav ngojxoonafrdoioi ffagpaxoi, nsotflsfiXpjtievoi ansxia, xaxi-


%ovxtg ona&ojidxXta imxfi'/ueva xotg rnfioig avxdiv, Ofiotmgto
xai avxoi £qp' innojv iaxoXwfiirojv* ei&' ovxmg xovfiixovkd-
(jioi cqinnoi, 6 6e dnovyydgiog xrjg fiiyXrjg xai ol /iiayXapt-

xui jitsxd xojv Xoindiv oixeiaxcSv xojv /urj nets von my 9


xtjQiTwv xojv xayfidxwv xai xofiqxcov, fodg/ovxai dno tiiaoxtj-

ftaxog, xQuxovvreg xojv onto&ev nnot-Xevoiv xaxd xqv uvxojvxS


*
xd'£iv , omo&ev tie avxov 6 xonoxrjgtprqg xov dgi&fiov , xna-
xojv xd nXijfrq xojv Xaojy ngbg to fit} avy/v&fjvai avxov g iv
xij nnofXevost. (H*) ^fqoiysvoftevog vno xojv ngotiQTjftdvcov
. 5o. a ndncov b (iaoiXevg, dteo/ixai jud/Qi xojv juan/nao/voty A«oV-
jyxojv, xai diysxai avxov 6 drjiioxodxrjg xojv Bsvcxojv , %y0vv *O
6 doiiiaxixog xojv ayoXmv, iiexd xai xov negaxixov drtfiov
xojv Berhav, avxog o*e 6 titjjuoxodxtjg xoaxovpevog vno xov
xtjg xaxaoxdatojg dneg/exai , xai nnooxvvjjoag xovg nodaq
xov paoiXsojg aondtexat avxovg, 6 cte paoiUvq dt^d^uvoq
avxov inidi'dcooiv avxov xtji xofirixi, row axdpXov, 6 d£ <ty/40-*5
a. tlanuOd^tot ed. h. I. et m ox.
eunuchi cquis vccti, speciis purpureis clavisque aureis accincli spa-
thatquc «uas et spathobaculos humcris impositos portantcs: eomm
porro eqni cataphractis instructi suut. Hos proxime sequitur logo-
thcta drumi sago porpureo infltitua, in cquo ornato, protospatharii
barbati speciis accincti spathobaculos humeri^ portantcs , et ipsi
,

in equis ornatis; post cubicularii in cquis, druugarius vigiliae et


manclavitae cum ceteris doinesticis , qui non pedibus ire soient,
legatis turmarum et comitibus , ex intervallo processnm eorum, qui
Imperatorem scquuntur, secundum ordinem suum conducentes pone :

ipsum vcro vicarius numcri, multitiidinera populi nc proccssioni


immtsceatur continent , sequitur. (VIII.) lmperator ab his omnibus
stipatus, ad marmoreos lcones venit, ubi ipsum princeps Venetorum
eu domesticus scholarum cum transitoria Venetorum factione exci-
pit, et a ccrimoniario adductus abit, humique prostratiis, pedes
Imperatoris osculatnr, quern is suscipiens coraiti stabuli tradit: is
vero itcrum in sua statione constitutus , Imperatorem , dum factio
acclamat , sigoat. Postquam factiones ea quae mos est peregere,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 10. 83
xodrrjg crag ndXtv iv jfj ctvrfj ardaa, tov ftioovg dxroXo-
yovvrog , yaTao(pQayi%si tov paaiXiu. TsXioavrog 6h tu i%
tSovg tov fiidQOvg, dnoxivsi ftsv 6 flaoiXsvg, avroi de ol tov
u.ioovg nponooevovrcu eunooa&e tov paoiXiag, Xeyovng <fyo-£d.L. 5o
dnoo^ovxBg
tl 6s xbXbvbi 6 flaaiXevg xai U7i£Xauxd
,

tov paoiXia /uiyoi tov dytov Xgiororpogov. yorj 6e sidivai,


on ol Sr^toxQaxat tcjv dvo /ubqcov tmv tkqutixojv xai ol dtj-
ftaoyot Tijg noXiTixtjg , txaoTog avx&v xcctu to fiioog avrtov,
ev rjj d fio/rj inttStdouoi XtfteXXdoiov , iv de xatg Xoinatg
loioyatg XifteXXdoia ovx imdiSoaaf nnbg una% yuQ tovto
xai fiovov. 7j d& noXiTixrj tov ftioovg twv Bsvbtwv fisxd xai
tov Sfiudo/ov Siyovrai tov paoiXia iv toi dyio) XoiOTOq>o-
qm, xai imStSmoiv 6 6/}jnaoyog to) (HaoiXsl XtftsXXuniov , tb-
lioavreg fie tu uxtcc, anoxivtT 6 ftaotXevg, to tie juioog <fr«-
iSocotti tov paaiXiu, Xeyovrtg sjtuiQOo&BV dQOftixd , ti xtXtvei, B
xai dntXaTixd' tovto 6h tbXbl 'iv exaarov ftenog iv Tjj av-
tov doyfh diaaci^ovTsg tov puoikiu ,
tiiyovTai ixttoe tcSv
nsoaTixcov f-unuiv noaai'vav o Xabg tov fiuoiXia iv Totg tov
'OXvftfft'ov, xai intdtdwoiv 6 SqftoxoaTtjg T(j) jlaoiXtZ XiflsXXd-
iooiov ,xai fitaow^ovoiv tov fiaotXia ftiyQi tov quXafoXopiov
xmv nsQaTtxojv fitowv twv Bbvbhdv. xai tiiyerai 6 ntQaTi-
xbg $rt ftog toov BbvItohv tov ftaaiXia iv toj qpiXadtXtpiw,
itaam^ovai ds stag tg>v IlQaotvojv Ttjg noXiTixijg tov ftodt'ov,
xai Hyovxai tov puotXia iv Tip poMo, xai int$td(ooiv o
i^aoyog XifeXXdoiov t$ paoiXet, xtu TeXioavTtg anavra, <ogMs.5o. b

4- ffiKQOO&ev ed. 17. do*//, f. paOiXto. J4%ovTtti ed.

Jmperator disccdit, quern factiones praecedunt, dromica dicentes,


et si Imperator imserit, etiam apclatica, ipsuraquc ad S. Christo-
phori conducunt Sciendum est, prtneipes duarum factionum trails-
itoriarnm et tribnnos politicac, singulos pro snis factionibus, in
prima tan turn reccptione non autera in ceteris, libcllmn tradere;
,

hoc enira tantum semel fieri solet Politici Venetae factionis Impe-
ratorem iu S. Cbriatophori excipiunt, ubi tribunns Impcratori libel—
lum dat : actisqnc finitis , Imperator abit, quern factio conducens,
dromica, si iusserit , et apefatica recital. Hoc singulac factiones
Imperatorem comitantcs, in eius reccptione observant. Popnlns
transitoriae factionis Prasinae Imperatorem ad S. Olybrii excipit,
princeps eius libellum tradit ipsumque ad philadelphium, ubi trans-
itoria Venetorum factio adest, conducit Hacc oum in philadelpliio
excipit et usque ad Prasinos politicac in modium d licit, a quibus in
tnodio excipitur , ubi tribunns Imperatori libellum tradit, et omni-
bus ut supra dictum est peractis, ad taurum , ubi politica Veneto-

Digitized by Google
84 C0NSTAKTIN1 PORPHYROGENFTI
C nQOitQtjTat , titaoco^ovoi tov paaiXia pixQi tov javgov tijg
noXirixrjg tov fiiQOvg tSv Bevixcav, xai dixovrai tov flaoi-
Xea iv rig ravQtp xai tiiaod^ovaiv %a>g twv dotonoXioov rjjj

noXiuxrjg tov pigovg tuv TlQuotvoiv , xai SixovTat, tov fla-

tttlia iv t$ (fOQU) tcHv nfoanxtov IlQaotvcov, iv ty nXaxto-S


T(jp tov fxiXi'ov fityovg twv Ilqaaiv&v , ^oy-
Tfjg noXiTixfjg

rai tov fiaoitea iv t$ &v%i7zn(t) twv neoaTixmv ftsQmv Bt-


vhtov, 6ix 0VTttl T0V faoiXia iv rfj x a l*fi* **} tv&itog
tyvovoiv anavstg, xai fiivei eytnnoq fiovog 6 paotXsvg- xa-
xet&tv SrjQiyevof-UVoq vno ndvroyv > (og nQOCtgrjrai, Jti^nrotio
6iu twv xoQTtvmv fiixQ 1 rfg i'vSov fteydXijg nvXtjg t&v ixa-
xovfitTcov , iv jj yivtvat rj t(Sv oxoifiovtov nQO^oXrj 9 xai nf-
D&vei ixrfoe xai 6*tiox*Tai ^<c* T ^v ixaxovfliTmv i/LutQOo&iv
Tmv Tgtmv nvXcov tov xovoiotcoqiov , fiivovai 6s ixtt ol zrjg
avyxXijrov vntoevxonevot tov fiaoiXia, xai (iodgxsrai ® P<*ot~i5
Xevg rrjv fiiotjv nvXrjv Trjv nodyovoav nqbg Ttjv ixxXijoiav tov
Kvqiov ,
fiivovoi 6s ixtloe ol nargixioi xai argartjyoi vntQ-
(v/6/Lisvot xai avxoi tov paaiXia. xai eiaeXOvvrog tov fiaat-
Xiog eig Tfjv x°&*W ^vXtjv tov Kvqiov, xXeiovaiv evSicog
rag dvgag ol tov xovftovxXei'ov xai vneyevyovTai tov jSaat-ao
Xia , xai Xaftovrog tov ngainoaiTdv t/jv Toya dnb rijg xttpa-
Xfjg tov fiaoiXimg, eiasQX eral 0 P&oiXtvg xai lorarai s/ungo—
Ed.h.5i<fd'ev tcjv uyimv dvgoiv , xai dxpag xqgovg , ev/ixai ix£iae 9
xai ev£dfi£Vog di^g/frui did t<5v duxftartxcov tov Kvqiov
xai eia€QX€Tai iv tw TjpixvxXi'fp tov Toixoyxov , xai duX&wvi5
5. nXvxip rp ed. 16. niSXyy tlouyovaav cd.

rum factio, cum perducit Haec Irapcratorcm in tauro excipit et ad


tabernas pis to rum , ubi politica factio Prasinorum adest , deducit,
quae cum in foro transitoriac factionis Prasinae, in substructions
niilii politicac factiouis Prasinac excipit. Iu zeuxippo cum transito—
ria Viaetoiuin factio, dcinde in chalce, cxcipil. Mox omno pedi—
b«s incedunt, solus Impcrator cquo vchitur, ct iudc ab omnibus
stipatus ut dictum est, per cortinas usque ad interiorcm raagnam
portam cxcubilorum , ubi scribarum prouiotio iostituilur, transit,
cquo desccudit pcrque excubias ante tres consistorii portas dispo—
•eitas abit, ubi scnatorcs fa us t a Itnperatori prccautcs subsistunt t
is vero mediara portam ad tcmpliim Domini ducentem ingretlitur 9
ubi palricii et stratcgi , qui et ipsi fausta Imperatori apprecantur,
adsunt. Quo aeneam portam terapli Domini ingresso, cubicularii
ianuas statim claudunt ct Imperatori acclamant, qui postquam
praepositus togam scu tiarain a capitc cius demsit, iutrat , ad
saoctas ianuas subsislit ct precatur. Quo facto per porticum tcrupli
Dei hcmicyclum triconchii pcrque porticum quadraginta sanctorum

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 10. 85
bio, TtSv fiutfiaxixdiv xav dyt'tov xtooaodxovxa daigyera^ iv t
9
f« zQvaoTQixXtyrp , xai axdvxsg oi xov xovfiovxXetov ndvxsg
h xw avxio rgixXuw vnegevyovxai xov fiuoiXta „tig noX-
Xovg xai dyadvvg ygovovg" xai i'Stoyovxai. (0.) Vore'oy
5w el fihv Tv/i} xfj avtjj nQoeXsvost ,
?jyovv xfj fovxdqa xijg
iiaxuivrjoipov , jj ioQxrf xov tvayytXiOfiov xeXitxat ovxmg.
i&oyerai 6 paoiXevg jXXay/zevog xrjv xov fvayyeXiapov oro-
JUj*, xai dvigytxai iv x(o (fogy, xij xd%et xai nQoeXtvoet xrjg'b
tov EvuyyeXiofiov iooxrjg, xai dveXdwv iv xi} qjoqm xai re- Ms. 5i. •
loXiuag anuria xaxd ovvrt faiuv , a stead sv iv xfj xov svayye-
Xiafiov tooxjj xeXstv , SUgysxai xt)v (xeorjv XiTurevcov , do'£a-
fiivov tov xijg xaxuoxdofcog xo xrjg iooxijg XQondytov ,,o*jj-

pfQoy xijg aaxrjgi'ag rjudiv xo xeqpdXaiov" , xai d^'^trat


fUy.Qi xijg navaytag Qeoxoxov xojv diaxoviaotjg, xaxaXapwv
i5cte ixttbe, datoytTut, xm vuto xai xsXfV to ngoxtifisvov ,
iv
i6v dnoaxoXov xai xo dyouvxov svayyiXiov , xai /i$xa xtjv
ixxsvij unaXXdaosi 6 fiaoiXevg xr)v oxoXrjv, rjv qpooet xov tvay~
ytXwftov, xai negtpdXXsxai xt)v xijg avxtjg tyiioag axoXijv,

rffovv tevxiqag xijg tiiaxaivrjotpov , olg dvcaxigo) ugrjxat. xaiC


^odo'^afidvoDv iv xm afxpavi xojv ipaXrwtr „XQiaxog dvdaxtj"
iydgytxai 6 (iaoiXtvg and xojv ixetoe , xai andgytxai Xtxa-
vtwov , dgyofidvov xov xijg xaxaaxdatojg xo xqotiuqiov iv xm
rant xotv dytcov dnoaxoXoiv , xai ixx$Xovvxui xd xijg noosXev-
ctmg ievxigag xijg tiiaxaivrjoifiiov ojg dvojrdom sipyxai, iaxdov
*5dk xai xovxo, on ini Aiovxog xov xijg &etag Xtj&cog iyivtxo

a. xai ndvxes ol tov xovfiovxXfiov iy T(7 arfraT ed.

aureura triclinium intrat , stantes, In mult*


tibi cubicularii omnes
bonaque tempora, Impcratori acclamant, mox egrcdiuntur. (IX.) Sci-
endum est, lianc proccssioucm , scilicet sccundae dici septimanae re-
novationis, si festum annuntiationis incidit , hoc ritu celebrari.
Imperator veste, quara festo annuntiationis gestare solet, indutus
ad forum in ordiue et processione festi annuntiationis procedit, quo
facto peractisque pro more omnibus , quae eo die peragi solcot, per
mcdiam solcnni ritu procedit, ccrimoniario tropariura festi Hodie :

principium salutis nostrae , inchoante. Dcinde ad S. Deiparara dia-


conissae abit, ubi templum iogreditur. Quo poatquam acccssit, tem-
pium rcpositum ibi apostolicum librtim et sanctum evaugelium
intrat,
rrcitat et post extensara, veste annuntiationis , quam gestat , exuta,
habitum dici eius scu sccundae septimanae renovationis sumit ut ,

supra dictum eat. Psaltis in ambone hymnum Christus resurrexit ,


exorsis ,
egreditur et cum solenni pom pa abit, cerimouiario tropa-
riura in sanctorum apostolorum aede inchoante : cctcri ritus proccs-
liouif accuudac renovationis ut supra exposuimus observantur.

Digitized by Google
86 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
dub oxaoafiayyiov xqv~
$ zu%iq uvttj. Inntvu 6 flaoiXevg
oovydvTOv ioTspuhog, xai ovrcog dnso/nat. tig rovg ayiovg
dnoGToXovg, xai ndXiv vnoarqsqxav fyinnog nsoifldXXtTai
xoXwpiov tov Xeyoptvov Potqvv , xai ontytrai to aangov
orififia xai ovTtog vnoorqeyu , xai TsXettat, ovtus
tog i%5

1CEO. la.

XXfa 9il na(*a<pvk&TTeiv tji / tutxaiytjoCftou tie toy HyiovZiQyiov.

Jlooio/ovTai anavrtg ol aoyovTtg rjXXayfisvoi uno Xev-


xmv yXavtdt'tov, SxaoTog xutu t>]V uvtov tvl%iv xai T/jv av-to
tov OToXrjv,' xai eiaiy/nai rj noosXevoig iv tm 'Jovorma-
Ed. L. 5a vov TQixXh oj. ntQi de coquv tqitijv ytverat dnb xtXtvatatg
tUTaoTdaif.iovt xai nSQt^aXXofuvog 6 flaoiXevg titftrjuaiov Xtv-
xov xai T^irldxtov 6rjQiytv6fievog vnb Ttov d^ywraw tov
,

rXovpovxXeiov, diigytTai did tov /qvootqixXivov xai tov to*-i5


V nhoovog xai laxaTai iv Tfj e^ayovaji nvXrj tov TOinhwvoq
KQog tov Xavoiuxov, ol de narQixioi xai OTQaTtjyoi laTavxai
tig Ttjv uvt/jv nvXtjv fiiygi Ttjg i'$uyov<Jt]g nvXtjg tig tov jTov-
M«.5i b anviavbv er&ev xdxuoe. nQoaxvvtjadvrmv de ndvrav x$ /Sa-
oiXtt, vsvh 6 noainooiTog dno xeXevaetog T(o Ttjg xaraozd-iQ
atmg xai Xiyer „xeXevoaT£*" avToi tie vntqevyovrat tu>

paaiXst „eig noXXovg xai dyaifovg yoovovg." xai SrjQiyevo-


fisvog vjfo navrav avTcov i^egyerai t<$ tqixXivo) tov ibv-
,

4. xoXtopiy t£ Xeyofifvy porous ed. a3. iv t$ TQtxL ed.

Sciendum est, sub Leone gloriosae memoriae hunc ordincm institu-


lum esse. Imperator cum scaramangio auro intexto equo ad tancioa
apostolos vchitur, ct revcrtens, colobio, quod botrys dicitur, iudui?
tur , capiti alba corona imposita , et ita revcrtitur , id quod ad hunc
diem obscrvari solet.
CAP. 11.

Ob servanda die tertio septimanae renovationis in tancti Sergti.

Proceres oranes tunicis candidis, unusquisque suo ordine veste-


que, procedunt, et intrat pompa Iustiuiani triclinium. Circa horara
tertiam mctastasimum seu proccssio iustituitur , ubi Imperator dibe-
tesio albo et t/.itzacio iudutus, pracfectis cubiculi cum comitantibus,
per aurt'tiiu triclinium ac tripetouem transit inquc porta cius ad
lausiacum ducentc subsistit, patricii vero ct stratcgi ab utroquc latere
portae ad earn usque, quae ad Iustiuiani triclinium ducit, adsunt.
Qui postquam ouincs Imperatorem adorarunt, praepositus a man-
dato cerimoniario sigmiw dat et dicit iubete t at Uli : In longa et
:

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. t ii. 87
ouvtavov xai Xaxaxai iv xio nomxro OfxipaXtip xov avxov tqi- B
xXivov. evaj&ivxeg ds 01 naxQixioi xai oxouxqyoi ixttas xai
jj
Xoinrj avyxXrjxog xai nsaovxsg , vevovxog xov nQainootxov
ano xtXevoecog oilsvTiaoup xtj) taxioxi iv pio(p xtjg o*o/rjg,

5xdxsivog Xiyev „x£X£voaxs*" pa- avxoi <te vnegev/ovxai xto

oiXtt noXXovg xai dyafhvg xgovovg," 01 Si onadaQO-


99fig
xuvdidaxoi xai 01 onufrdytot, taxavxat omad'Bv xiav naxQi-
xi(ov , xai ugyovreg tov xovfiovxXsiov sv&ev xuxti&ev tag st-

frioxat- avxotg iv sxdaxri nao&Xtvasi xovxo xeXfiv. dqovyevo-


iop*>">£ vji avxiov 6 fiaoiXevg, duQyncu ini xu oxvXu, iv
6e xto tnnotigof aw taxavxai xavtitddxoi, oxQipong xai paoi-
Xixoi fiavidxOQtg tag fiiXXovxeg dtjQiysvstv tov fiuGiXea, yvixuC
iieXfrfl no innoSQOftitu xai i$eXdwv 0 fluoiXevg iv xtp Inno-
d(jo/uo) t fyyiyevoptvog vn avxoov ndvxcov xai xdov nyoeiQtj-
i^uivcov, di€QX eTal <J<« r °v inno$QOf.iov , Ta $h nXrj&q tiov
o/m Xwv taxavxai iv xtp irnio^QOfiia vjiaQSv/u/uevoi tov ftadi-
Xia, xai tiuX&iov 6 fiaoiXtvg dqoiyevo/nsvog vno navxeov , $ia
twv nuXattov unegxexai iv t<I) vara tov dyiov
aoqxQtjxettxtv
2t(>yiov. piXXovxog d& xov flaoiXiwg daiy/sodai iv xotg xa-
lOTTj/ovjufveioig, fiivovaiv h*$oi xqg nvXrjg naxqixiot xai axQaxtj"
yoi, 6 de yyovftfvog xov avxov vaov dtytxai ixetos xov paoi-
Xia ano xrjg nvXyg, flaoxd&v frvfiiaxov xai &v/uitov SfxnQO-
afhv xov puoiXetog. 6 da (iaoiXsvg cioeXOxov iv xotg xaxrj-T)

1. laxavxat cd. et mox xqixUvov fvioO-ivrf?. 4. 2X04. 'lazi-


er, 61 1. , nQitmoalxov fti) Gyros* vi*}ct nf> QiXtvxtaotip <f hqi/ai-
xijows totf xovpovxltlov.

felicia tempora etc. acclaniaut. Ab his omuibus stipatus, e tricli-


nio lujtiuiani egredttur ct in priino eius umbilico consistit, Patri-
cii iutem ct stratcgi ibi cougrcgati cum reliquo scnatu adstantes >
cum adoraut, pracposito a maudalo siguum silentiario dante , eoque
diccnte: lubete : ipsi vcro liuperaturi acclamaat: In multa bonaque
tempora. Spatbarocandidati el spatharii a tcrgo patriciis, cubiculo
1>raefecti ab utruquc latere lit ipsis in singulis processionibus so-
enne est adstant. Ab bis stipatus Imperator ad scyla transit: in
circo vcro caudidati, scribae ct Imperatorii mandatores Imperatorem
in eircum procedcutem comitaturi adsunt Qui ut circum intravit,
ab his omnibus ct ante dictis stipatus , per cum transit, dum multi-
tudo intcrea fausta ci apprccatura in circum couveuit. His corai-
tantibus, per antiquiun secretum ad S. Sergii abit. Dum catechu-
mena ingressurus est, patricii et stratcgi foris subsistunt, hegume-
nns vero scu monastcrio pracfectus thus et unguenta fcrens ct ante
Imperatorem inceusans, cum excipit Qui catechumcna ingrcssus,
ccreii ante aactaxium super Imperatoriis portis accensis, prccatur:

Digitized by Google
88 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
yovtxtvttoig , U7trei xrjgovg univavri tov dvataarijQiov vneq-
&ev tc5v fiuailixiav nvXcov xai Bvytrat ixelos* sv%dftfvog Sk
iv rip ovrt toov xaTtfyovpevtioov tv*xTtjQ(<o Tijg vn eg aytag 0«o-
to'xov , axf/ag 6e xdxttot xijoovg xai ev^dfitvog e%6Qxerai y xai
5a. a toTUTcti iv t<w nuQaxvfi7rnx(p tov ^vaiaar^qtov iv m sldtaraiS
uvtm xa& exdarqv nQodXtvaiv laraadai xai ixreXttv Tqv fci'av

L.SSXftTOvtf't'av, amn 8k xaxttoe xtjoovg. (B.) T$ Sk xaiQOj zijg

&€i'ag xoncovt'ug avigytxat, 6 Uqtvg perd xai Xointov Uqim,


7TQOG(f£Q(ov to ztfiiov dcoQov , xai tioeXSvvrog tov iegimg fierd
tov Tifiiov dconov , xoivmvet o jiaaiXtvg iv riji evxTtjaitp , xaiiQ
i'ttl&uip tiaeoysrai iv toj /urjarcogutt. xotvtov^aavrtg 6s xai oi
tov xovfiovxXttov anavrtg, dniqyovtai oi uqetg xai ngori&iaoi
to r/ftiov dcooov iv tw dvripiOHp up om univavxi tov dvoia-
crrjotov vnsQfov tcov paoiXixav nvXalv, xai nQoaxXtjMvrtg ol
naTQtxioi, OTqanjyoi tb xai jJ
ovyxXtjxog nag a tov Tijg xaxa-iS
GTaaicoq ,
xoivwvovoi, xai £t& ovrag xariQ/ovrai oi itosig nqbg
to ixrtXiaai tijv ihiav Xtnovoytav. xai Tijg Mag UiTOvqytag
VTeXeo&ti'oqg , itiq/BTai 0 paaiXevg 6*id tojv xaTfjxovftcvt&v,
xai xareXOxov iv t« TQixkivtp, xafrd^erai ini Ttjg avxov ti-
psrd xai optXcov., cov av xtXcvfl xaXioai* xoa-ao
fiiag TQani^fjg
fnuTt'aag 6*s xai dvaardg, neQipdXXexai to rtiT^idxtov , xai
tiijDiyevo/xsvog vnb
dqyovrmv tov xovflovxXetov , (AayXu-
toUv
pivmv ts xai Xoimov olx$iaxtov , SUqyerat did tcov xaTqyov-
fim'cov 6 6e yyovpsvog &v{uti efinQoa&ey tov §aaiXio»g ^i-

6. xai ttletv ed,

precatus autcra in oratorio sanctissimae Deiparae in catechnments v


cereos accendit ct ibi quoquc precatur , postca egressus , in crai-
nentiori parte sacrarii , ubi in singulis processionibus stare diri-
numque officium celebrare solet, subsistit et ibi qnoque ccreos ac-
cendit. (II.) Tempore autem sarrae communionis sacerdos cum reli-
quis clericis accedit , divinum munus afferens , quo allato , Impera-
tor communionem in oratorio accipit, et cgresius metatorium intrat.
Postquam vero omnibus cubiculariis sacra communio impertita est,
sacerdotes abeunt , venerandum douum in antimensio, quod ante
•acrarium supra Imperatorias ianuas est, reponunt , et arcessiti a
cerimoniario patricii , strategi et senatus , communicant , sacerdotes
ad peragendam divinam liturgiam abeunt. Quo facto Imperator per
catcchuraena digreditur, ct postquam se ad triclinium contulit , cum
amicis , quos vocari iusscrit, veneraudae mensae suae adsidct Ut a.
convivio surrcxit, tzitzacium induit , ct a cubiculo praefectis t man-
clavitis ac reliquis ministris stipatus , per catechumena transit , he—
gumeno ante Imperatorcm ad portam usque catechumenorum incen-
sautc. Egressum iudc Imperatorem patricii ct strategi in ea porta ,

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 12. 89
yoi rfjg §£ayovo7]$ nvXtjg xtov xaTTjxpvfiBVi'tov* i£eX96vxog ds
xov fiaoiXicog rrjv avxrjv nvXrp, iiyovxat avxbv naxoixio*
xai argarfjyoi iv xjj adtjj nvXy , iv # xui sueivav iv xjj «V-
63(p xov ftaoiUcog , xai tyQiysvo/Lievog 6 fiaoiXevg vno xmv
SnQOUQijfiivttJV xaxd xfjv avxfjv Ta£iv t Stigycxai Sid rwv na-C
Xat&v datjxQ7jt£ic5v xai xov InnoSgofiov , ol Si naxgtxioi fii-
vovaiv tig to oxvXa, vncgev/Ofievoi xov paoiXia. xai dno
noy sxstoe Srjgiycvofisvog 6 ftaoiXevg vno xav dgyovxtov xov
'xovflovxXsiov xai tov xtjg xaxaaxdoea>g , fitrd xtav oiXsvxia-
100/W SiigyjBxai Sid tov *Iovoxiviavov xgixXivov, 6 Sb xijg
xaraoxdoecog ftevsi fisxa xav oiXsvxiag/cov iv rjj nvXtj tov
Xavaiaxov, vnsgBvyopBvoi xai avxoi xov paoiXia, xdxeidtv
ir^iyevofisvog vno xav agyovxoav xov xovftovxleiov ,
nWp/f-Mi. 5a.b
xai Siu xov xgmhmvog iv xro ygvaoxgixXtvtd , xai dnaXXd^ag
iSxb x£tx%idxu>v, xad-tfyxui, ini xtjg avrov xiftiag xai ygvaqg
xganifyg fitxa xai qp/Xcov , ovg ixiXsvos xjj avxjj Tjfiiga xaXi-
oai. ygtj °*
B etfivou xai rovxo, ow xavxtj xjj ftfiiga dnsg-
£<rat 6 naxgidgyijg iv fiXayigvaig (isxd Xixrjg 9 xai iv xovx(jt
ov% tvgiaxBxaL tig xijy ngoiXevatv xadxtjv, D
20 KEO.
'Qaa Sei nctQcufvidiUiy x§ <T rlje Sutxaivnotpov , xai Sou Iv a tfrj
tcltlrai.

Hgoigyovxat ndvxeg jjXXayfxivoi dno Xsvxojv yXaviSitov,


ng dvmxigat ngoBigrjxai, xai Biaigytxai ?j ngoiXsvaig iv tg7
j. dyotoqe ed. xarrj^ovfiiytuy cod. 10. Verba: Stiox*-
%at — fitxa xuiv otXtvxittQCotv on. ed. 17. dk om. cod.

in qua
in introitu Imperatoris remanserant , excipiunt : qui a prae-
dictis eodem ordinc
stipatus , per antiquum sccrctum et c ire urn dis-
cedit, patriciis iutcrim ad scyla subsistcutibus faustaque ei appre-
cantibua. Inde cum cubiculo praefectis , cerimoniario et silentiarijs
transit tricliuiura Iustiniani. Cerimoniarius autem cum silentiariis
manet in porta lausiaci , et fausta apprccantcs comitantur; postea a
praefectis cubiculi stipatus , per tripctoqeo) aureum triclinium in-
greditur et , exnto tzitzacio, venerandae et aureae mensae suae
cum amicis , quos eo die invitari iussit , adsidet. Et hoc observan-
dum est, patriarcham eo die cum processione ad blachcrnas abire et
propterea liuic pompae adesse non posse.

CAP. 1 a.

Oh servanda quarta die renovationis , et de ritibus tunc ptragendis.


Omnes ut supra dictum est albis tunicis prodeuut, et pompa
loftinianeum triclinium intra*. Imperator autem dibetesio et tzitia-

Digitized by Google
90 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
9
lov(rrmav^ xgixXivuj, 6 d£ (iaeiXevg neniftdXlErai 6*ifltjtqmov
xai xtixtdxiov xai tax aval iv xio ygvaoxgixXiro) iv rrj i'Sayov-
Ed. L. 54 077 xafidga iv tip xgindxcovf to fik xcov agyvgcov nvXcov (itjXov
al'gtxai vnb oiXevxiagtov t xai i^sXSwv and xeXsvatcog doxid-
giog siodyu xov ogyavoxgoyov jjXXayfidvov , xai ovv avxutS
,

§iodg/ovxai (poovtouuxa S£, xai ix xcov ogcpavcov ogyava |J, na-


Qaxgaxovvxa ycoiio/uaxu, xai ixfiidooovoi xd xovxcov /uhcona
o,xs ngeajlvxegoq xai ogyavoxgoyog , xai dand^sxai 6 ftuoi-
tevg xd avxo ycojio/ua iv x(p ftexcontp. xsXeo&dvxcov 6k xovxcov
xai iv xotg XomoZg nivxs <pcoxiO/uaoi xai uonaoapdvov avxdio
rov ftuoiXdcog, tv&dcog (f
covofioXovoi xd og<pava tog el&iaxai av-
rotg, xai eiXfjtpoxa unoxo/ufiia nag a xov fiaotXdcog s%dgyovxai 9
xai oxoi/tjd'ivxog xov xXrjxcogiov, yivovxai /uivoai, xai xafrd^e-
Brot 0 (iaoiXevg iv xjj xifiu'a /Qvojj xga7ti£tj fiexd xai dg xov-
xcov , ovg ay xaXdarj xjj avxjj fjfidga. i5
KE0. ty.
IJfQi TtfC XOV 7iaiQl&Q%OV 7IQ0OxlqO((O£.

Xgy xov ngainoaixov xjj fjfidga xijg xsxgdtog toga, ngcoxfi


thtXfatv ngog xov fiaoiXda xai vnopvijoai, el uga xfXevosi
ngoaxXqd-tjvui xov naxgidg/qv, oncog iX&tov xjj inavgiov 6 na-vo
xgidgxqg fitxu ndvxcov xcov ricodoxcov avxro isgdcov ngog xo

6- nttQttxQttTOvvxa (poitto'fittTa com. Lcicb. ,


nttqttxQuxtov yiori-
a/ua cod. ct ed. 7. txftdoouiOtv cod. 8. d <fi 7iQta$. cd-
i5. xdeuoy ed.

cio indutus , in aurei triclinii camera ,


quae tripctoni proxima est
subsistit: argcutearum portarum velum a aileutiario tollitnr, et e-
grcssus ostiariua a raanuato , orphanotrophum rautata veste adducit
cum quo sex candelabra totiJcmque ex orphauis ca portautes intrant,
quorum frontcra presbyter et orphanotrophus abstergunt ,
Imperator
autcm candelabra eiusmodi in frontc osculalur. Quod postquara et
in rcliquis factum, ct singula Imperator osculatus est, stalim orphans
ut mos est canunt , et aolenuibus apocombiis ab Imperatore accc-
ptis, discedunt, paratoquc convivio, cibi alTcrunlur: Imperator aurcae
ac vencrandae racusae cum proccribus ,
quos vocari co die iussit
accumbit,
CAP. i3.

Dc patriarchae invitatione.

Praepositus die quartae fcriae hora prima Imperatorera adire et


quaererc debet, an patriarcham inVitari iubcat, nt postero die cum
omnibus sacerdotibus , quos secum adduccrc solct , ad agapen linpe-
ralori daudam adque cpulas cuiu co in splcudida aurca luuisa ceicr

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 14. 9
iovvat dydjxjjv vtji fiaoiXeZ xai aQtcnrjooa iv rfj xiui'ct XQvojj y

roundly fiera tov ftaoiXioog xard


dgxyg xai ava>&evC
r?jv i'£

xaQadsdofitivrjv dxQtfoiav* tovto 6*s xsXsixai iv oia J* dv


tjtuga xtXtvat] 6 (taotXevg dowTrjoai fisr* avxov xov 7Uxr0f~Ms.53.a
5aQX*l** 7<*Q t* l <*$ *lt*&Q a $ yivtrai ft noooxXrjaig and x«-
Xtvoea>$, xai dnoariXXsi 6 ngatnocixog xovfiixovXuQiov xai
oiXevxuxQiov 9 xai noooxaXovvxat tov naxQiuQxW Htjd twv
orv avxti npOBigquiycov,

KEO. if.
itfoaa Set iittqa$pvX&txuv rfl 4 t£c Staxaiyrt ot^ov t
xoC donao-poti «-
Xovpivov inl TOW XQVOOtQtxllyOV. D
JlgoiQxoiTai ndvxeg rjXXay[i£voi and Xtvxav ^XavitfiW,
txaarog fisxu ti)v avrov rd'^iv, (6g dvtDT&Qto UQijiai, xai tio-
io/txai ?j TtQoeXevoig iv tm lovcrxiviuvw tqixXivw, unoazsX-
i5Urat de uno xtXevosmg did tov nqainoaixov xovflixovXdoiog
xai atXsvTidoiog $ xai nqoaxaXovvxav tov nuTQidoxyv xaraXa-
povrog tie tov naxQiuoyov rfs d\pi$og t xai
, tio€QX€Tai ^
duXthov did t&v diaparixojy tov xqixpyx^y tloioxexai did
xov (iovoOvqov tov tidtxov xai xaxioytTai Ta paofiidia,
noxai fiiXXovTog avxov xaxioyjo&ai r<* oxaXi'a tov Xavataxov,
diyovxai avxov oi xov xovfiovxXe/ov unavxtq, xai duX&ovreg Ed. L. 55
fiioov diu tov Xavataxov 9
siadyovaiv avxov oi xov xov/9ov-
xXtiov iv T(7i TQinirtovi , xai lozaxai efMQOo&ev tov wqoXo-
yiov. tcrxaxai 6t axdfxvov ixet 9 xai rjnXcoxai in' uvto axa-
3i. xai dtyovxai cod.
brandas antiquo ritu et supra accurate exposito praesto sit Hoc
Tero singulis dicbtis , quibus Impcrator ad coenam invitari patriar-
ch im iusserit, obscrvattir: pridie euim invitatio a mandato fit, et
praepositus cubiculariutn ac silentiarium mittit, qui patriarcham cum
suis comitibus ad epulas advocant

CAP. 14.

Ob servanda die quinta septimanae renovationis , dum talutatio in


aureo triciinio instituitur.

Procedunt omnes albis tunicis induti, singuli ordine suo ut su-


pra dictum est, et ingrcditur Iustiuiani tricliuium processio. Mitti-
tar vero a mandato per pracpositum cubicularius ac silcntiaritis , ut
patriarcbara advoccnt, qui cum advenit, per apsidem intrat perque
porlicura tricouchii ct ianuani aerarii ad gradus pergit, eumque per
scabs lausiaci desccusurum cubicularii omues excipiunt, perque me-
dium lansiaci cuutcs , in tripetonein ducunt, ubi coram horologio
•tat. Ibi scamnum, cui aulaeum iustratum, repoaitum estj ei, post-

Digitized by Google
9* C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
ftvuXiov , xai slosX&mv xafri&Tcu in' avrov. 6 is nQatnooi-
xog ttoeXyhov irjXot rot (laoiXst, xai svd-iwg 6 fiaaiXsvg (pOQmv
to diftrjTijoiov avrov f
nsQtfldXXsTcu rtyr^dxiov, xai Xaftcov
rev/ua b ngatnooiTog naqd tov ftaotXscog ,
i^Q/erai xai iiqoo-
xaXuxai tov nuTQidg/qv , 6 Sh naTQidg/tjg inaxovfifiitfiov Tfj£>

,
tov noainoaiTOv %fiQi f siaiQ/srai iv rto /QvaorQixXivat , xai
tSiysxai uvtov o fiaoiXsvg iv t(S fieou) tov avrov tqixXivov,
% xai ngooxvvqoavrsg dfKpOTSQOt dXXqXovg xai donaad/usvoi,
o,ts paoiXevg xai 6 narQiaQXIS xa&ityvxai bfiov iv tm av-
t<} TQixXtva). xataXapovafjg ds vtjg oSgag nqbg to Sovvai ttjvio
uydntjv, sfoiQ/ovrai ol tov xovflovxXu'ov and xeXtvoeotg. xai
Ms. 53. b o* ^er doy ovreg tov xovflovxXsiov laravrai sv&sv xdxsios Tqg
XQvatjg TQunityg nXrjaiov tojv yyvocov axsvalv, ol tie ona&a-
noxovfiixovXaQioi xai xovftixovXuQtoi Tcrravrai oma&sv t<£v
sorahcov iv tw /qvootqixXivm oxsvdov ev&ev xdxtlas , dta toi5
ZWQTjfrrjvai Tovg ftiXXovrag sioiivai iv tiJ aydnfl legstg, xai
b ftev fiaaiXsvg xa&slexai ini asXXtov xqvoov sfxnQoa^sv
tov iiBVTunvQyiov , o is nanJiuQ/rjg o/uoicog xai avxog xa&d-
C ?«r(w ini asXXtov eg doioxsQag tov fiaoiXiag , ov fiivroi int-
oijg* ol pa-zo
is svvovyoi nQtoxoona&aQioi loravrai Xnio&sv tov
atXdcag Xapmv ds vtvfia 6 nQainoaixoq
xaxd Trt v Tatyv atkav.
Tiaoa tov paoiXieog, vsvei to7 douaqfy , xdxtVvog s$SQ%STai
xaxtycov iv tji ytiQi avTOv psgytov ygvoovv iidXi&ov , xai
iToifidaag flrjXov a, jtyTQOnoXtTag , eio£(jytxai xai laxaxai iv

la. xttxtlotR. ex script cod. xaxtfOat, xdxet&ey ed. 30. dana-


dciQiQi cod. et cd.

qnam ingressus est, insidet. Pracpositus vero venit et Iroperatori


adventum patriarchae nuntiat, qui statim sumto dibetesio suo , Ui-
tzacium iuduit ille, acccpto ab Imperatore slgno, cgrcditiir ct pa-
:

triarcham vocat, qui mauui praepositi iuntxus, aureuiu triclinium


intrat, in cuius medio Imperator eum excipit, et postquam se invi-
ccm adorarunt ac salutarunt, simul in codem triclinio consident.
Hora autcm, qua agape di»tribuitur, adveniente, cubicularii a man-
dato intrant , et cuhiculo quidem praefecti ab utroque aureae men-
sae latere prope aurea vasa , spatharoctibicuiarii et cubicularii post
reposita in aureo triclinio vasa bic illic adstant, ut ingressuris ad
agapen sacerdotibus via pateat. Imperator in sella aurea ante pen-
tapyrgium, paritcr et ipse patriarcha in sella ad sinistram Imperato-
rU , non ciusdem tamen altitudinis , adsidet: eunuchi autem proto-
spatharii pone Imperatorem secundum ordinem suum adstant. Edito
ab hoc signo, praepositus ostiario signum dat, qui virgam anream
cemmisque ornatam manu tenens abit vclumque primum , mctropo-
Uta« f ordinate deinde revcrsua, in lUniae argontearum portarum

Digitized by Google
DE GERIMON. AULAE BYZANT. I. 1*. 9**

rw ovdfjj xd>v aQyvQav nvXwv tov /qvootqixX/vov. (B.) Kai V

X&fttov av9iq vevfia 6 ngainoaixog nuQa tov (luaiXJwg, vivu


xw Sariaotit) , xuxinD; vvaaet to /?^Xov /ifTa tjjk X tl (?°$f *«*
ai'povatr avVo vntQ&ev oiXevTidgtoi. xui etaey/STat °*lu> TOt'
SdiuareQOv nfyovq tov ^ovororpixA/Vov ^/j-Aov a, fitjxgonoXfratD
xui cntaxonoi , xai axdvxog tov ooxiaoi'ov vno to eioquivov
/fcjXor, ninxovoiy ol avxoi 9 xui dvaaxdvxtg diiyxorrai ftt/Qi
Trjg p&ttjg tov toixAiVov* o d£ Soridgtog ngonooevexai av-
Tory , xai *oraif dndvavxi tov noXveXaiov tov
xqeuauivov iv ^/
iotw /xio« 175 XQvorjg xQandtyg , ninxovxav to devxtgov ixetos
xui draaxdvxav, dniQ/ovrai xui loxavxat ini xijg XQ vtJ*l$ r9 at "

niZrjg , xat oxdvxog tov ngwxov avxmv tfingoaSev xijg XQ V ~


efjg xganifyg , m'ffTOvot nam? ,
0*6 o',t« t^ xaTa-
Xaftovxtg
ardattog xai 6 QtcptQevduQiog tov nQtoxov uvtwv, dnoyigov-
iimv avxbv ngog tov (laoiXia , xa* npoaxvyjjaac t« yoVara xai Ed. L. 56
Tug ztiyuq tov (laoiXiag, dondtyxai avxbv , xui SitXthbv did
tov 6i$io* fiSQOvg toxuxai dno x&v dg/ovxtov tov xovftov-
xXuov* aonaoafievoi ds xai oi eiotX&ovxeg fiexd xavxa anav-
Ttg rfj xd'&t xavTj} f dnio%ovxai xai laxavxat an' avxov in'M$. 54. *
%oiv9tiag anavxtg iv tw de^uo jiiqti, tog ngoeiQTjxat, xai av&ig
i^eX&wv 6 oaxiaQiog dno xtXevoetog, tiouyti Sid tov <fe£totr
uigovg firjXov ff 9 tov xXtjgov xijg /usydXyg ixxh^aiag* kooo*-
xvnjoavxeg 6k xai avxoi opotcog xjj ngoefgyfiivTi xdl£ci xai
doTtaadpsvoi tov paoiXia, dndg/ovxat, xai laxavxat iv toj

1. iv xp rfoV ed.

aurei triclinii tUL (II.) Rursus praeporitns , signo ab Irnperatoro


aceepto ostiarium admonet , qui velum manu pulsat , quod silen-
,

tiarii sursum attollunL Et iutrat per sinistrum aurci triclinii latus


Telum primurn , mctropolilae et episcopi , qui, stante sub dicto velo
ostiario , in tcrrarn procumbunt et , postquam surrexcre , ad medium
triclinii procednnt. Ante ipsos ostiarius nrogrcditur et ante lucer-
nam in medio aureae mensae subsistit; hi, postquam ibi iterum in
terrain prociderunt et surrexcre , abcunt et aureae mensae adstant,
eornmque principe ad aurcam mensam constituto, omnes in terrain
procumbunt, cerimoniarius autem et rcferendarius principem eorunt
ad Imperatorem adducunt, quern, genua eius manusque ample x us,
satutat , et ad dextrum latus digressus t post cubiculo praefeclos ad-
stat. Quod postquam deinde omnes , codem ritu ingressi , feccre,
post eura in dextra parte ut supra dictum est ordinc stant Rursus
egressus ostaarius a mandato, per dextram triclinii partem velum
secundum, clericos raagnae ecclcsiae, adducit: qui cum ipsi pariter
eodem ritn Imperatorem adorarunt et salutarunt, abeunt et in si-
nittro eius triclinii latere post cubiculi praefectos adstant. Sic ostia-

Digitized by Google
94 C0NSTANTIN1 PORPHYROGENITI
BuQtOTtQfo [iSQSi rov avrov TQtxfavov, xai avTOi dno rwv ag-
%6vt(ov tov xovfiovxXei'ov, xai i£eXdtov ndXiv o oaridqiog
dno xeXsvoscog Sid vsvftarog tov ngainoairov , iiadyti Sia
_ tov uQiarfoov /usoovg fttjXov y, rjyovfxhovg' eioeX&ovrtg Ss
xai avroi xai ngoaxwijaavrsg ix y , dand^ovrai tov paoiXiaS
ov Toonov xai ol ngo avruiv , xai SisX&ovreg Sid tov Se$iov
fiigovg , Xaravrat dno Ttov (XTjfiQonoXiTwv xai inioxoncw. (J*.)

Kai «>' ovrag Xa floor geytoodd-


6 Ttjg xuraaTaoeajg tov
qiov, QinTti avTOV noog TOvg noSag tov fiaoiXitog* donaod-
/usvog tie TOvg ts nodag xai rd yovara avrov, uvaardg dond-io
C^erai tov (iaotXia, xai dneX&cov, iv rw uqiotsqu) fieoei i'ara-
rai (nerd tov xXijoov rtjg ixxXtjoiag iv t<*j avrov fta&fup, xat
ev&icog 6 rtjg xaxaardottog sgio/erar vevow Se 6 ^aatXsvg
up ngainoatrw, Xiyer „xeX€voare." xai dnsX&ovreg ndvrtg
ol eiofX&ovreg Sid rav tqhov fiyXcov, Taravrai opaSov iv t<wi5
xaroarigrp fiiost rtjg y.gvatjg TQanstyg. 6 Sh paaiXevg xai o
naTQido/ijg dvaardvrfg, Xaravrav iv no dvcorigm fisosi rtjg
avTfjg /.gvatjg TQunitrjg ,
flXdnovreg noog dvaroXdg, xai noul
0 naTQidoxtjg ev/jv ovvanrijv, xai TsXta&et'otjg Ttjg tv/ijg,
Xiyti 6 noainooirog* ^xeXtwsars,* xai i'^ig/ovrai azraiTSSao
01 hgetg ts xai ijyovfievoi, xai vneosv/ovrai tov ftaaiXia* 6
Se (iaoiXevg justu tov naroidgyov fiaigyovrai tig tov vaov
DTtjg vnsqayi'ag Storoxov tov opdgov , xdxetae rsXovot rtjv
&uav XtiTOvoyiav , xai aroi/^evrog rod xXtpcogtov, yivovra*

ig. ovvttnrqv U., OvvamtTv cod. ct cd. aa. elo(Qx**ai ed.

riui a mandato signo a praeposito dato, itcrum egrcssus , per sini-


,

atrum triclinii latus velum tertium, hegumenos seu monastcriis prae-


fectos adducit Qui et ipsi ingrcssi et tcr Impcratorem venerati,
cum salutant more ccterorum, qui ante ipsos adveuerant, servato,
et ad dextrum latus digrcssi, post metropolitas et episcopos stant.
(Ill) Sic pariter cerimoniarius referendarium ad pedes Iroperatoris
prosternit: is genua pedesque osculatnr; quo facto surgit ct Impe-
ratorem osculatur : mox ut abiit , in sinistro latere in eodem cum
clero gradu stat, et statim cerimoniarius exit, Imperator autem
praeposito signum dat, qui dicit: lubete. Et postquam omues in
tribus vclis ingrcssi abiere, in inferior! latere aureae mensae una
adstant Imperator vero ct patriarcha surgunt ct in supcriori parte
aureae mensae ad oricntem versi stant, iubente patriarcha, ut col-
lecta instituatur, quibus finitis , praepositus dicit : lubete. Et egre-
dinntur sacerdotes et hegumeni omnes Imperatori felicia precaturi.
Dcinde Imperator ct patriarcha ad templum S. Dciparae in pharct
diviuam liturgiam celebraturi proccdunt , et instructo convivio , fer-
cula apponuntur, vocatique sacerdotes et hegumeni in palatio ma-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. i. 14. 95
fiivaai , xai oi uev xXrj&dvxeg UQetg rs xai fjyovuevot, jidvov-
aiv kv tw itaXaxtui , oi de Xomoi eiXrjopoxeg yoTtfiaxa dvaytO"
qovgi xai avxoi vneatvyofAtvoi tov fiuoiXda, TeXea&eiotjg d£Ms. 54-b
l
r^g ftei'ag XeiTOvoytag , t^eQ/sjai 6 (iaoiXevg and rtjg ixzXj]-
Sa/a; fierd tov nuxoidoypv xai eiodoyexut iv yovaoxoLxXtvy \/ xij)

tiodoyovxui tie xai oi xaxd ovvqdeiav ifoetg dno xeXevotoog xai


no tov at tov oxt'yov, xai £vXoyr aag Trjv TQunt^av 6 naroiuQ-
t

yrjg, dnioyerai xai Xaruxai jVjgy TQV flqiev dv rjj xufiunrt Tjj

ovotj ix de^tcov tcov doyvoojv nvXojv tov ygvooxQixXivov, ya/Ed.L.57 /


xoixjidXXet, to tofioopootov avxov , xai Xufiovxeg oi itoeig, Ijyovv
oi xovpovxXetotoi , e&Qyovxui, (J.) 'ExpuXovrog tit tov /?a-
aildcog to oayiov, ojisq opootT, xadd^ovrat dfiqpoxtQOt b f x8
^
fiauiXt v g xai 6 naxoidoyrig dv rjj dnoxonxfj xqandl^ri , tiot-
nyxdvxtov tie tojv xovflixovXaoi'tov tu xovxovftdoia , nivovat
\5no6g ana%. Tjj ydo tu$u Tavrrj tiodoyovrai tu xovxovfidoia
titd tojv xovfiixovXao/cov , r)vixa 6 (IaoiXevg find tov tiuxqi-
aoyov dourxa. xai eiF ovxcog , cog noosiorjxai, eiodoyexai 0
tyg xoanityg, xai Xoxuxai iv tm ovtiuj twv doyvqcov nvXdiv.
tlxu vevei b (IaoiXevg xio noainomxu) , xdxttvog T(7) Ttjg tqu- B
v&t^rjg. tov tie xijg TQanefyg vvguvxog to fifjXov pexd Tt\g

ytiobg, aiqovoiv uvxb. oiXevxidoioi vneq&ev 9 xai eioioyovxai


oi optXoi* did ydo xijg ifitiofidtiog iv exdoxt] eiobtiio xai i%6-
Sa> tov avrov firjXov vnb tivo oiXevxiUQi'av fiaoxd^exau tio-
tXdovxeg tie oi qiiXoi, xu&dZovxat, iv xij xi/aut yovojj TQandtfi
i5xov fiaoiXdag, woavxmg xui iv Totg naQUTqantVotg , euoav-

10. <ofx6(poQoy cod. 18. iv tfj defy ed.

nent: ccteri vcro, postqiiam muncra acccpcre, et ipsi fausta Irape-


ratori precati, abeunt Pcracto divino oflicio , Imperator uua cum
patriarch a ex ecclesia rcdit an rr unique triclinium cum saccrdotibus,
qui stichum faciunt, intrat: patriarcha postuuam niensae bencdixit,
abit et intra velum in camera ad dcxtrum iatua argentearum por-
tarum aurci triclinii sita omophorium deponit, quod postquam sa-
cerdotes aeu cubicularii acccpcrc , egrediuntur. (IV.) Imperator au-
tem postquam sagum , quod gestat, exuit, utriquc, Imperator et pa-
triarcha , mensac raagnae accumbunt et semel , allatis a cubiculariis
Us rasis , quae encuraaria vocantur , potum sumunt. Mos enim est,
at dum Imperator cum patriarcha convivium eclebrat, cubicularii
cacumaria afferanL Sic uti dictum est mensac pracfectus intrat et
in limine portarum argentearum subsistiU Mox Imperator praepo-
sito, hie mensac praefecto, siguura dat, qui postquam velum manu
pubavit, silentiarii illud sursum tollunt, et amici ingrcdiuntur ; per
haoc aeptimanam enim in unoquoque introitu et exitu eiusdem veli
a silcntiaiiis porUtur. Ingrcssi autem amici vencrandae aureae men-

Digitized by Google
9^ CONSTANTINI PORPHYROGENITI
ra>g xai h xatg tqjv xXrjrooQfov efoodi€$6Soig /utvaayy re xai
Xotnmv xQeioiv iv Ss rjj eiooty tov evbg exdarov fiivaov iv
rfj TQand^T} a£iot 6 (iaaiXevg tov nuTyidpyrjv ngog to tvko-
ytjoai. 6 b*h narQiuQ/rjg nQOTQenerai xaza (xi'vaov evi txd-
C (ttm fitjTQ07ioXiTfj xaza Trjp eavrov nooxa&tdoiav xai evXo-$
ytt, xai ndarjg rrjg tov TQanety'ov dxoXov&i'ug TsXtofai'oqg,
dvtGTavrai, xai vneQSv'^dfievot. tov fiaaiXea $6Q%ovTai
i> , xai
\ fiivBi 6 paoiXevg fi£To) fxovov tov najQidoyov iv T/j TQUTidCrj,
movzsg 6e ndXiv nqbg ana% avtaxavTai , xai evd-£(og 6 fiaoi-

Us.SS.aXsvg nsgi^dXXtxai to oayiov aviov , nQoaxXti&evxeg 6e xai olio


Ugstg tioigyovrai, xai neQipaXXo/iSvog o nuxqidQxrjg to co^uo-
qtoQiovavTOv iv rfj nooXex&tw?) xafidga Sid twv leoicov,
i^igynai, xai noiovai tov ori'yov, xai fXBxd tov axiyov intr-
6i'b*oxjtv o nuTQidgxrjg toj puaiXtt evXoyiag, xai i^igyovrat
ol isQtlg, xai nQOOxvvqoavrsg djuqtOTEQOi dXXqXovg ot re ftaoi-i5
D Xevg xai 6 naTQidgy^g xai donuodfxevot, 6 filv paoiXevg tio-
dgyercu iv toj xoitcSvi avrov f
tov tie naTQidoyijv Xafiovreg
ol agyovTsg tov xovfiovxXetov xai oi xovftixovXaQioi, 6*0x0x0-
tyvoiv avTOv (tixQi T W nvXyg tov onafraQixiov*

KEQ, id. 20
t)aa itt naQttyvXurtuv rfj naQtttsxevji rye fiaxatvyotfiov.

Tlgoigyovrai anavrcg iv t$ naXur/w TjXXayftivot, and


Ed.L. 58.tet>xcov /XawoYojv, ojg nQOH'qrpar dvoQaviog 6h tov na\a-

sae Imperatorls aeque ac appositis tabulis, dumque missus ct rcli-


quus apparatus in coenaculum afferuntur, adsident , dumque singuli
missus tabulae imponuntur , Impcrator patriarch am ad corum bene-
dictionent invitat. Is igitur unicuiquc metropolitarum pro sua praecel-
lentia ct dignitate id iniungit ac benedicit, omnique mensac ritu per-
acto, surguut etlmperatori fausla precati abeunt solus Imperator cum :

patriarcha ad mensam remanct. Postquam vero adhuc seroel potum


sumsere, Imperator sagum suum induit vocati sacerdotes intrant, et:

patriarcha omophorio suo in dicta camera per sacerdotes indutus,


abit. Hi stichum faciunt , deinde patriarcha pancm benedictum Im-
peratori tradit, sacerdotes egrediuntur, et postquam Imperator et
patriarcha se adorarunt et salutarunt, ille ad suum cubiculum abit,
patriarcham vero praefecti cubiculo et cubicularii excipiunt ipsum*
que usque ad spatharicii porta m comiUntur.

CAP. i 5.

Obstrvanda in vigilia septimanae renovationis.

Omnes tunicis albis induti ut dictum est in palatium conve-


niunt, quo aperto, proccssio novum triclinium, quod Iustiniani vo-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAiNT. I. 16.
97
t/w tioiQX***t> q nqoiXevotg iv tm vit$ xqixXivw tijj xaAov- ED.L. 58
fUffO *[ovartviav(ji. xaxaXafjovaqg 6k x?jg d>Qagt axoiytlxai to
tlrjTmoiov y fifr* ovrcog ytvovxai /u'voau xai 01 fihv xXrj&sv-
xtg yiXoi fiivovaiv , oi 6k Xotnoi anavxsg dniyxovjai iv xotg
5oixo4? avxdov, 6 6k fiaotXevg i%eX\hov xa&e^sxai hii xijg %ov- .

arjg Toanityg iv x<p ^ot/oorotxA/yo; juera tojv (filmy, av ixi-


Uwje xXq&Sjvai, xai ndorjg xijg tov xyane&ov dxoXov&iug
lik&j&ti'crrjg , avlaxavxat xai dnioxovxai $*<*o*og iv xotg <u-

xoig avxdov. iaxiov 6k xai xovxo, 8xi> tj avxrt xd%ig nagaxo-


lolov&t xai ini xg avQiov, ijyovv to odpfiuxov Ttjg avxijg *-

P$opd6og.

KEO. ig. B
Vca 6&1 naqacpvXdxxuv x$ xvQiaxjj xoti dvxtnaax* , dnrfyxos toiT

!5 Elaiqxsxai V ngoiXevoig anb aXXa£tfia>v elg to 'ibwm-


xai neoi u>Qav xqixtjv 6i6ovxai fiivoai, xai ytvexat,
viavbv,
utxacxdaifiov h
t$ xwoiOT&gfy , xai dnigyovxai ol dsano-
Ttu $ig tov avyovaxia xai aXXdaaovoi id 6iprjzqoia xai xdg
ylafj.v6ag xai i^sgyovxau xai yivexai 17 nqtoxrj 6ox*j , xtav
wiuxQixfav iv toj ^yo^oo^/oj* xai Xeyct 0 rijg xaxaoxdottog
rfttXtvoaxs*" xai insvyovrai „tlg noXXovg xqovovg" xaic
iUyxovxai £tog tov fieydkov xovolozooqiov , iv&a Xaxavxat,

a. axttxexai ed. i5. ffc to> cod.

Hora autem adveniente , coenaculum paratur ferculaque


catur, intrat.
apponuntur. Vocati ad convivium amici manent, ceteri omncs domum
petunt. Imp era tor cgressus, aureae mensae in aureo triclinio cum
amici s , quos ocari iuasit adsidct, hi toto convivii ordiuc peracto,
,

aargunt et omnes domum abeuuL Sciendum est , eundem mo rem


et sequenti die sea tabbato eius septimanae obtinere.

CAP. 16.

Observanda dominica secunda pest pascha, Imperatore ad S. So-


phiae abeunte.

Proceasio in mutatoriis triclinium Iustiniani ingreditur, circa bo-


ram tertiam fcrcula afferuntur et metastasimum in consistorio fit:
Domini ad augustcum abeuntes , dibetcsia chlamydesque mutant et
prodeunt. Prima receptio a patriciis in ouopodio instituitur, ubi ceri-
moniarius dicit: Jubett, ct precautur: In multa bonaque tempora etc.
Inde ad magnum consutorium ubi comites , consistoriani ceterique
,

scnatores adsunt, proccdunt, dominisque in ciborio super porpbyre-


*
Conxantinu* Porphjr. Vol i. 7

Digitized by Google
*

98 CONSTANTINI PORPnYROGENITI

Ms. 55. b xovoiotuqiov xai 01 Xoinoi <rvyxXrjTtxoi , xai ordv-


T(ov riov fconotaiv eig to xipwyiov knuvto xaav noqtpvQmv
yQadqXtwv , ntnxovatv ol ovyxXqxixoi ndvxeg ufta xotg na-
TQtxtotg, xai dvaaxdvxwv aixwv , Xajufldvei 6 oiXcvnuQiog
vevfjia did tov noamoatTOv xai Xdyei nx£X£vaax£*" ol &eS
9t
€tg noXXovg xgovovg", xai anegyovxav Sid twv aj(oX£vm
rd de fJieQrj Taxavxai xaxaotpoayiXovra xai juovoy , o* de
voxdgioi xai ol fiuiaroQeg Xsyovat rovg id/xjtovg. xai 61a
rov yvxov dniQyovxai sig xd xarrjyovfisvd ol dsonoxai xai
flavor ufia tov xovpovxXei'ov xai x&y oiXevxiaofav xai Xsi-10
D xovgyovoiv ixelae xui dQioxovoi p£xd tov naxQiugyov , xai
vnoaT(i6(povT£g (pooovot, xd Siflqxrjoia ol Seanoxai xai r?tz-£a-
xia, xai vnooxqstpovaiv oxpixevoftBVOi vno tojv naTQtxicov xai
aiXevriaQtav (pooovvzayv aayia dXijd-ivd , xai eiaeQ/ovxai dia
tov Kvq/ov Ttjg ixxX^atag* i5

Ed.L.59 KE®.
tDtia <ff? na^ntpvXdxxtiy xjj xixqdSt xijs /liOonsyxijxoo'x^s xal
xijs iy rjJ va$ xov thy(ov Mtoxiou nqoeleiiaecog.

nQO&QXpvrai anavxtg ol aQ/ovxeg Ivvvyiot, yXXaypivoi


sv x(o naXaxio), ijyovv iv T(ji vato tov Kvqi'ov, cpogovvxeq 00-20

1. tinaxoi, xovcftoriuQioy R. ex script* cod. xoyOtOnuQiO supcr-


scripto o, tinuxoi xovotoxtoqlov cd. 10. 'loxioy, Sxt rS
xvQtaxfj rfj avxij [raJri? cd.] tov dyxln(tO%cc dntQxttai 6 ftaOiXfue
lyinnog iuTZQaxoe (Is xovs dy(ovg dnooiokovg [10C dytov dno-
oi6kov cd.J- yetaoil yaq xovzo i$£&(yxo. 1 1. dQiOxtSoi ed.

ticis gradibus stantibus , scnatorcs omncs una cum patriciis sc pro—


stcrnunt, et postquam surrcxcrc, silcntiarius sign um per praepositum
accipit et dicit : Jubete: ipsi vcro: In mult a bonaque tempora ac-
claraaut pcrque scholas abeunt Factioncs quoque adsunt, tan turn
Impcratorcm signantes , notarii vcro et magistri iambos dicunt Do-
mini per concamerationem ad catccbumena soli cum cubiculariis et
silentiariis abeunt, peracloque ibi divino officio, cum patriarch*
convivanttir, revcrtentes dibctcsia et tzitzacia gestant, a patriciis et
silentiariis stipati , qui saga purpurea gestaut, perque ecclcsiam Do-
mini ingrediuntur.
CAP. 17.

Obtej-vanda feria quarto, septimanae quartae post pascha et in


processione ad templum S. Mocii.

Prorcrcs omncs in mutatoriis noctu ad palatium sen ad templum


Domini proecduut, quos iulcr patricii, stralcgi, praepositi, ostiarii ct

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 17. 99
yia dXq&iva, naxoixioi t$ xai axQaxtjyoi, nqainoavxoi r$ xai
fottoQiot xai nQiftixqqioi* ol svyovyoi nqooxoona&dqioi
axixta aXtftivdy bftofag 6*h xai ol flaqpdxoi nqo)xoona9dqiot9
ol ik una&aqoxovflixovXdqioi xai ol xovfiixovXdqioi dnb xa-
Sfuvoioov, paoxdtyvxeg ol ona&aqoxovflixovXdqioi xai xd d*-B
axquXia avrcov, ol Se xav$i$dxot xai fiavddxoqeg, maavxoog
xai ol oxqi'ftcoveg, rag havxav oxoXdg, tog sld-toxai avxotg*
dvot%avrog 6s zov naXaxiov ini xov Kvotov, qpoqav 6 ftaoi-
Uvg axctqafidyyiov diaonqov yqvooxXafiov xai oxeqpdtig vnb
imov nqainootxov , i%4q%exai t%a> xijg nvXtjg rov Kvqiov, xai
tiypvxai avxov ixeias naxqixioi xai axqaxijyoi. xai dayoi-
ftvofxsvog vti' avxav ndvxoiv , QiqyBxat, fiixQi rtjg fitydXijg
xvXqg xmv Ixoxovflhmv, iv fj
xai ol oxqificovsg nqofiuXXovxar
Ixnevtt da ixstos 6 (taotXevg iqp' Xnnov ioxqmftivov an6yu,56.*
iSotXoyaXivov %qvaov SiaXidov yei/usvxov , Tjitqpttafiivov ano
fiaqydqoov iv <?£ xotg xiaaaqai noai xov avxov Xnnov xaiC
xij ovqa nqdvSioi nixaaot dnoxqifiavxai 9 xai Stiqytxai 6id
to3v xooxivojv xai xtjg yaXxfjg* ol 6*8 naxqixioi xai oxqaxtj-
yoi xai aqyovxsg xov xovpovxXetov fisxd ndoijg xijg avyxXq-
2oxov, opoQOvvxeg aayta dXqdtvu, Inntvovoiv J£a> xdiv xoqrivav,
xai ovxoi fisv iq>' Inncov Sijqiyevovxsg xov paoiXda ptxd ai-
Uvxiaqi'ojv xai and indbxaiv xai xov xtjg xaxaoxdasmg o*i$q-

youhov sv xql niatfi xai laxaJvxog xqv naoiXevoiv, ol 6*6

fyi ol drjoiysvovxtg xov vaoiXia eloiv ovxoi • onadaqioi pa-


^Saxa^ovxeg tiiaxgdXia, (foqovvrsg xai xd oxovxdqia avxoZv,
xavMaxoi fiaoxd^ovx£g ^oftouog, oxqtfiwveg xai fiavSdxoq$g

x et 3. dona&a qio i eel

primicerii saga purpurea, euAuchi protospatharii aeque ac barbati pro-


tospatharii, spatharocubicula rii ct cubicuiarii a camisiis specia purpu-
rea, spatharocubicularii ctia^m dextralia sua, candidati vcro, mandato-
res et scriboncs stolas sua^ pro more gcatant Apcrto palatio, quod
tempio Dei proximura est, imperator acaramangio albo aurcis clavis
ornato ct a pracposito coronjatus, c porta eius egreditur, ubi eum pa-
tricii ct stratcgi escipiunt. A quibus omnibus stipatus, ad magna
,

portam excubilorum , ubi sc^riboncs promoventur, proccdit, et equo


ephippio aurco lapidibus uniouibus ornato, in cuius quatuor pc-
dibus et cauda taeniae scuJbraudea pendent, vectus , per cortinam
et chatccn transit Patricii,, stratcgi ct cubiculo praefecti cum uni-
vcrso scnatu , saga purpurea' gestantes, extra cortinas cquis consccu-
sis,, aim silcntiariis , cxpraeJfcctis
sis cxpraej et cerimoniario , in medio ipsorum
proccdentc et pompam ordii lante , Impcratorcm comitantur : rcliqui
pedibus cuAtcs hi sunt: sp^tharii dextralia scatariaque sua gestau-

Digitized by Google
IOO CONSTAJSTlNl PORPHYROGENITI
D (iaord£ovreg rd flegyia avrcov, ndvreg fie ovroi evdtv xuxtT<se
titjgiyevovai rov (Jaotkia f iv tie rqt fidoift avrwv mXevridgiot
riaaageg fcoTuQovreg ygvau dtdXi&a pegyia, qpogovvreg oa-
,

yia aX^O-ivd. (&•) Jrjgiyevofievog dh vn' avrcov ndvrmv o


paoiXevg vno re ne^cov xai icpinncov , diigxerai, Sid re rovS
(fooov xai rov ravgov, rov atiXa&eXcpiov, rov fioog, rov %qgo-
Xoqpov xai rov Qaxiovt'ov . xaraXaficbv ds iv rfj rgioSq), ev&a
6 vaog rov dytov dnoaroXov ^Ovrjoifjiov , ixvevei 6e\ta xai
Siigyerai did rov dyiov 'Iaxcofiov rov Jligoov and 6*k rcov
ixetae tioeg/srai iv rtji ostctm vaiji rov dyiov fidgrvgog iWito-io.
Ed. L. foxiov • eiaeXdwv Se 6 §aaiXevg iv rip Xovrygi xai SieX&cov

fiiXQ 1 twv ygatiqXtcov rwv dvegyofiivcav iv r(ji vdgdyxi, xa-


xtibs viipdfievog, $iio%erai 6 id rov vdgfhjxog, ordvreg 6*e oi
nargixioi xai orgarrjyoi fierd rSjg cvyxXqrov nXqatov rtjg £*V-
ayovayg nvXijg eig rov xoxXidv, iitevyovrai rov paaiXiu } \S
htaarog avrdiv ojg ngoet'gjjrat . 6 Se fiaaiXevg SrjgiyevofievoQ
Ms.56.bvnd re rcov dgyovrcov rov xov§ovxXeiov xai (iaaiXixcov oixei-
uxmvy rov rtjg xaraordaecog re xai oiXevriagicov , dvigxcrtu
did rov xo/Xiov , xai fiixgov ixxXivag dgioregov, Siigxerat
did rav xarrjxovfievitov rov vdoxhjxog xai eioigyerai eig rovio
xoirdova avrov , xai tibeX&wv dnaXXdaoei Si^tfr^aiov aongov,
B oi difirfrrjaia a-
Sk evvovx 01 ngayroana&dgiot vnaXXdaaovai
anga xai oafiuvia, fiaard^ovreg xai rd anadvpdxXia avrcov,
qpogovvreg xai rd ona&t'a avrutv, Siigx0VTat omadsv rov pa-
1

aa. et *ic deinceps ubique. 1

tes, eandidati simili habitu, scribonea et mandators cum virgis suis,


omncs Impcratorcm utrinque ambicntes in medio eorura silentiarii :

quatuor, virgas a ureas gemmis ornatas gestantes, proccdunt (II.) Ab


bis omnibus partim equis, partim pedibiis cuntibus stipatus Impera-
tor, per forum, taurum, philadelphium forum bovis, xerolopbum ct
,

bexacionium transit Postquam vero in trivium, ubi tcmplum S. apo-


Oncsimi silum est, perveuit, dcxtrd/rsum deflectens, per S. laco-
stoli
bi Persae transit, indc templum S. majrtyris Mocii petit. Baptiste-
rium autem iugressus , ubi ad scabs narthecis perveuit ibique ma-
nus lavit, per narthecera transit, patricii autem et strategi cum se-
natu prope porta in in cocbleara duccntem adstantes, fausta Impera-
tori eo , quo diximus raodo apprccantur. Deindc a praefectis cubi-
culo et Imperatoriis ministris, cerimoniario et sileutiariis cinctua,
per cochlcam adscendit, et paulo ad singstram dcclinans, per catecbu-
mena narthecis ad suum cubiculum transit, quod iugressus, dibctc-
sium album mutat, eunuchi protospatb^arii dibclcsia alba et sabana
mutant, suosquc spalbobaculos ct spal^ias gcstaulcs, a tcrgo Impc-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 17. I O
mUwq, ojg £i9uncu avxotg. 6 Se
xaxaoxdffsmg tfaXtooy
xljg
S/jXoT tw ngainooixoj, a\g oxi ?jyyioev 6 xatgog xtjg Xtxtjg /se-
nt rov naxgidg/ov, 6 6h ngamooixog eioeX&wv dtjXot x$ fia-
otltZ. rov 6e paoiXing i^eX&oyrog ix tov xoixtoyog uvtov iy
5*rtg xaTTixovfitvioig vntQ&ey xcoy (iaoiXixcoy nvXooy, tioiQ/pv-
t<u oi peanjtoQtg xai vnaXXdaoovai xrjv yXavitia toy f$aoi>-
l£a 9 xd b*b ixewe xgtfta/ueya firjXa iy xotg xar tj/ovjuevioig
xovftucovXdoioi nowvatv, s&Xdoyxa 6*& rov (jctaiXia ix xmy
prjkcjy xai dijgiysvbfuyoy vnb xdiv uq/ovtcov rov xovfiov-Q

iQxkeiov, Sixoyrat ixstae €%a> tov f}t)Xov naxgtxtoi re xai orou-


xqyoi, xai nsoovreg ngocxvyovoi, xai vivu 6 noainoairog
unb xtXtvasmg rov xaxaaxdatmg 9 xdxstvog Xtysi 91xBXtv-
rtjg

eaw" avxoi 6*s „dg noXXovg xai dyafrovQ


vneoev/oyrai to
Xpoyovg." xai fyQiytvopeyog vnb ndyxmv tpooovvxcov td
i5XDvo6ra(tXa avxmy /Aay/tfca, xaxioxerai xby xoylidv > xai
ii/oyvai avxbv ndXiv ixtias, rt yovv iy nXijociftaxi xov xo-
%liov , natoixioi xs xai oxQaxqyoi avv ndot] xtj ovyxXijrwt
xai ndyxwv nsoovxay, viva b noamoauog dnb xeXtvotwg r^f
oiXiyxtaoio) 9 xuxetvog Xeyet 9f xeX$voaxe*" avxoi db vjiegev-
xo/orrui bfxoiaog 9i
tig noXXovg xai dyafhvg XQWOvg." (I*.) ^hj-D
Qiysvofisyog 6*6 6 fiaaiXevg dnb Jtoy ixeios, tiUoxtxai Sid
rov vaQd-qxog, xai i&Xdwv xijy odoay ayxtxgv xc&y fiaotXtxcov
xvXtoy rov fuydXov yuov nvXijv, xaxigx^Tai xd ygaSijXia, xai
UxXivag i| dgiaxegag, ^dgx 6Tai % h v nvXtjv, 6i' fjg si&ioxat

9- &iQtytvou4vuy cod. et 10. o*l%oyxai

ratoris, at ipsis mos est, procedunt Ccrimoniariut ingrcssus pracpo-


situm moDct , temp us processjonis cum patriarcha instare , quod is
Lsperatori iudicat. Quo e cubiculo suo in catcchuraena super Im-
peraloriis portis ingrcsso, vestitores intrant tuuicamquc Impcratoriam
mUnt, vela autem in catecliumcnis cubicularii suspendunt, egret-
tuntque e Telis Iraperatorem et a pracfectis cubiculo stipatiun patri-
di et strategi extra velum excipiunt et prono in terram vultu ado-
raut: praepositus a maudato ccrimoniario signum dat et dicit: lu-
bew. ilii: In multa bonaque tempora acclamanU Sic ab omnibus
tunicas aureis segmentis gestautibus slipatus, per cocnleam descen-
ds t ubi ipsum rursus in plenitudine eius patricii ct strategi cum
nnivcrso senatu excipiunt , et postquam omnes in terram procide-
ruot, praepositus a mandato silcntiario signum dat, hie dicit: Jube-
U . ipsi pariter : In multa bonaque tempora el acclamant (III.) His
comitantibus Imperalor per narthecem transit, ct c porta magni
teropli lmperatoriis obversa prodiens, per gradus descendit, et ad si*
n it tram declinans, per porta m, per quain cgrcdi in omnibus proces-
sionibus solet, exit, in media proccssioui occurrit, et cum cercif as-

Digitized by Google
102 CONSTAJsTINI PORPIIYKOGENITI

avrr<» xa9* txdarTjy itQoiXevoiv SiiQ/sadat t xai dnavra ttjp

XiTtjp iv rjj fiictj, xai axf/ag xtjpovg xai ev%dftevog9 ngoaxwet


Ms. 5;. a ibv Tifiiov xai tyoonoihv axavQOV xai to u/oavrov tvayyiXiov9
(ha nQoaxvyqaavrtg dfuportgoi, o, tc fiaoiXevg xai 6 tiotqi-
dg/rjg f duQ/ezai efuiQoo&sv Ttjg XtTtjg, fyoiyevofitvog Uno^,
t&v xaxd avvijdeiav, &ta tov Xovrrjoog, xai dve\&av rd do-
E<LL.6i dyovta yqaSr^Xia bf T<p vagdyxi, eiofyxerai eig top avrov
vapfyxa xai xa&Qerai ini oeXXiov XQvaov |g dgiaxsQag
xtjg eioayovatjg anb t&v ftd&Qtov fiiorjg nvXtjg, ix^e/Ojuevog

fii/Qig up xaraXdfifi 6 navQLUQXtjg perd Xirrjg. xai tovtovio


yivofUvov xai fiiXXovrog tov rtp/ov otuvqov eiaif)X^o9ai>
tfjv tvdwuov toov ygadqXuov nvXtiv - dvtoxaxai 6 (iaotXtvg,
xai avsXd'ovrog tov nargtuqxov tu yoadrjXta, dniox^TOi &
fiaaiXevg fttrd tov naxQiaQ/ov , xai Xaravxai dfifpottqoi iv
T(ji ovtitp raw paaiXtxwv nvXdSv, xai 6 pkv §aaiXevg axf/ag 1
xtjQovg tvytTai, d d*b naTQidqxtjg rtX(? tj}v *vx*l v ***<r-

ddov xijg fotug XeiTOvyytag , xai sv^dftevog 6 fiaoiXtvg bit-


todidaxjt tu xrjQia t$ n^ainoantt) • TeXsadti'atjg is xai rijg *v-

Xqg, nQoaxvveZ to a/qavrov cvajyiXiov xai tov t/^iov otov-


fw. xai imXaponivov tov paaiXeag Tijg /«poj tov KaTpt-ao
aQ/ov , tit&Qxovrai fiiaov tov vaov xai titd rrjg o*s£iag rcXa-
yiag tov afxftcovog $lo&Qxovrai iv Ttj ocoXda, xai dnsX&ovrcov
H&XQ 1 r °> v «y«>v &vQcoy f 6 fisv narQiaQXIS sioiQX erai e k T®
&vaiaanjQiov , 6 o*b flaaiXevg cv^dfievog xai imSovg t<£

1 3. t« yQtttylta ~ nrttQtrtQxov , xai om. ed. i5. t? <5(fw


cd. 1 8. xqs eti'/ije cd.

dentibus prccatui, vcncrandam et ivificam cruccm sancttuntruc evan—


geliutn aclorat Postquaia vcro Impcrator ct patriarch a se invicem
adoraront, illc cum solenui comitatu per baptisterium ante procesaio-
nern transit , et postquam per scalam nartbccis adscendit , ipsum nar-
thecem intrat ibique ad sinistram mediae portae, quae a scalis
ducit, in sella aurea sedet, usque dum patriarcba cum processione
advenerit, cxpectans. Quo facto, dum vencranda crux per sinistram
portam scalac iugressura est, surgit lmperator, et adscendente pa-
triarcha per scalam, lmperator cum patriarcba recedit, et ambo in
limine Imperatoriarum porUrum subsistunt, ubi lmperator quidem
cum accensis cercis prccatur, patriarcha autem prcces introitus divini
officii rccitat, et precatus Impcrator cereos praeposito tradit : fin i to,
preeatione, sanctum eTangclium ac venerandam crucem adorat Mox
patriarchara manu prchcudit tinaquc cum co per medium templum
et dcxtrum ambonis latus soleam in I rat, et ad sacras ianuas progrcssi,
patriarcha sacrariuin, aequc ac lmperator, postquam precatus est
et ccrcos praeposito dedit , ingrcdilur. Sacrariam ingressuro , metro-

Digitized by Google
DE CERIMOK. AULAE BYZANT. I. 17. Io3
xpainootxro tovg xtjqovg , s iosoysrai. yvixa 6*b ftiXXst sioiQ-
jtodui sig to xh/oiamijQiov , htiQQenovoiv ol (ttjfxqonoXXtai
taxd to s&og ra dyia 9voia nqvg tov (3aoiX£a, xai nqooxv-
trjoag 6 fiuotlsvg xovg in' avxatg nsnaqttivovg crxavoovg, fiV-

Stn/srai tig to &voiaorqoiov , xai sv^dfievog vnuXXd%ag Tt)vC


uytav xodns^av , aSg sid'ioxat avxro, Ti'drjaiv in* avxj\ dno-
xofifliov xai diiqysxai tisrd tov narqidqyov did Tfjg nXa-
pag tov d-vaiaoxrjqiov ix d«|tc5v V>h.Q l *w dyiav &vqmv
tov p/jftaxog, xai 6 psv naxqidqyrjg fiivsi iv t$ dvoiaonj-
loqfro nqog to ixxsXsoai tjJv dsiav XsiTOvqytav , o is fiaoi-
Uvg ipXSwv ix tov dvoiaarrjqtov iiiqysrai itd Trjg nXayiag
too yvvaixnov, ol ds naTqixioi Toxarrai s£oo&sv Ttjg nvXtjg
Ttjg sioayovarjg sig tov xoyXidv ft era orqaTrjycov, xaxa-Ma. Ttjg 57. b
urdaecog ts xai oiXsvTiaqiayv , fxeid Tfjg ovyxXipov vnsqsvyo-

\Suevoi tov (iaaiXia. 0 is [SaoiXsvg }
iygiyBvo/nspog vno
ts tcoV aqyovxcov tov xovfiovxXsiov xai tcSv fiaaiXixwv oixtia-D
xtov, dviqysxai did tov (ivoxixov xoyXiov xai sioiqysxai tig
to naqaxvnrixov , sv&a xai t/jv &siav XeiTOvqyiav tsXsi* xai
ti ftev xsXsvsi 6 flaoiXsvg, ixiiysxai ixttos tov naxqtdqyrjv,
lofiiygig av xaxaXufifj tov dxovfifltoai avrov iv Ttj Tqanitji , si
is fitrjys , iiiqysxai Sid xtav xaTrj/ovftsvitov , Srjqiysvo/isvog
vno Ttov ngofiQtjuivmv, xai dniqysxai sy tw xoixtovi avxovm
jji/xa is xaxaXdftr) 6 tov xXtfxaqiov xaiQog ,
s^sqytxai 0 fiaoi-
y
Xtvg and tov avrov , irjqtysvofuvog vn avxwv , xai
xoixtiSvog

i^unioysxai iv xoVg xaTrjyovftfvtoig , iv ojg xai 7) Tifxia Todne^a £d. L. Gq

loxaxai avxov. xai itj xaxaXajiovxog tov naxqidqyov and

politae sauctas ianuas pro more inclinant, et poilquam cruccs e\s


aiUxas adoravit, sacrarium inlrat, prccatusquc instratum sacri altaris,
ot »o let, motat eiquc apocombium imponit, ct cum patriarcba per
Jcxtrum sacrarii latus ad sanctas ianuas bematis disccdit Interna
patriarcba ad ceUbrandum divinum o(Bcium in sacrario manct, Jm-
pcrator autcm indc cgrcssus , per latus gyuaccci transit , dtun inte-
rim patricii extra portara cochleae cum strategis , cerimoniario, si-
lontiariis et senatu , fausta Impcratori apprccantibus , adstant (IV.)
Hie a pracfectis cnbiculi etlmperatoriis ministris stipatus, per sccrctam
corhieara adscendit et capellara , ubi et divinam liturgiain eclebrat, m-
gredttnr ibiquc, si ipsi placet, patriarcharo, usque dum tempus, quo
nensae accumbit , appropinqnavit, expectat: sin minus, per catechu-
topna, a dictis stipatus, transit suumquc cubiculum petit. Appro-
ptoqnante convivii tempore, iisdem comitantibus e cubiculo ad ca- ,

(cchumena , obi ct Tencranda inensa sua stat, procediL lnvitalum


ad convivium patriarcham pracfecti cubiculo cum cubiculariis a mau-

Digitized by Google
lo4 CONSTANTINI PORPHYKOGENTTl
nooaxXrximg , iixovrai avrov «^omj rov xovflovxXefov /u&rd
xovftixovXaQtco* and xeXevaemg iv roj xo/Xi^ 9 oV ov dvijX&ev
o fiaoiXtvg iv ngtoroig nob rov xaxaXafleZv rfjv Xirijv, xai
dno<pioovffiv avxbv Sid raiv xanj^ovfiivmv, xai eioeX9a)v svov-
rat r<j> paoiXsT. tioioyovrai Ss xai ol IsQetg xai noiovai rbvS
an'xov, xai Xapovxeg avroi teqetg rov naiQiuQXOv to w/io-
ol

(pogiov, Qiyxoyrcu, xai xa&i^ovxai dfi<pouQOi, o 9 re paoiXsvg


xai 6 nazQidoxqg, iv rfj TQani^jj. movruv Sk ag eid-iorai aw-

tolg nqbg ana% y ttoiQXOvrcu ol tpiXoi, xai ndaijg rijg rov roans-
C/'ov dxoXovMag rsXeofai'aqg , dviaxavrai xai i^iqxovxat, xai 10
Bfthsi 6 (laoiXtvg find rov narqidqxov iv rol xXrjxwQiip, mov-
reg Ss ndXiv dfiqpbxeqoi nqbg ana%t dviaxavxau tira nqooxv-
vqoavrtg dXXqXovg o, re flaoiXtvg xai 6 narqiaqxyi, o fUv na-

TQiaQX^S e^^eraty Siauoi^ovai Sb avxbv ag/ovitg rov xov-


povxXeiov fi^XQ 1 T °v nqouqijfiivov xo/Xiov. 6 Se fiuoiXtvg 0*9-1
qiycvofievog vno rmv dqxovxoDv rov xov§ovxXelov xai /SaatAt-
Ms. 58. a olxuaxwv , dniqxerai iv r$ avrov, ix8sx°h BV0S
xoireSvi
rov xaiqov, xazaXapovrog Sh rov xaiqov nqotXtvaemg , I£-
rijg

iqytxai dno rov xoiravog avxov iv rotg xarrjxovfievioig vnsq-


dev rijg rav flaoiXixdiv nvXav xai vnaXXdaaei rijv oroXjJy,io
4\v e&ioxai avxfo iv ravrp rfj ioqrjj ntqipiflXijo$ai. xai Aa-
Cft&v 6 nqainooixog rijv ridqav , inirfttftiv avrijv ini rrjv xe-
(paXtjv rov paaiXictg, xai Srjqiyev6(i£vog 6 paoiXevg vno rov

xovfiovxXtiov , xaxiqx^xai vno rov nqosiqijfiivov Svrixov xo-


XXipv, dnavrtg Se avxoov dno oayuov dXijdxvdtv, xai Sixovrai^S
3. xovpixovXaotuy R. ex compcndio cod., xovfrixovlaqlov ed.
13. tc om. ed. 22. Ottdqa cod.

dalo in cochlea, per quam primtim Imperator, antequam proceasio-


nts tempus venerat, adsceudcrat, excipiunt eumque per catechumen*
adducant : ingressus cum Iraperatore versatur. Intrant etiam aacer-
dotea et stichum faciunt, acceptoque patriarchae omophorio , exe-
unt, Imperator et patriarcha mensae adsident Qui poatquam semel
ut ipsis mos est po turn sums ere, intrant amid, omnibusque mensae
ritibus servatis, surguut et egrediuntur, mox Imperator quoque et
patriarcha , qui remanserant , a convivio , postquam adhuc semel bi-
berunt, surgunt Sic posteaquam se invicem adorarunt, patriarcha
egreditur , qucm ad dictam cochleam praefecti cubiculo conducunt.
Imperator a cubiculo praefectis et Imperatoriis ministris stipalus , ad
mum cubiculum abit, tempus processionis exspectans. Quo appro-
pinquantc, e cubiculo suo ad catechuracna super Imperatorias portas
abit ibique vestcm , quam hoc iuducre festo solet , sumit : praepo-
situs tiaram caniti eius impouit, ipse a cubiculo stipatus , dictam oc-
cidentalcm coclilcajn subit, omncs vcro in sagis purpureis in nar-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 17. Io5
ovtov iv T^f vdodijXi e^ooSrv xrjg nvXrjg xov avrov xo/Xiov
douvxtag xai oi xov xovftovxXetov aqyovrsq. xai Xa^cov vsvfia
o noamocixog naqu xov (iaoiXdcog , vfvti x(ji xrjg xaxaux datwg,
xdxttvog X&yei xeXtvaaxe" (£.) Kai tirjoiysvo/usvog vn* avxmv
fJ

So fiaoiXsvg i££(>xeTal xrjv ovaav nqog xd yQatirjXia fiiarjv nv-


hjv xov vdqSrjxog xai innevei ixetos iqj' Xnnov Xevxov ioxQco-
fisvov vno oeXo/aXiyov xqvoov diuXi&ov xeifievxov, rjnqmofii-D
vov and (iaQydaav, ol dh Xotnoi aqxovxeg innevovaiv e£a> xrjg

xvXrjg. iv xfj neqioSa) xov paoiXdag xeXetxai r) xrjg noosXsv-


toota? xd%tg vno xt xav iqj/nnav xai ns^av toaavxag xai xmv
fitowv, or xgonov dvmxegm xy devxtoa xrjg Staxaivrja/fiov
rav dyioov dnoaxoXcov hii Xsnxw i'§sd'€/ied'ow i'^sX&ovxog Sk xov
fiuaiXiwg ev xfj nvXr) , iv t] diigxtxai iv txdaxrj nootXsvast,
t\yovv xfj ovoTj nqog uqxxov , deyovxai avrov ixetae iv ngcixoig
t5o Sofidaxtxog xmv oyoXmv fiexd xov negarixov drjpov xmv Bevi-
xtov, iniSidcooi 6*s XifoXXdoiov TfJ? paaiXtl, <poo<ov ;4av/oW Ed. L. 63
Btvcxov xQvootopavxov , xai diaou&i xov fiaoiXiu xb avxo [ti-
gog fii/.Qi xov Qaxiovi'ov. 6 6*6 Softiaxixog xcov exoxovftiioav
fuxd xov ntoaxixov drjfiov xmv IlQaohwv Siyovxat, xov paou
toUa iv e^axioviui, xai biididovxog xov SrjfioxQaxov XtfieXXd-
Qtov, Siaam^ovaiv adxov fti/Qt xrjg fiovrjxag; qjoqtl $s xai
yXavida IIquoivov yqvoovyuvtov xaxd xrjv dva-M$.
o tirjfioxQaxrjg 58. b
loyiav xov fiigovg avxov, xai xrjg noXixixrjg to ftioog xcov
Jloaaivmv Siyovxai xov flaaiXia iv xfj ftovrjxtj , xai im6*io*a>oiv

16. xXovtdiov R. ex comp. cod., ^AaWJa cd. a3. to if fiigovs ed.

thece extra cochleae portam una cum praefectis cubiculo eum


excipiunt Praepositus liguo ab Imperatore dato, cerimoniario an-
nuit, is dicit: IubeU. (V.) Stipatus ab ipais Imperator , per mediam
nartbecis portam , scalis proxiinam, exit et ibi equum album, au-
reo, getnmis ct margaritis ornato alboque epbippio instructum , con-
accodit: reliqui praefecti extra portam equ is vehuntur. Interea proce»-
sionis ordo turn ab iis, oui equis, turn ab iis, qui pcdibua procedunt,
aequeac a factionibus, obaervatur, ut supra de secuuda die septimanae
reoovatioois sanctorum apostolorum brevitcr exposuimus. Imperatorem
scilicet ad portam, per quam in singulis proceasionibus prodire aolet,
sen septentrionalcm, egrcssura, inprimis scholarum domeaticna, tunicam
Venetam anro intextam gestans , cum transitoria Venetorum turba
excipit , ei libellum tradit , et factio eadero ad hexacionium Impera-
torem comitatur. Domcsticua excubitorum cum transitoria Prasino-
rum turba Imperatorem in hexacionio excipit, ct postquam ei tribu-
nus libellum tradidit, ipsum ad mouetam usque comitatur. Tribunus
ipse tunicam Prasinam auro intextam , rcspcctu ad suam factionem
lubito , gcstaU Politici faclionis Prasinae Imperatorem in moneU
,

Digitized by Google
106 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
© SqfiagxoQ paoiXct XifieXXaQiov xai iiaaa^u tov paatlia
to uvxo (isoog fiixQi Ttjg nooyTqg xafid gag tov fygoXoaiOv , (po-
qovvtoq tov d^uap/ov /Xav/da ILqooivov* xai Ttjg noXiTixtjg
B to ftigog twv B&vsxav Six 0VTaL *w fiaotXia iv Tjj xa/idga tov
%rjooX6<pov t (poQOvvToq tov dqfidoxov ^AaWifa Biverov, hfi-&
di'dcoai tie iw fiaoiXtt XipeXXdyiov , xai Siaato^ovaiv ol tov

fityovg tov paotXia (*ixQ l f-^ijg tov %ijqoX6o}OV Tijg


noXmxrjg to fiigog tvv Jlgao/vtov iixovrai tov paoiXda
iv t$ fiiaij tov tyjQoXocpov xai diaoco^ovoiv ovtov fiixQt
tov (loog. Ttjg noXmxtjg xo fiiigog xdtv Bevixatv df/o>r<uio
tov paatXia iv t$ Pot xai $iaocb$ovoi fiix.Q* T0^ dfiaaxguh-
vov, &/mu ixtlbe 6 ixaxovpnog pera tov negaxixov
xai
ftioovgt&v Jlgaaivav , xai diuomtovotv ovtov fisXQ 1 T0 * 9 l~
XaStXyiow tqv nsQarLxdov (isqcSv Bevirmv di/wrafc tov /?a-
aiXia iv Ttjp <piXad$X<puo xai $iao(o£ovot> (iixQ l T0** fiodiov tS
Crtjg noXixtxrjg to fiigog tcov Jloaaivcov cV/ovrafc tov (iaoikia
iv Tfp fioSio} xai diaoco^ovoi, fiix9 v T0 ^ xavQOV , x&xetfhv to
pioog Bevhcov tiiaaco&i f*ixQ l "
Ttjg noXixixtjg tg>v «C T0
noXtav, ti&' ovxag to fiiQog xmv TLgaaivcov tiiaoto^ei pixa*
tov <pogov ovxmg to ftigog xwv Bevfratv xrjg noXiTixijgio
pdxQi xoS ngaiTOfQtov xai ndXtv /ui/Qi tov fitXtov fityog
Bevhmv Ttjg noXixixtjg fiexQt. Ttjg xa/auoag tov fitXtov Ttjg
noXixixtjg to fiigog toov Bevixctv 6ixovxai tov paatXia sv to}
fuXtq) 9 yyovv iv xfj xafidga , xai iiaam^ovai f*&XQ l T0^ VLaQ mm
fiaotoTOv' xdtv nsqaxixav fieocov IlQaoivatv Sixovxat tov /?a~a5

4* f*((>og com. R. , toti u{qovs cq\ (iJrov fyo. ed.


8. ct io. tov fiiQovs ed. 14. ftiQOs tuSv coni. R.

excipiunt, abi dcmarchus libellum Iraperatori ofiFcrt, eumque factio


eadem ad primam cameram xerolophi pcrducit, tribuno tunicam Pra-
sinam geatante. Politici Venctac facUonis cuius princeps habita
,

Veneto insignis est, Imperatorcm in camera xerolophi excipit , ci


libellum tradit, factionarii autem ad medium xerolophi comitantur.
Politici Prasinae in media xerolophi exceptura ad forum bovis dc-
ducunt Ibi eum politici Vcnetorum excipiunt ct ad amastriauum
usque ducunt, ubi eum excubitor cum transitoria Prasinorum turba
excipit ct ad philadelphium usque prosequitur. Transitoria Veneta
Imperatorem in philadelphio excipit ct ad modium ducit, ubi enm
politici Prasinae excipiunt ct ad tan rum ducunt , unde politica Ve-
nctorum factio ad tabernas pistorum comitatur. Sic eum porro Pra-
•ina factio ad forum , politica Veneta ad praetorium et rursus ad
milium, Veneta politica ad cameram milii, prosequitur. Politici Vcneti
Imperatorcm in milio seu in camera excipiuut ct usque ad locum,
marmore incrastatum , ducunt ubi cum transitoria Prasinorum factio
:

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 17. 107
mXia sp tw [uxQfiaQtOTfp xai diaow^ovai fii/ Qt tov &v%fc-
m

jiov' rrjg noXirixijg to fiigog tcov Ilqaaivwv dsyovrai tov /?a-D


aiXia sv Ttji £*v§f7T7rr»> xcu diaow^ovoi l*£XQ l Tijg /aXx^Ms. 5g. a.

Toy nsqaTixoiv ftSQOiv Bsvsrav di/ovxai tov fiaotXsa sv Tij


5/aXxij, xai sid"' ovrmg netyvovaiv anavrsg t xai fisvsi sqpinnog
fiovog 6 paotXsvg.
y
($'.) lariov Sh , on sv sxaarov (isqog h
txdarr] avxmv Soxfj Xsysi Td xara ovvq&stav axra , sv Si trj
noono/unjj Xiyst sfinQoo&ev (fyo/uxa, si tvxV ano xeXsvoscog,
Uyst, xai dnsXaTtxovg, x&xsTdsv SrjQiysvoftsvog 6 paaiXsvg vnd
lonvyjwv, tog nQOtiQTjxai , $i£qx£tcu. diet tq>v xoqtivwv fdyj>i Ed.L.6$
Tfjg svdov nvXrjg tcov ixoxovpiTav , sv % yi'vezai rj rcov <rx(>i-
fiwitov TiQofioXrj , iv 6*s rjj avrfj nvXij netevei 0 ffaoiXsvg, 6isX-
d(OV H&XQI> TOV TQIOOV 71VXCOV TOV XOVOlOTOiQtOV flSVOVOl Sh
sxdas ol Trjg avyxXrpov ,
vjisgsvyofisvoi tov fiaoiXia* 0 d£
iSfiaaiXsvg siaiq/^srai Tt\v ftdayv nvX?jv nqog tov vabv tov Kv—
qt'ov , xai pivovaiv sxst narQixioi xai argaTrjyoi, vnSQSvxofiS^
voi xai avxoi 6/uot'wg. tov fis fiaaiXiag siosX&ovxog ttjv %aX-
xtjv uvXtjv tov Kvqlov ,Tag dvqag ol tov
sv&sag xXsi'ovav
xovpovxXstov xai vnsQsvyovxat tov ftaatXsa , xai Xa§6vroq
totov nQainoaiTOv ttjv Tidoav ano Ttjg xecpaXtjg tov paaiXsmg,
siasQXSxai 6 fiaoiXsvg xai FoTarat sfinQoad^sv twv ayi'mv #v-
(>wv f aif/ag ds xrjqovg xai sv^dfisvog, 6*isQX STai '
°*
ta ™ v ^«-B
purixoliv tov Kv Qt'ov xai siaiQX STat * v $ tyuxvxXfy tov tqi~
T(

xoyyov, disX&cov fib did toUv diaparixcop twv dyi'cov ft, sioiQ-

ao. artdqay cod.

excipit et ad zenxippum comitatur. Politic! Praaini in zeuxippo


exceptum ad chalcen ducunt, ubi eum transitoria Venetorum es>
cipit, et sic postea omnes pedibus proccdunt, solus Imperator cquo
vehitur. (VI). Sciendum est, uuamquamque factionem in quayi* re-
ccptione acta solcnnia recitare, in processu vero hymnos dromicot*
et si Imperator iusserit, etiam apelaticos , canere. Inde Imperator,
ab omnibus, ut supra expositum est, slipatus, per cortinas ad in-
teriorem excubitorum portam, ubi scribonum promotio instituitur,
digreditur atque in eadem pedibus usque ad trcs consistorii portas,
nbi eum senatores fa us Us acclamationibus excipiuut, proccdit Im-
perator raediam portam, ad templum Domini ducentcm, ingreditur,
ubi patricii et strategi, faustis prccationibus cum excepturi, adsunt
Imperatore aeneam portam templi Domini ingrcsso , cubicularii ia-
nuas claudont et fausta ei apprccantur, qui, postquam tiaram a ca-
pite eius pracpositus demsit, intrat sacrisque ianuis adstat, cum
cereis vero accensis precatus , per Domini porticus transit et he-
micyclum triconchii ingreditur. Per sauctorum autcm quadraginta
porticos traaagreasus , aareum triclinium intrat, ubi cubicularii o-

Digitized by Google
1 08 C0NSTANT1NI PORPIIYROGENITI
X**oti h> rfi /gvaorQueX/vfa, xai ardrreg oi tov xovftovxXeiov
anavrtg iv rip /qvootqixXivio vneQev/oviai tov (iuoiXia* n dg
noXXovg xcu dyadovg xgovovg 0 Qeog dydyoi tjJv ftaoiXtiav
vfidhr" xai i£4oxoviai. {Z.yjtf udevai xai tovto , dvd noooav
So/wv 6£yovrai to ^iotj iv Tavrrj Ttj npoeXevoti. 6
CxQarrjg tojv Bevhatv, ijyovv 6 dofiiorixog twv oxoX&v, find
rov nsQUTixov avTOv drjfiov rmv Bsvhcov Styerai ioxdg Tod?
6 fytioxodTijg Tmv IlQaaivav, tffow 0 ixoxovptrog , psrd tov
nepanxov ovtov Srjfiov Se/srat 8o%ag dVo. 6 Sr^aQ/og tov
Bevh&v fierd tov Srjfiov tov Xevxov di/erai do/ug £7rra.io
0 d*qfiaQ%og T(Sv Jloaot'veov /nerd tov titjfiov tov qovciov ii-
Xtrai Soxdg £. bftov do/vy if.

KEO. 19'.

"Oca &&i naQcupvldrtuv tjj ioQrjjj xai itootlttiou xqs &yta( XqiOjoS
D toiJ 8eo0 jfiuv dvaXijytue. 1

Mj. 59. b nooioyovrai anavrtg oi agxovreg hrvvx^oi iv t§ naXa-


Ttot ano axaoaftayyi'cov , xai €i xeXevet 6 flaoiXtvg dniX&elv
6 id tov 71X06 g xaxd ovvrj&tiav 9 eiaipxtrai Tay^iov tig to x*~
Xdvtiiov fied* tov av xtXevu , xai uniQ/exai fA^XQ 1 x °v f$Q&-
XiaXiov Ttjg XQ va *is noorrjg , xdxtVos e£el$cov dno tov /«Xay-ao
tii'ov avrov, di'Sorai otXsvuov did tov ngainoaizov dno x$-
Xevoeeag Totg ixetae uqxovoi, xai vnt&X&ovreg fiixoov Torav-

mnes adstantes Imperatori ac clamant In multa bonaaue tempore, mait-


:

statem vestram Deut inducat , et egrediuntur. (VII). Porro notan-


dum est, quot receptiones in hac processione a factionibus institu-
antur. Princeps Venctorum seu domestictis scbolarum cum train-
itoria factione Vcneta tres receptiones facit Princeps Prasinorum
aeu excubitor cum transitoria sua factione duas. Tribunus Venc-
torum cum populo albo receptionet septem instituit. Tribunus
Prasinorum cum populo russo receptiones quinque. Numerus omni-
um reccplionum XVII.
CAP. i&
Observanda in festo et processione sanctae Chritti, Dei nostri ,
adscemionis.

Prodeunt omnes ministri nocturno tempore in palatium scara-


mangiis induti, et si iubet Impcrator , navibus pro more abire
statim cum ib, quos iubet, chelandium intrat ct usque ad bra-
cbialc aureac porta e abit, ubi e chelaudio descendit, tunc per prae-
positum a maudato imperatur proccribus, ut in conspectum Impera-
DE CERIMON. ATIIAE BYZANT. I. 18. I0 9

xai ol agyovrsq tov xovpovxXeiov


, tpogovvrtg aayia dX?f-
Sivct , xvxXtxw r$ xai ehdgxerai & fiaoiXevg fi&oovYA. L.65
o/jfiiaTi*
avrav xai ari(psxai vno tov ngainoahov Sid to bX(pg
wg dvtoz&gco tigyrai, tftnooo&s pagfidinv fitj Gr£q)£o9ar
Sinxa ydg ravr^g rijg air tag rqv xvxXtxijv ardaiv ixrsXov-
aiv ol ngog fafrevreg dgxovrsg rov xovjSovxXstov. xai eid*
ovrag innevsi anb t»V ixstos and cxagapayyiov xqvooxXu-
fov xai Siigx^rai Sid tov ixetae ovrog Xeifitovog xai tov
ncwauixtov, xai dnigx^rai T *fc e%ayovc7jg tloqtijs
iodxfravTi, Trjg *qyijg , xai Six^rai avTov ixetas 6$a> Trjq ov-

tjJc TtoQTTjq 6 Sofiiorixog toHv vovfiiga»v y yopwv aayi'ov dXq-


t (h*6v, paordfav xai dv/uiarov. xai and tojv ixetoe anigx*-
uu fiixQ* rSjg navayiag Osotoxov tjJc nqyrjg, xai ngb tov
tloektetv Toy paoiXia r/jv s^co nvXijv ne^evovaiv ofr« nargi-B
iHxiot xai i\ ovyxXijtog anaaa 9 xai Sfigiysvo/uBvog vn? avjcov
0 SaaiXevg, sopinnog avxog fiovog 9 eioigxtTai t^XQ 1 T0 ^ Aov-
xrjoog, xai xazsXdxov ixeias tov tnnov 9 tiaigx^Tai Sid T 7£
nvXyg Se'§idg tov Xovrfjaog, xai ft&vovoiv ixeias
tiaayovafjg
s£w Ttjg nvXqg tov xoxXiov, 6 Se (jaoiXevg Sqgi-
nazotxioi
iaytvofuvog vno tg>v dgxovrmv tov xovflovxXeiov , dvig/sxui
itu tov avTov xoxXiov, xai SitX&cov 6 id tov otsvov tqixXL

vov f iv w xai to ugiOTOv rjj avrjj rj/utoa xsXurai , xai Sid C


tov firjraTCQQixi'ov , slaigxjrai iv t$ xoit&vi, (B.) *AnaXXd-M». Co. a
lag Ss to tniftfia Sid tov ngamooixov, fiivH ixetoe tov xat-

3. fiiaor coni. R., piatov cod. et ed, 4* tynQoa&ev ed.

torisyen i ant, et parum egress! principes cubiculi, ferentes saga pur-


porca , in circuio adstant. Imperator per hos mcdios ingressus, a
praeposito coronatur, propterca quod, ut supra relatum est, nun-
quam omnino coram barbatis coronatur: hanc enim ob causam diet!
praefecti cubicuio in circuio adstant. Sic postea inde, scaramangio
daris anreis indutus, cquo procedit perque pratum ibi situm et po-
mocrium ad portam, quae fonti obversa est, abit, extraque hanc
domesticus numerorum eum excipit, sago purpureo indntus et thu-
ribulum gestans. Inde ad sanctissimae Deiparae ad fontem abit,
ubi, antequam portam exteriorem intrat, patricii et senatorcs omncs
pedibus procedunt, Imperator ab iis stipatus , solus equo ad bapti-
sterium prodit, et postquam ibi equo descendit, per dextram portam
baptisterii intrat patriciis ibi extra portam cochleae manentibus. Im-
,

perator, cubiculi pracfectis comitantibus , per cochleam adtcendit,


perque angustum triclinium , ubi eo die etiam convivium celebratur
perque metatorium digressus , cubiculum intrat (II). Hie , postquam
praepositus coronam a capite demsit, remanet, tempus exspectaus,

Digitized by Google
IIO CONSTANT1N1 PORPHYROGEMTI
qby ngoofiivtDp, dXXdaaet ih Xevxov foprprjotov. xaraXafioyrog
. 6i tov xatQOv, xai titjXay&sig 6 noatnoanog nagd tov rijg
xaracnuotooq, avrog eiosX&mv drfkot tui (iaaiXsZ, xai fioddvtog
oiXtvrtov dno xsXevaecog did rov rijg xaraordoecog , dvdo-
yovrai ol naxoixiotdia rov avrov xoyXtov xai eiadQ/ovxaiS
iv rw 7t(t06iqrt fiivtg orevip tqlxXi'vu), 6 6*h fiaatXevg nEQifiaX-
Xoptvog yXavtda, cog ei'diarai avxy , i^do/erai ix tov xov-
TtSvog, xai fiqoiyevojutvog vno t&v aQ/ovrmv rov xov/toti-
xXeioVy undo/crai fidyQi rrjg nvXtjg rov nQoXeyddyrog orevov
TQixXtvov, xai ddyovrat, aJrov ixtfos ol tb naxQixioi xaiio
DoiQaxTffoi dno xQvaordpXoov yXavtStav , xai neoovteg, wv«
b noatnooixog dno xsXsvotag t<$ rijg xazaardaemg xai Xdytt,
nXtXevaaTS*" avroi 6*6 vneosv/ovrai „etg noXXovg xai dya-
&ovg xgovovg." xai dtjgiysvofievog ano xcov ixuo~$ vno re rcov
dnyovrcov rov xovpovxXetov xai T?jg ovyxXyrov, xardqyBTai\S
©V ov xai dvrjX&e xoyXtov , xai ddyovrai ndXiv iv T(j> nXqoto-
ftan tov xoyXtov o* ts narotxtot xai OTQarijyoi dfia rfj ovy-
kXtjt({) , xai ndXiv Xajfoov vsvfia 6 nqatnoatrog naod tov
vsvu no oilevrtaQuo > xdxelvog Xdyei ^xeXevaarB9
"
fiaoilscog,
Ed.L.66avW „dg noXXovg xai uyadxrhqio
6s vncqsvyovrai top fiaatXda
XQOvovg." xai drjQiytvofiBvog vn* avrtov 6 paotXevg, i&Q /era l
rijv nvXfjv tov Xovrqovg, qxovovvrog xard to ovvrjfreg tov
xtjg xaraordaeoog to „xanXuTB Jbfiijvt^ xai tidysrut ev&dmg
6 dijfioxDaTtjg tcov Bsvdxmv, Tjyovv 6 SoftdoTixog tcSv oyoXav,

I. df om. cod.

albumquc dibctcsium induit. Tempore instante, monitus a ccrimo-


niario pracpositus, ipse ingrcssus , id Imperatori indicat, datoque
silcntio a ceriraoniarura magistro , per eandem coehlcam adscendunt
patricii et diclum angustuin triclinium ingrcdiuntur. Impcrator ta-
llica, ut ipsi solenne est, indutus, e cubiculo egreditur , stipatuscjuc
ab cius pracfectis , ad portam dicli angusti triclinii abit, ubi patricii
eum et stratcgi, tunicas aureis clavis gestantes, excipiunt , flexoque
genu dum Impcralorem venerantur, praepositus a mandato signuin
ccrimoniario dat et dicit : Iubete ; HH : In multa bonaque tempora*
Inde, cubiculi pracfectis et senatu comitantibus, per cochleam, per
quam adscendcrat , rursus descendit, inquc eius inferiori parte patri-
cii et stratcgi una cum senatu eum excipiunt, et rursus signo ab Im-
pcralore praeposito dato, is silcntiario annuit, qui dicit: Iubete ; at
illi In multa bonaque tempora Imperatori acclamant Qui , ipsis
:

comitantibus, e porta baptisterii egreditur, dum ccrimoniartus pro


more ipsi acclamat Caplate Domini, statimquc cum tribunus Ve-
:

nctorum scu domcsticus scholar um cum suis excipit, eique a cc-


rimoniario adducLus, cruccs c rosis coutcxtas tradit paulo post prin- ;

Digitized by Google
DE CERMON. AUIAE BYZANT. L 18. 1 1

tai entfiftaxn tm fJaatXet, xgaxov/jtsvog vno tov tJJc xcrra-


eiaatag, oravQOvg qodonXoxovg 9 xai (itx* oX/yov ©V/ercct o
ir^aoyog toov JBevdrtov, xoarovjutvog $h xai avxbg vno xov
xrjg xaxaoxuoecog, enidt'dcooi. Tip fiaoiXtt axavoovg xai oo<pQu-
Mia, <og nQOtiQTfTat 9 xai ev&itog uQ/erai 6 voxdoiog tov ou-
tov fiigovq Xiyuv Tovg id/ifiovg rijg sopTyg. iv 6*h rfj Qto
xvlfi deyerai o (JqpoxQaxtjg tcov JlQccat'vay t qyovv o 8of.ti-

orixog xaSv ixtyxovpixcov , inidtticooi 6*h xai avxog xip paoiXeTt W


tqaxovfievog vno tov rrjg xaraardaecog f trxavqovg qo$onXo-
wxovg xai oo<pQa$icu elra te/excu 6 fyfiagxog t<5v JI(>a(n'-BIi.<>o.b
rm' t im&tfcoai b*h xai avxog t£ fiaaiXet cog xai ol ngo av-
to0. (r.) Kai fiixgov vne%eX&cov 6 paoiXtvg dno xfjg do-
yfc xdiv Jlfjaoivav, dtjgiyevofievog vno tcov dvooxigoj eiQrjfie-
vtov
j
dsyerai t/jv XtrrjV, xai urf/ag xtjgovg, tvysxat, iv rut

iSnjtt/'ai oxavoiip xai ngooxvvet to,t€ a/gavxov evayyiXiov


xai avxov tov Ttfiiov aruvgov. xai fid* ovxtog ttqooxvvov-
giv uucpoxeQOi, dXXqXovg, xai donaodftsvoi , vnoaxQi<pei oG
flaoiXevg, xai drjQiytvhfievog vno toov a^omov tov xov-
povxXei'ov, naTQixinv js xai xai T?jg ovyxXij-
iwov, SUqytTai Z/unQoafov T?jg Xixrjg , xai tioeX&oov (ftd
itf ftdaijg nvXyg tov Xovxijgog, ttoigysxai iv tw vaQ&pjxt
xai xa&e&rai ini asXXiov ngo0fiiva>v , ni%Qt>$ av xaxaXdfirj
tj Xixrj fxtxa tov naxgidg/ov, xai xaxaXafjovoijg xrjg Xixtjg,

iwxaxai 6 fiaoiXivg , xai ngoaxvvrjaavxeg dnyoxtqot xai

i. inidldioOi — XQcixoxSuevos cont.Leich. , InidtSovoi — xqaxov-


fuvoi cod. tfao iov coni. R., ifn' adzov cod. ct cd.

cepsVcnetoram etipse a cerimoniario adductus, cruces ei ct fasciculos


floram, ut dictum est, oflfert, quo facto notarius factionis eius iambos festi
orditar. In exteriori porta tribunus Prasinornm sen domesticus excubi-
torumadest, qui a cerimoniario adductus, Impcratori cruces e rosis
contextas et flores odoros offcrt Postremo tribunus Prasinorum Im-
pcratorem excipit eademque , quae ceteri munuscula ipsi tradit (IIIJ.
Is paululum a Prasinorum factioue digressus , a supra memoratis
stipatus , processionem excipit cumque cereis accensis coram vene-
raada cruce precatur ct sanctum evangelium ac ipsam venerandam
eracem adorat Et sic, postquam se iuvicem adorarunt osculatique
ront, Imperator rcvertitur, ct a praefectis cubiculo , patriciis, stra-
tegis et senatu stipatus , processionem praecedit , perque mcdiam
baptist erii portam digressus, uarthceem intrat et in sella scdet
wque dum processio cum patriarcha veniat, exspectans. Qua veni-
eate,Imperator surgit, ct postquam se inviccm adorarunt osculati-
que sunt, abeunt ct in via Imperatoriarum portarum subsistunt, ubi
operator , postquam ccrcos a pracposito acccpit, jrccatur, patriax-

Digitized by Google
-

1 13 C0NSTANTIN1 PORPHYROGENITI
r

aanaadfoyoi andQ/ovrcu, xai loravrcu ev xtf oviw xtoy /?o-

ciXtx&y nvXtov, xai Xafl&v xijoovg nagix xov nQtunootjov o


(laoiXevg, tvx^xai ixetos, 6 <te nazQidg/tjg exxtXtt xtjv sv^rp
xijg fiaodov xtjg fci'ug Xtirovgyiug, tv^dfievog $s 6 (laoiXevg,
T) inifiiticooi rovg xijoovg rw nQamooixtp , xdxetvog xqi xijg xa-5
TaoTuotoogt xai xehtouvrog jov natQiuQ/ov rqv tvyqv, nQOa-
xvvft 6 paotXevg to u/quvtov evayyiXioy xai toy xifiiov
axavgoy, xai intXafiofieyog xijg x€ Hf**S T°v naxotaQxov xai
drjQiyevOfievog vno xolv nQOtiQrju&vmv ndvzav, tiUgxovxai a*f*-

(fOTtQOi fidooy Itid xov vaov xai did xtjg St^iug nXaytag xov to
afipcwog, eioigx 0 *™ dfMporeqoi, o, xs ^aoiXtvg xai 6 na-
xQiuQXtS, &
oaXia xai oi uQ/ovrsg xov xovfiovxXtiov , ol
*ji
Xomoi (ihovaiv h\m xijg oaXeag eoxaxeg isyfhv xuxtfoe.
E<L L. 67 iXdoneg Sk (iiy,qt xwy dyitov &vq<5v, 6 fdv naxQiuqxW
iQ/sxai tig to SvaiaaxjjQiov f o 9 xs (faoiXsvg Xaxaxai ennQo-iS
<j9tv xoty dyicov dvQtay, xai axpag xqqovg evyexai xai &«oY-
dcooiv avxovg xtji nQamoaixo), xai nooaxvvijoag xag dyiag
&VQag, daiQX^rai tig xo dvaiaaxrjqiov xai noooxvvel xijv
Ms. 61. a ay/a? xqdns^av xai iniztd-tjoiv in' avxij unoxo^ioy, xai
i^eXShoy ix xov Ovaiaaxfjgiov , SrjQiytvofisvog vno xmv i£oo
efhvg, 6*iiQxec<u> <h« tov Se%iov fiiqovg xov vaov xai &v£q-
/erat iia xov nootiQTjfiivov xoxXiov iv xoig xaxTjxovfitvioig 9
xai dntXfhov xbXbZ iv x$ tftiofiivu) xonqi xqv faiav Xet>-

xovQytav. (J.) Kai iv xtji xaiqoj xijg du'ag xoivwviag awo-


CxiXXei 6 nqainootxog anb xeXsvaecog oiXtvxiaotovg, xai nQO<s-i5

1. ly rjf 6ti$ ed.

cha preces introitus dlvinae litorgiac fundit Imperator, postquam


precatus est, cercos pracposito , hie cerimoniarum magistro , tradit',
et postquam patriarcoa preces finivit, Imperator sacrosanctum cvan-
selium ac venerandam crucem adorat: manuque patriarchae pre-
Eenia, et ab omnibus ante dictis stipati, per medium tcmplum
et dcxtrum ambonis latus digressi, utrique, Imperator et patriar-
ch a, soleam intrant: cubiculo autem praefecti ac reiiqui extra suleam
utrinquc adstantes, manent. Postquam vero ad sacras ianuas perve-
nere , patriarch a sacrarium intrat , Imperator ad sanctas ianuas sub-
sists, ubi cum accensis cereis precatur , eisque praeposito redditis,
sacras ianuas adorat, postea sacrarium intrat, flexoque genu san—
ctam tabu lain veneratus, ei apocombium imponit, et e sacrario eerca-
sus, cum solenni comitatu per dcxtrum templi latus digreditur
perque dictam cochleam ad catcchumena abit et soiito loco sanctam
litiirciam celcbrat (IV.) Tempore sacrae comrounionis praepositus a
mandato silentiarios mittit, qui patriarcham advocautj is per eandem
cocklcam adscendit , perque catechumena digress us , ad locum con-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAOT. I. 18. Il3
ralovvtai toy narQtuQxW* xai avigx*tai tov atitov xo-B
Xhov, xai SisXdtoy Sid tcov xartjxovfuvicoy
didgxercu iy ,

tw ovvqdti tonot, ivda xai to dvTtfifoiov, xai xoivtovtX 6 /5a-


<KjUv£ £x tcoj> rov natQidQX°Q X,6lQ*>v$ xcu ovra>£ dn&Q-
o naxQiagyjlSp xai foravrat «y r<j» dwijuoup tw ovti
anivavTi rijQ nvkrjg, iy $ doiorqi rjj avrrj jjfiSQa 6 ftuoiXsvg,
xai xoivcovovoa' ixitos oi ovvq&eig aQxoyrtg, xai si&' ovtcog
xattQ/srai 6 natoidpxqg 1*Q0£ to ixtsX&oat trjy &ei'av Xtu-
xovgyiav. 6 6h fiaaiUvg aWo^era* <fca tow TOixA/rot;, £
iw^kTTa, xa/ t&rio/irat &
xovtcovi avrov. TeXca&et'oyg
rijg fhi'agUitovgytag, anoatiXXorrat aiXeyttdgioi naoa tov
ngauioeixav duo xtXevotoyg, xai ngooxaXovyrai toy naxoidg-Q
Xyy. 6 Si narqidgyrji dvigxstai, xgarovftsvog vnd ray oi-
XtYTiaoicov , dia tov ngoeigij/Aivov xoxXiov xai (iaigx^tai iy
i5roi*£ xaT7]'/ov(xtvi'oigy xdxetae fiixoov nooofisi'vavtog, cloiQxstai,
o ngainoaitog xai SjjXoI xrjj ftaaiXstt xai Xaflcby yevfta nagd tov
fiuaiXJcog, e|eo^erat fietd tcov doxovttov tov xovpovxXsiov, xai
ngocxaXovytai toy natgidgxw * xa* tvovtat toj (laoiXe? iy
tip xgixXivco, iy $ xai to xXtjxcoolov yroifiaotat , xai tln6y-
MTtov toy artyoy, vne^igx^rai ^xgoy ° naTQUtQxrjg xai ixpdX-
Xu to avrov, coaavxag xai o (laoiXevg ixfidXXu
tofioopoQtoy
to cayiov avrov* xai xa9i£ovtat dftqporegoi iy r$ xXtjxco-
Qi'qj
y
xai moyttoy ngbg ana% t doigxovtai °* y&oi, xai ei&D
ovtcog tioiQxovrat, xai oi twv dfKpoxJgcov fxegmv d^ucorca

5. taxarai cod. 8. Verba: 6 nat^dqxne — xai tlaiQxtxa*


absunt ab ed.

suetum, ubiantimcnsium repositum est, procedft, ubi e patriarchae


manibus Imperator coramunicat, box patriarcha abit, et utrique in an-
timeasio ante portara, ubi hoc die Imperator conviviuni agit, subsistunt,
et pro more praefecti cubiculi communicant, quo facto, patriarcha ad
dirinam liturgiam perficiendam sc convertit. Imperator autem per tricli-
nium, In quo coenatur, egreditur, et auum cubiculum petit. Divina li-
targia finita, silentiarios praepositus a mandato mittit, qui patriarcham
arcejsant. Is a silcntiariis ductus, per dictam cochleam adscendit et
catechumena intrat, ubi postquam paululum exapecUvit, praepositus,
Imperatori id nuntiaturus, ingreditur, signoque ab Imperatore dato,
cum cubiculi pracfectis egreditur , ut patriarcham advocent , qui ad
Imperatorem in eo tridinio , ubi etiam convivium paratum est, acce-
dit, ubi sticho dicto, patriarcha paululum discedit, suumque omo-
phoritun seu humerale, aeque ac Imperator sagum suum , deponit.
Tone ambo mensae accombunt, ct postquam semel bibcrunt, amici
intrant, et tic quoque factio utraque in baptisterium descendit, et,

Constantino* Porph/r. Vol L 8

Digitized by Google
Il4 CONSTANTINI ^ORPHYROGENITI
xdxta h
Xovxtjoi, xai doiarcovxog tov (lacrtXsag, avxot
T(jj

ixxeXovat.rag ovvj&ng dxxoXoyiag, xai fylxa eiotX&ti to


dovXxiov, dnoaxeXXH 6 paaiXtvg dnoxopfiia, xai Xapbvreg
avxd, vneQtvyovxai xai dvioxavxai, xai fiivei o flaoiXtvg xai
6 naTQidgxijg. xai niovrcov nnbg ana%, dviorxavxai, xai neoi-5
m.6i.b(idXX£Tai 6 flaoiXtvg to oayiov avxov , o 6s naxQidoxqg to
toftotpoQiov avxov, etxa Xiyovat xov axi/ov xai nQoaxvvovoiv
Ed.L.6SaXXijXovg, xai 6 psv fiaoiXsvg dnioxexai iv f$ xoaavi av-
tov, o 8h naTQidoxtjg, Snov povXtxau

KEQ. i&. io

*0<Sa <fcr naqatfvXdxxtiv %$ naqaftovp tov dyfov'HhoiJ , xai x$

JsiXijg 7t£Qi woav ipSontjv nQoioysTai ij avyxXtjxog dnb


(rxagafiayytcov dg tov InnoJooftov, xai dvoiyovxog tov nanta,
y
eio€QX€Tttt V ovyxXtjxog did xmv oxvXtov xai tov Jovaxiitu-iS
\ vov xai tov Xavoiaxov eig tov XQ VCfOTQ l *^ lvov > xdxtTdev
$UQXlTal9 xa* daigysxat %ov vaov T *]$ vntqayi'ag 0£oro-
Bxov tov todoov. 6 ds naniag loxaxai tig Tag dvaxoXixag, eig
to noQ<fVQOvv fidofiaoov, /utxd diaizagicov paoxa'^ovxtov ra
PuoiXixd, xai xtjg ovyxXijxov ditgxofiivr}g ixttoe, oYdwatv o na-zo
mag hvi txdoxy dvd paotXtxov. xai 6*j xtjg ovyxXqxov eiotQ-
XOfuvrjg iv x(jj vatji xtjg vntaayiag Qsoxoxov , dndoyttai ij

ia. 2X04. *Iaxiov , 8xi aSrtj [Wt£ ed.] $ loQTtj ixaiVQvqyiO-*i


in I Baoilttov xoC if UoxQlotov.

Imperatore conviviura cclebrante, ipsi consuctas acclamationcs ordi-


untur , cibisquc allatis , Imperator apocombia mittit, quibus accc-
ptis, fausta ei apprecantur ct surguiitj Imperator et palriarcba soli
remanent. Qui, postquam iterum potum sumscrc , stirgiint, ct Im-
perator sagum tuum, patriarcha omophorium induit, sticnoqoc dicto y
ie invicem attorant ct Imperator ad suum cubiculum , patriarcha
,

quocunquc placet, discedunt.

CAP. 19.

Cbservanda in vigilia S. Eliae eiusque fetto.

scptimam senatus in scaramangiis ad hip-


Vcsperi circa horam
podromum procedit, et postquam papaa palatium aperuit, senatus per
scyla , Iustinianeum, ct latisiacum in. aurcum triclinium convenit,
unde ad tcmplum S. Deiparac in pharo procedit. Papas ad oricota-
les portasfft porphyrium marmor cum diaclariis, basilica gcsl anti-
bos, ad* tat, ct scnatu eo digrcsso, unicuique basilicum dutribuiU

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 19. 1 1

dxokov&ta tov Xvyytxov, xai rdvxrjg reXovph'Tjg, n&gi irjv a-


noXvotv Xdyerai dnoXvTtxiov ngog td 9J avvra(f)4yx£g ool"
onto hioi'qas A£a>v 6 ooywxaxog xal dyu&bg flaatXsvg. am-
ffmcog $s tovxov xfjuXXofuvov vno xs xov xovfiovxXei'ov xcti
Stov pamXixov xXijqov , fitxu trjv unoXvaiv Ttjg xotavxtjg \paX^
fit*ifo'ag eniMoxou xotg ts fiayiOTQOig, nQainootxoig, dvbvnd-
roig, nctTQixioig T£ xai oyxpixiaXioig nagd tov fiaoiXscvg uvuQ
m; ugyvoov ftixgov axavoov • fiyvvsraL o*s 6 naxoiagyr]g9
ha iX&tov ini Tfjv avqiov intxsXdoi} xrjv &£iuv Xfixovoytuv*
lorjj <te 6<o9'£v dXXdaau nana ?j avyxXrjXog and XfvxcSv yXavi-
Si'ov ol de dsanoTai dXXdaaovai xd nooqpvQu dijftjxqata,
xai ntQi wQttv divxigav xsXevovaiv ol $£onbxav HosX&siy
xovgnqainoaixovg , xai £ ioeX&ovTav , dviaxavrat bl tieonoxal
uasQ/ovxai iv ttj xatidon xov dytov ©fodwoov, xdxuo6
tal

WtoipdXXoivai, rag tavxcov yXavt'Sag. xai s^qyofuvoi xufri-


lonai, o nev fiiyag paaiXevg ini tov &qoi>ov , ol db fiixgoi
h&tv xdxetZtev ev yQvaotg ueXXtoig, tov db xovjlovxXeiov eicr*

iXSbvxog xutu tov tvtiov Tijg fiaiocpOQOv , xai eig t^v oixei- Ms. 6a. a
W xu$iv OTuvrog, jjyovy oV£ta xai doiaxtQa, o } xe tov oaxsX- d
ioh'ov xai ol %£vo$6yot, xai yrjgoxo/^oi ,
ngoouyovxtg xto ftaoiXet

xuxd rvnov ygvooaxoifidoxovg axavgovg, xai iffi ov-


tovg

uouyexai oroiytjtidv nuaa jj rd$/g tojv ts f.iayi'oTQ(ovt dv~


rtog

bmdxtov 9 naTQtxicov xai oqxpixiuli'cov xai aXXmv , tov ay x$-


Xivotoaiy ol feanoxai, xai inididcoaiv 6 §aotX£vg Ivi txdoxq

so. yi}Q0x6[4Ot B. ex compendio cod., yijQOxdfttjtei ed. ai. xtuy


tk pay. cdL
Stnatu templum sacrosanctae Deiparac ingrosso, offichiiti lycKnici
iacipit, quo finito , circa ipsam tuissam oratio: Una tecum sepuld
etc., quam Leo, optiraus et sapicntissimus Impcrator, composuit, rc-
citatur. Qua a cubiculo et linpcratorio clero altcrOatim cantata et
finifa, singulis magistris, praepositis, procousuiibiis, patriciis et offi-
dalibus ab Iniperatore crux parva argentca distribuituf patriarcha :

T (ro admonetur, tit die sequentc trninl, sacram liturgiam cClcbratn-


rai. Mane igittir senatus omnis albas tunicas , Domini purpurea <U-
belesia induunt, et circa horam secundam Domini pracpositos in-
ware iubent : quo facto, surgunt et ad cam cram saucti Thcodori, ut
tunicas suas induant, disccdunt. Egressun autcm, magiitis Impcratoc'
inthrono, minores utrinque in sellis atircis consident; cubiciilura
*Q ritu , qui in palmarum festo scrvari solet ingreditur siloqiie or-
,
d«nc, id est ad dcxtram et sinistram, adstat , saccllarii , hospilalarii
rt icniorum curatores Imperatori cruces auro ornatas oflcrunt. Et
»ic online omnia ministeria raagistrorum, proconsulum , patriciorunf^
officiallum aliorumquc, quoa Impcrator iuascrit, adducuutor; siogii-

Digitized by Google
Il6 CONSTAOTINI PORPHYROGENITI
Ed.L.GQjovTMV dvd hog axavgov. (B.) Kaiyivuxat fiexaordatfiov, xcu
tcaxigyovxai ndvxeg iv x(Ti vdgfyxt xrjg (isydXyg viag ixxXriota$ 9
ol 6hfoanorcu dvtoxdpevoi ix6iyovxai rov naxgidgyqv. ol odv>
ngamoaixoi fisxd oXiyoov rov xovfiovxXsiov upa rov nam'ov xai
xov ixaigeidgyov dnigyovxai xai tiadyovai xbv naxqtdgyrjv jUf-5
Ta xai xcov nqxqonoXtxdiv xai xrjg Xoinrjg avxov xd'£ta>g . xai
tov naxgidgyov eiaegyo/nivov 6ia xojv SiaftaxixcSv xov xgixoy-
%ov 9 igyexai xai xufrrjxui iv xjj xa/xdga xov ygvaoxgtxXivov xfj
ovajj ngbg xb ndv&sov , ol 6b ngamboixoi tiosgyopevoi dvay-
yiXXovoiv xotg dsonoxaig xrjv xov naxgidgyov a<pi%ivf xai xeXev-io
ovaiv ol deanoxai eiuay&tjvat xbv naxgidgyyv. ol 6b ngaino-
Boixoi iZcgyopsvoi dadyovaiv avxov, xai 6ij xovxov ol decrno-

xai xaxd xb (ico&bg danatofievoi, tloigyovxai avxov fiv- ftsx'

ffxixag 6id xov ftaxgoovog xov xoixoovog Big xov vaov xfjg v-
nsgayiag Qeoxoxov xov qpdgov , xaxBidev dnigyovxai iv T<wi5
9
evxxfjQuo xov dytov UXtov , xai ol (ibv 6tonbxai foxavxai iv
T<j> vdg&qxi, b 6b naxgidgytjg tlaigytxai elg xb &vataoxrjqiov9
xai xrjg (i<o&viag evyrjg xeXovfiivfjg ,
dndgyovxai ol xf/dXxai

to xgondgiov, 6 6b naxgidgyijg 6%$gy6(iBVog dnb xov Svoia-


oxTjgtov, (iaoxdfov xb ayiov evayyiXiov, cgysxai eig xdg /?a-20
atXtxdg nvXag xov avxov svxxrjgiov, tyXovoxt, xai xov vno-
foaxbvov paaxdtovxog xbv Xixavixbv axavgov. ol tie foonoxai
Xoftpdvovat nagd xov ngaincoixov xrjgovg, xai did xrjg xgia-

8. *Iotiov y Bxty rotf naxQidq^ov fiillovxoe elod&fTv tie


naldxiov, 6 tfcrptQtvdaQioe ttyiol toi nantn t xdxilvos tinouipvrj-
axu x$ paaileZy xai (?& ovrtog xeXedet 6 ftaoiXtiie ttatl&slv
xouenQtmnoalxovt, xai dneld-ovxag elaayaytty xov narQidgxr,*,

lis Iraperator crucem distribuit. (II.) Tunc recoptio fit et omnes


Siarthecem magna e novae ecclesiac intrant, Domini autera surgunt,
ratriarcham exspectantcs, clum interim praepositi cum paucis cubicu-
• lariis , papa et hetaeriarcha abeunt, etimque una cum metropolitis
et reliquo cius ministerio adducunt. Patriarcba per triconcbii por-
ticum ingressus, in camera aurci triclinii, quae panthco proxima est,
considet, dumpraepositi intrantes adventum eius Dorainis nuntiant,
qui ipsura adduci iubent Praepositi egress! cum adducunt , at Do-
mini postquam eum osculati sunt , cum co solo per oblongam cubi-
culi porticum ad templum sacrosanctac, Dciparae pbari abennt, atquc
ibi ad sancti Eliae oratorium disccdunt, ubi ipsi quidem in narthc-
ce subsistunt, patriarcba vcro sacrarium intrat, ubi solennibus pre-
cibus peractis, psaltae troparium ordiuntur. Patriarcba e sacrario
cgressus, sanctum cvangclium portans, ad Imperatorias eiusdera ora-
torii ianuas proccdit, subdiacouo crucem proccssionalem gestantc

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 19. 117
eJjS peru rcoy xrjg&y ngoaxvyr]aia>g un§v/agioxovoi t$ Off}
xai dana%ovxai xo tvayydXtoy xai toy axavgby 9 dvpimptvoiC
vnb xov ttaxoyov. (JT.) Kai nagaxgaxovfisvog 6 PaoiXfvgyis.fo.b V
vno xov natQiug/ov, i%4g%€xai dno xrjg ixxXrjotag, xai Sttg-
$XOfiiyov avxov fiiooy rov vaov xov fdgov 9 xai «|«oWo£ rjjy
nvXrp xrjv i^dyovaay ini xov rjXtaxoy f Xappdvovaiv oi
onoxai nag a xwv ngamootxav xrjg 1 a Xtxavixta xai tiisgxovxa*
Xiiavtvomg Stu fxiaov xov rjXtaxov xai xov oxtvarnov xov
(tovo&vgov, xariQ/ovxai xo xaxapdotov xov povxoXiovxog, xai
jobcvsvovxcg St$ta, xaxigxovxai ngbg xov vdgfrrjxa xrjg vimc
ptydXrjg ixxXrjotag, (ixtios ydg Xoxavxai anavxsg oi xrjg owy-
xXrjrov,) xai fiver at rj timihta ixxXrjotaoxtxr] dxoXov&ia xijgj)
tiooSov. xd>v da honorary xaxa xb siardvg tiotovxeov fuxd
xov xajQiuQxov tig xo dvotaoxrjgiov xov svxxrjgtov xov a-
\5pov VXtov xrjg avxrjg viag ixxXrjotag, 6 ply naxgtdg/^g
ngottoigxtxai , oi 6k Stonoxai, toxd^tivoi «£a>fov xtov dyt'c&v

Stvodrv , Xajupdvovoi xrjgovg dno xojy ngamooixtov , xai did Ed. L. '70
xfjg rgtoorjg ngooxvvrjotarg dntv^agioxovoi Qttf. tixa «sV-
tg/ofisyoi h xijt dvoiaoxrjgt'tti, iv ngwxoig fikv dond^ovxat xd
lovyta &vgia, eha xrjv xrjg dylag xgani^rjg Mvxrjv xai xr)y

UiZos dnoxtifiidvrjv xov aytov ngoqjrjxov prjXarxrjv, *ai xtdiv-


xtg dnoxopfiiov ini xrjg dytag xganityjg, diigyoyxat did xwv
fafidxarv, dnxovxtg xrjgovg xa& ev sxaoxov Prjfia, donatyfiS-
roi xuxd xo sia&og xdg ivdvxdg. xai 6t*QX°ti$VOi did tov

6. miltjy Udyovauv ed. to jltaxdv ed.


*

Interea Domini cercos a pracpoiito accipiunt, ternaque cum cere is


adoratione facta, ad Deum precantur ct evangelium, a diacono in-
ccoaati, osculantur. (HI.) Dcindc sustcntatus a palriarcha Ixnpcra-
tor cx ecclcsia red it, perque medium tcmplum phari digressus, per
portam ad solarium ducentem exit, ubi Domini a pracpositis cereot
proce&siooalcs accipiunt, et per medium solarium angnstamquc ia-
noam proccdcnlca , per descensum bucoleontis descendunt, ct ad
dextram inclinantcs, ad nartheccm novae magnac eccleiiae disce-
dunt, ubi scnatores omncs adstant, ct cousucti ritus ccclesiaitici la*
troitus celebrantur. Dominis autera cum patriarcha aacrarium ora-
torii S. Eliae, quod in eadem nova ecclcsia est, pro more ingrcasis,
patriarcka primus intrat; Domini vcro extra sacras ianuas couslituti,
cercos a pracposito accipiuot terquc ad Deum precantur.
gcuu flexo
Mox oratorium ingrcssi ante ianuas, postca sauctum
omnia sacras
altaris instratum et repositam ibi S. prophctac vestcm osculautur, ct
ipocombio sacrac mensac imposito per bcroata trauseunt, et cereia
,

ta singulis bematibus accensis , iustrata pro more osculanlur. Per

Digitized by Google
Il8 CONSTAOTtNI PORPHYROGENITI ,

• -

Tavrov yvvatxfxov, anxovoi xtjgovg eig trjv (horn BuoiXttov


\ tov (ptloxQiarov dsanorov, xai cv&eoag dnoyaiQSXi%o%xeg xbv
7iaTotdQX?]vf eioioyovxat, iv xo~) ixetas nQOoevxudKO , xuxtfthy
ixpahoiTsg eig xbv &dXaoaav va^ifyxa, h oj xai
nQog xrjv

Bra asXXta Xaxavxai xai xb {IJjXov xoipaxai, dnaXXdaaovaiS


rug iavj&v yXavi'dag, xai taxavxai exSeyofisvoi, rqv xov d-
yiov evayysXtov dvdyvcoow , fid* ovxag Xaftpdvovxtg xijoovg
nagd xoSv nQuinooizcov, dxovovai xov dyiov evayysXtov. fisxd
6h xrjv dnoXvatv xijg exxevovg xu&Qovxat, , xai eiodyei 6 xrjg

M*.6y*T0ani$r]g /nerd xai xcov aQXOxXivcSv xb xXrjxoooiov, xai axoi-io


ytt avxb 6 ftiyag paatXevg, xai €i&' ovxojg ol $eanbxai 6i£q-
yovxai fivaxtxdag did tov avxov vaQ&fjxog xai xov ixslae
fivoxixov upapaotov, xai Sid xov dvojxdxov fjXtaxov xov av-
xov vdo&fjxog tloioyovxai ol deonbxai tig to naXaxiov*
iaxiov, oxi xavxtj xfj eooxfj pexd xolv uXXaty'fioov xa&itovxut i5
Co* dsonbxai ini xfjg xoandtyg.

KEO. x.

Mrjvl Maty A xa iyxatyia t?c vfac, Boa Jet naQaqyvldrUtp t# tooij


nor iyxatyltay rfc yiue piydXr\s ixxXtjOtag.

J7o6 fiidg Tjfiioag xeXevovaiv ol Seonoxai xotg noamo-io


Uixoig, nooeX&etv ini xfi avqtov pexa a*XXa*t'pa)v ndoav xijv

19.vtag om. cd. 2X0.4. *Iax6oy t fir* xai ctfr? j} Iootj} txai-
vovoyq&q ini Baadelov dtonoiov,
gynacceum ipsum transeuntes , cereos ad effigicra Basilii, ImpcratorZs
Christum amantis, accendaut, et vale patriarchae dicto , ad locum
elcvatiorem, ubi orantcs cousistunt, abeunt, inde ad nartheccm, qui
propc marc scu cavum recess um sacrae raeusae est, ubi scllae posi-
tae veluinque suspensum disceduut, vestes suas mutant, et saucti
,

evaugelii lectionem exspectantcs , adstant, acceptisque a praepositis


eereis, sanctum evangclium audiuut. Finita extensa, consident, ct
mensae praefectus cum tricliniariis ad couvivium ducit, quod ipse
maguus Imperator ordinat. Sic postea Domini secreto per cundem
nartheccm et mysticum ascensurn, qui ibi est, perque superius sola-
rium ciusdera narthecis ad palatium discedunt Sciendum est, Iin-
pctatores hoc festo in mutatoriis mensae adsidere.

CAP. 30.
Mensis Maii primo encaenia novae ecclesiae : et de ritibus in festo
encaeniorum novae magnae ecclesiae observandis.
Pridie uniua diei Domini praepositis indicant , senatuin omnem
mutatis vestibus sequenti die proccssurum esse: quae postquam H-

Digitized by Google
DB CEIUMON. AUIAE BYZAOT. I. 20. 1 1

otyxXtjTOjr, xai rfj tmfcv nsgi <&Qav fovrlQav xsXswova*v ol


itanoxai eiaeXB-uv tovq noainoanovg t xai drj tovtow siasX-D
96ncov fierd xai oXiyoov tov xovfiovxXt tov , dniQXOvxai a/na
tov nam'a xai tov £TuiQ£iaQX0v 9 xai (iadyovat tov naTQidy-
5xqv ustu xai tcov firjrQonokiicoy xai ttjg Xomfjg uvtov tu-
§f«g. xai tov naxQiuQZOv tiofQ/o/tiivov did tojv Siapanxwv
tov TQixoyyov, eQzstai xai xd&qrai iv Ttj xufid^a tov ayiov
&£od(6(3ov f xdxeurs nsQifiuXXovrai tag eavtcov jtAavitfag, xa*Ed.L. 71
ilsQXPfievot l%(ofrsv tov pqXov rrt g avTtjg xafidoa£ farcivra*.
ioo< J« nnainoaiTOi i%SQx,6fievoi elodyovai toy nuTQutQx*] v > °*
is deanoxat tovtov xutu to (to frog dana^ofisvoi, xa&i£ovra$ \/
prr' uvtov iv toI xq^ootqixXiv^ fiixQov tt, xai svd-tcog yive-
Tat fieTaardatfiov , xai ol fikv fidyiorQOt
%
xai dvdvnaroi xai
naTQi'xioi xai Xomoi avyxXtjTixoi xuTSQXovrai, iv t$ vaQ&qxt
i5i% viag ficydXijg ixxXrjot'ag, ol o*« tov xov(tovxX$tov unuvrsg
diSQX 0VTCtl T °v (OQoXoyiov xai tov ^vaoi^MfA/Vov xai V
irjg xafidgag tov nav&sov xai tov cpvXaxog, xai ixpuivovrsg
to (xovod'VQOv f dmaaiv iv tm vaut zi^g vnEQctytag QeoTOxov
tov qpdqov, xai 01 fjilv feanoTat dvunu/usvoi tiaiQ/ovrat fts-
lora tov nuTQidffXOv fivorixcog did tov fxdxQbiVog tov xonay-Ji
vog tig tov vaov Ttjg vneoaytag Qeoroxov tov <puQQv , xai 0*
foanoicu laxavrai iv tm vugfyxi,, 0 6b naxQiuQxiS doigx*-
tcu tig to SvoiuoTyQiov, xai %tjg si(o9viag *vxrjg TsXovfiivtjg,

5. ZXOA. 'IatioVf 8it 6 foiftotyMQios dqXol t$ itantq xqv toO*


naiQHCQXov ("«fiZiy. 7. xn^c'cQn. Plura bio cxcidisse putat R.,
quae p. aa. leguntur , inde a vers. 8> totF y^uaoiQixllyov usque
1

adv. 1 a. iv tff xapdQf}. 16. xai ante toii %QvaoTQixX(vov dc-


lcndum esse putat R.
laxit, circa horam secuadam matutinam praepositos Intrare iubent,
quo facto, cum paucis cubiculariis una cum papa et hctacriarcha ab-
eout, ct patriarcbam cum metropolitis et reliquo cius ofQcio addu-
cuot Qui per porticus triconcbii ingrossus , in camera S. Theodori
•edet, tunicas suas comitcs eius ibi induunt t ct extra velum eius
camerae progress!, subsistunk Pracpositi autcm cgrcssi , patriarchara
adducunt , quern Domini pro more osculati , cum eo paululum in
aorro triclinio consident, et statim rcceptio instituitur, et magistri
quidem, proconsulcs, patricii et ceteri senatorcs in nartbecem novae
magnac ecclesiac descouduntj cubicularii vcro omncs per horolo-
gium atircumque triclinium , cameram panthei et custodiara trans-
eunt, eque monotliyro cgressi, ad tcmplum S. Deiparac phari abcunU
Domini surgentes sine pompa una cum patriarcha per longam porti-
cmn cubiculi ad tcmplum saoctissimae Deiparae phari abcunt, et
ipii quidem iu narthece subswtunt, patriarcha verg iu oratorium w-«

Digitized by Google
120 CONSTANTS P0RPHYR0GEN1TI
Ms. 63. bandyx**™* of yjdXxai to xqotuxqw 3 6b naTQiaQXM
ZOfxevog dno rov &voutcm]Qiov , fiaoxd^coy xb aytoy svayyi-
Xiov, Ijp^crat tig tag paaiXixdg nvXag, SijXopoxi rov vno&ia-
xovov (taozdttQVTOg xbv Xtxavixbp oxavobp t ol 6h 6*tenor at
Xaftpdvovoi nuQu ray noainoatKny xrjQOvg, mat ita trig Tpicr-5

rap xijqmv nooaxvvjjotcog anevxaQtcxovai T(j> ©e$>,


aijg fitrd
xai aondtyvrat to,t* sdayydXiop xai rov axavQOP, dvpiaps-
C pot vno rov (B.) Kai naqaxQaxovftevog 6 ftaoi*-
tiaxovov.
Xevg vno rov narqidqxov i^fyx*™ ^no rijg ixxXrjOiag, xai
i£i6vT(ov Tj}f nvXipf tj)f l£dyov<rap elg top qXiaxop, Xappd-io
povaip oi femoral naQa rap nqainoatTap xfjo/a Xixaptxia,
xai iiiQXpPrai Xtxav&oopxeg did ftiaov rov ijXiaxov xai rov
arspamov rov ftovo&vQOv, xai xaxdqxopxai rb xaxafidaiov xov
povxoXiovxog, xai ixvsvovxeg <fc£ta, xaxiqxovxai ngbg top pdq-
d-qxa rijg piag ixxXrjatag, ol rt}g ovy-iS
(ixttae ydq loxapxat
xXqzov,) xai ytpixai 17 xap iyxam'av.
dxoXov&ta rijg eiaoSov
rap db foonor&y xaxd to eioo&og datopxap perd rov naxqi-
D dg/ov elg to dvoiacmjQtoy, 6 fib> naxQiaqxyS nQoeioiqx*™*
ol d*b dBon6rai\ laxd/ieyoi QoodTy rap dyiay dvgay, Xafifld-
povot rovg xrjgovg nagd ray nqainoanmv xai did rrjg rqus-*o
Cfjg fiexd rap xijqav ngoaxvyqaeag dnevxagiaxovai xiji 0e$*
tlxa cfoeQxop**01 &
fhaiaazyQiw , iv nqonotg aana-
tyvrai to ayia dvqta, efca xqv rijg aytag xqandfyg Mvxrjp^
xai Ti&dvxsg dnoxo/xftiov hti xrjg aytag xQandtyg, 6*tdqyovx<**

10. xb fflm ed. 11. Urayixa ed.

trat, solenuique precatione peracta, psaltae troparlum incipiunt.


Deinde patriarcha' ex oratorio egressus , sanctum evangclium gestans,
portat lmperatorias ingreditur, subdiacono crucem processionalem
ferente, Domini autem, cereii a patriarcha accept!!, ter cum ipais
Deum a do rant , et evangelium crucemque, a subdiacono incensati,
osculantur. (II.) Imperator a patriarcha sustentatus, e tempk> egre-
ditur, et postquam per portam ad solarium dueentem exierunt, Do-
mini cereoi procession ales a praepositis accipiunt, et in proccssione
Ser medium solarium angustiasque monothyri abeunt: postea per
eseensum bucoleontis progressi et ad dextram se inciinantes, ad
narthecem novae ccclesiae se conferunt, ubi senatores adsunt , et
©fBcium introitus encaeniorum celebratur. Dominis autem cum pa-
triarcha sacrarium pro more ingress is , patriarcha praccedit, Domini
autem extra sacras ianuas constituti, cereos a praepositis accipiunt,
terque genu flexo Deum adorant , mox sacrarium ingrcssi , primo
quidem sacras ianuas, dcinde sacrum altaris instratum osculantur, et
apotombio inihi reposito , per bemata , cereis in unoquoquc bemate

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 21. I*
Sid rear ffrjftdxarv , avrrovxeg xijqovg xa& iva htaaxov ftr;ua,

danatoufvoi xard to eicodvg xdg ivd'vxdg , xai Sisgxofisvoi


Sid %ov yvvatxtxov, aitrovai xygovg tig rtjv eixova BavtXti'dv
t
rov fpiXo/Qiorov Seanoxov xai $v $ £cog ano%aiQtTfljwrtg rovEd. L. 72
,
,

SnuTQidqxrjv , tio&Q/ovtai b> to! ixffae nqootvyaSty , xdxtifor ,

txfluivovreg sig tov SuXaaaar vaqdyxa, iv q) xai


nQog rtjv
ta asXXi'a Toxavxai xai to prjkov xgd^iarai, xai anaXkdouovat .

Tag eavxmy /lav/Jag, xai toxavxai ixS$x6fievoi rrp tov a-


yfov fvayytXiov dvdyvamv s& ovxayg Xapfldvovreg xtjgovq
lonaQa twy nQainoai'xcov , dxovovai tov dyiov evayyeXfov. ^e-Ms.64* •

to tie lyy unoXvoiv rrjg exrevovg evxqg xa&i^orrai, xai siad-


yti 6 Tijg TQanityg fiexd xai tcov doroxXivoSy t6 xXfjxcoQiov,
9
xai orotgtr avTO 6 fidyag fiaotXevg . xai ei& ovrmg ol Se-
cnoxai tiityx0 *™
fivoxixdig Sid tov avrov vd(>&qxog xai tov
iSuvaxixov dvapaoi'ov, xai Sid tov dvmxdrov tjXiaxov tov B*
j
avrov vaQdijxog tlaiQX OVTOtl e k r ° naXdxiov. XQ*l *JoVwu>
in xara xqv xd%iv xatxrjg Tfjg eOQTfjg xai xbv tvjiov inixeXeftai
xai ij loQTri tov dgxioTQar^yov ftfjvi NocppQttji jj. eldhai di
Stt, oti TavTij Tfj eoQxij tov ae/ttn-oarifyov iv xta svxtijqio) tov
lovaov, Ttfovv tov cl^tat^aTif/ov , inixsXsVrai 17 TOiavxtj coq raj*

KEO. xd. >,

\)Oa dtlnaqatpvl&xxuy x$ lo^tfj xai nQOtlerfotirou iytov Jrj^irjrQlou.

JIqo mug tifiiqag xeUvovatv ol Seanoxai Totg nQumoot-


accenais, discedunt, sacra fastrata pro more osculantur, perque gy-
naeceum digressi, cereos ad effigicm Basilii, Imperatoria Christum
am an til, accendunt, statimque Yale patriarch a c dicto, locum excel-
torn, obi orantea stare tolent, petunt, inde ad narthecem prope mare
altaris aacendunt, obi et seliae atant et velum suspensum eat, soaa-
que tunicas mutant, et aacri evangel ii lectioncm exspectantes , ad'
stant, quam, cereos a praepositis traditos manu tcncntes, auscultant.
Finita extcnsa, consident, praefectus mensae cum tricliniariis convi-
vrum parat, quod ipse magnus Imperator ordinat Sic Domini per
eundem narthecem et secretam sealam perque solarium superius soli
digresai, palatium intrant Sciendum eat, secundum hu his diei ri-
tum et sancti Michaelis festum octavo mensis Novembris institui
•oleic , ubi observandum , hoc archangeli festum in oratorio tcmpli,
S. scilicet Michaelis, die dicto celebrari.

GAP. a 1.
Observanda in festo et procession* & Demttrii.
Pridie uniua diel Domini praepositis indicant, die scquente cum
silaximis senatum universum prodire , mane autem circa horam sc-

Digitized by Google
123 CONSTANTS! PORPIIYROOKMTl
Ctoiq rov nQO£\dxt» ini Trk v avoiov ftttu uXXuli'pcov Trp ovy-
xXtjtov nuoav, xai Ttj earfsv negi wouv dsvrdgav xsXtvovatv
ol dajnorai cioeX&ttv rovg nouinoohovg, xai $ij tovtov «V-
eX&ovrcov, ftexa oXtyav tov xovpovxXetov dnigyovrai ,
upa
tov nam (A xai tov tTuiatidoxov, xai eiouyovoi tov naToiuo-S
%ijv fitiu xai rcov jutjTQOnoXiToiv xai Tijg Xoinrjg avzov td-
,
xai tov naTgiaQyov (iosQyofierov , $iu tojv diufiuxi-
XtoV tov TQixoyyov tioinyeiai , xai xu&rjTai iv rjj xuftuQa tov

XQvooTQixXt'vov noog to nurd soy . ol ds ngainoaixoi


Tjj ovoi]

tiueQ/ofisyoi dvayyeXXovai Totg feonoraig rrjv tov nuT^idgyov i o


uq>i%iv 9 xai si&i<og dviaravrai ol deonoTai xai eiaegyoviat
iv Tij xafiaqa tov uytov QeodoiQOv , xdxttas negifidXXonai
rug tuvrtov y^idag, xai i^SQxd^svot Qafev tov pijXov Tijg
XyavTtjg xa/udgag ioravrai. ol 6s ngainoatTOi e&QXPftevoi sta-
dyovav tov nuTgidgyqv ol ds dsanbvat tovtov xaxd xoi5
eta&og donatyfuvoi , xadi^ovrai fitr' avrov ini tov ygvaorgt^.
. xXtvov fiixobv Ti f xai ore ndvxa xaXmg (vrgentod'cootv, eioig-
j
%ovTai ol ngainoovtot, drjXovvTeg Totg dsanoraig, xai ev&twg
Ms. 64. b artoTavrat ol $Conor ai nargidgxov, xai izegyope-
fierd tov
voi xard tov eiWdra TOVTOtg Tvnov, dtigyovrai did tov tqi-*o
ncnovog xai tov Xavataxov xai tov ^Iovariviavov' xai twv
cxvXcov xai t<ov ££oj diapaTix&v tov Magxiavov, xai uneg-
Xovrai iv t$ ixitae tvxrqoup tov uytov dnooToXov nhgovm
Ed.L-73(J3.) *Ioriov, OTi, tojv dsonordiv i'&gxofiivoiv uno tov yQ v-
m

aorgixXtvov fierd xai tov naxgidgxov, Iotuvtul dvttxgv tojv^S

6. Xoinote «d.

en ml am pracpositos ingredi iubent, quo facto, cum pancif cnbicula-


riis, papa ct hetaeriarcha abcunt, ct patriarckam cum mctropolttis
et rcliquo cius ofGcio adducunt. Qui per porticum triconchii in—
gressus, in camera aurei tricliuii, quae proxima pauthco est, consi-
det Pracpositi autcm ingressi linpcratoribus eius adventum nun—
tiant, qui «urguut, ct caiueram S. Theodori ingrcui , tunicas auaa
induunt, ct extra velum eius camerac egressi, ads taut. Interea prac-
positi patriarcham adducunt^ quern Domini pro more osculantur ct
paululum in aurco tricliuio cum co considenl, rebusque omnibus
bene ordinatis, pracpositi intrant, Dominis id nuutiaturi, qui cou-
festim cum patriarcha surguut, ct ritu ipsis toleuni egressi, per tri-
petonem, lausiacum, Iusliaiauoum, scyla ct cxtcriores Marcinni por-
ticus transcuntes, oratorium S. Petri, quod ibi situm est, pctuut.
(II.) Sciendum est, Dominis cum patriarcba ex aurco tricliuio pro-
cedentibua, ante portas eius argentcas cuuuchos protospatbario* et
logoUictam cunua j»ublici cum protoscriuiario ct primo uoUrioruj»a

Digitized by Googl
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 21. 1^3
fyyvotov TtvXwv tov yovootoixXivov ol edrovyot nQtoToana&u-
qioi, o,ts Xoyo&iTtjg tov doopov fistd xai tov nQoaTOuotjXQijtijg
xai tov tiqcotovotuqi'oVj ini tfs to pioog tov (OQoXoyiov Ol tov

yqvooTgixXivov. ioriov, oil, £'£i6vt(ov tc5v dsonotfov tug yaX-


5x«S nvXag nqbg tov Xavoiaxdv 9
diyovtai ol tov fiayXajliov
xai op tov xovpovxXstov anuvtsg, xdxeffiev dqoiysvovai tovg
titonorag. iatiov , oti erdov tcSv oxv'Xa>v 9 jjyovv ug trjv a-
xqav tov 'lovotiviavov , tatavrai ol ts ftdytorooi xai dv&v-
natoi xai oi oqjyixidXiot, xai twv deonotwv dieoyo/uivcav, ni-
iOnrovoiv in* io*u(povg, tovxovg nooaxvvovvtsg . ol d£ tisono-
tat, xadxog noosioTjtat, diiqyovtai fxiyqi tov dyiov dnoatoXov B
JlhQOv, o o*s natQiaQyrjg eiaeoyerat, sig to xtvaiaotijoiov,
xai trjg eia&viag evyijg teXovpevqg, dndqyovtat. ol ydXtai to
tqondgiov, o 6s* natgidQyrjg i'^egyofievog ano tov &voiaottf-
ifyiov Paord^cov to dyiov evayyiXiov , egyerai eig tag flaoiXi-
,

xug nvXag tov avtov evxtqoiov, dijXovoji xai tov vnoSidxo-


wg ^auraCfivtog tov Xituvixqv otavgov. ol $1 deonotai Xap-
pdvovoi nagd tcov ngamooitcov xtjgovg xai (Tta tfjg toioorjg
TtQOoxvvjjoewg dnsvyaqiotovot, tro QeoI, xai dondXjsvrai to,t«
**tvuyyiXiov xai tov otavgov, dvfiiwpEvoi vno tov Sidxovog,
xai naoaxQcctovfievog 6 paaiXsvg vnb tov natgidgyov , i£io-
yerai duo ttjg exxXrjoiag. ioriov, oti, ano fihv tov dyiov Jli-C
Tqov e&Q yOfiivTjg ttjg Xirrjq, Xiyovaiv ol xjjdXtai to tgondgiov
tov (idoTVoog noog to f)
XaSwv erdyd'qg" onsg inoiqos jticov
wo aoopcorarog xai dya&bg fiaoiXevg ,
eioegyofiivrjg db tijg Xtttjg

a. 6 Xoyo&. ed. 3. dvotaqtov ed. Cf. R. ad p. a4» a3, et 99, a.


5. to lava, ed. olfiuyX. cd. 16. tinofoaxdvov et 20. (futxdVoued.

ministros autcm triclinii aurci prope horologium adstare. Porro Do-


minos , ex aencis portis ad lausiacum egrcssos, raanclavitae et cubi-
calarii oranes excipiunt ct comitantur. Intra scyla seu in extrcrna
Iustiaianei triclinii parte magistri , proconsulcs et officiates adsunt,
et trauseuntes Dominos, procidcutcs in terram, adorant, Ilii autem,
at supra obscrvatum est, ad saticti Petri abeunt, ubi patriarcha sa-
crarium ingreditur , et post prices solcnnes peractas psaltae tropa-
rium incipiunt. Patriarcha dcindc cx sacrario , sanctum cvangcliutn
maau tcnous, ad portas Impcratorias ciusdem oratorii procedit, sub-
diacono cracem proccssionalcm praefcrcntc. Domini ccreos a prac-
positis accipiuut, tenjue genu flexo, ad Deum prccantur, tunc cvan-
gclium et crucein osculantur, ct diacono inccnsante, Imperator, pa-
trbrchac innixus, e tcmplo egreditur. Obscrvandum quotjuc est,
poinpa a S. Petri proccdcute, cantorcs troparium martyris, quod Leo,
fapientiaeimus et optimus Imperator, composuit, us<|ue ad verba:
* 1*4 CONStANTINI PORPHYROGENlTI
tig to XQvwxgfoXtvov, dnugymtui xb xoondoiov tcoV fyxattf-
M*. 65. a coy, ^yovv to „<?o|a aot Xgiaxh 6 Qeog, dnoaxoXav xav-
X1f*<*" xai diEQ/otisvog , odvv xdxeto* unfai, SUy/erai Sid
fi&oov xov XQvaoxQixXt'vov , xai e^igxexat psxd xijg Xixrjg xdg
dvaxoXixdg nvXag, xai ol fidyiaxgoi xai dv&vnaxot, xaif>
naxQixiov xai oqxptxidXioi Xoxavxat, dvxixqv xov vaov xov a-
yiov jJrjfirjTQtov, rjyovv xov dqujxtoov fiigovg, ol tie xov xov-
(iovxXtiov xaxd dvaxoXixdg xov qXiaxov , ol 6*b deonorai fit-

D td xov naxotuQxov iv xtp ngonvXaita xijg ixxXijoiag 9


xai xijg

cltod'vtag dxoXovdfag xtXto&tfotjg, Tjyow rcov iyxaivtav f yi-io


vtxai jj uootiog. xai 6 nhv naxDidgxTjg ttoigxtxai tig to &v-
oiaoxrjQiov, ol <Jfc Stonoxai, iito/ofitpot fiioov xijg ixxXrjaiag,

t&Qxovxai xai Taxavxai iv x$ hecat xtxoaoigy, ixfe%6fitvo$


Ti)y tov tvayytXiov dvdyvtooiv. fttxd xqv xov tdayytXt'ov
dvdyvaoiv ij-egxofiisvoi xdg dgyvgag xov fidxocovo; 7tvXag,i$
dnaXXdoaovai xdg xovxcov ^Xa^t/Ja? , xai dotg^Ofttvoi xa&i-
fyvxai bti xov XQvaoxQixX/vov, xadxog ti&iaxai avxotg, xai
ftiXQov didovxai fii'voau xij avxfj db ijfiiga ovvtoxidiv-
%ai t$ naxgtdgxu xotg fifjxgonoXtxaig xai xrj ovyxXqxw,
dig dv xsXtvaaxrtv, 20
KEQ>. x/T.

X>Ca tff r naQayvXdiuiy r>j loorij xai naotltttou r*c fydotas xtSr
xiplav tv'Juoy.

Jlgoigxovxat ol xov xovpovxXeiov , naxgixioi xt xai 0*0-

Latens natus es\ ingrcdicnte autcm processione triclinium anreum,


troparium encacuiorum, scilicet: Gratia tibi, Christe Deus, apostolo-
rum gloria y recitare. Imperator inde, quo abierat , digressus, per
medium chrysotriclinium pergit ct ex orieutalibus portis cum proces-
sione cgrcditur, dnm interca magistri, proconsules, patricii et ofifi-
ciales e regione tempii S. Demetrii seu ad sinistram partem, cubi-
cularii vero ad orientales solarii, Domini cum patriarcha in alrio
tempii stant , ac solcnnibus encacniorum ritibus pcractia , introitus
fit. Patriarcha sacrarium intra t, Domini per mediam ecclesiam trans-

cuntcs, egrediuntur, et in tetrascro, quod ibi est, lectioncm evan-


gelii audituri, adstant Postea per argenteas macronis seu porticus
oblongae ianuas progress i , tunicas suas induunt, aureumque tricli-
nium ingrcssij pro more consident, et brevi post missa datur. Con-
vivio autcm hoc die patriarcham, metropolitas et quoscun^ue vo-
lunt scnatores adhibent.

CAP. ax
Observanda in festo et processione exaltationis venerandae crucis.

Cubicularii, 'patricii ct doincstici cetcrique procerus omncs in

Digitized by Google
DE CERIMOfl. AULAE BYZANT. I. TL 1^5
pl<nixoi xai olXomoi anayxeg aQXOyxsg axaQapayyi'tay
h onadaqixty cog ay iwdrqv 1} xai tiexdryv yvxxog* xo/B
rrp
fiiXXovrog xov paotXdtog i£igxsa&ai , dvotyexai jj nvXrj xov
onuSagixiov t xai rcuy dgyovrcov xov xovpovxXeiov eloeX&oy-
Stcqv xai id aayia avxav (pogovvxcov , ngooxvvovoi t6v ($aai-
Xda, 6 tie PaotXevg , titjQiyevo/xeyog vn* avxwy, i^egysxai, ol
tie naxgixtoi apa xmv tiofteoxixaty ixtiexovxai rov fiaoiXia e£a>
rije nvXijg xov onadugixi'ov , touavxcog xai ol paaiXixoi ngoo-
xyyrjcayxeg titiffxovxai i/inQOo&ev rov paotXiag, 6 tie paov-
\o\tvg titjgtysvofievog vno xe rov xovpovxXeiov xai ray paoiXt-
xmv 9 tii€QX£rat, tiia xijg fyxwavguq xui ray dvtoxigtoy uvxrjg
tiiaffarixoov, xa( tiia xijg fyXiyqg oxdXag dyeX&a)y, eurdgyexui

iy xotg xaxiixovfievioig xijg fieydX^g ixxXtjaiag , tid* ovxatg a- fjs. 65. b


yjug xtjoovg xai ev'£dfieyog f nagaxvnxei iy xotg tie^iolg fudge- q
1^0 1 v. eneixa uXXaoaovaiv ol xov xovpovxXeiov ugyovTsg, ol tie

xovpixovXdgiot, xd xaft/aia avxcov xai povoy, ol tie naxgi-


xtoi /W/cfra Xixd, eixa xeXevev 0 fiaotXevg x§ ngainooixy,
xai ngoaxaXeixai 6 naxgidgx^g , oXiyov fjiexd xov paat-
Xi&g xa&eo&eig i£ioxexai, xai anuoiv b> x$ fuxgy osxgi-
vsttp, ev&a ngoxeivxai xd xijutu %vXa , ixtiexo^evog xoy PaaiXea.
aQxofiiyijg tie xtjg ixxhjoiag to „tio£a iy vvjiaxoig Gey"
dniQxexai 0 paoiXevg, titjgiyevofievog vno xov xovpovxXeiov
dg ngooxvyqoiv xuiy xifiiwv %vX<oy 9
xai ngooxvvrjaug xd «-
fua ^vXa, e^igx(xai & v tw f^eydho oexgix(t) f xai initittieooiy
iSavuo 6 naxQidgxijg xijQ/oy Xtxavixioy avev <piaXiov* iy tier*
a5. Xtxaytxtjy cod.
searamangiis ad spatharicium bora nona sea dcciraa noctis abcunt,
cuius porta, <lum Imperator processurus est, aperitur, ct pracfecti
cubiculo , sua saga gestantcs , intrant , Imperatorem adoraturi , qui,
ipsis comttantibus, progrcditur. Tunc patricii cum domesticis extra
spatharicit portam cum excipiunt, ministri, adoratione facta, ipsum
praecedunt, et sic a cubiculariis et ministris suis stipatus, per ma-
gnaarara et superiores eius porticus transit, perquc scalam ligneam
ad magnae ecclesiac catechumena dcscendit , ubi , ccrcis acccnsis et
precatus, in dcxtro latere adsidet. Deinde cubiciilo praefecti et cc-
teri cubicularii tantum camisia sua , patricii tunicas proccsslonales
matant, patriarcha a pracposito , mandato ab Impcratore dato , ar-
cessitur, ct postquara paululum cum Impcratore conscdit, ad parvum
sccretum, ubi vencrandum lignum rcpositura est, Imperatorem cx-
cepturus, disccdit. Postquam autem concio populi Gloria in ex- :

celsis Deo , incepit, Imperator a cubiculo stipatus, ad vencrandorum


lignorum adorationem abit, aua peracta, patriarcha cercum proces-
•ionalcm sine phiala ipsi tradit. In codem sccrcto patricii cum se-

Digitized by Google
1^6 C0NSTANTIN1 PORPHYROGENITI
up atrrrp aexQhtp S&yovxa* xov fiamX&a ol naxgtxioi una xfj
OvyxXqTfp, paaxd^ovxsg xtjQta avev qpiaXt'cov, ov mnxovai Si*

(txa 6 paoiXevg usxd xav doyovxav xov xovpovxXsiov xai


naxQiximv xui ndarjg xrjg ovyxXr xov , oxpixsvtov xd xiuia %v-
{

Xu, xaxiQ/fxai did xov ueyuXov xo/Xiov , xai ixxXi'vag r65


ev(0MftOi> ueoog, tiiiQ/siai did xov didaaxalei'ov , h&a eni-
ytyQanxui xd naoydXia, xai xd pud-pa xaxel&tov, rioioynai
did xtjg ueydXrjg nvXrjg xov vdod-qxog , xai xdg paaiXixdg nv-
Xag xaxaXaficbv, Xaxaxai , sniSovg xui noamoaixm xtjoiov, o-
Ed. L. jSnsQ xaxd/ei, xai exsoa nag* avxov Xaflibv xai $v^dfievog,io
iniSi'ticooiv avxd xro kqumooixo) , 6 6*h ngamoaixog xijj xtjg
xaxaoxuoEag . enstxa XaujtdvBt, xo Xtxavixiov avxov ndXiv
nuod xov ngainoaixov, xai ngoaxvvrjaag xo aygavxov iva^ys-
Xtov, fiiigxsxai usxd xov naxQidgyov uiaov xov vaov , xai ev
xoig tie'iiotg udgsoi xov aupcovog eiosg/sxai did xtjg a»^a£,i5
awXiav, xai (Jaoxa&vxayv xd
xtov naxgixtcov haxcoxcov eig xijv
avxcSv xtjQta. (B.) '0 ds ftaoiXsvg eungoa&ev xoov dyi'tav
Qmv eaxcog, inididwai xfjj ngainoaixu) xo i'diov xrjoiov , xai
Ms. 6& a £r£(>a nag' avxov Xaficov xai tv^duei'Og, enitiiticooiv avxd av-
x(o f
xai Big xo d~voiuoxiiQiov uaeX&iov, xai xd xij.ua %v'Xaio

B nQOaxvvfjaag , e&Q/sxai, ovxcog vnooxQixf/ag Sia xrjg (Jo*


Xiag t dvig/sxat xqixov pd&QOv xov aupiovog rj xai xsxaQxov,
xai toxaxai ixstas, xgaxoiv xo xtjoiov oi tie xov xovpovxXeiov
aQ/ovxsg hxavxat iv xjj acoXea ivcomov xov paatXiag, oi 6b

natu , ccreos sine phialis gestantcs , Imperatorcm , non prona tatoen


in terra facie, excipiunt. Is dcinde cum praefectis cubiculi, patri-
ciis et universe- senatu veneranda ligna sequens, per magnam co-
chleam descendit , et ad sinistram incliuans , per didascalium , ubi
cycli paschales scribuntur, digrcditur, et poatquam per scalam de-
scendit, magnam narthecis portam ingrcditur, cum ycro ad Iunpera-
torias portas pervenit, subsist it, ccreum, quem tenuerat, pracposilo
reddens, aliosque ab co accipit , et precatus cos praeposito , hie cc-
rimoniario rursus trad it. Dcinde itcrum processionalem suum a
praeposito surait, et sacro evangclio adorato, cum patriarclia per
medium tcmplum abit dextramquc ambonis partem per solcam in-
grcditur, patriciis interim in solca stantibus suosquc cereos gestan-
tibus. (II.) Impcrator autcm ad sacras ianuas coustitutus , ccreum
suum praeposito tradit aliosque ab co sumit , et post prcccs ipsi
reddit; sacrarium ingressus, veneranda ligna adorat, deindc per so-
lcam revcrsus, gradum tcrtium aut quartum quoque ambonis atlscen-
dit, et ibi, ccreum tenens, subsistit: cubiculo praefecti in solea co-
ram Imperatore, cunuchi protospalharii iu sinislro ambonis latere

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 22. 1
27
tivovyoi nQtOTOonuduQUH 15 ^vcovv(aov tov ujuficovog tig TO
cr.du.vov , 0* d£ tov fiuyXafitov omato tojj> ivvov%u}v nQcarti-
onu&agtcov, loov rov doioreQOv fiioovg tov uftftcovog, Sid to
jtuj Stotitveiv tivd irtoniov tov (fuaiXdco;. tov tis narQido-
Syov diekxtdvrog ft£Tcc tq>v rt ui(ov t
%vacov tig tov Zufitova, im-
bi'Saxjiv 6 flaoiXsvg to Xiravi'xiov avrov xrjoi'ov rw nnaiKOGi'-
T£>, xai Xafiiov eiega rt)g noooev/fjg, lorarai fur* avrojv,
h>g av vyjcooij iv rotg rioaaooi pineai tov ufipcovog . situG
tmSovg 6 (JaoiXsvg rovg xyoovg rro ngainoaiTO) , xursoyovrai
todftcf oregoi 6id rr)g otoUag , o,ts (iaoiXevg xai 6 narQidoxrjg,

xai siaioxovrai eig to &voiuorr]0iov, nQOrifajusvcov twv ta-


pimv %v\<ov, xai tov (taaiXicog ev^afitivov xai noooxvvrjaav-
tog Ta u'fiia <£vXa f i^ioysTai ^<(* TOv nXayiov tov dvaiaort]-
"

oiov , xai Siaod&i avrov 6 nuroidoyrjg fiiyoi rov dyiov


iSfQearog . xdxeios uXXrjXovg donaodfxevoi , 6 f*h> fiaoikhvg
find Ttjg nQoeXtvottog eloioyGrai 6id rijg fiixoag nvXrjg rtjg
%aXxijg9 iv $ lorarai f-iioog tojv Tloaoivav xai xaraocpoayt-
tu tov paaiXia, swg uv StiX9rj, xai ovSev hsoov nout, tov
be fiaoiXdcog uoeXdvvrog tig rr)v yaXxtjv, Siynai avrov fiioog D
aorwv JBsvermv iv no dfg/$ fiioei rov roixXt'vov, xai xaraocpQa-
yi%u rov (3aoiXda, dv roonov xai oi Ilodaivof rag tie oyo->
Xug xai rd ixoxovfiiru SisXdwv ,
dneoysrai Sid rov xovoi-
oto^qi'ov , xai fiivei 17 avyxXijrog sxeioe, vnsQsvyOfidvjj rov
fiuoiXda fi
eig noXXovg xai dya&ovg XQOVovg/* SieXdvvra tie

*5t6v ovonoSa , Seyerat avrov 6 rijg xaraardosoog (itrd rwv <r*-

19. til om. ed.

in scamno, manclavitae pone eos in sinistra parte ambonis subsi-


stunt, quoniam nemo coram Impcratorc prodire potest Patriarcha
cam Tcncrandis lignis ambonem ingresso , Iinpcrator cereum suum
proccssionalem praeposito trad it, et aliis snpplicationis acceptis, cum
ipsis subs is tit, donee cxaltatio crucis in quatuor ambonis latcribus
facta est. Postea cercis praeposito redditis, ambo , Imperator ot
patriarcha, per solcara digressi , sacrarium intrant , venerandis iignis
ibi expositis, et postquam prccatus Imperator est lignumquc vene-
randum adoravit, per sacrarii obliquitatem egredittir, cumque pa-
triarcha usque ad sacrum fontem ducit Ubi postquam se inviccm
osculati sunt, Imperator cum processione per parvam porta m chal-
ces, ubi factio Prasina, Impcratorem usque duin transiit signans, ncc
quicqaam praeterea faciens, adest, ingreditur. Ingressum in chalcen
Yenetornm factio in dextro triclinii latere excipit , codemque, quo
Prasini modo siguat. Per scholas dcindc et excubias digressus , per
consistorium abit, ubi seuatua adstat, lmperatori Jn multa lonaque :

Digitized by Google
ia8 CONSTANTINI PORPHYHOGENm
Xtvxiant'my 9 xai avzoi vntQtvyifityoi xov paaiXia, ol 41 na-
toixlol tig to arevov xai avzoi o/iotmg noiovau xai SttX&vbv
Sid xov avyovojscog tiaigytxai tig to naXdxiov , xai sv&tmg
Mi. 66 b dnaXXdooovoiv 01 ugyovrtg ndvxtg, xai /udvovoiv dno oxaga-
|Ed.L- jGticiyyiwv* XQ*j Sh tidtvai, bxi Ttj avxjj ^iiloa ngotXtvo ig ovx5
tio6gytJai 4

KEO. xy.
"00a del TictQcufiXdnEiy rjj loQTjj xai rt qoe i? v(J£ i jijg ay tag XqiOtOV
iov Qtov tjfitoy xcau odgxa ytyy^Otus.

Hgotgyovzai unavztg ijXXayfihoi iv tm rjuixvxXuo rijfcio

dxpidog ,
opogovyxtg ol naxglxioi xai ol rov xovflovxXtiov xai
ol tu nntoza tiqxpixia xaxkyovxtg yXuvidia , Ol fib* junta xai
^/itjXivoxd&QVTcra, Sjuoiag xai ol rov xovfiovxXsiov xvgta, ol

6t raaovag xoyyi vzovg ,


extgoi 6*k fiantavXia- xa&vnovgyovoi
6s ol avzoi jusju rwv uvzojv yXavidimv fityoi rijg nod ftidgi$
q/utgdry nagafMvijg xcov q wzcov. xov dh nalaztov dvot^avrog,
62 re naxgixioi xai axgaxrjyoi xai ol rov xovpovxXtiov tioty-
yoiTai. tig to Tjur/.vy.Xtov rijg dipt'dog , toaavxcog xai ol e-

fhv g tiatgyofitvoi, xai ndyxatv ev xoj naXaxiM ticriX96vra>v, ol


pht naxgixioi a/ua xcSy axgaxfjyoyy xs xai So^toxixaty S4yoyzai*o
toy fiaaiXda £v toj fjfUxvxXfta xtjg dif/iiog, yjyovv rov xgixoy-
i ^ov» ol is xov xovfiovxXtiov anavxtg tiatgyoutvoi Sid xwv

4 ndyxes om. cd. 5. <fl om. cod.

tempora, acclamans: per onopodcra trans cunt cm ccrimon iarius Cum


silentiariis , fausla prccaturis, excipit, quod idem palricii in steno
fad unt. Postrcmo per augusteum palatium ingreditur, ubi o nines
proceres mutatorias deponunt, et in scaramangiis mauent. Processio
autem nulla eo die aa palatium inslituitur.

CAP. a3.
Ob servanda in festo die et procession* sacrae Christi , Dei nostri,

nativitalis secundum carnem.

Proccdunt o nines in mu fa tori is ad bemicyclum apsidis, patricii,


cubicularii et suprcmis muncribus praefecti , tunicas , tyrias illi qui-
dem et lancas, cubicularii tyrias, hi pavonibus concliisquc pictas,
alii mareaulia gestantes ministraut vcro suis in tunicis ad eum ( diem,
:

qui vigiliam festi luminum praecedit Palatio apcrto , patricii, stra-


tegi et cubicularii cum ceteris, qui ingrcdi solcnt, hemicyclum apsidis
ingrcdiuntur, quo facto, patricii cum stratcgis et domesticis lmpe-

ogle
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 23. 1 2Q
iiaSarixtov xuiv dyi'av ft. xdxttfttv drjQiytvoftsvog vn' av*xav
$ fiaaiXtvg ditgysrui Sid xfjg ddyvrjg tig xrjv dyi'av xgidda ,

xdxtlae xrjgovg uif/ag, i^dg/jxai did xfjg nXaytug xov /Jj^ua-C


xog xai tiaig%txai > T<* Xtiif/ava xtov dytmv dnoxtivxai,
Sunratv sxttatxqoovg, aaavxwg anvil xqoovg xai tig xov pa~
miaxijga tig xovg axavoovg. diodtvotv dh did xov ad*
yovoximg, tioigxtxai tig xov ayiov Srfyavov, axpag ds xa-
xuat xtjoovg xai tv^dftsvog, i^dg/9 txai, xai tiaig/trai h xtf
xmuvi at)rov, Ixdtxofitvog rov xaigov. xov ds xtjg xaraoxd-
looimg tlotX&dvxog xai ivdyxavxog dnoxoiaiv zip noainooixof 9
Sxt ijyyixsv con a, tiaegxtxai 6 noainoaixog 9 xai Xiysi x(u

§uaiXtt, xai i^dg/trai dno xoixotvog adxov , xai rrjv yXavida


avtov ntQiftaXXo/utvog did xmP (iiaxfjxOQatv , xai e£s\dvvrtov
avrav, ax&ptxai t>no xov nqamoaixov xai i^igx 1 ™
did xov D
x^nvyovuxicag tig xo axtvov, toxatxav nornxoanad-aoimv (tag/id-
uo» t£to xtjg nvXrjg i£ tvcovv/ncav tig xo jitjXov, xai xov Ms. 67.*
Utog sxttat perd xdv doxovxoov xov xovjiovxXstov oxdvxog,
ttvu iw 71 Quinoatui), 6 dt noainoaixog d idotal vevfiaxij) dor10-
pifji tig to (lijXov xdxco, xai siosgyovxai 01 naxgixioi tig xo art"'
aow fievd xtov axgaxtjycov , xai noooxvvovai xov paoiXta , xai
Xapwvvt v/ua 6 ngainoaixog nagd xov jlaoiXia>gt Xtyti „xtXsv-
cuts" (B.) Eif? ovxtog dtjgiytvtxai 6 flaaiXtvg vno xt toJ
xQvpovxXsi'ov ,
natQixiiov xt xai arQaxrjycov, (oaavrcog xai 01
pi<nijrQQt$ , paaxd^ovxtg xov axavgov, diigxovrai ivcimoyEd. l. 77
7. tts to* dyiov cd.

ratorem in heraicyclo apsidls tea triconcho excipiunt Cubicularit


omnes per porticui quadraginta Sanctorum intrant, unde ab iis stl-
patnt Impcrator per dapbnem ad S. Trinitatis abit, ubi cum cereis
ardentibus per obliquitatem bematis exit, et locum, ubl Sanctorum
reliquiae repositae sunt, petit et ibi, aeque ac in exteriori parte ba-
piisterii, in crucibus cereos accendit Digrestus deinde per au"u«teum
ad S. Stephani abit , ubi cum cereis accensis precatus , cubiculum
suum, tempus exspectaturus , intrat Magister cerimoniarum venit,
et horam imminere praeposito , is Imperatori indicat, qui e suo
cobiculo cgrcditur, tunica sua a vestitoribus indulus, iisquc cgrcssis,
a praeposito coronatur , pcrque augustcum ad stcnum abit , proto-
jpathariis barbatis extra porta m
in latere sinistro intra velum stan-
tibus, ubi Impcrator cum praefectis cubiculo consti tutus , praeposi~
to, praepositua ostiario signum in velo inferior*! dat, tunc palricil
stenum cum strategis intrant , et Impcratorem adorant : pracpositus
acceplo ab eo signo, elicit: Jubete. (II). Sic Impcrator a cubiculo,
patriciis et strategis stipatur , vestitorcs cruccm praeferentes , coram
patriciis et senatu intoU processione transeunt, Imperatoremper p«l-
Constantinus Porphjrr. Vol. /. 9

Digitized by Google
i3o C0NSTANT1NI porphyrogeniti
twv narQixfav xai trjq ovyxXfjrov oV oXrjg xijg ngoeXtvactog •

tov <f£ rqv tov novXmrov nvXtjv, fjyovv


(taaiXitog i^tXdvvrog
tig tov dvonoda, xai aravrog avrov ixttoe , avdtg ntaovrt
o* naxQixiov xai ol Xoinoi, lorafiivov tov Ttjg xaTaoxdoc&g

£/miqoo&£v , Xaftcov vtvfta 6 ngainootrog naod tov PaaiXdoagfi


vevti T(ji Ttjg xaxaoxdosug , xai Xdyti „ xttevoaxe", xai xa-
Tioxovrai ndvxtg tig to xoyoiotojqiov , xai ordvrog tov pan-
Xitog vnoxdrco tov xa^ifXavxiov eig toy nooqjvoovv Xifhv,
nooexwovoi ndvxsg ol nQoeiQiftiivot find ndorjg T?jg ovyxXq-
tov, lartkog xai aiXevxtaQiov tfxnQoadtv Tfjg nvXrjg. efraio
B vevti 6 paaiXsvg T(?t noainooixtp , 6 ds noamooiTog rip at-
Xtvxiaotto, xaxetvog Xdyei „xeXtvoaTf". to 8h fiaoiXixov «(»-
fia paaxd^ovxeg anad'agioi (laatXixoi SioSevovoiv omod'ev tojv
PuqSutcov TiQcoTOonad-aQioov iv cxdoxj] nootXtvoti ovxoyg, xat
Siiyyovrai anavxeg did tcov ixaxovpixcov. tfinqoad^v $h xcovxS
tqicov nvXcov tov xovaioxcoQtov dvxixov Taraxai 6 xXSjQog tov
xvqiov, ftaordfav oravQOv xai &v/uiaxov f xai nQoaxvvqaag
tov aravQov 6 fiaatXevg, cog ei'dtoxai avrto xard nooiXtvotv
nouiv, tiiiQ/trai did tcov ixoxovptxcov , oyjtxtvo/iuvog ino
tb Ttjg ovyxXtjxov xai xcov axevcov xard xd'^iv efingoa&ev tovio
fieydXov oravqov ev&ey xuxsVob. tov o*k paoiXdag ftiXXovroq
Tqv ftfydXrjv nvXijv tcov ixoxovptxcov dtsX&ttv, ei ftiv
Coxqipcovsg jutXXorrtg noopXqfr/jvai rfj xd%ei xavxrj, oxdvxog
tov paaiXicog [xiaov Ttjg nvXyg, tiodyu 6 fioftdarixog tcov ixo-

a3. 71 QopXq&ijvai, Tjj to{£* tuvtr OidyT. ed.

piti portara seu ad onopodium progrcssum ct ibi stantem, rur-


sus patricii cctcriquc prono in terrain vultu adorant, adest qiioquc
cerimoniarius, cui praepositus, accepto ab Imperatore signo, anuuit,
dicens Jubete, ct omncs ad consislorium abcunt , ct Impcratorcin
:

sub camclaucio in porpliyrctico lapide coustitutum, una cum scuatu


univcrso adorant , silcntiario quoquc ante portam stantc. Dcinde
rursus Imperator pracposito praepositus silentiario signum dat , qui
,

dicit: Jubete. Imperatoria vero arma gestantes spatuarii post bar-


batos protospatharios sic in unaquaquc processione prodcunt, pcrquc
excubias omncs proceduut. Ante tres consistorii portas clcrus Do-
mini cum cruce et suffimentis stat , Imperator , ut in solcnnibus
pompis ipsi mos est, cruce adorala, a scuatu ct ministris secundum
ordincm ac rcceptum morcm utriuque stipatus, ante magnam cruccra
transit, Dum vero ad magnam excubitorum portam digressurus est,
si quis scribo promovendus est, cum, Imperatore in medio portae
constituto , domesticus excubitorum ct cerimoniarum magi s tor , scri-
bonera cotuitantcs , adducunt. Cui Imperator acceptam a pracposi-
to virgam tradit, is cam tenens abit, ct in ordinc suo stat Dcinde
»

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 23. l3l
xovflrrmv xai 6 Ttjg xaraardattog , xoarovvrsg top oxgtpcova.
xai Xafimv o PaaiXevg naqa tov nQamoatxov to peoyt'ov, $;it-Ms. 67. b
Siicoat Tfji axQifioovi* tha Xapu>v to Psoyiov dniqytxai, xai
,

Taxaxai iv xai xaxeXdxov to fxiya novXni-


rjj xd'£si uxJxov,

5xov 6 paaiXevg xai tig rag oxoXug eiatXdwv evSov Ttjg nvXqg
tig to oTQoyyvXoy, ev&a 6 aravQog faxaxai xai 01 tov Ao-
yoStatov , anxu xdxeias xqoovg, xai crag h
rjj xapdoaTOv

axQoyyvXov , si fih tiai xofiqrtg 01 fxiXXovxeq nQOpXtj&qvat ,


ngopaXXovxai ovT»g.(r.) Kqarovatv o,ts Sopiorixog r&>D
KXjyoXwv xai 6 xaraordocmg Toy ftiXXovra ngofiXqd-tjyai
Ttjg

xofitjra, xai ayovoiv avTOv nqog tov fiaoiXicr 6 is paoiXevg


Xapcov naod tov nqainoatxov (ooaxicova, imStiaxjiv avxrji 9
uniQjrtxai xai Toxuxai iv rjj to^bi uvtov • ofxoitoq 6*6 idy
fiat xai SofidoTixoi ij xai ngojtxxcoqsg ixiXXovtBg 7iQOpXt]frrjvai 9

1 5y.Qarovju(yoi vno ts tov iofiearnxov t<ov ayoXmv xai tov Ttjg


xaTaordoscog , ayovrai nqog tov paatXia, 6 is paatXsvg Xa*
Pay naod tov xavtxXeiov tu yaoTia, oju t<»v vndxtov, Ed. L. 78
Sidaxji Totg nqopaXXopivoig , xai dnsX&ovxeg Xaxavxai iy Tjj

Ta^et axJxoov. 6 dh PaaiXtvg Siiqynai b*id tujv oyoXdiv, xai


20sv Tjj ni^mrj ayoXjj eXdwv, utxxsi ixttos dg tov axavqov xtj-

qovg, xai ardvzog uvtov iv Tjj Ttjg nifinrrjg ayoXijg nvXtj ,


iiytxai avrov 6 ntqarixog irjpog t<5v ayoXmv xai imdtdoooi
t<£ paoiXtt 0 doiUorixog xwv ayoXcSv XtpsXXdqiov, 6 6h paoi-

17. t« om. ed. 19. iavxcSv ed. ax Post $>j{iOS R. excidisse pn-
tat x*5v Bevixtoy (xexcc xai to J <Jo^«Jt(xov.

Impcrator e magno pulpito desccndcns, scholas iogreditur, in porta


ct strongylo , ubi crux et logothetae stant ibi quoquc cereos ac-
;

ccndit, stansque in strongyli camera si ,qui comites adsunt, <jui


promoveri volunt, eis his ccrirooniis novam dignitatem impertire
solct. (UI-) Domesticus scholarum ct cerimoniarius com item prorao-
Teodum suscipiunt ct ad Impcratorcm ducunt: qui acceptam a prae-
posito orationem ei tradit, tunc abit et locum snum occupat. Si'
militcr si domestici aut protectores promorendi sunt , sr domestico
scholarum ct cerimoniario stipali , ad Imperatorem ducuntur , qui
allatas a caniclei pracfecto chartas, iis , quas consulcs accipiunt,
similes, candidatis tradit, ipsi abeuntes in suo ordine consist unt.
Impcrator per scholas digrcssus, postquam quintam intravit , cereos
ibi in cruce accendit, stantemquc in porta S'cholae quintae transito-
ria scholarum factio excipit, earumque domesticus libcllum Impera-
tori ,is praeposilo , pracpositus cubiculario tradit , ct domestico ac
cerimoniario in loco suo constitute, et factione Imperatori acclaman-

Digitized by Google
1 32 CONSTANT1NI PORPHYROGENJTl
Xtvg fa'Snot to! npamootTto, 6 nQamoaixog xovflixovXa-
Qt\) y
xai tov So/luotixov xai tov Ttjg xuTaordaewg ardvrayv
ev Ttj) Tomp ailrcov, evcptjfiiovvrog xai tov dtjfxov tov fiaoiXia,
6 Sofiiarixoq twv oyoXtiv xarao<pQayi%ti /utxd Ttjg /Qoaxrjg
Bavrov, rjg yogs? ^Aawtfog. xai tov dtjfiov ixreXdvavrog TagS
e£ &&ov$ tvtprjuiag, J^(»^«rot did tojv oyoX<ov xai i^Q/erai
ttjv fitydXijv TcvXrjv Ttjg /aXxfjg , situ diodevcov did Ttjg fitatjg,
siosQ/sxai dia tov avyovariatvog. al dk Xomai doyai tov nt-
Qartxov dq/uov t<2v TlQaai'vcov xai dq/uov t<3v BBvirmv xai
avToi edyy/uovoi , xai imdidovreg xa XifitXXaoia , noiovvrsgto
xai oravQta, 6 dtj/uoxgurtjg twv TlQaoivoov xai ol dvo d/J-
fiayxoi tcov fuo&v ixreXovaiv anavra dxoXov&ag, ov tqojiov
Ms. 68. a xai 6 do/udorixog tcov oyoXdov i^trdXeoe, (J,) Kai eloeXdvv-
Tog tov fJuaiXeoog tzqo tov vaQfyxog evdov tov pyXov , Xufi-
pdvsi 6 ngainooiTog to ariftfia and Ttjg xecpuXijg tov §aoi-i$
CXicog, fioeo/eTai o {laoiXtvg iv t($ vdp&tjxi, xai de/crat av-
tov 6 noTQiaQxtjg, tha Ttooaxwijoavreg dXXtjXovg xai dana~
od/usvoi, xQaTfyoavreg dXXtjXcov Tag x £ fy a $ > didoxovrai t**~
XQi tcov ftaoiXixoov nvXcov , xdxsiae ardg 6 fiaoiXsvg airtst
xijoovg, xai tov narQidgxov ixreXdaavrog Ttjv evy/jV Ttjg tia-io
odov Ttjg &ei'ag XeiTOvgyiag , inididcooi 6 paoiXsvg t<o noai-
nooiuo Tovg xtjoovg, xai 6 nQamoairog t(o xijg xaraoTuoscog.
xai donaod/xivog 6 (JaaiX&vg to aygavzov (vayydXiov , ftWo-
yerai pdoov did tov vaov, xai did Ttjg nXuyi'ug tov a/LtjUcovog
xai Ttjg aooXaiag duXdtbv, taxarai ivcomov tcov dytcov &vgc5vf iS
xai Xapcov xtjai'a and tov nQainooirov xai ev£dfi(yog, imdt-

tc, domcsticus scholarum tunica sua varicgata , quam gerit, crucis


siguum facit. Postquara factio solennes acclamationct pcrcgit per ,

scnolas transit , digrcssus per scholas , c magna porta chalces procc-


dit, perque mediatn transiens, aogusteum intrat. At reliquac partes
transitorii Prasinorura ac Vendor um populi ct ipsae acclauaut, li-
bellisque traditis , dum signum crucis faciunt , princeps Prasiuorum
cum factionum tribunis omnia eo ordine, quem domcsticus schola-
rum servaYit, peragit. (IV.) Imperatore ante narliiecem intra velum iu-
gresso , praepositus coronam a capite Imperatoris demit, qui narlhc-
cem intrat et a palriarcha excipitur, ubi , postquam se invicem ad-
orarunt osculatiquc sunt , mauibut iunctis ad Imperatorias porta
disccdunt T ubi Jmpcrator stans , cereos accendit ct precibus iutroi-
,

tns divinae liturgiae pcractis, cos pracposito, is ccrimoniario tra-


dit. At postquara Imperator sanctum cvangelium osculatus est, per
medium tcmplum et obliquitatcm ambonis soleamque digrcssus, ce-
reos a pracposito sumit, cosque precatus iter urn pracposito reddit,

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 23. *33
daxjtv aihd ndXiv xfp nQatnoatxw -xai ftoiQ/txai ivdov tigD
to dvaiaaxygiov, xai vqpanXot ev xij dyi'a xgane^jj dvo eiXixd,
danaZo/Atvog dvo Ugd noxijQia xai dvo Ugovg diaxovg xai
xd andgyavu xov Kvytov , (ha Xafltov and xov ngainomxov
Sdnoxoufiiov 6 fiaaiXtvg, xifrqaiv avxo ev xij dyta xganitrj
xui i$tgy(xai did xfjg nXayiag xov pij/naxog , xai tiosQ/exai
tig to jutjruTcooiov , anxoiv xdxuos xrjgovg. xsXovfihrjg ds
Tfjg &ttug Xeixovgyi'ag , ijvi'xa pe'XXovoi rd dyia diig/sa&ai,
iltgyexai 6 paoiXevg, drjgiysvopsvog vno T6 xaiv naxgixfav
\oxai Xoinmv agyovxav, xai xaxigyexai did x/jg nXayiag tov
yaov , xui dndgyexai , sv&u tax ax at to xrjgiov , ojibq jtiXXst,
f!aoxa'§ai, xai nXijoidoavxog tov puoiXicog tig tov xonov, ivEd. L.79
bi ten arai to xtjqiov avxov, Xoxaxai jj avyxXijxog ev&ev xd-
xfifhv , xai didgyexai fiioov aifxwv. xai nXijaidaavxog xij

l5Xafinddi avxov, ijyovv xrj) ngai-


xqotfp, Xattftuvti av*xo 6
noaixog xai inidi'dcoai x(ji paaiXet, xai Xapav avxo , aJ-
Shg vnooTQiyti , oxpixsvofxtvog vno xwv dgyovxav , xai di-
igyexai, oniofav avxdSv , dif/ixtvav xd uyia , xai diigx e ~
xai did xijg aatXatag, xai xo3v ayitov dvgwv nXijoiov ytvo-
lofitvog, emdiduxsi to xrjgtov t($ ngatnootxy, 0 ds ngainoaixog
x&qotv avxo enuvco xfjg ocoXatug , nXipiov tojv dytav &v-
(tttiv, xai nXrpi'ov avxov ecrxtog S flaoiXevg, ixd^yerai ixt£.Ms.68. b

oe , %cog dv didXfruKTi xd dyta, xai ngoaxvvovaiv dfitpoxs-


t

qoi dXXyXovg, o,xe (iaoiXtvg xai 0 naTQidg/tjg. (Is.) *j4n£g-B

3. ia drfo t(Qa nox. xai xovs dtio coni. R. ia. paot&Oa* ed.
ao. tw x>jq£qj cod.

deindc sacrarium intrat , ibique duo instrata sacro altari imponit,


duosque sacros calice* totidcuique discos et fascias Domini oscula-
tos , acccptum a praeposito apocoinbium in sacra mcusa reponit,
perque latus bematis niclaloriuui petit, ubi etiam cercos accendit.
Finito sancto officio, dum sacra transitura sunt, egreditur , a patri-
riis ceterisquc pracfectis stipatus, perque latus teinpli eo , ubi cc-
reus, quem gestalurus est, stat, abit, et cum ad cum locum pcr-
venit, seuatores utrinquc subsisltint, per quos medios transit Ap-
propinquanti Impcralori lainpadem seu cereum suuin praepusitus
lradit , quo acceplo, itcrum revcrtitur^ a pracfectis stipatus , post
quos, sacra comitans , procedit, penjuc soleam digrcssus et prope
ucras ianuas coustitutus, praeposito cereum tradit, qui cum supra
tolcani prope sacras ianuas reponit, Impcralor vero , propc cum cou-
stitutus, exspectat , duiu sacra procedcut, scque inviceiu Imperator et
patriarcha adorant. (V.) Hie rursus ad inctatorium abit, et cum so-
Jennia oscuU unpcrlienda sunt, rursus abit, et patriarchal , metro-

Digitized by Google
1 34 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
%exai ndXur 6 fiaaiXtvg tig to ^axcoQtoy, rptxa $b fyyi-
on 6 danaafiog, cgio/CTa* ndXiv , xai dneXdwv dandier at
xov natQiuQ/fjv , firfxoonpKttag xs xai smaxonovg , agyovxag
j§ xrjg ixxXtjatag xai xXijotxovg xovg i§ ifrovg dana^opivovg
xov fiaatXia, Ofiotcag xai xot'a tpcartaftara , xai aravrog xov5
paoiXicog iv xtjj xony , iv ei'9'iaxai avxov ndvxois 6i$6vai
xrjv dydnrjv rotg aoyovaiv 9 sia&qyovtai ol naxQixtoi, OToa-
xqyotxsxai xd nqtZxa oycpixia xar^xovrsg,
dofiioxixoi xai ol
ol (Sqjuaoyoi xai 6 xaraardae to g , anavxsg dh ovxoi xard
xijg

xug iSt'ag aihcoy xdptg nooaxvvovvteg, dand^ovxai xai Haxav-io


Cxai tig xdg tttag aihcoy xd£etg xs xai axdaetg ev&ev xdxstas,
xai fitxd xd dandaao&ai xov §aatXia ndvxag xovg nQOQtjTj-
&£vxag nnoaxvvovoiv dfKpOTSQOt dXXqXovg, o,xt paaiXevg xai
6 naxQtdnxtjg. ndXiv dn&Q%txai 6 flaoiXtvg eig xo fifjrarm-
qiqv, xai xijg fci'ag xoivtovtag xaxaXapovaqg, 6 xijg xaxaaxd-iS
otcog irjXot x<a nQaiTtoatrcn , xai 6 noamootxog xw (iaatXst,
xai $E,6QxeTai titjotyevojisvog vno xtov nQOttQijft&vcay , xai
nXtjofov xov naxoidoyov yevopsvog nqbg to xoivtovtjaai xov
dygdvxov odftaxog xai aSfiarog xov xvqiov yftdiv 'Ifjaov Xgi-
orov, xoaxovai o*vo oaxtdgioi SovpvixdXtov TjuXco^iyov y xaizo
6t^df.uyog to xtfiiov Scoqov iv xaVg ytoaiv avxov, dand$$xai>
xov nuxQiuQxip, xai to novXntxov xareXdxoy xai acpQaytaaq
Dex xQtxov, xomavtl to aytov Stogov. $i& ovxeog oVo/tra*
to avxo novXntxov , xai titpanXovatv ol daxidotot, to dov/tyi-
xdXtov vnoxdzco, xai Xafitav to vcxfia nagd xov naxQtdgyov ,a5
ai. dand&Tai — xctnX&coy om. cd. a5. to vet pa cod., toy
Sfxa cd.
politas, episcopos, pracfectoi ecclesiae et clericoi, on! pro more osca-
lum ab Impcratore accipiunt, aeque ac tria baplisteria , osculatur,
et eo loco, ubi agapen proceribus distribuere solet, conslitutm , pa-
tricii
, strategi et domeslici primisque officiis admoti , tribuni factio-
num et cerimoniarius , omnea oruine *uo, adoraut, eum osculantur
auoque in loco et statione ab utroque latere adstant, et postquam di-
cti omnei Imperatorem osculati sunt , ipse et patriarcba »e invicem
adorant ct osculantur. Dciudc Imperator rursus ad mctatorium abit,
et divina communione appropinquante , cerimoniarius praepositum,
praepositas Imperatorem admonet, qui a dictia stipatus ct prope
patriarcham constitutus , ut aacri corporia ct sanguinis Domini nostri
lesu Christi particeps fiat, duo ostiarii dominicale evolutum tencnt,
ipse manibus suis venerandum donum accipiens, osculatur patriarcham,
et a pulpito descrndens idque ter cruce signans , communicat Sic ad
idem pulpitum adscendit, ostiarii dominicale rcvolvunt, et sacro vino
a patriarcba accept* , abit, et postquam prccatus est, se invicem ad-

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 23. l35
xox/^era*, xai tv*$dp*vog kqovxvvovoiv u/ucporsoo* dXXijXovg,
tha vnoaxoiyag tlofyxnai tig xo fitjtaxtaqiov xai xoaftaxt-
fft juera rwnaxgixiwv xai Xoincov ug/ovrcov, ovg uv xeXtv-
arj. etra nsQifiaXXtxai 6id xcov peaxtjxoQmv xyv yXavrtu ov-
5tov , xai xtXevu xto ngatnootxof ngooxaXdoao&ai xov naxgi-lAs.fy.*
WXWf * a ' $Uqx*uh A1 *7 ® flaoiXivg sag tov dyiov a>g4-
axog, xdxttat ardvxog tov fiaaiXdwg, xgd^ti 6 agyvgog Tovg
6 odv n g cuno at- Ed. L.$o
ticodvrag Xa/i(Jdvtiv xu /qvou (laXavxi'foa,
xog , Xa/Ltfiuvcw ix tov agyvoov xd ftaXavri'dia, htt,6tS<oai xfji

lofiuotXei 9
6 ftuaiXtvg $i$axriv , ovg xgd^tt 6 uoyvoog, xai
tiatX&wv hrdov tov flijXov /turd xmv tov xovjiovxXtiov ap-
Xovrtov, hti6i'6<ooi 6 noatnooixog to oxi/Apa xoj naxgidgxilt
xdxetvog oxiqpti. tov fiaatUa, xai ovrtog inidid*a>oiv 6
y
naxQiaQXH sv Xoytag fiaaiXti, tha Xafitov 6 (iaoiXsvg na~
i5pa to* ngainooiTOv dnoxofifliov, dvtidi'Jaxu T<j> naTQidgxn* 0
6s ncciQidgxqg dvxi6i'6moi tcjj fiaaiXti dXsiitxd. Kai
uXXfjXovg danaadfttyoi , ig^rtrai 6 flaoiXtvg xai taxaxai
l£<o nvXyg tov dyiov (pqiaxog xrjg i^ayova?jg tig xov
x!jg

de/nai avrov to fiigog twv Btvsxwv , qpo- B


tu{ioXov 9 xdxttat
lOQovwog 90V fyftuQxov /Aaw'Ja Bivexov, xai dxxoXoyovaiv
tog ti'dujxat avxotg 9 tvqpijfiovvxtg xov paaiXda, ofiofog xai
ol xov nsgaxixov Srjfxov fq/HOXQaxai xai o Sqfiagyog xtov
Tlgaaivmv xovxo ixxtXovai xaxd xtjv xa£iv avxoov, xai o»-
%h$ iUgx^rai Sid Tt T(Sv oxoXav xai tiov sxaxovpixmv , xa-

24. t< om. ed.

orant Dciode rercrsus, metatorinm intrat et ibi cam patriciis et


reliquis rainistris
, qoos iussit, convivium cclebrat. Postea tunica sua
a vestitoribus indutus , pracpositum, ut patriarcham advocet, itibct,
isque cura patriarcka ad sanclum puteum abit, ubi Imperatore consti-
tutor arecntarius eos, qui auro plcnas crumenas accipcre solcnt, in-
dicate Quas ex argcntarii manu acccptas, praepositus Imperatori, is
quos argcutarius rccitat, tradit, et cum intra veluro cum praefcctis
cubiculo ingressus est, praepositus coronara patriarcbac tradit, qui
cam Imperatori imponit, postca ipsi pancm benedictum offert, pro
quo apocombium, a praeposito sumptum, patriarcbae donat, hie ipsi
stiffimcnta dat (VI.) Post mutua oscula Impcrator egressus, extra
portam sacri putci, quae ad porticum ducit, subsistil et ibi eum fa-
ctioVcneta, cuius tribunus chlamydcm Veuetara gestat excipil, c.t ,

pro more acta celcbrat et acclamat, quod ctiam transitoriae faclionis


principes et Prasinorum tribunus secnudum ordinem suura faciunl.
Imperatore rursus per acholas et excubias digrediontc, senalus ibi
in oonsistorio adest, dicens in mulla bona que tcntpora, et ibi manet,
:

Digitized by Google
l36 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
xttae faratai17 avyxXtjrog iv Tff xomtarto^o , Xiyovaa i9$iq
noXXovg xai dyafhvg y^ovovg", xui fi&vovotv ixtlae, tig 6*9
toy ovonodu ixivn 6 xrjg xaxaoxdotmg ftexd otXevxiaQitoy, v-
ntatv/ofievoi xai avxoi xoy flaoiXda. ol ds naxofotoi xai ol
oxoaxrjyoi toxavrat $ig to orevov, dfiottog tineoev/Ofitvot, oS'o-5
C nsQ rj avyxXrpcog , xui fiivovotv ixefos. %o3v ds tov xov/fov-
xXttbv EiutXfrovTCJV eig tov aifyovoria xai otuitoov dtxtjv tov
II oroi/eiov , xai tov fiuoiXiwg efoeXdvvxog , tvdioog at fis-
ydXat nvXat tov avyovaximg doqpaXi%ovrai 9 xai Xaftwv vev/tia
6 noatnooiTog , Xdyst'Pooftaixjj diuXixru) „0iV." dnoxoifhig dhio
tmv tov xovfiovxXetov ejg Xdyei „xaXmg"9 xai ol tov xovflov-
xXa'ov dnoxQid-evreg X&yovoi 'Potyiaftm* „qXtear] fiovXxovg ay-
vovg optXXijxjjoifiie." u&* ovrcog tioioytxai 6 paotXtvg tig to
\S dxxuymvov , xai Xaflovrog tov noainoatxov to orififta and Tijg
xtqpaXijg tov paatXecog, tLoioyovxat ol pecmjroQeg xai dnaX-iS
Xuaaovai xijv /Xavt'du avxov. tlfr' ovxayg tioioytxai *& ™*
Ms.6o bxotT<ova avxov* (ha i£(X$wv dxov/upi%et , xai dvaoxdg n$-
D QipuXXtrat to aayiov avxov , xai tirjQtytvo/Ltevog vno xe tov
juayXafiiov xai xmy tov xovftovxXsi'ov , tloinyexai tig to na-
kuxiov ol xov xovfiovxXeiov, axdvxeg iv xw xQvaorQixXivott 2o
6*k

Xiyovat to 9f elg noXXovg xai dya&ovg ^odyovc." xai dvaxmoeS


exuoxog elg tov oheov afcov.
KEO. x<T.

*Oaa SttnaptupvltttUiv Tfj a 'Ietyyovaotov fiqvde, tov dylov BaOtltiov.


Tijg ovvqdovg xai xafrrjfUQiyrjg ngoeXevoeayg yivofiiv^g^

10. cod.

ccrimoniarius vcro ct silentiarii in onopodio subsistunt, et Impcratori


acclamant patricii vcro ct stratcgi in steno stantcs aeque ac senatus
:

acclamant ct ibi remanent. Cubiculariis vero augusteum ingressis , et


ad formam littcrac //stantibus, Impcratore venicnte , statim magnae
portac augustei claiuluntur , et signo acccpto, praepositus lingua Ro-
niana tlicit: Fit, unus autem c cubiculariis: Bene, ceteri lingua Romana
respondent: Venias in multos annos felicissime Sic postquam Impera-
tor octagon ii m intravit, propositus coronam c capitceius demit, etvesti-
tores iugrcssi tunicam eius mutant, mox cubiculum suum petit, undo
egrcssus accumbit, ct surgens sago suo induitur et , raanclavitis et cu-
biculariis comitantibus, palatium intrat. Gubicularii in aurco triclinio
stantcs, dicunt In mult a bonaque tempore, et omnes domum abeunt.
:

CAP. a4-
Obtervanda'p imo mensis lanuarii, in S. Basilii.

Solcnni ac diurua proccasione ad sacrum palatium instituta , et

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 34.

h rip leoip naXartio, xai narrow pexd dXXaliucov ftpo£££o-E<l.L.8i


fuvtov Sid xdg xijg Jajdexatj/ueoov sooxaai'fiovg qpdoag, mgi
woay fovrdgav ^rjxovaiv ol Sean or at xoy noainoaixov , xai
fiofQ/6/usyog fuxd xai xtov bii xojv dXXa$tfi(ov, iyivovoi xovg
5dscni6xag xdg eavxoay %Xafj.v6ag , xai siasoyovxat oixsiaxcog
ol Stanoxai did xov fxdxnujvog xov xoixcSvog eig xoy vuo&tjxa
xtjg vnsoayiag Qsoxoxov xov tpagov, ol 6*6 ftayiaxooi xai no*
XQtxiot xai Xoinoi ovyxXrjxtxoi fiexd xai xov xovfiovxXsfov , si
(iky ecfxiv srfdi'a, Taxuvxai h X(ji xov xQvooxqixXtvov yXiax<£,
loti is ovx saxiy etttiia, taravxai svdoy xov xqvootqixXivov.
xai s2& ovvcog biaioovaiy ol itanoxai xqy Xixr)y dno xov
vaov xijg insqayiag Beoxoxov, xai dnSoyovTai Xixavsvovxsg tign
xoy yaoy xov dyiov BaoiXsiov, xdxelbs dnoMorrsg xrjv Xin^,
taxavxat fiiyoi xijg dnoXvaewg xov dylov svayytX/ov, xai (is-
i5xd rrjy dnoXvaiv xijg ixxevovg sio&oyovxai ndXiv oixeiaxmg iv
rip xQVGOTDixXi'yM. ovyeftr] dk xai xovxo yevda&ai xfj av*xjj

Hsoa ivdixxtmvi y , xrjg Xixijg xeXeodttaqg, xa&<og noosiQrjxai,


fttrd xrjy xijg Xetxovoyt'ag dnoXvaiv iyiysxo j&sxaoxdotftov , xai
dnfjXSvy ndvxeg ol uoyoyxeg iv xfj fiayavga. ol tie <piXoy Qi~
>

2oaxoi paaiXtlg dnrjXdoaay, dno iiprjxtjoi&y negifitpX^Uvot xai


xd XQWJoneo/xXuoxa cay/a, xadtaayxeg h xtji xoixaivi xijg

fiayavoag, xai <TiJ ndarjg'xijg xaxaoxdcFtcog xijg doyijg xtXca&st-


crjg, ntotpaXXoyxai xag iavxarv yXafivdag xa* xd xovxmv
axdfipaxa, xai dvsX&ovreg sxddtoav h xaj vsoxaxaoxsvaax^

omnibas in mutatoriis ob festos die* dodecaemeri progressis, hora


secunda Domini pracpositura arcessunt, qui cum praefectis mutatoria-
rom ingressus , Domino* suis tunicis induit , ipsique sine pompa per
porticum oblongam cubiculi ad narthecem sacrosanctae Deiparae phari
abcunt Magistri autem, patricii ac ceteri proceres una cum cubiculo,
ai tempos serenum est, in solario chryaotriclinii ; sin minus, intra chry-

sotriclinium consiatunt. Sic postea Domiui a teraplo sanctiasimae


Deiparae proceasioncm incipiunt et cum pompa ad templum S. Basilii
abeunt, ubi , p ro cess i one finita, usque ad lectionem sancti evangelii
adslant, finitaque extenaa, rursns sine pompa ad aureum triclinium
redeunL Accidit autem hoc die indictione tertia, finita proceaaione,
aicut relatum eat, ut poat ceritnoniaa aacras peractaa metastasimum
ficret, et oranea proceres ad magnauram abirent Domini autem Chri-
atum amantes dibetcaiia aagiaque auro praetextis iuduti abiere , in-
que cubiculo raagnaurae conacderunt, omnique receptionia ritu per-
acto, tunicas suas et quae ad eaa pertinent, coronas aumaere, et ad-
acendentes reccos paratum tbronum, in medio triclinio raagnaurae
culiocatum, ibi conacderunt. laterea cerimoniarius extra vela ma-

Digitized by Google
1 38 C0NSTAOT1M PORPHYROGEMTI
otrly c£ taxapivtf iv xtp xoiovxy xijg fiavavQag XQixXi'vy • o
e^m&ev tiuoxrjat xd ftrjXa, xadxog tj aw-
Ms. 70. a Sh xijg xaxaaxdactog
rftua e/t $t, payi'oxQovg , naxqixiovg xai Xomovg avyxXij-
xixovg, xai oxs nvtvxa xuXcog aJxyeniodwoiv ,
vnOfiifivyoxt-
xai 6 flaoiXtvg, xai ntQipdXXovxai xdg ^Xap,v$ag xai t«5
ari^ifiaxa , xai dviovxsg xa&d%oyxai ini x<Sv eavxdSy &qo-
rcov. (B.) Kai ev&dcog 6*ux vsvfiaxog xov nQamoai'xov sio-
ig/trac xo xovflovxXeioy , xai ftexd xo uotX&eTv to xov-
(lovxXeiov xai oxa&tjvai <fe£/a xai dqioxtQa, xad-<og jJ
D avvjjfeia xtoy do/my vevsi 6 nqamoaixog xtji oVnap/<g>»o
,

xtji xtjy XQwyv $<*P&oy xar^om, xai ifyQxofavog 6 oaw^t-

og ,
siadyet ftfjXov d, xovg payioxgovg- prjXoy ft, xovg naxQi-
xtovg* prjXov y, xovg avyxXfjxixovg , xai dnXtog oaa av fiijXa
6X*i jj ovyq&sia xai rj xdfyg xtav <To;t<»V. xai fitxd xo ora-
B-fjvat navxag yevu 6 ngainoaixog xtji SoxiaQitp xiji xyviS
XQvatjv (Hqyav xari/om , xai tiatXdwv dodyu fiijXov a, toV
fidytoxQOv xai ag/otra xov xaQto. xai Srj xovxov siotX&oy-
xog, vno xov xaxmdvto xtoy (iaoiXixtSy xqaxovfiivov xai xov
Ed.L. BiXoyod-hov xov xai nsaovxog xai noooxvwjaavTog xovg
6*q6(iov,
itonoxag, tpigovaty adxoy aSg and dXtyov tiiaaxqftaxog xov 10
(laotXixov &q6vov. xai vno xov Xoyo$hov igancoftiyog xdg
cwij&eig igtoxtjoug , iiadyu 6 ngtoxoyoxaQiog xov dqofiiov
to tovtov xavtaxiov , xai £7 fuxd xijv av/inX^taatv xov xa-
viaxiov ndXiv ini xijg yfjg nsatoy, nqoaxvvrjoag i%iQ/£xau
xai ndXiv did vivftaxog xov nQamoaixov xaWo^frat 0 o'ort-a5
dgtog 6 xtjv XQvatjv fiegyav xavi/tav , xai slodysi pfjXoy p
gistros patricios ac ccteroi senatores pro more ordinat, ct omnibus
,

rite pcractis, admonentur Imperatores , qui tunicas et coronas auas


sumunt et thronum suum adscendunt, ibique consident (IL) Cu-
bicularii, signo a praeposito dato, intrant, ct ingressi ad dcxtram et
sinistram, ut mos est in Imperatoris reccptione, adstaut, quo facto,
praepositus ostiario , auream virgam tcnenti , signum dat : is egres-
sus, velum primuro, magistros, secundum, patricios, tertium, senatores,
et uno vcrbo omnia vela pro more ct ordine receptionum adduciU
His omnibus ibi constitutes, praepositus ostiario, auream virgam te-
nenti, signum dat, qui ingressus velum primum, magistrum et prae—
fectum taronis, introducit. Qui a capitaneo Impcratoriomm ct lo—
gothcta cursus publici sustentatus, ingreditur, procidit et Imperato-
res adorat, deinde exiguo intcrvallo a throno Imperatoris ab Sis ad-
ducitur. Interrogatur autcm a logothcta , uti consuetudo est , et
protonotarius cursus publici sportulam eiu« atfert, qua accept a, rur—
sus in terram procidit, et Imperatore adorato, <lisccdit Rursus si-
gno a praeposito acccpto, ostiarius, virgam auream tcuens, desccn-

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 25.

rovg tptXovg BovXydqovg rovg xaxd xvnov iqxofiivovg , aw-


iogxdoovrag xotg qpiXoxQioxoig deanoxaig , xai ini xovxtov xtjg

nQOQQq&efotjg xu^eojg inaxoXovd'/jadoijg , i^iqxovxat, xai av-


TOi. xai ndXiv 6id vtv^taxog rov ngamoaixov xaxiqxtxai oB
Stxegog daxtdgtog 6 xtjv xgvoijv (Seoyav xaxi/mv , xai eiodysi
flrjXov y , xovg ngoxotxovg dvd'Qojnovg xov fxayt'oxqov xaiao~

ywxog xov xaqol, xai in' attxoSv xijg nQoqgrjd-ttatjg xd^tmg I-


naxoXovd-rjodotjg , i%igxovxai xai avxot. xai xovxcov ovxmg Ms. 70. b
xsXe a&dvxmv , xai xov ngatnooixov einovxog „xsXbvooxs"9
\ondvxa>v inevl£a/niv<ov xo „eig noXXovg xai dya&ovg xQorovg",
i$io/ovxcu oIxb ftdyioTQOi xai naxotxioi, xai ovyxXrpctxoi xai
01 Xoinoi ndvxeg, xai cid-' ovxag ndXiv xov noamooAov ei-

novxog xo „xeXevoaxe"t insvyovxai oi xov xovpovxXa'ov, xa-


&ag nqoeiQrjxat , xai i^iQyovxat xai avxoi. xai tiJ&icog xa-
iSxidatv oi deonoxai dno x<Sv fyovtov, xai xd xovxonv exftdX-C
Xovxtg axififiaxa xai yXavi'Sia, xai neotpaXXo/uevot xd XQ V "
oontQtxXeioxa oayta, tioiqxovxai iv xtji dsotpvXdxxft) avxcov
naXaxu*. 6 6s fidyiaxgog 6 xaotovixqg, xai ol tptXot BovXya-
got iv xoig itit'oig dnigyovxai dnXijxxoig, avxjj xrj fjixiqa ^7
sovvvsoxicofitevoi xotg fiaoiXsvou

KE<D. xi.
m
OOa fei TlttQCt(pvlttXXtlV Tfl TMtQCtUOVfi XWV dyt(i)V tpiuxiav.

EiotQZtxai 6 ngainoatxog moav Sevxigav xtjg atixtjg fyti-D


14. xaxtaotved.
dit et velum secundum, amicos Bulgaros, qui, pro more fcstum cum
Imperatoribus Christum amantibus celebraturi, advencre, adducit, ac
cerimoniis supra mcmoratis rursus servatis, et ipsi egrediuntur. Ite-
rum signo a praeposito dato, alius ostiarius , virgam auream tcncns,
dcscendit velumque tertium, lectos comitcs magistri ct praefccti taro-
u >s adducit, ac dictis cerimoniis turn quoque observatis, et ipsi ab-
eunt. His omnibus sic rite peractis, postquam praepositus: Iubete y
dixit, ct omnes In multa bonaque tempore precati stmt, magistri,
:

patricii, senatorcs ac ceteri omnes abeunt, et rursus a praeposito


dicto : Iubete , cubicularii , ut commcmoravimus , faustis ominibus
Imperatorcm prosecuti, abeunt. Et statim a thronis suis Domini
descendunt, suisque coronis et tunicis depositis, sagis auro praetcxtis
induti, palatium suum a Deo custoditum pctunt. Magister autem ta-
ronis et amici Bulgari, qui eo die Imperatoriae mensac non admoven-
tur, ad sua diversoria abeunt,

CAP. a5.

ObservanJa in vigilia sanctorum luminum.


Praepositus hora secunda aut tertk eius diei, vigiliae luminum

Digitized by Google
l4<> CONSTANTINI POHPH\ROGENlTI
gag tj xai xqtxrjv, rjyow xrjg naqafiovrjg xmv <pmxwv> tig tov
fiaoiUa, vnofiifiv^axow av\6v ntqi xov nargiuQ/ov , oncog
tontgug tig xov dyiaouov tXdrj, xai onoi'av cooav xtXtvti
naqaytvio&ai avxov, r) nocUxov uyidoag tig xrjv ixxXrf stav xrjv
fieyuXrjv, ei&' ovxcog tioeXSyj, ayidamv tig xov vaov xov ayiovS
2tt(pdvov , rj no cot op dyidoa tig xov uyiov ~x4<pavov xai ti&*
ovToog vnoaxodtf/ag dyidati tig x^v fttydXqv ixxXrjaiav, xai
xa&tog xtXtvou 6 fiaaiXtvg tip noainooi'xfp , anoaxtXXti xovfli-
xovXdoiov xai aiXtvxidoiov , noooxaXdoao&ai xov naxqidqyr\v
Ed.L.83<fc tov uyiaofidv, ev rj too a xtXtvti 6 fluaiXtvg, iaxiov Jtio
xai xovxo, 8xi Sid x<ov avxwv xai xjj t£rjg nqooxaXttxai tig
to xXtjtcoqiov 6 naxQiaQxyg' to b*s noufi xjj naqaftovjj uXXd-
^ifia ov* yivtxai , ta>g woav & dXXdoati to xovftovxXtiov /<o'-

vov, xai 8x6 Xiyti r) ptydXtj ixxXqoia avdyvtoafia xhaqxov rj

xai nd/unxov , iX&cov aiXtvxidqiog firjvvtt xrp xijg xaxaoTUGtcog, 1 5


xdxtlvog Tfp nQamoatxWf xdxttvog xo) (JaoriXtV. 6 Sh (HaoiXtvg
6iio%txai diu xav 6*iapaxix6$v xov naXaxiov, xai Sid xtjg tiatpvqg

xai xov avyovaxicog tiaig/txai tig xov xoixtova xrjg 6d<pvfjg9

•Ms. 71. a nkrjatov xov vaov xov aytov 2xtq*dvov f xdxttat Xafioov vtv/ua
6 noainooixog , Xiyti xotg ItQtvaiv, onag ao^oivxai xtjg fciag^o
BXtixovoyiag tig xov vaov xov ayi'ov Srtcpdvov, h$ 6 dyia-
ofiog xtXttxai. tig Sb xov avyovaxia xai tig xo xovaiaxcoQiov
uXXdooovaiv ol naxqi'xioi xai povov xjj ydq tonioa txtivrj

uXXo oqxpixiov ovx dkXdaasi, ti fit} ol naxotxioi xai xo xov-

8. xeXtvei ed. i5. xai om. ed.


>

scilicet, Imperatorem adit, cum de patriarcha moniturus , quod ve-


spcri ad consccrationem veuturus sit, et qua hora ipsum adveuire iu-
bcat, utrum primum in ecclesia magna , posteaque in templo S. Ste—
pliani , an primum in S. Stephani , dcindc ad magnam ecclcsiam re—
versus, ibi consecrare debeat, ct simulac Imperator praepositum ius-
serit, mittit cubicularium et silcntiarium , ut patriarcham ea hora,
qua id Jmpcratori visum fuit, ad consecralionem arcessat Sciendum
est, ab his ctiam scquenti die patriarcham ad convivium vocari. Ma-
ne in vigilia mutationes non fiunt, usque ad ho ram uouam, soli cu-
bicularii mutant, et postquam magna ecclesia lectionem quartam aut
quintam recitavit, silcntiarius venit, ct ccrimoniarium , hie praeposi-
tum, praepositus Imperatorem admonct; qui per palatii porticum
pcrquc daphnrm et augustcum digressus, cubiculum daphnes prope
trmpluin S. Stephani intrat, ubi, siguo accepto, praepositus saccrdo-
tibus divinam litmgiam iu templo S. Stephani, ubi consccratio pera-
gitur. inchoare iroperat. In augusteo vcro et consistorio tautum pa-
tricii mutatorias sumunt; nullum enim officium praetcc patricios et

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 25. * 4*
ftovxXswv. *0 6*s ftaoiXtvg yoquiv to Si^tjrr( aioy uxnov
xai to r^iT^dxiov, lararai tig to dxrdywvov , hcztXmv trjv

foiuv XttxovQyi'av TtXsad^ttaijg b*s Trjg d~tiag Xeuovoytag, eto~


tpytrai 6 narqiuQytjg tig rov vaov tov dyiov 2rt(pdvov, xai
5u$%a/Li4vov <tvTOv ixrtXtfv Trp fuydXtjv eiJyrjv tov dytaoftov
inidtdtooiv tvditog 6 nqainouuog to) fiaoiXtt xrjot'a, xai fora-
toi 6 ftaaiXevgonw&tv rijg xoXvpfltj&Qag, eoog av hcttXioy 6 C
narQiuoyrjg anaaav Tfjv sv*yjv, ot tie nQtoroonud-aQioi oi tv-
vovyoi onio&tv tov paaiXicog Xaravtai ijXXayii&voi , aSoavxtog
loxai ot nvctQixioi Xaxavrai ,
xQctTOvweg xrjgovg fiaoiXtxovg.
TtXta&tfoqg tie rijg tvyijg, ini$i6*<aoiv 6 flaoiXtvg to} noaino-
oirrp un€Q xaxiyti , 6 fib ngamoaiTog Totg ttoevoi,
xrjpi'a xai
Xafioov 6 narQiaqyjjg dyiaofta, imydti iv raVg ytooiv tov
fiuoikimg , 6 d's fiaaiXsvg vixpifxtvog Tag yttqag xai Tfjv x«-
iS(paXfjv> dXtixpag xai to nooatonoy , xai ti &iXtt>t nuov i% av-
tov, nQOtjxvvijaavrtg djucpoxtgoi dXXijXovg, o,xt (iaaiXevg xai
6 noTftidQyfjg , dniqytrai f.dv 6 flaaiXtvg tig tov xoixmva
avrov , xdxttat evdov tov (ifjXov tarmg ixfieytrai tov naxQi-J)
dftyrjv, eoog av xt)v diaxovi'av, ijyovv tov intyjtiv to ayt'aafia,
toixnXrjQoioTi tig ts TOvg narqixiovg xai tov xovpovxXttov ,
aTQarrtfovg ts xai tio/utor/xovg. Bid* ovrag fj.rjvvti 6 nqatno-
<nr©£ Tft> ftaaiXti, xai didcoai vtv/tia Tro noatnooiTtt) , xdxtt-
vog i%tX&a>v nooaxaXttTai tov narQiaQyjjv iv Ttj ixxXtjoia,
xai (vovvrai dfi(portQOit o,re fiaotXivg xai 6 naTQiag/qg, iv i/p

25oxTaycivM, xai tnidiStoaiv 6 nargiaqyfjg Tfji fiaoiXtZ tvXoyi'ag, 6

cubicularioa ea vespcra mutatoriaa induit* (!!•") Imperator dib«to-


•io et tzitzacio suo indutoa, in octangulo stans , aacram liturgiam
cclebrat, qua finiU, patriarcha tcmplum S. Stephani petit, et poat-
<|uam magnaspreces couaecrationis exoraua eat, praepositua Impcra-
tori cereoa tradit, qui poat labrum baptiaterii , usque dum patriar-
cha preces univcrsaa finivit, aubsiatit, protoapatharii autem cuuu-
cfai pone Imperatorem in muUtoriis, acque ac patricii, cereoa Im-

peratorios tenentea, adatant. Precatione Anita, Imperator quos


tcnucrat cereoa praepoaito, hie aacerdotibus , reddit, patriarcha
aquam bcnedictim sum it inque manua Iraperatoria infundit, qui ma-
uua lavat, caput faciemque inungit, et inde , ai placet, bibit Poat-
quam vero ae mntuo Imperator et patriarcha adorarunt, illc cubicu-
lum aoum petit, et ibi intra veluui constitutua exspectat, dum patriar-
cha ofGcium aquae benedictae, patriciia, cubiculariis , atrategia et
domeaticia impertiendae , celebravit. Sic praepositua Imperatorem
admonet , aignuraque praepoaito dat , qui ©gresaua patriarcham ad
eccleciam Tocat, et uterque , Imperator et patriarcha , iu octangulum

Digitized by Google
1 4* constant™ porphyrogeniti
6k PaoiXsvg Xupwv nagd xov itQautoaitov dnoxoftfiiov , inidi-
EA L. 84 60001 toj naxQiuQ/V' Eaa xoaxijoavxBg dXXqXcov rug yet-
Qag Oyte fiaaiXtvg xai 6 nurgiuQ/^g , i^dg/ovxai fid/Qi xov
avyovaricog } xai npooxvvijaavxtg dXXijXovg xai donaaafttvoi,
Ms. 7 1. bo ftiy naxQiagxtjg dndgxtrat iv xjj fteydXtj htxXijai'a, 6iuaco-5
tyvoi 6k avxov 6vo ag/ovxsg tov xovpovxXu'ov xai 6 xfjg

xaxaaxdatcog xai otXsvxidgioi 6vo fid/Qi tov ovono6og 17

xai tov xovotaxoooiov. 6 6k (HaotXsvg dnigxexai iv T(j) $to-


(pvXdxrto avxov naXaxi'tf) , xai ixpaXcov xo,xs x^tr^dxtov xai
to 6if}qxijotov, nsgifidXXsxai oxagapdyyiov 61'aanoov xQWO-10
x Xafiov, xai fi& ovxcog xa&i&xat ini xrjg xtfitag av*xov xqa-
ndtyg. tooavxcog dnaXXdaoovoi xai 01 naxgtxtoi, xai iv6v-
odfievoi xd oxagapdyyta avxcov , tialgyovxai 01 xXq&ivxeg
Btfc to xXifccbgiov and ydg xrjg sxxXrjatag dXXdgifta ovx ti-
dy , oi 6s xov xovfiovxXet'ov anavxig nagaaxaoifiov ov* noi-\5
ova iv. iaxiov 6k, oxi rfj eons go. ixu'vij ,
tjyovv xjj nagafiovjj
xcov <pooxcov xd dXXugt fxu did Xtvxcov /Xavi6icov xeXovvxai,
,

oi xjj eandga ixstvtj ov qjogovai /Xavi'6ia ygvoo-


6k naxoixtot
TaflXa , dXXd yXavtdia eyovxa xafiXta dno o§dov • 6td ydg
xqv hoQXTjV xcov ipcoxcov o,xs paotXsvg xai jj avyxXtftog Xsvxdio
dXXdaaovatv oi 6k daxtdgioi qjogovai xd nagayd§6ta avxcov,
fSuoxdtyvxsg xai xd ptgyta avxcov. oi 6k ngooxoanad-dgtot oi
€Vvov/ot (pooovvxeg xd 6if}qxijata xai xd anad't'a , oty/xf vov-
aiv 6fjLitQoad^v xov fiaoiXdcog, fjvt'xa i^dgyexat ix xov naXaxiov*

19. 6Uos cd. aa. 0/ ante tdvouxot om. ed.

conveniunt, iibi hie illt pan cm benedictum offcrt, Impcrator awtcm


sumtum a pracpojito apocombium patriarchae tradit (HI.) Sic iun-
ctis inviccm manibus, Impcrator ct patriarcha ad. augustcum usque
abeunt, ubi, postquam sc adorarunt osculatique sunt, patriarcha ad
magnam ecclcsiam abit , cumqtie duo pracfecti cubiculi, ccrimonia-
rius duoquc silentiarii usque ad onopodem sou consistorium comi-
tantur. Impcrator autem ad palatium suum a Deo custoditum disce-
dit, exutoque tzitzacio ct dibetesio, scaramangium album, aureo
clavo ornatum , induit ct sic postea pretiosac mensac suae adsidet.
Sic ctiam patricii mutant, suaque scaramangia induli, vocati ad con-
vivium Teniunt: ab ccclcsia cnim mutationcs nullac Gunt, ncc cubi-
cularii omncs co die ad Imperatoris thronum praeslo sunt. Obscrvan-
dura vero est, ca vespcra sen vigilia luminum mutationem albis tu-
nicis fieri, patricios autem non tunicas aurcis tabulis, scd purpureis
gestarc: ob festum enim luminum Impcrator et scnatus vesica albas
lnduunt, ostiarii paragaudia sua virgasquc, protospatharii cunuchi
dibetesia spathasquc gesUntes , ante lmperatorem , quando e palatio

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 26. 1 43
wroaxQi(poyrog <f£ tov fiaoiXitog iv rtj) naXatfy, insiSrj ij\Xa-C
ftiswg vnoorpfyei , xai avroi yXXayphoi VKOarqiopovoiv*

KEQ. xg.

'Oera cter TZttQaifvXdrtuv if loorj? xai n^otUtiau xtSy opckaty.

5 JlgoeQ^ovrai unuvxtg hrvvyioi ol 1% i'&ovg ngosQyof.ieyoi


iv tm fjUixvxXi'u) Ttjg uxpi'Sog, jJXXuy/Liivoi and Xsvxwy, xai d-
vof$uvrog tov nuXariov, tiaiQyoyrai xai Sd^oyrai tov fiaoOJot
tig vqr tu£iv av'xcoy, ag ei&iorai avxotg. xai Stjoiysvojusvog
6 fiaoiXevg vrto xtav *J l&ovg, Siigysrai Sid rfjg Suyvtjg, xaixy
louxrei xtjgovg tig rd svxrqoiu, <og ei'd-iorai avT(o , xui utisq-
yovxai fiixQ 1 T0 * avyovareco; , htfoxppwog toy xaigov, xai
tov xaiQOv iyytoavrog, SrjXot o xijg xaraaraatatg x(o ngaino-
airw, 6 $h ngainoaiTog tm fiaoiXel, xai Qtldwv dno tov Ms. y*.*
avTOv dg to Sxrdyotvov , nsgipdXXtrai tj}v /Xavt'Sa
lSavrov, xai artyd tig Siigytjav Sid tov avyovardoog xai tov
ortvov xoci tov dvojioSog, Trjv Sh So%rt v xai ngooxvyTjuiv ix-
nXovaiv ol *| Rfovg, Sv Tgonov iSijXwoafisv sv Trj ngoeXsvau
Tijg Xgiawov yeyyqoe a>g iv Tvj xutod nvXrj Tij ovai] Sfingoad'tvEd.L.85
tov xoyaicJTOiQiov. xai si fiev xeXevsi 6 fiaoiXevg noiijaai fia-
itytOTQOvg , t$ ngauioai'up , xai uneXdwv ngog avxov b
vevti
ngamoaiTog, Xiysi avTtjj to ovo/liu tov piXXonog ngoflXij&ijvai,

io. &7i£Q%iT(tt ed. 1 3. r^T ante (ktoiXti om. ed.

progreditur, procedunt: quo ad palatium revcrtcntc, si mu lata veste


rcdit, et ipsi in mutaloriis rcvcrtuntnr.

CAP. a6.

Observanda in Jesto et procetsione luminum.

Omnes, qui cum solemn pompa proccderc solcnt, pro more no-
etc ad hcmicyclium apsidis in mutatoriis albis abcunt, ct, apcrto pa-
Ulio, intrant et Impcratorem ordine suo, ut ipsis raos est, excipiunt.
Qui a solcnni ministcrio stipatus , per daphncra digrcditur, ccrcos in
oratoriis, ut ipsi mos est, accendit, et ad augustcum usque ^rogres-
sus, tcoipiis exspectat. Quod postquam appropinquavit, cenmonia-
rias praeposito , pracpositus Imperatori id indicate qui c suo cubiculo
ad octangulum sc rccipit, ibiquc tunicam induit, et coronatus per
augustcum, stcnum ct onopodcra transit, recoptio autem ct adora-
tio ab iis , quibus mos est, sicut in proccssione nativitatis Christi
commemoravimus , in ianua inferiori , quae propc consistorium est,
pcragitur. Et si Imperatori magistri dignitatc aliquem ornarc placet,
signum praeposito dat eique, cum ad ac acccssit, nomcn candidati

Digitized by Google
1 44 CONSTANT!!*! porphyrogentti

6 ngamoaixog Xfyti ftp xijg xaxaoxdosmg 9 xdxstvog lafi-


tie

fiavsiavxov anb rijg oxdoecog av*xov fitxa oiXevxiaqtov % xai


taxnoiv avxov xdxto&tv xov novXmxov i/inoood^v xaiv naxqi-
xt'cov, xai tv&etog snidi'iuxsiv o ngatnboixog toj PaatXtt axi-
%dgiv xai paXxi'Siov 9 6 Si xrjg xaxaaxdattog , xqaxqaag tov5
piXXovxa ngoplrj&ijvat , ayn avxov ngog xov paoiXia, xai
ngoaxvvrt aag xovg noSag xov paoiXimg xai danaodpevog atL
Bxovg, dvtoxaxai. eha Aa/?wv to oxiydgiv fiexd xov paXxt~
diov ix xmv yugmv xov paoiUcog, yiXit xovg noiag xov pa-
oititog, Xaficov is avxov ndXiv 6 xijg xaxaaxdaemg fieia at-io
Xevxiaqtbv, tioqpiqci avxov tig x6 evSov xovaioxdgtov , xai
evdvoag avxov xb axtydgiov, neoiCcooag avxov xai x6 paX-
Ttfaov f
s^dyei avxov xai Yoxrjoiv efingoodtv xov paaiXimg
xdxtofcv xov novXm'xov xai nunsg tioeX&ovxtg noooxvvov-
aiv, ov xgonov xai iv xij ngopoXjj xoov naxgixtav , xai aytitS
avxov o xrjg xuxuoxdoscog ngog xov puoiXda, xai ngooxvvrj-
aag xui donaodptvog xovg nodag avxov , dvioxaxai, vnegsv-
%df.uvog xov paoiXea, xgaxrjoag 6*e avxov 6 xrjg xaxaaxuaecog,
tiodyei avzov onto&o<puvd>g xai Toxqaiv avxov iv xfj iffag-
Cfio^ovat] avxto xu%ei xs xai oxdoei. (B.) Ei&' ovxo>g Xapwvzo
vevfia 6 ngainooixog nagd xov paaiXitog, vevti x(o oilevzta-
Qt'<p xy haxtoxi iv xij nvly, xai Xiysi „xeXevoaxt tld* ov-
X(og tiiigytxai did xwv iixovptxoDV xai xtav oyoXolv tti/Qi xrjg
fieydXrjg ixxXrjoiag, xai Soyrj xai xd&i, xa& ov xgonov iStj-

4« ct 8. OtixttQiov cd. a4- xjf tfo^jj coni. R.

indicat, quod pracpositus ccrimoniario (licit, isque una cum silentia-


rio a sua statione cvocatum. in parte infcriori pulpiti ante patricio*
constituit, statimquc praenositus sticharium seu strictiorpm vestem ct
baltheum Imperatori tradit, ccrimoniarius vcro candidatum manu
prehensum ad Iinperatorem ducit, ad cuius pedes postquam procidit
cosquc osculalus est, surgit. Dcindc stichario et ballhco c manibus
Imperatoris acceptis, nodes cius osculatur, quo facto, ccriraoniarius
cum silentiario cum ad intcrius consbtorium ducit, sticharioquc in-
dulum ct baltheo cioctum abducit , et ante Imperatorcm inl'ra pulpi-
tura collocat Omncs ingressi adorant, ut in promotione patriciorum
notavimus, et ducit cerimoniarius candidatum ad Imperatorcm , cuius
pedes ut osculalus est cumque adoravit, surgit et fausta ipsi apprcca-
tur: apprehendit autem cum cerimoniarius, et sic rctrorsus adunctum,
in suo ordine ct statione collocaU (IL) Postea praepositus, signo ab
Impcralore accepto, silentiario ad portam stanti annuit, et dicit;
lubete, et sic Impcrator per excubias scholasque ad magnam eccle-
siam , co ordinc eaque pompa , quam in proceisionc naUlia Cbristi

Digitized by Google
I

DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 26. 1 45


ljhf yfiZv h
xfj ngoeXevaei r^g Xquttov yen^aBtoQ, xai «fcMa. 7 a.b
roy vagd-qxa tia$X9tovt daigysxai ZvSov tov ^tjXov. xai ka-
ftan* 6 nQatnoauog to oxefttxa uno rijg xsyaXrjg tov flaoiXi-

ag, eiaigyerai Sid tov vdgd-qxog, xai diynai avTov extias ojy
SiiaTQiagjrqg, xai aanaad^ievoi dXXtjXovg, eioegyovrai xai iaTav-
tol £fi7iQoa&£p To3v fxeyuXoov nvXcoy. xai uif/ag ixtius xrjQOvg,
Sititaoiv avxovg T<p nQainooiKO , 6 cTt* ngamoaiTOg T(p Ttjg
xaTaoruotuyg, xai ngooxwyaag to uygavrov svuyysXiov, «i\r-

€q/£tul cig Ttjv ixxXjjoiav, xai tiisX&cov 6 id T/jg aooXat'ag,


loiararai i/ujigoofoy T<av dyicav dvgav , xai Xupcov nagd tov
jtQamoai'TOv xai ev^dfievog, inidtdaoiv avrd t£ noai-
xtjoi'a

nooh(f). xai el&' ovxwg tiaeXdwv eig to dvoiaorqQiov, vcpa-


nXoi sv rjj dyia TQunsfy tiXixd $vo , dana^oftevog 6vo Uga
noTTjQia xai 8vo Ugovg diaxovg xai xa andgyava tov i£t/-Ed.L. 86
\Sgiov , xai Xafimv unoxofxfiiov nagd tov ngainoaiTOv , Tt'&rjaiv
avTO iv tt} ayta Tgand^rj, xai i%eXfr(ov did Ttjg nXaytag tov
dvaiaavfjQioVf eiaigytxai tig to /nrjraTcogiov , eig fib tu ayiaf
xai ti\v dydntjv xai ttjv xoiv&vlav ixTeXtt, (og rj owq&eia
eytu xai /ueid to xgafiaTi'oai xai s&X&siv tov aytov (pgea-
iorog daigytrai t-vdov tov flqXov find tov naxgidgyov 9 xai
urifpsrai nag' avTov , xai eid* ovxatg iniSi'daaiv 6 navgidg-
Xqs tvXoyfag toZ paaiXsP' situ Xapwv 6 (SaaiXevg nagd tov
nQainooixov unoxoftfiiov, dvritiidcooi tqj nargidgyji, 6 Sk na-
Tgidgytjg dvrididoZ T(j) flaoiXtt uXeutTa. Kai uXXqlovg
iSaanaodfievoi, 6 fih paaiXevg^ iiofevw T/jv fiioqv, tfoigye-n

i. ify*ry cod.

exposuimus, procedit, et nartlirccm ingressns, velum intrat Turn


praepositus coronam a capite Impcratoris demit, qui per narthecem
accedens a patriarcha excipitur , cum quo post mutuam salutationem
in^rcditur et ad magnas portas subsistit. Acccnsos ibi ccreos pracpo-
$ito, praepositus ccrimoniario tradit, et adorato sancto cvangclio,
ecclesiam intrat, perquc solcam digrcssus, ad sacras ianuas subsistit
cereosque -a praeposito accipit, quos ipsi, postquam precatus est,
reddit. Sic sacrarium ingrcssus, duo instrata sacrac mensae imponit
duoque sacra pocula duosque sanclos discos et fascias Domini oscu-
latus, acceptum a praeposito apocombium in sacra mensa rcponit,
perquc obliquitatem sacrarii ad metatoriam ct sacra progreditur ct
agapen ac communioncm, ut consuctudo est, celebrat. Post breve
colloquium e sacro putco egressus, intra velum cum patriarcha abit^
a quo coronatur et panem benedictnm accipit, pro quo ei adlatura a
praeposito apocombium Imperator tradit, et suffimcnta varia a patri-
archa recipit (HI.) Post rautua oscula Imperator per forum digret-

Corutantinu* Porphyr. VoU t 10

Digitized by Google
1 46 CONSTANT! N I PORPHYROGENITI
rai Jia tfjg (itydXtjg living rtjg x a ^**iv al 6*s doxoti reap m-
qktixcov fitQtov xai twv noXmxoyv TtXovvrui iv rf to%u xai t

or doe i , op TQonov sTtXiad^tjaav iv rfj nQOtXtvoti Ttjg Xgi-


arov ytvvqotwg xai rag a%oXug xai rd ixoxovfiixa SuXdtav
.

xai tov xovotoTtoQi'ov xai tov otsvov, eiado/STai tig tov cev-5
yovaria, xai ol tov xovjiovxXt tov , xtXiaavxtg Tr)v ovvij&tiav,
tlodqyovxai tig to oxTaywvov, xai Xauftdvei 6 nouinoaiTog
to oxiftua ano Tfjg xtcpaXfjg tov paaiXiag, xai tiatX&ovxtg
ol ptaTtjTOQtg anaXXdaoovoi Tr]v /Xavi'da uvtov. ttxa tiatX-
Cd-oav 6 TtaTQidoxrjg tig tov ayiov 2xiq?avov, xai tov flaoiXiwgio
.jS.SLjuiXXovTog dxovupiaai tig tu t& dxovptxa, rtvti t$ nQatno-
atT(p , xai noooxuXttxai, tov naTQiuQ/rjv , xai tovtov ytvopi-
vov , ngooxwovaiv uXXyXovg, xai tiatQ/ovxai ol hp tig , xai
tov GTiyov noirjaavxtg , tiaio/erai ndXiv 6 naxQidgxrjg tig
tov ityiov 2xi<pavov xai ixfiuXXti to auoqpootov avxov. 6ftot-iS
tag xai 6 fluatXtvg ixftdXXti to aayiov uvtov xai evovvrai
ndXiVy xai tt&' ovxwg e^io/oprai ,
oxf/txtvo/ttevoi vno tov xov-
fiovxXttov, xai dxovufit%ovoiv ol dvo «g iaov iv Tta dxovptup
xai mvovai nQog una%. xai tid* ovxoag Xapa)v vsvua 6 ngat-
noaixog nagd tov ftaoiMcog, vtvu xt)v vnovoytav xai fiWo-ao
DytTat, tovto 6b noitt xai ini toSv Xomojv (piXwv. (4.) MiX-
Xovrog Se dvtoxuo&ai tov paaiXimg xai xtov ytXatv i%tX&6v-
twv , uivovaiv ol tov avco dxovfiaov opilot , ol firrxgonoXtxai
xai oaoL tiaiv tig xovg nqmxovg dxovpaovg, rt yovv tig tov

bus , magnam porta m chalccs intrat: excipitur a litem a transitoriis


urbanisquc i'actionibus co ritu locoque, qucm in proccssione natalis
Domini supra dcclaravimus. Per scholas et excubias consistorii ste-
niquc digressus, augustalc intrat, cubicularii, ritibus suis servaHs , a<l
octangiiluni sc recipiunt, et pracpositus coronam a capite Imperatoris
demit, vestitores eius tunicam mutant Posthaec iu S. Stephani pa-
triarcba ingredilur, et cum Imperator in novendecim accubitis convi-
vium acturus est, prarposito signum dat, ut patriarcbam advocet, quo
facto , se invicem adoraut, et sacerdotes ingressi stichum faciunt,
tunc patriarcha rursus S. Stephani intrat suumque omophorium dc-
penit. Imperator pariter sagum suura exuit, et sic rursus convcrsan-
tut, atquc a cubietilo stipati, egrediuntur, et una in accubito mensae
adsidcutcs, serocl bibunt. Sic postea pracpositus, signo ab Impera-
torc acccpto, ministris signum dat, ct intrant, idemque et apud rc-
liquos amicus observatur. (IV,) Cum vero surgere Imperator vult
et amici egrcssi sunt, remanent ii, qui iu superioribus accubitis locum
tenent, metropolitae et, qui in primis accubitis ad dextram et *ini-
stram adsident, episcopi. Bibunt vero itcrum semel Imperator et

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 27. 1 47
6*t$tby xai evaryvfiov, iniaxonof nhovai de ndXiv ngog a-
ira| o,re flaoiXevg xai 6 naxgidgyrjg xai oi foanoua'vavrsg
fiXot, xai eid' ovxcog Xapovttg vtvpa naou xov ngumoatxov,
i^igyoyxat xai avxoi, xai eiP ovxoog Xufiwv vsvfia 6 ttocoto-
Sanad'agtog , s^igyexai xai av&tg 17 vnovgyia. xai ndvxav
t§tX&6vxav 9 jtuvsL 6 (JaoiXtvg fiexd itovov xov naxotdoyov
xai xov xovflovxXu'ov. xai moyxsg ndXty d/nopoxegoi ngog a- Ed*L. 87
na£, dvtoxavxai, xai aitigyexai 0 naxQidgyng tig xov ay toy
2x£(pavov xai fiuXXei to dftoyooiov avxov , 0 dh fiaoiXtvg to
tooayiov avxov xai evovvxai nuXtv dg to dxxuynvov, xai rcot-

ovat xov ox/yov, eixa Xaflav 6 fiaoiXtvg naqd rov naxoidoyov


tvXoyt'ag, i^SQ/txai fi^/Qi xov avyovoxd&g, xai ngoaxvvqaav-
rtg dXXijXovg xai aanaadfjitvoc , xov tiev naxQtdoyijv XaLifid-
vovoi oVo xovflixovXagioi , xai diaato^ovaiv avxov fiiiygi xov*
tj xai rov ovonoSog , 0 6*h paotXtvg, irjgtysvoittvog
vno xs xov xovfiovxXitov xai xojv ftayXa^txdov ,
siaigyexai iv
T(w naXaxtu) • toxdxojv dh xcSv xov xovfiovxXeiov undvxaiv iv
xw ygvooxgixX/vw t vntgtvyovxai xov (iaotXia xo „£ig noXXovg
xai dyadvvg ygovovg" yivexai o*k 37 oivxtj, ineitirj nXrj'B
togovxai to drndtxartfisoov.

KEO. x£*. Ms.?3.b


*Oaa fot ita£a<pvXdxxttv xp looxg xai nootXtxSoei. xqg titandvins,

Ei xeXevei dntXfhtv 6 flaoiXevg xai rtawvytvaai h 0Xa-


11. Pro flxa ed. xai. aa. ^nandyxtjs tinanav superscript
T cod., t&Txanayxtjoewe ed.

patriarcha et aui remanserunt amici , et sic, a praeposito signo acce-


pto f ipsi cgrediuntur, postquam vero signum protospatharius accepit,
minUtcriuni rursus discedit Quo facto, Imperator cum solo patri-
archa et cuMculo ma net, et postquara ambo iterum semel biberunt,
•urgunt, et abit patriarcha ad S. Stephani suuroque htimcralc, Impe-
rator sagum, induit, ac rursua in octangulo conveniunt, et stichum
faciunt Turn Imperator, pane benedicto a patriarcha acccpto, usque
ad augustale procedit, et postquam se adorarunt osculatiquc sunt,
patriarcham duo cubicularii suscipiunt et ad stenum seu onopodium
usque perdncunt Imperator vero a cubiculo et manclavitis stipatusj
palatinm intrat, omnesque cubicularii , in aureo tridinio constituti,
lmperatori In multa bona que tempora acclamant
: Haec autCm ac-
clamatio, finito demum dodecaemero, instituitur.

CAP. 27.

Obstrvanda in fetto et processione purifications B. Mariae Pirginii.

Si Imperator akire etrigilias noctornas in blachcrnis agcre cupit,

Digitized by Google
1 48 CONSTANTIM PORPHYROGEN1TI
yjavatg, dnigxcrcti xtj ng6 ftidg xrjg kooxtjg ypipft
Xet xrjv ndwv/ov. xfj 6s Qijg ty l *Q a *fe dXXdooov-

Caiv dnavxtg dno Xevxtov xXavitit'tav ol 6k xovPucovXaoioi


dXXdaoovat xafttoia xai fiovov, tooavxwg xai ol ona$agoxov-
pixovXagiot. ol 6e evvov/oi ngtoxoanaddoioi, tpogovoi xd uX-$
Xdhpa avxwv nXrjQttq, paoxd^ovxeg xai onadvfldxXia , ol 6k
Xtti Ona-
PctQpUTOl nQWXOVna&doiOl (pOQOVOl TO 0716X10, UVXWV
dia, ov puoid&voi 6k ona&opdxXia . ol 6k onu9agoxav6i-
6dxot xai ona&dgioi xai ol xov ftayXaptov xai ol Xotnoi ot-
xeiaxoi ona&dgtoi neginaxovoiv h&tv xdxel&ev, onto^ev xtjgio
ngoeXsvoswg , sig xd nXdyia xwv dgxovxwv xov xovfiovxXa'ov
xai xwv naxgtxtwv, xovxo xsXovvxeg xa&' exdoxijv ngodXsvoiv,
iv 6k xaig fitydXaig ngotXevaeoi tpogovoi xd fxaviaxta avxwv,
Dpao-xdtyvxsg xai xd ona&opdxXia avxwv, ol 6k ona9ugoxav-
diddioi xd fiuvidxia avxwv xai oxovxdgia xai 6iexgdXia fio-iS
von&Xvxa* ol 6k ona&dgioi oxovxdgia xai 6io~xgdXta 9 dno

axagafiayytwv 6k dfitpoxegoi. (B.) Tov 6k xrjg xaxaoxdonog


iXdovxog xai fitjvvoavxog xoj ngainootxtt) , tog oxi 6 xaigog
ijyyixev, sioi'gxixai 6 ngatnooixog xai ftfjvvet xov paoiUa,
6 6k paoiXsvg s&Xdwv iv xol xgixXtvw x(ji xaXovfiivto *Ava-io
axaoiaxM, tpogtov xd avxov , foxaxai ixtloe , xai
6tjPrjxijoiov

Xoxavxai ol agyovxtg xov xovpovxXei'ov hvtev xai svtev, ol 6k


ona&anoxovptxovXuQtOL xai ol xovPixovXdgioi oAtodw avxtov,

ol 6k ngwxoonafrdgioi ol 6vvovx ot toxavxat, omo&sv xov paoi~

i. Tifc nQd fiiat cod. i. 6k ora. cd. 6- wi? co<l., nXtjqti

coni. R. ii. elta nXdyta cd.

pridic fcsti diei abit ct nocturnas vigiliat instituit. Scqticnti die


fosti omnes tunicas albas, cnbicularii aequo ac spatharocubicularii
camisia induaut. Eunuchi protospathani plcriquc mutatorias fe-
runt et spatkobaculos , barbati protospatharii specia sua et spathas,
nullos autcm spathobaculos gestant. Spatharocandidati , spatharii,
manclavitac ct ccteri domcstici spatharii utrinque post solcnncm
Eompam ad latus pracfectorum cubiculi et patriciorum procedunt, ct
oc in omnibus proccssionibus observant j in magnis autcm torques
et spathobaculos suos gestant. Spatharocandidati torques, scutaria ct
dextralia cum seenribus , spatharii scuta et dextralia , utrique etiam
scaramangia gcrunt (II.) Cerimoniario autcm yenicnte ct, tcmpus
appropiuquare , pracpositum mouentc , intrat is idque Impcratori in-
dicat, qui e triclinio, quod Anastasii vocatur, egressus, dibetcsio sno
indutu*, ibi subsistit, ab utroque latere cubiculo praefecti, spatharo-
cubicularii et cnbicularii post ipsos, protospatharii autcm eunuchi ater-
go Imperatoris. Dcinde pracpositus vestitorcs vocat, quorum opera tu-

Digitized by Google
»E CERIMON. AULAE BYZANT. I. 27. 1 49
XitOQ* nfJOffxaXsiTai 6e 6 izQainoQiiog rovg fteoTtjrooag f xai £<LL. 88
vxaXXd'^ag 6 flaaiXevg xyv yXavi6a avrov 6i' avrcSv, stra
xatsX&wv ooridoiog, lararat iv tm (itjXot , xai vsvsi 6 fiaai-
Xsvg up npcunooiTfp , 6 6s noainoatrog t(o xovfiixovXotQiui rtji

SuiQOvri to pijXov, xai sfodyovrai narqixioi xai aToarqyoi, xai


siatXOovrsg mnrovai* xai dvaordvTcov avrojv, XufJdtv vsiifia
6 TiQuinooixog nagd tov flaoiXscog, Xsysi „xsXsvoaT£." 6 6s
puotXevg dtjQiysvOfJisvog vno ts rdov uq^ovtoov tov xovflov-Ms.
xXst'ov, najQixioov is xai arnaTtjyojv, iiso/erai iv uji tqixXi-
lovy tmxaXovfievht Javovpiuy Xaravrai 6s o? ts ftapfiuTOi
nga>TO<ma&dQioi xai 6 fyovyyuQiog Ttjg pi'ytyg sv&ev xai svffcv
nXijotov xijg frvpag. ol 6s nctTQtxtoi xai OTQartjyoi peru Ttjg
avyxXtjrov mnTOvoi, xai Xu/ufluvei vsvfia 6 nqamooirog naod B
tov fiaoiXiajg xai vsvsi Ttjg xaTaordottog, xdxtivog Xsyn
i5„xsXsvattTe*" xai avjoi vnsQSvyovrat 9)
sig noXXovg xai dyu-
9ovg yj)6vovgi" (T.) Kai vn' advcov 6t]Qiy$v6ftsvogt 6iinys-
t<u, 6 6k Ttjg xaTaoruoecog iv Tip fiioot, xai xard pufroov i-
niGTQsqpopsvog jtQog Toy (JaatXia, itpanXdiv 6k xai tag x*fy a $
avrov i'y6othv tov yXuvidi'ov avrov , Xiysi nqog tov ftaaiXia
io,jca7zXuTS Joptjvf" tovto ixTeXcSv , onqog iv rfj 6i66fp tov
paotXiatg itrj tv/jj pafyov, xai s%a> Ttjg nvXtjg s$(X$oiv rtjg G
s^ayovatjg ngog tov sftpoXov ,
6iSQ/m £rai iv Tf## oY£i$ psosi
tov ipftoXov, ol 6k narqixioi Ttjg a.vrijg TivXng s£v> Xafii(id~
vovai tu xfjoia avrcov, Xsyovrav tojv 6vo ftSQOJV iufi^ixd,

4> 6 6k om. ed. 17. iv om. ed. 19. Pro adroit ed. rov. 21.
Pro ^ujJ t«//ij jSw^oy, R. legi vult aut dnorv'xp /k(#(>ot/, aut
tvxjf nuQtt^aiytav (la&QOv. ta^ia cd.

nicam suam Imperator mutat , ostiarius dcsccndcni in vclo stat, Im-


p«rator pracposito, pracpositus vero cubiculario velum tollenti si-
gnum dat, ct addncuntur patrioii et stratcgi: ingrcssi procumbunt.
Qui postquam snrrexcre , pracpositus , accepto ab Impcratore signof
dicit: Juoete. Imperator, a praefcotis cubiculi, patriciis ci stratrgis
stipatus, ad triclinium,' quod Danubius dicttur, abit, barbati protospa-
tharii et drungaains vigiliae utrinquc propc ianuam staut Patrioii
ero et stratcgi cum scnatu procidunt, et postquam praepositus si-
gnum ab Impcratore accepit, ccrimoniario annuit, isque dicit: lube*
le, ip*i: In multa bonaque tempora acclamant. (III.) Ab his «tipa-
tns digreditur, cerimoniarius vero iu medio, et in scala conversus
ad Imperatorcm, veste sua manibus involutis, ad cum dicit: Capla-
te Domini, quod propterea facit , ut in transitu Imperator scalam
non cpntingat. Ex porta, quae ad porticum ducit , ad dcxtrum hit-
iui latus discedit, patricii a u tern extra candein cercos suoa suinunt,

Digitized by Google
l5o CONSTANTINI PORPH^ROGENITI
%xaaroq avzcov Siegyofievog and rijg ox dot tog aixov* nbq-
qovvxog ydq rov tvog f aqyexai 6 ereqog* SuX&tov fie 6 (iu-
oiXevg nXyotov tov xi'ovog rov xeifxevov iyxaqoimg iv to*
nXyowftaxt. xov ipftoXov , fiiyexai exetae xov naxQidqyijv fie-
to) rijg Xixfjg, Xctftcov fie xtjqi'a naqd tov nqamoaixov xaiS
ev^dfievog, imfitfiaxjiv avxd ndXiv rw nqainooiTW, xai nqoo-
xvvijoag to uyqavxov evayyiXiov xai tov xtyiov oxavqbv , xai
DndXiv nqoaxvvijoavxeg dfupoxeQOt, dXXqXovg, o,xe fiaoiXevgxai
o naxqtdqyr^g xai donaodpepoi ,
Xafx^dvei 6 fiaoiXsvg nag*
tov nqainoaixov xtjqi'ov Xixavixlov, xai vnoaxqiif/ag , fiiioye-itk
rat did tov avxov ipfioXov. uoyjTai fii 6 T?jg xccxaaxd-
oea>g' ,t
yaiqe xeyaqixtoftivrj Qeoxoxe naqdive*" xpdXXovxeg
fih to avro xoondqiov ol Trjg nqoeXevoewg anavxeg, eioig-
yovxai iv x<S vdQ&fjxi tov fieydXov vaov , xai 6 fxhv flaoiXevg
xa&e^erai £ni oeXXiov iv r^f vdQ&qxi, nqoa/uh'coy ftiyqtg avi$
E J. L. 89 xaraXdjif] 6 naxqidqytjg fiexd Tfjg Xixrjg, ol fik naxqixioi xai
fj avyxXtjxog eiakqyovxav xai taxavxai ev tqj va(jj,wg fik ei-
M$. rt.bd-ioTai adxotg, nQOGfihovxeg tov fiuoiXea. (J.) KaxaXa-
flovxog fie tov naxqidoyov /nerd Ttjg Xixtjg , dvi'oxaxai 6 $a-
oiXevg, xai noooxvvqoavxeg dfMpoxeqoi dlXtjXovg, o,xe ft aoi- 20
Xevg xai 6 naxqidqyrig , dnioyovxai dfiyoxeqot, xai Taxavxai
iv Tjj nvXrj tov fieydXov vaov, xai dq%d^ievog 0 naxqtdqyrjg
Ttjv evyjv Tijq elaofiov Tijg dti'ag Xenovqyiag, Xafiojv 6 fiaat^
'

a. y«o om. ed,

<Tnm interea duarum factionum canfores iambos recltant, singula a


statione sua digrcssi, ct posiqtrafn cantum unus finivit, alter incipit.
Imperator autem, cum prope columnam, in plcnitudine porticus ob-
lique positara, transivit, patriarcham cum processione ibi excipit,
umtisqne a praeposito cereis ct precatus, eos rursus praeposito tra-
dit, et sancto evangelio ac vencranda cruce adorata, se iterum flexo
genu Imperator et patriarcha venerantur et osculantur, quo facto, a
praeposito cereum processionalem accipit , et rerersus per eandem
porticura digreditur. Tunc vero ccrimoniarius incipit: Salve, gra-
tiae plena Virgo Deipar a: quod troparium omnes, qui solenuem
pompam instituunt, canunt, dcinde narthceem magni templi intrant,
ubi Imperator in throno in narthece considet, et usque dum patri-
archa cum solenni processione advenit, exspectat, patricii vero et
senatorcs intrant, ct in templo , ut insis mos est, Imperatorem ex-
spectantes subsistunL
, (IV.) Patriarcha autem cum processione ap-
propinquante , Imperator surgit, ct post mutuam adorationem ambo
disccdunt inque porta magni templi stant. Tunc, patriarcha prccea
Introitus dirinae liturgiao exorso, Imperator, cereis precationis ao-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 17. 1 5t
Xtv; nagd tov noauxoafoov XTjgia wfjg ngoasv/ijg, xai *>v5a-
ftsyog didtnaiv avxu ndXiv rip nQainootxtp t
xai avxog Tip Trjg

xaraoiuaecog. xai ngoaxvv/jaug 6 (iaoiX&vg xo aygavxov ct7-


ayydXiOv, diegysxui fidaov dia xov vaov fitxa xov naxoido- B
5/ov, xai did xtjg nXuyiag xov ufipojvog tiotoyixai sv rfj ao>«
lata, xai ardg efxixgood^tv tcqv dyfav $-vqc5v xai axpug xqoovg
xai ev^dfitvog, eiosQX*™ *k *° dvoiaarrjoiov. danaadfisvog ds
rrpf uyi'av ivdvTtjV t Xuftcov dnoxofifiiov nagd rov ngainoouov,
T&rjoiv avxo iv rjj dyia TQuni^fi xai i^igyerai, xai didova iv
loavrtS tvXoyiag oi ieotig, did fidaqg tov vaov, fiiXXovxog db
tov fiaoiXicog i'^eQ/ja&ai iv T(5 vud&/]xl, Xaxuvxai ogqjavd
endvw xav axdpvmv dit* dgicxsgag Ttjg fieydXqg nvXrjg, xai
ipavofioXovvreg vnegtv/ovxat tov flaaiXia, ag fj avvq&eia
i/iu iXdavrsg de i$ I'aov iv TtjZ orvoaxttp o,ts fiaaiXtvg xaiC
1 56 naTQiaQ/rjg , nooaxvvijaavxsg xai uanaodfievoi uXXqXovg , 6
fikv naT^tdgx^ dnig/jxat iv T(j} fieydXtp vaal tov ixrtUaa*
rrpr fai'uv Xeixovgyi'av , 6 6b fiaaiXevg, did tov axvgaxiov
dveX9a)v iv Ttj> Bvxxtjot'rp, arxxti ixttas xrjgovg, olaavxmg ds
xai iv Totg xaxq/ovfifva'oig , eig tov axavgov , xai sioeXxhov
2oiv x(p e vxxrjgitp , Xaxaxai exuos, ixxtXcov Tqv foi'av Xtixovg-
yt'av, oi dh naxoixioi xai oi Xomoi dg/ovxeg unuvxeg faxavxai
«§» iv Totg xaxrj%ovfiev£ioig, (E.) T/jg di &eiag xoivaviag
iyyi^ovaijg, ngoaxdaau 6 noainooixog and xtXevoecog x(ji Ttjg

xuxaoxdoeaog, xai dnoaxeXXti aiXtvxiagiovg dvo noogxo ngoa-D


io. ol ItQlls dia sine distinctionc cd.

lennis traditis , prccatur, post cos praeposito, hie


a praeposito
cerimoniaruni inagistro rrddii. Ipse , sacro et intciuerato evan-
gclio adorato, cum patriarcha per medium templum perquc ob-
fiquitatem ambonis soleam intrat, et ad sacras iauuaa constitu-
tui cumque cerei* accensis precatua, »acrariura ingrcditur. San-
ctum rero instratum osculatus , adlatura a praeposito apocombi-
um in sacra mensa reponit, et, accepta a sacerdotibus benedi-
ctionc , per medium templum abit. Dnm autcra ad narthecem
progreditur, in sinistro niagnac portae latere orphani in scamnis
slant, et modulantcs, ut ipsis soleunc cat, fausta Impcratori ap-
precantur. Is una cum patriarcha ad styracium pcrgit, undc patri-
archa post mutuam salutationcm et adorationem ad magnum tem-
plum , sacram liturgiam celebraturus abit, Imperator autem per,

styraciam in oratorium adscendens, cereos ibi, aequc ac in catcchu-


menia, in cruce accendit, in oratorio vero divinam liturgiam ccle-
brat, dam patricii interea ac ceteri proccres foris in catechumen
Bis subsistnnt. (V.) Divinae autem commtinionis tempore immi-
Bcotc, praeg>ositua a mandaio cerimoniarum magistnun iubct, ut
1 52 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
xaXdoao&at xov narQiuQ/Tjv 9 xai avdyovaiv atixbv 6id toil
arvnaxtov iv tm evxxtjQt'fii , iv to foxaxai 6 paoiltvg. xoiiw-
Ma. 75. a vtjoavxog de xov fiaaiXimq naod xov naxoidoyov xov dyodv-

xov aio/xaxog xai alfiarog xov Kvqiov , eiosQ/exai iv xto xoi-

xaivi , xai tld* ovxtog tiatXfrovxBg naxQi'xioi xs xai axqaxrjyoiS


xai doftioxixoi xai ol rd ngaxa bqxpi'xia xaxiyovxsg , xoivav-
vovai xai avxoi ex tuv yuqmv tov naxgidgyov - xai ndvx&v
i&X&ovxmv xai tov naxgtdgyov peXXovxog xaxigysofrat,
loxtoxog tov (iaaiXimg efxnqoo^tv xijg frvgag tov xoixavog
Ed.L.90 adroit, ngoaxvvodaiv dfiopoxtgoi uXXjXovg, xai dntX&tov 010
naxQidgyr^g ixxeXei xtjv &a'av Xtixovqyiav unaaav. xsXeo&si-
aijg $s xijg &etag Xeixovgytag, Siigytxai 6 fiaoiXivg jjXXayfti-
vog Sid tov xgixXtvov xijg ay tag ooqov , (jaoxa^ovxmv x&v
xovftixovXag/av xd ixtlos ovra flrjXd xi xai xooxtvag , xai «•
vigysxai 6 paaiXsvg did tov piouXmov xai tov xo/Xiov, xa}\5
tloigytxai iv xoj davovfiiy xgixXmp, xai Xoxaxai ij xtfii'a av-

rov x nausea ixsiae , xai pivovoiv ixeiae nqonoonaddgioi


(lagfiuxoi, anu&agoxavdiddxoi xai oi ini xov fiayXapi'ov xai
toinoi anavxtg oixeiuxoi , xai xcxs oi fxlv xXtjdivxsg at?-
xav ix$eyovxai ixelae, 01 $s Xoinoi ugyovxeg %xaaxog iv xwio
Bxoixcovi avxov. (g.) '0 0*6 fJaoiXevg dveX&cbv iv xw *Ava-
OTCtaiaxo) xgixX/va) xai dnaXXd^ag, fxivu fisxd xb 6*if}r]xqot!bv

avxov, 01 6*6 atXevxiagioi , ngoaxaXtod(A,BVOi xov naxgidgyrjv 9


dvaopigovaiv avxbv fiiygi xov xoyXiov , xai xadi'oag ixeios

20. Pro aQxovxes — oJioff R. coni. &qx* dntaoiy Ixaaros iv t$T


otxq> ctOiov,

tlnos silentiarios patriarcham vocaturos mittat, qucm per styracium


in oratorium, ubi Impcrator est, adducunt. Postquam Imperator e
patriarchae manu corpus et sanguincm Domini accepit, cubiculum
intrat, in quo patricii, strategi , domcstici et sup rem is officiis ad-
moti sacra communione a patriarcha impcrtiiintur: quibus omnibus
egrcssis , dum patriarcha , Itnpcratore ad portam cubiculi sui consti-
tute , descenderc vult, sc inviccm adoraut- patriarcha ad sacram li-
turgiam eclcbrandam abit. Qua ad fincm pcrducta, Imperator mn-
tata voste per triclinium sancti sepulcri transit , cubiculariis vela
et cortinas, quae ibi sunt, portantibus , et per latcritiam substru-
ctioncm cochlcamque triclinium Danubium iutrat, ubi vencranda
mensa eius reposita, et protospatharii barbati , spatharocaudidati
manclavitae ceteriquc ministri omnes rongregati sunt: ex his, quos
cocnac adhibcri Imperator iusscrit, ibi, ccteri proccres, singuli in
suo cubiculo, manent. (VI.) Impcrator in triclinium Anastasii ad-
scendit, et, vestibus exutis, m
suo dibetesio manet: silcntiarii vero

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 27. l5S
nlifloy vijg sioayovayg nvXjjg iy tm totxXivy , br $ fj tgd-
nfZa tOTUTcti, {itjvvei T(j) fiwjtXtl o nqamoaitog, o de ftuoi~
Xevg xeXsvti tm ngainoai'rM nqoaxaXtaaadui. tov narQidyyijv,
xai Xaxavai 6 fiaoiXevg, ujoqwp to oayi'ov avtov, iy rfj tqu-
5xi£fl ,
ixfiexopevog tov narQido^tjv , xai xaraXafioyzog tov
natQidoyov , naooxaXovvtai naqd tov najQidoyov ol Ugstg
xai noiovoi tov otiyov . xai £t&' ovrcog 6 fdv (laoiXevg «x-
fldXXu to oayi'ov avtov, 6 Ss natgiaQyjjg to olfiotpOQiov av-c
tov, xai XapovTcg avto ol Uottg, iisgyovrai* xai xa&toayisg

io& Tfj Tpand^rj o,xs paotXsvg xai 6 naTQidoytjg ,


tioqpioovoi,
rd xovxovftdoia xovftucovXaoiot &vo, xai m'vovot ngog ana%f
xai £i& ovzoog eioioyovtai ol pilot, xai imuXBftat y ovvq-
fota nuaa tov Toanety'ov xai uvaotdvrcov t(ov qpiXutv xai
QeXd-ovrcov, fiivei of ts flaotXevg xai 6 tiutqiuq yrjgt xai sio<p&- M«. 75. b
ityovai nuXiv ol xovptxovXdoioi to xovxovfidoiay xai nioyttq
ndXiv noog ana\ uvi'otuytou , xai 0 fisv natQidgytjg ftixoby
XMf'&XdToy, fiukXiL to (Ofioqpooiov avtov, 6 tis fiaoiXtvg to
oayioy avtov, xai einovreg tov orfyov, imdidcooi uji paoiXst
6 naTQiaQ/fjg tvXoyiag, xai i^igyoytat ol Uoug. xadi&xat q
o,« ffaoiXevg xai 0 natgidQytjg ftixoov ,
ioSs SftiXovvt&g nobg
dlXfjXovg
, eita noooxwrjoavtsg dXXijXovg xai donaodfievoi.,
QigypvTai, xai 6 fikv nuTQidg/qg ngonefinstai vno ttov ap-
Zpnwy trov xovpovxXetov ftiy.Qi tov xoyXiov , xai dno twv
33. tdSv dQ%6yxfayR. t tov a*QxoyjO{ ed.
advocatum patriarcham ad cochlcam ducunt, tibi, dum propc portam
in triclinium, ubi mcnsa posita est, duccntcm, rcsidct, praepositus
id lmperatori indicat, qui praepositum iubct, ut patriarcham arces-
>»t; ipse sago suo indutus, ad mensam patriarcham cxcipit, qui ve-
niem, tacerdotes ad sticbum seu orationem dicendara vocat. Jmpe-
rator dcinde sagum suura , patriarcha vcro omophorium deponit,
qtiod saccrdotcs postquam accepere, abcunt Intcrea dum mcnsac
Impcrator et patriarcha adsideut, duo cubicularii cucumaria affe-
'unt, ac semcl bibunt, dcinde, amicis ingressis , omnis mcnsae or-
do pcragitur: postquam vcro surrexcrc amici ct egressi sunt, Impe-
Mtor et patriarcha remanent, cubicularii rursus cucumaria afferunt,
ct postquam adhuc semcl potum sumsere , surgunt, et patriarcha
paulo ante e^rcssus , omophorium, Imperator sagum suum induit,
dictaqne oratione, patriarcha lmperatori bencdictionem dat , saccr- '

dotcs abeunt. Postquam vero adhuc paulisper Imperator et patriar-


cha convcrsati sunt, post adorationcm et salutatioucm mutuam egrc-
diuntur , et patriarcham quidem praefecti cubiculi ad cochleam , in-
<lc sUctttiarii ad inferiora coaducunt, Imperator vero, quamdiw

Digitized by Google
l54 CONSTANTJNI PORPHYROGENITI
ixetat 4no oiXevxiagioyv %mg xarw. S tie (3aai\*vg ftflr//M-
Tai fiexd ravta, a)g ti* av xeXevrj xai fiovXrjrai. (Z.) /or&-
ov, oxi ft jbtev oil xeXevei 6 (laoiXevg noirjaat tjJv nqoeXevoiv
dno tov avco naXattov, tjyovvdno tov Isivaaraoiaxdv tqixXi-
Ed.L.91 *ov, TtXuzai ovxmg. i%tX9mv 6 paaiXevg dno tov xouavogS
rijg aytag aoqov tjXXayn&vog , fararat ev to) rtjg dytag ao-
qov TQixXfat), ev&a rd (lijXa xoiftavrat. , eartozwv xai ao/oV-
xutv tov xovpovxkeiov , xaioma&ev avzov Xoravzai onaSaoo-
xovflixovXaQioi xai xovfiixovXaQiot, , xai tikyerat ixeiae rovg
c* naxQixiovg xai OTQarrjyovg, xai nqoaxvv^oaweg tov paat-io
Xia, dvtoraviai , Xafldv ft vtv/ta 6 nqatnoatxog naod tov
fiuoiXitag, Xiyei tixeXtvaats avxoi ft to „$lg noXXovg xai
dya&ovg." 6 ft (laoiXevg tiyqiyevoftevog in* avxcov, tiUgxe-
rat <foa TtSv fia&ui'ticov tcov xar*QyOfA&vu)v dno to ftavtccQiVf

xai iX&mv tig xd fiudqa Tijg xarco ngotXtvoecog, eV&x, ngo-iS


xivaov yivoftdvov ev rotg ixefae, format, q noo&Xsvoig, tora-
Brat 6 paoiXevg, oi ft naxgixioi evoy&ivxsg rfj ovyxXyru) and-
OTj, m'nrovoi nakiv tier* uxJtgov, 6 ft nQatnoatxog tittitoa*

yevfia toi rtjg xuxaordoecog , xai Xiyev „xtXevaaxe'" dnoxotr-


&ivreg ft anavxeg Xdyovaiv 9t
$ig noXXovg ygovovg'" o ft Ttjgzo
xaxaordottog xard fid&gov Xdyei 9i
xanXdxe Jojiijvi*" ixxeXovoi
tie dno tcov ixeiae Ttjv anaaav Ta§iv tijg nooeXevoetog , tog a-

vcoTSQO) eigqxafiev*

4- tdtvIfyaoraoiaxbiv tqixXIvuv ed. 14. to payiaQioy ed.,


%ov ^avaotov coni. Lcich, a3. noottQtjxafiey ed.

cuplt et hibet, ibi permanct (VII.) Sciendum est, ai Imnerator


processionem c superior! palalio sen triclinio Anastasiano institui
non iubeat, hos ritus observari. Imperator a cubiculo S. Sepulcri
in mutatoriis egressus, in triclinio, quod ibi est, subaistit, ubi vela
•uspensa sunt, ct pracfecti cubiculo et pone Impcratorcm spatharo-
cubicularii et cubicularii sUnt: ibi patricios et strategos excipit, qui,
Imperatore adorato, stirgunt, praepositus vcro, signo ab Imperatore ac-
cepto, ait: Iubete; cctcri In multa bonaque tempora. Ab his stipatus
:

Imperator, per gradus a banniario ducentes descendit, et postquam


ad gradus inferioris processionis accessit, ubi quiprocessuri sunt, coo-
rcniunt, subsistit, patricii cum senatu coniuncti adsunt, praeposi-
tus vero, signo ccrimoniarum magistro dato , Iubete ait; cui reliqni
omncs: In longa bonaque tempora respondent. Postrcmo cerimonia-
rius ad gradus constitutus, ait: Caplate Domini, et sic ab eo loco
solenncm processionem , ut diximus , instituunt

Digitized by Google
DK CEIUMON. AULAE BYZANT. I. 27. *55
'Ooa dil naqay vkdxxtiy , ti Ttfjff 4 io^rj x$s xlndyx^g x$ ft xye d Ms. 76.

ifido/iddos. C
didoxai fiuxaoxdoifiov woa d xrjg avxfjg tj fidgets dv xtf
Xuvaiaxot xgixXi'vw, xai i&Xdiov 6 paotXevg dno octyi'ov , a-
Svdg/ixat dv xfj fiayvavgn, xai axdg uvoadtv t<ov yQadrjXtcov br
tw FLoaawo Xt&u). ^diuXaXet ixeta'« xov Xadv. to iy dyvei'a xai
ipoftu) Oeov ixTsXdoou xijv nuvadfiaoxov xai ayiav xtxxagaxo-
ot/jV. xai tid* ovxojg dniTodnei dotjxgqrr] xai dnavayivtooxst
to inavayvaxmxov, xeXtofaiaqg ds xrjg uvayvwoeoig, ail(prjfj.it
lonu; 6 Xaog xov flaaiXia* pitxd ds tj)v evcprjitt'av xov Xaov
dnoxivtt 6 paaiXtvq xai didg/jxut did xov evcovvuov iidgovg
xijg fiawavgag , xai drjgiyevofievog vno rov nqamoaixov xai
Ta>v Xoincov xov xovfiovxXttov xai nQwxoona&ugimv , xai <Jt-D
tgyopitvog did xtov ityovfiixwv xui xdiv ayoXojv , did xijg pt-
iSxqag nvXyg xtjg yaXxrjg ,
eiadgytxut. dv rtji ayui) (pgdaxi xai
anxu xtjoovg* 6 ds naxgidgytjg ddytxai avxov dv x(jl ayty

(f
odaxit dv xfj nvXrj xfj eiaayovarj svdov xov vaov 9
xai eiadg-
v
yjavxai dficpoiegoi fidygi xojv dyicop frvgdiv. {B t
) A\pag da
xrjqovg 6 (JaviXevg xai tv^dfitvog, inididooaiv uxlxovg xtf
zonQainooiTM, xai ngooxvvijaavxeg uXXrjXovg o,xe ftaoiXevg xai
6 naxgidgytjg f dndg/txai iv xu) fiijxaxmotM* xjj ydg jjfidga Ed. L. <p
dxtivrj 6 jiaoiXevg ovx do i oyerat. eig xo ^vaiaaxjjgtov , xai
1. eitdouddoc cod.
tlnavTijaetos ed. rid. supra. a. 7. xexxa-
Qaxoorqy R. ex siglacod., ioQTtjv cd. 11. dnoxgtvti ed. 1%.
xai dugxopiivoc R., xai JitQxtiai cod. , xai om. ed.

Observanda , quando festum purification^ S. Mariae injeriam


secundum primae septimanae incidit.

Hora prima eius dioi in lausiaco triclioio ritu solcnni Impcra-


tor excipitur, qui sago indutus , cgrcditur ct ad jnagnauram abit,
ubi in Prasino lapide supra gradus constitutus, populum ad celc-
hrandam cum rcverentia ct metu sacram et vencrandam quadragesi-
malcm hortatur. Quo facto , sccrctariu* iussu eius lectionem reci-
tat T eaquc Gnita, populus fausta quaevis Impcratori apprccatur: qui
post solcnncm acclamationcm populi abit, pcrquc sinistram magnau-
rac partem , stipatus a pracposito ceterisquc cubiculariis et protospa-
tbariis per excubias acholasque transit, pcrque parvam portam aene-
,

am ad sacrum puteum accedit ccrcosque accendit Ibi patriarcha


ipsum in ianua ad templum ducente excipit, unde am bo ad sacras
portas pcrgunt. (II.) Cum cereis autcm accensis precatus Imperator
eos praeposito tradit, ct postquara sc invicem Imperator et patriarcha
Tencrati sunt, illc ad metatonum abit: hoc enira die sacrarium non
intrat: Cnito officio tettiat et scxtac, e metatorio egreditur. Post

Digitized by Google
1 56 CONSTANTINI PORPHYROGENIT1
rtXiaag xqv x(ttxoixx?jv9 tityyerai ht xov piffrarmg/ov. xmi ?r(>oo"-
xvvijaavreg dXXijXovg xai danaffduevoi, itigytxai fikv 6 paci-
Xtvg did xov (fe£*ov /lisqov^tov vaov , xov vaQ&rjxog xai xov
coQoXoytov, xai e^Qytrai iv rfj ngog dvcrtv ovot] ptydXj] nvXp
xfj i^ayovaij ini toy d&vffav. tnnfvoag and 6*S x<5v ixuot,5
6Uqx 6TUI t*Mov tpoqov x$ 9
xai xov paxQOv ifitftoXov xov
Mavqiavov xai rov RexQtov, xai dndgytxat ftiyQi xijg nuva-
ytag Qtoxoxov ev §Xa/6Qvaig, xdxiloe xaxaXafiwv, xuxigye-
tcu dno xov Tnnov xai dveQyexai iv xolg xaxiiyovfjitvu'oig,
ev^d/uevog is anxet xrjqovg ev xe xoi naoaxvnxixut xrjg uytug to
Booqov j iv x(p stfxxrjQtn) xai iv xm e%a> axavQfo xcav xaxriyov-
jG.bfieveicov , i%eX&tov dno x<5v ixetos ,
dneoyttat, ivxtji *Avaoxa-
oiaxto xQixXi'vw , xai tifF ovvayg ixreXtt dnavxa, oioy xd xe
dXXu%ifia xai at ioyat. ij xe xrjg Xtxijg vndvxrjaig xai ij xrjg

dttag XstxovQyiag el'ooSog xe xai nqoatvyr) , 6v xoonov «Va>-i5


feQQj iv xfj ngcorrj xaxuoxctoti xijg avtrjg 'tOQxrjg

KEO. xr}.

"Otfa del naqacfvldxttiy t jjf ioQjjj rfc C(>&o<!o$tac.

C *AnsQytxai 6 naxQtdoyrjg oxf/e xov oapfldxov iv t$> vatn


Tfjg vnSQuyiug Qeoxoxov iv pXaydgvaig , avvaniQyovtai, <J«»o
attno (AtpQonoXZxat, dqyuniaxonoi xai intaxonoi , Soot <T av
xvxwiiv ovrsg xij avrfj ypiQa iv xjj noXei, ofioi'cog xai ol
xXijQtxoi xijg (teydXrjg ixxXrjotag xai ol xdiv e%a> ixxXrjaidiv,

patriarchae salutationem per dcxtram tcrapli, narthecis ct horologii


partem ad occidcntalein magnam portam, quae in atliyrem ducit, pro-
grcditur. Inde cqno vectus Imperator, per milium , forum longam-
auc porticum Mauriani ct Pctrii ad S. Deiparac in blaqhcrnis abit.
Quo postquam venit, equo descendit ct ad catechumena abit, pre-
catiis vcro ccreos in throno sancti sepulcri , in oratorio ct cruco
cxteriori catcchumenorum accendit, indecjuc egressus, ad triclinium
Anastasii abit , ct ibi quoque omnia pcragtt, scilicet vestes mutantur
ct sdlennis exceptio fit. Processionis vero occursus , divinac liturgiae
introitus , et supplicatio , ut supra dc prima ciusdem festi ccrimonia
aniniadveraum fuit, pcragitur.

CAP. *8.

Obitrvanda in dominica orthodoxiae.

Patriarcha vespcri die sabbati ad templum sanctissimac Deiparae


in blachcrnis, unaquc ractropolitae, arcbiepiscopi, cpiscopi, qui forte
eo die in urbe versautur , clcrici quoque magnae ccclesiae et templo-

Digitized by Googl
DE CRRIMON. AULAE BY/ANT. I. 23. ^7
xai oaoi <F ay £y naoi rotg ftovaorrjQtoig Toy fioytfQrj fitoy

uaxovotv ev rctvTT) rjj \horpv\axT(f) noXei , xai ixreXovoiy a-


nayrig nawvyioy vpivoy $v tm oinru) rfj ds Q>jg9 tjrtg
yarn,

sort xvpi'a rdov rj/usQCoy, s^Qxexat, 0 narQiuQ^rj; /una txov


5nQOOQf}SdvTtQV anun(oy he rov yaov pera rfjg Xirijg, xai oV
doyoyrat did rov drjfiioot'ov ififioXov. 6 dk (laoiXtvg s%(Xihoy
tino rov nuXartov f fOQtoy a aytoy, did rtjg nvXrjg TOV onuSa- D
Qixiov , xai dtjoiyevofiivog vno re xcov tov xovpovxXciov g>o-
(fovvrtoy rd oayta axtrcov, dtio/frcti did rijq nawavqag xai
wormy diafiarixmy aJrfjg rtoy dvaniomv, xai 6id r/jg ^vX/ytjg
axdXag tiaigxtrai &v rotg xarrjxov/tisvcioig rtjg fitydXrjg ix-
xXijoiag, xai eiosX&cbv 6 fiaaiXevg hf rotg xarrj/ov/utyet'oig xai
tv$dfi?yog 9 umtoy xrjqovg, vnaXXdaati r
oxravrag xai ndvreg
xard rrjy idiay rd%iy y rd dXXa^/fiara athwv rd aanocu rijg
i5<te XtTtjg eyyi^ovaqg, Moral aiXhmov, xai ^g/nai 6 paot*
Xtvg £X rov nqtaxajQiov rtay xottjx ovft syfoy, xai dlyovrai axfrop Ed L. 93
04 noTQixioi ey Ttji aexghov (isrd ndaijg
fitydXtp TDixXi'iip rov
rijg avyxXtjTOv xai m'nrovoiy. (Ira Xapcov ytvpa 6 noainooi-
rog nagd rov (iaoiXiatg, didaxri rijg xaraordotag xai Xsyn

*at9x$Xivoarv" xai avroi vntqevyovrai „eig noXXovg xai uyufrovg


ZQoyovq." (B ) Kuxu&ev dtjQiyevofisvog 6 flaaiXevg vno ndy-
t(dv paora^oyrwy xrjoia vnoqptaXa, xardgytrai did rov fuydXov Ms. 77. a

xoyXiov xai did rov didaoxuXtiov* eyd'a rd naoyaXia , xai xo—


reX&toy rd yqadijXia, ovx uoiQ/trafiv tm ptydXai ydQ&rjxi, dXX*

8. tind it TiSy. Aliquid decsse vidctur R.


1

mm suburbanornm, et qtiicunque vitam soli tar iain in omnibus mona-


steriis per banc a Deo custoditam tirbcm agunt, abcunt ct bymniim
nocturnum in toraplo vencrando rccitant Postera <lie, quae dorainica
est, patriarcha cum dictis omnibus c tcmplo cum solcnni pompa per
porticum publicam progrcditur; Jmperator vcro c palatio cgrcssus
sagum ferens , per portam spatharicii transit, stipatusque a cubicula-
riis, sagis suis Tcstitis , per magnauram et transitus cius supcriorca
pcrque ligneara scalam raagnae ecclesiac catechumcna intra t et ibi
cum cereis accensis precatus , turn ipse, turn ceteri omnes secundum
brdinem suuro rautatoria alba induunt Processione appropinquante
silentium datur, Imperator ex mrtatorio catechu mono rum procedit,
quern patricii una cum universo senatu in roagno triclinio sccrcti e\-
ci pi tint, et procidunt Deindc praepositus, signo ab Impcratore dato,
nagistro ceriraoniarnm annuit, qui dicit: lubetc, ipsi In mult a bona-:

out tempora acclaraant (II.) Sic ab omnibus cereos cum phialis ge-
ttantibus, stipatus et per magnam cochlcam ct didascalium, ubi cycli
pascbales constituuntur , pcrque scalam digtcssus , magnum uarthc-
I 58 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
ixvevaag dquneoov hti to /ttjraVw dno tov tQiymvov, Xfymv
BS xijg xctTaardaewg xard (Jd&oov y ftanXdxB Jofitjvi xai
xaxioyhxat xd ynadfjXia tov ddvoa, xai Siysxai ixeioe xfjv
Xixrjv, axpag dk xtjoovg xai ev^dftsvog, noooxvvt? tov t/jaiov
oravQOv xai to ayqavxov evayyiXiov , waavxmg xai dand£f-5
cat tov naxgidgytjv , xai dtdoyexai efmooofav Tfjg Xnijg. 6
6*k Tfjg xuxaoxdotwg ao/erai to Tqondgiov ),xfjv twv dXtjd-i-

vav 6oyfidza>v" to avxo vjaXXovxmv xai ndvxav Tfjg ngos-


Xevatcog. 6 dk flaaiXsvg, tioeX&uv iv xrj> vdodyxi, xa#i£«-
toi, tit/Qig«v xaxaXdpy 6 naxgidnyfjg ftsxd xtjg XiTtjg. xaiio
rov naTQidoxov xaxaXapovxog , dviararat 6 paoiXtvg, xai
Ctaxavxai dfMpoxfooi efMooo&tv t&v flaoiXixcov nvXtov, xai 6
fikv paaiXsvg axpag xrjgovg evyexcti , 6 6*6 naxgtaQytjg TtXeZ
rtjv evyrjv Tfjg eiaodov , xai e^d/usrog 6 paaiXtvg hu&iSoxrt,
rd xrjgta t^ nQainoaixip , xdxttvog t($ Tfjg xaxaaxaaewg. toviS
6h izarQidoyov Tt)v sv*yt)v xeXioavxog xai ngooxwfjoavxog
tov fiaaiXimg to ayqavxov tvayydXiov, xgarrjaavxtg dXXtjXcov
Tag yttqag, 6*iigyovxat fiioov tov vaov, xai Sid xtjg nXayiat
rov afipmvog ixvevoavxsg, daiqyovrat iv Trj ocoXata xai F-
axavxat efingoofov xcSv dyi'cov &vq<5v, xdxefos Xaptov xrj gov giO
6 paaiXevg evytxai, sir a didoooiv avxovg noainoofrto. xai
dXXfjXovg itQoaxwfjouvTsg o,t* paoiXevg xai 6 naTgidgyfjg,
D ifodgytxai tig to dvaiaartjgiov ngog to rtjv fht'av Xtnovoyfav
hcreXiaai, xai 6 paotXevf dnigysxui tig to fitfxaxwqiov 9 «c-
17. XQttT^aayrti <ft dXXtjXtoy cd.

ccm non ad laerara supra mctatum a trigono divertitur:


intrat, sed
ccrimoniarius vero ad scalas constitutns , ait: Caplate Domini , per-
quc scalam athyris dcsccndit atque ibi proccssioncm cxcipit Accensia
autcm ccrcis, precatur et vcncraudam crucem et sacrum evangclium
adorat, pairiarcham salutat et ante solcnncm pompnm procedit Ce-
rimoniarius troparium Vtri cultus imaginum , orditur, quod omnei
:

proccdcntcs canunt. Imperator interca nartliecem ingressus , sedet et


tantisper,dum patriarcha cum nrocessione venit, exspectat. Post-
quam vero is cum processionc advenit, surgit, et uterque ad regias
portas subsistunt, ubi Imperator quidera cum cereis ardentibus pre-
catur, patriardia a u tern preces iutroitus iostituit, Imperator, Gnitis
precibus , cercos praeposito, hie cerimoniarum magistro tradit Pa-
triarcha postquam ritum introitus celrbravit, et Imperator sacrum
evangclium adoravit, prchensis inviccm manibus , per medium
tcmpli transcunt, pcrque obliquitatem ambonis soleam intrant, sa-
crisqtic ianuis adstant: ubi cum cereis Imperator precatur, deinde
eos praeposito reddit. Et postquam ipse et patriardia sc invicem
adorarunt, hie sacrarium sanctac liturgiae eclebrandae causa, Im-

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BYZANT. I. 28. l5g
rtl&v hcttas xijv May Xttxovtiyi'av iv xavxy ydo xfj rjpioa
tig to frvaiaarrjotov 6 paoiXevg ovx tiadgytxau (T.) Xorj
6s € id spa i, oxi iy jiev rjj nnoodto nov dyiwv xai iy rfj dydnrj
TCOV SVQQJV OVX £$£ Q/£T(U , SV 0*6 XT) XOLVCOVlU StjSQytXUl Xtti
Sxoivwvti, xai xijg &£t'ag Xtixovqyiag xtXtofrttotjg, i'^dgytxai S
fiaaiXtvg and xov xai evovxai xw naxQidoyji, xa/Ed.L.94
fUijxaxaoi'ov
Sispyovrai dfiqporcQOi fii/Qt xov dytov <podaxog, noocxvvijaay-^
^7. j,
rtg St) dXXrjXovg xai danaadfitvoi 9 e&o/exai 6 (iaaiXtvg duo
xwv sxtiot, xai Sid xov x*>xov xijg fiixoag nvXtjg xijg zaXxfjg
xotiosXxhov, Sid xs xdiv ayoXwv xai xav sijxovfitxojv duoyons-
vog, Xdyovxog xov xijg xaxaoxdatcog „xanXdr$ Jofttjvu" xai
xaxaXafioyxog iv xtji xovoioxwofy , psvti fisv sxtust tj ovyxXn-
xog, vnsocvyofijyrj xov fiaaiXda, 6 Sh xijg xaxaaxdotmg xai ol
oiXtvxidqioi fiivovaiv tig xov ovonoSa, vntgiv^dftsvoi xai aiL
i5ro/ ofioiwg. 6 Si (JaoiXsvg Sidoytxai did xov avyovoximg y
xai eiodoysTai iv x(f naXaxfy, xov Ss xXrjrcoQtov oxoixrj&dvxog,
yivovxai fi/vaai, xai tt?&£a>g dnaXXdaaovaiv unavxsg. 6 is B
§aoiXtvg xa&d&xai ini xijg xiptag avxov xoanstyg dno oxa-
oauayyiov, xai ovg sxdkevas xaXiaai, xai avxoi dno oxa-
'zoQauayyfav, 01 Ss xov xovflovxXsi'ov iv xrj ijfidga ixtivfj naoa~
Gxdoifiov ov noiovaiv. (A) Yoxdov, oxi xo naXaiov 8 xoiov-
xog xvnog r]v vvv Ss 6 paoiXsvg xd aXXa ndvxa ixxtXet fid-

ZQi xijg tiaoSov 9 xafhog tiorpau tig Ss xrjv tiooSov tiotQ-


%txai tig xb pijua svSov , xai ngoaxvvovai xtjv ayLav xq unt-
il. Totiro iaxarov itvnai^ij.

pcrator, divinos ritus peracturus, mctatoriura petit: hoc cnim die


sacrarium intrare non solet. (HI.) Porro sciendum, in proccssu san-
ctorum et agape Imperatorem ex portis illis non progredi , in commu-
nione autem prodire ct communicare solcre, finitaque divina liturgia,
ex metatorio prodire seque patriarchae adiungcrc, dcindc utrumque
ad sacrum puteum procedcrc, et post mutuam adorationcm ct saluta-
tionem Imperatorem per locum editum parvae ianuae acneac intrare,
deinde per scholas et excubias transire, dicentc ccrimoniario Ca plate :

Domini. In consistorio senatus omnis, fausta Imperatori venicnti ap-


precans, magister vero ccrimoniarum et silentiarh in onopodc, bonis
ominibus eum prosequentcs, consistunt. Imperator per augustale
palatium intrat, ubi convivio instructo, missus afferuntur, statimque
omues Testes mutant. Imperator in scaramangio aequc ac convivac, quos
Tocari iussit, prctiosae mensae adsident, cubicularii autem hoc die ci non
adstare solent (IV.) Sciendum quoque est, hos ritus olim quidem obscrva-
tos, nunc vero ad introitum usque, nt dictum est, omnia alitor ablmpe-
ratore institui solere. In introitu vero beina ingreditur, ubi et sacram
mensam et instratom tdorat perque latera sacelli et cochleae, quae

Digitized by Google

160 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
X>av xai rqv ivtvTijv, xai foot nXaylag tov dvatam^Q^ov xai
tov xoyXiov tov onio&ev rtjg xoy/qg dveXfrcov eig rd xartj-
Czovftivia, eioeQ/ornueig to fitjxatcoQiop f xai dnaXXaaaovat
xdg tavxoiv /Xa^vSag xai fiovov, xai dxovovot xov dtiov
evayyeXi'ov xai rijg exxevovg, xai/una xavxa eiaiQx€rai o5
rijg ToanQijg perd tcSV uqtoxXivcqv f xai axot/et to xXrt xo>-
Qiov, xai e%£Q%oyiai, ol Seonoxui xai dndoxovxai eig to
/utjxaxcoQtov xov ticctqiuq/ov , xai ev&vg ditiovxai fitvaai,
ixd*v6n$voi xd dLpfjirjOia uvxcoy,xai ixd4x 0 at *°v TiXeia- ^
&ijvai xrjv dti'av Xeixovqyiav xai uveX&tty tov n ax guxo/rjy. io
ol de noainooixoi dneQ/ovtai , xai xa&i&vxai, eig xrp avodov,
©V %g 6 naioiuQ/rjg avtQytrai, xai to uveX&eiv avxov xpa-
tovca rag] x&Q a $ otv\ov , dana^oftevoi avxdg, xai dneX&ov-
T)xeg efodyovoiv avxov nqog xovg 6 tenor a g. xai ixfiuXwv 6
Ms. 78. maxQiuQxW dXXaty'fiara atJxov, Xaficov xovg fisonoxag ,i5
i^eXdrov dxovp(}i%ei fiexd xaHv rijg TQand^Tjg, xai eioioyovxai
ol xXrj&evxeg xai dqiaxovoi per' arJxav , xai to dvaaxijvai
atfxovg, dniqfovxai ndXtv ol deonoxai Sid xaiv Siapaxixav
eig to naXdxiov. iaxiov 6e y
oil xai xrjgi'a ix tov oixovo-
fdtov Xapfiuvovoiv 0% xe fidyiOTQOi xai nQainoaiTOi xai naxoi-zo
xtoi , bti Se tov xvqi'ov Qeo<pvXdxrov xai Srvjuidfiaxa tvoofiu,
f
dXX ovv xai dovXxtov inoiet 6 xvqiog QeoqpvXaxxog 6 naxQi~
Ed. L.&dgxW * n * ™
fidgog tov etJxxTjQiov tov dytov QeoyvXdxxov 9
xai ol Seanoxai dntjXavov tov SovXxtov /nerd xaiv fiayiaxQoav
xai xaiv nqainooixmv xai Xommv , ixtXevauv. ^5
16. fiera ttSy R., fiex* atfrtSv cod. et ed. 19. olxoyofittov ed.
ai. xvqo3 cod.
pone concham est, in catcchumena adscendit, mctatorium intrat, ttt-
11 cam suam tantum mutat ac divinum cvangrlium ct cxtensain audit:
i

dcinde pracfectus mensac una cum tricliniariis epulas parat Egressi


a utrm Domini ad mctatorium patriarchae abcunt, statimque missus af-
feruntur, tunc dibctcsia sua exuunt, ct usque dum divina liturgia cc-
lcbrata est ct patriarcha adscendit, exspectant Praepositi in aditu,
per quern advenit patriarcha, consident, cuius adrenicntis nanus o-
sculantur, deindc abcunt eumque ad Dominos adducunt. Is, exntis
vestibus suis, cgreditur et cum Oominis mensae accumbit, vocati ad
conviviitm intrant, ct una cum his epulantur, qui bus stirgentibus,
Domiui rursus per porticus ad palatium abcunt. Sciendum est, ma-
gistros, pracpositos ct patricios ex occonoroico ccreos, sub Domino
Thcophylacto autcm ctiam unguenta odora accipcre. Dominus Theo-
phylactus patriarcha in parte oratorii sancti Tneophylacti ctiam con-
vivium instruxit, cui Domini cum magistris, praepositis cetcrisquc,
quos iusserant , interfucrc.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 29. l6l

KEO. x&.

Vaa del n«Qa<pvldzTttv rjjf xvQtaxjj xfc pfoqs ipfojxdSoe jtSv

vt}<neiuSy> tjylxct to tlfxtov xai ttoonoiov 1-tiXov %oH craved


TiQOOxuysIrai.

5 nooioyovxat swv/tot. iv xm naXaxfaj ot xe naxoi'xtoi


nowroona&uQioi' xs xai So^iaxixoi xai ol xonoxrjQtpcai xai ol
oixnaxoi anavxtg, xai dvoiyti to naXdxiov xdyiov , xai tia-B
i^yovzai ol naxoixioi (pogovvxtg xd aayta a\>xav dno axa-
Qauayyicov , ol d'k Xomoi dno (jxaoafxayyiwv , xai diiQ/ovrai
lodiu xov fitydXov xqixXivov, xai dniqxovxai iv x(ji va(ji xijg

navuytag Oeoxoxov iv x(ji <puQ(0 , xai noooxwrjaavxtg xd xi'-

ftta %vXa, i'gdo/ovxai nuXtv xai xa&dtyvxai iv xrj) Innodqofiy


xai xrjg ojoyg iyyt^ovaqg nqog to tiotX&ttv aiJxovg iv x(f>

naXaxi'o), tiaioyovxai ov xoonov xai ini xdSv Xoinwv xoivcSv


\$fotfQ(ov ,
ivr(jj fieydX^ xqixXiv($ xrjg nQotXtvatag , xai fjvi'xa ey-
ytarj fj Soa xai oxoixqfrrj to xXtjTcioiov, yivovxai fu'voai, xai
e^tX&tov 6 fiaoiXivg dxov^t%ti ini xijg xifitag avxov xoani-
fyg iv xro avTW xQixXi'voj xijg nootXtvottog. iaxiov , oxt iv
xotg naXaiocg /ooVot£ xjj tOQxrj xov tvayytXiofiov tjXXaaoovC
2tol u$i(vuaTixoi tig to xovaiaxtoQiov x^oividia Xtvxd, xai ryvi*

xa xaxiXafiev 6 xatoog, i^tjo/ovro ol fitanoxai xai i$i/pvxo


avxovg ol naxoixioi tig xov SvonoSa, ov/i fie tvSov xov nog-
uxov, tig xov avyovaxia, xai ti fiev oi/x jjv xvoiaxij , «w-
5. nQootQxovrai ed.

CA .

Observanda in dominica mediae hebdomadit ieiuniorum, quando


venerandum et vivificum cruris lignum adoratur.

Patricii , protospatharii, domestici et vicarii ministrique omnes


noctu ad palatium procedunt, quo statim apcrto , patricii sua saga ct
scaramangia, cetcri scaramangia gcstantes, intrant, perqnc magnum
triclinium digrcssi, S. Deiparac phari tcmphun petunt, adoratoquc ibi
veneraudo crucis ligno , rursus disccduut ct in hippodromo consident.
Hora, qua palatium intrare dcbent, apprupinquante , magnum tricli-
nium processionis, ut reliquis communibus diebus, ingrediuntur, ubi
suo tempore convivio instructo , missus aifcruntur , et egressus Impe-
rator , venerandac mcnsae suae in eodem processionis triclinio
accumbit Sciendum est, priscis temporibus in festo annuntiationis
proceres vcstcs suas albas in consistorio mutasse, et tempore instante,
Dominos discessisse , et in onopodio , non tamen intra porticum , in
augustali , a patriciis exceptos esse : quod si non in dominicam inci-

Constantinus Porph/r. PoL i. u


1 62 CONSTANTINI PORPI1YROGEIN1TI
Ms. 78. hmov xdxto, ngooxwovpxtg xovg Stanoxag, xai ovxatg xoxijq~
yovxo eig to xovatoTWQiop. rf dh xvQtaxrj , ovx smnxov
xdrm noooxvvovvxtg, dXXd ftiygi twv yovdxwv snoiovv xd oi-
Pag xijg nQOoxvvqoemg*

KEO. X\ 5

D "Ooa fot naQacpvXctT-piv , tl rif/ij ij loot? xoH (JayyfXiOuov


lijs tineqaytag &€oi6xou jjj xvQtaxjj rye fiiarjs tpJoudifos-

'Iryxiov xai xovxo , oxi, si fihv xvytj ?j avxr} ^fitQa


xov ivayytXiOfiov xfj xvQiaxjfxtjg ftiaqg epSofidSog x<ov vijoxticov,

xtXetxai ovxmg. ngoigyovtai anavxtg hvvyioi h r» naXa-10


xt'ro, xai uXXdaaovaiv ol filv naxgixioi yXavi'Sia Xtvxd, syov-
xa xapXi'a dno o^twv, (iv yuQ xavrrj xjj iogxij ov qpogovatv
xd vnoygvaoxXupav xapXitov yXavidia ,) coaavrcog xai 17 a vy-
Ed. L.€)6xXtp:og unaoa dno Isvxcov yXavtdiav , ol 6h ngatnoaixoi d\~
Xdaaovai /tuxd xov xovpovxXiiov , <og tl&taxai uvxoig. ce-i5
voi^avxog 6*s xov naXaxtov, xdyiov dno xeXsvaetog eiadgyovxat
*V unavxsg, xai fittXdvvxeg 61a xov ygvaoxgtxXivov , tiaigyovxai
eig xov vabv xrjg vnsgayiag Qboxoxov xov (pet gov, xai ngooxvvy-
oavxsg xd x/ftta %vXa 9 i^igyovxai, xai sv&ecog dno xtXevotcog
ditioxai fiexaaxdaifiov. peoovoqg <te xtjg tisvxdgag (Sgag, iligyc-zo
xai 6 paaiXtvg xai Siigysxai did xtjg ddyvqg, anxcav sv xoTg

8. >? avttj ccL 1 3. iJko xqvooxL cod.

dcbat, in terrain proni Impcratorcs adorarunt, ct sic In consistorinra


ahicrc: sin erat dominica t adorantcs non in tcrram procubucrc , scd
flexo taulurn genu bono rein adoralionis Impcratori cxnibueruuL

CAP. 3o.

Ob servanda, ubi inciderit fettus dies annuntialionis S. Deiparae


in dominicam mediae hebdomadis.

Sciendum est, ubi festus annnntiationis dies in dominicam mediae


hebdomadis iciuniorum incident, sic eura eclebrari. Omnes noctur- •

nam proccssioncm ad palatium instituunt, patricii quidem tunicis


albis cum orbiculis violaceis induti (hoc cnim die tunicas aurcis cla-
,

vis practcxtas non gerunt,) senatus quoque omnis albis vestibus, prae-
positi ct cubicularii, nt semper soIenL Apcrto autem palatio , subito
omnes a mandato intrant, pcrque aureum triclinium templum S. Dei-
parae phari pctunt, ubi vencrando crucis ligno adorato, statitu pro-
cessus ex mandato tlatur. Hora secunda media Imperator procedit
ct per daphncm, accensis in eiua oratorio ccreis, ut iolet, venit ct

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 30. 1 63
ttSxrrjQiOLq XTjQOvg, cog eidtaxai avx(f t xai tloipxexac t(j*

xoixtovi xov uvyovaxioog , xai vnaXXd^ag to ii^rjx^aiop at/-


xov ix^i/Hut xop xaioov. xai xov xaioov xuzuXuftovrog,
,

drjXco&eig 6noamoaixog naoa xov xrjg xaxaaxdoecog , eiotX- B


5&wv tiqXot x(o fiaaiXtt. xai ntQifiaXXofisvog 6 fiaoiXsvg xrjv
yXapi'Sa avxov , xuSwg y ovvrfteia s/u, i%iqxsrai xai 6*Uq-
ytxai foot, xov avyovoxitog , ei&' ovxcog dtjoiysvofiepog vnd
vuiv &Q%6vmv- xov $Uqx£tui Sid xov cxspqv
xovflovxXfi'ov ,

xijg xQvorjg /eigog, xai dptyxsxai dg xov ovonodu, xai axdp-

ioro$ avxov ip xfj nvXy xfj xaXxjj, fiixopxai avxop exuae na-
xQtxioi xai oxoaxqyoi, xai Xoxaxai (xiaop avxwp 6 xijg xaxa-
oxaaccog, xai ndpxtop noooxvpfjodpxap , vsvei 6 n gain 6anog
and xeXsvaecog xm xijg xaxaoxdascog , xai Xiysi 9 ,x£Xevoaxs"'W[$, *
xai tip ovxoag xaxiQX 0vxal °* otvxoi ip x<ji xovolgtcoqiio, evov-
i5fievoi xfj ovyxXijxqj andajj. 6 dh fiaaiXevg faxaxai vnoxdxwC
xov xa/tuXuvxtov ip xm noocpvQw Xt&M, xai neaopxtop xdop no-
xQixi'top fifxa xijg ovyxXqxov, vevei 6 noamoaixog r<£ aiXsv-
dno xeXevoecog x<jj haxmxi xdxio , xdxstpog Xiyti „xs-
TtuQt'o)

Xevoaxe" (J5.) Kai SrjQiyevo^tspog vn avxwp 6 fiaaiXtvg,


aoJ^/crat iid xc5p i%xovpix(op xai xojp oyoXuip, xai Qioyexai.
xrjp fteydX^p nvXrjp xijg yaXxijg, xd 6*e fiioij laxavxai ip xatq
oxdatoip avxwp, aq>gayi%opxa xop flaaiXia xai fiovov, Xiyovav
6*6 xai oi voxdoioi xovg id/upovg. xai eiasXdwp 6 fiaaiXtvg ip
xfj nvXfj xov dyiov qjoecxrog f anxei xijoovg xai evyexai , 6 6*b

i5jiaroidQxrjg diytxai xop fiaaikia sig xijp nvXijp xrjp eiodyov-

cubiculum augustalis ingrcssus mutato dibctcsio suo


, tempus'prae- ,

stolatur. Quo veniente , monitus a cerimoniarum magistro praeposi-


tui , atl Imperatorem ingrcditur eique , tcrapus adcssc , indicat. Is tu-
nica «ua, ut raos est, indtitus, progreditur ct per augustale transit,
nndc a cubiculi pracfectis stipatus, per steuum aureae manus ad ono-
podium adscendit: in porta aenca stantem patricii ctstrategi, inter
quos racdios ccrimoniarius adstat, excipiunt, et postquam omncs Im-
peratorem adorarunt, praepositus a man da to signum ccrimoniario dat,
qui dicit: Jubete\ posthac universo senatui iuncti ad consistorium ab-
eunt Imperator sub caraelaucio in lapide porphjretico stat, dumquc
patricii cum senatu procidunt, praepositus silentiario a mandato , in
loco inferior! constitutor signum dat, is dicit: lubete. (II.) Ab his sti-
patus Imperator, per excubias, scholas magnamque portam chalcca
progreditur, factiones in suis stationibus, Imperatorem cruce signan-
tes et nihil praeterca agentes , adsunt notarii etiam iambos dicunt.
,

Imperator portam sancti putei ingrcssus , cereos accendit et precatur,


patriarcha yero eum in porU , a aacro puteo ad tempi um ducente

Digitized by Google
»

l64 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI


D nav uno tov dyiov (pqiurog tig tov vaov, xai nqoaxwrjaavTeq
dXX^Xovg xai danaad,uevoi , tiaiq/ovrai elg xov vaov. 6 M
flaoiXsvg dnxav xyqovg, fv/exai sfxnqoofov tcov dyi'cov
qcov, xai ev^dfisvog eiaiq/sxai sig to 9voiaoxqniov, xai tiqoo-

xvvijaag xijv dytav xgdns^av xai ev^dfisvog, iieo/fxat dnoS


tov pqpaxog xai StiQ/txai did xijg ocoXaiag, fidXXovxi Ss i£-
igyeodai Tfjv acoXat'av, iniSt'Scoatv avxw 6 nqamooixog xij-

qiov Xtxavixiov , xai svdicog aqyovxai to xqotuxqlov Ttjg (oq-


rijg* „oij{isQov Tijg acoxijQi'ag rj(xwv to xsq>aXatov," xgaxovai
Ed. L. 9; x?jQia dnavxsg. xai Stjgiyevo/usvog vno ndvxcov 6 (iaoi-io
Xsvg, Siig/srai fusaov tov vaov xai e^sy/erai Sid tcov (iaot-
Xixiiov nvXmv , Sisoyofisvog Sid re tov vdq&qxog tov XovTtjqog
xai tov d&vQa, Qioxerat iv xto {uXi'm, xdxsi&sv Stiqxsrai
Ttjv fidafjv xai dvigysxai iv xw <J>oq(o, xai dnsXdxov f*e/oi tov
xfovog, sv&a xadt'Sqvxai 6 vaog tov dyi'ov Kcovaxavxt'vov , a-i5
viQ/ijai xd sfingoa&sv ygaSqXia jov vaov, xai laxaxat sxeloe,
$naxovixpiC,o3V xaj Si'£t(p piosi tov xayxsXXov. qvi'xa Ss piX-
Xu dvdgxeodm xd avxd fidfya , St'Scoai tm nqatnoaixo) to Xi-
Tavi'xiov xqot'ov. ol Ss naxqixtoi xai ij avyxXtjxog laravxai
Ms, ;9» b xdxco nXqoi'ov xolv xiovcov, o/uotag xai ol Xomoi x(3v rayfidxcovio
B laxavxai iv xf/ fisoij tov qpogov s vdsv xuxs tos . oi Ss nqcoxoonadu-
gioi xai ol Xoinoi fiaoiXixoi Xaxavxat ix Ss%icov tov ffaaiXscog iv

rfj ftiorj tov q?6gov, cboavxtog xai s% dqioxsqdg. (T\) KaxaXa-


pmv Ss 6 naxotdQXTjg fisxd xijg Xixtjg, Sisqysxai, fisaov avxcov, to
Si noXixsvfia fexmai iv toj dqioxsQu fisqsv Ttjg nqosXsvattog^S

excip't, undc post mutuam adorationem ct salutationcm teraplam


ingrediuntur. Impcrator ad sanctas ianuas cum cereis acccnsis pre-
catus , sacrarium intrat, sanctaquc mcpsa adorata, prccatur ct c be-
matcabit, pcrquc soleam transit. Undc cgrcssuro praepositus ccrc-
um proccssi onalcm tradit, statiiuquc troparium processionis Ho die :

salutis noslrae caput , omncs ccrcos tcnentes ordiuntur. Imporator,


omnibus coruitantibus , per medium tcmplum transit, ct per regias
porlas cgrcilitur pcrquc narthceem baptistcrii ct atliyrcm ad milium ,
indc per mediam transiens, ad forum et columnam templo sancti Gon-
stautini proximam pcrgit; ubi gradus , qui ante tcmplum sunt, ad-,
•cendit , ct ibi constitutus , dextro cancellorum lateri incumbit In
banc scalam ascensurus , processionalem ccreum pracposito reddit.
Patricii ct scnalns prope columnam , rcliqua offtcia bine inde in me-
dia fori, protospatharii ct rcliqui Impcratoris ministri ad dcxtram ct si-
nistram eius in medio foro adslant (III.) Patriarcba cum solcnni
comitatu per cos mcdios procedit, patrcs conscripti in sinistro proces-
sionis latere prope scnatum, (aedificii nomcn est,) orpbani in media

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. 1. 30. 1 65
hq og to airdrop, tu Ss OQtpavd taravrai rfj /u&rij tSv «£ico~ h
xai tov otuvqov fiiXXovrog dvig/ta^ai xd ygudrjXta,
ftttrixdiv.

h&a 6 ftaaiXtvg lararai, dnru xrjgovg o paaiXtvg xai ngoo-


xvvtt tov aravgbv , xai av&tg inidi'Sioaiv avxovg tm ngaino-
Santa, xai avrog t$ Trjg xuraoTuataig , xai n^yvvaiv avrd
iv roTg fiavovaXtoig Trjg Xixrjg , 6 dk aravgog tajurui iv rjjC
fi&Jji ujzta&sv tov fiaoiXiwg nXrjoibv Trjg nvXrjg tov vuov , 6
$h nargidg/rjg avigxsrai iv rfj ixxXrjata futxa twv xard avv-
rftttav ovvtg/Ofisviov avrw* ol fit Xoinoi xXrjgtxoi loravrai
loxcrrco tig to xoivov tov Xaov i'£ dgiOTtgug tov ftaoiXicog. xai
TtXovfiivrig Trjg ixrevovg , anxti 6 (iaoiXtvg xrjgovg xai ngoa-
sv/nai, xai ndXiv inididaaiv avrd ua 7ioatnoan(n xdxttvog
{
T(g Trjg xaraardotwg , xai nrjyvvoiv avrd iv Totg Trjg XiTrjg

ftavovaXioig . 6 6s (IaoiXtvg xaitQ'/STcu did Tmv pd&gav,


iSxai Xafifldvsi nagd tov ngatTioaixov xrjgt'ov XiTavtxiov xui
SuQ/aai, SrjQiytvOfitvog vno tojv ngotigrjuivtov andvitov, did
TOV aVTKpOQOV, XUI BIO IQ /ST U I iv TW iflfioXfO JlXrjOtOV TOvf)
Xavoov, xai and tojv ixttas dnig/aat tig tov vaov Trjg v-
ntgayiag Qtoroxov twv yaXxongaTtimv , xai tiotX&wv iv T<p

iQvdg&rjxi, xu&i&xai ngoaftivav tov nuTgtdgzrjV . xuraXaftov-


Tog is tov naxgidg%ov ftexd xrt g Xnfjg, to fxhv noXiTtvfia xai
to xoivov tov xXrjgov tiaigytrai b*iu Trjg 6t%iug nvXrjg tcov
puoiXixdiv nvXdiv , t« tie ogtpavd xai oi firfx^onoXtxai xai ol
imaxonoi Suq/ovtui ifitngoofav tov {iaoiUcog, ngoaxvvovvxsg
i$uvxbv, xai tiaig^ovxai iv Tfp vatZ $id imv fiaatXixav nvXaiv. Ms. 8o. a

a5. a&iip cod.

procerurn stant Dumque crux per gradus , ubi Irapcrator stat, ad-
scensura est, ccrcos accendit, ct crucc adorata, eos stalim pracpo-
sito, hiccerimoniarummagistro tradit, qui cos incandclabris processio-
nil rcponit. Crux in media pome Impcratorcm propc tcrapli portara
collocatur, patriarcha vcro cum iis, tjui una cum ipso pro more ad-
Tcnerunt, in ccciesiara ascendit; ceteri autera clerici infra cum populi
tnrba ad sinistram Impcratoris adstant. Finita extensa , cercos Impe-
rator aceendit ct precatur , deinde eos rursus praeposito hie cerimo- ,

niarum magistro tradit, qui cos in manualibusprocessianis rcponit Im-


perator per scalam descendens, cereum proccssionalem a praeposito
accipit, et a praedictis omnibus stipatus, per antiforum digressus ,
porticura propc lausi palatium ingreditur, unde ad templura sanctis-
simae Dciparae chalcopratiorum procedit et in narthecc assidet, pa-
triarch am exspectans. Quo cum processionc veniente, senatHS urbis
ct clerici communes per dcxtram portam regiarura intrant, orphani,
lnetxopolitae ct episcopi in conspectu Impcratoris transcunt, eoqite

Digitized by Google
lG6 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI

EU. L. r>8 xaxaXaftovrog Se rov naxQiaQXOv, dviararai 6 fiaaiXevg , xai


ngoaxvrfjaavxsg dXXrjXovg xai danaod^tvoi , dniQX 0VTal * a *
laxavxai efinQOofev xav ftaoiXtxaiv nvXmv. xai 6 fiev wa-

tqiuqxiS ixraXet xt)v tv*X*l v r *i$ uaoSov 9 6 Se paoiXsvg, Xa-


pav nagd rov ngainoaixov xrjgovg, ev/frot xai naXiv bii-5
SiSooaiv avxovg ro7 noamooixft) , xdxetvog riT) xtjg xuraard-
otag. (J.) Tov Ss naxgidgyov xrjv (vy^v xeXiaavxog, ngoo-
xvvtt o flaoiXevg toy rifiiov aravgbv xai to axgavxov tvay-
yiXtov, xai xgaxr]aavxeg dXXqXmv rag XetQ a $> Stigyovxat fii-
gov rov vaov xai eioegyovxat, iv rfj otoXai'a , xai dnigyovxauo
idxQL twv dyitov &vgav. dnxmv Se xdxuas xrjgovg xai ev-
'Bluftevog, iniSi'Smaiv avxovg r<£ ngainoaixto , xai eioigyexai
tig xo dvoiaoxrjgiov , xai ngoaxvvrjaag xrjv dyiav rgane^av

xai Xapoov dnoxofipiov nagd rov ngamoairov , xid'rjaiv avro


iv xjj ayi'a rganQf) , xai Sid rr)g nXayiag rov agiaxegov fie-i5
'
govg i£eX9wv, tioegyexai T *l v tyl av oogov, xai axug
ngoolhv xmv dytav &vgmv, dnxei xrjgovg, xai sv^dpevog tia-
igyexai tig xo ^vaiaaxrjgtov , xai ngoaxvvrjaag rr)v dyiav
rgunetav, rforjoiv in avxjj dnoxo/nptov, xai &v(xidaag avxrjv
xvxXo&ev, i^egynai. moavxmg xai iv rto i% dgiaxegdg omw
tvxxrjgiy ev^dpevog, xfrrjoiv dnoxo^tov iv xfj dyia xgane^rj,
xai e&gytxat xai dvigyexai Sid xrjg tvXivrjg axuXag iv xotg
Cxurrjyovfievi'oig, xaxetoe xeXet xrjv tet'av Xtixovgyt'av. xai iv
rw xuiQUi xrjg &eiag xoiviovi ag xaxegyovxai Svo aiXevxiagioi,
xai ngooxaXovvxai xov naxgidgyrjv y xai dveX&mv SiScoai T«a5
a5. nQooxaXouvtai R. f noooxalouv supcracripto x cod., ngoaxa-*
XoOvtts ed.
ndorato, per rcgias ianuas tomplum ingrediuntur. Adveniente patri-
archa , Impcrator surgit, ct post mutuara adorationem ct salutationem
abeunt ct ante rcgias porta s consistent ubi patriarcha preces introi-
:

tus rccitat, Impcrator, cercis a praeposito traditis, precatur, post


cos rursus praeposito , hie ccrimoniario reddit (IV.) Precibus a pa-
triarcha finitis , vencrandam crucem et immaculatum cvangcliurn ado-
rat, et prehensa patriarchae manu , ambo per medium templum in
soleam intrant et ad sacras ianuas disccdunt. Ubi postquam cum ce-
reis ardentibus Impcrator prccatus est, eos praeposito reddit, ct sa-
crariura petit , ubi ad aram procumbens , adlatum a praeposito apo-
combium inibi renonit, perque sinistrac partis obliquitatcm ad san-
ctum Sepulcrum abit, ct ad sacras ianuas constitutus ct cum ccrcis
accensis prccatus, sacrarium inlrat, sanctar|uc mensa adorata, apo-
combium iu ca rcponit , ct postquam cam circulatim incensavit, dis-
ccdit. Eodcin ritu in oratorio ad ainistrain prccatus, apocombio in
sacra mensa rcposito , abit, pcrquc ligncam ecalam ad catcchumcna

Digitized by Google
DE GER1M0N. AULAE BYZANT. I. 3a 167
paatXtt tov aytov otoftaxog xai tov xifu'ov afyaxog. xai
xoirwvqoag 6 fluoiXevg eioegyexai *fe to fitfraxcoQiov , xai
Xafiwv vevpa 6 rrjg xaxaoxdoecng naqdxov nQamooi'xov^nqoo-
xaXttxui ndvxag rovg Ttjg ovyxXijxov, xai xoivtovovoiv ex
5nw tow nuTQiaQ/ov yeiQcvv. xai (i&* ovxtog e^sQyexai *
ftuoiXtvg ix tov firfxax(ooiov , xai noooxvvqoarxsg dfupoxeooi
dXXrjXovg, o,xs paoiXtvg xai 6 naTQido/yg, 6 fisv nuxoiaQxtjg
xavsgyexai sxxsXiaai rr}v deiav Xe novoytav , 0 tie puoiXsvgfAt. 80. b
vnaXXdaosi oxaoafidyyiov yovooxXapov xai ona&tov tiidXi-jy
io$oy9 r^fxcpuafxevov dno ftaoydooyv, ol tie naxnixioi xai ol uq-
yovrsg tov xovpovxXsi'ov oayia dXrj&ivd. xai zrjg foiag Xei-
Tovoyiag TtXsofotbrjg , avioysxai 6 naxQidoyijg, xai nqooxv~
vijoavxeg aXXtjXovg o,xs paoiXevg xai 6 naxQidoyijg, initii'-

tiwot flaoiXeZ evXoyiag, 6 tie fiaoiXtvg emtii'tiiooiv avxy


iSunoxofiptoy, 6 tie naTQtuQyfjg x$ fiaoiXsZ aXeuxxd. (E.) Kui
oxty&eig 6 paotXevg vnb tov naxoidoyov ,
xaxdoytxui did
Trjg %vXivtjg oxdXag tov yvvaixi'xov tov doioxeqov fieoovg,
xai xaxeXdxov tu yqatiqXia T/jg xoy/Tjg iv tw tiitiaoxuXtfy,^ l.^j
xai noog tjJv e^dyovoav eni tov ejtfloXov nvXijv e^eX&oav, I7r-

207i£u£t exstos , maavxwg xai ol noamooixoi xai ol oaxiuoioi


xai ol Xomoi ndvxsg. 0 tie Ttjg xaxaoxdoewg f qpogwv oayiov
dXfjdtvov, tiijgiyevei efinqoodev tov fiaoiXtmg ne^og, xai «/t-
icqoo&sv avTOv aikevxidqioi xixxaQeg, tpoqovvxeg oayia aXrj-
&ivd, puoxd&VTsg fitoyia yovou tiidXi&u. xai xaxaXuflovTog

a3. xixraqtc R. ex sigla cod. 7, ti Jo cd.

•a cram liturgiara hie quoque cclcbraturus , abit. Tempore divinac


communionis duo silentiarii ad patriarcliam vocandum abotrat , qui
ascendit et Iraperatori sanctum corpus ct pretiosum sanguinem im-
pertiL Post commtinionem Imperator metatorium intrat , ct cerimo-
niarius, slgno a praeposito acccpto, omncs scnatores vocat, qui e ma-
nibus patriarchae comraunionem accipiunt. Sic c metatorio Impera-
tor egrcditur, et postquam ipse ct patriarcha sc inviccm salutarunt,
hie ad divinam liturgiam cclcbrandam descendit, Imperator scaraman-
gium aurcis clavis induit ensemquc gem mis ct margaritis ornatum
sumit; patricii vero ct cubiculo praefecti saga purpurea gestant. Fi
nita divina liturgia, patriarcha ascendit, ct post mutuam salutatio-
ncm et adorationem Impcratori benedicttira panem , hie ipsi apocom-
bium, patriarcha Impcratori unguenta tradit. (V.) Imperator, a pa-
triarcha coronalus, per ligneam scalam gynaecci sinistrae partis per-
quc gradus conchae ad didascalium descendit, et ad portam in em-
bolum seu porticum duccntem egressus, cum pracpositis, ostiariin ac
rrliquis omnibus equum conscendit. Ccrimoniarius, sago rubro imlu-
ti» ,ante Imperatorem , ante cerimoniarium vero quatuor silentiarii ,

Digitized by Google
168 CONSTANTINI PORPHYROGENITl
rov paaiX&og h r<ji juMw, iix 0VTCU «vr6v ol tov pdoovg twv
Btvhav, Xiyovrsg tu xaxd ovvij&etav avTolg uxtu, 6 6*k
<ty-
fiaQX°$t xQarovpsvog vnb tov rtjg xaTacrrdoeag , andy/jra*
ngbg tov puoiXda, xai donaadfxtvog Tovg noSag avtov , kni-
B dtdcootv avxtf XipeXXdoiov. xai TsXdoavrog tov /ueQOvg TaS
xaxd ovvtjfoiav , fado/sTai 6 fiaaiXtvg fiixoov, xai ddyovrai
wutov ol tov ntounxov dr^fxov reSV Jlgaoivafv , xai avToi tu-
ofxoia rsXiaavTsg, iniSidovxog xai tov fiqftoxoaTOv XifleXXaoiov
no fJaaiXtt, SUQxerai, xai d£%ovTat avTOv eig tov avyovaria
oi xov fidgovg twv IlgaoivoBV , xai avToHv to, o/iioia noirjodv-io
tcov, Si^Q/eraL an* uvtcov 6 paoilsvg, xai diytvai uvtov
iv Trj %aXxjj 6 tirjfioxodTijg tojv BeveTav, yyovv 6 iofxiaTixog
t<5v oyoXav , fierd tov neoarixov avxov drjfiov, TsXdoavrsg
Se xai avroi ndvxa, avXovvxog xai tov ogydvov xai ini
tog

Ctwv Xoinmv tqicov tiox&v, fodoxcrai did twv xoqtivo>v.i5


Xorj 6*k eiddvai, oti, tjvtxa fidXXsi 6*e"$ao&ai 6 ofyui-
&i.*OTtxog T<ov axoXmv tov fiaoiXda, m&vovoiv SinuvTsg, xai fid-
vn Ztptmiog povog 6 paaiXevg, xai and Tfjg %aXxijs 9 tiqQt~

ytvoftevog vnb ndvrtov avTcov , undo y era t, judypi tov Kvqiov,


xai fthfU ixetae i\ avyxXfjTog efinooo&ev tcov tqioHv nvXdivio
tov xovaiorcagiov , vnsgevyofxdvrj tov (iaatXia „eig noXXovg
xai uyu&ovg /poVov^/' ol dk naTQixioi xai crtQaTijyoi /Ltdvov-
atv t£& Tijg nvXtjg tov Kvqiov, vneoevyopsvoi xai avroi tov
paaiXda. tov tte paoddcog ttol&ovrog svdov rrjg nvXrjg, a-

18. fiCvov ed.

saga rubra virgas<jnc aurcas gemmis ornatas gestantes , procedunt Im-


peratorem , in miliiira venicntem, factio Veneta, acta sua pro more
recitans excipit, tribunus cius, a cerimoniario sustcntatus, ad Irape-
,

ratorcm abit, cui, pedes cius osculatus, libcilarium offert. Et postquam


faciionarii omnia pro more pcrcgerc, Impcrator paululum digreditur,
quern transitoria Prasinorum factio excipit, cadcra, quae Vencti,
peragit, tribunus cius lilx-llnm Impcratori tradit, qucm digressum
postea in augustali Prasina futio oxcipit, et postquam cosdem ri-
tus servavit , Impcrator ab ipsis abit , qucm in chalce princcps Ve-
nctorum scu domesticus scholarum cum transitoria sua factione susci-
pit : quae postquam et ipsa omnia perfecit, etorganum, uti in rcli-
uis tribus rcceptiouibus, pulsatum fuit, per cortinas disccdit. (VI.)
ciendum est, si domesticus scholarum Imjieratorem excipcre debeat,
omncs pedibus proccderc , solum Impcratorcm cquo vchi , et ab his
omnibus stipatom, a chalce ad tcmplum Domini procedcre, ubi sena-
tus ante trcs consistoriiportas, Impcratori: In multa bonaque temp ova
acclamans, patricii vero ct stratcgi , fausta qtiacvis apprecaturi , extra

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 30. 1 69
0fali%ov0tv ol xovflixovldgioi Tfjv nvXrjv, vnsQSV/Oftevoi xai
aikoi „tig noXXovg xai dyadovg /Qovovg" xai Xafimv oD
nqamwjiTog to axifxfxa anb rijg xscpaXijg tov fidotXiwg, eiadg-
ytrai 0 ftaoiXevg iv rm vaio tov Kvgi'ov , xai Xafitov xtjoovq
5xai tv^d^tvog , iniStdoooiv avvovg t$ nQamoaiTM , diSQ/STai
6id tcov SiaficiTixtov tov Kvqiov, xai tiaigysrai iv r$ Tpixoy-
X<p* ovTwg SisQ/evai tu diafiaTixd tiov dyi'vov ft, xai
tivsgxetai (ig tov yovaoroixXivov, 01 ds naxQi'xioi xai ol Xoi-
noi stasoyovrat 6*td tov ovrog €ig to itiixbv [iovo&vqov iv toj
loXavaiaxfp. xai tov xaiqov iyytaavrog, e^so/nat 0 fiaoiXevg
xai xa&t^erat eni Ttjg Tifitag avrov roajidfyg fisra t<5v ceo-
yovrwv , ovg ixiXtvae Tjj avrjj rjjudga xaXiaat, iardov 6*e, ort

ol fih naxQixLOt xai ol xXtjfrivTeg dnavreg rjXXayfisvOL £*Wo-E<LL. 100


yovrai tig to xA^Toiotov avtv yXavtfitcov, ol ds tov xovflov-
l5xAfiov uQ/ovreg, (pOQOvvreg dXrj&ivd aayt'a, Trj avrjj r)fidga
uXovai dinXovv naQaaxdaifiov . %qt} Ss eidivui, on, ft fiev
tv/tj rjj avrjj rjlisya a^o, $iodevovoi did tov i/up6Xov f xai
aviQyovTai iv ti§ tov (pogov aivdrw, xai loraTav dvufiiatov
ivd ftSTa%v tov oivuzov , xai TtXtt tU dnavxa ixeias , coV a-
WtoXovdxog (iQrjxautv , xai ndXiv Sid tov avrov iftftoXov xa-
TSQ/tTat xai tov Xavaov , xai uqiotcqov ixxXivag, dniqytTai
tig tu yaXxongdrEia. iariov, otl Tavra ndvTa rsXetrai, nXtjv |j

o* fiaoiXevg ovx dvfQysrai vvvi iv Totg xuTrj/ovpevtiotg , dXX'


tig Tyv TQOnixijv iaxag T/jg dytag ooqov, ixelae TeXet Tt)v

& to ^ovoorp. cd. 18. tarayrat, ed. 19. Telelrat Sit. coni. R
portam tempi i Domini exspectant. Impcratorc portam ingresso , earn
cabi cularii custodiunt, ct faustum ac diuturntim imperium ci apprc-
caattir. Praepositus ab Imperatoris capitc corona in demit, qui tem-
plura Doth in iingressus cumqiie ccreis accensis prccatus, eos praepo-
»ito trad it pcrque porticos Domini triconchum intrat, dcindc per por-

ticus quadraginta sanctorum ad aurcum triclinium abit, patricii vcro

ct ecteri per ianuam acrarit lausiacum ingrcdiuntur. Tempore ap-


propinquante , Imperator procedit cumque proceribus, quos co die
HrtiUri iuiserit, pretiosae mensae suae asaidet Observandum vcro
wt, patricios ct convivas omncs in mutatoriis sine tunicis ad cpulas
'enire , cubiculo vero pracfectos sagis rubris indutos dupliccm para-
,

'Uiitnum eo die facerc, scu bis solenni ritu Imperatori adstarc. Prae-
tcrea si aer eo die turbidus est, per porticum ad scnatum (hoc acdi-
firii Domcn
est) in foro abeunt, ct antimensium in senatu ponunt,
«te« omnia, quae hactcnus online cxposuimus, obscrvantur, ct Jm-
P^ratoT rursus per candem porticum pcrque lausum descendit, ct si-
n 'stror$um inclinans ad chalcopratia abit
, Sciendum, hacc omnia
observari, praeterqtiam quod Imperator nunc ad catccbumcna non

Digitized by Google
17° CONSTANTINI porphyrogeniti
Ms. 8 i b foi a v XtiTOvgytuv , xai ndXiv dg to naXdxiov tlaeXdwv, x<*~
Qtg twv uXXuS,uuov dno tfiartov xafN^erat ini Ttjg TQanifyg*
dXk* ovrs fie to xovjiovxXetov nctQuoTuoi/uov noui.

KE0. la.

*Oaa fitt naqatpvldtruy t$ naqafiovf tjjc ^aXo(f>6qov. 5

C Tm oappuro) tov Aa^doov fieiXrjg dvoiyofiivov tov na~


Xariov, tloiQ/jTou nuoa jj ovyxXijrog, fidytargoi , dvdvnaTOi,
naxQtxtot, xai ol tov xovftovxXsiov dno oxuya/nayyi'cov xai fio-
vov 9 6 fie (iuoiXtvg toruTai iv Ttj) vato tov dyiov ^rjuTjTQtov
7iqo Trjg yeifttvTtjg tixovog rrjg Qeoroxov nqbg Tr)v e^ayovoavio
&vquv xai twv avyxXijtixmv s£i6vra>v Tag dp-
fig to rjXiaxov.
yvQug dwToXixug nvXag, otjftaivti fj ixxXrjoia, xai fioiQ/ov-
Tai ol Trjg avyxXrjrov ariyrjfibv, tig xa&' fig, fig tov vabv tov
dytov JrfifjTQiov xai Xapfidvovoiv ix xttQog tov fiaaiXfcog
t

j)dvd fiatov evog, eyovrog qtoivixoqpvXXa xai octfiipvya xai ezfQaiS


evafirjuvd-rj , ola 6 tots naoiyei xaiQog. xai oi ftev ftuyi-
otqoi xai noatnbairoi dvd evog dgyvQOv aravQOv psydXov, oi
fie dvd evog dgyvqov orov-
ofpcpixidXwi xai ol Xotnoi ndvreg
qqv (xlxqov^ dvdvnaTOt xai najQixiot, dvd evog dqyv-
ol fie

qov oravgov fteydXov ti fid eiai xard negtoaeiav arov^/aao


dgyvQa fitxQa, fiifioTat xai Totg nqwioonudaQtoig evvovyoig*

a. xai inl rjyff tq. cd.

abcat, scd in tropice S. Sepulcri stans , divinam liturgiam cclcbrct'


ct iu palatium ingressus sine mutatoriis , vcste sua indutus, mcnsae
assidcat: ncquc vero tunc cabiculum solenui ritu latus Impcr&toris
cingit.

CAP. St.

Observanda in vigilia palmarum.


In sabbato Lazari palatio vesperi aperto omnis scnatus , rnagi- ,

stri proconsules , patricii ct cubicularii tantura in scaramangiis in-


,

trant ,
Impcrator in tcmplo S. Demctrii coram fusa imagine Dciparae
ad portam in solarium ducentcm subsistit. Scnatu per porta* argen-
tcas oricntalcs cgrcsso , ccclesia signum dat , ct intrant senatores or-
dine , unus post altcruro , in tcmplum S. Demctrii , ct siuguli ab Im-
pcratorc ramum unum cum palmac foliis , sampsucho aliisqne odoris
lloribus, quos tunc tcmpus fcrt, accipiunt. Magistri praetcrca ct
pracpositi singuli raagnam argentcam crncein, officiales ct cctcri
omncs parvam argentcam, proconsules ct patricii singuli raagnam ar-
gentcam crnccra accipiunt: si vero cruciculae argentcac abundant
etiam protospathariis eunuchis distribnuntur. Per alteram portam

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BY7ANT. L 32. 1 1

xai 6id rtjg fxiQag nvXrjg xov dytov drjfiTjxgiov elaigx^vxai


fig rov vaov vnegayiag Qeoxoxov xov (pdgov, xai tv&ecog
xrjg

ag/srai to Xvyvixov, xai tig xrjv dnoXvoiv xov Xvxvixov


\ftuXXovatv „vno sgrjv avvxatpivxtg ooi", ftfav to xovpovxXti-Ed. L. ioi
Sov xai fiiav oi {JaotXixoi xXrjgixoi, oi 6k ngamoaixoi Xafipd-
vovat qoi'vixag fieydXag, xai «| i6iav ysigdiv 6iavifiovoi xd
xovpovxXeiov, xai xrjg ixxXr]otag xb Xvxvixov TtXtodaqg, ejifl-
Xovtai anawg Sid rrjg iXeqiavxtvrjg.

KEO. X(T.
m
IO O<ra #tl itagatpvXdxxUv xp foQip xai nootlttion tiuv pattov.

Jlgoigyovxai ndvxtg 4v xio naXaxiy did rov innoSgopov,


xai dvoi§avxog rov nantov, tioig/ovrai ot ngamoaixoi, j;X-B

Xayfiivoi uno Xevxwv xXavi6ttov 9 o/nottog xai oi naxgixioi


xai to xovjiovxXeiov* xai eiatX&ovTcov avxwv ylvtxai r) ngo- Ms. 8a. a
y
i5&£V0t£ £y tw lovaxiviavov xgixXivro , xai (ioeXdmv 6 og<j>a-
vorgoyog iv xjj ngoeXtvoei , en id id0001 xd ovfiftoXa xotg i£
tfhvg Xafifidvovai xai i^dgytxai. eid* ovruo; eiaigyovxai ol
drjuagyoi xai intSidovoi xovg ngoggrjd'inag ndvxag , /iayi-
oxgovg ,
ngainoaixovg xai naxgixtovg xai Xotnovg xovg xiftt-
ioovg axavgovg, onotovg xrjg eogxrjg xd%ig dnaixet.
-r) xaxaXa-
Povorjg 6k xrjg mgag, vnaXXdooei 0 fiaoiXevg 6iprjxrjaiov xai
ylavi6a , xai xu&ityxai ini xov oiv^ov dg xo XQvooxgtxXt-

4. tydXlovatv tinb fgtjv, avyiayivTis cod.

sanctiDemctrii in tcmplum sanctissimae Dciparac phari omnibus


ingrcssis , statim luccruarium inchoatur , quo finito , hytnnum
Sub terra tecum sepulti , unara partem cubiculum, alteram clcrici
Imperatoris canunL Praepositi vcro palmae ramos maiorcs sumunt
luisquc mauibus cubiculo distribuuut , et luccroario ab ccclesia fini-
to, omnes per eburneam portam cgrcdiuntur.

CAP. 3a.

Ob servanda in festo et processione palmarum.


Omnes per hippodromum ad palatium cunt, quo a papia aperto,
praepositi, patricii et cabicularii, tunicis albis iuduti, intrant. Inde
ad Iustiuiancum triclinium processio (it, quo orphanotrophus quoque
cum solenni pom pa venit, ct symbolis omnibus iis, quibus bacc
distribui solent, divisis, rursus disceJit. Post cum tribuni faclionum
seu demarchi iutrant, ct dictis omnibus, roagistris, praepositis, cete-
ris, tot Tcnerandas cruccs , quot ordo festi rcquirif, distribuuut.
Tempore autcm venicnte, Impcralor dibctcsio ct tunica sua inUutus,

Digitized by Google
I72 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
Cvov, ol 61 tov xovfiovxXfiov anavxtg Xaxavxai ev&sv xuxstae,
tog ti'd-iarat avxoig. xai Xaptov vtvpa oaxtdgiog ano xetev-
attog naga tov ngamoaixov 9 i^ey/erac, xgaxoov peoyi'ov XQV-
aovv didXidvv , xai siodysi (ItjXov a, tov OQfpavoxgoopov , xo-
ftf^ovra T(ji (iaoiXtt to Ttjg max boo g ovpfloXov , xai eioeX%hov5
ngoaxvvsZ tov (iaoiXda, firj xsXiwg ninxoov xdxco, dv9-' tov

pacrxd&t to tov ds avqxov fiqXov ovgofiivov xai


avfi(ioXa,
tov ogqjavoxgoqjov ipqjavi^Oftivov tm fiaaiXtt, dviaxarai 6
fiaotXsvg ano tov &qovov, ixfoyofiBvog dd^ao&ai to xtjg nt-
cxetog ovfitfloXov, xai tovto $e%dtievog xai donuodpsvog, em- to
DoYcTcow tcJ ngatnoatxtp , xai xtXeaag rag i% e&ovg Tqetg ngoa-
xvvqoug, imdidooai up jiaoiXet ra ovpfioXa, dana^Oftsvog
Ttjv /liga avxov y xai dneX&cov omodvcpavdo , Xoxaxai iv toj
peoM, xai nqooxvvijoag tov flaaiXda, ni'nxBi xdxoi, xai vnBg-
fvtyusvog avxov , i^sg/jxau (B.) Eid*' ovxcog Xa/ufidven5
vevfia 6 oaxidgiog xai eiodyei 0/jXov (?, tov aaxBXXdgiov Tfjg
aytag ^ocpt'ag, ngootpdgovxa tm fiaatXei oxavoovg, imxBif.i£-
vovg Tiji doiQX£Q(ti avxov cofito, iv tit xtj <Tf|ia %tiQi xgaxovvxa
Ed.L. io2GxavQov eva, xai tiaeXd'tov nooaxvvtT xai avxog xgtxov , cog

7] xd^ig £%ei 9
xai imStd'oooiv iv ngooxoig xm fiaoiXsZ xovio
axavgbv , 6V xaxiysi iv Ttj $e%u~t x* L Q*r oLana^ofisvog Ttjv

X{ %jM avxov. 6 tie fiaoiXevg tie^dfiBvog x6v axavgov, dona-


%€xai avxov, xai smSiSwtiv avxov xm ngamoaixM , xai eid*
axavgovg , xai
Ms. S2.bovxcog imdi'doooi xrp paoiXsZ xai xovg Xoinovg
j£%ufitvog avxovg dand^Bxai , xai emdiSoooi xai avrovg TW25

in throno chrysotricliuii sedet, a cubiculariis, tit mos est, circumdatu*.


Tunc ostiarius a mandato, signo a praeposito dato, egreditur, ct virgam
aurcara lapidibus prctiosis ornatam tencns, velum primum, orphanotro-
phum, symbolum fidci Impcratori offcrcutcm, adducit : is Impcratorem,
non prono taroen in terram corporc, quia syrabola gostat, adorat. Rcducto
autcm, quod suspensum est, vclo, dum orphanotrophus coinparct, Impe-
rator a throno surgit, intemeratac sanctacque fidci symbolum excepta-
nts, quod postquam accepit et osculatus est, id praeposito tradit: ille
post tcrnam adorationcm symbola Impcratori reddit, manum cius
osculatur, et, versa semper ad cum facie, discedens, in medio sub-
sistit, Imperatorem prono in terram vultu adorat, faustaque omnia
ipsi apprccatus, disccdit. (II.) Rursus signo acccpto , ostiarius ve-
lum secundum, saccllarium S. Sophiae, Imperatori cruces, sinistro
humcro impositas, oblaturum, dextra autcm crnccm aliara gestantem,
adducit, qui ingrcssus eum, uti cousuetudine rcccptum est, tcr ado-
rat, ct cruce, quam dextra manu portat, primum Impcratori tradlta,
eius manum osculatur. Imperator cruccm osculatur camquc prae-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 32.

TiyainooiTW. xai dneXfhov 6 avxog aaxsXXuQtog fararat h


tw juArw, xai neocov xdxeo nQoaxvveZ xbv fiaoiXia, xai vntQ-
tv^d/Lisvog avxov, i^QytTai 9 tovto Sk noiovoi xai oi Xoinoi
anavxsq, cfosQyo/utvoi [texd axavqov xafr* eva exaaxov flrjXov*
Sxai i^sXdxov ndXiv 6 oottdotog , (iodyei uno xeXevotwg ftijXov
y, top axsvoqpvXaxa xtjg vnegayi'ag Geoxoxov xmv fiXay£QV(3v B m

fiexd tov yaQxovXaqi'ov xtjg dyt'ag ooqov- (iijXoy <T, tov %svo-
66 yov TfBv Qioytkov' (1/jXov 4, xovg drjtioxQaxag x<ov ntQU~
xtxwv dollar g\ tov %£vo6*6yov twv aa/nrfmv pqXov £*,
fiijXov

Iotov fyvodoyov t<5v EvfiovXov • prjXov q, tov pvotioyov twv


EiQqvTjg* fi/jXov &, tov fyvodoyov Ttov NctQOOv* flijXov /, TOV
\no$6yov tcov Tfjg dytag EiQijvqg* ftfjXov ta, TOvg StjfxaQyovg
Ttjg noXiuxfjg. unavxtg 6*k ovxoi tiasQyofisvoi , fJaoxd^ovxeg
oruvQOvg, TeXovaiv unavxa, cog avtoxdoco ei^rjxau (T.) Ei&'
i5ovx<og xtXsvei 6 fiaaiXsvg T(ji nqainooi'xw , xdxe&og tm xijg

xaxaaxdatoog, ontog Tovg *| e&ovg tiofoyofievovg xai Xufi§d-Q


vovxag axavgovg ix t&v yeigcZv tov (iaoiXecoq fiisvdtxijof)
ontog exaoxog avxcSv xaxd xijv avxov xdtyv xai Ti/iijv $ioeX~
Swat, xai siasgyovrat narotxiot, si Tvycooi , xai OTQOTijyoi
aoxo* oi agyovrsg tov xovflovxXctov ,
topiorixoi ts xai oi tu
nQcoxa o<p<ptxia xaxiyovrsg xai xonoxrjQtjxai, oi avvrjdmg *«r-
tqypfitvoi ndvxsg iv hi ftijXo) oxiyq&bv. nsaovxcov 6s xai
nQOGxvvtiodvxmv xdv flaoiXda , imMcoaiv evi exdoxto 6 paoi-
Xsvg dvd axavgov eva, xai vnsgev'idfievoi tov fiaoiX&a,

4- xai* %ya ed. 17. favteilag ed.

posito dat, ille tunc ct reliquas cruces Impcratori offcrt, qui eat
osculatus, praeposito tradit Sacellarius discedens in medio subsistit,
et procumbens, Imperatorcm adorat, cique fclicia apprecalus, abit:
hoc idem reliqui, cum cruce in unoquoque velo ingresai, faciuut.
Ostiarius a mandato rursus egressus, velum tertium , custodem vaso-
rom sacrosanctae Deiparae in blachernis cum chartulario S. Sepulcri,
quartum, bospitalarcm Thcophili, <juintum, principes factionum,
sextura, hospitalarem Sampsonis, septimum, hospitalarem Eubuli, o-
ctavaro, hospitalarem Irenes, nonum, hospitalarium Narsetis, deciroum,
hospitalarem S. Irenes undecimum velum , senatores urbis , adducit.
,

Hi omnes, cum crucibus ingresai, ea, quae supra observavimus, pera-


gunt (IIL) Quo facto, Impcrator pracpositutn , hie cerimoniarium
iubet , ut pro more acccdentes crucesque ex Iroperatoris manibus
•umturos suo ordinc collocet, ut singuli secundum ordincm ac di-
gnitatem suam ingrediantur. Sic, si adsunt, patricii, stratcgi, cubiculo
praefecti, domcslici, primis ofGciis admoti et vicarii , singuli pro
more, in unoquoque yelo ad Imperatorcm intrant. Postquam vcro

Digitized by Google
174 constant™ porphyrogeniti
igyovrai , xai $29* ovxcog SiSorai dno xiXsvatag fitraardat^
(tov iv Tfji XavaiaxM. xui dnigyovrat anavrtg Siu tov /uo-
D vofrvQOv tov ovxog ini tov etdixov iv rfj fivarixjj <pidXji tov
xgixoyyov , fiuaTutovTeg anavxtg avxtav xrjgia xijg Xixfjg , o
d$ paaiXsvg i^igyexai iv t$ ygvaoTgixXivy , i£igyovxui d&5
xai ol UQttg dno Ttjg ixxXtjotag tov cpdoov ,
paoxu^ovTsg tov
9
M&.83.a(7rav0o> rtjg ixxXtjoiag, xai nag avxd ao/oiTat to xgonu~
giov xrjg Xixrjg „zijv xoivijv dvdoTaoiv." xai 6qgiysv6fisvog 6
fiaviXevg vnb t<5v tov xovflovxXeiov dndvrwv, tiiigyerai oni~
odtv xijg XtT?jg xai i^igyerai iv tiw qfiixvxXtia qptdXtjg xovio
rgixoyyov ikywrai avrov
, xai betters nuxgixioi xai ovy-
xXfjTog xai nuaa 17 ngoiXcvaig , xdxttdtv dnigysrai Xitu~
rev cop iv rtj $d<pvr\ , xai tlaigysrai tig tov vaov rijg vnega-
E4.L. loZytag Qsotoxov , xai axjjag xtjgovg xai tv§dfxsvog, Tt Xei ix$tas
tttv ixxsvy, xai anigytxai eig xovg aruvgovg, xai £v£dfievogi5
iiigyexav 6 id tov tqixXIvov tov avyovoxiag , xai eioigytxai
sig tov vaov tov dytov ngayxo/xdgxvgog 2xs<pdvov, xdxtl «v£a-
ftevog reXst ixetoe Ttjv ixrsvrj, xai fitjgiyevo fievog oY avTtov,
diigysTat Sid tov avyovcxiag xai T?jg axf/t'Sog tov Tgixoyyov,
xai fiivovaiv 01 (laoiXixoi iv rfj avxf{ dxpi'di tov Tgtxoyyov,*o
r
vnegevyopevoi tov flaoiXia. (J.) O 6*k paaiXsvg tygtytvo-
fisvog vno tcov dgyovxcov tov xovjiovxXe tov , nargiximv tb xai
ngtoxoonafragimv xai'rijg ovyxXtjxov , ana&aooxavSiddxcov zs
Bxai ini tov fiayXafliov xai XoincSv oixeiaxcov, tiiigyexai did

3. ini t6 cd.

in tcrram procumbentes cum adorarunt , singulis crucem donat , hi


felicia Iraperatori apprccati, abcunt. Sic quoque processus in lau-
siaco a mandato instiluitur, omncsque per monothyram, quae ad
acrarium privatum in phiala sccrcta triconchi ducit, cereos proccs-
8ioualcs geatantes, procedunt, Imperator chrysotriclinium petit, sacer-
dotcs, crucem ccclesiae praefcrentes , e tcmplo pbari prodeunt, et
iutcrea troparium proccssionis : Communem resurrectionem , exordi-
untur. Imperator, cubiculariis comitautibus, processionem sequitur
et hemicyclum pbialac triconchi petit, ubi patricii, scnatus omnisque
pompa earn excipit : undc ad daphnem pergens , templum S. Deipa-
rae ingreditur, cumque cercis accensis prccatus , extensam ibi canit
ad cruces acccdit, prccatusque per triclinium augustalis templum S.
primi martyris Stcphani intrat, et prccatus, extensam ibi canit, mox
ab iisdem stipatus , per augustalc et triconchi apsidem transit, in
cuius anside triconchi Impcratoris ministri, fausta doraiuo appreca-
turi, ausunt. (IV. J I s porro a praefectis cubiculi, patriciis, pro-
tospathariis et scnatu, spatharocandidatis , manclavitis et ceteris do-
mcsticis cinctus, per ianuam ad fiscum privatum dacentcm transit

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 32.

tov fiovod'vQOv tov ini tov eiSixov , xai xaxigytrai to) fia~
Sui'Sia tov Xavoiaxov. ol Si Ttjg ovyxXijxov, ana^agoxavSiSd-
tol xai ol tov [tayXafttov xai Xomoi oixeiaxoi fiivovaiv iv
T($ Xavoiaxtp ev&ev xdxetae , vnegsvyo/ievoi tov fiaaiXia • xai
5fyoiyev6tievos 6 paotXevg and t6v ixetas, eloeQ/txai iv tQ
TQiniTcovi, xai fiivovaiv httlos ol nqmxoona^dgiioi vnegevyo-
ftevoi tov fiaoiXia. 6 6*i (JaoiXevg eiodQ/sxai fierd tov xov-
fiovxXetov xai tigcxqixicov iv T(j) XQWOTQixXivo) , xai dneXdxov
6 fiaaiXevg Xaraxaiiv T(p 6*e$i(ji tov xqvoqxqixUvov nXrj-
fiigei V

lom'ov tog ngog tj}v xafidgavxijv tlodyovoav ngbg tov xoix(Sva,C \


ot Si naxgtxioi taxavxai iv to! agiaxegio fidget tov avxov
XQvooTQtxX/vov , xai faravrai efinooo&ev tov aiv^ov , /Jcwra-
tyvxeg rare Xixavtxia avrcov xijgta xai tov g aravgovg, oi Si
Uottg dvtyyorrai fiiaov Sid tov %qvootqixXi'vov , xai Forrav-
i5rot nXrjatov tov ohtyv. 6 Si Sidxovog Ttd-tjoi to £vayyiXiovM$.$2*h ^
iv Tfo paatXtxw Sqovw , xai yiverai fj ovvq&qg ixTSVtj , xai
dnigyexai 6 fiaaiXevg fiexa tov xovfiovxXeiov xai t&v uoicov
tig tov vabv Ttjg vnsgayiag Qeoxdxov iv tw opdgy, oi Si

naxQtxioi vnsQSv%dfi£voi tov flaoiXia i^igyovTai. xai


lOovxeog, el xeXevei 8 paaiXsvg, ngoaxaXovvrai Tovg narQixtovg,
xai avXXeiTOvoyovat Ttp flaoiXs? iv t([) vatji Ttjg vnegayiag D
Qt oxoxov , jj xai ovyj, Xtixovqyovaiv l§<» tig tov ay tov 2ti-
quvov tov innoSgofiov. OTOixtftivrog Si tov xXyToogfov, y{-
vovtui fi/vaai, xai fisrd tjJv unoXvatv Ttjg foiag XeiTOvgyiag
^Si^igytTai o paaiXevg xai xuStttxai ini Ttjg Ufu'ag avxov

i. ini to ed.

perque scalas lauaiaci descend! t. At senatns, spatharocandidati, man-


claritac cctcrique doraestici utrinquc in lausiaco subsistunt, Impera-
tori arclamantcs , qui a pracscntibus stipatus, tripetoncm , ubi pro-
tospatharii , fausta ei apprecantes , adsunt , ingreditur. Deinde cum
enbiculariis et patriciis chrysotriclinium petit, et abicns , in dextro
latere eius propc et quasi ad came ram in cubiculum ducentem sub-
sistit , patricii a u tern in sinistra latere eiusdera triclinii tbrono ad-
•Unt, processionales cercos et cruccs gestantea, sacerdotes per me-
dium eorum ad triclinium ascendunt et prope thronum cons is tun L
Diaconus evangcliura in throuo Imperatoris reponit, qui, solenni
extensa cantata, cum cubiculo ct sacerdotibus ad templura S. Deipa-
rte phari abit , patricii vero , fausta ci precati , discedunt. Sic po-
slca, si iusserit Imperator, arccssuntur patricii, unaque cum eo in
templo S. Deiparae sacris inter&unt; sin minus, extra templum in
S. Stcpbaui in hippodromo sacros ritus celebrant. Parato vero con-
?i?io, missus afferuntur, ct peracta diyina liturgia, Imperator disce-

Digitized by Google
176 C0NSTANTIN1 PORPHYROGENITI

TQanifys iv TfJ 'lovoxmavto xgixXfap ano axaQafiayytov, oSer-

avxwg xai ol xXrj^ivxsg' ano yaq xrf g Xixijg ndvxsg dXXda-


aovai. (E) Xoj) 6s eltevai, on, d fihv xvxv ** zavTti T$
eopxjj 0 evayysxlaftog xqg vneqayiag Qeoxoxov, xeXttxat ov-
Ed.L.io4ra>V Xixavevn 6 paoiXng, tog dvwxiQm el'wxai, ixxsXwvS
anavra dxoXov&cog iv xotg evxxrjQt'oig xtjg ddyvijg, xeUvag
anavra, tog Bt&urrai avuo rfj uav paicav fjtiiqa rtXefr.
ol nsv Uoetg furd to ixreXiaat, ndvra axoXov&ag
iv t<£ a-

2z€<pdvo) dniQXOVsai avroi fiovov iv t$ naXariy Atra-


vevovrsg, 6 fiaoiXevg iiaioysjai iv xoj xoixcivi avxov, ix-10
fo^d^ufyof xbv xaiQOV. xaxaXaflovxog 6*6 xov xaigov ,
fitjvvst

d rrjg xaraordoemg x$ nqainooixtp , 6 6h ngainoatxog dqXol


t$ paoiXct, xai s$€X$wv 0 fiaoiXtvg iv xtji dxxayavo), usqi-
(IdXXtxai xrjv yXavtda avxov o*tu xmv fjeoxtpoQav , xafhog ti-
d-taxat, xai 6tjQtysv6fxevog vno x(3v xov xovfiovxXeiov ao;roV-i5
Brow, i'&QXtxai did xov avyovoxi&g , xai 6*ieX&<bv to oxsvov ,
rflovv xrjv xQVQqv y,e?Qa , uvioysxai eig xov ovonotia, xai
axdg iv xrj yaXxij nvXrj xov ovbnodog , diyovxai avtbv ixeurs
ol naxQi'xioi xai axQaxtjyoi" nsoovnov 6s xai nooaxvvrpdv-
rcov, vbvsi 6 nfjainooixog x(jj xaxaoxdosoig ano xsXsvatojg^o
xtjg

xaxeTvog Xiyu „xeXevouxe" ano Sh xwv ixet SieQ^txai ,


reXtov unav dxoXov&oog, ov XQonov dvcoxiQO) iv xjj nootXevoti
Ms. 84 a rov evuyytXtafAOV ini Xenx<j) ifyfrijued'a. iaxiov , oxi xjj avxfj
Tjfii^ft xojv putoov xai rj avyovaxa 6i%Bxai xa ptjXa ojioicog

19. ol om. cd.

dit, ac vencrandac mensae suae in lustiniani triclinio in acaraman-


gio , quo etiam couvivae induti sunt , assidet : ante processionem
enim omnes mutatorias sumunt. (V.) Sciendum est, si in cum
diem annuntiatio sanctissimae Yirgiuis incident, earn ita celebrari.
I operator, sicut supra demonstratum est, procedit, omnia or dine in
oratoriis daphnes pcragens , observatis iis ritibus , quo* solet in die
palmarum obscrvarc. Sacerdotcs tantum, sacris in S. Stephani celebra-
tis,in processiouc ad palatium abeunt ; Imperator autcm ad suum cubi-
culum, tempus exspectaturus, se confert. Quo appropiuquaute, cerimo-
niarius praepositum,hic Iiuperatorem admonct, qui octagonum iugressus,
tunica sua per vestitorcs, ut raos est, induitur, et praefectis cubiculo
'
ipsum comitantibus, per augustalc transit, perque stcnum seu auream
manum digrcssus, ad ouopodem ascendit, in cuius aenca porta coustt-
tutum patricii et stratcgi excipiunt. Dum autem procidunt et adorant,
praepositus ccrimoniario a mandato signum dat, is dicit Jubete. :

Inde omnibus rile peractis , quae supra in processione annuntiatio-


Bis breviter explicuimus, disccdiu Sciendum, festo pabnarum die

Digitized by Google
DE CEIUMON. AULAE BYZANT. I. 33. 1
77
rw fiaaiXsFy xai xovg vxavgovg Xoftfidvet ix xav xaxa xvnov
tioegyonivtov ini xov fiaaiXitog ovxatg xai in' avxtjg* c

KE<V. Xy.
tJote Jet naQatpvldrrtiy xjj &yt% xai fieydXp ** xai inltijs rov
5 paOiXifog neoi6o*ov iy xole y^oxof^ioig.

'E^igyexai 6 ftaoiXevg and rov naXaxtov wgct nQoxxfj tj xai

fovxioa iv xtp ImtoigofiHO, Innevoag dh ixeiae , Jqgiyev6/ii(~


vog vno xoov xaxa ovvtj&eiav ,
dnigyjxai iv xolg yrjooxoftu*
oig, ixnXrjgojy xqv nagd xov ngo(pjjxov ,
fidXXov dh xov 2£v-
lootov, (igrjfiiytjv (pcovqv „iax6gniosv , eticoxe xolg nivtjoiv,
tj dixatoovvT} avxov fiivet eig xov aicova xov aiwvog* nXov-
xottokop anavxag xai nagafxv&ovfisvog ix xwv nagd Oefji df-D
icogjjftivoov avx(j) dv££avxXqx(ov dquavgaiv." ixxeXioag Js a-
nuvxa xd xaxa ovvtjfrsiav iy exdaxoi yqgoxo/ueioj , vnooxgiopet,
i5$y toj naXaxioj , xai oxoiyji&ivxog xov xXtjxcogibv ytvovxai
,

fu'voai, xai ol fihv xXjj&ivxsg qpiXot fxtvovoiv , ol tie Xoinoi


dnsQ/ovxai iv xotg idtoig avxoHv xonoig . xaxaXapovarjg 6h
xrjg mgag xrjg &etag Xeixovgyi'ag , eioigytxai 6 ftaoiXtvg iy
t$ va(jj xfjg vntgayiag Qeoxoxov xov tpdgov ngbg to ixxsXi-
*Ooai xtjv Setuv Xtixovgytav, xai (i xeXsvti 6 fiaaiXevg, ngooxa*
Xovvxat ol naxQt'xioi, Xai ovXXsixovgyovvxtg avxtjj, ei ds fiqyef Ed. L. id5

ai. ovXXttrovQyovvxit R. , ovXXeixovgyotiy superscript % cod.,


Cvikutovgyovvra* ed.

augustam qaoque Tela , aeque ac Imperatorem , admittere , et dura


ad ipsam eo ritu , quo ad Imperatorem ingrediuntur, ab ipsis crucea
accipere solere.
CAP. 33.

Observanda in iancta et magna feria quinta , et die Imperatorii


circuitu in .gerocomiis.

tmperator a palatio hora prima aut seCunda ad hippodronwiri


procedit. Equo autera ibi consccnsd , comitantibus eum , qui solent,
ad gcrocoraia abit , ut verba a propheta , aut potius a Domino pro-
lata impleat Sparsit munera , dedit pauperibus, iustitia eius in
i

taecula saeculorum manet: ditans omnes et sublevans ex inexhauttis


thesauris , quo* ipsi Deus donavit. Omnibus, quae solent in singu-
lis gerocomiis peragi, obserratis, ad palatinm revcrtitur, instructoqud

convlvio, missus afferuntur, et invitati quidem amici remanent, ce-


tcri vcro ad sua domicilia abcunt. Hora autem divinac liturgiae
instante,templura sanctissimae Deiparae phari Iroperator sacrorum
rituum cclebrandorum causa ingreditur, et si iubet, patricii vocantai'j
Constanlinus Porph/r. VoL L i*

Digitized by Google
178 C0NSTANT1N1 PORPI1YROGENITI
«|f^/owa* iv rep vtuj) tqv dy/ov nQmrofidorvfiog Srt(pdvov9
txsiae reXovvteg rrjv Sttav Xtizovoytav , xai si xsXsvet 6 /?a-
aiXevg ,
TCpoaxaAouyrat oi naiQixwi. rfjg dt* fo/royp-
yia£ rf Xeo&stoqg , xu&t^nai ffV t$ vdo&qxi tov avrov vaov
iv T(j> oxqfo>(>) , xai eiasXSvvug ot re fiuyicrrgoi xai naxQtxi-S
% nqainooiTOi xai Xomoi, Xafipdvovai dtd xeioog tov flaoi-
Xitog dva jmjXo»v 6*vo xai ivbg xivva^uofiov. (i 6*6 ov xeXsvei
6 paoiXsvg Pa ~
xafoo&tjvat iv Tolg ixetas , dndgx £Tal & v rV
aiXixfj xapdoa tov xQvaoroixXivov , xai xa9d£$Tai iv tm i-
Ms. 84- b xeloe ovn axd^ivfo, imreXmv naaav rqv ngoggrjOt taav tiiavo- 10
B pijr, avroi dk dana^o/uevoi rag tov fiaaiXicog ^ajpaf , i%ig-
XovTai vnsgsvxofisvoi avrov, xai fisrd ravra £$6QX£rai o
(iaoiXevg xai xa&i^srat ini rtjg rt/utag avrov rgani^rjg fiera
(piX(oy, ovg uv ixiXsvoe rfj avrjj fjfiiQa xaXiaai, iordov de,
iv Tavrt] rjj qftiga dXXd^ifta ovx eioiv. i5

KE®. x<r.

"Oaa o*«f naqatpvXdxxuv tjf fxtyttlrf nttQaoxtvJj , xai faa iv «u*i#


xeXttxat.

IIsqi digav Jevrdgav i&Xd-cov 6 paotXevg iv tw Irnto-


tyofuoj , innevsi ixuae xai unio/irai iv fiXayjQvaig , xa/20
tiotX&cav iv r<p vatji, djieg/eiui fiixQi rwv dyitov frvQtov, xai

3. reXovptf c R. ex codcra cod. compcndio TtXovvrat ed. 7. ij Jk


ed. 9. xaMSoyiai cod. 20.
,

Verba iv pXaxtyvais
: — d-
niQXitai om. cd.

ct qui una cum


ipso sacra celebrant; sin minus, ad templum S. primi
xnartyris Stephani progressi , sacras ibi cerimontas pcragunt, et, si
iU Iinpcratori visum fuerit, patricii advocantur- Divina autem H-
turgia (inita, is in narlhecc cius templi in scamno sedct, et magistri,
patricii, praepositi ct rcltqui ingrcssi, e mauu eius singuli duo po-
ma et ciunamomum aceipiunt. Si vcro ibi considcrc Imperator! non
libucrit, abit ad Impcratoriam cam cram chrysotriclinii ibiquc in
scarono considet, omncs praedictas cerimonias observans. I Hi vcro
osculati Inipcraloris mantis, post faustas acclamationes disccdunt, ct
posthac ipse Imperator abit suaeque pretiosac mensac cura amicis
quos co die invilari iussit, assidct. Sciendum autem est, mutatorias
Jaoc die non indui solcrc.

CAP. 34.
Observanda in magna vigilia t et quomodo celcbrari soUat.

Circa horam secundam Imperator circum ingrcssus, cquum con-


scendit c% blacbernas petit, ibique templum iugressus ad sacras ia-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAOT. I. 34. 1
79
xrjgovg xai tv£u/Li£vog 9 tioigysxai tig to &vaiaartjQiov C
ajf/ag
9
xai Xapa)v &vfiiaxov, dvpia xvxXofov, xai vnaXXd^ag xrjv d-
yiav xodns&v, xi'fyotv iv avrij dnoxofipiov, xai i'£eX&(dv fiiu
xtjg nXaytag, uoiQyevai rig xov vaov xtjg dyiag ooqov
, xai
5u\f/ag xrjoovg eig xov avxov vaov iv xf nooosvyrj avxov, aSg
t

d'&ioxai avxfjj, i'unoootev xav dyiatv foamy, xai eiosX&wv


tigto &voiaoTijQiov, Xaficov frvfiiaxdv, dvfua xrjv dytav xgd-
nt^av xvxXodev, xai Xafimv anoxo^iov xid-rjoiv avid iv
, 177
dyta xgani^tj, xai eid> ovnog vnooxoiifsag riodoyexat iv xi*
lonaXaxt'y, she eytnnog, sits xov nXodg. xai neoi togav r^Z-D
xqv ij xai xsxaQxrjv xtjg avrijg ^ftigag dnioyovxat, ol naxgt-
xiot dno xtXsvoecog iv xtji vaijp xtjg aytag Eigqvtjg, oncog, xs-
Xovvxog xov naxgidoyov xag fciag xaxtjyjoeig iv xi} avxijjt
vaip, xvycooiv ixtios. ioxiov 6*s , oxi, el /ttev nob xijg xoir-
x^xoixxtjg vnoaxgixpet 6 flaoiXevg dnb ftXayiovag rioigyexai ,
ngwxov iv x(ji xai ixjiuXXu xqv xs yovorjv xqd-
@soxiaoiQ) ,

ne£av (isxd xcov Xoincov yovocav oxsvojv xcSv fxeXXoyjcov xa-


SvnovoyrfOai xfj foaxaivqotfiiip iv xm yovooxQixXivo), xai eifr'
ovxag xsXovai xrjv xgixoixxtjv, xai noooxvvtt xtjv xt^iiav Xoy-
ioyijv. d^ioitag eioioyovxat xai ol naxoixioi dno xeXevoecog jue-Ed. L. 10G
ra xov xovfiovxXriov , nqcoxoanaduoioi' xe xai ol ini xojv oa-
xtiaxuv, ngoaxvvqoavxsg xai avxoi xqv xifitav Xoyytjv, xai
vntQtv%dfi$voL xov paotXia, i&oyovxai. ri iJ* pexd xijg T(>i-Ms.85.a»
xoixxTjg vnoaxoixfjet, and fiXaxigvag, cog xsXioag ixsios nocS-
25xov Tijy xgixoixxijv , nQoaxvvet xtjv xifu'av Xoyxi* ftcxd xtov

nuai pergit, ubi com cerei* ardentibus precatus , oratorium ingrcdi-


tor, ct sumto thuribulo, illud circulatim inccusat, ct postquam novo
injLrato sacra mmcnsam vcstivit, apocombium inibi repouit, perquc
obliquitatem cgrcssus, templum sacri Scpulcri petit, et cereis ibi in
prccationc, ut ipsi mos est, ante sacras iauuas accensis , iuquc sacra-
ritun ingressus , sum to thuribulo , sacrum altare circulatim incensat
et apocombium in eo reponit, et sic ad palatium aut cquo aut nave
rursus revertitur. Circa horam tertiam aut quartam cius dici patri-
cii a mandato ad sanctae Irenes templum proceduut, ut patriarchae

dirinam catcchesin in hoc templo peragenti adsint. Scicudura vcro


est, Impcratorem, si ante tertiam ct sextain c blachcrnis non rever-
tatur, primum in vestiarium ingrcdi, aureaquc mensa et rcliquis ra-
sis, quae in aurco tricfinio in rcnovationc adhibcri debent, indc
amotis , tertiam et sextam ibi celcbrarc aureamquc lanccam adorare.
Eodem ritu patricii a mandato cum cubiculariis , protospalhariis et
praefectis domesticorum , sacram lanccam adoraturi, ingrcdiuntur,
quo facto, fa us t a Impcratori apprecati, disccdunt. Si vcro post tcr-

Digitized by Google
180 CONSTANTINI porphyrogeniti
dvareQeo.siQTj/xhcov iv no (pdofp, xai ovroag elaigytrai
iv to) f$S0TL0t(it«) t
xai ixfidXXu zd axevrj , a>g 7i£0£/'o 77x01.

iariov Ss xai tovto, oti xai nXoog dnsoyerai 6 paaiXsvg


iv ftXaysQvuig , aXX* ovv xai opiloxaXu to dyiov firjfia Ttjg
B dyiag ao^ov, xai vnoargixfjag dno iftavtov , siaiQ/ejai sig r«5
yrjgoxo/usiu t&v xvqprjg, xai qoytvei tovg yiqovrag xai Aa»-
povg, xai vnooTQiqpu eig to nuXdnov.

KEQ. Xe.

"Oo« <J«r nnQatf vltixTHv t$S dyttp xai ptydkp aa/3/3<rra>.

Tlegi ojQav jqit^v uXXdaosi to xovftovxXeiov, xai bY<Jora£io


dno xtXtvoeo&g fietaaTdaifiov did tov Ttjg xuTaatdaitog iv to!
Xavoiax(jjt xai oi fiev fiaQpdiOL ugyovrsg dieoyovrat 6id tov
fxovodvQOv tov ovrog ini tov eiitxov, xai i^igyovrai iv tu!
CfjfiixvxXiip Ttjg fivorixtjg (pidXtjg tov TQixoyyov, 6 $6 fiaoiXevg
drjoiyevo/uevog vnb tojv tov xovfiovxXsi'ov , i'^igyerai dno tovi5
XQvooTQixXi'vov, xai dugysTat did tcjv dia/iaTixdiv tiov dyiiov
fi } (pogtav ouyt'ov, xai i%(Qy€Tai iv tuI r^ixvxXio) Ttjg fivartxijg
fpidXtjg tov TQixoyyov, eid-* ovrcog diegynai, dtjQiysvOjusvog
vnb ndvTWV , did te Ttjg dxfJi'6*og xai Ttjg Sdqpvtigy ctnrwv iv
Totg ixttae ovoiv evxrtjQtoig xtjQta , *ai eiaigyirai iv tw xoi-10
tdivi tov avyovoTimg. xai aXXdooovuiv oi tc narQtxioi, 0*0-

i3. ini to cd. 14. tiUMvxXp cd.

tiam ct sextam Jmperator a blachcrnis, ca scilicet ibi iam celebrata,


redcat, veucrandam lanccam cum dictis in pharo adorat, dcindc
estiarium ingrcssus, vasa, ut supra monuimus, inde removet. Porro
sciendum est Imperatorem etiam nave ad biachernas abire , ct sa-
,

crum bema saucti Sepulcri ornare, deindc reversum in veste , quam


temper gestat, ad gerocomia cyphes abire, ac rogis seu douis seni-
bus et infirmis distribulis, ad palatium reyerti.

CAP. 35.

Observanda in tancto magnoque tall at o.


Circa horam tertiara cubiculum muiatorias sumit, et a mandato
rartastasimum sive solennis processio per ccrimoniarium in lausiaco
indicitur, pracfefcti barbati per ianuam aerarii privati in scmicircu-
lu in secrctae phialae triconchi abeunt Imperator autem , a cubi-
culo stipatus, ab aureo triclinio per porticus quadraginta sanctorum,
sago indutus, ad semicirculura secretae phialae triconchi abit, dcindc,
omnibus comitantibus, per apsidem ct daphncm digrcssus, cereos in
oratoriis, quae ibi sunt, accendit et cubiculum augustalis intrat.
Tune patricii , domeatici et omnis scnatus tunicas atrabaticas , prae-

Digitized by Google
DK CEKIMON. AU1AE BY1ANT. I. *5. l8l
pthxtxoi xs xai 17 ovyxXrjxog clnaaa dxqafiuxixd %\a*idia t 0-
ftoi'tag xai ol xov xovfiovxXd'ov uQ/ovxeq nsQi^i^Xnvxai yXn-
tt'diu xvgea , oi de ngainbaixoi Xeovxdgia XQvooiuftXcc xai
xuxaXapovxog xov xaiqov , neQtftaXX6f.uvog 0 fiaaiXtvg dtfitj-D
Sxrt aiov to nayavbv xai yXavida toy bxpi^tanov , xai trjQiysvo-
fisvog vno re xmv ngamoa/xcov xai Xoitxojv dg/oyrcoy rov
xovpovxXe/ov, ticQ/sxai did rs rov avyovoxicog xai xov ot«-
rou, riyovv rtjg %Qvaijg xsiQog, xai undgysxat sig xbv ovono~
iuj xui oxdvxog avxov £v xfj X.uXxji nvXtj xov dvono&og, fit- Ms. &5. b
ioX OVTUl avxov ixeloe nuxotxioi xai axQuxijyoi , xai nsoovjmr
vtvei 0 noambaixog x<jj xtjg xaxaoxdotcog dno xsXevostog f xai
Xtyti „xtXsvoaxs'" xai avxoi vnsQ£vy oyjai J ° v puoiXiu 99 sig
noXXovg xai dyafhvg ^oyov;/' (B.) Kai ittffiysvopsvog
vn* avxoHv ndvxav, Qinytxut xovoioxooquo, xai axdvxog
i5hx<p xafisXavxup ini xov noQfVQOv Xftov, ninxovaiv avtfiCEaVL. 107
oi nax^ixioi xai rj ovyxXfjxog, xai Xaftmy vtvpa 6 nQainboi-
xog nagd xov PaaiXtcog, vevti xw oiXsvtiuqiw , xuxttvog Xiye*

yt
xtXevoaxe avxoi vntoevyovxat xbv flaoiXsa „elg noX~
Xovg xai dya&ovg xqoyovg." xuxttdsv drjQiyevo^tvog vno
londvxmv avxd>vt 6ugx £Tai $l<* Tf T0* v e&ovfiixoov xai xdiv ayo-
X6oyt xui £%ioy txui did xtjg /uixou; nvXrt g xtjg x.uXxtjg xov yy-
m

xov f xui undo/STai ft^XQ 1 T0 *> uyi'ov (pgeuxog. xa $4-


yovxai xbv ftuaiXea £v xatg oxdoeoty avxtSv, aq>Qayi%ovxa xbv
puotXia xai [aovov, Xiyovat 6*6 xai oi voxdotoi xai oi fiutoxo-
i$Qtg, aSg el&iaxai avxolg, xovg idfipovg. 6 is paoiXivg eiotX-B
20. did ruiv ed. ai. ntilqs xai x«Xx. ci\.

fecti cubictilo vestc« Tyrias, pracpoiiti lconlaria anrcis fimbriis in-


duunt. Tempore vcuicntc ,
Iniprrator dibetcsium paganum ct tuni-
ca m htbernam gestat , et a prarposilis cclcrisqnc cubiculi praefectta
stipatus, per augustajc ct stenmn scu aurcam manum ad onopodem
abit, in cuius acnea porta constitutum patricii et strategi excipiunt,
et postquara in terram proctibucre, praepositus cerimouiario a man-
<lato lignum dat, is (licit lubete , ipsi Imperatori apprecantur In
: :

multa bona que tempora etc. (II.) Deindc ab bis omnibus stipatus,
ad cousislorium abit, et dum sub camelaucio in porphyrctico lapide
stat, rursus patricii et scnaturea procidunt A ct posU|uam praepositus
signum ab lraperatore accepit , silcntiario annuit, qui dicit: lubete,
ceteri faustum ac diuturnum imperiuin principi apprecantur. Inde
his omnibus cornitautibus per excubias scbolasque transit , perquc
,

parvam aencam porta ro cliyli ad sanctum putcum venit Facliuncs


Jmperatorem in suis statiouibus accipiunt , ct tantum crucc si^uant,
notarii vero ct magistri , ut ipsis mos est, iambos rccitanU Iinpcra-
tor sacrum putcum iugrcaaus , ccreos acccudit , ct a patriarch* ia

Digitized by Google
18a C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
&wv iv r$ dyfy ygiaxi xai ujf/ag xrjgovg, iiytrak nagd rov
nargidgyov iv rto ay*M (pgiau , xai ngooxwqoavrtg d/uyoTC-
got dXXijXovgxai danaadfitvot, eiaigyovrat tig rov vubv, xai
dntX&ovrtg fitygi Ttov dytwv ^vgiav, 6 nargidgytjg tioig-
ytrat tig to d^vaiaai^gtov , 6 ds ftaaiXtvg , axdg tfingoadtv^
ray dytwv &vgtov, xai atyag xrjQOvg xai tv^dfisvog, tioigyt-
rai tig to dvoiuorrjgiov f xai fxevd to vnaXXd^ai ttjv ayiav
rgdnt^av Tag avTtjg ivdvTag, Xafifidvti naga tov ngainoaixov
ygvaiov Xirgag g, xai rid'/jdiv avrdg tig rr)v uyiav Tgdnt^av
iv tt[) paoftt&itp, iv (J) 6 (iaaiXtvg ToraTat, xai qvi'xa vnaXXd-io
C|fj rijv uytav Tgdne^av, Xafitov unox6fj.fiiov ere gov , tyov xai
avxo ygtjjuaTa ndfinoXXa nagd tov ngamoohov , Tidtjaiv avrd
tig Ttjv dyiav rgdnt^av , tha Xuptov nagd tov naTgidgyov
Ovftiarov, dvftia ix Tgnov to Ovaiaarrjgiov xvxXofcv, xai i%ig-
ytxai $ia tov dgiartgov pigovg Ttjg nXayiag, xai anigytxai tigiS
a to axevoqpvXdxiov. siaeXStov ds xai axf/ag xrjgovg tvyerai, xai
tv^djusvog &vjuiu rd oxsvtj unavru, xai xa&i&Tai fiixgbv /nera
tov naTgidgyov* ti&* ovrco; tioigyovTai ol tov xovpovxXttov
xai ol Xoinoi agyovtfg ol xaxd ovvij&eiav tiaiovrtg, Xafxpdvovai
nagd rov axtvoopvXaxog vdgdovt xai tl9' ovTOjg dviararai 6 fta-io
aiXtvg, xai ityXSwv dno tov axevoqpvXaxi'ov, titigytTai Sid tov

D yvvaixtTOv rdg&fjxog, iv § xai Ttjv avvr^rj ardaiv xdxTTjvrai at


rijg avrijg /LitydXrjg ixxXijoiag diaxoviaaui, xai i^igynai did Trt g
dgioxtgug nvXrjg tov fitjftaTOg xai imdidwatv avnj) 6 nargidg*
yrjg tvXoytag, (T.) Kai $tsX&6vTsg dfUforegoi did tov oniofhvrf

sancto putco cxcipitur, ubi, postquam le inyiccm adorarunt ac sa-


lutarunt , tcmplura intraut , et ad sanctas ianuas progress! , pa-
triarcha sacrarium iutrat. Impcrator ad sacras iannas constitu-
tes , cercos accendit , et prccatus sacrarium iatrat , mutatoque sa-
cri altaris instrato , a praeposito centum Hbras auri sum it , qui eas
in gradu ponit , in quo Impcrator stat , novoque instrato im-
posito , aliud apocombium , quod et ipsum admodum prctiosum
est, a praeposito sum it inquc sacra mensa offer t , dciude suf-
fimeutis a patriarchs acceptis , sacrarium in circulo tcr incensat,
pcrquc sinistram obliquitatis partem ad locum, ubi vasa asscrvantur,
abit. Ingrcssus vero cum ccrcis ardentibus , prccatur, dcindc vasa
omnia incensat et paululum cum patriarcha considet. Postbac cubi-
cniarii et reliqui praefecti , qui pro more intrarc solent, ingrcssi, a
thesaurario nardum accipiunt, Impcrator ycro surgit, et a sceuophy-
lacio egressus, per gyuaeceum narthecis, ubi soli tarn stationcm suam
diaeonissac magnac ccclesiac habcut, transit pcrque siuistram brma-
tis portam, acccpta a patriarcha benedictione, egrcditur. (Ill ) Poit-

Digitized by Googl
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 35. l83
tov p^jtiaTog artvov foaftanxov tov ayt'ov NixoXdov, dntQX 0*-
tai ftixQi tov aytov (poiaTog, xai avfhg tmdovg 6 nargidgxm
T(p paoiktt tvXoytag, xai dfupoTtooi dXXqXovg donaodptvoi,
i$4oztrai §ihv 6 flaoiXtvg, fyoiyevofitvog vno twv ngottQ/jfiiyajv
Sxuvratv, xai eio^oyerai did Ttjg ftixgag nvXijg Ttjg %aXxrjg, xai
pi/Qt tov xovotOTWQtov iX&oiv, fthovoiv ixttot ol Ttjg ovyxXfj-E^. l, (0 g
tov, vntQtvyoftevot tov (SaoiXia. xai xaraXafiovrog avT&S to
ortvov, fidvovaiv ixeius ol narytxioi, tintQtvxifitvoi xai avroi,
xai and tcov ixttot tfoigx*™ 1 6 (JaotXsvg tig to naXdrtov,
loxni 0TOix?j&ivTog tov xXtjtcoqiov , yhovrut /ui'vocu, xai dnaX-
Xdooovoiv anavTtq, xai ol filv xXrftivrtg yfXoi fiivovoiv t ol
dt undQ/ovrai txaorog avxtav tig tov oixov avTOv. xai nsoi
mgavd-' dXXdooti to xov(iovxXciovt xai xaxaXapovoijg Tfjg woag
Tijg $tiag XttTOvqytag, tiotyxtjai 6 fiaoiXtvg nqbg to ixrtXioat
iSrrjv dti'av fivoraycoyiav iv t<$ q>doo>, xai ti xeXtvoti, ftcx-

io/ovrat xai narglxioi xai ovXXtijovgyovvTat avrot, ti 6*«B


fiyye, &%£gxovTai tig tov innofioopov , xai Xtixovgyovatv ixttot
iv Tto vato tov uyi'ov nocoTOudoTvooc 2rtwdvov, xai tiiXXov-
Tog tov vjuXtov uq%ao&ai> to dvdora 6 Qeog," force
iy
xov~ ma
iqIixovXuoioi y xQorovvrtg xd t£a>frsv xmv xqvowv firjlcov xot-
fxdfitva (IrjXa, xai fjVtxa ao^tfiai to jy dvdoTa 6 Stog** 7x0- Mi. 86. b
Qtv&v Tavvvaavxtg i§ i'oov, atQOvoi tu t§<odtv fifjXa, xai pi-
rovot ra XQ V(J <* Pfo a * a < ftovov . xai t//$ fatag XtixovQytaq
ttXto&tiOTjg , xai dvaxgd%avxtg ol iv xotg ixttot' ^OTtgtwsti

17. tlalo'/ovxai ed.

<raam ambo per angustam porticum S. Nicolai , qnac pone bema


est transiere , ad sanctum puteum abcunt , ubi patriarcha Im-
,
peratori rursus benedictionem dat : post mutuam vero aalutatio-
nem, omnibus comitanlibus , lmperator egreditur, perque par-
vans portara aeneam ad consistorium usque proccdit, ubi senato-
rs, fausta ipsi precantes, adsunt Cum vero ad stenum veuit, pa-
tricii ibi congrcgati felicia apprecantur , unde in palatium ingrcdi-
tur j ubi , convivio parato , missus aflcruntur , omnesque mutatorias
deponunt, amici vocati manent , ceteri vcro ad suas quisque aedes
ditccdunt. Cubicnlum circa horam nomam vestcs muiat, et tempore
diriui officii appropinquante , lmperator ad sac ram missam celebrau-
dam in pharum abit , ct , si iusserit , patricil intrant uuaquc cum
ipso sacra celebrant ; ad circum abeunt et ibi in templo
sin minus ,

S. protomartyris Stephani sacram liturgiam celebrant. Cum vero


Psaltes i>cns re surge incboatums est, cubicularii extra aureas cor-
:

tinas suspensa vela tenentcs, adstant, et dum bymnum: Deus resurge


orditur, aequaiiter extendentes, vela exUriora tollunt manentquc

Digitized by Google
l84 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
fruv /' evfrvg avXtt to ogyavov, o toxa-
c
o Qeog xov patrtXia
xai iv x(o xginextovi 9
xai i&X9av 6 PaotUvg xa^ixai bit
avxov xganitTjg , tpog&v oxagapdyyiov diaongov
xijg xifiiag

CXQvooxXaPov, xadi&vxai xai ol xXrftivxtg tpiXoi, ol psv dno


axagafiayyttov Xtvxmv, ol $h ygoaxvv , £v&i<og o*e ol pkv
yovxeg xov xovPovxXsiov dnaXXd^avxeg dvaytogovoi, ol 6s
ana&agoxovpixovXdgioi xai xovPixovXdgioi dnaXXdiavxeg,* no-
gicxavxai dno axaoapayyiav. (4.) XQ1 eidivat, oxi,

« fiev xvyrj rt eOQirj rov evayyeXtOfiov x$ avxij qfiiga rov


aytov aappdxov, dnigysxai 6 paotXtvg tig xrjv dyiav 2o<pt'av,io
xai ixxsXet finavxa xd rov /LieydXov aappdxov , aSg dvtoxigto
ci'gqxaf xai iv xfj vnaXXayjj xtjg uyiag xguni&g xai iv xfj
D dvfiidasi xov dvaiaaxtjgtov xai h xjj ficxojMdfi rov ygvoiov,
xai i^eX&tov, tog ei'&itrxai avxw, dnigytxai h xoj oxsvoyvXa-
xup. xai xsXeaag ixetae dnavxa , tog ngoagfjxat, i#gy cxaii5
m

6id tijg dvtoxigto eigrj^iivfjg nvXrjg* xai Xuptov ixttoe nagd


xov naxgidgyov svXoytag, did rov axsvov xov aytov Nixo-
Xdov Siaflaxixov dnigysxat, iv xtjj dyuo tpgiaxi, xai Xaptov
naga xov naxgidgyov evXoytag, ovx i%igysxat iv xfj fiiotf
ngog to dmX&tZv avibv iv xiji naXuxfy Sid xtjv eogxijv xov2Q
evayyeXiafiov , dXX' vnoaxgixf/ag eioigyexat iv xfj fitixga nvXjj

Ed. L. iooT# ovorj iv xo) tpgiaxi, iv % toxaxat, iv xatg fisydXaig ngos-

Xevoeoiv, inidovg xofg yjdXxatg xai Xotnotg xdg nXovatag aw-


tov dtogedg 6 fiaotXevg iv xw xga&tv xov agyvqov* xai ixep-

ax rats om. ed.

tantara aurea. Divino officio pcracto / poatqnam ibi congregati ex-


clamarunt: Conservet Deut Imperatorem nostrum! statiro organ um in
tripctone collocatum pulsatur, Impcrator egressus, vcncrandae raen-
sae suae, scaramaugio albo clavis aureis indulus , assidet, cum quo
amici invitali partiui albis partim variegatis scaramangiis induti as-
,

sident praefccti cubiculi , depositis mutatoriis, disccdunt, spa-


:

tharocubicularii vero ct cubicularii , mutatoriis cxutis , in sca-


ramangiis lmperatori ads taut. (IV.) Sciendum est, si festnm an-
nuutiationis in candem dicra sancti sabbati incidat , Imperato-
rem ad S. Sophiae abire et ibi ritus omnes magni sabbati su-
,

pra recensitos turn in sanctae mensae instrato mutando , turn in sa-


crarii incensatione aurique oblatione servare , et inde egrestum , ut
ei raos est, ad custodiam vasorum abire. Ibi cnira postquam omnia,
quae supra tradidimus , peregit, per supra commemoratam portam
egreditur, et bencdictione ibi a patriarcha accepta , per angustam S.
Nicolai porticum ad sacrum puteutn abit, acceptaque rursus bene-
dictioue, ad mcdiam, ob fcatum annuntiationis in palatinm abiturus,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 35. l85
fay Siigysxai Sid xov xQixXivov, iv xQapaxfat o fiaoi-
Xevg iv xaig (isydXaig noosXevoeoi, xai eio£Qx £jai * v T $ FT
Tarco quo , xai dnaXXd%ag xijv oxoXrjv ,
r,v <poQ£? xov dyiov
oaftftuxov, vnaXXdooa rrjv xov (vayyeXioftov oxoXijv. i^sX-Us. 87. a
5#aiv J« amo xqqv ixttoe r XXay(xivog , dnio^Bxai sfinqood^v
t

t(Sv xhvQtov jov SvaiacmjQiov, xai ev'^a/nevog, xgaxwv xai xtj-


Qovg, €iu6QXtTal **£ to dvoiaoxrjoiov , xai ngoaxvyqaag xiyv
ay lav rpune^av ,
sl-ioyexat, xai SiSQ/erai Sid xtjg oaXaiag,
xai fiiXXovxog avxov Siig/ead^ai Sid tfjg acoXatag, Xa/npuvei
loano xov noainooixov xrjQiov Xixavixiov, xai nag' avxd «p-B
yovxai to Too7iaotoy t^£ «oot^ to „oqii€oov xijgaamjgiag
yfiaiv to xeqtakaiov" xa/ Stjgiysvoftevog V7r6 xs xmv ao^or-
t»v TOtf xovpovxXetov ,
naxQixtcov xe xai oxoaxjjydiv xai xijg
ovyxXijxov, Sieg/exai Sid xov vaov, xai e&g/ixui Sid xs xov
iHvuQ&qxog xai xov Xovxtjgog . xaxeXd-cov Se xd ygaSqXia xov
a&vga, i'^eg/exai ini to ftiXiov, xai SioSevcov xrjv fiiiotjv, a-
tfo/srai iv tw cpogro xai xeXet ixstae anavxa dxoXov'dwg, ov
xoonov ckvcoxiga iSffXcofrr]. xai xaxeXdcov eig xov vaov xtjg

vnsoayiotq Qeoxoxov iv xotg xaXxongaxetoig , xtXtt ixsVoe xtjv


lodti'av Xcixovgyiav fii/Qi xov evayyeXiov. xai and xov $v-
ayysXiov xaxig/jxai Sid xrjg %vXtvqg oxdXaq , xai i^ig/exaiyC
TtXeo&siarjg xrjg ixxsvovg* iv xavxrj ydg xfj ytiigq fj fata
Xstxovgyia ov xeXeftai dnaaa, dXX* emg xov evayyeXtbv xai
ttjg ixxevovg. xai i£eX&a)v 6 (laaiXevg iv xto ifipoXri), ag

14. re om. cd
non procedit, sed reversus, parvam porlam in sancto puteo , ubi in
magni* processionibus psaltis ccterisque copiosa munera sua inter
solenne* argentarii acclamationes erogat, ingrcditur. Indc per tricli-
nium, ubi in roaioribus processionibus convivium celebrat, transit
et mctatorium petit, mutataque stola, quam sancto sabbato gcstat
earn, qua in annuntiationc utitur , induit. Unde mutata vestc , ad ,

ianuas sacrarii abit, ubi cum ardentibus ccreis prccatus, sacrarium


intrat, et sancto altari adorato, disccdit pcrquc solcam digrcditur,
digressurus, ccrcum processionalcm a praeposito accipit , quo facto,
ilatim tropariura festi exordiuntur Ho die caput salutis nottrae.
:

Deinde a praefectis cubiculo , patriciis, strategic ct scnatu stipatus ,


per templum transit, pcrquc nartheccin ct baptbtcrium abit Per
gradus autem atbyrae descendens, ad milium et per niediam in fo-
rum abit, omnia ibi, ut supra ostcndimus, ordinc pcracturus. Deinde
au templum sanctissimac Deiparae cbalcoprateorum veuit, ct divinam
liturgiam ibi ad evangclium usque celebrat. Quo rccitato , per ii-
gneam scalam' desccudit, et finita extensa, discedit: hoc cnim die sa-
r

cra liturgia uon tota, sed ad erangcUum usque ct cxtcusam ceic-

Digitized by Google
1 86 CONSTANTINI PORPHYROGENOT
eiprjrai, InntvtL ixstas fisra tcov xara avvq&eiav, xo/ ano
twv ix(tae drjoiyevbfisvog dndg/srai $v tiS naXaTtot, ixTsXtov
anctvTa iv rjj o*iodi>>, uTaou re xai fio/jj, ov rgonov dvaniga
iv Ttj xadvXov ngotXtvaet tov evayyeXiOftov iiti Xsnxw
tttfitfra. xai tioeX&oov eig to naXuTiov, reX$? ta tov dyiovS
dupfiuTOv anavra.

KEO. Xg.
D "Ooa del naqatpvldtruy in I nqotXt^cu IxxXt/otac.

9
laTtov, ou xai % nnoiXevoig T/jg evoaotcog Trt g ixxXrjatag
tog xai at Xoinai ngosXtvosig iiuTeXeiTai* xai yun ijinouT- 10
s rag 6 (iaoiXtvg uneiai, xai at doyui xaxa Tvnov yivovrat 9
fyXovoTt xai xwv dtj/noov xaxa to ftw^oj dxroXoyov vtojv iv
Totg Tonoig avxojy. 6 6% fluoiXtvg dnegyofievog ea>g tov
Ms. 87. buyt'ov (poearog, dnoardo?ezai ixclat, tha Si^afiivov ovtov
Etl.L. hotov naTQiaoyov, dnigyovrai dftyoieQOi fig tov vaov Tt\g a-i5
yiag Eigijvtjg. xai tit]' Tyjg ixxXTjaiaarixtjg ndarjg ra£fft>s Tf-
Xov^iivrjg, enaiQOvotv an* avTOv tov vaov Ttjg ay tag Eigijvtjg
T/jv Xuijv, xai v7iooTo£q)Ovoiv tig tov vaov xijq dyiag 2ocpiug
Xizavevovreg, xai eioig/ovTai 6*ia tov yvvaixiov pioovg Trjg

avxfjg ixxXtjoi'ag xai tov vuQ&^xog , xai dnodovreg ixstos r^vio


Ttjg Xnfjg dxoXov&iav, yivtTai ?j el'oodog, xai tiooStvei 6 (la-

1 1. dnttidi cod. et cd.

bratur.Imperator ia porticum , ut diximus, egressus, eqnum cam


quibus raos est,, conscendit, ct ab his stipatus, ad palatium abit,
iis,
omniaque in transitu, statione ct receptiouc, quae supra in scdenni
processione annuntiationis brcvitcr cxposuimus, obscrvat. Ingressus
palatium, ritus sancti sabbati omncs cclebrat.

CAP. 3R
Obscrvanda in processione unionis ecclesiae, seu quando tomus
unionis ecclesiae praelegitur.

Obscrvandura est, processionem quoque unionis ecclesiae eo Titu,


quo cetcrac processioncs, institui. Imperator enim ad templum cum
reccptiones pro more instituunlur , factiones scilicet
officii* abit, ct
in suis stationibus ei acclamant. Dcinde ad sacrum puteum proce-
dens, coronam deponit, ibiquc a patriarcha execptus, cum ipso una
ad sanctae Irenes pcrgit. Peracto ibi divino officio, ab ipso S. Ire-
nes templo pompam ordiuntur, et sic in processione ad templum S.
Sophiae revcrsi, per gynacccum ct nartheccm cius acdis intrant, da-
toque ibi proccssionis ordiue, introihis fit, Imperatore et patriarcha

Digitized by Google
DE CERJMON. AUIAE BYZANT. I. 17. 1
87
GiXtvg xai 6 naxQiaQ/rjg find xai ndvxatv rmv leoiatv, td
M xrjg vnoaxooyrjg inixtXtTxav xadwg xai iv xatg Xoinatg
nqotXevotoi.

KEO. X£. B

5 Xo? tldivai, noie dlXdooovOtv 0/ deanixtuiy tetfs ioQraZe xai


7TQOtXtl!0€<Ji.

dyfy *&i fAtydXri xvgiaxrj tov nda/a i^iQ/ovxat 01


77}
Stonoxai and tov naXaxiov fitxd o%i(av oxaQUfiayytrnv xai
XQvoojitQixXtiaxaiv oayiwv, xai iv x(ji xoixcovi xrjg dutpvrjg

loXdooovoi rd dxoqdxia, neoipdXXovxai Ss xai xd xfyx^dxta,


xai yivtxat 6 donaoubq sv xtji fttydXy x(jtxXivfp xdav i& dx-
xov^itmv, xai titxd joy donaouov ixftdXXovot, rd x^tx^dxta
xai ntotjidXXovxaL xovg Xioyovg xai axiu^aia , ti xeXevovoi>C
Xtvxd tire govoia, xai iv fiiev xjj evtavv^ ytioi xQaxovoi
iSoxtjntovag yqvaovg ex Xidmv xai naoydyoov tj/ufpttoudvovg,
6 tjj dentil ysioi xr)v die'^ixaxtav rd o*s xrjg nootXtvot-
a>; ImxtXtizai, xadxog tiQrjxa^itv, ioxioi; otl, tcSv titonoxwv
ihotitvauvxaiv xaxd xb ticodvg xai eiaeXOvvxtov iv x(o firjtu-
Tft)o/w, ixfjdXXovot xovg XuQOvg, xai ixfiaivovxtg tig xa
200770 xai tig xr)v dydntjv xai tig rrjv xoivwvt'uv, ov ntQtfidX-
Xovtui xovg Xciaovg, dXXd /Xa^vdug* iv 6*k rro vnooxQttpeiv
avxovg iv xtj* nuXaxito, ntotpdXXovxat xovg Xciyovg xai axip-
H*ra, ti fitv iv xw nquft Xtvxd, iv xjj vnoaxgoffj govaia , ti

com sacerdotibus omnibus ing rediente. Redeunt autcm eo ,


qui in
rdiquis processionibus servatur, ordinc.

CAP. 37.
Obtervalio de vettibus , quomodo ab Jmperatoribut in Jettit diebu*
ac processionibus mutentur.

In sancta ct magna dominica paschatis Domini violacels scara-


aungiis et sagis auro praetcxtis e palatio progrcdiuntur , in cubiculo
daphnes loricas ct tzitzacia mutant, fitque ibi solennis in magno tri-
«UnioXIX accubituum salutatio, qua pcracta, tzitzaciis depositis, lora
et coronas, albas illas quidera aut rubras, sumunt, manu sinistra
scipioues aurcos ,et margaritis ornatos, dcxtra vcro acaciam
gcmmis
fcrtiat: sic proccssio
ut supra obscrvaviraus , instituitur.
, Sciendum
ej t,Dorainos, tcmplum ac mctatorium pro more ingrcssos, lora depo-
se, ct cum ad loca sacra, communioncm sanctanique cocnam pro-
dire volunt, non lora scd chlamydrs inducrc. Hcversi autcm ad pa-
latium , lora et coronas sumunt , si albam mane , in reditu rubra in

Digitized by Google
188 CONSTANTINI PORPFfYKOGENITI
D S) t» *(>»? (jovota, h rrj v7toaxQO<pjj Xevxd. Iaxiov, ?t*,
M«.88.aTeoy faanoxmv rjj dsvxiga xrjg diaxaivqafaov dno xov naXa-
riov i&Qxofihav , neQipaXXovrai rd Xivxd xqvou axagafidy-
yia xai rd didXidu rovxtov anadi'a. iv tis rjj xov Kvgt'ov ix-
xXqoi'a negifidXXovxai axipfiaxa Ilqdaiva^ xai dnigyovxai ivS
rfj exxXrjoia raw dyitov dnoaxoXmv, xai nsgipdXXovxai rd i<xv-

rav Xevxd Siftyviyjia xai rd yXaviiia xai eiaodsvovai, o*«-


Iqg iv rfj vnoargoqtfj negifidXXovxai rd xoXcoftta ,
ryyovv
rovg xgiovg, xai rd iidXi&a t^aartxia anadia xai axif.ifiaxa\

Xtvxd , ei 6*8 povXqfhooi fjdXXsiv rag xidoag ,


rjyovv rug jov-io
E<LL. 1119a;, negifJdXXovxai avxdg. iaxiov , or* xavxg xfj f^$ofid$v
xrjg 6taxaiv/jai'/iov (fOQOvaiv 01 dtanoxai xd donga Siprpqaia,
d db {lovXrjfhooi noitjaai rj ngoxsvaov iv ixxXqot'n, etxs Xixqv
fixe Soyijv iv xm naXaxitf, ntQi fidXXovx ai xd jtyx^dxia. iaxi-
ov, or* xfj xaivfj xvgiaxfj ,
ryyovv xcav dvywv X£xXeiOfiiva)v,i5
bfioitag imxsXetxai* noXXdxig da, ti xeXevovaiv ol Stand-
rut ,
xavxj] xjj togxij d%ri xcav Xsvxmv ygvatov axagafJiayyi-
tov ntgifldXXovxui xd nogavgd yjjvou oxagaftdyyia. iaxiov,
oxi xfj tOQxfj xtjg (isoonevxtjxooxtjg Ofioi'cog aXXdaaovatv ot
dtanoxai, iaxiov, bxi xfj iogxjj xtjg draXijy/eoyg dno fibv2o
xov naXaxiov i^igyovxai oi Seanoxat fxixd xQiflXuxttav
axagafiuyyicov , xai elaigyovxai tig xov Sgo^Kova xai unig-
B X ovxai h^XQ 1 T ?S XQ va *is n °Q Tr]St ixtias d*e fidXXovxtg xd av-
rwv xqvou £idXi&a onadia xai xaflaXixsvovzeg rd ^iw/xara,

4- xoiixatv om. cd.

sirnbram egresai , albara rcdeuntes capiti imponunt Porro Domini


die sccunda rcnovationis e palatio egressi , alba auroque intcxta sca-
ramangia ct gcmmis ornatos gladios gestant. In tciuplo autem Do-
mini coronas virides capiti addunt ct ad S. S. Apostolorum acdcm
,

abcunt camquc dibctcsiis albis ac tunicis snis induti, intrant, re-


,

duces vesperi colobia et gemmis ornatos gladios ct albas coronas su-


mmit; sin vcro tiaram scu tupham capiti imponcrc malunt, hoc quo-
quc a consuctudinc non alicnum habetur. Hac septimana rcnovatio-
nis dibctesia alba induunt, si vcro proccssionem ad trinplnm, aut
pompam, aut reccptionem institui iubent in palatio, tzitzacia indu-
unt. Dominica nova seu clausarum portarum codem raodo celebra-
tur. Sacpe ctiain, si Doininis libct, hoc festo pro albis auroque in-
tcxtis scaramangiis purpurea a tiro ornata induunt In festo mediae
pentccostes similibus mutatoriis utuntur. In festo ascensionis Domini
scaramangiis triblatteis c palatio progressi, eeloeem conscendunt et ad
porlam auream abcunt, ubi aurcis gemmatisque gladiis cincti , equo
oinameutis circa collum instructo vehuntur, et ad venerandam aacro-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 37. 1
89
dnigyovxai iv xfj ixxXija/a rijg vnegaytag Qeoxoxov rijg tctj-
yij;
f
xdxeiae dXXdaaovai xd eavxcov Xevxd tiifiyxqaia, xai eia-
odtvovoiv J7 $s vnoorgoq?*} xeXeivai xadxog xai xfj Sevxeoa
rijg diaxatvrjoi'/uov . iaxdov , on xfj eogxfj xtjg vdag peydXfjg
5ixx\T]mag dXXdaaovaiv ol deon orat Sifitjirjoui nogtpvga xai
rag xovxoov yXaf.iv dag, iaxdov, on xfj eogxfj xtjg nevxjjxoaxrjg
dXXdaaovaiv ol Seonoxai iv xtfi xoix&vi xtjg tidqjvtjg Xevxd d*-
(Itjxqoia xai rag rovrwv ylafivdag xai oxdfiftaxa govoia, 4yMs.88.b
3s rjj vnooxgoqyfj oxdfiftaxa Xevxd. (B.) 'Iaxdov , oxi xfj C
loeogxfj xmv dyicov ndvxatv negipdXXovxai ol 3son6xai %gvou
axagaftdyyia , ola xeXevovai , xai oxdfiftaxa ofioiag, iaxdov,
on xai 7j eogrrj x<5v dyicov dnoaxoXwv bfioicog xeXetxau Iord-
ov, on xfj soQXtj xov dyiov *HXtov dXXdaaovaiv ol 3son6xai
SiStprtjaia nogipvgd xai xdg xovxwv %Xafivdag, iaxdov, oxt
l5tfj togxfj xtjg fiexafiogq>aioecog iv tip xotxwvi rijg tidqjvtjg dX-
Xdaaovaiv ol 3eonoxai Xevxd oifttjrrjoia xai xdg xovxcov ^Xa-
fiviag xai axdfifiara Ilgdoiva, iv 3s rfj vnooxgotpfj or e/u flo-
ra Xevxd, iaxdov, on rjj eogrfj xtjg xoifi^aeag xijg vnegaytag
Beoxoxov dXXdaaovaiv ol deonoiai dno xov naXaxiov xd 6-
ao|&c xovxatv axagaftdyyia, xai eloegyoftevoi tig xov Sgofiatva,
dnegyovxai iv t$ van xtjg vneoayiag Qeoxdxov iv flXaydgvaig, D
iv 3e no ixetae xotrmvi dXXdaaovaiv ol 3son6xai xd nogqjv-
ga Sipqxqoia xai xdg xovxojv yXaftv3ag. Ioxdov, 0x1 xfj eog-
rfj xov yeveatov xtjg vnegaytag Seoxoxov iv x(ji xoixmvi xtjg

*53dqjvt]g aXXaaaovaiv ol deonoxai 3ifitjnjoia nogqjvgu xai xdg

1 4* rd dtpijr. cd. 16. <ft^Tifff*« om. cd. 17. iv tk rj} ed.


(

sanctae Dciparae fontium aedem abeunt, albisque dibetcsiis suis indu-


ti, eamingrcdiuntur: atquc ita, tit in secunda renovationis animadver-
tiinus , rcdeunt In fcsfo novae magnae ccclcsiac dibetesia purpurea
suasquc tunicas induunt: in fe$to pentecostes vero in cubiculo da-
phnes Candida cum tunicis , quae ad ea pertinent, coronas quoquc
rubras , in reditu vero albas capiti imponunt (II.) In festo omnium
sanctorum Domini aurea scaramangia , quae volunt , et pariter coro-
nas gestant: quod in sanctorum quoque Apostolorum festo obtiuct.
In die S. Eliac sacro dibetesia purpurea et tunicas eiusdem coloris
gestant Festo transfigurationis in cubiculo daphnes alba dibetesia
et chlamydcs albas, coronas vero Prasinas, et in reditu albas, suraunt
In memoria obitus S. Deiparac in palatio violacea scaramangia sua in-
duunt , et conscensa nave, ad aedem S. Deiparae in blachernis vehun-
tur, inane cubiculo, quod ibi conditumest, purpurea dibetesia et
similes cblaraydes; in nativitatc S. Virginis Deiparae vero in cubiculo
daphnes dibetesia purpurea ac similes cblamydcs induunt: et in pro-

Digitized by Google
IQO C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
rovxtov x^a f*vSag, xai dviq/ovxai ftexd xijg Xixijg Sag xov
(poQOv, xaidnb xijg ixxevovg xaxioyovxai ftexu xtjg Xixijg tag
xov vaov xijg vntguytug Qeoxoxov xtov yaXxo7iQax£ia)v , xd-
xttas aXXdaaovai xd nooajvod ygvad oxaoafidyyia, ntotflaX-
Xofuvoi xai xd xovtcqv anuria xai oxifipaxa, ola xsXevovaip
EcLL. wixai dnb xov tvayyeXiov vnoaxoiopovaiv i'(pinnoi fi£jd xtov
yjcopuxcov. tax so v y
Sxi xfj iooxfj xijg vipcioeoog dXXdaaovaiv
oi Stanoxai xd nooqpvou b*t(}qxqota xai xdg xovxodv yXapv-
6ag, iaxiov, oxi xjj tooxjj xov dyiov J/jfxrjxQtov dXXdaaov-
aiv oi tieanoxai xd nogajvou foprjxjjaia xai xdg xovxcoy yXa-io
juvdag. iaxiov, oxi xjj eoQxfj xov dgxiaxoaxtjyov aXXdooovotv
oi Stanoxai xd noocpvou Siflqxqoia xai xdg xovxoyv yXa^iv-
dug. iaxiov, on xfj iooxfj xaiv xgiaxovyivvcov iv x($ xoixdivi
xtjg tidtpvqg dXXdaaovaiv ol dtanoxai xd nogqyvgd difiqxrjaia
xai xdg xovxtov yXafivdag xai axi/ufiaxa Tlgdatva, iv Si tjji5
Ma. 89. a vnoaxQoqpfj oxif.ij.iaxu Xtvxd* Iaxiov, oxi xfj fjftiga xov /?o-
B rov iv xul mnotioofAiM dXXdaaovaiv ol dtanoxai xd nayavd,
xai ol dgyovxig xd uxoafluxixd yXavi'Sia* iaxiov, oxi iv xotg
innixoig nuow InnoSgofiioig dXXdaaovaiv ol Stanoxai xd noo-
ajvgu diflrjirjoia xai xdg xovxtov yXafxvSag xai axififtaxa, olaio
xeXsvovaiv. iaxiov, oti xfj eogxfj xaiv dyiatv qjmxajv iv t$
xoixmvi xijg ddnpytjg dXXdaaovaiv ol foonoxai xd nogqpvga
diPrjxqaiu xai xdg xovxmv yXafivSag xai axi^iftaxa Bivexa,
iv b*h xfj vnoaxooq^fj axifipaxa Xevxd, iaxiov, oxi xfj tooxfj
xijg vnandvxtjg dXXdaaovaiv oi deanoxai dno xov naXaxiov^S

16. tov dytov BaoiXttov ed. pro rotf pdtov.

ccssionc ad forum, extensa finita , usque ad S. Dciparae chalcopra-


teorum abcunt, ubi purpurea aurcaque scaramangia iuduunt gla-
<Iio8quc ct coronas quas volunt, suniunt , ct cvangelio rccitato, e-
,

quis suis ornamcntis circa collum instructis vecti rcdcunt In fe-


s to cxaltationis sanctac ct vcncrandac cruris purpurea dibctcsia ct
eiusdem col oris tunicas iuduunt, qucm morcm ct in sancti Deme-
trii et sancti archangcli observant In natali scrvatoris purpurea dibe-
tesia ac similes chlamydes in cubiculo daphnes, coronas quoqtte Pra-
sinas, in reditu albas, sumunL Die voti in circo pagana vestinicnta,
Croccrcs atrabaticas tunicas gestant. In ccrtaminibus equcstribus orani-
us purpurea dibetcsia ct chlamydes purpureas, ct quas volunt coro-
nas , in festo sanctorum luminum in cubiculo daphnes practer dibcte-
fia et tunicas purpureas Venctas coronas, in reditu albas, sumunt
In festo occursus scu purilicationis B. Mariac violacea sua scaramangia
mutant, et celoce ad tcmplum tersanctae Dciparae in blachernis ve-
huntur, inquc eius cubiculo purpurea dibetesia et similes cblamydes

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 38. J 9*
ra o*ca avrtov axagafidyyia , xai etoeoxoftevoi Big zov <Joo-
'

jtwa, dndoxovzai iv zo? vay ztjg vneoayiag Oeozoxov iv


pXa/Jovaig, iv 6e zm ixttos xoixaivi dXXdooovoi zd nootpvouQ
JiSrjrqoia xai xdg xovxtov yXunvSag. ioxeov, oxt xjj xvoia-
$xjj xijg 6p9odo£iag dXXdooovoiv oi Stanotcu dno xov nuXa-
xtov xd ojia xovtcov axagafidyyia xai xd %QvoojtEQtx\£ioTa
aayia, xai dvioyovxai iv totg xarrj/ov/usyeioig xijg dyiag <5b-
(ptag, xuxefoe dXXdaoovoi zd nooyvod 6iflt]xqoia xai zdg

xovxav yXafivdas, xai Xixav$vovxeg eioofovovotv. Et&' ovxcog


mmhq/ofiBvoi iv zotg xazrj/ovfuvu'oig, dxovovoi tov dyiov £v-
ayysXtov xai dnioxovxai iv ztji naxgiagxtffi . iaziov , oxt zfj
eooxjjtov evayyeXtoftov ztjg vneoayiag Oeoroxov iv xrp xoi-
xwi xtjg Sdtpvtjg dXXdooovoiv oi deonotcu Si^Trjaia nootpv-
oa xai tag xovtcov x^ a/*vo*ag f xai uvigyovxai [itxd ztjg Xi-
\5Ttjg 3a>£ tov opooov , xai dno xijg ixxevovg xaxigx 0 ptsxa D *™
rfjg Xixrjg %atg xov vaov xijg vnsgayiag Qeoxoxov xov /aA-
xojtoaz€i(ov , xdxttas dXXdooovot zd nOQcpvou yovou oxaoa-
fttiyyia, negtpaXXofievoi xai zd xovtcov ona&ta xai oxififiaxa,
ola xeXsvovoi, xai and tov evayysXtov vnooxoicpovoiv e'cpm-
ao*Oi puxd tojv xlo>pdxcov.
KEO.Xtf. Ed.L.n3
X><ta 6it naqacfvXdTTiiv ini Ox(ip({u<p paOiUtoS-

JlQoigxovzui ndvxsg piexd aXXafy'/ucov , xai dXXdoeti na-


oa 17 avyxXrjxog xai zd agiwfioza zmv oxoXmv xai zeSv Aot-

indaunt. Dominica , Sanctis imaginibus rcstitutis sacra


c palatio vi- ,

olaceis scaramangiis suis et sagis auro intextis veniunt, et ad catechu-


mcna S. Sophiae progrcssi, purpurea dibetesia , et quae ad ea perti-
nent chlaniydes induunt, et cum solenni pompa ingrediuntur; drinde
tacro evangelio in catcchnmenis audito , ad aedes patriarchales discc-
dant In fcsto annuntiationis sanctissimae Virginia Deiparae in cubi-
culo daphnes dibetesia purpurea ac similes tunicas induti , cum pro-
ccssione ad forum , indc post extensam ad teraplum S. Deiparae clial-
coprateomm progredinntur, ubi purpurcis aureisque scaramangiis in-
duti, suisquc gladiis, et <jtiibus volunt coronis cincti adstint, prac-
,

lecto vcro evangalio, equis circa collum pulchre ornatis domum ve-
hantur.

CAP. 38.

Observanda in coronacione Imperatoris.


Omnes in mutatoriis procedunt , vestesque scnatus omnis , procc-
rcs scholariun ac ceteronun officionun mutant, et yasa seu arma,

Digitized by Google
19* CONSTANTINI PORPHYROGENITI
7u5v xayftdxtov , xai ngoXafifldvovoi xd axevij ngbg xb o\f/t~

Sg.bxe€aai xovg ieanoxag, xai ore ndvxa exoiftaofkooiv, i%£g%c-


xai 6 flaotXevg ix xov avyovaxicog , qpogtov to oxaoa/nuyytov
avxov xai aayiov nogyvgovv , oxjjixevofxevog $no xov xovfiov-
xXetov, xai &$dgxsxai fitygt tov bvonodog, xai yivexat tjS

B ngcoji] doy/i ovonodm, xai Xiyei 6 xrjg


tqqv naxgixt<ov iv x(S
xaxaaxdaeooq „xeXevoaxe>" xai inev/ovxat „eig noXXovg xai
dyadovg ygovovg" xai xaxigyovxat fiiygi T0 * pcydXov xov-
GlOXtOgtOV, lOTUVTCLL ol V71OX01 XOVOlOXtOgiOV Xtti 01 Xot-
noi avyxXrjnxoi , xai laxavxai ol Sea not at eig to xipmgiov,iO
xai m'nxovaiv ol avyxXrjxtxoi ndvxeg a(.ia ToVg rraxgixtoig.
xai dvaoxdvxcov avxcov, vevovatv ol ieanoxat x(ji ngauiooi-
toj, xai Xiyei 6 otXevxtdgiog „xeXevoaxe*" xai inevyovxai
„eig noXXovg xai dyadovg xgovovg'* xai dnoxivovatv eig xrjv
ixxXyat'av did xmv oyoXav, Ta $k (.ligrj taxavxai iv Totg xo-i5
Qnoig avrcov yXXaytiiva, oa>gayi%ovxeg xai (xbvov. (B.) Kai
oxs eioiX&rj o paaiXevg tig x6 agoXoyiov, arjxovxai to pfjXov,
xai eiaigyexai iv xt?) fiijxaxuiouo xai aXXdaaei to fiiflrjxqoiov

xai to x£ix£dxiov , xai fidXXei indvm to aayiov xai eioodevet


ftexa tov naxgidgyov, xai dnxei xrjgovg eig xdg dgyvgdg nv-zo
Xag xai eiaoievet iv tm va<o , xai eiaigyexat eig xqv amXatav
xai evyexai eig xd uyia dvgia, uxpag xrjgovg , xai dvigyexai
eig tov afiftcova afia tov naxgidgyov • xai noiet xrjv f^/^jv o

naxgtdgxrjg ini xrjg yXafiv$ogt xai oxav nXrjgmafi xr)v evyrjv,

inaigovaiv avxrjv ol xov xovfiovxXeiov xai ivtivovoi x(o o*eoji6-25

16. OipQaylZovra cd.


Dominos comiUturi, depronmnt. Paratis omnibus, Impcrator scara-
mangio suo ct sago purpureo iudutu* cx augustali proccdit ct cu-
, ,

bicuLariis cum comitantibus ad onopodium progrcditur ubi prima


, ,

rcccptio solcnnis a patriciis fit , ccriraoniario diccntc Jubele , reli-:

quis acclaniantibus: Jn multa bonaque tempora. Indc ad magnum


consistorium pcrgunt, ubi consulcs ct cctcri scnatorcs congrcgati sunt:
ibi Domini in ciborio consistunt, scnatorcs cum patriciis in tcrram
procidunt. Qui postquam surrcxerc, Domini pracposito signum dant,
quo facto, silentiarius dicit: Jubete , ccteri acclamant: Jn multa Ao-
naque tempora. Domini per scholas ad tcmplum procedunt, factio-
ncs vcro niutata vestc in suis stationibtis pracsto sunt, crucc tantum
illos signantcs. (II.) Ingrcssus autcm horologium Impcrator, velum
suspend! tur, tunc mctatorium, dibetesium et tzitzacium induturua
ac saguni his superimpositurus , cum patriarcha ingTcditur, cereis in
portis argenteis accensis, tcmplum petit, indc ad solcam abit, cumque
ccrcis ardentibus ad sacras ianuas precatus, cum patriarcha in ambo-
nem ascendit Ibi patriarcha preces super chlamydo- dicit-, q^ibus fi-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 38.

T17. xai ndXtv nout £v£ijv ,ini tov arifiuaTog avrov , xaio
nXt]Q(6aag Xuftftdvct uvvog^S naxQidgytjg to ordfipa, xai ti-
fyoiv avro eig Ttjv xefpuXqv tov deonoTQv , xai sv&toog a>»a-
xqutet, 0 Xaog' „ayiog, uytogt ctyiog, <Jq|a iv vxj/torotg \k(ji,
5xui ini ytjg Hoijvtj" tqiiov „6 Sstvu psydXov paoi-
• eiTa •

Xitag xai avxoxQUTOQog noXXd tuhtf* xai tu 6£tjg. xai


fOQuv to oTSfiifia, xut£o/£tui xui dnsQxsTat iv t$ r^raTwp/'^Ms.go.a
xai xa&e&Tai sig to aiXXiov xai uaigyovrai xd dimuaTa,
m'jirovTsg xai (piXoviteg tu dvo yovuTu avxov. fitjXov d,
100* ftdytOTQOi • pijXov ff, oi ttutqixioi xai arguT/jyoi' Tghov^l.. ,,4
ffiXoV, 7l()a)T0O7lud-dQl0f T6TUQTOV, 6 TOV GTQUVlWVtXOV , 6
tmv Qxovfitimv twv Ixavdxvov xai twv vovuigwv , otiu&uqioi,
ovyxXtjrtxoi xai vtzutol* nifinxov, onu&dQioi- sxrov , orpa-
toqeg- sfitiofiop, xdjurjTsg tcov ayoXcoy jj, xavtiiddxoi xupuX-
iShxnixov* oxQi'fiajvtg xai dofiioTixof t\ dat]xgJjrui ,

oi^xoqeg xai oiKtvudoioi* id,


fiavduTOgsg fiuoiXixoi xai
xaidtdccroi 7tf£,or iff t xdfirjxeg tov ugi&ftov twv ixuvdxcov,
rov nXotfiov. xai Xiyei 6 ngamoatxog „x«-
TQijiovvoi xofiqreg
kivaaxe'" xai IntvyovTai to „tig noXXovg xai dyud-ovg ygo-
tovovg," xui iUoyovrui. tig dk Ttjv dyunrjv xui Trt v xoivvaviuv,
tog eyei ij ovprftua T(Sv eonxctiv, xai tu Xomu ndvra nXi}-
qovnai, xa&ag iauv ?j ovvq&ua. B

4- Tcrtium Syios deest in cd. 12. Ita corr. Leich. , roO i$xov-
plxov cod. 18. tQipotivoi, x6fi. cd. 20. QiQxovxut, tis de
sine distinctione cd.

nilis cubicularii earn tollunt Dominumque induunt. Rursus patriar-


,

cha prcccs super corona fundit, quibus pcractis, cam sumit ct capiti
Impcratoris imponit, populo statim tcr acclamante Sanctus, sanctus, :

sanctus ! Gloria in excelsis Deo , pax in terra ! Postea : N. magno


hnperatori et yiuguslo multos anno* clc lmpcrator coronam gc-
stans, descendit ft in mutatorium abit, inque throno scdet , quern
procercs ingrcssi adorant ciusquc genua oscuiantur. Sunt autcm: ve-
lum primum , niagistri; secundum, patricii ct atrategi ; tcrtium,
protospatbarii ; quartum , scribae castrenses , excubiis et numcris i-
canatis praefectus , spatbarii , scnatores et consulcs ; quintum velum
spatharii; scxtum, stratorcs \ scptimum, com i tea scbolarum; octavum,
candidati eo^ucstres ; nonum , scriboncs ct domestici ; decimuin, a se-
crcLis, vestitores, silcntiarii ; undecimum, ma u da lores impcratorii
et candidati pedestrcs ; duodecimum , comites numerorum icauato-
rum, tribuni comites classis constituunt Tunc pracpositus dicit: Iu-
bete, ipsi longum faustumque impcrium Dominis precati abeunt.
Omnia autem , quae ad agapen et communionem , ut consuctudo fe-
storum est , et reliqua pertinent , etiam pro more peragnntur.
Corutantinus Porphjrr. Vol. I i3

Digitized by Google
194 CONSTAIST1NI PORPIIYROGENITI

Uxxoioyla xtur fypor int meiptfty /tao*»*/*>c.

Ivvrj&ovQ eooxtjg xsXovfiivfjg , xai xmv Seanoxmv iv xfj


ayta ixxXijaia ngodXsvaiv noiovftsvtov xai ndvxa xd ovvrfa
rati; nqoeXivoeoiv iitixeXovfiivcov , xmv Stonoxwv 8s
unovrwv
Htzu xov naxoido/ov tig xov apjiiova ,
(ixeios ydo foxaxutS
dvxi^iiaiov, iv (o dnoxeixai tj xs ^X«/tt)s xai xd oxiftfiiaxa ,)

Ceixa nout ev/jv o naxQiuQ/rjg ini xrjg yXa^iv b*og , xai fisxd
TTjv cvyjv inidtfaoi 6 naxoidoyrig xtjv yka^vda xw fityuXtp

(laatUL xai 6 puotXevg turd xav noainoai'itov ivdvovoi xrjv


yXavi'Sa xbv vtoyuooxovtjtov fiaaiXia , xai ndXiv nout cv-io
Xtjv ini xcov oxenftdzcov, xai itqwxov plv idiaig ytoaiari'
<pti 6 naxoidoyrig T ° v fiiyav paoiXia, aixa inititdcooi xqj fiie-
yuho paoiXet to axififia, xai oxitpsi o fiaoiXevg xbv veox*iqo-
xovrjxov paaiXia, xai ev&scog dvaxod&voi xa $vo fi£Q?j xai
Xiyovaiv „a$iog" xai noooxvvovoi xa axJjnXQa xai xd XoinuiS
oxevtj fiexd xmv fidvdcov , laxwxa denial xai uoioxfoa ev&sv
xuxsttev, ol 6*6 xijg avyxXrjrov ndvxtg xai xa jli6Q?j Xaxavxut

Dffv rro ngbg dvaxoXrsv xov avxov afipcovog. (B.)


fiioei

M5.90.bAcu Xiyovaiv ol xadxxai* „bb\a iv vxpibxoig 0fw, xai em


ytjg tioyvt]-" 6 Xaog bfiotoog ix y. ol xqdxxai* „iv aVtyco-ao

noig Xgioxutvav svdoxta*" 0 Xaog b[iot(og ix y\ ol xoa-

7. «ir« cd. 8. 6 nectQ. inttod. cd. 10. fiaadiay codLCf. Rcisk.


annot. ad h. 1.

ACCLAHATIO FACTIOKCM IV COROHATIOKB IMPERATOB1S.

Fcsto pro more celeb ra to, Domini* cum pompa ad sanctam eccle-
siam progrcssis et omnibus, quae in solcnni proccssu obscrvari dr-
bent, obscrvatis, Domini una cum patriarcha ad amboncm veniunt,
ubi mensa scu ara, in qua tunica et corona iacent, posita est, pre-
ccs super vestc patriarcha facit, quibus finitis, tunicam ruagno Impe-
ralori tradit. Is cum pracpositis recens creatum Caesarem ea in-
duit , tunc prccibus super coronis recitatis , patriarcha suis manibus
primum magno Imperatori coronam imponit is deinde recens ap- ,

pcllatum Imperatorem coronat, quo facto, clata voce duac factiones


acclamant Dignus. Et adorant sccptra et reliqua vasa cum bandis,
:

bine illinc ad dextram et sinistram constituta , dum interea, scnatores


omncs et factiones orientem versus in dextra ambonis garte subsi-
stunt (II.) Et dicunt cantores: Gloria in excelsis Deo et pax in
terra ; populus eadem ter. Cantores Apud homines Christianos be-
:

neplacitum\ populus eadem ter. Cantores: Quod misertUM est Deus


populi sui eadem populus ter. Cantores Haec magna Domini dies',
; :

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZAJST. I. 38. ^5
xrai* „ori jjlbjoBv 6 Qeog rov Xaov avrov-" o Xaog opot'cog
ix y. ol xgdxrai' „avrq fj foiga Kvgtov
^ q /xeydXq-" 6
Xaog Sfioiag ix y\ ol xgdxrai' , avzTj rj faigu rqg tmqg t
c
t<ov P<o!iai(ov" 6 Xaog ofiottog ix y. ol xgdxrai* „avrq
jJ

5x<*Q<* *ai rt do^a rov xoopov" 6 Xaog o/not'cag. ol xgdxrai*


Jv fi to oreyog rqg paoiXet'ag*" 6 Xaog Oftot'cog. ol xgdxrarEd. L. n5
„rqg xogvyqg aov a$ta>g negur&q-" 6 Xaog o^iottag ix
/. ol
xgdxrai* „do$a Qe<p rw honory ndvrtor" 6 Xaog 6/uoiq>;. ol
xgdxrai* ,,tfo£a Oeoj ru) orexpavri rqv xogvyijv aov'* 6 Xaog
lobuotwg. ol xgdxrai* „<to§a Qsrji rw dvad$t%avTi' oe ftaoiXia-'*
0 Xaog o/uoiojg. ol xodxrui* „do$a QuJ) rw $o%uouvti' ot oJ-
jugr" 6 Xaog 6/uot'ojg. ol xgdxrai* „do'§a Qttp Tip evdoxqoavri
to/rag*" 6 Xaog Ofiotoog. ol xgdxrai* „dXX' o arixf/ag oe, 6
foTva paaiXia, avroxu'gagr" 6 Xaog ofiottog. ol xgdxrai* „q>v-
iSti&i as eig nXj&q %q6vwv iv rfj nogtpvga*" 6 Xaog ofiiotcog.
01 xgdxrai' „ovv ralg avyovoraig xai roig nog(pvgoyevvqroig*"n,
o Xaog ofiioicog. ol xgdxrai' „cig do^av xai dveyegotv ray
'Ptouat'cor" 6 Xaog ofiotag. ol xgdxrai' „fioaxovori 6 Qeog
tovlXaov vftdSv" 6 Xaog ofiottog. (T.) Ol xgdxrai „noXXd ,
loaoUa, noXXa*" 6 Xaog 91 noXXa ertj eig noXXu." ol xgdxrai**
<
it noXXoi vfj.iv xqovoi, o tieiva xai 6 6eiva avroxgdrogeg Pa>-
pa/wr" 6 Xaog „noXXoi vfitv ygovoi" ol xgdxrar „noXXoi
vftiv ^odvo/, ol d-sgdnovreg tov Kvgtov" 6 Xaog }i noXXoi ifttv

7. TitQitfajo ed. 8. T{> &t$ titon. cd. g. 10. 11. rp cd.


1 5. nX^&os cd.

popnlus eadera tcr. Cantores: Haec dies vitae Itomahorum; populus


eailem ter. Hoc gaudium et gloria orb is est; populus ca-
Cantores :

dem ter. Cantores.- In qua corona regni; populus similiter. Can-


tores: Vertici tuo ex merito imposita est; populus eadcm ter. Can-
tores: Gloria Deo omnium domino populus eadcm. Cantores: Glo-
;

ria Deo, qui caput tuum coronavit; populus similiter. Cantores:


Gloria Deo j qui te Imperatorem osiendit; populus cadem. Can-
tores: Gloria Deo, quite sic ornavit; populus cadem. Cantores:
Gloria Deo, qui te sic honoravit; populus cadem. Cantores: Sed
quite 2V. sua manu coronavit; populus eadcm. Cantores: Custodiet
U multa tempora in purpura populus cadem. Cantores Cum Augu-
;
:

sta coniugibus et porphyrogenivs populus cadem. Cantores In :


;
gtoriam et resurrectionem Bomanorum; populus cadem. Cantores:
Exaudiet Deus populum vestrum; similiter populus. (111.) Cantores:
Multos, multos, multot; populus: Multos annos in multos. Canto-
Tp ' Longa vobis tempora, TV. TV. Imperatores Bomanorum ; populus
: : •

&>nga vobis tempora. Cantores Longa vobis tempora , famuli /Jo-


:

Digitized by Google
196 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
CXQOvot" ol xQaxrai' fJ
noXXoi v/utv /qovoi, 6 Suva xai 0
tittva avyovaxat xmv 'Papai'mr" 6 Xaog }J
noXXoi vfitv %q6-
vot." ol xodxxar fi
noXXoi v/ntv yjjovoi , xdSv axynxQtov jJ ev-
Tv/jcr" 0 Xaog „noXXoi vfiiv /qovoi," ol xodxxar „7ioXXol
aov xqovoi , 6 dtivu fiaatXsv xtav 'Ptopatatr" 6 Xaog ti noXXoi5
gov xqovoi" ol xodxxar „noXXoi aov faoaxeme 6 ^ow,
fewer" 6 Xaog „noXXot aov xQorot" ol xgdxxar „noXXoi v-
jtav ;fom, ieanoxat, avv xatg avyovaxatg xai xoig nonyv-

QoyswqTOig'" 6 Xaog „noXXoi v/niv %qovoi" ol xqdxxar „aXX'


0 Xaog ouoicog, ol xgdxxai'to
0 navxiov noirjrtjg xai tieonoTfjg
D,,o axityag vpag avxov naXdfiy" 6 Xaog 6/lioi cog. ol x$d~
xfj
xxar , xovg yoovovg vftwv nXrj&vvu avv xatg avyovaxatg xai
y

xoig noo(pvQoy£vvqxoig'" 6 Xaog 6/noi'cog. ol xqdxxar „eig ts-


c
Xfiav avaxaaiv xcov Pcafiat'cov." xai ano xovxmv tvipTj^ovai
xd ft fiifw xai Xeyovat „noXXd xd exq xcov (iaaiXicov" xaixd s $
t&jg xijg Bvcprjfiiag, xai tnevyovzai xai ify'aotv.
1

Ed L. 116 KEO. X&.


m
Oaa dtt naoacpvldvtuv Inl ateq>ay<uftatt paoiUtoc.

Ms 91. a X/j'g avvq&ovg exxXqataaxtxijg xd&tog xeXovfuvtjg sv x$


vata xov uytov nqcoxofidqxvQog 2xsq>dvov xov iv xol naXaxtyno
16. ituioiy cod.

miRi'; populus: Longa volts tempora. Cantorcs: Longa vobis tern-


pora, If. N. Augustae Bomanorum j populus Longa vobis tempora. :

Cantorcs: Longa vobis tempora, fclicitas sceptrorum\ populus:


Longa vobis tempora. Cantorcs Longa vobis tempora , M. lmpe-
:

rator Bomanorum j populus Longa vobis tempora. Cantorcs : Lon-


:

ga vobis tempora j N. a Deo coronate] populus: Longa vobis tem-


pora. Cantorcs: Longa vobis tempora, Domini, cum Augustabus
et porphyrogenitis; popuhic Longa vobis tempora. ; Cantorcs: Sed
omnium creator et dominvsj similiter populus. Cantores Qui sua :

vos manu coronavit ; populus paritcr. Cantorcs: Tempora vestra


augebit cum Augustabus et porphjrrogenitis\ populus similiter. Can-
tores In perfectam Bomanorum salute m. His tlictis, duac factioncs
:

fausta precantur , dicentes Multos annos Imperatoribus, et rcliquas


:

preces et fclicia omina dicunt, ct abeunt

CAP. 39.

Observanda in coronatione nuptiali Imperatoris.


Consueto ritu ccclesiastico in S. Stephani primi niartyris acde,
quae in palatio daphnes est pcracto, coronatisquc spousis , f i per
,

octagoniuu ct augustalc aurcamquc manum cgrcdiuntur, ct magistri

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 39. '97
rfjg Satpvqg f xai tcov v£ovv/u(pcoy arstpavovpisvaiv , QegxovTa*
did tov oxtaydvov xai tov avyovarimg xai Ttjg XQVoijg yti-
gog, xai Seyovrai avxbv ol tb ftdyiorooi xai naTQtxioi iv x«j»

ovonoSiM , xai to OTtjvat. TOvg vtovvpxpovg , yivixai fj ovvqd-qg


SdxoXov&t'a, xai unb tcov ixetbs oyjtxsvoftivcov tmv vtovvfi-
<pant i)7f6 ts fxaytaxqcov xai naxgixtmv xai Ttjg Xotnrjg ndatjgB
xu%scog, cQzorrai fiix01 T0*> otxqhov tcov vnuxcov , xai 6*4-
Xovrai ixeios ndvreg oi ovyxXijnxoi apia /uaytaxgcov xai na-
xotxt'cov, xai to orijvai TOvg veovvfitpovg , ytverai ij ovyqfhjg
lodxolovd-ia. t<» tie fiigtj loravxai iv t(j) xQixh'vq tcov xavbV-
ddxoov sv&ev xuxst&tv nXtjotov tcov yoairjXtav Ttjg ftawav-

Qug, xai drj tcov vsoyv/u(pcov i%i6vxtov Tag nvXag tov xovoi-
oxcogtov , avXovot tcov dvo fie q coy tu ogyava, ctyAovor* iora-
fiivtov iv Tfp dotoiSQfp /usQSi Ttjg avafldotcog tcov avTtxiv yga-
ri5rt Xiiov. fflL) Kai evfricog Xiyovaiv oi xqaxrai tcov dvo /ts-
gtBv jjvafiivoi a/u<pco noXXd, noXXd*" o Xaog „noXXuC
fJ
noXXd f

krtj tig noXXcL" oi xgdxxar „o acox/jg ^fitov, tov£ deonoxag

yvXa^ov nvevfia to navdytov, rag avyovarag oxinaoov JCd-


Qie, ?coj)v avTwv did ttjv £co;Jv fjfuov flaoiXsv vt6wpxp$, ©6-
*o6g 6*taq>vXdiei oe. evxifts ,
ivdgne, Tg'tdg xaraxoofiijosi oe,
xai yagdv nug£$u ooi Qsdg 6 inovgdvtog, evXoydiv tov yd-
ftov aov , tog piovog vnegaya&og* og iv Kava to ngoxtgov tw
ydft(ft magtyevexo xai iv avxtjj svXoytjos to vdtog cog tpiXdv-
Sgoonog, xai olvov dnexiXeatv uy&gconoig eig dnoXavotv, ovxog

i. ZXOui. XQq eidiyas, 6xs 6 paOiXetit laufipfyos aiafavoHtas.


(Schol. hoc om. cd.) 16. iyoi/xeyoi cd. h. L et infra, lyoj/uiyot.
cod. ao. iyttQiOie ed.

et patricii Imperatorcm in onopodio cxcipiunt, ct stantibus ibi spon-


sis , officium solennc cclcbratur. Indc in obseqttio magistrorum , pa-
trictorum ac reliquorum ministrorum ad secrctuin usqoc consulum
veniunt, tibi omuea scnatorcs cum magistris ct patriciis ipsos cxci-
piunt ritusquc omncs , commorantibus ibi sponsis , pro more ccle-
:

brantur. Factioncs in tricliuio candidatorum ab utraquc parte prope


•calas magnaurac stant , ct sponsis per consistorii portas euntibiis ,
organa duarum factionum , quae in sinistra parte loci , ubi ascendi-
tur per sea las , constittilac sunt, pulsantur. (II.) E&templo cantorea
dtiarura factionum cxclamant: Mullos , multos, multos! populus:
Multos annos in multos. Praecentores Salvator nosier, serva Domi-
:

nos! Sacrosancte Spiritus, serva Augustas! Domine, vitam eorum


ex nostra auqe ! Imperator ac sponse^ J)eus te servet ! August e vir-
tuiibus instrucle , trinitas te lueatur , Deusque coelestis nuptus tuts
laetitiam addat^ ut omnium benignissimus, qui Cananaeis olim nu-
ptiis adfuit , inque ipsis aquae, ut amans hominum, bene dixit , et vi-

Digitized by Google
198 C0NSTANTIN1 PORPHYROGENIT1
evXoyqaei as pitxu xrjg avtyyov aov , xai xixva aoi StoQ^aB-

rat Gsdg nooqjVQoyiwqxa. avxi] rj r\(iiqa xfjg X^dg f°*v


D'Pw^a/W, iv fj iwfiqpsvfrqg 6 dttva uva% 0 Suva rfj svxv-
>
Xeaxdxrj avyovaxr ,* (T.) Kai dnoxtvovvxmv xaiv vsopvfi(ftov 9
i

siasoyovxai xd peon eig xov naaxov, xai ioxafnivtov ray w-5


ovvftq>tav iv rip naaxto iaxtqpavmpevatv, dxxoXoyovat xaiv Svo
fteotov oi xodxxai, qvwpiivot noXXd , noXXd , noXXd*"
ufitaxo, ,

6 Xaog „noXXd xndxxaf „xaX<5g qX&eg,


srq eig noXXd," oi
'
6 Seanoxqg x<Sv Poifiatw" 6 Xaog „xaX<og yX&eg." oi xqd-
xxaf „xaXwg qXdtg, 0 Ssanoxqg, avv rij avyovaxri*" 6 Xaogio
Ed. L. nj^xaXolg yXfag." oi xodxrut „xaXc5g ijX&eg, &eoentXixxe avyov-
Ms. 91. b oxa " 6 Xaog „xaXcog ijX&eg." oi XQuxxar xuXtog r X&sg, &s-
9
ft {

oaxinaaxe avyovaxa*" 6 Xaog „xaX(og rjX&eg." oi xyaxxar „xo-


Xaig qX&sg, 6 detvu /aod ' Pmfiafav" 0 Xaog if
xaX<og yXdeg."
oi x(juxtui „xaXcog rjX&eg, fj evyiveta xfjg nooqpvQag*" 6 Xaog 1
„xaXtog ijXfrsg." oi xodxxaf „xuX<5g qXfcg, r\ nodvvftivq nana
ndvxag*" 6 Xaog „xaXwg ^X^eg" oi xgdxxaf , fav ix &£tug
y/fyov nooeyetoiad^qg eig avaxaatv xai dviyepatv xov xoajuot),

av ivvfioptv&tjg ix Qeov rfj nonqtvga, as evXoyijaev 6 Qeog 6


navxoxodxan , axe<pavdaag ae xrj avxov naXdpttf dXX' 6 sfgpo
Bxavxijv xaXeaag as xqv d$iav xui av&v%ag ae 6 Suva xto
tieanoxr) xovg /oovovg aov nXtjSvvei iv xfj noQ<pvQct m eiaa-
1
xovasi 6 Geog xov Xaov vftdivS (4.) Xgfj ytvdoxetv , ox*

1 5. edyevtOTttrq ed.

num auxit hominibiis ad recreationem, hie tibi adsit et coniugi tuae,


detque tibi Deus porphjrrogenitos ! Haec est dies laetitiae Romano-
rum, qua nuptias N. Imptrator cum N. felicissima Augusta cele-
braviL (HI.) Abcuntibus sponsis , factioncs coenaculum iugrcdiim-
tur , stantibusque ibi sponsiu coronatis, cantorca Unarum factionum
simul cxclamant: Multos, multos , multos ! populus: Multos annos
inmullos! Cantores: Pulchrc venisti, Do mine Bomanorum! populus:
Pulchre venisti ! Cantores: Pulchre venisti , Domine , cum Augusta I
populus: Pulchre venisti! Cantores: Pulchre venisti, a Deo electa
Augusta! populus: Pulchre venisti! Cantores: Pulchre venisti, Dei
cura, Augusta! populus: Pulchre venisti! Cantores: Pulchre veni-
sti, JV. gaudium Bomanorum! populus: Pulchre venisti. Cantores:
Pulchre venisti f nobilitas purpurae\ populus: Pulchre venisti! Can-
tores: Pulchre venisti omnium votis expetita! populus: Pulchre -ve-
nisti! Cantores: Tu divina sorle ad conservationem salute que or-
m
b's electa fuitti , tu divinilus purpurae coniuncta es! benedixit tibi
Deus omnipotens , qui manu sua te coronavit : at is , qui ad hanc
te dignitatem vocavit iunxitque cum N. Domino, auseat tenipora tua
in purpura I Ex audio! Deus populum vestrum ! (1 V.) Sciendum c»t

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 39. I
y
fttra ti\v fctToXoyiav tow o^'/iov , xwv foomntav dvtovrwv npog
tip xoyzq* tow naaxov noog to unofreo&cu ra arififtaxa xai
xovg o~T£(pdvovg y Xiyovatv oi XQuxxai xwv dvo {uqwv, r^coixs-
voi ufixf.oj £o* tf nvsvfia to navdyiov Toy ydfiov infvXoytjoov"
5o Xaog ix xq/tov to avro. oi xqdxxav „6 iv Kavtji Xyioxbg
tvkoyr oa$ xov ydfiov" 6 Xaog ix tqitov
t
ifiot'mg, oi xQaxrurC
7i
ivXoyijo£i to OT£<pd>(Of.id oov, 6 Sttva avioxQavcoQ'" 6 Xaog
ix tqi'xov «p „nv£v/ua xo navdytov xov ydfiiov infvXoyqaov."
oi xquxxcu „{ieru ov^vyov oov Ttjg 6 Suva o Xaog ix tqi-
1 orov la „nv£vfta xo navdyiov" oi xydxtat yy
fig tjftiQug xai
xaiQOvg xai /Qovovg-" 6 Xaog ix tqi'xov ea m yy
nv£V(xa to
navdyiov," oi xQaxxat „€<og oIxqov ytjgtog vftwv iv pup
Xaog ix tqi'xov ea n nv£vfia xo navdyiov" al XQuxxai yy dg
d6'S,av avxov xai ug avaraoiv xojv 'Ptofiatav" 6 Xaog sa

i^fJ nvtvfta to navdyiov.*' oi xouxrat* yy £iaaxovou 6 Qfbg xov


Xaov vficov*" 6 Xaog ea ty nv£vfta to navdyiov •" oi xQuxra*
yy
noXXd, noXXd, noXXd*" 6 Xaog yy noXXd sxij tig noXXd," oi d
xodxxai io* yy
KvQte 6 tovxovg ov%£v%agy av avTOvg neQtooi-
0 Xaog £0 yy nv£Vfta to navdyiov," oi xgdxxat eo' „OMs.<p.
2o©«o g aytog, dog avxotg ofiovoiutr" 6 Xaog (a „nv£vftu xo nuv-
dyiov" oi XQuxxai eo* yy xovro to paaiXtiov Kvqis orcotto-
oov" 6 Xaog ea nv£Vfxa to 'navdyiov " oi XQaxra* ea-
yy

„nv£v(iu to navdyiov xov ydfiov intvXoyrjoov" 6 Xaog yy no-


Xvxqoviov" xai i^iQ^ovrat. xai fitTa xavxa dnsQXOvrai oi

post acclaraationes populi , abeuntibus Dominis ail concham thalami ,


tit serU et coronas ibi deponant, duarum factionuin cantorci una vo-

ce cli cere : Spiritus sanctissimus nuptiis annual! populus eadem ter


repetit, Cantorcs: Ghrislus , qui nuptiis Cananaeii benedixit ; po-
pulus eadem ter. Can to res Benedicat connubio tuo, Imperator tf.!
:

populus ter: Suiritus sanctissime, nuptias prospera! Cautorcs: Cum


coniuge tua 2V.; populus ter: Spiritus sanctissime ! Cantorcs Indies, :

temporaj saecula ! populus ter Spiritus sanctissime! Cantorcs Usque


: :

ad exlrernam senectutem vestram in hac vita! populus tor: Spiritus


sanctissime. Cantorcs : Ad gloriam tuam et salutem Bomanorum
populus ter Spiritus sanctissime. Cantorcs Exaudiet Deus popuium
: :

ve strum ; populus : Spiritus sanctissime. Cantorcs: Multos, multos,


multos ! populus: Multos annos in multos! Cantores: Doinine » qui
hos iunxisti , tu ipsos serva! populus: Spiritus sanctissime. Canto-
res: Deus sancte , da ipsis concordiam ! populus: Spiritus sanctissi-
me! Cantores: Begnum hoc custodi, Domine ! populus: Spiritus san-
ctissime. Cantores Spiritus sanctissime , his nuptiis benedicas ! po-
:

pulus In longum ternpus etc., et egrcdiuntur.


: Dcindc sponsi ad
couchaut thaUini coro^ati abeunt, ubi impcratorius aureus grabatus

Digitized by Google
aoo C0NSTANT1NI PORPHYROGEISITI
vsbwfupoi iaxeayavmpivot elg ttjv xoyxqv tov novaxov 9 h'v&a
Ed. L. iiftfaxaxat, 6 (iaaiXixog xgvoovg xodflaxxog, xai dnortdovai ra
fihv axiftfiaxa iv t$ avxtji xoafiuxxtp , to ds axeqjdvta xqs-
fiaatv ol xrjg xd'£eag tov xovftovxXtiov iv Tfp 7iwa7rvnyity,
$v $ laxaxai 6 paatXixog xqapuxxog* xai sv&iatg ansoyov-Z
to* ol foanoxai iid rmv diapaxixwv tog ini tov eomxa, tiq
to UP dxovpixa, xai dxovptpt%ovatv ini xijg toanityg.

'jixxoXoyla tie xqy atiyotiaxtty.

(R) xaxd XQeoog xrjv ^opo* yfimv tjJv


„Evqpijfiqocofiev
avyovaxav." xgdxxaf 9i noXXot aov xqovoi, deonooftXqxeio
ol

avyovaxa*" 6 Xabg ix tqi'xov „noXXoi aov xQovoi" °* xgd-


xxui • 9tnoXXot aov XQ 0v0l t £vxvxcaxdxjj avyovoxa'" o Xabg
Bix TQixov „noXXoi aov xQ°voi" ol xodxxat, 9 ft noXXot aov
Xgopoi, tj av^vyog xov deanoxov" o Xaog ix xgt'xov 9t noXXoi
aov XQ ovot " °l XQuxxai* „0"v ix d'u'ag yjtjqpov nQO£x*iQt- l 5
ofrqg'" 6 Xaog ix xgtxov b^ioimg. ol xqdxxar „evX6yqa£V
6 Qsbg 6 nayxoxQUTcoD*" o Xaog ix y ofiotcog. ol xpoxrot*
„av ivvftqj£vd7jg ix &£ov xfj nooyvQct*" 6 Xaog ix xqi'xov
ofiioi'oog. ol xndxxai* „ax£<puvooaag as xjj Ufa nuXatiji'" o
Xaog ix xqi'xov bftotcog. ol xouxxai • „dXX' b tig xavrfjv xa-io
Moa<; as xtjv d%t'av" 6 Xabg bftot'ojg ix xqixov. ol xqdxxaf

y ,xaiov&v^ag as 6 Suva xoj deanery" 6 Xabg opotmg ix y\


ol xquxxaf 9i xovg x D0VQV S o° v nXq&vvei avv xol tftOTiorg""

a. d n or t&t lot ed. 18. yvfiqmi&ijQ ed.

stat, J ii quo coronas rep on ant:


corollas vero officiates cubiculi in penta-
Py r g'o , ubi impcratorius grabatus positus est, suspendunt, ct statim
Domini per porticnm ad XIX accubitus quasi ad amorcs trans eunt, et
meosae ibi accumbont

ACCLAM ATIOHBS An AUGUST AM.


Bene precemur, ut decet, gaudio nostro, jfugustae! Canto-
(V.)
res Longa tibi tempora , a Deo promota Augusta ! populus ter Lon~
: :

ga tibi tempora ! Cantx>res Longa. tibi tempora, fclicissima Augusta]


:

populus tcr: Longa tibi tempora, Cantorcs Longa tibi tempora, :

coniux Domini! populus tcr: Longa tibi tempora. Cantorcs: Ju


divino sujfragio electa es; populus cadem tcr. Cantorcs: Bcnedixit
Dens omnipotent', populus cadem tcr. Cantorcs: Tu Dei gratia cum
purpura co niuncta et\ populus cadem tcr. Cantorcs: Qui te manu
*uu coronavit; populus cadrm tcr. Cantores At qui te ad hanc :

dignitatem vocaviij populus hacc tcr rcpolit. Cantorcs: Tcqite cum


Domino iY. coniunxif, populus cadem tcr. Cautotcs: Tempora tua

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 39. 20 *
o Xaog ix tqi'tov o/itotcos. oi xquxtui- „tloaxov<nC 6 Qsogc
top Xuov vfidiv" 6 Xubg ix tqitov ouoicog. oi xquxtui*
w 6 dttm Ttjg svoeptaruTqg uvyovarrjg noXXu tu sttj o Xa-
6g „noXv%()6viov" (g.) EiSivut, 6 6 titl, oil Xiyerut xai
£tovto ytyovivui tiote , ore /nfrd to nXrjodioui tu fiigrj Ttp
nQOQQtftiZoav dxroXoy/uv n$b tcHv yQadrjXi'cov Ttjg uvupdaeag
Tt\g fiavavgag nQOuviq/ovTui to. tivo fiipi], xui oi fisv Bdvs-
to* dviq^ovrai eig tu oxdfivu tu iardfieva iv t<$ Ttjg {tuvav~
Qag uvudsv$Qadi(t) ev&tv xuxetttev, xai unoxqiotv ftrj df/o/zf-Mi.ga.b
upoi, Xiyovaiv oi xquxtui xuTuXsypu „noXXd tu err] toSv /?a-B
oiXitov" xui 6 Xabg dnoxqiveTui tu ocpeiXofievu tov xuruXi-
ypiurog. xai fttru to oTfjvui Tovg vtovvpyovg yivtTui 6*o/j}

a, xai X&yovaiv oi xquxtui xui 6 Xadg rag nQOQQtj&etaag a-


xroXoytag. xui ndXiv fitTu jmxqov Ttjg TOtuvrqg Sox^g, yl-
tfvtxai tioxqff, xui deyovTUi oiJIquoivqi dnb [alxqov SiuoTqpa-
Tog iv t(o avTM uvuSevo*QutSiM f xui twv veovvfupoav iorufiivcov,
Xiyovatv oi xgdxrui xui o Xuog Tug nQOQqrfttiaug dxjoXoyiugt
xui fiiTU tuvtu inuxoXov&tT jj Tutyg, xufrtbg nQQ.eiQrjvui . /q?j
dh yivoiaxeiVf or* iv Totgio%uTOig xuiQotg ixuivovQytjd'q tov yi-Ed. L. 119
loveo&ui to OT£<pdvct>tiu tov §aoiXto>g iv tm rutji tov nuluriov
Tfjg vnsgayi'ug Qsotoxov tov Ouqow xui 6q twv vtovvfxycav
tlwvTtov did tov xQvooTQixXtvov ,
dqXovoTi dtpixsvofiivcov vno I'

T£ TOV XOVpOVxXs/oV XUI TWV flUyiOTQO)V XUI 71UTQIXIC0V , fiitX-

4. tti liytxat om. cd- 5. yfyovfrai coni. R., yiyovi cod. et ed.
10. T$flaoUct ed. 19. xoXs om. ed. to yivto&at cd.

Dominique augeat populus eadem ter. Cantores Ex audiat Deus


;
:

populum vestrum; eadcm populus ter. Cantores: If. pientissimae


/iugustae rnuhos annos populus In mullos annos etc. (VI.) Ob-
;
;

irnaadum vcroest, et illud olim contigisse tradi ut, postquam fa- ,

ction cs dictam actorum fonnulam ante acalam qua ad magnauram ,

ascenditur, Qnierunt, duac factioncs pracccdcrent, et Veneti qui-


dem ad scamna , in loco magnaurae arboribus consito bine inde posi-
U, abircnt, nec rcsponsum ad cantum suum accipcrcnt, cantores
vero has dcinde acclamationes rccitarcnt: Multos annos Imperatori-
bus; quibus populus , quae responded solcnt, respoudct. Postquam
sponsi constiterc, prima rcccptio fit, et cantores populusquc dictas ac-
clamationes rccitant Post banc receptionem secdhda. a Prasinis paryo
intcrvallo in codem arborcto instituitur, sponsisqitc consistentibns,
cantores populusquc, uti diximus, acclamant, quo facto, ritus, de
quibus supra , crlcbrautur. Ccteruui rcccntiori actatc id novum in-
•titntum est, ut nuptialis Impcratoris coronalio in tcmplo palatii sa-
crosanclac Virginia Deiparae Pbari peragcrctur et sponsi per aureum :

Digitized by Google
202 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
'a Xovttov avrcop QUvatraq doyvQuq tov /qvootqixX/vov nvkag,
avXei to xqvqovv ogyavoy , xai rd fitgi] dxroXoyovai, xudxog

KEO. (*.

"0(T« <fei naqatpvXdtxUtf in I Cteiptjji>> aJyoiiartje. 5

B *E$SQytTai 6 paaiXtvq sig rov avyovoria, yoQtav rrjv yXa-


fivSu ioTSjUftdvog , xai noat nqoaywydg, xai ntyi tSfjup TQt-
Tfjv xa&t&Tui fjieaov rov tqixXivov. 6 dh rrjg xaruardatojg
tvtQeni%ei rd firjXa, <og eyst q ovvfotia, xai vtvovaiv ol Jf-
O710TCU TO) 7lQai7t0OiT(p , Xui i%£Q/£Tai fl£TU ooztuoi'cop xaiiQ
(teoytoov, xai nooaxaXuzai fltjXop a, rovg fjiuyi'oTQOvg' ff t na-
%Qixiovg* tqitov, rovg ovyxXfjrixovg, xmuvovg, xo/n^rag, xav-
Siddiovq, dnb indyymv xai OTQarrjXdrag , ptjXa (irjXa. 6 d£
7iaxQiaQ/ijg eyytTai Sid Trig dd(pvt}g 9 xai tiacQytTai eig rov
ayiov ~Tt<pavov xai sxSeysrui rovg deonorag, xai ore eioeX-iS
C&woi rd flijXa ndvxa xai nXrjQto&ujot , vtvovoiv ol dtoTidra*
tw noainoatTO) , xai dnifjyexai xai nqooxaXslrai rov naxot-
"Qy.1 v > * a i tioioystai eig tov avyovaxia. xai tfeioyexai 17

povXofiivq OTMpdijvat. ,
oxpixevofiivrj vnb tov xovftovxXetov,
xai iysiQOVxav ol deonorui xai dncQyovrai h&a Tararat T02O
Ms. 93. a uvrtfiioiov upa tov naxQidgypv 9 xai rfjg uvyovorqg (pOQQv-

5. %*is aOy. ed, 7. nooaayooas eu\ 9- $ om. ed, i3.


Otqaiijlctxoyy cd.

triclinium cum obscquio cubiculi, magistrorum et patriciorura cgres-


si, dum c portis aurei triclinii argentcis procedere voliiut, organ 11 m
am cum puisatur, ctfactioncs, quas dixinius, acclamations rcciUat,
-

CAP. 40.
Obscrvanda in coronation* Augustae.

Egrcditnr Impcrator ad augusteum , corona ct chlamyde orna-


tus, pro motion cs facit ct circa horam tcrtiam in medio triclinio rcsi-
dct. Cerimoniarius vela, uti mos est, ordinat, pracposihis vcro , si-
gno a Dominis dato cum ostiariis virgisque prodit, ac velum pri-
,

mum, roagistros; secundum, patricios; tcrtium, senatorcs, deiudc


consules, comitcs , candidatos, cxpraefectos ac belli duces, siugulos
in velis suis, arcessit. Patriarcha per daphncra ad S. Stcnhani , Do-
zntnos execpturus, venit, ac velis omnibus ingressis nulloquc defi-
cientc, Domini pracposito stgnum dant, qui abit, patriarcha in vocat
ct augusteum ingrrditur. Tunc Domiua corona ornanda , a cubicula-
fiisstipata, proccUitj Domiui surgunt et ad locum, ubi ara rcposita

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 40. 203
ays [tatpoqtov, noist 6 naTQiaQytjs Tag avvydtig evydg. xai
ots nXrjQcoatj rtjv tvy^v, ixdvovoi rrjv avyovorav to fuaqto-
oiov , xai h>$vovaiv avTrjv ol jitonoxai xrjy /XafivSa, xai
av&tg noitt tvyrjv 6 naTQidn/tjg ini xov oxifxfxaxog^ xai [it-

Sid xrjv nXrjQtoaiv xtjg tvyijg XaftfJuvet, 6 naxQidqyrjg to


OT6fi.ua xai inididcoot toj ftaoiXst, xaxttvog xt&qoiv avxo tig
Tj}y xtyaXrjv xijg adyovoxrjg, xai avvxdooexai 6 naxQidQxrjql)
xoCg Stanoxaig 9 xai i^ioytxai did xov oxxaycivov xoncovog,
xai xadi^ovxai ol dtanoxai xai jj avyovoxa ini asXXtcav tig
ioto $t$tbv fiiqog, jj 6h avyovoxa ini to tvavvpov /utgog tov
dyiov Sxsydvov. (B.) Kai tiaigyovxai ol naxotxioi xai ol
Xoinoi ndvxtg, xgaxovfieyoi vnb oiXsvxiaoiayy , mnxovxtg xai
yiXovvreg xd tivo yovaxa avxwy, xai dntvyanioxovvxtg , xai
oxt nXtjQoodjj rj tvyaoioxia 9 vtvovoiv ol Stanoxui tm noai-
i5xootT(p, xdxtVvog Xiyu
n xtXtvoaxf" xai intvyoyxai ndvxtg
„tig noXXovg xai dyadovg yoovovg" xai i^soyoyxui. xai tv-
9fa>g tiadgyexai ™ osxotxoy xcoy yvvaixwv y (itjXov a, at ^co-
era/- fifjXoy fft al naxqixiai" ptjXovy, al nncoxoanad'dot at Ed. L. iao
xai ona&doiat • ftrjXov d', vndxiooai* flijXov i, oxoaxwqio-
aowu* §fjXov g 9 xofitijTiooai , xavMdxuroai* flijXov oxqi-
fiuviaaat , dofitoxi'xiaoav (itjXov oiXtvxidoioaac fi/jXov

fiavSuTOQiooai paoiXtxai, xofiijxioaai tov dgifyov x&y


ixavdxcov ptjXov i, TQifiovvujoai xopt^xuroai nXot/ncoy ptj-

Xov id, nQ&xixxooiooat t xtyxdoyusaau tioioyovxai xaxd xd-

io. tJoSyvfioy dccst in cod. i4- iTTXqotu&q ed. ao. xaydtdd-


naaair om. ed. ct mox pro axQipalyioaai —
fttjXoy q habet 06-
oxyjo q toocu , 17. a3. TQtflovytooai t xouijiiooat. ed.

est, cum patriarcha abennt, et Augusta maforium gestante, prccea


soiennes His finitis, Augustac maforium exuunt,
patriarcha rcci tat.
eatnqoe chlamyde Domini vestiunt, statimque patriarcha super coro-
na prccatur: quo facto, coronam Impcratori tradit, qui cam Augustac
lmponit: illc Dominis sc adiungit, ct sic per cubiculura octangiilum
Domini ct Augusta digressi, in thronis , illi in dextro, hacc in sinistro
latere S. Stephani , consident. (II.) Tunc patricii ac ceteri omnes a ,

•ilentiariis sustentati , procidunt corumquc genua osculantur et gratu-


lantur, finitaque gratulationc , Domini praeposito signum dant, is di-
cjt: lubete
j
prccantur omnes In Ion : bonaque tempora , ct sic e-
grediuntur. Et statim s cere turn feminarura intrat, velum priraum,
xostae; velum secundum , patriciae ; tertium , protospathariae ac spa-
thariae; quartum, cousiilares; quintttm
, stratorissae; scxtum, comi-
tissae, candidatissac
;
septimnm, scribonissae, domesticissae ; octavum,
•ileatiarissae ; nonum, mandatorissac impcratoriac comitissac numc-,

riicanatorufflj velum dccimiun, tribunissac comitisaae rci navalis;

Digitized by Google
2C>4 C0NSTANT1N1 PORPHYROOENITI
%iv, nQoaxvvovoat xd Svo yovaxa xcop dsanOTCov oftoiag xai
xrjg avyovaxijg, xai toxavxai xovotoxcoQioy , xai vsvovaxy oi
Seomlxai xy nocuTvooiTy , xai Xiyst tt x£Xsvaaxe," xai e%iQX oy~
xat. to 6h Xomby xov Xaov xijg nbXttog xai xmv xayfiaxtoy
Bxai xmv vovfidgcov xai xd oxsvrj ndvxa IxoiftaCfivxai eigxbS
XQiftovvdXioy too? i& axovfiircav. xai foravxat o* naxotxiot
§y x<ji ovonoSfy 9 oi 8h ovyxXrjxixoi tig xby nogxixa xcSy
dxovjftxcov. xai i\iq%exat jj avyovoxa, oxf/ixevofiivtj vnb xov
xovpovxXstov , xai avv£%i^yovxai ih av*xij xai oi Sean oral
Ms.cfi.bXQi Tfjg XQvatjg /et^og, xai vnooxQiopovvi. xai QsXdvvorjgto
avxrjg $lg to ovonoSioy, ninxovovy oi tiutqixioi fisxd xcSv A.ot-
ittSv avyxXfjxixtoy, xai dvaoxdvxtov avxtov, vevovoi toj xrjg xa-
Taorao«a>s, xai Xiy$i „xsX$voaxs" xai snevyovxat „tig noX-
Xovg xai dya&ovg /ooVovs," xai Sxf/ixevovaiv avxrjv fidxQ* tow
rjXtaxov xov xQipovvaXi'ov , xai xaxioxovxai oi vnaxoi xa* ( 5
qoI Xomoi ovyxXyxixoi, oi <te naxQixioi taxavxat rig rd pufrQa,
ev&ev xdxsi&ev, xai StixwovGrjg avxrjg xr]y oxpiv, dvaxgu^ov-
ai xd ftiotj* „ayiog, ayiog, ay tog* $6%a iv vtf/ioxotg Giro,

xai ini ytjg el^rjyjj" xai dxxoXoyovai xd xd x(jj Gxeyi-


fi^Qij

dopo^ovxa, xai Xa/nfidvsi


fbUi) tf avyovaxa xrjoovg, xai UTzxeiio
ngbg xbv xi'fiiov oxavobv, xai etxprjfisT 6 Xabg xovg dsonoxag,

evoprjfisr xai xr)v avyovoxav , xai oxs nXtjoadij t) evcprjftia,

nQoaxvveZ r) avyovaxa ev&ev xdxei&ev, xai vnooxoiopBt. <fca

a. idxaxttt, cd. 17. aOxqe tqy fyiv R., aOttjy 8\piy cod., atf-
tijy dtyixevofilvtiv ed. aa. 1} om. cd.

undecimum, protectorissae , ccnturionum uxores. Hac omncs ordi-


ne ingrcssae, Dominorum aeque ac Augustae genua vencrantar, et
consistorio adstante, signum praeposito Domini dant, qui dicit: Iu-
bete , deinde egrediuutur. Reliqui ex urbis incolis ordinibns et nu-
mcris, acque ac vasa omnia, in tribunali XIX accubituum ordinantnr:
patricii in onopodio , scnatores in portion XIX accubituum stant.
Augusta a cubiculo stipata cgrcditur, unaquc cum ipsa Domini ad au-
ream raanum proccdunt ac revcrtuntur. Ipsa vcro onopodium ingrcs-
sa, patricii cum ceteris senatoribus procumbunt, et postquam surre-
xere, signum cerimoniario dant, qui dicit: lubete , reliqui faustum
ac diuturnum impcrium apprecati, ipsam ad solarium tribunals comi-
tautur. Tunc consules ac reliqui senatores descendunt, patricii ycro
hinc illinc in sea la stant, dumquc ipsa yultum suum ostendit, fa-
ctioues acclamant: Sanctus ! Sanctus ! Sanctus ! Gloria in cxceUis
Deo et pax in terra! Deinde factioucs ca , quae coronation! con-
veuiunt, acta free tan t Augusta cereos ad venerandam cruccm ac-
i ,

cendit, populus vero et Dominis et Augustae fauata apprccatur t quo

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BYi\NT. I. 00. ^o5

tov avyovmitog oxpixsvofttvrj' oi 6*6 tinaroi toravrai tig Toy


noQTixa, oi 6h natqixioi ftd/m Qi Tfjg XQvofjg Xet9^> M&ov-
tai fii'yoai. D
'AxxoXoyta T(Sy tiqptov inl cinptfiip avyovOtrjc.

5 Trjg ovvij&ovg ndoijg ju&oog TsXovftivfjg tov crreipt'fiov

kv t§ tqixXi'vo} tov avyovoj&og, xai dno t»V ixstos xard


tw sitodma zvnov oiptxsvojxtvrjg t?jg avyovorrjg vno ndarig
trig ovyxXyTOv,.oi piev rfjg ovyxXqTOv i^iqx^vrai o*id tov piG~

ydXov nvXtovog tov TQifiovvaXiov , oi 6k tcov raypar cop ag-


io^ovxf^ Voravxtu h n$ avrq} xotflovvaXio) , ev&u lorazai, 6
oravQog , rd ts axrjnrQa xai rd Xotnd axevtj futrd xai TmYEd. L. iai
XuSovgcov f rd 6 s d*vo fiiqij. ufta toravrai £/hjiqoo&sv twv
oxt]Txrqoyv xai oxtvdiv xai ftuvdcov. xai d/j rtjg avyovorng
oifjixsvofidvrjg vno rt tov nqamooixov xai rtjg Xomrjg ra£tcog

i5rov xovfiovxXsiov , xai to i^eXd'tlv avT/jv xai orrjvai ini tov


rjXtaxov, xgd^ovai tu dvo fidoy „uyiog, ayiog, uyiog*" xai
tv&ia>g noooxvvovot rd ts oxrinrqa xai oxsvrj [itTa tojv
ftuvdcov. xai Xiyovoiv oi xodxrar „6*6%u iv vxpioroig 0cy,
xai ini ytjg tioqvy" 6 Xaog ex tqi'tov opioimg. ol xqdxrai*
20„iv dv&Qtonoig Xqiauavwy tvSoxta*" 6 Xaog oftoicog ix tqi'-
tov. ol xodxrai* „o« qXiqosv 6 Qcog tov Xaov avrov Ms. 94. a
0 Xaog ofioicog ix y. ol xquxiul* „otVTtj rj ijfisga Kvqi'o

jj fiiydXrj*** 6 Xaog ix y Ofiot'tog* ol xqdxrai* 7) (*vtt] ?J jJ- B

facto, in utroquc latere Augusta adorat , perque augusteum una cum


obscquio revertitur. Consulcs in porticu , patricii ad auream usque
manum stant, et missa datur.

ACCLAMATIO FACTIOKUM III COROHATIOlfE ACCCSTAE.

Universo coronation!* ordine in triclinio augustei pro more pera-


cto , dum Augusta ab universo scnatu , ut 'solet , stipata inde proce- ,

dit, senatus quidem per magnam portam tribunalis procedit, tagma-


tum a u tern seu numcrorum praefecti in codem tribunali , ubi crux
sceptra ac reliqua vasa cum labaris stant, et ante sceptra, vasa ac
banda duae factiones. Porro Augusta , a praepositis ct rcliquis cu-
biculo adscriptis cincta , dum procedit et in solario subsistit, factio-
nes acclamant : Sanctus , sanctus, sanctus! statimquc sceptra et
vasa cum bandis procidunt. Can tores dicunt: Gloria in excelsis Deo
et pax in terra ! cadem populus tcr. Canto res : In hominibus Chri-
ttianit beneplacitum ! cadem populus ter. Cantores Quoniam Deus :

populi sui miterlus est] populus similiter. Cantores: Haec est magna
dies Domini; populus eadem ter, Cantores: Haec est dies vitae Ilo-

Digitized by Google
206 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
M
ftdoa ttjg fatjg tmv 'Pcofia/mv 6 Xaog ix tq{tov
-
6fiota>g.

01 xgdxtaf „avtrj y X aQ a V $°£ a T0 * xoaftov"* 6 Xaog


ix y bfiiotwg. ol xgdxtai • „iv fj
to oticpog t?jg fiaoiUiag tfj
xoQVfprj aov «|/a)g negietd&q •" 6 Xaog ix tgttov o/uoi'cog. ol

xgdxtai* „£o£a &£(o t<jj deanott} ndvtoov" 6 Xaog o/tiotagS


ix tgiiov. ol xgdxtai* t)
oo^a 0fw to] dva$$i£avti as paai-
Xtooav**' 6 Xaog ofiottog^ ix tgttov • ol xgdxtai* „<Jo?a

Gem tot atixpavti tqv xogvqpjju aov *" o Xaog ofioltog ix tgt-
tov* ol xgdxtai' „<Jo§a Qew t(S svSoxrjauvti ovrtog*" o

Xaog o/Liot'cog ix tgitov . ol xgdxtai* „oU' 6 arixpag as oio


Ssiva avTO/ttgcog'" 6 Xaog ix tgitov oftoicog. ol xgdxtai*
C„<pvXu%u as tig nXtj&q zgovcov iv rj? nogyvga*" 6 Xaog ix
tgitov ofitoiag. ol xgdxtai* „eig do|ay xai dviysgotv twv
1
'Ptoyaitov* '
6 Xaog Sfioiag ix y. ol xgdxtai* „eiaaxovasi
6 Qsbg tov Xaov vpaiv" 6 Xaog bfioiojg ix tqitov* i5

'Axtoloyta els tovs paoiXtes.

Ol xgdxtai „noXXd, noXXd, noXXd*" 6 Xaog »noXXd ettf


tig noXXd" ol xgdxtai- ,t
noXXoi vfitv XQ^voi, o Seiva xai
6 deiva avtoxgdtogsg 'Pro^a/W' 6 Xaog „noXXoi vfiiv /po-
vol" ol xgdxtai* „noXXoi vfitv %gbvoi , ol dsgdnovteg tov*o
Kvgiov*" 6 Xaog , } noXXoi v[aTv XQ ovot*" °* xgdxtai* noX-
D Xoi vy.iv xgovoi , tcov oxjjntgmv ij svtvyja*" 6 Xaog „noXXoi
16. els toi)s paoiUas R. cm. cx sigl. cod., els xqv paolXiOOay cd.

manorum populus eadem


;
tcr. Cantorcs Haec est gaudium et decus :

orbis populus eadem tcr. Cantorcs In qua corona regni tuo ver-
;
:

ticiex merito imposita est; populus eadem tcr. Cautores: Gloria


Deo, omnium Domino! sic populus ter. Cantorcs: Gloria Deo,
qui te Imperatricem ostendit populus eadem ter. Cantorcs: Gloria Deo,
;

qui vertivem tuum coronavit; populus eadem tcr. Cantorcs: Gloria


Deo, cui hoc ita visum fuit; populus eadem ter. Cantorcs: Sed qui
sua manu te N. coronavit populus eadem tcr. Cantorcs Servet te
;
:

longum tempus in purpura; populus eadem ter. Cantorcs: In glo-


riam et salutem Romanorum; populus eadem ter. Cantores: Exau-
diet Deus populum vestrum j populus eadem ter.

ACCLAMATIO AD IMPER.ITORE3.

Cantorcs: Multos, multos, multos! populus: Multos annos in multos.


Cantorcs : Longa vobis tempora , N. N. Jmperatores Romanorum ! po-
pulus: Longa vobis tempora. Cantorcs: Longa vobis tempora , servi
Domini! populus: Longa vobis tempora! Cantores: Longa vobis
tempora, felicitas sceptrorum ! populus 2 Longa vobis tempora I Cau-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 41. 20
^wm." o« xqdxxai • „noXXot aov xqovoi, o <fcJVa

ffiifVf T»v 'PtDfiat'tov" 6 Xaog „noXXoi gov xqovoi." 01


todxxai" „noXXoi vixlv XQ™°h feonoxat, avv xatg avyovoxaig
xai xoig itoq<p vqoy swt)xoig 0 Xaog „noXXoi v/liiv xqovoi."
Sol xQuxrai* „aXX' 6 navxatv noitjrt)g xai dsanorrjg*** 6 Xaog
ix xqixov. oi xgdxxai* „o axixpag v/udg tjj avxov naXdfijf"
0 Xaog o/uofag. oi xouxxai* ,,T0vg xQovovg vfioZv nXij&vvsi
evv xatg avyovaratg xai %oVg nootoVQoytvvtjxoig*" 6 Xaog 0-
fioi'eog. ol xodxraf „fig xsXciav ovoxaoiv xojv 'Po^wa/W/'Ed. L. 11a
loxai ano tovtcov evcprj/xovai xd $vo fiiorj, xai Xiyovar „noX-
Xd xd gxtj xav paottia>v" xai xd i%ijg rov xaxaXdy/uaxog. xai
ueru xavra ensvyowai xai ityovoiv.

KE<D. pa.
Vca &€l nqQaqpvldxxciv ini ox typify avyov'OTtjc xai ate-
j 5 <pay<opat of.

J7/30 fiiag titdoxai unoxQiaig dXXafy'/ucov, xai xjj l%rjg rd-


ytw nooegyovxai ndvxcg ol ovyxXijxixoi , xai dXXaaaovaiv £?B
xovoiorcooup , xai oxs xeXsvovaiv ol Seanoxai ,
dpeo/ov-
xai ol nuroixioi xai ol Xomoi rov oexoixov eig xrjv XQvaijv Ms. 94. b
lo/ftya , xai xifHaoi oeXXia fig xbv avyovaxia , xai xa&i^ov-
xai oi deomoxai iaxtpuhoi , xai diyovxai xb ohocxoy pijXu,
fitj'Aa, xadosg eyei rj ovvijteia* xai fiexd xd cxijvai to 06-

ta. tZLaoiy ed. ax (lijXa om. e<L

tores: Longa
tempora, N. Imperator Romanorum! populus:
tibi
longa tibi temporal Cantorcs: Longa vobis tempora , Domini j cum
Jusputabus et porphyrogenitis ! populus: Longa vobis tempora ! Can-
tores Sed omnium creator et do minus populus cadera tcr Can-
:
\

torcs: Qui sua vos manu coronavitj populus eadcm. Cantorcs


Tempora vestra cum Jugustabus et porphjrrogenitis augeat! popu-
pulus similiter. Cantorcs In perfectam salutem Ho manor urn. Postca
:

doac factiones accinunt Multos anno* Imperaloribus ! et reliqua


:

acdamationis. Quibus peractis, fausta apprecati abeunU

CAP. 41.
Obtervanda in Augustae coronatione et nuptiis.

Pridic unius diei mandatum de mutatoriis datur , seqncnti o-


rotips scnatorcs statim procedunt vcstesque in consistorio mutant, pa-

tricii quoquc et cctcri sccretarii, si ita Dominis videtur, ad aurcam

raanum ascendunt, thronosquc in augusteo rcponunt, in quibus Do-


mini coronati confident et sccrcli vela pro more excipiunt UniYer-

Digitized by Google
20 8 CONST ANTmi P0RPHYR0GEN1TI
xqbtov oXov , ovvao^Qxerai 6 rrjg xaxaaxdaswg fuxd xai oA-
Acov 7rm*« oiXtvxiagtcov omo&cv xov o€xq4xov evdev xuxtldtv,
xai vtvei o fiaoiXevg tw nqainoaixw xcu eiaioyovxat tig xov
,

ayiov 2xiq>arov, xai noooxaXfiKxi xov naxQ idgytjVj xai i%4(>-


%txai tig top avyovazda, xai usxd to i'§sX&tiv tov naxQiaQ-5
Xfjv iyttgovxai 01 Seonoxat, xai diyovxai avxov, xai omofev
Ctcov fiaciXixwv osXXtwv loxaxiu 2v9a xehou jj dvri/ui'oiov f

paoiXixrj yXauvg, xai axdvxog tov naxgidgyov tig to dvxtr-


utotov, vtvei 6 paaiXtvg up ngainooixo) , xai eiaigyovxcu oi
inioxonoi xai 6 xXijgog tov atxqexov xov nargidgyov , xai 10
foTuvrai omo&tv tov ftaoiXixov oexQtxov mi to Ttjg uxpi'dog

fiigog. xai tvd^itog vevti 6 ftaoiXtvg T(p ngamoaixo) t xai


tiodyti Tfjv avyovaxav and ua<poot'ov^ qpogovoav xai oti/uqiv
paatXt'xiov, Sid tov tiiafluxixov xov uytov 2x£<pdvov tig tov
avyovaxia, ovatjg avxijg tig xov xoixwva tvdov tov oxxuycovov, %5
ngbg xovg dtanoxag , xai tv&icog aqytTai b naxoidgyrig xrt v
Devyrjv «C ttjv yXauvda* (B.) Kai oxs 17 evyq naod tov
naTQiuQXOv TtXtuai, Xuufldvu fj uvyovaxa xqoovg, xai nXq-
Qco&tiorjg x/jg tvyijg, amdi'daci xovg xtjoovg tw nQiutXTjotoj
ei'xe t(o oouaQi'ft), xai dnoaxtnd^ovatv 01 dtanbxui to fiay 0-20
qiov xtjg avyovaxtjg, xui Xapjidvovoiv avxo 01 xovfiixovXaqioi
anXovvxeg avxo yvqodev avxrjg. xai Xaufidvu 6 nutQiUQ/rfi
xtjv yXauvd'a xai inidtdcooi xotg deonorctig, xai ev$ia>g tiiqi-
Tidiaaiv oi dtanoxai Ttjv yXauv da Tfj avyovarr}, xai yt/JXco-

i3. OiixdQiov paOiXixoy cd.

so sccrcto adstantc, ccrimoniarius ct quinque alii silcntiarii post se-


crctum ab utroque latere iutrant, siguoque ab Impcratore praeposito
dato, S. Stcphani tetnplum ingrcdiuntur tunc patriarcha accersitur,
:

lit ad augustcum veniat quo facto Domini surgunt euinquc susci-


: ,

piunt Post thronos Impcratorios antimensium stat, in quo chlamys


lmpcratoria iacet, ad quod cum patriarcha accessit, Impcrator prae-
posito signum dat T ct intrant episcopi et clcrus secrcti patriarciialis,
ct a tergo Imperatorii secrcti ad apsidis partem consistunt. Tone
mandato lnipcratoris pracpositus Augustam praetcr maforium vestom ,

adstrictam, quain sticliarium Impcratorium vocant, gestautem, per S.


Stcphani poi ticura ad augustcum , cum antea iu cubiculo interior!
octanguli fuissct, ad Doniinos ducit, ct statim patriarcha preces in
ch lam yd cm rccitat. (II.) Intcrca , dum patriarcha prccatur, Augusta
ccrcos sumit et prccibus (initis , eos primiccrio scu ostiario tradit
,

Domini maforium Augttstac exuunt, quod cubicularii suniunt et cir-


ca ipsam complirnnt. Patriarcha vcro chlamydctn Dominis tradit,
qua statixu Augustam induunt, ipsique fibulis cam coancctuntj bic

Digitized by L^OOQle
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 41. 209
yowrtr avvTjv oi afoot, xai ndXiv nout bv^v hti xov axififio^
xog xai xmv ngenevSovhmy, xai ore nX^dofi xrp evxqv 6 m*-Ed.L. i*9
jQuxQXWt 67uo*io*(ooi to ariftfia xotg Seanoratg, xai ol foonoxai
buxidiaoiy avxb sig xtjv xeqpaXrjv xijg avyovaxrjg. bfiotoog
Stttaxnv 6 TcaxQidgXTjg xai xd nqsnivfovXia xotg Ssanbxatg, xai
XQtfidiaiv avxd oi titonbxai iv axdfifiaxi xtjg avyovaxijg9 M»,ofi.k
xai ev&icog ™
ftW^rra* & ^^QtaQX^ *fc y «y*o* Sxig>avoy
xai oi smaxonot, xai xb oixgexov xov naxQUXQxov, xai xi'drxai
oeXl/oy akko Xoyo) xijg avyovoxijg, xai eJ&tcog xadi^ovxai ol
lodeanoxai xai fj avyovoxa* xai fierd xovxct $iodyovxai naod
xov rrjg xaxaoxdotoyg ndvxsg, nqoaxvvovvxsg xd ybvaxa xdiv
itanoxcoy xai xrjg avyovaxfjg, xai fiBxd xb nqoaxvytjaai nay-
tag xov aexohov, foxavxai xai oi oiUvtiuqioi, xai eiadyuB
avxovg o xonoxrjoqxrjg xo] xofiqxi tup dSfitjatoyofv, xai rcooa-
i5xvvovai xai toxavxai omo&sv, xai nooaxvvtt xai 6 xijg xa-
xaordoecog, xai evfccog Xapfldvei
^noajnooixog xai Xdyst, „xsfavours xai iglojfoyrat incv-
youtvoi, xai a^^/ovrat oi naxqixioi eig xb bvonoSioy, xai
Of vnaxot tig xov nooxrjxa xay i& dxovflhmv, xai Xoxavxa*
WMvaioxwQtov elg xb gxiotov pijkov, oi o*k xbfiijxeg xai oi xar-
iiSdtoi xai oi Sopiaxucoi xai oi Xomoi dne'QXPvxai sv tw
TQi(lovyaX/tof xai foxavxai eftnoood'ev xwv oxsvcov* xai i$eXt-
dbnog xov oexghov and xov noQXtjxog xov adyovoxia>g 9
Sting eioayu b xijg xaxaoxdosmg fuxd xai extyov oiXsvxia-

34. xai xo€ Oileyx. cd.

rursas super corona vittisque precatar, finitisqtic precibus , coronara


Domini* tradit, qui ipsam capiti Augustae imponunt. Eoclem modo
patriarcha ipsis vittas dat, quas coronae Augustae appendunt, mox.
patriarcha S. Stephani aedem una cum episcopis et secrcto suo iu-
. trat, alius throuus Augustae ponitur, statimque Domini cum Augusta

confident. Deinde omnes, Imperatores et Augustam adoraturi, a ce-


rimoniario adducuntur, et postquam secrctum adoravit, silentiarii
adsunt, et per vicarium ad comitcm admissionum adducti , adorant,
deinde a tergo adstant, magister cerimoniarum adorat, praepositus
veto, signo a Domino accepto, dicit: Iubete. Et sic fausta precantes
e^rcdiuntur, abeuntque patricit ad onopodium, consules ad triclini-
um XIX accubituum et ante fissum velum , comites vero , candidati,
domestic! ac reliqui in tribunali et ante vasa consistunt. Egresso
aatem secreto e porticu augustei, cerimoniarius ct alius silentiarius
statim vela add u cunt, primam senatoriam manu ducentes, quam re-
liquae sequuntur, coram quibus ostiarius cum virgis procedit, et
postquam his signum dedit, ter procidunt. Omnes vcro a sileatia-
Corutantinus Porph/r. Vol, /• >4
3IO CONSTANT!!*! PORPH^l\OGEJSITI

Cg/ov, xgaxovvxtg Tfjv nqcoxrjv xmy ovyxXrjxixav, xai on later-


al Xoinai uxoXovfrovoai tungoo&ty tie ooxidqiog fitxd fifQ-
,

yiov , xai itv&a vtvati 9 ngoaxvvovoi xgtxoy, xai tiodyoyxai


ai n*oggr}foloai vno oiXtyxiagiwv xgaxovfitvat, xai ngoaxv-
vovoi xd yovaxa xt5v dtonoxiov , 6/not a) g xai xtjg avyovaxtjgfi
xai oxt nXijqtnoovoiv ai ovyxXtjxixai xtjv ngooxvvtjOiv , «$«o-
Xovzai avxat tig xrjv xQvatjv /efya xai Xaxavxat tvdodtv tJJc
xogxtvag, xai rtjg avyovaxrjg £'£tX$ovo*jg tig xijv xQvoijv
Xefy<*t tiadgxovxat ontod-fv avxijg ai naxgixiai xai ai Xoinai
ovyxXijxixai, xaii^igxnai V avyovaxa iv x(p 6vonod*i'u> 9 oyVi-io
vno xov xovfiovxXttov , xai Xoxavxai oi naxoixioi
xtvofiitvtj

xovaiaxmgtov tig to avxo ovonotiiov, xai axdarjg avxqg, ni-


Dnxovaiv oi naxgixioi* xai uvxaxdwoyy avxmv, vtvti 6 nqai-
noaixog x(ji tijg xaxaaxdata>g 9 xai Xiyei J9
xtXtvaaxt 9 *
xai e-
>
ntv'xovxai noXXovg xai dyadvvg XQ ()V0V Q*
9i tig KatiS
Ms.95. b dnoxivovaiv^ 6\f/ixtvovxtg xai al'gtxai rj xogxiva vno ivo ox-
9

Xtvxiagimv 9 xai Xaxaxai ndXiv avyovaxa tig xo dixiyyto^


xai m'nxovaiv 01 ovyxXtjxtxoi apa xotg naxgixtotg, xui dva-
axdvxwv avxav9 vtvtt 6 ngamoaixog xoj aiXtvxtagtM , xai Xd-
yu „xtXivoaxt9 " xai entvxovxai. xai dnoxivti q ovyxXnxogt *o
Ed. L. xi^xai i^tgxtxai o*id xov fitaov nvXolvog xov xgifiovvaXtov tv&tv
xaxtT&tv tig xtjy xMpaXijy xmv fid&gmy, xu&wg oxpixtvovatv
oi it Xomoi agx.ovxtg ™* Tayfidxav xaxigxovxai sr xto at/-
rtf xqtfiovvaXut) 9 tvSu Xaxaxai 0. axavgog xai xd oxtjnxga9
Xdjiovqa xt itfia xai xwv Xommv oxtvwv9 xd 6*6 fivo fitgtj ivn5

a. 0* daruig. cd. 17. itxlovov co<L ao. avyxltjjixn cd.

riis Imperatorum aequo ac Augusiae genua ve-


stipatae accedunt, et
nerantur peracta vero adoratione , gcnatorum feminae ad an ream
,

manurn abeunt et intra cortinam subsistunt Augusta ad cundcm


locum digressa, patriciorum ac reliquorum genatorum uxores post
ipsara intrant: indc, cubiculo comitante, ad onopodium pcrgit, ubi
patricii consistorium constitunnt et adstantctn augustara adorant.
Ipsts surgentibus, praepositus cerimoniario signum dat, ct dioit:
Jubete t ccteri faustum ac diutiimum imperium apprecantur. (III.)
Dtiro hi ex onopodio in obscqtiio abeunt, cortiua a duobus sileutia-
riis tollitur, Augusta rnrsus in diciouio subststit, senatores vero una
cum patricii* adorant, ipsisquc surgentibus, pracpositus silentiario
signum dat, et dicit: lubete , cetcri pro more acclamant. Inde se-
natns discedit, et per mcdiara tribunalis portam progressus, in su-
perior! scalae parte ab ntroquc latere, ut in obsequio, adstat, cete-
rorum vero ofliciofam principes ad idem tribunal, ubi crnx, sccptra,
labara earn ceteris vasis , duabus factionibns dc omni reliqua tarba

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 41. 211
Spa, xai to Xomov anocv xov Xaov xai ol aQzovrsg xcop
xayfidxtov taxavxai epnooo&tv xcov oxevcSv eig xovg xonoPg
avxcoy. xai ore i%dX&7] fj avyxXrjxog a/na%xoXg naxotx/oig xai
arcooiy, avatpaivu fj avyovaxa,
oirjyovfidvrj vno xov noatno-
5airov xai noiftixtjoiov xai at dot] g avxijg eig xqv fiianv xov
,

tjXiaxov, avaxod^ovai xa fidorj xai anav rov Xaov* n ayi-


og, aytog, aytog* Joga iv v\j/taxoig Qeql, xai ini yrjg eiQjjvti,"
xai axxoXoyovai xa fidgrj xa xtp axexf/ifnw agfto^ovxa* xai a-B
noxtveX jj avyovaxa dno xqv fidotjv xov fjXiaxov, xai oxe d-
londXdy eig to fidaov xdyxeXov, Taxaxai, xai im6*i'6*noiv 6 oaxtd-
Qiog fyyijv xyoovg, xai Xaflovoa xovg xtjqovg noteX nooaxv-
rtjatv ini xov aravQov,
xai ev&ecog ninxovaiv oi aqxovxeg
xai nuoaxvvovaiv avxrjv xai xa axevrj ndvxa, axrjnxoa, Xa- /

(lovoa xai xa Xoind. xai oxe nXrjoa>oovoiY xa fjidgrj fd axta


\5jfjg dvayooevaca>g, xai sinew i • „xovxo xo flaatXeiov, Kvgte,
oxtgitoaov" {J.) Evddajg elodoxexai fj avyxXrjxog eig xov
noginxa xtBv i*r' dxovfiiTcov , xai taxavxai xovaiaxmgiov fid~C
%oi xov tiixiovtov xai ovonoti/ov , ai dh avyxXrjiixai yvvaXxeg
axoXovdovaai , ore dnoxivfjoei jj avyxXrjxog xrjv eoco t

loaxavxai ai yvvaXxeg xai dnioyovxai ini xovg iXeajavxt'vovg


nvXmvag xov xaaxqrjaidxov, xai ixfidyovxai ixeXas, fid/Qig av
wikdrj jj avyovara eig xov avyovaxea, fj 6h avyxXrjxog fora-

wt, iiiy Qig av nXfjodacoat xa fidgn ft noXXd xa htf' xai xa


m

xai oxe nXrjQ(6a<oai xrjv evqtrj^uav ra pdorj, 7tQ0axvveXMs.cfl.&

o. dnb Tijy coni. R. , ini t\jv cod. ct c<L t5. Pro xai elnao*
ed. Btnovat. 93* nokld ittj ed.

adsunt, descendunt, praefcett tormaram suas stationrs ante vasa oc-


cupant. et patricii egresai adatant, Augusta a prae-
Duraque senatus
posito et primicerio adducta, comparet, eique, in medio solario ad-
stanti, factionea et omnis populus acclamant: Sanctus, sanctus,
tanctut ! Gloria in excehis Deo t pax in terra t recitant dejnde fa-
ctionea laudea coronation! aptas. Postquam Augusta e medio sola-
rio excesslt, ad medios cancellos snbsistit, nbi ottiarius duos ipai
cereos tradit, quoa manu tenens, ad crncem adorat, quo facto, pro-
ceres, -rasa omnia, sceptra, labara et reliqua in genua procumbnni,
et ipsare venerantnr. Postremo, actts inangurationis completis, post-
quam factiones precatae sunt Regntim hoc, Detts t Jirma ei eustodi!
:

(IV.) Tunc triclinium XIX acenbituum senatores petunt, et consi-


storium usque ad dicionium et onopodium constitunnt, dnmque ae-
natoa interiorem portam ingressus eat, feminae senatorum una ad-
»tant et ad porta* eborneas castrensium abeunt, ibi, dum Augusta
,

ingrediatur auguslenm, easpecUturae. Senatua, usque dum duae fa-

Digitized by Google
213 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI

*}avyovara ev$tv xdxttas noog rd o*vo (tigy, xai unoxivtZ


njy «aa>, xai Xtyovat rd 6*vo ^tj* „n£Qtowo£L o Qtog rqv
avyovorav" al Je nargtxiai taxavxai tvtiov xtjg nvXqg rov
D xQtfJovvaXtov , xat ore eioiXdy q avyovaxa anb rov tjXiclxov,
dnoxtvovaiv ol naxQixiot fiiixQ* x?jg X9 va ^ U
X Q°S o\pix*v-5
om;* to dfi aixotxov tcSv vndxuv Xaxaxai fittXQi rov di-
xiovtov, xai ore fttouofi q avyovara tig xtjv fiiatjv xav vnd-
ra>v, inev/oyrat to „tig noXXovg xai dya&ovg xqovovg" o-
(ioicog xai ol nazot'xioi tig xqv X^vatjv £*r<pa, *a * titi^/noi
jj avyovara, xai dotQ/ixai tig rov avyovaxia, xai taruraao
to nay rov xovpovxXttov tig rov avyovaxia, xai 'Pojfiaf^ov-
at* yypatve, flaws, jj avyovara* xaXolg qX&tg, jJ
avyovara."
xai eioiq/Bxai ij avyovara
to oxxuya>vov ro t%a> rov a-
tig

Ed.L. ia5y/ov 2xt<pdvov, xai tiaigx^xai b §aaiXtvg xai tj avyovara


tig rov uytov 2xi<pavov , xai ytvtrai ro fivtjaxQOV, xai i%e<)-i5
%ovxai xijg ixxXqotag • xai Xtixovgyt? 6 naxgiugxM , xai oxs
dnoXvau q Xtixovgyta, siaigxovxat ol Stonoxat xai rj av-
yovara, xai yivtxat xb axtqpdvmfia. (R) Xq/j Ss tidivat,
oxi 6 (laaiXtvg iaxtfifiivog axtyavovxai, xai t^tgxoirai iaxt-
qjavosfiivoi XQ va *} v X^Q a >
ini xrjv aV/ovra* ol naxQtxtot%o
iv xo] ovonodiw, xai oxdvxav xav o*tanox<Bvt mnxovat ol av-
to<« xa* avaaxdvxav avxwv, vtvtt 6 ngawoaixog toj xfjg xa-
xaaxaatag, xai Xiyti n xtXtvaaxt " xai intvxovxai „tig noX-

ai. r<uy om. cd.

ctiones acclamarnnt : Multot annos etc., ibi manet, peracta vcro ac«
clamatione, Augusta hinc illinc ad duas factiones adorat, mox iutro-
greditur, factionibus diccntibus : Dtu$ Augustam servet ! Interca
patriciao intra portam tribunalis slant ct Augustara , a solario hue
venientcm, ad auream manum patricii comitantur: secretum vcro
cqnsulum usque ad dicionium stat , quo postquam Augusta accessit,
acdamant: In multa bonaque temporal Sic etiam patricii in aurca
manu adsunt, d unique Augusta transit, augusteum , ubi totum cubi-
colum congregatum est , ingressura , dicunt lingua Roraana Bene, :

bene, Stne, Augusta! pulchre venisti, Augusta! Postea in octago-


num extra S. Stcphani aedem vcuit, quod dum Imperator cum Au-
gusta ingrcditur, officium celebratur, ct sic e templo discedunt.
Liturgiam vero sacram patriarch a celebrat, qua finita, Domini cum
Augusta intrant, et coronatio nuptialis pcragitur. (V. ) Ncque prae-
termitti hoc loco debet , Imperatorcm scrto rcdimitum coronari , ct
ad auream manum egressum a patriciis in onopodio excipi qui, ,

dam sub-sis tun t Domini, in terrain procidunt. Postquam vcro surrc-


xere, praepo situs signum ccrimouiario dat, qui dicit: Iubete, rcliqui

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. ill. 3i3

Xovg xai dya&ovg zgovovg," xai anoxivovoiv, Sipixsvovreg B


ftfyot tov oexghov rcSv vndrtov, xai ordvrcov tcSv foonorav,
7U7rTOvoiv ol ovyxXrjrixoi ndvrsg a/na rotg naroixiotg, xai a-
vaordvrcov avroov, vevei 6 noamooirog Tft> oiXevnaofy , xai
Skiyn ,,xsXs voare xai anoxivovoiv oxpixsvovreg fni/gt rov
naorov* rd b*h ftiQi] diyovrai fig rov tqixXivov tcSv xayoV*
idrav evd-ev xdxtV&ev nXijoiov rmv yoaSrjXi'av xtjg fiavavgag,
ol Sh xgdxrai rmv Svo fitgtov rjvco/uhoi Xiyovoiv ol u/uqjors-
goi bftov rag dvagxovijaeig , rd &s ogyava avXovoiv ini to
lopsQog rtov IIquoi'vcov. xai ore diiXd-y to ore<pdvo>fin , slaty-
yovrai rd ftigfj tig rov naorov, xai foravrai ol ftaoiXetg £-Ms.g& b.

ortfiftdvoi eig tov naorov, xai dxroXoyovot ra fiigrj rd xard


ovvri&Hav. xai dnigyovrai ol ieonorat ioreg>avwfievoi eig
tj}j>xoyxyv rov naorov, ev&a Torarai 6 fiaotXixog xgdfiarrog,
i$xai ri&iaoi rd oriftftara ini rov xgd(jarrov , xai ev&emg a-

yovrai ol dean or <u did rmv diafianxmv, wg ini rov egmra,


tig rd i& axovfiira, xai dxovfipi%ovoi , xai ore dvaormoiv,
oqi%£i, ovg xeXevei qpiXovg, xai datayovrai eig rov naorov,
tog eyei ovvrjfoia. (g.) Xgq <te yivoioxeiv, on ov xa^ovrat
aoo* ieonorai find yXavidia eig rov naorov (terd rav qpiXtov, o
uXX' o ftsyag fiaoiXevg qpogoiv oayiov ygvoovv , 6 b*e fiixgog
fiaoiXevg opogav r^ir^dxiov, ol ©*£ (piXoi, xadwg dxovftfit%ovoiv,
yoi) ds yivmoxsiv, on, idv £$6X9$ q avyovora iorBfifiivq iv to}

6. to xqCxX. cd. ai. dlX deeat in cod.

fans turnac diutumum impcrium apprecantur, et in obscqnio ad se-


cretura consulum abcunt, ct Domini* ibi constitutis , senatores o-
mnes cum patriciis procumbunt, qui postquam surrexcre, pracposilus
signum silcnliario dat, qui dicit: Iubcte, ct sic in obscquio ad tha-
latuum pcrgunt. Factioncs in triclinio candidatorum ab utroojue
latere propc gradus niagnaurae consistunt, ambarum vcro factio-
num cautores, iuviccm iuncti, cantioues simul rccitaut, dum organa
in parte Prasinorum pulsantur. Coronatione pcracta , factiones ad
thalamum , ubi coronis ornati Imperatorcs slant, abcunt ct solennca
acclauatioucs peragunt. llli vcro coronati, ad concham thalami,
nbi grabatus impcratorius rcpositus est, disccdunt , ac depositis ibi
coronis, per porticus, quasi ad arnores, ad XIX accubitus abcunt, ac
ibi inensac accuinbunt, ct postquam surrexcre, a mi cos, quos invitari
vnk, Iuipcrator uotninat, qui, ut mos est, thalamum iutrant. ( VI.
Porro auiinadvcrsionc diguuiu est, quod Domini non in cblamydibut
cum amicis in lhalamo considcant, scd magnus Impcrator aureum
sagum, minor tziUacium, amici vestes, in qui bus accumbunt, gesteot,
Sciendum quoquc est, Auguitam in triclinium cum corona egrcssapj.

Digitized by Google
ai4 constant™ PORPHYROGEN1TI
TQixX/vy, ol ana&dotoi fterd SiorodXta dtpixtvovoiv, to ih ao-
/ua ovx axoXot/fof* « <W Itw Toy i£' axovftixtov y ovx mf/i-
xtvovaiv ol ana&dgioi to ovvoXov. at it avyxXtjuxai , u(p'

ov eioiX&ri t) avyovcra ano tov TQtpowaXt'ov tig tov avyov-


aria, tiadyyovrui xai al yvvalxtg 6ta tov tqixXivov xmv t&5
tiiu Ttjg tiooSov rov flaoiXixov dxovfinov , xai d-
Ed.L. %26oixovfiiT(ov
nioyovtai tig tov noqxrjxa tov uvyovordwg, i'v&a xotftUTai jJ

xoqt/vcu xai ots o*UX&tj to arftpaviofia tig ti\v xowsrp


qa, eioeQ/Gyrai at narqi'xiai xai at Xoinai onto&tv Ttjg av-
ytyvgag , xai at xXrjzcoqtvdtujai ando%ov- to
yovurtjg ftixQi Ttjg
T«t ini tov xoxXidv Ttjg dyiag Xqiaxivtjg, xai at Xoinai dva-
Xmoovaiv. /djJ b*h flMwt, Stl ov (pooovoiv al narqi'xiai tig
to oTttpdvtopa Ttjg a^yovaTtjg noonoXwfiu .
XQq de yivta-
uxtiv, on oofyi 6 paoiXtvg ex rag narqix/ag, oTag &dXti, Tva
tiodXfhooiv tig tov avyovaria did tov oxraymvov, xai idatanS
to oThf/ifiov Ttjg avyovcTtjg. ofitotag xai tig to OTt<pdvo>fir*
Bog^ti 6 paoiXtvg, Iva tiaiXdij 6 naqdwfiqpog, xai naTQtxi-
9VS> xtXtvti, xai otb nXtjoadrj to arttpdvoyfia, i%dqx0VTal
ol avToi naxqi'xioi xai taxavrat tig xovg Tonovg avtoiv fttru
xai Tovg Xoinovg naTqixtovg, (Z.) Xgtj 6s yivtoaxtiv, ortao
rij TQirtj tov Xovtqov, Sncog oytiXti ytvsofhu y dxoXov&ia,
Ms. 97. a tararai to pioog twv Btvixwv tig tov dt%iov tpfioXov Ttjg fta-

vavoag, og ionv tj nvXtj tov avyovordwg, tu tea tov nivaov,

a. rtov ed. 1 4 Pro 6*t», quod R. inseruit, cod. et ed. cx


praccedentibus perperam rcpetunt: its rd <pOQOvoiv al jiwqhttai.
a3. Pro tis cod. «lg, undo R. coni. tog is in* nilnv.

spatharios dextralia manibus fercntcs com i tar i, arroa vcro non »equi r

solcret fli vcro ad XIX accubitus abeat, spatbarioa earn plane non
comitari. Quae postquam a tribnnali in augustcum Incrcssa est, se-
natorum uxorea per triclinium XIX accubituum per introitum im-
peratorii accubitus intrant, et ad porticum augustei, ubi cortina
suspensa est, abeuut. Corn coronatio in aurea manu acta est, pa-
triciac ac cetcrae post ipsain usque ad pontem , ad convivium voca-
tae usque ad cochlcam S. Christinae abeunt, rcliquae disccdunt.
Notandum quoquc est, patricias in coronatione Augustae propoloma,
(quod legumcntuin est,) non gcslarc.
capitis Porro Imperator ordi-
iiarias patricias, quas vult, deligit , ut , in augustcum per octangu-
lum ingrcssac, Augustae corouaiioncm videaut Sic etiam ad nuptiaa
ordinal, ut paranympbus et patricii , quoscunquc vult, acccdant ,
qui, pcraclis nuptiis, rursus egrediuntur et cum reliquis in suis sta-
tionibus consistunt. (VII.) Die tcrlia lavacri, quando cerimonia pcr-
agi debet, factio Vencta in d extra porticu magnaurae, quae porta
augustei cat, in modum pibc maioris, Prasiui in opposito latere

Digitized by Google
DE CEHIMON. AULAE BYZANT. I. «. *l5
6fio/tag xai oi Ilgdaivot elg to cZmxov /i^oo? nXijaiov rod
vrdftXov, to <te ogyavov eig to dvafovdoddiov, xai to €Tsqov
tig tt]P eiaotiov tov ordfiXov t
oXtyop dno titaarq/Ltarog , xa*
«>Uo ogyavov ixeifop tov novXnirov tov xaruflaoiov tov Xov-
5tqov. xai ore 6$eX$o>aiP ru odfiava, jJ /uvQO&ijxrj } ru oxqi-C
via xai tu oixXornovXXa, oxf/ixtvovaip avra vnaroi fiti/ai tov
xurapaoiov tov Xovrgov , to frvfttXixu ndvra 6y/tx€vovaivf
tog tj avpqfcia, xai dn oaco frtvroov twv ojuftdvan', eo/opTai

oi vnaxoi, xai laraprai £ig rrjv nbtiwoip rtjg yewvoag xovoi-


loartoQiop • oi $h nargixioi Xaruprai eig rqv rgdns^ap Ttjg ys-

(pvgag, xai ore i^eXdj] avyovara uno tov naarov, unoxi~


-tj

yovaiv oi nargi'xuoi oxf/ixsvoprtg ini to xarapdaiov rijg yttpv-


oag to fiigog tov oidrov, xai dnoxipovaip oi vnaroi otyixsv-
onsg fiiy.Qi, tov xarafiuaiov Ttjg uyiug Xgioripqg. xai oV-
i5/frat nQtoTOv to fxigog T&v Bsvirtov , Sts dvatpuvfj 7j av-D
yovora, xai uxroXoyovaiv, tag tyst ?j ovvq&tia. avXovaiv xai
to ogyuva, xai ore fieadau tj avyovara rfg to dvaSsvdgd-
Siop, uoyoprai uxioXoyetv xai oi JIquoipoi 6>o/co£. xui eiaig-
%ttui 7} avyovara sig to Xovrgbp, xai ots i'£e'X&t}, bfxoi'tag yt~
lowrca tj dxoXov&iu tov dxptxtov Ttjg ovyxXtjzov , xai tia&Q%ov-
xai oipixevovreg fisXQ 1 T °v naorov, xai laraprai xopaiaragtop,
ttog ov sioiXfrji tj avyovara eig to b*e$ibv pigog Ttjg xoyxyg*
to db fASQt] ig^ovrat xai wdrd omofov dxroXoyovvra etog

rov naarov , ai $8 xXq&etoai yvvalxeg dnigyovxai onia&sv

3. ordpXov dXtyop, dnb ed. 7. &tptlixa ed. 8. dnb Oto&ir-


itov ed. 16. ouyijteut, adloOot cd. 17. fteodap ed. id om. ed.

prope stabulum adstanL Organum


in arboreto, aliudque in ttabuli
aditu iotarvalloquodaiaaliud Qrganum in pulpito, unde ad bal-
;

neum desccnditur, posituin est. Quando vcro sabana, myrotkeca,


•crinia et siclotrulla procedunt, consules ea usque ad de*cen»um
balqei una cum thytnclicis omnibus pro more comitantur, ct poat-
q«am sabana deduxerunt , redeuut , et in substructionc pontis , pa-
tricii vcro ad mcnsam einsdem pontis consistorium constituunt. Et
qnando Augusta e thalamo egressura est , patricii , earn comitantes
ad dcsccnsum pontis partemquc ovati , consules ad descensum S.
Christiuae divertunt Haac, dum comparet, prima Venctorum fa-
ctio excipit, ct , tit mos est, acclamat, organa quoque sonaut: in
medio arboreto constitutac Prasini similiter acclamant. Intrat vero
Augusta balneum, ex quo dum redit, oflicium obsequii senatores ce-
lebrant, intrant cum obsequio ad thalamum , et usque dum Augusta
dextrum conchae latus ingressura est, consistorium constituunt. Fa-
ctiones vero et ipsac a tcrgo , acta celebrantes, usque ad tlialamum,

Digitized by Google
r

3l6 CONSTANTINI PORPnYROGENITI


E<LL. 137TOV (odrov, XQ*I <Td yivcooxuv, Sxi niQtnaxown XQttg qoSioj-
v$g didki&oi noQtpvQOt, xb fthv ev fiaoxu&i tj naoaxa&ioTQia
omo&tv xijg atyovoxtjg, xai aXXot ivo Sv&ev Kuxei&ip.

KEO. pp.
'jixxoloyta xt8y typuv, Stay xtxH nasdloy noq<pvqoyiyyijxoy. 5
9
jivi6vrtov xolv Svo fteocov iv xjj qjtdXrj xov ofyfiaxog, Xi-
yovotv ol xQaxxat „xotg dtonoxatg**' Xaog „v(xatg xaXij
o
M
f]neoa" ol XQaxxat* 9i xai xi
itQog avxovg; 6 Xaog* 99xai
'BMaxwov avxovg 9 vai Kvqis, ov avrovg od>oov t you Kvqis9
vt'xaig xaXrj yn&oa" ol xquxtcu „xatg adyovoraig" 6 Xaogio

9
,vtxatg xaXq qpJga" ol xQaxraf „xai xi nqbg avxdg;" ©
Ms. 97. bXaog' „xai ivioxvoov avxdg, vat Kvqis, ov avrdg oaoov,
yai Kvqis, yixatg xaXi) rjpiQa." ol xqaxzcu „xij ovyxXtfttp*"
6 Xadg nv(xaig xaXrj qfiiQa." ol xgaxrai* 9 ,xai xi ngbg av-
njv;" 6 Xaog* mi ivi'oxvoov avxr)v, vai Kvqis, ov avrrjviS
cojoov, vat Kvqis , vt'xaig xaXt) rj^iqa" ol XQaxxat „tw
oxQaxoniStp •**
b Xadg 9
,vixatg xaXrj fjpioa." ol xodxxaf
99 „xai ivi'oxvoov avxovg, vai
xai xi ngog avrovg;" 6 Xabg*
C Kvqis, ov avrovg ouoov , vai Kvqis, vt'xaig xaXrj q/uioa"
(B.) Ol xQaxxai 6*s Xiyovoiv and xovxcov execa axxa* „xo-2io

7. xovc 6*ton6xac cod. 16. xiSy otoaxonittov cod. et ed.

mulierei rero vocalac pone oTatum veniunt. Ceterum. obscrvandum


est, tria punica mala gemmis pretiosis oraata purpurcaque in pro-
cessione circumfcrri , quorum unum pracscs honoraria tenens, Auga-
«tam sequitur, reliqua ad latus eius gestantur.

CAP. 4a.

Acta factionum, quando puer porphyrogenitus natus est.

Duae posteaquam ad phialam aigmatit adscendcrunt ,


factionet
cantores dicunt Dominis \ populus: Dies victoriis insignis. Can-:

to ret Et quid continual Dominis? populus: Corrobora eos , into*


:

Do mine , tu ipsos serva! imo, Domine, dies haec victoriis insijtnis


est. Cantorcs: August abus; populus Victoriis ins ignis dies. Can- :

tores: Et quid contingat ipsis? populus: Tu ipsas corrobora! Jmo ,


Domine, luipsas conserva! imo, Domine, instgnis victoriis est haec
dies. Cantores Senatui; populus: Dies haec victoriis insignis est.
:

Cantorcs: Quid huic contingat? populus: Tu ipsum corrobora, imo,


Domine, pulchra victoriis est naec dies. Cantorcs: Exercilibu*\
populus Victoriis insignis est haec dies. Cantorcs
: Et quid ipsie :

contingat? populus: Tu ipsos corrobora, imo, Domine, tu eos ser-


va, imo, Domine, insignis victoriis est haec dies. (II.) His finitis, 1

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 43. 3*7
Xdg ^fdqag xai dyafrdg 8 Oeog naqaay^ xotg OQ$oo*6%oig $e-
vnoxatg*" 6 Xaog ofiotag ix y. ol xouxrar „6 Beog xaXutg
tih£qoh$ nXeovdan xi)v fJaaiXetav" 6 Xaog o/uot'cog ix y. ol
xodxzai' ,,o Qebg xaXag Tjpigag xaxane/uipec xotg Seanoxaig*"
Bo Xaog ouot'cog ix y, ol xqaxrai* 9t S Seog xaXag 7jfiioag xa-
xanifixf/ct xatg avyovaxatg av> xotg nootpvQoyepr^roig 6D
Xaog ofiotmg ix y, oi xqoxtcu * itxeXsiag vt'xag 6 Qeog x°QV~
yyvti o 6eZva xai o ietva*" 6 Xaog 6/uotcog ix y\ ol xgd-
xxw „o Beog xaXdg qftiqag xai xaXa yeviSXta nagae/V
loxeyjHvn vpfr 6 detva toj nooqpvQoyewqxy" 6 Xaog opofag
ix y\ ol xodxxai • „7tvsvfia xo narayiov, xdg avyovaxag oxi-
naaov** 6 Xaog 6 pot cog ix y. ol xQaxxai* fjtyxrjo xov
Qeov jjft&v, opvXaxxs xd nOQ<pvQoyiwf]xa 6 Xaog ofiotag
h y. ol xquxtcu so * „o Qeog 6 aytog, xovg teonbxag <pv-
lSiarrs*" 6 Xaog Sfiotmg ix y. oi xodxxai9 „Kvqu, ^corjv av-
idov dta %toqv rjfiuiv o Xaog ofiotcog ix y • xai XiyovuiEd. L. ia8
ndvxeg* „noXvxq6viov noirjau 6 Beog"

KE0. fiy.

"Oca Set naoaqpvXdrtur ink x^ooxopta xataaqog.


*

20 Aixrjatg yivexai xrjg tfvyxX^xov xai ndvxtov xoZv axgaxev-


pdxcov, xai ore xeXevovaiv ol foonoxai, xtjg vnoo/Jotoog yevo-

4* rove o*eon6rae cod. i4< $eoc Sytog cd.


can tore a alia deinde acta recitant: Pulchras ac felices dies Dominis,
veram relittionen servantibus, Deus tribuat! populus cadem ter.
Cantores : Felicibus diebus Deus reenum impltat ! populus eodem
nodo ter. Cantores: Deus /dices dies Dominis concedat! populus
similiter tribus vicibus. Cantores Deus felices dies Jugustae et por-
:

phjrogenitis concedat ; populus eadem ter. Cantores Perfectas :

victorias DeusK. et N. tribuat ; sic populus ter. Cantores: Deus felices


dies ac natales porphyrogenito , quern suscepistis concedat! popu-
lus eodem modo ter. Cantores: Spiritus sanctissime , Augustas Use-
re-, populus eodem modo. Cantores: Maur Dei nostri , serva por-
phjrrogenitosi populus similiter. Cantores: Deus sancte, Dominos
serua ! populus eodem modo. Cantores : Domine , vitam eorum ex
nostra vita ; populus eodem modo. Postremo omncs Deus imperium :

vtstrum diuturnum esse iubeatt

CAP. 43.

Observanda in Caesaris elections

Senatus et omnis exercitus de promovendo Caesare scntentia


postulatur , quo , si Domini iubent
facto, ct quando electio in san-
,

Digitized by Google
2l8 C0NSTAOT1NI PORPI1YROGEN1T1
pivtjg rfj ayiu xvgtaxfj rijg dyiag dvaardocwg, y<Wra» ovvcog*

tf, avxjj ^/uiga ngoigyovxai tu/jlov ndvxeg oi agyovxeg xai


oxgaxevfiaxa tig to TgipovvdXiov Tfjg dgatag tzcofrtv twv i&
dxovfitTmy f xai rovg fiaoiXeig xaxu tov ofioiov
£v*(pr]{iooai

Tixgonov. xai aixovvxut 6id tov xcuvaoa, xai ovvxo/uoog Xaft-5


pdrovotv dnoxgtoiv, ei'xs avxov tov flaoiXdag ifygyofidvov,
ut€ itjXonoiovvxog avxofg, xai oiatnoHoiv . xa&dtovxai 6*s oi
dtanoxai iv fuydXw xgixXivu) twv i& dxovflnunr, xai eio-
xiji

Ms. 98. a tyytxat 6 nargtdgytjg Tayiov 9 xai ixSiysvai tig tov ayiov
m

xwv Stonoxdov , idyovrat to oi. 10


xgfxov, {IrjXov d, Tovg payunoovg, xai tu Xotnd fitjXa xard
Ta$tv9 wg eyu ovrq&sta, xai ots liodXthooi xd fltjXa xai nXij-
gco&coai, xeXevovatv oi deonoxau XaXijocu avxolg tu nsgi tov
xa/aagog t wogovvxtg xai tu 6'iftrjx/joia xai Tag yXafivdug xai
Ctu ardfifiara uvxd)v t xai ndvxwv avvaivovvxatv dm rfj yst^tS
Qoxovia tov xai'oagog, vevovaiv oi deonoxai Ttj) ngatnooixro
xai Xdyei „xtXevoaxe" xai inevyovxai. xai i^dgysxai to oi-
xgexov, xai loxavxut, oi nuxgixioi xovotoxtigtov £ig tov nog-
Ttjxu twv i& dxovfitxwv, oi ds Xoinoi ovyxXfjxtxoi dfcdgyovxui
xai Xaravxai dg xd ygatijXia Ttjg doutag iv&ev xdxei&tv tov 20
qXtaxov, tu 6*s oxrjnxgu xai tu Xdpovga xai ndvxa tu
axivrj xai 6 axavgog loxavxai iv xr?) TgipovvaXtrp xai nug
6 Xuog, xai xtdiuoiv uvTtfxtotov iv tw TgiftovvaXie) , iv qj
xtlvrat at yXa^ivSig fuxu t&v qjiflXdiv xai tojv ntgixeopaXat-

4. (ktttXtts. xaxd cd i5. Ovyaifyodynoy cd.

eta dominica sanotae rcsurrectionia celcbratur, ita instituitur.


Procodiiut dicto die statim omnes proceres et copiae railitarcs ad
tribunal araeae, quod extra XIX accubittis est, ct Iraperatoribua
acclamant eodem modo. Turn ob Caesarem prccantur ct brcvi re-
sponsum accipiunt, dura aut lropcrator ipse progrcditur , aut id per
aliuro edit, et ailcnt. Domini iu magno triclinio novendceim accu-
bituum consilient, patriareha vcro eelcriter ingressus, in S. Stephani
e&spcctat, et pottquam consederunt Domini, secreti velum primum,
snagistros, dcindc reliqua vela pro more rxcipiunt , quibns omnibus,
nuilo deficientc , ingressis, iubent Domini, dibctcsia, chlamydes et
coronas suas gestantes, ut dc Cacsare scrmo instituatur, et quando
omnes in elcctione Caesaris conscntiunt, Domini pracposilo signum
dant, qui dicit: Iubete. Tunc post faustas acclamationcs secrctum discc-
dit, patricii consistorium in porticu XIX accubituuin coustituunt
reliqui acnatores abeunt et in gradibus aracae ab utroque solarii
latere , sccptra vero et labara ct vasa omnia cum cruce et populo
uuivcrio in tribunali conaiatunt , ubi ctiam antimenaium collocatur

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAJE BYZANT. I. 43. 319
op, r}xoi xa Xtyopsva xataagixta. (B.) Kai i%4gxovxai o*D
foonorai afta xov naxotdoyov, xai diyovtai oi naxglxiot iv
%m noQTtpu, xai oipixtvovrsg xovg feonoxag i%ioy ovxai h
xoj TQtpovvatiu) , xai Xaxavxai oi naxot'xioi tig xd ygaiijXia
Sevfov xaxtKhv, oi Sh Stonoxat dvigxoyxai faxy jjXiaxtf
ficra rov najQiaQ/ov, xai ev&ecog 6 fiaoiktvg nqooofitXti xif
Xar7i9 si xi (lovXtxai, xai ti xi e%ovatv anoxQ&tjvai 6 Xaog
9
anoxg/vovxai* xai intxginti 6 ftaoiXtvg xro Ttgainooi'xu) xai
xy juayt'orgrp , xai dnigyovxai xai yiqovai xovg oopttXovxag
lo/tiQOToyqd-rjvai and Si^rjxrjmoiv xai xafinoiovjimv . xd ydgEd. Lisp
ylavtdta xai xa qptftXi'a inavm xav ylaviSioiv xai xa xaiau-
oixia sig nXdyia tcov yXavidttov, xai bn'xsivxat tig to am-
pioiov, xai 6 fib navgidg/rjg laxaxai tfXTigoo&sv xov dvxi^
Hkh'ov, oi <te dtanoxai h&t xaxtKhv avxov , xai omo&ev xov
i5nttTQuip/ov 6 didxovog, xai oi 6<pt/Xovttg x^oxov^&^yat
xuioageg onus&ev xov dtdxovog. xai Xafipdvovoiv
oi tisanoxai xai oi xaioagtg xrjgovg xai anxovoi , xai Xdyti o
fodxovog* „iv tigrt vr\ xov Kvgtov $tij$wfitv oxg£<ptxa*
ovv o (iowiXsvg xaxa dvaxoXag xai anoxgivtxat' „Kvgt€ &-
'*
ioXhjoov xai fitxa xo nXygoHoai xov tiidxovov xijv Xixavtlav Ms. 98. b
xai unoxQid-rjvai xov Xaov „ov Kvgie dndgxtxai 6 naxgi- B
*v*XVS T0 „teonoxa Kvgif" xai oxe nXrjgtoo^
tv*XV v t^XQ* *a * *a ' e k ™v£ ai&vag xav
ainvtov" xai dnoxgi&ijvai xov Xaov „d/j.rjv," inatgti 6 na-

13. xai om. ed. 14. iytev ed. Cf. Reisk. ad h. I. 16 coif <f*o-
xoVou ed.
>

cni chlamydes cum


fibulis et capitis ornament!*, quae et caesnricia
dicantur imposita sunt (II.) Dominos cum
, patriarcha progressos
patricii in porticu excipiunt, eosque stipantes, ad tribunal proce-
Jttnt, in cuius gradibus ab utroque latere subsistunt; Domini vero
cum patriarcha ad solarium ascendunt, ubi Dominus , si lubet, cum
populo conversatur, qui si quid habet , id ad Imperatorem defert.
Praepo situs et magister Imperatoris iussu abeunt, et ad Caesaria
dignitatem provchendos in dibetesiis et caropotubis adducunt. Tu-
mcae enim et fibulae super tunicis , et caesaricia in latere tunica-
rum in antimensio iaceut , ad quod patriarcha, Domini ad utrumque
latus eius, et a terco patriarchae diaconus, post huuc ii, qui Caesa^
ris dignitate
ornandi sunt , subsistunt Tunc Domini et Caesares
cereos sutnunt, eosque accendunt : diaconus dicit: In pace Domini
precemur] huic Impcralor , facie ad orieutem convcrsa, respondet:
Do/nine, miserere. Litania a diacono completa , postquam popuius
«»pondit: Tu, Domine, patriarcha preces: Jhus ac Do mine nosier

Digitized by Google
220 CONSTANTINI PORPI1YROGENITI
rg tag/fig to yXavi'diov htixefaevov tig avro rb yifitiov xai
imdi'dcooi rodq flearrt roQag , tv&iwg dnXovatv avro oi psartj-

rogeg, xgarovvrsg avro efingoa&tv rwv Seonorcov. {I**) K^ai


q?4gti 6 n g ai no o nog xai 6 ftdyiargog rovg ngo/iXijd'ivrag, xai
nuotozcoaiv avrovg rotg deanoratg f xai icpanXovotv oi 6V-5
anbrat rag yugag 9 xai xigarovat rijv yXaftvda, xai negifidX-
Xovoi rovg xaiaagag xai (piXovaiv avrovg, xai dnoxoivera*
C o Xaog, jjt° l °* *Q**rat9 Xdyovrcg 9i tvrvyoig ,
Bvrvymg xai
6 Xaog ix rgirov rb av*to. xai tv&dag 6 narguxgy^g xara-
o<pgay%u nqog toy Xabv rgirov ra xara ovyti&ttav rg/a orav- 1 o
if/a xai Xiytt , dorjrrj naoiv"
f
xai dnoxgivfrrat b Xaog
„xai t$ nvtvftari oov." xai Xiyei 6 Stdxovog* „rdg xeqpa-
Xdg rjfimv rto Kvgi'y xXivtofiev xai o Xabg „oi> Kvgie/
xai xvnrovrog rov Xaov /uxqov p&gog , xai 6 nargiug yi]g xv~
yf/ag xai oi paaiXttg xai ol xaiaageg, Xiyet 6 nargiugyrjg rrt y\S
itvxigav svyfpf xai on nX^gcoaj] rrjv tvyijy , xai dnoxgi&fj
6 Xaog to snaigsi 6 nargtdgyrjg rd xaiaagixia , g>(-

Xwv avrd, xai deonoxaig, xai Xafifldvovrtg oi


intdi'dcooi %otg

D foanorat 9 <piXovoiv avrd xai noiovat <piXtjoai xai rovg xai-


oagag. xai evd-tcog xaxao(pgayi%ovotv ol Secrnoxai p.tr av-ao
rmv todvto rtjg xrjyaXtjg avxwv, xarovoftdtyyxsg rb ovopa rijg
dyiag xgiddoq, fidXXovatv avrd $ig rtjv xecpaXrjv rov yuQoro-
vovfihov xatoagog, xai £v&e<o$ dvaxgd^ovat rd pig*] xai nag
l. xai ante Imxtffjityov excidissc pntat R. 6. xai xgcrtovoi-
xataagag om. cd. 16. Hnoxglvenu ed. si. xai dxofi. pro
xaxoyofi. ed. aa. ai/fo R., aM cod. ct cd. tic xe<p. cd.

orditur, iisque ad verba: Nunc et semper et insaecula saeculorum,


recitatia, postquam populua rcapondit: Amen, patriarcha tunicam
fibalae impositam tollit et vcstitoribus trad it, quam sUtim cvolutam
coram Domtnis tcnent. (III.) Quo facto, pracpositus ct macistcr
promotos in conspcctum Dominorum adtlucit, qui manus panduat,
ct chlamyde sublata Cacsarcs induunt cosque osculantur: factiouarii
seu cantorci dicunt : Feliciter , feliciter , idemque populua tcr rc-
petit. Tunc patriarcha ter cruce populum, ut ipsi mot eat, signans,
dicit: Pax omnibus ; populus reapondct: Et spiritui tuo. Diaconua:
Capita nostra Domino inclinemus ; populua Tu Domine. Tunc po-
:

pulua caput pauliapcr inclinat, quod ct patriarcha ct Impcratorca


ct Cacaarea faciunt; prccca vero aecundaa patriarcha instituit. Qui-
bua finitia, populua: Amen dicit, ipac vero caesaricia aublata oscu-
latur et Dominia tradit , qui ca quoquc osculantur ac Cacsaribua
oaculanda traduuU Cum Lis dcindc supra caput aublatis signum
crucia faciunt, invocato S. Triuitatis nomine, poat clccti Caesaria
capiti imponuntj dum factionca iuterca ct populua omnis acclamanU

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 43. *2I
6 Xaog, oi xquxtcu* „q>iX\ixij<rifi$, qttXXixqoifie, qnXXixipft^'
xai 6 Xaog ix tqitov t) <piXUxrjot/u6 ol xqdxvai* „noXXa xa
hij twv paaiXdcov, 6 fetvu xt$i 6 Sttva fieydXwv (iuoiXec&y .

noXXd xd hrj , d*onnofi\/jTtoi> flaotXiav" xai rd Qijg. (d.)


SKai oxs nXyqadij rj evtpijftia xai dvayoasvotg xwy xatodotoy^ L. i3o
tio£QX OVTOU °* 6*eon6xai fisxd xov naxotdpyov xai xav xai-
cdotov slg tov tqixXivov rojy & dxovptraty , xai xa&ityyraWh.w.*
b> oeXlfou;, xai oi xataaosg eytev xdxst&ey. xai $v&dcog rd
oxivtj xai xd ttjQtj xai nag 6 Xaog dnioxovxat xai foxavxat
lotlg xovg ronovg avray, xai xa&sodivxtoy rwv dsanoxtoy, sfo-
ioxovxai oi dtSovxsg xqy dydnqy dnb nXayiov , xai ngoaxv-
vovai xa <Tvo yovaxa xov fityaXov fiaoiXJayg, xai rov ofiotcog
(Uxqov, xai nooaxvyovoiy h> yoyaxoy rov xaiaaoog rov ix
itfyoiv tcai ev rov i£ svooyvfitov 9 xai nooo'xvvovvxsg 6*idcoot
\$xai xrjv dydnrjv. xai ore nXqowoovcn to dno nXayiov, tia-U
ioyerai to oixQtxov SXov, (IrjXovd, oi pdytoxgoi, xai to
Xomd firjXa xaxd xd\ivy tog $x u fj avvifotui, xai noooxvvov-
oa $ ovyxXfjxog 6*1 Scoot, xijv dydmjv, xai nXtjotoodaqg , Xiysi
0 ngainooiTog dno xeXsvoecog xb „x$Xevoaxc" xai e&oyoy-
2oto» xai dXXdaaovatv oi Seonoxai xovg Xaoovg xai xd trr^u-
fiara, ofiotmg xai oi xataaosg xovg Xaoovg xai xd xaioagt-
xia, xai £%€Qxovrai , xa* nXyoovxcu naoa ij dxoXov&ta xljg
tOQTrjg, co g tp xvnixoy, tig dh Tjjy dydnrjv xai xijv xotyto-

4, &t07iQopiijTq> fiaaiUl ed. 7, tls xb ed. i3. y6yv ed,

can (ores quidem: Felicissime , felicissime, felicissime \ populus ten


Felicissime- Cantorcs: Multosannos Imperatoribus! N.N. magnislmpe-
ratoribus multosannos! a Deo promo lis Imperatoribus , ct quae ac-
quuotur. (IV.) Hac acclamationc et Caesarum inauguratione peracla,
Domini cum patriarcha et Caesaribus triclinium XIX accubituum ineres-
•i , in thronis, et ad utrumque latui eorum Caesares consideut Tunc
•tatim vasa , factionet et omnia populus abcunt , in locis suis subti-
ttunt, et considcntibut Domini*, a latere agapcn distribuentes in*
trant, genua maeni et minoris Imperatoris osculantur , ita ut unum
genu Caesaris ad dextram, unum ad sinistram assideutis vencrcntur,
ad haec etiam agapcn distribuunt. Quibus omuibus peraclis , secre-
tum totum intral, yclum primum, magtstri, et cetera suo ordine, ut
more receptum est; senatus, adoratione facta, agapen dat, qua dis-
tribute , praepositus a mandato elicit lubeu. Tunc egressi Domini
:

lora et coronas , Caesares lora et caesaricia mutant ct abeuni, et


omne ofiicium festi , ut in typico praescriptum est, eclcbratur. Ad
agapen et conununionem prinuun Domini cumque ipsis Caesares ab-

Digitized by Google
222 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
vtav nnaxoy ol Seanorai 9 xai fivr* avzwv ol xatoaqtg, xai
t-hioyovtai buov iy utjxaxaotM 9 xai nX^govvtai ndvra
Qxard td%iv rtjg sooxijg, wg $y xvmxov.
'AxtoXoyla xtuy inl £f«ooTo>'/« xaloctQOC.

Tcoy tieonoxoHy tiuQXOuivnv utxa xai xov naTQidgyov5


did xov fuydXov xoixXtyov tcov id-' axovfiixioy ,
ftijnoy (p&a-
odvrcov iy xw jjXiaxtji xov xotfiovvaXi'ov , h $ nQoanorfifcxa*
dyxtu/oioy, eig o nooxt-ivxat 37 xe ^Aapv? xai o axdopayog,

yovv td xatoaoi'xta, Xiyovaiy ol xqdxxaf ty dvdreiXoy ij «y-


teog ftuaiXtia*" 6 Xaog ix y 99 dvdxeiXov" ol xgdxxai' „a-lo
VvuuiXoy 6 Suva xai 6 Setva avioxgdrogsg 'Pmuatay" o
Xaog ix y 9f dydxetXov,*' ol xodxxai* 99 dydx$iXov oi &fod-
noyxeg xov Kvqiov" 6 Xaog ix y 99
ayatBiXov" ol xodxxai*
„dydx€iXov 6 fitlva xai 6 dttva avyovaxat xay 'Papal av
o Xaog ix xq/xov „dydxeiXov," ol xodxxaf 9i
avdxtiXoy otiS
tSeanoxat avv xatg attyovoraig 6 Xaog ix y 99dvdxeiXov"
xai dij Qegyouiyay xay deonoxay xai loxauivay ini xov »}-
£(LL. liiXiaxov xov avxov xoiflovyaXiov , row naxgLUQ/ov larauivov
iy rtp dvxiuiottt) xai tov diaxovov omo&ev avxov, xa%ao<poa-
U*.c&byi%ovoiv ol Seonoxat, xoy Xaov ix xgixw, xai ei& ovxag X£-*o

1. ante elaiQX* om. cd.


xai 9. Pro Xiyovaiy ed. xai.
'Jorioy, 6ri iy o»e tdVroic larayxtri ol jrt g ovyxXijtov
xai ol ttQ/oyiti xai iu $ fiiQq xai nds d Xabc, o,r< aravQOS
xai to oxrjnjna xai ndg 6 Xaog iy rip attyifiy xje adyovotijs,
Icxaytai xai iy xjj jfftooroW? xoO xalaaooe.

cant, siroulque metatorium intrant, omniaque secundum ordincm


festi , ut in typico seu ordinario est, aguntur.

CCLABUTIO PACTIOHUM IV PBOMOTIOKB CAE8ABI8.

Domini cum patriarcha per magnum triclinium XIX acctibituiira


proccdunt , ac nondum ipai« solarium tribunalis , iu quo ara cum
chlamyde ct corona ecu cacsariciit ante rcposita fuit, ingressis, can.
tores accinunt: Appartat divina maiettat! populas tcr: Apparent.
Cantores Appareant Pf, JV. Jmperatores Bomanorum \ populus ter:
:

Appareanll Cantores: Appareant famuli Domini; populus ter: Ap-


pareant. Cantores Appareant N. et N. Auguttae Romanorum! po-
:

pulus ter: Appareant. Cantores: Appareant Domini cum Augusta-


ous; populus ter: Appareant. Egress i autem Domini et in solario
tribunalis constitnti , duro patriarcha in antimensio , post hunc dia-
conus stal, populum ter signant, duae factiones dicunt Sane tut, :

tanctus, sanctut etc., et precantur Toce moduUta buuc in modum:

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 43. 3^3
yotrn xa Mo ftdotf „ayiog> ayiog, ayiog," xai ahovvrai a-
710 (p&o)>yqg, Xiyoittg' „6tonotai t!jg oixovfiivrjg t de£ao&e
tovg SovXovg vftojp naoaxaXovvtag ,
tog tiovXot toXumusp
nagaxaXiaat, jLtttd (pofiov dvoomovfify tovg itanotag , xai
5uyt$ixdxwg TtUQuxXrjfrrjTS t
to tvtoyitai, tig tr)v dtrjaip tov !

Xaov vfuav, iton6tai , xaoonoiyoats rovg SovXovg vuo>vf j

deonoTcti, V7i£0 tv<pnoo~vr7j$ t/jg noXtatg vftojp dvoionov- \

utv* inupavtiofho tolg dovXotg vfiojy 6 xafoao, naoaxaXov-


[

fUP oi 6ovXoi vutov, dtonotai, tig 86%av fitytortjp trjg ovy- \

loxtyiov, tig tvTvxiav utyiotrjp t£v atQatoniScop , tig /apjcO-B'


ovvfptfwv vfiaiv, tvtoyitau" (B.) Kai tire yivrftat to vtv-
pa naod tov noaijioattov tov oiytjoat td ftdgrj tig to XaXr r
aai toy ftaoiXia noog tov Xaov xai tig to tiXog Smaai tv/qv,
uvaxou^ovoiv oi xgdxtav xai Xiyovoi* itrjattog rjfiaijv

lStloyjxovoav oi orttpoSotat 9
tvygdvavxtg top Xaov uvtojp fit-
y&Xag, yaoonoirjoavxtg ttjv noXitttav oi dtanvrai, tig nXd-
xog xai avtyaiv tap 'Ptouai'coy, tvSoxta tov atixpavtog Vftag,
*-
titoyhai. dXX' 6 ndvrojp noi^rfjg xai dtonbrrjg tovg XQ 0
mg vficov nXrjdvvti ovp taXg avyovataig xai ovv ty x«*/-C
iwaoifc tbf xgdrogl viiwv <pvXd%u tig nXj&rj X9 0Vt0V '
T
JJ

noqpvoa, tioaxovoti 6 Stog tov Xaov v(u3p , o Mpu xai o


foiva tptXo/Qioroi h Qtta , vtxutt" xai 6*rj tov fjtiXXoptog
ytvio&at xatoaoog iatafisvov ontodtv tov diuxovov , Xuftfiu-

4. naqaxttteaai pitta qp6floVjCd. 8. iniuiayttTOCO&.,leg.i7itopttvq-


t«. 1 1. tt$w JodXior tipuitr coni. R. 1 3. dtaots cod. 1 7. tvdoxia cod.
Domini orbis terrarum, excipite servos vestros oblesiantes : ut ser-
vi audemus precari: cum timore veneramur Dominos: benevoU , o
Domini munifici , ad preces populi vestri attendite: gaudio servos
vestros, o Domini, perfundite : ob saluttm urbis vestrae vultu ad
Urrant demisso precamur. Appareat servis vestris Caesar, rogamus
no* servi vestri, o Domini, ad gloriam maximam senatus, elicit a* f
Urn perfectam castrorum ac laetitiam vestram , Domini benignt\
(H-) Pof tqunra vero a praeposito signnm factionibus , ut li leant, dft-

tam eit, et Iraperator ad poptiluro verba fecit ac tandem precea re*


citavit ,canto re « voce elata dicunt: Preces nostras coronarum dalxt-
Ttt, qui populum ve strum summaa laetitiae participem Jeeerunt,
audivere : audiverunt Domini , aui rempublicam ad florem et in-
trementum Bo ma nor um exhilararuht , beneplacito eius, qui vos, be*
nefactores , corona ornavit. At creator rerum omnium ac dominus
Umpora vobis, Jugustabus et Caesari diuturna concedat, «o robur
V€$trwn diiaissime in purpura custodial! exaudiat Deus populum
vtttrum, jf. et N. Christi amantes , in Deo vincite. Dum vero
fbtaras Caetar (tone diacouum stat , ccreos a praeposito Domini et

Digitized by Google
«4 C0NSTANT1NI PORPHYKOGENITI
vovoi xovg xtjgovg nagd xov ngainoairov of re isanoxai xai
avxog 6 ftiXXwv ytviodui xatauQ, xai $tu xijg xgtaoijg nQoo-
xvvrjoeoog dnev/agiaxovat tm Gsn> 9 xai orgdcpszai anag 6
Xaog xaxd dvaxoXdg, tioayopivov xov fiiXXovxog ytVcodu*
xaiaagog nagd re xov ngainooixov xai xov ngvkov fiayiorgov,S
xai Xdyst 6 Stdxovog* „h tlgqvrj xov Kvgiov foq&wfisv"
j) xai 6 Xaog „Kvgts IXifjoov" xai fuxd xo nXtjQaoai xov
6tdxovov dndgysxai 6 naxgidgxyg xijv svy^v , xai 0*7 xov
naxgidgyov xtjv eioo&vtav nXijgovvxog *vx*jv, xai xov Xaov
dnoxgtvo/uhov xo „d(irjv 9 " alget 6 naxgtdgxrjg xijv yXapvta to
Ms. 100. a xai snidi'timoi xoVg fi&orrjvOQOi , ol b*h fieorqxOQSg dnXovaiv
avxijv e/ungood'cv tcov dsonorcov , xai ysgei 6 noainoatxog
xai 6 ngmxog fidytoxgog xov yeigoxovovfisvov xataaga, xai
tv&iwg dnXovaiv ol Seanoxai xdg y^tgag xai xgazovoi tjjv
XXafivSa, xai nsgixifrdaoi xo] xataagt, xai tptXovaiv adxbvf i$
Ed.L.i3a*«' Xiyovotv ol xgdxxat „svxvy£g, ev*xvxo>g, evxvx»g*'*
xai 0 Xaog ix y xo avxo, (T.) Kai ev&dcog 6 naxgido-
Xng xaxaaygayl^u ngog xov Xaov xgtxov , xai Uyet „elgrjvq
naoiv" 6 Xaog „xai xol nvevfiaxt aov," etxa Xdyei 6 <fc-
dxovog* ft xdg xtqpaXdg fjn&v rip Kvquo xXtvmfiev," xai rijg^o
avvrftovg zd'&cog rijg xeqtaXoxXiaiag xeXovfiivtjg, StjXovoxi xs-
(faXoxXivovvxaiv xai xant fiaoiXiayv xai xov xaioagog, xai fxfi-

to xtjv xeXeioxFiv Bvxyg atgst 6 naxgtdgxtjg xov orscpa-


xijg

vov 9 ijxot to xaiaagtxiov , qpiXolv avxo, xai imdt'doHJiv avxo


xol paoiXet, 6 &i jicujiXevg dandier ul avxo , xai nouX (piXfj-rf

6. xai om. ed.


candidatus caesareae dignitatis sumunt, ac ter repetita adoratione
gratias Deo agunt , omnis vero populus ad oricntem facicm convcrtit
Interea dam futurus Caesar a praeposito et prirao magistro adduci-
tur, diaconus dicit: In pace Domini precemur\ populus: Dentin*
miserere! quo facto, preces solennes patriarcha orditur, quibus fi-
nitis, poatquain populus: Amen, respondit, patriarcha chlamydem
tollit eamque vestitoribus tradit , vestitores coram Dominis explicant,
praepositus et primus magister designatum Caesarem adducunt, sta-
timque Domini manus expandunt, chlamydem tenent eaque Caesa-
rem vestiunt, vestitum osculantur, et cantorcs dicunt: Feliciter, Jk-
liciter , feliciter! populus idem ter repetit (III.) Tunc patriarcha
ter pooulum cruce si gnat et dicit: Pax vobis; populus: Et apiritui
tuo. Porro diaconus: Capita nostra Domino inclinemus. Pcracto
autem solenni rita fnclinatiouis capitis, scilicet postquam Impcrato-
rcs aeque ac Caesar caput iuciinarunt, preccsque GniUe sunt, pa-
triarcha coronam sen cacsaricium sumit, idqne osculatut Imperatori

Digitized by Google
Dt CEtUMON. AULAE BYZAKt. I. 44. 22 S
tfai avro xai rov xat'oaga, xai ev&icog xaxao(pQayi%u indva>V
rijg xsrpaXtjg avxov Xiycov t> eig
to ovopa xov naxQog xai
rov viov xai xov nvevfiaxog dytov xai ovrcog nsqi-
xi&r^i xov axscpavov fig xijv xoovyrjv xov ytiQoxovovfievov
Sxa/oaoog, xai Xiyovaiv ol xoaxxui* „(ptXXix/joi/AS f (ptXXixqoi-

fxs ,
(piXXix^aifit," xai 6 Xabg ix xqi'xov „q)iXXixijat/ue xai
ttd* ovxaig yivtxat r\ tvyrfriia if
noXXd xd exrj" xai xd e£rjg9

iv 6*6 xw xsXsvxav „noXXu xd exrj rov evxvyfoxdxov xut-


1
oaoog.* fixa* „r}(.iug tiovXoixwv fiaoiXimv , rjptVg SovXoi
\otov xaiaaQog, vie Qeov, %corjv avrotg, vie Qtov, v/xrjv avxolg'*
xai oxs nXqoajdjj q ev<p/]juia, eioeQXOViai ol tieonbxai ptxa
rov naxoidoyov xai xov xaiaaoog fig rov xqixXi'viov xcov t&
axovpixuiv, xai xadi^ovxai , xai enixtXuxav 17 nQOoxvvqoig.

KEO. fit. G
l5 "Oifa <te* 7TttQa(pvXctfitiy ini ^iootok/? vufeXqatfjiov.

IJqo fiidg Moxai dnoxgiatg tig eogxrjv xotg 6*r{ /udgyoLg

xai xm xai fiTjvvexai naoa q ovyxXrjxog, I'va


QerptQtvduQUi) ,
ngmi eXd-woi fiexd dXXa'Ziftav , xai to upon aXXdaati nuaa tj
ovyxXtjxog xai xd d%ia\y.axa xwv ayoXwv xai xa>v Xoinwv xa-
loytiux&v, xai naqaXa^dvovat, xd oxevq noog xb oxfnxevoui xovgtis. 100. b
dwnoxag. xai nuvxtov tvxoeniofrevxwv ,
eoysxat, 6 tiuxqiuq-

Xy; xui tiadgytxai did xrt g dd(prtjg tig xbv uyiov 2x£(pav0v9

$. yiXX. (ft XX. xai — tpiXX. om. cel. noXXa inj ed.

tradit, qui id etiam osculatur osculandumque Caeaari tradit, atatim-


qae super capite eiua signum facit ac dicit In nomine patris et fi- :

lii et spiritus sancti. Sic quoquc coronam capiti designate Caesaria


imponit , cantorcs dicunt: Folic issime , felicissime , felicissime ; turn
populus ter Felicissime , deinde acrlamaut
: Mullos annos ct rcl. :

postrcmo: Multos annos felicissimo Caesari; deinde: Nos servi Im-


peratorum , nos servi Caesaris , fdi Dei , da ipsis vitam , ftli Dei,
da ipsis victoriam ! Peracta vero acclaraatione, Domini cum patriar-
Cha et Caesarc triclinium novendceim accubituum intrant, confident*
ct adoratio peragitur.

CAP. 44-

Ob servanda in promotione ffobilissimi.

Pridie uniua diei deroarchis et referendario mandatum dc festo


datnr , omnique senatui indicatur, ut sequenti mane cum mutatoriia
Tcniant , quarc eo die omnia scnatus acque ac prarfccli scholarum
ac rcliquorum ordinum vestes mutant , vasaque ad deducendoa in,
obsequio Dominoi adducunt. Paratia omnibus, patriarcba venit per*

Constaniinus Porphyr. Vol. J. i5

Digitized by Google
226 CONSTANTS PORPHYROGEN1TI
D xai ixdiysxai xovg Stanbrag, xai i^igyovxai xd axtvij ndvra
xai 6 axavQog iv xui xoiffovvaXiuj xav id-' uxovpixwv , bfioioog
xai xd /-tip*] xai oi xtjg noXewg xai xa axQaxtvfxaxa • o 6k
xtjg xaxaoxdatcog tvxotni%ti xd jitjXa eig xbv nooxqxa xoHv i&

axovflixtov , (og iyti tj ovvrfttia , xai xa&Qovxai oi dton6xai$


tig xov avrov xqi'xXivov iv GtXXtoig, opogovvxtg xd $i^xrt aia
xai xdg yXa^ivdag xai xd oxdjifiaxa, xai tig xafoug xa&i^txat
ix 6*t%i(ov xai tig tviovvpcov, xai vtvovaiv oi dtanoxai xu>
n oainoaixtp , xai ifeioytxai fitxd baxiaQi'tov xai nooaxuXiZxai
Ed.L. iSZpfjkov d,xov xovoonuXdxqv fevrtoov, fiayiaxoovg* y, rovgio
naxQixibvg, xai xd Xoinu flijXa xaxd %a%iv % q avvr^
<og tyti
deia» xai bxs nXijoco&jj nana xd (HtjXa xai axa9tj xb otxot-
tov oXov 9 xtXtvovaw oi b*tanoxai XaXijaai avxovg xd nfyi
rov vaptXijOifiov, xai si xi ftovXovxai, dvxanoxQivoiTai. (B.)
Kai vtvovaiv oi Stanbtai rrf noainoaixfi) , xai Xtyti „xtktv-i5
oaxt*" xai insvyojutvoi i^iayovxai, xai ifcioytxai q ovy-
xlfjxog xai Taxaxai tig xd yoadijXia xov xoipovvuXiov svdev
xdxtt&tv xov rjXiaxov. oi d's naxoi'xioi laxavxai tig xov noQ-
Tfjxa xcov dxovpinov xovaionooiov , xai tvdtcog i$doyov-
id-'

rai oi dtanbxai a /ua x&v xaiadoav xai xov naxoiuQxov, xa/ao


B Siyovxai avxbv x(7i noQxtjxfooi
t
xai tv&iwg nt-
naxgixiot iv
nxovai t
xaxaaxdatmg i} xtXsvaaxt." xai i£-
xai Xiyti o xijg

iqx,ovxai xai laxavxai tig xd yoadijXia xov xqifiovvaXiov


tv&sv xdxtidtv oi 6*6 Stanoxai i'^tQ/ovxai did xwv fiiomv
io. xovQoncddrir cod., xovqoti uXut ioy cd. i3. adrovg. xai xu cod.

que daphnem ad S. Stephani pereit, Dominos excipit, vasa o-


mnia una cum cmce ad tribunal XIX accubituuni procedunt, fa-
ctiones , cives , Cerimoniarius vela in por-
excrcitus scqtiuntur.
,
ticu XIX accubituuni pro more ordinat , scdentque Domini in
eodem triclinio in scllis , dibctcsia ct cblaroydcs ct coronas fc-
rentes unus Caesar ad dcxtram , alter ad sinistram sedet , Do-
:

mini praeposito annuuut, qui cum ostiariis cgressus, velum pri-


mum, curopalatem; secundum, magistros; tcrtiuin patricios, ac re- ,

liqua vela ordine, ut mos est, arccssit Comj)letis autem velis


omnibus ac secreto universo adstante , in bent cos Domini, ut, quae
Nobilissimo accini solent, rccitent, sique volimt, respondent (II.)
Tunc signum Domini praeposito dant, isquc dicit luhttt, precati :

egrediuntur unaque senatus, et in gradibus tribunalis in utroquc latere


solarii subsistuut. Patricii vcro in porticu XIX accubituum consisto-
rium constituunt , unaque Domini cum Cacsaribus ct patriarcha c-
grediuntur, quern postquam in porticu patricii excepcre , se proster-
nnnt , cerimoniario dicente lubete* Egressi omnes in gradibus tri-
:

bunalis ab ulroquc latere *tantj Domini vero per mcdiaa porta* ad so-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BY£AOT. I. 04. a27

nvkcSv iv rut yXiaxw, xai ev&icog xsXevovoi XaXijaai rotg Xa-


otg xa negi xov u xt av &iXcoaiv, unoxoi-
vtofteXrjOi'fiOv , xai
vovxaiy xai xiOsxat dvxifttotov, ev&a xttrai ?j xt /Xafivg xai
tj cpt'ftXa. t) tiev /Xajivg iaxiv IlQuaivog, eyovoa qo$a yov-

Sau xai xafiXia ygvod, xai vevovoiv ol dsanoxat xrji noaino-


cirtj) xai xtjp nayt'oxoy, xai anioyovxat xai (ptyovoi xov oqpc/-
Xovxa nQOxetQi^eofrai vapsXijoifiov, <pooovvxa fop/jrijoiov <5ov'-Mi. toi.a
oiov xai xafiinoxovfta xai xa^ndyta 9 xai toxaxai 6 naxQi-C
doy^g ZfMQoadw xov avrtfitioiov, ol 6*6 Seanoxai tig xo nXd-
loyiov rov naxQidoyov hdtv xaxeifev, xai oma&sv xtav df-
anordoy ol xaiaaoeg , xai ovxatg 6 vapeXyaifiog. xai Xa/ufiu-
vovoiv ol Ssonorai xai ol xaiaaoeg xai 6 vwfteXqotftog xqoovg^
xai UTirovoiy xai ore Xiyu 6 Stdxovog xijv Xtxaviav, xvnrst. o
naTQLOQ/ rjg xai nout
t
xrjv svyrjv, xai oxs nXfjQtoarj xnv «tJ-

iS/^v, Xa/uftuvei xijv yXa^tvSa xai inididcoai xotg peoxrjxooai,


xai ol psoxqxoQsg i<panXovoiv avxfjv, xai ev&dwg nooofpeoet,
o noainooixog xai 6 fidytaxQog xov oq>stXovxa nQoy(iiQi%to&ut,
vtofitXyvijuov sfinooo&sv xav feanoxcov , xai Xafifidvovoiv ol
deonozai xrjv yXafxvda xai negifidXXovaiv avxt}, xai fiXovoiv D
loavvov, xai evdtcog dvaxod^ovoi xa fieQtj xai nag 6 Xaog*
„noXXu rd exrj xmv (laaiXdojv • 6 dstva xai tietva /utydXav pa-
oiXiuv xai aixoxoaxoooov noXXd xd sxrj * 6 6slya xtjg evatps*
oruTtig uvyovoxtjg noXXa xd sxtj* 6 $stva Bvxvysaxaxov xaiaaoog
noXXd xd exrp 6 SeTva imyaveoxdzov voj^eXfjotfiov noXXd ra

8. xct{i(l<Siovpa ed.

larium abeunt, statimque populam iubent, at Nobilissimo acclamet,


respondent, mox antimensium , in quo chlamys et fi-
cui, si hi bet t
bulae reponuntur, collocatur. Chlamys ilia Prasina est, rosis aurcis
ac fimbria aurea ornata. Mox Domini praeposito ac magistro signum
dant abcuntque , earn, qui Nobilissimus creari debet, russumque
dibetesium , campotuba et campagia gestat, adducturi: patriarcha
coram antimensio, ad utrumquc eius latus Domini, post hos Caesarcs,
deinde Nobilissimus , stant. Tunc Domini , Caesares et Nobilissimus
cercos accendunt, et auaudo diaconus litaniam recitat, patriarcha in-
dinato capite preces (licit, quo facto, tunicam sumit et vestitoribus
tradit,quam explicant, statimque praepositus et magister Nobilissi-
mi dignitate ornandum in conspectura Dominorum producunt, qui
accepta tunica eum induunt, osculantur, factionibus et omni populo
esclamantibus Multos annos Imperaioribus ! N.N. magnis Imperato*
:

ribus ac Dominis multos annos ! N. piat Augustae multos annos I N,


ftUcissimo Catsari multos annos I N. illustrissimo Nobilissimo mul-
tos annos I (III.) Finita acclamationc , Domini, Caesares etNobilisii-

Digitized by Google
228 constant™ porpiiyrogeniti
htj" (T.) Kai iv Tjj avfinX?jga>au Trjg tvqyrjjLiiag tla£Q%Ov-
tai ol decs norm xai ol xataagtg^xui 6 rmptXijat/nog , xai xa-
£d.L. rtfte&vxai iv xol xqixXivo) ratv t& dxovfft'xtov , xai 'fig xatoao
y.a$i&xai iv xm d«£<w jneoti xai fig doioxfoug, xai toxa-
tui 6 VtofitXtjaipog tig to df$i6v ftioog, xai ehi^ytxai to ai~5
xqsxov, fitjXa fttjXa, tog iaxiv y ovvq&eia. si [ttv eariv y a-
yta xai (itydXij xvotaxij , nooaxvvovaa ij ovyxXtjxog dt'daxn
rtjv dydnijv, fi fit aXXi] coQTrj ,
rijv nnoaxvvqoiv xai ftovov,
xai noooxvvovat, Tovg nofiag xai rd fivo yovaxa tov [itydXov
fitanoTOv , 6/io/'a>£ xai tov [uxqov , xai noooxvvovaiv ev yo-io
Vaxov tov ix fif'£iov xatoaoog , xai 'iv tov i'§ evcovvuov , tov
jfie eaxtoxog vctfcXrjouiov qjiXovoi xrjv ytlqa , xai nooaxvvovv-
Tfg loxavxai xovotoxtoQiov . xai ore nX^Q(6arj rj avyxXtjxog
ttjv tvyaoioxfav, vtvovaiv ol fitonoxav tw nQainoatxu} , xai
B Xiyei „xtXtvoaxt" xai intvyovxai , xai f^eoyt xai to odxoe-iS
tov, xai nXtjoovxav naoa tj dxoXovfr/a xtjg tooxijg, tog tjV tv-
Ms- lox.bmxov. xqtj fie yivtooxtiv , oti tig Ttjv dydntjv xai tig tt\v
xowtoviav ol xatoao tg xai 6 vtofttXijoipog fitTu T<av fitanoxtov
xoivtovovotv 6/uot'cog xai tig Ttjv dydnqv.

'AxxoXoyla xatv fiypatv ini ^eioorov/^ vcoptXt}Otpov.

Xoj) yiVtoaxtiVy ox 9
idv fiaaiXtvg d"tX^aij noiijoai vtofie-

cXrjoijLiov, q naoa xd£ig xai dxoXov&t'a xtXttxai, ag ini tov

11. ix o**J*oV cod., ix fotuoy R. 17. tig xijv dydnqv delen-


tlum putat R.

mils ingress! t in triclinio novendeeim accubituum consident, ubi


unus Caesar in dcxtro , alter in sinistro latere sedent, Nobilissimus
vcro ad dcxtiam stat, et intrant secrcti vela singula, ut raos est.
Sialic sancta ct magna dominica incidit, scnatus flexis genibus aga-
peu dat, si nliud festum, tan turn adorat: venerator autem pedes et
genua tnagni aeque ac rainoris Domini, unumqiie genu eius , qui ad
ilex tram scdet Caesaris et unum eitis , qui ad siuislram est, Nobi-
,

lissinii autem adstautis manum osculatur, et post adorationem con-


jisLorium constituit. Gratiarum aclionc a scnatu eompleta Domini ,

praeposito annuunt is dicit, Iubete , et precantur, secretum abit,


:

onuiequc ofKicium festi, ut institutum pracscriptumque est, peragitur.


Cetcrum observari merctur, in agape ct communiouc Caesarcs ac No-
biiissimura cum Dominis communicare unaquc agapen accipcre.

ACCLAMATIO FACTIOHUM lit PROMOTI0HB HOBI^ISSIMI.

Ohserrandnm est , si Imperator Nobilissiraum crcare voluerit


omnem ritum ac offlcium idem , quod in Caesaris promotionc , obti-

Digitized by Google
Dfc CERIMON. AULAE BYZANT. 1. 45. 229
xafcctQOg, S/tofag xai at dxroXoy/ai rmv (^uwv, 17 ^Xa/uvj
27 TOi/ry nBQixifoftsvq ovx eoxi noQtpvQu, ota rov xai'ooQog,
dXXd xoxxivog* oxs<pavov ds ov niQix&exai, ovu fiyy nqoa-
xvvHiai, tog 6 xatoay, vno ray dyzovTW.

5 KE<D. fiis.

"Ooa Set naQa<f>vX<hxtty inl nooaytay^ xovoonaXdtov.

*AXXdooovoiv ol dsonoxai xd faprfxjjoia xai rag xovxmvb


XXa uv$ug xai rd
t
axi^axa avxmy, xai xade%ovxai eig to
chtyv 0 tf£ xrjg xaxaaxdaeoog e£(o eaxojg svTQini^ei xd /SiJ-

loXa , (og 6/ ti
m
tj ovyrj&eia f
xai vsvovatv ol Seanoxai tw noai-
noaixw, xai i^g/erai ftsxd doriaoioov xai fegytGiV, xai nqoa-
xaXttxai (iijXa d, xcoy ftayioxQCOV* (? 9 rovg naxgixtovg* ovv-
uasqytxat, 6*s xai 6 fiovXofisyog yevso&ai, xovQonaXdxtjg* ffi-
Xov y, rovg avyxXrjxixovg , vndxovg, xoftqxag, xavtiMxovg,
iSdno €7iuQ/oyv xai axQarjjXdrag, fifjXa (Hfca* ovveiosQ/OYxcti
xai oiXsvxiaQioi eig rrjv ovf.mXrjQ(oaiv tcov §rl Xcav xai Toxay-
)

xai, xai oxe eiasX&cooi xd fitjXandvxa xai nX/jQcod-coot,


nvovoiv ol deonoxat, rot ngainoaixM , xai enatQU xoy dyei-Ed. L. i35
Xovxa nQOpXq&rjvai , xai luxtjaip avxbv fiioov xov oexghov,
zoxai ni7iT£i, xai ndXiv nQOOfpega, avxov, xai m'nrei xai qpt-
tet xovg nodag xai xd yovaxa rov fitydXov pamXstog , 0-
HOttag xai rov (uxoov, xai dvaoxdg dnXot tag ^tt^ag^ xai

acre, acclamationes quoque factionum similes, tantum tunicara, qua


induitur, ooa purpuream, ut Caesaris , sed coccineam esse. Corona
fero ipsi nou imponitur , ncquc , sicut Caesar, a proccribus adoralur.

CAP. 45.
Observanda in promotions CuropcUaiae.
Domini dibctesia , tunicas coronasquc suas mutant inque throno
considcut. Cerimoniarius foris vela ordinat , ut mos est , Domini
pneposito signumdant, isque cum ostiariis etvirgis progrcssus , vela
advocat, primum, magistros; secundum , patricios, cum quibus is,
oi Curopalates fieri cupit, ingreditur; velum tertitim, senatorcs j
eta vela cousuluni, comitura , candidatorum , expraefectorum et du-
cum bclljcorum. Silcntiarii , una cum his ad vela complenda ingressi,
adstant, quo facto et velis omnibus completis, Domini praeposito
•ignum dant, qui promovendum adducit, in medio secreto coustituit
etprocumbit, dcindc cum rursus producit , ac pronus iu terrain pedes
ct genua magni ac minoris Lnpcratoris osculatur, etpo«tcruam surrexit,

Digitized by Google
a3o CONSTANTIM PORPHYROGENITI
Xa/updvt* nagd rav Seanormv iip^aiov aX?j1hv6v> xai <p*~
Xel rag yetgag avrmv. xai enaigei avrov 6 ngainooirog^
xai e^igyerai eig snioxonrjv rcov nargtximv, xai ixpdXXei ro
iSiov avxov yXavt'Jiov xai fodvu avrov ro tiipyrqaiov , xai
ngooyegei aviw ndXtv 6 ngainoairog, xai mnrei €fingoo$*v£
Ma. 102. » rob' deonortav, xai Xaitpdvovoiv ol ngifiixqgioi xai ol oarid-
gioi Ttjv yXa/nvda , xai ftdXXovotv avrrjv avrijj ol Seanorav
Hxui loravrai avroi dgdoi, xai qptffXovoiv avrtjv iSt'aig %egai,
xai oniodonodu avrov 6 ngainoairog, xai forarai eig to
fit'ffov, xai eiaigyovrai ndvreg, xgurovpevoi vno GiXevria-io
qi'cov, mnrovreg xai dnevyagiorovvreg, (B.) Kai ore nXij-
gtaoji 7] avyxXtjrog Ttjv ev yagioriav , ^vtvovaiv ol Sean or at
rut ngainooirrt), xai ngoo<pigei avrov xai Xiyet 9
,xeXevaare
xai inevyovrai ro „eig noXXovg xai dyadvvg ygovovg" xai
i'Sigyerai ro adxgerov, avve%egyerai xai 6 ngofiXtjiteig , xa7i5
Xaravrat, nargixioi , vnaroi ,
aiXevridg lot ,
xovoiaroagiov xai
Ctivo atXevridgioi paard^ovreg pegyia. ol nargixioi ouvixev-
ovaiv avrov oXtyov tonov, ol 6h vnaroi xai oiXevrvdgioi ovv—
etoegyovrai per' avrov fiiygi rrjg ixxXqaiag rov Kvgiov,
xai anret xqgovg xai i^igyerai oifsixevofievog vno rav vnazcovio
xai oiXevriagtav fteygt rtjg gijyiag, xai dvaytogovoiv ol Sh
u$iG>jAarixoi xai xofirjreg rov dgid-fiov xai rd oxovrdgia rov
dgidfiov xai xovgatogeg xai ol diairdgioi rdiv oXoav diairwv
xai ol Sexavoi did rtov ayoXdiv. Siyovrai rd fiigtj eig rovg
jonovg avr&v, Xappdvei xai XipeXXdgia nagd rcov firjfidgywvpS
5. ngoa(p£gH atfiov malit & 8. (pipXoHoiv cod. ex emendation©
yetustae manus, anloHaiv ed. 24. God. distinxit pott et
aviuiy. Dcesse aliquid videtur R.
manus pandit , a Dominis dibeteslum purpureum accipit et manus
eorum osculatur. Tunc a praeposito stipatus, ad custodiam patrici-
orum egreditur, et propria tunica deposita, eum ,dibetesio induit
ac rursus reducit, ubi poslquam Dominos flexo genu vencratus eat,
priroicerii et osliarii tunicam sumunt, quam Domini ipsi iraponunt,
recti stantcs, eamque suis mauibus fibula adstringunt: pracpositua
vcro eum a tergo scquitur inque medio consistit, et intrant omnes,
a bilentiariis atipati, procumbunt in genua et gratias agunt. (II). Qua
gratiarum actione a senatu pcracta, Domini praepoaito signum dant
qui eum adducens dicit Jubete ; omnes In multa bonaque tempora,
, : :

acclamant. Et egreditur una cum sccrcto promotus patricii conso- ;


,

les , silcntiarii, duo silentiarii virgas gestantcs, consistorium consti-


tuunt: patricii exiguo spatio sequtintur , consoles vero et silen-
tiariiuna cum ipso ad ccclcsiam Domini pergunt, ubi cereos ac-
tendit, aqua consulibua et lilcntiariis itipatus , ad regiam progre-

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZA^T. I. 46. ^3l
xai uxxoXoyovaiv , cog e/si y ovvrftua xai ini
xai sfoeQXsroit did rov yyxov rrjg X a ^**is **5 ™ "Yl0v 99^9
xai anxu xrjoovg , xai i%dQX STai ° 9 t ^9XH xai noitl tv-xy
7l0(J

Zqv, xai xoivmvu, xai vnooxQiyn eig xov oixov avxov , o^/t-
$xiv6ft€vog vnb xcov uvxoov , xai dvo oiXevxidqiot, ftaard^ovxeg
id psgyi'a avxcov fie/Qi tqioov fj/ueycoy, qpooovvxog avxov •"<*-

yt'ov dXrftivov ovxoog nftoiQXSxat, oipixevofiiivog dfioi'tog xai


tig rijv dva/wQrjviv avrov.

Ileal itQoayuyfc xovqonaXdxov.

io «Xjp7 Btfievat, or*, ytvofiivov xovqonaXdxov , ov yivertu


ciXdvxtov, dXX' 6 paoiXtvg Xappdvav iv xio iSt'fp xov fi&Xev-
za yevdo&ai xovQonaXdxrjv , enai'od peoyiov evog roov /9a-Ed. L. i36
ati*xcai/ oaxiaqtoiv, xai imb*io*a>aiv awn, xai yivtrai y nqo-
ayeoyq avxov*

"Oora <fff naQtttpvXaxxtiy Ini naoctyuiyji paytoxQOv , «J xtilnje*

mfrbV noirjocci iy iTQQxtyoy rijs fseydXtjs ixxXtjatas 6


(laOtXeus.
y
E^sQynai 6 (iaoiXfvg dnb xov avyovaxicog iaxtfifiivogflL*. i6Y b
Wpoodiv lyjy y Xafivb*a,
m
xai laxaxai tig rijv /Qvaijv o-B
8. aOioS oni. cel.

ditur, procercs, deinde comites, scutarii numeri , cursores , diaetarii


omnium diactarum et decani per schol.is ahcunL Factiones in locis
tuispraesto sunt, Ubellaria ipse a deinarchis accipit, hi acclamant,
ut patriciis quoque solent Deinde per chytum cbalces ad sanctum
puteum descendit, et cereos accendit, patriarcha procedit, sacras
preces recitat et cominunionem iraperlit, ipse do mum abit, ab bis
ac duobus silentiariis , qui per trcs dies virgas ipsi praeferunt, sti-
patus sagumque purpureum gestans. His etiara comitibus, dum re-
cedit, utitur.

DB PftOMOTIOVB CCROPALATAB.
Notandum promotione Curopalatae silentium non fieri
est , in
sed Imperator in privato cubiculo candidatum dignitatis Curopalatae
excipit , tirgamque ab tino imperatoriorum ostiariorum suintam ei
tradit Atque ita ipsius promotio pcragitur.

CAP. 46.

Ob servanda in promotione Magistri , si Imperator iubet, ut in


processu magnae ecelesiae instituatur.
Imperator cofonatus ac chlaraydc iudtttus , ex augusteo proce-
dit , et in aurea mana ad velnm picturis avium ornatum subriftit:

Digitized by Google
a3a C0NSTANT1NI PORPHYKOGEN1TI
nlvuvxi xov pijXov xov rayyvaotov , xai vtvtv 6 nguinfoiTOS
TfU OOTIUQIM Tip XQaxOVVXi TO ftfjXoV XOV ftaQfiUQiVOV 7lOvX-
m'xov xov b£,tgyofiivov tig to ovouodiov. xui oxav Xufirj to

vtvfiu ,
tiodyovac xovg naxQixi'avg } xa&wg tyti ff ovvq&sia
TCOV tOQXMV • OVVtiatQ/tXai dt xui 6 (3ovX6fUVOg ytvia9-at%
ftdyioxQog, xai ntnxovaiv tig to axtvdxiov xijg y.Qvarjg yet-

gbg , tv&a taxuvxui ol Stonoxui. xai dvuaxdvxiov avxtov,


vtvovatv ol Stonbxui xio ngutnootxw, xui Xeyti 9i
xtXtvaart,"
xui e&oyovxui oipixtvovxtg xovg dtanoxug fii/Qi xov ovono-
6*og, tv9a Xaxuxui 6 xrjg xuxaoxdotcog xai ra ugfiaxa xai oti&

Conu&uoioi fiuoxdtyvxtg ra onXa avxojv, xai mixxovaiv ol av-


xoi nuTQi'xioi xuxd ovvqdtiuv, xai vtvtt 6 ngamoaixog tip
xrjg xuxuaxdat wg , xai Xtyti „xtXtvouxt " xai intvyovxui ol
naxgtxioi, oy/txtvovxtg xovg Stonoxug fitygi rov fttyaXov
xovotcrxtoQiov , ev&a laxavxui ol vnaxoi xovoigxcoqiov xai oil
Xoinoi avyxXrjxixoi , xai axdvx&v xcoy dtonoxvov tig to xifia}-

giov indvco xtav nog(pvgmv yoadrjXi'aJV , m'nxovaiv ol ovyxXtj-

xixoi ndvxtg, (B.) Kui tid-' ovxoog vtvovatv ol dtanoxui


x(o nQUtTioatxm , xai tiadyti xov oytiXovxu ngoftXq&ijvui fid-
ytoxQOv tig xovg nodug xcov dtanoxdSv , xui ninxti tig to^o
Dngwxov yguti/jXiv 6 noopuXXofttvog , xai uvagpigti uvxbv tig
to XQtxov yQudijXiOV , xai ngooxvvolv opiXtt xovg notiag xojv
titonoxtov , taxmxcov uvxwv xai ov xa&ttyfihcw , tftort tig e-

OQxijv noopdXXexai ev ngoxsvoip Ttjg ixxXqotag. xui danaod-

10. tc* om. ed. ai. yQttdfjitoy nQofctlX. ed.

praepositus ostiario, velum raarmorci pulpiti , quod in onopodiura pro-


tenditur, tcnenti , auniiit. Hi signo dato, patricios ut fcstis die- ,

bus consuetudo est, addueunt, cum quibus is, qui Magistri dignitale
ornandus est, una ingrcditur, et in angiportu aurcac inanns, ubi,
Domini stant , omues procidunt. Postquam vrro surrexcre, Domini
pracposito annuunt, is: Iubeie dicit ct sic in ohsequio Domiuorum
,

ad onopodium, ubi cerimoniarius et arma ct spatharii sua arma ge-


stantes adsuut , procedunt, patricii pro more sc prosternunt , prae*-
positus vero cerimoniario auuuens, dicit: Jubete. Patricii Domiuos
ad magnum usque consistorium , ubi consnlos ac reliqui scnatores
adsunt lactis ominibus prosequuutur , ac Dominis in ciborio super
,

porphyretica scab constitutis , scnatores omnes proc'umbunt. (II.)


Tunc, acccpto a Dominis signo, praepositus Magistri dignitate or-
nandum ad pedes eorum adducit; is in primo gradu sc prosternit,
deinde ad tertium adscendens, adorat ac pedes Dominorum, qui
stant , non sedent, quouiam festo die in proccssione ecclesiac crea-
tur, osculatur. Osoulo pedibus^infiso, proinotus surgit, aliusquc

- Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 46. *33
fitvOQ rovg nodag o nQOplrfte ig , uviotutui, xui S hegog
nautnooiTOg nandyei rotg Stanoruig to aTiyugiov xai to ftuX-
n'diov y xui ol SsanoTUi sntfiifiovoi rro ngofiuXXofiivd) fiuyt-
CTQMy xui (fjiXtt rug yslgug to>v (Usajionav 6 7igo^Xrjd €tg 9 ,

SXuufidvoov to OTijrdgtov xui to ftuXndiov, xui Xu/.t(3uv£i uvto)

6 uvTog nquinoaiTog , eiouytov uvtov sv tw ytiiugivw xovai-


OTwgtto, xui evSvei uvtov to ariydgiov xui ^(ovvvaiv aJrovEd. L. 137
to jiuXTi$iov> xui (pOQtt to yXuvidiov uvtov to idiov inuvcoMs. io3. a
tov ariyugt'ov. xui enut'gu uvtov 6 avrog noumoaiTog , xui
loeiudyti uvtov (ig to xi^togiov, ev&u Iotuvtui ol dconoTui,
xai uititu eig to nqdoTOv ygudqXiov xui (piXel Tovg nodug
xmv Seanormv, xui dvuarug unevyugiarel xui Torrjoiv uvtov
6 ngumoaiTOg eig xeqpuXrjv tov aexghov inuvco nuvrcov rmv
nurgixtcov, xui ev&dcog aiXemdotoi onto&ev tov aexghov
ol

i5er$£v xuxetdev eiauyovat xutu Tifxrjv bxuotov, xui nt'jiTOvoiv


tfA.TtQoad'SV twv deonordiv unevyuqiOTOvvztg , ojg Xufiovxeg xe-

ipuXrjv oexghov, 6/uoicog xui vnuTOvg p^XQi tov ioydrov tojv

ovyxXrfrixcov . ei& ovTtog vevovoiv ol Jfcmorcu rw nguino-


ctT(p, xuxeTvog vevet did xtjg yXuvi'tiog uvtov tov oiXevTid-to
20Q10V tov eortSxa fiiaov tov aexgirov , xui Xiyei „xtXevours,"
xui inevyeTui nuou fj avyxXrjTOg „tlg noXXovg xui uyudvvg
XQOvovg," xui dnoxtvet h itQOxdvoo) xijg ixxXrjoiag up*
soVg StonoTuig.
1

o- a^xhi om. ed. aa. teal ante dnoxiytl om. cod., add.
Leich.

praepositus sticharium ct balteum Domiois,


hi Maaistro promoto
dant , is manus Dominorum
osculatus, sticharium ac balteum sumit,
rursus eadetn idem praepositus accipit , ipsurn, in hiberaum consi-
itorium deductura, stichario induit balteoque cingit , et gestat pro-
nriam tun cam super
i stichario. Tunc idem praepositus cum ad ci-
J>orium ubi Domini slant, adducit, ibi in primo gratia procuinbrns,
,

pedes eorum oscuiatur, et postquam surrexit, gratias agit: dein


praepositus ad caput sccrcti super omnes patricios cum constituit,
ac statim silentiarii post secretura singulos pro sua dignitate addu-
ennt, qui proni in terram , quasi in capite secrcti constituti , Do-
minis gratias agunt: sic et consules cctcrosque usque ad postrcmum
senatorctn adducuut. Ultimo Domini praeposito, is tunica sua si-
lentiario in medio sccreto constituto signum dat, et dicit: lubtU\
yenatus vero multa bonaque tempora Dominis apprecatus, in processu
ccclesiae una cum Dominis discedit.

Digitized by Google
234 C0NSTANT1NI PORPUYROGENiTI

*Q<Ja del naoatpvXdtxeiv Inl nooayuyji fiaylatQov, el xelttiu


avtoy notrjocu els xuomxxjJv nayavtjy,

JIoo fiiag rfj avrjj laniqtt uoyaXCCovTai ol rqetg nvXw-


veg ol eXeopdvuvoi rov xovoiotcoqiov, xai ol Qeoyoftevoi eig
C tov fidxQwva TOiv xavSiddrtov xai XQtfiujaiv fifjXa eig tov$£
TQttg nvXcovag, do<j>aXi%eTat xai to rotdvoov tov dvonodiov,
Ofioiwg xai al 9voai tov diXqpaxog, xai tax ax at to oev^o*
eig to xiflaoiov tov xovoiOTaotov , xai tij eondqa qpvAccrrf-
Tai vno aiXevTiaotav xai ^oo/foircov, xa{ ovtieig tiiioxerai Tjj

ianioct ixei'vij iv Tip xovoiOTOtQtfp, larafiivov tov oev^ov. xai to


tiTjvvtxai d(p' loniqag naaa ij avyxXrjTog, Xva nooiXdwatv hti
ngoeXevoei, xai to tiqoh dkXdaaei rj avyxX?jTog iv fidxQco-
ri tcov xavSiddxatv , xai ol narQixtoi uXXdooovotv eig tovS
Ivtiovg, firj e/ovreg ab*eiav eioiivai, iv t({> xovoiotooqio), ioto-
ftivov tov oiv£ov. xai ore xeXevovaiv ol Seanorat xadt'oaitS
eig to aev^ov, eZioyovrat, ex tov av*yovaTe<og iorefipivoi, <po-
noovvrcg xai Tag yXafxvdag t xai fivorixag oy/txevoftevoi vno
tov xovpovxXe iov , xade%ovrai eig to oevtyv, 6 6i rijg xara-
ordaeo&g e^oadev tcov eXetpavTivtov nvXcov eig tov fidxgava
Mi. io3 brcov xuvdifiuTcov , ev&a xai tj nooiXevoig , evTqem%ei rd f}rjXuzo
dno Te fiayiOTQwv, naxQixt'cov xai Xoincov ovyxXrjrixuv* (B.)
Aafipdvei vevfiu nuod tcov Seanorcov 6 ngainooizog xai i§-
iQX&rai s£a> did tov pdoov nvkavog tov kovoiotcoqiov ,
oy/i-

13. ra» it cot ed.

OBIERVAKDA II PHOMOTIOHE MAOISTBI , 81 ItJBET 1MPEBATOR , UT DIB


FESTO PAG AS O CBLEBBBTUB.

Pridie eiut die! vespcri trcs cburncae portac consistorii , torn


quae ad macroncm scu porticum caudidatorum exeunt, clauduntur,
vela in tribus portis suspenduntur , triplex ianua onopodii aequo
ac portae delphacis clauduntur , thronus iu ciborio consistorii col-
locatur ct vespere a ailentiariis et chosbaitis custoditur, nec licet
u Hi hac vcspera, posito throno, consistortum ingredi. Porro veaperi
scnatus omnis, ut in processione prodcat, monitus , mane in ma-
croue caudidatorum , patricii in eo loco , qui ad Indos vocatur »
quoniara ipsis, throno constituto , consistorium ihtrare interdictum
est, vcstes mutant. Si vero Domini in throno considcre volunt, co-
ronas ac chlamydes gcatanles, ex augusteo prodeunt, et cnbiculo
eos sccrelo coraitante , in throno consident, cerimoniarius vero extra
portas eburneas in longa porticu caudidatorum, uudc processio fit,
vela magistrorum , patriciorum ac reliquorum senatoruni ordinat. (II).
Pracpositus signo a Dominis acccpto , foras per mediam cousutorii

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 46. ^35
xtvo/isvog vno Svo ooxiaoi'cov , xai eiodyn fiJjXov a, ftayi-
oxQOvg* p/jXov ft
', naxoixiovg • (trjXov y, rovg vndjovg* ^7-EcLL. i38
Xov rovg xo/uqxag obxoqqdv (iijXov 4, rovg ano indgymv

xai axgaxtjXdxag. xai d<p* 0$ nXysH»frwoiv xd fitjXa xai eio-


SsXxhoatv iv6ov xov xovoiox&oiov , vevovoiv 01 dtonoxai x(ji

nQainootxig , xai tiodyet, xov oqpsikovxa ngopXrjd-fjvai udyi-


oxqov ix x/jg xdtytog x<ov naxgixtcov, xai <pdoet avxov piaov
iwv nOQ<pvQu>v ypatirjXi'wv efinooo&ev xov xiftoooiov , xai dva-
figet avxov sig x6 xgixov ygaS^Xiov y xai m'nxti eftngoodtv
lorovvnonodiov xov aiv^ov , xai qpiXtt xovg n66ag xov [Jityd-
Xov deonoTOv xai xd dvo yovaxa , 6/tioitog xai xov jiixqov,
xai dvaaxdg dnXoV xdg yetgag xai Xafiftdrei nana xmv b*s-
onoxwv to oxiydgiov xai xo /SaXr/'oW. xai ciodyei avxov ob
ngamoatxog iv xw ysifisgivfp xovoioxmqt'fp , xai Mvei avxov
i5ro axiyugiov xai tyvvvoiv avxov xo paXxtfiov , xai et& ov-
xwg ngoocpegsi avxov ngog xovg no$ag xtov dsanoxmv , xai
fiXst xovg notiag, wg xo ngoxtQOv 9 dnevyagioxav xovg Ss-
onoxag. xai Xafiwv avxov 6 ngainoaixog faxqaiv avxov Big
xt<paXrt v xov asxgixov xdSv naxgtxi'cov, xai siodyovxai ano xs
Wnuxgixioav f*dy qi xmv iaydxoDV, xgaxovfisvoi vno aiXevxiagia)V9
m

xai univyagioxovoiv , aSg Xapovxsg xeopaXrjv oexghov. 6 6*b


oiXsvxidoiog, far tog fiiaov xov oexgdxov, Xa/nfidvsi vsvfia na-

1. ptjXa, a. (jiaytoxQQvs, xai /J* cd. 3. asxdgav, yocabulum


incertae aignificationia, cod h. 1. praebet et infra p. 237, 11 et
la. Leichius cx coniectura ter oaxQtov, scmel autcm otxQixtov
reacripsit, utrumque iure improbante Reiakio. 4> nX»M><0&$ ecL
tlQik&itiOiv It, elocl&wy cod, iloqk&ov ed

portam, a duobus ostiariis stipatus, p roc edit, ct vela adducit: primum,


magistros; secundum, patricios ; tertium, consules; quartum, comitea**;
quiatum, expraefectos et duces copiaruro. Vela aic completa poat-
quam consistorium iugressa aunt, Domini praeposito signum dant,
qui Magistri diguitate ornandum ex patriciorum ordine adducit, et
in medio graduum porphyreticonun coram ciborio, deinde in tertio
gradu constituit: ia ad acabcllum throni procumbit, pedeaque et
»mbo genua magni Imperatoria aeque ac minoris osculatus, surgit et
expansis raanibua aticharium et balteum a Do minis accipit Tunc
eum pracpoaitus , in hibernum consistorium deductum , atichario in-
duit et balteo cingit, aicque ad pedea Dominorum constituitur, quot,
primum, osculatus, ipsis gratiaa agit. Tunc eum praepoaitua ia
capitc secrcti patriciorum constituit , et adducuntur patricii omnea
aiientiariia atipati, et gratiaa agunt, caput aecreti quaai tenentes.
Silcntiarius autcm, in medio sccreto cons ti tutus , nutum a praeposito
tccipit, et elicit: IubeU , aenatui mulu *c felida tcmpora appreca-

Digitized by Google
3 36 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
qu tov nQUinoaizoy xai Xiye* ^xtXtvaazs xai intvytzcu y ^

ovyxXijTog „tig noXXovg xai dyat&ovg ZQOvovg" xai i&ftyop-


C tui ev up puxQcovi twv xay$tduj(ov xui dtdovrui t
fitvoat nu-
qu tov otXevriaot'ov . 6 6s i^Qxerat
ngofiXrfteig /nuytOTQog
eig Tovg 'Ivdavg, xui dXXdaau aaytov ulrfttvbv indvoj tovS
OTi/ctfJi'ov uvtov f xui dyayco^et fig tov otxov avrov , xai ei

fiiv sort nkqaiu^cov tw nalauoj 6 otxog avrov , oxptxevsrai


vnb d'iitOfAUXixtav xai Jojueortxajy Tisdirov xat o/oXaQiajy
Mi. io4 «J/Vou xai oxovtuqudv tov dgtd'fiov xai tiiuiTUfJt'wy xui <Jf-

xavwv el tors fiqxodey, ol avtoi itvev T(ov d'$i(OfiaTixt5v.io

ygi]
m
6s ytyaiaxety, bit xai iv eoyrrj , iuy nQOpXrftrj, ovxwq
dvazwqti.

KEO. fit;.

J> "Oca o*ti naQacfvluiTtiy inl nQoaywyj} nciTQixtov GvyxXtjUxoi}


xai OiQuxijyovyioe. ,5
IIqo fiidg St'Jorai dnoxotaig , xai /uqyvnai nuaa ^
ovyxXfjrog, ha n^odX&t} fitru dXXafy'ficov , xai to nyon uX-
Xuoosi iv t(7) lnnoSo6fi(ji , xui eiaeQ/szai rj nQOeXsvoig tig
to TQtxXivoy tov *lovoTtviavov xai nag 6 Xuog t xa&u)g tyei
r) ovvqfata Ttjg xvQtaxfjg. xai ore xeXevovatv ol dtonoTut 2 o
ti$ao&tu to ocxgtroy, Xeyovat to! ngatnoaiTto , xai Qeo/erat
E&L. 1^90 nQainooiTog xai Xiyu to} Ttjg xuiuoTaotco;, xui ngooxaXeC-

tar, et sic in macroncm candidatorum so confcrunt, silentiarius mis-


sara dat. Promotus ad magistri dignitatem ad Indos disccdit sagum-
quc purpureum supra slicharium suum induit, et dorauiu abit: quae
si proxima palatio est, proceres, domestici et scholarii pedites, scu-
tarii nitmcri, diaclarii et decant cum scquuntur, sin remotior, iidem,
execptis nroceribus , comitantur. Obscrvaudum vcro est , eum festo
quoquc die., si promotus est, his comitautibus , domum revcrti.

CAP. 47.

Observanda in promotione Patricii senatoris et militum praefecti.

Pridic unius diei responsum datur, omnisquc senatus inonotur, tit


in mutatoriis proccdat: is mane mutalorias in circo induit, et proccssio
omnisque populus, ut diei dominicae solcnnitas postulat, triclinium lu-
atiniani iugrcditur. Et si Doraiuis secretum excipere placet, id pracposi-
to dicunt, qui cgressus, cerimoniarium admouct, utpatricios scnatiimquo
advocct. His tripctbnem ingressis, ipse vela ibi ordinal, Domini dibetcsia,
chlamydcs coronasqne tuas mutant, inque tbrono consident Tunc

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 47. ^7
xat o rrjg xaxaaxdatmg xovg naxQixi'ovg xai xrjv ovyxXfjxov.
xai tiaigyovxai tig xov xoindxmva , xai €vxg(nt%et xd fitjXa
tig xov avxov XQinhayva, xai dXXdoaovaiv oi Seonoxai xd
$ifir;Tij(Tia xai rag yXapvifag xai id OT^iuaxa avioov , xai
Bxa&s^ovxat iv xio oevCro . xai evdtotg efodgyovxai oi xovfii-
xovXdtnoi fivaxixtag ano nXayt'ov ev&sv xdxel&ev, xat Xoxav—
xat xovoioxutQiov , xai revovaiv oi dtanoxui xio nguinoatxGJ,
xai i'$d$x£xai /usxd oaxiagi'av, cog eyst 7 ovvfj&eia, xai ngoo-
xaXitxai ftijXov d, xoov fiaytaxgcov • firjXov ft, xovg naxqixi-
loovg* firjXov y, xovg vndxovg* (ItjXov 6' xovg
9 xofitjxag xoov
cexogmv firjXov £, xovg xavtiiddxovg o$xooa>v firjXov g,
xovg Sofiteaxixovg aexogav fiijXov £*,ano indo/afv, xovgB
oxQaxqXuxag. 'O 6*h gscpsoevddgiog tiaigytxat ano
nXaytov , ore eiarjXd'tv to firjXov xojv naxgiximv , xai toxaxai
\5oniodtv avxoov* oi £e datjxqrjxat oi fir) ovxsg vnaxoi siosg-
yovzai d/Ltrjvvxi, oxs tioeXdy to (jrjXov xav vndxoov , xai £-
oxavxai oniafav xaiv vndxav • buoi'cog siaigyovxat ol oilev-
xav f firjXtov, xai laxavrai 0-
xiagiot sig xrjv ovfinXijga>aiv
mo&sv ev&sv xdxsl&sv. xoj 6*8 xrjg xaxaaxdaewg xsXsvovaiv
2001 Stanoxai XaXqaai ngo xov iX&sZv xd ptjXa x(j) d<ps/Xovxt
ngoftXtjd-tjvai , xai oxs 9sXsi siod%ai xd fiijXa, Xiyst ngog xuMm. 104. b
ptgrj to ovofta fivoxixdig, xai dnigyovxai xd fisgrj^ xai not-
own xd noirjuaia xov nooftaXXofisvov xaxd to ovo/ua. xaiQ
oxp' ov crxa&jj to osxqsxov xovaiaxcoQiov , xai oxa&aiaiv oi
iSoiXsvTtdgiot evdtv xdxstdsv , vsvovatv oi dsanoxat toj noai-

1 1.Pro priorc OfxuQwy cd. atXQixtov, pro altero aaxgtSv, idem-


que venu proximo.
*

atalim cubicularii utroqoc latere veniunt et consislorium


secrcto ab
constituuut , Domini signum pracposilo dant , qui cum ostiariis pro
more egressus, advocat velum pritnum, ma^istros ; secupdum , patri-
cios; tertiura, consulcs; quartum, comites**; quintum, candidatos **;
sextnm, domesticos * * ; scptimum , expraefectos et militum ductores.
(H.) Referendarius ex obliquo post velum patriciorum ingreditur,
ac pone illud subsistit a secrctis vero , qui console* non sunt, in-
,

gresso velo consulum, non vocati intrant ac a tergo consulum consi-


stunt: eodem modo silcntiarii ad septem vela complenda intrant, ac
post ea in utroque latere subsistunt Domini cerimoniarium iubent,
at, antequam vela ingrediantar , cum candidate loquatnr, is igitur,
ela adducturus, factionibus nomen candidati clam dicit , liae abe-
unt et carmina, quae promoto accini solcnt, secundum nomen citis
conficiunt Ex quo vero secretum consistorium constituit, ac silen-
tiarii ab utroque latere adsunt, Domini praeposito, is ccrimouiario

Digitized by Google
238 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
nooixo), xai 6 ngamoatxog xtg xtjg xaxaoxdoeng , xai htaiqti
o xtjg xaxaaxdaetog list a xov oExovvtiijxtjgiov xov TiQoflaXXo-

ftevov naxgtxiov, xai laxaxai f.Uoov xov otxghov , xgaxovfte-


vog vnb xov xfjg xaxaaxdaetog xai xov txegov oiXsvxiagiov *
xdv re tig iaxiv, xav xe dvo, xav xs xgttg, xai avxoi ovveio-5
eqyovxai vnb aiXevxtaqt'ov xgaxov/xevoi
, xai ninxovaiv oi
ngo^aXXofitvoi xai fiovov, xat (iouyovoi xov nqctixov avxtov
efinqoa&ev xov vnonodtov xmv d eon or toy y
xai m'nxti xai opi-
TyXtt xovg noSag xai xd $vo yovaxa xov fieydXov (iaoiXito$,
6/j.oicog xai xov fiixoov , xai iytgfoig unXol xdg %$Zgag 9 xai to
Xafi/ldvetxd xcoSixiXXia naga ray Stanoxav xai tptXst xdg
yetgag avxmv, (T.) Kai foxijoiv avxov, onov laxavxai oi
Xoinoi, xai efodyei xov fevxtgov, xai ngootpigu xaxttvov ir
vol vnonodiw , xai mnxei xai tpiXtt xovg n66ag bfioicoq xai

xd yovaxa xav fivo Stanoxcov , xai Xaftcov xd xwSixdXXia <pt-i5


Xtt xdg jrHQitg, xai onio&ono$eZ xuxtivog, 6 /not cog xai oi Xoir-
noi, oaoi idv fiat, noiovaiv ovxag, xav x$ xqstg, xav xe xia-
Ed. L.i^ooageg. xai oxe Xdpcootv ol d/nqpoxegot xd xwfoxdXXia xai
oru&coatv, eiodyovxat itno xe xov fiaytaxgov fie/qi xav ioy a- m

xodv cvyxXtjxixdiv i'ftngoad^v xwv deanoxtov , xgaxovfievoL v-ao


wo aiXtvxtagi'ojv , dnevyagiaxovvxeg • xai ore nXrjQtoorj ij

ovyxXqxog xrjv evyagiaxiav ,


ngooopigei ndXiv 6 xtjg xcwra-
oxdaecog xov nqoflXq&evxa ngcoxov, xai ninxu iv r$ t/jtono-

i. C <fk ujff cd. 9. xai dvo ed.

signum dant, cerimoniarius cum secundicerio promotum patricium in


medium sccrctura perducit, a magistro ccrimuniarum alioque silen-
tiario stipatus siquc unus est , aut duo tresve omnes , silentiariia
: ,

stipati, una intrant, candidal! seracl se prosternunt, et primus co-


ram ad scabcllum Doniinorura perducitur , is pedes et ambo genua
magni ac minoris Imperatoris osculatus, surgit , et cxpansis manibua
codicillos a Dominis accipit, eoruwque man us osculatur. (HI). Tunc
ipsum cerimoniarius eo in loco, ubi relirjui stant, constituit et se-
cundum adductum in scabello collocat, u procumbit, ac pedes et
genua Dominorum osculatur codicillis vero acceptis manus oscula-
, ,

tur et abit: sic ctiani rcliqui, quotquot corum sunt, t^res quatuorve>
faciunt Ambo
vero postquam, acceptis codicillis, constitcrunt, a ma-
gistro seuatorcsomnes, a primo ad ultimum , in conspectum Domi-
norum, silentiariis , ducuntur et gralias agunt.
stipati Qua gratia-
rum actione a senatu peracta , cerimoniarius primum e promotis ite»
rum adducit , is in scabello se prosternit, pedes ac genua magni ae-
quo ac minoris Imperatoris osculatur, ac Dominis , nova dignitate
ornatus, fausta prccatur. Tunc cerimoniarius ipsum in loco, quern

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 47. ^9
xai opiXtt xovg n&dag xai xa yovaxa xov fttydXov <te»-
onoxov, Ofioicqg xai xov fitxQOv, xai tvytxai xovg dtanoxag,
aSg rifitjd-eig. xai laxrjoiv avxov 6 xrjg xaxaoxdottog tv&a 6-
cxiv 7j Tifirj avxov, xav axQartjyog t/unoaxo^, xav xs unoaxog,
xai xotg Xoinotg noiet ovxag , mnxovai xdxtZvoi xai
Sofioiiog
<puovoi xovg nodag xai xa y6vaxa, xai loxtjoiv avxovg, exa-M*. ioj.a
oxov xaxu xrjv xipijv avxov , xai oxs ovfinXrjQtboovotv d/njpo-B
xtooi ol noofiXiftivxtg , vtvovatv ol Stanoxai xtp noatnooixfi),
xai Xdyti „xtXevadxt xai tvyovxai xo „tig noXXoug ^o-
lovovg" xai i£eQ/jrai ij ovyxXrjxog fxtxd xav nQOQQy&dvxvv,
xai Xapipdvovotv ol oiXtvxiaQioi xa x<od*tx4XXta avxmv, xai i-
xaoxog atXtvxidoiog oipixevti xov idiov avxov , paoxd^ovxtg
xd xmtitxdXXta avxdiv. (4.) Kai S^ioyovxai 6td xtjg nooe-
Xtvotcog, xai unioxpvxai tig xqv £xxXt]<yav xov Innotigo/uov,
iSxai anxovai xtjgovg 9
oxptxtvbfitvot vno dZico/uauxcov 9 xai a-C
nipxorrai iv xij) xovaioxooQt'q) , xai unzovoi xdxttas xqoovg,
Ofiot'cog xai tig xov Kvgi'ov. xai loxavxai oi aiuoftaxtxoi xai
xa oxovxdoia xov doi&fiov xai ol diuudqtOL xmv oXoiV 6iai-
xuv xai ol dtxavoi tig xov fiaxooava xcov xavdtddiwv, xai u-
°* avxoi naxQixLOi d\f/ixtv6fitvoi fi^ZQt. xolv yaX-
20TUQX OVTai
xmv nvXav xmv xoox ivcSv , xai Xiyu 6 udtitjvoovvdXiog, antg
qxovoftoXtZ 6 vov/LitgaQiog, xai Xdyti „oxijxa)'" xai xgaxtZ 6
vovfitquQiog to (irjXov , xai ndXiv X&yti o d8firproovvdXiogf u-
7UQ (pcovofioXsi 6 vovfitouQiog' ,,Xtfid naxQtxi* oxQaxijyh

ai. yovfitqaqns cod. hie ct dcinccps.

eras dignitas postulat , sivc dux militum ordinarius , scu honorarius


sit, constituit, sic et reliquis facit, qui se itidem prosternunt pedes-
que ac genua osculantur , dcinde singulis pro suo munere locum
adsignat, et postquaiu utriquc promoti ceriuiouias ritusque omucs
percgere, Domini praeposito signum dant, is dicit: Iubete , et mul-
tos annos apprecantur. Tunc scnatus cum supra dictis discedit , si-
lentiaril codicillos eorum sumunt ac singuli singulos candidatos co-
mitantur, ipso rum codicillos portantes. (IV). Egrcdiuntur vero in
processione ad ccclcsiam hippodroroi, ccreos, proceribus circuradati,
accendunt, ad consistorium abeunt , ct ibi acque ac in tcmplo Do-
mini cere os accendunL Proceres, scutarii numcri, diaetarii omnium
diaetarum et decani in longa porticu candidatorum slant, ipsi quo-
que patricii in obsequio ad acucas cortinarum portas disceduut, ad-
missionalis , quibus numerarius praciverat , verba rcpetit, ac dicit:
Sta. Tunc numerarius velum tenet, et admissionalis verba nume-
rarii : Ltva te , patricie stratcge , loco , rcpetit , et egrcditur pri-
mus patricius: rursus dicit ad secundum: Sta, et dicit secundum

Digitized by Google
24o CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Xtbx " xai €%iQ%£TM 6* nqwxog naxotxiog, xai ndXiv Xfyei
yjffTrjct}** elg xbv {fevxeoov, xai Xeyei, aneo ymvofio'keV 6 j>ov-
D fiegdoiog, el fuy icrnv enaoyog , ei'xe Xoyo&exTjg, elxe xvai-
oxojq, Xeyei' }
,le($d naxoixu enagys Xmx*" el $4 iaxi na-

TQtxtog, ftbvov „lfftd nuxot'xie.*' xai e^igyexai xaxstvogS


elg xijv nvXrjv f xai an&nyovxai oi avxoi naxgtxtoi oxf/txevbfie-

voi did jwv oyoXdov, xai deyovxai xd fiegrj exaaxog elg rovg
idiovg xonovg, xai axxoXoyovaiv eva era naxotxtov , exaaxov
xatd xqv xi/urjv avxov , xai enitiidaai xb XtfteXXdniov 6 <frj-
fiagyog xitt notary cog nodTfo , x(0 devxegro aSg devxigy, 6/not-td

mg xai xoig Xoinoig, Xeycov xai xd noi/jfiaxa avxcov. oxe da


Xeyei xb ovoiiu xai xqv a%iav f ngoaxvvei nobg xbv drjfxagyov
Ed.L. iS^xxal xbv dtjftov , xai 6 dqitagyog nobg avxbv noi<5v to uefiag,
ofiot'ajg uxxoXoyovai xai xovg Xoinovg, 6/uoicog xai 6 drjfxog

xov Btvixov . xai anigyovxai ol ngofiXijfrevxeg did xov yv-\$


xov xtjg yaXxtjg elg xb ayiov (pgeag , xai anxovai xrjgovg xai
elaegyovxai ev xto vato, xai Taxavxai elg xb axdftvov twv Tra-
ils. io5. hrgixt'cov, xai oxe iaxiv 6 xaigbg yerdad-ai xyv edyjv xtov na-
xgixi'iov nagd xov naxgidgyov , egyexai b gepegevduoiog xai
ngoaxaleixai avxovg, xai eiaigyovxai elg xbv vabv elg xijvio

amXatav, ev&a taxaxai xb dvxt/iuaiov . xai i^egyexai 6 na-


xgidgyrjg ex xov &voiaaxr-gi'ov , xai Xapfidvei xd xmdixeXXia
avxwv, xai xi'&rjoiv avxd ev xu> uvxifiiom , xai noieV xrjv

Hevyfjv, xai eid* ovxwg inidtdwoiv evi exdoxm naxgixioj xd

numcrarinm , seu praefectus sit, seu logothcta, sen qnaeslor: Leva


te patricie praefecle, toco; si vcro patricius iantum est: Leva,
,

patricie. Ipse ad portani dum procodit iidom patricii per scholas


,

abctmt, factionarii sin^uli inlocissuis adstint, ct unicuique patricio


pro sua di^nltato acclamant, demarchus prfmo libcllum ut primo, secun-
do ut secuudo, sic ctiam ceteris, tradit simulque carmina in eos rccitat.
Dum vero nomen ac dignitatem singutorum dicit, deinarchum ac po»
pulum adorat, demarchus vero cultum soleoncm ipsi exhibet: eodera
modo ctiam idiquis una cum populo Ycncto acclamant. Et abe-
\ uut promoti per chytum chalces ad sacrum putcum, cumquc cercis
accensis tempium ingrcssi, in scamno patriciorum ennsistunt , et cum
tcmpus precationis a patriarclia super patriciis recitandac appropin*
quat, veuit refcrendarius cosquc advocat, et sic tempium ct soleam,
ubi antiniensium positum est, intrant. Patriarcha ab altari proce-
dens, codicillos ab ipsis suratos in antimensio reponit, preccs reci-
tat , et his linilis unicuique patricio suos codicillos tradit; quo fa-
,

cto, singuli patricii dona sua seu apocombia in antimensio ottertint,


•trategus uumraos LXXU, ordinarius L, honorarius XXXVI. Patriar-

Digitized by Google
DE CEMMON. AULAE BYZANT. I. 47.

xcoSixiXXia avrwVy xai Jsxaotog naxgixiog t&ijm to anoxofi-


fitov avrov £v t$ uvrifuaio), 6 aTQUTTjydg voftia^ara off, 8
(fuiQaTrog xo/Ln'ofiarav, ounQanog yofjUafiata Xg. xai dniq-
X*T(*t> 6 nazgiaQx^g br tto dvri/Luot'(p , ev9a netadtfsi, xai
$tioi(>xovrai ol nargtxioi xai xotvaovovoiv , ovtag dnig-
Xovrai tig to axdfivov ttoy nargixtay , xai qpogovat aayta
dXrfltvd dfHpoTSQOi, xai 6*iafieg%stai to d\f/ixiov tig tovg
nQOpXtjfrhrag , xai dvaxtogavaiy tig tovg oixovg adtmv cty/*-

xevofisvoi. xai ol oiXsvtidgioi (pogovvreg aayta gorjg xafia}**


ioXdgioi, fiaatd^oyttg td xcoSixdXXia aifocSv, xai dnigxoviai
fifXQi tcSy olxoav av*Tt5v dtfjixtvovttg. si ftkv e%ti yvvalxa oC
ngofiXtjxhig natgt'xiog, btiSidcoaiv 6 aiXsvtidgiog td xa>J*-
xdXXut tfj natgixia, xai Xapfldvei i| avrijg vo^Uafiata iff*
*i 6h odx eyu yvvalxa, t&qoiy avrd eig toy xgdflattoy
iSatfrov , xai Xappdyei td iff yofiiofiara i% avrov , xai otyt-
oro fxet* aJtov, xai ovtng dyaxtogtt dg toy olxoy atftov*
(E.) Xgq o*£ yivwoxeiv, Sti h eogtfj ngofioXfj natgixi'ov 01/
ftotal, rrjv 6*a>b*$xai}/Litgov ttSy logttiy y(vex at xai tijy 6%aq-
fugov tijg Siaxaiyqofftov , xai ttjv ijftigay nuv (iuttoy xai iy
2on ayayfj xvgiaxfj, xai to ayioy odftfiaTOv pqvvetai j} oiiyxX*j~
tog, Xya flaard^tooi td donga xXavifiia fierd t(5y drgafiati"
xoy, xai ngo tov dnsXfhlv tovg Ssonotag eig ttjv ixxXqotuvj)
oTxirat aexgetov /itra XsvxJSv ^AavwftW T ° xQ va0T Q lx ^
vop>, xai ytvetat tj ngofioX^ tijg natgixiottjtog , xai didotav

4- imaoVoWa ed. 18. r)y Jwtexaqptqov. Aliquid dccssc


videtur R., e. c. dXid, vel et
xvQiaxij. xai ed.
^ (i6voy , vel Stay 6k xatd. ao.

cha ad antimensium , in quo dona reposucrunt, progresso, patricil


intrant, et communione ipsis impertila, ad scamnum patriciorum
discedunt, omnos saga purpurea gestant, et obsequio promotis dis-
tribute) , ad domos suas cum comitibus discedunt Silentiarii sagis
russis inluti, conscensis equis , ipsorum codicilios portant et usque
ad domos suas eos sequuntur. Si promotua patricius uxorem habct,
sileutiarius codicilios patriciae tradit , et ab ea nummos XII accipit
si caelebs est, sileutiarius codicilios in grabato eius reponit, ab ipso
nummos XII accipit , et convivio insuper exceptus , domam disced it.
(V.) Observandum est, quod die festo promo tio patricii non,institu-
atur, instituatur vero in dodecaemcro festorum, in hexaemcro sc-
ptimanae reno?ationis, in die palmarum et dominica pagana. Sancto
sabbato senatus admonetur ut albis tunicis et atrebaticis incedat,
,

et priusquam Domini in ecclesiam veniunt, secretum Candidas tuni-


cas gestans in chrysotriclinio praesto est, proraotio ad patriciatus
dignlutem eclcbratur, et in consistorio solcnnis Imperatoris In tbrono
Conttamimu Porph/r. Vol. I 16

Digitized by Google
CONSTAOTINI PORPHYROGENITI
fitxaaxdaifiov iv rw xovotoxwgun , xai dXXaaati nana 7}

Ms. 106. a ovyxXrjxog utQu^acrixd yXavi'Sia xaxd xrjv ovvij&tiav xfjg 17^-
gag xov ayiov oaftfidxov , o/no/oyg xai oi ngopXtftivxtg na-
td dxgafiuxixd , (i ftiv iaxiv oxgaxtjyog
xgi'xioi ,
tpogtt oaytov
dXq&ivov, paaxd^mv xai xd xiodixiXXia aiJxov tfingood^vS
xmv Stanoxtav. xai dnigyovxai f.itygi xrjg ixxXijat'ug , xai
Ed.L. 1 4? ore dXXu%ovoiv ol dtonoxat, rag ivSvxdg xfjg ixxXqoiag, vno-
oxgeipovoiv iv xw naXaxfy xai dXXaoaovaiv ol ngopXrj&ivxtg
naxgtxioi xd donga xXuvi'tiia, xai inatgovaiv ol oiXtvxidgtoi
xd xtodixiXXia uvxdiv. oi fitv axgaxr yoi fitxd aayitav dXq-10
t

&ivcSv dnigyovxai iv xjj ixxXrt oi'a t


xafriog xd ngoggij&ivxa >
ifid xcov ayoXmv xai xdg doydg xdov /.ugtov , xai t^igytxat 0
naxgiugyijg tov &vaiaoxrjgibv , xai noitl xijv tvyijv , dig
tytt V ovvijd-fta , xai dvayojgovoiv tig xovg oixovg at/rcoy,
xa&cog avfoxigta tl'gtjxai. iv f^iioa nagaxvnxtxov qndXqgiS
yivtxai, xai nagaxvnxti fttxd xo xadtxiXXiov , xai iv rfj
ovfinXygcooti xov nagaxvnxixov xfjg (piuXtjg x(ov Btvixmv
B dnigyovxai xd /Ltigij fig xovg xonovg avxtav tig xdg ayoXdg,
ofiotwg xai oi ngoftXrj&tvxtg vaxgixiot, oipixtvofittvoi dnigyov-
xai tig xdg axoXdg , xai diyovxui avxovg xd flight xai dnig-io
yovxai iv xjj ixxXrpta, xai nXfjgovrac nuoa tj dxoXovfrt'a,
tog tyti 17 ovvrfttia , xadwg uvwxigta ugqxui. ti ds ovx
Haxt ovyxXtfrixog 6 rigofiX^dtig naxgt'xiog, dXX* toxiv dno
onafrwv, ovx tioigytxai iv tw ygvooxgixXmo , dXX* ivdvu

16. laly xtofoxtXlttov cd.

conscssus fit, senatus ononis atrrbaticas tunicas, lit die sancti sabbati
moj est, patricii rccens cicati atrcbatica mutant, siqiie in his stra-
tegus est, sagum purpureum suosque codicillos coram Dominis grstat.
Et abeunt ad eccicsiam , dumquc Domini instrata ccrlcsiac muta-
runt, ad palatium revcrtuntur, promoti patricii albas tunicas iudu-
uut silentiarii eorum codicillos gestant.
, Stralegi sagis purpureis
wt diximus supra, ad eccicsiam per scholas et factionum stationcs
abeunt, patriarcba ab ara progrcssus , ut mos est, precatur, sicque
domum unusquisque , ut diximus , disccdit. Porro si promolio co
die, quo in phiala thronus imperatorius ponitur, instituitur, is quo-
que cum codicil lo prospicit , et postquam Vencti eo die soleunes cc-
rimonias phialae peregere , factiones ad loca sua in scholas sc con-
ferunt abeunt quoque promot i patricii cum obsequio in scholas,
:

ubi a factionibus excipiuntur, deinde in ecclesiam, omnisque ritut


ibi pro more , quern nos supra exposuimus , peragitur. Si promotut
patricius non scnatorii ordinis , sed unus de spathariis est, non in-
grcditnr chrysotriclinium , sed ccrimoniarius ipsum sago russo induit
Velis omnibus chrysotriclinium pro more ingrcssis et in consistorio

Digitized by Googlp
DE CERIMON. AUIAE BYZAOT. I. 47. ^43
avrov 6 ttjg xatamdotaq aaytov qoijg. xai tfi* tla&Xdwai
td firjXa oXa xatd ttjv avvqffciav iv tto xQvootQixXtwo xai
madwoi xovaiartoQiov , xgatel 6 trjg xutaotdotojg tov o^fi-
Xovra nQOpXijd-ijvai eig to novXmtov t<av doyvgalv nvXmv
5/i«TttaXXov aiXsvtiUQiov , xai kQ/jxai 6 doTiuyiog ftovog,
xai tot at at, rig to (lijXov eatodtv, xai ore Xdprj to viv/uaC
naod tov nqainoohov , xoovu to f}*jXov, xai inui'nti avtd
6 aiXtvttaQtog , xai lioioyjetai 6 nQOfiXrfteig nurntxiog duo
aayiov QOtjg, xoatovjievog vno tov trjg xataardattog xai
lOtUQOv oiXtvriaQtov | xainintu find tvov oiXsvtiaoi'tov 6 nqo-
pXijStig to ngoJtov , to fovttQov mntu tig tr)v fiiarjv tov
XQixXivov y to tottov nircitidnb diacmyfiatog tOv o£v%ov. M«.io6. b
xai yioovoiv avtov , xai nintn £fi7tQOO&ev tov vnonodtov t
xai (ptXsi tovg nob*ag tov fitydXov fiaoiXiwg xai td dvo
\5avtov yovata, Sfioiag xai tov /ulxqOv , xai dnXot tag xsEgag
xai Xapfidve inaod tav foonotdiv td xto&ixiXXta , xai tptXet
tag yeiQag tmv isanottov, xai 6nto&ono6sZ av*tov 6 ttjg xa-ti
taatuatmg, ev&a to tqhov nQOoexvvtjoe , xai doioyovtai ol
natQt'xioi dno te fiayicnQoov xai tmv Xotntav nitTQixtcovt
noxQatovfxtvoi vno oiXevtiaoiav ,
dnevyagiatovvteg totg 6fan6~
taig nciTQixiOL xai fiovov ol d& Xomoi avyxXrjtixoi ov* m'->

tit ova iv , tog firj ysvo/xivov avyxXtjrixov, xai dniQ%etat> o*i//i-

xevoptvog iv xovoiotcoqi'o) , xai ovtoog dniqyovtai iv tjj

hxXrjoia , xai td Xoind ndvta nXtjoovtai , tog fyti fj avvr\~ •

*5&£ia, xai hti twv Xoinmv natqixicov , xai ots [avuywQft dnb

5> 6 om. ed.

constitutes, cerirooniarius Candida turn in pulpito porlarura argentea*


ram cum alio ailentiario tenet, tunc solus ostiaritis veoit, eum in
Telo interior! constituit, et signo a praeposito dato, velum pulsat,
quod silentiarius tollit, et sic promotus patricius in Sago rUssO, a
ceriraoniario alioquc silentiario sustcntatus, ingrcditnr et una cum
silentiariis primam adorationem cxhibet, sccunuara in medio tricli-
nio , tertiam quodam a throno intervallo. Mox ab his deductud, pe-
des ac genua magni et minoris Iraperatoris osculatur, et cxpansis
manibus , postquam codicillos a Dotoinis arcepit, dextras eorum o-
aculatur , cerimoniarius eum ad locum , ubi tertium procubuit re- ,

dncit, et patricii a magistris, ceteris patriciis ac silentiariis circum-


dati, intrant, c quibus tautum patricii gratias Dominis aglint , reli-
qut vero senalores, quoniam non uuus sui ordinis promotus est,
baud procidunt. Poslrciuo in solenni obseqnio ad consistorium, indd
ad ecclesiam abit, ubi rcliqua omnia pro more etiam a ceteris pa*

Digitized by Google
2.44 CONSTANTINI PORM1YKOGEN1TI
rtjs ixxXijafag, (fOQtt xai at'xog oayfov dXrjihvdy, tat ovtmg
uvaxtOQtt tig xoy otxoy uvzov.

Ed. L. 143 KEQ. (it{.

t)aa det naqatpvldntiy in I itQOfiolj ntnQtxtwv.

v EiasX&coy 6 (taoiXsvg tig xfjy xafidgav xqy ovaav nyogS


xoy vaoy xov dyiov QeoSwqov evtov xov fit} Xov, nooaxaltl-
rcu 6 nqainoaixog xovg feonyxOQag, xai neQipdXXovoi x^*
xXan'du xoy paoiXia, xai xovxay i£eX&6yxa>y 7 axdopexat ino
xov noainooi'xov, cntixa £$dox£rai $x xijg xa/uuQug , & 17
ioxdy&n, xai dytX&coy xa&d&xat, ini xov odv^ov avxov rov»o
iaxafidvov tig to xqvootqUXivov. o*k ray doxormy
tov xovflovxXeiov ev&£Y xdxei&ey , ol xovfiixovXagioi xai oi

\ ana&oxovpixovXuQioi loTavrat Sniaa xvxXm xov odytyv, xo-


9wg ioTL to TjfiixvxXioy t dia to ycoQ^qyai xovg ftdXXoyrag
| tioeXxte fy did xmvoxxtb ^Xwv* ol 6k nocoxoonaSuQiot «tfyov/oti5
Yaxavxai nXipioy tov ody^ov. tlx a Xafiwv xoy dvputjov 0
fuvaovgaxtoQ rj xai 8 namag xov naXaxiov xov (teydlov
$vf*ia and xov aiqofidvov fiyXov xov XQWjoxoixXi'yov 9 xai

dydgxerai dvfuaiy xoy fiaaiXda, xai xovxo noiwy ix xonov


Ms loj.avno/coQtr. xai Xafimv yevfia 8 ngainoaixog naqd xov ftaoi-io
Xdo>g, dndgxeiai xai Xaxaxai efinooofoy xov paoiXdcog fiioo*

xcoy dgx6vxa>y xov xovpovxXtiov , xai iapanXiooag xdg x( fy*S


11. Urdyrtuy ed.

triciit peraguntur, ex ecdetia veto discedens ,


sagum purpurcum gc-
stans , domum abit.

CAP. 48.

Oburvanda in promotione Patriciorurn.

Impcratorc cameram prope templum S. Thcodori intra vclotn


jngresso, praepositus vestitorca vocat , qui ipsum tunica induunt,
hisque egrets is , a pracposito coronatur, dcindc e camera, ubi co-
ronatus est, prodit atque in throno suo in chrysotriclinio constitute
scdet. Intcrca praefccli cubiculo ab utroque latere , cubicularii ft
spathocubicularii a tergo tbroni in circulo adstant, ut est semicir-
culus, quo per octo vela ingressnri venire debent: protospatharii
vero eunuchi prope thronum consistunt. Deindc mensurator aut e-
tiam papiaa paiatii magni thuribulura sumit, et a vclo sublato chry-
aotriclinii cum tbnrc veniens ,* Imperatorem incensat , quo ter facto,
discedit Tunc praepositus , signo a Domino accepto, abit et coram
Imperatore in medio pracfectorura cubiculi atat, manibusquc una
cum tunica sua expanais, Imperatorem venerator, noa inclinatis ta-

Digitized by Google
DE CERIMON. AUL^E BYZANT. I. 48. *45
avtov find tov yXayiStov afaov, ngoaxw$t tov ftaaiXia, ftij
xlivag tu y 6 vara , el fit} novo* to oxtjfia rrjg ngocrxvvijoscog, G
op tgonoy '?j rijg Tjnigag ru£ig dnansT. xai tid* ovtcog i%dg-
X?icu fisrd Svo ootutgtajv , eftngoo&sv aiJtov fia(STa%6vttav
Sxai t« P$gyta afamv sv up TQinhmvi, xai svgtaxu Tovg
fiaytargovg i\toiy.aaHvtag nagd tov Ttjg xataordasiog , xai
ngoaxaUtrai avtovg 6 ngainoattog' xai Xaravxai 1£« tov
pfiov Ttjq nvXtjg tov ^ovaoroixX/Vov ivo oiXevridgtoi , xai
rjvtxa ngooxXfjfhooiy oi pdytorgot nagd tov ngamoohov $
louonai vntgfhv to vno oiXevtiagicav , xai eloigyovta^
ftfjXoy

ol fidyurrgoi juerd tov ngamoohov ,


to ngwtov ftrjXov 9 xai
ofag 6 ngamootTog nXyatov tov avtov fiqXov, oi 6*k [tayi-
otpo* onion avroVj vsvsl 6 ngainooitog Tovg oartagtovg, xai

lotunat €vSov tov pqXov. Xafitov 6** vevftu 6 evSov ngamo-D


iSotiog nagd tov paoiXimg , Atdoooi vsv/na tm ptvoovgdtmgt ij

ttf xovpixovXagfy to! algovri to pfjXov, xai doigynai 6


noamooiTog xai dvigysrai iv Tjj ordoti avrov' oi dl ftd~
yustQOi tioeX&ovng hSov tov fiqXov , ninrovoi , xai dvaordv-

ug iotuvtai iv Ttj Ta&i avrvv and toJv dgyovxtov tov xov-


v>jtovxXeiov evfcv xuxufcv. (B.) Kai av&ig Xafio)* vsvpa o
nquiTiOGitog nagd tov paoiXdojg 9
tloigytrai tig to [iSoov,
xat ngouxvyriaag , <og avonigoy ugrjrai, i^igytrai fittd dvoE&L. i44

QOTiagiatv iv rgmiravi, xai ngooxaXsadfAtvog Tovg avdv-


toj

nutovg, slouyu afaovg, pijXov ft* ngooxvvqaavvtg 6*h xai


16. ZHOA. 'loxioy, 6u, ti (arty tOyoffxof 6 fityOovqAtt»g ,
ofoe* to tfloy, «/ di ft}, xov/J*xovAdo*oc.

men genibus; cit cnim tantum species adorationis , qualem ordo


<Uei requirit. Sic cum duobus ostiariis , qui ante ipsum virgas suas
in tripe tone gestant , progreditur , magistros a cerimoniario ordinatos
rcperit, eosque praepositus advocat: extra velum portac chrysotri-
eiinii duo silontiarii slant, et arcessitis a praeposito magistris, velum

a ttlentiariis sursum tollitur, ct ingreditur primum velum magistro-


ninn cum praeposito, qui prope illud constitutus, dam post sc raa-
gistroi habet, ostiariis signura dat intra velum stantibus. Porro
praepoiitus in velo , signo ab Irapcratore accepto , mensuratori ant
cubiculario velum tollenti capite annuit, et ingreditur praepositus,
•uumque locum occupat Magistri vero intra velum ingrcssi , se pro-
iternunt, et postquam surrexere, in ordine suo post praefectos cu-
biculo ab utroque latere adstant. (II.) Rursus praepositus secun-
Imperatoris nutum in medium venit, et adoratione, de qua
•upra duimus, facta, cum duobus ostiariis tripetonem petit, ct post-
qiiatn proconsulcs vocavit, cos iu secuudo velo adducit, ipsiquc post

auoratioaeni ad utrumquc magistrorum lalus sc conferuut, pracposi-

Digitized by Google
a46 C0NSTA1STINI PORPHYROGEN1TI

avxoi, foTuvrat and xcov fiayiaxgmv evdtv xdxei&tv , 6 Ss


ngainoaixog uvig/sxai iv xfj axd'oei u-dxov , xovxo <Ffi noiet
xaxd ei'aoSov exdoxov flqXov. xai av&ig Xaftwv vevfia, $£sq~
%txai , ag dvmxigto stgyxai, iv xoj xgtnfra>vi, xai ngooxa-
Xttxai naxgtxiovg xai oxgaxrjyovg 9 xai tiadyti avxovg 9 firjXov5
y* ixxeXovvxcov xai av*xd>v ngooxvvtjoiv xai oxdaiv, mg xai
ol itgarjv. ioxiov tie, oxi, ti fiev ovx eoxiv 6 vnag/og na-
TQixtog, iv Tfo xgirm pfjXy xcov naxgixi'cov rioigxexat iv rjj

B d'oyjj t idv «te xvatcxcog ij Xoyofrdxqg tj yevixog tj ix xtov xa


11$, \oj.b 7ZQd)Ta d(pqpt'xta xaxe%6vxviv , ovx fiat naxgtxtoi , ovdtig %lo-io
dg%sxai pexd xcov naxgixfav, dXX* eiodgyovxav /nerd xijg

ovyxXyxov. xai Xapcbv ndXtv vevfia 6 ngainoaixog nagd xov


(iaaiXdcog, tiodgxexat, tig to pdoov, xai ngooxvvr,aag xai
ixxeXduag nana, a iv xw ngcoxnj prjXiji i$exdX(otv, i^dg/e-
xai fiexd 6vo Saxiagt'cov iv xfo xgindxcon, xai fiady&i r^yi5
ovyxXfjzov, <f ptjXov ixxtXovai de xai tctW dftoi'mg. ovv-
tiodgxovxai avxoig did xijg nXaytag uihtov iv fiev xfo oY£up
fidget ol fisarijxogeg , iv ds xio evoovv/uit) 6 Xoyoddxrjg ftexu
xcov darjxgtjrcov xai 6 gstpegsvd'dgtog pex' avxcov opogcov <pe-
C Xcovijv aangov. iaxdov di, on ol fitv daqxgrjTui xai ol
axrjxoQtg xai 6 Xoyoddxrjg xai 6 dexavog fioiotreg ov ni-
nxovaiv , dXX* loxavxai onio&tv xov otxgdxov ev&sv xdxu&tv^
37 d*e avyxXijxog, cog ngottgtjxai , intXfhvoa ixxsXe? iinuvxa,
tog xai ol ngoxegov. tlxa dveXfhbv ndXiv 0 ngainoaixog,

16. tP pijla cod. ao. Hangar ed. a4- dvdX&f ed.

ttis'vcro suam stationcra rcpetit, ct sic vela singula online intro-


ducit. Kursus signo dato , ad tripetoncm , ut supra dixiraus, pro-
gressus, patricios et strategos vocat ct in vclo tcrtio adducit ipsi, ut :

priores adorant suasque stationcs repetunt. Observandum eat, prae-


,

fectum si patricius
, non sit tertium velum patriciorura in rece-
,

ptionc intrare ; si vero quaestor aut logothcta aut aerario praefectus


aut c proccribus, qui primis officiis adinoli sunt, patricii non sint ,
nullum eorum cum patriciis, sod cum scnalu intrare. Rursus signo
ab Imperatorc dato, praepositus , iu medio constiliitus , postquam
adorationem ac reliqua omnia percgit, quae in primo velo acta siut,
cum duobus ostiariis tripctonem adit ac senatorum quarluin velum ,

adducit qui eosdem ritus ubscrvaut: cum his ab eorum latere


,
a ,

dextra parle vostitorrs, a sinistra logothcta cum a secretis et refe-


reudarius albatn penulam gestans , accedunt. Ex his a secretis , ve-
,

stitores, logothetcs et decanus dum intrant, se non prosternunt


srd post secret um ab utroquc latere subsistuut, senatus vero, ut
tliximua, acccdit ta<ruc omnia, quae priurcs, peragit. Poslhac prac-

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZAKT. I. 48. ^7
Jcnarcu h> xfj xd%ti avxov 9 xai Xafiav naqa xov* (faoiXtcog
veiifia, tioigytxai ftiaov, xai noooxwqoag Qtyxtxai fiexa
omiaQiMV xai fitoyitov ev tw xotntxmvi t xai tladyu xovg
xoprjxag xav a/oXdSv tig to t prjXov • ixxtXovoi ds xai avroi
5ofiot(og. 6 6k ngainoanog dvto/txai xai Xoxaxai $v xfj xd%u
avxov, xai av&ig Xafiwv vtv/Lta tiodgytxai tig to pioov xa* D
ngouxvvtt, xai QtXdwv tiadyu xavMdxovg, fifjXov g, xai
avxoi, aSg ngottQ^xai, to avvq&q ixxtXioavxtg , laxavxai &v
xfj xd%ti aifxcSv. xai 6 ngatnoaixog tlotXStov ndXiv xai
iQTToooxvvjjffag, tiadyu Sofitaxixovg , fltjXov £*• xai avroi ixxt"
Xovaiv Sfiouog. tha tiadyti xovg dno endg/coy, (jtjXov ij.

(F.) Kai xtXtodivrtov xmv ij (JijXoov, ovvsiatg/ovxat fitxd


xov dySoov (IqXov 6 xrjg xaraardascog xai ol aiXsvxidgioiZd.L. 14S
tvfhv xdxttfrtv omo&tv xov atxgixov , xai el fdv tiafjXdvv
l5o fiiXXwv yivtoSat, naxgixiog iv tvi xav pyXa>v, xai toxaxa*
h xfj 6*oxjj
e
tov atxgixov, ngoaxaXtlxai o (iuatXtvg xov ngai-
nooiror , xai ov av xtXtvtj ngopaXio&ai naxgt'xiov , Xtysc to
opo/uu av*xov xm nqamoaiTd) , xdxtivog Xiyti x<7) xijg xaxacxd*
oeoog, xdxtivog Xapwv fitx* avxov aiXtvxidgiov xai xov piX-
ioXovxa 7iQof}Xt]&ijvai , i'^ai(fv?jg ayovaiv xai ioxuoi ftdaov ^u- Ma. 108. *
ngoofhv xov (iaGiXdcog. ti ds l£co tfxtivtv, ag firj d£iag owjijg
xrjg xd^twg avxov tiotX&ttv ft era xcov i\ (iijXopv, ftevti /uer'

avxov 6 xijg xaxaaxdotag fitxd aiXtvxiagtov svog, 6 pa-B


ciXtvg ngoaxaXtixai xov ngamoaixov xai yvagi%ti xb ovofta

17. xtXttSei cod. nqopdXlto&air ed. ao. ftfracn ed.

positus , rursus ingressus , In 8110 ordine stat , ct signo ab Impera-


tore dato , In medium pergit , factaquc adoratiouc , cum ostiariis ck
virgis tripetoncm petit, ac comitcs scholarum ad quintum velum per-
ducit, qui cosdem, ac priores , ritus observant. Pracpositus vero ac-
ccdens, in suo loco subsistit, ac rursus signo dato, in medium ve-
nit , adorat , et cgressus , candidatos ad velum scxtum ducit, qui et
ipsi, postquam solcnnia, ut diximus, eclcbrarunt, in suo ordine con-
sistunt. Itcrum praepositus ingressus, post adorationem domesti-
cos , velum septlmum, adducit, qui casdem ceriraonias observant:
deinde octavum, expraefectos. (111.) Octo autem velis ita complclis,
cum octavo cerimoniarius et silentiarius ab utroque latere post se-
crctum intrant, et si candtdatus patriciae dignitatis in uno ex his
velis ingressus est, inque loco secreti stat, Lnpcrator praepositum,
et quern ad patricii dignitatem evehere vult , vocat , nomen eiua
praeposito, is cerimoniario indicat, qui secum sumto silentiario et
candidato , statim eos in medium in conspectura Impcratoris pro-
ducit. Si vero foris mansit, cum scilicet eius dignitas ipsi cum octo
vclia intrare non pennittit , cerimoniarius ac uuus e silcutiariis cum

Digitized by Google
248 CONSTANHNI PORPHYROGENITI
xov ftdXXovtog nQofiXrj&fjvai , 6 £h nQatnoatxog laxaxai fiiaov
xod oexQhov, xai nooaxvvijoag , £§sX&i6v /isxd dvo oW«-
qt'cov , ngooxaXittai aikov, yogovvxa oaytov
xai tlodyu y
fofjg. xqaxovai Si aifxdv o,x$ xijg xaxaoxdaemg xai oiXevxia-
Qiog, xai ioxdoiv avxov ftiaov xov oexoixov sfuiQOo&ev ro€$
fiaaiticog, 6 tik ngamoaiTog etoeX&wv iv rfi xafidotp xai rag
nXdxag naQu xov dsvxiyov Xafltov, biidi'dmoiv avxdg t« /?a-
* oiXtt. ayovot 6*e top fiiXXovxa nQofiXrftrjvat, 6 Ttjg xaxaaxa*
ofcog xai 6 aiXsvxiuQiog 9
xai Qinxovaiv axSxbv fig xovg notiag
Cxov paaiXitog, xai ngoaxvvfjaag dcmd^erai avxov gt ttxaxd yo-io
vara avxov , elxa Xaflcov xdg nXuxag dno tov (jaaiXdag, qn~
Xtt xai Tag %tt()ag avxov. xai Xafiovxtg avxov dnoopigovatv
ontc&oqpavcog , dva-
xai loxmoiv avxov pfoov tov aexgixov
fuxa£v xtov xov xovpovxXetov a^ovrcov, 6iafitQi%ovtai Si oi
otXivxidgtoi , ol fiev ix fcgtmV, ol Si i? etfavvpcov, xai Xa- t $
floor 6 St%tog xov nowxov fidytaxgov , ayec avxov xai faxtjaiv
iv Tfei Ss^iol fiiou tov ngoflXfj&ivxog naxgixiov, xdxtfvog
irgoaxvvijaag , vnsgcv/ovxai xov flaaiXia, xai ei& ovxag
dneg/exat iv rfjavxov axdatt J9 xai xd%tu xai fpixa xeXiotj
tt\v tv*ytjv xai tv/aoioxiav 6 ngdoxog pdywxgog, eiJd'ioog xa-30
QXuXapftdvci 6 eiJciwfiog otXsvxidgtog , eiadyav ftdyiaxgov ix
xov txigov fiigovg, xai Xoxtjaiv avxov i% evavvficov xov ngo-
pXfj&evxog nuxgtxtov^ xai av*xog vnegsv/Bxat xov flaoiXiu
iintvyagiaxav , ijvixa Si fxiXXu i£eXfh?v 6 av\6g pdyioxgog,
5. et 1 3. laxaaiv ed. io. ra om. cod. ct ed. iS. tfccoevjftra*
coni. R. a$. tUl&tlv, 4 afros pdyioxgos xaiaX. cd.

co remanct, Imperator vcro praepositum vocat ac nomen promo-


reodi ipai indicat, praepositus in medio secret© adorat , deinde cam
duobus oatiariis egress us, cum arccssit aagumque rubrum gcatantem
adducit. Ccrimouiariua ct silentiarius cum comitantur, et in medio
accreto coram Impcratorc constituunt, pracpoaitua camcram ingrcaaua,
tabu las a aecuudicerio aumit eaaque Imperatori tradit Adducunt vero
randidatum cerimoniartuaac silcuUarius, cumquc ante pedes Impcratoris
prosternunt, cjuos, adorationc facta, aeque ac genua, deinde et manna,
tabulia acccptia, oaculatur. Tunc ipsura retro abductum in medio aecre-
to inter cubiculi pracfectoa conatituunt, ipsi ailentiarii partim ad dex-
tram, partim ad ainiatram diacedunt, quorum ia, qui ad dextram atat,
primum magi strum ducit, et ad dcxtram promoti patricii atatuit, qui,
adoratione facta, Imperatori prospcra apprecatur, deinde ad atationem
suam ordinemquc abit Prccibns autcm ct aolcnni gratia rum actione a
primo magiatro pcractis, statim ailcntiariua ad ainiatram conati tutus
magiatrura ab aKo latere adducit, eumqua ad ainiatram promoti pa-
tricii shtit, ipse solcnnea Imperatori gratias agit, fauataque prccatur,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAMT. L 48. 2^9
xaralappavti 6 ix 6slimy %u av*td noicoy. loriov &b 9 Sti
ndvreg ol (tatXdvvreg did tc$v dxrm pjjXmv %aoig xmv do?j-
XQ1JTWV XOl TCOV ftsOTIJTOQUiV XCtt TOV Qt(f£QSvdaqiOV , €XO-
arog avrcov xavd tjJv idiay tdtyy, tlosQXtxui , xoarvvfttvog
$vno aiXsmaqiov , nXfjaioy tov noofiXq&ivTog naxQixiov f ol
fu¥ he Se^icSv , ol tie i% dqiOTeocov , ixrtXovoi 6b xai av*Toi
ndvra dxoXov&mg, ovroonoy 6 ix <fc£tcoV [idyiaroog xai 6 *|Ed.L.i46
dqiareomy e^eriXeaav, xai ndvrtov nqoaxvyfjodyrojy xai cwiev-Ms.io&b
XaQioxrjodvTav Toy (laoiXia, Xapoyreg toy noopXq&ivTa na~
loTQtxioy o,ts %fjg xuraordoBag xai 6 ocXtyriuqiog , ayovoiv
avxoy ngog toy fiaoiMa , xai nsaay opiXst rovg no Sag tov
paoiXioog, eha rd yovara aifrov, xai ev^dpeyog xai drtev-
yaqiarrjaag toy ftaotXia, dntXdwy lararai sv Tfj rd%£i av*-
rov t eha Xaftcov yevpa 6 nqamoavtog naqd tov fiaoiXtcog
iSXtyet ^xeXcvaaTB," (z/.) Kai ndvrsg vneoev^dfievot i'§*Q/oy-
tai, 6 6s (iaaiXtvg dvaordg dno tov aiy^ov avxov , eioeqxe- ,

xai iy rfj xafidqa tov dywv QtoSaoov , xai Xapcov 6 noai- V


noatxog to or&ppa dno Tfjg xtcpaXijg tov flaoiXioog, noooxu-K
Xtttai tovg peaxqxooag, xai dnaXXdoaovoiv avxoi tj}?

ioWSu avxov. 6 ih nooftXij&sig naxqixiog i%£qxtxai Sid xcSv


oxvXojv iy t$ innofyojuy f xai neqinaxet ipnqoodry aiJxov
uiXtvrtdotog (jaordfay rag nXdxag, uai ttoeX&wy sig tov vaov
tov ayiov Zkeopdvov, dnxti xijoovg, xai ev^dpeyog i^iq/era*

ii. top om. ed.

egrcssurum vero magistrum silentiarius , qui ad dextram constitutus


c»t, cosdera ritus observans, excipit. Cetcrum omnes ac singuli
praetor sccretarios , vestitores et rcferendarium per octo vela , pro
sua dignitate ac ordine, a sileutiariis stipati, prope patricium pro-
motnm, partim a dextra, partim a sinistra, ingrediuntur , ct omnia
ordinc, quae niagister ad dextram siniatramque pereperunt, pcragunt-
Postquam vcro oranes adorationem et gratiarum actionem Imperatori
eihibuere, cerimoniarius et silentiarius promotum patricium excipi-
ant, a quibus ad Imperatorem pctductus, pronus in t err am pedes
ac genua eius oaculatur, precatus vero et gratiis Imperatori actis,
ad suum ordincra abit: praepositus, signo ab Impcratore dato, dicii:
Iubcte. (IV.) Sic omnes fausta precaU disceduot, Imperator vero a
throno surgens, cameram S. Tbeodori ingreditur, praepositus, corona
a capite eius derata, vestitores vocat, qui tunicara impcratoriam
rouUnt Promotus autcm patricius per scyla ad hippodromum abit,
coram quo silentiarius, ta Leilas gestans , procedit, ipse, tcmplum
S. Stephani ingressus, cercos accendit, precatusque cgrcditur, ct ab
bonoratis, a sccuopboris, a militibus taenia turn, decani* ac diacta-

Digitized by Google
2DO CONSTAWTINI PORPHYROGEMTI
ixst&ev, xai fygiytvofitsvog vno xs d^tcojuarixmv , oxtvofogcov,
KTtQccTitoTwv xayfidxcov , tisxavmv xai 6*iaixaoimv , diio/txai
dm rov inno$QO}iov xai xtjg foQ/Ltdoxoag , xai dneo/^xat iv
tw x<wr£orT«o(>/f#) , xai aty/a£ xiypovg «£fp/€T<u, xa/ v7ro rwy
«iJt<6V £r]Qtysv6fi$vog ,
i^Q/trai d'ta t« Ttttv i^xovflixav xui5
Cz&v cr^oXwi'. di/ovxai av\6v ol xov fiiqovg xmv Bevhoov,
iv <$ a nre i xyqovg 6 paoiUvq hxij xQixtf ra|« , oVfi nQoiq-

/crat l^a>^€y ie5* /wyaW


»vko>, dxxoXoyovai is uvrbv*
xa&wg xeXovatv iv xatg nqopoXatg xmv naxQixt'av, Xiyovxtg
xai to „6 fotvu", xai „das naxQt'xiog" xai iniMSwaiv avxwio
6 SrifiaQ/og XtpeXXuQiov. xai dvsXfhov iv xij nvXt} tiXt^oiov

xijg %aXxijg f iiysxat avxov to iiiQOg xcov JI q aoi'vmv , xai hti~


St'SaxJtv o tiij/uag/og to XiptXXdqiov 9
xai Toxaxui fidcrov, wg
fi&toxat avr(o ndvxoxs iv xatg $o%aTg yfotaSau slxa xsXs-
cdvrtov xt»v <ft/o (xeqtSv t
i^ig^txat Stu xijg %aXxtjg f xai 6*isX-\5
Owv ftix$i> xov uyfov (pqecczoq, until ixstas xrjoovg, xai
D ovxmg tiaiQ%exai tig xrjv fxtydXrjv ixxXyoiav, xai efinoooffcv
Mi. 109. zxcov dytmv &vqcov ioxwg , €vx fT(U f xai nQoaxaXsadptvog av-
xov 6 naxQtaQxrjg, xXivei xijv avxov xeayaXijv , Xeyav ev/jv,

ovxtog xotvtovu xov (x/quvtov omfiuxog xai afyaxog xov*o


Kvqi'ov qfuov Irjaov Xqiotov naqa xov naxQtuQXOv , xai
danaadfisvog aihov 6 naxgiaQxyS 9 dnonifinsi atixbv. 0 ds
naxQi'xiog xijv £% e$ovg xfj ixxXtjoi'a iiSofiivijv ovvrj&ttuv df-
dcoxcog , $%iQxt*(u 6*ux pioov xov vaov 6ig xov vaQ&yxa,

1. dtttopttTixtZy OxtvO(p6Q(ov , ctQaxuaTutv, rayfiuzuy cd. 8.


xtiv om, cd. di out. cd. ao. xai cd.

riis stipatus, per circum balncumque in consistorium abit, ct ccrrts


accensis, iiadem comitantibus , per excubias scholascjue disccdit. Fa-
ctionarii Vcneti eura, ubi Impcrator cereos accendit, in tcrtio or-
dinc excipiunt, et dura per magnas portas proccdit, ipsi, ut in
promotionibus patriciorum solcnt, acclnraant, diccntes: N. N. ct:
'

es patricius, deniarchus vero ipsi libcllum tradit Ad portam pro-


pe chalccn ascendentem factio Prasina excipit, deniarchus liboUiim
ipsi tradit, in medio, ut scraper in his rcceptionibus solet, consti-
tute. His a factionibus pcractis , per chalccn egreditur, ct ad san-
ctum putcum digresaus, cereos accendit, postea magnam ecclesiam ingrc-
ditur, ubi ad sacras ianuas subsistens, precatur: patriarcha, post-
quam eum advocavit, inclinato capite precatur, a quo postea sacrum
corpus et sanguinem Domini nostri Icsu Christi accipit , datoquc
osculo, dimittitur. Patricius, solcnni munere eccleaiac oblato, jier
medium templum ad narthecem abit, ubi, mutata veste , scaraman-
gium suum sagumquc pnrpureum induit, ct conscenso eqtio, uu*

Digitized by Google
DE GEUIMON. AULAE BYZANT. I. 48. a5l
xdxtfos dnaXXd%ag pdXXs* to axaoafidyyiov avrov xai aa~
ytov dXrj&ivoVy xai tl& ovxmg i'&Xfhov dniqxerai 6<pinnog
avtog f xai 6 aiXsvridgiog sfinooa&tv arhov } paordtow rag
nXdxag, (poowv aayi'ov dkfjdtvov, ol 6e Xoinoi, ovg aveor^oa) EdX. i$7
SsiqrixafiBv 7 tiqgiyevovoiv avxov ftixQ* tov otxov avrov*
iaxiov Je, oxi ovg dvan&Qto elnofiiy, ne^oi StjQiysvovai,
xaxaXapmv £b 6 naxotxiog rdv olxov avrov, vnotiixerai ndv-
rag, ij Se iv rfj roans^f} xddeioa rev atXevriaoiov ntefliov
rov narqtxiov eig rd dguncqov fiiqog hor(pa>g xadi&vaf
109 yd? rd£ig ovxmg naoiyef Xafijidvovot, 6s xai avroi naod
rov nargixiov of xb aiXevriapioi xai oi arQaxuSxai xdg i£
£thvg iiSopbag av*xoVg ovvqfreiag, xai dnigx^rai sxaarog
tig xov olxov av*xov 9
ev/aQiarovvreg xov Gtbv xai «/»#(>-

tvyoyisvoi xov nXovronoibv i^u&y fjaatXia. B

1 5 *Jtxtoloyta x&y fyfttoy Ini nQOaytayf nttTQixhv.

Trjg ovvqihvg xd£eag reXov/jJyrjg iv r<j> naXuxfy ini rrj

xov nargixiov nooayavyjj , i%£oxsrai did xrjg nooeXevoetog , ©-


vno otXevxiaoi'ov , drjXovvri xov aiXsvriagiov /?a-
yfftxtvofiBVog

mdlovtog xov xovxov xoadi'xeXXov , xai untyx*™* *k **l v **"


loxXrjoiav tov innotigdfiov tig xov uyiov JZviopavov, xai turret
hetos XTjgovg, xai dtf/ixevofisvog vno dtyafficcuxdiv , dnegye-
rai iv xto xovoiotooqioj, xai anru ixstds xijgovg ,
opoicog xai
tig xrjv xov Kvqiov ixxXtjoiav, xai faxavxai ol x€ d§i<ofiaTi~

cam sllentiario, tabcllas ante ipsum fcrente sagtimquc purpurcum


gestante, discedit; reliqui usque ad aedes sua* cum eomitantur. Hie
vero observandum est, eos, quos supra commcraoravimus pedibus ,

comitari, quos quidem patricius doroi omnes excipit, ubi sella si-
lentiario ad mensam propc patricium ad sinistrum latus , aequo ho-
nore, quod eius dignitas postulat, ponitur: accipiunt vc.ro ct ipsi
silcntiarii ac copiis praefecti a patricio solcnnia muncra, omncsque
domos snas , gratias Deo agentcs ct clcmcntissimum Imperatorcm
nostrum laudantcs, rcpetunt

ACTA ET ACCLAMATIOKKS FACT10HUM IS PROMQTIOHB PATRICII.

Solito promoliouis patricii ritu in palatio peracto, in pompa


egreditur, coraitantc silcntiario, eo scilicet, qui codicillos patricii
portat, et ad S. Stephani ecclesiam in hippodromo abit, ac ccrcos
ibi accendit. Deindc ab ofliciis aulae stipatus, ad consistorium pcr-
gens, ccrcos ibi accendit: ita et in ecclesia Domini, ubi procores
ct scutari numcri ct diactarii omnium diactarum ct decani in por-
i

ticu candidatorum adsunU A quibus stipatus patricius ad acuca*

Digitized by Google
a 5a CONSTANTmi PORPHYROGEN1TI
Cxoi xai tu oxovtoqu* tov dqt&uov xai oi StatTUQios tdiv o-
Xcov Stuixcay xui oi Sexavoi $ig toy /uuxocoya T(5V xavSiSux&y*
xui unkoyjexui 6 avxbg nuxytxiog , oxpixevoficvog vn avxcoyf
eojg xciy yaXxaiy nvXoyy xcoy xOQXivwy t xai X4y€i 6 dSfttjv-
Ms.io&b.vovyciXuiQ „aTtjrto" xui xourst 6 yovptQuoiog to fUjXov xai 5
X&ytf ,Mpa nuxQi'xit iXatu" xui nuXiv Xiysi 6 dSfifjvoov-
vuXtog, onto qwyopoXeC 6 vovfteodotog 9
xai i%igy,txat 6 na-
XQixiog, xai Sugyexat. Sid noy ayoXay, otytxivofAWOg StjXovoxi
vno toJy noo£t(wtUyay. to Sk fdgog xwy Jloaoivmy Xaxaxus
tig rovg dyt'ovg dnootoXovg $lg rag ayoXug, hSeybfuyoy toy io
riuTQtxiov, xai furd to oxrjvai toy naTQi'xioy elg toy eiu&oxu
Dxbnoy, Xdyei 6 roitg de-
Srjfiog* 9rngb ndvxwv evqptjft^aay^iey
anbxug xrjg „o Stiva xai 6 Stiva
oixovniyijg*" ol xodxrai*
fteyuXoyy paaiXiwy xai avTOxgatogwy noXXd rd exy" 6 Xahg
ix xqixov ofioteog. ol xquxtoi* „o Suva xai 6 Stiva *vot-\$
Ptaxuxcov avyovartSy noXXd td enf" 6 Xaog bftoitog ix tq{-
tov. oi xgdxxai* „r»v nog<pv$oytyvijxtov noXXd xd snj'"
6 Xaog Ofioiwg ix tqJxov. ovxmg oi xodxtar xai §ita Xiyowt*
uxra dnb <p$oyyrjg* „rtg ovx $xu ini nXstov So^daai tov
povoy d&dvarov puodJu" ix y>9 „xai nQopt(td$ovra o^Wao
£d.L. i ^xotg u'§i6tg 9 " ix y?9 ok 6 Sttva ixifirjoav nuQuSo$G>gf
ix y 9 uT7jy xov naxgixtov ntQi'So%oy a^iuy" ix y 9 ,r dXX' o
ndvrcor noifjxrjg xai St<m6njg rovg ygovovg avtwv nXrftvvti .
i

io. SXOA.
*JaUoy t 6r», nootXtdatuc oSotjc iy x$ dylu 2o<ptct,
tdv Ovufig ytyia&ai naxqtxtoy , Troairwc dtyfTa* atixbv tb fUoos
Ttoy Biyiruy tif toi)c Xd%xove ueta xai [xai om. ed.l toO 09-
pdQxou to Si f*4(>QF iiir ITQaoiytov tig tag ffjfolaf fitra xui
-

roC StjuaQxov. ixStxoutvoe cod. i4- utydly fiaOilit


xai aVTOxodroQ* ed. i5. at£10% dry e<L 18. oBtu>s om.
cod. ai. fipjoayru legendum aut aliquid deesao vido-
tur R.
*

porUt cortinarom abit, dicitque admi««ionalis Sta namerarias ao- : \

tcra velum tenens, inquit: Leva U patricie loco. Rurtus admiacio-


,

nalia, quae acclamaverat numerarius


,
repetit, ct egrcssus patricius
per scholas transit, scilicet a dictis slipatus. Factio Prasinorum in
S. S. Apostolorum aede in scholis excipiens patricium, pracsto est,
quo loco solenni comtituto, populus ait: Ante omnia fausta Domi-
nis universi precemur. Cantores: N. N. magnis lmperatoribus et
Caesaribui multos annosl eadem populus ter. Gantores: If. N. pi-
iMsimit jiugmtu multos annos\ eadem populus ter. Gantores: Por-
phyrogenitis multos annos ; eadem populus ter ; ct sic postea canto-
res acta rccitant: Quis non maxime laudaret solum immortalem re-
^e«, tcrj et dignitatem dignis tribuentem, terj et te gloriese hono-

Digitized by Google
BE CERIMON. AUlAE BYZANT. I. 48. 3 53

avy xatg avyovaratg xai xotg nooayvQOyspvijxtog" xai jm«


xavxa bftS/SaxH xb XtfoXXdotoy 6 drjpagxog uji naxQtxto), xai
Xfyovoty ol xgdxrctf „£?os otTffm, the 6 oVva, the 6 iitva*"
xui 6 Xaog ix y •
n tJo8 narotxiog, riot." ol xguxzctf
5ftxaXa>g $X9sg, noofloXij ttov ttitgyttdiv" 6 Xaog »xaX<5g
ij\9sg." ol xgdxraf f> xaXcog ijXdrgf nodijxk xmv avdxxour**
6 Xaog n xaXmg ijlfrsg" ol xodxraf xaXaiv qX&ev 6 «v-
ytvrjg ix ngoydytay" 6 Xaog „xaXd>g ijXjhv." ol xoaxrav
y,xaXtSg qXdeg , 6 Mya naxgixtt rosy 'Peopatw" 6 Xa6g%
io„xa\co$ qXfhg." nxaXeog jX&sg rig qpiXovvru at
ol xgdxxai*
ifjfiov^ 6 Xaog „xaXd>g qXfhg" ol xgdxxaf „d'£ta>$ as
tjyditijoav ol deonorai , wg ovra xa&agov xai htd%tov" o
Xaog 9t xaX6g jjXfhg" ol xoaxxat* „dXX' 6 ndvrcov noirj-
n
tijg xai d*$on6rqg* 6 Xaog 9
,xaXmg TjX&tv." ol xodxrai.
i$ (pv\u$u at, natgixts, rig nXq&tj xqomv."
ti
(B.) Kai ano-
xiYOvvtog xov naxotxtov, dtytxtvu tftngoadtv av*xov 6 ^f*°^MM.no. a
Xiyoov dntXaxtxov rjx* „ol ix xtjg avm ngovoiag iaxtfifti-
voi d^toSorcog ndvoo<poi tifsgyhcu a*, cog nQOoyiXioxaxov
fovXoy, 6 tttiya, hffvjoay iv intoxioatg a£fatg, nQonoana$a<-c
lOQiov syrifMV xai sifyevij ix nqoyovwv, xai slg vnionjuov do-
Ja*, xijv naxQtxiov dw'ytooay d&'av" xai dndyovoiv avxov

a. t6 om. ed. 5. ed. 6. tjX&ty ed. g. ZXOj*.


'Iorioy, oVs, to J dtjuaqyov Xiyotnoc^ , t xaliSc $X&tc, 6 oW«
natQlxu", noooxuyel 6 narglxsos ngoc tdy dijpaQxoy xetl roy
Sqpoy xai 6 iy/uof nodf adioy ipoittc, nouiy to alpas.
10. «/c (ptloiytaf djuoy ed. i5. %o6yoy c<l 18. d\*od&-
rat ed.

raruntff, N. , trr; splendida Patricii dignitats, ter; sed omnium creator


ft do minus tempora vestra cum jiugustabus et porphyrogenitis augeat I
Postca dcmarchus libellum patricio tradit, et dicuut cantores: Tu es N.lf. y
imo es iVJV., ter ; populus: Tu es patricius, es! Cantores Pulchre venisti, :

a benefactoribus promotus! populus Pulchre venisti. Cantores : Pulchre


:

venisti, desiderium principum! populus Pulchre venisti. Cantores: Pul-


:

chre venit nobilfs a maioribus! populus: Pulchre venit! Cantores:


Pulchre venisti, N". JV. patricie Jlomanorum; populus Pulchre venisti. :

Cantores: Pulchre venisti ad populum tui amantem\ populus: Pul-


chre venisti! Cantores: Mento te amarunt Domini, ut egregium
dignwnque virum ! populus: Pulchre venit- Cantores: Sed omnium
creator et dominus; populus: Pulchre venit! Cantores: Te, o pa- .

tricie, quam diutissime co n serve t ! (II.) Inde gradura dimovente pa-


tricio , comitatur cum a fronte populus, et apelattcum dicit ex quarto
tono A suprema providentia coronati pro merito suo et sapientis*
:

limi benefactores te , ut carUtimum scrvum, If. Sf. s summis honori-

Digitized by Google

254 CONSTANTOI PORPHYROGKNITI


oifjixBvovreg itog rrjg ^°X^ T(*>* Bevhcov , (p^XQ* ixetas
nXtjQOvrat to noirj/ua,) xai /utra to nXrjocodrjvai Xiyovciv ol
xodxrat eo* „6 Qeog 6 uyiog, omaov top naigixtov" xai
6 Xaog ix y ea• „o Geog 6 ayiog*" xai diyerai axlrbv to
fUQog t(Sv Bsvhmv tig tijv yaXxrjv, xai yivsrai fj dxoXov9t'a$
xai jJ Tu'iig rijg tio/ijg, xa&wg xai noojqv ini rijg fioyjjg twv
IlQaoivnv nXrjv ley ft dnsXarixov fa. <P • „oi ix 0€Ot7xoa-
tov/usvoi ngoeyQutptj. xai diigxerai 6ia tov /vtov xrjg

D %aXxijg, xai eiodox&rai eig to ayiov (pgiaQ xai amu xtjaovg,


xai fitra tovto eiasQ/exai eig xrjv utoXiav, ev&a Far area to to
dvTifjii'oiov. 6 6h nor QiaQytjg e%iQ%(T ai and tov dvoiaorTjQfov,
xai Xa/ufiuvu tov xmtit'xtXXov avrov, xai Ti&rjoiv avrov iv rro

dvTijxioUf) , etra nout rtjv evyijv, xai fitra ttjv tv//jv inifii-

dcoat tov xcodixeXXov rty narotxty , xai ftsra to XafitTv tov


xtodtxtXXov , Ttdst 6 navQixtog to djioxofxfitov iv tm dvrifii-iS
Ed.L. ifoaiu). 6 ds naroiaQxiS eioigxerai iv tq> dvaiuortjoup , xai
dniqyerai iv tc£ dvrt^iia/o), i'v&a xai Totg dtanoratg ratg €-
OQTatg fieraSidcoai , xai /ueradi'dcooi to) naxQixt'o}. fitrd o*k

rrt v fKTaXrjif/iv dnigytxat 6 naTQt'xiog eig to axafivov rcov na-


TQixtatv, xai neQifiuXXerai dXrj&ivdv aaytov, xai i^io/erai d-2o
no tcov ixetae xai xafiftaXixsvei, xai dni^yerai ey rtp oi'xoj
t

avrov, dyjixcvojAevog vno tcov ngoeiQtjj^ivtov xai vno tcov


Svo drj/ucov, xai Xiya exaarog avrtav to idiov dneXanxov
o Sb aiXevnuQtog qjoqoSv aaytov qoijg, xai avrog xapuXXd-

3. ct 4- *o* om. ed. 7. XiyovGtv aut Xtytxai R» ex compentL


cod. i3. (Ujd tdx$v ed. 14. Xajipdyuy ed.

bus ornarunt, protospatharium illustrem et nobilem a maioribus,


adque splendidam palricii dignitatem provexerunt. Sic abdocunt
cum in obscquio ad Vcnetam factioncmj illttc cnim delatis dcsinit
carmen; quo facto, cantores dicunt: Dcut sancte, terva patricium \
populus ter: Deus sancte. Factio Vcnctorura in chalcc patricium
excipit, peragiturque ofOcium et ordo factionis , ut ante a Prasina
praeterea elicit apelaticum tonilV: J Deo custoditi, ut supra rclatunt
est. Deinde per chytum chalces sanctumque putcum, ubi cercos accen-
dit, transit ac sol cam, ubi antimensium stat, ingrcditur. At patriarch*
exit a sacrario eiusquc codicillos sumit, quos in antimensio reponit,
deinde prcccs facit, ct his flnitis, patricio codicillos tradit, tjuibus acce-
ptis, apocombium ibi reponit Deinde patriarcha sacrarium intra t, et ad
altare , ubi festis diebus etiam Imperatorcs communicant , abit et sa-
cram cocnam patricio impertit. Quo pcracto, patricius ad scamnum
patriciorum disccdit, sagumque purpureum induit, et inde cxiens, equo
do mil in vchitur , a dictis omnibus et duabus factionibus stipatus,
quarum uuaquaeque suum apelaticum dicit: silentiarius autem , »a-

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 49. ^55
ptog, o><x«v'« roy naroUny, paardfav roy rovrov xwoYxsX-
Xoy, xai fierd to oa>&tjyac roy uotqixiov tig roy oixoy avrov
vnoarqiopovaiy ol oipixevoyrtg ndvrsg xai ol ray dvo fitgdiv
drjfioi, ovvsoriwvrai tie rt$ naxpixuo sv ro) oixro avrov rjjB
5«vrjj yfiioa ol ngainoatroi xai hepoi nctTQixioi xai o'gpqpt-Ms.1 io.b
xidXioi xui ol dvo J/^uao/ot xai 6 aiXtvridgiog , ol dk nqai-
n 6a it o i Xafifidvovaiy dvd i^iarioiv iggajuf.ievojy duo %o^-
pXarrtwy ooycfteyojy ff, xai ol dijfiugxoi upfou.

KEO.
I0 Voce fol naqaifvkdxxttv ini noopoXjj dy&VTidttoy.

Ka&i^tcai 6 paaiXevg ini rov aiy^ov iorififtivog , qpa-


qcov rrpf yXavfta avrov, xai loravcut, ol rov xovftovxXfi'ovC
aQ/ovrtg iv rd%(i avroSv ol tie anad-aooxovflixovXdoioi
xai ol xovpixovXdgioi foravrai onio&tv rov paaiXicog xvxXo-
i5&sv rov qfiixvxXt'ov, ol tie nocoroanaduQioi ol evyovyoi Toray-
xai nX/jatov rov aev^ov, qjooovvxeg rd oafidvia avxcov, 0a~
ord^oyreg xai rd ana&opdxXia avrav . xai Xapmv &vfita~
rov 6 nam'ug, &vfita 6/<o/'a>£, tog ini noopoXij nuroixt'ay , xai
$tio%(oqbV» elra Xafldbv vsvfia 6 noatnoairog naqd rov fiaav-
zoXdcog, etoeQ/fTui xai Xararai fiiaoy dva/ueru£v roly dgxoyray

7. TQipXariuy fyvrepfrmv ed. 14. xvxio&ey cod. i5. tig 0%n-


fia rjiuxvxXlou coni. R.

gum russum ferens, equo conscenso, patricium, cuius codicillos por-


tat, comitatur. Cumquc domum suam sic deductus est, com ilea
omncs cum duarum factionum hominibus revcrtuntur, convivium vc-
ro cum patricio in acdibtis cius pracpositi alii(|uc patricii et ofBcia-
les , duo demarcbi ct silcntiarius co die celebrant pracpositi quo-
:

one singuli vestcs consutas, Umbo purpurco ornatas, tribuni scu


demarcbi abdia accipiunt

CAP. 49.

Observanda in promotion* Proconsulum.


Impcrator in throno coronatus suaque tunica indntas sedct,
cubicuio praefecti secundum ordincm suum, spatharocubicularii et
cubicularii a tergo Impcratoris , in semicirculo protospatharii cunu-
chi prope tbronum , sabania sua et spathobaculos ferentcs, adstant.
Papias, tburibulo sumto, similiter, ut in processione patriciorura
incensat et disced it. Dcindc signo ab Impcratore accepto, intrat
praepositus et inter cubiculi pracfectos medius stat, peracta adora-
tione, in tripetonem cum duobus ostiariis proccdit, omnemquc ri-
tnm f quern in promotione patriciomm supra exposuimus } obserVAt.

Digitized by Google
256 constant™ porphyrogeniti
%ov xovfiovxXftov , xai nQoaxvvrt aag, i^igxerui iv T(jp XQini-
xtovi ftetd Svo ooxiaot'tov , xai ixxeXet ndvxa, ov xoonov dvw-
xigw eioyxafiev iv xfj ngo^oXfj xmv naxgixitov . xai tic aysi
DpfjXov a, fiay/axgovg, xai ixxsXovai nana, tog rj ovvrftaa
fyst, bpoi'coq ndXiv i%tX&wv slodyu fHjXov (f, naxgtxtovg xai5
axqaxijyovg , xai dnXtog td Xoind (iijXa , xovg xb i^doxovg
xai %6v xonoxTjQipqv xmv ayoXwv. xai tl sioijX9*v sv rjj

doxjj 6 fiiXXtov ysviofrai dv&vnaxog, ngocrxaXeodpsvog 6 pcun-


Xtvg xbv ngainoaixov, Xiy$i xb ovopa xov fiiXXovxog nQofiXij-
&ijvai, xdxstvog Xiyu xoj xrjg xaxaaxdatcog , xdxttvog Xufitovio
avxov, cog ini naxgixtov ,
Hoxqoiv avxov tfingoadry xtov dg-
Xovxtov xov xovflovxXeiov , xai Xafitbv 6 ngamoatxog nogopv-
EdX. iBoQOvv xexqdSiov, iniSi'dtooi xtji paotXet* 6 o*& xijg xaxaoxdoscog
fjiexd ciXevxiag/ov , avxov nXrjotov xov fiaoiXimq,
ivdyxavxcg
noiovai ngooxvvrjoai xai qptXijoai xovg no Sag xov §aatXioyg,\S
ovxtog xd ybvaxa avxov • tha Xaptbv xo nogyvqovv «-
xguSiov nagd xov puaiXicog, rflovv xb dvdvnaxi'xiov , tpiXet
xai xdg xe fy a S avxov, xai eid* ovxtog dnayayovxeg avxov 6*-
, nto&oopavtog, ioxuoiv avxov pioov • anavxtg dh oi iv xfi cV
Mf.ui, a xjj eiofX&ovrsg hcxeXovoi x/jv ngooxvvqaiv , ov xgonov dyani-io
gco tiQijtai iv xfj ngofloXjj xtov nargixicoy, ( B, ) Ei dh ovx
jiStoijX$£V iv xrj $o% fj 6 fiiXXcov nqopXrftfjv ai , dXX.' ivanifisi^
vsv e£a), tog eyJ^ca^at xrjv d%iav avxov sioiqyEO&ai iv
xatg 8oxatg ,
rj xaxd vaxigijaiv ivani/ueivev e£<o , i^dgx^xat 6
ngambaixog xai eiodyet, avxov, xsXttxai 6*s f^XQ^ <* v xaxa-iS

i j. dv&vnaxteiQV R., dy&unartxdy cod. ct ed. i8> dndyoytts ed.

Dcindc velum sive magistros, qui omnia, ut mos est, perficiunt:


I
iterum egressus, velum II, patricios ct strategoa, cetcra^quc vela,
demarchos quoquc et scholarum vicarium adducit. Si vero futurus
proconsul in proccssione non ingrcssus est, praeposito accito Impe-
rator nomen promovendi dicit, hie cerimoniario , qui ipsum excipi-
ens, ut supra de praeposito observatnm est, coram pracfectis cubi-
culi statuit, et purpureum quaternioncra Imperatori tradit: cerimo-
niarins vero cum silcntiario eum in conspectnm Imperatoris ductum
adorare pedesque et genua eius oacnlari iubent Postea ab Impera-
tore purpureum quatcrnionem sen proconsulares codicillos, nanus
cius osculans , recipit, et ita retrorsum abductum in medio collo-
cant. Omnes vero in processione ingressi soiennem adorationem ,
ut supra dc promotione patriciorum dictum est, exbibent. (II.) Si
vero promovendus in pompa ingressus non est, sed foris remansit,
quod in pompa intrare matus est quam pro eius dignitate, ant si,
quia posterior ordine est, foris substitit, egrcsaus patricius euxn td-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 50. ^7
Xafir] to avSvnaxi'xiov naod tov fiaoiXdcog, ojg avantgoo iv Tij

xaraordaei tc5v notrgixiav ityXciaafisv , ttXiaumq dh ndv-


ug iv t$ doyfi TtjV avv/jd-rj ngoaxvptjfnv xai tdyaoiorrjouv-
rf£, Xttftfidpovai tov 7iQO 3Xt]9-£vra dvd-vnazov 6 Trt g xuraard-
t

Soeojg jLieru oiXsvziaQtov, xai dndyovaiv avzov ngbg tov puai-


Xiat xui ngoaxvvqaag tov fiaaiXia vnoorgsyu , xai hnazai
iv Tfj ra£et uvtov, xai Xapcov vtvpa 6 ngainbatxog nagd
tov fiaoiXdwg, Xiyst, ,t
x£XsvaaT€»" C

KEO. v.

10 t)aa dtt nccQctfpvXdtTSiy inl nqoaytayfl Cwffrfc natQixiag.

*AXXuaoovoiv ol dsonorai tu itfinryoia xai xug yXa^v^


iag f xui loravrai tig Tag nvXag tov (puoov , fiXinovreg sni
tov jtioov nvXcova , fa vcSra eyovrtg ngog dvaxoXrjv , orefj.-
fiaza 6*6 ov q>0Q0voiv ol dtonoxai, xai otb Xaftrj 6 ngaino-
iSoiTog to v£vy.a nagd t<Sv fieanordiv, eiodysi Tovg naTDtxi'ovg
xai fidoog tcov vndzcov xai ftigog zoJv oiXevriagtcov noog Ttjvfa
yagrjoiv ttjg ixxXijai'ag, xai Xoravxai xovoiarmgtov eig tt\v ix-
xXrpiav ol eioeXdovrtg evfcv xdxslfov . xai Xaftobv vtvpa S
noauiooiTOg naod tcov Sionoxav, liigysTat eig tov nagavdg^
20$r}xa, xai inatostttjv povXOfthqv and tov (pvXaxog, evdu si-

oiv ol yavaroi nvXvaveg ol dvrintmoi , xai iiodyu avz^v o

ao. Post povlofiivriv decsic ccnsct Leich. nQopdXXto&ai aut aH-


quid simile. ai. dvzintnzoi cod.

ducit, et peraguotar omnia, usque dura ab Impcratore proconsula-


res codicillos accepit, ut supra in ccrimonia patriciorUm dcclaravi-
mus. Omnca Vero ,
qui eum eacipiunt ,
postquam consuetam adora-
tionera et faustam apprecationem peregerc , promotum proconsulem
cerimoniarius cum silentiario ad Imperatorem ducit, quem postquam
adoravit, revertitur et in suo loco stat, aeceptoque signe ab Inipcra-c
tore, praepositus dicit: lubete.
CAP. 5o.

Observanda in promotions Patriciae Zostet.


Domini dibetesiis et chlamydibus mutatis, ad portas phari, me-
dium atrium prospicientes tergo ad oricntera converse ,.subsistunt,
,

coronas vero non gestant. Signo ab ipsis dato, praepositus patricios


et partem consulum ac silentiariorum ad processionrm ecclesiasticam
ducit, qui in templo consistorium hinc et indc ingrcssi fariunt.
Signo a Dominis accepto, praepositus in paranartbeccm egreditur,
et promovendam a custodia, ubi caucellis instructa vcstibula sunt,
ad mediam portam adduclt , ubi semel in genua procidit. Postquam
Constantinus Porphyr. Vol. J. 17

* Digitized by Google
2 58 CONSTANT!!*! PORPHYROGENITI

itQuinbairog evdov rcov fueacov nvXtov , xai m'nrti ngog rovg


noSag avrrj xai fiovov , xcu dvaordoijg avrijg, dnoyeqei av-
tjJv 7r^6g rovg deanorag, xai ntnrei ngog rovg nodag avrcov,
xai uvaaruaa dnXot rag ytTQag xai XapfidvH naod rcov 6*£-

onortovro deXftan'xiov xai to &a>odxiov xai fiafOQiov aanoovt 5


Ed.L. iSixeu <piXet rag yjiQug tmv deanormv, xai dnofpiqei avrrjv eig
tov opvXaxa, o&ev £$rjX&e , xai ivdvei avrijv to deXfiarixiov,
xai (poget to juarpooiov to aanQOv 9 xai ndXiv eiadyei avrijv
eig tov (pctoov eig ttjv ixxXqotav, h&a laravrai ol deonorai
Ms.in.bxa/ ol ovyxXtftixou eld* ovrcog qptXet rovg nodag t<£v deano- 1 **
rcov, xai i^fy/erai dnevyaQiorovoa , xai dnigyerat tig to
ndv&eov, xai fxerd fiixgbv Xafxfidvei vev/ua 6 nQainooirog, xai
Xiyei xai i^tQyerai q ovyxXyjxog dno Ttjg ex-
„xeX£VGare"
xXrjoi'ag, xai dndgyovrai iv rw romerajvi, xai 6 rijg xara-

ardaeag tvTQ*ni%tL rd prjXa dno re rcov naxqixiuv xai ra>yi5


Xoinwv avyxXfjnx(5v eig tov avrbv TQinertova, xai ore dn£X-
B#fl rj Smart} nurQixi'u eig rb ndv&eov, ivdvsrai to &a>Qdxiov
inuvco tov deXfxarixov , xai qyogeZ xai Xujqov xai to npono-
Xwfia. (-B.) Kui e2&* ovrcog qtogovoiv ol deanorui ru arift-
fiara, xai xa&e^ovrai iv r(jj otvityo, xai vevovai tw nQatno-*o
onto xai e^eg/erai fierd dariagt'cov xai ftegyicov, xai ngoaxa-
Xetrat flrjXov a', tiayiargovg* p/jXov ft, nargtxiovg' fiijXov y,
avyxXfjnxovg , tindrovg , x6f.iTjrag, xavdiddrovg , dogear ixovg,
dno indgycov xai OTQaTijXdrag' avveiaigyovrai 6s xai ol oi-

vcro surrclit, coram Dominis cam constituit, ad quorum pedes pro-


cumbit, et postquam surrcxit, manus explicat, aqne Dominis dalma-
ticam, thoraccm ct maforium album accipit, ct manus corum oscu-
latur. Tunc cam praepositus ad custodiam, undc cgrcssa est, redu-
cit ipsiquc dalmaticam induit, maforium album gestanti itcrum earn ;

in ccclcsiam phari, ubi Domini ct scnatores stant, pcrducit. Dcinde


pedes Dominorum osculata ct gratiia actis , exit ad pantheum , bre-
vique interiecto tempore, praepositus, accepto signo ab Imperatorc,
dicit: lubete. Senatus ex ccclcsia ad tripetonem abit, et ccrimonia-
rum magister vela c patriciis ct ceteris scnatoribns ad cundero tri-
petonem ordinat Ad pantheum vero rum accessit zoste patricia,
thoraccm super dalmaticam induit, lorum quoquc et propoloma gc-
stat (II. ) Porro Domini , coronis ornati, in throno sedentet signnm
praeposito dant, qui cum ostiariis virgas gestantibus egressus , ve-
lum primum, magistros , velum secundum, patricios , tcrtium , syu-
cleticos, consulcs , coraites, candidates, domcsticos, expraefectos
<luctores exercitus advocat , unaquc sileutiarii post senatum hinc ct
indc ingrcdiuntur. Quando vela complcta totumque sccrctum con-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 50. ^9
tevtiaQiOL omo&ev ovyxXjrov ev&ev xdxstfcy. xai oxs
x*jg
nkTjgto&fj xd fiijXa xai axady to aixQszoy
SXov, vbvovoiv oic
ieanoxai xrf Trgamoai'rfn , xai i'U exav ha
QX xfg nX^crsoyg
xijg xa'£e(og xt5v nuTQiy.iuv to
fteqog rov nartsov, xai aWo-
5/exai tig To ndvfaov, h&a for/V
jj noopXq&eioa faorq naxqv-

xt'a, xai tiodyu avxrjv, xQaxmv


avxrjv and xtov mfnojv, xai 5i~
qyexai tig xijv nXrjgajoiv xr)g xd&oog xcov naxgtxicov,
xai foxy-
aiv avxrjv fieaov xov aexghov xav naxoixt'cov
, tpogovaav xov
Imgov xai to noonoXmfia. xai noooxvv&t fttxgov, cog
fir] dvva-
lOfdvrjg^ avxijg neostv Sid xov XcSgov xai to
nqoTioXcofta, xai nd-
Xiv dnoxpiqci adxrjv oXi'ya firjfiaxa, xai ngoaxvvst
ofioi'mg, xai
tig to xgtxov. ngooyiqu adxrjv eig xd
yovaxa xtov 6tonoxw,T>
xai tptXtl xd 6vo yovaxa xov /ueydXov fcanoxov
, Qfioimg xai
xov pixqov, n66ag fa ov (piUt, tog fir) dvvaftivrjg
adxijg n*-
iSoitv. sir ovxtog unXot xdg yttgag, xai Xa/ufiavst xdg nXd-
xag fisxd xtov xtoSixsXXtov , xai tpiXet xdg yetgag xcov
6e<mo-
xwv, xai vnoytogsV oXtyov xgaxovftsvrj nagd xov
ngamoatxov
xai eiadyovxat vno aiXevriagicov xgaxov/usvoi an 6
xe fiayi-y^ Ma a
oxqov ftiygi xtov axgaxrjXuxtov dnsvyagiaxovvxsg did xr)v xi-
20ftrj$eioav . xai oxav avfutXtjgtoorj rj avyxXrjxog xrjv
evyagi-
tioayu avxrjv ndXtv 6 ngainoaixog tig xd yovaxa xdiv
oxt'av,

fconoxav, xai dnevyagiaxer xotg 6eanoxaig. xai vtvei 6


oiUvg x$ nqainoatxy r$ taxtoxi tig xb nXayCov xov oivx^ov,^^^
xav xs ngtfitxrjgiog xv/tj, avev xov xgaxovvxog xrjv Saxrxijv,
8. to XujQoy cd. ia. to xqCtov nqoCtp. ed,

stitntum est, Domini praeposito signum dant, pcrquc coctum ordinis


patricionim factio ad panthcum abit , ubi promota zoste patricia atat,
quam humeris sustinens adducit, digressamque per patricionim coc-
tum, lorum ct propoloma ferentera, in medio sccreti patriciorum
sistit Haec paululum se inclinat, quod loro impcdita proeidere nequit,
deiode iterum per paucof gradus adducta, similiter sc inclinat, et teT-
tio. Turn genibus Dominorum atlmota, ambo magni aeque ac mi-
noris Domini genua, non autem pedes, cum proeidere nequeat, o-
sculatur. Postca manibus expansia tabulas cum codicillis sumit, Do-
minorum manus osculana , paululumque a praeposito siistcntata rc-
cedit: tunc omnes a silcntiariis sustentati, a magistro ad ducem ex-
CTcitus indticuntur, pro dignitatc ipsi collata gratia 3 acturi. Quibus
a scnatu peractis , ipsam pracpositus ad genua Dominorum iterum
adducit, ipsaque gratias agit Iraperator vero , ut signum praeposito
ad throui constitiito dedit, ctiamsi primiceriiis sit, practcr
la tu s
enm, qui zosten sustentat, dicit: Jubete. (III.) Fausta apprccatus,
senatus unaquc zoste egrcditur, cuius tabulas silentiarius accipit,
et ad lausiacum in obsequio silentiariorunj et cubiculariorum, tuni-

Digitized by Google
2 Go C0NSTANTIN1 PtfRPIlYROGI-NITI
xai Xiye* „x€Xevaare," (T.) Kai intvyexa* ij aiyx'krftog
xai eiigytrat, avvf^igyerai dk xai T] tyo&tToa, xai Xappd-
Vfi rag nXdxag avxrjg oiXevxidoiog, xai e^ioyexai tig to Xav-*
oiaxov, oxfjixevofiivrj vno oiXevxtuni'cov xai xovfiixovXaQi'uiV
opogovvxtov yXaviSia Xevxd, xai dnlgytxai Ini xtjv Tgontxrt vS
rov Xavaiaxov , xai ovx i'iig/f rat. , tv&a iaxiv rj ngoiXevaig,
dXX* ini tbv egona , xai ixftai'vu ini to nXayiov rtjg fiavav-
gag , xai ini rov [idxgcova tojv xavtiiSdxiov eig rd i^xovfiira
Hxai (fid rcov oyoXaiv, xai deyovrai rd fiigt] , ojg ini rcov na-
rgiximv, Xuftjidvei xai Xi/HsXXdgiov nagd tojv Srjfidgymv , xaito
dxxoXoyovai rd ftigrj ,
aSg rt avvfj&eia
' eyei. xai dndgyerai
Sid rov yvxov y a ^ y-^ e & 70 tyiov <pgsug , xai elaigye^
rtjg

rai iv raj rd ayia dvgia, e'vtra ngoxeirav to dvn-


varji tig

fiiaiov, xai ixflaivei 6 nargidgyjjg dno rov &voiacm}Qiov,


xai Xapfidvei rag nXdxag avxtjg , xai rftqaiv avxdg eig toi5
dvzifu'aiov, xai noiet evytjv, ag ini rdSv naxgix/cov. avvo-
xfjtxevovai de avxrjv fte/gi rijg ixxXqot'ag xai oi d^ta>fxuxixoi

xai oi Xoinoi xojv u'£ia)[.tdxtt)v, xai oxav avftnXijgojatj rqv «v-


yr\v 6 naxgiugyrjg , inaigovatv avrrjv oi xovfiixovXagioi xai
Coi aiXtvxtdgioi , xai dvatpigovaiv aiJxijv eig to fxfjraroigiov^o
ini rov Oojfiatnjv, xai rd fiiafiaxixd dvayoagovvxeg eao>$ev
laxuoi . oi de d^icofianxoi xai oi Xoinoi dvaymgovaiv dno
rtjg ixxXrjaiag, ai de nargixiai xai ai oxgaxrjywaai laravrai
xovoujrwgiov eig rov rgtxXivov rijg /iavvavgag 9 ixdeyopevai

ai. to Bbiuatxtov ed. iow&ev loxaot Leich. , £$o>$ev (dot


coni. R. , lotadey loot cod. a4* to xqIxL cd.

cas albas gestantium, ad tropiccn lausiaci abit, nec eo, ubi pro-
ccssio est, scd ad crolem pergens, ad latus magaaurae atque ad
porticum candidatornm , ad excubias perquc schoiaa venit, ubi a
factionibus , ut patricii, excipitur, libellum quoque a tribunis acci-
pit, et, ut inos est, ipsi factioues acclamant Abit postea per chy-
turn chalces ad sanctum putcutn, ingreditur templutn sacrasquc ia-
nuas, ubi antimensium positum est: patriarcha ab oratorio cgrcditur,
sumens eius tabulas, quas in antimensio reponit, prccesque, ut su-
per patriciig, recitat Ad ecclcsiam proceres ct reliquae dignitates
una ipsaru comiUntur, peractisquc a patriarcha prccibus, cubicularii
et silcntiarii admetatoriuin in triclinium Thomaitcs dictum deduennt,
perque porticus transcuntcs intus stant. Procerus vcro ac ccteri ab
,

ecclesia disccdunt, patriciae et stratcgissae consistoriura in trtclinio


magnanrae, zostcn excipicntes, constituunt. Quae cum eo pervenit,
a capite inter patricias media constituiUir unaque et item altera
,
procidentes in genua, sportulam ab ilia accipiunt, aingulae scilicet

Digitized by Google
DE CEfUMON. AUIAE BYZANT. I. 61. 26
ifff £(oo&£ioar. xai or* Qp&doji , foxaxa* xcrra xsfpaXrjg arret
fisooy xmv naxqixioav , xa* dneQytxai fita fu'a nooaxvvovoa
xai Xafifiuvovou onoqxvXov tiuq' avxtjg, e/ovxa dvd vofxt-
ouaxa g. Ofioivjg xai al oxqaxiyyiaaai nqooxwovoiv avTjyVjMs.ua. b
x
Sxai insv/OYtai xolg deonoxaig , xai xrt v nQOpXrjfaiouv . xcu
uvuycoQOvoiv at nuxotxiui , xca inuiQOvaiv avxrjv oi xov fit-
xovXdntoi xai oi otXevxtdqtot , xai tiaipioovaiv avxrjv sv xtji

naXaxt'fo did xov eqwrog xai xd>v dtaflaxixtov tmv dyioov //,d
xai inixo7xxsi x6 qXtaxbv xov /qvaoxqixXivov , xai siadq/txat
loiig xov q>uQOvt tv/ofttvn xotg deonoxaig, xai xiihZ onoqxvXov
youiafiuxa ifi tig to uvxifii'aiov, xai dmu xqqovg xai
/frat eig xo xeXXtov avxtjg. %qrj 6s yivwexeiv 9 or* ev tQQ*jj
ov yivsxat, ei ftrj kv xvqiaxfj nayavjj.

KEO. va\ B<LL. i53

i5 *0<$a <fcf naaatpvXdrxuv inl itaoayaryf noatnoatxov.

*Ev tjjuioa aXXa%i(jtcav , 8xs xsXtvovaiv ol dtcnoxat 6£%a~


a&at cixqtxov ini ngoeXevaet , dXXdaoovoiv oi isanoxat xd
tiiffrjxrioia avxtov xai xag /Xapvtiag xai xa axiftfxaxa , xai
xa&Qovxai iv xw aivx^u) eig xov xqvaoxqtxXtvov t xai slatq-
lo/onai oi xov xovfiovxUtov anb nXayiov, olg saxtv ij 01/V/7-

ihtu, xai vsvovoiv ol deonoiat,


xai Xaxavxai xovoiox(6qiov.
xuv re nqambaixog freqog iaxi, xdv nqtfitxqqtog, xai snai'qw

1. tp9tiOH cod. 19. tig xd cd.

nnmmos VI, ct sic dbeunt. Similiter stratcgissac earn adorant , Do-


miuiaque et promotae Deinde disccdunt patri-
fclicia apprecantur.
ciae, at cubicularii cum perquc erotcm
silcntiariis
,
cam excipiunt
et porticum sanctorum XL in palatium ducunt, unde per solarium
chrysotricliuii transiens , pkarum intrat, et fclicia Dominis prccata,
in antiraensio nummos XII reponit, et cercis accensis, ad aedes suas
rediL Cctcrum obscrvandum est, festis diebus, dominica pagana ex-
cept* , promotioncm nullam institui.

CAP. 5i.

Ob servanda in promotione Praepositi.

In die mutationis vestium , quando Domini secretum in proces-


sione excipere iubent, mutant ipsi dibctcaia, chlamydcs et coronas,
sedentque in throno in cbrysotriclinio , at cubicularii a latere, ut
mos est, ad cons is tori 11m constituendum intrant. Signo a Dominis
dato, aeu alius pracpositus , seu primicerius adsit, snmit is promo-
Tendum praepoaitum , eumquc per medium sccreti cousistorii cubi-

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Bxov dysiXovTa nQopXrjfr/jvui nquinooixov , xui tlauytk uvtov
xaxd nanus fiioov xov osxq&xov xov xovaiaxojqi'ov xov xov-
povxXeiov. xai nt'nxu, xui eiauyei uvxov efinpoadsv xov i5-

nonoMov rtav dsonoxmv, xui mnxsi xai (ptXtt xovg no dag xui
xdyovuxu tov (.isydXov Ssanoiov , ouoi'cog xui xov fiixgov , o*5
6h xov xovfiovxXetov Xoxuvxui ajaneo J7. xui dvuvxug iqpunXoV
xug ystqug f xui kufifidvei nuqd tojv tisonoxdiv nXuxug avev
xcodixeXXi'cov , xai optfc? t«£ %&Qug uvxoHv, xui onioSonodsZ
fiixQov uno xov a£vx£ov , xui ev&ecog untvyugiaxovat nuvxsg
ol xov xovpovxXsi'ov. xui nuXtv nqooQplou uvtov sfinqoodtvio
xmv deonox&v, xui ninxu xui optXu xoi/g nb6ug xui xo) yd-
vuxu xoov deonoxtov, xui unsv/uQiaxeZ, xui btui'oovoiv uvxov
Col xovpixovXdaiot xui ol ooxtuoioi, xui Qsqyovxui otf/ixevoy-
xtg uvxov ^XQi xov xQinhavog , ev&u Xvxuvxui ol nuxqtxio*
xui ol Xotnoi ovyxXqxixoi, xui nooaxvviT xovg nuxqixtovg xuitS
ovg ftovXixut,, (luoxd^cov xui xug nXuxug uvxov , xui nukiv
Mt.i » 3. a tiaiq/tTui 6 uviog nquinooixog fisxu xov xovpovxXeiov , xai
laxuxui tig xrjv xu&d6quv xav tisonoxcav , fiuaxu^cov xui xdg
nXuxug, (B.) 'O 6b xtjg xuxuaxuaemg £vxQ£nt%€i xd prjXa
V tig xov xQindxcova, cog eyei q ovvq&tiu, xui oxs xeXsvaaawio
ol SeanoTUi eiotX&eiv xd jirjXa xov oexqixov, vevovoi xoj noo-

pXtjftivxt KQuinoaho), xui Qioytxui fisxd $vo ooxiuqi'tov xui


fstoytiov, fiuaxu^mv xui xdg nXuxug . xui siouyu fijjXov d,
xovg fiuyioxQOvg , xui xd Xomd ftrjXa, <og e/ei jj ovvq&eia.

a. tov oexoixov, tov xoyaiOTcoqtou , tov* xovflovxltiov ed.


5. fit om. ed.

cali inducit. Deinde' postquam genu flexit, earn ad Dominorura


Bubscllia constituit, procidcnsquc in terrain, pedes et genua inagni
et ininoris Domini osculatur: cubicularii vero ea forma , quam littera
JT habct, adstant Surgcns, manibus expansis, tabu las sine codi-
cillis a Dominis accipit, eorumque manus qsculatus, paululum a
tkrono rctroccdit, statimquc omncs cubicularii bene prccantur. Deinde
itcrum ad Doiuinos adductus, procumbit, eorumque pedes ac genua
osculatus, fausta insuper apprecatur: quo pcracto , eum cubicularii
et ostiarii sumunt, ct ad tripetoncm usque, ubi patricii ac ceteri
scnatorcs staut , cum comitati, abeunt. Ipse inclinato corpore pa-
tricios et qtioscuuquc vult salutat^ tabulas suas portans , itcrumquC
praepositus idem cum cubiculo intrat, ct ad tbronum Domiuorum
tabulas gestaus, acccdit. (II.) Cerimoniarius vela in tripetonc, ut
moa est, ordinat, ac Domiuis, ut ingrcdiantur vela secreti, iuben-
Ubux , signum promoto pracposito dant, qui cum duobus ostiariis
ct vtrgas gcrcntibus, labulasquc portans, abit. Mox velum primum,
magistioa, ac cetera vda, ut moa eat, adducit Quibus omnibua in-

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 5'i. ^63
xai 8rav sX&ooaiv oXa tu ftrjXa, vsvovaiv ol tisonuTUi tda nqo-
(jXq&evxi nqamoatxro, xai Xiyu t> x£X£vaax£ f *' xai intvyovrai
9> §ig
noXXovg yqovovg xai dyadovg," xai s^igyovxai, * ft * n
ty~
Qot ndvxa xd vovftsQa 6 nqofiXnfcig nqamoaixog. ygrj fih
$ytv<o<jxEiv , oxi xai nuxoi'xiov (i xeXevcooiv avxov noiijaac,
aXXag nXdxag Xafifidvu ftexd xdov xoodixiXXtov , xai nXtjqovxai Ed.L. i54
xks ?} dxoXov&i'a, cog xai ini xcSv Xotnojv naxqixt&v.

KEO. tfi.

"Oaa del naqacpvldruiy Ini itQottytayy tindoxov,

io IXgoaxaXetxai o paoiXsvg, ov up fiovXexat noofiaX&j&a*


vnaoyov, noooxaXelxai xai tov nqamwjtxov , xai Xiyti nqog
uvxov „uneX&£ xai naqufiog avxov vnaqyov noXeoog." na~
gaXafiojv tie avxov 6 nqainooixog , neqipdXXu avxov oayt'ov
qorjg, xai ev&eag unooriXXet oiXevxidoiov , noooxaXdoao&at b

iSvijv noXixixrjv xaxuoxaaiv dnaaav iv xtji xovaioxa>qtrp, xai


iqy £xaL 6 nqainooixog (X£xd xov vndqyov did tov Xuvoiaxov
m

xai xalv axaXiav, xai i'$sqy£Tai did xov povo&vqov xov ov-
xog eig to etdixdy, xai £x£i&£v driqiy£v6fi£Vog t diodwwv dia
xc5y JiapuTixcov xai xtjg dxf/tdog , xai £laiq/£xai fiiyqi tov

2oavyovoT£a>g , xai xatetyvxat, dfX(pox£QOi exuoe, ixdeyo^voi


fiexQig uv xaTaXdpTj to noXntv/ua . rtov tie oiXfVxiaqi'tov iX-
96vtoov xai dnuyyeiXdvxoov , ojg oti ndqeaxi to noXtxtvfia iv

5. X€ Xtvauaiv ed. pro nqopaXio&ai


io. TiQOO'xaliaao'fhu ed
17. OxaXitov cd. 19. xai ante iioiqX' ojn e<^* *

grcssis,Domini pracposito signum dant, quidicit: Jubete longaque ,

et bona tcnipora prccati rgrediuutur , omncsque nutneros promotus


,

praepo$itus congrogat. Sciendum vcro est, rum, si ipsum patricium


quoquc esse vciint, alias tabtilas cum codicillis accipcrc, officiuni
vcro ritusque omncs, ut in ccterortun patriciorum promotionc,
celcbrari.

CAP. 5a.

Ob servanda in promotione Praefecti.


Impcrator pracfectura qucm creare vult, aequc ac praepo.situm
,

vocal, et dicitadhunc: Jbi t et ipsum urbi prdefectum impone.^ Quem


sutneus pracpositus , sago rubro iuduit, statimquc silcntiarium ad
couvocaudum omuem civilatis inagistratum in consistoriuin mittit,
pracpositus cum pracfecto per lansiacum et scalas perquc ianuain
quae ad fiscum privatum ducit, cgreditur, indequc cum processionc
per porticura ct apsidem usque ad augusteum transit, ubi utcrquc

Digitized by Google
264 C0NSTANT1NI PORPRYROGEN1TI
tw xovaiaxcoguo, Xotftpdvovoi ndXtv ol avxoi oiXsvxidgioi 7tq6<j~*

xa$tv nagd xov ngatnooixov noog to dnayayuv to noXirsv-


fta eig xov ovonoda . totc Xujioov 6 ngatnooixog xov
vnao/ov,
Cxai s&X&cbv uno xov uvyovoxicog, dugyexai did xov oxtvov
Ms.u3.bxai fiivu 6 vnaoyog ifvdov xfjg nvXijg xrjg i^ayovaijg noogS
xov ovonotia, i%SQ/£xat povog, ev&u toxuxai to noXtxtvfia,
xai Xiyu avxotg, a idttidyd-rj nagd xov paotXdcog Xiysiv vot>-
&eoi'ug evsxa xai vo^iftoov 6*iaxgdxrt aiv. (B.) Met a $h xrjv
itaXaXiav xeXevtt o ngainoaixog xro x!jg xaxaoxdascog avoi-

yqvai to ftrjXov , xai noooxuXtTxat xov vnagyov , xdxetvov $;-io


fXQvvxog, naoadidcQvtv avxov 6 ngainooixog xij noXixet'a v-

naqyov xui naxioa noXscog, xai ad* ovxcog uno xov ovonofiog
vnooxoi(f>£L 6 nguinooixog iv xto naXuxt'a), 6 tie xrt g xaxaoxd-
ascog ftexd xcov oiXivxiagitov Xanfidvu xov vnaoyov, xui eio-
Jydyei avxov iv X(0 xovaiaxcoguo , xai vnuXXdaau avxov xqvi$
xov vnagyov axoXrjv ,
r yovv to xu/nrjoiov
t
xai to nsXcoviov
xai xov Xooqov, xai vnodvet avxov xai to xaXtyiov . xai et9*
c
ovxcog o xijg xaxaaxdaecog ftsxu xov noXixBv/naxog xui xcov
dfj/Lioxojv xcov Svo fisQcov, oXiyov oxffixevovxsg avxov, tiiigyov-
rat Sid xs xcov ilxovftivcov xai xcov ayoXcov , dxxoXoyovfxsvov^o
vn* avxcov, Xsyovxcov avxcov „6 dtlva nae vnagyog'" idv 44
iaxiv nuxgixtog, dxxoXoysi ovxcog* „o Suva riae vnagyog, ri-
ve xai naxgtxiog" xai xd ^g . xai €i$> ovxcog tioigyexai iv

6. 6 iZQttm6oiTQS ante £${QX (TCU excidisse putat R.


tfk 7.
Xtytiv om. ed. i
7 . to Xtoqov etL et «c
deinccps. ao. ef-
xtoloyodptvoi, ed. at. ttot ed.

exspectans, dum magistratus pracsto sit, adsidot Silentiaril vero adt-


venicntes et nuntiantcs, roagistratura in consistorio adessc rursus a ,

pracposito mandatum dc magistratu in onopodem deducendo ac-


cipiunt. Tunc pracpositus pracfrctum siimit, et cgrcssus ex augu-
ateo, per stenum transit, praefectus intra portam ad onopodrm du-
centcm manet, ac solus exit, ubi magtstratus stat, cui ab Impcra-
tore dc acquitate servamlisquc legibus praecepta tradit. (II.) Post
hoc colloquium praepositus ceriinoniarium iubet^ velum aperiat prae-
fectumque advocct: q^ucra cgressum pracpositus civitati praefectum
patrem(|iie urbis tradit. Postea praepositus ab onopodio ad palatium
rcvertitur, ceriraoniariusautem cum silentiariis praefectum adsumit,
eumquc in consistorium tlucit , ubi eum praefecti veste , camisio
pclonio et loro, pedes vcro caligis induit. Detnde ceriraoni-
scilicet,
arius cum civitate populoquc duarum factionura, qui eum orones
paululum praecedunt, per excubias scholasque, inter acclamationes
dicentium: N. N. praefectus es, transcunt ; si patricius est, accla-
mant ita If. N. praefectus et et patricius etc. Atque sic ad mar
:

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 63.

rfj fwyakri ixxXqafa Sid tov uy/ov <pgiaxog, xai axf/ag xrjnovg
xai ev^dfievog, vnooxQtyti eig tov oixov avxov,

KEO.vy. Ed.L.i55

*j4xroXoy(« %<Sv 3quay inl rfc v*n&o%ov nnottytoy/je.

5 Trt g ovvq&ovg xd^ecog xeXovfiivrjg iv rip nalaitu) hii


rot? vndrjyov ngoayayyrj t xai tov ngatnoairov xovxov t$dyov-
rog Sid tov xgixoyyov xai xijg dtyi'Sog eig xbv avyovoxea, a-
negyovxat iv t$ ovonoStM , xui Si} ndoyg Ttjg Ta£eoog tov
ngamoatxov kv tr£ dvonoSto) dvegyofiivrig 9 nagaSi'Scooiv o
xongatnooixog nuxiga nbXeag tov ngopXqttvxa vnagyov. etxa
inafgei avxov 6 xijg xaxaoxdoewg t xai eioyiget avxov xto h
xovoioxwgta) tm yet/utgivw f xai ivSvei avxbv to xa/urjoiovB
xai xbv XcSgov, xai vnodvsx at xaXrjyioV) xai egyexat ini top
fiuxQwva xwv xavSiSdr&v t oxf/ixevb/ttevog vnb ndarjg xrt g Ta-Ms.114.si
iSifag xov nguircoQiov eoog xcov yaXxmv nvXdSv xwv xogxivwv.
xai Xiyei b uS/utjvaovvdXiog fJ
oxqxa)'" xai xgaxet 6 vovfis-
gdgiog to flijXov, xai Xfyer ti
Ae^d vnagye ngoyixxcog Xcox"
xai ndXiv Xeyei 6 dSfiTjvaovvdXiog ,
amy ywvofioXeV 6 vovfis-
gdgiog, xai Silg/exai Sid xmv
xu\ i'^igyexai 6 vnug/og,
zoo/oXgov, vnb xmv ngoeigrjfthwv.
o\pixev6(.uvog (B.) To J£
fiigog xmv Bevexmv toxaxai tig xovg Xvyvovg, ixdeybftevog
tov vnagyov, xai ngb tov y&uoat avxbv eig tov tov Bevi-

ai. txfoxbptvov cd.

gnam ecclcsiam per sanctum puteum abit, cereisque acccnals, ct pro-


catus, domum revcrtitur.

CAP. 53.

Acta et acclamationes factionum in promotions Praefecti.


Consucto promolionis praefecti ritu in palatio pcracto, cum eura
pracpositu* per tricotichutn et apsidera ad ai^ustcum cduxit, in ono-
podium abcunt, quo postquara omnis ordo praepositi pervenit, prac-
positua patrcm url>is promotum praefectuin conslituit. Deindc ccri-
moniarius eum sumit inque consistorium hibornum ducit, ubi caroi-
sio, loro cnligisque indutus, ad porticum candidatornm venit, ab
omni practorti ordinc ad aencas usque cortinarum portas stipattis
admissionali diccntc: Sta, tenctque numerarius velum, et: Leva te
hjrparche pratfecte loco, iuquit , statimque admissionalis dicta a
numeral -> rcpetit. Pracfectus abit, pcrque scUolas a dictis circum- ,

datus, transit. (II.) Factio VencU sUt ad lychnos , praefectum ex-


cipiens, qui priusquam ad earn pervenit, dicit populus cursorium

Digitized by Google
266 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
C xov Sfytov Xiyet 6 Sfj/uog notr^ta Sgofttxov tjx* »°*
Qtov xguxatovfievot xatg vt'xutg, xoafionod-tjxot ^ton ox at rtov
'Foofiaicov, ff6, cog yvfjaionodrfxov xal ntoxoxaxov tiovXov, ngos-
flifiaoav a^itog iv vnegxegutg d^iatg, ngtoxoana&dgtov svxt~
fiov xai evytvtj ix ngoyovmv , xai eig vnegxtfiov do^av xjj$

tov vndg/ov dvvxf/coaav a%ia " xai fxtxd to orrjvat tov v-


nagyov (ig tov eicodvxa xonov Tfjg avrov oxdoscog Xiyei o
irjfxog*»ngo ndvxav tiS<ftifi7joto(iev xovg feanoxuq Tfjg ol-
xovfievTjg*' ol xgdxxaf v 6 duva xai 6 Suva fuyuXtov fia-
aiXitov xai atixoxgaxogcov noXXd xd
n
6 Xaog o/notagio hy
ix y. ol xgdxxat • „o delva xai 6 6etva tojv evoeflsoxdxtav
avyovaxcov noXXd rd ery" 6 Xaog ofioiayg ex y\ xai eifr'
Dovxag Xlyti axxa dno (pxhyyijg* „xig ovx eyei ini nXttov
tio^daai" ix y, „tov fiovov d&dvaxov fiuatXia" ix y\ „tov
TOiovrovg fisticoxoxa vfitv deanoxag," ix y, fi
ngovoovfuvog £-i5
xaaxo) TTjv ocoxijQiuv y " ix y, „xa* ngoptftu^CBV dl-iav xotg a-
%ioig" ix y, „xal as 6 Setva frt'ptjaav naga$6%u>g" ix y,
yt xjj xov
vndgyov negtSo^w ix y, „dXX' 6 ndvxatv
7zoi7]T7jg xai feanoxyg xovg ygovovg avxojv nXtjdvvti ovv TaVg
avyovoxatg xai TOtg nogyvgoytwfjxotg" (T.) Etxa Xeyov- 2 o
aiv ol xgdxxaf xaxd ygiwg tov vnugxov
„evcpftftf}o(oft£v

'Pctfiaicov. etas 6 delva, tias 6 dtlva, the 6 tittva, tias v-


E<LL. i56nagyog 9 elae" xai tiff ovxcog Xiyovaiv ol xgdxxaf „xou
Xojg rjX&eg, teoaxdmcov 6 dovXog*" 6 Xaog „xuX<og yXdeg"

13. xal om. ed. i5. et 16. nooyoovjxivovc ct 7rpoj9<0«'fovrac


com. IK. 22. Tcrtinm flat 6 deiva om. cd. 2^. ^toatenxoc ed.

carmen toni IV: Per Deum victoriis insignes, desiderium orbis, Do-
mini Ho manor um, te, ut ab omnibus expetitum , fidelitsimum servum*
merito insummadignitatecollocaru.nl, illustrem el nobilem gene re
maiorwn protospatharium , teque ad excelsum honorem officii prae-
fecti provcxerunt. In solito autcm loco stationis suae praefecto
coil oca to populus dicit
, j4nte omnia concelebremus universi Do-
:

mino* cantorcs tf.N. magnis Imperatoribus et Augustabus piissimis


\ :

multos annos; populus cadem tor; postca magna voce acclamat


Qui* nollet vehementer collaudare , ter solum immorlalem regem, ;

tcrj qui tales nobis Dominos dedit , tor; omnium prospiciens saluti,
ter; et dignitatem dignis tribuens t ter; et te N. splendide honora-
runty ter; excelsa praefecti dignitate , ter; at omnium creator et
dominus lempora eorum cum Augustabus et porphyrogenitis augeat.
(III). Postea cautorcs flicunt: Laudemus ex debito praefectum Roma-
no rum tu es N„ tu es N., tu cs N., praefectus es. Deindc cantorcs
;

Bene venisti , famule a Deo corona torum; populus: Bene venisti.


Cantorcs Bene venisti, a bene/Lis Dominis promote populus Bene
:
\
:

Digitized by Google
DE CEKIMON. AULAE BYZANT. I. 63. 267
04 xqdxxai' „xaXwg yX&tg, ngopoXr) stiegytxaiv" 6 Xaog
xaXwg yXihg" ol xgdxxai' 9t xaXojg JjX&tg, 0 tvytvt)g he
)t

nooyovcov" 6 Xaog „xaX(Sg qX&tg." ol xgdxxai- trxaXag jjX-


9sg, 6 Stiva* vnagys xo3v 'Pw/taicov 6 Xaog, „xaXtog ^A-Ms.n^b
5dsg." ol xgdxxai' „dXX' 6 ndvxtov noirjxrjg xai Stanoxrjg
q>vXd%ti 06 y vnagys, Big nXtj&tj ygovtov" xul fitxd xavxa
htidi'dtooi XifttXXdgiov 6 o*t)(j.agyog x(j) vndgyoj, xai Xdyovuiv
ot xgdxxai* „xaXo5g yX&tg ,
nofhjxh xtov dvdxxcov" 6 Xaog
„xaXd>g yXdtg." ol xgdxxaf „xaXd>g ijXdeg, 6 dttva vnagys
iora>y 'F&yialiBv 6 Xaog t9 xaXd>g
yX&tg." ol xgdxxai • „xa-
XxSg ijX&eg tig qtiXovvxd as tifjfiov" 6 Xaog „xaXo5g 7jX&eg"B
ol xgdxxai' „a£/a>£ at fydntjoav ol dtonoxai'" 6 Xaog ,,xa-
Xmg jjX&eg" ol xgdxxai' „<og ovxa xa&aoov xai ind'^iov"
6 Xaog „xaXaxg qX&sg" ol xgdxxai • „aXX' 6 ndvxoiv noirj~
i5ti}$ xai Stanoxtjg <pvld'$€i as, vnagys , tig nXtj&rj ygovav"
(A) Kai dnoxivo vvxog xov vndgyov , dxpixtvti ijungooSsv
avxov 6 tiijfiog, Xiyoov to doof.uy.6v noit](xa r\y. d'* „ol ix
0tov xgaxuiovpsvoi %atg vt'xaig" ngotygdq>rj • xai and-
yovaiv avxov emg xrjg tioyijg xdov Ilgaoi'voov, (fitygi ydg xmv
%obtttas nXrjgovxai xo nofyfia,) xai nXtjgco&tvxog Xiyovoiv 016
xgdxxai' „o Osdg 6 ayiog, adSaov xov vnagyov" 6 Xaog
Ofioicog ix y. xai diysxai xovxov to jusQOg xmv IlgaaivoiV
tig rag ayoXdg, xai ytvsxai y dxoXov&ia xai rj xd'£ig xrjg Jo-
Xfig, xufraig xai ini xav Btvextov, xai SUgysxai did xov yv-

5. 2XOA. 'lorioy, fir*, xotf tifaov Xiyovxoc- „xaX(8s yX&es <f


6ilva tinaQx*" ngooxwel 6 Cnagx^s tiqos xdv 6>juov xai tdv
diJtitcQxoy, dpolus xai 6 tifpog nqos aMv nonuv to Glpas.

vtnitti. Cantores: Bene venisti, nobili genere illustris; populus:


Bene venisti. Cantores : Bene venisti, N. Bomanorum praefecte ; po-
pulus : Bene venisti. Cantores At omnium, auctor et dominut te
:

praefecte, multa tempora conserved Postea tribuntis pracfecto


libellum traclit, et cantores dicunt: Bene venisti , desiderium prin~
cipum-y populus: Bene venisti. Cantore*: Bene venisti, N.Romano-
rum praefecte) populus: Bene venisti. Cantores: Bene venisti
ad factionem tui amantem \ populus Bene venisti.
: Cantores.*
Digne te amarunt Domini \ populus: Bene venisti. Cantores: Ut
praeclarum et digmtm; popnlus: Bene venisti. Cantores: Omnium
auctor et dominus te , praefecte, diu conservet! (IV.) Abeuntem
praefectum prarcctlit popnlus cursoriuni carmen toni IV canens: Per
,

Deum victoriis insignes. Supra ill retulimus. Et cum a<l Prasinam


factionem abclucunt ; ibi enim carmen complctur: quo facto, canto-
res: Unus Deus sa, ictus servet praefectum! populus catlem tcr, Pra-
tinorum factio eum iu scholis excipit, cuius factionis ritus et ordo

Digitized by Google
268 C0NSTANT1NI PORPHYROGEMTi
tov x?jg /aXxijg, xai e/trlo^era* $lg to Hytov cpytctQ, nai &~
Tirfi XTjQOvg. iarioVy oxi 6 nax^uiQ/r\g fv/rjv xov vkuq/ov
nout xaxd xov eia&oxa xvnov xtov naxQtxiav . xui juexd
tovxo siosq yexai eig to axdfxvov tg>? naTQixi'wv, xai ixt? iv-
6vti avxov 6 xijg xaxaaxdofag tov xe Xcoqov xai to nsXavi-S
ov, xai QcQ/exai did xijg TtXayiag tov vaov , <og ini to tov

VftijxaxGjQt'ov pdQOg, eig to mQoXoytov , evda faxaxai o Xevxdg


Innog fjtexd tov /imfiaxog xai to xaXafidgtov xai ol xa%aio}~

rat fiexd xtov ntXmvtav avTwv,* xai xaflaXixsvt.1 o vnagxog


xai dniQ/rxat, iv t<>7 ngatxagitv , xai avxov avtX&ovxog xai to
xaStaftivxog ini tov eavxov &qovov, Xiyovatv oi xrjg xu^eoyg
nai xijg noXsag* „a%iogt a%iogt u$iog9 noXXd xd exrj xmv /fa-
atXdtov" xai xd t\ijg xijg $vq>rjfiiag' iv 6*8 xjj xsXsvxaia sv-
Ed.L.i579^/a Xiyovat „xai tov ngofiXij&tvxog xai std* ovxwg
Ms, 1 15. a ndXiV xafiaXixivti, to* y/afia , xai ando/exa* tig Toy olxoyiS
avxov, otyixevofisyog tino xcov nQO(?Q7ftsvxa>v.

KEO. r<T.

*Ooa titt naQcty vXuTTiiy inl nQoayo>yg xoia/oramoc.

KeXevovotv ol deanorcu t^tjirjcrai tov orpttXovxa nooftXt]-


drjvuL xoiaioxaoa , xai idv evQffrjjy ^tjxovgi xov nQainooixoyio
fifxd xov 7t QO($a\\o(.Uvo>v , xai nccQaXa/uftdrei avxov 6 nQau-
nvoixog nagd t<5v dtanor&v , ha dneX&a\v nQofidXXrrxai av-

8. 2«iah*arof ed. i5. ;fala>/*a ea".

idem ac Venctae est , transitqtie per chytura chalccs , ct sanctum pu-


tcura intrans , ccreoa accendit Sciendum vcro , patriardiam prcces
pro pracfecto codem, ac pro patriciia modo diccrc. Praefectus
,

acainnum patricioriiin intrat, ubi ccriinoniarius lorum ipsi et poloni-


um induit cgrcditur per latus templi ad partem mctatorii in horo-
;

logium , ubi can us albus coUari ornatus, calamarium ct officiates cum


auis pcloniis adsunt deinde, equo conscenso, praefectus in practo-
:

Tium abit, quo cum pcrvcnit, inque sella sua consedit, officialcs
acque ac civcs exclamant: Digitus, dignus , dignus , multi anni Inn-
peratoribus! et cetera acclamationis, cui adiiciunt in Guc: et pra-
moto. Sic rursus, conscenso equo, stipatus a dictis, domuin abit.

CAP. 54.
Observanda in promotione Quaestoris.
Mandato Domino rum quaestor promovendus quaeritur, eoque
invento ,
praepositum cum promoto quacrunt, quern praepositus a
Dominis, ut abiens quaestorem cum constituat, sccum abducit.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 55. 269
tow xoiataraga. xai i^igxerat 6 nQatnooiTOg , oif/ix&vopevog
V7i6 xovfiixovXaoicov xai oiXevxiaQtcov , rj ev tm Tjfitxvxh'q) ,B
^ iv rfj &£Qftd(jTQa, xai fyrsi rovg avTiygaqjiag xai xayxsX-
Xaoi'ovg, xai naoudtdoxjiv avTOig tov xoiataxtOQa, xai insv~
S/ovrai TOvg dtanorug xai dva/copovai. xai £v&da>g 0 noo-
pXq&eig dnooriXXei av&oanov uvzov fterd re tov yaxrpattov
tov fteouaQiov, xai inat'oti ttjv otoXjjv tov xoiat'arogog to*
6*ta6ex&£VTOg, xai St* eioiv dkXd'§ifia iv rfj nqoeUvoet, t dl-
Xdaoei xdxuvoq*

10 KEO.
*Ooa Sit naoatpvldTTety in I nooayovyfi fyftdoxov.

II 06 fiiag wfyag Xafiftdvu dnoxgiaiv 6 ngainoaitog q


naqd tcov deanordiv neoi tov flovXofjiivov noopXij&rjvai &rj-
fidgxovy xai Idyet to! Ttjg xuTaordatcog, xuxttvog dnooziXXsi,
iSddftTpfaovvdXioy , ha fiJjvvarj Totg tov fiigovg, TOVTiart rip
fevrtoevovri , Tfji yttTOvtdgxj} *<*i Totg XomoVg aoxovoi tov
fiigovg, xai tu npoorsla av*zd>v , onng Tjj Qijg SXdtoaiv h
1^5 xovawTO)Qt(p fisra oayitov. xai to noaft, oxs ovfup&d-
ocoai xai eX&ooaiv 01 tojv fieooHv iv toI xovotarcoot'ct) ju^rd
looayia avrmv , fUTjvverai <> ngainoaiTOg nagd tov Ttjg xura-
ox doe cog , xai dvaydyei xotg decrnoTutg , xai naoaXafifidvti

4. ttVioy xoitttarcoQa cod. et ed« 6. iy^Qanov R. ex com-


pendio cod. # dy6%aqtoy ed. 8. titadux&inos cd. a©.
aayttay cd. ai. dydyn ed.

Ipse a cubicnlariis ac silentiariis stipatns ant in hcmicyclium , aut ,

ad caminura abicns , scriniorum raagistroa ct canccllario* quacrit


qui, qnaestore sibi tradito , fausta Dominis precati , abcunt Statim
prorootus primum famtilum tuurn cum chosbalta vestiarii mittit, et
sumit vestem deccdentis qnacstoris , camque mutationes in proces-
tione fiunt, ipse quoque Testes mutat

CAP. 55.

Ob$ervanda in promotione Demarchi.

Pridie unius diei pracpositus a Dominis rcsponsum dc eo , qui


tribunus fieri cupit, accipit, idque ccrimoniario refert, qui per ad-
missionalem factioui, hoc est secundicerio, gitoniarchae ac reliquis
factionis praefectis indicat, ut principes sequenti die in consisto-
rium cum sagis veniant. Mane igitur , quando factionarii cum sagis
suis inconsistorium convenerunt congregatique sunt, praepositus a
cerimoniarum magistro admonitus, Doxninos de eo certiores facit,

Digitized by Google
27° CONSTANTS porphyrogeniti
6 nqamoairog tuzqu t(5v dsanoroov , ov (HovXerat itQofidX-
jjXeod'at, dtjfiaQ/ov. xai £v$ea>g i^eo/trui oijjixevopevog vno
xovfiixovXaQiov , xai avrog 6 nQofiXqfrtig fier' avrov, xai
dvi^ytrai did tov Xavaiaxov xai tov eyunog xai rtjg ($«-

opvtjg eig tov avyovoria, xai xade^srai ixefos. xai dnioycTatS


otXevrtdotog, ntyog, xai dntoyovrat
xai nQoaxaXstrai, to
ndvreg iv tm ovonodtM, tpooovvrsg rd aayia, xai Xaravrai
ixtlas. xaii££QX$Tai 6 nqamoanog xai 6 rijg xaxaaxdasiag
Ms.u5.b/**r« aiXevriaQicov twv ovtcov hpdojuaQtav , qjogovvreg a/tgpo-
T£QOt aayta (joi^g, Sfioimg xai xovfiixovkaQiog , oxp ixbvwvio
tov 7i q ainoairov , Ofioi'wg xai 6 ixQofiXtjd'eig , qjooaiv aayiov
Ed.L. i58P°^> dxoXov&tV dni'aco tov nQainoairov , to $h aayiov qpogtZ
eig tov avyovaria. (2?.) Kai dvigyerai 6 nqainoairog iv
T<ji SvonoSty , xai xafrwg syti r\ avvrj&sia ,
nuQud/doxji tov
nnopXij&ivra Sfiixagyov fiigsf 9txtk£vovaiv oliS
,
Xiycov T(ji

deonorai, iraQaXdpers avrov dtjftagyov " xai hitvyovrai ol


toSv fifQiav Tovg dsanorag 9 xai Xappdvovat tov noofiXttftivTa
drtfiuQyov, oif/txevovrsg avrov piyQi tov xovoiaraiQiov. xai
eioSQ/txai 6 nQOpXrftsig , xai amu xijoovg iv tm aravow,
xai dnigytrai tig rrjv tov Kvqi'ov ixxXqai'av, xai ujttuiq
xdxttcs xtjQOvg, xai dndgysrai 6\pixtv6[itvog did tujv xoqti-
Uvcov, xai €v(pijfiovaiv avrov tig tov tottov avrov dnb Trjg

yaXxrjg fte'zQt, tov fiJjXiov. xai xafiaXixevu 6 nQOpXtjfeig and


aayiov, xai dxpixeverui vno tov fiiQOvg, qpogovvriav xdxsi-

qui pracposito, quern tribunum crcarc velint, indicant. Is statim a


cubiculario stipatus, una cum promoto exit, per lausiacum , crotem
et daphncm in augustcum adscendit ibique aedct. At silentiarius
{actionem advocaturus , abit , ct omnes in onopodium saga fercntcs
conveniunt et ibi subsistunt Praepositus et ccrimoniarius cum si-
lentiariis, qui per cam scptimanam ofGcio funguntiir, saga rubra ge-
stantcs , progrediuntur cubicularius vcro pracpositum comitatus
:

unaquc promotus , sago rubro indutus , pracpositum a tcrgo scqui-


tur, sagum autcm in augustcum usque gestat. (II.) Dcindc praepo-
situs in onopodium adscendit, et, ut mos est, tribunum promotum
factioni tradit, dicens: Iubent Domini, hunc tribunum accipiatis
factio Dominis fausta prccatur, sumcntcsquc promotum tribunum,
eum ad consistorium usque comitantur. Intrat ille , cercismie in
cruce accensis, ccclcsiam Domini petit, ibique cercos accendit, ac
in obsequio per cortinas abit, cique in loco suo a porta cbalces ad
milium omnes Felicia apprccantur. Promotus, sago indutus, cquo
vehitur , praecedente cum factionc, quae ctiam saga rubra ct scara-
lnangia tert Sic ad stabulum factionis procedit, ciusquc cquos

Digitized by Google
DE CEfelMON. AULAE BYZANT. I. 55. 271
vwv aayta gotjg xai oxagu/.iuyyia. xai dnigysTai ovTCog
ygi tov OTufilov tov ftigovg, xai fccogtt tovg fnnovg avrov,
xai xapaXixevsi, xai dnigyezai dyyixtvofisvog fidygt tov 01-
xov avzov, dxoXov&ovvzcov xafiaXXugiwv tov fievzsgevovzog
5xai tov yeizovidgyov xui tov voragiov, (pogovvzmv oxaga~
t
/ndyyia, ygij 6s yivaoxeiv, on ngoXafifldvovoiv tig tov o/ -

xov tov ngopXrj&ivzog 6 avrog yeizovidgyrjg xai 6 vozdgiog


xai 01 Xoinoi, xai taravzai jusrd tov pigovg, svytflLtovvzeg
tov ngopXij&ivza , tig tov nvXwva avrov , xa9ag eyu 77 avv-c>,
joTj&sta, *xai xaXst tov a&vrsgsvovza xai tov ysiTOvidgyrjv xai
tov vordgiov xai Tovg Xoinovg agyovzag xai to. ngtozsta.

XQfj o*s ywwsxsiv, on 37 avzr\ dxoXov&ia ytvorai xai ini tov


&£qov fiioovg*

"Oaa Jfif naoacpvldruw, el xttevet <f paGiUvt nqopaXiadut Ms. n6.b

Mqvvovrai xai dvigyovrai tu $vo fiigrj iv rip 0V0710-


6*i(p, xai nagaSitiwaiv 6 ngainoavrog tov ngcorov dq/uagyov
fig to fiigog avrov , Spot'cog xai tov ersgov sig to fitgog av-D
tov* tu o*e Xomd ndvra rsXuzai, xa&cog dvcozsga) eigtjrai,
aora fj.lv yXavtfia snaigovaiv ol drjjxagyoi and t<5v diadetis-
yfiivonv drjfidgyoyv, 6 Bivtrog Biverov xai Tvgeov, xai 6 Jloa-
aivog ofiottog, inutiq paoiXtxd eioiv.

14. nQopdUso&cu cd. ao- ^aMsty/iiymv ed.

conspieatus , domum in solcnni pompa equo vchitur, caballarii sc-


cunuicerii scu vicarii, gitoniarcha ct notarii, scaramangiis induti
ipsum scqunntur. Cctcrum obscrvandum est, in acdibus promoti
gitoniarcham, notariuin ac reliquos cxspcctare, ct cum factione pro-
moto gratulantes in atrio cius , ut roos est, adesse, ubi sccundicc-
rium , gitoniarcham , notarium ac ccteros pracfectos ct principes ad
convivium vocat. Atque idem ritus ab altera ctiam factione obscr-
yatur.

OBSSETAHDA , 81 1MPBRAT0RI DUOS DEMARCBOS VVk COHSTITCEnE


PLACUERIT.

Duae factiones admonitac in onopodium ascendunt, ct praepo-


situs primum tribunum factioni suae, paritcr ct altcrum suae, tradit.
Cetera omnia, ut supra dictum est, pcraguntur. Tunicas vcro ac-
cipiunt ab cxauctoratis tribunis, Venctus Vcn«tam ct Tyriam, ita et
Prasinus , quouiam hae Impcratoris sunt

Digitized by Google
272 CONSTANTIISI PORPHYROGEN1TI

KEO. v4.

t)o*a o*e? naanyvXaxxtiv Inl nnonytoyji 6cvx€Q£uovtoc.

KeXevovoiv ol deanoxai Tfo nQUtnooiTO) nstji noofioXtjg


l.L. i5o,$£vxen£vovxog , xui unooxiXXsi 0 nquinbaixog aiXsvxtuQiov
xui tyxel xov $>}liuqxov, xai iuv fvoefrfi, Stduaiv U7i6xoioiv5
ToVg dsanuxatg, xui ol dwnoxai nuQudidovoi xtj) nQainoaix^
ov povXovxut noofiaXt'o&ai 6*tvT£Q£vovru. xui 6§£QX£xat dipt-
xsvopevog vno xov^xovXuqivdv xui oiXevrtaQicov xwv ovtojv
tpSofiuQimv , xai naqadidmui tov devxsQSvovta to} fyfiaQ/jp,
xai bitvyovxai xolg deonoxaig. nqofluXXeTai fis tj iv to) jJ/u-io
xvxXi'u), jj iv xjj d*Q[iuoxQa % (1 6s uo&evet 6 iijfiao^og ,
naiQti av*xov 6 efiSofAUQiog oiXevxiaQiog naod rov nQUinoot-
tov , xai unigysxat iv t<£ oixoj xov drjfituQ/ov , xui naQaSi-
dcooi x(o fiij/LiuQ/fti tov 6svT£QivoYju. yQTf dh eidevai , OTlf
ox€ 6 nquinooixog nuQudtJcooi x(o oiX&TiuQi'rt) xov dtvz£oev-i5
Bona, svoioxovxai xai ol xov fieQOvg, 6 ye txoviuQ/tjg , 6 vo-
.117. AXUQiog, yxot, 0 x^ov ^9 to ? , ° notfjxrjg , 6 fiuXioxrjg xui
0 ftuiujooo , Xvu xai avxoi nuQuXupwoiv uvxov naqu tov
itQainooi'xov. /Qtj Sh eidivui, oxi ol 6vo 6tvxSQ$vovx£g Trjv
avxrjv dxoXovd-iav e/ovai, tov Bevixov xai IlQauivov, 20
*

7. nqopuXXiaSat ed.

CAP. 56.

Observanda in promotions Stcundicerii.

Domini pracposito de promotionc secundicerii raandatura daut,


ct mittit praepositus silentiarium , ut tribunum quacrat: quo repcrto,
responsum ad Dominos perfert, hi praeposito, quein secuudicerium
constituere volunt, tradunt Ipse cgrcditur, a cubiculariis et silcnti-
arils, qui ea septiniana illo munerc funguntur, stipatus , hi secundi-
cerium tribuno tradunt , Dominisque fausta apprecantur. Promovc-
tur autcm vcl in hemicyclio vci in camino, si autcin tribunus morbo
laborat, silentiarius, qui per illam septiraanam officio fungitur, cum
a praeposito suscipit, ct aniens ad tribuni acdes, ipsi secuudicerium
tradit Obscrvandum vcro est, quod dum praepositus secuudicerium
silcntiario traditurus est , factionis gitoniarcha , notarius sen chartu-
larius, poeta , musicus ct magister, ut ipsi qnoquc eum a praeposito
accipiant, adsint Ceterum utriusque factionis, Vcnetac ct Prasinae,
sccundiccrius codem ritu crcatur.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. h 57. ^3
IC£<2>. <.
t)<ra 6*tt itttQayvkaxxtiv Inl nQoaywyjj ovpndvav xai Xoyo&txaiv. (J

iCfAfvovcrtJ' ot Ssanoxai noofidkkto&ui, avxovg xro repot-


nootup , xat o noatnoaixog ovx i&oycxat, dkk* dnoaxekkst
Sotkrvxtdoiov xov syovxa ifldo/uddu iv xtj ngoeksvou xov
innodoouov, tva ififl , idv iaxtv 6 vnagyog ixttoe. xai ft (xiv

£<7TIV, €ia€Q/f.TUl 0 OtkiVTlUQlOQ , Xttl dt'dtoOlV UJlOXqiGtV XfO


TiQaiTtoaixu) , xai 6 noatnoaixog dvaydyst xotg dsonoxutg , xdi
naoakaftpuPEt naqd x&v deanoxwv xov Stfttkovxa noopkr]-
to&ijvai avftnovov. xat i'iigyexat 6 noatnoaixog oiptxevofuvog
vno xovpixovkagivov xai atktvxtaqtcov , xat tqxOvot tov v-
naqyov iv x(o rinixvxkuti xtov axvktav , xai naqaditiovotv avttp o
ovfaiovov, xai intvyovxai Totg Stanoxatg, xai i%eQyovxai„
iuv 0*6 ovx tvotdfj b vnaqyog iv rfj ngosksvatt , fyxtZxat na-
l5od rov diaxoiyovxog , ek&y nob tov dxovfiptoat
xai ft fihv
xovg Seonoxag, dvajyikket 6 noatnoaixog xotg dsanoxatg, xai
yivtxat rj dxokov&ia , xudxog dvcozsoco ttQt]xat t naoudidovg
avxbv iv xij dsoftdaxoa. (I de ov/upjj do&tvetv tov vnaoybv,
naqadtdovaiv ot Seanoxat tov avfinovov xro ngatnoaixro , tiai

Soi'&kd-ojv nqatnoaixog tyxtt, fttv iort Xoyo&ixrjg tj xai


6
htQog ovfinovog, xai naoadtdooatv adxov ivtontov avxtav xia

a. XoyoMnov cod. 8. dvdyu cd. la. naqadtdovoty cod. h*


L et mox.

CAP. 57,
Observanda in promotione asscssorum iudicii et logothetarutH*

Domini praeposito mandant, ut cos rcnuntict, at is non exit*


sed silentiarium , qui per cam septimanam officio ilio fungitur, ad
processionem hippodromi mittit, ut an pracfcctus ibi sit, vidcat
,

Si adest, silentiarius intrat, ct praeposito rcsponsum dat, is vero ad-


monet Dorainos, et ab iis assessors muncrc ornandum accipit De!n
praepositus in cnbiculariorunt ct silcntiariorum obscquio proccdit, ut
praefectum in hemicyclo scylorum quaerant, ct ipsi asscssorrin tradant,
faustaquc Dominis prccati cgrediuntur. Praefecto autora in proceS-
aione non rcperto, a cursorc publico quacritur, ct si, antcquam men-
•ac Domini accubucrunt, venit, praepositus id Dominis annuntiat,
aervatoque ritu supra mcmorato Ipsum in camino tradit Si vero
,

accidit, ut aegrotus sit pracfcctus, Domini asscssorcm praeposito


tradunt, qui cgrcssus, quacrit, iltrum logothcta sit, an alius assessor^
eumqne, ipsi* praesenUbus , stlentiario eius septimanac committnnt^
Comtantinus Porphyr. Vol. t 1

Digitized by Google
a 74 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
fiiXsvTiagfy t(ji ovxi tft&o/naQHp ,
oxmg dnsX&wv iv rrp oixrp

Ed.L. 160 rov vndgytfv ,


notQudijp avriji ovfinovov b/ioi'cog xai 6 Xoyo-
dixqg tov ngatTcagiov ovxtog nQOpdXXexai , /uif ^a»y axoAov-
3/ai> 9 iaS*y nUfa % iXdaoto.

KEQ.vj. 5

KeXevovaiv oi fcanoxai t§ ngatnootxo) , xa« i^ig/txai


xai tyjTst aiXsvxtdgiov , xcu aTiooriMet, JVa #17, iav jrpo^A.-
tov 0 xom/oTWp, xai idv svgeSjj, Xapfidvet dnoxgurtv 6 ngai-
noairog, xai dvayyiXXti Totg SeonOTaig, xai naoaXaftpdvsiiQ
tov oq>siXovra ngo(iX?ft/jvai uvxiygaipda ,

xai i%igxsrai oipixevofie vog , xa9wg dvcoxigco ttgqxai, xai


M1.117. b^rft toy xoiaicncoga iv rrj? ?jj2&vxXt'M, xai nagaditiacri tov
dvxiygayia , xav t« elj i<m, xaV re dvo, xai bievyovrai
TOig deonbxaig, xai i%ig%ovxai iv xfj ngotXevou. tl b*h 0*174-1

firj evQS&fjvai tov xoiaiaxaga iv xavxj] xij nooeXevoei,


fyxstxat nagd tov Siaxgiyovxog , ns/nnoftivov avxov nagd
tov ngainooixov , xa* si fisv eXdrj nob xov dxovfifii'oai , a-
vayyiXXn 6 ngamoaixog xotg ttonoxaig, xai Xafiftdvu tov
oytiXovxa ngopXy&rjvat , xai Cijxei xov xotatoxayga iv xjj dsg-no
CpdoxQa, xai nagaSi'Swoiv avxia xov dvriygaqpia , xai inev-
Xovxat xoig teonoxaig xai avaxoagovoiv. tl 6*6 ovpfirj iv

ut, abiens ad praefecti domum, assessorem ipsi tradat Eodem modo


et practorii logotheta constituitur , quippc qui acqualem plane , nec
maiorem minorcmve dignitatem habct

CAP. 58.

/* creation* maghtri scriniorum.

Ad mandatum Dominorum egressns pracpositus ailentiarium quae-


rit, eumqac ut videat, an processerit quaestor, quo reperto ,
raittit,
reaponsum Dominis nuutiat, sunutqtie ab hit
accipit pracpositus, id
acriniorum magistrtim promovendum , et in obsequio egrcssus , ut
dictum eat, qtiaestorcm in hemicyclio quacrit, cui acribam tradit,
unus duove aint, et fciicia Dominia apprecati, in processione egredi-
untur. Si vcro accidit, ut quaestor in ilia processione non rcperiatur,
per cur so rem a pracposito miaaum quaeritur, et si adest, anlequam
mensae accubucrunt Domini, hoc pracpositus ipsis nuutiat, sumit-
que promovendum , et quaeatori in camino quaesito scriniorum rna-
gistrum tradit, faustaquc apprecati Dominis, disccdunt Sin contin-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 60. ^5
d<td*y*ta thai toy xotatottooa , xai fhXqoovony ol Stanotai
noopaXto&ai dyttyoafia , yitora* ndaa
$ dxoXovWa, xa&wg
dytoxioo) siQtfrai ini ovpnovq.

KEO. v&\
S"O0tt 6it nttQtupvldiuty, anatotooxaydidaxov fiiXXoyxoi ytyta&a*

nQcoToana&aQlov.

KeXsvovaiy oi foanoxcu t(5 ngainoattfp , xai Biadg/trai


o /uiXXcov yi'vtodui nQwxoonaduoxog and axaqafiayyiov xai
ona&iov , sioayoftevog vno oatiaotov , xqatovftsyog vno nQco-D
\oxoanaduQiov tvyovyov. xai nt'nxcov opiXtl tovg ndtag, xai
td ydyaxa tay foonoxwv, xai fidXXovaiy ol dsanotat to +ia~>
ndxioy tig toy todxqXov avtov, xai ££iQxstai.

keo. r.
*Enixd(pios fktoilitov.

i5 *E££pxsTai to Xet'y/avoy Sid tov xapaXXaotov , xai r/'&rat


tig td 1&' dxovfiixa rj XQvaij xXi'vrj ij inovo/na^Ofiiytj Xvntjg ,

xai nodxsixat ixstas to avid Xeixf/ayoy, iore/tifiiyoy fisxd oVEdX. i6t


(trjxqaiov xai xovotjg yXaftvdog xai xa/unayicov , xai tiodo-
Xpvtai ol tfjg ay lag 2o<piag y^Xoyvsg xai 6 xXrjoog , toaavxcog

II. payiaxiy cod. 16. XQ vfSil tQixXiytj ed.

gat, lit quaestor aegrotet, ac Domini scribam creare velint, id eo-


dem modo, ac supra de asseasoris promotione dictum est , pcragitur.

CAP. 59.

Observanda ,
quando tpatharocandidatut ad protospatharii digni-
tatem provehenduM est.

Mandato a Dominis dato, futurus prOtospathariut


praeposito
cum scaramangio et gladio intrat, ab ostiario adductus, a protoapa-
tbario cunucho sustcntatus. Procurabens hurai , pedes et genua Do-
minor um osculatur, et, postquam torquem collo cius imposuerunt,
egrcditur.

CAP. 60.

Deductio funeris ImperatorU

Corpus exanime per caballarium ertertur, repositoqne In 30X


accubitibus aureo lecto, dicto doloris , ibi collocatur, corona,
dibetesiis, anrea tunica et campagiis ornatum, et sanctae Sophiae
geiones et clems, aeque ac senatus omnis, in scaramangiii intrant,

Digitized by Google
1

i*]6 CONSTANTINI PORPHTROGENITl


xai nuaa jj
avyxlrjTo; and oxaoafiayyi'oov , xai ydXXovat rata
dxoXovttav. ovtcog vivti o nnainoaixog tw xrjg xara-
oxdotag, xai Xiyn ixuas' „e£ude, ftaatXev, xulit as 6 pa-
atXtvg xdSv fiuoiUvdvuov xai xvQtog xiov xvnttvhvztav" xovxo
Xiyn xqixov , xui naqavxtxa at of xui to Xtityaiov nana, toji'5
Mi. 1 1 8. tfiuaiXixojv , xai ndXtv iiatpi'novotv avzb evdov xrt g yaXxr ; , t

xai xi&suatp uvxo ixefoe , xai noiovai xu t$ i'9ov;. xai ore


B of silei dgdijvut to Xefyuvov, vein 6 nQuinoaizog x(7> xtjg
xaxuoxdastog, xai uoyszut Xsynv ix xqi'zov to tJ 6^X&f, §a-
oiXtv" xai xu i^g, xai etd> ovxa>g QeQ/exui to Xstxpavovio
vino xtjg yaXxtjg, paaza&usvov vnb paaiXixwv nowzoanu&u-
gimv, xai dtSQyezai did xr g psarjg, t
xai xbv xbnov xaxaXa-
Povtodv, iv $ fiiXXn xtjdevdtjvut , yivsxui ^ uxoXov&ta xrjg
yaXjttfrtdiag xui xu ow/ft/]. (ha vevn ndXiv 6 nqainoaixog
x<[t xtjg xuxuaxuasoog , xai noutxai xrjv dvuqjojvqaiv ovxojg-tS
„cioeX&s, PaaiXev, xuXsi at b (iuaiXevg xojv puaiXtvovxatv
xai xvqiog xd>v xvquvovtwv /' ix xqixov, eid"' ovxag' „a7t6-
&ov to OTtuua unb xtjg xeqjuXtjg aov" xai tv&(<og uiotzai
nana tov nouinoaizov , xai xt&exui ar^evxdi'vov find noo-
C<pvgdg Xixtjg , xai xt&txui iv xu\ ixvtjfxfto). iaxi ov , on b av-io
xbg xvnog xai jj avxrj xd%ig xai uxoXov&tu ytvtxai xai tig
irjv xtjg avyovaxrjg xrfitiuv, yotj tie tov xtjg xaraarda€o)g
ini xjj i'iodoi xtjg avyovaxtjg Xsynv *
Xfo, fiaaiXiaoa, xa-
Ul oe opaaiXtvg xcov puaiXsvovxatv xaixvqiog xojv xvgtevovxav.

3. 6 om. ed. ia. xazaXafibv ed. 19. OtjusvzsXov cd.

eanuntque ca, quae cancrc mos est. Postea prnrpositus cerimoniarum


inagistro signum dat, qui dicit Eqredere, Imperator, rexje re gum et do-
:

minus dominantium vocaf, quo tor repotito, statim a ministris Iiupcra-


toris tuliitur corpus, et in chalcen dcportaturo, ibi rcponitur. omniaqne
more solcnni pcraguntur. Cum corpus rflerri debet , cerimoniario
pracpositus si^num dat, qui tcr dicere incipit: Egredere, Imperator,
et quae sequuntur, atquc ita corpus ab imperatoriis protospatbariis
e clialce exportatum, per modi a 111 transit, cumquc ad locum, ubi
componi debet, pervenit, oflicium cantus et cetera, quae institui so-
lent, ibi pcraguntur. Postea ccrimoniarius, signo a praeposito dato,
tcr cxclamat: Intra, Imp er at or , vocat te rex regum et do minus do-
minantium ; deinde sic: Depone coronam a capite tuo , et statim
haec a praeposito tollitur, efimponitur fascia purpurea simplex; at
ilia in monnmcnto reponitur. Sciendum est, cundem morem, eundem
ritum eandemrpie consuetudinem etiam in Augnstae funere observari.
Debet autem eerimoniarius in funere Augustae dicere: Egrtdtrt, Im-
fratrim, vocat t§ rtx regnantium et dominus dominantium.

Digitized by Google
DE COMMON. AUIAL BtZAKT. I. 61. 277

KEO.
#
Otfa <hf na%a(pvlaxiur , tfc althaeas ttlovpiyip yivMtm* D
$u(qi$ tow paoiUatg.

Jloooig/ovxat. anavxsg ol ugyovxtg ijXXayftivoi , xai F-


5orarac 17 nooiXevatg iv Yovoxivtawji , xai xotxrjg togas '

xaruXuSovaqg, axotyttrat to xXrjicogtov , w d£ r^dnf^a lara-


Tat tw *lovoxtviavfji xoixXivrp. xai Ifeioystat, 6 faotXsvg
ntotfitpXtjuevog fitfiqrqaiov nootpvgovv, xai xa&i^exai irti xfjg
xipttag avxov xQani^g, xai daigyovxat, ol % xXrj&h>xsg ano xe
lottayi'motov , nuTQixtoiv xai Xotnmv avyxXqxtxtov. anavxeg 6*h

avxtov eiaigyoviat qX\ayfuvot, xudxog sid-tcrxat, ol fxhv ita-


XQixtot xd yovooxafiXa avrtov yXavt'tita, ol Sk axQaxrjyoi xd
aayta avxtov, ol 6e nganofjnaduQioi xai ol Xouxoi aoyovxeg, Ed fc
L, lfe
exaaxog xaxd to io*iov a|/'coua, tpogovat xai rag axoXdg, xqi
i5xa$6±ovxat iv uji xXqxtogtft) ijXXay pivot* (<&) K<*i nuvxtov
xa&eo&ivxtov xtov ngottgrjuivtov agyovxtav iv xto xXtptooitt),
drjXonoitV 6 fiuatXsvg xotg naxQtxtotg did xov xijg XQa7t€^rjgt M.s.\i%.k

tog oil t)
ix(idXXtx6 xd yXavtdia vitcav" xai dvaaxdvxtg ol
naxotxiQi xai ol oxgaxr{ yoi vntQtvyovxav xbv §aotXia> xai
20 xTiaXXuaaova iv ol ftlv nuigtxtot xd yXavidta avz<ov, ol 6*8

OTQaxtjyoi xd aayta avxtov, unoXu updvovoi


t
6*6 xdg atixtov
oxoXdg iyytoxidgtoi paotXtxoi ol naQtatdttevot, iv xt\ xaxco
x^ani^jiy xai intdidovoi avid xolg vnovgyolg avxtov eig raB

CAP. 61.

Observanda post finitas pieces et vota in no tali die Imperaiorit.


1

Praefecti oinncs postquam vestibus mutatis progrcssi aunt, pro-


ectsio in lustiuiani triclinio suhsistit, lioraque appropinquante , con-
iviiim paratur, m.cnsa in lustiniani triclinio roposita, Delude egredi-
tur Imperator , dihctcsio purpuroo auiictus, vcncrandac mcnsac iuac
as*idct, ct ad convivium vocati magistri patricii ac rcliqui seuatores
intrant. Oinnes vcro mutatoria , ut mos est, veste iuccduut , patricii
tunicis auro practextis, stratcgi sagis suis, protospatharii ac cetcri
miuistri , pro sua quisquc diguitatc, vestes gestant et in convivio in
mutatorjis consldcnt. (II.) Omnibus autcm dictis proceribus assi-
dentilnis, per mensae praefectum Imperator patriciis edicit, vcsles auas
deponant, surgentesque patricii et strategi fausta Iinperatori prccantur,
mutantquc patricii tunicas, strategi saga, quorum vestes Iiuperatoris
apparitores, in inferiori inensac a«Utantes, suinunt, et corum famu-
lis in scjlis itantibus traduut, At cubiculo praefecti, inuUita resie,

Digitized by Google
278 CONSTANTINI PORPHYROGENlfl
axvXa • oi dh aoyovrtg rov xovpovxXeiov ijXXayfiivot ovrsg
ixte/jovai dtnXovv nuQaardotfiov , ti rv/tj iy xvqiaxrjg* ov
yap ivdiysrai rij avrjj jjfiioa ytviod'ai dityftov, xai did tov-
to uXldoou nuoa 1} ovyxXrpog.

KEO. s/r. 5
m
O<ta fat naQaffvldtxtiy ty naoapoyji dtStpov.

Eiodgx 0VTai T" °*vo ftiorj elg to aiy/na, xai ahovvrai,


CXiyovreg oi xgaxxat „noXXu, noXXd, noXXd*" 6 Xaog „noXXd
extj tig noXXd." ol „noXXoi vfdZy /pom, to tcqo-
xgdxiai*
plrjfxa Ttjg TQtaSog*" ydvyyet xai 6 Xabg ex y „noX\oi v-10
fity zqovoi" oi xodxrat* „noXXoi ifitv yoovoi, 6 Stlva xai
t ,
6 ietya avtoxodxOQsg Po>nai (av*'* opfhyysZ xai 6 Xaog ix y
9>
noXXoi vftty yoovot" oi xodxvaf Jt noXXoi v/utv yooyoi, °*

OsQU7iovT€g rov Kvqi'qv" yfroyytt xai 6 Xaog ix rot rov

9J moXXoi vftty xqovoi" oi xQaxvaf „noXXoi vftZy /novoi, oi5


dslvu xai 6 6sZya avyovarat rcoy 'Pcojitattov" <p9vyyeZ xai 0
Xaog ix y u noXXoi vfiiv xqovoi" oi xgaxrat* „dg JovXoi
ToXfiojjutv naoaxaXioaf" (pdvyytZ xai 6 Xaog ix y ojuofag,
oi xqdxrar ,,/ufra (popov dvotojiovfxty jovg fieo-nora?" <pdvy-
HysZ xai 0 Xaog ix y ofiottog, oi XQaxrat* 9 ,dye^ixdxwg na-19
QaxX^d'tjrs, 03 cveoyhai"" 6 Xaog ofioi'co; ix y\ oi xoaxrat*

a. xvQtaxjj ed. Cf. R. ad h. 1. 10. (f^oyyi ed. ubiquepraebet,


ut supra, ai. ciJ? tieoy, ed.

dnplicem faciunt consessum, si dominica die contingit : non enim co


die susceptio solennis Imperatoria fit, et propterea omnis senatus
mutat

CAP. 6a.
Observanda pridie eius diet, quo Imperator in urbe excipiendus est
-

Duae factioncs sigma intrant, et precantur; dicunt cantores:


Muhos, multos, multos f populus: Multos anno* in multos. Cantores:
Mult a vobis tempora, trinitatis propugnaculum\ clamat et pQpulus
ter Malta vobis tempora. Cantores Multa vobis tempora, iV. Pf-
: :

Jmperatores Roma nor urn clamat ct populus ter: Multa vobis tempo-
;

ra. Cantores: Multa vobis tempora, famuli Domini ; clamat ct popu-


lus ter: Multa vobis tempora. Cantores: Multa vobis tempora, N.
N. jiugustae Romanorum', clamat ct populus ter: Multa vobis tem-
pora. Cantores Ut servi precari auaemus clamat et populus cadem
: \

ter. Cantorc»: Cam timore suspicimus Vominos clamat et populus )

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 6X a 79

,,«V r?jv tiitjotv ttSv dovXcov ^fxtov Bevhcov" 8 Xaog $x y


6/uoio>g. ol xQuxraf „ttjv avTOXQccTOQi'av gov ahov/.u&ct
OQraaai 9 " qpdoyytt xai o Xaog ix y 6/ti 01 cog. ol xquxtch*

t)
Kvgtfj ocooov tovg dtanovag rmv 'Papai'mr" qjdoyytt xai 6
5Xaog ix tqi'tov „Kvott 9 otoaoy" ol xodxraf ti Kvots, aw-
gov rovg dsanoj ag gvv ratg avyovGtatg xai xolg nootpvoo-
yEyvtjroig." (B.) Kai fitting tiaiqxoviat xa fiioij xa tvo
tig to xai yivtiai y Xsyo/uerrj (paxXaoia,
ot'yfia /ufxa <parXi'a,
xai Xdyovot toy dneXarixoy /oqevoi reg9 rj/, fiaovg* ,,/a/pfxf Ed.L. i63
xodtanovat rtoy 'Pco/uui'cov, /afotre, 0 n69og rrjg oXijg oixovpd-
vtjg9 /a/jotxf, avaxxtg 0 Sttva xai 6 dttva, ovg y xoiug dvr^-
yootvotv vtxrjxag xai xoo/nov tvtgydxug xai f.uxd xavxa
dvdQxovrai tig rd pd&oa, xai Xiyovatv dnsXaxtxoy fa. nX. Ms.119 a
o"' „yaiQU 6 xoofiog 6o<5y gs avxoxQuxoqa titononjv, xai
1 5jJ
noXtg gov xionexai, fcooxsnxe 6 dtiva m toqa'i^txai f\ xa-
\tg gs pXinovoa xa^tdQxrjv, xai evxvxovoi rd oxrjnxqa oxtj-
nxovyoy gs xExxrj/idya. xaxaxoafiilg ydq x6v Sqovov xfjg na~
TQioug (laotXtfag, avv xfj avyovGxrj jiQOnifintov fiaqfjiaqvydg
tvia'£t'ag, o$*y tvqfttoovoa Sid gov q noXixei'a, xrjg ort g at-B
loxoxoaxoQt'ag toqxd^u xi\v 7jfid()av." xai Xiyovatv ol xquxtui
xd axxa • 9
,Kvqi$, Gwjoy rovg dsanoxag 'Papafay xai 0
Xaog ix y 9i Kvote f otooov*" ol xqdxxaf ff Kvois, ocooov
xovg ix gov iGTSftpivovg*" q&oyysZ xai 6 Xaog ix y „Kv-

•imiliter. Cantores: Non iniuria invocamimbenefici) claraat et populus


similiter tribus viribus. Cantores: Ad preces servorum vestrorum Ve-
.

netorum't damat et populus tcr. Cantores: Maiestatem tuam festum


hunc diem ut nobis ceUbrare permittat, precamur\ damat et populus
similiter. Cantores: Dominos Romanorum serva, Domine j claroat
et populus tcr Domine serva. Cantores Domine , serva Dominos
: :

cum jiugustis coniugibus et porphjrro^enitis. (II.) Vesperi duae fa-


ctiones , sigma cum facibus intrantcs tuculariam , ( ita cnim dicitur,
celebrant, ct saltantes, apelaticum toni gravis cantant: Salvete Do-
mini Romanorum , salvete delieiae universi orbis , salvete reges iV.
N., quos trinitas victores et benefactores constituit. Posthac asccn-
dunt in gradus , et dicunt apelaticum toni gravis IV: Gaudet orbis,
te Imperalorem Dominumque conspiciens , tuaque urbs laetatur. A
Deo coronate fi. , laetatur ordo , principem te ordinis conspiciens,
et beata sunt sceptra , te sceptrigerum nacta. Ornas enim solium
paternae maiestatis, una cum Augusta pulchri ordinis radios emit-
tens , quare fortunata per te civitas imperii tui diem ut Jestum agiU
Cantores acclamant Domine , serva Dominos Romanorum populus
: ;

tcr: Domine, serva, Cantores: Domine, serva * te coronato*\ clamat

Digitized by Google
280 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
Qte , owoov" ol xodxxaf yy
Kvgte , awaov xoig foowdrag
ovv xatg avyovaxutg xui xotg 7iQQ(pvQoyevvqxoig"

KE0. %y.

(j
*Off« cf« I yvAarrc»K t# inuti Qioy tic to d7£*4uov.

JZp6 tov dviivut xovg Stonoxug ini xov oivxtyv X4-5


yovaiv ol xgaxxav yj
dvuxeiXov rj evfaog puaiXeta" qp#oy-
yeZ xui 6 Xuog ix y yy
uvuxtiXov" xui xu i^tjg xojv uxxojv*
xai oxe dveX&mcnv ol deanoxat ini xov aivx^ov , xaxaorpoa-
uyiog" 01
yi%ovat tiqcjtov, xui Xeytt 6 Xaog „uyiog y uyiog ,

xquxxul ft noXXu t noXXu, noXXu" 6 Xuog „noXXa try tig noX-10


Xu" xai fid' ovxcog Xsyovat xd uxxa ol xquxtou' „do£a iv
vtpitooig 0£w, xai ini yijg cioip/f" 0 Xaog ix xgfrov ojitoi-
cog, oi xquxxui* yy
iv dp&oconoig Xgiaxiaveov evdoxta*"
y&oyysZ xai 6 Xaog ix y Ofioicog. ol xodxrai* „ort rjXifj-

aev 6 Qsbg xov Xaov uvxov'" (pfroyyst xui 6 Xaog bpoiwgiS


J> ix y\ ol xndxxai* „<fo|a 0fw xro ds<moxr\ ndvxoav'* o?9vy-
ytZ xai 6 Xaog ix y ojuot'eog. noX- ol xguxxut iy
noXX(* y noXXu,
Xd" xQiXi'^iov a, @tdg 6 Seanottov dogdxeov xui
tj%. <$''•
yy 6

6qco/li£Voji> u$i<oo£i v/ndg y deonovai, exuxbv iv ttQqvrj ygevovg

puoiX&vfiv ^Pcopui'wv , xai xr\v nagovauv y{iiguv xrjg avxo-*o


v
xguTOQi'ag foora^f/v." (B.) Axxov «• Xiyovaiv ol xguxxut*
„noXXoi vfilv xqovoi, fj ev&eog fiuoiXtia" <p$oyytZ xai 6 Xa-

4. fot deest in cod. 18. tQtXQty cod.


ct populus ter: Domine , serva. Cantores : Do mine , serva Impera-
tores cum Augustis coniugibus et porphjrro$enitis!

CAP. 63.
Observanda mane eius diet, quo in urbe excipiendus est Imperatot\

Antcquam Domini in thronum adscenderunt,


cantorcs dicunt:
Oriatur divina maiettas claraat et populus ter: Oriatur, ct cetera
;

acclamationis. Postquam consederunt ia »olio primum crucc si- ,

gnant, djecnte poptilo Sanctus , sanctus, sanctut. Porro cantorcs:


:

Gloria in excelsis Deo, et in teiTa pax populus similiter. Cantorcs: ;

Inter homines Christianos beneplacitum ; clamat ct populus eadem ter.


Cantorcs: Quod populi sui Deus misertus est', similiter clamat et po-
pulus ter. Cantorcs: Gloria Deo omnium domino ; populus cademtcr.
Cantorcs: Multos, multos, multos\ populus: Multos annos in multos.
Trilcxiura I. toni IV: Deus, dominus invisibilium et visibilium, vo»
centum annos in pace Romanis iniperare sinat , praesentemque diem
vsstri imperii ut /est urn ceUbrart ! (II.) Acclamatio I; dicunt caq-

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 63. ^8
1

6g bt y 9J
noXXoi vfttv yqovoC xai ra i$rjg twv axraw. tq*~
Xt$tov $ •
fJ
uavyxotxoi axQaxttoxat, oixovpiivrjg ol noojuayoi,
OT£(prj<p6ooi r ol ex
Qsov vif/tod-ivrsg ini &govov tfjg ftuotXet- Ed.L. 164
ag, disoxoomouTt ed-vij onXotg iv&iotg rijg evoepetag* dXX'
56 Qsog 6 oxix^ag vptdg xai nuvxcov xxtaxng ini nXttov nXeo-
vdoei vftdov tug -^jusgag" axxov {f' Xiyovoiv ol xqaxxar ,,o
Suva xai 6 Suva /ittydXojv fiaoiXiwv xai avxoxQaxoumv noXXa
%u irxy uSg ra alata anavxu ug ra neoaxa ixrpcov&iod'ai. £u-Ms.i 19. b
yTjfirjCfCDfiitv Bevsxoi xuxu ygdcog' evoeferg, noXXoi v^itv ym QO-

\ovot * vixtfxai, noXXoi vfttv ygovor ixXoyrj xtjg TQtdSog, noXXoi


vfitv yoovot." ToiXf$tov y '
,t
nagd Qsou (ptXav&Qtonov vfietg
ioxeq&rixt, avyovoxut, voqxw Sh iXato) inevXoyij^xe ovouvo-
&sv eig yaQptoavvnv xov Xaou vfttov, d-eonoopXqxot avyovoTat,
xai tig xaxdnxcootv navxtav ivavxt'tav." axxov y* Xiyovaw
i5o* XQUxxaf „noXXoi vptVv ynovot, xai 6 Suva av- B
0 Sttva
c
yovaxat ra>v P(ottata)v (p&oyysZ xai 6 Xaog ix y „noXXoi
vuiv yoovoi." ol xgdxxai ft noXXu , noXXu, noXXa*" 6 Xaog

yf
noXXd ifxtj eig noXXd" xai avXet to OQyavov • xai Xiyov-
oiv tt aytuyag" xai ore nXqou>arlf Xiyovoiv oi xQuxxai opco-
lovqv fjy. Ti. d' • „to iydSiv ayiw" xai 6 Xaog f)
uidnt%eTai 9

jj noXig q twv 'Pcoftutcov, dtiapiivfj ix jov idtov Soinnaxog


Ttjv owTrjQiav xai d*o$d?€xai to uxtjnTQOv Ttjg i%ovaiag % a
navaytu, ort ineoxiyaxo avxto dvaxoXq i'$ vxf/ovg did oov, 0
bitva aVa|, xov uyaxtjaavxog titxatoovvtjv xai ygtodivTog iv

3. OitrpypdQQi ix 0(00, iJi//. cd, aa. dyavayia cod. pro d nay.


torrs : Longa volis tempora maiestas divina\ populus tcr: Longa
vobis tempora ct cetera acclamulionis. Trilcxium II: Incompara-
biles mi lite s , defensoret ac tutnres wiiversi t coronati a Deo , ex-
altaii in throno maiestatis t subigtte gentes divinis arm is pietatt's.
Sed Deutj qui vos coronavit , creator omnium, dies vestros magis
magisque augeat Acclainuiio II; dicunt cantorcs iV. jV. magnis /m- :

peratoribus et Jugustis multos annos t ut ftlicia omnia in tenuinis


imperii nuntientur. Jcclamemtis Vcntli ex debiio. Longa vobis, o
pit J tempora! victores , longa vobis t mpora! electi a trinitale
longa vobis tempora ! Trilcximu III A Dto t hominum amico , co-
:

ronatae estis , Jugustae , et snpientiae oleo ad laetitiam populi ve-


st ri coelitus perunctae, a Deo promotae A u gust a e , et in exitium o-
mnium inimicorum. Acelamatio III; cantores: Longa vobis tempora ,
N. iV. Augustae Roma novum; clamat et populns ter Lonsta vobis :

tempora. Cantores: Multos, multos, multos; populus: Multos annos


in multos; et sonante organo , dicunt: Sancte ; quo fiutto, cantores
tono obliquo IV una cum populo cantant Sancta. Confirmatur urbs :

Aomanorum a propria alumna salutem nacta, ct ezaltatursceptrum

Digitized by Google
28 2 CONSTAHTINI PORPHYROGENITI
iXa/tp dyifit nagd Kvgt'ov, iftgapev&q eigqvrj xjj noXtxeta t$
CQvoafthxp i£ iyfrgcov xovg ai/jtaXcoxovg. (T.) *AneXaxtxb»
anb (fjcoyrjg ij/. it, <T „yaigei 6 xoofiog bgmv as avxoxgcL
xoga Ssanoxrjv , xai ?j noXig aov xignexai, dsoaxenxs 6 fot-
va* coocuZercu q xd^tg, ae pXenovoa xa%tdgx*jv 9 xai €vrv-5
yjovai xa axtjnxga ,
axrjnxov/bv ae xexxtjfjteva . xaraxoa^ietg
ydg xov &gbvov xijg naxgtoug fiaotXetag ovv rfj avyov'orrj,
ngonifineov fiag/nagvydg evxaty'ag, od~ev svfjftegovaa Sid aov
fj noXtxeia xtjg aijg avxoxguxogtag eogxd^ei xqv qptguv." xai
J) anb xovxov Xeyovatv ol xgdxxai* f9 Kvgte f otoaov tovg df-io
anbxag^Pmfiuiav" 6 Xabg ix y „Kvgte , odioov." ol xgd-
xxar „Kvqis, oahov tovg ix aov ioxsfifidvovg 9 " 6 Xabg ix
y „Kvgte , a&oov" ol xgdxxai* „Kvoie , ocoaov xovg tie-
,t
anbxag avv xatg avyovaxaig xai xotg nogq^vgoyeyvrjxotgr 6
Xabg ix y „Kvgte , awaov" (J.) Kai anb tovxatv <T^or-i5
rat ol Ilgdaivoi, xai /utxd xb nXtjgtoaai xovg JlQaai'vovg Ai-
yovaiv ol xgdxxai xmv dvo fiegmv ea' „xovxo xb §aatXeiov9
Kvoie, oxegewoov" 6 Xabg o/not'cog ex y, ol xgdxxai * „nwi-
Ed.L.i65l"* to navdyiov, xdg avyovaxag axinaaov 6 Xabg Ofioicog

Ms. 120. a fix y\ ol xgdxxai* „fitqxf]Q xov Qeov r)fiojv9 (pvXaxxe xd nog-zo
qtvgoyewTjxa*" 6 Xabg Ofiottog. ol xgdxxai* 99
Kvqis 9 £a>rjv

uvxdiv did xrjv %<orji> t)fttov" 6 Xabg bfioi'tog ix y. xai a-


vioxapevctiv xtov paatXitov anb xov aivx^ov, Xeyei 6 xgdxxrjg

i. <f*a totf (Jvoajityou ed. ao. Geou, tfficSy ed.

potentiae o sanctissima ! quod iptam oriens ex alto invitit per te ,


:

If. Imperator t qui amavisti iustitiam et unctus es oleo sancto a Do-


mino ! civitati pax per eutn , qui captivos ab inimicis liberavit , do~
nata est. ( III.) Apelaticum toni obi. IV: Gaudet orbis , imuens te
Jmperatorem Dominumque , laetatur urbs tua , a Deo coronate If.
exsultat ordof te ordinis institutorem videns , felicia sceptra sunt, te
sceptrigerum nacta. Ornas enim thronum paternae maiestatis cum
Augusta, e mittens splendorem boni ordinis, quare per te exhilarata
res publico imperii tui diem celebrat. Postea canlorcs dicunt: Domine,
serva Dominos Bomanorum ; populus tcr Domine, serva. Cantore* :

Domine, serva a te coronatos; populus tcr: Domine, serva, Cantores:


Domine , serva Dominos cum August is coniugibus et porphjrrogenitie ;
populus tcr. Cantores: Domine, serva. (IV.) Dcinde Prasini excipi-
unt, qui postquam finicrunt, cantores duarum factionum siinul dicunt:
Hoc imperium Domine , , confirma\ cadem populus ter. Cantores:
Spiritus sanctissime , Augustas tuere\ populus similiter. Cantores:
Mater Dei noslri, serva porphyrogenitos\ populus similiter. Cantores:
Domine, vitam eorum per no s tram vitam ; cadem populus ter. Surgcu-
tibus Dominis a solio, dicit cantor: Nana ) ct incipiunt duae factions.

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 63. »83
(p9o)yjj • xai aoyoyxat Xiytty to Svo ftdgrj' n n&~
„varu."
Qiotooti 6 O&og xovg Stanoxag" 6 Xaog bfxotwg ix xqi'xov,
oi xgaxxai „noXXd , noXXa , noXXa 6 Xaog „noXXd extj tig
noXXd xa/ aitomjboi xd diro fiigtj f xai nooxvitxtt did xtSy %

5%aXxd>y xayxiXXay ifutooad^y xov advx^ov 6 xov xovfiovxXttov \/


(f
iovofioXog, xaxd^ofv xov xofiov, xai Xdytt ra ixet iyytyoapt-
pivu, antg tiai xavxa* „6 navxo&vva/uog xai noXveXtog rj/uolv B
0«o; <J axiipag xqv v us rip ay yaXrptp 6id ngtajittojv xtjg
nava/ gdvxov avxov fitjxQogd^itaati tjftug uuu xoCg tpiXo/gi-
m

looxotg vftty, ini noXXoi/g yoovovg siorji'ixoj; xdg aiot'ag xav-


xag qui'gag imxtXttv." (E.) Kai ti& oi'rco; ixxttvu 6 at>-
rbg (pwvoioXog xtjv deputy avxov %HQa y xotg € avxov tiaxxv-
Xotg axxivotiddog tiiuox iXXatv , xai ndXtv (loxgvdbv ijtiovoxtX-
Xmv» xai Xtyovot xd Jvo fidgtj so* ol xgaxxaf if vayd"'*
iSxai 6 Xaog* fI tiaaxovatt 6 0tbg xtjg tpcavtjg yftdZy.'* oi xpeL
xxai „noXXd, noXXd, noXXa 6 Xaog „noXXd iky tig noXXa"
u
ol xgdxxat* ,,7ioXXoi tfytJV zgovot, to ngopXtjfia xtjg xgiadog* C

xai 6 Xaog „noXXoi vuly ygbvoC xai xd t£rjg xmv axxtov. ti-
tevai 6h itt, on xaxd xby xvnov xai xqv xd'iiv xtjg £nut\ov~
Mttdvrjg dxoXov&tag xjj nagajuovfj xov oV'f'/iOt;, bfiotag xai oV-
Xtjg iy rtj tpaxXagia , xai ndXiv sni xjj avgtov tig avxo to
St^ifioy £7tixeXovvxui ndvxa xd de^tua , nXtjy oi dntXaxixoi
xai xd tgtXt£ia xai xd very alexia oyttXwoi Xiyto&ai , ntgi

I. Pro vaya, tie qua voce cf. Rcisk.. ad h. I., e<l. nayayta. 6.
y6uoy ed. 8- oucnoeoptv'wy cd. i4- naya ed.

Conservet Deut Domino* \ eadcm populus tcr. Cantores: Mullo$,


multos, multosi populus: Multot anno* in multos\ silcntquc duac
factioues, ct prospicit per aencos canctllos ante throunm cubiculi
praecentor, schedamque tcnens, ibi inscripta legit in huuc modum :
Omnipotent et misericor* Deus, aui serenitatem veuram coronavit
per intercessionem beatae Pirginis sinat no* simul cum vobi* Chritti
amantibu* ha* die* tranquil le et feliciter trantigere. (V.) Poatea
praecentor illc dcxtram manuin extendit, digitis instar radiorum por-
rectis ac rursus in uvae formam compositis et dicunt una duae fa-
,

ctiones cantores: Nana; populus: Exaudiet Deu* vocem nottram.


:

Cantores: Multot, mullo* , multot; populus: Multot annot in multot.


Cantores: Multa vobit tempora , trinitati* propugnaculum; populus:
Multa vobit tempora et reliqua acclamations. Sciendum vero est,
secundum formam ct ordinem pcracti in vigilia susccptiouis officii
ut ct vespcri in facularia, ac denuo sequent! die in ipsa susccplionc
omnia, quae ad ilium ritura spectant, pcragi praeter quod qua ra-
,

Uone et arguracnto apclalici, trilcxia ct tetralcxia fiaut, diti deb eat

Digitized by Google
2>84 CONSTANTIM PORPHTROGEH1TI
olag tnofHvstog iox* to tt&fiov , iv iisv rfj avxonncnoQtu rd
rijg avxoxoaxoQiug , iv ds tw yovcHp innodpOfitM rd xov nd-
aya , iv ds tw Xccyuvixro xd xov ytve&Xtov, iv ds xtj nsvxr]-
xoaxrj rd xtjg nevxtjxooxijg, xai djiXwg neoi otag vnofrioecog
ioxi to ds£t/*ov ,
ScpetXovav Xiytodui 01 xs dntXaxatoi xai tu$
UriiiXi^ia xai xd xsxQuXsxxa.

Km. |<T.

*Oaa Jtl naqtttfvXdxitsy its to d£$ituov tov xqvOov Innofyofttov


Jlvtfnrf tjfiiQif utxd to dyjinaa^a.

Ms. lao. b Jidorai to nsQarov dno xeXsvosmg did tov noainoairov to


EAL. 166177 xvQtaxjj sonioag , tyUa inoorqixjjsi 0 paatXw g rijg rov
uyi'ov Mtoxtov nooeXsvosaig , xai ixxsXovat rjj avxfj wept*
rd dvo fidoTj , sxaaxov iv xfj idia <ptdXy ,
xrjv avxov cpaxXa-
(>iavt olg sidtaxai avxolg iv txdoxrj xovvo xsXstv, rfj ii int~
ovarj, ?jyovv rjj fiivxiga, nooioyovxat unavxsg rjXXaynivoi a-i5
no Xsvxtov yXavidicov , oi fisv naxQt'xioi did yovaoxafiXoav
%Xavidi'a)V) oi ds Xoinoi , sxaaxog xard xqv avxov ru$iv* 6
ds rijg xuxaoxdoswg iX&atv dtjXoV x«) n Qamoohtw ,
cog oxi ol

dqfiuoyoi rjvtyxuv td XifteXXuoia avxcov xai icxavxai iv


rto *Iovoxivtav(p xqixXivm dnavxtg a.vxcSv , oi ds nQainooixotio
siasXdvvxsg iv TQinsxavi, mg dvuixsoto siQtjxai, fisxd xdiv

1. tnt t6 ©V|. ed. 10. ntodroy R., ntottjov cod. 20. &nav-
xeg urfitov. R. aliquid dccsse, aut attouyies legend, censet

scilicet in imperii suscepti mcmoria, quae ad cam pertinent ciqne


conveniunt; in aurco hippodrome, quae paschati; in lachanico, quae
natali; in pentccoste, quae pentccoste, uno rerbo, cuius rei causa
susccptio Irapcratoris inslituitur, quae ipsi congruunt, apclatici, tri-
lcxia , tetralexia debent rccitari.

CAP. 64.

Ob servanda , si Imperator in aureo hippo dronto potlridie anli-


patchae excipiendus est.
Para turn a mandato per praepositum die dominica vesperi,
quando Imperator a proccssione S. Mocii revertitur, datur, coque
die duae i'actioues, uiiaquaeque in propria phiala faculariam suam, ,

qttam siugulae agerc solent, celebrant. Sequenti vero sen secunda


die omncs albis tunicis induti patricii quidem tunicis auro prac-
,

textts, celeri vero pro sua quisque dignitatc procedunt. Cerinio-


niarius aulem venit, praejiosito, quod tribuni suos libcllos attulc-
rint, nuntiaturus , oranesque ia lustiniani tridinio adsunt, praepo-
•iti etiam tripctonem , ut tupra dictum est, cum omQibui cubicuU-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 64. ^85
xovflovxXefov andvxwv ,
paora^dvxojv tcov ooTiaofav rot at?-
rcovfogyia. xai titjoiyevo/Lisvog vri avxtov ndvrtav Qioyov-B
rat ix tov TQintTeovog , xai SieX&ovxtg did tov Xavotaxov,
tiaioyovxai iv tw ^lovariviavro tqixXivo). xai ol jtisv tov
SxovpovxXeiov anavxeg xai 6 xrjg xaxaoxdosoog xai otXsvxtd*
gtoi taravrai ivtm avrro tqixXmo i'v&ev xuxttat xard tag
avrwv Tu$tig' tie noamooixoi
ol i'crxavxai iv rfj piiar} «v-

tcov nQog rfj X€(paXf. (B.) Kai iXdovxeg ol dq/uaQ/oi nXq-


t

ot'ov xmv oiXsvTiagto&v ,


ngooxvvovai xotg nQainooixoig , etxa
lotitfXdvrrtg fxioov rd5v tov xovfiovxXei'ov , inididovai xd Xt-
(ItXXdgia xoig ngamoaixoig, avxoi tie de^djuevoi avxd dvxifii-
Sovai and xsXevaemg to nigaxov , xai ti&' ovTtog vnoorns- q
yjavxtg and toSv ixtTos ol nqainbaixoi ,
Stjoiytvofievoi vno
tcov nQoeiQijftdroov ,
eiatQ/ovrai did tov Xuvoiaxov iv t(o
iSTQinircovi' o/notag xai ol dijftagyoi xaTSQ/ovxai , exacrxog
avxtav iv Trj idia quaky, ngosvTQfni^ovTSg to, tov* dt^tfiov
fpixa 6k fVTQtnio&wai tu fiigrj , i'£sX&cooi tie xai xd <sxevtj
9

xai anXcog anavxtg ol xaSvjiovQyovvxsg iv tm dfty'ftfp, ei rv-


y/oai $e xai unoxQunaQioi, xai Xaxavxai xutco iv Ttj (pidXrj,

loxat tots tiasgyexai 6 Ttjg xaTaaxaata>g , xai drjXoi tm ngai>~


noatxro , dog bxi anavra exoifid iaxiv. (jT.) '0 ds fiaoiXtvg
tiaeX&a)v iv xjj tov dyiov Geodcooov xufidga xai OTsy&sig , d
diigyexai did tov ygvaoxgixXivov , dqoiyevofievog vnb tiov
uq/ovtoov tov xovflovxXetov, onio&sv dh tov §aoiXia>g evvoin

•x. tiijQiyfvtifityoi com. Lcich, ia. to negator R.


Qutat cod. , rjJ ntQctiy cd. 19. xai ante Zouxyxai om, ed.

riis ac ostiariis Tirgas suas portantibus ingrediuntur. Ab his omni-


bus stipati ex tripe tone procedunt , perque lausiacum transeuntes ,
lustiniani triclinium intrant. In hoc cubicularii omnes , ceriroonia-
riui et silcntiarii ab utraque parte secundum auam dignitatem, prae-
positi in capite mcdii inter ipsos stant. (II.) Tribuni silentiariis
appropinquantes, inclinato capite praepositos salutant, postca me-
dium cubiculum transeuntes, libellos ipsis tradunt, qui eos sumunt,
paratoque a mandato reddunt postea inde rcversi praepositi, dictis
,

comitantibus , per lausiacum tripetonem intrant: sic ct tribuni ab-


enntes , in sua quisque phiala omnia deximo sen exceptioni Impe-
ratoris necessaria parant. Quando facliones ordinatae , vasa pro-
gressa sunt, et verbo omnes, quorum ministcrio in dexiroo opus
est, processerunt , apocrisiarii autem , si qui adsint , infra stant in
phiala, tunc intrat cerimoniarius , praeposito , parata esse omnia,
nnntiaturas. (III.) Imperator autem S. Thcodori cameram ingressut
et corona redimitus, per chrysotriclininm, a praefectis cubiculo sti-
patos, post eum eunuchi protospatharii tunicas, sabana et spat'.u-

Digitized by Google
a86 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI

Mi. I2i. i 01 KQWtoana&uQioi ,


opooovvxeg xd xb oxiydouM avxav xai
oufidvia, (iaaxa^ovxeg xai xu anudofiuxXia avxtov, xat i^fi-
&6vxsg iv t(o xoindxwvi , loTuvrui iv xfj 66(3 xijg i^ayovatjg
TtvXrjg dno xov xgmixtovog iv Xavaiuxm , ol d's naxgtxioi
xai oxoaxtjyoi Xaxavxai svdtv xdxttos iv xt§ Xavoiaxy fiizqiS
xijg tiaayovarjg nvXijg br xijp '[ovoriviawp . tftnooadtv 6s xrjg
avxrjg nvXfjg xov ^Jovariviavov Xoxaxai, 6 xijg xaxaaxdotmg ,
£d.L. 167 xai ntaovxmv x<5v nqoeiqrjfiivwv naxaixtav xs xai oroaxr/ycov,
ptvti 6 ngainoutxog x(p xijg xaxuaxdotwg dno xeXtvoemg, xai
tyQiytviifjitvog vno xmv dgyovxtov xov xovpovxXt i'ov , naroi-io
xi'mv xb xai OToaxTjydiv, s^ig/jxai iv x(jf '/ovormawp XQixh'vtg
xfjg noofXevofcog. xai axdvxojv dndvxoiv sv xig ai/rw XQixXivy
tr9fv xdxetae x&v nQOHQfjfiivcav naxQixttov xs xai oxgaxijydiv
/add ndatjg xijg ovyxXijxov, Sot ax at 0 fiaoiXtvg iv xip ngoixff
OfHpuXt'ft). iX&ovxeg ds dnavreg oi nooXeXiyfiivoi KQOaxvvovoi,*5
xai dvuoTuvxeg , vtvei 6 noainoaixog xol oiXsvxiaoio) xtp
axmxi sv x$ xuxmioy piou xijg avxtjg do%ijg dno xsXsvos-
&g, xdxtivog Xdysi „xeXtvoaxs'" av*xoi 6s vnsgev/ovrat xov
VpaotXda „eig noXXovg xai uya&ovg /govovg." (J.) Kai di/-
Qiyevopsvog 6 paoiXevg vn* avxuiv ndvxcov apa <ma9aooxav-*0
6t6dx(ov, qjooovvrcoy pavidxia xai onadta, paara^oncov xai
oxovxuQia xai dioxodXia, didp/STui , xai fjLtXXovxtov avxav
i'$6Q%€od'ai xrjv i^uyovaav dno xov *Iovaxiviavov noog xo fj-
Xiaxbv nvXqv , svdioog iqpanXot xb naoaxvnxtxbv ifingoa^sv

a. oapdvta paortitovTt c , xai e& ix tf nQotXevOts cd.


baculos fcrcntcs, prodeunt, cgressiquc in tripetonem, prope porUra
a tripetonc ad lausiacum ducentem , patricii vero et provinciarum
praefecti ab utroque latere in lausiaco usque ad portam in tricli-
nium Iustiniani ducentem consistunt Ad portam nauc ctiam ceri-
moniarius ade«t, ct dictia patriciia et strategis procidcntibuB , prae-
positus cerimoniario a mandato signum dat , inque comitatu prae-
fectorom cubicuti , patriciorum ct diicum ex processione in Iusliuia-
ni triclinium iugreditur. In utroque buius triclinii latere dictis pa*
tricii* et pracfeclis omnibus cum to to senalu congrcgatis , Imperator
sUt in primo unibilico. Yenientes aulem dicti omues adorant, et
postquam stirrexere, signum praepositus silentiario in infcriore parte
eorum stanti a mandato dat, isquc dicit Jubete ; ipsi Impcratori
:

acclamant: In multa bona que tempora. (IV.) His omnibus comi-


tantibus , una cum spatbarocandidatis , torques et gladios , scutaria
ct dextralia gestantibus, abit, et dum ipsi ex porta Iustinianci tri-
clinii , quae ad solarium fert , cgrcssuri sunt , statim velum ante so-
lium super pectorali cancellorum cubicularius praecentor tollit:
cerimoniariui autem, apprebema extxema lmperatoris tunica } tho-

Digitized by Google
-

DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 64. 287


rov aivxJ^ov indvto rov oxrj&iov xov xayxiXXov xovfiixovXd-
gtog 6 (f
covopoiog* 6 6k rijg xaraaxdatatg Xaftav id axgov
rijg rov fiaatXimg /Aawtfoff, nout rb (wr&dXiov, xai iatoYJav*
01 r(j) paoiXst' 6 6k paaiktvg dvtXdwv Xaraxai ifingoodsv
Sxov odrr&v, xaL^££ay^Si^py Xaoy ix rgt'xov, xai navxog
rov Xaov dpaymvriouvTog „ayiog," xa&£mu ini rov oevx&v C
avxov • 01 6s dgyovxsg rov xovfiovxXstov foravrai iv&tv xa-
xsios , ei& ovxmg laxayxat nargixioi 6^101 cog h&ev xdxtloe
ufAU xotg do/ueoxixoig xcu rijg ovyxXrjxov nXrjaiov rtSv naga-
toxvnxixcop rov xayxiXXov t ft/j insnstdo/uevoi in avxotg, dXX'
Ierr awat og&ioi, xai fttxd xb dvaxgd^ai xbv 6/jfiiov xb M a>'t-Mi.iai. b
Of", avXovvxog xai rov ogydvov h rfj (fiuXy, Xafifidvtt vtvpa
6 ngatnootxog nagd rov fiaoiXiag, xai vtvei did xrjg x*m<>S
ix rgixov , xai Xtjyei to ogyavov. xai c<£' ovxayg agyovxai
i5o< tov fiioovg ixxtXttv xd avyijdrj unavxa, evqptjfttjoavxog 6k
rov fiqpov xai ixcpcovtjoavxog , avXtt to ogyavov, xai Trav-
aavxog avxov, dgynat 6 6rjuog xbv dneXaxixov. xai rjvi'xa

ag^tjxai 6 6/jfiog xbv dneXaxixov, vevci 6 ngainoaixog dnb x«-d


Xivaeaog xtji xrjg xaxaoxdoswg , 0 6s xrjg xaxaoxdoewg dneX-
zo&tov vBvn rotg fxsydXoig 6ofitaxtxotg X(3v xaypidxcov xa\a ow-
qdttav, xai xaxigyovxai xdxa iv xfj qpidXrj, xai laxavxai ix
Tfj avxcov xa%et. xai nXrjgovfxivov xov dntXaxixov, avXtt to
ogyavov, xai navaavxog avxov, Xiyovaiv ol xov pigovg, cog
ctd-iorai avxotg, xd xexgdXexxa, xai dxxoXoyovaf Xtyovot 6k
a5xa* avyovaxtaxd, xai rtteo&frxaiv rovxeav, agyovrai rr]v yoo-

sthelium facit, idque Imperatori tradit, qui adscendens ante thro-


num stat f terque populum siguat, quo acclaroante: Sanctut , in
throno mo residet. Cubiculo vero praefecti ab utroque latere , pa-
tricii similiter com domesticis ct scnatu prope cancellorum fenestras
stant, non autcm ipsis innituntur, sed recti slant, et postquam po-
pulns, organo in pbiala sonaote, exclamavit; Sanctus etc. , nutura
praepositus ab Imperatore accipit , et ter manu signum dat , silente
organo. Postea factio consueta omnia pcragcrc incipit, interque
faustas precationes et acclamationes populi organ nra sonat, quo si-
lente, apelaticum populus orditnr. Tunc praepositus a mandato
signum cerimoniario , bic abiens, magnis domesticis cohortium pro
more dat, qui descendentes in phialam, in suoordine adstant. Ape-
latico 6uito t organum sonat, eoque cessante, factionarii, ut eorum
mos est, tetralccU dicunt, et acclamant: praeterea augustalia di-
ennt, bisque peractis , can turn incipiunt Quo facto, signum ceri-
rooniarius a praeposito a ntandato accipit, datque consularibus ; ipsi
Tero abcunt, et Iustiniani tricliniom intrantes, bine et illinc in mo

Digitized by Google
a 88 CONSTANTS PORPITYROGENITI
jjvt'xa 6b ao^ovrai xtjv ymyv, Xaftpdvei vevpa 6 t^S
xaxaoxdotwg naou rov noamooixov and xsXevaecog, xai vevev

Ed.L. t&8ToVg vnaxtxotg , ol de dniqyovxat xai iiaeoyovxai iv r(p


'lovoxtvtarw , xai Xaxavxai iv xfj avxtov xd^ei ev&ev xa-
xfT&ev, xai xtjg ywvtjg TsXcofotorjS, dviaxaxav 6 flaoiXsvg ,5
xai evdetog ndXiv avXet to ogyavov. xai taxaxai o /3a-
atXsvg omo&ev rot? aevx^ov , xai ontaw av*xov Xaxavxai «v-
vovyoi nQcoxoanafrdQiot qXXayfiivor ol $e uoyovxeg xov xovjiov-
xXei'ov, naxQixiot ts xai oxouxqyoi taxavxat ev&ev xdxetdev
epnoon&ev rov fiaoiXiwg fteyQi xijg eioayovaqg nvXqg and to
nXayt'ug ivtw 'lovaxivtavw. (E.) Kai Xap<av vewpa 6 noai-
nootxog naad rov ftaaiXtwg, vevsi xovflixovXaQUi) rw <pcovo~

naoaxvtyag vevet ix xqi'xov tm Xato, xai nave


BfioXfn, xaxttvog
to ooyavov xai avv avxto ol xov pdoovg, xai ev&itog uQ/exai
6 (pwvofioXog Xsyetv „d navxodvvufiog xai noXviXeog Qe6g"i5
xai xd i'£rjg. xai xeXeaavxog avxov , aoyovxai rug avv/jdtig
aixqoetg ahuodai , xai exdax^g ahqotcog xeXeo&etoyg , revet
6 noatnooixog x(o (ptovopoXro , xdxetvog ovvxt&exai did Ttjg

yetgog ix y xad"' exuoxrjv, wg uvcoxtQco eiQtjxat, xai ndvxav


reXead'ivxatv , titioyexai 6 fiaotXevg, drjotyevofxevog vno xtavio
Hs.iaa. *UQyovTcov rov xovpovxXei'ov, naxQixi'cav xs xai axoaxrryojv, tfia

rov ^Iovaxivtavov xqixXivov , y de ovyxXqxog dfxa onafruoo-


xavMdxtov xai onafraotcov taxavxat ev&ev xdxeiae, maavmg
xai to dofia i'axaxat e% dqiaxeodg xfjg i$ayovoqg nvXtjg dno
y
rov [ovoxtvtavov iv t<£ Xavoiaxrji, iv fj
xai xb axdfivov taxa-^S
7. Verba: 6n(a<o — nQatToana&aQtot B. add. Vid. p. 170. B.

ordinc stant , pcractoque cantu , surgit Iropcrator, et statim orga-


Jiura sonat Imporator prope thronum, rius roinistri , qui mutare
Testes solent , praefecti «ubiculo , patricii et strategi coram Impe-
ratore usque ad portam, quae a latere in lustiniaui tricliuium du-
cit, utrinque adstant. (V>) Admonitus ab Imperatorc praepoaitua,
cubiculario praecentori signum dat, is prospiciens ter signum populo
dat: organo, cumque ipso duabus facticnibns silentibus, statim prae-
centor incipit: Omnipotent et misericors Dtiit , et postquam dcsiit,
consuetas petitiones dicere incipiunt, quibus singulis Guitis , prac-
posito signum praecentori dante , is ter post singulas preces mana
aigno dato, ipsis annuit, tit supra dictum est Peractis omnibus, Im-
pcrator a prarfpctis cubiculo , patriciis et ducibus stipatus, per Iu-
stiniancum triclinium discedit, senatus autcm cum apatbarocaiulida-
tis , spathariisque bine et illinc adstant, milites quoque ad sinistram
poiiae c Iustiniani triclinio in lausiacum ducentis stant, nbi scamnum
curopalatae est Imperatori , per medium senalum, ut diximus, di-
gredienti, omnes longa ac felicia tcmpora apprecantur, quo facto, a

\
Digitized by Google
DE GERIMON. AULAE BYZANT. I. 6*. 289
rai tov xovgonaXdrov. SuQ/Ofiivog 6*§ 0 fiautXevg, cog noo-Q
stQjjrai, fiiaov Ttjg ovyxXyxov, oItol anavreg vneQivxovrav
9t
eig noXXovg xai dya&ovg XQOvovq " xai 6*t]Qiyev6jntvog o
paGiXevg vno tcov uqxowo3V tov xovfiovxXsiov, diioyeiai fiia
Stov xQiniTCbvog, xai ilaiQXcrai iv TtTt ^pvcorptxylfVy, xai eia- ^
tX$(ov €v$ov tov flqXov iv tjj xa/udoa %ov ayiov Otoficooov,
Xaufiurti 6 ngainoaiTog to oxif.tf.ia dno Ttjg xtcpaXtjg tov ^a-
auicag, xai tid-' ovxcog siasXdvixeg 01 peorqTOQSg dno x&Xev-
aeag, Xaiipdvovoi t/Jv x^ avi'$ a r0 *> P(*oiX£(og xai s%£qxovt&u
100 6k fiaoiXtvg xa&e&Tat, fiexQig av rt naoaaxevij anaaa tov
6f%tuov ofxoibTQonmg Ttjg qjtuXrjg rcov IlQaoi'vcov ftBTiX^rj

rfj (ptuXfl Ttov Bevhmv, tovt&oti tu te oxsvtj xai to noX/-D


uvfia, (i Tvxcoaiv, tog nooeiQtjrai , xai noiofliig idvdiv. xai
ti&' ovTwg /nerd to navrag svTQSnto&tjvai rovg juiXXovxag
iSxafrvnovgyetv iv t&7 tfej/jtup qpidXtjg tcov Btvhoiv t eioiox^Tat

6 Ttjg xaTaordoeatg, xai StjXot Tf»7 noainooixq), o$g 8ti exoi/hU


ioTL ixdvra f xai 6 noainoaiTog SqXot tw ftaoiXet, a haod tov
Ttjg xaraardatayg £dtd«/{fy, xai Xafiwv vEvfia S ttjg xara-

OTuoioog naod Tov ngainooixov an6 xeXsvottog, Si'timot itiTa-


looTaoifiov iv to) Xavaiaxqt, (g.) Kai
6i6QX 0yTttl °? Te w«-E<L h. iSg
tdi'xioi xai OTQarijyoi perd tcov ovyxXrjtixav xai vnarixojv
Ttjg foojiidoTQag , Xai dvsX&ovrsg t« yga6ijXia, tiaigxovral
Sid Ttjg SiaiTtLQtxtov nvXqg , iX9vvrsg did Ttjq xapdoag
sfinQOodtv tov nav&dov, QsQxovrai, Sid tov /uovo&vqov sp
a5r$ qXiuxul, xai nuvxeg oi noostorjfiivoi iv tw tjXiaxw Forays

9. 6m tou fitted. <5<L as. xai xfc $(Qfi. cod*

cubiculo praefectis stipatus , per tripetonem ad aureum triclinium


transit, veluroquc in camera S. Theodori ingrcditur, ubi praepositus
coronara at eilis capite tbllit, Vestkores quoqtie a inandato Jugres?i
tonicara eius sumunt, ct abeunt Imperator sedet usque dura ononis ,

apparatus deximi eodem roodo , quo in phialam Prasinorum , in phia-


lam Venetorum translatus est, vasa nempe, senatus et legati gentium
exterarum, si qui, ntdiximus, adsint. Sic omnibus, quorum mini-
•terio in deximo pbialae Venetorum opus est, ordinatis, ccrimonia 4-
rins intrat, parataque omnia esse, pracposito , praepositus Impera'-
tori , nt a ccrimoniario accepit, nuntiat(it postquam httic praeposi-
,

tus a mandato signum dedit, solennem Imperatoris in lausiaco con-


tcssum ordinat. ( VI. ) Patricii et slrategi cum senatoribns et constf-
laribus pet camibum digress! , per scalam adscebddnt , ac portam coe*-
naculi, inde per camerara coram pantheo perque ianuam solarium
ingrediuntur, et in utroque eius latere a porta aurei triclinii ad di-
ctum solarium ducente usque ad camelaneium * ubi tbronus positus.
Conttantinus Porph/r. Vol. I. i$

Digitized by Google
2QO C0NSTANT1NI PORPIIYROGENiTI

rat ev$£v xaxiTat uno rijg e^ayovarjg nvXfjg tov xgvaorgt-


xXtvov, ip j(p ngosigtjfxivio qXtuxio fis/gt rov xautlavxi'ov,
iv tp xai to asvr^ov lax ax at. o 4 s ftuoiXevg tiaeXdatv eu-
ngoa&sv rov tigquhov (itjXov, ntgifiaXXerai rrjv /Xavi$u av-
tov did jtav fie at ijrogwv , xai rwv fooTtjroQiov i$eXd-6vx<DV,5
laa.b ariqut 6 ngainoatrog rov paaiXia, xai dfjgtytvofievog 6 pu-
ll aiXsvg vno riiSv do/ovxcov tov xovfiovxXstov , akig/erat fie-
ygt rijg xufidgag ngbg avaroXdg tov xgvoorgtxXi-
rtjg ovatjg

vov, eoxcoxooy si&tv xdxttae dg/ovraiv tov xovpovxXttoV at


<W Xotnai nvXat tov zgvaorgixXtvov at I$dyovaat ngbg to to
V qXtaxov slot, xexXna/ndvai. xai tax ay xai Svo xovptxovXdgioiy
tig ix fe'£twv, 6 eregog i| dgtarsgug, xarixovreg dvu fit'av

nvXijv, Xapovrsg ds vevfta ol avxoi xovfiixovXagiot s^avoi-


yovatv avxdg uqpva) , xai fiqgtyevofievog 6 fJaotUv; vno twv
HQogfafrevxooy dgyovriav tov xovpovxXeiov , i^dg/srat iv TffnS
ijXiaxM, xai lax ax a i iv rtji nogqjvgia Xi&m, xai nagavrixa ot
Tfi nurgtxioi xai argarrjyoi xai fj avyxXtjxog nuaa nt'nrovat,
Qxai onto&ev avrcov lax av xai ngojroona&dgtot , ana&agoxavfo-
duxoi xai onu&dgiot , ol fiiv ngwroanadugiot fOQOvneg xd
fxandxta avxdov, fiaoxa^ovxsg xai rd onad'oftdxXta avroHv, 0120
tie anad-agoxavfitddroi tu /Liaviuxia avrojv, fiaoxu^ovoi 6h
xai axovrdgia, coaavxcog xai olana&dgiot axovxdgia xai tit-

er gdXia. tararat $h 0 rijg xaruardaiajg tig rrjv ftdorjv rrjg

tioxrjg, xai 6*rj , tog ngosi'gtjxat ,


ngoaxvvrjadvxtov ndvrcov xai
dvuardvrtov , vevtt 6 ngainoatrog ino xeXtvatcog rWi rtjg xa-^5
xaoruatu;, xdxttvog Xdyti „x€X/Cvaare" (Z.) Kai ol fitv

est , adstant Imperator ad dictum velum ingressus , tunica raa a


vcstiloribus induitur, quibus egrcssis, pracpositus ci coronam impo-
nit. Deindc, praefectis cubiculo coinitantibus , ad camcram , quae
versus orientem aurci tricliuii est, abit, praefectis cubiculi utrooue
in latere constitutis: reliquae aurei tricliuii portae ad solarium du-
centes clausae sunt. £ duobus cubicukmis unus ad dcxlram, alter
ad sinistram stant, unaraque portam singuli teneut, quas, signo
dato , statim aperiuut Ab his cubiculariis stipatus Impcrator, sola-
rium petit j et ibi in porphyrctico lapide stat : ocyus patricii et stra-
tegi cum omni senatu in tcrram procidunt: post ipsos protospatharii ,
spatharocandidati et spatharii stant, quorum isti torques et spatho-
kaculos suos, hi torques et scntaria, spatharii pariter scutaria et dextralia
gesUnt Magistcr cerimoniarum in medio eorum, qui Impcratorem exci-
ptunt, stat, etposU|uamomnesadoraruntac rursns consurrcxere, pracpo-
situs a mandato cf nmoniario signum dat, hie dicit : Iubete. (VII.) Patricii

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BY2ANT. I. 6*. 29
naxQixioi xai oxoaxijyoi perd xtjg avyxXijxov xai xd>v vnaxi-
xaiv dniQ/ovxai, xai toxavxai, tog dvcoxepco eiotjxai, iv xjj®
avxciv oxdoti- 6 xaxaoxdot&g noiyoag xo QwaSiXi-
xijg

ov, (6g €i&ioxat avTfjl inidt'Suwi up paaiXtt, xai naoavxtxa


,

5o <pcovo(J6kog xov^ixovXdoiog irpanXot xo naoaxvnxixbv vntQ-


^
&ev xov ovxog vno xov xafieXavxiov oxrjdiov epnQoojfev xov
asvxQov , xai xaxuoffnaytl^si 0 paatlevg xov Xaov ex xqixov,
mg ti&tGxai uvxot f xai xafrs&xai ini xov oevx^ov , xai tv&d-
tog 6 Srtfiao %og, avXovvxog xai xov OQydvov, dvaxQu^u 111yd-

\x*X$og to „uyiog." Xaftcov tie vevfxa 6 jtQainoaixog naQU xov


puaiXiag xai naoaxvxf/ag, lev'fi did x/jg y.tiodg ix xqixov,
xai Tiavu xo ogyavov. naiaavxog ds xov ogydvov, uQ/ovxai Ed.L. 170
ol xov fUQOvg ixxtXttv xd ovvqd-r] unavxa. £v<prjf.iqoavxog
6s xov psgovg xai exaxovrjaavxog, avXel xo OQyuvov, xai nav-
\$oavxog avxov, uQ%£xai 6 dtjftog xov dnsXuxixov. xai tv&dag Mt.ia3.ft
Xajiiftuvei vsvfia 6 nqamoaixog naqd xov puatXitog, xai vevei
Ttji xijg xuxaoxdosmg, xdxttvog xotg xsoouqqi tio/ueoxtxoig xoiV
xayftdxav, mg xaxd ovvqd'Biav, xai xaxeX&ovxig Xoxavxai xd-
tco hf xfj (fidXji ev xrj xd'$ti avxwv. xtXso&svxcov tie x<ov a-
207uXaxixwvt avXst xo OQyavov, xai navoavxog aviov, Xiyovotv
ol xov ftiQOvg xu xexQuXexxu dxxoloyovvxeg , Xeyovat de xai
uvyovoxiaxd, xai xovxtov xeXeoSivxcov, agyovxai 01 uvxoi xijvB
qxavr^v. rpixa tie aotyxai , Xaftftdvei vevpu 6 xtjg xuxaaxd-
cstog naou xov nouuiooixov, xai vtvu xotg vnaxixotg, avxoi I''

3 5J£ dneX&oyxeg eiaeQ/ovxai ev x(ji %qvooxqixXivw , xai Torav-


et stratcgi cum scnatu et consularibus abeunt et, ut diximus


, in ,

sua ttatione consistunt, cerimoniarius vcro rhosthclium pro more fa-


cit, et Impcratori tradit, statimque cubicularius praeccntor fene-
stram , quae super pectorali prope thronum tub camelaucio est,
apcrit, untie Imperator populum tcr , uti solet, signat , ct in thro no
considet: demarchus, dura pubatur organum, magna yocc exclaraat
Sanctus. Prarpositus , signo ab Imperatore acccpto prospicit, ter- ,

que raanu aunuit, quo facto, organum si let , et principes factionis


solennia quacque prragunt Post fausta omina et laetas acclamatio-
nes organum puUatur, tacente co, populus apelaticum orditur. Porro
praepositus, signo ab Imperatore dato, ccrimouiario hie quatuor ,

domesticis numcrorum , ut mos est, anuuit, qui in phialam descen-


dunt, inque suo ordine cousistunt. Fiuitis apclaticis organum so- ,

nat, coque cessautc, factionarti tctralccta et augustalia recitant f


posthaec iidem voce canunt. Quorum cum fieri initium debet, cc-
Timoniarius a praeposito signum accipit ct consulares admouet, ipsl
Tcro abeuut ad aureum triclinium, ubi ordine suo consistunt. Post

Digitized by Google
292 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
xai httfoi iv xatg uvxav xu"$eof xskeofht'ong ds xijg (pmvtjg,
uvtoxaxai 6 fjaoiXsvg, xai avXet to ogyavov, xai loxaxat 6
paoiXevg oizto&ev xov oevxtyv , xai oniata avxov laxavxai
tvvovyoi ngojxoonad'dgtoi i$XXuyf.t£voi , xai ejiingoofcv avrov
taxavxui ugyovxsg xov xovfiovxXtiov e'v&ev xdxttoe fxexa na-5
xgixt'oov xe xai axgaxrjytov ftiy.gt xijg sioayovarjg nv'Xrjg iv Tin
XQvooTQixXiMp . xai Xafttov vsvfta 6 ngainoatxog nagu rov
(iaoiUwg, didwot, vev/ua xovftixovXagty xoj qjtovoftoXy, xaxetvog
C nagaxvxfjag,vevu ix xgi'xov xu) Aarp did xijg ytigbg, xai navet
to ogyavov, avv avxro xai 01 rov fxigovg, xai 6 yavofloXog Xe-io
yd' „6 navxodvvaf.iog xai noXvdXtog Otog" xai xa Qtjg. xai xe-
Xiaavxog avxov, dgyovtai oi xov /uegovg atxno&at, xdg ovvrj-
&etg xiaauqag aixijoiig, xai xovxojv nigag ciXtjcpoxtov, revet o
ftaoiXevg xu) ngainooixo), xaxttvog toj cpwvofloXoj, xdxetvog avv-
xi'Ssxui diu xijg ysigog, ix xgtxov xovxo xeXtov xa&' exdaxtjvxS
aixqoiv, tog drcoTsgco tigtjxat. (H,) Ei&' ovxag dtigytxat 6

y flaotXevg Sid xov avxov tjXiaxov , dtjgtysvoftevog vno xe xmv


dgyovxtav xov xovpovxXetov, naxgixttov xe xai axgaxqytov, xai
J) eiaigyexat iv xoi ygvooxgixXivy , xa* Xaxaxai e/ungoqdev xov
asvx^ov , oi de ngoeigrj^iivoi navxeg Toxavxai svffcv xaxetae.20
xai Xaftcov vevpa 6 ngainoatxog nagd xov paotXdag, Xdyei

ft
xeXevaaxe ol de vnegtvyoi-rat xov ftaoiXda „sig noXXovg
XQOVOvg" xai i'§dgyovxat. xov dk paoiXdug eiaeX&ovxog, Xap-
Ms.ia). bpuvu 0 ngainoatxog xo oxi/upa and xijg xe(paXijg avxov , xai

eiaeX&ovxeg ol fisaxqxogeg Xu/uftdvovac xai avxoi xrjv yXafiv-25

can turn Imperator surgit, organum pulsatur, Imperator pone thro-


nuui , a Ictgo eiua euuuchi protospatharii in muLatoriis, ante ipsum
praefecti cubiculo ab utroque latere cum palriciis et strategis
ad portam usque in atireum triclinium duccntem stant. Pracpositus,
aigno ab Impcratorc accepto , cubicularium praeceutorem monct, ii
proapicicnj tcr manu populo anuuit, organoque et factionariis silen-
tibua, prccari incipit Omnipotent et dives misericordia Deus etc.
:

Quo finito , factionarii quatuor solenncs petitiones iastituunt, qua-


rum ut data copia est, Imperator praeposito , hie praeccntori aunuit,
is manu ter annuit , idque ad singula 3 precationcs, ut supra dm-
mus, repetit. (VIII.) Sic Imperator per idem solarium cligressus,
praefectis cubiculi, patriciis, strategis comttanlibus , aureum triclt-
uium ingredttur, et ante thronum subsistit, in utroque eius latere
quos diximus, procercs. Pracpositus ut ab Imperatore signum acce-
pit, dicit: Jubete ; hi Imperator! tcmpora multa apprecati, disce-
dunt. Imperatore iiigresso , praepositus coronam ab eius capite de-
mit, vestitores tunicam sumuut et egrediuntur: ille, si placet, pro-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. L 65. ^3
6a, rat i^yovrat, o <te fiaatXevg , ti xsXtvs* , noopaXXexa*
dno re and envoy &v nooavaptftdtoov
noo/loXdg u%ionfxaTcov j
. A^/P* 7rarotx/W, xai f&' ovrcoc, aroiyrftivrog tov xXtjtcoqi-
ov, yivovrai fttvoat. ioriov, on iv ravrrj rfj jjfiioa a«$//<aEd. L.171
5iv t« xXayroJo/w ovx skfioyovrut ,
uq tor toot tie ol Stj^taoyoi.
xutu to ovvtjdeg iv tuvtij Ttj rhuiga t exaaTog iv Tjj itit'a qpi-
dXr fitrd xai Tovg T(Sv fitowv nyovyovrug.
t

KEQ.
*0<Sa 9ll naqatpvXdxxttv tig to acti-tpov t fjyovv tie to xXyxtuQtov.

10 MfTu ttjv tov deiifAOv dnoXvotv fflovrcu /tivoai, xai


yivexut xXrjTtoQiov dnoxoitTOV iv %(} €vnQtn$araTto TQtxXtvy
tov 'IovoTiviavov , xai twv deonOTcov dxovpflttyvTcov ini Tfjg

TQajti^fjg, iniTtXttxai ij avvrjd'ijg Tct'£ig tov xXrjvwoi'ov , xaiu


dub tov OTiTOfiivaov i^ipyoiTctt ol aoTOxXXvai f
xai tladyovet
\%xovg otfttXovTag yootvout iv T(o ou'£t'fi(o t
jjyovv tov dof.tioTi-
xov Tuiv oyoXmv xai tov vov/ueaov xai tov tiyfiag/ov tojv B$-
virtov fifTa xai tov idtov ftdgovg, TOvg ts TQifiovvovg xai
fitxayiovg. xai drj tovtwv (iaeQ/o^uvojv £p$o$(v tov prjXoVj
intvyovrai TOvg deonOTug noXvyooytov , xai ev&scog xoaHt
20*6 XtfitXXdgtov ttj 6*£%i(jt ytioi 6 dofiiortxog t<ov oyoXtuv. etra
xaTSQ/STUL 6 Tfjg Toanityg , xai ai'oei avTO, xai dvuyioei,
xai intStdtooi tw vixpioriaoiu) , xai Xeyovotv ol tov fiigovg

a. dn6 xi in&Qxtoy ed. 9. tie ed. tie xXtjr. ed.

motion es procerum ab expraefectis inde usque ad patricios insti-


tuit, paratoque convivio , missae dantur. Ceterum observandum
est, co die saxima ad conviviura non accedere, sed dcroarchos pro
more, singulos in propria phiala, una cum principibiu factionum
epulas solennes celebrare.

CAP. 65.
Observanda in saximo seu in convivio.
Finito deximo , mensaque magna in splendidisti-
missa datar ,

mo Itistiniani triclinio reponitur,postquam Domini accubuere v


cui
ab optomenso discedunt>
(olenitis ritus convivii perogitur, tricUoiarii
cosque, qui saltare in saximo debent domesticum scilicet schola-,

rum et numerorum, demarchum Venetorura cum sua factione, tri-


bunis ct vicariis adducunt -Hi intra velum ingressi, Dominis vitam
longaevam apprecantur, statimque domesticus scholarura libellum
4extra raanu touel: id praefectua mensac acccdens, tollit, subla-

Digitized by Google
294 CONSTAMTINI PORPIIYROGENITI
dneXaxtxbv a* „h> xalg ysoat gov gt^sqov naga&ifuvog
qto xgdxog, Qeoc gs inexvQcaosv avxoxQatOQa foanbxqy , xai
nQOtX&tbv ovQavodsv do/iaxQaxfjybg 6 nkyag, n$d tiqoocqjiov
gov rivot$s xdg nvXag x/jg (iaatXetag* o&sy o xbafxog nqoG-
ninxei xio ox^nTQio xtjg de^tdg gov , bv/uqigxcov tw KvqiuiS
xro svdoxrjaam ovxwg, as yan eytiv kn&ibfei xby evaefirj
paaiXda , dtanoxny xe xai noi/ueva, 6 delva avxoxy droop."
xai eid* ovxwg GXQ€(ptxai 6 xrjg XQan&tyjg , xai sxteivu xrjy
dt^tdy avxov x € fy a »
xuirovg daxxvXovg dxxiyoeiSmg 8taoxiX-
Ms-iaW*"' xai ndXtv (lox 9 voby iniGVGxtXXoyy, ZQX exat X o Q evsty o',«io
dopioxixog x(5v GyoXajv ubxu xai xov vovpegov xai xov <fy-
fidy/ov xai xolv xQipovvwv xai flixaqfov xai ray J^orcov,
nt*)itqy6[.uvoi yvob&sv xrjg xoan&^Tjg xqixov. %oq 6h yivaS-
S)GX€lV f OIL 01 TQlpOVVOl XUl 01 {JlXUQlOl XU XQV~ Tit Qlf$S^X?jVXai

aoor utvxa diaxonxa xovxoixdvixa JBdyexd xs xai Xevxu, xaiiS


t

iy xotg noai rd no$6if/eXXu , ftaozd^ovxsg iv xatg ytQGi xa


Xeyofieva tpeyyt'a, (B.) Kai {texd xb yoqtvaat xqixov xari(>-
EJ. L. \**yovxai ndvxtg, xai Xvxavxai xdxoj&tv xrjg xQanityg dvrixQv
zwv dtonoxtov. xai Xiyovaty ol xodxxai ea* f} xovxo xb (la-
otiaov, KvQie, OTSQtcooov xai 6 Xabg ix y ol htr* „rot;roio
to (iuoileiov, Kvqu, GzeftdwGOv." oi xQuxxaf „Kt;o<€, £cor)y
avxtiv did xr)v $<or)v jy/ccoV" xai 6 Xabg bfiot&g ix y\ xai

13..2TXCL/. 'laxiov, 6'n, rioy xoQ(v6vTO)ytft€QXO{x£v(t>y [cod. &t(Q%e-


0#««] fftnQOQ&tv dnoxontije iQaniZas t iff* %e ol dtanoxat
xa&itoyiitt , Inivyovnu roue dtan6xac fats [tots C(L] x e % ai
fi6yoy. ai. Kdyte ante £w/)*> R. , xai C(L
turn que ministro a lotionibus tradit, dum factiones interea apelati-
cura toni I rccitaut Hodie , reposita in manibus tuis potestate,
:

Deus te Imperatorem Dominutnque constituit, magnus dux exerci-


tuum, coelo progressus, coram facie tua porta* imperii aperuiL
Bine orbis ad sceptrum dextrae tuae procumbent, gratia* Domino,
cui sic visum fuit, persolvit. Te enim Imperatorem pium, JJomi-
numque et pastorem desideravit , N. Auguste. Sic deinde mensae
praelectus revcrlitur, extensaque dextra digitos instar radiorum dc-
mittit, rursusque ut uvas componit, domesticus scbolaruin ac nurae-
rorum cum demarcho, tribuuis, vicariis, factionariis sal tare terque
circa mensam discurrere incipit. Hoc
loco observandum est, tribu-
»os et vicarios aurea segmcuta, artificiose excisa, cum etirtis mani-
cis Venetia et albis, in pedibus ocreas, manibus lunulas, quae phen-
gia vocantur, gestare. (II.) Postquam tcr choreas duxere , descen-
dunt omncs, inque parte mensac iuferiori c regionc Domiuorura
consUttint. Tunc cantorcs: Hoc regnum, Dornine , confirma! po~
pulus tcr; Hoc regnum, Dornine, confirma! Cautores : Domine,

Digitized by Google
4

DE CEWMON. AULAE BYZMsT. l. 65. i*9 5

sid* oZxtag xuxigxtTUi 6 xfjg xQanityg psxu xov ditoxofifiiov,


fyXovoxt, vno uqtoxU'vqv fiaoxa^Oftevoy , xai imiiitoai xot
doft€OTix(j) , xai xovtcov nQoaxvvovvnov , X&yovotv ol xgdxxat-
„noXkd, noAAa, 7ioMa" o Aaos „noUa eig noXXd" xai
SXdyovot xoy yoQSVTLxov ' it Xufinovaiv ol deanoxat ,
%atQ€xiu
6 xoofiog , XdptTtovoiv at avyovoxui, ^aigexat 6 xooytoj, xai
t« noQffvpoysyyrjxa , ^ai'acrat o xoofxog , ayajUUra* 17 avy-
xAi/to^ xat oAoy to naXdxtov ,
%atQtxai> 6 xAsjfiog , ayaAtarat B
jj hoA*£ xai o*A^ ^ 'Ptoftavia, /aionm 6 xoofiogr avyovaxcu,

loXugd xai 6 nXovxog qfidiv, vai Kvgte , jzoAAa to?* xa


oi xgdxxai „xa>y flaotXdwv" 6 Xaog „noXld xd extj" ol
xgdxxai' nxaXd rd txtj xay fiaotXiav" o Xao'f „wi* ICvo* t
noUa xax xaXa twv *a «Viy." oj x^axrae „xa< xvv avyov-
,
^^reoJ'•' 6 Xaog „noXXd xd exy" ol xgdxxai „xaXd tojv to*
i5«Vjy" o Xaog' „vat Kvgte, noXXd xai xaXd xd>y xd hij"
oi xgdxxai xuv nogqtvgoyeyyqxwv" 6 Xaog „noXXd xa exq"
9f

ol xgdxxai „xaXd xtSv xd sxrj" o Xaog* „vai Kvgte, noXXd

xai xaXd xdov xd exy," xai siP ovxag sntv^ovxai ndvxsg no- c
Xvxqoviov. ad%tfioy ff* eiasQ/eiai xo pigog xdv Ilgaoi'vtov
loxaxd xoy ngoggq&svxa xvnov fxexd xui xov dofaoxixcv *tov
xai xov xstxetoxov xai xov tiqftdgxov xai xd>v
i'£xov(itx(DV

xgi^ovvmv xai (ttxagtwv xai xcov SijfjLOxav xov fiigovg. XM


d« sidivai, oxi xaxd xby ngoetgijiuhov xvnov intxeXsixai xai
a. paoxatofiivov ecL
vitam eorum per nostram vitam ! sic populus ter. Tunc mepsae
praefectus cum apocombio, quod tricliniarius gestat, desccndit, id-
que dotnestico tradit, hisque procidonlibus , can tore* Multos , mul* :

tot, multos; populus: Multos annos in multos. Porro hyronum sal-


tationi aptum canuut: Splendent Domini t laetatur orbis! Splen-
dent Jugustae , laetatur orbis! et porphjrogeniti 3 laetatur orbit.
Exsultat senatus totumque palatium , laetatur orbis. Exsultat urbs et
Romania universa j laetatur orbit. Jugustae , divitiae et gaudium
nostrum! ita , Do mine , multos ipsis annos concede- Cautorcs:
Imperatoribus ; populus: Multos annos! Cautores: Felices annos
Jmperatoribus ! populus: Imo , Do mine , multos ipsis et felices an-
nos! Caatores: Et Jugustabus populus: Multos annos! Canto-
;

res: Felices annos! populus: Imo Domine, multos ipsis et felices


,

annas tribue! Cautores: Porplijrogenitis populus: Multos annos!


;

Cantorea: Felices ipsis annos ! populus: Imo, Domine, multos t-


psisadde et felices annos! Postremo omnes vitam U>ngaevaiu appre-
cantnr. Saxifnum IL Factio Prasiaa » ritu supra exposito cum do-
mcstico excubitormu , praefecto murorum , demarcho item , tribuuU }
icariis ct faclipnis rius popnlo ingreditur. De reliquo notandum
esl , secundum ceriraouias adductaa hoc etianj saximum sine uVa

Digitized by Google
296 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
rovxo to od%ifxov dnaoaXXdxxcog , TrXiyy ol rgtfiovvoi xai oi
fiixdgioi n&Qi^i^Xrjwai xd /gvooo^jutvxa Siaxonxd xovxoud-
Ms. \i\.b vixa Jlodoivd re xai Qovoia. ioxiov , ot» atJriy V T*I'C
unaaa entxeXetxat, xai ini xov avyovoxiaxov xXyxaioiov.

"0<T« o*f r 7taQ(t(p vldrxety, dl$(uov yivofiivov tv if, fivOnxjj audi}


TOV TQtxdyXOV, Jft^UftfrOt dVlOf X«i fllttlvOV dvifJHDV , xai fxn
ovyxwqovyt&y ycyio&at lv taig l&ovg (fidkiOt.

IlQoiQyovxai rfj avrfj fjf*£oa evvv/101 narnixiOL xai oroa-


Ed.L. 173 xrjyoi xai ndoa ovyxXqxog, xai ixaoxog avxcov dXXdooeuo
rijv iSiav oxoXrjv , 0 $6 tjJ$ xaxaoxdoemg Xsyti xro ngaiTtoai-
x(i)
t
aSg oxtr xd fidg?j exotftd eioiv , 01 3^(j.aQ/oi Tjveyxav xd
r
XifoXXdgia avxdiv, xai iv xfo lovoxivtav<o xQixXmo tig xa
xtav vndxttiv axd/uva ixdi/ovxai. xai 0 noatnoatxog eioeX-
drbv ev x(o xginhavt fitxd ndvxojv xov xovflovxXetov t
nooa-iS
xdooet xovg ooxiagtovg Xafielv xd peqyia avxwv , xai $r ot- t

yevoitevog vn avxcov , i^dg/exai slg to Xavotaxov, xuxtfoe


ie/exut av*xov 6 xrjg xaxaoxdoecog fitxd x<op oiXtvxiagt'ayv ,
iixa ixeidey drjoiysvbftevog vno x6>v xov xovflovxXtiov xai
xov xijg xaxaoxdoecog, dXXd firt v xai xcoy oiXtvxtaotcov xa/20
xcov duxiagt'tov fiaoxa^ovxatv xd fiegyia avxcov , e%igy exat
m
&
B Tto *Iovoxiviavuj xQixXt'vot. /grj <J£ sidevai ,
oxt t xov noamo-
atxov Srjotysvojuevov did xov Xavotaxov , dvioxavxai ndvxeg*

immutatfone celrbrari, practcrea quod tribuoi et vicarii aurea ie-


gracnta e&cisa, Curtis manicis, Prasina russaque iuttuant Idem rRus
fn Augustae eliam convivio aervatur.

CAP. 66.

Observanda , si deximum in secreta phiala triconchii institui


debet hiberno tempore et ventis acriter commolU, qui non
permittunt, ut tolitU in phial is celebretur.

Nocte elus diet patricii, strategi et »en*tu5 omnis, ainguli ve«ti-


bus mutatis procrdnnt, ccrimoniarius praeposito, factionos paratas
esse dcmarchos libellos attulisse , in que Iustiniani tricltnio fa con-
,

silium scamnis adcsse, nuntiat Tunc praepositus tripetonem cum


omnibus ciibiculartis in^ressus, ostiarios vtrgas suas sumere in bet,
et ab his stipatus, ad lattsiacum ubi cum ccrimoniarius cum silen-
,

tiariis exspectat, inde cubiculariis, cerimoniarto, silcntiariis et ostia-


riis cum virgis suis comitantibns ad Iustiniani triclinium progredi-
tur. Observandum est, prteposito per lausiacum cum comitibus pro-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 66. 297
tJj ydg Vf*^Q a ixs/vfj tog ix noooconov tov paaiXJmg 6i€gyt-
racty xai 61a tov to avXarrtrai it rd^ig xai n Ttfirj ovrmg*
04 0*6tov xovftovxXtiov agyovrtg Toravrai iv rip avrw tqi-
xtiwp sv&tv xai tv&tv, xai 6 ngainooirog psaov avrwv. tha
Segyovrai oi 6/juagyoi paard^ovrtg XifisXXdgia, xai 6itgyont-
voi fidaop tOv xovpovxXetov , nXrjaid^ovai to7 ngamoairro ,

mai ngoaxvvovaiv avraj • xai avrog ptxgov n ngoaxwqaag


avrotg, XipsXldgta avrmv, xgarovoi 6s oi 6vo
6iytrai rd
Stjuagyoi dvd 6vo XtfeXXagiav , sv pkv Xoytp tov puaiMco;
ioto 6s htgov Xvyat tov ngauioonov. xai vaoargiyjag ano
roxv ixttat 0 avrog ngainoairog xai 6/jgiytv6fifvog vao tcoVC
ngotigtjuivojv , tiasQysrai iv tw rgmiroivi, xdxtiat fiixgov
tar tag i^Sgytrai xai xadi^ovrai tig Tag rd^sig avTcBv array- Ms. ia5. •
s

rtg* rcov 6k fAtgaiv troifiaadivroyv xai t<ov axtvojv i£sX&6v-


l5rav, xai dnXcog ndvrav tojv xa&vnovgyttv ftovXofiivwv h
up SB%ifib) t ti rvyowi 6k xai dnoxgioidgioi, toravrai xai ai?-
roi tig tjJv tpidXrjv. tha tiaigytrai 6 rfjg xaraaroujecog, xai
Xeyti to) ngamoairta^ art nana Tjroipaarai, xai 6 ngainoot-
rog tfotk&wv (itjvvti T(j> ftaoiktZ, xai tfo' ovrtog Moral pt-
lOTaordoifiov . 04 6s nargixioi xai ndvrtg oi (jagfldroi ugyov-
rtg didoyoyrai 6id tov Xavaiaxov xai t<Zv ixtios /?adp/oWy
xai 6id tov fiovodvgov tov ovrog tig tov $i6ixov tiaigyovraiD
iv tw ijfiixvxX/o) rtjg fxvanxtjg atdXtjg tov rgixoyyov, (B*)
Kdxttas ndvroDV rav ngotigrjpivcav ordvrav evdmov tov
-

7. pixodv re ed.

eedenti, ovaries adsnr^ere: hoc enim die personam Imperatoris sua-


tiuet, quare et ritus idem ac faooos ip«i, ut principi, habetur. Cu-
biculo praefecti ia utroque eiusdem tricliuii latere slant, it) medio
ipforum praepositu*. Tunc demarchi cum libellis veuinnt, perque
medium cubiculum transeuntes ad praepositum accedunt , cumque
adorant: ipse, inclinato paulum corpore , libellos , quos singuloa
duo domarchi tenent, unum Imperatoris, altcrnm pracpositi nomine,
recipit Inde vcro reversus, cum soleuni comitatu dictorum tripeto-
nein petit, ubi parumper moratus abit, omnetque ad »uos ordines
,

te conferuut Paralis factiouibus, va«i», et, ut verbo dicam, omni-


bus, qui in dexiiuo roiuistrare volunt, progressis , legati quoque , st
qui ausiut, in phiala consistunt. Tunc ccrimoniarius iotrat, para-
taque esae omnia, praeposito nuntiat: is in^ressus Imperatorem de
eo certiorem facit, et tunc solennis processio instituitur. Patricii
«t proceres omnes barbati per lausiacum et scalas eius perque ia-
Duam aerarii privati in hemiryclum aecretae phialac triconcni con**
veniunt (1L) Dictis omnibus e rcgione tcmpli 8. loaunis stantibus

Digitized by Google
2$B CONST ANHNI PORPHYROGENITI
vaov tov dy{ov 'Itouwov xai ixtisyopivmp top paaiXim f 6
fiaoiXevg fyoiysvofttpog vnb tov xovfiovxXtt'ov 9 diigytxui did
Tflov Stafiaxixap tup dyiwp fi f xai i$£(jx £ ™
^4<* T °v yotptnov
fioyo&vQOv tov rjiiixvxXiov 9 xai tio&oytxai tig to xgixoyyoy.
ei&* ovxcog nnooxaXeixai 6 ngambavtog xovg ptaxijxogag, xaiS
Ed.L. 17 ^ntQtftdXXovaep avxop t^p jAawtfa ojvtov, xai naqavxtxa t%&$-
yovrai napxtg* 6 ftaoilevg ariftxai nagd tov npaijiooi-
rov tov xovftovxXtiov kxttat naQiorapipov yqti tUivai, ©V*
ivmmop ftaopdxap 6 fiaatXevg oJSenoxt aricpsxat, i| adxrjg
Tfjg dgyijg ravxrjg Trjg naoctdoatmg (pvXaTTOfi&PTjg. karayxaytm
&h twp dgyovrmp tov xovpovxXtiov ev&ev xdxtids, ol ona^o-
QOxovfftxovXdotoi xai ol xovfiixovXagioi loxavxaL onioffov
rmp agyoprmp tov xovfiovxXtiov , ol fiep ip rfj x6yyr\ uvcaOep
$lg to /Satfyw'Jiov , ol Sk *| evapv/uop, xai avroi bfioicog sig

to pufrfitdiop. xai Xafkbp vtvfia o ngainootxog nagd rov t S


paaiXdfog, vsvtt rol doxiaQim to) forom sig to flijXov, xai sia^
Hdyti nargixtovg xai OTgarrjyovg, xai siotX&oprtop avxwv ir
toj TQtxXMp xai aiavxatv , nooaxvptTxai 0 fiaoiXevg Jnb tcov

dqyovrwp rov xovfiovxXtiov , xai Xuppupu ptvfia 6 ngamo-


otTog tinttp /.ui^ovcog to }i
xtXtvaaxt ol de vntgtvywTai^o
to „eig noXXovg xai dya&ovg yqovovg" xovxo yivexac xa&'
exdoxqp tioytjv tov fiaoiXicoq. ( f. ) Eha egioyovxai

Mi.ia5.b Teov uQyvQcip nvXoiv, evfru caxaxat to odvx^ov, xdxsios ¥o~xap-


rai, xai i'^igyexat 6 fiaoiXtvg tig rtjv dgyvgup nvXqp , xai
nqooxvpovoip avxop ndvxeg ol nooHotjftepoi* ttxa Xafitop **v-*5

ac Imperatorem exapectantibua, venit ille, comiUnte cubiculo, aeque


per porticui quadraginta Sanctorum et ianuara canccllatam hcmicycli
ad Iriconchum confert. Deinde praepoaitua vestitores vocat, qui
poatquam Imperatorem chlamyde induerunt, omnea diacedunt: coro-
nam ipsa praepoaitua cubiculi, qui ibi adatat, imponit. Hie notau-
dum cat, Imperatorem in conspectu barbatorum nuuquam coronari,
quae conauetudo ab initio aervata eat. Ab utraque parte cubiculo
praefecli , poat hoa apatbarocubicularii ct cubicularii, alii in concha©
* auperiori parte in acala, hi ad aiuiatram in eadem acala ads tan L
Praepoaitua , aigno ab Iraperatore dato , oatiario in velo aUuti an-
nuit , atatimque ia patricios et atrategoa adducit , quibua triclinium
ingrcssia et adstantibus, Imperator a praefectia cubiculo adoratur,
atgnumque praepoaito dat , ut magna voce exclamet Iubtte , reliqui :

apprecantur: In multa bonaqiu tempora, idque , quotiea novum ve-


lum introniiltitur, fieri ao let. (UL) Poathac e portia argenteia, ubi
thronua repoaitua eat, egreaai consistuut, et Imperatorem portam
,

argenteam ingresaurum dicti omnes adorant Tune praepoaitua si-

Digitized by Google
t

DE CERIMON. ATJIAE BYZAOT. I. 66. *99


jLia o nQainoattog naqa tov ftaotXitog , vsvgi tip tijg xora-
ardaetog , xdxetyog Idysi f) xeXevaare ," xai dniqystai txctarog
iy Ttj Ifita avrov td^ei ts xai ordati „ 6 o*£ trjg xataotdae- G
a>g noirjaag to qcoo&sXiov , cog tt&iatai avttp, sm6i6toai> T<j>

SffaoiXer, 6 <te fiaoiXsvg dveXSxov h ttp odyrtyp, xataoq>Qayt%ei


toy Xaoy ix roitov, xai xa&ifyrai. xai 6 nqauiooirog Xapcoy
vtvua naod tov flaoiXdcog, naoaxvif/ag vevu tw Xafp ix y
Sid trjg yttQog, xai Tjov/d^ovai rd oqyava, rd <te Svo
Qrj rag avvrj&ug qxavag xai evtptjfiiaq ixreXovoi, xai tovtmy

lOTiavaafiivoov , avXet to ogyavov fiiqovg Bsvkcov, xai tovtov


avXrjaavtog xai navaa/uhov , uq/stui 6 Srjftog rav Bsvfrcov
toy untXarixov, xai tovtov tsXeod^ytog, aoysiat tffv (poovqy.
£i9* ovtcog Xafj.fiuvei vevfia 6 nqainbaixog naod tov flaotXi-
tog, Xa/upavH tovg Sofisatixovg tovg ju$-D
xdxttvog dnsXSxov,
i5ydXovg 7 ayg q ovvqfaia eyn, xai xatsX&ovte , tatavtat eig
tag td%eig avtmv* to atJro b*s noiovat xai ol Jlqdoiyoi, Xi-
yovteg rd axta avrcov, xai tov oqydvov avXqoavtog, Xeyovoi
toy unsXarixbv, eiP ovrag trjy opojyijv. xai dvtatatui 6 (la-
otXtvg dnb tov oivt^ov avrov, xai avXovui td oqyaya, 6 6b
lopaatXevg Hataxai eig to aiintyv, ol $s natqixiot xai ol orga-
trjyoi Toruvrai tig to tqtxoyyov sv&sy xdxeioe, tha Xapfld-
vu vev/ua 6 nQainoattog naod tov flaaiXico; y
xai vevsi
(fcovopolo) xovfiixovXaouo tfjt Xiyovti „o navrodvvaixog xai
noXvdXeog Qeog" xai td $nb
b dk xovfiixovXaqiog vevtt
iSrov naqaxvnnxov , xai navovoi td oqyaya, xai aqyoytai TCi Ed.L. 17S

18. dvtotavxai cj.

gnura ab eo acciplt, datque ceriraoniario , is dicit Jubete , omncsque


:

ad suam stationcm ct ordintm discedunt. Cerimoniarius , facto, ut


mos cat, rhoslhclio , id Impcratori tradit, qui, throno conscenso
tcrquc populo signato , in co adsidet. Praepositus ab Imperatore mo-
nitus , prospiciens tcr populo tignum manu dat , et , silcntc organo
,

duae factiooes solenncs acclamatioacs et laudes recitant , quibus fi-


nitis , orgauum Venetae pulsatur quo facto et silente co , Veneii
,

apclaticum ordiuntur, eoquc finito , voce canunt Turn praepositufe ,


signo ab Imperatore accepto, discedit, magnosque domesticos, ut
mos est, assumit, qui descendunt inque locis auis adstaot: idem Pra-
sini faciunt , acta sua recitaut, et postquam organura sonuit, apelati-
cum, dein cautiones incipiunt Imperatore a throno surgente , orga-
uum puhatur, eoque in throno stante, patricii ct strategi utrinque
in tricoucho consistuut. Porro praepositus , signo ab Imperatore ac-
cepto , praecentorem cubicularium inonet , dicitque Deut omnipo-
:

tent et multae misericordiae etc Gublculariuv etiam e fenestra

Digitized by Google
3oo C0NSTANT1N1 PORPHYROGENITI
pigq aheto&ai Tag Tdaaagag alrqoeig, xai exdorijg nigag si-
Xrj(pvtag, Xupfidvei vevpa 6 ngainoatxog, xai vevei tw qxovo-
(loki), xuxeivog ovvx&exui t$ Xaui ix xgi'xov did rrt g yeigog

xard rag alx^aetg avrwv . xai avvxa%dfievog avxotg o flaoi-


Ms.ia&afci};, eiaigyexai eig to tg/xoyyov, eha ardg efingoo&ev t^s5
(fa&fitfog rtjg xoyytjg tov TgixXivov 6 flaoiXtvg, vsvti tw
ngainooi'xM, 6 de ngainoatxog Xeyet 9
,xeXevoaxe." Kai
ndvxojv to3v dgyovxmv i'^eXdovxcuv , fievet 6 fiaatXevg fxetu

tov xovfiovxXetov fiovov, o 6h ngainoatxog , Xafitop dnb rijg


hxsyaXijg avxov to ars/nfta, ngooxaXetxat xovg fieaxijxogag, xa/io
dnaXXdaaovat Tqv yXavida tov paatXeag. ei& ovxtog eifg-
yexat 6 fiaotXevg dnb tov rgtxoyyov , xai Sugyexat ndXtv
if td twv avxmv dtaftarixuv , xai dnegxerat eig tov ygvao-
TQtxXtPOV, xai 6 ngatnoatTog, Xafliov dnoxo/iifJiov tcov <Tvo fis-
qwv, Sqgiyevofievog vno Ttav dgyovxcov tov xovfiovxXetov, <fr-i5
igyexat did tojv diafiauxwv, xai dnigyiTat iv rct» ^uxvxXtto
g>idXtjg tov Tgixoyyov , xai nagaxvnxet xdxQy&ev, ot tov
ftigovg tqjv Bevexoiv xgaxovaiv ijnXaiLievqv xrjv yXavioa tov

titjfidgyov avxwv, eig ijv deyovxat to dnoxo^ifiiov to dta tov


Cngatnoaixov nagu tov fiaotXecog ne/tf&ev avxotg. Sfioimg dk*o
xai ol Ilgdatvot to avxo noiovaiv. etxa vnoaxgeqjet 6 ngai-
noatxog pexd tov xovfiovxXetov , xai tov fiaatXetog xadeo&ev-
Tog ini tov oivxtyv, (pogovvxog xai to aayi'ov avxov, xai tov
xovfiovxXeiov eig tov xgvaoxgixXivov eaxmog, xeXevet eiaax^

1 3. sis to ed.

prospicit, silentque organa, factionea vero quatuor postulationcs in-


stituunt, singuliaque ipsis conccaaia, pracpoaitua, aigno acccpto,
praccentorcm monet , qui tcr raanum populo secundum prccea eiua
componiL Imperator, omuibua ordinatis, triconcbum ingredilur , ct
c rcgione acalae conchac triclinii constitutus, praeposito annuit, qui
Jicit : Iubete. (III.) Praefcctis omuibua egreasia, Imperator cum
aolo cubiculo rcmanet , praepositua vcro , Uemta ab cius capite coro-
na, veatitorea vocat, ut ipai luuicam exuant. Sic e tricoucho per
eaadem porticua digresaus, ad aureum cubiculum abit, praepositua
vcro, duarum factiouum apocombio sumto, cubiculi praefectis comi-
tantibua, per porticua ad bcmicyclum phialae tricouchi abit, et in
loca inferiora prospicit, Veneti autcm tunicam demarchi aui exr»an-
aara tenentea, apocombium ab Impcratorc per pracpoaitum ipsis
roissum rccipiunt: idemque et Prasini faciunt. Sic praepositua cum
cubiculo rcdit, at Imperator aagura suum geatana ioquc throno ad-
aidena, promotiones multorum procerum inatitui iubet, a mandato-
rily per omnca ordiuea naque ad protoapatUarios progre*aua j si nl%^

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 67. 3o I
vat tag npofioXatg u^tcafidxoyv noXXorv, ano ts fiavSarcoQcov
ngoavuiiiu^cov xad* txd<mfv xa%tv emg nywxocmuSuotiav, el
xtXevti ds y ngopuXXexai xai naxoixtovg, xai xovxwv xsXe-
adsvicov , xa&d^sxat ini xijg ufitag avxov xoandtyg tig xov
tflovoxivtavov xot'xXivov , xai xfXsvei eioeX9eiv od^iiia • xai
tiodytxai noolxov ad'^tftov, to xovfiovxXeiov • xai xij dtvxdga
ta%u eiodqyovxai oi naxgtxiot tlua xdov noonoona&aQiwv xai
Xotnwv (iaoiXixdiv TQtxr\ <te xaxaordaet eiodgyexai 6 do-D
xy
ayoXav fitxu xov nsgurtxov dqpov xojv Btvd-
(idorixog rtov
ioxojv rtj dk xtxdoxrj xaxaaxdcH tiodoysxai 6 Qxovflixog fisxa
xov ntoarixov xav Jlgaaivoiv dyftov xij dk ndftnxrj xaxa-
axdod tiodoyovxai oi xov pdoovg xeiv Bevdxwv xjj d& «fTjj
xaraardati oi xov ftdgovg xav Jloaatvov* xai exdoxrj avxwv
xd$tg Xaftovoa unoxoitfiiov , syov ynrjiiaja ixavu ,
i^dgytxai,
iStvyaoiaxovaa xov Gtov xai tvyijpovoa , xai vntgtvyofidvrj
avxtp.

KEO. Jf. EdJL. 176

Tfr ra* ^dyxsav daxd*™* *d(tt&c u xai naonaxdotw h !»<*-


oxta dtliuy imtiioufiivy iv xals fit yd In is (ptdXtOi.

30 *Iaxddv t oxi fisxd xo xa9sa9ijvai xov (iaotXda dv tro odv- M$,i%6,b


rf^ji xij xd%si f jj dvondoo) eioijxaftcv, toxavxui tvvovyoi now-

4- «/c to ed. 10. 2XOA. *laUov, 6*r», fl [oi? ed.] dtivvd-


rtuf [Juyauiy cd.] 6 douiotixos xiHv o^oZcuk, tUt d Softf-
Orixos xtoy ilxovfUitoy , txnQootonovoiy adtove R. ex
[sic
compend. cod., ad tip cd.] natqlxioi. i5.roy d-eloy §ttOil4a
pro xov Gtbv coni. R. 19. tnixtlov(iiy<p R., iniitXcvfiiyuv
cod. et ed. xttis om. ed.

cet, etiam patricios creat. His peractis , venerandae mensae suae in


lustiniani triclinio adsidct , et saxima intra re iubet Horura pri-
mom cubiculura est; in secundo ordine patricii cum protospathariis
ac ceteris impcratoriis veniunt; in tertio domesticus scholarum cum
factionis Venetae transitorio populo; in quarto excubitor cum Pra-
sinae factionis; in quinto Veneti ; in sexto Prasini factionarii. Sin-
guli horum ordinum , accepto apocombio haud mediocris prctii , ab-
eunt Deoque gratias agunt, et laudant ipsum et concelebrant

CAP. 67.

De loco et ordine » qua proceres omnes in singulis dtximis,


in maioribus phialis institutis M adstare solent.

Notanduui est , post Imperatorem , eo ritn , quo exposuimus t


in solio assidentem, cunuchos protospatharios , adstrictiori Teste in-

Digitized by Google
3oa CONSTANTINI PORPHYROGENITI
roana&dqiot omo&ev xov ftaoiXiwg nXrjaiov xov aivx^ov
Xayphoi xd xe ortyaQiu avrwv xai xd aapdvia, (pogovoi tit)

xai xd pay tux La, xai ini wpwv fiuoralovoi xd onatfopaxXia


avrwv, omo&ev tie rwv avrwv ngwroanad-aoiwv taravrai us-
gffoy xov tjXiaxov nQwxoona&doioi pagftaxot, qXXaypevoi td rsS
andxia avxwv xai xd pavidxia. xo tie aapa, jjyovv ro oxov-
xdgtov, ftuard^ovoi ana&doioi tivo xa&' era hxaaxog avrwv,
xai laxavxai per a xwv avrwv ftaQpdrwv nQwroanaduaiwv
ol tie anadagoxovpixovXaQioi xai ol xovflixovXagioi foxavxtu
ht' ev&eiag omavreg ev&sv xdxetos rwv avrwv fiaQfidrwio
nQWXoanadagiwv . 6 tie xljg xaxaaxdoewg Zoxaxai efingo-
c&ev xwv xovfiixovXaotwv pixgdv nqog to Xapfldvuv avxov d-
nb xeXevaewg ix xov nqatnoai'rov xd vevpaxa. ol tie una-
^agoxavtiitidxoi Xoravrat, omo&e* xwv nQoeiQtjpevwx ftaqfid-
xwv nQWTOonafruQtav , '<Jna&a$oxov(iixovXa()iwv xe xai xovpi-i$
CxovXuqiwv tSaaxd^ovreg xd oxovrdqia avrwv, qpooovvxeg xai
xd pavidxia xai xa ona&ia avrwv, waavxwg xai 01 onad*a-
tiiou cpoQOvvreg xd xe anadia avrwv xai axovrdgia, /3aoro-
^ovxeg xd titargdXia avrwv, Toravxai ev9ev xdxtTas rwv tmu-
daQOxavtiitidxwv , 6pot wg ei xvywai xai anaddoiot, did noXe-io
tog. ol tie otXevxidgiot taravrai ev tw xgepapivw pqlw nv-

%?jg xov TfXutxov iv t$ pay pa giro) novXnt'rrt) uQ%ovxeg tie


9

xov xovfiovxXeiov xai nargixioi taravrai evdev xdxeiae ev


xotg naQaxvnxixotg xayxsXXotg oq&ioi, eneyeitiopevoi in av-
y
voig. (£.) £areov tie xai xovxo , on, ei xv%oi yeviadai roi5

8. /too/tafro* rlonafatQioi ed. i5. ona&aQaxovpixavXaQtol tc


xai xovptxovXitQiot ed.

dutos suaque sabania , torques ilcm et in humeri* cpatbobacnlos


suos geatantea, prope throoum adatarc: post hos in medio loUrio
protospatharios barbatos in mntatoriia cumque apeciis et torquibus.
Arma aeu acutarium apatharii duo, unus post alterum, geatant, cum-
que bis barbati protospatharii consistunt: apatharocubicularii et cu-
bicularii omnes ad horum ainiatram locum utrinque habcnt Ccri-
moniarius paulo ante eubicularios a tat , ut a ra and a to accipere aigna
a pracpoaito posait. Poat dictoa protospatharios barbatos spatharo-
candidati, spatharocubicularii vcro et cubicularii acutaria sua, tor-
quea et gladios, spatharii idem cladios suos et sua dextralia gestan-
tcs ad utramque spatharocandidatorum manum adstant: aic etiam
spatharii, ai qui in urbe adaunt. Silentiarii in velo suspenso portae
aolarii in pulpito marmoreo , praefecti cubiculo et patricii utrinque
in cancellis , unde prospicere solent , recti ipaiaqne innixi adaUnU
(II.) Quodsi in secrete phiala triconchi deximum inatitnitur, omncs

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BTZANT. I. 68. 3o3
*
4i%t(iov h> xfj uvaxixjj cptuXi) ™* TQtxoyxov , rtXttxai i) xrt g
nagaovdoecog xd£ig ovxcog . xafrd^erai 6 fiaatXtvg ini xov d
vdvrtyv, cog ei&toxai avrw, xai laxavxai evcbniov avxov ap-
yovxsg xov xovfiovxXetov, ol 6e naxgtkioi xai oxgaxtiyoi laxav-
Bxai unavxeg svfrev xaxtlas duo xov novXnixov iv zatg &vqi-
w o< di avyxXrjxufoi vnaxixoi laxavxai an avx&p c/no/wgMs. 137.
xai av*xoi h xatg dvgt'aiv. coouvrcog xai ol tvvovyoi tiqcoxo-
anaddgioi laxavxai oma&tv xov paoitemg nXijatov xov a«y-
t?ov ijXXay/usvoi
• ol 6k fiagpaxoi nganoana&dgioi xai ol to

lOaQfia xardxoyrtg, tog ngou'grjxai , laxavxai Zfvigoafhv xmv


nvXtov rov XQixoyxov. onto&sv xav ngoggiftsvxmv tvvovx<ov
ngarxoona&ugfov ona&agoHOvpixovXdgioi' rs xai xovpixovXd-
gioi laxavxai iv xfj xgtxt] nvXfj xov xgixoy/ov, ol tie <77ia-EcLL. 177
9agoxav$iddxoi xai ol onad~uoioi laxavxai evSev xdxeiae xov
i5fiaaiX6cag far xoZg ftaguagivoig novXnixoig • 0 6*h xfjg xaxa~

exdatcog laxaxat eungoa&ev xwv ngosigijuivtov onu&aQOxav-


Muxcov re xai anaSagiav, onia&tv dk xov xtjg xaxaaxdotcog
toxavxat aiXevzidgioi.

KEO.
20 Utoi Totf xQvoov tizno&QOfilov xai xcSv iv aVraT xtlovpivwv.
'

Ilgoegyovrai anavxsg ivvv%ioi 9 ijXXayftivoi unb Xevxcovh


xXaviSiaVy ol fihv iv xfj degfidaxga, ol Sh iv xfj uipt'di* xai

11. Post TQtx6yxov distinctionem om. ed. ia. donatHtQltay. of


cna&ctQ. ed.

hoc ordine
atlstare sclent. Imperator , ut ipsius mos est, in solio
tedet , ante ipsum praefecti cubiculo , patricii ct slrategi titrin^ue
a pulptto in iannis , post eos senatores et consulares paritcr in 1a-
nais eonsistunt. Sic et eunuch i protospatharii pone Iuiperatorem
prope thronum in rnutatoriis barbati protospatharii et qui arma
,

tenent , tit dictum est , coram portis triconchi. A tergo eunucho-


tnm pro^ospathariorum , quorum supra meminimus , spatbarocubicu-
larii et cubicularii in tertia parte triconchi , spatharocandidati et
tpatiiarii ad utrumqne Imperatoris latus in marmoreis pulpitis, ce-
nmoniarius ante dictos spatharocandidatos et tpatharios, et a tergo
euu silentiarii adstant.

CAP. 68.
De aureo hippodromo , et quae in illo peraguntur*

Omnes albis vestibus induti node partim ad caminum , partim


ad apsidem procedunt : praepositus , accepta a silcntiario corobioa

Digitized by Google
3o4 CONSTANT!**! PORPHYROGENITI

Xa/itov xofifitvav 6 noainooiTog naqd atXevtiag/ov, sfoeQxetat


xai inididtooiv avrijv tq7 fiuoiXtt, 6 oe fiaaiXevg xsXevei riji

nQcunoonro do&tjvai to nioaTOV, xai QbXOwv juezd Ttov tov


xovjiovxXuov andvxwv, b*t£QXeTai Sid Ttov Siupartxcoy tiov uyt-
tov xeaaaodxovTa . eha eXdovra iv Tip yfttxvxXi'io tov rqixoy-S
%ov de/siui avrov ixetas 6 Tijg xaTaardascog fiexu oiXevTia-
Qt'wv dndvrmv, xai ditQ/erui per' avTtov 6 noainooiTog 6id
ts xai zrjg ddqtvrjg* dneXdwv di fiiiXQ 1 T0 * av*"
Tijg dipidog

yovaximg , s&Q/jTai tig to gtsvov iv Tfj XQvaf, x £l Q* , xai


tvQioxsi ixfioe earmrag rovg xovooojoag perd tojv Sexavtovio
Ch&ev xdxeioe. dieX&ovTtg 6b pdaov avT(5v ol ts SijfiaQx 01
xai 6 dxrovagiog xai nXrjOidoavng t$ n^amoaho) , nqoaxv-
yovmv avTW , xai H&' ovzcog diSaxrtv avrotfc o nyainootTOg
to 7Z€qotov 9 sit a vnoaroiyjag any tiov ixtiae ,
Sfjoiysvofityog
vno twv nQoeiQTjfiivoiVf eio£Qx6Tat * y TfP naXaxttg* (&) 'Oi5
tie fiaoiXevg neQipaXXojxeyog to /QvoonsQixXtiojov avrov oa-
yiov xai SfjQiyevoftsvog vno xoSv aQX 0VT(OV T0 ^ xovflovxlti-
ov , 6Uqx tTal °*ia ™ v SiapaTtxcSv tov TQixoyxov, d\f/i'Sog ts
xai Tfjg Sdcpvqg, ama>v xqqovg iv TOig evxrtjotoig , cog sidi-

arai avrto. xai SisX&wv Sid tov avyovoTitog, aWo/fTca dg%o


J>Toy ayiov 2ceq,avov 9 xai uno tcov ixua§ uv£Qx €jaL tov
ItvoTixov xo/Xiov iv Tip xoitcovi tov xadibftazog, xai exttos
naoaxvnTU, titXQ l $ av oinavza evToenio&tooi. tov 6e rfjg

xaiaoTdoecog iX&ovrog xai dqXcooavrog rot nQainoaiTia , tog

8. 2XOvf. 'loriov , Sti ndvxtt ia InnodQtiuia , id i€ n out xai


folXys [d^ltjs cod. et ed.] ytydpcya, tovxov toy ivnov xai ravrtjy
tyrovoi iqy id^ty. n. ol dk tiijfi. cd.
intrat eamque Imperatori tradit, qui pracpositum paratum dare iu-
bet, isqne cum omnibus cubiculariis abiens, per porticus sanctorum
quadraginta progreditur. In hemicyclum triconchi venientem ceri-
moniarius cum omnibus silcntiariis excipit, his coinitanlibus , per
apsidem et daphnem transit. Postquam vero ad augusteum pcrvc-
nit, ad triclinium in aurea manu pergit, ibique cursores cum de-
canis suis utrinque constitutes inveuit. Per medium horum tribuni
et acluarius ingressi , ad pracpositum accedunt, et prono in terrain
corpore eum salutant , quo facto , eis paratum dat , ct ab bis rever-
sus , in dictorum comitatu palatium intrat (II. ) Imperator sagum
suum anro practcxtum gestaus ct a cubiculo pracfectis stipatus, per
portictim triconchi, apsidis et daphnes transit, accensis pro more ia
oratoriis cereis. Dtgressus vcro per augusteum , ad S. Stephani pro-
cedit, indc per secretam cochlcam ad cubiculum throui adscendit,
unde , usque dum omnia parata sunt , prospicit. Cerimoniarins abit,
et praeposito nuntiat, yasa omnia promta esse, aurigas cgiessos ad

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 6a 3o5
oti ndrxa frotpa 3m
to trxevtj, i^tXdvyjsg ol qvioxoi &nw-Mi. ia;.b
quay rd dnodiaXvaifia afawv, xai taxavxai xotg tti'oig rd- h
notg fi$rd xtoy uQ/idxmy avrcov, ol dh dqnoxodxat xai ol 0*9-
fiapxoi dvijXdov h
xotg *| &ovg xctfridyaig oniofov rdov djf-
fyuov, ixie^ofuyoi xyy avaxoXijv xov Seonoxov , onmg oWAfo»-Ed.L. 178
any hcaaxog iy xoj avxov Srjfio), anavxeg ol Vnnoi rnv UQfid-
tcov uyrjXdvv, 6 oxgaxog fisxa xa>y opXaptovXtov iaxaxai iy
xatg zu$£oiy avxmv, 0 xoivog Xaog uvrjX&ov xai inXtjocod'rjoav
xd fidfroa. xoxs eiaeXdtoy 6 nQainoouog $rj\oi toj ftaoiXit,

zoag oxi anavxa froqud ioxiv • 0 M paatXevg xaxtyx*™ A'd


xijg Xi^ivtjg axdXag, xaxsoxofisvog dh Xtyti xoj nQainooixoj
n i6g fitxaaxdaifioy" xaxttvog Xeyu peyaXag „fiexaoxdoi-
pov" ftofyxerai <to 0 paoiXtvg iy xy xoixwvi avxov, xai
nooaxaXeadfisyog 6 noainooitog xovg peoxtjxoQag, elad^xovrai
l$xai lUQipdXXovoi trjy ^towtfa xt[t paoiXei, tinovxog dk xov
ngainooi'xov „xeX£vaaxs" egio/ovrat ol psoxijxoQ&g and xovb
xoixayog, xai oxeop&tig vno xov noatnooixov 6 fiaoiXevg i%tQ-
^sraw and xov xoixdivog, drjQiysvo/xevog iino rcov ap/dvrmv rov
xov/iovxXei'ov, axdg <W eig to cxtyov, vtvei nqainootxqt, 6
nqainooixog x<£ ooxtaQt'o), xai 0 oaxtagiog siadyti xovg na-
XQixibvg, to tie fjrjkov xijg nvXyg ixetvrjg oiXevxidoiog noiti.
(r.) EioeXSvyxeg <te ioeo ol naxQtxtoi fiexd xai xojy axQaxrjyay,
mnxovatf xai dvaaxdvxtov avxoiV y vtvei 6 jiaoiXevg x<$ ngat-
noofap, xai Xeyu /ueydXcog „xeX$voaxe dno 6e xav 3-

dccursionem se accinxisse , inque locis snis cum curribus conaiatere:


priocipes vero et tribunos factionis ad solitas scdes pone factionca
aaccndisae , et mamlata a Domini* , ut singtili in sua lactione acce-
dant, exspectare, ec^uos omnca curribus iungendos adductoa case,
exercitam cum flammulis in auis ordinibua adstarc , communcm po-
pnlum adscendiate acalaaquc omnea compleviaae. Tunc praepoaitut
ad Imperatorem accedena, parata omma esse nuntiat: is per sca-
lam lapideam deacendens, praepoaito edicit: Da processum, is elata
?oce : Processus. Imperator se ad cubiculum confert, ad quern ve-
stitoret a praepoaito arcessiti intrant , et Imperatorem tunica in-
duunt , praapoaito dicente : Iubete; vestitorcs e cubiculo abcunt,
et ipce Imperator , a praepoaito coronatus , praefectis cubiculi co-
mitantibua, diacedit, inquc anguata porticu conatitutua, signum
ftraepoaito , hie oatiario dat, qui patricios adducit, eiua porta c vc-
un siientiario curantc. (III.) Patricii intro cum stratcgis ingresai
procidunt, quibua surgentibus , Imperator rursus praepoaito signum
dat , qui magua voce exclamat Iubete. Ab his Imperator stipatua
:

in triclinium prodit , ubi eo die coronatur, simulque tres quatuorve


tilentiarii intrant , quorum tres ad dextram factionis partem a tergo

Comtantinus Porphjrr. VoL 1. ao

Digitized by Google
3o6 CONSTANTim PORPHYKOGEN1TI
xttas Sngiytvoptvog 6 (iaoiXtvg, iXffoov FoTarai iv tm rpi-
xX/vm , iv fj> dgioru rfj avxjj qpiga , xai tlatXdovrsg oiktv-
Cuugioi xgtlg rj xai Ttooagtg, ol fih Tgttg Stigyovrat, iv %£
$t%i($ fiigtt trjs toyjg onta&tv, 6 6k extgog tararat iv

Ma. ia8. a A*^* M


vev{ia 6 ngainoanog nagu tov paaiXiwg 9 5
Stfrnoi vtvpa tm oiUvrtagtM , 6 <te oiXevudgtog dnigytTav
iv T(ji Pfirp, xai ttyti ptydXtog „Xtpd xai tladytt %6v Ttjg
xaTacndotwg, xai Xaxarai ftiaov rtjg fioyijg, Xapmv 6*6 ndXiv
vevfia.6 ngatnoanog nagu tov puaiXimg, vtvti tu) fiaytargfo,

fxtj ovrog $h fiayiargov, revet tm xoiatarojgu iariov dsf ort, io


ti fxlv 6 vnagyog tov ngaiTmgtov xai 6 xoiatOTtog ovx tiai
naTQtxioi , ngh Ttjg ovyxXrjTOv i$iov firfXov tioigyovrai* Ao-
P<ov ydg vtvfxa 6 fidyiOTgog, revet Xiymv tm Ttjg xaTaardafcog
9f x6firjT€g,"
xdxttvog dntXdwv Xiytt „Xt/id." xai eiaegyovrat
Dot rijg ovyxXqrov, ngooxvvqaavrtg tih laxavrai sxaarog av-i5
T03V iv Ttj tu'£h avrmv tha vtvti ndXtv o paatXevg rrji

ngainooiT*) , 6 de ngamoavrog tm ftaytargM , 6 6e pdyiaroOQ


•**
vtvti to fovitQOv tm Ttjg xaiuojuoecog, Xiya>v ^ngotpixTOjg
xdxttvog tig to prjXov dntXdwv Xiytt, „X€fia,"'xui tiaigytrat
6 and inugywv ngoerxwijoag d*e xai aviog, tararat iv Tfjio
Ta%tt avTOv. tm ngainootTM, xdxtivg
etra revet 6 fiaoiXivg
tm Ttjg xaTaaxdoetog , xai Xiyu i} xtXtvaaTt uvroi ds vneg-
L<LL. I'jQSvyovrai „tig noXXovg xai dyafrovg ygovovg" (d.) Kai
ev&etog xaTuoyav 6 Ttjg xaraoTuoecog to axgov Ttjg yXavttiog
tov paoiXitog xai noujaag gaofreXiov , inididcooi tm puoiXttrf

i. eiail&ovTat. ed. 18. tov rfc xar. cod.

transcunt , units in medio consistit. Signum ab Iraperatore post-


quain pracpositus acccpit, silentiario annuit , qui ad velum digres-
sug, magna voce clamat Leva, et cerimoniariuin adducit , inque
:

medio factionis collocat, iteruinque signo al) Iniperatore dato, prae-


positus magistro annuit) aut , si is pracaens non est, quaestori.
Quodsi vero pracfectus praetoiio ct quaestor patricii non sint, ante
s^nalum proprium velum ingrediuntur magistcr qnoquc signo ac-
:
,

cejito, cerinioiiiario annuens dicit: Comites , isquc disecssurus, ait:


,

Leva. Scnatores ingressi , adorant , suoquc singuli ordine adstauL


Ilursus linperator praeposito is magistro , magister iterum cerimo-
,

niario signum dat, et dicit: Praefecti. At is in velum procedeus ,


dicit: Leva, quo facto, expracfectus intrat, et postquam adoravit, ,

in ordine sno adstat. Posthac praeposito Impcrator , praepositus ce-


rimoniario annuit, qui dicit: lubete illi In mult a bonaque tempo-
, :

ra etc acclamant. (IV.) Statim cerimoniarius , comprehensa Iuipe-


ratoris tunica, rhoslhclium facit, idque huic tradit, ut, throno con-

Digitized by Google
DE GERIMON. AULAE BYZANT. I. 68. 3o7
07im$ dveXfhov iv tm oivxty, oq>Qay(fffl fter* avxov tov Xabv
xara Gvvrjfhiav. SfjQtyevo^evog ft, aSg nooet'gtjTat , vn av-
tcoV ndvxoov 6 flaaiXevg, i^egyexai xai dvig/exai iv tm xa-
Sh'ofiaxi, xai axdg efingoa&ev rov aivx^ov, oq>gayi%ei. rov Aa-
5ov ix y , nomxov fiev fiiaov , devxegov xbv xov Bevhov Sfj-

fiov, tqitov tov Ilgaatvov , xai xabetyxai ini tov civx^ov.


fisxa de xrjv ovfmXrjgtoaiv Trjg ev<prjfitag tov drjfiov xai Tmv
cxgaxevfidxmv vevei 6 fiaaiXivg t<£ ngamoatxra • 6 Sh ngai-
nooixog i^eXdxov e£a> tov xu&tofiaxog , loxuxai indvto x<ov
loftd&Qcov, xai ngoaxaXetxai xovg T6 nargixtovg TOvg xaxd avy-B
Tjdeiav ixxeXovvxag ngooxvvrjoiv , xai elaeX&ovxeg xaxu xr\v
xd%iv avxmv iv xut xa&wfxaxi , ngoaxvvovat toj fiaoiXtt t xai
liegxpprai vnegtv/ofievoi , xai Xaxavxat vnoxdxm twv pd-
&ga>v efingoodev Tt)g fieydXfjg nvXrjg. xai fiexd xr]v avfinXrj-

\SgwJW ndvxcov Xafidv vevfia 6 ngamooixog naga tov (laoi-


Xitog, i£eX&wv 7ax axat ndXtv hzdvco xcov pd&goov, xai y£t/ttMs.ia8.b
xotg Trjv ngoaxvvrjatv TsXioaoiv , oncog dntXdtooi iv Tatg av-
1
tov tu&oiv iv Totg axafivt'otg. TeXto&irxcov 6h Tav 6*
flat-
cov, avtaxaxat 6 (JaotXevg dnb tov aevx^ov , ol 6*k naxgtxtoi
loxai ol argaxrjyoi Xaxavxat iv Tiji tqixXi'vw , iv $ dgtaxa xfj
avxtj f^iioa 6 fiaotXevg, evdev xaxftae, xai drjgtyevo/ievog vnoC
Ttov dgyovxmv tov xovftovxXeiov, dtegytxat, avxoi tie vnegev-
yovxai „elg noXXovg xai aya&ovg ygovovg" xai eiatXdvvxog
tov paotXecog eig xov xotxcova avxov, Xapflavei 6 ngatnoaixog

17. dndxhaOt R., dntX$6vxts cod., dniXSovxai ed.

scenso, populum eo more solenni signet Stipatns ergo ab his omni-


bus , ut supra dixi , Imperator abit inque seuem suam revertitur , et
ante thronum constitutus , ter populum signat, primo quidem me-
dium, secundo Venetam , tertio Prasiuam factionem , rursusque in
throno residet Peracta vcro factionis et militum acclamatione, Im-
perator praoposito signura dat : is a throno progrcssus , supra in
gradibus stat, et patricios pro more adorantes advocat, qui suo
ordine ad thronum ingressi, Impcratorrm adorant, faustaque appro-
cati, diacedunt, et ante magnam portam infra ad gradus adstant
Peractis omnibus, pracpositus signum ab Impcratorc accipit, et ite-
Tum egressus, supra in gradibus ante magnam portam constitntus
eos f qui adorarunt , tit ad ordines suos in scamna discedant , adino-
net Actis vero quatuor palmis , Imperator e throno surgit, patricii
et strategi in triclinio, ubi Imperator co die convivium instituit,
utr inque adstant: ipse a cubiculi praefectis, longa ac felicia tcmpora
apprecantibus , stipatus , procedit. Ingresso autem cubicultim sunm
coronam praepositus a capite demit, ingressi a mandato vestitorcs,

Digitized by Google
3o8 CONSTANTINl PORPHYROGENITI
to at4/4fia anb rtjg xeyaXrjg avrov 9 xai eiasXSvvreg ol fte-
oryrogeg dno xsXevoecog, Xa/upuvovoi rr\v ^Aav/tfa, xai ££^o-
Xovrai* tid-' ovtooq s^tQ/sxai 6 puoiXevg, xai xafri&rai ini
rijg uuSag avrov rganetyg ueru xai (piXrnv, &v xsltvei, xai
dvaardg dno rov xXtpaoiov 6 ftaoiXtvg xai ulxqov dvanav-5
aag 9 ixtiixsrai, (i&XQ l S " v xa ndvra Iroiuaofhooiv iv rtji
171711*$.

D tttql TOU* folltyOV IjlllQ&QQptQV.

Etta tloeX&wv 6 rtjg xaraaraattog drjXot rto ngatnoo/rtp,


cog on unavru troiud sail, xai o ngainoairog SrjXot t<£j fiaoiXft'io
6 tie /JaaiXevg diig/erai 6*id rtjg Xi&tvijg oxuXag, xai eioipxercu
iv rtji xoitwvi avrov, xai ntgifidXXerai rrjv /Aaw'Ja avrov xai
to oriuua xard to eicofrog, xai drjoiyevopeyoq vno t« mv
aQXOVTWV rov xovpovxXsi'ov , itigx€Tal *ow orsyov tqi-
xh'vov. xai i%4QX eTai T< &
? p*yaX*$ tomcA/Voj, ^ dg una, i5 h
xai ardg ixeujs aua rmv dgx^vrmv rov xovfiovxXsiov , vtvsi
T(ji nQainooirq) , xuxtivog raj oanagioj, xai eloayu naiQixtovg
Ed.L. i8oxcu argarfjyovg , xai noooxvytjaavratv rov ftaoiXia, Xa^dvei
vevjua 6 ngainoairog nagu rov paoiXicog, xai Xiyei t
jc€Xev-
aare" xai £v&ia>g £§£X&6rreg l£a> rrjg nv'Xrjg ol re nary 1x10120
xai orgartjyoi utru r?jg ovyxXqrov f Xoravrat, svdcp xdxttat.
xai rov fiaotXdoog farwrog iv rfj nvXtj, mmovaiv ol ngoei-
grjfiepoi anuvisg, xai dvaordvrwv, Xappdvu vtvua 6 ngam6~

tunicam sum ant et abeunt. Sic deindc Impcrator cgrcditur , ct una


cum amicis, quo* invitari iussit, vencrandac mensac suae adsidct,
postquam a convivio surrcxit ct paululum quieyit, dum omnia ad
©quorum dccursionem parata (
tint, exspectak

DB VFSPERT1BA. BQCB4TB1 BBCUBSIOBB.

Post hacc ingressus ccrimoniarius pracposito , omnia parata esse,


nuntiat, propositus Irapcratori qui per lapideas sea las digrcssus ,
:

ciibiculiim suum intrat, tunica inuutus, coronara pro more stimit,


aque pracfectis cubiculo stipntus , per augustum triclinium, transit.
Inde ad magnum triclinium, ubi epulae instituuntur, una cum omni-
bus cubiculi pracfectis se confert, et praeposito , is ostiario, signum
flat, et patricios ac strategos adducit, qui postquam Imperatorem
adorarunt, praepositus, signo ab co dato, dicit: Iubete, statimquc
patricii ct stratcgi extra portam egressi, utrinque adstant In porta
,

autem- Imperatorc adstantc , dicti o nines in terram procidunt, qui


postquam surrexerc, praepositus siguum ab Imperatorc accipit, ac

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 68. 3o9
Gixog nana rov fiaatXitog, xai vsve* xo7 x/jg xaxaaxdaecog, xd-
xetvog Xdyei „xc Xsvaaxs avrot <te vnepct/'/oyrat to* /tfaai-

JU'a. (i?. ) '^tio xav ixetae firjQiyevo^ievog 6 flaoiXevg t>-Msi2o,t


fib

no T8 xaiv aQXpyxmv xov xovfiovxXftov , nuxgixt'av xs xai


^argax?jy(ov , av^frat iv TfJ xa&iofiaxi fiexd xwv xov xov-K
povxXetov dpyovxtov xai fivo fiayXafitxtov, onafraoimv flaoxa-
Xjwzvn xd fiicxgdXia y (pooovvxwv xai xd ana&ta avxwv , tog
iv exturno innoSoo/MM eico&aai noietv. xai dvsX&cbv iv r<j>

oivrty 6 fiaotXevg xai ocpgaytoag rov Xaov ix xoixov, xadi^c-


\oxai , xai fiexd xr\v ov/unXqQC&oiv xfjg £v<ptjjLitag rov Xaov
tQXerat 6 nftainboixog and xtXevoecog, xai vsvsi xoTg naxoi-
xtoig xai oxqaxijyotg, xai anioxexai exaoxog iv rjj avxov xd-
|c* re xai xa&ifiqa* fieiXqg yap iv rjj xoiavxp ru£ei egioxs-
rat 6 jiaaiXtvg, xai ov%i <og to nomt, xtXeo&bVxaiv fib xmv
\$xsoad(itov ftateov, uviaxarat 6 fiaotXevg anb xov oivx^ov, xuivC
naxQixt'wv xai oxQaxtjydov toxwxoov iv x(j> xoixXivy, iv i[t a-
f«rra, Zv&ev xuxttoe , xai firjoiyevofievog o paoiXsvg vno xs
xtov uqxovxcov xov xovpovxXeiov, &UQX fTal avxatr UV*-
xoi vncQevyovxai „eig noXXovg xai dyafhvg ^poyovs," xai
2ofiteX9a\v did xov axevov xQixXtvov ,
eiaiQ/jxai iv xio xotxwvi
avxov, xai unaXXd'£ag xijv xe xXavtfiu xai to oxiftfiu xaxd
to ovvrjfreg, neoifiuXXexat oayiov, xai xaxeQ/eiai did rov /uv-
oxixov xo/Xiov, xai fiiig/exai did 'xov avyovoxiiag xai xtjg

axpifiog xai xov xuixdyxov • fiqoiyevexai fib vno ndvxtov xov


oSxovpovxXeiov , earoaxwv tmv xe nQcoxoonad-aoioov xai xiav fia-
yXaftixoov iv ri} rjpixvxh'io xov xqixoy/ov tpnQOo&ev xov d-
6. fiayXapmZv 0na&aQta>y, pttoxtttfvxuv cJ.

ccrimoniario annuit, qui (licit: lubete ,


ipsi fclicia qiiaevia Impcra-
tori apprccaatur. (II.) Irapcrator a cubiculo pracfectis, patriciis et
«tratrgis atipatus, thronum cnra cubiculariia ct duobus manclavitis,
fpalhariia dc\tralia sua spathasque gostantibus , ut fa core in omni-
bus tkcursinnibus solcnt, conscenuit. Quo facto, ct populo tcr
signato , sede t , ct populi acclanialionc finita , pracpositus a man-
date cgrcditur, patriciis ct stratcgis signuni daturus, qui oranci
ad ordincm ac sedem suam disccdunt Vcspcri cuira hoc ritu , ct
non ut mane Impcrator proccdit. Pcractis quatuor palmis a tbro-
, ,

uo surgit, patriciis ct stratcgis in triclinii, ubi convivium eclcbrat,


utroque latere adstantibus, ct in obscquio praefectorum cubiculo
per mcdios, multa ct fclicia tcropora ipsi apprccantcs, transit,
perquc angustum triclinium digrcssus, cubiculum suum petit, ubi
tunica ct corona deposita, sagum pro more induit, perquc srere-
tam cochleam , augustcuio , apsidem et tricoachum proccdit. Cu-

Digitized by Google
3lO C0NSTANT1NI PORPHYROGENITl
yi'ov *Ia>dvvov. xai SiigysTcu b paaiXevg, dqgiysvofisvog v-
D 7io ray nQoetQijfidvav , $ia tov uvtov y/uixvxXiov , avroi 6h
vntQSvyovrai tov paoiXda, xui 6*uX&<ov Sid Ttjg yavojrfjg zrv-
Xrjg tov [tovo&VQOv xai Sia twv fiiafiaTtxtSv tcov ayiwv fi f

fiado/eraL iv tm xQvoOTQixXtvw , xai vntQtv%dutvoi iuydXa>g$


ol rov xovflovxXetov anavTsg to „tlg noXXovg xai ayadvvg
XQOvovg," £%£Q/ovrai, xai andoyovruLlxaarog uvtcov iv rtp
idty avrov oixy,

E<LL.i8i KEO. gfr'.

"Otfa <f«r naQatpvldiUtv t Innsxov dyopivov tqS xaraXdyov. io

UoooxaXovvxai ol tisffnorat Totq nQamoaivoig, xeXsvovreg


MJ iag. b fio&rjvai to /HrjXaQiov , tjtoi xqefjidoai to ndviov. o 6*b ngai-
nwiTog £&X$-d>v, ^ansX&s, pdXs avto"
Xdyei Trp d-eooaoitp*
o ds i%soybn£vog eQ/jrat eig to ardfia, tjyovv tig to Jl , xai
xarao(fiQayi%{ov, noit t rotfg aravqovg , xai dno tcov ixstas i5
dniQ/trai tig to devrtQOv xqituqiov , xuxstoe bftoi'mg xutcc-

o(pQayi%€i tqctov ini Tag dvgag, xai Xdyei tqi'tov fitydXfj qpco-
Bvjjr „ansX&e, pdXe avoo xai svfrdcog 6 xovor&didoiog xye-
fia to (HtjXov uvea t
xai 6 fiay^'avdoiog lata rd xdyxeXXa. 6
tie feoodoiog dno tojv ixeias xareQ/ojuevog, undQ/erat tig r0V2O
azavXov , xui Xararai fig rrjv qXiuv tov fisyuXov nvXwvog,
a. adroti om. ed. i3. &t00€Q«Q(<p coni. Leich. 20. ils ti
GTdpXov ed.

bicularii omncs cum comitantnr, protospatharii vero ct manda-


Titae in hemicyclo triconchi ante S. Ioannis aedem adstant A
dictis stipatus Impcrator, per idem hemicyclum transit, ipsis fau-
sta ci apprecantibus , perque canccllatam portam ct porticus qua-
draginta Sanctorum aureum triclinium intrat, ubi cubicularii omnes
alU voce ci acclamant: In longa et felicia temporal et sic ub-
eunt, ct singuli ad aedes suas disccdunt,

CAP. 69.
Observanda 4 quando equitatus Jit designatio.
Domini praepositos vocant , utque velarium dent sea pannum
suspendendum curcnt , praecipiunt. Pracpositus vero disccdit et ,

tesserario dicit Abi sursum proiice , atque sic tcsserarius ad statio-


: ,

nemcirci, quae form am litterac 77refert, acccdit, et tcr populumcru-


ce signat, inde ad secundam stationcm, ubi paritcr ad ianuas crucem
facit, terque magna voce exclamat: Abi sursum proiice; tunc cu-
,

stodiarius velum statim in superiori loco suspendit, et macbinarius


cancellos constituit Tesserarius ab eo loco deaceadit, stabulumquo

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 69- 31
xai Xifti utxoij, Trj qxovfj' „6*evre Zunnootev ,
naiSi'a, x<**-
Qtxs, ayw" xai dvTunoxntvovTai Xiyovrtg /u^yaAij (pojyfj
ndvTtg ol oxaflXqotavoi ^yaiotTt," tiza Xiyti 6 &ta>Qt]Tqg*
„&tov trjy vixqv i'ytr" tha ol oraflXrjaiavot' „to nQoaco-
Snop gov, ovodvtt,*' ol Tlodatvot ^oXvf.intt" ouottog tvfptj-
fiovat toy tov Xtvxov, ol de Jlvdatvot tov tov govoiov, xai
ndXtv Xtyti o &£o>qtjt7]S (ptovjj fieydXtj ,,&yi€ 9 TQiodytf" xai
dnoxQt'vovTai ndvrtg xai Xeyovoi* „viX7] tig to BdvtTOv " olC
TLqdatvot „ug to ILodotvov" 6 ^tojftjrijg »6*ionoiva Qtoto-
iox£* u 6 Xaog* „vi'xrj tig to BtvtTOV," ol ngdatvoi f ,fig
JO Il()dotVOV." 6 &€(OQt]Tqg* „TOV OT&VQOV ij ovvuutg*" 6
Xuog* „vtx?j tig to Biverov " ol ILodawoi f
,tig to II quo t-
vov" 6 &ta>Qt]Tijg' „Qtov Ttjv vt'xtjv to ngoaoonov aov,
ovQuvit," fladotvoi v 6Xvunit" ouot'tog tov (fuxvtova-
ol
iSqiov evcfrj/uovoL xai tov uiXQOnavirrjv. (B.) DfltTa de to
nXtjQw&qvat Tag tv<prj/mag tiatQyoutvog o dtaadoiog Xafipd-
ttt \6y(g ovvt]9itag avrov xgt&ijg Taydgta y xovuovXdxa xui
XOqtuqiov StuaTu y, xai tv&tcog uvuyoyos?, xai dni^ytTuiiy
tig tov tov Tloaeivov oxdpXov , xdxttas td ouota ixtsXaZv,
,f
2otvfrt€og 6*t Xiyovanv ol ^vwyoi* „vixqouTt Tag &vQag, tov-
itOTiv „do(paXioaTt xai tovtov ytvoutvov toTavtai ol dvo f

yvt'o/ot xai ol dvo uutoroosg xai ol dvo dtcoQrjrai , xui £m-


TQsnovoi Tovg OTUpXqoiavovg , xui txpdXXovoiv eva cxuotov

a. ayttai cod. Cf. R. ad pag. i85. C. 6. 17. Ouytj&iiac R., Gvv-


tj supcrscripto in fiuc 0- cod., ovy/j&ti ed. XQiO^g Rcisk.
ex. cot\. coinpendio, xQi&uyi cd. 19. tig id cd. ao. yi-
xr,aat cd.

ingressus ct ad limcn magnac portac


subsistens , voce subiuissa dicit 1
Eage , hue, filii stabularii oinucs data voce
rati, salve te, agile;
respondent: Salvele. Postca inspector: Dei victoriam habel; sta-
bulurii: Facieni tuam , coelcstis, Prasini: Olympie , codemque nio-
do albac , Prasiui russae factiouis principi acclainant. Rursus iUe
voceelata: Santte, ter tancte; cui oinncs respondent, ct dicunt:
Victoria Venetis, Prasiui: Prasinis. Inspector: Domina Deipara;
populos: Victoria Venttii; Prasini: Prasinis. Inspector: Crucis
potential populus: Victoria Venetis', Prasini: Prasinis. Inspector:
Dei victoriam Jacies tua , o coelestis , habet, Prasini: Olympie! Ut
vero factionario, ita et niicropannitae acclainant. (II.) Acclaraatione
finita, tesserarius accedit, et pro consuetudinc tria bordei cribra
accumulata totidemquc foeni fasciculos stimit , et statim ad Prasino-
rum stabulum abicHs, idem facit: tunc aurigac dicunt: Vincite ia-
nuas, id est: custodite. Quo facto, duo aurigac , totidem magistii
ft circeuscs slant, ct stabuiariis praccipiuat, ut in medium stabulum
3ia C0NSTA1NT1NI PORPHYROGEKlTI

Innov dg to pioov xov axdfiXov dnb xov ngmxov rov lo/a-


Ms i3o. aTOt;, xai focogovotv dftqtoxtgoi to owoinnov. feftijg Qingoiaxov-
xai ol dewgtjxai psxa xmv Ptjyagicov eig xovgohfovg xcov xgaxovv-
xeov qvioxcev, xai dfupoxtgot,, ol re fjvioyot, xai oi Pqydgiot xai
Ed.L. 1 8a<>t fowgrpai, egyovxai tig xo ogvaxogiov, fitxd Sh to ngosX-5
dttv xovg fjvioxovg dvigxsxai 6 $r\nagxpg fitxa oktyav 6rj-

fjLormv xaixwv Xoindiv yvXrjT&v, xai ovva&go'i^ofievoi ndvxsg


dvxipdXXovat ngog dXXrt Xovg xd xdyxeXXa xai xovg Innovg.
xgd^ovoi xovg &€tog^xdg 9 fva nugdataat
oi 6*h oqxpixidXtoi
xd xdyxeXXa xai xovg fnnovg, psxa is xo netgdoai xovrovgio
to xdyxeXXa 6 payyavagiog ivotyei ndvxa , ineiyovxog 6*e xov
TQifiovvov, xax&Qxovxat, ol xe yvtoxoi xai ol pvyydgioi xai ol
d-ttoQffrai xai 6 iniaTdxijg 9 xai eioigx 0 **011 dfiopoxsgot tig to
%gipovvdXiov*

B ITtQl Tfr tforac, n&s 6et xvXttiv.


x
i-

*loxiov 9 oxt jj ogva Xaxaxai iv xto fiiaojxov xgtfiovva-


h'ov, xai o qpaxxiovdgiog xi&et tig xd <paxviov xijg Hgvag xa
6vo oqtaigta xov fiigovg avtov ini xov xonov xov l$tov9 ev&a
xai xdfrrjxai, o/notag xovxo noiet xai 6 xov exigov fiioovg
waxxiovdgiog tig Sb to fiiaov xu&d&xai ix noooconov Tovao

ngamooixov oiXevxidgiog , fovxegog fiex* ixelvov 6 xgipovvog9


rgixog 6 xovgocog, cog ix noooanov xov dxxovag/ov, xixagxog

7. (fiXijtiSv etL 10. xotiiovg xd xdyxeXXa , 6 (i. ed. 18.


%6noy Mtov ed.

lingiilos cquos a primo ad ultimum dcducant, quos nam sani tint,


omncs inspiciunt. Vesperi autcm ci recuses cum bigariis ad victorum
aurignrum aedes se conferunt, ct utrique, turn aurigae, turn bigarii
ct inspectorcs ad uruatorium disccdtint Quo postquatn aurigae ac-
ccsserunt, demarchus cum factionariis nonnullis ct ceteris sodalibus
ascendit, et o nines ibi congregati cancellos ct equos inviccm coufo-
ruut ct inspiciunt Officiales vcro inspectores hortantur, ut cancel-
los et cquos cxamincnt ac teuton t, quo facto machinarius cancellos
omnes aperit, et, urgcutc tribuno , aurigae ct bigarii cuni inspecto-
fibus ct pracside descendant ac tribunal ingrcdiuntur.
«

DB URHA f QUOMOBO AOITARI DEBKAT.


Urna in medio tribunali constituta, factionarius duos globulos fa-


ctionis suae in stabulo eius loco proprio, ubi et sedem suam babet,
reponit ,
quod idem factionarius altcrius partis facit: in medio silen-
tiarius, personam praepositi sustinens, secundus post bunc tribuBus,
tcrtius cursor, quasi actuarii loco, quartus combinograpbua impe-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. 1.69. 3f3
$ paoiXixog xofiprjvoyodqjog , xat onio&ev rife oovag Svo xo^u-
Pitvoyodyot, tig Bevexov xai tig Iloaoivov, Smofhv tie xdav
xotmvxwy xofiPrpyoyodymy naotaxayxai ol oaxpixidXioi . ol <f«C
ijvio/ot ix nXayt'mv xa&e^ovxat, Svo evdey xat dvo ixe&ev,
Sxai fier* avxcov ol intoxdxai. elxa qjioovaw a^upoxsgot,
togqxqy hva, oloy fi&QOg fyst nooxi/uqaiv , tva xvh'ajj , tow o*b

toxaftevov iv rtj) Xappdvei yvwfiqv ray o**, xai Xeyei 0


/usocp,

,fio>g xeXevexs, Inndgia xd ngo^sv'^avra xai yvrngt^oueva eoog


Sxov (i/srs, xai exofiev" xai avvxag'dfievog 6 &£toQqrtjg f Xi-
loyet ngog ro&g ijvioxovg* „nag xeXevexe" xai ev&soog atgsi
xd dno xov (paxviov, xai pdXXei adxd eig xtjv oq-
<J<paiQi'a

vav, xai xvXi'ei xqixqv, xai olov av xaXd&Q oqjaioi'ov,


%stcu, xai evSicog 6gt%ovai f xai ovofid^ovaiv d/iqjoxegot xovgD
dourxeoovg xmv <T patmv, xai aroi/ovvreg ixpcu'vovai , xai a-Ms.i3o.b
iSviQXomai elq to dofiaxovovov, xai dmpdXXovxeg ngog dXXijXovg
aroixovai rag xgiyag, xa>y &eag?jxtov dfigtoxignv anegxofiivtov
xai igxopivojv, ftexa xov fiaatXixov xouptjvoygdipov dnoaxotxov-
Gt xa pata oXa. ( 2?.) Kai xjj etoifep avsQ/ovxat. ol dqfxagx 01
iv xtji fitydXffj xgixXi'vw xov xvaioxcogt'ov , xai iidoxat, exeZae
2oro nigaxov % xai el eyovai xi ngog dXhjXovg ol Sjjfiagx°h
Xafi fiavovoiy ixstae Si'xtjv xaxevmmov xcoy ngatnoo/xtov , xai
and rav ixeZae xaxegxovxat °* $v0 ^f^QX^t exaaxog €&Ed.L.i83
tijv iSiav 6tao(pay^v f xai ag>gayi%ei exaaxog joy i'dioy dtjftov
m

i5. 7Tq6( dXXijXovs, aro*^otia* xde oxgtyas xtiy tetoo. ed.

ratorius, et pone urnam duo combinographi , anus Venetae, alter


Prasinae, adsident, a tergo horum combinographorum officiates ad-
tant> Aurigae in lateribus , duo in uno , totidcm in altero, cumquc
ipsis praefecti, consident Tunc omnes inspcctorcm unum, cuius
ncmpc faciio praecipuam dignitatem habet, adducunt, ut urnam mo-
yeat: is in medio oonstitutus, sentcntiam bos quatuor rogat et
dicit: Quomodo iubeti* t equos instructos probatosque uti vos habe-
tis , et nos habemus. Quae postquam inspector ordiuavit, ad auri-
gas dicit -.Quomodo iubetis ; et statim globos a stabulo toliit, eosque
in urnam pruiicit qua tcr agitata, quicunquc globulus remausit,
,

exit, ctsubito dcGniuut, ac vocant omnes sinistros quatuor palmarum ,


et ordine disccdunt , inquc urnatorium se rccipiunt, ubi trigas suaa
inter se comparantet ordinant, dum inspectorcs abcunt et veniunt,
cumquc impcratorio combinograpbo palmas omnes ordine disponunt.
(II.) Mane demarcbi ad magnum triclinium quacsloris veniunt, ubi
]>ara turn datur, et si forte demarchi litem aliquam inter ac habent,
causa ibi coram praeposilis dirimitur undc duo dcmardii, unusquis-
,

que ad locum, ubi populum signarc solet, discedunt, suamquc fa-


ctionem tribus crucibua signanU Quo peracto , populus factionls di-

Digitized by Google
3l4 CONSTANJINI PORPHYROGEN1TI
uya TQimv axavqwv . xai Xiyet 6 Xaog unit tov d*qpow
a ol to xvqi • „#atyfi oXfj qftioa oqtteoov, xaXq oov q/utga
ytvcrat" xai tv&icoq Xdyovaiv oi xodxzat exdatov dtjjiov

ano „xaXmg y\&e &soardnxcoy 6 SovXog* xaXvog


qy&oyytjg*
jjX9e TiQofioXrj cJsQyeTwv* xaXmg ijXtev 6 ngmToana^dotog^
jmy tieonoxmv b tinqxoog" rav 6*6 dqiidoyw avtQ/Ofiivtov
ngog rovg iStovg drfrtovg, dndgyerai 6 Xaog txaaxov Srfiov
uneXauxbv n. <T- „oi Tqy u£tav deo&sy dliodorwg Xa-
B/foVrec, (hoorecpttg evtQyhai, olg nQoaqpiXiaraiov xai oixeto-
no&rjTOv 6ovXoy as itioiaoav oqfuooy ev vncgrigatg u^tatgio
nQWTOona&aQtov hrttpoy xai SqpaQXoy ina'£i'a>g , onrng av
evTvyjogg nxtjrtxmg, 6 fetva jyunrjuivs, tov xuvaiopdysTOv
6fj/uov 9 " ol nodaivot, „XQvotonQaatvoy." xai ore dvdX^p
hcaaxog twv StjjuaQxav ™v *o*u>* dtjftov, Uyovoiv oi x$d~
xjat kxdaxov dqfjtov „xaXijv rjfiioay noiqomfxey ol ZteWrouS
(ttrd tov dqfidgyov" oi Jlodatvot 6fiotojg xai evd'img Xs-
m

yovaiv xQiadixov „TQiu$a vfivr/aoyfitv oi Biveroi, (ot Jlpa-


otvoiy) toy deanoxtjy tov navxog xai Qsov tjfJiwv , ftiav uot-
CatQSToy &£OTtjTa, Tqv TQtavnoaraToy ityvatav, xai dvvafiiy
nod ndvttoy t»v aitovay vnaQxovaay , xai eig ndvxug xovg-io
aiojvag 6ia/*b>ovouv, <pmg vnaqyet TQioqXioy , oY o$ xai o
xoafiog (pcoTiXsrai, Qiov inovgdytov do'id^oo^tv tov ex Tijg
Tiag&dvov ttfJiZv dvautXavTa' opvaet ydg vnagytov (piXdv&yoy-
6. o om. ed. 9. &toott<p&lls cd. la. nyanr^lvai cod.
a3. (ptJaiy ed.

cit:Salve, lota dies hodiernal Pulchra tibi lux oritur. Cantor**


singularum factionum modalata voce: Feliciter advenit servus prin-
cipum , <t Deo coronatorum ! Feliciter venit a beneficis principibus
promotus! Feliciter venit protospatharius Dominis obsequens.^ Dc-
marchis vcro ad factioncs «ua$ acccdentibua , populns uuiuacuiusque
factionis apelalicum toni obi. IV orditur Qui ex merilo dignitatem
:

divinitut acceperunt, a Deo coronati benefactores , ut amiciuimum


et desideratum servum , te hodie in excelsior i fasti gio , protospatha-
rium illustrem et demarchum, pro merito constituerunt , ut vi-
ctoriis tuts, o dilecte N., felicem reddas populum renetum; Praaini
Prasinum. Et quando singuli demarchi ad suam faclioncm acces-
svrCy cantores factionum uicunt: Faustam hodie laetamque diem
Veneti cum tribuno trans igamus Pra«ini similiter.
;
Ac statiin
bymuiim in bonorem trinitatis rccitant: Trinitatem nos Veneti
{PrasinlJ canamus , Dominum universi Deumque nostrum, unam
indivisam divinitalem 3 ter - substantiate m maiestatem et potesta-
tem, ante omnia saecuta existentem, inque omnia saecula perman-
suram ! Lumen hoc quasi triplicis solis est , quo orbis illuminalur .
Dewn coeleiUm , ex virgine nobis natum, ceUbremus, qui, cum

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAOT. I. 69. 3l5
nog, ar&Qomog yevta&ui xar^/Wt, tov noonaTo^a qvodpievog
tov uq/mov nuoamcouuTOg, xui xoopov oXov tjXirjoB.d6%a rjj

avrov dya&orrju." (T.) Kai Xiyovotv oi xodxTai' „Kvqu, Ms.i3i. a


0 16 gov 6 deftu xai 6 detva TOvg fiaoiXetg rcoV 'Pcofiut'tov D
5o Xaog ex y y ,KvQte, ooHoov." oi xgdxraf „Tttg avyovorag
poji&rjaop, 6 iv xQtdtii vfuvovpiBvog*" 6 Xaog ix y „Kvqis,
cvaoov," oi xgdxraf „TOvg noQqjvQoyewfjrovg
qpvXa^ov, 6
iv ovgavotg Xaog ix y „KvQie , atooov."
do%atypsvog'" 6
01 xodxzctf „av%ei to (iaoiXstov, av%st xai to B&vstov" o
icXaog ix y „Kvgis, odioov" xai TOtoaytd^ovrog tov ogydvov,
Xiyovotv oi xqdxrai* „TDiodyie , Poq&qoov TOvg tieonoTag*"
o Xaog ix y „TQtauyi8." ol xquxtui •
tt xai ov avTOvg
qutisvoov mi ndof" xai 6 Xaog Ofiottog ix tqitov, „ttX«o- Ed. L. i 84
vd^cov Ttjg ^oyrjg uvtojv XQOVovg**' 6 Xaog Sfiotcog ix tq/tov.
i5oi xodxrai* „ovv avyovaxuig cvosfiioi q>iXo&ioig*" 6 Xaog
tfioicog ix y\ oi xquxtui •
n *<*i Bcvstqjv tojv yvrjoicov i)^o3v
rcov dovXw'* xai 6 Xaog ofiotoog ix y, oi xqdxjai so m
„ayis , TQiodyts, TOvg SeonoTug qpvXa%ov" 6 Xaog ofiottog
ix y. oi xodxrat* „nvtvpia to navdytov, Tug avyovarag
moxhtuoov" 6 Xaog oi so* „nv€v(ia to navdytov" oi xouxrar
„uqTijo tov Qsov ijfidiv, TOvg nonqjvooysvvqTOvg qjvXu£ov"
6 Xaog oi io ^fi^TrjQ tov Qeov qpuov." oi xodxrar „Kvote9
farjv aorwv did Ttjv gw^v jfjueov" 6 Xaog oi so* „Kvote,
faijjy avrmy did ttjv ^toijv jjfiwv. (J,) Tmv 8k foonOTmvto

natura sua hominutn amantissimut sit , homo fieri voluit primoque


parente noslro ab antiquo peccato liberato totum mundum misera- ,

tus est. Gloria ipsius bonitati. (III.) Cantores dicunt: Domine >
N. N. Eomanorum Imperatores conserva; populus tcr: Domine, ser-
va. Cantores Qui in trinitate celebraris, Augustas adiuva ! popu-
:

lus ter: Domine, serva. Cantores: Porphjrrogenitos custodi, tu,


qui in coelis laudarisl populus ter: Domine serva ! Cantores: Auge .

imperii j auge Venetorum felicilatem ! populus tcr: Domine, serva!


Tunc organo trisagium modulantc , cantores dicunt: Ter sancte f Do-
minos adiuva! populus ter: Ter sancte. Cantores: Tu in omnibus
curam eorum gen?/ populus cadem ter. Adaugcns tempora vitae
ipsorum j sic populus tcr. Cantores: Cum Imperatricibus piis Dei-
que amantibus populus cadem ter. Cantores
;
Cum Venetis humil- :

limis servis vestris; populus similiter. Cantores: Sancte, ter san-


cte, Dominos tuere eadem populus ter repetit.
; Cantores: Spiritus
sanctissime , Augustas protege! populus: Spiritus sanctissime. Can-
tores: Mater Dei nostri, Porphjrrogenitos custodi', populus: Mater
Dei nostri. Cantores: Domine, vitam eorum per nostrum vitam
ai4$e! populus; Into, Domine , vitam eorum per nostrum! (IV.) Sic

Digitized by Google
3l6 CONSTANTINI PORPH YR OGENITI
xd tlwBx>Ta xrjg xd%tcog nQaxxovroov xai fieXXovxtov uvtivai
ini xov xadtafxaxog , 'nottt 6 axxovdqiog to aiatov, xai si
fitv s/ei 6 JBivsxog nnoxtfitjutv ,
Xiyovatv oi xovxojv xgdxxat*
Jt dvdxetXov jj evdsog (laoiXtta 9 " el $6 oi Ilouaivoi, Xiyov-
atv „dvdxeiXov rj ixXoyff xrjg xqiddog*"b Xabg ix y „a-5
ydxstXov." oi xqdxxai* 9t
dvdxetXov 6 deiva xai 6 Suva av-
yovaxai xdhr 'Pmpafov* 6 Xabg ix y „dvdxeiXov" oi xqu-
xrof „dvdx€tXov oi Seodnovxtg xov Kvotov" 6 Xabg ix
Cy „dvdxeiXov." ol xodxxw 9
,dvdxetXov oi Jfcooxtnxoi <fc-

anoxai avv xatg avyovoxaig*" 6 Xabg ix y „dvdxHXov." xai 10


ti& ovxwg Xiyovaiv dneXaxtxbv tigopiixov jr. a • „to dto-

nQofihfxop xqdxog xijg vfisxigag dvdSog, 6 tieiva avxoxqaxatQ


xai o Setva q J62;a xijg nog <pv gag , ixXdfttf/axe ini dovXovg
yvfjotovg, tvqtgatvovxtg, dtonoxat, xov Xabv vfiidiv" xai ndXiv
Xdyovutv oi xqaxxai* „dvdxtiXov to dg&odo^ov xgdtog*" oi5
Xabg ix y „dvdx£iXov" oi xqdxxas 9 „dvdxtiXop x<ov 'Pm-
paiwy 6 nb&og*" 6 Xabg ix y 9 ,dvdxetXov.*' oi xqdxxai*
„uvdxetXov *J X&ga tjftuiv xai o*d§(r" 0 Xabg ix y „dvdxuXov"
Do* xodxxar „dvdxaXov 6 ittva xai 0 fotva avxoxodxoqsg 'Fco-
M3.iJi.bA<«<W-" ydoyyti xai b Xabgixy „dvdxHXov" (E.) Twv b*s <fe-2©
onoxwv dviovxmv ini xov xudfofiaxog xai ioxapiva>v iftnQOo&ev
tov aevx^ov, xaxao(pqayt%ovai find to axqov xmv yXuvtdttov
avxmv, nomxov ftbv ftioov, ijyovv xb fttoodtfitjv, entuu xov xov
Bsvgxov tifjpov sixf ovxmg xov xov Jlqaaivov 9
xai JjJ xwv

aa. pud cod. a3. ptoodq/uov ed.

Domini ritus solenne* celebrant, dumquc thronum conscensuri sunt,


actuariui prcces instituit , et si Veueti praecipuam dignitatem ha bent,
cantorcs coram dicunt: Exorere , divina maiestas! Prasini Exorere :

triniiati* tlectio! populus ter: Exorert! Cantores: Exoriantur N.


N. Jugustae Romanorum! populus ter: Exoriantur! Cantorcs: Ex-
oriantur famuli Domini! populus ter: Exoriantur! Cantorcs: Ex-
oriantur a Deo coronati Domini cum Imperatricibus ! populus ter:
Exoriantur! Tunc apelaticutn cursorium hymnum toni obi. IV:
A Deo firmatum robur utriusque vestrum, N. Imperator et Pf. gloria,
purpura*, illustrate radiis vestrit vobis servos addictos J exhilarate*
Domini, populism vestrum! Cantores iterum Exorere , robur rectae :

Jidei ! populus ter: Exorere! Cantores Exorere, desiderium Romano-


:

rum ! populus ter Exorere! Cantores Exorere gaudium et gloria no-


: :

stra! populus ter: Exorere! Cantorcs Exorere N.N. Imperator Roma-


:

tiorum! populus clamattcr: Exorere! (V.) Postquam vero Domini in


suggestum ascenderuntet ante thronum stant, cxtrema tunica sua pri-
mo populum niedium scu in medio constitutum , deinde Vcuetum , po-

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BYZAOT. I. 60. 3l7
tiionormv atpQayt^ovrar 9 Xiyovoir ol drjfiof 9f aytos f aytos9
aytos." ol xgdxrat „noX\u ,
noAJld, 7ioUa«" 6 Aadf „ttoA-
Xd srrj iig noXXd." oi xqdxruf „o (fefra xa/ d dura g>(-E<LL. i85
lo/^wn-o* , *y toy yixar« x«u 6 Aaoff «c y 6point;, xai
fat nQorijuijotr 9 Xiyovoir „ovodvw" xai 6 a*-
rig „crrdyov rixais rovg fiaoiUts four." xai o arris
tovg ovfiPaoiXevoov" xai 6 arris „jJ Qovota rj arm" xai
6 drrig 9 ,xoofton69'tjr0f" xai o arris ,>JMftqoao&$ Qeov <pi-
Xar&Qtoniar." ol Flodaivoi n T7jr avorihv i^ovoi'av" xai S
lodm'g* yy^/ustg o*if to orgaroneda, nd>s tgonoioeopitr noXspt-
ovs^ ol Ilodairof 99rov arhf/arrog rovs 6son6ras 'Pto/nai-
eov Qeov qpvXdrTOvras r*jr niartr 9 xai ryv tvyycoftoovnjr

foonozoov," xai Xiyovoir ol xgdxrat 99 noXXa9 noXXd, noXXd*'*


6 Xaos „noXXa ertj eig noXXd" oi xgdxrat* „noXXoi vftZr
i5/oovoi, to ngopXtjfia rijs xotdSos**' TLgdotrof ol ,,17 ixXo-u
yq z/js TQiaSosJ' 0 Xaos ix y „noXXoi tipPr ^aw" ol
Ugdaivof „ayts" ol xgdxrat • 9t noXXoi vpttr £(>oW, o
detra xai 6 SsFva avroxgdtogts 'Papai'mr^' 0 Xaos i« /
„7ioUw vfur xQ°v° u " °* ^Qaxrai* „noXXoi vfttr XQ ovo h °*
lofhodnovTsq rov Kvgtov" 6 Xaos ix y 9fnoXXoi vfitr xqo-
rou" xai ndXir Xiyovoir ol xgdxrat* 99 n6oqr xa Q°^ v fa 1 *J
xoXtrsia , on fiXinft rovs iSiovs Leonoras <p&oyyti xai o
Xaos ** y' 99 noXXrjr sx 81 X a Q*** $ noXirsia." ol xgdxrat*
„vfi£ig vnaQxsxe 17 Xa Q°^ ™* 'Pojfia/ojr 0 Xabs i* y

5. Pro drrlc, h. e. drxtos , ed. ubiqne dp its, 1% (pvldxxor-


tt£ ed.

stremo Prasinnm signant, miod dam agunt, factiones acdamant:


Saneius t tanctus , sanctut ! Gantores MuUot , multos , multos ; po-
:

paltit : Multos anno* in multos I Cantorc*: N. N. Christi amantes,


in Deo vinciu ! populus eadem ter posU ea factio , quae rcliquis
:

antefertur, dicit: Coelestis! rcspondet altera: Victories lmperatores


nostros coronal Factio prior Cum his regnum gere I altera Potestas
: :

suprema. Respondet superior: Orbis desiderium! altera: Divinam


clementiam imitaminil Prasina: Supremam maiestatem ! altera faclio:
No* vero, o exercinis, quomodo hostes superabimus? Praaini Dei, :

qui Dominos Romanorum coronavit , ft Jem, et aequitatem dominorum


servantes. Porro cantorcs: Multos, multos, multos! populus Multos :

annos in multos! Cantorcs Multa vobis tempora, propugnaculum


trinitatis! Prasini: Eleclio trinitatis ! populus ter: Multa vobis tem-
poral Prasini: Sancte ! Cantores: Multa vobis tempora, N. N. lm-
peratores Romanorum ! populus ter Multa vobis tempora ! Cantores
:

Multa vobis tempora , famuli Domini! populus ter Multa vobis (em- :

Digitized by Google
3l8 CONSTANT INI PORPHYROGENITI
yts." ol xodxrai* 9t vfittg
indg/jns 6 nodvg tw Ttofiat-
o Xaog ix y „ayu." xai otov ptioog fyu ngorifiTjOiv ,
Xiyovatv oi tovtov xodxraf „o 6tVv* xai 6 Setva <piXo-
C/QiOTOi, iv 0fw vixuts xai 6 Xaog ix y, to avid 6k Xd-
yd xai 6 dvxig drj/uog, o/uoi'cogxai 6 rov Xevxov xai 6 tov5
Qovotov, xai dnoxotvovrai. dfx<p6rcQOi oi drjfioi xai Xiyovoiv
„o $sZi?a xai 6 SsZva avyovaxoi jovfifcxag." xai d fisv syti
o Bsvsvog nQOitfitjatv , Xiyovoiv oi tovtov xqaxraf „ot Tijg
ovyxXyTOv, iystoso&s • TOvg Seonorag cvgoi/tfda xai 6 Xx»-
6g Ofxotcog ix y* ti SI tyu 6 Iloousivog ttjv ngOTifirjaiv, X4-io

yovatv oi tovtov xodxraf „oi to5j> ne SaTOvodiv , iyet'psofh
Ms.i3a.arot)? dttmoTag €v£(6fi£&a'" xai 6 Xaog b/uot'cog ix y. ol

xgdxrai «o- „vtSv (piXovvrcov fjitag noXXd tu 6Trj*" xai nd-


Xtv „t<5v 6*h fjLiaovvTtov ijfidg xaxd tu tnj % " xai 6 Xaog ofioi-

D cog ix y* (g.) TavTa Xiyovoiv xai oi Xoinoi Sfjfioi, xa/i5


dnoxgtvorrat ndvreg, xai Xiyovoiv* 9) unuy%ixai tog 6 'Iov-
6dg 6 firj qpiXwv TOvg itii'ovg SeonoTag'" xai 6 Xaog Ofioieog
ix tqitov , xai £v&ia>g avXtt to ogyavov , xai otov fiigog *-
%u dno xnaxrav
nQOTfafjoiv , Xiyei qjcovqv nX. a* «v/a-
Xgiorb 6 Qeog yucov, tio diaoxtdd^ovTi povXdgio
qioTOvfxiv ooi,
Ed.L. tQftidvav xai ovvtqi'Bovti noXspiovg, ort ipcydXvvag ra &av-
fidou* aov ini t6v Xaov gov , Svvari. TOvg yuo iy&oovg 17-
(uov vj%ord%ag iv if) dvvdfjiti aov, vipwaag to xsgag twv m-

1. Verba: ol xqdxxas' „tfptTc tSndQXttt <f nd&oe rtuv 'PufiaCtoy"


6 lads ix y' „^y*«." om. cd. 3. lo^rwy cd. p. iyiiQCG&e-
TO»)fftitan. R., iyttQeotot* tow? foait. cod ct edL 19.
UyovOi ifwvqc dnd xqdxiat, cd.

pora. Rursus cantorcs: Quanto non gaudio civitas exsultat, dam


Dominoi suot intuetur I clamat ot populus tcr: Insigni laetitia civi-
tas exsultat. Cantorcs Vbs gaudium fiomanorum estis
: populus ter ;

Sancte- Cantorcs: Vo» estis desiderium Bomanorum; populus tcr: San-


tte\ ct quaccunquc factio reliquis antcccllit, eius cantorcs dicunt: FT.
JV. Christi amantes , in Deo vincite; hoc item populus ct opposita
, factio , alba quoquc ct rnssa , rcpctunt, quibus utcrque populus re-
spondent ct dicunt : N. N. Augusti , tu vine a si ct si Vcncti praecipu-
am laudem habent, cantorcs corum dicunt: Senatores surgite, Domi-
ni s bene precemur) sic ct populus tcr. Si vcro Prasini maiori di-
corum dicunt: Pedaturae murorum, resuscitemi-
gnitate sunt, cantorcs
ni, Dominos precemur\ sic e tiara populus tcr. Cantorcs: Multos
annos amicis nostris! ct rursus: Mala ternpora inimicis nostris! sic
populus ter. (IV.) Hacc ctiam rcliquac factioncs dicunt, quibus o-
mncs hunc in modum respondent: Ut Iudasolim, suffocetur, qui Dth-
minos suos non amat\ hoc idem populus tcr repctit, ac stalim orga-

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 69. 3l9
cncov ftaatXicov yudiv notofietau; T?jg Texov'aijg rre, cog jiovog
noXviXeog" xai t1$* ovxtoq Xiyovatv xquxtui to i%d6*tov
ol
„va*uia '" 6 Xaog • <?o£a£ opidv at, XQiari." ol xgdxrai „f a-
yd'" 6 Xaog „(taaiXev rtov aitovotv" ol xquxtcu „vavd'"
5o Xaog „piovoy£Vtj Xoye tov naroog" ol xquxtul 9t dvavd'ia*"
6 Xaog „ort insaxiyjco xai itptOTtaag" "
oi xoaxiat „vavd %

6 Xaog 9i TOV Xaov oov." ol xquxtui „uytw" 6 Xaog „xai iv


ljj Svvdpiu oov uni}\Xa%ag quag," ol xquxtui „vavdia*" o
Xaog „xai nQoaqyayeg fang" ol xquxtui yj *avuia*" 6 Xa-
\oog „t<m Beta xui naxQi'" ol xquxtui fJ dvavdta*" 6 Xaog „fts-B
onefa" ol xquxtui it dvavuia*" 6 Xaog „a\g p6vog navro-
dvvapiog" xai ovTtog Xiyti 6 Xaog anag* „itoXvxq6viov
noujaet 6 Qeog rrjv uytav paatXttav," Itniov , or* td avxd
Xiyti xai o am; tffjpiog. xai ndXiv 6 e^otv nQOTt'ftfjaiv Xi-
i5y« „vii'" xai 6 dvrig „Qtov." xai 6 avxig „vtxt]" y* xai
fifr' ovTcag Xiyovatv ol xquxtui* „uyit 9
TQiadytt, £a>j/t» xai
do*av dog adxotg" xai ndXiv 6 s/cov nQori/urjaiv Xiytf „8
Porft&v zovg itanoTag*" xui o uvrig 99 eJg o Qtog," xai o
arris „av avrovs a&oov" xai aXXog „vai KvQte" oftotag
lo/ui ol uixQoi dtjLioi rd uvrd Xiyovat, xai dnoxQivovrat ol

tojv fuydXcov drjLuoy, xai Xiyovatv ix y* „tovg y o6vovg av-C


m

3. rdyu cd. passim. io. fitotutq coni. R.

nam pulsatur, ct quaecunque factio praccipuc diligitur et probatur,


ea phonam dicit cantorum ore; voce toni obi. I. dicunt: Gratias tibi,
Christe Deus noster , persolvimu* , quod consilia gentium dissipas,
hostes conteris, et miracula tua in populo tuo, o potentissime, ampli-
fied*. Inimicos enim nostros tua potentia subiecisti, cornu fidelium
Imperatorum nostrorum munere genitricis tuae , ut solus plenus
misericordia , exaltasti. Postca cantores modulantur Nanaia; po-
pular: Laudamus re, Christe. Cantores: Nana; populus: Impera-
tor sacculoruml Cantores: Nana; popului: Unigenitum Patris ver-
bum! Cantores: Ananaia; populus: Quod respexisti et illustrasti.
Cantores: Nana; populus: Populum tuum. Cantores; Sancta I po-
pulus: Et potestate tua nos liberdsti. Cantores: Nanaia\ populus:
Et adduxisti nos. Cantores Nanaia ; populus : Deo et Patri. Can-
:

tores: Ananaia; populus: Mediatrix. Cantores: Ananaia; populus:


Ut solus omnipotens. Sic et omnis populus postea dicit: Atternam
lie us sacram maiestatem esse iubeat! Eadem quoque altera factio
recitat, et quae superior est, dicit: Fili y altera.* Vei; prior: Vi-
ctoria ter. Postea cantores Sancte , ter sancte , vitam ipsis et glo-
:

riarn tribue J Rursus , quae superior habetur Tu , qui Dominoe :

adiuvas! altera: Unus Deus ! prior: Tu ipsos conserva! altera:


Imo Do/nine. Sic et minores popull dicunt , quibus maiorcs rcspon-

Digitized by Google
3tlO GONSTANTINI PORPH^ROGENITI
wcov nXy9wo>." tl9' ovxtog Xfyovxai xd xotXQia xai rd r&*
xodXtxxa xd xfj eOQxfj dofio^ovxa 9 oV fjv xai to tTtnofyofuop
tytyovsu

"Axxa inl ytxp rtov $vi6x<ov*

Aiyovatv ol xgdxxai „no\ld, noXXd, noXXu*" o Xa6g5


„noXXu sxtj tig noXXd" ol xodxxar 99 xaXmg jjXdtxe, fooori-
nxeov ol fiovXoi*" xai o Xaog y 9i xaXcog yXdexe." ol xgd-
Dxxaf 99 xaXwg ?jX$txe 9 TtQoftoXrj 6v$gy$xav xai 8 Xaog y
M5.i3a.b, ; xaA(0£ jjX&txt." ol xodxxai' 9J xaXd>g tjXd'tg , ovodvte, ftexd
vtxqg," ol IIowjlvoi
oXvftm$ xai 8 Xaog y „xaXco;io
99
ti9 '

tfXd-tg." ol xaXag yXd*g 9 Ixuau vixqoag," oi


xgdxxai • 99

ngdotvoi 99 dvaxiXXav 6 Xaog y „xaX<Sg qXfhg." ol xoa-


n
xrai" 99 xd ioa alxovfte9a xrjg ix Bsov vt'xqg vftav ol
Jlgdaivof 99xovxo ioxtv ix Qeov vtxijoai**' 8 Xaog y „xa-
Xmg qXfreg." ol xgdxxai 99 noXXd 9 noXXd , noXXd** 8 XaogtS
9
,noXXd ixq eig noXXd" xai oxs Xafipdvovoiv ol fptioxot, xd
E<LL * l8 7«ra#Aa, Xiyovotv ol xgdxxai* noXXoi vptv xq6voi ly-
99 9 jj

&eog fiaoiXeia*" ol Jlgdoivoi* 99


ij ixXoytj xrt g xgidSog^' o
Xaog ix y 99
ayis" ol xgdxxai" 79
noXXoi \>(xty %govoi 9 ol
&£<)dnovx£g xov Kvgi'ov" 8 Xaog y 9J ol Tlgdoivo&o
ayis*"

9i ayu." ol xgdxxai* 9)
noXXoi vfA.iv 8 dttva xai 8
%govoi t

dstva avyovoxai xwv Pot>/Ltat'(OV xai 8 Xaog ix y „noX\oi
vfiiv ^oovof" oi Ilgdoivoi* „ayi«." ol xgdxxai* 9i noX~
16. to fna&la ed.
dent , et ter dicunt : Tempora eorwn adauge. Postremo trilexia et
tetralecta festo diei, ob quern decursio equestris inslituta est* con-
grua, rccitantur.

iCTA IH VICTORIA ATJMOAftUM;

Dicunt can tores: Multot , multot, multot t populus: Multot


annos in multot. Cantores: Feliciter venistis, servi a Deo corona-
torum ! populus ter Feliciter venistis ! Cantores Feliciter veni-
: :

stis, a benejicit principibus promoti! populus ter: Feliciter veni-


stis 1 Can tores: Feliciter venisti, o coelestis, cum victoria! Pra-
sini :Olympic I populus ter Feliciter venisti 1 Cantores Feliciter
: :

venisti, victor strenue , Prasini: Exoriens; populus ter: Feliciter


venisti. Cantores: Frecamur , ut similia vestrae ex Deo victor iae
nobis eveniant ! Prasini: Hoc est per Deum vincere; populus ter:
Feliciter venisti. Cantores: Mullos , multos, multos! populus:
M altos annos in multos-J Dura vcro aurigae pracmia victoriae ac-
cipiunt , cantores dicunt: Longa vobis tempora, divina maiestas
Prasini: Electio trinitatis ! populus ter: Sancte ! Cantores: Longa

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. 1.69. 3a I
i

Xoi vfitv xqovoi, oi Seonoxai, avv xalg avyovaxaig xai xotg


noQtpvQOycwijTOts*" 6 Xabg ex y „noXXoi vpitv XQo^vot^ oi

Jlodatvoi' „ayit" oi xgdxxaf 9j


noXXoi vfilv xQ°vot. xu
xgtu x($ OvQavioi (
oi flndaivoi „tw VXv/*7ii(p xai o
$Xabg ix y „noXXoi vfttv yoovoil* oi xodxxat* Kvot£ 9 acu-B
99

aoy rov£ titonoxag 'Pa^ua/W °" o Aao£ ix y 9f Kvote 9 aco-


oov" oi xqaxxat* „to i'aa, deonoiui, xrjg vt'xrjg vftav**' 6
Xabg ix y ,,Kvqis , atoaov." oi xgdxxui* KvQie 9 atoaov Jy
1
xovg ix oov iaxefifjtivovg* * 6 Xadg ix y „Kvoie 9 aaioov."
ioo< xquxtcu* „Kvqu, aojaov to ajlovrog raJy vnyxoav" 6
Xubg ix y „Kvqis, a<5oov" oi xodxxaf t9 xd i'aa, dsanbxat 9
xd xfjg ovyxXrt xov" 6 Xabg ix y, oi xgdxxaf f ,xdg
oftot'cog

vtxag vfitov nXq&vvei 6 StZog Xoyog" 6 Xabg ix y 6f.totcogm


oi xguxxac „tj avyxXrjxog qptXtl vpug iv bftovotu" 6 Xubg
\5i* y ,j«V^-" oi xodxxar „ro i'aa, tieanoxat, xr,g vt'xrjg vpitSv
,t
xaxd paopdotov" 6 Xabg ix y opotatg f,ayw oi JlQaat-Q

vol „ayie" oi xodxxaf „oi ix&Qoi vpmv dnoXovvxat #co-


XQixmg*' 6 Xadg ix y 9t ayt£*" oi Ilouotvot 99 ayie."
oi

xodxxai* 99
xd i'aa, deonovai, xojv oxoaxonitimv o Xabg ix
%

20/ „uyie*" oi flLodoivoi, 99&yi$m oi xodxxui* 99 xai avv at;-


xoTg 6 Qebg Jftdg avvtgyqasf" 6 Xabg ix y 99
uyts'" oi
Jlgdaivoi »ayte" oi xgdxxar 99
xd i'aa, $tanoxat 9 xov Act-

io, to nXovxoe cod., %6v nXovioy cd.

vobis tempora , famuli Domini I populus ter: Sancte! Prasini: Son-


de! Cantores Longa vobis ttmpora, N.N. Augustae Romanorum!
:

populus tcr Longa vobis tempora ! Prasini Sancte ! Cantores Lon-


: : :

ga vobis tempora, Domini , cum Jmperatricibus tl porphjrrogenitis !


populus tcr: Longa vobis temporal Prasiui: Sancte! Cantores:
Longa vobis tempora ! Flagitamus Uranio tria numismata ! (Pra-
sini: Oljrmpio:) populus ter: Longa vobis tempora! Cantores: Do-
mine, serva Dominos Bomanorum ! populus tcr: Domine, servai
Cantores: Acqualia , Domini, victoriae vestrae! populus tcr: Do-
mine t serva! Cautores: Domine, serva ate corona tos ! popu-
lus ter: Domine, serva! Cautores: Domine, serva divitias obse-
quentium! populus tcr: Domine, serva! Cantores: Aeaualia, Do-
mini, senatui ! populus ter eatlcm. Cantores Victorias veitras :

verbum divinum augeat ! populus tcr cad cm. Cantores: Senatus


vos unani/niter amat\ populus tcr: Sancte. Cantores: Aequalia.
victoriae vestrae contra barbaros, Domini! populus ter codem
modo; Prasiui: Sancte. Cantores: Adversarii vestri divino iudicio
pereunt$ populus ter: Sancte; Prasiui: Sancte! Cantores: Aequa-
lia exercitibus, Domini , eveniant ! populus tcr: Sancte ! Prasini
Sancte! Cantores Similia , Domini , pvpulo vestro ! populus ter
:

Constantinus Porph/r. Vol L ai


32* constant™ porphyrogeniti
ov vftcSv" o Xaog ix y „ayt(J o* xquxtui* „«7riXd»rfi
xai £v£ao&6 xovg IStovg dtonoTag'" Xaog ix y o
D (B.) Kai find to dnfvyaQtaxrjqat TOvg deonoxag dvaflui-
vovotv ol fjvt'oyoi nig to o/ijfia, xai Xeyovaiv ol xndxTat dno
tp&oyyrjg ft noXXd, noXXd, noXXd" 6 Xaog „noXXd exrj tigS
noXXd." xai fid' ovxoog Xiyovai tov yootvxtxov ?jy. <T* „d6-
Ms i33.a|« tw ®fft? rt fiojv , oxi tffdol-aarrai* /*6wp tw notijxjj xtoy a-
ndvxwv xai yoQijyto xov iXtovg dytdCojfiev tu y£tXi] t vfidg
e
art vyrifAOvvxeg , fiiytaxot tvtoy&xut, arxoxaaxonsg Peofiai'cov.

uXrftwg ydo tv vfxtv ol rd ayu&d xa&OQOJoiv." to


ntoxevovxtg
EtLL. iSSaXXog' „rt'g eoy&v tvfQytxag, dyadvnotovg roiovrovg, <pv\dx-
xovxag naat to d/xuiov uv&ocinoig xui avtyftoavrag Bevhcov
tvxvytav; dajiid ah tyo/nev, yyanqitfve, ov ovy evoijoti tov
hjtioiopgov fierd ah rj noXneta" aXXog* „^ X a Q* *'£ T<*
Bevexov iniXd^tnet, ore dvaxiXXu to teongopXyxov avfrog, togi5
oixu'ovg ntoi&dXnov xovg Bevixovg* xovxo ydo xixxfjxat 17
noXixeta ig evxvytav xai do^av xqgrfaatXetag" aklog* „oxs
vtxa o dfjfiog ovxog t 6 flaotXsvg iv noXipoig ovv xiTi oxgaxta
fvxvytt xulg wxatg, xai h xfj noXn 'Poypiaioiv vnsoav&i tj

tv&tjvi'a. <F«o aixovftev xo fotov, €ig xovg aiwvag Zyetv xolgio


y
BBevixoig vtxag xai 66%av." (T.) loriov, ort dno tov 6*evTS-

i. aniX&irt ed. tu£aa9(u cod. 8. ikulovc cod.


a. it. dlloc
h. 1. ct deincrps R. cx iigla cod., uXko ed. i3. dafrid R. ex
compcndio cod., J tfeiytt ed. ao. tv&vvla ed. toi/£ ite-
vitovt cd.

Sancte I Cantores: yfAi/c et Domini* vestris fausta apprecamini


populus tcr: Sancle ! (II. ) Postquam vero fHicia omnia Dominis
apprccati sunt, currum aurigac consrondunt, ct cnutufos voce mo-
dulata dictint: Multos , multos , multos; populus: Afultos anno*
in multos! Poslhac saUatorium hymnuni toni IV canunt: Gloria
Deo nostro quod ila plavuit unico omnium creatori et miscricor-
,

diae chorago , sanciifircmus lahra t vobis acclamantet , maximi


benefici, Imperatores Jtotttanorum. Vert enim in vobis credentes
bona omnia conspiciunt. Alius: Quis tarn clemcntes et benejicos
Dnminos unquam habuit qui omnibus ho mini bus iustitiam serva-
,

runt fenetoruniquc fvlicitutem promoverunt? Te , dilcclc , Davi-


dem habcmux , cui post te parein respublica inveniel. Alius: mm
Gaudium super f-'enetos resplendet quando Jlos a Deo promntus
,

eroritur , eoque Veneti ut serin' incalescunt. Hoc enim respublica.


ad Jelicitatem ct s^loriam imperii nacta est. AIuh: Quando hie
populus superior est, Imperator cum exercitu e bellis lactam
victoriatn reportat t inqits urbe tinman a abundantia au$etur et
crescit. Quare Dcum prccumur t ut in succula Vcnctis victor iam

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 69. 32
«?ov patbv Xiyovatv
ol xgdxxaf „vtx$ rt m'axtg tcov fiaoi-
Xia>v" 6 Xahg oftotag ix y. ol xgdxxcu „xtov avyovoxuir"
6 Xaog* „vix$ rj ntartg tw> avyovaitov" ol xgdxxat „xrjg
jroA<»j'" 6 Xaog- „vixa tj niaxtg xijg noXtoig." ol xgdxxat
5nxav Bevixoav" Rouoivoi „xtoif Ilouoi'vw*') 6 Xaog*
(ol
yyWvaf ^ m'axtg Bevdxcov" (ol Jlouoivoi 9lx<Sv JZprW-
xoHv
raW) xai ftexa xavxa Xeysiat dneXaxixov fa, „fj xov axe-
<f>ovg vfioov eogxrj iXev&sgt'uv fiqvvft and ovgavojv xotg dv-

dgcoTiotg" xai xd i%tjg . uXXog fa. aV „xav &dXoo oty/jaai


loraJv xgonwv aov , r\ xQioxoxqg, ovx i$ fie. 6 ydg nodvg xov
qjopov ixvtxqaag, flid&zat fie tig rqv at)v evopqfti'av , at ydg C
xax ivavxtcoy aov evxv/iat tog Pgonrj iiqyowxut eig xd nd~
gaxa xtjg oixovftdvtjg." xai find xavra Xiyovai ol xgdxxat
txdSiov „avavd'" 6 Xaog; „oXog 6 nodvg 6 xtov 'Pooitai'tov" oi
i5xquxtui ty vavd*" 6 Xaog* „eig vftu; oodrat, xovg evegydrag."
ol xgdxxat „vavd" 6 Xaog* »xov xoaftov ydg evmftgia
titan o^ere oXcog," ol xgdxxat* „vavu" 6 Xaog* tt
eig tiixai'iofta
nowxov to optXdya&ov, xgdxog vftdiv, tieonoTai.'' xai jutxd tuv-
ta Xdyovaiv ol xgdxxat „o*ovXoi*" b Xaog* „r iittg dovXoi
t

aoTtuv ftaoiXimv" ix y, ol xgdxxai* dovXot dyadtov f$u-


atXdtov" 6 Xaog oftoiag ix y\ ol xgdxxaf y)
ide dovXot
ttfitlg qjtXovvxeg d%io)g 6 Xaog oiioi'cog ix y, ol xgdxxai •
D
4- Verba: 6 Xadc- „v*x£ niatic rfc no'kfojc." ora. cd.
ij 10. odx
4t< fit R., ovx iuftai cod. ct cd. la. xttTfyavilwy cd.
i5. ioaxat R., 6out€ cod. ct cd. 16. Verba: ioy xoofiov —
0* kaog- om. cd. 17. Jfff/idfcrf R., titanoZttnt cod.

gloriamque concedaL (HI-) Sciendum est, sccundac pal mac can-


tores diccrc : Vincit fides Imperatorum ; populua idem tcr. Canto-
res : August arum ; populus: Vincit fides Jugustarum. Cantorca
Urbis; populus: Vincit fides urbis. CanJorcs: Venetorum , (Praaini :
Frasinorum) populus: Vincit fides Venetorum; (Prasini Prasinorum).
;
:

Postea apclattciun canitur : Solennis memoria coronationis vestrae


hominibus libertatem coelitus comment or at Alius touo I Eti-
etc. :

amsi mores tuos tacere velim , Christianus coetus t id non permit'


titur: desiderium enim, metu superato , ad celebrandas laudes tuas
me excitat: felices armorum tuorum successus contra hostes tuos,
utfulmen, ad terminos orbis resonuit. Postea cautores modulan-
tor: Anana\ populus: Totum desiderium Romanorum. Cantores:
Nana; populus: Jd vos benefices respicit. Cantores: Nana po- ;

pulus : Nam per pietatem omnem mundum gubernamini. Canto-


res: Nana populus In primant iustitiam boni amantem , ma'
;
:

iestas vestra t Domini. Postea cantores dicunt Servi; populus: :

Nos $ervi Imperatorum, tcr. Cantores Servi bonorum Imperato-


:

rum', «ic populus ter. Cantores: Servi sumus , qui vos ex merito

Digitized by Google
3n4 CONSTANTINI PORPllYROGENITI
Ms 1 33. l>„d*ovXot" o Xaog- rfnetg SovXot toZv paotXicov" & y. ol xoti-

xrat o Xao^ „twv (taaiUmv? (4.) 'Wor, on oi

vravQOfpOQOi dnb Ttov $ dijficov xaTSoyovxat >


* at 01 P lsv T0 *

Ssvstov xai tov Xevxov did tov xaftnTov tov Bevfrov xufinTOv-
reg , elaiQyovrai eig to oTUfia , ot o*£ tov Jloaan ov xai tovS
qovoiov dia tov xa/anrov tov Tlpaatvov xd^nrom^ eiaioyov-

tul eig to OTUfiia. yor\ eidivai, ort Ttj ^/u^pa TtoV /SorcdV ano
Etl.L. 189 tov devreyov (Ja'tov xaTtoyovxai ano to>p 6' dfj^icov oi oxavoo-
q>6oot, paardtovreg Tovg dr&itov nenXyyfiivovg otuvoov;,
xai lOTavxai eig to aTujua. ol dk xovoocooeg aigovieg toi;;io

OTavqovg, diarpioovat nobg Tovg SeanoTag , xa/ cvfo'cos Af-


yovoi t« axra. ol xodxraf „o £co07ro*6s ffTavoo; , poforj-

oov Tovg deonoxag" y&oyye? xai 6 Xabg ix y oi

xouxxai' „iv tovtm ioT£(pfrrTe, eveoyeTai" 6 Xubg ix y


t

J9
ayte" ol xodxraf „«v TOv'rro pautXevexe xai vixuie" oi5
Jlaoc fx y ,,«V/f." ot xoa'xTtu •
,y
iv Tovup fiaatXevasre tu
tdrtj ndvTa 6 Aa6c «x y „a>'if." tov <Jfi opyarov Tptoa-
yta^ovTOj, JUyovoty o< xpaxrat* j,TQiadyie y (ioij&qoov Tovg Se-
aTroTag*" xai 0 Xabg ix y ojnotwg, iuxiov, oxi t ei ftev ovx eaxi

hdetlqg, didovrai to nQtoi, ei di ioTt deiXqg, d/dovxat Jf/l^;.io

"Ooa del relay els xb foilipov tnno^QOfiioy,

'Avmtow Ttov deonoxtov xaxd tov xvnov xai xrjv ux(h

19. ovxtti cd.

amant; eadem populus tcr. Ganlorei Servi; populus ter: Noi :

Jmperatorum servi. Cantorcs: Nos\ populus: Imperatorum. (IV)


Sciendum est, crucigeros a quatuor factionibus dcsccmlcrc, ct Vc-
nctac quidem albacquc per curvaturam Vonetac ad stationem venirf,
Prasinae autcm ct russae per cui valuram Prasinae dccliuantes atl ,

stationem se rccipcre. Die vcro votoruui crucigcii quatuor factio-


nura post secuudam palniam a quatuor factionibus descendunt, «
iloribus contcxtas cruces gcslantcs , iuquc statione consistunt. Cur-
sores vcro cruecs snblatas ad Doraiuos ferunt, statimque cantort*
dicunt Crux vivijlca t Domini* opem fer ! clamat et populus tcr:
:

Sanctt ! Canto res: In hac , benefici, coronati estis; populus Icr:


Sancte. Cautores In hac imperatis et vincitit ! populus ter : Sait-
:

cte! Cantorcs In hac omnibus populis dominabimini!


: populus ter:
Sancte! Organo vero trisagium niodulante, cantorcs dicunt: Ter
sancte 3 Dominis aux ilium fer\ sic cliam populus ter. Sciendum
est, si vesperae nulli sunt ludi, praemia mane dari, si vero vesperae
sunt, etiam vesperi distribui.

OBSERTA.KDA. IH VESPERTIWA BQUORUM DBCUHSI0VB.


Postquain Domini co ritn ac more ,
qui in matutina decursione

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAKT. I. 69. 325
lovQtuv t/jv nocoi'prjv ini tov xud-tojuuTog xai taraftdvo)**
iftnooo&ev tov aevrJ^ov, xarao(pQayi%ovot psTu to uxqov tojv
X't.uviditov avrtav to* , W
xuitcbg sv xoj noon nooeioyxaftev.
xai Seanoxmv O(pQuyiL 0PT(ov, Xdyovatv ol d^f/tot n ayt-C
tcov l

5oc, uyioq, uyiog" ytoyyti xui 6 Xaog ix y „uyiog" oi


xquxtui „noXXu , noXXd , noXXa 0 Xuog „noXXu ir/j fig
noX)Jt" xui tu Xomu , xa&(6; xai ev rro noon ei'onrai . xai
ei fitv 6/ovaiv ol Bivsrot n 0 ct if* rp tv , Xtyovotv ol xguxrai
(fu)vt)v rj/m . <T i/udiov „uvuvd'" 6 Xaog' „«Jo£a£o^y as,
loXiiiaxi" ol xQaxxai n vuvd'" 6 Xuog „tiuoiX£v tojv uiojvcov."
ol xquxtui „vuyd *" 0 Xaog ^tovoyevr, Xoys tov nuTQog" oi
AouxTui „uvuvdyiw" 6 Xuog' „6Yt ineoxtyco xai srpwrioag."
,>
ol xquxtui „vavd'" 6 Xaog JtTbv Xuov aov. oi xquxtui
„aytw" xai 6 Xaog' ft xai sv Ttj dvvdfiu aov u7iijXXu£ug jJ-d
iSuugJ* ol xodxTav „uvdvta'" 6 Xuog „xui noomjyayeg Jfc"«S."jVIs. i3$. a
ol xquxtui „uvavuia 6 Xaog „t(Z Giro xai tiutoL" ol xod-
xrui „dvuvdia'" 6 Xuog „ft£oiTtta" ol xquxtui „dvuvuiw"
0 Xuog ft
Tmv mordtv puotXicov ijfiuv" oi xquxtui „uvuvuiw"
o Xaog t>
olg povog navrodvvu[.iog" xui ndXiv Xiyovaiv ol
lOxQaxrat, i/dStoy „vuvu o Xuog „oXog 6 no&og
73%. n. <F*

Ttav P(D{iuiu>v."
' ol xquxtui „ayia'" 6 Xaog 9 „tig vftug
oqutui, Tovg evsoyhag" ol xquxtui f^urd*'' 6 Xuog' ,,tov
xoauov yuQ svosfistu dson l,£t£ bXtog, tig (piXuyuSov XQUTOg

9. <pioyqy R. cx sigla cod., (f&oyyfj cd. ia. doaxt cod. ct


ed. a3. tOofptut foandtextu cod. ct cd. Vid. supra p. 3a3, 17.

obscrvatur, ad snggcstam asccuderunt ct ante throntim constitcrc,


extrcma tunica sua, ut in matutina, tcr populum signant. Quod
duin facitint, factioncs dicunt Sanctus , sanctus , sanctus; clamat
:

ct populus tcr: Sanctus! Cantorcs: Mullot , multos, mullos I po-


pulus: Multos anno* in multos cet., nt dc matutina dccursionc su-
pra dixirntts. Sique Veneli niaiori loco liaheutur, cantorcs voce
toni IV modnlantor: A nana] populus: Laudamus te, Christe. Can-
torcs: Nana; populus: Bex saeculorum. Cantorcs: Nana; populus:
Unigenitum Patrt's! verbum
Can to res Ananaia; populus: Quod
:

respexisli et illuslrasti.Cautorcs Nana; populus: Populum tuum.


:

Cautorcs Sancta populus: Et in potestale tua nos liberasti. Can-


:
;

torcs: Ananaia; populus: Et nos adduxisti. Cantorcs: Ananaia;


populus: Deo et patri, Cautorcs: Ananaia; populus: Mediatrix!
Cantorci Ananaia; populus: Fidelittm Imperatorum nosirorum.
:

Cujlorcs: Ananaia; populus: Ut solus omnipotens. Rursus cantorcs


voce toui obliqui quarti nioihilautur: Nttnu; populus: Unicum desi-
derittm Romanorum ! Cantorcs: Sancta! populus In vos y o be- :

nefici, intuetuv! Cautorcs: Nana; populus: Pictate enim univer-

Digitized by Google
3^6 CONSTANTINl porphyrogeniti
Ed.L. 1 90 v/tcoV, Stonbrai" aXXog <T» „xuv &£Xco otyrjoai tcof
T007i£ov dov, tj /QiatoTijg, ovx in /us" xui %a Qrjg. ti $h €/n
6 Tlodatvog nQOTi'/uqotv ,
Xiytt (ftovrjp ?]%. n. d'* ff
tv/aot~
orovfuv ooi, Xqujtc 6 Qsbg rj/ucov, tm dtaoxedd^ovTi povXdg
idva»" xai tu i%rjg. xai ndXtv Xiyovat, tqojiuqi.ov , fo. o5
avrog' „nXfjQO(poQ<o to dstov iv nuatv ovrag xai to «t?a«-

(ieg vfiwv, (venyhuf ovx eyti uXXrjv y tf/vyq 7jpdiv \fega-


neiuv, ti (xrj to (ilineiv vjnug, rovg tiennOTug irjg oixovjutvqg"
J
uXXog rj/m . d • „to v/u6T(qov xQuxog, (ptXo/Qivtoi, foonqo-
fiXqrot svBQyirai , ex Qeov xuraXuftnsTut. uXqdwg xai ovx «|io
di d'Qa)7i(oi> ,
,
6 dttva xai 6 6uva uyuXXiu/ia tcov Bsyeroof"
U fid* ovTtog Xiyovatv ol xquxtui • „^fi( tg dovXoi tcov /taat-
Xscov" 6 Xabg ouoi'cog. ol xodxxat* f)
idt SovXoi evoffiooy
paatXioav" 6 Xabg o/Liot'cog. ol xquxtui „$ovXot" 6 Xaog
„tiov fiaotXitov" ol xquxtui ^dovXoi'** 6 Xaog „rcov fia<n-i5
Xewv." (
B. ) 'ivriov, oti unb vtxqg XtyovTai tu nQOQQtj&dv-
T« uxra Ttjg vixrjg tcuV Tjvio/cop nQoyt. /ntj dh eidevai, or*
unb tov fievTtnov fiutov xutsq/ovtui unb tojv d' cV/Jacov ol
COTuvnocfonoi, ftaaTutyvreg Tovg *$ dv9ia>v ntnXiy/ihovg otuv-
QOvg, xai iotuvtui dg to oruftu ol xovnatoQsg y ai'oovTtg tovjio
GTUvoovg dvucptnovai nQog
TO/oi5rot>^ Toi>g dfonoTug, xai fv-
&d(ag Xiyovat tu uxtu . ol xquxtui • „o &siog Tvnog ,
/?ojj-

a. ittuai cod. ct cd. Vid. p. 3a3, 10. 3. ytovijf cd.

to orbi dominarnini , in robur vestrum boni stiidiosum , Domini.


Alius tono IV: Etiamsi virtutes tuas taccve vcllcm, cocttis Chri-
ttianus , id n licet m
ct r< litjun. Si vero Hrnsini praceipuam lau-
(lem rrtulorc, voce tdui oMiqui IV dicunt: Gratias tibi , ChritU
Veas noster, animus, qui consilia gentium dissipasti ot cetera.
Rursus tropnrium eudcin tono cannnt: Divinitati in omnibus con-
spicuae vestraequc pietati , Domini, confirmo : anima nostra haud
uliom medelam habet , quam si vos Dominos univtrsi , intuelur. ,

Alius tono IV: Potestas vestra , Chrisli amantes aque Deo promoti
et benejtci prinripes , a Deo certe, non per homines, resplendet,
N. N. voluptas et gaudium Venetorum. Postea cantorcs dicunt: No*
servi Imperatorum populus eadem. Cantorcs
; Ecce servi piorusn :

Imperatorum! populus similiter. Cantorcs: Servi ; populus: Impe-


ratorum. Cantorcs: Servi; populus: Imperatorum. (II.) Post victo-
riani acta victoriae aurigarum niatulinac rccitantur. Post sccundam
vcro p.ilmani crucigcri a quatuor populis descendunt, cruccs c flori-
Imis coutrxlas portautcs , in stationc vcro cursorcs adsunt, hasqne
cruccs suiunnt, iisrpic ad Dominos all.it is statim acta rccitaut Can- ,

tores: Divinn iniiign, Dominis auxiliare ! eadem populus tcr. Can-


torcs: In hue, munifit i principes , coronati cslis ! sic populus tcr.
Cantorcs: In hac impcratis et vinciiis; sic populus tcr. Cantores:

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE imAIST. I. 69. 327
&r\<sov rovg ffeonoxag*" Xaog ix y oftofog, ol xouxxai*
6

7J iv
rovxw iordtpd-qTS , ol eveoyixaf" 6 Xaog 6/not cog ex /•
oi xqdxxai' tqvtu) flaoiXaveie xai vixuxs'" xai 6 Xa-
og ix y btiouog. ol xodxxat* „iv tovxu) bXiaexe rd i'0-vtj
$navra" xai b Xaog ix y opoitog. tov tib Ofjydvov TQtoa-
yia^ovrog ,
Xeyovuiv ol XQuxtai \ 1i xQiauyis 1 poijdtjaov rovg
teonoxag" xai 6 Xaog ix y bpoi'tog. iaxiov, on ndvxa rd
Innodoofita , tisi'Xjjg , tovxov tov jvnov xai
tu T£ tiooh xai
. rd ydg avxd axxa xai avxat atO
xavtrjv i'/ovat xqv xd%iv,
\o€v(fWiiai xai ul uXXai anaout dxoXov&tat ul nQOfjytjfaroat
yvXdrxovxat.

*Ooa <fc* xtlaa&at, fiixQontcyirou pdlovxos ytvto&ai, yuxxio- Ms, 134. b


vaytou.
c
Innixov uyonivoV) xai avtyayafrovvrog to notaxov patov
ifyuxgonavixov -qvibyov ,
SqXot 6 ftuaiXtvg rut dfjii<<><, tog oxt
„aiirjouo&£ tov b Suva tig (paxxiovaqiov xai £v9t<og Xi-
xgdxxaf „$sonbxai Trjg oixovftivrjg, dt^aaBe Bsvi-
yovav ol
xovg naqaxaXovviaq" y&oyyu xai b Xaog ix xot'xov ,,ayff."Ed.L. 191
oi xodxxaf „a>g dovXoi xoXjLiwfiiV nayaxuXbaat-' xai 0
lolabq ix y „«><«." 01 vl 1 *™ <po{iov dvoomov-
tiev xovg deonoxag xai 0 Xabg ix y „uyt€." ol xo«-
xxat* „dvt$ixdxtag naQaxXtjdyxe ol evsyyixut" y&oyytt
xai 0 Xaog ix y ol xQuxruf „tig x^v Aiyoiv xwv

9. at om. cd. 16. afrg'tfaafru cd.

In hac omnes populos pessum dabitis; sic et populus tcr. Organo


vcro trisagium mudulante , cantores dicunt: Ter sancte j Dominos
admva; sic et populus tcr. Celcruui omnia spccUcula cqucstria,
turn matutina, turn vespcrtina, hoc ritu hisque cerimouiis ceicbran-
tnr: cadem enim acta, cacdem acclamaliones ct cetcrae ccriinomao
oinncs supra expositac obscrvautur.

OBSERVA*DA, COM M1CIIOPAKITA FACTIOKAMCS IKST1TUI DEBET.

Actiscircensibus, ct auriga micropanitc prima palraa potito,


Imperator populo cdicit, ut N. faclionarium expctaut, quo facto
cautores: Domim orbit, exaudi te Venetos precantes ! populus tcr:
Sancte. Cantores: Ut servi rogare audemus; populus ter: Sancte.
Cantores: Cum timore Dominos inimmur ; populus tcr: Sancte. Can-
tores: Non iniuria benefici principet invocamini; clamat ct po-
pulus ter: Sancte. Cantores: Ad preces servorurn vestrorum Vene-
Uirum\ populus tcr: Sancte. Cantores: Secundariutn faclionarium

Digitized by Google
3a8 CONSTANT INI PORPHYROGENITI
SovXmv vfimv Bevhmv" o Xaog ix y „«V'*«" °^ xgdxrat*
yi
xbv fovxtgov airovfiidu tig tpaxxiovdgtov xai 6 Xaog ix

y Jt
ayte." ol xgdxxai' „Kvgu, amaov xovg Seanoxag 'Pm-
ftaicov" 6 Xaog ix y „Kvgie, amaov." ol xguxxai* „J£v-
gte, amaov rovg ix aov ioxtftfiivovg-" 6 Xaog ix y „Kvgie5
amaov ,"*ot xgdxxaf f
,Kvgis, amaov tovg foanoxag avv xaZg
avyovaxaig xai xotg nogyvgoyswrpoig*" xai 6 Xaog ix y
H 1} Kvgi$, amaov.*' xai ei&' ovxmg Xiyovaiv ol xgdxxaf
Xrjv fiiav aixqaiv eyofitv ol tiovXoi vftmv'" 6 Xaog ix y
9t
Kvgtt, amaov." ol xgdxxai* „tpaxxiova f dsanoxai, xfji 6 6*eZ-to
ra'" o Xaog ix y „Kvgtf, amaov." ( B.) Tov ds paaiXdmg
nagaayovxog xijv xgvatjv fiovXXav, tjyovv xbv (paxxiova, vevet
0 dxxovdgiog fttxd rtjg /stgbg xm dqfiw' ol $s voovatv , oti
nagiays xov (paxxtova 6 (iaaiXtvg. 6 o*i axxovdgtog oyjtxsv-
vftevog vno rmv xovgamgmv, drjXovoxi svbg xovgamgog J/w-i5
nnoafcv xov uxxovagiov mginaxovnog xai inrjQfitvji X s
xijv flovXXuv paaxdtyvxog . 6 6*s dxxovdgiog ravxnv uintov
Cdno xov xovgamgog , imdi'dtt avxqv fidXXovxi yivead-a*
qpaxxiovagfy. 6 ds xavxtjv danatyfisvog xai xotg ofipiaaiv
mfcig, initiitin ndXiv tw dxxovagim. b ds dxxovdgiog xav-^o
rtjv ini xb yuvag aJ tov imdivsi, xai tv&smg dnb tov dqpov
Xiyovaiv ol xgdxxai* „xd xgta, dsanoxai, xov (paxxtovog* " ©
Xaog ix y „Kvgis, amaov." ol xgdxxai „Kvgte, amaov. rqv
Ms. 35. a dvxt)^vjiv
1 xmv Bsvixmv" xai 6 Xaog ix y , Kvgie, amaov.* y

01 xgdxxaf >t Kvgist amaov. xt\v dvaxuivrjaiv xmv aixqaimv"*5

18. intdtdot cd. h. 1. ct mox. ai. ini xqv^. cd. Imttt-


yu cd. a3. Ouiooy fi\v dvx. ct mox OtuOov tfjv dyaxx. cd.

petimus; populus tcr-. 'Sanctc. Cantores: Domine, servo, principes Ro-


ma riorum! populus tcr Domine, serva. Cantores : Domine, serva Im-
:

peratores cum coniugibus et porphjrrogenitis ; populus ter: Domine, *er-


va. Po«tea cantorc*: Unum adhuc servi vestri precamur; populus tcr:
Domine, serva, Cantorea: Factionem, Domini, N.; populus tcr i?om»- :

ne, serva. (IL) Inipcratorc autcm an ream bullam scu factionem traden-
te, actuarius manu populo signum dat, unde cognoscit, factionem
Traperatorem dedissc. Actuarius vero, a cursoribu* stipatus, uno
scilicet ante ipsum procedcutc clataquc manu bullam portante, banc
a cursore sumtam factionario futuro tradit, qui cam, postquam
nsculatus est oculisquc adraovit, actuario reddit Is earn lumbis suis
iinponit, ac statim cantores facliouis dicunt: Tria, Domini, /actio-
nisi populus tcr: Domine, serva. Cautorcs: Domini, serva. Afa-
nus Venctoruml populus tcr: Domine, serva I Cantores t Domine,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZA1ST. I. 69. 3*9
O Xu6g ix XotxOV „Kv0l8, 0Ot)(TOV 01 XQUttUt. xai 0X6
kdfit] b fiovXXtodsig (paxxiovdgiog xd
ena&Xa, Xiyei 6 6ijfiog %
„&n4X$axe xai tvlao&s rovg idi'ovg dsonoxag" xui £v&ia>g
dvioytxai tig to idiov agfia, xai odoou xaxd xov zvnov, r\-
5ro* /OQSvei, xadwg eidwxai and vixrjg.
U
*Axxa , /*£XXovto: yivto&ai favxioov ijvioxov.

jifyovoiv ot xgdxxai* fi &£on6xat xtjg oixovfxivrjg , Si%a-


o&s Btvhovg nagaxaXovvxag 9*' tpdoyytt xai 6 Xaog ex y
»ayis" xai xd Qijg, xadwg xai iv t<£ (paxxtovagtw uqobiqtj-
lorat* nXrt v dvxi xov „rd xoia, Seonoxai, rov (paxxi'ovog^ XJ-
yovof „rd xg/a, Seonoxai 9 rd rov fievxegov." ygij tie et-
fo'roi, oxi, edv fiq eoxiv 6 qvioyog fiovXXcofiie'vog, tig oxevog
ovx dvigyexai, Xva odtyj and xov patov.

"Oaa <fcr nagatpvXdtxeiv , PqyaQfov tavvv/xtyov.


Ed.L. 19a
i5 *4yoftdvov xov Innixov xai enixvyydvovxog rov yvioyov
olov donors fiigovg xto ngcoxco patrp, a$g tiokgytxai Xapttv xd
enaOXa, Lirpnju did xov xovgomgog xov dxxovdgiov 9 Xeyav
^vioyov dsXay %d>aai" 6 $s dxxovdgiog avatpegu xm @aoi-
Xtt, xai xeXevovxog xov Seanoxov ^wj&tjvat xov prjydgiov, eia~
zotoysxai 6 fieXXwv yivto&at ptjydgiog, xai mnxatv ini xrjg

3. dn£X&ixi ed\ 11. xd ante roil om. ed. ia. povXXdpe-


vqs cd. 16. pat cod.

serva. Benovationem pre cum ! populus tcr: Domine , serva. Dum-


ue factionarius bulla institutus, praemia victoriae accipit, populus
icit: Abitt et fausta Dominis vestris apprecamini. Tunc ad cur-
rum suum abit et tripudiat scu saltat , ut post victoriam mos eat

ACTA , QUAHDO SECUHDAR1CS AC RIGA COKSTITCEBDUS EST.

Cantores dictint Domini orbis, ex audite Venetos precantesl


:

clamat et populus tcr Sancte / et reliqua


: uti supra de factionario
,

notatum: practcrquam quod pro: Tria t Domini, factionis ! dicant


Tria, Domini, lecundarii! Quodsi vero auriga bulla institutus non
est, currum non ascendit, ut post palmam saltet

OBSERVAHDA } COM BIGARIDS ZOWA DOKATUB.

In decursione equestri cum prima palma auriga ,


cuiusctftoqnc
factiouis sit, particcps factus est et, praemia certaminis acccpturus,
inlrat, per cursorem actuarium aclmonet, ac elicit jfurigam ringers :

volo. Hoc actuarius ad Jinpera torero ref'ert, rjui postquam bigarium


cmja' iustit, futurus bigarius iutrat, et ac in terrain prosternens,

Digitized by Google
33o C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI

y/jg, xQctru rovg nbiSag xov tiqojtov tjvioyov ol M Tjvioyoi


Xappdvovxeg xd ena&Xa, (fcegyovxai xai loxavxai, xativavrs.
Btov xaxacnpoayiXovzeg xovg dsanoxag, ' xgd^ovrog de
dtj/iov,

jov ngbg tov ftuoikta xd uxra xwv snddXmv xtjg vt-


drjfiov

xqg, dnooxiXXovoiv oi deonoiai xd ena&Xu xotg fjvibyoig,


Xovoxi i?£<o9?v avxdov iaxa/Lisvcoy dnixgv xwv d'ijfuov* xai
fid* ovxvog Xiyei 6 tifjpog ngbg rovg qvioyovg* fi
dntX&ax€ xai
cv^ua&s xovg dtonbxagj* xai uneoyo/nJycov avxtov ndXiv tig
xb oxdfiu, tioeoysiui fiex* avvcov 6 ftqydoiog, xai nmxbvxmv
xmv rjvtoymv , m'nxei xai 6 (jrjydoiog, xai xqoxojv xov n66a*o
xov (paxxiovaQwv fisxd xrjv dqiaxsQav ytig , fiexd xtjg Jf-
%tag xaxuo(pi)ayt%€i, o cT« inioxdxfjg taxaxai tig xd J«|t« tov
Ms.i55.b<p<*xTiov<xyt'ov- dnoXvei tf£ 6 paoiXsvg xovg qvibyovg, xai u-
vapaivovoiv eig xb aQ/ua, xai odoooweg tjtoi yooevovxeg xdp-
Cnxovai, xai dniQyo/uevoi nobg xov iSiov Sijuov , xar«ayp«y/-i5
£ovo£ xai dvu/u)QOvoiv , antovxeg ngog xd xuyxeXXa. fidvei
dk o iniaxdxfjg fiexa xov fltjyaoiov eig xb oiufia , taxduevoi
ogdoi xai xaxaaqioayt%ovxeg. (-#•) *0 6b (iaaiXevg xeXevet,
dofrijvai avQtydqiov xb Xsyo/usvov drjfiooiov xai xaooitiiov ag~
yvQOvv aefivbv xai xb %<oox6v. xaxegyofisvov tie xov dxvova-io
qi'ov xai oxf/ixevoftivov vnb ndvxoyv xtov xovqgojocov. drjXovoxi

xqiwv xovQGtoQcov, ^aaxa^ovxcov, xov fisv xb avotydotov, oxen


Dioxi xb drjubotov, xov d's xb xuootdiov , xov ds xb ^toaxov.
elxa enidi'Sei b uxxovdqiog xb fisv uv^tydgiov eig xag xeiyag

7. dnil&tTt ed. 11. ^ff^ay cod. 1a. Otfoayt&t cd. a4*


initfidol ed.

primi aurigac pedes ampiectitur ,


aurigac vero ,
accoptis pracmiis,
discedunt et ante factioncm, crucc Domiuos signantcs , subsislunt.
Populo autctn quae in pracmiorutn distribuiionc rccitari solcnt, acta
.

recilantc, Domini aurigis, foris scilicet ante faclionem stantibus,


praeuiia mittuut. Tuuc populus ad aurigas: Discedite et Domini
laeta appreeamini quibus ad stationeni rursus abcuntibus, bigarius
;

cum ipais iutrat, et procidentibus aurigis ipse quoquc procurabit, ac


,

sinistra manu
faclionarii pedem teneus, dextra signat, praefeeto ad
dextrara factionarii constitute. Aurigac, ab Jmperalore diiuissi , cur-
rns conscendunt, ac saltantes sen tripudiantes deflcctunt, ad suam
factioncm reversi , cam signant, et ad cancellos in discessu sc recipiunL
Pracfcctus et bigarius in stationc recti stantes ac signum facientes, re-
manent. (11.) Imperator aurigarium, quod et dtjuooiov sen publicum ap-
pellator, cassidem argenteam prrtiosam accingulum. afferri iubet: actu-
arius vcro abit ab omnibus cursoribus, tribus scilicet, quorum unus
,

-
aurigarium sou tirjudoiov, sccundus cassidem, tcrtius cingulum gestat,
stipatus. Aiuigariuin bigario in inanum tradit, cassidem capiti uu-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 69. 33
atfrov* to <f$ xaoWdW imrixhjoiv ini Ttjg xsyaXijg civtov,
xai to t.warbv tcowvu
tu fiiaa avrov , xai eid-' ovxcag
eig
Xiyei 6 d'fjfiog xd axxa „noXXd y noXXd, noXXd" 6 Xubg „7ioX-
Xd €tij eig noXXd" ol xodxrar ti noXXoi v/lup ypbvoi , r\ ix-
SXoyrj
xijg TQiddog*" (p&oyyet xai 6 Xaog ix y „dytt" ol
xquxtcu itnoXXoi v/xtv ypovoi , ol dtpdnovTsg tov Kvqiov
6 Xaog ix y „ayte*" oi Bavsroi' „noXXoi v/tuv xqovoi." ol
xqclxtcu* „noXXoi vpttv yoovoi, S SeVva xai 6 detvu uvtoxqu-
TOQeg 'Poofiui&v 6 Xaog ix y „noXXoi vptiv yoovou' ol Ed.L. 193
loXQuxrai* „noXXoi vfilp ynopot, $tanbxai , ovp xatg avyov-
oraig xai Totg nogyvQoyewrjTOig " 6 Xaog ix y „noXXoi v-
(ifr ygovou" ol xodxTaf „o fotva ov evxvytTg sig tov
ftov tovtov" 6 Xaog ix y „ayu" ol xquxtui* „or£y<m-
ov, feanoTat, t(o ptjyaot'fp " xai tt& ovxmg dnoaxiXXovatv
i^avrnt oxeydviov xai ifidziov y xai ndXtv Xiyovaiv ol xodxrai*
Jf KvQit, odaaov xovg dsonoxag 'Ptopiat'uiv" 0
Xaog ix y „Kw-
qis , odioop." ol xgdxxat* „K.vQts , ovooov Tovg Heanorag
avv Tatg avyovaraig xai Totg nogyvooyevvriTOig" 6 Xaog ix
y „Kvqi€, ocoaov." eha Xiyovai navreg Oftov noXvynoviov.
100 <Fe prjydoiog xaTaa<poayt%£i tqitqv Tovg SsoiiOTag, xai tiqoo-
xvpqjp anevyaotanl , xai eligynai ftetd tov imoTUTOV sagji
Tijg Sdrpvrjg. eha 6 fiyyuQiog dnigytrai ini tov Jfjiiov T xai
xaTao(pQayt%a>v tqi'tov tig top tiptop ,
dvioysrui eig ra xay-
xeXXa, xai nqooxvpsV top (paxnopdgiop xai oXovg Tovg qpib-
iSyovg tojp dvo pieQwv xai top TQijiovvov.

pouit, cingulo cum in mctliu accingit, factionc inter hare acclamante:


AJultos j multos, multos; populus : MuUos annos in multos. Canto-
res : Malta vobis tempdra, a trinitate electi! Claniat ct populus ter:
Sanctc! Cantores Mult a vobis tempora, famuli Domini! populus
:

ter : Sancte I Veneti Multa vobis tempora ! Cantores Malta vo-


: :

bis tempora, JV, /V. Imperatores Romanorum ! populus ter Multa :

vobis temporal Cantores: Muita vobis tempora, Domini, cum


Impcratricihus et porphyron nit is ! populus ter: Multa vobis tem-
poral Cantores: Tu feliciter in hoc poputo rem a$as\ populus
ter Sancte* Cantores Corollam, Domini, bigario ! et statiin co-
: :

rollam ac vestera ipsi mittunL Rursus cantores Do/nine, sev- :

va Dominos Romanorum ! populus ter Domine , servo. ! Cantores : :

Domine , serva principes cum Jugustis coniugibus et porphjrrogeni*


tis! populus ter: Domine, serva I Postremo omues siniul Jicunt: In
multos annos etc. Bi^arius vero ter Dominos signat, flexoquc jynu
ipsis gratias aj;it, deitulo cum praefrcto ad dapluien iude ad factio- ,

netu abit, qua ter signata a<l canccllos ascendit, factionariuin omues-
,

<|ue duarum factionum auri^ad ct Uibuuuin adoraus.

Digitized by Google
I

33a CONSTANTINI PORPHYROGEMTI

Ms. 1 36 a "uixxa, intytxltoy 9-Qiaufitvo^iytay tni rov tnnotiQQfAlov.

»d6\a 0{(o xip foanoxtj ndvxcov , $6%a xrji xxiaxtj xai


CSfjfttovoyfp t&p oXcov. 8o$a Qeto xw dytanfitvaavxi xovg xrt g
"^lyaQ . $6%a Qsuj xw nuftftuoilu xojv aicovwv. $6%a Qeijj>
T(u svtayyaavxi paatXetg xovg 6n&o$o£ovg. iJo^a 0f«f rrjl i-5
mftXiysavTi iq>' rj(j.tv (ptXavd-Qtoniog . $6%a Oerp tip naxd$av-
xi 'lofiuTjXi'tas xovg yntaxofidyovg. 66%a Qerp xw Qvoupivio
i§ iyfrycov xovg alyjtaXoixovg. <To£« Qsm x(p nog^rjoavxt rag
noXeig x<5v 'Aqdfiiov. Oew tm xaxafidXXovxi rovg uovrr
$6%a
rug xrjg XQiddog. S6%u Qeoi xm unoXeoavxt rovg dovrjxdgio
xrjg Qeoxoxov 86%a Q(m tw xuxatayvvavxi to (povay/Lta b
.

<Ff tva\ xov< \yotaxof.idyov . <Jo|a G((p iw ev doxrjauvxt ovxoyg.


Kvqib , t/'s ou (To^aaff xrjv (iovXrjv aov; Kvgte 9 xtg ov% v-
D ftvrjatt Ta «(oya tcdV ytigcov aov ;
Kvqis, tvyuQioxovjitdv aoi
nsgi ndvxcov, oxi ijXirjaag xbv Xaov aov fxeydXcog ex xotov-i5
tov pctoiXevea&ui xgdxovg." xai oxe nkawatv ol diofAioi
nQfjvng ini xrjg yrjg , vsvet 8 uxrovdoiog , xai Xiyovaiv ol
xgdxxaf „tn£aov ol iyfrooi ^uwy faoxQtxwg*" xai o Xa-
bg bfiot'iog y.

Ed.L. iq\ "jlxxa iizl fiEyurrdyrp dpi toy iv noXijitp ^rttj&iyrs xai dyaiQt&ivxt. 20
9
,/4o£a Seio x(p avvxQifiovxi noktjLitovg. <Jo'|a Osy rqi xa-
foAoVrt rovg d&iovg. do£a Qsip xm aixifp xrjg vtxrjg. o*o£a

x Jean. cd. i5. aov, iieyteXats ctL

ACTA, QUARDO VICTOMALE* TRHJMPBI IB HIPPODROUO CELEBBABTD R


Gloria Deo, omnium Domino, gloria creatori et conditori
universi ! Gloria Deo , triumphos at jfgarenis agenti ! Gloria
Deo regi saeculorum! Gloria Deo, qui Impera tores recte creden-
tes corroboravit ! Gloria Deo, qui, ut amantissimus hominum,
not respexit! Gloria Deo, qui Ismaelitas , Christianorum inimicos
percussit! Gloria Deo, qui captivos ab hostibus liberavit! Gloria
Deo , qui urbes Arabum destruxit ! Gloria Deo , qui trinitatem ne~
gantes prostravit! Gloria Deo, qui Deiparam negante* perdidit!
Gloria Deo , qui ferocientem N. Christo inimicum opprobrio implevit
Gloria Deo , cui ita visum fuit ! Domine , quis consilium tuum non
celebraret? Domine, quis non laudaret opera manuum tuarum? Do-
mine, gratia* tibi prae omnibus ag'tnus, quod misertus es populi lui,
eique huic potenti imperio subesse permisisti ! Cum vero captivi proni
in terrain proculcrunt, actuario si^muu dantc, cantores dicunt: Iusto
Dei iudicio inimici nostri ceciderunt! quod populus ter repctit-
ACTA, UBI EM1RUS BARBAROUUM PR1KCEP8 BFI-LO VICTtS ET IBTEREJUTUS
FLIT.
Gloria Deo hastes contcrenti! Gloria Deo, qui atleos sustulit!

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 69. 333
0£t7i it} arhpuvxt' as, ytovyt* yut'ooig uva%, 'Patfiiaiav jj t v-

Tvyt'a' /utQOig uvu$ t tov otqcctov oov ij dvdot'a 9


yatooig
uvu$, 6*1 ov 6 Sttva xuTtnTco&rj •
yu/gotg ava§ o StVva xa-
&aiQ£Tu. 6 Stog as qpvXd'^ti iv Ttj noytpvoa tig Tiprjv xai
Suviytgoiv tcov *
Ptafiat'tov avv TaVg Tifitaig avyovoruig ev
rij noQfpvQa* tiaaxovuu 6 Qtog tov Xaov vficov." B

Ileal tnnov naoayt>v^ou(vov toS a' jtotbv, xal ntSs adtov


iinaiidaota&ut.

*Iordov ,
Sti, iuv ovftfiij Sid T/jg wxTog ix tov
longcorov fiatov fnnov naouycoWaao&ai , eartv 6 Tvnog TOt>-

tov vnaXXdoatod-ai ovxcog. tvQtaxovrat ol dvo fiaiarto-


Qtg tov [ityovg tov dvxtg xui ol 6*vo &tto09jTai xal 6 hnt-
OTar^f, xai dn&QyovTut Snov laraTat 6 tnnog, xui ix^«A-M».i36 b
Xovaiv avTOv tig to (xsaov, xai tovtov dtcoQQvoi fitxd uxoi-C
iSfctag, xai §i eortv h dlrj&tta afiXtjTog, inatQOvaiv ix tov
tqi'tov fiaiov dvrtatjxov tnnov, xai xqkytt eig tov totiov tov xa-
xcofrdvTog, eig ojov uv yaXtvaQtov Xaytj, xai ndXiv tov av-
tov tnnov dtt dyavtteafrai tig to Idtoy fta'i'ov , r^yovv tig to
TQtrov, ti St Xdyji, xai tig dtvitgov xai tig TtTaoTOv, o/<o*-
io&g yivovrat, xa&tog ngottQ?]Tai . bfiottog xai SttXtjg y oxo-
XovMa naaa ofioia rijg nqcoiv^g yivtxai biya %ov otpaiot'ov
tov naoapdxov xai T? g ovfiupoodg tov tnnov tov xaxojg typv-
t

Tog. ol d% qvioxoi OTixqoavrtg ndvra, rag tb xofx^vag xai

3. xaiQOit 6 rty. ed. u. ovtos ed. i5. otix Hfliqioc ed.


22. TiaQctpajou cod.

Gloria Deo , victoriae auctori! Gloria Deo, qui te, terrarum do-
mine, coronavit! Salve, Imperator, felicitas Romanorum! Salve ,
1m pera tor, robur exercitus tui! Salve, Imperator, per quern N. pro-
stratus est! Salve, Imp. N. victor ! Deus te in purpura servet in
gloriam et salutem Romanorum cum veneranda Augusta in pur*
pura! Deus exaudiat preces nostras.
SB EQUO, OVl IH PRIMA PALM A lffFKLf CITER CERTAV1T , ET QUO PACTO
IPSI ALII EQUl SUB3TITUEHDI SIRT.

Si contigrrit, tit eqnus in prima palroa noctu male certamen agat,


mos aliura ci aubstitticndi hie est Magiatcr utcrquc factionis con-
trariae cum duobus inspecloribus et pracfecto adsunt, abeunt ad
locum, ubi eqnus stat, eunicjue in medium deductum accurate con-
templanttir, et si certo product non potest, similem equum ex tertia
palma scliguot , qui in locum laesi currat , quodcunque frenum sor-
titns sit Is autem equus in propria palma , scilicet tertia , certamen
itwtitucrc debet, et si ad sccundam quartamve pertioeat, idem ob-

Digitized by Google
334 constant™ porphyrogfjsiti
ta xdyxtXXa, fiivovatv h
t$ uQfiaxovQt\K tov $s %vXov
iiaivovxog rrjg aytag ixxXijot'ag, iyttgovrat xai dnigyovrai tig
Dvijv ixxXijai'av, xai dnrovai J a xrjqi'a avTwv, xai iitTaXaitfid-
vovrtg vnooTQitpovav, xai ipftaivovrtg tig to Innixov, dnio—
yovrai xai tvyovrai tig to tvxx^Qtov Tfjg dyiag GtoToxov to5
ov sv T(ji 7iQcoTO&v(>ri>, xai ovxtog dvsQXOvrat tig to a^arov-
(ftov 9
xai puXXovot x £lQ a(P 0 Q { ^
IJtQl tonottjQtiroiJ.

*I<tt4ov titiivat, oti, idv Xd/jj do&tvijaai q>axTiova$iov


EU.L. 195? fuxQonavit?jv , idv s^n 0 TonoTTjQOvfitvog hx tow iSi'ov fit- 10
QOvg rivioyov tig to TOnoTtjofjoat, aMv , xai ti tart to Inni-
kov nayavbv, xai ti oV 8Xov Innixov TOnoTtjoyoti avio>, xa&
artcpdviov naQ4%it avup vopioua dtoStxarov • ti ds
iv piou vixfoy, 17 diuxqiuiq hiyxrj tov TonoTTjQOvpivov, ti
tie xai doTO/joti, ftrjtiev xtoSaivwv xonty* xai idv, fiq&sr t 5
noiovvrog tov TOnOTtjoovfiivov ,
ersgog tfoiXdy xai smtvxTI
tcov ix tov dtiT-jjg didofibrwv endfrXwv, ag nQOtiQrjTai, Xafi-
fidvti* idv ds 0 TonOTijQOJV a&Xov ti nort, xai xeXev-
Gfj 6 fiaotXtvg (piXoTifxyoaodai avxov tfj fvxfj TOv* tononj-
QOVYtog, ovx aStiav 6 TonOTJjgovfitvog Xanjidvttv ti' zro-20
t«» tig dnoXvoiftov is innixov idv Tonoxrjgijajj t xai tu xa-
BraTQiyorta tov dnoXvaifiov ena&Xa xarekdcoot, xai intTvyrj
1. Ta om. ed. 7. %ttQa fpOQtty cod. 11. to ante xonor.
om. ed. 19. tonoxqQOvpivov com. R.
servatur , ut diximus. In vespcrtina quoquc dccursionc ritus omnes
matutinae similes sunt practer globum ex urna prodcuntcm et ca-
sum equi mule sc babentis. Aurigac postquam omnia, combinas
scilicet ct canccllos, disposuerunt, iu armatorio mancut. Cum autcm
lignum sanctac ecclcsiac signum dedit, surgunt, ad ccclcsiam abcunt
ac cereos incendunt, eosque tenentcs rcdeunt , iuque circum sc con-
ferentes abeunt, in oratorio sanctac Dciparac, quod ad primam por-
tam est, prccaturi , quo facto, ad armatoriuxn rcdeunt sequc certa-
mini paraut.
BE TICARIO.
Quodsi contigerit , factiouarium aut micropanitcm acgrotare,
ct is ex propria factionc aurigam, qui locum eius tencre potest, habct,
pagana dccursionc iustituta, si per omnc iilud tcmpus eius vicarius
fuit, pro singulis coronis minimum duudcciiuum ipsi solvit: si in fa-
ctionc vicerit, indicium eius crit, cuius vices gessit: si a jcopo ab-
errat, absque lucro iaborat, ct si, dum is nihil agit, alius iugrcditur
ac praemiurum certaminis nocturni particeps lit, quant di.vimu*, sum-
mam atrip it Si veto victoriam aliquam viouriua reportavcrit , ct in-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AUlAE BYZANT. I. 69. 335
o T07rorJ7(wy , Xa^dvu xoia dV SXijg xrjg faigag. ti <te, tog

ngoti'grjxai , u&Xov 6*et%Tj , *o xaxtgyofitvov neoiaabv tna&Xov


xov xonoxrjgovvxog xvyxdvei. (B.) Kai ini tygovov , f«vMi. 137.*
ovfifijj xonot rjotlo&at 0 iyotv xrt v fiovXXav yvtoyog, ovraȣ 1;

50W7#f*« xoaxtt, xai xd tnadXa xai xd navaxa xtf xonoxq-


oovfiivto uQfxo^ovaiv • f* <J£ nJtoi' axtvog i%et> 0 xonoxtjgabv
xai ov naitt to rov xonoxrjQovfxivov , Mfii^txai vnkg xov
axtvovg avxov oV oXr^g xrjg Tjfiiqag vofiia/naxa ig ix xcovC
navaxav , xai xd xarargs/ona at?TW ix rafy avpfirjyaQtav
loavrov ngbg avvrjdetav , «| otov /tiigovg Sari*, tov $s Qeov
nagiyovxog xrjv vi'xrjv y
6 ronorrjodSv tig to oxevog ovx ayo-
/faiVft yogevoai, ft jij} 0 r^y (lovXXav xai qpaxxiovdgiog
iaxi xai fiixgonavtxrjg* xai idv xonoxrjQtj <paxxiovdoiov , eig
xonov avxov ntoinaxtZ ix fctycov xov (iiXQonavtxov , 6/uoiwg
i5xa* £ar xonoxrjojj xov ftixoonavixyv, tig xd dgiaxtgd xov yo-
XTioyao/ov. <te ov/<#? aaxoyrjaai, ix xcov iyovxav xrjv

fiovXXav ijvioyav, rj dnoXuxjju navxeXag Std otaad/jnoxt noo-


yuoeco; , inatotxai 6 n( unxog t
jjvt'oyog fj xai ix tcoV ytomcov
firfyagt'ojv ojog yQ^aiuatxt^og iaxiv idv Sk xai «| exioov
20/j£Qovg iaxiv 0 iniXty9tig firffdoiog, xai diXovaiv avxov ol D
1S101 avxov xgaxrjaai tig xo fiioog avxcov t dnodcooovoi xov
ftixQonavtxtjv , xai ngofiifiu^ovai xov firffdgtov tig xov xonov
1
xov dvax<»QOvvTog . o <te xojioxjjqojv idv iaxiv ix xov ivav-

12. Pro xai cod. yixKy, R. conu x«j>.

peratori placuerit, cum fortuna yiearii honorarc , is, cuius locum te-
net, mtllam libcrtatcm aliquitl sumendi habct. Finito ccrtamine equc-
stri, in quo locum altcriu* gessit, duin pracinia solcnnia ccrtaminis
profcrtintur ct vicarius adest, pcrtotum diem tres nunimos accipit. SI
vcro victoriam , ut diximus, rcportavit , quod suprrcst, vicarii prac-
mium ipsi datur. (11.) Si per trmput vicarium inuuus oxcrccrc auri-
gac bullam habenti contiugit, consuctndo est, ut ei , cuius vices ges-
sit, pracmia et munera tradantur. Si proprium currum vicarius lia-
bct, ncc altcrius currum cousceudit, pro curru suo singulis diclnis
numraos XVI ex muneribus et ipsi debita a combigariis suis, ex qua-
ennque factionc sit , pro more accipit. Deo a tile in victoriam conce-
dente, vicarius currum saltationis eausa non conscendit, nisi bullam
habens , sen factionnrius , seu mieropaniles sit: si factionarii partes
gerit, loco eius ad dextram micropanitac ambulat, ad sinistram fa-
ctionarii autem , si micropanitae vicarium egit. Si forte aurigarum
bulla creatorum aliquis aberraverit , aut ob qualemcurique praetexlum
ecrtamen omuino deseruerit, quintus auri^a eligitur, aut ex reliquis
bigariis, qui aptissimus est: ctiam si ex alia factionc electus bigarius
ait, cumquc cetcrt' in suam factionem suscipcre volunt, micropanitcra
336 C0NSTA1STINI PORPHYROGEN ITI
riov fiigovg, tag (fooit, ovrmg inafyerai xai frio^st, xai /?al-
Xsi nuviov orj/xttov to Xtyofievoy uXXinavioiov noog evu In-
ntxov. iuy ds ftnaorafrjj ag to ftdgog, tv&a ronOTijqu ,
yo-
()tt xui yvpyuorixiov xuzd rd /negog.

Ed.L. 196 foptQotov. 5


Jsilijg xeXsvovrog rov puoiXeag ysvda&at to Si/Hqoiov,
xardQ/nat 0 dxrovuQiog, xui opdoet, rovg <T fivibyoyg xai roar
dvo (xtycov rovg smardrag xai rovg &£(OQ?]Tag tig to tiqcStop
oq/uewv , xui imrgdnsi udrotg noitjaui to difitnoiov xai dv-
Ms.137. bruXXu$ui rovg Unnovg, xai opdoovoiv 01 tpioyoi rovg dtfdxag^o
rd Inndgia, rovg dvgavoixrag xai %ovg ^soogfjrdg^ xai nuQU-
<$id ova 1 dXXqXoig rd uofiazu, /tjj dvakvovxeg rqv xopfiivay
f
rov a' (iu'tov iiydh rd xuyxeXXa , uXX a>g ctgq-
rijg ngaj'ivfjg

rai,dyxmaguSiSovai rovg innovg xai rovg vnovgyovvragf cog


Hyv(ogt%oyrag rug rs ?$sig xui rd xaru&tjxa uvxcav, rd $ki5
oxsvt] oyx uvrixaraXXdoaoyrai, uXX' exuarog tig ro I'Siov axcv-
og nartf, xai nXijgoopogovaiv dXXqXovg, /u*j ngodovvui agpa
drdxrtog ngotpdau doXov, cpogovcn dh nana arjfxtta, firjvvov-
to 0 tov Bsvdrov Jlgdoivoy, Ugaaivov Biverov, 6 tov
6 rov
Xevxov govoiov, 0 tov govatov Uvxov, xai ol vixdiyreg d-ao

4« yvftyaffrtx^y ed, 11. nagadtdovOty dlXyXovs cod. i5.


jdg ft 2{£*f R., xds rt ?{ajc cod. , xd xe f£ife ed.

rcddunt, inquc locum secedcntis' bigarium promo vent. Vicarius «!


ex contraria factionc, ut solct uonnuuquam, sumtus est, sic cligitur,
ct currum agitat, signumquc panno, quod allipanUium vocatur, sin-
gulis spcctaculis cqucstribus daU Si vcro in /actionem , in qua vica-
rium agit, translatus est, ctiam pro factionis rati one vestem gymna-
sticain induit

DE DIVERS Alt CM FACTIOKUM CERTAM1HE.

Postquam Imperator vesperi ccrtarocn equestrc di versa rum faclio-


nnm institui iussit, actuarius descendit, ct quatuor aurigas, duarum
factionum pracfectos ct inspectores ad primum signum ducit, iisque
diycrsium instituere ct cquos invicem mutare impcrat. Aurigae emis-
aores, equos ct inspectores adducunt, currus sibi mutuo tradunt;
combinam matutinac decursionis primae palmae et cancel los tamen
non solvunt, sed, at diximus , equos ct ministros sibi conccdunt,
ut qui norunt qualitatem cquorum ct rationem eos tractandi. Vasa
vero non mutantur, sed unusquisque proprio insistit, fide insuper
ab omnibus data, nolle sc currum sine ordine producere specie doli,
ferunt quoque pannos seu signa , e qui bus a Venctis gestata Prasi-
nam notant, a Prasinis Venctam, ab albis russaro, a russis albam,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 69. 337
ntyxotrai tig tov Sfjftoy, o&tS tiaiv ol fnnoi , xai fttTa to
Xafciv ra ena&Xa, oTtyofievcov avrwv ix tov pamXioyg, «-
nifjyovrai tig tov uvrcov Sr^iov. Xsyovaiv avtoi dxra. idv
Jfi uvTinaQadidoneg ol Ttooaotg tjvio/ot tu uq/uutu, ftij dv-
$Tinaoada)(jovoi Tovg dtytrodvouvotxTag , /urjds Tovg dvcogqzdgc
tig rd xd&qxa, xai ol vixcSvTtg yvtoyoi tig tov iStov dijuov
dnigyovrai fierd Ttov dvx txaxuXXayivronv tnnojv , xai ixst
xocx^ovtoq tov tirjfiov xd itiia uxra f Xa/ufiuvovoi tu i'na&Xa,
intidrj ol &ta>Q7]Tai 7zoog avvrj&tiav xaxd innodyo/u/av nugi-
lOOTayrcu, xai rd xd&tjxa uXXr}Xa>v Ttjgovoi did xuinup dV/fro-
oi'ov. idv $6 vtxqowjiv ol Xtinofievoi Xnnoi til' inifxtXu'ag
xai (io/thv Ttov ptTtX&uvTcov yvtoyjov , tig tov dr^iov tov i-
ttov €Qx ovrai t V70vv &v %u inn**oiu vndoyovai, xai ixtt Xap-
fiuVOVOl TU

1 5 JTiqI fitqtdtov* D
Kartgyovrai tig tov lnn6$go(.tov tov uytov Stgytov ol
ivo drifiaoyot xai ol $vo <puxTiovdoioi xai ol Jvo fiixQona-
viTai xai ol imoxuTai xai ol &t<DQr{ xai xai ol fiijyuQiot xai
tu nowveia. avTcov <te Ttov ngcoTtt'av (.iq xoXutovxav XuXrjoai
loorjfia GV, OQitovaiv tva ix twv <T qvioywv , xai opvvet ini
ndvTcov, on ovy htgo/utoqatt. xai e| ot'ov ftigovg ogiofrrj o
fjvioxog, ix tov tTtgov fiigovg 6 &t(OQijtrjg xai ol 6vo ini-
oruTat ixftdXXovoi Tovg tnnovgix tov orujiXov , xai o*g do-

3. xai UyovOty ed. n. ytxtvOiv ed.


Victores ad faclioncm, cuius equi sunt, disccdiint, et postquam prac-*
mia acccpcrej et ab Imperatorc coronali sunt ad proprium populum ,

ae confcrunt ct acta rccitaut. Si vcro aurigae, qui currus sibi sup-


peditarunt, non coneesserunt sibi ianitores ncquc inspectores ad
,

officia praestanda, victorcs atirigac cum cquis mutatis ad suara factio-


nem abcunt, et, ab hac propriis acclamatiouibus institutis praemia ,

accipiunt, quia inspectores pro more derursioni equcstri adsunt, ct


tempore divcrsii officia sua observant. Si vero equi rcliqui cura ct
labore venientium aurigarum viccrnnt, ad suum populum seu quorum
equi sunt, veniunt, et ibi praemia certaminis accipiunt.

DE PRAEMIOKUM DISTMBCTIOHE.

Duo demarchi, duo factionarii totidemque micropanitae, prac*


fecti, inspectores, bigarii ct principes factionis ad bippodromum
sancti Scrgii descendunt Cum vero principes factionis ipsi vcrbum
nullum proferre audent, unum e quatuor aurigis deligunt, qui iure
lurando omnium nomine aftirmat, nolle sc inique praemia distribuerei
Ex quacunquc vero factione delectus auriga est, ex alia inspector ac
Constantinu* Porphjrr. KoL L »a

Digitized by Google
338 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Ed.L. 197 xet to) ofioouvn, OTOtftd^ei uno Btvitov Tnnov %va, uno J7p«-
otvov tnnov sva, uno Xtvxov Tnnov o, dnb govaiov tnnov evrt,
Ms.i38.axa/ dnoTsXovatv aQfta ngonofiuiTag fovTsgoftatTug <T, tqito-
patTug d\ eig to TeToddgo/uov d'. xai ots xaTuaru&cmt ra *e;

upfictTa, Xuyydvovoiv oi Tgetg ol fiij oftoaavreg, xai xata tovS


oqSivov tov Xa/jtov biai'gei 6 ngcoTOg olov &eXet, xai Trjv nt-
gtaoeiav inatgei o /tugt'oug. ei d& xai ov SiXovot, to, ig ug-
ftaTa ftegioat, (i firj ftovov tu 6' /ufgiZei Xoyto ngwTOv fiatov,
xai fisotXovrai, tog yiyganTat, xai ra Xotnd ixpaivovoiv tig
BTOvg ii/ovg Tonovg. 10

"Ooa <fcr naQtttpvXdTjtiv gV/oxoy, tiyoftivov rou fiatov.


%
Hvtoyoq yaxTtovdgtog 7} fittxgonavtTfjg tov fiatov dyo- ,

fiivov, idv i/nnecj} fig Tug TuflXag , ovx eyei i^nvatav ixfid-
Xai to xuootdtov uvzov , dXXd fxevd tov xaoaidtov ne£,evei f
xai xaTegxerat emg t&v dvgtov. idv 6*e Xd/rj ini Ttjv /3aat-i5
XixtjV TapXav neaetv avTbv , ovx eyei i^ovutav eig to II 9
o-
nov naXutargiTut naXatovatv , i'fingoo&ev tov xa&iaf.taTOg
ol

Csnixoxf/ai, dXXd ?j i'oco&ev ini tov tol/ov , rj e£wdw ini tov


tvginov fierd tov avrov xaaaidi'ov xaTuftatret, eig Tug d-vgug,
idv de niaji faydoiog, xai Xd/ij aMv ne&voai , to xaaot-20
1. Gxoifld&ip ed. 3. xai ova. ed. fiQuttrtt ed. 4*
fgopoy cd. i3. TfipJitts coni. Leich. ,
atdplaf cd., aiuulas
cod.

duo pracfocti cquos c stabulo producunt, ct si ci, qui iuravit, placet,


a Vcnelis equnni unum , a Prasinis unum , ab albis russisquc untim
sumcrc, curribus quattior primac palmac, quatitor sccundac , totidem
tcrtiac , adquc didromum totidem cquos iungunt. Hi sedocim currus
postquam sic dispositi sunt, trcs, qui non iurarunt, sortiuntur, ct
ordinc sortitionis, primus quantum vult, rcliquum is, qui distribuit,
sumit Si vcro sedceim currus dividcrc nolunt, scd tantum quatuor
rationc primac palraac, hi, ut a nobis scriptum est, dividuntur, rc-
liqui ad ioca sua disccdunt.

QUABMAM AURICAR OBSERVAKDA. S1RT, QUAKDO PRAEMIORCM SEU


PAL MARC M DIRS CELEB RATCR.

Auriga factionarius aut micropanites, si, dum palma profcrtur, in


tabulas incidcrit, potcstatem non habct cassidem suam abiiciendi,
aed cum ca pedes proccdit , et usque ad ianuas abit. Si vcro f n ira-
pcratoria tabula forte ccciderit, baud licet ipsi ad 77, ubi luctntores
cxerccntur, ante consessum divert! , sed aut intro ad niuriim , aut
foras ad F.uripum cum casside sua ad portas descendit si vcro biga- :

rius excidcrit, et pedibus forte proccsscrit, cassidem deponit, ct sic

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZA3ST. I. 69. 33q
Siov ixpdXXu 9 xai ovxtog dxaoaiSoxog xaxapatvti ecog xav
9vo<av. f}Vi'oyog idv Xdprj $u'§tv eig xov xa^nixov xov Bevixov,
xat uniXdy £(og xov oyoiviov, yyovv xrjg dsvxioug Xsvxrjg, xai
nax^arj 6 uQioxtQOg avxov xqv avxrjv devisQav Xsvxqv, enav-
5af. yvt'o/og, dyophov rov patov, idv ^vyoiar} fisxd xov ivav-
xtov av*xov, xai dvvtjdjj
dnXwaat xqv yttoa avxov xai dno-
xaaat$<aaai avxov, xav onia&oxtQog iaxiv, ivi'xqos, xai 6 uno-
xaaoifitodeig iUfy&tj. ^vtoyog, dyofiivov xov patov, iuv ixniarj
to xuoot'diov avxov, idv efinQoatev iuxt , xai tqc/ovoiv ol
lotmiOL avxov nXetto xtov dqfidxtov oXtov, noifai nsQioorjv xatD
navasi,
JTiQi roti XQffidaat, xai dnoxQiftdoat.

EiSivat for, oxt, idv xotftdorj , xai xrjv yfidgav xov In-
mxov ovpfiri yevio&ai ddoa, xai ovx dydjj xb tnmxov, xaVMs.i38.b
i5xa ooyava xaxiX&tootv and xrjg idtag avxcov oxdatcog, to 6*b

faXaQiov xgiftaxat, ft xo^iva xo>v innaot'cov xai xd xuy-


xtXXa aiQtovxai xaxd xijv xvXioxoav, baaadrjnoxe rjjuioag
to pqXdotov xoefid uevov
fteivei ei ds inaodij x6
t ,
p rjXdoiov, Ed.L. 9 3
i

xav xaya xd OQyava laxavxat, 37 xofip/va xai xd xdyxeXXa


louvaXvovxat.
HtQi fjT7tOU djloXCoiTOS.

Innog idv dnoXvar\ , ygjj dmX&etv xdiv 6*vo /uegcov xovg


fiataxa>Qag , xai idv syu aamjoiav , xaxiyyexai ini to oYwi-
16. 7 xofipfra ed. 17. eSQOvxai com. K
usque ad porUs sine cassidc abit Auriga si in curvatura Venctorum
curru suo alliserit, et ad funem usque scu lineam alb am sccundam
pervcncrit, et ad sinistram constitutus auriga candcm contigcrit, ccs-
sat. Auriga, prolata palma, si cum opnosito sibi una procurrit, isqun
manura suam cxpandcrc et cassidcm nuic auferrc potest, etiamsi ei
a tcrgo sit, vicit tain en, et is, cui cassis dctracta, superatus est.
Auriga, palma producta, si cassis cius prociderit, si coram est et
cqui eius procurrunt, magis, quam currus toti, abundabit et cessabit.

DB VELIS 6DSPEKDENDIS AC TOLLBHDIS.


Si, vclis suspensis, die decursionis acr
turbidus oritur, etequcstre
ccrtamen proptcrca non instituitur, etiamsi organa a sua stationc pro-
lata, velum suspensum , combina cquorum et cancclli ad urnam sub-
lati sint, velum per dies aliquot suspensum manct: si vero tollitur,
etiam organis constitutis , combina et cancclli amoventur.

DE KQUO DAM BUM PASSO.


Equus si damnum patitur, magistri duarum factionum abeunt, et
3*4° C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
ntov rig xov arupXoVf tiefieutvrjg xrjg ovgdg avxov. ri de xai
nXtjooyoQrjdwoiv , oxi xsXttav dndXvoe, Xvovxeg ttjv ovquv
avxov xai xd xaXdfinixa ix xav nodmv avxov , txpdXXovotv
avxov ttjp fiixodv.

'fivtoyog tpaxTiovdoiog jj uixQonaviTrjg rig Ttjv ngoQav


avxov iav ixfldXXfi to xaootftov avxov, ovx exi syei *I0V-
oiav aXXo &v£ai, iav 6i iaxt Ptjydqtog, xadag xaxiXd^rj ix
tov oxevovg, xo xaooititov ixpdXXei, xai oou intxoansV naod
rotg nqoixotg qvioxoig, fyvyvveu 10

KEQ. 0.

M*tvl JWafy ««' rtXeTxai xo Innixov xoS ytvt&Xtov rai/r?* xijs


C teoyvXtixxov xai paoiUJoc ntXttoe ovxatg.

Eioioxtxat xjj nob fitug xov avxov Inmxov 0 nqainoai-


Tog noog xov paoiXta, xai dqXoi avxov , ft xeXevei a^^van5
to Innixov. xuxaaxdoewg riadyu xov dtoadgiov
0 ds xijg
xai foxqoiv avxov evdov xrjg rioayovatjg nvXrjg and xrjg &(Q-
pdoxQag rig xo Xavoiaxov. 6 6k uQamooixog , Xaf}a\v trt v
avyxuxd&tmv nagu xov fiaaiXitog ngog xo dyead'at to inm-
1. tic to ed.

si incolumis est, ad diippium in stabulum abit, canda colligata. Si


vero hi ccrto cognovcrint, rum omnino malum esse passum, caudam
cius dissolvunt, ct, dctractis de pedibus fasciis , paulisper abducunt.

DK PBOBA. /

Auriga factionarius ant micropanitos si in primo artis eqnestris


,

spcciniiuc scu proba cassidrm suampcrdit, non potest aliam sumere,


si yero bigarius est, quando de curru descendit, cassidem deponit,

eaquc, quae primis aurigis pcrniittuntur, sibi adiungit.


»

CAP. 70.

Mensis Afaii die XI certamen equettre in die natnli huius


a Deo custoditae et imperatoriae urbis hunc in modum
instituitur.

Pridic huius certaminis praepositus ad Imperatorem ingrcditnr,


cui, an certamen institui iubeat, declarat: cerimoniarius tessarium
adducit , eumque in porta a camino ad lausiacum ducente comtittiit.
Praepositus, inandato de edendis speclaeulis aceepto, ad tessarium
•bit, para turn ipsi traditurus, quo lacto, is cxtemplo disccdit, ct quae

Digitized by Google
DE GER1M0N. AUIAE BYZANT. I. 70. 34 1
xov, Iglo/cra* xui utniq/nai nobg tov droouQiov, xai oYoV-
atv avnji to niyaTOv , xui nuguvuxa QeXdrav 6 fcwaoio?
tcXu unavra, tog ei&ioiai uvtm iv exdortp inmxio TtXttv, D
fciXrjg di> dvotyovai Tovg Xnnovg oi twV dvo fttgcov, qpopovv-

Stug XQvoooij/Luyru 9ayuT/tiara , fiavidxid rc xui xumevQv&ia t


bftotcog exuaTOv ftigog iv rjj idi'n avzov (piuXfl, xai S/jfievov-
oiv avzovg, tv^fjfiijaavrfg tov (iaoiXiu. un*q>iQOvoi de rovgMs. i3<). a
fnnovg u/wpoTtyu ta f>UQT} iv tw innixi* t xui tiauyovaiv ad-
Tovg did ts tov dunntov xui tov ngoiio&vgov , xai drjftsv-
loovoiv avTOvg, Xiyovrtg Tug avvqfaig (fcovug, fit/Qi Ttj; acpsv-

dovqg, xai iv tjj ozuoei avTtov iXdvvrsg ,


cvifrj/tovei. top fia-
aiXia exeiae , tiq<otov psy oi t6v Ilfauivcov, xui sif? ovrcog
oi Tojy Bevixwv. 6 6k vnaQ/og xu&s&Tui ini atkXiov
iv TiTi xa&i'oftaTi, e'v&u 6 dxrovdotog laraiui. find de T^Ed.L.199
lStvqnjfu'ag tojv dvo f.uowv tv<prjfiovotv oi tov Xoytov , xui
unuvu^aygovaiv oi tnnoi , utu xmsoyevui 0 vnaftyog, xui
ioiarui f( iu XQadgia and vain tov wrap-
Tivra'uvTOv eig
to&vqov 9 xai ngoaxuXtaufitvog ixside td ufuporsQu j-tifirj,
tiatpigtt uvu^ktu^v uvTOjy Ttjv ogvav t xui (JXinovrui nagu
2ot(dv afMpozioqiv fxeooSv xu iv uvrjj ftoXiu dxQt(iuig t xui uotpu-
Xiauftsvog avxd ini nuvxojv 0 vnaoyog, nugudififooi otXfv-
TiuQiui Tfo fiiXXovTi Ttj t'^rjg xvXiaui* (B*) Tjj is inavgtov,
yyovv Tjj rj^6(jri tov inmxov , i^ig/trui 6 (ioiOiXsvg ix tov .

dtoyvXdxTOv xoiTtavog, xai dtjoiyevofievog vno t<5v '$§ edovgt h

in singulis dccursionibus pararc solct, paraL Vcsperi utraquc factia


cqnos , instrala aureis se^mentis , cotlaria cl caphlra geatantcs , ad-
ducit, quos uuaquacquc iu sua pliiala factiouariis aequalltcr distrU
bait , ct Imperatori fausta precatur. Utraquc factio ad certamen
cquos in circo, per diippium j>rimainque portana, inde usque ad fun-
dam, rccitatis verbis solenuibus, producit, ct postquam ad suam
stationem venerc ibi Prasiui priinum post ctiam Vcncti Imperatori
, ,

fclicia prccantur. PraefccUis iu consessu , ubi actuarius stat, sellae


insidet. Post ambarum factionum acclauiatioues rationales fausta
prccantur, equi producuntur , pracfectus desccudit, ciusque tento-
rium in critariis aule quartam portain poaitur; quo postquam utram-
que factionem vocavit, in medio earum urnam reponit , cui immis-
sos globos ambac factioncs accurate contcmplantur hos pracfectua :

quam diligentissimc scrvat, ac silentiario sequcnte die urnam cir-


cumacturo tradit. (II.) Die sequenti , quo certamen equcstrc insti-
tui debet, Impcrator c cubiculo a Deo custodito proCedit, ct a
soiitis comitibus stipalus , per triconclii porticus , apsidem ac da-
phucm transit, pcrquc inysUcam cocblcam ad fenestras thrani adscen^
34a C0NSTA1STINI PORPHYROGENITI

iiigytvai Sid rtov diupuTixmv tov Tgixoyyov, dipiSog ts xai


Ttjg ddtpvtjg, xai uvigyeTai dtu tov fxvartxov xoyXtov uvco
iv Totg nagaxvnrixotg tov xa&iafiarog, yvi'xa d£ ydvTjrai tj

unaaa nagsroi^taaia iv rro Inmxw^ fiqXot 6 rrjg xaTaarautmg


iro ngainooiMO , xaxeZvog t<o fiaotXtt. o 6*6 fiaoiXevg xaTcgS
yjnai did axdXag xai Xiysi up ngainoohq „$og
Ttjg Xidi'vrjg

ftSTaoTuaifiOv" xaxuvog Xiyti (.itydXag j^sTaardaiftov^ xai


§iaeX9ovrog tov paoiXiwg iv Tto xoucovt avTOv , ngoaxaXetrai
8 ngainoonog Tovg pearqTogag, xai efosX&ovrsg negiftdX-
CXovai TtjV yXavi$a tov paoiXia, ei&' ovTwg ariferai vrcoio
tov ngamoaiTOv , xai i&gyerai ano tov xoircovog, fygiyivo-
psvog vno T(Sv dgyovrmv tov xovpovxXei'ov , xai karag iv Ttji
/ufofp TOV OTSVOV , V£V£l TO) 7lQainOOlT($ ,
XaXlTvog T(j) 0<ma-
Qtyy xdxtTvog tiadyei TOvg nargixiovg' to
6*6 (lijXov Ttjg nv-
Xtjg , dV r)g tioigyovrai, aiXernugiog atgsi, eiasXdvvreg J* 1
o* naTQtxiot fi€Ta T(3v argaTtjymv mnrovat , xai dvaorav-
Ms. 139. brow , vtvti 6 fiamXevg tw ngatnooiTfp , xai Xiysi >9 xe-
XtvoaTe" avToi ds vnegevyovrai to 9i tig noXXovg xai dya-
&ovg ygovovg." xai ixstfov dtjgiytvbfxevog 0 paoiXsvg vno ts
tcov dgyovTU)V tov xovflovxXsi'ov ,
nuTQixiav T€ xai argaT^o
y<5v ,
tiiigytrai niygi tov TgixXtvov , iv $ agiar^ rfj avrfj
Tjfiiga, xai laraTai ixetoe* tiatX$6vrtg 6k oiXevudgtoi TgeVg
D rj Tiaoageg , pev Tgetg Siigyovrai onio&ev Ttjg foytjg iv
01

Tt7) 6*e£i(p 0 6*s eregog foraTai pdaov, xai Xafiwv vev~


juigst,

fia 6 ngainboiTog nagd tov flaoiMcog, vtvti tw larwrt (ii-*5

dit. Omnibus antcm ad equcstre certaraen paratis , cerimooiarius


id pracposito, hie Iropcratori indicat. Imperator per scalam lapi-
deam descendit, ac pracposito dicit: Solennem consessum institue;
quod is clata voce repetit. Gubiculum vero tuum ut ingresaus ctt,
praepositus vestitorcs arcessit, ct ingressi tunica Imperatorcm induunt,
post a pracposito corouatur , per cubiculum, a praefectis eius sti-
patus, egrcditur inque medio angustae porticus constitutus , praepo-
sito, is ostiario signum dat , qui patricios dcinde adducit; velum
portac, qua ingrcdiuutur , silcutiarius tollit. Dumque intrant pa-
tricii cum stratcgis , proenmbunt, et his surgentibus, Imperator prae-
posito signum dat, is dicit: Iubete; ipsi bona ac diuturna tempora
apprecantur. Indc praefectis cubiculo , patriciis ct strategis c'omitan-
tibus, ad triclinium, in quo co die convivium celcbrat, transit ac
ibi subsistit; silcntiarii tics aut quatuor intrant, e quibus trcs, pone
excipicntcs Imperatorcm, ad dextram digrcdiuntur, unus in medio,
consistimt, ct postquam praepositus signum ab Imperatorc accepit,
silentiario in medio comitalus imperatorii constituto signum dat,
qui velum iugrcssus, voce elata dicit: Leva, ct cerimoniarium ad-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAJST. I. 70. 343
aov xijg tioyijg oiXtvxiaofy , xdxttvog dntX&cov iv 1$ flrjXy,
Xiyti psydXug „Xt(id xai tiodyu xov xaxaoxdotwg
xijg

xai Toxaxai fiioov xijg ^oyijg, xai Xaflwv vtvpa 6 noamo-


(Tirog nagd xov fluoiXtw;, vevti t$ fiayiaxQO) , fir) nagovxog
5Jf fiuytoTQOv , vevti xrn xoiaioxmgi , xui vtvtt, fidyiaxQog toj
xijg xaxaoxdotwg , Xiymv ^xbfirfttg,^ xdxttvog Xiyti tig to
pijXov 9i Xtfiu xa* uoigyovxai 01 xijg ovyxXrt xov , xa*
jigooxvvijouvxtg , tarawai iv xfj xd$u avxdav. tlxa vtvti
ndXiv 6 (iaoiXtvg x<§ nQatnootxtt) , 0 tf£ ngainoaixog xoj fia-Ed.L. 200
loyiOTQtp 9 xdxttvog x(p xijg xaxaaxdaecog Xiycov „7tQtfi<pixxa>o"
dntX&d>v tie xaxaoxdotwg tig to pijXov, Xiyti „Af/?a»"
6 xijg
xa/ tioigytxai 6 dno inug/wv , xo* ngooxvvijoag xai avxbg
toxaxai iv xfj xd%ti avxov. (T.) Eh a vtvtt 6 paaiXtvg x$
ngatnootxto 9 xdxttvog xm xtjg xaxaoxdotwg, xai Xiyti „X£-
iSXtvoaxt*' uvxoi ik vntgtvyovxai „tig noXXovg xai dya-
$oi>g xgovovg," xai tiP ovxwg xaxaaywv to axoov xtjg yXa-
vitiog xov (iaaiXiwg 6 xijg xaxaoxdotwg xai noirt oag gwodi-
Xtov, iniditiot xro (JaoiXtt, 6 ds (iaoiXtvg dvigytxui iv xto b
xa&ibfiaxr dvigytxai $h xai 0 nooQQq&tig otXtvxidoiog iv
aot^f tou Jlgaoivov xafxnxw ,
ovvavaopigwv tavxoi xai xqv oq-
vav 9 ovvavigyovxat 6h avr(j) xai oi xaxu ovvtjdttav uvtoyb-
pevoi ovv avxut xwv fttowv* vnodti^ag de xotg ovvavtX&ov-
anaotv xrjv xov vndqyov fiovXXav, xvXitt y xai tid*
aiv avx(7)
ovrwg xaxigyovxat apa xto otXtvxiaoiy oi ovvavtX&ovxtg av-Ms. i4o. a

a5r<J ndvxtg, xai oxoipd&vaiv iv tw avxy xafinxy Xd%ava 9

dudt, iuquc medio adstantium collocat Pracpositu*, signo ab Ira*


pcratore dato , magistro signiim dat, si is forte absens est, quaestori,
magister ceriraouiario , diccus: Comites; is ad velum dicit: Leva f
ct senatorcs ingrcssi , adorant suoque in loco consistuut. Dcinde Im-
pcrator itcrum pracposito, pracpositus raagistro signiim dat, is ccrimo-
niarioj diccus: Praefecie\ cerirooniarius vero velum ingrcssus, dicit:
Leva ; expracfectus acccdit, ct, adorationc pcracta, iu loco suo consistit*
(111.) Quo facto, Impcrator pracposito , is ccrimouiario signuin dat,
ac dicit: lubete; ipsi loogam ac ieliccm actatem apprecaulur. Tunc
c&trcraam Jmperatoris tuuicam ccrimoniarius apprchcudil , ct, facto
rhostbclio, Impcratori tradit, qui tbronum suum petit. Dictus siicn-
tiarius ad curvaturam Prasinorum , urnem secura aufcrens, cumque
ipso facliooarii ascendunt, ct postquam omnibus, qui pro more una
advencrunt, bullam praefecti ostendit, nrnam movct , ct sic postea
omncs, qui cum co adscendcrunt , cum silcntiario descendunt, et
in cadem curvatura seu meta olera, ct super his placentas reponunt:
iu altera vcro meta ac divcrsis Euripi locis paritcr olcra ac pltcca-

Digitized by Google
344 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
xai vnsn&sy avx&v nXaxovvxag. iv is xoi sxigo) xaiinxui xai
iv iiunpoooig xonoig xov svgt'nov noooxoifid^ovoiv ofiiofog Xd~
%avd xe xai nXaxovvxag , Tjyovv xij ngb juiug xov trniixov*
oixog is 6 xapnxog rolv Jlgaoivtov svsxa xov xvXtaai naga-
CfvXdxxsxai. ioxavxai is xai at (iijyai iv xolg xqixaoioigfi
fisxd is to i'&X&stv xov flaoiXia iv xoj xafrt'o/uuxi xai o<pga-
yioai xbv Xuqv xai xa&ioai avxbv iv xy osvx^m, xsXso&tiarjg
xijg ngoaxvvijasoog xojv naxgixtcov , si xvywoi xai oxgax7jyoi f
sgyovxai xd ngmxeta xwv /asqcov fisxd xai axavgmv goionXo-
xa)v , xai Xoxavxai iv xatg iiaaqpayaig, xai sid* ovxcog i/ia-io
oi vevfta 6 axxovdgiog dno xsXsvosag , xai anoXvovxai al
ftijysg» Tjvtxa is xaxaXufiwoiv iv xfj (taaiXixjj xufiXa iv xtji

xadiofiaxi ,
insvyovxai xov fiaaiXiu • «V ovxosg wtl« o
dxxovdgtog and xsXsvasmg , xai avXst xo flaoiXixov ogyavov ,
avxoi is xuxioyovxat x(5v flrjytov uvxojv ini xd fJisgrj, xaiiS
D (iasQ/ovxai iv xio axdfiaxi , xai Xafiovxsg xovg oxsyawg dp-
(potsgot avxcov ,
unavaycogovai. xai eld* ovxcog e^iqyovxat,
ol nnosiQTinsvoi rwy /uegcov , xai imiiioaot, xovg oxavgovg,
insv'^djusvoi is xw fiaoiXst , xai avxoi dva/aygovoi. (d.} Kai
ovxcog xtXetxai to noc&xov fiatov , xai Xafifidvovoiv 0120
xd sna&Xa avxcov itnXaaioyg, xai i% aixqosmg
vixrfxai -^vi'oyoi
xov pigovg iiioxav xd itjfiooia , xai Xafiovxeg avxa yoofiat-
xai, dvdyovoiv avxd ftsaov xov Innixov iv xw agf&uxovQtof
Ed.L. 2oi t&v vtxrjxcov rivtoywv* xai xe\eo9evxcov xav i' fiatcov, ngdx-
19. xai ante om. ed. x

tas pridic dccursioais equcstris accumulant: Prasinorum mcla ob


uraam circuraagendani custoditur. Bigae in critariis slant, et post-
quam Imperator ad sedem suam processit , populoque signato, in
throno conscdit, peracta patriciorum et stratcgorum , si qui adsunt,
adoratione, principcs factionum cum crucibus e rosis textis veniunt,
et ad lincas subsistunt: actuarius a maudato signuiu dat , et bigae
aolvuntur. Po^tquam vero ad Impcratoriain tabulara in throno ve-
nere, fclicia Imperatori precantur: dcindc actuarius a roandato si-
gnum dat, ct organ um Impcratorium pulsatur, ipsi vero c bigis suis
ad factiones dcscendunt, ct stationctn ingrcssi , coronis acceptis,
abeunt. Sic postca dicti factionarii egredinntur, crucesque tradunt,
et fausta Imperatori precati, discedunt. (IV.) Mox prima palma
celcbratur , ubi aurigac duplicia pracmia accipiunt , et secundum
factionis preces rauncra publica distribuuntur , quae chosbaitae per
medium circura ad arraatorium victorum aurigarum perferunt. Qua*
tuor palmis celcbrath rationales omnia pro more agunt, aurigae ,
,

praemiis victoriae iuduti, c ianuis in currus dcscendunt, factionarii


partis victrici* la ureas cx rationario depromunt, aurigas in curribus

Digitized by Google
DE CERTMON. AUIAE BYZANT. I. 70. 345
xovaiv ol xov Xoyiov xd xaxd ffvvqfrtiav anavxa , dXXa^avxcg
tie 01 jjvtoyoi xijg vtxijg xd fyficota, xaxioyovxai in oytjpa-
oiv (x xeov dvQcov , xai xaxiXdvvxeg ol tov vtxnaavxog (ii~
govg drj/ndrai ,
aiQOvai 6d<pvag ix tov Xoyt'ov , xai diyovxai
5xovg fjvioyovg sniSuf Qiovq tifxnQOo&iv tov avxov tiijpov , xa<Mj.i4o.b
oagavxeg /utyoi tov dvTixdfmTOv, dvioyovrai iv to* oxdpa-
ti. ayeoyo/nhxov &k avxwv, Si'ioxat, vevfta xotg uoyovoi
xwv xayndxatv, xai xaxeX&oneg Taxavxai h xotg xapnxrjoai
xai iv xoig ngoiiQr^ivoig Xoinotg xonoig tov tvQtnov , h&a
loal oxotflai ray Xaydvwv xai x&v nXaxov vxojv eiotv. eXfrov-
xeg Si ol TfVioyoi //era xolv Srjuorcoy tov pigovg iv xu crra-B
part, Xoxavxai ixtiot imStyoiot 9
xai dxroXoyovot per' *v-
oprjfiiag ol tov ftioovg tm fiuotXtc, xai fitTa Ttjv ovfinXij()a>-
aiv Ttjg evcprjixiag dnoaxiXXet avxotg xotg vixrjxaCg rjvio^oig o
i5(laoiXevg axftpdvovg fitd tov dxxovaoiov xai tov dsvxigov 9
xai xaxeX&ovxeg axicpovot xovg ijvioyovg, xai dvigx oyta$
ndXiv iv rfp xadioftaxi. xai tv&iag agyexai to fiigog ai-
xeto&ai tov i'&X&sfv xai x 0Q £ ^oai tig Ttjv nXaxu'av, xai Aa-
fiovxfg xrjv ai'xrjaiv nana tov fiaaiXdcog, i^Qyovzai iv rij
tofitorj* xat si&' ovxag dvioxaxut 6 ftaotXevg, xai fi£xd to
dvaaxijvai tov paoiXsa xaxigytxat to nX/jfrog xov Xaov 9
xai aiQOvaiv ix xwv oxoipdiv xd xs Xdyava xai xdg nXaxovv*
Tag, iv 6s xrji uvx(j> eicKpioovot ^AayoW opegofitvov bii afid~

jfyS nXrj&og iydvtav , xai gtnxovaiv avxd ini idciyovg iv xwQ


c
2$t7inuc<o • uiqovoi 6h xai xavxa to nXij&og xov Xaov. (R) 0
aa. Totit nl, ed. a4- aJtovg ccL

constitutes autc ipsara factioncm excipiunt, ct saltantcs ad mctara


usque, stationcrn pcttint. Quo postquam pervenere, praefectis nu-
mrrorum siguura datur, hi descendunt ct ad mctas, inque ceteris
Ioci$ Euripi supra commcmoratis , ubi accrvi oleritm ac placentarum
iacenfc, subsistunt. Aurigae postquam cum gregc factiouis ad sta-
tioncra venere, ibi in curribus subsistunt, factionarii fausta Impc-
ratori apprccantur, quo facto, aurigis victoribus Impcralor coronas
per actuarium et vicarium mittit: hi digrcssi coscoronant, et rursut
ad consessum rcvertuntur. Tunc factio statim veniam abeundi in-
que platea saltandi petit, qua ab lmpcratore accepta , in pbtcam v
quae media appellator, progreditur. Sic postea iraperator surgit,
tnrba vero populi descendit, ct ex accrvis olera placcntasque sumit,
dum interea pisces plurimos in navicula plaustro imposita advehunt,
et solum circi proiiciunt
in quos ilidein turba commixta populi
:

diripit (V.) lmpcrator, ut diximus, a throno nirgit, et pracfectit


cubiculo comilaullbui , per inedioi patricios et slratcgoi in tricUnio,
346 C0NSTANT1NI PORPI1YROGENIT1
tie fiuoiXevg, tog noottQjjzai, dvaazdg dno zov oiyt^ov xai
drjoiysvoftevog vno zolv dfjyovzojv tov xovfiovxXei'ov , ditQ/e-
zat fxicov rcov ze narQLxiwv xai ozQazqydiv, eozarx&v avzmv
1
iv Tip TQixXtvip , «y rj) doiaza zjj avzfj ^fxioa , avzoi 6k v -
neoevyovzai to 7zoAA.ov£ xai dyafhvg yoovovg." xaiS
eioeQXGTai iv z<p xoitcovl, Xapovzog db tov nQatnooizov to
aziuua d no zijg xe<palrjg avrov, sioloyovzui ol fteorrjTOQsg ,
xai dnaXXd^avzeg ztjv /Xavi'Sa, ۤiQ/m ovzau xai i^eXdwv 6
jyflaotXevg, xudi^exai ini rtjg zifuag avzov rgandtyg fieju
xai (ptlcov , av xeAcvct, xcu avaarcis <*rco tov xAj/ra^/ovi©
xa* fiixQOv dvanavodjisvog, ixdi/ezai, f*£/.Qig av ru ndvza
tzoifiaadwatv iv to! inmxy. ikdovzog 6*s tov xazaozd-
z/jg

aewg xai yvmoioavzog zoj noamooizo) , c»s ot* £ro//<a ear*


M3.i4i.a7ravra, 6 ngainoGizog tyXot zu> (taoiXtZ* 6 ds paoiXevg xa-
rig/Mat, 6*ta xtjg Xi&ivtjg oxdXag, xai tfaigxezai, iv zip xo<tco-i5

vi , xai n€QifldXXezai zip ylavida xai to ojtfxfxa xazd avvr r


&eiaVm xai Sijoiytvoftevog vno zav aqyovzoyv tov xov/tov-
xXuov SUgytzat, did zov aztvov zqixXi'vov , xai I^igyszat
Ed.L. aoa iv rtp fuydXtp zqixXivm , oj dqiaza zyj avzfj fj/LtiQa, xuxeZ-
as eozag dfia zoig uoyovai zov xovfiovxXeiov , v&vu z(p ngai^^o
nooizo), xdxstvog z(p ootiolqi'u) , xai tiaayst vazgixiovg xai
azQaztjyovg , xai nooaxvv^advztov z(S ftaoiXei, Xiyei 6 nqai~
nboizog „xeXevoaz6." xai i'&X&ovzeg e^m zqg nvXyg ot ze
nazQtxioi xai azqaziyyoi ufia zjj ovyxXijzy , tazavzai €V&$v
xdxBtos" ardvzog <te xai zov paaiXicag iv zf, nvXt), mnxovatv^
oi nqoeioijiiivoi dnavzeg, xai dvuozdvzmv , vevei, 6 ^awo-

in guo eo die convivium celcbrat, constitutos transit: ipsi longi


ac ielicia tempo ra ei apprccantur. Inde cubiculum petit, dumque
pracpositus a capite eius coronam demit, vettitores intrant, et, tu-
nica ipsi exuta, discedunt. Irapcrator cgrcssus, prctiosae mensae
•uae cum amicis, quos ad convivium vocavit, assidct: postquam vero
surrexit ct paulisper quicvit, donee omnia ad ccrtamcn parata »int,
exspectat Veniente ccrimoniario et praeposito indicantc, omnia iam
narata esse, praepositns Impcratorem dc eo certiorem facit, qni per
lapidcam scalam ad cubiculum abit, tunicaquc ct corona pro more
induitur. Stipatus a cubiculi praefe.ttia per angustum triclinium ad ,

magnum, in quo eo die cpulae instituuntur sc confert, ct ibi cum ,

pracfectis cubiculi stans, praeposito, is ostiario , signura dat, patri-


cii et strategi adducuutur, ct postquam Impcratorem adorarunt, prac-
positus dicit: lubtte. Patricii et strategi cum scnatu foras progressi,
ab utraque parte adstant: Imperatorc vcro in porta constitnto , dicti

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. 70. 347
mxog and xeXsvaecog t$ xtjg xaxaaxdaecog , xai Xiysi „x«-
Xtvoaze*" avxoi 6*b vmgevyovxai „tig noXXovg xai dya-
&ovg %()6vovg" (?•) €t&' ovxcog xaraaycov to axgov
xrjg yXavi'Sog xov ftaaiXdoog 8 xtjg xaxaoxdotcog xai noiqaagB
5(i(D<jd'dkiov , intSitioZ zig ftaotXei. (ixa ixetd'sv tirjoiysvojusvog
6 ftuotXevg vno xcov dgyovxcov xov xovfiovxXstov , naxgixioov
xe xai axgaxrjycov, dvdgynai iv x(j> xad-tajuaxi fisiu poieov
xcov xov xovpovxXtiov 6vo fxayXapixcov xai
dgyovxcov xai
ona&agioov §aaxaC,6vxcov tiioxgaXia, q>ogovvxoov xai xd ana-*
lofa'a avtcov, cog iv exdoxtp inmxtji. dveXfhbv dk iv x(j> odvxty
6 fiaoiXevg xai oygayiaag xov Xaov ix xgixov , xa&Qexai,
xai fiexd xrjv avfinXygcoaiv xtjg evfptjfttag i^dgyexcii o ngai-
noatxog dno xcXevattog, xai vevet xotg xe itaxqixi'otg xai
oxgaxtjyotg, dneXfhtv 'dxaoxov iv xfj xd%u avxov xai xa&&-
i5<?0a* zsXcofrdvzcov 6*6 xcov 6' patoov, dviaxaxat o fiaatXevg
dno xov xu9iGfnaxog 9 xai iuxaftdvcov xcov naxgixioov iv ©j c
doioxq 6 (iaoiXevg xgixXtvo) , xai dtjgiyev6fi$vog vno xcov
dgyovxcov xov xovfiovxXei'ov , Siigyexav ftdoov avxoov, athoi
6k vnegevyovxat „eig noXXovg xai dya&ovg ygovovg,*' xai
io$uXdrov dtd xov oxsvov xgixXivov ,
eiadgysxai iv T<jJ xoixoo-
n, xai dnaXXa%ag xo,xe oxdpfia xai xtjv yXavida avxov 9
negifidXXexai aayi'ov, xai xaxdgyexai did xov fivazixov xoyXiov,
xai 6rjgiytv6ti£vog vno ndvxcov xov xovpovxXet'ov, didgye * at Ms.i4t.
xov avyovaxdcog , dxjji'dog xs xai xov xgixoyyov, did xov j*o-

17. xai ante di]Q$y. om. ctL

omnes ac prosternunt, et postquara surrexere, praepositus a mandato


cerimoniario signum dat, et dicit: Iubete; ipsi mulla bonaque tem-
pora apprecantur. (VI.) Mox cerimoniarius , collecta cxtrema tunica
Impcratoris, rhosthclium facit, idque Impcratori tradit Qui a prae-
fectis cubiculo, patriciis ac alratcgia stipatus, cum aolia cubiculo prae-
fectis, duobus manclavitis et spathariis dcxtralia apathasque suas,
ut in omnibus certaininibus equcstribus solent, gcstantibus, ad con-
sessum suum adsccndit. Consccnso vcro throno , terque populo si-
gnato, acdct, et, acclamatione finita, pracpoaitus a mandato cgreditur,
patriciis ct atratcgia aignum dat, ut ad ordiuem locumque auura sin-
guli ae rccipiant Quatuor palrau cclcbratis > Imperator a throno
surgit, et patriciis in triclinio, ubi convivium celebrat, conatitutia, a
praefcctis cubiculo stipatus, per medium illorum transit, dum felicia
ipsi ac diuturna tcmpora apprecantur. Indc per anguatum triclinium
ad cubiculum abtt, ubi corona sua et tunica dcposita, sagura induit,
perque aecrctani cochleain, cubiculariis omuibua comitautibua, per
auguateum , apsidem , triconchum perque inonotbyrum et porticus
,

Digitized by Google
348 CONStANTINI PORPHYROGENITI
vo&vqov xai vcav foaparixwy tcov ayi'mv p, xai ela4ffXBTal
ey T(o zQvooTQixkiiHg* ardrteg 6s ol rov xovftovxXet'ov xai
BvjxeQ€v%dfxevoL rov fiaaiXda „tig noXXovg xai dya&ovg XQ°~
vovg," eS,iQX 0vtaL * a * dndoyovrai, oi'xade.

"Ooa dtl ttXttO&as tfj itaoafioyf xov Xajfayixov InnoSQOfxlov , 5


Jjyovy tow yeyt&Xtou xavtijs tjjc S-eotpvXdxzov xai paOiXUos
u 6 lews.

7ot4ov tiShai
, tup Svo fitgtSv tqpagx 01 (** Tt*
ot* ol
re jmv devreQevowav xai tojp Xotnay aQXOvrmy t&v fuodiv
xai rwv dtjuoinv dntaoi to StiXtvov , sxaarog eig to Idio***
Ed.L.ao3or«^Aoy, xai $v&£<og 6 tecoQfjrrjg kxdarov peoovg xufiQi%tl
to TQfaXoxov , xai Xdyet 6 Xabg ix y „vtxa, Bevtrc o-
m
ftoiwg xai ol Tloqaivoi „IlQdaivt. xai Si/wat 6 qycovofio-

Xog Xdycov jusydXrj vrj qpcovjj* ,,«^€Tat 6 f}ort dwv 7jjuiy Itj-

oovg*" 6 Xaog ft dei


vi'xa" ol xgdxrar if
(ig 6 Qeog, ai5i5
avxovg atooov" 6 Xaog „vai Kvote." xai ore QiXdwoiv
ini to e'lasQOV , xqovu 6 &£a>Qrp:r}g T/jy Tafiqatuv y\ xat Xi~
yei 6 Xaog' 9f
vtxa maxig tojv (iaaiXecov, vixa rj nt'ortg
tj

Taiv avyovortov, vixa maxig Tijg noXtag xai tojv Bsvi-


tj

T(ov" {ol Jlgdotvoi „IlQa<jivtt)v"). xai Xiyovaiv ol xQuxTar*o


„b,fetva xai 6 6stva ^tyaXotv paoiXdcov, vai tine 6 dtlva
xai 6 detva /ueydXcov paoiMcov" xai 6 Xaog „Kvoie , f$o-
q&et." ol xodxrai' „sig Qtbg , av avTOvg omaov" 6 Xaog

i4- fx* 1 * ™v & pQn&ovna dfity 'Jtjoovy ed. i5. ilc cd, ubique
in aeqq.

sanctorum XL aurcum triclinium ingrcditur: cubicularii vcro adstant,


ct Impcratori niultoa ac felices aunoa apprccati, disccdunt dom uni-
que abeunt.

OBSEIIVABDA IN VIOILIA RIPPODROMI LACBABICI SEC DIB KATALI


HU1CS A DEO CUSTOD1TAB ET 1MPKRATOHIAE UBB1 3.

Dnaram factionura principcs, vicarii , rcliqui faction um prae-


fccti ct populus Tesperi ad stab u la sua abeunt , ubi inspector uniua—
cuiujypje factionis tripliccm scuticam sumit, populo ter acclamantc:
Vinit Penete I similiter Prasini Prasine! Praeccntor voce data ca-
:

ll it Habemus Iesum, adiutorem nostrum; populus: Semper vince.


:

C auto res: Deus es, tu ipsos serva; populus: /fa Domine ! Quando
in atrium processcrc, inspector scutica ter insonat , populo di rente :
Vincit jfugustorum Auguslarumque fides, vincit urbis ac Venttorum
fides! (Prasini : Prasimorum.) Cantorea : K. et N. magnorum Imp era-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAHT. L 71.

„ra* KvQte" xai sid* ovrcog Xiysrat to igoftixbv notqfta'B


ifingoofov tov InnoSgofuov • „o* twv dyoivav as dvaamov-
psv tov Q(6v jjftcov xai aunqga* vixag rotg Bevsroig /Soj}-

3ti," (ol Ilodaivoi, ^Jlgaaivoig „xai xajQqyqaov T V 0*" )


Sgavup, ( oi Rqdatvoi „t<£ *OXv(tnfy ," ) „l'va xa/ waAiv ^o-
qsvacoficv ptra vtxqg" "AXXog sig to Xsvxov „tog xoaxata
axknr\ ?j BsoTOxog, xai dvrtXr^tg fiepat u tojv tig as nooa-
iQf/ovr&v, i£aiTOvft€v ol Bsvsroi," ( ol Ilodaivoi ti Jlodai-
v01 1 ) H&toQtj&r/Vai tjfiiv tovto, T(o Eixaoiw , dianosnov
xotaZg vtxatg avv avTfji tig tov dywva, xai rjfiag tvqjoav-
&fjvau" C

KEO. oa.
X>cfa 6*tl naqayvluTTttv , r!je tpaxlttqlas Mlovpivus.

dtikyg siaig/ovrai ra 6*vo pigy iv tjj fivartxjj fidXijlfo.ifa


\Stov TQixoy/ov ptsrd qparXtmv xai ytvsrat y Xsyofxivq qja-
,

xXagia , xai Xeyovai tov dneXanxov zoosvovrsg fa, n.


}yXQUTai(Jod-/jrco jj %tiQ aov, vxpwd-rjxo} rj <Tf£*a oov , 6 detva
avTOxoazcog. ifiov ydg, r) noXiq aov apiXonoXiv fiXsnsi as flu-
aiXia , xai Tafg aalg syxaivi%6rai xar tydgoiv dvfigayufo'aig, n
zoxai noXiTSvsrai /dgtg iv ftsao) trjg paaiXti'ag, mi wqjfrq to
noliTSVftd aov, noXig tov fisydXov paaiXiag , o&tv xa&onXi-

5. ^OQcJao/Ky cd. 9. JumQinov R., dtanoinuv ed.

torunt ! die omnino, magnorum Imperatorum populus ;


: Domine, ad-
iuva. Cantores: Tu Deus es , ipsot serva\ populus: Jta Domine J
Sic postea dromicum carmen ante circom rccitatur: Nos factionarii
te Deum ac servatorem nostrum veneramur 1 Victorias Venetis con-
cede ! (Prasini Prasinis!) Adsis be nignus Uranio! (Prasini : Olympio!)
:

tit iterum post victoriam tripudiemus. Aliud carmen albae : Deipa-


ra , quae firmum quasi tegmen tutumque auxilium eorwn es , qui
ad te accurrunt, ro gamut Peneti, (Prasini: Prasini,) detur hoc no-
bis et Icasio, ut victoriis in certamine excellamus, et nos exhila-
remur,
CAP. 71.

Ritus in faculariac celebrations solsnnss.

Jesperi duae factions cum facibus secretam phialara triconchi


intrant, et facularia, ut vocant, instituitur, aquc saltantibus apelatU
enm toni obi. IV canitur: Corroboretur manus tua, exalte tur dex-
tra tua, N. Jmperator! Ecee enim urbs tua te ipsius amantem in-
tuetur, praeclaris facinoribus tuis contra hostes renovatur, inque
medio imperio gratia regnat, quoniam administrate tua, urbs ma-
35o C0NSTANT1N1 PORPHYROGENITI
Covxat ra onXa aov Svvaoxetu, xai itentpaXXovxai. i/&goi
tj)v e/Jtoav rov axixpavxog ae rfj yeve&Xint do^fj xtjg noXtcog
aov" xai fiexd xavxa tt>c vo^ow«t eig xd (id&QU, xai laxa-
fisvov exdaxov eig xo I'diov f.tiqog y Xeyovatv oi xoaxxai rtjv

uvevyqutav „o fiotj&div xovg Seonoxag*" 6 Xaog v eig 65


Geog" ol xoaxxai' ,,gv avxovg otZaov" 6 Xaog y ,vai
Kvqu." ol xgdxxai* „6 poqdxov xatg avyovaxaig 6 Xaog
E<LL. ao4„f?g 6 Qeog" ol xgdxxar ,,<n) avxdg aoHoov" 6 Xaog „vai
KvQie." ol xgdxxar „6 florjdwv xotg nogyvgoyewtixoigr"
6 Xaog „e?g 6 Geog." oi XQaxxai' „ov avxovg owoov io
6 Xaog ,,vat Kvgie" ol xgdxxar „6 poqfhov rfj noXei" 6
Xaog „eig 6 Geog.'* ol xgdxxar „av avxijv adiaov" 6 Xaog
,,va/ Kvgie"
xgdxxar „o poq&div t<£ endgyu)" 6 Xa-
ol

og yi
ol xgdxxar
eig 6 Geog." 9i ov avxov ataoov"
6 Xaog
,,rai Kvgie" ol xguxrar „6 ftorftdiv xdi Ovgai'ttp" o Xa-iS
6g „elg o Geog," ol xgdxxar y ,ov avxov ocooor" 6 Xaog
9i vai
Kvgie" (ol Tlgdaivoi „tw ^OXvpntw"), ol xodxxar ,,o
y
§or dxov x(ji Eixaottp" (ol Ilgdoivoi „x(7) AvaxiXXovxr") 6
t
1

hXaog „elg 6 Geog. ol xgdxxar „at5 avxov atoaov"


'
o Xa-
og „vui Kvgte" (B.) Eha eio&gyerai $xegog xgdxxqg xaiio
Xiyei rrjv avvdopetav „6 poijfrdiv xovg deonoxag, xaig at/-
yovoxaig, xotg nogipvgoyevvqxoig , xjj noXei , xro indg/M , rtji

OvgaviM " ( ol TLgdaivoi „t$ 'OXvpnira ,"


) „r<w Eixuattf'*
( ol Tlgdotvoi „rft) ^AvaxiXXovxr" ) 6 Xaog „elg 6 Geog"

14. ««h{ff OtSaoy cod. h. I. ct sic paulo post

eni lmperatoris, conspecta est, quando arma robore tuo armantur,


hostesque odio eius , qui te natali honore urbis tuae coronavit,
cinguntur. Dcintle ad subsellia sc rccipiunt , ac singulis in loco
suo constitutis, cantorcs verba solcnnia rccitant: dux ilium Domino-
rum! populus Tu es Deus ! Cantores: Tu ipsos serva; poptilus:
:

Ita Domine Cantorcs: Aux ilium August a rum! populus: Deus es.
Cantorcs: lu ipsos serva; populus: ha Domine! Cantorcs: Tu,
qui porphjrrogenitos adiuvas; populus: Deus es. Cantorcs: Tu ipsos
serva; populus: ha Domine! Cantores: Qui urbem iuvas; po-
pulus: Deus es! Cantorcs: Tu ipsam serva ; populus: Ita Domine!
Cantorcs: Qui praefectum iuvas populus: Deus es ! Cantorcs: Tu
;

ipsum serva ! populus ha Domine ! Cantores Qui Uranium adiu-


: :

vas\ populus: Deus es! Cantorcs: Tu ipsum serva; populus: ha


Domine! (Frasini: Qui Olympium.) Cantorcs: Qui Prasinum adiuvas\
(Prasini: Qui Anatellontem ;) populus: Deus es. Cantorcs: Tu ipsum
serva ! populus Ita Domine !
: (II.) Deindc alius cantor ingressus
verba cum antecedentibus coniungenda recitat: Qui Domino* , Au-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 71. 35
ol xgdxrai* ,,ov wdtovg adioov" o Xaog ff
vai Kvqis" oi
xodxrar „o Sstva xai 8 Suva (itydXav ftamXitov xai avro-
XQUTOQCOV" 0 XttOg „KvQtf , pOjjd*l" SITU SlOSQ/SXai 6T€QOgC
xodxrrjg, xai Xdysr f
,[ovg dsi , dsi" ol xgdxrar „7iooto-
$vov xai vtxag*" 6 Xaog' „rig dsi 9 svSoxifis" oi xgdxxat
„ayts, rgtodyts, vixtj sig to Bsvstov (ol Tlgdaivoi „tlg
to nodoivov" ). ol xgdxrac „tisonoiva &sotoxs" 6 Xaog'
„vai Sianotva fooroxs, vtxrj eig to Bsvstov" (ol Ilgdoivot
1
„ffe to Ilgdaivov"). ol xgdxrat „tov oravgov t) Svva/ittg' fi$.i^2.b
ioo Xaog; „vai tov oravgov fj SvvufAtg, vi'xrj s/si to Bsvs-
tov," (ol Ilgdoivoi „sysi to Ilgdoivov" ). Oixoaxrar „0£ou
tjJv vtxtjv systg* to TiQoaomov oov, Ovguvts " (ol Jloa-
otyo* ,yOXvfinis"), ol xgdxrar „oXjj SstXrjg atjftEQOr" o
Xaog sen „oXtj SstXrjg or{ (xsgov xaXrj oov SstXrjg yivsrat."
i5ol xgdxrar }
,xvqiol , noXXoi vjulv ygovoi*' 6 Xaog „noX-T)
Xoi vfiTv ygovot" (ol Hgdotvot ,,ayt€"). xai siosgyerat £«-
gog xQaxTTjg xai Xsysr „o Sstva xai o SsVva [tsydXoov /9a-
oiXioov xai uvioxqcctoqcov" 6 Xaog „&orox£, floij&si" ol
xgdxrar o Qsdg, av avrovg owoov" 6 Xaog ,,vcu
*oKvQie" situ Xiysi o xgdxrtjg' „vai sins xai noist to ct;'a>-
yslv jrT) Ovoapfy" (ol Ilgdoivoi „T(ji *OXvpm'oj " ) »vai
sins xui noisi to dycoystv t$ Eixaotur" (oi TIquoivoi „t<£
*AvariXXovTi" ) 6 Xaog „xaXov dydiva." ol xgdxxat* „f?s

4- dts, dig coil. 5. sloatia cod. 10. vtxtjv f*x €te C(*- u«ffc**ff
c«U 13- t%£L coni. R. ao. dytayijv cod. h. 1. ct mox.

gustos , porphyrogenitos , urbem, praefectum , Uranium, (Prasini:


Oljrmpiuin ,) Icasium, (Prasini: Anatellontem 3 ) adiuvas] populus:
/leu* Cantores: 7u serva; populus: 7ca Domine. Canto-
res : JV. iV. magnorum principum
et Imperatorum! populus: Domine,
tos adiuva, Deindecantor intrat, diccns
alius Semper, semper*. :

Cantores: Superior sis et victor! populus: Perpetuo , o clarissime!


Cantores Sancte, ter sancte, victoria Venetae !
: (Prasini Prasinae-) :

Cantores: Domina Deipara\ populns: Jmo, domina Deipara, victo-


ria Fenetis! (Prasini: Prasinis!) Cantores: Crucis potential populus:
Imo crucis potential victoria Venttam factionem habet (Prasini ;

Prasinam habet.) Cantores Dei victoriam habet persona tua , o


:

Uranie! (Prasini: Olympic!) Cantores: Tota victoria hac vesperatibi


contingit; populus Omnis tibi hodie ac pulchra victoria contin$it.
:

Cantores: Multa vobis tempora , Domini! populus: Multa vobis


tempora! Prasini: Sancte! Alius deinde cantor intrat, ct dicit: N.
et N. magnorum principum et Imperatorum ; populus Deipara, hos :

adiuva. Cantores: Deus es, tu ipsos serva \ populus: Imo Domine.


Postrcmo pracccntor: ha die et fac, Uraniu* agat! (Prasini: Olym-

Digitized by Google
35a constant™ porphyrogeniti -

8 Qtog , av avrovg omoor" 6 Xadg „vai Kvqis" lor in v t


Ed.L.ao5ort t« ctvra axra xai fj avtrj tv<ptjfii'a Xiyovxai xai ini tov
inno^QOfiiov tig to oiu/ua ,
i
t
yovv tig to J7 ,
<fyAoi'o'n tou
vnaoyov xufoi^optvov tig to xa&iOfiu , hi #a 6 xai oxrova-
Qtog lararui. 5
/7f(>2 toti adroit tnno^ofitov , jrtfc <f<* xvlteiv.

Tlqo tov Inmxov yivtxui i) nofxnt] tc5v Tnnoov t


xa*
noon Tt'&trai jy oo^a €i£ tov xaftnTov tov Btvixov , xai" xa-
Tipxovrat ot tcoV b*vo /ueQcov qvto/oi a/ia tcov xojtfiivoyQd<jiG)v9
"B (poQOvvxcov avjcSf- tSv xo/.i^ivoyQa(pcov ug/ntXavota BivtTOvlO
xal Xtvxov xai tu ftaooi'a , ovxcov uvtojv xai uvvnod/jrcov ,
paard^ovrtg xai /aQTOxaXaftuQia , xai xvXiovarjg Trjg oovag,
olov ixftdXXti o<paiQiov ,
ovo^td^u tov utoaoiOTtQOv. xal
Bts nXrjQtaaoooi tu <T fiata ,
unig/ovrai tig td dovurovgia ,
xai notovoi to ntQag Trjg xoftftt'vug , xai drtoyofuvov roviS
(taoiXtcog, unoXvovoi tu fatnntu, xai TaTUTai 6 fta^iXXdotog
tov touov avrov xai ol $vo dtuorjzai, tig ix de$i<5v
tig
avrov, xai tig f| t vtovvficov , Paard^ovrtg rd xaXafiuQia,
tcog o$ ntrdatj. xai tov Otov naqaayovrog tt)v vixrjv
Cfttru to Xaptiv tu tnu&Xa dnioyovrat tig Tag dvgag&o
xai fttru Ttjv ovfrnXijoayoiv rmv cf fiu'tcov ixfjai'yovoi tu ao-
fiura t(5v vixrjadvroiVf (pooovvrwv tcov qvio/mv tu 6*r uoaia t

Ms. 143. *xai xdfinTOvoi xaf47trdv Hquoivov xui Btvirov , xai £o%ov-

3. tic 77 ed. 4- * a* om - cocl -

pius!) imo a^at Icasius! (Prasini Anatellon a gat!) popnlus Egregium


:

certamen. Cantores: Deus e$, tu ipsos serva! popnlus: Into Domi-


ne! Sciendum est, eadem acta easdemque acclamationes etiam in
dccursionc in stationc sen 77 recitari , praefecto in conscssu , ubi
actuarius quoquc sUt, sedentc.

DE EADEM DECCBSIOBB , QCOMODO SOBTBS MISCEB! DE BEAUT*


Ante dccursioucm proccssio equorum instituitur, urnacpic in
meta Vcnetae factiotfis mane posita, aurigac utriusque gregis cum
combinographis armclausia Venctum albumque et niassia gestanti-
,

bus, discalceatis praetcrca et chartocalaroaria fcrcntibus, descen-


dunt, et, urna agitata, quicunque globulus rxierit, is mesartstcrum
(quasi medium siuistruni) constituit. Quatuor palm is completis, ad
urnatoria abcunt, tcrminum combinae faciunt, et , Imporatorc ac-
cedentc, diippia solrunt: maxillarius in loco suo, c duobus inspc-
ctoribus unus ad dcxtram, alter ad siuistrnm stant et calamaria ,

usque dura velum extenderint, gestant. Postquam vero Deus victo-


riani concessit, et aurigac pracmia victoriac acccpcre, ad ianuos ab-

Digitized by Google
DB CERMON. AULAE BYZA1NT. I. 71. 363
tat tig toy idtoy d^uoy, xai inaigowji tovg fyfiorag, xai
adaaovrtq xd/Linrovoty , tog noottQt[Tai , xafurrov Iloaaiyov,
xai €Qx oyrat *k ™
ordfxa, xai xatiQ/^txat 6 axtovdotog , xai
dnoXvei avjovg, xai dntoxovxat ^fi/'omg tig to fyftoaiov*

5 JliQi ttap $nyuv> n (off <ter cuVd* reAercfru.

'Inmxov dyoftevov nQOoxvrqot'fiov , a* /?^y£g iotavtat tig J)


to tzqwtov xqituolov, xai ol (2tjydoiot enuyco xmv uoiautcov y
xai dvsQ/Ofisvov rov paoiXtcog, tftfiatvovaiv ol <F yvioyot,

xai Xuupdvovot id xovou mooia, xai ototcpoyrai, xai foray-


lorat tig rag idiag 6*iaoq>aydg. xai
tt& ovxmg vtvtt 6 dxzovd-
xai ndXiv liolQ/pvcai xai Xafifidvovoiy dno yeXXt'ov
qtog,
XQvoov, xai vnooroitpoyxtg ixcpoon^ovaiv eni toitg dfotovg,
xai ixpatvovoiv at fifjytg. gjooovot fie ol faydoioi l^dtta,
6 fiev (Ig JBh'troy, o dh ertoog nodoivoy , exovxa won so
i57irf(>a, dno xevrovxXcav ifjQUftfidva , oniadsv tig tug xpvag Ed.L. ao€
avtcov, dvxi 6s xaaoidtow ojoqovoc xafttXavxta xtvxovxXtiva.
m
Axxa dnd ylxtjs tie to atfio inno<?Q6fiiov.

^
*Ano tov dtvtiqov fiatov Xtyovoiv ol xodxrai „noXXa t
ii. dva
ipeXXtov coni. R. i5. xtyMxXov cod. 16. xey-
touxleiyd ed. 17. ti{ aOro ctl

cunt, coroplctis vcro quatuor palmis, currus victorum progrediun-


tur, aurigae pracmia publica ferunt, ad mctam Prasinac Veuctacque
factionis dcflectunt, ueindc ad proprium gregem redeunt, factioua-
rios sumunt, ac saltantcs ad metam Prasinac, ut supra diximus,
divertunt. Postrcmo ad stationem se confcrunt, descend it actuariua,
cos dimittit, ct sic in publicum saltantcs proccdunt.

DE 8ICIS, O.UOMODO OROlKABI DEBEANT.

Si certamen equestrc, ubi Impcrator adoratur, institnitur, bi-


gae in primo critano, bigarii in curribus, stant, et Impcratorc ve-
niente , quatuor aurigae accedunt, aureas pilas occupant, ct inde
revcrsi , ad suas lineas redeunt. Postea, signo ab actuario dato,
rursus intrant, armiilam a u ream sumunt, ac redeuntes cum facibus
ad factiones accedunt, bigae vero abeunt. Bigarii vestes, Venctam
onus, alter Prasinam, alis quasi instructas , e centunculis confectas,
a tergo ad lumbos usque, pro gaicis vcro camclaucia e centuncu-
lis gestant

ACTA POST VICTOBJAM IK EODEM CEATAMINE REPOUTATAM.

Post palmam secundam cantores: Multos , multos , multos! po-


pulus: Multos anno* in multos I Cantores: Multa vobis tempora,

Constantinus Porphjr. Vol, L a3

r
m
m

Digitized by Google
354 C0NSTANTIN1 PORPHYROGENITI
noXXd f
noXXd " m
o Xaog „ttoXXu exrj sig noXXd" ol xqu-
xxat* „noXXoi vftTv xqovoi , 7j tvd'sog fiaoiXstu" (ot IIqucti—
vol v t6 nooftXrjtta xrjg xotddog"). xai 6 Xaog ix y „7io>t-

Xoi vfitv /00W" (ol JIquoivol „uyts"). ol xodxxar tt noX-


, c
Xoi vfitv xqovoi, 6 dstia xai 6 d(iva av xoxodxoQ(g Pa>/tai-5
B coy" xai 6 Xaog ex y „noXXoi v^iiv yqovoL* (ol TlodatvoL
„ay/«"). oi XQuxxar „noXXoi v(.uv ynovoi, ol dsQanovtsg
xov KvQiow" o Xaog ex y „noXXoi vfttv ygovoC* (ol J7(>a-

otvot it
ayie"). xQuxxur „noXXoi vfttv yobvoi , 6 detva
ol

xai 6 tittvu avyovaxai xcov *P<ojtafar" xai 6 Xaog ix yto


7
,noXXoi vf.itv xqovoi" (ol JIquoivol „ayic"). oi xoaxrcu*
7J
6san6xat xtjg oixovftivfjg , o*i%uo9s Bevexovg nagaxaXovvxag"
(ol TIquoivol ^Tloaat'vovg" ), xai o Xaog ix y „uyu m"
ol xguxtai* 9 >mg
dovXoi xoXjuoj/usv nuoaxaXeaar" o Xaog ix
y „aytr" ol JIquoivol dfiiofag. ol XQuxxar „utxu tpoflovify
6vocojzov/h(v xovg tieanoxag" JIqu-6 Xaog ex y ol

CGtvot Ofiot'tog.xguxxar „dre'£txdx(og naQaxX^dijts sveq-


ol

yirar" 6 Xaog ex y „ayte" ol JIquglvol 6/notatg. ol xoa-


xrar „sig xr\v fiiqoiv xcov tiovXojv vfttov Bsvexar" 6 Xaog
'" °* JIquoivol opoicog. ol XQuxxur ^d^ioaia^o
7 »"Y ie
lis. 143. bxotg fiovXoig vpwv , si xeXsvsxs*" 6 Xaog ex y oi

JIquoivol ofxot'03;, ol xodxxar „Kvqis , owoov xovg dsono-


xag xmv *P<oituta)V 0 Xaog ex y „KvQte , otoaov.'* ol
XQuxxai* „Kvots, oqjoov xovg ix aov ioxffi/Ltivovg'** 6 Xaog
ix y „Kvote t oojoov," oi xodxxar „Kvqis , oojoov xovg*5

divina maiestas! (Prasini Pvopugnaculum trinitatis!) popnlns ter:


:

Mult a vabis temporal (Prasini: Sancte!) Cantorcs Multa vobii tem- :

pora, N. N. Bomanorum Imperatores! popnlns tor: Multa vobii


temporal (Prasini: Sancte!) Cantorcs: Multa vobis tempora, famuli
Domini! popnlns tcr: Multa vobis tempora! (Prasini: Sancte!) Can-
torcs Multa vobis tempora If. N. Auajustae Bomanorum ! popnlns
: ,

ter: Multa vobis tempora! (Prasini: Sancte!) Cantorcs: Domini or-


bis terrarum t suscipite Venetos precantcs! (Prasini: Prasinos !) po-
pulns tcr: Sancte! Cantorcs: Ut servi roqare audemus! popnlns
ter: Sancte; Prasini similiter. Cantorcs: Cum timnre Dominos m-
tueri audemus; popnlus tcr: Sancte! Prasini similiter. Cantorcs:
Merito invocitmini benefici principes! popnlns tcr: Sancte! Prasini
similiter. Cantorcs: Ad preces servorum vestrorum Venetorum.
Cantorcs: Praemia servis vestris t si iubetis popnlns ter: Sancte! :

Prasini similiter; popnlus tor: Sancte! Prasini similiter. Cantorcs:


Domine *~rra Dominos Bomanorum! popnlns tcr: Domine , servo,
,

Cantorcs Domine, serva a U coronatos! popnlus tcr: Domine serva!


:

Digitized by Goo<
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 71. 355

foanoxag xijg oixovnivrjgr" 6 Xaog ex y „KvQte, a&aov."


oi xgdxx'ar f)
xai avv avxolg 6 Qeog jj/uug avveoyjjaer" o

Xaog ex y ^Kvgte, adiaov." oi xouxictc „Kvote, aalaov


xovg Seartoxag avv jatg uvyovajutg xai totg nootpvaoyewq- D
5xoig*" o Xaog ex y yy
KvQte , adiaov" (•£•) Kai dnb xov
xexdoxov (iaiov xaxe'qxexai 6 fiaiarooo fitxd tov Xaov , xai
igtutcu efinoood'ev rov dtjjiov. o tie Srifiag^og dno/uevei fie-
xd xcov 7iQ(OT€ia)p avoj eig rov \dijfiov. eha Xeyovaiv ol xd-
Tto iaxdfievot xQaxxar „et xi 6 Gtog wvo/tiaae 9" xai duo-
loxgtvovxat avoj eig tov Sijfiov „xifiiov to Beverov" (ol JZpa-
atvoi „to nqdaivov* ). cl xouxxar
„o (iotftwv xovg Se-
andxac;* ,y eig 6 Oedg" o Xaog, xai xd \omd. etxa dveq-
Xovxai ol qvt'oxoi ev xotg uquuoi, tpoqovvxeg xd fyfioata, xa<Ed.L. 207
adaaovai, xai d dtjftog tfinQoofav avxtSv Xtyovttov xo £oo-
iSfiixor yy
dydXXov ,
Bevexe, ol Seandxai ivixqoav" (ol Jlgd-
(jlvov „n.odatve" ). xai oxe e'X&coaiv eig to JI ,
efuiQoa&ev
Ttov fiaaiXsav taxavxat xai Xeyovaiv ol xodxxai ^noXXa ,
noXXd, noXXd*" 6 Xaog „noXXd exrj eig noXXd." ol xod-

xxai* „noXXoi vfttv %qovoi , 37 ev&eog fiaoiXefa" (ol Jl^d-


zooivoi ,,77 ixXoyrj xijg xgidd'og"), d Xaog ex xgixov „noXXoi
vfitv xqovoi' (ol Jlydoivoi ,+uyie")* ol xodxxar 7
,7ioXXoi
c ,t
vutv xqovoi , 0 Suva xai 6 Selva avxoxQuxooeg P(Ojuai'o>v*
6 Xaog ex xqitov „noXXoi vfttv xqovoi" (ol FlQaaivoi „ayis").
ol xodxruL' „noXXoi vfiCv %q6voi, ol dsgdnovxeg xov Kv-B
a 5oi'ov" 6 Xaog ex xqi'xov „noXXoi v utv XQOvot."
t
ol xgdxxac

11. d*eoji6ras els <f #«o*f. Xaoe xai r. A. e<l.

Cantorcs: Do mine , serva principes orbis terrarum! populus tcr


Domine, serva. Cantores.* Et cum ipsis Deus in nobis operetur ! po-
pulus tcr: Domine, serva! Cantores: Domine, serva Imperatores
Augustas et porphyrogenitos ! populus tcr: Domine, serva! (II. )
Post quartam palmam magistcr cum populo dcscendit , ct ante fa-
ctioncm subsistit: dc march us in loco superior! cum principibus in
factione remanct. Dcinde cantorcs infra constituti dicunt: Si Deus
vocavit; respondent supra in factione constituti: Venetum gregem
venerandum! (Prasini Prasinum). Cantorcs: Qui Dominos adiu-
:

vat! populus: Deus es cetera. Deindc aurigae, publica pracmia


fercntcs, currns conscendunt, factione ante ipsos droinicum carmen
recitante: Exulta, Venete , Domini vicerunt ! (Prasini Prasine). :

Et quando ad // pcrvencre coram Impcratoribus stant, cantorcs


,

dicunt: Multos , multos , mullos; populus: alios annos in multos. M


Cantores: Mult a vobis tempora , divina maiestas! (Prasini: Electio
trinitatis!) populus ter: Mulia vobis tempora! (Prasini: Sancte!)

Digitized by Google
356 CONSTANTS PORPHYROGENITI
„n<AXoi vfitv yoovot , 6 fotra xai 6 Suva atfyovorai rcov
'Pcofitat'oDv" 6 Xaog y „no)Jkoi vjuiv ygovoi' (ol Ilgdaivot
,,ayie"). ol xodxrar „noXXoi vfj.lv /qovol , fit gtzotou , ovv
raig avyovoxaig xai zoTg nOQcpvQOyevyjjroig'" 6 Xaog y J?
7zoA-
Xoi vpuv yoovoi" (ol Ilodoivot 1f uyu').. ol xquxiul n no>l-5
Xa , noXXd , noXXd*" 6 laog „noX).u irq (ig noXXd." oi
xodxvar ^Seonovat rrjg oixovfiivt^g ,
di'gao&s Bevhovg na-
oaxaXovvrag" (ol IlQaoivoi „IlQuoivovg" )• 6 Xaog ix y
,,ay/f." ol xQuxrar „<og SovXoi ToX/iv5fi€v naQaxaXioai'"
6 Xaog y „a;'tf." (pofiov dvownov/usvio
ol xodxrau* „ju£rd
Ctovg dsonorag*" xgdxrar ,,aYc£txa-
6 Xaog y ,,aj'if." ol
xoag naoaxXq&ijre Bveoyixai" 6 Xaog y „aytt" ol xgd-
xrar „tig xijv derjaiv xtav dovXoov vfiojv Bsvixtov* (IJgd-
M«.i44.a(jim „n.Qaot'v(ov' )• 6 Xaog y „uyte." ol xQaxxar „<tt£-
qpavoiaajE xovg dovXovg v/ttcov , ei xeXevixr" 6 Xaog ixxgi-iS
tov „ayu*" ol Ilodoivoi Oftot'cog. (T.) Ol xodxxar „Kvot£ 7
c
ocooov xovg deonoxag Pa>[tatu)ir" 6 Xaog ix y „Kvoie ,
ocooov." ol XQaxxai* „Kvqis , owoov xovg ix oov ioxfftfj,i-

vovg% " Xaog ix y


6 „Kvqi£ , otaoov" ol xgdxzaf
qt£ , ocooov rovg deonoxag ovv xutg avyovoxatg xai xotgio
D nooyvQoyevvrjTOig" 6 Xaog ix y „Kvgt£ , ooloov" ol xgd-
xr«r ,,trt fji'av alx^oiv fyo/uv ol tiovkoi t5/*<u>" 6 Xaog ix

1 3. IlQuotyoi „II{>ttolviov" om. ed. 18. rove om. cd.

Cantores: Mulla vobis tempora , N. N. Imperalores Romanorum;


populus ter: Multa vobis temporal (Prasiui: Sancte!) Cantorcs: Mul-
ta vobis lempora j famuli Domini! populus tcr: Multa vobis tem-
poral Cantorcs: Multa vobis tcmpora, N. N. Augustae Romanorum\
populus tor: Multa vobis temporal (Prasiui: Sancte!) Cantorcs: Mul-
ta vobis tcmpora, Domini , cum Augusiis coniugibus et porphyro-
genitis! populus: Multa vobis temporal (Prasiui: Sancte!) Cantorcs:
Multos , multos y multos! populus: Multos annos in multos! Canto-
rcs: Domini orbis terrac, suscipite Fenetos prtcantes! (Prasini:
Prasinos!) populus tcr; Sancte! Caulorrs: (Jl servi precari aude-
mus\ populus tcr: Sancte! Cantorcs: Verecunde intuemur et cum
timore Dominos) populus tcr: Sancte. Canlorcs: Haud male be-
nefici principes invucamini ! populus tcr: Sancte. Cantorcs: In
fireces servorum vestrorum t Venetorum! (Prasiui: Prasinorum\) popu-
us tcr Sancte ! Cantorcs Coronate servos vestros , si placet j po-
: :

pulus tcr: Sancte! Prasiui similiter. (HI.) Cantorcs: Domine , ser-


va Dominos Romanorum ! populus tcr Domine serva. Cantorcs :

Domine, serva a te coronatos ! populus tcr: Domine 3 serva. Can-


torcs Domine , serva lmperatores, Augustas, et porphj rogenitos I
:

populus tcr: Domine , serva. Cantorcs: Unum adhut servi vestri

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 71.

y „ayifi»" ol Hndatvoi Ofioitog. oi xpaxrar ^dn£).dro~


ft& yogevacu y Seanoxui , ei xeXevexs*" 6 Xaog ex y ,,ayi«.*'
oi xoaxrat* „KvQU, otooov xovg Seanoxag 'Pcofiiat'eor' 6
Xaog ex y „Kvqi£, adouov." oi xgdxxaf ly Kvgte , odoaov
Stovg ix aov iaxe^idvovg^ 6 Xaog ex y „Kvote , ooloov."
eha xaxigyexat 6 dxxovdgiog, xai oxetpsi xovg rjvtoyovg ,

xui Xiyti uvxotg „evxaxxo>g yoqevaaxv" oi xgdxxar


raxrwg yoqevooy.ev iv xfj fajj vfioov, teonoxat" xai fiexd
to yevio&ai fxtxaaxdatfxov xai dvaoxrt vai rovg Stonoxag and
iotov ahr^ov ,
oiptxevei anag 6 tirjfiog rovg yvtoyovg , Afyo'y-EdX. 208
%a>v to noi^fia 9 „dyaXXovf Bdvexs , o* deonoxai ivt'xyouv"
(oi TLgaaivot ^Tlgdatve*' )« xai oxs eX&oxnv tig xa xdyxeX-
Xa ,
Xeyovatv oi xgdxxai la* ,,av££t to (iuotXtiov ,
av%e$
xai to Btvsxov" xai sit)' ovxtog oxytxtvovoi xotg f/Tioyoig
i5i(og xijg ixxXfjatag ,
ryyovv oi (.dv Bivexoi eig xov xuytoxia ,

oi 6h ligdaivoi eig xd Stuxovtaang ,


Xiyovxeg to Sgoftixo*
noi/fpu* „uyuXXov, Bivtxe /' (oi Jlodonoi „ TLgdotve )
„o* ieanoxat ivixqaav."

'jixxa, 6xe XQixovOiy ol SqoulU xov h6e pioovc dn6 do6ftov


ao dhexel B
Aeyei 6 qptovofioXogr }
,eyns poij&ovvxa vjLtiv 'irjoovr"
6 Xaog ix y „uei vixrj," 6 qxDvopoXog „vixag foffrr" 6

iX to avUi cd.

a vobis petimus', populua tcr : Sancte Prasini similiter. Cantores:j

jibeamus taltaturi si vobis, Domini , placet populua tcr: Sancte!


, ;

Cantores: Domine , terva Horn a nor urn dominos! populua tcr: Domi-
ne t scrva. Cautores: Domine, terva a te coronatos! populua tcr:
Domine, scrva! Deinde actuarius descendit , aurigaa curouat, ct ad
eo$ dicit Or dine ac decenter saltate. Cantorca Deccnter saltabi-
: :

mus in vita vestra, Domini. Et aolcnni conscasu institute), post-


quam a throno Domini aurrexcre, populua omnia aurigas acquitur
carmen recitantes: Ex suit a , tenets , Domini vicerunt; (Prasini:
Prasine). Et quando cancelloa intrarunt cantorca dicunt: Crescat ,

imperium, crescent Veneti. Sic postea aurigas ad ecclesiam usque


comitantur, Veneti ad tagisteum Prasini ad diaconissae carmen
, ,

dromicum recitantes: Exsulta, Venetel (Prasini: Prasine !) Domini


vicerunt.

ACCLAMATIO , QUAHDO CKICS FACTIOKIS CCRSORES CB1TAT1M DeCCBBOVT.


Praecentor dicit: Habetis auxiliatorem veslrum, Jesum I popu-
lua tcr Semper vincit I Praecentor : Victorias ostsndat I popuJus :
:

jitized by Google
1

358 CONSTANTINI PORPHYROGENITI


Xaog u hsat'ovxa." 6 qpavofioXog „av%tt vixrjv" 6* Xaog „ra>v
patup," 6 (pwvofioXog „oa)xtjQ xov xooftow" o Xaog ,^3o/j-

0tjoov qfitag."

"Axva tic toy dnoiaxx iOp.6v x&y tinoufoy.


*AnoXaxxt%ovoiv ol tiQOfutg, xai sq/ovtul e'finQOo&ev xov5
Ctftov drinov, xai Xiyovaiv ol xgdxxar „oXovg xovxovg, Kv-
Ql€ , fioqfrtJOOV, TOVg TlQOnOVg pOqdtjOOV, 6 SV XQldtil, vixr}-

oovol Ttqeapa'aig gov , Qioxoxs , vtxr\aovat yaqonoiovvxtg xrjy

paatXeiav ,
rijv noXtxttav ,
vtxijaovot yuQonoiovvxtg xovg
Ms.i^.b Bsvixovg* €a m oQeog 6 aytog 9 vtxtjv avxoig naqaayov" ioxe-io
ov , bxi hti MiyaqX rov dtanoxov 6 Bafipa-
(piXoygioxov
Xovdrjg 6 xc5p Hqaaivmv dno{.uvg dg xd Cvytaatfid xai fig
rag noojiag ovx ?jv sxQaietxo yuojvnd rov naxQixiov JZf-
TQtova, xfj tie rov poxov y/LttQct, xeXea&st'arjg rrjg xvXioxQag
xai naoapdpxcop Bepixoap y ftsxa xavxa yXfov 6 BupftaXov-i5
Srt g 9 xai i'§ aixqoeoog xov drj^iov xwp Jl^aaivmv eSqa^tp
D dno xsXsvaecog eig xo xixayxop patop, xai ivixtjoev.

"uixxa ele ttjy xvXtaxqay xuiy ntt<5y.

„Eig rag &vQag uniXdwpiep, Get xai xvqis


ixsi'yag
xwp anavxt&Vy onov eoxai ix Osov vixrjoau xovxo soxtp ix20
Qsov vtxijout. xai $vaomovfiiv as , Qeovoxs* vi'xag XdpQ 6
tirjpog ovxog"

Heuij adiuva! Praecentor: Au°cat victoriam; populus Palmarum : !

Praecentor: Senator orbis! populus: Nobis auxilium offer!

ACCI.AXAT10, QUAHDO CDBSOtVES CITO PROCURRUKT.


Citato gressu cursores procurrunt, et ad proprium grcgcm ve-
liiunt: cantorcs dicuut Hosomnes, Domine , adiuva! principes
:

Deus trinune , adiuva! Tuo munere vincant, o Deipara! Vine ant,


laetitia regnum ac rempublicam implentes ! faineant , Venetos ex-
hilarantes! Deus sancte , victoriam ipsis concede! Sub Michaele,
Imperatore Christi amautc, Bambaludes , Prasinorum cursor, cum
currus iungercntur, ac proba scu specimen cderetur, non adcrat,
quoniam a Pctrona patricio tencbatur, die vcro votorura , urna iam
agitata, cumVeneti transiissent, advenit, et secundum Prasinac fa-
clionis prcccs man da to Impcratoris in tcrtia palma cucurrit, ct vi-
ctoriam reportavit.

ACCLAM ATI ORES , DOM 1JRHA PEDITUM CIRCUMACITOR.

Ad has ianuas, Deus ac Domine omnium, abeamus ; ubi erit


per Drum vincere. Hoc est per Deum vincert. Te veneramur, o
Deipara, ut kaeo fxctio victoriam obtineat.

Digitized by Google
DE CEiUMON. AUIAE BYZAIS'fc. I. 7i. 35(J

*Axxa xdftvorios too uananiov tig id nt>6v.


309
„Navd. a. avuvuia*" 6 Xaog „intarr} y rjilaa" oi
xquxtm „vavd'" 6 Xaog „uyta ©fOToVt." oi xodxxat „ro-
vd** 6 Xaog „iy vtxrj twv BsvfroDv" (oi TLodotvoi „t(ov Hoa-
5ot'vo3V*')* ol xndxrai t)
vavd 0 Xaog „yugtt rj noXnet'a"
01 xodxrat ,,vavd m " 0 Xaog „dyia Qtoroxt" xai orav t5-

tfswoei rag /jtoug 6 fiunuoiog, Xfyovoiv 9


,uQrt xai aoTt,
KvQte, potj&qoov"

"Axta, (iilXoyjos lttp$dvuv to Ina&la 10C avpjitQiaiov


10 xai toO faui(QOu. B
„J5keopdviov, Stonorat, no ovfjmtQ&orri* Kvgts , ocooov
rovg dionorag ' Poofxaicov Kvgts, owoov tovg ix oov iaxefi-
fi£vovg m Kvgu, ocooov rovg deonorag ovv rotg Bevhoig"
(oi Ilgdoivoi „ovv rotg Ilgaoivoig"). „ru Svo, dtonoxat, rtji

i5(Jv[i7i£Qtory to sv , 6san6iat, r(ji dtvrigoi. Kvgu, ocooov


to dg&6do%ov xgdxog* Kvois, ocooov rovg deonorag ovv rotg
l
avyovoraig Pw(xaicov.

KEQ>. o/f.

Ileal tou poxou, onus <fr* itXiiodat. q


30 'Ioriov, on to nigarov ov Moral to ngaft, cooneg to

ACTA, DUM MAPPARICS 111 PEDE8TBI PUONA LABORAT.

Nana! Ananaia!populus: Dies advenit. Cantorcs: Nana; po-


pulus; Sancta Deipara ! Cantoris: Nana! populus: Victoria Vene-
torum (Prasini Prasinorum). Cantorcs Nana ; populus Caudebit
: : :

respublica. Cantorcs Nana; populus: Sancta Deipara!


: Et post-
quam mapparius manus sustulit, tlicunt: Nunc et nunc, Domini,
udiuva.
acta, quabdo prabxia symperesta, seu qui primus attioit
metam, et qui ab eo seccrdcs est, accipere debebt.

Corollam, Domini, symperestael Domine, serva Bomanomm


Dominos! Domine, serva a te coronatos ! Domine, serva lmpera-
tores cum Venetis (Prasini: cum Prasinis). Duas corollas, Domi-
ni, symperestae, unam, Domini, secundo. Domine , serva maie-
tatem rectae fidei observantem! Domine, serva Romanorum Jm-
peratores et Augustas.

CAP. 73.
De volo , quomodo celebrari deb tat.
Para turn mane, ut in decursionc cquertri, non datur, ted pxi-

rJ
^mjitized by Google
36o CONSTANTINI PORPHYROGENITI
inntxov, dXXd Xafifidvsi xjj ngo fttdg -qfidgag rov (hrov o
nqainooixog nagd xov flaoiXdwg dnoxgioiy, xai oYcTaxr* 6*td-

xa\iv t$ x/jg xaxaoxdosoog, coots xij i%rjg uyso&ai* xai soni-


gag digav & jj * xd
Bevixmv xai Ilgaoivmv avi(>-
/usgrj

Xovzai eig xovg avxcSv oi o*s tifaagyoi loxavxat$


dqfiovg
xuTca, Xsyovxsg oxwnxixd ngog dXXijXovg, xai ooa titt ixrs-
Xttv xij toniga ixstyrj, dnoXaxxi%ovot 6*s oi tioopttg, xai ato-

Ma.i45.a&?«reu 6 vnagyog rd arista, sxxeXcSv ndvxa, a 6*tt ai-


eig
ry xov ixxeXetv. xfj tis e£tjg ngoigyovxai unavxtg iwvxtoi ^*
^jutxvxXi^ xtjg d\pi6og, q>ogovvxeg oi agxovxsg rov xovpov- to
xXsi'ov yXavi'tita xvgsa, oi o*s naxgtxm xai o xfjg xaraoxd-
obcoq xai rj ovyxktjxog tpogovoi yXaviSia dxga^axixd^ xai a-
vof^atTog xov naXaxtov, siotgyovxai, xa ' foxarxat hxaarog eig
xrjv iStav xd^tv, dig fa inntxov, xadxog ngotiQtjxai • xai
dqgtyfvofisvog o fiuotXevg vn avxdov, Siigytxat fftd xijg d\f/t~iS
6*og xai rov avyovoxiag xai xov ftvoxixov xoyXiov, xai a-
vigyexui fa xtTy xafribftaxi sig x6 xXovfliov, xai 6 atXtvxidgiog

Ed.L. zioxaxdoyexai find x/jg xvXioxgag tig rb oxdfia, xai rcov $vo
ftfocov sxefos ioxoixcov, xvXist 6 oiXsvxtdgiog ix y 9 xai
av fiigog nayapjj , etd* ovxcog %xaoxog avxcSv to \6tov fidgog^o
£VTQ£nt%ei t oi fiav ngonofrvgov, oi dh xb dixaxov. 6 6*s pact"
Xsvg ngooxaXelxai sig to xXovpiov naxgm'ovg xai orgaxtjyovg
xai xovg xov xovflovxXsiov agyovxag xai xovg xd ngdixa og>-

<f
ixia xariyovrag, xai dtfcooiv avxotg a<pgaytb*ag titavetpah

die diet Totorum pracpositus rcsponsum ab Imperatore accipit, ct


magiatro ccrimoniarum praccipit, sequcnti die votum celebrari de-
bere. Vcsperi bora IX aut X Venetorum ac Praainorum greges ad
suas factiones diaccdunt: demarchi vero infra atant, se invicem ca-
villantcs, deque ritibus ea vespcra obscrvandis colloquentcs curso- :

res proem-runt, ct pracfectus ad signa scdet , omnia, quae partium


ipsius sunt , pcracturus. Sequent! die omncs noctu ad bcmicyclum
apsidis proccdunt , pracfecti cubiculo tunicis Tyriis, patricii, ccri-
moniarius ct scnatus atrehaticis; apcrtoque palatio intrant ct in
suo ordine , ut in die decuraionis cqueatris , quern supra descripsi-
mus , singuli adstant. Ab bis stipatus Imperator per apsidem , au-
gusteum et cochleam secretam digressus , ad thronum in clatbris
constitutum proccdit, silentiarius cum urna ad stationem abit , et
in conspectu dnartim factionuro ibi adstantium earn ter movet, et
qiiaccunquc factio exicrit , statim singuli grcgem suum ordinant, hi
Eritnam, itli decimam iauuani. Imperator patricios, stratcgos , cu-
icnlo pracfectoa ct princij.es officiuLium ad clatbra vocat , ipsisquo
tewcras , pauperiiws , ut more antiquo w
triclinio noYendecim ac-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 72. 36
xotg itrcoyoTg, ftmog dvaxXifrwai juer' avrov eig t« t& dxov-
/S/ra xarce tjjv dqyaiav avv^deiav, (B.) Tov Se rfjg xara-
urdaetog SyXoTtoujoavrog T(5 noainootTCp , ort rl TOiftdod'r^
aav anavra, 6 nQainoaixog fyXot tm paaiXet. 6 $6 fiaotUvgB
5x<XTdQ%eT(u d*id rtjg Xi&ivqg axdXag, xai Xeyet rio noainoofrqi
„6*bg fie raardaifiov " xdxetvog Xiyet fteydXtog ^fieraoTaoi"
fiov" xai eiaeoyerai o fiaaiXevg eig tov xondiva, xai negi-
fiaXXerat rfv yXavid'a avrov did t&v peoTrjroncov , xai ot€-
yfreig vno tov noamooixov, Qioynai Sid tov otbvov, xai Xa-
lopovrog xovfiixovXaofov to firjXov ,
eioeoyerai 6 flaotXevg iv
T(p peydXro TQtxXi'vM, ev w doiora rfj atlrfj jj/uiQa, xdxeteB
Xuravxai ol doyovreg tov xovfiovxXetov. 6 tie ooridoiog Zora-
Tav eig to fifjXov xarco, xai Xaftcov vsv/ua 6 itqamouiTog na-
(>« tov ftaoiXe'wg, d/deoox vevjxa T(p OGTiaqun rrj) xoarovvrt.
i5ro (ifjXov, xai eiadyei rovg naxQixfovg, xafrdneQ xai ini tovC
innixov , xai mnrovaiv ol navQixioi, xai ardvr(ov avrcov eig
Tovg Tonovg avroov, Xufipdvei vevfta 6 nQainoairog^ xai XiyeiMs.itf.b
xaT* tfiav „y.eXevauT6 xai e^Qyovrai dipixevojreg , xai
ndXiv e£co tov pqXov mnrovaiv ol narotxioi, xai Xaficbv vev~
2o/t« 6 noainooirog , vevev no rfjg xaraardaecog, xdxetvog Xeyet
„xeXevoare." xai e$enyovrai dxpixevovreg tov fiaatXea fiiyot
Ttjg nvXrjg eig tu fidd-Qa, xai avioyexai 6 fiaaiXevg ini tov
oe'vr^ov avrov, tcov doyovxtav tov xovfiovxXeiov eorwratv xai
ivo onad'aofav evfov xdxetae, paara^ovToov ra fiiarqaXia av-

i. dyaxXrjfaotJt fierd too cd. 3. tJs om. cd.

cubihium cum co accumbant , dfttribucndas , tradit. (II.) Quo


facto magistcr cerimoniarura pracposito cdicit,omnia parata esse,
pracpositus per lapidcam scalam dcsccndcns , ad
Impcratori. Is
pracpositum dicit: Solennem consessum edei is elata voce: Con-
tessum. Tunc Impcrator ad cubiculum discedit, ubi a vestito-
ribus tunica sua indutus et a pracposito coronatus , per angu-
stum triclinium egrcditur, et cubiculario velum sumcnte, ma-
gnum triclinium, ubi ea die convivium eclcbrat, et pracfecti cu-
biculo adsunt, petit Ostiarius infra ad velum stat, praepositus,
signo ab Imperatore accepto , ostiaritim velum custodientcm admo-
net, patriciosque , ut in equestri decursioue, adducit. Patricii
in terram procidunt ipsisque in locis suis constitutis, praeposi-
tus, signo accepto, dicit: Jubele. Postea in obscquio abeunt, et
rursus extra velum in terrain procidunt, pracpositus admonitus si- ,

gnum ccrimoniario dat, qui dicit: lubete. Sic abeunt, Impcrato-


rem ad portam usque et subsellia comitaturi , qui thronum suum
oouscendit, praefcfiis oubioulo ac duobus spathariis , cum ftiia del-

Digitized by Google
36a CONSTANTINI PORPIlYROGLNiTl
iwr ol Sh evvovyoi no<OTOona&dt)io* Iotuvtui kndvco xov
D axdfivov ontadtv tov oivr^ov h xai tov Xaov ix tqitov xaro-
Gfoayiaug xads%£rai, xai nXfjQiodriarjg Ttjg evqpjj/iuag, Xajiav
vivfia 6 nqainoaiTOg xai i&Xdwv , cvqioxsi iv rrj fieydXij
nvXrj torvoTag zovg nuTQixi'ovg xai GTQajtjyovg , xai Si'Sa>oiv5
avxolg vivfxUj xai dneoyczai exacnog £ig rag rd'^eig uvxmv.
(r») Xorj Ss elSivai, on sv rifisQa tov fioTOv ovx tiaioyov-
zav iv TftJ xad"iafiaTi £ig nQoaxvvijoiv tov fiaoOJcog, aXXd
TtXeftat, a)g nnoetQijTai* xai toUv S' fiaicov TtXeoSivroav , a-
vaoxdg 6 fiaoiXtvg dnb tov aivr^ov, Siiqyerai Sid tov tqixU-iq
Ed.L. anvov, ot) ud-unai dqiarav , t<Zv naTQixitov ioruyxtov sv&tv xd-

xetae, xai dqotyevofievog 6 (taoiXevg vno twv doyovrwv tov


xovpovxXeiov ,
eiaig/STai Sid tov ftiaov uvtojv , avroi Sk
neotvyovxai tov f}uatXia. xai eioeX&ovTOg uvtov eig tvv
xondiva, Xapfidvti 6 nqainoaixog to artfifia djio Ttjg xt(pa~i5
Xrjg avxov t xai eioioyovrai ol ptoryTogsg , xai dnaXXdaoovai

Trjv yXaviSa avrov f xai 7i£Qif$aXX6[i£Vog to aayiov aviov, xa-


TeoysTai Sid tov fjivaxixov xoyXiov , xai uaioyerai eig tov
xoiTcSva tov oxzayaivov nXrpCov tov dyiov —xttfdvov, xai i|-
tl&cov tig Ta i& dxovfina, uxovjufli^si ini Ttjg Tifiiag avTOv^Q
TQanityg fiszd tojv uq/ovtcov tov xovfiovxXsiov, tov tov <ra-
B y.eXXi'ov, tov Tr\g xaTucnuascog xai tov dxrovdoiov, fig Se Tovg
xaroo dxovfiiTOvg xadi&VTui ol Sid Xqiotov qftdiv ddeX<poi.
xai dvaardg 6 paoiXsvg xai i'£eX&d>v sunooofev tov xonavog
Ms. 146. a T/jg Sdajvyg, neqipdXXiTai to tovtov oayiov, xai SrjQtytvo-^S

tralibus,ab utroquc latere constitutes eunuchi protospatharii super


:

scam no pone thronum atant, in quo Irapcrator, ter populo aignato,


assidet. Acclamationc finita , praepositus signum accipit, egrcssus-
quc patricios ct strategos ad magnam portain constitutes rcperit,
qui aigno ipsis dato, ad suoa ordines singuli abeunt. (HI-) Die vo-
ti ad thronum Irapcratoris, ut eum adoreut, non accedunt, sed,
ut dixiraus , diem ilium celebrant, ct palniis quatuor finitis, Impe-
rator a tlirono surgit , perquc triclinium, in quo solcnnc conyivium
instituitur, patriciis utrinaue adstantibus, transit, ct a pracfectis
cubiculo stipaUis, per medium eoruin, duin fclicia omnia ipsi ap-
prccantur, procedit. Ut cubiculum intravit, praepositus coronam
a capitc cius demit, vestitores quoquc accedunt, tunicam rautaturi:
ipse, sago iniccto, per cocblcam sccrctam cubiculum octagoni
prope S. Stcphani petit, ac tricliuium XIX accubituum ingrcssus
vencrandac mensac suae cum praefectis cubiculo, sacellario , ccri-
moniarura magistro ct actuario accumbit, in int'erioribus locis fra-
trcs uostri per Christum adsident Iraperator surgit, et ad cubiculum

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 72 363
i

fuvog $nb xov xovpovxXa'ov xui Xoincov T(3v 15 e&ovg Otylr-


xevovxav avxbv, egysxat iv x(ji &eoq?vXdxx<a avxov naXariu).
( ) Xqtj ds xov nguinbotrov nagayyeXtuv xai daqpdXeiav
noirjocungog ndvxug xovg xdg avvjjdetg iv xijj innotigofiiij)
SixxeXovvxag d'ovXsi'ag, rovg fxhv fiayyavagiovg f.itj xoXfirjaai

«| exuxigov fxigovg dtoga Xafietv xai noirjoai doXov, xovg Sh


xovgumgag xovg piXXovxag eoxdvai xai xgaxrjoui xovg avfi-
negiaxug ngog xo xaxiystv uvxovg iv\uaq>aXeia t bntog fiqC
ybnjtai' xi oydXfta 6Y avxmv bfioimg xai xovg Xoinovg xoi/o-
lootogug xovg xbv evgmov xaxiyovxag ngog xb iuoui xiva
xaxeX&uv xui nottjoat uxaxxov xi wauvxwg tie xai xovg <fe-

xavovg xov eyuv nuouv daqpuXduv tig xb xdg 6iuo<puydg


xai xdg &vgug xdg igayovoag unb xtjg xvyqg, omog (xrj, uyo-
fiivov xov nguy/nuxog, i&Xdxov xig nagtfinoSiaec xtvd tojv
i5$gojii(ov • xovg tie xd ogyava (pvomvxug 2xXd(3ovg /uj) iav
loxao&ai ixsfof, uXX* uvdyeiv avxovg etg xd oxuXtu, sig b*k
rag nagaaxsvag, iva Xvxavxai xovgocogeg dvo, (rntog fA.rj i'&X-
&a>v xig noiqorj ifxnbdiov xr xovg tie tirjixbxug xai xovg /?a-D
axu^ovxug xd Ifidxia xcov 6go[iia>v ,
[irj iav avxovg xaxig-
zoyeo&ui tig xdg nagaaxevug , dXXd ftivsiv uvxovg uvor xdiv
xeoodgcov xayfxdxcov xovg ugyovxag xovg xaxegyo/Ltivovg eig
xdg Siaorpaydg xov evgtnov ngog xb fxrj noitjoai uxaxxov xi
tig xovg dgopBig evsxa ngoanufoi'ug, dXXd fiuXXov fiexd noX-
Xov yopov toxao&ai xai ixxeXeVv xd avxotg ngooxexayftiva.
10. (vqinnoy cod. et cd. idem que v. aa. ao. dva> xuiv ed.

daphnes progressus, sagum suum induit, aque cubiculariis et reli-


quo solcnni obsequio cinctus, palatium suum a Deo custoditum pe-
tit (IV.) Praepositum mandata dare, omuesque consueta ministc-
ria iu decursiouc cqucstri pcracturos commoncre oportet: mauga-
narios quidem, nc ab altera parte dona sumere dolosque coramit-
tere audeant cursores, qui stare ct syraperestas tcnere debent, ut
:

hoa in ordine contineant, ne per eos error committatur; pariter ce-


teros cursores Euripum occupantes, ne cni descendcre et aliquid
contra ordincm agcre permittant^ similiter decanos moneat, utomni
enra lincas ianuasque a cyphe educcntcs custodiant , ne, dum
specUculum cditur, egrcdiatur aliquis, ct cursores impediat: Scla-
vos quoquc organa inflaturos ibi stare non sinat , sed in scalas ac
tabulata, ubi duo cursores praesto sunt, deducat, ne quis egressus
impedimcntum ullum iniiciat; factionariis ct qui Testes cursorum ,

portant, ad tabulata ascendere non permittat, sed supra stare cos


iubcat; quatuor ordinibus praefectis, qui ad lincas Euripi descendunt,
ne quid ab ordine aliennin in cursores committant affectus causa,
sed potius aumma cum vcrecundia adstcnt, quae ipsis mandata sunt,

Digitized by Google
364 C0NSTAWT1NI PORPHYROGEN1TI
XQtj eidbai, or* fj cutijoiq tov Sfaov nobg to xQspaa&rjvai
to ptjXov anb tov xokov (iatov yivBxai. xgij 6*s tov nqai-
noaiTOV nQO tqi&v xai Teoodgcov ^ixbqoIv n(JOcrTa%ai tov <ji-
levxiaQtov tov fidXXovra xvXteiv, doav rqv xvXtaroav anb to
E<l.L.aia^fOTt«otov xai naojusXertjaai adrqv, oncog ^.rj h avxjj
fidoa ykvTptai, $i* aneiqtav aqpdXfia ri*

KEO. oy.

Jleol rot? futxeXXccQixotf tnnotfoofilov tov Xeyo/xivov XovnlonaL

M«.i46.b EioiQXtTM i*QO (iidg tfftioag tov ovtov InnoSqofiiov o


noainoaixog nqbg tov paoiXiu, vnofitfivjjcrxcov avrbv, ei x*-io
Xbvsl uy&fjvai to avrb lnno$Qo uiov t
, xai Xuficbv naod tov
paaiXicog avyxaxddtoiv nobg to ayto&at avrb, e^io/jxai, xai
nQOGxaXsadfievog tov T?jg xai am do ttog, anooriXXti avrbv

B nobg xovg Srjudqy^ovg xai to noXiT€V{.ta 9 cinetv nqbg avrovg,


o>g OTt, aytxai innoSqo^iiov • tiokqytxai d*& xai 6 fcaadoiog^S
xai nooGTuooBTai naod, tov nqatnooizov anb xeXsvoemg , o-
nayg xQSLidor]. xai rfj Qfjg e^io/erai 6 ffaatXsvg anb tov
naXartov, drjgiyevoiuBVog vnb tojv J% i&ovg, xai ddq/^Tai did
tb tov avyovardoyg xai tov fivoxixov xo%Xiov , xai dvcQ/srai
iv to7 naXartfp tov xu&iafiaTog , rtfovv tig rd naQaxvnrixd^o
ixtiexofievog, li&XQig av ovfttpddowoiv anavvsg. 6 fib tjJs xa-

pcracturl.Notandum, preccs populi ad vela suspendcnda a tcrtia


palma Cctcrum praepositus t rib us quatuorve diebus ante
institui.
urnam circumacturum moncre debet, ut c vestiario ur-
silcntiarium
nam depromat, eiusque curam babcat, nc cx imperitia eo die error
oriatur.

CAP. 7 3.

De hippodromo macellario, Lupercal appellate.

Pridie eius decursionis praepositus ad Tmperatorem venit, quae-


rens, an boc equestre ccrtamcn institui iubcat ; ct postquam decrc-
tum de eius eelebratione accepit, ab Imperatore iliscecfit, advoca-
turn que cerimoniarium ad demarchos ct civilcm magistratum ablegat,
ut de certamine instiluendo eos certiorcs faciat Ingrcditur etiam
tcssarius , qucm praepositus a mandato velum suspenderc iubeL Se-
qucnli die Imperator ab omnibus pro more stipatus, progreditur,
jerque augusteum et secretam cochleam ad palatium throni fenestris
instruct! proccdit, et dum omnes congregati sint, exspectat Cerimo-
niatius praeposito nuntiat, omnia parata esse, is ad Imperatorcm
accedit, statimque per lapideam scalam ad vestem mutandam in cu-
biculum abit, mdeque cgreasua, ad praepositum dicit: Solennem

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 73. 365
Tatnaoccog 8n Xot %$ ngamoohy, <&g ndvr* hoi/vd ion,
xdxatvog tioigXerai itgbg top paotXda, xai eJfriug *
xaTegxtTai
T g oxdXag right to vnaXXd$ui iv T xoixcovi
J
avxov, (& ovxag i&gzofievog Xdyei rrj) ngaiitootup
£
, y dogC
Snejaordoinov" xdxttvog Xfyst ,jieTaoTdoi/uov" 6 ds fiaoi-
Xtvg eiosXdwv iv T(p ixttb* (XijaxooQtto xai negiftaXXopevog
Th v ^ttw'^ avxov xai oxsq&tig,
ovvjxhia fat, d%dg-
cog rj

Xttai, xai fygiyevopsvog vnb tojv dg/ovxatv tov xovpovxUt-


w, ^Qxnut xai toraxai iv t$ TgixXivy , iv dgwxa xfj §
tofrdga ixeivtj. xai te/o>zai avrbv ixstos ol r« nurg/xioi xai
oxgaTtjyoi, xai tovtvv ngooxvvtjodvrmv Xafipdvtt vtvpa 6
,
ngamootxog nagd tov fiaoiXdcog, xai Xdyei „xcX£voaT£." xai
i$6X96vxeg ndvxeg ot ts naxgtxiot xai uxgaxfjyoi, s§<o rJjg nv-
Xrjg Xoxavxai ftsxu Ttjg ovyxXqxo* 6 8b fiaoiXsvg Toraxai iv
i5rfj ovdai r/jg nv'Xtjg,
xai ndyxeav Tigooxwyoavxiov , 6idcoo lv o
ngainooixog ano xtXsvoioag vcv/ia xijp rijg xazuoruoscog xaiD
Xdyti „xtXivaaT£" Kdxttihv irjgtyevofitvog vn av-
t&v 6 fiaoiXfvg dvig/srai iv t(o xa&io/uctTi jnexd xojv tov
xovfiovxXstov ugyovxoav, xai fjvixa unoxivrjosi , Xafiwv 6 tj}q
zoxaxaoxdotcog to uxqov r/jg /Xavi'dog avxov , noiei goyo&dXiov,
xai imdi'datoi up ftaoiXtl iv xjj yugi avxov ngog xb oyoa-Msifa. a
yioai tov Xaov, xai dveX&bvxog xov (iuoiXdcog iv Ttg xu&i-
Ofiaxi, ycovovoiv oi 6tjnoi, tog tl&ioxai avxoig, xai Xaptov
vtvfia 6 ngatnboixog nagd xov paoiXdcog, 6$dgxsxai, xai wtf-

consessum tde\ hie: Solennem consessum. Impcrator vero , quod ibi


est metatorium iugrcssus, suaquc tunica indutus ct pro more coro-
natus, abit, ct a pracfectis cubiculi cinctus, triclinium, in quo con-
vmum eo die institui solet, petit. Hie patricii cum et strategi ex-
cipiunt, quibus adorantibus , pracpositus raandatura ab Imperatorc
accipit, ctdicit: lubete- Patricii ct stratcgi omnes egressi, cum scnatu
extra portam stant, Impcrator in limine eius; ubi postquam omnes in
terram prociderunt, pracpositus a raandato ccrimoniario signum dat,
etdicit: lubete. (H ) Indc his comitantibus, Imperator thronum cum
praefectis cubiculi conscendit, quo postquam venit, ccrimoniarius ex-
tremam eius tunicam sura it, factoque rhostbelio, Imperatori in manum
tradit, ut populura signet. Dum
in thronum adscendit, factionarii pro
more acclamant , pracpositus vero, signo ab Imperatorc acccpto,
abit, ac patriciis signum dat, qui ad sedera suam singuli discedunt.
Cetcrum patricii eo die ad consessum Imperatoris adorationis ergo
non accedunt, quoniam eqnestre certamcn paganum est; reliqua
omnia pro more aguntur , ti ibusquc palmis eclcbratis , actuarius post
Icrtiam, mondato acccpto, tenens manuciolum, cum eo nuturu dat

gitized by Google
366 constantini porphyrogeniti
£d.L.ai3ct rovg nargtxtovg, xai unio/erai Ixaarog £v avrov xa-
&do*aa. tariov 6b, on rfj avrjj fjntoa ovx tiatv ot narotxioi
h rip xa&ibpart eig ngoaxvvrjoiv did to eivai rb tnntxbv na-
yavbv, xai reXsirai ndvra rd xara ovvijdsiav, xai d/&eiTu>v
rwv rguov patwv 9 and rov roirov fia'iov revet 6 dxrovdoiogS
dno xeXevaecog fitrd rijg yftQog avrov , xqutwv eyyetoiov , to
noXhtvfxa , xai dnoxtvst ix rov diinniov did <Jvo. iXdvvrog
jf% ecog rd xoauQia, uayovzai Xiyttv ca-ngpamxeus, to fikv er

pioog' „*<te to saQ to xaXbv ndXiv inavariXXtf'* to ds


Bereooy n&oog* „(pdoov vyntav xai yagdv xai r^v evrjfieoi-to
av" xai rd Xomd, xaOtog rj owqfhta iyju xai xareX$6vr$g
fityoi rcov noaotveov xaunrov, tvovvrac dficporegoi, xai Xd-
yovaiv dnsXarixovg rgeig fid/Qt rov xa&tafiarog* xarioyerai
$s xai 6 vnaqyog noXtag dno xeXtvoeng, xai tvovrai, rtp no-
Xitsv/uuti eig rov yaXxov, ovviiotQxofttvog avroVg ftiyQi roviS
ordftarog, xai noiovot, noooxvvrptv unavreg ev tw ardfjtari.
xai Hd* ovrag foxarai 6 vtaviaxog iv rto fie$up fisaei rov
vndoyov , evgitjjiiwv ovrwg „6 {lorfttov rovg 6*s-
xai Xiytov
u
an6rag' 6 Xaog , (7g o Qebg" xai rd f£?jg, xa&tog r\ arwj-
t

dsia eytt. xai dvsoyovrai ini rag &vgag evcpr^iovvrsg rovio


CflaoiX&a, Xdyoiteg xai rovro* „vai Kvgie, noXXd avrvav rd
&nf\ xai e££nyoviai. 6 dh vnagyog Xafitov vsvfia dno xe~
Xsvottog naod rov dxrovaQtov f
evfricog dno rov ordftarog
dntQytrai, o&ev xar/jXfa, xai ftfrd ravra reXeftai to tct«o-

4 'ra ovyq&y cd. i3. tQtls om. cd.

communitati civicac, quae cx dihippio per paria procedit. Qui


postquam ad critaria pervenit, factiones altcrnatim cancrc incipiunt,
una: Eccever puUhrum rursus exoritur\ altera: Salute m , gaudium,
tranquillitatem afferent , ct cetera , ut mos est. Dcinde ad metam
Prasinorum digressae, omnes iunguntur, ct ad consessum usque tret
hymnos apelaticos canunt descendit quoque praefectus urbis a man-
:

dato, ct in clialcc cum civibus sc iungit, unaquc cum iis ad statio-


nem procedit, ubi omnes adorant Iuvenis porro in dcxtra parte
pracfecti constitutus acclamat, ct ita dicit: Qui Dominis aux ilium
,

praestat; poptilus: Units Deus, et reiiqua pro more: mox ad ianuas


adscendentcs, Impcratori acclainant ct dicunt: ha, Domine t multos
ipsis annos! ct disccdunt. Praefectus signum a mandato ab actuario
accipit, statimquc a stationc, quo descendit, rerertitur, ct sic postea
quarta palma celebratur. Imperator surgens venerandae mensae suae
adsidct, deimlc rursus ad thronum, ut consuetudo est, progreditur.
Tribus palrais actis, in quarta aurigae quatuor c quinta tabula ad
curvaturam Prasinorum descendunt ct currunt , pedibus tenentea unua

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 73. 367
tov flatbv. xai dvaarug o fluoilevg xadQerai ini rrjg rifuag
avrov TQun&tjjq , xai naXiv e^CQyerat iv tto xu&tofiari, eag

jj Qvvrjfoia eyst, xai uy&tvToov tojv tqiojv flattop, iv no tg-


tuqtoj fiatfp dno ni^inTrjg^ rafikag xureoyovTut. ol rptoyoi
$sv tov TlQaatvov xa unT(jj, xai tqS/ovoiv yvtoyovvreg aA-Mi.t4?.b
T(ji
t

lyXovg ni%Qt> tov ardpaTog, xai Xaftfldvovai to, ena&Xa, tog


ini 7i qcjto v flatov Ttjg SsiXtvtjg. tovto o*b to ahrjaiov yi'vt-

rai ,
?jyovv tov Toeysiv adrovg ns^ovg, tfta to ovyxXefoat tu
tnno$QOfiiu tov %qovov. ioreov 6*8 xai tovto, ort dtu to m-D
\ovcci to Innodoopiov nayavov ovx dviqyovrai ol fteydXot tfo-
fttartxoL sig Tovg tirjfxovg, 6 b*h j3aoiXtvg f.ierd to dovvat to.

snad'Xa uvi'cnuTai, xai dnfpxsrai sig to nuXuuov.

*AxToloyta r<3v fyjtuy (Is to ftaxeXkaQixdv Inno6o6^iiovt

*Anb tov tctuqtov ft a to v xarigyovrav ol tcov dvo /neooHv


iSfirjfioiTai dno tojv oixsicov 6*/]ficov r
xai turavrai efinQOofriv
tov ovfxnovov , xai Ttjg noXiTixfjg Iffrafiivijg eig tu oq/y.eta, Ed.L. ai4
difJixevovreg ol fitifiorrat, rtjv noXiTtxtjv, Xlyovoi tov yooevri-
xov r\y. a. Xiyovaiv ol xquxtui, xai dnoxotverai 6 Xuog*
„ib*e to eao to yXvxv ndXiv inavariXXei, yaodv y vytsiav xai
io^corjv xai Trjv evfifiso/av , dvdoaya&i'av ix Qeov Totg paot-
c
Xevot P(oiiatm'y xai vixryv dsodcoojiTov xutu tojv noXtfti'cov"
xai ots i'X&ojoiv eig tov xaf-uixov tov TLquoi'vov xai xdfitpov-
aiy Xiyovat tov dneXanxov tjy. §aqvg* „dva&uXXovoa q

altcrum atquc rcgcntcs c loris, quibus se capistrant, atl stationcm


et pracmia ccj-taminis , ut iu prima palma dccursionis nocturnac, ac-
cipitint. Prccantur quoque tunc, ut liccat sibi petlibus dccurrere,
quoniam ludi equestrcs anni pracscntis clauduntur. Notandum est,
quia certamcn paganum instituitur, niagnos domesticos ad factioncs
non dcsccndcrc, Impcratorcm vcro, diatributia praemiis, surgere ct
ad palatium disccdcrc.

ACCLAMATIO FACTION CM 1W H1PPODROMO MACELLAIUO.

Factionarii utriusquc gregis a suis factionibus post quartam pal-


mam descend u nt , et ante collaboratorem ct cives urbis, in signiB
constitutes, subsistunt: mox cives more solenni sequentrs, saltato-
rixtm hyninum toni primi canunt; cantores incipiunt, populus rcspon-
dct: Ecce ver amoenum rursus e x oritur gaudium, salutem, vitam
,
el tranquillitalem t virtutem divinam et victor iam , divinitus adver-
sus hostts concessam, afferent! Quando ad met am Prasini gregis per-
eniunt, et hue deflectuut, apclaticum Iiymnum tono gravi rocitant:
Vrbs tua e/JIorescens, lniperatorN.,tibi mtrito felicia prttatur : tuam

Digitized by Google
368 00NSTANT1NI PORPHYROGENlft
noXtg gov, 6* Sttva aihoxgdrcDQ , bifvypruh xaraxpttoq , ttjv
yug nQaortftu gov ugtoGa, ulXoy dajii'd gs dvopidtu. tov
"Bjrjg marfojg xrjgvxa ooo.u>tutov, IluvXov dnoaxolov tov iv-
droQuxHjdfievov Xqigtov, fi'kinu unoargtiponu tojv u/.Xotpv-
Xcov id jUXij, did tovto ivyvstg xui ftuoi/.tvttg, tog xgto&iig5
nttQu Kvgtov" xui ore ek&caaiv fig to JZ i'ftngoad'fv tojv
puoiltcov , foravrai, xui Xiyovat ol xgdxrai „noXXd, noXXd,
noXXd'" 6 Xuog „noXXd try fig noXXd" ol xquxtui' 9
jioX-
Xoi v^ttv ygovoi, f\ tv&tog fjaoiXst'a*" 6 Xaog 9f
noXXoi vfttv
Xqovoi." ol xgdxrai • „noXXoi vfttv /pom, 6 $£tvu xui oio
c
6ttvu avTOXQUTODtg P(o/uut<oy" 6 Xaog „noXXoi vfuv ygo-
voi" ol xgdxrai* „7ioXXoi vfj.tv ygovoi, ol &£gdnovT£g tov
Kvgt'ov" 6 Xaog ix rgnov „noXXoi vf.uv ygovoi." ol xgd-
Cxraf „noXXoi vptlv ygovot, 6 SiTva xai 6 dttvu avyovaxav
e
tojv Pcojuuicov 6 Xaog tf 7ioXXoi vptv ygovou" ol xgdxrai 'iS
„noXXoi gov ygovot. tu rgiu tw vndgyo) o Xaog „noXXot

Mi.i4&ao*°f XQOvoi." ol xgdxruf f) Kvgt£ , gojgov rovg dtanoxuq



Po)f*ut'(or" 6 Xaog ix y ff Kvgi(, gojgov," ol xgdxrai' ,,-Kv-
:f
gi£, gojgov rovg ix gov €Gte^iivovg 6 Xaog ix y „Kvgi£ y
gojgov*" ol xgdxrui* „KvQM t
gojgov og&6tio$oy xgdrog" 6 Xa-20
og ix y „Kvgt£, gwoov" ol xgdxrai* 9}
Kvgi£, gojgov rqv «-
vaxatvrjoiv tojv airtjGt'ojv" 6 Xaog ix y ft
Kvgt£, gojgov" ol
xgdxrai* „Kvgi£, gojgov tov nXovrov tojv vntjxoojv" 0 Xaog ix
d/ „Kvgi£, goIoov" ol xgdxiui •
n dXX 6 ndvrojv noiijrrjg xai
a.daplb* om. cd. *
4. $Unu B., pkinay cod., pUnovoa ed.
dnooxoi^ovius cod.

enim mansuetudinem intuens, alterum Davidem te vocat. Fideiprae-


conem sapientissimum alium Paulum apostolum Christo munition,
,

cernit te auertentem tela inimicorum : propterea potent es et impe-


rii* ,ut unctus a Domino. Quando in i/inque couspcctum Impcrato*
ruin vcncrc, subsistunt, ct dicuut cantorcs: Mult a vobis tempora,
divina maiestas.' populus: Multa vobis temporal Cautorcs: Multa
vobis tempora iV. N. Imperatores Bomanorum ! populus: Multa vobis
,

tempora I Cantorcs ; Multa vobis tempora , famuli Domini ! populus


ter: Multa vobis temporal Cantorcs; Multa vobis tempora, N. N.
Jugustae Bomanorum! populus: Multa vobis temporal Cantore*:
Multa tibi, pruefectej tempora! populus: Multa tibi tempora! Can-
torcs: Domine , serva Dominos Bomanorum! populus ter: Domine ,
serva ! Cautorcs: Domine, serva a te coronatos! populus ter: Do-
mine serva ! Cantorcs Domine , serva maiestalem rectae doctrinae
, :

studiosam-y populus ter: Domine, serva. Cautorcs: Domine, servo.


Benovationem precum! populus ter: Domine, serva! Cantorcs: JJo-
mine, serva divitias subiectorum! populus ter: Domine, serva!

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAIST. I. 74. 36g
StanoTfjg rovg ygovovg avv ratg avyovoraig
vf.ia>v nXrftvvei
xai totg nogifvQoyevvqTOig'' 9)
KvQte t oojoov"
6 Xudg ix y
ol XQaxxaf 9t
eiaaxovaet 8 Qeug rov Xaou vfuav" 6 Xadf
ix y „Kvgte, ocooov" xai intvyovxai ndvxeg, xai Xtyovat
SnoXv/Qoyiov not/jfia*

KEO. od'. Ed.L.ai5

tcSv xayxeXXttolosy rotf xoiatorwooc ix rate nnotlett-


Otat xtSy dtonottuy iy t$ fifydXri ixxXijolct 'PwinsTotl ttJdfitya.

Eig xu Xqhjtov yiwa* 9y


Je. MuQie, Bigyrjve. Ndrovg.
loh, Muyia. Soagievxexovfi, (.iovvsqu. ddoQavxsg" SQ^^vcvijuL*
„£X Magtag trjg nao&svov eyevvfoij, xai Mdyot c| aVaro-
XoZy fieid dcoocov nQOOxvvovaty dnoxQtfia' „K<3toT0vg*
/Jiovg. Nootcq. xov/u. o to fiex. ijfuieQiovft, fitarQOvii. neg,
fiovXrovodvvog. ir. ftoyog" eQfztjyeveraf 9i
X<iun6g 6 Qeog
iSrjuuv <pvXd$u Ttjv 'paoiXei'av viitoy ini noXXoig heat xai xa-
y
Xoig." eig tu qjohw ^Icodyveg. iv £og$dve. §a7tn%aT. dbiirj*
vovfi. oexovvdov/u. tXXovft. fioxar dk re /9oAo." eQfitjytverai'

9
'I(odyvtjg iv 'IoqSuvji punxi^ei tov Kvgtoy dxoXov&tog av-D
•"
io v fptovet* vnd aov &iXa> (HanTio&ijpai aXXcvg* 9
*£todv-
20v?jg iv 'looSdyrj fianTtXei toy Kvgtov ix fievrigov avzov
itpwvqae* vno aov SeXca pamiod'ijvai" dndxgtfia' 9i Kgt-
axovg. Jiovg. Noareg. xoxtfi. ZZigper. ^finigtovft, piargovfu
xrip. fiovXrog. avvog.- er. (iovog" vij ayta xai neydXrj xvgia-

o. elf totf Xoidxod yivyqOiv ed. Geterum Latiua omnia Graecis


litteris scrip la om. ed.

Cantorca: At omnium creator et dominus tempora vestra, Augusta-


rum et porphjroqenitorum conseruet! popnlus tcr : Domine , serva !
Cantorcs Exaudiat Deus populum veslrum ! populus tcr Domine ,
: :

serva ! ct sic fausta oniuca ac vitam diuturnam Imperatori carmine


apprecantur.

CAP. 74.

Quae a cancellariis quaestor is in processibus Dominorum ad


magnam t celt si am Latine canuntur , haec sunt.

In nativitatc Christi: De Maria virgine natus est, et Magi ab


oriente cum muneribus adorant. Rcsponsio Christus Deus noster :

conservet imperium vestrum per muhos annos et bonos! Die lu-


minum: Joannes in Jordan* baptist Dominum it rursus (aut: :

Constantinut Porphyr. VaU 7. »4

Digitized by Google
370 C0NSTANTI3SI PORPIIYROGEN1T1

dvaardacwg* „xoi>fi xgovxtjcpi^ovg tar er afnovXzovg


xfj rfjg
h Suqqs. oovqq^it " eQfxtjvtvtzat' „iv r'o aravQto-
rdq%ia
dijvai xai rayrjvat rfj rotztj Tjudoa dvdazfj" uXXmg* „o
oravgcofeig xai zaftig xai zjj zQi'zy tjudga dvaazdg:* dno-
xgtfio* „Koi'ozovg. ddovg. Noozsq. xovp." xai rd Qfjg. eig$
r/Jv dyiav nsvrtjxoar^v ,t
xovfi^av6apiz. ott^o/Vow/*. adxrovpt.
i48.b oovnsQ rovog unoozoXog" eoft^vevezat- „6 xarandftxpag to
uyiov nvtvfta sni rovg aovg dnoozoXovg" dnoxgifxa* „K$t-
orovg, ddovg. Noozfg. xov/li. odgftez. rjfinigiov^i. ptargovp.
neg. fiovkrog. avvog. ir. flovog.*' eig rijv f.tttafi6g(paHJiv *io

Jt
xovv rgav$<ptyyovgdzovg iar lv ftuyyztu" eg^ttjvevsraf „o
fisrauogfad-eig iv rw oget" dnoxgifxa • „Kgtorovg. Jdovg.
Noortg, xovfi, odgfler." xai rd Qrjg*

KEO. of'.

C "Extents *<&v Icyo/Jtfytoy tino zt3y pouxaXhay ini iff TQanfae 1

ttuy *£' dxovpinoy.

Tov paoiXdcog dxovftfifyyrog ini r!jg rgandtyig, xai r/jg


avvq&ovg ru&mg ndarjg ztXovftdvqg, ineiddv did vtvfiazog
rov ngatnoaizov 6<peiX(oai xudto&tjvat 01 xsxX/jjudvot <piXot,
liyovoiv 01 nivzB {JovxdXiOf „xoyodgp€r Jiovg 7jf.1ndgtovf.110

ftdargovfi," 0 iart fj.td^sgfirjyev6fi(vov 1t


Otog rijv
<pvXd$it 6
1
(iuoiXftav vfidSy. *
eira fid/tzai 6 t xai Xdytf zovu ,,/SoVa

adfinsg," 0 iart fiis&SQjurjvfvofttyov • „t« dya&d gov $tr vs- t

xdog" xai nuXtv Xdyet 6 rdragrog* ,,/frxrcop aijg odftntg,"

6. N. pro ntyztjxoat^y cd. ao. xtiSyoegptj cd. J

postea) Mi acclamat: A te Sancta ct magna do-


volb baptizari.
minies resurrectiouis : Cum crucifixus et sepultus esset, tenia die
resurrexit. In sancta Pentccostc ; Qui Spiritum sanctum super Apo-
stolos misit. In transfiguralionc Qui trans figuratus est in mon/e.
:

(Kcsponsio semper eadem Christus Deus noster etc.)


:

CAP. 7 5.
Expositio eorum , quae a vocalibus ad mensam XIX accubi-
tuum Latine dicuntur.
Impcratore mensae accumbente, et solenni ritu omni pera--
cto, quando ad nutum praepositi advocati ad convivium amici
considere debent , quinque vocales scu cantores Latino scrmone
dicunt: Conservet I)eus imperium vestrum! postea quiutus nc-
cedit et dicit: Bona tua semper; rursus quartus dicit: Victor
sis temper! porro tertim iU; Mullos annos viaorem te faciat

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 75. 3^ I
o soxt ftt&tQfitqvevoftsiw „xQonutov%og tat) dei" xai siP
ovxtog Xiytt 6 y • ,jiovXxovg arvovg (pixidia &' Jiovg," oD
iaxt fjLsd^sqfiTjVtv6(.iivov ti
vixonotov ae noiqou nuvroxe."
xai ct& ovxtog Xiyu 6 ff •
t>
(itxx(oo (paxty'a otftneg o dart.
StufaQurjvsvoftBvov „vtxonoidg qg minors." xai xeXevxaTo*
Xeytt 6 a* „Jtovg iiQevoxsfr," o iaxt fte&iQfifjvtvofttvov • „o
Qtog nagil^oi" (B.) Kara de xsqaatav movxog xov fiaoi~
Xtoog, Xiyovatv ol ftovxuXiOf „p/jflt]x£, Jo^invt ^^intguxogtg,
tjv juovXxog uvvog* dtovg ofiv^norfvg notareS}' S ion fts-
lofeQ/urjvEvo/uevnv ' „nttr£t Kvoioi (iaatXdg, iv noXXotg sxtaiv,
6 Qtog navxodvvafiog nagda/otJ" ttra dd/erat 6 (? 9 xai Xi-
ytf ,£ijoax£ xalrjy ^toijv, dtanoxui" xai f.ura xovxo Xiyu oEd.L. ai6
«'• ,ydiovg nqivortS o iaxt fttfaQwevofttvov „8 Qeog
nagdoyot" fig xo xodpfia Xiyu 6 a'' „tjv yavtify ngav-
dofiqn," o iaxt ftt^eQftfjvevofttvov „iv yaoftoovvrj dgt~
ox/jouxe, Kvqioi ." xai ei? ovrwg Xiyu 6 ff • „iy x a Q$
dotoxijoaxe, dtonorat." fig xo onxo/tuooy Xiyet 6 a- „f v/a- Ms.i^q. a
Qiaxovvxfg xto Qi(p xaxd fttooov is
unoXuvere, titonorat"
Xiyu 6 a'- Oeov dnoXavfxs." xov $8
„xa>v dwotcov xov
zajluoiXicog dnouduiiyov xo paydijXiov uviov ini xrjg xQani-
Lyg, xai xojy tpiktoy dvtaxafiivwv, Xiyovatv ol e'» „/SoVa>

firm ai/into,*' o taxi fit&epftqvtvofuyov „xqj xaXto Kvoug ij

xifiy ndvxoxe"

2. (f ix(Jia& cod. 8. PiiPqti cod. o-ntQOTt& cod. i4*


Hir MfJIO nPAXJEJTAl cod. 18. pUooy cod.

Deu*\ secundas de indc Victor temper eris ! postremo primas:


:

Deus praeslet! (II.) Aquam vcro vino rnixtam cum Imperator bibit,
Tocales arclamant: Bibile, Domini Jmperatores in multos annos! y

Deus omnipotent praestet ! Postea secuudus sequitur et dicit: VI- ,

vite vitam praeclavam , Domini! in ox primus dicit: Deus praestet.


Dum vinum diluit, primus: In gaudio prandete t Domini sccundus ;

Graeco sermonc Hilariter , Domini, convivium celebrate.


:
pu ™
cibi afferuntur, primus dicit : Cratias Deo agentes fruimini, Domini!
post missus primus dicit : Donis Dei fruimini. Imperator vero post-
quam mantile suum in mensa deposuit, ct amici surrexere ,
quinqu e
vocales dicunt Bono Domino tit temper gloria !
:

- •

Digitized by Google
C0NSTANT1NI POUPIIYROGEN1TI

KEO. og.
B Etiyrjula it pa nqtaV 1//16 to«T oxnaxonttiov Ix^otoiiiytj.

,,'0 dtVva xai 6 dttva avyovarot, tovitpfjxug'" 0 Xabg


oftouog ix y. 01 ovquvis"
xouxrat, 6 Xaog*
„f$aoiXev
%
^ffviyjov Vi'xuig jovg fiaatXug f fiwv y • ,,v/e 0«ov, xovroig$
t

ovftflaotXevaov" 6 Xabg bftoioog y. 01 xodxrai ^SeonQo-


pXijrof" 6 Xaog* jjaacrte Qcov <ftXav&Qomtuv ." ol
xguxrat' „yiutg, w OTQaxontda , n&g xQonojaofitv noXttif-
ovq;' 6 Xaog' „0fo£ q>vXuoaotr(g xqv ntaxtv , xa< rjyy cv-
yvwfioavvrjv d'fonorojv" y. xui nuXtv 6 Xabg Xtyw „(7T£-io
Cptujosi 6 Q(bg xovg fiaotXug ^fttSv, vai Kvote, slg noXXd erq.

KEO. 0?.

Erftpyuia leyofityrj xlno tov otqaton&tov , $y(xa tear a nolf/u/tov


Inivtxitt ttyfi 6 avroxQiirajQ, 7 aurjqiaior tio$iit] tip oiqaxon(8^,
the tie dlltj paoilitoe Jtctyouij- t<* aJra <fi Xiytxtu xai i5
OiXtniov dyofjiivov.

,,J7o/.Xa Jrjy tcov pugiXitov" y. ,,o <fefra xai 6 Jcfra

D//€y«Xcov fiaaiXiwp xai avxoxQuzoQoyv noXXd xu txrf y\ ,,0


dflVa xa* o JtfVa tujv (vaeptoTuxcop avyovaxav noXXd xd
T 7** y« »™
v noQ(pvQO)'svv^T(ov noXXd tu txq" y. „#£0-20
nQopXrjxwv fiaatXitov noli a xd y. ^^toxv§iDvrjx<ov /?a-

5. rovtovs cod. 19. *a2 0* <ff iVa om. ed.

CAP. 76.

Acclamatio , quae mine simul ab exercitu instuititur.

N. If,jfugusti , tu vincas ! sic populus tcr. Cantorcs Hex coe- :

lest is I populus; Imperatores nostros victoriis corona, tcr, Fili Dei,


turn kit impera! populus similiter tribus vicibus. Cantorrs: Deo A
promoti\ populus: Imitamini Dei in homines amorcm. Cantorcs:
JVos , o exercitus, quomodo hostes injurant vertemus? populus:
Dei fidem ac Do mi novum aequitatem servantes , ter; rursus populus:
Deus Imperatores nostros corroboret! imo, Domine, multos in annos.

CAP. 77.
Acclamatio exercitus t si lmperator triumphum de hmstibus dttcit,
nut annona aliave impera tori a largitio exercitui distribuitur
cadem quo que t silentio facto , recitantur.
Imperatoribus multos annos ! tcr. N. N. magnis Tmperatoribus
tt August is multos annos.' tcr. N. N. piisssimis Augustis multos an-
nos ! tcr. Forphjrogenitis multos annos ! tcr. A Deo promotis Im-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAHT. 1. 78.

oiMav noXXd xd exif y. ^xoa^oavordxtoy fiuoiXicov noXXd


xd enj" y. fiaatXiwy noXXd xd exij" y.
,

iJ xoaft07roO
ijrojv

noXXd zd exrj" y,
,,di'&QSiOTUTO)y fiaatXicoy ^vixtjxcay (laot- Ed.L. a 1

Xdcov noXXd
xd exrj" y, „ixd-QoXexojy fiaatXdtov noXXd %d
$trrj" y, ^xoonaiovycoy fiuoiUcov noXXd xd irzn" y,
vojiotcoy paoiXicov noXXd rd ct//" /. iy
nXovx07ioio5y flaat-
Xi<ov noXXd xd errj" y. „dQ&od*6%cov paaiXitov noXXd xd

«V' /• »» v '« 0fov, „vih Qtov, ovfi- Ms.


faijv avx<5y" /. 1 fo. b
(luGilevooy avxolg" y. ydqiaui rt (4.ty avxovg"B
„vlh Bsov ,

toy. „t//s Otov, xovg xqovovq uvt(ov nXqdvvs" y\ „vih


Qsou, indxovaov yjiicov" y. „av§si ?j m'oxtg xtop Xqioxhx-
vcSy" y. „rjH£Vq fiovXoi xtBv paoiXimv" y. „6 tistva xai 6
Setva fuydXtov paviXscay xai avxoxgaxOQcov noXXd xd h*j"
*

KE®. ot/.

1
5 t)tfa <fcf naqatpvXaxxuy ty t$ ^ftiQf rod xovyijxoH iy C


Jiov etthai, 8x1 e£oj&ev xov xaXaxi'ou Tfjg l£Qttag tig
to nefo'ov, tjyovv $ig xo Aiftdfoov, yi'vsxui yQiv&xoy, ns$t-
xaXXet xs xai (ogafov, xai Xaxavxai ot xs ftdyiargot xai nnat-
tonooixoi , dv&vnaxot xs xai naxQixtoi xai dqxpixtdXtoi xai

9. ^a^icre cod. et cd.

ptratoribus multos annos! ter. A Deo gubernatis Imperatoribus


multos annos ! ter. Orbem constituentibus Imperatoribus annos mul-
tos ! ter. Ab orbe expetitis Jmperatoribus multos annos! ter. For-
tissimis Imperatoribus annos multos! ter. Victoribus Jmperatoribus
annos multos ! ter. Imperatoribus hostium eversoribus multos annos !

ter. Imperatoribus triumphatoribus multos annos ! ter. Imperatori-


bus pacificis multos annos ! ter. Imperatoribus munifici* multos
annos! ter. Imperatoribus orthodoxis multos annos ! ter. Fili Dei,
ipsis vham diuturnam concede ! ter. Fili Dei, una cum ipsis regna!
ter. Fili Dei, bos nobis concede ! ter. Fili Dei, tempora eorum au-
°e! ter. Fili Dei, not ex audi! ter. Crcscat fides Christianorum ! ter.
Nos servi Imperatorum ! ter. N. N. magnis Imperatoribus et Augu-
stis multos annos !

CAP. 78.

Observanda in die vindemiae in processione e palatio Hieriae.

Quaudo extra palatium Hieriae in campo seu prato tugnriora


constructum et tempus vindemiae pulchrum et screnwm est, magl-
,
re-
»tri, praepositi, pioconsules , patricii , officiates et senalorcs «
gionc tugurii et vitiuui , post eos dtiorum &r*gwra factionani una cum

Digitized by Google
374 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Xotnoi ovyxXrpixol dvxixov xov xoiovxov (pgiv&xov xai t?£
dfineXov, xai fiexd xovxovg ol x<5v o*vo jufsoco»' Sfcioi fiexd
xai

xtiv itjinuQ/mv. 6 dk paoiXtvg xdxuoi pexd xov naxQtdgxov


Vdno xoXopiov, (pOQwv xai xo xQvoonegixXeioxov oaytov, 6 J*
naxgidgx^ dno yeXmvtov xai atfioyogiov, xai dr) xovxtov ficr-5
eQ/oftiv<ov iv x(o ngo xrjg dftntXov dvadevdgadt'ut, (ixelae yag
toxaxai xgdnt^a pagfidgivog , iv dnoxeivxai at oxayvXai

fisxd xavioxiwVy) xai ii&' ovxcog nXrjGidZovotv o% xt /xayioxgoi


xai naxgtxioi xai avyxXrjxtxoi xai ol xdSv duo pegcov drjfiag-
yoi find xai xtav Srjpoxaiv xai b*r) xov xovguicogog ngooax-io
govxog xrjv povxqv fiexd xav axaqpvXdiv, noiei exeiae «v-

yr)v 6 naxQtuo/rjg xaxd xrjv xrjg ixxXrjotag dxoXov&iav.


xai fisxd xrjv evxqv Xappdvet 'iv fioxQvdiov 6 naxgidgxqg, xai
intdtftooi xfo paaiXtt- Ofioi'wg xai 6 fiaoiXevg ndXiv Moot
ol xygi5
xio naxQidQxfr xai efr ovxmg {iaigxovxat xaxa xd%iv
^ovyxXrjxov w^om?, ot xe pdytoxooi xai didvnaxoi xai nu-
Ed.L.
xgi'xtoi xai 6(f<ptxidXioi xai ol cyfityx 01 * a< ° T ?5
xaxaoxu-
ot(og, xai dtdaoiv tvi fxuoxri) ivxa>; o PaoiXtvg dvd
pidg
oxuqjvXrjg. oxt 6h xw ngtoxto pay orgy inio*o&jj nagaxov /?a-

Ms. i5o. nOtXioog r) axaqpvXrj ,


Xiyovaiv xd dvo fidoy qrojfxivot aneXaxi-*o
xov, *]X 0 S a'* T0 * Xsifiavog xij; yvciaeag xov tieonoxov
xrjg oocpiag xgvyrjaavxsg uv&rj, U gat xd%tg xtov svxifuov na-
rgtxi'cov, iv xy ngoo<pigeiv xav (jtijfidxoDV xd nXrjfrrj, xtyaXrjv

xaxaaxivjtofiBV , dg oixov xrjg tvadt'ag xd>v vorjpdxwv, dvxi-

Xupfldvovxig xtov ixtuov xtgmwv xagtxm: dXXd, d&dvaxtiS


xrjv *ogxr)v
E paaiXev xwv andvxtov, av dtiov ini noXv xuvxrjv
12. xaxa tqv R., xai tijv cod. et ed.

demarches adstant Imperator, colobio et sago auro clrcumtexto indutus


cum patriarcha pcnulam scu casulam gcstante procedit, ct postquam ad
primtim vincae arboretum, ubi roensa marniorea, in qua canistra cum
uvis iacent, pervcnere, rnagistri quoque, patricii ct senatores cum dc-
marrhiset factionariis utriusqnc fuctioois acccduut, ct curatorc dolium
uvis plenum profcrcnte, patrtarcha prcces ct officium ecclesiasticum reci-
tal; quo facto uvam nnara sumit ct Imperatori dat, Imperator rursus pa-
triarcliac tradit, alque ita online principes senatus, magistri, procon-
sulcs ,patricii, oiEciales, demarchi et cerimoniarius acccdunt, quo-
rum singulis uvas singulas Imperator distribuit. Postquam prirao
magistr<i uva ab Impcratorc tradita est, duae factiones apelaticum
toni primi rreitaiit: E
prato cognitionis Domini sapientiae JlorihuM
tarn's collectis , ordo illustrium patriciorum , multis cantionibus
pro la t is , caput coronemus , ut domum boni odoris cogitationum ,
suscip'entes iwundissimas eius $ratias. Std rex immortalU omnium,

Digitized by Google
DE COMMON. AULAE BYZANT. I. 79. 3;5
Tfo xooftrp xrjg avTOxgdjooog Qovoiug 6 StTva tov 9soot6jitov
Z<iia&ivToq puoiXiwg." aXXog, faog n. ,,17 dotty oov, tog

aft7i(Xog svxXqfiazovoa , floTQvag evyooovvrjg pXaordvEt, t%


Jjg TQvywoa /j vyqXtog anaoa xai to noxrjQiov nXtjgtg x*-
SodoftaTOg niovaa, iv evfooGviy atiovaa, avv zfj ftvartxfj aav
xai fiovXixrj ia|« twv nargixt'wv togrd^ti Trjv a^v avians-
qov dvdXqif/iv Ttjg avioxQurOQixtjg i$ovotagf 6 Setva, to uxi-
vwtov ff peag Ttjg oixov/uirqg." rj/og y • „svxXrtftarovaa ajH-
nsXog 01 XQaxatot uvsSsiyd'qaav tisonoTai ,
evipoaoiug (Iotqv-
loug dtavifioiTsg nuau dio xai xaTSvtpQatvovrai ai oyoXui xai

*j avyxX/jTog, Tovytjrtxqv dnoXavaiv ixrsXovvrsg iv TOtq £0 st-


ag dwf.iu.aiv. 616 ndvTsg xgavyd^Ofisv * dvsxXdXijtogC
insdrt iiqasv t(o xoofitti" xai fisxd to nXijowaut royg dsono-
rag Tfjv diavo/Liyv twv porgvwv iv ToVg dgyovat, xai Xaftfid-
i5vovai tu dvo ftigy dvd vofuafidrwv J?£ svsgysaiav did uno-
xofjtptwv xai insvyovrat TOvg Ssanoxag, xai ityovaiv. oi 6*k

dtanozai dvioyovrai tov naiQiuQyov iv t$ naXuu'w,


xai avvsariw'ftsvoi svqjoaivovTat apua xai ij ovyxXqrog.

KEO. o&.
ao 'Axta $d6(itva tinuQXV TH xvQiaxjl tqc paioydQOv dxi6vn
re5 D
iy t$ va$ TOtf dytov (idoivQoe 'Pmpavot,

Jiyovxai ol tov fisoovg twv Bsvhwv iv Trj xufidqa xov

da orbi saepissime festum hunc diem maiettatis Imperatoriae , IV. a


Deo coronati unctique Imperatoris. Aliud carmen toni obi. quarti:
Virtus tua, ut vitis foecunda uvas laetitiae profert, e qua terra
omnis soli subiecta fructus coltigit , et poculum vino plenum exhau-
riens laetaque canens, cum secreto subiectoque tibi patriciorum or-
dine fastiqium imperatoriae maiestatis nunquam obscuratum cele-
brat , If. fons orbis terrarum semper abundans. Ut vitis potentis-
simi Domini, uvas laetitiae omnibus impertientes , ostensi sunt.
Propterea scholae et senatus laetantur t vindemialem laetitiam in
Hieriae aed bus elebrantes. Propterea clamamus omnes Gaudium :

ineffabile orbem inuisit. Postquam vero uvarura clistributio proceri-


bus ab Iroperatore facta est, unaquacque factio sex numismatum a-
pocombium Imperatoria liberalitate accipit , et Dominis felicia ap-
precata discedit. Domini vero palatium cum patriurcha iugrcssi
una cum senatu laeti convivium celebrant
CAP. 79.

Acta, dum praefectus dominica palmarum ad templum S. martyris


Romani abitj rtcitanda.

Faclionarii Vencti in camera Milii praesto sunt, et praefecto

Digitized by Google
CONSTAHTINI PORPIIYUOGENITI
piMov , xai tov vnuo/ov fasQxofiivov > uxroXoyova* tuvto,
drr\ov6xh €ftngoa&tv av\ov nQOnofitvofievof „vnaqyB nqoo-
xoajia&aQU, xaXq aov qfitoa, xai xaXq aov rjfiSQa, xai xaXq
looxq aov, 6 iyei'pag Aa%aoov ix rd<pov TSToarjfisQOV ocoaes
EdX. 019x0* xartvoddati xai ivivvaftciasi as , xai eig xovg tisanoxagS
naQa&txai xt)v avx&v svpivsiav. Qsog intacpoa-
JA*.\$Q.bnXei'ova aot
ytast aot, tov dsanoxov yvqats. to &etov ntoiatoau at, 6Y*
navxotpiXrjtog vndoy^ig xai svuoerog, xai sv/m dg xofiit%saat ex
vmv dyantovxtov as* ftsiysig ddiddo/m og ev %oajj toju tiionox&p
ypKov Bivsxoi d§tcog aoi ev^o/nid'a , on rov Otov fjfitojf £-10
%ug iv xaod'ta aov* xai togdyanmyxa aot. ndvxoxs to dtxat-
ov* onov ydg to Sixaiov 0 vnag/og qjvXdxxsi , ixst xai 0
0s6g ?j{i(5v vfivstxat xai do^u^erau sa* 6 Osog 0 iyst-
gag AaXpoov, qjvXaxxs x6v i'7iaQ/ ov, u xai m
ovxtog 6*i%s-
Brat id fisQog tojv JlQaatpoDV dg rov aytoy Yeoaw^v tov 9so-t5
Xoyov, xai dxroXoyovai tu Sftota, dqXovort sftnooafev avrov
xai avToi noonoqsvoftsvot . xai ndXtv di/^sxai to pigog xojv
Bevtkcov i* t<£ nqaixmQi^, xai dxxoXoyovat xd Ofioia, tirjlov-

6x1 xai avxoi noonooevofisvot efinooofop Sag av


avxov,
nXrjQto&jj tj avrq dxroXoyi'a, xai st& ovxmg tinoaTotyovotv* 20

8. xofiiCaia$ cod. et ed. Cf. ReUlu ad h. L

digrediente , ante Ipstim procedentes acclamant: Praefecte protospa-


tharie , pulchra diet tua , pulchra dies tua , pulchrum hoc festum
tuum! Qui post quatuor dies Lazarum e sepulcro excitavit, sen*
vet te, in via recta ducat , et apud Domino* plura concedat. Be-
nevolentiam eorum Deus tibi obsignet, Domini amice, divinum
numen te servet, quondam carus omnibus ac virtutibus ornatus
es . preces ab ami as tuis tibi afferat! mantas sine successore in
vita Dominorum nostrorum! Nos V*cncti iure te precamur, quod
Deum nostrum habes in corde tuo, et iustitiam semper et ubique
amas. Vbi enim pratjectus iustitiam servat , ibi et Deus noster cele-
bratur ac laudatur. Deus, qui Lazarum resuscitasti , serva prae-
Jectum! Sic quoque grex Prasinus in S. Ioannis Tbeologi consti-
tutus acclamat, coram praefecto et ipse proccdens. Ilursus factio
Vencta in p raetorio praesto est, dumque ipsa coram praefecto pro-
cedit, acclamat, usque dun solennis ille ritus peractas est, et sic
domum rerr^rtunttir. »

Digitized by Google
DE CERJMON. ATJLAE BYXANT. I. 80*

KEO. n.
Vad <f«I naqatpvXdTXtsy els rqy too* cT/^urfojov xaXtjftiqty r$
iQltrj TJjf raXikatas.

9
Amovxog rov Stjjuov fisra xai jov Sqydyov Big trjv aw-
5Xrjvrov Jrj/uuoyov, xai avrov xanovrog ipmnarcog, yjrot pis-C
rd rov /Xavtdiov , xai xapaXixevovrog xai iarapiivov , doyov~
tat ol rov fttyovg dxroXoytly avuo zavra* „Tt}v xaXijv rtfik-
qav noiqooo.uev fi€TU rov fyfidoyov tojv Bevha>v. TQtodyis,
Poqdqaov rovg tieonoxag, xai ov attrovg diqdnevaoy ini na-
iooiv, TiXeovu^mv rfjg faijg avrojy yqovovg , avv ratg rtpuatg
C
afyovoratg iv rij noncpvQa eig, reXeiav yanpiovtjv tcov P«-
fitu'av xai Btvaruov tco> yvrptmv vptay dovXatv. iv, ayts,
TQUfdyie , rovg 6&jn6rag (pvXarre , nvev/tu to navdyiov , rag
avyovurag oxtnaoov. Kvqie, £00*7 v avro>v Jta rrjv l^torjy ij-

\5umv» ea. a, dt iir. Kvqis, yatos , xaXrj uov tj/nioa* oXtjt}

TjHtya otj(A£QOv xaXt) gov ytyerai* 6 ietya nQa>TOffna-


&dois xai drjuaqye , noXXoi oov ygovof 6 dvaardg Oeog
tjfiaiv fotjv, vyttav dcoosi dot. zov deonotov yvrt ots, to &s£-
ov nsQiocooei oe, xai nXstova o*co$ijot]Tai Qsog 6 htovodvtog,
loiva ev'rvyovvrog oov OQwpey xai yatoapie&a. rovro 7*a*ra>£Mi.i5i.a
yt'ynat nqovot'a rov Btov f}f.iwv. d^t'tog ooi sdyofiedu Bi-
veroi, nayxoofiie , oil vneopuXXovoav i'yeig xuXo&eXsiav , xai
ivydg xofit%eaai ix tcdV dyanmvrmv os* tag ydo dyanapiiy

*].£XOA. 'Ioxioy, 6u, tow Sr}/aov dxxoXoyoByros, atfXtt xd fo-


yayoy.
CAP. 8o.
Observanda in die honoris demarcki die tenia Galilaeae.
Postquam factio cum organo in aulam iribuni abiit, ipseque
acta scu in tunica descendit, et cqno rectus substitit, factionarii
hacc ipri acclamare incipiont: Laeti hunc diem cum tribuno Pene-
torum celebremus! ter sancte, Domini* aux ilium offer, curam eorum
in omnibus suscipe, vitam eorum augens cum venerandis Impera-
tricibus in purpura , ad perfectam laetitiam Bomanorum ac Pent-
torum, verorum servorum tuorum. Sancte, ter sancte, Dominoe
custodij spiritus sanctissime, Augustas tuere I Doming, vitam ipscrum
per nostram vitam! Salve , Do mine , jpulchra est haec dies tua
hodiema dies tola pulchra tibi dies fit I N. protospatharie et de-
marche , multa tibi temporal Deus , qui e mortuis resurrexit * sal-
vam vobis vitam conceaat I Genuine Dominorum fa mule, divinitas
te conservet, pluraque Deus coelestis tibi concedat, ut te felicem
vidtamus et gaudemmus! hoc omne provide ntia pei nosiri aecidit.

Digitized by Google
C0NSTANT1NI PORPIttROGENlTI
Et'.L. moot, dfy'wg as tvyoptda, ha ddiddoyog (ust'vtjg dioixwv qpag.
«7* 6 dvaaxdg 0t6g qfitov, yvXuxxe xov d/jpaoyov" ioxtr-

ov, oxt xai oi rov /neyovg x<ov Jlnaoi'vcov xtjv ojuotav xd%tv
xai dxoXovfriav noiwatv no idi'u) drjftdoyo), xai xd avxd axxa
axxoXoyovaiv avxui . yj)rj yivtoaxstv , on, xrjg ngoQQ^dtiarjgS
xu^ecag xai dxoXovd'iag xfXsa&etbqg iv xo) xov SiftiaQyov oi-
xm ,
dtf/ixivft and xiov ixftas avrov 6 oijfiog emg xov inno-
dooui'ov ,
avxov ioxa uivov iv xm dsxdxfo xa}>xtXXa).
tiyXovoxt t

B^ai xovxov ixeios iaxa^iivov , ndXiv taxaxat 6 dfjfiog dxxoXo-


ycav avxtji xavxa. ol xndxxat* „xaXojg qX&tg, dfoarmwio
8 dovXog*" xodxxar „xaXdjg qX-
6 Xaog „xaX<og qX&tg." oi

&eg, noofioXfj tveoyexuiv" yX9*g" oi xqu-


6 Xaog 9f
xaXc5g
xxar „xaXwg rjXfcg, 6 *}vytvrt g ex nQOyovar" 6 Xaog irxa-
Xdig yXxhg" oi xqdxxai' „xaXwg qX9eg, 6 drtva nocoxoona-
Suoie xai Srfriuoys xcHv Bevdxojv" 6 Xaog tf xaX<og qX&sg."i5
oi xodxxaf „dXX* 6 ndvxtov noiqxtjg xai dtonoxngr" 6 Xa-
og „xuXcSg yXfcg." ol xodxxaf „o dvaaxdg naoadoltog ix
xdffov 0 Xaog „xaX(og ijXStg," ol xouxxai* i^xai to
yatge dedcoxcog ftvootpoootg*" 6 Xaog ^xaXdjg&X&sg ol
xodxxaf „xovg yoovovg aov nXij&vvet tig (tqxy y^6v03V'"2O
C6 Xaog „xaXc5g tjX&eg" ol XQaxxaf „sa* 0 Q$6g 6 aytog,
qjvXaxxB xov dfaaoyov" xai 6 Xaog ofioi'ag ix y. to 1 lov,
oxt xai oi xov fteoovg xmv Jloaaimv xrjv oftotav xu§tv xai

Merito tibi nos Veneti, ornatissime , apprecamur, quod superabun-


dantem benevolentiam habes et preces a cultoribus tuis accipis
,

ut enim te amamus, ita et fausta tibi iure apprecamur: ut sine


succestore diu inter nos commorerit. Deus nosier, qui resurrtxit,
demarchum custodial. Grex. Prasinorum cuudcm ordincm ritumquc
crga auum tribunum obscrvat eademquc acta ipsi accinit. Quo ritn
et officio in acdibus eius pcracto, factio tribunam sunm inde ad
circum coniitatur, ipso scilicet in decimo cancello coustituto, quo
facto, rursus populus consistit bunc in modum ipsi acclamans. Pul-
* chre venisti, famule principum a Deo caronatorum! populus: Pul-
chre venisti! Canlores Pulchre venisti, a principibus bentvolis
:

promote! populus: Pulchre venisti! Can tores: Pulchre venisti, illu-


stribus maioribus orte! populus: Pulchre venisti! Cantorcs: Pul-
chre venisti, N. protospatharie et tribune Venetorum ! populus Pul- :

chre venisti! Cantores: At omnium creator et dominus) populus:


Pulchre venisti! cantores: Qui admirandum in modum e sepulcro
resurrexit \ populus: Pulchre venisti! Cantores: El unguent a ajfe-
rentes salutavit; populus: Pulchre venisti! Cantorcs: Annas ve-
stros multum augeat ! populus Pulchre venisti ! Cantores
: Deus :

sancte tribunum conserva } populus cadem ter. Ceteruxn factio Pra*


f

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 81.

axoXov&iuv nouootv x(T) ioYm Q*W (


'*QX (
pi xa * xa avxd axza
dxxoXoyovotv atfrw xai h xui.avxw totmo.

KE®. na.
"Ooa Set naQatpvldtrety inl yvfiyaytoyty.

5 Tfj ionioa dneQ/ovrai xd duo piny /and xai rtov iSi'cov

ogydvcov, xai xrjg wfi(f>ijg xaxtovaijg xai dif/ixtvofidrqg vnoj)


nXq&i'tDV xai yeiQOxv/ufiuXojv , fxtxd to xafiaXixtvoai atrajv
taxaxai, xai dxxoXoyovot xd Svo ^tiqrj'xavxa. „xaX(og yX&tg,
fooaxinxav tj SovXt]*" 6 Xaog ix y }) xaXa)g jjXfoj." ol xpa'-Mi. i5i b
loxraf „xaXtog -ijXd-tg ,
noo^oXrj *vf.Qyex6iv" 6 Xaog ex y
„xaXaig yX&eg" ol xodxxuf ,,xak<og qXfog, jj tvysvqg ix
ngoyovmv •" 6 Xaog ix y „xaX<og qXffcg" ol xpdxxar „«j EAL. aa •

o 0t6g 6 ayiog, xovg veovv/urpovg q>vXa%ov nvtvpa to nav-


dyiov, xovg ovfintvfhQOvg <pvXa'$ov ayu, XQiodyu, rovg
iSnaoavv {.iff ovg <pvXa%ov." xai Xiyovoi xijv (f covrjv yy. a'' „o*-
&rj eomgBvcra xov uygov , xai tig xtjv naoxdda tiafjxa onov-
tijj* ^£iy6wft(pov rjXiov eidov eig XQvaevxiftov xXtv/jv uXXq-
Xa yyxaXi%ovxo no&qxrjv imfrv/utav X a Q a C 'S Ta *dXXtj av-
x<av xa iyyXvxo&daxu, xai qoda xa Qodoivfioo<pa * Xa Q u e fe
20ro tyvyog xd /(>va6V."

8. *Iat(oy , 8rt iy tm xaxiiyat, atJxjy xai iy t$F dxxo-


loytly tit fitoy aClovOt xu ioyava.

sina cundera ritum idemque officium crga dcmarchum suum obscr-


vat, eadem ipai acta eodemque in loco accinit.

CAP. 8i.

Observanda in sponsae deduction*,


Veapcri duae faclioncs cum suis organis et sponsa proccdcnte,
aeque multitudine et inusicis cymbala manu pulsantibus stipata ab- ,

cunt, cumquc cquo vccta aubstitit, factioncs acclamaiit: Feliciter


venis t serva principum a Deo coronatorum ! populua tor Feliciter :

venis. Co ii tores reliciter venis, a beneficis principibus promote I


:

populua: Feliciter venis. Cantorrs: Feliciter venis , nobilissimis ma~


ioribus orta! populua ter: Feliciter venis! Cantorea. Deus sancte,
nupiiis recens coniunctos serva ! spiritus sanctissime, soceros utrosque
serva! sancte, ter sancte, comites sponsne custodi! Postremo voce
loni I dicunt F^ores agri collect et in tkalamum diligenter contuli.
:

Solem novo connubio coniunctum vidi , in venerando cubiculo invi-


cem desideratam vnluptatem ample ctuntur et fovent. Laetit 'a pul-
chritudini ipsorum dulcissimae , rosaeque pulchra specie niUnlet tint!
Laetitia aureo amami pari.

Digitized by Google
38o C0NSTANT1M PORPHYROGEH1TI
B ' KEO. Tip.

Dor* rfrf naoaqjvldtxtip tie oxeydvwfsa.

Tcoy vcovv/ncpcov sgiovTcov dnb xijg exxXfjofag fiexd xai


xtov naQavvfxcpoav 9 fisyovxai xovxovg xd xe nXydt'a xai xd
ystQOx v/n ,SuXa , xai dxxoXoyovai xd dvo fteorjxavxa* „65
atoxijo Qebg jjftcov, xovg 6*eanbxag <pvkaxxe. ayis, xgiadyts,
%toqv, vyetav dbg avxoVg* nvevpta xb xavdyiov, xdg avyov-
axag oxtnaoov.Kvqig, faqv avxcov did xrjv %a>qv yfidiy. ea*
Cxovxo xb (laoileiov, Kvote, oxeoiaioov" xai oxs nXtjotdooxriv
naoxd$t, Xeyovaiv dnb xoaxxdiv dneXaxixbv
xfj a' • „<h'io
ijptdg i/iexgiaaag ev Kara xrjg TaXiXatag xqv hvoftov avvd-
cpetav, dig Qebg enta(pQayt%(ov • ex pqXQixrjg ydg nuaxddog
tog avd-Qtonog nqoe x Xt'&qg , xai ojg rjvXoytjaag xovg exe? wfi-

(pevofteyovg , ovxmg xai vvv edXoytjaov dvdda oxe<pavovfidvqr,


xuxaxoofitov evxexvta xai elqrpai'a fittooet" xai XiyovaiviS
dnb xgaxxav „evyeveVg veovv^ttpoi, Qebg 6*ia(pvXd'£ei aag*
evrifioi, ivaQSxoi, xoidg xaxevotimoet crag, evXoyeov to* ydpov
aag. povog vneodyadog, og kv KavcJ xb nqoxeoov tw ya-
tog

Vftq) naqeyevexo, xai ev avxip qtiXoyqaev xb vdcoo, tog tpiXuv-


d-Qconog, xai ohov ptexeaxevaaev dvd-ganmv eig dn6Xavaiv,*o
ovxtog evXoyjjoei as fiexd xai xqg ovtyyov aov. la* o
Qebg 6 aytog, xovg vtovvpupovg tpvXaxxs."

CAP. 8a.

Ob servanda in coronation* nuptiali.

Sponsum sponaamquc ab ccclciia cum suis comitibus egressara


inultitudo populi ct musici cymbala pulsantcs cxcipiunt, quibus utra-
quc factio acclamat: Deus, servator noster, Dominos custodi, sancte,
ter sancte , vitam salvam ipsis concede , spiritus sanctissime , Jugu-
stos lucre, Do/nine, vitam eorum per nostram vitam J Maiestatem
huius Imperii , Domine, conftrmal Quando ad thalamum accesscrc,
cantorcs tono primo acciuunt: Nostri causa Canae in Galilaea hu-
milis fuisti, legitimum amorem, ut Deus, obsignans. materno Ex
enim thalamo , ut homo , te inclinasti, et sicut turn recens nuptos
beneficiis affecisti , ita et nunc par hoc sertis nuptialibus redimitum
felici prole orna , ut pacatam vitam transigat! Porro cautorca : No-
biles sponsi, Deus vos conserve ; illustres , virtutibus decori , tri-
nitas vos in recta semita ducat, Deus coniusio vestro annual, ut
solus benignissimus t qui primum Cananaeis nupliis interfuit , inquc
ipsis pro suo in homines amore aquae benedixit vinumque ad lae-
titiam hominwn paravit. Is tibi tuaeque cqniugi felici a pratsUt!
Dew sancte, recens nuptos custodi!

Digitized by Google
f

DE CERIMON. AULAE BYZANT. L 83. 38

KEO. ny\ Ed.L. au


"Ooa fit naqtupvXdxTttv iy t§> delnva xtZy i&' dxovfrtxay
tic to Xsydueyoy Ibx&tx6y.

Tfj iwdxrj yftiga xtjg Msxatj^igov, xmv dtcnxoxmv £ft*Ms.i5a.a


5ro£ deinvov xads^o uivmv , t
o xce< xqvyqxixov nQOoayoosvsxai,
sv xaig tivoiv eiootioig xov (ttydXov xqixXivov xmv t& dxov-
(ftxmv taxavxai oi fiiXXovxsg nat^ai to Toxd'ixbv ovxmg. iv
fisv x(g uQimeQw fiioei, sv § xai 6 tioovyyugtog xov nXot-B
fiov nagioxaxai, toxaxai 6 tov fiigovg xmv Bevixmv fxa'taxmQ
lOfisxd xai dXt'ymv xai xmv navSovgiaxmv /nerd xmv
drjfioxmv
navtiovgrnv, xai omad'ev avxov ol dvo Tbxdoi (pogovvxeg yov-
vag i£ dvxungopov xai nqoamna 6ia<poomv eiSimv t (taoxd-
fyvxeg iv fisv xjj agtaxega %etgi axovxdgia , iv de xjj <fe£t£
ftioyia. 6/notmg xai iv xw dental peon, iv $ xai 6 tigovy-
iSydgiogxtjg piyXrjg nagiaxaxat, taxaxai 6 xov fiigovq xmv
Jlgaatvav ftatoxmg fisxd xai dXiyotv drjftoxmv fiexd xai xmv
navdovgiaxmv fiexd xmv navdovgmv, xai omad'ev avxov ol
dvo r6idot (pogovvxeg yovvag i% dvxiaxgoipov xai ngbamna c
dtaqpogmv eidicov, f$aaxd%ovxeq iv fxhv xjj dgiaxega /etgi crxov-
lOTugca, iv 6*6 xrj de$ia fiegyiu. xai dr} fiexd xqv xov a<pat-
oodgofiiov s^odov, tov deanoxov xeXevotxog xov xijg xgaitityjc.

7. nQai
cod. et cd. 2XOA. 'Ioriov, 6t* ol to Tor^xov
itaftoviEe find xtuy 0V0 fxigiuv xtZv dtjfjojy tlolv. i3. 2XOji.
*Ioxioy, fit xd oxovxaQia dno xtuy o^oXdiy algovOiv.

CAP. 83.

Observanda in convivio novendecim accuhiluum, seu mensarum ,

quo tempore sic dictum Gothicum ceiebratur.


Nono die dodecahemcri aeu duodccim illorum dierum, crui a
festo nativitatis Christiindc proximi festive hilaritcrquc transigun-
tur, Doroinis ad cocnam , quae vindemialis appellari solct, assessa<-
ris, stant in ntroquc introitu magni triclinii novendecim accubituum
illi, qui, Gothicum tit ludicrtim cdant, pa rati adsunt Stant a u tern
hoc modo. Coram sinistro triclinii ingrcs9u , ubi ctiam drungarius
ploimi adstat, stat magister Vcnctorum cum paucis quibusdam suae
factionisplcbeiis et panduristis panduras gestantibus; pone ilium
duo Gothi fcrcntcs gunas , id est rhenones aut pallia pellicea ita,
nt pilosum et villosum extroversnm essct, et vultus seu masqucras
diversarura specierum, et in sinistra quidem manu scuta, in dcxtra
vero virgas. Eadcm omnia paene dicenda et intclligcnda sunt de
magistro et plcbeiis quibusdam factionis Prasinae, qui ad dextrum
ingrcssum stant, adstantc drungario yigiliac. Hos itaque tales Im-

Digitized by Google
382 CONSTANTINI PORPHYKOGENITi

rovrovg siodyeo&at, (vdvg SotZu o rfjg xganityg


rw o?;om
tijg 9vni\riQ, xai avrog e^Qyofiievog
nQoroinerat wWf
eiosX&ttv. ol 6*8 xgd/ovrtg xai rd oxovrdota
vno rav vti
dnort-
array paara^oftdvav peqyi'av rvnrovzeg xai xrvnov
Xovvrsg, Xiyovotv „rovX rovL" xai rovro avvs/ag tiyovregS
vdvtgyovrat nXtjatov xfjg paotXtxjg roanfyg, ag and ohyov
xvxXoys-
diaoTrjuuxog, xdxttoe wvvfitvoi dpfoxfoot noiaot
naQUxayqv , hoa rov xvxXov unoxXsiofievot , ol 6e
ot pfr
Qafov nsgixvxXovvrtg. xai rovro rotooag notovvreg ^ia^»-
qiQovxui, xai taravrat sigrovg idt'ovg xonovg, ot fiiiv ratio
eig rd 6*t%td
Btvhav eig rd dotorsgd , oi cte ray Jloaatvav

perd xai rav tregav d^orw)', xai Xiyovotv ufiya ra


/Wt-
dqXoyori xai rav nuvdovyav to oixf*-
Ed.L.aa3xa, urtvd eiat ravra,
pr]xrjo*tag* ayta*
ov fiiXog duonXrjQOvvxav 9f yuvuag' ptvag-
yav6evreg- aXx n povt$eg* ivxegrvg- ayta- pbva- aga- TOtri5
Ms.i5a.brov pdvreg- pova


emaxvavreg- iSeaaXpdrovg • vara,
fiiovg- diovg. aepaxipa- vuvd • dsvftovoyvyyv'peXe^ yvptXovg.
rov yeydefta-
yvpiXaoeg- vavd- yvpiXovg- yvpiXaqeg- vavd'
H rovXpeXe • vixdra rovXSo • vavd o '£?f xtag iv rotg *oXi-

xu$onXiodi*evog ^Aoovot'otg- dvavd- rip iXm'tia


xai fio-*o
fioig
eyav Geod rov ytXavfrQanov • vavd ndvra^ vnka%tv

y?jv
rvQuvvida ayta 6 aar^Q dyadoi <fe-
t$vrj xai ddiav
• •
rrjv ,

pila ludo
perator, statiin atque c sphaerodromio seu cquestrc cum
cxcesscrit, introduci niaudat praefccto mensac aut
dapifcro; ct hie
ludorumquc
rursus idem archonti thymclac seu praefccto scenac
tbcatralium mandat Hie itaquc posterior egrcssus e maguo
tricli-
scuta
nio iubet illos ingrcdi. Accurrcutcs ergo properc siuiulque
virgis, qua* gestant, pulsantcs, magnumque co strepitum exciUntes,
clamant identidem: Tul Tul , et sic pergunt usque proximc
ad sa-
lbi am-
cram mensam; a qua quaudo parum absunt, concurrcntcs
arroatam
bae bine et Mine factioncs formant aciem «eu stationem
orbicularem, bi iutra circulum inclusi illi externo circulo wtos m-
,

teriores conctudentcs. Hoc ordinc ut ter circa «acram mensam de-


consistunt
cucurreruut, secrdit factio quaequc suum in locum, ct
dcxtraro et
quieti, Vencti quidem ad sinistram, Prasini autem ad ,

rcciUnt, qui ex ambabus partibus Gothos refcrunt


carmina sic
,

Sunt au-
dicU Gothica, pauduris interim modulo suo accinentibus.
c
tem ilia Gotbica baec: yav^ag. pdvag [ct reliqua quae Graecis
-verbis repeti potcrunt.] —
Ezechias , bellum adversus Atsyrio* §e-
^a Qa
rtnt, Anana, unicam habeas in Deo spem hominum amante , »

Salva-
tubegit gentiles , et rebellionem ignorantium Deum. Hagia.
Domini, Nana, ponat ut mancipium, coram pedi bus
tor, o boni ,

vestris omnem vobis inimicum. Ibcr etc. Post haec a Go this amba-
rum parti um dicta recitant magiitri ambo una cum plcbciis utnusque

>
Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 83. 383
onoxaf vavd' ndvxa i/d-goy aag tiovXcoasi ngo x<5p noSwv
aag, ifoQ* i^fo/eju
9
xov lyytoovw yeqyensd-QM * vavd* atxa-B
dittos neoexovotg" xai ovxa>g Xiyovaiv ol [lataxtogsg
ra xai tcov SqfioxtSv xb dXyafyidoiv „uvavd, 'Aqxxrpuj
50£Ov naXdfiiTj iaxiy&qxe, feonoxB, ovoav(a&tv. Bqupuov vtxqg c
mqp&tjTt, xoajiono&ijxoi evsgysxai. rsvvatot ujy&qxs xotg ivuv-
rtoig, dmoovfisvoi xotg 'Pcopatoig faqtpoQOvg eveqytot'ag" xai
ovxwg ndXiv Xiyovaiv ol fiataxtogsg* „dyt'ag tu dva xs •

aver are. *EvxoXat aag vksq xd onXa iayvovai xut ey&Qdiv


t
xoundvxwv, Zwi) Poo(xai'(ov xai nXovxog , dXXoqpvXcov xaxd-
nxwaig ovxmg. HvQ&dqxe xttyog xtjg noXixttag. Qiog aoi 6- d
$a>x$v xXdSovg avvo(xod QOvag9 evegyexa" xai fxtxu xavxa Ai-
,

yovxtg ol fiataxmgsg nQog xovg roxfrovg ft


ufinuaxd>" Jia vtv-
ftatog xcov avxvSv fiaiaxmgcav xvxXevovaiv ol Toxdot, xai xaTg
i5ji€gyaig xd axovxdgia xvnxovxeg xai Xsyovxsg „xovX xovX,"
negixXstovaiv evtiofov xovg xtav fivo (xeouyv putaxcooag, xai
ndXiv djioywQi^oixtvot taxavxai eig xovg oixeiovg xonovg, xai
ap/ovxai ndXiv Xsyttv ol fiataxwosg* „!***• X***. A **\Ed.L.aa4
M***." xai ndXiv xeXetxai, xa&mg nQoetQrjxai, xai x<*>Q'£o-
2opivcov xwv roid-oav xai eig xovg idi'ovg xonovg laxajusvcov,
Xiyovaiv ol pataxaQsg- „2V***. 0*** JI #
V'Ms.i53.a
xai ndXiv xsXtliai, xu&a)g TTQOei'ytjxai , xai yatgt^o/tidvoov xcSv

18. Hie ct in seqq. erant versus vacui in cotl.

factioniscarmen hoc tot constans vcrsibus, quot sunt alphabet! Gracci


litterae, unoquoque vcrsu ab ea Graeca littcra, quae sibi quoad nu-
meri ordinem respondct, ordiente. Est autem hoc: Anana. Ab in-
victa Dei manu coronati estis Domini coelitus Brabeo victoriae. Mon-
strastis vos toti orbi terrarum dcsiderabiles be nefadores , Generosos
et fortes hostibus, Donantes Romanis beneficia , quae vilam secum
important. Post dictum htinc quatcruionem vcrsuum repctunt magistri
formulam: Hagias ta. Anate. Anetane; et turn continuautur versus:
Edicta vestra plus in hostes omnes valent, quant arma , Vita qui
estis et divitiae Bomanorum t praecipitium et ruina alienigenarum.
Habet in vobis res publica munitum castrum. Throni tui collegas,
o benefactor, dedit tibi Deus , ramos florentes , teneros a te satoSj ,

(id est tilios). Post haec dicta pronuntiant magistri ad Gothos hanc
vocem Ampaato , simul ipsis nutu manuque signum dautes; ct Gothi
:

orbem agunt, et pulsantes virgis scuta sua diccntcsquc Tul Tul iu- :
y

cludnnt ambo magistros; quo facto rursus separati ad snam quis-


que stationem redeunt; magistri autem versus suos recitare pcrgunt
1*** K*** jl*** 2W***. Post hunc quoquc quaternioneni vcr-
suum dictum, fiunteadem, quae modo diximus ct GoUiis rursus se-
;

paratis et rcstitutis in loca sua, redit orbis vcrsiculorum decantando-


rumad magistros. N*** B*** 0*** Jl***. Post Uos quatuor dictos

Digitized by Google
384 CONSTANTINI PORPirtROGENlTI
roxfhttv xai elg xovg idtovg xhnovg iara^tivcay , Xtyovatr oi
BfiatortoQsg- „P # **. T» # *. Y*»\" xai ndhy xa-
letTGUy x a Snog noos/g^zai , xcu yjogi^o^ivwv xwv Tot&wv
xai ioxa/uivtov tig rovg idi'ovg xvnovg, Xeyovatv oi ftutqxoy-
<>eg' it
O(og dvheilev iv xol xgdxet qXtov dixqv at uQerai oag.5
Xgiorog ovvdoTto exdcrry neqiencov xdg xogvqpdg aag ,
¥^7-
C(fi(JfiUTi avxcov xvgtevovisg, *&g xvqioi xai deonoxut xav
negdrav xtjg xai juexd xtjv ovfinXr^aHTtv xov aX^
i^ovotag
opafaxagiov X&yovaiv „noXvygoviov noufoei 6 Oeog xtjv a-
yiav (laoiXefuv aag." oi Sh TwSot, rvmovrsg fitxd xmv fleo-io
yi<ov xd axovxdgia xai Xiyovxtg avvsydig „xovX xovX," xqi-
Xovxs g Qkgyovxai , oi phv xvov Bevhmv dnb xov dgiaxsgov
fieqovg, oi de xtov Ilqaoi'vtov dnb xov dttyov.

Mtixby ttSy Iv iff IbT#txft> tfSopiyuy.

Tav^ag. yatgeofo, i5
§6vag, xaXat'.

pixijfag, yeixovstat.
yavS&vxtg. yaigeodt.
iXxqfloyiSeg, ngoaxaXovfiBvot.
ivxigxvg. dycovii> 6(xsvoL, ao
(iova cup a. xaXrj coga,
vava.
yvfliXovg. xgavyij xai xqdxrtjg.
yvpeXagsg. xgavyd^oireg.
yvfitXovg. xgdxxrjg. a5
yvpiXaoeg, qjavopoXovyrsg.
Bee 0c* 1) Qsov Qsov.
xov ytyfopa. £| dvaxoXijg tj dgyfj&sv.
6% xovXpeXe. dyadog 6 Qsog.

versus revolvitur idem actorum ordo; ct dcinceps dicunt rursus magi-


atri factionuin versiculos ab his litteris incipiences: jp*** £***
ST*** Rcpctitis pro ultima vice ilsdcm , tandem dicunt magistri
hacc: Foras edunt validam lucent, et id quidem in summa vesira
potestate , virlutes vestrae , velut sol. Chnstus adsit unicuique ve-
struntj curans atque fovens capita vestra Qui ipsius decreto «t vo-
;

luntate doininaminij O Domini et arbitri finium imperii. Post fini-


tum carmen alphabeticum dicunt magistri polychronium seu: Multenne
faciat Deus sanctum imperium vestrum. Gothi autem pulsantes virgif
sua scuta et ingeminantes identidem: Tul tul, ct currentea exeunt,
Vencti quidem a sinistra parte, Praaini autcm a de&tj-a.

Digitized by Google
-

DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 83. 38 5


vixaro tovXoo. vixarca 6 Geog.
TOVTopuvreg. ouAmQovTBg.
pova a/Ltone, xaktjv ayunrjv*
uyta enioxvavjeg. cmyvcovreg.
SioeouXpurovg. OCOQo/UCVOl.
0£Ovg 9
otovg. Cytoj, wo;* vava.
c » > . «•
otpaxtpu. cavrovg et/o^oAovvre?*
difjLOVoyvyyvfaXs* unoavvBXTLy.rjg XQavyqg.
o Qsog, o @«o£. navevxXerjg xQavyrj.
lowcra. \Jtogy \jiog.

lp£Q. yaw*, otf, ctee.

tov //yfp. Mi. i53 b

ova.
yegy(Qe&()<£.
i$vava»
aixafoaas.
TUQSTOVQtg,

'Etioa iQfxtiyla tuJv nootiQiiftiyety littay. EJ.L. aa5



*o evnQtnqg. Pcofi.
lofttxij. 'EpQat.

ayia. (pvAane* Pa>[u
Qsi.
c
yvwdi* Epqau

ayia. yvXarcs. Pa)ft.
K
<pmg. Epqau
pdvzeg.
entoxv, idvntQ dvi\&, 'EpQou*
c
ltd. &B(OQOVfl4v7jV. Pa>fi.
c
vava. odxrov Stj owiov. EpQau
K
xd&ioov. EpQau
acoaov tirj omaov. 'EpQOU
elg to fldqa&QOv. 'EPqau
oaravd. 'Epqau
ptjXovg. TOV 'Epqai,
ttaiXdqeg. tcov nvevfxujcov* 'Pup*
tov. av,
<ferot;A« i'$uXei\pov. 'EpQcu.
Constantinut Porphyr. Vol L *5

Digitized by Google
386 CONSTANTINl PORPHYROGENITI
vixaro. vixdrco. 'EXXtjy.

vavd. adoaov $rj aoJaov. 'Epyat.


c
povag. xai xaXog. Pa>ti.

Stag, tug TjfxdQag. 'Pco/u.

yav^tvrsg. id tvnQenrj. 'Poop.


7'LXOVl. XTtaza fiov. 'Epgcu.
C
h> xiqxvg, xai do<paX£mg. P<OfU
c
Pova. to xaXov. Po>/*.
rov rov. av ov. 'Poop.
c
dflOQt. ah uyana. Pco/*« to
avreg. Cig TiJV TCQCOTfjV,
oaXpaxovg. tvnddtiav. 'Epout.
teovg, itovg. Gtb, Bti. 'Pap.
xipd. tog naosyiyov. \E0oa*.
datfiov. oioojia. 'Epoai. i5
c
yv. tig to pugad-QOv. EPqm.
yv\ tig to pdoaftoov. 'Epqai.
yv. tig to fluQa&oov* 'Epyai.
C
vuvd. awaov dij ocoaov, EpQM.
ysydtfxa. 6 fiaqyaqittjg. *P(Ofl. 20
fislL toy oaxavav. 'Efcau
c
A TQvXdo. jj TQOcp/j kZv oxQartvfidxw. Pa>fi.

i54.b KEO. nd\


'Ex ttSy tod MaytaxQOV II{tqov. "Oca fot naqatpvldtmy inl '

nQoayoyyjj x6fi>jToe dtyiyotdvuv xai x6f*tjxos o/oa?? xal ^5


xuQonaXaxov.

'0 xoftqg to5v dtifitjvoiovcov ini oiXeyrtov yivtrai. xa* xa-


Sfyitvov tov paoiXtmg tv xovoiartoQiynoXXdxig Sk xai tig
Btnnixoy dvitov, noiu avtbv iv t$ (itydXfp TQtxXiv<ot &y t$ to-

CAP. 84.
E commentariis Magistri Petri. Observanda in promotione
Comitit admissionum , et Comitis scholae , et Curopalatae.

Comes admissionum fit in silcntio, sedcntc Impcratore in con-


sistorio.Sacpc quoquc creat eum Iniperator adscendcns in circnm
hi magno triclinio, ibi ubi procercs excipit. Creatur autem »ic

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 84. 387
nt$ $£x&ai rovg aoxovrag. ytvtxai tih ovrtog* fterd to xt-
tsvaai rov pdyiaroov xai siosX&etv rov fiuyiaroov xai ndv-
rag rovg UQxovrag iniroinu rto xofiqri rtov dtyyvotovcov toj
fteXXovrinavto&ai iveyxetv rov notorov dixovQitova Xiytov ,

5avrw, ini rtov aXXtov doyovrmv, to ovofia avrov. 6 da


tog

dneXd-av tpiost, avrov, xai emdi'Soooiv avrtjj 6 flaotXevg rd


xtodixiXXia rov xofttjrog rtov ddftfjvotvvmv [burq&nei ivty-c
xitv], xai Xafitov tpiX&T rovg noSag avrov , xai lararav
7tQO(j$-(v avrov . avup ovv rto de%afiivtp rd xtodixiXXta rov
loxofxijrog rtov a^fitjvaibvojv inirointi iveyxetv rov nav6fitvov9
rovriariv rov and xofiyrav ddfiqvotovcov , xai Xaficov avrov
o ycvopevog xofirjg nqoadysi at/rw, xai iniSi'Sataw avrip S
paaiXfvg xtofoxiXXiv iXXovarot'ov , xai Se'£d[Aevog avrog optfcfEd.L. arf
rovg noSag avrov xdrrn. xai lajja)v avrov 6 xofxrjq rmv ao*-
iSftijvaiovmv dndyei xai Ytmjoiv avrov iv rto ronto avrov fttrd
rovg dyivreg nqo ndvrav rdSv ovooaoiW iXXovarotmv. tovto
ydg to TiQOvo/uov oYdaxuv avroig 9 mg stqrjrai, ?} 6*tdra%ig*
rovg b*£ xofiTjrag a^oXav $ xovgonaXdrag idv povXtftij h
xovaioiooQiq nQOayayttv , tog ini rmv aXXoov nqoayaytov xai
aorov'rovs nout. mg ini noXv dh xariaxev edvg idia iv rtji

xovfiovxXetto yivea&ai avrov g xai nob dgiotov xai dtt'Xrjg,

tog dv <Jo£fl toj fiaotXsZ,

16. ZXOA. rove nqdrtovrttt*

Postqnara dtatus nomine magi 9 tor intraverit, omnescjuc cum eo pro*


ceres , impcrat Imperator comiti admisaionum dc pruvincia sua iam-
iam decessuro, primum decurionem ut arcessat; simul ipsum no-
mine appcllans, qucmadmodum etiam alios proccres novis dignita-
iibus ornandos nomine appcllari mos est Vetus itaque comes an-
iens arccssit et coram adducit decurionem, cui Imperator codicillos
comitis admissionum porrigit Quos nactus novus comes osculatur
pedes Imperatoris , et consistit coram ipso ; dcin iussus amotum
arccsscrc , excomitem admissionum puta adducit eum. , Huic Impe-
rator tradit codicillos illustrii; quos ilie nactus osculatur pedes Im-
peratoris extrcmos. Turn arripiens eum novus comes admissionum
abducit et collocat in loco ipai congruo post agentes, ante omnes
bonorarios illustrios seu illustres. Hanc cnim praerogativam dat
ipsi ordo suus et dignitatum constitutio , ut dictum est Gomitea
autcm scholarum et curopalatas si crcare decrevit Imperator in
consistorio, Hunt cum ipsis eaedem ccriraoniae, quae in aliis pro-
motionibus obtinent Ut plurimum tamen creantur (ille mos iuva-
luit) in cubiculo privatim et ante prandium ct vesperae, prout vi-
sum fucrit Imperatori.

Digitized by Google
388 CONSTANTINI PORPI1YROGENITI

B KEO. ne\

Tov cuff o J JTiroov. "Oaa fat nctqatpvXdxxt ty , ffrt ytyyxai


adyovotdliof 'f drdtinaxoe.

Ta fjiavtSara diderai rfj ngo fiidg otXtvrtbv, xai Toy atJ-


9
yovcrrdXiov AXt%ay$Qti'ag enavoev. xai /uerd to ysvdadwS
nana %u #2; *Jrot;£ titfaxxw avuji xtodixdXXia . otlx svx a Q L ~
GTBixai is 6 fiaoiXtvg, rig ini tcov aXXav a'^oiTW. fto/u^

Ms.i55. ay*? xow*OTa)p*ayo5 yt'ytrat, idy fiij aAAo ag/a>/*a, xai


C «& *a£ /aVaac /*«Ta xwy xouTjtoov iararau ovvt^xsrat 6k
TOtg snoLQxoiq, xai ov xod^ovaiy avT(j> rd oxQiyia. indy tie to
avyt&Xdy pixQi tijg Qiyt'ag, yoQuiv to orQufiaTixoy , ovrtng,
wg e/ $ h ovyxdfrtftai T<ji inaQ/jo twv ngairoguoy tig to oxq-
fia at/xov, xai dniqxerai fitXQ 1 *°v nQairaniov , xai exit
xai6(jy€Tai , xai ovvtujtQxtrai tig to oixgcroy aviov , xai
cvvrdtiTtTat, av%<$ xai avax<nQtZ. to avxo fie o/Ji^ia yivtxai\^
xai iy 'HXvqixtji, xai ovyxdfhpau, 6 uvdvnajog xoVg &-
ndfxoig.

ii. 2X0J. rfc paodutjs.

CAP. 85.

Ex eodcm Petro. Observanda , quando creatur AugustalU


out Proconsul.

Pridic antequam ccrimonia fiat, significatur crastinnm silentium


per mandatores. Ipso dcindc die et actn primum quidem exuitar
sua dignitatc, qui hactenus fuit, augustalis Alcxandriae; dcin crea-
tur novus ritibus consuctis. Ut omnia p era eta sunt, quae decet,
tradit Imperator novo augustali suos codicillos. Non tarn en ideo
laudes et gratiarum actioncs accipit a proceribus, ut solct post alios
creatos magistratus. Novus enim augustalis, si aliam dignitatem
non habcat, 6t tantum comes consistorianus, et, quando missae
dantur pro isto conventu , aggregat sc comitibus consistorianis rcli-
quisj e palatio autem excedentibus omnibus, exit ipse cum praefe-
ctis , non acclaroantibus. Quando ita-
scriniis fausta ipsi sigillatim
que cum praefectis simul excesserit et pcrvenerit usque ad regtam
(portam] in atrabatica veste , quam gerit, talis, qualis est, inscen-
dit una cum praefecto practoriorum in eius cur rum, in quo pergit
usque ad praetorium; ibi descendit e curru, et simul ingreditur
cum praefecto in eius tccretum , et ibi vale ipsi (licit, ac sic tan-
dem solus doraum abit In Illyrico idem observatur tenor circa
proconsulcm. Nam
et IUyrici proconsul assidct praefectis.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 86. 389
KEO. ng\ D
JltQl tiuupoo&c OrQattiuy, xal n6dcy aviai tiltioyrat, xal
xl &qu6&i ixaffrp Oxqtytp , 8<ta tiosly tjdvyfjfypty.


0 ywopsvog oiXsvtimqioq efodyertu tit* tov nQainoahov
Snoog toy tisonottjy, q>ood>y dtQufiurixov yXavi'tiiy, xai imtif-
ticwty 6 ooudpiog t$ tieanotfj to xqvoiov peppjy. xai 6
paotXevg imtiitiawty avto rtj> yiyofiiyqj aiXeytiaoty, xai TOv-Ed.L. 337
to eativ ij atQatei'a avtov* Xappdvst tib to xaXovpsyoy vi~
c
qeyiutoy, jjyovv Paf*a'iati vtjflsyoiatoy , tovreariy xad* ijfiag

lorvnov yivofiwov iy toj oxqivuo tow psyetpixtov tov XarsQxov-


lovm Qc&w tib noiovoiv nqoaovfifloXaia nQog dXXijXovg pi-
ta tov mnqdaxoytog 6 ayogd^my, el tib eig tonov exi orpa-
T£v/A6PQV yt'yetai, XQ*l n gayfiatixoy tvnoy xatantfifd'fjyui rip

uayiatgo) tov naqix oyja taj otQatsvofihwp tavttjy tjJv atiei-

i5ay oxrrc i£eiyat> avtql tiqwu fiaXtty tig toy ititoy avtov to-
noy, xai eri org attveofrai. 6 tib puX6ft$yog aovneg vovfAtgog
ov Xafipdyw he tov tiijuooiov avaSvag, fisXQ 1 °*> <p&<*<ffl *fe
/Jadjuo'v. X9*l 'til eitiivai, ott tw ftegsi tijg tisanoiytjg ix tovB
xotvov xataXoyov unovevefiTjfihoi eiaiy f aiXevtioQioi J£ *~
7onoXqfi\f/sayg XQyorijg xai fiiov fUfiaQtvgijfiivot, atfivov , xai

7. aity? cod. 8. 2XOA. yosyidxoy. nvuayrtx6y, 16. ZXOA.


bnsfHCQl&ptQs.

CAP. 86.
De diversit militiis seu officii*, modis ea conferendi, ubi umun
quodque conferatur, quid unicuique scrinio competau
et Quan-
tum hoc de argumento rcperire potuimus.
Creandus silentiarius introducitur a praeposito ad Dominum
in tunica atrabatica, et ostiarius tradit Domino virgam aurcara
quam yicissim Dominus ei, qucm crcat, silcntiario tradit. Et hacc
est eius militia seu investitura in officio suo; ct accipit sic dictum
gregiatum, quod Romano seu Latino sermonc nibensiatdm dicitur,
hoc est secundum nos typum seu decretum dominicalc, vel assi-
gnationem cxpeditam in scrinio istius laterculi. Extra antem { pa-
latium puta] faciunt stipulations mwtuas inter se emens talcra ty-
pum et yenden*. Si quis autem in locum sufficitur adhuc militan-
tis seu officio fungentis et stipendium merentis, debet typus pra-
gmaticus seu decretum formale magistro insinuari, quo militanti
facultas datur, tironem in locum suum yieemque suam pracstandi,
et ipse porro militandi atquc stipendium ferendi. Praestitus autem
sttperuumerus seu supcrnumerarius non accipit e publico seu aera-
rio annooas, donee, illo decedentc, cuius viccm gcrit, ipse in eius

Digitized by Google
3go CONSTANTINI porphyrogeniti
ovg av emXifyxai tj 6ianoiva, eladyovxat, nag avxjj. adxq
6b Xafipdvovaa to psgytov to ygvaovv nagd xov oaxiagtov,
ini6i6(oaiv rw aiXsvxiagtfo , xat'xoi syovxi r\6i] xqv axgaxsiav 9
xai nnootSgsvovaiv ol d' ovxoi sig psgog avxrjg. gs(psgsv6d-
giog 6b yivtxai and xpiXmv fiavddxcov 6i6ofxivtoy adxut nagaS
Ms.i55. bTOv ngatnoaixov • 6si 6b avxov stvai xgifiovvov voxagfwv*
C6s? 6b el6evai 9 oxi xai ij 6eanoiva eyst, %va g6(psgev6dgiQv9
xai avxog 6 /not cog xoig aXXoig yivexau xai oxs, xsXsvxijadorfi
xtjg dtiag xijv Xifetv 0so6mgag, 6 sJosfirjg 6son6xtjg sxiXtvotv

xov gsq>tgsv6dgiov a6xtjg avxy vnrjgsxstv did to ayoXd^tivio


ola firj ovayg avyovoxqg. yg?j 6b ei6ivai, on 6vo
fiovoi xov 6so7i6tqv dwcovsvovxai xai o xrjg adyovoxrjg. oi

yag aXXoi ndvxeg 6i/a dwavagiwv tiaiv, dXX' tog xgipovvoi,


voxdgioi ngatxmgiavoi novvxxdgiot, xdg goyag Xafifidrovoiv.
peaxqxogeg 6b yivovxai ano nsxtxagiov ,
ygayopivov i*kv na-i$
gd tow ^aoTOvAap/'ov xijg xax' avxov oyoXijg, vnoyga<pofi£~
Vvov nagd xov 6san6xov. 6ofidoxixoi 6b xai ngoxtxxogsg ov-
xmg. naXai fibv dnb ngoaxvvrjasmg fiovrjg rjv ?j oxguxsia av-
x<av vvv 6b ngofiaxmgtiav noist 6 6sanoxqg, xai ngoadysi
avxov 6 6ijxovgi(oy dxgajiaxutov (pogovvxa yXavi'div, 7j h%o
4- dya(fOQfiit. iL 2X0 A. 7tvy uttr«nat.
t
i5. 2X0J.
alttjuxoti. 19. 2XOA. Joxiuaalay jfro* xakovpsvoy (faoy.

gradum perveniat atquc succedat Parti , hoc est aulicae familiac


Augustac attributi sunt tie toto sileutiariorum corporc quatuor sU
lentiarii quibus proba adest opinio vitaequc honestc actac publi-
,

cum testimonium. Qucra in gradum quos adscivcrit Augusta, Hit


ad earn introducuntur. Turn ilia trad tarn ab ostiario virgaiu au-
i

ream suraens porrigit silcntiario quainvis iam habenti cam digni-


,

tatem, utpote ab Impcratore collatam nacto. Sic consident illi qua-


tuor in Augustae parte sen comitatu. Rcferendarius seu aaaphorcus,
relator, Gt a nudis mandatis sen significationc , quae ipsi perhibe-
tur a praeposito. Debet autcm talis crcandus esse tribunus nota-
riorum. Habet quoquc Doinina untim refcrendarium , qui codem.
modo, atquc cetcri , crcatur. Exemplo patct. Dcfuncta cniin Diva,
Theodora, iubebat pius Dominus [Iustinianus], ut eius rcferenda-
rius ob herae ex cess um muncre vacans sibi serviret. Dc omnibus
, ,

autem refercudariis soli trcs accipiunt annonas, ucmpc duo de parte


Augusti, et unus de parte Augustae; ceteri omnes refcrendarii, qua
talcs, carent annonis; quas autem accipiunt, eas accipiunt ut tri-
buni notarii praetoriani punctarii. Vestitores Cunt tales per pcti-
torium, quod scripsit chartularius illius scholac, ad quam petens
quisque pertinet, et quod Impcrator subscripsit. Domestici autem
pt protcctores fiunt sic. Olim nempe mos erat, ut per solam adora-
tionem inYestircntur j nunc autem expedit Impcrator proba^toriaiu

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BYZANT. I. 86. 3gi
xovotOToogfy pttrd to ndvxa ngax&fjvai, rj aviovxog avrov
*ig to innixbv loraxai fanoog tov SiX(paxog y xai teysi ini
fiev ro3v nooxixxoow „db*oodxoQ ngoxixxog •" ini tie xojv
SofiteoTi'xcov „ddoodxog ngoxixxoo dofisoxixovg" xui Aa/t- E<LL. aa8
5ftdvu rtjv noopaxtOQiav nagd tov dsanoxov , xai qptXfi rovg
nodug, xai i^g/erai. ndvxtov 6b xdov dyogutyvxaw ronovg
xai avfifioXaia egwfev nagd rdov mnoaoxovxcov ytvsrai ngog
TOVTOt? xai (JVjxfioXu yivsxau vvv ds xai iv ysgiaig noXXd-
xig o £tfoe(j/jg dsanoxijg tjfxuiv noiei. oi 6*6 xavdiddxoi yivov-
loxai ovxcog. aviovrog tov padtXitog tig to innixov, j} ngo'iov-
rog Big oiovSrpiOTB ngoxsvaov, yo?} tov fidyioxgov ngofvxge-
moat tov xofitjia xrjg exvqg % tpdo^g o/oXtjg xai rovg ngi-
fiixqoiovg rdov xavMdxmv xai pavidxiv. xai avrov t6v%
fieXXovxa yivtadui xavdiddxov , opogovvxa g'ovasov nexxogdgiv
i$xai Xsvxov /Xavi6tv f aviovxog tov {ictoiUccg dg to inmxov,
Sti axrjvui hfinQog xtjg &vgag xrjg /*£T« rd novXmrd noxe •

vvv tie ciXrifiaTixrjg yevofiUvrjg axdXijg nagd tov evospovg 17-

fi<ov Seonorov 'Iovativiavov , tov piXXovxa ngodyeo&ai ev&aMs.iS6. a


iGxavxai ol pdgpagoi xai nqooxvvovoiv* xai afia tujiX&rj 6

3. ZXOA. itQootvxxioe rSntoaanioxtis. 4* 2"X>OA. nooaxv-


vijxios iJniQaoniaxiis olx£tax6c. i\. ZXOA. ortfutoy.

et decurio prodacit honorandum in tunica atrabatica, give in con-


sistorio post negotia omnia expedita j sivc ctiam Imperator in cir-
cum adscendens subsistit paulum coram delphace, ct inquit ad pro-
tectorem quidcm: Adoralor protector ; ad domesticum autem : Ad"
orator protector dometiicu*. Quibus cum verbis tradit ipsi proba-
toriam [sen codicillos eum approbantes velut idoncum muncri], et
honoratus osculatur pedes Domini, atquc abit. Fit quoque inter-
dum hoc acvo nostro, ut Imperator tales in fersis creet [seu tali-
bus dicbus , quibus senatus in consistorium non convenit, nihilque
rerura gravium peragiturj. Omnium autem foris ementium a veu-
dentibus loca [inter militantes et stipendiaries] et contractus, alias*
syrabola quoque, hoc est dignitatibus suis debita insignia, dantur.
Candldati Hunt sic. Adscendentc Impcratore in circum , aut procc-
dente in qualicunque tandem proccssione [id est, scccdente c pa-
latio in villain qualemcunque regiam ] , debet magister in paratis
habere comitein scxtac scholae srptimaeve et primiccrios candidato-
rum , et torqitem, ct ipsuin ilium crcandum Candida turn, indutum
russo pectorario ct Candida tunica. In hoc apparatu stabat olim
quidera talis, si Imperator in circum adscendcret, coram foribus, quae
aliquando pone pulpita crant. Nuuc autem, ex quo ibi loci gradus
cochleares struxit pius noster Imp. lustiiiianus , stat candidatus crc-
andus ibi loci , ubi sUrc ct collucari Doniinumque adorarc solent

Digitized by Google
39 a CONSTANTINI POHPHTROGENITI
fiaaiUvg, 6 xofiijg rrjg G/oXrjg, idv nctofj, el dt pij ndgecrTiv.

6 nni^ixrjoio;, imdidoooiv Tfp ftuytOTQft) to fiavtdxiv xai o


ILidytoTQog, earcog ix tojv fofywv rov fiuaihtwg, xqaxtt Tulg
CSvo xsgoiv, xai nooayegei toJ paatXet, xai 6 flaoiXevg
didoxnv avxuj toj xavtiiduui), xai tpiXct xovg nodag avxov xaiS
dviararai. det Sh eidivat , on
6 Xafifidvav to (xavidxiv rov
xuvdiduTov ndvrmg xai ngaioevrdXiog yiperai, idv de iva-
Qt&(ii6g iariv eig Tovg ft, nQOTUTrcrM xai tomv oovneovov-
ftigav ndvroov oyoXaofav, xai ivdvvtovog laimui. xai
%av piXXoi nXrjooZv 6 notfuxrigiog rcSv xavSiddxtov ngo piugio
jj SevxsQag ypiqag toUv xaXdvScov Matmv , eioqpiau avrovg

6 fidyioTQog Xevxqitovovvrag tiuqu t(o Seanorrj , xai ngoaxv*


vovaiv ol nXqotooavreg xai ol fiiXXomg imfiui'vsiv TijinQi-
fiixijodrft). xai ol uXXoi sv/agtarovoiv, nooaqpegsrai de xav-
TySiddrog xai iv ag/nuri, tv&a toT&VUU ol xavdiddxoi, xaii5
t<7)

ov fiovov iv ivrav&a naXaxtto, xai iv rotg nooxdvootg,


Tfp

xai Zv&a av iariv 6 paaikevg, ndvtag $s tig ixuvov %6v


% o7iov de? ngootvtxdijvai %6v xavdiddzov , evdu ol xuvSiSutoi

xai i^xovpevovaiv xai lanavrau xai ravra fihv y avvr^ia*


o fiivtoi tvoefitjg jjpav Seanoxtjg noXXaxig xai iv qpeotaig xcno
ao. 21X04. alolQis.

in triumpho product! barbari. Quam primum ergo Impcrator [in


cathbmaj ingrcdiatur , tradit comes scbolae , si adfuerit, nut, eo
abscntc, primicerius, magistro torquem, et magistcr cum tenens
ambabus manibus offert Imperatori cuius ad dcxtram adstat: Im-
,

pcrator tandem candidato torquem tradit ; qui procidit burai , oscu-


latur Augusti pedes ct resurgit. Quisquis autem torquem candidal!
accenerit is eo ipso quoque fit praesentaiis.
, In censu quadraginta
canuidatorum si sit , pracnabctur scholariis supernumcrariis omni-
bus, et scribitur atquc refertur inter cos, qui annonas accipiunt
Pridie biduove ante Calendas Maias, quum in eo est priraiceriui
•cholarum ut absolvat [primiceriatum nempc suum , coque muncre
,

decedat], introducit eos lncmpe candidatos omnes] magistcr ad Im-


!>eratorem, candidis vcstibus indutos, cumque adorant tam defuncti
primiceriatu], cjuam succcssuri in primiceriatum; reliqui voce tan-
um gratum ammum a'tquc bcncvolum testantur, Producitur sea
praesentatur Domino, et ab eo promovctur candidatus ctiam in
annate, loco scilicet, ubi stare solent candidati , et non tantum in
hoc fmagno, quo hacc scribuntur,] palatio, scd ctiam in proces-
sionibus , et in univcrsum locis omnibus , in quibus Impcrator agit,
taiibus tamen absque cxccptionc , in quibus ctiam candidati excu-
bare et stare solent. Qucm bacteuus pcrsccuti sumus modum ri-
t unique variis ofliciis investieudi , cum flagitat quidem et importat
fetal cousuetudo. Sacpc tamcu cliam iu fcriis ct absque silentio

Digitized by Google
DE GERIMON. AULAE BYZANT. I. 87. 3g3
eato xa&qftevog ixiXevoev ysydo&at ndaag ravtag tag oxQa-
tiag xai $i%a atXevu'ov.

KEd>. Ed.L,aa9
"Oaa 6*&Z rtana<pvXdxxtty , lay 6 dyayoQiv&tls ly TQtc &y<o u(-

5 QBOiy fiaaiXfvs djtooxelXg naioflais xai Xavotdxa, fi^dinta cfe-

%Me dnd xov lyrav&a paOiXtwe tig xijy fiaOiXiiay , xai litis

ptfatol xhv fiaatXslay atixoi! xai xovs nqia^ie dnoivet.

Xqtj f uQtofievTCDv iy/o/ufacov, nQO/ua&siv toy ftdyiozQOv'B


xai htotfidaat xa fiqxdxa ctvvwv, xai nifxxpat xai $lg dndv-
iot qaiv avxoSv, xai iiaayaytlv exaaxov tig to I'fitov fttjxdxov,
nQOSvzQtnS^ovtat fib xai oxyacoia xai dvalco/uata uvTOig.Ms. i56.b
xai xaxaXvovatv iv xotg fiqxdzotg avxdiv, xai fiexu ftiav tj fivo

qfiiqag oocaot xov (idyiaxQOv . 6 fib fie/6ft£V0g naoaax$vu%€t


hcaaxov avxmv xa&iaai ngog xd utyaftaxa avxctv, xai fiia-

iSXdyexat avxotg, oaa /oj), xai dnoXvet avzovg. aixovaiv fib

avxov i(p'
$ (jtTjvv&rjvai tcJ fiaatXtt, xai vnta/yttxai 6 fid-
ytaroog xovxo nottCv xai fifjvvstv avxovg. xai ore xtXsvato-
aiv nqoeXtety , and fixpb fiifioxat fiavfidxa atXivxtov, xai xovg

confert pins noster Impcrator has omnes militias sen functiones in-
tra aedens, in cubiculo ucmpc et procul proceribus.

CAP. 87.
Observanda, quando renuntiatus in partibus superioribus seu
occidentalibus Jmperator hue mittat legato* suos laureatasque
suas imagines , nondum ab Jmperatore , qui hie , Constant^
nopoli, agit, ad imperialem dignitatem admissus; et quo-
mode- Jmperator ei dignitatem et auctoritatem imperialem ad*
struat atque confirmet , et eius legatos absolvat seu
remittat.

Quando legati [illinc cx Italia vel occidente] veniunt, debet


niagister eius rei certior fieri, cognitoquc praeparare ipsorum metata
seu divcrsoria , ipsis iramittere aliquem , qui appellentibus occurrat
et introducat unumqueraque in suum sibi destinatum metatum, stra-
gulis ceteraque supellcctile necessaria instmctum , et praeterea dc
victu prospicere, et impensas in eos faccre. Postquam ergo in me-
tatis suis illi conscderint , adeunt altero inde tertiove die magi-
strum ; qui recipieus cos sessioncm cuique ex dignitatis, quam quis-
que tenet, gradu debitam assignat, loeutusque cum ipsis ea , quae
praesens rcrura ratio flagitat, rursus dimittit. Iutcrca legati rogaut
eum, Tclit dc suo adventu ciusqnc causa ad Impcratorcm rcferrc

Digitized by Google
3g4 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
9
Cnqioflug rovg dno IxaXiag 64/jrai' xai euv snagyog 17
€nug/oi tiev ol noeofctg, 6 nQ(6'£tftog rmv a6fnjvai6va>v a-
nioytxai nQog avxovg, xai fiexaarsXXerai avrovg. idv 6s fid-
yiaxgog 6 poq&bg rov fiaytorgov dnso/erai, xui opiou
titj
f

avrov naXdrtv. idv 6b xofirjg Xagytuovtov , tj uXXtjv^


tig to
s/mv iXXovargiav uQ/jv, d6fitaaiovdXiog dntQ/ercu xmi q>4-
(>ft avrov. ovts 6b oiXevriuQiog dnavxa t$ sndg/to rmv
7iQaizcoQt'cw rj rtj) xijg noXecog, ovxs uXXo ti nore rwv tfeo-
&6xav ini xaVg ivxav&a dg/atg ytvsxai , uX\' sioioyjovxai
D ndvxeg ol ngeopevrai eig xqv axoXtjv xov {tayi'orgov , xai ixttio
nEQi/ufrovoiv. xai oxs xaigog, dnsQX*xai dd[xi<joiovdXLog xai
dvu(pBQU avxovg, xai siosQxofitvoi nqoaayogtvovoiv xovg icav-
6i6uxovg xaxd fxifxtjaiv rcov aXXwv agyovxmv, xai 6iyovxai and
xov ngamoanov dana^ofievoi avrov iv xfj i6tu xd%si, xai sia-
doyonui xai uXXdoaovoiv xd dxoaflaxixd. dopaxoi 6s ini iS
xov paoiXdag ovx £iW^oirat 6id to fit} chat paopdoovg
Ed. L.a3orot>$ ngea^evrdg. xai indv xa&iorj 6 paaiXtvg n$&6 6e-
X&dioiv ol uoyovxeg, 6 xo^jjg rcov ddfttaaiovcov Xiysi „XfjJa,'*

xixaxiovog fit} yivofisvrjg a)g ini uXXtov nocapevav, xui cfaf'o-

a. ZXOA. nXrjOlov. ZXOA.\ dnoXOtt.3. 5. ZXOA.


6a\pUitiiy. 6. ZXOA.
Xa^nQdrijra. 18. ZXOA. uqov.
19. XQtopfav aut nQiopturdiv legend, vldctur R.
Quod Hie pollicetur ct pracstat. Domino itaquc volentc iobcnte,
ut coram illi ad se veniaut, dantur silentio raandata pridic vesperc,
antcquam id fiat , altcro die legatum legatosvc ex Italia exceptant a
Domino iri. Qui si pracfectus [ urbis aut practorii] fuerit, aut si
plures iidemque praefecti fuerint, arccssit cos proximus admissio-
uuro. Si autcm , qui legatus fuerit, diguitate lantum magister sit,
abit ad cum adiutor magistri CPtani, et deducit cum in palatium.
Si vero tandem comes largitionum fuerit legatus, aliavc ornatus il-
lustri diguitate , arcessit cum admissionalis. Neque silentiarius 00
currit pracfecto prarto riorum [tali occidcntali] aut praefecto urbis
I
Komae ] neque aliud quid eorum contiugit , quae circa nostrates
proceres eoruraque retcptioncs fieri solent ; sed legati, quotquot
tandem fuerint, conveniunt in schoLam magistri, ubi tcmptis opor-
tunum pracstolantur; quo advenicnte, venitadmissionalis, et sursum
cos in supcriora palatii adducit Ingressi ergo iu atrium salutant
stantcs ibi candidatos, quod ct alii nostrates proceres faciunt; et
excipiuntnr a praeposito , qucm osculo et raanus prensatione unua
post alterum in suo quisque dignitatis ordine coboncstant Intro-
ducti induunt atrabalica. Non an tern adstant Iraperatori ca in rc-
ceptionc armati scutis et bastis militcs, qucmadmodum in aliorutn
legatorum rcceptionibus sulcnt; quia bi legati barbari non sunt.
Ut conscdit Imperator post cxeeplos ab ipso congregatosquc coram
ip*o aulae suae proceres, abit comes adiuissiouuw et ciumat: JLcva,

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 87- $9$
yovxai xai (fikovaiv xovg nodag xov flaaiXimg, xai Xaxavxai iv
xai Xdyovaiv xrjv nqeojlsiav, xai Qioyovxat. saxtv $h
xto fieoft),

oxs Soxei xro fiaaiXst xai naoaaxsvd&i xai XtpEXXijatbvg naqa-


mrpai xai exlafiuv xqv noeopttav, xai diaXaXel a ftovXnai.
5edv fis f}eflai<nGn xrjv paoiXeiav, xai 6 anaqyog xcSv nQaixm-
qtoiv xai 6 enaoyog xrjg noXecog, Xoinov ovxcag deyovxai cog Zv-
xav&a ovxsg enaoyoij xai to neoaixrjv avxotg anavxa , xai oB
fidyiaxQog fisxd xov fidyioxoov xov ivxav&a neQinaxtt, xai u-
nXmg 17 xdtyg ini xay d^icofidxcov yvXdxxsxai. Set dh e idhat, Ms. 157. a
iooTt ini xov xrjg &etag Xrfeseog Aiovxog snfyifpdy ^HXioxQdxrjg
itaga Pcofiatcov, xd Xavoedxa *j4v&£fiiov xov fiaoiXdcog iyatv
xai youftfiaxa avxov , xai ifidyfrqaav 01 noiafieig sv xro xoy-
moxaotfn, *HXioxodxqg xai jj tixa>v *Av9([ai'ov (ifjsvdy&t], xai
tdt^avxo aiJxrjv ol oiXevxtdoioi, xai dtarpsQevxiog ,
ilnaoyog C
i5t»v KoovaxavxivovnoXeag , etnsv 6yxcif.ua eig d/xyoxdoovg xovg
paoiXeig xai Jioaxooiog, dno sndoywv noXecog, xai <JifXa-
Xrjaev 0 (JaoiXevg, coffxe ne/utp&rjvai xd Xavoedxa eig ndaav
xrjv noXixa'aVy xai xdg eixovag xotvjj dvax&eoSai dfiq?oxdQOi$
xotg paaiXevoiv. eoxiv 6s rj SiaXaXia ovxotg* „avxoxodxa>Q
loKuloaQ evxvy^g A&oav vixtjxrjg deiodftaoxog efaev xov noa-

i. e. surge. Non enim hi legati nominatim et cum ceriraoniis citan-


tnr, ut alii exteri citari solcnt Ingrcssi ergo pedes osculantur Im-
peratoris , in medioque triclinio stantes enuntiant commissam sibi
legationem, et protinua excedunt. Si visum fuerit Imperatori, iubct
etiam libellenscs adstare, legationis argumentum exceptures , ct dis-
herit atqac inandat , quae voluerit Postquam vero Romano impera-
toriam diguitatem conlirmaverit nostcr Irapcrator, [quod in alia
posteriore fit exceptione, de qua proxime scquens caput cxponit],
tunc dcmum recipitur ct respectatur dcinccps illc legatus, aive prae-
toriorum, sive urbis fuerit praefectus, nou alitcr ac si nostras csset
et eadem munera hie loci gcrerct; pcrsicium vcl marsupium tali tunc
obviam fertur; magister talis Romanus, si legatus is fuerit, imme-
diate post magistrum nostratem procedit; vcrbo , servatur ordo di-
guitatum ct qucra quisquc Romae habet honoris gradnra et prac
alio pass urn, cuudcra hie quoque habet, scd secundum a nostratibos.
Iuvat excmplo rem illustrare. Sub Leone Magno , diviuae sortis
Imp., legabatur a Romania Heliocrates, habens sccum laurcatas ima-
gines Anthemii Imperatoris ciusdcmqtie lilteras. Rccipiebatur totus
legationis comitatus in consistorio , Heliocrates et imago Anthemii
ad Domituim introducebantur , silcntiarii rccipiebant penes sc ima-
ginem, Diafereutias , qui turn pracfectus urbis CPtanae crat, pro-
nuntiabat pauegyricum in laudes utriusquc Imperatoris, uti et Dio-
scorius, c.vpracfcctus urbis. Mandabat dciuceps Imperator , laurea-
te per totmn diiTerri imperium, amboruinquc Imperalorum coniuu-

Digitized by Google
396 CONSTANTINI PORPHYROGEN1T1
oxdxov uQXOvrog Idtvfofuov top xugaxTtjaa ini noXv
^dftepot yvp dnoSodivxa, fitydXtjp jfltoV evyQOovrrjp evsnoirj-
otv. did xovxo fhi'a vsvaei toy avxov ^aooxrgpa xtfumg noog

Xapfiopyp ndvxtov tmp Xamv xatg ijfiexiaaig eixooip xotyah-


Dpttp ngoaxaaaofiey , tog ap naoai cu noXttg iv tvfpQOovvrfi
titayvwaopxai xotvwpovaag txaxigeop fisgwp xdg i£ovotag $ zij

ts avxov -fjfxsooxqxt fjftug GVPijpcHa&ai" XQ*J 6*e siSdvat, on


xai Aifeq , 0 naxgixtog xai inagxog TaXXtmp, inifupfy ev-
rav&a naga Qtvda xov gyyog Toxd-aiP xai xqg ovyxXtjxov
'PcofiaicoPy xai 6*€%dfiepog avrov 6 svoepqg paatXsvg tj/u<dpio
*Iov<niviapog, ixdXevpsp avxop tog ixagxop ngaiTcooi'uv xai
ngotipat xai dvaxcogtiv, xai ndpxa ovxtog Ixi avxov isadx-
xexo, ag ini xojp indgxM dvaroXtjg.

EdL.aJi KEO. nq.


"Oaa dtl naoatpviaxxta&as , Sxe p&Xu d^O&ai totif eJtovc 1

nqiafeis , xai ptfaioZ xqv paOiXtlay xai dnoXitup atfrot'c.

JIqo fiiag 6*i'6*oxai fiavSdxa oiXirxtop, xai tovg anb 'lra-


Xtag noiapeig fcxexcu. xai fuxd to xa&ibat, adxop br xtji

16. pipaiovp com. R.


etas imagines simul proponi. Habcbat autcra dialalia vel manda-
tum ore prolatum sic. Ex actis : Imperator Caesar felix
sacro
Leo victor semper Augustus dixit : Clementissimi principis Anthemii
imago diu a nobis exspectata, nunc tandem exhibita, magnum
nobis gaudium tulit. Quapropter divina annutatione [seu sacro
edicto praecipimus et sancimus , ut ilia imago eosdem honores
]

participetf quos nostra, quo populi omnes gaudeant omnesque ur~ ,

bes laetae intelligant, ambarum partium, orientis et occidentis,


potestates communione rerum iunctas nos autem \eius [ Anthemii ]
,

Mansuetudini coadunatos esse- Etiam Liber , patricius et pracfc-


ctus Galliarum, mittcbatur aliqnando banc in urbem a Theuaa, re-
ge Gothorum, et a senatu Romano; quern pius Imperator Iustinia-
uus coram admissum iabebat tarn in accessu , quam iu abitu , locum
pracfecti practoriornm obtinere, et in omnibus omnino rebus tra-
cUri atque ezcipi modis iisdem, quibus pracfecti Orientis to*
lent excipi.

CAP. 88-

Observanda, quando Imperator eosdem excipere vult legatos,


eo fine ut occidentali Imperatori dignitatem imperialem con-
firmel, et Ugatos dimiuat.

antcqiiam legati ex Italia venicntes fpro sccunda vice|


Pridic .

ad Domiuum adniittuntur , circumcursitaut mandatorcs significances ,

eras fore illis recipieudis silcntium. Postquam igitur in consistorio

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 8S. 3g7
xovouttooq/m xai tlaeXdetv xaxa to t&og ndvxag yhexat atf-
wotg tSiov ptjkov, xai rfoigzoyrai, xai aixovoiv naXiv ntoiB
%<ov avxav, xai fttflaioZ 6 paoiXevg 17 syyydycog jj dygaqjatg,
vnia^vovfityog htioxoXdg nifineiv neyi xovxov noog avxov.
5xui Xoinov, tog siQrjrai, iv xotg oiXsvzi'oig nooiQxovxai cog Ms. 1 5;. b
uQ/ovxeq xov paoiXiwg, xai idv mow ZnctQ/jji jj enao/og,
nQOOxvvovvxat naod xtov dofjisoxi'xmv xai nQOxrjxxoQtov, xai to
TltQaixTpf avxotg an ana, xai navxa xaxa to ti&frog yivexai.
hidv ds &£Xf] anoXvoai avxovg, 6*sZ xov (idyioxQOv noirjautQ
lOyvmow xaxa yvtofi^v xov paoiMcog, xt heaoxog 6q>£tXf) Xapiiv,
xai ndvxmv ttov dvdamnmv avxmv xi exaoxog Xapfidvti, xai
iovvai rip x6(iijxi xmv Xaoyixiovmv . xai inav xdxttvog «v-
'
xotmo&jj, Sttimoi oiXsvxiov 6 (iaoiXevg. xai xfj Qijg navxa
yivtxai mg ev oiXsvxim, xai spxovxat ol noiopeig, ovxixt
iSndvxtg oftov , dXX' fig xovg xonovg avxmv fisxd xmv Kmv-
oxavxwovnoXtmg doxovxmv uvafte/Ltiyfiivoi, xai xsXtvovxog xov
fiaoikimg, eiodyev 6 dixovQimv xovg dv&omnovg avxmv xaxa
xuy/ua xayfia, xai /Mjvvei 6 fiixovQtmv t} x6/u7jr$g
qjvXmv, di-
daoxaXtxoi, Xevxotpoqoi , SgofisTg, fexavoiT xai dnXmg ndvxag D

conaederit Imperator, et ingrcsai, qui aolcnt, fuerint omncs , fit


ipaia, legatis, velum proprium, id eat aeoraim aoli poat noatratca
procerea introvocantur ct introducunttir , et iterant supplicationcra
auam prima proditam exceptione; cjuam Imperator conUrmat indul-
gena , aut acriptia iitteria, quae protinua exhibentur ct adduntur ab-
cuntibua , aut abaque acripto sola sua promiaaione , ac littcraa de re
quaeaila ad ipaum legationia auctorem miaaurum eaac. Ab eo tem-
pore conveniunt , ut dictum eat, in ailentia velut Imperatoria noatri
procerea ; et quiaquia corum praefectua fucrit , ille a domcaticia et
protectoribua adoratur, et peraicium acu marauoium occurrit acu ob-
viam fertur ipsi ;fiunt reliqua omnia modo conaueto.
et Quaudo
autem Imperator vult audientiam valedictoriam dare, debet ma-
illia
gister antea notitiam aeu indiculum ex Imperatoria iudicio atque di-
rectione facere, quo peracriptum ait , quid legatorura quisque, quid
hominum vel famulorum eoa comitantium unuaquiaque in munus
et velut viaticum accipcrc debcat. Hanc achcdulam dat comiti largi-
tionum. Qui ai et ipse para t us sit, ad promenda ncmpe et tradeoda
omnia aibi pracscripta, babeua omuia in prointa, tunc tandem edit
Imperator ailcntium , aeu iubet illud per mandatorea indici. AKcro
itaque die fiunt omnia ut in ailentio , veniuntque legati , non iam ,
ut antea, seorsim , aimul omnea in uno corpora, aed aeparati , auo
quiaque in loco, inter illoa magistratua, ad quoa, velut collega,
pcrtiuet, adeoque Conatanlinopolitania proceribus immixti. Iuaaa
turn Imperatoria introducit decurio legatorum hominea acu comita-
*
turn, unura ordinem poat alterum , sic eoa dara voce excitana: \Ad-
€HoU vos\ comites tribuum) voa didatcalici [aeu magiatriani ] ; vot

Digitized by Google
3g8 CONSTAOTINI I'ORPHYROGENITI
rovg fitx' atfxoov iX&ovxag, xai Si'Smuiv heaaxoy xrjv Qoyav S
fiaoiX&vg. xai fiexd to b$eXfciv xovg dv&Qwnovg avxcop tot*
xai avxotg xoig nQeopevxatg didwoiv vaa exiXevosv £vtq€~
mofrijvtu eig Xoyov avrcoV, xai deyovxai avxbv oi oiXtvxid-
Qioij xai fyeiyexai b fiuoiXevg, xai tav dloiv 7iaxQtxiot,S
nQoaxvvovaiv avxov, xai ovvxdxxovxai , ei f.uv sv xro fxixptji
xdfrqxai xovoiOTWQtM , ifuifjog xdiv noQq>vQ(ov pa&Qfov iv xiji

'Ed.L.rti&fQivo) xovotOTWQto) • ti Jfi iv TfjJ /teydXrt) xovoioT&Qt'M xa-


%hjtai , uva nyo xijg &vqag xdiv dsvxBQtov , xai xax&qyovxai,
xai fxioag noiovoi. xd 6*£ y^dfifiaxa xov flaoiXewg Aa/u/fa-io
vet o fidyiaxQog , xai eggovxat xai ovvxdxxovxai uvx([), xai
di'diooiv avxd,

KEO. ntf.

"Offo fol naqatpvldxxtiVt ixqeoptvxo$ ptydXov loxopivov n*Q0<5r.

4et 9 fif]WOfthov xov ftoeyioxQOv \5


fitydXov ixoeofisvxov ,
nitiipui tig xd fxedoQia eva aoyovxa iXXovaxoiov t] otXevxid-
BQiov rj xQipovPOv tj xai eva xdiv emoqttow, rj ftayioxQxavdiv 9
ij ov av 'avvidr\ nqog xi(irjv xov ioyo/Li4vov ngoodmov nifixf/Ti,

Ms. 1 58. a?"* 6*£$i]xai xai tiiuooloei avxov, 6 dh ntfinofisvog daigy^

leucophori [seu candidatil; vol cursores\ vos decani et in uni- \

versum omnes, qui cum legatis advcncrunt, excilat; quibus Impe-


rator singulis rogam aut stipcm largitur. Illis digrcssis, tandem
ipsis quoque legatis donat ca , quae ipsis pracparari iussit. Quo
facto silcntiarii sc iam componunt ad exspectandum Impcratoris ab-
itura, et Impcrator dc throno exsurgit, ct legati, si patricii non
sint, adorant ipsum, valeque ipsi dicunt; quod fit, si praescderit
et audicntiam dederit Impcrator in parvo aestivo consistorio apnd
gradus porphyreticos quod si autem cerimonia contigcrit in magno
;

consistorio fit valcdictio apud fores dcuterorum , ct abeunt


, missac- ,

que fiunt. Litteras autem Impcratoris ad alterum occidentalem ad


se sumit magistcr venicntibusque ad se legatis ct sibi domi suae
,

yalediccntibus eas tradit

CAP. 89.

Observanda tub adventum magni Persarum legati, toque in


urbe praesente.

Postqnam dc adventu magni lrgati ad aulam renuntiatum est ,

oportct a magistro magistratum aliqucm, illustrcm [seu protospa-


tharium ] aut silcntiarium aut trilninum aut ctiam unum aliqucm
de ordinc episcmorum aut iusiguium aut magistriauorum , aut qucm-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 89.

t<h tig to Ntpi'Ptog, xai ao7id$STai avrov , xai idv l^c*


ypdppara rov (jaoiXtcog, dnodt'daxjtv (ei <F£ pi}, rov pa-
yiargov) ngoroinovra avrov. i'awg 6*e ovfie 6 pdyiarQog
1
yQU<pu , aXX' ix pavdurcov puvov rj tiqotqoti^ ytvtrai ,
iqp f»T

5a tov iX&tiv psra tv&vpiag xai fooanttag 9 xai i^fQ^erai


avv avrw, fiti* tie rovg agyovrag rov ddoag dnavrrjaai av-
rcj? pera rav oraarimrwv iv roig ps&OQtoig xai dt$uo&ai c
rov 7iQ6o($£VTtjv xai rovg uvSgmnovg avrov, xai £1 piv
iart'v n OfptiXov XaXtj9ijvai iv xotg psSoQioig, XaXttiai,
iotov a^ovroc tov Nfjaifiiog pixQi> tcoV pe&OQt'coy /una n\ij-
&ovg IltQOtov ovvsqxou&vov avrov, tl ib pij XaXtirai ri
nore, xai ovrtog dti navxtog ovveX&siv avrov perd 7iX^&vvg
9

xai rmv 'Pcopat'wv avrov naqaXappavovraiv xai rovg avvbv-


rag av*rw , <fef rovg Xoinovg dnopetvai rtov ilcoocuy iv rotg
iSntooixotg ronoig, xai avrov povov pera rwv ovvovwv tlo-
eX&efv tig to Jctgag xai dtoantvdtjvai. ngoarpu $e rovg
agyovrag rov dagag noXXr^v dygvnvtuv xai ngovoiav noiu- D
odui, mars ptj ngo<pdaei rov ngeofitvrov nXij&og Iltgawv
ovvttoiX&ttv , xard pigog inaxoXov&ijoai , xai 6 6 aw xgur/joai
aorjjy noXiv, dXXd tovtov tov pigovg noXXrjv ngovoiav ol ug-

canguc illc voluerit et delcgerit , in honorcm viri advenicntis in


connnia mitti, qui cum ibi cxcipiat, in protectionem suam recipiat
et ad Urbcm augustam sospitcm pcrducat. Hie itaquc in cum finera
missus proficiscitur Nisibinam, ubi legatum invisit et salutat, litte-
rasquc Impcratoris ad cum, si quas sibi additas habct, ipsi tradit;
aut , si non Impcratoris , magistri saltim ; quibus arccssitur. In-
terdum ne ipse quidem magistcr littcras legato mittit, scd nudis man-
datis et signiGcationibus oraltbus invitatur, ut cum fiducia , hilari-
tato et per otiura in Urbem veniat. Missus itaque noster cum le-
gato Persico Nisibina egrcssus iter et deductionem eius instituit.
Legato illi occurrcrc in coufiuiis debent praefecti Darac cum mili-
tibus suis pracsidiariis , ipsumquc famulitiumque eius cxcipcrc. Et,
si quid opus est in confiniis moncri atque condici ab una altcrave
parte, id transigitur, pracfecto Nisibinae cum numero Persarum ad
confinia usque lcgatnm comitantc. Si vcro nihil tale monendum
suppctat, oportct nihilominus tamcn pracfectum Nisibinae cum cobortc
suorum cum coroitari , Romanisque legatum ct eius com i tea exci-
pientibus, retro in locis ditionis Persicac cum globo suo mancrc,
solumqiic legatum cum coraitatu suo in urbcm Daras ingrcdi ct a
nostris ibi dignuin cultum acciperc. Uarae praefecti inter hacc vi-
gilienra circumspiciant caveantquc ne sub praetextu legati multi-
,

tudo Persarum siraul in urbcm intrct, aut per partes subscquatur,


ct sic urbe potiantur. Hunc itaquc locum diligenter solliciteque
mcminerint praefecti* obseryentquc Peraas attcnto oculo, sed dissi-

Digitized by Google
4oO CONSTANTINI PORPHYROGENIT1
Xovrtg wftXov noitio&at, xai ix xov dovpyavovg fyQtjyOQi-
pat, xai (pvXdrreiv to a/ijfia rovro. ol dovxixoi 6*e xard
To tla&og to ianavrifia rljg oSov nixQ*> r&v ivrav&a Tjn*-
(xuv Qy imMoaaiv. rooavrai yuQ ig dyxtjs ooi'odrjoav ap-
xtiv T(p nq^a^Bvrfl aviovti, xai roaavrai dnioyu. eoriv dh$
OTfi Pqa&vvi} iv rjj 6d*w, xai xeXevet, 6 fluoiXtvg, xai tcqou-

Ed.L. a33 £7x9 avrtp yiverau rj 6*h yvdiotg ra>v htiStSofxivoov avrtp
am^erai iv up axgivfy t&v paofiaQuov. xai fiigiSa 6*6 xard
rd ndxra ini Kwvaravrivov indgyov nQaiTOQt'cov ysvoftivov
dnsveiiirjdv] avrtp nivrs , xai fwa X'. 6 6*k fiaoiXevg, idvio
&dXy dtgamvaai avrov 9 noXv nXiov avrtp imSo&tjvai x*-
Xevtu ei 6*6 &dXsi xai Ti^rjaai avrov, y.QV ni^iav xai 6*4-
Msi58. b^aa&at avrov 6*id nvog rwv evvnoXri^mmv ini TaXartav
xai Kannadoxiav xai d-giy/ui • opofag 6*h nifixfjair xai tig
Nt'xatav xai &odif/at xai teoanBvoau 6*tV 6*6 xai rov ftdyi- 15
axgov, iyxofiivov aihov negi 'Avrioytiav , 7iifi\fsai ftayt~
B (JtQiavov dtptiXovra dnavrtjaai xai dandaao&at avrov, xai
fia&etv, nojg 6*iaat6&rai. el 6*k &4Xei o fiaaiXivg, xai ana|
xai devx€QOV rovro noitt, xai yqdysi xai dand^trai, xai
igoora atirov, nmg fitaow&rai* XQV avrol xai £a>a cv-30
TQtmo&rjvai iv'EXevonoXei xai fyojuovag, Xva, the (tovXerau,

mnlantcr, ut id agcre ab ipsis non deprchendantur. Docici [hoc


est homines ad ofticium ducum illorum thematum, per quae traic-
ctus Ut , pertinentcs ] impensas itineris ad hanc usque Urbcm au~
gustam in centum et trcs dies praestant Tot cnim ab initio sta-
tim et iam a longo tempore statuti fuerunt ct imputati dies legato
tam illinc hue, quam nine illuc tendenti. Jntcrdum tamcn moras
in via trahit et plus temporis impendit; adeoque iudultu Impera.toris
additur, quod excurrk impensarum. Notitia vero vcl indiculna in
cum impensorum deponitur asserrandus in scrinio barbaromm.
Attribuuntur legato secundum pacta sub Constantino praefecto prae-
toriorum condita vereda quinque ct muli triginta. Vcrum Impcrator
quando ipsum demereri vult bencficiis, iubet ipsi plura subministrari.
Si vero insignite ipsum honorarc vult, debet ipsi aliquem virummagnae
auctoritalis ct probac cxistimationis in Galatiam ct Cappadociam ob-
viam mittere , qui ei victum cultumque omnem ncccssarium ct refc-
ctiones praestct. Alium simili modo debet Nicacam mittere, qui
splcndidc ipsum ibi nutriat colatquc. Magistcr autcm debet legato
prope ad Antiochiam acccdenti magistrianum aliquem obviam mittere
salutandi causa ct sciscitandi, q tubus modis, ct satin ex animi sen-
tentia per viam excipiatur. Idem Imperator, si vult, facit, et litte-
ris pariter vcrbisquc mandatis legatura semel itcrumquc salutat, et
sciscitatur, quomodo conducatur. Dcbcntporro ipsi in Helcnopoli muli
parati teneri et dromoucs seu Uburnicae, ut, sivepcr continentem profi-

Digitized by Goog
DE CERIMON. AULAE BY2ANT. I. 89. 4<>I

ne£fj dniXfhj ini Ntxopq&iav , sits ftovXsrai, Sgo/uaxTiv d*+


TinSQuofl, xai Maxttii%ri Sb ndvuoq xqij svrosmo&ijvai xai
Tnnovg xai £»a, tva di^oovrat avrov xai dyay&oiv ps/Qi
KaX/r( $ovog' iv b*i KaX%t]d6vi rov fidyiaroov troipdaai
Snqrdra xai avrtf xai rolg uv&pconoig avrov, xai ne/uxpaLG
toy onrtovu ro»v fiaofidotov xai dno&do&ai ch;t$ dvaXtafia-
ta hoifia rrjg ^fiiqag , ij xai roHv jjfisgcov, a>v sytt noitjaat,
iv XaXxrjSovi, xai %svia db nifinu avrif. nooo^xei Ss top
pdyiarqov nifiij/ai svd-vg tig donaojuov avrov , xai dQcortjaat
loavrov, nag yX&s, xai /iiy iaidvd'tj rt nors, xai unXtog xara
to iyyjDQOvv &i(jaitsvaai avrov, yqrj 6 6 iv rfj noXei ngoe-
toifxao&ijvai to fifjrarov avrov 7ioog rv\v d£iav rov dv&Qto-
7iov xai ro nXij&og , otisq intqjioerai , xui evrgtmaai iv av-
rtjj XQaftfturta xai arQapfiara xai xXipdvia xai dgov'XXag o
i5xai rgand^ag xai onigag, wars vSgoopogsrv xai rug uXXag
QvnaQug vx^so/ag vnovgyttv. dXXu rd fibv atQcofifiara 6
xopqg rmv nqipdrarv xara nirrdxiov rov ftayiargov dnoXvs 1 $
Tjtoi 6 aaxxsXXdgiog rov paotXiag* (vvv ycio fig avrov ps-
rrprixfy 9 jffct'a*) rd Sb xouppdnci xai oxvyia xai to a-

a. tv&a xai diktat d*k conl. R. 17. ZXOA. ruv tfoxutv*

cisci ad Nicomcdiam velit, sire illnc fret 11 m


intcricctum Craiiccre mailt,
Arbitrid suo ipsi uti liccat, Quocunquc tandem modo ire cupiat, oportct
ibi cquo« ct initios ipsi excipiendo et (Jalchcdoncin deducendo pracsto
esse. In CalcUedonc vcro debet magistcr parata habere metata seu man-
siones ctipsius ct famulorum eius usui, ctoptioncm barbarorum mi He-
re, ipsi que expensas enuraerare legato per ilium diem diesvc, quos Cal-
chedonc transigendos kabuerit, faciendas, ct simul per ipsum xenial
seu munuscula pro fclice adrcntu peregrini amici mittcre; scd ct mit-
tere, qui suo, magistri, nomine legatum, quamprimum appulerit,
salutent et intcrrogent, quomodo advenerit, ct num acgrimoniam in-
iuriamve et incommodum passus fuCrit. Verbo deect magistrum pro
Tirili sua legato grata omnia et arnica officia pracstarc. Ipsa in Urbe
Oportet metatum seu mansionem eius dignara ipsius persona ct multi-
tudini, quam secum trahit, accommodatam pracparari, in qua pracsto
sint grabbati scu lecti, et stromata scu stragulae , ct clibaui seu
furni, ct arulae seu foculi, et mensae et opcrae ad aquam aggercn-
dam ct alia pracstanda sordida minis tcria. Stragulas quidcra olira
extradebat ct pracstabat comes privatomm ad magistri mandatura
pittacio vel schcdula sibi cxhibenda pcrscriptum: nunc Iranslata est
nacc cura in sacccllarium Impcratoris. Lectos autcm et scyphos ct
mensas ct furnos ct ollas pracfectus Urbis pracstat, ct ipse quoquc
ad pitUcium roagistri. Focos autcm praestant pracfecti fabricarum
{armorum publicarum ncmpc ct operarum fabrilium]. Praefcctu*
Constantinus Porphjr. Pot. L a6

Digitized by Google
4oa CONSTANT!**! PORPHYUOGENITI

nStya xai xXifidvia xai yvrqag S snap yog rrjg noXeeog dno-
Xvei , ndXiv xard nirrdxiov rov fiaytorgov. rag Se dgovXXag
Ed.L. a34©t r&v opafigtxtov naqiyovoiv. dnovd/tiovrai Si avrro nagd
rov endgyov xai onegeg ix roov xantjXetcov. xai Set to /?o- m

Xavetov rov ol'xov ixeivov , &v Z jttiXXet olxeZv, eroi[iaa$/jvai 1 5

Ms. i59-a? to nXtjaiw avrov, foot, ore flovXerat, xai avrog xai oi

fier* avrov Xovovxai , xai avroig fxovoig ayoXd^ei to paXa-


velov, xai indv xaranXevarj , Set rov ftdytargov nifixpat /?a-
aiXixovg innovg •
( StScoai Ss avxovg 6 anad-dgiog rov flaai-
Xdog') xai S&yovrat avrov ix rcov Sgofiovtov , xai uno<pi-io
Qovaiv tig rov oixov avrov, xai evdvg niftnev 6 /xdyiargog
xai dand^erai avrov, xai ndXiv igcora avrov, nwg Steoafrrj,
B ndfinei Se avrw xai %ivia Sid rov ojrrfovog , a fJovXerai * ag
ini noXv dvraand^erai rov
Se xai 6 ngeofleig ni^tnei , xai
jitdyujTQOV. xai ygij rov fiidyiaroov Se^aad-ai qniaag rov Sq-i$
ynfievov xai Sovvat dvxanoxgiaiv dgftoSiav rr!> donuoLtfji.
SqXoT Sh avrw Sid rov oixeiov dv&gwnov o fidyiargog ort
„dyuxTt}Oui aavrbv, xai ore avvogag, dandtfluai ae." xa-
xtivog Qjjg tj fierd fiiav ngopqvvei, xai egyerai xai dand-
rfj

%erui rov fidyiaroov, xai Seyerav avrov and arofiarog , xcuio

3. 2X04. rexvcSv.

Urbis quoquc, lrgato pnta, operas c tabernis vol cauponis


ipsi
Etiam balneum illius domus , q tiara inhibitabit legatns,
Stifficit.
aut vicinae, para turn esse debet, quo ct ipse, quando-
saltim
' cunquc libucrit, et cius famuli lavari qucant, ct balneum ha-
beant sibi solis privnra et vacans. Appulso ad litus Urbis ob-
viam mittcrc debet magister impcrialcs cqnos, quos spatharius
Jmperatoris pracstat. Hi cum comitesquc c dromonibus escendentes
excipiunt, et (Ionium snam deferunt. Quo facto magister protinus
cum per legatum salntat, et denuo percontatur, qua ratione ct
satin ex voto conduetus per viam et hue delatus fuerit. Munusciila
simul beneventationis ipsi per optioncm mittit, qualia placucriL
Ut plurimum vero ipse quoquc legatus per suorum quendam reddit
magistro salutationis vices; quem iiospitem advenientcm magistri est
commode benigncquc excipcre, rcsponsuroquc salutationi congrunm
redderc. Quae an torn magister legato per ministrum suum familia-
rem nuntiat, haec fermc sunt. Iubet ipsum animumquc ct corpus
otio ct quicte ab itineris tacdiis ct fatigiis rccrearc; sc ipsum co-
ram salutaturum esse , quando permiscrit et commodum ipsi fuerit*
Tunc legatus aut proximo aut tertio diem signiOcat magistro per
praemissum nuntium, sc ad ipsum venturnm, ct sic acccdit ad ma-
gistrum curaquc salntat. Quem magister vicissim praescntem iam
praesens benigno colloquio excipit Cuius id priraum ct praecipiium
argumcntum est, ut magister apud legatum pcrcontctur, quomodo

Digitized by Google
DE CEMMON. AULAE BYZANT. I. 89. 4^3
iQ(OT$ avrov 6 jtdytarnog nqo ndvrcov neni rrjg vysiag rovC
fiaoiXiag avrov , enetra xai ntQi rtSv rdxvwv rov fiaoiXdcog
aviov xai neoi rmv dg/ovnov xai nsgi rqg avrov xai rov
otxov avrov vyet'ag, xai nwg jX&e , ri nore ev rjj odaj
Siotdv&tj, iiri rl nore nageXstyfy , xai Xsyei on yJxsXsvofy-
ftev naga rov svatfiovg tjumv
dean 6 rov ndvra eig dtganttuv
vov noiijoaf idv ovv ri nors nageXsiydy , rovro rjuhegov
ianv nraZafta, xai nagaxaXovpev vfidg pyre Xvm}frfjvat
firjfik aimnijaat, aXXd iinstv fofr, tva ii6o»axng ydvrjrai:'
longooxvvovoiv tie rov ftdyungov xai ol fitr' avrov ovrtg ndv-

reg, gtnrovr$g eavrovg ini rov iSdyovg. xai ors doty r$D
fiaoiXtt dcZao&ai avrov, nifinu 6 fidyioroog xai drjXoi av-
rj on JxiUvaiv ob 6 Ssonorfjg eioeXtetv."
X
rov honor qv iv XaXxrjSovi, xai ivrav&a igyo^iivov avrov,
M
i5ni(A\pcu tyxovgt'tova xai uondoaa&ai avrov xai eganrjoai »«-
qi rrjg vytlag rov fiaaiXimg avrov, xai ndig avrog dieaob&rj,
inav $6 6£%tjtou avrov , nifinsi and o\f/k 6 fidyioroog crot>-
flatiiovflav , xai dijXot avrqj on ,t ixdXcvoiv as 6 paotXtvg Ed.L. a35
itgoeXfhtv, xai ngoeXfk" xai 6 puoiXevg oftoimg nifintt 6V
zoxovgt'tova , xai dondfrrai avxbv, xai fyXot afcy 8n
9 ,rjjn[ t . l s^b
17. ZXOut v'nofoq&ov,

eius princeps valcat, dcin quid agant libcri principalcs, turn quid
et quale* eius proceres; porro in quibus rcrum ipse legatus vcrse-
tur, et quomodo valeat familia eius; quomodo iter confeccrit; nura
incommodum damnumve acceperit; nuin quid officiorum ipsi dcbito-
rum a nostratibus, itincris comitibus, praetermissum. Nos quidem
(ita debet magister eos errorcs excusarc) in mandatis a pio nostro
Domino habuimus , omnia in cultura commodumque tuura faccre.
Si quid igitur corum praetermissum fuit, socordia eulpaque ca nostra
est; rogamusquc tc comitesquc tuos, nolitis illud acgre ferre aut si-
lentio eclarc; scd cloqucrc libcre, tit impostcrum providcrc ct cmcn-
dare comraissa qucaraus. Legatus ad haec magistro gratiat agit ct
vencrationem commonstrat Eius co mites pariter magistrum huroilli-
mo cultu adorant in tcrram provoluti. Qtium dcin Imperatori visum
fuerit legatum coram se admittcrc, significat ea de re magister le-
gato per famtliarcm quendam his verbis: Vull Jmperator in con- U
•pedum tuum venire. Ipse autcm Impcrator debet legato, tam ad-
huc Chalccdone agenti, quara in Urbem delato, decurionem immitte-
re interrogatum , quomouo valcat bcrus ipsius , et quomodo ipse con-
ductus hactenus fuerit Quando autem in eo iam est, ut legatum
coram admittat, tunc monet magister ea de re legatum proxime prac-
cedente vespera per subadiuvam scu adiutorcm secundarium his ver-
bis : Edixit Imperator , ut coram venia*. Tuum ergo nunc est com-

Digitized by Google
4o4 CONSTANT! Nl PORPHYROGENITI
&ZOfi£9v , xai noosXdf" dVJorca ovv fiiavtuxa uno
vtjse oiXivxiov, xai tov nQtvfievTrjV twv TIsqooZv Siyixai. xai
tov ud/uiooiovuXiov iXdelv xai egtaTrjaai tov fjtdyiaTQOv
neoi twv Xaftaorjot'cov , xai ditioxai fiavddxa, Ira xai avxoi

unavTrt <Jooaiv , xai 6et oxijrai avxovg fig xovg Tonovg avxoavS
fteru iov uQfiaxog. nooeoyovrai, 6*1 ndvxeg ol uQyovxsg dno
bXoufjQixmv , xai eioio/BTai 6 nQtafieig b*ta xrjg Qiyiag, xai
dexfxai avxbv 6 [idyiaxoog iv ry oxoXjj avxov , xai sqcotu
B avxov, (i %ivia e/et, tov paaiXitog, xai XQ*I oivxbv Uelv ndv-
%a , noiv cioeX&(ooiv, xai Xafletv tjjv yvojoiv uvxojv. xai «V-io
iQytxai ngbg tov paotXda 6 fiuytaxgog , xai uvaysQtt avxt^
xd n£oi x<ov %evi'cov , imtittwoi db avxo) xai tpjv yvdioiv. i
6b noiofirjg dvafjtivu iv 177 o/ oXjj tov
m
ftaytarQOv. xai fic&d
dex&woiv ol aQX 0VTi<9 *ft * (ioiXdoaatv tig to xovoioxwqiov>
del tov dSfxiaaiovaXiov xai xovg yaoxovXaqiovg x<5v ftapfia-iS
qwv xai xovg sQfitqvevxdg dvayaytlv tov noiofirjv , xai xa-
Sioai avxbv iv Tto dvrixovotaxtoQio) , dovvai db xovg aoxov " x
Xaoiovg xai cofifjvsvrdg xitutcoqiv tov fiaytaxgov xotg d$nia~
CaiovaXtoig, xai rd aXXa yivovrat wg iv otXevxiuu XQV &
parere. Paritcr Imperator ipse legato salutcm per deenrionem nnn-
tiat ot banc suam voluntatcm Crat U ercipiemus; veni ergo. Man-
:

data igitur capsc vespera dantur ct senatoribus circumnnntiantur, eras


fore silentiiira , legatumque Pcrsarum a Domino excipiendum. Admis-
sionalis debet tunc ad rnagistrum acccderc cumqiic interrogarc de
labarensibus, [niim ct quot numero illos adesse velit,] danturque
inandata , ctiam illos debcre adesse ct suis in locis cum armatis stare.
Proccdunt et conveniunt in an lam proccres omnes co die in holose-
ricis. Legatus per regiam [portam] intrat; quern magistcr sua in
schola excipit interrogatque, num secum habeat muncra heri sui
nomine Iraperalori offcrenda, addens, sc omnia ilia prius, quaro in
conspectura Domini veniant, lustrarc debcre corumquc cognitionem
sumcre sen indiculum conficcrc Confccto illo ncgotio, iutrat magi-
stcr ad Augustum, ad cumquc dc muncrum ratione, numero atque
prctio refert, et simul cognitionem scu indiculum porrigit Interim
pracstolatur legatus in schola magistri. Deinceps ut ailmissi a Do-
mino proceres ini^ressiquc fucrunt consistorium debent adiuissiona-
,

)is et chartularii barbarorum ct intcrprctes legatum sursum c schola |

per aulam in palatium] duccrc ct in anticonsistorio [vclatrio, per


quod in consistorium introitus patct,] deponerc; ipsi autcm chartu-
larii et interpretes citatorium vcl commonitorium magistri admissio-
nalibns cxhibcrc; reliquaquc fiunt ut in silcntio. Inter haec magi-
stcr paratos esse iubct candidatos armatos ct pueros speciosos, is to rum
pedissequos; ct egreditur Imperator c cubiculo, stipatus<a patricio,
rcaidctqne in magno consislorio , ct intrant proccres , in atrabaticis

Digitized by Google
DE CER1M0N. AU1AE BYZAJTT. I. 89. 4°5
(.idyioxoov hoifidaai xavdMxovg apmattjs xai novsqag sv-
a^ijfiovg rovg dxovXovdovvrag av*xoTg. xai eUqx**** °* P**"
otXevg ix tov xovftovxXeiov , drjqiysvofievog vno tov naro*-
xtov, xai xd&rpai sig to fiiya xovoiotooqiov , xai oi aQXQ**
5r£g tiaigyovrai, StjXovoxt fitxa uTQafiarfixdov xard to e$og.
iv Tooovrtf) is cf*r tov ddfxiaatovdXiov dyaystv tov no^ofiirjv
xai nanaoxrjaat- avxov tig t6v Totyov dvxig tov (tijXov tov
fttyaXov fcytvov xovoiotcoqi'ov. dvoiyovrai 8h at TQstg $v-
gat tov xovomxtoQtov , idv e/t] Tnnovg eig t« %evia* xai
loiQia firjXa ndvrtog xQEfxavxai oXoajjgixa, xai fit9d dt^tfoX-
atv ndvreg ol up/ovrtg , xatvei (mg iv tinofteosi) o /uay*-Ma.i6o. a
oxoog ovxoyg* Jt
xX^d/jxco *Isodsxog o nqiofi/jg Xooqoov tov
fiaaiXicog IltQocov xai oi avv avxco iXSovxsg, xai indysi dg-
ftUTOvg." Tuvrqv 6*6 Trjv xix ax tov a
x°h Tovg t&v paQftdocov,
i5mg elorjxai }
dovvat Tof£ dfyuaoiovaXi'otg , xai oi ddfxtuaio-

vdXioi noiovai 6*vo xaQTia, sv fiev fitydXotg yodftfiaoiv y«w


yoa/u/udyov, xai SMaaiv tm oiXevxiaotft) ,
xdxslvog Ttji oVr/cr-
gt(o 9
xai nooavayivtooxerai <T«* tov xa ?™vXaQiov iw xov-iv
(fovxXet'ot tm ftaoiXst, eregov <W nixxdxiov enidtdwoiv tw i*a-EcLL.a36
lOytoTQW ngbg dvdftvtjoiv avxov. Xufjfldvsi 6*k xai 6 TSQTtoxtj-
Qiog to i'aov Ttjg xiTauovog, xui OT^xei on toco tov fMtyi-
otqov, xai vjiofivtjaxei avxov* iutu ovv Ttjv xixanova tov
i. £XQA. tinXtxac, 2X0A, natfac. 3. nQttinooixov eoni.
R. 1 4- tovg tuv paqpdQcoy. Hoo loco aliquid cxcidisac ecu-
set R.

nempc, ut mos est. Dum hacc Hunt, debet adinissionalis legatum ad-
ducerc ct ad parietem, qui est o re^ionc veli magui acstivi cousisto-
rii, collocare. Si legatus iu muueribus ctiam cquos habcat, apcriun-
tur trcs portac consistorii. Utcunque vero ait, semper tria vela ho-
loscrica curator ut c tribtis portis dependrant. Tandem , qtium pro*
ceres omncs a Domiuo accepti et admissi fucrint, citat, ut exemplum
fin gam , sic verbi gratia: Vocelur lesdecus t legatu* Chosro is , regis
Persarum, et qui cum eo venerunt ; ct arcessat |dccurioj armains.
Hanc citalionem del>cnt iuterprctcs et chartularii barbarorum , ut
iam dictum est, admissionalibus exhibcre: ct hi, admissiouales , turn
eonflciunt duas cbartas, unam quidem magnis litteris conscriptam,
quam silonliario tradunt, ct hie porro tradit ostiario; quo facto iNa
citatio ex codem exempiari recitatur a chartulario in cubiculo coram
Imprratorc, priuaquam is in consistoriiim cgrediatur; altcrura autcm
exemplar cxaraut tantum ut pittacium ant schedulam, auara raagistro
trad u at memoriae gratia. Sed ct tertiocerius exemplum citationia
sumit, ct stans retro tuagiatrum commonef'aeic ipsum dc pronuulianda
citatione, quando teuipus iustat. Post citationcm itaquc magistri
intrat decurio iu paryuin consistorium, sumtosque accum armalos

Digitized by Google
4o6 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
pwyioTQOv iloiQzertu 6 drjxovQtav fig to fiixqov xovftiortA-
qloVj xai htfifiuvH xovg dqfidxovg xav$i$dxovg 9 xai ixpdX-
Xsi avxovg, xai tuxrjotv avxovg <te5i£ xai aQiarSQa ifinqog
toSv ap^Gyroy fittu tovg vnaxtxovg, xai Ttjvixavxa iisgx*-
rai e£a>, xai idv i&rj, oxi exoifiog iaxiv o nqeofievTrjg ,
x£a-5
,
%n 6 dixovQttov „leba' » xai hiaigopivov xov fttjXov,
j}nT£i eavxov t£co 6 ngdofjqg eni xov tducpovg, ev&a to nog-
wvqovv fiuQ/naQOv, xai ngoaxvvet, xai avioxaxai, xai fie&b
tiodXdy toy nvX£va t ndXiv qinxei eavxov t xai uqooxwsI
ini tov iddq>ovg 9 xai dviaxaxai>, xai ndXiv ev rqi jjJowio
tov xovaioxtoofov 6/uoi'cog nqoaxweZ, xai tots €Q/ exai xai m

(fiXu xovg nodag , xai Taxaxai iv Ttji h&qm t xai eni$t$(noi


t« ypa/t/uara, xai Xiyet, tov donaufiov tov fiaoiXitog avxov,
XQtj oJy iQoorijacu tov fiaotl&a* »na\g 6 ddsXyog rjfidiv avv
0«fp vyiaivu; ^aioofitv ini Ttj vyeia afoot),*' xai oaa &tXtil5
Qivtiidfrexa grj^ara, Xiyti nqog tov nQtoflEVTrjv. fitru xavjct
Xiyet 6 nQia^tjg Stl „o ddtXcpoq aov entpvjiv aoi dcu^a ,
xai nagaxuXtS dey&rjvat avid" xai huxqinu tovto o /3a-
oiXevg, xai QsQ/sxai 6 nQeafevTijg , xai /urd twv uv&qco-
nojv av*xov fiaoxd&i xd 6aga 9 xai eiodpyexai ftuoru^iov ,ao
ufaog fiev rj ndXXiv tj xoofiidiv 17 oxidqnoxs, idv iartv t<-

ptov, t<ov 6h aXXwv hcaorog ev ttdog paord&i* &


6. SXOA. tnaqov.

candidates illinc educens tntroducU [in magnum] ct collocat dextra-


que sinistraque coram proceribus proximo a consularibus. Quo facto
exit rursus, vidcnsquc paratum esse legatum, clamat : Leva , id est
tolle [scilicet tc]. Velo ad Uacc sursum levato , prosternit se legatus
extra consistorium, in tcrram ibi, ubi rotundus porphyrcticus lapis
in pavimeuto conspicuus iacct; Dominumquc adorat, eoque facto,
rcsurgit Ingressus dcindc per fores, protiuus sc rursus prosternit,
adoratquc Doraiuum burai iacens, et rcsurgit Itcrat banc veneratio-
nem tcrtia vice in medio consistorio: qua peracta, propius acccdcns
osculatur pedes Augusti , et adstat coram , traditque litteras sui prin-
cipalis, et salutem Imperatori eius nomine nuntiat Tunc intcrrogat
Imperator : Frater noster quo mo do valet per gratiam Dei ? Laeta-
mur sospes si fuerit\ ct alia verba, quae aniino suo sccum volvit
ct agitat Turn dicit legatus: Frater tuus misit tibi dona, quae
rogo velis acceptare. Annuente Impcratore, exit legatus [in anti-
cousistoriuro j , ct affcrt ipse uua cum familiaribus suis Ula dona in-
tus ad conspectum Domini. Et ipse quidem aut pallam aut prctiosam
aliam uiuudi muliebris suppellcctilcm aut aliud quodcunquc, dummo-
do mugni ct exccllcntis valoris sit; cetcrorum barbarorum singuli
singula* species baiulaat, Debcnt autem prius in anticonsistorio per

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. 1. 89. 4°7
n(>Q$xoipaa&!jva* avxovg Sid xav egfiqvevx&v ev iw «wxo*.
ouncoQi(p , xai paaxd^ovxag ndvxag tX&elv. xai avxoi <fcMs.i6o. b
ndvxeg tig xov dvxtxqv x?jg oeXXqg xolypv efa tov pqXovj)
Xoxavxai, xai enaioo^tevov xov faXov , qitixovoiv eavxovg
5sni xov iSd<povg, xai T\dXiv eioeoyovxat, xijv &v$av, xai
qt'jixovoiv havxovg, xai xqixov xovxo notovatv. xai xoie <te-
%ovxat ol oiXevxidoioi ndvxa %d dtoQa , xai xivSwov */ov~
aiv xuxayayetv avxd xaxd xqv yvtaatv xov fiayi'oxQOV eig tj}v
peaxoodxQav xai nuoudovvai, xai ytvexat avxtov Staxtftfj-
lootg, xai tie? xovg peoxoaaxQavovg xrjv dtaxifiqoiv xdiv StoQ&v

ev&itag dyayetv T(j)/uuyioTQM, waxs eiSevat avxbv , xi iaxtv


to nQOoevey&hv , xai ev xatqut dvxiStoQtav vnopvtjoai xov /?«-
xtav
aiXsa, xt xqv avxbv dvrint^at Sid iSitov TiQeapevxojv.
dcoQcov ovv nQoaeveytevxtov, Xiyu 6 fiaoiXevg xn ftytopy E<LL. 237 '

i5„dvdxxi]oai aavxbv oXtyag jfttQag, xai el xi eyopev XuXqoai,


XaXovpev xai fiexd xuXov dnoXvOjuiv ce nqbg xov dSeXybv
,


jjH<»v." xai evyaotaxet o noia^g xai nqooxvvei, xai ndXtv
nqoaxwet eig xovg avxovg xonovg, xai dvaynotT. xai Into
xtxxevei o j/a-
yaXaa^fj to ffiXov, laxaxat o dixovotuv 9 xai
3oy*0T£0£*„sTBANFERj" xai Xaftpdvet xovg aqtiaxovg xuvMdxovg^
xai
6 SixovQt'cov, xai sxfidXXu eig to fttxQOv xovotoxcoqiov.

9. ZXOA. xipiav lo&nia. ao. SXOA. ftttdtptqt.

intcrpretes ordinaU fuissc atque pracparati ,


snaque quisque sarcina
in magnum consiatorium
instruct! , ct absque mora cum sins oncribus
extra velum,
iutrare. Stantcs ad parictcm , qui est c regione solii
urostcrnunt scsc, simulac illud sublevatur, humi, turn surguntj el
iuercssi per portam, presternum scsc
iterum, ct tandem tcrtium
quoquc. Sileutiarii turn excipiunt ab illis dona,
curamquc ct ofu-
indiculum a ma-
cium illud habent, ut ilia secundum coguitioncra scu
cistto sibi traditum in vestosacram scu
sacrum vcstiarium deportcn-
tur et in manus vestosacranorum tradantur. Ubi acstiinantur , de-
bentque vestosacrani vel officium sacri vestiarii protinus earn donorum .

^uul mu-
acstiraationcm in scripto magistro cxliiberc, quo
sciat lllc
Imperaton cuts rei
ncrum et quanti prctii legatus attulcrit } possitquc con.pcusaUo-
mcmoriam renuvare quo tempore alia dona in istorum
et cum nostratibus legatis illuc
remittcnda sunt.
nem comparanda legatum bis
Donis iu kmc modum cxhibitis, hortatur Iinperator
quidem abi , post inter it do s paucos dies rursus
verbis: In praesentia
omnibus
ad colloquium de rebus necessariis vocandus , honestisque wwa
quiete te
modis ad fralrem nostrum remittendus. Jnterea
,

tempusque hilariter transige. bare gratias agit legatus^^ct^ado-


Ad
rat srmel atque iterum iiidcm iu loeis, in quibus id an ea feccrat
proccdit decuno
acccdcns, ct die abit. Laxato turn demissoque vclo,

Digitized by Google
4o8 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
tots dvioxaxai 6 paailtvg, xai id Xomd ndvra yhtrai xard
to £#og. XQ*1 v° v nQtapevrrjv xdrto dvapttvai rig ryp
czoXijv tov fiayiOTQW, xai t6v pdytoTQOv xareXfrtiv xai ovv-
BTa|aa£cu avTf/7 xa* dnoXvoai.

KEO. 7. 5
'Oca fit iv tatg folate fyioats inl tot nQUffltmti netoatpv-
Xdrjta&at.

*Evxvy&v rotg yqafiftaoiv b pamXrig, or« povXtrat , &r#-


fginei rtt payi'orQOi SqXcoaai nQfofovrji, Xva rjj Qrjg nQo-
4Xdy cig to naXduov fiqXot 6e xai aMg , idv jJovXqrai ,io
C$ux oiXevriagiov atfr$, Xva ngoiXdy, xai ytvejai oiXhriov,
xai to aq^a xguitfrai , xai ol XaffaQqoiot taravrai, xai
indv nQo£\9ji f fe'^trcu avTOV 6 pidyiOTQog fig ttjv oxoXrjv
TtjviavTOv f xai ia xa&qfievov avTOV xai aWp/erai, xai fiq-
yvei uo fiaoilu, xai $i/STai avTov eow, (Its h Tip noQTi'-i$

xip , €i't? iv Tfp avTtji qtiyovoTafy. d $h e/u daioa idia o

Ms. iSi.a^P^ifys, n QO nagaxaXfl did tov ^.ayi'arqov , Fva #e-


X&d)<n, xai idv biiTQixty o teonorijg, b*e(xvvoiv avrd Tip

HayioTQQ iv Ttj a/oAiJ, xai yiVcra* avTO) yvcSoig, xai %Qq

in medium oonsistorium , dtatqne seu clamat magiiter: Trantfer.


Quo audi to decurio armatos candidates secum in parvum consistorium
tranafert Surgit turn Imperator, ceteraque Cunt pro consucto more.
Legatus interea debet infra [ id est apud introitum palatii ] in schola
magistri magistrum exspectarc, donee hie [e palatio] descendat
ipsique vale dicat, et sic doiuum eum dimittat,

CAP. 90.

Vt Hi, quae oportet per ceterot diet, qua legatue in Urb*


transigit, circa eum observari.

Postquam sic nactus est Imperator perlcgitqtie Pcrsae littcras , lm-


pcrat, quando ipsi libuerit, magistro, ut signified ad legaturn, pro-
ximo die in palatium ut veniat. Ipse quoquc Imperator, si placeat,
id idem legato per silentiarium significat ct fit siicntium , et arma ,

aeu scuta ct hastac tenentur a candidates, et labarenscs adstant [cum


auis In bar is per aulam palatii protcnti]. Legaturn itaquc advenien-
tcm e\cipit magistor in schola sua ibique relinqucns scdentem
;

ascendit ad Imperatorcm, eiqne significat, legaturn adesse. Quem


, Imperator intus sive in porticu |augustci|, sive ctiam in ipso augu-
steo cxcipiL Si vero legatus propria sibi sua dona secum habct,
quae oblata suo nomine Impcratori fCllct, debet prldic cius djcj^

Digitized by Google
DE CERIMON. AL L VI BYZANT. I. 90. 4°9
xdv fidytaxgov nqoavayayttv xm (iaoiXu ,
imSet^a* W avry
xax nj» yvcScm* rwv d coo an-. xa< o noioptjg, iuv &iXr} di^u-D
<t#cu , tio*QX 6[j.evo$ iiuQaxaX&Z xov deonorqv,
i
Iva dsy djj xa
w

deo(ja avxov* xai idv iniXQSipi* 6 Ssanoxtjg, tioiqyovxai o*


5u) My wTioi avxov fJaaxd^ovxeg xd Staoa avxov , xai xaxd xd
8/nowv wg ini icoV paoiXtxcov dcooav, xai yi-
o/fjjLKt yt'vsxai

rtxat avvxvyja. XQq ib toy fiaaiXda ndXiv xai avv£/ (og xai m

xaXtog fiSfivfja&at xov §aaiXi(og xwv Jls^acov xai xtjg dia&s-


Gtwg avxov, xai iuv iaxiv dQrjvrj, xai xotavxd xtva XaXovoiv, EiLL. a36
loxai dnoXvsi avxov 6 paaiXevg, xai dvuiuiu toy fidytaxQOV
i^co, xai iS#QXP™ o judyiaxQOg xai ovvxuxxexai avu} avw 9
xai u7ioXvsi avxov xai avxog. ev dh xatg uXXaig ijftdQatg
fiexaaxiXXsxat avxov, xai XaXei xu mot xov ixQuyfiaxog, xai
idv ovvitifl ,
imxQinu Ttji fiiuyioxgrp rj xai uXfkoig uq/ovo*
\$ovv uvtio ig<D XaXrjaai fisxd xov nQta^evxov* iuv d$ ei'pj

xeXtia (piXi'u f.tsxa%v x<ov noXtxtidiv, du xov pUuikia nifinuvb


xai ovvcx&g avxov imoxinxeodui xai navSuviiv, nojg

3no tccnnda vice ad Augustum admittitur, per maglstrura supplicarf,


ignetur Dominus ca acceptare: Dominoquc annuente, monstrat ea
tunc ipso audientiae die magistro in eius schola; et couficitur eo-
rum notitia icu indiculus; quem monstrare priua magistcr Impcra-
tori debet ad cum adscendens. Legatus dein, quum iam in eo et
oportuuum tcrapus est, ut excipiatur ct admittatur ad Dominum,
ingrcditur, et iara pracsens supplicatur Domino, velit muncra sua
benigne acceptare. Et turn , data ab Imperatore venia , iutroeuut
legati domestici, baiulantcs eius dona, fiuntquc omnia eadem quae ,

fieri modo dicebaraus, quum ipsius Pcrsarum regis munera Impcra-


tor acccptat. Et turn demum fit colloquium Mcmincrit turn Impe-
rator non minus, quam superiore admissionc, diligentcr sollicitcquo
atquc frequenter Persac nomcn honorifico cum clogio citare et in-
terrogare, quem ille animum rrga se prodat, et spesne sit impc-
trandac ab illo pacis. Post reciprocals ciusmodi sermoncs liccn-
tiam dat Imperator legato abcundl qui raagistrum extra locum ad-
:

niissionis sursum in ipso palatio [non, ut antea in eius schola,] ,

praestolatur. Magistcr paulo post digressus a Domino exit foraa


ad legatum, valeque ipsi elicit, et licentiam ipso quoquc dat. Post
primas has binas admissioncs arcessit Imperator, quoties ipsi pla-
cuerit, legatum, et cum eo dc negotio ambobus impcriis comrauni
hniusque legationis argumcnto sermoncs miscct Si visum fuerit,
ctiara magistro soli perraittit, aliisvc proceribus practer cum foria ,

extra palatium cum legato res agitarc. Si dcnlque amicitia per-


fecta interccdat ambo imperia est Imperatoris nostri, ut visitatores
,

identidem legato immittat, suo nomine peroontaluros quid agat, ,

qui valeat, qunmodo sua ipsi mansio arridrat. Item ut ipsi de fer-
cnlia ojensae map portionca, ct tara in nostris dicbus festis, quam

'
Digitized by Google
4lO CONSTAJSTINI PORPHYHOGENITI

vevy xai niptnuv avxip xai ftiQtj, xai Iv xatg iogxatg xaig
^usxigatg xai xatg avxov xatg enta^/ioig 14pm, xai noXv-
XQOTZtOg UVXOV &6QU716VUV.

KEO. la.
jiyaydQtvCH Aioytos paotlive rod ifr tetas IqUatc- &

C TeXevxjjaavxog Maoxtavov xov xqg rhtag Xrfe£a>g y xai


xov \f/tj<pfofiaxog tig Aiovxa xov rijg evoepovg Xq^etog ytvo-
fjihov nagd xrjg ovyxXrpov , cvvtjX&ov ndvxtg h xt$ xdftnM
xovxo ftev ol ag/ovxsg xai at a/oXai xai ol axQuxtcoxat, tov-»
to Si xai 'AvaxoXtog 6 dgyunfoxonog KayvoxavxtvovnoXeojg ,io
MagxtaXtov ovxog ptayioxqov* xai xcov XaftuQcov xai xav
utyvmv in iSdtpovg xttfiivtov , jjg^avxo ndvxtg xgd&tv ov-
xcog* fi
siaaxovoov , 6 0sog y ai nagaxaXovfJtev, indxovaov,
6 Qeog • Aiovxt £a>/}. aiadxovaov , o Qtog • Aitov ftaotXsv-
oet. Qsi <piXdv&Q(one
Aiovxa (jaatXia xo nQuyfia xo S?j-i5
,

B^iooLOv alxtt* Aiovxa paotXia aixtt* Aiovxa ol


6 oxQoxdg
M«. 1 6 1. b vopot ixdiyovxai* Aiovxa xo naXdxiov ixSixtxai* avxat
vdyai xov naXaxtov avxat ivxav%ttg xov axgaxoniSov • av-
xat ev/ai xtjg ovyxXqxov avxat sv%ai xov Xaov* Aiovxa

a. fjfiiQats cod. pro ^fitxiqass,

in illis , quoa Pcrsac suo more ct ex rcligione sua hilaritcr cclebra-


rc solent , munuscula hospitalia mittat , multisque ct exquisitu mo-
dis eum colat atquc demcrcatur.

CAP. 91.
Renuntiatio LtonU Imp. divinae sortis; sen, quibus cerimoniis
Leo dictus Imperator fuerit.
Marciano divinae sortis vita defunclo , suflragioquc scnatus Leo-
nora piac sortis Impcratorcm flagitante, convenicbant oranes in cam-
po , tarn archontcs [scu rcctores vcl honorati ] ct scbolae [seu vc-
xillationcs comitatenses] et denique militcs, ouam ctiam Anatolius,
turn arcbiepiscopus Constantinopolitanus , ct Martialis magistcr ; la-
barisque et signis bumi iacentibus, incipicbant otnucs clamarc Audi, :

o Deus, te rogamus* Exaudi, o Deus; Leonis vitam indulge- Audi


o Deus ; Leo imperet. O Deus hominibus benigne; Leoncm Imperatorem
res publico. Jlagitat; exercitus Leonem Imperatorem Jlagitat ; Leonem
respiciunt leges; Leonem exspec tat palatium. Haec suntvota palatii;
hae sunt supplicationes castrorum ; haec sunt desideria senaius ; haec
sunt vota populi. Leonem orbis terrarum exspectat ; Leonem exercitus
ex spec tat. Commune decusJ Leo, veniat. Commune bonum, Leo,regnet.
Exaudi ,0 Deus, te rogamus. Et protintis adduccbatur Leo, qui tunc
comca ct tribunus Mattiariorum crat , eiquc in tribunal cuiao unpo-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 91. 4"
6 xoafiog upttfiivei* Adovxa o axqaxog htiiyjevai* to xot-
yov xaXov, Adoov, tX9ixm' to xoivov uyadvv, Atcoy, flacjtXev-
osi* tiouxovnov, 6 Qebg, as naqaxaXovfzev" xcti naqayQq-
fxa Aicov , xofirjg my xai xqipovyog xay ptaxxiaqttoy ,
^vi^
Sxfyi *«* dveX&bvxog avxov tig to xQipovyuXtov , BovaaXyog
xufinidovxTcoQ inid'fjxsv xfj xetpaXjj avxov joy fiavtdxtv 9 xa<Ed.L.a39
uXXog fxaytdxtg Uno ^OXvftmov , Ofiottog xa^tntSovxxoQog t sv
rfj o*f|xa avTftj inedod-q 9
xai xd Xdfiaqa ev&dcog dyoqdxo9f] ,
xai ixqdyrj nana ndyxtoy 9>
Aia>y avyovaxe, av vixag , av
lotvatfys, ov ofpaojog* 6 Stog as tdcoxsy, 6 Qeog ae g>v-
Xd'$ef xoy Xqtaxoy aeftofteyog dei vtxag* noXXovg yqovovg
Atcov fiuaiXevaet- yqtaxtavoy fluatXetov 6 Qeog neqicpgov^
xai naqa/Qfjfia axenaaxog duo yeXmvog ev T<*i tqi-
fiovyaXtto naqd xwy xavMaxay xai x?jv (taatXtxrjv evdvad-
iStievog sa&rjxa xai to didtfrjfia qjoqdaag xai ovxto qpaveig to?
6fj/nfo f
naqd ndyxtoy xcoy aqyoyxayy xaxd xa$iv nooaexvyij&q,
xai to axovxdqty xai xtjv Xayxtav ixguxtjaey, xai ofiot'tog fv-B
tpquq&q naqd ndvxtov ovxtog* „xui dvvaxog xai ytxrjxijg xai
oefiuaxog, evxvymg 9
svxvytog* noXXovg ygoyovg, Aicov av-
loYOvoTS, fiaatXevaetg* xovxo to (iaatXetoy 6 Qeog tpvXatyf
XQioriayoy fiaoiXsiov 6 Qeog qjvXd^ei," xai aXXa xotavxu.
xai fiieXuXqaey did tow XiftsXXaoi'ov ovxtog' ft
avxoxQaxa>q
KalauQ Aicov yixqxfjg dei oejiaoxog' 6 Qeog b nuvrodvvufxog
xai jj xqiaig ij vfiexeqa, iayvqtoxaxot avaxqaxuoxat , avTO-
^xqdxoqd (is x<5v xwy 'PcoaouW d^uoa/W nqayfioktoy «vrv-

6. 2XOA. naifaytoyucyis.

ncbat Busalgus campiductor torqucm super caput ; imponcbat ctiara


alium torqucin Olynipius , et is quoquc campiductor, cius dcntrae.
Quo facto labara rursus crigebantur ct proclamabatur ab omnibus:
,

Leo jfuguste, tu vincis , tu pius, tu Augustus; Deus te dedit; Deus


U custodiet ; Christum colens semper vincis ; Leo multos annos re-
fine t\ Christianum imperium Deus custodiat. £t protinus a candidatis
in tribunaii tcstudinc militari cinctus iudutusque sub cius practcntu
veste impcriali ct diademate, sesc monstrabat populo. Omnes turn
proccres eum ordinc quisquc suo adorabant scutum et lanccam
tencntem; ct omnes clamabant par iter sic: Et potens, et victor, et
Augustus , feliciter , feliciter ; multos annos , Leo Juguste * imperes.
Imperium hoc Deus custodial. Christianum imperium Deus custom
diat , et alia talia. Leo post hacc voce libellarii coronam sic allo-
qucbatur. Jmper a tor Caesar Leo victor semper Augustus: Deus
omnipotens et iudicium ve strum, fortissimi commilitones 3 Imperato-
rem rei Aomanorum publicae me feliciter elegit. Clamabant omucs:
4l* CONSTANT!**! PORPHYnOGENITI

ymg l*6Xfi-arQ." nagd Tiuvxav ixndyq* »Aitoy avyovars ,


av vixiig • o a$ ixXe^dftsvog as o*taq>vXd%ei • xrjy ixXoyijy
Ceavxov o Oeog nSQupoovgrjaei. evoefikg fiaatXuoy 6 Qsog
M6. 162.8 g>v\u£ei. xai svotftrjg xai Svvaxog." dnoxgtatg m avxoxgd-
xcog Kafaag avyovaxog* ti
T^txat fts i^ovataaxrjy uo/ovra xo5v$
xoncov avaxgaxtcixrjv , cov /j£&* v/lmdv sxt axg art vofitvog spa-
dt)v vnoftivuv" nagd ndvxtoy spaqfrq* ^evrv/wg- 6 axga-
xog as paatXevoyxa , vtxijxd • 6 axgaxog as (JaatXtvovxa, <w-
rv/!j' as noftovpsy ndvxsg" 6 avyovaxog* „xai syyoav , 0-
nota oqxfXto dtofiaxu nagaa/sty xatg fivvdjittaty." vno nuv- lo
xcov btgdyy „xai evasflqg xai dvyaxog xai Xoytohaxog." 0
avyovaxog* „vniq evxsv%E<og x/jg dyt'ug xai stfjv/ovg paa*-
vXtt'ug ftov dvd 4 yofitafjtdxtay xai Xtxgay dgyvgov xaxapov-
xovXoy Jmom." nagd ndvxmv ipoij&y „xai svafpqg xai
d'uy/iXijg, did aov xtfiai, did aov oxloi'ai. xgvoiovg aim-iS
vug (iaatXevovaa svxvjrfjg €irj rifiTv 17 fiuaiXaa aov** avro-
xgdxtoo Kataag avyovoxog* 99
o Qeog /u«#' r/zcov." xai sia-
ijX&tv tig xrjv noXtv, xai xd Xotnd iydysxo xaxd rd|iv« ftsxu
ody dvdyvmatv xov XtfoXXugiov siaegx 6
xrjy ™ *** ^ 0Wft "
xoigiov, xai oi naxgtxtot iyyvg av*xov xai ol ctvo tnaqxptif*
E*LL.i\oxai 6 ftdyiaxgog , xai tiotQxoviai T Q e ft xara <r/ oXrjy , xui m

dtdtoatv avxoig Xtyaxovgag , xai /uixd xuvxa Xoydgta yivsxat,


xai ayanXrjqovvxau xavxa (te ngd^ag , ileX&wy dnijX^B n»-

6. avaiQaTiuxat, coal. R. aa. ZXOA. nQtafUvuxd.

Leo Auguste, tu vincis. Qui Suam electio-


te elegit, custodiet te.
nem custodiet atque tuebitur Dew. Pium imperium custodiet Deus.
Et plus et potens. Continuabat Impcrator Caesar Augustus: Ha-
bebitis me Dominum rectorem , qui vobis exemplo suo praeibit et
ma^istrabit, ut commilito , lab ore s , quos tolerare turn didict, quum
vobiscum militiam facerem. Clamabant omncs: Feliciter. Exerci-
tus te Tmperatorcm , o victor ; exercitus te Jmperatorem , o felix j
te desiderantus et flagitamus omnes, Augustus: Alovi qualia dona ,

dare debeam copiis, Clamabant omncs Et pius et potens et sapien-:

tissimus. Augustus Pro eo, quod sanctum et felix imperium meum


:

adii t dabo singulis quinos nummos seu solidos aureos et litram


art^enti catabuculum [id est pro siugulis buccis seu viritim].
Exclamahant omncs Et pius, et liberalts atque ma^nijicus. A te
:

veniunt honores , a te facultates. Aurea saerula mnderetur nobis


felix faustumque imperium tuum. Imperator Caesar Augustus: De-
us sitvobiscum, Kt his dictis intrabat in Urbcm , firbantquc ce-
tera ut mos est Scilicet post dictara recitationem libcllani (Hie
1110s est) iutrat Impcrator in mutatorium in coinitatu patricioruni
ot ambonim praefectorum [Urbis scilicet atque practoriij «t magi-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAfc BYZANV T .
Qi ^3
tyiKov eig top namXeava , Ttjv hcxXrjatav , /mjJ o*t»., ,

intoxonov 6 ydg sm'axonog xai 6 xX/jgog avrov tt$v T0V


eig jrt v fteydXfjv cxxXrjotav nosofivrtgoL He tvgi'oxovxcS?*
tw nantXiavt •
(*J tfs tov naniXtdavog ngooijyogta 'Papai'xij
Siori Papili. 0 yuo Xiyexai, 0 xaXovaiv 01 "EXXrjveg tyvydgiov
to nexufiBvov neat rag xgdpflag xai tu Xotna Xd/ava* in$i^
drj ovv xd nagantrdaftaxa tov namXewvog eotxev xotg rcre-
QOtg tov favqii'ov tovxov , £ia tovto ol 'PcofiaZoi nantXicova B
avxbv xaXovaiv.) xai dno&ipsvog 6 paotXevg iv rt} fiovxa-

lozmqi'ip tov oxiqtavov, tiaigyexav xai sv/crai, xai ndXiv i£-


fQZOfievog opogst, xai xd&tfxai Xtvxip XnnM , xai imrginti
Totg uqxovoiv xa&'oai, xai oxpixtvbfiivog eQ%£xai eig tov
ayiov 'Imuwqv tov panTiarijv , xai iv t<o /uovrarcagup Tfp fv-
TQtmo&evri enaiQSi tov axdqpavov., xai $i$a>aiv avxbv
i$ngainooixoi *
6 dt ngainbavxog vnoxuxm fiaoxd&i avxbv, xai Ms. 16a.
ore tiaiXdi\ tig Trjv Tgane^av , eniii'titaoiv avxrj) tov arima-
vov, xai eniTidrjaiv avxbv eni Trjv dyiav Tgdns^av, xai enui-
gti ndXtv xai 61'dtoaiv avxbv T(ji , xai
Ttguinooixcp ngooyigeiQ
xeifiqXta, ola (lovXsxai, vnovgyovvrog tov xbfvjrog tcov ngi-

lofidxwv. xai eiaeg^bfttvog «V T ° fiWTOxrigiov yogei tov ot»-

stri. Tunc acccdunt terni c quavis scbola, nuibus dat legaturas;


turn fiunt computi [praesentis in aerario publico privatoque pecu-
niae] et consummantnr vel clauduntur. Post ca pcracta abit 1m-
perator pedes in papilioncm sen tentorium, illud nempe quod ec-
clcsiam castrenscm eabibet, quo tempore non adest episcopus [sen
patriarcha CPtanus}. Praeit enim ille cum suo clero in magnara
ecclcsiam: sed adsunt presbyteri in papilione. (Est autem papilio
dictio Romana vel Latina, significans illud aninialculum vel inse-
ctom , quod circa cramben et alia olera obvolitat. Ratio appellatio-
ns haec est Vela papilionis vel tcntorii, variis coloribus distincta,
refemnt simiiitudine alas illius animalculi, quod Bomani papilionem
appellant. Ex eo factum, ut insccti nomcn tentorio quoque adhae-
serit.) In hunc itaquc papilioncm intrat Imperator, et post depo-
aitam in mutatorio coronam ibi preces ad Deum facit; sed illinc
cgressus imponit sibi dcinceps coronam rursus, et inscendit in equum
album j dataque magistratibus venia pariter in equos suos insccn-
dendi, procedit in obsequio ad aedem S. Ioannis Baptistac. Cuiua
in mutatorio, quod ante eius adventum praeparatum fuit, deponit
coronam et praeposito tradit, qui cam manibus demissis gestat; ac-
cedentique ad mensam vel altare Domino rursus porrigit Ibi Do-
minus earn in sacra mensa deponit; coque facto, tollit rursus et
reddit praeposito , et cimclia scu monumcnta donaria offert ccclc-
aiac , qualia vult , couiite privatarum ca ipsi ministrante. Dcin ro-
vers us in mutatorium induit coronam , et inscendit in equum } quo

Digitized by Google
p^STANTINI PORPHYROGENITI

xddijxai xro TnnM ayqi EXeviavtov , xai xaxioyt*
¥ aVJx(r f
you anavxa avx(p 6 <pvXa'§ xov naXax/ov, xai ngoo-
*vvtt, iuv ftrj ei'rj xvQiaxrj ,
(xsra xo tioeX&ilv axJrov xrjv
Ovquv xov naXaxiov. xai idv ttrj d'^imftaxixog , diyexai av-
rov dnb axofiaxog* ixst tie avxto dnavxcj xai 6 axavoog ix5
ds'£i(x)v avxov laxd/usvog in' iduyovg xai xoaxovfitvog vnd
xdiv psoTTjTOQcav. 6 tie (iaoiXevg dXXdaan tig to iiovxaxm-
qiov, xai pdXXet xapnaia xai Xevxov avgoxXaflov fitf^xjjatov
Dxai xtjv nooyvodv yXaftvfa, xai ixeiihv oyg iv Maon'tp no-
a a 17 fiiQexxtcbv yivtxai , xai xddijxai tig xijv xaoovyav, 77(10-10
ijyovftsvov tov otuvqov xai tu>v ntomxtav. ovyxdd-qxai fib
avxto xai 0 nqwxog naxqixiog, rj ov uv inixqiy/fly q>iXa>v av-
rov rag yetgag* 01 ydg aXXot agyovxeg nQoXa/uftdvovor xui
iXdxov dg xov <poqov Kwvaxavxivov , xaxegysxai ex xr,g xa-
qovyag, xai Sdysxat tov vnagyov xtjg noXecog xai Ttjv ovy-i5
xXrjrov. noooyiQSi $e avxtp 6 ngcSxog xdav avyxXrjxixmv /uc-
xd tov indgyov Ttjg noXtovg fiodtoXov ygvaovv. xai fiexd to
E<\.] .i^id£$ao&ui ndvxag dno or^fjiaxog, dvigytxai eig Tijv xaoov-
yav, xai fibvog xd&rjxau dygtyevexui dk vnd xwv avyxXrfti~
xwv xai tc5v dgyovxcov, xai igysxat eig xijv ixxXqotav nag 1-20

8. xapn&yut coni. R. 10, ZXOjf. dxptxtvOig.

vohitur, donee ad Helenianas venerit. Iba autem descendit, ct oc-


currit ipsi enstos palatii, [quod ab Helena nomen habet, ] ingrea-
suraque per portara palatii , genu flexo , nisi dies dominica sit, ad-
orat. Si custos palatii simul sit axioniaticus scu honoratus , salutat
eura Impcrator benigno alloquio. Ibidem ipsi quoque ocenrrit crux,
Jitimi fixaad cius dextram stans, quam vestitores tenent Impcra-
tor turn mutat vestes in mutatorio, ct induit campagia ct candidum
ouroclavum dibctcsium et purpuream chlamydcm; ct indc fit tota
dircctio scu comitatus processionalis codem modo, ut panlo ante
facta fuerat in Caropo Martio; et inscendit Impcrator in carru-
cbam, praccuntc crucc et pcrsiciis. Assessorcm habet in curru suo
primum patricium , aut qucmcunquc deligat alium qui quum in- ;

scendit, Impcratoris manns osculalur. Cetcri pro ceres currum prac-


ccdunt. Ubi venerit in forum Constantini, descendit c carrucha
ct salutat pracfectum Urbis ct scnatum. In bis offcrt ipsi princcps
acnatorum unaque praefectus Urbis modiolum [seu rcpandam coro-
naraj auream. Post salutatos verbis scnatorcs omnes rursus adscen-
dit Impcrator in carrucham, scd solus in ca considct: illinc sub
conductione senatorum ct archontum pcrgit ad magnara ccclcsiam,
transitu per angustacum facto e rcgione borologii , magnumquc per
pyloncm scu porta Ic intrat in mcsaulum scu atrium. In narthece
lit mutatorium scu vestium mutalio, ct deponit Impcrator coronam,

pracposito cam tradens. Hie cam dcinccps Domino reddit, qui

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 91. 4*5
wv 6id tov avyovaratov dvrtxQv tov wQoXoytov , xai eiaip-
Xerat 6td tov (tcydXov nvXcovog ini to fi&ravXov. iv 6k Ttg
vaQ&fjxi yivsrai fiovTarapiov , xai anon'Serai tov ariqpavov,
xai ndXiv Xafxfidvsi avrov 6 nQctinboixoq , xai ini6i'6wnv,
Sxai dnort'dtrai avrov 6 fiaaiXsvg iv rfj dyia rgani^fj , xai
itQoays'Qst xeifiTjXia , ans
q povXijdti'tj , xai xQvaiov 6a>Qstrai i
{6ia(f6ootg yug ot flaoiXsig 6coQsaTg qpat'vovrai nqog tovto
XQTjadjLtevoi,) xai i^sQ/a^ xai Tararai dXi'yov ifingog tovb
xayxiXXov, xai find ravra etaigxerai sig to naoartxXiv, xarMs.i63.a
louxovst tov svayysXiov iav 6k &iXsi f xai ovvdysrat, xai
ava/coQst, iniridivrog avrco tov oriqiavov tov imoxonov 9
xara to s&og rmv nQoxloocov tijg ixxXrjatag qoysvtv xotg xXtj-
QixoCg, xai eg/erai ini to. naXdrtov, xai anavxmuiv avrro
navrsg ol avyxXtfrixoi eaco rrjg* qqyiag* dnavroaat 6k avrcp
l5*a* 0* xofitjTeg rmv a^oXcSv ol <pvXd'£avT£g rqv noXtv xai to
naXdttoVy (6styaQ rtvag avrtov dno/istvat xai q>vXd%ai to
naXdrtov /lijfptov vjioarQirpjj 6 ysvopsvog fiaoiXsvg,) ngoa-
xvvovaiv avrov 9 iav firj si'rj xvgiaxij, xai yiXovaiv TOvgQ
n66ag, xai 6i/w eTai avrovg dno aroftarog' xai fisrd xavra
lonQooyioovoiv avujj ol ovyxXijrixoi afia r<jj inaQ/w tijg no-
Xecog mrrdxtov tqwxiXiodv Xitqoov aqyvgov , xai ps&o 6£%rj-
Tat, dvrixaoiZsrat avrotg to mrrdxiov, xai ovrag £ioeQX$-
toi 6jjQiyev6fxsvog vnd ndvtmv , xai avvrdauovrat ol snagx?1

6. $ xai xqvO. coni. R.

!n sacra mensa deponit, ct cimelia, quae volucrit, offcrt, aut ct


signatum quoque aurora donat Jccclcsiac]. Dcprchenduntur cnira
Imperatorcs nostri in hoc auro donario non cundcra omncs modura
tcnuisse. Dcin exit Imp. [e bcraate] paullulumque stat ante can-
cellos; turn intrat in paraticlium, et audit lectioncm cvangclii. Si
enpiat , ctiam communioncm sacram accipit et abit, episcopo ipsi
coronam imponcnte, secundum consuetudinem processionum ecclesiae
rogam scu stipcm dat clcricis , ct intrat in palatiura , ubi omnes se-
natorcs ci intra regiam portam occurrunt. Sed ct coraites schola-
rura occurrunt, qui urbcra ct palatium hactenus custodivcrant Dc-
bent cnim aliqui, ceteris in campum exeuntibus, intus rcmanerc
ct palatium custodire, donee recens elcctus Impcrator redicrit. Hi
in genubus cum adorant, modo non sit ea dies dominica, pcdcsqnc
ipsius osculantur; quos vicissira Impcrator benigno alloqnio excipit.
Pcinccps oftcrunt ipsi scnatorcs per praefectum (Jrbis pittacium vel
schcdulam , in qua ipsi termille argenti litrac dono assignantur. Im-
pcrator accipit quidem, scd protinus reddit olTcrcntibus ncquc rcti-
ncL Sic itaque ingreditur stipatus ab omnibus ordinibua in interio-

r-

Digitized by Google
4l6 CONSTANTINI POHPHYROGENIT1
xai o* enaoyog iv xw xovotmcoQt'u) xard to edog. ol 6i crvj*-
xXtfxixoi xai navies ol ugyovxeg loxavxat, xai eia&o yerai eig
to xovflovxXetov /nexd rdiv naxgixt&v , xai ixst ovvxaxrovrai
Dot naTotxtoi xai i'§£Qym ovrai f xai 6i6ovxai fttaaau Set 6s ei-
dtvai , orv oqxov ol dgyovxtg tov naXaxiov naoeyovoiv 9
a\g5
ovx iniflovXevovaiv avuo rt rfj noXixeia, xai to neoi xovxov
Soxooxontxdv naod t$ fiaoiXsT* idv 6s eltj av-
tpvXdxxsroti
yovara iv TfJ naXuxtrj), dnavxy xoj flaaiXtt iv tw naXaxfy,
tjxoi iv x([) avyovaxaiui eon , xai 6 paoiXevg qtXeZ ujy xe-
yaXrjv avxijg* xai Toilet 6 puoiXevg iv x(ji fteydXqt xoixXi-io
vo) t
iv fisv T(jj idfy avxov dxovfltxa} rovg noamooixovg xai
naxgtxiovg , ovg ftovXerai , xai rovg indoyovg xai xbv fid-
Ed.L.*foyiOT()0v f iv 6s xolg uXXoig uxovfiuoig rovg aroaTuoxag, ovg
a.v xeXevaei , 7j aoyovxag oxgaxiarxixovg. eiaigyovxai 6k xai
natyvia ev t(o agiaxo), idv avvidri 6 paotXevg. XQ*1 *i6ivait \5
oxi and *EXeviavwv etog xtjg nogxtjg 6vo xo/urjieg oyoXmv xqa-
xovol rd (XfjXa rtjg xagovyag , and 6s xrjg nooxtjg etog tov
(poQOv 6vo xofttjreg 6ofieaxixa)v 9 duo 6s xov <p6oov eoag tov
naXauov 6vo dno vndxmv UTQartrnxixoi xaxd to oytjua t6
Xexfyoofiievov iv xotg negi tov Maou'ov yeyoa^fiivoig. ei*o
Ma.i63.bto povXerai oflaoiXevg, dvaytogojv ix xrjg ixxXrjoi'ag nout

xovaiaxmqiov , xai 6iyexai ndvxag dno Xevxav ^Aavid/W

i. fidyioxQOi pro InaQxos coni. R. i5. atvtSg cod. ct cd.

ra palatii.Pracfccti tunc ct magistcr in consistorio licentiam abe-


undi sumunt. At scnatores ct cctcri magistratus permanent adhuc
ibidem stantes , donee iugrcssus Impcrator in cubiculum in comilata
patriciorum his abcundi veniam dedcrit ; his autcm egrcssis tandem
missac dantur. Non practcrcundum , proceres palatinos (idem suara
iurciurando obligarc, se nuuquaiu aut ipsi Impcratori aut imperio
insidias structures esse. Littcris consignatam cius sacramcnti formu-
lam asservat Impcrator penes sc. Si Augusta sit in palatio , obviam
it Imperatori novo, sed in palatio, id est iutra augustcum; eiusquc
caput Impcrator osculatur. Ad convivium penes sc turn retinct Im-
Ecrator in magno triclinio , ad suam quidem , cui ipse accumbit, ta-
ulam pracposilos et patricios, quos volucrit, et pracfcctos ct
magistrum, ad reliquos autem accubitus seu mensas militcs, quos
ipse designavcrit, aut ct magistratus militates. Intrant quoquc ludi
ct ludioncs in prandium scd non nisi conscio ct indulgcntc Impe-
;

ratorc. Tenendum quoquc hoc est, ab Hclcnianis indc usque ad


portam poma carruchac teucri a duobus coiuitibus scholarum ; a por-
ta vcro indc usque ad forum [Constautini] a dnobus comitibus do-
mesticoruin a foro tandem usque ad palatiuin a duobus exconsu-
;

libua militaribus, secundum ceicmonialc, dc quo latius cxpouetur

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 92. 4*7
xai T&yyiav dta to dog uno nqoxivaov iXfctv, xcu'rot tow
PuoiXe&g xa/xnuyiu yogovvrog, xai xirevovtai ol uQxovTtg,^
xui noui ngoayaydg, ag (iovXerai. dst 6e sv toj uqiotu)
nd wag xa/undyia <poqiaai xai Xevxd yXavt'dia , xai ovrmg
SvvvaQiorfjoui avuo. jtj ds t^g inn 1x6 v enneXeiTui
, idv 17
jj/Atya jxrj xcoXvei, ndvzcov Xevxd yXavt'dia xai xap-
Ofioi'mg
ndyia (fogovvxtav , xai ndXiv Tgiyei, idv dgsaxsi avxto, xai
ravx a fxiv r\ ao/aiOTrjg. vvv ds snsvort frrj xai sv rtp innixw
rag dvuyogevosig yiveo&au dvayxatovxai ds evofjiiaafiev
lOtUycav (iaoiXimv dvayogevaetg sv inirofup ygdyjut , iva sxa-Q
arog to svtuxtotsqov xai ugiaxov avT(p f xaigov yivofitvov ,

(oneq (loading 6 Qsog noiqoei,) sniXs^rjiau

KEO. V*
'jtyaydqevats Hyaoiaolov paGiXitos rotf tijs dftas JU/£«uf.
c
i£ O xrjg svaepovg Xrfeecog ^Avaaxdaiog ev rrji inntxio dvtj-
yogevdvj ovrmg, dno&avovrog Zqvcovog tov rijg &et'ag Xfeeoog,
iv rfj vvxri rfj t£/jg avvjjxd-fjaav ol agyovreg xai oi avyxXq-j)

in tractationc <lc Campo Martio. Si lubct Impcratorl , facit, post-


quam cx ccclcsia in palatium vcncrit, cousistorium , et cxcipit o nines
candid is tuuicis ct tzangiis seu calceis indutos ; quia tanquani a pro-
Ccssioue vcniunt, quamvis ipse Impcrator adhuc campagia gcstct;
citantur proccrcs nomine tonus , et facit Impcrator promotionos pro
lubitu. In prandio convivale autcin debeut o mites campagia gcstare
et Candidas tunicas, ct sic epulis intcrcssc dominicis. Scqueute die,
nisi cius rcligio prohiboat , peragitur bippicum scu certamcn cque-
stre, omnibus omnino Candidas tunicas et campagia gercntibus ; rur-
susque cditur convivium, si Domino placuerit. Et bacc quidem olim
in usu craut. Nunc autcm cx inventione rcccntiorc solrnt in bip-
pico [scu circo] novorum principum clcctioncs ct proclamationcs fie-
ri Neccssc vcro nobis visum fuit ctiam aliorum practcr istum Leo-
nem Impcralorum rcnuntiationcs breviter cnarrarc ut Imneratorum ,

actate nostra posteriorum unusquisquc, tomporc venicutc, (quod tar-


dc tamen ventre iubcat et quam diutissime arccat Dcus, ) id quod
sibi vidcatur bono ordini decoriquc maxime congruum ct praecipuc
arridcat, deligat.

CAP. 93.
Jnauguratio Anastasii Imp. divinae sortis.

Piae sortis vcl memoriae Auastasius proclamatus ct inauguratus fuit


Imperator in hippico {scu bippodromo] boc niodo. Zenonc diviuae sortis
vita defuncto, coibanl noctc abcius obitu proxiraa proceres palatini et
scnatorii ordinis viri ct cpiscopus [scu patriarcbaj in porticu, quae

Constantinus Porphjrr. Vol. I. i")

Digitized by Google
4*8 constant™ porphyrogeniti
xtxoi xai 6 ini'axonog bf xta nooxfxq xto nob xov fiPydXov
xgtxXtvov, o $s Srt ftog h xol iitnixto iv xotg idtbig ftioeotv,
oi oxoaxioHxai xai avxoi iv xtp inntxoj iv xto axdftaxu
xai ndvxsg avva^d-ivxsg i%efi6tov , xov Xstxpdvov ixt ioco x«-
fievov. avvttdov ovv oi ag/ovxsg ^AoidSvtjv xt\v xtjg d'ttaq^
X^soyg avyovaxav dvsXfatv eig to innixov xai ngoaopwvfj-
aai r(p dfjfii(t). xai drj dvfjX&sv (pooiaaaa xt\v yXafxvda, xai
Ed.L.zfi ovveiorjXdov avxfj oi dvo ngamoaixot xai b fidytaxgog xai 6
xaoxoyotog xai 6 xvataxmo xai oi uXXoi ndvxeg, oaot efrog &-
yovaiv ovvfreo>Qttv xtp fJaatXet iv xatg inno$)aofiiaig, avveio-io
ijXihv be iv xto innixfp xai xovfiovxXdotoi bXtyot xov pioovg
avTtjg, ov fiijv dXXd xai 6 dg/jentaxonog Kavoxavxtvovno-
Xseog, Evqajjuiog. oi $s aXXoi agxovxsg ijungbg eaxrjoav, ev-
&a oi xovgacogeg iv xm xayxiXXto , xai iv xotg fid&goig xaxd
M«.iG4.aTa$<v, oi ftev / agxovXagixoi
m
ex xwv Sefyav, oi Se oxgaxiu>xt-i5
xoi ix xtov dgtoxtgcov. xai mg iaxtj fj avyovaxa xai iqpdvrj

x<£> tiqfifp, navxeg sxga^av * ov vtxag •


^AgiaSvr\ avyovaxa ,

B evoepij Kvgts, Ztorjv avxfj*" xai noXXdxtg xb „Kvqi£, iXiq-


gov" slnov , „noXXa xd e'xrj xrjg avyovoxrjg* bg^wSo^ov pa-
a ill a xtj oixovftivrj 17 be avyovaxa ngooeq-tbvtjotv avxotg%a
did XiptXXtjatwv i% avx&v xav pdS-gtov. 6 ydg XifisXXrjoiog
iv avxotg xotg pd&gotg iaxdfitvog iv x($ xa)*xiXXo) ifingbg xrjg

magno triclinio praetcnsa cat Populus autem [proximo mane] in


liippicum convenicbat, suamque quisque stationcin occupabat. Mili-
tcs pariter in hippico in stamatc adstabant. Hi congregati magna
Cum vocifcrationc et lumultu novum Impcratorcm flagitabant , mortui
supremis nondum humatis. Unanimi consensu igitnr suadebant pro-
ceres Ariaduac, divinae sortis Augustae, ut asceuderet in bippictim,
ibique populum alloqucrclur. Asccndcbat ergo ilia , imperatoria
chlamyde induta, in comitatu aroborum prarposilorum et magislri,
item caslrensis et quaestoris oraniumque rcliquorum, quos una cum
Imperatorc spectarc ccrtamina equestria mos est. Comitabantur co-
dem quoquc pauci quidam cubicularii de parte scu comitativa eius;
item Archiepiscopus , qui turn erat, Coustanlinopoleos Euphemius.
Ceteri autem proceres coram in conspectu Dominae adstabant ibi,
ubi cursores stare solcut, ad cancellos et in gradibus secundum
dignitatum ordines; chartnlarici quidem [sen scriniarii vcl togati] ad
dextram, militares autem ad sinistram. Ut itaque stans Augusta scsc
populo monsLrabat, exclamabant omnes Ariadne Augusta , tu vincas.
:

PieDomine, vitam ipsi longam indulge. Saepius ctiara: Kyrieeleeson


itcrabant, et Multos anno* Augustae! Orthodoxum Jmperatorem orbi
:

terrarum \Jlagitamus], Tunc Augusta per os libellcnsis in ipsis gradibus


intra caucelluni coram sella vel tbrono impcrialij ibi ubi cursores

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 92. 4*9
oeXXqg, ev&a Forovrcw ol xovoa&QGg f dviyvto ovxcog* ,,17 i5-

fisxioa y$waioxijg to ngdnovta xai vuv xjj xadvoitoosi ovv-


ffimg int^st^axo xai xqv £vxa£t'av ifepataxrcv , to dqpuXoiis-
va xjj paoiXtt'qt qpvXa%aaa aropo ndvxwv ipoij&n •
5J0V/.01 avyovarqg* tvotflrj Kvgie , ^wqv ovrq'
koaao
to t^ ovyov'oroc *AQiadvri avyovaxa, av vtxagr 'Pai-C
/uo<W flaatXda xjj oixov^iyrj," dnoxQtaigr „ot* xoi rcpd tcSv
vfttxigcov ahrjotcov ixeXsvoafiisv xotg ivSoloxdxoig ag/ovai
xai xjj tsgjl avyxXqxtp ftexd xotvqg xujv yewatoxdxcov <foxi/<a-
loot'ag uvdoa intXi^aa&at Xgiaziavoy 'Paftatov xai ndaqg yd"
fiovxa paatXixqg dyexijg, wars fxqxs /(jtjuutwv , fiqxt aXXqi
xivi, oaov xo ye iv dydoanotg, dv&Qomt'vrp nddtt vnoxtTod'at?

vno ndvxtov ixodyq* „noXXd xd sxq xijg avyovaxrjg* *Aqi-


advrj avyovaja, av vixag. xijg qpiXoyot'oxov fiaoiXtSog noXXd

x5to htf Kvott, iXdqaov. paaiXev origans, iog yjfitv inlyuov


dfiXdoyvQOv paoiXda xjj oixovfidvr}" dnoxotmg* „&oxt <teo
xa&aodv xai t<£> foonoxT} Osrjj dodaxovaav xrjv xgioiv ycvi-
o&at, dxeXtvoaniv xovg iv6o£oxdxovg agyovtag xai xtjv Ugdv
ovyxXqxov, avvxQtyovafjg xai xijg xtov yewaioxdxtov i%eox{-
*qj(ov y/tjyov ,
nooxei/uhcov xai xojy dyi'cav evayytXtcov , naobv-
xog xov oaimxdxov xai dytwxdxov xijg paaiXidog xavxqg nb-

16. (in6xoiOis add. R. h. 1. ct in seqq. aliquoties.

stare solent, stantis et de charta scrip ta recitantia eos Ha alloquC-*


batur: Strenuitas vestra decorum etiam nunc pro more suae de-
votioni consueto commonstravit 3 et confirmavit bonum ordinem
in eo , quod imperials maiestati deb i tot honores habuit atque custo-
divit. Ad haec clamabant o nines: Nos sumus servi Auguttae. Pie
Domine, vitam illi! Multos annos Augustae I Ariadne Augusta, tu
vincas. Bomanum Imperatorem orbi terrarum I Rcsponsio Prat- :

venientes nos vestras preces imperavimus gloriosissimis aulae pro-


ceribus sacroque senatui , ut, communicalo cum fortissimis exerciti-*
bus consilio atque examine virum eligerent Christianum , genie Bo-
manum t om nit que imperatoriae virtutis plenum talemque, ut nequt
avaritiae , neque alii humano vitio deaitus sit, quantum eius da-
tum est humanae fragilitati. Ad haec exclamabant omnei: Multoi
annos Augustae! Ariadna Augusta, tu vincas! Christum amantis
Jmperatricis multi tint anni ! Kjrrie ebteson. Imperator coelettis ,
da nobis terrestrem Imperatorem, pecuniae non cupidum, qui or-
ient terrarum regat. Resp. : Quo autem pura Dominoque Deo pla-
cens fieret electio t imperavimus illuslrissimis proceribus et sacro
senatui, quibuscum concurrert debet fordssimorum exercituum suf-
fragium, ut coram Sanctis evangeliis in publico expotitis, praesen-
tc quoque sanctissimo atque maxime venerabili regiae huius urbit

Digit'
4^o CONSTANT1NI POR P n YROO ITI

Xc cog naxQUtQxov 9
xai nooxeifiivtov , mg tiQtjxab , xcov dytcov
Xoyicov, yevto&at xrjv tTiiXoyijv, if one pqddva fitjde yiXt-
E<LL.a44tt£, firjde eyfroag, firjds axonov , fujds avyyevt'ug, fifjds uXXov
xtvog idtov tufivfjfiivov, aU' t/ovra xufraoov to avvetdog xai
oXov ngog tov dfonoTqv Qeov vevtvxbg ,
ovnog notfjaaa&ui^
Ms.^-b"}? intXoyqv. intidij ov*v, cog xai rj v^iixioa xu&oyu xado-
oiaxjig , to nqdypia fikya xai ntoi xoa^txtjg nQOxeixat aojxq-
Qtag, n(toaijx€i xrjv vpexsQav xa&oaivjotv pixoov tvdovvat,
(Sore xai xijv xqdttav tov xijg tetag Xfeoig Zyvtovog nQopij-
vat Seovxtog, xai firj ix nQonexovg sntXoyijg yevia&at xt fif-io
xatteXiag a'^iot." xaXa nda/a Ttj o«-
vno nuvnov ixouyt]' Jt

xovjuu't], tvza$iav xai evfryviav noXXd td txrj rrjg


rfj nuket.
avyovoxag. I£a> fluke tov xXtnrqv tnao/ov rjj noXei* noXXu
Bra 6i tj Tfjg flaatXioo^g. Kvoie, ^oorpy avxfj' oXa rd xaXd
ini gov yevqxat, 'PcofiuZa, ti ovdev %ivov av$u to yivog xojviS
Pwftaicov. to paotXetov gov ioxtv, ^Qiddvi] avyovoxa. av
vtxijig." dnoxgtata* „6vxaotOT0vpitv t<o deanox^ Qe$f oxt ndv-
xa, oca vfxiv tarty xai ovfupiyovxa xai xaxafhbfiia, xavxa
xai nod xojv v/uex€Q(Dir aixyottov tig xbv vovv tov qpexeoov
£Q%£xai xai nXiiQOvxat,. xai ydo noo xijg £vxav&a dv6Sov20
ovvtdovxeg %(>fciv xqv vfiexiqav xafrooiaaiv dvtioog ijuojoo-*

patriarcha, electionem confcerent , sic ut nemo seu amicitiae , seu


odii, seu intentionis alicuius rernotioris pro paranda sibi sua fortuna t
seu affinitatis ulliusve alius cuiuscunque tandem privatae ralionis
in hoc negotio memineritj eamque in centum admiserit , sed ut Aa-
bcns unusquisque servansque puram conscientiam , et quae unice
ad Dominum Deum respiciat, electionem conftciat. Quomam igilur,
ut vestra quoque maiestas videt , negotium hoc magni momenti est,
et de salute totius terrarum jorbis agitur , decet vestram maiestatetn
nonnihil remittere moramque temporis concedere , donee exsequiae
Zenonis divinae sortis dtbito modo peractae fuerint; ne ex prae-
cipitata tumultuaria electione argumentum poenitentiae subnascatur.
Acclamabaut omncs Pule brum Pascha [seu dies festivus et lactut
:

hie est J
orbi terrarum. Bonum ordinem et prosperitatem Vrbi [ o
Deus largirc] Multos annos Jugustae. Amove furem ilium prae-
!

fectum Urbi. Multi sint anni Jmperatricis ! Domine, vitam ipsi ! o


Jlomana t omnia recta et pulchra erunu te regnante, si peregrinum
nihil augct numerum Homani generis. Imperium tuum est. Ariadne
Augusta, tu vincas. Rcsp. Gratias agimus Deo, quod omnia, quae
:

vobis et conferunt et arrident, etiam nobis, vel ante vestras sup-


plicationes , in mentem vent ant , et Jirmiter decernanlur perficien-
da. Nam et antequam hue ascenderemus » bene gnari, vestrae maie-
stati opus esse viro prudente , qui , ut vobis bene sit, provideret
x
praevertimus et praecurrimus vestras preces, et decrevimus, quod

Digitized by Google
DE CERlMOtt. AULAE BYZANT. 1. 92. 4^1
rog xai xrjg tyuxloag status nnopoovvxog , (pd-daartsg xai
nyoXafiovxeg xdg v/uextgag aixquetg, xov ivdo^oxaxov ^IovXia-C
vbv tig xqv vnagyov dgyjjv , xov tisanoxov Geov entvevoav-
rog, noopaXXops&a" vnb ndvxtav ixodyq • „xavxq xaXq dg-
noXXa xu sxq xqg avyovoxag, noXXd xd erq xmv agybv-
T(ov" dnoxgtoig" „xijg ovv vfjitxigag eoxiv xudvot(6oea>g , omt-
nsg del ifvXd^atSy ovxco xai vvv q?vXu$ui xqv svxaty'uv.
xrjg ydg vfitxigag ev^toi'ag xai ndvxmv xcov avfiyegovxmv i5-
fitv ngvSxov pthv 6 Seanoxrjg 0e6g , e'netxa tie xai tj/tiug ixa-
iovc5g noosvoijoafuv , xai sv&ttog ($ovXevoi*€voi f.uxd xojv iv&6-
Igtov agyovxtov xai xSjg ugdg avyxXqxov, avvxgtyovaqg xai xijg

tojv yevvaioxdxtov et-egxhtov cvvaniaiong ,


ngoftuXov/usd-a av-b
Sga sig xqv puaiXefav xai dg&6do'$ov xai dyvov. dniaxto db
qtdvvog xrjg xaXXiarqg xavxqg ovpflovXi'ag xai noXixstug."
iSxavxqg ovv x/jg ngootpcovqosoog nag* avxijg yevofiiivqg, xaxqX-
&ev q avyovaxa xai ol ugyovxsg bif/ixsvovxeg avxqv, xai q
ftev avyovaxa eiarjX&sv eig xbv uvyovaxatov ol de agyovxtg,
xefrivxav axafivt'tov ngb xov dsltpaxog, ixdd-taav, xai qg%avxo Ms. i65. a

(lovXtvfO&ui nsgi xov dysfkowog yerio&ui, xai noXXq <ptXo~


loveixtiu fuxu^v uvicov ixwydq • o de ngatnoaixog Ovgfiixtog
tvyvioxtgov i&qXtoaev uvtois, on „xaXtag noittxt xjj uvyov"
oxfl nagiyovxsg xqv avfevxsiav , Xva avxq intXe^qxai, ov a? Ed. L.a45

nunc facimus, in nomine Dei eiusqno benigno sub favore illustris-


simum Jutianum ad pracfecturant Urbis promovere. Acclamabant
oroncs Uic liilianus
:
{ est egregius magistrates.
|
Multi situ anni
Augusta e , multi sint anni magistratuum. Rcsp. festrae maiesta- :

tis igitur nunc est, modestiam, tranquillitatem et bonum ordinem ,


Ut semper alias servastis ita nunc etlam servare.
, Commodi enim
vestriy et ut bonis omnibus afflueretis, primus quidem Deus , deinde
vero etiam nos cur am sufficientem habuimus: statimque deliberate
ri cum illustribus proceribus et sacro senatu , concurrente quoque
fortissimorum exercituuin sujfragio , eli genius Jmperatorem orthodo-
xum et a vitiis purum. Absit autem invidia, ncque interturbet per-
vertatve putcherrimae huius delibevationis et imperii nostri instituta.
Post hauc Augustan allocutionem finiUni ilcsccudebat ipsa, ct pro-
cercs cam scqucbaulur ipsaquc in augustaeum ingressa , cousido-
;

baut procoros iu soainnis ante tielphacem positis, et ordiebantur de-


libcrationcm de candulato imperii. Veruin diu rixabantur inter «e
neqiic in consensum venire aut decernere quidquam poterant Ur-
bicius ergo praepositus oportumim hoc suppeditabat consilium: Bene
Jacietis aiebat
, Augustae permittentes auctoritatem optttndi, quern
,

ipsa voluerit. Rogabat igilur ficualus cpiscopum [sen palri.irchaiu] ,

ut in^icsau* ad Augustan), arbilrium elcctiouis atque denominationi*

Digitized by Google
4^2 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
^ovXrj&iirj. tfrqasp ovv jj avyxXtjrog tov hit axon ov etosX&B?v
xai nagaxaXiaai avTrjv, Xva avrrj, ov (iovXsrat, intX£%7jrai •
avTfj ovv insU^aro 'Avaardaiov tov aiXsvTidgiov , xai /ut-
dvvTEg ol ao/omreg ndvrsg qgda&qoav , xai naga/Q^fia i-
7i^ficpd-f]aav Big tov oixov 'Avaoraot'ov naga tov fiay/argovS
xofirjreg ngoTrjXTogcav xai Sofuarixtov , xai rjyayov avTov Big
to naXdriov, xai iv Tfp xovoiarcogtft) iqpvXaTTBTO, xai ovwoyg
syivBxo jj xqdBi'a Zqvtovog tov T?jg Mag Xrfeea>g. iv at/177

odv xij ijftiga ol fteorooaxgdvoi xai ol ^(oygdqpoi xai oi /*o-


HvfjTagiot tu ovpq&tj mga^av , xadu eigtjrai, xai oyje ifiod-qio
to fiavUdxa oiXsvtiov xai xo/uivrov , xai tjJ e%rjg ngorjXdov
7tdvrsg dno Xbvxojv xXavid/cov , xai itidx&qoav iv Tta xovot-
cr&gfy , xai sxb? ngooqyogBvd'/joav , ov juijv iv tm agftart.
ngoqX&tv xai 6 dgxitnfoxortog xard to ovvrftsg tiaeXdmv
d/c* Tijg fiuXviagtag , xai fisia to tisx&tjvai ndvrag xard toi5
*9vg, uvfjXdsv 'Avaardoiog iv rrJ noguxM tw ngo tov psydr-
Xov TQtxXtvov, xai tforrj iv t$ tov nogrixov, xai tforjX-
jtidata

&ov ndvTsg ol agyovrsg xai ol avyxXrjxtxoi ngog avTov , xai


avxbv Sqxov Sovvai naaiv, tog ovdsvi, ngog ov
CBoyev ngdyitu, yvXavtu Xvnrjv, xai on fisxa og&ov ovv(t~%o
6oTog xfi noXixeta xQ^obtui. xai vnOTBXeottvxog tov ogxov
TOvtov , dvrjlSsv Big to inmxov , xai biobX&wv iv r^> rgixXt-

g. 2X0.4. kooauyidoxai. u. 2X0A. Otwnq xai CvydtvOtf.

ipsi ofTerret. Augusta , eo facto , cligcbat Anasta&iurn silentiarium.


Quod intelligentcs proceres omnes approbabant; protiuusque mittc-
bantur in acdcs Anastasii a magtstro comitcs protcctoruiu et dome-
sticortira: hi eum ad palatium dcducebant , et iu cousistorio tantis-
per deponebant , donee solenne ritu inauguraretur. Iuterea fiebant
exscquiae Zenonis divinae sortis. Eo itaquc die facicbant vestosa-
crani et pictorcs atque numetarii consueta de quibus alibi dixiraua,
,

oflicia [circa decorandum priucipis funus] vespcracque cdebautar


mandata pro crastiuo silentio et convcutu. Altcro aulcm die pro-
cedebant omnes in candidis tunicis , et excipiebantur et alloquio
cohouestabautur a novo Imper. in consistorio, non a u tern in arm ate,
Procedebat quoque [seu veniebat in scnalum] arcbiepiscopus , ingre-
diens, ut mos est, per balneariam. Omnibus congrcgatis et exce-
ptis pro more consucto asceudebat Anastasius in porticum magno
,

triclinio practeusam , mcdiaquc in ilia consistebat Ingrcdicntes


illuc proccres omnes ct seuatorius ordo sacramentum ab eo postu-
labant, quo proraitteret, se erga ncmincm , quicum hactenus simul-
tatem aluerit, conscrvaturum aut exerciturum malcvolentiam ; item
sc recta cum couscientia impcrium administraturum esse. Dicto illo
iureiurando, ascendebat AnasUsius in hippicuui scu circum, et in-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 92 4^3
vt$, iv&a xafr* Innixbv iffog iariv n^oaxvvttv Tovg avyxXrp*-
xovg, tifOQtasv arty^uQiv diftrjTrjui* uvqoxXufiov xui ^oavuqiv
xui Tovpta xai xuundyia (tuaiXtxu, xui eiorjXfov eig to xa-
d'tafia rd d& OTQursvuaTa xui (a iaiavro iv up
yvpvog*
$OT(xuaxi, xat rug a mag xai rd ai'yva ini tov iddcfovg ti%ov
xexXtuevu. 6 6h d?t uog Xoxato iv TOig fid&yotg xai tvyqutt*
iarjxaid'f] ovv inuvm tov oxovtuqiov iaidutvog, xai dyeXdxov Ms.i65- b
jdov XuyxiaQta>v xauntdovxrajo to itiiov fiuviuxiv inifrqxev D
tig xai ev&iag tu aiyva oo&w&q, xai
Tqv xtyaXtjv uvtov.
losvopquqfrq naqd twv or^auancov xui twv tiquorwv. xai fie-
tu tovto xaT/jX&tv ix tov oxovtuqiov, xai eiorjXtev nuXiv iv
TQixXtvo), £v&u iqjootatv tu flaoiXixd xai ixt£ 6 iniaxo-
Ttji

nog inoitjoev ev/jv, xui to „Kvote, iXirjaov" iXi/^fj t xui


nsoiifyxev avto) rtjv ^a^t/Ja Trjv puoiXix/jv, xui tov ot&~
i5<puvov top diuXitov, xui vnooTody/ug av&ig uvijXfav iv toI
xa&tbfiUTi, xai /jondoazo tov dijuov, xui £xou'£uv nuvtsg Ed. L.*46
,,aucuste, aipaarL" xai nQoaetpoivrjas Totg OTQUTiaiTUig xat
to) d*iju(p. ineJo&rj ydo avtut XifaXXuoiv , xai avTog inidi-
dcoxev to7 XtfoXX/jotM, xui exuvog taitog iv tw TQifiovvuXtuj
lOTiQoa((f<ovrt oev uvroig, xui vnia/jio didovui uvyovanuttxu uvu
vouiauuTcov e xai Xitquv uoyvyov, exu de xui i\ nffootfuj-

vrjotg oviwg. uvioxqutojq Kuiouq uvyovazog* „dfjXov ioTiv

l. xat' Inntxov cod.

gressus in illud triclinium, in quo senators , qiiaudo certaraen e-


3u est rc peragitur,I in p era to rem adorarc solent, inducbat stichariuin
ibcteaituu auroclavuni et zouarium ct tubia scu braccas vel libialia
el campagia impcrialia , et ingrciliebalur in calhisma nudus [capitc
corona uondtim decorato]. lutcna slabaut inilitcs iufra in alainalc;
hastac signaquc iuclinata liunii iacebanU Populus in bathria vet
gradibus statu , bona verba acclamabaL Dein aublcvabatur Auasla-
$iu$ in scuto stans , et as< » nileu* eodein campiductor lauceariorurn
imponebat eius capili ton|i»cin suum sibi abstractum. Quo facto
protinus crigebantur iaceutia signa, et fausta vota tam roilites, quara
popuiares acclainabant. Dcsccndebat tum e scuto , it ingrcdicbatur
ruraus in triclinium, ubi luisilica acu inaignia imperii induebat, ab
cpiacopo precea-ficbant, Kyrie cleeaou recitabatur , idem patriarcha
ipsi chlamydein impcrialcm et coronam gemmaUm
circuroponebat.
In hoc oruatu repetebat Auastaaius ruraua catbisrna, et salutabat
po-
pul.im. Exclamabant tum omnes: Juguste , ipse vero alloqucbatuc
mililes et populnm ore libellenaia. Nempc quo peracn-
libellus, in
pta erat alloquii formula, ipsi ab aliquo tradebatur quern ipse vi-
,

cisaini libcltensi traclebat, hie dcuique e tribunal! recitabat,


promitten*
danda ipsh auguatiatica aeu munera a novia auguatia populo et mi-

Digitized by Google
4^4 C0NSTAOT1NI PORPHYROGENITI
to dvdywnivop xodxog xijg dvtoxdxto dofyg xu) vevfiax* dnap-
*i%£iv" nctQu ndpxtop iftorfty „a<pd-ova xjj oixovfidry tog
Bt^oag, paotlevoov uyvovg dyywxag xfj oixovfievrj"
ovxtog
xai aXXa xotavxa. avxoxQaxmn Kaloao avyovoxog* „§n£id'j]
xoipvp ifis, ei xai uxopxa xai dpafiaXXofie pop ,
rt yaXtvcoxdx?j$
avyovaxa ^Aqiddprj xfj StaxQi'osi xoZp vnfQfpvioxdxuyp ngay-
tcvopxojp xai xrjg svdo^oxdxrjg ovyxXrjxov 7j ixXoyij xai rear

dvvuicSv oxQaxojied&p, xov xe xa&oaicojLisvov Xaov jJ


avpat'pt-
aig 7i$6g to dvadt%ua&ai rijg jiaaiXuug rap 'Pco/nat'otp xiyp

<p$ovxt'$a t
7iQOqyovfi6Pcog rijg imetxstag xfjg &etag TQiudog, 10
nQOeytogqoep." vnb ndpxtop ixgdy/j* „KvQte, iXd^aop' vie
Oeov , av avxop \4paaxdaie avyovare y xovftffjpcag'
ekirjaop,
Cevoefifj jiaoiXea 6 Oeog (pvXd'&f 6 Qeog as sdcoxep, 6 0f-
6g ae qpvXd'£et' xai aXXa xotavxa, avxoxQuxmo Kutaao av-
yovorog' „oti6gov ftot fidoog vusq xijg xoiptjg ndiTtop oajxq- t $
Qtag ensxd&fj, ovx uyrow" itaod ndvxcop iftofotj' „a$ts
Ms. 1 66. zxfjg paaiXetag, u%ts xrjg x td$og ) a$te xtjg 7i6Xf(o£.
Xdxonug tgw fidXs" xai aXXa xoiuvxa. avxoxouxton KatauQ
xovg ^
avyovaxog- jy dXXd xop Otop xop nupxoxQaxooa dWamaJ , 8-
ntag, olop /us sp xavxrj xjj xotpfj ixXoyfj yspso&at ^Xntaaxs f io
xoiqvxop xfj xcSp 7tQayf.idvtop eoyaotu xuxuporjaqxt Ttaod
ndpxtop exodyq* „tig op ntoxsvstg, avxog as ataaet. tog eZqaag,

litibus tlari solita ; ct quulcm viritim nummos aurcos quinos ct li-


tres singularcs argenti. Habet autem alloquium sic. lmpcrator Cae-
aar Augustus: est humanam potestatem a nulu
Notum suprerkae
gloriae dependere. Kxclamabant omncs: Abunde bonorwn orbi ter-
rarum {nunc impeiium cvrctoj. Vt hactenus vixisti,
contingit, te ad
ita porro irnpera. Puros magistratus orbi terra rum [Jlagitamus] ,
et alia talia. lmpcrator Caesar Augustus Qttunt iiaqtie me t quain-
:

Vt's invitum et cessitantem Serenissima j1u«usta Ariadne ittdi-


,

cio suo , illustrissimoruni pmcerum


gloriosissimi senatus electio,
et
potentiumque exercituum ut et sacrosancli populi consensus, eo ad-
egerit , ut , sequens ductum clementiae divinae trinitatis , curam
imperii Fomanorum in me susi iperem. Ail hacc exclamabaut onmes ;
Kyrie eleison. Fill Dei, miserere e.ius. Anaslasie Auejisle, tu vin-
cas. Pium Impcratorem Deus ronservet. Deus te. dedit. Deus te
consert'etj ct alia talia. Imprrator Caesar Augustus: Intelligo , quan-
tum onus miki cum cura communis omnium salulis impositum fue-
rit. Acclamabant. omncs: Digne imperio , digne trinitatis avert f
atque calculo, digne urbe. Arct del at ores , ct similia plura. lm-
pcrator Caesar Augustus: Verum sttpplicor omnipotenti Deo, velit
efficere, ut qualem me fore sperastis eligentes unanimi consensu ,
{a/*m esse ipso ex operum meorum documento deprehendatis. Ac-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. I. 9X 4*5
otrto paaCXevaov. evoefidig e^tjaag, tvasfidig paaiXevoov. !^pi-D
diSvfj, av vixqg- noXld t« exrj Trjg avyovarqg. to ^qxitov av
syeiQOv, rug aznarsiag av tyetgov, TOvg (tovXovg aov iXdrjoov. tog
Maoxtavog , ovrtog paoiXevaov" xai aXXa roiavra noXXu. av-
KaXaao avyovaxog* „v7ikg rijg ioQxijg rijg tvxv%ovg
Stoxqutcoq
jftimv fiaatXsiag dvd t voutofidxtav xai XtXQav doyvQOV «-
(itv xaraflovxoXov titoum." nana ndvxtov ipofihj' „/0«m-
avov fiaoiXia 6 Q(6g 6*ia<pvXa£6i . air at xoivai ev/ai*
avxat ai svyai xrjg oixovuevtjg* tov evatfiij, Kvqi*, tpvXa-
loijoy ayis Kvqis, fytipov toy xooftov aov. vtxa fj tv/ij TcwvEd.L. a4;
'Pcouut'eoir 'u4vaaxdats avyovaxt, av vtxug* jioiddvtj avyov-
oto, av vueag* 6 Qsog v/ndg dedcoxev, 6 Otvg ifxdg (pvXa-
%bi " ufaoxQOTWQ avyovarog* „o Qtog /u«#' yfidiv." xai
fxird to TtQOocpcovrjd'rjvai avxotg xaxijXfrev drjQiy6f)6{t£vog y xai
i5anijXfav tig Ttjv ixxXtjatav, xai eiaijkfav dtdrbil&.yuQ&rjxog,
tov aritpavov ngdxegoy dno&tftsvog ev up fiovxatto^ap , xai
lafitov avxov 6 nQuinooiTog enidtoxtv avxto, xai dnefaxo av-
top h to) &votaoTf]Qt'(p , xai nQooqvsyxw 6 paatXevg xd dew-
pa, xai eiatXthov tig to ftovtaitoniov srpoQtaev tov axdq>avov,B
zoxai vniaTQtipBv , xai eioel&tov inoi'qoev Tip nQoaytoyqv tov
vtiuq/ov, xai ed'toxsv fitooag, xai toqexf/ev xovg ao^ovxag.

clamabant omnrs : Jlle, cui con/idis, tc salvabit ; ut vixisti, ita im-


pera ; pie vixisti, pie impera. Ariadne, tu vincas ; mutti sint anni
Jlugustae, Erige tu [Anastasie] exfrcitum. Miserere scrvorwn tuo-
rum; ut Marcianus , ita tu quoqtte impera, et alia Utlia multa.
f
Impera tor Carsnr Augustus: Pro Jesto die , elicit nostri imperii na-
tale , dabo vobis in buccam [seu viritim\ quinos nummos et singu-
lis litras argenti. Acclamabaut omncs : Christianum Imperatorem
conservet Deus. Haec sunt communia omnium vota. Haec sunt vo-
ta orbis terrarum. Pium Dominum, Domine, conserva. Sancte Do-
mine , releva mundtirn tuum. Vincat fortuna Romanorum. Aria-
die Augusta , tu vincas. Deus vos dedit, Deus vos con$ervet. Im-
pcrator Carsar Augustus: Deus vobiscum. Finite) hoc allo«|iiio , de-
sceiiuYbat ot proccdebat in conductu ad ecclcsiam , inRressusque prr
nartijcccm deponcbat coronam in mutatorio, praeposito cam arripi-
cute; di-indc rursus ab hoc sibi redditam dopoucbat in thy^iastrrio
sen saciificatorio , offcrcbat dona, redibat ad inutatorium , inducbat
ibi coronam, revcrtcbatur in palatiuni , facicbat ibi promotioncm
pracfecti L'rbi [paulo ante ab Ariandc denominatij, dabat nits^as, et
landem couvivio, quos volebat , procercs adhibebat.
4

"tr
Digiti*d by Google
4^6 CONSTANTS I PORPH YIVOGEN ITI

KEQ. V*
'Ayaydotvosf paOtUwe *Iovoilvov too rfc #etac Xrj&toc.

*Ev rfj dvayoQfvaei *Iovozi'vov tov xrjg evosfiovg &ttag


Xr^toaq ura^ta rig iydpexo f ovaqg fiqde
oja fiqjfk avyovtjxrjg
fiuoiXdayg tov xeioorovovvTOg, dXXd anoovorjxcop a/sdop ovxwi'S
t<5v nQuyfidxcov, ano&apopxog yup 'Avuoraotov tov xtjg 9zt~
C ag Xfetrng iv Ttj vvxxi, itiqXo&q naQa xwp GiXevxiaotap t$
payi'oTQrp xai rw xo/urjrt, tojp s^xovpixOQtup dnavxqoai tig
Ms. 66, b to TtaXdxiov. napeyhsxo ovv KdXsQ fidyiotQog, xai *lowxt-
1

vog 6 tijg tetag Xtj'&cog, xofitjg «5v £$xov§ix6qo3p xtjvixavTa. 10


xai naQaxQrjfia 6 fidyiaxpog ityXtocev eig tag oxoXag, ha
xai ol xavSiddxoi xai ol uXXot o/oXuqiol dnavxqawaiv, i-
6*qXa>osp 6*6 teiag Xfeemg *lovoxtvog TOig otqutico-
xai b tijg

taig xai TQtfiovpoig xai putaqtotg dnarxijoai xai xvvg n$a>-


rovg Ttov QxovfiiTOQaw , xai elnev avxotg, on „o deanonjgiS
f}fxmvf aSg avd'Qomoq, sxeXevxTjosv tfe? ovv t^fidg ndvxag xotpfj
D ($ovX(voao&ai , xai top t(o Qt(o dpeaxovxa xai Tfj noXixeta
avficp^QOvra eniXi^aad^ai " top avxbp xqotiov difXe%&t] xui
o fiuyiOTQog Totg xavdiSdxoig xai Totg nQWvoig tap o%oXaQi-
v>p. oq&qov odv nQorjX&op ol aQxopxsg, xtpsg fisv fiivipu
govprsg, xtphg dh xai SiuyoQa . ovpqx^l °* X<M ° <^/*°£

9. Sic coni. R. , xdS aiXtvxuiQtat cod. et cd.

CAP. 9 3.
Inauguratio Imp. Iustini \primC\ divinae sortis.

In electioae piac ct divinae sortis contingebat aliquid


Iustini
tnrbarum , utpotc quum ncque Augusta adesset , nequc Jmpcrator
aliqucni sibi seu collcgam scu successorem deuomiuassct; scd in u-
uivcrsum rebus provisum nihil esset. Res ita contigit. Anastasio
per uoctctn vivis exemlo, significabatur ea dc rc a silcntiario ad
niagistrum et com item excubitorum, quo in palatium convenient.
Advenicbant protinus Ccler quidem, turn magister, Iustinus autcm,
divinae sortis princeps, turn comes excubitorum; et magister quidnn
in scholas edebat mandata , quibus candidalos ceterosquc scholarios
arcessebat, Iustinus autcm militibus [gregariis] ct tribunis vicariis-
que et excubitorum primiceriis conventum impcrabat, ct ad congrc-
,
patos ita perorabat Dominus noster , ut homo, et quatenus homo
:

fuit t seu corpore tenus, mortuus est. Oportet igitur nos omnex
communia consilia eo confine , ut principem, qui Deo simul oc-
ceptus amicusque, et imperio commodus ulitisque sit , eligamus. Ko-
dem modo magister quonuc ad candidalos ct scbolariorum primicc-
rios dissercbat, Mane tacto, coibant proceres, p&rlim mylna [sen

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAOT. 1. 93. 4^7
xjj innoSoopia , xai etxpijfxovv xrjv ovyxXijxov xgd^ovxsg*
'
y
,noXXd xd exrj xijg ovyxXtjxov , ovyxXrpzs Pcojuaicov, av vs-
xag. xbv ix Qsov flaoiXia xto I£eoxixtj>, xov ix Ssov $aov-
Xea xjj olxovftevtj " xai noXXd xotavxa • xai xe&ivxmv crxa-EtL L. 348

Sfivi&v sv J(j) nooxixto rtj) noo xov [teydXov xgtxXiyov, ixdfri-


oav ndvxsg ol ugyovx&g xai o aQ/uniaxonog , xai r^avxo
nghg dXXijXovg qpiXovtixttv ncoi xijg ngofioXfjg xov paaiXiag*
uXXog ydg aXXtp ianovSa&v tog 0*8 xgovog tiurgt'ftexo, Xiyti
avxotg KeXsQ 6 ftdytoxgog, oxi „ev 6V$> £§£oxcv ijjiiv, /?ova«v-
too6fie$a xai ngd^ofisv . idv ydg xa/soog ovofidomfxsv tov o-
<p€tXovxa yeviad-ai , ndvxsg yftfv dxoXov&qojaoiv xai jjav/a-
£ovotv. inei per' oXiyov ov yivopffra xvgiot xijg §ovX*jg
t
dXX' rjfiBtg exigotg fyofitev dxoXovfotv." tog tie xai ftexd xav-
xa 7j (piXoveixia ini/nsvev, ol 6%xov§txogeg avm iv x<3 iTmixfjjft
lSuvayogevovotv (iaoiXia lojdvvfpy xiva xgtfiovvov 9 oixetovfisvov
xw xijg feiag Xq^ecog [ovoxt'vw, og ftexd xavxa imoxonog H-
gaxXetag iydvexo, xai dvqyayov avvov ei$ to oxovxdgtov* a-
nqgiod'qaav J« ol Bdvsxot, xai iXi&aoav , xai xivsg xai ho-
^svfrqoav vno xdiv i&ovflixbgoyv . ndXtv b*e a/oXagtot 0^*7- Ms. 167. a
zooavxeg xaxdaxov naxgixtov, ovxa axgaxqXdxqv , xai dvqyayov
$lg xov ftdaov dxxovptxov, xai iaxrjaav , oqpstXovxeg avxov
17. dnt)Q(<JTt}<Jay atit dnr Q(Ox>j&t]<j(tv
4 coni. R.

vestcs cumintextis murium parvis figuris , aut colorem murium ci-


neritium imitantes j T partim diaphora [seu luminc colorum vario
fulgcntes] induti. Congrcgabatur quoque populus in circo , ct cc-
lcbrabant senntum laudibus, claniantes: Multi sint anni senatus.
Senatus Roma norunij tu vincas. J Deo datum Imperatorem exerci-
tui [flagitamusj. A Deo datum Imperatorem orbi terrarum , et plura
talia. Positis interim scamnis iu porticu maguo triclinio practcusa
considebant procercs omnea et archicpiscopus , et incipicbant inter
sese dc creando futuroque Imperatore acriter contendere, alio alii
studente. Tempore autem inutililer labentc, adhortabattir Ccler ma-
gistcr «uo9 ita: A§ite y aiebat , amici, decernamus tandem alt quan'
do et perftciamus decreta , donee licet. Si absque mora nos e sen-
tent i a nostra nuncupaverimus fulurum Imperatorem, sequentur o-
mnes partes nostras, ft tranquillos se continebunt. Quod si vero
tantillum adhuc tessemus , non erit amplius penes nos deliberandi
et decernendi arbitrium , sed coacti erimus aliis obsecundare- Qnum
vero nihilominus iurgium et contentio pertincrent , nuncupabant cx-
cubitores «upra in circo Imperatorem aliquem Ioanuem tribtinum f
ilium, qui turn temporis famtliaris Divo lustino erat, et dcinceps
ad cpiscopatum Heraclcac pervcuit. Hunc attollebaut in scutum.
Vernm Vcneti, earn clcctioncin non approbantcs, dissipabant sparsis
•axis illam factioncraj ipsorum autem ficissira aliquot peribant sa-

Digitized by Google
4^8 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
orhf/w a7r?jo4o9yoav ol i^xovfliroosg , xai hisX&vvrsg
xarionaaav avrov , xai epeXXov phv xai uvatoeiv ,
evgedtig
6 tvoffiforarog isanorijg 'lovoriviavog , rrjvtxavra xavSt-
duTOg av 9 igqvaaro avrov, xai naQtaxsvaatv avrhv nqu-
qdijvta eig to i^xovftirov xai a)vXa/d~fjvat . tjvdyxaCov 6tS
ndvrtg ol i'§xovfitroQ(g avrov 'iovortviavov rov evoefirj ys-

viadtu fiaaiXda. 6 d*h naoflTijoaro* xa& exaarov de rdav

ovofiaCofiivav gxqovov tig rag &vQug rag iXsqpavrivovg , C17-

Tovireg na^a t»v xovpixovXaot'av ro (J/ij/na rov fiaaiXitog'


oi 6e uxovovrsg ra ovopara rcov noofiaXXofiiviov ovx en$do-\o
jyaav. reXevraiov ovv ol ovyxXyrixoi ndvreg atoovvrai rov rrjg
&etag Xrj'&cog *lovorTvov , xai rgonov nvd yvdyxaaav avrov
iX&tiy sni ro o/jfta, oyoXaQtoi 6i nveg dnaofo&ivreg i-
nrjX&ov avroj, wore xai eva dovvai avrot yoovfhv xai 0//-
oui ro /etXog avrov. nXrjv ixgdrrjoev fj yvcbftq ndvrcov, xaiiS
ovyxXtjrixwv xai orpartoorav xai dtjporoJv, xai dvrjri/^rj fig
to innixov, xai ovvjiVBoav in* uvrw xai Beveroi xai Tlodai-
roi 9
xai ol xovfiixovkdotot, eil&tcog ro o/tjtta 6ntf.iyav. fiV-
ijldtv odv tig ro xd&topa ,
ovvovrog avrco rov aQZismoxo-

gittia cxcubitorum confixi. Ex altera parte rucntes scholarii ra- ,

ptabaut aliqucm, quern ipai teucbant, patriciuro , s Irate la tac munerc


fungcuteni, inediumque super accubituiu [sen roensam raagoi triclioii
collocatum in eo eraut ut corouareut. At excubitores irali ccleri-
tcr advolabant, homiuemque [de accubitu] dctractuin iam trucidarc
parabant. Sed forte turn praesens piissimus Dominus noster lustiui-
onus, j Petri Magistri verba sunt] tuuc candidatus, libcrabat cum a
nccc erficiebatque, ut ad excubitum [seu stationem et diactara excu-
bitoruro] iu custudiam mitteretur. Ad haec affcrebaut excubitores
ad unum ornnes Iustiniauo ipsi vim, quam polcrant, oinorm , ut
pateretur Iiuperator nuncupari. At illc vero deprecabatur. Itaquc
aliis atquc aliis in eensum veuicnlibus Imperii candidatis, pulsabaut
partes, quotics aliqucm lmperatorem nuueuparent, porlam eburncam,
flagitantes scilicet a cubiculariis schema seu ornatuin impcrialcm.
Hi vero negabant, cdita corum audicnles uomina, pro quibus partes
identidem aacram vestnu flagitabant; donee tandem aliquando seua-
tus omnis Divum lustinum cligeret, cumquc quodammodo ad accc-
ptaudura schema adi^erct. Quamvis autem et huic ncgotium faces-
•crcnt atque obstrcpercut scholarii quidam tauta cum importunitatc
et impiideutia , ut ctiam uuus corum acquis acutis cotnpliciti ptiyui
condylis in os cius iugestis labium ipsi fiuderct: obtiucbat tamen
omnium tarn seiialorem , quam mi turn et popul.irium factionum sen-
1 i

tculia; asccudebat Iustinus cnuductus in hippi* uiu, uhi ei sc acquie-


sccre publica voce teitabautnr Vcneti atquc atque l'rasini et cubi- ;

oulacii miticbant protinus schema acu ornatum impcrialcm. Iutra-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AU1AE BYZANT. I. 03. 4^9
nov ^Itodwov xai tcov Xomwv dgyovxaiv t<bv elcodvrcov (laeQ- Ed. h. a4o
%(od"ai eig to xd&tofia , xai aXXoi aqyovrtg xdxa> foray-
ol
to, xai iv uji oxovxagfy iyoQsoev tov juavidxiv enixed-ivxa
avTtti TtaQa TtodtXa xov xafimdovxxoQog tcoV Xayxiaqfarv, xai
1
SoQ&m&q Ttaoa/Qjjfia xd m'yva xttfieva in iSdtpovg xa'ra>, ini
xtov toiovtoov dvayootvoeoDV uStoftivov. ovx tioijXd-ev de eig
tov tqixXivov, xai TjXXa^tVj dXXd anottjoav yjXtovqv ol orpct-
Ticozui, xai ixit svedvouTO, xai tov oxiyavov ind&rjxcv atJrw
o im'axonog, xai ixoaTijoe Xayxt'Stv xai oxovrdgiv, xai dvijX-
tofov, xai exoa%av ndvrtg* ^lovarive avyovore, ov vixag"
xai 7iQoae<f (6vtjotv dqftoj, smSo^evxog avT<j) tov XifieXXa-
Qt'ov , ev&a xai vnkaytxo avxotg xaxaaxovxaqiv ndvrs vopi- Ms. 167. b
o/uaxa xai XtxQav uoyvQOv. to ds XtfleXXagiov dvtyv(ao9'rj no- B
qu XifteXXtjot'oov ,
ensiSrj ovxt xvat'oxcoQ tvodd'f] xai 6 /udyt-
i5otooj KeXeo tfia Ttjv ysvon&vrjv xagayt^v did TOvg nodag av-
tov ovx -fjSvvtjd'tj evQt&ijvai, dXXd noog Tqv <$gav aneXetcp&rj.
eyu dh ?} nooofpojvqo'ig ovxwg, avxoxguTtoQ Kataaq '/ovor*-
vog vixtjxijg dti osfluoxog* „Trj xov navxoSvvdftov Qtov
xqi'ou, xij ts vfiereoa xoivjj ixXoyfi n$6g Ttjv fiaoiXttav yah-
ioQ^aavTeg9 tijv ovquviov noovoiav inixaXov/*£&a." naqd ndv-
rcov ifloij&y „a<p&ova Tjj oixovfUvy ag ^aag, ovt<o /?a-

4- ZXOJ. xiuv loyxaqtafv. >

bat itaquc Iustinus in cathisma , secum habens archiepiscopnm Ioan-


nem rcfiquosquc proceres, quibns ingredi cathisma fas et mos est;
rcliqui autem proceres infra restitabant; dcin recipicbat stans in scu-
to torqucm a Godila, campiductorc lanceariorum sibi impositum.
Quo facto protinus erigebantur signa, quae bactenus humi iacucraut,
quemadmodom in talibus inaugoratiouibus fieri solet. Non autem
intrabat (quod alii facere consuevcrunt), in triclinium mutandi vesti-
tus gratia; scd milites tcstudincm circa ipsum scutis suis facicntcs
ciugebant cum, et sub hoc tegmine indticbat Iustinus schema; dcia
imponebat ipsi cpiscopus [vel patriarcha] coronam ; ipsi manu acci-
piebat lanceam et scutum, et ascendebat [iu cathisma hoc habitu],
et turn clamabaut omncs Justine Juguste, tu vincas. Tradcbatur
:

ipsi porro libcllus , in quo pcrscripta erat eius ad milites et popu-


)um alloculio, et qua iltorum singulis scutis [id est viris scutatis]
quinos aureos nummos et singulas litras argenti promittebat Hanc
allocutionem c scripto recitabant libcllenses, quandoquidem ncquc
quaestor aderat, neque Celcr magistcr ob articularem morbum , qui
peJibus eias interea supervenerat , adesse potcrat, sed pro illo qui-
dem tcmporis articulo desidcrabatur. Habet autem allocutto sic.
Iraperator Caesar Iustinus victor semper Augustus : Omnipotentis
Dei decreto delectuque et vestra communi electione atque suffra$io

Digitized by Google
43o CONSTANTINI PORPHYROGEN ITI
oiktvoor a<pdova xfj noXneta- paatXsv ovqcohs, amoov rov
Qbtiytiov. 'iovoxtve avyovaxs, av vtxag* xov viov
xivov noXXd xd exq. ijftttg dovXoi xov fiaaiXimg." avxoxod-
xwq KatooQ avyovaxog* „cog av Std xr]v oixetav <ptXav$oa>-
niav ivioxvaet tjftdg, anavxa xd v/itv xs xai xtji tirj/uooi'q)
noqjeXij ovxa xeXdoat." naqa ndvxtov ixQayq* „v«e Qsov,
av avxbv iXiqaov* av avxov incXi^w av avxov iXiqaov
lovaxtvs avyovaxe, av vixag" xai noXXd xoiavxa. 6 avxoxod-
xtoQ Kataao avyovarogr y ,jjfi$xioa xai yao q>oovxig iaxtv iv
ndarj evodcoau vpdg fata noovota xa&iaxav, xai fiexd ndaqgio
ntv(pQoavvTjg xai neoiduXystwg xai dfitQifivtag hra htaaxov 1$-
(imv SiayvXdxxuv " naqd ndvxwv k^oqd-q* „a£u xijg jia-
oiXeiag, crgtt xijg xoidSog ,
a£u xijg noXeag* noXXd xd snf
xov PaaiX&ag. dyvovg aoyovxag xjj oixovpdvT}" xai noXXd
xoiavxa. 6 avxoxodxao* „vnsQ xijg kooxqg xrjg tJfiexegagiS
svrv%ovg flaaiXeiag dvd e vofiiafidxtov xai Xixoav doyvqov
vfitv xaxaxdafia dcoaijaoftau" naqd ndvxtov ixodyq* „Xip&.
axiavbv paaiXda 6 Qeog <pvXd'£ei' avxai xotvai cu^at xrjg;

£d.L. a5o oixov/udvqg" xai noXXd xoiavxa • avxoxodxno • „o Ssog


o
fied* vfiaiv." xai xd Xomd axoXovdxog yiyovev xaxd to o/ij-ao
fia *Avaaxaatov xov xijg &etag Xq%ea*g.

capessentes imperium, invocamus coelestem providentiam. Accla-


inabant orones Abunde bonorum orbi terrarum. Ut vixisti , ita
:

impera. Abunde bonorum civili moderamini. Rex coelestis, serva


terrestrem. Justine jfuguste, tu vincas. Junioris Constantini mulli
tint anni. Nos tumus servi Jmperatoris. Imperator Caesar Augu-
stus : Ut gratia sua nobis vires indulgeat ad ea omnia , quae w-
bis et communi rei conducent , perficiendum. Exclamabant omncs :
Fili Dei j miserere eius, Tu eum elegisti, ergo miserere eius. Ju-
stine Juguste, tu vincas , ct plura talia. Iroperator Caesar Augu-
stus Etenim curae nobis cordique erit , auxiliante divina pro vi-
:

de ntia , ut vos in omni prosperitate collocemus, et ut unumquem-


que ve strum omni benevolentia et sollicito teneroque amoris ajjfectu
jbventes in tranquillitate curarumque otio semper conservemus. Ac-
damabant omnes Digne regno, digne trinitate , digne Urbe.
:

Alulti sint Jmperatoris anni. Puros moderatores orbi terrarum [fla-


gitamus, aul praesta\, et talia plura. Imperator: Pro festo natale
felicis nostri imperii die donabimus vobis in buccam [seu in singu-
la* buccas] quinos nummos et singulas Litras argenti. Acclaroabant
oinncs Chrislianum Imperator em Deus conserved Haec sunt com-
:

munia vota orbis teiTarum t et multa id genus alia. Imperator:


Deus vobiscum. Cetera tleinccps fiebant eodem rituj, qui supra in
Anastasii iuauguratione cxpositus fuiU

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. I. $4. 43
KEO.
I4yay6(»cv<ti£ Aiovxoe tod fttxooti.

*Avayxatov ivofttoafitv (fatty, ontog xai flaoiXivg $no


fluotXimg yt'vexat. bii xov xijg foiag xotwv Xfacyg A4ovtogUt.i68. a
5Ada>v 6 fttxqog xataag wv iyivexo paotXtvg. ovviptj ydo
voorjoatAiovxa xov xijg Mag
Xfecog , xov at rov &elbv, xijv
intddvaxoy vooov, xai naQtxX^drj mart notrjoat toy xa/oaoah
paotXia . xij ovv tiqo foxanbxs KaXavdmv AtxtfipQtav Sv

vnaxta Aiovxog xov fitxoov, fxuyi'oxQov ovxog Evaspi ov, ovv*


i orjXfhv h xiji innixu) 6 tiijfiog xai ol notoflevxat' (noXXoi ydq
Ztvxov ovxeg ivxav&a, xai ix dtafpoqmv i%hwv) xai ot oxga-
xtmxat ndvxcg ftexd x<5v otyvmv iv xtji oxdftaxt, xai ixqa^ov7
6 fthv dijuog 'EXXijvtoxi, nooxQinovxsg xbv flaotXda dvtX&stv9
oi d% oxgaxtwxat 'Pmjiaioxi* xai avtjXfov 6 flaoiXtvg, &tj-

iSQtyevoftsvog vno xijg ovyxXijxov. 6 6*k xatoao eoa> qv iv xtji

XQixXivw, evda jovg ovyxXrjxixovg Ssytxai, xai 6 dgyienioxonog G


xijg noXtwg *Axdxtog ovv avxw , xai soxrj 6 fiaotXtvg i/nnpog
xijg oeXXqg, xai ovxmg qo^axo noooqjcovtFv xotg oxgaxicoxatg
xai xw tiijfiifp, xai exgalov ndvxcg* „7taQuxaXov(tev 9 ha xa-
lo&sodijgr" xai rjondoaxo rov d/jfiov, xai ixd&toev, xai sxoa&v
6 Stjpog to „avyovox$>" xai ndXtv noXXai qjavai iytvovxo no-

CAP. 94.
Inauguratio Leonit lunioris.

lam idcamna, quomodo Imperator ab Iroperatore crcetar. Nam


ct hoc necessariura dicta putamus. Leo magnus ergo (hie cxcmplo
sit) morbo decumbens eo, qui ultimus ipsi contigit, nepotem e filia
suum Lconem iuniorem, turn Cacsarcm hortatu proccrum in Impc-
,

ratorem provchebat Quod sic pcractum. Die XV. Cal. Deccmbrcs,


Co*. Leone Iuniorc , Magistro Eusebio, conveniebant in circo popu-
lus et legati , qui turn haud pauci variarura gentium adcrant ct mi- ;

ll tec omues omniumque ordinum cum signis in stamatc , et clatna-


bant, populus quidem Graece, rogantes Imperatorem , velit ad se in
circura ascenderc, militcs autcm Latine. Ascendebat igitur Impera-
tor deductus a scnatu. Caesar aulem intus manebat in illo tricli-
nio, in quo Imperator senatores excipere solct, unaqne ipsi aderat
Acacius, archiepiscopus Urbis. Imperator, ut in hippicum venerat,
consistcbat coram sella seu throno, et sic stans incipiebat ad mili-
tes et populum pcrorarcjsed exclamabant omncs: Jugusle, rogamus
velit consider*. Gratias propterea populo agebat beni^na salutationc,
et desidebat, et populus clamabat: August* 0 vocibusque frcqucnti-
bus ipsi tendebat persuaderc, ut Imperatorem coronaret. Multis ri-

ized by Google
43 a constant™ porphyrogeniti
gaxaXovvxtov avtta orbf/cu tw fiaaiUa , xai SiaXaXiai ?roA-
Xai neni xovrov, vnoa/o^ivov arrow tovto noteiv. ttxa 6-
KQa^ov ware ror fidytar^ov niftrpai xai narQixt'ovg xai dya-
yttv tov xatouQct . xai snirQixjjev r$ fiayiaTQi*) xai xujtv
D TiaTQixioig dntX&Biv xai dyayitv avrov. xai t'ieX&ovzeg ijya-S
yov rov xuiauQtty xai eorqouv sig %d dQiarsod tov fiaaik£a>g9
xai tov inioxonov ovv avx(jj t xai sot/] tig to $b'%iov fiioog
tov ftaoiXitog 6 im'axonog, xai ev/jv sno/tjasv, xai vjuj/tjaav
ndvrcg to „afiqv." xai o noainoaixog inedcoxev rw ^aav-
Xtt ori<pavov , xai inixefrtjxsv sig tijv xtopaXtjv tov xa/aaoog io
„evTvymgf evrv/wg, evTV/tog," xai dvexcootjoev 6 im'oxojiog*
xai ixu&ioev 6 fiaaiXsvg At gov. xai 6 fjuxqog Aia>v qanu-
oaxo xov dijfiov, xai exqu^av nuvxsg „avyovox$" xai xox*
yX&tv 6 cnuQzog xijg noXeoog e'|aQioregcov xai q ovyxXqxog,
Ms. i68.bx«i ngoaijyayov avxo} podioXov (qxoi axi(puvov) XQ^oovv xa-i5

Ed.L.a5i*« xo s&og, xai SuXdXijoev 6 paotXsvg dnotisyoftevog xovg


OTQaxidxag, xai vnioxtxo kxdoxy diSovai xaxu xo e'Sog nqog
n£vx€ vofiiafiaxa xai Xixoav aQyvgov vnsQ avyovoxiaxov.

KE0. Se
*uivay6Q(v0n rov ttiafpeoTatov j uuv t
oVffTrtfrov 'lovonvutvofi. 20
>
'O xrjg dttag Xtj&ag IovaxVvog xov evas^iaxaxov qpcSv

8- i5n>ix tl ffa f coni - R.» tinqxouoav cod. u. Ante etirvxios la-


cunam esse statuit R.

cissim intcrcedentibus , sacris scrmonibus promittebat tandem Impe-


rator, id se facturum. Clamabant igitur, vclit missis magistro aliis-
quc aliquot patriciis Cacsarcm arccssere. Quo imperato, magistcr ct de-
lecti adduccbant Cacsarcm , cumque ad sinistram
patricii abibaut, ct
Imperatoris collocabant. Scd episcopus, qucm una cum Cacsare
adducebant , consistcbat ad Imperatoris dcxtram , ct facicbat prcces
et pia vota: quibus fiuitis, ouincs: Amen succincbant. Quo facto
praepositus Impcratori coronam porrigebat , quam Lie stans Cacsa-
ris in caput imponcbat, acclauiaus tcr Feltciter. Abibat turn epi-
:

scopus, et considebat Impcrator Leo maguus \ minor autem Leo sa-


lulabat gestu populum j ad quod omucs exclamabant : August e. Tunc
venicbant praefectus Urbis ct scnatus a sinistra parte, ct nJTcrcbant ipsi
modiolum scu coronam auream, tit mos est , et alloquebatur Impcra-
tor militcs, licentiaus ipsis ct abcumli veniam dans, simul promit-
' tens viritim pro more consueto quinos uummos ct litras argenli sin-
gulas nomine augustiacorum.

CAP. 9 5.
Inauguratio piissimi Domini nostri Iustiniani.
Pari modo Divus Iustinus , et ipse quoquc gravi morbo decuin-

Digitized by Google
de cefEimon. aulae BYZANT. I. 96. 433
Stanorrfv *Iovarivtavhv inottjaev h fisydXa) TQixMvq. xai
avxog yuQ iv voa(f) fisydXtj xarixeiro, xai nagsxaXetro ano
r/jg ovyxXqtov tig to noitjoai avrov (iaoiXia. ovv tstuqttj b
tfj

rov AnqiXtov ptjvog ivo*. e', fxayiorgov ovrog Tariavov ,


SixeXsvasv oiXivrtov xai xopidvrov xai rag o%oXag xai rd
orQarevfiara navra nuQayevio&ai iv 6*iX<paxi, xai na-
QtyiveTO 6 iniaxonog, xai evxyv inoiijoev, xai earsyjev av-
rov, xai navra xard to ofioiov <JXW a fyiv**o 9 ov ftivroi iv
r<£ inmxiji ava>, dXXd iv r$ MXyaxu

io KEO.
'Upayoqtvaig Mxtjtptoou paaUitoe rov ytyov6tos doptattxov ruv 0
CxoXtov Tijff 'Ayuxolijs , rov tpiXoxolaxov xai dydquordtov.
c
TsX$vrqaavrOg Pafiavov paaiXiwg rov vtoty vlov Kan*
mavrivov rov pitydXov xai nOQyvQoyewjjrov pa<jiXda>g 'Pco-
i5patav rov Maxtdovog, fig fnijva Mdynov is, Ivd. g, erovg
pjoa, rfj Teoaaoaxoarjj rtav vrjareiav, xariXsinsv rrjv <av-
tov paoiXtiav BaaiXsto) xai Koovoravrivtfi , rovg vrjntovg vl-
ovg avrov xai rrjv idiav yafierqv xai 4 avyovorav GeoyavcS
fiaaiXsvtiv rtjg 'Pcopaiav dgx>jg* xareXsmsv it xai rov na-
lOQaxoifiaSfievov 'I(oo?jq) oixovopovvra rd rov xoivov nQayfiazct.

bens , hortatu senatorum Imperatorem faciebat in magoo triclinio


piissiniom nostrum Domiuum lustinianum ; quod quomodo peractunt
sit breviter dicetur. Quarto Aprilis die, indictidne quinta, magistro
Tatiano, impcrabat Dominua ailentiuni et comentum aeu conventum
et ut acholac palatinac ordinesque militarea orones in delpbacem
coircnt* Aderat episcopal et preces faciebat, et coronabat ipsum
[Iuatinus] , et fiebant omnia codem modo , quo paulo ante dixi-
mus, ea sola cum differentia, quod ibi res in circo sursum, bic in
delpbace peracU fuit

CAP. 96.
Inauguratio Nicephori Phocae, Christum amantit et fortiuimi
Imperatori$, anlea domtttici scholarum Orientis.

Imperator Romanus Iunior , filius Constanlini Magni et Porphj-


rogenneti , tmperatoris Romanoriim Macedonia vel c Macedonibu*
Oriundi, vita defunctus nienaia Martii die i5, ihd. 6, anno mun-
di G47 1 , quadragesima magni ieiunii , rcliuquebat regui sui he-
rcdes parvulorum par filiortim , Basilium et Constantinuin , auaroque
uxorem et Augustam, Thcophanonem, tutricem imperii Romani, ap-*
poaito rernm publicarum administratore paracocniomeno losepuo.

Conttantinus Porphyr. Vol, I. »8

Digitized by Google
434 CONSTANTS PORPnYROGENTTI
D ixQurrjoev <te y r<5v Qfj&ivrwv ngoatanoiv i^ovata uno ntvjt-
xaidexuxrjv firjvog Maoriov ivo*. g fie/Qi Avyovarov nsvre-
xatdexdrrjg , ivb*. rrjg avrtjg, 'lovXiov $e ftijvog Servian, ivb*.

ofxotwg, dvtjyoQsvd't] iv rotg rJjg dvaroXijg ftigeaiv 6 svae^ijg


xai a>tXo/Qiorog (iaatXevg rfx<ov Ntxqrpooog nagd rov
t
idi'ovS
'
argaronidov [ICtoiXevg Ptafxatwv, iv JCaioao/cc ydo rfj vvv
rrjg Kannafioxcov inaoy/ag iv tw xdftn(0 , iiayiarqov avxov
ovrog xai do^ieaxi'xov rdiv oyoXwv , avvay&ivxeg ndvreg oi
Ed. L.a5a arQarrtfoi xai rd rdyfiara, aviffbosvaav avrov paaiXda. rov
a
Ma. 1 69. a (Jf fxrj ^ovXofiivov , dXXd nqog rov noXepov rav IaftaqXtxaiv 10
intontvdovrog xai tov Xabv eig rovro nQOTQtnofiivov , avxoi
fidXXov amvauvreg fiia xai ftrj flovXofievov ix rijg xivxrjg t»-

xfjoiaavrtg dvrjyooevoav avrov flaoiXiu, oi jU/Jv d*e iqpoQeatv


crista ij aXXqv nvd fiaoiXeiov io&tjra , d povov rd v-
nodfj/nuza ivaXXd^ag Qoiota, tjxoi xoxxiva. uxovaxov de ye-i5
yovog xovxo iv rfj noXet, hagdyd-fj 6 naoaxoi/ntouevog */o>-

OT}(p, xai dvrat'ooDV iqpilovti'xei , xai nageaxevd^exo avrma-


B Qard'£ao&ai x(j> uvaxxi . 6 6i ye fiaaiXevg NixtjtpOQog yodfi-
fiaaiv qfiiyotg yowfuvog ngog avxbv , i'^ine/unsv , rqv avrijv
do§av avT(ji Hytiv vmayvovfitvog xai ri/itdg nXu'ovg. xai rtji 20
ovyxXtjxov ru) dfioi'fp TQonu) itiqXonoisi. 6 dk noXXdxig rotg

Ho rum a dicta die decima quiola Marti i indicfionis


potcstas valuit
soxtae usque ad diem dec imam quint am Augusti eiusdem indictio-
iiis. Sccunda vero lulii die iudictiouis eiusdem nuncupabatur in
partibus Oricntis Imperalor Romanorum ab excrcitu suo pius et
Christ! amans Domiuus uostor Niccphorus. Apud Cacsarcani nerope,
quae nunc Cappadocum pracfecturac accensetur, congregati in |ur-
bis j
campo duces ordincsqtic militarcs omnes nuncupabant ipsum
Imperatorem , turn tcinporis magistri et domestic! scholarum dignila-
te conspicuum. Repudiabat quid cm oblatos honores, ut cui bellum
cum Israaelitis curae magis et cordi esset; in quod ipse promts in-
cumbens suos etiara acritcr instigabat. Mi autera co magis insta-
bant, raptumque vi et invitnm c tcntorio levatum scuto, Impera- ,

torem proclamabant. Nequc tamen turn quidem aut coronam aut


alium impcrialcm ornatum assumcbat coutentus coccineoruro calce- ,

orum usu. Eius rei fama ut in Urbem pervenit, vehementer Iose-


Sbum accubitorera term it et ad magnos edendos tumultus impulit
'pponcbat enim se Domino [Niccplioro] ex contcntionc et ambitio-
ne , eiquc profligando et arcendo se comparabat. Neqnc proficiebat
Niccphorus Imp., blandas littrras ad ipsum exarans et mittens, qui-
bus pollicebatur vcllc ipsi dignitatem suam conservarc sartam et
,

tectam et phiribus quoquc honoribus ipsum cumularc. (Senatui in


caudem sentenliam pcrscribebat dc nova sua forluna signilicans.)
,

Ioscphus aulcm qnamvis sacpius iisdejn insinualionibus admonitus

Digitized by Google
DE CERIMON. AUL&E BYZANT. I. 96. 435
TOiOVTOtg ivofjfiai&eig, ovx yvda/ejo, xai 8/j evQtov rtvag tcov
uno Ttjg ovyxXijrov avvaytovi^Oftivovg avroj, dvraiotiv iyiXo-
vuxu nqog tov avyovorov. %f\v ts noXtv xut ao y alio due vog
xai rag nograg dvaxnaag xai ngog to noXt'uvfta oxXrjgtoq
Syegdfjttvog, dva9ipan xa&vntfiaXs tov uvaxra. ov xovto 8b
fiovov,dXXu ys xai fivarixojg (/jtoi xgv<pt'tog) rovg ovyysvttg
rov uvaxxog Nixtjopogov, tov ts nariga xai tov d8sX<pov , d- Q
nofiftarcSaai efiovXsro. onto yvovxeg <pvyd8eg w/pvxo t 6 fihv
naxr Q Bug dag xai ftuytOTgog iv Trj fteyaXij ixxXqata, 6 8e
(

toys fiuyiorgog Aiatv xai ddekyog tov avuxrog eig to i^iteSiTOv,


tov argaxov ijSt] qp&uoovTog iv rfj XgvoonoXei. to 8s nXrj&og tov
Xaov %ijX(p &u(t) Toatfrev ngooeggvet Tfj ixxXtjaia q>vXu$ai tov
ftdytargov dXwprpov Tijg tojv ivuvuwv impovXijg. noXXdxig ydq
int/ti'orfaav oje naxgixiog Mag t ay 6 g 6 "Ana^ipag xai 6 Tog-
i5vtxt]g NixoXaog xai 6 ano arguTfjycov Iiaayakiog i'^ewaai avzoy
rijg ixxXfjatag Trj pta* 6 8b Xaog ustu oi&iopwv xai v^kovd
xovTOvg xaxovg xaxdSg 6$6paXov. xvgiuxijg 8e ovorjg & tov Av-
yovorov firjvog rfj too&Lvjj toga, Xsyopivov tov fatov evayysXiov
Tfjg ctyi'ag uvumuaecog tioedv 6 nagaxoifHopevog *la>orj<p iv tfj
^oixxXriaiay xai avtX&a\v iv Tfji nuTgiagya'ro, ngoasintov Tiva to)
nargidgyy *a i xXijgoj , xutsXScov avdtg ngoaijneiXriaa

non Umcn auscultabat; sed repcrtis aliquot viris scnatoriis , parti


suae faventibus operamque strenuam navautibus, adversarium Nice-
hori palam se declarabat studebatque conatus cius eyertere. Ur-
era commuuiebat et claudebat, porta* com pi u res structuris opple-
bat, saevum ct impotcntem se crga magistratum urbanum gerebat,
ct Dorainnm Niccphorum anathcmati aubiiciebat. Ncquc sullicie-
bat hoc ipsi , sed et clam studebat Domini ncccssarios patrcra et ,

fratrem , exoculare seu excoccare vel tollercj. Quo illi compcrto


[

auflfugiebant ; et pater quidem Domini, idcmquc magistcr, Bardas,


in magnam ecclesiam, frater autcm Domini, et is quoquc magistcr,
Leo, in cxpeditum sen castra ; quippe copiac, cx Oriente ad Urbcm
accedcntes, iam ad Chrysopolin pcrvciicrant. Vcrum populi multi-
tudo, divino acta ct stimulata zclo , torrcntis instar afflucbat ad ec-
clesiam, magistrum a noxa et insidiis advcrsarioruin indemncm con-
servarc studens; et quolics patricius Marianus, Apambas coguomina-
tus , et Nicolaus Tornicius et exstrategus Paschalius cum vi e tem-
plo extrahere niterentur, (tentabant autcm saepius,) magno impctu
ingesta extrudebat eos, onustosque conviciis atquc contumeliis et
malos pro merito male mulcatos depellebat Die rcro dominica
nona mensis Augusti, bora matutina, quum praelegerctur divinum
sanctae resurrect ionis evangelium, pcuetrabat se accubitor loseph
in ecclesiam , ascendebat in patriavcheum teu palatium patriarchac

itized by LiOOgle
436 C0NST3ANTINI PORPHYROGEXITI

M5.169 bnoXXa t$ o^Xijj xai rov fiid Xipov duvarov, xai innevaag xai
Ed.L.a53(fc«Jl3wv Sta rov piXt'ov rotg dgronoiotg naQijyyetXtv , agrovg
pyre noutv ,
ft^re eig dyogdv nooTi&so&ai. uveXdwv fie iv T<j7
?
nakmfy xai rovg nalfiag 'Papavov rov paotXicog fxed eavrov
Xaftcov, fiid rcSv uvea fiiaf}anxmv xarrjX&ev iv rij ixxXrjoia togaS

dgiorov, fiirj ovxog rov Xaov iv rij ixxXyat'a, xai nagaxaXiaag


rov fitdyiorgov qgev xijg ixxXijaiag, xai dniareiXev £v rtj) ot-
xrp avrov . rov fie Xaov to fieiXtvov iX&ovrog sv rjj ixxXtj-
01a xai rov fidyiargov pi} evgovrcov, ragayjhvreg, fiuXXov fie
fiuvsvreg,' dn'/aoig <p<avatg ngog rov nargiuQ/qv xai to iega-io
Tffov i/w Q(3vro, (og on nao* avrtov nooefiof})], xai X&uoai i-
BnsyjiQOW rovg rov xXrjgov . 0 fie nargidgxyg ififjXonottjaev

tov ftuyiaTQOVj iXfotv iv rfj ixxXtjrjt'a xai eigtjvevaai rov Xa-


ov. 6 fib ifitjXonot'/jaev rovro rov nagaxoipoipevov • o fie

ovx inirgeif/ev rovro. yvovg fib rovro 6 Xaog, tyXft) , aSg ei-\$
ncopev, Shut) fpSQO/usvoi, 01 fibv ngog rov oixov tov navtvffij-
fiov fiayi'tJTQOv dm'eoav q>vXa%ui rovrov uvenipovXevrov 01

fie nXetovg iv rjj exxXqat'a ivanofieivavre , nuvxa ra iv rfj

ixxXija/a ix $vXtov axevrj onXa ygtjadtisvoi ,


6$tjX(fov rijg ix-
xXrjoiag, xui zotg avratgovaiv ngoa^uXXovre ,
nagarerayfii-io
voig ovtjiv iv onXoig Muxtfiooiv xai aiyjiaXtaxoig rcov *Ayd-
t

colloqucbatur ibi cum ipso ct clericis, desccndcbat rursus , mnlta-


quc dira iutcrminabatur populo [apud ecclcsiam stanti , si pergeret
Hanlam tueri ,] ct inter alia annonae interccptionom cxitialcmque
famcm. Extra tcnipli arabitutn inscenso equo, abibat, miliuraque
scu niilliarium traiiciens , ubi forum erat pistorium , interdicebat
pistoribus omni paniHcio ct cxpositione' vcndcudi panis Dcin re-
grcssus in palatium assumtisque secum Hit is Romani Iropcr., dc-
,

sccndcbat per superiora diabatica sen portions in crclcsiam circa


meridiem, tempore, quo prandetur , adeoque nemo intus cratj hor-
tationibusquc ct promissis pcllectum extrahebat ex erclcsia magi-
strum atquc in suam [magistri] dorauiu reuiittcbat. Populus ita-
,

que vespcrc ad ccclcsiam rcdiens ct magistrum non inveniens, «x-


stcrnati aut potius pcrciti furore, probrosis verbis lacessebant pa-
triarcham et ordinem omnem sacerdotalcm , ut qui suppliccm suam
prodidcrint, et iara institucbant clcricorura aliquos saxis iropeterc.
Patriarcha igitur significabat magistro , venicnduin ipsi esse in cccle*
siam~ populumquc sua praesentia placandum. Magister eius rei no-
titiam accubitori dabat veniara rogans. Ille vero non sinebat earn
abire. Quo cognito, populus divino, ut modo dicebaraus, zelo ab-
latus, pars ad aedes laudatissimi magistri abibant , a noxia ct insi-
diis cum tuituri; plurirai autcm , corrcptis , quotquot in ecclcsia re-
pericbant , lignamcntis et in armorum usum conrersis , invadebant
adversam partem , quae armata in acie adstabat , Maccdones capU'

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 96. 437
qtov xai xotg QrjfcToiv noootonoig ,
MuQwviji xai Xotnotg,
TQiifjuvxsg qpvyddag inottjcav r^y y/'x^v uQu/utpoi 7io>U C
, xui
iov^ rov xoivov Xaov xai axqaxov dnixxeivav. xaxiaxostyav
6k xovg otxovg x<Bv naouxaxxojiuvcov tw uvuxxi pi/Dig fitfti-
5yot/£, xa avxmv ndvxa diuondaavxtg xai xdg nooxug dvoi-
%uvxsg, xm (povouro) kvto&ivxeg, xto (iuoiXtZ xaxtfiqvvouv
ontvaui iv xjj nolsi. xjj avxjj ds vvxxi , dtxdxr\ xov Av-
yovaxov firjvog, yojiqdeig 0 nuoaxot/uco^evog Itooqtp xov
Xaov , wg ngog avxov dnepyofitvov eig xbv oixov avxov ,

loyvyav xtjv fitav , tig xi)V ixxXqoiav eioijXfov. xui 0 Xabg\>


xd avxov navxa dgndaavxsgt xov otxov avxov xui^da'yt- Ms.170. a
cuv , 7zoAAWc t£ uXXovg xojv avyxjL//xot» dvaixtovg ai-
yj.iuX<orsvauvxtg , uyndouvxtg navxa xai xovg
xd avxtov
oi'xovg avroov xuxaaxdxpavxtg • xoioiv ydo Tjfiiguig tov-
1 5xo inofovv 6 Xaog fiavivxtg. ol ovv svvovoxuxoi tcuv «o-
yovxcov xov fxdyiaxoov xai naxiga xov uvaxtog Nixtjfpoyov
iv iw 7iaXai/w av^'yayov, xat ftivttv ixuas inot'qouv fAt/Q*
xrjg iXtvottog xov (luoiXicog* xjj dh Ssvxiga jjpiQa xfjg xov
nodypuxog xsXtxqg eioijX&tv xui 6 fxdyioxgog Aiwv ix xov
zoy ooouTOv iv xjj noXei . xjj 6e nsvxexatdexdxj] xov Avyov-Ed. L. %S\

axov ftrjvog idqXono/qaev 6 §uaiXti>g xov nuyaxot/ucojusyoy Zfa-


GtXeiov xai xbv nqainoaixov Utodvvrjv, wore i'&X&iCv fitd* wv
vosque Agarenos et eorum duces, paulo ante dictos, Mariauum et
rcliquos iisque victis et fugatis
, multus taiu dc plcbc
, quam mili- ,

tum quoquc, trucidabaut; domos corum, qui Doiuiuo advcrsabanlur,


cx ipsis fundamcntis rcvetlcbant; supcllcctilem corum ct opes onirics
discerpebant atqun ditfercbant, ciTractisquc Urbis portis, irroebant ia
fossalum ct siguificabant JmpcraLori, opus esse eeleri iu Urbcm ad-
ventu. Proximo sccuta noctc , quae decimum Augusti diem praccedc-
bat, timore plenus paracocmomcnus Iuscpbus, ut vidit populum ia
•e quoquc acdesquc suas irrucre, deciiuaus vim ct iuiuriaui, recipie—
bat se in ccclcsiam. Populus iutcrca post dircptas cius. facullalcf
orancs domum solo acquabat; multos ordiuis scuatorii iunoccutcs ia
incula rapicbat , diftcrcbat eorum facultates orancs, acdesquc deii-
ciebaL Per Iriduum coutiuuabat iu bis rabiosa plcbs. Optimc igitur
erga rem publtcam animati proceres niagistruin cuudcinquc palrcin
Domini Nicepbori duccbant in palatium ibique mauerc iubebant
,

usque ad Iropcratoris fllii adventum, Altcro aulcm die a fiuitis ct


sopitis hisce turaultibus [id est die decirao quarto Augusti], intra-
bat magistcr Leo e fossato in Urbcm. Die decimo quinto tandem
Augusti meusis iropcrabat per litteras Iropcralor accubilori Basilio et
pracposito Ioauni, ut cum illis proccribus, quos ipse nominatim in
litteris desiguabat iu palatium Hicriac cgrcdcrcntur
, ibique sibi ,

occurrercnt. Id quod iuasi etiam feceruut Die ucrapc dc«mo sexto

Digitized by Google
>

438 C0NSTANT1M PORPH YK OGENITI


avrotg eyQaxpev doyovxcov iv roig 'Ieotfag naXaxtoig xai v-
navrrjoai avxm* onto xai inot'qoav • xai rfj inavqtoy, Ig-
xaidsxaxji rov avxov Avyovoxov firjvog , tW. cf, yfidoa xv-
Qiaxfj ngaft ipifiug tig to fiaotXixby tigoftovioy nQoadfiaXev iv
rfj ZQvajj nOQxrj. xaxtt nQoavn^vxtjotv avxq ndaa $
Xtg, fiucQOi re xai fitydXoi, fisxd Xafindtimv xai dvpuapzdxcov.
xaxeXdmy 6h dno rov d))6fiopog xai Innevaag 6*ifjXdey Sid
rov e£a> naoareiyjov, xai Sid rtjg nXaxmfjg oxgatpeig eiorjX-
Xxfcv eig rijv fiovtjy xtav 'Apoapiixcoy rrjv Xeyopievrjv uyeuoo-
noifjrov rtjg Qeoxoxov, xai dioay roixtjv (iaXtov oxaoapidyy toy 10
xaoxcootov xai xaftflaXixevoag ,
tjX&sv eig rrjv fteydXijv %QV-
orjv nogxav, xai axag eqpinnog iv rfj avxjj nogxrj, evdov xmv
tivo jutQcSy rov dr^xov laxafidvatv, evqpnpuad'q ovxtog* ,,xaXwg
TjXfhg, NixjjtpoQS, avxoxgdxcoQ 'Pojpiatav xaXojg TjX&eg, Ni-
xrjyoos, ava\ fjteyiore 'Pto/uatatv* xaXag yX&eg, Ntxrjipope, oi5
rooncoodfisvog (pdXayyag noXefttov xaXoog qX&sg, NixtjtpoQS,
b nOQ&qaag noXug iyavxtw xaXcSg ijX&eg, dr$Qiwxaxe w-
xqxd, detoiflaaxe • xaXcog yXfag, St,' oh* vntxdynoav eSvtj.

did aov ^la/uarjX jjxrrjfoig xaxenxufy • did aov xd oxrjnxQa


C'Ptotiafav xoaxvvovxai* evxeive ovv xai xaxevodov xai /Sa-20
Mi.i;o. ba/Ati'f. yXiqoev b Qeog xbv Xabv avxov, dvao*ei£ag ah, Ni-
xqrpoQe, ftuaiXea avxoxgdxoga 'Papiaiayy. evqpgaiyov roiwv9

Augusti , indictionc sexta, die, quae turn erat dominica, inscensa


mane facto in impcrialem droraoncm vcl liburnicam , applicabat Im-
pcrator ad portam auream; ubi ipsi tota urbs, scnesque iuvenesque,
cum lantpadibus ct suftimcntis occurrebanU Relicto dromone et equo
conscenso, transibat per externum vcl suburbanum parateichium aeu
pomocrium; indeque convcrsus, per placoten seu viam magnis tabu-
lis saxeis stratam intrabat in monasterium Abraroitarum , quod vulgo
Acheiropoectos [seu imago raanibus non facta] Deiparae appellatur.
Hora tertia indutus scaramangium castoreum ibat in equo ad magnam
portam an ream , ibique subsistens in equo nonnihil, excipiebalor ab
ambabus factionibus intra portam stantibus faustis his acclamationibus:
Bene veneris, Nicephore, Imperator Romanorum. Bene veneris, Ni-
cephore, Domine maxime Romanorum. Bene veneris, Nicephore
mult a rum hostilium cohoriium victor et fugator. Bene veneris, Ni-
cephore, eversor urbium inimicarum. Bene veneris, fortissime vi-
ctory semper Juguste. Bene veneris, per quern subacti sunt alieni-
eenae. Per te superatus Ismael \id est nomen omne Saracenicum )
humi procubuit. Per te sceptra Bomanorum robur et firmamentum
Gccipiunt. Macriter itaque et strenue prospereque perage res et
administra imperium. Miserius fuit Deus populi sui in eo, quod
te, Nicephore, Romanorum summa cum potestate Imperatorem con-
stitute Laetare itaque tu, urbs Romanorum. Suscipe Nicephorum

Digitized by Google
DE CERJMON. AULAE BYZAKT. I. 96
noXtg ij tfiv 'PoDficu'wv. vnoSt^at tov S-tbartitrov Nixtjyo-
s gov. rjXfrsv yaQ ovrcog Xdptncov Ttjv vqptjXtov ndaav." tifr*

ovttog tioijX&s xqv nograv, ntQinaroiV eqjtnjiog tijv fiiarjv jli£-

Xqi tov (pOQOVy xaxtt xaTtX&tav ix tov Xnnov tiaijXdtv sv tij


5&xxX?]Ot'a Ttjg navaytag Qbotoxov ev tm (pogro , xai Xa($d>v
(parXi'a inoitjotv ngoaxvviyoiVy xai irpogtatv to dtfl/jTijaiov xai
xafinayia xai xaptnoTOvjia . xai dno tov (pooov nt^onogwv
tloijX&tv tig Tqv dyt'uv Zocpi'uv jutTa XiTtjg xai tov upuov
otuvqov , xai ardg tig to toqoXoyiov tvtpqpita&f] nagd twvt)
to<$vo pttgoly ovTag' „Ntxrj<p6Qoy-(laoiXia to nquypia to <fy-
fioatov ahtt. Ntxfjqpogov ol vofioi ixo^syovtai. NtxrjqooQOV to
naXdrtov ixtiiytTaf avxai tvyai tov naXartov avrai iv-
Tiv£ttg tov axQaxontSov • avxai tvyai Ttjg avyxXijxov* av-
xai tvyai tov Xaov* NtxrjtpoQOV 6 xoa/nog dvafitvtf Ntxrj-
i5<poQoy 6 OTQaTog txdtytTaf to xotvbv xaXbv Ntx/jtpvgoy ix-
dsysTai* to xoivov dyadvv, Nixqtpoyog, paatXtvatf dad"
xovaov, 6 Qtog, as nagaxaXovpttv indxovaov 6 Qebg, Nt-
xf](p6Q<o £o>jj. av tvaefitjg, av oeftuoxog*
Nixt]<p6gs avyovart,
6 Qeog at iS&xtv, 6 Qecg at qpvXd^tf tov Xgiaroy *7*/?o'-Ed.L. a55
lofuvog dti vtxag- noXXovg yqovovg Nixrjqqgog (iaaiXtvoti*
Xgiariavbv fiaatXttov 6 Otog ntQiqjQOvgqott." pitTu xavra

3. Xoij ytvcloxfsy, or* jyv (sloijv tteyuXtjy ndoxety


tlaql&iy.

a Deo coronatum. Advenit enirn, ut r ever a collustrans suo splen-


dore totum soli suppositum terrarum orbem. His rccilatis, intrabat
in Urbera per portara , decurrcbat equcs mediara, pi a team sic di-
ctam , usque ad forum, ubi dclapsus ctjuo ingrcdicbatur in ecclc-
siam sanclissimac Deigenitricis iu foro, sumthque ccreis, perficiebat
adoralionem inducbat dibetesium
, campagia et campotoba seu ti-
,

bialia campestria. £ foro proccdebat pedes ad sanctae Sophiac ae-


des in proccsaionc solcnnc cum sancta crucc, et suhsistens in ho- «•

rologio audiebat faiistas hasce anibarum factiouum acclamationes


Nicephorum Imptratorem res publica Jl a git at. Nicrpkorum leges
exspectant. Nicephorum palatium exspectat id est comitatus paltv-
\

tinus]. Haec sunt vota palatii. Hat sunt preces et obtcstationes


exercitus. Haec sunt vota senatus. Haec sunt vota populi. Nice-
phorum orbis terrarum exspectat. Nicephorum exercitus exspectat.
Commune decus Nicephorum exspectat. Nicepborus , commune bo-
num, imperet. Ex audi, o Deus , terogamus; exaudi, o Deus. Con-
tingat vita Nicephoro. Nicephore Auguste , tu es pius , tit cs Ju- .
fiitstus et venerabilis. Pius te dedit, Deus te custodies Christum
colens semper vinces. Multos annos Nicephorus imperet. Christia-
num imperium tueatur Deus. Post haec peracta ingressus per horacam
jtylcu seu portam speciosam [S. Sophiac pula] in mctatorium, as-

Digitized by Google
44° C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
eloeXSwv evdov xfjg cogatag nvXtjg tig to fiTjxaxcogiov tjXXagsp

to xfyx^dxiov, xai tiorjX&tv iv xo) vdg&qxi, xai tig rag fiaai~


X ix pig fttydXag nvXag Xaftwv tpaxXia naga xov nQainoatxov
inotrjatv ugoaxvv^oiv , xai dnoaxtnao&tig tiaoitvusv pLtxd
rov naxqidgyov did fiiaov xov vaov xai Sid rijg Se^idg xovS
a/ufioovog xai xrt g omXaiag iXdwv tig xd ayia Svgia , xaxtt
Xufiwv <paxXta nagd xov ngainomxov ,
inotrjatv nqoaxvvrjotVy
xai axgatpeig dfia xov naxgtdgyov dvijXdtv and xtov fjujroo-
o&tv xov (jrj/uaTog tig xov a/uftwva , xai nottjaag xr)v tvyijv
6 naxgtdgytjg ini rijg yXaftvSog xai intdovg xotg xov xov-ie
B povxXtiov, ividvoav avxqv xto flaoiXti* 6>o*'a>£***

KEO. ^.
*Eni TiQOuytoyjj 7tqo£<Jqov rlje dn&Otjs GvyxXjrov.

Ms. a H xov
C
ngoiSgov xijg ovyxXijxov a%i'a xbb*e fa afetor tysi*
Sigodtvov yixmva xai yQvoo&trov xai £(6vqv 6tdXt&ov dXovg-t$
ytj, /Xa/nvda iidXtvxov ntgtogvtvpiivtjv ix fiiaygvoo&exojv xai
xutJXicov dvo ygvaondaxtov xai xtaaoqpvXXcov [iixq&v, nagd
xov paotXdcog Sidovxai iv xto ygvaoxgtxXt'vto xto xifitoftivtti,

$ xai Xaflcav nt'nxti xai xaxaond&xai xovg fiaaiXtxovg no-


Cdag xai xd yovaxa, xai dviaxdjutvog dnigytxai iv xto vatfoo
rov dytov Qtob*togov iv avroj x(ji ygvooxQixXCvo) , xai Mvt-
11. Deest h. I. codici unnm folium.

•umtoquc ingrediebatur narthecem; et in magna regia


ibi tzitzacio
,

porta a praeposito porrectis , adorationem


flumtis tacdis aut cercis
perficiebat, depositaquc infula, introibat in naum [seu navim cccle-
siac], comitante patriarcha, pergcnsque per eum medium dextram-
quc ambonis et soleac partem, ut venit ad sacras fores [ cancellorum
et bematis ] faciebat cum cereis a praeposito traditis adorationem
inde retro conversus ab aditu bematis adsceudebat una cum pa-
triarcha in ambonem; ubi qunm patriarcha benedictionem super
chlamyde teu paludamento imperial! dixisset, tradebat earn cubi-

culariis; qui porro earn Imperatori iuduebant Similiter • •

CAP. 97.
De promotione prohedri seu praesidis universi senaius.
Prohedri sen praesidis dignitas hoc habet brabeum seu virlutis
praemium et honoris insiguc: tuuicam roscam aureis taeniis se-
' ptam, ct zonara gcmmataiu purpuream, et chlamydcm albam circa
oras taenia a urea ct tabliis duobus atiro obsitis orualam ct fi-
Siris minutis hcdcrac folia imitantilms rcspcrsam. Ab linpcratorc
aec dantur in aurco triclinio rcccus houorato j qui ca naqtus humi
procidit , et Domini pedes genuaquc dcosculatur j inde rcaurgit , et

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 97. 44
rat ravra nagd rov , naoovxog xai rov
rrjg xaraardascoQ
nQainooixov 9 (ray xai noooayovrmv avrov ngorsgov ngog
rov fiaoiXia dno oxaqa/uayywv xai fidvixog xai xaxaxoiXtov
did rov firjXov rmv doyvotov nvXojv, rijg ovyxXyrov taxable"
Svtjg iv no avxw roixXtvii) psrd aXXafyftdrcov, iursftfiivov ov-
rog rov (iuaiXiagJ) xai fisrd ro ivdv&fjvat e^dysrai nag'
avxmv, xai naXw xaruand^srai rovg nodag rov 6 eon 61 ov xai
rd yovara, xai tv/agiorcSv torarai sv r(o pio«) . xai ngoo-
iqytrai xai 17 avyxXtjrog ,
svyagiorovaa rto deanort} , xai
loneg/exai iv rfj idia xu$ei. xai ovxcog dvafttfid^exai o
rtfitqfcig Sid rov ngatnoatrov avco&tv rcov fiayiuxgtov xaiD
6id or at, rb vtvfia , xai i^ig/erai avv rfj avyxXijrip, xai xa-
raand^txai vti* avrtjg, xai dnig^erat iv ayla 2o<fu'u
rjj

opoocop ravra. xai dijjtxevofuvog nagd 'rs xaraoru-


rov rijg

iSas&g xai rov ngifiixrjg/ov rov xovfiovxXeiov xai rav oiXsv-


nagtmv, dieg/Ofievog did rrjg /aXx/jg xai dxroXoyov fisvog na-
gd rwv dvo iisgoov, Soneg 01 narqtxioi, xai de/6/ievog ev-
%ijv naod rov naxgidg/w, dnigyttai iv roj oixig avrov, evopt^
iiovfxevog nagd rcov d/j/ucov. iyivovrai dk rovro) ftdytorgot
zoxai nargtxioi 0001 povXovrai, xai ovveoritofiievoi dvaymgovai,
xai ix xoVfi iv fihv ratg xoivatg fjfiigaig ngotgyofisvog ivdveratE&L, a56
3. Sic R. h. 1. et mox, xttxttxvXlov cod et cd.

ad aedicnlam S. Thcodori , quae in ipso chryaotricliuio est , abit


ibique a praesente cerimoniario et pracposito dictis modo vestibus
honoris iuduitur. ( llli ipsi , ceriraoniarius et praepositus , eum an-
tca ad Imperatorem adduxerant, scaramangio indutum et torque et
catacoilio seu vcntrali , per velum argenteae portae, scnatu in eo-
dem triclinioin mutatoriis stante, Iraperatore autem stemma seu
infulam gcrente. ) Ab illis ipsis, iam brabco suo indutus , e S.
Theodoro educilur honoratus, et praeseutatur Domino, cuius pedes
et genua itcrum osculatur, dictaquc gratiarum actioue , medio in
conclavi adstat. Turn accedit senatus et gratias Domino [agit pro
imposito sibi capite] , illisquc pcractis, rursus ad suam stationem re*
dit. Turn producitur honoratus a pracposito ct iu capite magistro-
rum collocatur, datoque Impcratoris nulu, et ipse et simul senatus
exeunt. Senatorcs iam extra conspectum Domini agentes novum
suum praesidem consalutant ) ille vcro porro ad acdes S. Sophiae
in novo suo ornatu abit, comitantibus cerimoniario et primicerio
cubiculi et silcntiariis. Illuc pergens dnm transit per chalcen , cx»
cipitur faustis acclamationibus ambarum factionum iisdem , quibus
patricii solent excipi ; tandem in ipsa magna ecclcsia accipit a pa-
triarcha benedictionem , ct abit denique in domum suam sub laetis
vocibus ct elogiis factiouum. Scquuutur cum magislri ct patricii,
•(tubus libet, ct convivio ab eo excepti rursus abcunt Ex eo tern,-
44* CONSTANTINI PORPH^ROGENITI
tig tov uytov Urdyavov tov innodgopov oxagafidyyiov o£vv
ngaaivoxgi^XaxTOv xai xazaxoikiov xai goqoiov exov QaftovUv
Xgvod negiogvtvjitvrj did /QvotSv &erwv xai xiaawpvXXcov fit-
y.QoSv. xai iv T(ji nag a tov
sioigx^ad'ai avrov, oxpixevofxivog
axoXovfhv, ngwzov ngoavnavxu avico 6 d'gov^ydgiog
fthv

fiiyXijg xai 01 ftdyiozgoi xai 01 xgixai 01 iv T(jj mnodgoftiw


xafre^ojjievoi f xai xaiQBTi%ovoiv avTOv 9 xai avu^aigeri^ovtai
nag' avrov. eh a eioigxerai did tcov oxvXav , ngocvnavrd-
'
rai iv xfj d*QXjj tov lovariviavov rgixXtvov nagd tup ot~
Xevriagi<ov xai tov ddftivoovvaXiov , xdxetfhv nagd t&v tovio

xovpovxXetov , tha iv fiiooj tov avrov rgixXtvov nagd
Btwv ngojroona&agttov xai anadagoxavtiiddr&v xai Xotnwv,
xai yaigsTt%srat nag' avrdov, xai dvTixaigBTi%navTOvgm sir a
tiaigxttai tig tov Xavaiaxov, ngoavnavrdrat nagd tov
ngamoanov xai haigsidgyov xai Xoinwv ovyxX?jTixoiv.i5
tov
(to uvto nout xai ore ngoovnavrdxai nagd tov nguinoat-
rov tov nargidgyov* dfiotoug to avid notei xai 6 ngifiiixq-
gtog tov xovfiovxXeiov fterd rmv ngifiiXTjgicov ooriagicov.)
Mai ngoxdd'rjxai rtov (layiorgtov xai ngainoaircov , xai ngog
tov paaiXda eiaegx.ofievog , waneg to naXaibv 6 ngamoairog^o
dfUotog eiaigx^rai, xi/xtafisvog vno ndvrtov. iv Se ratg hog-
Mt.xj*. br aig cpoowv ansg ilafiev dU.d^ifia avv xafinayioig xai «-
8- nQoavnayioCai cod.
pore procedens dicbus communibus et operariis, induit in aede S.
Stephani , quae est ia circo , scarainangium oxyprasinotriblattum seu
viridi serico textura , ter tinctum vividi luniinis , et catacoilium
,

[seu Tentrale] et rhoesium, habeas exabuliura aureum circum oras


Tel limbos ornatum tacniis aureis et parvis foliis hedcrae similibus
respersum. lllic ingresso primi occurruot drungarius vigiliae , ab
acolutho [seu barangorum securiferorum duce] stipatus , ct inagtstri
et iudtces in hippodromo sedentcs iubentque ipsum salvere, et vi-
;

cissim ab eo iubeutur. Dein per scyla transicas beneventatur initio


triclinii Iustiniani a silentiariis et admissionali , paulo ulterius a
cubiculariis ; medio in triclinio a protospalhariis ct spatharocandi-
datis et reliquis; quibus omnibus datatn salutem redd it. Intran-
tem in lausiacum excipiunt praepositus ct hetacriarcha ct rcliqui sc-
na tores ideraque facit crga hos, quod erga supcriorcs ; idem quoque
1

erga excipicntes patriarchae pracpositum, primiccrium cubiculi ct


primiccrios ostiariorum. Turn primus considct ante magistros et
praepositos, et intrat ad Imperatorcm immediate, non nunttatus
queinadmodum olim praepositus iulrabat ; verbo, raagno in bonore
habetur ab omnibus. In dicbus autcm festis gestat, quae accepit
ab Impcratore, mulatoria et cauipagia ct campotuba purpurea, eo-
que iu ornatu pracit Imperatorem. In proccssionibus cqucstribus

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I. 97. 443
Xovoyioi xafinoTOvftoiQ nQOnoosverai s/Ltngoodev tov fiaotXioag, Q
iv $s Tatg Innixatg nQoeXtvotai t« digofia tiid/gvaa artyd-
giov xai aayiov, avfinOQ£v£rat toJ ngauioatTM , xai onrjvi'xa

ftiXXei OT£(p£<j&ai. 6 fiaoiXtvg rj dnooTicpeo&ai , avv£OTt tov-


5r^>. al dtaoXor/iai to>v (isqwv 9i
noXXd err] tov fiaoiXicog*
6 6*£ivct Quails cog avTOxgdrogog noXXd rd eiif 6 fatva tov £vtv-
Xtordrov xat'oagog noXXd rd erq* xaXcSg rjXdtg, XafingoTare ngot-
d$£ xijg ovyxXrjxov. xaXcog qXfeg, 6 nunog SovXog xai <piXog tov
paaiXimg dvaq>av£i'g' xaXolg qXteg , ^yanrj(jUv£ toj dsouxinxio
loflaoiXeZ' xaX&g qXteg, rjyanrjftivs T(p evTv/soTdxy xaiaagv
xaXag ijX&eg, riyanrifisvs Tjj avyxXrjTiy xaXcog yXfhg, aJyer-D

717JJU6V6 TM tirjflM TOm', <fd|« 0£^> T($ So^UOaVTl TOV <fe-

onoTrjv t)6|a &£oj T(o fityaXvvavxi tov £vtvyiaT axov xat'oa-


qcc <Jo£a Gero tw Ti/itjaavri ae uqobSqov Tfjg ovyxXqTOv
i5<to'£a O£(o to) fiovo) fiaoiXflTM nqofiif$u%ovTi dfy'cog TOvg oY^tovg
xai ob, 6 dsiva, Tiftqaavrt xjj tov ngoiSgov XafinQOxdzri dfeta.
xaXdig tjXfog, nyoftoXr/ tvegyixov • xaXmg qXfog , 6 £vy£ vqg bt
ngoyovvov • xaXwg qXfag fig (piXovviu ob Srjfiov •
dty'oog ah rj-

ydnrja£V 0 SwnoTrjg ,
tog ovra xaSagov xai ind'§iov. dXX*
aoo ndvTCDV noirjxrig xai feonoxrjg qjvXd'£t) ah, XafinoOTaT* nob-
c#q£ Ttjg avyxXijrov, £ig nXrjdij xgovotv. noXv/goviov noiijo£i
6 Ofbg tov avfrivTijv , Toitg dneXr...., ofioimg ToXg naTQtxioig.

rcro gerit Testes roseas aoro pertextas, sticharium nempe et sagum,


codemque passu tufa cum praeposito ambulat; et Impcratori volenti
coronam aut ponere , aut deponere , adest- Actologiae sea acclama-
tiones faction um hae sunt: Multi sint anni lmperatori s ; iiiius vel
illius cum plena potestate Imp. multi sint anni; illius vel il~
lius fklicissimi Caesaris multi sint anni; beneveneris, illustrissi-
me praeses tenatus ; bene veneris tu, qui fidum servum et amicum
Jmperatoris te monstrasti; beneveneris, dilecte lmperatori , quern
Deus coronavit ; beneveneris dilecte feiicissimo Caesari; b ene ve-
,

neris , dilecte senatui ; beneveneris, dilecte universo populo. Glo-


ria sit Deo, qui Domino gloriam addidit; gloria sit Deo, qui
magni/icavit felicissimum Caesarem ; gloria sit Deo , qui te prae-
sidem senatus constituit ; gloria sit Deo soli regnanti et dignot
dignis praemiis mactanti , et in te praecipue [hie addebant et cx-
pnmebant viri nomen] illustrissimam dignitatem praesidis confe-
renti. Beneveneris, a benefactore nostro dilecte atque promote;
beneveneris nobili sanguine procreate / beneveneris ad populum tut
,

amantem. Merito te amavit Dominus, ut purum vitiis et eo gradu


suoque amore dignum. Omnium autem conditor et dominus conserves)
te y illustrissime praeses -senatus, multos in annos. Diu vivere
einat Deus Imperuiorem, principes in eius familiar itate , et patricios.

Digitized by Google
APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM.

Ed.L.,5; CONSTANTINO
Romanorum Imp. Porphyrogcniti, praecepta
Imperatori Romano helium cogitanti, ad castra
pergenti , in castris agenti, in hosticum intranti
et inde cum victoria in Urbem redeunti, obser-
vanda. Item de ipsius comitatu, sellariis, sa-
gmariis, cibo, potu , supellectile vestiaria et

culinare, vigiliis castrensibus, congiariis,


aliis, expos itio,

ad Romanum, Imp. Porphjrogenitum, Jilium.

M« i. i'TmSd'tate rtiv paotlix&y la&idlmr xal djidpyqaif x&y inXqxtuv.

A Eiai t« unX?jxra • tiqcjtov unXrjxrov tig id MaXdyiva ,


dtVTCQOV TO sJoQvXeiOV, TQITOV £1$ TO KctfioQXlV , TtTttOTOV
eig KoXcoviav, nifinxov tig KatoaQtiuv, ixrov fig *j4gti£Via-
xovg eig toy Jalificova. ore 6 axQaTtjyog xmv OQuxtjoiav*

EXPOSITIO SB RATIO KB BELL1CARUM, QUAS VACIURT WPBBATOBBC , BX-


PBD1T10BUU , BT COMMEMOIIATIO STATION VM f IV qClBUS METARl
60X.BHT.

Aplicla vcl applicata , id et mansion e» castrorum,


cat stationes
sunt hae. Priroum aplictum seu prima mausio (post exitum cx Urbe
augusta traiectumquo Bosporum ] est in Malaginis ; sccunda ad Do-
rylcum; tertia ad Caborcium; qtiarta in Colonia; quinta in Caesa-
*ea y sexta in themate Armeuiacorum apud Daaunouein. Et cruideuz

Digitized by Google
CONSTANTIM PORPH. DE CERIMON . 445
xai o xmy *Avaro\utmv Syeilovoiv vnavxdv xtji fla-
(JTQarijyog
mXft xd MaXuyiva, 6 do^iiaxixog xcov ayoXwv xai b oxqa-
eig

xqyog xwv^AvaxoXixwv xai 6 oxgaxqyog 2eXevxetag ocpei'Xovotv b


vnavx^v T(jt fiaoiXtZ Big to KafioQxiv. ore si fiev iati to
5xd£eid'iov tig Tagaov , xd Xoind ddjiara oipeiXovaiv dnoaco-
Qeveo9~ai eig KoXtoviav 9 si Se ngog xd fxiQtj xtjg ApaxoXrjg,
ocpeikovoiP vnavxav xtji fiaotXu 6 fxev Kannddo^ xai 6 Xccq-
aiavtxijg xai o BovxeXXaQig tig KoXcoviav, 6 6k *Aqy.evia-
xog xai 6 ILayXaytov xai 6 lepaoxeiag eig Kaiodqeiav* ots
lord 'AQ/ueviaxd d-efiaxa 6<peiXovoiv dnoocoQevto&ai eig TeyQL-
xijv eig xov (iadvv 'Fvaxa.

X><Ja iSit naQcufvXdtretr , fiaaiXtos piXXortos raffioV vfiy.

Ka>voxavxtvog 6 piyag, fieXXtov xa^eideveiy, iflovXevexoC


xotg eyovvi xrjy netgav xmy eQanafte'vatv , nov Set xa%ei$ev-
\5aai xai note, ex 6h rtjg flovXijg xavxtjg evqmv xov xonov
xai xov xaiQov, ijQevva xai, xtveg aXXoi yivcoaxovai xavxa,
xai fidXurra uqo oXtyov %q6vov , xai fiad'cov xai el xiveg uX-
Xoi £jjjisiQOi xovtoov eivi f avvrjye xai avxovg, xai qQtoxa
i$i<ng xai idt'wg exacrxov, noorj iaxiv r\ dndyovaa dno
odbg jj

aorce oixovfieva tig xqvde xr{ v %coQav xai nodanij , xai ei jut a
odog eoxiv rj noXXai at eiadyovaai eig avxijv xai ei dw-
ad Malagina debent Imperatori occurrere strategus Thracesiorum et
strategus Analolicorum ; ad Caborcium autem debent ipsi occurrere
domesticus scholarum et strategus Bucellariorum ct strategus Seleuciae.
Si expeditio instituitur adversus Tarsum, debent omnia theraata [scu
le^iones provinciales ] congrcgari in thema Coloniae. Quod si vero
adtractus interioris versus luteramnanam Orientis instituitur, debent
Cappadox quidem et Charsianitcs et Bucellarius in Coloniam conve-
nire; Arraeniacua autem et Paphlago et Scbastcnus in Caesareara.
Quando atttem adversus Tephricen contentio est congrcgantur Arrae- ,

niaca tbemata apud Bathyn Khyaca seu torrentem profundum, oppi-


dum sic dictum.

OBSERVAHDA, QUAKDO 1MPEHATOB BXPBDIT10BTB1I PAJtAT.

Constantinus Magnus quando expeditionem bellicam animo


, si
agitarct, consulebat eos, quos norat usu doctos ad proponendas has
quacstioncs rcsponderc sibique satisfaccre posse: ubi scilicet ct quan-
do bcllum oportcat instrucre. Invcnto per cam consultatioucra et loco
et tempore gcrendi belli , inquirebat porro , num etiam alii esscnt
qui ea , quae scire cupcret, perspecta , et maxime per recentissiinam
cxporicniiam, habcrent. Rcpcrtos post factam diligentem inquisitio-
nem tales cogebat et ipso* quoque j scorsimque eorum nnumquemquc

Digitized by Google
446 APPENDIX AD LIBRUM PR1MUM
Squ dat xd xaxd rtjv oSbv yaqia rj BwSqa, tixa nota 6-
Ed. L.q58 dog iari, axevo/rnqog xai xQTjfivad'tjg xai imxtvdvvog xai nota
Ms.t.hnXaxcta xai evdidpaxog , xai et xt'g iaxi xat a xrjv odov no-
xafiog (i&yaq xai fiy $e/6fievog noqov. eha tjqojxa neqi aw-
x/jg xtjg /coQag t nova xdaxqa eyet , xai nota xovxmv tiotvS

dyvod xai nota dvo/vqa , xai nota noXvdv&Qtona xai nota


oXtydv&qcona, xai an 6 noaov diaaxrjfiaxog aXX^Xcov eiait xai
*
710$ and fiat xd %a)()ta xd naqaxeifieva avxotg, fxsydXa jj
fiiXQU y
xai oi xonoi SftuXoi rj uvw/uaXoi, fioxavrjfpoqoi q %rj-
qo{. xavxa 6k yqwxa did ryv X9 ttav T<*> v i'nnatv. eixa 37-10
qoka, notog Xaog naqdxeixai 6 dvvdftevog poq&etv xotg xd-
B axooig ixetvotg iv xaiqra noXdpov , xai dno noaov faaoxqina-
xog eiaiv avxcov, xai noxe eiaiv exoifiot fig xa&tdiov, xai
noxe dieanaofiivot, xai enuvanavofievoi tig xd idia xai nqog
noXsfiov davfKp&aoxot , xai eig notovg xonovg xa£eto*evovon$
xai noxe, jj ovdinoxs xu%eidevovaiv , aXX' bit xijg idiag
%a)Qag eiai nufxnoxe. xd de avxd rjqoixa xai neqi aXXatv
yo)Q&v, Xva wota/usvoog ftqdeig oidev, eig notav ymqav fiovXe-
xav xa^eideveiv, noXXdxig ydq vno xojv xoiovxmv [Jiijvv&iv-

xeg 01 ivavxiot ijaqpaXiaavxo xd I'dia ,


rj xai nqog naqdxa%iV7.o

interrogando pcrcontabatur , quantum essct viae spatium ad certum,


quern cdebat, locum; quae via ex orbe Romano illuc ducat, et
qualia ; ct unicane , an p lures aquis abundent , an carcant regiones
;

iliuc tcndentibus traiiciendae ; angustane via et praecipitiis aliisque


pcriculis horrens , an ampla commodeque permcabilis; magnusne
fluvius per viam occurrat , qui vadum nullum pracstet Porro de ipsa
ilia regione sciscitabatur , quot haberet caslra et quaenam eorum
muoita sint, quae secus quae frequentia hominum abundent, quae
;

contra raros numerent incolas; quantum singula a sese distent; quo-


modo adiacentcs ipais habeant regiones ; sintnc vastae, an parvae et con-
tractae; solum aequabilc, an iuacquale; ferax graminis , an sterile
ct aridum. fid autem sciscitabatur, animo ad equos corumque pabu-
lum intcnto.l Porro iutcrrogabat, quale hominum genus iu istorum
castrorum vicinia degeret , et potensne castris tempore belli succur-
rere , et e quanta distantia; quandonam pa rati ad expeditiouera , ct
quando c contrario palautes ct disiecti, suisque potius sedibus incu-
bantes ct ad bclltim coire segnes ; ubinam locorum confluere bcllaturi
et quo tempore soleant aut numquamne parent expeditioncm , eiu-
;

rato bello , semper inhaerentcs territorio suo. Hacc ipsa eodem


tempore quoque de aliis regionibus sciscitabatur , ne quis intellige-
nt, in quam praecise regioncm arma decrevisset inferrc. Saepe enim
contigit, ut a talibus bominibus in consilium adhibitis admoniti ho-
stes ^ suae seenritati prospexerint loca sua communiendo , aut
et acie instructs ad conflictum a esc comparavcrint, Haec omnia aci-

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 447
tvrgtnta&yjoav. ravra 6s ndvxa igarrquag xai /uctdcop, in£-C
xgtnev avxotg iyygdtptog fiovvai avxqi xd anXfjxxa xai rd
diuaxqftaxa avxcov, xai noaov Xaov ioxiv 77 yagrjotg avxcov*
ix Jfi xovxav unaawv xcov dnoxgiotav pia&mv , ort axi'vUv-
5vog ioxiv tj 6d*6g 9 xai on tivvarq ioxiv ?j exftaaig xov ra-
%ttdiov 9
xai oxi tv6o^6v ioxi to xa^titiiov xai ftaotXdtog
nagovoiag u%iov> xai oxi ovju/ua//ay 6 xonog ov Several, ij
S&ytxat, fuv , xaxd ds xov xaigbv xovxov ov iiytxai, xa&*
ov fiiXXovoi xa'*tiStvtiv, av*xovg fJ.lv xovg ravra dtddaxovxug

i otiye /«y tavxov inava^ifivrjaxovxag xai fiiddoxovxag rd A«-


novxa* ineXajLtpdvtxo <Js xtjg qpgovxidog rov xa^tidiov , xatD
ngmxa fih inexgtns rolg oxgaxrjyotg xsydXaia ravra • nodi- Ife a. a
xov fitv, d/uqptuoai xai docpuh'ouodcu rd xaoxga* itvxtgov
6*h, avdgag imxfjteiovg tig xrjv yagav , Xva , ti
intorijoai
i5avfi(ijj iXfaiv xaxd rqv %<ogav ey&govg, avxoi ixontjXtvoawi
rov Xaov xai dndyovoiv tig rd oyvgrn/uaxa* xgixov, a/«-
ffiaaai xov org ax by xd Siovxa xai dvvaxd ntgi xe onXa xai
Innovg 9 xixagxov, doyaXtoaod'ai xdg fiiyXag xov onovtid-
%tiv fiavduvtiv xd xcov iydgcSv xai dvayigtiv avxd* nifi- Ed.L. 2S9
lOTijov ,
evxgtm%tod-ai xai ngbg yttpvgag, svda 6 axgaxog ft£X-

scitatus ut cognorat, mandabat jis , ut scripto consignata sibi cxhi-


bcrcnt uomina mansionum castrensium, ct quauto intcrvallo una
distet ab altera , ct quantam hominum capiat roulliludioem. Ex
his omnibus rcsponsionibus si intcllexissct , periculo carere viam
propositam , ct cduci commode posse militiam , et gloriosum fore
fiucm cius expeditionis , ipsamque dignara esse, cui ipse Impcrator
intersit, loeumque , quem invadcrc armis constituissct, non admit-
tere auxitia sociorum, aut , si admittat habcatque spcra sibi sue-
cursum iri , eo tameo tempore, quo iuvadcrctur, auxilia et defen-
sionem accipcrc non posse: retinebat sccum iilos homines, a qui-*
bus ea omnia didicnat , singula dictorum oportuno tempore in me-
rooriam ipsi revocaturos, ct alia nova practerea nondum tradita
identidem demonstraturos. Et sic suscipiebat curam expeditionis j
mandabatque militum raagistris haec praccipua ipsis futura rerutn
studiorumque capita: primum, ut castra fir mis mocuibus amicircut
ct ad sccuritatem suflicientcr communircnt; secundum, ut Tiros
idoncos imponercnt proviuciac, qui, hostibus , si forte, irrurapenti-
bus , omnem populum incolam cxpilcnt, hoc est e scdibus suis cum
totis familiabtis extracttim in munita loca compcllant et transferant;
tertium, ut militibus dc nccessario vestitu atquc apparalu armorum
cquorumquc prospicercut qtiartura, ut vigiliarum scu excubiarum
;

diligentem habcrcnt curam studcrcntquc actioncs et consilia ho-


stiuin cxplorarc ct dc cxploratis ad sc refcrre } quinlum , ut para-
tos haberent pontes ibi locorum , ubi cxercitui traiiciendus occurrat

Digitized by Google
448 APPENDIX AD L1BKUM PRIMUM
Xct $ia(li(lu$eo&ai, xai Ma nogov o noxafibg otlx ^fr ?-
ktov, nagayyeXXeiv xotg noXixixotg uq/ovciv , Xva rovg dno-
fihovra; tup oxgaxtcoxcov xaxafJdyeiav , ecog xivbg fxev %Q0-
vov eXavvtooiv eig to xa$tt'tiiov t fiexd Sh xb unofiaXiTv rbv
Xabv, Tvu xQvnroDaiv avxovg fieofit'ovg. avxbg Ss 6 (iaoiXevgS
rbv ygbvov xov xa%ti$iov xad* kavxbv bgfaag xai nQog rbv
%qovov imXwiauftivog to /Qjjfia xai xtjv aXXrjv (iaotXixijv

B XQtiav , indxgene tgj xs oaxeXXuQi'w xai toj nQtoxofooxiaQtw


xai T(j) ftivoovQUTooQi xai rtji dojHtoxixy xtjg vnovqyi'ag , S-
xaaxov xaxa xrjv iSiav vmjQsaiav xaxa xbv OQiodivra %Qo-io
vov (XTtctQifr/urjocti to (fOQxeiftuxa, noocov aayfiaQtoov Hoi, xai
xovTcov xbv dqidfibv dvadidd^au Xafltbv xbv UQi&ftbv
tcSv oayiiaQi'cov xai nQOoXaficbv xai uXXrjv ngoa&ijxfjv Sid
Tfixd xaXsvbfieva xai xd xovfyi&tttva avxcSv, inixQtns toj
xe xb/.itjxi xov oxdflXov xai x(j> Xoyo&ex?) xcov dysXcSv ovoxtjaauS
Cxbv dgi&ftbv xwv oay/nctQi'cov , exi de xai xmv fiaaiXtx<ov ln-
naQi'cov xai aXXmv xivwv Unntov, oaa uv ipovXq&rj eig to

xivrifxa dovvui olg uvxbg exeXtvev , opo/tog xai xaxa xrjv o-


6bv, otov axgaxiooxaig f ng6o<pv'£i9 ,
ulq/ovoi xai xoig o>oi-
oig. xai xavxa J« ndvxa dioixrjoug, (Sgi^s xbv ix nQOooinovio

fluvins non vadosus; sextum, nt significarent mandarcntque civil!-


bus niagistratibus , cos militcs qui absque venia retromansuri et
,

castra non secuturi cssent, sincrcut iautispcr libcrc vagari , quoad


copiae in agrum hostilem immissae fucrint; post illud tcroporis ao-
tera, ut cos coraprchensos in vincula ct custodiam abderenL Dc-
inde solebat Imperator [ Constantinus Magnus] tempus expedition!*
ciusque diuturnitatcm sccum constitucre ct calciilum inire quanta ,

ipsi pecunia ct quanto alio apparatu ad expeditionem tarn ct tarn


diuturnatn futuraro opus sit; mandabatque proinde saccllario ct pro-
tovestiario et mensuratori ct domcstico hypurgiae scu famulitii cu-
linaris, ut cor urn unusquisqiic in ca parte sollicitudinis , quae ad
sc spectaret, quot oncra quot sagmariorum expeditio defmiti, quod
cdebat , tcniporis requirat, supputarct ; scriptoquc consigaatum il-
ium calculum sibi monstraret. Nadus uumcri sagmariorum indi-
cium , ct quanto sit opus supplcmento bestiis ,
quas aut fati-
illis
gationcs viae claudas ct labori incptas effecturae , aut praecipitci
ruinac prorsus exanimaturac esscnt ; mandabat comiti stabuli et ra-
tional! gregum, ut curarcnt in promtu atque mundo esse numcrum
muloruin sagmariorum indicium , ct cquos praeterca , tam rcgios re-
giisque usiluis solis dcstinalos, quara alios, quos Imperator aut ad
incundam ctpeditionem amicis , quibus ipse velit, aut in ipsa ex-
peditioue inilitibus, hostibus in sua castra transihiris, item suorum
quibus aliqua dignitas militaris et aucforitas adesset, siiuilibusquc
aliis homiuibus honoris gratia in pracmiumvc largirclur. IIU ila

Digitized by Googl
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 449
avrov iv xjj noXet, xai iSitiov avx(ji 6*tara£lt£ xavxag* a-
nugt&ftijoai xbv Xaov , oaoi x£ vno xd xdyfiaxd etoi xtjg noXt-

tog xai oooi vno xbv vnaoyov, xai xovxovg nooooi%uv xa&
eavxbv, iv nouo /ueQti txaaxov xovtcov xtov ovoxrjjudxoBv qpt/-Ms. a.b
5Xd'$ei Trt v nbXiv iv xuiQfji inifypiag iy&otav dvoodvvv 6*bD
xai xd xmv xeiytav xkdopaxa xai xd ftsv ix Svoemg ioyope-
va ftavddxa xaxafifjvvtiv , tag av avxbg 6 paoiXevg xd ol~
xovfiEva naQeldy • (xsxd tie xavxu xd fisv anov$ata xai
xivSvvov (jvvxopov dnuXovvxa dioixetv avxov , xa&cog dv vo-
lOfubfl ovfjMpiqov sivui, {tovXevoftevov jlistu xciv yQrjoifxtoTsoiav
f
xijg noXttog* xd o*e fitjSsfitav onovSrjV eyovxa y aXX evxeXfj
ovxa xai (f
uvsou, fiioixtiv , xd 6*h fuydXrjg (poovti'tiog deofxevu
vnoxQaxetv tiixQi xijg vnooxQOtprjg xov fiaoiXioog' nQoaiyuvZ^L.^do
$h fidXiaxa nsoi ai(pvi$iov imSitfitag iy&otov, xai did xovxo
iSfidXiora yqdyuv xs ovveyaig xai diyta&ai, ix twj/ uxqoov
&t(xdxa)v , xai xuxaoxoneiv xd xmv yuxovcav iy&ocov , xai
ftav&dvsiv xai dvadiddoxnv • exi ys firjv xa& tavxbv (poov-
xi%fiv negi onXtav , o&sv 6$€i avxd iv xuiqm ygetag' xavxa
6*6 Xoyt%to&ai xa#' eavxov xai hxoifid^sadxti yaoig xaoaytjg,
zoiva ftrj tpoflov iftfidXXi} xfi noXsi, xai noXvxifioxeoov xara-

constitutis, mincupabat, qnem per absentiam suam suas in Urbe vi-


ces gerere vellet, eique in praeccptis dabat haec, ut recenseret mi-
litiam , taru earn, quae ad cohorlcs praesidiarias Urbis pertineret,
quara quae iurisdictioni praefecti Urbis subesset [id est factiones 1}
ainbarumque partium singulis peculiarem porro locum assignarct, e
quo arccre hostcs , si forte, incursantes nitercntur; porro ut restau-
raret raocnium rupturas et ruinas; ut cx Occidente enientcs nun-
tios ad Imperatorcm per cursum publicum referret, donee illc ad-
hue Romanum solum calcaret ; evecto autcm in bostilem agruin , se
hunc in modum gereret: ut nempe magui momenti res et praeccps
discrimen minantes ipse protinus ita, ut sibi aliisque Urbis optima-
tibus in consilium adscitis e re communi esse visum fuerit , ex-
pediret; res non valde momentosas ncque urgentes, sed leves, cui-
vis perspectu faciles et dubitationi atque deliberation! exemptas
pro iudicio suo exsequerctur ; quae contra, quamvis magnam curam
atque circumspectiouem require rent, moram tamcn paterentur, eas
ad suum, Imperatoris, reditum usque rescrvaret integras; praccipue,
ut subitaueae hostium incursioni providerct , et propterea indesinen-
* ter Htteras legatosque in extimas imperii provincias mitteret, et il.
line nuntios reciperet, vigili oculo vicinorum illis populorum orbi
Bomano iniroicorum actiones et instituta lustrarct, exploraret, ad
se, Impcratorem , significant; praeterea secum provideret, ut anna
nc desint tcmpori , quo illis opus et usus ess'et. Haec autem versa-
ret secum et moliretur absque magna et tumultus plena commo-
Corutantinus Porphyr. VoU L 29
>

45o APPENDIX AD LIBRUM PBJMUM


mfiat] xbv atxov xai rd Xomd roHv eib*a>v • xaxaaiydv Sk rug
dXoyovg (f^,uag xai rug raqaydg, noxh fisv Gtt><pQOVt%ovxa
Sxovg rag qpfaag yevvcovxag, note de imXaXtiy rotg noXixaig
rrt v tov fiaaiXdcog xai tov Xaov aioTyotav iaxiv oxs xai
nXuxxtiv dya&ag (pqfiag, tog xeXevascog ikdovarjg nXrjv dopt-5
crag, ij xai aXXmg dnb xivog tov Xaov iX&ovrav , tqjv h*¥
TTjv (kt&v/Li/av, tmv SexagxaQaydgnavovra, ovxto xai ntqi
rovxcov t(jj ix nQoaconov dtaxa^d^tsvog 6 'lovXtog KaVaao ,
oXtyovg xijg xu&otg vnoxgaxqaag Xoyto rrjg Utag e§6Sov f rovg

CXoinovg andaxsXXev cv9a xd xdyfiaxa xbv §aoiXia e^BdiyovxOfio


exi fie nQog xovxotg xai xd nXftaxa xtop paoiXtxmv dXoywv
xai <p ooxojftdxtov xai rag [xeyiarag oxydg. avxbg Sh xovg
yvoxixovg xcov dyioiv avvayaywv mgi xad-doma); jjxeixo yjv-
ytxtjg, eixa iXeypoavvag inoi'ei xaxd xs xr v nbXiv xai xd
t

Ma.i.&nXfjaid^oyra avxjj. xai xeXevxaiov dneoybjuerog nobg xovg\S


vaovg yaQiv *vyrjg, ev oig inoutxo fidXiaxa xdg nooeXev-
atig , xai vnooxQi(p<ov ini to naXdxiov , ixfffisv xtjg nbXtcag
i^ijoyexo, xai noXXov Xaov, xoiv xs vnb xbv .vnaoyov xai
rov xijg noXftog axgaxov naQOvrmv ixtV xai evyofihtov xbv

tionc, tic Urbi terrorcm iniiciat, frumentiquc cum rcliquis annona-


riis speciebus caritatem inducat Rumores quoque improbabilcs et
aestum cientcs supprimeret, parti ra auctores eoruin castigando, par-
tim assevcrando orga cives commodis ct aniiuum addentibus sermo-
nibus Imperatorem ct caatra iu salvo esse
, ipse quoque intcrdum
;

gratos rumores confingerct atque in vulgum spargcret: venisse sa-


cra* littcras , in genere laeta, scd nondum definita, nuntiantes; aut
et venisse litteras laetas a privato quodam
in castris agente. Et his
modis levitatem quorundam, aliorum acstuantes et sediliosos ani-
mos componeret. His instructionibus vicario suo datis, amaudabat
sanctus Imperator ceteram turbam omnem in eum locum, quo con.
gregatae cohortes eum exspectabant , reservans sibi paucos quosdam
ad tax in vel cobortem practorianam pertinentes, ut cum i is Urbe
excessurus. Praeterea quoque praemittebat equorum imperialium
sarcinarumque et sagmariorum plurimam partem tentoriaque maxi-
ma. Interim coactis , quos inter sanctos et rcligiosos viros habe-
bat , familiaribus , petcbat an imam suam per ipsos purificari absolu-
tione et communione s. sacramenti , dabatque ciecmosynas , tarn in
Urbe, quam in vicinis, circuibat sacra s aedes precum ibi peragen-
darum causa, et praecipue visitabat eas, in quas plerumque sole-
bat procedere. Ab iltis pietatis officiis revcrtebatur in palatium, c
quo exibat ex Urbe versus navim , populo multo militiaque, tarn ea,
quae sub pracfecti Urbis attcntionero cadebat, quam quae ad pracsi-
dia militaria urbana pertiuebat, praeseute fanstisqtie votis Imperato-
rem cumnlante et prosequente. Ingresso tandem iu navem, procide-

Digitized by Google
CONSTANTJNI PORPH. DE CERIMON. 45
paoiXiou TsXtvxatop fib fitxu to eioeX&etp avrop tig to nXotop
01 fisv naoiardfitpot ndrueg thujtrov f avrbg fib, tqixop cgipa-D
yfoag tjJ* noXiv, ixipsi. jjotaxa fib ,
a/gt xov ovpoipto&ijvat,
xbp Xabp f
fiid tqhSp , ifiei'nvsi fib fiid fivo nXtjp rrt g xvaia-
5xrjg. axtptjxog fib 6f.avtv bp ctvxjj xjj j^afpp. q>&dvovxu fib f
avrop ngbg top Xabp 9 vnqprtop avxro ol nooXuflovxsg rrjg rd"
%scog xai rd xdyfiaxa ini xw axq(^ rov utzXjjxxov , xai fte~
t« tov paatXecog ovtco ovpeitiovto a/pt xtjg xooxlvog. sp
avxfj fib xjj ytiioa ixdXei xovg aoxopxag, xui ifitdov avxoigzd.L. afjt

lodnoxo/Lifiiop, xai juuiovjudp xotg oxoaxiwxaig, ixei&ep fib /lkxu


tov Xaov xivovpxa top fiaaiXiu xaxd xrjp ofibp rov Ta'£eifii'ov,
exaorrop 9ifia vntjvra avroj xaxd xb nXtjoidlop fisoog xijg
ofiov , fpa fxif xoma 6 Xaog* ip fib xjj avrfj ^u$'p«, xad* tjp
ifii/no avrop rb &£{ia, ixdXn xovg aQ/opxag rov avxov
\5^fiaxog. xrjv fib /geiav xrt g fiaaiXixtjg vntjoeoiag , Tovxioxi
eqpaxxd xs xai dovta xai rd xoiavxu xai rb yjwfttop xtjg
<piXou/mag xai rbv Xombv fiaiovfiap iyoQ^Y^ exaaxog ttqco-'B

tovoruQiog iv rro Ifiiw &dftaxt fiiBQ/m 6f.upop xop (iaoiXia ix


rov aeot'ov Xoyov xai x&p ovpopwp* rj xai /ntj e/mp, fop-
2-ofidvaov ix tov eidixoB , avrbg tittpxti xavxa, pdXtvxa fib

bant omnes in litore adstantcs in genua, ipse autem, Urbe tcr signo
crucis signata , movebat et abibat. Jn itiacre , donee appellcrct in
castra stioque exercitui vcnircl in conspectum, trinis prandebat fer-
culis, cocwabat binis, praetcrquara die doruiuico, quo prorsus non
movebat, sed considebat quietus. Advenienti in excrcitum occurrc-
bant ipsi in extrcmo applicuti, quos ante stnim ex Urbe execssum
coram sc in castra pracmiserat, tam praetoriani sacri corporis custo-
des, quam reliquae cohortcs, ct prosequcbantur cum usque ad cor*
tin sen prae tori urn vel tentorium augustum, Eo die, quo ad castra
applicabat, iubebat duces militares secum epulari , et distribuebat
ipsis apocombia, miiitibus autem dabat main mam seu rcfectionem.
lllinc moventi cum excrcitu Imperatori ca via , quam ducebat ex-
peditions destinatio , occurrcbat unumquodque tbema seu unaquae-
que legio provincialis in loco ad viam , qua transibatur, proximo;
ne scilicet railites ab imposita necessitate e lonsinquo occurrendi
fagitarcntur. Eo autem die, quo unum aliquod tbema ipsum exci-
piebat et ad ipsum appellebat, invitabat Impcrator cius thematis
rectores ad epulas; quibus necessaria, tit caprillam, agninam et si-
milia , item bucellara largitionalem reiiquumqtic maiuinam seu re-
creationem suppeditabat; identidem protonotarius cuiusque thematic
transeunti Imperatori ex reditibus aerii [seu tribnti extra ordinarii
quod pro communi vitali aura , quam hauriinus , solvitur ,] vel et ex
synonis seu praestationibus et convectionibus specierum annonariarum)
aut si non habcret, nndc sumeret nummos impensis faciendis necea-4

Digitized by Google
45a APPENDIX AD UmVM PRIMUM
x<fvg /uctiov/uudag eSidov xoig ix fxaxgoxigmv xoncov igyoftd-
voig &€fiaotv Sk ngoiXtvaig xov fiaaiXiag xai y xd'£ig
. t\

xmv xayfidxtov xai xciiv &eftdxa»> r^v ovxmg. negiendxovv


ngoo&ev xov fiaaiXicog vug dno {iiXiov Innoi fisxu dXrftwmv
(JoQxaStooy Sid axiytov cVt/'o, de'£id xai doiaifgd* fter' exet-5

QVOVQ 0*6 01 (3uOl)uxoi UQyOVTtg* (ITU 01 OXQUMDQSg fltTU OtX-


Xuqi'cov xai tj Xoinrj fivoxixmxdga xa$ig* enstxa 6 fiuatXsvg"
omo&sv 6k tovtou dig tqkov dioneg xaxd
dno oayixxoftoXiov
Mi.^bm'uv xd axgaxivfiaxa. xai fiioov fib xd xdypaxa,
tv&ei'av
xai xovxcov xu xifiiatxtou *ni xov fiiaov xonov, nag' (xdxeguto
o*e xtav xayfidxtov xd dtftuxa, xai xovxmv nXrjoieoxtgu xotg
xdyftaai xd ivdo'Zoxsgu xwv fofidxcov. ol ds xd unXrjxxa xai
xug 66ovg xrjg tyiexsgag y/jg xaxiyovtsg xai yiptooxovxsg ol

D fihv nootXanjiuvov pexd vnovoyiag , ol


xrjg xogxrjg xai xtjg
6k efingoofov xwv &€fidx(ov n^ohgeyov vnofttixvvovxtg xovgiS
%mv noxaftoov nogovg xai xdg tv&etag odovg. xovg 61 ocfy-
m
yovg xafr exuaxov &tfia xaxeiysv 6 Sgovyydgiog x/jg (iiyXf]g

vntjgyov tie vn* uvnji xai ul nagaftovai xcSv axgaxtjydav


ngog to oV avxov fttji'vetv xotg axguxrjyotg xd xeXevdfieva av-
xtfg, ?j tie ngcoxfj tioyt) exuoxov diftuzog rp ovxmg' un02O

sarios, ipse Imperator erogabat ex itlico seu privnto suo peculio;


praccipue maiumadas militura praestabat iliis, qui c remotioribus
thematibus aut provinciis venirent. Proccssio lmperatoris et ordo
tagmatum seu cohortium custodiae sacri corporis ct comitatui deputa-
tarum et thcraatum seu legionum provincialium erat in huuc mo-
dura. Primi coram Impcratore procedebant ad miliaria distantiam
equi, stragulis veris seu purpureis tecti, per paria. Post eos venie-
bant proceres comitatenscs; turn stralores cum sellariis seu equis
scllatis et reliquus Domino familiarior ordo. Tandem ipse Impera-
tor. Post eum ad sagittae trcs iactus quasi in unam rectam lineara
dispositac ibant militarcs copiae. In medio ibaut tagmata; ct in
ipso mediae aciei medittillio honestiora tagmata ; cingebant autem
eos themata , Unto quaeque a tagmatibus propiora , quanto essent
honestiora, Eomm, qui mansiones castrenscs et vias per terras no-
stra e ditionis occupabant et callcbant, pars praeibat cum corte sea
tentorio augusto ct cum famtililio culinac dominicae ; pars autem
praccurrebat coram thematibus , demonstrans ipsis vada fluriorum
viasquc rectas et consectandas. Viae dnctores in uuoquoque themate
seu districtu tenebat secum drungarius vigiliae ; sub cuius disposi-
tion etiam deputati identidem obeumlis in practorio excubiarum
vicibus magistri militum erant, idque ideo, quia Imperator ipsis per
drungarium vigiliae impcria sua significarc solet. Si quod Imperato-
rem tbema seu legio provincialis pro prima vice salutaret, fiebaut
hace. Ad duo tresre sagittae iactus distabat illud thema, in aciem

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPII. DE CERIMON. 453
dvo xui xgiwv oaytxxofloXav xtjg otiov xov fiaotXdcog Toxutv
naguxsxuy/ddvov to&l[.i(A * ensiddv tie tidov xov (iuoiXdu nXtj-

oid^ovxa , o fiev axguxbg ixd&qxo ini x<ov inntov, ol <fs ao-


yovxeg, xuxufldvxeg ndvxsg, sni yrjg i'ocog h'mnxov , elxu uva~ Ed.L. a6a
Soxdvxeg pexu nuvxbg xov oxgaxov evyfaovv xoy fiaoiXia. 6
tie ngog avxovg s^envs , xui ontog eyovaiv, rjgmxa, xai ov-
zcog ndXiv vnioxgsyev ini xr\v odov avxrj de ij xuxdoxuoig
rt v avrijt a/jfi xd>p oixov/ndicov. fiiXXav ds xai ngog xd «-
otxrjxa eioig/eo&at, dnefidXXcxo xo,xe negioooxsgov XQfjfia
\OKui xd (fOoTOj/nuTu xai xovg xov Xuov uo&ertoxdgovg xai xd
xtov uXoyonv %(oXu xui xexguvpuxtofteva. edidov de uvxoTg
xetpuXrjv xui fiigog oXiyov oxguxov ixeXevi *e
cig (pvXuxijv,

nXfjaid^tivxu&* ev xtop ucHpuXsoxdgaov xdoxgcop , ontg nXq-B


aiiaxegov iaxi ngog xqv ftdXXovoav e£o£op tov Xaov yi'v*~
i5j&ul xui fifxu xuvxa wgt&p unb x<ov &efu.drcov fxotgaq xi-
vdg , xovg fiev ngonogeveo&ui sftngoofrev xov woaodxov ngog
(pvXaxtjV uvxov f xovg d'k oniadsv enaxoXovfhtv , ovg xuXovat
raixoyvXaxug* ol o*s avxoi vnrjg/ov xui &rjgevxui xtav d/aMs.4. a

dtiXtuv rj Qct&v/ituv oxgt<pofi4va)» • ol 6k nug* txdxsga ns-


logandxovv, ovg ixdXovv nXayto<pvXaxag • ol dk avxoi ftdXt-

instructura , a via , qua transeundura erat Jmperatori. Vt autem vi-


debaat Impcratorcra appropinqnantcm, manebat quidem iu equis
reliqua turba , duces autem militarcs omncs descendebant, et simut
otuncs procidebant humo; surgentes dein concelebrabat ct beucreu-
tabat Imperatorcm faustis acclamationibiis una velut voce tota tc-
gio. Deflectebat ad eos Imperator dc via interrogabatque , quomo-
do valcrcnt. Eo facto, redibat in viani. lta fiebat, donee in amico
solo ambularetur. At quum in eo iam essct Imperator, nt hosticum
intraret, sepouebat et retro manere iubebat superfluam suppcllcctU
lem sarcinasque et multitudinem invalidam iumentorumque quidquid
ad claudicationcm deductum aut vulneribus cou fee turn essct. His
iraponebat caput vel capitaneum aut ducem, exiguamquc addebat
militarem mauum, iubeoatque eos in viciuiam sese recipere castri
alicuius munitions et ad ilium propioris tractum T c quo descensu-
rus in hosticum erat exercitus. Dcinde deputabat selectos c llicma-
tibus roanipulos , partim praecessuros fossatum scu excrcituin ho-
stiumque subitum insultum aversuros, partim subsccuturos alios;
quos postremos notophylacaa seu custodes tergoris appellare roos est.
Hornra tergicustodum erat eos venari , qui aut imbelles aut segues
castra non asscctarcntur ct aciem descrerent. Alii ab utroque latere
comitabantur moventcm exercitum , quos plagiopbylucas seu laterum
custodes apprllabant Horum erat observare atque coercere, si qui
ad hostcm transfugere molirentur. Omnes autem hi, tam praecur-
•ores, quam subsequcntei et a lateribus comitantea, tantum dista-
454 APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
ota iaxonovv zovg judXXovxag ngooqievytiv tig Tovg fy&QOvg.
neounurovv tie ndvrtg xooovrov dneyovrsg tov q>oaadrov,
C Sote firj dnoxQVJiTtod'ai £J avrwv did rag intfiovXdg t&v
ex&Q&v, *«< oaov dvvaxov haxi nQOtvTotnia^vai to (pooau-
tov eig andvTtjaiv %<ov iy^gcov vnd tovxiov [trjvvdevrag. olS
6s rov paoiXttog nQoi/ovTtg ixttvov fidXXov vntjQxov tov &£-
fiarog, ot inXrjata^ov Trj Ttov i/&Qo>v yij Sid to xai nttqav
fyjiv avTOvg tcov tb bdrnv xai twv Xoinmv ronwv twv i-
y&qaivy xai m ttjv ntlgav T(ov ivedfjtvfidrcov xai toov noXd-
fxmv avT&v. avtovg ds xai Tovg Snio&OfpvXaxag svr]XXaxTOv\o
V dia tov nXeiarov xonov. 01J yd$ Ttjv evduav nsQitndrovv

avioi, aXXd Tgayvxioav xai Svatm^axov • ovtoo cf£ jo-


Tr)v

vovfisvoi, Tag vvxrag neQiyagaxad'ivTtg xai Ttjv aXXrjv daqpd-


Xeiav noirjoavxtg did Tovg vvxronoXiftovg , dvenavovto.

bant ft fossato, ut nunquam suis extra conspectnra essent; idqne


dupiici ratione, nc scilicet ipsi bostium paterent insidiis, fossatum
vero, ab illis de boste inimincnte admonitum , sese mature possit ill!
excipiendo comparare. Qui tandem coram Impcratore proxime am-
bularent, erant ex illo potissimum themate vel districtti, qui bostico
proximus esset. Periti cnim erant et viarum per quas hostes et in-
,

vadcre et riirsus se subtlucerc possent , et locorum , in quibus age re


amarent, ct modorum, quibus aut insidias, aut acics bellaque in-
struere solcrent In bis et in postrcmis custodibus permutabantur
et renovabantur identidem sollicitudinum vices quandoquidem baec
;

duo genera plurimum laborem to! era rent Non enim rectam et expe^
ditam viam, sed asperiorem et minus commodam ibant In hunc
modum promoventcs interdin , coibant per noctcm intra vallum , re-
bus que necessariis contra noctuxnos bostium impetus praevisis, capie-
bqnt quietem.

Digitized by Google
C0NSTANT1KI PORPH. DE CER1MON. 455

KQNZTANTINOT EN XPI2T&
Ma b
BASIAE1 AI SINIDs BAZ1AESIZ P&tAlSW, TJOT AEONTOZ 4'
TOT AOIJIMOT KAl ZOW-TATOT BA2JAEQZ, AJIOWNOT
AE BAZIAEIOT TOI ANJV1KSLTATOT KAl TENNAlOTATOl
BAZ1AE2ZZ, nPOS PSIMANON TON 9E0ZTE<PH BA21-
AEA KAl TJONATTOT,
"Offu del ytyetJ&at, toil (xeydXov xai iJipyXotf flaOtlitos tcu^
'Pioucrfcoy fiilloytos (fQOOaitOoai.
4

CONSTANTINI, IN CHRISTO
AETERlfO REGE AEGIS ROMA2TORUK , PILII LEON IS , CELEBERRDkll ET
SAPIE5TISSIMI IMPERATORIS , QUI FILIUS ERAT BASILII , PORT IS
SIMI ET GEKEROSISSIMI IMPERATORIS, AD ROMAKUM A DEO
CORONATUM IMPERATOREM ET FILIUH SUUM ,

OBSEQVARDA BT ACBHDA, QUANDO IMPERATOR ROMAKORUM P08SAT0M


ACBRB 880 IV C1STR1 IRE BT ltf 119 VERSAJU DBCRBVIT.

*j£xovs, vlh t
Xoyovg naxgog ffov> loXofimy 001 nanaxe-K
Xeverai* nana nollwv ydg uxovaeig id Jeoprtc, dXX* ov g>v-
aei rtjg dgsTrjg eiuoioeig Siduy/naTa , el ftirj nana nargog d~
xovaaig xd ugiaza. yvrjoiovg yug nag avxov xai dltj&etg rip

5ovrt Tovg Xoyovg vnode'^duevog , dianeg xivd xXtjgov £%eig nor


xgroov, rijv ocozrjgtav del ngo&vovvxd (70 1 • ol fjihv ydg i£
aXXtov xuxd ydgiv Xeyofievoi xrk g dXtjfeiag noXXdxig ivanodi-

,-Audi, fili , scrmoncs patris tui, ait Salorao tibi praecipicns. Quam-
viscuim a inullis aecipere possis ea, quae decet ot oportet, a nullo
tameii, praelrrquam a patre accepta et vclut iugenita, recondas iu
aniiuum tuum optima virtutis docuinenla. A patre quas acceperis
geuuinas ct omnino vcras institutiones , habes ct babebis per o-
tnnem vitara ut hereditatem patriinonialcra, quae oraui tempore tibi
salutem praestet. Saepe enim aliorum ad captaudtim favorem com-
pqsita dicU vacant v«ritate. At quae cxanimo patcrno proficiscuu-

Digitized by Google
456 APPENDIX AD LIBRUM PR1MUM
ovraf ol M in naxgixrjg fitxd xrjg dXtjfefag d<f>$-

xvovfxevoi noXXqv %agi%ovxai rot's v'totg Sianavxog xqv axpi-


Xeiav. uxove xoivvv , vis , nana naxgog , a pr} xaXov ioxiv
^dyvotiv (i ydg ayvoia xaxov, ?j xmv ngayfidxcov yvmou;
irjXov oxi xaXov, xai ftdXioxa xcov dvayxai'tov xai olv noXXqS
xafHoxrjxev ij tpgovxi'g. dvayxuwregov ds xi aXXo yivoixo no-
teftixrjg svxoXfiiag xai xtjg xolv ngoyovtav naXaidg evxa£t'ag,

?jy h noXifJioig el/ov xo ngoxsgov puoiXixoZg ra'ieidtoig xa-


rdoxaoiv. xavxrjv yug ndXai oprj^Ofiivrjv xai fii/.gi xov
vvv naod noXXolg &gvXXovfiivfjv fifj xai iyygd<pa>g t/siv , ovio
fiixaiov , ovtib xaXov fjyqodfied'a. XvoixtXqg ydg ooif #eo-
oxenxt 'Pcofiavh , fitxd xtov akXoov xai rj xovxav ysvjjoexa*
'
ovyygawrj, Poofiaixrjv SijXovaa fityaXeioxijxa. o&ev noXXd ns-
Cgi xovxmv dvegsvvqoavreg xai /mjdefu'av vno/uvrpjiv ivano-
xsi^iivrjv tw naXaxt'rp tvgtaxovxeg, ojps xai poXtg noxs nfgiiS

xovxtov vnoftVTj/ua iv xfj fiovjj xjj xaXovfiEVfi luygiavtjg tvguv


Ms. 5. a qtiwqd-rjfiev, iv
J Aicov 6 ftdyiaxgog, § KaxdxvXag r^v inaS^
Ed. L.a6iwfxov , xov novrigrj fitov qondoaxo. otixog ydg 6 (tdyiaxgog
negi xovxtov iyygdqxog Sii&sxo ix ngooxd&mg Aiovxog xov
qpiXoxQi'oxov xai aogxordxov paotXiag 'Pupat'cov, xov xai na-20

tur instructions , ut yerae aunt, ita quoque filiis per o inn em aeta-
tein ct per omnes rerum casus sunt utiles. Audi ergo, fili , et ac-
cipe a patre, quae ignorare non decet Ignorantia si turpis est, li-
quet rerum peri dam pulchram ct praeclaram esse, ct praecipue rerum
necessariarum multasquc ct diligentes curas exigentium. Quid au-
tem aliud, quacso, magis usu yeniat et sit magis nccessarium , quam
strenuus ct accr in Lcllis animus et yetustus ille bonus et decorua
ordo , qnem nostri maiorcs in beilis et in rcgiis , si quae continge-
rent, expeditionibus obscrvabant? Hunc autcm crebra olim fama ce-
lebratum et vcl his ipsis adhuc temporibus a mullis scrmonc iacta-
tum si scripto consignatum non habcreraus, iniquum et turpc iudi-
cayimus [ideoque hoc volumine comprehendere voluimus]. Et prod-
erit tibi, Romanc a Deo coronate, ut aliae , ita haeo quoque tra-
ctatio, e qua Romauam potcris magniGccntiam intclligere. Scribcn-
<U occasionem nobis hoc dedit. 11 Ita M
diligentequc, scd irrita, in
palatio facta inquisitionc, si forte depositos alicubi de his rebus
commentaries rcperiremus, Tlx tandem aliquando eius , quod de-
•iderabamus , argumenti libcllum aliqucm inyenimus in raona-
sterio, qnod Sigrianes appellatur , in quo Leo magister, cui co-
gnomen erat Catacylas, vitam solitariam amplexus est. Hie ipse
magister ncmpe, iussus a Leone, Christi amante ct sapien-
tissimo Ira pera tore Roraanorum, patre nostro et ayo tuo, dc illo
argumcnto ,
quod nos quoque tractandum hie suscepimus , scri-
tto exposucrat. Yerum quia Graeca musica scu docta elegantia im-
utus uou fucrat ille magister, mulu infersit in roam acriptionem

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 4$7
tq6$ jfotmp xai aov ndnnov* dXX' Snei povatxtjg 'EXXtjvixJjg
dfthoxog 6 ftdyiargog yvt noXXd fldgpagd tc xai ooXotxa xai
davvxa%iag fj tovtov ovyygaqtrj negut/EV, ei xai 6 avdgamog
&£oof i^g xai dvijg imdv/LiHov
l
tjv rcSv tov nvtvparo; t cog
5d€i£ey o avrov fitog. aXX* iv jot dftotgeiv aviovt tag i'fpaftev,

nattittag EXXfpfixrjg t xai q tovtov avyygaqprj fiuXXov vnr^yiv
iniaopaXrjg xai imXqif/iuog , Ofxmg inaivsxrj xai dXtj&rjg rrp
Seooeflrj ttvai Toy avSga xai ivdgsToy* Taviqv qfitig evgov-
%£g nagtjfuXrjfiivriv Tfp Xoyot, xai u\g iv Xyvti axiug uftvdywgh
tontog to ngdyfiara titayyeXXovoay , xai ftydk to tov to/Vov
ftdoovg tcov, a aneg tifittg ngog to oafioregov ts xai nXaxi-
xcoregov (AtTrffuyoLiev, eyovoav, ovvtygaxf/dfttd-d aoi tov xa-
TaXiuetv tig vnonvqoiv. 17 toivvv xoiavrt] tcov flaaiXixmv t«-
%udi<x>v ra|tj T£ xai dxoXovd-ta iqjvXuTrexo xai ivqgytfxo c&g
rSMi/arjX tov (puo/oiaxov foanoxov, xai Bag 6a tov cvtvxc-
xaioagog xai fat'ov avrov, dno rvov nuXaiorigajv §a-
GiUoov r) Toiavvrj drjXoyoTt nagdSooig ngog avxovg xaxa/ d*f- m

aa, QeofptXov tc xai Mi/ay X tov naxgog xai ndnnov tovQ


avrov JbtiyaijX tov qptXoygtbrov deonorov uSoavrcog <fb xa-
ioxetvoig ix tqjv ngorigmv (iaaiXicov (prjfii ryv roiairtjv nagd-
doaiv xaxeXfatv. naXaiorigovg 64 <prj(u vovg *Jaavgovg «x«-

barbara atque solocca, omnemque commiscuit ordinrm, quera per-


•picua futura et grammatica verborum conatructio flagitaU Erat pro-
fecto vir, ut Tita eius monstravit , Dei rcvcrens et cupiditatum noa
carui*, sed spiritus assectator. Verum ex eo, quod Graecam, ut dixi-
mus, litteraturam Don delibassct, contigit , ut scriptionem ederet
repreiicnsioni obnoxiam , et quae possit lcctores iu errorcs coniice-
re. Est nihilominus laude digna traditque vera; quale quid a viro
Dei revcrcnte et virtutis studioso exspectes. Has itaque magistri
achedas stilo rudiorc ct negligcntiae plcno exaratas quura praeterea
et paucas esse vidcrcmus, (nam nc tertiam quidem partem corum ae-
qaabant, quae nos iu his cbartis perspicuo magis ct ampliore ser-
moae cxposuiinusj et rerum tan turn obscura relut vestigia extre-
masquc lineas et umbras cxhiberc intclligeremus consilium cepimua :

bos commentaries conGciendi et tibi tuaequc memoriae relin-


quendi. Talis itaque, qualem mox exponara, regiarum expeditio-
uum ordo atque formula obserrabatur sollicitc ct in usu erat us-
que ad Michaelcm, araantem Christi Dominum, et eius patrunm,
Bardam, Caesarcm felicissimum propagata ad ipsos ab Impera-
,

toribus, eorum decessoribus, Theopbilo puta et Michaele, modo no-


minati iunioris illius hoc quidem avo, illo autcui patre. Simili
modo hi ipsi earn a suis maioribus acceperaut, vetustis illis Impe-
ratoribus , quos vetuslos quando nomiuo uon designo magnum,

ilium et celebcrrimum sanctumque ConsUntiuuro , non Couatan-

Digitized by Google
458 APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
rovg xai nsgi xrt v ooSodotyv nloxtv xa fiiyuna nXqujusXt}-
aavxag' ov yd$ f naXaioxipovg tintov, xbv fiiyav cxbivov U-
yto xai doi&ifiov xai aytov Kavaxavrlvov, ovxs Ka>voxdvxiov
xbv vibv avrov, ovxs xbv dvoaepioxaxov 'lovXiavbv, ovxt nqv
Oeodootov xbv fiiyuv 'xai xovg per ixstvov . yv 6h xai nd-5
DXtv sni BaoiXitov xov dvtioixcoxdxov xai tvoefitazuiov fiaoi-
Xewg , rot; xai nannov , 17 xoiavzrj xu%ig eveoyovfiivrj xai xa
Mi.5.b ftdXtaxa xfjQovfiivtj, xa&cog iyyodipcog ^jnetg ex&iodui tog ojov
xs netQaoofxe&u. 6 fiiyag xai vtyrjXbg avxoxQdxcop fidXXcay
opvoaaxeveiv xai xax* iy&ouiv SnXa xivuv xai arpaxevftaxa^io
sv&vg nooaxdaou xov xQtfiaad-fjvai iv xij y.aXxjj efrotev
xwv nvXdSv Xtopixiov xai ona&tov xai oxovxdgiov. ix xovxotv
ovv xolg ndot yi'vexai SqX?j q xov fjaotXixov qpoaadxov edxQS-
E<LL. a65 niaig,xai ix xbxs heaaxog ag/mv xai uo/oftevog xa tavxwv
onXa xai oaa imxrjSeta xai aofibtyvxa oxgaxiahij , napa-\$
oxevu&tv dndgyexai* elxa ftexd xavxa xai x<o xwv dytXmy
Xoyo&htj naoaxdoosi xov dixaiuv diavofirjv X8 xai exfcoiv fis-
xd q>b(iov &£ov noieto&ui xai ndorjg svosflttag xai dXtjdtiag
xotg xijg Irfoiag xai Oovyt'ag jurjxdxoig xaxd xrjv io%vv re xai
ivvafj.iv svbg txdoxov ftfjxdxov , wg ij xd'£ig xdiv npoxtifievmvio
ixdaxov xbv dfpsiXofttvov upt&fibv eyovaa ndai
woio/udvcog
xa&ioxaxai nqodrjXog. diet xtjg *Ao!ag xai Opvyiag ftooXdoia

tinm , eins filium , non impium ilium Iulianum , non Thcodosium


Magnum, non eius proximo* successores sed Isauros illos designo, qui
:

verac rcctaque statu en t i fidei grayissimos errores et foedam haeresiu


affrixerunt. Sedct sub fiasilio, fortissimo etpiissimo Imperatorc et avo
nostro , diligentcr obscrvabatur et in usu erat, quam his litteris ex-
ponere pro virili nostra studebimus. Magnus et cxcelsus Inipcrator,
quando decrcvit in fossatum ire armaquc hosti ct viros obmovcre,
irapcrat coram porta chalces loricam ct spatham ct scutum suspendi.
Quo signo statim omnes intclligunt, imperialis fossati scu eanipe-
stris expeditionis apparationem imperari protinnsque
;
Um
illi , qai-

bus iubendi atictoritas adest , quam qui parendi necessitate conti-


ncntur, arma cctcraque roiliti scu utilia seu decora comparare
instituunt. Porro imperat Dominus rationali gregnm., ut , adhibitis
in consilium revcrcntia Dei, rcligiosa conscientia atqne veritatc,
concipiat aequam ct congruam privati cuiusque viribus et iustam
repartitionem atque notitiam publicc promuigandam eorura, qua*
metata Asiae et Phrygiae secundum notum omnibus et in propatulo
positum ordinem cuique metato praescripttim certo et de&nito nu-
mcro pracstare debent. Dcbent autem dicta Asiac ct Phrygiae meta-
ta ex definita formula praestare mnlos duccntos, singulos numisma-
libus vcl solidis aurcis denis quinis acstimatos , ct duccntos equos
it idem aingulos denis binis numisinatibus aestimatosj nndc jurama

Digitized by Google
constant™ porph. de cerimon. 459
<r dvd vofiiofidxcov u, tnnuoict a dvd vofuafidxtov iff, 6/iov
vofj.tOfj.aTa evxtf) yivopeva xqvoov Xixgai og\ B

did xdSy avyrjOUiSy xtSy dQx6vr<ov xtop paOtXtxtuy Ox a pi toy rtily

iy rji n6Xti xai xtav i£<0 iy tois otdpioig.

5 /Jia xov xojurjrog xov OxdfiXov ficoXdgia & xai Inndqia


6*id rov yaqxovXagi'ov xai tov eneixxov fiatXdoiu <F

xai InnaQia <F* did rov e$to yaoxovXaQiov /luoXuqiu xai (f

inndoia ff • Sid x<ov oa<pQafievx(OV ficoluyiov a xai tnnd- C


gtov a m
Sid x&v uoadowv xofir^xcov /ucoXdoiov a • opov
lodid xoav dgyovxav voftibfiiaxa tx6*, yivopeva Xi'tqcii, d't vo-
fiiaftaxa xg. xai opov to ndv Xtroai n : xg. xai rd ^dv
ftcoXdoia rd a, waavxcog xai rd tnndgia jd a 9 xaxapipufy*
xavxa 6 Xoyo&exqg xtov dysXcov tig xd MaXdyiva , xai naoa-
%a/u{Jdvu avxd 6 xopyg xov oxdflXov xai 6 earn xaQTOvXagt-
1 5o£ xov oxdpXov mvxahia , e$ahta xai enxahia , firj syovxa D
anfjXco/uaxa eig xrjy xf/vav, xai o<pQayi%ovxai xd xexQuxooia,
eig xd Svo ftdgrj xtjg xanovXag flaoiXixrjv fiovXXav. exi 6s
xai etg xov inegyofisvov %qovov yCvtxai 1} avxrj exdtaig xai
PovXXwoig. Xapidovvxai ndvxa xd inndgia xai ytvovxai «w-

numismatum quinquies mille quadringentorum ct viginti quatuor


em erg it, aut, si eauclem summam ad
rationem litrarum auri referas,
cmcrgunt litrae septuaginta sex.

J>B COBSUETUDIRIBGS ABCHOBTCM, SBU DE 113 1UHEBTIS , QUAE EX


PRAESCRIPTA FORMULA ET RECBPTA COBSUETUD1BE PRAE3TAUE DB-
BEBT MAGISTRATE 1MPER1ALIUH STABULORUM , TAM QUAE IK
URBE AUGUSTA, QUAM QUAE FORIS IB PnoVIKCltS SUBT.

Praestat comes stabuli mulos quatuor ct equos totidem; char-


tularius et epeictcs praestant raulos \ et equos totidem ; chartularius
extraneus vcl proviucialis mulos a ct equos totidem; saframeuta
roulum 1 et equum 1 ; quatuor comites mulum 1 ct cquum 1. Pa-
let, hos raagistratus in uniTcrsum 1a mulos et totidem equos prac-
starc; quorum quum muli singuli denis quinis nummis, ct cqui denis
binis aestimcntur , conficitur summa 3a4 numismatum , quae si ad
rationem litrarum reducas, habebis litras 4* num. 26. Adde huic
•timraae superiorem (ncmpe 76 litras), habebis litras 80 et num. 26.
Et illos quidem superius dictos ex Asia Phrygiaque ducentos mu-
los et equos pariter ducentos deducit rationalis gregum ad Malagina
usque , ubi cos ab ipso traditos transsumunt comes stabuli et eso-
chartularius [seu chartularius urbanus] stabuli. Debent autem be-
atiac quinquennes aut sexenncs aut scptcnues esse, neque cauteria
in femoribus habere. Ibi regium signum accipiunt illae quadriugen-
ta« bertiae ambas in scapulas inustum. Etiam in sequcntem anuum

Digitized by Google
4 Gp APPENDIX AD LIBRUM PR1MUM
Ms. 6. a vovya , xai tiia xov opoaadxov yivtxai ngoad-rjxtj. xai fign
6 Xoyo&exqg aeaayfiaxapha xd a aayftdgia eyovxa evdvpa-
ra iv xaig axgaxovguig xivxovxXa fitxu oaxagtmv yopTco/tiu-
zcovy xBxaXiywfxiva, imqpsQOfisra xui asXivaia, u/.ia xai xtSv

EU.L. a66 xaniaxQtcov avxdiv . xai ovds coaovxtog inuQxovaiv tig x^vS
puoiXtxrjv vnijgeaiav* iv ydo jut xaiQto xov (poaauxov ngoo-
djia% SiSovaiv ol axgaxrjyoi fttoXaQia xtjj fiuaiXsi ovxcog • 6
uivuxoXixbg fiwXdgia y\ 6 jiQfteviaxbg ftcoXdgia y\ 6 0oa-
xijaig /xcoXdgia y, 6 *0\pixidvog ficoXccQta y\ 6 ftovxeXXdgiog
fxooXuQia y'y xai ol Xomoi axgaxrjyoi dvd ficoXapicop ft xijg xtio
*AvaxoXr,g xai dvaecog* 6 2ZeXevxet'ag fitoXagiov a', 6 do/ii-
oxixog uov oyoXwv fimXdoia y, 6 doovyydgiog xov nlot/uov
ftaXdoia y\ 6 ityovpixog, (xooXuqlov a', 6 ixavdxog (icoXuoiov
a, o vovfitQoq xai 6 xei/Bialxfjg xai 6 iofiiaxixog roJv ojixifid-
Toyv dvd (imXagiov a* 6fiov ficoXdgia vjj. i5

B dia xtSv d(f(fixialC(oy xai tuty lotntoy.


e
O vnaoyog fjcoXuQtov a, 6 aaxsXXdgtog Svo f 6 yevixog
fKtiXdgia ft, 6 xvaiaxooQ fitoXdqiov a, d tov oaxeXXiov ftw-

fit eadem expositio seu cxactio ct bullatio seu candente ferro signaUo
bcstiarum, et equi omues fibulantur atque castrantur, etfiunt accessio
atque supplcmentum rcgiorum stabulorum propter instantem beilicam
expeditioncm. Adducit auLem rationalis gregum duceuta ilia iumcnU
sagmaria vel oneraria, mulos puta, suis onerata sagmatibus vel aar-
cinis aut bisacciis , et in straturis vel tergoribus suis habenlia
s tragu las centoues , oneribus ope funium adstrictis , caligata quoad
crura, et pedes calccaU soleis fcrreis , et os capistrata. Vcrum
hacc quidem sagmaria famulitio ct necessitatibus regiis ncutiquatn
sufficiunt; sed debeut strategi quoque tempore fossati semel Impera-
tori mulos nomine xenalii seu munusculi gratuiti praestare in nunc
modum stratcgus Anatoliae debet praestare mulos 3 ; Armeniacus
:

totidem; Tbracesius, Opsicianus et Buccllarius partter, quisque pro


ae, totidem; reliquorum strategorum tam in Oriente , quam in
Occidente unusquisque binos mulos, praeter Selcuciae strategum,
qui tantum unum praestat; domesticus scholarum mulos tres; drun-
garius ploimi etiam trcs ; excubitus unum ; bicanatus unum ; nume-
ral ct teicbeiotes et domesticus optimatwn pariter, id est singuli
•iugulos. Itaque confiunt muli 58.

OFFICIXLBS BT BBL1QUI XD EORUM ORDIBEM PERTISEKTES PRXE5TABT


MOLOS ORERAAIOS, VX SBQCITOR.

Hyparchus seu pracfectus Urbis unum; sacellarius duo; genicus


* ; quaestor i
;
praefectus sacellii i ; praefectus festiarii i ; ambo
i

Digitized by Google
C0NSTANT1NI PORPH. DE CERIMON. 4^1
Xuotov a, 6 rov peoriaoi'ov fimXdgiop a, oi 6*vo xovQatagsg
xai 6 xrrjfidripog dva fiaXaqiov epog, oi 6vo nQwiovoxaQioi
ray ivo xovQaraQixtup ficoXagiov a, 6 ^vyoardrtjg juaXdgiop
d t
o tiSixbg ficoXaQiov a, o naoutyuXaootiyg xai o fiuyftuQog
5«Va (icoXagiov a, 6 ovfinopog xai 6 Xoyo&injg rov ngaiTCD-
Qt'ov juwldoiov a, to aixQttov rov ytpixov /ucoXdota y, to
osxqbtov rov aaxeXXtov fia>Xd$ia (? 9 to adxgsrop rov /?«ma-C
Qtov (uooXuQta ft* oftov fitoXdoia xs • ouov did rap dfiitpo-

t£qcov fitoXaoi'tov %svdXia ny\ did rap fXTjTQOnoXirap xai ap-


ioXi£ni(Tx6n(ov fiaXagta oeoayfiaraiiipa rap fiTjTQOnoXiTWV
fiooXaQia vft rap ntmjxovradvo doyjsnioxonap • rd (xT ffwa-
yftartofiiva fierd xai rap (pogra/nuiap avrap xai x$xaXiya uh a* t
f

naoaXajuftdyet 6*e avid o xoprjg rov ordflXov afxa r<$ rov s%


oco ordpXov yuorovXaQt'fp , xai flovXXot avrd //era xai rrjg

i^Xoinrjg nQOfiooiXXag. ofiov fxaXdoia od\ xai 6/uov rd nay


6ta rap u[X(pox€Qcov t rap rs fitjz arav rov Xoyo&irov rap a-D
y$Xap xai rav %evaXi'av , fxaXdqia tpne. dtd rap e vayav Ms.6. b
fiovaartjQttov inndoia q rd naoaovQOftsva €{mqoo&£V rov

fiuaiXiag ds^id xai evdpvfia. SqpsiXovai is Xajitdovo&ai xai


!kosvvov/j%£ad-ai. ov a(pQayi%ovrai 6h, diori, ore xsXevei 6 /Ja-

aiXtvg rov noitjaut e£od*ov, «| avrap i^odid^orrai onov x«-

curatores [scilicet magnus anus, et alter palatu roanganorum] , et cte-


matinns [scu praediorum iropcrialium inspector] singuli singulos;
arabo protonotarii arabarum ciiratoriarum unum ; zygostates sen li-
bripens I ; idicus I ; parathalassites seu magister tractus maritimi in
Urbe unum; barbarus sen raagisler militum barbarorum unum; syni-
pontis scu adiutor [pracfecti praetorio] et rationalis praetorii a mho
simul i ; secrctum genici 3 ; sccretum sacellii a ; secretum vestiarii
a; faciunt simul omnes mulos a5, quibus si atbias superiorcs 58 ,
habebis mulos, xenalii seu muneris nomine Imperatori oblatos, in
universum 83. Metropolitae praestant mulos oneratos caligatosque 5a,
et quinquaginta duo archiepiscopi praestant alios totidem; iu uni-
versum ergo io^. Hos in fidem accipiunt comes stabuli et stabuli inter-
ni seu urbani chartularius, curantque bullari seu bullam rcgiam ipsis
inuri , qualem regia promosella seu equitatus sellarius gerit Hos
centum et quatuor mulos si supcrioribus octoginta tribus, muneris
nomine datis , et illis ducentis mulis equisque ducentis, a ratio-
nale gregum curandis , addas , habebis bestiarum universum nume-
rum 585- Accedunt eqni centum, quos sancta monasteria praestant,
et qui coram Imperatore iter facientc per geminam seriem, dextra sini-
straque, praedncuntur. Hi fibular! atquc exsecari debent; at si gnu m re-
ginm non accipiunt ideo , quo possit Imperator ex iis, qnando velit,
largitiones facere. Ex his enim , uti et ex illis, qui nomine muneris
Imperatori in bellum eunti et in ipsa expeditione offeruntur , fiunt

Digitized by Google
46a APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
Xevtu ofAOi'mg xai ix xc5v %tvaXi'o)v xtov nQoacptQOfiiytov
toj fjamXsi iv xctiQw xov yooodxov. Xu/ufidvsi 6 x6fi?jg rov
UTuiXov afia T(w %aQXOvXaQt'q) xov oxdfiXov ix xov tidixov
EU.L. 367 tig e§o$ov Xixgag y. xai vfecooef 6 xopqg xov oxdfiXov ufxa
T<j)xctQTOvXctQi'o) tig to xtXXuQiov to fiaoiXixop, bnoaug otqcc-5

rovQag tyti (taoiXixdg xai xuftaXXoy.ih'xia dno AvUiag ix rijg


xovQaxatotiag xmv T^vy/vcov, xai Xaft/Jdvtt xd a oay/Ltaxo-
nacfiayddta nqoadna% iv rtjj xatgro xov (pooodxov rd fiif-

xaxivd, ofioicog xai xd o<T oaypaxonaanaydtiia nQoadna% m


opov oayfiaxonaafxaydSia to*', xai riQOg dvanXr^qoooiv xmvio
<pnt aay^axonaafiayaSicov dyoQatti, yjyovv xd otpstXoptva d-
yogaod-qvai xai avaxadfjvai oxQaxovqai xai ody/uara ana.
tiiov Sh dyogd&tv qaoixd dfidXia xai fidmtiv dXqfovd , xai
nouZv oayi'o/uaTct xai (iogxaSia qv. xai xd Xoyy xdiv fiev q
"BnaQaavQOjuivcov innctQi'cov efinqoadtv rov paaiXtwg* rd SttS
X' Xtyfp xcov flaaiXixcov otXXaotwv, xai xa x Xoyqt xcov 6*iu
'i-evuXt'cov dib*o(j.£vcov InnaQicav. xai xdyiaxQa ix xov xtXXa-
qiov xov fiaoiXixov dnodixov xov oxufiXov qv • dfiotcog xai
fivQudoia did to ytvio&ai xamoxQia qti '
xai t%axdvdrjXa
Xoyrp xeSgaiag, xai daxi'a tig ohov xai o%og Xfyfj) xcov ne-20

largitiones. Comes stabuli ot cbartnlarius stabuli accipiunt ab idico


litras trcs ad sumtus faciendos [in ca ncmpe coroparanda quae sta- ,

tim diccntur]. Dcindc lustrant cellaritira irnpcriale et inquirunt,


quot in co adsiut straturac regiae et cilicia vcl filtra pro caballis, e
Lydia ex curatoria Trycliinorum pctita. Sumit inde comes ducenta
sagmatopasmagadia inctalina seu tempore fossati imperari et dari
consueta simul; et dein sumit quoque alia [doni nomine oblata
]
centum et quatuor sagmatopasmagadia simul. Conficiunt haec 3o4>
Reliqna, quae desunt ad complcndum numerum 585 sagmatopasroa-
gadiorum, id cst«a8i straturas vcl stragulas, et sagmata seu sarciuas
Tel bisaccia, cmi et comparari debita , emit [pro illis tribus auri
litris, quas raodo diccbamtis ab idico praebcri). Debet autcm eracre
rasica amalia , id est rasos seu grossioris fili laneos defloccatos
pannos, eosque curare colore purpureo irabui et inde licri sagisroa-
ta seu straturas equinas et borcadia i5o; quo de nuraero centum
quidem destinata sunt illis centum equis, qui coram lmpcratore
iter facientc praeducuntur et pracambulant, trigiuta vero cedunt
sellariis equis impcrialibus , et viginti tandem equis illis, qui mu-
neri dantur. Eliam a ccllario regiae apotbecae stabuli sumit i5o
tagistra [seu saccos pabulatorios , quale* cquorum capitibus
nlligantur,] et coria pro conficicudis inde capistris 180, ct hexa-
canthela [seu repositoria scortca , singula senas ampboras scorteas
intus babentia ,j pro ccdrea vel godronio ibi coudendo ; et utrcs
Sro vino ct aceto ad curationcm aegrotantiuni iumcntorum adhiben-
o. Aiiuorygia quoque comparari debent seu secures cacdendis

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 463
Qtodicoy Ttfiv aXvyaov 9 a^tvogvyia xai nXaxvXtaxia xai Trrvd-
qiu arifiaQa did Tovg nor^ovg. ix fie tov fiaoiXixov fieoTia-C
Qtov oq>tiXu Xauftuvew ai'StjQOV v Xnoag Xoyfp oiXivat'tov,
xai i'£ uvi<av notijoui xai fiaaarj parte eXacpQa qv. xai o-
Sftiksi XapEtv Qenva xai xantT^uXta dnXd and twv pvQOu-
Qt'coy. duo 6e rijg xavufiioog, rjv Xa/uftdvei dno tov avjov
paaiXtxov fttoxiaqt'ov, 6<peilei xapetv ocoxaQia.

diet rtjs paOtXtxtJs vnovQytas. D


'O sni Ttjg TQanE%rjg xai o SofiioTixog rijg vnovqyiag xai
100 oixtiaxbg paoiXixog xsXXaQiog oaypdoia n td fisXXovra
ftaord&iv xt\v ftaoiXixrjv vnovQyiav xai to doijpiov rijg fia-

oiXix/jg TQanifyg. Xa/ufiuvovoi 6k o rtjg TQani^rjg xai b So-


fiiarixog rtjg vnovQytag Xoydqiov dno tov stfixov tig £^o6ov
Xoytp aQxvaiag. oivdqtv fieononxov , fLtaytarQcov xai narQi-
i5x/W y.OQtjytt d unofryxdoiog 9
to fthv ftaoiXtxov fidzQa ,

Kvyo<pXdaxia TQifxsTQUia %vydg if* xai vneg xtSv f-iayioTQcovZAL. 268


xai noTQixitov doxta nevxu(.iexQata ^vydg 1, axogxtydia Ao-
yw tov deonojixov sXaibv, qpaoovXiv, oqvtyv, mardxtv, dfiv-
ydaXov, opuxrjv naQet/ov ndXai ra 6t>o xovQurcoyixia , 6fi0i-

pariter lignis ct fodiendae tcrrae aptac; item platyliscia sen palac


planae latac ad avcrrendam cgestam tcrram; ct scapkas vol bottas
robustas ad effcrendum in iis cocnum e puteis egostum. Debet quo-
que e regio vestiario quinquaginta libras ferri sumcrc pro parandia
indc aoleis cquiuis , item lupalis levioribus centum quinquaginta.
Debet quoquc iora, quae maxillas equorum substringant, et capilzalia
[seu lora frontes corum ambienlia] simplicia [id est, in quibus fer-
rum non sit,] e coriis confieri curare. £ cannabi autcm , quam ac-
cipit e vestiario regio , debet curare, ut restea fiant*

BECIAE HYPCHGIAE, 10 EST MIEISTBRIO, QCOD AO MEKSAM MIKISTRAT,


IMPUTANTUR JUEC.

Praefectus mensae et domesticus ministerii et pecuiiaris regius


cellarius praestant sagmaria iumenta [seu mulos] octoginta, portaturas
ministerium culinarc rcgium ct argentcam regiac mensae supellectilcm.
Accipiuntautem praefectus mensae ct domesticus ministerii certain quan-
dam pecuniae sumroam ab idtco ad cxpensas faciendas, et quidem nomi-
ne expensarum in condituram ciborum. Vinum dominicum , magistro-
rum et patriciorutn praestat apotbecarius , et dominici quidem praestat
quadraginta octo mensuras , scilicet octo paria lagenarum, quarum singu-
lae ternas mensuras continent. Magistris autcm ct patriciis praestat pa-
ria decern utrium, quorum singuli quinas mensuras continent Scortzi-
dia aut scorteos utriculos pro oleo dominico condendo ipsumque

Digitized by Google
464 APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
tog xai to sXaiov rot <te Xomd ftooioifia, yyowv XaQfirjp, tf-

noxziv, tvqiv, oxp&Qta naard f ocpuxrd, nooftaza vnaova, dys-


XuSia vno^ioaya xai olvov iyyjcooiov yogtjyovaiv ol nganovo-
rdgiot . (Heortyzixov d& xai vbvqov ocpeiXsi ayogd^uv 6 ini
Tfjg zQanetfjg xai 6 iofiiarixog rijg vnovgyiag. uoi'&/.iia $eS
xai ximqtvovg oytfXti i'ytiv dno tojv fiaoiXixcov xovgazcogei-

B«i\ xai iv <7t danavdzai 17 f3aatXixt) vnovoyia, onov fvotj


xaXbv ohov xai eXaiov xai oanoia , Xva inipdXXei iv Tofg.
dyyeioig avzov , xai oaa %tvdXia yeoovot riveg zm paaiXei,
t« psv Pgoiaifta Xaftpdvu 6 ini Tfjg roandtyg xai 6 dope- 10
azixog rtjg vnovgy/ag xai 6 oixeiaxdg xai fiao 1X1x6 g xeXXd-
Qiog, xai onov nQoaza&L 6 fiaoiXtvg, diavifiovaiv avzd. ygt)

ie yivmaxsiv tov ini rganityg tov sysiv qjovgvovg


tfjg

ngog tt)v unof}oXt)v rtjg ~vgtag, xai Sixzva ngog to dnoxXet-


ay rd ogvea, xai xavxomvdxia, Xva ni'vcooi. xai ore xtXivui^
0 flaaiXsvg dnofiaXttv iv 2vgta t SrpsiXovoiv qpogzi%eiv id ri

oayftdoia Tfjg xopntvag avrdiv 9


xai oaa aayftdgia azgiipei, 6
QfjiivoovQuxcoQ , Xva xdxttva opogrmarj 6 Tfjg roani^g xai o
io/iiartxog Tfjg vnovgytag xai 6 oixeiaxog ft ao 1X1x6 g xtXXd-
giog, Xva xaP olovtiqnors zgonov fit) Xei'y/7] ti tig ttjv /Saox-ao
Xixijv vnovgytav.

oleum et phaselos aut fabas t et oryzam et pistacbia et amygdala et


lcntes praestabant olim ambae curatoriac. Reliqua vero edulia, ut
lardum , adipem , caseum, sahamenta sea pisces muria conditos,
capellas, ores, quae agnos, et vaccas, quae vitulos lactant, et vinum
indigenum praestant protonotarii. Bertziticum autem sive salsaroen-
tum piscis Oxiani et neurum [quod etiara salsameutam piscarium
vidctur esse,] debent praefectus mensac et domesticua hypurgiae seu
ministerii emcre. Arithmia tandem forte piscis genus] et pisces Cy-
|

prinos debet mensae praefectus a rcgiis enratoriis pcterc. Interea


dum regium servilium seu apparatus culinaris consumitur, debet,
ubicunque loco rum praestans vinum et oleum et legumina invenerit,
comparare bonam eorum copiam et vasa i is sua implore. Uic idem
praefectus mensae et domesticus ministerii et pcculiaris regiua cei-
larius accipiunt, si quis Imperatori edulia pro munusculo ofterat,
eaque iussi a Domino distribuunt. Debet quoquc praefectus mensae
quatuor furnorum non oblivisci , quos secum feret, ubi in Syriam
descenditur; habebit item rctia, quibus involvat et cocrceat galli-
nai, quas secum vebet, et cavaa patinas ligncas , e quibus illae bi-
bant. Debent quoque dicti viri, quando Imperator iam in eo est,
ut in Syriam intret, octoginta sagraaria suae combinac, vel ea,
quae sua coniugatio et tessera data ipsis assignat, onerare; item ilia
omnia sagmaria, quae mensnrator bactenus a se curata in ipsornra
porro fidem atque sollicitudinem traditurus et restiturus est; no
scilicet ullo mouo circa regium culinarc aervitium aliquid deficiaL

Digitized by Google
CONSTAINTIKI PORPH. DE CER1MOK. 4<55

Jia toff fuyOQVQdrwQoe , qyovr tfc paaiXixfc *6Qtrt g, aa-


yfittQia v.

Xqtj ini(p£()£od ai ,

rw /nivaovQurcoQa $vo xoQxag xai «-Ms. j.b


vaSmXa xdg fiaaiXixdg x&vxag" insidij, e<og jLih iariv 8 /9a-
5oi\€v$ eig 'Pcofiavtav
, q fii'a tyyrj dnsQ/sxat, Sfingoo&sv ^u«-

ra vnovoyfag, xai nQ06vxQem%Bxai to flaoiXi-


xfjg tjfjtiou'ag

xbv anXyxxov, xai evQi'axu 6 §aaiXevg naira evxQsmo/Ltha


xai eroifia. dsov 6h , tov /iivaovgaxtoQa h'/etv oxapvta ov~
oxtXxd, Xva xa^owai exaaxov oxafivt'ov uyfysg y\
tig ev
loofioiag rov fiiqxovg avxmv xai TQans&a avaxeXxd , /utodXtu
xai fiavdfXia xd dqxovvxa xfj fiaaiXixjj xQaniCr} 9 enivyia
yovvxaxa xd eig /aftoxovfifa hfBqyovvxa* xavxa Se oilx
intcpipsxai 6 fiivaovQaxwQ , dXXd yoQrjyet av*xd 6 nganoSerrtidr*

Qiog xov fiaoiX&tog dno xtjg opooxmaemg tov oixsiaxov 8am-


t$Xixov fieoriaQiov . niXand SifiXuxTia na/ia xai nxsvd <fuc Ed.L 269
td yapoxovufia* Mortal is xai avxd Sfioicog dno xfjg
(poQjcooecog tov oixsiaxov psoxiaoiov SxsQa mXand Xivops-
vera e/ovra (iaXov xxenaxov dva Xixotav X' Sid xovg xXtjtoo-
Qcvofitdvovg q>iXovg» xiXixia Sid xd yapoxoviifla noog to tto-
aoaov twv xXtjtwosvofxiviov (piXwv. dq>* o$ ydq dnopdXfl 8 /to-
:

Pno MEI3URATORB ACT IMPERIALS COETB VBL TEVTOBIO SA6MAB1A


QUIBQBAGIHTA.

Debet mensurator secum ducere duas cortes, unam earum qnam-


que constantem binis tcntis. Nam , donee Impcrator est in Roma-
nia sen ditionc Romana et solo amico , pracit unum par tentarum
cum diraidio servilio culinari eo fine , ut adveniens Impcrator inve-
ttiat per omnia praeparatum applicatum vel stationem. Debet quo-
quc mensurator habere scamna complicatilia eius longitudinis , ut
in unoquoquc tres homines considere queant. Eiusdem longitudinis
mensas quoque debet habere complicatiles , et missalia, id est lan-
ces et discos , mantiliaquc sufficiente numero pro regia mensa
item tapetcs funtatos , in quibus humi deciibctur. Haec autem po-
strema secum non fcrt mensurator, scd quotiescunque illis opus, prae-
stat ea protovestiarius Regis ex sarcinis privati regii yestiarii.
Praestat idem quoque pilota scu coactilia diblattia sen serica,
bis purpura tincta , id est tali involucro serico bis tincto induta; et
ptena [forte stragulas plumis refertas], quibus incubetur. Item
alia coactilia, liucis venetis indumentis induta, habentia floccos
pexos, singula ad triginta librarum pondo, quae substernantur ami-
cis ad regium convivium in vi tat is; et quae illis superioribus sub-
iiciant, solo proxima cilicia, proportionate numero convivis. Nam
ex quo in Syriam invadit Iniperator, relinquit scamna et men-
sas et tentoria supcrflua et unam cortem apud protonotarium il-

Constantinus Porph/r. Vol I. 3o

Digitized by Google
466 APPENDIX AD LJBRUM PRIMUM
aiXtvg tni 2vg/av, rd axa/tv/a xai rd Tganitta xai tag nt-
gircdg zivrotg xai Ttjv fitav xogrrp it apaXafi parti 6 xaxd tov
Tonov ngcoTOVOjdgiog , xai bnov ngoard'^si 6 (iaaiXtvg, dno-
TidTjaiv avid • Xovrgbv Tovgxtxov, ijyovv 2xv&ix6v T^egyd,
B fitrd xivorigvqg dfQfiariv^g dno dtitj/iiov • xovxovfiia tqi~$
fxergata i(j'• nvgo/ud^ia Xoyro tov Xovrgov iff* pibaXa tig
to xajtivtov, xgapfidria avajeXxd • ixxXijaiav fiaoiXixijv
rd t£Q(5v. iartov o*£, oti tu itgd dqptiXti (taard^ttv 6 ngi-
pixrjgiog rov fitoriagt'ov*

dia tov olxeuxxov (IttOtXtxov fttOtiagtov xai ttZy dn6 rov to


xoiteSyos o**do piv toy tie <p6Qta>Oiy tov ctfrotf fiaoiXixoS

{* peatittQtpv aaypttQia X'.

H
e
fiaaiXixr) ndaa d/nqptaaig xai tj Xonttj i%6nXio~ig iv
cxtvagioig tv&td'vftivotg oV aXfj&ivwv TOftagtoov xai au$tjga)v •

yuvcoTcov /nerd xai /agTaXafxicov o/uot'ag yavoDXtov Sid to tigiS


Ms. 8- aT« Gaypdgia ftaoiu^tcrd-au y/v/gtardgta dgyvga fitTU ivdv-
*
fuxroov tig oivdvdyjv xai tig godoorayjua xai tig vtgov tj

avrmv tig oivdvd-ijv aungov ftixgov a\ tig godooraypa ptyd-


Xa o*vo, tig vtgov fitydXa 6\ flttovgia dgyvgd tig vtgov
w

lias loci, e quo identidcm immediate in hosticum excedit; et istc


protonotarius ca deponit ibi locorura, ubi iussus ab Imperatore
fuerit deponerc. Debet porro mensurator qtioqne secum ferre bal-
neum Turcicum aut Scythicum tzerga cum cisterna scortca ex ade-
mio [ acu corio parthico vel corduano rubro]; cucumas scu lebetes
aeneo* duodccim , singulos ternas mensuras canicntcs , pyromachia
[forte batillos gesta tiles ansatos pro prunis arueutibus condendis]
duodecim in usum balnei latere) pro camino; grabbatia complica-
;

tilia, ecclesiam imperialem scu oratorio m portal ile cum iraaginibua


ceteroque sacro eius apparatu. Sacra istaec secum ferre debet pri-
micerius vestiarii.

PBO PBIYATO RBGIO VBSTIABIO, EDITISQUE E COETOKB AD ILLCD IV-


3TRUBSDCM 0BBBIBC3 BAIULAHDIS , DBST1MATA SUBT SAGMAR1
TBIOIHTA.

Rcgia omnia vestiaria sopcllex et reliquus eo pertinens appara-


tus portatur in vasis, quae induta sunt coriis purpurei coloris fcr-
mentisque politis et chartalamiis [seu raanubriis e charta perga-
xnena] pariter politis , quo possint in sagmaria tumcnta attolli. Per-
tinent eodem psyebristaria vel ccllulae irigidariae argentcae octo in
coriaceis suis involucris, quibus oenanthe [genus aliquod odoratu
•ua?is el fortis unguentij, nee non rhodostagma [seu aqua rosarum

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 46 7
ft , dcxotiuftXai Sidg>OQoi (lutQat xai fxeydXai. Ihsoa \j/v%()i-

axdqta faxtjv /uayaoixcov yaXxu yavcoiu eig vsqov /usydla <T.D


fSedovyia yaXxd yavvoxd ft, Uqu xtjg btxXtjaiag, rjv enHpige-
xai 6 nivoovQurtoQ. fliflXi'a* 17 dxoXov&ia xijg ixxXqaiug,
$$\{u axgax^yixd, pifiXta firjyavixd, eXenoXeig eyovxa, xai fie-
Xonotixd xai he ga dg/nodia xfj vnoteaei, ijyovv nyog noXi-
fiovg xai xaoxyofiayfag* fitfiXi'a iaxogixd ,
QaiQexcog 0*6 joy
IloXvaivov xai xov Ivgiavoy pipXtov xov o'veigoxgixyv * fit-

fiXiov avvavxtjfxaxixov flipXtov to nSQtiyov negi evdetag xai


jo^e/^owog xai ^dXrjg , vexov te xai daxQantov xai Pgovrmv Ed.L.270
xai dvifimv inKpoQag* ngdg xovxoig figoyxoXoyiov xai o£i-
a/noXoyiov, xai heoa, oaa naqaxrjQOvvxat ol nXevoxixo/. ioxd-

ov tie , oxi xoiovxov (3i(IXiqv ifpiXonovrj&q xai ix noXXcSv (Lv-

fiXitov jjoavfo&q nag' i/tiov Kmvoxavxivov ev XqujxQ fiaoL-


c
rfXet aiavi'u) fiaoiXscog Po>ftaia>v, insvyta opovvddxa tig xo\

Zaftoxovfifta , tva dvanavovrai ol (piXoi, &tuq xai nqoeitjrjv-


rat eig tjJv exdsoiv tov fxivaovQuxaqog , oxi Movxai and
tov paaiXucov (ieoTiaot'ov d^/jQidxtjv, rjvfxtyv f
hxeqa awt-B
<pd(jfiaxa axevaaxd xai ftovositirj did xovg (paQfiaxevoft&ovg*

t tillaticia]aqua asseryantur quorum unum parvum vasculum al»


et :

bam oenantham , duo magna rhodostagma ct quioque magna aquain '

continent.Item beduria argentea pro aqua condenda duo. Asco-


dablae seu utres varii, magni parvique; alia psychristaria seu frigi-
daria, ad formam amphorarum facta, aenea $tannata magna quatuor
pro aqua condenda beduria aenea stanuala duo. Sacra vasa cccle-
:

aiae illius, quara mensurator secura fort; item codices hi: rituale
ccclesiasticum ; libri artem regendi exercitus bclliquc gcreudi, docen-
tea j item libri mechauici, quibus artes ct instruments capienda-
rum urbium et telorum confectio atque eiaculandi modus descri-
buntur, aliaque proposito praesenti, id est cxpeditioni militari, con-
grua et ulUia , ut de bellis agentes et de ratione castra oppugnandi
historic! quoque, praecipue Polyaenua et Syrianus. Liber [Artemidorij
Oneirocrites dictus, seu de somniorum interpretationc ; alius synau-
tematicus seu de ominibus, quae capiuntur e rebus viris mutisve
foras prodeunti aut aliauid instituenti nrimum occurrcntibus ; alius,
qui de tcmpestatibus agit siguisque, quibus instans aut sercnitas aut
tempestas, seu terrestris , seu marina, cognoscitur , de pluvia, ful-
tninibus, tonitru, ventis, terrae motibus aliisque, quae nautac
aolent obscrvare. Talem librum ego, Constantiuus , in Christo ae-
terno Rege Rex Romanorum, magno studio raultis e libris compilavi*
Debet porro vestiarium regium tapetes quoque ferre fundatos , qui-
bus convivae regit incubent; de quibus mentionem superiore capite
iara fecimus, quum ea percenseremus , quae ad mensuratoris curam
spectant, dicentes, ea ipsi e regio vestiario suppeditari. Fert quo-

Digitized by Google
468 APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
navtexrai fisxd natroiaiv iXat'av xai ftorj&tjfjuiTmv xai nav-
ro/W iftjiXaaTQCov xai dXot<f cop xai dXrjfifidxtov xai XoincSy
laxQixdop tiSiav , fl&tavcSv xai Xoiawp xujp fig dsQuneiav dv-
&gwna>p xai xxfjvcSp Tvyyavovrav, ovrXoXexava aqyvgd xai
Ms.8. b Iniyyxdqi a fierd evdv^axonv Xoyfi) xai £T£qu5
tov paaiXdwg,
donqoyaXxa xai yavtoxa Xoyro aqyovcwv xai tvyevav ngoa-
<pvya>v. mXa>rd difiXdxxia nay6a xai nxsvd Xoyy tov ftuoi-
CXsmg did td ya/noxov^a' osXXia tivo Ttjg nootXavotwg,
aeXXt'a tov xovxovpiXt'ov oXoxuva Sidyovoa xouxd, eniaxQcb-

ftara Zyovra, xai ezeQa iniOTQCQfiara uvco&tv ovyxaXvmovraio


rtjv xontjv Ttjg ygsiag* xai Xoytp rcav svyertov nQocupvywv
$xs$a xoiavxa dgyvgoxaxuxXstara $vo* xavxt'a fiaoiUxd ya-
Xt'pfya X6y(o rtov (piXoov twv fittd tov fiaaiXsmg xXijrcvQfvo-
(ihfov onafrt'a (iaotXixd 6*vo , $y rtjg nQoeXsvotcog f xai
tijg 6$ov. naQufiqQiov tv, aXsinxd, xanviofiaza dtd(poga9 iS
9v/u'a/na f pacxiyqv , X/fiapov, cdyaq, xqoxov, fioayov, ufi-
T)naQ, %vXaXorjv vygdv xai gijQav, xivvdficofiov aXrftivov npca-
tov xai dtvz€Q0Vt xai ^vXQxivvdfiWfiov, fnvQi'oftara Xoind. a*y-

4
m

que vestiarinm thcriacam, enitzin aliaquc antiphartnaca composita


et simplicia pro iis, qui forte vencnuin hauserint; pandectas porro
scu apothecas universales, refcrtas omnia geueris oleis et rcmediis
et emplastris et illftibus et ungucutis aliisque specicbus medicis , ut
hcrbis et aliis, quae sanaudis noininibus bestiieque conducunt; item
sitlolecana scu gutturnium cum supposita pelvi, am bo argenlea, in
coriaccis suis involucris, pre usu Imperatoris proprio; alia talia vasa
aenca, extcrne argento, interne stanno obducta in usura ducum mi-
litarium et transfugarum nobiliorum. Coactilia porro diblatta den-
sa et ptcna [forte culcitras plurais refertasj pro Imperatore , in qui-
bus humi rccubet; sellas fequiuasj duas ptocessionis [sen qui bus
in processionibus usus est,], item sellas cucumilii holocana* auro
pertexta striata instrata habeutes; et his superinducta instrata alia,
abscondentia ista et demi turn solita , quum Iraperator in ea inset'
sum it; et pro uobilioribus transfugis alia talia argentea ora ornata
duo. Caucia seu cavas patinas imperiales, chahntzia dictas , pro
convivis ad regias epulas invitatis. Spathas imperiales duas; unam
pro proccssione scu qua tunc utitur Imperator, quando in regio
splendore ipsi comparendum est; et alteram viae seu qua utitur in
itineribus; item paramerion unum seu sicam brcviorem c femoribua
dependentcm. Item suffimcnta, quae carbonibus vivis iniiciuntur et
dcliquescunt, alia, quae accensa grati odoris furaum sinuntur exhala-
re et in carbonem atque favillain abire; quae varia sunt, ut thus,
mastyx, olibanum, sacharum, crocus, moschus, ambara, xylaloe sicca
et liquida , cinnamomum verum pfimum et secundum , xylocinnamo~
mum, uugucnla rcliqua; [ct genera telarum] sendes, linomalotaria

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CER1MON. 4&)
dbg, XivcopaXandytct , odftava, aivSovia ,
pQavatui xarcortxai,
/Liavdikia xajamxu.

dia xtuy d^atftmy x&v tig i&yixooe ditooxillofiiymy I6yp Ztytuy. EtlL. 37

Scaoa/tdyyia diatpoqcov XQOimv xai i%€/MiXia>v, oxaya-


Sfidyyia di'aanoa, dixirQiva, tiifiivtra, xokoftia fisyakotyXa stt

riav xar' oixovg, so (o<p 6101a (AtootyXa ix rmv xar* otxovg, «-


otorpooia XcnrotyXa ix rcov xar' oixovg, ioaxpooia XemotyXa
diuyoomv xqoicSv xai QefniXfav ix rav xar* oixovg, avnqo-
fivvaia, divyayrdgia aanoa xai iaora, X<dq(otu rotfina xai
lOoAo/typa iaora xai dyaXexrd foaqwomv ygoicov. iariov 6*$,B
Sri xavxa ndvza ev oxevaQioig ivdsdvjutvoig 6V aXtftiyav ro-
fiaotwv xai oiSijoav yavwrotv /urd xa Q%a ^ atil(OV bfioieag ya-
vanwv jUaara^ovrai.

diu xwy l$$apfi{y(»y.


1 5 'I/naria tpoaufiiva Sfa%ujra fiaviaxdra and oxctQct/uay-
y/cov tiiacpoQcov ypoiwv xai Z'^tfxnXi'cov djLUpieo/utva dnb oV-
pXarrtav . nqog rovrotg xai fisoo^tjXa Mo/iora fiaviaxdra
dfupufffteya dno JtfiXarricov tsreoa xoXoptu ix t<Sy xar* o£-

scu liutca floccosa, sabana, eindouia , brandeac viliores et manti-


lia Tiliora.

DE PABNIS EOKDrBI CORSUT18, CHUDI8 FORXAMQUE VBSTIUM GE3TA-


B1LICM BOBDUM ADBPTIS , QUAE EXTEBI8 BOX1BE HUKEfiUM MITTUBTUB.

Scaramangia porro sccum fert regium vcstiarium diveraorum co-


loruin et diversorum quoque exemplorum aeu picturarum pannis in-
textarum ut alba citrina , veiicta ; colobia mcgalozela aeu pro pro*
, ,

ccris ex iis, quae domi gestantur; esoforia mesozela aeu pro medio*
cribus ataturis, qualia domi gestantur; eaoforia leptuzcla aeu pro
miuutia ataturis, qualia domi gestantur; et haec quidem postrema
variorum colorum et exemplorum aspromynaea, dibygantaria Candi-
;

da et iasta lorota trilicia et bolovera iasta et analecta variorum co-


,

lorum. Hatfc omnia deferuntur in vasis , quae involuta auut coriis


rubris et tecta ferramentis politia et cbartalamiif pariter politis.

DE COHSUT1S.

Deferuntur porro in expeditionem militarcm a vestiario rogio


veatiracnta consuta , bis fiaaa, [in pectore acilicet et doraoJ mania-
cata [id eat torquata aeu assutls aureis torquibus inatructa] , conai-
stcntia in acaramangiia diveraorum colorum et exemplorum cum
practcxta diblattea. Praeter ea mediocria lonnttodiaia vsatimcnta

Digitized by Google
47° APPENDIX AD L1BRUM PRIMUM
y.ovg (itaotflXa it'a/jaxa fiaviaxdxa Xixd, iaxdov, oxi ravra
ndvxa iv oxevagt'otg €v$e$v[ievoig itsx* uXtjS'ivcov xotiagicov

C xn-i atdrjQCDV yavtaxwv fiexa xai xagxaXafit(av OLtouog yavco-


Ttov fiaaxd^ovxai . xovfita ex xovxtav ndvxoQV , TU ll€V TTQO*

a xgixmxega and diftXaxxtoov dexdiv xai ftaoiXixi'tov afit(pieofisvat 5

tu £k Stvxsga xovxcov dno fidelliW o<piyxxovgia , duXaa-


aai xai dpd'i'u nXaxvXotga xai dpSia itaoovgmxd , xd fisv
du(pi60fxdya dno difiXazzicov , rd dk xai Xixd. vnoxafxwo-
podxia $ia(poQ03v noLOxrftwv. iniggiTndgia o££a ngdixa xai
ievxtga xai xgtxa ,
^anjxgia o£&a dtaupoga xai ytv$o%ea avdio
vofttbitaxog evog xai fiiXiagqotcw <T. xai hfga xpevSo^sa dvd
D votuofitarog a, xai exega dvd LuXiagijoioov if* vnodfraxa
udfouva tyyai didyogoi. iuxiov; or* xavxa ndvxa iv flovX-
yidioig ?j xai iv diaaxxioig ocptilovai (taora^sa&ai. xavxa
de xovg evysvtVg ngoowvyag xvyyavovoi xai ita xo eigio
<5id

evytviig xai fieydXovg ifrvixovg dnoaxeXXsoBtu . i/uuxta Xe~


7txo£t]Xa 4xx&v xax* oixovg ngoxgtxa xai xa&agd dfupuopUva
dno xgiffXaxxtav xai tiiftXaxxfav o$emv xai StffXaxxiav drxolv
xai paoiXix/tov xai pfoXXiav , dtupoxega Ma%ioxa fitxd nsg-
otxi'cov Sid xovg oxgaxqyovg xai xXtioovgdgyag. cxsga ipd-io
y
EdL. 27a xia ix x<5v xax oixovg XenxofyXa fovxtga Xixd dioyiaxa /tta-

bii fiflsa, raaniacata, cum practcxtis diblatteis; alia, sed eolobia,


qualia do mi gestantur, mediocris longitudinis , bis fissa , torquata,
scd absque praetextis diblatteis. Haec omnia deferuntur in vasis,
quae coriis purpureis involuta sunt et firmata forra mentis politis
et cbartalamiis pariter politis. Porro tibialia ad superiora vestimen-
ta pertinentia , ft tot, quot ilia, numero; quorum praestantiora
quidem assutas habent aquilas diblatteas et basilicia seu arma aut
insignia impertalia; ab bis autem sccunda et quoad pretium infe-
riora habent pro cxemplo intexta bdellia seu parvas muscaa. Spbin-
cturia seu strictoria, thalassas seu maria (vestis genus ita dictum],
et abdia cum latis loris et abdia cum intextis lagenulis, partim
,

practcxtata praetextis diblatteis, partim etiam absque iis seu pura.


Porro bypocamisobraccia seu braccas diversarum qualitatum , Lam
quoad capacitatcm , quam quoad pretium. Epirrhiptaria seu inic-
ctoria scapularia , scapulas et caput tegentia , vcri luminis , primi
Ordiuis ct secundi et tertii. Zoslria sen cingula, veri luminis va-
ria, ct pseudoxea seu pallidioris colons, singula pretio unius nummi
et quatuor miliaresiorum, alia pallidioris luminis pretio nummorom
singulorum, alia pretio miliaresiorum octouorum, Calceorum ex
adimio seu corduano paria diversa, Haec omnia In bulgis aut et
bisacciis debent deferri, et destinata aunt nobilibus transfugis, qui*
bus dantur, et alias nobilibus magnisque alienigenis, quibus mittun-
tur. Porro fert sccum impcriale vestiarium ycatea pro minutis, qua-

Digitized by Google
C0NSTANT1NI PORPH. DE CERIMON. 47*
vtaxdra dm
rovg fo/umxov? TOVQfidQ%ag xai Xotnovg ngoa*
tpvydg js xai aQfOvxag. ioxioy , oxi xavxa ndvxa.iv oxtva-
Qioig ivdtdvfuvoig dt' dXrj&ivwv xofinoicov xai oidrjycov ya-
vwtiov pexd xai /aoxaXafiiav oftot'cog yava)T(av paoTu^ovxat,
So(ftyxxovQia t
&ukaooui xai djidiu nXatvkfOQu xai /uaoovoio-
xdf rd fitv df.Kf ieaf.i6fa and di/JAair/W, td d£ Xltu. exifjoi-
nxdgta o$ia didqyQQU, vnoxaftioofigdxia diutpoomy noiOTtjvcoy.
ioxtov, bxi xavxa ndvxa iv fiovXyidioig rj xai iy dioaxxioig
oiptiXovoi paoxd^ta&ai « Xoydqiov tig t^odoy xov (poaadxov B
lotig (piXoyoovijoiy xdiv dycovityfidvav ev noXifioig xai Toiy «o-
%6yx(oy xai tig Xoindg i'$6dovg, xtvxivdoia, ftiXiaorjaia, aaxxia
tig to Movai xolg (pvXdooovot o/oXaoi'oig tig x/jp fiaotXixqv
<fXvav ,
xolg re flaotlixoig dyovQOig xai xotg ini rtj; (iaaiXixfjg
izuigu'ag xai uXXoig, oig uv xtXtvti 6 fiaaiXtvg ttxjtfisiav d*-
l5doyai, tlxs xafr' tfldofiddu dna§t ti'is xuid dv'o, xai tig Xoindg
i'£odovg. naoaXufijidvti dh xavxa b\xt oaxtXXdoiog xai 6 tititxog, c
xai paaxd^ovoiy tig rag (poorojattg avidov nvoixpoXoy fitxd
loxag xai xavdtjXag dgyvgag y\ xai yaXxdg y 9 fiia fihv tig toy Ms.9. b
xoircDvu, fita dt tig to xovxovfttXty ^ ejtoa oh tig xo nann-

ies domi geitantur, praestantioros ct nitidas, practcxtatas triblatteis


ct diblattcis veri lumiuis cl diblattcis aquilis ct basiliciis ct
bdelliis. Omnia ista sunt bis fissa'ct pcrsiciis scu marsupiis instru-
cta et strategis atque cleisurarchis destinata. Alia vcstinienta ex ge-
ncre domcsticorum minula secundi ordinis absque praetextis, bit
£ssa, torquata, pro turniarchis provincialibus et rcliquis trans fugia
atque tribunis. llaec in vasis defcruntur , quae coriis purpureis iu-
duLa sunt et instructa ferramcntis poiitis ct chortalamiis [seu ma-
nubriis pergaracuisj paritcr poiitis. Porro [strictoria, thalassac et
abdia cum latis Ions , ct masurota, qtiacdam diblattcis praetcxtata,
quaedam pura. Epirrbiptaria vcl scapularia varia; braccas di verso-
rum generum. Uaec debent in bulgis aut ct in bisacciis dcferrl.
Fert porro quoque vestiarium impcrialc sccum ad expensas fossati
facieudas logarium scu certain quaudatn numcratae pecuniae copiam
tam in centeuariis, quaro in miliarcsiis, iisque in sacculos iuditis »
ut habeat Jraperator, uudc largitionibus cos, qui scsc strcnuos in
bellicis pericuiis monstrant, et tribuuos bouorarc ceterisque ne-
cess»<is expensis satisfaccre possit; ut et scbolariis , qui regiam fi-
nam vcl custodiam castrensem obcuut, ct rcgiis aguris scu epbebis^
et illis, qui ad rcgiatu betaeriam pertinent, aliisqiic, quibus Irapera-
tor vult pi eta tc in seu donura caritatis dare, sivc scmel per septi-
manam id fiat, sivc singulis quatuordecim dicbus serael. Mitto cc-
teras expensas. Ista, quae dixiraus, accipiunt iisque oncrari sua
•agraaria curant sacellarius ct idicus , uti ctiam bacc pyrecbolum :

seu foraitcm iguis li^ucura, et iscara seu terebram ligneam iguiari-


ara, ct candelabra argentea tria et aenca totidem^ quorum uuum
47a APPENDIX AD LIBRUM PRMUM
xonmvytoy. dytfai db yt'ytofrat Xdxxog sycav
fidfrog am Pa-
pas dvo, xai fva axtnd^ovxat Indva vfjg yrjg
%aXx<5y xooxivanwv, xai avpnaqdxuyrai avrutg
ntrdXcoy
nqog Sv toics
M
xrjQOvkta, yavdgia
X aXxa xoaxiycoxd , xai aSgoXoyioy fiixgoy
VapyvQOvv did rd vvxre gs vfxara ontQ o>fA« forao&ui
, ti$
tdv xoitavo, xai heoop yaXxovv, Stisq tiyttXet
lovaobat
&a o* xoixtoytxat fidyovotv. noog xovxotg vxovxiXXia olo Q\>-
aa 6% fijvoovQdxia oXo/ovaa
X
p, SotofiiilLia oX6XQ voa dvo.
lariov, or* xavxa iy t$ avytaxidadat
idytxovg up paoiXsl
tHpetXovoiv htQytty. did *ovto ydo xai iy xatg yooxtootono
tov puoiXixov ptoxiagtov rvyxdvovoiy,
rig xad> IxaVnp
ivenyovvra tig T 6 f}aaiXix6v rgani^oy. to
db datjfitv rijg
fiamXixJjg vnovoyt'aq 6tptiku fiaaxd^tiv
jj vnovoyta tig rqy

L. ij&poQxtoaiv r£y n oayftaQt'tov rrjg pamXixtjg tinovgyfag-
«V ov dk anoxiv^att S fiaaiXtvg tig rag
iojjfiovg, dvo pf-i5
vat SytiXovot yivtafrat , xai xad> t^doftdda
dcpttXovot Xa/t-
fldytiy iitXiaQTjma. dfioiwg xai ol fiautXixoi ayovqot /waiov-
ftay xai ftiXiaoijata. ot dh fidyiargot xai ol naxgixiot xai
ol dqxpixidXiot avvtoxiawat t£ fiaaiXtt tig xovg dxXijxovg
avy rotg ngamoaitotg.
ao
t

quidem In coctonc sea cubicnlo donnitorio


Iroperatoris, alteram in
cucumilio, tertium in paracoctonario scu cubicnlo, quod ad latas
coitoms est, ponitur. Inferius habere
debent singula singutos la-
cus ad duarum spithamarum profunditatem
in summo tectos bra-
;
cteis aencis ad insUr cribri
perforatis j et adiaccre singulis terna
ceruha, [id est ccrci, ut vidctur, non
recti, sed conglomerati] , ce
laternae aeneae, in summo pcrtusae
foraminibua, vclut cribra; ct
borologium parrum argenteum propter vigilias
nocturnas, quod col-
locan debet m
coetone; ct aliud acneum, quod ibi debet collocari,
ubi coctomtae diversantur. Praetcrea
sciitcilas quatuor solidas au-
rcas, ct miusuracia sen missoria
Vel lances solidas aureas duas, or-
thomjha[seu pyramides, quales land bus ad occultandas dapes
snper-
amponuntur ,] duac totae aurcae. Haec rasa pretiosiora
servirc ct
in usum vocari debent turn, quum cxteri
cum Imperatore convivan-
tur; quern in fincra quoquc sarcinis
vestiarii regii [non autem mi-
nister^ culmaris,] induntur, utpote
quotidic non servientia in mcn-
«a regu. Rcliquam vcro supcllectilera argenteam eulinarem debet
ministcrium culinare in ceteris sarcinis
attributorum sibi octoginta
Jjiulorum sagmariorum ferre.
Ex quo movct Imperator in deserta ,
duac debent f.nac *el vigiliac fieri, iisquc
septimanatim miliarcsia
oars. Fanter quoque debent imprrialcs aguri vcl
ephebi raaiumam
ct miUares la acciperc. Magistri autem et patricii
ct officiales, uli
C >O U
^J^ l r /WnvlV0ntur H^"«tori, ctiamai 0ou nomtne tcnus e-

Digitized by Googlp
CONSTAMTNl PORPH. D£ COMMON. 4?3

jlapfiavsi 6 tiSixdg and tov xoixwvog oaxxfa xdqaypa


xtvxivdoia xai piXiagijaia aaxxia Xoy(p trjg paoiXixrjg exat-
ott'ag xai rcov ftaaiXixaiv dyovgcov xui joov oyoXaqimv xai
StcSv naQa/uevovrcov zto fiaoiXti tig xtjv tptvav* ifxdxia i| 4 o-B
yoyug an 6 tov (pOQOv tiexuXta, iwdXia, oxtdXia ,
£7trdXiaf
QuXia, Xaoarrd jueiu^coTu aiyvntixa' uXqfrivd iy&dSia*
tuvtu ndvta 6*id to unocniXXeodai eig idvucovg Xoytp
mv. fauna dyoqug dno tov gpdoov, i^a/ufxdva dt'o/icrTallt.io. a

tofiavtaxdza ,
dtxdXia, ivvdXia, dxrdXia, iTirdXia xai i%dXiat
Xcoqcotu fura^cord uiyvmtxa ,
dXrjd-ivd iv&do*ia, papfiaxs()d
aXrjfhvd iv&udut xai nqdoiva* £axrr(u'o diayoQCov xtfitov xai
notOTyrw oyiyxTOVQia kxdaxov ifiariov noog dvaXoyiur
vnoxufuoopydxia dutqpogav rifiwy xai noionjrcov • €ni$QL-G
iSnro^io 6iaa\QQWv rtfitov xai noiQTtfuov vovfita txdorov ipa-
riov nqdg dvaXoyi'av vnoStjfiara titatpoqcov ri/udov xai nob*
orqrw odfiava ftera xmv uxoXovduav avrcov ngafra, <fev-

ftqu xai TQiia, iardoy, ort to fxhv pXarrta rd re dgd<pia


xai to iogafifiiva $v oxsvagfoig 6cp£tXovoi f}a<rrdttod'aif to >

a ode Xoind ndvra, olov Xcoqcqtu dXrfttvd £v$ddia i^a/ifiiva

no IBICO DMTIIATA tV1T SAO*. 46-

Snmit idicus e coetone saccos pecuniae signatae, tarn In eeav


tenariis, quam in miliaresiii , pro iinperialc hctaeria et iraperlalibus
aguris et scholariis circa Impcratorcm eius custodiendi causa agen-
tibus; item pannos c foro a mcrcatoribus emtos decern, alios no-
Tera, alios octo , alios scptem , alios sex ulnartim , loris distinctos
metaxotos [seu sericatos, id est, ut videtur, fills scricis intertex-
tos,] Aegyptios, purpurcos indigenas [vel' hie, Constantrnopoli , pa-
ratos]. Dcstinanlur ea cxtcris quibus nomine muncrum mittuntur.
,

Item pannos c foro a mcrcatoribus emtos, iam consutos in formam


vestimcntorum gcstabiliura bis fissos torquatos, decern, novcm,
,
,

octo, scptem et sex ulnarum , lorotos mctaxotos Aegyptiof et pur-


purcos indigenas* Bambaccra [seu vestimcnta e bombace aut xylo
facta ,] purpurea , hie terra rum confecta et prasina. Cingula di-
,

vers! pretii ct Sphincturia vel strictoria pro unoauoque


qualitatis.
vestimento qualia unumquodque decent ; braccae diversi pretii
talia,
• ct qualitatis. Scapularia quoque cliversa rationc pretii et materiae,
tibialia pro singulis vestimentis, unicuique paria etapta; calceos diversi
pretii ct qualitatis; sabana cum adiunctis illuc pertinontibus , primi,
sccundi ct tertii ordinis. Quidquid est blattcuro, sivc sit non consu-
tum, the consutum, debet in vasis vel cistis deferri. Rcliqua omnia ,
ut lorota purpurea hie parata, tain coniuta, quam non conauta, debont

Digitized by Google
t

474 APPENDIX AD L1BRUM PR 1 MUM


re xai dqd(pia iv fiovXyidtoig rj xai diaaxxioig* nvgixfioXa
(Atxa laxag 9 qpuvuQia yaXxd xoaxtvtoxa p f xavdrjXai yaXxat
Deig ru ftaoiXixd nevrtyftevra dvo* nexaXa yaXxd xoaxivtoxd
, did to emoxend^eoSat zovg Xdxxovg, ev&a ai xuvdtjXai a-
nxovaiv . oq?ei).ei dh yiyveadai Xdxxog eywv amda/xdg dvoS
xai oxend%eo&ai perd nexuXtov yaXxwv xooxivmxdov did top
ave/uov xai tov xanvov, xai Xva ovfinupdxsivxai xai xatg xav-
dqXaig (puxXi'a dvo xai xrjgov'Xia dvo xai qpuvdyiov yaXxovv
did rag dvaxvnxovaag yoeiag rfj wxxt. xrjoovXia dioyxta
t, (pavXia Xt'xoai t, ineidrj 0 dgovyfdgiog xad* eonegav tigio
to xigxexov Xaupdvei dv, xai ay o5 evwfrjj TOtg ft^aai, xai
Ed.L.s;4(?t;'o xai xgia , idv 17 fli'a tov dvepov yagua TOfidoia f.
iaxeov, oxi, oxs xeXevei 6 fiaaiXevg negdaai eig TLvXag, ogt-
£et tov xofiqxa tov ordflXov, xai xurafii fidget Tt]v ngofioaeX"
Xav fig TlvXag. 6/uot'wg xai tov dofieaxixov xriov omijudrojVyi^
Xva xaxetvog evge&jj juexd ndvxoov twv Snxifiocxoiv tig TlvXag,
xai nagiyet xaxd aayftdgiov onxifidxov . xai iva ngoano-
axsXXf] dvo fJaoiXixovg , tov ftev eva eig SlvXag tov titans-
gdoat tov Xaov, (oaavxag xai eig tov Aevxdxtjv tov QeXav-
veiv tu xagapia ngog tov jievxdrqv, tov d% eregov eig «2a/-^o

Ms.io.byotQOv xai eig tov ayiov Saftlvov, ngoanooxeXXei ds xovg /Jo-

in bulgis aut et bisacciis dcferri. Debet porro idicus sccum fcrre


ignitabula j laternas aencas rribrosas tluas , candelabra aenea pro
impedimentis regiis duo ; bractcas aencas cribrosas , quae siut oper-
cula lacuuin, in quibus candclae ardent. Debet a u tern unusquisque
lacus habere spithaiuas in profunditatcin duas, et operiri aencis
bracteis cribrosis ob ventum et fumum; [q«o sLmul hunc cinittant
ilium violentius irrucntcm arccant], Debcut quoquc propc candelabra
iacere fatlia duo [scu cerci recti] et ccrulia [seu cerci conglome-
rate duo et laterna aenea , ob incidentes ncmpe nocturnas necessi-
tates. Debet porro habere terccntum ccrulia , pondcrc singula bina-
rum unciarum; fatliorum li bras terccntum; nam drungarius vespcrao
ad circitationcm obeundam accipit unum ccrcum; et, postquam [Im-
pcrator] ad legiones seu in castra vencrit , intcrdum quoque bina et
terna, si ventus vehementer spirct. Tandem quoquc fcrt idicus sc-
cum volumina chartac [seu tergora Pergamena] tercentum. Quando
Impcrator vult Bosporum traiiccrc et ad Pylas [locum sic dictum}
jnovcre, roandat comiti stabuli, ut promoscllam scu scllarium cqui-
tatum imperatori peculiarem in Pylas deducat; quod is f'aciL Pariter .

quoquc domesticus optimatum admonctur, ut couveniat ad Pylas cum


omnibus optimatibus ct pracstct numcruin mulionum ex oplimatibua
fiagmariis parcm. Pracraittat quoque Impcrator duo basilicos, unum qui-
dem in Pylas, utpopulum seu exercitum traducat, cui eidem quoque ad
Leucatium/euadum est, quo navigia ad Leucatiuat conducatj alteram

Digitized by Google
CONSTANTINI porph. de gerimon. 475
oiXtxovg xai ndvrag, fva vnavrqocooi rjj fiaotXeta avrov tigB
JlvXag xai ftayi'arqovg xai narqtxi'ovg xai uXXovg , ovg x*-
,

Xevsi, ufia xai rotg nqamoatroig dvaXapfldvttat, per' avrov


eig ra tigofitovia, xai and ixavov Siuajrjfiaxog tov fiaoiXsiov
BoQfiov yevofisvog, tbors avrov inioxonttv rtjv nokiv, eystqerai
dno tov xgaftfidrov , xai For area xar' dvaroXug rag ytioag
nqog tov ovqavov atqcov, xai rqi'rov rjj rr\v noXtv xu-

Taorpqaytoag, ev/erai rtji Qem Xsyoav ovrmg* „Kvote '///aov


Xqtare, 0 Qeog fiov , eig xetqdg aov naqart&rjfii ravrtjv rqv
tOnoXiv aov. <pv\a%ov avrrjv dno ndvrav rav ineq/Oftdvcov iv
avrjj havTtwv xai dvoyeqdiv , ipupvXiov ts noXifiov xaiC
i&vuiv iniSqofitjg, dvdXatrov uvrqv r^qrjaov xai dnoq&qrov,
on iv aoi rag sXm'iag qftcSv dvs&ejueda, xai av el xvqtog
tov eXsovg xai narrjq rav oixrtqfiwv xai &eog ndar\g naqa-
l5xXijo6co$ , xai aov ion to iXeuv xai au&iv xai qvso&ai ix
ntiqaofKDV xai xtvSvvwv rvv xai dei xai tig rovg aidavag
tcw aioivtov. ufAtp>" xai ficrd to Siansqaoat, tov paatXsm
&to)ot? Tfjv noofxooeXXav rd ts naqtnnta xai rd fimXdqta,
xai Siardaasrat rrp tov ordfiXov xojutjtl xai rrp /aqrovXa-
2oqi(o } Fva, xafhog xarcoriqco qrjd'rjaevaij xo^imvsvarj rd re oa-
yfidqta xai tu naoinnia, xai xard oaypdqtov oyeiXsi naqi-ry

8. 2X0.4. Etixn tod paoUfac

vcro ad San gar urn et S. Sabinuni. Pracmittit autem Imperator basilicoa


et omnes reliquos convenire illuc iubct ideo, lit occurrant suae ma-
iestati in Pylia. Magistroa autem ct patricios et alios, quos vult at-
quc designat, nec non pracpositos, sumit sccum in dromonia; et
satis procul avectus a portu regio , ita ut iam totam urbem simul
contucri possit, surgit e crabbato , [est illud cubiculum, quod navia
pracfecto et nauclcro in puppi construi ct incoli solet,] et stans in
tccto navis , vultu versus oricntcm converso , tollit mantis ad coe-
lum , dcxtraquc tcr Urbcm signat crucis signo , simulquc pii voti
banc formulam pronunttat: Mi Detis , •Domine lesu Christe , in rna~
nus luas commendo et depono hane tuam urbem. Corner ua earn ab
omnibus earn invaturit hostibus et calamitatibus , a hello civili et
incursatione gentium exterarum, Jac ut capi t ut vastari nequeat.
In te collocatas habemus spes nostra* tu es dominus misericordiae
:

et pater commiserationum el Deus omnis consolationis. Tuum est


commisereri et servare et eripere e tentationibus et pcriculis nunc
et semper et in saecula saeculorum. Amen. Postquam fretum tra-
iecerit Imperator , lustrat promosellam seu equitatum suum sellari-
urn et parbippia seu cquos vrrcdarios et mulos , et roandat comiti
stabuli ct chartulario stabuli, ut co modo, de quo dcinceps expone-
tur t mulos ct parbippia combineut, boc est mulionibus una cum
regia tessera ad requisitionem monstranda committant. Domestic

Digitized by Google
476 APPENDIX AD LI BRUM PRIMLM
yeiv o twv tiitxtfidxcov 6ofU<rxixog onxipidxov 9
iv xatayQayfj
notov^ievog to, xe ovopa xai to ycoyfor xai ei pev dnoXrjxa*,
fyfttovrai avxo 6 onxifidxog* ei 6s anoduvrj t anoxofuCst
rag o<pgayi6ag eig xs xov xofitfca xai xov yaQxovXaQiov, na-
Qiyei 6k xai 6 xofiqg tov oxdfiXov eig tag opoyxwoeig xaxd$
6exa oay/Ltdgia ovvxooqpov xcav MaXaytvcov, tva ol onxifidxo*
ovq(ogl xd aayftaQta, xai ol ovvrgocpoi dxoXovjhvoiv avxovg,
Ed. L.i;5*<« tiioodovvvai xa yofidoia. xai ore dnoyoQTcaoovoiv elg
to anXijxxov xd oaypdQia, dvaXappdvet xavxa b yagxovXd-
qtog t«5v MaXayi'vwv xai 6 aaopQUfxevxagtog fiexu xmv xo/zjj-i©

Ms. n.a TI* v x<u T * v ovvT(>6<pa>v xai xojv omipdxuw, xai ixfidXXovaiv
elg xrjv pooxqv bfioi'mg xai eig xd naqi'nma xcav <pooxa>-
oeav xaxd x naqinnia avvrgocpog ejg. xai oxe tiwost to pov-
xivov, ndXiv q?d(>ovotv avxd, xai na$a6i66aai y xadmg btofi-
^mvevd-rjaav, Tyv 6s xoifrtjv oXtjv, tcHv tb oayftaotav xai na-\5
qinmcov xai oeXXaoimv, iv olg exopmvsv&rjoav , nagaXafifld-
vei 6 yagrovXaQiog tov oxdfiXov u/ua xol xeXXaoitf ttjv xpi-
&r)V, rjxoi xdg xaydg avxdiv ix xov ngmxovoxagi'ov xov &£fia-
tog, xai yoorffOvGiv exdaxov dXoyov xayrjv. 6 6s nocoxovo-

cm optimatum debet namerum mulionum ex optimatibus confUntem


pa rem et indiccm facere , in quo scriptum sit et
jpraeatare sagmariis
nomen uniuscuiusquc optimatis, et praedii, quod ex concessionc et
assignatione rcgia possidct Et si quidcra amittat sagmarium suurn
optimas, sivc id aberraverit a yia, sive auiTugerit, sire rap turn ab
hoste fuerit, luit ipse iactura fundi sui; quodsi yero exspiraverit
bestia, exhibct comiti ct cbartulario , stabuh nempc , tesscras regias
olim sibi , quum bestia suae aollicitudini committeretur, additas.
Comes stabuli quoque pro singulis decuriis sagmariorum praestat
singulos syntropnos scu contubernales aut comites itineris, e sta-
tione et stabulis regiis apud Malagina deproratos eo fine , nt optima-
tes quidem pracccdcntcs loro pone sc trabant sagmaria, syntrophi au-
tem pone subscqucntes ea coram se agant, oneraque aut delapsa,
aut ruinam minantia rursus allevcnt, auumque in locum et in ae-
quilibrium reponant Id fdem quoque in parhippiis oncrariis obtinet,
quorum singulis vicenariis singuli contubernales a daunt Mulos, ut
in atationcm appuierunt, sarcinis liberatos tradi ct adnumerari sibi
curat chartulariua Malaginorum ; saframcntarius. autcm comitcsque et
syntrophi ct optimates exeunt cum bcatiia in paacuura. Quando an-
tem buccina signum rcceptui dederit, rcducunt animalia sua co-
ram que exhibent ill is , a quibus acceperant f co modo, quo combi-
nati fuerant, id cat beatias simul atque tesscras acceperant Quan-
tum iam ad totum hordeum attinct , id est tam sagmariorura sen
mulorura, quam parhippiorum, uti et sella riorum equorum , illud
Hoc est stituta coram in hordco diaria , accipiunt simul et samel ia
una ma
i a ibi locorum , ubi combinantur bestiac, [id est in singulis

Digitized by Google
CONSTANTIM PORPH. DE CERIMON. 477
xdgun; Xu/ufiuve* 6*iuxd£iv nagd xov (iaoiXimg nsgi tcdV d- <

nXijxxwv, xai dnox&qoiv exti xrjv xgidrjv xai naoav txigav


XQetav paailixqv* xd Sh %evuXia xd rtji (laatXt? (ptgofxtvu
did xgi&tjg nagaXapfidvei © tov oxdfiXov xofirjg, ev xaxayga-

5g>jj noiovpsvog xijv noooxrjxa, upa xy eifiixy xai xoig voxa-


gioig, nmovfiivtov xdxeivmv xama ev xaxaygatpfj , Xva ftexaC
to yevdofrai xaxaaxoXiov Xoyagid^fjrai 6 ngonovoxdgtog xai
6 yagrovXdgiog elg rb odxgexov tov eiSixov , Xva vne$aiQ(ov~
xai at TjfUgai xJjg yogrjyiag xmv ngmxovoxagiwv, xai (.uru
Ioto negdoat xov paoiXea xai ISsZv rrjv ngofioadXXav diaxda-
aexai x<ji xoftqxi, xai foavdfiet, avxrjv, xa&a\g xaxoxdgat grj-
d-ijoerai. Sid xov xofirjxog x6Sv onxifidxtov xrjg vnovgyfagD
avdgsg a • xai xovg fih g' 6<peiXei dvaXafifldvtad-at, 6 xontjg
tov axdfiXov xai 6 %agxovXdgiog iv xaxaygaqtjj Xoya) xcSv q'

1 5inna(xt(ov xeov nagaavgoftdvwv • xai xov xo/nrjra juexd xoov


xdgatv g dvaXafxfidveiai 6 eni x/jg xgand^ijg xai 6 6*o/*doxi-
uog xtjg vnovgyiag xai 6 oixsiaxbg (HaoiXixog xeXXdgiog' xai
ol fxhv ri ovgovoi xd ri aayfidgta , ol 6*h x dxoXovdovat,
xai ore xaxdpt] 6 PaoiXtvg elg xo unXijxxov ,
enaigovaiv ol

applicatis] ckartulariua sUbuli ct cellarius a protonoiario cuiusque


thcraatis : ct dcinceps dividunt et unicuiquc animali diarium suura
pcnsum porrigunt Protonotarius autera thematis admonitus impe-
riali disposilione , nomina singulorum applicatorttm continente, de-
ponit ibi locorum, ubi deponcre iussus fuerit , imp uta tarn sibi copi-
am non hordei tantum, scd ct aliarum omnium rcgii comitatus ne-
cessitatum. Id vero, quod in hordco nomine muneris Irapcratori
offcrtur, in fidem curamquc suam accipit stabuli comes, scripfo
consignans identidem, quantum accepcrit, coram idico ct notariis, qui
timul cum ipso idem faciunt, idquc idco fit, ut post reditum ab ex-
peditione doraum, quando protonotarius [genera lis] et cbartularitis
[stabuli] rationem a se praestiti et accepti penus reddent in secreto
idici, remittantur [pro proxima cxpeditione] protonotariis dies, qui-
bus debuissent alias necessaria praestare. Postquam traiccerit Im-
perator fretura et lustraverit promosellam seu privum sibi suum
equitatum, mandat comiti stabuli, quomodo actum cum co velit, dis-
tribuitque euin co modo , qui deinceps dicetur. Comes optimatum
ministerii culinaris praestare debet viros duccntos , quorum partem
dimidiam comes stabuli et chartularius eins in Gdem curamque suam
accipiunt, nominatim scripto designatos, pro centum equis, qui coram
Imperatore trahuntur et producuntur. Com item optimatum vero cum
altera optimatum centuria suam in fidem curamque accipiunt prae-
fectus mensac et domestiens ministerii culinaris et privatus regius
cellarius. Et horum posteriorum octoginta quidem trahunt pone se
totidem sagmaria; reliqni viginti gregem sequuntur. Hi optimates,
unaquc cum ipsis evntrophi , accipiunt, Imperatore in stationcm

Digitized by Google
47^ APPENDIX AD UBRUM PRIMUM
(jvvrgoyoi xai ol SnTijudroi tu naqinnia tcov vnovnyahr, xai
E<i.L- 2^6 dndyovaiv eig rqv floaxrjv nqog tov %aqTOvXdqiov tojv MaXa~>
ytvcov, to avxo ds xai nuaai al (poqicooiai xai ndvxtg ol
xofinivtvd-ineg (JaoiXixd uXoya, rjyovv xard aayfidqiov dnri-
fidxog, xafhog dvondqoo eloijrai, 5

Eialy al (fOQTuaiat ovra>{.

did paaiXixijg vnovqyiag aayfidqia ri, naqinnia ^f!*


rtjg

Ms. u.bdtd rrjg fiuaiXtxrjg xoqrtjg aayfidqia v, naqinnia fty'' did tov

oixtiaxov paaiXixov foariaqiov aayfidqia X', naqinnia u*


6id tov tidixov aayfidqia fi xai tvov e^dofiaqioty n aqinma 10
tov naqinnia 6* •
is- did nqoiTO/ieoTiaqiov aayfidqia di,

did T(Bv xoiTcoviTtop T»y iff aayfidqia x<f, naqinnia xd'' did
Ysrdivaaqaxovra xdiv naqiarafihtov rjj Tqand^tj aayfidqia x,
naqinnia x'* did tcSv ini Ttjg tTaiqsiug dvdqag a', 0 ayfid"
qia q' f naqinnia.., did tcov q' i&vixwv tojp ini rijg txai~~ 1 5
qtiag aayfidqia v, naqinnia q'* did tov xofifjrog tov <jto-
PXov aayfidqia iff, naqinnia if* did tov /aqrovXaqiov xai
tov intixTOv aayfidqia ig , naqinnia ig* dia tov anoderov
tov xsXXaqiov tov flaotXixov ardjiXov aayfidqia X', naqinnia
if* did tov OTapXoxofitjrog rijg noXtoog aayfidqia ft xai *o-ao

oppulso, a ministris culinae cquos veredarios, et ducimt cos pastum


ad chartularium Malagiuorum. Id quocjuc fit dc rcliquis oncrariis et ,

idem faciunt iu univcrsum omnes, qui rrgia iumcnta iu combinam,


id est commissioncra fidcraquc suam una cum tessera acceperint ne no-;

pe optimatcs siuguli singulis sagmariis additi , ut supra iam di-


ctum est.
OXERATIOHES ACTKM SIC nUKT.

Afvel pro] regio ministerio culinari muli onerantur octoginta,


parhippia sexaginta duo. A regia corte seu tentorii regii famulitio
sagmaria quinquaginta , parhippia 43. A privato regio vestiario sa-
gmaria 3o , parh. i5. Ab idico sagm. 40 , ct hebdoniariorum parh. i5.
A protovestiario sagm. 4 et park, totidem. A duodceim coetonilis 24
sagm. ct totidem parhippia. A quadraginta famulis raensae regiae
adstantibus sagm. ao ct totidem parh. A ducentis ad hetaeriam per-
tinentibus viris sagm. 100 et 24 parhippia. A centum exteris hetae-
riac praefectis sagmaria 5o, parhippia 100. A comite stabuli sagm.
la ct totidem parhippia. Jt chartulurio et epeicta sagm. 16 et toti-
dem parh. A promocondo cellarii regit stabuli sagm. 3o et parh. la.
A comite stabuli Urbis sagm. a et fcqui duo pariter ex urbanis. Ab
am bo lms stabuli comitibus [ uno palatino, qui in Urbe agit, et al-
tera, qui in Malaginis,] sagm. 1 et equi ex urbanis a, A quadra-

Digitized by Google
C0NSTANT1NI POilPH. DE CERIMON. 479
Xixtxd InnaQia Svo* Sid xuv Svo arafiXoxo^roov octy/uugiov
a, xai noXixixd inndoia did xtov oagdxovxa ovvxQomav
tojv oeXXagtav oay/tidgia e, naginma fi* did tov %agxov-C
Xagt'ov xdSv DtlaXayivtov aayfidgia e, naginma ۥ did tov
5oaq>ga/iierxagiov aaypdgtov, Inndgia ft* Sid tojv S' xofiyxatv
xmv MaXayivoyv ouy/nuoia <T, naginma Sid tov oxga-
tkotixov eig id fiaaiXixd yagxia oaypdgiu Svo* Sid tov Se-
xavov tig tcc flaoiXixd yagxia aayfidgtov a* Sid xo3v <T na-
ndStov oayjxdgia S'. oftovxd xopnivevddvxa oayfidgia vnfi
lonagaavgxd xd vnaXXayr v tov dnoffarjoxovxav xai xav
sig t

unoaxaoiagitov , xai iv xaigiji xrjg dnoftoXijg tijg Zvgiag eig

Tayqv xgi&tjg aayfidgta g. dfiov to nav aay ttdgta <pnff. xaiD


t

rd naginma ra xojU7iivcv9bra v. Inndgia xai nagaavgxd


Ta €fingoo&sv tov fiaaiXsojg nsginaxovvxa Setyd xai tviovv-
iSfia, oftov to nav inndoia jticoXugia ant;* xai ioToco/nsva
aeXXdgia X'. xai baa dv £%dXdvootv dno xtjg noXttog xai o-
aa dv Xd(Jrj ini qjooodxov 6 (laotXevg, xovxcov ndvrcov xwv
dXoyav xdg xaydg nagaXafifidvsi ix xov ngwxovo'xagiov 6Ed.L.
xofiqg tov axdpXov xai 6 yagxovXdgiog xai 6 xeXXdotog , xai
loyogyyovoiv tig ndvxa xd xoiinivevd-svra aXoya. xayt%ovxat
Ss xd fuv naginma xai Ta ftcoXdoia Sixdyiov, xd Ss oeXXuoiu

ginta syntrophis rel contubernalibus sellariorum sagm. 5. , parh. 4<>»


A chartulario Malaginorum sagm. 5 et totidcm parh. A saframenta-
rio sagm. i et equi duo. A quatuor comitibus Malaginorum sagm.
4, parh. 4- A stratiotico [scu rational! rei militaris 1 pro dcferendis
membranis regiis sagm. a. A decano pro deferenuis item chartis
regiis sagm. i. A quatuor papadis [vel clericis aut monachis do
clero palatino, castra sequentibus,] sagm. 4- Efficiuut in univcrsura
combinata sagmarta numerum 48a. Quibus si addantur parasyrta
aeu sagmaria , quae vacua oncribus ad latus oneratorum trahuntnr
et incedunt, suostituecda in locum exspirantium aut aberrantiura
auffugientiumvc et abactorum , accipiuntquc diarium hordei pensum,
qnando in Syriam invaditur, (sunt autem ea numero centum,) con-
ficitur numerus sagmariorum 58a. Parhippia combinata conficiunt 400
equos, quibus si addantur ilia equi, qui duabus in sericbus , dex-
tra sinistraque, coram Iraperatorc praecedunt , (sunt autem i Hi nu-
mero 104,) conGunt in universum iumenta mille octoginta sex; et
strata insessuique semper adaptata sellaria triginta. Horum omnium,
et practerea quotquot accesserint ex Urbc , et quotquot Imperator
tempore fossa ti nanciscatur , horum , inquam , iumentorum omnium
pensa diaria a protonotario accipiunt comes stabuli et chartularius
et cellarius , et indc attribuunt ea combinatis iumentis. Et in parhip-
pia quidem atque mulos imputatur pensum geminum, in sella*
48o APPENDIX AD LIBRUM PR1MUM
Ms. 1 1. 3 TQixuyioy . 6 Sa intixxijg nagiaxaxa* tig xdg xaydg TtoV fjr-
noDV xai tig xd xaXiycofiaxa xai sig xd xumoxQia xai tig xa
oaytofiaxa xai tig xbv noiov. Siomofiia is dgyuiov xvyya-
vu fiuoiXixbv, tva nqSeig Xa(.i(idvr) y^Q l ^txijv , firjxs n<oXuQb-
ov, fj.rjx£ naqinmov ,
eyov ftaaiXixqv oyaytdu , tva xaxu-5
xoivcofrjj fj ngo/noaiXXa xai idv tie
anoXrjxat* Tig tvQtdii
UTOioviop ex<ov, cog xXimrig xaxa$ixu%£xav ix de xciv firj ov-
tcov dXoycov iaygayia/iivmv, onov xeXevei b paoiXevg, dt'$<o-

aiv, £iT£ idyixoig, tixe nQoatpvtyv, tixe uXXotg xiaiv , olg xs-
%£v£i xai {lovXsxat. yuQ inndgiov tj fioaXa-io
iorpQuyio/uivov
qiov paoiXixfj ftovXXij ov$£vi ditioxui. tig yaQioxixqv exudy
yd© , ore yrjodaSL xai uv£V£Qytjxov ngbg bSomogiav yivqxai
%a%£idi'ov , aXXdooii avxb tig xrjv fiuotXixtjv ngofioaiXXav.
ocpeiXei dh 6 xoftqg xov oxdfiXov xui 6 yagxovXdgiog fi£xd
%mv dgyovxtov avxtov nagioxao&ai xdg fiaaiXixdg (pogxa\-\5
tig

QO£tg9 ha exaaxov oay/ndgiov f}aoxd$f} fiodttov rj yofidgtov xai


av evgcoai xaxd xijv bdbv inupogxcofxaxu , xvnxovat xovg xc-
fhixoxug xd xoiavxu, xai gmxovaiv avxd, xai p£xd to a*o-
xaxaoxad-ijvai xijv xo^tntvav, xoxs, idv xeXfvti 6 puoiXtvg 7ie-
QinaxsZv xrjv fu'av xogxtjv xai xdg rtftiatiag xivxag, upa xaiio

rios autem cquos triplura. Epictei vero [id est compulsor ct ope-
ra rum rcgiarura praefectus,) ads tat obscrvator , quando eqnt pensa
aua accipiunt, et caligas et capistra et stragulas et potam. Est porro
vetus cdictum regium, uc quis in munus accipiat malum parhip-
piumve, quod haDeat impcrialc signum impressum, ne promosella
•eu cquitatus privatis Augusti usibus destinatus in vulgi ccdat
usus promiscuos, eaque ocrasione minuatur ct pereat Si quis
igitur signatum armis impcrialibus iumcntum habere deprchenda-
tur, is tanquam fur in ius vocatur ct damnatur. De ceteris iu-
meutis non signatis largitur Impcrator pro lubitu tam cxtcris, qua in
transfugis aliisquc, quibus vult ct dari iubct. Equi autem ct mu-
li , augusta siguati bulla, nemini, ut dictum est, pro dono gratui-"
to dan tu r. Vctustate autem dctritum ct laboribus bcllicis itincri-
btisque obeuudis incptum porro factum quidquid fucrit, id,sufi"e-
ctis in eius locum aliis, absconditur in promoscllam impcrialcm
seu promtuarium ct scholam vclut atquc scminariiim scllariorum
imperialium. Adcsse debent stabuli comes ct charttilarius cum re-
liqiiQ officio suo , quando rcgiac sarcinae iumentis iniponuntur , c€
prospiccrc, ut sagmarium unumquodque compctens suum onus, quale \
scilicet octo frumcnti modios aequat, accipiat Potestas illis est,
si ipsa in via deprehendant iumcntum unuin altcrurave supcronc-
ratum esse, illos fustibus caedendi, qui oncri praescripto plus ad-
ieccrint, ct ipsa superadd] ta oncra dciiciendi. Ut corabinationes
iumcntorum tandem rite fucrunt reductae [sc. c pascuisj, praccipit

Digitized by Google
00NSTANT1NI PORPH. DE CER1MOH. 48
xrjg jjfuoetag vnovoylag xai 7iQoevTQem%ei* to fiaatXixd &-
nXijxta, yivsrai ovrtog. xai sag ov evtodjj rotg 9ifiaaiv9 jJ av-
ttj dxoXov&ta yivexai, xai q rd'§ig rrjg nsg inavrjoecog iv TjjD
6Sfp qivXdxrsxai xaw xov xvnov xov diaxivrjfiajog,

5 Iliql ttSy xtqxixtny.

*l<jxiov 9 oxi , ot« xsqxsxsvsi 6 SgovyyuQiog xrjg fttyXyg

tag eanioag, Xa/ipdvsi qtaxXiov dno xov siSixov , xai oi q


oxoXdqioi, ovg $x ei > nOiovai xrjv yXvav xv\v xai oi ini
wijg eraiQSiag xqaxovoh' (plvav soto fisxu xov szaigsiaQ-
lo/ow nXfjoiov 1£» *>is *OQTfjg, onov sioi Sefefisva xd a/oWa
avjijg, xai Xappdvsi otyvov dno xov §aoiU<og fivaxixtSg,
she rov xrjv Qsoxoxov, shs xov aqxiaTqaxr^
2coxtjoa, sixs

yov , sixs ftaoxvoow xcov GXQaxfjXaxcov , sirs aXXo EdMj.278


xwv dyi'tov

ri, S xsXsvsi 6 (iaoiX$vg. xai vnaXXaoosi cxaaxrjg sonSQagWls. ia. b


i5ro alyvov , xai toxrpsvw snurrdxag, xai nsqiyvosvovoi it,*
oXqg wxxbg xqv qXvav* to avxb xai 6 sxaiQudqxv^
xd xai xtjg txaigstag* xai u(p* ov xsQxsxsvasi 6 o^ovyya-
qiog , ovre xoljoonryg in s£ovai'ag sysv s%<to xwv axov-
ruQfov siosXduVj ovxs xwv sni ziig ixaiqsi'ag, ovxs aA-
14. o* om. cd.

Impcrator, si ipsi placet, alterutram cortem ct dimidiam partem


tentarum atque minuterii culinaris praecedere et aute adventum
suum regia applicata praeparare. Et do dec scse adiunxerit themati-
bus sea pervenerit ad legioncs obscrvatur idem tenor et ordo
,

processionis in itinera secundum formam consuetam motus , id est


expeditionis bellicae.

DB CIBCITOBIBUS BT ClBClTATIOBlBUS.

Quando circitat drungarius vigiliae singulis vesperis, sumit ab


idico fatlium seu cereum unum Centum, quos ille sub se habet,
scholarii faciunt finam seu custodiam externam , illis , qui ad he-
tacriam pertiuent, custodiam tenentibus internam sub inspectione
hetaeriarchac , extra quidem , at prope tamen cortem , ibi ubi au-
nexi palis terminant funea eius. Signum drungarius ab ipso Iinpe-
ratorc privatim accipit, sive Salvatorem, sive Deigenitricem , sive
arcbistrategum , id est archangelum Mickaelcm, sive alium aliquem
SS. Martyrum qui copiis et rebus militaribus praeesse reputantur ,
,

sive tandem aliud quodcunque Domino videatur, singulis vesperis


aliud atque aliud. rorro constituit drungarius epistatas seu inspe-
ctores , qui excubantibus instent improvisi , totamque per noctcm
excubias obeundo lustrent. Id ipsum quoque hetaeriarcha in hetae-
ria sua facit Ex quo drungarius circitavit, neque coetonites a
plius habet faculutem extra scuta, id «st extra vallum, procede
Corutantinut Porph/r. Vol. i. 3i

Digitized by Google
482 APPENDIX AD LI BRUM PMMUM
Xog Tig fityag rj fttxoog, viaqi/tov ?j vnoptptjxobg , idv /<jj

Xd^rj to at'yvov and tov fiaotXioog xai eX&t] tig tov tfoovjya-

qiov . ti tie 6oxif.tdaet> rig i'&Xdttv uvtv at'yvov, fiea/Liovmv


avrov xai dndyovatv slg tov dfiovyyaokov , xai vnofUftvt}-
oxfTUi negi tovtov 6 fiaoiXsvg xeXsvu q fiaoikfi'u**
, xai ti ti

Buvtov. ft fis Xuftoi at'yvov nana tov ftaoutiog, bno&ev av-


tov ixfidXXd 6 tioovyydntog , sxtidsv xai ndXiv tiadyu, xai
aXXayod-ev ovx c&otiv avrov tiatX^etv^ end naod Ttov nedy-
tovqcov deaiittvat , xai to noon Tfp fiuaiXit nunadtdorut.
tovto 6k qjvXdxTtTai fti/Qi tov xaxaaxoXtov. ore 6h hva&jjio
Totg dif-iartiv 6 (faatXevg, ytvtxai nQoa^rjxtj aXXfjg fiidg q?t-
vag nXtjot'ov t&v ini Ttjg haiottag, rjyovv egco T/jg 6TaiQ(tag
xai soon to5v tov Sooviyaoiov ayoXuotaov. dtsoyo/uivov tie

tov paoiXetog iv Totg &e(xaotv , vnavrdrat nao* txaarov dd-


Cfiarog, SijXovott naoaxtxayiihov ovxog tov (tifiatog. xai J^i5
tov {iaatXscog 6iSQ/0f.tevov , cog dno d'tuoTij/uuTog ixavov nob
tov tov fiaoiX&a xaTuXaftttv, dnofiat'vovai twv fnntov o,t«
aroaT/jyog xai 6 ngatTOvoTuniog tov &dftarog xai oi TOVQpdo-
%ai xai ot xai 6 fifodo/qg xai 6 xopyg
6oovyyaoox6iJirjTBg
Ttjg xoorrjg xai 6 xaorovXaotog xai 6 do/udaTixog tov &e/ita-20
jog, xai notovai d6§ipov. xai tov (JaaiXeug tiugxofuvov,

di , neque ad hetaeriara pertinent aliquis , neqnc ullua alius , scnex


iuveniavc sit, dignitatc eminens aut inferior, nisi aignum ab Irape-
ratore accipiat, ct illud ad drungarium refcrat Si nihiloruinus prae-
sttmat aliquis absque aigno cdito extra vallum procedcrc, depre-
hensum ilium in vinculis abripiunt ad drungarium, citisquc rei no-
titia refcrtur ad lmpcratorem , ciusque cxploratiir scntcntia quid
de tali actum vc4it. Si vcro nactus ab Impcratore signum editferit
apud drungarium, cducitur ab illoj mcmiuissc taincu cum oporlct,
ut per eundem exitum, per qucm emissus a druugario fucrit, red-
rat. Alias enim yincitur a pedituris, ct mane traditur liuperatori.
Observatur id, donee, finita cxpeditionc, doraum rcmigrctur Ex quo
autcm ad legioucs pervencrit lmperator, additor superioribus aru-
babus fioa sen custodia tertia , medium tenens locum inter he-
tacriam et scbolarios drungarii. lmperator legiones pcrtransiens
excipitur ab nuaquaque legione in armis ct acic stantc. Scilicet
commodo iutcrrallo antcquam lmperator prope adveniat y descen-
dunt ex equis strategus et protonotarius theraatis, turmarchac, drun-
garocomitcs , mcrarclia , comes cortis, chartutarius et domesticus
Ihematis ct faciunt dcximum scu corpus advenientem Dominum
;

exciperc atque sal u tare para turn. Impcratore transeunte, procidunt


omnes in terrain, eins raaiestatem adorantes ; milites aulem ma-
nent eonsidentes in equis. Post factum a strategis et ceteris diclis
jnagistris militaribus adoralioncin deflcctit lmperator Untillutn d«

Digitized by Google
constant™ porph. de cerimon. 483
niitrovai ndrrtq ol nqofiqrjLth'Ot htl yqg, nQOcrxvvovvzeg rov
(jaaiXia* ol 6k ornuriwrai ndvztg tazavrat xuftaXXdoiou xai
fttzd to ngoaxvvrjaai zovg ozoaxijyovg avv zotg TiqoXty&tioLV
uoyovutv ixvtvti 6 (iaoiXtvg oX/yov xrjg odov y
Xtytov 7i(>6cMs.i3. a
Savzovg* „xaXojg tvooptv" tlza iomxa avzovg- „n<5g eye-n
zt , natSia ftov ; nmg syovatv at yvvatxtg vpcov , at vvpyat,
ftov, xai zd naidt'a? xuxttvoi Xdyovatv, ort „sv zjj %<ojj zqg
fiaaiXtiag cov xai rt (uttg ol dovXoi aov vyiatvofitv." xal nd-
Xiv 6 flaoiXtvg dnoxQi'vexaf ,,/uQig t<£ ayfy zip iv v*

ivy eta 6taxtjQOvvzi fj/udg ." xai ndvzmv z(Z tSaaiXet enevypfitU
viov, 6qi%et, o fiaatXevg zov ozqazyyov xai ndvrag rovg 7100-
uiOTjuivovg aqyovzag xafiaXXtxevaai xai fierce zov otQaxov
avziov dneX&ttv tig rtjv idiav xai toQtofitvqv avzoig za^tv •

ei Sh fiuXXov xtXevtt 6 fiaoiXevg unoooiQBvd'rjvai zd zt TO-E4.L. 379


iSyfiara xai zd Sifiara, eize iv zffi &iftazt zdiv ^q/nevtaxtvv tig
rov datyficova, size iv zip Stfiari zov Xagotavov tig Kai-
adqetav, tlx* iv trioy nqog zov zonov, iv $ fteXXet
friftazi

tfoaoaztvaat, imzrjdtiov zvyydvovxog* xai ore eXdy t)ynnt%


nqitg to anlyxzov dno zqttov pttXiav , nqovnavzmai zd ze
zordyuara xai zd &dftaza inevyofjuevov tot paoiXtt, xai nqog
ev exaazov zdypa xai &ifia Xiyei 6 fi»aiXtvg, ixvtvav nqog
avid, ovrag* „xaXwg vpag evqopev. nmg tytte; nmg *-

Tia , et ad cos converso sermone: In putchris, ait, bonisque omni~


bus vos agenies reperiamus velim. Dcin intcrrogat: Quomodo va*
letiS) mei Jilii? quomodo valent uxores vestrae , meat nurus? quo-
modo liberi vestri? Respondent: In vita maiestatis tuae et quam*
diu ea bene valet, etiam nos servi tui bene valemus. Reapond«t
Impcrator Gratia sit optima et summe venerando Deo , qui in
:

sanitate nos cvnservat. Omnibus ad haec prosperac valctudinis


conlinualum usum ct fausta quacvis Imperatori apprecantibus , im-
perat stratego ceterisque omnibus autca mcmoratis rectoribus , ut
nirsus in cquos iusceudant, ct cum suis quisquc copiis in proprium
et assignatiim sibi suuni locum abcant. Quodsi vcro Impcrator non
tain singulares pertranaire et lustrarc legiones, quam potius o nines
in eadem castra cougregatas videre inalit, tagmata pariter atque the-
mata, sivc iam id fieri iubcat in themate Armcniacorum apud Da-
aimonem , sivc in themate Cliarsiani apud Caesaream, sive in alio
themate eo in loco , ubi fossatum agcrc decrevit , apto nempe et
commodo: tuuc ad castra appropinquanti ad trium indc miliarium
distantiam obviara ipsi cunt tagmata ct themata , piis cum votis et
faustis clamoribus prosequentes. Impcrator ad unumquodquc tagma
ct thema drflecteus nonuihil de via sic ait: Ut in pulvhro statu
vos invenerimus ! Quomodo vale Lis f quomodo valent nurus meat,
484 APPENDIX AD UBRIJM PRIMUM
/ovaw al vvfitpat ftov, at yvvaVxeg tiftdiv , xai xd natSta;
iudq vfttv xd iv xfj wfV/T dtrjvvod'r] ; aycovtoao&s , rot; Xgt-
<B«tov oxQaxtdixai xai natSt" ifiid, tva iv xatgrp diovxt hufot-
%rj(j&8 xrjv ysvvatoxtjxa xai xqv dvdgtt'av v/mdv xai xqv ngog

0edv xai (iaotXetav rjiioov ntaxtv Sq&ijv xai dydrrqv, Xva ij5

paatXet'a y/uetiv d%ta>g tqg uvdgstag xai ytwatvxrftog vfiwv xai


OQd-rjg max (tog xai dyamjq evroiav dnoSt^afiivrj avxa/uiifn]-
xat xai evsyyertjay , xai xipatg SiaqjOQOtg xtfiqoi] , xai £§
va%tav d^iovg Seffy , xai ftvgta xaXd eig vfiag ivdit^rjxau*
xai fitxa to XaXijoai nobg avxovg xavxa €Q/m ovxat tmitevx*
xov doovyyaotov xai xmv bti xijg exatouag, xai neotnaxovoi
C naoaxtxaypivot • xai oxs evo£&jj axhco/ua ij noxaftog, ctri
xai yiyvqa, diansoay** xd xdyptaxa epnooadw • nqwxov fdv
Ms.i3.bai oxoXai, tisvxeoov xd i'£xov/iixa, xqi'xov 6 dotfyog ,
xixaQm
xov o ixavdxog* bfiotwg xai xd &i/uaxa, xai xudebg o rv-i5
nog sx*h ntQinaxovoiv ol fidytoxoot xai ol naxgtxtot xai a*
6 6h paotXtvg ev&vg
xotxuwtxat xai oi ftaotXixoi evvovyoi*
xai avxd nqoaxaXslxat xovg ftaytoxQovg xai naxQtxiovg,
tioq*

xai wrm dv xtXevrn ovvxvyzdvet, xai eig pfo xrt v xd\tv xtSv
naxQtxtav neQtnaxovotv ol xotxavTxai, ont&sv d*s otiyov ns-io
QtnaxsZ o nQtoxofitaxtd^tog xai 6 bti xqanityg, xai o-
xijg

Dntadev avxmv tag Xt'&ov fJoXqv ntqtnaxovatv oi svvov/ot


xai naxgtxtot xai ngtoxoona&ugtof Zfinqocrfov <te rot; /?a-

vestrae uxores et liberi vestri? Quomodo exantlastis itineris fata?


Aemulamini , o milites Christi et fdii mei, congruo et oportuno
tempore vestram strenuitatem et fortitudinem demonstrare , rectam-
que vestram in Deum et in regiam nostram maiestaum Jidem ; quo
maiestas nostra, quam decet erga vestram strenuitatem et fortitu-
dinem et rectam fidem, demonstret benevolentiam, et compenset
studia vestra benejiciis et honoribus variis ornet, et ex indignis
dignos id est ex privatis publicam personam sustinentes ] ejji-
|

tint, aliaque innumera in vos bona et pia conferat. Post hunc


ad cos promiutiatum scrmoncni abcunt |>oue drungarium ct hetac-
riam, et procedunt in armis atquc acic ; ct ubi oifendant angustam
viam atit duvium pontcmvc, praeccdunt tagmata hoc ordine primi :

eunt scholarii; eos cxcipiuut excubitorcs; pone illos arithmus ; ct


quarto tandem loco hicanati veniunt, turn the mala ; ct secundum
tcnorcm cerimonialis magistri ct patricii ct coclonitae ct rcgii cu-
nuchi ; nisi si quos magistrorum et patriciorum et aliorura adesse
aibi voluorit et ad colloquium protinus cvocavcrit Impcrator. In
ordine patriciorum, ut dictum, procedunt coetonitae; paulo post
veniunt protovestiarius et pracfectus mensac; pone eos ad lapidis
Scje iactum procedunt eunuchi, qui simul patricii ct protospatiiarii

Digitized by Google
C0NSTANT1NI PORPIL DE CER1MON. 485
oiXtcog ntqtnarovaiv ol nQainootTOi xai to xovfioyxXstov , xai
4*4oov tojv noainooiTcov nsQinarst xovflixovXaqiog fiaard^tov
rot tifita xai ^monoid %vXa /ucra Tfjg &ijx?jg hti tov TQayrj-
lov efi7tQoa&sv cffi tov xovfiovxXsi'ov nsgmarovaiv ol /Ja-

5oiXixoi, xai fxiaov tovtmv negmant aiyvoqjOQog flaord^mv


axavQOv %qvoovv 6*idXt&ov. fyuiQOo&sv 6*k tcov paaiXixoor
moinaxovoiv unb tivo oaytrrofibXtov naqaevQTd fiaotXixd
inndqia q' fisrd aayiafidrtov dXt]&tv<Sv xai poqxadtcov tfcg/d Ed.L. a8o

xai £v<6w/ua. xavMdroi , she xai onaddoioi <te-


xai dvo ,

io|fa xai svcowpa rov fiaaiXicog momaTOvoi xafiaXXdoiot, mg


dnb Siaax^fiazog faeru oxovtuqicqv, xai Tovg nQOoeoyo/divovg
inutqovoi xai eiadyovai ngog tov fiaaiX£a 9 xai ineoooTtov-
rat nan* avrov, o,r* av d&ovrai, xai dvaXu/Aftdvovrai xd detj-
Tixd avicov xai anodttiovoiv avid tig tov ini tcov detjosav.
\5xai ore xaxaXd^rj o flaaiXtvg to utcXijxtov, Iv&a q fiaoiXixrj
forarat xooTtj, xaXtt rovg payiOTQOvg, tov dofiiarixov tojv
oyaXcov xai ngamoaiTOvg, Tovg dvdvnaTOnctTQtxi'ovg xai orpor-
Trjyovg xai Tovg oqxpixialtovg xai xXtusovqaQyag, xai ovvtv-
(pQctivsrai ini Ttjg Tqane^ijg. ior&ov, oti eig to uriXrjxrov, siB
loxrtevst 6 (iaoiXevg ,
xufhbg noXXdxig BaatXeiog o doiSifiog
(iuoiXsvg inoi'qos, dttiaat, t$ fihv OTQaTtffy Ipduov i(>

sunt. Coram Imperatore praecedunt praepositi et cubiculum, m©-


di usque inter praepositos ambulat cubicularius gestans in ccrvice
sanctam et vivificam crucem in sua capsula. Coram cubiculo prae-
cedunt basilici, et in eorum medio signifcr gestans auream crucem
gemmis ornatam. Coram basilicis ad duos sagittae iactus praece-
dunt ductilcs equi regii centum in stragulis purpureis ct borcadiis
duabus sericbus, ad dextram una et ad sinistram altera. Ad
utrumque Imperatoris latus modica distautia procedunt residen-
tes in equis duo candidati vel et spatharii, scutis arraati, quo-
rum est cos , qui cum libellis supplicibus ad Dominum accurrunt
cecum sumere et ad Impcralorem introducere , qui cos de necessita-
te et petition^ sua iuterrogat, porro acceptare ipsorum Hbellos sup-
pliccs, et magistro libeltorum supplicum asservandos tradere. Haec
in via inter castra et ilium locum, quo legiones Imperatori priinum
occurrunt. Ut tandem in castra perventum est, ubi rcgia cortes
stat, adtocat Tmperator magistros, domesticum scholarum , praepo-
sitos, proconsules patricios et stratogos, officiales , cleisurarcbas , et
cum ipsts hilariter cpulatur. Interdum, si placet Imperatori, (sic
certe persaepe fecit Basilius , celeberrimus Impcrator,) dilargitur in
castris vestimenta inter procercs : stratego vestimentum consilium
triblattea praetexta munitum ; turmarchis singulis singula TestimenU
©onsuta oum praeteUis diblatteis el tyjmrii bdeiliorum tea parva-
486 APPENDIX AD L1BRUM PRIMUM
Ms. i$,% uivov jiexd XQipXaxiav
t , ro^ xovQtidqyaig dvd Ifiatiov if-
(jUfltXeVOV fltXU dlfilctTlCOV fjfeXXlCJV , X(jf fiCQUQXJJi *r$ xopy™.
xijg xoQxqg, x(jj zaQxovXaoug xai xm dofitoxixtg xov &i(iaxog
tii'JcDoiv dvd l/naziov Ivog i^afifiipov Xixov* [xai xavxa [uv
1
iv xolg fitydXoig xai PtofiaXxotg d-iiiaoi zeXuzau xmv 6eS
Idofitviaxcov d'f^dxiov xolg oxoaxrjyotg xai xXuoovQaozaig
CStfcoaiv, si yeXsvet, dvd ifiaxtov i(i$afip£vov (texd tiiflXaxt-

tov , dsxdiv rj xai paatXixtov , xotg tie jneydXoig xovxuv tovq-


fxd^yatq Xizd emtii'daxjiv tfidzia ,
Tfp d£ fX£QdQX*l * a * T0*S
Xoinoig dvd iuutiov iggaftfisvov Xixov dexaXiov ijtifo'titooivta

$x uov U7i6 rov (poQOv dyoQa^ouivcav. foxeov, oxi, oxs dno*.


xivrjau 6 fiaaiXsv$ fig jdg iofaiovg nqog xr\v 2vQi'av , xaza*
Xifindvei zovXtiov xai ztjv ftiav xoqzqv xai xdg nSQiooug xdv~
rag xai xd ovazsXza xgan^ia^ xai aXXrj ocrj dv rt ano-
zd nx&yd aXoya xai xd £a>Ac*, xai naQaXafifldvtiiS
oxevrj, xai

avid 6 ngaxzovozdotog xov Slfiaxog, b&ep dnopdXfj 6 paot-


Xevg nQog xnv 2votav fisxd xai a^ovrcov xmv ozafiXtov xtov
D MaXayt'voov , xai & xtav gsXXuqi'ciiv oxaflXoxoftifxatv fiera xcoV
avvzooyxov , xai fig ojov dv &6(j.a fiUXXrj 6 ftaoiXevg e%$X&tfr
and xuvxa 6 ngonovoxuoiog xfp ftpco-iQ
2vQ('ag, dvzinagadi'Jcaat
xovozaguo xov &6{iazog ixttvov, xai oco/naoxu xd uXoya xd

rum muscamm intextis; raerarchae, comiti cortii, chartulario, do*


mcstico thematis, singulis singula vestimcnta consuta , sed absque
praetextis seu pura. lta quidem fit cum raagnis ct Romanis thema-
tibus seu legionibus. Armcuiacorum vcro thematurri strategis et clei-
surarchis largitur Iraperator, quutics ncmpc ipsi consultum vidcatur,
singulis siugula vcstiineuta cunsula cum dihlattiis, quibus aut aqui-
]ae aut basilicum aliquod adhaercant; maguis eorum theraatum tur-
marchis vcstimcuta nun praetcxtata ; meraichac et reliquis singulis
singula vcstjmenta consuta nou praetcxtata, dccalia, ex iis , quae
in foro enita fucriut. Quando iam in (Jcscrta [hoc est, bosticum
et nostris baud habitabilcin agnun ] versus Syriam movet Imp era tor,
relinquit tuldum seu impedimenta et alterutram cortem ct supcr-
flua tcntoria et roensas complicatiles et rcliquam omnem.'
noa *

nccessariara supelleclilciu , ct paupertina, id est- macra et invalida,


ct clauda iumcuta; quae in fidem curamque suam rccipit pro-
tonotarius illius tbematis vel provinciae, e qua Impcrator in bo-
sticum, Syriam puta, descendit, uti ctiam rcctores stabulorum Ma-
lagincnsium et stablocoraitcs scllariorum ct contubernalcs, Haec
vicissim ille protonotarius reddit illius thematis seu provinciae pro-
tonotario, in quam rcfle\urus est Impcrator in abitu suo e Syria.
Hie posterior protonotarius interea exercet bestias variis excrcitiis
eo, ut rediens ab expeditione Syriaca Impcrator cas inveniat rc-
crcatas diuturua quictc ct in stabuiis bene habitas j adeoque qui4*>

Digitized by Google
constantini porph. de cerimon. 487
paaiXixd f
fya, Sxav i%£X&rj 6 fiaoiXevq dno Svotag, svoqoe*
aura dvanenavfxeva xai eara^XiofJieva , xai e%£i ndaaw XQ 6t'~
av paoiXixijv eTOi'f.if]V. xai ndvxtg ol UQ/oiTeg ol Xotnoi ol
tt a paxdxco noiovoiv dnoftoXijv xai avvaxoXov&ovoi tw tovA-
5(Jw xui (JaoiXixfjt • 0 fie fuvaovodxtoQ eyei mXaxd xevxovxXti-
va evdedvfiiva XivofUvsja, xadwg noosi'fqxai, xai ytvexai jJe&L. 281
fSaoiXixri xodne^a xa/.t6xovfi{ia, xd ds nootpayu noiovoiv ol
(iaaiXtxoi ftdyttoot, xjj eortioq. ol Sh dydo/jxoyxa onxifidxob
ovQOvot, xd oayftdota xd (iuoiXixd, xai ol x dxoXov&ovatp
loeig foootfoootv xtov oayftaQi'cov . Ofxoitog xai ol ftdyeiQOi xai Ms. 14. b
oi ovvTQOyoi x(ov MaXayivwy , xai o« evQcoai %vXa tj

$Qa tig eQ/jjuovg xonovg xet'fieva, xonxovoiv ol ovvxqotpoi xai


ol /tiuyeiQOt, xai enaiQOvai ngog ev '£vXov , xai dnoxoj.u%ova*
nobg to fiaaiXixov fiaysiQMOv . tig Ji xrjv dnoxivqoiy tov
i$xovXo*ov drpe/Xet 6 XQandfyg qjooxwaat xd n (iaoiXixa
xtjg

ouyfxuQta ndauv yoetav (iuoiXtxrjv, xai oaxtXsi Xuflsiv ex tov B


nQcoTOvoiaQiov eig /Qetay xtjg (luoiXixtjg Toanityg xai eig
Tovg /uuiovfidtiag nyopaxa vjiaova q\ xqtdqia op, uytXddia y ,
c
OQVtfrug a, /fjvdoiu q\ ore 6s eaxiv 6 flaatXtvg eig Pcopa-
iwi'av , Xapjidvovatv (lu'iovuuda ex xtov '^syaXtooy ol fiuaiXixoi

uyovQOi xai ol eni T/jg exuiQeiug xai ol xoQxtydoioi xui


ol hptiofutQioi tov eidixov xai ol ovyxQoyot, xcuV oeXXaQiwy,
0

quid corum ipsa opus fuerit, in promtu et comparalum habcat.


Otnnes infcriorcs rectorcs, seposita non nccessaria supcllcclile , as~
scctantur tuldum regium. Mcnsurator habct sccum coaclilia
ceutoniformia ct induta linteis vcnotis indumcntis, qucroadmo-
dum iu supcrioribus dictum est; ct tit impcrialis mens a chamo-
cumba scu humilis , in ipso solo cxpansa super tapetibus. Quo-
tidic vespcrae comparant coqui rcgii, quae altcro die debent in ien-
taculo apponi. Octoginta oplimates trahunt sagmaria rcgia , ct vi-
ginti alii subscquuntur reponendarum sarcinarum su b la ben ti 11 m
causa; idem quoquc cum suis bestiis faciuut coqui ct contubernalcs
e Mala gin is. Et quando inveniunt trabes aut arbores in locis dc-
acrtis [id est in hostilisolo] iacentes, concidunt eas coutubernales
et coqui in truueos, ct summit siuguli truncos singnlos, deferunt-
que ad rcgia m culinam. Sub iostautcin proniv^tionein et abitum
tuldi scu iinpedimentorum debet praefectus mensae onerare octo-
ginta regia saainaria omnibus regiis nccessitatibus , et sutnere a
protonotario ad usum regiac mensae et ad maiumadas seu recrea-
tiones commilitunum ovet, quibus agueUi sunt, centum, arietuloa
5oo , vaccas 5o, galliuas aoo, anscrcs 100. Quamdiu Imperator
est in Komania, accipiuut maiumadas c donis Impcratori oblalia
rcgii aguri seu ephebi ct lioiuiucs hctaeriae ; et corliuarii [seu
illi, quorum est cortin iuipcrialcm de uuo loco in altcrum trana-
488 APPENDIX AD UBRUM PRIMUM
c*t<ofag xai ol nayuqoi. xai 8xs dnofiaXfj 6 fiaoiUvg s*g
xdg ioyfiovg, Xapfidvovotv xu&* exuoxtjv xvQiax/jv (juiiovfidv
xai dva fitXiaqijaiov . Xa/tifldvovoi is xai ol xijg qpivag xcop

oxpXaaimv xtjg sow xai xfjg xai avioi Ofioitog dva /u-
CXtaqtjoiov ineitfrj , dcp* ov dnoxivtjasi nqog 2vgiav 6 fia-5
aiXsvg, ivo (flvai xvxXovaiv xrjv ftaotXtxrjv xogxtjv* xai oaot,
uyyovxsg naoa/nivovaiv r<ji fiaoiXst , Xa/ufidvovaiv , si xsXsvss

noXXdxig 6 paoiXsvg xovxovg svtgysxstv, Sid fiiXiagrjotcov, si

pis? siatv agyovxsg fisydXoi xwv xuypdxcov, sirs xai dspdxav,


dfstlovoi la (ijidvsiv dva [uXiagrjoicov 6*vo tj tquov, sits xaiio

nQog xqv noioxijxa xov ngoownov sig 6 s xrjv dnopoXqv


xov xovXfov, oooi xafiaXXixevovoi (jaoiXixd aXoya xai sxpv-
ai oaypuQia fiaoiXtxd , xai av*xd xd aXoya xd fiaoiXtxd o-
DftiXovoi Xapftavsiv xgifrugiov dva (lodi'av d' sig xayt)v av-
xviv bfioimg xai oaa siai asXXugia yvfivd, f}aoxu£ovaiv v-i5
noxdrco xtov aayiafidxcov dva podi gov ij. xai oaa naginnta
s/u 6 xofirjg xov axdpXov fiaoiXixd xai aayftdgia, fpooxot
avrd dva Ssxa /lOoYcov xgi&ijg 9
6 Ss kni xrjg xgani^tjg oaysi-
Xti s%siv s£xovaadxovg «x rov &sftaxog xov o\j/txiov sx xov
Xcoqiov xov TifipQij (uxd xai 6*txzvo)v, Iva xgaxmaiv <fya-io

fcrrc, crigere ct deitracre,] item hebdomarii idici, contubernales


s<Uariorum ct coqui. Quando in dcserta penetraverit , accipiunt
quavis die dominica maiumam, ct singuli singala miliarcsia. Qui
ad finam seu custodiam castrensem utramque pertinent, interiorem
puta ct exteriorem, scholarii, (nam ex quo Imp era tor in Syriam mo-
vet , ambit cortem rcgiam non iam simplex , ut alias , scd gemina
scholar iorum vigilia , ) hi ergo scholarii accipiunt paritcr siuguli
singula miliaresia. Etiam archontcs seu duces militares, quotquot
circa Imperatorcm versantur, accipiunt persaepe largiliones in mi-
liarcsiis , si libucrit Impcratori beneficium illis et gratification em
pracstare. Maiorum quidem ordinum rectores , sive ad tagroata,
•ive ad themata pertineant , debent eo casu , si nempc nuramarium
est beneficium , accipere viritim miliaresia bina , aut terna , imo et
quaterna, habita ncmpe ratione eorura, quibus dantur. Neque
ipsi tantum eo beneficio fruuntur , sed etiam quo tempore gravis
eupcllex in hosticum immittitnr , quotquot magistrorum militarium
regiis vehuntur equis et regiis utuntur sagmanis, horum ilia ipsa
quoque regia animalia debent tunc accipere hordei modios quater-
nos in pensum diarium. Quotquot sunt sellaria nuda seu equi
cquitationi quidem destinati, tunc tamcn cphippio non instructi
ncque inscssui parati , hi sub stragulis co tempore debent octonoa
modios hordei portare ; quotquot autcm comes slabuli sub sc ha-
bct rrgia parhippia et sagmaria, ilia oncrat denis modiis hordei.
Pncfcctus mcasae debet habere excusatos e themate opsicii et qui-

Digitized by Googl
C0N6TAOT1NI PORPH, DK CERIMON. 4&)
pia tig tovg norafio^g rfjg ipjpov. 8tt <M iativ b* fiaaiXsv Ms.i 5.
1
tig Ptofiavfav 9 xa*K ev exaotov Sifta vnijpttovoiv ol npu>-
tovotdpioi, o/iotag xai ol xofitjttg trjg xoptqg, xai naQi/ov-ZduL, a8a
criy ayyapt'6ia ujj 6povyyapiio tijg fttyXrjg tig tag (JaoiXixdg
SSovXtiag* ott 6e vndpxu 6 6povyydpiog tig fiaaiXixrjv 6ov-
Xti'uv, ixnpooamtt avtov 6 txavdtog. ott 6s dnopdXt} 6 /?a-
aiXtvg tig tag iprj/uovg, ovtt tj xoptrj npoXa^dvu, ovtt td
puaiXixd npdyftata, ovrt uXXov tivog oiovtifaott npuyiia,
nXijv ovg fyti opiotiv o 6povyydpiog uno nooo-
tijg fityXfjg

loTu'ieoog tov (iaotUcog ix tmv dtfiwmv , npoyvXdttovoi xai


ntpinatovotv tfinpoodtv tov flaotXitog tog and fuXtoov 6vo
dxQiTai <p\ av$otg i%amXuj(i£voi , xai tttpov &t/na t olov 6p(-
oti, ha (oat nXayioopvXaxtg tog dnb 6iaotqftatog tov ftaoi-B
Xdcog fuX/coy 6vot xai ettoa 6vo difiata, ola bototi 6 tipovy-
\5yaoiog ix npoato%tmg tov §aoiX£<og t tva toaiv o-
ttjg fityXijg

ntodvopvXuxtg. xai vnaXXdaaei tovg dfupotipovg exdottj 77-

fiipa, xai napaXufifldvu 6 6oovyydoiog tovg xoftrjtag tijg

xoptrjg tdoy dtfidtav f xai t%ti> avtov g tig napajuovijy tov


(laoiXimg tig to yhtvai tijv xoptijv xai tig to pi'xpai fxsxd
aorta* xoptivaptmv • 6id xot/xo yap xai xaXovvvai xoftrptg ttjg

xoptqg. xai ott &iXu xtpxtuvoai 6 6povyydptog td di^ata,


*

dots e praedio Tembriam dicto, rctibus instructos, ut pisces e flu-


•viis dcserti capiant. Quamdiu Imp era tor in Romania eat , debent
in unoquoque Ibemate seu districtu, qui cuiusquc sunt, protonotarii
servire et ueoessaria tubministrarc. Pariter quoque comites cortis
praestant angaridia seu iumcnta coacticia cursus publici pro casu
necessitatis urgentis drtingario vigiliac, quando is regium aliquod
inaodatum expeditum It. Ob quod perficiendum dum is a castria
abest, sustinet eius vices atque personam bicariatus seu praefectua
hicanatorum. Quando autem in deserta sc proiecerit suaque castra
I/nperator, tunc neque cortis praeccdit itinere diurno, neque res
et supellex rcgia alteriusve alicuius ; sed illi quingenti delect! viri
quos drungarius vigiliae ex auctoritate regia designaverit et e legio-
nibus evocaverit, armati excubant pro castris , et antevertunt ca ad
duorum miliarium distantiam. Alia legio, qualemcunque tandem
.

deputarerit drungarius, expeditur, ut ab utroquc latere ad du-


orum miliarium ab Imperatore distantiam excubet; aliae tandem
duae legiones a drungario ex Imperatoris mandato ablegantur pone
castra, ut, quae a tcrgo sunt, custodiant. Omnes illae excubiae
anticae , laterales et posticac , quotidie permutant vices. Assumit
quoque drungarius e tbematibus comites cortis sic dictos, ut proxi-
me circa Imperatorem verscntur , et depangcudae pariter atque rc-
ellendae corti , quod cortiuariorum opus est , adsint: unde etiam
nomen oomitum cortis adepti suut Hof iptos comites cortis thema-

Digitized by Google
1
49° APPENDIX AD LIBRIUM PR1MUM
jjyovr xaxd vvxxa, eytb (xt& tavxov xovg avxovg xdjutjxag
Cxrjg xogxrjg xo3v fafidxtov xai pavddxogag xai £vo qpaxXi'a

uno xov paoiXixov ptuxtaQiov , xai negiyvgevsi xd &dfiaxaf


xai dtaygei rag neStjxovoag xai xd ifeopfityXia f
xai av £VQfl
nvdg tcov dg/oyxoiv dftsXovvxag ex xcov pevoyxay tig rrjv ne-5

dtjxovoay xai tig xd i'§(ofjtyXta , xai uno ftsv xovofiuoyaiy


xai xuxmxigco xvtxxsi avxovg ia/vgtog, xai xudcog tvot] , «-
vayyiXXu xm fiaatX$L 6 6*s nQonoaxgdrafQ xov paaiXitog psxd
xai oxqoxoqoov xotaiv fiaaiXtxojy ufia, xw x6/n?jxt xov oxd-
(IXov xai XQioiv innaqtoig iaxqmfdyoig noiovat naoaftoytfia l(i
Ms.iS.boWfov xov (taoiXixov nvqyov , $a>g ov ixpjj 6 paaiXsvg dno
D2vgtag. xd d*h imtdoia xd oeoayujfisva xai nagaavgo^uyu
ovxext negmaxovaty e/ungoo&sv, dXX* onov eaxiv ij ngofio-
aiXXa jj fiaotXixq, ixet pooxovxai xtov Xoinuiv, xai int-
xijgti avxd 6 paoiXixog oxaflXoxofitjg , notaty xrjy noovoiaviS
avidly* oxb Sh dnoXrjTai ix xov Xaov olovtirjnors ngdypa,
6 svgijxtog <f>€0£i avxd , xai St Swot xm dgovyyagty xrjg f$i-

yXrjg y xai o dnoXeaag eg/erai ngog xov dgovyyugiov, xai


fldvti xo idtoy svysgdig . $i b*s 6 evgrjxag xd nguy^ia a/io-
xgvipei avxo xai eaydxav (vgi&rj, tog xXkTtxijg xaxadi-io
ire*

Ed.L.a83x«£rra/. iWov, bxi, xov paaiX&mg iv 2vgfa ovxog, Xo/t^a-


rovaiv ol nuyiorgot, xai ol nargtxioi xai ol nganoana^ugiot
oqxpixtdXioi fidiovfiuv oi (isv pdyujxQot, dyd Svo wpaxxav,

turn hnbet drungarius secum , quando dc npc|e circitare vult , item


mandatorcs et duo fatlia seu cereos c regib vestiario depromtos
quibuscum circitat themata scu legioncs ct lustrat pedaturas sou
,

slationcs , ct exobiglia scu ex ti in as vigilias. Quo tempore si quos


rectorcs mill tares inveniat incuriose suum officium facientes aut pror-
sus dcticicntes, coram qui adesse pedaturis et extimis vigiliis debc-
bant, eos ipse parti m xehemeuter vcrberat, turmarcbam ncmpc et
quidquid eo dcinceps iufcrioris ordinis fuerit , parti m ad Impera-
torcm refert, prout rei couditionem deprehendcrit. Protostrator re-
gius cum tribus regiis stratoribus et comite stabuli ct tribus equis
scllatis stratisquc cxctibant pone rcgium burguro', donee Impcrolor
c Syria redicrit. Equi strati, qui antca coram Domino pracduci so-
lcbaut, non amplius praecedunt, led ubiubi fuerit regia promosclla,
ibi pascuntur una cum ceteris equis sub observationc comitis sta-
buli. Si quid in populo seu inter militcs aroissum desidcretur, id
quisquis iuveucrit defert ad druugarium vigiliac , eiquc cxhibet ; a
quo rursus cius vcrus possessor, qui amiscrat, facile recupcrat Si au-
tcm qua m quis invencrit rem eclot, at dcinceps tamen auiissa rea
ncues cuiu uihilomiiuis in fine repcriatur, is vclut. fur pocnas dat.
Imperatorc in Syria hacreqtc, accipiunt quavis die dominica magistxi.

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 49
ot <f& nargixvot dvd ocpaxrov evbg , oi o*£ ngaToana&dgtoe
dyrptxidXtot avv <$vo to ocpaxrov exdarij xvoiaxjj, to cT£

yvfict tov Xaovj ?jyovv ot fiuotXixoi ayovgot xat ol eni rrjg

eTaigetag xat ol Xotnoi avv b*£xu to cyaxroy ol 8h efh'i^


c
5xoi avv X' to dyeXuStov to a, ojs tie kaxiv eig Pco uaviav
t

6 (iuatXevg, Xa^dvovatv ttuiovpuv ol ngoetg^evot ex twv £*-


vaXtcov, ei %evdXtu oix eioi, xog?]yovotv ot ngonovordgiotm
b*«

o enixgan&tys xat 6 Joftdorixog rrjg inovgyiug 6opei'~


xtjg

Xovat paoru&tv vnrjgeaiav ftaotXtxrjv Tgamety'ov , ©Vovo'tiB


iotow paatXiwg iv 2vgta ovrog, eig daxovg olvov Ntxatvov na-
Xaiov fihgu g y xat elatov Ntxatvov fthga X' t xat 6 tov /?a*»
oiXimg olvoyoog olvov ieanortxov tov dgxovvra* tu b*% Xot-
nd navra ocpeiXovotv dvaXafifidveadut dno rrjg yogrjytug to3j»
c
ngcwovorugicov , ijyovv dno Pcoftuviug. ott tu Innugtu toj

i5ioT0cotisva y ots eiaiv iv 2vQi'a, negtnurovatv ejtngoofrev fie-*

tu Tav (jaoiJuxdrv aeXXagiayv , xat fiboxovrat eatodev Ttjg qji'-*

vug* ext xat tuvta ngbg Tofg eigtjfihotg , vlk noXviguaret 'HLuiC.^
xaXov (ig yvwatv dvqxetv ttjv oyv. if ydg Ttjg nXeiovog yvci- G
aeag nttou, eitodvtu Teyvovv Tr v 6tdvotav t&v lyovxtav d**a
t

poonovtiijg t£v ngoaqxovrtov firjdev dyvoetv, varegov uvtov$


ngbg Tovg dymvug evToXftorigovg egyd^ezat noW} xai doqpu*

patricii , protospatharii officiates mainmam. Nempe magistri quidem


accipiunt singuli binas capellas , patricii singuli singular , protospa-
tharii officiates bini quiquc singufas. Facx autem populi scu farau-
litii regii , aguri puta ct ad hctacriam pcrtinentcs atque reliqui per
•ingulas dccurias accipiuut singnlas capellas. Extrri seu quotqnot
alienigcnae in castris militant accipiunt per ternas quasque dccurias
singulas vaccas. Quamdiu a a tern in Romania adhuc versatur Imp era-*
tor, accipiunt praedicti maiumam c muncri datisj quae si nulla ad-*
int, dcbcnt protonotarii dicta pccora praestare. Praefectus meniae
et domesticus hypnrgiae scu ministerii culinaris dcbcnt in ministerio
mensae regiae, quamdiu Imperator in Syria agit, cecum fcrrc rini
autiqui Nicaeni mcnsuras centum in utribus , ct olei Nicacni men*
auras triginta. Pincerna regius quoque vini dominici suflicientem fert
copiam. Cetera, quibus opus est, omnia peti debent ex eo apparatn,
qnera protonotarii suffice re tenenlur, e Romania nempe. Equi strati
itlli centum et qnatuor] , quamdiu castra baercnt in Syria, praece-
lunt una cum scllariis regiii , ct pascuntur intra finas seu vigilias
castrenses. Cum hactcnus dictis ctiam haec protinus dicenda dign*
sunt , quae tuam ad cognitioncm veniant, fili dilcctissime. Expcrien—
tia enim humanorum casuum ampliore cognitione, qualis per doctri**
nam acquiritur , instructa quum Solent liabileiu agendoruin reperlo*
,

rem promtnmquc et dextrum cfliccrc intcllectum eorum , quibus re-*


rum ncccssa riorum atque se deccntium nihil iguoxare cuyae cordtqup
4<P APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
Xeoxtyovg. inei oxfv tyy tiqo fymv <ro» nooGxx&stbaty /fao>*
Xtxtav Tu£u$(tov exdtaty, naxgi xaxd ndvxa ntt&oueyog , ayi-
yveog xaX(5g y nQoofjxoy aga 001 xai xd tiqo x<bv xa^eitiicoy yi-
vofieva b*uX$*Zv xe xai ixua&siy, oncog Sid ipavwy xvnov xai
Xaunddwv xmv ix SiaSo/ ijg noiv dyquuivav
m
8 fiaatXevg b$
D/w? moa trjv x6v i/&gwv ev&vg xaxtudv&aviv stpoSov. dXX'
ix xojv nooxtifiiymv 001 xeyakuicov xavxa xqavtoxtoov SrjXco-
&fjaezai. ioxioy, on, to naXaiov dno Tagoov luQaxrjvwv xu-
xu 'Pmuatayy s^tgyouhmv , ev&iag to xuoxqov to Xtyoucyoy
AovXoy iv nsQioTTTW ngooxsi'uevov Qijnxe <pavov 9 ov ix $ta-to
S o/rjg o xaXovfievog Idgydag fiovvog SuSixexo , xai ynxs Sh
L.a84*«*' uvrog. xai eld* ovxcog dno xdiv ixefos 6 fiovvog 6 2a-
(iog dvtjnxe. xai uerd xovxo iSi/exo to xuoxqov to A^yiXov^
xai r)nxc xai avxo. xai an' avxo iSi)rexo 6 (iovvog 6 "QXvu-
nog, xai ynxev iv xOQvcpjj. xai fitx' ixfiVov iS4x*ro °* fiov-i5
vog 6 KvQityg, xai ynxe xai adxog, xai lid* ovxcog iSiyexo
6 fiovvog o MovxiXog indva xt3v JIvAojv, xai ijnxa xai aw-
to$. xai fttxd xovxov i$i%txo o xov ayi'ov Av%tvxiov povvbg
6 axonog ngoaayOQSvofxtvog , xai yms xai avxog. xai fisx*
avxov iSi%£XO 6 iy xro naXaxi'o) xov Odgov rjliaxog , xai ^f-«0
nxe xai avxog. Siatxdgioi ydg ixsfos pt'yXag dei xai ndvxoxs
xgaxovvxeg nqog to fiij Xu&etv uv*xovgt dxQifJuig dneaxonov*
Bngog xov povvov xov dyiov Avtevxiov. hxiov , ort, raw

est, facit, ot, qui ca pollcnt et nraemunitl sunt, ad diacrimina


deinceps multo, quam natura sua facturi esscut, andaciorcs aimul
atque tutiores et a lapsibus securior.es accedaut. Quandoquidcm ergo
praescriptam tibi a nobis expositioncm regiarum expeditionum mili-
tarium bene solliciteque legisti , films patri rebus in omnibus obse-
quens : oportunum nunc est decctque me docerc . et te audi re ea,
quae ante cxpeditiones fieri quondam solcbant, scilicet quomodo per
phanos sen laternas, et per lampades aut faculas seriatim dispositas,
singulis earum ardendi vices a proxima acceptas proximae reddenti-
bus, brevissimo temporis ambitu Imperator dc hostium invasione
mo do facta cognovcrit Argumentum hoc clarius ex infra scriptis ca-
pitibus seu momentis licebit tibi pcrspicere. Saracenis itaque Tarsen-
sibuc olim adversus Romanos egredientibus , protinus laternam ac-
cendebat caatrum Lulum dictum, in cdito et conspicuo loco si turn.
Immediate accipiebat ab eo accendendae laternae vices collis Ar^cae
dictus. Ab eo collis Isamus dictus. Ab eo castrum Aegilum. Ab eo
collis Olympus, qui e summo suo culmine accensam protendebat
laternam. Ab eo collis Cyrizus. Ab eo collis Mucilus , qui est supra
Pylaa. Ab co collis sancti Auxentii, qui acopus seu meta observations
appellator. Ab eo tandem beliacu* seu pitefeotus heliacs in palatio Phaii

Digitized by Googl
CONSTANTS PORPH. DE CEK1MON. 4<)3
(par&y tovxtoy ndvxtoy diffdvrnv, etldvg ol /aproi/Aaoto* xmy
e£a> orupXcov xai oaafoapeyxdoioi exaXtyovy xd fiaotXixd a-
Xoya 9
xai td ffaaiXtxd oayudgia tvxQtnfoavxsg ev&vg ixi-M.s. i6.b
vow, xai xuTqQxowo tig xtjv tov {iaaiXitag djtuvxrjoiv iv Jlv-
SXaig, 6 b*b ftuaiXsvg itqQxero f^XQL xav IlvX&y, xd <Sh §a-
aiXixd otXXdom xai ol ag/ovzeg xaiol Xomoi ol anb xijg
noXsco; t^Q/ofievoh xijg tyodg, itootXdfiflavov xoy flaoiXia

tig Ilylas, xai ox$ xo xd>y 2aoaxfjv65v qpoaodxov tocp&t] xioi


c
noog xd xijg Peoftaytag avaxdftsva^ ^y 6 fiaoiXsvg evfritg eigc
IQdndvxqoiv aikov. iaxiov, or* ol 7tD0QQT^$ivxsg (pavoi duxodxovv
fd%Qi xdSy TtfUQcav Mixa^X §aaiUa>g xov ix QeoyiXov. ov-
wog <ft avxov nox* h
xm xov ayiov Mdfiavxog nooxdvay xai
fUXXovxog noiijaat Innodgofiiov , sv $ xai dyxi flaaiXscog a}-

vioyo$ syvoaQtXsxo* (xai yap iy xaVg hmqXaataig dvxi r^vio^


l5%ov InndjXdxei*) avvtfiri xovg ovvrftug aif/ai (pavovg, xai
tins xovxo" diuXoyiaufisvog, oxi n ei xaxdStjXog y&vrpui q ego-
dog xa>y JZaoaxijytov, Xvnjj&jjoovxai ol noXtxai, xai ov pi} «£-
eX&cooiv tig to InitoSoofiioy noog xd xtjv ifxrjv InntjXaaiay
yhdouad'ai" xai ix xoxe 6uxu%axo jlitj dnxeiy xovg <pavov g.ry
aoioxdoy, on to naXaiov xvnog qv, xd ^iftaxa yoyeveo&ai xa*

Diaetarii cnim ibi semper continual agebant vigilias, solliciteque, ne


unquam flamma laterctnon animadversa, versus collem S. Auxeutii
le
respiciebant. Laterals illis omnibus accensis , protinus caligabant seu
caligis induebant regios equos chartularii stabulorum, quae extra Ur-
bcm augustam sunt ct saframentarit , mulisque necessario sarcinarum
,

apparatu oneratis , movebaut ct descendcbaat ad Pylas Imperatori


ibi occursum eique scse adiunctum. Imperator autem exibat ex
Urbe, postquaui regia sellaria et duces militares et rcliqui, quos ex
Urbe in castra convenire oportebat, per xeram [id portae CPtanae
nomen est ,] egressi in Pylas praevertissent Imperator itaquc illuc
delatus, si quibiis aliqua in parte Roman! orbis conspecti fuissent
Saraccni, protinus eo movebat ipsis obviam. Mos Hie per iaternas ac-
censas e pracdictis speculis dc incursationc bostium signiiicandi ob-
tinebat usque ad Michaclem Imperatorem, Theophili filium; qui nam
abrogavit hac de causa. Gontlngebat aliqnando, illo proccssioncm
S. Mamantis agente [id est in palatio S. Mamantis rusticante,] ct
ccrtamen equestre per circum [qui ibi est,] edituro, in quo ctiam
pro rege auriga conspectus fuit, qualem personam inducre persaepe
solcbat in editione talium spectaculorum contingebat igitur eo
:

tempore, ut consueto modo laternae Ulae belli indices accensac


conspicercntur. Ratiocinabatur itaque secum hoc modo: Si pcrmi-
sero, ut rumor dc Saracenorum invasione in cives emanet, tristiti-
am inde concipient neque in circum meas aurigationcs spectatum
convenient. Et propterca yetabat, imposterum Iaternas illas accendL

Digitized by Google
494 APPENDIX AD LI BRUM PRIMUM
%d xiaaaoa enj, olovei jro xatgy tovtm 6 'AvaroXixog, <f

IdQfteviaxog, 6 QQaxqaiog* rip dh eriytp y.Qovy 6 Xtipixiavog,


o BovxeXXagiog , o KamtdSo'%* r<w de ukkra /poVw °* Xuq-
Gtuvirrjg, 6 KoXcoveiag , o Haq}Xayaw(ag • xai ndXiv t(o t-
T6QQ) 6 rfjg 0Qfjxtjgt 6 Muxsdovi'ag, 6 XaXd'tag. xai t<dv d'S
Ed.L. XQoycov tiuXSovrmv, nuXiy eqQOyevovxo tu qoyevdivxa St/uara
rw nQtouo y$6v(ji* deoy, Ttdvxag rovg oTQctnjyovg notuv ts
naQayytXiay fig rovg TOvypaQxag avrtov, xdxttvoi eig tov$
fiQOVffaQOxoprjrag , Iva tvi exdorw parry e/mai toy xofio-
tiQOfitov avrwv, OfiOi'cog xai r^ayyuQioy- xai xatd pdvrov eyco-i*
ci nQog eva daxov ftoeioy, xai dvd Svo
Ms. 17. a to evxoXag dianeQtjiv avrovg zovg fia&etg xai dvoxoXovg no-
raftovg* eywoi tie xai td igyaXtta array dveXXinmg, Tjyovy
a', OfitXaqioy a find ro€ %vXoaq>v()ov
u^ivdotov i>, oxtndgioy
uvtov* naQayyeXtav notify xai 6 Sofiiorucoq rcoyiS
xrjv afarjv

Ho/oXo)* xai tig roy TonorfjQijTfjy rosy ajroXcov, Xva xai os xo-
firjreg xaru ftiav ayoXrjy zijy avxrjv dxoXov&tay i/coaiy. 0-
fioi'wg xai 6 efyovfiirog tig rovg oxQificovag adxov jroirjoei rtjy
uvvriv naQayyeXt'av , xa/ 0 dgovyyuQiog rrjg (HyXtjg eig rovg
xofiipag rov uqi&ftov , xai 6 ixavdrog tig rovg xofirpag ot-20
zov e/Jio) td avxd igyaXeta,

Olim typus seu tenor vel forma hacc observabatur in rogis aut
atipcndiis solvendis.
niilitaribus Solebant themata seu legionct
siugulae anno recurrente suas rogas accipere hoc
quarto qnovis
modulo. Hoc primo anno accipicbaut stratcgi hi: Anatolicus, Ar-
ineniacus, Thraccsius* Secundo anno hi: Opaicianus, Bucclla-
rius, Cappadox. Tertio hi: Charsiaui, Coloniae, Paphlago-
niae. Quarto tandem Thraciae, Macedoniac et Chaldiae. Kecur-
rebat dcinde orbis erogationum ad idem principium , decurre-
batque iterum atquc itcrum casdem vices. Dcbent stratcgi m&nda-
tum in subditos sibi turmarchas , subditos sibi drun^aro-
ct hi in
coniitcs edcrc, ut unumquodquc bandum
seu vcxiilum aut cohort
habcat suum comodromum scu fabrum fcrrarium , ut et sutorcm
calccarium , singulosque ulres bovillos , ct binos utres ex aluta , quo
llnvios profundus ct traicctu difficile* facile traiiciant; item ut pe-
nes se nuuquam non habcant instrumenta sua absque ulUus defc-
ctu, secures puta singulas et dolabrns singulas et cultros cunros
scalp tor ios singulos ct clavas ligncas. Dotnesticum quoque scholarum
oportet vicario scholarum imperare, ut curct ab uniuscui usque scho-
'
lac coraitc hacc ipsa in schola sua prorata ct pa rata habcri. Man-
data cadrni edet excubitus in suos scriboncs , et drungariua ?igiiiac
in comitcs arithmi , ct hicanatus in comites sai ordinis.

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 49 5

IjrayiQxtrai 6 paatXetSg.
y
EnaveQxo(*iyov tov PuoiXiwg, tu uvtu ndvxa yivtrai xa-c
tu ifjv odov, oaa iv r$ dnihai uvxov tioyxapiiv. ywofii-
5vov avrov ntoi KoworavrivovnoXiv, ol dnofteivuvrtg uo/ovrfg
dnavrovaiv iv to) *Pqyfy* dXX* 6 fisv TQifiovvog noatasvTU-
Xiog o ujiofietvag eig naQaqpvXuxjjv rtjg noXtoyg an aira /us id
fiiuvuov ,
lycoi qovoeov ev&vg fxtxd to xaxdfia tov
oaytov ,

Ptjyiov , xai xa&qusvog 0 fiuatXevg tig tov Xmxov ds/tiai


loavrov. 6 o*i nqoaxvvet /nerd tov aayiov fiovov, xai oipixtvst.
avio. ol d*& xofiijreg xovatOTWQtavoi xai TQiflovroi navxtg

Xevxtjfiovovvreg xaxd to avro ayw tjfia nooaxvvovmv xai dxfji-

xevovoiv. naQioTuvai $h avxotg aiXsvriuQiog xai Xiysi* „<pv' D


lap/og naoovoi'ag, xopujTeg avoraxijQioi, yvXagxoi n$aiTco-
l5Qt'ov." 6 de UnaQ/og Ttjg noXeayg xai ol vnatixoi xai , idv
€VQ€&rj, xai naxqixiog ifingog tov naXartov Taravrat, xai u>g

xariX&fl tov tnnov, ngoaxwovaiv, xai dY^cra* avtovg 6 pa-


oiXevg ano GTOfiarog • idv de povXovrai nvtg tojv uq/o^cov
c
xai eig HouxXttav dnsX&eiv xdxtV Si^aad'ai tov fiaaiXda,
2oxai tovto e£eoTiv avroig, ol tie avyxXrjxixoi , idv nt^jj £q-

6. 2XOA. JtaQOvOiaOtijc

OBSBBYAVDA , QUAKDO IMPEBATOB AB BXPEDITO 8BU BXPBDITIOKC


MIL IT ABB t AXIOTB LOBGO ET DIUTWBBO ITIBEUE IB CUBEM
BEVEBTATUB.

Redennte Imperatore, fiunt eadcm omnia codem tenorc, quae


fieri,eo abeunte, diximus in supcrioribus. Ubi autcm ad Constant!-
nopolin accessit, ocenrrnnt ipsi procerus, qui dorai manserant, in
Rbegio [narali]. Et tribunus quidem pracscutalis, qui rcraanscrat in
Urbe custodiendae illius causa , occurrit ipsi in mantio scu sago
russo, statim 'x quo modo Imperator apnd Rhcgium pedem e navi
prolatum in c#ntinonte posucrit ; qucm Imperator in cquo resident
adorantcm in sago solummodo salutat et obscqucntem habet: co-
jnitcs autem tonsistoriani et tribuni onincs in candidis yestibus ad-
orant codem omncs modo et obsequunttir, silentiario adstante, qui
cos ex ordinJ sic citat: Phjlarchus parusiae, [id est tribunus prac-
scntiae aut praesentalis, scilicet proccdat lmperatorem adoratum ,]
turn : Comits systaterii sen consistoriani , adoranto scilicet Domi-
nnm; tandm: Phjlarchi, scu tribuni, praetorii J ncmpc oflicium
faciant velfii. Praefcctus Urbis autcm et consulares, et, si qui e-
tiam in Upe tunc adsint patricii , consistunt coram palaiio (Rheg'.i

Digitized by Google
49^ APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
EeLL.a86/fra* & paaiXevg fig to tpdopov , dnavxovon rjj batXij- h
ifta xcSv Nrjnt'wv iftnQog xov fiagxvot'ov , xai xaxigyexai o
dtonoxqg, xai diysxai avtovg dno axoftaxog , xai tiosQyexai
tig io fiaoTVQtov xai tvytxui. xai 6 fibv deonoxqg dntQyt-
Ms.17.bTai fig to spdopov, oi d« ovyxXijxixoi, onov povXovxau ft ihS
nXoto fyyexai 6 dtonoxrjg, toxavxai ngog zip aiyiaXo), xai f|-
lovxa avxov xov 6^6fiovog ngoaxvvovoiv aSg Ktovuxart^ h
vovnoXti 6 dnofiovsvg t xai $iytxai av*xovg dno axofiaxog^xai
oxbixtvovaiv T *7£ »n0 n7^ * a* V
fiexd xolv aXXxov ao-
B/ovreov dqpi'axavxai • <s>Ua xavxu, idv dno SlpitSnov spyex at 10
tj paxQag odomoQiag* 4nei 9 iuv dniXfh) ha>g 2aXafi§Qiag9
jj 'HoaxXttag, tj oXtyrg nogqaniQW , xai oXtyag r^dgag noir^
cy, xai €v$vg vnooxgixfli , onov avvsxd^avxo oi doyovxtg,
ixtt xai diyovxai avxov, d yaQ 6 paoiXtvg ix xov fpiopov
i%ij\tfrv xai eig to Zfidofiov vnooxqiipti, ixtt dnavxovaiv* «Ji5
Sb xai povXixai 6o&ono$ijoai tig tj}* noXiv, ixst ndktv a-
nanovoiv avnj, 01 db ovyxXyxixoi nQoXapfldvovoi. xai id*
ne^jj eiaigyexai 6 paoiXevg, dnavxovatv avx$ iv xip 90^0?
cBtofiooi'ov xfji xaXovfUvoi xavqtp, xai nQOGf&QOvoiv avxw
ia. noujau cod. ct cd.

nempej, descendentemquc ex equo Impcratorcm adorant, qai eos


benignis verbis salutat. Licet quoqne, si quis procerum Ueracleam
adire ibique cultum suum Imperatori monstrare vclit. Quodsi vero
per contincntem profectus Impcrator ad Hcbdomum appulcrit, con-
vcniunt scnatores in ccclesiam innoccntium puerorum Bcthlccmiti-
corum ibique coram martyreo [seu tymbo illorum martyrum me-
,

moriae sacro] ipsi occurrunt; quos Impcrator bcnigno alloquio ex-


cipit, eoquc facto, in martyreum intrat, et prcccs ad Deum fundit.
Et ipse quidcm dcinccps abit in Hcbdomum [seu palatium tribu-
nal Hcbdomi dictum] senatorii autcm abcunt, quo voluerint. Si nari
:

[inHcbdomum] appellit, slant in litorc, et exeuntera e dromone ad>


orant, qucmadmodum qui in Urbe rcmansit, aporooueus seu vica-
,

rius regius, ipsa in Urbe facit ; quos Imperator huraanis verbis ap-
pcllat; ipsi autem porro pcrgcnti obsequuntur Imperatori usque ad
portam tribunalis, ubi cum ceteris proccribus , [qui ctm ipso ab ex-
peditione redcunt,] eum mittunt. Et Lie quidem t;uctur modus,
quando Dominus ab expeditione aut itinere longiuquo redit. Quod-
si vero tautum ad Sclyrabriam , aut Heraclcam , aut Taulo ulterius
execsserit , et paucos tantummodo dies ibi egcrit cioque redeat,
occurrunt ipsi proceres ibi loci, ubi ei vale paulo sutc dixerant.
Ex. c. si in Ucbdomo deserucrit eos Imperator, redit itirum in He-
bdomum, adeoquc ibi quoquc occurrunt ipsi proceres. ({nod si vero
deflecterc noluerit Impcrator , sed recta potius via in Urbem con-
tendat , cocunt quidcm proceres in euudem locum ; semtorii autem
in Urbem praevertunt saiutandi Domini causa. Si ab tevestre qua-

Digitized by Googl
C0NSTANT1NI PORPH. DE CERIMON. 497
or&pdvovg, iva fisv zqvoovv, aXXovg unb Sa(pv<5v* 6* <T£ 6*b

puaiXevg avridi'datoiv avrotg . ^tcsq tov %qvoov


vofxi'ofxaia
oreqpdvov, wars firj tyfiiav avvovg vnoftetvai. idv ds ano
"Aatag, rj Bifrvviug, ij JIcqoixov noXduov inavigxerui o /?a-
5aiXevg, 6 enaoyog r/jg noktmg unavrif tvfra av ovvidrj 6 /9a-
aiXevg fieodXXuyov nottjaai, are iv tw 2otvq^ 9 bits iv T(ji

TloXeaTixy jj iv
'
PoqpTjviavatg , rj h tfj 'IsQsi'a* el <fe &eXq-
aei o fiauiXevg <5ia tov OTQOTTjyfov dvtX&tiv, nooXafipd-
vovaiv ol ovyxXtjtixoi tig tov qsoqov tov GTQUTrjyfov, xaxtt
iQxovg areqpdvovg 7iooo(pi(*ovoiv . el 6*b nXotg ftovksrai oydv-l)
nodrjoai elg to nuXuriov, Tavarat ifingog rtjg oxdXrjg, xai sv-
&ot Siytxai xaxd to e&og tov enaqyov T *js noXemg xai tov
dnojuovia, xai Tovg OTsqjdvovg ngoaqpigovaiv uvT(ji. evitxd-
tji TOi'vvv tov Avyovarov firjvogt fjfiiQa (?f srovg <$Xy 9 tloijXs-

i5ftev 6 evue§tjg fiaoiXevg *Iovoriviavbg elg KtovaravrivovnoXiv


negi mqav a did Ttjg noQTtjg tov Xuqloiov f t<5v avyxXrfcv-
xd>v xai tov indgyov Ttjg noXioog ixtioe dnuiT^advxtov d/^aM». 18. a
OT£qpdv(ov, xai iXdwv ini to devregov tjv^uto iv TOig *Anoar6-
Xoig, xai qiptv xrjoovg elg to ftvtjpa Tijg teojtotvrjg , xai xa-E<LL. 387
zoTtjX&ev ini to xantTioXiov. cog de eiarjkfav dg Ttjv ftiaqv,

vmjvrijaav Sofiimxoi, nQWT/xT&Qtg, at ima axoXai xai ftsr*

«.

dam in occidcntern cxpeditione rcdcat Imperator, occurritur Ipsi in


foro Thcodosii , quod Taurus appcllatur, ct oftcrunt ipsi coronas ,
unam quidcm auream , alias aiitcm c lauro. Pro aurea rcddit ipsis
Imperator aeqitum in nummis pretitim, ncsumtusde suo facicndo da-
mnum passi videautur. Si autcm ab Asia Bithyniave, aut Persico bello
rcdeat, occurrit ipsi praefcctus Urbis ibi, ubi decrevcrit Impcrator
mcsailagura faccrc, [hoc est, c navi cgressus tantispcr in Asiatico
qnodara palatio morari , donee vestitum viaticum splcndidiore muta-
verit]; sive iam in Salyro id fiat, sivc in Polcatico, sivc in Rufinia-
nis , sivc in Hicria. Si porro per strategium ascendcre in palatiura
velit Imperator , praevertunt scnatores in forum strategii, et ibi co-
ronas ollcrunt. Si vero navi recta via invehi in palatiura absque
diverticulo velit , cousistit coram scala sen exscensu, et salutat prae-^
fectum Urbis et apomoncum seu vicariutn rogium; et accipit oblatas
sibi coronas. Agedutn affcraraus cxeniphun ingressus regii in Urbcra.
Undecimo nempc die Augusti mensis, fcria sccuuda, anno mundi
6o33 , intrabat pius Imperator Iustinianus in Constantinopolin circa
horam primam per portam monastcrii Charisiac, ubi praefectus Ur-
bis et scnatorii ipsi , sed absque coronis , occurrebant Inde abiens
ad dcuterum preccs facicbat in aedc SS. Apostolorum, et accende-
bat cereos in condilorio Despoenac seu Dominae nostrae beatae
Yirginis. Inde descendebat in Capitolium. In mcscn deinceps, id
est mediam , viam sic dictam , dclato ipsi occurrebant domcstici pro*

Constantinus Porphyr. Vol. I. 3a


49^ APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
avrovg TQtpovvoi xai xofttjrfg, ndnsg find XevxdSv yXavi&i-
xai xtjQfSP <fe|ta xai dgiare^d iardfievoi, xai fter avrovg
fiaytOTQiavoi, qpufiQixqoioi, ra£ig rt»r endo/cov xai rov endo-
yov, uQyvQOnQurai xai ndvrtg nQayfiarivrai, xai nav avorrj^
pa, xai dnXag dno rov xaniratXi'ov piyQi rfjg yaXxijg rot/5
BnaXariov ndvxa in$nXyga)T0 , ware fioXig ngopaivtiv rov Tn-
nov rov flaoiUcog. wg tfe eiatfij rqv yaXxrjv 6 (iaaiXevg, &-
OTTj 6 dtyiaotcovdXtog , eycov rov ngmrtxrtoQa xai rov &Qtafi-
fevrijv, xai 6xqu%sv rb &Qia/ufisvrdXiov. ovrco ydg avvttStv
ytveofrai 6 fidytorQog dia to /.ty (iatQ/fa&ui top fiaoiUa 10
$t,d jtjg yovoqg noQTijg. ndvreg dh oi aQ/ovreg xai naroi-
'
xioi -ntX^vovrtg dno rcov * AnooxoXtav idtjotytvaav , xai ol

xovfiixovXagioi netyvovreg ijxoXovfrqoav.

'H dno rov (poaodrov fierd vlxijg inavodoc Bacfikttov rot/ qpt- 1

0 XoxqIotov paoiMuts dnd Ti<pQixijs xai RQfxaytxiac. i5

Tov paoiXeatg snaveXdovrog fterd vixtjg dno rov noXi-


fiov Teyoix/jg xai riQfiavixiag , ditniqaoev ini rd 'Jfyi'a h>

trf) e fid 6ft to ,


vnavrrjodayg atfrto ixttas dndoqg tjXixiag raiv
rrjg noXetag find areqjdvcov rcov i% dv&iatv xai q6$cdv xa-
reaxtvaafihcov • coffaviw$ xai jJ
ovyxXrjiog nuau ?j £v rf^o

tcctores ct scptcm scbolae ; post cos tribuni et comitcs , omnes in


candidis tunicis ct ccreos gestantes , seriatim ad dextrara plateae si-
xiistramquc stantcs ; post cos magistriani , fabriccnscs , ordo scu ap-
paritio pracfcctorum [nempc practoriorum] , ct pracfecti [Urbis],
aurifabri et onines ncgotiantcs, omnc corpus aut collegium} verbo,
a Capttolio inde usque ad chalccn palatii [portam] plena hominutn
erant omnia, adeo ut vi\ grcssum promovcrc posset cqtius Impe-
ratoris. In chalcen tandem ut vencrat, ollcndcbat ibi stantem ad-
missionalem , qui cum titulo protcctoris ct triumpliatoris excipiebat,
ct clara voce carmen triumphale [Io triumpbej cancbat lta nempc
ordinaverat roagistcr, ut fieret, proptcrca quod Imperator per aurcam
portam ingrcssus non fuisset. Omnes autcm arcbontes et patricii
cdibus euntes stipaverant Impcratoris latcra a SS. Apostolis indcj cu-
icularii vcro , ctiam peditcs , obsecuti fucrant

TICTOMOSDS E CA8TB1S APOD fEPHMCEH ET CEBMAKICUM BBDITUS


BASIL1I CHRISTUM AMABTIS IMPEBATORIS.

Imperator cum victoria in Urbcm rediens c bellica adversus Tc-


fhriceu et Gcrmaniciam expeditione traiicicbat cx Asiatico palatio
[ieriae in Hebdomum , ubi omnis aetas urbana ipsi occurrcbat cum
corollis c rosis aliisquc floribus consertii. Ibidem quoque excipie-

Digitized by Google
C0NSTANT1NI PORPH. DE CERIMON. 499
aoXe* Ixetae av*x6v §S££aro , xai S pactX$vg dno arofiarog
avxovg itiQctTO. eioeXBwv 6k xai ev^dfisvog iv Tto tov nqo-D
tioofiov vaio xu) iv x(jj f/5<fd/*w, aipug xrjQOvg i%rjX&ev, xai
fiaXcav axaQUfjtuyyiov xoifiXdxiov ,
tifia viio Kwvaxavxivo) xu)

5vi(tJ InnevouvxiQ r]Xdov iv xw vao> vneouytug 0foroxoi>Ms.i8. b


xrjg

t<ov Idftgafiixcov, noorjyovfiiv/jg nuoqg xrjg ovyxXrjxov xai xov


Xaov xrjg noXecog ufxa xai <pXaftovXtov xivtov Xixcov , xai xa-
wafjdvxsg jcov Xnncov eiarjX&ov eig xov vabv xrjg Qtoxoxov.
tv%dfitvoi xai dxfjavxeg xrjoovg, ixa&ia&rjaav fuxgov 6 tfs

lO£7iaQ%og xrjg noXecog noorjxotftdaaxo xaxaaxixpag xr)v noXiv


dno xrjg y.Qvorjg noQxrjg fti/gt, T >j$ Z a ^*ijs ctno ddipvrjg xai
dsvdooXifidvov xai fieoavvrjg xai godcov xai Xoitkov dv&scov, Ed. L. a88
dXXd ye xai dno oxuQaf.tayyto)V SiacpOQCov xai oevfieg xai no-
XvxavbrjXtov (oaavxcog xai ij yrj nuoa <piXoxaXrj&uaa xaxi-
i5oxqcoxo av&toiv iv £h xm Xi($udt(p x(o eE,co xrjg XQvarjg nog-

xrjg inrjyrjoav xivxai, xai titsnioaaav dno 'Iegeiag ixttoe xovg


evyevetg xai ifiqpavsig xcov aiyjtaXwxcov *Ayaorjviov xai xu
6%a(oexa x&v Xacpvgcvv xov noXifxov ,
<pXajuovXcov xt xai do-
fidxcov, xai iv xatg xivxeoiv tvtiov dnoxe&ivxa o^ir^i&rjaav,

i5. ZXOJ. 'Kfriov, 6r* Mxijv wptpixu!? naaxdfay %v xaxe-


oxtvaapfrq g n6hf.

bat ipsum omnis in Urbe praesens scnatus ;


quos quum benignis ver-
bis salutasset Irapcrator, intrabat in aedem S. Ioannis praecursoris,
quae in Hcbdomo est, ct post peractas ibi prcccs acccnsosquc cerc-
os cgrcssus induebat scaramangium triblatteum , et conscenso equo,
abibat cum Constantino filio iuniorc , [qui expedilionis comes fuerat,]
pariter cquitante, in tcraplum sanctissimac Deij; "nitricis in raona-
aterio Abramilarum praeeunte toto senatu ct populo urbano cum
,

flaraulis quibusdam puris seu purpura non praetextatis. Apud illam


aedem descendebaut ex cquis ambo, pater ct fiUus , intrabant in
dictum Deigeuitricts templum, ct post peractas ibi preces accensos-
que ccreos desidebaut in co paulispcr , donee spolia bostibus erc-
pta in Urbcm magnifice exornatam pracccssisscnt. Guravcrat enim
pracfectus Urbis domos illaruin platcarum , per quas pompae trans-
cundum erat, id est ab aurea inde porta usque ad aencam palatii,
son tantum lauro rosmarino myrto , rosis aliisque floribus , sed
, ,

el scaramangiis variorum colorum et pannis sendes et polycande-*


lis comtas atque illustratas esse. Nequc domus tantum ornatac c-
rant, sed et omne plalearum pavlmentum vcrrendo prius mundatum
fuerat atque deinceps floribus consitum. In tentoria vero , quae
fixa fuerant in eo prato , quod ante portam aurcam est, translati
fuerant e palatio Hicriae nobiliorcs atque illustriores captivi Agareni
ct dclecta pracstantiora spolia bellica, ut fla'mula et arms, ibique
deposita primum, et deinceps partira captivi ordinati in processio-

Digitized by Google
I

5oO APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM


xai SitjlSov iv tfj fiiafj &Dtafip£v6(jieva dno rtj; ZQvarjg
noQTtjq %tog Ttjg yaXxrjg rov nuXauov, dvoiyeiarjg tots Ttjg fii-
Hatjg xai ftsydXtjg y nvofjg
m
nooTtjg. jisra Ss to to) Xdopvga
fiisX&stv dvaardvrsg oi dsanoxai xai ixfiaXovTsgaxaoa- to\

pdyyia, iyoQsauv 6 fttv uvTOXQarcog xai ftiyag fiaaiXsvgS


tfiduov imXojQixov ZQvoovaxavrov StoXov xayxsXcorov did pao-
yagiTcov, xai iv Tatg oyvaig
^fx(fua(xivov Sid fiaoyanndjv
tsXsi'ohv, ona&iov ^odcttixiov, qjogioag xai did"
^o)ad(xevog xai
drjuu ini Ttjg xsyaXtjg avrov xaiaaotxiov 6 ds vidg aviov
KiovoTuiiivog irpQQEos xXiftdviov xqvoovv xai ana&iov tcoori- 1 o
xiov, nodoxptXd ts ynvod , xai iv i jj ysipi sXa§s ^oyytjv XQ V ~
guv did (.lUQyaQtjwv tjfiq?ieofiivt]V . ini tie T/jg xspaXfjg aiT-
Ctov iqpogsatv tpaxtoXiov dixqv nQonoXojfA.axogt Xsvxbv yovoov-
opavrov , eycov ini tov fisvconov b/uoi'wua oTStpdvov yovoov~
qjdvTOv. inifiqoav $6 dftapoTsgoi innsvaavrsg iv tinoig Xsv-lS
xotg ioTQOjfiftivoig xtwfiuotv diuXi&otg . iv J> iattjaav ttpin-
not St^dfieroL TOvg drjudo/ovg xai tu dvo ftigrj ,
qjOQOvvrwv
Ms. 19. &tojv dqfianwv xa^i'oia xai OTSfdvtu o^svruva ini Ttjg xc-
opuXijg avtcov, iv d*h TOig TQay^Xoig avT&v jbtsqu OTSfdvia
uno Qod(ov xai dv&icov xuTtaxevaoftdva , ratg de xeqaiv iy-10

8. lattov, Sit, 6 xixuiv ovto: Itycrat, 6 (JocJo'/Jornuf.

ncm, parlim inter baiulos, qui ea in Urbcm, triumphalc


'spolia
spectaculuin , fcrrcnt, distribute fucrant. Itaquc per medias aureae
portac valvas, quae in gratiatn istius solcnnis actus aperiebantur
iutrabant ca in Urbcm , ct pergebant usque ad clialccn. Postquam
ergo spulia cum captivis in triumphali pompa in Urbcm intrasscnt,
Btirccbant laudati supra Domini e templo S. Deigcnitricis , ct in-
ducbant, sui quidem iuris ct maguus Impcrator, liasilius, vestimon-
t«iu loratuin auro pcrtextum ct ubiquc fi lis margaritarum cancella-
tum, ct in oris praccipue praetcxtalum filis margaritarum plcnae
et primae magniludinis acciugebatauc sibi spatham c cingufo dc-
:

ficudentcm, et impouebat capiti diadema , quale caesaricium appel-


ari -old, Coustantinus autcm eius filius , gestabat clibanium scu
,

loricam auream, ct spatham c cingulo Ulependeutera , et podopscla


scu circulos pedum aureos; in manu tcnebat hastam auream marga-
ritis u ink tarn; in capite gerebat tiaram , ad modum propolomatis
*eu ornatus turriti capitis muliebris, compositam candidani , auro ,

intertcxtam v habentem in fronte aliquid coronae simile auro intcr-


tcxtac. Ambo cquis singulis incquitabant candidis, quibus stragulac
gemmis conspicuac instratac fuerant. Super talihus cquis ct in co
paralu consistentes excipicbant primo loco demarches scu faclionum
praefeclos et ipsas ambas factiones apud ipsum protiutis Abranii-
tarum monasterium. Gestabant factiones camisia , ct in capite infu-
lat c segmcnlis confectas , ct in collo conscrtaa c rosis aliisquc flo-

Digitized by Google
C0NSTANT1NI PORPH. DE CERIMON. 5oi
ytiQia fJaaratyvTCOv xcoy Sk Sq/udgxcov <poQOvyrcoy rd vtxtj-
'
Tixd arfnoy xai vc$v agx 0 ***0 * avzcov xaittata xai
crayi'a,

XXavftta • iv olg i%e(p<ovyfhj iv TtQcoroig ovrmg • „<To|a Oera D


T(ji dnotiovji fifxTv find vixijg rovg iSiovg tieanorag* tfo£a
5Qew t$ fisyaXvvavn vfiag, avxoxQuxoQtg 'Po/ia/W*
Jd£a
ooi,navayta TQidg, Sti tidopev vixyaavrag rovg ititovg <te-
anotag; xaXag j»X$ers vtxqoavrsg, dv$Qi(oxaxoi deonorai." xai
Xotnu insvrprjjufjodycrav vixtjrixd , xai dmXaxixoi aTQartjyixoi Ed.L.a8<)
iXix&qaav , SftnQOad'Sv itBQinaTOvvvoiv tcHv dvo {isqcov. uno
toSs ro3v *jt($QaiUTwv iX&ovrsg iv rfj /.Qvafj nogr*] , tog tino-
fiev, dvotyti'otjg avrotg, Gorijaav ngo xtjg efoodov aiJr^g ev-
Se^dfievoi ixetas rov snaQxov t/jg no-
g)t]ju7]ofr£vtsg ofiot'cug*

xai rov dnoftoviaj ofcivcg neaovreg itQOosxvvrjaav t xai


Xecog
arQOtnjveyxav toj avroxQuroQt <ni(pavov xqvoovv xaid roy na-
iSXaiov rvnoy, xai erigovg dnb dacprcov, tog xijg vtxqg ovfiflo-
Xa m Zkafiov $h ol avroi nagu rov fiaatXdojg yofuGfiara
qaypa tjJv Tijuijy, xai nXeta), rov ^vaot; areqpdvov. xcov 61 B
fUQooy nhjQtoodvTtoy, eiaijX&oy r?jv XQWy* fitsydXyv uoqtuv
tyqiyevofievoi , xai tjX&ov iv x(ji afyfttai , xai 6td tojv dpt-
loareQajy h r$ i$axiovt(p xai &j()oX6<pfp t avxtxa toy fiovv xai

ribas corollas, in manlbus manucciola. Factionura magistri gerc-


bant saga sua victorialia , seu quibus utuntur victoriam in ludis
circcnsibus adepti; archontes tandem scu duces militares ab expe-
<lilione reduces gcrcbant camisia et tunicas. Acclamationcs, qui-
bus Impcratorcm excipiebant, primae erant bae: Laus Deo , qui
nobis Dominot nostros cum victoria restituit ; laus Deo magniftcanti .

vos, Imperatores Romanorum; laus tibi, sanctissima trinita* , pro-


pterea quod victoriosos videmus nostros Dominos; beneventritis
victores j forlissimi Domini. Rcliquas mitto faustas acelamationes
victorialcs, ct apclatica strategica scu prosccutoria ducalia [vcl hy-
mnos, quibus victorcs Imperatores militares prosequi mos est], et
quos praeccdentcs coram Dominis ambae factioncs a monasterio
Abramitarura indc usque ad auream portara rccitabant. Coram au-
rea vero porta, quae, ut diximus, apcrta ipsorum intromitteudorura
causa fucrat, subsistebant sub faustis acclamationibus exci pi cntcs
pracfectum Urbis ct apomoneum scu vicarium regium, qui humi
procidentes primum adorabant, ct dein offcrcbant seniori sumnio
Impcratori a u ream coronam secundum vcterem ritum aiiasquc latiro
Factas, ut victoriac indices. Hi pro aurca corona nummos aureos ab
Impcratorc accipicbant non tantum aequantcs ct compensantes scd ,

ctiam excedcutes impensi auri pretium. Post absolutas factionum


faustas acclamationcs intrabant Domini per magnas aureac portae
valvas , ct abibant porro stipati a proccribus , ad sigina , ct dein
,

convcrsi ad sinistram in bcxacionium in x^rolophum


, bovcm ca- , ,

pitoUum, pbiladclpbium , taururu , artopollum ct forum. In forum

Digitized by Google
5 03 APPENDIX AD LIBRUM PRIMUM
t6 xanerc&Xiop, <piXaStX<pfy ts xai ravQto, aQTOnovXfy ts xai
toj <p6g(t). ini tie tov <pogov iX&ovrsg xaTiSrjaav tojp Ximmpt
xai tioijX&op sig top vaop Ttjg vntouytag Qtoroxov, noooa~
navrqoavTOg avrovg ixtias tov naxaidoyov /utxd Xtxtjg Ttjg

fisydXifg ixxXqaiag. ip $ Xafiovxtg xtjoovg naou tov ngai-5


noai'xov xai sv§d{itvot f i^sXd'onsg xai ixftaXopxtg t<z organ]-
Cytxd, i(p6oeoav dtfttfxqotu TQtftXuTta xai yXa^ivSag yqvoov-
Ms. 19. b (pdpxovg xai xafxnuyia , xa* axsqpd-ipxtg diijXSvp rrjp fiiarjv

tov opogov , laxaixivoop xai ngonogtvofxivmp eftngoo&tp atJ-


Tmv tcov oxtv&p, Xapovoojv, aiyvtop xai (iuvJaiv xai Tap pe-io
ydXap oxrjTtTQwv xai t&p ygvawp (pXa^ovltov xai tov Tifitov
axavoovTOv fiuydXov ts xaid*iaXi&ov,xai ditX&oprtgT^p ^Uaijv
%tog tov piXiov tiotjX&op fiid tov ipfloXov tov jliiXiov tig to
agoXoytop, xai anedtpro t« orififitara ip Tfo spSop Ttjg algai'ug

nvXrjg /ntjraTmqtfo, xai tiatjX&op ip TfjJ pdg&qxi ev^dfitpot fie-iS


ra t^p ^iior\p uytap nvXtjp, tiootitvoavxtg fttxu
xtjQtop tig

J) tov naxgidgyov J xai ra Xotnd Ttjg dti'ag Xt irovoyiag , xai ij

slaoSog rj ngog to naXdxiop irtXia&tjaap xa9* op tqotiop sv .

zutg i/nngdxoig ngosXtvatow ngoextd-fj 6k xai xXijrmgiop


(ityiaTOp ip t$ 9Iovariviapov tqixXipw, xai evopgap&ipTigTQ
SMxaatp nuow Totg T*jg ovyxXfrov pto-TOfiiXiaqqoia. iori-

2. "lotiw, Zxi iy to*c ISoyo/xao&ttai xtnois <fo#a2 tup


(jLtQiZy xai eJ<ft}julat ylyovxai.

autem ut venerant, desccndebant ex cquis, et intrabant in tcmplum


snnctissiraae Dcigcnitricis, occurrcntc ibi patriarcha cum toto ordi-
ne magnae ccclcsiae ad modum supplicantium procedente. In isto
templo acccndebant Domini ccreos a praeposito traditos, ct peractis
precibus exibant, exucbant vcstimcnta, qualia hactcnus gcstave-
,

rant, militaribus Impcratoribus congrua, ct induebant contra dibe»


tcsia triblattia ctchlamydcs auro intcxtas ct campagia; ct sic porro,
pracccdcntibus coram ipsis sacris vasis, labaris, signis , bandis , ma-
gnis sccptris, aurcis flaraulis ct vcacrabili mice, quae magnitudine
ecinmaruiuque numcro spcctabilis est, traiecto medio foro, procedc-
bant usque ad milium; per cuius portieum ingrcssi in horologium,
deponebaut infulas et coronas in metatorio , quod est intra formo*
sain portam [magnae ecclesiac seu S. Sopliiac], ct intrabant in nar-
thecem , peragebaot preces cum ccreis apud media m sacrarum por-
tarum, iulrabaut dcinceps in bema cum patriarcha, ct sic porro re-
liqua divini officii ct ingrcssus in palatium pcragebautur codem
t

modo, quo peragi solcut in solcnnibus formalibus processionibus.


In fine exponebautur dapes , ct ficbat couvivium maximum in nia-
gno Iustiniani triclinio, caqtic finita hilaritatc, donabant Domini sc- +

natui vestes et miliaresia. Adbuc notaudum, ccrimonialem quidem


apparatioucm ct inuudationcm Urbis opus fuisse pracfecti Urbis : or-

Digitized by Google
C0NSTA1HTI1SI PORPIL DE CERIMOIf. 9o3
ov te f oV* tijv fih xard<TTa<jiv r/jg noXeoag xai (pi\oxati<*¥
rjrot(.td{iaTO 6 enuo/og, ttjv o*£ Ttjg nootXsvoewg Ta^iy xai
unavTtjv rijg ovyxXrjjov xai Ttov pigmy xdg inivixiovg gpc*-Ed. L.ago
vdg xui noootiovq xai xmv do/toy rag TOno&eoiag 6 ngaino-
Sairog JiOQtoaro, vnovgyovvroiv uvtw tov re rijg xaraoraiss-
w; xai xtoy GiXevriagtwv xai tov xovfiovxXeiov navxog . 6
toivvv iya7i0fUivag fisru tov nuyioxgov xui tov inuo/^ov, o
xui ditnuyy Tq* ix noooconov tov fiuoiXdtog SovXeiag do/jy
Budvrjg qv, 6 naxgtxtog nguinoaaog xai oaxtXXdgiog, xa&tog
ioro naXaioy ixouxtt TOig fiaatXevoiy t&og, £$tQ%Oft&yov tov
(Juaikeayg ini <poaauvov tov ngamoaiToy nagtuy t^v tuvrov
dg/tjg iniXQUxsiay, xai Tto pay tor
xai tcu inuQxtp rrjy TrjgB
noXnetag xai tov xolvov T/jy tiioixfjatv* inavioyTi TOi'yvy t*5
pum-XeL dno tov (fooauiov dvriX^ifftig nXttorat xai fogsmv
iSnuooyai naviv xaia to dvvaxov toV$ t* per' avrov xai xotg
iv Ttl noXei iM&ovto*

*H dno toff (pooodrov indvodos GeoiptXov paCtXieos, b*t9 ivhttjosy M*.ao*&


xaicl xq&tos rove dno KtXixtag) ar^cnontdivattmag xat' aJroJ
Taqalias, MofityoucoziTas , *uiJay(rag t EiQtjvovnoiiias t *4ya{ap-
30 plicae xai Xotnovs , x^iddag x'. G *
*

*EnavtX9ovTog xoiwy Qeoqptlov tov ftacriXdoag dno tov


dinationcm veto processionis ct occursum senatus et factionum cla-
morcs triumpkalcs atque processus et loca reccptionum a praepo-
8ito constituta fuissc , cui cam in rem cerimomarius ct silcntiarii
totumquc cubiculum adiutrices manus pracstabant et mandata per-
ficicbant. Regius vicarius, qui, Imperatore in Oricntcm ea vice pro-
fecto, una cum magistro ct praefecto Urbis in Urbe manserat ct lo-
co Impcratoris imperiura, sed ut subditus, administraverat, is Ba-
aucs crat, patricius pracpositus sacellarius
,
idquc cx autiquo Ira-
;

peratorum more, qui in castra excuntes pracposito quidem admini-


atratioucm imperii sui pcrmittebant ct coramendabant, magistro au-
tcm ct praefecto Urbis etiram civilis rcgiiuinis ct rcrum coramunium.
Reduce in huuc raodura e castrU facto Imperatore, contingebant lar-
gitioucs pluriiuac, et, prout eius fieri potcrat, iiupcrticbautur dona
et pracmia tam illis , qui expeditioni cum ipso iuterfui&sent, quam
qui domi scu in Urbe mansisscnt

BEDITUS B POSSATO THEOPHIU IMTEB ATOMS , QDtJM SARACEB0BI7M


CIL1CUM, QOI B TARSO, B MOPSUflBSTlA, BX ADABA, BX IKEltOPOLI,
BX AKA7.A.RBO ET ALIUNDE ADVERSOS 1PS0M COIVEBABT BT COBSUR-
REXERABT VAX DA MASU
I , VlGIMTI M1LLIA CECIDISSBT.

Kedicus itaque Theophilus e bcllo ,


quod ipsi cum Agarenis in
Gilicia fuerat, intrabat in Uxbcm hoc modo. lit pervenerat in pa^

Digitized by Google
+

5o4 APPENDIX AD LIBRUM PIUMUM


noXiuov tcSv and KtXtxiag xax av*tov OTQaTOnBtftvoavratv
m
j4yaor]Vwv 9 iyivero ij nttog ttjv flaotXtvovoav noXiv tiootioq
c
avxov joiavxtj, tf&doavxog ailiov iv rfj Jf0£i'ot, i%ijX&tv 17

aijyovara and- Tfjg noXttog xai o diintov ovv t<£ fiayioTQtg


xai ttjj inaQXV r fc n6te*>S$ xui ij iv rfj noXsi ovyxXfjTog a-5
naoa, nagsdoavrsg Tovg Ttov zay^dxtov i^dgxovg eig cpvXa-
Vxrjv tfjg noXsmg, xai ij fthv ovyxXrpog vnfjvTfjoav Tip fiaoir-
Xtt tog dno Siaorr,(iaTOg fiixqov noo tov <p9doiu elg to na-
Xdnov, xai nsoovreg ngooexvvfjoav ij fib avyovora svSov tov
xayxiXXov tov xaftaiTQixXivov tovtov vmjvzrjocv dnopdvrt tov to
fnnov, xai noooxvvfjoaaa tovtov rjondoaTO • 6 dh paotXsvg
SiOQioaro tog ini ngoxivoov ttjv ovyxXfjxov tfuiyeiv ovv avztji
iv Ttj 'Iegeta fiiyqig yfugtov enrd, on cog xai oi diofiioi tcSv
aiyjualcoitov *jiyaorpcov cpddocootv. ixiXevoe 6*h xai Tag
yvvatxag Ttov ovyxXyjrixtov i%(X$ovoag xrjg noXeaig SidytiviS
ovv rr) avyovorrj ixeios. fitrd 6k rrjv efjdoftrjv rjuioav ano~
nXevoag Ttov ixttas qX&ev Big tov ayiov Hid fi arret, xai inot-
fjoev ufia Tjj ovyxXtjtta ftfiioag y • dno <Js t65v ixeios dia-
E<LL.z$tnlevaag itp&aosv iv fiXaxdovaig, xai i^tXdwv tov do6/j.orog
intfldg Xnnto 6id tov e$to Tefyovg yXdsv efc Ttjv nQOsroi/na-^o
o&etoav xoqtijv iv T(7) Xipadhg tov xofifiivooTUOiov « etp&a-

latium ITicrlae , cxibant ad ipsum ex Urbc Augusta et diepon sen


vkariua rcgni i>cr Irapcratoris abacntiam administrator et magiater
et pracfectua Urbia et totua, qui turn in Urbe aderat, senatua, re-
lictia intus cxarchia acu pracfectia tagmatum pro Urbis cuatodia. Et
aenatus quidem , ut parum abcrat Imperator a palatio , humi proci-
dena adorabat cum ; Augusta vero occurrcbat ipai, ut modo ex equo
deacenderat, intra cancellum chamactriclinii aeu triclinii humilis et
tolo proximi, et adorans ipsum cum osculo bencventabat Impera-
tor dein mandabat, ut senatua aecum in Hieria aeu Hicriae palatio,
yelut in proccssu scu rusticatione suburbana, in aeptiduum agcrct,
donee Agarcnorum bcllo captorum nuracrus compedibua iliigatus ad-
renisact; et ut scnatorum uxorea ex Urbe eodem convenirent Au-
gustaequc sodalitium praeatarent. Quo facto , aeptimo die poat ex-
cedebat ex Hieria, et transfcrebat ae per freturc in navi ad S. Ma-
mantia palatium in quo triduum cum aenatu exigebat Inde ruraua
,

enavigans appellebat ad blachernaa; egreaauaque dromone inacen-


debat in equum ; in quo intra murum extcriorcra provehebatur e-
quitana yeraua magnam auream portam; in cuiua vicinia deacendena
equo intrabat in cortcm aibi pracparatam in prato combinoataaii
[acu stationia combinationuin circcnaium], donee captivi et apolia a
militibua triumpliantibus in Urbem introducta cssent. Eodem ipao
nempe die ad Clii-jraopolin venerant, qui captivoa ducebant, iraposi-
toaquc iu naves cum in locum Iroieccrant, in quo Imperator turn

Digitized by Google
CONSTANTOU porph. de cerimon. 5o5
aav de xfj avrjj fjtiiga xai ol xovg fieo/u/ovg ytoovxeg h> Xqv-
oonoXei, xai ftaXovxeg avxovg eig nXota, dunioaaav avxovg
iv&a xai o ftuatXsvg naQtjv 6 6k xrjg noXeoog enaoyog qyMs.ao. b
nooixoiftdaag xai xaxaaxexf/ag xqv noXtv dixtjv Wfupixcov
Snaoxddojv dno axaqa/Liayyiow diayoQtov xai asvShg xai-dq-
yvgov noXvyOTCDv re xai dvd-iwv xai q66<ov noixiloov dno
rfjg rijg yaXxtjg, xai disXovxeg ol xmv
ZQvoijg noqxfjg fii/oi
rdgecov Idi a xai ytogigxaxd rd%iv rovg dtafitovg, xd Xuyv-
qa, xa ao fiara, idoidfipevaav fiiaov xtjg noXecog, ftexd xav-B
toxa 6*k avaaxdg 6 §aaiXsvg iyoasaev yirmva yovaovcpavxov
iniXcooixov xbv §o$6f$oxQvv , ^toadfiGvog xai anaSiov, paXmv
xai xidoav ini xrjg xeqpaXrjg avxov . inifa b*b tnnq Xsvxw
hjTQmfjtfUvo) xicojuart tiiuXt'yfy, Xafiwv iv xfj ysioi ff*?-
7itqov. 6 its xataao iyogeaev ygvaovv xXifidviov avv fiavt-
l5xeXXt(ov xai nodoyjiXXtov xai avxcSv yqvoav 9 ftaXcov ini rijg
xapaXrjg avxov xai xaatda avv neoixetpaXai'a yovajj, ^cood-
fievog xai ana&iov, inijiug xai avxog Xnnco 6/Lioi'cog Xevxw avv
yttoftaxt diaXi&ov . eXafisv fik xai xij yeigi Xoyy/jv ygvauvG
Ijlixqov SI xrjg xaxifa xov I'nnov 6 fiaair-
noortjg necpfraxcog
zoXtvg, xai Zneaev ngog dvaxoXdg ngoaxvvijaag xghov.
ovxag dvaaxdg hitfa t£ I'nnw. xai eioegyofiiv^ avxfi xijv
i a. 2X0A. touqay.

agcbat, utdiximus. Hos itaquc cthacc suas in clasaes'diremta taxco-


tae seu milites pracsidiarii captivos et spolia et arma introducebant
triumphantcs mcdiam in Urbem, quam pracfcctus Urbis antea curave-
rat ad instar thalamorum gcnialium variis scaramangiis, pannis acndcs,
argcnto, candclabris multas lampades sustincntibus, rosis aliisquc va-
riorum colorura floribus iudui, coronari ct illustrari. Militibus in
triutnpho Urbem ingrcssis, cxsurgcbat Iifeperator e corte , indutus tu-
nica auro pcrtcxta, loros babcntc, qualcm rhodobotryn [seu rosu-
veam] appellant, spatbam ad latus babens c cingulo dcpcndcntem , et
in capitc tiaram seu, ut vulgari scrmone appellant, tufamj coque
in apparatu insccndcbat in cquum candidum, cui phalerae stragu-
laeque gcmmatae dc ccrvicibus et dorso dcpendebant, in quo pro-
vchebatur, dextra manu sccptrum gcrcns. Qui ad latus ipsi equita-
bat Caesar, [Alexius Moseli, gener eius ,1 etiam in equo candido gem-
matis pbaleris illustri , gerebat corporc loricam aurcam , armillas au-
rcas in manibus , podopsclla seu genualia aurea in cruribus , in ca-
pitc cassidem cum capitali seu redimiculo aureo, ad latus spa-
tham, ct in dextra manu bastam auream. Ad exiguam ab aurea
orta distantiam dclatus dcscendebat Impcrator ex equo , procidcbat
umi , vultu ad oricntcm converso , et adorabat Dcum tcr. Dcindc
resurgcns rursus consceudebat equum, ct sic tandem intrabat in au-
rcam portam. Per cuius uaguas mcdias toItw intrauti offcrcbant

Digitized by Google
5o6 appendix ad mmm primum
peyakrp ZQvaijy nOQtap, nQoayveyxaw avrQ 6 pdyurtQoq mU
6 disncoy xai 8 enao/og tijg noXwg zqvoovv otdyayov xa-
rtoxevafffisvov ix Xt'Scot ttfitmv xai (xuQyuQuv noXvzi'ixmv , oy
Bxai Xafto/uevog d fiaoiXsvg, ifogeosv avtby ini tov tff£*otf

fiyay/oyog, xai sv&vg td ftiotj avtoy vnqvtTjoay tjj.nQdjwgfi


tog sni iOQvaai'fiov ngoxivaov ,
evfpqjuovwsg emyixia • xai
Stofisvoag uno ttSy ixifos did tov oiy^axog xai Ttjg nqog
tov ayiov Jblcbxiov fti/Di tov ftiXiov • iv m ftiXio) dndfiqoav
tujvinnwv o* xtjg avyxXrjjov xai nc^evovtsg dtjQiyevaay t[x-
ngoa&ev tov (laotXJwg %wg tov <poearog tijg uyiag JZoyiag.io
nXrjv ovv oi dno twv avysiasX&oytsg t($ fiaaiXet iv tfj
noXti, fisrd xqvo&v xXtftayfav xai onu&iwy xai xovxaqtfov
EdX. zyzeiotjX&ov Zyijinoi f td£ig cxdotn idin xai yaoi'g* s/nnQOofrev
Ms.ai.aTOt/ paotXdcog oi noauiooiioi xai to xovpovxXtiov , xqvooxXi-
payot* omotev 6*8 aSg and oqyvi&v nivt* nQCOTOona&dotonS
svvov/ot fined zqvowv xXipaviooy xai onadofiaxXicov. iv Ss
tjj zaXxjj tov naXutiov iorq efinooo&iv tijg nvXtjg novXntr-
tov, xai tig to 'iv xqvoovy oQyavov to Xey6f.tsyov
fieQog to
nQvoxod'avfia, eig 6*8 xgvoovv xai &-
to iteQOv fiigog oivtt^oy
aXidvy, fiioov o*k tovxwv o /Qvoovg axavQog xai diuXidvg 020
Hfieyag, 6 flaaitevg dnofrdg tov Innov eioijXfav did tov

magister etdieponsen yicarius Imperii administrator ctpraefectus Urbis


auream coronam, gemmis ct niargaritis magui prctii ornatam; quam
acccptans dextro iuo brachio circuinponcbat. Et protinus obventa-
bant ipsi factiones haud alitor , quam in processionibus dicrum fc-
storum fieri solet, accinentes hyninos triumphalcs. Indc pergente
lmpcratore per sigma ct platcam , quae ad aedem S. Mocii ducit, us-
que ad milium, descendebant senatores in milio ex equis , et
proccdebant coram ipso in pedibus ad usque puteum vcl ci-
atcrnam lustralcm S. Sophiac. At qui cum linperatore in Urbcm
c castris ct cxpeditione redibant, ilii aurcis cum loricis et spa-
this et contis seu bastis intrabant equites , ordo quisque sc-
orsim, hoc ordiuc. Coram lmpcratore pracccdcbaut praeposili et
ad cubiculum pcrtinentes iu aurcis loricis; pone cos autcm et po-
ne Impcratorcm ad quinquc ferine orgy arum distantiam protospa-
tbarii cunuchi, itidem cum aurcis loricis ct spalhobacliis. Ut ergo
in ea processione provencrat Impcrator ad S. Sophiam, descende-
bat e\ cquo , intrabat in tcmplum per aream saucli putei, facicbat
ibi preces , factisquc, rursus cgredicbatur per candem portam , per
quam intraverat, ct sic proccdebat porro pedes usque ad chalccu.
In chalce vel aenea porta palatii stabat coram porta pulpitum, c-
iusque in una parte aureum organuiu , protothauma scu" miraculum
prijnum et proccipuum dictum t in altera seuzuw seu scssum, id

Digitized by Google
CONSTANTINI PORPH. DE CERIMON. 5o7
<pQtaxog elg xijv dyfav Sorpfav, xai $v%dfisvog i^JjX&sv ndXtv
dtu xrjg avxtjg nvX?jg xai net,evwv qk&sv iv xjj yaXxjj, xui d-
9

veXdwv xareoqpQayt'oaxo ini xov advx^ov, xai exQa^av xa niorj


„elg dytog" xai xad-toag , nooaqveyxav avxw to noX/xevpa xrjg
SnoXecog ygvoovg Pga/ioXovg , xai Xuficov xovxovg o (iaotXsvg
iyogeoev ini xo5v pQayiovrnv avxov , xai dnsdi^axo avxovg
tvyuQicncQV , drjfiqyOQTjaag d<p* eavxov xa nsni xrjg inixv-
%i'ag xov noUfiov . xai ndvxtg inivixitog avxov evcprjftrjaav
dvaaxdg ds xov aivx^ov intfrj xiji Unity, xai' dt/jX&s did r«C
loxmy diapaxixaiv xov *AxiXki(og xai xmv nXayiav xov Zsv-
fynnovi xai i^fjX&sv fig xov doxinaoxov InnodQOfiov , xai v-
noxdxat xov xa&tbftaxog tioeldxov xaxiprj did xijg ddtpvrjg eig
xov xdxco oxenaaxov Innodoo/Hov, xai xaxaflug xov Xnnov eta-
TjXdtv eig xd oxvXa iv xiji naXaxico , xai eyivsxo aixtjaig ds-
l5%ifiov. xai inavgiov ixeXiod'tj xb de^ifiov 9 xai nqosxid*!]-
xfj
aav dvuXjjrj/Eig nXetoxai dvafltfJu^ofievai dno xijg xcov f}aoi~
Xtxwv fiavdaxoqav d£iag ftixqi xijg xvquovvfiov naxQixioxri-
xog, xai dcoQSai nXtloxat, xotg noXixdg/aig, xai xd noXixivfiaD
nagd xov fiaoOJ&g ido&qoav , xai inmxd ix$Xio&qoav , xa-
zoxet ndXiv xovg deofiiovg xai xd XucpVQu i&oidfifjtvoav, i<p*
ixavdg ds qpeQag ixgdxrjosv rt dety'oxrig xcSv dtooeuiv did
qdiv xov paoiXioag didofiivoov. iaxiov dh xai xovxo 9
oxi nd*

est solium , aureum gemmatum ; inter ambo media crux ilia ingen*
aurea et gemmata. In hoc pulpitum et in ilium thronum cniteba-
tur Imperator, et stans super solio signabat se cruris signo; quod
vidcntes factiones acclamabant Unus est sanctus. Tunc dcsidenti
:

olfcrcbat urbanus magistratus aurea brachialia , quae acccptans ill©


brachiis circumponebat , et dimiltebat cos, qui c.vbibucraut, cum
gratiarum actione. Dcin enarrabat publica oratione non per quae-
storcm, sed ipse, res sibi eo in bello feliciter et ex anirai senten-
tia gestas, gratulationes et fausta omnia omnibus acclaraantibus.
Dcsurgcns tandem de solio, rursus inscendebat in eqnum; et trans- x
ibat per porticus thermarum Achillis et praeter latcra Zeuxippi,
intrabatque in circum non tectum; ubi ingrediens infra cathisma
descendebat per daphnem in inferiorem contectum circum , et equo
rclicto, intrabat per scyla in palatium; quo tempore tiebat rogatio
deximi, quod altero die contingebat; et nebant gratiGcationcs atque
promotions longc plurimae a dignitatc regiorum mandatorum indo
usque ad dignitatem patriciatus, cui cyrii seu domini titulus coin-
petit. Accipicbant quoque urbani magistratus et communitas urba-
na largitiones; peragebantur ccrtamina equcslria; et rursus produ-
cebantur ibidem, in circo puta , captivi atque spolia; et in multos
dies obtinebat largitio donorum ex augustia manibus renicutium.

Digitized by Google
5o8 APPENDIX AD LIB. PRIM. CONSTANT. DE CER1M.

Uv ix dwr/oov Qsl&oytog xov av*xov Qeoiptkov ini 90000"


xov , h t(ji V7ioor(fd<peiv av*xov xat fiiXX$iw tj}* ndkuf sioig-
%eo&ai nqooexvi^ev xovg x?jg noXscog ncuSag i£eX&tiv navxag
tig anavitjoiv otvxov fisxu xtoy i$ dv&icov xaxeoxsvuofidvtov
oxe<pdva>y y tiaeXdxov ofioicog xov nQOxiqov cr/ff/iofOC. 5

Qaum altera vice revcrtens 0 fossato Theophilut in eo eisct, ut Ur-


bem triumphans ingredcretur , impcrabat, ut pueri urbaui corollis
variorum florum ornati tibi occurrcrcut In ceteris crat Uic alter
introitua iUi priori sirnilu.

Digitized by Cj
niNAS 2TN QESh
TOT AETTEPOT BJBAIOT.
a. Xha Stt (pvXdrreiv, »a£' exdarrpr tjfityay dvo/yovtog tovEiV L. af>3

naXtxriovj xai rtjg xa&rtfUQivfjg laraftivtjg riQOfXsvofcog.Ms. ij3.b


ff. Oaa Set naQOHpvXurrew ev rjj nQoeXewei rjj xad'sxdatrj
xvQtaxjj tsXovftSrtj.
y, "Oaa dtt naQarpvXarrtiv, tov (laatXing TiQofiaWofxh'Ov
Souiatixov raw a^oXiar, 17 OTQanjyovg, tj dgovyyuQiov
tcov nXotftw , 17 aaxeXXdfior, rj tov aaxeXh'ov , rj X01-
novg 6\p(pixiaX/ovg,
"Oaa SiV naQayvXatTBiv hit nQOaywyfj QaixrmQog.
"Oaa StV naQatpvXdrrftr eni nQoaycoyij avyxiXov.
g\ "Oaa 8st naQatfvXdrseiY t mg ra jw in it (Xenon r) tov
dy/ov xai peydXov Kcovaravrivov fojjaiog fiv^urj, xai rd
iyxaina t<3v IdQvv&tYicov upiw aravQwv iv viy
nctXaxuo tov Bovov.
g\ "Oaa Set naQayvXuTveiv $y rjj tOQTtj xai nqoeUvau %<a*
uyt'tov ndvxcav*

INDEX CAPITUM
LIBRI SECUHDI.
I. Quae oportct obscrvare, quando palatium «pioti<Iic rcscratur, ct
quando quotidiaua procesaio Gt
a. Quae oportct obscrvare in proocjsionc, quae singulis diebus do-
minicis instituttur.
3. Observanda, quando Impcrator domcsticum scbolarum aut stratc-
gos aut drungarium classii, aut saccUarium , aut saccllio praefe-
ctum rcliquosve officiates crcat.
4. Observanda in proinotionc rectoris.
5. Observanda in proinotionc syncelli.
6. Observanda in annua, qualis nunc pcragitur, celcbratione me-
moriae Sancti ct Magni Constantini, et in encacniis sanctarum
crucium in novo palatio Boni fixarum.
7. Observanda in fcato cique adiuncla processionc sanctorum
omnium.

igitized by Google
5lO CONSTANTINI PORPHYROGENITI -

if. Xha Sst nctQcupvXdrrHV rfj ngmrt) tov Avyovaxov prpbg,


tov Tifiiov xai faonotov axavgov i^BQ/o^iiyov.
&. *Oou dst naoayvXdxxtiv xfj sogxjj Ttjg xot/ujaecog T>jg
vneQayi'ag Gsotoxov kv pXa/iovaig fitjvi Avyovartp is.
{."Ooa da nctQcupvXdrrew xfj devxiga xijg ngtOTtjg */?<To-
fiuiog, tov paoiUcog fyfiyyooovyxog ini tov oiXsvriov
Trjg fiayyavgag.
id . "Ooa $et nagaqjvXdxxsiv, ray xifuoov aravgrnv fuXkoyxcov
e^Uvai, rfj fidoy efttiofidSi rijg ayiag ft.
iff. "Ooa dtt naQCKpvXdjTUV, tcov Ssonordiv dnvovxwv Xovoa-
adttt iy flXayJovaig.
ly. "Ooa $st naoayvXdxTSiv ini nayavjj xvgiaxjj, tj h
uXXtj xoivjj tjfiioa, fteXXovvoDV t<5v fconoxdiv dniivat
tig Tovg dytovg ^AnoaxoXovg cits sig sxsQoy vaov «w-
%ao&ai.
"Qaa 6it naQaqjvXdxx$iv ini x$iooxoyta naxQidoxov Kwv-
oravxivovnbXtwg.
is. "Oca dti naga<pvXdxxeivf So^g yiyofiiyijg iv xtji fitydXra

Ed. L. 294 TQixh'vto xijg ftavvavgag , xdiv tisonoxdjy xad'etyfiiy&v

Ma. 1 74. a ini xov 2oXo/t(ovxetov &govov . negi xijg $ox>js Tfjg ye~

vofidvtjg iv 4
t<£> avxw xgixXivio ini Kcovoxavxt'vov xai
'Pwftavovini xfj nagovoia xdiv nagd tov *Aft(giftvij
and Tagaov iX&ovxav ngsopcav neoi tov dXXayiov xai

8. Obaervanda calendis Augusti, quando vcnerabilia et vivifica crux,


prodit.
9. Obaervanda in festo dormitionia aanctissimae Dciparae in blacher-
menaia Augusti die deciinoquinlo.
nis
10. Obaervanda in feria accunda aeptimanae primae (sanctae quadra-
geaimac), quando Imperator iu ailentio aeu conventu procerum
in maguaura verba facit.
11. Obaervanda, quando sanctae cruces in media septimana teaaara-
coatae aeu quadragesimae circumfcrendae in publico aunt.
1x Obaervanda, quando Domini lotum ad blachcrnaa eunU
3. Obaervanda in pagana dominica [id eat tali, in quam magnum
festum aut proceaaio aolennia non incidit ,] aliove die profeato
volcntibua Dominia ad aanctoa Apoatolos aliudve templum de-
votionia gratia ire.
iL. Obaervanda in elcctione patriarchae GonstantinopolitanL
id. Obaervanda in execptione vel audientia, quae datur in magno
iriclinio magnaurae, Dominia throno Salomoneo inaidentibua. In
specie exceptione ilia, quum Constantinua et Romanus legatos
Amcrimnae, qui Tarso permutandorvm captivorum et conatf-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 5ll
Ttjg tigijyjjg 9 fiijvt Mutto Xa , jjfiiqa oi9 tv&ixriavi <F.

£v u) xai negi T?t g Ttov 'IanavoHv doyjjg xai neqi tov


yryovoroq tots InnodQOfii'ov . cooctVTcog xai nBoi T/jg boq-
*°v Kvgtov fi£ta/xog(f wG(cog xai Trjg> tov
Xs/ui'xtj doyrjg, *W Ttjg yyefiovogxai rrjg UQyovriorjg
"EXyag Ttov *Pag. onoitog ravra ndrra ereXsad-rjoav.
ig. "Ooa <te£ nagayvXuTTtiv, noosoxofihtov twv dp/tyro*
ro)v d* TayfiuTttv tig tov innbdoofiov.
if. ^AvayoQevotg 'Poofiavov tov Jlo(HpvDOyeyvqTOV vlov Kcov**
GTuvTivov fiaoiUcog.
iq . "Oca tfff nagatpvXdrTSiv, pQOvpaXiov hcirtXovfUyov, bit9
tov /neydXov (laoiXdwg, bit* tov fUXQOv 9 bit* Ttjg av-
yovaTTjg,
i&. "Ooa 6tt yevio&ai, dgidf-ifiov imvixicov tsXovfiivov by r<p
q>OQM fiitTu Xirrjg ,
fiiXXoyroq tov (iaoiUcog nax^aai *A~
yayyvtov (ityiardvov.
x. "Oou Set naoaaivXdTTCiv, doidfiflov TtXovfihov btivuumv
£» T(ji innodpofzi'o).

xu . "Oaa dst naoayvXaxTtir , otuv r«/*NJ a$$sy naiiiov Tt§


paoiXst.
xff. "Oou 6ft naqacpvXuTTtiv ini f}anrio/*<jl aqfsvog naidog
paaiXemg.
v
xy\ Oaa fet naQaqpvXdmiv ini xovQevpan nat6bg (iaoiXiwg.

tucndae pads gratia in Urbem advcnerant, die Mail trigcaimo


rimo, fcria prima aeu die lunac, indictione quarta cxcepcrunt.
odcm capile quoque agitar dc admisaione Hiapanorura ct edito
turn ludo equestri cunili item de festo transfigurations Domini
;

ncc nou de admiasione Dclemici taudera et dc reccptionc El-


;

gac , quae fuit hcgcmon acu ducisaa et principisaa Rusaorum.


Quae omnea ad colloquium lmperatoria admiaaiones, exponitur,
quibus cum cerimouiia contigerint.
16. Obaervanda, quando magiatratua quatuor tagmatum in circum
veniunt.
17. De inauguratione Romani Porphyrogeniti , filii Conatantini lm-
peratoria.
18. Obaervanda in celebratione brumalium- tam eorum , quae Irape-
rator senior , quam quae iunior, ct tandem, quae Augusta, edunt.
19. Obaervanda, quando triumphus de hostibua devictia in foro cum
solennc proccssione eclebratur et Impcrator ccrvicea ntagualia
Aearenorum calcat
20. Obaervauda in celebratione triumphi in circo.
at. Obaervanda, quando Imperatori filiua naacitur.
33. Obaervanda in baptismo fllii lmperatoria.
*3. Obaervanda in tonakme capillorum filii lmperatoria.

<

Digitized by Google
Si 2 CONSTANTS! POKPHYROGENITI
xd\ E/zt ngoaymyfj xovfiixovXagiag.
t
xs. 'Ent ngoaywyfj xovffixovXaQtov.
Kg'. UsQt rav xard 6ia(p6qovq xaiQOvg avfufiavrcov yevta&ai
negi jrjg naXaiug ovvq&etag rijg reXovfidvijg iv rrj
yaXtj ixxXtjata,
"Onmg 'HguxXuog $nd tov titov nargog dno rijg tov
xatoupog uty'ag dvrjx&rj eig to a/qua rijg ftaoiXetag, xai
nag dafliti , 6 dfoXyog ovtov , yiyove xcuouq.
xtj. Jlegi ngoxhaov iv tjj fisydXt] ixxXqoia.
x&. Jl<og iv tjfiiga innotyofiiov idQaro 'HgdxXtiog xovg t/jg

ovyxXifrov, nagovrog xai tov naxgidgx°v.


X'. Ilegi xydeiag nargtdgyov.
Xa, Jlmg fet ngoo<pigsiv tov fiaotUa h rrj fitydXij ixxXrj-
oia avad-qftara.
X(f. Jltgi ahtjatcog <fe£</uov T(5v 6vo ftsgaiv y
iogrtjg na-
Qovotjg.

Ed. L. 295 Xy • Jlsgi ngoaycoyrjg a%ito(iax(ov iv qptgn ahrjauo avio-


XQaroQiag xai axexf/i'fiov xai y€vt$Xiov xai oreyavwfta-
rog.

Mj. i^blf. Ilegi ngoaycoytjg a^to/uarew iv fjn&gn ahijoi'o) yeyv»J-


aemg xai erigcov toiovtcov.
ti. Ilegi oaZt'fiov.

a4> Dc promotione cubiculariae.


25. De promotione cubicularii.
26. De iis, quae diversis teraporibus contigerunt , mutationibus an-
tiquae consuetudinis [«cu Iributi honorarii ]
uiaguae ecclcsiae
olim solvi solitae.
27. Quomodo Heraclius a suo patrc a dignitatc Caesaris ad schema
scu ornatumirapcrialcra evectus, ct quomodo David, frater
cius, Caesar crealus fucrit.
28. Dc processione in raagnam ccclcsiam.
29. Quomodo die quodam ludi curulis Heraclius scnatores , praesente
Suoque patriarcha, execperit
c sepultura patriarchae.
3 1. Quibuscum ritibus Impcrator donaria magnac ccclcsiae offcrat.
3s- Quomodo, instantc die festo, ambae factiones dcximum, sive
salutatum ad Dominum adraitti, rogent.
33. De promotionibus ad dignitates, quae fiunt diebus annuis, qui-
bus nataiis aut suscepti primum imperii, aut coronationis , aut
nuptiarum lmperatoris celebratur.
nativitatis, aut
34- De promotionibus, quae fiunt, diebus natalibus aliisvc talibus
annuatim recurrentibus.
35. Dc saximo seu pyrrhicha.

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. IT. 5l3
kg. Jlfgi eiaayayrjg and btagxtov iv ^ftiqa inno&QOfu'ov
TtQoflXfi&ivTog iv xw tie'gtjLirp xov avxov inno$QOfxi'ov.

A£\ Tleoi xivtav dnooxaxfjodvxmv xai ndXiv dovXa&hxcov


7td>g efSiydtjaav naQu xov fiaoikscog.
Xrj, TIcqi xrjg ^«(>orowac BeotpvXdxxov xov dyuoxdxov wa-
vqiuq/ov.
X&. negi xov naxQidoxpv , oxi xo nakawv i'tiiov e?/e tiqui-
nooixov.
p. Ilfgi xov xivt xgonrp xfj dyt'a xai fteydXt] xvoiaxfj xov
ndoya nfQipdXXovxai xovg Xmoovg o,xe fiaaiXtvg xai
ol fiayiaxooi xai dvfrvnaxoi xai naxQixiou
(i. * jfa iv x(j> vaoj xijg vnegaytag Btoxoxov xov Qdgov
xstfteva axevtj xai Xomd , xai xd $tg xov dytov Sxiya-
vov iv xfj Jdq>VTj.
v
fia'. Oaa fid/7 t<ov dkXa'^i'jucoy.

fifl. 'Tnofivrnia iv avvxofto) xav paotXevadvxtov (laoiXecov iv


xfjde xfj fieydXfi xai evxvxtoxdxt] KsovoxavxtvovnoXsi,
dnb xov fttydXov xai svotfieoxdxov xai dytov Kwv-
Gxavxivov.
fiy, Jleoi t(op zdqpatv xojv fiaotXianf xd>v otTCor iv x$ vafji
y
xoHv dyitov Anoox6Xo)v iv xfji fjofotp xov dytov xai fie-
ydXov Kwvoxavxivov • ft Q($ov xov /ueyuXov 'lovoxtviavov.
€vq>7]jMa vnb xav OToazojiifitov , vt'xrjg xai fyiapjicov
ayoiievcoY. (iaxiov o*s
f
oxi jJ
avx/j stfopquta afoxai xai

a. tit%i(x<p coni. R., oa^tfitp cod.

36. De introduction expraefecti die Kidi curulis circcnsis, qui


crcatus fuit in deximo eiusdcm ludi.
37. Quomodo acccpti ab Impcratore fucrint rcbclles quidam, qui
defecerant, sed in ordincm fucrant redacti.
38. De electionc Theopbylacti , sanctissiini patriarchae.
3g. Quod patriarch a suum antiquitus habuerit praepositum.
4o. Quomodo et quare in sancta et magna dominica paschatis Do-
minus et magistri atque proconsules et patricii loros induanL
4o.* De va$i» ct reliquiis in sanctissimac Dciparac Phari templo con*
ditis. Item de iliis, quae in aede S. Stephaui Daphncc iaccnt.
4*. De variia generibus mutatoriorum.
4x Indiculus lniperatorum , qui a magno piissimo ct sancto Constan-
tino indc in hac magna et feiicUsima Constautinopoli aulam tc-
nuerunt.
43. De sepulcris Imperatorum, quae sunt in templo SS. Apostolorum.
Heroum S. et M. Constantini; heroum Iustiniani M. Laetac ct
honorificae acclamationes atque benedictiones exercituum in tri-
umphis ob hostcs devictos peractis. (Tenendum, easdem for-
Comtantinus Porphyr. Vol. L 33

Digitized by Google
5l4 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
nagd tov Xotnov orgaroniSov, rpixa {piXorifitia rtg , *j

(idibvfiag nagd tov paoiXicag avTOig nagaoyt&jj,) tj

nagu 2dg6*tov adofiivrj tvytjfu'a roig paotXsvoiv.

fid'. 'H yevofiivrj QoinXiotg xai Qodog xai to nooov rrjg

goyag xai tov dnoaraXivrog xaru rijg xteo-


Xaov tov
XeoTOV Kgyt/jg fierd tov nazgixiov 'HjttQi'ov xai Xoyo~
&hov tov tigopov ini AiovTog tov q^iXoygicrtov oV
onoiov,
fit, 'H xaTtt rrjg avTfjg dsoXtarov KgyTijg yevo^tivij ixarga-
rtia xai £$oSog ini KoivaravTivov xai 'Pcopavov twV
Jlogcpvgoyswjjrmv iig ivdixriova
Ms. 175. a /4€T- Olg bfpetkti 6 (iuoiXtvg ovofiaai Tipav Totg fieyiaruoiv
xai ngcoTOig twv ifrvdSv,

Ed.L.ago*^. 01 t<5v ano diacpogtov ifrvwv igyo^ivrnv ngiofisav ngog


tovpuoiUu yaigeuoiioi.
Td uxra Ttov eig Tovg idvixovg ytvofihtov intygaq?a>v.

H&. Eioiv to bcTt&ivra ditiood-at nagd tcjv ocptiXovrtuv rt^a-


ad-at tv T8 d^itofxaai xai 6(pcpixioig. xudwg vnfjgyov
ini Aeonog tov <ptXoygiOTOv dtvnoxov.
y. Eioiv ai xaTa Tvnov goyai tg>v oTgatfjywv xai xXst-
oovgagyoZv, xadtog iggoytvovro ini AtovTog tov opiXo-

ygt'oTOV deandrov*

mulas quoquc a toto exercitu canlari, quando Imperator ipsii


munuscuU gratuiti crogationcm aut maittmam praestat) Fau-
st a Sardorum erga Imperatorcs acclaniatio.

44' armatura, impensis in cam factis mimeroque rogae seu


slipcndiorom et poptili missi adversus Crctam , quam Deus per-
dat, dure classts Hitnrrio, patricio ct logotheta dromi, sub
Leone , Christum amante Domino.
45. Dc expeditione adversus candem malcdictam instituta sub Con-
stantino et Romano Porphyrogenitis, indict. VII.
46. Quibus anpcllationibus Imperator magnates et primates aliamra
gentium nonorare debet.
47. Formulae, quibus a variis gentibus adrenientes. legati Imperato-
rrm salutant.
48- Formulae titulorum
sacris litteris ad aiiarum gentium principes
inscribmdae.
4q. Expositio taxae sen statutorum tributorum, quae pendere de-
bent ad axiomata s. diguitates, et ad officia s. functions pa-
latinas promoti; qualis erat tempore Leonis, Christum amantis
Domini.
So. Expositio rogarnm seu stipendiornm , quae statnta ex formula
strategis et eleisurarchh dabantur tempore Leonir eiasdem.

Digitized by Googl
DE CER1M0N. AUIAE BYZANT. H. 51
v . "Ooa 6eZ naQayvXdxxtiv oxav iv oyj/uaxt nQoiXfy 6
,

fiaaiXsvg facootiy xd oqqi'u xov oxQaxrjytov.


vff. ^AxQipoXoyia xrjg xwv paatXtxwv xXijxvoqi'cov xaxaoxdoetog,
xai ixdaxov xtSv d^icofidxcov nQoaxXrjatg xai xi^trj, ovv-
raz&tfoa i$ do/aimv xXyxapoXoyt'cov ini Aiovxog xov
(ptXa/Qt'tTTOv deonoxov, iv (J) xat neoi ovvtj&st'ag navxog
d^iwuuTOg xai naxqixi'oxv xctftdvwv fig xd Stvxtoov <pv-
XOY XWV xXrjTOQCOV.
vy\ JIsqi Stavo/ufSv xmv evaspidSv tov paaiXieo; ev xs xotg
pgovjiiaXioig xai ax(\ptf.iotg xai avxoxQaxopiaig.
rd • *Enifpaviov , intoxonov Kvngov ,
cx&toig nQcoxoxXtjOidiv
naiQtagydjv xe xai firjxqonoXtxvov xai dyxientoxonoov
xai intoxonipv*
vt. Tltoi xrjg dtavo^t\g xwv xojuftt'cov x<3v ovvrj9etuiv xchr
naxotxtuv ntoi xcHv ovvtjfcuov xmv iiQalnootxwv ,
av Xaufidvovciv iv xotg xdy^taai xov innodoofuov.
y
vg\ Btog AXf£dvo*i}Ov xov Maxetiovog, xa& laxootav f/«V
(pdxxa W.
y£\ Tov (pvaioXoyov ij xcov Ixdaxov fyot'ov 9av^aaxixr) 2-
nQOS *s Btoy avayayt), xai xwv iv pfy riaQCOxovv-
xa>v XoyoL v\

5i. Observanda, quando Jmpcrator in curru proccdit hoirca strate-


gii visitatum.
5a. Accurata expositio constitutions sacrornra convmorura et ordi-»
nis, secundum qucm unaqnaeque dignitas introvocatiir et gra-
dum prac altera habet ; collecta ex antiquis cletorologiis sett
libris ccrimonias convivales et nomenclaturarttm ordincm expo-
nentibus tempore Lconis Christum amantis Domini. Simut
etiam agitur dc consuetndine seu tributo omnia dignitatis ma-
ioris et patriciorum, qui ad secundum classem conrivarum per-
tinent
53. Dc ratione pias largiliones Impcratoris per brumalia et diebus
annuis, qnibus mcmoria inaugurationis ct coronatlont* eelcbra-
tur, distribuendi.
54- Epiphanii, episcopi Cypri, expositio praesessionum patrfcrrcharuni,
roetropolitarum archiepiscoporum et episcoporum.
,

55. De distribntione combiorum, quae consuetudinibus patriciorum


con Hunt; item de consuetudiuibus, quas praepositi accipiunt a
tagmatibus hippodromii seu militia circi.
56. ViU Alexandri Macedonis , bistorice enarrata per facta nonaginta
quatuor.
57. Physiologi tractatns de admiranda cuiuffque animalis indole*
Sdrsura ad Denm cordis elevatio. De moribus in humana yiU
gratia et decorii. Scrmonibus qutnquaginta.

Digitized by Google
5l6 CONSTANTINI PORPHYROGENITI

PRAEFATIO.

c
Ed.L.297 O ntQi xrjg flaotXtxtjg xai ovyxXtpixrjg xd^toog Xoyog , i-

Ms. 116. tntt'jtSQ noXvaxsd fc xig icmv xai ^irj gctitcog Toff noXXotg xa-
TaXafiPavofjevog, ttexaninxovxcuv ndvxmg xai fittapaXXofidvav
xatg xaxd xaigovg xcov noayftdxtov nezanotqosai xai xaiv xd-
< B|£»v oaa ftev avzwv avyyqatftjg naod xiaiv exv/ev, ovx$
i/nfteXoSgovde xsxQtftivcog, dXXa yvfyv xs xai anogudrjv kxxt-
dsifiiya, i^tTfjXd x& ovxa xai x(f yioovxi XQ 0V(? avyyt-
yrjQax6xa y xai oaov ovnto nqbg dwnao^tav nsgiaxjjata&ai
fuiXXovra, fnxtxsQaig entfi&Xiiaig qjiXonoifogavvadgotoO-dyra
Cxfj ngo irjods (li'ftXqi stQfito xivt xai xu'$u XsXoyiopJvt] xf-io
QuXijy&tj xe xai ovvrsxuxxat, oaa ds fj naQOvaa (it'ftXog

ifimQidys 1 f
*Vv/fv fitv ovwQaoprjg vno xivog ovdaumg, elxe
ufieXeia twv ndXai, «t' iocog xai xm ftrj inixqdeicog eyeiv
ngog xa xoiavxcu xatg fuvtjfiutg fiivxot Siaaco^oufva xai na-
qa xcov nQeapvxiQtov uxoXov&cog xolg vcandgotg nagantjiino-tS
Dfteva xbv <p&6vov jjfirj Siayvyovza fte/Qig rjfiwv I'oyvae xa-
xavtqauu od fixator odv loi^fxtv xooftov xoaovxov xa£ewv

' Qanin multiplex et multifida sit tie ordine rcgio atqne senatorio
traclatio vulgoquc baud facile pcrcipicnda, (quandoquidcm , ut cetc
rae res a dccursu tempo rum alias ideutidem aliasque forma s indu-
unt , sic etiam humauarum dignitatuni ordincs vices suas patiuntnr
tcrminosquc suos migrant,) studnimus primo quidem huius operis
et, qui liunc pracccdit, libro contcxta quodam vclut filo sapientcr-
que et consulte digesla coordinalione tradcrc et complocti ea omnia,
quae studium nostrum cougrcgare et cruere-e veterum monument!*
scripto consignatis ad hoc argumcntum spectantia potuiL Neque
enim illud a vetustia prorstis dcrclictum fuit; at ita tamen tracta-
tum, ut, quum illi nequc cura, neque delcctu et iudicio usi fuis-
scut, nequc scrio rem egissent, scd sua potius, ut tulerat, effudis-
scnt atquc sparsissent, obsolcsccre iuciperent ab ipsis trad ita tem-
po ri que sencscenti conscnesccre , et tantum non ex usu bominum
rertimquc circulo excidcre roinarentur. Quae vcro liber, qucm nunc
ordimur, coraplectitur , ca littcris quidem a neraine ma u data fue-
runt, sive id incuria priscorum bominum contigcrit, sive natural
minus idonei tali bus commentaudis illi fuerint : at memoria tarn en
ea conservavit et a maioribus ad iuniores propagavit, potiorquc in-
vidia ct adversis casibus ad nostra usque tcmpora transmisiU Ini-
quum ergo iudicavimus uosUaque persona indignum permittcre, ut

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 5J7
davvxaxxoy nagidt iy ,
xui, ooov Sqnov to i(p fjf.iTv , tu t«£
ftuotfoxijs do^rjg xaxuXmtiy dxQmxtjQid&o&ai xutQia. co^Ed. L. 398
ya(>, ownatTt xivi xfjg xeyalrjg novrjQ&g i/ovarjg, 8 ys (irj

xd nQog dtQuntiav ndvxa nyooayaywy xazd xov nayxog sxv-


5ys xoy xi>Svvov i7mp£Q(oy t ovxug oi/lku xai 6 xov xotvov
xovfis tjJs xad* fjftdg noXtxsiag awfiaxog xy p&yaXfioxc ow

fisost xai vnsoiyovxi xaxdog syovxi prj xd nqog deguneiuvB


T8 xai dXoxXfjqiav nQoa&vfyxwy xai xd napd tjJv dxa&ay
xdfivovxa avydyav xai ovyxyoxwy xov xs dijpov xviyjj xai
loxrjg noXixu'ag ijfieXyxwg toxui xai xo avfinay up a xa&rjQ?]-
xwg* did xavxa 6rj xai nobg xrjy naQOvaay avXXoytjy xav-
xrjy xui fiij xioi novrjdeTaav aXXoig xtjg xaxxucJjg diuV&axt}-
fiey jueffodov ,
xrjy fihy flaoiXetav xavxt} (jaoifaxcoxiQuv xaic
(ptoftsQmxeQay dno 6*e ixvvvxe g • xui Sk avyxXijxixw nXr^otoftaxv
i5xai navxi vnrjxoo) xbv fitxd xrjg tvxuty'ag (itoy xai xqy
tituycoyrjy vepoyxeg, v<p* rjg oe^vorsooi xs xai xooftiaiztQOi
xufrioxapevot, sty at ay xai ftaoiXevotv snsQuaxoi , aid^aijuOi"M.s. i;6.b

xs xai nayxi &vei fruvpaoxoi xai mQi'do'ioi.

tautus ct tain pulchcr mundus atquc ordo subordinatiorium ct cofl-


stitutiouum politicarum inordinatus porro iaccret , et ut ( quod so-
cordiae non dediti potucramus impedire, ) membra velut capitalia
iinpcriaiis gloriae
, necemquc ct ruinam imperio , si vulnercntur , il-
latura contrucarenlur ttnumquc post alterum defluerent, Ul enim
si quis capiti male affeclo medelam , quam potest, omnem non atfe-
rat , totum corpus iu excidii periculum coniieit : ita etiam quisquif
coioinuuis huius nostrae rerum civilium gubernationis corpus ita
*ncgtigit, ut eius cmincnliori atquc capitaliori parti aegrotauti ea
omnia, quae vitium sauarc et iulcgritatcm conscrvarc valeut, non
applied, dcfluviumque minantia ct ob lurhatum ordincm rcsoluta
pcndcutia uon cugat et coropiugal ille nico quidciu iudicio popiv-
:

lum quoque ipsuni ncgtigit, ct totutn civilis huius societatis corpus


siiuul destruit Primi nos itaque ad hanc tentatam haclenus nemini
partem eius disciplinac quae de vicibus muuiisquc civilium ordi-
,

nutn tradit , , ca ralionc imperio quidem co plus


nos accinximus
niaiestatis ct terroris addituri ; scnatorio autem coetui totiquc in
uuiversum parenti multitudini vitae atquc cunsuetudinis muluac in
decoro ordinc atque tranquillitatc trausigeudae copiam facturi , quo
spectabiliorcs honestiorcsque redditi, principum suorum amorem ci-
viumquc ct aequaliura vcuerationem mercantur, ceteris autc&i inure
atquc admJratiouc siut.
5l8 CONSTANTINI PORPHYROGEMTI

Ed.L.399 KEO. a.

"Oact fat naQayvXdzUty xttP fxdorijy r^^ay, dyolyovxos xoS


naXaxlov xai rgc xafyutoiyje loratiiyrjs jinoeXtuoetoe.

Msxd xrjv tov oq&qov unoXvaiv xaxtn/txai 6 ixatQti-


VQXIZ ^ fTC* ™* uQZOVTtov x*jg ixaiQtiag xai xwv T/jg *ra«-5
Qtiag fptfo/uagtav , Ofioioag xai 6 nantag fteru TtSv epfofta-
ft<av dianant'wv xai tov nQttitxrjgt'ov avrcov , xai dvotyovatv
Ttjv ikscpair/v^v, xai eioigyovTut, ol naotfidouuoioi xrjg trai~
$itag, xai dvigyovrai did tov xo/ktov , xai xaregyovrai
BTOw xo/Uov tov xardyovTOg tig Trjv yavwxqv nvkqv ti}v tia-io
dyovaav tig tov Xavaiaxov , xai 6C avrijg rrjg nvkrjg tiosg-
%ovrui tig tov Xavataxov. 6 tTaigeidgy^g /utra tov na-
ni'ov uXXdoaovaiv tu cavrdiv axaga udyyia , xai fUBxd o*iai- t

xagiatv iiioyovrai did tov ygvaorgixXiyov xai tov tagoXo—


ytov , xai dvotyovatv Ttjv i^dyovouv nvXrjv dno tov a>goXo-i5
ytov eig tov Xavataxov. fid-' ovrag fiexd xwv fiayXafliTol>v
xai tojv nagefsdofxugiwv Ttjg hratgttag dvot'yovot tov 'fovort-
vtavov TQtxXivov xai tu axvXa xai Trjv i^dyovaav fig tov
ijinddgo uov
t
nvXtjv , xai oi /luv Ttjg fiearj; traiQtiaq icoiiut
xu$i~to&ai eig tu axvXa. 0 6e tzuigeiugyrjg xai 6 nam'agiQ

30. 2X0
A. *Jot iov, Szs ol rife ptydXije izatQtiag IpdofidQtoslur-
xas xa&itto&ui ini xoC (iayelov.

CAP. 1.

Ol servanda , quando palatium quotidie §€*t recludit, et processio

in palatium die bus profestis seu quotidiana orditur.

Post absolutum orthrum seu oflicium raatutinarura dcscendit hc-


tacriarcha cum ceteris magistralibus hetacriac et cum eiusdrrn
bebdoruariis [ seu per illam scptimanam scrvitii vices obeuntibus ],
ut et papias cum bebdomariis diaetarioruin [ vel septimanariis atricn-
•ium] borumqtie primicrrio , et apcriunt portam eburneam ; et in-
trant parbebdomarii [seu vicarii septiiuanariorum ] bctacriae, et ad-
•cendunt per cocbleam , et desceoduut per cochlcaiu , quae ducit ad
portam ganotam [seu polita lamina marmorca incrustatam ] , per
qiiam aditus ad lausiacum patct. Et per banc portam intrant in
lausiacum. Turn induuut bctacriarcha atque papias sua scararaan-
gia , praetcrcuntque cum diaetariis cbrysotriclinium et horologium
et apcriunt portam , quae ex horologio in lausiacum ducit. Deinde
aperiunt cum roaglabitis et parbebdomariis betaeriac Iustiniani tri-
clinium et scyla et portam, quae in circum patet. Et ibi quidrra
in icylia siuuatur rcmaacre atque restdere, qui ad mediam hetac-

Digitized try Google


DE CER1M0N. AULAE BYZAKT. II. i. 5l9
xai 01 ifjg fityuXqg ItaiQtiug ftttu t<ov Stutxaotav vnotrroe-C
tpovaiv , xui 6 i&v txaiQtiuQ/rjg inyoutvog xa'Jt^txat, tig tov
Xavaiuxov nab tijg yuXxrjg nvXrjg xtjg uvoiyovaqg tig to /io*

yttottov* o dk nuntag tioioyjxui tig tov yovooxot'xXivov ,

5xai ud'fjai tu xXtidiu tig to uxu'fivov to ioxufiti'vv trdov tov


fiit kov tijg noog dvoiv uoiattoug xuiiduug. dvo t)t diaita-
qiot ftttu fiuyXafiizov dxtoyonui , xui dvoiyovotv xu te u-
oqxotjttfa xui tijv t$uyovouv tig to ti&ixbv nvXqv ol d&
tov xoittovog tpdoiidgiui, utqovatv unb tov ptotiuotov to tov
toftaaiXdmg axuouuuyyiov , xui unotptQOvxtg tiOtuaiv avxb tig
to axdtivov to e$a) xojv uoyvQiov nvXwv tov xotxojvog latu-
pevov, tyXovoti t<av tfryovxtov tig tov yQvootQtxXivov. (B.) D
Kai trj; nQoyrrjg Snug nXrjoovutvtjg , ioyttut o rwv Jictfra-Ms. 177. a
Qi'tov nqifiixtiQiog , xui xoutwv tb tov Qwttuvtjaiov xXttd-oov
iSxoovfi tQitov tni tijg uoyvoug 6X£Lvrjg &voug f xui tv&tiog,
xtXtvovtog tov fiuoiXttog , tiauyovaiv oi xoixwvitai to axu-
Quuuyyiov xui ntqifiuXXtxui tov to 6 (JuoiXtvg , xui i^tQ/ofis-
yog tiaioyttui tig tov yovootoixXivov , xui laxuxui iv tij xa-Ed.L. 3oo
Ta dvutoXug xoyyy f iv fj xui tj &tuvfit)€txtXog tov xvoi'ov
nofjutov xui Gtov toxtjXoyowpqxui tixmv , xui t to Quo tug avV"
q$tig tvyug unodovg xui tuxuvoiuv puXiov, to dovXixbv nybg
Gtov dtUwot, od(tug, xai ti9' ovxoig xu&t&xai tv ttji ixttos

riam pertinentHctaeriarcba vrro atque papias et qui ad ma-


gnam betacriam pertinent atque diactarii n-vcrtuutur. llatacri-
archa mi idem rcsidet in lausiaco ante portam aeneam , quae iu cu-
linam uucit. Papias auteni intrat iu cnrysolricliuium clavc.ique de-
ponit in f cam no , quod stat intra velum camarae vcl fornicis ad
occidentem spectantis siuistrae. Duo autem diaclarii uuusquc ma-
glabita abeiuitcs illinc aperiunt secretariat et portam, quae ad idl-
cum seu fiscunt Domini peculiarcin ducit. Hebdumarii autem coe-
touis acceptum a veatiario scaramangium Imperatoris tleponuut in
scamuo , quod est extra portam argentcain coetonis illam , quae
in cbrysotriclinium educit. (II.) Dccursa prima hora , venit diae-
tarioruiu priraicerius , et cum clave obicis [ vel ea, quae ol»ioeni
rcsolvere et amoliri apta cat,] pulsat ter argeuleam illam portam.
Quo audito, coctonitae protiuus Imperatoris iussu intus deferunt
eius scaramangium. Quo iudutus Impcrator egrcditur in cbrysotri-
clinium , et stat erectus in coucha orientali , in qua imago Domini
et Dei nostri , sub bumana specie Deum exhibens , depicta conspi-
cilur, prccesque Deo consuetas cxsolvit, et mctanocam induit [id
eat velut poeuitens caput et corpus iuclinat], se Deo servum ipsi-
<|ue debitum cultum commonslrans. Quibus peractis , demum con-
ajdet in *urca sella, quae ibiaUt, couvcrsoque ad papiajm sermonc.

Hgitized by Google
5 20 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
torafxhw XQvoi} oeXXfy, xai Xiyu ngog tov naniav, ovtov
dtjXovoTi tov nantov xai tov devreoov ioraftdvcov sig to ngbg
d'voiv dtgibv fiijXov , nXrjoi'ov tov ovqtov fiqXov „tov Aoyo-
&ST7JV" xai ev&eag i'&QXOjuevog 6 nam'aq eig tov Xavaia-
xov, ev&a ol fxayXa^Vsai laravxai , Xdyu tov ddfiivaovvdXtovS

untX&ovra tiod^at, tov Xoyo&exrjv, 6 tf« dnegyo^isvog eig tu


B dafjXQfjTtta eiadyet tov Xoyo^srrjv ngonooevopevog uvtov, 6
6*6 naniag dviarujusyog and tov tojv nayXapiT&v axdfivov
dvaXa/LtfidrsTat tov Xoyo&tTqv noojiooevofitvog avTOv, xai
eiadyet avxbv eig tov yQvoorotxXivov. xai drj tov XoyoSsrovii*
eioeXdovxog evtiov tov fiqXov , m'nret, in* i8d<f>ovg noooxvvmv,
xai ev&ecag dvegyerai ngog tov paaiXea. iareov, oti, tov
Xoyo&hov i$€oyofievov xai nuXtv sioeoyofievov , ov noooxv-
vet. iarsov, oxi olov Tiva agyovra tj ovyxXrjTixbv xeXevei 6
fiuodevg d-edoaa&ai ,
eiaegyoftevog 6 roiovTog mnrei xai*5
CnQoaxvvtt xai e^Qyerai. ti 6k ndXiv povXtjd-jj tovtov fted-
auod-ai 6 (iaoiXevg , iv tgJ eiodoyeofrui tovtov ov noooxv-
vet. ioTeov, or* sv Talg fieydXaig fjfUQaig , ei ovx eoriv q
inetyovaa xai avvdyovaa dovXtta eig Tijv TOiV J^oaiW npa-

i. 2X0.4. "Iaxiov €xt iv xjj xdyxy, iy jj rf (laOiXixdc Ifyvxai.


,

9q6vos y dt£irf juty nQ6e dyaxoXag ioxarai xguoooeXXCov , iv w


xa&i&xat d p«oiXtvs> (I d£ ti>XV xai Ix4qovs etyat pactltif,
xuxio&tv xijs xtyxns loxayxai t<* xovxojy oeXXla. ioxiov, 6t»
xai (y t^u dQioreQ$ jut'Qii xov atlrov &q6vov iaiaxai ii(QOv
otXXioy pkttTi6piQU)TQv. ioxiov , 6*r* iv xjj aVxjj xoyxp tls
-
Ttgos eivaxoXqv Jt$i6y ju^Qog xov t
t fxtxvxXlQV Xoiuyxai, 6X6xqvoq}
atXXfa xai Xieqa ^Xaxxoox^mu,

qui ana cum detitcro seu sccnndano in occidente triclinii apud dextrnm
velura [scu dextros cancellos] propc velum attractile slat, imperatei, at
logothctam arcessat. Protinus exit papias in lausiacum, ubi maglabitae
stant, et impcrat admissionali, ut rcquirat etadducat logotfaetam. Hie
abiens in sccretarias adducit logothetam , coram illo ambulans
usque ad eum locum, in quo papias rcstitavit Ibi vero papias surgens a
acamno maglabitarum , snmit secum logothetam, et ipse quoqne co-
ram co praeccdens, iutroquc ducit in chrysotriclinium. Quo ingrea-
sus logothcta procidit hurui intra velum , et adorat Dominum , sta-
timque surgens accedit ad cum. Tenendum, logothetam cgrcdien-
tcm et rursus intrantcm oou rtirsus, ut prima vice ingrediens fece-
rat, Dominum adorare. Pariter si qucra archontcm vel honoratum
palatinum aut et senatorium videre cupit Impcrator, ingreditur ille,
consueto([ue modo adorat humi procidens , et rursus exit. At si
deuuo flagilatus inLret, ndn ilrrat adoralioncm. In reliquis omni-
bus dicbus, quando uon urgct nequc coutinct ncccssitas curandi et
expediuudi publica urgotia , daulur missac, hora tcrtia fiuita, ln-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE IVYZANT. II. 1. 5a I
Yftdxwv dyriXyjif/iv 9
didovxai fttvoai, copag xoixtjg nXrjQOVfj.^
vrjg. iaxiov , oxi ,
rrjg mgag xaraXupovoqg , oxs fiiXXovaiv
yiveo&ai ftt'vaai ,
nqog xov nantav „o-
Xiyei 6 fiaaiXcvg
neX&s , noirjaov fti'voag" xai ev&icog aiQav 6 nam'ag dno
Stov axdfxvov xd xXuSta, i^SQ/Ofievog xavxa diaoeiu, mors
xjj xovxmv Siaaeiasi xxvnov dnoreXsiadai , ha did xov xrv'-Ms. 177.D

nov yvdoai ndvxeg, i^fy/jod-ai xov nattiav nocijaai fitvaag.j}


iaxiov, oxi xaVg xad-qpsQivaig 6 paaiXtvg iv xm ngog aVonro-Ed.L.3oi
Xdg d'ۤi(j) fiiou xov fyovov iv x(ji ixeios iatafiivot xovofc
i offsXXifo xu&i^exai and axagafiayyiov uvsv xov yovoonsgixXei-

axov aayiov *
iv 6h xaig xvgiaxaig iv x(S dgioxeoij) fiigst
xov avxov &govov iv x(o ixsioe iaxafisvfo pXaxrooxocoxr*) xa»
&i$srat oeXXt'ro, nsgiflsfiXTjfiivog xai xo ygvaomgixXeiarov aa-
yiov. xai noo xov eioeXfeiv xov Xoyod-irrjv eioigyovrai ol
\5vov /qvooxqixXivov • eiadyei 6e xovxovg 6 nantag, xai f-
axavxai evdov xov avgxov ngog dvaiv ftrjXov. iariov, on, el
(jovXydij fcdaaa&ai 6 paaiXsvg i&vixovg xivag, iv xti avrtji

dgiax£Q(p fiioei xov &govov xa9i£erai, ntgi^Xtj^tivog xai xo


ygvaonegixXfiaxov aayiov, xai ngosiaigyovrai opoicog ol xov
zo/QvooxQixXtvov, xai Xaxavrai , mg uqtjtul. iariov, oxi xatgn
xvQiaxatg oi re judyioxQOi xai narotxioi xai ocpqjixidXioi fie-
xa aaytcov §orjg tiaigyovrai eig xtjv ngoiXevaiv ,
xatg tie xa-
&fjfisgivaig dno oxagaftuyytav. iariov, or*, ti (iovXtjdij 6

stantc autem hora vel tempore, quo missae dandae sunt, ait Im-
perator papiac Ahi , fac missas. Papias igitur protinus corripiena
:

a scam no claves egreditur, easque conquassat, et sic strepitum Ta-


cit, e quo agnoscunt omnes, papiam e chrysotriclinio cgressum mis-
sas faccre. Commuuibus sen profestis dicbus residet Imperator in
dcxtra parte ,
quae ad oricntem spec tat , in aurea nempe
throni
sella, quae indutus scaramangio absque sago auro practex-
ibi stat,
tato. -
Verum diebus domiuicis sedct in throni sinistra parte in
in
sella, quae ibi stat, blattcis instrata, indutus praeter alia etiam
sago auro circumsepto. Et tunc tcmporis intrant non logotheta pri-
mus , sed ante euni ministri , qui ad chrysotricltnium spectant , in-
troducti a papia, qui cos intra velum attractile in occidcntali tri-
clinii parte pendens collocat, In eadem sinistra throni parte residet
quoquc Imperator, si vult exteros quosdam ad se admittere, sagum
indutus auro circumseptum , introeuntibus ante legatis et stantibus
chrysotriclinii roinistris codem modo ct ibidem, atque dictum est.
Diebus dominicis veniunt magistri et patricii et officiates in sacis
rmsis ad proccssioncm [id est in aulam ad scrinia et expedi-
tioncs quisque suas ] ; diebus autem profeslis iu scaramangiis. At
ai voluciit Domiuus etiam profestis magistros et patrkios vidcrc,

Digitized by Google
523 C0NSTANT1NI PORPIIYROGEN1TI
fiaaiXeig xatg xafy/utQivaVg tjfiinaig xovg %e fiayiaxQOvg xai
nuxQixiovg &IUOUO&UI, fiETu uuyi'tov gotjg eiaio/ovxai tig xbv
fiuatXia, ol tie oyxfixiuXioi xatg fdv xvQiaxatg fiexd tco>
uvicoy QOrjg aayt'cov, xatg dh xa&ijfttQivatg uno oxuQUfxuyyi^
mv, iaxdov , or*, doyrjg iv x(p ynvooxQixXtvfp yivojudvqg noogS
to &£uouo&cu xov fiaoiXdu e%}vixovg xtvag , ti ov (JovXq&jj
GxeopOijvai, neoifiuXXtxai iv xfj xecpuXij xov axi<puvov to A£-
Cyo^uvov xuiauoi'xiov xai to oY oXov /ovoov<pavxov auyt'ov to
uno fiuoyuowv ij/Lirpiecjtudvov iv xitXg oovaig. iardov , on xai
lidixwuQOv ci (iovXqO-jj avvxv/etv o paoiXsvg ^aQuxtjvovg fie-io
yiaxdvag f z(jj avxiji a/wart, xovxovg 60a. iariov , or* xaxu
rvnov xai xt)v xo%iv xtjg nQutivrjg ytvexai rj uxoXov&ta xai
JtiXrjg, dvotyovxog xov naXaxi'ov. XQ^ mWmm, oil to fttsv
7iQon ndvxeg nooigyovxat, duo axug ufiuyyi ujv , Su'Xtjg ds and
x^.diioaxpOQOxoXo^ioJv. iaxdov, or* fidyiaxoog rj naxQixiog $ 0x0*1-1
rqyog t tixs eig xa'&idiov rj (HuatXixrjv dovlei'uv y
fixe xai £ig
iHlav avxov vndoycoVy iv xro dnoovvoif/tXeothu xovg deonoxag
J) ovx efoioxtxai fiexu auyiov, uXX* uno axaQafiayyiov xai fiovov*
KEO. fl.

t)0« dtl Tiaqanpvldxxttv iv tjj TiQOtXfvaei xjf xa&txdarp xvotcxjj 20


xelovpivn.

'Ynoftipvijoxu 6 xtt g xaxaaxdoetog rro noauiootup, d a-

introeunt ad eura in sagis russis. Officiales autcm introeunt [ad


JDominum] diebus quidem dominicis in russis suis sagis, profestis
autem in scaramangiis. Si cxcipere Impcrator extraneos quosdam
in chrysotricliuio vult ncquc tuinen capiti suo iufulam impoucre,
iuduit coronam earn quae dicitur cacsaricium sagumquc totum auro
, ,

contextual et quoad orus vel limbos margaritis practcxtatuni. Eodem


inodo Saraccnicos magnates admittit Imperalor, quibus privatum in-
dulgct colloquium. Eodein, quo mane, ritu ordineque vespere quo-
que aperitur palatium, et in illud proceditur; excepto, quod mane
quidem proccrcs in scaramangiis , vesperae autem in iuterutis atque
colobiis adveuiuut. Magister aut patricius aut stratcgus, qui licen-
tiam babet extra Domini couspectum agendi, sive quod in castra eat,
sivc quod ad expediendum aliud quoddam imperialc mandatura dele-
gatus pcregre proficiscatur sive etiam ob privatas suas necessitates:
,

ille, quando rcdux factus Dorainos rursus salutat, nunquam sagum >
sed tautum scaramaugium gestaL

CAP. a.

Ob servanda in procession* seu com emit magnatum in aulam, qui


singulis diebus dominicis fit,

Coromonefacit cerimoniariut intcrrogando praepositum , aum ye-

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZAOT. II. 2. 523
(>a xeXsvet « fiaaiXsvg orqvai tiqo£Xsvoiv. 6 <f£ noauioaiTog^d. L.3oa
iiyfi tw xaxa tj/p t^tioav nctQctd warns ovti . 6 ds vnOfxL-
fiwjaxti tov fiaoiXsa, xai si xsXsvsi o ftaotXsvg OTtjvui Ttjv

noosXevaiv , i%£Q%srui 6 nQuinoaizog xai 6qi%si tov zijg xa-


5raoTaa£a>( 7re(>/ rovrov. x«u /uctcc to dnoXvaat zt)v dsiav Xsi-
Tovoyiai' $>> T(j» Xavataxw , oaot>£ nomoanudaQtovg xXijzcooev-
au 6 xazd t^v fjuioav xXrpwosvwv aazoxXfotjg, sloeoyovzai,
xai xafrs^ovzui sv tqj Xavaiaxro* ol fis Xomoi xa&s^ovzai
iv Tfp 'lovaziviavov. s$soy8Tai ds otXevrtdoiog iv tfi 'Iqvoti-
xoviavov TQtxXivfp, xai Xiysi fisydXo>g „xtXsvaazs " xai £'$tf)-

yovrat ndvzsg ol puoiXixoi, xai unSQXOvzat, sxaorog tig zu


i'dia. ol ds (idyiarooi xai naxqixioi xai ogxpixidXioi xafo'-B
£ovrat cig ra axvXa afia tov tyovyyaotov Ttjg (ityXtjg, o ds
dxoXovxtog Xazazai u7ioft)Jn<ov noog ti\v nvXqv tov ^lovarivi-
iSavov TQixXfoov , sv c$ xodfiazai to Taytjvdotov fl/jXov, si uoa
ovvitpftaasv 6 Ttjg xazuazuascog ufia Ttov oikevziuatav tov
oztjvat «£a> tov avzov pqXov xovoiorrigiov . 6 ds Ttjg xara-
crdosfog fiezd tov douaotov , (pOQOvvzeg xafii'atov xai naoa-
yavfiiov, ngoaxvvovoiv d/n(p6zsQOL iw nQainooi'uo , xai 6 fisv
zooozidytog fisTa to eiosXfatv avzov sv jm Tuyqvaoiw fltjX({) i-
oxarai svdodsv, deixvvtov zijv xs<paXtjv avzov noog tov dgovy-
ydoiov Ttjg §iyXt]g. 6 6s Ttjg xaraozdowg xai 6 aiXcvudoiog
#

lit Imperator proccssionem fieri. Pracpositus autem ea de re ad pa-


radynasteuoutem [seu proximura a Domino curaeque gerendarum re-
roin cousortem miuistrum] , qui co die miuisterio fungitur, rcfcrt.
Jlic admonet et intcrrogat linperatorcm. Eoque iubcnte, processionem
conslare atque cclebrari , exit pracpositus, inaudalaque in banc rem.
dat cerimoniario , finitoque divino officio in lausiaco, introeunt et
cousident codem in lausiaco protospatharii iili omnes, quos artocli-
nius [seu nomenclator convivalisK cuius vices eo die sunt ad sacras
epulas invitare, nominatim citavcrit. fteliqui autem non invitati
cousident in lustiniani tridinio. Turn exit alicjuis silcntiarius in
Iustiuiani triclinium et clamat clara voce: Celeutate [id est, place. at
vobis furgere]. Exeunt turn omues basilici aut cacsariani e palatio,
et abeunt acf suam quisque mansiouem. Magiatri autem et prac-
positi et oiliciales consident in scylis una cum drungario vigiliae.
Acoluthus autem stans ad portam illam tricliuii Iustinianei, e qua
velum tagenarium [ab altagenibus intextis ita, dictum] dependct, cir-
cumspicit, num ccrimoniarius atque silentiarii convenerint ad con-
ficiendura intra dictum velum consistoriam. Ccrimoniarius autem
cum oatiario, gest antes camisium et paragaudium, [ingressi lustiniani
. triclinium] salutant ambo genu flexo praepositum. Et ostiarius qui-
dem, postquam tagenarium velum transiit, stat intus, inclinans ca-
put mum versus Urungarium vigiliae, GcjitnoniariiM autem et sileu-»

Digitized by Google
5 24 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN 1TI
C loraiTca, xadwg tf/et 6 Tvnog^ vsvovreg tw uxoXovSw tov sia-
eX&ttv. o tigovyyetQiog eiaty/erai cpoguiv to tavxov o~na~
&iov, xai rfj 6s%ia %st(>i xgardov t6,ts fAayXdfitov xai to t£*-
xovqiov kjiixstfxevov T(ji de^uo avxov wfifp. jjvtxa $e eXyh\ iv
Ms. i;8.bT«w /utyuXto TQixXivtp tov 'lovaxivtavov, nqooxvveZ tfg 'iv ixa-5
axov T(Sv /ueydXcov oftyaXiav jov te rtjg xaxaoTaatmg xai
rovg aiXsvTiaQiovg, xai iararai avoj dnofiXdntov noog to &v~
tixov fteoog, ?jyovv nqog rd axvXa , xai nanavxtxa Xapfldvti
vsvfta 6 dxoXov&og xai Xsyei Totg fj.ayiaTQOtg „xeXevoare
oi fxdytaxqot xai naroixtoi, nqouxwovvTsg tov tb tyovyya-to
Hqwv xai tov T?jg xaxaaxdatoyg oifia tcSv aiXevxiaQitav xai
xa&ityvxai eig id axdftva. xai ndXiv Xuufiuvei revfta 6 d-
xoXov&og naqa tov Trjg xaTaaraoiag , xai Xiysi }i
xsXsvauTSj
otxotxixoi." xai eio£Q/ovraL oi yaQTOvXdqioi tov yivixov xai
tov OTQarionixov xai ol uvriyQaytiq, (pOQOvvxsg oayiai$
QOtjg, nQoaxvvovvTsg xai avToi xdxa iv tm rvfinavero tov
'lovoTiviavov, xai xadi^ovrai xai avxoi slg tu oxapva. xai
ndXtv Xapftdvu vsv/tta 6 uxoXovtog naqd tov Ttjq xaraaTu-
aetog , xai noooxaXslxai Tovg Tmv TayfiaTmv TonoT^Q^Tag,
ZagTOvXuQtovg, xofifjrag tojv a^oXmv ,
oxQi'ftmvdg ts xai Xoi-2 o
novg fteydXovg a^owas , xai to3v vovfiiqwv xai TU%iiov.
XQrj 6*6 eidivai, oxi/tojv d' xay^dxtav iv xjj noXu fiq Svrw,

more consueto , nutu capitis significantes acolu-


tiarius stant loco ct
tho, ut ingrcdiatur. Turn intrat acoluthus, gereus suara spatham
et dextra manu tcnens maglabium scu clavam ct sccurim super
dextro humero rcpositam. Ubi autein in magnum Iustiuiaui tricli-
nium pcrvenit, adorat, quotics singula magnorum omphaliorum sea
umbilicorum [id est marmorcarum in pavimento rotarum ] calcat,
cerimoniarium ct silcntiarios , consistitque in superiore parte, de-
apiciens ad occidentem , id est ad scylaj et protinus accipit acolu-
thus nutu significationem , et pronuntiat crga magistros CeUusace :

[id eat velitis hue venire vos, magistri et palricii. Eo audito, intrant]
magistri et patricii , adorantes drungarium , cerimoniarium et silcn-
tiarios, desidentquc suis in scaranis. Rursus deinccps accipit acolu-
thus nutu impenum a ccrimoniario, et clamat: Ceieusate , secretici-
Tunc ingrediuntur chartularii genici scu ratiouum hscalium , et char-
tulariistratiotici scu rci militaris, et antigraphci scu magistri scrinio-
rum, indutt sagis russis, adorantes ct hi inferius in tyropanco [id est
iu stntione tyrapanorum in triclinio] Iustiuiaui , desidentquc turn in
scamuis. Rursus dein accipit acoluthus indicium a ccrimoniario, et
advocat toputerclas quatuor totidem tagmatum [scu cohortium] , char-
tularios comites scholarum , scribonca cetcrosque proceres palatines
,

ct numcrorum ct castrorum rcctorcs. Quaado autem quatuor tagmaU

-
Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 3. 5*5
ngooxaXftxai xovg xoKOxyoijxdg xai xaoxovXaoiovg tcov yov-Ed.tj.3o3
fjtiqmv xai xti/imv xai xovg ttg/onag xov dqid'uov, xai f*a-
iqxovxai dno axuqafiayyt'av , (pOQOvrrsg xu iavxmv onafrtu,
xai taxavxai in evyog xov atJrov xqixXi'vov 9
xai rug /,ttgag
SdsJefiivag s/ovxtg xai oiconjj xqooficvou xai ore ndvxa xav-
xa Ttltodwoiv , i&Qynat, 6 dqxoxXt'vijg (poqdiv ona&t'ov /terra

tow xijg xaxaaxuotcog xai xov oaxtaqtov, xai eoyovxat dfiyo-


xtgoi Big xov ngatnoatxov ,
vnofupvrjaxovxeg avria xov yeve~
od-ui fiivoat, 6 dk avxog uQxoxXtVfjg piXXonv i^SQ/fadxti,ngoo-
loxvvit xov dgovyyuoiov xfjg §iyXrjg f
*ha xod&i
x$ xov h
xXtjxcoQt'ov xofiaout) xax' ovofia ovg 6<pe/Xtt xX/jzcoQevout, xa/B

nao* avxa ixpuXXei 6 dgovyyuQiog xo onadt'ov aviov t iiep/f-


rat J« xai 6 nan tag xfj ysiqi oei'cov xag xUlg , xai tvdicog
Xiytt o oiX$vxuxQiog xo „xe).evaai€ /' xai Xvexui nqoiXtv-

?j

l5<H£j *** dnspx6 exaaxog oixude.

KEO. y.

Dot* Jit naompvltxTtttv , tou paatX(a>t nQOpaXXofitvav JoutOTtxovf


xtSv Oxolutv tj OTQattjyQvg Soovyyaotov tutv nXoi ua>v jJ ytyixdv
jjf t

*7 oaxeXXtxQiov g tov aaxtXktov #7 Xoinovg 6q (pixiallovg. £

20 KsXevd 0 PaatXsvg xov Xoyod-htjv tiad^at xov tfynAo'-Ms. 179. a

in Urbe non adsunt, advocat acoluthuf topotcrctas ct cliartulatios


namcrorum ct castrorum ct inagistratus arillimi, qui in scaramangiis
intrant gestantes suas spat has scu gladios, ct consist tint per latitudi-
ncra triclinii , rnanibtis quisquc pectori decussatira impositis et taci*
turai. His omnibus peractis , exit artoclinius spatha accinctus una
cum cerimoniario et ostiario; hi ambo abeunt ad praepositum intrr-
rogantes, velitnc missas dari. Artoclinius autcm egressurus adorat
drtingarium vigiliae, dein clara voce e tomario clctorii [sou volumine
el codicillo nomenclaturae] rccitat eorum , quos ad sacras epulas in*
itare debet, nomina. Protinus, co facto, deponit drungarius gladium
anum, et exit papias, concntiens manu sua claves, et statim dicit
ailentiarius: Celeusate [seu placeat vobis, nempc surgerc et abirc].
Sic dusolvitur processio , ct abit nnusquisqne domum suam.

CAP. 3.

Observanda , quando Imperator dome sticos scfiolarum aut strategoi


[*eu maeistro* militum] , aut drungarium classis, aut genicum [ seu
atrarii publici rationale m\ , aut sacellarium, sacellii praefectum
rtliquoive officiate* creat.

Imperat Dominu* logothcUc, ut promovendum scu honorandum

Digitized by Google
5 26 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
ftevov nQ0pX7]9ijvai. 6 tie Xoyo&sxrjg i^eg/oftsvog tiadyti cet>-
tov dno axaga^iayyiov . ft 6*4 eariv rjix^Qa aXXa%tfitov 9 idv
una xai iaxtv oqpqptxidXiog , eiadytt avxov pitxd xav liicov
aXXa%ifX(ov, XQ V~
xai yevoftsvog dvdov xov gvqxov flrjXov rov
ooxoixXt'vov, ntnxei en ngoaxwcov rov fiaotXia, f7-5
idd<povg,
xa uvioxdftsvog xai tovtov noonoqevopevog 6 Xoyo&htjg , Ip-
B x e * aL forarai and oXiyov diaorrjfiiaTog xov paaiXimg. cf
tie paotXevg naqatvet avxov tov fiexd qpofiov 9eov xai aXrj-*
faiag xai fiixaiwjvvrjg xijv iuniaxevofisv^v avxuj tiihieiv xai
l&vveiv dovXeiav, xai to ddmQodoxtjxov xai unoooconoXr^nrov 10
e/eiv eig rovg vnqxoovg, xai uXXa, oaa do/uo^ec TOtg xoiavxag
iniaxaoiag ifitnioxevopivoig . ei 6h rv/tj that tj iopeoxixov
toSv o%oXc5v i] orgaxTjyov tj exsQov Tiva x<£v iv ToVg aTnaxico-
rixotg xaxaXeyofievoov xdypiaotv , to ngog avfyetav xai ysv-
Ed.LZo^vcxtOTrjTa inaXetopovxa xai dieyeioovxa naqaivtl. tov de ngogiS
xavxa ngoaanoXoyovf.iivov xd Seovxa, Xiyet nobg avxov 6
aiXevg* „ini ovofiaxt tov naxqbg xai tov vlov xai tov a-
ytov Ttvevfiarog nooftuXXexat as q ix Qeov fiaaiXeia pov do-
fiiarixov tcov fcoyvXaxxcov ayoXwv" xai evdimg ntnxei in'
iddyovg xai ngoaxwet, eixa xpiXu xovg notiag tov fieydXovio
paoiXiag, xai sid' ovxoog xov ftixQOv, xai Qdyexai vno tov
Xoyo&exov tig to (oooXoyiov, r^xoi tig tov noqxixa tov y qv-
m

i3. OtQttxtjyos cod. ct cd.

introducaU Egrediens igitnr logotheta [ex chrysotricliniol introducit


cum scaramangio indutum; nisi ait dies mutatoriorum, vel in quo
pompae gratia splendidac vestes induuntur, et honorandus iam o fa-
cialis sit. Eo enim in casu introducit eura in suis ipsi corapetenti-
bus mutatoriis. Velum itaque chrysotriclinii attractile transgrcssm
novi honoris candid a tus procidit humi , adorans Imperatorem , dcin
surgit ct sequitur praeeuutem logothetam usque ad par vara distantiam
ab Imp era to re. Coram sic adsUntem hortatur Imperator, ut in ti-
more Dei, veritate , tide atque iustitia ofiicium sibi accrcditum admi-
nistret dirigatquc, ut erga subditos candore utatur, a nemine mune-
ra accipiat, ncmini conniveat, ct quae sunt alia plura , isti tempori
loeoque ct hoinini tantis muneribus praeficiundo dicta congrua.
Ita si creandus aut scholarum sit domesticus, ant strategus, aut alius
aliquis magistratus de ordine militari , praecipit ipsi ea, quae nobile
pectus ad constantiam virilem fortitudinemqne stimulare et accendere
valent. Honorandus ad earn cohortationem apta decoraque responded
Quo facto Imperator ait: Jn nomine Patris et Filii et Spiritus tancti
meum a Deo mihi concessum imperium et suprema maiesta* creat
te domesticum scholarum, quas Veus salvas et sospites semper esse
iubeat. Protinus concidit honorat us humi, et adorat ImperatOrem,

Digitized by Google
DE CER1M0N. AU1AE BYZANT. II. 3.

ooxQtxXivov. xai nagaSi^amtv avxbv 6 Xoyo&ixqg xoig ngat~


noat'xoig Xiycov ,,o* paotXug r^taiv ol ay tot &eo&ev ofyyjy-B sj
&ivxeg nooffidXXovxo xovxov dofitaxixov x<av a/oAtSV." xai
inevyovxat ol ngatnooixoi xatu to eicodug xovg deanoxag, xai
5uvaXafifidvovxai avxbv , xai i%dyovatv iv xtn Xavoiayjo , xai
Xtyei ngbg ndvxag 6 ngaxonoainooixog' „ol {laoiXttg Tj/ucov

ol dyiot faofev bSnyndivxsg nQOifidXXovxo xovxov do/nsoxixoy


xtov oyoXwv." xai ndvxtg intvyovxat to noXvyooutov. iaxdov,
oxi xai eig axgaxrjycov noopoXrjv xai tig osxnextxtSv xai Ao«-
londiv 17 avxrj xd'iig xai dxoXov&ia (pvkdxxexai, nXrjv ini fdy
xm Sofieaxixro xtov oyoXtov xai xfo d*govyyagt(p xcov nXotfx&v Xdyst,
6 flaaiXtvg* „iv ovbfiaxi naxgbg, vtov xai uyiov nvtvftaxog*'
ini ds axoaxtiywv xai otxotxixwv xai XomoZv Xdyti* ^ini bvopia-
xi xvgiovS €t&' ovxojg dvaXafxpdvexat avxbv 6 xijg xaxaoruotcog,
i5xai i$dyu avxbv tig xbv innodgoftov X&ycov „oi jiaoiXttg jy/foovMs. i79-b
ol uytot" xai xd 6%tjg . xai xavxa ftsv ini xtov dofitoxixmr
xai oxgaxtjyujv ini 5e xtav Ofxgtxixcov rj av*xrj xd£ig q>v-
Xuxxtxai, nXrjv unb xov tnnofinopov dvaXa/ifidvexat, xbv ngo-
pXtjfrsvtu 6 xijg xaxaoxdattog , xai dnoyigti avxbv iv x<Tt i-
aodi'ot aexghci). avxtj q xd%ig xai ini ioptoxixtov xai axoaxq-
ytav xai oexoeuxaiv yvXaxxtxat, xa&cog itgnxat ,
nXqv xovD
vndgyov . to? yuo vnagyov b ngatnoatxog i'£dy$t eig xbv

et osculatur' pedes scnioris Domini, et turn quoquc iunioris; ct sic


educitur a logotheta in horologium aut in purticum chrysotriclinii.
Ibi tradit cum logotheta pracpositis cum hac formula: Sancti et vene-
rabiles Imperatores nostri a Deo directi crearunt hunc domestic
cum scholarum. Ad hacc fausta multa coinprecantur praepositi
Dominis , ut roos est, sumtumque sccum tradncuut honoratum in
lausiacum , ubi prolopraepositus totum collegium ita alloquitur
Sancti nostri Imperatores a Deo directi hunc nuncuparunt dome-
sticum scholarum. Omnes ad hacc solcnnem illam et no tarn formu-
lam polychronion dictam Multi continuant anni etc. acclamauL
:

Iidem paene ritus obserrantur in strategorum ct sccrelalium cele-


rorumque promotionc; praetcrqtiam quod Imperator domesticum qui-
dem scholarum ct drungarium classts creans , utilur iam citata for-
mula In nomine Patris, Filii et Spiritus sancti. Vcrum strategos
:

ct recrcticos et reliquos creans, dicit simplicitcr In nomine do- :

mini. Hos eliam sibi traditos nactus cerimoniarius educit in cir-


cum, pracsentatque coronae congregatae, cohortium ncmpe pa-
jibi
latinarum ambarumque factionum] eadem , quam paulo ante po-
jraimns cum formula Sancti nostri Imperatores etc. Circa secre-
:

talcs peculiare hoc o*bscrvatur. Cerimoniarius recens honoratum e


circo sccum in illnd sccrctum, cui adscriptus est, traducit. Hy-

Digitized by Google
528 CONSTANTS PORPHYROGENITI
oVcmoJa, xai nagadidcootv avxov xjj noXtxsta vtuxqx0* *"*
naxiqa noXeag.

/ KEO. <T.

"Oo*a tet nttQatfvX&tuiv inl 7TQoaytoyij (JaixrcoQOC.

!Ev rtfityt* d\Xd£t'fiia>v noooxaXsTxai b flaoiXsvg xovg nQai-5


noaixovg, xai xsXsvsi xov siad%ai toy oqjstXovxa 7ioopX?]&?jVai
Ed.L. 3o5 qaixxtoqa* laxiov ,
on, si ovx saxiv fjnioa dXXa%ifj.ojv , xai
dtXst, 6 paotXsvg noofiaXia&ai qaixxtooa, d<p' hani Qag prpv-
txai 6 nQatnoatxog, xai nQoioysxai naaa r\ ovyxXrjxog ftsxd
dXXa%ifjLtov . xovxov 6*s tfoayofis'vov naqd xolv ngatnoatxtovio
xai nXyotov xov fiaailsoog caxaixog , Xiysi ngog avxov 6 fia-
aiXsvg m
,,iv ovo/Liaxt naxodg xai viov xai dytov nvsvfia^
tog nQOpdXXsxai as rj ix Osov paotXsi'a fytriov Qatxxcooa"
xai inidi'dsi avxov 6 flaaiXsvg i^idxtov xo xaXov/Ltsvov (f<w-
B xxtootxiov, loxsov, oxi 6 noainoatxog iniSidtooi xov (taatXs'aiS
to ifidxiov, saxiv 6k xo xoiovxov fitaangov, e/ov (fidXtov <J€-

fivov XQvaovyavxov , nXdxog syov masi daxxvXa>v xai (ju~

xqov xi ini xotg wftotg insxxtivofisvov jusxa xai dxooftavt-


xav xQvooiiajdvxav oifivav xai ogvag XQvoovydvtov . yovd-

parchum tandem scu pracfectaro Urbis cducit prarpositus in ono-


podium , ibiquc tradit civili magistratni futurum praefectnm ct pa-
trcm Urbis.

CAP. 4.

Ob servanda in provectione Rectoris.

In die matatoriorum scu corum uno, per quos splendide vestitis


procedere fas est, advocat Impcrator pracpositos, iubetquc creandum
rectorem introduci. Quod si vero dies ille, quo cdere Impcrator
hunc solenncm actum conslituit, talis per se uon sit, in quo pro*
ceres debeant in rautatoriis comparere tunc significat Impcrator
:

praeccdente vespera praeposito dc sua voluntatc, totusque scuatus


venit altero mane in mutatoriis in curiam. Introductum itaque ct co-
ram Imp era tore adslautem rectoratus candidatum arlloquitur ipse sic:
In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti nostra per Dei tp-atiam
Maiestas Imperialis creat te rectorem. Simulque porrectum sibi a
praeposito indumentum, quod rectoricium appcllatur, ipsi tradit.
Est autem illud candidum, habens pbialium [seu tegmen capitis]
perquam splcndidum, auro texturo, ad quatuor digitorum latitudinem,
in humeris nonnibil largius excurrens. Habet idem quoque manica-
rum extremitates, auro,textas perquam splcndidas , ct limbos Testis
auro textos. Gcnuaiia non habet, quemadmodum neque eunucho-

Digitized by Google
t

DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 4.

rtict <te ovx xuffobg xai xu twv evvovy/ov n gomroon a &a-


Qtcov xai ru tcov (xayiaTQcov ori/dgiu, xai tovio ix x et Q°G
tov fiuoiXioDg dt'^diuvog eni xtjg ytjg uQoaxvvtt , xai (piXtt
TOvg notiug tov fiaaiXiayg xui tu yuVcera, ofioiatg xai tov
Sxqov f$aoi\£<ag' xai fitxd xavxa e^dyovoiv avxov 01 ngai-C
nooixot sig to fltjXov to ngbg to dgioTtjxtjQtov, ijyovv efinno-
odsv tov xoixcovog, xuxuos svtivovoiv avxov to xoiovxov IUU-
tiov , xai ndXiv tiodyovoiv avxov fig tov fiuaiXia , xai m-
7n(ov ngoaxvvit xai q?iXei xovg noSug xai tu ybvuxu tov jue-
loydXov fluoiXtcog, opofag xui tov /itixgov , xai imdidct avxov Ms. 180. a
6 {iuoiXevg to /gvoontQixXeioxov fiuvxiov, xai negifldXXexui
avTO nagd tov noainoaixov , xai ndXiv mnTCoy ngoaxvvet
xai qptXst rovg nodag xai tu yovaxa xov (xsydXov (iuoiXdwg,
ofioiojg xai tov fiixgov eixa intdt'dcooiv avxov 0 paoiXevg
.

\Sfia(pOQiov o'$vv noQqpvoovv, syov ii oXov /Qvooxivxfjxa qodu


di'xrjv XovnijvuQi'wv . ioxeov , oxi xui xb fiuvxiov xai to /ua-D
<pooiov 6 TZQumooiTog 6711$ids 1 tov (iaatXda . to TOIOVTOV
fiaqpooiov iv xfj ngopoXij ngbg unu% xui jliovov. ov neotfidX-
Xixui de ovte iv Trj jiqosXevobi , ovxs iv aXXtj yxivi dv ovv
Iomega, xui nsQifidXXexui to toiovxo fiarpoyiov naod twv
ngauiooiToov dnb more xb nuv avxov ovoua ovy-
Trjg xecpuXrjg,

xaXvTzzeod-ai vnb tov toiovtov jtiurpooiov, xui ndXtv nt'nxwv


ngouxwiV xui qpiXet xovg no dug xui tu ybvuxu tov jusydXov
paoiXimg, ofiofog xui tov [iixqov, xai eld* ovxcog cgdyovotv

19. Sic coni. R., Slip xolvvv ay cod.

ram protospathariorum neque magistrorum sticharia ea habcnt.


,

Indumentum hoc e manu Impcratoris senioris nactus, adorat eum


humi pedesque ct genua ipsius osculatur et deinccps idem quo-
, ,

que iuniori Imperatori facit; et sic cducunt ipsum praepositi in velum,


quod ad aristeterium scu pransorium spectat, aut quod autc cocto-
nem est. Ibi poslquam induerunt ipsi, quod modo descripsimus, indu-
mentum, iutroducunt cum rursus ad Inipcratorem. Cuius ille, humi ia-
cens , pedes osculatur atquc genua, senioris primum et consequentcr
iunioris quoquc. Turn tradit ipsi Domiuus auro circumseptum mantium
vel pallium, quod ipsi prolinus a praeposito circumiicitur Quo facto,
procidit humi, adorat, et osculatur pedes atque genua senioris Impcra-
toris et iunioris pariter. Dcindc tradit ipsi Imperator maphorium [seu
humerale] purpureum vividi luminis , totum rosis aureis acu pictis,
velut lupinis totidem, obsitum. Hoc maphorium et mantium tra-
dit pracpositus Imperatori; induitque honoratus maphorium tantura-
nouo semel , in promotione nimirum ; deinceps autem neque in
proccssionc, neque ullo alio die id induit Sic autem id ipsi tunccir-
cumvolvunt praepositi circa caputs ut totum eius corpus eo veietur.
Constantinut Porphjrr. Vol. I. 34

Digitized by Google
53o CONSTANTINl PORPHYROGEN1TI
avxov ol ngainooiTOi $id xov wooXoytov eig xov Xavmaxor,
Ed. L3o6xcu dnevxaoiaxet ndaa ff avyxXtjxog xov ftaoiXia, xui uonu-
£txai avxov, xai ovyxa&efyo&at dtt avxov iv xtg Xavataxto
ro£g nquinoaixoig iv xjj idt'a avrov xd%su ioxdov, bxt dei 6
quixxcoq xotg TiQuinooiTOtq ovyxu&t&xai iv xjj nQOtXevaeiS
xov Xuvoiuxov xai iv xaTg Xotnaig nQOtXsvaeai.

KEQ. 6.

9
0<J€t 6tX nctQayvXiintiv tni nqoaytoyp avyxiXXov.

KeXevei 6 fiaoiXsvg xtZ naoaSvvaoxevovxi , xai dadyet


rov oyeiXofievov nQO§Xt)$tjvai ovyxeXXov, xai ufta r$f<WWio
B avrov noooxvvtt rov paoiXia, cixa nXijoid&i xtti §aatX(T9 xai
Xiyu ngog avxov o fluotXtvg, oaa xai flovXfxat, xai ciP ov-
xcog Xdyef ,,i7i« ovopaxog nuxoog, vlov xai dytov nvsv/ia-

rog nQopdXXexat as y ix Qeov ftaotXsta fjutov ovyxtXXoy"


6 ni7xx€i t xai optXtt xovg nodug xov pieyaXov fiaaiXitog, o-i5
tuofag xai xov liixqov, xui nuoudtdtoaiv avxov 6 fiaoiXsvg
xoixoovixaig, xai dnooxiXXst avxov noog rov nuxQiuQ/ijv, xai
drjXoZ avxov, cog oxi (iaoiXsta j^uojv nnoefluXsxo xovxov
ovyxeXXov" o 6t) nuxoidq/i^g xaxd to & icq frog dnev/agtaxeF
xov flaoiXia, xai tv&ecog oqpoaytZn xov noofiXrj&ivxa ovyxs-zo

Hoc facto, mrsus procidit et osculatur pedes ct genua Imperatorum


successive amboruni ; ct turn taudem cducunt ipsum praepositi per
horologium in lausiacum. Totus senatus ad haec gratias agit Impe-
ratori pro dato recto re , et satutat honoratum, qui sua in sedc et
ordine pracpositis in lausiaco assidct. Semper eniin assidet rector
praepositis , Urn in conveutu in lausiacum , quam in aliia proces-
sionibus.
CAP. 5.

Observanda in creation* Sjrncelli.

Iussu Impcratoris introducit paradyuasteuon [seu imperii con*


aors] cum, qui debet syncellus crcari. Hie ut primum intravit in con-
clave August! , genubus llexis adorat cum, et turn accedit propius. Cai
Dominus postquatn raandavit et iuiunxit, quae tandem voluerit,
subiungit: In nomine Patris et Filii et Spirilus Sancti nostra
per Dei gratiam imperialis maieslas creat te syncellum. Pro ti-
nt is procumbit humi pedesque Domini senioris, et deinceps iunioris
quoque osculatur. Turn tradit ipsum Imperator coctouitis, qui
cum ad patriarcham ducunt, sigmficantque ipsi nomine et ex per-
sona Imperatoris Maiest as nostra hunc praesentem hominem sjrn-
:

cellum nuncupavit. Patriarcha pro more gratias agit Imperatori


et signo cruris confirmat novum sj'nccllum , advocatquc mctropo-
litas ct arcbiepiscopos , quotquot co tempore in Urbe regia a daunt,

Digitized by Goo<jle
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 5. 53
Xov, xai ngouxaXelxai xovg fiitjTQOnoXixag xai dgytiTuaxonovgC
wovg xaxd tov rots xatgov ivSrjfxovvxag rfj nolei, xai XiyctNLt. i8o.b
ngog avxovg* „6 (iaoiXevg ijfidiv 6 dyiog $eo&ev ofifjyq&sijg

tovxov nooeftuXexo avyxeXXov xai dnsvyaQiaxdSai ndvxtg


5xai i'^itiyovxau six a xsXevet o
naxoidoyqg TB&rjvai axa/ivi-
ov (xixgbv tig to svmvvjxov avxov fxsQog dnoxonxbv tojv
oxdjuvcov tojv fxr}TQono\LX(ov . ti 6s Tvyy tlvai exeoov ovy-
xeXov, Tt'&srai to toiovxov axafiviov dg to dt%iov fityog ano-
xojixbv • dsi ydo ol ovyxeXoi nQoeioig yovxai xdov LLrjxQonoXi-
ioxojv Big to naxgiagyiiov xai xadQovxai dnoxonxoi. iaxiov9 jy
oxi iv xatg ptydXatg noosXBvoeoiv ovx eig fiixgd oxa/uvi'u
xa&i^ovxai ol ovyxeXoi, aXX' iv rotg iSi'oig oeXXioig, fyXovoxt,
iv xotg rov naTQidgyov oexohoig, ovyi tie tov paoiXiag na-
qovxog. ini ydo nuQOvaia fiuoiXscog xdxcofev tojv iiayiOTQtav
iSxa&i^ovTai iv xotg fiaxQOoxafivioig, xai iv r<o fiiXXsiv eioii-
vai Tovg jutjTOOjioXiTug Ttjv tov asxoixov nv'Xijv , uvtoravTai
Ttav oxditvcov ol ovyxeXoi, xai twv iifjTQonoXijalv eioeoyofii-
va>v t evofoxovoiv avxovg ixeioe , xai xeXevei 6 naTQidoyqg
xa&eo&tjvai jovg ovyxiXovg . xai ndXiv eioigyovrai ol fiq-

aoTQonoXtTUi xai ol dgyienioxonoi xaxd to eicodvg Ttj «xxX^fft-Ed.L. 307


aoTtxjj xaTaoTuoei. tu>v b*s ^tjTQOnoXtxwv ttjv nvXyv tov

oexghov fiieXXovTwv eioievai, dvioxavxai dnb tuv oxd^ivoav


ol ovyxeXXoi, xai XoravTar xai eioigyovrai ndvxeg, xai xe-
Xevoei tov naxgidgyov xa&Qovxat ol ts ovyxeXoi xai ol firj-

5. u&ijvai, coni. B. , re&elva cod.


significatque ipsis : Vcntrabilis et sanctus Imperator noster a Deo
di rectus et ilLuminatus hunc virum syncellum creavit. Id audicn-
tes onmes Imperatori gratias aguut et exeunt Deinde iubct patri-
archa scamnum parvum ad suam sinistrara collocari separatum a
scamnis metropolitarum. Quodsi vero adhuc alius adsit syncellus
[alterius patriarchaej, colfocatur illud scamnum a dextra patriarchae
seorsira. Semper cnim , ut prius ingrediuntur syncelli in patriar-
chate, quam metropoiitae , ita etiam sedent ab iis seorsira. Magnis
in processionibus resident syncelli non in parvis scamnis, sed in suis
sellis j scilicet in sccrctis patriarchae tan turn , Impcratore non prae-
sentc. At eo praesente, sedent infra magistros in macroscamuis vol
longis scamnis. Et quando in eo sunt metropoiitae , ut in secrc-
tum veniant, surgunt syncelli e scamnis suis, et occurrunt iutran-
tibus metropolitis in ipsis foribus sccreli , et deinceps rursus a pa-
triarcha iussi consident Et deinceps rursus ingressuris metropolitis,
sed simul cum archicpiscopis secundum ordinem ecclesiasticarura
constitutionum, assurgunt quidem syncelli e scamnis, [non autcm oc-
currunt ipsis, sed suo in loco] pcrsistunt, donee, omnibus ingressis,
patriarcha considere omnes iusserit. Ut deinceps consedcrunt pa-

Digitized by Google
oil C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
xgonoXZiai, xoti ksqi xivmv ixxXtjoiaaxtxcov vnodiattov ovvai'~
Qtt Xoyov 6 naxQidQytjg fifx' avxoHv, oju xai oaa ftovXovxai,
xai fiexd fxixQov xeXtvoet xov naxQiuqxov avtaxavxui xai
koyovxai nam?.
KEO. g. 5

B *Oaa Sit naQtttpvlartew, tuc ravvy intuXtTtai ij tov Ay(ov xai


peydXov Ktoyotavzlvov l%ft atog fivtjuq xai i« ly xai via rulv
IfyvMyitav xiultov Otavn&y Iv yty n a laxly row B6vov.

n.06 fjiisnwv, ootov av xeXsvoaxrtv ol devnoxai, yirexai


iiqoxsvoov iv xm veM naXaxno xfjj xov Bovov, xai xjj naoa-io
fioyjj xsXeixai oixeiaxmg fj navvvyig fig xovg xifiiovg xai u-
ytovg axavgovg. xai avxfj xjj ytieQn ntoi woav f? nsQipdX-
Ms.i8i.aXovrat ol foanoxai xd o%ia xovxatv oxaoufidyyia xai xd tov-
Cxojv onadia , xai Inntvovatv and xojv ixtVot , xai dnigyov-
xai tig xovg dyi'ovg dnooxoXovg dtu xrjg dnayovarjg btiov eigiS
xbv ayiov 'Icodwyv to ^rjooxr^niov , xdxuae xmv inntov uno-
fidvxsg tiaioyovxai did xrjg f.uyuXrt g nvXrjg xov Xovxoov iv x<o
vdo&rjxi, xai ixvtvovoiv doioxfod noog dvaxoXr)v xov avxov
vdo&rjxog iv tjm ixttoe xo(f.iaiiev(t) ftqXoK ixefoe yaQ xai xa
fiaaiXixd Toxavxai oeXXi'a xai xd xovxoav rpxoimaxai aXXd-io
|i^a, xai dXXdaaovaiv xd xe 6*ipr]Xjjoia avxdSv xai xdg yXa-

ritcr codem tempore tam syncclli, quam mctropolitae , instituit


patriarcha collalionem aut colloquium dc arguments ad ecclesiara
pertincntibus, quot ct qualibus coetui placucrit. Paulo post iussu
patriarchac assurgunt oruncs et excuut

CAP. 6.

Ohservanda fprout nunc quidem ritus est) in celebratione annua


memoriae sancti et magni Constantini , et encaeniorum sacrarum
crucium in novo palatio Boni dedicatarum.
Tot diebus ante, quot voluerit Jmperator, fit proccssio [seu
transit Impcrato/- c magno palatio] in novum palatium Boni; et in
quem diximus, diri pcragitur privatim [in gratiam $o-
vigiliis festi,
iius dominicac devotionis ct procul vulgo] pervigilium in honorem
vencrabilium et sanctarum crucium. Ipso autem illo festo die circa
horam sccundam induunt Domini purpurea sua scaramangia ct spa-
thas suas et illinc avecti in equis tcudunt ad aedem SS. Apostolo-
,

rum per viam, quae ad aedes S. Ioannis in xcrocepio ducit. I't pro-
pc venerunt ad SS. Apostolos descendunt ex equis, ct intrant per
,

magnam portam baptisterii in narthceem, declinantG*quc ad siui-


atram versus orientem eiuadrm nartliccis intrant intra velum ibi sus-
pcoMiin, retro quod scllae imperialcs positac stant, ct pracparata

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 6. 533
fiv$aq, xai etotyyovrai ip rro pay nav dytwp unoaxoXcov,
xai ago tcop uyitov &vq<qp Sid find xmp xijqiopD
Tijg TQiaatjg

ngooxvpqatoog dntvyaoiaxovoip Tf»7 Gem t xai ixpevovaip uqi~

otsqu ngog dpaxoXrjp xov avxov fitjfiaxog, xai dntyyopxai ngog


Sxovg xd(povg, rt yow tig xop dyiop Koapoxapxlpop. xdxtto*
tvSop xrjg tioayovarjg nvXrjg tiiytxai xovxovg 6 naxQiaQyrjg y

xai ndXip ip xoi ixtias (Jijfiaxi tiia xrjg XQioorjg fitxd x<5p

xrjqtap nooaxvptjotcog dntvyaoiaxovaip xto G((j), xai intdtfito-


cip 6 naxQiaQytjg frvfAiaxop xot nqtoxw ftaoiXtf, xai &vfita
lotig xs to ay lop fitjjLta xai top xd(pop Aiopxog rov OQ&od6$oiT
dtanoxov xai Ttjg dyiag xai ftaoth'do; Qeotpapovg xai Z?«- Ed. L. 3o8
aiXtiov rov oQ&oo*6lov xai dyafhv tSaoiXtoog, xai ei9* ovxmg
tig tov ngcixov xai fttydXov Kcwoxavxivov tov dyi'ov xai sv-
So£ov paotXitog. xai fitxd xavta emoxgitpti 6 flaoiXtvg ftt-
i5xd tov naxQidoyov , xai 6 /nev naxQiaQyrjg tiadgytxat sv xto
ptjfitaxi notcZv xtjp tvyrjp, xai dndgyopxai ol ypdXxai xo rpo-
ndoiov ft
TOv axavQOv oov top xvnop ip ovgapcjj fcuvdnevog."
6 dk (iaoiXtvg dnoyaigtxfoag xop naxQtuQxqp, xovxop dona-
&xai, xai Xtxuvtvovoip ftexd ts x<op ftayt'oxQcop xai naxQi~
noxi'top xai xuip Xouuop x?jg avyxXqxov, diiqytxai Sid xov e£-B
adgov xtjg xoyytjg xcop dyi'top ndvxtop xai xijg ixslos anayov-
arjg otfov, xai eiaigysxai tig ryp avXijp Tap nakaxttov , xai

ipsis mutatoria, induuntque ibi dibctesia sua ct chla-


iaccnt sua
mydcs , et sic deinceps intrant in naum seu navim SS. Apostolo-
rnfh. Ibi ante sanctam portam tor cum ccreis adorant laudibusque
celebrant Drum genubus flex is, ttim dcclinant ad sinistram versus o-
rientem bematis sen tribunalis , quod in illo templo est, et proce-
duut versus sepujera , id est versus S. Constantinum. Ibi , intra
portam ad ea sepulcra ducentcm, excipit eos patriarcha; rursusque
Deo in bemate, quod ibi est, trina cum cereis adorationc gratum et
devotum testantur animum ;
traditque patriarcha seniori Domino
thymiattim seu tlitiribulum quicum ille ct sanctum bema et tym-
;

bum Lronis ortbodoxi Domini [patris Constantini Porphyrogcniti ]


et sanctae Impcratricis Theopbanouis, [quae Leonis uxor fuit,] et
Basilii, Imp. ortbodoxi atque boni, ct tandem primi Christiani ma-
pniqur Imperatoris Constantini, sancti illitis ct gloriosi principis,
tymbum inernsat. Post haec pcrarla rovertitur Imperator cum pa-
triarcba. Et hie quidem intrat in bema SS. Apostoinrum, faeitquc
bencdictionem et psaltac incipiunt troparium, quod ab bis verbis
,

orditur: Cruris tunc imaginem in coelo conUmplatut etc. Impera-


tor autem valcdieit et osculum pacis impertit patriarcbae et inter .

supplicationes atque cautica procedit una cum magistris et patriciia


rrliquoquc seuatu Iransitquc per atrium fornick Sanctorum omii-
,

Digitized by Google
534 constantini porphyhogeniti
otXXicov Ti9"€/Liiv(ov toZv vno tojv ug yovroytwfjfidToyy floora-
Co/Liivcov , xa&itovTUi , f^iygig av 6 naxgidgyrjg fiera xrjg
Ms. iBi. b ixxXijataarixfjg XirJjg xazaXuftou loziov,
q XiTrj , ftiygig: on
av rfoiX&ri Tr}V tivXtjv rijg avXijg xtav naXartwv, yJaXXei to
Tgondgtov • „tov oravgov gov tov xvnov iv ovqavM $saod-5
fievog*" xai fisrd to eioeX&etv ttjv nvXtjv agyerai xf/dXXstv
Ttov iyxaivitov, rt yovv to „do£a Xqiots 6 Qeog, dnoaro-
aoi,
CXtov xuvyqua" xai o*rj tov naxgidgyov nXTjuidoavrog iv to}
totmi) , iv oj '
xadi&vrat. ol dtonorat , UVlOTOtfAtVOl Ol $£(J7lO—
Tat d&yovrai tovtov. xai tv&scoC rsXcfrat fj dxoXovfria tcoVio
iyxaiviojv , xa&iog h&iotcu Tij ixxXrjoiaoTixjj xaraardaei, xai
tcov dvoi&wv TiXto&ivTotv, eiadgyovrai ol deonorai fierd tov
naxgidgyov , xai dnigyovrai iv tw {irj[j.axi> tov dyiov Kotv-
Gxavxivov ( xd ydg ixetae §r)fiaxa , to fikv h> xijg dyiag

'JEXdvrjg vndgyu, to dh exegov , iv $ xai to dgyvgovv xtfia>-i5


giov, tov dyiov KcovGxavxt'vov xvyydvtr) xdxelae Sid Ttjg
T>TQiaaijg fiexd twv xrjgav nooaxwyoeoog dnsvyagiarovaiv Tfj»

Qt(j)f xai vnoGTQeqpovrsg e§ dgiGxsgag dvigyovxai xd ftd&ga,


xai laxavxai efingoo&sv tov fi&ydXov oxavgov tov dyiov Katv-
oxavxivov, ixdeyopevoi Ttjv tov dyiov tvayyeXiov dvdyvcoGiv, xa/io
Tyv Ttjg ixuvovg dnoXvoiv , dvigyovrai iv t(o ixeioe naXaxiw,

liract per vi.im quae illinc in palatium Boni ducit, intrat in an-
,

lam palatii. Resident ibi ambo Imperatores in scllis per archonto-


genncmata seu valolos allatis ct ibi depositis exspectantes, quoad ,

patriarcha cum ccclcsiastica supplicabunda process ionc eodem adre-


nerit. Intranle ilia processione in portam aulac palatii, aonat ad-
huc tropariura modo memoratum: Crucis tuae etc., ca vero porta
transita , incipit troparium caui diei encaeniorum vel dedications
proprium, scilicet illud, quod incipit a verbis: Gloria sit iibi, Chri-
stt Deu$ , qui es argumenlum gloriationis Apostolorum. Patriarchae
turn ad ilium locum appropinquanti , in quo sedent Imperatores,
assurgunt hi, ct bencventant ipsum. Protinusque perficitur ritui
encaeuioruro seu dedicationis, sanctarum nempe crucium, quemad-
moduin secuudura constitutioncs ccclcsiasticas Geri mos est; et post
peractas anoexes Jseu cerimonias , quae praeccdunt apcrtionem tem-
pli|, intrant Domini cum patriarcha [in aedes sacras, quae sunt in
rialatio Boni] , proceduntque ad bema S. Constantini. (Sunt enim
jbi duo bemata , unum S. Helcnae, alterum S. Constantini, argen-
tco ciborio ornatum.) Tcr ibi cum ccreis adorant Deum, ct redcunt
dcinceps a sinistra parte, ascendunt gradus ad magnam crucem S.
Constantini duccntes; et consistunt coram ea, praestolantes recita-
tioncm sancli cvangelii , ct, extensa Gnita, ascendunt in palatium
tcmplo contiguum, pcractaque liturgia seu divino officio, cpulantor

Digitized by CjOOQle
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 7. 535
xai ftsxa xtjv xrt g Xeuovgytag unoXvaiv avvsaxicovxat rtji naxoi-
doyrj *«' rjj ovyxtiiitg xai ^ijxQonoXixaig , olg uv xsXevocooiv,

KEO. Ed.L.309
f.

'Oaa dtl naatttpvX&riUv ty foQrp xai nqoiXlvati ttuy dylar


5 nuyjioy.

^Iaxeov , ox i jJ
nqoiXsvatg xoov dytoov ndvxmv emxsktTxai
xaxd xov xvnov xrjg fifoovrjoxfaov , xai cog xd vvv imxsXst-
rat jj xb dsvxdou xtjg Staxatvrjotfiov xai fj xvQiaxrj xov dv-
xtnaaya. xaxeoyovzai ds ol dsonoxai anb xwv fnnmv iv xi[

iojivXtj xtov dytoov dnoaxoXcov xfj eioayovoy nodg to coQoXoytov


xtjg avxrjg ixxXqoiag , xdxttdtv SrjQtyivofxsvog vnb xov xov-
fiovxXtiov xai xcov e&ovg dyyovxoov ixvtvovot $t%id 9 xai
diioyovxat did xov vdg&rjxog xwv dyi'cov ndvxwv , xai dvig-
yovxai iv xoVg xaxtjyovfjisvtoig xtjg avxijg ixxXijotag, xai «V-
\5toyovxai ev6ov xov ixttas xQSftftafiivov fiqXov, xai xd il^B
inixsXtixat xadvog xai iv xatg Xoinaiq nQotXevoeaiv , iv alg
dnsQyovxai ol dtonoxat tymnoi eig xovg dytovg dnoaxoXovg.Ms. i8a.a
o <te noTQidQyqg fzBxd xrt g Xtxtjg xaxaXafltov taxaxat £vd*ov
tvov ctyitov dnoaxoXcov £$a> xcov xtyxXidcov xov dvotaoxrj->
20Qiov, xai xov xaiqov xaxaXafiovxog, eiaeQyovxai ol nqatno*

cum patriarcha ct senatu et metropolitis , delectis ncmpe et in-

CAP. 7.

Cb servanda in fetto et processione Sanctorum omnium.

Proccssio Sanctorum omnium peragitur secundum ritum meso-


nestimi scu modianac vcl mediae quadragesimarum hebdomadis, et
secundum ritum, quo nunc celebrantur tarn secunda feria diacaene-
«i mi vel septimanac renovationis, id est paschalis, quam dominica
antipasdia, vcl quae proximo festum paschatis sequitur. Descendunt
Domini ex equis in porta sanctorum Apostolorum ad horologium e-
iusdem ecclesiae duccntc, ct inde, stipati a cubiculo et consuctis
proceribus, declinant versus dextram , trairctoquc narthece tcmpli
Sanctorum omnium, ascendunt in catechuracnia ciusdem tompli ct ,

intrant intra velum ibi suspeusum, fiuutquc cetera, queinadmodum


mos est fieri in reliquis processionibus, per quas Domini ad sanctoa
Apostolos in equis vchuutur. Adveuicns interim cum turba proccs-
itionaje patriarcha cousialit intra acdem SS. Apostolorum e\tra can-
ecllos sacrificatorii, temporequc oportnno ingrucnte, intrant praeposifci
ad Augustos, etamiciunt cos ipsorum tunicis. Exeuntcs extra velum

Digitized by Google
536 CONSTANTINI POKPHYKOGENITI
oixoi xai neoifidXXovoi xovg Stanoraq rag lavrwy ^iUewttac*
£$£Qyo/Li6i'(DV tie twv dtanoxwv tov (ItjXov ,
Styoyxat, xovrovg
o? tc nayioxQOi xai naxoixioi, xai yi'vsxai ixttos doyrj , xai
dno vevjuaxog xov nqainoat'xov Xeyei 6 xrjg xaxaaxdofojg
Q ti xtXevoax£," xai xaxdoyorxai did tc xov xoyhov xai tovS
vuod'qxog, xai ixftuivovxcov xov vuQ&rjxa twv ayimv dnoaro-
{
%toVy Ssytxai xovxovg 6 neouxtxog dijftog x<ov Bsv&xaiV fiexa
xai rov dofuoxi'xov tcov oyoXtov xai intdi'dcooiv 6 cfyucar*-
,

xog tcov oyoXtov xotg dsanoraig xd qodonXaxa uo(pQudia. xai


fitj' oXtyov ngo tov eiasX&uv tig to ojQoXoyiov dsysTui cigio
to Qdeoov b tifaaoyog xtov Bevtx&v ftexu tov dr^iov tov
Xivxov , xai avxog intdidovg o/Ltoiag ToVg faonoxaig. xai
ttaiovxmv tcov deojioxiov (ig xrjv dvoav wg noog to coooXo-
yiov tcov dy/cov unoaxoXtav ,
diyexai o i&ovfttxog fxixd tov
THnaxixov dfaov Ttnv JlQaancov , xai imfflaoi xai avrogtS
D Ofioi'wg. xai ndXiv daioiTtov xwv feanoxoov (ig xtjv dvpav
tov yvvaixixov xmv dytcov unooxoXmv , tiiysxai 6 $rt fxaQyoq
xwv TlQaoivwv ftexd xai xov S^tov xov qovoiov, xai em-
fiidtoai xai avxog oftotcog. xai tifr' ovxmg dnioyovxai ol
ittonoxai , xai Siytxai xovxovg 8 naxQidoytjg e$m xwv xiy-io
xXitiwv tov dyiov fifoiaxog, xai dand^ovxai dXXrjXovg , xai
Ed. L. 3 1 datQyovxut ufta (ig xo &voiaaxijgiov , xai da7id^otrai ol
titonoxai Ttjv Mvrrjv xai to ayiov (vayyiXiov, dqXovoTi vjio

Dominos excipiunt et venerantur magistri ct patricii , fitque ibi


dochcscu cxccptio et consalutatio Dominorum et proccrum, qua
peracta, clamat ccriinoniarius, mitu praepositi admonitus Celeusate :

|seu : velitii movere]. Sic descendunt per cochlea m et narthcccmj


et egrcdientcs e narthccc Sanctorum omnium cxcipit atquc vencra-
tur peraticus demus [ seu suburbana c Pera factio] Venetorum cum
domcstico scholarum Domiuis odorata serta roeis implcxa tradente.
Paulo illinc antequam ingrcdiantur Domini in horologium, exci-
piunt eoa in atrio dcmarchus Venetorum cum factione alba , serta
ct ipse quoquc porrigrns. Dominos iam ifaam horologii SS. Apo-
•tolorum portam intrantes exripit excubitus [seu pracfcctus cxcubi-
torum] cum demo peratico Prasinorum, et ipse quoquc corollas tra-
dens. Et tandem intrantes Dominos in portam gynaeconitae seu
stationis mulierum in acdc SS. Apostolorum, cxcipit dcmarchus Pra-
sinorum cum factione russa, tradens et ipse, quae cctcri. Sic por-
ro libere absque impcdimento procedcntes Dominos excipit patriar-
cha extra cancellos sancti bematts [vel tribunalis] , osculoquc pacis
inviccm dato, intrant simnl iu sacrilicatorium , ubi Domini end>lam
ten lapetem altari instratum ct sacrum evangelinm osculanlnr, pa-
triarcha utmmquc proLendcntc ct ori admoyentc. Exiadc ordiun-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 7. 53'/

tov naTQiuQ/ov ngoafpsoo^tva, xai aiqovaiv ano tcov ixelfos

Ti}v*XtTrjv , xpdXXovxog tov xXqQOv to „do§a aoiy Xgiark 6


Qeog." twv Jt d*Eanoi(ov t^Q/ofuvcov to flijfHt, Xa/ufiuvovoi
nuQa tcov ngaiTiootTtov xtjQta Xixavixia , xai d ua tov na-
t

5tqiuqxov Xixavevovai p&y.QL twv dyi'wv nuvrcov , xai Ttjg o-


xoXov&iag tcop uvof$t(QV n Xt o&t i'oqg ,
r\yovv twv iyxaivt'av ,i& 8 . i8a.b
uooSevovai xai eiotoyovrai ev no fiwaxi , xa&<og q avvr\-
&na €/u t xai ano xiav exsiae Sia tov noog dvaToXrjv dttyov
USQOvg tioeo/ovrai iv rtp evxrrjQi'fp Ttjg avjtjg ixxXfjaiag tov B
louyiov fidQTvoog Aiovrog, xdxtias did rrjg jQtaatjg fiexd twv
xrjqaiv TtQOoxvvijOtatg unsvyaQiorovoiv tw 0*$ , xai tvSsag
dno/aiQ€Ti%ovai toy naxQidoyriv , toutov aona^o/xwou xai
6 fitv nazQiug/^g aniq%(Tai tig Tovg dytovg ndrxag. oi
dtanotai did tov tvdov tov (Jq/Aaiog xvxXtov dndo/ovrai eig
i5to evxTtjotov Ttjg dyi'ag xai (iaoiXitiog Otoqpavovg. xuxtiae
dnaXXdaoovai tcc yXavt'dia , xai xa&etovTai exde/6/ttevoi TtjvC
tov dytov EvayysXt'ov dvdyvtaaiv. tov ds dyiov tvayysXtov
fisXXoviog dvayivwaxta&ai, i'iso/ovrai ££a> tov avrov (vxtij-
qi'ov , xai XozavTai evdov tov sxeioe dnoxQffifta/ndvov prjXov
2oeo£ noog to prjjiia , xai noiovvxai Try tov dyi'ov tvayyeXtov
dxooaoiv, xai (xstu Ttjv TtXeiaoiv tov uyiov evayyeXi'ov do-
do/ orrai ndXiv
t
h t(o avuo evxrfjgioj Trjg dyi'ag Qeogtavovg,

tur supplicabundam proccssioncm, clero canentc illud: Gloria Ubi,


Christe Deus. Domini hac in processionc e bcroatc cgrcdicntcs ac-
cipiunt a prarpositis ccreos proccssionales ct sic, comitantc patri- ,

archa, pruccdunt cantantcs Dcoquc supplicantcs usque ad acdem


Sanctorum omnium j ubi post pcractum anocxeon sen apcrtionum,
vel, quod idem est, encaeniorura ofliciura, [id est post dictas prcccs,
quae in annuatim renovanda dedicatae istius acdis memoria dici so-
lent, et per quas nemini ad clausam aedem aditus patet,] inferunt
pedem , et progrediuntur in cius aedis bema, prout mos est; et ex-
lnde per dcxtram tribunalis oricntalem plagam intrant in oratorium,
quod ibidem est, S. Leonis Martyris , ct trina cum cereis adoratione
Deum ibi venerati protinus valedicunt et osculum pacis dant pa-
,

triarchae. Et patriarcha quidem abit in aedem Sanctorum omnium


Domiui autem per cochleam, quae est intra bema
, abeunt ad cu-
cterium sanctac Iraperatricis Theophanonis , [quod est in aedc SS.
Apostolorum,] ibiquc depositis tunicis, exspectant tcmpus , quo rcci-
tari sanctum cvangrlium debet Eo instantc, exeunt oratorio, et
staut intra velum ibidem ea parte, quae bema rcspicit, suspensum,
audiuntquc [a nemiuc conspecti] Iectioncin sancti cvangclii. Qua
fiuita, redeunt in idem sanctac Tncopbanonis euctcrium, ibiquc resi-
dentes ordinant clctorium, [id est nominatim designant et a no-
raenclatore citari iubent, quos eo die sibi volunt convivas

^ftigitized by Google
538 CONSTANTINI PORPIIYROGENITI
xai xa&etyievoi axoi/ovai to xXrjxmoioy , xai ovxag nt-
QipdXXovxat xd xQvoojitQixXeiara aayia , xai SUoxpyxai $id
c
xov vuQ&rjxog xov tvxxrjoiov xov aytov Tnaxiov xai xov extt-
ae t^ayovxog i^adgov , xai a/16 xaiv ixttas avdQyovxai did
D'tijg $va/V^5 oxaAas rijff e^ayovarjg £%a> xov dy/ov Ka>vaxav-5
xivov xrjg dvayovarjg tig id xarrj/ovfisva tcov aytcov dnouxo-
Xcov , xai unb xaiv ixttas didoyovxai Sid tdHy xaxrjyovfievicov
xtov dyt'tov dnoaxbXav 9 xai tioioyovxai tig xd naXdxia, xa-
xeids TjvTQtmorai rj xifti'a avxtov xQune^a. xd Ss ini xrjg

xoani^rjg xeXovfisva xai xd xrjg SeiXivrjg ngoeXevofcog , xa-i©


&tog nQOStgrjxai, 6f.iotcog xrjg devxdoag xrjg diaxaivrjaifiov
xai xrjg viag xvQiaxrjg ,
xadwg xd vvv inixsXovvxat.
Ed.L.3it KEQ. jj\

"Oca dtl TtaqtHpvXdnuv rov Atiyotiaxov fifjyde, tod


xfi jtQtoTg

xtfxlov xai twcmoiou cravootf iteQxopivov. i5


9
£axdov, oxi, el fihv Xayr^ r) ngmxrj xov Avyovaxov iv
xvQiaxjj, SfpsiXu s^ioyka^ai unb xov axsvoq>vXaxiov xov ^f-
ydXov naXaziov o xfaiog axavQog xjj omadtv xvQiaxrj, rjyovw
nod smd fj/usQoov xrjg nQtoxrjg xov Avyovaxov, QiQ/exai 6s
M:itZ.*tpdXXovxog xov oq&qov neoi xQi'xrjv rj xai sxxrjv to6r)v, xai a-ao
BnoxiSexai b> r<p oxsvo<pvXaxiMt xai vnb xov nqvxonuna fluX-

rc] Turn induti sagis auro soptis transcunt per narthecem cuctcrii
seu sacclli sancti Hypatii et per atrium illi practensumj indc ad-
eccndunt per sea lam ligncara, quae ex aede S. Constantini exeuntes
in catechumcnia SS. Apostolorum ducit; traicctisquc modo dictis
SS. Apostolorum catechumeniis, intrant in palatium [isti aedi ad-
structum] ubi parata ipsis est sacra mensa. Ritus autcm in prau-
;

dio, item in processione poraeridiana , obscrvandi sunt, ut nunc


quidem fiunt, similes illis quos in descriptione proccssionis feriae
,

•ecundae diacacnesimi [seu proximac a paschatis festo] et novae ,

dominicae [seu cius, quae in albis dicitur,] cxposuimus.

CAP. 8.

Ob servanda calendLs Augusti, prodeunte in publicum venerabili


et vivijica Cruce [in qua Christus passus fuii).

Si calendas mensis August! in diem dominicum inciderc contin-


gat, debet sancta Crux proxime praecedente die dominica seu die
retro septimo e sccuopbylacio [vel custodiario prctiosorum vasorum
ct sacrarum rcliquiaruni] niagui palatii cxpromi ct produci, quo
tempore matutinas canunt, intra tcrtiam sextamvc odam. Et pri-
mum depromtus e scde sua et depositua bumi in sceuophylacio

Digitized by Googl£
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 8. 539
aa/Liilo/uBvog ngoxt^txai bf xfj ixxXijofa slg noooxvvfjaiv n&v-
toov. xai fieta xijv dnoXvaiv xov oofroov nagtoxaxai anag 6
paatXuog xXr gog t
xf/dXXoov xd avvr^ij axavgtoatfta , xai oxs
xsXtvoovotv ot Seanoxai, tiodg/ovxai xai dandtovxai avxbv9
5xai dnso/ojuevoi xafrstyvrai ini xov XQvaoxgixXtvov sig Tjjv
avvijd-rj xai xad-qjueQivqv 'ngoiXevatv . xai (id* ovxcog aigtov
6 nam'ag tov xi'(.uov oravgbv ini rrjg xtrpaXjjg ,
drjXovort <po->

Qovvrog avxov axaoa{.idyyiov xai aayt'ov dXijd-ivov, oxpixsvo-C \)

fiBvog vnb tov paaiXetov xXrt QOv xai rov ngonondna rijg

loddrpvtjg rov dytov 2r£(pdvov xai SiatTagicov rov dytov 2xs-


qpdrov xai xov naXaxtov, ndvxcov xrjgovg ^aoxa^ovxav , diig-
%txai Sid xs tov yXiaxov xai rov ygvaoxgixXtvov , xai ana-
yoperog ngoxt&exai sig ngooxvvtjotv ndaijg xijg avyxXyxov iv
T(ji Xavaiaxro iv xro dgiaxegro piosi ngo xijg nvXrjg tov £v-
i SxxrjQiov rov dytov BaaiXetov. xai /usxd xtjv ngooxvvrpiv nd-
Xiv fiavru^erui nagd tov nantov, dqXovoxi oytxtvoptvog vno
T(ov ngoetgr^iivcov , xai dnoTtdsxai iv tm naXaxtM Trjg /id"
(pvrjg iv T(i> vatT) tov dytov ngwxoftdgxvgog 2xs<pdvov. xjj <TfiD

xrj tov *LovXt'ov firjvbg ugyjxai nsomoXsvsiv xai dytdX^iv


nondvxa xonov xai nuaav oixtav xavxtjg xtjg dsotpvXdxxov xai
(laoiXi'dog noXecog , dXXa fttjv xai avxd xd xst'/^rj, a)g av xai

balsam tsatur vcl inungitur sacris unguentis a [cleri regii] protopapa;


dein proponitnr sic in ecclesia [magni palatii, Deiparae Phari , ut
videtur, aut et nca ] commuui omnium adorationi. Turn post fini-
tum oflicium matutinum accedit ad earn sanctam Crucem , et
coram ea consistit totus clcrus palatinus, caucna consueta stau-
rosima vel cantica in laudem Grucis. Domini, si volunt, [ex-
cuntes e sacro cubiculo , ante consuctam processionem 1 intrant
[in ccclesiam ] et vcncrati Crucem abeunt, residcnt<jue in chry-
sotriclino ct peragunt ca , quae in consueta quotidiana proces-
sione vei conventu proccrum in aulam peragi mos est. Papias
turn sublatam in capitc gerens sanctam Crucem, indutus scaraman-
gio et sago purptirco stipatusquc obsequio cleri palatini et proto-
papac S. Stephani Daphnes et diaetariorum tam S. Stephani, quam
palatii, et horum quidein omnium cereos gestantium , procedit [ex
ecclesia palatii ] per heliacnm seu solarium [ illi praetensum] , et
praeter chrysotriclinum. Inde ultcrius prolata Crux deponitur et
cxponitur communi totius senatus adorationi in lausiaco, ct quidem
in eitts sinistra parte ante portam eucterii S. Basilii. Adoratam ita-
que ibi Crucem rursus attollit papias, et procedit eodem in obse-
quio, deponitque in palatio Daphnes in templo sancti protomartyris
Stephani. -"Die vcro vigesimo et octavo mensis Iulii inclpit Crux obire
atque sauctiheare omncm locum omnemque domum regiae huius urbis,
quam Deus conservarc vclit \ neque acdificia tantum , sed et ipsos

Digitized by Google
54o CONSTANTINI PORPIIYROGEMTI
avxrj rj noXig xai xd nfgi avxrjv ndvxa xrjg ydgtxog xai xov
dytuo/uov nXygtodwotv, '/ tov Avyovaxov {irjvog.

iv avvij ydg xjj ly xov aviov ftqvog ngun eiosQ/erai iv t«j?


isQ(o nuluvuo xai ngoxt'fhxai indvio xov oivx^ov xov loxafid*
vov iv tu) ygvooxgixXtvo) . ol 6b 6iaixdgioi xf/dXXovot, tu5
avvijd-fj oxavga>oi{iaxt> y xai ixx£vovg yivofxivrjg vno xov ngm-

.Zxixondna xijg Jd(pvr g} unodi'dovoiv xrjv tv/qv, ox£g£ovvx£q xa-


t

xd xo ei(o96g. xai £v&icog aigofuvog 6 oxavgog ndXiv vno


xov namov xai 8\pixtv6tt£vog vno xov ngmxondna xijg Jdyvrjg
xai xcSv 6taixagimv n£giig%£xai dyid^tov xovg x£ xoixwvagxo
xai anav xo naXdxiov . xai £id' ovxcog dnoxi'faxat iv xui
i83. b£vxxijQi'qj xov dyi'ov Qeodoogov , xai rjj sanioa £ia(f £Q£i av-
xbv 6 nani'ag xai 6 b*£vx£Qog £tg xov Odoov ,
naga6i66vx£g
avxov x(o axfvocpvkaxi, xai xjj £(o$'£Vt y/dXXovxog xov og&gov
rgixrjv jj xai exxrjv nagdxs xov ngwxonunalS
oi6ijv, ixftaooo/uivov
xai xov oxwoyvXaxog dnoxt&fxai iv xm Ugoj oxfvOfvXax/oi.
,

B u 6b iv 6fvxigag Xd%T) tj ngbixij xov Avyovoxov oqpf tfot ,

i%£QX£0&ai, xjj omofav xvgiaxjj, t)yovv ngo tj jjfifoa&v xrjg a'


tov Avyovoxov* « 6b iv rgtxrj Xd/jj rj ngoixij xov Avyov-
oxov, S(p£iXu i'^ig/fo&at avxjj xjj xvoiaxjj xijg xgtxrjg, jjyovno
s
ngo 6vo rjfxSQoiv xijg a xov Avyovoxov. a 6b iv 6 Xd/rj rj

19. IJ rtQCuTq Tj} ct ctl.

urbis rauros obit atquc sanclificat; quo ct ipsa urbs et ei circum-


iecta gratia et saoctificationc impleantur. Ilia Crticis obitio conlinu-
at usque ad tliem Augusti mcnsis dccimam tcrtiam. Ea eniiu die
mane redit in sacrum palatium, et proponitnr super senzo [id est sessti
vcij tbrono], qui stat in chrysotriclino. Diactarii ad haec consueta
staurosiraata scu troparia in laudcin crucis camint, factaquc cxtcn-
sa a protopapa,Daphnac addunt ipsi bencdictioncm, Ggcntes pro more
[id est, voventes concepta cousuctaquc formula, vclit Dcus ct urbcm,
et in ea S. Gruccm oiCQfay, Gxam , immobilcm nullaquc calami talc
,

perccllcndam esse iubcrcj. Et protinus rursus attollitur Crux a papia,


circumlataque in obsequio protopapae Daphnes ct diaetariorum obit
atque sanctiGcat cubicula palatii ipsumquc totum. Dcinceps depo-
nitur in oratorio S. Tbeodori. Sub vespcrani infert cam papias et
deutcrus in Pharum ubi sccuopbylaci sen custodi vasorum cam
,

tradunt. AUero mane tandem, dum cantatur raatutinum ofticium,


circa tcrtiam aut et sextam odam, extersa et rcpurgata Crux a pro-
topapa et sceuophylace reponitur rursus in sacro sceuophylacio. Quod-
ai vcro calcudac mcnsis Augusti in secundam feriain iucidant, efferri
debet sacra crux penultima retro die dominica sen octavo die ante
calendas Augusti. Si porro iliac calcndae in fcriam tcrtiam scu di-
em Martis incidant debet S. Crux eflferri ipsa ilia die dominica,
,

quae illam tertiam fcriam proximc antccedit hoc est secundo die ,

Digitized by Googl
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 9. 54
71QWT1J rov Avyovarov , dqpetXet i^iy/sod'ai avrfj rfj xvoiaxjj
tijg rerQudog, Tjyovv noo tqicov rjfjsgwv rtjg nQcovrjg rov Av-

yovarov. ei de ev s Xdyrj tj nQcorrj rov Avyovarov, oyeikei


i'$iQ%eo&(u avrjj rjj xvoiaxjj rrt g e, Tjyovv 7iqo (F r^ugmv xtjg

5nQokfjg tov Avyovarov. ei db iv nuQtzoxsvrjg Xdytj fj nQtorrj

tov Avyovarov, 0(peiXei i^ioyeod^ai avrjj rfj xvoiaxjj rtjg nu- C


Quoxevqg, tjow noo e rj/ueotov rrjg a tov Avyovarov. ei
db iv aappdifp Xu/jj ?j nocorrj rov Avyovarov, dyetlei e$eo-
Xsa&ui uvjjj rfj xvoiaxjj rov aappdxov , tjyovv noo Eg Tj us- t

ioqojv rrjg a tov Avyovaxov.

KEO.
"Oaa del naQaavlttTreiv rj} ioQtjj t^c xotftijaetos t^s tintQaylas
Geoxdxov fitjyiu'iJyovaTp ti.

EixeXevei 6 jJaaiXevg uneX&etv xai navvvyevaai iv fiXa-j)


l5yJovaig, dneoytzai rfj noo fiidg Tjiieotov , xai exxeXet rijv
navvvytda. rjj de inavgtov , r]yovv rfj tj/uioa xtjg eogxijg,

ngoioyovxai anavxeg ivvvyioi (.texd uXXa^t'fitov , oi re (xdyi-


axoot xai ngainootxoi, naxoixiot, xai oqjqjixidXioi • oi de ftf-

vovyoi notoToana&doioi fietd tojv dXXa&'fiav avxav, puaxd- .

ante calondas Augusti. Si dcinceps incidant iliac calendae in te-


trad a [sea quartam feriam vel diem Mercurii] , debet S. Crux cilerri
die doiuinica illam tetrada proxiinc antecedentc , sen die tertio ante
calendar. Ita quoqiic si calcndac in pemptada [sou quintam in
feriani vel diem iovis ] incidant, debet S. Crux die donunica illam
qaintam feriam proxime praccedentc seH quarto die ante calondas
eflfcrri. Si denique in parascrucn [id est sextam in feriam vel diem
Veneris] incidant calendae, debet S. Crux die doiuinica parasccuen
illam proxime praccedcute scu die quinto ante caleudas effcrri. Si
tandem in sabbatum incidant calendae Augusti, debet S. Crux die
dominica septimam illam feriam scu sabbati diem antecedentc vel
die ante caleudas sex^o efferri.

CAP. 9.

Observanda in fcslo obdormitionis sanctissimae Deigenitricis die


Augusti dtcimoquinto.

Si cupit Impcralor magno c palatio exire in blachcrnas ad per-


agendum ibi devotum pervigilium, facit id die proxime pracce-
dente, sacroque pervigilio defungitur ; ct turn altero mane, id est
ipso festo die, proccduut omnes , dienondum prorsus oborlo, iu mu-
tatoriis quidem uiagistri et praeposiii et patric.ii et officiates; eunuchi
a u tern protospatharii praeter mutatoria sua quoquc spatbobaclia ge-
ftant; oeciaei autcm seu familiarea vel domcstici protospatliarii

Digitized by Google
54a CONSTANTINI PORPHYROGENITI
tyvxeg xai xd ana^opuxXta* ol 8k oixeiaxoi nqwroanaduQi*
01 /nerd ontxi'w oi 8h Xoinoi anavxtg fx ex a oxaoauu^yicjy
avev xcov otxaextxuiv. noosQyovxui 8k unuvxeg kv xui xtjixXtna

E<LL.3i3tm Xeyoftdwp duvovfitoj , xui xu&d%ovxai ixsios. ft 8a xai 6


puoiXtvg ov faXqoet dneXfclv xai navvvyevaui, xfj tjfitoa xtjgS
Ms. ify.*£O0xijg dXXdoou xb oxaoafidyyiov avxov , xai ei fihv ovx s-
axiv ev8i'a, innevet, xai dndgyexai uno oxaoafiuyyi'ov U
8k sot iv tv8ta ,
dndgyexai did xov nXoog. xudd^txat 8k ij

avyxXtjxog dnaaa ano oxuQafiuyyiov 6$a>&sv xijg xoiXtajidvrjs


nOQxqg, iv x<j> aiyiuXfj) ixSsyofievoi xov ftaoiXdu. xov 8k ($a-io
OiXdmg i'£tovxog dno xov 8oo/*ovog 9
8dyovxui avxov ol ngai-
nooixoi* naoaxaricbv 8k, 8dyovxai avxov fidyioxQOi xai na-
xoixioi xai oqxfixidXioi noooxvvovvxeg avxov, xai dvatpdoov-
Bfftv avxov iv x<o xoyXia xm tioqpeoovxi tig xd xuxtjyov/Lisvi'a

xov ftsydXov vuov. xui 8idQyjxut 8td xov XQixXivov xtjg a-i5
yiag aooov , xai dvigytxat 8td xov (ItoaXmxov xai xov xo-
yXiov , 8iaxonx(ov xov xoi'xXuov xov xuXovfitvov Javovfiiov.
xai e%doyovxai sig xov tioqxixu xov Xty6f.uvov *Ia>or}(piaxbvy
xai uvaydgovoiv avxbv ol noamooixoi hcog xov xoixdSvog, ol

8b [idyiaxQOi xui tcutqixioi xui tj ovyxXrjxog anaaa xufri^ov-io


xai iv TfiT /tavovfito) , xui dXXuaaovoiv xd dXXd^tfxu avxcSv,
xai xa&d%ovxai ixeios ix8ey6fievoi xyv eXevoiv xov xaiqov.

spccia gestant. Praeter secreticos reliqui omnes procedunt in sca-


ramangiis. Proceduut an tern et conveniunt omncs in triclinium,
quod Danubius appcllatur, et ibi consident Quod si autem non
placuerit Imperatnri praecedente die in blachcrnas ire sacrumque
ibi pervigilium perficere, induit ipso festo die scaramangitim suum,
ct equo evehittir, si nempe tranquillum mare non fucrit; illo autem
ailcnte atque compoaito, in liburnica illuc pergit; ibiquc a toto se-
natu excipilur , qui scaramangiis iudutus extra portam cociiomenen
[seu depressam et in hurnilius deductam; id ei nomen est;] in li-
tore scdet, exspectaus Domini adventum. Et exscendentera quidem
e dromonio excipiuntpraepositi aliquanto autem illinc ulterius magistri
:

et patricii et officiates adorantes eum, porroque comitantur eum sur-


sura per cocbleam ad catechmnenia magni templi [blachcrnensis]
ducentera. Indc traiecto triclinio sanctae sori [ vel conditorii , in
quo B. Virginis amictus iacct,] ascendit Imperator per bisalotum
[seu lateribus coctis conslructum triclinium] et per cocbleam in tri-
clinium Danubium dictum. Eo transraisso, proccdit in porticum Io-
sepbicam dictam et tandem usque ad coctonem , comitautibus prae-
positis. Remanent autem magistri et patricii et totus senatus seden-
tes in Danubio, et induunt mutatoria sua, exspectantque adventum
temporis , quo surgendum est. IUo adveniente , indicat cerimo-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 9. 5/f3
iX&ovTog <te tov xijg xaxaaruaecog xai (xrjvvaavxog xotg ngai-C
noanoig, tog oxi 6 xaigog Ztp&aasv, eioioxovxat, ol noamo-
aixoi fyXonoiovvxsg toy paoiXia. 6 de paaiXevg i%sX9a)v ix
xov xoixcovog avxov daigyjxai iv tw Idvaoraaiaxw xqixXi-
5yw, qpogaiv to fiifiqxijotov avxov xai axdg ixtias, laxavrat ol
u(j%ovxeg zov xovflovxXeiov sv&sv xaxtl&ev , ol 6h ana&aoo-
xovpixovXdgioi, laxavxai oma&sv avxav. ol 6b ngooxoana-
Suoiot, ivvovyot laxavxai ontofrsv tov paaiTJong. ngoaxaXst-
rot $e 6 ngainoaixog xovg psaxrjxogag, xai n€gi(iaXX6fj.evog o
lOjjaatXevg rijv /Xu^vSa avxov Si avxcov, i^egyovxai. tiraD
xaxtX&tov oaridgiog laxaxai iv toj pqXqt , xai diiaTijai afia
tov Trjg xaxaaxuasmg ftaytaxQOvg xai % naxQtxi'ovg xai arga-
vrjyovg xai oycpixiaXiovg. xai daegyofxsvog 6 oaxidgiog Fora-
rai xdxat iv zip fiqXoj, x<Ti ngamoanip,
vsvaag ds 6 §aaiX£vg
i5o o*h noainoaixog xw oaxungup, tiauyu fxayiargovg xai na~
TQixiovg xai axgaxifyovg , xai eioeX&ovxtg ninxovaiv. dva-
axuvxoov 6*h avxcov, Xa/itftuvei vsvfxa 0 noainoaixog nagd tov
§aaiXio>gt xai Xeyei ixtZoe 9i xsXtvoaxe" 6 tie fiaoiXevg dygi-
yevofitvog vno xe tojv dgyovxav tov xovflovxXetov, naxgixtmv
20ts xai axgaxyyuiv, i^dgysxat iv xm davovfiup tqixXi'vm. FaTa*-Ed,L. 3 14
xai 0*6 ol T6 paopdxoi ngcoxoanafrdgioi xai 6 doovyydoiog
lijg fliyXijg ev&ev xai evtev nXqaiov Trjg &vgag. ol 6s na-

niarius pracpositis, instare tempus ; hi ad Dominum intrant, caque


tie re monent. Dominus igitur c coetone procedit in Auastasiacum
triclinium , indutus dibetesio suo , ibique stanti scse hinc ct
illinc, dextra sinistraque , aggregant proceres cubiculi ; pone hoa
atant spatharocubicularii ; protospatharii cuduchi autcm stant pone
Dominum. Itaquc ordinatis, advocat praepositus vcsti tores, qui post-
quam Domino chlamydcm eius circumposuerunt, rursus e gredi un-
til r. Post hacc descendit ostiarius ad velum, ibique subsistens [extra ve-

lum] una cum ceriraoniario dirimit et secedere iubet auam quemque


in classem, magistros et patricios , strategoa et officiates. Pcractia his,
rursus intrat ostiarius in Auastasiacum, scd remauet infra stans intra
velum. Quod videns Imperator , nutum dat praeposito, et hie porro
dat ostiario; hie autcm, co acceplo, introducit magistros et patricios ct
atrategos ct officiates. Qui ingressi humo procidunt. Ut autem resur-
rcxerunt, monitus nutu regis praepositus ait : Celeusate [ id est pla-
ceat vobis, ncmpe moverej. Exit turn Imperator, stipatus a proceri-
bus cubiculi, patriciis et stratcgis iu triclinium Danubium ad cuius :

ingressum ab utraque parte barbati protospatharii cum drungario vi-


giliae stant. Hie denuo procidunt in genua patricii , strategi totus-
que senatus. Ut surrexerunt, accipit nutu regis mandatum praepo-
situs, qui porro cerimoniario coinmunicat ; et hie tandem clamat:

Digitized by Google
544 C0NSTANT1NI PORPHYROGENTTI
Ms iQ^.b TQtxioi xai GTQctTTjyoi apa rjj ovyxXqrtp mTirovatv. (xva-

otuvtcov Se avitov , Xa/uftdvet vev/ua 6 ngatnoairog nagd tov


fiaatXiojg, xai avxoq St'Satat tov Trjg xuTuordaecog, xai Xeyit
yyXsXevaartJ" Srjgtyevoftevog Ss 6 fiuoiXtvg vti avrtov Stio-
ysxai ea>g nXrjatov tov xtovt'ov tov xtiftsvov iyxagattog iv tmS
nXrjQw^uTt tov infibXov 7 xai Siyerat ixttas tov nazgidgpjv
fj.tr a. xai xrjq XtTfjg. '
Xafltov Ss xrjgt'a nagd rov ngainooiTOv
xai ed^dftevog, imSiStoatv avrd ndXtv tw ngamoaiTy, nooo-
xvvqaag Ss to aygavrov tvuyyiXtov xai rov ^wojroiov arav-
Xgov, ngoaxvvovatv d/ufOTegot dXXqXovg, o,r* fiaotXsvg xai Oio
naxgidgyr^ , xai danaad/nsvot , Xappdvei 6 fiaaiXsvg na$a
tov ngamoat'xov xrjgtov Xnavixtov , xai vnoaTgitf/ag Stigy^
tat Sid xov avrov iftftoXov. agyerai Ss 6 Ttjg xaraardata;
rgondgiov „iv Ttj ysvvrt ati Trjv nug&tvi'av i<f>vXa%ag" ydX-
Xovrsg Sh to avro Tgondgtov oi Trjg ngotXsvasmg anantg,^
tiaigyovrat iv rro vdgfrqxt tov ftcydXov vaov. Ta ds Xotna
ndvxa Trjg Tu'£etog qpvXuTTOVTat iv Tjj otvzjj togTtj, xa&oj xcu

rjj vnanavxfi , tor tov , ort 6 Xo)'odiTrjg tov Sgopov xai o

CQUtxrwg xai 6 ngojToaarjxgrjrrjg xai 6 fivanxbg juerd nor

ygvaoTgtxXtviTtov ngwTOanadxtgiuv taravrai iv tw 7ft)a//y/a- 2 o

xft? noQTtjxt.

Celeusate. Inde procedit Impcrator ab iisdcm stipatus usque prope-


modum ad columaam transvcrsim positam in fine porticus, ibiquc
excipit patriarchani cum lite scu turba supplicautium cum comitan-
te; sumtisque ccrcis a praeposito porrcctis, facit prcccs, factisqtie
rursus eos praeposito reddit; adoratis dcinceps inimaculato evange-
lio ct vivifica crucc, adorant ambo scse inviccm, Imperator scilicet
et patriarcha, pacisquc osculum inter se commutant, ct turn acci-
pieus a praeposito ccrciim processionalcm Impcrator legit vestigia
sua per eandem porticum ; ceriinoniarius autcm ad hacc iotooat
troparium : In tuo partu conservasti virginitatem. Omnes, qui pro-
cession! huic iutersunt, idem troparium cauentes intrant in nartlie-
cem magni tcmpli [blachernarum]. Reliqui ritus autcm eo die festo
observandi sunt similes ritibus hypapautae sen festi purificationii
B. V. Adhuc id tenendum , logothetara dromi et rcctorcm ct pro-
toasecrctam et mysticum una cum protospathariis chrysotriciiiui
in porticu Iosephica stare.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. IK 10. 545
KE®. i.

m
Ocfa <fc? naQatpvldttfty tfj /5' rijs TTQuirtjs IpfofictJoe , tov ftaOiX(<ot
tiq/MjyoQoCviQs inl toiJ aiXtvrtov tijs [ittyyau'Qac.

Jleoi wqciv TQvrrjv Moral /uiraardoiftov , xai undQ/jTm

Sanaaa fj ovyxXtjrog, xai tazavTai xdroo rwv yoadqluov ztjg


fiavvavQaq ot re fiuyurroot xai naiQixioi xai ol paotXixoi
ndvrsg av&Qoonot, xai nag 6 noXiTixog o%Xog ,
oje dpovyyd-V
Qiog rrjg pt'yXqg fisru xai tov rdy^arog aviov xai rijg §u-lA*. i85.a

oiXixtjg neQiovoi'ag, xai 6 $QOvyydoiog tov nXofyiov (.itxu

joxai %mv vn* avxto nuvxcov. ot ds deonoxai i^eQ^ovxat ano


cxaoaftayyiav , (pogovvreg xai ret ygvaonsoixXeiara avx&v
aayia, xai diigyovrai Sid tb to3v diafJaxixdov tc5v dyi&v fi
xui tov otyfiaxog xai Trjg tov Kvqiov ixxXqoiag, xai unrov"
aiv ixeiae xqoovg, xai ano t&v sxhge duQ/ovxai did ts Ttjg

I SoaxiXXqg xai tov qjuxov xai tov uvdyovzog OTevconov tig tov
rtjg nawavoag yXiaxov, xai doegyovrai iv Tfji /tteyuXro r(>*-Ed.L.3i5

xXivtp ,
dqXovoTt dtjoiyiv6f.itvoi vno re tov xovftovxXeiov xai
to)v ftayXapiTuiv xai Ttjg ixuiQUug. txnoe ydo iv rot fityd-

Xo) TQixXtva) xciTcodev Ttjg nXaytag xafidgag T/jg dt'£tug noog


aodvaxoXrjv Xaxavxai tojv feonoxojv yqvod aeXXi'a. xuxb&ib ^t-
XQOV ti xa&s^oftevoi , etog ay vno tov nQainooixov nana
xaXojg evTQtnio&wotv , ( ixvixu yuo to xa&tjoai zovg deono-

aa. ixytxu coni. R., fylxa, cod.

CAP. io.

Observanda die secundo primae teptimanae [ifiunii quadragesi-


matis] t Domino in silent io magnaurae sermonem pronuntiante.

Circa tertiam horam datur metastasimum seu abcundi ex aula et


negotiis curialibus licentia, et abit totus senatus , consistitqnc infra
gradus magnaurae, scilicet magistri et patricii etbasilici o rones et omnia
populus urbanus , drungarius vigjliae cum coburte sua et sacra pe-
riusia [seu comitativa peculiare], item drungarius ploimi vcl class!
cum omnibus ad suam inspectioucm pertinenlibus. Domini aulem
prodeunt [e magno palatio] in scaramangiis et sagis suis auro septis
traicctisquc porticibus Sanctorum quadragiuta [raartyrum] ct sigma-
te ct Domini ecclcsia, in qua cereos acceudunt, et sacello et ova-
to et angiportu tandem, qui ad solarium magnaurae duett , intrant
in magnum triclinium, stipati et conducti a cubiculo, maglabitis et
hetaeria. Ibi parumper desident in collocatis sub lateral! dextro ad
orientem fornice magni triclinii scllis aurcis, (nam stride id obscr-
anduro, ct mos reccptus exigit, ut Impcratores nunquam diu stent,
•ed semper sedeant,) donee a pracposito pracparata fucrint omnia.

Conttantinut Porphyr. Vol. I. 35

Digitized by Google
*

546 CONSTANTINl PORPHYROGENITI


rag , )Qigyercu 6 nqamoaixog find xai xov xtjg xaxaatd-
oeoog noog to svxotntoai xovg re dotjxQqxag xai ndvxa > oca
rj ovvrftsia e/ei. ydp xtSv yQudqXttov fii/Qi xov xeXev-
xatov n'dexui inev/iov, iv $ Xaxavxai oi dtonoxai* svfov
xuxtioe ,
rf yovv tietya xai doicrxfod ,
r^yovv dnb xov noco-5
tow yqatitjltov ft£/ Qi xov rsXfvxatov
m
, Xaxavxai axi/ydo* oi
Tt uoqxotjTut xai voxdotoi fiiXXorxtg ixXapdo9ai xd vnb row
fiuoiXicog dq/urjyogovfxtva • ava> 6*6 fig to nocoxov yyaJjjXtoy
Iv xw noog draxoXdg 6**5'$ fiiou Xaxavxai ot xe Xoyo&ixrjq
xai nodixog doqxoqzfjg xai 6 noatxovoxdQtog, loxiov ,
on, to
ziov Utanoxwv xadtCo/nertov f naqiaxavxai ot re xov xow/?ow-
xXti'ov nunsg xai ol xov fiuyXapiov xai xijg txatotiag aiia
xai xtav /QvaoxQixXivixdiv. ndvxa xaXmg evxQfnto&ol-
oxe 6*e

aiy, (iotnynai 6 nQainoaixog , xai nooaxvvtt , a/^fiaxoti^


fidig nag xtjy xeqpaXrjv vnoxXtvav xai ratg ytooi (.tiroi'togiS
Cxov(fi%tov to *«vtow oaytov, 'xai ev&£a>g dvtaxavxai oi oV
anoxai, xai Qsoyofitvoi row xayxiXXov Xaxavxai uvto
fig to notoxov yoadqXiov , h (J)
xai to intv/tov jjnXtoxai ,

xai 6v&£cog did vev/iaxog xov nQainoaixov Xeyti anag 6 Xaog


nolvyooviov. xai fisxd to aiyfjaai ndvxag doyjxut d/jity-io
yooHv o fiaotXtvg. iaxiov , oxi, xov fiaoiXtcog fi/jfi/jyooovr-
Hs.i85. hjog xaxd xeXtt'av, tjtoi axdaiv , xrjg avxrjg Srjfitjyooiug atya
t

fxev o fiaoiXsvg , o ds Xaog did vevfiaxog xov nQainooixov

HU enim exit una com ccrimoniario acl ordinandi)* asccrctas ct re-


liqua omnia, quae ceriraoniale importat. Sunt autcm ea hacc.
Esplicatur per gracilis magnaurac a sumino gradu ad iulimutn usque
epcucliium seu tape*, super quo Domini perorantes slant. Hinc aa-
tcra et illinc, a dcxtra nempe ct a sinistra, slant in seriera collo-
cati a primo gradu ad inGmum usque asecretac et notarii, verba Domi-
ni excrpturi. In primo autem gradu ad dextram orientaleni partem
staut logothcla et protoasccrctis ct protonotarius. Interea dum Do-
miui sic in magno triclinio magnaurae aedent, cxspcctanles oportu-
num prodeuudi tempus , adstaut ipsis cubicularii orancs et maglubi-
tac et hetaeria et cbrysotriclinitae. Omnibus autcra comparatis,
intrat pracposit is et adcrat Domiuum certo quodam gestu caput in-
clinans sagumquc suum roanibus nonnibil altollens. Quo dato
signo, protinus exsurgit Dominus egressusque extra cancellos slat in
sumino gradu super orario ibi expanso; protinusque ad nutum prae-
po.stli dicit oinnis populus polychroniuin seu votum diuturnae et
prosperae vitac. Rcddtto silentio, incipit Dominus perorarc. Quo
sic ad leleiam seu pcrfectioncm , vel, quod idem est, ad stasin seu
pausam , dclato [hoc est sermone finito,] tacet ipse quidem; populus
aulem praepositi nutu monitus rccitat canliculum, quo longacu ipsi vitam
et felix imperiumaDco prccatur £o finito, signatlmperator populum tcr,

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE RYZAOT. II. 10. 547
Uyu* „noXvxQovtov noiqaei t> &eog zijv (laaiXe/av
nai v/uwv"
(Mtu to nXtjgmaai tov Xaov xaTaa<poayt%ci tQt'rov 6 fiaaiXevg,
pcoov, 6*£'£ia xai dgiaregd xai eid-' ovrwg vnoargdipavreg ol D
faonoxai xa&^ovrat iv xotg /Qvooig tovtwv otXXi'otg, onov xai
Snooreoov, xai ev&tcog uqxovtui evyrj/uuvoi tov dgi&ftov ra i£
i&ovg, xai 6 noainooiTOg Qtoxonsvog 6vvgtm%ei ndvxa xaXcog*
ol yap ftdyiOTQOt xai nazotxioi xai ovyxTajxixoi laravtai tiid

tov nXayiov ififloXov tov noog dvoiv doioztoov fiegovg, ixtitx°-


fuvot Tfjv toUv 6*607iord>y ag>i%iv» xai ot€ ndvxa xaXoJg tt?-Ed.L.3i6
lOTQEntodoJOiv ,
tioegyerai 6 ngainooiTog , xai ngoaxwijaag
tm nQOUQtyiivy a/faaTi, tv&ioog aviaravrai ol Jeoxorai,
xai SUgyovTat, did tov dgioregov fiigovg t<5v ygadrt Xto)v
xai tov ippoXov, iv (J) i'oravzai oF «
fidyiargot xai naxg(~
xiot xai ovyxXtjTixot , xai iiigyovrai 6*id T/jg i'£ayovoqg nv-

\5Xng fig tov xgixXivov tojv xavdvSdtav , xai duo tojv exsfae
iuQXOvrat 6id tb txov i^oxov^ncov xai t<Sv ayoXojv xai tov
XOTOv trjg yaXxtjg, xai dnigyovrai psygi tov ayiov fgiarog.
xdxtlat dnzovrtg xqgovg xai dona^o/usvoi to uyiov qpgiag , B
vnavra xovrovg 6 naxgidgx^ tig Ttjv nvXr\v Trjv jMyuXqv Ttjv
^osiodyovaav and tov dytov qpgeaxog , iv m totko sig ngoaxv-
VfjOiv TtdtTai 6 Tifiiog OTavgog, xai tov nargidgxov
^vfitoZvTog xutu tov tvjiov Tovg dtanoxag , dand^ovTai aw-

i. noiqOH — tifituv cm. R. , cod. nonj. 14. noUqe cod.

et prim urn quidem coram se in medio stantej, deinceps ad dextram,


et tandem ad sinistram. His peractis, reverluntur Domini ad eas-
dem, quibus antea sederant , sella* aaTcas, ibique resident; et iU>
iim incipiunt milites ad arithmum pertincales consuetas laudes di-
cere. Interim digressus ab Imperatore pracpositus reliqua ordinat
discessui necessaria et congrua ; magistri nempe et patricii et sena-
tores seriatim consistunt in lateral i porlicu sinistrac occidentalis
plagae , Dominorum adventum exspectantes. Omnibus* bene ordina-
tis, iugreditur rursus praepositus, adoratque Dominos modo, quo
paulo ante diximus, simulque sic admonet tacite, parata iam omnia esse.
Surguut ergo Domini protinus, et transeunt per sinistram plagam
gradu um dictamquc per porticum , qua magistri et patricii ordiuis-
quc senatorii viri staut; et sic porro per portam, quae ad triclinium
canditatorum ducit, egressi pcrgunt iiluc, et illinc continuantcs per
excubita, per scholas, per chytura cb alecs , deveniunt ad sanctum
puteum [seu phialam S. Sophiae]. Ibi accendunt cereos, et vene-
rantur sanctum puteum, magnaque in porta, quae illinc in eccle-
aiam ducit, occurrit ipsi patriarcha ibi loci, ubi sancta Crux ado-
ratum exponitur. Domini patriarcham, dum ab ipso ex more in-
eaniantur, osculo pacis venerantur. Turn pergunl per portam ad
dextram plagam bematisj «bi senatorii omnes et palatini ministri

1
Digitized by Google
548 CONSTANTS! PORPHYROGENITI
tov, xa* st& ovxmg tfoiQ/ovrai Sid trjq ixslas (iaqeQOvafjg
nvXtjg nqbg to Se^ibv fityog tov fiyfiuTog. bxbUjb ydg ol
%fjg ovyxXqrov ndvteg iaxavxai fisrd xai tojv paaikixcov xai
tov xovpovxlsi'ov , biBvyofxevoi Tovg tisonoxag. xai unb tojv
ixstae BioioyovTai rd ayia &vQia, xai anxovoiv xtjgovgs
Big

Cxaxd to Bicodbg , xai rd i£rjg xaxd tov rvnov tbXovgiv. xai


Mi. 186 a Bid-' ovrtog nayaXauftuvei and ysiQog tov xauTOtjaiov 6 na-
TQidg/Tjg tov &vfj.iar6v t xai iniditiwoi tm ftaotXst, xai
ftia 6 paatXsvg iisqi% Ttjg dyiag Tgand^tjg, xai ei&' ovrag
did tov $e1-iov fAEQOvg tov fiijfiaTog dnb tojv exttas uixqwvio
dyiatv &vqwv i^dg/ovxai ol tisonoxat apa tov naxQiaQ/ov
eayg tojv nog<pvQ<ov xiovcov, xai ixstos dnoxaioeriXovat tov
naTQtdQyrjVf tovtov dana&uevot. xai 6 fisv naTQidgxyg eIxs-

io/erai Big to (iijiua bxtbXbckov Tfjv tqito&xttjv ol 6k <te-

cnbxai eioeoyovTai h tm ^toctojo/'w , xai find tj}v xrt g tqi-\$


TOsxTTjg dnbXvaiv uvso/ovxai fivaxixag did tov ixuoe tov
D fujxaxoyoixiov xo/Xiov Big xd xaxqxovjUBva, xai Sid tojv dia-
(Surixwv Biaio/ovxai /uvortxcog SrjQiyBvofiBvoi vno xb tojv fxu-

yXafttTwv xai Ttjg eraigstag cig to dsocpvXaxrov naXdxiov ol

$h avyxX^TOv ndvxBg xai ol tov xovfiovxXeiov xai ol


xijg (3a-io

aiXixoi avdymnoi jLisxd tt\v Ttjg TQixoixxrjg dnoXvaiv dnb tojv

exuas , lyyovv and Ttjg dyiag 2o<pt'ag ,


dnio/Exai exaaxog Big

rd id i a. did ydy to Bivai ti}v ayftipav xavxijv nayavi\v eig

*tjv inoaxQOcp^v ov SrjQtyEvovoiv ovxot tovg fisoncxag.

et cubicularii adstant Dominis benediccntcs. Hi per sacra s fores


canccllorum ingressi accendunt cercos , ut mos est ct cetera quo- ,

que ex ritu peragunt. Tandem acceptam e manu castrensis patri-


archa thuribulum tradit Imperatori. Hie totam circa sacram memam
incensat; ct turn exeunt Domini a dcxtra bematis una cum patrt-
archa per minores quae ibi sunt, sacras fores, ct usque ad por-
,

phyreticas columnas procedunt ambo. Ibi autem valedicunt et oscu-


lum pacis impertiunt patriarcbac. Et hie quidem redit in bcroa,
tritohecten id est officium inter tcrtiam et sextam boram peragen-
,

dum , peracturus; Domini autem intrant in roetatoriuro, et illinc


post absolutioncm vel tin em tritohectes ascendunt mysticc vel clam
arbitris et cum intimis amicis et custodibus per cochleam e meta-
torio ad catechumenia duccntem; et deniquc per diabatica vel tectas
porticus redeunt in palatium, quod Deus custodiat, stipati a magla-
bitis et hetaeria. Seuatorii autem orones et cubicularii et palatini
ministri post absolutam tritohectam abeunt illinc, id est e sancta
Sophia , ad sua quisque. Pagana enim quum sit ilia dies , [ id est
solenni et solenniter indictae processioni non dicata] non comiun-
tnr Dominoa in palatium redcuntes.

Digitized by L^OOQle
DE CEfUMON. AU1AE BYZANT. IK 11. 549
KEQ. id . Ed.L,5i7

"Ooa tfcl naQftifvldrriiv y rtov xifiCcar CtavQtSy fi€XX6vt<ov i^iiyat


tjj titog IpJopdtii riyff dy(as TiOOctQaxootrJs.

*Ioziov, ort jfj


totzfj xvoiaxjj t?jg dyiag fi , rjyow dno
St/jg OQdodoty'ug, ftezd tqizijv r\ xai extrjv o}d*rjv zov oq&qov %
i'^dyovzai ol z/fiioi xai ^coonoioi jQiiq ozavooi 9 xai dnozt-
&ivrui iv Mp oxsvoopvXuxi'o) , xai h&* ovztog vno tov tjqcj-
tondna paXaafiityfievoi nqozi'Srvzai iv tfj ixxXtjata tig tiqoo-
xvvi\aiv ndvzav, xai fxtza tijv anoXvgiv zov oq&qov dvoi-*
loyei to t,tjg viag dvapdoiov, xai dviq^stai o t^g viag xXtj^ogQ
xai a/uct xXijgov tov naXatiov nuotatavtai
tov (laoiXstov
td ovvqfy ozavooyoifiu. xai Szs xsXevovoiv ol
ifjdXXovzsg
deonozai, uotqyovzai xai dand^ovtai tovg tifjLtovg xai £«o-
noiovg atavoovg. ovztog dnso/ofttvoi xa&i^ovzai ini
iStov xqvootqixXivov €ig rtjv avvrjd'tj xai xa&tjfitQivqv Booi*
Xsvaiv, xai 6 fihv tig aioojuevog vno rov tiiuxovog rijg viag
xai oijJixivofievog vnb tov tavtqg xXijoov , xuzigxezai xai Ms. i86. b
noozi&CTai iv rfj avvjj via ixxXyaia. 6 6k eteoog aioo/uevog
xai paotatyftsvog vno tov naniov tov fitydXov naXuziov t Q
locpOQovvrog avzov oxaoafidyyiov xai aayi'ov uXq&ivtv ,
o\pi-
xtvofiwog vno tov paoiXeiov xXqqov xai tov novzondna tt[g

CAP. 1 1.

Observandas quando SS. Cruet* efferendae sunt media septimana


tanctae quadragesimae.

Dominica sanctac quadragesimae tertia sea, quod idem est,


tcrtia a festo orthodoxiae et restitutarum sacrartim imaginum, post
tertium sextumquc can ti cum canonis matntinarum exproniuntur san-
ctac et viviticae trcs Cruces [e sedc et basi sua in palatio] et depo-
nuntur in [eiusdem] sceuophylacio , et deinceps balsamisatae vel in-
unctae a protopapa proponuntnr in ecclesia [palatii seu nea] vulgari
omnium adorationi. Post absolutum autcm orthrum seu ofikium ma-
tutinum recluditur anabasium [seu gradus, per quos ad catecbume-
nia ascenditur ,] neac [seu novae in palatio ecclesiae] , et ascendit
illuc neac clcrus una cum clcro palatino; et adstant canentcs con-
sucta stnurosima seu cantica in laudem Cruris. Domini, si lubet
intrant [in ecclcsiam palatii uovam] et vencrantur sanctas et vivifi-
cas Cruces 5 dcindc digressi resident in chrysotriclino consuctae
quolidianac processionis gratia. Trium antem illarum Crucium una
quidem a diacono ueae sublata descendit [e catechumcniis near] ,
_eomitc clero ciusdem neac scu novae ecclesiae, et e&ponitur in

Digitized by Google
55o CONSTAOTINI PORPHYROGENITI
Jd(pV7j$ tov dytov 2rt<pdvov xai fiaixagt'a)* tov naXaxiov,
71UJTCOV
xai tov zyvooTQixXtvovy xai dnayoptvog nQOXt&sxat tig n q oa-
xvvrjaiv ndarjg Trjg avyxXrjxov iv T(ji Xavotaxw iv t<£ uqi-
msQw (X£Q£L TtQO Trjg nvXtjg tov svxxrjQiov tov dytov Baai-S
letov , xai fttrd Tr)p nQoaxvvrjfftv ndXiv ftaoxd&Tat, nagd tov
nan tov j
irjXovou oiptxevofisvog vno twv ngosigyftivanr 9 xai
£) dnoxt'dtxai iv tw naXaTup Trjg ddqiVtjg iv Ttji vatji tov d-
ytov nQWTOfidQTvqog 2xf<pdvov. xai Ttj fovxiQa Trjg avrrjg

tfidofiddog //era to ytvio&ai fitvaag i"iiQX (Tat & ^otniag > xaiio
txiQii tov oxavgov and tov dytov 2xt(pdvov , xai dnoyign

avxov iv Trj fttydXtj ixxXrjota Trjg aytag 2oq>t'ag. 6 6*k eit-


qog oxavQog ivanofthu iv xto legoi naXaxtw. iaxiov, on rjj
naoaaxtvjj Ttjg avTtjg fiiarjg IftSoixddog Trjg dytag Tsooapa-
EJ.L. ZiZxoaxrjg ftezu Tt)v dnoXvoiv Trjg ivdrfjg tiodyei o nant'ag toviS
ti'fitov OTavQOv iv tfjp naXaxt'u)* ojuoiwg xai ol Trjg viag
xXrjQtxoi (iadyovatv xai avxoi xjj avrrj r)fj.£Qa tov ertgov
cxavqov (Jtexu Tr)v dnoXvaiv Trjg ivdxrjg. xai Tfj xvoiaxji pt-
xa TQtrrjv tl'xs xai exrrjv iodr)v tov oq&qov vno tov noa>TO-
ntxnu xai tov axevofvXaxog ixfiaoaopevoi xaxaTi&tvrai ivio
rto avxt} oxevoyvXaxt'w.

Jem ipsa nova ecclesia. Altera vero sublata a papia raagni palatfi
qui scaramangiam et sagum purpurcutn corpore gerit, et stipata a
clero palatino ct a protopapa S. Stcphani Daphnes et a diaetariis
, omnibus illis ccreos gestantibus, perm eat per heliacum [seu
' palatii

solarium] et chrysotriclinum, ct illiuc porro ablata exponittir adora-


tioni totius senatus in lausiaco ad sinistram, coram porta eucterii
[vel sacelli] S. Basilii. Ubi postquara satis adorata fuerit, auffertar
rursas a papia in codem conritatu , et exponitur in palatio Daphnes
in templo, quod ibi est, S. protomartyris Stcphani, [illius ncinpc,
qui primus niartyruro omnium supremum supplicium subiit.] Altero
die ciusdem septimanae post factas missas exit papias et tollit cam
crucem e S. Stephano , et profcrt earn in magnam ecclesiam S. So-
phiac. Tertia nempe crux e sacro palatio non effertur. Parasceae
aiitem seu sexta feria ciusdem mediae in sancta quadragesima septi-
manae , post absolutionem nonac , [odae scilicet officii circa nonam
lioram cantari soliti,] infert rtirsus papias sanctam Crucem e S. So-
phia in sacrum palatium. Similiter quoque neac clerici in fc runt
rursus alteram crucem c sua ecclesia eodem die atque tempore.
Proxima autcm dominica intra tertiam ct sextain odam orthri repo-
nuntur rursus cruces a protopapa et sceuopbylace in eodem, quo
prius asserratae fuerant, custodiario vasorum, prius bene probeque
extersa*.

Digitized by L^OOQle
0E CERIMOH. AULAE BYZAflT. II. 42. 55
KEQ>. iff.

"Oaa Set nafayvXdxxetr, ttSv tieOTtortSy Anrivnor Xodoaodai t?

Trj nuQuaxsvjj twdtv nooioytxui unaao ?j avyxXfjxogh


Sujio oxuQUjuuyytav iv pXuyJgvuig i^co x/jg nooxag, iv $ to-
7im ogpcooiv ol 6tan6xui. ol 6s 6tanoxui tiaiQX 01fzai un0
oxugu^iuyyivov tig xov 6oopovu fiiexct x/jg oixttug avxo>v fo-
QUTisiaq, xov xs XoyoSexov xov tyopov xui xov noojxouot]-
xq^xov xui xov ini xwv dsyouov /uexu xov txuigsiugyovU%. 187. a
Moxai tov 6qovyyuQiov xtjg fit'yXug. OQ/nmaiv 0*6 tig xrjv nog-
xuv , avd'a tj avyxXtjxog xovxovg ix6iytxuu ol 6s ftuyiaxgot
xui nuxgixtoi xui oqxpixiuXioi s$co xijg nogxrjg xtjj 6t^tfo fii-

Qti xtjg fHuatXixijg 6io6ov 6iyovxui xovg 6tanoTug , ev 6s irt»C

aQioxtQM Xaxuvxut xa fiuatXixu otXXugiu. xui ev t$ nXrj-


lSoiuoui nobg avTOvg xovg dtanoiug niizxovot noooxvvovvxtg.
ol 6b 6tanoxai 6rjQiytvv^tvoi vtio xs xwv jiQUinoat'xcov xov
xovflovxXtiov xai xwv fiuyXuftixwv , fluoiXixwv tb xui twv
Ttjg txuiQttug , unegyovxui 6iu xtjg unuyovoqg 66ov ngog
xijv ixxXtjot'uv. iaxtov, on, xwv 6tanoxwv siaiovxwv xtjv nog*
2 or ay, xuxaxoXov9ovoiv oniofcv of xs puyioxgoi xui nuxgt'xio*
xui ooptpixiuXioi* iv 6s xw ngonvXuiw Trjg uvxrjg ixxXrjaiag
6sytxai avxovg 6 axtvocpvXu% fisxa Ovfttaxov xai 6 xrjg ix-D

CAP. 1 a.

Observanda, quando Domini lotum ad blachernas eunt.

Parasccue ceu feria sexta raanc procedit sen convenit scaraman-


giis indutus totus senatus in blachernis extra portam palatii ibi
loci,ubi Domini appcllcrc cum dromone solent. Parker iuduti sca-
ramangiis intrant Domini in dromonem una cum prirato sui Corpo-
ris ministcrio ct logothcta dromi ct protoasecretis et pracfecto sup-
plicationum, kctaeriarcha ct drungario vigiliae. Appellunt autem ad
portam, ad quam senatus eos exspectat et primi quidem magistri
;

patricii et o/Ucialcs extra porlam a dcxtra parte viae, mia Domini


transeunt; ad sinistram vero regia slant sellaria fseu equi seilati et
ad inequitandum accinctil. Proceres, ubi Dominis prope fiunt, ado
rant humi procidentes; Domini autem slipati a praepositis cubiculi
et maglabitis ,basilicis et hetaeria, intrant in ccclesiam [S. Deige-
nitricis] per viam , quae illuc ducit. Dominos per portam extimara
ingressos subsequuutur magistri , patricii et officiates. Iu propylaeo
seu auteportali autem ecclesiae excipit Dominos scruophylax (seu
custodiarius Tasorum et sacrar^m reliquiartim in ea aede repositarum]
thuribulo; derus autem eiasdem ecclesiae •ubieqtytur in obse-

Digitized by Google
55 a CONSTANTINI PORPnYROGENlTI
xXrjoiag xXrjaog, oxf/ixsvovxeg avxovg. xai trj ray fcantnw
iioiovxcov tig xbv ruo&rjxa , ntgtfiuXXovxai to ZQvoonsQ ixXsi-
oxa aayiu , xat amovotv xrjoovg, xai SUgyovxat did fidaijg
xrjg ixxXqaiug xai Trjg o&Xaiug , xa/ 7raA*v umovoiv xrjgovg
ti$(o xmv dyioov Svqwv, xai sioigyovxai tig to aytov &voia-5
crrjoiov, xai dand^ovxai xrjv dyiav evSvxrjv. iaxiov ,
ort,
rv5v dtanoxtov tvyofitvaiv tig to uyiov flfjfiu, rj avyxXrjxog
xai ol xov xovpovxXtiov xai ol paoiXixoi ditnyovxai xai
laxavxat tig tov vdn&rjxa xrjg dyt'ag ooqov. ti&' ovxcog Sidg-
E&L. Stroma did tov nQog dvaxoXrjv 6*t£iov fttgovg tov prjfiaxogio
xai tov axsvo<pvXaxiov , xai tiaiQ/ovxuv tig tov vdo&rjxa Trjg

dyt'ag ooqov , xai ol fisv fiaoiXtxoi toxavxat, doioTSQa Trjg

(iaotXtx/jg nooodov , ol dt fiuyiaxQOi xai naxoixioi 6*t'§ia &g


nqbg xug nvXag. ol 6s dtanoxui unxovaw xtjgovg xaxu to
(ico dog tig xdg paaiXixdg nvXag Trjg dyiag aoqov , xai «V-i5

en/ovxat, xai ev&6cog xXtiovoiv Tag avxdtv nvXag xovfiixov-


Xdoior (flaqfidxoi yaq ixtfos ovx tioigxovxai, ti ui) ol tov
B xovftovxXt tov fiovoi • ) ol ds Stonoxai nuXtv xaxd to ticodvg
umovaiv xrjoovg tftnooodtv tov uyiov firjfiaxog, xai tio€Q~
yovxui xai dondfyvxai xrjv dyiav ev$vxr)v , xai Xapfldvu 020
J^iS? bnQcSxog paaiXevg dvpiaxov naod tov nQainoaixov , xai #v-
pia niQi$ Trjg dyiag TQan&yg, tlx a ixpuXXovoi t« tovxw

quio. Domini narthecem ingress! sag* auro praetextata induunt, ae-


ccndunt cercos, transeunt per mediant partem ecclesiae et praeter
soleam, ubi rursus extra sanctas fores accensos cercos deponunt. In-
de intrant in sanctum thysiasterium seu sacrificatorium , ct veneran-
tur osculo sacram endytam vel altaris instratum. Interea vcro , dom
Domini sacro in bemate [vei tribunali] devotione sua defunguntur,
transeunt senatus et cubicuiarii et basilici in narthecem sanctae
sori [vel conditorii sacri amictus B. Virginis] , ibique se in series
•uas collocatos ten en L Devotione peracta, transeunt Domini pec
dextram versus orientem partem bematis et per sceuophylacium , et
intrant in narthecem sanctae sori, stantibus in via, qua transeun-
dum ipsis est , ad sinistrara quidem basilicis seu imperialibus homi-
nibus , ad dextram autem roagistris et patriciis, rcspectu ad porta
basilicara cius sacclli habito. Ad has basilicas fores sanctae sori
accensos figunt Domini ccreos pro more, et turn [in navim soril in-
traut. Ingressis autem , protimis claudunt illam porlam cubicuiarii.
Barbati enira illuc non ingrediuntur , sed tantummodo cubicuiarii,
Ibi rursns extra sancLum bema cercos accendunt, ut mos est, et
turn iutrant in bema, veneranturque sacram endytam osculo. Pri-
mus autem seu supremos Impcrator thuribulum a praeposito nactut
circuracirca incensat sacram uiensam. £0 facto, exuunt Domini su*
•aga , tradit^ie praq>ositus tnaiori Domino ilabeUum e pennis pa-

Digitized by Google
DE CEREMON. AUIAE BYZAOT. II. IX 553
cayla, xai Xappdvei o nQmrog paaiXevg naf>d tov nqaino-
aiiov to and raoovojniQoyv Qinidiov, xai gnXoxaXet 7isqi£
Tijg dyiag TQanifyg, xai i&Q/ovrai tov PfaaTog, xai dndg-

yovxai ano 6e%idg eig ttjv iniaxeipiv , xai amovaiv xuxeids


SxjjQOvg xai nqoaxwovaiv. xai and Ttov exetae dnigyovTcu
£$to tov /LitfrarcoQixiov, sv « ij tixwv Ttjg Qeoroxov xai o ay-G
yvgovg idyvrai aravgog f xai anxovaiv xaxetae xqyovg, xai
eiaioyovrai eig to firpaTOQiov , xai, ei xeXevovai, oxend£ov»
rat, iariov , or* iv oi Tony laxavtai ol PaaiXeig ijievyo/ue-
loyot, HoTavrai ol Ttjg fiiatjg eTaigetag, xai avToi inevyope-
voi. xai e%i6vxeg SiiyyovTai did tov vdofyxog, xai ndXiv
Hyovrai Tovxovg ol ts /uayiargoi xai narqUioi xai dqxpixid-
Xioi, xaidviaaw ol Seanorai did tov xoykiov xai dniq-
yovxai, ol d£- paaiXtxoi nQoansqyofxevoi loravTat de'£ia xai
iSdgiaTeoa €$a> tcov eiaayovrav naoanxeoatv eig ra unoSvjd.D
xai twv Seanoxwv d te^yofxivoov , ensvyoviai xai avroi. ol
tie deonorai drjoiysvo/uevoi vno tb tov xovpovxleiov xai tojv
IxayXapmav xai Ttjg fieydXtjg eTaigeiag, eiaeQyoyrai eig ra
dndyovza nuQumsga eig ja dnodvxd, xai ol fiev Ttjg fie-
^oyaXrjg exatoei'ag loravxai evdvg fieTa oXiytoy inevyofuvot,

8. ftfiTtnwQio cod., ut saepius.

voninis factum , quicum ille sacram mensam circumverrit Eo fa-


cto, exeunt e bcniatc, et abeunt a dextra parte ad episcepsin [seu
visitationem atque adorationem sacrarum B. Yirginis reliquiarum] et
ibi quoquc accendunt cercos et [reliquias] adorant. llliuc proceduut
usque ad metatorium , in quo imago Deigenitricis et argentea
crux exstant; in cuius aditu quoque, priusquam ingrcdiantur, cereos
accendunt. Ingressi autcm deinceps in metatorium, si quidem cu-
piunt, infulantur. Tenendum, eo in loco, in quo subsistunt Do-
mini preces ad Denm facientcs , ibi subsisterc quoque , qui hacte-
nus eos com tali fucrant, mediae hctacriac homines post bona verba
i

Dominis dicta. Transeunt porro Domini per nartheccm, quos vene-


rantur secuuda vice magistri et patricii et ofliciales ; et ascendunt
Domini per coch learn , et ulterius pergunt ad apodyta [vel vestia-
rium exutorium, ubi a loturis vestes deponuntur]. Interea vero dum
haec fiunt, ordinant sese, qui prius a Dominis eum in Qncm abs-
cesserant, basilici ad dcxtram sinistramquc partem foras paraptera
(sive alas aut substructions laterales] ad apodyta ducentes , Dorai-
nisque per se medios transeuntibus bona precantur. Domini autem
stipati a cabiculo et maglabitis et magna hctaeria intrant in para-
ptera ad apodyta ducentes. illinc autem egressos comitati aliquan-
tulum , subsistunt post bona verba Dominis dicta magnae hctaeriae
homines; aliquanto ulterius comitati subsistunt maglabitac, et hi
quoquc fausta Domiuis comprecati, denique cubicularii subsistunt,
neque hi absque piis votis, haud procul a uiouotbyro [seu porta
554 CONSTANTS! PORPHYROGEN1TI
xaijutx' ixs/vovg ot fiayXafitxai Tararxa*, xai adxoi Snevyo/ueroi,
xai fiex' avrovg oi rov xovfiovxXetov , xai avroi enevyo/usyoi
L. 3aosig to eiouyov ivdoxsgov {iovo&vqov f xai e$(od*v tov fiovo-
&vqov Toravrai oi ngainooiroi xai avroi inevyofuvou ol

6% dtonbrai dnigyovxai iv rotg anodvroZq, xai dnodvofisvoiS


ntQtfidXXovxai rd yovod rovxwv Xivxia, xai tioioyovrai rfg
to ayiov Xov&fxa. ioriov , on itQouaigyavrai t(dv dtonoxcoy
oi 7tgatnooiroi find xai rtvtov tov xovflovxXei'ov xai xovfli-
xovXagiojv paoratyvraiv rd oparXia, ansa unrovoiv oi b*s-
onorai BvyofAtvoi. xai nod tov xoXvpfiov nXijoiov rijg eio-io
1 88. a ayovarjg dvgag T(jj <fe|<OJ ftdgti toravrai oi ngainooiroi xui

oi tov xovflovxXei'ov nerd rijg fwcrixjjg dtganttag twv oV


"BonorcSv, tov t£ fiaXvtagirov xai tov ngmrenftaragiov • oi

6k Xotnoi Xovarat tojv ftXaysgvaiv dgioxegd ray deonorolv


Toravrai. xai rav foonordiv doiovnov, Xappdvovoiv xqgovgiS
nagd tojv ngainooirojv xai unrovoiv 9 xai ngooxvvovvxeg rug
dgyvgdg aylag tixovaq rdg iv rut xoXv/upip, tiigyovrai rip
Se^iM ftioBi rov xoXvpfiov. iv no avroi fiigsi tow
xoXvpflov Toravrai 6vo xunviorjgia , iv oTg Siegyoftsvog o
fiaoiXsvg , naod rov ngainooirov Xapfldvoav uXeinrd idiatgzo
ytgoi rotg xanvtarrjgioig ivri&rpi* lira unrovoiv oi 6*eon6~
rai xrjoovg eig, xr v ngbg dvaxoXrjV xb}'yqv , iv j) xai rj dg-
t

Cyvou eixcov r?jg Qtoroxov ini rijg QptdXyg Torarai. xai dnb

singular!] ad apodyta duccnte ; tandem praepositi ante banc aingn-


larem portain subsistunt, etiam hi piis votis Dominos prosecuti.
Domini autem intrant in apodyta , yci tibnsque depositis , iuduunt
atirca sua lintea. Quo facto, intrant in sacrum lavacrum. Scd
prius illuc introeunt regii pracpositi et aliqui de cnbiculo et non-
nulli cubiculariorum quorum hi cercos illoa gestant, quos acccn-
,

derc solent Domini devotionem ibi auam facientes. Consistunt hi


pracpositi atque cubiculcnscs , ct qui ad privatum corporis dominici
niinistcrium pertinent , item balncarites seu balucator et protcmba-
tarius seu crobatae, id est solii balncaris, inspector, a dextra par-
te propc fores, per quas intratur, ante colyrobum seu labrum Tel
lacum : rcliqui autem iustae vel lotores palatii blachernarum stant
a sinistra parte Dominorum. Ingrcssi Domini accipiunt cercos a
pracpositis, quos accenduut, ct adorant colymbi seu labri aut na-
talorii sacras argenteas imagines, et per dextrara cius rcgionem trans-
cunt. In ilia ipsa vcro colymbi dextra regione stant duo thuribuia,
iu quae Imp era tor , dum transit , so is ipse roanibus odoramcnta
quae a praeposito acccpcrat, iniiciL Deindc accensos figunt cereos
Imperatores in concha oricntalc in mia etiara argentea Dcigenitri-
,

cis imago super phiala stat lllinc abeunt ad siuistram, ubi mauus
Dciparae marmore cxpressa sui exhibet formam , argenteo raargiuc

Digitized by Coogle
DE CERIMON. AULAE BYZANT.Jl^ii 555
t<Sv ixtfos dn^Q/ovrai doioregdj iv § ij rijg XBtQ^S ©to-
toxov ixrvnmotg iv tip jiaQftdoM ixrervnwrai , xai did do-
yvodg nenifpsgst'ccg ne QixixXeiorai . xai aitrovoiv xdxetoe xiy-

Qovg , 'xui oixet'a xsl Q* eig to ixeios xanvtortjQiov 6 nqmrog


5{faoiXevg evrtd'rjoiv dXeinrbv , ix tov ngamootTOv tovto <J«-

yofjevog. dnb 6k too* ixeios vnoorgitpovreg ol deonorat, eio-


igxovrai tig tov clyiov Oa>rstv6v eig tov hioregov &6Xov,
xui dnegx^voi anrovotv xrjgovg eunooo&ev rijg /naofiaQ^vtjg
eixovog Trjg Oeoroxov ,
ijug ix tojv rfjg avrijg dyiojv yeigaiv
louQoytZ to dyi'aofia. xal perd to uxpai rovg xrjgovg Xaftfld-D
vet rr)v dyi'av oraxrr)v 6 ngamooirog nag a tov (laXviagtrov ,
xai ini^id coai TOig Seonoraig. ol tie deonorat oixeiaig X€ 9"
aiv eavrovg inioqjgayfi^ovoiv , xai i^iovreg Xovovrau xal
juera toXovoao&ai i^sgyovrai fig tov i^mregov fiixgbv &6-
i $lov, xai dXXdooovreg rd tovtcov Xivria negiftdXXovtai hrega
Xgvoovqpavra. 6 ih ngorefi^ardgiog lordfievog nob tov xo-
Xvppov, Xeyei rr)v tvyr]v. ioriov ,
ori, Ttjg evyijg Xeyo/jivrjg^Ed.l.Sn
o* Xovorat eiodyovoiv rd if? fiaaTaxrd dnb tov dgtoregov
ftdgovg tov xokvftpov, xai diegyovrai nobayaro- Mi, rtjg xutoj b
1 88.
zoXtxfjg xoyyrjg xai Xoravrai eig to defybv fiigog tov xoXvfi-
,

§ov. ol dh deonorai ehtovreg Xoravrai , xai o ngwrog


fia-
ciXevg imdidojoiv exdorfo rmv paoraxrwv dvd vofj.tofj.arog

XQV & ™v ngamboirov rr}v xcfy<* *ov paoraxrov nga-


ig. xdrta coni, R. f xard cod. et ed.
circumscpta. Cereos et ibi accendunt ; ct primus seu maior Impo-
rator propria manu aleiptum sea suffiracntum in thuribulum,
quod
ibi adest, initcit , a praeposito tradittira nactus. Illinc rcvcrteotes
Domini, ingrediuntur iu sacellum S. Photini , quod est in interiore
tholo. Illinc degressi accensos figunt cercos coram marmorea ima-
gine Deiparae, quae Sanctis suis e raanibus ipsa effundit hagiasma
seu aquam benedictam. Post accensos ibi cercos accipit praepositus
traditam a balncarita sacram stneten seu sacrum lixivium , et Domi-
ni* communicat Hi suis raanibus eo scse cruciatim signant , et la«
vantur, egressis ceteris. Loti exeunt in mi no rem extcriorem tho-
lum , positisque suis linteis, induunt alia auro intexta. Protembata-
rius autem seu solii magister sUns coram colymbo facit
benedicti-
onem; quae dum dicitur, introducunt lustae a sinistra colymbi
parte duodecim basUctas seu aquigerulos, qui postquam transierunt
coram inferiore concha orientale , ordinant sesc in stationem in
dextra regione colymbi. Quo intrantes Domini subsistunt,
et primus
maximusquc Imperator dat singulis baiulis singulos aureos nummoa.
Debet autem praepositus raanum cuiusque bastactae seu baiuli prius
in earn formam composuissc, ut cum decore
atque gratia niimmum
mdkum a Domino accipiat. Post Guitam hanc nummorum elargitio-

Digitized by Google
556 C0NSTANT1NI PORPHYROGEMTI
fvTgem%£ip nqog rrjv rtjg ftaaiXix/jg ticootug vizoSofflv, xai
fitrd irjv ovfuikqQtoaiv rijg tiiavofitjg dytd^ci fitra rov orecv-
gov o 7iQC0T£/ufiaTUQiog tov xoXvfi§ov y tmdidovg toig 6*tvno-
%atg dno tov xoXvufiov dyiaaua uerd tov avzov oravQOv.
oi 6k Xappuvovxtg to uyfacfta eioigyoyrai tig tov xoXvfij$ov£
Jlxai xfjg ixxtvovg yivouivrjg
, xaxadvovat tqitov, xai i%sQ/o-
ptvoi dvigyovrai iv xiji unodvno , xal dfKpiao&ivTtg xata
to eiw&og Qigyovrai fava xijg ftvaxixrjg avrcov td^ea>g. ioriov,
art e£a> tov ^iovo&vqov , iv $ Xaravxai oi nQainoaizot, intv-
ydfitvoi xovg deonorag, loratai 6 twv Evysviov yrjQooxofxog ll0

imfofovg ToVg foonoraig ditQyouivoig jug tvXoy/ag. tojv fib

deonoxd&v ditQyouivoov ,
ovyxivovoi yioonoqtvofitvoi tcoV it-
anoicov , da)' cov zonwv loravrai, oi tov xovflovxXstbv xai oi

(iw/Xafiirai xai xijg txaiguag, oi Sh dtonoxat si fuv xtXev-


Coveiv inntvaai xai dntXdtVv sirs iv tjJ ntjyjj, bit* uXXaxov 4 i5
xovxo noiovaiv • ti 6k (iqyti tiatoyofitvoi tig tov 6oofiova
tioioxovrat, tig to naXdxiov , jj xai uXXayov , onov /Sot) aw-
ro*, dnioyovxai.

jxcvaatque distributionem sanctificat protembatarins lacum natato-


rium sua cruce, ct cum cadcm porrigit Dominis e colymbo hagi-
asma seu sanctificatam aut bcncdictara aquam. Domini, hagiasmahe
accepto, intrant in colymbum, et dum fit extensa, immergunt tese
tcr dcin exeunt c colymbo ct ascendunt in apodjta rursusquc suit
; ,

solids vestibus amicti exeunt cum mystico seu prirato sui corporis
roiaisterio. Dum
vero exeunt Domini per portam singularem, coram
qua paulo ante dicebamus solcre pracpositos fausta Dominia ap-
precantcs subsistcre , ads tat ibidem quoquc gerocomus hospitalis
Eu genii , impertiens Dominis praetereuntibus eulogias sea benedi-
ctioncs. Dominis autem apud quemquc ordincm corum , quos in
apodyta ingrcssuri foris stantcs rcliqucrant, praetereuntibus, inci-
piunt bi se quoquc simul comraoverc et coram abeuntibus Domi-
nis praecedcre eo ex loco etstatioue, quam auisque obtinet, primi
cubicularii e sua, turn maglabitac, tandem nctacriae adscripti, t
suis quiquc stationibus. Ulinc porro, si placet, avchuntur Domini
in equis ad pegam [id est ad palatium peganuin ct Dciparam fon-
tis], aliove, quo libucrit; quodsi vcro equiUre noluerinl* aut
alio quo ire libucrit, abeunU

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 13. 557
KEO. ty.

*t}ff« StZ naqaifvldtjtiy ly nayayjj xvQtaxg,


g ly uXXg xotyff fyi-
og, fiiXXiyxtoy x&y foonoxtuy unUvai tXxt ile xovc dyiovs dno- D
OxoXovc, tlxt tic luQoy yaoy t$£ao&ai.

5 Iloo fiiag yfidoag oYcfonu {uavddza r<£ nQainoaiKt) xai


tu7 xarsndvco rdiv ftuotXixcoy , rfj ccofrsv iX&tiy anavrug dno
axaQafiayytmv , onofrev av xeXsvoutoiv ol 6eon ox a i inntvoai.
xai vjj ea>9ev noo&Q/ovTai an arteg dno xaioxaoatiayytoDV ,
uaso/ovrai ol nqainooiTOi fisra tov xovfiovxXftov , size anoEd.L.3aa
loiov xapaXXuQiov , ehs dno rrjv tov Kvqi'ov ixxXrjo/av, ehs
dno rov innojQOfioy, the dno to T^ovxavtarrjQiov , eire arcd Mf.189.fr
xtjg Jdtpyrjg. dno tovtcov yap to>v eiaodcov siuifractv dtt irc-
nsveiv oi deanoxui, ol 6*8 dsonbrai s^iQ^ovrat, dno oxagu-
fictyyicov <f>OQOvvrsg xai ja tovtcov anaSta, xai 6*rjotytv6tx€voi

iSvno ts Tu>v nguinootxcov xai tov xovfiovxXsiov inntvovaw.


ol 6*6 ngamoaiTot xai ol tov xovftovxXstov xai avToi Innsv-
ovTBQ noonoosvovxat tcHv fieonorojy. ol 6s LiayXafiixat xai oi
paoiXixoi ndvrsg aydgwuoi fitrd oxaoaiiayyi'mv xai ona&tmv
Big Ti}v lavzov Hxaorog rtQonooevSTai tu$iv. ol 6*8 fidyiorno

i4. 2X0-4. Sri 6 fiatiiXtvc dyfu axanctuayyiov xai %iuJ-


*Io*xloy
,

fiatoe noa>V ly IxxXijota dnooxolmy orfjr Inntvet.

CAP. i3.

Obttrvanda , quando in dominica pagana aut alia die communi

Domini volant aut ad SS. Apostolos aut ad aliud aliquod templum


devotionis peragendae causa ire.

Praecedcnte die dantur mandate praeposito et catcpano basili-


coram, ut alteromane orones iu scaramangiis illuc conveuiant, unde
Domini decreverunt et edicunt exequitare. Itaquc convcniunt omuea
in scaramangiis statim mane , et praepositi una cum cubiculo e
palatio prodeunt, sive ad caballarium [id est catadromum vrl do-
mi torium equorum], sive ad Domini ccclesiam , sive ad circum,
aive ad tzucanisterium (id est aream exercendac equcstris pilacj,
sive ad Daphnen. Ab his enim ad palatium aditibus solent Impe-
ratores, quando exequitant, semper avehi, ipsi autem Domini proccdunt
in scaramangiis, gestautes spathas suas, et in obsequio praeposito-
rum et cubiculi oabaliicant, pracpositis nempe atque cubiculo in
equis Dominos praeeuntibus ; at maglabitae et basilici omncs homi-
nes cum scaramangiis et spathis , suo quisque in ordinc , praeam-
bulant Magistri tandem, proconsules, patricii et officiates, item-
que drungarius Yigiliae et drungarius ploimorum seu cUssiariorum

Digitized by Google
558 constant™ porphyrogeniti
Hxai uv&vnaro* xai natgixtot xai oqxpixidXio* omo(hv tov
uQjuarog }itxd tov b*QOvyyagiov ttjg (iiyXrjg xai tov dyovyya-
Qtov T(5v nXofyoov, inaxoXovxhvot totg Stonotaig, xai 8rj

tmv Seanoxuiv uniovrcov tig tov vaov xai tcSv Xnncav dnofiai-
vovrcov, ttfoyjai atXXia, fyXovoti td vno tcov doyovroyevvtj-S
ftarav flaaTuCojueva, tits ev tm nqonvXafy tijg avtrjg ixxXtj-
otag, tits ev tw vugfyxt, xai ev tovtoig xa$e%ovtai ot dtono-
*ai, xai vno irjg ftvatixategag tav xoiTWVitolv racing xv-
xXtvofiBVOi nQog to firj fad/cog tdiv noXXav opaa&u, dUdo-
Caovaiv untq yOQOvoiv vnotiij/iata, neoijiaXXofievoi (rrgixra. l0
latiov, on iv ttji vdgfrqxi ttjg ixxXrjaiag xai oi ngainooiTOi
niQifldXXovTat td avvcov oayia * xai ad* ovrcog aviordusvot
xai td eavtmv yovoonfoixXeiota ntgifJaXXofitvoi oayia , fo-
ypvtai nqbg tag fiaoiXixdg nvXag, xai vno toUv 7tgainoaiTtov
Xu u($dvovoi xqgovg, xai dnevyagiotovoiv tip &(to b*id T^g^
t

tQioofjg jun avtmv nqooxvvqoi cog . xai ovtmg eioioyov-


tai, xui titeoyovtai tfia fieoov xov vaov xai tijg ocoXa/a;, xai

iotdfisvoi *£w tmv dyttov tov pfoutog dvgmv ndXiv Xa/ijJd-

vovoiv higovg xrjgovg nagd talv nguinooacov , xai bpot'a;

Dnoiovoiv. ttta eioEQyofxtvoi Big to uyiov &voiaotJjgiov d 2o

ona%ovtai tijv uyiav evSv^v, ovtcog Xa^dvei 6 nowro;


paaiXevg ix yeigog tov ngainoaizov tov dvfiiatov xai uXti-
ntd, xai oixtia yugi inittdsig tjj uv&gaxta &vfii£ nigi% tqg

9. ii no Tcuy cd. a3. dy&Qa$ cod. pro dydqaxtf,


scquutitur Dominos pone armatnm seu spatliarocandidatos seutige-
ros, proximos Domiuorum satellites. Domiui.itaque ad ccclesiam
delati descendant ex equis, ct resident in iilis scllis , quas attule-
runt ct aut in propylaco istius templi, aut in nartliccc, deposue-
runt archontogeuuemata seu uobiliores valcti iuvenes. Sic consi-
deutes eos circumslat facta velut tcstudine, et irapedit, nc a vulgo
conspiciantur , intimus coctonitarmn ordo ;
intercaquc Domini pone
hoc quasi velum mutant, quos gerunt, calccos , et induunt stricta.
(Ibidem quoque, in nartbece puta , induunt praepositi sua iaga.)
Calceati surgunt Domini, et induunt auto septa sua saga, et acce-
dunt ad porta ra basilicam, ubi ccrcos a pracpositis accipiunt; qui-
buscum ter Deum adorant. Eo facto, intrant per earn portam in
ecclesiam, transeunt per cam roediam et per solcam, et consistunt
extra sacras bematis fores , ubi rursus accipiunt a pracpostto cereos
alios , quibuscum eosdem ritus devotionis , quos [com praecedentibus,
peragunt. Dcin sacrum in sacrificatorium intrant, ubi sacram en-
dytam osculo venerautur. Dein accipit maxim us Imperator e niana
praepositi thuribulum , et sufiimcnta suis ipse manibus impoutt pru-
nis ardentibus , sacram mensam circumcirca incensat, eoque facto,
rursas reddit praeposito thuribulum , et transit [per bemaj ea par*

Digitized by Google
DE CEIUMON. AULAE BYZANT. II. 13. 55<J
uyiag xoanityg, *7r<* bitdt'Scoo* xtp noatnoottm xbv frvjuia-
xov. iiioystai oV olov fjtioovg uQ^6C,€t xovxov Qiivat* xai
el fisv xsXsvatoatv oi tfeonoiai ixstas yevaaofrat, yivexai TOt7-Ed.L.3a3
to xa&wg fiovXoyjat, el ds fir\ye , and xtoy sxstas innevovTegMs.t&Q. b
Svnoaxqetpovatv xaxd xr,v noosiQTiftivqv, tog eyafusv, xtjg noo-
otiov xd\tv tig to naXdxtov. laxiov , oxi , el iv xsooaoaxo-
axij xeXevatoatv dntivai oi tieonoxai iv ixxXfjata, and xrjg*

if/aXXopivrjg xQtxoixxqg iv xto Xuvoiaxto iv xtji evxxtjgtM xov


dyt'ov BaotXetov, ytvexai ftexaoxdoifiov,
xai dnioyovxat ndv-
toxeg, onov det xovg deonoxag inntvoai. xai et& ovxtog in-
nevovatv oi deonoxai xai dnioyovxai. prjvi Moot no &.
laxiov, oxi xaxd xov nooQorftivxa xvnov xijg aq>t£stog xtoy 6s-
onoxtov iv xaXg dytatg ixxXijatatg xatg iv xatg nuXsat stilt s-B

Xtixat, xai f\ fiytjiiq xoly dyttov ft fiaoxvotov 9 xtoy deanoxtov


i5aniovxtov iy xta dyt'tp avxtov vatji. (trjvi *IovXtta a\ loxsov,
oxi bfiottog intxeXetcai xai rt /uytjfirj xtoy dyttov 'j4var>yvotoy.
xtov deanoxtov dmovxtov elg xov ospdafiiov avxtov vaov rig xd
JlavXtvov ,
dnioyovxai oi dsanoxai, xeXevovatv eqjmnot, xe-
Xevovatv nXot. xd ds e%rjg xtjg nooeXevaetog imxsXstxai xa-
nodwg nooe/otjxai . laxiov , oxi oi 6sonar a i dmovxsg rig xd
JlavXtvov xai nXot xai eqpinnoi fitxd oxaQaitayyitov dnio-
XOvxau laxiov , or* (xexd to sv£ao&ui fitxd xtov xqotov xovgC
asanoxag s/unnoodsy xtov dyttov dvatov, rid* ovxtog nooaxv*

tc, qua cum cxirc congruit. Tandem his peractis si volunt in eo ,

tempfo prandere, fit illud; sin minus, rcdeunt cquitantes iu pa-


latium eodem ordinc, quo, ut diximus, illinc in tctnplum paritcr
equitantes cxcesserant. Si in quadragcsima Domini voluut abirc
ad ecciesiam , tunc (it raetastasimura, scu indicitur discedcndi c cu-
ria et ncgotiis curialibus venia , quo tempore tritohecte in lausiaco,
et quidem in oraculo S. Basilii, quod ibi est, canitur. Data licen-
tia, abeunt ouinei illuc , unde futurum est, ut Domini excquitcnt.
Congregatis , inscendunt Domini in equos , et abitur. Mensis Mar-
ti i die nono celebratur memoria SS. quadraginta martyrum, Dorni-
nis in eorum ecciesiam venientibus eodem ritu qui observatur, ,

qciando Domini ad ecciesiam aliquam urbanam caballicant, ct qucra


modo exposuimus. Calendis mensis lulii celebratur memoria SS.
Anargyrorura , Dominis ad venerabilcm eorum ecciesiam , quae est
in vico Paulini , prout placuerit , sive in equis, sivc in dromone,
pcrgentibus. Ordo et series processionis est ut supra. Notandum
tamen de hoc festo praeterca , quocunque tandem modo Domini in
vicum Paulini pergaut, sive in equis, sive in dromone, semper eos
•caramangiis uti. Deinde hoc, Dominos, postquam coram sacris
cancellorum foribus devotioncm suam cum cereit pcregerint, iu
56o C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
vovaiv tu uyia-lfiif/ava , anrovTeg xtjoovg, xai ilsQ/o/itpot
e$co fig to t^dtqov 9
ixtt&tv inntvovoiv, xai vnooTQ€<povaiP
iv to*) naXaruj) , xtXtvovatv tyinnoi, xtXtvovatv nXot. xcoA-

Xuxig de avvtaTnavrai Totg aoyovoiv iv Tto naXaxfy top


pXaytQvtav, xai dttXqg tiaiQyovrai tig to naXdxiov. iarsovfi

otl TavTTj tt} fjutQ" ovx siotQ/oviou ol Stanoxai tig to uyi-


ov d-voiuoTqoiov. firjvi "IovXuo x£, iardov, on ofiotcog erai-

TtXttTat xai tj ftvyfir) tov dyiov IlavrtXtrj^ovog, twv dtono-


Dtcov dniovrtov tig tov otpda uiov tovtov vaov tig to Nao-
t

oov. ei ds povXyfrij 6 puoiXtvg dntX&ttv nXo%' 9 yivtrai q d-io


xoXovfria xai r) Ta$tg ovxtag . nQofi ngotgytrat n " aa V ai7~
xXrjTog xai to xovfiovxXtiov dno tu Kavi-
oxaoafiayyt'oov tig
xXtiov , xai 6 fiaoiXsvg tiaioytTai dno to naXuTtov tig top
Ms. 190. zfiaotXtiov S^ofiova fttrd rijg oixtiag uvtov faounsiag xai tov
Xoyod'srov xai tov nQcoTOaaqxQtjzov xai tov ini toov dtqotaViS
xai tov £TaiQ£idQX 0v xa i T °v tigovyyaQiov rijg (i/yXag, xai
E4.L. Z%\£%6Qyw ovTai ol Stanoxav tig tu KuvixXtiov. oofAcovrmv de top
titonorwv ,
Styovrai TOVTOvg ol tb fiayXapiTat xai 01 T/jg

Taiqtiag ufxa tojv nQainooiTov xai tov xovfiovxXtiov xai top


d^yovroytw^jLtaTcov. xa * ££*Qx6ft£voi dno tov tigoftovog, 6V10
iqyovxai xai dm'aotv tig Trjv avX^v, xai ixttas deyovrai tov-

18. 2XOj1. *Iot(ov, Srt xai ol uayXa^trat I^tov iyouOt ^Irfytfioy,


xai aOioi nQonoQivoytai ra> paaiXit dni6vn tls iov fyoixoya.

bema quidem non intrarc, (id enim co die fieri mos non est,) sed
coram cancellis sacras SS. Anargyrorum reliquias adorare , et post
accensos ibi fi&osque ccrcos iu exacrum seu atrium cxirc, ubi
conacendunt in equos et red i turn ad palalium instiluunt, sive iam in
equia redeant, sive in dromone. Saepe a u tern tit in hac quiilcm
processionc , ut cum proceribus in palatio blachcrnarum cpulentur,
et sic demum vesperac in palatiura redeant. Mensis lulii die vige-
aimo acptimo similiter peragitur mcmoria S. PantcIcCmonis , Domi-
nis in venerabilem eius ccclcsiam, quae est in roonasterio vel tri-
ctu Narsetis , caballicantibus. Quodsi vero Dominis placuerit nan
illuc ire fit ordo atquc aeries in hunc modum
, mane procedit to- :

tus aenatus et cubicuium in scaramangiis in tractum vel monaste-


rium Caniclei dictum, et Iropcrator c palatio intrat in imperialem
dromonem cum privato auo miuisterio et logo th eta [dromi] et pro-
toasccreta magistro aupplicationum et hetaeriarcha et drungario
,

giliae. Cum his pergunt Domini [per sinum Ceratenum] ad dictum


monasterium Caniclei. Appellentes antem ad continenlem excipiunt
inaglabitae , hetaeria , praepositi, cubicuium et archontogenneiuata.
Trauseunt hinc in aulam inonastcrji , ubi cos basilici excipiunt
Illinc inscendunt Domini in equoa, et procedunt cquitante* usque
ad propylaenm vel portalc , quod in embolum aeu porticum ducit

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 13. 56
rovg oi paaiXixoi, xai and wy
ixtlas tnntvovaiy ol oWo-
vat xai ankqyovTai ftiyoi tov ngonvXaiov tov tig tov
€fi§oXov, xai Twy Inncoy ixttot dnopdvvtg
, dydoyoyrat xu
oxaXta, xai ditgyoyTat Sid tov n
Q 6g dvaToXijy fit'iiov (uigovg
5tov Xovzfoog. ixttat yd Xoxayrai xai
Q Sdyoyrai TOvg fa
anoTag ot ts nuyiorooi, xai naTQixioi xai ol
Xotnoi avyxXtfti^
xoi xai paoiXixoi avfyconoi, xai a*no
tw
extras tioioyovrui*
o* tamoVai tig tov vdofyxa
, xai ntoipaXXoutvoi ra
wo-
nsQi'xXsiOTa oayt'a, anTOvatv xqgovg tig Tag
paoiXixdg nvXag.
Koxat tv&tag thioyoyrai xai SitQ/oyrai did
pdoov tov vaov
xai Ttjg owXatag , xai ndXiy antovotv xrjoovg
*$cu twv dytwv
&vq<5v, xai eiodQxovTat tig to Zyiov &voiaoijjoiov
, xai d-
cndXtOVTai t^v MvTqv xai Tijy tov pdoTvoog
dyiay xd Q av,
x«m ditQxovTat, Sid tov ngog dvazoXug tov
pfouxog dgiOTt-
i5qov piQovg, xai iy t<£ ixttat TtTQaaiotp tiatQ/oviai,
xai
ndXiv vno T(Sv itgicoy ngoaqjigtrai tj dyia xdga,
xai ndXiv (it-
Ta x/jgtoy vnb twv dtanormy nooaxvvttiai, xai an
avxqg Xa/Li- C
Pdvovoiv aytov dnofivoiofia, xai i&Qyovxat. tig to
QdtQoy tig
to ixttat dvadtvfigddioy, xdxsios axtna^tvoi ixpdXXovai tu
noaxaoafidyyta, xai xoXopia ntgt^aXXofityoc vnoavQtcpovoiv,
xs-
Uvovaiv fymnoi, ftiygi tov naXan'ov, xtXtvovai nXo%
ovtqo-
nov tiqr^xa^ty t^v toviwv ayi'Ztv. iarioy, on, nXot
vnoaTQt-
opoyruv ray titonozfov, oaovg ay xtXtvacoatv
avytouatfyai Ttoy

Ibi dcsccndentes ex equis ascendunt per scalam , cl transeunt


per
dcxtram oncutalem plagam luteris seu baptistcrii , ubi
a maeisfrii
ct patneus reliquisque senatoriis et imperial! bus borainibus
excipiun-
tur. Mine iutrant in narthecem ; ubi induti saga sua auro septa
accenduut cercos in porta basilica, eoquc facto iutrant in eccle-
,
aiam, transeunt per naum et per solcaui , rursus accenduut
cereos
coram sancUs fonbus , intrant in thysiasterium, osculantur
endytam
et sanctum martyns caput j turn transeunt per sinistram
orientalcm
plagam bematis et intrant in tctraserum, quod ibi est [seu
celiain
miatuor scris muniUmJ. IIIuc ipsis denuo pracsentatur a saccrdo-
tibus sancta cara seu sanctum caput quod Domiui rursus cum ac-
;
ccnsis cereis adorant; et ab ipso accipiunt sanctum
apomyrisma fscu
destillantcm rorem sanctitatis unctuosumj. Turn exeunt per atrium
in anadendradium [quincuncem seu arboretum] quod ibi est , et
,
sub testudinis ambitu exuunt scaramangia , et induunt colobia',
et
in boc apparatu revcrluntur in palatium, sive in equis
, sivc in
dromone; quod posterius si fiat, codem modo fit in abitu, atque
in
adventu dictum fuit. Si per sinum maris Domiui revertantur
iu-
trant ipsorum ex roandato in dromonem simul cum apsis
quotquot
ipsi voluerint iusserintque procerum co die secum
*puiari. Men-
Constantinus Porphjr. VoL I. 36
56a CONSTANTINl PORPHYROGENITl
dgxovxoav, xjj xovxojv xeXtvau owttoioyovxa* avxoig tig xov
Ms. i$o b Soo/itoya. ftttjvi ^tnxtfi^Quo xg. iaxiov, oxi ofiot'mg hurt-
Xtlxai xai 17 fivrjftfj xov dyiov *I<odvvov xov QtoXoyov , xo3v
D deanoxwv dniovxav iv xm otSaoutM avxov vaol xm iy xt*
Siinntu). ftrjvi Not /up gift) a. iaxsov, Sxi Sjuoicog imxtXttxui^
xai tj pvqfit] xmv dyiav 'sivagyvgcov, xwv dtonoxwv dniovxwv
tig xov dyiov avxojv vaov tig xd Baoifaoxov. fttjvi Avyov-
axo) xd"'. iaxiov , oxi hfxoimg inixtXtlxai xai r) dnoxopij xov
Ed.L.3a5 dyiov *[<odvvov xov TJqo^qo/hov , xmv dtanoxcov dmovxmv if
xfji dyi'a) avxov van tig xd 2xovdtbv xaxd xov noogfaSivxaio
rvnov iv xjj xov dyiov IlavxtXf^fiOvog. xfj foo9tv
ydg ngoigynat nuoa rj avyxlrjxog and oxaoafiayyitov tig xd
JSrovSiov. xai oi fiev fidyioxgoi xai naxgtxioi xai 0(p<pixta-
Xioi taxavxai l*£co xtjg ngog d-dXaooav nooxrjg • oi Sh xov
xovfiovxXtiov xai oi ftaoilixoi xai oi xov fiayXaftibv xai xrjgi$
txatgttag xai xd doyovxoytvvr^axa tig xov oofiov, tv&a 6
dgo/nwv OQiia. iaxiov t on oi xtjg f.tovrt g dflfiddeg and xijg
nogxtjg %a»g xov ogftov i'oxavxai oxiyrjdov St$ia xai dgiaxt-
ga,xmv ds dtanozcov nXot ig/Oftiiwy xaxd xov ngoggtjdivxa
Vxvnov xov dyiov TlavxtXtr^ovog xai xtjg vrjog ixfiavxav, cfyoi-ao
ytvovxui vno xt xov xovftovxXtt'ov xai xdiv ftayXa^ixcov xaixwv
xrjg txaigtiag, drjXovoxt, xov i)yovfiivov ngonogtvofih'ov fitxd
Ovfuuiov xai dpfldtimv fitxd xijqiov. xcov df 6tonoxwv nXt]Oi-

sis Scptembris die vigesimo sexto similiter celebratur memoria S.


loannis Theologi, Dominis eo die ad vcnerabilem eius ecclesiam ,
quae in dibippio est , abeuntibus. Galcndis mensis Novembris
peragitur simili raodo memoria SS. Anargyrorum, Dominis ad vene-
rabilem co rum ecclesiam quae in traclu vcl monastcrio Basilisci
,

est , abeuntibus. Mensis Augusli die vigesimo nono similiter cele-


bratur memoria dccapilationis S. loannis Praccursoris , Dominis ad
venerandam eius aedem, quae in monastcrio Sludii est, abeunti-
bus eodem ritu , quem in memoria seu festo S. Pantelecmoats
supra exposuimus. Nam totus senatus in scaramangiis convenit
mane in monasterium Studii ; raagistrique et patricii et officiates
stant extra portam, quae ad mare respicit; cubiculum aulem et ba-
silici et maglabitae etbetaeria et archontogennemata stant in porta,
ubi dromo appcllit Monacbi autem illius monastcrii stant in se-
ric gemina, dextra sinistraquc, ab ilia iude extima porta usque ad
porlura. In quo appellcnles Domini cum codem comitatu et eodem ordi-
nc, quern iu memoria S. Pantelci-monis diximus, egrcssique c nave, pro-
cedunt in obsequio etibiculi et maglabitarum et hctaeriae, praecedenti-
bus monastcrii Studiani begumeno thuribulum furoans gercnte et inona-
chis cum ccrcis ardcnlibus. Dominos, uL ad earn portam appropiu-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 13. 563
aadrrayv ev&a tajavxai of ts fidyioTQOi xai naxoixiot,
rjj nogrrj,

xui dtpqpixiuXioi , mmovaiv


ol avvoi nQoaxvvovvjtg xovg 6*«-

cnorag, xai dvt<sxdf.i6voi avvaxoXovSvvaiv omo&tv at; roc*', ol


tie Stbnozat, nqonoQtvofitvoi did rov £'£atQOv uvsoyovrai, xui
56 id zcov exiio e diapaxixwv tiaioyowui Sid rov nqbg aVaro-
Xrjv de'$iov juioovg rov vdodyxog , xaxttat ntotflaXXontvoi ru *

tavjcov yovoontQixXtioxa aayia, anxovaiv xrjgovg, xai tho-


dhvovaiv /usTct zcov Itqtav, xai ndXiv unrovaiv xrjgovg. iari-G
ov t on tv&ttog ylvtxai ij ttoodog rtjg Xtirovoyiag , xai vnd
xojov noainootTOv Xuftcov 6 ngcorog fiaailevq d-vfiiarov, &v~
fiia xai $€%ia rov pfaarog igyofitvoi , (xaxttat ydo ngoxti-
,

zai ?j rov n.QO$QOfiov ayta xdoa,) dnxovaiv txtiat xtjQOvg,


xai xavrtjv aond^ovrai , xai e$sQy6{itvoi tiaioyovrai tig to M«. 191.

ixtiat fxyxaroooioi', xai ix(luXXovaiv rd oxaga/udyyia, xai ns-


i5o ipaXXofievot, xoXoftia tiotoyo/utvoi Xoxavxai tig rov yvvai-
xittjv tig to d*t£i6v ngog dmroXdg rov PrJtuaTog, xai
/utgog
anrovaiv xqoovg tig xrjv rov tvayytXiov uxgoaoiv. ti&' ov-
nog i&Qxofttvoi tig to ixttat uvadtv$Qa$iov XQaitari^ovai
(it& wv dv xtXtvacoaiv aQyovrtov, diaxovovvriav ini tovD
zoxodfiarog tcoV dfifidficop, and tie tov xgafiarog dviOTUfttvot,
dntgyovxat, oV r\g titfjXSvv odov tig iov dooftova , Sqqiytvo-
(uvoi xa&a>g tioyxapev.

qua runt , in qua stant magistri , patricii et officiates , adorant Hi


humo procidentcs, et rclevati prosequuntur cos iidcm. Sic prae-
euntes Domini per atrium asccndunt ct transcunt porticus, quae
ibi sunt, ct sic perveuiunt in dcxtram orientalcm partem narthe-
cis; ubi saga sua auro septa induunt, et accensos figuut ccrcos
porroquc interius una cum sacerdotibus [intra navim] pcrgunt, ubi
rursus cereos accendunt. Quo facto, protinus fit introitus [seu ini-
tium divini officii] ; pracpositus thuribulum tradit Imperatori scnio-
ri, qui id tenens incensat j indc pcrgunt ad dcxtram partem tribu-
nae, ubi caput sancti Praccursoris expositum est; quod religiose
venerati exeunt in metatorium , quod ibi est, exuunt scaramangia,
.

induunt colobia, traiectaque parte feminarum, consistunt in dextra


orientali plaga bematis, acceuduntque ibi cereos pro excipienda S.
cvangelii lectioue. Dein exeunt rursus in viridarium , quod ibi est,
sub quo mixtum celebrant, adhibitis proceribus pro lubitu delcctis,
monacbis interea pocula et dapes ministrantibus. Post mixtum fi-
nitum surgunt, et per candem, qua venerant, viam rcmeant ad
dromonem praedictU cum directione ct ccrimoniis.

Digitized by CjOOQle
5G4 CONSTAHTrai PORPHYROGENITI
KEO. t<T.

"Offc <tel naQayvXdxTUy M *€n>OToWgf ttarQtaQxov Kuyttrayrtvov-

TtXsvx&vxog tov naxgidoxov, tirjXot 8 fiaaiXtvg Totgfo-


Ed.L.Z269<piXtmdioig fjirjxgonoXixaig tpwiaaadai xgttg, oi
xai avxol^

$o$ovaiv tlvai a%ioi tig naxgidqtfv. *«' $ *l xovxwv avva-


&qoio9svt(dv h rotg xaxtjxovfztvtoig xr\g dyto>xdxt]g fitydXrjg

ixxXnoiug, xai y/qopiodfitvoi ovg av (iovXtj&dioi , avxidqXovoi


tiatXtetv xovxovg
toj paaiXtt xovxovg, xai xtXtvti 6 paoiXtvg
tig to naXdxiov. xai 6*rj tovtwv rfatX&ovxmv xai axdvxav iva\ to
Mdovoiv iyygdyovg ovoxivag ixf/rjqjiaavxo. o
mov tov flaoiXdcog,

SsfiaoiXevg ti fiev avyxaxaxi&txai xai dgtod-jj tig op av tvJo-


xrjori- ti de xai fi^yt, Xiytr „iy<o xov 6 Suva
9dX<o ytvio&at."

xai xwv tujxQOnoXixdiv ini xovxoj avyxaxafepdrtnv xai tjji fia-


B uiXixfj ngoaxd&t xai xgtatt xaxd to dtxaiov vntixovxwv, «i5
aoa atyog tl'rj , yhtxai fitxaaxdaifiov , xai dntQztTai'iv xf\
fiawavoa, naaa ?j ovyxXqxog xai ol fityxgonoXtxai navxtg xai
ndvxtg ol xijg ixxXrjatag aoyovxtg xai ngtopvxtQOi xai Xo/-
noi Itgtig.xai i^ig/txai 6 flaaiXtvg and oxagapayytov, q?o~
guv xai to xQvaontgi'xXtiaxov aaytov, xai loxaxai, xai X&ytno
5. ol xai atitots coni R. , ols aJrodc cod.
CAP. 1 4*

Observanda in election* et ordinatione patriarchae Constantino-


politani.

Vivis exemto patriarch a ,


imperatque Impcrator Deo ca-
significat
Hssimis et Dei amantiaaimis mctropolitia, tres ut candidatos, quos ipsi
patriarchatui aptos et dignoa reputent , denominent, Convcniunt
ergo in catechumeniia sanctissimac magnae ecclcsiac, et vota cdunt
sua iis , quibua visum fuerit , et electorum a ae virorum noniina
ad Imperatorcm renuntiant Ergo convenire illos iubet Imperator in
palatium. Ingreasi et coram Domino collocati porrigunt ipsi scripto
deaignata corum trium, quos ipsi elcgerint, nomina. Quos inter si
etiam ille fuerit, quern Imperator cupiat, autin quo acquicscat, bene
res habct, et renuntiat ilium; quodsi vcro praetcr ibi scriptos alium
alicpiem patriarcham crcatum vclit, significat, ae hunc vel ilium, nomi-
nation citans, vclle patriarcham crcatum habere. Metropolitis, ut par
est, impcriali mandato atque optioni acquicsccntibus atque ceden-
tibus, (modo dignus et aptus rauncri ait a Domino denominatus ,)
fit metastasimon , vel exitur c palatio, totuaquc senatus et metro-
politae omnes, rcclesiastici omnes procerea et preabytcri rcliquique
sacerdotes abeunt ad magnauram ; quo ctiam Imperator in scara-
roangio ct sago aurca praetcxta scpto pcrgit, et coram ibi adstana
alloquitur scuatum et metropolitas his verbis : Divina gratia et

Digitized by Google
DB CER1M0N. AULAK BYZANT. II. 14. 565
noog re xrjv ovyxXtjxov xai xovg ftyxoonoXizag* „ij &{'a x**-
(>iS xai tj i$ avrijg paotXt/a fJtutSv nQofidXXexai xov svXafii-
oxaxov xovxov naxqidoyrp Ka>voxavxivovn6Xsoi>g" xai avxog
ydg ixttat ndotoxiv 6 fiiXXtov /i l{) or oy
5unf>8t%an&vmv
vat , xai ndvxmv
intvyovxai xov flaoiXea
^ xai aXXa, oaa /Sov-C
, ,

Xovxai, Xfyovat noog avxov. ei&' ovxtog 6 paoiXevq nuQadi-Mt. 191. b


itoatv avxov rtji noatnootxro xai aoyovai xotg row xovflov-
xXftov xai oiXsmaoioig , xai vnd xov ngainooixov xai ot-
XtVTtuQtov nagaxoaTOv/usvog xai vno xwv ixxXijoiaaxixcov
lodqoiyevofievog , dnioysxai iv xto naTQiaoxeup. 0 0*6 fiaotXivg
vnooxgiopti xai eiotoytrcu iv xoj naXaxto), xai tooxijg iv**
axafievrjg rj xvotaxrjg, ytvexai nooxtvoov iv xjj ^eydXtj ixxXrj-
Ota, xa&cog ij ovvrjfota eyu, xai diysjat xovxovg 6 vnovjif-
yioq fuxa xrjg ixxXfjoiaoxixijg ndarjg xd%eag.
dtj xaxd xai
iSxov tico&Qra xvnov eiaoSevaavxsg , xui xtov Qfjq imxeXto&iv-
xtov xaxd xdg Xoinug nooeXevoeig , undoxovxai 01 SeoyiXiVg
fiqxQonoXixai xrjg xifitag x ei Q 0* 0 *t<*S . oi 6s (piXoxQtoxoi /Sa-D
oiUZg pixaov xi Snio&onofiovoiv , ea>g av xeXeadij naod xolv
fifjxQOTioXixav xd xqg zsiQOTOvt'ug, xai tlP ovxtog dia xoH 0*6-
*o$iov fiiQOvg xov pq/uuxog xai xov xvxXiov eioioxovxat iv xm
tvxxrjQi'w , iv fjF xai ij anyvod iSqvxai oxavQ&oig , xai dtd
xijg XQiojoijg fieru xojv xtjqcov noooxvvqoeajg dnevxctQioxovoiv

nostra, quae Mi
debetur , imperialis maicstas creat hunc [auem
vidctis ct monstro] virum piissimum Constantinopoleos patriarckam.
(A Jest enim coram honorandus. ) Acquiescuut o nines ct acceptant
Domini indicium, ciquc pia vola Ingcrunt, et alia significant, quae
volucrint. Turn praescutat ct committit Impcrator novum patriar-
cham pracposilo ct proceribus cubiculi ct silentiariis et sic utrin- ,

<|uc brachio sublevatiu dcilucitur a pracposito et uno quodam si-


lentiario in pntriarcheum sou rcsidcntiain patriarchac, ccclesiasticis
dirigentibus ct obscqucntibus ; Impcrator an torn revertitur in pala-
tium. Proxime illinc instautc die festo dominicovc fit proccssio in
magnam ecclcsiam, prout illuc proccssioncs fieri solent. Electus aut
praepositus, unaque cum eo totus ccclcsiasticus ordo, Imperatorcs
ibi cum comitatu excipit. Intratur in navim, et oflktum fit secun-
dum formulam consuctam , fiuntque omnia deinceps ea serie iisq^ue
ritibus , qui aliis in processionibus obtinent. Turn, pcractis illis v
incipinnt Deo cari nictropolitae electioncm ct ordinationrra patriar-
chae. Impcratores autcm Christi araantcs parum retro in vestigia
sua reccdunt, ct exspectaut, donee a mctropolitis ea , quae ad or-
dinalioncm pertinent, pcracta fueriut. Turn intrantes per dextram
regionem tril>unae el per cyclium in saccllum , in quo ar^cntea
dominicac pasjionis imago conspicitur, adorant tcr Deum cum cc«

Digitized by Google
566 coNSTANrmi porphyrogeniti.
t<0 faro, xai tov naxgidgx*!* uxoxuiQeTtoavTeg, i^eXdwrtg,
€i pilv soxiv fieydXtj xvoiuxq tj nevx^xoax^ , eixs aXXrj Ioqt}),
£<lt.3a7iv ulg uniQyovxui ol deonoxai iv xfj fifyuXtj ixxXrjata, eioig-

XOvtui iv Tt{) jutjrarcoQtft), xai xu t£ijg inixtXtixai, xu&mg xai


£w xuXg Xoinatg ngoeXevoeotv. (i 6k uXXtj eOQxq , iv $ ovxS
dniq/STUi 6 puoiXtvg iv Ttj fiityuXy ixxXtjota, tj nayavq *»-
Qtaxrj, aviQX 0VTai dux xov xo/Xiov xov ngog to fiigog to*
ayi'ov q>giaxog iv xotg ngog uvuToXrjv fo'§io?g fiigtaiv twv xa-
Trjxovfievicov , ixds/oixsvoir xqv tov dyiov evayytXiov avdr
yvwaiv. 10

KEO. u.
Dffa fol naQ€t<pvXdTretv, to/fa ytvofitvys tv rip pfytthp roixUrp
B Ttfff fiayyaiiyas , xiSv dtanoxaty xndtCoptywr tnl xov Zolofiuoy-

xitov 9q6vov.

*lox£ov, oxi, b*ox>jg ftsXXovoqg ytveod'ai iv rfj fiawavQa^xS


Ms . 193. a ovx uvotyst to naXdxiov ngog 16 ngcoi' crxtjvai xi\v xadijiic-

Qivqv ngoiXtvaiv, aXXd ngoigx^TUi nuoct fj avyxXrfrog ngwt


iv fiiawuvga, xai dXXdaaei ixefot tu aXXd^ifia. xai ««-
xfj
gi nXygcopu xrjg dsvxigug d>gag , oxe ndvxa sxotpaoxhoaiv,
tloigyovxcu ol ngainooixoi xai ol xov xovpovxXetov ndvxtp*

reis , et salvcrc iusso patriarcha, exeunt in metatorium, finntque


rcliqua , ut in consuetis processionibus , si nempe solcnnis faaec
actio aut in magnam doniinicam scu festum ipsum paschatis , aut
in festum pentecostes aiiuinvc diem festum incidat, in quo Domi-
nos ad maguaiu ecclcsiam abire oblinet. Quodsi vero baec actio in
diem festum alium, quo Dominus de more non abit, aut in do-
minicam paganam [qua processio solcnnis celcbrari alias non solet]
incidat , ascenduut per cocbleam , quae est in regionc sancti putei,
ad partem ad orientcm verso dcxtram catcchumeniorum, et ibi ex-
spectant audiuntque sancti evangelii recitationem.

CAP. 1 5.

Observanda , tjuando [legati exteri] exceptio ft in magno triclinio

magnaurae, Domini* super throno Salomoneo residentibus.

Exceptio si fieri debet in magnaura, non recluditur palatium


co, ut ibi matutina constct atque tfcjcbjcefcir quotidiana processio ct
conventus : scd proccdit totus eenalua mane in magnauram , ibiquc
mutant Tel iuduuuhiBUtafcoria. Finita fcrmc hora sccunda , gpium
.

omnia parata sunt, intrant {in Douiinorum cubiculum] praepcSiti et


cubicularii omncs pec ecclosiam Domini. Iuiperaloics autcm, indusi

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BY'/ANT. II. 15. ^67
dm tjJ$ tov Kvgtov ixxXqaiug, xui negifiuXXof^tvok 04 d to au-

ral xd tiifttjTrjoia xai tu ygvaonsg/xXeioTu ouyiu, egegyovtui


did tcSv diafiaTixmv %<av uyi'iov fi xai tov oiyiiarog ,
drjgi- C
ysv6(XBV0L vno r« tov xovftovxXtiov xai xmv fituyXujiiTcov xai
5rijs tTaigsi'ug , xui t&gyovTui fig tov Kvgtov xai unTovoiv
,

xiftovg, xui dno t(ov ixstas diegyeTai did Trjg oaxiXXrjg xai
tov couTOv xai did tov uvionog OTtvwnov ngog to rrjg pav-
vuvgag rt Xiuxov . xai tioigyovTat fig tov fiiyuv tqixXivov,
br $ xai 6 ZoXofxcovxsiog idgvTUi &govog. xuxtlas yug €ig

IOro ngog uvuioXrjv di£ioy tiegog xaTa&sv %tjg xoyytfg iotuvtu*


rd X9 v °d otXXt'a, xai unoxtMui aX tb yXuiivdeg xai tu
orififiaTa, xai 01 fiev dtanoxai tioigyovTui ir tw £xho$ i%
dgiozsgug xonwpi. xui tire uuvtu xaXtog evrgentofhooiv vnoD
Tfi tov rtjg xuTUCruastog xai TtuV nguinoaiTtov xai tov Xo-
*5yo&irov tov dgoitov ,
sioegyovTui oi ngamoanoi xui vnofii-
finjaxovoi rovg dtanoxug. xui fv&iwg QigyovTai oi dtonbxai
xai djisgyovrai sv&u ul yXufivdeg xai tu ortii/xuTa unoxtiv~
rat, xai nsgijlaXXoLitvot tu uvtu vno tcov ngumooiTtov , a-
vigyovTai xai xa$t%ovTui ini twv Sgbrwv , xui 6 Xuog, *$o>Ed.L. 3a8
aoanxo? too* dvo ngog dvaiv avgxwv fiijXa)*, X&yti ptyuXmg to
noXvygoviov. xui £i&' ovrmg i'&gyoLtevoi oi ngainwiTOi eic-
dyovai Tolg tov xovfiovxXtiov did twv duo iitgmv dY£/a xai
dgiOTtga, xa&(6g tj avvrftsia eysi . xai iv T(j> TOiJiorg OTq-

dibetesia et saga auro practcxlata , exeunt per portion* SS. Quadra-


ginta ct per siguia , stipanlibus cubiculo ct maglabitis cL hctaeria ;
per viara intrant in ccclrsiain Domiui , accenduut ibi cereos , trans-
cunt inde per sacclliitu ct ovatum ct augiportuiu, qui ad niagnaurae
solarium ducit. Uliuc ingrcdiuntur in inaguiiiu triclinium , in quo
Salomoneus thronus collocaus est. Ibi enim in dextra, si ad oiien-
tem respicias , parte iufra coucham slant aureac sellae, ct exposila
iacent paludamcuta ct infulae. Domini autcm jtraiccto tricliuio| in
coetoncin , qui a sinistra parte est, intrant (oportuiium publicae
pracsessioni et legati exception! terapus pracstulantcs]. Omnibus
itaquc rite praeparalis tarn a ccrimoniario , quani a pracpositis et
rationali cursus publici , intrant praepositi [iu coetoncin] ct signifi-
cant ea de re Dominis; qui protinus exeunt, et illuc asccudunt,
tibi cblaraydcs ct stemmata iaccnl; quae a praeposilis induli ascen-
dunt in thronum , ct in eo residcut; quo facto , turba , quae extra
gemina versus occidcutcm vela attractilia stat, magna voce clamat
polychronium seu votura vitae diuturnae. Dciu exeunt pracpositi ct
intruducuut cubiculi ministros cjt ambabus plagis, dextra sinistraque,
ut consuetudo sccum fcrt. Ut hi constitcrunt , exit osliarius auream
virgam tenens , pmepositi uutu mouilus , ct iutroducit velum seu

Digitized by Google
568 C0NSTAM1M PORPHYKOGINITI
vai vevf* o noainooiTOg tm SorictQtro tm ttjv xQVffijv (Hoyetv

xari/oiHj xai QdQ/erai xai fiodyei (irjXov d, TOvg uuyi-


ozqovq. xai ndXiv did vtvpaioq tov noainootvov i|«p/rra*
%j(Qog ScuuQiog, xai tlouyei jg~i avrro ayr\fiari firjXov {!,
Ms. 1 92. b rot) £ najQixtovg. xai ndXiv did vevfiurog tov nQainoottwS
s£4gx£Tai 6 ertoog doTiaQiog, xai ciadyu tm avTW a/ji^at%

UfUjXev y, Tovg avyxXquxovg , xai dnX<Sg oaa av pfjXa eya


q cvvfoeia xai rj Ta%ig tcov Jo^coV. xai (fo* ovr»; tioigx*-
T£U 6 xaTtnuvto /ztrd xai tov dofttartxov xai tojv ^pvaor^*-
xXivitwv, xai lararTat dstya xai dgiarsga ngo Tmv dvo ngogio
dvaiv ovqtwv fiqXmv, xai [xsxd to mtjvai avtovg vevu 0
7iQuinooiiogtm oariaguo tm Ttjv xQ V(J *iv ftdgyav xot^/ow,
xai liadyti tov idvixov, drjXovoTt xnaTOVftevov vno tov xu-

Ttnuvut tcov fittoiXixmv ?} xai vno tov xofirjTOg tov aravXov


35 xai vno tov ngtoTOGTQaxfogog, avvovrog avTOtg xai tov *p-i5

fiijvtvTQv, nQOnOQ£vof*€VOv drjXovoTt xai tov XoyoSkov tov


Cdoopov. xai drj tovtov datXdvvxog, ninru in' idayovg
nQoaxviwv TOvg deanorag , xai ev&icog avXovai rd ogyava*
fha (iuiQX 6Tal xa ' Hotutuv dno diaoT^arog tov paaiXitov
dgoyov , xui ev&iwg natovai Ta ogyavu. hsThxv 9 8n, tovw
filov dnoxLVOvvrog ngog tov paaiXda, eiaegyovrai °*
XQiTWTSQOi tovtov uv$QQ)jioi , xai nQoaxwovvtsg XoTavrai h-
dov tJov dvo qvqtwv pqXaov. xai noiovvrog tov XoyoShov

ntissum vel corpus admittendorum procerum priraum, magistros puta.


Eu facto, rursus exit, sed alter, ostiarius, et is quoque praepoiiti
nutu admonitus, et introducit eodem modo velum secundum, nempe
palricios. Rursus dcinceps monct pracpositus ilium priorem ostU-
riiun et is egressus introducit tertium velum j et hoc altcmatim its
lit, donee iutraverint vela omnia, quotquot intrare consuetudinis
est et cerinioniale rcceptionum flagilat. His factis , intrant cate-
pano basilicorum et domc&ticus [chrysotriclinitarnm , ut vidctur ,] et
chrysotriclinitac, et ennsistunt hinc illinc' ad dcxtram et sinistram
coram ambobus attractilibus velis. Ut hi constiterunt , exit ostia-
rius cum aurea virga , praepositi nutu monitus , et introducit ethm-
cum scu legatum aiienigeuam ; qucm catepano basilicorum aut et
comes stabuli aut et protnstrator ex bracbio tenent, comitante in-
tcrprcte et praecunte logotheta dromi. Lcgatus [intra velum] in-
grcssus humi statim procidit, et adorat Dominos; et simul sonant
organa flatilia. Ut surrexit et proccssit ulterius, consistit ad ali-
quant ab impcriali throuo distantiam ct protinus intonant organa
;

pulsatilia [naccaracj. Aroico id est legato cxtraneo, ad Imperato-


,

rcm itaquc acccdcntc, intraut bonoratiorcs hominunj scu familiarium


eius, factoque crga Dominum adoralionc, subsistuat inferius apud rt

_ _
Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 15. 56g
rug (Tvyqihig igonqosig sig avxov , agyovxai figvyaa^at oi
Xiovxsg xai xd ogvsa xd iv rat oivxtyy Sfiot'cog xai to iv xotg

dtvtigsoi, aisiv ivagfxovi'mg • %d 6*1 £»a ra iv xtj) 9govo3 a*-

no xo3v iditav fta&juaiv avogdvvvxat, xai iv xm xavxa ovxmg


SxeXifo&cu siadysxai xo xov i&pixov xavioxtov vno xov ngco-D
9
xovoxagiov xov tigofiov , xai ndXiv fist oXiyov nai'ovai xd
ogyava, xai ol Xdovxsg rjgstiovoi, xai xd ogvsa xov adsiv
itavovxai, xd xs fygi'a rotg tSi'oig xonoig iyxu&i&vxat. xai
6*ij fitxd tjJv av/itnX/jQcoaiy xov xaviaxiov vno xov Xoyo&exov
lOngoxgansig 6 ithixdg ngooxvvijaag Qigysxat, xai h TwEd.L3aQ
xovxov dnoxivfjaai i&X&efr xd xe ogyava avXovaiv xai ol
Xiovxeg xai xd ogvsa xijv idiav sxaaxov dnonXrigovai <p<o-
vtjv, xai xd &ijgta ndvxa x(Sy ISicov /Safy/oW titavtoxavxat.
xui iy xto Qiivat xov i&vixov xov firjXov natovot xa xe og-
i Syava xai xd ogvsa xai xd drigta xolg iSiotg xonoig iyxa&i-
f

£ovxai. si 6e xai saxiv sxsgog qpiXog xai xeXsvovoiv ol df-Ms. 193. a


anoxai xovxov siosX&stv, ndXiv iv x(j> siaigysofrai avxov xai

y avxrj xdfyg xai uxoXovfr'a qpvXdxxsxai, ov xgo-


i'iegysofrui
nov tioqxajutv, xai dnXdog 0001, dv 9iXa>oiv <ptXot, iq> svi
*olxdor<p xsXtlxai, cog ngosi'grjxau iaxioy, oxi, x&v (ptXcov «$-

sX&ovxav, Xdysi 6 ngainoaixog fisydXong „xsXsvoaxs" xai e§-


igyovxai ol xs pdyioxgoi xai naxgixioi xai ovyxXrpixoi 4-B
nsvyoftsvot xo „sig noXXovg ygovovg" xai psxd xo xovxovg

intra ambo attractilia vela. Logotheta vcro consuetas interrogatio-


nci erga legatum institoentc , iucipiunt aurei leones ragire aves-
que aureae tarn in sacro throno, quam in aurcis arboribus circum-
positis sedentes harmonice cantillarc. Ferae antera in Uirono con-
,

spicuae iucipiunt sese suis c kasibus in altum et in pedes suoa cri-


gere. Intcrea dum haec pcraguulur, infertur a protonotario dromi
legati sporlula vel douum, quod Impcratori nomine heri sui ofTort.
Paulo post sonant organa pusatilia, et couquiescunt a rugitu leoucs,
desinuntquc arcs cantillarc , et ferae sua iu fulcra se rursus demit-
tunt. Post finitam sportulac ostentationem monctur legntus a logo-
theta, Regemque veneralus exit Eo ad cxitum consurgente et pro-
cedeutc , sonant organa flatilia et lcones avesque, sua quacque
voce et rationc, fcracque suis e gradibus exsurgunt. Legato a u tern
extra velum egrcsso pulsantur organa, et aves omittunt cantum
,

ct ferae suas in sedes rcdeunt. Si praeter hunc alius adhuc adest


amicus, quern vidcrc volunt Domini, intrat ille atque exit iisdem
cum ccrimoniis eodemque agendorum ordiuc, ut modo diximus. Et
in universum , ((uutquot sint amici , contingunt corum unicuiquc
quao diximus. Eprcssis amici.i, prnnuntiat praepositus souora voce :

Celeutate [seu placeat vobis] ct exeunt magivtri atque patrtcii ct sc-


;
C0NSTANT1NI PORPHY ROGEN 1TI
M
l££\(fcfy ndXiv Xdys* 6 ngatnoaizog fyxtXtvaaze . not i£io-
Xoyrcu ol ze zqvootqixJuviku xui zov xovfiovxUiov, hev-
ol

XOfievot „tig noXXovg jrpoyovg." xai ndvxmv I$eX96viwt xo-


ziaaiv ol tieanozai duo zcov &o6va>v 9 xai zd zovzcov ixjiaX-

Xovzcg ozififiazd rc xai yXaviSia, nsQipuXXovzai ret zqvoo-$


neoixXeiaza avzcov oayia • xai sioeoyovxat fivoztxwg iv tiji

\hwpvXdxKO naXaziy oV tjg xai dvtjXdoy odov, titjoiysvo/Mroi

vjio zov xovfiovxXeiov zov Se xovpovxXu'ov azdvzog h ?<jf

C/gvooxQixXtPfi), iv t<$> diipyso&cu zov flaaiXia inevx orsai


„fig noXXovg xqovovs" xai td Qtjg. 10

JItQl zfc ytvopivqs iv *tf ntotpXiniM xai peydXtp xoixltr*


Jojfijc

%qg payyevQae ini Ktoyovayityov xai 'Pufiavov xtuv IIOQtpVQQyfr-


rqttay iy Xotoitf paotXfay 'Pupaiotv , ini r§ naoovoiq zuy na$a
top* \ifitoifjLyij and rtji Taoaou £X&dvx<av notary izcqI zov dXla-
D yfP" *«• *>!C ttywiSf t*1 y l
Xd, jpioa a, tytixr. <T. i5

9
laziov t ozi ixQCfidad'tj iv ztji fisydXto zQixXivrp ztjg (iav-
ravgag, iv $ 0 2oXofitivz£iog fozazai &oovog, dXvoidta a-
onQOxaXxa zav dytoov ^eoyiov xai Bdxyov tm>
ztjg fiovijg

'Oq/moSov, f to Se&ov n&ooq xai inzd tig zb evobw/tw,


xui $ig zd 6' fuydXa xiovia and ztjg avztjg fiovijg <T, xai f-ao
£» zov ZQixXti'Ov ug zijv fieyuXrjv zQOnix^v dno ztjg avztjg

natores cum boni voti Multos in anno* recitatione. Ill is egressis,


:

rursus clatnat pracposilus Celeusate, ct exeunt ckrysotriclinilae et


:

cubicularii, ct ipsi quoque eadem vota facientes. Itaque digressi*


omnibus , descendunt Domini dc throno , infulisque atque luuicit
depositis, induunt auro praetcxtata saga, et mystice seu absque so*
lenne pompa ct comitativa redeunt in palatium , quod Deus conser*
varc velit, eadem via, qua venerant , stipati a cubiculariis: qui,
quum Dorainus in chrysotriclinum venit, ibi res ti taut, ct velul va-
lcdicentcs ipsi multos aunos apprecantur.

BE RECEPTIORB PACTA IK ILLOSTBI ET MAO MO TBICLIBIO MAGRACBA1


TEMPORE C0BSTANT1BI BT BOMABI POBPHYBOCEBITOROBI , IB CBB1STO IB"
BERATORTJM EOMABOBTJM • OB PRABSEKTI AM LEGATORUM AMBBOMBAB , QUI
TABSU ADVENERAtfT SBCOTIABDAE PERMDTATIOBIS CAPT1VORUM ET PAC1S CAVSA
CORTIGIT EA BECEPTIO DIE TRICBS1MO PRIMO MEBSIS MAI I , TEBIA PRIMA
IBDICTIOBB QUART A.

Suspendebantur in magno triclinio magnaurac , in quo thrones


Salomoncus stat, catenae cupreae inargcutatae c monastcrio SS.
Scrgii et Bacchi, quod est in tractu Hormisdac, depromtae, septem
B dcxtra ct totidem a sinistra, et auatuor aliac ex eodem mona-
•tcrio pciitac c quatuor maguis columnist ct extra triclinium in

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 15. 5^1
ftovtjg ?y xai h rovrotg roig dXvaiSioig ixQspdo&qoav rd
Ttjg viag fitydXa uQyvgu noXvxuvdrjXa . &mjoav 6*8 iv tmEiLL. 33©
avT(o TQtxXivto ttjg fiavvavgag iv /utv rto de^uo peg si fiiaov
toov /LteydXwv xiovtov to xqvoovv ooyavov i*£a> tcov ixeibs xq§~*
5/najA.4v(ov ftrjXcoVy xai avw&sv avrov (6g nqbg dvaroXtjv to tov
Bevirov doyvQOvv ogyavov , dfxoitog xai iv rip svcovvfup /si- Ms. i<)3.b

get, to rov Jlgaaivov dgyvgovv ogyavov, foriov, on to a-


vadevtiQadiov oXov inottjoav ol naaronoioi tii'xrjv rgomxijg a-
no osviig' ev&ev 6*e xdxttos rwv xiovitov duo rmv asvieg
iOfitiyoi rov etidyovq ixgtfido^crav axagafidyyia ftsydXa ra
xai do&ivra dno rov naXariov. lariov 9 8n, twv lanavmvB
iX&ovrav, yiyovsv So/rj xaxd ndvra opota ravr^g, nXijv to
uva6*£v6()ddiov xijg ftawavgag ov xarsxoafitjdrj dno osv6*sg f
aXX' oXov Sid oxaaafiayytmv fttydXcov, xai ixot/tidod'tjaav iv
\5avTfp xai rd yeifxtvru egyu tov tpvXaxog • yiyovs $s tj tcov
'lanavdtv So^jj firjvi ^OxrmfiQtM xcT. lariov, on iv ravrtj rjj

rgontxfj dno tojv oevdtg xaraaxsvaa&tiar} ixQtfidad-tjaav


rjj

dXvaiSta uanoo/aXxa ty dno rwv 'Oo/ntadov xai noXvxdvtitj-C


Xa agyvgd dno rijg viag ixxXtjot'ag. xai tig to (povgvixov
20jo i^dyov eig rov tqi'xXivov rmv xavdMrav Stsqov dXvoidiov
$

magna tropica scu trtchila una cx codcm monastrrio. Ex his cate-


na depcndcbant argeutea novae ccclcsiae polycandcla scu cande-
labra jnultoruin ccrcorum haj,tis seu fovcolis ct cautbaris multis-
que cercis in ambituin instnicta. CoMocaverant quoquc in eodcm
triclinio magnaurae a dextra parte medium intra mognas columnas
aureum organum extra vela cx illis columuis depeudentia, ct ab u-
traque eius parte ad dextram quidem superius versus orientem or-
ganum xrgenteura Yenctac factionis, ad sinistram vero inferius orga-
num arg-cnteum Prasinae faclionis. Arboretum vel atrium triclinil
arboribu.* obsitum efibrmaverant aulacarii e pannis sendes ad ins tar
tropices seu ambulacri fornicati. Ab utraque autem parte columnarum
e pannis sendes indc fornicc'm sursum tegentibus usque ad fundnm
suspendebantur scaramaugia magna , a palatio suppeditata. Lcgati
Hispani quura adessent, recipiebantur codem prorsus modo, atquc
illi Tarsenses, ca tantum differentia, quod anadendradium vcl viri-
darium magnaurae non pannis sendes, sed totum scaramangiis coor-
natum fuerit. Suspendebantur quoque tunc opera materiae pretio-
sae smaltita vel incausto picta e phylace seu aerario dominico
WW
, ,

depronita. Hispani, quos dixi, admissi fuerunt die Octobris.


Sed rcdao ad coeptam narrationcm de legalis Tarsensibus. In ilia
Haque tropica c pannis sendes confecta suspendebantur catenae
quatuordecim acneac iuargentatae, ex Hormisdac (vel S. Scrgii) mo-
nastcrio petitac , et totidem polycandcla argeutea ex nea. In for-
itice autcm, qui in triclinium candidatorum ducit, suspeusa crat ca-

Digitized by Google
CONSTAMINI PORPHYROGENiTI.
a xai noXvxdvSqXop u. lartov or* 6 xQtxXivog x<3v xaroV
,

tjuroov e\(onXi'ad'rj naod xov ouxsXXuqiov uno ftXuxxiav gxoqo-

fiayyttov (itydXcov xai uno (jaoiXixtov iiaopoQoyy uQyvQcov £0-


ya>v, xai exQefxda&rjoav iv uvtw aXvoi'Sia e xai noXvxuvir^
jyXa doyvgd uno xrjg viug ixxXtjoiug f. taxdov, on to *5»5
rov axuvXov xmv tj/luoicov xai xqv nQcorrjv a/oXrjv QrinXionr
0 vnaq/og h&ev xdxt&ev uno fiXuxxi'tov xai unXatfidxaov not

oevdeg, xai and xoSv ivanoxtiptvav dvuyXvycov uatj^tov b


xolg $£vwai xai yrjooxcofuiotg xai xatg exxXrjaiaig. exQCpu-
o&rjouv 6*8 uXvoi'dia Qto&s fihv rov oravXov xolv rj^iiovcov *,io
kv ds xjj nQaTfi a/oXij fiiaov rov xqovXXov a* ev 6s tw
TQixXivio xolv £$xovftnwv ixQefidafyaav dXvai'dtu g, xai i*

xovxoig ixQffido9rjaav noXvxuvdrjXu dgyvQu unb xrjg viag h-


Ed.L. S3 1 xXtjoiag. iaxiov , or* to TQifiovvuXioy i^dnXtatv 6 vnao/oq
xuxd to tiw&og xtjg ngoeXevotcog uno re fikarticov dnXtopu-iS
tcov xai asvShg xai uno tgycov ygvawv xui ycifievxwv xai
dvuyXv(f(ov uoyvQoyv, firjXopoxi xmv dgyvQonoaxap xavxa nu-
Qiy<hriojv . ixQtfidad~rjaav Sh uXvoidiu iff xai noXvxdvtir i.aj

Ms ic^.tdgyvgd uno xijg viug ixxXtjatug dciSexu. ioxiov, oxi xov xgi-
xXtvov xolv ayoXojv i'$mnXiotv 6 vnuqyog evfhv xuxe&tv a»6*>
pXaxximv xai unXco/^ditov xui oevdsg xai and xav ivunoxtt-
fxevoiv uoTjfiimv ev xs xotg gewoot xui yqQOxcapuoig xui na;
ixxXrjaiaig -
ixQtftdad^rjauv Sh uXvatiiu 1 xai noXvxuvtiijl*

tcna una cum uno polycandclo. Triclinium candidaiorum instructum


ct ornatura fueral a saccllario magnis blattcis scaramangiis variisque
argenteis iropcrialibus operibus, ct habcbat quinque catenas, e qui-
bus totidem argentea novae ecclesiac polycandela depcndebauL Spa-
lium, quod extra stabulura mulorum est, ct primam acholam orua-
verat praefectus Urbis paunia sericis et haplomatibus aeu vastis alta-
riura mappis et sindicis practcreaquc aflabrc factis ct cxsculptis ope-
ribus argenteis, ad varia hospitalia percgriuoruni .et scuum ct ccclc-
sias pertinentibus , et alias ibi depositis. Et coram stabulo mulo-
rum quidem dependebaut quinque polycandela e suis catcuis, in
prima vero schola dependebat tautum unum e medio trullo. In tri-
clinio excubitorum tlcpendcbaut e sex catenis totidem argentea po-
lycandela ex ccclesia nova pctita. Tribunal Iseu triclinium XIX ac-
cubituum] oruaverat praefectus Urbis eo modo, ut fieri solet in pro-
cessionibus, nempc blatteis , haplomatibus ct sctidcs pa nil is , item
operibus aurcis encausto artiiiciosc pictis argentcisque clegautcr cx-
sculptis , quae cam bia tores suppeditavcrant Ibidem dependebant
duodocim argentea polycandela c tolidem catcuis. Hacc ad novam
ccclcsiam pcrtinebant. Tiicliuiuin sthularuui oruaverat idem prae-
fectus Urbia ab utraquc parte blattcis ct napluuiatilm* et paunis

Digitized by Google
DE CERIMON. AtTLAE BYZANT. II. 15.

doyvQa dno xtjg vdag dxxXrjaiag i. iaxdov , oV* sato&tv t^B


y/tXxijg nvXrjg ovdsv dno fiXarxiov tj unXcofiaxog j? asvdhg yd-
yovtv i%6nXiaig f dXX* 7} fxovov kxQtfidadijaav dXvat'Sta ft xcti
noXvxdvdijXa dgyvgd dno xijg vdag dxxXrjaiag dvo. iaxdov,
5oxi e£oj xijg /aXxrjg nvXrjg i^oinXiasv 6 vnaqyog Zvxfcv xdxef-
ihv tag xov d%dyovxog ixtfae xayxiXXov dno fiXaxxtrnv xai d-
nXtofxdxtov xai asvdhg, dxgfpdofy fik uXvatStov dv xai to ftdya
noXvxdvdrjXov to dqyvQOvv xtov flXaxeovtov. iaxdov, oxi oxotxXi-
vog, dv <& xaixo xapsXavxi ov Xaxaxai xai 01 ftdyiaxgoi yivovxat,
xoxai to Xtyofisvov ovonotiiov d^tonXia&rj nagd tov aaxtXXagt'ov
dno fiXaxxicov xai dno flijXtov tov yovaoxQixXtvov. iaxdov, otic .
j
© nooxrfe tov avyovaxdag, rjyovv rj xgvarj ilconXt'aih]
nana Xtov 6%dtov firjXwv tov /qvootqixXi'vov. iardov, oxi rd
ano tov avyovardtog fitafiaxixd tog ngog xijv dxpiSa d^mnXt-
\5adijaav dno Siacpogtov fi/jXmv xevxfjxmv, iaxdov, oxi 6 inno-
dgofiog i^anXiad'fj naod xov vndgyov dno ftkaxxt'cov' xai dno
paaiXixtov diaqjOQtov flqXtov, iaxdov, or* dygafitad-^aav and
dayvtov xaxd 16 eitodvg xtov noosXevaeav , oxavgta xai
oloi'

axtfdvia xd Xsyoptvu axiaaxd, d('§id xai dgiaxtod dv xotg


zoxoi'xpig vno xayxdXXtov xtov X*yOjndva)v noxa^u'tov, xai xtov oq-Ty
di'mg iaxafxdvtov xtov Xtyopdvav 6dv$otov, dXXd xai Xointov
dvfhSv, my 6 xoxs xaioog naoefysv • dXXd xai xd xovxmv «-
$d(pn xaxsgdv&tjaav xiaaov xe xai ddfvtjg, xd o*£ oixuoxs-

scndcs opcribusqucargentcis in variis hospilalibus, senicuriis et


ccclesiis dedicatis , et decern argentcis novae ecclesiae polycan-
delis c totidein eaten is depcudentibus. Intra chalccn nullac sus-
pendebantur blatteae, niappac ant panni sendes , scd tantnm dune
catenae et totidem polycandela e nova ccclesia. Vcrum extra clial-
ces porta m suspendi curaverat praefectus Urbis ab utraque parte
usque ad cancelios , per quos illuc intratur , blaltcas et pallia
et pannos sendes et dependens ex sua catena nnicum magnum
illud e blachernis argentcum polycandelum. Saccllarius exornaverat
triclinium, in quo camelaucium stat magistrique creantur, et, q^iod
ita dicitur , onopodium blattcis et velis chrysotriclinii. Porticus
augusteonis ant manus aurea sic dicta comta fucrat purpureis ve-
ils chrysotriclinii; porticus ab augusteonc inde usque ad apsidem
instructae variis erant velis acu pictis. Circum ornaverat praefe-
ctus Urbis blatteis variisqne imperialibus velis. Lauro , ut mo a est
facere in processionibus , nec non canccllis sic dictorum potamio-
rom, et illis erectc stantibus vulgo sic dictis arboribus , imo et
aliis quibusdam , quos ilia fcrcbat anni tempest as, floribns confi-
curatae T vcluti parvae cruccs et corollac , (vulgo ea sciasta solent
appcllari,) ad dcxtram paritcr atque siuistram parictum affix ac erant:
apariaque Ulius tractus humus hederis et lauro; at hoaestiora loca

Digitized by Google
574 C0NSTANT1N1 PORPHYROGEN1TI.
4
ga uno ftvggi'vtjg xai fovtyoXifldvov , loxiov, or* /*«ra to
eiosXfatv xd (iijXa iv peydXM xgucXi'yra xfjg fiawavgag
xqj

xaxegdydtj oXog 6 xg/xXivog dno godov. ioxiov, oxi iy rip


El. L*33a oAft) dddqjti %ov ayadfvtigad'tov xai xov avdyovxog novXntxov
iig toy fityaxgi'xXivov rl nXiaO'rl oav u7iX(6fiuxa nigotxa nolM-5
xt/na. loxbov , bxi oi fidyioxgoi xai ol svtiSioxegoi xoov ay-
Ms, lg^.bd-vndxoav crpogtoav xovg Xcigovg' oxtnsdivag tie rj uvs'iixa-
xi'ag ovx ifldotu'gav. ol Xoinoi dv&vnaxot xai naxgixioi i-
qjogtoav xd iavxtav xapioia xai xd ygvoorapXa yXayidia.
ol <T tvyovyoi ngcoxoonu&dgioi jttexd rd eavrcSv oxiydgia xaiio
ouftdvia xai ygvod fiavidxia ipdoxaoav rd ygvod didXi&a
anadopdxXia . ol Xoinoi Bvvovyoi ngaxoana&dgioi iyogtaav
Bra cavxcoy oxiydgia xai fiavidxia. ol ngtuixqoioi iyogcoaw

xd eavxav oxiydgia ayev yXavidtiov. ol pdyioxgoj. , .tog 90-


gioavrsg xovg Xmgovg, dtdwxaoiv xd kuvxdiv oxiydgia xoigiS
fit} eyovoi ngifiixtjgioig tdia oxiydgia, ol ooxtdgioi endvm

riav xafiioiav iqpogsoay xd ygvod nagayav$ia xai ifidora-


oav xd ygvod dtdXi&u fiegyi'a • ol Xoinoi ooxidgtoi oi fitj
m eyovxsg ygvod nagayavdia effontoav inuvoo xoav xafuouov xd
tavzwv yXavitiia. oi ona&agoxov/iixovXdgioi itpogsoay inrarono
wwv xa uioia>v uvxdiv ygvod nagayavSia xai xd ygvooxava
t

ona&ia xdiy u£ico{iuia)v. ol Xoinoi ona&agoxovpixovXdgtoi ol


firj eyoyxeg ygvod nagayavdia iyogeoav xd eavrcoy xa/uoia

Dominisque frcquentatiora myrto et rosmarino conspersa erant; et


post introitum velorum iu magnum triclinium raagnaurae consperge-
batur id ipsum totum rosis. Tota quoque humus viridarii ct pui-
piti seu pavimenti excelsioris , per quae in magnum modo dictum
triclinium intratur , constrata erat tapetibus Pcrsicis magni valoris.
Quantum ad habitus procerum attinet, magistri mi id em et procon-
aulum maxinie speciosi gestabant loros , absque tamen scipionibua
aut manipulis; reliqui autcm proconsules et patricii camisia sua ge-
rcbant et tunicas cum aureis tabliis. Eunucbi protospatharii quatuor
praeter strictoria sua et sabania vel lintca et aureos torques gesta-
bant quoque aurca gemrais obsita spathobaclia [seu contos in sum mo
lata rompnaea pracferratos]. Ceteri cunuclii protospatharii sua stri-
ctoria et torques tantummodo gerebant Primicerii gcrebant stri-
ctoria sua absque tunicis; et , si qui eorum propria non haberent
strictoria , inducbant ilia magistrorum , utpote loros gerentium.
Ostiarii super camisiis gerebant aurea paragaudia virgasquc aurcas
gemmatas. Sed si qui horum aurca paragaudia non haberent , illi
super camisiis suis gerebant suas tunicas. Spatharocubicularii ge-
rebant super camisiis suis aurca paragaudia ct spathas honoratorom
aureo manubrio instructas. Qui autcm coram aurca paragaudia won

r Digitized by Googlt
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 15. 5j5
xai anattia. ol xovpixovXdgtOi ndvreg i<pogeaap to) tavxehC
xautota. xai ol ftbr i% avxmv iopogtaap xcov toaxcop rd
XgvooxafiXa yXavtdta xd qpovvttdxa , rflovv xcov naxgixtcov •
ot xd i^aQyvQOxdvxtjxa yXaviSta xai xd doyvgoxevxipu
Sxovxofidvixa xai xd o%ea xovxoftdvixa . ol nQcoxoanafrdotot
ol oqxpixidXtoi i<poosaav xd eavxcov xauuua xai xd povvdd-
ra xcov eooxoov yXavtfta, yyovv xcov fitaytaxocov. ol xov ygv-
ooxqixXivov nocoroanad-dgioi hyogtoav xd yqvad anixia xai
ZQvod ftavidxta' oaoi dh anixta ovx elyov, £<p6osaav <rxa-
toQafidyyia xai aayta gotjg. ol xoop asxqizcov yaqxovXdoiot
xai voxdgioi icpooeauy xd eavxcov xa/ntata xai aayta aXtj&ir-
vdL ol daijxoijxai, xai ol votuqioi xcov datjxQTjxetcSv xai Xoi-tj
noi atxqextxoi itpoqsaav xd eavxcov xa(xtata xai xd (povvdd-
xa yXavt'Sta xcov eogxcov ,
rjyovv xd syotra d^da xafiXta,
iSnXtjotov xov paatXtxov &qovov iv&sv xuxet&sp, jjtoi d*t$td xai
doiaxsqd , eaxrjouv xd 'Pcoftatxu axrjnxQa xai nxvy/a xai
Xoind yqvad axfjnxqa, xqaxovjueva vno xcov xavMdxcov, <*Vm*. 195.
Xovoxi (pooovvTtop axaqafidyyta xai xd xavdtSaxtxta. xd Xot~
ltd axtvrj, xd re xajunidixronta xai Xdflovqa xai atyvu ioxrj-

aoow vnoxaxtcov xcov nqoqqri^tvxcov axsvcov, dtjXovoxi xai av-


ra xqaxovptva vno xcov iXaxcov xov nqwxov o*qoju,ovi'ov, <me4.L.333
tie avxoi iXdxai eqpoqeaav xcov xayfxaxixobv xd (fOvvSdxa aJt-

Idfypa. I£a>fcv xcov ptjXcov uvafev xcov uvapdd'qoov Zoxrjaav

habcbaat , illi gcrcbant saa camisia et spathas suas. Cubicularii


o roues gerebant sua camisia, et pars quidcm praeterea, quales die-
bus festis gestare solcnt, tunicas aureis tabliis instructas, illas fun-
datas patriciorum ncropc proprias ; pars autem tunicas acu argentea
pictas ct siinilia contomanica ct purpurea contomanica [scu tunicas
brcvium manicarum]. Protospatharii , qui simul ofliciales essent, ge-
rebant sua camisia et fundatas festalcs tunicas magistrorum proprias.
Protospatharii chrysotriclinii gcrcbant specia aurca ct aurcos tor-
ques. Qui autem eorum non habcrent specia , gestabatit illi scara-
jnangia et saga russa. Sccrctorum chartularii ct uotarii gestabant
camisia sua et saga purpurea. Asecrctae ct notarii asccretiarum et
reliqui secrctici camisia sua , ct praeterea fundatas festales tunicas
illas ncmpc, quae tabulas. purpureas habent, gestabant. Prope thro-
num imperialem stabant ad dextram et sinistram Romana sccptra,
Romani imperii signa ct ptychia [sen signa fortunac secundae] , et
reliqua aurea sceptra seu vcxilla , quae omnia candidati ten c bant,
gostantes scaramangia ct sic dicta candidalicia seu vestes candidato-
rum. Reliqua autem vasa , campiductoria , labara signa stabant
,

infra praedicta instrumeuta , et leucbantur a rcmigibus primi dro-


jaonii gestantibus fundata tagmaticorum muUtoria. Extra vela

Digitized by Google
576 CONSTANTS PORW1YROGEN1TI
ol fiayXafttxai (pogovvxsg oxagafidyyia xai xd eavxoip om*>
#ia. xai fitxd xovg fiayXafltxag ev&vg soxqoap 01 xrt g fis-
ydXr\g txaigtiag Maxedoveg dno somtpogtatv , q>ogovvxsg ona-
&ta tyaoxixia xai dgyvga fisxd xai Xcogicov dtaxgvoayv xai
dgyvgmv, f3aozd£opr£g xai oxovxdgia ygvau xai zaXx6%gv-5
oa xai oititjgu xai fiovondXvxa xai xfyxovgia, xdrcofev di
xd>p avMov dvafJd&gayp coxy y fisydXrj tzaiQsi'a , ofioicog xai
Bj} fisoaia, fitxd xai xdop Oagydpcop xai Xa^dgwp, ndvtcov
q>ogovvxa>p ona&ta xai paoxatyyxcop oxovxdgia. ol oixciaxoi
itQWToona9dQioi sotijoup sig xijp omXaiap evfhv xdxetfrsv 90-10
govvxeg oxagafidyyia ngaoiPOgoSiva xai ona&ta. xai fiex
avxovg eoxijoav ol ona9ugoxav$i$dxot opogovvxsg oxagafidy-
yia noXvxgoa xai onafria xai rd onad-agoxavdidaxixia. xai
fisx' avxovg ioxrjoav ol onu&dgioi qjogovvxtg xai avxoi no*

Xv/goa oxagafidyyia xai xd eavxdip onafria , fjaoxd£orzegi$


xai tiioxgdXia. xai fitx* avxovg soxijoav ol oxgdxiogeg <po-
govvrsg oxagafidyyia Xs vxoXiovxag , xai Ixigtov ygouov xai
C 6%tfinXiu>vt fiaovd^ovxBg xai xd oxgaxngixia . ngog
dt£td dk
dvoip eig xrjv ovfintfeip xd>p 6 vo firjXcov i$a>d*vurwfop xwp
dvafidd-gmv xov fieydXov xgixXi'pov xrjg ftawavgug Zoxq xtjfro
fieydXqg exaigsiag f}aoxd£(ov xd ^gvoovqjavxop oepdkg pooi-
Xixop yXdfiovXov. iv&sv 6k xuxetdiv xcov avxav dvafid&gtov
xov avxov fieydXov xgtxXivov xijg fiawavgag tfecoxfcp xcSv ow-

supra gradus stabant maglabitae gcstantes scaramangia suasquc spa-


thas. Statim post cos stabant Maccdoncs magnae bctacriac, geren-
tes intcrulas et spathas cingularcs vcl a cingulo et fcinoribus de-
pcndculcs argcntcas cum loris inauratis argcntcis, item scuta a urea
et alia acnea i nan rata ct ferrea quoque ; item secures unius ferri
et bipcnnes. Infra autera illos gradus stabant utraque kctacria,
magna et media, ct Fargani ct Chazari ; omnes una manu spathas,
altera scuta gcrcntes. Domcstici protospatharii stabant in solea
hinc et illinc , gcstantes scaramangia gemiuo colore , viridi et ro-
8C0 , distincta spathasque. Post eos stabant spatharocaudidati ge-
stantcs spathas ct scaramangia inulticoloria ct spatharocandidaticia.
Post eos stabant spatharii, gcstantes et hi quoque multicoloria sca-
ramangia ct spathas suas ct dcxtralia. Dein stabant stratorcs, gestan-
tes scaramangia lconibus albis aliisque variis tarn coloribus quara
figuris rerum picta. Gcstabant hi praeterca stratoricia scu peculia-
rs sibi suas virgas. Ad dextram
versus occidcntem apud compagem
duorum caiictlloruinquidcm extra eos, slabat in sumnio gra-
, ct
duura per quos ad magnum triclinium maguaurac ascenditur, mt-
,

gistcr magnae hctaeriae, gcrens auro pertexlum c panno scudes fa-


ctum impcrialc Hamuli um. Ab utraque vcro pacte eoruudcui gra-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE fcYZANT. II. 15.

rmv flrjXtov soxrjaav ol Svo nowxosXdxat fiaard^ovreg rd xqvoS


paoiXixd (pXdgxovXXa, xai eld* ovxtog xa&s£ijg xav Svo noco-
xosXaxtov Se%id xai aoioxtgd foxrjaav ndvra rd yovod aJ-
QoxXafia xai aevShg xai Xoutd fiaotXixd (pXdfiovXXa , vno
5fa>^ iXaxtoV xov paaiXixov dgofiovt'ov fiaaxa^o/^tva SqXovoxtMs. tgS.b
f

<pogovvxtov avxSv Ttov iXaxoov x<Sv xay/naxixtov to~v S' ygot-B


cuV rd dXXd%ina* ol Sh Stjfitoxat xcov Svo (ttQtov xai 01 <x-
nOaxoXtxai rpdXtat, 6fioia>g xai 01 dyiooofptxai , evxijaav ini
axdfivoov vxprjXtoV ev&tv xuxttdtv xtov avxtov uvafl afro tov ft)-
loyqfiovvxsg xai aSovxeg fiaaiXtxia, xai ol (xtv Srt fitoxai icpo*
qeaav rd f avxtov aXXutyfia xai yovod oxtfdvia , ftctoxd^ov
rsg xai rd eavxmv iyyti'gia, ol Ss dnoaxoXTxai xai ayiO(TO-Ed.L.334
qrfr cu> itpoaeoav Ttov rayfiaxixtov xd (povvSdxa aXXd^ipa xai

tov axinxov xd oXofiXaxxa xai vtto (piaXtov xafit'ota, xai xcov


xSvnovoyovvxatv tig Tag xa/Ltdoag xcov i#' axovfttTcav . ioieov,
0x1 6 Xoyodhqg xjj y/ueoa xfjg Soyrjg xai avxdg itpoototv Xeo-
qov. ioxdov, oxi tig xr\v Qdyovaav nv'Xrjv iv tm xQixXt'vtp
Ttov xavSiSdxtov coxrjaav tomd-ev mi Qtofav ol tov dot&jHOtf
aoyovxtg, xai avjoi ftsxd oxaoapayyt'tov ,
(pooovvxsg xai xd
itbsavxtov ona&iu, flaaxdtyvxsg xai oxovxdgia. iaxeov, oxi aw-
tt) xjj tyidoa Tijg Soyijg ndvxsg ol noOQQtj&dvxeg dno xs nf****
Toona&aQitoV xai *wg iaydxov dv&Qtonov xov (pogovvxog oxa*

duuth extra eattera vela stabant duo pro tet atac sen primicfern rctm-»
gum ,gestantes aurea sacra flaraulla. Immediate post am bo prolela^
taa stabant ad dextram et stnistrara omnia aurea chrysoclaba, [est
vexilli species ex aureo panno cum aureis clavis*] etalia panno sen-»
des facta vexilla et reliqua sacra flamulla , a remigibus regii dro*
rnonii gestata gestantibus mutatoria lagmaticorum omnium quatuof
,

colorum. Duarum autem factionum plebeii et cantores apostolitae


[seu e templo SS. Apostolorum] et hagiosophitae [seu cantores e
templo S. Sophiae] stabant super altis scamnis ab utraque parte
eorundem graduum, cantibus et carminibus , quae basilicia, id est
regalia t ut in laudem regum facta, dicuntur , et bcnedictionibus
prosequentes Imperatorcm. Et factionarii quidcm gestabant sua mu^
tatoria et aureas coronulas et suos manipulos. Apostolitae autem
et hagiosophitae gestabant tagmaticorum fun data mutatoria, et ad
aceptum [Augustae] pertinentia camisia holoblatta [seu vestes solide
serica absque alterius materiac mixtura] et assuto instructa caputio
indusia, item ilia ministrantium in fornicibus novendecim accubi-
tuum. Logolheta quoque isto die receptionis gcrebat lorum. in
porta, per quam in triclinium candidatorum intratur, stabant intus
ct extus magistratus arithmi , gestantes scaramangia et spalhas et
scuta. Illi autem, quotquot scaramangia eo die gestarent, omnca

Conttanlinus Porph/r. Vol, h 3J

Digitized by Google
578 C0NSTAOT1NI PORPHYROGENTn
UQctfidyytov earrjaav sxuotoq ngog to Xfcov Ttjg ZQOi&S *a*

tov i&ftnXiov axaqafidyyiov 9 ?jyovv ol rovg nQaaivogodt-


vovg deiovQ tpoQovvrtg ev&ev xdxtt&tv, ol rovg po<povg xai
rovg noXvyvQOvg dtrovg, ofiofag ol Tag SaXdooag, xai zovg
XevxoXiovrag 6fiota>g. xai dnXdig tinny, xa&tog etQrjrai, exu-S
QTog noog to idiov axaqafxayyiov I'otjj . ol 6b xavdidaroi £-
oryouv iv Tto idi'(0 tqixXivoj si&tv xdxttfrtv fttTU twv idiwv
axaoafxayyt'oyv ,
qpogovvreg rd xavdiSaxi'xia , xai oniodtv t<ov
avuov xatdiduuov eorqaav Hv&tv xuxttdtv ol tov doi&ftov
fuuvduTOogeg ft fid anu&imv xai oxovraoioiv , ol Se iXdzano
tcoV flaotXixwv $QOfiovi<av eaTqaav tv&tv xuxftdev iv to) av-
Ct$ t&v xavSiddraiV wg ngog to fitqog rtjg ixxX^ai-
TQixXtrfp
ag.TOv Kvqiov xai tig tov tqixXivov, iv $ to xufitXavxtov
Ms. 196. a XoTarai xai ol fidyiOTQOi ytvovrai, xai tig tov ovonoda* xai
ftnu Tovrovg tig tov noQjqxa tov avyovoTtcog, tjovv tig rijviS
XQwrjv ^f*(>a, tortjaav h'v&tv xdxtl&tv fa doxovToyivv/jfiara
xai ol oantoviGTai tov §toriaoiov xai ol tov Toantii'ov, opo-
govvrtg t« jaw aQ/ovroytwri fiara ra tavT<5v uxaqaudyyia
xai ona&ia, ol ds ouncoviarai ptoriaotTai tu dtga^axixd

/Xavidia f ol tov TQanety'ov xu xpevdo^ea xovro{tdvixa.20


££<D9tv ds Ttjg x a ^*W nvXfjg tov tqixXivov t<ov xavfoddzav

a protospalhariis inde usqne ad extremum famulum ita stabant


ut colornm unusquisque ct exemplorum vestibus iutextorum unum-
quodque corpus unum cfficeret. Exempli causa hinc illinc consiste-
bant uno aliquo loco ill i , qui actos seu aquilas [sagi genus ita di-
citur,] prasinoroseas gestabant; alio, qui sic dictos boves; alibi,
qui multis gyris vel canaliculis rugatos actos ; alibi , qui thalassas
seu roaria ; alibi, qui Icucolcontcs seu albos leones gestabant. Verbo,
unusquisque stabat ibi , ubi ceteri stabant eiusdem secum coloris
•caramangium et in eo eiusdem rei simulacra gestantes. Cantlidati
stabant in suo triclinio, candidatorum nempe dicto , hinc et illinc,
cum suis scaramangiis etiara candidaticia gestautes. Pone bos sta-
bant ab utraque parte mandatores aritbmi cum spa this et scutis.
Bemigcs impcrialium dromoniorum stabant hinc et illinc in eodem
candidatorum triclinio versus tractum ecclosiae Domini ; stabant quo-
que iidem in illo triclinio , in quo caraclaucium slat et raagistri
creantur; uti cliam in onopode. Post eos stabant in porticu augu-
steonis scu , quod idem est , in aurca manu , ab utraquc parte
archontogennemata scu valeti nobiliores, et saponistae vel Candida*
tores liutearii vcsliarii ct famuli sacrae mensae. Ho rum arcbon-
togciinrraata quidcra gcrebant scaramangia sua et spathas suas; sa-
ponistae vestiaritae autem tunicas atrabaticas. Mensales tandem
contomanica pscudoxca seu vestes cum curtis manicis colore dilute
pnrpurco. Extra portam acneam triclinii candidatorum stabat hinc

uigm, id by Google
DE CERIMQN. AULAE BYZANT. II. 15 5 79
ixrrrj iv&sv xdxeKhv tj xov Sgovyyaofov xtov nXo'tpa* ovaiuj)
xai 0 fiiyag ndfi<pvXog ,
paaxdtovxsg tiooxag xai xd euvxaiv
(pooovvxeg anad-ta. iv 6s xfj Ttocoxrj ayoXfj xai xqi tqixXimq
Tt5y QxovfiiTCOv emg tov avxov xqiflovvaXiov eoxrjauv si&sv
Sxdxttfav al ovut'ai xmv naucpvXcov , paaxdtovxsg dogxag xai
txe kavxaiv <pogovvxsg onufrta. oi 6k ag^orxsg xaiv nXotficov
iorfjaav xai afoot sv&ev xdxslffcv, sxaaxog tig xt]V idtav ov-

otav . iv $6 x([t xgtfiovvaXt'Q) saxrj sv&ev xuxtl&sv j} noXixi- Ed.L. S3


xrj (jtBxd xd&v avaxijftdxaw xai xojv tttttov dgyovrmv, qpooovv-
totmv xcov fihv aQy 6yxmv xd
m
e£ yXavi'Sta xtoy aexotxixajy xd
nXaxdvia, oi tie Xoinoi ndvxeg xd Xevxd yXavt'tiia twy ra-
yfxctiixmv . xai omafev avxaiv nXoi'fioi paaxd^ovxtg tiogxag,
(pOQOvtrtg xai xd euvxdiv anad-ta . fig tie xov xotxXivov xo>v
ayoXdov svdev xdxttdev eairjoav nXoiftot fiaaxd^ovreg tiogxag,
i5<pogovvTeg xai xd eavxmv anad-ta. eatadtv tie xijg yaXxrjg
nvXrjg eaxrjaav evdev xdxetdev 01 TovX^tdx^ot /nerd tpXaftov-
Xa>v, paaxdtovxsg tiooxag, tpooovvrsg xd eavxcov anad-ta xai
xo%oq> dfjexoa. s£codsv tie xov xayxeXXov xijg yuXxqg eoxtjaavjl
nuycojua, oi ftev ngog xo ftsgog xcov vovfiSQtov , 01 tit- ngog
aorijv xa/iidoav xov /mXtov, oi Xoinoi nXoiftot xai oi nsgtaaoi
c
xtov TaXfjLax^imv xai ol pajixiouevoi Ptog ftsxd cpXctfiovXcov,
paaxd^ovxtg axovxdota ,
tpoqovvxsg xui xd savitov onudt'a.

et illinc drungarii ploimorum sen classiariorom uaia [vel familia],


et magntis pamphylus seu praefectus paraphylornm [id est milituw
navalium] , gestautcs dorcas [scu scuta coriacca] et spathas suas.
In prima schola et in triclinio excubitorum usque ad tribunal sta-
bant bine et illinc familiae paraphylorum , gestantcs dorcas rt spa*
thas suas. Magistratus ploimorum scu classiariorum stabant bine et
illinc, quasque penes familiam et cohortcm suam. In tribmiali sta-
bat bine et illinc politice seu corpus magistratus urbani cum systc-
xnatibus sen corporibus collegiorum urbanorum et untusciitusqtia
eollegii pracfectis; qnornm hi quidem sex tunicas secreticoruin, pla-
tonia dictas, ceteri oranes Candidas taginaticorum tunicas gestabant.
Post cos stabant ploimi vcl nautae, gestantcs dorcas et spathas suas.
In triclinio scholarum stabant ab utraqne parte ploimi, gestatites
dorcas et spatbas suas. Intra chalcen scu portam aeneam stabant
bine et illinc Tulmatzae [vcl Dolbatschi aut Dalmatac] enm flamul*
Us, gestantes dorcas et spathas et pharetras cum sagittis, Extra can-
cellum cbalces vcl aeneae portae stabat pachoma, [ id est lurba
miscella , ut videtnr, J pars iu tractu versus numeros pars vcrsua ,

cam a ram aut forniccm milii, reliqui nempe ploimi et supcrabuiu\at\>


tea TalmaUae t quos capere sua statio non potuerat, item Hossi ba-
ptizaU cum flamullis, gestantes scuU et spathas. Triclinium lustinia-

Digitized by Google
58o CONST A1STINI PORPHYROGENITI
ioxiov, xai 6 % Xavaiax6g ovo**t
oxi 6 xgixXivog *Iovoxiviavbg
Ms. ig&b&egov i^aynXiadrjoav, ti xaxd to tico&dg ixgffido&rjoav o-
ftr]

Xoycoza, xai dvfkXmrj xd xovxav noXvxdvdrjXa . sv Jl xo)


nogxtjxi jov ygvooxgixXivov 9
jjxoi iv xut cbgoXoyi'u), iaxrjaav
xd d*vo ygvod ogyava xd paoiXixd xai xd $vo dgyvgd ogya-5
Cva xoiv fug&v. 6 dh ygvooxgixXivog i^oynXia&tj , xa&tog eim-
'
&ev to ndoya i'&nXfao&ai, rjyovv did xov ntvxanvgyiov xui
xdiv paoiXefov &govav y xcSv xgafidxxcov xe xai xrjg y.gvofjg
xqanityg xai xwv XoincHv, jU6#' <ov xo ndoya xoofittxai. (i-

oxiov, on 6 ygvooxgixXivog iv xfj iXevou xtov 'Ionavwv ovio


xaxexoafi^&fj, in&itir) ov ovvfoxidfrrjoav xotg ftaoiXevot xfj r)-

ftdga xrjg tioyrjg ol and *lonaviav iX&ovxeg ngiofitig , xai x<p

xq Q7i(o xovxw xd xov opvXaxog yti/tisvxd soya ixgefiaojhjoav iv


xijj dvadevdgadiu) xrjg fxawavgag iv xfj xgomxfj xfj nagd
x(ov naoxonoidiv Sid fifydXojv oxagafiayyitov yiyovvia.) tigiS
db xdg oxxu) xaixdgag xov ygvooxgixXivov ixgs udo&rjoav
t
xd
Dtov vaov vnegayiag Qtoxoxov xov Qdgov axififiaxa xai
xrjg

x(3v hxigcov ixxXrjoiiov xov naXaxtov , xai egya did yog a yei-
fiBvxd uno xov opvXaxog, xai xd paoiXixd xai avyovoxiaxd
yXavtdia ovno* xov dytov TLixgov xo oXoygvoov xui Siaw
fiagyagixojv nXaxdvior xov dytov Qioddgov xo yogooayyo-

ni et lausiacum palatium nullum habebant alium ornatum , quan


hunc Holofota (seu trabes ad instar crucium factae, dependenli-
bus ex se gravjdae polycandelis,] ibi pro more suspensa crant, ple-
nis candelabris et nullum suorum ccreorum desiderantibus. In por-
ticu chrysotriclinii seu in horologio stabant ambo aurea dominica-
lia organa ct ambo argentea organa factionum. Chrysolriclinium ex-
ornatum crat eo modo , quo solct per festum paschatis j nempe
pentapyrgio ibi cxposito et imperialibus thronis seu aellis et grab-
natis et aurea mensa reliquisque, quae sub festum paschatis expo-
ni sclent (Quo tempore legati Hispanorum aderant , non ornaba-
tur chrysotriciinium quia die audicntiae non convivabantur Domi*
;

nis; idcoque opera raclalli pretiosi artificiose encausto picta, quae


solent in phylace vcl aerario principal! asservari, suspendebantur in
viridario maguaurae in tropica vel porticu arcuata , quae a tapetia-
riis e vastis scaramangiis confecta nierat ) Per octo autem camaras
vcl fornices chrysotriclinii suspense eraut stemmata vel infulae ex
templo sanctissimae Deiparae Phari ceterisque templis palalii, va-
riaque pretiosa opera smaltita feu chymice pi eta e phylace, tunicae*
Sue tarn basilicae seu ordinis regii viris , quam augustiacae rel so-
s Augustabus propriae. Erant autem iliac vesica hae, qnas recea-
scbimus. Erat platanium holochrysum et raargaritis obsitam ex
aedc S. Petri , quae in palatio est , depromtum. Erat chorosancho*
rium e S. Thcodoro cum grypoleonte teu pailio , cui imagines

uiginzed by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAIST. II. 15. 58
qtoy fiera tov ygvnoXdovrog xai tov ygvnagi'ov rov dgtortj-
Trjgiov to nXardvioy to rgifiXdmov tov nav&tov, 6 xaftaX-
Xdgtog, to avyovoTiaxw' ^jjltfa/W r^fs xaudgug tov dgiOTtj-
Ttjgiov o ro»y, to avyovoriaxov fiavdiov tov SiaiTanixiov*
56 xapaXXdgiog, to xaiaagtxiov tcov ngog dvoiv dgyvguiv nv- Ed.L. 336
X<av to Tctcoviov avrov To uerdowK uvgj 6*6
xai oniofav
tojv dgyvgojy nvXwv tov uvtov /gvoorgixXivov txgtftuod'q
to xqvoovv oaytoy to Xsyoutvov xausagixiov, ioTeov, on tu
oriuuaTa xai tu %tifitvTu eoya ev nag' sy ixgtfiavro, qyovy
lOfiiaov arififia xai tv&sy xdxti&ty eoya yttuivTW iv 6s tjj
dyaroXixij xapdga ovx' txgt/udo&q tgya ytifitvTU , dXX' oXq
and are/LtfiaTcoy rjv xtxaXXmrnafxeyfj • iartov , or* tig rag f
xujudgag tov ZQvooTQtxXiyov noXvxdv6rjXa ugyvga fisrd aAv-Ms. 197.*
cidt'iov dgyv*}o3v dno tov vaov Ttjg vntgay/ag Qbotoxov tov

lBOdgov ixgtfido^/jouy • tig 6*s Tt\v dvuToXtxrjv xoyj^tjv dvri


Tcoy TQicHv xavSqXwy ixg&fitdod'tjoav to/ a OTSUuara* tftngo-B
ad-tv fitv to nquaivov OTiuua twv aytcoy xai h$6%<oy dno-
otqXoov fitxa xai tov oravgov xai Tfjg ntgtartgag uvtov •
it%iu ds 16 pivtTOv orifj.ua Ttjg vntguyiag Qsozoxov tov
aoOdgov /u«t« xai tov oravgov xai Ttjg ntgujTtgug uvtov* a-
q lot tod 6s to (itverov ort/ufia tov ayiov fieyaXofidgTvgog
drjftrjTQtov fitrd xai tov aravgov xai Trjg ntgicrregug uvtov*

vulturum et Ieonurn erant intextae ; item gryparium sea pannus fi-


guris vulturum rcfcrtus et haec quidcm c pransorio.
; Turn erat
platanium triblaiteum seu sericum ter tiuctum e pantheo. Caballa-
rius porro sen pannus cquorum iraaginibus obsitus , augustiacum
heplesium vel lapetium e fornice pransorii. Item pavo [seu pannus
pavones exhibcns] pallium augustiacum e diaetaricio vel triclinio
,

diaetariorum. Caballarius, caesaricium seu pannus ad Cacsarcs pro-


prie pertinens e porta argentca , quae versus occidentem est; pa-
vonarium , et pone hoc aquilarium , am bo panni. Super argenteam
vero chisdem chrysotriclinii portam suspensum erat aureum saguni,
quod caesaricium appcllatur. Sic autem erant disposita opera pre-
tiosa smaltita et coronae, ut vicissim unum alterum exciperet, opus
aureum , turn corona turn rursus opus smaltitum , et sic porro. At
,

in fornice orientale suspensa nulla erant opera cbymice picta, sed


infulis tantum erat exornatus. £ septem reliquis camam vel forni-
cibus cliryaotricliuti dependebant argeutoa polycandcla ab argentcis
catenis o tcraplo sanctissimae Deiparae Pbaripetita; in concha orien-
tale vero suspousa erant loco trium polycandelorum tres infulaej
in medio quidem Pra&iuae factionis concolor e SS. Apostolis cum
superstantc cruce et columba ; ad eius autem dcxtram pendebat in-,
fula Vencti populi et colon's e S, Dcipara Phari , cum cruce cfc
colottbaj ad ems Uudem sinistram iuiula Veueta ex aedc aaacti et

Digitized by Google
583 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
laxiov , or* ravra ro toic* axi^ftaxa nagd KtovoxavxtSrov
tov <ptXoy(itoxov deondxov xaxeaxevda&tjauv. laxiov, or* iv
Cxotg xiaaaoat jieaoxagd't'oig tov jteoonvgytov tov nevtanvQ~
ytov xai tig to e^tnooadev [teaoxaqdiov tov efitnQoa&ev tivo-
ytov xai eig tov fie%iov xai aQtaxegov nvQytov xd sfmQoaffevS
fteooxdofoa ixQSudo&rjaav 6*id(pOQa inyopovxia dno tov vaov
tov dytov /ueyaXo/nuQTVQog JtjprjxQtov xai ex xcov ivanoxei-
yvXuxa. iv Sh xotg \vXtvotg ixdhatg Tolg d-
fiivtov eig tov
nb to nevxanvqytov iv xotg xot'/otg ixSeiefiivotg avvedi&rjaup
xd vvfuptxd ^tovdota xd ix Xt&tov xai fiaqyaQtov jjfjHpteofid-ie
va xai ra ivanoxet/neva iv xw qjvXaxi. laxiov 9 or* eig to
fuiaov noXvxdvdnXov tov %DvaoxQixXtvov ixQCfiaadtjaav ra
Ddt/o avyovaxtaxd artj&oxaodxaXa xai ai dvo dtaxonxai , fiia

rj vv/ucpixrj xai etioa t\ iv xrji qjvXaxi dnoxetfiivq , xai Ta


dvo avyovaxtaxd xaxaaetaxd xai xd dvo avyovaxtaxd nvt~i5
xxdqta* iv <W x(S fieydXw xoaft^xrjxov avxov %QvaoxQixXtvov
eig xovg ixetas davytxag ixgefidad-fjaav fitvaovgia xai fieco-
axovxeXXa ugyvod fxeydXa dvdyXv(pa ix xmv ivanoxetpivtov
i
iv xfo fieoxiaauo tov Kaotavov . uvwihv 6e eig xdg tg 9 cor aya>-
|
yoi) g xa u d^t ag xov xqovXXov
t
tov aitxov /qvootqixX/vov ixQepdo&tj-20
oav xd nixod axovxiXXia x<Sv nooetQtjfiivav fiivaovQtav xai
ftsaoaxezeXXcav xaxd xaaaoa* f , xai avxd ovxa dvdyXvaw.

niagni martyris Dcmctrii cum cruce ct columba. Trea hae infulae


coufectae fuerunt iussu Constantini Christum amautis Domini. In
quatuor mcditulliis sen mediis loculis vcl tabulatis mediae turri*
pentapyrgii seu structurae quinque scrinia habcntis , ct in mteriore
medituilio antcrioris scrinii et antcrioribus mcditulliis dextrae sini-
stracquc turris aeu scrinii pendcbant varia ergomucia e templo S.
tnagni martyris Demctrii, et alia e phylace depromta. E iigueis
paxillis c parietibus pentapyrgii eminentibus dependebant alligata spon-
aalia zonaria, gemmis et margaritis distincta , e phylace depromta.
E medio poiycandclo cbrysotriclinii dependebant duo augustiaca ste-
thocaracala sen caracallae aut cuculli pectorales ct duae diacoptae
*eu vestes radiatae, una sponsalis , altera in phylace deposita, ct
duo augustiaca cataseista Tseu flla margaritarum, qualia solent ex
titroquc capitis latere in numcros dependere] , et duo augustiaca
pnictaria [scu mamellarum strictoria]. In magno cosmeta jvcl pa-
tatorio] chmlem chrysotriclinii c fencstris dependebant missoria ct
scutcliac mcnsalei, argenteae magnac anaglyphae e vestiario Cariani
depromlae. Supcrius c sedceim fornicibus fenestrati* trulli vcl cup-
poiae chrysotriclinii pendebant minorcs scutcliac ad ilia modo me-
morata missoria ct mcusales scutellas pertinences, etiam ipsae ana-
glyphae seu tiguris cxslantibu* protuberances, in singulis fornicibus
•cptcnac.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 15. 583

17«<>1 tjJc doxfc. Ed. L. 337

Tov dno tov naXavwv QeXfrovrog xai £v up


(taoiXicog
HrpaTtoQUO tov fitydkov tqixXivov Ttjg fiawavqag tlaeXdovrog^Ms. 197. b
iStjXwQyjaay 01 lagaxtjyoi tov iXfotv xai top fiaoiXea tea-
5oao&cu. ol tie avToi <piXoi Saqaxtpoi tov xovot&va t&X-
&6vreg, xarijXihv tov xoyXidv tog noog Toy avyovouaxov
y
mdflXov xai Ttjv xafidoav T?jv Xeyofiivtjv tov Avtjfrdvt xai a-
710 tcov ixeibt ditjX&ov did tov dyiov ipoiarog, xai s$cofav
tov xayxdXXov Ttjg xaXxtjg tcov Xnntov anoflavrtg foijXihv Sid
low Ttjg yaXxqg xai tov tqixXivov twv o/oXcop xai tov roe-
ftovvaXfov , xai ixvsvoavrsg <fe£toy, (to ixelbs yug yovQvixov

Siu (iXuTTicov *Jv i^mnXiOfiivov xai neQtneqjQayfievov,) ixa&£- B


odrjaav ixelbs ,
stag av ovvdq>9ao£v 6 §aoiXtvg xai navra rd
jrijg tioyjjg. iarioVf or*, tov fiaoiXitag dno tov naXauov iX~
i5dvvrog tig to fitjTaTooQiov Ttjg fjiavvavoag xai (ioeX&ovrog
ixstoe, jjo^avro 01 ydXrai fisrd tcov dtjfAOrcSv <jt$eiv tu 0a-
ciXixia, iordov, on 6 flaaiXtvg ntQiftaXXo/neyog to oxrdyw-
vov yXavitiov xai xb fxiya Xevxov criftpa, avfjXSfov iv uji
2oXo/ncovrst'(o doovo), xai ixa&do&tj. xai /u«ra to xadtodijvui
londwtg intjv%avro noXv/poviov. oi d« xpuXrai, oi ts dnooro-
Xtrai xai ol uyioaopftai , r}Q$uvro (tdtiv ra (iaatXixia, xai
elarixfyow *«rd tov tico&ora Tvnov t« fiijXa, xai TeXevruf-

DE IPSA BECEPTIOVB E1CSQCE FOIMALITATIBUS.

Domino e palatio cgresso et in metatorium magni triclinii ma-


gnaurae ingrcsso, signiGcabatur Saraccnis, ut adesaent ct coram Do-
mino comparercnt. Amici ergo Saraceni, cgreaai e chryseone [suo
hospitio] primum per cochlcam , quae versus augustiacum staimlum
ipectat, deacendebant, ct forniccm, qui anetha dicitur; inde trans-
misso sacro puteo, descendebant extra cancelloa chalces ex equia, et
transmiasis chalec , triclinio scbolarum atquc tribunali , verai ad dcx-
tram, conaidebant in fornice, qui ibi cat; (crat cnim blattcia cir-
curaamictua et aepto ductus;) donee Imperator adcasct in triclinium
exceptionia cum omnibua illi actui neccaaariia. Quo tempore Impe-
rator e palatio veniens in metatorium magnaurac intrabat, incipie-
bant psaltac acu cantorca cum popularibus carmina baailicia aeu impe-
rialia et Impcratorum canendia laudibua dicata cancrc. Imperator
antcm am ictus octangulari tunica magnaquc Candida iwfula , a seen
debat in thronum Saloraoneura, ct residebat in-eo. Quo facto, poly-
chronium omnca acclarnabant , paaltaeque tarn apoatolitae, quam ha-
giosophitae, incipiebant baailicia canere; ct introduccbantur vela se-
cundum ritum oonsuctum , et postrcmi Undcm amici Saraceni , pro-

Digitized by Google
584 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Cov ol (pfkot Sagaxfjvoi xgarov/uevoi nagd tc tov* xcnenavto
tmv (JaoiXtxav xai tov xo/ttfjrog tov ordpXov • iqjogeoav ds
xai axJroi ondxia, ov tu tavTmv, uXX* srsoa xdXXiara xai a-
vayxata, xai pavidxia tyi(pi€o/uh>a dno Xi'&wv tiui'&v xai
pagyagiTtSv utyuXav • ovx eoriv dk rvnog , pagftdzav
ntgi-S
fidXXso&cu toiovtov uavtdxiov rj aero) uagyagiTcav 37 xai Xi-
&cov uut'av, dXXd di* svdti%iv xai fiovov toU mofodyoav
gd KavaravTivov tov yiXoygiojov d tenor ov tov ravva
gifidXXto&ai . *a/ Ttjg $iw&vta$ rd^scog TeXeoteiaqg , ol pbr
2agax/jvoi i&Xdovreg dtijX&ov did tov dvadevdgadiov xai twiq
rgixX/vov tc5v xuvdiddrwy xai tov rgixXifOv , iv w to xaue~
DXavxiov forarai xai oi udyiargot yivovrai, xai dno Ttov £-
1 98. a xttaB did tov ovonodog xai tov nogrrjxog tov avyovorecag,
tjroi Ttjg /gvafjg ytigog, siatjXdov iv toj rgixXiyfa tov av-
yovarimg, xai ixa&io&qoav ixttat , %a>g ov tiarjX&ev 0 fiaai^iS
Xsvg iv tw naXarup* una dk to tiacXfrtiv tov ftwuiia iy
tm naXarito ngovexXij&fjaav uerd Tiva (Squv xai oi yiXoi
f.&.l*.$3s2agaxqvoi dno tov avyovorioog xai ditjXftov did tojv evdo&tv
diaparixaiv tov avyovaritog xai Ttjg uxpidog tig tov tnnd-
dgouov, xai dno tmv ex slob diijXfrov ftixQ 1, T(*>" o^vXwv , xouio
iiotXSovTeg ixa&ia&rjaav iv tw dvnxw
uigti tov *Iovortvia-
vov rgixXtvov iv TOtg ixetas axauvioig, xai eid* ovreag «-
ntardXij avTotg nagd tov ftaaiXimg did xotTOtyirov ludua
fggauuiva xai Xomd dXXd%tua avrcov. ioriov, oti HoTijoav

hensi a catepaqo basHicorum et comlte stabuli. Hi duo, catepanns


el comes, gestabant et ipsi quoque specia, non sua quidem, at alia
multo pulcherrima et pretiosa , et torques distiuctos lapidibus pretio-
sis ct unionibus primae maguitudinis. Talem torquem , sive gemmis
sive margaritis distinctum, moris non est, ut barbatus gestet, sed
tunc tantummodo, ut eum in solenne pompa ostentationis gratia ge-
starent, iussi fuerunt ab amante Chriati Domino Constantino. Per*
acta secundum consuetos ritus exceptione, exibant Saraceni , ct transi-
bant per viridarium et triclinium candidatorum et triclinium, illud,
in quo camelaucium stat magistrique creantur; inde per ononodem,
et porticum augusteonis sive auream manum, tandem intrabant in
triclinium augusteonis, in quo desidebant, donee revcrtisset Imperator
in palatium. Aliquanto post reditum Imperatoris in palatium arces-
•ebantur amici Saraceni ex augusteone. Transibant tunc per interior
res porticus augusteonis et per apsidem in circum usque ad scyla;
ubi ingressi desidebant in occidental! plaga triclinii lustinianei in
acamnis ibi stantibus. Illuc ipsia mittebantur ab Imperatorc per coe-
ionitam Testes iam consutae et indutui habiles , aliaque pro insis
mutatoria, [teUt aon consuUej ct sic in.vitaban.tur ad coepulauJum

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 15. 585
evfrev xdxet&ev, Tjyovv 6$%m xai dotation, td %qvou 'Pcofiafa
axrjntoa xai td ntvyla xai %a etega %Qvod oxfjntga, 6qXov->
ott vnb ttov xav6t6dttov xoatovfieva ,
(pooovvtatv axaga/nay-
yta xai td idia xavdiduTt'xia. 6tfjox(oav 6k ©V oXov xov
5xXffra>Q/ov undfieva. iotsov, oxt iv tol xXyxaQup ol fidyi-H

ctoot iyoosaav td eavtmv fiaytotodta oxL/doia xai paXtt-


6ta xai xXavt'6ia xatd tov tvnov tov ndaya. 6 6k naoa-
xoi(i(6fuvoq iifootosv ondxtov, Sfiofag xai 6 Xoyo&sxyg xai ol
Xoinoi naxoixtot iyooeoav onexta. tav 6k (piXcov 2aoax7jv6ov

loovveaxicofidvcov totg 6sonbxatg, sotrjoav ol vjaXtat dnooxoXZ-


tav foco&ev tov fitjXov tig xqv xapdoav tr,v nobg tov (laot-
Xixov xotxcovw ol 6k ayioooopttat eotqoav ioafavXtov flq*
Xov iv tjj xa/idoa tjj nobg to ndvfeov, oV oXov toil xXrpcco-

gibv a6ovxeg paotXixiu , fiovov tig tag eioodovg tcSv fuvodSv


i5/jQSfiovvtsg 6id to td ooyava avXstv* ioxeov, oxt /usxu xoC
dvaoxijvai ttjg toanityg tov (iaoiXia nob tov eseXfctv tovg
optkovg 6id tov ttjg tqans^rjg ido&qoav iv XQvaoig 6iaXid"Oig
axovxtXXtotg, toVg fxkv 6vai opiXoig dvd fiiXiagqai'cov nsvxaxo-
et'oov, totg 6k Xotnotg dvd-Qc&noig avxwv fuXtaoijoia y, «|^Ms.
*o&6vxeg 6k ol avxoi (pilot ixa&fo&yoav iv x(o 'lovoxmavov
TQtxXtv^ iv tto dvatoXtx(p ftiost tip nobg to fuaoxijmov , iv
7. naoaxvftcifitvos cod. et cd.

Imperatori]. Stabant [in cletorio seu triclinio convivaii] ab utraqu*


parte, dextra sinistraque , aurea Romana sceptra seu vexilla et pty-
chia [vel signa Fortunae] et rcliqua aurca sceptra , quae ramlidati tc-
nebant, scararaangtis propriisquc suis candidaticiis induti. Uaec
•ccptra cum suis sceptrigeris per totum triclinium ab uno termino ad
alteram usque pertincbaut In eo convivio gestabant magistri sua
magistrata seu magisterialia strictoria, et balteos et tunicas, ut
mos est illos per festum paschatis gestare, Paracoemomenus seu ao-
cubitor et logothctes et reliqui patricii gestabant specia. Amicis Sa-
racenis ad sacram mens am assidentibus, canebant psalue, apostoli-
tae quidem intra -velum in camara vel fornicc , qui ad sacrum coe-
tonem spectat, hagiosophitae autem intra velum in camara, quae
ad pantbeum spectat, stantes. Canebant hi per totum convivium
carmina in laudem Imperatoris , excepto, quod sub introiturn mis-
mum seu ferculorum pausarent. Tunc enim sonabant organa Aa •

tili a. Finito convivio Dominoque a mensa relevato , antcquam


amici Saraceni e triclinio exirent, distribuebantur ipsis et eorum
comitatui munera imperialia per praefectum mensae. Et duo quidem
amici seu legati accipiebant in aureis pemmatis scutellis, unusquis-
que pro portione sua quingentena miU.iarcsia , reliqui autem homi-r-
nes sou comitea et famuli ipsorum accipiebant in universura simul
•nines ter mille. Egressi e cocnaculo amici desidebant in Iustiniani
Uidinio in eiua U«ctu oricnUU, qui ad Uortuiu medium spectat,
586 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
rotg ixeTas oxdftvotg , xai dniareiXey avrocg 6 {iaatXevg Stu
xoitiovi'zov oivdv&ia xai goSoardyfxara , ydXaid re xai Xotxu
toftvQioTixd. xai Sid rav ngoevrgenia^vrcov ixeito uvayXv-
opcov x^y^oldarcoy vtxpdfitvoi xai Sid noXvrtftotv xetQOfMt-
xrav dno/*a%djitroi xai rmv [ivgntv6a>v xai evcaSwv oraypd-5
Ttov xai dXr^dztov dtp&ovag ifaiXrjodivxcg , ndXiv Sid rov
Xavotaxov xai rov wQoXoyiov xai rov XQvaorQtxXtvov i£ieoay
y rdg'dvuroXixdg nvXag rov xqvgotqixXi'vov , xai Sid rov rfXtr-
axov rov Odoov QtX&ovreg, xurfjX9ov Sid rov tjXiaxov rrjg
viug xai rov fttydXov rgixXtvov tig ro r^vxavtortjgiov &-}o
xttoe ovv Innevauneg untjX&ov iv r(ji iSt'o) «7rA.iJxTfe>, ijro* tig
Ed.L.336 rov xQvofova. lariov, on dvdyXvqpa fitvaovgia xai oxovril-
Xia iv i(Ti fisydXo) xoafujrrj rov /QvoorQixXhov dxfiijv expe-
fiavro , xai rd fxixgd uvdyXv<pa axovriXXia iv ratg qpmraym-
yotg xapdgaig xov rgovXXov ixgi/navro, loriov, ort, qfttpdtviS
SisXdovatoy ovx oXtyav, jjrijauvro oi <p{Xoi 2agaxr voi d*d- t

ouo&ai xai avvtvyttv rov flacriXia, xai inei 6 xQVoorgtxUvog


dntygatiia&fj rtjg 7tgoggt]&£totig yga^rjg, iv r$ dSiaXttnrro
xai xufr* txdartjv ioraftivtt) iv rijjnvpyiM i-
/QvaorgixX/rM
XQtfiuod-qoay , avrov nvgyiov fiecoxagStoig , rait
iv rotg rov
rgia ari/Lifiara ngog dvaroXrjv fikv ro rcov dyi'av dnooro-

HXcov n quo ivov arift/na , oV£ta Sk ro rijg vnegayfag Qeoroxov


rov Odgov p&vetov ordpfia , dgiarega Sk ro rov dytov fisya-

in scamnis ibi positis. Uluc mittcbat ipsis Impcrator per coetonttam


ocnanthia [genus unguenti est,] ct aquam rosarum stiilaticiam et
calias ct alia unguenta et odoramenta. Postquam ibi in paratis
levati opcris pclvibus sese lavarant, et pretiosis mantilibus manui
abstcrserant atqne siccavcrant, ungucntisquc et liquoribus suave spi-
rantibus corpus probe delibutum nabebant, exibant rursus per lau-
iacum et horologium et chrysotriclinium, portam orientalcm chry-
sotriclinii et solarium Phari , descendebantque per solarium novae
ccclcsiac et magni triclinii in Izucanisteriura. Ibi conscendebaut
rursus in equos suos, ct sic avebebantur in mansionem suam, id est
in chrysconem. Tenendum adhuc, interrasilia missoria et scutellas
auspensa turn fnissc in magno cosmeta chrysotriclinii : parvae autem
anaglyphac scutellae dependebant c fenestratis fornicibus trulli. Non
paucis dicbus post rogabant amici Saraceni denuo veniam vidrndi
Imperatorem eiq^ie colloquendi. Quandoquidem vcro chrysotriclinium
pictu eultuque lllo, quem supra descripsimus, fuisset extitum , ius*
pendebantur in turricula, quae quotidic et nunquam non ibi stat, ex
cius mediis tabulatis orientalibus trcs infulae» in medio itemma SS.
Apostolorum viridc; ad cius dextram venctura sanctissimae Deipar.ie
Phari; et ad siuistrain yeuetum atemma soncti et magui mart;fri»

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 15. 5&7
Xofidorvoog drjftrjroiov fHvsrov arififiu (t$ru xai tcSv arav-
qcov avTcov. twv tqkdv oreuudrcov Tgttg nsgtorsQai
ai dk
ixQSfidodfjoar iv T(£ nqog fivoiv nsooxaQdi'y tov avzov uvq-
yiovm ivftev dh xdxuae tov uvtov nvoyiov sar/jauv $qovoi.
56*vo 6*t%iu ftiv nqog dvuroXrjv 6 tov *Aqxu8i'ov , iv q} fixa-

%Ho&rj 'Pcoftavog 6 FLooyvooyeyrriTog xai d*6oT£7trog paai-


Xevg' tvmwfia 6s 6 tov dyiov Kcavaravrivov &oovog. |y-M«. 199 «
&sv 6*h xdxslfcv, ijiot b*s%iu xai doiorsQa tov xqvvotqixXi-
vov , tanjaav dgovoi xai tu dvo yqvoa
ol Xoinoi fiaoiXeioi
loxQafidma xai tu ivo ugyvQu laronoSiu , iv ojg xai to &v-C
tixov aiQsrat fijjXov eatrjauv Si xdrmfhv tov uvtov (ifjXov
tu TQi'a fxtydXa (iivoovgiu . ixQSfidad'fj 6*b xai tu yqvou
tov nuoyu (ifjXu iv tm ccvko /qvootqixXmo . xarsQdvfhj <$h
v/
xai to tovtov £d*utpog dnd fivQQtvrjg xui SbvSqoXi§uvov xai
i5$6dov. 7j Si XQvarj TQune^u ovx fion. ol db fiuyiarqoi xui
av&vnuTOt, xui nuxQixiot itpoqeouv tu eavrmv ix rvnov aX-
Xdfy/iu, dfioicog xui ol tov xovfiovxXeiov. ol 6*6 tov yqvoo-
TQixXtvov ndvreg iyoqeouv ouyt'u qoijg. ol 6*i to>v oexoiroDV

nuvTsg irpoQtauv tu uXyfrivu ouyi'u. ol 6*6 nqainoatTOt e-


zocrrqauv iv xfj ISta otuoh. 6 6*6 (tuoiXevg neqifiaXXo^tvog tovd
detov, to yXuvidiov xui to uangov fiiyu oie/nfia ,
ixufriod-q.
ol 6*6 xoixtovlxui xui 6 xuj€7idvo> xai 6 fivoxixog /ueru twv
io*tu>v dXXuty'utov iarijauv iv tm idtty tov yovooTqixXivov

Dcmctrii. Habcbant ilia tria stemmata suas totidcm cruces; at trcs


colutnbae ad ea pcrtincntes dcpcndebant ex eiusdem turriculae seu
acrinii mcditulliis occidentalibus. Ab utraque eiusdem parte stabant
throni duo , hinc unus , versus oricntem ncmpe, ct a dcxtra thronus
Arcadii , in quo Romanus Porphyrogenitus et a Deo coronatus Impe-
rator sedebat; illinc autcm a sinistra stabat thronus S. Constan-
tini. Ab ipsius autem chrysotriclini ambabus partibus, dextra sini-
•traque, stabant reliqui throni impcriales et duo aurea grabbatia
et duo argentea histopodia, [seu crassi ct proccri styli, ad formam
malorum n a valium efficti,] e quibus occidcntale velum dcpendet.
Infra idem velum stabant tria magna missoria. Suspensa quoquo
erant in eodcm chrysotriclino aurca vela, quae per festum paschatis
suspendi solent Solum eiusdem conspcrsum erat myrto ct den-
drolibano [seu rosmarino] ct rosis. At aurea mensa turn ibi non
prostabat Magistri ct proconsules et patricii gestabant sua, ut
ritus ferebat, mutatoria; itemque cubicularii: at qui ad chryso-
triclinium pcrtinebant, omncs gestabant saga russa. Secretici o-
mues gestabant vera seu purpurea saga. Praepositi stabant in
sua stalione. Impcrator amictus aquila, tunica puta sic dicta, et al-
ba magna infula , sedebat. Coctonitae, catepano [basilicorum et
J
iuysticus in propriis mutatoriis itabaat in proprlo yelo chrysotrioU-

Digitized by Google
588 constant™ porphyrogeniti
(jijXw oi Sb 2aQuxrjvoi ttatjXdoiy Sid tov lnnod^6f.iov xtti

%a>v oxvXcoVj xai fiuX&ovTtg Sia tov 'lovoriviavov xai iov


Xavaiaxov xai naod tov Xoyo&ixov sioay&ivxtg xaxd to a-
to&og noog tov fiuaiXia xai nXtjoiov tov flaotXtiov &q6vov
ytvoutvoi, avvhvxov /nerd tov ftaoiXdmg ooa ifiovkovto. otS

tie avdoomoi uxJtiov tioay&ivTtg sarrjaav sv toJ noog dvat*

EdX.S^o jonu) Tta iv Tolg tivoiv ioTonoSioig atyofiivo} , fyXovon ww-


ofav twv xqiwv utydXav xqvvwv fiivoovoimy, xaQxtq^aant;
ixuoe, ntyoig dv xai ol tpiXoi unoyaigejtaavTeg tov paoiXia
i£ieoav. tqjv 6k yiXcov noog Tqv fidoqv tov xQvaox^ixh'mio
yevoueviov, tvyqurjoavrtg ol tovtoov dv&oamoi ovvtliws»
5
avrotg, xai ndXiv did tov Xavaiuxov xai tov Iovormavov,
twv ts axvXotv xai tov mnodftouov xai Tijg axf/i'dog unrf/iihp

iy T(o tfi'qj tov XQvoicovog dnktjxuf).

JItQl xoS ytyoriroe IJinodQoatov tni xjj ttedoti twv (pilar Japo-lS
Mi. 199. b xrjyuiy, did t/> elQqyijV xai to* dX lay toy, its fro*. cT inl XoW-
B atayxtyou xai 'Pajuayov xd/y IIoQ^vQOyeyytJrioy (iaotXfar.

Eig tov Stjuov tov Bevexov surf] 0 vovfisgog dvri xw


iofitOTixov x(Sv oyoXtav ,
yoacSv to %qvoovv fidverov ^Xow-
diov tov SofiBurixov tojv oyoXuiv eig tov d^fiov tov Jfyo-ao

nii. Saraceni intrabant per circum et scyla , transmissoque Iustinii-


ni triclinio et lausiaco, intrabant ad lnipcratorem, a logotbeta in-
troducti pro consueto more, collocatique coram sacro throno alio*
quebantur et componebant cum Domino , quae volebant. Morum bo-
mines vel famuli introducti stabant versus occidcntem intra velum,
3uod e duobus illis bistopodiis vel proceris malis argenteis depen-
ebat, id est retro tria ilia magna missoria aurea; u bi exspectabant,
donee amici , valerc iusso lmperatore, abirent, Legati abeuntcs quum
pervenissent ad roediam cbrysotriclinii partem, incipiebant ipsorum
homines Imperatori bona verba dicere et cum ipsis aimul exire.
Per candem, qua venerant, viam, nempe per lausiacum , Iustiniani
triclinium, scyla, circum et apsidem remcabant domcun in cbrvseo-
nein, suum bospitium.

SB LUDO EQUBSTBE IR8TITUTO IW OEATIAK AMICOBtJM SARACERORUM ,

CORCILIABDAE PACIS ET PERMUTARDORCM CAPTIVOBU* GRATIA VKBBBAST,


laOlCT. IV. [k. C. 8PB CORSTABTINO ET ROMANO PORPflTBOCESlTtf
J
IMPEBATOBIBUS.

In demo seu gradtbus circensibus Veneti [seu faetionis VencUe]


•tabat numerus [seu domesticus vel magister numerorum ] vice dome*
lUci icbolarum, gerew eiui aureaw VeacUm tuuicam In Ucioo Pi*-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAIST. II. 15. $89
ct'vov earrj o foftiarixog rov rtfyovg, aoowv to %qvoovk
izgdoivov yXavidiov rov dofitartxov tcov e^axovpncov. tig rov
Sijftoy rov Asvxov torrj 6 S^ftagyog tcov Btvhmv tig tov
dtjuov rov 'Povot'ov tarrj 6 6r^tagyog tcov Tlgaoivcov. tig b*&
5rov Btvhov tov Stjfiiov xai tig tov tov Rguaivov ixgtfid- C
advjoav tu uno atjjLidvrcov diaxonrcov wyiieo/uiva SigoSiva flrj~

Xa, xard dijpov uvd rgicov . fig 6*s tov tov Atvxov drjuov
xai tig tov tov ^ovot'ov dtjpov ixgtftdofyaav rd 6%ia {HjXa
tov XQvaOTQixXtvov, ol ygvnovaygof ol dh drjuoozai ndvrtg
toxai ol xfjdXtai , o* ts dnoaroXTrai xai dytoaoqjtrai , eorrjoav
tig Tovg <F drjuovg* xai ol fxtv $tj[icotui qpogovvrtg tu tav-
rcov xaf.ua la xai rd uno orjjuevrcov artwdvia 9 f$aaxuQovTtg
xai tu io*ta iyyetgia* ol Sh unooroXtrui xai dytoaotpirat &-
yogtaav Ta oXofiXurru xaftt'oia tov oxtnrov xai Ta tino qpm-
iSXtbv xaird trsoa tcov vnovgyovvroov fig rug xaudoag tcov i& D
dxovfincov. ol ds SrjfKoxai ol oxuvxtg tig rovg <tvo fityuXovg
dfjuovg tov tb Btvhov xui tov Ilguaivov tpdoraaav tov aa|/-
fiov tu q>tyyiu. ol dh 6' rjvtoyoi iq?6gtouv tu ygvau tffluo-
ata tov xgvoov InnoSgoptov tu ds ertga Srjfxwjia eqjooe-
"xogav # piydqioi. ol tie Xomol piydgioi itpogtaav yvfitvaori-ZiLL.Hi

o. 2X0 %
A. Iaxiov , Sri nagtjv irai t6t€ xatpaT iv rji n6lfi 6
QoxovjliTOS xai at/Vo? iartj Iv to? (T^ua* to d JIqccoIvov, ou'%1

sini stabat domcsticus castri , gerens aureara Prasinam tanicam dome-


stici excubitorum. In gradibus factionis albac stabat demarchus fa-
ctionis Venetae; et in gradibus factionis russae stabat demarchus
factionis Prasinac. In gradibus Vcneti pariter atque Prasini suspeu-
aa crant vela rosea , aegmentis canccllatis praetextata , terna in una-
quaque factione. In gradibus autem albac russaeque factionis sus-
pensa erant vela purpurea chrysotriclinii, in quibus Ggurae grypona-
grorum seu vulturum feris asinis commixtorum conspiciebantur. Pactio-
narii et cantores tam e templo SS. Apostolorum , quam e templo S.
Sophiae, stabant per quatuor demos seu gradus circenses totidem fa-
ctionum ilia
: quidem, factionarii puta in suis camisiis, gerentes
,

coronulas e segmentis et sua raanucciola hi autem , apostolitae et :

hagiosophitae cantores , gerebant holoblatta seu integra scricea, ca-


misia scepti et hypophiaiia [vcl subcaputia] et cetera pallia mini-
strare seu appendi solita in fornicibus XIX accubituum. Dcmotae
stantes in magnis duobus demis seu divisionibus graduum circensium,
Venetae scilicet atque Prasinac factionis, gestabant phengia seu ba-
culos cum lnnulis, quales in ludo saltatorio gestare solent. Aurigae
quatuor primarii gerebant aurea demosia vcl vestes factionis cuius-
que publicas, ad aureum sic dictum circense pertinentes. Reliqua
demosia gestabant quatuor praecipui bigarii. Ceteri bigarii gerebant

Digitized by (jOOQle
590 G0NSTANTIN1 PORPHYROGENITI
xiou oi Sb (F slxaoxai xai oi ioydxa* ndyxeg iySgsaar ra
Zqvou oXoaqfieyxa xoyxoftdyixa . y <te noXixixq iyooeosv 10
Xsvxd /Xavt'dia xmy <T xayftdxcov, xov Bsrsrov fiioovg
vixrjaavtOQ) iy&vtxo od^iftoy xaxd xov xvnoy rov Xayayixov
InnoSoofu'ov ,
dqXovoxi o\fJix£v&4vxo)V xav vixtjadyxoiy vnoS
xmy sixaox&v xai oXoov xmy ioyaxmy xmv fivo fit q my xmy
<T

yoQtodvxcov td oXooqftevra xovxofidvixa , xai jay dtjfimxmy


Ms.aoo. aTQjy Jvo fieomv (laora^ovzcov xai xd rov oafy'fiov optyyia • o
<U SrifiaQxog rmy Btvixmy , mg vtxtjoag, xaxd toy xvnoy rov
TSXax avl *°v lnno6*QOfu'ov iyogtoev to aXij&wbv aaytov , xai 10
hf/ikevasp xa* avio?. <ha yap tVtfa^v xcov pAeoy 2apax^-
wo? mQta&q, btyixtvoai xai rov sxdoov ftigovg xovg Srjfimxag
xai xovg eixaaxdg xai xovg ioydxag. 6 ydg naXaiog xvnog
xovxo ovx ex { h £ * Ptf f^ovov xovg 6iifimxag xai tixaaxdg xai
igydxag xov vtxqaavxog fttgovg oxpixevsiv. oi tit r^vioyoi xaiiS
6 Snfiagyog xai oi drjfimvui xai tixaoxai xai ipydxai oa-
%avxtg xaxd xvnoy ^ tig xo Jl oxdvxeg xai tvtptjfiijaavieg, <5i-

ijXfrov xrt v ftdoijv, xai dnijX&ov tig xijv idiay avxmv ixxXfj-
ai'av eig xfjy vntgayi'av Geoxoxov tig xd fiiuxovtoatjg xaxd xby
Cxvnov xov Xayavixov innofiooftiov . xjj dh g xov Avyovaxovio
ftrjyog, qyovy xjj togxfj xrjg Xafinodg (iGxaftooymotmg xov

gymnastica. Quatuor pictorcs ct operae fabriles omnes gcsta-


bant aurca holosementa [vol tota ex scgmentis facta] brcvibus man ids.
Magistratus urbanus gestabat Candidas tunicas quatuor tagmatunu
Vencta itaquc factionc tunc vinccntc, Gcbat saximuiu [vel saltatio]
eo ritu, qui in kippodromio lachanico [seu eo ludo equestri, per
qucra olera ct alia esculcnta spargi solent,] observatur. Scilicet
viclorcs comitabantur quatuor pictorcs et oraucs opcrac fabriles am-
barum factionura, gestantes holosimenta brevibus manicis, ct popu-
lares ambarum factionum, gestantes phengia saximi. Demarchus au-
tem Vcnctae factionis , ut victor, gestabat verum seu purpureum sa-
gum, ut mo s est iu ludo curuli olerario, ct coraitabatur in obsequio
suam factioncm. Dixi, ambas factiones in obsequio turn proccssisac.
Iussum nempc fucrat ostcntatiouis erga hospitcs Saraceuos gratia, ut
alterius quoque victae factionis, Prasinae, factionarii plcbeii et pi-
ctorcs et fabri proccssioni interesscnt. Alias id non habet ritus an-
tiquus, vi cuius factionarii ct pictorcs et fabri victricis tantummodo
factionis processioncm celebrabant Ut vencrant in J7, consistcbani
ibi aurigae et demarchus ctponulares at pictorcs et operae fabriles,
desultabantque suas choreas, diclis^uc Impcratori laudibus, abibant
per mcsara in propriam suam ecclcsiam , in S. Deiparae aedem puta,
quae in diaconissarum monastcrio est; prout fieri solet in ludo carnli
olerario. Sexto die Augusti seu festo splendidae transfigurationis Do-
mini nostri Iesu Christi peragebatur festum secundum antiquum ex

Digitized by L^OOQle
DE CERIMOS. AU1AE BYZAOT. II. 15. 5$l
9
Kvq/ov Itjaov Xqiotov, heMofy fj eogxtj xara xov ££ uq-
Xaimv ^wv nccQuxoXovd-qoavxa xvnov avxtjg,
jiAjJv did
xovg yiXovg Saoaxqvovg icpCQtoav ol fiaaiXstg xovg Xcopovg,
(iacxdoavxeg xai rovg axavoovg xai rag dxaxiag. ol 6b (id-
SyioxQOi xai uvdvnaroi xai naxqixioi icpogeoav xai avxoi rovg
XwQOvg, ov ftivxoi 6b oxsnetovag fj dxaxiag ifluoraoav • «|-
ijX&ov 6b xai ndvxa xd oxsvq xai dxpixevoav xaxd to iico-
&6g, tjxoi 6 fiiyag oxavQog, rj xov Mcooiwg Qufitiog, xd 'Pco-
fiaia oxfjnroa, xd nxvyia xai Sod exsga iv xoi rov KvgiovD
lodnoxsivxai vay. dXXd xai ol yjdXxai, dnoaxoXtxai xai dyio-
aoq>Txai,awijoav xotg dfootg iv xatg 6o%aZg tvip^ovvxeg, tiff*

Xovoxi xd nqoqqfj&ivxa iv xfj 6oyfj (poqovvxsg uXXatyfia. to


6b xgipovvdXiov , iv y xaxd xvnov Xoxavxai ol <ptlot xai &s-
(oqovgiv xov fiaaiXia, dmovxog iv xai nooxivofp xqg ixxXqoi-Ed.L.Sfr
i5ag xai ndXiv vnooxoiqjovxog ,
xaxd xqv ngojjgtj-
e^mnXiod-tj
&siaav xfjg 60/fig i^onXioiv* aytag ~ocpiag fiiyug
6 6b xyg
vcxdg i%(onXi'ad'rj xaxa to eio>9dg xov nda/a* eig 6s xd xa-
xvjyovfitva, fjyovv uvtod'ev xwv paoiXixav nvXcov, exoc/iaaSTj-
aav xd yovou (i/jXa xav xtovcov xov xtptootov xai ersou /J^f-
2oXa xai Mvxai and xe xrjg dyi'ag 2o(pta$ xai xijg viag ixxXy~
oi'ag* dXXd xai dXvaidia nXttoxa dno 6ia(p6(j(ov ixxXr]aio5v,Ms.*Qo*b
xai xd xfjg viag ndvxa fieydXa noXvxuv6rjXa* dXXd xai oxifx-
fiaxa xai 6idq>ooa iQyo/novxia, oxavoot xe xqvooV 6idXi$oi xai

remotis tcmporibus traductura ritum, taisi quod Domini in gratiara


Saraccnorum hospitum loroa corpore, cruces ct acacias manibus gc-
s tab ant. Magistri autcm ct proconsulcs et patricii gestahant ct ipst
quoque loros, absque tamcn scipionibus et absque acaciis. Produ-
cebantur sccuc seu vasa prctiosa et reliquiae Sanctorum , omnia in
obscquio pro more consucto, ut magna crux, virga Mosis, sceptra
[seu vexilla] Roraana, cutychia [vel signa Fortunae] et aliae quae-
cunquc reliquiae in templo Domini depositae. Adcrant cum factio-
nibus psaltac apostolitae et hagiosophitac ibi, ubi transountes Do-
minos salutarc bonis verbis ct venerari mos est, fausta illis accla-
mantcs et induti mutatorits iisdem quae illos in execptione legato-
,

rum gestassc an tea diccbamus. Tribunal, in quo stare amicos et


spectare Imperatorem mos est, tam ad ccclesiam in processione eun-
tem quam inde redcuntera exornatum crat codem modo quo dixi-
,
, ,

raus in execptione comm. Magnum S. Sophiac tcmplum ornatnm crat


co modo, quo solct per festum paschatis esse. In catcchumenis scu
supra portam rcgiam suspensa crant aurca vela columnarum ciborii
aliaquc vela ct instrata, tam c S. Sophia qnara ex nova ecclesia pe-
tila ^ item catenae variis ex ecclesii* depromtae, c quibus dependebant
magna noyac ecclcsiae polycandclaj item iafulae ct yaria ergomucia

Digitized by Google
5g2 constant™ k>rphyrogejsiti
mvy/a rd 6k Qfjg rrjg npot-
tvayyeXioyv ixetae i&Qvv&qacev*
xard tov eico9oTa rvnov. rjj 6e swonrj
heXia&rj
Utov Avyovorov ftyvog, fjnioa xvoiaxjj, eye" veto xXrjTmQiov iv
to) ToixX/viptov 'Iovorivtavov , Qijkjhv 6s to dvdyXv<pov d-
ar^iov to ivanoxtifisvov iv tm fteouagio) tov Kagiavov , xau$
61* avTOv yiyovev rj naaa vntjgsota tov TQctntty'ov cnatZav
6k xai tu d-v/iieXixu ndvra natyvia, €<payov 6k iv TiZ avroj
xXipcogut) ol 6vo yiXoi Tagattai xai ol av&ga>not avrcav,
xai and tov nganagtov TaooTzai ft. eXapov 6k iv
6eofiioi
ygvootg oxovteXXtbig ol fihv 6vo <piXoi dvu fiiXiagtjatotv <p, l0
ol 6k Xotnoi dvSgconoi uvtojv fitX» y, ol 6k fi 6dofiioi fiiX*
cu dnsardXijaav 6h xai ToTg iv T(ji ngaiTOjgt^ ivanofistvaatv
6eufuoig fiiX. tov 6k (JaoiXioog dvaoruvrog , ixafriodyoav nd~
cXtv ol avtoi yiXot, iv to) 6t$i(p nigti tov avTOv ToixXi'vov,
xufr' ov ngougtjTat, tqotiov . xai dnsaraXrjaav ndXiv avroTg^
6td xoucovitwv ftvQicrrixd, ordy^aid t$ xai uXrjju^ara evm-
6rj,xai vixfjdfisvot xai £va>6iao&dvT£g 6iijXdov ndXtv 6td tov
XQVoojQixXivov xai tojv uvutoXixcSv nvXojv , xad' ov tqotiov
ngotigrjxafitv*

4. doififjy cod. et cd., ut saepius. Cf. R. ad. pag. 7, 3.

crucesque aureae gemmatae, codices evangeliorum quoquc ibi eollo*


cabantur. Rcliqua processionis fiebant secundum consuetam form am.
Die nona Augusti eaderaque dominica celebrabaiur cletorium seu sa-
crum solenne convivium in triclinio Iustiniani. Producebatur turn
anaglypba seu exstante caelatura conspicua supcllex argentca, quae
in vestiario Cariani solet asservari , in eaque infcrebantur dapes 6e-
batque reliquum omne circa mensam ministcrium. Spcctacula simul
ludebant seu edebantur omnis generis sccnica. Convivabantur turn
ambo amici seu legati et hospites Tarsenses, unaque comites eorum
et captivi Saraceni epracfectura Tarsense olim abrepti, nunc e prae-
numero quadraginta.
torio arcessiti, velut captivitate recens liberati,
Hi omncs accipicbant muneris nomine nummos in scutcllis argenteis.
Amborum quidem amicorum in suam unusquisque personam accipiebat
quingentena miliaresia, reliqui eius comites in universum accipicbant
tcr mi lie miliarcsia , mille tandem miliaresia accipiebant illi quadra-
ginta captivi sacris epulis adhibiti. Scd et captivis Saraccnis , qui in
praetorio et vinculis remanserant, mittebatur numerus railiaresiorum.
Finitis epulis, quiim surge ret Impcrator, iubebantur amici Sararcni
rursus in dcxtra parte eiusdem triclinii secundum praedictum modum
desiderc. Illuc et turn quoque mittebantur ipsis per coetonitas odo-
rati liauores et ungucnta, quibus quum loti probe se imbuissent, abi-
bant uomum , praeter chrysotricliniuin transeuntes et portam orien-
talem et sic porro , ut praediximus*

Digitized by Goog
DE CER1M0N. AULAE ffYZANT. II. 15. 5q3
Ao%n hiQa tov dele ul *rj.

*lariov y
on rfj X' tov Avyovarov fuqvog, fytiga xvgia-D
xjj, em Ttj eXsvasi tov ^dsXefiixij tov *A/tygu tov "iijutr xai
dnoxgtaiagiov tov ^Anoyafltia iyevfro do%rj xaxd Ttjv ngoBt-
5gr}ft£vqv doyrjv xctTa nuvra 6/uotu. xul tor/jouv fiiaov tov
ptydXov T$ixXtvov Ttj$ ftuvvuvgug atXXt'a ygvaa , ev olg ixa-
ttofyoav ol ftuoiXttg , ol tov xovpovxXtt'ov dh ovx €io*jX9ov
nagacrrtjvai. nagiarqoav tie ol xoltcovitul fiovoi xai tpo*o~
fidgiot, ndneg fisru Ttav i$i(ov ukXu'Suicov. I'otuito fie xai otEd.L.34*
iQxavdiSujoi di$ia xai uqiotbq^ tov avTOv rgixXtvov fiexu oxa~
gafiayyiojv xai t<ov xuvdiduTixtrnv, xguTOvvrsg tu ts 'JPcd-
ftata oxijjiTQa xai tu nrvyia xai Xomu oxtvrj , xai tioqya-
ysv o Xoyofreryg Tovg qpiXovg Tugoirug ~uguxrjvovg, xai £#£a-Ma. aoi.a
aavro tov paaiXia , xai baa ipovXovrQ uneVv, iXuXrjouv, xai
i5d7io/aig£TtaavTsg i%ieaav 9 xai ansX&ovteg ixafrtofr/jaav iv
T(o TgixXt'vq) rov TgovXXov, tov nagd noXXotg xaxwg <odrov
Xeyofitvov oSuTog yug to ixsfoe yagTO&toi'ov Ttjg aaxiXXrjg
ovoftd^eraL. xai £i&* ovxcog negi^uXXofxivog 6 (iaoiXevg toB
dxTayoovov yXavidiov xai to uongov fitya OTtfi/uu , ixafrdod-q
zoini tov 2oXo(.hovt£lov &govov , xai nuvra tu Ttjg doytjg yi-
yovev xutu Ttjv ngoggijtotouv doyijv tcqv (ffkwv Tuqoitcdv.
tovtov 6*6 6$sXdvvTog , ixa&dod-/] xai avrog «|a> Ttjg tov Kv-

ALIA RSCftPTIO, KEMPS DELBMICI , fyiL DILEMITAk],

Mcnsis August! die trigesimo eodemque doroinico fiebat admissio


ob adventum Dclcmici, Amirae Eraet [velAraidae] eiusdemque apo-
crisiarii seu legati mandatarii,AbuChabdani [vel HamdanidacJ. Haec
reccptio similis in omnibus erat praecedenti. Stabant in medio raagui
triclinii magnaurae sellae aureae, in quibus Domini residebant. Cu-
bicularii ibi non adstabant, sed soli coetonitae cum hebdomariis in
suis mutatoriis. Adstabant quoquc candidati a dextra atquc sinistra
parte eiusdem triclinii, in scararaaugiis et candidaticiis , tencntea
Bomana sceptra et eutyebia et reliqua prctiosa vasa. Primum quidem
introducebat logotheta Tarscnscs a mi cos, qui quum satis dc suis rebus
Imperatori collocuti fuissent, exibant, vale dicto, et desidebant in
triclinio trulli, qui vulgo oatos seu ovatum appellari, scd male, solctv
Oatos enim est scriuium cbartarum sacclli. Digressis itaquc Tarseu-
sibus, amiciebatur Imperator octangulari tunica, et inducbat capiti
magnam candidam infulara, et sic considebat in throno Salomonco,
fiebatquc ipsa , de qua dicere coepimus receptio codem per omnia
,

rnodo, quo diximus reccptionem Tarsensium amicorum factain fuisse.


Egrcssus et ille [apocrisiarius Hamdanidac puta] collocabatur extra Do-
mini ecclesiam eo in loco , ubi Domini solent infulas induere , quando
Constantinu* Porphjrr, Vol, J. 38

Digitized by CjOOQle
5g4 CONSTANTIINI PORPHYROGEN1TI

qtov ixxXtjofag iv $ ronot aricpoyrtu ol paoiXstg, fiiXXovxtg


dntdvai eyinnoi iv rw vara rcov ayfav dnooroXwv y rfj Sev-
%iga r?jg diaxaivrimfiov xai rfj xaivfj xvquxxrj. rfj $e avnjf
fjpsoa iyivtro xX^royqiov iv rip neyaXot TQixXtvqi rwv i& uxov-
xard rov rvnov xai ttjv rd%tv rrjg dcodsxar-fiicjov.5
ftiTtov

Cnaoiartjoav yap o,r« rov auxeXXiov xai 8 rov fteariaQiov xai


6 Btfiixog fierce rdiv ISicdv voraQitov, oftotcog xai ol rov xor-
§ovxXti'ov t ndvrtg find dXXaty'fitov xard rov rvnov rrjg du>-
foxatjftigov. iv 6b rfp tittup nQog 6voiv /li4qh tort] naga-
XQani^tov orQoyyvXov 6*id to (jltj do£at rot;; qtfkovg 2aga-io
xqvovg ersQog rov trioov nQOxa&i^sodai* ixa&eaSrjaav ds

iv avifo rtp naoarQans^ifp 6 fidyiorqog Koofidg xai 6 na-


Qoxoifuofitvog xai ol 6*vo Taqotzai qpikoi xai 6 rov 'Ano-
/afipddv dnoxQioidqiog.

D 'Exiqa do^n rijs "Elya: rye 'Pmolyijs, |5

Mrjvi 2B7tr(fipQt(^ ftfiiQa xard ndv-


©**, iyivtro Sow
xa Ojuota Tijg nQOQQijfhtofjg doxqg ini rrj iyofy "EXyag rfjg

doyovn'ooTig Pa>atag 9 xai tiarjX&ev avrtj tj uQ/ovriooa /uteri
rcov olxeioav avrijg avyysvtaov dyxovrioocov xai ngox^eirori-
qg>v dtganaivwv, exuvrj fiiv n^OTjyovfiivf} naodHv rcov dkjMVio

in eqnis procederc volunt ad teraplum SS. Apostolorum feria secumla


scptimanae renovationis [aut, quod idem, secundo die festo pascha-
tis ,] ct domiuica nova seu in albis. Eodcm ipso die fiebat cletorium
in inagno triclinio novendecim accubituura secundum ritum et ordi-
nem dodecaheraeri [seu convivii per duodeciro a festo nativitalis Chri-
sti proximos dies celebrari soli til . Aderant enim praefectus sacelli et
yestiarii etcOmes rei privatac, cum suis quisque notariis; uti ct oatnes
ad cubiculum pertincntes in suis mutatorifs secundum typum dode-
cahemerL In dextra autem versus occidentcm regione stabat paratra-
pezium [seu mensula lateralis , credentia ] rotuuda ; rotunda vero
,
erat ea ideo, ne amicorum Saracenorum unus in sessione sibi prae-
fcaberi putaret alterum eoque iniuriam pati. Assidebant illi creden-
tiae magister et paracoemomenus Cosmas et duo Tarsenses amici ct
apocrisiarius Hamdanidac.

ALIA RECBPTIO EL GAB JtUSSAI.


Mensis Septembris die nono, fcria quarta, fiebat receptio siraitis


praecedenti ob adventum Elgae , archontissae vel principissae Rosiae
vei Russiae. Ipsa intrabat archontissa cum agnatis suis feminis
principalis sanguinis ct conditionis et fainulabus honestioribus. Pri-
ma duccbat chorura ipsa archontissa; rcliquae sequebantur in onli-
ne, una post alteram. SUbat Elga in co loco, c quo logotheta so-

Digitized by Google
I

DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 15. 5g5


yvvatxtov, ixstvat ivogSivoyg higa vijv erigav dxoXov9vFai9
xai saxij iv w xontp el'co&sv o Xoyodirtjg rag igooxrjOtLg noi~
itod-au omdsv $k avxifg tiatjXdov oi rdov dgyovroav 'Pcw/ag Ed.L.34$
anoxgioidgioi xai ngayfiarevrai , xai sarqaav xdxcofov eig rd
5ftrjXa, xai rd e$ijg ixeX£a&/j xaxa rijv ngOggq&Bioav doy^v.
xai i&Xdvvoa ndXiv did xov uvadevdgadiov xai rov rotxAi-Ms.aoi.b
vov rmv xavdiddxuv, rov ts rgtxXtvov, iv y to xafuXuvxiov
foxaxai xai ot (idyioxgoi yivovxai ,
ditjXdtv did rov dv6nodo£
xai rijg ygvaijg ysigog, ijxoi rov nogrrjxog rov avyovoxiwg t
loxai ixa&iody ixefoe, rov ds fiaaiXdoag xaxd rtjv eicofrvtav
rd%iv efoeX&ovrog iv t$ naXaxi\) ,
ysyovsv sxdga doyj x gouty
xoimds. iv t<w rgixXtvM rov *Iovoxiviavov sartj novXmxov and
o^ioov dtviaicov (JXaxximv ioxsnaajudvov t
xai iv avxw eaxtj o
(isyag d'govog Qeo<pt'Xov tov paaiXia>g f
xai ix nXayiov asX^
iSXiov ygvaovv ftaoiXixov. xd ds dvo dgyvgct ogyava xwv dvo B
fttodiv eoxyoav xdxcodev , som&sv rwv dvo firjXwv* rd ydg
avXovvta l£a>rwv pqXwv iorqaav. xai ngouxXrftitoa % ao-
Xovxiooa and rov avyovaximg, rtjg re dtf/idog xai rov in*
nodgopov rwv ivdoxigwv diapaxixwv rov avrov av*yovoriw$
%oditjXd*v , xai iX&ovaa ixa&iofy eig ra oxvXa> rj ds dionoi*
va ixadiod-rj iv r(j> ngoggtj&svn Oqovq), xai ?} vvfiptj avrijG
iv toj otXXio), xai tioijX&tv to xovflovxXeiov unav , xai did
rov ngamoairov xai rwv dariagiwv ttofadTjoav fiijXa* (ty?*

let nomine Imperatoris legates, quibus admissio indulgetur, interro*


gare. Pone earn intrabant principum Russiae apocrisiarii et negotia*
tores [CPU habiUre soliti]. Hi restiubant infcrius apud vela. Cete-*
ra fiebant secundum modum praedictarum execptionum. Egressa rur-
aus e conspectt) Domini, transibat archontissa viridarium, triclinium can-
didatorum, triclinium illud, in quo camelaucium stat et magistri crean-
tur;per onopodem porro et auream manum seu porticum augusteonis,
tibi considebat Imperitore inpalatium [magnum c raagnaura] pro more
consueto revcrso, fiebat sectinda exceptio in hunc mo<lum. In tri-
ciinio Iustiniani stabat pulpitum , purpureis blatteis dinisiis instra-
tum. Super eo stabat magnus tbronus Tbeophili Imperatoris et a
latere aurea sella imperialis. Inferius intra duo rela stabant argen-
tea duo factionum organa ; nam flatilia organa extra Tela stabant.
In dicto itaque tbrono considebat Imperatrix; ad quam arccssita
archontissa ex augusteone, facto per apsidem et circum et intcrio-
res porticus eiusdem augusteonis transitu , deponebatur in scylis«
Interea introduccbantur a praeposito et ostiariis vela ad Imperatri*
cem in praedicto tbrono residentem, cui nurus eius in apposita la-
teral! sella assidebat, adstante toto cubiculo. Velorum, qnae intro-
duccbantur, primum cfUciebaut sostaej secundum magiitrissae fed

Digitized by Google
5g6 CONSTAOTINI PORPHYROGENITI
Xev d, at Cwotw/' prjXov }
al /uayiargiaaai' ft/jXtyv y
Col naxQtxiav prjXov <T, al 6<ptptxidXiai nganoana&agiaf
pfjXov e, al Xoinai nQOJTOana&agdai* fitjXov g, al onadrxQO-
xavSiSdriaaai* pijXov anadagiai xai crrnarcigiaaai
al
xai xavSiSdxiaaau tt&' ovrcog eiofjX&ev 17 agyovriaaa iid5
tov ngainoetxov xai Ttov 0V0 Sariagtav , avrrj fiev ngoqyov-
fxsvT] , inaxoXovffovoai 6*6 , xa&u ngotigtpeai , at re cvyytvttg

avrrjg dgxovriooai xai at ngoxgurOrigav ray %hganairwv


avxtjg. xai yiyovsv nagd tov ngainoahov igcoxrjaig ngog
aifrrjv , olg ix rfjg avyovarrjg, xai i&X&ovoa ixa9iaS^ eigio

Dxd oxvXa, rj dh ddanoiva dvaaxuaa dno tov Sgovov SiijX-


&sv diet tov Xavotaxov xai tov rginhoovog, xai etorjX&sv eig
tov xaivovgyiov, xai oV avxov eig tov eavxijg xoixcSva, xai
eld* ovxoog jj dgyovxiaaa perd tc$v avyyeroTv avrrjg xai
ganaivolv, efofjX&ev did tov lovoTiviavov xai tov Xavota-iS
xov xai tov xginixtovog eig tov xaivovgyiov , xai avtnavoa-
Ms aoxaxo. eha xa&ea&eig 6 fiaoiXevg find r/jg avyovovrig xai tojv
nogqpvgoyewrfxiov avxov xixvtov , ngoaexXtj&fj q agyovriaaa
dno tov xaivovgyiov rgixXivov , xai xeXevaei tov fiaaiXewg
xadtofetaa, iXdXqaev, oaa ifiovXero, ngog tov paoiXia* xf 20 t

^
£d.L. 345 avxfj fjfiega yiyovev xX^xaygiov iv ti>7 avxw rgtxXivta tov
*Iovariviavov. sxad'iad'ij iv xw ngoggijd'ivxi &govw jj <Ji-
anoiva xai jj yvfiq>rj adxfjg, if 6*b dgyovxiaaa ix nXayiov

magistronira uxores; tertium patriciae; quartam officiates protospa-


thariae ; quintum rcliquac protospathariae; sex turn spatharocandida-
tissaej scptimura spathariae, stratorissac ctcandidatissac. His congre-
gates, tandem intrabat archontissa Russica, introducta a praeposit*
et ostiariis. Ipsa pracibat, sequebatur, ut praedicturo , reliquus co-
mitatus muliebris archontissa c , agnatae ipsius et sclectiorcs fama-
lac. Praepositus turn nuntiabat aliqnid archontissae, clam ia aarem
dicens , nomine Imperatricis , et archontissa protinus exibat atque
considebat in scylis. Imperatrix autem, surgens dc throno , transit
bat per laosiacum et tripetonem in caenurgium [seu novas aedes],
et illinc in suum coetonem. Eo facto, intrabat archontissa quoque
per Iustiniani triclinium, lausiacam et tripetoncm in caenurgium,
ibique rcspirabat aliquantulum sistens gradum. Interea veniebat
Imperator in coetonem et considebat ibi cum Augusta liberisque
suis porphyrogenitis , et turn arcesscbattir archontissa e caenurcio,
iussuquc Imperatoris considebat, et colloquebatur ipsi, quae tandem
yolebat. Eodem die fiebat cletorium seu sacrum convivium in tri-
clinio Iustiniani. Residebat ibi Imperatrix in throno, de quo supra
diximus; eius nurus ipsi assidebat Archontissa primum adstabat ex
obliquo, donee per magistrum mensac introducUe reliquae principa-

Digitized by CjOOQle
BE CERIMOW. AULAE BYZAHT. II. 15.

ecrnp* vnd 6b tov rrjg TQanityg xara tov eltofroru tvhov


siotXdovocov twv doyoi'Tioocov xai nfjooxvvtjvdvTutv , 77 uq-
yovxiaoa %r\v xtcpaXrjv /tuxyov vnoxXivaaa , iv rj> TOjiytora-
TO, 6XU&£<J&t] (ig JO dnOXQUTOV fiBTU TtOV LUXJIUV XCtTU TOV
Sxvnov. iarsov, on oi dnoarokncu xfjaXrai xai ol dyiooo-
tpVTatnugtjoav iv up avry xXfjTtoQi\t adovreg %d fiaoiXt'xia.
tnai%av $h xai tu frv/usXixd ndyxa naiyvia. iv 6*6 t<o zqv-B
ooTQiyJu'vw yiyovev h(QOv xXrjTWotov , xai tyayov ndvxeg ol
dnoxQioidgioi xtov uqzovtwv 'Paiotag xai ol uvdyamoi xai
loavyytvttg xSjg aoyowiOQi\g xai ol ngay^aisviai t xai thapov
0 fusv dvixpLog avxijg fitX* X't ol rj l$ioi avxrjg dvd fiiX. x,
01 x dnoxqioiuQioi dvd fjiiX. t(? ol fiy nQuyfiaxevxai dvd
t

fitX. i(? t 6 nanag TqijyoQtog fiiX, rj ol dvo tQftqvevxai dvd


t

fitX. iff, ol av&Qconoi tov ZScpsvdoo&Xdpov dvd piX. t, ol g

i5avdy(onoi tcov dnoxoioiaomv dvd piX. y, 6 tQptjvtvg xtjg ap-


Zovrtooqg fuX, u. fierd ds to dvaorrjvai xbv paoiXia dno
rod xXtjxcogiov iyivtxo dovXxiov iv x(p doiaxrjx^Qt(p , xai eoxtjC
7)ZQvaij ftixod xgdnt^a r) iv tw nsvxanvqyup lozapivq, xai
hi&fj iv avxjj dovXxiov did ysiftevroov xai diah'doov axovxeXX/oav^
noxai ixud-io&q 6 fiaotXevq xai 'Pcopavog 6 IloQfVQoyivvfjxog
paoiXevg xai xa nOQyvQoyivvrjxa xovxtov Tixva xai r) vvfi-
yrj xai 7) aQ/6vTiooa t xai idod-q rjj dQXOvxwori iv ZQvotji

lis sanguinis feminae adorassent Impcratriccm ; ipsa deinceps ar-


chontissa , capitis aliquali inclinatione suam ipsi subroissioncm testa-
ta, considcbat in co loco, ubi stabat, ad raensam ad aliqualcm ab
imperiali distantiam positam una cum zostis, prout roos est. 1 1 Li
convivio aderant psaltac apostolitae ct hagiosophitac, caneutcs car-
mina in laudcs rcgiac familiac. Ludebant quoque ludioncs thyme-
lici generis omnis. Fiebat ecdem tempore in chrysotriclinio aliud
couvivium, quo excipicbautur omnes apocrisiarii principum Russiae
et homines ct agnati archontissac et negotiaturcs eius. Post epulas
accipicbant illi muncra; triginta quidem miliarcsia avunculus archon-
tissae; octo autcm cius amici privati et conlidentes accipiebant sin-
guli viccna miliarcsia; viginti cius apocrisiarii duodena; quadraginta
tres ncgotiatores duodena^paritcr ; papas Gregorius accipiebat octoj
ambo intcrpretes duodena; homines Sphcndosthlabi [is Elgac fiUus
Rossis turn imperabat,] qnina ; sex homines apocrisiariorum tcrna;
intcrpres archontissac tandem quindecira accipiebat miliarcsia. Ut
surrexerat Impcrator a convivio, fiebat dulcium, id est apponeban-
tur placenUe et bcllaria in pransorio super ibi posita parva aurea
mensa, quae in pentapyrgio stare solet, in scutellis gemmatis et
smaltitis. Ibi considebat Imperator [Constantinus] ct Romanus Por-
phyrogenitut Impcrator , et ambonstn liberi porphyro^cniti ot mrus

Digitized by Google
5g8 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
$iak'&(p oxovreXXfy puL q> t xai xatg ?5 f<Mw£ avxijg
fxiX. x, xai jaVg irj dsqanafvaig avrijg dvd fiiX. tj\ (iijvl

*Oxx<ofiQi(fi irj\ tifiiga xvgiaxfj , iyivexo xXrpcoQiov iv xoj %qv-


aoxQixXi'vto , xai exa&eadjj 6 ftuoiXevg fxsxd xmv 'Paig. xai
ndXiv yiyovsv exsgov xXrjftaQiov iv xm ntvxuxovjiovxXeta) rov5
Ms.aoa. bdyi'ov TlavXov , xai ixa&dofy rj Sianoiva pifxd xmv nOQipv-

D Qoysvvrjxwv avxijg xexvojv xai xijg vvfjKprjg xai xijg ap^onr/fr-
€TPjg 9 xai iSo&q xjj fihv agyovxiaar) (uiX. a, xtjp 6h dvtxpiw ov-
x/jg ftiX. x', xw nana TQtjyoQuo [iiX* rj 9 xatg ig IStaig avxijg
dvd ftiX. iff xatg irj tiovXaig avxijg dvd ftiX. g, xotg xff a-io
noxgiaiaoiotg dvd /iiX. iff, xotg fio* nqayfxaxevxatg dvd fuX*
g\ xotg Svo £Qfiqv£vxatg dvd piX. tff.

3d. L. 346 KEO. ig.

"Oda dtt naoatpvldxxtiv, nQOtQxofiirur xtSy dqxiyxmy xtSy


teaadomy tayptaxay tig toy lnn6dqo^oy. i5
9
IoxioP , oxi 9 xwv xaypidxmv ovxmv iv xjj &£0(pv)Axx(ii

noXei, xa&* rjtiigav nQoiqyovxai $ig xov innodqoftov 01 tot


xaypidxoov uQ%ovxsg xai 6 fisv iofidaxixog xwv o^olmv xai
0 i&ovptxog xai 6 ixavuxog daiqyovxai, ¥v&a xai oi fidyt-
qxqol xai narQixm, xai ngcoxa filv x<*i(>eTi%ov<Jiv xbv fyovy-io

Imperatoris ct archontissa. Huic pro munere dabantur in anrea


gemmata acutclla miliarcsia quingenta. Sex eius intimis ami cabas
dabantur Ticena miliaresia , et octodecim eius famulabus octona.
Mensis Octobris die decimo et octavo eodemque dominico fiebat
aliud conviviuni in chrysotriclinio , in quo Imperatori Russi conviva-
bantur, et rursus aliud in pentacubiclio S. Pauli , in quo Despoena
vel Imperatrix cum porphyrogcnitis suis liberis et nuru sua et ar-
chontissa convivabatur. Accipiebat archontissa turn in munus duces-
ta miliaresia, eius avunculus viginti, papas [vel- confessionarius]
Gregorius octo ; sedecim eius intimae familiares duodena ; octodecim
eius famulac sena; viginti duo apocrisiarii duodena ; quadra ginta
quatuor negotiatores seua, et dena bina ambo interpreter.

CAP. 16.
«

Obtervanda, quando magistrates quatuor tagmatum in circum


procedurU.

Quatuor tagmata si sunt in Urbe, quam Dens custodiat, proce-


dunt ct conveniunt quotidie in circum eorum magistratus. Et prirui
quidcm ingrediuntur domcsticus scholarum et excubitus seu dome-
aticusexcubitorum et hicanatus seu domcsticus hicanatorum per illud
ostium, per quod jntrare «olent magistri et na&icii, aaluta toque

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. I!. 16. %9
ydgtov x/jg fli'yXag, xai ev&tcog xa&e^ovrat tig rag xd%ug av-
T(*ivf xai eid"* ovxoyg eioigysxai ex nXayiov 6 xonox^gfjxrjg xnv
a/oXcov, cpoocov oxagaftdyytov xai onadi'ov, xai fitx* avxov B
ol nocoioi xai foviegoi agyovxeg xaiv oyoX&v, qyovv xo/itjxsg

5xa/ dofiioxixoi ,
yogovvxsg xai avxoi oxaga/udyyia xai ona-
di'a, xai 6 fuv xonoxrjgrjzrjg Xaxaxai dnoxomhg tog dnb op-
yvi'ag fiiug* ol de xoftrjieg xai dotiioxtxot axiyijSov dnb a-
xgav ecog dxgav, xai fittygi xaiv yovdxtav ngooxvvovvxeg yai-
gex/^ovoi xov b*govyydgiov xijg fityXag. 6 6h dvxiyatoixi%aiv
loavxotg Xeysi* 9i
xaXrj yfitoa vyiv, agyovxeg." • xai fisxd t«v-
xu Xoxaxai 6 ngo^i/uog fiiaov xtjg ngosXevosmg , xai Xanftdvtt
vsvjLia nag a xov doft taxi xov xvov oyoXwv xai 6id xtjg ysigbgG

avxov Vive i vnavayeoQUv . ol tie ndXiv ngoaxvvovvxeg xaxa


to tiotjuivov oyijua €%igyovxat. xai xaxa notiug ev&iong «*<r-
iZsgyexai 6 x07toxrjgtjxtjg xuiv b^xovfliimv faxd oxgt'fiaivag xai
tigaxovagi'ovg, (pogovvxsg xai avxoi oxagafxdyyia xai onadta,
xai yaigtxi%ovoiv xai avxoi xa&wg xai ol xwv oyoX&v ao-
na~
yovxeg, xai vsvoptvog 6 ngcoxofiavtidxcog xov i^axovfiixov
gd xov fgoxovpixov , xai avxoi Sid yjigbg xov ngoaxoftavdd-
loitogog vBvoptvoi g&gyovrai . xai fitxd xovxcov ciodgxtxai 6
xonoxqgtjrqg xov dgityiov /turd xoftijxatv xai xevxagymv * *D
* * * fii'ov xai xtjg txaigu'ug nagspdopdgioi ngoigyovxai xa/ Ms. ao4-

a i. Hie desiderantur finis capitis XVI. caput XVII. totum et


initium capitis XVIII.

drungario vigiliae, desident in sua quisque classe et ordine. Dein-


do iugreditur por introitum lateralem topotcretcs vcl locum ten ens
scholarum in scarumangio et cum spatha, et cum eo pi-imi secundi-
que ordinis niagUtratu* aut tribuni scholarum, ut comitcs et dome-
»tici , similiter et hi tam scaramangia , quam spathas, gerentcs. Lo-
ciservator ab ipsis scorsim stat ad distantiam orgyae ferme; comites
autem et domcstici in nuam sericm collocati occupant conclave ab
uno termino usque ad altcrum. Drungarium vigiliae et hi quoque
salutant inclinato ad genua usque capitc. Drungarius autem salu-
tem ipsis reddcus ait: Bonus dies vobis t archontes. Postca surgit
pruximus et abit in medium processionis vel conventns , acccptura-
que nutu signum a domcstico scholarum reddit illis adstantibus
manu sua commota raonetquc, abcundum esse. Quo conspecto, ado-
,

raut ilia aoque profunde sese inclinautcs, atquc antea fecerant, ut


dictum est, ct abeunt. Digressts illis, protinus adest lociservator
excubiforum cum scribouibus ct draconariis. Hi gestantcs pariter
scaramangia et spatbas , ut magistratus scholarum salutant [drunga-
rium nerope, dictaque vicissim salute,] accipit protomandator excu-
bili ab e&cubito signum nutu capitis ; quod ipse motitationc roanus
pracdictis lociservatori excubitormn ceterUque adstantibus reddit.
600 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
4

di ^Q/ovxak did ttjg IXttpavxivtjg , xai xaxd xdv ttco&oxa t*-


nov uvoiyttaqg xrjg ngotXevoecog, eioigxorrai, xai exaarog xa-
&e±£xai iv xjj idi'n rai*«, xai ovxcog xutsq/ovtui xai €*<j-
tQ/OVTUt 6V Xfj XOV TQtXOy/OV flVOXtxjj (fldXt), tlXU
rat 6 fiaatXevg, xai xov naQuxvnnxov XQtfiufihov iv x<ji xov%
Ed. L. 34; nQOxvfi^axog ftdaro, sv $ xonig u&ioxai xotg fiaoiXtvat* hti
&qovov xafti&o&ui, uXovfiivov dtty'/iov, ujixovai xrjQOtig, Srj-
Xovoxi nag a xov siSixov xovxovg Xaftpdvovxeg, navxeg oi nQO§-
Qq&tvxeg xrjg ovyxXfpov dno xe ftayiargcoy xai sag iaxuxov
txi &pcoTiov, xui-yvgoSev xov oiyftaxog udooaxii xoysvovxeg xai 10
atiovxtg, oi (.dv fidytaxQOt xai oi dv&vnaxoi xai naxQtxiot xai
oi 3<p(pixtuXioi xai ot Xoinoi xrjg ovyxXrjxov fiexu xdSv ftaaiXt-
xwv uv&Qtontov , 161a fiaoiXixia xov (HoovftaX/ov oi 6*6 xov
xov(3ovxXtiov cl/iia xd>v> ini xijg Tganttyg evyovy a>v adovaiy xai
m

avxoi t'dia (laoiXtxia xov pQOv/LiaXtov. ioxiov, oxt, f\vixa o()$ov-i5


Bra* oi x/jg ovyxXrjxov xai xov xovfiovxlei'ov aSftv xa xov 0qov~
xai yoosvtiv, xu&tog nQOUQtjxat , xax£QX&-
fituXtov (faatXtxia
tui did xdov fid&omv tig ex xwv fiaaiXixmv iv xfj qpidXrj xai
OQxtfxat,* d/nq?6x£QOi 6s, ot xs /udyiOTQOi xai Xoinoi xai ot
tov xovpovxXuov ftexu x<3v ini xrjg xganttyg evvovx*0 "
TQtxov, xuStag nQoeiQrjxai , xvxXevaavxeg iy to! xr)g (fidXrjg
ntqindxo), Toxavxai xaxd x6 nqog tvqog avxtf ft^og y xai
aa. i7tt(pqpovoi cod. ct cd.
HI, co pcrccpto, exeunt Turn intrant tcrtii lociscnrator arithmi,
comitcs aritluni ct centurioncs maglabii scu maglabitarum , et he-
tacriae scplinianarii latcrales proccdunt seu conveniunt et ascendunt
per porta m churncam ct intrant in palatium, nbi illud reclusum
more consueto processioncm admiscrit; turn occupant sedes quisque
auas ex ordine. Deinccps descendant et intrant in aecretam phialam
triconchii. Deindc prodit Imperator in conjpectum, suspenaaque
eortina in medio procymmatis [ aeu moeniani, vcl editions tribuna-
ls, in quo Impcratorcs , quando deximum scu execptio circensii
peragitur, jTraosidcrc solent,] accendunt pracdicti uenatorcs omnea
a comitc rei privatac traditos nacti cercos, a raagistris inde usque
ad ultimum humincm imperialem; et tripudiant circumcirca sigma
chorcam ducentcs ct cantantcs, magistri quidem et proconsulea et
patricii et officialcs ceteriquc scnatores et homines impcriales, basi-
licia brumaiio propria ; cubicularii autem et cunucui ad mcnsana
a ervicntcs canuut ct ipsi, sed propria sibi, basilicia brumalti. Quan-
do incipiunt tarn scnatores quara cubicularii brumalii basilicia ca-
perc et saltarc, ut pracdictum est, descendit per gradns [pracdicti
procymmatis aut tribunalis] aliquis basilicorum in phialam et sal-
tat ibi. Omnes autcin, tarn magistri pnta ct reliqui senatores , quam
cubicularii ct mrnsalcs cunuchi, tcr obeunt, ut dictum est, sal tan-
do phialae ambitum tc! aream; turn consistunt ad eiua latioren

Digitized by Google
*

DE CERIMON. AULAE BYZANT. IL 18. Goi


nev<ptjfiovai tov paaiXia* xai eJ&icog xarlo^era* dnb toij

aiy/narog did tov %vXi'vov aTvoaxiov 6 tov paaiXeug kqoitoPs-


oridQtog ftsrd tov dnoxoiifitov, xai rt vi'xa nXijoiov avTOjy yi-
Vfjrai, nooaxvvovai ndvreg , xai tovtcov dviaraftevmv , o a
SftdyioTQog Xappdvei ix yeioog tov nQooTOpeariaotov to dno~C
x6fj.fi 10 v Xizyag x', eig de to tov /luxqov paaiXemg (tQOVfid-
Xiov XtToag t, eig ds to T*jg avyovoTtjg poovfidXiov Xirgag
rj, xai fiexd to Xafipdveiv to dnoxo^ipiov enevyovrai unav-*
reg Tovg deonorag, xai e^eoyovrai did Ttjg dsQfxdaTfjag, xal
lounsvyerai ixaarog eig t« i'dia. oi 6s iXdrai Ttjg ne oxo vaiag, Ms. ao4- b
jjrot t(5v fiaotXixijov doo/uoviiov , xaTiQ/ovTai iv tw povxoXi-
om, xai laravrai evdrt to paaiXtxov dgo/novtov foTUTai, ev-
tpyfiovvreg xai avxoi xai adovreg paaiXixia tov poovjuuXiov.J)
QtnTeTUi ds avTOtg avoo&ev dnoxo^iov fiiX. o. ini dk
iSKmparavrivov tov tpiXo/Qi'orov deanoTOv nqoaeTsd^ij ezegoy
fxiK. t'| 6fxov op. TiQoaeTed-rj ds naod tov avTOv (piXo/at*
ozov deomozov, xaxiQ/jofrui xai Tovg twv uyoaQicov iXdxag
xai adetv xai avTOvg ofioitag, xai Qinread'ai avrotg dnoxofi-
fliov fiiX* a. iareov , or* ini jdeovxog tov opiXoygiaTOV xai
aoueifivqoTOv ftaoiXecog ovx ijvoiys deiXtjg to naXduov dXX'

plagara, et pia vota pro salute Imperatoris dicunt. Descendit tuna


protinus c sigmate per ligncura styracium [seu rotundam, inttis ca-
vam ct scala cochleare instructam coluranam,] Imperatoris protove-
stiarius cum apocombio; qui ubi propc ad eos accesserit, ado rant
oranes. Ubi se rursus in directum elevarunt, accipit protoraagister
c mauti protovestiarii apocombium constans litris viginti, et in bru-
in ali minoris vel iunioris Imperatoris aliud continent decern litras,
et tandem in brumali Augustae aliud octo litrarum. Post accepts,
ilia dona gratuita benedicunt omnes Dominis et exeunt per calda-
rium vel vaporarium , ct ad sua quisque abeunt. Remiges periu—
siae [id est peculii] seu remiges imperialium dromoniorum, qui
sacra corpora Dominorum in utriusque continentis suburbans ye-
ctitare solent , descendunt in bucoleontem ct ibi consistunt ,
ubi dromonium imperialc stat, laudibus et benedictionibus cu-
mulantes Dominum ct cancntes basilicia brumalii. Ad illos ex
editioribus dciicitur apocombium ducentorum miliaresiorum. Tem-
pore Constantini autcm , Christum amantis Domini , addebantur
adhuc tercentum railiaresia ; ita ut ab eo tempore in universum
quingenta miliaresia acccperint. Idem ille Christi amans Dominus
addiuit antiquis moribus hanc constitutionem , ut agrariarum quoque
seu lenunculorum imperialium remiges illuc descendcrcnt et siraili
modo canerent acciperentque proiectum ex editioribus apocombium
ducentorum miliaresiorum. Sub Leone, Christi amante et aeterna
memoria digno Domino, mos erat, ut palatium vesperae non aperi-
retur ; led magistrates supra recen&iti intrabent hora did nona pet

Digitized by Google
6oa CONSTANTINI PORPHYROGENm
£<LL.348oi ngogg t]94vT£g mga xrjg yfiigag & eiaqgxovro Tfc
ftdorgag iv rjj tov oi'y/iarog fivorixjj qjidXrj, xai hsltiro
nana, xa&wg nQOsigfjTai . rjj fib eaniga, ojo« rijg qfiigag
ia' y lOTCcrut rgani^iov iv t$ dgtar?jTtjgio) f xai avvectimwai
T(jp fiaoiXst ol xaid cvvqfeiav <jvvsaTLcofxevoi f fidyurrgoi^
ngcunooiTOi nccTQixioi, opapixtuXwi, el xvyaoiv dk y xai arga-
wqyoi, xai Xotnoi , fidXXov tie ol ngbg ovyyivnav ovreg tov
paoiXdag. £v<p?jfiovoi o*s ndvxsg ol nagiara^ievoi,adovxeg /?«-
aiXtxia rd rrp finovjuaXw) dgfio^ovra, ofiofag 6e xai ol xa-
&£%6fi£voi, adova iv xai avroi Sjuoiag. tov 6e SovXxt'ov «V-io
egyofievov oXi'yoi Tiveg tc$v Ini Ttjg Tgane%i}g xaraXiyovaiv
Bro „noXXu xd bttj" xai dnoxgivovrat ol t£ xa&t^o/nsvoi tig
tjJv Tgdnefrv yiXoi xai ol nagurrdfievoi Xomoi tov roans-
f/ov, xai ngo tov tov paaiXia inovopdoai „sig Ttjv no&~
ofaiav Ttjg vnegayiag Qeoroxov" Xa/ufluvovat, ndvrtg ol xa#£-i5
t,6ft£voi nagd rmv tov flaoiXdcog /(iqcov juiX , xai ftsrd rqv
avfinXtjQtoaiv Ttjg inidoaeoog tojv fxiXiagrjaitov £voptjfiovciv o*
nagiardftfvoi, 6/uot'mg xai ol xate^optvoi , tov (iuoiXea, xai
tvdvg ovofta&i 6 ($aoiX£vg „£ig t jJv ngwfaiav Ttjg vntgayiag
GeoTOxov" xai ndvxcov xard to fiu&bg mvovxmv , Xa^dvov-io
at ndvT£g ol xafetypevot dtd xtigog tov Ttjg Toanityg dvu
qjaiXi'ov a', 6rjXov6ti nagd dgroxXtvov tuvtu Xaftfiuvatv. xai
uviOTavrai Ttjg Tganityg xai e%£gx6fi£VOi 6id Ttjg eXfqpavTivTjg,
a3. Sic. cm. R. , dvtax. %rt c xoanioijc, ^Sf^cT^fyo* — ilfq ay-
UviiS. dniox. cod. et ed.

thermastram scu caldariura in mysticara sigraatis pfaialam; et ficbant


deinceps omnia ut praediximue. Vespcrae , hora dici uudccima , col-
,

locatur mcnsa in pransorio, et convivantur cum Impcratore, qui id


facerc ex ritu rccepto solcnt, raagistri praepositi palricii , officiate*
,

et interdnm quoquc stratcgi et alii, maxirae vcro assident ad impe-


rialem mensam, qui Dominum nccrssitudinc sanguinis attingunt
Adstautcs omnoj laudibus et bcncdiclionibus cumulaut Doiuiuos et
Ciinunt carmina in lauucm Dominorum, qualia brumali cougruuut.
Similiter ctiam , qui nteusac assidcnt, canunt. Dulcium ut infertur
sen missus dulciariorum, exordiuntur pauci quidam ennucborum ad
mensam raiuistrautiuin iltud: Multos anno* etc., quibus tarn assi-
dentes ad mcusain ainici Domini ct convivae, quam rcliqui ad^taa-
ad mensam oranrs idem respondent j et antcquaxu
tcs et rointstrantcs
Impcrator poculura in honorcm sanctissimac Driuarae baurtt, ad
quod protectioaem eius invocat, accipiunt mensae assideutes umoes
e dominicis manibus railiaresiorum numerum. Fiuka largitione mi-
liarcsiorum, bencdicunt adstautes mensae pariler atquc assidentes
Impcratori. Hie deiude dicit: in nomine atque pec intercession e
wnctistimae Veipara*, et bibuut dciuceps onuaes pro more, et *c-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 18. 6o3
unegysrai exaarog el$ rd i$ia. xai fisrd xavra ndXiv Yora- C
%ai hxioa TQans^a sv t(o avr<ji dQianjnjQtM 9 /nvorLxanfya
xijg ngcov^g, xai xadi^erai 6 fiiyag ftaoiXtvg xai 6 fiixobg Ms. ao5. a
xai rj av*yovora fisrd xai twv noQ<pvQoysvvrjTtov xai twv
5/if/W xai fidXiara oixeiorfycov aQ/ovroov xai oixei'av dv9oaU
nav, ijyovv tov naQaxoifionfihov , tov nQanopsartao/ov xai
aXXcw, t$v o §aaiXtvg xsXevei, ndvx&v £vq>Qaivoft&vwv xai
dyaXXofihcov xai evyqfiovvroDV tov paaiUa xai rjv avyov-
orav, rfj fit inavqiov tov poovpaXiov lararai rgdnB^a ivD
tortp neoiflXinTQ) TQixXivy tov * lovarmavov ita ig xai to\

iyyvg anoxomov , iv rj xa&ityvrai 61 Ssanoxai fisrd twv


(.iayiOTQ0Dv9 dv&VTtdrcov, naxoixi'cov, oqqixiaXi'oov, nqooxoana-
S'aQicoVf xa&cog to Taxxtxov xX7jra>QoX6yiov tiiayogevet, xai yi-
vera i xard tov nsQieyofxtvov tvuov tig to raxrixov to od~
\$%i(iov 9 xai tioigyovrai^h t$ orag/jw^ o2*ts fidyioTQOt, aV-Ed.L.349
dvnaTOi, naxQixioiy 6q?q>ixidXioi, nQwroonaduQioi , xai o da-
covaiv, xcc&cog $%€i 6 rvnog. el <W Ttveg afcaiv xa&i£ov-
rai iv tw xXtjtcoqim, dviardfisvoi dnonXtjqovai to odtyjuov,
xai ndXiv xsXevoei tov paaiXdwg xa&ityvrai iv Ttj ISia, to-
ao?« heaGTOg. loriov, 8ti Ttji oa%fa(p 01 TTQoeigfjfiivoi dnavrtg
6fiov eioeyxovrai, iv Se xotg noajfiaatv , ijyovv Totg tov
w

cipit quisque e manibus praefccti mensae laeJam imam. Praefectus


mensae autem eas ab artoclino prius accipit. Cum his taedis, ma
quisque, surgunt de mensa, et exeunt per portam eburncam, et
abeunt unusquisque ad sua. Digressis illis, rursus alia proponltur
mensa in eodem pransorio, adhuc secretior, quam prior erat. Ad
earn assidet senior Imperator et minor et Augusta cum liberis por-
phyrogenitis et familiarissirais suis proceribus atque ministris inti-
mae admissionis ; quales sunt accubitor et protovestiarius et alii,
quos Imperator delegit. Hi omnes hilares se monstrant et cxsul-
tant , et celebrant Imperatorem et Augustam laudibus. Aitero
proximo brumaliorum die collocatur in conspicuo et illustri tri-
clinio Iustinianeo tabula prirata pro sedecim aut propemodum ca-
pitibus excipiendis. Ad lllam superiorem assident Domini cum ma-
gistris , proconsulibus , patriciis , officialibus , protospatbariis , prout
codex cerimoniarum convivalium edicit. Dcin fit secundum ritum
in illo cerimoniali codice contentum saximum scu ludicrum tripu-
diatorium. Intrant nerape in saximum seu locum et spatium, in
quo saltandum est , magistri , proconsules patricii , officiates , pro-
,

tospatharii, et saltantj prout typus scu ritus secum fert. Qui eius-
dem or din is et dignitatis viri alii ad sacram mensam [invitati}
assident, dum cetcri [ non inritati] sic saltant, i Hi surgunt de
mensa et satisfaciunt saximo , partem suam saltantes et deia
rcdeunt ad mensam , et, perraittente Iroperatore, rursus ad earn
M&ident, quisque in loco et ordine ano. Hi, quos diximus, magi-
6o4 CONSTANTUNI PORPHYROGEN1TI
fcov/nak/ov paaiXixtbig afiopivoig dvx ipwvrog , titig/orrau
B TtXyoovvxav ydo xwv fiaytaxQCOV ftexa xrjg avxav ravens,
uqXOVtcli ol xov xovfiovxXsiov . eixa xcov xov xovfiovxXetov
hXijqovvxojv ftsxd xrjg avxdiv xd'&cog, aox,ovxai ol uvdvnaxot
naxotxioi xd t$ut avxcov xov floovftaXiov fiaoiXtxia xai avxoiS
nXtiQOvoiV) tog nqoe iQijtai , fiexd xtjg avxcov xu%ttog. iv 6*b

ajj devxiqa xu&i sloioyovxat ol xojv xaypaxav ay/ovxeg*


x(Bv o/ oX<5vj xov aptd/tov,
w
xtav vovfiioav iv fiia ra|et» ol

6*6 xtov ityxovpitoiv, ol ixavdxoi xai ol xov flaaiXixov nXot-

fiov iv excoa ra£u. ovxoi $6 ndvxeg xm oufypM Xanfid-io h


Cvovoiv naqd xov ini xrjg xoanityg anoxofipia, evqjrjjuovvxsg
xai inevzofisvot xov paatXia xai xt)v xov pQOvfiaXiov avxov
aloi'av rjfiioav. loxiov, oxi ini Aiovxog xov <ptXoxQioxov
foanoxov ixvncid-q ovxag . x{j inavoiov xov fioovfiaXiov f-
oxaxo fiia xodne^a iv xqj aoioxijxijQi'to oixeioxsqa Siu xpiwrlS
xai xd iyyvg , iv jj
ovvycFxioov xm usydX(p ftaoiXei ol avv^dxog
Mi. ao5.b avxy avvtaxioSftevot, , fidXiaxa oixetoi xai ovyysvttg xov fiaoi>-
Xia>g9 [jidyiOTQOL, noainooixoi,, dvdvnaxot, nuxoixioi xai 04-
xsVol ngaxoonafrdoioi xai aXXoi xiveg yvaoxoi xov fluai\£a>g.
iv o*k x<jj neotftXinxM xqixXivm xov 'Iovoxiviavov tax ax 0 Ixioaio
Dxadnt^a Sid 2g xa* xd iyyvg dnoxonxov, iv $ ixa&i&xo 6

strata* intrant quidcm simul omnes in saximum, ct ordiuntur aimul


omnes tripudium ; at ubi ad concinenda poemata , hoc est basilicia
brumalii , perventum est , non aeque canunt omnes simul , sed , §e-
cessu facto, per classes ct antiphonias alternantes. E. c. quando magistii
et qui ad corum classem pertinent canendo suura pensum absolverunt,
tunc incipiunt cubicularii et.qui ad eorum classem pertinent His rursus
desinentibus, incipiunt proconsules patricii et ad illam classem spe-
ctantes basilicia brumalii sibi propria cancre. Post pr imam hanc clas-
sem procerum intrat in saximum secunda dassis magistratuum tagtna-
tum seu ordinum militarium , ut sckolarum , arithmi et numcrorum,
aimul et in uno corpore : in altero autem corpore intrant magistrates
excubitorum, hicanatorum ct imperialis plolmi seu militiae navalii.
Hi omnes accipiunt in saximo apocombia per mensae praefectum,
laudibusque et votis Dominum faustumquc atque solcnncm brumalii
ab ipso celebrati diem proscquuntur. Sub Leone Christum amante
Domino typus obtiuebat hie. Altero brumaliorum die collocabatnr
in pransorio una mensa privata pro tribus fere missibns. Eo die
ibi convivabantur maximo Imperatori convivac ordinarii, potissimum
farailiarcs intimiores ct afllnitate iuncti magistri, pracpositi, procon-
aules patricii et privati protospatharii , aliiquc quidam noti et amid
Imperatori. In illustri autem Iustiniani tricliuio collocabatur alia
privata mensa pro sex ant propemodum missibus; assidebat ibi Im-
perii tor iunior [Alexander] et rcliqui magistri, proconsules , patricii,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. H. 18. 6o5
fUMgdg fla&iXsvg xai ol Xomoi, /udyiorQO*, dvdvnaxot, naryi-
xioi, d(p<pixutXioi xai nQowoona&ctQioi , xaihog xai xo xoxtl-
xov xXijxa>QoXoyiov StayoQSvet, • ioxiov, or* ini MiyariX xov
qnXo^Qtarov deanoxov xov vlov QeocpiXov , yst/ucoyog ysyovo*
5xog fieydXov, piat'av xs dvifitov ifutvevadvxcov xai noXXrjg
Xiovog xarwey&staqg , aflaxog tov xoixoyyov fivoxix?}
17

dXij yiyovsv, xai ov xaxtjX&ov ol xs fidytarooi, dvdvnaxoi, na~


TQixiOL xijg avyxXrt xov xs xai ol tov xovfiovxXeiov ndvxsg xaEd.L.35o
sl&uxa xoj pQOVftaXt'tji navrjyvQiaai , dXXd ndvnov iv xm xov
loXavaiaxov xqixXi'v($ eiosX&ovrcov, i%?jX9ev 6 nqamoaixog , xai
nqoasxaXiaaxo xovg nQOQQTjd-ivxag ndvxag, xai toxijoi nqo
xijg nvXtjg xov Xavaiaxov xqixXivov xijg siaayovarjg iv x<j>

xov xQvooxQixXivov nooxqxi , ijyovv iv xy 0)Q0Xoyt't6 , xai


ijX&ev 6 nQcoTofieoTUzQiog , xai inideficoxe rep tiqcotco /uayi-
*5oTQtj) xo xatd xvnov dnoxoftfiiov , xai svq>tjiLt^aavxsg xdg e|
t&ovg xotg fiaoiXsvoiv sv<ptifu'ag ,
(rt aav ds xai xd xjj rjjufya

xov pQOVfiaXt'ov dgfto^ovxa noirjfxaza ,) xai i%ijX(fov /urj a-


if/avrtg XTjoovg. o tie do/uiorixog xwv ayoXdSv xai 0 dope-
axixog xtov ityxovfthmv xai 0 tio/iiouxog xoav ixavdrcov ufta
aora>y xayfiaxixcSv xaxijXxhv iv xjj teofidoTQa. 6 ydo £govy-%
• ydotog xijg §iyXag iv xiji InnodQOnq ijv yvXaxxoov xqv *av-

ofRcialcs et protospatharii , prout ritnale conviviorum cdicit. Sub


Michaele, Christ! araaate Domino, filio Thcophili, contingebat ali-
qoando tempore brumaliorum sacra tcmpestas. Spirabant vehemen-
tes venti et cadebat multa nix ita, nt inaccessa cssct triconchii ae-
creta phiala eoque descendere ad ibi eclebrandos ritus eius festivi-
tatis nequc magistri, proconsules, patricii, ordinis senatorii , ueque
illi de ordine cubiculariornm posscnt. Convcnicbant igitur omnes
in lausiaci triclinio. Ad quos egrediebatur praepositus, advocatosque
collocabat ante portam lausiaci triclinii , quae in porticum chrysotri-
clinii aut in borologium fert Eo facto , exibat ad ipsos protovesti-
arius et dabat prirao magistro consuetum apocombium. Laudes itaque
atque benedictiones in Michaelem congercbant, quales mos est con-
geri in Imperatores , et canebant poematia illi brumaliorum die!
congrua , et abibant tandem , sed absque cereis ob tempestatem.
Scholarum domesticus autem et domesticus excubitonim et domesti-
cus hicanatorum una cum roagistratibus quatuor tagmatum [id est
ordinum procerum militarium] descendebant vel conveniebant infe-
rius in thcrmastra vel vaporario. Drungarius vigiliae autem serva-
bat suam stationem in circo. Sacellarius ergo descendebat in vapo-
rarium; et tradebat domestico scholarum [ seu vcrtici militarium]
apocombium ; quo facto, Dominum celebrabant omnes praedicti lau-
dibus et beneuictionibus erga Imperatores consuetis , et canebant
poemata diei brumaliorum congrua. Et sic deinceps abibant magi-

Digitized by Google
6o6 constant™ porphyrogeniti
tov ta%iv o is aaxeXXdqiog xarSjXdtv iy rjj avrfj &6Qfia-
<7Tna f xai smdiitoxsv rep iofttartxo) took ayoXfSy to dnoxofi-

fitoy, xai (vyy/utjaav o,ts SofUarixog xai ndvttg ol tmv to-


yfxujtav rag (dovg totg fiaoiXsvoiy tvqjijfiiag , aiovrsg xai
rot Ttj ftfi&Qa tov fioovfiaXfov aQfio^ovia noiyfiaia* sid* ov-5
Ttog dm'eoay ol rs (idyiorgoi, dv&vnaroi, naTQtxtoi xai ovy-
}tM.2o6.sixXr]Tixoi anavxtg xai ol tov xovfiovxXsi'ov, exaorog iy Ttj idta
axlrov oixia, ol fik ray Tayfidxmy exaorog iv rjj tfta avrov
Cragtt. lar&ov, on ij rtov pgovftaXimv avxij to£*£ yXXouofrrj
xai eig to fiqxht, thai naqtiy^ij bti trig paoiXefag 'Pco/to-io
pov foonoTOv. o$Tog yap nQoa/^art $v*Xafeiag, xai otf-
c
%i Mxaioy slvat xard ret naXaid i&jjftara Avaovtov Pa»-
ftaioig pQOVfiaXityiv vofii'aag, ravra oyoXd&iv ixiXtvatv, ov
xaru vovv Xufliov rovg (ttyuXovg ixstvovg xai doidifiovg fia-
ciX$Zg, ojoy ov* Toy fiiyav ixstvov xai doiiifioy KtovoravrZ-iS
voVy 01? Qeodootoy , ov Mapxiayoy , ov* Aiovva tov AtOfxa-
xiXXrjVy ot/x 'lovariyiavoy , ovts xovg aXXovg (piXoxQtaxovg,
Dovg xai rjfxi^iovg unoifxi av , dXk' f oneQ lo*o£ev avrtp , yo-
ftog xai xavuy xai td^vTTjg xai tvXdftua vtvofuaro* eni 61
KmvoTavriyov tov <piXoyj)i<jTOv decmorov Ttjv naXifipicouiv r^o
x<ov pQOvfioh'wy bvquto Tu£ig. 6*i6 iy phy T(j> tov fteydXov
(laoiMag pQOvfiaXiuj iMtioro to naXaidv dnoxoftpiov Xirgai x'9
iy Si TojJ tov fiixQov fiaoiXicoq Xkqai C9 b> ih to) Tijg av-

ii. no6c oxq/Mft* cod* et ed. ia. Avdtiytoy cod. et ed.

•tri ,
proconsules, patricii et senatorii omnes , Hem cubicolarii , auis-
que ad aedes suas ; cohortales autcm suas ad stationes abibant Haec
circa brumalia constitutio mutabatur aut potius prorsns tollebatur
anb Imperatore Romano; qui per speciem pietatis erga Deum et
iniquum reputans, si Romani secundum ritum veterum Auiooum
[seu Italorum] brumalizeut , bilaritate hac interdixit omnibus ; noa
recogitans magnos illos et celebres Imperatore* ; non magnum ilium
ct celeberrimum Constantinum , ut exemplum allegem, non Theodo-
aium , non Marcianum non Leonem , cognomiue Leomacellium aut
,

Macellarium dictum, non Iustiniauum , non reliquos Chris li am an*


tes principes t quos parum abest quin divos aut semones appcllera;
aed id solum , quod ipsi videbatur , pro lege et regula ct recto atque
pietate babens. At sub Constantino pbilochristo Despota recuperavit
aolennitas brumaliorum suam denuo vitam ca tantum , quam dicam,
cum differentia. Dabatur antiquis temporibus in brumaiio magni
Domini apocombium viginti; in brumaiio minoris Domini dabatur
apocombium decern ; et tandem in brumaiio Augustae apocombium
octo litrarum. Uic autem , quern dixi , ConsUntinus Cbristi amans
Imperator constituit, ut loco particularium isUrum Urgitionuin

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 19. 607
yovortjS Xit. ij» ovxog fih KcovaravrVvog o cpiX6/Qi<nog fia-
aiXsvg irvncoatv Sidoad'ai dvri ndvxtov xovtcov tcdv figovfia-
fo'cov iv Tfji rov fxsyuXov ftuoiXtoog pQOv^taXtot u7iox6/dfiiovE<LL.$5i
XUQayfxu Xtrgag v. eni 6k xijg TQanetyg Sid ttjg oixetag %et~
Sgog roig avveoricofievoig avrw <piXoig ovrcog, ijyovv dvd <fo-
nXaxd /uiXiaQjjota* roig fdv fiayiargoig dvd jutX. q'S-, xai <*-
vd x<*ofo'°v PqXctQtov evog* totg avfrvnuTOig xai naxQixi'oig
dvd fiiX. Qfi, xai dvd ioooyoQi'ov Xcoqwtov SaQaxijvixov, ti-
ts xai oXopfaov evog* roig nQanoana&aQioiq dvd fiiX. qk
loxai dvd fioXyafiiov ftrjXaQi'ov a, the xai djidiov toZq
onu&aQOxavdiddjoig dvd fiiiX. n xai dvd /noX/a/uiov , tits
xai dptiiov kvog. rd $i<$6(.ttva nagd tov XQaxovvtog rtjv
o$ov 9 rotg fiayXapnaig fiiX* x, rjj fieydXrj haigeia fiiX* <p 9
xrj (tiotj eraiQtia piX. a, xoZg Oaqydvoig fuXia^ijaia d. B

,5 KEO. i&.

"Oaa ill ytytUtoUy d-Qtdfipov IntvixUav uXovfiiyov ty j$ tptQtp


pita Uxfc.

"Ewfhy TiQolQxovTai fttrd dXXa%ifxcov anavrtg ol r^gMs.ao6. b


avyxXijiovj olg cvvetigxerat 6 paoiXtvg dno tov naXau'ov

5. SmXdta ami. B.

nomine omnium simul ct semel in aureis signatis nuramis daretur in


brnmalio maioris Imperatoris apocombium quinquaginta litrarum.
Super mensa vero aut inter coovivandum lareiebatur Imperator pro-
priis suit manibus convivis miliaresia, intellige ubiqiic dupla, in
nunc modum: magistris miiiarcsia centum ct sexaginta, ct singulis
singula cbasdia [seu pannos c serico villoso] belaricnses. Proconsulum
et patriciorum singulis largicbatur eentena quadragena miiiarcsia et
singula esopboria vel interulas lorota seu loris et striis insicnita,
Saracenica ; aut et holovera vel integre purpurea. Protospatnariis
donabat eentena yicena miliaresia, singulaque molcbamia belarien-
sia vel et abdia. Spatharocandidatis dabat octogena miliaresia et
singula molcbamia aut abdia. Ea vero, quae magister expensarum
dabat, erant hacc Maglabitis dabantur in universum tercentum mi-
liaresia; magnae betaeriae quingenta; mediae betaeriae ducenta, et
tantundem quoque Farganis.

CAP. 19.

Peragenda , quando triumphus ah hostibus devictis in foro cum


procetsionali supplication* agitur.

Procedunt mane in mutatoriis omnes ordinis scnatorii viri 9


epiibuscum Imperator in scaiamangio et sago aorcis taeuiis prae-

Digitized by Google
608 CONSTANTINI PORPHYROGENITl
pctd axagaftayyiov xai tov yovoontQixXttotov ouyt'ov pfra
Ttig avvqfhvg avt(p nqotXtvottog , drjQiytvbfitvog vno tov
xovSovxXtt'ov, xai tiodgyttai iv tfji xtjg du<pvrjg xoitwvi, xa-
Cxetoe dnaXXdaoti to oxaoafidyyiov, xai uXXdooti titptjtqoiov,
xai ntoifidXXttui tijv yXafxvSa, xai diyovtai ot ts pay 10x001$
xai natqtxioi iv tro ovonoSup xdxttos ngooxvvovoiv , xai did
vtvfiatog tov ngamoaitov Xtyti 8 rrjg xataoxdot&g to jcs-
Xtvoatt" xai uno tcov ixttot xutigyovtai tig to fisya xov.
eiatooQiov, xai diyovxai ndXiv ol nooggrftivctg dnavttg ps-
ra xai tojv atxgerixolv, ijxoi yagtovXagicov xai votagtav xaiio
doijxqrjtdiv , xai ndXiv ngooxvvovoi tovg 6tonotag , xai did
vtvfiatog tov ngainooixov Xiyti 6 oiXtvxidgiog to Jt
xtXtvoa-
Tf»** iv 6h Tft) fitou) tov xovaiotcogi'ov totaxai o tov fiaai-
Xioog ngotzooxqdtaq , puotdfav to (laoiXixdv Soqv ovv tip

D qjXaftovXXft) avco&tv tov tiftiov xai ^toonotov xai vixonoiovtS


otavgbv eyovti, xai ngonogtvtxai nXtjoiov tov flaodftog. tl-
ra Siigytxai uno xiov ixtiot 6 paoiXtvg td Siapuzixd,
yovv td itoxovfitta, tag oyoXdg, tijv yaXxrjv, xai uno
tov !£« xayxiXXov trt g yuXxtjg ixvtvti St'^id 6 (taotltvg

Ed.L.352cn)y tfj ngotXtvoti xai unigytxai tig to uyiov qqiag. xa-20


xtibs xatd to tiw&og until xijgovg, xai isyttai avtov i-
xttos 6 natgidgyTjg ovv ndorj tfj ixxXqoiaorixjj xataotdoti,
xai dvftia tov (iaoiXta, xai dona^ovxai dXXqXovg* tixa tio-

textato cum conaueta sua processione vel obscquio exit, obsequenti-


bus cubiculariis ; et intrat in coctonem Daphnes. Ibi deponit »ca-
ramangium et induit dibetesium et super id chlamydcm ; magistrt
ct patricii ipsum in onopodio cxcipiunt et salutant adorantes. Quo
facto, admonitus praepositi nutu ceriraoniarius ait: CeUiueUe [seu :
iuvet nempc movere]. lllinc descendit Imperator in magnum con-
•istorium , ubi cum rursus excipiunt pracdicti oranes et simul cum
ipsis secrctici ,
ncmpe chartularii, notarii , asccretae. Domiuus tunc
rursus , ut ante, profunda inclinatione adoratur ; eoquo facto, admo-
nitus praepositi nutu silentiarius pronuntiat CcUusale. Continua-
:

tur tunc processio , protostratore Imperatoris, qui medio in cons is to-


rio stat, tenens imperialem hastam et flamumllum cum superimpo-
sita huic vencrabili et vivifica et victoriam conciliantc cruce, prvxi-
me ante Impcratorem praeambulante. Transit itaque porro Impera-
tor porticus [ad S. Sophiam duccntes] , ut excubita , scholas , chal-
cen. Ab exteriorc cancello chalces convertit se Imperator ad dex-
tram et pcrgit cum comitante processionc nsque ad sanctum pn-
teum [S. Sophiae]. Ibi accendit pro more cereos , ct excipit cum
patriarcha cum toto corpore ecclesiastico , inceusat Impcratorem, et
salutant sese invicem osculo pacis. Deinde intrat Imperator enm
patriarcha in diyinum tribunal aacraniquc mensam circumcirca inr

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. i9. 609
iqyetat 6 {iaoiXevg avv Ttp naxQidoyri Tf£ fat10*1 *
xai frvfiia 7i£qC% Ttjg ayfug xQani^rjg . 6 ds Sidxovog notit
evyrjv avvanxtjv . 01 ds rpaXxui uvwd'ev iv xtp a/uftcovi vjdX~

Xovatv &€oroxia nooaopooa xai rij vno&iaei t<Sv imvixioav


5aQjLt6$ovTa , olov to „7iQoaxaoi'a (popsQa ,*' xai to „ini aoi
yatQti" xai to „Tstyog dxaxapdyqxov " xai to „xjj vneo-
ftd/M axgaxyytj* tu vixrjTqoia" xai xu xovxotg o/uoict. 710X-

Xdxtg Se xai , d via rvyrj ytvia&at Toondqia rij vnoxHast


aQuo^ovxa, vJuXXovatv xai avxa Ofiotcog. xai tog ttQTjxat, tovB
\onoa>ToaT()dxa>Qog avv xto fiaoiXtxu) tpXauovXXtp xov /JatnAf'tosMs. 207. a
syytaxa TtQOnoQtvo/uevov ,
dvioyexai jutxd xfjg idtag Xtxtjg iv
T(j> <poQ(p t xai avttai nqog Tag dva^dd'qag, sv&a xai jj f*<*Q~
(idqivog tov aravQOv ftiovxat (idotg, xai taxaxai exetae, stxa
xaxomv dvcQyexai xai 6 naTQidqytjg fiierd Ttjg Idiag Xnrjgf
\Sxai avtioi xui avxog 6 naroidp/rjg ratg nQOQQtjfretoi tov*
xtovog dvafld&Qaig , xai tiaioysrai svdov tov dyiov Ka>v~
axavxtvov iv xtp fiearp , xai Taxaxai * 0 o*e ftaoiXtvg Hot axat,
e£u>ifcv 01 tie Seofxioi taxavxai h xtp nqaixmottp, }j xai iv
Tfp aewdxy, ytiooxqaxovpevoi nuqd xtov inivixiaqfov . Tad
iotii doqara xai tu tpXduovXXa avxmv paaxd&vxai naqd xatv
xa'§e<DT(oj'. cha dnioytxai 6 nQanovoxdqiog tov Soopov, xai

censat ; diaconus an torn facit orationem collectam; psaltae super


ambone canunt laudem Deiparae, praesenti tempori et
cartniua in
institucnd ac celebration! triumphi cougrua; ut est illud, quod in-
cipit a verbis Praesidium metuendum ; et illud, quod incipit a
:

erbis T^ui causa laetalur et illud: Castrum inexpugnabile ; ct il-


:

lud: Projpugnatrici copiarum duct debentur parta victoria eiu*qu6


insignia ; et alia siinilia* lnterdum quoque , si recens facta turn
forte fucrint troparia, praesenti negotio cougrua, similiter haec,
atque ilia superiora, recitantur a cantoribus. Post haec abit
Imperator cum turba Deo supplicant! urn , sc coinitante proto-
stratore , ut dictum , et imperiali flamullo immediate coram ipso
praeeunte, in forum. Ibi ascendit in gradus, super quibus marmo-
rca crucis basis collocata est;et subsistit Post eum quoque patri-
archa in forum cum sua turba processionale venit et enititur in ,

eosdem gradus; at hie quidem intrat porro in aedem S. Constantini*


et in eius medio subsistit: Imperator autem restitat extus. Inter
haec parati stant in practorio aut et in senate captivi b*Uo subacti,
quos man i bus apprehensos tenent ministri triumphalcs [insignia*
fictoriae ducere et gestare iussi]; haslas et flamulla ipsis in acic
erepta gestaut cohortales, Urbis praesidium. Hos itaque eaptivos 0
statione sua repctit ct abducit protonotarins dromi , mediouue in
foro collocat aeorsim, ut loci situs pcrmittit. Tunc incipit cantor

Corutantinut Porphyr. Vol, L 3$

Digitized by Google
6lO CONSTANT! N I PORPHYROGLNITI
ai'(i£t avxovg uno tojp txuoe, xui uyti ip rrn fiiorp rov qoQov
xui lazrjoiv avxovg fiopoctddig xaxu rr v xov %6nov &i<rtp. t

xui tv&icog uo/exai 6 ydXxtjg fxtru fiiXovg xrjv infpt'xtop «-


Stiv wdtjv „f<o(o{iev ro) Kvqi'u). ipdo^wg yuy dtdo^uaxat.
linnov xai dva^dx^v SQoiipev tig ddXaaoap." xojp dh XoindirS
\paXxojp xai rov Xuov ncorog dnoxoipoftipov , xui rijg todfjg
Vndotjg unonXtjQOVftiprjg, evdvg aloft 6 Xoyo&irtjg rov doouov
rovg fuytoxdrag xojp Zuouxrjvtov tttxu xai xov Sofieaji'xov
tojp a/oXajp xai tojp tv/6ptojp orouTrjyojp sig to talfi'dtor,
bits tov doovyyagtov tojp nXo'iftojp xai tojp nXotftajp otqu-iq
Tfjyojp xai tojp ptydXoop uq/opxojp tov nXot/tiov, ei'xt- xai
GToaTrjydiv, dqXoroxi xojp to xalsi'Stop notyodpTWP, fterd tojp
TOvofiaQ/dSv xai ptiydXojp doy 6vTO)V
m
xojp dsiidxcov avxcov, xai
dyti £fj.7iQoo&ev tov ftaoiltcog ,
rt yovp ini tojp rov xiorog dra-
F.d.L. 353 (id&Qeov, xai ai'oei d Xoyofrtxqg fiexa tov SofieoTixov xojp o%o-i5
Xojp , fi'nso avxbg rp 6 xo xu$sidiop notqoag, rrjv xiyaXyp,
qyovp tov nQtoxov i^/LtJ]Qap , xai Ti&^aiv vno xtov tov pa~
oiXiojg noStop , xai naxtt avxov 6 flaotXevg ini xrjv xtyuXrjv
T(ji fit'Sup nodi • 6 d& nQcoxoaxQartoQ ini tov rouyrjXov av-
tov im'oxqoi to paotXtxbv donv ,
xgarovPTog dtjXopoxi rorao
(tuotXiojg Tfj de'£ta yuoi to avxo d*6$v. xai ev&icog ntnxov-
ol nupxeg ol diofiioi, norjpttg ini rtjg ytjg* xa 6s xovxwp

unus modulata voce carmen triuraphalc canerc, quod hoc est [Mose
aticlore] Canamus Domino, lllustri enim et slorioso exemplo pro-
:

didit gloriam et potent i am suam. Equum et equitcm coniecit in


mare. Cui rcliqui can tores et totus populus respoudentes continuant
hyinnum ilium , donee post saepius altcruatas partinm ambarnra vi-
ces totus canendo absolutus fnerit. Absoluto protinus rapiunt lo-
gotheta dromi , domesticus scbolarura et qui excubiarum vices in
praetorio identidem obcuut strategi e statione sua magnates Sarace-
norum sive iam eo die classiariorura drungarius et strategi et cete-
:

ri maiorcs rcctores , sive tliematum seu legionum provincialium


strategi, iurmarchae et maiorcs rectores , illud taxidium [seu cobor-
tera in armis procedentem sccuritatique atquc bono ordini prospi-
cientem] confidant Inde ducit eos, nempe logollieta dromi, ad Im-
pcratorcm super gradus columnae [Constantini ,] et adiutus a dome-
stico scholarum (si nempe hie tunc taxidium ducat,) pro stern it ca-
,

put, id est primum et praecipuum Amirum captivum , sub pedes


Impcratoris. Et tunc imponit Imperator pedem suum dcxtrum eins
capiti: protostrator autem imponit iaccntis ccrvici hasUm imperia-
lem , quam ipse Imperator sua quoque dcxtra comprchensam tenet
Eo facto, caduut ccteri captivi omncs protinus in terram proni; ha-
staeqne et flamulla ipsorum humum versus indinaU invertuntur in

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 19. 61
Jooara jueru tdov q>Xa/LtovXXcov l| uvtiotqowov Ti&iuoi* oi
xaTeyoyreg uvtu Tu^ecovcu. xai cv&vg nooxvitTii 6 yjdXT7]gf/i$.20f.h
xai Myei nQOxet\usvov „tig Qeog piyug, tag 6 Qeog ijucov
av et 6 Qeog 6 noitav &av/Lid(jiaJ" etF ovzcog ytvexat q fie-
SyuXq ixtevq 60>; tov ^vnoxd^ut vno Tovg notiug uvtwv
tu ix&Qov xai noXipiov xou^ovrog tov Xuov ft to „Xv-
qis, iXeqoov," xai uv&tg xecpuXoxXtatug yevojudvqg xai tov
nuT^tdoyov Xeyovrog, oxt ft iXequ(ov xai fpiXdrfrocoTtog Qeog
vndoyetg" xai tu i'iqg, uvioxuvxut ol diofuoi xai ov nuxef
loo fiaoiXsvg, xai QJiiod-oyavoZg dnuyovotv avxovg , xai jotcu-
otv ev m to 7i(p taxuvxo • oi d'e 6rjf.ivSxut Ttov dvo /neocoy xui
ol tov dnid'j.lov xai ol Ttjg ftuotXtxijg ovaiag iXuxut xai ol
.tpuXxut loxuvxui xuxd tvtxov uvxtxnv Ttav deanoxtov ,
HrjXov-
oti £$(o$£v T(jg xiovoGTaoiug tov Se^tov fUQOvg tup ieono-C
i5tq>v, ini Tutg ixetas Xt&i'vuig fuxoatg uvupd&Qatg , xai dta
vev/naxog tov nqutnooiTOv dnyovxat ev(pq ueiv ovxtog* „noX- t

Xd tu exrj twv PaoiXewv" y\


„o deVm xai 6 Suva fteyuXtav
puotXetov xai avTOxguTOQcuv noXXu tu try/' y . „&eonQo(lXij-
toov fluotXimv noXXu tu exrf* y\ ti
&eoxvpegvjjx(ov fiuoiXetov
-zonoXld tu 6ttj" y, ^xooftoovoxuxtov ftaotXecov noXXu tu htf
y. „xoofi07io9-qTa)v fiuoiXiwv" y. „uvd*Qeioxdx(ov ftuotXicw

caput a cohortalibus mililibus , qui ilia tcncnt Statim tunc proce-


clit extra chorura suum unus can to rum, ct pronuntiat propositum
[sen Uictuui c psalinis Davidicis excerptum pracsenti actui congru-
uro] Quis est Deus ma gnus } ut Deus noster? Tu es Deus , faciens
:

mirabilia. Post hacc dicta fit extensa magna , donee perveniatur ad


verba Donee supposuerit sub pedes ipsorum omnent inimicum et
:

arnxatum aggressorem. Intorea iterat populus, per intcrvaila quadra-


ginta vicibus damans: Kyrie eleison; rursus fit oratio cum vultua
versus tcrram decliuationc ; patriarcha verba pronuntiat Quia mi- :

seri cors et hominum amans Deus es ct cetera. Tunc resuvgunt capti-


vi e terra, et illc quoque primarius, quern Iraperator calcat re- ,

troquc illos in vestigia sua vultu irrctorto abducunt illuc, ubi prius
collocati fueraut. Populares ambarum factionum et milites arithnii
ct sacrorum corporum vectorcs remiges ct cautores, slantcs e rcgio-
uc Dominorum, uempe extra arcain columnac a dcxtra pa:tc Dotni-
norura , in positis ibi parvis saxcis gradibus , incipiunt, nutu pro-
positi adraonili , sic laudibus et benedictionibus Impcratorem pro-
sequi Multi sint anni Imperatorum / tcr illud iterant.
: Jllius et
illius a Deo in earn dignitatem evectorum Imperatowum multi sint
anni* Etiam hoc ter iterant. A Deo gubernatorum et gui>crnanda-
rum Imperatorum multi sint anni ; tcr quoque ; item hoc quoque
ter: Imperatorum, quos approbatio totius mundi commendat , tint
multi anni. Imperatorum, quos lotus mundus cupit / ter. Fortis-

Digitized by Google
>

6l2 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI


noXXd rd erf]" y\ „vixtttu>v fiatstXimv noXXd rd Ir^" /.
n
„Zz&QtXdyxT<ov paaiXiojv noXXd rd errj y\ „nXovronoiojy
PuoiXi<ov noXXd rd hn" y. „6q$oS6%(dv fiaotXitov noXXd rd
J)€irj" y. vie Gsov , Zcorjv avxotg" y. „vih @fov, ovftpaot-
Xevoov avxotg'* y.ft
vt6 Qtov, yaotaat qjutv avxotg* y\ „vik5
Qeov, xovg /oovovg avxcSv nXqdvve" y, „vts Qeov, indxovaov
fittwv' y • „av\tt r) ni'ortg tojv X^iaxtavwv" y'» „at>^( jy
(iaaiXti'a xcSv *Pmftatan*" y• „av%tt tj vixrj xai €vrv/ia xmv
'Pa>uuta>v" y. „av%€i avSgua rov Xaov Kvqi'ov*' / . ,,17-

dovXot xaov paotXiojv" y. ,,o StTva xai 6 Sttva fttyuXtopio


fxelg
Ed. L.354 paoiXdcov xai avxoxouxootov noXXu rd £xti." xai fttrd to
x tit 1 wo at, avxotg rrjv tvoprjut'av Xdyovotv „7ioXvxq6viov
notrpit 6 Qsog xt)v dyiav fiuaiXttav v/liojv eig noXXd exrrn
xai ti9' ovxtog 0 ulv fiaoiXtvg dnio/nat iv rot vao} r!jg v-
nfoaytug Gsoxoxov iv x(o qpoofp, xdxtt anaXXa^ag tj}v OToXrjviS

Innfvsi, xai dnsQ/txat iv xw naXaxuo 0 dk naxotaQXtig xqi

noSXro intfldg, anetaiv iv xm navQiaQXtfu).


Ms.aoS.a KE®. x\
T)oa 6*ii naQa<fvXurrny ,
&Qidppov imtdovuiyov intyixtuy ty Tp
InnodoofiUp. ao

B 'Innixov dyouevov , hts xai porov , ayovotv oi intvixid-


qldl xovg StOfu'ovg xai oi ra^eaxai xd oxvXa xai Xuajvoa

timorum Imperatorum multi sint anni, ter. Victorum Imperatorum


multi sint anni, ter. Imperatorum qui hottium debilitatem invi-
,

ctis argumentis demonstrant et in contpicuo ponunt, sint multi an-


ni j ter. Orthodoxorum Imperatorum multi sint anni, ter. FUi
Dei, vitam ipsis [indulge], ter. FUi Dei, administra regnum cum
ipsis collegialiter , ter. FUi Dei, indulge nobis ipsos , ter. FUi
Dei j annos eorum multiplica , ter. FUi Dai, exaudi no*, ter.
Crescat fides Christianorum , ter. Crescat imperium Bomanorum
ter. f
Crescat victoria et elicit at Bomanorum t ter. Crescat JbrtUu-
do populi Domini, ter. Nos sumus servi Imperatorum, ter. JUitss
et illius magnorum Imperatorum auctoritate sua regnantium multi
sint anni. Post absolutas has laudes dicunt: Multienne faciat Deus
sanctum ve strum imperium. Et sic tandem abit Imperator in aedem
•anctissimac Deiparae, quae in foro est, ibique deposita stola Tel
hahitu triumphali, inscendit in equum , et revebitur in palatimmj
patriarcha Tero rem eat super asino suo in paUiarcbcum.
CAP. 20.

Observanda, quando triumphus de hostibus dtviclis agitur in cirto.

Quando spectaculum equestre editur aut et rotura, producunt


minislri triumphales bcllo recens captos , et iniliies praesidiarii

Digitized by Google
DE CEIUMON. AUIAE BYZAOT. IL 20. 6*3
xa« aofiara xai vd 0*6 gar a fitxu tcov fXa/iiovXXcoy, xai cr*»e(>-
yovxai ndvxig ev t« InnodQO^itM . tlxa dvegyofievog 6 nQto-
Tovoxdoiog tov fgojuov laxrjoi ndvrag ou/rjdov , ijyovv dno
tov fiayydvov (ne/Qi tov xafinxov rot Bsvhov , sv uquhoiq
BnXtjatov tov xufinrov tu uyftaxa, oni&tp ds tcov ao/tara>y
tu axvXa xai Xdqpvoa* om&ev o*e tovtwv xd Sooaia (.itxa

xtvy (pXaftovXXcov xui Tovg dtopiiovg. xai ft fiiv eiatv tnnoi


ij xai xd/urjXoi, ToravTui omfav tcov dtoui'cov , xai ft eouv
Xaog noXvg ol diofiioi xai noXXd id ts uxvXa xai Xdcpvoa
ioxat ag/uaTa xai tu Sogara fisxa tcov opXafiovXXoov, foxarxui C
dira dvo QTiymv. ft tie ovx tiaiv eig nX/j&og xuvxa , Forav-
xat oY evog ort'/ov, xa&cog eigrjTat, and tov fiayydvov fii-
XQi tov xufxnxov tov BevtTOv. xai fitxd to dveX&tiv tov flaoi-
Xia eig to ngoxvnTixdv xXovjit'ov, xari^/erat 6 SojLtdartxog
iStojv a/oXcov, si doa uvxog yv 6 noitjoag to tu%si'3iov , peru
xai tcov orgaTtjycov x/ti xXstaovgagyolrv • etrs 6 Jgovyydgiog
tov nXofaov /uiTu tcov nXotfuov aTgaTtjyoov xai tcov psydXav
dg/ovrcov tov nXotfiov, xai si u dv evgcoatv iXXsinkg rrjg
tov ngcorovoragiov tov tigoftov axdascog, i m Siog&ovvrai , xa/D
Honolulu iv Trjv ngooqxovaav xaxdoTuoiv tcov deofu'wv xai axv-
Xtov xai Xaopvgcov xai dgfiuxoov xai tcov SoguTOov (astu tcov
opXjftovXXoov avToJv. xai ndvrcov xaXag ttevdvv&ivrcov, dva-

producunt ipsis ereptam praedam , tam manubias , qnam ipolia ,


item arma [acuta nempe et gladios] , ut et has las et flamulla. In
hoc apparalu euut hi omnes sursutn in circum. Dcincepa advcnit pro-
tonotarius cur«us ct collocat omncs in imam sertcm a maugano mde
[sen carceribtis) usque ad raetam Vcneti. Proxime a mcta collocat arma;
postca induvias ct praedam, post hacc hastas cum ilamulUs; turn capti-
vos poue ho* cqui statit atque camclt, si qui caplt adsiut. Si vero nu-
;

merus captivorum, spoliorum, pracdae, armorum, bastarum, flamullorum


sit ingeus, ordinautur in duas series. Quodsi antem non raid©
numcrosa ea siut cflfciunt, ut dictum est, sericm tantummodo
,

unam a carccribus iude usque ad Veneti metam. Postquam Impera-


tor in procyplicnm clubium [sou tribunal eminens vel balconera,
nnde prospectus in subicctum circum patet, opposito clathro muni-
turn,] ascrndit, descendit domesticus scholarum (si nempe is eo
die taxidiuni co^it vel cohortem, quae vigilias obirc et in arm is sc
monstrare debet,] una cum strategis ct cleisurarchis aut alias drun- ;

garius classis cum strategis ct rectoribus classiariis. Hi, quicun-


quc tandem fuerhit, visitaut ordinationem a protonotario dromi fa-
clam, et quidquid in ilia hians animadvertant , corrigunt id est ,

faciunt congruam et debitam constitutionera captivorum, spoliorum,


praedae, armorum, bastarum atque flamullorum. Omnibus rite dis«
positii, siguificat praeposilus ea de re ad Imperatorem \ inaaaque

Digitized by Google
6l4 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
<p£Q$t 6 nQainoaiTog ri} paailet, xai nQO<nu%ei xov , noamo-
onov xqovsi tqi'tov to oxovtuqiov, xai xaxigystai 6 paa*-
Xevg xaxd xov intxQaxqoavxa xvnov xojv InnodQOfiiajv , xai
GT€(f£Tui t xai xd i'^tjg inizeXovvrai , xa&cog e/st 7j ra^ig TtSv
Ed. L.355 i7TnodQ0fu'(ov. tov 6*8 fluoiXdcog dviovtog tig to xu&io/liu xuiS
tov Xaov xaxd to eioo&dg xaxaacfQayiXovxog, uxxoXoyovaiv o*

xd effiaxa avzotg, xai tov fiaoiXicaq xa&eo&dvrog £ni


fiijuoi

Ms.ao8.broi; fiaoiXeiov &govov , fad vsvpaxog tov dxxovaQiov anoxic


rwotv kqojxov ftev tu aofiaxa, enstxa ret axvXa xai Xdtpvqa,
xai dxoXovfhog xovxojv tu fioqaxa fitxd xoov opXafiovXXcov, o-io
jxtfav a*e xovxcov ol teoftiot, , xai Sisgyovxai to pdoog twv
irtfwv , xai xd/nnxovaiv tov tov IlQaoivov xaftnxov , xai a-
viyyovxai [t£/(Ji xrjg (pivag, qyovv tov JT. xai ei eaxiv Xaog
noXvg ol ddofiioi ,
dvigyovxai fJ-eyQi tov xafinxov xov Btvi-
B row. t« cxvXa xai Xdrpvoa xai UQLiara xidwatv ol xa$e-i5
til

dUrai ini $iq>&£QO)v xai xiXixt'cov ngog xd ftoXvv&ijvai, fi-


xe dno tov xoviogxov , ttxs dno xov nt^Xov, ol SI Jijucora*
t<av (Tt'o /LieQujv xai ol xov uQtdfiov xai ol x/jg ftuaiXtxijg

ovaiag iXuxai xai ol xpuXxai taxavxai xaxhavxi xov OQydvov


xov noaoi'vov , xai did vtvfiaxog xov axxovao(pv aoyovxaiio
ev(p?]H£tv xtjv ixQO(jjirt d-eZouv luyuXtjv tvapij/^iav xov ev r<ji

fottqt fieid xtj; Xixrjg xeXovfttvov &qiuh(1ov tcjv inivixicor.

Sraepositi sonat pulsatum ter scutum, et descendit Imperator secon-


uni typum obtinentcm in circensibus spectaculis, et infulatur, et
fiunt cetera, ut cerimonialc circensium ludorum sccum ferL Asccn-
dit dcinccps Imperator in cathisma sen tribunal, in quo residere su-
per throno in ludis solct , populuinquc, ut mos est, signo crucis
signal. Quo facto , factioucs cousuetas laudes rccitant Ut rescdit
Imperator super throno rcgio , dat actuarius nutu signum, et inci-
piunt c loco suo promovcre primum arma , [vel qui scuta et gladios
captos gcrunt;] turn niantfbiae et pracdae; dcinccps hastae, turn
ilauiuUa; post ca tandem captivi. Transcunt hi per plagain demo-
rum [scu graduum circensium, in quibus factiones stare solent,]
earn , quam tunc obtiucnt, et flcctunt circa mctam factionis Pra-
sinac, et promovent usque ad finas [id est fines vel cxtrema] sen ad IT.
Quodsi autcm ingens turba sit captivorum, protenduntur usque ad
mctam Venetorum. Induvins reliquamquc pracdam et arma depo-
mint pracsidiarii super reuonibus et super ciliciis [vel crassis densis
filtrw] , ne scilicet a pulverc cacnove inquincntur. Popularcs ambaium
factionum et milites arilhmi corponimquc sacromm rcmiges et can-
tores stant e regionc organi, quod Prasinac partis est, acceptoquc per
actuarii nutum signo, incipiunt prolixas illas laudes recitare , quas
*upra pracscripsiraut, quum ccrimoaiaa triumphi cum submiasa ei-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. at. 6l5
jyw'xa d& uo%orxat , ndvx£g ol dtoptoi
evtprjjuety
7ii;rrot;r7*

noting ini tu d& tovtcov doouru fiiju T(Bv <f>Xu-


xijg yrjg,

fiovXXtov £% uvrioT(t6<pov zifhSoiv ol xaxtyovitq uvtu xa^fw-


xuit fu/Qig uv % at/177 fvqprjftta xfXficod-f}. xai xuvxtjg TfAfi-
5ovfieptjg, dviaxurxui ol diofttoi, Ofiotcog xui tu doouxa fxnuC
zcov q?Xuft ovXXay , xai ft fiuv xelevft 6 fiuotXevg &edoaodai
xovg Stoiuovg to innodyojutov ,
uvtoyovxui tig tu xov inno-
^QOfu'ov pd&Qa xuxtofay tov dfjpov tcov Tlouoivmv, iv (J)
to-
ntp tim&uaiv ol dio/taoi Iotuo&ui xui fououod-ui to innodoit-
lofiiov . (i o*& oi? xtlevei, 6 (iuoiXfvg irad'ijvat Tovrovg xoig
71QIV $£Of.U0tg TOV TlQUlTtOQl'ov , XoiUVTUl £IT£ XUTCO&kv TOV
Srjftov tcov Bevaxojv , sits dXXu/ov. tu dc axvXu xui Xdqpv-
qu xai uQfj.uia xai tu doouTu ftsxu toiv opXa/uovXXoDV uiqov- ,

xui nuou xmv xu^ewxojf, xui £iaxoiu%ovrai f xai xu t$tjg em-


\5is\ettai r) ovvqfrqg dxoXovdia xov injiodoofttov. D
KEQ. xu.
Ttoa dtt naQa(pvl(ixxuy , Cray uz*jl d^ty naittov t§# (ktOtltt.

dtdovxai fiuvddxa fig oXtjv xfjv avyxXrjxov dXXu^i'ftcov,

xui xrj £$tjg 7tQO£Q/ovxui ndiT£g ol ovyxXqxixoi xai uXXdo-


ioocooiv. £ixu £Q/£xut o §ui(ftQ£vddqtog xov naxQiuQXOv , xui

ga Dctim supplicatione in foro pcragendi exponercmus. Illis an tern


laudcs ordicutibus procidunt captivi omncs in humum proni, ha-
stacque ct flammulla ipso rum iuvertuntur a pracsidiariis ilia tencn-
tibns idquc tanidiu quam iliac laudes durant. Finitis vcro, sur-
,

gunt captivi , et nirsus criguntur in rectum hastae atque flamulla.


Si permiltit Impcrator , ut captivi ludos circenses tunc edendos
3uoque in constieta caplivorum stationc spectent, ascendnut in gra-
U3 circi, factionc Prasiua inferiorcs. IUe ucmpc locus ordinarius
est, e quo captivi, qui in Urbc sunt, spectare identidem so lent.
Quod si a u tern uolit Imperator bos recenlei captivos cum vetustis
hactenus in practorio asservari solitis in eodem loco convenire
collocautur infra gradus factionis Venctae, aut alibi. Heliqua vcro,
jnanubiae, pracda , arma , hastae ntquc flamulla intro [in practo-
rium] inferuntur. Et tunc porro fiuut, quae in ludis circcusibus
fieri fas et mos est.

CAP. ai.

Observanda , quando lmperatori filius nascitur.


m

Danttir pridic niandata mutatoriorum , scu significatur, eras com-


parenduin esse in splendido vestitu , ad totum scnatum. Conycui-
uut ergo sequeuLe die scnatorii omnea in in uta tori is. Dcin adveuit
rc/erendarius patriarchac, et scijeiutur, vclitne Impcrator iubeatque,

Digitized by Google
616 C0NSTANT1NI PORPIIYROGENITI
Ed.L.356lp(OT£ , x^iUvft o paaiXevg eiaeXfhtv xov naTpidpytjv . o

Ms. 209. a (W QanpsgevSaQiog amwv nooaxaXttxai tov naTQidoyijv , xai


tiaigyexat b naxQtdgxtjg h> roi naXaxiy fiiexd xov oexgerov
avTOv xai ^irjxgonoXixciv xai tc<j ^^v-
aQxitmoxontov, xat iv
ooTQixXtvy noitt TTfV evyjv, nagovxog xai xov osxoixov a«J-5
fov, xara rov tv'^ov Ttjg s T}pi$ag Ttjg diuxaiVTjOi'/uov epdo-
pddog. xai fitxd to noirjoai Trjv ev/jv tov naxQidgyrp ow~
ruooerai xotg Ssonoxaig, xai ancimv iv rol naxQiagytioi vno
dvo aiXeyriaoicov naoaxoaTOvftivog. /nerd ih to i^tX&eiv tov
daigytTai to osxQtxov tojv ovyxXijxixdiv , xai a-10
jinaTQiatQxrjv
ntvyaQioxovotv vol (fuotXtt, xai intvyovxat- avxw iiu to Tf-
y&kv nOQ<pvQOyiwrjrov naiSiov, Xtyovxtg dtuouo&ai natdag
tojv naidoav tov noofpvQoytwqrov , xai xovxov i&iZv yrjoator
xai nQofteftrjxOT* ygovtav noXXrjv neoiotiov , tlx a xXrjgovopov
yevio&ai xijg naxQixrjg Qovoiug xai flaotXtiag, cog av 37 r»ri5
'Papafav xaXoyg Siev&vvoixo xai $tt*dyotxo paaiXsia xe xai
noXixtia. ioxiov, 0x1 xai tovxo yiyovsv iv xoig aQyuioxigoig
ygovoig . tw flaoiXt? Ttydiv a$Qev natStov , 6 Karouio/qg
ovx eio/jX&ev iv xto naXaxtw not rja at xrjv tvyjv, dXX* iv
Qngtoxoig iSd'^axo 6 puoiXevg xo osxyexov xcov ovyxXijxixdiv £kio
y
T(ji lovaxiviavov xgixXi'vot , xu&iog ntjosigyxai , xai and xHv
ixtlot itio&tjoav fiivaut , xai i^ijXdov ndvxeg ini xov xa/?aA-
Idqiov, xai yiyovtv ngoxsvaov iv tj fuydXy tov Qtov ixxXtr

ut patriarcha veniat. Eo permittentc, abit referendarius ct arcessit


patriarchajn. Hie intrat in palatium cum secreto suo et cum me-
tropolitis atquc archiepiscopis, et facit in chrysotriclinio orationcm
super infante in praesentia secreti sui secundum typuoi vel formu—
lam, qua baptizandis feria quinta bebdomadii renovationis bene-
dici solet Post dictam orationem valcdicit patriarcha Dominis et
abit in patriarcheum , stipatus et sustentalus a duobus silentiariis.
Digresso patriarcha, intrat secretum seu corpus seoatoriorum , el
adoratione facta , gratulantur Impcratori , et precantur bene recena
nato porphyrogenito infauti , voventque, ut ipse pater eius aliquan-
do huius infantis nepotes , ipsumque nunc infantem oiim senem,
multaa annorum vices cmcnstim , videat, talcmque reliuquat pater-
n;ie auctoritatis et imperii hcredem , quo Bomaua res , tarn im-
l^rium^ quam civilis guhernatio, bone roetoquc cursu velut navia, ,

dii i^atur , et per tot rernm disorimina salva et incolumis traducatur.


Antiquis temporibtis ila procedebatur. Filius Impcratori si natus
e.Hsct, non veniebat patriarcha in palatium ad faciendam orationem;
std primo loco excipiebat ct admittcbat Iinpcrator ad se secretum
sonatorum in lusliniani triclinio, ut dictum est; turn dabantur mis-
sac; et c:ubaut iiliuc oinncs in caballarium (seu equorum gyniua-

Digitized by doOQle
DE CERIMON. AU1AE BYZANT. II. 21. 617

i'SaiTOvfiivow xard to ov'vrj&sg d/&rjvai tnntxov innoitiOfitov,


xsXbvou tov (iaoiMmg St'dwcu to ^Xdgiov xai XQi/uiidjat,
xai Tfi Qrjg W&Q<* TsUVrat innixog dycov. ioriovt on Ttj aiJ-D
tjj ft ftsi}a Tijg innodgopitag Si'SoTat Ltavddxa, avva&^oiad-ijvat
londwaq no innoSoopuo , xai xtXevoet tov paotXetog &-eQ-
£v
Xopevog 6 noatnootTog ixXsyerui* dno fikv Ttov rayiiuTcov v f
dub tie Ttov Svo fxsQojy tqjp drjLLtoTwv dvd v xai dno Ttov
noXtnov v, xai tovtcov loTafiivtov Zv&tv xdxhffiev, Xiyet noog
avxovg 6 noainooiTog , or* ft xBXev£t 6 ftaoikivg •qftdiv 0 a- Ms. 309. b
l5ytOf , tva xaxd tov xoaTtjaavra naXaibv Tvnov xai ttjv a^-Ed. L. 357
Xa/uv ovvrj&siav d&QOtod/jvs Tjj ea&sv, (rjyovv Ttj ndfimjj
jteoa Ttjg tov naidog yevvrjoecoq ,) xai ix<po>vijotjT$ rods 0V0-
pa Tto T«^«vri noQtpvQoyevvqnp ijj fis £a>&y, ijyovv Tjj
d ovva&DOi%ovrai iv avrtf innodgoiiy, xai Xeyovotp
2001 Ttovdrjfxoav axra, xai evtpnfiovoiv TOvg Seonoxag xai Tag

afyovorag xai to tbx&s* nootpvQoy&VfjTOV i% ovoftaTog. i~

•ium] et Gebat proccssto in maguam Dei eccleslara secundum for-


,

mara magnarum et solenuium procesaionum. Tertio post nativita-


tem infant!* die deberent duo dcxima [seu exccpliones factionuni]
in pbialis umbabus ambarum factionum fieri. Quia vero iam a
longo tempore abrogatae sunt, debet tale deximum fieri in secret*
{diiala triconcbii sigmatis. Factionibus turn rogantibus ex. more, ut
udus equestris in circo edatur, imperat Dominus, ut velum suspen-
suro tradatur, et ab eo, tanquam futuri ludi signum suspenda- ,

tur. Id quod fit, et sequcnte die peragitur ccriamen equcstrc,


Eodem die, quo certamen illud cqueatre peragitur, seu quarto a
uativitate infantis, diduntur man data , ut congrcgrutur sequcnte die
omnes in circo. Turn exit ab Imperatore iossus praepositus ct di-
git c tagmatibus quidem quinquaginta viros, a lactiouariis autcm
ambarum partiiun totidem ; quinquaginta scilicet de Vcnctis , et
totidem de Prasinis, et de civibus tandem etiam quinquagiuta. II*
lis duccntis ordine gemino stantibus edicit praeposilus liaec verba;
Sanctus et venerabilis Imperator noster vult, ut secundum obtinen-
tem ritum et consuetudinem a longo tempore obs.erva.Lam conve-
niatis eras, (quinto nempc die a nativitatc infantis,) et proclametis
nomen hoc infant i porphyrogenito imponenduin, [Et simul edit ipsis
nomcn.] Qumto itaque die conveniunt in eodem circo, et recitant
populares acta [seu formulas et acclamatioues , qualibiis uti factio-
ns iu tali tempore soleut,] et bencdiumt Dominia et Auguslabm
618 constant™ porphyrogeniti
oxiop , or* xjj SySoij jjptoa xaXXa>7if£exa* o rtjg avyovarrp;
xoixa)p fiexd xcop yj>v<jov<pavx€ov pqXcop xov /qvooxqixXipov xat
UnoXvxavdfjXtop . xai fisxd to yevdo&ai naod xov ifQttog Tip
tvyjiv ip xoj noonvXahd xtjg ixxXijoiag xai imxt&rjvat xe
naod r(Sv drjn<ov ixq>a)Vfj&6P opofxa avzql xai to i/idxiop sv-5
dv&tjvai ndXip dnocpdoexai to natSt'ov , xai x&exat tig to
xovvt'ov , xai iniaxtnd^oirat jj xe avyovaxa xai to nuidi'o*
iipanlcoftaza /ovaovyavxa • eha did xov xrjg xpunityg rijg

avyovaxqg nqoaxaXovvxai oi noainooixoi , xai did xojp ngai-


noaizcov eiodyovxai oi aqyovxeg xov xovfiovxXtiov xai oi xov 10
xovpovxXetov ndvxeg, xai xafa$fj$ uodyovxai and rov xai-
vovqyiov xqixXivov ai Ccoarai xai at fiayi'oxQiooat , dvdvitu-
xiaaai xe xai naxnixiai xai nQtoxoanad-aotai otpqpixiaXat'ai xai
Cat Xotnai ovyxXijxixai , eld-' ovxayg ai xojp nQO(j§t]&dvxap d-
'^im^dxoav U7ia$i(QuaTixui y tjoai, xai inevyopxat dmvyaoi-iS
m

axovaai xai evrpr^iovoai xtjr avyovaxav, xai xb nqooijxop


dnopifiotvai oepag , /xia exdoxrj tiadyovaa %dpiop , qjisq xaxd
TtQoaiQtoiv eyti, fxtxd de to tcoV yvpatxojp oexqexov ttaayov-
rai dno xov Xavotaxov $ia xov aiooXoyiov xai xov yowsoxoi-
xXipov oi xfjg ovyxXqxov anavxeg, [idyurxooi, uv&vnocroi, na-30
xqixioi xai otpftxiaXioi , xai inevyovxat, dnsvxaQioxovrteg
w

fsocrui et nnrui puerperac] et infanti porphyrogenito , qiiem tone


prim 11 m nomine tcnus citant Octavo die exornatur Augustae puer-
perae coeton seu cubiculum vclis chrysotriclinii auro textis et poly-
candelis. In ilium coetonem refcrtur infans ex ecclesia , postmiam
sacertlos in eius propylaco seu atrio super infante orationcm dixe-
rit, et nomcn, a factionibus editum ipsi imposuerit ct indusiun
ipsi induerit- Relatus ad matrcm infans deponitur in cunis, et inii-
ciuntur tarn Augustae puerpcrac, <quam infanti , panni vel telae
auro textae. Dein advocantur praepositi ab eunucbo, qui mensae
Imperatricis praeest. Praepositi porro introducunt magistratus cn-
biculi eiusdemque ministros reliquos omnes. Deiuccps introda-
cuntur e cacnurgio zostac, magistrissae , anthypatissae , patriciae,
protospatharcae oflicialiae et reliquae feminae senatoribus marita-
tac. Post cas introducuntur viduae, qua rum mariti olim, dum vi-
verent, praedictas dignitatcs auiicas gesserant, nunc post eorom
decessum gradu, qucm antea inter feminas primates tenuerant, de-
iectae. Hae omnes felicem partum Augustae gratulatac benediennt
ipsi, debitamque tribuunt infanti revcrentiam traduntque xenium
seu munusrulum benevolentiac erga novum hospitem advenam testi-
ficandae destinatum , quod unaquaeque qualecunque pro lubitu et
delectu suo sccum fert. Post dimissum muHebre secretum seu cor-
pus introducuntur a lausiaco per horologium et chrysotriclinium se-
natores omnes, raagistri , proconsules, patricii, oificialei, ct cum

Digitized by GooqI
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 22. 6 19
rfj avyovoTij, xai to nQoarjxov dnodiSovoi atfiag oY tv/mv
xai svcprjjutcoy tw noorpvyoyewyTW , xa&tog xai hr rfj nQog
rbv (iaoiXea dnevyaQiortta xai tvyij ttQtjrui, iarioy y on o-D
no rjj nocoTTj JftU£0« T*j$ ytwr^attog rov nooyvQoysvvqTOv 7T«fc-M«. aio. a

5o*0£ d(f€i).6p£v6v savi ytveo&ai, o r\ xoivij avvrfteia Xoyo^eita


xaXtl, tig rov noqxr^xa xvSv i& dxov($ixcov xai tig xd roto-
$iu xrjg Xeoxpogov xrjg noXtcog, rflovv dno ztjg yaXxrjg jud/Qi
tov fioog. xai oyeiXovaiv ev fxhv xw jzoqttjxi xdSv i& dxov-
pixoov ovveQ/eo&ai oi doyovxtg rcov Taytiuxcov /xtxd rmv oyo~>
loXuofov, 6fioi(og xai oi dyyovxeg rov nXotfiov pcxd rov nXot-
f.iOV OXQOXOV. TWV JvO IISQ&V 01 fyjUCOTUt XCttEd.L. 358
TlQOg XOVXOig
to noXixixov ftexd xmv noXemg avoxr iidxa>v , xai inl
xijg t

nxd ftfxiQag nivovmv sxtiae to noo(j$7]&6P Xoyo&tta. bfioioog


xai iv rotg nQO^Qr^ttai rrjg Xeuxpooov TQiotioig orpstiovoiv
i5(Jvv€Q/£o&ai oi iv Xoioxro fjfidiv ddtXqpoi oi nevtjrsg xai n{-
vttv ini enxd qfiioag to ngoyyq&ev Xoyo&fiu.

KEO. xp.
m
Oca del naqatpvXdtxuv inl pannO/icS 8<}$€vos naidog (taOiXiuc

KtXevati tov fiaaiXtoog OQt%ovxai /uuyivxQOi, uvdvnaxoi,


ixon&TQ ix 10 ,
oTQartjyoi, OTQuzuQ/ai , TOvQLiaoyai f
oi aqyovxeg
tcoV juyfiuTcov, oi 6(p<pixidXiot xai ndaa ?j ovyxXrjxog, xaih

adoratione bencdicunt Augustac , congruumquc praestant cultum


porphyrogcnito iufanti per pia vota ct bona verba talia, qualia su-
pra diccbaraus crga Imperatorem proferri solere. Scptem a nato
infautc porphyrogcuito proxirais dicbus debet cdi et cclebrari, quod
consuetudo lochozema appcllat seu iusculum pucrperac , ct quid era
iu porticu uovcudceim accubituum et in triviis praclongae ct am-
plissimac platcac urbanac, [quae raese dicitur,] ncmpc a chalce us-
que ad Lovem. In porticum novendecim accubituum conveniunt tri-
bunl tagraatum cum scbolariis , ct magistrate classiariorum cum
ipsis classiariis ; item popularcs arabaruin factionum , ct roagistratua
urbanus cum collegiis urban is; bibuntquc ibi per scptiduum prae-
dictura lochozema. At in pracdictae platcae triviis conveniunt nostri
in Cbristo fratrcs, paupcres, codemque beneticio per septiduum
paritcr gaudent.
CAP. aa.

Observanda in baptismo filii Imperatoris.

Primum ex mandato Imperatoris iubenlur certo tempore ct loco


convenirc magistri , procousulcs , patricii , strategic stratarcbac , tur-
marchac, rectoros tagraatum » officiates totusque senatus. Conveni- •

Digitized by GooqIc
Cao CONSTANTINI PORPHYROGENlTl
daiQ^oviai dg xbv fiiyav PaTtxioxtjoa xtjg fittydXrjg exx\rj~
oiag. ol Si Sionoxat noodoxopxai ftexd xap dXXa&'ftoop, xa-
fhog e/tt 37 ovvq&ua xwp fteydXoop iooxdip. xd Si oxijnTQa
xai id Xoinu axevtj fthovutv iv xrji yaw xrt q /usyuXtjg ixxXyj-
otag, xadwg xai ev xatg /ueydXaig nootXtvoeoip , xai ol Xot-5
not u'£ia>ftaxixoi xai ovyxXnxtxoi . 01 SI Ssanbxai /usxa tov
naxgtug/ov xai xaip boio&ivxaip yspdo&at dpaSoytop (iaso—
%oyrai Big top Pajixiox/jga , xai xfjg fv%ijg yevo/ddvtjg xai xijg

licoSviag ixxXqataaxixrjg xu%£u>g xeXovfievtjg xai tov naiSog


punn^ofuvov , Siyopxai ol apdSoyoi, xai dno xaip extiaeio
xaxigyovxat ol Seanoxai /una tov naxgidg/ov xai tov <pco-
Cxio/taxog , xai ytvtxat, 17 tiadvia el'ooSog dg xo dvotaoxq-
qiop. fha eioioyexat 6 paoiXsvg dg xo fifixaxtooiop, xai xd
i^rjg xtfatxai, xa&mg xai ev xatg peydXaig nooeXevoeoip. ol
Si Sijfioi ip x(ji vnO(TTQi(f>eiv top paoiXia aixovpxai, dy$ijraii5
Mt. *io.b Innixop InnoSoofjiiop. xov Si flaoiXsayg ovpxaaao^epov, xekei-
xai xrj snavQiop IjtnoSQOftiop anoXvoifiop xai ngoaxvprjaiftov,

KEQ. xy\

*Oaa dtt naQacfvidxTtiv inl xovQCitfiecTi naiios paotUu?.

D <
AiSovxat fiavSdxa fig oXtjr xtjp avyxXjjxov uXka£ifiav, xaiio

tint ergo in baptisterium seu fontem magnae ccclesiac. Procedttnt


JDomini turn in mutatoriis , qualia solent ex ritu in magnis festis
gestare. Sccptra et reliqua vasa mancnt in ipso nao magnae eccle-
aiae , prout moi est in magnis processionibu* ; manent ibidem quo-
nue cctcri honoratj et scnatores. Domini autem et patriarcba et
designati execptores e sacro fonte aut compalres intrant in baptiste-
rium , facta que oratione et pcracto consueto officio ccclesiastico
Laptizatoquc pucrp, excipiunt cum exceptores ; et tunc abcunt il-
linc Imperator et patriarcha cum pucllo baptizato , ct Gt consuetus
introitus in sacrificatorium. Dcin intrat Imperator in metatorium,
et peraguntur cetera, ut mos est in magnis processiouibus peragi.
Factioncs autem in reditu Imperatoris ex ecclesia rogant, equestre
spectaculum cdij et compromitlcntc Impcratore , pcragitur sequente
die spectaculum eqiicslrc apolysiinnra [seu poslremum corum , quao
per istam occasionom hilaritatis publicae institunntur,] idemque pros-
cynesimura seu in quo Imperator a populo hum i in genubus cii-
bante adoratur.
CAP. a3.

Observanda. in tonsione Jilii Imperatoris.

Pridic* diduutur mandaU ad totum aenatum, ut altero die in

Digitized by Google
DE CEHIMON. AULAE BYZANT. II. 23. 62
177 h%rjg nooigyovxai ndvxtg ol avyxXyjxtxoi , tlxa tgyerai o
(tatg>CQ£Vo*doiog xov nargidgyov , xai igooxa, el xeXevu 6 pa-
aiXtvg tioiX&eiv xov naxgiugyrjv. xov Ss fiaaiXicog vnoui-
fivrjoxofiivov nagd xov ngainoaixov xai
xeXtvovxog tfoeX-
SfhZv xov naxgtdgyrjv, i^igytxai 6 ngainoaixog Xiyoav x(p gat~
(pegevdoQiy , Sri xeXevei 6 ftaoiXevg tiatX&etv xov naxgidg-
ytjv. 6 dk a'ntojv ngoaxaXetrai xov naxgtdgyfjv
, xai £»W(>-Ed. L.35o,

ytxai Iv xm naXuxiy, xadtog tl&iaxat avrw, fiexd xov as-


xgixov avrov xai xolv firjxgOnoXixwv xai dgyuniaxonmv 9 xai
jovnavxu avrov 6 flaoiXtvg iv xtji ygvooxgixXivto, xai eig olov
av vaov xeXtvy 0 paaiXsvg yevio&ai xo xovgtvfia, untioiv
fttxd xov naxgidgyov. xai efo' ovxtog
tiaigyovxai ol xov
xovpovxXu'ov xai ol agyovxsg xov
naxgidgyov xai xovflov-
xXeiatoi f
ngbg xovxoig fifjxgonoXtxai xai dgyum'oxonoi. eixa
i5x£Xtvoti xov (JaoiXiag egyovxai xai ol xtjg ovyxXyxov xai
0001 fisXXovoi ytvtad-ai dvdSoyoi xmv xgiycov xov fiaatXixov
naidog. ttxa qpigei 6 ngainoaixog xd did gayrjg avvTjfifiivaB
ngog aXXrjXa iyyei'gta, xai inidt'timoi xavxa xip naxgidgy7f 9
0 dk naxgidgyrjg xotg fiiXXovai yt'vsad-ai uvaSoyoig , xai
2oyivtxai rj dxoXovfhg xov xovgsvfiaxog xdtyg. xai
xijg ixxXqot'ag

xo [ilv ngtoxov ygvaovv iyyjtgtov , iv w xai at dnoxagtloai


xgiyjg xov naidog i'yxeivxai , im$i$oxui xtji ngatnootxfp , xd
6*6 Xomd iyyeigia diugna^o^uva nagd xtov dvadoycov (i(Qt~

mutatoriis corapareat. Conveniunt ergo sic omncs ad ordincm Sa-


natorium pcrtinentes. Tunc advenit referendarius patriarchal, ct
sciscitatur , velitnc Impcrator patriarcham advcnire. Intrat propo-
situs ad Impcratorem caquc dc rc signiGcat; et Augusto volenle iu-
beute , ut palriarcha vcniat, rursus ad refcrendarium exit refercns,
velle Impcratorem, ut patriarcha veniat Abit itaque referendarius,
et arcessit patriarcham. Hie venit in palatiura in consucto suo co-
rn tat u , ncmpe secreto suo ct metropoUtis atque archiepiscopis.
i Ei
obviam Gt Impcrator in chrysotriclinio, et simul abeuut in illud
tcmpltira, in quo pu crura touderi vult Impcrator. Proximo hos in-
grediuntur in illud tcmplum cubicularii et proccrcs patriar-
ch ae et eius cubiculenses ; turn metropolitac et archiepiscopi.
"Veniunt deinceps ex Impcratoris mandato senatores et qui deslinati
sunt exceptores crinium pneri imperialis. Dctn affert praepositut
manucciola multa unum alteri consuta , ut longam telam cfliciant ,
caque tradit patriarcbac, hie porro trad it faturis exceptoribua
crinium. Et dein Gt ritus ecclesiasticus tonsurae. Quo facto, tradit
patriarcha primum anreum sudarium, In quo iacent ^fetonsi crtnes,
pracposito j cetera vero manucciola diripiunt et parti untur inter te
exceptores. Sub Basitio, celebcrrimo lrapcratorej Cebat tensora

itized by Google
622 C0NSTANT1N1 PORPHYROGENITI
%ovrai. ini #h BaoiXe/ov tov uoio*i[uov paoiXiwg yiyovs to
xovosvfia Atovcog tov (fiXo/oiavov deonozov xai vtov uvtov
ovtw;. Tr( g nQogfa&sioqs ru'iecog ndorjg zeXtodu'oqg ,
yiyo-
ViV r\ ixxXqaiuoitxr] ndua dxoXovSia tov xovnev/Liuiog £v rw
CevxrqQUi) tov ay tov fuyuXoftuyTvgog Oeotitoqov zov ev t(»5
. au.aTioo; dvaroX^v uqiotsqio {Uqei tov yovoOTQixXtvov. dvddo-
yoi 6i tojv Tfiiywv tov (iaoiXixov naidog yiybvaaiv o,t£ na-
TQixiog Aewv xai arQar^yog tojv AvaxoXixwv 6 xQortoog, xai
6 OTQaTtjyog Kannulioxiag xai ol rov(jfiu(j/ai xai ftfodgyat
xai ol Xoinoi ndvTsg fcfiurtxoi aoyovTeg to)? avTtav io
t(op fiSTu xai tojv doovyyaQOXOftrjTtov. duo yug tojv xtyxXt-
«W tov pqpaiog tov avTOv tvxrqotov ftdygi tov tioqt^xo^
tov yovoOTQixXtvov , sp (p xai to toyoXoyiov larazai, ovv-
exgdzsi twv iyyuofav uXXo nQog to aXXo avQ^atfrj xai
fj

D ovMQfiootg , wore ndnag Tovg fcfitaTixovg aoyonag \4vaTO-\5


Xixovg xai Kannddoxug dvudoyovg ytvio&ai tojv tqi/ojp tov
paotXixov nuitiog.
KEO. xo*'.
*Enl nQoaytoyj} xovpixovXaqalac.

Tijg xa&rni$Qivijg nQoeXstGecog loraftevqgj xai tov pu-10


OiXicog xa&£±o/nh>ov iv Tf» yovooxQixXum xai xsXtvonog yt-
viadui xovptxovXunat'av ,
SrjXot Tolg ngainoatTOig , xai avToi

filii eius Lconis , philochristi Despntac, hunc in modum. Rcliquo,


quern dixiinus , apparatu ccrimouiarum pracratsso, ficbat oflicium
tousurac ccclcsiasticuni, prout rilus fVrt, in oratorio S. magni inar-
tyris Thcodori, quod est iu sinistra versus orientem spectanti regi-
onc chrysotricliuii. Exerptorcs criuiura impcrialis pueri erant Leo
[Phocas] patricius et tutu slrate^us Anatoli* oruni , lortis hcros; et
stratcgus, qui turn erat , Cappaduciac et turraarciiae et merarehac
Ct rcliqui omnes rcctores proviucialrs corundcm tbcmatura scu
provinciarum , Auatoliac nempc atquc Cappadociac , uua cum drun-
garii comitibus. Hi omnes fiebaut cxeeptores crinium imperiatis
pueri, stantcs ncinpe a canccllis tribunae modo dicti oraculi inde
usque ad porticum chrysotriclini , iu qua horologium slat, ct tc-
nentcs telam illam longam e mult is inter se cousutis Sudanis con-
fcctam.

CAP. *4-

Ritus promotionis cubiculariae.

Consistente iam modo ct orsa quotidiana proceaaionc sea con-


ventu procerum, quando Imperator in chrysotriclino scdct ct vult
cubiculariam crcare, signiUcat id praepositi*. Hi pro more sccum

Digitized by Google
DE GEKIMON. AULAE BYZAHT. II. 34. 6^3
xard to eioo&og uvaXafitfluvovTai /u«#"' eavtmv Svo xovf$txov~
Xaoiovg xai 6vo onadunoxovfitxovXaQi'ovg xai oavidoiov xai Ed. L. 3Go
nQ i juixijp toy. ejg <Je ex tovtov oqpstXsi etvat xai 6 nQi[uxq-
Qtog tov xovfiovxXeiov. xai tioiQ/ovrai sv Tto /qvgotqixXi-
5vm, xai ol fiev noainooiTOi tfocQ/oftfvoi to noog dvoiv fttj- i

Xov tov xqvootoixXivov nQoaxvvovai tov fiaatXsa, tov db


fovTiqov urotyovrog to tvxrqoiov tov dyt'ov fiByaXofitdoTVQog
Qt0d(OQ0V TO 6V TfO /QVOOTQlxXlVM ,
eiOt:Q /OfTCtl TZUVTtg 6Xtt-

naouyav-
€$, xai dnoxQSftftdiai to %qv<jovv Ifxdriov to dixqv
iocT/ov pfaarog, yrot tig tu ayia
ov si; Tag xtyxXt'Sug tov
&vqiu. oftot'cog Tt&ovoiv ixttas xai to nQOnoXafia xai to
uoTiQOV /tiupcoQtov xai to Xtvxov yuQ^dvtov , xai ovnog
i&QX 0 *™
°* nqauioatTOi , xai dniaatv did tov kqoq dva-

TOXtjV 6*£$lOV f}f]X0V TOV yQVOOTQlxXlVOV £££ TOV X6lTO)Va T/j£B


i5avyovort]$ f xai ano twv ixifas avuXattfiavovTai Trjv /ueXXov-
oav ytveod'ai xovftixovXagatuv , xai dndyovotv avxqv 6td tov
XQvaoTQtxXtvov elg to svxirjQiov tov dytov fieyaXoftdgrv Qog
QeodwQov y xai X&ytt ngog uvttjv 6 nqtoxog noatnoonog •

7
,oga t ncdtv dvaXafi^dvtaat to d'^ito^a, ndvrag npodyXov
ao£x Taiv dyttav 9vQtav. xai eig tovto dyopcdau, on ex xstgbgJd^n.b
Kvqi'ov tovto Xafifidvsig, ngoaeye oeuvTrjv tov tov Kvotov
qtbfiov e/ovaa iv Ttj xaodia, xai noog tov fiaotXia xai Ttjv

avyovarav uXtjdrj ntOTiv xai dxtfiSrjXov evyvaftoavvqv (pvXdt-


rovaa." Tavra noog uvt/jv einwv 6 nnainoonog, xeXevei av* q

sumunt duo cubicularios et duo spatharocubicularios ct ostiarium ct


primiccrium (liorum tinus autcm debet primicerius cubiculi esse,)
,

et intrant iu chrysotriclinium. Et praepnsiti quidem iutrantes per


occidentalc chrysotriclini velum adorant Iinperatorem. Sccundiccrius
autcm aperit oratorium S. magni martyris Thcodori, quod in chry-
sotricliuo est; ct intrant in illud omnes, ct suspendunt aureum
vestimcntum , quod ad modum paragaudii formatum est, e cancel-
lis tribunae aut in sancta porta; pariter deponunt ibidem propolo-
na [scu tnrritam capitis coronam] et candidum maforium, [sou ca-
lyptrara] ct candidum charzanium. Eo facto, exeunt pracpositi , ct
abeunt per dextrum orientate velum chrysotriclinii in coctoncm Au-
gustae, ct illinc petunt crcandam cubiculariam , traducuntque per
chrysotriclininm in oratorium S. magni martyris Tbcodori ct ibi
collocatam sic alloquitur magnus pracpositus Fide, unde accipias
:

hanc dignitatem. Palam est, earn a sacra porta te impetrare. Be~


cogitans itaque, te dignitatem hanc e manu Domini accipere , </i-
ligenler cura, ut timorem Domini in corde habeas, sinceramaue
fi-
demet btnevoUntiam erga Ju§ustum et Augustam conserves* ait di-

Digitized by Google
6*4 CONSTANTINl PORPHYROGENITI
frjv tqitov ini rrjg y>jg nqog dvaroXd; ngoaxwrjaai xai tw
GfM dnsv/aQiarijaau eii? ovrcog dvaXafipuvtrai 6 ngcoiog
KQcunoGiTog to yovoovv IfiuTiov to Sixijv naqayavShv or
uno toov dytcov &vqc!>v 9 xai enivdvovoiv avxyv ol nqainhai-
toi xai fawvovoiv avzijv. ensua htiTidovaiv In* avrfj ro5
aanoov fiatpooiov xai to Xevxov yag^dviov , eiza to ngond-
X(Ofxa y xai evdvg dand^ovrai avTfjv ol noamooiTOi xai ol
Xoinoi, xai i%dyovaiv avTijv Sid tov ftqXov tov uyiov 0fO~
Scoqov ev tw fiiao} tov /qvootqixX/vov xarivam tov fiscal*
tujov noXvxavSrjXov t xai nooaxwsZ, xai dnb tcbv ixtfot fid- to
T)ZQ l Q «* xaTaXdptj rovg noSag tov fiaoikitog, nooaxwtt ex 3tv-
tioov wg TQKjaijv dvai tjjv Tavrijg noooxvrqoiv. xai fjy
,

mnrovaa qpiXtt rovg noSag tov fiaoiXitog , xai i%dyt-


ovrc&s
Tai nagd tojv ngamooiTWv xai tcov Xoinmv tov xovfiov-
xXeiov eig tov Xavoiaxov , xai dana^ovrai avxrjv ol tov xov-tS
povxXxtov , xai ano tcov sxbios dvaXaftpavowai avrqv oi
noamooiTOi xai dndyovaw tig tov xo ittova Ttjg avyovoryjg^
xai dnsv/aoioTtt rrjv avyovarav. ol Ss noamooiTOi xavjrjv
exefae xazaXeinovrsg dndo/ovrai iv toj Xavaiaxoj*

Ed. L. 36 1 KEO. x$. 30

"Oaa titl 7iccQa<fvXiiTTtiy ini nQoayuyjj xovpixovlaQtov.

Tijg xa&rj/iSQtvtjg no otX evert cog tarafisvfjgy xai tov §a-


i3. tije ndtas cd.

ctis , iubet, at ter bumi procidens , versus orientem converso vulta,


Deum adoret et ei gratias pro indulta dignitate agat. Eo facto, su-
mit primus praepositus aureum indumentum , ad instar paragaudii
factum, e santa porta; cjuod ceteri praepositi feminae circumponunt,
dein cingulum ipsi accingunt , dein album maphorium imponunt
ipsi et album cbarzanium, ct tandem propoloma. Sic indutam
protinus salutant praepositi atque reliqui , ct educunt earn per ve-
lum S. Tlicodori in medium usque triclinium , ubi constituta c re-
pi one medii polycandeli prima vice adorat Imperatorem; dein inter
proccdendum, donee perveniat ad pedes Imperatoris , adorat bis; ut
adco in universum ter adoret Provoluta turn ad pedes ImperatorU
osculatur eos. Eo facto, cducitur a praepositis et cubicuiariis reli-
quis in lausiacum , ubi earn cubicularii salutant lllinc abducunt
earn praepositi in coetonem Augustae. Ibi adorat cum graliarum
actione Augustam, et restitat, praepositis in lausiacum redeuntibu*.

CAP. a5.

Observanda in promotion* cubicularii,


Inccpta iam quotidiana prOcessibne, resident in chrvsotridJ-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 2§. 6^5
otXdoDQ xafctyuivov iv t$ /gvoorgixXivto xai xtXevovxog y#-
vtofrai xovpixovXdgtov ,
dtjXoC xotg ngainoaixoig , xat avrot
Jtara to sioodvguvaXaiifidvovxai [itdr eavxav 6vo xovfiixov-
Xagiovg xui Svo onadagoxovfiixovXaQi'ovg xai ooxidgiov xai
5ngifiixqgiov. tig de ix xovxtov oqttiXti thai xai 6 ngifiixt}-
qiog xov xovpovxXtiov. xai tioigyovxai iv tgj /qvootqixX/-M».ux%
ftp , xai o« fihv ngumooixoi tiotg/o^itvoi to ngog dvoiv §rj~
Xov tov xQvooTQixXivov ngocxvvovoi tov §aoiXia* ol ieB
Xomoi tov xovpovxXtiov ov ngooxvvovoiv. xov dh dtvxdgov
todvoiyovxog to tvxxrjgiov tov ayiov fityaXofidgxvgog Qtod<6-
gov p tiaigyovxai nuvxtg ixtiae xai anoxgtfjtfidioi to xgvaovv
nagayavSiov tig rag xiyxXidag tov ^juarog f lyyovv tig xa
ayia &vgia, xai oSxag i^igytxai 6 ngainooixog, xai
tfodyti dno tov nav&tov , sire xai ano tov togoXoytov , top
i5oq>ttXovxa ytviod'ai xovpixovXdgiov , xai e£co&£v xov (vxttj-
gt'ov, ryyovv tig to (ttjXov tov ayiov 0to6*agov , xtXtvoti t&p
ngatnoaixoav ivSvovoiv ol xovflixovXdgioi xafuoiov tov pik-
Xovra xifirj&ijvai, xai dnooxtnd^ovoiv avxov , xai ti& ov-C
xa>g tiadyovaiv avxov iv Tip tvxxrjgfy , xai laxaaiv avxov
zoned xmv dyt'tov dvgdiv. fha 6 ngorrog ngainooixog noitV
tig avxov xr)v tia&viuv nagai'vtoiv , vovdexav xai i%uo(paXi-
i^ofisvog avxov tov fit} dtjoai %ttgag tig ex s gov fiagfidxov

uvtv xov (laoiXttog , xai tov fir) tivai fiidvoov xai nigntgov
xai ntgiooonga^tag igyd^to&ai , xai tov fir) avvdvd^tiv »
^ovfiqpiXiovo&ai i^oXtoxaxoig xai vtmxtgioxatg dvd-gwnoig*

nio Imperator, quando vult aliqnem cubicularium renuntiare, si-


gnifies t praepositis. Hi, secum sumtis pro more duobus cubiculariis et
duobus spatharocubiculariis et ostiariis et primicerio, (horum autcm
onus debet primiccrius cubiculi esse,) intrant in chrysotriclinium,
Et praepositi quidem per occidentale velum chrysotricltnii intro-
euntcs adorant lmpcratorcm; reliqui autcm cubicularii non adorant.
Deuterus inde apcrit oratorium S. magni martyris Theodori, in
quod omnes intrant, et suspcudunt aurcum paragaudium e cancellia
bematis aut c sacra porta. Dcin exit pracpositus, et introducit aut
a pantheo , aut et ab horologio creondum cubicularium. Hunc ex-
tra oratorium seu in velo S. Theodori amiciunt cubicularii « a
praepositis iussi , camisio, demuntquc ipsi capitis Legumentum, turn
introducunt cum in oratorium, et coram sacra porta collocant. Ibi
facit pracpositus ad eum consuetam adhortationem, diligentcr prae-
cipiens et inculcans, ne manus violcntas immittat 4n alium barba-
tum, inscio Imperatore, neque cbrictati se dedat, neque vanus et
levis sit, et incpte curiosus rerum ad se non pertinentium j neque

Corutantinut Porphjrr. FbL 1. 4°

Digitized by Google
626 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
ngog xovxoig xai xov fjtq i^dyetv pivarijgtov flaotXiioq, r*-
ftay ndvxag rovg ev a£u6fia<n noopafrftiovg xai iooffa-
f
&fU ovg avxov xai ndaav xtjv ovyxXtjxov , pdXiora tov$
J} avxov nnainoaitovg. xavra i%aoq>aXtodfitvog 6 ngatnoatrog
tov fiiXXovra rtpitj&fjvai xovfiixovXaQtov , Xiytt ngog avrov -5
„ooa, nofcv avaXapifidvei to a$t'co/ua. ndvrmg noodrjXov ex
twv dytwv dvQ<5v. xai cig rovro dcpogwv , on ix /.ftoog
Kvqiov rovro Xappuvtig, nooos/s osavrw, ontog fiizQ 1
Xovg ^cotjg aov ravra ndvxa yv\d%yg t xai avafldoeig iv r$
xugdia aov dia&t/neiog xai ratg xgetrroatv dgsratg xoapov-10
ftevog, ratg ptt%ooi rwv fiuduwv d%iatg nana tov nXovrotio-
jov xai %htov yfxwv avroxgdrogog iniTv%T)g xai evSo^og iv
E<LL.36ar^f ugro xovftovxXeuo ytvqar)." ravra ngog avrov tinny 0
bU.m.bnoamootrog xeXevst avrov rgirov ini rtjg yijg ngog dvaro-
Xdg ngovxvvijoai xai tm Q(m dnsv/agiortjoai. et& ovrcogtS
dvaXapipavnai to ygvoovv nagayavdiov 6 ngainoatrog dno
twv dyimv dvgmv , xai entvdvu avrov, xai dand^oirat av-
xov 01 ngatnoairoi xai 01 Xoinoi , xai e^uyovatv avrov dno
tov fiqXov. xai ijvixa i£sXfrrlt m'nru ini xtjg yrt g, xai ngoa-
xvvtT tov (iaotXia, xai fid* ovxtog Qdyexai nagd rmv ngai-io
nooircav xai rdov tov xovfiovxXeiov fig rov Xavataxov , xai
dand^ovrat avrov ndvrtg ol rtjg ovyxXtjrov, xai nod ndvrcoy
ol rov xovjiovxXsiov. xai ti& ovxcog axend^exai xai xa&s-

iratcrnitatem et sodalitium contrahat cum hominibus peril i lis, pcrni-


ciosis , novarum rerum studcutibus; ne practcrea effutiat s cere turn
aliquod ImperatorU } ut omnes honoratos sive gradum suo priorcm,
•Ivc aibi pa rem babcant, verbo totum srnatum, sed maxime prae-
positos suos, honoret. Huic adhortationi ad honorandum cubicula-
rium fa eta e addit praepositus banc formulam: kide , unde accipias
dignitatem, quarn nunc accipis. Nempe, ut pa I am est, a sand*
porta. Recogitans itaque, te Mam
e manu Dei accipere, cura di-
ligenter , ut , quoad vixeris , praecepta mea custodias, disposito*-
que habens in corde tuo gradus \pulchrarum dotium unos alterit
altiores] ornatusque optimit virtutibus y maiores honorum gradus a
divitiarum largitore t divino nostro Imperatore , consequaris , et il-
Imtris in sacro eubiculo Jias. His dictis, iubct cum praepositus ter
huioo prolapsum, vultu ad oricntem converso, Deum adorare, eiqoe
gratias agere. Dcin sumit aureum paragaudium e sacra porta , ipsi-
quc id induit Turn salutant cum praepositi ceteriquc, ct extra
velum S. Tbcodori educunt. Egresaus procumbit bumi et adorat
Iraperatorem; turn educitur a praepositis ct cubiculariis in lausia-
cuin, ubi senatores omncs , et prirno quidem loco cubicularii, ei
gratulantur. Hoc facto, tegit rursus caput, et occupat sedexn suam,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 27. 627
etg rrjv tti'av avrov xd%iv , xai rtov hivg&v yivopivcor,
dnioyttai e/unparog h rw oixro avrov. *

KEO. xg.

Ileal \&v xata foaytQOVS xaiQOvg ovfipdyttov ycvioStci ntql nfc


5 nttXaidf ovvrj&ttcts rgc ttXovfifrqc iv (stydXy ixxXtjOtf.

'loriov, on to naXaiov /ustu to noooeveyxttv ru ficSga


Ttj dyta TQaniltj jov paotXia epevtv hSov rov dytov #v-
oiuorqotov ea>g r/jg fisraXijxfjtmg rcSv fo/W fivortjotcov • ini
Qeodomov rov 6q$-o$o£ov (taotXicog rovro unexonrj oV
Sh
loairiav , jj iv rw §tto dvayiyQaitrai rov dytov xai dotdt'ftovC
*u4fif$oooiov 9 intoxonov MedioXuvcav.

KE®. x£.
m
Orttoc 'HQdxXeiOS rov ijtlou naxQog dnb rij{ toJ xalcfaooc
&$Utc dyqx&1 *k T ^ aX iSfda r fc paotlelac, xai ntSs dafiiti 8
1 5 dfoXtpds afooC yiyvvt xctlaao.

Xgrj tldivat, on xard rrjv rer dorfjv rov *IovXSov


vog , iv$. id, 6 avroxodrtoo xai fiiyag (iaoiXsvg Sslrjaug D
dvayoqevoai 'HodxXuov rov rovrov vlov dno rtjg dfy'ag rov

18. dvayayetv coni. R.

ct datis missis vcl dimissa processione, abit in domum suam in so-


lenue aiuicorum obsequio.

CAP. 26.

De quibusdam diverso tempore innovatis circa vetuttam consuetu-


dinem olim obtervatam in magna ecclesia.

Mos erat olim , ut Imperator , sacrae postquara dona mensao


obtulisset, intra sanctum sacrificatorium manerct usque ad commu-
nionem sanctorum mysteriorum. Scd sub Thcodosio, orthodoxo Im-
peratore, abrogatum id est ob causam in vita S. Ambrosii, episco-
pi Mcdiolanensis , scriptam.

CAP. 27.

Quomodo Heraclius \Iunior\ a suo patre e dignitate Caesaris ad


habit urn ct maiestatem Jmperatoris evectus, eiusfrater, David ,
autem Caesar ere at us fuerit.
*

Die qnarto mensis Iulii , indict, undecima , [A. C. 638.] insti-


tuebat Imperator et magnus rex [Heraclius] decreto Heraclium [lu-
niorem] filium sutun ex Caesare Imperatorem facere hunc in modum.

Digitized by GooqIc
G28 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
xafaaoog tig to a/j^a xrjg paoiXeiag ,
inoirjasv ovxcog.
reordXrj 6 naxQidoy r}g xai
w
ol xrjg ovyxXtjxov ndvxeg, xai o
fi^v noog xov fiaoiXda , nagovxog xai
nctTQiaQxys eiofjXtev
Kmvoxavxtvov Ssanoxov xov avxov yvqm'ov dSeXtpov, ?j Si
tvyr) iydvexo ev xtu dyfy Ircydvy rrjg 4d<pvtjg, xai iuf^d^.S
on£Q i<p6oei xaptXavxiov 6 xaibao, dno xijg xeyaXrjg avrov,
xai nBQUT&rj avx$ 6 flaoiXixog axeyavog, da§i& 6k t£
foonoxg ixsoag evyijg ytvofitvqg ,
xov xai-
dvrjyaysv tig rr)v

Ed L. 363 oaQog d£iav,im&eig avxot to avxo xapeXavxiov. eid-' ov-


Mi.ai3<ATC9£ [isxeoxuXqoav xaxd to £&og ol ivdo^oxaxoi narQixioi t \o
xai (io/jX&ov iv to7 avyovoxia, xai i$e£avxo tov t€ fieyav
fiaaiXda, ouotcog xai xovg avxov viovg, naoovxog xai tov
xaioaoog, tjvtxa ovv QrjX&ov ndvxeg ol dno vndxcov xai ecog
rtov iXXovoxofov, eoxyoav eig to yoaSrjXia xijg dgiag. tjvoS-

X&qoav de xai al nv'Xai xov aouaxog xai eioijXxhv ndvxaiS


t« oiyva xai al ayoXai xai ol titjuoi. ovvetrjXxfcv $h ow-
xotg xai 6 naxQidgyrjg , xai ndvxmv evytjurjodvxafv, (vfrewg
dn^ei iv xfj dyta>xdxrj fitydXrj ixxXrjoia ftsxd xdiv rixvwv atJ-
Btov, xai ndvxa xaxd to efhg eyevexo xai ev xjj avVfl ueyd-
Xfl htxXijata. io

KEO. xtj.

Jltol nqoxivoov too" iv t# ueydXp Ixxlyotq.

Xqt) eiSdvai, wg rij nornxji xov *Iavvovaoiov firjvog, /rtT.

Arcesscbantur patriarcha totuscpie scnatus. Patriarcha ad Jmpera-


torem conveniebat , praesente eats [Heraclii lunioris] fratre , Con-
stantino despota. O ratio et benedict io super creando Imperatore
fiebat in aede S. Stcphani Daphnes* Turn aufferebatur camelaucium,
quod Caesar , Heraclius , gerebat , ex eius capite , et circumpone-
batur ipsi corona iniperialis. Mud ipsum vero camelaucium irapo-
nebat patriarcha Davidi despotae, altera peculiari eum in finem
dicta oratione ; eoque fiebat is Caesar. Eo facto arccssebantur il-
lustrissimi patricii pro more, qui augusteum ingressi magnum Ina-
peratorem et eius filios, iuniorem Imperatorem atque Caesarem , ve-
nerabantur. Egressi deinceps omnes a consulibns inde usque ad
illustres consistebant in gradibus arcae ; apericbantur portae arma-
xi$t et intrabant omnia signa et scholae et factiones. Simul exibat
quo<|ue patriarcha cum Imperatore et eius filiis , et sub faustls
omnium acclamationibus abibat continuo in magaam ecclesiam , uW
pariter omnia ex ritu fiebant

CAP. a&
De processione in magnam ecclesiam.

Caleadis Ianaariis , indictione duodecima , [4. C* Gig.] faaiebat

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 39. 6*9
iff , htofyoev nooxsvaov 6 fiaGiXevg iv xjj ayuoxdxr) ptydXrj
ixxXrjoict , xai i$tjXd*v pix* avxov K&voxavxVvog 6 foonoxtjg ,
t
g>ogmv yXavttiiov , xai HgdxXaog 6 Stanoxrjg xai vlog av-
TOV 9
<pOOG)V 71 Q at fffXOXOV y XUl TCUQU XOV idlOV U<5e\(fOV Tlflt-

SQaxgaxovfxevog. ifpootoav Nixqxag de xoyag ojs naxotxiog


xai 6 naxotxiog Vojdwqg xai 6 naroixiog 6 xard 'leofyv xai
6 naxotxiog Jo^iixiog xai 6 /udyiaxoog Evaxd&tog , xai olc
Xoinoi ugyovxtg i<pootoav yXavt'Siu oXooqptxa, xai xiveg ds
xwv dno vndg/wv iwootoav Xcigovg xaxu vnaxt'ag, xai tio-
io*Xdvvt(tiv avxdov iv xjj dytcoxdxr] fieydXt] hcxXrjm'a rppav xi\-

qovg xai ndvxa xd ngog avvq&tiav ytyovaaiv , xai iyivsxo


u£ia.
KEO. x&.
m
Ono>e tr tyiQi InnoSooptov *o7$«to 'HQttxXeios rove xfc avyxkq-
l5 tow t naodnog xai too naxoidQxov.

Xgrj d$ivai, tog, xjj xexdoxt) xov avxov firjvog lnno-D


Sqo/uov ovxog, itii^axo avyovoxiu xovg
6 (iuotXsvg iv xfji

eiay&OTag, xai iv xfp fiiXXuv dvioxsofrai avxov iv xjj inno-


igoftia, ndXiv ixiXevoev , xai i$e£axo ndvxag xovg ag^oy-
noxag , xai eioeX&ovTcov avxtov iv x(o avyovaxea, svqov iot«-
fisvov xov xs paoiXia xai xijv avyovoxav , xai e/unQOofrev
avxmv ioxafthag Avyovaxivav xai 'Avaoxaoiav xdg arrow Mr a 1 3. b

i. if cm.R., p eod, ct ed. 4- nqatuxaxov legi valt. R. 5.tt*


cm. R. , Tdyof. 6 dk cod. et cd.

Imperator [Heraclius] processionem in magnara ecclesiam cam fillis,


Constantino dcjpota tunicato , et Hcraclio despota praetextato qui ;

etiam maioris fratris brachio nitcbatur. Togas gestabant patriciua


Nicetas patriciua loannes, patrictus Cata Icsdin, patricius Domitius
,

et magister Eustatbius. Reliqui autem proceres gestabant tunicas


holosericas. Quidam expraefcctorum gestabant loros , ut, qni con-
striatum adeunt , gerere solent. Ut ventum erat in magnam ecclc-
•iara, accendcbant cereos, et omnia fiebant secundum ritum et Al-
gols modi*.
CAP. ag.
Quomodo in die ludi circensis exceperit Heraclius senator** co-
ram patriarcha.
Eiusdcm mcnsis Ianuarii quarto die, quo spectaculum equestre
edebatur, excipiebat Imperator in augusteone, quos eo tempore
mos est excipi. Quum autem in eo iam esset, ut in circnm ascen-
deret, rursus placebat ipsi omnes proceres admittere. Intrabant ita-
quc proceres omncs iu augusteonem; ubi stantem invenicbant Ira-
peratorem et Augustam, et coram ilLis stantes Augustinam et Asa-

Digitized by Google
63o C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
&vyar£gag xai avyovarag y nagovrog xui rov naxQidg^ov, xai
Ed.L.S64iy rol fidget foravro rd Xotnd rdxva rov {laoOJcog, xai
tig to &qiotsq6v fu£(Jog torairo xovpixovkuqioi , xai txga%a9
Xiyovxeg- ^evxv/cog rjj noXixsta ,
evxvywg rjj noXtxeta, «tJ-

rv/cSs jfj
noXixet'a. 'HodxXets avyovaxs , rovfifitxag. *A*>a-5
craaia MuQu'va avyovaxa, rovppixag. Kcoivravxtvs av-
yovors, rovfipixag. 'HndxXtts avyovare , rovpfitxas. Av-
y
yovori'vu avyovara rovfifiixag. Avaaraata avyovara, rovp-
(itxag. jdafiid xuiaag, jov/ufiixag. MaqzTys vwfisXqoifU
xovpflixag" xai €t&' ovxag dvijXfcv 6 (laoiXevg sh toj inno-io

KEO. X'.

B ITtQl xqdttac naTQiaQxov.

Xqi) tidhai, on rjj ty rov Jtxtfi^Qt'ov fifp^og, M, iff,

frtXeictit/] Ztgyiog 6 narQidgyng KtovoravrtvovnbXtoyg qjuJpaiS


xvQtaxij* xai fAtxu to di'$ao$at xbv (iaoiXda rovg. uQjrorrag
xard to titofrog , uniorsiXtv avrovg tig rijv xyduav rov ad-
roit narQiaQ/ov. xai dtj dn^Xdvyicov xtav ovyxXjjrixwv iv
xj\ dyiandxT] fieydXrj ixxXtjoia, dnqXXa'£av xd it any a yXuvt-
Siu, xai ntQUpdXXovxo rd %QOaxd, xai ovxa>g yxoXovd-tjoavTO
r<$ i£ob*i'(p tiizQi rtov dytav dnoaxoXcov. ijQamjdyoav 6*6 ol

rov xXijgov rijg ixxXijotag, ei xai tig erigovg nuTQidgxag


C ty&vtro t) avrt) rd%tg • xai tinov ,
yfvto&ai rijv rotavrtjv rd-

•tasiara, ipsorum filias et Augustas casdem. Aderat etiam patriar-


cha. In drmtra augusteonis parte stabant reliqui liberi imperiales;
in sinistra cubicularii. Proceres itaque ingressi Dominos bis accla-
mationibus excipicbant Feliciter imperio. Feliciter imperio.
: Fe-
liciter imperio. Heracli Auguste , tu vincas. Anastatia Martina
Augusta, tu vincas. Constantine Augiute, tu vincas. Heracli Au-
guste, tu vincas. Auyustina Augusta, tu vincas. Anastatia Augu-
sta , tu vincas. David Caesar, tu vincas. Ma nine NobiUssinu ,

tu vincas. Post baec aacendcbat lmperator In bippodromum.

CAP. 3o.
D* exseauiis patriarchal
Die decimotertio Decembris, indictione duodecima , [A. C. 63^]
consummabatur [id est vivis cxcedebat] Sergius patriarcba Constan-
tinopolitanus. Erat ea dies dominica. Ad eius exsequias ablegabat
lmperator [Heracli us Magnus] proceres post perfectam consuetam
admissionem. Senatorcs itaquc abibant in magnam ccclcsiam, et
deposit it ibi tunicis caudidis, indutisque in earum vicem coloreia,
comiUbantur exsequias usque ad SS. Apostolos. Interrogati ro
tempore sacerdotalis ordiuis riri, ntim etiam aliis pairiarchis conti-
8etit eodem ritu tumulari rcspondcbont , cundem ritum obtcrra-
t

Digitized by GooqIc
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 32. 63
£iv slg trjv xqfiu'ay tojv Imaxonoov Kvoiaxov xai Qcofiu. xai
avxoi ydo iv xvQiaxij faeXsicofyoav. xai tjJ; Xtirovfiyiag
yevo^iivrjg, ol foXqaavrsg (xeVvat d^KOfiartxoi tfteivav fis/Qi Trjg

xuzad'iostog tov Xaipdvov , oi ds Xotnoi dvs^toQrjauv oXxatie.


5 KE(D. Xa.
litis fat nqoatpiQUy toy fiaOtUa iy (itydXy ixxXijoin dva&qpnitt.

'lordov , on rjj ^ftiQa rcov qxaxtov tov paotXfag Mi~


yarjX nQOOffiqovroq rfj exxXrjata nOTrjQiov XQvaovv ix Xi'9mvD
npiitov xai fiaQyaotov ynfis afxhov , to fthv norqQiov iiqoo-
iora£et rov §aoiXiu>q Mi%arjX ana&dotog xai xQvoosxfjjjrrjg
f^aWa^s , to 6*6 7tOTJjgoxaXv/.tfia aiXevxiuqtog, nsqinaTOvv-'Nls.ix^.A
xig dvaficra'^v tojv $vo fiayiaromv. xai tcoV uytcov 'xhvQoSv

nXtjatov ysv6f.uvog 6 ftaotXevg yoev to nonjgiov , xai tioeX-


$(ov tig to SvataoxriQiov TtSeixev avro tig rrt v dyiav tocc-
\5nt^av. o Ss naxQLaQ/Tjg Xafiobv to norrjQOxulv/ufia dno rov
oiXevriaQt'ov iniScoxev avro tw fiaatXer. 6 tf£ paaiXsvg ini-
&tjx£y avro iv Tjj dyia TQandfy.
Ed. L. 365
KE0. Xp.
Ileal alujaeotc follftov raV dJo pCQtSy, ioprifc nnQO^Oijc.

20 sitevai, oti ini MixaijX tov fiaoiXiag rd dvo


i.elc Tqy R., tU it Ttjy cod. ct ed.

turn quoque fuisse in exsequiis cpiscopornm Cyriaci ct Thomac ;

quum ct quoque die dominica absoiuti seu mortalibus exemti


illi

fuerint Fiebat turn in templo SS. Apoitolorum sanctum officium ; quo


pcracto, abibant domum honorati, qui manerc nolcbant ; qui autem
Tellent , manebant donee exuviae, defuncti conditae humo fuUsent,
CAP. 3i.

Quo mo do Imperator debeat dona in magna ecclesia offerre.

In die luminum sen festo Epiphaniae offcrcbat Imperator Mi-


chael [Ebriosus , Thcophili Glius,] anrcum poculum gemmis et
margarttis ornattim ecclcsiae. Et pocnlum quidem ipsum gestabat
iussu Imperatoris spatharius aurifabcr; operculum vcro poculi ge-
stabat aliuuis silcntiarius. Ambo mcdii ambulabant duos intra ma-
gistros. Ubi prope ad sacram portam vencrant, adimcbat ipse Impera-
tor poculum gestanti, ingressusque in sacrificatorium, imponcbat illud
sacrae mensac ; patriarch a vero anferens operculum poculi a eilentia-
rio , dabat illud Imperatori , qui etiam id sacrae mensac imponebat.

CAP. 3a.
Quomodo ambae Jacttones veniatn Imperatorem in circo adorandi
rogaverint in die JeHo-
Sub Iraperatorc Michaclc abibant ambae factiones , eo revertent*

Digitized by GooqIc
632 CONSTANTS PORPHYROGEfllTI
ftetd rqv vnooTQOfpTjv Tfjg noosXtvoswg rmv <ptoT&y dn^X-
&09 eig Tag Itiiag tptdXug, ahovfitvoi yevio&ai to 67£t/to*.
KEO. Xy.
B Jleql nooaytoyije dtuoudTtuv iv adroxQaiMQtat xai
iitjoty
aieipi/uov xai yeve&ktov xal ouyayoipatoc. 5
y
Joriov , on tidiorai, totg paotXevoiv iv xotg J«|//i<M£
rfjg avjoxQaxoqi'ag xai rijg xai tov <tt&-
ytwrpttog , 6/uoi'cog

\ yji'pov xai orttpavcbfiuTog avrcov, fxera dno tov vQixoy- ir\v

%ov iv T(ji xQvaoTQixXiwt) tioo$ov nfQipuXXeo&at ru ;rpvao-


'. wytxXsiOTa oayta, xai xuSt^eoSai tov fiiyav ftaoikia ini 10
tov lorafiivov &qovov iv T<j> XQvoOTQtxXi'vif. ti di pixpoi
wo iv flaaiXsZg, xadi^ovxai iv oeXk'oig i'vfav xdxtidiv tov
.CaJiov &q6vov. tha aW^oyrat ol tov xovpovxkstov , cog
ei&iarai avTOig* 6 tie paaiXtvg nooftaXXtTai, nXr^/j noXla
d^ioo/idxojv dno tb juavduToycov , ^earrjiopcov , vndrav, xay-iS
diddrcov , ona&aQiwv xai tiiovnuicav , ofiotatg ona&ugoxav-
tiitiaxcov xai nQvoxoanad-aQioav , dvafiiftu^cov xa&sxuorqv Ta-

%iv xai d^t'av, ovTwg uvaaravxtg and tov aivr^ov xa&£-


(oirat ini Tijg Ufiiag avvav TQanityg*
KEO. JL<T
ao
Utql nqoaytoynt dtuttfidiav iy ^uiQa hrjal<p yeyyjotms xai
h(Q(OV TOIQ\5t<OV.
» %
Icriov, on to Si^tfiov Tijg ysvvjjaeag MiyarjX paoilsvg

domum e proceasione luminum, in propriam quaeque suam phia-


lam rogatum, ut deximum fiat.
CAP. 33.
De promotionibtu ad dignitates palatini* in natalibiu annivtrut-
rii$ imperii , coronationis , nativitati* et nuptiarum.
Solent Lnperatorea in dcximia aeu admisaionibua circenaium
quaa dictia in natalibua indulgent, poatquam c triconcho in chry-
aotriclinum redierunt , auro septa sa^a induere ct destdere, ma-
gnus quidem, qui identidem est, Imperator in throno , qui atat in
chrysotriclino ; minorea autem, si qui sunt, in aellia ad utramqae
throni partem. Deinde intrant cubicularii, ut solent Et Impera-
tor promotionea permultaa facit, a mandatariis inde incipiendo ad
veatitores, conaulea , candidatos , apatharioa , iterum consules , apatha-
rocandidatoa, protoapatharios, proraovens nempe aecundumunamquani-
que claaaem et dignitatem meriti ex inferioribua ad auperiorcs. Hia
peractis, aurgunt Domini e throno,et asaident venerabili suae menaae,
CAP. 34.
De eodem argumento.
Dtxifflom diet, quo naUUi mUtiUU* Miehaelii [EbrioatJ 1^

Digitized by Google
BE CEBJMON. AULAE BYZANT. II. 35. <*33

$v xjj fivmuejj (pidXji *°v xQixoy/ov $xeX4o9q xaxd xtjv elco-


dvtuv axoXov&iav xmv 6$%tfitov, rcov ydq fiSQWv alxrjaafii-
vcov rag $ aurjotig, dg ££ £9ovg 'tloa&aoiv alxstadut, xai
tov (iaoiXiag ovvxa%a^ihov xqv ixnXfcmaiv xmv xeaadoatv
Sahrjottov ysviofrai , etoijX&sv $v xt$ xQixoy/a), xai dn^XXa'^sv Mt.ii^b
xaxd to $i<odvg, xai fyptyevofisvog ixetfrsv eiorjX&sv iv toJ
xoixmvi uvtov, xai ncqipaXXufievog to xQwonsoixXetoxov aa- ^ /
yiov ixudiaev iv t<£ oivrty to? ioxafibxp iv t<£ XQvoorQucXi- EcLL. 366
vto. xaiv d& tov xovfiovxXsi'ov xaxd to eicodvg tioeX&ovxav ,
lohtoiqosv Tjj wdxij tj(ii(>a nqofioXdg d$i(o uuTa>v noXXag
t
dno
T8 dnosndgxw ngoavafiifid^arv xafaxdoxqv dty'av fii%Qi, woco*
TOona&aQtav.
KE0. X*

IJtql oa&pov.

!5 X$tj etfivai, oxi ev t£ aa£iju<p tov «vtov yevt&h'ov xd


Svo fiigfj xrjg noXixixrjg Bevhcov xai JlQaaiv<ov ovtenoxe
soaaaov. xai ino^vr^aavrog nsgi xovxov tov noamoahov
tw paoiXet, n()oa4xa%ev 6 paaiXevg, onag odlaxjiv. xa#B
tlafjX9t)v xjj atfxjj ijfieQa xd Svo (xiqtj iv xjj xexagxtj xai ni(Jb-

30^*77 xocxaoxdou tov oa^/fiov, ixxeXiaavxsg xd tov aa'^ifiov


ndvxa , eiXtjyoxtg xai dnoxo^iov,

peratori* celebrabatur, fiebat in secreta phiala triconchii secundum


ordinariaum ritum deximorum. Nam postquam factiones sua* qua-
tuor flagitationes edidisscnt quas ex antiquo ritu facere solent, et
Imperator ipsis eas indulturum atque adimpleturum spopondisset *
intrabat in triconchium , et exuebat vestes pro more, et inde abi-
bat, stipatus a proceribus, in coetonem suum, indutusque ibi sago
iiatia aureis septo, ibat in chrysotriclinum, et rcsidcbat in ibi
•tante throno; cubiculoque, ut mos est, illuc ingresso atque co-
acto, faciebat promotioncs permultas ad dignitatea aulicas incipien-
do ab expraetectis et adscendendo per singula* classes officio rum
usque ad protospatharios.
CAP. 35.

I)$ Maximo seu ludo saltatorio.

In eiusdem diei natalis celebratione non saltabant ambae fa-


eliones urbanae, Yeneta et Prasina. Quum itaque praepositus ea
de re Imperatorem admoneret, imperabat, ut saltarent. Introibant
igitur iilo die ambae factiones [in triconchium] , quum iam quar-
tae et quintae chorearum Tices [ab aulae proceribus] agerentur; e£
postquam saximo fincm imposuissent , omnibus eiui partiimi d^un-
eti, accipiabant apocombinm.

Digitized by GooqIc
634 CONSTANTINI PORPIIYROGEN1TI
KEO. Xg
Jleqi tiaayajyrjg dno inaQ^dtv tr %pt°n Innodoo/diov , n QOfrXiiMy-
tog ly t$T titltutp toO aOxov Inno^QOfitov.

'Iariov, on
rfj r^iQn tov innotyo/uiov rtjg yevyr/iTtiog
Mi%arjX tov fiaoiXiwg eioq/dTj iv nocoroig dno Ttjg avyxXr^-S
Ctov, xa&wg tj ovvrftsia fy fi, 6 n^ofiX^dttg and ind^ymy
m
h
tm fe'it'ftq) xrjg avTtjg jjfiigag.

KEO. ilf

Htql ur»y drtoCzcn^adyTaty xai ndlty dovl&&(rto»y , ntuc id£x*1~


aay izetQa cotf paodttog. I0

Xqtj slStvai, ,
onoag iSi^aro MtyatjX 6 fiamXtvg 2xXd-
povg xovg uxaxvrjaavxag iv yooga rfj Sov^eXir/a xai u*tX-
&6vtag elg tcc oqij xai ndXiy xarayvyovrag rfj avTOxoato-
DQixjj xai vif/rjXij paoiXeut. 7ifQiflaXX6[i£vog 6 paoiXtvg ya-
yiov nogcpVQOvv syov neQixXtiotv ygvofjv, and fiagyaotTOjyiS
Tj/u<pisof*ev7]v ,
n£Qifcig xai axiq>avov ini rrjg lavxttv xeqpa-
Xtjg ix Xi'&oov xai fiaqyoQtoy ijntpuofiivov , 071*0 xaiouQixtor
Xfyerai, ixdSiaiv ini tov aivr^ov iv T(j) XQVoOTQtxhvw. xai
ytvofUvtjg doyijg, igijX&ev doTidotog paoTu^cov fisgyiov , xai

3. OaT-lfxtp cod. et ed. Cf. p. 5i3, 2. 7. adxijs ft. , avrov cod.


ct ed. 17. ijfitpitOfUvoy cm. R. , ^fxifuauivtjy cod. et cd.

CAP. 36.

Quod recent honoratus expraefectus in deximo ludi cquestri*


praesentetur.

In die, quo speetaculum cquestre celebrandis natalibus natiti-


tatis lmperatoris Michaclis cdebatur, introducebatur primus post se-
natum, ut consuetudo fert. promotus expraefectus in deximo eius-
dcra diei.
CAP. 37.

Ik quibutdam, qui defecerant , ted ad officium redacti fuerant ;


quo mo do ab Imperatore fiterint excepti.

Non indignum est nossc , quomodo Michael Imperator Sclavo»


exceperit, qui, postquam in rogione Subdclitia contumaciter ct in-
•olcnter se gessissent ct in monies seccssisscnt, rurtus ad obedtentiam
cxcelsi lmperatoris confugcrant Scilicet indutus Imperator sago purpu-
rco t quod aureum roargaritis obsitum limbum habebat , et coronam
in capitc habens gemmis et margarilis disliuctaro, qualcm cacsari-
cium appellant, sedebat suprr throno in chrysolriclino ; factaquc
rcceptione (suorum proccruro], cxibat ostiaiius virgam gestan*, ct

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 38. 635
eloq&v adrovg fierd xai tov Xoyo&irov. xai ftstd to 6^ch
X$x&rjvat avTOig tov paaiXia i^ijXdvv , xai tvdimg £/<rjj/^^-BI«.ai5.a
aav eregoi JZxXdpot ©£ooaXovtx?jg doyovxtag xai avzoi vno
evog ooTiagtov, ov rgonov xai oi ngo uvtojv. xai JiateyfaigEd. L.367
5xai avTOlg 6 ftaoiXeirg, tag i/JovXero, dedcoxcog avxotg dvd
evog iawyoQi'ov wg vnrjxooig avtov, xai i£rjX9ov xai avxoi'.

J5CE<Z>. Xj
MZtQl Tflf xetQ otoyiac 9eo<pvldxtov roJ dyiotxdxov itatQidoxov.

Mrjvi OtpQOvanup fff % coqttj Ttjg tinanavrfjg tov Kv-


lOgt'ov qfttSv 'Iqaov Xqujtov, erovg fvfxfi' , ixstQOTOvqfrrj 0£O-
gtvkaxTog 0 dtoquXiaraxog avyxsXXog , 6 vibg 'Pcjfiavov <te-

cmoroi/, aQyunfaxonog KtovaravTivovnoXetog. rfj ds adrjj


fjftioa htXeo&t] 1} dxoXovftfa Ttjg nQoeXevoemg ovrmg, tovb
naXariov dvoi^avrog Sid rrjg i£6o*ov Ttjg i^ayovoqg ini Ttjv
i5rou Kvqiov ixxXfjatav, xai tov xovfiovxXeiov doeXdvvrog
xatd to (icofrog f i£ijX&ov ot Seonorai and axagaftayytav 9
n$Qi^£^Xrjfiivot xai xa yovaonsQixXsiora tovtwv aayta, xai
dmaaiVy tiqoiysvoftevoi vno re rdiv nQainoauwv xai tov xov-
(iovxXstov , Sid Ttjg fiavvavqag xai tojv Sia^aTtxoZv tig to)

zoxaTTjxovfieva Ttjg fieydXqg ixxXqoiag, xai xora to eicodog


»

Introducebat Sclavos una cum logotheta. Quibus quura Irapcrator


collocutus fuisset, exibant, ct protinus introducebantur alii Sclavi
ex praefcctura Thcssalouiccnsi. Hos, ut superiores , unus ostia-
rius introducebat Imperator cos, ut collocutus ipsis fuerat, quae
voluerat, diinittcbat, donatos singulos singulis interulis in signum
Yasallatus vel obsequii. Et sic abibant etiam hi.

CAP. 38.

De election* Thtoph/lacti sanctissimi patriarchal

Mentis Februarii die secundo , eodemque festo hypapantcs scu


ocenrsus Domini nostri Iesu Christi [cum scne Symeonc et Anna
conveuicntis in tcmplo Hierosolymitanoj anno 644*> [a C. N. 933.1
cligebatur Theophylacf us , Deo carissimus syncellus, filius Komani
fLccapeni] despotae, in archiepiscopum Constantinopoleos. Eodem
die peragebatur ritus processionis hoc modo. Palatio ex ea parte
reserato, qua in ccclesiam Domini itur, et cubiculo pro more con-
sueto congregate, exibant Domini [Romanus cum filiis et gencro
Constantino Porphyrogenito] in scaramangiis et sagis suis auro se-
ptis T stipatiquc a praepositis et cubiculo abibant practer magnaurara
et per porticus , per quas illinc illue tcndcnlibns transoundum

Digitized by Google
636 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
Sia xQiaa^q jutxd txov xijgmv ngooxvvrt ctaig tw fata ctj-
xrjg

Xag Knrjoavr fg xai xd rovxmv SiflTpnjaia dXXd%avzeg 7 hca&i-


o&rjoar, xai 8x8 ndvza xaxd ttjv eito&vtav dxoXovxh'ay *v-
CTQSni'o&fj , vntfiv^adijuav oi Seonoxai, xai exJ&ecog negtspd).-
Xovxo rag eavxmv yXapvSaq , xai Qiovxcov avxwv t?%a> toi75
ixttas xgefipapivov ftrjXov, iSi^avxo xovxovg 61 xs fiuyurxQOt
xai naxgixioi. xai Ttjg eico&viag Ta^mg imxeXioJhifrrjg , xa-
Ttsaav oi Sea nor ai Sid xov fuydXov xo/Xtov. iv Si xot vdg-
9tixi rrjg dyicorurrjg ixxXfjotag eig xr)v agatav nvXrjv iSi^aro
Tovxovg o viio\pfj(piog fisxd T/jg ixxXrjaiaoxixtjg ndcrjg Tu^e&g.to
xai xaxd toy eico&oxa xvnov eioofovoavxeg, xai xav €$rjg
Srj

inixtXeo&ivrcov xaxd xdg Xomdg ngotXsvcsig , dnr]g%avxo oi


$io<piXetg (irfrgonoXZxai rijg isgug %€iQOxoviug. oi Si opiXo-
XQUJtoi flaotXeZg fitxgov ri SniodxmoSrjoav fiixQ* T0V* dgyv-
Dqov xt'ovog xov xtficogiov, ecog heXio&ij nagd xoiv iirpgfmoXi-tS
Ms.ai5.bTw> xd xrjg x e iQ°*ovtag. xai €i& ovxag Sid tow Segiov pi-
qovg xov Pijfjtaxog xai xov xvxXeiov etorjXfhv evxnj- h
gto), iv w xai jj dgyvgd XSgvxai oravgoiaig, xai Sid rft g
TQWOfjg $iexd t&v xrjgmv ngooxvvjoecog dncvxagioTrfoayreg
rtjj dttji xai top naxgidgxyv dnoyaiotxiaayxsg dvrjk&ov Sid 70
,

cow xoyXiov xov ngog to fiigog xov dyiov ipgiaxog , iv roig


ngog dvaxoXr]v St%ioTg fiigeai xmv xartixovfiivtoiv ixdtyo^itvoi
xr)v tov dyt'ov evayyeXiov dvdyv&otv.

est, in catechumenia magnae ecclesiac, exhibitaquc Deo, at not


est , tern a cum cereis adoratione, inducbant sua dibetesia , et con-
•Sdebant [in catechumeniis]. Ut omnia, quae ritus flagitat, com-
parata erant, admoniti Domini induebant chlamydes suas; exeun-
tesque ipsot extra velum ibi suspensum excipiebant venerantes ma-
gi at ri et patricii. Ordine consueto Gnito , descendebant Domini per
maguam cochlcara. Inde ingressos in narlhecem sanctissimae eccle-
siac, excipiebat eoi in porta formosa clectui una cum toto ordine
ecclesiastico ingreasique sacrificatorium secundum contnetum ritum,
;
omnibusquc cx ordine peractis, quae in ceteris processionibus fiunt,
incipicbant Deo cari metropolitae sacram ordinationem archiepisco-
pi. Amantcs Christum Imperatorcs autem aliquanto retro in pedes
•uos sc recipicbant usque ad argenteam columnam propitiatorii, do-
nee ordinatio a metropolitis confecta essct Tunc intrabant per
dextram partem tribunae et cyclii in oratorium , in quo imago ar-
gentca crucifixionis Ghristi slat; trinaque cum cereis genoflexione
Tenerati Deum, valcdiccbant patriarchac, ascendebant per cochleara,
quae est in regione sancti putci, in cam, quae a dextris est rer-
aus orientem con verso, partem catechu racnioruni, exspectantea lecti-
onem sancti evangeliL

Digitized by Google
DE OERIMON. AULAE BYZANT. II. 40. 637
KEO. X& Ed. L, 366

Heol co£f fxaxQidoxov , Sti to naXaidr ISsor tlx** nqam6dxov.

*I<rviov , Sn xai 6 naxntuQ/^g to naXaibp Idiov t?x6*


TZQatnooiTOv , nQcoToajaTOvvra twp xovflovxXttoiayp , and tov
SxXqoov xai tov exxXrjotaarixov xaraXoyov Tvyxapovxa. xai
JrjXov dno ttj$ 'HoaxXstov tov paoiXimg dacpaXeia;, tjv
nottjaty nQog Itoytov rov naxniaqyrp> , ovxcoai avxatg X£$e->
civ ntQiixovaav • „tov /tdvxoi ys ngainoanop Gcofiav tov
vpwv oepaofiiov xovfiovxUioiaxov tqi'xop axijao/usv rfj Tiptjj
lodno tov fm&v noamoatrov , fid/Qtg av Ttjv tov tiaxovov a-
%{ap 6*i4n$. hteiddp Sh eig ttjp tov npeofivxinov to$iv ttoo-b

ft? f ty*£5c aMp


tov yfureQOv nqatnooiTOv arrjoofitda."

KEO. p
ITtql rod xtvs xf dytq xai (itydlg xvoutxfi xo(f jfc'o^a ntQt-
xotijiat

1 5 pulkovxa* tovg Iwqovc 6 ,xt float lev c xai ol ftuyioxQOi xai


dy&vxaxoi xai itaxotxiot,

Tx pip twp xad-' fipa$ votjfidxcov Tijg cvoefeiag, xadcog


6 ifidg Xoyoq, vnorvnoxxoftai. t6 ftsv neoifisfiXTjad-at Xwoovgc
TOvg payt'oTQOvg xai naxQixi'ovg h
Ttj logxaoifia) ^ftiqa ttJc

lodvaordoswg Xqiotov tov Btov qfi&p fig xvnov jjyov/ts&a


*

CAP. 39.

Patriarcham olim proprium habuisse praeposituro [eunuchum],


ptimam gradum tcnentem et princtpem in cubuclisiU et pertinen-
tcm ad clericos ordinemque ecclesiasticum, patet ex cautione, cjuaru
Imp era tor Heraclius patriarchae Sergio supra mc mora to praestitit, et
in qua dictio haec his ipsis verbis legitur : Tliomam praepositum
venerabilis vtttri cubuclisiatus tertium constituemus honoris gradu
a nostro praeposito , quamdiu diaconi dignitatem gerat. Quando
vero ad presbjrterii ordinem ascenderit, immediate secundum a no-
stro praeposito turn collooabimus.

CAP. 40.

Quam ob ratio mm Jmperator et magistri, proconsules atque pa-


trieii loros induant sancta et magna dominica patchatis.

Rationem huius rei pro captu meo ex principiis pietatis nostro


Christiano coetui propriis (led u cam atque efBngam, Credimus ncmpe
loros, quos magistri et patricii <Ue testo resurrectionis Cbriiti Dei

Digitized by Google
63S C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
tov ivTayiaopov avrov* to $k xe/ovocoo&a* aJrovg $ig
wavTijg XajunQOTtjra , TjXiopoXovpivovg fjXiov Xqkttov ov-
tov Ttj iyiooeu uvzovg ts TOvg fiay/argovg xai nuTQixiovg
CV TV7H0 XQWaTl%£lV TWV dnOGTOXtOV , TOV TS ZQtJOTOV /Sa-
aiXia xaxd to Oew. did xai tu xaxdS
itpiXTOv dvaXoyovvia
tov imdq/uiov Xoyov Xeyopsva axtnata oxonov l^ft «t*tv-
Ms.ai6. &ncoo&ai ovfxfioXoig tmvixi'otg a xara Ttjv ix vexoaiv eyeQciy
t

Dtov Xqigtov , xai eig dqpofioi&oiv tov gtuvqov XoyioS/joov-


%ai 9 ©V ov to xara tov adov o Xoiorog TQOnaiov tjquto.
to 6*k Tatg /SQoi xoaufo&ai nag* avTuiv dve%ixaxi'ag TO(iovg \o t

xa&ag ij eyx<6aiog xaTOvofiu&i ywvrj , ov% ovrcog syti to


dXtjdig, &XX' insiS^ tov JEanJjaog rotg fta&qraig ioixaoi drr
s

> &ev ol naTQixiot, xai avTOj to) fiaoiXeZ xaxd Ttjv gcottjoioo^
vofiodtatav avTtov tofiovg xqaxuv tuvttjv iyytygafifiivovg.
to <?£ Tag xvrjfxag Xivqi iGqjivao&at uucpuo /ufra xai %qvo€o-i$
fievmv ned&wv , tuvto tovto xai vtxoonfrog xai XafinqoTij-
E<4. L. 3O9TOC. ix <Je T(ov 'Pcofia'ixwv naoadoofojv to
fuv rovg izotqi-
xiovg snqixcpiio&ai XmQOvg
tvuov xmv naXatdSv vnuxtav ,
eig
xai ftuXXov toSv fierinuTa fiaotUcov xara nvag diojoiofdvovg
xaigovg uQ/j£Qanx^v d£iav dvyQTjpivovg to cyr^ia f/W,™
ol xai ojg flaGtXeVg ngayfiaTixcog ovrtg yoovoxouTOQeg , &p
6. fyti R., fy* ty et et^ 1 7- T0 cm « T(*> T€ cod- et
nostri gerunt, repraesentare tumulationem cius. Quod autcm loros
auro conspicuos gestant, id interpretamur imagincm splcudoris resur-
rectionis Christi esse; tanquam si a Christo, vclut sole, per eias
resurrcctionem radiis solaribas circumcollustrali splenderent. Magi-
•tri enim et patricii referunt apostolos; optimus autem Imperalor
Deum, quatenus uempe homiui Deum referre datum est Quae illi
gestant scepaea , vulgari sermouc sic dicta , id est scipiones , proba-
Eile est , eos vclle typice triumphum , qucra Ghristus in resurre-
ctione sua cgit, repraesentare crucemque sirailitudine referre, per
quam Christus tropaeum dc inferno statuit. Circa anexicacias tc-
mos, ut vulgaris sermo appellat, seu clcmcntiac membranaceos ro-
tulos non ita se re vera res habet, ut vulgo existimatur, et ex vui-
gare ilia appcllatione concludas: vcrum, ut pracdicti patricii disci-
pulos Cbristi rcpraes entant , ita videntur secundum salutarcm suam
institutionem ipsi quoque Imperatori Jut Christi personam susti-
nenti] libros praeferrc, salutarem doctnnam litteris consiguatam te-
nentes. Quod autcm crura linca tela constricta habent et ocreas
deauratas in pedibus id illinc quidem ad humilitatcm mortalitatis
,

hinc autcm ad splendorcm resurrectionis pertinet Secundum Roma-


nas autem traditioncs renracsentant patricii loris induti vetercs con-
sules, aut potius consulious postcriores Imperatores ; diciturque hie
eorum habitus fuisse, quum ccrtis statutis tcmporibus summorum
pontificum dignitatem induerent; quippe qui [conaulcs] actualiUr

Digitized by GooqIc
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 40.

ZtaoTog exovg evog rjye^ovt'av xXtjoovfisvog h noUpoig rj(pu-


to, coV fisxd xrjv ovfinXyQCOOiv intdeSrjfitjxcog nana xcov vnu-
xcov Sitjqivvuxo , ncog id xcov noXificov di rjrqosv , oxoXtjv tb
xrjv vnanxrjv xax* d^tav xrjg vi'xtjg swoficog nsoisfi^SXrjxo, iq?
5tj xai 16 xaxd xcov noXs uicov xoonuiov iysiQiXixo 9 $ iveyi-
t

yqanxo xu ixei'vo) nsnovrj/usva sladyovxi xs ngog xovg vnd-B


tovg XdrpvQa xs xai aiyjtodhag, %ei<)i%e<j&at b*h xopovg , Xo-
yovg iv xovxoig noirjaofisvovg xcov negi noXepovg dvaXcofid-
rcov. axjjntcovsg Ss and xov xcov Pcofxatcov 2xipticovog xaxa
tonoXsjuicov fiiytaxa oxQaxijytjaavxog , i% ov xo svqnjftov dn?j-
viyxavxo. tj xai axenata xaxd xov drj/ucodrj Xoyov did to
xovg iniyvcofiovag , cog oifiai, xcov xaXcov dnoaxdqp&at ngog
xavxa xai evvostv , onoiag dvayodnxov xiftfjg 04 tivdoaya-
rhtyjitvoi fiexeiXijcpaoiv , xai tyXovv ngog xrjv fxifxrjaiv, and
i5d*& xcov xufinaytcov, a Aaxivcov qscovrj nooaqyogevxat , xov
noXefuxov dvtiqog xo evxtvtjTOv , dXXd fir) xuxoyvgonoist- C
adtti did xdg xaxd xd oxeXtj ix niXcov nsginXoxug
jj did ToM«.ai&b
axinaadai avxovg xoig SvQSoig, ij xaig nsoiqpeosoiv dom'oi ,
xai Sid xo firj delo&ai nsqivsvotj^tivrjg xcaoyvQcboscog.
1 5. (ptovij era. R., (ftovq cod. et ed. 16. Ita R. , dlXd pi]? xai
to dxvQO/ioiiio&ai cod. et ed. 17. Ita R., niqinXox^s q to
,

diaaxE7ido9ai cod. et ed. 19. ntQtyevoqfiiyovs Leich.

reges annui erant, ct coram unusquisquc post gestum, quod sorte


nactus fucrat, imperium unius anni amandabatur in castra ad bella
gerenda. Quibus confcctis, redibat, et intcrrogatus a cons uli bus
quomodo rem bcllicam administrasset, accipiebat humeri's iniectum
habitum consularem, adaequatura dignitati partae victoriae; in manut
autem accipiebat traditum tropaeum , victoriae de subactis hostibus
insigne, in quo pictura repracscnta bantu r res ab co in ista cxpedi-
tione gestae , per quam introdweeret in urbem ct exhibcret consult
bus spolia ct captivos. Tenebat quoque in manibus codicillos ex-
pensarum bcllicarum. Scipiones autem, quos patricii gcrunt, appel-
lationcm nactos esse aiunt traditiones veteres boni ominis plenam
ab illo Romano eclebcrrimo duce bellico maximarumquc rcrum au-
ctore , Scipione, per quern tan tarn famam consecuti sunt. Vcl etiara
scepaea vulgo appcllantur cx co, ut ego quidem cxistimo, quod,
qui pulchra ct pracclara agnoscere atquc aestimarc norunt, toti in
ea incumbunt et sccum diligenter recolunt , quantos honorcs in
annalibus celcbratos acccpcrint olim viri fortes et probi; coquc ad
ipsorum imitationcm stimulantur. Campagia tandem, ut Latin us
scrmo appellat, gerunt ad signiticandam viri militaris agilitatcm, qui
ncgligat sibi crura alio praetcr filtrorum indumentum tutamine tuu-
nire , quod oblongis rotundisvc scutis sc satis tectum et tutum esse,
ideoque nullo alio artificiosc confecto ct ingeniose excogitato muni-
mine opm habere putet

Digitized by GooqIc
64o constant™ PORPHYROGENITI
Elf fojf raar rijf tintyrylas BeoTrfarov tow *rfoo* too" ptydkv
naXatinv.

'0 v$oxaraaxevaarog fiiyag oxavgoq Kuyvoiavxivov to*

D tpiXoxQiaiov xai noq^VQOyivvrjvov §aaiXi(oq.

Els to tilxt toy tow* dytov BtoJtoQQv ly toT fotitforoixA/ry. 5

tov Mmoitog qdflSog. qafiSia oariaqixia dno h%*


xai ficcQyugobv oXo/Qvaa cT. Qctflfifa tdov cuXtvnaQtatv a'o-

yvQa SuxyQvoa d* • qafidia twv xovqocoqgov ugyvga Sut/jnh


ca fisrd yeyyt'atv <F, xai apcv (psyyicov <T, xai auto xoro-
xXu&i'cov a\ fiaviaxia nQcoTOonad-aouTa xqvou. onafago-w
KavSidaxtxia oXo/gvaa , xai doyvgu did/Qvoa. an ad a <mo~ i

Z&.L.*jo9a(idTa bXoxava dtdxQvaa. orQaimgtxia did/Qvoa. oxovtv


Xqvoovv /ti/usvrov jfupieofibw dno fiagydga)*. ht(moxov-
tov xqvoovv yufievrov foqpuofiivor dno tidtov xai fia^yd-
xovra dqyvQu tiidxQvaa ff. i5

Els toV raov row dytov Zutpdyov rfc dayytjc.

*0 fifyag aravQog tov dyiov xai fieydXov Kumar-


riVov. axrjmQa y • nrt^/a ?. xaviiiaxixia XQvoa.

VASA SACRA D1VRRSORUM TEMPLORtJM. VASA TEMPLI 8ARCTISSIJIA1

DE1PARAE PHARI IK MACHO PAL ATI O.

Magna crux , quam super confici curavit Christi amain et Pot-


pbyrogcuituR Iraperator Constantinus.

TASA. ORATORII 8. TBEODORl lit CHRT80TRICL1IO.

Virga Mosis. "Virgae, quales tenent ostiarii, totae aareae g^ n" )

mis et unionibus ornatae, nuracro quatuor. Virgae silentiarioru/n


argentcae deauratac quatuor. Virgae cursorum argcnteac dcaoratae
cum lunulis quatuor, et tot idem absque iis una cum vecticulis. Tor-
ques protospathariorum aurci. Spatharocandidatina tota aurca, et aha
argentea deaurata. Spathae spathariorum , cannis scu scapis earnm
totis inauratis. Stratoricia inaurata. Scutum aureum smaltitum com
unionibus. Adhuc aliud scutum aureum similiter pictum et gemm»-
tum atque margaritatum. Conti argentei deaurati duo.

TASA TEMPLI S. STEPHAHI DAPHMES.

Magna crux S. et Magni Constantini. Sceptra tria. ptychia [V»-

etoriolae] septem. Candida tica aurca.

Digitized by Goo
DE CERIMON. AULAE BYZANT, II. 41. 64
EJc t6v yady tod Xvqtov,

2xtjnxQa iff. xa/nnTj^ixrcooia s. XdpovQa s. at'yva i/9\B


Sgaxovxia iff. pdvSu if. oxevoyooixd irj'. xai rig faf. <f
avsxaivi'o&rj i£ avxcov ip, xai x<5v g xd kqya tiaiv xaxaxXa-
Sofxeva fir} syovxa nsQMOiqoiv.

KE0. pa.
"Ooa tttq %<ov dUaltfAfav.

.
« jltogoi ygvaovcpavxoi te. xovxo/uavi'xia yQvaovg>avxa tcov
avTwv Xcigosv ij?. ^coQtlxia tcov aifrcov Xwocov iff. yXavi-
lo<fca dgyvQOxdvxrjxa g'. antxia yQvaoxivxrfca. xovxopavixia
dQyvQOxevxrjxa dX^&ivdsga ts\ xovxofidvixa oge'a ygoaxdC
x3\ xbvTOfidvixa dXrftivdeqa ygoaxd it], yXavtSta qxtvv-
ddxa XQOaxd yqvaoxapXa ftayiaxQav, dvdvndxtov xai naxgt-
xi(ov xs.yXavtdta yovvddxa fiexd o|$W xafiXiwv oqxpixia-
iSXimv atxQtxixav X'. yXavi'Jia nXaxcovia yaQxovXaQt'cov osxqs-
Ttxcov g'. yXavi'dia (povvd'dxa fisxd 6%itov xapXiav xd Xcyd-
fisva TvQsa xov xovftovxXeiov Xy\ yXavidta diQafiaxixu Xy.

it. 6$eaxQoaxd cod. 12. (fOvytiaxaxQOaxa cod. 17. Deert


h. 1. codici folium uaura.

VASA. TEMPLI DOMIHI.

Sccptra duodccim. Gampiductoria quinque Labara quinque. Si* .

gna duodecira. Dracones duodccim. Banda octo. Sceuopborica octode-


cimj quorum duodecim renovata fucrunt ind. IV, rcliqua sex fracta
iacent, reparationem uou uacU aut non capientia.

CAP. 4i.

Species mutatoriorum.

[Iacent quoque in templo Domini] lori auro contexti quindectm,


Contomanicia auro texta , ad illos loros pertincntia, duoderim. Pe-
c to rait a pro iisdcm loris duodecim tunicae argenteis filis pictae sex,
;

Specia filis aureis picta. Contomanicia filis argonteis picta veri iuris
quindecim. Contomanicia acuti iuris colorea vigintl novem. Conto-
manicia veri iuris colorea octodecim. Tunicae fundatac colorcac cum
aureis tabulis magistrorum proconsulum et patriciorum viginti quin-
,

que. Tunicae fundatae cum tabliis purpureis officialium sccretis as-


sidentiura triginta. Tunicae platonia dictac chartularlorum secrcti-
corum sex. Tunicae fundatac cum purpureis tabliis, quaeTyria cu-
biculi vulgo appellantur, triginta et tresj totidemque tunicae atra-
baticae.

Comtantinus Porphyr. Vol. I, 4*

Digitized by GooqIc
64a CONSTANT*!*! POKPHYROGENIT1

Ms.*i 7 .a KEO.tf.
D jjtQl ruy tdqxoy xtSy fiaOiUtov xtSy tvruv Iv r$ yatf x&v &yt*r
dnoox6la>v,

*Hq$ov roC &ytov xal fitydkov Kmyaranlyov.

*Ev 7IQUJT0U; xaxd dvaxoXdg xuvai 6 Xdgva% xov dyt'ovS


Koivoxavxivov nogtpvgovg , fjxovv *P<ouatiog 9 iv (p anoxstrat,
adxog fjtexd 'EXdvrjg xtjg ftaxagtag fifjxgbg avxov, exegog Xdg-
va% nogqpvgovg 'Pcopatog, iv $ dnoxtixai Xwwromof o vi-
6g xov fitydXov Kavoxavxt'vov . hsgog Xdgvd£ nogtpvgovg
1'

Ed.L. 37 Pcoftaiog, iv to dnoxetxai Qtotioatog 6 (idyag. hegog Xdgvalio


ngdoivog 'legaxixijg, iv $ dnbxeixai Admv 6 pdyag. Ihsgog
Xdgva% nogyvgovg 'Pcifiatog , iv $ dnoxaxcu Magxiavbc fi£-
rd xijg yvvaixbg avxov RovX/jgiag. hegog kdgva£ ngdai~
vog GixxaXog, iv $ dnoxtixat Zqvwv 6 paaiXevg. iregog
kdgva\ Axvixavog t iv tl dnbxttxai 'Avaaxdaiog 6 Jtxogogi5
y

ftsxd 'Agedfivqg xtjg yvvatxbg avxov, ixegog kdgva% ngaaiag

Xftov QtxxaXixijg, iv o5 dnbxtixai JWt^ojjX 0 flaotXsvg, 6 t»i-

6g GsoopiXov. tax iov He, on 0 xoiovxog kdgva% MixarjX tov


H paaiXdcog 'lovaxivtavov iaxiv xov /ueydXov. ixetxo 6i iv Ttji
fiovaoTijgfy xfjg av*yovoxijg f vnoxdxco tov ay iov anoaxoXovio

19. *Iovo~x(vov leg. esse censet R.

CAP. 4a.

J)e sepulcris Jmperatorum, quae sunt in Umplo SS. Apostolorum.

XT P1IMCH QCIDBM QVOD ATTIHBT AO HBttOCM t. ST MAORI


COMSTAWTIX1.

lacet primo yersus oricntem spectanti loco sarcophagus S. Con-


stantini e porphyretico aut, quod pcrindc est, Romano mat-more,
contincns et ipsum et B. eius matrem , Helenam. Alius pcrpnyreti-
cus aut Romanus , in quo situs fuit Constantius , Magni Constantini
filius. Alius porphyreticus Romanus, in <|uo iacet Theodosius Ma.
gnus. Alius e marmore viridi Hieracite, in quo depositus fuit Leo
Magnus. Alius porphyreticus Romanus, in quo iacent Marcianus et
uxor eius, Pulcheria. Alius viridis Thessalicus, Zenonis lmperatoris.
Alius Aquitanns, continens Anastasium Dicorum et eius uxorem,
Ariailoam. Alius Thessalicus viridis, in quo iacet Michael Imp., fi-
lius Theophili. Tenuit hie sarcophagus olim lustinum scniorem Im-
peratorem, qui situs erat in monasterio Augustae dicto, in templo
et sub reUquils S. Apottoli Thomae; ubi etiam stolae Apostolorum

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. n. 643
Qmpa, to xai al aroXai ray dnoaroXcov figid^aav,
iv eXa-
ptv avxov o xvgtg Ascov o fiaoiXsvg, xai xaxidtxo at/-
Jfi

rov ivxavda tig unofaoiv xov atoftaxog xov avxov Mi/aqX*


Sxegog Xdgva% nguaivog QexxaXog , iv tjt dnoxuxai BaoiXuog
5ovv Evdoxia xai 'AXe$dv$gr<) xw viui avxov . exegog Xdgva^
2Sayagivbg, ryyovv Tlvevjuovovaiog , iv tp dnoxsixut Aitav 6
uoi'difiog avv xijp vltp Kowaxavxiva) vaxsgov xiXtvx^aavxi' xt§
IlooipvQoytwrixuj , exegog Xdgva% Xsvxog o Xcyoftivog /Jaai-G
Xtxiov, iv o) dnoxtixui Koovaxavxivog 6 viog BaoiXtiov. exs*
\oQog Xdgvai nguaivog QhxaXog , iv ([) unoxuxai fj uyi'a 0£o-
<pav<a q ngiaxrj yvvrj xov fiuxagiov Aiovxog avv Evtioxta xjj

&vyuxgi avxrjg. fregog Xdgva'£ Bi9vvog, iv $ unoxexai Zcoj)


$ devxiga yvvq xov avxov Aiovxog, Zxsgog Xugva% nguaivog
QexxaXog, iv $ anoxuxui EJSoxia rt xgixtj yvvij xOv avxov
i5xvgov Aiovxog ?j inovo^a^ofiivtj Ba'ivrj. htgog Xdgva^Wls. aif.b
v
Ilgoixovyoi og , iv w dnoxeivxav "Awa xai Avva ai &vyu-D
rigeg xov fiaxagiov Aiovxog xai Zcorjg* exegov Xagvuxiov
fiixgov duo Xt&ov Zayagivov , ijxovv Tlvtv/novovaiov , iv <5
dnoxeixai BaaiXeiog 6 udsXybg Ktovaxavxtvov Ilogtpvgoyev-
aoyijrov, xai Bdg$ag 6 viog BaaiXeiov xov ndnnov avxov*
exegov Xagvuxiov fiixgov and Xi'&ov 2uyagivov , iv $ awd-
xeixut
********
6. to om. eu\ 16. Evtioxicc pro dtero*j4vva coni. R« 22. Dti*
sunt verius tres in membranis vacui relicti.

olim exstabant Verum Dominus Leo [6iius Basilii Macedonia] indtf


abstulit ilium sarcophagum, et hie in Apostolorum tcroplo depo-»
suit> et exuvias dicti Michaelis ipsi indidiL Alius viridis Thcssali-
cus , tenens Basilium [ Macedonem ] et eius uxorem , Eudociam , et
filium, Alexandrum. Alius Sagarinus aut Pneumonusius, in quo
iacent vencrandus Imperator Leo [ Sapiens , Basilii filius , ] et
filius eius, Constantinus Porphyrogenitus , multo post patrem tem-
pore Hiatus- Alius albus, cui nomen est basilicium, tenens Con-
stantinum, filium Basilii [Macedonis]. Alius vtridis Thessalus, in
quo iacent S. Theophano, prima uxor B. Leonis [Sapientia], et
eius Olia, Eudocia. Alius Bithyno marmore, in mio Zo^, secun-
da eiusdem Leonis uxor. Alius viridis ThessaliM, in quo Eudocia,
Baini cognominata, tertia eiusdem Domini Leonis uxor. Alius
Proconncsio marmore, in ouo iacet Anna et Eudocia, filiac beati
eiusdem Leonis ex [secunda uxore] Zoe. * * * Alia nrnula mar-
more Saga ring aut Pneumonusio, in quo iacent Baaitius , frater Con-
stantini Porphyrogeniti. ******
Alia urnula , marmore iiaga-
*
rino , in quo iacet * * *

Digitized by GooqIc
G44 CONSTANTINI PORPII YROGEN ITI

Ed.L. 37a 'H(>$or tov fifyalov 'Jovoxinavov.

Ilgog avxrjv xrjv xoy/qv xaxu dvaxoXdg ngwxog XdQva%,


iv <5 dnoxeixai xo odifia xov Iovaxiviavov , dno Xt'&ov 'givov

xai dXXoxoxov fAsotjv ygoidv e/ovxog xov xe Bi&vvov xai


XaXxtjticovt'xov, naganX^aiatg Xi'9(o ^Ootqitt]. exegog Xugva'% d-S
no Xi&ov 7f QunoXixov , iv ro dnoxeixai Oeodojga 77 yvvtj xov
fieyaXov ^Iovaxiviavov , exegog Xdgva% xetiievog ngog dva^id;
ngog xo fiigog xo dfgtov, xrjv %goidv goSonoixiXov Joxipivov,
iv w dnoxeixai Evdoxia rj yvvrj ^Iovaxiviavov xov fieyaXov.
B exegog Xdgva$ Xevxbg Ilgoixovtjaiog, iv ro dnoxeixai *Iovori-to
viavbg 6 fiixgog. exegog Xdgva^ dno Xi'dov Tlgoixovrjoiag, iv

<J
dnoxeixai Zorpi'a r\ yvvr) 'iovaxtvov, exegog Xdgva£ dno
Xi'&ov Xevxov Aoxiiuvov ovv/ixov, iv to dnoxeixai *HgdxXeiog
6 fitiyag. exegog Xdgva% ngdaivog QeaaaXbg, iv » dnoxeixai
c
Oct ft1 a rj yvvrj HgaxXe i'ov • Xdgva% IlgoixovrjaiogtS
exegog
Krovaxavxtvov Tlcoycovdxov • exegog Xdgva% dno Xffiov ngaot-
vov QeaaaXixov , iv ro anoxeixai Oavaxa rj yvvrj Ktovcn uy-
Cxivov Ilroyravaxov. exegog Xdgva% 2ayagivog, iv tp dnoxeixai
Kavoxavxtvog ,
eyymv 'HgaxXei'ov , vlog Koovaxavxtvov xov
Il<oya>vdxov . exegog Xdgva% dno Xt&ov 2ayagivov exaxovxd-io
Xifrog, iv rji dnoxeixai *Avaaxaaiog 6 xui u4gxifiiog. exegog
t %
Xdgva% and Xi'dvv IeganoXixov J iv $ dnoxeixai rj yvvij Ava-
9. xov fiixQOV coni. B.

15 nsnoo maoki iustihuki.


Primus apud conch am versus orientem est sarcophagus , in quo
iacet corpus Iustiniani, marmore pcrcgrino rari ct miri coloris, qui
medius fere sit inter colorem Bithyni et Chalcedonici marmoris, si-
milis marmori Ostritae. Alius marmore Hierapolitano in quo ia- ,

cet Theodora, Magni Iustiniani uxor. Alius versus occidentem a


dextra, e marmore coloris rosei raaculis distincti , Docimino, in
quo iacet Etidocia , uxor Iustiniani Minoris [alias Rhinotmeti ].
Alius e candido marmore Procounesio, in quo iacet Iustinianus Mi-
nor. Alius, Proconnesius item, in quo iacet Sophia, uxor I u stmt
[Minoris]. Alius c candido marmore Docimino, colore Onycbiten re-
lerente in quo iacet Heraclius Magnus.
, Aliu* viridis, marmore
Thessalo, in quo iacet Fabia, uxor Heraclii. Alius e marmore Pro-
connesio, Constantini Pogonati. Alius e marmore viridi Thessalico,
in quo sita est Fausta, uxor Constantini Pogonati. Alius e mar-
more Sagarino , in quo situs est Constantiuus, nepos Heraclii,
pater Constantini Pogonati. Alius e marmore Sagarino hecaton-
talitho seu multicolore, in quo situs est Anastasius, alias Arte-
mius dictus. Alius e marmore Hicrapolitano in quo sita est eins- ,

dem Anastasii Artemii uxor. Alius e marmore Procounesio, in quo

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 4X 645

trraafov tov xai ^Agxe u/ov,


fregog Xdgva% dno Xtihv J2oOfr-Ms.ai8.
t a
xovrjoi'ov, dnoxuxai Aitov 6 "iaavgog. frsgog Xdgva%
iv oj

dno Xtfrov ngaaivov OexxaXixov , iv w dnixeixo Ktovaxavxt-


vog 6 vlog tov *Iaavgov 8 imxXij&sig KapaXXivog , uXX' i£-D
occody vnb Mi/afjX xai QtoticSgug, xai xaxrxdrj to dvaxtjvov
avxov o<5fia. ofioi'iag xai 6 Xdgva'i avxov iiscod-t] xai xaxe-
TKQjo&fj, xai i/gtjfidxiaev eig tu toZ Odgov avaTSfidria. xai
ytzQ xai tu fieydXu
ataxia tu ovtu iv tw uvto, Odgw ix
tov avxov Xdgvaxog Tvyxdvovxd slot*, htgog Xdgvu^ 'dno
loXi&ov IlQOixovrjm'ov , iv $ dnoxnxai Eigijvq jj

aravrtvov tov KafiuXXivov. ezsgog Xdgva'£ ngdoivog Qsoaa-


Xog , iv $ dnoxsixat rj yvvrj KapaXXt'vov . axaragaia dno £d.L.
373
Xi'&wv Ilgotxovfjatav , iv tj dnoxuvxai Kou/uu) xai Eigyvq,
dJeXfai KufiaXXivov. sxegog Xdgva% Ilgoixovijaiog, iv (} «-
lSnoxsixai Aiiov 6 Xd&gog , vlog Kojpaxavrivov tov KapaX-
Xivov . STtQog Xdgvok dno Xtdvv IIqoixovtjoiov , iv m dno-
xeirat, Eigqvq tj yvvr\ Aiovxog tov Xa^dgov. Sregog Xdgva%
nqdatvog QsxxaXog, iv $ dnoxsixat Miyu^X 6 TgafiXog. *-
rsgog Xdgva% dno Xt&ov Zayagtvov , iv (} dnoxnxat GixXa
aoij yvvrj MiyariX tov Tga^Xov. exegog Xdgva'i dno Xt'tov
ngaaivov, iv w dnoxsixai QeotpiXog 6 fiaotXsvq. exsgov Xag-B
vdxiov ngaaivov, iv <w dnoxsixai Kavaxavxtvog 0 vlog 0£9-
gjfXov • exegov Xagvdxiov dno Xi'Svv Zuyagivov , iv § dno-
xeixai Magia jj dvydxrjg QsooptXov*

situs est Leo Isaurus. Alius e marraorc viridi Thessalico, in quo


iacebat olim istius Leonis Isauri filius, Constautinus , vulgo Caballt-
nus dictus. Vcrum Michael et Theodora irapuras eius reliquias indc
ciicicbaot, et igni comburebant; sarcophagus autem scde sua rcvul-
sus serraque disscctus inserviit ad fori systremtnatia [seu repagulal.
Etiam magna abbacia ciusdera fori ex codem sarcophago facta sunt.
Alius e mar mo re Procouncsio, in quo sita est Irene, uxor Constan-
ti«i Caballini modo dicti. Alius e marmore viridi Thossalico, in
quo sita est uxor eiusdem Caballini. Slataria [scu conditorium plu-
rium corporum capax] e marmore Proconnesio, in quo iacent Cosmo
et Irene, sororcs Caballini. Alius marmore Procouncsio, in quo si^
tus est Leo Chazarus, filius Conslanliui Caballini. Alius c marmore
Proconnesio, in quo sita est Irene, uxor Leonis Chazari. Alius c
marmore viridi Thessalico, in quo situs est Michael Balbus. Alius
e marmore Sagarino, in quo sita est Thecla, uxor Michaelis Balbi.
Alius e marmore viridi, in quo situs est Theophiltis Iraperator.
Alius parvus e marmore viridi, in quo situs est Constant iuus Alius ,

Theophili. Alius parvus e marmore Sagarino , in quo sita est Maria,


filia Theophili.

Digitized by GooqIc
646 CONSTANTINl PORPHYROGENITl

.Trod tj izqos frt<ftififlQ(atr toff ttdiov vaoV.

*Ev xavrrj anoxeiirai XaQvaxtg ^QxaSt'ov 9 Oeofoatov,


vlov avxov , xai Ev$o%iaq xrjg ftijxoog avxov, xai iariv 6
filv *Aoxa6tov zdfpog noog /utorjuflQi'ay, 6 <fe Qeotiooi'ov ngbg
aoxxov, xrjg 6s Ev6o%iag dvaxoXixojxsoog, djHpoxeQOi, nOQ<fv-5
got, ijxovv 'Pa/ittfot.

G Sxoa if 7TQOf oqxtov xov atfrotf yttoi,

*Ev xavxjj xjj axoa xjj ovatj 7iQ6g aoxxov xttxai Xd(tva$
xvXivo*QO£idr)g , iv $ dnoxtixai xo dvaxrjvov xai nafiftfapov
odifita xov nanufiuxov 'lovXiavov, xijv %qoiuv nooopvoovv , 17-10
tow 'Paualov. exeQog XaQva% nocxfVQOvg, rjxovv 'Pupcubg,
iv to dnoxsixat xb owfia 'Iojiiavov xov (isxa 'JovXiavov fia-
Mi. 2\8.b aiXtvouvzog. tar soy, oxi iv xjj yvvaixia, fiovjj xd lovoxtvov,
iv xw vaoj xov uyi'ov dnoaxoXov Qoj/nd , iv Xaovaxt dno Xi-
dvv noaoivov QfoouXov dnextixo xo coSfxa 'lovozfvov tovi5
DpaoiXicog xai 2o<ptag xijg yvvaixbg avxov* xai ifrfve/Jh] xd
xovxodv Xttyava, xai xaxexify iv rjj avxjj fiovfi iv ya(i*oo-
m

qi'ov dno Xi&ov nooixovrjoiov tjxovv flixoijuatov , iv <p xai


imyiynanxai* i}
yXoaa6xOfxog 'AXt%dv$QOv dofieoxixov" iaxdov,
oxi iv xjj tiovjj xov dyiov Mdfiavxog nXtjaiov xijg nooxrjjg xijgio

5. Hqxtov reposuit R., y6xov cod. id. Edtpuplas leg.


esse putat R.
*

DM SABCOPHAGI9, QUI BUST III POBT1CU ABO 1 8 AttSTBALI EIUS DEM.

Ibi depositi sunt sarcophagi Arcadii et filii eios, Theodosii, et


Eudoxiae, quae fuit uxor Arcadii et mater Theodosii, A rcadius ver-
sus austrum , Thoodosius versus scptentrionem , Eudoxia versus orien-
tcm iacent. Omnes tres sunt marmore porphyretico seu Romano.

DB SABCOPIIACll IH POBTICU BOEEAXI EIUSDBK TEMFM.

Ibi situm est in sarcophago rotundo cylindriforme colore por-


phyretico seu Romano scclcslum et exsecrandura cadaver Iuliani
Transgressoris [alias Apostataej. Alius porphyreticus seu Romanus,
in quo situs est lovianus, qui post Iulianum imperaviL In mona-
sters muliebri, luatini dicto , in eius nempe aedc S. Thomae sacra
siti olim erant in sarcophago marmoris viridis Thessalici Iustinus
Imp. et Euphemia, uxor eius. Jllinc autem depromtae fuerunt eo-
rum reliquiae , et in codem monasterio in humili et exiguo condi-
torio e lapide Proconnesio seu Picrinaeo , cui inscriptum est hoc elo-
gium: Glottocomus [seu capaaj Altxandri Domcuici. In monasterio

Digitized by Google
DE CER1M0N. AU1AE BYZANT. II. 42. 647
^vXoxioxov , iv x<jj? vuQ&rjxi rijg avrijg hxXrjoiaq i£ dqicr*-
Q<Sy Xararai XaQVa% and Xtfhv exarovraX/dvv , & dnoxti^ h
toll rj tov Mavgixtov yvvtj [ASTCC TQJV rixvtov avrtjg • €
rfj xarcupvyrj jijg avrijg ftovijg i$ ctoicnsQcor nqog dyatoXrjvEilh.Z^
5iararai XdcQval; an 6 Xi&ov y iv <p dnoxeirai MavQtxiog 6 /9a-
oiXevq, ioriov, on iv rjj uovij rijg dyiag Tqiu6o$ rijg ino-
rq/Lia^o^tevtjg rd 2ravQaxi'ov , iv rtji d'e^iot fiigti rijg avrijg
ixxXrjoiag, iv rtjt evxrijoup rov dyiov 'Icodwov tov TIqoSqo-
ftov , lararai Xdgva% dno Xi'Sov Xevxov, iv f5 dnoxeirai
loJSravodxiog 6 (SaatXsvg xai Qeocpavto fj avrov yaper?). iari-
ov, on iv rfj povij rfj Xeyofidvy rijg Kvoug Evyooovvrjg tara-
rat, XaQva'% dno h'&ov BvS-ivov , iv & dnoxeirai Kojvaravrt-
vog 6 vlog Eigijvqg 6 rvtp Xcodsig , xai Maqia ij yvvrj avrov,
xai al dvp &vyari$eg avrov t EvtpQOavvrj fj yvvr) MixarjXft
i5tov TyajUXov, xai EigtjVtj rj aSsXcprj avrijg , xai Awa t)

&vydrt]Q QsocpiXov rov fiuaiXiwg. iariov, on iv rjj ftovjj rfj


leyojuivrj rd TaajQia tig to nqog dvaro\t)v <fc£<6> pigog rijg
avrijg ixxXrjot ag iv rjj ixetae oraraoaia dnoxeirai rj fiaxagia
OeodwQa rj rov Qeotp&ov yvvrj xai ai TQelg dvyarioeg av-
*orijg, QixXa, *Avaoraoia xai HovXysoia. iv ds t« evavvfu*
fxeQSL rijg avrijg ixxXrjotag, dnsvavn rtjg roiavrrjg oxaxaQai'-
ag, lararai XaQva% dno U'dov , iv r<> dnoxeirai IleTQtovdg 6
yeyovcog Sofxiarixog rdiv o%oXdiv 6 ddtXcpog Qeotiwgag rijg ^ua-

xagtag (iaoiXiSog. iv 6*i rtji vdqd'/jxi rijg aiJrijg ixxXqoiag ivM*.2i$.*

S. Ma mantis prope portam xylocerci ant circi lignei dictam, in nar-


thece ecclesiae eiua raonasterii ad sinistram stat sarcophagus e lapi-
de hecatontalitho seu mullicolore vel centumtcssclato , in auo sita
est Mauricii uxor cum liberis. In cataphyge autem seu reiugio et
recessu interiore illius monasterii ad sinistram fersus orientem stat
sarcophagus marmoreus Mauricii Imperatoris. la monasterio S% Tri-
niUtis, Stauracii cognominato, in eius ecclesiae dextra regione in
oratorio S. Ioannis Prodromi scu Praecursoris stat sarcophagus e mar-
more candido, in quo iacent Stauracius Imp. et Theophano^ uxor
eius. In monasterio Cyrae scu Dominae Eupnrosynae dicto stat sar-
cophagus e marmore Bithjrno, in quo Constantinus, a matre Irene*
excoecatus , et uxor eius Maria iacent et duae filiac, nempe Eu-
phrosyna, uxor Michaelis, [de qua monasterium appellatur,} et ckis
•oror, Irene. Iacet ibidem quo<flie Anna, filia Tb.eoph.ili Imperato-
ris. In monasterii , ta Gastria vei Gastriorum dicti , ecclesia , versua
orientem ad dextram in statarea , quae ibi est , iacet S. Theodora »
uxor Theophili , et eius tres filiae , Thccla , Anastasia et Pulcheria.
In sinistra parte eius ecclesiae, e regione istius statareae, stat sar-
cophagus marmoreus Petroaae , qui fuit quondam domesiicus. scUo-»

Digitized by GooqIc
G48 CONSTANTINI PORPHYR06EN1TI
Cry noog dvaroXrjv uQtareoit) /uigei rov avrov vuQdipeog una-
rat, Xaovdxtov fiixQOv dno Xifrov IlooixovTjaiov, r^rovv JIixqi-
fiaiov, iv (o unoxeiiui Qeoxriarrj q f^^^JQ Qeodc&Qag rij;
ftaxaoiag fiaatXidog. iariov, or* nXtjaiov avrov Tararat Xao-
vaxiStov dno Xi&ov 2ayagtvov, jjrovv TLvevfiovovaiov , iv c2>

dnoxetrai Eioqvtj -ij dvydrtjo Buofia rov xaiaaoog • urreor,

on Xaovaxidtov fitxobv antd'afiiatov Tararat- nXtjuiov avreor,


elg o dnoxtirai to rov xaiaaoog Bdoda xaxofj.dyovXov. imi-
ov , or* iv rjj faovjj rtjg dyiag Evqjqpiag rtjg Xeyofiiivrjg £«-
D/ttoQopov iv ru~) noog dvaroXtjV dotareqo) juioei rrt g avrrt g h-\*
xXtjoiag, iv rjj ixeiae oraiuaaia dnoxetxai JlayxaXat *J ufao
BaatXeiov rov quXoyoiaxov deanoxov. iv dk tw npog dva-
roXrjv df'$i(p fzaoet, rtjg avxijg ixxXtjot'ag, dnevavxi ravrrjg rtjg

oraraoaiag iariv exeoa axaxaoaia dno Xi&ov noaaivov Qer-


raXov , iv r\ dnoxetrai Matqi avog 6 ytyovtog dofieartxog TtoriS
o/oXojv , xai ^vfjtpdrtog 6 ddeXopbg avrov, djuqjoxeQOi aSel-
(pot BaatXeiov rov (ptXo/giaxov deanoxov. laxiov , on iv rto
detttp tvxrtioioj rtjg avrfjg ixxXtjaiag rov JlnoSoo/nov h rw
noog dvaroXrjv evcoyv/uro fiiget rov avrov evxrtjoiov Forttrax
Ed.L. 375 Xdyva'Z dvdylvyog, iv to dnoxetrai ^Avaaxaaia
9 dvydxT}ov>
BaatXeiov xov qjtXo/Qt'axov deanoxov. laxiovt ort iv tm noog
dvaxoXijv de^uo ftiqei rov avrov evxxtjoiov, dnivavri rvv
Xdovaxog Xaxaxai Xaovdxtov /luxqov dvdyXvq>ov, iv c5 anoxew-
rai Avva xo\i *EXivr\ , Svyareqeg BaatXeiov rov tpiXo^oiaxov

larom et fratcr motlo dictae B. Iraperatricij Theodorae. In eiusdea


ccclrsiac narthecc versus orientom ad sinislram plagam stat parrut
sarcophagus c marmore Proconnesio aut Picriraaco , in quo iacct
Thcoctista mater S. Theodorae Impcratricis. Prope adstat parvus
,

sarcophagus e marmore Sagarino aut Pneumonusio scu pulmonario, im


3uo sita est Irene, Mia Bardae Caesaris. Prope adstat parvus ad spi-
lamae fere mo dura sarcophagus, in quo Caesaris Bardae maxilla inferior.
In monasterio S. Etiphrmiac dictae Formosae iacet in ea ecclesiae
plaga, quae versus orientem spectanti sinistra est, in statarea , quae
ibi est, Pancalo, mater Basilii Imperatoris Christum amantis. At in
dextra eiusdem ccclesiae plaga versus orientem, e regione istius,
atatarea est marmore viridi Thessalico , in qua iacent Marianus , olim
domesticus scholarum, et Symbatius, ambo fratres Basilii, Christum
amantis Imperatoris. In dextro eiusdem ecclesiae oratorio, quod
Praecursori scu Ioanni Baptistae sacrum est, et quidem in sinistra
versus orientem plaga eius oratorii stat sarcophagus cum sculpturis
,

exstantibus, in quo iacet Anastasia, filia Basilii Imperatoris. In


dextro ad orientem latere illius oratorii , e regione praecedenU* far-

Digitized by Goo<
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 03. 649
tov ^£ocrti7tTOv
xai JloQtyVQoyewyTOv tov fiaxagtov fiaaiXdwg tov iyyovov
BaoiXsiov. lariov, on iv Ttj fioyjj tov *AoyiGTiia.Tr)yov tov
inovofj.a^ofxivov twv JIqouovtov ev no fitqei xrjg av-

5v9jg ixxXijoi'ag iv Tjj ixstoe aruTaoaia dnoxeixcu MuQta q


dvyaTTjQ BaaiXstov Sbgtiotov. B

KEO.fiy. Ms. a 19. b

Etitptlpta tini CTQcttontfov etftptifAOvpiytj, vtxqT*lQla>y xai &Qiaup(oy


tlyofiiyav. lorioy tik , Sts ?t ci/rij iduyij/ula nfercu xai naoti Totf
IO oiQatontfov , %y(xa (fiXortuia rig 9 pai/xtcs naqu tov paaiUtos
adtois naQaOx^g.
n
„IloXXu to) cttj 6 Xaog y. „o Suva
T&P (laoiX£a>v
xai 6 delva fisyuXcov ftaotXioov xai wCTOXQaxoQcov noXXd t&C
thy" 6 Xaog y. „6 Suva xai 6 fetva rcov evaepeoraTcov
l5avyovoTo5v noXXu tu hy" 6 Xaog y\ „to5v noqcpvQoytvv^
tojv noXXu tu cry" 6 Xaog y. „$-£onnopXqT(ov paoiXdcov
noXXu tu STy" 6 Xaog y\ „d*oxvp£QvqTa>v fiaoiUcov noX-
Xu tu err]*" 6 Xaog y. „xoapioovoTUT(ov paatXimv noXXd
tu sty" 6 Xaog y. if xoartono9 ijT<oy fiaaiXimv noXXu Ta i-
,

hott] 6 Xaog y. , } uv6q6iot(xicov fiaoiXicav noXXu tu err]


6 Xaog y. ^vixrpaiv paatXicov noXXu tu trjj'' b Xaog y.

cophagi, stat alius parvus, etiam cam fignris exsculptis prominentia


bus, in quo iacent Anna et Helena, eiusdem Basilit iiliae; et Zoe,
mater a Deo coronati et Porphyrogeniti Constantini , beati Impera-
toris, nepotis Basilii. In monasterio Archistrategi seu S. Michaclis,
de auctore Promoti cognominati , iacct in eius ecclesiae dextro late-
re in statarea, quae ibi est, Maria, filia Basilii, toties iam laudati
Domini.
CAP. 43.

Jeclamatio castrorum, quando triumphus de victis hostibus agitur


et insignia vicloriae producuntur. Baec eadem cantatur quoque ab
ttercituj quando largitionem ab Jmperatore aliquant out maiumam
impetrau

Multi sint anni Imperatorum ; repetit turba ter ; quod etiam de


omnibus infra scriptis acclamationibus factum esse, sufficiat semel
monuisse. lllius et illius magnorum Begum et Imperatorum multi
tint anni. lllius et illius piissimarum August arum multi sint anni.
Porphyrogenitorum multi sint anni. A
Deo promotorum Imperato-
rum multi sint anni. A Deo gubernatorum Imperatorum multi sint
anni, A (oio terrarum orbe commendatorum Imperatorum mult* sint

Digitized by GooqIc
C5o CONSTA1STHSI PORPffYROGElSITl
^i/d^olntov (iaoiUw noXXd xd exfj 6 Xaog y\ „nlor-
xonottov fiaoiXiioy noXXd xd htj*" 3 Xaog y. „og>#o<fogarr
fiaatXimv noXXd xd Zxrj'" 6 Xaog y. „vie Qeov, loorjv av-
DxoVg^' 6 Xaog y. 9f vl% Qeov y ov/ufiaoiXevoov avxotg*'* 6 Xa-
og y\ „vib Qeov, xaoioai fjulv av*xovg" 6 Xaog y\ f ,vu$
Qeov, rovg %govovg avray nXrj&vvc'* 6 Xaog y, ,,vi& Qeov,
indxovaoy yftajv" 6 Xaog y, , } av$ei jj ntaxtg xwy zqusxi-
avwv" 6 Xaog y\ 9l <*v%rj q vixq xai evxv/ta ray Grgarev-
/idrtoy 'Ptofiat'wv" 6 Xaog y, „av%rj ij dvtioeta xov Xaov
xov Kvgtov" 6 Xaog y\ „yfte?g 6*ovXoi xmv paoiXdcov" oio
Xaog y\ „6 Selva xai 6 ietva fteydXojy paotXdav xai avvo-
XQuroQcoy noXXd xa extj o Xaog y. „noXvxQOVioy noiyaa.
6 Qe6g xyv uyiav puotXetay odg tig noXXd sxrj"

E&L.376 'H naQtt xt»v SaoSiay jJo/xtyrj eOtpyfUa xolc paaiiiuoir.

„X$i<rt6s vt*a, Xgioxog paotXevei"


6 Xaog y\ „X$t-i5
orog <pvXu%ei xbv fiaoiXia" „noXXd xd exi] xwy
0 Xaog y.
fiaotXdmy" 6 Xaog y. „6 detva xai 0 Suva fteydXwy j$ao$-
Xtoov xai avxoxoaxoqoty noXXd xa i'xrj 6 Xaog y\ 9
)3z+-
nQOpXqxa>y paotXdmv noXXd xd sxrj 9 " 6 Xaog y. „&(Oxqorj-
xtoy fiaatXimv noXXd xd exy" b Xaog y. „eioi]yo7zoidir /fa-ao
ctXdwv noXXd xd exy" 6 Xaog y* , 9 7tXovxonotwv flaoiXdmy
noXXd xd fr^ # " 0 Xaog y. „vtk Qeov, ovpfiaoiXevoov av-
*xo*r" 6 Xaog y'. „vib Qeov, /aoiaai 17/** at?ro*V' o A a-

i3. Verba paoiXelay — try add. R. a3. X^Q tat c0 <*. ct ****

anni. A toto ttrrarum orbe cupitorum lmperatorum multi tint anni.


Fortitsimorum lmperatorum multi sint anni. Victoriosorum lmpera-
torum multi tint anni. Ho tie t perdentium lmperatorum multi sint
anni. Ditantium lmperatorum multi sint anni. Orthodoxorum lmpe-
ratorum multi tint anni. Fiti Dei , vitam iptis [indulge], Fili Dei,
regnum cum illis adminittra. Fili Dei , indulge nobis eos. FtU
Dei, multiplica iptorum annot. Fili Dei, ex audi not. Cretcat fidtt
Chrittianorum. Cretcat victoria et felicitat exercituum Bomanorum.
Cretcat fortitudo populi Domini. Not tumus servi lmperatorum. R-
liut et illiut magnorum Begum et lmperatorum multi sint anni. Mul-
Unne facial Deut sacrum vestruot imperium.
ACCLAMATIO, QUAM 8A.RDI DOM1H1S ICCIHOWT.

Ckrittus vincit, Christus regnat. Hanc acclamatioaem iterabat


turba ter; uti etiam sequentes oinnes. Christus custodiat Imperato-
rem. Multi sint anni lmperatorum. Illiut et illius magnorum Begum

Digitized by Google
-

DE CERIMON. AU1AE BYZANT. II. 44. 65


6g y, yfVie Q€Ov f ^corjv avxotg SmQtjoai*" 6 Xaog y* n vib
Oeov j xovg /Qovovg avxojy nXq9vv£'" 6 Xaog y. it av%$i fj
nt'axtg xojy zQiartavaiv" 6 Xaog y, „av'£ei r\ ftaaiXtta xo>v
t n
Ptofiaia)V 6 Xaog y. „«v£*t y vi'xrj xojy oxQax&v tcov
5 Papa/toy 6 Xaog y. „o detva xov aytmdxov xai oixov-
pcytxov naxQiaQxov noXXd td exy" 6 Xaog y, „xijg l$Qag
OvyxXqxov noXXd xd sxrj^* 6 Xaog y. „tov optXoxQtaxov
axqaxov noXXd xd hy" 6 Xaog y. ,,OT£Qtobou 6 Qeog rtjv
m'oxtv jjfiwr" 6 Xaog y . t) ar€gsc6oei 6 Gsog xovg fiaaiXttg
lo^wf" o Xaog y\ ,rffiutg dovXoi rap paoiXicov" 6 Xxtog
y. jynoXv/goyioy noiijvei 6 Qeog xijv dyiav paoiXtta* aag
tig noXXd exij" C
KE<D. fit. Ms. aao. «

*H xai (lotos xai xd noaoy rfc foyac xai xov


ytyo/ufyt] lldnXtOie
\5iao\) tov dnootaXivxoe xatd rfc &eoX(etou KQiji/jc utro) xov na-
xqixIqv 'Hpeolov xai XoyoMtou xov do6 uov ini Aioyxoe xoH tpUo-
t

Xqloxov o*ton6xov.
t
To fiaoiXixonXoifioy /iXidSsg iff. Pmg xf/. IdQaxo oD
ornaxrjyog xojyKipvyyaioncov *xtlv oxQaxoy §% 9 xa ^
ZOnXovg a* ofiov £%. idQaxo 6 axnuxrjydg xrjg 2dpov fy* 1 *
aroaxbv & , xai dmXovg a* opov e. ide§axo 6 oxQaxqyog
<

multi sint anni. Pacem conficientium et orbi quietem imponentium


Jmperatorum multi sint anni. Ditantium tuos Imperatorum multi tint
anni. Fili Dei, corregna iptU. Fili Dei , dona ipsis vitam. Fili
Dei, multiplica iptorum anna. Crescat fides Christianorum. Crescat
imperium Romanorum. Crescat victoria exercituum Romanorum. JJ*
lius sanotissimi et oecumenici patriarchae multi sint anni. Sacri
senatus multi sint anni. Exercitus Christum amantis multi sint anni.
Corroboret Deus Jidem nostram. Confirmet Deus lmperatores nostros,
Nos sumus servi Imperatorum. Multenne facial Deus sacrum ve-
strum imperium.

CAP. 44.

De expeditions adversus Cretam, quam Deus perdat, et in earn


expensis et numero mililum stipendiique. Contingit ea sub Leone
Christum amante Domino j duce Himerio patricio et logotheta
dromi.

Impcrialis classic constabat duodecira millihns et Russis 700.


Strategy* Cibyrrhaeotarum rcccpcrat in sc pracstare 56oo et duplos
snille; faciunt simul 6600.Strategus Sami receperat in sc pracstare
4000 et mUle duplos } faciunt simul quin<jnie« mille. Strategy AtK

Digitized by Google
65a C0NSTANT1NI PORPHYROGEK1TI
tow Alyalov nsXdyovg eyciv tnQavbv
yt xai SinXovg a. o-
ftov to nap ^*l*aJf g xtj xai t.

Jut xtSy xapaXXaQixtoy xwv 6<p€iMytuv ta*(ifovaai f/c to fflomOK.

2%oXd(>t(H Qgaxijoidvoi dno xov


xai Bluxidovtg aX£.
Ed. L.377 difiarog dno rov difxarog 2ef}wntug5
tojp 0oaxijata>p a,
IdQfUviot a, dno to IlXaxdviop 'AQfitevoi <p, dno rrjg iZo/-
vrjg <p • 6/iov xapaXXaoixoi <sX£ t xai 6ftov to nap did ts
xov nXotfiov did xs tap xa(laXXaQixd>p /jXidSeg X&

diet Toy {Laa iXixoti nXotfiov.

Ao6fiovtg% exopreg dvd avtymp xconfjXarwv aX xai avoio


noXtfuajfov O' Oftov %iXid6*eg it/. ndfupvXot fi* i| coy ol
flip x ndfUpvXoi dvd dvdQ&v o2f, 0* tie hegoi x dvd aV
c
JocoV pi', xai Po3g yf» bfiov tat. Sfiov to nap /jXid^sg
xy xai $vo.

B dia tow Mfiunoe xtuv K^v^atwxdir. i5

4g6ftovtg s%ovTa dvd dv$Qwv xmnijXaxmp ol' xai d-


ib

yd noXefuarap o'* dfiov jgtAido££ cf xai q>. ndfiawXoi tg

gaci maris receperat in sc praestare 3ooo, ct mi lie duplos; faciunt


aimul quatcr mille. Hi omncs computati efficiunt riginti octo mil-
lia ct tcrccntum capita.
DE EQUITIBU3, QUI DEBEBABT IX CLASSB MII.ITA.nB.

Scholarii Thracesiani et Maccdones millc triginta septem. E


tbemate Thraccsiorura millc. E tbemate Scbastiae Arroeni mille. E
Platanio Armcni quingenti, c Prina quingenti. Faciunt timul sextet
mille triginta septem cquites; et annumcrati superioribus clauiarii
faciunt triginta quatuor millia et triginta septem.

X>B CLASSB 1MPEBIALI.

Classia imperialis constabat dromonibus sexaginta. Slngtili dro-


moncs vebebant ducentenos et trigenos rcmiges, niilites autem »e-
ptuagenos. Faciunt simul sumti octodecim millia. Pamphylis porro
constabat quariragintn, quorum yiginti vehebant viros centenos et sc-
xa^enos; rcliqui riginti autem vehebant viros centeuos et trigenos
ct Russos in univcrsura septingentos. Faciunt omnes simul millia vi-
ginli tria et duo homines.

DB trbhatb cibtbjuubotarcm.

Pracstabat hoc thema dromones quindecitn, quorum singuli le-


nebant retuiges duccutcnos et tritfeuoi et miUtes septuageao*. Fa*

Digitized by Gc
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 44. 653
l/ovrsg ol fxev dva dvSgwv (>Jf, ol <ft ereooi i dva ar-

<fycdV o^ow jpliafc? xai at* Ofiov to nav yiXiddeg

<4«a too Mfiaros rtfc Zajuov.

5 doopovsg i cyovrsg dva dv6*gc5v xconqXartov aX xai o-


ya noXeftioTaiv d* bfiov y. nufifpvXot t(f, syovreg ol (ikv XC
dva uvdocSv xcntyXartov ol dk rj dva dvtiowv qX'* ojiov
axn » °f*°v *° *°v Sifiaxog Ttjg lufiov $yn\

dia toC diuaros totf Alyalov neXayovs-

io doofiovsg % eyovrsg dva dvdQoav xanijkarav oX'.xai dva


jtoX$fiiax<av 6/uov po\
o'* nd/ucpvXoi, £ eyovreg ol fihv y
dva avfyaiv ()%, ol 6*6 ertooi 6* dva dvd*Q(ov gX'* ofiov a*
Sfiov to nay did xov ddfiaxog xov Aiyatov nsXdyovg yo'.

did ro0 Mfitaos 'EXXdfos. D


1 5 Jqo (xovsg t e/ovxsg dva dv$Q&v xornqXaxdiv aX! xai dva
noXsfiiazwv o'« Sfiov y.

ciunt quater inille et quingentos. Pampbylos praestabat sedecim,


ouorum sex quidem vehchaut viros centenos et sexagenos, ceteri
decern vero centenos ct trigenos. Faciunt simul millia duo et ducen-
tos sexaginta. Simul sumti pampbyli et dromones faciunt millia sex
et septingcntos sexaginta.

DE THEM ATI SAMI.

Dromones decern habentes singuli rcmiges ducentenos et trige-


,

nos, milites scptuagenos. Faciunt simul ter mille. Pamphyli duode-


.cim, quorum quatuor remiges vrhebaut centenos et sexagenos singu-
li ; rehquorum octo autem singuli centenos ct trigenos. Faciunt si-
mul sumti mille sexcentum et octoginta. Simul sumti dromones et
pampbyli thematis Sami faciunt quatermille sexcentum et octoginta.

SB THEMATB AEGAEI MAB1S.

Dromones septem
vchentes singuli remiges a3o, milites 70, fa-
,

ciunt aioo. Pamphyli septem, quorum tres rebebant singuli 160;


de quatuor singuli i3o; faciunt mille. Totum ergo contin-
reliquis
gens tbematis Aegaci maris crat ter mille et centum bominum.
t

DE TUEMATB GBAECIAB.

Dromones decern Tcbentes singuli remiges a3o, milites 70, fa-


ciunt ter mille*
654 C0NSTA1NTINI PORPHYROGENIT1
dim xeSy MaQdaXitSy.

Mi. aao.b MaQo*atxai9 axgaxpg ovv aQ/oyxtov, 6*ji£, xai xaxd tiqog-

&qxijv €tsqoi a* Ofiov £7i£. 6/uov to nav did re xov §u-


aiXtxov nXo't/uov, dia xs xojv d'sjudxtov dgopovBg Qtfi , ndfupv-
EJ.L. 378X0* OS, uvdoeg xcanrjXuTai xiXidfog A<F xai noXtftiaxai £xp'5
<
xai Fdig if/ xai Magtiatxai €7i£.
At (foyer* did xov paoilixoo nXofyov.

2xQaxbg avvdQ%oyxeg /tXiddeg iff xai q>ff . goya xerrq-


vaQia is, Xixgat cj i . nqoad-rt xrjv avxojy a dvd yofttoftaxcov
K
€ f yivofieyoy Xtxqai yo/^ia^iaxa Xff. Pd>g \p\ Qoya xty-10
xyvdoiov a', bfiov 6id xov nXo'ifiov xai xo3v 'Pag qoya x&-
xrjydqta *f, Xtxqai v$ : jujf.

Jtd xov Mparoe xuy KipvggauortSy.

B ZxQaxbg ovyaQ yovxeg fjo'ya xevrrjyaQia ff Xtxpai


xd : ftp avv xoig SinXotg. i5
did xov Siuaxos xfc Zdpov.

JSxQaxbg avvdQ/ovxsg fan , xai dno xojy tiinXat a.


jjdya xeyxfjvdqia ff, Xixoa a : la.

BE MABDAITIS.
Mardaitarum copiae, ducibus eorum computatis, efliciebant qna-
ter millc octogiota septera* capita quibus accedebat mantissa mille
;

hominum; faciunt 5087. Tola ergo navalis militia e classe imperial!


et e classe provinciali composita constabat dromonibus centum et
duodecim, ct pamphylis septuaginta quinque ; reraigibus trigesies et
quater mille , miiitibui 7340, Russia 700, *Mardaiti$ 5087.

BOCAE IMPERIAL IS CLAS8IS.

Exercitut cum ducibns


constat i?5oa capitibus. Roga est cenle-
var. i5, litrae 90, numismata decern. Accedunt mantissa mille
yiri, quorum singuli accipiunt num. 5; faciunt litras 69, num. 3a;
dein Russi 700, quorum roga iu unirersum est centen. 1. Facit
roga classis et Russorum simul centenaria 17, litras 59, numi-
smata 4?*
HE THEMATB CIBYRRHAEOTARUM*

Totus eius theinatis exercitus una cum ducibus et doplis con-


stat capitibus 6760. Roga est centen. a , litrae 21 , num. 4 a *

DE THEMATB SAM I.

Constat eius exercitus una cum ducibus 4$8o capitibus et do-


plis mille. Roga est centen. a, litr. 1, num. 11.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BY2ANT. II. 44. 655
to* MJuoror to0 Alyatov ntlttyovg.

ZrQttTog avvdgyovreg yg xai and ray fonXcSy a. gdya


xtyrrjvdgiov a\ Xtzgai vtf:y\

did ttZv Magta'totix xfc ^i/<rfa>r.

5 Irgarog avydgX oyrtg $n%. fa>a xeyr^vdgta <T, Xt'rgaiC


£e/ A/f. xai ij ngoa&qxrj dvdgdoy a
: dvd : tj, yivopeyov g a\
Xngat ta : 7j. 6/iov to nay did Vwv MagdaiTcSv xtjg
<Tv-
csa>g §6ya xtvrrjvdgia e XiTgai
oXirf. xai dfiov to nav
tiia re tov paoiXtxov nXotuov, t<5v 'Pag, T(5v toftaTixav
lonXofytov xai t»v Magdaiiav xijg Jvatcog foya xBVTfjydgia
* 7 1 V
jc#, XiTgai i? : y.
din Tfc jdyac T<Sv xapalXctQtxuy.

Jid T&y cxoXagtwy ro>y Ogaxijmdvttv xai Maxs$6va>v


$neg dvSgwy yiXt'nv goya x$VTTjvdgiov a, Xtxgai (ia : xtf '.

l5^« tov Sifiaxog tcSv Qgaxyofov vneg avdguv


y
dvd vo-D
HUjftUTttv (I gdya g, XiTgai n : x<T. did tov M/uaTOg
oriiag vnhg dvdgmv a goya
g a, Xt'rgai lyzxtf. did t<5v
*Agtitvmy t<5v JlXaraviTay vneg dvdgav *>' dvd vofitaftaTcav
5. cvyagX 6yra»y ed, i 0 nlotpuy t&v
. M. xai rfc cod.
DB TRIM ATE AEGAEI MARIS,

dndhu§ 3100 dnpU mUte Boga cenlcn-


nit ^r^^m^T ' '

DB MABDAITtS OCCIDEHTALIBGS.

Exercitut cum ducibus 4087. Roga centen.


4, litr. 66, nom
3a; mantissa mille hominum quorum quisque octona nuraismata
,
accipit facit centen. i, litr. n, num. 8. In unircrsum ergo facit
roga Mardaitarum occidenUlium centen.
aumroa rogarum pro imperiali classico
5, litr.77, num. AaT ToU
, pro Russis , pro class! ro
provincial! et pro Mardaitis occidentalism
est centen. ao, litr. i3 '
numism. 66.

DE BOCA EQCITUM.

Pro scholariis Thracesianis ct Macedonians, ad mille


triglnta
ct septcm viros, roga est centen. 1, litrae
41, num. a4- Pro ter
mille viri* e themate Th races io rum (quorum
unusquisque bina nu-
mismau in stipeudium accipit,) est roga centen.
1, litr. 80 , nu«~
rnism. a $. p r0 mille viris e themate Sebastiae est roga cent. 1
litrae ij, n „m. Pro quingcntis
34. iria ex Armenis Platanicnsi-
tous, tenis numinis in singulos impuUtis,
est roga centen. j, litr.

Digitized by Google
656 constantou porphyhogeniti
g §6ya xevTtjvdgiov, Xixgai fid : ftrj. did rcSv *Aqfieri aw
IZgtvrjg inky dvdgdiv v dvd vofiiaudrav 6 goya XBvrrjvdgt^
ov, hrgai x£* i vg. o/iov xafiaXXagioi 8X%. goya xsvriprd-
gia (?, Xitgat vd' : A37 . xai 01 xuvd 7igoo&q*qv avdgeg xgia-
/tXioi iwtaxoaioi goya g a', Xixgat v(i' 1 vg. xai dfiov diu$
E<LL.379rov xapuXXagixov goya xevxrpdgia d\ Xixgat %:xj? m

did toS aqoxQiov*

Ms. aai.a Aid T(Sv nXotftoov rcSv y d-tfiaxoiv xolv re Kipvggaiw~


Ttov xijg 2dfiov xai xov Aiyaiov neXdyovg 1W0 dvdgtov
y
dvdi ft ny : x<T.
Xixgai did twv MagduixdSv xijg dvaewgio
xovgfiag/mv y di d : Xg, dgovyyagfav ftff dvd : i/T, xofiijxav
fif! dvd 1 g , axgaxtojxojv e dvd : if, yivofteva ducfoxsga xevxrj-
B vdgia ff, Xixgai : vg\ did xav AgfiBvicov fafidxav 2e@a-
oxu'ag jovg/uagycov e dvd
i(?f dgovyyagimv i dvd 1 g\ xojurj-
1

rav if avdid, axgaxitoxcov iwsaxoaicov e^xovra nivxs dvdziS


«F, yivofteva dfupoxega Xixgai ve'l £\ did rcov 'Agfieviant
TlQivrjg avdgsg dvd 1$ , yivoftsva Xixgai ty : £d\ xai o/iov
qp'

did xov dfiyoxtgov ngo%gtov gg <F, Xixgai vff : £. ujxiov,

a. 2X0A. OCtta xaxa rtQOO&qxqy.

4i , num.
4^. Pro quadringentis viris ex Armenis Prines, quints
nummis in singulos imputatis , est roga cent 1 , litr. 37 , num. 56.
Tota ergo roga caballariorum aeu equitura bis millc trigiuta et
•eptem sunt centenaria a , litr. 54 , num. 38. Accedunt mantis-
sae loco ter mille nougenti viri , quorum roga est cent 1 , litr.
5a. Est ergo roga pro tota caballaria centenaria quatuor, iitrac 7,

db pnocnREO.

Pro ter mille viris classiariis e tribus illis thematibus, Cibyr*


rhaeotarum nempe , Sami atque maris Aegaei , binis fn singulos.
nummis imputatis , est roga litr. 83 , num. u4* De Mardaitis oeci-
dentalibus. Pro turmarchis tribus inde petitis, unoquoque 36 nummis
aestimato drungariis 4?> singulis duodenis numismatibus acstima-
;

tis ; comitibus 4»» *enis nummis in quemque imputatis; mililibus


gregariis quinquies mille, quaternis in singulos nummis imputatis;
conficitur roga centen. a , litr. 99, num. 56. De thematibus Anne-
niac ; et primo de themate Sebastiae. Pro turmarchis inde petitis
3uinque , quorum unicuique duodeni solidi 'stipendium sunt; et
rungariis decern, quorum singuli stipendium habent senos solidos;
et comitibus octo , singulis quinis solidis censis , et militibus gre-
gariis nongentis sex3ginta duobus , quaternis nummis in singulos
imputatis; est roga in univcrsum lit 55, num. 7. De Armenia Pri-
nes. Veniunt inde viri quingenti , singuli duobus solidis censi. Fa*

Digitized by Google
BE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 44.

or* 6o*i%axo o axQaxrjybg xcov KifivQQaioyxmv xai 8 xaxtndveo


rdiv Magdaumv AxxuXi'ag, Xva 6 fiev axQaxtyyog evxQsmarj
jreXdvSia dvo anb xo3v ovaicov xojv xovo/uagydiv y o b*s xuxb-
Tidvco xtav Maqdaixvav (vxQtma^ yaXaiug, xui did MaoxiovC
Sjurjvbg dnoaxtilcoai avxd tig SvQt'av, Xva mqi ndvrcov xojv
ixelos fitlsTwiiivcov xai nQaxxofievwv eviyxoooiv dnoxgi-
<nv xai dXiftig pavduxov. iaxdov, oxt edt^aro 6 nocoxo-
trna&doiog stscov xai uQytov Kvjiqov , 6 xov 2vft(iaxixtj,
anooxttXai dxQipstg xaxaaxonovg fig xt xov xbXnov x^g Tuq-
xovov xai tig xd 2x6fiia, hi tie xai ngog TginoXiv xai Aao~
£txtiavt Xva ix xcov dfupoxdpcov fUQaSv ivdyxmot (.tuvduia, u
ti did ftsXixTjg eyovaiv ol ^unaxrjvoi, iuxdov, oxi idt"$axo o
axQuxrjybg OeaoaXovixyg xov xa/ueiv oayt'xag ytXiddag a xai
/uevuvXta yiXiddag y xai axovxdnia , oaa o*vvq9rj . iaxtov 9 D
iSoxi ide^axo 6 xoixrjg 'EXXudog xaftetv (isvavXia a 9 utisq xai
cxsXsiaotv . t$t$axo ds xapitv xai ixeqa xai xaxayoyyidaai
avxd £v olg av da^qxai. ioxdov, oxi idQuxo o agycov Xqi}-
t
nov iv x(o StfiuTi EXXddog xufitiv oayixag ytXiddag a xai
fitvavkia yiXiddag /. waavxcog xai 6 arQaxTjyog NixonoXs-
2 0 a>g xai 6 JleXonovv/jaov. iaxtov, oxi idQaxo 6 nqcoxoonaddr*
Qiog &£od(ooog 6 xov nayxQuxrj dneX&eiv eig *AvaxoXtxoi>g xai
xaxaypdif/ao&ai xovg TlXaxividxag, xai vi avxwv xai *«'-Ed.L.38o

ciant litras i3, nam. 64- Tota gumma prochrci centen. 4, litr. 5a,
num. 60. Strategus Cibyrrhaeotarum in se rcccpit pracpararc chc-
lamlia duo e familiabus turmarcLarum. Gatepaao seu capitaneus
Mardaitarum Attaliae vcro rcccpit in se praeparationem galearum.
Promiscrunt quoquc hacc mcnse Martio in Syriam raittcre, ut de
omnibus, quae ibi vcl consiliis agiiauttir , vcl ipso instituuntur
opcre, relationem et verura mandatum scu notitiam aflcrant. Leo
protospatharius et praefectus Cypri, dc gcnte Symbalici, in sc re-
cepit , Gdos et diligcntes exploratorcs iu sinum Tarscnsem mittcre
et in provinciam , cui nomen est Ostia; item ad Tripolin, Laodi-
caeam , ut ex omnibus illis partibus mandata seu notitias aflcrant
eorum , quae Saraceni moliuntur. Stratcgus Thcssalonicae rcccpit
in sc curara fabrcfaciendi sagittarum duccuta millia , hastarum vel
vcnabtilorum tria millia , scutorura quotquot procurare possit. Iu-
dcx Hclladis aut Gracciac reccpit in sc procurationem millc menau-
liortim , quae etiam pracstitit; et practerca promisit alia procurare
et illuc mittere, quo sc missurtim condicfurus sit. Praefectus Chri-
P> |scu Euboeae] in thematc vcl provincia Hclladis promisit curare,
ut fabreGerent sagittarum ducenta millia et vcnabulorum tria mil-
lia. Idem in se receperunt quoquc stratcgi Nicopoleos et Pelopon-
ncsi. Protospatharius Theodorus^ Pancratii Glius, [id est gentc
quae de Pancratio nomen habet, oriundus,] reccpit in se in the-
Conttantinui Porphyr. Vol I. 4*

Digitized by Google
658 CONSTANTINI PORPIIYROGENITI
gcov twv ix tov d-ifxaxog <jv(nrt aai avigag <p ixXsXByftivovg
xai ngbg to to%bvsiv innqdsiovg, xai idv a>oiv «5 uvrmv ti-
vsg iniTtjdsioi xapaXXdgioi 9 si tb ix twv dgyovxatv, el tb sx
Ms.aai.b xcJv oyoXagtiov. si fiiv xard nXygqg s/tooiv Ttjv goyav av~
rav oi ayoXdgioi , iva s£,onXio9d>oiv ix twv iSimv xaftuXXa-5
gixrjv sionXiotv si 6s iXXtnstg siaiv ngog xijv gbyav, Ira
Xdflaaiv and t(ov {itjTuiatv aXoya, rj xai dnb ix&sosag fiovo-
ngoa&nav iv TfJ fc/uazi rcov IdvaroXixcSv . nsgi tcSv 6<psi-

Xovtwv STOtfiaod'/jvat sig Ogaxrjoiovg , rjyovv twv x yiXiddar


B rot; xgi&agwv xai nsgi rcov ii yiXiddcov tov tb oiiov xai roiio
na'§afiauov xai dgsvgiov xai nsgi tov olvov rtav X' %tXid-
d(ov xai nsgi twv oyaxxtov twv i yiXiuStov xai nsgi tov
srotfiao&tjvai Xivdgiov Xoyrp tgjv ngonvga>v xai xaXatpar^as-
wg yikidSag i, iva syr, sig tu QvysXa, xai xagtpia yiXidda;
g Xoyq) Ttjg rjXaiosojg tco* dgofiovcov. idi^aTO nsgi tovt<ov oi5
ngaxovordgiog t<5v QgaxrjOi'av. £8£$aT0 xai 6 Ai^ivoydXa-
xrog, %va avvSg&ttri uvtov Big tov oivov. nsgi tov trotua-
od/jvai xagcptov nsvratiaxTvXatov Xoy(t) Trjg orgcoosmg xtov igo-
fiovt'av, sig Tag axukccg xai sig Tag ndfrvag ytXiddag X', xui
Cxarskdcoaiv sig tu 0vyska. id^ctTO ds nsgi tovtov 6 arga-io
tijybg Ttjg 2dfiov tov Xanfidvsiv s^otiov nagd tov ngwrovo-
ragiov. nsgi tov STOtfiao&ijvai xagtptov agndyiov xotvooro-
5. (u0£oAa'(HO« cod. et cd. 10. Ita R. c sigl. .cod., xoitov ed.
1 4. xaQ(pia cm. R. , octxxfa cod. ct cd.

roa Orientis abire ct conscribere Platiniatas Armenos, et cx lit aliis-


que eiusdcm thematis conficere numcrum quingeutorum virorum mi-
Vitarium elect or u in, pracstantium sagittariorum , quoruadam qaoquc
forsan, sive de tribunis, aivc dc scholariis seu grcgariis illi sint,
equestri militiac non ineptorum. Scholarii , siquidcm integrant pcr-
cipiunt rogam , de suo sibi comparabunt armaturam equestrem. Sia
minus, accipiant eqnos e metatis, aut etiam e rationario illorum ia
themate Natoliae habitantium quorum unusquisque semct ipsura
,

singnlarem militem pracstare debet Thraccnscs parata debent habere


viginti millia [saccoruni] bordei et quadraginta millia farris et paxa-
matii seu panis bis cocti et farinae et triginta millia [ dolio-
rum ] vini ct decern millia caprarum ni acta tar um ; item decern
millia [saccornm] lini pro accendcndis ignibus Graecia et pro
sarciendis navibus Phygela [urbs Ioniae] praestet , et clarorura
millia sex pro clavatura dromoniorum. Hacc cnranda in se rece*
pit protonotarius Thracensium et curator curatoriae, cui nomea
eat Lacus Lactis, spopoudit illi, sc, in praestando quidem vino,
non defuturum. Pro tabulatis dromoniorum alfigendis, item in usum
acalarum et praesepium , parata sunto ct ad Phygela urbem perft-
Tuntor triginta millia clavorum quinos digitos longorum. Ea se ca-
i^turum promisit strategus Sami, eumque in Cncm se sumturum ne-

Digitized by GooqIc
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 44. 65q
fuutov Xoycn ysXcovuv xai axaXtov xai Xomdiv xarioymv yiXi-
ddag y, xai amSapiaTov yiXiddag y . idQaro de nepi tov-
tov 6 GTQavTjyog Trjg 2d/>iov. nsoi rov eroi/uao&ijvai xaocpi'ov
h^adaxrvXatov yd'ddag <F xai nevradaxrvXaiov yiXtddag <J*
5xai tctq aiaxrvXaiov d' did Tag yeoaxuQuiag xai TOvg dta-
narovg xai Xoindg yostag, idi^aro ds neQi tovtov o crroa-
rqyog Ttjg 2d/novl nsoi tov 6&%ao&ai Tiva ftaotXixov tov oV-
y
ra eig AvaxoXixovg eroiudaai XQi&ijv yiXiddag x xai na$a-D
ftaua xai aitov xai doevoiov %iXiddag % did tcSv Kipvg-
\ooaianmv xai tov ^AvaxoXixov, xai iva xaTaytoyiaadxoaiv unb
*AvaxoXixovg tig *AxxaXiav dvri tov ansQyofiivov iig to Jfa-
Xov ogog. neoi tov dyoQaoai tov nocaxovoxdoiov tojv KifivQ-
qaimxcov xao<piov pixoov Xoyra xijg naotjXwaecog xmv pvooa~
qi'cov yiXiddag negi ro3v oavdaXi'av tg>v xa^tod-ivrcov Xoym
l5rco> dgoftovitov ug tov xoeyovxa,
Iva anoaxaXtl Trjg 6TaioeiagM$. aaa.a
fiBTa xtXtvacmg noog tov xaxtndva, xai d(6ati avrov nqtoxo-
xayxsXXaQiov xai nuoav ovvdoo/Atjv, xai xoaxijoti TOvg ICo(>gp*-Ed.L.3$t
xiavovg HgaxXetag, xai inapt] vavxag viiho cxdaxov aavdaXiov
d\ dnoaxsiXr} dh avxd did avvxofjitag did tov noioxoxayxeXXaoi-*
2oov. %va dh 6/jj exaatov aavddXiov to xatdoxiov avrov xai to
xeoaTaoiov xai dvd xtomav d' xai to nagaxmniov. eri de xai
17. auydQOfieiv cod. et ed. ao. fyf* cod. et ed. , ut alibi.

cessarias irapensas a prolonotario. Parata sunto raiUia tria clavorum


instar harpagarum aduncortim , communis generis , pro testudinibus
et scalis ct rciiquis instruraentis navalibus ; item millia tria clavo-
rum spithamam longorum. Idem ille Sami strategus haec praestitu-
rum in se recepit, uti etiam haec sequential quatuor millia clavo-
rum ad senos digitos longorum, alia totidem aliorum ad quinos,
item acl quaternos alia quatuor millia pro sic dictis falconariis et
tabulatis et aliis necessitatibus. Recipiat in se cacsarianus aliquis
in Natolia agens parata tcnere millia viginti [ saccorum ] hordci ct
scxaginta millia [saccorum doliorutnvc] paxaraatii ct farris ct farinae
pro Cibyrrhaeotis et stratego Natoliac, qui c Natolia transmigrarc
debent in Attaliam, quo pracsidiariorum eius adCaionOros egrcsso-
rum in vices succedant. Prntonotarius Cibyrrbaeotarum coemat mil-
lia scxaginta clavorum minutorum pro coriis afHgcndis. Dc sandaliis
seu parvis navigiis comparatis in usum dromoniorum noLandum, dc-
bcre cursorera aliqucm ex hctaeria desumtura cum sacro mandato ad
catcpauum mitti , et hunc illi addere protocanccllarium omneinquc
assistentiam. Ille cursor sumat Corfitianos Hcracleae rid est classia-
rios ex insula Corfiz scu Corcyra , apud Heracleam cum navibus sta-
tionem agchtes]. Levet quoquc nautas in singula sandalia quater-
nos, eosque cum sandaliis quantocyus mittat cum protocancellario.
Jnstructa sunto sandalia suo quodque malo et antenna et rem is qua-
ternis et remo vicario. Levet item cymbas octonorum remorum sex.

Digiti5ed by CjOOqIc
66o CONSTANTINl PORPIIYROGEN1TI.

aXidSia £ oxxdxcona. ntqi xiSv XQipoXfov, tva ipcarrfty o


xoyvtxtjg Gfofiaigqxog, xi iyivotro* oftoi'cog xai ntgi xaiv aaxxtatv
X<OV TZBQOVVtoV Xtti T&V X^OLTliiOV Xai T?OXO>V, XQtXfXXt'cOV Xf XCCI

daxxvXi'atv xai xpeXXicov xai xotdiv, Xva dnooxeiXy xov voxuqiov


avxov fitexd xijv xaxayoayqv ndvxatv ngog fjtidg. ntgl rov oqi-$
Bo&/jvai xov nagadaXaaatxtjv , tva i^onXtatj dno ovv6*6ota>g
xaiv atJrcov axQaxiaixag aa\ ioxtov, oxi i$e£axo o,xf KifivQ-
qaiahfjg xai 6 xaxsnuva xaiv MaodaXxdiv *AxxaX!ag xai ©
jitcov xov 2v/njlaxix?] , Xva e/aatv doydXfiav xai dxot'pfiav,
xai /ij} naQaywomaiv xiva xaiv dyvoiQtoxwv noog 2votav o-i©
neX&etv , xai 6Y atfxdiv dnoxofiiaxhijvai fig SvQt'av xd un.6
*Pa>/uavi'ag fiavddxa.

Jtd xtSv iv stuyopaqdin Ta^iJ(vadyx(oy (ni too xvqou 'Pvpayov


C too paoiXiwc (Is lt>&. t/,

Td xaxfX&ovxa ftfxd xov ngeoxoanad-agtov *Em<paviovi$


ftaoiXonXoifia ytXavdia fig ivSixxtova tj td* to ngoxaxfX-
Sbvxa ftfxd xov naxqixiov Kooiiu ^fXavdia fig ivdixxiovu
c
f id* Pag xaQapta f f/ovxa avtigag vtf. did xaiv xa-
paXXaQtxcSr GgaxtjaidvoL xai MaxMvfg aQ/ovxfg off, oyo-
XaQtOi Sjy', vioi ayoXugioi ytj. $id xaiv yaQaxiaxcov xdino
i&vixwv • xtjg fifydXtjg txaiQftag uvd*Qfg Xd • xijg fifoqg exai-

7. xcSy dox&y coni. R.

Quid factum sit <lc muricibtis , item de saccis anno superior*


comparatis, dc ligonibus, stipitibus, circellis, annulis, torquibus
ferreis ctvolntis, intcrrogctur coctonita Thcodoretus, isquc cum in-
diculo omnium suum notarium ad nos mitlat. Imperctur pracfecto
orae maritimac [stent ncmpc] , ut arinct ex contributione oppidano-
rum railitcs millc duccntos. Receperunt in sc stratcgus thematis
Cibyrrhacotaruin et catcpanus Mardaitarum Attaliae et Leo dc gente
Symbatici dicta oriundus providerc sollicita cura, nc quern ignotttra
homiucra sinanl in Syriaiu evadcre, cuius dclationc quid rerum no-
strates Romani agant, hostels compcriant.

DE EXPBD1TIS IV LOHGOBA.RDIAM TEMPORE DOM IK I BOMARI [lECAPEHi] IMP.


IBD. Till. [A. C. 935.]

Cum protospathario Epiphanio appellens indictione octava clas-


sis regia constabat chelandiis ant lcnunculis undceim; quae autem
praecesserat et iam septima indictione sub ducatu patricii Coscoae
appulerat cassis, totidem chelandiis constabat et scptem carabiis
Kussos 4 5 vehentibus. Equites erant e theroatibus Thracesiorum
et Macedoniae, rectores -quidem aoa, scholarii [veteranil 98 et no-
Titii 608. Milites erant peregrini, et quidem de magna hcUeria 3i,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAIHT. II. 44. 66
Qti'ug avSgeg fig'* Qapydvo* avdgeg Xd^aQO* (x^ dno 9

t<oy fiuoiXixwr av$Qtg od* dno tov uqi&uov tojv ev rfj no-D
Xti avfyeg Xs* dno t&v vi&v ai/jiaXcoTcov ofr'* Movoov-
Xivoi avtioig ia* ILavoQuVTut, uvdgeg itf* Tovgxot. avSgeg
5nd' m ^Qfiivioi ol dno (iovXijg i'SsX&ovrtg avv rtav fiuyyava-
Qtiov uvtiQsg Xg* ofiov xajiaXXdoioi uvtiqeg avvy.

Tct dnoaxaXiyxa toV (Jqya 'IxraXiag ini 'Ptojuayov fitondxov , el


una £$(X9ri xai xaranoleurjarj xovg dyxaQTag nolyxtnag , t6v re
^iuyjoviyoy xal '^xfyovXcpoy , tov d<$el(fdy adxotf , xai IhrjfiOQty Ed.L.38a
joxai lorjtftQty f xoy afeXtpoy auxov xai ndyxag xovg unooxaxijaay-
,

tag AayopdQtiovg dno tov &(uaxog jiayo^aqifiag , xai naqadviOQ xa Ma, aaa.
t

xdaxQa r§> 0xqaxr]y<p -4ayo$aq$iag.

Aoydgiov xcvxrjvdgioy a. iacofogia i. noxrjQiov dyv/i-


tov «'. viXta xXsonx, i£. &vfita^a BvXdxta X'. dXtinxd q>'.
i5rovg f xoiirpag tov avxov Qty'og dvd eouxpooiiov ft. rotg g B
intaxonoig tov avrov gtjybg axagaudyyia dixxqiva g. Xoytg
tov xoprftog xal fiaQxrjaiov tov avxov grjyog tov nXqoid^ov-
Tog to &(ita Aayo{tag$tag axagaudyyia e, dixiTQivov a'9
tiioodwov d 9
diftdvexov a diaonoov a* o/iov axagafidyyia
ao^'» eotoopoQia <T, ioaxpOQiu Xtnxo^ijXa y* 6fxov £*• egya
uQyvgd did/^gvaa /. ei 6*6 xai avxog 6 ov nagayiv?]-

de me<lia hetaeria 46, de Farganis 45,, de Cbazaris 47 dein dc basi- >

licis 71, dc arilhrao urbanorum 35, de novis captivis 79, Musulini


[sen Saraceni de urbe ct provincia Mussel] 14, Panormitaui 18, Tur-
cae 84, Armenii, qui spontc sua expedition! aderant una cum man-
g.iuariis scu machinariis, 36. In univcraum erant cquites mille qua-
dringentt quinquaginta tres.

MISSA REGI 1TALIAE [hCCOKi] SUB ROMAKO IMP. [l.ECAPEKo] , CT EDUCTI8


C.OPI1S SUBIGERET REBELLES LAKDCLFOM'ET ATEKOLPHUM , FRATBES [cAPU-
AB BT BEKEVBHTl], ITEM WAIMARIOM BT WAIPERIOM [sALEBRI DOMIMOs], PA-
RITER FRATBES, ET OMKES LORGOBARDOS DB THEM 1TB LORGOBARDIAS , QUI
DSPECERAHT; BT Vl ADBMTA ILtIS CAST R A RESTITOERRT 8TRATEGO ILL IDS
PROV1HCIAE. »

Pro ipso regc mittcbantur [cum supradicto Eptphanio] ccntena-


rius unus numeratac pecuniae; esopboria 10; poculum ex onychite
inarmorc unuiu; vitra Hcliopolitana 17; sacculi tri^inta thuris; ali-
pta 5oo. Pro cius scptcm comitibus singulis esopboria bina. Pro
•ex cius cpiscopis iotidem scaramangia citrtna. Pro eius coraite ct
marchione cuius iurisdictio cum provincia Longobardiae contermi-
,

nal, scaramangia 5, citrinutn 1 , roseum 1, venetum 1 et album 1 ;

in uuivcrsum scaramangia 9. Item esopboria [praeitaotiora] 4 «t hr»*

Digitized by Google
66a C0NSTANTIN1 PORPHYROGEN1TI
xai, 6*h Xaov, xai
dnocnet'X^ xaxanoXefi^jcoai xai &pavt-
ocoot xovg dnoaxdxag xai naQaSujaaxn xd x dorpa x<o orga-
QT/jy^ AayoflaQdtag9 toaavx&g oV avxdiv dnooxeiXfl xd npofjyq-
d-ivxa ndvxa nqog xov Qrjyct. idodrjaav x(o nQcoTOonafraQt't*
'JbiKpavitp loyty ££od*ov xov avxov xa$sio*iov xrjg Aayopa$<$ta$5
cxagaftdyyia dialog cay xqoicHv xai i&pnXia>y g, iaaxfooia
oy.zdXiaX, Xcoqcotu x 9 aXrftivd x\ fi| avxdiv i£to6*i'ua£v 6
TigwTQOna&doiog 'Emquviog uxagafjtayyia (t 9 iawqoQia dxru-
Xta tf, Xoogcord i(f 9 aXij&ivd id\ /urrd is to dvaSQafutv
avxov eioexofxioBV rd ntQioaevaavxa axa^afidyyia <T, itraypo-ta
qlu dxxdXia iy 9 Xcoocovd rj dXq&ivd g'» iaxiov, on rd Sepa-
xyxixd nXoifia iv rfj xaxd KQqxqg d<pf£u iQoyev&tjaav ovxag'
ol xovopdoyai dvd : X, oi xdfiqxeg x/jg xoQxrjg dvd r x, ol
yaQTOvXuQiot, xav &/4<*tcw dvd : x, ol dopioxixoi xdiv &€fid-
T(ov dvdix, ol $QOvyyuQioi dvdix, ol xofitjxsg dvdzg, oliS

oxQaxuihai dvd :
y,xmv yaXtmv dvd : <T, 6 Xaog
ol vavxXrjooi

xcSv yaX&wv , jyrot ol J^Iagdatxai, dvdzy. iaxiov, on ol xov


Sipaxog xov Xaone^ixiov SQoysv&ijoav ovxag • ol fi§ydXo$
TOVQ/j-UQ/ai, 6 fjLB^MQxrjg 9
6 xoftfjg xijg xogxijg xai o

tioftioxixog xov dipaxog dvd : t, ol iXaxxoxeqoi xovQpdo/aiio


dvd vofiiafidxtov (T, ol $QOvyyaQioi dvd : y 9 ol oxQaxiwxat «-
t&lAMvd z iaxiov y oxi ol SfrXafiqoiuvoi ol xa9i0&svxeg tig xi
dy/xiov igoyevfyoav ovxcog • al xgeig avxdiv xeyaXai dvd :

mtauta; simul csophoria n ; opera argentea inaurata 3. Habebai


Epiphanius in mandatis, ut, Rex ipse non adveairet sibi opitula-
si
tum, mittcret tameu copias , quae subigerent ct exterminarent re-
belles, pracsidiquc Longobardiae caslra rcstituerent , nihilomioui
Rcgi pracdicta munera mittcret per cius homines , haud secus ac si
ipse adiuisset. Addebantur protospathario Epiphanio eo fine , ut ha-
beret , unde sumtus in ilia Longobardica cxpeditione face ret, scan-
inangia divcrsorum colorum ct cxemplorum numero sex, esopho-
ria octalia scu octoulnaria 3o , lorota seu loris insignita vel cancel-
lata 20, rubra ao. Dc his cxpendit protospatharius Epiphanius sca-
ramangia a, csophoria octalia 17, lorota la, rubra 14* Reliqua rc-
stitucbat in Urbem rcversus , scaramangia 4» csophoria octalia »3,
lorota 8 , rubra 6. Classiarii provinciates accipiebant in expedition*
C re tense rogas in hunc modum turmarchae trigena numtsmata; co-
:

mites cortis seu praetorii vicena; chartularii thematnm item vicena",


domestici thcraatum item; drungarii tantundem ; coraites scna; grc-
garii militcs terna; nauclcri galcarum seu trircmium quaterna ; po-
pulus galcarum seu turba nautica, Mardaitae puU , terna. Qui de
themate Charpczic crant accipiebant rogas in hunc modum. Bfagai
,

turmarchae, item meriarcha, comes cortis et domesticus thematis ac-


cipiebant 30 lidos quinosj minorcs turmarchae solidos quaternos; d run-

Digitized by GooqIc
BE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 44. G63
t 9
xai ol Xomot dvu vofitOfAUTtov y\ ol dno tov &s/nctTogM*-2i5*
tcov Qgaxrjoi'cov iv KgqTfl negdoavr$g f 6 orgttTijyog, o
ttj

TOVQ{iuoyrjq t<5v QeoSooiaxwv, ol TOVQfictQ/ai tojv pixroQcov,


ol rovQfiu^/ai Tfjg nuguXiov , 6 /xsgidgxqg, 6 xagrovXaQiog
5ro0 &ipuTog, 6 xofttjg Ttjg xogrqg, 6 dopiarixog tov &iftUTOg,
tigovyyagoxOfitjTsg |cf, f/omj ol avjoi dgovyyugoxo^rjTBg ol
ftev dvu otqccticotcov dvo, ol 6*b dvd OTQajiooTcov y, tog elvai
•so nuv orguTitozag gv. dno Ttjg ngoelevoscog tov oTQctT?]-
yov 6 nQcoTOfAUvduieoQ , o ngtDTOxayxtXXdgiog , 6 ngoDTofiuv^
i ofiorpogog, nqcoxoSouicrtixoi g f ngooTOxivragxoi g 9 ngosXevat-
fiaioi ne^oi g', dno t<ov Idgftsvi'tov t<3v (pvXaooovrcov Trjv
nuguXiuv tov &£fiotTog. (og yug uvf\yaytv 6 OTgazijybg, £i%£v
%mg tojv /' s^onnXiofiivovg ngog to negdaav iv Kg^Ttj • did
ds Tfjy oXiyoTtjra tcov xafiavigoov xugupicov ov ovvsx<oQijd-t]-
i5aav negdoui, ei firj vl v. dno tov (idvdov Ttjg Tovgpag tcov
Qeodooiuxwv xofit^g a, ngoayixui <T, 6 ngcoTOfiavtidjoog tov
Tovgixdgyov a, 6 Sofiiaxixog tov Tovgpdgyov a* oftov
dno tov fiuvfov tov (Atgugyov opotcog £ . on orgaucoTag
ov ngoaha%ev 6 dgovyydgiog tov nXo'tuov negdoai iv KgqTjj,C
aoft fxrj ugyovrug xai ngoayizug . otl 6 tovgfidgytjg tcov
xrvgcov $id to ao&tvsVv avzbv xazsXetwd't] nagd tov tigovyya-
giov tov nXotfiov dg q?vXa£iv Ttjg nagaXiov tov defiaiog.

garii tcrnos, milites binos. Sthlabesiani in obsicium thcma traducti


ct ibi dcpositi rogam accipiebant banc: trcs corum capitanei num-
mos quinos, reliqui teraos. Qui e tbcmate Thracesiorum in Cretan*
traiicicbant, crant bi: sirategus vel praetor ant pracscs, turmarcha
Thcodosiacorum , iurmarcbae victorura , turmarchae maritimorum
meriarcha, chartularius thcmatis, comes cortis, domcsticus thcmatis,
drungarocomites 64, quorum alii binos, alii tcrnos milites sub sua
dispositionc habebant, ita ut milites in univcrsum cssent centum
ct quinquaginta. Dc processione vel officio stratcgi adcrant expedi-
tioui protomandator , protocancellarius , protobandoforus , protodo-
mcstici sex, protocentarcbi 6, processionalcs, id est apparitores , cen-
tum. De Armenis riperiam suam custodicutibus, quaravis baberet
sirategus turn , quum educcrct in expeditionem Crctensem , viros
armatos ad sexcentos, attamen non permissum est pluribus, quam
quinquaginta, viris traiicerc ob paucitatem carabiorum onerariorum.
Dc bando turmac Tbeodosiacorum aderaut comes unus, proa-
grtae seu primipili quatuor, protomandator turmarcbae unus; faciunt
siniul 8eptcm capita. Dc bando merarcbae paritcr aderant septem
viri. Causa ejus rei haec erat. Drungarius classis iusserat eius tbe-
matis non milites, sed tantum rcctores ct primipilos adesse. Tur-
marcha rictorum relinqucbatur a dxungarto classis, propterea quod

Digitized by GooqIc
664 C0NSTANT11SI PORPHYROGENITI

ixQazfjaev 61 6 avzdg xovQfidqyrjg xai tov$ ngoayhac,


avTOv*

'ifxard Tjff ytjctov KQyxtis ysvoutvr] ixarQunla xal Q6nXtate xtSr


%e nlofyoy xal xaflaXXaQixiay ini Ktoyaxayxtyov xal 'Patfiavou ttSv&
D JJoQ(fVQoyiyyi}tay iy Xqigtm ntaxeSy paotXfay f/c IvdtxUoya £*.

To fiaatXixov nXoipov ovatat qv\ Zv ndfitpvXot g


xai ot dgu'cog xaTaaxsvaa&hrsg ft. ovataxd ytXdvSta q'.
c
J| avrcoy tcov Povaia)V k'v %e dvqciayty xai iv daXfiaxta
ovatat *v KaXafiqta ovatat y, fttxa %ov oartaqtov <2re-i©
opuvov xai vtxf/taxtaqiov tig rrjv *Lonavtav SovXta ovatat y,
Ms.3a3. b«> <pvXu$tv xijg &eocpvXdxTOv noXetog ndfiopvXog a- xai ov-
£d.L. 3840"/ 'at xd\ xd fiiXXovxa xa$etdtvaat iv KqijxTj ndjuopvXoi C,
ovataxd yeXdvdta Xy, Ofiov ytXdvdta ft. dqa/Ltovsg x' dvd
c
Ovatoov f?» ovaiett yl. ol Pcog avtiqsg <pn$ xai natit'a xdiS
c
notovvxa xa&tdsvaat uvd*qeg fie , bttov Pcog yx&, ol TovX-
fidrCoi avdqeg xty', ol aiyjtdXcoxot avfyeg xf/. idd-rpav riq
q>vXa%tv r?jg noXiatg ol atqaTTjyoi xov Aiyatov neXdyovg fte~
rd yeXavfa'cov nafitpiXtov g dvd dvdoaiv qx xai yeXavdi&v

aegrotarct, iussus interim oram raaritimam prorinciac custodirc. Ulc


\ero turniarcha suos primipilos sccuin tencbat

CAP. 45.
JSxpeaitio adversus Crelam et armatura tarn clastit, quam equita*
tut, tempore Conttantini et Romani Porphyrogenitorum in Christo
fidelium Imp. indict. PII. [anno Ckr. 949-]
Rcgia classis constabat usiis [navium id genus eat,] centum
quinquaginta in quibus pamphyli sex et alii tluo rccens coroparati;
,

chclandia ad usiarum inslar facta centum , in quibus numeraban-


tur usiac scptcm Russorum per Dyrrhachium et Dalraatiam statio-
ncm agentes, trcs in Calabria, trcs aliae ad cxpediundam aliquam
iiupcrialcm commissioncm cum Stephano ostiario et pracfecto sacri
aquimiualis in Hispaniam missao. Pamphylus unus custodiae Urbis
a Deo protcgondac [Constantinopolcos] deputatus et usiae viginti
quatuor. In Cretara excursura armis afiligcndam pamphyli 7, usia-
ca chclandia 33 in uuiversum sunt chelandia 4° » dromones ao f
;

quorum quum singuli binas habcrcnt auas usias, efficiebantur nsiae


4o. Russorum erant viri 584 » q»>bus si accensentur $2 pucri seu
servi in castris scrvientcs , erunt Russi universi 629. Tulmatzi
368 t captivi 700. Rclinqucbantur domi ad custodiam Urbis [regiae]
ftiratcgi Acgaci maris cum chelandiis pampbylis 6, quorum siugula
tcucbaut viros ceutenoi viccnoa, ct chelandiis usiacis quaternia »»a-
'1

Digitized by Google
DE CER1M0N. AU1AE BYZANT. II. 45. 665
ovaiaxav 6' dva dv$Qmv qtj\ xaxtXttydq $k xai fit'a ovata
tig to xoxf/at zijv Tfjg oySorjg IvSixxtovog %vXtjv. 6 axQaxTfybgH
xrjg JZujuov jutxd ztXavdt'tov naf.i<pvX(OV g dva dvd*Q(ov qv xai
XtXavtit'oov ovataxaiv g' dva dvdqwv qtJ, uneaxdXtjaav dh fie-
5xd xov nQtoxoana&aoi'ov 'lauvvov xai daqxQyTqg iv ^Afpotxjj
ytXdvdta y xai dqofxovtg dva avdQ&v ox. 6 axgaxfjybg
t(jop KtpvQQaKDTQiv fttxd xtlavSiwv nafKfvXmv g dva dv-

$gmv qv xai xtXavfo'av ovataxtav g dva dvdQ&v qi* xaxs-


Xstyd-ij $h xai tig q:vXa$tv tov Sepaxog nd^cpvXot ft, ovata-

loxd <T. xaxtXtt'cpfy <$k xai tig xb xoxpai xr)v xrjg oy$6rjg iv-
dtxxtovog %vXrt v ovatai ff. xaxtXtt<pd-rj (F£ xai eig <pvXa£iv
tov xv gov 2xt<puvov xov yvvatxadtX(pov tov (taatXecog iv
c
Po'(Tw ovata a' xai dqofxovoov <f dva av$Q(av ax. yaXiaiG
Tfjg ^AxxaXtag it. i§ avxtov xaxtXtt'q.d't] tig q>vXa%iv xov &e-
tSttaxog yaXiai g. yaXaiai xrjg *Avxioxuag §f. xaxtXtt'yd-rjoav
xai avxai tig <pvXa'£tv xov avxov &fyiaxog. yaXiai xrjg Koq-

nddvv . xaxtXtt'q>dr( aav tig (pvXa^iv xrjg vrjoov Kaond&ov


yaXia a. dnb xov ttpaxog TliXonovvrjaov 6 TOVQ/nuQ/^g xrjg
nagaXt'ov fttxd /tXavdicov <F. dnb xcov Maoda'ij&v xojv xijg
ao Jvotayg dtfidxtov, NtxonoXtag , JltXonovvrjaov , KeyaXrjviag
uvo*Qtg D

gulis viros centenos octonos yehentibas. Una quoque usia relin-


quebatur ad cacdcndam ligneam materiam [pro aeuiflciis publicis
erigcndis] per instantem octavam indictionem [seu annum proxime
sccuturuni]. [Porro mittebantur in CreUm] strategus Sami cum
chclandiis pamphylis sex , quorum unumquodque viros centenos
quinquagcnos trahcbat , et cnelandiis usiacis 6 , et in eorum uno-
quoque viris 108. Mittebantur quoque cum Ioanne protospathario
et asccreta in Africam chclandia 3 et dromones 4 » haoentes singuli
Tiros ducentenos viccnos. Strategus Cibyrrhaeotarum mittebatur cum
chclandiis pamphylis sex , trahentibus singulis Tiros centenos quin-
quagenos , et chclandiis usiacis 6 cum yiris quoque centenis denis.
Relinquebantur in praesidiura provinciae pamphyli a, usiaca chelan-
dia 4 item usiae a ad caedendam materiam pro octava indictione,
;

Etiam in insula Rhodo ad observandum Dominum Stephanum, fra-


trcm Impcratricis , relinquebatur usia una et dromonia quatuor, aao
quodque classiariorum. De quindecim galeis Attaliae relinquebantur
ad custodiam istius provinciae galeae sex. Domi quoque manebant
duac Antiochiae galeae praesidii causa. Nautica quoque t!s insulae ^
Carpalhi domi rcstitabat eundem in finem. Consiatcbat turn ea tota
in una galea. Expedition! intererat e themate Pcloponnesi turmar-
cha orac maritiwac cum chclandiis quatuor. Mardaitarum e pro-
Tinciis occidentalibus , ut Nicopoii , Peloponueso et Ccphalenia ex-
citorum aderant viri ter mille.

Digitized by GooqIc
666 C0NSTANT1NI POR^HYROGENITl

!^*o tov SHpaxog Qodxrjg o xonoxrjgifxrjg , xau euro rwr


xayfidxtov agyovxsg, avtioeg qX&, o/oIuqiol xmv <T xayfid-
xtov, avfycg xW' o^ov agyovxeg xai oyoXdgiot, ray 6" xa-
yfidx<ov9 uv$QEg v^y • dno xov &£fiaxog Maxedovtag 6 to-5
noxrjQqxfjg xai dno xmv <F xay/udrcov aoyovxs g , avfigeg
ny\ ayoXdqiot, xo>v 6* xay/ndxtov uvtigtg , afyV o^uow agyoy-
t«C xat ayoXdgiot xav xeoodgcov xayfidxoav y avSgsg <*-

EilL. 385 no twv 7r£par/xcoi' xayfidxtop 6 J|axov/?/Vcoo ftexd xov xono-


Ma. 22$.*xrj()T]xov avxov xai navxog xov xdypaxog avxov ,
dgyorxtop io
xa* oyoXaQi'wv, Sftov avfytov vj. 6 ixavdxog fiexu xov tojzo-
avxov xai navxog xov xdyjuaxog avxov , uqyon tow
xfjgtjxov
wg\ dno xoSv l^Qftev/vw xuv
xai oyoXaoicov, Ofxov dv$Qtov
doxi'cog xaxaxayhxmv §oytvta$ai tig xa xijg AvaxoXrjg xuyfia-

xa 9 dvdgtov a* ano x<Sv m&Xafirjotavcov xtov xa^fiivtoy f/£i5


70 dxpi'xiov uvSqojv ax\ 6 axoaxtjyog rwv QQaxqaia* fisxd
BxtSv xqhSv avxov xovQftaoydiv xai xdiv Xoinmv Shuauxujv
dgyovxtov avxov xai ndvxatv xmv ngoayexoSv xai ndorjg av-
xov xijg nQoeXsvoscog xai oxoaxiojxwv , wv tlyov ol Sgovyyd-
qioi xai xojuqxEg dovUiav avzoSv, dvtytov qv. <og exi-io
tig
qcov <o axgaxitoxtoy dnuixqtevxcov Xoydgioy dva : <T . Xi'xoai

fid; X(f. xai eg avxcov iooytvd-tj xo &i ua xov Xagne^ixiov


t

DE BQUIT1TC.
Equitum aderant ad illam expeditioncm hi. E themate Thra-
eiae lociaervator et quatuor tagmatum rectorea, qui viros i3k) cifi-
cicbant, cum acholariia quatuor tagmatum , capitibut 354> In una-
vcraum illt efficiebant, tam rectorea, quam acholarii quatuor tagma-
tum aimul aumti , capita 493. E tbematc Macedoniae lociaervator et
quatuor tagmatum rectorea, viri 83; et acholarii quatuor Ugmatum
viri 393 , cum auperioribus] efficiunt numerum
qui aimul sumti [una
hominum 869. E tagraatibua peraticia aderant praefectus excubito-
rum cum lociacryatore auo totoquc auo tagmate, quod, rectoribua et
scholariia aimul compuUtis, cfGcicbat yiroa 700; item adcrat hica-
natorum praefectus cum lociaervatore suo et cohortc aua , auac con-
stabat viria 4^6, tam rectoribua, quam cohortalibua. De illia Arme-
nia, qui nuper modo cum aaaignatione rogae Natoliae tagmatibns
adiuncti fuerant, aderant viri milic. De Sthlabeaiania [ aeu Slavia]
«cdentibua in Opaicio viri aao. Item aderat atrategua 1 h races ia no-
rum cum tribua auia turmarchis et reliquia auia rectoribua provincia-
libua omnibuaque primipilia et tota aua procesaione et militibua,
quoa drungarii et cpmitea illiua uaibus praeatabant, viria nempe i5o.
Nam reliqui 800 debuerunt viritim quaternoa nummos praeatare.
Uudc coniectac fuemnt litrae 41, numiam. 3a.. Dc quibua accipic-

Digitized by GooqIc
DE CERIMON. AUIAE BEZANT. II. 45. 667
XirQag xJ' : v$. £jjm
«fc tovj aQ/oyrag XtmopBoianqoy
rov neodaavrog Xaov iy rjj vrjoa Kgynj and rov diparog
ray Ooaxqaiav, dno ray Idopeviay tov avrov di/xarog,
ray Qoaxtjatav ray (pvXaaaovrav ttjv naoaXtay rov ©00x17-
Sa?j avdpeg %% Sid 6*h rrt v oXiyorfjra rav xaparioay xaQapi'avC
ov ovvex<DQqd7]oay neodoai el firj aySocg y\ 6 OTQajrjyog
tov Xaont^utiov fierd navtog tov &efiarog avrov, Ijyovv fis->
ret TOVQfictQxay nQOXQirarsoay xai rov xofirjxog rijg xoQTTjg,

rov iofisazixov rov $4ftarog , dvfowy xe , xai fiixoay rovp-


io,uttQx<ay, dvSgay (i% , xai Soovyyaqtav , aytioav as , xai
ax q art oray , avdywv vxtj. Ofiov ayfyeg vj&.

did xijs (Joyces tuy noouqtifi(ytay ndvxtay nlotuwy, mtuy xai xa-

^/m tcw rtwaocov dtpdrav rov paoiXixov nXot/uov, cftdD


\5xav uqxoyray xai OTpartcorcoV <n)y paaiXixay pay 5 ax 6 q ay
xai iaxqav xai ray ai/uaXaxay , ao/d vra>v xai arQartaxayf
TovXfiar^tav xai ray 'Pag xai ray ixxXijaiay xai ray pay-
yavaqiav, $6ya x<*Qaypa Xixqai a/Ha: vy\ xai Sid /uXia-
Qrjoiay XixQat, oy : xf! Q$ , yivo/i* ya xqvoov Xtroai , /utA<a~
looqoia, xsyrjjvdoia <£, A/r^ai gc :
pp $6**.
q dnoaxuluaa§Q~

bat thema Charpezicii litras a4> numismata 56. Sed diltgentius ad-
hue apud arcbonte inquirendum in verum numerum militum in Cre-
tam expeditorum e thematc Thracensium. Dc Armenia eiusdem the-
matis Thracenaium, oram illias maritimam cuatodieutibus, adcrant
viri 600 , exciti verum ob paucitatem navium oncrariarum non sine-
Lautur traiicerc nisi tantummodo viri quinquagiuta. Aderat porro
strategus Charpezicii cum to to themate suo, id est cum turmarchis
pracstantioribua et comite cortis et domestico thematia , viris a5
minoribusquc turmarchia 47, drungariis ao5 et grcgariU 4*o, in
univcrsum viri* 70S.

DE AOGA TOTIUfl ILLIU8 CLASS18 , TAM PEDITOM [sEU CLASSIAHIORUm] ,

QUAM BQU1TCM.

Pro quatnor tagmatibus rcgiae claasis, connumcratia tam recto-


ribus, qnam grcgariis, item regiis mandatoribus et medicb et capti-
vorum tam rectoribus, quam gregariis , Tulmatzis et Ruasis puta,
nec non illU, quos ccclcsiae contribuerant, item machinarum bcllica-
rum operia, cxpenaa fuit roga in parato grandi acre haec: litrac
acilicet 1691 enm numismatibua 53, et inmiiiarcaibua aeu minuto acre
litrae<}3 } numismata 6a, railiareaia 4* Quae ambae aummae , tam
litrarum aurearum, quam miliarenaium argenteorum , aimul aunitae fa-

Digitized by Google
-

668 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI


ya tig to Jvggdyiov Xoyrp rajv C ^ejUwoYw* Teof ovxooy i-
xeiae xai uixfiaXoixmv TovXjuaxty'co* vneg dydgcov yfiy xqwtov
Ed.L.586XiTQai fiiX* Xixgai gig: if. did xov &€/uuvog xov Aiyaiov
nsXdyovg, did xs xdSv fhfiaxixaiv ug/oyroov xai tov axgaxij-
yov goya %gvoov Xixgai l xtf. C^ r£fc f *£ xovg agxovxagy
xov Tergadiov Xenxo^iegiaxegov tijv goyav tuv y nXoifiod*-
fidroov,did tov d-s/uaxog xijg Zu/uov , did ts tojv Sepaxixdiv
dgyoyxtov tov axgaxov goya %gvoov Xixgai gXd' : x. did row
&epaxog T(Sy Ki§vggai(oxmv , did xojy fcfiaxixwy agyovxtov
xai tov axgaxov avv Magdaix&v xov avxov &dftaxog goyaio
Ms.z*\.bxgvoov Xixgai go% „<$'. did xov ngoxgeov xcSv Magdaixtoy
tojv Ttjg dvaecog depdxtov vneg dvdgdSv y dvd „o*' %gvoov
BXtxgai g%g 9i ftr{» i% avxcSv idodtj rrj? naxgixiM KgivixM na-
gd xov naxgixiov Mix<*qX xov Ovgavov Xixgai Xg'. xai xa
do&tvxa and xov xoixdivog tig dyanXrjgcoaiv xov nooov x<ovi$
g%g Xixgojy xai „(.ig Xixgai g)!. . fir[ 9 xai 6/uov xo nay Xixgai
g$g „ fifj\ xai oqpetXovoiv Xaftfldveiv ol avxoi Magdatiai xafr'
exaaxov /u/jva at xgeig yiXiddeg dvd vofiibfiaxog a , yitousva
did xdov d> prpnov exegai Xixgai gl£g
„ (itj. did xmv <T to-
yfidxonv Qgqxrig did xs goyag gpiXoxifuag xov (pooodxop dvxiro
x<3v ifiaxiwy ygvaov Xixgai god „x& f oxagapdyyia did

ciunt centenaria 17 , 1. 6a , n. 4a et miliaresia 4* Roga Dyrrkachium


missa pro septem chclandiis ibi agentibus ct captivis Tulmatzis nu-
mero 793 fuit in litris auri et niiliarcstis litrarum centum et sede-
cim et nuraismatum 17. Pro tbemate Acgaei maris, rectoribus eius
puta et militibus, missa fuit roga litr. 69, num. a4- Quantum rogae
acceperint tria themata marina^ diligentius exquirendum ab archouti-
bus quatuor tagmatum. Thematis barai tarn rectoribus quam militi-
bus missae sunt in rogam auri litrac 1 34 et num. ao. Rectoribus
militibusque thematis Cibyrrhaeotarum , unaquc Mardaitis eiusdexn
thematis missae fuemnt in rogam auri litrac 177 et num. 4- In acre
ante debitum tcmpus dato Mardaitis thematum occideutalium viris
numero ter mille, singulis capitibus in quaterna numismata censis,
solutae sunt litrae 166 et num. 48. Huius summae litras 36 accepit
patricius Crinitus a patricio Michael Urauo. £ coetone ad integran-
dam modo dictam summam litrarum centum sexaginta sex et num.
46 datac sunt litrae i3o ct num. 48. Totum ergo facit litras 166,
num. 48. Dcbent porro iidem Mardaitac in mensem accipere viritim
numismata singula. Hacc numismata in trimestre ct tria hominurn
millia computata efficiunt adhuc aliam summam 166 lilrar. et 48 nu-
raism. Quatuor tagmatibus Thraciae datae fuerunt tarn in roga de-
bita, quam iu muncre pecuniario gratuito nomine vestium in cxpe-
ditionem comparandarum , auri litrae 171 et nuniism. 29 et [pro prae-
cifuis rectoribus] ccaramangia novem. Pari modo Urn in roga, quam

Digitized by GooqI
DE CERIMON. AULAE BYZAIST. II. 45. &>9
vtSv <T MaxsSoviag Sid re $6yag tpiXoTipiiag xovC
Tcty/LiaTOV
(poaadtov dvxi tcov tficm'mv /Qvaov Xitqcu qX' „ %tj, axaoaftdyyia
x. Sid Ttov neQaTixtov Svo xay/xdjoov tov ts £$xoyfiiiov xai t<»v
ixctvuTtov , Siuxb Qoyag (piXorifiiag tov <pooodzov uvti ifiaxt-
5o>y x ^£yxtjvuQia S' , Xitqul n, axuQa/uuyyta pi/?'. Sid tov #f^a-
rog tov Xaone^ixiov zovQ/uuQyai 7iqoxqit(6t$qoi xf? , o ^e-
QUQXflS T0 " &£f*QTOg, 6 xofirjg xrjg xoQrqg, 6 So/ttdarixog tov
d-f/ucnog rovQfiaQX^ iXartoreQOi jif dvd „ S' 9
dvd „ e ,

Sgovyyaotot as dvd „ / , atQuriwrai vxtj dvd „ ff. Qoya


lOXQvaov XiTQctt, xcT „ vg . Sid TavSd-Xapqaidvcov rtov xafhtfU-
vwv tig to dif/ixtov, dvSQcg qx% , xeyaXui TQtVg dvd„e', xaiD
ol Xomoi qxS' dvd„y, Qoya Xiroai e'„x£. loxiov, oti Sid
to fiy Qoysvfr/jvai to &e/ua tc5v Qoaxrj(ji'<av , dXXd dqoyeviov
nsqdaai iv K^ry, Sid tovto ovSs ivTuvd'a hid-tj,

1 5 "Eaxiv j? H6nXiais Sq6}iovos

KXifidvia o'. XeoQtxia tf/iXd Xoyro t(5v nQanoxaQu^cov


xai oupcovctQi'iov xai nQOQttav iff. ex so a Xwqixiu xoivd i. xa-
aiSta n . avxoTiQoatona t. /siQaipeXXa tyyai tj. onad-ia q'*

cxovTuoia QccTTrd d, axovTUQia AvSidxixa X'. xovrdgia /u*-Ed.L.387


aora TQifls XXicov ri . XoyxoSoenava x. fxevavXia q. qixtuqiu p'.

vo^aqiag 'Pcopcuag avv xop Scov SinXtav v. vavxXag fUTa

in muncre pro vestibus militaribus datae sunt quatuor tagmatibus


Macedoniac auri litrae i3o, num. 68, ct scaramangia ao. lisdem ti-
tulii acceperunt duo tagraata peraticorum , nempe excubitores et
liicanati, auri centenaria quatuor, litras 8o et scaramangia na. In
themate Charpczicii acceperunt turmarchae honestiorcs numero a4 ct
merarcha thematis ct comes cortis et domesticus thematis viritim
quina numismata. Turmarcharuin minorum numero 47 singuli qua- ,

terna numismata, drungariorum ao5 quisquc terna milites4a8, viri-


tim bina. Fuit ergo eorum rogu in universum litrarum auri a4 ct num.
59. Sthlabesianorum excubantium in tbemate obsicii , numero 126,
capitanei tres acceperunt numismata quina, reliqui ia4» terna, sum-
ma litr. 5, num. 37. Tbematis Thracensium nulla hie fit ratio, quia
absque roga traiiciebant in Cretam.

DE ABMATDRA CHID8 DR0M0K1I.

Dromoni nni arm is instruendo rebusque necessariis haec reqtii-


aita et praesto fncrunt: clibania 70; loricae tenues ia pro protocara-
bis [seu capitaneis navalibus] et siphonariis [seu Graeci ignis iacula-
toribus] et in prora stantibus militibus. Aliac communes loricae 10;
cassides 80, cassides cum tegumentis yultuum ex una massa factae

Digitized by GooqIc
670 CONSTA1HTINI PORPRYROGENITI
QOTtKopoXtOTQcov xai xdpoW ftSTo^otcov x\ oaytrag pita-
dag 1. fivag a'. XQifioXia yiXidSag 1. dyoioyovg fierd dkv-
oidicov <T. imXmoixa v\ xufttXavxia v\ 6 dyo/mov oftiXei
tyttp avtiqag x , oi filv aX nXoifioi xamijXcctai tjtoi xui no-
. 225-*Xt fiiarui , xai oi €t£qoi 0' avdgtg noXffiiarai dnb xmv xa-5
B fJaXXaoixtSv d-tfiurmv xai dnb tcov edyixwv. 6 id twv 2| nufi-
cpvXcov dogxag oaag ofyy^osi 6 Geog top flaoikia top a-
yiov. xXifidvia ava xaoidia ava t, Xoooi'xia dvd L 6id rap
ytXavdioav xXifidvia dvd i , xaotSut dvd 1, Xmoixta
if/iXd ft, xai xoivd rj'.did rijg QonXioemg xaargo/iaxiag £tri.o-io

nvoyog, ycXmvai, ro^ofioXiarQai piydXai fterd rpo/iA/W


xai xoodmv iisxa%0Twv f TeToaodai, Xaftfagiai, (tayyartxd,
xai 17 Tovratv i£onXtoig. tig fikv Tag yeXcovag xoioi , tig tis

id Sid<poga fiayyavixd xQixeXondyovooi, xpeXXia xai ddxrvXoi,


Cowevdovai oiHrjoaV nex^iivai, niraXa nooTcZv Xoyip £vdvosa>g\5
xoov SiatpoQcov tqo/iXicov, oiiorag, r^oxovg ,
d^ivopvyta, fia-
Qtag, fivoodoia , xdvzovxXa, axaqpiSia ,
xaXddgia , xanovXia,
nrvaQia, oypivia Sidyooa, xaoyia, dq^uXavouu did rijg

10; laminarum manus ct raanuum carpos municntium paria 8; spa-


thae centum scuta [ e coriis duplicate ] consuta septuaginta ; scuta
;

Lydia 3o; conti cum tercbris 80; bastae cum falcibus ao; vcnabula
centum; iacula totidem ; arcus Romani cum nervis duplicibus 5o ; lin-
ires cum arcubalistris manualibus ct funibus valide restionum arte
tort is 20; sagittarum millia decern; muschettae aoo; tribolorum mil-
lia decern; unci cum catenis 4* tegumenta loricanim 5o; camelancia
5o. Dromo debet tenere viros 3oo , quorum *jo sint milites , soli
mililiae vacantes , ex cquestribus legionibus et alicnigenis desumti,
reliqui a3o sint remiges, qui, si vclint aut apti sint, conferre in
pngnis quoque operant potcrunt. Sex pampbyli habebunt scuta co-
riacea, quot ut parari curct sanctus Imperator, Dcus ipsi in cor da—
bit. Eorum unusquisque pamphylus babebit clibanos 60, galeas 60
et loricas denas. Usiaca chclandia babebant quaeqoe clibanos denos,
galeas denas, loricas tcnucs binas et vulgares oclonas. Apparatus
cxpugnandis castris idoncus hie adcrat: Turris lignea , testudines*
arcubalistrae grandes cum trochleis ct funibus per strias tortis, pc-
trariae, canthcrii , machinae cum suo apparatu. Testudines habebant
arietes suos, reliquac varii generis machinae circcllos cum appositis
ulrinque forficibus circulos et annulos. Fundae ferreae et coriaceae;
,

bractcac, quales portis indui solent incrustandis variis trochleis; mal-


leos ; stipilcs; ligones terrae revellendae ; barilia seu cados ; coria;
centones; scaphas; caldaria seu ahena aquae calefaciendae labra [qua-
lia sunt balnearia, in quibus homines liateare lavantur]; bottas ege-
rendis sordibus lutove , funes varios , clayos , armelausia seu saga
thoraci superindui solita. Ad machinal, petrarias put«4 etlabdareaa
l»eu arietes c duobus tignis ad angulum acutum instar Gracci A corn-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 45. 67
*4°nXt<T€cog x<Sv fiayyavtxmv igonXiaig rexQaQiav «T , Xafitia-
() 6 coy d' , (iXaxximv <T ,
ijyovv XQtxiXXovg dvd cTvo, jrayovoov^
a , oysvdovag oidyQug iff , nhaXa tioqxwv eigxu XQoy/Xta a,
oeioxag q'
,
d%ivoQvyia a\ ntXixia q, r£txot/(ua r, xQiovg
5f if za£ jgcAcoyag £ , fiaqiag fieyakag x , fiaQeag fitxydg X'. D
*£f«a rcuy d<ptiX6yxtoy <pQoyrio$ijyai dno xoif aexQirov tou* tldixoH
els l$6nliOiv xtSy x'doo^orlW.

J¥[oXifiiov Xoy(p xtav xaXvfipofidxcov dvd /agxcSv e\ ofiov


yuqxai q , art Xixqai y. (ivQaagia Xoy(p tcuV avxwv xaXvflo-
lOfidxcov nixaXa /tteydXa nogxaiy t« TQtpoXia ziXiddtg <p»
neXexut a\ xtyxovQia <p'. xhxovxXa xaxd neg/aaeiav 0. uq/us-
vonovXa xaxd nsqi'aatiav q\ ^aAxco/ta aqybv Xi'xQai a • xaoixt-
QOV XiXQCU Qm fJLOXtfilOV (XQyOY XlXQttl O. X7JOIOV XlXQCtl q\ Ed.L. 388
oxayi'Sia 0. xaXtiugia o. xanovXia ;aA£a'tfa$ ft. nxvdqia
iS/jXMa a. xopdag fitsxa^coxug nayiag onaQxtvag t, xai tig
xag juixQag xo$opoXi'ox(>ag anaqxi'vag s\ pvQodgia Xoyrp xcZv
%eXavdi(ov q\ xddovg q'. dxiyia xiXixeiva xaxd Sgofioviov i,
Sfiov a. oyevdovai nex^iivai xb\ ioxiov, oxi rj €^o$og tcoV
uQixevcov xai xaiv dup&eQiwv ocpei'Xei ele^tcr&a and to eidixov.

missis suspensos] 4 ct fusos [seu malos erectos proceros, e ouibns


corbes cum armatis viris super muros expugnandos opc cilonii ucmit-
tebantur] pcrtincbant hacc instrumental ctrcelli bini, cancri singuli
fundae fcrreae dcnae binae , bractcac portales pro trochleis aoo , mal-
lei 100, ligones rostrati revcllendae tcrrae aoo, bipennes 100, secu-
res 3oo , arictes pro testudinibus deni , barilia seu dolia grandia ao
minora 3o.

SECRET UM IDICI SEU RATI OK ALB BEI PBIYATAV AD IKSTRUBKD08 aO D BO-


MOKES PBAESTAT HAEC

Plumbi tabulates navium bracteandis in singulos dromoncs char-


tas seu laminas quinas; id est in universum laminas centum, quae pen-
dent litras ter mille. Pro iisdcm tabulatis coria viccna; bracteas
portales magnas tercentum; tribulorum seu muricum fcrreorum mil-
lia quingentena; bipennes duccntae; secures quingentae; ccntoncs
supcrnumerarii ducentum; vrla minora supcrnumeraria too; aeris
non facti litrac aoo; stanni litrae aoo; plumbi in massis litrac aoo;
cerae litrae 100; scaphae aoo; ahena caldaria aoo; labrorum millia a;
bottae mille; funes crassi per strias sparto torti qninque et alii toti-
dem pro parvis arcubalistis ; coria pro cbelandiis centum; cadi cen-
tum; tegumenta e ciliciis facta in dromoncs singulos dena; adeoque
in univeraum ducenta; fundae coriaceae a4< Impensas in vela et
dipbtheras debet idicuin praestarc.

Digitized by GooqIc
67 a C0NSTANT1N1 PORPHYROGEN1TI
Ms. 2*5.b JiA xwr d<f uX6trrny <pQoyrtO&qya$ rfjro" rotf acxolrou rati (taailt-

teoS piaxiaqtov tie (SdnXtOiv ttov *' dqofiovliuv.

B Zupcovta dvd y , S^ov xai xaxu ntqtaatiav yovdxta


dxovxia fiitxd povxoXitav ft. ttQiieva x\ tiupSiQiu Jf. no so«-
nsXixta x. xaaxeXottaxa xaxd xvnov. ftavixdXta dvd v*,5

Oftov a ovv xtSv yovaxicov avxmv. xconia dvd qx, ottov fiv\
yaXx/oia x ttfxd xai xd Xoinu ftdyyava. rptXXia x. (.id^iXu-
Qia fi, ntQOvta x\ xaxanQoacona ovv xcSv xaxaxogdxtov av-
twv. otSrjQa (ioXtoxixd qx\ otdtjoo^oXia qx. uvayoxaxd-
yovxa ovv xdav ifiavxaQtcov avxtov x. nsgmsxo^tBva uvd x<T,io
oftov vn. q>tXovQ8uC dvd iff ,
6fiov o/tm oet'oxag a. r£d-
xovg v'm d^tvoyvyia v. negovag xaxd niQiootiav a, xaotpiov
UQnuyiov %iXiddag y\ yvXuQixov xaQ(pi'ov y. xtXQaSaxxvXttu-
Cov xaQtpiov js , xai xrjg nugyXwoecog %iXtd8tg iff. otfyyor
aQybv XtxQai y. xax^i'u n. i5

'Mq iSonXiOiwe tfTQctQtticoy <T, XapJaqfav <T, fiayyavtz&v tT

KgixeXXia X\ ndyovgoi u. yeXXi'a X' , xai Xoyq xwv

8ECRETCM IHFRRIALIS VEST1AR1I DEBET I» ARMATUHAM TICIHTI DROMOM-


ORUM HAEC PROCURARE.

Sipbones in singulos dromoncs temos , adcoque in universum


Go ct supernumeraries aliquot; nodosa iacula bucculis praefcrrata
4o; vela ao; dipbtberas 60; parvas bipennes ao; castcllamenta vcl
cauccllos secundum notam diidura et praescriptam formani; manicu-
las sive ansas rem o ruin coriacras sigillatim quinquagcnas, adcoqne
in universum mille, cum gcnualibus ad cas pcrtinenlibus; reraos si-
gillatim centenos viccrios, in universum a4 00 i chalcisia ao ct rcliquas
inachinas; circulos ao; cervicalia 4°} fibulas ao vultibus aptandat
cum pcrtincntibus illuc flbulis ad bumeros aptandis; balistae fcn-cae
lao; spicula lao; cilonia cum suis loris ao; circumvolitantia sigilla-
tim vicena quaterna, in universum t\$o] pbilyrcas [scu funes ex. inte-
riore tiliac corticc tortos] sigillatim denos binos, in universum a4o;
' roalleos aoo; funes4«o; ligoncs 400 ; fibulas supernumcrarias aoo;
clavorum aduncorum mil I ia tria; clavoruin gulatorura sen gyro vel fo-
ramine funibus traiiciendis instructorum millia 3 ; millia 6 clavorum
quatcrnos digitos longorum , et clavorum vulgarium ad afligcndum
aptorum millia ia; fcrri in massis litras 3ooo; capsas 80.

INSTRBMEKTA 4 PETnARIAACM, 4 LAMDAREARUM ET TOTIDEM


MACH1IARUM.

Circelli 3o j cancri 1 5 j
torques 3o pro temlendis magnis arcuba-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. 11. 45.

fisydXojv TO^oXtoTgoov , xgtoi tig rug ysXarag it. SuxtvXi-


01 is . paoeag /usydXag x, xai /uixgoregag X\ xai Xoynt nop
jLisydXcov To'ZopoXtOTgcov oidrfoa xaiu tvuov. mooa Xixgai
ytXiddeg t. vygomooiov /Liayunixa orgoyyvXu t. xtdgla /ua*D
5yagtxd v'. Xtvdgtov Xtigai yiXtddsg rj xavd itov yiXtdJeg (f m
'.
(

oavduXovg x\ oq:ev66vat oidqgui iff. otd rigopoXioTtxa xard


ntgtooetav v • otdqgofioXa v\ qjiXovgdai g\ ntginerojusva
q. anagrtvag q. XenTagia a'. TexgdxovXu fig rd oapcovtu
g. Xivdgiov eig xovg o<poyyovg v. oxaXoSifiara v\ ol nevrr^
loxovra ndfxq>vXoi ouptbvia xd'. tu (a ovaiaxd oiqjcovicc n\
xagqu'ov oxeyadegov yiXiddsg g\

Tit &no tov oexQi*TOv tov ettiixov i^oSiao&ivra £tiIq tov Taj?£*o7oi/Ed.L. 38f)

and tov tvybv XoyM uyogdg diayoncov eidwv


*En/jgfrq
1 5 rot; Kgyxqg ovv i'gonXi'osi tvjv & 'Povotxmv
ra'seidi'ov xrjg

xagaftitov xai tcSv fiovegiwv twv aiyjiuXoixayv ovv tojv 6-*


gio&evTtov and xeXevoetog do&ijvat, rd xard negtoosiav d/a-*
(pogtov tidcov tig tov faoocooxov paotXixov orbXov tov /?aat-
1
Xixov nXot/uov xai XoindSv y' Xt'xgai xd , tu xai i^o^tao9ev->
aora ovv cog. ido&fj 'Iiouxeift ngtoxoonu&ugup xai agyovxi tov
agfiufidvrov vntg xgifioXicov yiXtdtiav <p >f
o'$ £,y. ido&rj toV Mi. 22O. t

9. iniyxtxoyxa cod. et cd. pro ol mvi^xoytct^


listis. Arietes tcstudinum i5; aunuli i5; doiia grandia 30; minorA
3o ct pro magnis arcubalistis ferratnenta secundum pracscriptam for*
mam; piris lUrac decics raillc; picis liquidac scriac fictiles rotundae
tcrceulura; cedriae amphorae (ictilcs quinquaginta lini librae 8000; ;

cannabis librae 2000; sandali 30; fundae ferrcae \1\ ferrcac balli-
stic supernuraerariac 5o ; spicula 5o; philyreae 100; circumvolantia
100; spartci funcs 100; funiculi tenuiores aoo; tetracula atl sipho-
ncs 100; lini ad spougias inde conficiendas librae 4 00 i scalas ftini-
bus plexas 4°°* Quinquaginta pampliyli habebant sipliones a4i qua-
draginta usiaca habebant siphones 80 clavorum , qaalibus usus est
;

in coagmentandis navium tabulatis , millia 6.

SBCIlBTtW IDICI BROCAVIT 1W BXFBDITIOMM CDBfBKSBM HAEC.


A libra [id est quod pendct s tat era rcdeuntes Ifl
a tribunali,
fiscum impcrialeui nummos et cxpensas pariter appemlet] susceptac ftic-
runt auri litrae 24 » quo cmerentur variae res expedition! Crcten-
»i utiles, et ad armanda novcm Hussica carabia et duas uniremrs
captivorum aliaque, quae secundum sacrum mandatum supcrnumrra-
ria coraparari et dislribui drbuorunt in rlassetn rrni'in <juam IVus .

^
servet. lilt nummi sic fuerunt <'xj)ftr->i. Accrfdl Ii»;ifii!i \v- M!u^|>atiia-
rius ct archon arinamonti [-feu inagistcr ct proyisor apparatus bcllio.i

Conttantinus Porphyr. Vol. 1. 4^

Digitized by GooqIc
674 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
B uvxby vneg rtixovQiwv <p „ v. idb&/j xbp ccvtw
'/to«xe//t

a „ x\ ido&rj xov avxbv 'Icoaxip. v-


*Ia>uxeifi V7i£Q ntXexi'oov

neg tytpagt'ap xiXiudcov 6' Xoyu) rdip x^inurtop dnb to dgfia-


liivzov oidrjgop ^/Atad^ C xai vnkg dyogug xagfiovtov „ l\
itio&q xm avxw vnhg %sigo\p£XXop ^vy&p a : p\ o-5
'looaxeifi

fiov xd do&dvxa xov dg/iaftivxov %x : v% v :


7a>axe</t ag/ovxi

yivofteva Xixgai g „ Xdy. ido&rj vntg dyogug t<op nariuy


xiav gaoiaxcop Xoym noir oea>g uQ/xivcuv kvia dvd nrt /wv i'
t

xcop xagafit'cov rcov txigwp agfidvojp $ dvd ntj-


*P<og, xai
C/wv xtj ray rap alyjAaXtozcov ovp tcSp do$tv-iQ
ft /LiovfQt'cov

twp nuvttop gaoixwp xaxd nsgi'oaeiap xovg avrovg 'Pdig. v-


nsQ navicov did xcop dfitpoxigcop agpf, rd xai dyogao9dv-
ra dnb xovg dpflddag Big xd hoixtjxd xfjg fiopfjg xov xvocv
c
Pa)fiavov xai dnb rovg dvayvacpagiovg xov <pogov dnb dia-
gpoQcov ngoo<6ntop t(3p II vofiiaft. xx rd xai dyopa-u
a&evxa xaxBPtomov xov aaxsXXagiov xai xov flioxtaniov. edo-
&tjoap vnhg /uio&ov xtoP dgnsvogdytap X(3p xafAOvrtof rd av-
rd dofieva cvv dyogug pq/uaxog „ Xy. idb&tj vneg u'voug
%vXoxegaia>p Xoy(o tcqp avxwp ta xagaftioop „ . . . idodq vnig
dyogug a/oivimv Xoy(p xgvnxoSp imxqgav xai nodiodgoftwito
Drcov avxojp ta dgfiivtov f, y. idod-rj vnhg dyogug di<p&foi'w¥
id' : %ff, tog xa>p exigwp i& digtfogicop do&ivrcov dnb xmv
m

navalis] pro emend is 5oo tribolia numismata qCo et mill. 3 ; pro se-
curibus 5oo acccpit num. 5o; pro 300 bipennibus 20; pro 4000 gla-
diis ferri libra* decern exhibendas fabris gladiariis armamcnti; pro
emendis carbooibus num. 3o; pro paribus manicarum ferrearum du-
centis num. 100. In universum igitur accepit illc loacim roagislrr
armamenti in auro numismata 460 et milL o quae efliciunt litras ;

6, numismata 34 » niill. 3. Pro cmendis pannis Crassis, quo eiindc


ficrent vela novem, singula triccnarum ulnarum, in usum uovom ca-
rabiorum Russos Tehentium, et alia vela duodevicenis octonis
nis in usum mpneriorum scu uniremium captivos vehentitim ex-
pensa sunt numismata 11 54; simul computatis illitc pannis illis cras-
sioris fili. qui per abundautiam et super nuraerum in Russos didili
fuerunt. A monachis cellarura monasterii Domiui Romani et a car-
minatoribus fori cmti fuerunt per varios homines panni pro &umma
num. iio et mill. 4i unoquoquc panno miliarensibus scnis emto.
Hue quoquc pertinent cmta c regione sacellarii et vestiarii. In mer-
ecdem sutoribus vclorum, qui supradicta vela elaborarunt, simul et
pro pretio filorum in earn rem adhibitorum, cxpensa fuerunt num.
33. Pro emendis an torn is ligncis illorum 1 1 carabiorum rxprnsa
sunt . . ;
.pro emendis funibus in suppleracntnm eorum , quae nunc
sunt, aut deinceps erunt, ct igoorantur, putrida atque fragilia ia

Digitized by GooqIc
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 45.

dnoxetfiihcov tig to eiSixoy . itiofrq ray uvtcjv


vtisq dXftytjg
dKp&foioav „ vnhq ayoqug /uayydrtov Xoyo) xcov
idod'rj

avxwv id xctQafii'cov „ $- g'. idod'fj vtifq dyondg xami'mv


me „ e. i$6&i] vnsQ vavnrjyqoeag tc5v avicov id xuQaftt'cov
Stc&v ts a/jarwy xai tcov nsgiftoXcov avrcov xai Xotniav „ id.
iSoByj vjiSQ xaXaqpaxijasoog t<Sv avTtov id xaQafli'cov „ Xy.
ido&tj rasp uyoQug htycov itavitov (iaoiaxuv q twv Jo#&«-
T(av xaxd nsQiboeiav eig xov avxoy axoXov „ x/f Lift. itiodTjEd.L.Sgo
vnefj dyoQug fivguagicDV fioet'oov Qxff ntj\' . idi&q vneo dyo-
logag xevxovxXay d rmy tiodiyxav xaxd nsoiaosiav o/nottog fig
to jfaoiXixby nXoijuov „ xtjC, id*6&q vtisq dyoQug xiXixicoy
.

a Tc$y g „Q£g ^g'. id*6&q vnsQ dyoQug ayoivitov Xtnxaottav xai Ms. aaG.b
yccQTaot'cov xai Xoinrjg e^odov „ ig ^g'. Xoyoi noiijoai dxsyioov
xiXtxiPtov q' „ Qny\f. sfiofrt] vneQ dyoQag xaaixdgov h'xoai d
1 5„ Xd*. itiod-tj vneQ dyooag yuXxoafxaxog Xfrgai d „ itf. ido-
&q vneQ dyoqdg oxayidt'av axQoyyvXtov /ueydXov q' „ iff. tdo'-
&q vneQ dyoqag oxacpidiav fiixQOriQmv q: xy. ido&q vji^q
dyoqug d: Xy. Uod-fj vneq dyogag xanovXttov
xaXfiaQt'cov

p „ ft. vnsQ dyoQug nxvaQicov a „ id'. io*6$y v/ito B


idod-tj

lodyoqdg hsQcov xdScay fitxQOxsQwy v i$6$-q vneQ dyogug


:

€t4qov xaaixiqov Xitqui d xd do&evxa Dliyar^X %vxjj My (


i>

9. (iuQOaQCajy em. R. ,
(iuactQ. cod. et ed.

funibus et plexibus funium annularibus antennas arabientibns eorun*


dem 11 vclorum expensa sunt num. 3; pro craendis pcllibus la ex-
pensa numisra. 6a; nam reliquac 19 pclles datac sunt ex illarum nu-
mero , quae in idico depositae iacent. Pro unctura earuudem pclliuni
cxpens. num. 7, mill, o; pro emendis manganis illorum 11 carabio-
rum num. 9, mill. 6; pro emendis rein is 4&5 num. 5. Pro compa-
ctura scu fabricatiouc illorum 1 1 carabiorum et canccllorum scpi-
mcntorumque tabulata summa cingentium rcliquarumquc structuraruin
navalium num. n. Pro picatura illorum 11 carabiorum num. 33.
Pro emendis 100 pannis crassis aliis ad abundantiam in classem dis-
tributis num. a8, rail. 1a; pro emendis coriis bovillis taa expensa
num. 88, in. o; pro emendis centonibus ducentis paritcr super nu-
roerum orogatis in rrgiam classem expensa num a8. mil. ;
pro . .

eracudis ciliciis millc, singula pro scnis numismatibus , expensa fuc-


runt num. iG6 y mil. 6- Pro emendis funibus minutis et chartis scu
mcmbranis et in alia necessaria expensa fucruut num. i5, mil. 6;
pro faciendis tentoriis cilicinis centum cxp. nuinism. 83 , mil. o; pro
1

emcudis stanni Iibris ducentis expensa numismata 34 ; pro aencac


materiac libris aoo expensa numismata 18; pro scaphis magnis ro-
tundis centum expensa numismata a4> pro minoribus aliis centum
numismata ia; pro emendis ahenis caldariis ducentis nomism. 33
pro labris vel cupis bis mille num. 40; pro bottis mille num. i4; pro
aliis minoribus cadis vel doliis quinquaginta num. 5 j pro adhuc aliis

Digitized by GooqIc
676 C0NSTANT1N1 PORPinROGENITI
xaxaxoXXi]ae(ag diayoQorv h'gywv rtav OKpovvfc&v tov ftaoiXixox
nXo'tiiov „a£,v/. dyogug xrjQtov Xizgai q' „ f. «-
idoihj insQ
dodtj vnsQ dyogag ugyov Xi'tqui a „ d\ ido&tj vniq
ftoXiftiov
dyogug yaXxco/nurog dtuyogov no do&lm Xcyo) Ttjg vnovoyiag
tov dgovyyagiov tov nXot/iov vntg xaxafiitov ixtyuXmv xiuj

tTsncov xaxafiitov fitaaicov ft, xai yvTQOxuxuftimv yavcowr


d'y xai xovxovjAi'av fteyuXoov (?, xai Tiyavioav fjityuXcov /f,

yaXxoarafiriov yavanov tvog, (pXaaxicov yaveoxaiv (?, yfg-


vij}o%toT<ov ft „ 6fiov to nav e£odog /' Xirgai xa „ iv
xd'.

CfiiX, g, naou tov (i$ixov xogSai ^.era^ooTUi onaoj*


ido&tjauv
Ttvat. edo&qoav hsoai xogdai fi&xaimxui lux qui hoy to xtop
rd£o(ioXt'oTQU)V. ido&q o/ioiodq nuqd tov eidtxov Xvyro roh
xaXvfto/nuxtov twv ytXuvdt'tov tov (iaoiXixov nXotfxov aid
yaQxioov e jtioXi'ptov yagxia g art X/tqui y. tov dgovy-
ydoiov tov nXotfiov uno tov xurtnura) tov uo/uarog oaa&tais
y, oxovtoqiu y, xovtuqiu y , aaytrug ytXtudig a//, i7toag
aayixag Xoyto tojv TO^ofioXtOTQOov fivag yiXiudeg d'.
Tu dno rov otxQixov 108 ptanaQlov Jo&£vra r^> doovyyqolp r«ir

D nXoifitov xaia nfQloosiav tinkQ too Ta}-(io*(ov rtjs K^t-vr^.

ZetOTug qv. nsgovag tojv ysXavdt'wv qX'. atpev66^oXaio

6. kiioimv et xvOqoxux. cod. et ed. i5. tov xaia aQucrros cd.


stnnni libris 200 t quae datae fuerunt fusori MichaCli ad ferruminan-
das varias macbinas sipbonum ignis Graeci ciaculandi classis rcgiae,
expensa numisinata 3o, mil. o; pro cerac cmendis libris centum num.
5; pro cmendis plumbi in massa vel crudi libris aoo num. 4» P t0
emendis massis acucis iu usiim cnlinae drungarii classis ad cfllcien-
dos inde cacabos grandes duos et alios duos mediae forniac , ct ca-
cabos olliformes stannatos qnatuor et cucumos grandes duo et sarta-
gines grandes duas , ct matcllam [sen baustrura vitii ] aeneum [ab
angustiore ore versus fuudum latesceusl stannatum uuiini , et lagenai
stannatas duas, et malluvia duo, expensa fuerunt numismata viginti
quatuor. In univcrsum auri litrae ai uumismata 57, mil. 6. Idi-
,

cum porro dedit rcstes per slrias firniitcr tortos spartinos ; rentes
alios striatim tortos minorcs pro arcubalistis. Pro tabulatis chelan-
diorum regiae classis braclcandis sigillatim in unumquodque che-
landiuin quinas bracteas plumbeas. In uuiversum ergo in viginti che-
landia bracteas plumbi centum , pendentes libras ter mille. Drun-
gario classis dabat catepauus armatis [scu armamcntarii] gladios tor
mille, scuta totidem , coutos seu hastas totidem , sagittarum inillia
a4o, aliarum sagittarum, qualium usus est in arcubalistis ct quas
rnuscas vcl muschettas appellant, millia quatuor.

•BCBETUM VBSTUM1 DABAT DEIHCARIO CLASSIS IX SUBBKABWDASTTAX AD


VXrBDITlOBBM CBETBKSBM HABC.
Catenas [aut mallcos] i5o; fibulas cbclandiorum i3o; fundai

Digitized by GooqIc
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 45. 677
oiStftti iff • t£o'xov£ op. x^ama t. nsqbvia oi$rt Qu ftsyd-
Xu xov %vXoxuoxqov iff. ndyovgoi oidrjQOi is. yeXXi'a 01-
drjQa a. ddxxvXot is. xuxtta rj. paQSag 1. ysiqofiaQs'cu
J
xd . xuQrpiov yvgaQixov yiXiddsg 6\ xaocptov dgndyiov yi-
5Xidfisg /?', rsxQaduxxvXaiov e, rfjg nctQijXcioscog 77, axsya-
6sq6v g. dxuittu yaXxa is. yavaxd yaXxu X'. 7ift^ad£a-Ed.L.3<)i
xxiu yuXxu X'. povii'a yuXxd X'. uvuyovxixsa yaXxa is. oyoi- Ms. 337.*
vtu aiSrjQo^oXa |'. nsQinsxvfxsva Qfi. onugxt'vag Qfi. Xsnxd-
Qta ax. xov ftdo la Q. xuvdfiiov Xiiqui jf$,
oxuXodtfiuTu t.
loxai dvxl Xivuqiov yiXiddtov f „ n, xai vnsg dyoqug m'uarjg
yiXid$sg i\ xai vygoniaaiov yiXtdiSsg x, xai xtdyiag yt-
Xiddsg q „ xy . oidrjoov dgyov kiroui y. xqioi aidtjqot fis-
ydXoi 1.
Tu dno toif xonulvos Oo&ivta ttp jQOvyyttQip rtSy nXo'ijxuty els
*5 i£o$oy too xaru xtjs Kqqitjs xa^eiJlov, B
c
[[idna psyaXotyXa Xnu g. xov^ta
iaa}fp6(jia ofiot'cog

^vydg g. vnoxufuao^ndxia g. insQinxdgia o%ia g.


Ta dno row* (iSixov dod-Jyra no tttirtf tiqovyyaQty xaSy nXotfuoy

ao 'Jfidxia ioaxpoQia xuid 2aoax?jvovg s^a^iuha dsxd-

fcrrcas ia; funcs n$o; sappas sou ligones tcrrac fodicndae 400; 6bu-
las fcrrcas magnas lignci castri la; cancros ferrcos i5; torques fer-
reos 3o ; annulos i5; capsas 8; dolia 10; dolia manibus gcstabilia
a4? clavos in summo in gyrum tortos 4°°° clavos aduncos aooo; i

quadrautates clavos 5ooo; vulgares ad coagmcntamlum utiles 8000;


alios cum latis capitullis scxies mille. Iacula aenea i5; stannata
acnea 3o; fusos aenoos 3o ; cupas aeneas 3o; anagontitca aeuea i5j
funcs ferrum iaculantrs 60; circumvolautia 140; sparteos funes i4o;
teuues fuues aao; scalas funibus plexas 4°°i cupas 100; cannabis li-
bras aooc ; et loco librarum 7000 lini mini ism a ta 80; ct pro emcn-
dis picis libris decies mille ct licjuidae picis quadringentis librarum
millibus ct centum millibus librarum ccdreae uumismata a3; ferri
crudi libras ter mille, arietes ferrcos magnos decern.

COBTO DBD1T DMJ5C1HIO CLAS5IS AD 8CFF1C1BNDUM FAC1EKD1S 1ST BXPBD1-


TIOKBM CRBTBKSBM SUMT1BUS.

Vestcs interiores maioris formac puras sex ; similium tibialium


paria sex; inter u las cum braccis 6 ct totidem iniectoria seu pallia
iolacea.
IDICCM B1DBM BUNDBM 1!< FIVBM DBDIT.
Vestes decern interiores ad moduin Saraccnicarum consutai ad

Digitized by GooqIc
C;8 CONSTANTINI PORPHYROGEN1TI
7.tu i . i uuria ioaqpogia oxxdXia
t
i. tfidna sacoopogta Inra-
Xia x. 7 or/?/ a and
dtxaXtwv xai oxruXttov xai
ioccxpoQt'tov

Ctmah'cov tvyai fi. ift aria XwQcord Alyvnjixa eQQaufiiya g\


i paria xovxovXdgixa g\ ifiuria papfiaxtgd g'. vnoxafiioo-
Pgiixiu dtaqpogoinga Q(x. vnoxafiioopgdxia tievrtga g. i-5
nuiginrdgia diafogoirega jti. inatgtnrdgia devrena a', i-
naigtnidgia rgna g\ rovfiia Xmgmra Aiyvnrixa g'. rov-
fita xovxovXdgixa fyydg g\ rovfita §appaxegd g. ^ayjrgia
fi. vnodtjfiaxa diayogcortga £vydg ft. vnodtj/uura tevrega
%vydg a. vnodrjpara rgiia %vydg g\ io

2tadiodQO(Aix6v.

r!js yhwpvXdxrov noXeug tig 'HgdxXeiav piXia


dnb 'HgaxXet'ag eoog Jlgoixov/jaaov /niX. p. dnb Jlgoixor/ja-
aov liog g. dnb 'AfivJov coog Tantvxta ptX.
'Afivdov ftiX.

iff. and Tantvxta ecogTtvidov fiiX, if* dno Tevidov eo»g Mi-i5

rvXqvqg ftiX. q. anb jyiirvXyvqg etog Xtov jutX. g'. dno


Xiov tiog g'. unb rtjg Zdpov toog rovg (Dorp-
~uftov piX.
rovg piX. X\ dnb rovg Oovgvovg tag Nu$tag ftiX* o'. and
v
Na'$/ag ttog rrjv "lov fxiX, X'. dnb rqv [ov tag rrjy Gqgav
EJ.L.3Qaxa/ Qqnaotay ptL x. dnb rtjv Qijgav xai Oygaotuv tcogio
rd Xgtoriava ftiX, x, dnb ,rd Xgtoriava tag rtjg Jiag ftiX m
n. dnb rtjg Jiag tag Kgr^g fiiX. t(f. dfiov fiiXia y^fi .
i5. ij' post pil. , reccntiori manu in cod. adscriptum, om. e«l.

dcnorum aurcortim valorem; Testes intcriorcs decern ad octonorum,


alias vigiuti ad scptcnorum, tibialia ad omnium illorum trium gene-
rum uumerum et ratioucm, ncmpc paria in universum quadraginta
vestes loratas Aegyptiacas consutas centum; vestes cum cucullis toti-
dera; vestes bambacinas seu xylinas totidem. Interulas cum braccis
primae ct optimac classis 140; alias sccundi ordinis centum. Inie-
ctoria pracstantiora 40; alia detcriora 300; alia tertii ct infiini ordi-
nis centum. Tibiatium loratorum Acgyptiacorum paria centum; alio-
rum cuculiaricoruin paria centum ; aliorum bambacinorum centum ,
cingula /jo; calccorum pracstantiorum paria 4°} sccundi generis pa-
ria aoo; tertii ct dctorrimi generis paria 100.

8TADI0DR0MICDM SBU 1KDXX MIL1AB1UM [k COHSTiHTIHOPOLI A.D CRKTAm].

Ab Urbc, quam Dcus ad Heracleam sunt mi-


cuslodiat [CPli ]
liaria 60. lllinc ad Proconncsum 4°* Mine ad Abydum 100. lllinc ad
Ta Pcucia a. lllinc ad Tenedum 8. Mine adMitylencn 100. Mine ad
1

Cliiuin 100. Mine ad Sainum 100. Mine ad Furnos 3o. Mine ad Na-
xiam vol Naxinm 70. Mine ad Ium 3o. Mine ad Thcram ct Therasi-
am 20. Mine ad Ta Christiana 20. Mine adDium 80. Mine ad Cretan?
12. Sum in a mil. 792.

Digitized by Google
DE CER1M0N. AUJLAE BYZANT. II. 46. G79

KEd>. fig.

OTf titpitlti <f (iaaiXius uyouacft nuny toft (iiytOt&m xai froturo*? Ms.aa;. b
Twy i&ytHy.

'E^ovoioxqutcoq , i^ovoiugxqg , i^ovaia<n7jg , ag/toy x<oy


5«^o>tcov, dg/rtfog, dg/rjyhfjg, «|a^wv, Trpoijyc-B
/ttajj', rjyffiiovaQxqg , qytftcby ,
xa9rjysp(oy , $vyaaxrjg 9 ngoqyq-
rwg, yy/jxcog ,
7i(»i»roj, fyogog, vnegi/toy, itaxdxxmg 9 nav~
vnigxuxog, vnigxaxog, xoigavog, fityaXodo^og. t
x/i^/, Jot)J, rjuyxXiynxoff, i&vdgxqg , ^^QXV^f oaxgan^g,
loyvXagyog, ndxgugyog, axgaxijyog, oxgaxdgxqg , arpaTi'ap-
^of, axgaxTjXuxijg , Ta$/«(»/of, ralxap;^, neyaXongeniaxa-
rog 9 f.itya\o7iQenijg y nmod'/jfxiyog , iwfo|o'raTO£ , £irfo§0£, 71 e-
gtqtavsaxaxog ,
nfgupavrjg, ncgi'fiXenxog , negipXtnxoxaxog
evyevicnuTOg, evytyqg, dgmgeneoxaxog ,
dgmgsnrjg , cfyAaa>~
i5raros, ayAao£, igixipcoxaxog , igtxifiog ,
y^ora/coTaro^, yf-
govatog, qHtidi/utoiavog, cpaidifiog, xvgimxurog, xvgtog, iv-
xi/Li(6xuxog , Zyxiftog, ngoqyovftevog , ijyovftivog ,
6X§t(axaxog
oXftiog, flovXtppogog , ugcoyog, imxovgog , imggodvg, «-C

18. dpvyttog coui. R.

CAP. 4G.

Tituli, quibus Imp. vtros principes et alios illustris dignitatis in-

ter exteros cohonestare debet.

Impcrans pro arbitrio et auctoritate sua, potestatus , priaceps


principum, doctor, i in per a tor, lcgatus, praeitor, iostitutor, poteuta-
tu$, magnus dux. Rex, princcps , dux, senator, ethnarcha seu prin-
ccps ualioni9 toparcha seu dominus loci ; satrapa , pbylarcbus seu
;

tribus princeps; patrarchus seu familtac princeps; strategus; stralar-


ches, stratiarchus , stratelatcs, quae omuia duccm militarcin signifi-
cant; taxiarcbus seu dux legionis, magnificeutissimus , raagniticus, cu-
pitus , gloriosissimus, gloriosus , illustrissimus , illustris, conspicuus,
inaxime conspicuus , uobilis, excellentissimus , cxccllcns , inclytissi-
mus , iuclytus, snlendidissimus, splendidus, honorificcntissimus, bo-
norificus , vcncrabilissimus , venerabilis , clariasimus, clarus, domi-
nantissimus , dominus, hooorabilissimus , bonorabilis , pracduccus,
ducens, beatissimus, bcatus, consiliator, adiutor, opiiulator, tutor
et asscrtor, amator.

Digitized by Gooole
68a CONSTANTS! PORPI1YROGENITI

KE®. tf.
01 TSIV AnO dlAVOPSlN EQXSiy EPXOMENB.N IZPEJEBESHf
IIPOS TON BAZ1AEA X\A1PET1ZM01.
01 it5y dpo xns nQWjluitQae 'Pwfiijc loyouivuv nqeopttoy xqqc
toy paotUct yaiQtiiOuol. 5

Umaxiizrovzat vfiag ol xoav<paioi z&v uyi'aiv dnQOzoXcov,


P Jlizgog 6 z<2v ovoavujv xXtidovyog, xai IlavXog 6 zoUv i&rdoy
diddcxaXog, naxfjQ t^ucuV 6 deVva 6 ayimza-
o nvevfiazixbg
zog xai oixovfisvixog nazQido/qg ufia ztov dywozdzmy tni-
oxoncdv, noeofiviGQCQV xai diaxovwv xai ndatjg ztjg uoazixtjgi*
c
zd'isoag zyg dytag zutv Pa>ttat'a>y ixxXqoi'ag enanooz&XXovai

cot, fiaoiXev , niozug tvyug did ztjg yfiitxeoag zantiyoxrjzog.


6 £vdo$6zazog 6 detva 6 noiyxitp zrjg noea^vzeoag 'Pui/uijg
avv zatv uoy6vza>y xai navzog zov vnoxsijusvov avnji Xaov
QanoojbXXovoLv zijv fiaaiXsiuv aov mazcozdzrjv dovXcooiv.iZ
%dh. 3o,3( 'H totf Xoyo&irov 7rooc adxovc IgoiitjOtf.

TLcog tysi 6 ayimxazog emaxonog 'Poifitrjg 6 nv£vuaxixo$


Mt-aaS *narr]Q zov (iaoiXimg ^icBy zov dyiov ; ncSg e/ovot ndvxtg ol
imaxonoi xai noeafivzeQoi xai Sidxovoi xai 6 Xotnog xXrjoog

%. iQxofi(ywy cm. R, , {Qx6ft£yot, cod. ct ed.

CAP. 4;.
JLALT/TATJONE.S LEGATORUM A VARUS GE5TIRTJS AD tMPER.ATGB.EM
VEKIEWTnJM.

• ALUTATIOBBS AD 1 M PBBATO BE M A LEG ATI 8 B VET E HE BOM A


VEH1EVT1BU8.

Visitant vos antistites sanctorum Apostolorum , Pctrus , cocli da-


vlgcr, et Paulus, gentium doctor; et spirituals pater noster N. N.
•anctissimus et occumenicus patriareha , unaque sanctissimi cpiscopi,
presbyteri . diaconi , oranis ordo saccrdotalis sanctac Roinauorum ec-
desiae, inionxerunt nostrae humititati, ut apud te, o Imperator, fide-
lia vota ipsorura nomine renuntiaremus. Gloriosissimus N. N. , prin-
ccps vcteris Romac , uuaquc ccteri eius proceres, et omnis ei sub-
ditus populus renuntiant et signiCcant imperial! tnae maiesUti fide-
lissima sua servitia.

IBTEBROGAT10 LOGOTBETAB AD BOS LEGATOS.


Quomodo agit sanctissimus rpiscopus Romac , spiritualis pater
WicU uostri Impcratoris ? Quomodo agunt omnes cpiscopi, presby-

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 47. 68
c
x*jg aytag xav Pa/uai'a>v ixxXrjaiag; nag eyet 6 ivSoioxaxog
c
o Suva nqiyxiyj rtjg ngeafivxigag Pdfitjg;

*0 t(Sy dno BovXyaqtag iQXOfttvatv nQiaftttov nqds xdv paaiUa


XttiQtriOpog. B

5 Jlag eyei 6 d-(OOT£<prjg ftaaiXevg 6 nvevf.iaxixog ndnnog


xov ix Qeov uQyovxog BovXyaotag; nag eyev 17 avyovaxa
xai Sdanoiva; nag eyovaiv ol vloi xai fiaaiXetg xov fieyd*
Xov xai vxjjrjXov (iaoiXeag xai xd Xoma avrov nag
xixva
;

eyei 6 uyiaxaxog xai oixov/nevixog naxoidoyqg; nag eyovaiv


loot 6vo /udyioxgoi; nag eyei ?j avyxXrjxog nuoa> nag eyov-
aiv ol 6' Xoyo&exai;

H tov
C
XoyoHrov nqos adrovs iqtuTijan. G
Tlag eyei 6 nvevfiaxtxog eyyovog xov fiaaiXeag rj/^av xov
dyiov 6 ex Qeov ctgyav BovXyugiag ; nag eyei q ix Qeov doyov-
l5riaaa; nag eyovaiv 6 Kavdgri xei'vog xai 6 BovXiag ragxu-
vog ol vloi xov ex Qeov agyovrog BovXyaotag xai xd Xotnd
avrov xixva; nag eyovaiv ol Eg BoXiddeg ol peydXoi; nag
eyovai xai ol Xoinoi ol eaa xai e£a BoXiddeg; nag eyovaiv
to xoivov xov Xaov ;

teri , diaconi, rcliquus clerus S. Romanae ecclesiac ? Quomodo agit


gioriosissimus N. N. , princeps veteris Romae ?

SALUTATIO LEGATO RUM S BULGARIA VEHIEKTtUM AD IKPERATOREM.

Quomodo valet a Deo coronatus Imporator, spirituals avug no-


stri per Dcum Domini Bulgariae? Quomodo valet Augusta et Do-
mina? Quomodo valent filii Imperatorcs magni et excels i Imperato •

ris et reliqui eius liberi ? Quomodo valet sanctissimus et oecume-


nicua patriarcha ? Quomodo valent ambo magistri ? quomodo totus
Benatus? Quomodo quatuor logothetae?

LOGOTHETAB AD EUM lSTBRROGATIO.

Quomodo valet sancti nostri Impcratoris nepos spiritual, per


Dcum princeps Bulgariae ? Quomodo valet principissa per Dei gra-
tiam? quomodo Conarticinus et Bulias tarcanus, Glii Bulgariae per
Deuin principis, et reliqui eius liberi? quomodo sex magni Bolia-
des? [ille titulus cat procerum Bulgariae ;] quomodo reliqui intus et
extiis [in aula domi, et foris iu campo] Boliades vel proccrcs? quo-
modo commune populi?

Digitized by GooqIc
682 CONSTANTS PORPHYROGEN1TI
VMejauiupMyros ft rov Mftaroe xai tXHytog tig vl6ttjxa ) n&Ur
inrjQdzwy olBodXyaQOt oCxwg.

flag eyu 6 piyag xai vrpqXog fiaoiXtvg 6 ini rov %(*>-


oov xute&fitsvog &qovov ; nag e/si 6 viog xai (lawiXtvg rov
peydXov xai vxf/tjXov flaaiXeag xai ra Xoind avvov jixva ;5
nag e'yti tj uvyovora xai dianoiva; nag c^eL 6 dyiaratog
xai oixovfitvtxog narqiuQxrjg; tyovoiv ol /uctytorQoi,
ur&vnaioi, narQixiot; nag €/ji q ndaa ovyxXqrog; nag
tyovoiv ol OTQUjqyoi xai ru orQarevfiara rov fiaoiXiag zov
dyiov; 10
Ed. L. 3<j4 *H rotf XoyoMrov hqqs atftotis i<>totq<W.

Jlag eyu o nvevpuTLxbg viog rov paaiXtag r^cov rov


uyiov 6 ix Qeov aoyav BovXyaQtag; nag eyti f{ ix Gfov
uQ/ovxiaoa BovXyaotag; nag e/ovaiv ol vloi xai dvyareqtg
zov nvtvfjiaxixov vlov rov fiaoiXiag^ nag eyovotv ol £2fi5
BoXid&eg ol fifydXoi; nag eyovoiv xai ol Xotnoi ol iba xui
e$a BoXidtieg; nag iyst to xoivov zov Xaov;
*0 taSy djio ZvQlas xai ro$ IdfifQpovpyii ?Qxo/j,iya>y nQtopiuv

nqdc toy paOiXia ^atQ€TiCfi6g.

B Eioyvq aoi xai e'Xtog, evopooovvq xai du$a naqd Qtovi*

COMMUTATO AUTBX DEIKCEF8 KOMIM , ET AD FIL1 AL1TATEM [pBIKClPIS BCL-


CABIAE, HE9PKCTQ IMP. CPTARl] VER1E5TE, I NTEBEOG ABAVT BULCABI ALIO
MODO, KBHPB SIC
Quomodo valet magnus
et excelsus Imperator, resldens super au-
rco throno? quomodo Imperator et filius magni et excelsi Impera-
toris? et reliqui eius liberi? quomodo Augusta et Domina? quomo-
do sanctissimus et oecumenicus patriarcha ? quomodo magistri , pro-
consules, patricii ? quomodo totus Senatus ? quomodo magistri mili-
tum ct cxcrcitus sancti Impcratoris?
LOCOTHETAB AD BOS INTEEROGATIO.

Quomodo
valet spiritualis filius sancti nostri Imperatoris, a Bro
constitutus archon scu princcps Bulgariae ? quomodo a Deo constilula
archoulissa Bulgariae? quomodo filii et filiac spiritualis filii Impe-
ratoris? quomodo sex magni Boliades? quomodo reliqui domi foris-
quc Boliades? quomodo commune populi?

SALUTATIO AD 1MPBRATOREM A VEMIEBTIBVS B SYRIA I EG ATI S


AMI MUM HAS.
II

Pax tibi ct misericordia , hilaritas ct gloria a Deo , cxccLso cl

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 47. 683
Jy/qXqj xal /usydXco (JaoiXet toov 'Pm/tafanr* ev^tota xal
vyieid aot xal £00/7 noXv/goviog nagd Kvgt'ov, sigfjvonoii xal
dya&s (JaoiXev. uvareXtf iv raig ^fiigaig aov Sixaioavvij Ms. aa8. b
xal nXijdvg slgtivqg, eiQrjvixioiaxe xal (piXdv&yams (iaoiXsv.

5 'H tov Xoyo&ixov nQos afcovs initiate.

Jlag eyu 0 fityaXongeniaraxog xal evyeviaxaxoq xal its-


y
Qt'ftXtnxog j4fi£Q{tov{iv?j$ ; nwg e/u 6 Idjuqoug xal ?j ysgov-
01a Tagoov ; (ei fik dno aXXrjg A(.irjQudiug eXdxooiv oi tovC
jifisofiovfivfj dnoxgiaidgioi, otpsiXovoiv vnsg ixetvov igcorav
iotov Idfirjga xal rtjg ysgovofag avxov,) n&g i/fT* vfxttg;
nmg vnedey^xB nag a tov nargixiov xal orgarrjyov Kanna-
doxt'ag; ntag diiocooev v/ttag 6 dnooraXetg flaoiXixog tig d<-
dawriv v/tcHv; havriov tj dXipegov avvi^tj vfitv x«-
fuj ti
xa rqv odov; vndytrs xaXtag tvqjgaivofitevoi xal dyaXXo-
iStisvoi, oyfiegov avveoTitoftevoi fiexd tov puotXicog Tjfitov tov
dytov.

JTtSs o*£?xat Q tT ^C^y dno rovs fiaaiXiTg rdSy 'Piofiatay


dm6vTtts (flXovg nQoe toy UpfQfxovfiyijy. D
Xaigoig 0 %aigtov tlgjjvjj f
6 (pgovifiog sv fiovXatg, xal
zodya&og xal ngaoraTog, vyiat'vay, evfrvftdiv, tigrjvevcov ndvro-

magno Imperatori Romanorum commoda vita ct valetudo prospera


;

et diuturni anni a Domino tibi contingant, pacifice atque bone Im-


pcrator. Exoriatur in diebus tuis iustitia et plenitudo pacis, pacis
et hominuni amantissime Imperator.

LOGOTHETAB AD BUM IKTERB0GAT10.


Quomodo valet magnificcntissimus ct nobilissimus et illustrjs
Amirmumiics? quomodo Arairas et scnatus Tarsi? (aut si aliunde,
non a Tarso , vencrint Amirmumnae apocrisiarii vel legati , debet in
illius Amirae procerumque ipsius valetudinem inquiri.) Vos homi-
nes Amirmumnae, quomodo valetis? quomodo excepti hospitio fuistis
a patricio ct stratego Cappadociae? quomodo hue conduxit vos basi-
licus scu caesarianus, vos hue conductum missus? Num aliquid ad-
versi taediive contigit vobis in via? Abite optima cum bilariUte,
et laetamini, hodic convivaturi cum sancto nostro Impcratore.

8ALUTATIO AD AM1RMUMKEM AB 1 M P E n ATOB1 BUS ROMABI3 AD BUM MI8SOBUU


LBGATOBUM.
Salve gaudens prudens consiliorum bone , clcmculissimc,
pace., ,

bene valcns, aniroo ubiquc pacificator , inaguiGccnlissime atque


bilari,
gloriosissimc Ajnirmuinna. Pax tibi terra mariquc , gloria ct honor,

Digitized by GooqIc
684 C0NSTA1STINI PORPHYROGENITI
&ev, H&yaXonoeniaxaxs xai evio%6xaxB ^AntQtiovfivfj • tiorjyrj

001 uno yfjg xai &aXdaatjC, o*o'§a xai xifiij , Evopgoovvrj xai
t<oij fiaxoo/jfoviog • eioqvixtoxaxs xai svyeviaraTS Ufieqfiov-
fivtj, ci'rj aov to ovofia evxifioy xai 17 £o)rj fxaxoo/Qovto; , gpi-
Xs yXvxvxaxs tov {juoiXdco; g^ucoy tov dyt'ov, ntoi'pXsiixs xai$
nsQiopavdaraxs Idjufopovpy/j.
f
Ed.L. 395 O tvHy iQyou(y<ay nqto^ioiy dno fityiOiuyov \4aqau jJ
Aiyvaiou
ij IJiQaiag jy tov XoQOOay, tjaotayfytes dijXoyoit ijj fiuotXhtn 'Put-

fxaltoy xai mixta dnoatiXXoytes t nqos toy fraaiXia ^ajgirtouoV-

JloXvyooviog tcoq xai o*o'£a xai tvcpooovvt) naou Qeovio


001 t(p vxf/qXto xai ptyuXM paoiXe V r^ojy, xaXrjv nooaxaoiav
xai oxdntjv xai avxiXyxl-'tv svqo/hsv ty\v aijv . vxf/tjXrjv xai *«-
ydXrjv (HaatXciav. yuQioda'rj ftfiCv iv noXXotg treaty jy a/j

tieonoxeta xai ftuoiXeta , or* rjixeig Xaog aov xai dovXoi m-


B axoxaxoi rrjg avioxoaxoqi'ag vfiwy. i5

'H tov Xoyo&hov nods av'tovs iQutqots.

Tlooq I'yti 6 maxoxaxog xai oixetog tov flaoiXsco; ^fieov


tov dyiov 6 dttva 6 tvysvsoxaxog; nojg tyei 6 ).aog avzov
aJtag 01 maxoi xai evyvojfioveg dovXoi xov ftctaiXdojg ^fioly
tov dyiov ; nmg a/etg av ; na; vntfieyfrq; naou tov naxoixiovw

9. yatQetiOuos cod., x ai Q nia uoi .

gaudium Maxirae, pacifice et nobilissime Arairmu-


et vita multennis.
mna, sit nomen tuum honoratum et vita multennis, amice snavis—
simc sancti nostri Imperatoris, conspicue atque illustrissime Amir-
niumna.

SAUJTATIO LEGATO RUM A MECISTAKB QT70DAM AMIRA, SITE ABGYPTI , SITE


PERSIAB , 8IVE CHORASAK , VENIENTIUM AD IMP. IHTBLLIGEEDGX ID I>E

ILL1S AM1RIS, QUI ROMANO IMPERIO PARENT ET PACTA


TRIBUTA M1TTCKT.
Multennis vita et gloria et gaudium a Deotibi contingant, ex-
celso ct magno nostro Imperatori. In cxcclsa magnaque tua imperii
adminislrationc inveniamus bonum praesidium et tutaracn atque ad-
iutorium. Multos in annos iudulgeatur nobis a divina gratia tuum
dominium atque rcgoum, qui sumus populus tuus ct servi fidelissimi
Imperatoris nostri.

I.OGOTHETAE AD EOS IETERROCATIO.


Quomodo valet fidclissimus ct familiaris sancti nostri Imperato-
ris, ille vel ille, vir nobilissimus? quomodo totus cius populus > ti-
<lcles et benevoli crga hcrum servi sancti nostri lmpciatoris? quo-

Digitized by Google i
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 47. G85
xui GXQaxtjyov fflftaxog 6 Sttva ; n&g didocooiv ae o a/io- Mf. 329. a
axaXug paGiXtxog eig fituocootv gov; firj xi evuvxtov tj &Xi-
feobv ovvifiq gov xaxd xi\v ofiov ; vnays xaXtag cvqpoutvo-
fievog xui dyaXXofttvog ,
Grf fiBQOv ovvso&i'wv fiexu xov ftaoi-
5Xe(og yfiwv xov dytov. C

'O rwy iQxo/uivtoy TtQeojlfav dno fttyiOxdvov Uur Qtt


t
ij Alyvnxov £
IltQOlas aj tov XoQoady, fylovdxt. oVtoc Jnoxnayptvov rjf /9a-

OiXtlcc 'Pcouaiooy , dlX' ij Tf tfnb x^v tinoTayijy xoti ^iiKQuovuv^


oyros , tit* xal , kqqs toy padilta xatQtxiOu6e.

IO ElQrjvq aoi xai elsog ,


tvq>QOGvv?j xai do'J-a naod Qsov
Tip vxfjrjXw xai fityuXM fiuaiku xwv 'Pwfiat'uiv, iv^w'la xai v-D
yi'ttd 001 xai £01/7 noXv/QOViog naod Kvqi'ov , siQtjvonoie xai
dyads paaiXev • dvaxeXet iv xulg r^iioatg gov dixaioovvrj
xai nXtj&og eiQijvTjg, siotjvixmxaxe xai (ftXdvd-Qtone fiuoiXev.,

*5 7f xov Xoyo&ixov nobs aviovg fytJrgtfie.

Ilaig eyu 6 svytviGxaxog IdfujQ&g Atyvnxov; nag eyn


ri ycoovGia xai 6 Xaog avxrjg anag; nmg eyjtg gv ; 7ico;Ed,L.3o/>
StBaayd-rjg xaxd xrjv bdov ; fitj xi evavxtov tj dXifisoov ovvipq
001 xaxd rrjv ofov; ftq xt evavxtov ovveftt] goi; vnays xa-

rnodo vales tu ? quomodo cxceptus es a patricio et stralego illius


vel undo venis] provincial? quomodo comitatus te fuit con-
illius I

duxitque basilicas, cum iu fin cm obviam ti hi missus? Advcrsiue


aliquid ct acrumnosi tibi contigit in via? Abi bene hilaris ct ex-
sultans, utpotc bodic cum sancto uostro Irapcratore epulaturus.

SALOTATIO AD IMPSRATOREM LEGATOR I'M A MEGI9TABE QUODAM AM1RA , SIVB


AEOTPTI, S1VE PERSIAK, SIVE COORASABAE , QUI KEMPE SCBDlTtJS IMPIRIO
ROMA.SOr.OSI BOB EST , SRO SIVE AB AMERMUMKA DEPEKDBT , 81VB BT1AM
NOW , 8ED SUI ICR1S EST.

Pax
tibi ct misericordia gaudium et gloria a Deo tibi contin-
,

gent excelso et maguo Iropcrntori Romanorum , commoda Tita diu-


,

turnaquc et prosnera valctudo a Domino, paciflce et bone Imperator.


Exoriatur in diebus tuis iustitia et multitudo atque plenitudo pacis,
pacts amantissime et humanissime Imperator.

tOGOTHBTAB AO EOS I»TBBB0GATI0.

Quomodo valet nobilissimus Amiras Aogypti? quomodo senatus


populusque eiusomnis? quomodo yales tu? quomodo hue conductus?

Digitized by Google
686 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
XdUg evipgatvoftevog xai dyaXXofxevog , arjftBQOV avv€o&tww\[<i£-
%a tov ftuoiXeio; y/ucov tov aytov.

KEO. IX?}.

Ttt tlxra i&v its rovs i&yixovs ytvo u£vtuv IniyQtttf&v,


t

Eig tov ndnav 'Pwiiqq, flovXXa XQvorj ttovoaoXdia, fr i>5

ovoiiart tov nargog xai tov vlov xai tov dyiov nvev/uaxo;
Utov evog xai (.tovov dXrjd'ivov Qeov t)/liwv. 6 dttva xai o
iStZva maxoi iv avxm tw Qtiji paatXsig 'Fwfiaimv ngbg 6 tiil-

va tov .uyitoTaxov ndnav 'Pojprjg xai nvEVLiaxtxbv r]ucov na-


riga" dftotag xai tig tov ndnav *AXt %avo*Q€iug , nXr]v na-io
rioa ov yodqxt. 6/uot'cog xai cig tov narQiUQ/rjv *Avrio-
%ei'ag xai tov naTQtdgxrjV 'legoooXvpuv , nXr)v nvevuarixov
narsQa ov ygdqptu al dk (iovXXat %QvoaZ TQiooXdtat. fig

tov nqtOTOavfi^ovXov , ryyovv tig tov l/i/ufgfiovtiv^v. ftovlXa


1

XQvau TtToaooXdia. „tw fiByaXoTtQensaTdxt^^ svysvsGTuru xaii$


nfoiSXimio 6 titiva nocoToaviiSovkto xai 6iaxdxT0ot twv A-
CyagrjvcSv and 6 detvct xai 6 6air a tojv niorcov avTOxoatogtov
uvyovoTtov fxtydXmv fiaoiXiwv 'Paj^ua/W. 6 tisZva xai o dtP-
Ms. 339. bva niGToi iv XqigtoI t(o avTOxgdrogsg uvyovoxot pt-
c
ydXoi fiaoiXeig Pa>/<a/W tio /usyaXonQSneardTrp, evyeveaiuiMjo
xai nsQipXinup 6 deZva ngwToavfifiovXM xai diaxdxroQi t&v
*AyaQfjvd)v" tig tov ap^oira t<Sv uQ/ovrmv Trjg fisydXqg
y
AQft€Viag, (lovXXu XQvatj rgiookdia. „K(ovaTavrZvog xai

i5. ZXO^i. Xq*) ittevat, or* UfujQaXfiovfivtjs diptiXii UytoSui.

adversinc quid ct molesti contigit in via? Abi bene hilaris et cx.-


sultans, hodiccum saucto nostro Imperatore epulalurus.
CAP. 48.

Acta seu formulae inscriptionum in I uteris ad exteros.


Ad papam Romac. Bulla aurca uuius solidi. In nomine Patris
et Filii et Spiritus sancti , unius et solius veri Dei nostri. 11 et U
ille fideles etcredentes in eundem Deum Imperatore s Bo manor urn ad
ilium, sanctissimum Romae papam et spiritualem nostrum pairem.
Sirailis formula in littcris ad patriarchal!! Alexandrine adliibctur,
praeterquam quod illc paler Impcratoris sptritualis non appellator.
Kadcm ipsa formula qtioquc, sed etiara absque patris titulo, bono-
rantur patriarcliae Antiochiae et Hierosolymorum. Ad bos quae <li-
riguntur bullae aurcac, sunt trisoldiae [seu littcris ad cos destina-
tis appensae bullae aurcac trcs solidos aurcos valorc acquantl. Bulla
aurea , quae ad protosymbulum , id est Amermumnam, mitlitur, est
tctrasoldia [seu valet quatuor solidos aurcos] et habct [in externa
aver«a mcmbraoa] banc inscriptionem : Magno, honestissimo s nobi-

Digitized by Goo
» «

DE CERIMON. AULAE BYZAOT. II. 48. 687


c
Po>/myof, maroi iv Xqiotoj tot Qbm avTOXQarooBg avyovaroi
t
fteydXot flaoiXeig Pcofiai'covf nqog o detva tov ntQupavsoTarov
nqcorov rrjg fiBydXrjg 'AqftBvi'ag xai nvBvftauxov
ij/ucov rixvov"

Big tov aqyovra tov 'AanovQaxdv, Ijyovv tov Baonaoaxuv, D


56 vvv Tifirifoig uqxcov tcov uoyovrtov. povXXa ygvatj tqktoX-
tf/a. „K(ovaTavTtvog xai 'Poojuavog, maroi iv Xqiary toj Otfi

avTOXQUTogsg avyovaroi paoiXeig 'Pcopaicov, nqog 6 dtlva tov


aqyovra tcov uqxovtcov" tig tov aqyovra
7i€Qi<paveoTaT0v
tov KoxoftiTj ^AqfiBvia* tig tov aqyovra tov Tuqco, 'Agfisvtcr
iQtig tov aqyovra tov Jjdcoe% y ^AqfiBViw Big tov aqyovra
9
tov Av^av y 'Aqfisvt'a* tig tov aqyovra tov 2vvijg, AqftBvta*Ed.L.3Q-j
eig tov aqyovra tov BatT^cbg, 'Aq fieri a • Big tov aqyovra tov
Xartydvqg, ^Aq^ievla* Big rovg y aqyovrag tcov Zepfioricov
tcov XtyofAsvtov Mavqa' naiSta* imyqacpij Big navrag rovg

1 ^nqoBiqrjftivovg • „xekevoig ix tcov <piXoyqiarcov StanOTtov nqbg


tov 6 detva aqyovra rovte." Big tov xovqonaXdrrjv *Ipeqiag,
fiovXXa XQvaij dtooXdia. 9J xiXsvoig ix tcov (piXoyqiarcov deono-
nqbg 6 detva tov ivio^orarov xovqonaXdrijvS eyBi o*s tibqI
tcov
avrov 6 xovqonaXdnjg eriqag i^ovoiag <T. Big tov aqyovra tov
loBegtaody, 'Ifl/jqia* Big tov aqyovra tov Kaqvardqg, Y/fyp/a'B
Big tov aqyovra tov KoveX, 'Ip/jqia • Big tov aqyovra tov

lissimo, spectabili, illi vel illi protosymbulo et proveditori Agareno-


rum ab illo et+illo , fidelibus lmperatoribus Augustis, magnis Jm-
peraioribus Bomanorum. [Intus autem in adversa , cxordio littcra—
rum talc perscribitur alloquium :] Jlle et ille credentes in Christum
Deum eique Jideles Imperatores Augusti , magni Reges Romanorum,
salutem J
i cunt magno , honestistimo , nobilissimo , spectabili pro-
tosymbulo et proveditori Agarenorum. Ad principcm priucipum
magnae Armeniac, bulla aurea trisoldia. Constantinus et Romanus,
ft deles in Christo Deo Imperatores , Augusti magni Reges Romano-
rum , ad ilium , illustrissimum, primatem magnae Armeniae et spi-
ritualem nostrum filium. Ad principcm Aspuracan vel Basparacan,
qui nunc honoratur titulo archontis archontum, bulla aurea trisoldia.
Constantinus et Romanus, fideles in Christo Deo Imperatores, Augu-
sti Reges Romanorum ad ilium, illustrissimum principem principum.
Ad praefcctum castri et nomi Cocobit, et ilium Taronis ct Moex et
Auzancs et Syncs ct Baizur et Chazicnes, omnium ad Armeniam
pcrtinentium districtuum , item ad trcs, pracfectos Serbotiorum [scu
Scrvitiorum] , quae vulgo Maura Paedia scu nigri pueri dicuntur,
ad bos omnes idem est stylus ct titulus inscriptions, nempe: Man-
datum a Dominis Christum amantibus ad ilium, prae fee turn illius
[casiri vel praefccturae]> Ad curopalatera Iberiae bulla aurea bi-
soldia. Mandatum a Dominis Christum amantibus ad ilium, glorio*
sissimum curopalatem. llabet autem curopalates apposttas sibi qua-
tuor adhuc alias potcatatcs, nempe praefecto* Beriasach, Carnataae,
«

Digitized by GooqIc
688 CONSTANTINI PORPHYROGENITI

'Ar$agu, IfaQta* , t xiXtvatg ix nav ytXoygtorwv itartortaV


ngog 6 duva" tig tov i^ovatoxguroga *AXavtag. povXXa
yovorj dtaoXdta. „£v ovoftari tov nargog xai tov viov xai
tov ay tov nvtvtturog, tov ivog xai ftotov uXrfttvov Qtov
Ttfuav. Koivararrlvog xai 'Pcofiavog, ntaroi iv avrot rw 0tot5
PaotXttg 'Pcojiiaicov, ngog 6 fittva tov i$ovoiuaTr)v ^AXurt'ug
xai nvtvf.tartxov fyicov rixvov." Big tov t^ovaiaarrjv U3a-
oyiag." fiovXXu ygvorj SiooXdia. ^xiXtvatg ix rrnv (ftXoygtarmv
CdfonOTcSv ngog 6 Stiva tov ntgitpavij t$ovotamr)v Idpa-
oytag." tov agyovra siXpavi'ag* tig tov agyoira tcumo
tig
Kgtparddtov , rjyovv tov Xty6 utvov Kgtfiurav • tig tov ap-
t

yovra Ktjdtoviag* tig rovg ugyovrag l%avagtag* tig tov


ugyovra tov 2agfiav t oiTivtg xtivrat ftivov \4Xavtag xai
Ms. a3o. a T^avagtag* tig rovg ugyovrag 'Afy'ag, iv to tiatv at Ka-
ontlai nvXar tig tov agyovra Xgvaa* tig tov agyovra Bgi^avii
tig tov agyovra Mooxav. (ioriov, on ano 31toxav iartv tj J\fui-
torqg Xifivrj.) intygatpij tig navrag rovg ngottgrjpiii'ov;* ,,x*?.«v-

Dotg ix rcov (ptXoygtortov dtonorwv ngog 6 Sttru rov ugyovra


Ttjotit." tig rov xudoXixlv ^Ag/utviagj tig tov xa&oXtxdv ^Ip^gtag,

tig tov xadoXtxov *AXflaviag. intygaprj tig rovg y xa&oXi-io


xovg* „xtXfvoig ix rtav (ptXoygt'oTcov dtanormv ngog 6 dti-
ta rov tvXapiorarov xa&r{ y^rijv rrjofe." tig rov ndnav 'Pai-
ring. povXXa ygvot) dtooXdt'a. „iv ovopun roi nargog xai
i5. (fc toy Ugyovra XovOa semel cod., ed. pcrperam bis.

Cucl ct tractuum Iberiae , ad quos haec dirigitur inscri-


Atzara ,

ptio Mandatum a Dominis Christum amantibus ad ilium. Ad po-


:

testatum Alaniac inittitiir bulla aurca bisoldia cum hac inscriptione:


In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, unius et soli us veri
Dei nostri. Constantinus et Romanus , fideles in eodem Deo Jmpt-
ratores Homanorum , ad ilium , po testa turn Jilaniae et spiritualem
nostrum Jilium. Ail polcslaUim Abasgiac , bulla aurca bisoldia cum
hac inscriptione Mandatum a philochristis Dominis ad ilium, illu-
:

stvem potestatum Abas^iat. Ad archontcni seu pracfcrlum vol prin-


cipcra Albauiac, ad archontcm Crcbatadum , vulgo sic dictum Cre-
batam ad archontcm Cidoniae ; ad archuntcs Zanariao; ad archon-
;

temSarbani; (iacct ea natio media iutcr Tzanariam et Alaniam;) ad


arcboDtcs Aziac, ( ubi sunt portae Caspiac;) ad archontcm Mocan
paludcm Macotidein ;) ad oranes'hos inscriptio litterarum eat
(est circa
cadem hoc stylo coucepta Mandatum a philochristis Dominis ad
:

ilium, archontcm illius vel illius provincial Inscriptio litterarum


ad tres catholicos, Armcniac unum altorom Iberiae, denique Alba~
,

niae. Mandatum a. philochristis Dominis ad ilium, piissimum c«-


thegetam seu conductorem illius provincial Ad papain Romac mit-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. IK 48. 689
rov vtov xai tov dylov 7tvtvfiaTOg tov evog xai fxovov uXrj-
&tvov Oeov jjpaiv, KcovOTavTZvog xai 'Ptopavog , moToi iv
avTfo Tfo Gem paoiXetg 'Pctfiai'tov ,
nqbg 6 tittva tov uyi<6xa-
tov ndnav 'Pojfirjg xai nvtv/nauxov fjutov naxiga" tig tov Ed. L»3g8
5Qfjya JEafavtag* tig toy Qfjya Ba'Covgn* (ioxtv dh avxrj
$ /una oi Xtyo/nevoi Nf/nii^ior) tig tov yijya TaXXtug*
tig tov Qfjya rtQf.taviag* imytja<pij tig ndvxag Tovg noo*-
ttonfiivovg* 9f iv ovof-iaxt- tov nuxQog xai tov vtov xai tov
dyiov nvevftaTog , tov evog xai fiovov dXrjd'ivov Qeov ijucov*

toKovaravTtvog xai 'Payfiavog , niOToi iv avxro x(ji Otto (iuoi-


Xetg 'Pw/uai'oov , ngog 0 6eZva tov ntnod-nftsvov nvevfjtaxixbv
dfieXqpov tov ntQtpXenxov tig- tov nqiyxtyj jpoj^j^*

fiovXXa XQvarj diooXdia. „KtovoxavxZvog xai 'Paftavbg xai


Xotnd itgog 6 dtZva tov Mo^oraxov nqtyxtna 'Pricing " tigB
c
iStov *<AfitjQav IdfQixtjg • - „Ka>voTavrZvog xai Poifiavog 9
nt-
oroi iv XqiotoJ toj Qetp avroxnaTOqtg avyovoroi fityuXot /?a-
atXtZg 'PoofiatojVf nqog tov ivSo%6xaxov xai tvytvioxaxov i'%-*

ovotaoTrjv toov MovoovXijfiiTuiv," fiovXXa XQvafj fiiooXdt'a*

tig tov *ApLr\qdv Aiyvmov, (lovXXa XQvoij xexgaooXdia. tov


lodnooTaXtvxog yQUjUfiarog ini Ktovaravxivov xai 'Pto/Ltavov tojv

JloQqpvQoytvvijxcov taxfjaev jJ
povXXa i'^dyta in'. ,t
Ktovotav-
c
Ttvog xai Pu){iav6g, iv Xqiotio tvotpeZg avToxoaxoosg yttyd^
Xoi vtynXoi avyovaxoi fiaotXeZg 'Ptofiaitov 9
nqbg tov rflanrp
7. Tio^iavlaq era R. , ITEQfiayixeiac cod. ct ed.
titur bulla aurea bisoldiacum bac inscriptione: In nomine Pattis et
Filii et Spiritus sancti unius et solius veri Dei nostri. Constan-
,
tino et Romanus fideles in eodem Deo Imperatores Bomanorum ad
ilium, sanctissimum papam Bomae et spiritualem nostrum patrem.
Ad r eg era Saxoniae, ad regera Baiuri seu Baioariae Tel Bavariae 5
(est ea regio, quara Tulgo nobis dicti Neraetlii , id est German! vel
Alamanni, incolunt; ) ad regem Galliae, ad regem Germaniciae rel
Germaniae perscribitur eodem ad omnes titulo, ncmpe hoc: In no*
mine Patris et Filii et Spiritus sancti unius et solius veri Dei no— ,

stri. Constantinus et Bomanus, fideles in eodem Deo Imperatores


Bomanorum ad ilium , carissimum spiritualem fratrem , illustrem
regem. Ad principem Romae perscribitur hoc titulo: Constantinus
et Bomanus (reliqua ut supra ad gloriosissimum principem Bomae.
J
Ad Amiram Africae scribitur noc titulo: Constantinus et Bomanus,
ft deles in Christo Deo Imperatores Jugusti, magni Beges Bomano-
rum, ad gloriosissimum et nobilissimum potest a turn Musulemitarum.
Ad hunc bulla mittitnr aurea bisoldia. Ad Amiram Aegypti mittituf
bulla aurea quatuor solidorum. Quam Tero Constantinus et Roma-
nus sno tempore ad ipsum mittebant, pendebat ea octodccim
hexagia; et titulut erat hie: Constantinus et Bomanus, in Christo
Constantinus Porph/r. Vol. I. 44

Digitized by GooqIc
690 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
Cftivov tjiiwv <ptXov xov tvytviaxaxov Af-ttjouv j4iyvnxov" tig

toy dg ypvxa 2ag$avtag» X9 V<T fiiooXdta. „xiXtv-


ftovXXa *J

atQ ix rcoy <piXoygioxa>v dtonoxdiv ngog xov agyovxa ^ap-


tiavt'ag" tig xov dovxa Btvtxtag* tig xov ngtyxina Kanvagr
tig xov ngtyxina 2aXtgtvov* fig xov 6ovxa NtanoXtojg' ug5
9
xov agyovxa u4jndkrptjg' dg xov agyovxa raixtjg. tig xov ix
0eov agyovxa BovXyagtag* „h ovofjtaxt xov naxgog xai xov
vlov xai xov dytov nvtvpaxog , xov tvog xai povov dkqdi-

Mx.a3o.byov Gtov tjfioov. Kojvoxavxtvog xai Pojftav6g , ntaxoi iv av-
Dxnt xol Otto fiaoiXtlg 'Pojpat'cov ngog xov ntno&rjfitvov xai to
nvtvfxavixoy qfidSv xexvov xai ix Qeov agyovxa xov ygtOTta-
vtxojxdxov tfrvovg xwv BovXydgav" to uoti'co; ygatpofitvo* •
l
„Ka>voxavxtvog xai Pa>fiavog, iv Xqioxm xw Bko tvatptl;
avxoxgdxogtg paotXttg Tco/iaiW, ngog xov ntnofypivov xai
nvtvfiaxixov ijftcov xixvov xov xvgtov 6 Stlva paoikda BovX-iS
yagtag.'* tig xov yaydvov Xa^agtag. povXXa ygvaij rgt-
ooXSt'a, 7
,iv ovofiaxi xov naxgog xai xov vlov xai xov uytov
nvtvfjtaxog , xov ivog xai povov dXqfrivov &tov rjftcov. Kwv-
axavxtvog xai 'Pwfiavog, moxoi iv avxut xto Gttji fiaaiktlg
TAX.SgQ'Pcoftatojv ngog xov o Mva tvytviaxaxov ,
ntgttpaviaxaxono
yaydvov Xa^agt'ag" tig xov agyovxa 'Pawtag. fiovXXa ygv-
aij fiiooXMa. ,f ygd/ujnaru Kavaxavxivov xai 'Pwpavov x&y

5. 2X0.4. *Iot£ov, or* Joi){ lVeandXewc tsaotgoulXijc xaXtiias

pii tmperatores ma%ni, excclsi , augusti Rege* Romanorum , ad


,

dilectum nostrum A mi cum et nohili**imum Amiram Aegjpti. Ad


archontcm Sardaniae vel Sardiniae et alios mittitur bulla aurra
bisoldia cum hoc titulo : Mandatum a philochristis Domini* ad
mrchontem Sardaniae , ad ducem Venetiae, ad principem Capuae,
ad principem Salerini vel Saterni, ad ducem Neapoli* , ad archon-
tern Amalphi , ad archontcm Gaetae. Ad Bulgariae per Deum ar-
chontcm ftcribitur sic: In nomine Patris et Filii et Spiritu* tancti
unius et solius veri Dei nostri. Const a minus et Roma nut , ft deles
in eodem Dec Imperatores Romanorum, ad caris simum et spiritual***
nostrum filium et ex Deo divinaque auc toritale archontcm christi-
aniasimae nations* Bulgarorum. Sic olitn. Nunc autcm scribittir sic:
Constantinus et Romania, in Christo Deo pii Imperatore* , Res,es
Romanorum ad caritsimwn et spiritualem nostrum Jilium , kjrin
seu dominum, ilium, basileum Bulgariae. Ad chagauum Chazariae
bulla mittitur aurea truoldia cum hoc titulo In nomine Palri* et
:

Filii et Spiritu* *mncti, unius et solius veri Dei noetri. Constanti-


nus et Romanus fideles in eodem Deo Imperatores Romanorum ad
, .

ilium nobilissimum, illustrissimum cha*\anum Chasariae. Ad archon-


teju Home vel Hussiae mittitur bulla aurea bisoldia cum hoc titulo:

Digitized by GooqIc
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 48, 69
yiXoyotaxav paotXicor 'PcofioUoov nqbg ibv uoyovtb Ycootag*
§ig xovg aqyovxag teov Tovqxcov. povXXa XQvotj dtooXti'a.
ff yoaftfiaxa Ktovaxavxtvov xai 'Pca/uavov xav gnXoyotaxcov
paoiXecov 'Pcofiatocv nQog xbitg uoybvxag xwv Tovqx&v" tig
5xovg aqyovxag xwv Jlax£ivaxtxa>v. povXXa yqvaij dtooldi'a.
^yqaftfiaxa Kcovaxavxtvov xai Pcofiavbv xwv (piXoyqtOTWV
t
paaiXiwv Pcofiaimv nqbg xovg aqyovxag xwv Ilaxfyvtitxixwv.'*
tig xov uqyovxa XqwPaxtag* tig xbv uqyovxa 2iqpXwv tig%
xov uqyovxa xwv ZayXovptwv* tig xov uqyovxa xbv Kavd-
loXtj* eig xov uqyovxa xwv Tqapovvwv eig xov uqyovxa dio-
xXetug* tif xov uqyovxa Mmoafltag. intyqatpij eig avxovg*
„xeXevaig ix xmv <ptXoyqtoxwv dtonoxwv nqbg xov 6 Setva
xbv uqyovxa xtjode" povXXa yqvaij 6100X61 a. eig xbv q/jya
Oqayyiag. povXXa yqvorj. „iv bvofjiuxt xov ftaxqbg xai xov
t5viov xai xov uytov nvevfiaxog , xov evbg xai fiovbv uXqdt-
t
ybv Qeov rifxdav, Kwvaxuvxtvog xai Pa>fiavbg, moxoi iv"
avrw xto Seal, vtf/nXbi uvyovaxoi uvxoxqdxoqeg fueyuXot
atXetg 'Pwpatwv, x$ qyannfiivti) , nenod-qfiivo) xai nvevpiu-
xixui tjfiwv ddeXcfxo 6 6eiva xm evyeveaxdxra nSQifiXinxu) qt]-d
aoy< Oqayyt'ag" eig xbv vneqiyovxa xvqievovxa ^Ivdiagr „Kwv-
axavxtvog xai 'Pwpuvbg, niaxoi iv Xqioxtji xol Qtol pteydXot,
avxoxquxoqeg ftaotXetg 'Pwptutwv, nqbg 6 teiva xov vneo-
iyovxa kvqiov xtjg *Iv6i'ag 9
fit* ^yanrjuivov jjjitav q>(Xov"
tig xbv xvqievovxa xijg evduifiovog Idqapiag* povXXa yqvotj.
l
^5J} Kco^rxavxtvog xai Pa>fxavbg t moxoi iv Xqioxtji rw Qeco f pe-
10. dioxltlae em. R. , dtxXttas cod. et ed.
Litterae Constantini et regum Romahorum Christum d-
Roman! ,
mantium j ad archontem Rosiae. Ad archontea Turcarum mittitur
bulla aurea bisoldia cum hoc titulo LiUerae Constantini et Romani,
:

Christum amantium Imp. Romanorum, ad dfchontas Turcarum. Ad


archontes Patzinacorum eadem dirigitur inscriptio, nomine Patzina-
co rum espresso, et similis quoque bulla. Ad archontem Chrobatiae,
Serblorum, Zachlumorum, Canali, Trabunorum [rel Terbunorum ]

Diocleae, Morabiac sic scribitur: Mandatum a philochristis Despotis


ad ilium archontem illius provinciae. Ad bos bulla aurea eat bi*
,

•oldia. Ad regem Franciac sic scribitur: In nomine Patris et Filii


at Spiritus sancti , unius et solius veri Dei nostri. Constantinus et
Jlomanus , Ji deles in eodemDeo, excelsi t JugUsti Jmperatores , magni
Reges Romanorum , dilecto , carissimo et spirituals nostro fratri illi, ,

nobilissimo, illustri regi Franciae. Ad supremum dominum Indiae


•ic scribitur: Constantinus et Romanus , Jideles in Christo Deo magni
Jmperatores j Reges Romanorum ad ilium supremum dominum Indiae,
, ,

di ledum nostrum amicum. Ad domioum fclicis Arabiae mittitur

Digitized by GooqIc
692 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI
c
ydXoi avxoxgdrogtg paoiXetg Pa>(iaiw f
7i$6g 6 dstpa top
nvguvopxa xrjg jigapfag"
D KEO. pP.
Us.zli.iElolv ra ixrtMyrn ©7<foa£oc* nand tut* 6(f(iX6yra>y xiudo&at lx

re dluofutoi xai dqtpixloig, xa&tos irtijQxov ini Alovroe tow 5


<ftXo%QiOTOV deonorov.
c
O PaoiXixbg ftavddxmQ Xtxqag ff. 6 paoiXixbg xaySi-
Sdxog XiTQag y.pao 1X1x6 g otqutcoq Xnoag <F . 0 0a-
6
Ed.L. 400 aiXixbg onu&dgiog XtxQag c. 0 paoiXixbg ona&aQOxap&idd-
xog Xtxgag ef. 6 flaoiXixog nQcoToana&uQiog XiTQag iff, tioa-io

Xdxig 6k xai itj Xixqag. df*(pox£QOi ovxoi xupxs maip tig

byrpixia, xavxt ftq. ti tie xai ex tovtoov rig &eXti xai fig

tovg flaoiXixovg xovg ivgoyovg dgdwoat, nagiyti *%to(hv xfg (

Tifttjg tov dtyttfiaxog Xtrgag <T, ei Sh xai eig top xqvooxqi-

xXipov , naoi/ei exigag Xtxgag <T. 6 9dXcov ytvdo&ai eig nJyiS


fttydXijv hraiQStav, ti fidp iaxiv ij qoya avxov fiexoi rofzi-
cfidxmv fi 9 nagd/ji Xt'xoag tg* ei Sk nXeiopa (toyav im^ff-
ret, xaxd dvaXoyi'av rijg $6yag oyeiXei dfaptpd^ea&at xai to
8 xiftrifxa , yyovp xd % vofiiafiaxa , Xt'xqav a', b eig t^p (U-
aijv iraiqetav &dXa>p yevio&ai, idp Xafifidpei qoyap youtoua-\Q

aurea bulla cum hoc tilyilo Conttantinus et Bomanus , fdeUs in


:

Chrato Deo magni Imptratorcs , Beget Bomanorum, ad ilium , do-


minwn Arabia*.
CAP. 49.
Exposita vel taxae honorariorum , quae pendere debebant recent
ad dignitatet et functiones provecti , qualet sub Leone philochrino
Despota illae taxae erant.
Imperial!* mandator dabat litras duas. Imperialis candidatus tm-
Imperialis strator quatuor. Imperialis spatharius qninqxie. Imperia-
1U spatharocandidatua sex. Imperialis protospatharius duodecirn . in*
terdum quoque duodeviginti. Hi orones tantum solvunt, sive rani
suis axiomatibus simul alia quoque officia gerant , sive minus. Eo-
rum quoque si quis in regios rogatos aut stipcndia percipientes
inscribi cupit, solvit praeter honorarium sui axiomatis adbuc litras
quatuor. Si inter miuistros , sui quisque ordinis , chrysotriclinares
adscribi cupit, praestat praeter supra scriptam taxam adhuc alias
litras quatuor. Qui cupit. in magnam hetaeriam recipi , solvit, (si
quidem eius roga quadraginta numismata non excedit,) litras sede-
cim ,. qoodsi vcro ampliorem rogam vel salarium sollicitat, debet
etiam nonorarii taxa ascendere ea proportiouc, ut pro septenis qui-
busque rogae numismatibus det singulas litras. Siraili modo qui
snediam in hetaeriam recipi cupit, si viginti num. in rogam accipit.

Digitized by GooqIc
DK CERIMOW. AULAE BYZAHT. II. 49.

tu x', outlet dovva* XitQag *• c» <te 7tW» rcoy x' vo/uHTjud-*


tiov smfyte?, xatu dvaXoytav Qoyag dcpst'Xsi dvupiftu-
rrjg

&tv xai to u'fiijpa. 6 sig tovg Qugydvovg, sits sig tovg


Xa^doovg SiXmv ytvso&ui, orpsuti didovai Xttgug titjXov-

Sott vu s/tt $6yav vofiw^tuta itf. 6 o*s sig to tQanstyov , ti-


ts sig to flsotidgtov , tits tig tu d(j/ovt oysvv^/nata &iXcov
ysvso&ui suv Xunfidvu §oyuv vopubftatu i\ oysiXsi diio-
,

vui Xi'tQug g. 6 sig tovg xlrjQixovg row vaov deXav ysvi-C


o&ai otpsiXsL StSovui Xi'tQag £*. o sig tu daijxorjtsta ftiXXtov
loysvio&ai:-, suv Xu/updvsi qoyav poftia^iuta X\ ocpsiXsi Joyce*
Xi'tQag iff. si de nXstova (joyuv inifytsi, xutu uvaXoyiuv
t/jg $oyag o<ptiXsi dvuflifld&ofrai. xai to ti'fitjfta. 6 tik

tugiog jc5v doijxQ/jtsiwv o dsXatv ysvio&ai y suv Xu[*§dvss


(toyuv vOfiibjLiatu x, otpsiXst dovvui Xttyag tj\ 6 ds xov/?»~
i5xovXuQiog &sX(ov ysvsa&ai, si /lisv iativ sits sig to tqani-
£tov, sits sig to ptottdgiov, xui &4Xsi ysvdo&ut xovptxovXd-
giog , suv xutaXi U7idvTj tag dvovug avtov , didst Xoyrp xuvt-D
t

oxt'ovvoutopatu X'. si tis snitytt? Qoyav avtov avfy&rjvai


xai rag dvovug, xatd uvuXoyiuv t/jg q 6y ag xai ttav uvovmv
20uvtov orpsiXti dvufiifidC&a&ai xai to 66fxa* b 6h uno xaXi- %

yitov ysvoftsvog xovftixovXdgiag si fisv aittViuh Xafipdvsiv ,

goyuv x, oopsiXsi fiidovai Xixqag tj, 6 di Sid noXttog &s-


Xcov ytvsad-ai xovfiixovXdoiog SqptiXsi Sovvai Xirnug & M
solvit litras decern; quodsi vero auctiorcm rogam flagitat, debet
ctiara maiorcra tax am solvere pro ratione atictac rogae. Qui cupit
in Farganos aut Chazaros rccipi, solvit litras scpteni ; si nempe ro-
gara duodecim nuiuisraatum habcat Qui ad trapezium seu miaistc-
rium sacrae mcusae, ad vestiarium, in arcbontugcuncmata seu vale-
tos nobiliorcs cupit rccipi, si rogam accipit decern uumismatum, sol-
vit sex litras. Recipienuus inter clcricos palatii solvit litras septcra.
Bccipicudus in asccrctas, si accipit rogam triginta numismatum, sol-
vit litras duodecim. Si autem rogam flagitat auctiorem, debet ctiam
auctius pro ratione honorarium solvere Si notarius asecretarum
quis cupit et debet fieri , solvit litras octo, si nempe in rogam nu-
mismala viginti accipit. Qui cubicularius creandus est, sive antra
in trapezio seu raini&tcrio ad mensam , sive in vestiario seu ministe-
rio sacrac vcslU fuerit, ilie , si annonas suas sibi, quales autea fue-
runt , rclinqui palitur, dat nomine sportulae nuraismata triginta. Si
autem rogam suam annonasquc augeri sollicitat debet etiam hono- ,

rarium augcri pro ratione auctae rogae et annonarum. Qui an "in I

a caligis fit cubicularius, si prccibus obtinet rogam viginti uuiuibuia 7


turn, debet litras octo dare. Urbanus creandus cubicularius du li-
tras sex. E cubiculario promovendus ad spatharocubiculariatuin dc-
bct quatuor litras; sollicilauti autem augmentum rogae debet etiaui

Digitized by Google
69 1 C0NSTANT1NI PORPHYKOGKS1TI
and tow xovpixovXagdrov pdXXaxy yeyio&ai (T7ta&aooxovptxov-
Xdgiog tysi'Xti 0", idv fie xai ngoo&ijxipr
dovvai Xixgag
Ed.L.{oi qoyag xaxd dvaXoyi'ay xijg Qoyag avxov oyalti
emKrjxtt,
M* a3i baVa/?t/Jo?fa^at xai to Tifitjua. 6 ds ano xaXtywv yerco&ru
S-iktoy onafraooxovpixovXdqiog otpttXu didoyai Xtxqag i\ «5
ds xai nQOa$rixt}V §6yag imtyxef, xaxd dyaXoyia* rrjg po-
nces dytiXu dvaSifiduto&at xai to Tt'uijfia. 6 £k oartdpieg
dno too onadaQOxovpixovXaQUTOv &dXa>v yevio&ai oqxfkti
dovyai Xixgag 1. ei is xai nQOodqxqv qoyag eni^rjxsi t xard
avaXoyiaP xfjg foyag ScpeiXei dvapipuKeo&ai xai to t/jU 17.ua. 10
0 is notfiixijoiog dno to daxiaodxoy SiXmv y$vdo9ai oqietU*
B<hJ<wu Xixgag i\ d Si xai nQoa&qxrjy goyag initqx*?, x*-
%d dvaXoyi'ay rfc Qoyag o<p(tXti a'vapiflu&o&ai xai to

Ta 6<peiX6fitya dtfoa&at 66para tic to ^aoTOvlaoar* xai yoxa^dreiS


triiy otxotxtay,
Ol VOXOQlOl tov sititxov AfYaag vs* Ot /aQTOvXuQHU TOV
yeyyixov Xtxqag Je* ol «5« xaoxovXaqiot tov yeyvtxov, tqtoi
tcov uqxXcdv, Xixqag* ol /aQxovXdgioi xov axgaxtmxixov Xhoag
(£• ol voxdqtoi tov axgaximxixov Xt'xoag x* ol voxaQtrnvi
$Ttjg aaxiXXqg Xixqag X'* of voxdoioi tov pear tag iov Xtigag,

Jltol x&y aixfiaXoixtoy JEaoaxrjytSy xeoy ini &)u<m pant igoplytav.


-XjpiJ eiSivai, oxv oyeiXovoi Xa/updyeiv nagu tov jiom-

honorarium augeri pro ratione. Qui a caligis spatharocubicularini


vult et debet fieri , dat litras decern ; et , si soiiicitat augmentum
rogae, dat auctius quoque honorarium aequali ratione. E spatharo-
cubicuiario creandus ostiarius dat litras decern ct plus, si plus rogae
{lagitat, proportionate scilicet Ab ostiariatu promovendus ad pri-
miceriatum uat litras decern; et plus iusta in proportioned si plus
rogae rogavcrit atque impetraverit

ba , Quia a h terns hobobatis bohorabu roco irt chabtulabata vei


TBIBUBAMA CBABTULABIOBGM , ET B OTA RUTA VBL TfclBCRAXlA BOTAAIOEC*
•BClBTOaOX PBVDI DEBEBT.
Notarii idici teu rei privatae accipiunt litras quinqnaginta qnin-
qne. Chartularii genici seu aerarii publici] litras septuaginta qnio-
J
que; extranei chartularii geuict seu areola rum accipiunt litras o,
Chartularii stratiotici seu fisci militaris lit 40. Notarii stratiotici litr.
ao. Notarii sacelli litras trigiuta. Notarii vestiarii litras o.
OB CAPTITIS SABACBB1S , QUI AX. I Q OA IS PB0V1BCIA BAPTEZATI FCBaiBT.

tJnus talinm quisque debet a ^rotonotario thewatis, in qm*-

Digitized by GooqI
DE CERIMON. ALLAE BYZAIST. II. 49.

%ovoxao{ov xov &e\uaxog tig ixaaxog avxtov uvd vofitOftaxtov


y\ xai vnlf) t^tvyagtov avxcov dvd vo/uio/uuzcov g 9 xat vnso
anoQOv xai dvovag avxoyv dvu ot'xov fiodimv iaxtov ntgi
xeov didofji&vwv aiyjiuXwzcov yujuftQtov tig olxovg , xav rcD
Saroaxiojxtxog 9 xav xt noXixtxog 6 oixog ,
tig ov tiatoyjxai 6
2aouxrjvog yap(ir)d$ y oyttkti e%xovoevto&ui ini xQiai XQOvoig
xrjv xt ovvovr)v xai to xanvixov. xai fttxa xovg xyttg /qo-
vovg ndXiv otptiXti xtXttv 6 avxog oixog xai xrjv ovvovrjv xai
to xanvixov. iaxtov, 0x1 xai xotg SiSop&voig ai/fiaXoixoig ,

lotiit txiqoig xiai, yrjv tig xaxaaxrjvooatv , ini XQiai yoovoig


(tevovoiv dvtnrjoiaaxoi ano ndarjg dovXttag xov drjpootov ,
xai ovxt xanvixov dtdovoiv, ovxt avvovrjv. xai fitta xrjv
avfinXrjonoiv xcav xqhdv xqovcov xtXovai xai xrjv avvovrjv
xai to xanvixov* iaxiov, oxi 6 xuflaXXagixog axouxtoixrjg EJ.L. 4oa
i5o(ptikti i/ttv ntQiovaiav dxtvrjxov, rjyovv xonia y Xixotov t f
to sXaxxov Xixqojv 6* oxi 6
tj • iaxtov, fiaatXixog nXo'ifiogM.t. a3a. a
OTQaxiaxrjg wptfXti e/tiv ntoiovaiuv dxivrjxov , tffovv xonta $
XixQtov y. XQ*I or* xvnog naqrjxoXov^rjatv xaxd
xov xaiQOv, oxt yi'vtxai axpuxta, fir) &id*oo&ui rotg oxQaxtvo~
nopivoig xrjQtovag avvdoxag a\g ntQiovaioig , dXX' that fiovo-
nyooconcog axQaxtcoxag. oxt tie nxoiyjvoaHji, Mtiovxai avxotg
xai ovvdoxai n$6g 10 oY uvxtov tytiv to ixavov xai dov~

agit, accipcre numUmata teroa, et pro suo zeugario [seu ingo boom
laboratorum vel et pracdio rustico) numismata sctia; et pro semcnte
atque annona sua modios fruraenti quinquageuos quateraos. Si qui
talcs captivi et baptizati Saracent elocali quasdam in domos et fi-
liabus quorundara patrum faniilias iuncti matrimnnio fuerint, sive
militaris, sive urbana sit ilia familia, in quain talis aliquis gencr
Saracenus inlraverit, debet ilia per trieunium excusari ct immiinU
haberi tam a specierura annonariarura praestatiouc et devectioue,
quam a focagio seu tributo ex focis et caroiuis solvcndo. Scd cla-
pso illo triennio deb*»t ilia domut vel fainilia rursus, ut ante, pa-
ri terque ceteris utrumque onus praestare. Talibus porro bello ca—
ptis, aut et aliis quibusdam , si territorium ad iuhabitandura assi-
gnation fuerit, manent per primum triennium libcri ab omni vexa-
tione servitii publici, neque auuonam et diaria militi pracstant Ela-
pso a litem illo trienuio, praestant utrumque. Miles equcstris debet
habere facilitates immobile*, id est fundos vel praedia, ad valorem
quinquc, aut ad minimum quatuor litrartirn. Imperialis miles clas-
siarios debet habere facilitates immobilcs, fundos puta et praedia,
valoris trium litrarum. Typus seu agendi formula a maioribns tra-
dita pervenit ad haec usque nostra tempora talis. Quo tempore est
expeditio militaris, non daotur roilitanlibus ti rones, collatores et
tontribuentcs , ut homiuibiu peculii : *cd dabet quisqua seoraiju at

Digitized by Google
696 constant™ porphyrogeniti
Xsveiv rfjy idtav OTQaxefav. iav Sk navxeXmg £§ctnoo<3otf
Uxui ov dvvuvzai ovdh SiSofihwv avxotg ovvdoTww
fterd toZv
ti\v idtav otquxh'olv eivnrjQtxtVv , tots ddoQtvovrai xai di-
dovxai sig dneXdrug, iv xai T&x&reg dq)OQt%otTai ti;
i'£

to. xdoxqa. ol dk Tonoitwv toiovtodv OToctTicoTcov /LidvovmfS


dvsxnotfjTOi , nsQiogi^Ofisvot xai dcpOQiL^oftsvoi tig tov drjfil^
oiov f Xva nuXiv , idv ov/uftij rtva ix tojv ddoQ$v&ivra>v ava-
XTtjouvdui haviov, dvaXajupdvfl rovg idiovg zonovg, xai dno-
xa&iorao-&(U tig rrjv idtav GTQujaav.
10
C , KE0. v.
Etaiy at xtnH rtJnov Qdyai xtSv aiotrniydv xnl xXiiaovQOQx** >
xtt&wg iooytvovxo ini Aiovtos xoiS q>tioxQ(OTOv $£<m6tov.
'0 oxQaxtffog xoov yj4vaxoXix6bv XX, ft. 6 aroaTijyog top
'Ag/ttevidxcov XX.fi , 6 oxoaxTjyog xcov Qgccxtjotatv XX* p. $
GXQaxtjybg tov 'Oxf/txfov XX. X'. 0 oxgaxrjyog tojv BovxtXXa-iS
Qi'cov XX. X'. 6 oxQaxyyog Kannadoxiag XX. x. 6 arpary-
Vyog tov Xaoatavov XX. x. 6 oxoaxqyog JIatt<pXaya>riag XX*
x. 6 GTQaTtjyog Godxrjg XX* x, 0 OTQaTtjyog MaxtSovtag

viritim pro se militare. Si qui autem pauperes fuerint et expensfc


roilitaribus faciendis non pares , illis dantur contribuentcs; quo nempe
ha brant per cos sufGcienteni suam nccessariam subsistentiam , et pos-
sint suam roiliUam id corpore suo facere. Quodsi vero proraus ad
incitas rcdacti qui fuerint, ut ne quidem cum ipsis attributis sibi
contribuentibus incumbens sibi servitium cxsequi valeant : illi ado-
rantur seu ad oras et feces excrcitus reiiciuntur, et amandautur ad
abiogos (iatruDcnlos, loves rail ites , excursionibus in agrum hostilrm
,

et pracdis agendis tautum destinatos,] e quibus etiam Tzecones [seu


Peloponnesiaci] dcsuinuntur ct selignntur in castella ad agenda inte-
rim praesidia, dum vcri milites ob beMa absunt Loca vero vel
fundi aut praedia ipsoruro hero intcrea vacant , neque alii cuidam
traduntur , sed raanent sequestrata et affi x is sacris bullis signata, ut
usns fructusVorum ad aerarium publicum redcat; co fine, ut, si
tali cuidam cassato contingat facultas fortunam suam afilictasque re*
restaurandi , recuperet fundus pristinos militiamque pristinam.

CAP. 5o.

Tabula rogarum, quas vi typi ant formulae praescriptae atque


receptae accipiebant strategi et clisurarchae tempore Leonis
Domini Christum amantis.
Strategus Anatolicorum accipicbat litras 4°* Strategus Armenia-
corum litr. 4<>. Strategus Thracesiorum litr. 4°* Strategus Opsicii
litr. 3o. Strategus Bnccllariorum litras 3o. Strategus Cappadociae
litras ao. Strategus Charsiani litras ao. Strategus Papblagoniac litr.
ao. Strategy TUraciae litras ao. Strategus Macedoniae litr. 3o. Stra-^

Digitized by Goo<
DE CERIMON. AULAE BYZANT. 11.50. *>97

XX. %'. o oTQcmffdg XuXdiag XX. t, cog Xa/uftdvcov anb tov


xovjasqxiov STsgag XX. i. b OTQaTtjyog KoXoopstag XX. x. o
OTQaTtjyog Meaonoxafxiag XX, o did to s/siv avTOV oXov to
xovfiigxiov, 6 OTQaTtjyog 2spuoTStag , tog wv tots xXsioov-
Bouo/r^g, XX, s. 6 otq artjybg Atxavdov , cog cov tots xXsioov- Ed.L.4o3
QaQytjg, XX. s. 6 OTQaTtjyog 2sXsvxstug, cog coy tots xXsioov*
qctQ/rjg, XL s', 6 OTQaTtjyog Aeovrox6f.uayq y cog ojv tots xXsi-
oovQaQXtjg, XX, s. 6 OTQaTtjyog tcov KipvQQaicoToov XX, t. 6
OTQaTtjyog Trjg 2dfiov XX. t. 6 OTQaTtjyog tov Aiyaiov ns-
ioXdyovg XX. t. lariov , oti ol Ttjg ivosoog OTQaTtjyoi ovx
SQoytvovro Sid to Xa/upaveiv avxovg ano tcov iSicov avTojv
fafidrcov Tag id tag avzcov ovytj&siag xax* hog. 6 oTQaTtjybgM*-ri%.h
JlsXonowrjoov. 6 OTQaTtjyog NixonoXecog. 6 OTQaTtjyog *EX- B
Xddog. a OTQaTtjyog 2txsXi'ag. 6 OTQaTtjyog Aayoj$uQ$i'ag.
l5o OTQaTtjyog SzQVficovog. 6 OTQaTtjyog KstpaXtjviag. 6 otqu-
Ttjybg QtooaXovi'xtjg. 6 OTQaTtjyog tov JvQQa/Jov. b OTQa-
Ttjyog Ju\{iuTi'ag. 6 OTQaTtjyog XsQOcovog.
JItQi td ztyss oOx 6<p€CXovot otQarsdeo&at tijQatydzov
ytvofi£yov.
ao Ol sv tm xovpovxXsui) xaTSiXsyftsvoi. ol sig Tovg paoi-C
Xtxovg dvd-QoSnovg. ol sig rtjy fisyaXtjv sTUiQSi'av. ol tig

tegus Chaldiae litr. 10, nt qui practcrea decern alias litras e commcr-
cio sen vcctigalibus mcrcium iutrocuntium ct exeuutiiun fert. Slra-
tcgus Coluniae litras 20. Stratcgus Mcsopotamiac 1. o, [prorsus nihil,!
tit qui to turn commcrciura scu reditus vectigalium omnes ipsi silu
•ervat. Stratcgus Sebastiae , ut qui tunc tcmporis (sub Lcouc) cli-
eurarcha tan turn crat, 1. 5. Stratcgus Lycandi, ut qui turn clisurar-
clia erat, litras 5. Strategus Seleuciae , ut qui turn clisurarcha erat,
litras 5. Strategus Leontocoraes ut qui turn clisurarcha erat, litr. 5,
,

Stratcgus Gibyrrliacotarum litras 10. Stratcgus Sami litr. 10. Stra-


tegus maris Acgaei litr. 10. Strategi Occidentis nou accipiebant ro-
gas quia consuctudines unus eorum quisquc suas annuatini c suo
,

theroatc ferebat. Sunt autcm illi scquentes. Stratcgus Peloponuesi.


Stratcgus ISicopoleos. Strategus Heltadis scu Gracciae. Strategus
Siciliac. Strategus Lagobardiae seu Longobardiae. Strategus Stry*-
mom's. Strategus Cephaleniae. Strategus Th ess a Ion ices. Strategus
Dyrrhachii. Strategus Dalmatiae. Strategus Ckcrsonis.

JBDEX EORUM, QUI HON TEBEBTUR IB EXPEDITIOBEM ET CA8TRA IRE , QUABDO


T1RQBATUS FIT SEU 1UVEBIS MILITIA IB UBUM COACTA LOCUM SOLEBKIA IV
ARMIS EXERCITIA FAC1T.
Cubiculo adscript!. Qui ad basilicos vcl cacsarianos pertinent;
qui ad magaaiu hetaeriam; qui ad mediam bctaeriam j qni ad Far-

Digitized by Google
698 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
rrjv ftiatjv IraiQsiav. ol eig rovg Qaoyavovg. ol tig rrjy
oixetaxrjv rgdne^av. ol eig ra aoyoyroyeyv^ara* ol tig to
oixeiaxov pearidoiov, ol eig to axinrov rijg avyovorrjg* ol

tig rovg (laoiXixovg or putcog a; tj rovg Innoxourug. oi eig


rovg ffaatXixovg xXtjoixovg rov naXariov, ol zrjg viag sxxXq-5
Do fug* ol rrt g aytag 2o<piag Syxd&erot leoetg xai ano rov n-z-

Xutov, ov%i d*k oi eig ra rota tuiXiaoqota xai sXarrov iW-


rtov Qoytvofxsvoi. ol ray doo/uovtcov iXarai. ol rdSv ayoa-
Qt'mv iXurat. iareov, 8n ix xovxcov nuvxc&v raw noosie^ui-
pay furj aroaTtvso&ai , et/Jy rig naXaiuv aroareiav, ftezQigit
av to xararaysv nooownoy, olovdqnor* r<2v nooeior^
paty 6<p<ptxiny, oyetXei diaphety i^axovaevofteyog 6 roiovrog
olxog. reXevrjoayrog tit rov nooaoinov , JyeiXsi op&ovodcu
ij aroareta eig roy olxov avrov xaru top naXatop rvnoy rov
otquucotixov Xoyofreoiov. x5

EcLL.404 JIfQl to0 ityte d(pe(iovoi oxqaxt^eo&ai rf/10 tc5V xarultypinar


tig <$<f<f(xia.

Ol fiay&drooeg ray oexqiray navrtov, ijyovp ol rov do-


xeXXayiov ol rov yevixov* ol rov GrgariaTixov • ol rov
Xoyo&irov rov doopov ol rov oaxeXXt'ov ol rov (tearta-v*
ofov ol tov eidixov* ol rov vovpioov' ol rov T«/fw-
rov ol tiiarqd/oyreg* ol ovyroo<poi ray 6vo ordfiXatv. iariov,
on ov Set OTQaxeveodat, ano aXXov Miicuog eig rovg iXdiag

ganos ; qui ad privatam mensam ; qui ail archontogennemata; qui


ad privatum vestiarium; qui ad seep turn Augustae; qui ad impe-
riales stratores vel equisones; qui ad iroperiales clericos palalii.
Clcrici neae seu no? ae ecclesiae. Sauctae Sophiae inscssi et iam ab
antiquis tcmporibus adhaercntes saoerdotes , non autem qui ad tenia
miltaresia et minus rogam accipiunt. Dromoniorum reroiges. Agra-
riarum remiges. Horum omnium offictorum, quae a mililiac praesta-
tionc diximtis exemta esse, si quis unum aliquod gerat , qui absque
eo et nondum illud adeptus ad militiae praettationem obligatus erat,
eius domus debet excusata haberi quamdiu is vixerit, Illo autrnx
,

liomine mortuo debet ius et obligatio militiae praestaadae mrsua


,

UU domui restitui secundum vetcrem formulam rationarii militaris.

1KDEX EORCM , QUI M1UT.IRE DESERT DE COKSCR1PTIS IV OFFICIA.


Mandatorcs secretorum omnium, nerape qui sunt sub disposi-
tione sacellarii ; rationalis sacri fisci ; rationalis Gsci mili tarts; ratio-
ualis cursus publici; praefecti sacello; vestiarii; comitis rei privatae;
praefecti numerorum; curatoris moenium L'rbis; item vernaculi con-
tubernales utriusque stabuli (lain urbani , quam Ajiatici apud Ma-
Ugiua ]. Ab alio theraat* vcl districtu non coguntur rcmigr* agr«-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. It. 51. 699
vwv dyoaofov d uno rov
lathy, Bri ov 6*etB
fir) ortvov*.
oroarsvtod'ai tig rovg Stairaoi'ovg rov fJttydXov naXartov
xai ray Xotncov naXaucov, el ftr) dno rrjg no'Xemg xai rov
orevoif. loriav, on ov oV aroareveod-ai eig rovg parddxo-
5oag rwv oqjpixt'av , si fir] dno rrjg noXecog.

KE0. va. Ms. a33. a


*Q<Jtt del naQay vXdntiY , 6xay iy dy^aaxi /JoiMfra* nQOiXO-ely
6 (taOiXtve xai Iditv ta dtfrila too OTQtcrtjytov.

*Ano o\ph Morat fiavSdra nooxevoov tig rd oqqi'cuQ


lOitQO&QXOvrai odv rij *%rt g ndvreg, xai eloioyovrai dno Xev-
xmv xtowMay xai rayytcov eig to naXdviov , xai orav yiyrj-
rai transfer, ot fiev xavfiidroi taravrai noo rov innodoo-
fiov fierd rr)v dvoav Tofo» xoetctiv rrjg paXvtaoi'ag , tioeQyov-
rai d*k tw InnoSoofita ol tieonorixoi tnnoi fiovoi , ol
soar iv
1 5o*3 ray do/ovrcoy l£a> Xoravtau egyerai b*h xai jj xaoovxa
?j
tieonorixrj , xai Xorarai noo rov innoSqofiov. xai orav
40*17 6 oiXevndoiog , ot* ndvra %zoifid eioi, xai Xdpy to fa-
baths eioioyovrai xard to edog ol nargi'xioi. eira iZioye-
,

rai 6 paoiXtvg, xai Xoraxai iy tw fieoto rov fteydXov ipt-D


^oxXtvov xai ndvra yivexai wg iy xovoiaxmoug , xai Qioye-
,

rai 6*f]Qiyev6fuvog did rijg (iaXviaQtag , xai orav eX&y onov

17. 2X0 A, liotpQs.

riarum, nisi a solo themateSteni vel Propontidis. Ncque adscribun-


tur diaetariis magni palatii aiiorumque palatiorum, nisi homines ur-
}>ani scu CPtani , et ex Stcno seu utraquc ciusdem freti ora oriundi.
Ad mandatorcs officio rum non deliguntur nisi soli homines urbani.
CAP. 5i.
Observanda , quando Imperator in curru prodire ad horrea strategic
eaque lustrare consiimit.
Pridie vesperae dantur mandata , sive notificatur per and a tores, m
•d proceres, eras fore processionera ad horrea. Proccdunt itaque
et conveniunt altero die omnes in pajatiura, candidis tunicis et tzan-
giis seu calceis; et quando proclamata fuerit vox : Transfer, [tc nem-
pe , vel alio migra,] collocant sese candidati coram circo retro por-
tara necessariarum s. latriuarum balnei. In ipsum autem circum in-
trant soli equi imperiales ; qui procerum sint » foris mancut. Ante
circum quoquc consistit ca/ucha dominica. Parata in hunc modum
omnia esse videns silentiarius ut [editum a praeposito] accepit: Pa~
ratus [puU, Imperator iara est,] intrant [in magnum triclinium] pa-
tricii ; dcin egreditur [e cubiculo vel coetonc suo] Imperator ad me-
dium usque magnum triclinium, ubi consistit, fiuntque omnia ut in
consistory J et dein exit in procerum comitatu per balnearum tcI

Digitized by GooqIc
7 OO C0N9TANT1NI PORPHYROGENITI
01 xavSiddrot, rd tinXa xoarovotv, ixet ol TQifiovvoi tov jrecu-

aiviov nQOoxvvovoiv avrov, xai avv avroVg 6 n^ifiix^otog


tojv dojLieoTixcov. eira ixetfrev eioiq/erai eig tov Innodoo-
* fiov t
xai ixei ngoaxwetrai vno t<dv dofitortxcov xai noo-
rrjxr6(f<ov ufia eiadXdfj vrjv &voav, xai drj^iyevofjievog
yerai e$a> tov innodgofiov , tojv fnncov eXxofiercov tfinpo;
Ed. h.^oS avrov , xai dvigyerai eig to oyrjixa. xai exaarog toIp da-
yovrtov xaru ru%iv cpiXtZ rd ybvaxa avrov f xai fierce ndvxag
o enagyog ra>v ngairaiQiayv , ag dyulaov ovyxa&iaai avrw,
xai iniroinei 6 fiaoiXevg, ei fiovXerat, rolg ugyovoiv xa&t-it
oai eig rovg tnnovg avrmv , xai xd&qvruu 6 o** cnagyog
cpiXu rovg nbdag tov fiuoiXecog 9 xai dvegysrat eig Trt v xa-
Qov/av ix tov uQicrriQOv fiityovg, xai lararat, xai indv
inirodif/ri avrro xu&iaai f ndXiv cpiXet rd ybvara avrov xai
xdd-rjrai. xai 6 /uovXi'wv Torarai, xai end* xeXevSij, xaiiS
avrbg cpiXet xdroa rovg n66ag , xai xddqrai. SfuiQOo&e* 6&
XpuojuLovoiy 6 xovgonaXdrijg xai 6 drjxovQtmv rd yovod
Qajidta. exarigto&ev dk xofiyreg oyoXwv , ovg av xelevoet, ,

7iaQa(iad*i%ovcnv xgarovvreg rd fxijXa xr)g xagovya^. xai


indv (f&uoovoiv eig rd ogQia, nodirov enagyoi xarioyw-io
oi

Ms.233.br«^, xai rore 6 ^eanorfjg. tog tie eioeXfh} eig rd o£oia, a-

i. ZXOji. to J naQdvros, 17. 2X0A. 6 QovXevrfa

balneum , et quando ubi stant candidati in arm if,


illuc accesserit,
ibi tribuni praescntis [ncmpc militiac aut comitatus] adorant cum,
ct cum ipsis primicerius domesticorum. Iudc intrat in circum
ct ibi adoratur a domcsticis ct protectoribus quam primum pedera ,

in eius porta posuerit. Indc exit in comitatu procerum e eireo


cquia impcrialibus interim coram ipso roanu product!*, ct ascendit
in carruchani. In ca rcsidenti osculantur accedentes pro gradibui
dtgnitatum procerum singuli genua ct postrcmus idem facit eparcbus
sou pracfectus praetoriorum ut qui Domino in curru assidcre debet.
,

£0 absoluto officio, dat Impcrator, si vult, proceribus veniatn in


equos suos inscendendi. Pracfectus aut cm praetoriorum, osculatus
Domini genua, ascendit in carruchain, scd a siuiatro latere, et sub-
sistit in ca tarn din crectus, donee Impcrator ipsi venlara eonsi-
dendi dedcrit. Priusquam vcro cousidcat illc , osculatur secunda vice
lmperatoris genua. Pariter stat coram lmpcratore mulio [id est
equiso, auriga] ; qui considcre iussus, priusquam id faciat , imoi
pedes lmperatoris osculatur. Coram carrucba pracferunt curapalates
ct decurio virgas aureas ad utrumque vehiculi latus autem ambu-
;

lant co mites scbolarum, quos Impcrator dclcgerit, tenentes poma


Iseu globos metallicos in aditu] carrucbac. Ea ratione ut perreutum
est in horrea, descendit primum praefectus Domino identidem a ssi-
dcas, deialmpeiator, cui in berrea intranti obriam it comes horrea-

Digitized by GooqIc
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 51. 70I
nayxa avTfo qjogcvv Xsvxov yXavtiiov 6 xoftqg rmv oggtay
xai avv avxw 6 vovftegagiog , xai iniditfcooiv avxu) xrjv yviS-
oiv tov dnoy.Bif.Uvov ot'xov, xai ntgugys xai , xai oga ndvxa.
tin SI nagaxoXov&uv x(j> ftaoiXtf xai dgyixexxmva , tva, idv.C
5toXqot) nXyjQOopoQTjd-rjvai , ti xatg dXtj&etaig xoaovxog otxog
dnoxsixaij fiexorjorj 6 dgyixdxxiov xovg xonovg , ovg av avv-
id'fl 6 fiaoiXsvg , xai fijifl avxfn to dXtj&eg. xui e^egyo/iB-
vog didiooi xm xoftqxi x&v oghttov xBxgayoviov Xixqcov ddxa,
xui oXoorjoixov axiydgiov , xai xm vovfiBoagifp xd arret, xai
losxeffiev QbX&cov dvigytxai tig to oyqpa, xai ndXiv ol enag-
Xoi avyxdd-tjvxai xd oiioia noiovvxeg, bi'xs o*£ 6*6%$ avrro Sid
tov dextfiov vnoaxgixf/ai , sirs did xtjg fiaXviagi'ag. ol fisvJi
xo/iTjxsg xai oi xgifiovvoi !£to tov pcydXov xqlx^i'vov dxov-
ovtnv: ioco, oi db aXXot agyovxtg tiaigyovrai. xai o snag-
iSyjog xtjg noXtog tj ol enagyoi avvxdxxovxai ixtt, ol $h na~
xgtxioi ovvfiaigyovxai , xai ndvxa xard £&og yi'vexat, xai <to-

dovxai [u'oaai tov oiXcvxiov.

i a. 2XOA. xov foxdxov. 14. 2X0A. x6ny.

rum, gerens candidam tunicam, ct cam co numerarius, Nactus ab


eo coraite Imperator notitiam frumenti in horreis depositi et asser-
vati, circumambulat ct lustrat omnia, secura habens aliquem archi-
tectum , qui, Domino cupiente certo explorare, num re vera tanta
adsit, quanta perhfbetur , frumenti copia, conditoria, quae iussua
a Domino fuerit, dimeliatur, ct ccrtam rei ration em ad eum rcfe^
rat. Exiens rursus ex horreis Imperator dat comiti horreorura tetra-
gonium , [hoc est apocombium , sericum fasciculum formae quadran- ,

gularis] decern auri litr. continens et sticharium holosericum. Idem


quoque donum accipit numerarius. Postea rursus ascendit Imperator
in currum ; et praefecti qui identidem in tali tempore singulis Im-
,

peratoribus adesse aolent, faciunt eadem, quaesuperius exposita sunt.


Rediturin palatium, prout visum Domino fuerit, aut per decimum,
fcirci pars est,] ant per balneum. Et comitcs quidem atque tribuni
stibsistunt extra magnum triclinium, audita proclaraatione Loco, [qua :

iubentur in codem loco consistcre, ncquc ulterius procederc]. Ge-


teri autem proceres ingrediuntur in triclinium; et pracfecttis Urbis
vel ct praefecti ccteri [praetoriorum nempe] vale ibi dicunt Impera
tori, atque abcunt; patricii autem cum ipso intrant in magnum
triclinium, et Cunt omnia porro secundum consuetum morem, et
tandem dantur missac silcntii.

Digitized by GooqIc
702 C0NSTA1ST1ISI PORPHYROGEISITI

Ed.L. 406 KEO. vp.


U *'* lS
* *j4KPJTl0J0riATir2 TSIPT BAZJAIKSIN KAHTSLPlSIN KATA-
ZTA2ESIZ, KAl EKAZTOT T£LV ASW-MATPJf IIPOZKAHZ1Z
KA1 TJMH ZTXTABXEIZA ES APXA1SIN KAHTHP OAOHSUf
,

EII1 AEONTOS TOT <PI.4OXPlZT0T KAl 20<MITAT0T HM£LN$


BA21AESIS, MHN1 ZEIlTEMBPJSli, 1NA1KT. T, ETOT2 AJIO
B KTHZESIZ KOZMOT fiTJT TIIO 4>JA0BE0T BAZJAlKOt ,

IJPSlTOZITAeAPJOT XAI ATP1KA1NOT,


y
EneiStjneQ ^ftdg ngoexQeif/aode , J fticov ayiaxoi,
rd( r(Sv uQxat'otfv inixvfi\f/ai cvyy^dftfiaxa , xdxitStv tovio
nQOxsi'fievov vovv twv d£io)/uuTcov ragtag aaytj rw Xoytp
dxQtpwg naaaortjoao&ai , <p6Q£ drj iw ttsqi vfidg iXxopevoi

Cnofy, xa& ooov iyixxov, xd itpexd xtjq vfitxsQag uydnr^


o/jrtxwi ixnXtjQcooconev. noXXwv ydq orxtov xai ptydXmv
xtov naQu xotg aQyatoiq xaxaXsKp&evxatv d^uoftdxav , noXXyio
te xai fitydXrj xai SvaXrjmoQ r\ n£Qi avxaiv vnuQ/tt aa<pq~
vsta. xai ydg al noXXai tojv a$ia>naxa>v dftavgajfatoai tw
Xqovo) nooaxX^aeig , aXXa {itjv xai ndaai at fisx* ixtivaq £-
T> (ftvps&ttoui u§io)fiuxoov SiacfOQCti avyyyatv tiva naQsiodyov*
atv xijs dxQipovg avxaiv xaxaXqif/etog. xai inettiij tijv

CAP. 5a.
BCQUISITA ET PEHSPICUA DE S A CHORUM CLETOB IORT7M SEU C05VI-
YIORUM COSSTITUTIOKE ATQUE CERIMONII5 , SI5GULOEUHQUE
DIGIUTATUM EVOCATIOWE

ATQUB BOEOBIS CBADU EXP0SIT10 , COLLBCTA BX AVTIQUIS CLBTOROLOGOf


SEU L1BRIS DE ORDIBE WOMEKCLATCRAE COBVIVAUS EXPOBERTIBCS TEXPOBK ,

LEOBIS WPEBATOBIS V09TBI CHBI9TCM AJIAKTIS ET SAP1BBTISSIMI , MBSSB


SEPTBMBB. I BO. III. A. A COBDITO MCBDO 6$o8- A P81LOTHSO IXPEBJAU
PBOTOSPATHABIO BT ATBICLIBIO.

Quandoquidem hortati roe fuistis amicorura optimi , at e Tete-


,

rora libris argumentum , de qao diccre animus est, dignitatum nem-


pe ordines eruerem sollicita cura, scrmoneque perspicuo trader cm ;
,

age dum, victus amorc vestro, pro virili mea multaque cum aflectio-
ne atudebo desidcriis vestrae caritatis satisfacere. Diffusum et gra-
ve et obscurum opus dc bis clare distinctcque exponcre , quum non
tantum plurimae dignitatum a veteribus ad posteros transmissarum
processu temporis obsoleverint ; sed etiam omnes deinceps excogita-
tae et introductae diversae dipniUtes ttirbelam simul invexerint,
eoquc, quominus rcctc percipi res possit, officiant Quoniam igt-

Digitized by Google
DE CERIMON. auiae BYZANT. II. 52. 7<>3

rigav afid&tiav Ttjg dxoiffovg tovrcov xaTaXr}\fjsmg Ttjv avy~


yoaqprjv i^rt Ttjaaa&e , ooov rtji vijj dfivdomg ix TfSv nQoitjv
iyxet/uhcov xai vvv nqaxTOfxivoyv negiXapetv Tjtivvqd-quev ,
tjj vjuerdoa qpiXt'a nsgnpavcSg ixTi&ifxt&a. eiSivat yug v/nug
5fiov\Q+te$u , co (pilot, on ndaa /usv Tt/vwv imarjfit] npogEd. L.407
ti, ev/Q7jGTOy TeXog twv iv t<£ (litp avviaTtjxev. q 6e tcov
dQTixXivtSv iniarijfifj iv ovfovi uXXftt to tyxgyarov fot'xvv-
atv , dXX' rj iv T(ji rd'^ei xai avavdaei xai dxoifiiZ o*ia&iau
xdg tcov a'£ioo/nuT(DV SiawoQag diaardXXstv* xai yag ndaa ns-
lOQiopdvsta fii'ov ij sv$o%og d^KOjudroov d'£ia iv ovficvi uXXto
TOtg oqoSoiv tvdetxvvTui , dXX' tj iv tjj xXtjoti Ttjg nooxa&s-
dp lag Ttjg iv Ttj Xapnga TQaneLt] xa * neginod-qro) avvearid-B
an Tmv aocprnvdrcov ?j/udiv fimaiXiov. ti 6i Tig ix Ttjg rj/idiv
unQOGt£iag iniGyaXtjg ngoayhtjrai avyyvaig TOig paaiXtxotg
t5xXtji(ootoig , ov povov Tag t&v paaiXtxav uS i(o(.kxt(ov dgtTag >

xuTa$uiT€t, dXXd xai fjfiag avvovg xaTayiXdarovg xai d-


ygn'ovg Ttjg dtaxovtag naot'orijaiv. 0*10 oiv , dyantixoi, dtt
qfiug iv Ttj TOtavrrj Xayovrag Siaxoviag ngoooyi} ftsXirt^gC
xai eniaxri^itjg Tag tiov ugiatftaTOJV xvoioxXtjatag iv T(p 0/- Ms. a34-

zoxft w van ntQtyodqpnv , xai avxmv Siaioioug ovxtog Tag


xai vnodiaiQeoeiq xai dxqipttg avardaeig exymvuv xai ixri-
- et alio cod. ct ed. diaoxtUi cou\ et cd.
r 10. 9.

tnr ab ingenio nostro rudi qtiamyis et parum exercitato scriptioncm


huic rei clarius iutelligendae utilem flagitastis, voluimus hoc opuscu-
lo quantum ex obscuris vestigiis vetcrum traditionum litteris consigna-
tarum et hodiernarura consuetudinura assequi potuimus , vestrae ca-
ritati exponere. In universum id a vobis tencri velim , ut omnium
artium coguitio ad fin em aliquem usus sui in quotidianas humanae
itae res implicantem tendit, ita quoque articlinorum scientiam fi-
nera habere suum, et iu eo maxime aui dare uaum atque exeroplum,
quod accuratione stricta dignitates <aulac diversas auo quamque or-
dine, corpore et loco dispcsdt Illustris omnis vita munusque omoe
gloriae plenum in nulla re se magis spectabile spcctantibus exhibet
jnagisqne ferit oculoa, quam si publica voce praecedere et praeside-
re alteri inferiori apud splendidara tabulam epulasque multum expe-
titaa sapientissimomm nostrorum Iraperatorum iubetur' Si quid ergo
in augustis conviviis per nostram quandam incuriam et imprudentiam
obturbetur pecceturque, eo non tantura proculcantur ofliciorum cu-
rialium virtutes, sed et ipsi ridiculos nos et ineptos ministerio ex-
hibemus. Quapropter, amid, oportet nos, in hoc, quod nostra
aorte nobis contigit, constitulos tanto ministerio, primum quidem
attenta cura secundum artis leges animo proprias dignitatum appel-
lationes concipere atque conformare, turn vero diguitatum divisio—
nes maiorcs minoresquc et veras rationcs enuntiare atque exponere.
Antiquas a u tern quum decreverimus omittere, non quidem o nines,

Digitized by GooqIc
7°4 CONSTAOTINI PORPHYROGEN1TI

teo&au dXX* inefasQ rag xwV aQ/a/av ixMaetg ovx* *«-


exovri na-
aag, dXX* oaag 6 ygovog duavomfrijvai snoirjoev ,

QfdoufionBV, f6(fs drj rug eni zav paaiXimv fjn&v , Movrog


y
xui j4Xe$uvd°ov ,
yiwo^ivag re llfia xai nQarropdvag tog^
j)iv mvaxog ru'iu oriyrfiov vnord'Zouev. noiwfisv 6e rovro,5

ovy (og rug r&v dgyafov ovyyoayug dvarginovxeg , dlXa


rag nsgi rovrmv ex&eoeig wg h
rd%u xavovog rvnmaai oitov-
tu&vreg, ontag firj povov ol ncgi ravra iayoXaxoreg rip
evyeoij rovrav xaruXtjif/iv eyaxsiv , aXXa xai o* Xtay aun-
Ed.L.4o8fcf£ rtf fiiixoto rovru) xavbvi enbfievoi evxardXrj7trov xai <fo-io
<prj ryv nsgi rag rdtyig evgiaxmat ngayfiaretav. ov ydo
dixaiov exgi'muev, rovg ^itj ravra axgi^oig itymcwevovg h
rjj roiavrrj rtrdySat, paoiXi*jj Xtirovgyi'a , ovde daoqtf
bri

xai dfiatet paaiXet nagtardvai rtfittg evpotgrjoajiev , aXXa

ndvv ye oofpoorduo xai Xvyui xai egyto rjj uvtotev ydgmi5


rerifitjftivM. did rovro drj ovv nagaxaXco v/nug , w (pilot

Bxai ndvrug rovg peXXovrug /ueP ypug eioisvat,, firj naoio-


ycog xai dvoa^dXmg rb nag* q/Mov ovyygafev imaxinrsv&ai
Xvyiov, dXXd ngoooytj fieXirrjg rbv iv avry iyxtiftsvov rvnov
dxgtfioSg dvapdzuo&ai* xai ng&rov ftkv rag dxgipttg rv-ao
QioxXrjmag rmv d^ioj^droov yvo>Qi%w devregov 6k rag rov-
ra>v b*utigeceig xai vnofoaigioetg , av£ijaeig re xai ^sicoon;,

at eas tamen, quas tcraporum decursns caligine et igooratione sepe-


livit, curac nobis esto cas, quae tempore Dominorum nostrorum,
Leonis et Alexandra, clarae excrcitataeque fuerunt, unam post alte-
ram continuo filo vclut in tabula proponere. Quod eo non facimus
animo, tanquam convulsuri et erersuri Tctcrum scripta, sed stnde-
bimus dc his rebus praecepta velut in canonis modulum redigerej
quo non illi tantum, qui iisdera iam a longo tempore occtipantur,
facilem eartim conspectum doctrinamque habcant, sed et vel niaxi-
me rudes, dummodo cxiguum hunc canonem asscctcntur, perspicuam
et captu facilem dc onlinibus ofliciorum adipiscantur tractationcm.
Iniquuro nempe arbjtramur, homines harura rerum scientia non probe
imbutos penitusquc percallentcs augusto tanti momcnti splendor isque
ministerio admoveri ; quum, quae nostra est secunda fortuna, Do-
mino non insipienti ct illittcrato, scd quam maxirae sapienti adste-
mus, quem et attributum a fama publica cognomen, et, qnas gerit,
res coclcsti gratia beatum demonslrant. Hortor itaque tos , amici
et quotquot post nos ad aulara rcgiumque hoc accessuri erunt mini-
3 term m, vclitis hanc opellam non leri brachio t per otium et relut
aliud agentes et inacquali animi coutcntione tractare, sed rerum,
quam ilia praestat, imaginem studiose pleneque vestris anirais im-
primere; et primum quidem propriascuiusquc dignitatis appellations*
notas et familiarcs yobis efficerej deinde vcro illarum diviaioncs,

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52„ 7o5
HqogxXtjosu; rs xai vnoxXjocig dxpipojg noisiodxti
, xadwg
vnoxdxaxxau xdg ydq Sid poafot'tov diSofiivag d%iag
xXfaaxogc
vfitv xd&i ilMfxaxogndaag ixT&sixa, d&
ovxtog rag did
Xoyov nQOoyivofievag iar^ava , perd de xavxag rug
xavxag
5vnox€ifisvag avvdxa^a, Tag fihv xvot'ag xal noa, xag
xovxtov
nooxqiyug xto Xoyy, rug dk vnoxexay^idvag iditog
exdaxyv ix-
xt&e ixtog, uXXd fiqv xai tag xovxtov xu$eig cvdtuiphtog
idtjXtoaa
xai exdaxtjg xd xovxtov xd oixeia ngdofata did xov
xfide ovy-m. a35.a
ygdfifiaxog oaytog xa&ioxogiaa, xai tvourptj xai
evxaxdltjnxovD
loxrjv negi xovxtov noayfiuxeiav tog iv tiaaytoytjg t«£«,
, TO tg
ivxvy/dvovai did xfjg vnoxti^ihfjg nXiv&i'dog iyvtogiaa,
\va ol
xavrrjv xfjv nXiv&tda imptXtog inonxtvovxeg
ftdftvyofc xr>g
jj/itov (uxQioxijxog fitjdatitog xaxoxvjjoeiv.

%
^Xh fao&iaeus xov X6yov.
Ed. L. 409
15 Twv JSaaiXixtov d^tdxtov at ydgixi 0eov dido/uevai
2o)$sai, tog ix Qtov xt}V xp^rpov Xappdvovaai, ini xov Ugov xai
Qavftaoxov' puoiXtxov fitjfiaxog xov Xufitnoov zqvootqixXivov
iv aiaiaig ^idoatg nagd xtov teonoopXyrtov
paaiXdtov xotg
dlioig PQapevovxai, drjXovoxi Ttaoeaxtootjg dndorjg xijg
xd'stog
loxov paoiXixov xovfiovxXsiov xai avxtov x<ov
PQafaitov noo-
xttfidvuv nXrjoiov xijg fiaaiXiXfjg i$ovotag. ol yap fxdXXovxeg
i3. xatoxytjotfy cod. ct ed.
-

quomodo excreacant minuanturve , quomodo ad sacram mensanl


ad^
vocentur et introducantur, ct quomodo rursus ab ea
revoccutur et
cducantur in illud excraplum, quod hie praescripsimus.
,
Hunc au-
tcm juatituimus ordincm, ut dignitates, quae cum brabeia
tributorum-
que honorum externia quibuadam inaignibus conferuntur, primo
loco
nominatim aingulaa, vclut acalae gradus peracquentea exponeremua!
dein eaa, qu*e nudo lmperatoria edicto ct voce tenua
impetrantur;
turn .11. » infcnorea; aermonc, ut par erat, primaa et
turn quoquc
his auppowtas exaequentc, ordinca earum distincte
dcclaraute et
pnvos cuique suoa honorea atque praerogativaa luculenter doceute,
Propositua laterculus tradct contcmplantibua harum rcruw
ct claram
ct comprchenau facilcm, ut introductio, notitiam.
Quotquot euro
inspicietia, memineritis ycUm tenue nostrum
modicumque
* studium
nusquam non assectari. ,

1MTI DM TBACTANDI ARGUMENT!.

Officia palatina , munera , quae proprie divinae


clementiae de-
bentur, ab Imperatoribus, divina coastitutis aucloriute,
Deo velut
per ipsos suffragium fcrente, in sacro et admirabili imperial!
tribu-
nali, quod in splendido chryaotricliwo conspicitur , diebua solcnnibus
conferuntur ut praemia virtutia in homines dignos , ordine
toto sacri
cubiculi adsUnte , ipaisque tribuendis honorum insignibus penes sa-
Consta ntinut Porph/r. Vol. /.
{5

Digitized by GooqIc
706 CONSTAOTINI PORPHYROGEN1TI
Tvxcfr avxmv dvxiXrt yttag tjfy nootvxoeniXovxat $nb xov
xexaypevov (iaaiXixtov notoxoonaduotov ££o> xov
HXiofiivoi {>out'oig ouytotg. h
ds xfj xovzcov eioaytoyrj TiQoavv-
tiaioyovxai xto fiuoiXixy oaxtaoiui bfioxiftoi xmv fitXXbvxwv
xvyttv uvxiXtfXf/twg avtigeg ona&aooaioQOi TQiig, xai to ovvr( -5
&eg otflag noujoavxig dvauivovoi nobg xo flrjXov eaxwxsg xrjv
rov eiaayofidvov nOQOvotav , xai uv&ig xov ptjXov 7Texao&b-
xog, ovvtioeoytxai xrjt paatXixy oaxiaguo 6 xwv paaiXtxwv
nncoxoonafruQiog tlodywv xbv (liXXovxa xv%ttv uvxtXrjvy*a>c
xai xovxov ngoxgsnofievog xgiai xonoig noitjvai xrjv npoaxv-io
vtjoiv , foxtjaiv avxov xaxd noooamov xov paatXdwg ngog to

i% oixu'cov yag<av avxov Xafietv xb poaptiov xov d&mfiaxog.


C xai fxiXQOv avxov xbv xvyovxa diaoxqoag omad-onodwg b uv-
tbg nQtoxoonu&dotog nsgtfidXXti avxoj xb So&ev nagd xov
(iuoiXdwg fioajiuoVj xai avfrig avxov nooocod-qaag dondtjuo&aiiS
nottt xovg hgovg noSug xov paotXdwg' xazay&ivxog J£ au-
xov nobg xolg xdxto , ol ottonjuoi xov d'£i(Qtuaxog uvtiotg cog

looxiftov €ioo*e*d u£>>oi <p{Xov 9 xb odftug nXqoovvxsg xr^v tv^cc-


t

Qtoxuav did xrjg nnooxvvqoscog xo* fiaaiXel nooagHOi ovoi, xai


ovve&oyttai xovxcu 77 dh naoeaxcHoa ndvxtov too* tov xov-20
povxXu'ov ait a xov fiaaiXda a^tcog hitv^firjoaaa , xai avxrj
ovve&oy.ezui xovxoig. eiauyovxat dh ndaai ai xojv did /fya-

7. avQivTOS leg. esse putat R. pro ntxao&e'yxoe. 20. Gvv-

cram maicstatcm in propatulo expositis. Quae qui adepturi sunt,


extra velum parati tencntur a basilicorum vel caesarianoruro proto-
apatbario cam in rem dclcgato, sagis rubris imluti. Ante vero quam
per Telum iutroducantur introeunt simul cum impeHali ostiario tre*
,

viri spathas gestantes dignitate illis , qui muuificenliam ct mercedem


,

virtu turn adepturi sunt, aequales. Hi, ut principcm consucto cultu


vencrati sunt, exspectant, apud velum stantcs, introducendi adveu-
turn, protinusque ut velum rcductum fuerit, intrat simul cum
rc^io
ostiario protospatharius basilicorum, introducens houorandum. Uunc
hortatur tribus in divcrsis locis Augustum adorare, collocat coram
Domini vultu, quo cx ipsius roanibus dignitatis insigne accipiaU Idem
protospatbarius eum id nactum retro alitjuantum in vestigia sua
vultu irretorto agit , ct acceptis a Domino msignibus induit, ruraot-
que prorsum ductum cogit sacros Augusti pedes osculari. Ut rediit
rcductus ad eos qui infra ad velum stant , ipsi dignitate pares , rc-
,

cipiunt ut araicum ct collegam , venerationem Augusti absolyentcs,


gratiarum actionem suam cidem voce clara et adoratione significant,
et cum novo collega simul abeunt. Pariter adstans cubiculi totos
ordo simul cum illis abit post laudes ct bona verba principi decen-
tcr dicta. Introducuntur autem omncs, quae cum brabcis vcl
prac-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAINT. II. 5X 707
fai'cqv d^icoftuTcov diayogai xard ra^v xai uQifytop top ^^M*a35.b

Uxd-qoeo&cu fieXXopra, xai rug ovprfteiag nuQeyjip drpeiXop-D


tag. xai yuo al fxev avrav did pQafieimv nuqixovrai , al
dk did ftaotXixov Xoyov nQoayi'popxai , xai avvinovzai tatg
5diu PQapetojv didojudpaig d^t'aig, xai al (.up avrcSv to /uovi/uov
syovoip, at de Qadtcog ndXtp dyaiQOv[tevai ix noooconmv eig
nnoaiana diapat'povoip.
Al dta pqapt(a>y d%iai, it]'.

Eiai dh naaai Ofiov al did pQapeiap didopepat top a-


lOQi&fiov oxrcoxaiSexa, atxiyeg ana% didotavai ovdu/uwg apaoTQ&-
qpovrai. diuioovprai dh avrai tig fJ-^Qt] dvo f eig ovyxXrjxt^
xovg xai eig nqooeXevoifxai'ovg*

II 6 oat dice X6yov. al dia Idyov

Al 61 did Xoyov nqoayipofiepai tavzatg xai to aQ%up


iSMoicng Xafipdpovoai eioi xai avzai naaai top doid-pop |*,

atripeg dq>aiQOvfx£vai ,
wotisq eq>afiep f ix ttqoowticov eig
nyoocona paoiXixtjj Xoyto ju£T€Q/m ovrau diuiQovprai d& xai
avrai eig fi&Qtj olop eig OTQartjyovg, eig dofieauxovg',
eig xQiTag , eig oexqerixovg , eig dyftoxQurag , eig I'dia d(p-

zoqu'xia. B
i5. Ttuy dQt&fitSp cod. et cd.
mi is aut insiguibus tribuunlur, digni tales, co qucm mox diceraus,
ordine numeroque, quo etiam consuctudincs pracstare debent. Di-
gnitatum quaedam brabeis, aliae solo Domini cdicto impetrantur, et
comitantur illas priores, et cum illis eodem tempore possunt ab eo-
dem geri. Quaedam scmel tributae cons tauter inbaerentj aliae levi
uegotio rursus ademtae ab uno ad altcrum migrant

DE OCTODECIM DIGKITA.T1BU8 ,
QUAE COM 1HSIGMBUS TRIBUUKTUR.
Quae cam insignibus dantur, et semel datae rursus non adimun-
tur , dignitatcs in universum numero sunt octodecim. Dividuntur au-
tem in duas classes , qoarum unam senatorii , alteram processionales
couficiunt.
V

DE US DIG MT ATI BUS , QUAE SOLO PBI5CIPIS ED1CT0 COKTERUKTUB.


Quae dignitatcs superioribns per solum Domini edictum accre-
•cimt et exercendae iurisdictionis auctoritatcm hoc raodo accipiunt,
sunt in universum numero sexagiuta. Hae, ut dixitnus , ex mandato
Domini ab uno ad alterum ablatae transmigrant. Distribuuntur in sex
classes, nempe in strategos [vel in praetores, aut magistros mil'itum,
aut rectores provinciarum ,] in domesticos, in iudices cxerccn-
dac iustitiae forensi ; in secreticos scriniarios vel secrctorum in de- ;

mocratas vel popularium factionum magistros, et in pcculiaria ofiicia


*
«eu quorum singula a viris singulis , non plnribus , gcruntur.
t

% s

Digitized by Google
708 constant™ porphyrogeniti
'Tdfiog a.
TI(qI dSuofuxTiov (UtOiXixdiy tie xove iigofla&fiiove.

Tav dh xvgi'ag d%ia>fidtcov xojp did pgapettov nage/o-

fiivatv at xvgioxXrjoiai , eig ag xai ocpetXovoiv dovvai avft^


&£iu$t tioiv avxai. ngoixtj fisv xvov aXXcov ultiuvx cov cog 7I00O

^ddjiuog xrjv etoaycoyrjv xwv u'$iwjudx(ov Xa/u{$uvovoa q xov


CxgaxrjXdxov ini &(fidxmv aJj/W, tjxoi 7] dno inuQ%cov 0*0-

fa pgapetov, iyyeygappi vog zdgxijg, did paotXixrjg


Cfiu^ofievtj ,
^ftoog inidtdoxat, didmaiavvrjdeiav xio ngcoxoaoqxg?]Xig „ xd*9
xotg ngainoaixoig : Xg. devxega dh 7j xtav aiXtvxiagtmv , rt gio

pgafotov, xqvou {iufltiog, did jiaaiXixijg xst0 °S inididoxau di-

da>ai ovvytetav xoj dfvxegip „ g', %otg ngainoaixoig „ o/f.

TQixq rj xojv peoxqxogcov d%ia, ijg ftgapeiov, rb (pipXaxcopior,


did (iaoiXixfjg %£i()6g intdidoxai. d{dsi ovvq&£iav roZg ngav»
noaixoig xd\ x(jj devxegw „ g\ xexdgxtj 17 xoop puaihxcopiS
fiavdaxogav d£ta, rjg pap dog igv&godapafttvi], ex
ftgapelov,
XSigog paoiXix/jg inidtdoxat. didioai ovvrfttiav xw noaixo-
Danadugfy xmv fiaaiXixap „ g, xotg ngainoaixoig : g. nip-
nrtj 17 t«V xavdiddxtov a£ia 9 r^g pgajHeiov, fiavtdxiov xgvooih
rgixofipov fdygi xigvxov xexaXaopivop, did x€t Q°S paaiXixr^o
Ms. &6.*inididoxai. didtoai ovvtjfaiav xol nama xai t<£ dsvxigoj „ ft
nama xijg ddcpvrjg „ ft xotg ngainoaixoig „ g\ bcxrj q
CAPUT PRIMDM.
DE DICHITAT1BCS PALAT1VIS PRlBfl OBDI9IS.

Dignitatnm atque proprie dicta rum et quae cnm bra-


sic stricte
beis obtinsunt, appellationes propriae quarum causa consuetudines
,

quoque debentur, sunt hae. Prima reliquarum omnium ct in Telo-


rum introductione reliquas omnes praeambulans est stratelatae vel
ducia militaris in aliquo them ate vel provincia spcctabili constitnti,
vel, ut appeliari solet, dignitas apo eparchon seu quaestorum; cuius
brabeumest membrana perscripta vel diploma regium, ipsa principis
roanu porrecta. Pendit ea dignitas consuetudincm protoasecretis *4
aureos num., praepositis 36. Secunda dignitas est silentiariorum,
cuius brabeum aureus bacillus principis mann traditus. Dat conane-
tudinem deutero [vel secundicerio , praepositi puta ,1 6 t praepositis
•ji. Tertia est vestitorum, cnius brabeum est fibula Domini mann
data. Dat consuetudinem praepositis a4* deutero 6. Quarta est im-
perialium mandatorum cum brabeo baculo coloris coccinei ab ipsius
principis raanu exhibito; dat consuetudinem protospathario basil ico-
rum 6, praepositis totidem. Quinta est candidatorom com brabeo
torque aureo tribus combis seu bulbis instrocto usque infra clavi.
culas dependente, a principis manu tradito. Dat consuetudinem
papiaa [palatii] et deutero [eius] a , papiae Daphnes 2, praepositis 6.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 6* 709
ray otqcctoqcov d%t'a 9 r)g ftoa/ietov, tpgayiXioy /gvaovv bt Xi-
9xov Ttftt'wv xtxoofiriiiGVO» y ix /jtgog fiaotXicog imflifloxai. ©Y-
flcaai ovyq&etav xto nama xai tm fltvxiQy „ ft, xotg ngat-
noaixoig „ fl". ipfloptj r) toovvndxcov d§ia , r\c ^0 a/9sfo j>, Ed. L. 4 n
Sxdgrtjg tyyvyQanpivoq, Sid paoiXtxijg /Jtgog imfltfloxai. oY-
dmat ovvq&etav x(jj nganaar{ xotp:tg „ g , Tof$ nqamoai'xoi g „ iff,
tw nan/a xai xm flevxdgo) „ g. oyflorj r) rcuV ona&aoiwy
d%i'a, rig Pqaflttoy, ondfy /Qvaoxavog, ix paaiXixijg /tiQog
iniflt floral, flifltoai xm xaxendvm 9t g' f xiji flops-
ovwjd'eiav
loaxixM xdiv paoiXixcov n fl' 9 xotg ana&agtoig 91 t(f f xm nama
xai xqi flsvxeQfi) ff. ivvdxq r) xojy ona&aooxavfliflaxtov
a%ia t rjg pQctfttiov, pavidxiov xqvoovv xsxaXaaftivov xexoa/ufj-
fievoy ix nsgiXsvxiog t ix flaoiXixijg %ii(>6g imfltfloxai. oY-B
flmoL ovvyfetav x<ji nama xai xm flsvxiqo) „ # 9
x(ji Xfjg xo-
i5xaaxdoeojg „ iff 9 xio flofisoxtxat xwv paoiXixtov „ y, xotg
ona&ayoxavflifldxoig „ iff. flexdxtj r) xwv fliovndxny

rig pgafiuov, zdorrjg iyysyQUfifitivog, ix (laotXixijg zeigog im-


fltfloxau flt'flei ovvq&tiav xotg noainooixotg „ iff, xol nQ<a-
roaaqxQTjxig „ g, xto nama xai xrji flsvxioa) '„ g. evflsxarq
aojj xcSy nQcoioonudaQt'tov a§/a, i)g pQafietov, xXoiog /pvaovc
negi toy avydva ix Xt&cov xijuiay xexoopy/utpog, flid xlt Q^
fiaaiXecog imovyxXsiexai. fli'flcoai ovyy&tiav xotg ngtoroona~
&aQtocg evvovxoig xo*9 xotg nQonxoanadugtoig pagftdiotg „ xflf9

t$ xtewnawo „ itj, x$ flofttaxi'xa) x<5v paaiXixtay „ g, x$C


9. flojMioxlxy em. B., xar£ Jo^earlxp cod. et ed. ao. xlvos cod.

Sexta ett stratorum cum brabco flagello aureo gemmit ornato , regia
manu tradito; dat consuetudinem papiae etdeuteroa, praeposilit 4*
Septima consulum dignitas est , ciusquc brabeum membraaa perscri-
pta, regia manu porrecta. Dat consuetudinem protoasecreti* 6, prae-
positia 13, papiae ct deutcro 6. Octara est spathariorum , cuius bra-
Deum spatha vel ensis cum aureo manubrio , regia manu traditus
dat consuetudinem catepano6, domestico imperialium 4> spathariit
13| papiae et deutero a Nona spatharocandidatorum ; brabeum eiua
torques aureus laxe dependens , ornatus illo gemmarum genere, quod
perileucius appellatur, regia manu traditus; dat consuetudinem pa-
piae et deutero 4> cerimoniario la, domestico imperialium 3k» spa-
tharocandidatis la. Decima dignitas est disbypatorum vet iterum
consilium, cum brabeo membrana perscripta , regiis manibus tradita;
dat consuetudinem praepositis la, protoasecretis 6, papiae «t deutero.
6. Undecima dignitas est protospathariorum, cuius insigna collar©
aureum gemmis conspicuum, quod ipse Imperator suts manibus eiua
eolio circumponit, ct inuncat [sen tuneturU tuis, quo firmiter ar>

Digitized by Google
710 CONSTANTS porphyrogeniti
nama xai t$ SevTioy „ g. d fig tov xqvootq^xUvov
nagadody , 1$ namq didaxji „ x$'. iaiiov ds, on xai y
dij-

fiaQyog ti Tifjrt dij t§ avToSv Tig, didst Totg ngainoaiTOig Jf oft>m

nQamootroig „ oft
6/uoiwg xai 6 Tfjg xaTaaraatoyg xotg avxotg
ticofoxuTtj twv nsoiftXinrtov naTQixiav a£ia , ijg Pgaftilbv^
tj

nldxtg iXtfpdvrivai xsxoaurjuivai avv xwdtxdXXotg iyyeygau-


uivoig tig tvjiov tov rouov, ex ftaatXix/jg /jtgog tniditioyrai.
nags/ji $h TOig xonavnaig , d uou xai utjvv&rj, Xtrgag ft.
D tig dh to dnoxofiftiov TOtg nQUinooiTOig ovv tov xovftovxXeiov
xai rotg Xoinoig /gvoov Xngag rj\ Tavra de ogxf ixiuliogio
xai oTQaTYflbg didcooiv. 6 ds anoaTOg d/'dft Xirgag £*, xai
T(ji Tfjg xaTaardotag avtv tov oxpixtov „ ift>, to oif/txiov „ n t

Tui devrtQCp vnSQ T(i5v nlaxtSv x<T, xai tig TU Tafih'a TOV

M5.a36.b^Xan(T/oi; „ xd*, t*i xavixXtfy vnhq tov xmSixeXXov ig, tig


Tf)v ayi'av 2ocpiav : Xg\ Totoxaifoxdrf] rj twv uvdv^draniS
ag<a ,
rjg ftoaftsiov, xtodixtXXot, aXovgyotidtig ytygafiuivoi, ix
paoiXixijg %ug6g inidifovTat. oYdW* ovvq&tiav row tov
xavixXtiov „ 7], xai tm 6tvrdg(0 „ 6\ xai TOig ngainoai-
£<M*.4iaTOt£ „ x<J\ TeuaageoxuidexuTf] jj tojv i^dogorarov fiayiorgmv
ag/a, 7jg ftgafttloVy j^raiv Xtvxog tov%gvaov(pavTog 9 xa/20
inmuig XQVooxaftXog , xai ^oivtj fitguaxivq xoxxivog ix h'&cof
tiuicov xexooptjfievt] , ijug Xiytrai ftaXri'SiVy ini tov %qv-
ao. rff/p ed. ai. Imuls cod. et ed. Cf. R. ad h. I.

ctequc inhaereat, committit] dat consnetadinem protospathariis eo-


;

nucnis a4i protospathariis barbatis a4» catepano 18, doraestico im-


perialium 6, papiac et deutcro 6. Si vcro in chrysotriclinii mini-
sterium adscribatur ciusque protospathariis adiungatur, dat papiac
a4» Tenendum, si quis eoruin ad demarchi dignitatem evebatur,
dare praepositis solidos 7a pariter etiam cerimoniarium iisdem tan-
,

tundem penderc. Duodecima dignitas est spectabilium patriciomm


cuius brabeum sunt tabulae eburncae cum intus conditis codicillis
perscriptis ad modum legis , quas novo patricio Imperator ipse por-
rigit Coetonitis, si forte ab ipsis ei praenuntiatum fuerit [de novo
honore ipsi destinato] dat iitras a, et pracpositis , cubiculo et reli-
quig pro apocombio seu sportula auri litras S. Tantundem pendct
tarn oHicialis , quam stratcgus verum patricius tantummodo hoaora-
;

rius dat litras 7, et ccrimoniario praeter obscquium 1a. Obsequio


autera [scu turbae ipsum domura deducenti] 80; porro dat deutcro
pro tabulis cburneis a4 et pro tunicae tabhis a4« Caniclci praefecto
pro codicillis 16 et S. Sophiae 36. Dccimatertia dignitas est antliy-
patorum vcl proconsulum, cuius brabeum sunt codicilli purpurei
coloris pcrscripti, a Domino traditi; datconsuctudinem cauiclii prae-
fecto 8 ct deutcro 4 et pracpositis a4- Decimaquarta digniUs e*t
glorioaissimorum magistrorum, cuius brabeum tunica candida auro

Digitized by GooqI
I

DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 52. 7 I I

oootOQiov ix paaiXixtjg yjigog inidtdoxai. oYoW* avyrj&nav


tw jfjg xaxaordotcog to xafiiaiov avrov, rotg tie ngainoanoig
xai fiaytoTQOig avveaxidxat naQeycov avxotg xai do/uaxa l/ua-
rt'toy. ovvjj&eiav de totg n^amoatxoig xai fiayicrxQOig xai
SXomotg rrjv tov nuxtjixiov dtnXqv ovvy&eiav nagiysi. ntv-
Ttxaidtxdxtj % Tfjg ^coaxijg naxqixiag afy'a, ?jg figafieiov, wAa-B
xtg iXecpdvnvai bfiottog rotg nargixtoig, ix yeiQog fiaoiXicog
intdtdoxui. 610*0301 ovvrj&siav rotg ftaoiXixoig xXrjQixotg „ xd',
tit)Sivxiqtg „ xd'9 Tovg xoixcavixag Xt'xQag y , to xovfiovxXsiov
loovv Totg nQauiooi'xoig y xai to oriyd-
fxovoig %qvoox> Xtxgag
qiov avxtjg tm ngamoaixM. tw
TQanifyg rtjg avyovorqg
rrjg

fitxd tt\v nQonojieaxtagiav xai Ttjv nQtpixijQiooav xai rag


xoixcoyixiaaug xui xovfiovxXaoiag Xixgag (f. e§xatd*£xuxr] q
tov xovQOnaXdxov a£<a, ?jg pQajitiov , yixtov xoxxivog /qv-
i5ao7XOixiXog xai yXafivg xai ^civrj, ix yuQog paotXicog ini
vaov Kvqiov XafinQmg intdt'doxau Mcoai owqfaiav TTjV tov
ftayiOTQOv tiinXrjv , x(o dtvxtQM Xi'xquv a', naqiywv ndaivC
uvriXrjXpug xai ccrapifluo/uovg. tnxaxai^exdxrj rj tov vtofie-

Xfjaiftov d£ia, r\g pQapeiov , yixoov £'§ aXovgyi'Sog yovoo&e-


aorog xai yXa/uvg xai ' faifjy , ix yttQog flaoiXicog ini vaov
JZ.VQIOV XufMQ cog im&i'd'oxui. Stdcooi ovvrj&stav xa&tog xai o
xojQoriaXdxrjg, dxxcoxaiSexdxij fj tov xaiaaoog u^ia, nanofioiu
a. rrp xagA. ed. 8. Ita R. , IniMJutat cod. et ed.
pertexta, ct scapularc cum aurcis tabnlis , ct zona seortea coecinea
gcmmis oraata , vulgo baltidion dicta , super chrysostorio [sen sala
aureis statuis instructa] rcgia manu tradila; dat consuctudiuem ce-
rimouiario cambium suum; pracpositos ct magistros couvivio exci-
pit vestibusque don at; consuettidincra autem iisdem pracpositis et
magistris cetcrisque, [quibus dari raos est, datamquc a patriciis
diximus,] duplara dat cms, quam diximus patricios dare. Deciuia
quinta dignitas est zostae [scu accinctae] patriciae, cuius brabeum
sunt ebnraeae tabulae , paritcr atquc sunt patriciorura , regia manu
traditac. Consuetudinem dat palatinis clericis solidos dcntcro tan-
tundera, coetonitis litras tres,cubiculo et pracpositis auri litras trcs
praeposito seorsira sticharium suum, praeposito raensae Iraperatri-
cis, ut et protovestiariae et priiniccrissae ct coetonissis ct cubicu-
lariabus dat litras a. Decima sexta dignitas est curopalaUc, cuius
brabeum tunica coccinea auro picta et chiamys vel paludamcntum
et zona , regia manu tradita solcnnc pompa in teroplo Domini. Dat
consuetudinem eius, quam magister dat, duplara, deutero litram
umm, omnibus ran n era et promotioncs. Decima septima dignitas
est nobilissimi, cuius brabeum tunica purpurea auro intexta, et
chiamys et zona splcudida cum pompa in tcmplo Domini ab Imp.
tradita. Eandem , quam curopalates , dat consuetudinem. Decima
71a constant™ porphykogeniti
?jg pgafltfov ,{jni(pavog ycooig trramQ^
j/jg (laotXixijg So'fyg
,

xov jvnovj ini vaov JCvQtov ix {iaotXixrjg ytioog ini xo^r-


qpfjg iniTi&tTai, dtdcoai ovvtj&siav, tog xai o rmfieXqoiftog.

D 2uytj&tta tv at fit lag.

Ms, 23;. a '0 Se yeyovdtg avTOxoaxmQ paotXsvg oYoWiv tig rip a-5
yiav zov 0sov fifydXrjv ixxXrjaiav ynvaov Xi'roag q', xai tjj

avyxXrjxtp ndaji avv xio xov xovpovxXei'ov xai Xoinolg ygvam


Mxoag q, xai yiXiddug dicupooovg /mXiaprjuicov exdaxfp ro-
y/uuri xai oipqitxicov xjj ovaxdaei, roVg 6*e noainoaixoig iv
aioixtp otprpixia di'titootv xai dvxtXqrpeig a%ia>fidxmv tig idtovgio
xai av&QWTiovg avxdtv, xai dva(3iftaof40vg avxdiv rtov noai-
noaix&v, xa&(o; dv aixqoovxai, Xa/u(idvovoiv • 6 Si yt Stvie-
JSdL.41 3 oog fiaaiXivg diStoai to fyuiov xovxcov. ix Ss xmv noolt-
X$ivT(ov d£icofiUTCov at fihv nivxt d|icu ovyxXqnp douo-
xjj

^ovxai, oiov q dno indoycov, ij xmv oiXtvxiaoi'eov, tj xmv /fr-i5


oxijxootov, jj xcov vndxmv xai Siavnaxonv, at Ss Xotnai nu-
aai iv xotg flaoiXixoTg xaxaxdxxovxai xojSt&v. at Ss dio io-
yov paoiXixov xotg a%ioig ngoaytvofisvai So^ai xai tig to
do '/(iv tcov vnoxexay/nivcov dqpoQio&stoai siai xai avxai rov
doidfiov if, uhiveg, (og etf uftsv, Xoyto (iaoiXicog nQoayivopt-i*
vai, ndXiv Qccdtcog d<paiQOvvxai xai ix ngoocontov tig nooo-
arnu fis&ioxavxai • xai nQtoxij fisv xai peytoxr] jJ
tow /fan-

octava dignitas est Caesaria , maiestati imperatoriac paene aequalis.


Brabeum eat corona, aed absque 6gura cruris, in templo Domini
regiis manibus vertici honorandi imposita. Dat consuetudinem can-
deui , quam nobiUssitnas.

COHSTJBTCDItfES PIETlTlS.

Qui autem supremus ipse tui iuria Imperator factua est, donaft
magnae sanctae Dei ecclesiae auri litras centum, et toti senatui,
cubiculo adscriptis ceterisquc tantundem; millenarioa miliarensinm
diversoa unicuique ordini militari et offlciorum corpori. Praepositis
autera in specie dat ofGcia ct facultatem familiares et miniatros
ipsoruni ad diguitates, quas ambircnt , Domino commendandi , ipsi-
quc praepoaiti ad munera, quae petunt, promoventur. Imperator
minor vel iunior tan turn dimidium iatorum dat. Harum , quas eno-
mcravimus, diguitatuin sunt quinque , quae senatui attribunntur
ncnipc cxpracfcctorum, silentiariorum , veatitorum , consulum el
itcrum consilium rctcrac in regiia codicibus depositae haerent fot
;

bnsilici ad ras prrvcnire possintj. Qui vcro per solum Imperatoris


clicltun Uignis coutingunt honorea cum auctoritate inferioribus im~
peraute, sunt numcro sexaginta. Hae. quod diximus, ut vcrbo dan-
tur, sic el facile rursus adimuntur ct ab uno ad alterum tranaeunt
feamm ^rima ct maxima ab Imperatore uqsUo Cuxistum amaAle J<e-»

Digitized by GooqI
DE CERIMON. AULAE BTZANT. II. 5X 7*3
Xeondrooog nagd Aiovrog tov cpilo/o/orov r/ptoiy paaiXiatg*
ixycovTjdtioa agia* p' rj
17 tov
tov gaixrcogog itgi'a* y
cvyxiXXow <T r) tov OTQaxtjyov tcdv 'AvctToXtxdiv d|/'a« e q
TOV dOfjLSOTlXOV T(0V O/oXcSv 4 V 10 *> OTQ<tTrffOV T(OV *Aq-
5/usvidxoyv • V TOV OTQCtTlffOV TCOV &Q(tX?J(Jl(OV ' 7] TJ TOV
xo/urjTOg tov (hfsixi'ov & 77 tov OTQaTijyov to5v (lovxsXXa-
qi'cov i 17 tov OTQttTtjyov KannaSoxiag • id 17 tov orga-
Ttjyov Xaooiavov* ijS* 17 tov oToaTtjyoC KoXcoviag* ly ij

tov argaTtjyov JlaqpXaycoviag* i& 17 tov argaTrjyov Tijg

loQyaxijg* is' q tov aTQavtjyov Maxsdovt'ag* ig tj tov otoo-


T^yov XaXStag* if fj tov to/usorixov t&v i%oxovpiT(ov a-
|ia» irj rj tov indpzov noXeag u'^a* i& 17 tov arooriyyovC
IIsXonowTjOOv • x fj tov orqarrffov NixonoXecog* xd rj tov
OTQaTijyov t<Sv KipvQ^ouonmv 7) tov OTQaTrjyov 'EXXu-
t5$og' xy r) tov aroaTqyov JSixsXiag* x<F 17 tov oroaTfjyov
SrQVfjLoyog* xs 77 tov OTQcrnjyov Ki(paXrjviag* xg 37 tov
oroaTfjyov QsooaXovixijg • x£ tj tov orqaTfjyov tov <JvQ$a~
yi'ov X7\ 17 tov arguTfjyov Tfjg Sdpov x& tj tov oroaTfj-
yov tov Aiyatov nsXdyovg • X' rj tov orgarfjyov daXfian'ag • Ms. a37-b
2oXd t) tov aTQUTtjyov XeoocSvog' XfJ> tj tov oaxsXXaq/ov •

Xy tj tov Xoyo&hov tov ysvixov' XS' rj tov xvaiortoqog a-


Xs 7) tov Xoyodirov tov otqocticotixov * Xg r) tov*D
tiqovyyaoiov Tfjg fti'yXag* X% 17 tov Xoyo&hov tov 6g6fiov
u$ia ' Xtj ij tov Sqovyyaqi'ov tojv nXotfxcov • X& 17 tov tiqco^
^ToanadaQiov T(Sv fiaoiXixcov* ft rj tov Xoyo&exov r<5v dys-
Xwv fid 7] tov do/uecntxov rmv Ixavdrmv *) tov $o[is-

one constitata est bagileopatoris; »ecunda est rectoris; teriia «yn^


celii ;
quarta strategi orientalium ; quinta domestici schalarura ; »ex-
ta strategi Armeniacorum ; septima strategi Tb races iorum octava ;

comitis opsicii; nona strategi bucellariortim ; 10) strategi Gappado-


ciae; 11) strategi Cbarsiaoi j 1a) strategi Coloniae ; i3) strategi Pa-
phlagoniae; §4) strategi Thraeiae ; i5) strategi Macedoniae ; 16) stra-
tegi Chaldiae; 17) domestic! excubitorum ; 18) praefecti Urbis; 19)
strategi Peloponncsi ; 20) strategi Nicopolis; 21) strategi Ci by rrhaco-
tarum; aa) strategi Graeciae; a3) strategi Siciliae ; a^) strategi
Strymonis; a5) strategi Cephaleniae ; 36) strategi Thessalonices; 37)
strategi Dyrrhachii ; a8) strategi Sami; 39) strategi maris Aegaei;
3o) strategi Dalmatiae; 3i) strategi Chersonis [sen Chersonesi Tauri-
cae] ; 3a) sacellarii ; 33) logothetae genici vel generalis aerarii publici ;
34) quaestoris; 35) logothetae stratiotici vcl rei militaris; 36) drungarii
Tigiiiae; 37) logothetae droroi seu cursus publici; 38) drungarii ploi-
luorum seu claasiariorum j^prolospatUarii imperiaUiun j 4°) logotbe^t

<

Digitized by Gooole
7 »4 C0NSTANT1NI PORPHTROGEN1TI
oti'xov rcov YOVfUotov fiy fj tov SoptoTtxov tiop omipdxtoir
fx6' rj rov xofitjTog z<ov Tti/icoy fit ?j tov ^a^TOvXaoiov rov
aaxtXXiov jug rj tov yuQTOvXaqiov tov ptorictQfov %ov
ZaQXOvXttQfov rov xavixXtiov /ntf tj tov npcoToarQUTOQog' p&
ij tov nQcoToaarjx^fjTig «£/«• v tov ix ngoownov t65v 9s-5
Iaut&v va r\ tov xofiijxog tov OTUpXov %
vff ij T0 *>
Ecl.L.41417' jj tov ptyuXov xovQaxmoog' vd' 37 tov xovgurcooog tw*
payydvcov vt jJ
ray dttjotwv vg rt tov 6o<pavoTQO<pov *

fj tov Srjftdoxov Bevhojv vtj fj Tot; J/^ao/ov Jlgaoi-


vcov V& 7j tov Ttjg xaTaojdotcog* % tj tov do^itarixov tootio
fiuaiXixaiv. xai avrui tu vvp Tififj&ttaui a$t'ui sni jfdorrog
tieonoTOv, diaiQOvvtai oVv avrai naval tig fitQt] enTa, oioy
eig GTQUTt;yovg t tig iofieari'xovg , tig xgirug, eig otxgtrixovg,
tig dq/noxQarag, tig aroctTUQ/ag xai tig titiixdg fuovag agtag.
oocu, «y Tatg t&v oxqarrffiBv xaxaruTTOVTai ragtig tiai xoriS
llanidfLov xg* 6 arqaTtffbg twv 'AvaToXixwv • 6 OTpariffog
tcSv !^/ifwax»r 6 OTQaTqyog t&v Qpaxtjaiw 6 xo/uijs
tow 'Chf/txiov • 8 OTQwiffbg toZv fiovxeXkaQicov 6 oroaxtjyog
KunnaSoxi'ag 9
o GroaTrjybg Xaooiavov * 6 argaTTjyog Ko-
Xmvttag* 6 OTQaTijyog Ilu(pXaya>viag • 0 orQaiTjyog Ttjg ©pa-ao

x>jg 0 OTQaTtjyog MaxtSoviag* 6 OTQaxijyog XaXdtag. ar-
ret ovv ai OTQCcnjytai Totg \dvajoXixotg &i/naoiv aQi&ftovv-

lac grcgum ; 41) domrstici hicanatorum ; 4a) domestic! namcrornm ; 45)


domcstici optimatum j 44) comitis castellorum ; 45) chartularii sacelli;
46) chartularii vestiarii ; 47) chartularii caniclii j 48) protostratori*
4o> protoasecrctac 5o) repraesentantis tlicmatum; 5i) coinitis stabuli
;

5a; idici seu pcculio privato pracfccti; 53) magni curatory 54) cu-
raloris manganorum palatii sic dicti; 55) magistri rcquisitionum vei
libellorum supplicum ; 56) nutritoris orphanorum ; 57) dcmarcbi
netorum; 58) demarchi Praainorum ; 5g) ccrimoniarii} 60) domestics
basilicorum. Hae funt dignitatcs hoc tempore sub Leone Imp. bono-
ratae [s. in honorem daUe]. Redeunt hae dignitatcs ad aeptom
classes: primam strategoruoij secundam domesticorum; tertiam iu-
dicuuif quartam secreticorum f quiutam democratarura sen ma gist ro-
rum factionalium ; sextam strata rchorura sen tribunorum militariiim;
aeptimam idicorum vcl specialium , quae postreraa est solitaria das-
sis [singulis hominibus t non pluribus , earum digni latum , qua$ ilia
comprenendit , singulas gcrentibns]. Ad classem strategorum sen
raagistratuum campestris miiitiae pertinent viginti sex ordines vel ti-
tuli: strategus Oricntalium t Armcniacornm , Thracesiorum , opsicii,
bucellariorum , Cappadociac , Charsiani, Coloniae , Paphlagoniae,
Thraciac, Macedoniac , Chaldiac. Et hac quidem stratcgiac annume-
rantur thematibus orientalibus. Ad occidcutalcs autem pertinent
strategns Pcloponnesi , Nicopoleoi , Cibyrrbacotarnm , Graeciae , Sici-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. &X 7 1

roi. ai Si xrjg Svatag fiaiv alxaf o axgaxtjybg IlfXonowq-


oov 6 oxQaxqydg KtxonoXfmg' 6 axgaxrjyog Ki^Qaimzcov
© oxQaxrjyog 'EXXdSog* 6 oxQuxqybg ZtxfXXt'ag- 6 oxQaxqyog
2xQV[i6vog* o axQaxtjybgKffpaXtjviag' 6 oxQuxrjyog QtaaaXovi-
Sxrjg* 6 oxQaxrflbg xov ^Jv^qu/iov 6 crxQUzyybg xrjg 2dfiovC
6 oxQUXTjydg xov Aiyalov nfXdyovg* 6 GXQaxrjyog A'alfxai ia^*
8 Gxoaxqybg Xfoacovog xai oi ix nooawnov fieri xcSv ayoXwv*
al Sk fig Soufuxixovg xaxxofifyai fiat rov aQi&juov t, olov o
Sofxiaxixog x<5v ayoX^v f o Soueaxixog xeov a^axov§i xoov , o
loSpovyyaQiog xov doifytov, 6 So/uiaxixog xwv Ixavdxcov, b oVMs.a58. a

H&oxixog xav vovftSQtov, 6 Sofjte'oTixog xwv onxijudxoov , 6 So-


fiiaxixog xwv xti/Jcov , of xai ScprpixtdXioi Xsyovxau oi Sk
tig XQtxug Xoyi^uevoi eiai doid-pbv y, olov 6 thzaoyog
xitv

noXscog, 6 xvdoxwn, o xov Stqofmg. ai Sk fig asxgtxa xa~ D


i5&e£6jitfvai fieri xai avxai xov uoi&fibv id, olov b oaxfXXdgi~
og, 6 Xoyofrixifg xov ysvtxov , o Xoyo&dxqg xov axQaxiontxov %
6 Xoyo&exfjg xov Sgbfiov , 6 yaoxovXdgiog xov oaxfXXtov , o
ZctQxovXuQiog xov peoriagiov, 6 nQcotoacrrjxgfjxig , o tov siSt-
xov, 6 (teyag xovgdxton, 6 xtov fiayydvwv, 6 bnepuvoxooyog. al

7.oSh eig Srjiioxodxag eiai xov dgi&fibv Svo , olov o dyflaoyog


Bsvdxtov xai 6 S^iagyog IlQaatvmv. al Sk sig axgaxagyag
eiai xai avxai xov dgifybv e, olov 6 txatgiidgyfjg, o Sgovy-
ydgiog xov nXotiiov f 6 Xoyo&dxqg xcSv dytXtav, b 7io»roo7ia-EtLL. 4i5
&doi og xwv (laaiXixaiv, o xo/utjg xov ozdftXov. ai Sk eig eiSi-
25*«£ jiovag d'^iag fiai xai avxai xov dgifyov olov 6 paai-

liac, Strymonis, Cephalcniao , Thessalonices , Dyrrhachii, Sarni,


maris Aegaei, Dalmatiae , Chersonis et repraescntantes scholarum.
Domcsticorum seu m:.gistratuum palatinae pompaticac mililiae clas-
ses conliciuut septcm domcsticus scholarum, <lom. czcubitorum
:

drungarius numeri, domcsticus hicanatorum, namerorum, optlmatum ,


castcllorum ; qui omncs ofticiales appellautur. Ad iudicum seu pro—
cerurn iuri dicundo deputatoruni numcrum pertinent tres: praefectus
urbis, quaestor et raagister supplicationum. Secreticorom scu eorum,
quibus archiva generis omnis curae sunt, classem conticiunt unde-
cim sacellarius, rationalis generaiis, et militaris, et cursus, chartu-
,

larius sacellii chartularius vestiarii ; protoasecretis


; praefectus rei ;

privatae; magnus curator; praefectus manganorum ct orphanotrophus.


£>emocratarum scu magistratuum factional ium classis tantum duo
cxhibct, demarchum Vcnctorum et demarchum Prasinorum. Ad stra-
tarchas seu magistratus militarcs iufcriores et collaterals pertinent
quinquc hctacriae praefectus; drungarius rei navalis; rationalis
:

grcgum; protospatharius basiliconim ; conies stabuli. Scptem tandem

Digitized by GooqIc
7*6 CONSTANTS PORPfiT ROGENTTl

Uon&TtoQ, 6 {a(xr<OQ 9 o avyxeXXog , 6 yaQxovfozQiog rov x«-


yixXa'ov , o ngcoxooxQuxcaQ , 6 xijg xaxaoxdvsmg , 6 dofiiaxt-
xog xrnv paaiXixcov.

jil tik tinotttayfiirai ixdOTtj xoihojy dQxjj ttl xai Ovyin6ft(ytti


admit ttoiy i£ dy6uccios avrat. 5

B ^Ynonimatxsy 6k txdaxr\ xovxa>y u^HOjuaTtov apzjj fit)


u£i(Ofiara>v didyoga xaxd dyaXoyiay xai xa$iv xai xijg txa-
axov ngoeXtvoeco; , a xai avxd oyxptxia ovofid^oyxau Siai-
qovvxai $h xai avxd eig fiiorj xoia* eig xaytiaxixovg , tig

&e/uarixovg xai tig ovyxXtjuxovg. x<o yuQ axoarrjyt^ xoty


vaxoXixay vnomnxovaiy xara fia&/udv tl'Srj d%imjtdxa>y ut\
olov TOVQfiuQzai , iteoidoxai, xo/ntjg xijg xooxtjg , xaorovka-
qiog xov &ifiaxog, dopioxixog xov (Hfiaxog, fioovyyaQiog t«V
puvdcoy, xofifjreg quouog , xevxaoyos xdiy onadxi$fav , xofujg
xrjg txaigtiag, ngwxoxayxsXXdgtog , nowxofiavSdxato • xw <tei5

Cdo/u€OTix(p xtov oyoXuv vnomnxovaiy xaxd fiad-ftdy ti&q a|i-


uoftdxpov i, olov pctS/uov ngcoxov ,
xonoxqQTjxijg , 6vo xoprptg
ray oxoXosy, yagrovXagiog, doiitouxoi, 7iQoe^r{ icog ,
tiqoxixxo-
Qtg, evxvxotpOQOi ,
oxtjnxgo<poQOi , d^uofiaxtxoi , fiayidxogtg.
ff<) <te axgaxfjy^ xmy ^AQ/xevidxcoy vnomnxovai xai avxiji nir^
ix p(QidQxcn R. , jfitQtaQxat, cod. et ed.
•not', qui ad specialcs solitarias seu a viro uno , non pluribos ge-
rcndas dignitates spectant: basileopator ; rector; synccllus; charts-
larius caniclei ; protostrator; cerimoniarius ; domcsticus imperialism.

BAB UM UMCCIQUE SUPF0S1TA.E DIOKITATES ET OB5BQtJBKT«» SUIT BAX-

Dignitates , quas diximus , etiam officia tolent appellart , direr-


aacque sunt secundum suam rationcm et ordinem processionis unius
cuiusquc, et sunt in tria genera subdivisae, tagmaticos nempe [son
ordinales, cohortales, praesidiarios,] tbematicos [seu legionarios vel
provinciates] et syndeticos seu ordinis senatorii riros. Oriental ium
nempe strategi sub dispositione sunt dignitates undecim diversae,
quoad gradum sic consequentes : turmarchae ; tneriarchae ; cones cor-
tis; chartularius thematis; domesticus thematis; drungarius b a ado-
rum vel vexillorum ; comites bandorum; centarchus spatKariorum;
comites hetaeriae protocancellarius ; protomandator. Domestico scko-
;

larura vero subiacent quoad gradum vel sub eius dispositione siiut
decern diversae dignitates; primum gradum tenet topoterctes vel lo-
cum tenens; a) comites scholarum; S) chartularius; 4) domestici;
5) prohcximus seu proximus [domesticorum] ; 6) protectores 7) eu- ;

tychiophori seu qui foKunae vel victoriae signa gerunt; S) sceptro-


phori seu sceptra vel vexilla gerentes; 9) axiomatic! vel honored}
io) mandatores. 5Uatego Armcniacorma cl rcliquis deinccn* sUatc^

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 5X 717
«

d^tcDudxmy xpxd Pad-fidy, Saa xai xm cxoaxtjyui xt»y *Anaxo-


Xixmy, xai xa9s%r)g xaig Xotnatg axoaxrjyiaig y nXtjv xcSy iv
nXotuoig* nooox&cxai ydo avxotg xevxaoyoi xai nowxoxdr- Ms.a38. b
qafloi. no de 6ofteaxfx<$ tojV i^axovfinoov vnoxixaxxai eidrjD
Buiim/ndxaty otov xonoxtjorpai , yaoxovXaoioi, axQtfloycg,
nQtoTOfiavduTOQeg, doaxovdoioi, oxsvotpogoi, oiyvotpoyoi, oivd-
xooeg xai (tavddxooeg. xm Sh vnaQy/o xrjg noXscog vnoxi-
xaxxai eiSrj d^ico/udxtoy 16' , oiov av/inoyog ,
Xoyofrsxrjg xov
TiQaiTcoQiov xoixui xcov q syscovcov , iniajcsnrijxai , ngrnxoxay-
,

ioxsXXuqioi, xevxvQitoVj inonxai, Qagyoi , yeixoyidgyai, youi-


xoi, povXwxai, noooxdxai, xayxsXXdoioi, 6 noQafraXaooixtjg.
tm 6h aaxtXXagi'M vnoxixaxxai xd 6q><p(xia ndvxa did to &E<LL.4i6
hxdoxq oexohtp ttjv inioxonrjv xtov ixttas noaxxofiivmy Sid
xtjg xaxayga<pr]g xov oixu'ov voxaoiov notefo&ui. tm Xoyo-
i5&sxt] xov yevixov vnorhaxxai ei6rj d%iu>fjidxa>v xaxd pa&pdy
iff , oiov ya^xovXagioi /isydXoi xov oexostov ,
yaQxovXaQtoi
xtov uqxXwv , inonxai xcSv &(ftaxa>v 9 xofirjxsg vddxwv, 6 xt-
oxixo ,
xovjutoxiuQioi 9 6 xrjg xovgaxmoiag 9 0 xo/nrjg xrjg Xa~
fi/ag, o*toixrjxai, xofievxiavog 9 noarxoxayxsXXdQiog , xayxtXXd-
zoqioi. x<ji Jc xvioxa>ot vnoxixaxxai sld/j d%uopdx<Dv ££, oiov*

17. 6 olxioxixbs coni. R. Cf. cum ad h. L


gis omnibus parent et subiacent eadem omnia officia, quae morfo
diximus sub oricntalium strategi dispositione esse, eodem prorsus,
atque 1111 , ordine , ea tantum cum exceptione , cjuod strategi clas-
siarii adhuc sub se habeant centarcbos vel centuriones et protocara-
bos seu naucleros, gubernatores navium. Domestico excubitorum
parent novem diversae digniUtes , topoteretae, cbartularii, scribones,
protomandatores , draconarii , sceuopbori [vel contorum cum tropaeia
gcstatoresj , signiferi , senatores et raaudatores. Eparcho seu prae-
fccto Urbis parent officia quatuordecim diversa: sympontis vel adiu-
tor aut assessor; logotbetes seu commcntariensis praetorii; indices
regionum [urbis] ; episceptetae [vel cpiscopi , id est yenalis in foro
annonae inspectores et arbitri]; protocancellarii ; centurio; epoptae
(vel aediles); exarcbi vel vicarii; gitoniarchac vel vicorum magistri;
nomici seu iuridici; bullatores seu obsignatorcs ; prostatae vel pa-
troni; cancellarii et curiosus litoris. Ad sacellarii iuriadictio-
netn pertinent officia omnia, quia in unoquoque secreto vel scrinio
rerum , quae ibi gcruntur, inspectionem et moderattonem per de-
scriptionem notarii sui perficit. Logotbetae genici vel rationali
•acrorum tbesaurorum subiacent quoad gradum officia diversa tin-
decim: chartularii arcularum; epoptae vel inspectores provincia-
rum; co mites aquarum [vel formarum ] ; oecisticus seu magister
•rchitectorum ; commerciarii seu rationales vectigalium ; curato-
riae praefectus; comes lamiae vel laminae s. metallorum; dioecetae
a. diipcnsatores , provisores j comentianui s. commentariensis proto-
)

Jigitized by Google
718 CONSTANTINI PORPiTYROGENm
uvnyQaifttg y axgt {jag ,
oxstitcoq y XtfttXiaiog ,
Trpttraxa/xcXXuv
Qiog, xuyxtXXdyioi, tu> Xoyo&hrj tov otquticotlxov vno-
zexaxxai udq u$ta>fiuTtov C, . olov /uQrovXdQtot tov atxoi-
tov 9 £<*(>rot>>l(ipi<H zav &£fidi<av y yamovXuyioi twv xuyud-
jlov ,
XfyuiuQtoi }
onxioveg, noioioxuyxeXXd^iog , uavduiQQtg.$
xiy dt iQOvyyaQio) tov uoifr/uov vxojeiaxTui uirj u^ico^drtot
i, olov %onoxtiQr}Tai} yaQTOvXuQiog y uxoXovdvg, xofujTBg, xir-
TUQ/oi, fiuvdoy oqoi, XaftovQiaioi ,
orjustoyoQOi, dovxivtdxootg,
QHavduTOQ£<; . rtjj <J£ dpovyyaQioj r<ov nXotfimv vnozdraxzcu
tidtj d^io>fiUT<ov oiov TOnOTrjQfjrai , yaoTOvXaQiog f jzpcoro-io

fjLUVodztoQf x6jir]T$£f xevrag/oi, xofitjvsg Tijg (TaiQSi'ag, ftavdu-


XOQsg. %ui dk Xoyo&tTfl tov dgOfiov vnoriruxTai ciSrj u$ia>fiar(ov
olov n^wrovord^iog tov dqouov, yaojovXaQiOL tov dgopov,
inioxenTfjrai, SQjurjvevTai, 6 xovqutcoq tov dnoxQioiaQUtov, &t~
Ms.%5g.&OTQdxoi>Ttgt fiavddTOQ£g. tm ds nQanoana&aQUri tcov paoiXucwrii
vitorsraxTUL tiSfj d^iwftUTOJV cT, olov 6ofiiarixog Ttov flaoiXi-
xtoy, OJia&uQioc tov onu&aQixiov, ipoi tov innodgo/uov, xavdi-
Dddxoi bfioicog, xai fiaotXtxol /uavduzoQtg. tu) 6s Xoyo&hri too*
dyeXdov vnorezaxTai eititj d^tutfiUTtav , otov 6 nQtoTOvozdoiog
sioi'ag , o nooiTOVOruotog (Dyvytag , dioixnrai twv ^^raraj^io
xo/nqrtg, iniaxf nigral • t$ dfi 6of.uorixfo tcov ixavdicov vno-
Thaxzai ei$tj u^ioDtudztov olov TQTioiqQtjTui, /aQjovXd^iog^

canccllarius; canccllarii. Quacstori adbacrcnt sex di versa of6cia:


antigrapbei seu dictalorcs rescriptoruin ; scribae; sccptor vel lustra-
tor aut revisor; libcllensis vcl rccitator, lector \ protocanceslarins
cancellarii. Logo lb etc* stratiotici s. castrensis aerarii rationaUs se-
pteni diversis ofhciis pracest: chartulariu secrcti, chartulariis thema-
tum , cbartulariis taguiatum , lcgalariis , optionibus , protocancellario,
mandaloribus. Drungarius aritbmi decern diversis iioperat ofBciis:
topotcrctis, chartulario, acolutho, comitibus, centarchis, bandiferi*
vel bannerariis , labarcnsibus , signiferis , duciniatoribus vcl duceua-
riis, maadatoribus. Drungario rei maritimae addita sunt inferior*
nepteni oflicia: topotcretae, chartularius protomandator , comitcs, ,

centarcbi, comes hctacriac, mandatorcs. Logothctes dromi vel cor-


sus public! paritcr septcm moderatur ollicia: protonotariura dromi,
chartularium dromi , episccptetas seu iucpectorcs [ncmpc evectionum],
interpretcs, curatorem apocrisiarici [seu legationum extcrarum], di-
atrcchontas »eu vernaculos et mandatores. Protospatbarius basilico-
ruin aut caesarianorum sub se babct officia quatuor: doiuesticum
basilkorum, spatbarios spatbaricii seu circi, candidates spatharicii
et mandatores impcriales. Logotbetac gregum suppositae sunt di-
gnitates diversae auinquc: protonotarius Asiae », protonotarius Phry-
giae; dioccetae vel proviso res metatorumj comites et 'inspectores.
Domestico bicaaatorum subiacent divcrsa novcm officia : topotereue,

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 52. 7 1

xopyrtg, 7tQwxofiav6uT(aQ t xdvxapyoi, (lavSoyoooi, Sovxividxo-


$tg, atjfittHHpoQOt ,
/tiuvduxooeg . xw ds dofteoxi'xfp xav vov-
pfycov vnoxfraxxai (iSrj d%ia>/udrcov e%, olov xonoxijotjxat,
yaQxovXdoioi xoifiovvoi y noarroftav^dxcoo , fJixdyioi, /uavddxo-

5q€$, nOQTUQlOl. Xfjj 0*6 60ft€OXiX(0 X(OV 8nxtf*dx<OV VJlOX6XCtXXOU Ed. L-4 1

tidq a$ito/LiuT(ov e, olov xonoxrjQTfxai, yaoxovXaQiog, xofiffteg,


xivxaoyot, nQoxoxayxeXXaQiog-. xm dojutartxfp xtov xuyi-
covvnoxsraxxai udrj u^icoftdxcov ojov xonoxijoijxai , yuo-
rovluQioi xoifiovvoi, nocoTOLiuvddTiOQ 9 fiixuQtoi, fiavtidxoQsq,
ionoQTuntot . xw 6h yaoxovXaoiM xov oaxeXXiov vnoxexaxxai
tidq d%i(0 uuxu>v
t
olov voxuqioi paatXixoi xov gsxqsxov,
nqanovoxaQioi xCav Jtefiuxav, %$vodoyoi f 6 ^vyoaxdxqg, psxQtj-
rai, yrjQOXOfiot, yuQxovXuQioi xwv oi'xcov ,
noaxoxayxeXXuQiog,
xayxeXXuQioi xai 6 Sofiioxixog xrjg dvpiXrig. xiji ds yuQxov-B
iSXaQito xov ffeaxtuQiov vnoxixaxxuL siStj u%ia>ftdxa>v olov
paatXixoi voxuqioi xov csxohov, xhxaqyog , X&yaxuQiog ,
oq-
ycov xijg yuQaytjg, i^aoxiaxrjg, yaoxovXaoiog , xovodxoQ£gf
yoapar xai t
t
TtQonOftavfidxoQBg. xtj} o*£ yuQxovXaQioj xov xavt-
xXeiov ovo*6V vnoninxoaxs did to xaxP iavxov fiovov vnqot-
noTsty. x(j> 6s nQcoxooxodxoQi vnoxixaxxai €t'6tj agKOftdxcov y,
olov oxodxa>Qtg, uoftoopvXaxsg xai oxafiXoxofiyxs . xut 6*6 C
nQcoxoaoqxQTjTig vnoninxtoxev Btdfj d'£ia>tidi(ov y, olov dutj-
XQjjxaip voxuqioi puoiXixoi, 6 dexarog. xiji <te xd/uyrt xov oxu-

chartularius , com i tea , protomandator , centarchi, bandifcri, duciuia-


tores vei duccuarii, vcxillifcri, mandatorca. Domcstico numcrormn
subiacent officia sex: topotcrctac; chartularii tribuni; prolonianda-
tor; vicarii ; mandatorcs; portarii. Domcslico optimatuiu subiacent
officia quinquc: topoterctae , chartularius , comitcs, centarchi, proto-
cancellarius. Domes tico castrorum sex: topotcrctac, chartularii tri-
buni, protomandator , vicarii, mandatorcs, portarii. Chartulario sa-
celli decern parent ollicia nolarii imperialcs sccrcti , protonotaiii
:

them a turn , xenodochi scu praefecti bospitalium, libripens, moucta—


rius ncmpe , mensores [frumcntariij , gcrocomi scu curatores scuum
chartularii domuuin (piarum puta, ct cocnobiorum] , protocancclla-
rius , cancellarii , doniesticus tbymelae scu magistcr sccnac vel ludo-
rum theatralium. Chartulario vestiarii subsunt decern officia: uota-
rii regii' secreti , ccntarchus, legatarius, pracfectus vel procurator
monetae, sartor, chartularius, curatores, chosbaitac, protomandato-
rcs. Chartularius caniclii nullos sub se habet subaltcrnantes officia-
lcs, quia munus ipse suura solus exsequitur. Protostratori autem
parent dignitates divcrsac trcs: stratores, regiorum armorum custo-
des ct stabuli comitcs. Protoasecretac subiacent officia tria: asecre-
tae notarii imperialea, decanua. Comiti stabuli subsunt officia * * *

Digitized by Google
720 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1TI

Ms. a3g.b fiXov vnovixaxxai tidrj d^itofxaxtov* * *• xw o*$ £71* to£


xov Xoyov tmor^Taxra* ctdjy d^KOfidrcjv 6*', olov fiaaikixoi ro-
xdqioi xov oexQfoov, aQ/ovxeg xolv igyodootrnv , kftdoitdoioi
xai n$i%6xtooi xwv ioyodootcov . iw dl fieydXo? xovpdrawi
vnoxtxaxxat, tl'dtj d^icofxaxav &, olov ngcoxovoxaQiog 9 /Wiii-5
xoi voi dgioi, xovQuzcoQsg xcov naXaxi'cov, xovgdxmpeg tcov xxrr
Dpdxmv, fitei^ojeoog xwv 'EXevteotov, 6 ^eyoio^og ^ayydgov , •
tyvodoyog JlvX6iv 9 6 %svo$6/og Nixo^qSeiag xai imaxsnr/f-
xau tm 6*e xovQaxtogt xwv ftayydvtov vnoxexaxxat tldtj &§ia>-
fLiujayv, oaa xai xtji /ueydXw xovgaxtogi, nXrjv ray ^eyodoytov.iQ
T($ ds dofpavOTQoqxt) vnoxhaxxat sl'&q ugicoudjoav <T, olov

ZaoxovXdoioi xov oi'xov ,


yaQXOvXdoioi xov oot'ov, dpxdgiog,
xovQorcoQeg. xotg 6b 6*vai $rj^dg/oig vnox&xaxxai ei'Srj a|/a>-
pdxatv dvd ohv fovxegsvovxt , o yagxovXdgiog xai o
noiijxrjg, agyovxtg, ys ixovidgxcci , fieXiorcti, voxdgtot, tg>v ju-rt

Ed. L.4i8( ® y 9 V*10/ 0 * > ngojxeta, drjucorai.


> xai 6*b ini xrjg xuxatna-

oecog vnoxdxaxxai ei6rj a^imfxdxmv e, olov vnaxoi, (ieoxtjto-


gtg, oiXevxidgioi, and inuQ/ovreg, ovyxXtjxixot.

JltQi TJjfc xa>v tdrovxw Ta£««c xai xfc xtSy dU<a[i&xu>v adxmy
xvQtoxltjaias xai noadvije r<Zv auvq&tHuy oi/rcJy. 2Q
Ai 6*8 xav evvovymv dty'ai xai avxai fisv Si/wg St'Sov-

i.Complurcs Tcrsus h. 1. desunt in cod. inl R., ino cod. eted.

• • * * LogothcUe idici log! vcl privatarum rati on um subsunt offi-


cia quatuor: imperiales notarii secret! , praefecti officinarum , hc-
bdomarii scu septimanarii et maiores officinarum. Magno curatori #ab-
sunt officia novcin protonotarius ; notarii imperiales; curatores palatio-
:

rum; etiratorcs praediorum et pecoris rustici maiorpalatii de ElcotJbe- ;

rio nominati ; xenodochus Sangari ; xenodochus Pylarum ; xenodochus


Nicomediae, et curiosi. Curatori minganorum [palatii urbani sic dictij
eadem officia subsunt, quae magno curatori praeter xenodochos. Orpha-
notropho subsunt officia quatuor: chartularii domus; chartularii sancti*
jnonii [vcl opum in pios usus et educationem orborum depositarum];
arcarius et curatores. Unicuique amborum demarchorum subiacent
haec in factione quaequc sua officia: secundicerii chartularius poe- ;
;

ta ; archontes; gitoniarchae vel insularum magistri; cantorcs; notarii


factionum aurigae; primarii de factione viri et factionis tribules
;

plebeii. Geriraoniarius tandem sub se habet officia quinque: hypa-


tos sen consulcs, vesti tores, silentiarios , viros praefectalcs et synclc-
ticos seu scnatorios.

DB OKDIKB KOHCCtlOBtrM , QUOMOOO DIGKITATBS , QVAS CBBBBB SOLB5T,


APP^LIE >TOH , BTQCABTAS DABB PBO QUAQUB SOXBAVT COB SVZTVX) I JTBS.
Digni tales eunuchorum sunt duplicu generis. Qui dam eas re-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 721
rat. xai ydg at fih 12; avxtvv egym rag a^iag vo^a'/ucog

Xuttftdvovaiv • al $k Xoyw rotg d^ioig ngoay/vovxai , at xaiB


gtt$itog ix ngoatontov fig ngoatona Xoyto puoiXitog /Ltexdgyov-
tui. tiai de 6(aov naaai al did figa/ie/cov avxoig nageyofte-
5vai xov dgifyidv oxxci • xai ngtoxtj fihv iv avxotg rj xtov vi-
yjiaxiagitov d^i'a yvcogifyxat ,
J^g pgutStlov xa/ui'aiov Xivovv v-
nofUXaTTtoftevov oyr^iaxi tpiaXiov , xai Xoyog (HaaiXd&g nnoo-
yivoiuvog. dtdiooiv ovvfonav xotg ngainoaixoig iff f xtji

tisvxegoj „ /, rip ngi/Mxqgio) avxov „ (? . fievxega $6 7j xov


loxovfiixovXagtov d%ia, rjg pgaflefov
y d/titpiaoig xov nsgipXax-
10/j.svov xa/niaiov xai q xov Xiyopivov nagaya/Hdiov axoXrjj
rj xai did xtjg xtov ngainoaixtov nagovaiag yvcogi%exai* 8i-
dtoaiv ovvrjfaiav toig ngainoaixoig „ iff , rip devxigrp J', Ms. a4o.a
tw ngifiixqguj) ft. xgixtj fj xov ona&agoxovpixovXagiov a- C
l5§/'«, rig Pgafeiov, tmad-iov xgvooxavov 9 ofioitog xotg ona&uoi-
oig Sid fiaaiXixtjg ysigog inidi'doxat,* di'dcoai avvqd"£iav xotg
ngainoaixoig „ it]', xw nania, xai xrji fievxsgw „ (?, xm ngipi-
xqguo „ d'. xexdgxrj jJ xtov oaxiagicov u$ia, rjg (tgafolov, ygv-
orj QupSog ix Xi&cov xifu'tov nsgixttpaXaiav eyovoa, did yti~

aogog paaiXitog eniSidoxai. Siiei ovvijfciuv 7*7 nania xai xtp


dsvxegu) g, xotg ngainoaixoig „ x$\ xfo ngiftixrjgifp xov xov-
povxXeiov „ d'. nstinxtj tj xtov ngiftix?jgt'tov rt g figajiu-U
ov , y iztov
w
Xevxdg avv inofiioig xai ntoXoig ygvaovfpuvxoig

apse legitime consequnntur aliae per simplex edictum dignis ob-


;

iinguut quae posteriorcs etiam facile, pruut Domimts iusserit,


;

ab uuo ab altertim transeuuL Sunt autem dignitatis, quae eunuchis


cum brabeia tribui solcnt in univcrsum octo. Et prima quidciu
,

malluviariorum, cuius brabcum est cambium tcI indnsimn lineura,


sericum vetut cucullum habens, et simul scnteutia linpcratoris ore
enunliata, dignitatemque illam attribuens. Dat consuetudinem prae-
positis solidos la, deutero 3, primiccrio suo [puta malluviariurum] i 4
Sccunda dignitas est cubicularii, cuius insigue est gestatio cauiisii
blatteis practextati , et sic dicti paragaudii ; aut etiam a pracscn-
iia pracpositorum agnoscitur. Dat praepositis consuetudinem soli-
dos 12 » deutero 4* priraicerio a. Tertia est spatbarocubicularii
dignitas, cuius insigne spatba cum aureo manubrio , pariter atque
spathariis est, regia mauu trad it a. Dat consuetudinem praepositis
nummos 18, papiae et deutero a, primicerio [spatbarocubiculario-
ruin] 4* Quarta est ostiariorum , cuius brabcum est aureus bacil-
lus vel virga gemmco ornata capitello, regia manu tradita. Dat
cousiietudinem papiae et deutero 6, praepositis a4» primicerio cu-
bicnli 4* Quinta dignitas est primiccrioruin , cuius brabcum tunica
Candida cum scapularibus et polis scu liguris equorum auro intex-
Constanttnut Forphyr. VoL 1. 4^

Digitized by Google
72a CONSTANTS PORPHYROGENITI
launywg dfi<pui^erau St'Sei cvvqdttav totg nqainoatroig ,,Xg' t

t$ Sivxiota „ i(f, idv aga dcoast, avxbv (laotXixdv tfiaxiov,


Ttjj 7iQifUxtiQt'(p „ exvrj q xwv iv avxotg nQanoanadxtotcot

d^ia, Pgafistov, XQvaovv fiavidxiov ix Xftcov xiui'wv xai


IxaQyaQiuBvy ini xov av%ivog Sid xstgog fiaatXieog hriavy-S
xXei'exai. x lTC* v Si xai avxotg Xevxog /ovaoxoXXtjrog Sipy-
xiaostdrjg xai SinXoqg xoxxivog ovv raflXioig XQVoovcf dvrotg.
Ed.L ^iySi'Scooi ovvrj&uav totg noainootxoig xai naxoixioig tvvovyoig
xai notoTOonadvQioig svvovxoig „ off, tip nama xai T(ji Sevxi-
qto „ g. €§S6firi Si niipvxev tj xwv XafinQOxaxoav nQainoci-H
%tav d£ta, tjg pqafletov, nXaxegnaxotxioxinog, avsv fxhv xa>Si-
x$XXt5v ini nooeXevototg XQ V <J0TQ 1*MV0V X ei Q^ pwnXdmg in*
SiSovxai* SiSu cvvqdtiav, ei aoa xipydij noooxoonad-dQtog if
Tw a/ia, X. a 9 xai rip Stvxeoip vneq xcov nXaxav „ x<T. «
Si xai naxqtxtog 6 avxog iv xavxiji xiftiqdij, SiSmat Gwqfht-i5
av wg ol naxQixtou oySoij ij xojv iv avxotg naroixt'oov a|/a,

B^C pQapeiov, nXdxeg, Ofiiotcog avv xaSixiXXoig wg noun, xotg

naxQixioig Si'Sovxai. ov SiaXXdxxovoi Si iv xalg avxmv oto-


Xatg xrjg xojvnQtoxoana&aQimv dfupidototg nXqv Xcooocg xai
fiovov, ti aoa xai q
xojv nQonoona&ani'ojv avxotg ifpinnatio
S6%a 9 ovSi xctXvovxai ol nqam6&txoi iv oqpopixtoig Siaagi-
nuv, olov av iaxiv oopqpixiov, xov tlvat xai nqainoaixog xai

tis, solenne pompa induta. ( Dat consuetudinem praepositis nummos


36, deutero la, si forte ipsi indumentum imperiale tradat , primi-
cerio sex. Sexta dignitas est protospathariorum eunuchicorum , cnius
brabeum torques aureus gemmis et margaritis obsitus, quem ipse
Imperator suis manibus impoaitum cervicibus honorati concludtt.
Accipiunt praeterea et ipsi quoque tunicam candidam auro incrusta-
tam ad modum dibitisii , et diploida cocciueam cum tabliis auro
context! s. Dat consuetudinem praepositis ct patriciis eunnchis et
protospathariis eunuchis 7a, papiae et deutero 6. Septima dignitas
est illustrissimorum pracpositorum , cuius brabeum sunt tabulae pa-
triciatus, absque tamen codicillis, in processione in chrysotricliuium
regia manu traditae. Dat consuetudinem, si siinul protospatharia*
declaretur, litram unam et deutero pro tabulis solidos 34. Keqae 1

enim non permittitur praepositis in officiis eminere. Potest omnino '

praepositus simul etiam officialis qualiscunque tandem esse. Si vero


simui quoque patricius renuntictur, pcndit tantundcm atque patri-
cii. Octava est patriciorum , eunuchicorum nempe , dignitas, cuius
brabeum sunt tabulae cburneac cum codicillis, haud secus atque
sunt aliorum patriciorum barbatoruin. Horum vestitus a vestitu pro-
tospathariorum non diffcrt nisi loris tantum, si simul etiam protospa-
thariorum dignitatem gerunt Patricil cunuchi dant consuetudinem

Digitized by Googld
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 52. 7*3
otjqtxtdXiog . naoi%ovoiv is ovvq&eiav oi naxQixio* svvov-
%oi xa&cog xai ol fiuppdroi. naod 6*k xdSv tig dqxpixia nqo-
(taXXo/udvcov ndvxtov ixtofiityfiivov xov nQatnoai'xov , <og ixMi.a4o. b
nqootonov tov flaotXdag, njy dnoxQioiv xijg nQopXtjatrng, toft*

5fldveiv tov avxov ngainooixov xa& Sxaoxov o<p<pixidXiov avv-


q&eiav „ x d'. /urjjsig xoi'wv naQapaivixa> xr\v xoiavxijv to- C
x8 xai axdaiv xav ixxitepivav d^HOfidxtov, ij aXXtog ncog
xavxag (xtxSQ/io&to , nXijv xav xXtjqixJSv xai fiovov . olxoi
yaQ Xoyto fiovto fitxig^pyxat xdg u$tag, tie xav nQtoxoona-
-rj

lo&aot'av d%ta 6id fiuaiXixijg x^igog fisxa im^mxagiov (faot-


Xixov hnovyxXsiexai* xavxag 6h xdg avvayofiivag avvtjd'siag
t65v d'^itofidxmv naga xov nam'ov xai xov devriQOv fiGQiQs-
o&ai avxotg in tarjg dv$v xijg GVVTj&eiag xov ^faorptxA/-
vov , oxi fiovofiBQ&g xov nam'a ioxt. xojv Sk nXaxcov xai
iSrmv fiayt'axQcav xai xcSv nQifxixrjQi'oav xai xav xovftixovXayicov
fiovojiBQcog Xappdvet avxd 6 fievxegog, xa&dg dvanfym Jta-D
yoQ€vei. xov $1 xifitov axavQoii xto Avyovoxq fitjvi i^igx6"
xav 6 nam'ag, xai u xi dv imavvd^u, l^ei avxd f xai i£
avxtov tiiSmoiv xai t<£> fovxigo) fiioog xi, si 6*k oV aSvvapt-

20 av bits voaov ovx £$£gxerai 6 nam'ag , i^cQ/sxai o SsvxsQOg,


xai si xi dv iniavvd^si, nsoi%ovxat avxd o 9 xs nam'ag xai
6 fevxsQog $% i'arjg, indx et o naniag xdg Sg kflSopdSag
-

xovg tiiatxaoi'ovg xai to sXaiov xtov xafiaomv xov XQ™0-


i3. itptooqs cod. et cd.

eandcm, quam barbati. Obtinct antem, ut ab omnibus ad officia pro-


motis pracpositus, utpote significationem promotion!* ex persona et
loco Imperatoris edens, accipiat ab unoquoque officiate pro con-
suetudine nummos aurcos viginti quatuor. Nemo Uaque hunc digni-
tatum hactcnus expositarum ordincm atque constituttonem transgre-
diatur, aliove modo eas ambeat ct obtineat praetcr solos clericos,
r qui solo edicto dignitates accipiunt. Protospatharii dignita* con6r-
matur ct significatur cpirrhiptario seii cucullo, quem ipsi regia ma-
.
nus concluditMseu ad iugulum adfibulat]. Oportet congregatas has
consuctudincs dignitatum a papia ct deutcro aequalibus partibus di-
vidi praetcr consuctudines chrysotriclinii,
quas paptas soli sibi reservat
Cousuetudincs autem, quae pro tabulis eburneis a raagistris, a primice-
riiset a cubiculariis penduntur, soli ccdunt
deutero; prout superiora
August© exit [cum
doccut In festo exaltationis sanctac crucis meuse
*

quidquid collegerit, habet


crucc obitque palatium et Urbem] papias, et
'

'
sibi, parte ta men aliqua deutero
indulta. Si vcro aut morbis aut aliis
papias, exit deu-
causis impeditus ncqueat [c palatio cum cruce] exire
partiuntur acqualiter, ipse
tcrus, ct quidquid stipis inde collegerit, id
diaeUrioa
ataue papias. Habet autem papias sub inspectionc sua
per sex fmagni iciunii] septimanas s ct oleum fomicum chrysotridi-

Digitized by Google
7*4 CONSTANT1NI PORPI1YROGENITI
TQix\/>>ov avv tojv xavSyXanTtiv . to tie eXaior tov noXv-
xavdrjXov rov xaxu to fxiaov xgepfiafiivov tov XQvaoTQixXi-
Ed.L.4aovoy xai Twy Xoinmv noXvxavdr^Xotv xai yjia$-ta>v , inucpa-

rovaiy avvd avxoi ol xavdrjXdnrai. htiysi Sh xai Tovg Xov-


orag xai Tovg xa/nfjvddag xai rovg xavSijXdjrrag tov lavoia-S
xov xai rov *Iovormavov xai Tovg wqoXoyovg xai tov; caoa-
flag, xai oorig «£ avrtov Xiiif/tj, e/ei i£ovot'av noietv dvxiar^
xovnag ,xai Xappdvu g ovvqd-eiav avzcav , tig fihv rov;
nQifiixrjot'ovg „ id , xai eig Tovg diaiTaoi'ovg xai Xoinovg aw
5

g, Xafijtavovoi b*h xai ol nQipixrjQioi „ a, xai b Xaog „


M/€i fie xai o 6evrfQog tu ocXXia xai Tovg dtairagtovg xai
tov xai t« OTe/nfiaxa xai Tag eo$/jrag tow
nQi/uixrj()iov a\$ja>v

(JaoiXdcov xai tu prjXa tov / ovootqixWvov xai Tovg ini iw


w

dXXaiiftoyy xai Tovg peoTrjTOQag ovy to>v ngi/uixrjoiwv av-


Mi.a4i.«rcoy xai rd oxevtj twv d£uoftdTtov xai Tovg ini twv o|iayia-t5
*Bt€ov, ol xai ovvdyovoiv Ta a^itofiaTa naod tojv Xaufiayoviuv
Tag d%tag • xai ooTtg i£ avTwv Xti\f/rj , tva nags/ei 6 fiil-
Xtov yi'veo&cu rag ovvtj&si'ag to7 d(vriQO) , xa&cog xai 6 na-
ntag Xaftfldvei. eig 6*s Tag nooeXevoeig Iva ovvdyorrai oi

ftsoTTfroQtg xai ol noifuxqoioi ndvrsg, xai fiaard^ovaiv tuM


xoQVtxXia ovv Tolg oreuftaoiv. ovvdytodui tie Tovg ufAtpoxi-
Q(av duuraQiovg xai (ictOTd&iv eig Tag nooeXsvosig to lapk'a

nii et candelarum accensores. Oleum rero multifidi candclabri, quod


in medio chrysotriclino suspensum est, ct rcliquorum polycandelo-
rum , ipsi candelaptae sufficiuut. Curat etiam balucatores, et cauit-
noruro calfactores , et candelaptas lausiaci alquc Iustiniani , item
horologos et zarabas. Quisquis eorum munere decesscrit , habet
praepositus potcstatem eorum in locum alios substituendi, et accipit
ab ipsis cerium pecuniae numcrura in consuetudiucra ; a primiceriis
nempe nummos 19, et a singulis diaetariis et reliquis senos numrnos.
Accipiunt etiam primicerii uniim et populus scu cetera lurba. la
universum deuterus curat regitque sellas scu thronos imperiates , ct
diaetarios et primicerium ipso rum; et stemmata scu infulas,ct vest«
imperiates, et vela chrysotriclinii, et qui a mutatoriis sunt, ct vesti-
tores eorumque primicerios, ct vestcs axiomatum [seu quibus re*
cens honorati investiuntur ,] et eos, qui sunt ab axiomatibus, qui
nempe exigunt et collectant axiomata vel consuctudines pro novi*
dignitatibus ab honoratis dandas. Quisauis horum munere suo deces-
serit, in eius locum sufficiendi alium iacultas est deutero, debetque
ipsi novomunere mactandus tantundem quantum moJo cliceba-
,

biui papiae deberi. In processionibus id curae cat deutero ut ,

cocant vestitores et primicerii omnes, et fcrant corniclia aea capsa-


las vel pjxidea cum coronis intus rcpositis j item ut cocant omnium

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 7*5
tu fiaaiXixd fitxd tcov ul\a%ipo)v. axoXovtetv Sh $ig xdg
nQoeXevacig xovg ydnxag xovg paaiXixovg xai xovg £(tt>(70-C
xXaflagiovg xai rovg xovooyovg, paoxdtyvxe xai avxoi (ma-
dia xu paaiXixd tig xdg &tjxug avxolv. xai Xapfldvciv av-
5vovg tiuqu xov pagpuoov fia'iovfidv tig xd nQOxevau. Xafi-
pdveiv de xai %vXov xov nam'av jjj tpdofidSi nioaav fti'av,
xai tov devjtQov m'aaav fiiav. xavra $h ndvxa (pvXdxxs-
a&aij xTjoeZo&ai xs xai nQuxxsofrui unaQaodXevxa xai diape-
veiv fttfiaia, xadwg q evoefitjg xai evdeog fiaeiXeia ij/ut$v

i<>s££vtero, <og xai ugyaiMv twv xqwohv naqd r£v npo


ftcov tvosfiwg fiuoiXevodvxojv dixafag I$€T6&t].

Dora* <fia ftaotUxoil X6yov nQOOyivovxai Torirotc rfffa*. D


Al de Xoyro noooyivo/Lievai xovxoig ag/ca siai xai avxai
tov uQt&fiov xvQiwg o nuQuxoif.i(D(xevog tov $tanoxovA
i5o nQwroptaxidoiog xov tieanoxov , 6 eni xgundtyg xov
xtjg

dsonoxov 9 o ini xtjg xgans^tjg xtjg avyovoxtjg, 6 nanlag xov f

fieydkov naXaxiov , 6 Stvxeyog xov fxeydXov naXaxtov , o «-


niyxeyvtjg xov dsonorov, o myxeovyg xtjg avyovaxrjg , o nam'"
ag xtjg (xavvavQag y 6 nantag xtjg Jdyvtig* dXXu fitjv xai al
loulXui ndaai, ooai xai xotg ftaQpaiotg nQoayivovwai , nXrp
xtjg xov inaQ/w xai xviaxaoog xai dofitoxixav ag/a;,
6. T/f ipdojidtia cod. ct ed.

[palatiorura puta] diaetarii, et gcrant in processionibns tabulas im*


perialibus mutatoriis onustas; item ut processioncs scquantur auto-
re* imperiales et auroclavarios et aurifabros. OfKcium quoque deu-
terorum eat, ut spathas imperiales vaginis suis rcconditas gcrant, et
a barbaro [scu capitanco hctaeriac] maiumam nomine processionura.
accipiant Debet ctiara papias lignum in septimana vice una ct
deutcrus quoque vice una accipere. Haec omnia custodiri, observari
et peragi oportct , neque turbari, sed fir ma ct immota mancre,
quemadraodum pia et Deo plena maiestas nostra constituit, itemque
antiquis temporibus qui ante no* pie regnarunt, qua par crat,
ordinarunL
DE DIGKITATIBV9) QUAS EUffTTCHI SOLO IMPEBATOBtS BDtCTO
COHSEOCUBTUB^
Novem proprie et stricte sunt talcs dignitatis Domini para~ :

eoefDomciius scu accubitor; Domini protovestiarius praefectus ;

mensae Domini praefectus mensac Impcratricis ; papias magni pa-


;
l»tii; dcuterus magni
palatii ; pincerna Augustae; papias maguaurae
et papias
Daphnes. Possuat tamen in universum eunuchi dignita-
om nes obtinerc, quas barbati, praetcr eparchi seu praefecti
Urbis et quacstoiis ct domcstkqriun dignitates-

Digitized by Google
7 *6 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
i

EAL. 4> i To>oc0'.


Tavxag ovv andaag xdg Zgyy xai Xoyq 6t6oftivag d&'aq
cafft xai dxgiptZ Xoyip naqaoxrjoai onovddoavxeg, ov oYxox**
ixgivafitv , ©J <ptXoi, ftixQi xovxwv xaxanavoai xbv X&yov, dX-
Xd xai, 0 fiaXiaxa vfxiv ^tjxijxiov , xrjg itfoi xmv xa^sSoaiS
dxQipeiag xa&dxf/aa&ai xai xrjv vnbdeatv eig nigag dydyoi,
U^i.h xa&d ityjxyoaofh. xai ydg ndXiv <og hi dvaXqxf/st, xaig
-Xsyteioatg dndaaig xqijad^ievoi xrjv htdoxyg xd%tv xai
xXtjoiv xai otxei'av xa9ifya* oayioxsgov vftfv xarovrjoai
Bijrqxfypw. fat y<*Q top xaXdovxa uQXixX/vrjv xavxag fihio
andaag dxgiftcog tidhai , tog eqpafuv, xai tjJv tup how
flaotXixwv y.XrjTODQicov xaxaoxaoip 6*ixxag noutadui tig xo-
Cfifjuiv, xai T(o fikv Xoyto rrjv xXtjoiv rrjg kxdoxov a^i'ag oi-
xetag ixyigtw, xrj 6*s X* l Q* r0 ^ GXyt10** 0 ^ ngw-
foixpvtip xop sxdoxtj agfto^opxa xdnop , xai xop flip noanxhiS
ngog to tvcovvfxov ngoxginBod'ai /uigog, onto;
xXrjxop (pfkov

jj xtjg flaoiXixtjg dfy'ag imSootg tvxegqg r# ngooxoxXtpoi yi-


yrjxai q>iXo), toy $e an avxov fevxegop iv xotg tielioVg ngoo-
xaXeiodat, xai Xiyuv „o naxgidgxqg KtovoxavxtvovnoUo^
6 xaioag y 6 vafisXijoijuog , 6 xovgonaXdxfjg , 6 paoiXtondx&o^o
CjJ Ccoott) naxgixta" siSdvai fa fat, oxi ai ?g avxai (iqtui
CAPUT SECCITDUM.
Has igitur omnes dignitates utriusquc generis , tarn re et so-
lennibus cum ccrimoniis , quam verbis , attributes quum stud cam us
distincto perspicuoque et accurate sermone persequi , aequum uon
putarous , o amici , cum dictis tractationi fincm im pone re , sed
potius necesse videtur, ut, (quod maxime nobis indagandum et
declarandum erat, et vos a me rogaatis,) plenam omnibus numeris
perhibcamus expositionem de pracsessionibus et praecedentiis harum
dignitatum. Propterca rcpctituri tanquam in rccapitulatione iam di-
cta rum dignitatum nomina, dabimus nunc operam, ut cuiusque or-
dinem et appellationem et propriam sedem pcrspicucque breviterque
tanquam in canone quodam aut laterculo declaremus. Oportet cnim
artoclinam , cuius est dignitatcs ad sacram mcnsam assessuras intro
vocare , omues eas probe nossc , sacrorumqne impcrialium convivio-
rum cerimonias et directionem gemino modo faccre, scilicet voce
dignitatis cuique singulari viro propriae appellationem pronuntiare, et
aimul dextra manu gestuque dccoro et consueto competentem cuique
auum locum assignare; amicumquc Domini eum, qui primus intro-
vocatur , ad sinistram Domini manum ablegare, quo nempc sua raa-
iestas i 1 II primo vocato eo facilius commodiusque dapes porrigere
possit Secuudo autcm loco vocatum ad dcxtram ablegare; et pro-
damare hoc tcnore Patriarche Constantinopolcos ; Caesar ; JVo-
:

tiluriwe ; Curopalata ; BasiUopator ; Zotte patricia. Hae nempe

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 727
d%iai h
xfj dnoxonxjj xganify ovvsoxitovxai xoig paaiXsvoiv,

al 6k Xomai nuaai xqg 6evxigag vndg/ovai xd&oog , olov 6


ftdyioxgog, 6 (idyioxgog. ti 6i Tig xovxcov 6<p<pixiov xtxifiitj-
xai, ngoxgivsxai tov etaigov, xdv ru/a Bayaxog tixa 9

56 gaixxayg , o avyxtXXog 'Pcb/Liqg, 6 avyxtXXogKotwravrivov-


noXewg. el 6k xai tcov rr{ g *AvaxoXijg naxgiagx<»v rv/^ouv
ovyxsXXoi, ngoxgivovrai xovxmv xaxd id X6ia avxcov naTgiag-
Xt'a, ovrcog 6 dgxtenioxonog BovXyagiag, naTgixioi tv-
vovyou 6 6k cov i£ avxmv iv oqxpixiu) ngoxgivsxai tov exi-
ioqov. 6 dvdvnaxog naxgixiog xai axgaxiyyog xwv 'jlvaxoXi-V
xdov 6 dvdvnaxog naxgixiog xai 6ofi4axixog xcov o^oXcoV
6 dvdvnaxog naxgixiog xai axgaxtjyog tcov ^Agfisvidxatv 6
dvdvnaxog naxgixiog xai oxgaxqyog tcov Ggaxfjoicov • 6 av-
frvnarog naxgixiog xai xofirjg tov oxpixiov 6 dvdvnaxog
iSnaxgixiog xai oxgaxtjydg tcov povxt XXagioov • 6 dvdvnuxog
naxgixiog xai oxgaxtjydg Kanna6oxiag* 6 dvdvnaxog na-
xgixiog xai oxgaxr^ybg tov Xagaiavov* 6 dvdvnaxog naxgi-
xiog xai OTQaxijyog KoXotvtiag* 6 dvdvnaxog naxgixiog xai
CXQaxijyog JlaopXaynviag • 6 dvdvnaxog naxgixiog xai oxga- Ed.L. ^11
lOTtjyog xrjg Qgaxqg- 6 dvdvnaxog naxgixiog xai oxgaxtjydg
Maxsdoviag 9 6 dvdvnaxog naxgixiog xai oxgaxtjydg XaX-
6iag* 6 dvdvnaxog naxgixiog xai oxgaxtjydg xai 6ofiioxixog

6. xotxvtv cod. et ed.

sex dignitates solae simul cum Iroperatorc in mensa apocopta sen


privata et a ceteris separata cpulantur. Reliquae autem omnes sunt
aecundi ordiuis, ut magister [ primus magister [secundus] et sic
J,
porro. Horum honoratorum si quis officio praeterea mactus est,
praehabetur altcri eiusdein quidem diguitatis viro , sed officio cas-
•o , etiamsi ipse postrcmus seu promotiouis tempore rcccntissi-
mus sit. Deinde evocatur rector; synccllus Romae; syncellus CPo-
leos. Syncelli , si qui adsunt, patriarcharum orientalium , prae-
cedunt ct sequuntur ordiue , qucm , in ordine ecclesiastico tenet
suns cuiusque patriarcha. Dein arcbicpiscopus Bulgariae j turn pa-
tricii cunuchi. Horum quisquis oflicio honoratus est, praefertur
alteri [non honorato alia praeter patriciatum dignitate]. Turn se-
quuntur hoc ordine Proconsul patricius et strategus Anatolicorum
:

sea Orientalium; proconsul patricius et domesticus scholarum; pro-


consul patricius et strategus Armeniacorum; proconsul patricius et
•trategus Thracesiorum ; proconsul patricius et comes opsicii; pro-
consul patricius et strategus Buccllariorum ; proconsul patricius et
strategus Cappadociae ; proconsul patricius ct strategus Charsiani ; .

proconsul patricius ct strategus Goloniae j proconsul patricius et


•trategus Paphlagoniae; proconsul patricius et strategus Thraciae;
proconsul patricius et strategus Macedonia^ proconsul patricius ct

Digitized by Google
I

728 CONSTANTINI PORPHYKOGENITI


rav tQoxovftixoQwv • 8 dvdvnaxog naxgtxiog xai anag/og rfc
noXtwg* 8 dvdvnaxog naxQixiog xal oxgartjyog TlsKonowr^
gov 0 dvdvnaxog naxQixiog xai axQaxyyog NixonoXfcog* 0

dvd-vnarog naxgt'xiog xai oxQaxtjydg xwv Kif$VQQUiaT(BV 6

dvdvnaxog naxot'xtog xai 6 dt>&vnaxo£


oxgaxtyyog 'EXXddog'
naxQixiog xai dvdvnaxog narptxtog
oxoaxtjyog 2ixeXXtag* 8
Mi. 2^7. a xai oxoaxrjyog 2xQVftwvog» 6 dvdvnarog naxQixiog xai oxQa-
Bxtjyag Kf(paXtjvi'ag* 8 dvdvnaxog naxQixiog xai orpaxffog
QsooaXovt'xrjg • 6 dvdvnarog naxQixiog xai oxQartjyog xov
dvQqayi'ov • 0 av&vnaxog naxgtxiog xai oxgaxtjyog rijg .Si-io
ftov* 6 dvfrvnaxognaxQi'xiog xai axQoxrjyog xov jliyaiw>
neXdyovg* dvdvnaxog naxQixiog xai axQarrjyog daXua-
0
xiag* 0 dvdvnaxog naxQixiog xai oxgaryyog XeQocovog* 0
dvdvnaxog naxot'xiog xai aaxcXXuQiog • 6 dvdvnaxog naxgi-
xiog xai ysvixog Xoyodtxrjg • 8 dvdvnaxog naxQixiog xai xvi-iS
oxmq* 6 dvdvnaxog naxQixiog xai Xoyodtxrjg xov axoaxic*-
Ct/xov* 0 avdvnaxog naxqtxiog xai dgovyyaQiog xtjg (ityX^g-
0 dvdvnaxog naxgixtog xai dqovyydoiog xwv nXotfiwv 0
dvdvnaxog naxQixiog xai Xoyodtxrjg xov Sgo/xov • o avdv-
naxog naxQixiog xai Xoyaddxrjg xwv dytXwv 6 dv$v7tan$2Q
naxQixiog xai 8of.iiaxixog xwv ixavdxwv 0 dvdvnaxog na»
TQi'xiog xai 8of.iiaxtxog xwv vovli€qwv 0 dvdvnarog naxgt-
xiog xai doiuoxixog xwv onxrjfidxwv 8 dvdvnaxog nargt-
xiog xai xoftrjg xwv xh/Jwv 8 dvdvnaxog naxgtxiog xai

strategus Chaldiae; proconsul patricius et strategus et domestical


excubitorum proconsul patricius et eparchus seu pracfectus Urbis;
;

proconsul patricius et strategus Peloponncsi ; proconsul patricius et


strategus fticopoleos; proconsul patricius et strategus Cibyrrhaeota-
rum; proconsul patricius et strategus Graeciae; proconsul patricin*
et strategus Siciliac proconsul patricius et strategus Strymouis;
;

proconsul patricius et strategus Cephaleniac ; proconsul patricius et


strategus Thessalonicae proconsul patricius et strategus Dyrrhachii;
;

proconsul patricius et strategus Sami ; proconsul patricius et stra-


tegus Aegaci maris ; proconsul patricius et strategus Dalmatiae
proconsul patricius et strategus Chersonis proconsul patricius et sa-
{

cellarius ;proconsul patricius et genicus logothetes vel gcneralis


rationalis; proconsul patricius et quaestor ; proconsul patricius et
logothetes rei militaris; proconsul patricius et drungarius vigiliae;
proconsul patricius et drungarius rei maritimae ;
proconsul patri-
cius ct logothetes cursus; proconsul patricius et logothetes gre-
gum ; proconsul patricius et douicsticus hicanatorum ;
proconsul
patricius ct douicsticus nutneroruin; proconsul patricius ct dome-
ticus optiraatum proconsul patricius ct comes castrorum ; pro-
;

consul patricius el ch,arlularius sacellii j proconsul patricius et

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAJST. II. 52, 7^9
«

yaoxovXaoiog tov aaxtXXtov • 6 avfrvnarog naTQixiog xai


yaQTOvXdgiog tov ptartagtov • 6dvSvnaxog naxoixiog xai
yaQTOvXaQtog tov xavixXciov 6 dv&vnaxog naTQixiog xaiD
TIQMTOOTQUTCOQ• 6 dv&VnOTOQ naTQIXlOg Xttl nQCQXOUOtjXQq-
Bxrjg' dv&vnaxog naxQixiog xai xofitjg tov ordfiXow 6 dv-
6
&vnaxog naTQixiog xai ix nQOoconov twv &e/udx<ov 6 dv-
frvnaxog naxQixiog xai ini tov eiSixov 6 dv&vnaTog na- •

TQixiog xai piyag xovqutcoq* b av&vnaTog naxQixiog xai


xovquxwq t<Sv fxayydvoyv 6 dv&vnaxog naTQixiog xai ini
loxav dsyaeoov • 6 dv&vnarog naTQixiog xai OQ<pavorQO(pog * o
dv&vnaTog naTQixiog xai Sjj/tiaQyog Bsvhcov 6 dv&vnaTog
naxQixiog xai dfoiaQyog IlQaotvcov. si ds firj titv ndvxe ^Ed.L. 4*3
dv&vnaTOi ol iv Totg oopopixtoig TSTay/iihoi , dXX* iv fiiovrj t/J

t(5v naxQiximv d%ia tu OTQaTrt ydTu ij ra fio/usoTixuTu jj tu


l5da>q?txia nQOoeXd(iovxo , ol fxsv XiToi uv&vnaxoi tcov iv Totg
oqxpixt'oig xfxay/itivmv naxQixtoov iv xatg xadidqaig nQOXQi-
vovxai y
SrjXovoxt, exaaxog avxwv xaxd xr\v im'6ooiv tov xa>-
dixiXXov avxov lia pa& u(ot
nQOxiftw/uevog , nX?jv tov axQaxtj-
yov Ttav *AvaxoXixtov xai tov do/Luau'xov tcov o/oXmv ov-
20rot ydo fiovoi , xai fifj ovxcg dv&vnaxoi , iv xu&idQa t<ov
xjj

dv&vndxoov vntQiyovoiv anavxag. el di Tivsg avxwv*


ei'xe ix xwv dvdvndzav , ci'xe ix xcov Xixcov naxQixiiov , tigB
cxQaxqydxa dvrjyfrrjoav , (Its iv aXXnt xo) 6 id Xoyov nQOoyi-
14. OTQttTqyttxa era. R. ,
OTQttTqyq uaTa cod. ct cd.
t

chartularius vcstiarii proconsul patricius ct chartularius caniclii


;

proconsul patricius et protoslrator j proconsul patricius ct protasc-


crctis ; proconsul patricius ct coim>s stabuli ; proconsul patricius ct
rcpracsentans thcmatum ; proconsul patricius ct pracfcctus idici
vcl rci privatac; proconsul patricius ct magnus curator; proconsul
patricius ct curator palatii manganorum ; proconsul patricius ct ma-
gistcr supplicationum ; proconsul patricius et pracfcctus orphauotro-
phcorum; proconsul patricius ct dcmarchus Vcnctorum : proconsul
patricius et dcmarchus Prasinorum. Quodsi aulcm, qui haec oili-
cia gcruiit, non omncs simul proconsules quoquc fuerint, *od in
nudo palriciatu suain alinui dignitatem , sive slratcgi , sivc domc-
stici t sive oflioialis altcrius , adicrint , talibus pracferuntur quoad
sessionem simplices proconsules; ita nempe , ut graduin hi tencant
secundum tempus traditorura sibi codicillorum ; exceplis solis stra-
tego Anatollcorura et domcstico scholarum. Hi cnim soli, ctiamsi
proconsules nou fuerint , sessione tamen praehabeutur procousu-
libus omnibus. Si quia autem eorum , proconsulum puta patricio-
rumve simplicium, ad strategi diguitatem ullumve aliud eorum of-
ficiorum promoveatur, quae solo Domini cdicto impetrantur tunc :

fedct coruui umi«quis(|ue ia loco uon co, quern ut rnocomul pa-.

Digitized by Google
73o CONSTANTINl PORPHYROGENITI
rofihra «Cu6/uaTt, axuorog avrcov xara Tfjv tov oyyutfov
oixeiav tio^uv xai Ttjg xafrdtigug dnoXavtu ov fujv Sh xara
Tijv tu'£iv tov fia&uov Tfjg inidoascog tov xcotiixJXXov xuy
rax* TV/?} 6 Zoxarog tw fia&uij) nQOXQtdrjvai tov tzqwtov iv
Oiwdtjnors oqxpixuo $id Xoyov nQOoyivofUvoi. ei $s xaiS
Ms.a4a.b nayavoi rv/otev oqpqpixicov najQixioi, vtwtzititovgi
xotg ra e/ovat naxQixtoig. ei 6i rig ex t<dv Xex&**-
otptpixia
tcov #ta$ex9$y xara tov tiqoZtov fia&fiov rfjg ro-
6qp<pixi<ov
%e<og tov xtadtxiXXov avrov dvaOTQaopqaerai iv rjj xlrpeu
QxXlfKDQtVOVTUL <Jfc UTIUVTSg QVT(D$. |0

Tofxot y, Tfc xtHy JiatpoQuty ttSauudrwv xadolixrjg xa$i&Qag.

'O fiayiOTQog* 6 qccixtcoq* 6 ovyxeXXog* 6 naroixiog


xai nQainooiTog* ol naTQi'xioi ol evvovxoi* °* <*r&vnarot
naxQixiot, xai OT^arrjyoi xara lyyixia
to) aToarrffaxa f\ to,
avrmv dv&vnaTOi naxqixioi Xttoi xara Tovg xcod*ixeX).ovt;i5
avTcov nargixiot GTQaxrjyoi xara to aTQartjydra avrtov rj
Ta ogxpficia avrtov 6 naounooiTog fifj tov naxoixiog* ( ei
J)6*s xai iv ogxpixty TSTifATjxai ,
nQOxpiverai rov eTioov) o
nQtoroanad'aoiog xai OTQaTTjydg tcov *jivaroXixmv 6 nocoro-
cnadrtQiog xai dopeorixog tcov oxoXcov ol nQanocFna9a(>ioi20
CTQorriyoi tcov IdvaroXixcov fe/udicov xara rag OTQaxTfyi'ag

it. mqI aut did ante rfc excidissc putat R.

triciusve obtineret , sed co qucm officii sui gloria et auctoritas de-


poscit; non" tamen secundum ordinem gradus traditorum codicillo-
rum. Contingat cnim quocunquc tandem officio eorum, quae per
mandatum impertiuntur ut qui iuxta tcmpus promotionis ulti-
,

mui deberet esse, pracccdat eum, qui promotorum antiquissimus est.


Si nui autcm pagan sint,' hoc est olHciis cassi, patricii, ccdunt
i

gradu patriciis officia gercntibus. Si quis in dictorura officiorum


aliquo successorcm nactus fuerit, procedetar cum eo in cvocatiouc
•ecundum gradum , qui antca ipsi competebat ex ordine codicilli
•ui. Omnes autcm introvocautur hoc modo.
CAPTTT TBBTIUM, DB SBSSIOKB D1GKITATCM Iff CBITBBSUM.
Primus sedet magistcr, turn rector, dein syncellus; patricius et
praepositus idem ; patricii eunuchi proconsulcs patricii et strategi
;

secundum strategata , id est, practuras aut provincias suas aut of-


ficia sua;proconsulcs patricii simplices secundum acram codicillo-
rum suorum; patricii stratcgii [et officiates, qui non sunt simul
proconsulcs] secundum strategata sua aut officia sua ; praepositus ,
qui non est patricius ; si au£cm simul officio fungitur, pracit al-
teri [idem omcium gercnti]; protospatharius et strategus Anatoli-
corum ; protospatharius et domcsticus scholaruni ; protospatharii n
strategi peculiarium per Oricntcm thematum vcl proYinciarum secuu-

DigitiAd by Google
<

DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 52. 73


avT&v 6 nQWToana&doiog xai Sops'OTixog tcov f&covPiTO-
qmv* 6 nawTOonaduoiog xai tnaqxog Ttjg noXeag* ol noo>-
roana&dqioi xai OToaTtjyoi tojv tefidrajv rij$ $vaetog xard
rd GTQanjydra at/raw • ol fflTQOnoXtTai •
ol dqxi*™-
Saxonot xard TOvg &qovovq avrwv* 6 nqooTOonaddqiog xai
oaxeXXdoiog • ol inioxonoi ol ins/o/Lievoc • noijuixqoioi sv-
vovyot, tov xovfiovxXetov *
( ei $6 xai noonoanaS'dQioi ftViV, Ed.L.4af
nQOXQivovrai toov Xitcov nqifzixijoicov * ei 6k xai oqxpixia
nooacXdpovTO, xai e2&' ovrag nooxofoovrai tojv Xoincov ) o
lonocoTOona&doiog xai Xoyo&hqg tov yevixov* ol ooridoioi tov
xovflovxXeibv ( ei fik xai oopqpixia sxouv, nQoxoi'vovrai tojv
Ofion'fioDv) 6 xveorwo xai firj ojv nQcoToana&dqiog* 6 noo>-
TOona&UQioc xai Xoyo&enjg tov arqancoTixov • 6 noeoTOona-
xtaqtog xai fioovyyaqiog Ttjg (liyXijg* 6 oixovofiog Trt g fityd-
\5Xtjg ixxXfjotag, xa&d rd vvv irifujdfj* 6 ngojToanad'doiog
xai Xoyo&drijg tov Sq6(iov 6 nowTOonad-uQiog xai tioovy-
yagios nXotfivov 6 nQanoonufruotog xai Xoyo&hqg tgjv
dyeXcov 6 nQcoToana&doiog xai ini tcov paaiXixwv •
6 noco- B
Toana&doiog xai dofieoxixog tcov Ixavdxav 6 nQwroona&d-
ZOQiog xaf do/ueorixog tcov vovfxioayv 6 nQonoffna&uQiog xai
Sopiarixog to3v onxfjfiaTOiV 6 nqtoToana&uoiog xai xofirjg
tcov TSiyktov • 6 7iQ(OToanad'd()iog xai /^aoxovXaqiog tov go~
xeXXtov • o nQanoona&uQiog xai /uQTOvXaQLog tov fievTia-
qiov • 6 nocoTOona&doiog xai yaoTOvXdqiog tov xavixXu'ov •
aSo nQOJToana&aQiog xai nQcoToaroo&oyo • 6 nqonoona&dqiog

<lum ordinem suorum slrategatorura ; protospatharius et domcsticus


excubjtorum ; protospatharius et praefectus Urbis ; protospatharii et
strategi thematum Occidcntis cx ordinc suorum strategatorum j metro-
politan!; archiepiscopi secundum thronos vcl sedcs suos; protospa-
tharius et saceilarius; episcopi sub inspectione superioruin poutifi-
Cum coustituti ; primicerii euuuchi cubiculi ; qui si simul sunt pro-
tospatharii , praeferuntur simplicibus priuiiccriis, idcraquc obtinct de
iis, qni alia praeterca offlcia gerunt; protosjpatharius et logothctes
genici; ostiarii cubiculi, qui si simul ofliciis fungantur, praehabentur
collcgis suis; quaestor, etiamsi protospatharius non sit; protospa-
tharius et logothetes fisci militaris ; protospatharius et drungarius
igiliae; oeconomus magnae ecclesiae, ut hoc tempore gradum te-
net; protospatharius et logothetes cursus; protospatharius et drun-
garius cursus ; protospatharius et drungarius classiariorum ; proto-
spatharius et logothetes gregum; protospatharius et praefectus nomi-
num imperialium seu basilicorum ; protospatharius et doracsticus hi-
canatorum ; protospatharius etdomesticus numerorum; protospatharius
et domeaticus opUmalum protospatharius et comes castrorum j proto-
;

Digitized by Google
7 3: C0NSTANT1NI PORPHYROGENITl
xai nomxoaffqxQqxijg • ol itQwroanaduQioi ix nocxTtonov tww
fofiuTtov xaxd to 6 nQanoana&dgiog
i'oW ixdarov #qua •
xai xo^g
rov axdft\ov • 6 noooxoona&doiog xai ini xov
eidixov Xoyov* 6 nQcoxoona&doiog xai fieyag xovodxcog* 6
C nnojxoona&doiog xai xovndxcoo xcSv fta^ydvwv 6 ngano-S
onafrdoiog xai ini rdSv fienascov o nocoroona&agiog xui

ooyavorgocpog* ol nQcoTOonad'UQtoi, xai xXeiaovgao yai • ti

VLi.il^.^nQWToanaOuQiog tifaagyog xmv Bevixojv 6 ngtoxo-


xai
onafrdgtog xai dfjpaoyog xcov Jlgaaivav 6 ngonoona&a-
gtog xai ini rr g xar aordasajg • o ngmxotrnaddgiog xai dnoio
t

oxgaxrjywv rcvv *AvaroXixcov • 6 ngtoroona&dgiog xai dno


dojueoTixav tojv ayoXolv ngojxoanaddgiot xai and arga-
ol

rrjymv tcov IdvaxoXixcov d-ffidxwv 6 ngcorocrna&agiog xai


and Solisoti'xcov tcov Qoxovflixogoyv ol ngatxotrna&agioi xai
dno indgytov ol ngioxoona&dgioi xai dno oxgarrp'tov TrjgiS
dvottog' ol ngtoxoanaddgioi xai dno xvtoxbgtov ( ol nga>~
xoona9dgioi rov ygvaoxgixXivov ngosxgt&rjaav ndXai xw
Dund oxgaxqycov xai dno indgytov) ol ngtoxoanafrdgtoi xai
XQixai' ol fiayXa^iov xai dgxixXirai*
ngoaxoana&dgioi rov
ol ngtaxoona&dgtoi xai dgyovxsg xcov oxdjUXcov ol ngaxo-io

onad-doioi xai dno otpcpixitov xaxd xd noxs otpcpixia avxmr ot


ngcoxoana&dgiot, xai paoiXixoi xaxd xdg ngofloXdg avxuf
17. ndlat effecit R. ex incerlo cod. coropcnd.

spalharius ct chartularius sacelli; protospatharius ct chartularius ve-


•liarii j protospatharius ct chartularius caniclii ; protospatharius ct
protostrator \ protospatharius ct protoasecrctis j protospatharii ex
persona, id est repraesentantes thematum unusquisque secundum
, ,

ordincm sui thematis ; protospatharius ct comes slabuli ; proto-


spatharius et pracfectus idici logi sen rationura privatarum; pro-
tospatharius ct niagnus curator} protospatharius et curator man-
ganorum ; protospatharius et magister libellorum supplicnm ;
protospatharius et orphanotrophus ; protospatharii et cleisurarchae
fscu pracfecti liraitum, vel et minorum, quam sunt
strategala, prae-
ecturarum) ; protospatharius et dcinarchns Vcuetorum ; protospa-
tharius et demarchus Prasinorum ; protospatharius ct cerimoniarius ;
protospatharius et exstrategus Analolicorum ; protospatharius ct ex-
domcsticus scholarmn protospatharii et exstrategi singulorum the-
j

matum Oricntalium ;
protospatharius ct exdomcsticus excubito-
rum; protospatharii ct cxpracfecti ; protospathatii ct exstrategi the-
matum occidentaiium ; protospatharii ct exquaestores; protospatha-
rii chrysotriclinii qui tamen olim praefereDantur exstrategis et ex-
;

praefectis; protospatharii indices; protospatharii dc contubcrnio ma-


glahitarnm ct artidinae; protospatharii et archontes stabulorum
protospatharii ct exofliciajes , scdani oflicia , quae olim tcnucrunt;

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 733
ol nomxoanud'dQioi xui datjxofjxuf ol nQcoxoonufruQioi ol
did noXscog* ngmioanu^uQioi ol i^coxixot', d $h /urj ehv
ol

nuvxeg nQoaxoonu&uQioi , xui rug did Xoyov nQoayivofi&ug


dty'ug xuxeyovaiv , o* vvv oxQuxrjyoi Ttjg xs uvuxoXrjg xui
Sxrjg dvoetog ovy vnom'nxovow xfjg ?jdt] Xuyovaqg uvxdov xcov
tefidxcov xufrsdgug did xrjv iXdixcoaiv xov feufttiov uvxwv ,YA. h.\ri
vndoyovxog u%i<B(.iuxog , uXX* iv xfj xd%si f y hdy&qouv , xu-
rd to oixelov &&[Aa xud'i^ovxau coauvxcog ovv xui 6 inao-
yog noXttog xui 6 xvuioxcoq. ol tie Xoinoi nuvxeg oqxpixid-
10/Uot iv xoVg Ofioxtfioig xav did /fya/faW didouevcov d'£i<a(Au-

xojv nooxtxi'nTjvxui. iv de xfj xu%£i x<5v orpcpixicov exuaxog


avxdiv xqv oixti'uv xd^iv XuftfldvH. now-
fitxd tie xrjg xcov
Toanu&UQtcov rtpijg devxdou ray onu&uQOxuvdiduxcov eio-
17

dyexui xu%ig, olov onufruooxuvtitduxot xui oqxpixidXioi xuxd


t5xd oqxptxta avxwv ol onud-uQOxovpixovXdoioi xov fluoiXt*
xov xoixcovog' anu&uooxovpixovXuQiot xov xovpovxXetov noe-B
opvxGQOi ol ftaotkixoi* ol nQSoftvxfQOi xui tjyov/utvot xui
nQeaflvxeooi onuduQOXuvdiddxoi xui uno
xijg ixxXrjaiug * ol

oxQuxqyaiv ol anu&uQOxuvditidxot, xov ygvaoxQixXtvov • ol


2oanu$"UQOxuvdiddxoi ol oixuuxoi xui xoixui ol onu&UQOxuv- *

diddxoi xui fiuyXujttTui xui uqxixXZvui* ol onufruooxuvdidu-


xoi ol uno ogxpuctW ol onud-uooxuvdiduioi ol oixeiuxoi

protospatharii et basilici secundum proraotiones suas ;


protospatha-
rii et asccrctis ; protospatharii urbani; protospatharii exotici vel
suburbani aut et provinciates. Quodsi autcm non oranes i Hi fuc-
rint protospatharii, qui dignitates per roandatum oblingcntcs tcuent,
auantum quidem ad stratcgum provinciarum Oricntalium ct Occi-
entalium attinet, hi, quaudoquidem diguitale gaudent, ideo quod
cum ca brabeum simul non acceperint, uon cedunt sede ct praece-
dentia suis provinciis conveniente sed earn sedem obtincnt, quae
;

auis provinciis assignata est. Praefectus Urbis ct quaestor pari iure


fruuntur. Reliqui autcm omnes dignitatum insignibus simul et ofli-
ciis honorati semper illis praehabentur , qui secum cadem insignia
dignitatum, sed absque ofliciortira muneribus , obtinucrunt. Iu or-
dine autcm oiliciorum quisquc locum sibi proprium occupat. Post
protospathariorum classem introducitur sccunda, ncmpe spalharocan-
didatorura [seu spathariorum et caudidatorum] , ut qui simul spatha-
rocandidati et officiates sunt, co introducendi ordiuc , quem ofli-
cium quodque sortitum est. Spalharocubicularii sacri coctonis ; spa-
tharocubicularii cubiculi; presbytcri palatini ; presbyteri iidemquc
hegumeni [monasteriorum] ; presbytcri magnae ecclcsiae ; spatha-
rocandidati exstratcgi; spatharocandidati chrysctriclini ; spatharo-
candidati domestic! iudices; spatharocandidati maglabitac simul ct

Digitized by Google
734 CONSTANTINI PORPHYBOGENITI
tov Xavaiaxov* ol onad-aooxavdidaTOi xai dcTjxn^rai* ol
ona$UQOxuvdi$(xio<, xai xXfioovodoyai • ol ona&aooxay$idd-
toi xai TOvQ^idoyai twv (ptfogdjav • ol anadagoxaydidaTOi
C*ai Tovofido/ai Avxaovtag xai Tla^qjvXiag • ol ana&aoo-
xavdiddroi xai TonOTtjQfpai ray a/oXmv • ol onafraQOxaytiS
ifuzoi xai rovQudoyai rc5V rijg dvaroXfjg fhfidzav xard to
xttfActva avTWV 6 ona&ctQOxavSiddrog xai TononjQtjxrig t<£p
$%Pxov($it6q<ov ' oi ona&aqoxavtiiSuTOt, xai TOvoudnyai rear
&t(.iuT(ov rrjg dvoeaig* o ana&aooxayditidTOg xai TOnorijQij-
rrjg tov doidjuov • ol anaduooxavSiSuxot xai Tovofidgyano
rwv nXotfiatv 6 Gna&aQOxay&iddTog xai ronOTTjorjTtjg rov
Ms.a43.b7rA.of/uov 6 anadaooxav^Mrog xai TOnoTqQfjTrjg ray ixavd-
xmv • o onafruQOxavtiiSuTOg xai TOnOTrjQTjTrjq jmy yovfiiow
6 anaduQOxavdtddxog xai TOnoTtjQfjTyg Tc$y oju^fidrcoy i
jyanadaQOxavSiSdrog xai ronOT?joijT^g ray reixtw ol otto- 1
&aooxav$io*dxoi ol Sid noXeiog xai ol too? oexoircov ol a*io-
vnazoi xard rag xd^eig avxdiy. ei b*% firj ei€v oviot .ana-
&aQOxavSi$dxoi , xatg /uev Sid fioufisi'&v agi'aig vn07ii7txtta>~
aav , iv 6k xoig tov fia$-/Liov avrmv oqxpixioig dxoXovdco;
Tifiuodcoaav. stF ovxag xmv anad-agtmy siodyerai Ta$i£,io
oTov ol xovfJixovXuQioi tov paotXixov xoiroivog' ol xov/ft-

xovXdoioi tov xovfiovxXeibv ol xovfiixovXagioi tov naroid(>-


%ov 6 oixovoftog rrjg fieydXqg ixxXtjoiag* ol Sidxoyw ol

articlinac i idem
;
spatharocandidati exofficialcs ; spatharocandidati
domestic! lausiaci ; spatharocaudidali asecretis ; spatharocandidati et
clcisurarchac ; spatharocandidati et turmarchac focderatorum ; spa-
tharocandidati et turraarchae Lycaoniac et Pamphyliae ; spatharo-
candidati et topotcretae scholaruin ; spatharocandidati et turmarchae
lcgionura Oricntaliura secundum earum ordincm ; spatharocandidataa
ct topotcretes excubitorum; spatharocandidati et turmarchae legio-
nutn Occidcntaliura ; spatharocandidatus ct topotcretes arithmi; spa*
tharocandidati et turmarchae classiariorum ; spatharocandidatus et topo-
tcretes rei navalis; spatharocandidatus ct topoterctes hicanatorum ; spa-
tharocandidatus et topotcretes ntimerorum ; spatharocandidatus et to-
poterctes optimatum spatharocandidatus et topoterctes castrorum; spa-
;

tharocandidati urbani; spatharocandidati secretoruin , et tandem bis-


consulcs secundum suos ordines. Horum omnium qui spatharocandidati
siinul non fuerint, succcduut quidem illis sut ordinis, qui insignibus
honorura ornati fuerint, id est qui spatharocandidati sint, honore ta-
men officiis sui gradus debilo post illos gaudent, fita ut spatharocan-
didalos inferioris gradus praeccdant]. Turn introducitur spalhariorum
classis, ut spatharii cubicularii sacri coctonis; cubicularii cubiculi
rubicularii patriarchac occonoraus magnac ecclcsiae ; diaconi pa-
;

latini j diaconi magnac ecclcsiae; spatharii chrysotrtclimi j apatha-

Digitized by Googld
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 735
ftaaiXixoi' ol Sidxovoi xtjg ixxXrjatag* ol anadxlgioi xov
XgvaoxgixXivov ol onaSdgioi xai xgixai- oi onafrdgioi pa- EU.L. 4«. 6
yXafiixai xai dgxixXZvai* ana&dgioi xai xovgpidgxai xa-
oi
xd xd &sfiaxa avxcov ol onaftdgioi xai xonoxrjgijxai xaxd
Sxd xdy/naxa avxcov ol ona&dgtoi xai darjxg/jzai xai 6 ngto-
xovoxdgiog xov 6q6[iov ol anad-dgioi xov ona&agixiov oi
ona&dgioi xai xofirjxBg xrjg xogx?jg dvaxoXixcov oi xcov
ana&dgioi xai xoftyxeg xcov oyoXcov ana&dgioi xai xo- ol

fiqxsg xtjg xogxtjg xcov dvaxoXixcov dtfidxcov xaxd xd ftpara


toavxcov 6 onafrdgtog xai av/Linovog xov btdgyov* 6 ana-
xhdgiog xai Xoyoddrrjg xcov ona&dgioi xai
ngaixcogi'cov ol
xo/ntfxeg xtjg xogxrjg jd &4-
xcov d~tfidxcov xtjg ivaecog xaxd
fuaxa avxcov* oi ona&dnioi xai xagxovXdoioi xov yevixovB '

Xoyo&sxov ol ana&dgioi xai dvxiyga(ptjg xov xvai'axoogog*


iSoi ona&dgioi xai xaoxovXdgioi xov axgaxiooxixov Xoyo&hov
6 ana&dgiog xai yagxovXdoiog Sipaxog xcov dvaxoXixcov'
6 ona&dgiog xai y«QxovXdgiog xov xdy/uaxog xcov ayoXcov o
cna&dgiog xai dxxovdgiog • ol onaddgioi xai x<*QTOvXdgioi
-xcov dvaxoXixcov tefidxcov 6 ana&dgiog xai yagxovXdgiog
ioxcov i'Zaxovfiixcov • ol ana&dgioi xai yagxovXdgioi xcov <5i/-
tixcov 9~s[idxcov • ol ana&ugioi xai (iaaiXixoi voxdgioi
xtjg ona&agioi xai paaiXixoi voxdgioi xov
aaxeXXtjg' oi

psoriUQi'ov ol ana&dgioi xai paaiXixoi voxdgioi xov tifii-C


xov 9 ol ona&dgioi xai voxdgioi xcov dgxXcov xov ytvixov*
*5oi ana&dgioi xai ngcoxovoxdjioi xov peydXov xovgaxogixiov
1 6. tefiatQS cm. R. , &t(Xu w cod.

rii iudices ;
spatharii ct articliuae ; spatharii turmar-
ir-aglabitae
chae secundum legiones suas j spatharii topoterctac secundum ta-
gmata sua ; spatharii et asecretae; protonotarius dromi ; spatharii
spatharicii ; spatharii et comites cortis Anatolicorum ; spatharii et
comites scholarura; spatharii et comites cortis Orientaliura legiouum
secundum earum ordincm ; spatharius et assessor praefecti Urbin;
spatharius et rationalis praetoriorum ; spatharii, comites cortis legio-
uum Occidentalium secundum earum ordinem;' spatharii et chartu-
larii generalis logothetae ; spatharii et magistri scriniorum quaesto-
ris i spatharii et chartularii rationalis Gsci railitaris ; spatharius char-
tularius thematis Anatoliae; spatharius chartularius tagmatis scho-
lars m;
spatharius ct actuarius; spatharii et chartularii peculiarium
quarumque legionum Orientalium; spatharius ct chartularius excubi-
torum ; spatharii et chartularii legionum Occidentalium ; spatharii
et imperiales notarii saccllii ; spatharii et imperialcs notarii ve-
st iarii spatharii ct imperiales notarii idici scu rei privatac ; spa-
;

tharii et uoUrii arcnlarum public! aerarii }


spatharii et protonoU-

Digitized by Google
736 CONSTANTINI PORPHYROGENIT1
ol anad'doioi xai divxegtvovxeg xaiv 6rt f.iuoycov o ana^a-
giog xai ini x?jg xovQuxatgtag xtov paatXixdov oixmv o una-

SotQiog xai dofitaxixog xijg vnovgyiag* 6 onafrugiog xai

^vyoazdzqg' onuOuQiog xai XQVOOty/qxtjg' 6 onuftdpo;


6
xai aoytov xov dqfxivzov ol onu&dgioi xai %svoo*6yai' oj5
ana&uQioi xai ytjooxofioi* ol onuSuoioi xai ngtoxomawi
itav 9(/uut(ov xuxu xu &t/Liaxa uvidiv 6 onaSuoioq xai <*-
xtaxixog * ol ona&dgiot ol o*ta noXe&g xai ol i'jwiixw. «

Dd£ f.irj etev xai ovxoi anad'dotoi , rag fihv Sid pgafttiw a-
%iag vnomnxhcoaav , iv 6k xotg avxolv oqxpixioig xaxa to|u'»
Ttftdo&cooav. tw
juszd xovxovg uaayda&o) xexagrtj xd^ig, jj

Ms. a44.a vndnov , oxgaxogtov , xavSi Sdxmv , fiav6axoQ<»v , /feoripoow,


dngdxojv , xaypaxixwv xai &€jnaxixwv o£/tco£. vnaxoi ffaoi-
Xixoi xai %agxovXdgioi xai voxdgiot xmv Xex&dvnov otxQttw
xaxa xovg (la&juovg xojv tavxwv oyxpixtav vnaxoi nayaxuu
xtjg avyxXrf xov , xXfjgixoi xov naXaxiov xai rtjg ptyaXrfi it-

xXqoiaq ,
axgdxmgtg , ft xvyottv , xov ygvoOTQixXt'vov , arsa-

YL&.h^faxaiQfg opoi'wg xov fiuyXufliov oxgdxoDosg oixeiaxoi xov ior-

otaxov xai datjxgrjxai, axgdxtogeg xov (iaoiXixov orparawj-

xi'ov oxgdxmgsg, oxgt'poovsg xojv igoxovpirmv xai yuyrtt-™

Xagioi xtav Ssndxwv • dopioxixot, xov xdypavog xw a/t awr

8. n6X«os R., 7i6X((oy cod,

riimagni furatoricii; spatharii ct dcntereuontes sea secundiceru


demarchorum spatharius, qui pra cilia irupcrialia curat; spataarhu
;

ct domesticus ministerii tricliuaris; spatharius et zygos talcs leu li*


bripens ; spatharius aurifaber; spatharius ct arch on arroaroenti *cu
apothecae armorura; spatharii ct xenodochi ; spatharii ct gerocoBi;
spatharii ct protonotarii thcroatum secundum eorum ordincin; spa-
tharius et oecisticus [scu magistrr architectoruro] ; spatharii orba-
ni ct spatharii exolici vcl suburbani vel provinciates. Horua
omnium ofijcialiuui, qui miinus aliquod gcrit, sic tamen, ut sma\
noo spatharius , ilic succedit quidem illis sui ordiuis, qui digni-
sit
tates cuminsignibus acccperuut, attaracn gradura officii prae bono-
ratis inferioris ordiuis obtinet. Post hos introducitur quarts cla$ii*,
hypatorura seu consulum , stratorum, candidatorum , msndatorna.
vestitorum , apratorum scu honorariorum , tarn tagmaticorum icu d<
ordinibus urbauis , quam thematicorum scu de ordioibus proTio*
cialibus, in hunc modum consules imperiales et chartularii et
:

notarii dictorum supra sccrctorura seu scriuiorum secundum grtilm


suorum ofliciorum ct scriniorum consules pagaui scu functione rt
;

auctoritatc cassi; senalorii j clcrici palatini; clerici magnae ecrlesiafj


stiatores, si qui turn siut, chrysolricliuii stratores roagUbii, » ;

paritcr qui sintj stratores privati lausiaci et asecretac ; stratores u-


cri stratoriciij stratores j scribones I
vcl deputati] excubitonua;

Digitized by GoogI
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 5X
tiofiiorixoi tcov dtfidrcov Trjg dvaxoXtjg xai Svaeoog yard rci

tdyftara avrcov xai rug d%tag avrcov* daqxQ/jxui an qui 01 ,

POxaQtoi tcov dotjxorjreicov unQaroi, xavMdroi flaoiXixoi rot)


ijinod'QOfiOV xai fiuvduTOQeg, pearrjTOotg, oiXeprtdnioi, 6$ovy-
SyuQioi tcov Stfidxcov UTtQUioi xaxd rd &€f.iaru xai rovg (fooy-?

yovg avrcov xofiTjrsg rcov &ffidxa>v Ofxoicog* x^i^Tsg rcov


aQid-f-iiZv anqarof 6 yaoTOvXdqiog tov uoifruov 6{ioicog*^
xdjLifjxsg tov nXoif-iaxog 6jnoicog* 6 yaoxovXaQiog tov nXofyia-
jog • xofiTjTsg tcov ixavdxtov oixotcog* 0 yuQrovXdqiog rcov
toixavdroov bfAOt'cog* 6 yaqrovXaqiog tov ardfiXov bfioiag* 6
im'xrqg tov ordfiXov d/uot'cog* roipovvoi rcov vqv{i£qcov 0
XaorovXdoiog rcov vov/luqcov oi xopqrsg roiv onrr^idroiv
6 yaqrovXdoiog rcov onTij^dxcoy • 0 yaqrovXuQiog rdfo t«-
yicov oi dsvxsosvovxeg rcov 6tjpdoy cov oi xQiftovvoi rcov m

iSretyicov* 6 nqoe^ftog rcov ayoXcov oi xdvraQyot rod dgi^


fyiov* oi xivxaqyoi xcov ixavdxcov oi nQOxt'xxooeg rcov ayo-
Xcov oi ftixdgioi tcov vovfisqcov ol fiixaoioi rcov retyicov
oi Sqaxovdoioi tcov QoxovpiTCov • oi unotndo yotreg * oi arqa- g
TqXdrcu* 6 dxoXov&og tov dqiS-fiov- 6 TtoanoftavSuTcoQ tov
Zoi^oxovfttrov • 0 nQOJTO/zavddxcoQ tcov Ixavdxcov oi nocoxo-
xdpa/Soi • oi nQonovoTUQioi tcov ^((xutcov xai tcov dyeXcov
oi citiqutol * oi fiavdoqpoqoi tov dqi&ftov' ol puvdorpbgot
tcov ixavaTcov oi evrvyoqpoooi tcov ayoXcov oi oxevotpoooi
tcov etyxovptTCOv oi Xaftovoyoiot, tov dqid-fiov* oi oxrp

cbartularii thematum ; domcstici tagmatis scholarum; domcstici thema-


tum Orientis et Occidentis secundum classes et dignitates suas; asccre-
tae honorarii; notarii asccrctiarura honorarii ;rrgii candidali circi, man-
datores, vestitorcs, silentiarij, drungarii thematum honorarii sccunduin
ihemata sua drungosque seu manipulos suos; comitcs thematum codem
modo; comitesnumcrorum honorarii; chartularius arithmi honorarjua \
co mites rci navalis honorarii ; chartularius rei navalis ; comitcs hicanato-
rum honorarii; chartularius hicanatorum honorarius; chartularius sta-
buli honorarius; epictes [seu compulsor] stabuli honorarius; tribun}
uumerorum chartularius numerorum ; coiuites optimatum chartularius
; ;

optimatum chartularius castrorum ; secuudiccrii dcraarchorum ; tribuui


;

castrorum; proximus scholarum; centarchi seu ccnturioues arithjjjij


centarchi hicanatorum protectores scholarum; vicaiii numerorum; vi-
;

carii castrorum; draconarii excuhitorum; exeparchontes vel cxpraefcclj


provinciarum ; stratclatae; acoluthus arithmi protoraamlator cxcubilo- ;

rura ; protomandator hicanatorum; protocarabi seu naucjeri; prntono-


tarii tiiematum et grcgum honorarii; bandifcri arithmi; handifcri hica-
natorum; eutychiofori [seu victoriarum gestatores] scholarum; sccu-
ofori seu vasifcri vcl tropaeoferj excubitorum ; labarenscs arithmi j
Constantinus Porphyr Vol. J. 47
C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1T1

nxooyoooi xwv oxpXwv ol xwv QoxovfUtnv ol


ciyvofpoQOt, •

OfifiiuxpoQOi xov dgtfyov* xwv Ixavdxwv


ol atjfutofogoi

ol d^tw/iaxixoi xwv ayoXwv • o* oivdxwgeg xwv igoxovpixwr


ol dovxivtdxwoeg xov dgi&tiov' ol dovxividjwotg xwv ««-
1

D vdxwv o* fiavSdxoQtg xwv ayoXav • oi ngwxoxayxsXXugioi ^


xwv dtpdxwv ol dmi'oveg xaiv xayftdxwv 6 ngwxoxayxkX-


Ms. a44. bXugiog rot? ytvixov Xoyo&dxov 6 ngwxoxayxsXXdgiog xovxv-

ai'axwgog* 6 ngwxofiavddxwQ xwv vovfiigwv 6 jigwxofiuv-


tidxwg xwv xeiyiwv 6 ngwxoxayxeXXdgiog xov aaxeXXiov*
o xevxag/og xov fteaxiagiov ol nowxofiavSdxoQCg xai Xcya-n
xdgioi xwv ifrxovpuwv ol ptavduxogeg xai Uyaxdgioi xov
dot&fiov- ol eZoxovpiTOQcg* ol 9vgwgoi xov nakaxiov xai

xwv asxgixwv ol diaxgsyovxeg xov dgbpov ol q>axxtova-

gioi* ol ynxoviaQxai* ol voxdgioi xwv fugwv ot^ofrop-


Xdgioi xwv fi(Qaiv ol noitjxai fieXtoxai xwv drj/uav otiS
xai
Ed.L. 4*8 qvtoyoi xwv fiegwv • ol /navidxogtg xwv vovfdgwv • ol pav-
idxoocg xwv xsiyiwv 6 Xtyaxdgiog xov fltaxiaoiov oi yo-

oflutxai xov fieydXov fisoxiaQtov ol xivxaoyoi, xmv uxoaxif


ywv xwv fafiuxixwv ol fiixgonavtxai* ol naQatpvXaxsg xwv
xdaxgwv angaxof xtvxagyoi xwv fldvSwv • ol fyfiwxui' ©m
doovyyaoioi xwv nel^wv ol xayxeXXdgioi xwv oexotxwr o\
xonoxtjgrjxai xwv yoawv ol oxgaxiwxai xwv d^fjtdxwv «
OTpaxiwxai xwv d'tpdxwv. ei o*% ix ndvxwv xovxoav xwv Xe-
yddvxwv xiveg t/ouv a£iag xdg dta fiQufietov $i6*ofi£vag , f-
xaaxog avxwv xfj &%ia xov bfxoji^ov xov pa&fiov ngoxifia-ii

secplrifcri scholartim
;
signiferi excubitorum; vcxilliferi arithmt ; tc-
bicanatorum ; axiomatici vel bonorati scholarum-; senatores
xillifcri
excubitorum; duciniatores vel duconarii arithmi; duciniatores bicana-
torum; raandatoics scbolavum j protocanccliarii tbeniatum; optioues
tagmatum protocancellarius gcnici logo the la e ; protocancellarius
;

quaes toi is;protoniandator numcrorum ; pro to mandator castrorum;


protocancellarius sacelli centarchus vestiarii ; protomaudatorea ct le-
;

catarii excubitorum; raandatorcs ct legatarii arithmi; excubi tores;


lanitores palatii et sccrctorum ; vernaculi cursus; factionarii; ma-
gistri vicorum uotarii factionom ; chartularii factionum ; poetae
;

factionum ; musici factionum ; aurigae factionum ; roan da to res no-


merorum ; maudatores castrorum ; legatarius vestiarii ^ chosbaitae
magni vestiarii; centarcht strategorum thematicorum ; micropanitae
custodes castrorum honorarii ; ccntarcbi bandorum; demotae seu
populares aut factionales; drungarii peditum; cancellarii secretorum;
topotcrctac cboromm ; railites tagmatum et milites thematum. Ho-
x
rum , quos diximus , omnium si quis dignitates simul tenet earum.
quae cum brabcis dari solcut, illc gradum prac collega auo insigni-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 53. ^9
o&co. si 6*& nayuvoi niXoiev , iv fiovoig xotg oyqtxi'oig xi-
fitto&coaav xuxd xijv fj^tj ixxtduoav xd£iv xXjjxa>Q€v6ftsvoi.B
ol $k i§ idvcov fiisoyo/usvoi nodofittg xai xijg xi(.u'aq ovve-
oxidaswg r<ov puoiXiojv yficSv d^iovfxevoi /i> i ooevovxai xai
Savxoi ovxcog. [ol and 'PcJ^s imoxonoi nQoexyifyoav xwv
xuP wag inioxonan: ] ol f.dv dno 'Prifitjg igyofievoi , iuv

tioiv iniaxonoi , nooxificovxai xwv inioxonav xijg xa&' qfitdg


ixxXtjo/ug' si Si noeopvxtoot ttsv , olaavxmg nooxoivovxai.
ofiotcog xai 'iv exaaxov xdyfia xijg UQoavvrjg xt\v ngox/ftfjaiv
lodvudiytxai xaxd xijv xa&iSqav xr\v dvwxiowg QTj&eioav. to
avxd ds xouid'oOto xai ini xdiv iv xjj dvaxoXfj ovxcov xqiqjv
navQiaq yojv. eTi/tij&rjoav ds ol and 'Pco^ifjg iX&ovxeg $tdC
%T}V €V<DOiv xijg ixxXqoiag ini Aionog xov </ tXo/ni'oxov <f«-
anoxov , NtxoXaog xai xuodTjvdXiog 'Imdv-
olov 6 inioxonog
l5vqg, indvco ndarjg xijg xd'&wg xojv paytaxotov. [xai ol and
Avxioyeiag xai 'legoooXvpoov ovyxeXXot, nQoexoifyoav navxbg
fiiuyt'oxoov. ] waavxcog xai ol uno *Avxioysiag xai ol 'Itoo-Mi. 245. a

GoXvfiwv ovyxsXXoi iv xfj tievxioa &£oei xijgxganityg nod}-


xoi indvto navxog fiayiaxQOv. ol Se Aydgoav (film xfj
aorcov naTQixiiov xai GXQaxrjyojv vnoninxovoi xu^si iv xaVg xa-
&id*Qaig, ol ftsv dvaxoXtxoi ngoxgivofitvoc xwv ionsoicov
xa&i^ovxai o*s iv xfj ivwvv/urp &ioei ,
rj xixaoxoi qpiXoi, jj\)

5.Verba ol —
imax6n(ov notara marginalcra esse censuit idco-
que uncis inclusit R. i5. Verba xai fxuyloiQOv et ipsa —
notam marginalcm esse putans , uncis inclusit K.
bus non item ornato habet; si vcro pagani sint [muncris titulo
tan turn conspicui absque functionc,] tantum in olliciis secundum
,

ordincm iarn expositum evocantur. Legati autcin pcregrinarum gen-


tium , in aulam dclati et bonorc de Dominortim uostrorum epulis
participandi digni habiti, evocantur in bunc modum. [Episcopi Ho-
rn,mi cpiscopis nostris praehabebantur.] Episcopi Romae si qui ad
110s vcuiunt , pracliabcutur nostris cpiscopis. Pari modo prcsbyteri,
et in universum omnis ordo ecclesiasticus Bomanus habet gradum prae
nostro secundum ilium sedendi ordincm, quem supcrius tradidi-
mus. Id idem quoquc teneatur de tribus per Oricntcm patriarcbis.
Collocabantur autcm legati Romani qui sub Leone, pio Imp., ad-
,

venicbaut procuraudae unionis ecclesiartun gratia, ita, ut episcopus


Nicolaus et cardinalis Ioanucs praeirent toti classi magistrorum.
[Qui ab Autiochia et Hicrosolymis aderant syucellfr, pracliabcbautur
magistris omnibus.] Pariter syncclli Antiocbeni et Hicrosolymitani
locum habebaut in secundo convivii ordine supra omncs magi-
stros. Amici Agareni patriciorum et strategorum succedunt classi
quoad ordinem sedendi, sic tamen, ut illos ipsoa inter illi, qui ex
Oriente vcnciint , occidentalibus praebabeantur. Hi sic dicti amici

Digitized by Google
74o CONSTANTINl PORPHYROGENITI
nifimoi ,
nobg to avxovg iv xio Sevrigw iuWgi xijg rnawi-

%qg xvyydveiv. oi 6*k dno xtov Novvtov , jjfroi BovXydooof t


(iaeg/ofisvoi qptXoi ev fiiv xfj xXrjaei xtov xoivriiv xX?ffwniw>
x&xuqtoi rj ndfiTiroi iv xfj tvavvfif^ &ic£t xX^&jjoovrat , Sif-

Xovoxi vnonimovxeg xai avxoi rf xwv naxQixi'oov xai oroa-5 t

xrjytov xai navxmv xdov iv x(o pqX(t) naxoixitov xtxaynim*

dgyoixav , dnoXavovxt g xai avxoi xov ievxsQOv fitvaov rijc


ftaoiXixrjg xoanitrjg. iv tie xolg i& twv Ioqtwv dxovjinoi;
xXtjxtoQtvovxai oydooi xai swaxoi, drjXovoxi vnomnxovrs; ijj
xu'iu xov nooXeyfrivxog ftrjXov. ol ds ix Ogdyyav ngia^i;^
EU.L. 4^9^ ftsv syotev yeigoxoviug, xaxd xavxaq xX^rjaovrai • tide
nayavoi tiaiv , xfj xwv oqyixiaXi'cov vnoniTtxovai, ra£ff. o*
dk ix xtov Xotncov idvoov inyo/uevoi <ptXoi xfj X<ov oio?apo-
xavdiSuxoiV vnontnxovoi ndvxtg a|/a.
15
T6 tios <f.

9
Enti6*rj xrjg xtov dgxtxXtvcov iniaxrjfttjg idixijv xiva n$a-
ypaxtiav avyyydif/uo&at ionovSdaafxtv , xai xdg xov oixu'ov

noXixevfiaxog d%iaq ixtpavTOQixcHg iv xatg xafridQatg dxQtSw;


i'^t&ifttd'a f
xai xijv xcov Uqwv fiaaiXtxriSv xX^tojqicov (vara'

H&iav xai xaxdaruaiv v/niv vnt$(t%a^ABv9 (fins 6q xai xdg i<ff-*°

ag xwv if' ixdaxri tooxfj xixX^axoftivtov d$ico/uuTcov xai lit;

collocati sedent in sinistra positionc [scu prima mensa plagae tridi-


nii siniatrae] quarti a principio aut quinti , quia nempe sub se-
cundum missum cad not. Qui ab Hunuis Bulgarisvc amici adfuf-
rint, iu evocationc commuuiuni ct consuetorum conviviorum quarti
aut quinti intfovocautor in secutida positionc, scilicet etiam hi pott
patricios cosdemque strategos ct ornnei in vclo [seu corporc] patri-
ciorum constitutes, el simul cum patriciis ad Augnstum adrnilli solitos
magistrate* ; tit etiam ipsi sccundo misstt sacrae mensae froanUir.
In novendecim accubitis autem , qui eclcbrari dicbus festis solcnt,
cvocantur hi octavi aut noni; scilicet post velum scu corpus proce-
rum ptaedictum. Francortira tandem legati, si qttidem invesliti sunt
rnuneribus usque funguntur, evocantur secundum ilia. Si vero
sunt pagani sett cassi dignitatibus , subscquuntur classem officialiun.
Rcliquis e gentibtis advenicntes amici succedunt ad unum omncs
classi spatharocandidatorum.

CAPUT QUANTUM.
Postquam igitur scientiac specialem qnandara trs-
articlinicac
ctationem couseribcre studcutcs, imperii nostri
dignitates demon-
strative distincteque exposuimus sacrorumque conviviorum decorcm
atque constitutioncm vobis exhibuimus agedum narrabo vobis quo- :

que, quomodo species dignitatum , quae in unoquoquc die festo ad


mensam vtctri solcut, ct tuultiformes carum yestitus, quibus quam-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZAINT. II. 5'i. 74 1
lovrcop noXveifotg u/ncpiuoeig Snwg Sit avveiadysiv iv totg
xXtficooioig , aaqpojg i/*tv diTjyqao/uai . uq^o/hui 6' ivrev&ev
xai q rrjg &£iag y&Qixog no xoofitp iniopavev unag/lj, ijg xui
01 $eonQ6fi\r]TOi xai deioxccTOL Tjfxcjv fiuoiXeig ryv iyxoo/xtov
$xai vneQxoafXLOv ravrfjv nuvrflvgCCpYstg /agfiovijv xai a /ui-

fttjaiv rrjg Xqwtov ngog


dv^Qtonovg inifyfii'ug , xoivjj rtjv
navdeoi'uv xotg niaiotg iqpanXwaavteg xoivcovovoi zijg ampa-
rtxtjg eoiidaecog.

H yevteUos

totf XqiCtoS ijfitQtt, iv jj nooxtdona* at xtSv C
10 dxovflUtoy ix&iotis.

Jet ydg vftag, a (pilot, iv xavxy rfj Xa/unga xai rrfpi-Ms. a45.b
do|« xav Xgiaxov yevfd-Xicov tjudga , ijvtxa at noXvoyediVg
xai i%a(oioi xd>v i& ngoxi&ovxai dxovpixajv ix&iaug, iv fxbv
xfj puoiXixjj xganilrj xov xgdfiaxog zijg fttydXr^g ixxXijat'ag
\5xuXttv rig ovveoxi'uoiv xwv quXoygtaxcov yficov fiuatXimv
ytaxdvag ix x/jg paoiXixrjg ovyxXjxov tov aQifyov if$ elov
(tayiaxQOvq, nguinoQixovq , dv&vndxovg naxgtxiovg , axgaxfj-
yovg , oaxpixiaXiovg , ovg uv $6%r] xovg avxoxgdxogag Xafiffu-D
vso&ai* eiadysiv db avxovg, avsv fiivxoi xcov oixetcov yXa-
ao/iv'Jaw, q[i<pi£Of4hovg db xu xa/uioia xai /nova, ti db xvyoiev
axgarryyoi xsxXrjfiivoi , fiexu xalv oixriwv axagafiayytoiv rioa-
yiodwoav avv ujj Sgovyyaoto) xijg (ityXrjg. iv db xft xav i&
1 6. i$ coni. R- , *<T cod. ct ed.

que Introduccre oporteaL Incipiam autem ab eo loco, in quo pri-


niitiae divinae gratiac sese mumlo rooustrare coepemnt, quaudo
etiara a Deo promo ti ct sacratissimi nostra Impcratores mundanura
hoc, id est in ran u do quidcra subsistcns, atlamcn plus quam man*
<lauum solennilcr cclcbraulcs gandinra ad exctnplnm adventus Chri-
st! atl homines, uuiversaics illas epulas coporalis cxceptiouU et con-
vivationis fidelibus in commune explicant et proponunU

FESTUM HATIVITAT18 CMniSTi , 1H QOO XIX. XCCDS1TUOM DA PES


PROPOSOKTCR.
Oportct itaque nos , amici , splendido Hlo et glorioso die nati-
vitatis Chriati , quando multifariae iucomparabilcs MX. accubituum
dapes propouuntur , priraum quidera apud sacram raensam mixti, iu
magna apparatam , ad coepulandum Dominis nostris Cbristi
ecclesia
amautibus proccrcs sacri scnatus, numcro duodecim cvocarc, ut ma-
gistros , praepositos, proconsules patricios, stratcgos, officiates, quos
assumcre Domiuis visum fucrit; dcin vcro illos introduccre , absque
avis tamcn cuiquc propriis chlaraytlibus, scd in solis cainisiis. Si
autcm stratcgi qnidara excitati fuerint, introducantor in suis scara-
maagiia cum dmngario vigiliae- Ad vcncrabilcm XIX. accubituum

Digitized by Google
74* C0NSTANT1NI PORPHYROGENJTI
axov itT(oyt
ti/likoxccttj TQani^ji &ei vfidg xaXetv fiayforoon
6vo , dvd'vndxovg nccTQtxt'ovg, axQarrjyovg JBovXydpovg p{~
Xovg dvOy o<pq>ixiaXiovg ano rtjg tov OTQctTiarrixov Xoyodiiov
ru%€(og xai xuxayxsgco ngog to avvuvaxXrj&rjpai rto fia-
tft/o,

oiXel eig Tvnov rtjg ,


q>{Xovq tov o-5
anooToXixtjg dcofo/.ddog
Ed.L fioQifrfiov t/f' nooxtoeveiv de avrovg tie? ati/ rj$6v xard ro|£»
%

rijg exdoxov d'§tag, ivMv/uivovg rag oixet'ag uvrmv jrXapv-


dag ifiTCQOofofy to) oyj/taTi, vnoSeSe^iivovg &e xai rd ©f-

xtta xu/xndyia, xai eioayayttv avrovg pexu rrjv utj>C%t9 xca>


fjLtXXovxfov nuouoxuvat paoiXixmv vnovgytov re xai povxak- ic
cop ,
SqXovoxi Xafiovxog to ojrtjfia tov xuotqt}Oiov rrjg ftacrtXi-
xijg rgane^g naod tov avwfrev nageaxtoxog ntQtipavovg noai-
nooixov , xai avvavegyofiivov avxolg n&XQi tov TQifidSuov
ttjg flaoiXixrjg svco/jug, xai ioxoovxog avrovg xvxXtp rijg ti-

ftiag TQanefyg eig to eidixcog nooaxaXeio&ai nXrjaUaregowiS


XyiXovg, ovg dv 6*6%tj rrp (iaoiXet. iy <te TOig Ixaxigcap Tth
(i€Q<ov axovfiixoig d(t vfiug xaXety ev Tavrrj Ttj Xafin^a xai
nsQiporfTb) rifJiiga Trjv vno xa/andyiov avyxXrjxoy ncUrav y civr

uoTjxQqrag, ^aoTOvXaqiovg tcSV (leydXcov oexQerav, (iaoiXixovg


poxagiovg ray Xey&ivxwv osxgixcov, olov dno re onafragoxa) dt-io
duzcoy xai xaxwxeoa) vndxcov, diovndxcov, xojurjxcoy rmv ayoXaty,
oiXsyriaQiav, nQonxroQcw, evTvyoyoQwy, oxri nrQ0<f6(>m+

mensam advocare dno quidem magistros , proconsul es


oportet nos
patricios, strategos autem sex, amicoa Tel legates e Bulgaria duo,
tandem de online logothetae rei militaris, aut et aliis in-
officiates
ferioribus ofKciis duo; quo ad eandem cum Domino mensam ac-
cumbant amici duodecim, imitamentum apostolorum, qui cum Chri-
sto ad mensam accubuerunt Procedunt autem unus post alteram,
secundum ordinem suae quisque dignitatis antico modo, induti sua*
quisque chlamydes, ct in pedibus habentes sua quisque cam pa gi a.
Oportet autem illos introducere, postquam advenerint, qui mensae
adstarc et seivire debent, impcriales ministri triclinares, et vocalcs
sea rausici gestu nempe signum accipicnte sacrae mensae castrcuic
;

ab co, qui superne adstat, illustri pracposito, et simul cum ipsis


adscendente usque ad tribatbmum scu suggestum trium graduom
aacrac mensae, ct in orbem eos circa renerabilem mensam collo-
cante; quo Impcrator, quos voluerit , viritim propius adrocare
possit. Ad accubitos autem seu mensas ambarum parti um [resprctu
aacrac mensae ad dextram ct sinistram stantcs] oportet vos vocare
illo splcndido et celebri die totum senatum , qui campagia in pedi-
bus gerit , ut asecreUs , chartularios ma^norum sccretorum , isnpe-
rialcs notarios corundem secrctorum, ut a spatharocandidatis inde
incipiendo et descendendo per dignitates ad consulcs, itcrum cooso-
ics> comitcs scbolarum, silcntiarios, protcctores, eutyebiophoros, sce-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. 11. 5Z 743
(jjjuunxmy xtov tiiacpvQCoy ray/hut coy xov uotfybv (>£//, './fyaoty-Ms. ?46.a
vtov xov noatTCOQiov xti , xwv BovXyaQCov (ptkcov tcv&Qtonovg

iff, xai nevr/xag dtieXipovg tov dyifydv tff


m
nooxioatvuv tie G
avxovg axix^tiov ovxtog* xovg fiev ovyxXijxixovg xaxd jag
Soixsiag avxtBv dty'ag xui vug xcSv oqxpixttov uvxiov tiiayogdg
itaaxeXXofievog ev&ev xdxet&ev xovg tie ^Ayaarpovg xaxi-
vavxi T?jg oipeag x(Sv paoiXioav ini xtjg exxtjg xai eptiofitjg

xoanifyg* xovg tie BovXydgwv dvdownovg ini xrjg ivdxtjg

xgane^fjg xrjg avjijg neoiotiov xovg tie nevrjxag xai avxovg


MonoooxuXetod'at, ini xfjg & xgani^rjg xrjg edcovvjiov &daitogi iv

$ nctQuoraoig xov tioovyyaotov xvy/uvet . eiouyeiv tie tiel

dnavxag ftexd xijv urpttyv xcop ngcoxoxX/jxcov tfiXtov xijg /faai-D


Xixfjg XQanityg ovxcog* xovg fiev d^imfiaxixovg unavxag /u«-
xd xdiv olxet'cov dXXatyftdxcov , /Xafuvtimv xe xai xa^tnaytcov,
i Saxix^tiovxaxd xa%w xov avxov d^im/Ltaxog xai dyxptxtov •
xovg 6$ Ayaoijvovg XevxoyoQOvg d^mvovg vnotistiepivovg, tiq-
Xovoxi nQonoqevofiivov avxoig xov xaXiaavxog doxixXi'vov xai
ovvavsQXOtiivov iq? exaxioov xmv fiegmv tiid xtjg dnio&iov
&iaeojg xmv avxmv dxovfitxatv xai tiid xov ifingoa^tov to-
nonov $£aQid}iovvxog i<p' exdcxM dxovfjixot ticotisxdtia hqqoco-
nmv fi/av xai fii] avyxtogovvxog xiva dvaxXtj&tjvai fti/Qi xtjg

ixcpcovfioscos xcov naQearoixcov paaiXixwv povxaXiav. pixd <?£Ed.L.43i


xqv ndvxav dvuxXtjaiv tie? nawskyuv to ftovoixov fiiXog, xai

17. nqonooivofiixtav cod., adtcSv cod. ct ed.

ptrophoros , axiomaticos seu honoratos e diversis dignitalibns, ad


numerum usque 168, dc Agarcnis practorii 34, de amicis Bulgaria
ia et fratrcs paupercs itidein la. Proccdcre autcm oportet illos in
scrie hoc modu : scnatorcs quidcm secundum suara quemque digui-
tatcm et divcrsa officia, dextraquc sinistraque divisos ; Agareuos au-
tein locat e rcgioue ct conspectu Impcratorum ad sextain et septi-
mam mensam ; Bulgaros ad nonam [ct ultiroam] ciusdem obitus [vel
plagac, dcxtrae scilicet]. Paupercs excipiuntur pariter quoque nona
roensa , scd sinistrac partis, ubi ncmpe drungarius aastarc solet.
Introducere autem oportet omnes post adventum amicorum primo
loco ad <acram mensam vocatorum hoc modo. Axiomaticos scu in
dignitatibus constitutos oroncs cum suis mutatoriis, chlamydibus pu-
ta et campagiis , secundum ordinem dignitatis, quam quisque ge-
rit , et officii pariter ; Agarenos autcm in candidis vestibus absque
zonis, et in calceis ; praeambulante ipsos arliclino , qui cos iutroe-
vocat, ct simul cum ipsis ascendente in utraque parte [triclinii]
per posticam partem accubituum et deincepsab antica cornnuem enu-
merante in singulis accubitis daodenos accumbentes , neque per-
mittente cufquam, ut prius accumbat, quam iroperiales musici ad-
aUntes modulos auos occocperint Postquam omnes acoubuerunt,

Digitized by Google
744 CONSTANTS I PORPHYROGENITI
qitxa to iStov ami/josh (f&ty/uct , Qaviaxaodt** &no?*xng tk
(vqirfru'av xwv deonoxdav xai xdg tavxaiv dnsxdid vaxeo&tu
%kUfiv(&ug' akkd fitjv xai oadxig av to povaixoy dixq/jaji,
xai bauxig av &vfiiekixov xi nobg xegxpiv ixxtleodfj npayfia,
xai qvixa xi pycoaiiuov ix xrjg paoikixrjg xyani^rjg did xov5
xequvov xaoxQTjoiov noog xovg daiTvaovag i^anoaxak^Giiai*
iv xjj xovxcdv £§66*tp dei nqoaiytiv xolg Q(ouai%ovoi fiov-
xakioig xai ovv xfj avxcov ixcpmvrjoet nQOOt/eiv to <x/^u«
hxov xkeivov xaoxorjotov, xai av&tg £$aviaxav nuvxag xovg «-
x\t}(.dvovg /kaviSoqpogovg did xrjg omad-iov ddoeatg xwv dxov-w
pixcovy xai snavdyuv avxovg ix xtov xuxco noog xr)y a>w
noooiontxrjv t$o8ov xrjg avxrjg negiodov . xai eiF ovxtog (i*-
»46.bT« xijv xovxtov xeketav vneidvoiv xai avxovg xijg paouuxqg
TQuni^rjg tiaixv/uovag i^dyeiv, drjkovoxx noonoosvoftivov aw-
Tof£ xov xkstvov xaoxorjotov xrjg puoikixrjg xijui'ag xQansurt g.iS
ijii o*k xrjg devxegag Tj/uigag xrjg nokvoye$ovg xavxrjg xai kau-
ngug navdeot'ag du r)fxag svxgtniLsiv tig ngoaxkrjaiy xrjg jlv-

oikixijg negifikinxov xgani^rjg o/xotcog fiayt'oxgovg , dv&vxd-


Cxovg naxQixt'ovg oapcpixiahovg xai olxetaxovg ngtDxoana&agt-
ovg, xov dqidfibv </?', ovvagi&fiovfuvov avxolg i'£ato£xa>g xt>v*o
tiofAWxixov xav oyok&v xaxd xvnov eiodyscy ds avxovg

13. \)7tMvOtv vel andXvCiv vel dnyXvcfty legi vult R. i4-*£-


dyciy, J/jkoydzi. R., i$uyety <fh dqkoy6n cod. et ed.

bportet animum attendcre ad musicos cantus, et quando peculiars


id significans atque monens tonus insonucrit, oportet omnes surgere
ad Doraiuis bcncdiceuduin suasquc chlamydcs exucrc ; quorum il-
lud ctiam rcpcti debet , quotics musici insonucrint et quoties lu-
dicrum aliquud exercitium pcragatur, item quando dapum aiiquid
e sacra ineusa per iucuudum castrensem ad convivas emittatur. In
ho rum autcm [imisicorum et thyinelicorum] exitu oportet [nos ar-
toclinas] ad vocales musicos, Romane vel Latiue loquentes, et, illis
txclamautibili , simul ad gesttim clarissimi castrensis attendere, eo-
quc edito , convivas simul omncs exsurgere iubcre atqne educere in
stiis ttmicis per pusttcam positioncm vel partem accubituum , et
reduccre cos ex iuf«rioribusad superiorem conspicuum teu regio con-
Kpcctui cxpositum cxitum eiusdem periodi vel partis triclinii, cetcrii-
qucdigressis sic landcm et sacraemensae convivas emiltere, praecedente
tlarissimo castrense vencrabilis mensac imperialis. Altcro autcm die
raultihdae , id est tot per dies iteratae et quasi dispertitae , splco-
Uidacque universalis convivationis oportet, ut invitatos et paratos
ad coramuuioncm undequaque spectabilis eacrac mensae habeamus
suo tempore advocandos magistros iterum, ut superiore die, procon-
sules patricios officialcs , familiarcs protospatharios, numcro in uni-
VptsuUi duodecim \ quorum unue co die e* formula et praeaert pto

Digitized by Google
BE CEMMON. ATJLAE BYZAOT. II.

ndvxag iv xjj avxtov dvaxX^au yXavitioybqovg iaxoXta/uivcntg


xaxd to ttitov oyrjua* tov> S ^
oixuaxovg notoxoanad-aqtovg
. fi£xd xdiv oixeiav anfxtcov xai qwsqov oayi'cov , s/xnQQo&fy
Tl
j?
a/ , UOTt > xadwg dvcorigco tiBtiqXtoxai.
7/
tie xotg niqi% h
SaxovfiiTOig Set xaXftv iqp* exdrtQa fiiQfj ini tivo dxovpixtov
fiuoiXcxovg dv&Q(6novg and xijg xtov ona&aQOxavtiitidxav a-
%t'ag xai xaxaixigw iv tie xotg Xomotg dxovfiixoig unavxag
xovg ag/ovrag rot? xdypaxog xcov oyoXmv, oTov xonoxrjQTjxqv,
el xvyot aJxov tivat ona&aQOxavtiitidxov , xovg xofifjxag xmvD
\voyoXwv 9 dofxtaxtxovg xcov oyoXdiv, xbv nooi^ijfiov ,
nooxqxxo-
Qag, evxvyotpoQovg, oxqnxgocpOQOvg , d^iaftaxixovg , fiavtidxo-
qag, xov dgifyov up, xai nivfjxag xov dgifytov iff* siouystv
tie avxovg iv xfjdvaxXyvei fi£xd xdiv oixfi'av oxaoaftayyiaiv,
xov ti& xonoxyoyxyv xai yaoTOvXuQiov xov avxov xayfxaxog
iSfiexd xai oayi'cov ywtcov, tirjXovoxi noonoowoftivov avxotg
xov doxixXtvov xaxd xov nooyoaqpivxa xvnov, ini tie xtjg
XQtxqg fjiiiqag xdiv avxoav dxov^txmv tift Tj udg £vxQ£nt%£iv t

tig noooxXqoiv, iv fiev xjj (laoiXtxjj XQani$ij aoyovxag ^eyt- Ed.L. 43*
aruvaq xovg dvoDxioco ini xtjg tievxioag ^fieQag fivt]i*ov£v9ev~
%oxag xov dgt^tov iff , dq>aiQovfiivov fxhv xov xwv oyoXtov
tio/u£oxixov , dvxfiaiovxog 6s xaxd xvnov xov tiopfoxixov xdiv
ifcoxovftfxonv , eiodyeiv tie avxovg iv xjj dvaxXfjOU xaxd xov
nQotietyS-ivxa xvnov* iv tie xotg hxaxiooig xdiv fteQcov axov-

5. ini em. B. , dnd cod. et cd.

cerimonialis ease debet domcsticus scholarum. Illos omncs oportct


viritinm cvocatos in tunicis peculiar! modo conformatis introduccre.
Domesticos autcm protospatharios cum peculiaribus sibi suis speciis
et sagts russis ante mensam sacram slatucrc, ut supra dcclaratum est
Ad accubitos autcm, qui sacram mensam cx utraquc parte circum slant,
oportct evocarc , et ad nroximas quidem duas boniines iropcriales,
a spatharocandidatorum indc dignitatc et sic porro inferiores; ad rcli-
quas sedecim vcro magistratus tagmatis scholarum, ut topoteretam, si
si mul sit spatharocandidatus, comitcs scholarum, proximum, prote-
ctorcs , eutychiopboros , sccptrophoros , axiomaticos, mandatorcs, in
universum 2^0, ct paupcres duodcciin. Oportct autcm supra scriptos
evocatos iutroducere in suis sibi scaramaugiis. Topotcreta vero et
chartularius ciusdem tagmatis etiam in sagis russis introcunt, prac-
cedente ipsos articliuo secundum forraulam supra scriptam. Tertio
die celebrationis corundem XIX accubituum oportct nos invitatos
paratosque habere ad sacram quidem mensam magnates , qualcs
modo sccundo die diccbamus advocari; paritcr nurocro duodecim,
omisso ca vice domcstico scholarum ct assumto in eius locum do-
lucflUco excubitorum , et hi secundum praeacriptam rbrmulaxu ew-
746 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
fitrotg Set xaXetv opot'tog ini rotg Svah dxovfMrots /tartli-

xovg dv&Q<6novg iv d£t<6/ia<nv iv Sk rotg Xotnotg dxovfti-


rotg anavrag rovg ao/ovxag rov rdyfiarog reiv I£<Txov($iTarr,

olov ronOTTjQtjrdg , oxgifltovag, tov yaqrovXaQiov ,


dyaxavafn-
2fc*ovg, axevocpOQOvg, oiyvoopooovg, oevdrooag, ngotro/LtavSajooagS
B xai fiavSdrooag rov doifyov oS*, xai nhnjrag iff, tiaaytsv
Se avrovg xard tov nQOQQtj&evra rvnov xard to o%i}fta Tijg
Sevxeoag ijtiiyag . ini Se Tijg Tijg neoupa-
TerdQnjg fjpeoag
vovg ravTTjg, cog einetv, Setyaoecog evroem%eiv tig
Set ijftag
xXtjotv Ttjg fiaotXixijg rtfi/ag rgani^g ix twv dvtoriom xa^i*
exuajrjv fj/uioav fivtjfjiovev&evTmv doyovrav avv to! Spovyja-
Qio) Tijg pt'yXfjg xaru rvnov tov dgt&fiov iff, eiodyeiv Sk a-
navrag iv rfj dvaxXqoei /nerd tojv olxefarv dXXagi/ndrcov 7 xo-
$mg eiQTjTctf tov Sk SoovyyaQtov Ttjg (HyXtjg /nerd rov o£-

Cxa'ov oxaQa/uayyi'ov xai oayfov QOtjg. h Se rotg Xotnolg o-i5


xovfliroig Set r^dg xaXetv fiaoiXixovg avfrgdnovg xaru t*p
lex&ivra rvnov, xai anavrag rovg agyovrag tov ray^aro;
tov dgid-fiov, olov ronor?jgijrijv , tov ^aorovXaofov, toi>$ xo~
firjrag, rovg xevrdgyovg, flavSoqjooovg, Xaftovgyoiovg, offset**
<pooovg, Sovxivdrooag, fiavSdrogag9 dvQtogovg, StaTgi/ovrag^
tov dQi&fiov oS', xai elodyeiv avrovg ovrtog • tov fiev roxo-
TJjoqTrjv /ierd Qcoiov oayi'ov , rovg Sh Xoinovg ftsrd rmv oa-

xeicov oxaoafiayyiav, xa&wg avtoreoco SeS^Xcorat. ini &k rifi

cati introducantor. Rcliquos autem in utramque partem accabito*


quod attinet, apponuntor corum duobus a regia proximis bomiuea
i in peri ales dignitatibus spectabiles; ceteris magistratus tagroatis cx-
cubitorum, ut topoteretae, scribones, chartuiarius, draconarii, sceuo-
phori ,
signifcri , senatores , protomandatores et maadatores , ad nu-
mcrum ao4, ct nauperes duodecim. Introducuntur autem seen nd am
formulam aecunai dici iam expo si tarn. Quarto die aplendidae hu-
ius , ut ita dicam , beneventationis ct execptionis oportet voa inri-
tare et comparare ad commuuionem yenerabilia rcgiae mensae de
proceribus, quales iam ad singulos praecedentium dicrum coomemo-
ravimus, numcro duodecim, comprchenso aimul drungario viciliac;
eosque introduccre cum suia sibi quemque mutatorus t at dictum
iam est; drungarium vigiliae autem cum acaramangio iuo et aaqo
rusao ; ad reliquos autem accubitus advocare homines imperiales
secundum formulam praedictam, et omncs magistratus tagmatis ari-
thmi, ut topotcrctam, cbaitularium, comites , ccntarchos^ bandopbo-
ros , labarensea , vexilliferoa , duccnatores , mandatores , iani tores ,
diatrcchontea vcl vcrnaculoa, in univeraum 204. Horum quidrm
topoteretcs cum sago russo, ccteri autem cum auis qnisque acara-
ttangiis introducuntur. Die quinto oportet nos Invitare et compa-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AUIAE BYZANT. II. 5X 747
n£fi7iTrjg Jjfdqag 6sV^fidg nQO£vxQsm%eiv tig xXijaiv xijg xifxi'ag

ovxmg xQanityg opov ix xcov avtoxioo) pvijpovtv&iv- D


fiaaiXixijg
T(ov 6v66%mv fitytaxdvtov ovv xov doptorixov xdiv ixuvaxcov, <pt-
Xovg xov doi&pov iff, xai tiodysiv avxovg pexu xav oixtimv
5dX\a%i/udTcov , xa&cog dvonsoa 6id*qXa>xau iv 6k xotg Xotnotg
dxovflixoig 6tt xaXetv 6/uov fiaoiXixovg avfyconovg , a\g dvm-
x6Q(o ei^xafisv • iv 6e xotg xaxaxiga* xovg aoyovxag xov
tdy/iaxog xcov avxcov Ixavdxcov, oiov xonoxqorjxrjv xcov xoftij-

xaVj xov %af>xovXdoiov xcov xtvxaQ/cov, fiavdoyoQtov ,


aijfisi-

ioo<poQatv ,
dovxtviOTTOQfjuv xai (iav6axoocov , ad' xov UQt&ftdv,
xai nevqxag iff, tiadyttv 6k avxovg iv xfj avaxXrjatt, xa&tog
xai iv xotg Xomoig xdy/naot> nooeyQayafitv. orj/uticoxiov <teEd.L433
tovto* ydo iv xfj ngcoxtj qfiiqa xijg e^6ofid6og fj xcov iv-
€i
66%a>v xov Xqioxov yeve&Xfav iniarrj lopr*}, xai dno xavxtjg
t5g xdiv t& dxovptxcev 6e'£icoaig xtjv agy^v inidei^fjxai , 6ei jj-
fxug iv xrj sxxtj W^Qft ini fikv xijg xifuag ffaoiXixijg ryani-

£qg avyxaXetv tig eaxtaaiv xov dgyitmaxonov Kcovoxavxivov-Mt.ifa.b


noXecoq fisxa xai if? rjyovfidvoDV xdiv iv xfj ntoi tjf-idg t6(xw

xeifxivatv, tiaaytiv 6k avxovg iv xfj dvaxXijasi ovxcog* xov


2.o(xh> naxQidoxi* ovv x($ fiaoiXet afta xov axiyov tig to ini
dtfpQOv xa&eo&tjvai* xovg 6k baiovg ^yov/xhovg axiy ?j66p t

xaxd rqv oixtiav xa%iv xai dofio^ovaav 66%av tiadyuv 6k

rare vocandos ad aacram ct verc regiam mensam duodecim amicot


de illustribus proceribus supra memoratis, quorum unus eo die erit
domcsticus hicanatorum. Hi , ut iam notatum , in propriis suis mu-
tator! is introducuntur. Ad reliquos simul omnes accubitus vocare
oportct , ad primos quidcm a sacro proximos homines imperiales »
ut iam diximus; ad inferiores autem eorundem ipsorum hicanato-
rum rectores , ut topoteretam, comites, chartularium, ccntarchos 9
bandophoros, vexillifcros , ducenatores et mandatores , ad nuraerum
204 , et oraetcr cos adhuc duodecim paupercs. Evocatos ita opor-
tct introducere, ut, quum de ceteris ordiuibus diceremus, praescri-
psimus. Tenendum, si primum in diem hebdomadis incidat festum
gloriosae nativitatts Christi , indeque iuitium sumat convivatio ia
XIX accubitis, oportet nos sexto die [is est sabbati] ad convWan-
dum cum Domino venerabilemque imperialem mensam Tocare ar-
chiepiscopum Constantinopolitanum una cum duodecim illis he—
gumenis, qui in codicillis nostris penes nos hacrentibus descripti
ct designati sunt Evocatos autcm cos oportct sic introducere
I

P'llriarcham simul cum Impcratorc protinus apud rccitationem


auchi [ seu orationis mensalis], quo is super sella resideat [no-
q«e accumbat] sanctos autcm hegumeru>s seriatim secundum ipso-
nm ;

ordincm et dignitatem oompetentein. Introduountor , quern-

Digitized by Google
7 4# CONSTANTS PORPHYROGEN1T1
to avTOvg, xu9wg xai rovg natQuttovg, furu rmv otxtimv avtuf
tj>eXa>vta>v ujioXsXvfihw T<jj a/rfiaTi 9
t
dfjXovori nQonoqsvouivov
avToTg tov fiaaiXixov xaaroijoiov, xai opoicog jotcoito; zvuif
r/jg paoiXixijg TQaneltjg tig to nqoaxaXiaaa^ai nXtjaiiortoof §
avrcov ovg uv tioty xw fiaoiXeL XomoVg dxovphoi&
iv tie %otg
tietvftdg xaXsfv rovgix diayoQcov fiovaorrjQiatv dvayqayouinv;
dfidtiag, r\yovv rovg %d otpqayitiia nag' ^jucov (iXrjyojag , rw
agi&ftoy oiZ'tiodyuv til xai avxovg OTiffldov, xa&tog xai rofl;

Xomotgf rffiaHSOfiivovg rag oixttag aroXag mg noog ovvrftuar


CdvaxXtvttv tik avzovg icp' exdarrjg xqani^g tiaytitxdtia /u<ar.io

fitxd tie rqv tovzoov dvdxXijoiv xai ioriuoiv tie? vfiug wooa*-

yetv tov tov dmofiivaov (xtvoov, xai iv Tovrtp T(p xatow £W-
dyetv ngog x€iQovof.u'av tcov dvaxeifiivcov xai xpaXXovrww -Mr
riqcov xovg tivo peydXovg Ttjg ixxXrjoiag tiofiearixovg tat

tardy avrovg Zv&ev xdxttd-ev tov ntQipXimov rgixXivov nfafi


to nouio&ai, tog eiqijzai, t^v x^oovoftiav ini rrjv xpaX^-

tiiav tcov dvaxtifiivcov nariqcov, tiitiorai ovv xaxa imw


naqd tov eitiixov Xoyov Tolg fihv dvaxtifievoig ini Trjg ftaatr
Xixrjg Tqani^tjg iff yyovftdvoig tig tpiXori/Liiag im'tiooiv aw

D vo/uia/uurcov d * Tolg tie Xoinotg fiovd^oig anaatv dva vofu-w

Ofiaxog i,v6g xai fiorov • TOig tie tivo tioftearixoig dva vofu-

OfiuTwy ft xaxd Tvnov, tiet eitiivai , on iv atlvfj rij Jjjufp*

xai ol nivqrsg iv Tto XQvaoiarocji'^ iadiovaiv , Xapjiafinti

admodum patricii auis in mutatoriis introducuntur, aic et hi wu


in phcloniis laxo habitu [absque zonis] , iroperiali castrense prae-
ambulaute et pariter in orbem circa sacra m inensam collocantc; quo
propius Impcrator eos, quos volucrit, advocare possit. Ad reliquos
accubitus vocare oportct abbatcs [id est monachos] variorum raoaa-
•teriorum quorum nomina iu notitia nostra desert pta ideutidem tc-
,

iiemus, illos nempc, qui tcsseras a nobis antca acceperunt, ad nu-


merum ai6. Introducuntur seriatim, sicut in ceteris moris est, in-
duti propriis suis et eonsuctis stolis. Accubitis singulis adstcruua-
tur deni biui viri. His itaque apud accubita sua satiatis, attendere
oportct ad oytominsi [scu assati ferculi] missum , et turn temporis
ambo raagnae eeclesiae magnos domcsticos introduccre ad praeiuon-
•trandam accumbentibus et psallcntibua patribus ciieironoraiam sea
gesticulationcm manualem moderandi cantus gratia. Et bos collo-
care oportet unum ad dextram, alterum ad sinistram illuslris tri-
clinii, ut cbeironomia sua, qnod dixiraus, accurabentium patrum
cantnm moderentur. Quantum ad pietatcm Domini attioct, dantur
illisquidem duodecim ad sacram mensam accumbentibus hegumcnis
recepto more forinulaqitc e.v privato principalc peculio singulis uu-
mismata quatcrna nomine doni gratuiti t reliquii autcm monaciut

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 7 49

Tfjv xaxd avvtj&tiav svXoytav • ti 6h h rexagxtj rj nifinxjj


rjfiiqa xfjg spdofidfiog rj Xgiaxov yiwqoig xaxavxijaei, xai
dno xavxtjg a^xr\xai ij xXrjoig xeXttoSai x<Sv dxov^txcov^ 8sJ
vfiug h xfj xvQiaxij xijg ucqMov xijg avxtjg i^dofidSog nqo
Sxijg xXqoetog tov naxQtdqyov xai xcov dfld$tov ixxtXetv to
Xfyojuevov xXijxajgiov tov noXixQi^ov, xai 6vxpsm%uv tig ovv-
eoxtaotv ipfoovg ini fikv xijg jiaoiXixrjg xQanityg tiaytoxoQvg,EtLL./m
dv%h>naxovg naxgixiovg oxgaxyyovg oxxto xai 2?ovAya0OV£Ms.a48a
(piXovg dvo xai xovg Svo dyfidg/ovg Bevixojp xe xai TlQaoi-
lovwv eiodyetv ds xai i'£dyeiv avxovg %Xavi6o<p6QOvg , xa&d
xai dvaniQto d*e6*qXa>xai . iv 6*k xotg txaxiQav fiSQcov uxovpi-
roig fat vfiug xaXeiv fiaoiXtxovg uvdQumovg idyixovg ndvxag,
olov Oaqyuvovq, Xa^dgovg , Oqdyyovg xai ooot
'Ayagyvoi/g,
xrfi (iaoiXixijg f§ avxcZv dnoXavovai xcov $oywv nQO^tjd^i'ag'
j&iodyuv 6*6 avxovg dnavxag xai i^dyeiv fitxd to idvixov idiov
o/ij/ua, olvovei to nag' avx&v iriiXtyofisvov xaflddiov. xai ti&
ovxmg xfj dno xavxfjg sloiovorj xijg £pb*ofidb*og xexQutirj ngoo-B
xaXsta&ai xov naxQtdfj^rjv (jisxd xwv avxov Tjyovfts'vcov xai /no*
va/mVy tog nQoXiXtxxai , ini 6*6 xijg cpSofiijg jjfiiQag twv ad"
aoTwy uxovftiTcop Set v/udg tvxQent%eiv tig avvsaxtaaty ini xijg
paaiXixijg xQanifyg uvdvnutovg naxyixiovg GXQaxtjyovg, og>g>*~

i4- tl atfxtiv em. R., {£ctvtfc cod. ct cd.

singulis bina. Eodcm quoque die paupcres comcdunt in chrysohi-


storio, accipientes con sue tain bencdictionem. Quodsi vcro in quar-
tam ant quintam scptimanae fcriam iucidat fcsttim nativitatis Chri-
st!, ct ex ca iucipiat convivium accubituum dictum cclcbrari, opor-
tet vos ca dotninica, quae in ambitum ciusdem scptidui cadit, ante*
qnam patriarcha et monacht voccntur, sic diclum polytrichura \seu
multicrinum, crinitum, comatumve] convivium celebrarc , ct amicos
ad convivandum paratos habere, ad sacram quidem mensam accubi-
turos magistros , proconsulcs patricios stratcgos octo, Bulgaros ami-
cos duo et ambo dernarchos, Vcneti nempe et Prasini; et hos in-
troduccre atque educere in tunicis, ut in superioribus expositum
fuit. Ad rcliqtios autem accubitus evocarc et stcrncre oportet ho-
mines , imperiales tantum peregrinos [ct com am alcntcs], ut Farga-
nos, Chazaros, Agarcnos , Francos , quotquot eorum exiraiam regiara
providentiam et pietatem rogarum perccptione cxperiuntur. Horum
omnium unaraquamque gentcm introduccrc oportet ct rursus edu-
cere in a'uo quamquc gentili habitu, ut c. c. in sic dicto cabadio
[Farganos et Agarcnos]. Proxima post banc dominicam quarta fc-
ria invitare demum oportet patriarcham cum ipsius begumenis ct
monachis eo , quern praediximus, ordinc. Scptimo corundem accu-
bituum die oportet vos, amici, comparare ad cpulandum, in sacra
quidem mensa duodecim amicos de genere proconsulum patriciorum

Digitized by Google
75o C0NSTANT1NI PORPHYROGEN ITI
xiaX/ovg ovp tw vndg/jp Ttjg noXecog xai tw fyovyyagfy xwv
7tXot/ua>v ,
(ptXovg dvo xai tiixa* eiodyevp $s avxovg xai *|-
dyeiv field twp oixetoip dXXatyfiuxav, xudu xai dtd rjkancu*
iv &k xotg Xotnoig dxovfitxotg xaXetv tig eaxtaaip xop avfjiiuo-

Cpop xai top Xoyo&hrjp xov noaixwQiov t top TOnoxijQTjrrjP t»vS

nXot/ucov , top x^°vXdgiop tov nXotfiaxog , top xofirpa xov


nXotfiaxog, xevxdg/ovg oftot'cog, XQtxdg tcop gvytcovwv, hio-
nrag T?jg noXewg, yeixoveiaQxag, top Xeyaxdgiop tov n^auio-
otxov, top xtprvQitopa, xovg ngcoTOxayxeXXaQtovg , xayxeXXa-
Qtovg xai fiavfidxoqag tov nXotfiov , top aQi&fiov <T(T* elad-n
ye iv Si xai i£dytip avxovg fiexd xdSv oixei'cov oxaga/Liayy/tav,

nkijp xdiv TonOTTjQTfxwv fiexu xai oayi'atp Qtodatp 9 xafhog dvto-


%(Q(o o*ed/]Xa>xai • ini fie Ttjg dyfiotjg Tjftigag tcop avxmp a»
xovfiixcov ixxtXttxai to pooxop nai^ofigofiiop , xai Set vfidg
Devxoem%eiv tig ovveoxiacriv tcop paaiXicop xovg nt)Ovxopxag\l
Ttjg xd%ea>g tov (ivaxixov xovflovxXsiov , olop n(tamomxovg,
iiQanoonad-aQiovg €vvov%ovg, nQiftixrjQi'ovg, voriaot'ovg, m
aQL&fidv 7jf,
top yagxovXdgiov oaxiXXqg , top
xtjg (iaoiXixijg

ini tov eidixov Xoyov, top dxxovdgiop xai top xijg xaraord-
oetog' eio dye iv 6i avxovg iiexd tcop oixei'cov dXXa^iuuitor^o
ov xadxog xovg Xoinovg anavxag iv xotg nqoXeyfreioatg tjfU-
Qaig ix Tap xdxto nqbg xd ava> ovp x(p xaoxotjotrp xyp no-
(>/av noiovftepot, dXX* avdig ovp rjj I$6$rp Ttjg paaiXuc^g a-

•Irategorum et officialium, coraprehensis eo numcro praefecto Urbis et


druogario classiariorum ; qui omncs duodecim , ut iam de priori bus
dictum, in suis inutatoriis ct introducuntur et cducuntur; ad rcliquo*
autera accubitus vocare oportct adiutorcm [pracfccti Urbis] et ratio-
nal cm praetorit et topotcretam classiariorum, chartulariura, com item
et centarchos, omnes rei navalis; iu dices rc^ionum [Urbis nempe],
inspectores Urbis, vicorum raagistros, legatanura pracpositi , centu-
rionem, protocancellarios, cancellarios et mandatores rei navalis , in
universum ad numcrum ao4- Hi cum suis scaramangiis ct introdo-
cuntur et educuntur praeter topoteretas. Hi enim in russia .sagi*
introducuntur, ut supra iam de similibus monitum fuit- Octavo eo-
rundem accubituum die celebratur votum pezodromium sen ludi-
crum pedcstri cursu certamen, et oportet vos invitatos paralosquc
habere ad coeptilandum cum Dominis proccres de online secreti cu-
biculi, ut pracpositos, protospatharios eunuchos , primiccrios , ostia-
rios , ad numcrum octo ; ct dein ad conficiendum numcrum daode-
narium, hos quatuor: chartularium sacri sacellii, comitcm rationum
privatarum, actuariura et cerimoniarium. Hi cum suis mutatoriis
introducuntur , non eo modo , quo alii magnates in diebas praedi-
ctia, id est, non ab imis ad sununa, pracambulante castrensej sed

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 5i 75
vaxXjoscog axt/j%eiv av*xovg xaxd to tdiov agicopa xvxXcp xtjgMnfi.b
xifu'ag flaaiXixfjg xQanityg , xai ufia xijg Zxcpcovrjosoog xav
no(peoxt6xa>v povxaXtcov dvaxXiveiv avxovg iv xfj XafxnQOidjTi Ed L.135
TQand^fl, i^dyeiv 6*8 atixovg ndXiv xrj avxjj dxoXov&ia, dog
5siQ?jTai* ini 6s xotg Xomotg axovfitxoig uqo xtjg fiaoiXix/jg
dvaxXtjaetog ngoavaxXivovxat neyyjxeg oi xd o<poayio*ia ei-
Xqcporeg, xai m avxaiv dvaxeifiivay xai io&iovxmv, iv xy
xcuQijZ xov pivaov xcov dovXxicov, dvaXa^dvovxai xd do&Zvxa
- oypayidia vnd dgxixXSvov , xai StSoxai xaxd xvnov naqd
joxov eiStxov Xoyov exdoxrp nivtjxi eig paaiXixtjv evXoyiav a-
noxo/ufiiov £#ov evtio&ev voftiofta €V. ini dh xijg iwdxng
r^iQag xa>v avxcov axovfiixmv xeXetxai xXqxuyjiov du'jivov, o
xai xQvyrjxixov xaXetxai , xai Set vfiag 7iQoevxQem%eiv eigB
avveaxiaaiv tov Sei7xvov x($ paaiXet yiXovg iff, olov fiayi-
iSaxQOvg , dvdvndxovg naxQixiovg oxoaxqyovg 6xx(o, (piXovg
BovXydqtov tivo, xai xovg exaxiQtov Svo dr^uQ^ovg* nqoo-
xaXovvx'ai Si ovxoi naqd xov (taoiXimg Sid xov doTixXivov
nQco'lag , xai (iivowv SiSojihav , ovvetoioxovxai ndvxeg ol
xexXTjftivoi eig avveojiaaiv xiji fiaaiXet nqog eoniQag, xai eio-
zodyovxai xai i%dyovxai ndvxeg fiexa xtav olxeimv uXXa^i/idxtov
xai xafinayiwv xaxd dxoXov&iav xai xvnov x(5v nQOygawsv-
roov iv xotg avto\ iv Sh xotg exaxsgav xmv fieQmv dxovfti-
voig Set vfiag xaXetv xaxd xov oqov xijg noojxrjg ftfieqag xovg

protinus atquc Domini accubucrunt , oporlet ut illos , secundum su-


am quemquc dignitatem, circa vencrabilcm regiam mensam ordine-
mus f et simulac adstantes vocales intonant , ad splendidissimani
meniam adsternamus. Hos eadem formula , qua diximus , itcrum
educere oportet Reliquis accubitis accltnantur, vcl antequam ipsi
Domini accubuerint, pauperes , qu'ibus antca datae tesserae fucrant.
Ab his adhuc accumbentibus et epulantibus co tempore, quo missus
dulcii aeu tragematum et placentarum mellitarum intrat, repetit ar-
ticUnus tesseras, danturque ex recepto ritu nomine regiae benedi-
ctionis singulis pauperibus ex privato peculio singula apocombia
v
Tel munuscula missilia sacculis insuta intus habentia singuios soli-
dos aureos. Nono die eorundem accubituum celcbratur convivium
vespertinum, quod ctiam vindemiale appellator; oportetque vos prius
invitatds et comparatos habere duodetim amicos, de ordine magi-
•trorum, proconsulum patriciorum strategorum octo, Bulgaros amicos
duo, et ambarum facti^num magistros. Invitan^tur autem hi ab Im-
peratore per articlinum mane, indictisque [pomeridianis] missis, si-
rnul cum Imperatore intrant invitati omnes ante vesper am, et iutro-
ducuntur omnes in suis mutatoriis et campagiis secundum decursum
«t formukm supra praescriptam. Ad reliquoa autem ambarum pi*-

Digitized by Google
CONSTANT!**! PORPHYROGEN1TI

Cvno xafindyiov avyxXrjrtxovg anavrag, oiov dayxDrjTag, a'ai

Tfjg rav onafragoxavdiSuTcov a£tag xai xaranigo), yaqtovii-


qiov tov ysvtxov Xoyo&irov y yaQtovXuQiov tov aroar/omrw
Xoyodsrov ,
dvityQatpsig rov xviarogog , tov ovftnwo*, m
Xoyo&htjv xai rovg xgirdg, voragiovg rov oaxsXXtov, maot'S
ovg tov faoriagt'ov , voragiovg tov iidixov , vndrov;y omf-
nagiovg, ptoTriTOQug xai fiixgovg agyovrag rav Tayitatm,
oiov oxt]nTQO<poQOvg , myvoqpogovg, tvTvyoyoQOvg , fyaroap>
ovg 9 aivdrogag xai tiovxividrogag, xai rovg exarigm fttmt

Sgofitlg anavrag • dtt fi$ eiauysiv rovg ixhv avyxXtjrtxov; o-»

navrag fierd rcov oixstcov dXXa^i/ndra>v xai xatinaytm, roij

Bis &QOfie?g navrag fitrd rcov avrdv nodicov , xai tops pa


Ha.*fo.*vtxt]Tdg ini rijg xgsi'rrovog Sioecog rcov axovptrtav ngooaw-
xXivsiv, rovg 6*k ^rrr^divrag ini rijg hrigag &doia>;, h $ xai

rovg n&rjrag* tisrd ds rrjv ngoiogrov tpanavytav xai r^wS

Initiootv rdv (parXtcov Qdysiv avrovg navrag xaru tot t»-


nov tov ngo^'gucpevra nuoiv. ini de rijg ^txdrrjg r ftiga; rw {

avrdov dxov($ho)v Set viiug £vrg£m%siv tig xXrjoiv xr ; fast" t

"ktxtjg rgani^tjg Sftoi'cog avdvndrovg nargixiovg o<pfixiatiw;

ovv T(o dofisoTixrp rcov vovtiigoiv xai rw xolxiju rav rfi/«w,M

optXovg iff* eiadysiv 6b avrovg xai i^dyeiv fx era rw «*a*

£«L L. 436 <ov dXXa^tfidrojv xard tov dqXcodivra rvnov. h dhiekto*

garum decubitus advocare vos oportct iuxta ritum primi did smto*
riosomncs in campagiia comparere aolitos, ut aaecretaa, dignity
apatharocandidatorum conspicuoa , ct ita porro inferiorei , caartub*

rium gencralia logotheUe, chartularium ralionalis militaria, pagisuw


scriniorum quacstoris , a din to rem logo the ae, iudicca, notaries sa-
I

cellii,notarioa vestiarii, notarioa rei privatac , conaulea, silentiarios,


eatitorea ct minorea magiatratua ordinum militarium palatiooniiQ.
ut sccptrophoroa, signiferoa, eutychiophoroa, draconarioa, seoatoreset
ducenatorca , ambaruroque factionum curaorea omnci. Horam
dcm quotquot ordiuia aenatorii aunt, introducuntur in anis moUto-
riia ct campagiia ; curaorea autem in auia podeia vel veatibui taUn-
bus j et horum qui dcm eos, qui victoriam obtinuerunt, oporlet pn-
moi honoratiori parti [acu dextrae plagae] accubituum acdisai^
ictoa vero alteri , ubi etiam pauperca accumbunt. Poat lumioua
vero accenaionem, qualia pridie festorum inalitui aolet, et post tn-
ditaa convivia faculaa oportet eoa omnea cducere aecunduro formolaa
praeacriptam. Decimo die eorundem accubituum oportet noa inviu*
toa comparatoaque habere ad aacrae mensae communionem procot*
sulci patricios officiales uua cum domeatico numcrorum et conitf
castrorum, amicoa in uuiveraum duodecim. Introducuntur et eda-
cuutur in auis mutatoriis accundum praedictum modulum. Reliquu
autem menaia acclinarc oportet «mbo topotcretaa ct ambo cbartoU f

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZA3ST. II. 5X 753
notg dxovptxoig 6et vpdg xctXstv xovg 6vo xononjQijxag xai
XanrovXaQiovg xtov vovfiiqcov xai xeiyjcov, rgipovvovg , /frxa-
qiovg ,
XtyaxuQi'ovq ,
juuvdutOQag , ^spodo/ovg, yegoxoftovg,
yaQxovXaQiovg x<£v tvuyav oixa»>, dftyjaxgovg xai xovg Jtat-
5xaQiovg xov ftsydXov naXaxiov xai xtjg ^Jd(pyrjg t xov aot-
&uov a(T, xai nivrjxag tjf* txqoxivosvslv Se rovg %evo$6yovg
xai yegoxo/uovg yaQxovXagfovg xai iaxQOvg avv twv diacxu-
qfav ini xij dxov§hov xov fiaaiXdiag,
onio&sitjt &icti xov
xovg 6k uQ/ovxag x<5v 6vo xayndxmv ini xjj xaxd nQooanov
lodiau xov paaiXiwg* eiadytiv 6k avxovg xai i^dyeiv xovgB
fisv %evo66%ovg fusxd xav oixstcov axaqafiayyiav xai qcosmv
oayiwv, xovg 6k iaxQOvg unavxag fiexd xmv oixst'cov difievi-
x&v, xovg 6k xmv xay/ndxoov ctQ/ovxag, xovg ixkv xonoxyor]-
xdg xai avxovg fitxa yooecov oayicov, xovg 6k Xoinovg fxexd
iSaxagafiayytav ndvxag* ini 6k xrjg sv6$xdxtjg tjftigag dnsiy-
dxovpixwv ixxeXovuivrj xXrl aig i xsXsixai 6k -
ysxai fisv ij xcav
to xXrjxcoQiov honigag fo t$ negipXinxq) xov 'Iovoxiviavov
TQixXtvu). nQOaxoi/eixai yug xo avxb xXyjxtoQiov nagd xov
fiaaiXiojg 6id xov avxov dgxixXivov ngauag, xai 6et f^ag
ZonpouxaXeto&cu eig xXfjaiv xov avxov 6ti'nvgv fiayiaxQOvg, dv-C
&vndrovg naxQixi'ovg oqxptxtaXiovg, ngainoaixovg, nQtoioona-
&aoiovg evvovyovg , nQtfiixrjqiovg, ocniaQiovg , ftayXujitxag,
xofiqrag xov aQifyov xai xsvxdqyovg , xov dgid'fiov xaxd to
noaop rtjg xqanityg, xai ftexd xtjv fatay xrjg eaniqag /ivaxa-

rios, tarn numerorum, quara castrorum, tribunos, vicarios, legatarios,


xnandatores, xenodochos, gcrocomos, chariularium vencrabilium acdi-
om, archiatros et diaetanos magni palatii, item ct palatii Daphnes,
in univcraura ao4 > unaque paupercs la. Xenodochos atque geroco-
raos et inde reliquos inferiores, ut chartularium , medicos et diucta-
rioa, oportet procedere [tarn intrando, quam cxeundo] pone sacram
inensam, magistrates vero amborum ordinum [tarn numcrorum, quam
castrorum] a parte Domini vultui opposita. Xcnodochi cum suis
acaraman^iis sagisque russis introducuntur ; medici autem omncs
in tfuis dibenetis seu vestibus colore veneto tinctis. De tagmatum
xnagistratibus introducuntur ambo quidem topoteretae in sagia
quoque russis, ceteri omnes autem in scaramangiis. Die unde-
cimo non amplius celebratur convivium in XIX. accubitis, sed
vesperae celebratur in illustri Iustiniani triclinio , quod mane
ab Imperatore eum in fincm praeparatur per eius articlinum.
Ad istiuacoenae communionem oportet nos vocare magistros, pro-
consules patricios officialos, praepositos, protospatharios eunu-
ch os , primicerios, ostiarios, maglabitas, comitcs arithmi ct centar-
chos, in universum tot, quot mensa capit Celebratoque ycapcrae
Contanlinut Porphjr. Vol J* 48

Digitized by Google
754 C0NSTAOT1NI PORPHYROGENITI •

ycoyiav xov xaXiaavxa uQxixXfvtjv TtQOTQi\puo$at ndvrag


d*ft

uxofHod'ui xd iavxcSv uXXa^q/Liict xai inevtivaao&ut xd oU


Mj.349. b x*f« avTiov axaqafidyyia tig to ftex* avxotv ovnoria&rjnu
x(jj paaiXet xara xvnov • 37 de dyia xu>v (pcotcov fj/usga %dw]f

rim xai neoijiXtnxov Xafingofootav eiadyovoa &avfiaor/jr5


D xai navdyaaxov xrjv 6*6,1 0001 v ixj&Xu xijg ftaoiXixrjg *otmht«-
tog. tj)v ydo evtooiv xdav ovyavicov xai iniytiojv xayfidxwv

did xijg Scooeug xov dyiov §anxiafiaxog iivoxixwg dxovt%ovoa


xovg iv to|c* uyyiXcov iegeig xijg [i£ydXrt g xov Beov xaShh-
Xixrjg ixxXrjatag Xev xwovovvxag tig ovviaxiaoiv tw ftaotXHi*
ovvqydyexo . xai dei xovg iv xavxji xjj ^fiioa. Xayovxag b*ta-

xovt'a, uxQifidig intbxao&ai xijv evngenrj xaxdaxaaiv xrjg ne-


QKpavovg avxwv xai isgug ds^tcooeatg. iv yaQ r«2f xtXovfiivw
XQUfiaxt. xijg fuydXqg xov Qsov ixxXijoiug dti vfiag xalav
ini xijg xtfiiag paoiXixtjg xQahifyg , fiiayiaxQOvg , dv&v7idxovgt i5
E<1. L. 437 naxQtxiovg axQaxtjyovg, o<pq>ixiaXiovg , xov uqiSuov t<T» tio-

dyeiv avxovg xai i'$dyuv fiexd


ds x<5v oixtioov aUa^/'/jwi,
avev ftivxot xcov kavxav /Xa/nvdcov. iv de xjj paoiXixjj n-
fiia xoani^fi noo ye ndvxmv ovveoxtiizai 6 naxoioQXqg xif
fiaoiXeZ, xai Set fj/udg xaXtiv xovg Xoyddag xtjg ixxXijoiag^o
Oiov ftqxQonoXiiag avv xot avyxiXXtf) xov uqi&ju,6v if? 9 nooaTt^-
%i%tiv de avxovg iv xjj avxav eioayayjj uQfiodi&g xaxd xov

sancto officio, debet articlinus omnibus imperare, nt mutatoriu de-


posits ioduant sua scaramangia , quo in illis cum Imperatore cpn-
lcntur, Sanctus autem luininum dies (vel Epiphaniae festum) sectiia
trahcut iusuetam et undiqtic illustrem spleudidi vestitus maguificen-
tiam, efficit convivium, quo Imperator amicos suos excipit, adraira-
bile. Quum cnim coniunctioncm ordinum coclcstium atque terre-
strium mystice adumbrct, per donum sancti baptismatis factam, con-
grcgat in unuui cum impcrio saccrdotium magnae Dei catholieac
ecclcsiac sacerdotes, qui angelorum et nuniiorum Dei vices gcrunt,
candid is in vestibus , ad convivium imperiale adducens. Quibns eo
die servire obtingit atriclinis, bene accurateque cos nosse oportet
d ceo ram constitutionem et ceriraoniale splendidac istorum sacerdo-
tum sanctaeque ad mensam rcceptionis. Post finitum mi\tnm, in
magna Dei ccclesia oportet nos ad sacram mensam magistros, pro-
consulca, patricios, tarn strategos et militarise quam ofBciales et
palatini ordinis , in universum duodecim invitare, eosquc in suis
mutatoriis, absque tamen cblamydibus, introducerc et educerc In
eadem regia rencrabile raensa primus ante alios omnes conyiTatur
Imperatori patriarcha. pariter quoque oportet uos ad sacram men-
sam ecclesiae proccres, ut mctropolitas et svnccllum, in universom
nuracro duodecim, invhaxe, rosque antt introitnm decorc, tinnm-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 7 55
etuarov Sqovov, fyXovort ijpqpita/tivovg afcovq ndaag rag
XurovQyixug avzdSv aroXdg nXrjv r(ov cofiocpogicov xai ftovov
ovvtiadytiv 6*6 avrovg xai i$dyeiv did rov fiuaiXtxov xa-
OTQtjOi'ov, xa&cog 6 rvnog rtjg tioaytoyijg n£$iiyti> ens tf£B
5t<jZv Xommv uxovftucov det vfxag xaXetv ixq top vri gov g rov
fuyuXov naXariov iff, rtjg pfydXtjg ixxXqot ag x(T, diaxovovg
opotcog rov naXariov ,
rrt g futydXrjg ixxX?jaiag , rijg veag, Xg 9
tinodiaxovovg 6/noiwg Xg, uvayvmarag Ofioitog xd', ydXxug o-
juotosg xd' xai nanudag rov otxqhov rov nuzQidnyov Xg'
loo/uov aig'* (iauytip ds avrovg xai £%dyeiv ovrmg^ rovg fisv
hgafihovg anavrag /nerd rwv oixtiiov Xsvxcov (peXcovicov, tovg
ds osxotrixovg, ydXxug %e xai dvayvmarag /nerd oixtia xa-
fiiaia /toVov, dtjXovoTi xard rrjv rd%iv xai sxfaotv rijv uva>-
t£qco fiV9jf.ioi'£v&itaav. dcf <Ts ngoasyeiv iv zfj avtij dva-Q
iSxXrJ oei 1 xai rov xuiqov rov fiivoov rwv Xtyo/uepcov 6ovXxicovy
xai avy rjj rowmv eioodat avveiadyetv rovg tfvo rtjg fiityuXyg
ixxkijaiag Xa/unQOvq tiofitorixovg avv rwv yjaXrdov is xai oq~
fpavwv dndvroov rov avcpQaytov, Xtvytjuovovvratg xai 7i«(>t£f-Ms.a5o. a
pXfj/udvovg rd oixtia (peXwna* tiiaiQUv $h avrovg hftsv x«-
aoxeftfe? ^qo rijg eioodov uvtujv ovra>g. r<$ fiev *vi avroJv

1 5. fovXxtwy cm. R., lovXttwy cod. et ed»

quemque secundum suae scdis cmincntiain , seriatim disponerc, in*


uutos stolaa suas, in quibus sanctum offlcium pcragcre solent , omnes,
practer sola oniopboria, quae omittunt. Castrcnsis impcrialia eos
simul omnes iutroducit, ct idem quoqtte ruraus educit, prout for-
mulare introductionia in ac habct atquc flagitat. Ad.reliquos autem
accubitus oportet nos invitare magm palalii preabyteroa duodecim
magnac ccclesiae preabyteroa viginti tjuatuor, diaconoa palatii et
magnac ccclesiae aeu S. Sophiae et novae in univeraum 36, cuius-
que 13; hypodiaconoa earundem cedesiarum etiam 36 j lectorea ea-
rundem 2*4; cantorca earundem 34 1 papadea scu clericoa aecrcti pa-
triarcbae 36; in univeraum a 16. H03 introducere ct cducere opor-
tet sic: sacerdotio conaccratoa ct fungentea omnes in auisalbia pbelo-
niis , secreticos autem , cantores ct lectorcs in auia camisiia tantum,
secundum ordinem in auperioribus traditum. In cadem acclinationc,
id est accubitu et convivatione, obscrvare oportet tempus, quo mis-
sus dulciorum sic dictus seu mellitorum et trageraatum infertur, ct
tunc simul introducere ambo iilostres magnae ecclcaiac domesticoa
unaque cantorca ct orpbanoa aufTragii [id est eos, qui publico auf-
fragio vel auxilio et sumtu aluntur] candidatos suisque pheloniis
indutos; ante introituru autem illos in duas ad dextram siniatramo^ue
partes dirimere, ut unus quidem domesticus, qui ad dextram iu-
cundorum et amabilium accubituum sUt, cantores secum omnes ha-
beat > alter autem domesticus , qui iati e regione ad sinistram partem

Digitized by Google
756 C0NSTAOT1N1 pormyro&ehiti
doft&rxtxtf xwv yf/aXroSy djidtrcov ot*/i%£iv §ni xrjg
ag &io£CQ$ xdov xeonvdiv dxovfihwv • xu) eripa dofi&oxixn
avxdiv avv OQtpavdiv dnuyrcov , xai avxov ini xov svatvvfiov
Dxazct ngoaomov ffiofcog ovotjg xojv axovfiircov tsji/^Biir «V-
dyeiv 6*i atfxovg iy' exaxigcov xtov peqdyv ttfitpto avv nf5
evXoyia xov naxgidoxov, xoooaxaxelv anavxaq ngog uvri'<i<a-

voy fiieXtpMav. xai ijvixa xtov y dynqtcoywy r) exgiwvqoi;


Xrjtsi, i%dy$iv atfxovg €x£i$tv upa otev xai iXyXvdvatv. <n-

Qio&rj 6*k xai nagd Aiovxog XOV (JO(pa>XUXOV $£<J7lOXOV fl{

nXttova do^av xai fteytoxfjv fv/aoiartay xrjg nsoioSixfjg xav-t*


xrjgxai otftaofitov x<5v tooxoov evoy^fag , iv xrj oivxfj xtXtv-
xaia xcSv axovflixav f)(.i6oa fxexd xrjv ntgataxnv xrjg keyjht-
crrjgxtov avxupcovcSv ag ^aionaQadoxov xotvrjq (xeXwdiag, ovr-

Ed.L. 458 tujdyav qftdg iv xo} xuiqw xcov dovlxi'wv xovg 6' xijg psya-
Xqg ixxXijoi'ag ntgi<pavetg Softeaxtxovg, fyXovoxi rjft<f>uafiivovsri
xd oixeta avxwv xa/utoia xai qpsXcavia /*©ra xai loxav av-
xov g iv xql ftiatp xov neoifiUnxov xQixXtvov xaxd titdaxamv
ovxtog • toy fiev a dopioxixov xijg t^$ofid6og xaxd ftsoow
x<ov (xaxdocofov xeoodgav Xa/zngmv uxovfiixtov, xov Se dm
avxov 6*€vx$qov Sopiuxixov xaxd fjiioov o^oiayg xwv an' av-io
t(ov o 6xar6ocoS'ev Xafingcav dxovfiixmv , xov dh y dofudoxixov
ndXtv ofioi'tog xaxd fiiaov tmv dn* avxwv hxaxigo&tv Xafi-

i. dndvxtav em. R., anavxa cod» et ed. 3. avv d^ur


cm. R., xai toy. cod. ct ed.

aecubituum secum orphanos omnes habeat, seriatim in a no


stat,
filo slantcs.Introductintur ab utraqac parte partes arubae turn,
quum patriarcha benediction em pronuntiat, quo simul omues cho-
rum efficiant cantusque vocalei alternent. Finitis tribus anti|>boni»,
educuntur simul rursus eodem, undc vencrant. Sapientissimus aatem
Dominus noster Leo, quo maiorem gloriam consumniatatn(|ue gratiam
anniversariae buic et renerabili per dies festos convivationi adde-
ret, constituit, ut hoc postremo accubituum die post BniUm, quara
diximus, altcrnantium ct sibi respondentium chororum illam a ma*
ioribus ad nos propagatam modulationem introduceremus. sab tem-
pos ilulciorum quatuor tnagnae ecclesiae illustres domes ti cos , suU
camisiis et pheloniis tan turn indutos, cosque in medio praefulgenti*
triclinii ad aliquam a semet distantiam disponeremus , hoc modo:
primura quidem domesticum, et qui ea septimana officio fungitor,
in medio quatuor atrinque, id est binarum a quavis parte, spies-
diclarum a Dominis proximarum mensarum; proximum ab eo secun-
dum domesticum pariter in medio aliarura illis proximarum quatuor
apiendidarura mensarum, id est quintae usque ad octavam; tertium
domesticum pariter in medio quatuor illis proximarum ab ntraqnc

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BY2ANT. If. && jfy
ngSy dxovpnwr, roy 6b # xard ftihoy xai av\oy r&y i£
hcarigmy luqo5v xai Xapngmy (Ixovpntoy. xai avy vfj inrs-B
vtvoei xai ev'X&y/u rov dytwrdrov q/uay nazQidgyov undo-
XM&at avrovq rqy ri/ui'av xai tfedgexov aivroiy rrjv «| of-
rov aotpcordrov xai &S07tQofiXrp[Ov rjfimv paoi-
Sxsicov ysiXecov
Xiag Aiovrog Qvcf avSeioav , xai ct/ua rfj avrtjg sxycorqos*
xai noXvTi^M rfjg x^Q^ 0 ^^
xiyqosi OfiofrvpaSoy dnavxaq
rovg avaxeififrovg %foiv xai avfiy/dXXety to Qq9by tsooy a-
oyia to ix neXunaycov xeiXicov oxaXd\ay dnaai rotg niorotq
lovnrjxooiq. fierd 6 b rrjy neoaiaxjiy rtjg dafcxarjfifyov tuvt^q
rd>y iogtojy evcoyiaq rsXettai aXXrj fisdiogjog rjfjiiga fcgi/tov,
fpigovoa dt%i(oaiv fierd ou'§i'[iov • rvn(a ydg xtXovfxsvov to C
tov <fc£/Juov nigag, iSixrjv rtva xaxdaxaaty siadyst ndXiv. Ms.
ol yag dtongofiXiftot ao(poi Ssonorai fierd rrjy dnoXvaty tov
iSrvmxov dsty'pov ngoxad-e^ovrai ndXiy eiq noXXcoy dvziXTjxf/iv,

xai xsXttxat, to xXijxmgiow ini dnoxonr?jg rganifyq r iy tw


Xafingoxdxof xgixXi'vto 'lovartyiayov rov /tteydXov, xai $st 17-

fidg evTQem%etv tig ovvHJxictoiy rmy fiaoiXtcov tpfXovg rovg


vno xaftndyioy anavrag, agxoyrag rijg ovyxXqxov, dno rs pa-
zoyiorgoov, dvdvndrojy naxguci'ooy d<p<pixiuXia)V, (taoiXtxtiv ngoo-

5. xet Qv* conL R. pro ^iA/cor,

parte mensarum, nonae scilicet usque ad duodecimam; et tandem


qiiarturn domes ticum in medio sex reliquarum ex utraque parte
spleudidarum mensarum. Hos ita dispositos impcravit Leo, simul
ac autum daret et benedictionera pronuntiarct sanctissimus noster
patriarcha, exordiri sanctum Deoquc gratura hyronum , quem sapien-
iissimtis et a Deo electus idem noster Impcrator Leo tuis ipse ma-
ul bus contexuit et exaravit, et sic porro accumbentes omnes ad
exordium a domesticis factum iisdemque artificiosa et erudita ma-
nuum agitatione concentum dirigentibus decantare assectantes prae- ,

centorum exemplar, sacrum ilium, quem modo laudabamus, by-


nnun, qui e m ell
eius labiis super omnes fideles cives et sub*-
i flu is
ditos destillavit Post finitam hanc, quae per duodecim dies conti-
nuat et ob sacra [natalium et baptismi Christi] festa celebratur , con-
vivationem celebratur alius, festum [luminum] consequens, dies
deximi seu exceptorii, quo Dominus salutantes ami cos adraittere
solet , cum sax mo seu saltatoria decursionc coniuncti. Facti nem-
i

pc secundum formulam deximi finis novam et peculiarem rerum fa-


ciem atque constitutionem importat Sapientes enim et a Deo elc-
tti nostri Domini post fiuitum ex formula illud solenne deximum
'

rursus praesident ad praestandas bene mcrcntibus remunerationes


ct celebratur dcinccps convivium super pcculiari tabula in splcndi-
dissimo triclinio Iustiniani Magni; oportetquc nos invitare ad coe-
pulandnm cum Dominis amicos, magistratus quotquot campagia ge-
nint seuatorios , ut magistros procoosules , patricios officiaies , im~
,
758 C0NSTANT1NI PORPHYROGEN1H
Toanad-ag/cov, dotjXQijxwv, yagxovXagicov rtop fttydXw ottQe'
xcop, vndxmp , dvxiyoatpitDP ,
atii(m^/(o^ ptoxTjxoQW , euro

Dindgyjap, axi]7rxgo(p6g(op , aiyvocpogcov , aewtrdoan' xat JLwnoy

dgyopxap tujp d"* xay^tdxa>v • dtt ie ngoaxiy/Cftiv unamg


xaxd to noobv xfjg xgand^rjg, xai eiodysiv avxovg xai i^aytaS
anapxag fisxd xwv oixu'wv aXXa^ifudxtov yuatitoficvov; xai

rag luvxwv yXafivSag iftngoo&trp xto oy^ftaxi* xai Set wgw-


f/f iy xtji xov ogydvov y&dy/iaxi, xai jjw'xa rrjv dnrjzyjiv xov

(f
doyyov navotj, i»avtox<jlv anapxag eig stxpfjutav xwv
Twy, xai ad&ig ixrtteo&ai rag eavxcSv yXaftviag fayoi Ttfio

d(f)t$tcog xov fiivaov xd>> SovXxttov , xai ndXiv Tavxag ura~

Xajuftdveod'ai nupxag, ontog dv fiex' avxwv avvt%iXdouv ir

Ed.L. 43grj} Ofioia xd'$€t. to $6 hnojievov xto dt'y/ufp innixbp aSiov


xfj inavgiov xov de%i(xov tjftigec, xai fuxa
reXetxai ftiv xi\f

avxov dndXvoiv xsXetxai xXtjx<ogtov iv xfjj xgixXivto xm xa-\S


&iopdxo)v, xai dtt rjfiag evxg€m%eiv tptXovg €ig ovvtoxtafftr
xmv 6*sonox6ap xaxd xo noobv rtjg rgandtrjg ix rrjg ovyxtif

xov ndorjg, olov fiayioxgovg , naxgixtovg , ngamoo/xov; , if-

yixiaXiovg, ngifiixtjgiovg, oaxiagt'ovg ,


(iaoiXixovg nf^r*
ona&agt'ovg ovp xm dxxaguo xai xol Sexooygdqxp xai rw>»
xov rjXiaxov nagaoxdxaig , ufia xcSv ox^nxgoq>6ga>v ,
ionxo-

vagtwp t oy/tteioipogtop xai otypo<pogo)P' eiodyeiv $t aviw*


anavxag fitxd x(op oixei'tov dXXa£t(idx(ov X<t>gig tw* 7'""*-

8. IU cm. R., t$ — tp&iyfta cod. ct cd. ai. xXi£ pro ^w-


xotf cod. Cf. It. ad pag. 759 , 1

perialet protospatharios , asecrctas , chartulariot rnagnorum lecreto-


rum, cousulcs, magistros scriniorum , silcntiarios , estilores, ex-
pracfectos, sccptrophoros , signiferos, sen a to res ct reliquos magistrt-
tus quatuor tagraatum. Procedcre hot oportct seriatim tot numcro,
quot mensa capit , ct introducere atque educerc ab antica parte in
uis mutatoriis et chlamydibus. Attendeadum eat ad organi sonituni,
omnesquc, ubi id desierit, iubendi surgere ad diceuda Dominis boo*
verba , et simui suas cblamydea exuere , quae demum rursus in<loun-
tur intrantc uiissu dulciorum; quod co Gt, ut in illis rorsus eoJ^n
omnes , quo intraverant, ordiue cxeant. Equcstre certamea, quod
consequi exceptorium solct, perticitur altero proximo die; eoqn<
finito, instituitur conviviura in triclinio catbismatum , ad qaod invi-
tare oportet convivag Domiois futuros pro capacitate mensae map*
•tratus ex oinni scnatu delcctos , ut magistros , patricios » praepoii-
tos, ofliciales, priraicerios, ostiarios, imperialcs protospatharioi ana
cum actuario et dcesiographo seu scriba libcllorum supplicum e*
hcliaci parastatis seu solarii observatoribus ; item aceptrophoroi
draconarios, yexilliferos et aigaifcros. latroducantur hi omnc>

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZAIST. II. 52. 7^9
dtxov, jovg 6k tov rjXtaxov nuQaordxag find tojv ghd'cov B
oxagaftuyyitoVm

Tfj 6k 6svrsga jjfidga tov Ospgovagt'ov firjvog looxaty-


5ftivqs Tfjg vnanavrijs tov Kvqiov rjfidiv *Itjoov Xqiotov iv
pXa/dovaig, xai rsXovfiivijg trjg Xafingdg ngosXevoctog, ttXtt-
tai to flaoiXixov xXrjrcoQtov dg tov jiEotftXsjrTOV tqixXivov tov Ms. a5ia
'Qxeavov naXai mixXrjfrbrra ini anoxomqg tgani^g, xai 6et
i)fidg ev*TQsni%€iv tig avvecntaoiv rmv flaaiXioyv (piXovg ix
10 1 <5y cvyxXtjTixto ,
Tovg vnb xaftnayiov nuvrag, olov fiayC-
oroovg , dv&vnctTOvg, ngatnoaixovg , naTQixtovg, dq>q?txtaXi-
ovg, paoiXtxovg notoToanaduoiovg , ovyxXtjuxovg , tov ngto-*
ToaorjxQTjrig, yaoTOvXdoiov tojv ityxovpiTrnv, vndrovg, /froTj}-

Togug, aiXewtuQtovg, aXXatyfiata ix twv Tayfiarixtov dgyov-


l5rw, tov dgi&fiov xuto\ to noaov T/jg Toanityg* eiodyeiv 6k
at!t ovg xai i£dyetv juto) t&v oixstcov dXXa'iifidxcov ,
yagig
tojv xXattv6a>v, xatd rtjv exdarto ngooovoav tijg dotyg a£iav.

Kv^taxfS Tqs dnoxQias.


Tjj 6k xvgiaxjj Ttjg t&v xqscqv dnovotag ini filv Ttjg fla~
aoaiXtxrjg Tgandtyg (piXovg ov 6si ovyxaXtfo&at, to ydg avroD
xXfjTtoQtov Totg nivtjoiv vyanXovxai iv Tjj dyj/6t f xai fiovog

i. yltaxoO coni. Leich., probante K , xlutxoC cod.

com mutatoriis, absque tunicis; soli beliaci parastatae in luis


suis
scaramangiis.
MEKSE FEBRUAAtO.
Secundo die Fcbruarii, quo festum hypapantes [seu ocwrsus Do-
mini nostri Iesu Christi vel puriOcationis B. Virginia 1 in blachcrnis
celebratur , finitaquc splendida proccssione, instituitur sacrum con-
iviura in illustri illo triclinio , quod olim Occanus appellabatur
•uper mens a peculiari; ad quod invitare oportet amicos , de senatu
quotquot campagia gerunt, ut magistros, proconsules , praepositos,
patricios, officiates, imperiales protospatharios , protoasccretam
chartularium excubitorum , consulcs , vestitores silentiarios , allaxc- ,

mata [seu magistratus, quibus comparcre in mutatoriis licet] ex qua-


iuor tagmatibtis scu ordinibus railitaribus comitatensibus in univer- ;

aum tot, quot capcre mensa potest. Introducuntur et educuutur cum


auis mutatoriis absque chlamydibus, quisque secundum dignitatem
aui gradus.
DOMISICa CARVIPaiTII.
Dominica carniprivii non oportet ad sacram mens am amicos in-
vitare. Quod enim tunc instituitur convirium subministratnr pau- ,

peribus in apside, solosque auos familiares et cognatos lmpcraloc

Digitized by Google
7^0 CONSTANTINI, PORPH YROGENTH.
o paotXevg XOvg CttVXOV olxtlOVQ XCtl CvyytVttg 7tQOg tOTI(£(H$
ovyxaXehai. rfj 6s xQ^xtj xijg xvooydyov tjftdpag nQoaxukd-
xai xov fjaotXia u/nct xfj n£Qi avxbv ovyxXrjxio 6 dpxitm'ox*-

nog KwvoxavxivovnoXsag iv rtp evayel fityuUp 71 axQiaqxiu,


xai xcXovftdvqg xqg legag Xstxovgytag, nQoxi'texat, xXrjx^ioyj
iv
toj fitydXy atxQaixo) xov naxqidoyov. xai 6*T r}fiag ft7-
TQCm%£ iv ngog xXijaiv xrt g xoiavxtjg xQanityg fiayiaxQov;,
,
ngamoatxovg, uvOvnaxovg naxQixiovg, 6<pq>ixiaXiovg nqwiQ-
9
EdUMoonafraQt'ovg, ana9aooxav6i6dxovg onaSuQtovg, axpaxopag,
,
xav6t6dxovg xai uoyovxag rcov xayftdxmv xaxd to nooor xijsio
TQanityg* uadyuv 61 avxovg xai i£uyeiv ftexu rmv 01
cxaqaixayyi'tnv xai ftovov, and 6e rov xovopiofiaxog rov
xov fiivaov 6u wag eiadyuv rov nqtoxovoxagtov xov n
uq/ ov w
fitxa tov oixu'ov
aJxov avaXoylov xs xai piptiov ..„
ioruv avxbv ini rqg svayvfiov Sioecog xtjg paaiUxijg TQaxi-iS
^fjg nQog to vnavayvcovai xdv nsoi
vtjaxetag aQfio^ovxa Zo-
yov, fisxd 6e xijv ovfiinXjocooiv navxog tov Xoyov xai xip
uao6ov xmv xvoapixtiv fapav 6tV nooodyEofrat xovg xpdlxag
B ufittpto avv xtp avxmv dofiBaxixuj
, top dgifyov maavxto; ifi*
xai xovg dvayvcooxag aftqxo avv xro av*xmv Jo/tfor/x^,
touo
dgifyov o/uoicog, xai lox%v avxovg if sxdxsoa fiigtj, fig xi
nooa^duv Uqov alvov xaxd xvnov . xotg 6s Xoinotg a*

*a. xoXg 6k lotnoTg. Ante haec verba lacunam esse suspicatur R.

epulis tunc adbibct. Tcrtia autcm tyrophagi sea caseivorii fsepti-


manae a carniprivio proximae] die invitat excipitque conviviolmpe-
ratorem eiusque scnatura archieplscopus CPUnus
in venerabili ia-
jmo patriarcheo vel acdibus patriarchalibus finitoque sancto officio
,
celebratur convmuro in roagno secreto patriarcbci.
Ad quod nobis
luvitandi suntmagistri, praepositi, proconsulcs,
protospatbarii spa - ,
tharocandidati, spathani, stratores, candidati
et pracfccti tagmau/m
quot mcnsa ca pl t Introducuntur et cdncuntur
cum suis scararaan-
giis tantura. Post ablatum primum ferculum introducitur
protonoU-
nos patnarchae cum suo analogio sen pulpito, ex quo aUquid legens
rccilat et cum hbro, quem tenet; collocaturque ad sinistram partem
mensae ,
cin Iraperator a«idnt
Eius est sermonem tempori congro-
um, dc leiunio scilicet, praelegcre.
Finita recitatione totius serrao-
nis et post mtroitum iusculorum e caseo
coctorum introducuntur
f'TP'ff l
H cst "«tote. tarn ex templo S.
Sopbiae, quaro ex
}
temple SS. Apostolorum
J
cum suo domestico, ad numerum daoJe-
r utnu8<I ue le li a"»gnostae vcl lectore. cum
„n'dom
suo r\*'T
domestico introducuntur
1 .TP
totidcra; et collocantur ad utramquc
mensae^ partem Eorum est sacrum hvmnum ex ritu consaeto decan-
ts re KcUquis autem omnibus tantum singuli,
.
QuinU ferki

Digitized by Google
DE CEJUMON. aulae BYZANT. II. ax 76 r
dva iv6g xai fiovov. rfj 6i nkfimr^ tijq avrijg tftfo/udtiog
ovyxaXeiiat eig eoriaoiv tino t£v niaxnv (taoiUmv h rwM«,a5i.b
puydXq nalau'fp 6 ayimaTog xai oixovfisvtxog naTQidoxrjS,
xai ovvetaiQZOvtai avrtjt fitjTQOnoXfrai , ovg av fiovXqdij o
hwCzbg TZCtTQtuQXTjg , xai fat fjfiag ivrosn^eiv sig xXrjoiv rtjg
Ttfiiag avzcov ovvsoridaecog i| avtcav zcav firjTQOnoXiTcop, ovg
av rvxf} , xai noeopvtiQOvg tov fieydXov naXariov xaic
tjyovftdvovg tcSv (taoiXixdiv fieydXa>v juovaarrjQicov , ooovg ay
elvat, vvxfli *«* osxgaiTtxovg nanddag tov nargidQxov xaxu
ioto v no** t'fuvov nooov Ttjg Tifitag $iadyeiv is a«-
Toandtyg*
Tovg xai i%dysiv fuxd xmv oixeicov aroXmv ts xai qpsXam'mv
xard toy nQoXsx^ivra iv r(ji nsoi tov *IovoTtviavov fisyuXw
xXtJTtOQOdsaitf}.

15 Tfj <W imovorj xvoucxij Tijg twv ayimv sixovcov oq&o-


dofyag fierd Trjv vndmjaiv Ttjg ix fiXaysovaiv eiaiovcrrjg gpa-
Biytjg Xnuvtiag xai ttjv teQandrrjv ftvoraytoyiav ixreXeirair)
xXqTaSoiov ex Tijg vnrjQSOi'ag tov psydXov olxovo/ufov iv
lujuTiQOTdTfp xai ju&ydXo) narQiaQxixvp oexgaira), xai Set jj-

so/tag a\notm%uv eig ovveaxiaoiv yiXovg T<j> (iaaiXtt xai jm


aytandro) naTQidoxfi, payforoovg, noainooiTovg, dv&vndxovg,
naroixiovg, fiTjTQOTioXiTag, dgxi^iaxonovg f StpquxiaXtovg xai
aqxovrag Tijg nequpavovg ovyxXjjrov, xard tov doc&fidv tov

eitisdem septimanae Invitatur ad convivium a fidelibus Impcratoribus


in magnum palatium ganctissimus et oecumenicus patriarcha, qui,
quos volucrit, secum sumit metropolitas. Oportet nos ad commu-
nion cm vcnerabilis illius convivii invitare metropolitas quotcunque.
tandem in Urbe praesentes, presbytcros magni palatii sex; hegurae-
uos magnorum imperialium monasteriorum quotcunque tandem et ;

eecretales patriarchae papades ,


quot mensa capiat. Introducuntur et
educuntur cum suis stolis et phcloniis eo modo , quo illos excipi in
znagno Iustiniani triclinio superius dicebamus.
r

DE FE3T0 ORTHODOX! AS.


Sequente proxime die dominica, qua memoria sancitae orthodo-
xiae eorum, qui sacras imagines venerantur, post occursum et exce-
ption em factam splendidae processionis e blschernis in Urbem re-
deuntis, sanctumque celebratum missae officium, instituifcur convi-
vium impensis magni occonomii [seu magnae administraturae redi-
tuum patriarchalium] in splendidissimo et raagno patriarchae secreto.
,

Eo invitare nos oportet Impcratori et patriarchae amicos, magistros,


praepositos, proconsules , patricios, metropolitas, archiepiscopos
ofliciaies et moglstfatos alios dc illustri senatn secundum capacitor.

Digitized by Google
7^3 CONSTANTINI PORPHYROGENm
noaov xijg rpandtfjg* efodytw 6k a6xoig &nuvtag xai £$u-
ytiv ovxag* xovg fib* ovyxXtjxixovg fierd xwv ohcefoov uvtair
oxagattayyicov xai fiovov, xovg 6$ isgttg fierd twp oixm'av
ay^iuxatv.
Ed.L.441 Afs> 5
Tjj 6b xi rov Maori ov ftirjybg xtXuzai 17 svaijuog xai

nCQKpavrjg sogxij xov evayyeXiOfiov x/jg vntoar/tag 6eomoertjq


tjtiwv Geo to xov xai dfinag&dvov MccQi'ag, xai xtXovfidvrt g xft ;
, tvnix/jg TTQoeXevoecog dp xtji vaiji xcov yaXxongaxttmp fiodp-
yovxai 01 paatXelg dp xro naXaxtm per a xijg naoa6o^ov wa-is

arjg avyxXr xov XafinQOfpogovvxsg , xai /irra xijv etooSov xav-


t

rrt P dnort'&ovxai ndvxeg xdg havxojp oxoXdg xaxd rvnop, xai


fOQOvpxup xojv evotpav jy^tov puotXdcop rd xs^Qvamuira
avxoSv oxaoaftdyyia , avpa^uptd^ovxat ndpxeg opotoyg rd ot-
Bxffa uvxojp oxuga/udyyia , xai xeXsixai xXtjtcodio* xrji fiaoiiiiiS
dv rfo neQHpaveoxdxrp roixXtVM xov *lovoriviapov dni anoxo-
nxijg xoand^tjg , xa< 6eZ tj/uag svxQtniXeiv tig awecmcujiv zw>
fiaotXdcov iv rjj roiavxrj 7]peg a fiayi'oxQOvg ,
ngainoairov;,
M: rti n dy&vndtovg f
naxoixiovg, oxQarrjyovg ,
oyxpixiaXt'ovg , fiaoi-
Xixovg ngcoToenad-agtovg xai Xotnovg agyovxag kx twp
oiXixtop rayfidxav xaxd xo noobv xijg TQomdtyg' tiodystr M
avxovg xai d%dyup dv rjj xXijosi fitxd xojv oixttcov vxaga-
fiayyttov ::ai povov. rjj 6b tiqo xijg Xgurxov dvcurxdotng
Xafuioa xvQiaxjj xojy pa'tov xeXstxai 37 ngoiXevov; iv tw %Hq-
» »

tern mensae. Introducnntnr senator!! quidem ordinis viri tuis in


scaramaugiis taotum, sacerdotcs antem suis in schcmatibus seu re-
stibus monachalibus.
MEHSB UAKTIO.
Mensis huius die vigesimo quinto celebratar notabile et illattre
fcstum annuntiationis sanctissimae Dominae nostrae Deiparae et
semper virginis Mariae^ finitaque conaufita solenne processiooe in
templum cbalcoprateorum instituta, intrant Domini in palatiura cum
toto iilustri senatu spfrndidis in vestibus , ingressique drponunt
omnes »ua» stolai ex more praescripto ; piis autem nostris Do mini*
aurca sua scaramangia induentibus , induunt etiam ceteri omucs sua
•earamangia. Dein cclebratur ab Imperatore in illustrissimo Iuati—
niani triciinto super peculiare mensa convivium t ad quod iuvitandi
nobis sunt magistri, praepositi, proconsules, patricii, strategic o(E da-
les, regii protospatharii et rcliqui magistiatus ordinum comitate ti-
sium pro capacitate mensae. Evocatos autem introdacimus et eclo-
cimus in snis scaramangiis tanlura. Splendida die dominica pa Una-
rum, <{uae proaJme rcsurrectionem Christi antecedit, celcbratur pro-

Digitized by Googl
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 52. 763
<pvXdxT(p Uq$ naXatict). nQOxaffco&dvrcov ydo bit tov %$v-
ovTQixXi'vov twv tvoeftcov tjficov fiaoiXiwv i^aXXw/iiivcov auaC
%t$ oixov/uevixfp naTQidgyj) xai tov xovpovxXtt'ov navritg nQQ
nqoownov avxwv xard rdtyv ortx^ov nagtartoTOg f tiodyov-
5rat ol J* SofiioTixot twv ray/ndjcov avv roig dvoi 6*t]udQX 0l G

xal t$ x aQ TOV ^ a Q l(i> flaoiXtxtjg oaxdXXtjg, xai avv tov-'


toig #s ndvrtg ol ytjgoxouoi ts xai g^odo^o* twv tvaywv
9
oixwv, xai Ttjg tioxopitiijg twv ti/iSwv aravQiwv nag avxotg
TsXovfiivTjg , tiadyovrai ndvrtg , pdyiorQOi , dv&vnaroi, na-
jovgixioi xai ocpcpixiuXtoi xard ngoawnov twv tvotpwv /?cw*-
Xiwv 9 ioroXio [isvoi Tag tavzwv Xtvxdg %Xan'dag , xai Ttjg
fiiavoutjg twv Ttui'wv oravgtwv tig axftovg ytvapivtjg , TtXti-
xai jj Xirdviog v(ivtpo*i'a dno tov vaov Trjg dylag BtoroxovD
tov 0dgov ngog tov vaov Ttjg dytag tgidtiog Ttjg Jdynjg , 4
l5xaV dno xtjg vnoorgoipijg ravTyg xeXeizai xltjxwgtov ToVg fla-
aiXtvaiv ini tov Xaftngozdzov VovoTiviavov TgixXtvov , xai
dtt faUg tvzgtni%ttv tig avvtaxiaatv twv (laotXdwv <piXovg r
juayt'oTQOvg , ngatnoaixovg , dv9vndrovg 9 naxgixiovg , dqxpi-
xiaXiovg , %tvodo/ovg t ytjpoxduovg 9 xonox^gtjxug twv Tayud-
^ or coy xaxu tov dgifyov tov noaov Ttjg xgan^tjg , xai tiod-
yovTai ndvvsg ol xtxXtjfidvot (Atzd twv oixtiwv uXXa%t'ftwv ,

nXtjv twv xlavifawv , ol <te ytjgoxopoi xai fyvodoyoi xai to-


nonjgtjzai twv xayfidxwv fttxd rd oixsta avxwv axagaudyyia*
Ttj $6 dyta xai legu nifinxrj Ttjg Xaungdg ovxwg xai negi-Zd.L.^
z5g>avovg tpdoftddog, iv fj
6 Ttjg &ti'ag fivaxuywytag nagd Ttjg

cc83io ia aancto, quod Dcua custodiat, palatio. Piis nempc noatris


Imperatoribus in chryaotriclino praeaidentibna in auia mutatoriia
una cum oecumenico patriarchs Y toto cubicuio coram ipaia in aerie
secundum cuiuaque dignitatem atante, introdticuntur quatuor dome-
stic! [totidem] tagmatum cum geminia demarchia , chartulario impe-
rials sacellii, aimulque omnes gcrocomi et xenodochi vencrabiliitni
aedium. Qui poatquam aacraa crucea, qnot opua eat, intro attule-
runt, introducuntur omnes magtatri, proconsulea, patricii et oflicia-
lea in conapeclum piorum principum, induti auia quique caudidis
tunicis. Diatributia ioter eoa Sanctis crucibua, proceaaio fit inter hy-
moos a templo S. Deiparac Phari inde usque ad templum S. Tri-
nitatia in Daphne. Reverai pcrficiunt Domini convivium in aplen-
didisaimo lustiniani triclinio, ad quod invitandi nobia aunt aroici,
nempe magistri, praepositi, proconsulea, patricii, ofBcialea, xenodo-
chi, gerocomi, topoteretae tagmatum pro capacitate mcnaac. InriUli
intrant in auia mutatoriia, absque tunicis tamcu. Gerocomi, xcuo-
dodii et topoteretae tagmatum in auia acaramangiia. SaucU et ve-
764 C0NSTANT1NI PORPHYROGENITI
avto oocpfug ifpynXarta* Sctnvog
, rsXeha* nQO&XewsK nayarij
ix t<7) naXatfy, xai nQoevt^entXetai nap r^fiwx y
Xu{tn()(j)

tov (JaoiXixov Mnvov xXijotg ngcotag, xai fet VP1 ** 1* ^^P*"


iiittiv eig ovvsariaaiv tcox deanoTcoy fxayioTQOvg , 71 q am txrt-

tovg , dv&vndrovg , natQtx/ovg, 6<p<pixiaX/ovg ,


nQcoroona^a-S
Qt'ovg evvovyovg^ nQifiixrjQiovg , ocmao/ov?, payXa/Hitag, xo-

fiyrag tov aotdptov xai xextaQxovg xatd to noaor rrjg too-


n&tyjg , xai tovtovg ngoaxaUta&ai ini tov tijg honioag 3d*
Bl< a5a; b nvov. dnoXvOfxhfjg ovx tijg ovyxXytov ndaijg xai nakiv npbg
Bcooay &' inaviovarjg, ovviq^ovxai ndvteg oi xtxXrj/udnH tigi*

to teXiaat ttjv Isgdv evco/iax, xai fieta tyx dnokvotv rr ; t

irvsvfAovtxtjg XeixovQyfag nQOtt&stai to ftaGiXixbv xXijv&ntof


y
ini tov nsgifiXintov tqixXivov tov lovotiviavov , xai noo-
xa&eo&ivrog tov paatXiwg ini tijg Ti/uiag tQanitflg, siadyor-
tai nuneg ol xexXijpivoi fieta tmv otxu'wv oxaQUfxayyicor xaiiS
povov, ini 6k tfj avttov i|6oty Xaftovxsg nay* ijfiwv qaxtia
avv i&Qxovrai ndvreg. t(} is dyi(p xai tifu'to oajijla-
rjfilv

dveyydiiiog tov Xa/nngov naXaxiov , tsXettai nftoiXevaig


Cifjfioaia nQog trjx uyiav 2o<ptav 9 xai vnaXXattOfidvftg tijg
ivdvttjg tijg tifiiag xai dyiag tgani^tjg, eloigytrai 6 (iaot-i*

Xsvg iv oxtvofvXaxiw , xai tijg diavopijg y&voftfrfjs rear


T(jt

yaooW, vnoargiopsi ndXiv 6 (laoiXsvg ftstd $6%rjg ix t$ av-


tov naXaify, xai del ijfiag *vtQ*m%tw eig ovveotiaoiv too

nerabili quinta fcria etusdem vere splendidae et lllustris septima-


nac, in qua divini officii cocna publicis usibus a coelesti sapieutia
exponitur, fit processio pagana in splendido palatio , et mane a no-
bis perficitur ad sacram coenam invitatio. Invitamua autem magi-
stro*, praepositos, proconsules, patricios, ofiiciales , pro tospath arias
eunucbos, primiccrios, ostiarios, maglabitas , comitcs arithmi ct cen-
tarchos pro capacitate raensae. Finito itaque conseasu omni et
mi s so senatu, iterumqtie circa nonam boram redeunte, conveniunt
invitati omnes ad celcbrandum sacrum convivium, et post finitura
spirituale scrvitium propooitur et accessui patcfit sacrum cooviriura
in conspicuo Iustiniani triclinio institutum , et praesidente Impcra-
tore in venerabili mensa , introducuniur invitati in suis scaraman-
giis tan turn. Finito autem convivio , quum tempus est abeundi,
exeunt nobiscum omnes cum faculis cuique distributis. Sancto et
venerabili die sabbati eiusdem septimanae, post apertom splendi-
dutn palatium, fit solennis ct universalis proccssio ad teroplum Sw
Sophiac; ubi postquam Imperator instratum sanctae et venerabilia
arae novo mutavit, intrat in sceuophylaciuro, factaque nardorum sen
unguentorum distributionc , redit cum gloria in suum palatium. Turn
opottet qos ad coenandum cum Domino amicos eicierc, magistros,

Digitized by Googl
DE CER1M0N. AULAE RYZANT. II. 53. 765
paarXioyg h tip lansgitg Sstnvqi tptXovq , ftayforgovg, ngat-
noottovg, dy&vndrovg, nargixiovg , ngorroanadugiovg SqxpL-
xiaXtovg ,
ngaToana&agiovg evvovxovg, ngifjuxtjgiovg , ooria-
giovg, fiayXafitTag, TononjgijTag xai ix tcSv dg/ovrav tov
xaxu to noaov rrjg rgan^rjg, xai arot/ovfiivov na-
SaQid-fiov
gd tov ftaoiXtwg tov avTOv xXtjtooqiov , xai oV ^urny xX^rto-D
gGvofiivtov tcov wiXtov f
vnoXvovtai oixade ndvrsg. fxsrd ds
Ttiv hfdxtjv togav avva^sag yivo/Lisvrjg, i^aXXaaaovaiv ol xrjg
ovyxXrpov ndvrsg, xai Tijg Ssiag XstTOvgyi'ag ev vaiju tov
loQdgov TsXovftivtjg , fisrd TtjV ixywrrjoiv tov fivorixov 6gyd~
vov ixSidvaxovrat ndvrsg Tag savrtSv oroXdg, xai insvdttiv-
axovrai tu oixsta axagafidyyia , xai Yorarcu to xXrjrmgtov
h toj neoupavsordTQ) rgixXivto tov *Iovortviavov , xai siod-
yovrai ndvrsg oi xsxXq/nivoi psrd twv oixtimv axagafiayytatv
lSxai fiovov (isrd dh tj}v httfootv rov oparXicov ovys%igxov-
xai rjfjiVv oi ndvrsg.
ji(>X$ xXnT&gttov to 9 ndaxa. Ed.L-443
'H & dyta xai dsb*o%aonivrj Tijg Xgtorov avaoxdamg
nsgiyavrjg jjftioa, h jj to Tijg oatxijgfag rjitrnv oixovofirftq
aoxstpdXatov, xai 6 £Oixo£ *A8dfi ix Tijg q>%hgdg ngog Tip ^mrpr
bravrjXdtP, Xafingdv Tiva xai nsgifiXsnxov evcoyjav xoXg /Ja-Mt.a&.n
oiXsvoiy TjfidSv ngoas^imjasv, to yug vtyog Tijg tsgug dva-
ardosmg fivorixtog $no<pai'vovrsg ix tmv xdrco xa&sdQcav eav-
Tovg avvandgavrsg ngog vif/qXijv Tiva xai noXvxvdov tov

pracpositos, proconsnles, patricios, protospatharios officiates, proto-


spatharios eunuchos, primicerios, ostiarios, maglabitas, topoteretas
et recto rum aritbmi quosdam pro capacitate mensae. Convivio in-
terim per ipium Iraperatorem coordinate, amicisque opera nostra
invitatis, domum disccdunt omnes. Post nonam vero diei horam
congressus ad sacra peragenda fit, mutantque scnatorii omncs stias
Testes, dlvinoque officio in templo Phari peracto, postqnam intona-
vcrit secretum organum, exuunt omnes suas stolas et superinduunt
sua scaramangia. Turn orditur convivium in illustrissimo triclinio
Iustinjani, et introducuntur omnes invitati in suis scaramangiis tantum.
Exeunt antem nobiscum unusquisque cum cereoj quern nactus est.
1H1TICM COHVIYIOEOM PASCHATIS.
Sanctus ct gloriosus atque undiquc conspicnus dies celebrandae
resurrection! Christi a mortuis sacer , quo corona imposita fuit operi
nostrae redemtionis , et terrenus Adam e corruptionc ad vitam rc-
diitj ille dies praestat nostris Dominis occasioncm splendidum ct il-
lustre couviyium instituendi. Volentes ncmpe sanctae resurrectionis
cehttudincm mysticis signis exhibere atque declarare, attollunt sese

Digitized by Google
766 CONSTANTINI PORPHYROGENITI

fitj/uarog decooiav cavxovg inuvdyovcri, xai xfjg Xqiotov ilr^


*$ovg dyanrptwg xov donaofiov ixfii^ovfievot xd- vniptoor a-
nav oysrixcog xaxaandtyvxai, xai av&tg avv xfj Xafuiof cry-
xXtjto) ngog xijv avco 2ta)v, xijv Xgioxov ixxXqotav , mg pa-

&f]rai, fiexd dofyg avvr^i/ovau xqv ydg n$(>t'do%op x/jg $if-5

qag yaQ/uoyrjv ivSeixvvfxevot Xa/ujiQOtpoQOvai xotg Xoypoig, sig


xvnov xmv ivxatpimv Xgicrxov cnagydvoov havxovg ivetXixxor-
xeg» 610 xai iv xatg dt^ialg ytgaiv avxmv xd vixijxtxov xov

GxavQov xaT^/orrtg xgonaiov ,


xijv t%avdaxaaiv rijq x 0lx ^
tffimv ovoiag iv xatg evmvvfioig xaxdxovcn, xcti xijv #fi«?ic
fivaxaymyiav tgj Qeai dva<pigovxeg pexd xijv xdjy aytwv uv-
axijgimv fiexdXfjyjiv , ngog oe/urov xgupa xovg xrjg avyxlrjxov
CnQOxQirovg, mg xotvtovovg xijg xaQtrog, iu(puvo>g ngoohxfi-
%

(javovrai. xai Set tjftug tvxgeni%eiv iv rij avrfj xXrjou row


xnufxaxog xov xeXovfiivov iv rfj Xqigtov xa&oXixjj ixxhjcunS
tig avveoxiaoiv x(5 (iaoiXtt g>tkcvg dno xijg xd%ea>g xmv
yiaxgrnv, dvdvndtatV) naxgixtmv, axQaxryymv re xai oqxpixia-

Ximv, xbv dotfyov id'* eiadyeiv$laihovg ini xijg avrijgxgtvU-


tyg ovxmg* xovg plv fiiaytoxgovg, dv&vndxovg xai xaxoi-
xiovg, xovg Xoigovg ij^opieafjiivovg ftexd xmv xQvadmv avx&no
Scooaximv xai porov , ngoxgivuv #6 iv xjj xoiavxtj xa&tfpa
xovg xd Smgdxia ^fitpua/nivovg vnsg xovg aXXovg naxgtxiovg
xovg xd oixtta xafu'aia cpogovvxag y xav xay^a xv/piev iloi-

ascendtintquc cx infcrioribus sedilibus ad excelsum et perhonorifi-


cum tribunalis spectaculum ct salulationem imitantcs, qua Christ
suos discipulos ex vcro amore beavit, omncs suo imperio par en Us
cordialitcr salulant, ct rursus cum splendido scnatu ad Sionem,
<juac supcrne est, Christi scilicet ecclesiam , ul discipuli, coocurruot
in gloria. Ostensuri cuim gloriosum cius dici gaudjum , comparcnt
splcndidc vestiti, loris involuti , ad iustar fasciaruni Christi sepuicra-
lium. Quaproptcr etiam in dextris tropacum, victoriae signum, cru-
cem scilicet, gestantes, in sinistris [acaciam, saccum pulrere plenum]
terrenac nostrae snbstantiac resurrectioncm [id est rcsurrectionU
symbolum] tcuentj divinumque officium offerenles Deo post assum-
tionem sacrae coenae admittunt palam delcctos de scnatu proceres
ad venerabile crama [seu ientaculum] , ut gaudii participes. In ilia
ipsa ad crama evocatione (fit autcm in catholica Christi ecclesia)
oportet nos ad con? ivandum Imperatori amicos inritare , de ordine
inagistrorum , proconsulum patriciorum , tarn strategorum , quam of-
ficialium; in universum numero quatuordceim ; ethos ad mensant
ibi positam introducere hoc raodo. Magistri , proconsulea et patri-
cii intrant solummodo loris ct aureis suis thoracibus induti. Prae-
fernntur autcm quoad scssioncm patricii thoracibus induti aliis pa-

Digitized by Google
! DE CER1M0N. AUIAE BYZANT. II. 52, 767
xovcg hlvai iv xfj nQOpXrjaw xwg &b oxQaxrjyovg SnavxagD
ftna xtov oixtfav avxwv oxaQafiayyfav xai fiovov* xovg $h
oytpixiaXiovg xai avxovg fisxd xco> oixsicov xaftia/av, avw
(ia*oi x<ov savxdSv zXafivfav. ini #s xijg nQOxst/uhrjg iv

j
Sua nsoipXinxaJ XQ vo ty *Q**M*p XQ^oijg xqandtyg, iv ro xai
to nsoiyavlg xxtjfia xov /pvcrot/ nsvxanvgyiov ig xiprjv noo-
extdrj , d*f ijfiag evxQtm%HV Big avvtoxtaoiv xta paoiXeP <pt-

Xovg ix xotv nQoXtxSivxwv fiayiaxotov f dvdvndxcov, naxoi-


xtcov 9 axoaxtjyfav 6<pq>ixiaXta>v ,
otXQtxixwv 9 dno xijg ra|f£D£Ms.a53. b
JOTOV OXQCtXlCOXlXOV XUl XCtXCOxdQW UOT]X()7)X(OV X8 OfiOV Xttt Ed. L-444
y

xo/utjxcov xdiv a/okcov xai axQiprnvonv , ovv xmv fivo ix BovX-


yugcov <ptXtov 9 xov uQifyov X'* iv & xatg ncQif'§fjg xioaaQ-
4Si xd>v xafiaodov XQune%aig dno xijg xd'£smg xwv fiaoiXixeSv
xavMdxatv , §eoxtjxoQ^v x$ xai aiXfvzictQicov , tyaxovaomv ,
xSoxqnxQoqiOQtov 9 otjfACHHpoQmv xai oevaxoqtov xov uoid^ov
X$' IdyaQijvovg Seafiiovg ix xov fisydXov noaixtooi'ov xov
doL&fxov irj 9 xai ix xav BovXyugav iptXatv dv&Qtonovg
tiadytiv 6s avxovg xai nqooxty/C^iv nQO xijg siootiov avxav9
xovg fxhv ini xijg XQWW
xQanifyg nsoiyavstg Sat-
flaoiXixijg
zoxv/iiovag ftexu xwv oixstmv dXXa'^ifwrtov xai xXaviSimv, ?r(>oo~-
xaXuofrai ds xovg dno xdov BovXydotov yiXovg dno xijg ra-B
%ecog xtov czQaxtjy&v iv x(ji devxigw fuvmo ini xfjg eveovvpov

Qioetag xijg XQanetyg nqog xo uQityuo&at avxovg nipnxovg,


6. xt ijua B., xl^fia cod. et ed.

triciis, qui cons a eta' sua caroisia gcrunt, etiamsi forte his dignitate
et promotione inferiores sint. Strategi intrant cum suis scaramau-
giis tantuni, officiates cum suis camisiis, absque chlamydibus. Ad
aurcam vero mensam in splcndido chrysotriclinio positam, in quo
etiam illustre peculium aurei pentapyrgii honoris caussa propositura
est , invitandi a nobis sunt futuri Domino convivae amici ex iisdeui,
quos modo diximus , magistris, proconsulibus, patriciis^ slrategis,
ofOcialibus, sccreticis ordinis militaris et adhuc inferioribus, item
asecretis ct comitibus scholarum, scribonibus, duoque insuper e
Bulgaria amici; in universum triginta numcro. Ad circumstantes or-
dine continuo quatuor mensas per totidem fornices dispositas in-
vitantur delecti quidam de ordine rcgiorum candidatorum, vcslito-
rum , silentiariorum , draconariorum, sccptropbororum, vexiUiferorum

et scnatorum, ad triginta sex; Agarenos bello captos c magno prac-


torio octodecim ct totidem amicorum e Bulgaria homines. Hos in-
troclucere , et, priusquaro introeant, seriatim disponere oportet. Qui
aureae sacrae mensac splendidi sunt convivae, illi suis in mutatoriis
et tunicis intrant At Bulgari amici post classem stratcgorum sub
secundo missu introvocantur ad sinistram sacrae mensac plagam; quo
c|uiati aut sexti inter amicos sint, [ferculaque sua quinto aut sexlo

Digitized by Google
7 68 CONSTANTINI PORPH YROGRN ITI
7} xai txrovg ytiovg, <m%%£Ly M (Lnavxag er&ev
xaxd xijv uQft6£ovoav exdoru do*av. duo #r$$
rijg rd%€tt>g

ardaetog rcov X&x$mmv xoxnoov oxixfaw ad&ig evfov xdxil>


&sv xovg an 6 rrjg xd^tcog idiv xai didaxcov xai xartoitoa 109;
to xa&£G\}rjvai ini x<5v kxaxigaty o*vo tiqoxqixcov xoantiw.5
ini de xatg xarcor^Qaig xQunsCatQ 6sZ 7iQOoxiyi%£iv , ad ph
xtjg c| (vcovvfiov &4otag xovg i$ 'AyctQwv foofitovg, hi $t
Ctijg txiqag xQanifyg rovg rmv q)iktov BovXyaQtav dv&^moc;
nuvxag • tiouytiv tie avxovg anavrag xai i^dyuv ovxn$'
xovg fihv dno xijg avyxXqiov ndvrag xai rwv xayuutm fK-n
xa xovg ds jfyaofpovg Xsvxofoow;,
ra>v olxstmv dXXa%tj/uwv ,
aX&vovg xai vno <fe<fe/u&ov£ , xovg &8 BovXydqcov arfpaaot;
fisxd rcov oixstoov av*raav ox*]f*drcov. d tt Sk noooi/tiv trr

ix(p(6vT]<xiy xai any/yaw rcov fxovaixmv ogydvtov , xai Tt nn


to aSofisvov aarj fidkog, dvutrav anavrag eig evyrjfu'av rt"n:

ieanoxoov xai avSig rag eavrcov ixtiMcrxeodm /Aa/ivJo,*,

xai ftixd rijg dfi^toog xov fuvaov rtov dovXxicov nuXty rw-
Draff dvaXa/ufiuveiv nqog to per' avrmv ixnooeviofru b if

avrmv ifcoSq!. iv xjj av*xij dvaardatt 6*eV nQOoe/M

PaaiXixijg Xtiqog $Mft€VOv rfjg iyigaewg aynr^a , ov*

ds xai rijv ixqxovtjaiv xov naQ£<nafrog ixei xovpixoviafiw


xai av&ig $£aviorav xai ngondfinuv rovg xtov TfM&tw
"NLs.ri/^axexkijfiivovg, fitXQOV tigyovrag xovg uvea <pikovg, tuttf
vvrwg ovvt&Qx°tdvovg anavrag. ini 6*& xtjg fcvtioat

loco accipiant]. Omnes antem priui in ordinem diaponendi ad oa-


tram et ainistram secundum congruum cui^ue sunm gradum- w
ittornm statione indc porro rursus ordinandi sunt candidatomn or-
dinis ct inferiorum homines, collocandi nempe ad duas cx utraf*
parte imperial! proximas nobiliores mensas. Ad rcliquas daas iu°-
mas mensas iutrodticuntur seriatim dispositi, a sinistra quidem p»rt<
captivi Agareni; a dextra vero Bulgari omnes. Introducuntur autf°
et educuntur sic: senatorii omnes et tagroatici sen militiae co»it»-
tensis magistratus in suis mutatoriis ; Agareni in candidis et absqw
Oport^'
zonis calceatique ; Bulgari proprio sibi suo in habitu.
porro ad musicorum organorum iutonalionem attendere, ct quan^
carmen turn cani solitum exorsi fuerint, exsurgere iubere on»n«^
tene Dominis precandum , cblamydesque exuere t quae rursos f&
iugrcssum missus dulciorum induendae , quo in iis , quando teopu
excedendi venerit, abeant Eo tempore, quo consurgendum « l «

oportet signum consurgendi, quod Imperator manu sua dat, ob!«*


8
vare, simulque clamorem ibi adsUntis cubicularii , ct protimw «
J*
rt
gere iubere, atque educere convivas primum quatuor mcn»araBJ»
pott exiguam interpositam mo ram reliquos primae ct summac W

Digitized by Google
DE CERIMON. AU1AE BYZANT. II. 53. 769
pag teXttxai fjL$9ioqxog nooiXevoig iv Tep aixiji xtSv xogvcpai-*
m xai uytwv dnooxoXcov. xai nXijqovfiivtjg xtjg Uqag Xti~
xovqyiag, nqoxtdsxai xXijxtaQiov ini dnoxonxtjg xoanityg iv
psydXo) TQixXfaq xtov naXaxicav, xai dit vptdg £vxQtnt~
5£«v dg ovvsoxt'aoiv x(o fiaaiXet ^taytaxQovg, nQainootxovg 9 Ed.l„ ffl
dvBvndxovg ,
naxQixiovg ,
org axtjyovg ,
fiqxQOnoXt'xag , oqxpi^
xiakiovg, ngcoiOGTza&UQiovg ,
doyxoyxag ,
/aoTOvAao/Wc
cworovj, ptarijTOQag , oritevriaoi'ows xcu aXAa^icov to3v to>
yfiauxwv ugyoncov xaxd to nooov xtjg xoanifyg* tiouyetp
jods avxovg xai s^dyuv jUBxd xtov oixei'cov dXXcx^i'/ncov xai xa*
piot'cov, avev fUvroi tcoy iavxwv /Aa^voW* 71 Qoo&yeiv 6h

xotg svtptjfiovat, dij/uoig , xai fjVi'xa uo%ovxai dxxoXoystv xovg


Stanoxag, Set i£avioxjiv ndvxag xovg xexXtj/nsvovg nqog to
xai avxovg nqaitog ovvivcprjuuv xovg fconoxag. rjj rqmj
T *j$ avxijg k^doftddog xeXuxut, nayavtj nqoiXtvatg /nerd ft

dXXa'^tfidxajv ev$ov xov naXaxiov , xai xeXeirai xXijzmQiov


ini xov xqvooxqixXivov xaxd to ay^fia xijg notoxijg ijfidQag*

xai 6sZ yfidg svxqemXeiv tig xXtjqiv ini xtjg %Qvoijg XQand-
tflg dno xijg xd%stog xdiv fiaytoxQwv f naxQiximv xai Xoinwv
zovvv xu) tio/usoxixo) xdiv oyoXcSv xai (taoiXtxmv dv&Qtontov dn6
xtjg xd'^itog xdiv onad-aqoxavdiddjtov peyQi xrjg Tu&ag twv
VXQaxu)Q<ov xaxd to noobv xtjg xganityg ytXovg X'* elod-
,

yuv da avxovg xai i'gdysiv, xovg fdv vno xapndytov ndvrot$

sac accubantcs f ut sic quotquot convcnerint omnes exeant Secundo


,

die celcbratur postfesta sen magnum et primarium festum diem con-,


sequens proccssio in aedem principum et sanctorum Apostolprum (
sacroque officio complcto, instituitur convivium super peculiare c%
priva mensa in maguo triclinio palatiorum ; ad quod invitandi vobia
$uat magistri, pracpositi , proconsulcs , patricii , stratcgi , metropolis
tac, officiates, protospatharii , asccrctae, charttilarii, consules, Testis
lores, silentiarii et magistrates tagmatici seu militares core iu tenses f
rnutatoria gestantcs, pro capacitate mensae, Introducuntur c% edu*
cuntur in suis rautaloriis et camisiis, absque chlamydibus tamen,
Xempus observandum est, quo factiones acta seu faustas acclamation
nes pcragerc ctDomiuos laudare iocipiunt. Eo tempore debctis con-r
rivis omnibus, ut surgant et ipsi quoque leni voce simul cum fa-r
ctionibus Dominis bencdicant, imperare. Tertio post pascha die
peragilur pagana processio in mutatoriis intra palatium et convivium
in chrysotriciinio ad modum primi diej. Quapropter ad a u ream qui-r
dcra mensam invitandi nobis sunt homines ordinis magistrorurp , pa-?
triciorura etc. cum domestico scholarum et horainibus imperia}ibus
ab ordinc inde spatbarocandidatorum usque ad ordinem stratorum,
prp capacitate mensae , anijci in univcrsum triginta. Qups iutrodu-.

ConUanlinui Porphjrr. Vol. L 49

Digitized by Google
77° CONSTAlsTIM PORPHY1VOGENITI
/utid Ttov otxettov dXXa^ifidrtov , nXfjv xai jlaw'oV* nit;

Cds nftmioanafraotovg fitxd onattwv xui


$ codtor oayttor wrj
&e puoiXixovg find xwv oxaoaftayyiwv xui fiovov. hi to
xaig xdxrn xiooaooi xwv xa^agmv xoani^ai^ itt faus atj-
xaXtlv paoiXixovg xavdiddxovg xai (xavddxooag xai /<«pf5
aoyovxag xov xdyfiaxog xtov axoXwv , toy aQifyov off' tia-

dytivtie avxovg fxtrd xtov oixucov axaQaftayytm xai atta-

'B.tfiatwv. xjj dk Ttrugrt} rffiioa xtjg avtrjg evcoxia; xthtm


ofiottog noodXevoig nayavtj fieru uXXafyftdxcov iVJov tov na-

Xaxiov , xai siodyovxai to tjpwxiafiaxa vnd xov OQtfam^ia


tf>OV y
Xa/ XtXtlTOt TO xXtJltODlOV h XW UVXtp yQVOOTQtxjjHi

ini xrjg ZQvoijg xgandtijg. xai 6tS yfidg svxoenfetv tig an-
Dtoxi'uoiv xtbv (JaoiXdtov tpilovg , dno xtjg xdptog rw w'-
axQtov f
naxQixttov avv xov Sopeoxtxov xwv Qoxovflixuf w
Ms. a54.bTC0V avxov oxgiptovav xaxd xov nQoXe/ddvra xvnov, xattk-ti

dyeiv avxovg xai i^dytiv , xa&d eiQijxai. ini ds xaig tm


xtov xafiageov xgand^aig Set tjfiug avyxaXttv ex xwv If/tftf-

xtov fiaoiXtxtov dv&Qcin&v xai xwv (xixqcov doyoYivn iw


dfeoxovpiTOv xov doi&fidv 0/9*, xai eiodyetv avxovg xara w
iiQoXfz$£vxa xvnov. xjj o*i ndftnxtj f}ud$a rfjg avrrj; jraWf-w

oiag eiodg/^xui 6 naxoiaQxqg twp avxov fiijTomtob™*


td.L.^6dovvai uydnijv xoj fiaotXu, xai xtXtlxat ngodXevoi; x«}™1
s

cimus ct cdnciaius, scnatorios qui Jem viros campagia geiUaW


omncs in suis rautatoriis, absque tunicis; protospatharios aotemcon
speciis ct russis sagis; impcrialcs homines cum scaramangiis tanta«-
Ad inferiores antem qnatuor fornicum mensas iuvitandi snnt impe-
rialca candidati, mandatores ct minores magistratus ordinis scfeoU-
rum , in univrrsum scptuaginta duo. Introducuntiir ct hi cmn
scaramangiis ct mntatoriis. Quarto die ciusdem universalis rrgii
convivii pcragitur proccssio rursus pagana in mntatoriis intra p»l*"
tium , ct introducuntiir photisroata [sen pucri orphani in albU b>-
ptismalibii8 indusiis , ccrcos tcnentcs,] ab orpbanotropho , ct insti-
tnitur convivium in ipso chrysolriclino super nurca tabula; ad qned
invitandi nobis sunt amici Impcratoris ab online inde roa^istrorum
et sic porro patricii, domcsticus cacubitornm ciusquc scribonci »e*
cundum form u lam pracscriptam , eosquc oportct modo iam dicto in-
troduccrc ct cducerc. Ad meusas vcro inferiores sub fornicibus collo*
catas vocamus homines scptuaginta duo dc ordine cornndem impe-
rialium hominnm ct minorura magistratnum excubitorum. E'" a
hi dicto modo introducuntiir et edncuntur. die eiusdra Quinto
universalis regii convivii advenit patriarchs suis metropolis cum
ad dandum Impcratori agapen seu osculum pacis , peragiturque f»*
gana proccssio in mntatoriis intra palatium j assidctqne paUiarcb

Digitized by Google
DE CERIMON. ACLAE BYZANT. II. 5X 77
M dXXa%ifjio)v evtiov xov nalatiov , xai ffvyxa9i%cxa* xm
v
(laaiXtt (ig GWtaxiaaiv 6 naxgiug/Tjg ini xijg dnoxonxfjg %qv*
xganityg iv x(T) XQvaerp xgixXtvro , xai tiei yftug svxgs-
Cfjg

m%uv ini psv xtjg /gvorjg xganitrjg opiXovg and filv xtov
DfitjXgOnoXlXWV I, Xdl U710 TtOV f$aOiXtxd)V nQtG^VXSQtOV XOV
naXaxtov xai rt yovf.tsvovg xdSv ftaotXix&v fiovaaxr^gitov iff,
(iodyttv 6s avxovg xai iodyttv ovxcog* xovg /usv firjxgono~
Xixag fxsxd xtSv OtxPttav dXXa^tfidxtav ,
nXrjv xmv oo^ocpoo/cov,
rovg 6k ngsapvxigovg ftexd xa>v Xsvxdov qjtXtovtcov ,
xovg 6s
lorjyovftivovg xmv oixstav avxcov qjsXcovtcov.to
xai avxovg peru
ini 6s xmv xdxm xganstmv 6u yftdg avyxaXslv dnb xmv
otXtxmv xXijgtxmv and xr( g xd&mg xmv 6iaxovmv xai xaxmxi*
g<o xai duo rov atxgatxov tov naxgidgyov nana6ag, xov
ugi&jxbv. •
, siadystv 6s xai i'^dystv avxovg /ueru xmv oi-

iSxstmv avxmv xafiiuiojv xai fxovov* xfj 6b sxtt\ Tjpiga xrjg


avxtjg nsgi66ov xeXttxai ngoiXevotg nayavrj fisxd dXXatynu*
xmv sv6ov xov naXaxtov, xai uodyovxai oi ix BovXyugmv
opiXoi f.ttxd xmv ix BovXyaofag 6mgmv, xai xfXuxat xXqxm-
gtov iv xtT) avxy nsgifiXinxw xgixXivu) ini xijg avxijg /gvaijg
aoxganifyg , xai 6et fjfidg tvxgsntZftv tig avvsaxt'aatv xov fia- G
ciXimg opiXovg and xrt g xd%tmg xmv (xaytaxgrnv , dvSvndxmv
xai Xotnovg ovv xmv ix BovXyugmv (pi Xmv xai xol 6govyya-
gii*i xijg piyXrjg xai xtji do/usoxtxw xmv ixavdxmv, xov agi-

9fiov X'- oxiy i%eiv 6s avxovg xai siadyuv xaxd xov Xsx&iv-*
¥

Impcratori conviva ad pcculiarcm aurcam rocnsam in chrysotriclinoj


et invitandi nobis sunt ad aurcam quidcm mensam amici, metropo-
litae decern prcsbytcri palatini sex et duodccim hcgumeni mona-
,

stcriorum imperialium , qui sic introducuntur mctropolitae in suis


:

mutatoriis, praeter omophoria^ prcsbytcri cum' albis pheloniis; hc-


gumeni cum suis sibi propriis pheloniis. Ad inferiores autem mcn-
*as invitamus dclectos clericos pa latinos ab ordine diaconorum inde
ct sic porro inferiores ordines et secrcti patriarchac papades seil
monachos, in universum ... Hi solis in suis camisiis introducun-
tur et educuntur. Sexto die eiusdem orbis [dierum nempe sen
septlmanae] peragitur processio pagana in mutatoriis intra palatium,
et introducuntur amici Bulgari cum donis e Bulgaria allatis; et cc-
lebratur convivium in eodem illustri triclinio super cadem aurca
roensa; invitandiquc sunt nobis ad convivandum Impcratori amici
<lc ordine magistrorum , proconsulum et cetcrorum una cum amicis
Bulgaris et drungario vigiliac et domestico hicanatornm, ad numc-
rum triginta; ordinandique et tntroducendi codem modo, quern ad
primum diem cxpo«uimus. Ad inferiores autem mensas invitantuf

Digitized by Google
77* CONSTANTINl PORPHYROGENITI

xa xvnov xijg nQWxijg rjnioag. ini 6h xmv xdreo xQan^p


Set ovyxaXttv dno xt xofiqxmv xai xtvxdoya>v tov doifyri
xai xoav txavdxtov avdqag vo", xai ix xmv BovXydgarv qikw
Ms. a55.a uv&omnovg if/- oxixt%eiv &k Set xovg BovXyaQtov dv&Qwnovg
ini xijg xdxto xeXevxatag fitag xgani^tjg fiovovg • €iady£tv SiS
avxovg xai i'£dytiv fiBxd xmv oixsicov attaov oxaQa/xayyim.
Dxjj $e ePdoufi fjneoa xijg avxtjg $G%i<oaemg xtXeixai caaavxto;
nuyavrj ngoeXtvoig fodov xov naXaxtov, xai yCvtxat xxjyra-
qiov iv xm avxt} xoixXivtp ini xijg avxrjg xoanifyg 9
xai ovy-
xaXovvxat sig eoxtaaiv x(p puoiXe? Sfiotag dno rrjq xa&a;u
xojv fxayioxgtov xai naxoixt'tov ovv xtj) vnaQ/ta xrjg noXimg
xai xotg dvoi fiofitoxtxoig, vov/usqcov x€ xai xtiyiaxv9 xai xcov

avxav xonoxtjotixtov ovv rr*7 Xoyo&dxtj nqaixmQiov xai


xov
x<j) ovfinoyo) xov aQifyov X'. tiadyovxai d*k xai i^dyovxat
fiexa xav oixtt'cov avxdov aXXalifidxcov xai ^XawJ/W. iv Sal
xatg xgani&ig ovyxaXovvxai xoipovvoi fiixaQioi, oi
xdvco
Ed. L.447 ifhixoi xijg exaiqiiag, ojov Tovqxoi, Xa&octg xui lotxoi,
xov aoifyov vd\ ini 6*6 xijg xiftiag xoanifyg ovyxuXovnai
oi dmfexa ytixovidgxai , oi <F inonxat xai ol dvo nowio-
xayxeXXdotoi xov indoxov. eiodyovxat £i fiexd xcov oixu'nn*
xafiioioov xai fiovov, ol Si idvixoi fisxa xc5v avxmv xafia~
dionv* titSoxai d'i xotg yeixovidoyaig xai Xotnoig uvd yofiifffii -
xog evog. ini di xwv nooXapovxmv xqovodv ovvexakovrro am
xovxtov ol xov cxevoqpvXaxiov xijg dyiag Zoyt'ag x*QTOvXuoiot,

magi stratus de ordine comitum et centarchorum arithmi et hicana-


torum, admodum quinquaginta quatuor, et e Bulgaria amicornm
homines octodecim; ordinare an tern hos Bulgaros oportet ad ultimam
mcnsam scorsim. Introducuntur et cdncuntur in suis scaramansii*.
Septimo die eiusdem convivationis peragitur similiter pagana pro-
cessio intra palatium, et convivium in codem triciinio super radem
tabula, pariterque, ut ante, invitantur ad convivandum Jmperatori
magistri, patricii, praefectus Urbis , ambo domestici, numerorum
scilicet atque castrorum, eorundcm ambo topoteretae, rationalia
praetorii, adiutor [praefecti Urbis], in universum triginta viri. In-
troducuntur et educuntur in suis mutatoriis ct tunicis. Ad inferio-
res autem mensas inviUntur tribuni vicarii, gentiles seu alieoigenae
ex betaeria; ut Turci, Chazares, alii, admodum quinquaginta qua-
tuor. Ad vcnerabilcm vero mensam inTitantur duodccim gitoniar-
chae vel vicomagistri , quatuor epoptae vel acdilcs, duo protocan-
cellarii praefecti Urbis. Introducuntur bi suis in camisiis tantiim;
gentiles vero in suis cabadiis. Gitoniarcbis et rcliquis dantur ain-
eulis singuli numroi aurci. Trmporibus autrm antiquioribus invita-
Lantur loco istorum cliartularii sccuophylacii S. Sophiac, accipie-

Digitized by Google
DK CER1M0N. AULAE BYXANT. II. 53, 773
Xapfidvoyrsg xtjv avxrjv evXoyt'ap. xfj 6h vicf xvoiaxrj, xjj u&-
t

&s6qt(o xov ndaya , ixxsXetxa* nQoiXsvoig XaftnQOqpoQog iv 0


rtji ospaofity vati x<ov dyt'mv dnooxoXw xai xeXov/uevrjg
rijg legag Xsixovgytag, nQOx/Btxai xXfjxtoqiov iv xtji Xex&em
5vQtxXiv(p ini xijg devrigag Tjfiioag , xai aweaxtaxai pa-
ciXet 6 dytoixaxog rffimv navQidg/rjg ini dnoxonxijg xqani-
£tjg, xai ovyxaXovvxai eig eaxtaatv avv xai fiaaiXet qptXot xa-

xd xvnoy xijg devxioag rj/nfyag xfj inavQiov xov iegov ndoyu.


xfj 6*i inavQiov xijg vdag xvqiaxrjg yfiiqa ixxeXetxai fofy'tooig
lo<fc£</iov avev oafy'fiiov, xai xa&Qexai 6 paoiXtvg ini dno-
xonxijg xqandtyg ftexd xov oixeiov <Sr}flijxio{ov ini xov */ov-
axiviavov xoixXtvov. xai 6et f)nug avyxaXetv rig eaxtaowC
and xijg xdtycog xtov fiayi'oxQtov 9 nQainootxcov , dvfhmdxav 9
TcaTQixtoov , 6<p<pixiaXia>v xai xaunuyiov
Xoincov xtov vno
iSndvxav xaxd to noaov xijg xganefyg' eladyeiv Je xai e§d-
yeip ndvxag fiexd x<5p oixet'wp avxcSv uXXa%i[xdxcov xs xai Ms.a55.b
XXart&fov m TtQoai/eiv de xaixo ftovaixhp fiiXog xai €$avi-
axiiv xovg xexXijftipovg iv to? nQodrjXco&im ZQOvo) eig sv<pt]-

Hiav xa>p Seonoxdiv. xfj Sh inavyiov xov avxov de^iov re-


*oXetxai enoftevop inmxop unoXvaifiov , xai i%anoaxeXXovxai
nqog xu oixsla oi dno BovXydqwv qpiXoi, xai nqoxidexai xXq-

bantquc enndcm benedictionem sett mtinificcnliam. Nova die doroi-


nica sic dicta, ea nempc, quae proxtme festum paschatis sequitur,
aplendiila peragitur proccssio splendido in restitu in venerabilc tcm-
plutn SS. Apostolorum j finjtoque sacro officio, proponitur ct initur
conririum in tricllnio, quod superius ad secundum diem nominavi-
•ntis. Convivatur turn sanctissirans patriarcha nostcr Impcratori ail
peculiarem mensam, ct invitantur ad convivandum Domino amici
ciusdem generis , atque ad secuodum buius convivationis diem a
fosto pascbatis immediate proxiraum diximus. Altcro post novam
dominion m die excipitur et beneventatur ab Imperatore deximum
«eu corpus senatorum Dominum salutatum venientium , absque sa-
ximo tamcn scu chorea j residetquc lmperator in Iustiniani triclinio
ad peculiarem sibi raensam in suo dioetesio. Invitandi turn sunt
nobis magistratus horum ordinum t raagistri , praeposili , proconsu-
les , patricii , olficialcs et reliqui campagiogeruii omncs pro capaci-
tate mensae. Introdticuntur et educuntur omnes in suis mutatoriis
ct tunicis. Obscrvandum deinde nobis est temp us , quo carmen mu-
sice recitatur, et tunc iubendi convivae surgere ad laudes ct pia
TCrba Domirio dicenda. Die post illud deximum proximo peragitur
et adhaerens et consequens ludus equestris absolutivus sen qui
finem sole, ni huic convivattoni faciL Rcmittuntur tunc amici , qui
e Bulgaria venerant, ad sua, <?t proponitur convivium in splendido
triclinio oathiimatum j et convivantur Impcratori praepositi f pntri-

Digitized by Google
774 CONSTANTINI PORPHYROGENITI
pzcooiov iv T<o ntgifiXdnxtp xQtxXivtp tcov xufria/ucticov, xai ovf~

eo&i'ovot. no fiaoiktZ ol ngamoaixoi ,


naxgixioi 9 dgxptxidXioi ,
nQomocrnad'uQioc xai yaQXOvXdgioi , vnaxoi, fiearijTOQsg , o*-

Xsvxiuqioi , o dxiovuQtog xai ol xov TjXiaxov avu to* dirjoo-

yQU(f(p, xov uQid-fiov xaxd to noaov xrjg xoundtyg. eiodyn-S


xai cVs xai t%dyovxui xaxd xov dvcoxdgw Xsyw 9dvxa zoom*,
fisoovofjg tie zijg eogxrjg xov ndaya xsUixai npodXevoig iff

ftoaiu , xui nriosoyovxui ol paoiXeig dunQuzxcog eig top toot


xov uyt'ov Mcoxt'ov , xai xeXovfievqg xrjg UQug Xsixovoyiag
Ecl.L.4487r()OT/'^Ta/ xXrjxtooiov xip fiuoiXtt eni dnoxojixrjg TQand^tjg hit
xotg sxetoe xoixXivoig , xui avvsovtuxai 6 nuxQidayrjg iw fia-

aiXet, xai det ftfiug €vxQem%eiv eig avveaxiaotv avxtov <pi-

Xovg dno xrjg xd^song tcov /AuyiaxQoav, dvfrvndxayv, naxgixi^


fifjxQOJioXnug^ 0(p(pixiaXiovg xai xuy/uaxixovg, xai xtov dx xfj;

avyxXrjxov xuunuyicov xaxd xo noaov xrjg xgand^rjg' ciodyurri


£b avxovg xai d'§dyeiv fxsxd tcov oixtimv dXXa^t^mv /coo/;

tcov yXavidicov nooXsy&dvu xrjg dxxoloytag xtu


dv <Te xip

drjucov ygoyo) i^uvioxnv dnavxag xovg xsxXrjfidvovg eig ev^if

jj jLttuv tcov dtonox&v. dni 6*h xrjg 9tiag xai isgag jutxd oao-
9
xog tig ovQavovg dvuXrjxpemg xov Kvqiov qftcov Iqaov Xqi-i*
axov d-avjuaoxrjg rjiiiqaq xsXhxui drjuooiu ngodXevaig aaod
tcov (HuoiXdtov t}fxwv tcov dyiav iv x(p navodnxtp xai ofjfa-

Qfiifp vutp xrjg vnegayiug feonoi'vrjg r]fic5v Qsotoxov rr)g

i5. Ita em. R. , xaunayfwv xvSy xaxd cod. et ed.

cii, officialcs, protospatharii, chartularii, consulcs, vestitore*, silen-


tiarii , actuariu* et ad hcliacuni pertinentes et dccseographus seu
scriba libellorura supplicuni pro capacitate mensac. Introducuntar
ct cducuntur modo supra scripto. Dura vero tucdium est festnui
pascbatis, [id est die iuter festum pascbatis ct festtim pentecottes
roedid] peragitur proccssio publica, ct prodcunt Impcratorcs in po-
lemic pompa ad templum S. Mocit , sauctoquc officio ibi peracto t
apparatur et proponilur Iniporatori convivium super pcculiare raensa
in tricliniis seu palatio , quod penes illud templum est Patriarch*
ibi convivatur Iniporatori; iuvitandique uobis sunt ad convivandum
amici dc ordine magistrorum proconsulum , patriciorum , metropoli-
,

tarum , tagmaticorum raagistratuum , item senatorum


o/ficialitim et
canipagia ferentium , tot, quot mensa cap it. Introducuntur ct edu-
cuiittir in suis nmlatoriis, absque tuuicis. Quaudo factiones acta
sua sen laudes Douiinoruin et pia vola c\c lainaut , iubemus con vi-
vas omnes surgere, ut et ipsi Doroinis bene precentor. Divino an-
tein illo sanctoque et admirabili die festo, quo Christi in carne as-
suuilio iu cooluiii celcbratur, pcragilur publica proccssio a venerJ-
^Jilibus nostris Imperatoribus iu adutndum vcuorabile referendum que

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BY2AOT. II. 53.

yJJv, xa* ttXovpiv/jg xqg hoag XstxovQying, nooxtfexa* xA^xw-


qiqv ttji puoilu mi dnox07txtjg xgan^fjg, xai oweoxtaxui o

narQiuQXtjs xo) paaiXtt , xai ovyxaXovvxa* $lg avvtoxiaoiv


avx<$ ipiXoi anb r/jg xdpag tmv payt'oxotov xai xaxoaxiQca
Sxaxd xyp Hxfooiv xai xd <S//ina xa>v nQoXsxfhiQaiv nsQifpa-
vwv nqoeXsvoecoy.

H ntyrtjxoaT^ C
. Tjj b*h ayt'a xrjg nevxrjxoarijg t}H&Qu xeXstxat ngodXavotg
xaxd top xvnov xtjg xov osftaofMOv noo^a iv xjj dyi'a xov
ioQsov xadvXtxfj xai dnoaxoXixfj IxxXqoia, xai nooxt&sxat
XQUfia extfos xotg fiaoiXevoi , xai itQoaxaXovvxai oi uvcoi^yco Ms. a56.a
Xey&ivrsg (piXoi. xai vnoaxqo<pt\g jojy (iaoiXiav &> xut /<£-
ydXta naXaxm per at nooeXevoecog ysvoftivrjg , nqoxidtxai xo
PuoiXixov xXrjTWQtov ini dnoxonxijg jganityg iv iw nsQtpXi-
1 5nup *£ovoxiviuvov xqixXivm , xai ovveaxia»vxai x(p fiaoiXti oi
xaxd xvnov uvcot£q(o Xs%&£vxeg <p{Xoi, eioayopsvoi xai i'£u-
yoftevot fisxd xcSv oixtfav aXXa^ifxdxmv %(OQig jjAonoYcoj'. D
find 6*6 x/jv dyiav xtjg nevxrjxoax^g rjfjLeoav ixxeXstxai xd
axi\ptf.iov xov Seonoxov. xjj tf£ riQcoxfj xov Mutov f-irjvog ix-
iojsXovviou xd iyxaina xijg viag ixxXrjOi'ug, xai Xixavi'ov n^os-
Xevatfog yivofthqg dno xov vaov xtjg dyiag Qeoxoxov xov
Ouqov, TeXtixat % &efa Xuxovoyta, xai nQoxtdtxui xXtpoigtov

tcmplum sauctissimac dorainac noslrae Deiparac pigis seu ad fon-


tcm ; pcracloquc sacro officio, proponitur Impcratori convivium super
peculiare tabula , et convivatur patriarcha Douiiuo, iuvitauturqtie
ad pariter couvivaudum amici ab ordiue magistrorum iudc et sic
porro minorcs raagistratus sccuadum superius expositam formulam
pracdictarum splcudidarum process i on um.
DE CEMMOKIIS FESTI PEKTKC08TES.
Sancto die pcntccostcs peragitur proccssio secundum formulam,
quae die venerabilis paschalis festo obscrvatur, in sauctam catholi-
cam et apostolicam Dei [magnam] ccclesiam ; proponitur ibi Iinpe-
ratoribus mixtum ; et ainici paulo autc dicti invitautur ad conyiviuui.
Ititerca redcunt Jaipcratorcs in magnum palatium in proccssiouc,
proponittirque sacrum couviviuin super peculiare mensa in splendido
tricliuio lusliuiaui, rt couvivantur Imperatori , quos par est ex. ri-
luali , aniici supra uouiiiiati , iutroducti et educti cum suis mutato-
riis ,
absque luntcis. Post sauctum pentecostes feslum eclebratur «
natalis corouatiouis Dcspotae. Primo Maii eclcbrantur encaenia vcl
dedicatio novae ccclesiae lacta^ue solonnc cum ccrcis et supplica-
;

tiouibus proevssione c tcitiplo S. Deiparac Phari , et tutu peracto


«acro olucio , proponuntur Dominis dapes in iucundo clirysotridiuo,

Digitized by Google
77 6 CONSTANTINl PORPHYROGENlTf
xbtg (iaoiXivoiv iv xtp xcQnvtp /QvooxQixXt'wp , xai avvtoxni*
tai T(j> paoiXet 6 naxQtdgzrjg, xai ovyxaXovvxai tig ovytori*
aoiv avxov and xijg xd^ecog xwv
ngainoatraw, n»-
fiayt organ*,
xgixicov xai Xomoov flaoiXixdiv dvdgajnayv avv rtoy fitrxgvn-
ktl^toXizaiv xara xo nooov xijg xgani^tjg, rfj 6k la tov avmvS
Ma'tov jsXenai xu ytvd&Xiov xijg noXecog xavxqg , xai im-
Xtliai 6e$i'a>oig <ff|/]uov %a>gig oa%ifiov xai inntxov innodQ*-
fiiov , xai xeXttxai xXijrmgiov xara tov A*£%fc?jra xvnov. rj
Sh Cytiorj avtOv ]\lutov tuijvog xeXuxai ngoeXevoig xijg
tov
fivtjfitjg xov QeoXoyov iv x<$ tpdo/Arp, xai xsXov/nevrjg xijg >Ui-ifl

xov gytag, ngoxt&sxai xXrjrcogioy, xai ovyxaXovvxai xaxd xv-


nov ol xijg ovyxXqxov ndvxeg xaxd xo nooov xijg xgane^g.
xjj tie x xov lovXtov fttjvog ixxeXeixat Sid Xixaviov ngotUv-
hosoog evtiov xov naXariov rj fivij^tj 'HXiov xov ngoqjtjxov , irai

©V avrijg q dvdxXrjoig xijg negiogqotcog xov evoepovg rituan5


puoiXtwg. ngoexreXstrui tie nod avxrjg xijg rj^ugag iv t£
naoafiorrj eonegtvov iv x(j) (Ddga) , xai atiexai nagd nana*
unoXvoifiov aofia toofteXov xov „ovvxaqp£vxeg ,** xai oYdorai
toTg paytbrgoig, ngainooiroig, dv&vnuroig, naxgixiotg xai 6f-
ytxiaXiOig eig xvnov nagd xov (jaoiXdtog oxavgtxtya dgyvg<Lv*
tfj tie inavgiov rjtuiqn, iv Jj xr\v eogxrjV ixxeXovfiev , ngoxa-
&i$€xat 6 (luotXtvg fiexd dXXa'iifidrajv ini xov ivtio^ov /ov-
aorgixXivov, xai nageordhog xov fxvoxixov xovfiovxtetov, tfa-

tdnvivantg traper&tori patriarcha; invitantufque ad cundem fin em


Inagistri, pracpositi, patricii, ceteri homines impcriales et metropo-
litae pro ratione tabulae. Die undecimo Maii pcragittir natalis bo-
lus Urbis, et admittitur dcxiraura scu turba salutantiura et grata-
lantium, absque saximo tamcn celcbratur etiam equestre certamen
;

cursorium, modoque praedicto couvivium. Die octavo Maii peragi-


tur proccssio memoriae S. Ioanuis Theologi iu hebdomo , fini toque
aacro officio, proponuntur dapes, ct couvOcantur secundum rltum se-
toatorii otnncs pro ratione mensac. Die vigesimo Iulii peragitur cunt
folenue sttpplicabunda processione intra palatium memoria Eliac pro-
phetae, ct per earn celcbratur memoria dimissionts pit Domini no~
fetri [Leonis Sapientis] e custodia. Pridie illius diei a utcm sea in
Vigiliis peragitur in antcccssum S. officium vespertinum in Pharo,
Ct canituf ab Omnibus cantus absolutivus eiusdem mclodiac atque
hymnus, qui incipit a voce: ovyjntf-ivr€s , dantnrque ab Impcratore
ex reccpto Htu magistris, praepositis, proconsulibus , patriciis ct of-
ticialibus cruciculac argenteac. Altero autcm die post, illo nempe,
tjUo Ipsum Eliac festum cclcbramus, praesidct Imperator iu mutato-
tiis super glorioso chrysotriclino, adstante sccreto cubiculo, introda-
tRinhirque praefectus sacelUi et xcwodochi ct gcrocomi , apportantcs

Digitized by GoogI
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. to. 777
dyovxa* 3,t« xov oaxsXtiov xai ol %€vo$6xo* xai yrjQ0x6fA0ts C
tiQOodyovxeg axavqovg ^QvaQOTOi^daxovq xaxd (itfujoiv TjJ$Ma.a56.b
iogxijg x<3v §a'twv , xai Xafingo<pogovvxmv ndvxcov t eiodysxa*
jj Ta'§fg twj> fiaytaxgcov, avdvndxcov, naxoixuov xai dqxpixia-
SXtcov £f47tQoo9sv xov dtonoxov, xai diavo/Liijg xav Xtydivxcov
axavqicov vno xov §aaiXicog yevo/uivrjg, xsXeixai, tog i<pafASV9
irjftoai'a Xixdviog ngoiXsvaig and xov vaov xrjg dyiag ©«o-
woxov xov Odgov bii xov negifiXenxov vaov xqg nsydXqg vi~
ag ZxxXrjoiaq, xai xeXovfiivqg xrjg Ugdg Xeixovgyiag y nooxt~
lodrtouxXrficoQiov xy (taotXst ini rov XQ^aoxQixXivov, xai ow- \
toxiuxai xotg fiaoiXevotv o txs naxoidgxys °* ftijxgono-*

XTxai, fidyiaxgoi, ngamoaixoi , avdvnaxoi, naxotxioi, 6<p<pt-D


xidXioi xai Xoinoi paoiXixoi xaxd to nooov xrjg TQand^rjg.
ngoxa&d^exai 6e o fiaoiXevg fiexa xov oixeiov 6iftrjxrioiov 9
iSxai titt r]fxdg eiodyetv xai ifedysiv ndvxag xovg xexXrjftevovg,

fiexd xcov oixstcov avxcov dXXatyftuxav ywgig x(5v xXavidtmv*

vfj o*s inavgiov xeXtixai $t%i'cooig foty'fiov xai ptydXov oa§/-


(iov 9
xai ngoxe&evxog (iaotXixov xXrjxcogtov ini dnoxonxrjg
xgan6%rjg h xta *Iovoxiviavov xqtxXiv(o y ngoxadi^sxai 6 floats
1

aoXevg (iexd xov oixeiov difirprrjoiov , xai <Tef r]ftug evxQim%siv


cig ovveoxiaoiv avxov dno xtjg xd&cog ngamooixcov , naxgt~
xicov, oqxpixiuXi'cav xai dno xcov oexgaixixcov xcov vno xafind-Ed.h. ^5o
yiov ndvxcov xaxd to nooov xrjg xgundtyg' eiodysiv tie ai/-

Tovg xai ifcdyeiv fiexd xcov oixstcov dXXatyfidxcov xe xai xXa-

cruces turo incrosUUs ad imitationem rituum festi palmarum, omni-


busque splendide indutis , introducitur ordo macistroruro , procon-
sulum, patriciorum et officialium in conspectum Domini; qui post-
quam dictas cruces sua manu distribuit, instituitur, ut diximus, pu-
blica solennis supplicabunda proccssio a templo S. Deiparae Phari
ad illustre templum magnae novae ecclesiae; peractoque sacro offi-
cio, proponuntur epulae Dominis in chrysotriclino, convivantibus cum
ipsis patriarcha et metropolitis , magistris, pracpositis, proconsuli-
bus, patriciis, officialibus ct reliquu imperialibus hominibus secun-
dum capacitatem mensae. Praesidet Imperator in suo dibctesio, et
convivae a nobis introducuntur in suis quisque mutatoriis absque
tunicis. Postero die instituitur except! o deximi [seu salutantium
£rocerum turbae] et magni saximi, propositisquc epulis imperiali-
us super magna mensa in Iustiniani triclinio praesidet Imperator
in suo dibctesio; nostrumque est invitare ad convivium ab ordine
inde praepositorum, patriciorum, officialium, et sic porro, secrcticos,
quotquot campagia gerunt, pro ratione mensae; eosque introducere
«t eduoere iu tui« mutatoriis et tunicis. Reliqui autem magnates,

igitized by Google
77 8 CONSTAJSTINI PORPIIYROGEN1TI

viMar. Toig Si Xotnovg fiayioroovg, drfrvnaTOvg


xai unavxaq TOvg paotXtxovg dpfymnovg vafuivsip <wiw$
fuju dwfjcutiwv xai xovdouavt'xwv fig to ad^tfiov T? $ xoaru- t

£rj$t yoqevovtwv dh ndntov nigt'§ z?jg ftacrtXixijg rgaxi^tai

rrjv uvuqqvoiv svqprjuovyzav xov oofpcoxdzov dtanozov ,


tat nap' avzov rovroig tig (piXorifitag im'Sooiy ttnozopjlw
uxxokvpo
*X°* XQvaov Xixoag y* ngooiysiv 6h 6*eC ttjv

B tov ir( ftov , xai i^aviaruv anavzag jovg xexXrjfiivovg

svcptjfitav rov deanozov xuzd zoy ngoyQacpivzu zvnaf. <ff-

%rjg dh zuvzqg xrjg rj/tigug zeXstzat Trtfocfyo'juiw /tow twi«

noXizcSv xvnoodiv ini AiovTog tov qpiXoyoiozov J«moiw,


xai dtSovzai oygaytdta <og xard Tvnov tov pcoxov m^otf*-

fiiov , xai noozi&czai xXtjtmoiov T(} (iaoiXiZ ini unoxm$


TQanitrig xard Ttjv (itorjv ddatv tov nsQupavovg zQtxtim
Mi.a57.«Tc5v tcquvoIv axovftixcoy, xai owtortmrzut z<o jWiitf

nfiatnoaiTOt avv zoVg evvovyotg nQunoona&aQt'ou; xai xppt-


xrjQtoig, tov uoifybv 2£, aSaavzmg xai nuvzeg ol niripc;*
C td oqouyidtu tov fiuoiXecog Sid yeiQog tojv (Jiiytoxtiyu* w-
p6vzsg , xai didozuL avzolg dnoxofifttov dvd vofiiofxazog a 7.

xai fiefr' Tininaq 6*vo TtXtZzai inmxbv tnnoSgoftiov, xai xoo-w

Tt&szat xXtjzojqiov ini tov tqixXi'vov tov xa&t'ojUaTo;, ma id


'*
jj/iag evr<)£nt%etv eig ovvsozt'aaiv ztu paoiXeV ifiXom «« a

tom iv Totq innofyojiuotg xXqzcogioig ley dirt a wnof. hi

ut magistrf, proconsulcs, patricii ct omncs homines imperials «*•


vantur ad perageudum iu thoracibus et coudomaniciis saiimun
choream mensae. Saltantibus autem omnibus circa sacraia mcn^a
ct libcrationcm sapicutissimi Domini cclebrantibus datur ab ip»
nomiue doni gratuiti apocombiuni contiueus litras tic$. Atteadert
deinccps oportct, quaudo factiones acta dicerc incipiant, et lam ex-
citare convivas ad la'udes Domini diccndas, prout supra prac*cript" m
est. Immediate post ilium diem pcragitur votum peiodromium * u
aniantt
Suo pedestrcs urbaui cursorcs certant, a Leone , Chriitom
omino, institutum ct ordinatum ; dantnrque [pauperibus] tejiW
ut in tali voto cursorio raoris est. Dein proponuntur sacne <l»p«*
super peculiare mensa in media parte illustris triclinii incuad^ro10
novendecim accubituum scorsim posita, Conrivantur h»p*ralon
praepositi, cunuchi protospatharii ct primicerius, in uuivcrtum hi
sex; deiudc quoquc pauperes omnes, qui tessera* im peri ales pet^an-
nus nia^natum acccperunt ; bi donantur viritim singulis nunirai* «
quateruis miliarensibtis. Tertio die post peragilur certameu c<jue-
atre cMii-sorium, et eelebratur convivium in triclinio calbisiuatis w ,
"
quod iuvitanxid amico* quo* tuoris esse in ludis equeslribus in 11*
,

Die Augusti sexto eclebratur procasio in B


a
tari mpra diximus.

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 5X 779
d£ xijg g xov Av*ywoxov firjvog tjfiigag bcreXttxa* ij ngoe-
Xsvatg ficju dXXa^fiaxog iv xfj ftsydXp xov Qsov xu&oXixjj
ixxXyjota, xai xsXovfdvtjg xijg isgag Xeixovoyiag , ovvearuxiv-
xat xm (taoiUt ol noXXdxig ini xov xgdpaxog juvrjjuovtv&iv- D
Sxsg qptXoi, xai vnooxoiq>$i 6 fiaoiXsvg ini xo naXdxiov iftr-

ngdxtog, xai nQOx&sxai xXtjtcoqiov xfji fiaoiXtl ini dnoxonxijg


xqanifyg iv x<$ 'lovaxiviavov xgixXtv<p , xai fie? r\ndg svzqs-
m%Biv sig Gvveaxi'aoiv xfji (iaoiXei qpiXovg dnb xijg xd%tmg
xeSv fiaytozQow , dvdvndxwv , naxgixicov , dcpyixiuXicnv y
nga>-
lOTOonad-uQttov xai Xoinwv avyxXfjiixcov xmv vno xajundyiov
ovxoov yard xo noaov xijg xQanifyg* eiadyeiv dh avxovg xai
t^dyeiv fiexd xtov oixet'cov x&v yXaviSi'<ov
aXXa^ifxaxtov xagig
did xb xai xov (iaoiXda pexdxov oixsiov diptjxfjaiov ngoxa-
&eo&ijvai. xfj d£ is xov avxov ftrjvog qfisoa xtXttxai o^ao-EdL. 45i
1 5a/ a nooiXevoig xijg xoifirjoeoog xrjg vnegayt'ag tiionoivyg rjficov

Oeoxoxov iv xm navainxro vaw avxijg x(o iv jfXa/Jovuig, xai


xeXovfiivrjg xijg iegdg Xeixovgytag, nQOzifrerat xXtjxojqiov ini
dnoxonxijg xgunityg iv x(ji xdrco xqlxXivcj xm ovxi ini xd
naXdxia xijg daXdoorjg , xai ngoxafri&xai 6 (iaoiXsvg avv
20xw naxgtdgyrj fjLtxd xov oixsiov avxov difitjxtjoiov. xai $st
rtfiug svTQ£m%siv sig avvsaxtaaiv avxov qpiXovg dno xijg xd-
§£cog toJv fxuyi'axQ(ov , ngainootxcov , dvfrvndxmv , nuxgixtav,
6(p(pixiuXiG)V , firjToonoXttdiv xai Xoinwv dgyovxatv (iaotXixolv
xe xai xayfiaxixcov xaxd xo nooov xijg xganstyg* eiadyovxaiB

ta tori is in magnam Dei cathoticam ecclesiam , sacroque officio finito,


convivantar ibidem Imperatori amici , quos saepe iara nominavinius,
de mixto quum memoraremus. Revertitur dciuceps Imperator iu pa-
latium splendida cum pompa , ipsique proponuutur dapes in pecu-
liare mensa triclinii Iustiniani , quo invitamus magistros , proconsu-
lcs , patricios, officialese protospatharios ct rcliquos senatorcs cam-
pagia gcrentes pro capacitate mensac. Introducuutur et cducuutur
in suis mutatori is absque tunicis, quia etiam ipse Imperator in stio
dibctesio praesidet. Eiusdem mensis die decimo quinto pcragitur
publica proccssio dormitionis sanctissimae dominae Deiparac in ve-
nerabile templum eius, quod est in blachcrnis, sacroque peracto of-
ficio, proponitur prandium super mensa pcculiare in iufcriorc tri-
clinio quod versus palatia maritima spectat, praesidetque Impera-
,

tor cum patriarcha in suo dibctesio. Invitarc ad illius couvivii cum-


muniouem nos oportct amicos dc ordinc magistrorum, praepoailo-
rum procousulum patriciorum , officialitim , melropolitarum ct
, ,

rcliquorum magistratuuin , tarn palatiuorum, quam militarium, pro


rationc capacitatc<iuc mcasac. Intrutlucuutur et cducuutur aic: uia-

Digitized by Google
I

780 C0NSTAOTIN1 PORPHYROGEN1TI


6e xai i%dyovra» ovrag* ol fih pdyioxoot, nQcunoaixo*, nth
xptxiot, tiqxpixidXioi xai ol vno xapndyiov ndmg ficxd fM
otxa'av dXXa$ifidxmv ol 6k Xoinoi paatXucoi fierd twv ot-

xttmv axaqa^iayyiwv xai povov. iv 6h Tjj avxfj ijfiiQqj 6ukrfi


Me. 357. b dndQX 6 ™ °* §aatXtvg tig tov vaov tov dyiov 4io/uqd*ovg, xa/5

xij inavQiov TtXovfiivrjg Tijg XeuovQytag t noorixterai xajjtw-

qiov xaxd Tvnov, xai avvsadt'ovai xtji fiaaiXtt ojiotcog ol a


Tfjg ovyxXrpov nuvxcg* rjj dk x& tov avrov fiqvog qu&oa
ixxeXetxai 7 pvqurj tov dyiov xai dgdvtidlov fieyuXov /?<«w-

C Mac qfi<5v BaoiUiov, xai nQoiqy ovxai fterd axa^a/iayytmio


iv t$ va<$ top aylwv dnoaxoXmv ol paaiUTg iftnQarxwg, xai
xeXovfiivtjg Tfjg IsQug Xevxovoyiag, vnoax^iopovoiv ofiottog 01-

xa6e fitxd id^ijg, xai nQor&exat kXijxuqiov iv toj Tbvorma-


vov TQixXtwa , xai Set Tjfiag evxQent%eiv sig avvtariaatv xoBs

pamXevoi optXovg and xtjg td^ewg rcov (layioTQuov, tcov ovy-O


xXtjrtxiov fiaoiXixcov dv&gconwv , xard to nooov xfjg TQtnd-
%W £ to dye iv o*h atixovg xai i^dyeiv jlistu twv oixticov oxa-
Qapayyimv xai fiovov did to xai TOvg paaiXttg iv rw-
ovrtp ayjfiaxi axovuftityiv. xfj 6*b enavQiov ixreXttzai iia

B&e£f(iov q iv Xqiotm nuncov ftaaiXswr t \o


avxoxQaxcooi'a tcov
y
jtiovxog xai AXe%dvdoov, xai xtXovfiivov aiatag tov d^t'fiov,
nooxa&sSovxai nuXtv ol evotfiitg foonoxai tig noXXcov dvzt-
Xippiv ini tov &qovov , xai ad&ig axoiyttxai t6 xhjiw^iov

gistri> ptaepositi patricii , ofGciales et qui campagia gerunt omnes t


,

ia suis mutatoriis rcliqui basilici tantum in suis scaramangiis.


;

Eiusdem ipsius diei vcspera [seu horis pomeridianU] abit Imperator


in templum S. Diomedis; et altero die post, peracto sacro officio,
propomtntur dapcs more consueto, et convirantur Domino etiam
tunc de toto senatu delecti amici. Die vigcsimo nono eiusdrm
ucnsis celeb ratur memoria [ct dies cmortualis] sancti ct orthodox!
tnagni nostri Impcratoris Basilii [co die pie defuncti]. Soleuuc
tunc splendidaque in pompa procedunt Imperaiorea nostri [Leo ct
Alexander] induti scaramangiis in templum SS. Apostolorum ; sau-
ctoque officio finito , redcunt codem modo cum gloria do , ct mum
apponuntur epulae in Iustiniani triclinio , ad quarum communioaen
lnritandi nobis sunt amici , ut magistri, homines scnatorii, homines
Impcriales pro spatio mensae. Introducuntur et educuntur in suii
,

tantum scaramangiis, propterca quod et ipsi Domini tali in habita


accumbunt Altero die post celcbratur cum dcximo sen aolenni
salutantium et gratulantium exceptionc autocratoria scu natalis ph
in Christo imperii Iidelium Imperator um Leonis ct Alcxandri ; ab-
solu toque cum solennibus cerimonils dcximo, rursus praesident pu
Domiui in tbrono auxilium flagitantibus oblatum et praeruia hooc-

4 Digitized by Google
;

DE CERIMOtf. AULAE fcYZANT. H. 52. 78


1
tov SeanoTov, xai Set faug evrgmfeiv $lg ovvexmaow tcov
paoiXdmv and Tr( g %u%emg tcov fiayiorqav , nQamoohmv , dv-
£ fondtcov, nccTQix/cov , o<pq>ixiah'(DV , nXtfv tcSv tvvovx<ov 7
rovg tjftioovg dndvrtov^ xai and xtjg ru&cog rijg vno xafi~
* Snuyiov avyxXijtov , xai tcoV xayfiaTixtov dXXa^ifidjmv xata
to noaov xijg ToanQijg, xai eladyuv /usru t&v olxeicov akXa%i^ .

fidrcov xai xXavitiiaVi rovg 6k Xotnovg anavrag rafiuvetv ugEd.L.^52


/OQevatv ttjg yaQag tov dtanOTOv* xvxXw yaQ xogevovxtg
fierd xqvocov fhoQaxttav TOvg hiatvovg nXixovot, iwf svos-
xai diiorai ndoiv tpiXoxifiiag dcooov, ygvoov
format, 1$, xai fiiavtyerai naoi nagd tov nQtoTOjuayiOTQOv
xai tov fiaoiXixov oqtoxXivov xard Tvnov tcov xa& fjftug

xcovdaxicov, rfj TsXehat Inofiivtog inntxov


6k iniovarj JjfiSQct

t7tno6QOftiov , xai nQOTi&STctt to xXtjvcoqiov ini tov tqixXi-


iSvov TtSv xa&iondiGoy , xai ovyxaXovvrai sig ovveorfaoiv u}^
fiaatXet (pilot xaxd tov h Totg lnno$QO(xixolg xXrjTtogioig yqa-
q>£vra rvnov. rfj 6k dydorj tov SenxepflQi'ov firjvbg rjjufya

TsXetzai nooiXevaig tcov yeveSXicov tjJc vnsQayi'ag 6eonotvqg


TjficovQforoxov xai aunao&tvov Maqtag , xai nQoigyovrai aj3. a
aooi PaoiXstg ifingaTTcog fisrd ndaqg Ttjg ovyxXrpov iv rrr) vacj
Ttjg uyiag Qsotoxov tcov xaXxonQaricov , xai TtXovfiivrjg
rqg Ugag UnovQytag, vnovjQicpu 6 fiaotXevg eymnog ftsrd

resque merentibus collatum ; quo faetd rursus instruitur sacrum


convivium, ad quod invitamus delectos de ordine magistrorum
praepositorum, proconsulum , patriciorum , officialium practcr eu-
nochos omnium , sed ordinuin tantum partem dimidiam ; de cctero
cam pa gi a gcrcnte senatu et militaribus urbanis magistratibus muta-
toria gercntibus quotquot mensa capit. Hi suis in mutatoriis et
tnnicia introducuntur. Beliquos autcm omnes reservamus ad cho-
rea m , quae exhilarandi Domini nostri gratia instituitur. In orbem
hi saltando aureis in thoracibus pcplum vcluti laudum piis nostril
Dominis tot vocum tarn vario et non desinente concentu texnnt
Pro quo studio accipiunt donarii nomine auri litras «cdecim; quae
inter ipsos a protomagistro et regio artoclino secundum formulam
et praescriptum codicem collegii nostri distribuuntur. Sequente die
perficitur consequi praedictas hilaritates solens certamcn equestris
cursus, et proponuntur epulae in triclinio cathismatum , et inviUn-
tur ad convivandum Domino amici, quos rituale postulat ad con-
yivia in equcatribus talibus exercitiia instituenda inyitari. Octavo
die Septembris pcragitur processio ob natalem diem sanctissimae
dominae ncstrae Deigenitricia et semper virgin is Mariae } qua Im-
pcratores in magna pompa cum toto senatu ad templum S. Dcipa-
rac cbalcopratiorum proccdunt Vbi postquam finiit sacrprum of-
78a CONSTANTS PORPHTROGEN1TI
Zqvgov cxagauayytov i/ungdrrtog , xai nQOxtdtxai xXtptoQW
ini dnoxonxijg xoanifyg iv riji *Iovoxivtavov xQixXtva, xai
CffWWTittfWoi r$ ftaoiXtt 0* and xijg avyxXtjxov ndvxtg. tio-
dyovxai utxd xoZv oixti&v oxaoauayyicov xai fiovov. rjj
Hi xfGaagiaxat^sxdxfj xov avxov fitjvog xsXetxai 37 vyooigS
xai iuipdvta xov rifu'ov xai ^(oonotov oxavoov, xai aviajm-
tcu 01 fiaoiXitg oq&qov fia&scog h
xijji vaijp rijg aytag
<3pf/a&
noxhdi xai dno eanioag* xai xeXovfiivqg xijg XQt'xqs vymoso;
xov navayiov %vkov, xaxig/ovxai ndXtv oixatit did xwv iia-
fiaxixav iv nQwroig, xai xeXovfibyg nayavijg nQO£Xsvutn;it
evdov xov naXaxiov, ngoxt'&sxat xXtjxtooiov iv r<y Yotwmwa-
vov xQixXtv(t) , xai <fef f\uag ovyxaXioao&ai tig avveoxiaau
tojv paaiXicov tpfrovg xaxd xov ydrj xmv xXtjtcoqi'cov jU/fc'wa

Dxvnov xwv oixeiav oxayauayyiw


tiouysiv ds ndvxug (texd
xai uovov. ini ds xov urjvog NoeupQtov xtXovvxai xa floov-ti
/LidXia xmv foonoxdiv, xai xeXovfievov ig>* exdaxov xXrjait to

kcnsQtov qpaxoaavovg oafy'/uov, ditiovxai dnoxofiflia xd$v bti


fiev xov fioovfiaXiov jisovxog xov opiXo%Qiaxov decrnorov yoi-
gov Xixgai x* ini 6k xov svxv/ovg jiXe^uvfipov avyovarox
XQvoov XtTQai * •
ini tf« xtjg evoefiovg Zoitjg avyovcrxijg ^ov-i*

oov X/xoat a xai foavifiovxai vno xov utyaXov *pt»xo-


tj'

HayioxQOv xai xov xXeivov dgxtxXivov xov paatXixov xard^ xov

ficiura rcdit Imperator in cquo, in<Iutus aurco scararoanpio macw


, ,

cum pompa ;
proponuntur cpulae super separata mensa Iustinianei
omncs Domino convivantnr. Introducuntur au-
triclinii, et senatorii
tcm in suis scaramangiis tantummodo. Die decimo quarto eiusd> m
mensis peragitur cxaltatio et monstratio venerabilis ct vivificae cra-
cis. Imperatores turn ascendunt (ummo mane , interdum etiam post
vespcram [vigiliarum praccedentium] , in templum S. Sophiae , per-
actaqnc terna crucis cxaltationc , abcunt rursus domum per porticos
omnium primi. Processioue deinceps pagana intra palatium cou-
fecta , cxponitur convivium in Iustiniani triclinio, ad quod invita-
mus amicos Domini , qualcs iam sacpe diximus ad publica talu
convivia invitari. Jntroducuntur omncs in suis scaramangiis tantum
Mcnsc autem Novembri peraguntur brumalia Dominorum , finitaque
post nniuscuiusquc [Leonis puta , Alexandri , Augustorum et Zoe«
Augusta c] coenam vespertina sub taedis chorea, dantur apocombu
haec. In bruraalio Leonis, Christum amantis Domini, auri litxa«
viginti ; fclicissimi a tit era Alexandri August! litrac auri dece>m , tan-
dem in brumalto [quod editur nomine] piae Zocs Augustae auri
litrac octo , quae distribuuntur a raagno protoma^islro ct a. claxi*-
•irao articlino regi'o secundum formulam codicillorum nostri coH«r«i»
Hae ergo omnes ritualcs et solcnnes annivcrsariac convivationcs iae

Digitized by Googl
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 63. 7 83

nSQiexoftevov xvnov xov xaF q/iug xovtiuxiov. avra* oJy ?id- Ed.L. 4S3
oat ai xvntxai nSQtotiixcog eQ/o^isvat to7 XQOvrp xXqottg fi-
foxijv xtva eiodyovatv, wg eya/u&v, xtov xXtjtcoquov xd%tv.
©*to xai xavxag Big vno^ivrjatv xcov xa£' qfiag xeXovfdvtov ift-

5<pavc5g nQO&ifteyot dnxat'oxq Xoytp uixtjoiv nQoadyo/av nqoo-


i%eiv xavxatg tig tjftdiv ovvxqQijatv xai xXiovg do£av.

KEO. vy\

TIsqI iiayofttur xdSx ttiatfuSr xov fin at Mas Ex re xolt pQOvjiaXiotg Ti

xai OT€\p(jjois xai adxoxQaxoqtaie*

io TEneity xtvsg xd>v iv d^ioofiaot SianQSnovxcov , Xrjxvoxe-


qav xrjv XQWdxav hyovxsg dfupiofaxqattg xai
eyeoiv xcov ,

Xoyovg iyeiQOvat mqi pfjg tiiavopijg xmv tiiSofthmv XQfjjuu-


xtov xaixijv i| dgxaiw xmv ;^ovojv naqaxoXovdrjaaaav ovv-Mt.tfS.b
jdsiav dvaxginuv onovSa^ovof (pigs Srj xafrwg ix xwv
i5nQO jjfidiv iyygdcpcog naQeXdpOfiev xvnov, xai vfiZv nagadw-
ocojuev, ndv yug xo dgyatoxrpt $ia(p&gov aidiotfiov , ovxs
ngoo&rjxtjv x<3v ndXai tiiavofi&v xatvovgytiv onsvtiovxcg, ovxsC
iXdxxwatv x<ov nQongaxdevxav notovftevoi. dsi yug xov oW
vo/uea xcov xotovxtov dgxixXt'vtjv ngo ys ndvxtov xb noaov xrjg
lodooQtag htfiav&dvstv , xai siP ovxmg dxgtfloXoystv xdg xcov
d^ioojudxcoy o*iaq>ogdg, xai exdaxj} dfycofitdxtov xa£u ovyxa-
6. Ovrxtjoqaiv xXiovf xai d6$av coni. B.

portant secum peculiarcm, ut dixiimis f ordinem cerimoniarum con-


vi valiam.Quaproptcr etiam hos quum accurato diligenterquc ab
erroribus repurgato sermonc in conspicuo proposnerimus memoriae
gratia coram, quae a nobis peraguntur peragique et obscrvari de-
bent, rogamns in fine, velitis etiam his animum attenderc , quo et
dignitatem ordinis nostri conservetis, et gloriam famamquc aufcratis.
CAP. 53.

De distribittione piarum largitionum Imperatoris tarn in brumaliis t


quam in natalibus coronationis et imperii.
Quia vcro quidam in dignitatibus constituti avidiusculc minimis
inhiantes rixas circa distributioncm datorum muncrnm excitare so-
lent, et consuetudincra , quae ab antiquis indc tcmporibus ad haec
nostra pertinuit, evertcre student, age dum etiam hac de re quern
a maioribus traditum accepimus litteris mandatum typum et modu-
]nm -vobis tradamus. Omnc enim ab antiquitate eminens revcrcn-
tiam aui incutit. Nequc addendo vetustis largitionibus novarc quid-
quam volumus, nemie minuere et decurtare olim facta. Oportct ita-
que artidinum, cuius est largitiones distribuerc, ante omnia quanti-
tatcm doni noise, dein accurate differential dignitatum et muncrum

Digitized by Google
I

784 C0NSTAOT1NI PORPHTTVOGENITI


xaqifyeVv xovg adxijg fiexSyovg, xav iXdxxovsg xtov a?j»/ur-

tqjv xvyyavovai • xai xotg fisv fiaytoTQOig avyxaxaXiyuv w


xs QatxroQa xai xrjv £(oox?jv naxQix/av, xov ovyxtllot xai

xovg dno payi'oxQOfv povaSixovg xai xov nQauiootxov , aua

ds xai x([t oixeiax(j> naoaxoi^a>fiiv(p xov peydXov itfivt

DoiXdag* tig tih tu^iv ovvao&uitv rorf

svvovyovg naxQixtovg* iv 6h xrj xd^ei xtov Xomwv nax^mar


cvyxaxaxdxxtiv xovg iv xul fiqty xwv naxgixiojv xtjoffthot;

otpipixiaXtovg, Tjyovv xovg nQoxcoonafruQiovg xai oxquxTflw^


xovg noaixoanad-aot'ovg xai nQamoaixovg , xov iofidonxormM
oyoXoZv, xov i%axov§ixov , xov vnaoyov, xov yevixov, top n-
xeXXaQiov, xov xvioxoqa , xov dyovyyuqiov x!jg ftiyXrfi, w
nQtoxoftsoxidoiov xov fieanoxov , xov xrjg xoanityg, xai t
d
xvx ouy >
it&mag fiiyag xai hxaiouaQyjjq noaiomnt^n;
aJvov/og* iv d*& xfj xa^si xmv otx^aixixcHv oyyixiah'tov avj-6

Ed.L. 454 xaxaQ&fitlv xovg $vvovyovg nQcoToana&ccQi'ovg itQiftitr^iv^

xai doxiaoiovg xai xovg ifinQurovg xQixdg xai pom. a


tit xijg xd%t<og xdiv nQcoxoonadaqicov Stt SiaaxiXXuyjov;rn
XQvooxgixXt'vov xai payXaptxag xai dgxixXtvag .... fti*M

nXiov nQOxtfiao&ai. xovg onafraQOxavdiddxovg . . .

uQifyefr xotg ona&aQOxovfiixovXaQioig /nerd xwv onahp**


xai axQaxoQcav xai an avxav xovg xav6i6dtovg lueMnw
ovyxaiaXdyeiv, tiqXovoii xav osxqtTixwv voxaQiav vatJwfW"

cuique competcnttum proporiioncm supputare , et tandrm <joot dc


unoquoque diguiUtum ordine muneris participes futuri »iut: <t-
iamsi quidam eorum dignitatcs nullaa gerunt [ct axiomatici non sunt,
tamen ad axiomatici alicuiuf obsequium pertinent]. Ita cU*»i d**
gistrorum accenscre oportct rectorem ct zosten patrician, ijncellum
exmagistros, vitam monachalem dcinceps amplexos ct pracpositun
item privatum magni noatri Domini paracoemomenum scu tccubito-
rem. Classi proconsulum eunuchos patricios , classi rcliquorun p*
triciorum officiates in vclo patriciorum constitutes , id c»t protoipa-
thariog praepositos, domesticum scholarum , domesticum excubito-
rum, praefectum Urbis, genicum seu praefectum aerarii, saceUarion,
quaestorcm, drungarium vigiliae, protovestiarium Domini, prafff-
ctum mensae et papiam magnum atque hetaeriarcham protoipatiw-
rium eunuchum, si turn temporis hi duo postremi in comitatu di-
stant. Ordini secrctalium officialium accenseri debent eunucbi pro-
tospatbarii, primicerii, ostiarius et iudices, sed hi functionem tsxt
centes tantum. Ab ordine autem protospathariorum sccernere opor-
let ministros et praefectos chrysotriclini et maglabiUs et artidio**.
Hos enim decet plus accipere. Spatharocubiculariis acc^nseout
spatharocandidatos, spathariox, stratorea, Candida to«, mwditora,

Digitized by Google
DE CERIMON. AUIAE BYZANT. II. 53. 7$5
fibtov ix ndrxtov xmv rov Xavaiaxov uq/6vxcdv. xai
ixdarf] aQtiotyvxtoq rd&i rovg avfi^isroyovg s^aQt&fiyofi, xa-B
xu to noaov xov dtogov rtjq evsgyeotag noteta&ai rov ovXXo~
yiofiov, tag Xty&rjotiau -qvixa ydg 6 fidytaxQog uto/uov tv-
5/ov Xdpij fiVQav, olovei „ x', oqtetXsi Xafipdvew 6 dv&vnaxog'Mi:*$9.*
to %(aiov rovrov, vofiiafiara i. 6 6s naxQtxioq oystXsi vno-
n/nrstv rtj) dvdvndrrp „ a, xai Xa/updvetv vo(.it'oft. &, 6 6b
SqxptxiaXiog to diftoiQOv rov naxQixt'ov vofxtofju g, oi 6b
nounoonad-uoioi Xixoi to jjfiiov rov nuxqixt'ov vo/uiofi. <F.

I07tgoxi^mvxai 6s ol rov /qvooxqixXwov xai ol rov /tayXafiiov


nQtoTOana&aQioi xai oi aQxixXivoi vtibq rovg Xixovg nQaxo-
ana&aQtovg vo/u/o/u. y\ ol 6b ona&aooxovflixovXufiiot xai
c7iad aooxav6i6dxoi to di'/uoiQOV xov nQmxoona&aQtov „ y. ol G
,

6s xovpixovXdoioi xai ona&doiot xai oxQuxoQeg Xa/updvovoi


J
i5xo rj/uiov rov ngcDzoana&aQiov „ f}6
* ol 6b xav6t6dxov /*a-
yXafiZxai uvd „ 5'. ol 6b asxqatrtxoi /ayxovXagioi xai vo-
ruQLOi vnontjxxovai roVg rov Xavaiaxov uq/ovoiv, htaoxoq
xaxu to i6iov dty'co/ia, xqixov* ol 6s aoyovxsg xov paai-
Xixov peuriaQi'ov vnoninrovai xai avroi xaxd rag oixstag
lou&ag ano ray ($aaiXtxtSv rov Xavaiaxov xard to di'/uoigov
'fAsgog rov ngwxoxvnov , olov ol nQoyxoana&uqiot ano too?
oixsiaxmv Xirwv nqwTounadciQicop , ro 6/fioiQOV y, xai oi

Secretici autcm notarii eximuntur soli dc omnibus lausiaci magistra-


tibus. Quura itaque unicuique claaai convenienter aupputaverit par-
tem muneria latnros, tunc debet ex quantitatc doni calculum bene-
ficii cuique individuo competentia hanc in modum inire. Quando
magistcr portionem integrant, qnam cum alio nulio partitnr, acci-
pit, c. c. viginti nummos, tunc accipit proconsul dimidiam, id eat de*
cem ; et patriciua hoc ipso uno nummo minus, id est novem nummos.
O/Kcialis besscm accipit, id est nuramoa sex. Protospatharii simplicea
accipiunt dimidinm eius, quod patricius accipit, id eat nummos cjua-
tuor. Miuislri chrysotriclini , protospatharii maglabii, et artichnae
accipiunt ternoa nummos plus, quam aimplices protospatharii. Spa-
tharocubicularii et apatharocanaidati accipiunt trea quartaa partes
eius, quod protospatharii; nempe ternos nummos. Cubicularii, spa-
tharii, atratorea accipiunt dimidiam eius, quod accipiunt protospa-
tharii, nempe binos cum tribus miliaresiis; candidati maglabiae ac-
cipiunt acnos. Secretici chartularii et notarii ferunt una tertia parte
minus , quam eiusdem aecum ordinia proccres palatii lausiaci. Ea-
dcra ratio ceterorum vestiarii procerum respectu ad vestiaritas lau-
siaci. £. c. lausiaci protospatharii ferunt quatcrnos. Protospatharii
cfomes tici simplicea ferunt ternos. Horum ternorum una tertia parte
minus ferunt apatharocandidati, nempe binos. Horum binorum una
gemina parte minus ferunt spatharii et stratores, id eat ainguloa num-

Constanlinu* Porphjr. Vol. I. 5o

Digitized by Google
7 86 CONSTANTINI PORrHYROGENITI
rrnafraooxavSiddTOi tq>v TQtcSv to S/fnoigow n fl t xai o* aittfr
D ftdoioixai argdroqeq Ttav dvo to tit'ftoiQOV ay, ol is wch)<-
ddroc Ly, gtoX. x, ol 6*k Xnoi xai f§tiofidgioi ano «
J« vnovgyoi Ttjg TQunityjg tov paaiXdmg xai tjj; avpv~

otijs and ^ ndvxtg , ol d£ did noXecog nQcoroona^aoioi ix&


vofitop. a, ol tie onuSaQOxavdiduxoi dno (,g\ ol is onafo-
qioi OTQUTOQfg Xctjufidvovai to rj(j.iov tov nQtoTOona&aoiw „/tf,
ol tie xavdiddroi fiayXapftai dvd „ g, ol fa oexotruoi
TOvXdoioi xai voxaQtoi vnoninTOvai TOig tov Xatmaxov up-

%ovoiv , exaorog yard to XSiov d'itu>fta y. o£ <te ao^OFKi'*

tov paaiXixov (isoriaqiov vnom'nrovai xai avTOi xara t«k

Ed.L.455o*x£/a; a|/a? «no too? fiaotXixwv tov Xavataxov xara to J<-

fioioop fxsQOg tov nocoTorvnov , oi onad-uQioi, OTQaWft


vnaTOi dno d,, oi b*fi xavitiuTOv fitorrjTOQeg dno y. Mow
d£ xa< €^a> rot/rot; & rifc avTjfc noooxtjTog Ttp fuv xpam#-i5
<rritt()/w . . . xara rijv nooOTtjxa tmv XtTomv Tfj Xixorj a, if

6*k Tfjg xaTomdaetog „ x' xai oaxiaguo „ x', t(» ^»


fircoy „ 6', to? fisgsi Tlgaaivaov „ 6\ r$ o^mt^ . • . to*

xgi/ovoi „ y', ror<; ^tavidxogoi tov XoyoSirov . . toft


g>tUa£i „ y, xai t(o dQXixXivrj toj> Siavifiovxi to oaiwpjlMM
Ms. a5g.b xai xavxa fxev ini Tijg t£v fioovfiiahav dcoQtwv ite^i'
Biv Totg oreyjifiiotg tuv §aaiXimv xai tatg avrotpt^lw

16. Hie et deinceps aliquot Yersibus codicis litterae legi n«


poterant

mos cum tribus miliarcsiis. Candidal fcrunt tcrna miliar., foUes ^


cenos; siraplices candidati et hebdomarii miliaresia sent. Miw^
mcusae Angusti et Augustae pariter singula miliaresia. Urbasi pro-
tospalharii uumraos singulos; spatharocandidali miliaresia scna; sp*"
tharii stratores dimidium protospalharii, nempc nummos binos, o'j-
tcrna. Candidati maglabitae nummos scnos. SccrcUlcs chartuUnt
et notarii, quisque pro ratione suae dignitatis, tcrnos nnrono* mi-
nus for tint, quam chartularii et notarii lausiaci. Pariter ferunt
pracfecti regii vestiarii, secundum suas quisquc dignitatcs, dimoerua
supra scriptac originalis forma e minus, quam iidem pracfecti reja
cstiarii ad lausiacum palatiura pertincntes; spatharii, stratorej, coo-
sules miliar, singula; candidati vestitores terna. Batur autem extn
hoe quoquc ex eadem quantitate protovestiario quidem . • •

dura quantitatem litrarum 18 litra 1; ceriraoniario nummi ao; oiU»-


nummi 4 ; Prasinac tantundem. Sal-
rio tantundem ; factioni Venetae
tatori . . . vcrnaculis nummi 3;
mandatoribus logotbetae .. »« a *" .

phylaxi nummi 3; articlinae distribuenti apocombium. Obtinet «fi


modus in distributione donarii brumaliorum. At in natalibos coro*
nationia et imperii eximuntur et partem nullam ferunt sccretorum

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 53. 787
vnt%aigovvrai ndvreg ol rcov aexghcov /agrovXdgiot xai yo-
rdgioi xai rd Peoria xai vnovgyiai xai ol 61a noXtmg ndv-
reg, xai yiverat 17 tiiavofttj tig ftovovg rovg agyovrag rov
Xavotaxov, olov tig itayiorgovg ,
ngainoohovg , avdvndrovg.
Snargixtovg , ngaroona&agt'ovg , avv rotg ctivov/oig ngano-
onadagioig xai fiovov Gna&agoxav&Mroig y
onadagioig ,

xai orgdrtogeg xai xavMdroig , xai rovg Xe/^evrag «ga>- tig


pgepardiv dnoxoftpfov. ol ydg rov xovpovxXeiov ndvreg idea-
tywwg rd dnoxo/jtfiia Xafipdvovoiv. C
IO JItQi ovy/j&e(«s Twy AqtixXiviSv.
9
Ensi rag $id rdiv pgapetav xai dta Xoytov ngoayivo-
fiivmv cicgtcoV tiiaigioeig xai vnoSiatgioeig , av^eig re xai
fteioaaeig, ngooxXijaeig re xai vnoxXijoeig , tig rovficpaveg
inoirjoafitv, q>ige xai tag exnaXai rovg dgrixXtvag nagd
<ty
i$rmv (laotXdcov ixrvnco&efoag avvTj&eiag, xai ix rtvav ngoaco-
natv ravrag tiidbvai- atirotg ytpogiod-q , & ray dgycttoitoov
tgaviodftevoi rijde rfj ygacpfj nagadoitjfiev. ngopaXXofievtjg D
ydg ^coortjg *j fitaytorgov, ©Ytforat avrotg txdarov avxtov
xa&dna% j> *<P» rifiaftevov is ovyxiXXov, Sttioxai avrotg ovv-
1
zoTftsia nag av*rov xa&dna% „ iff, avayofievov $h evvovyov
37 (taQparov tig nargixiorrjra , rj uv&vndrov yevepivov rtvog,

1. ti(p£$aiQofiyTai cod. et ed.

chartularii et notarii , et qui ad vestiarium , €t qui ad ministerium


culinarium pertinent, et urbani omnes j adeoque participant de dia-
tributione douariorum tunc dari solitorura tantum proceres lausiaci;
ut roagistri, pracpositi, proconsules, patricii, protospatharii barbati,
protospathani canuchi ; sed hi soli tantum de j»enere eunuchorum
spatharocandidati , spatharii, stratorea , candidati et ilii , qui appel-
latione i^io^Qf/^ia apocombiorum comprehenduntur. Cubicuii enim
homines omnes seorsim accipiunt tunc temporis apocombia sua,
SB C05SUETCDIO AftTICLIKIS DBBITA.

Post expositas igitur dignitatum, tarn earum , quae cum inaigni-


bus, quam earum, quae nudo verbo tribuuntur, differentia* raaiores
minoresque, incrementa et decrementa, introducendi ad sacrara men-
s»m et inde rursus educendi modos, agedum tradamus nunc quo-
que corapilatas ex antiquis libris consuetudines , quas Imperatorcs
iam a longo tempore arUclinis assignarunt, quantas ct a quibus dan-
das. Promota itaque zosta aut magtstro, accipiunt ab eorum uno-
quoquc in universum [pro toto suo corpore] viginti quatuor num-
mos aureos; syncellus promotus dat ipsis in universum duodecim
aureoa. Eunucno barbatove ad patriciatum evecto, aut renuntiato
quodam proconsule, accipiunt ab eorum unoquoque duodecim num-
788 CONSTANTINI PORPIIYttOGENITI
dfJotat aviotg h% txdaxov avrtov „ iff* o/twt'cog xai ix Ttj;
diavofitjg tov xoftfti'ov tov didof.iivov naou tov Tt/ucofunt
naiQixtov Xujufidvovoiv rofiioft. iff. 01 ds ysiQOTOVOVftetox
{jTQaxrjyoi i'v re Ttj avuToXjj xai Ttj dvati 7iuq£%ovoiv av-
roig dvd vofttofi, i^, ei de xai ini/ufrcooi OTQaTrt yoif ooaz\£

dv QoysvSwoiv, ol /utv dy ax 0X1x0 i dvd vojuia u. iff, xdv ro;«x t

Ed.L. ^Ojv/oiev tig to tdiov ffi/ua, Tfjv qoyav uvtwv dnoaraXt^ui.


04 tie rrig tivottog xai fttj fa'tvofitvoi , oauxtg uv iv Ttj fia-

oiXtvovo tj twv noXtcov inaviXdtoai ,


naaiyovoip avrotg an
vo/uio/n. iff. nnOjlaXXofidvov ds ix tiqoowjiov arQarr^/ov
xXetaovQUQ/ov tj xaxtndvoi Ilaq>Xayo>vt'ag 9 Si&oxat avnug i|

txdaxov avxcav dvu. vofiiofi. ij y xai oadxig tiosX&ovreg foytv-


9ujoi , ndXiv ttjv avxrjv noabxtjxa naoi%ovoiv avxotg. ol it

dyqpixidXioi , xdv ts Ttj xtov TrncoTOanafraQt'tov tsrtprmi


dty'a, xav ts xai fit}, dno tb tov noamoatTOv xai tov J<m5
Ms. 260. a fttarixov T(3v oxoXoHv jud/Qi Ttjg tov nocDToajiafraoiov teJr

B (iuaiXixeov , xai avToi a7Ut£ dvd „ iff* 01 6*s Xttuioi


dt'Sovoi
ndvrsg oqjqjixuiXioi fte/Qi tov dofteax/xov iwy (iaaOuror
dvd „ tj\ si Tig tvvov/ og noanoana&doiog yivrpai, oV-
¥

daoiv avxotg ana'% „ rj* noifiixqoiog tj oartdoiog dvd „ 510


toouvToyg 6 uqx&v tov dofiufidytov 9 6 jutvoovQUTmp , 0 xov-
odtojQ tov xi/jfiarog f ol yctQTOvXdoiot tov o^iov tioopov , o
dxrovdoiog, 6 nQcoTOvoTUQiog tov tioopov, 6 xaorovlaQioq

mos. Pariter ex divisionc apocombii, quod rcccns Lonoratas patri-


cius dat, accipiuut numnios duodccim. Elccti stratcgi, tam in Ori-
entcm, quam iu Occidcntem milteiidi, dant ipsis nummos duodc-
cim. Et, si [ultra aim urn iu sua diguitatcj mancant absque succes-
sorc , quoties ro^aui scu stipeudium mihtarc accipiunt oricntalcs,
daut uuiuinos duodccim, quod ctiam faciuut, quoties ipsis iu proritt-
cias iain delatis ct ibi agcutibus rogac mittunlur: occidentalca in-
tern tautuudem ipsis daut, quoties in urbem rcgiam intrant, ctiantsi
rogam non acceperint. Crcatus pro loco strategus, aut clcUurarcha,
aut catepano seu capitancus Paphlagoniae dat nummos octo. lid cm
quoties iu Urbera rcversi rogam acceperint, tautuudem rursus dant
officiales, sivc practer suum oilicium protospatbarii quoque fuertnt,
sive non, a pracposito incle scholarumque domestico usque ad pro-
tospatbarium impcrialium boniiuum, dant semel quisque pro se ano-
decim nummos. Reliqui ofEciales omnes deinccps usque ad dome*
sticum impeHalium dant uuusquisque pro sua persona octo num-
mos. Tautuudem dat cunuchus, si protospatbarius fit. Primicertas
[candidatorum] aut ostiarius dant pariter sex nummos. Tantun-
dem daut magister armamenti seu apotbecae armorura, mensuratoi
seu mctator, curator villarum, cbartularii dromi ten citi cursus po-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 53. 789
xov axavXov, 0 im'xxqg xai 0 xijg vjiovqyiag tiojudauxog
6 ^vyoaxdxfjg , 0 oixtoxixdg xai 0 xQvoey/qxtjg. ini nqopoXjj
de navxog nQcoroonuduQiov dno xs fiayXaflixmv xai tojv iv
r(p oixsiaxto (iaoiXixto fisoxiaQto) xaxaXtyofiivtov 9
xai xav sigG
Srovg fiaoiXixovg dv$Q<x>novg avvxexay^iiviov , xai xcov ini rijg

paaiXix/jg xqani^g naQioxu/uivcov , xai rcov did noXetog


avv xtav Qanixmv Sitioxat,
xifiaiftivcov
9
avxoig ana'$ dvd
vofiioft. tf, oi d« onuSuQOxavdiddrwv 7j ana&aQimv
xfj xd5v

xifuofievoi d'£iu dvd „ g, oi J* xfj xwv oxqaxcoqcov rj vnd-


I oio)i/ , 7j xavdiddxcov rj ftavSaxoqav, rt (ieoxqxoQiDV , jj oiXtv~
xiaqicov, ajj dno indgxwv xtfju&nsvoi d'£ta, naQeyovoi xai av-
xoi vofuafA • . . toaavxcog xai ini xmv aexqexixGiv jjyow avyxXtj-
tixov xipayjuivov avxov iv d^taj/iiuaiv , didor at, exdaxov
avxdov xaxd xo oixttov d^i'co/na, oi /uhv xfj xoSv nqcoxoonad'a-
l5p/W dvd w ij f
oi <)* xij x<ov onud-aooxavMdxcoy rj oua&u~D
qta>v avu „g, oi $6 xij xcov axqaxcoqcov rj vndxmv tj xaydi-
ddxtov i) fiaviaxoqmv fj (tsoxjjxoqaiv rj oiXevxiaqicov dvd yo-
fiiiofi. <T, dnqdxwv <te asxqexixcov ytvofisvcov, dvd „ y, oi db
xcov xayndxmv xai xcov nXotftcov xai xcov vovpiqcov xai x£t-
ioxi<ov xonoxqqqxai dfia xoig xaQxovXaQi'oig avxcov dvd „ g.
oi ds Xomoi ndvxeg aqyovxeg dfiu xoig xqifiovvoig xai fiixa-
qioig dvd vofx/ofiaxog tvog» xovxcov xoivvv dvixa&ev nXaxi-
xtaxiqov eiasvfjveyfisvmv, wvi <Jfi cog olbv xs rp oaqpcog xai

blici, actuariua, protonotarius dromi, rhartularii slabuli , epictes


sen incitator opcrarum, donicsticus minislcrii culinaris, libripeus,
oecisticus vcl architectus priraarius ct aurifaber; quaudo ncmpe
suis quiaquc ofliciis roaotantnr. Protospatharii autcm omncs ab
ordioe maglabitarum iude , et qui ad privatum sacrum vcstiari-
11m, item q^ut ad liomiucs imperially pcrtincut, ut et qui ad sacram
loensam miuistraut, aliinuc uiguitatibus tain per urbero, quara extra
conspicui, dant, quaudo ad suas qui-sipie diguitatcs promoventur, sin-
guli octonos nummos ; spatharocaudidati et spatharii recens facti scnos;
stratorcs, consules , candidati, mandatures, vestitores, silcntiarii, ex-
pracfecti, recens bouorati senos quoque pracstant. Quisquia, sccretalis
aut sena tori us diguitatc quadam fuerit airectus , dat pro rationc
suae dignitatis, ut facti protospatharii octonos ; facti spatharocandi-
dati ct spatharii senos; facti stratorcs, consules, candidati, manda-
tores, vestitores, siicntiarii, quaternos. Qui honorarii fiunt secrcta-
Ics , dant ternos. Tagmatum seu praesidiariorum urbanomm , et
ploimi seu classiariorum et nuraerorum ct castrorum topoterctac vel
locum tcuentes ct corundem omnium chartularii dant senos. Reli-
cjtii omucs magislratus , ut el tribuni atquc vicarii , daut singulos
nuuamos. Ilanc ilaquc vctcrum farragiuem fusiusculc traditam nunc

Digitized by Google
79° CONSTANT INI PORPHYROGENIT1
ivovv6tzto><; h biixofiy avvuXeypivcoy , rotg, ©W tj)>

EAL. 457 negi xovxmv cpgovzidu xai vnijgeoiav nenoirprxou xaxa up


ngoxti/nhrjv SidaoxaXtav, xai nt$i twv fiaoiXixwv xXrjraaiw,
xai nsgi rwv diavofidiv, ix xov6s xov raxrueov nagayjfl-
juarog cog dno xavovog, 17, to ys dXtjSHoxeyov , « r»5

fluotXixov faombfiaxog , dvafupiofiriTax; b'tgyttv. t6tt ph


Ms.a6o. bj^ua£ TOi*£ ovvxa%&eVoiv ntQt xu&edt)(Sv Xoyoig xai xrjvtt xip

rwv itgaxtxmv imovvuifsai ra'|<r, c$$ arc /uaJUlop to irof-

a/toa t^ ?r(>a)roxA?7<T/af ytgovoav. aXX* Xva fti} xxg xoqog lo-

yov Tofs dvaytvtooxovoip n€Qiaxfly xai 17 avyxiJ7Tiin) rwfrio


avv t*} ItQaxixfj ovvatpdtfoa dodyttav xotg tioayopimg 4w
B rav Svo/udxav noiyoti , xavrtjv xvnixmg fikv 170*17 hit rrjq rd-

|fȣ Teov fitayiOTQnv, naxQixtmv, n Qatnoat roe v xai (FXQarrjvr

nQOsari/ndvapev. wvi 6h xtjg tisqi xovxcov xvQioxXrjct'a; xai

nQooxoxadtdytag x<5v xs inaQ/imv xai firfXQOnoXtxcSr , ap£<*-t$

maxontov avxoxecpukcov xai iniaxontov vnoxexayjiirwp vp


dnuo^ovaav xa£iv eiSixwg ifttpavijoai (iovXoftsvoi, eifoxrp n-
y« xa< tiJv nQayftaxsi'av avyygdxfmi ngoe&vfnj9ijfitv, xa ytj
ettixcag ovxmg Xeyopeva oa<prj xqv didaaxaXtay na$tx& r* '

$8 nmg iv av^vyiaig mnXtyiriva dadpeiav noXXdxig xo% b-3t


jvy/dvovai nyo&veL dta xafygfiidv exdaxqg biaQXW wf

9.(ptQOvoax era. R. , (ffgoOoys cod. et cd. ia. Sic R., w*f


xqs uiv ttd>i dno T$r cod. et ed.
quantum eius Gcri poterat , maximc perspicue et in ono breri coo-
spectu a nobis propositam tenere oportet, quotquot ea curare atque
tractarc ncccsse habent, propositamque doctrinam tarn dc aacris coa-
viviis, quam de largitionum diatributione rep u tare, secundum quem,
atit rectioa dicara , secundum Imperatoris edictum, (uti revert est)
absque ulla baeaitatione aut oppoaitione agcre par est lam debit-
eramus huic de scdibus vel praeccdentiia dignitatum tracUtiooi et-
iam ordinum pontifical! ttm dispoaitioncm ubique addidiase, atpote
prae aiiis honorem protocliaiae scu praeaessionis ferentium. Venim
ne obruto rerum copia satietaa obrepcret lectori * et senatoria ordi-
natio atque diapoaitio cum sacerdotali commixta crearet docendis
aliquam obacuritatem ob nominum multitudinem significaTiraaj:

quidem iam In praecedentibua barum rerum quaedam generalitw.


mentionem ordinia raagistrornm, patriciorum, praepositorum et stra-
tegorum facientea nuuc autcm animus est de sacerdotalium d'tgai'
:

tatum propriis cuiuaque appcllationibus et praesessionibus patriar-


charum, metropolitarum , archiepiscoporum aiitocephalonim vel u»-
dependentium et subditorum illis epiacoporum apecialem quaudani
opellara conficcre. Speciales cnim tales et abstractae tractationes
praeatant pcrapicuam doctrinam. Siraultanea vero de diveraia argn-
mentis et quasi coniugata atque contexta expoaitio aolet lectoribw

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 64. 79
pir]TQ07i6Xeig hc&ijuGvm, tip txuoiy ixtjvQOnoXiTr] «ouo'Jo>t*C
totio) trjg xaBidQag foeori/qoafuy , xai etf? ovrwg rag rtay
uvioxtyuXcov aQyttniaxontov xaxa ru^iy devziqay ovaay dno
i&y fiijTQOnoXtTtoy i^e&ifie&a, fierd tie xovxoig rjj exdartj
SinaQyta xai (ifjrQOnoXet vnoxtxaypihag noXttg xai imoxondg
iSqXtooafiev, ovx ix twv xaF rjfidg xkrpcoQoXoytiov fiovov rug
uyoQftug ixkapofisvoi , dXXd ye xai ix ztoy rov fconeotov
*£ni<paviov rov aQyumaxonov Kvngov ovyyQcuptjg rd nXtt-
ora avaXtZufisvoi , Iv vpeig iy rrj rotuvrfj diaxoytu tcay op-
loxoxXivmv rvyyuvoyreg rerayfieyoi, firj ds ev rovxo) tw pipe*
ti 6iufiuQttji6 aXXd xai iy (pooouxotg fit} naqoyrog rov oi- O
,

xovfieytxov nargid^yov , Tvjrfi xai iv trdgtp xontp , rijv nsi-


qav jcoy xad*$Q(iov did rov ovyyodpfiarog eyovrm unraiaroi
xai dfico/utjra rd rifiia xXqnoQia rdir fiuatXicov rjfiuiy t«c
i5dyt(oy tiadyere.
KEO. vd\
'Enupaylov dQxi*Jtto*6nov Kdnoov ixd-iate nQcjtoxXrjOHoy
narQiaQxdSy te xai prjTQonoXitwy.
'O natQiaQxtjg Ptoptjg* 6 naxQidoytig Kcoyaravrlyov-Ma. rfi.a
J
20ftoA*a>£* o naxQiuQytjg AXe%avd*Q£t'ag* 6 nax^idoytjg *Ay-

rioyetag* 6 naxgidgxiS IfoocoXvfi(oy,
9. IV tiptte R., Ijy tifitts cod. et ed. 16. Ktip. v& om. ed.

obscuritatem obiiccre. Propterca recensuimus, secuti seriem et cod-


aequentiam aingularum eparcbiarum aeu praefecturarum metropolea
sen capitales cuiuaque praefecturac urbea, eaquc ratione diacretam
cuique mctropolitae auam cathedram aeu aedein asaignavimus. Dein-
cepa cxposuimus cathedras archiepiacoporuin autocephalorum seu
iudependentium: illc cuim proximus est ordo a metropolitarum or-
diiie. Turn nominavimua urbes et episcopal vel inspection's cui-
que eparchiae et mctropoli auppositas. Et hnrum rerun funduin
ntque inatericm non tan turn e nostris cletoroiogiis vel libns, qnibus
ccrimoniae convivalcs aulicac praccipiuntur, hausimus , verum etiam
ex divini Epiphanii, archicpiscopi Cypri, opere , et plurima quidem,
execrpsimus; cum in linem, ut ue in bac quidem parte peccctis
aliquid vos, quos vcatra sors in ministerio articliuarum conatituit,
aed, etiamsi in fossa lis sitis, ubi patriarcha occumeuicus non adest,
aut forte quoque alio in loco agatis, instructi peritia cathedra rum
beneficio huius libclli , couvivas ad venerabiliura uostrorum Impe-
r a to rum convivia non titubantcr et inculpabilitcr introducatia.

CAP. 54.
Epiphanii archiepiscopi Cypri expositio praesessionum patriarchal um
et metropolitarum.
Patriarcha Romac , pahiaiclia Conslantinopoleos , patriarcha
Alcxaudriae, patriarcha Antiochiae, pa^archa Hicrosolyinac.

Digitized by Google
79* C0NSTANT1NI PORPIHROGEN1TI

Ed. L. 458 Klr,(titi firjTQonoliriZy.

*Enagyiag KannaSoxiag 6 Kaiaagsiag a. (f, sna^'a;


*Aotag 6 /, snagytaq Evganijg o 'HgaxXtt'ag' ft
*E<j>4oov •

inagyt'ag Talari ag Ogaxrjg 6 'Ayxvgag • b, inagyia;


XijonovTOv 6 Kvty'xov •
g , inagy/ag AvStag 6 2agfoav
irtagyiag Bifhtv/ag 6 NtxofirjStiag ' if, inagytag rijg awj;
6 Nixai'ag* inagy/ag Ttjg avvijg 6 XaXxqdtovog* t, taoa-

yjag Hafj.q>vXi'ag 6 2i$ijg * ia' f inagyt'ag *AgfiBptag ff o 2t-


y
parrreiag- iff, inagyt'ag 'EXsvonovrov o Afiaatag m iy 9 hao-
"Byt'ag *Ag(.t(vi ug d 6 MsXiTi'vqg* *<F, hiagytag KannaSm'a;io
(f o Tvavtov is, inagy/ag Jla^Xaymtag o To^ar i?, 1

inagytug 'Chogtufiog o KXuvStovnoXstog* i£ 7 BnaqyiagRvh


rov 6 Neoxutougetug* «/, inagyt'ag TaXaxiag $ b Jlwt-
vovvtog* i&' f inagytug Avxiug 6 Mvqojv x, hao/ta;
KctQvug 6 TuvgovnoXccog * xa\ inagytug 0gvyiag $ Awfi
dixtag • x{? t inugytag Ogvytug ZuXovragtug 6 2vva&m'
xy, inugytug Avxuovtug 6 rov Eixtovtov xif} inagyja; lit-
ctdt'ug 6 lAvrioystug* xe, inagytug FLaiuyvXtug 6 Mtftf'
Cxg, inagytug Kunnadoxt'ug /S' 6 ikfcox^orov* xf, &W«S
8BS9IO METBOPOLITAnCM.

In eparchia Cappadociae primus est, qui in Caesarea *ttl


a, in eparchia Asiae est Ephesi metropolita. 3, in eparchia Euro-
pae est Heracleae Thraciae metropolita. 4i * n eparchia Galatiae at
Ancyrae metropolita. 5, in eparchia Hellesponti eat Cycizi metropo*
lita. 6, in eparchia Lydiae est Sardiura metropolita. 7, in <Q*>
chia Bithyniae est Nicomediae metropolita. 8, in eparchia Milem
est Nicacae metropolita. g, in eparchia eadem est Chalcedooi* me-
tropolita. to, in eparchia Pamphyliae est Sidae metropolita. 11, i»
eparchia Armeniae secundae est Sebastiae metropolita. 1a, in epar-
chia Helenoponti est Amasiae metropoliU. i3, in eparchia Annr-
niae primae est Melitenes metropolita. 14, in eparchia Cappadociae
secundae est Tyanorum metropolita. i5, in eparchia Papblagoniae
est Gangroram metropolita. 16, in eparchia Honoriadis eit Clao-
diopoleos metropolita. 17, in eparchia Ponti est Neocaesariac me-
tropolita. 18 , in eparchia Galatiae secundae est Pcsinuntu metro-
polita. 19, in eparchia Lyciae est Myrorum metropolita, ao, in
eparchia Cariac est Tauropoleos metropolita. ai, in eparchia Phrj-
giae Pacalianae est Laodicacae metropoliU. in eparchia Phn-
,
giae Salutariae est Synadorura metropolita. a3 , in eparchia Ljcao-
niac est Iconii metropolita. 24, in eparchia Pisidiae est Antiocli««
metropolita. a5 , in eparchia Pamphyliae est Pergae metropoliU-
q6, in eparchia Cappadociae secundae est Moccsi metropolis.
39, in eparchia Lazicac est Phasidis metropolita. a8. iu cparckii
Thraciae est Philippopolcos metropolita. 39, in eparchia Tihwlopei

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. Itt 54. 79^
Aa^ixrjg 6 tov Oaoidoq* xrj 9 Inagxfag ®Q***W o OiXm-
novnoXeag' x& y htagyiag Evgtxmtjg 6 TgcuavovnoXecog* X',

enaQ/tag yrjaoov KvxXadcov o Pd$ov • Xa 9 inagxiag 'E^if-


c
fiiovtov 6 A^QiavovnoXea>g* Xf? 9 faictQxi'ag rijg avirjg 6 Mag-
SxuzvovnoXtwg • Xy $ enaQxfag ®Qvyi'ag Kunartavtjg o 'Iega-
noXeoog.

Il€Ql t*V afooxiydltty dQxtemoxtnvv.

A\ Inagyiag Mvatag 6 'QJvooV ff 9 Inagyiag JZxv&iagT)


y\ inaQ/iug EvQoonijq o Bi^vtjg*
o Tofifjg* inagxfag
loTlafXaywviag 6 Ilo/bimovnoXfcog 9 s, enaQ/iag *Aoiag o
Sfivqvqf g 9 inaqxfas 'loavgt'ag o AeovronoXetog • f, «-
ncto/tug 'Paxhwnjs 6 Magmviag • rj 9 inagxtaQ Bi&vviag o
*Anam'ag* inagy/ag 'Ptodonijg 6 Ma%ifiiavovn6Xstog* i,
inagyiag TaXaxtag f? 6 xwv regfu'cov ta, inagxiag Ev-
iSgtoTnjg o ^AgxadiovnoXemg* iff, snagyjaq ©(^x*?? ^ BtQto-

Vfjg* iy 9 snagyiag vqoov Aeofiov 6 D/hxvXqvrig* tS', inaQ~


Xtag 'EXXqcmwxov 6 tov Ilagiov • ts 9 enagy/ag Kagvag 6 IUc-

Xijtov tg\ snag/fat Ogaxrjg 6 NixonoXecog* htagyiagZ^Lh.^


vrjoov o Ilgoixovyoov irj 9 inagxfag 'Pcotionfjg o 'AyyidXov
zoi&'9 inagxiag Evgcon7jq 6 2vXvf}gt'ag 9 x, inagyiag wjoov
Aiofiov 6 Msdvfivrjg • xa, inagyiag Btdvviag o Ki'ov • x/T,

est Traianopolcos mctropolita. 3o, in eparchia insularum Cycladnra


est Rhodi mctropolita. 3f , io eparchia Hacmi montis est Adriano-
polcos mctropolita. 3a, in eparchia ciusdem districtus alter est
Marcianopolcos metropoi. 33, in eparch. Fhrygiae Capatianae est
Hicrapoleos metropoi.

DE AUTOCKPRALIS VKL 1HDEPEHDEHT1BUS ABCHIEPISCOPIS.

In eparchia Mysiae est Odysi archiepiscopus. i, Scythiae est


Tomae vel Tomorum archiepiscopus. 3 , in eparchia Europae est
Bizyae archiep. 4» in eparcnia Paphlagoniae est Pompeiopoleos ar-
chiep. 5, in eparchia Asiae est Smyrnae archiep. 6, in eparchia
Isauriac est Leontopoleos archiep. 7, in eparchia Rhodopes est Ma-
roniae archiep. 8, in eparchia Bithyniae est Apamiae archiep. g,
in eparchia Rhodopes est Maximianopoleos archiep. 10, in eparchia
Galatiac secundae est Grcmcorum archiep. n, in eparchia Europao
est Arcadiopoleos archiep. ia, in Thraciae est Berrhoeae archiep.
i3, in eparchia insulac Lesbi est Mitylenes archiep. i4» in epar-
chia Hcllcsponti est arch. Pari. i5, in eparchia Cariae est Miletl
archiep. iC, io eparchia Thraciae est Nicopolcos arch. 17, in epar-
chia insulac Proconncsi est tirhis cognoniinis archiep. 18, in epar-
chia Rhodopes est Anchiali archiep. 19, in eparchia Europae est

Digitized by Google
794 C0NSTANT1NI PORPHYROGENIT7
inaQy/ag E^Qwnrjg 6 "Anotov • xy , btagyiag 'Pa^Somjg 6
KvfUf/uXojv x<T, inaQy/ag Ztjyfag 6 Xegowvog • xe, inao-
ytag Zrjyi'aq 6 Boanopov xg, enapy/ag vijg avrijg 6 AV
M*.a6i.bxoV«»£* xf, htaoyiag *IaavQiag 6 Korgddcoy xtj, ix*p-
%i'ag *Ekevo7z6vTOv 6 Evya'irciv* x*K, inaoyiag vqaajv K.vxXa-5
dajp 6 Kaonudov • A', inagytag 'Pcodonqg 6 AXvav la,
"hinaqyiag EiJgconrjg 6 AQiStjndgcov Xf? y Inaqyiag 'Efiijftor-

tov 6 MiotjujiQtaq* Ay, inuoy/ag *AQ(isviag ft 6 HqoxU*-
ovnotetog* inagy/ag *A{iaoytag 6 2sfiaoTonbkaa>g.

UcqI intOxdntay intxofiivwv. io

'Enagzia KannaSoxiag 6 Kixioov, fUTjzQonoXtg Kcuaaotac,


eyst vjt avxijv noXeig xard imoxonovg £, oloy tov %a>v §a-
aiXixwv Qsgpdiv, toy Nvotjg, toy QeotiooiovnoXtcog *Agpt-
vfag, tov KapovXiavwv , top inapyja 'Aoi'ag, fif-
Ktjxtjaov.
TQonoXiq 'Eyioov, Zyei noXeig vn
inujxonovg Xg't i5
avxrjv ijxot
Color joy TgaXdeov, tov Mayvqotag MaidvSoov,
tov 'EXdag, tov 'ASqu/uvti'ov , tov "Aooov, tov raQydgtot,
tov MaoravQOv , tov KaXorjg, tov BqlovXcov , tov Jltjiri-
yjj?, tov MvQtvrjg , tov Qcoxiag, tov AvgrjXiovnokswg , tot
Nvaoqg, tov Maayaxofxiatv , Toy /urjTQonoXuqv , tov Bapevo
17. x<3v IhQy. cod. ct sic saepius in scqq.

Selymbriae archiep. 30 , in eparchia insulae Lesbi est Methjmnae


archiep. ai, in eparchia Bithyuiae est Cii arch,icp. aa, in eparchia
Europae est Aprorum archiep. a3, in eparchia Rhoclopes est Cy-
psalorum archiep. a4, in eparchia Zcchiae est Chersonis archiep.
a5, in eparchia Zechiae est Bospori archiep. a6, in eparchia eius-
dcm est Nicopsios archiep. 37, in eparchia Isauriae est CotraJo-
rum archicpisc. a8» in eparchia Helenoponti est Euchaitarum ar-
chiep. 39, in eparchia insularum Cycladum est Carpathi archiep.
3o, in eparchia Rhodopes est Aeni archiep. 3t , in eparchia Euro-
pae est Drixiparorum arch. 3a, in eparchia Haemimontis est Wc-
•embriae archiep. 33, in eparchia Armeniac secundac est Hcracleo-
polcos archiep. 34, in eparchia Abasgiae est Sebastopoleos arch.

DE BPISC0P1S DEPEHDEKTIBUS.
In eparchia Cappadociac Cicissi habet metropolis Caesarea sub
se urbes quinque episcopates totidemquc episcopos, nempe epUco-
pum regtarum thcrmaruni; a, Nissae ; 3, Theodosiopoleos Arine-
niae; 4» Camulianorum; 5, Cicissi. In eparchia Asiae habet me-
tropolis Ephesus sub se urbes aut episcopos 36, nempe t, Ilypae-
porum episcopuui; a, Trallium; 3, Magnesiae ad Macandrura; 4,
Elcae; 5, Adramytii 6, Assi; 7, Gargarorum; 8, Mastauri; 9,
;

Caloac; 10, Briulortun; 11, Pittanae; 13, Myrinae ; i3, Pbocaeae;


] 4> Aureliopoleos j i5, Nyssacj 16, Maschacomeorum j 17, Metropo-

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 54. 795
J
rrov, tov Mayvqofag xai AvfjXiov , tov ^Avrpoyttov, toy IltQ-
yupov, toy ngoyXijg , toy 'AgxcrfiovnoXsmg , toy dviag Av-
lys, tov Aibg Isqov , tov AvyctLcov, tov 2iotv 9 tov KoXo-
qxovyg , tov Aifiedov, tov Teov , to? 'Eqv&qcov, tov *ExXv~
S^Ofieyivmv , roy 'AvtuvSqov , tov 0£o (WiOtmo>U<»£ IlsoneQi-
yrjg, tov Kvptjg, tov TLaXaiovnoXtcoq. inag/ja EvgdjirjgD
Qgaxyg, jurjrgonoXig 'HgaxXeiag, i%u vn avTtjv noXug yTOi
inioxonovg s, olov tov tov Jlayi'ov , tov KaXmoXetog , roy
Xegtov^oov, tov KvXag , to? 'Patdeorov. biagxia TaXariag
lo&gaxfjg, firjTQonoXig *Ayxvgag, eysi noXeig vn' avTqv, ijtoi
c
inioxonovg, olov tov Tafiiag, tov HXiovnoXetog , to*
!<^t77jdw75, tov BrjgvvovnoXtoog t tov Mvrfcov, tov Ki'vtjg, tov
IdvaoraoiovnoXeotg* hiag/ta 'EXXijonovrov ,
/utjrgonoXig Kv-
tyxovj £%u noXeig vn avTtjv, jjroi inioxonovg, iff, olov
\5t6v rdo/uyg, tov IltjfAavqvov , tov "Qxqg, tov 2aoaf$agicog 9
tov 'Aigiuvov &tjg£v, tov Aapxpuxov , tov *Aflv3ov , TOVEAL.460
Aagddvov, tov ^HXiov, tov TgouSog, tov Ilitovtag, tov M$-
XiTovnoXemg. inagy/a AvSi'ag, (xrjxgonoXig SagSeav , sysi
vn avrrjv noXeig, jjtoi inioxonovg, xg, olov tov OiXadiX-
zogpiov, tov TgtnoXeayg, tov Qvatqgcov , tov Sbtcov, tov Av- Ms. 26a. a
Qt}Xiovn6X$tog , tov NaxwXiag , tov tov Aoxyjfifov, tov Mq-
Siafov, tov "Ixf/ov, tov IlQOftvjjoov, tov Mrjgov, tov 2tj}qvo*ov
tov TloXvfiooiov , tov (DvTt'ag , tov 'IeganoXewg , tov Evxag-
aa. toV ante "Ji//ov add. cod., om. ed.

leos; Caretorum; 19, episcopum Magncsiae et Anelii ; ao,


18,
Auinatorura; ai, Pergami ; aa, Prienae; a3, Arcadiopolcos ; a4
Novae aulae; a5, Dios Hieri; a6, Augazorum; 37, Siorura; 28,
Colophonis; 39, Lebedij 3o, Tei; 3i, Erytbrarum; 3a, Clazome-
narum; 33, Antandri 34, Theodosiopoleos , alias Perperinae di-
;

ctae; 35, Cymae; 36, Palaeopoleos. In eparchia Europaeae Thra-


ciac habet metropolis Heracleae sub se urbes aut episcopos quin-
qiie, i, episcopum Pauii; a, Callipoleos ; 3, Chersonesi; 4» Cy-
lae; 5, Rliaedesti. In eparchia Galatiae habet metropolis Ancyrae
tub se urbes aut episcopos septem, i, episcopum Tabiae; a, Heli-
opolcos ; 3, Asponae; 4> Berynopoleos [seu Verinopoleos] 5, Mui- ;

zi ; 6, Cinnae ; 7, Anastasiopoleos. In eparchia Hellesponti habet


metropolis Cyzicum sub se urbes aut episcopos duodccim, nempe
1, episcopum Germae; a, Pocmanii; 3, Ocae ; 4, Sasabareos; 5,
Hadrianothermarum; 6, Lampsad 7, Abydi; 8, Dardani; 9, Ilii;
;

10, Troadis; 11, Pioniaej ia, Melitopoleos. In eparchia Lydiuc


habet metropolis Sardes sub se urbes seu episcopos viginti sex,
nempe 1, episcopum Philadelphiac ; a, Tripolcos; 3, Tliyatirorum
4, Setorum; 5, Aurcliopoleos
********* 5^ Nacoliae ; 7,
Docimiij 8, Midiaei j 9»Ip«M io, Prymncaij ji, Myri; ia,

Digitized by Google
79*> CONSTANTINI PORPHYKOGENltl
mug, tov AvoviuSog tov AvyovaronoXewg , tov ityo£ov,
,
>
tov Qjqov 1 tov Avxdavog, tov Srsxrcogiov, tov Kqvajlo-
Bqiov, tov Koyqg JrjfirjrgonoXig , tov Zxogdaoniag , tov fli-
xovnoXeug, tov AvgoxXmv. inagxia Avxawvtag, fiqr$6xo-
li$ rov Eixtoviov, t^vs' avTtjv noXeig, qroi inmxoxovqJS
J
i6 , tov Avorgwv, xov Ovaoufiuv , toy *Af*(}Xu Jcov , tov

Noovfiavdtimv , tov Mto&icov , tov Aagdvdtov , toy BagsTWit


tov JdQprjg f toy 2avurgcov 9 tov Kuvov, tov Bqgvvovjio-
Uoif/iavmv , tov TaXfidvov 9 toy Atjorgav , tov Jlegzwr.
y
inagxia Jlioaidtag , fitjtgonoXig Avr toy uag , e/tt vn av-io
Trjv noXttg, jJto* iniaxonovg , iff, tov OiXoftrjXiov , tov la-

yaXaaov , tov Sm^ovnoXtmg , tov *Ana/iiug Tt)g Krjvoov , t«V


CPaiov 9 tov Bdgecog, tov AtigiavovnoXsmg , to* AifUvw ,

tov 2V£«7ioA<a>£ , tov Aaodixi'ag tov HUv-


Ttjg xav/tidvfjg,

xiag j tov 2idrj Q ag , tov *Ab*dSo)v , tov Zw^rjXav, tov Tr^-i5


poidb*og 9 tov Tv/Ltdvdov , tov 'iovormavovTiotews , tov jMy-
toohoAccoc, tov Hunnoyv. inuQ/iu Tijg TLajuyvXiug , A(J7T ?"~
noXiq Jligytjg, €X {1 <*vtt)v Kotos, ijrro*. £7Horxo7rov£,

tov *ATcdiag, tov Evb*o%id6og 9 tov TsXftqaov , tov .SWot,


tov M«$t/uavov7idAta)£, tov Aayrjvtov , tov J7aJ.a<ovftdiUa£,ao
tov Kgrj/uvov , tov IfovdooiUcov, tov JZeXTivjyaaov, tov
*Agqaaooav , tov JlovyXaiv 9 tov *Ad*Qiavtjg 9 tov Jmpasmv-

bindi; i3, Polyboti; §4, Phytiac ; i5 ,


Hierapolcos; 16, Eucar-
piac ; 17, Lysiadis ; 18, Augustipoleos ; 19, Brysi; 30, Olri ; ai,
Lycaonis; aa, Stcctorii; a3, Cynaborii ; a4, Conis vcl Conae, ali-
as Dcraetriopolcos dictac; a5 , Scordapiac ; 26, Nicopoleos ; 27,
Aurociorum. Jo eparchia Lycaoniac habct metropolis lconium snb
sc urbes scu cpiscopos quatuordccim, 1, episcopum Lystroniin $ a,
\asatorum \ 3, Ambladorum; 4» Novimanadorum ; 5, Mislhiorum;
6, La random m 7, Barctorum; 8, Dcrbac; 9, Sabatrorum ; 10,
;

Canni 11, Bcryuopolis ;


j 1a, Galbani ; i3, Ilistrorum; 14, Pcrto-
rum. In eparchia Pisidiae habet metropolis Antiochia sub se urbes
aut episcopos octodecim , 1 epiacopum Philomelii ; a
,
Sagalassi ,

3, Sozopolcos; 4» Apamiae Ciboti; 5, Tyraei; 6, Bareos; 7, H»-


drianopoleos ; 8, Liuienum ; 9, Neapolcos; 10, Laodicaeac Cau-
menae seu Ambustac; 11, Scleuciae Sidcrae cognominatae sou fer-
reac; ia, Adadorum; i3, Zarzclorum ; \(\, Timbriadis; i5, Ty-
mandi ; 16, Instinopoleos ; 17, Metropolcos; 18* Panporum. 1b
eparchia Pamphyliae habct metropolis Pergac sub sc urbes aut cpi-
scopos 18, ncmpe i , cpiscopuoi Attaliac ; a, Eudociadis; 3, Tcl-
mcssi ; 4> laimli; ft, Maximhiuopolcos ; 6, Laginorum ; 7, Palac-
opoleos ; 8, Cromui y, Cudrulorum [Corydallorum] ;
;
10, Pcltinc-
si [vcl Pcntcncsi) ; u, Ariassi ; ia, Puglorum \ i3, Hadrianac;

Digitized by Google
I)E CERIMON. AULAE BYZANT. II. 54. 797
qop, top 2apdib*mv, top BaqatVg, rep ZvXdov, top J7fp- D
patvonv. inaoyja Kannaioxtag , (ifjtnonoXtg Mtoxfjoov, eyu
itt' avrijp noXtig, ijtoi imoxonovg, <T, top Na&aptyv , top
KooXcoveiag, top Jluopaooov , top Joctycov. inaqyia An-
Sfyxijg, firjTQonoXig tyuoifiog, e'yei vn' avrijp nbXsig, jjroi

imoxonovg, top 'PcodonoXt cog , tov rijg 2uqoipa)P 9 top


IIstqwp, top rijg Zqyupio&p. inaqyia Qqaxrjg ,
jutjTQonoXig
0tXtnnovnoXe tog , tyti vn avrijp noXetg, rjroi imoxonovg,
y, top JioxXtjTiapovnoXtag , top SfftuOTOvnoXecog, top dioo-
lOTioXscog. inaqyia EvqcSntjg, prjrqonoXig Tqaiupov , eyei vn*ZJL\* tfii

avrijp noXfig, tjiot. imoxonovg, (?, top ILrjqov , top l^a- Ma. a6a. b
c
oraoiovnoXtcog, inaqyia vr\o<oP KvxXddap , /utjrqonoXig Pa>-
tSov ,
syei vn' avrijp noXtig , ijroi imoxonovg , tff top JSa- ',

[iov , top Xtov , top Koov , top Nufy'ag , top Oijqag, top
lSHaoov , top Asqov, top ApSqov , top Tivov , top MqXov ,
top Jlioovvqg. inaqyia ^Efirj^iovnoUwg ,
fitjrqonoXig *A6qia-
vov, i'ytt vn' avrijp noXtig, ^toi imoxonovg, t, top Mfoqft-
pQtug, top 2a>Zon6Xe(og , top nXovTtpovnoXemg , rop^Apaora-
oiovnoXtcog, top Ityiduip. inaqyia pqotop KvxXd^wp, fiij-B
lorqonoXig Maqxtapov ,
eyei vn' avrijpnoXug , jjroi imoxo-
novg, a, top 'PcoSootoXov , TOP Tqufiaqioxtop , top Nofltop,
top jiexedioncop , top JSxaqiag, inaqyia Oqvyiag Kanna-
doxiag, fxtjTQonoXig 'UqanoXt&g , eyet vn avrijp noXeig,

i4, Dicetanaurorum ; i5, Sandidorum ; 161 Barbae; 17, Sulaci;


18, Pcrbaenorum. In eparchia Cappadociae habet metropolis Mo-
cisus sub se nrbes aut cpiscopos quatuor, 1, Nazianzi; a, Coloniae;
3, Parnassi; 4, Doarorum. In eparchia Lazicae habet metropolis
Phasis sub se urbes aut episcopos quatuor, 1, Rkodopoleos; a, Sae-
ainorum ; 3, Petrorum ; 4* Zigancorum. In eparchia Thraciae ha-
bet metropolis Philippopolis sub se urbes aut episcopos tres , nempc
I , episcopum Diocletinopoleos ; a Scbastopoleos ; 3 , Diospolcos.
,

In eparchia Europae habet metropolis Traianopolis urbes aut epi-


scopos duo, unum Peri, alterum Anastasiopoleos. In eparchia iusu-
larum Cycladum habet metropolis Bhodus sub se urbes aut cpisco-
pos duodceim, 1, episcopum Sarin; a, C hi ; 3, Coi; 4> Naxiae ; i

5, Thcraej 6, Pari; 7, Leri j 8, Amlri ; 9, Teni; 10, Mcli


II, Pissinae. In eparchia Irenopolis vel Hcmimontis habet metropo-
lis Hadrianopolis sub se urbes aut episcopos quinquc, 1, Mesem-
briae episcopum j a, Sozopoleos; 3, Plotinopoleos; 4* Anastasio-
polcos ; 5, Tzoidarum. In eadem eparchia, scilicet Hcmimontis,
habet metropolis Marcianopolis sub se urbes aut episcopos quinquc,
1, Rhodostoli; a, Traraariscorum ; 3, Novorum; 4, Zecedeporum;
5, Scariac. In eparchia Phrygiae Capatianae habet metropolis Hie-

Digitized by Google
798 CONSTANTINI PORPHYROGENITl

froi imoxonovg, e, xov MeXovnoXtjg, tov Jtovwwvnfa*;,


xov 'AtTOvfiw, xov Meovvcor.
KEG>. vs.
Ileal xfc diavoufc in* nofifltor rfc avvij&tlas xtSy nqatnoaiw.
c *Ioxiov Jf, oxt ol xtfioo^svoi naxQtxtOL o,T£ efinoaro;, ?-5

toi 6 axQaxrjybg xai naxQixiog, Stftoot


ovvqfciav TOff spot-
Xixgag 6 fisaonQarog naxqUi*;,
noaixoig XQ^aov 17'- <te

6 SfxnoXixixog 8<p<pixtdXtog, Maoi zqvoov Xixgag 0 <Ti

ys unQaxog naxQtxiog, qyovv 0 anoanu&aQiog fiovov utuf


&etg, Si6a>ai xqvoov Xi'xqag g\ axtva $iavi^iovrai
ovto^ 10

*Ano riSy n Uxo&v rotf ifinQatov naxotxlov.

D Tov xovfiovxXuov xqvoov Xixqui y, „ x<T« 0 xov xoh-


xUiov „ Xg'< 6 d^ao/og Bevhtov „ Xg- 0 Jtftafjpc Uoa-
oivwv „ Xg* 0 x?jg xaxaoxdotwg „ Xg- ol aiXevxidgioi ,,W*
ol xofiijxsg xtov axoXdSv „ xtf* ol doxixXivot xov paoiUa; „i>
ol xonoxrjQTjxai xojv axoXtSv „ y* 6 oxevd&v 10 *W-
xXcibv „ ol u^ioofiocxixol „ o nQifiixqoiog xov *9f

povxXeiov „ iff. xai to nuv /ot/aov Xi'xqou g, „ pt.


dta xoH fiiQOVS Bevinav.
'0 tevxeosvwv Bevhmv „ a', 0 devxeqevcov Roaolmf n i*
rapolis sub se urbes aut episcopos quinque, 1, Metellipolcoi; %
Dionysiopoleos j 3, Attudorum ; 4» Mosyuorum.
CAP. 55.

J)e distributions sportulcirum consuetudinis praepositorum-

Honorati seu promoti patricii dant consuetudinem praepo»itii,


*
ai quid em fuerint empracti seu reales et officio fungentes,
aon.
quis fuerit simul strategus et patricius creatua,) octo Utrw
»cdn
Si vero fuerint patricii mcsoprati , id est vacantes , allecli ,

(attiqau
inter empractos seu fungentes et apractos seu honorarios,
septen-
officio quod am civili ornetur,) dant praepositis litras auri
Utu-
Patricius apratus denique seu functioncm nullam exercens tel
aw*
laris ( ut qui tan turn ad spathariatum promotus est,) dat iitru
sex. Ulae sportulae sic dividuntur, et primum quidem de

OCTO L1TB1S PATRICII EMPHATI •

Cubicularii accipiunt auri litras tres , num. a4 J praefectns ean»-


36
clei num. 36; dcmarchus Venetorum 36; demarchus Prasinoruni '
Id
cerimoniarius 36; silentiarii 36; comitcs scholarum »4i a rti c ^ ni
praepart-
peratoris ia; topoteretae [seu lociscrvatorcsl scholarum 3;
aan li-
tor caniclii 4 5 axiomatici a ; primicerius cubiculi 1a. Facit
tras 6, num. 45.
FACTIOSIBD3 IUBC CCDUHT* }
nnnm.
Accipit deutereuon seu secundaria Venetoram numisma

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 55. 799
a, o yuTOViuQxqe °* ysvtovid^g Tl^aatvmv fttX. ij\ Ed.L. 46a
6 /afliovioflios Bsvhcov piX. if, 6 zaQrovXaQiog IlQaaivoov
(tik. t{ t 6 yaxxiovdpiog Bsvhcov fitX. »/, 0 (paxxtovdqiog JZoa-v
oivcov (11X. tj\ 6 (UXQOnavittjq Xsvxog fxiX, s, 6 fiiXQOnavixqg
^QOvoiog fuX. s' , 6 Bsvhcov fiiL g, 0 nOLrjxijg II q a-
noiTjxtjg

oivcov fiiL g, 6 /LisXtoxyg Bsvhcov /uiL 5 , 0 fisXioxijg JZpa-


oivcov fiih g', ol imoxdxai Bsvhcov jtuX. 6', ol imoxdxai
TlQaoi'vcov fiiX. b*', ol xodxxai Bsvhcov piX. <T, ol xoaxTcaMs.263. a
Tlgaatvcov /uiX. <T, ol otjfxsicoxai Bsvhcov fiiX. ol oqfxsico-
\oxai IlQaoi'vcov (iiX. <T, ol f.tavSdxOQsg Bsvhcov fiiX. 6*,ol pav-
tidxogsg ILQctatvoov fttX. 6', ol faydoioi Bsvhcov fiiL e, olB
(ttjyaQiot, TlQaoi'voov fiiX. ol fccooyxai Bsvhcov fxiX* d', ol
decoQtjTui JlQaffivcov juiX. ©*', ol fitaorj/uaarrai Bsvhcov fttX, ft
ol fiiaoqfisicoxai Tloaoivcov (uX* ft, to ogyavov Bsvhcov (xtX*
i5g 3 to ogyavov ILqaotvcov fttX. g. Ofiov did yovoi'ov n <T,
xai did ptX. „ 1, xai o(jlov to nuv „ i<T, (11L <F.

dia tijs rd&wg roti l7i7io$Qo tu(ou.


e
O axrovaoios „ a\ 0 agyvgog tov (Isoxiov „ ft, ol
xovQOCoQsg a , 6 uQyvQOg xcov oxsqjdvoov u y
0 xijg dno-
lOxQiosoog „ a, 0 vsaviaxog /iiX. <T, 0 fiafyXdoiog fiiX. cT', oC
10. 0/ /AavfidTOQSs Bsvhtoy piL f *dd. cod., om. ed.

tantundem deutercuon Prasinoram. Geitoniarcha Venetorum miliar.


8, et tantundem geitoniarcha Prasinorum; item chartularii Veneto-
rum et Prasinorum singuli octona miliaresia; tantundem quoque fa-
ctionarii ambo tarn Venetorum, quam Prasinorum, scilicet octona
Jruisque; micropanites albae factionis mil. 5; micropanites russae
actionis mil. 5; poeta Venetorum mil. 6; poeta Prasinorum mil. 6;
melista vel musicus Venetorum mil 6; melista Prasinorum mil. 6;
epistatae vel magistri Venetorum mil. 4> epistatae Prasinorum 4?
cractae vel clamatores aut praecones Venetorum miliarcsia 4 } craclae
Prasinorum "mil. 4? semeiotac [seu obsignatores , urnarum scilicet
sortitoriarum ,] factionis Venetae mil. 4; semeiotae Prasinorum 4f
mandatores Venetorum 4i Prasinorum 4; Bigarii Venetorum 5} Pra-
sinorum 5; contemplatores [signaculorum urnae J Venetorum 4j Pra-
sinorum 4t resiguatores signaculorum factionis Venetae a; Prasiuao
3; organum Venetorum 6; Prasinorum 6. Facit hoc aurcortim qui*
clem, qui integri dantur, compulatorum numerom IV., miliaresiorum
vero, quae singula enumeravimus, in valorem aureorum computatoruru
X. au re os, et quod excurrit. Facit ergo tota sum ma num. 14, mil. 4*
TTiO 0HD15B ClKCEirSB.
Actuarius accipit numisma seu solidumunum; argyrus vestii seu
asservator vestium circensium argento pictarum duo; cursores unnm;
argyrus stephanorum (seu argentarius coronarum, qui coronas argen-

Digitized by Google
8oO CONSTANTS! POUPHYROGENITl
teoooQUQiog fiiL <T, 6 xafiatroiflovvog fuL f, oi o<p<f>ixia/ucu

t/jg xvXioroag fiiX. ot ftayyavdoioi Bsyextov *ua. e, oi

Itayyavdoioi JlQaatvwv fitX. t, oi nQtorofaxrdQioi fttX. y, ot


nQCHTOnaXdgiot, fiiX. 6" vovpcodqiog „ a, oi fexarot to*
tnnoSQOfiov „ jJ
/S/y^» T ^ <*'• *'«5
yovoiov xai piX. „ /utA.

<4*a rwy dtaiTttQluv xal XointSv.


l
D O dtyrpoowdXiog „ f, ot diundoioi tov xovmarmoiov

9> 7j o dofxiorixog tov ftcydXov nuXartov a', ot diaixdoiot

tov fisydXov naXauov „ ft, o dopeonxog Ttjg zfdyrrjg „ a',io


ot SianuQiot tov aytov 2ie<pdvov piX. tj, oi %Qvoo/pi tov
fiaoiXtxov oxtvovg fxiX. <T, ot SiatTuoioi tov ootiuqixiov fuX.
g9 oi diaudoioi tov iTtnoSoOftov piX. if, oi oriroyreg tu oxd-
fiva tov inmxov
tuX. y, oi nQcoTOxevTUQioi „ a, oi diand-
QlOl TOV OTQOT(DQIXIOV fltX. Ot doiXtOl „ a', Ot 6lOUTa^iOtlS

twv i& dxovpiioyv fiiiX. ot diatxaQioi Trt g vntoaytag 9to-


toxov fitL t, oi tiiaiTaoioi T?{ g fiawavqug /uiX. oi Ttjg

Ed.L.ftS ptaroouxQag a', ot paaiXixoi Xovarai „ a, oi xaMaoiu


piL ft. Ofxov did xQvot'ov „ 17, xat dice juX. £. o//«/

„ xy. 20

teas victorious circensibus debitas procurabat et asscrvabat trnum^


apocrisiarius unum ; neauiscus seu iuveuis miliar. 4 ? maxilarius miL
4; tcsserarius 4i chamaetribunus scu tribunus pedestris 4? officiates
cylistrac scu acdis, in qua urna cum sortibus agitaturS; mangana-
Tii seu carceribus circi, unde currendi initium fit,] prac/ecti factio-
nis Vcnctac 5, Prasinac 5; protovectarii 3$ protopalaxii, 5; numcra-
riua numisma unum; decani circi num. a; vigla vel vigil ia Daphnes
miL 4* Faciunt si ami aurei et miliaresia : . . . Aur. XIL, miliar. 7.

PEO DIABTABII8 ET BILIQC1S.

Admissionalis accipit numism. 7; diaetarii consistorii 3; dome-


sticus magni palatii 1 ; diaetarii roagni palatii a ; domestical Daphnes
1; diaetarii S. Stephani miliaresia 8; aurifabri supcllectilis imperia-
lis mil. 4; diaetarii ostiarii seu officii ostiariorum 6; diaetarii circi
8; collocantes scamna circi 3; acentarii numism. 1; diaetarii stratori-
cii sen officii stratomm mil. 5 ; asclii num. 1 ; diaetarii norendecim
accubituum mil. 7; diaetarii sanctissimac Deigenitricis mil. 10; diae-
tarii magnaurae mil. 7 ; ad vestosacrara pertinentea num. 1 ; imperia-
les lustac vel balneatores num. 1; caldarii mil. a; numismata rel au-
rei hie commcmorati, si coraputantur, sunt 18, ct miliaresia hie re-
censita si in aureos computantur, efficiunt aureos 5. Facit ergo
tota lumma numismata a3.

Digitized by Google
DE CER1M0N. AULAE BYZANT. II. 55. 8oi

01 &VQCOQOI rijg &tQ(iaoTQag /?', oi &vqodqoi tov lnno~


fiptiiov „ oi SiaxQExovTsq „ ^, oi xoguvaQioi „ a', (iiX.

oi ftuoiXixoi uqfiO(pvXaxsg (ff 6fiov $ia ^ova/ov „


5fiiX. £\
did nay qxDTcnpiwv.

0 „ a, o QeqpegevddQiog
xavaroivaiog a', 5, 0*
paaiXtxoi xXtjqixoi „ s, ol ipuljat Tijg dyiag 2oqpiag „ /?,B
oi vnovQyoi tov vdo{h]xog fxiX. <F, oi avuyvwoTai xmV ff £-Ms.a63b
r

loflSoixudtov „ Z^, 0 axfvoyv'Aa? „ a , oi ogtiuqioi tov dyiov


(fQsarog fitX. e, ol vnodidxovtg faL g, ol orroarooe? tov
naxQiuo/ov (xiX. e, ol fiaXavrdfeg (iik. oi inioxomavoi
fitX. 6 Sofiiorixog T(Sv vnodiaxovmv fxiX. g\ 57 ixxXijai'a
s,
tov oooTtjoog tov ZSiavQctxi'ov „p, 77 ixxXijaia twv dxoifiqttov
1 5,,/, ij ixxXijoia tov Kvqiov „ a', oi dexavoi tov naxQiuQ^ov
J
(xiL d y
ol dinoxdzoi Ttjg dytag ~o(ptag fiiX. y, ol Ttjg anov-
d?jg fj.il. ?], ol Ttjg TtaQaonovdrjg (xiX. s, tj ixxXqaia t<Sp Bat-
oiXtdov a', 0 ayiog ^rscpavog tig top Innodqofiov „ a', jjc
ixxXqoiu Toov dyicov Ztgyiov xai JBax^ov ,, a, 6 clyiog Qeo-
zoScoQog „ a', 0 uytog KaXXivixog „ a, 37 ixxXyota twv neX..*
iff, 6 ay tog Stdqpavog eig Trt v Jdyvrjv „ a, q diaxovi'u tojv

PRO PORTABIIS.
Portarii calfactorii aut vaporarii accipiunt num. 2; circi item a;
item vernaculi } cortinarii seu observatores velorum num. 1 , mil. 7
imperialcs armophylaces ycI custodes armorum num. a. Facit aureos •

9, mil. 7.
IK LUM1NARIA [SEU PRO ZCCLESIIS].

Castrensis [ecclesiae vel patriarch ae] accipit num. 1 ; referenda-


rius [ecclesiae vel patriarchae num. 1, mil. 6; clerici imperiales num.
5; psaltae seu cantores S. Sophiae num. a; ministri narthecis mil. 4 j
anagnostae seu lectores duarum septimanarum numism. a ; sccuophy-
lax. seu sacrorum vasorum custos num. 1 j ostiarii sancti putei mil. 5
hypodiaconcs seu subdiaconi mil. 6; stratores patriarciiae mil. 5;
balantades mil. 5 ; episcopiani mil. 5; domestic, hypodiaconorum mil*
6 j ecclesia Salvatoris in monasterio Stauracii num. a; ccclesia Acoe-
metorum num. 3; ccclesia Domini num. 1 ; decani patriarchae mil. 4t
dipotati vel deputati S. Sophiae mil. 3. ; monachi monasterii Spudes
mil. 8; monachi monasterii Paraspudes mil. 5} ecclesia in monasterio
Basilidac num. i ; S. Stephanus circi numism. 1 ; ecclesia SS. Scrgii ct
Bacciii num. 1 ; S. Theodorus num. 1 ; S. Calliuicus num. 1 ; ecclesia
monasterii Pelecani num. a \ S. Stephanus Daphnes num. 1 1 ; diaconia
[vel corpus diaconorum] monasterii Urbicii , quod pronoctac aut pro-

Constantinus Porphjr. Vol. /. 5i

Digitized by Google
I

802 C0NSTA1STTN1 PORPHYROGENITT

Ovgpixiov ol TtQOvotxai, „ a, jJ diaxovta tov uytov Mtaxt-


ov „ a, 17 sxxXqoia tov ayiov Iluy/artov „ a', xai 6ftov
tiiu XQVotov „ x&, xai did (xtXianr^itav „ e, fmX* ff. xai
bfiov to nav did tojv d^ordgoiv ygvai'ov Xitqui 1? w',

fill. x\ $

dia Ttjs tiutyofifje tov xopfitov ruSy £ ItTQtov rotf fiBaongdrov


D JlttXQlXtOV.

Ol tov xovjiovxXstov XQvoiov forgets y 6 rov xavtxXef-


©v „ X', ol dvo dq/uctQ/oi viva „ X', 6 rtjg xaTaardatmg „ A,
oi otXsvrtdgioi „ X', oi uqtixXi'voi rov flaaiXtmg „ i/f, ol xo-10
ftrjreg toiv g/oXojv „ x' y 6 axevd^oov to xav/xXstov „ 6', ol

TonoirjQfjrai twv oyoX&v „ y, 6 ngtfiixrjgiog tov xovfiovxXa'-


ov iff, ol d$ioo{ictTixoi „ ff, xai to nav ygvat'ov A/root
6 v&, 6*iu tov ftegovg twv Bevercov xai Jloaoi'vwv. <5mk-

vifiovrai ovxoi xa&a)g xai nooreoov iiQ^xai. ov yag vnoni-iS


Ed.L. 4<>4 nrovoiv ix tov ngoxigov xofifit'ov ovdev . did rcHv tiiatTagi-

oop xai Xotnvov . 6 afyrjvoovvdXiog „ g, ol dtaiTagioi tov


xovotoTooQi'ov „ (f, 6 dojuiartxog tov fiiyaXov naXaxiov „ a',

01 Siaixdgioi tov fieydXov naXariov „ 0 dofiioTixog r^g


ddyvqg „ a', oi diuiruQioi tov ayiov Zzsydvov fiiX. i;', o/ao
ygvaoyoi tov paaiXtxov oxevovr fun. d', ol diaixdoioi rov
oortagixiov fiiX. g'r ol diauaQioi tov Innodgo^iov jmL oi

visores appellator, num. 1 ; diaconia S. Moeii num. 1; ecclesia S-


Pancharii num. 1. In hacteuus recnusitis habemws nuuiisra. quiticm
sol'ula 39, ex miliarcsiis autcm singularibus confccla alia, S cum
duobus miliar. Iam si Jiauc summain ad cctcras superiores atldas et
contrabas onmes in uoam, cfficias auri litras 7, num. 55, miliar. 8.
DE D1STRIBDTIOHE 8PORTULAE PA.TRICII MESOPRAT1 , SEPTEM IITRIS ADUl
COKSTANTIS.

Ad cubiculum pcrtinenrcs accipiunl litras 3; canicloi pracfectus


numismata 3o ambo domarchi singuli num. 3o ccrimoniarius num.
; ;

3o; silcnliarii 3o ariicliui impcrialcs 12; comitcs scholarura ao;


;

pracparaus canicleum 4 loeum tcnentcs 5; scholarum 3; primicerius


J

ciibiculi ia; axiomatici 1. Sumnia litrae 5, numismata 59- Porro


indc crdunt factionibus, Venetac atquc Prasinac hacc: scd quid
opus est superius dicta rrpctcrc; quum iidem eadem atquc ante, ,

et nihilo minus accipiant. Ergo diaetarii et reliqui haec ferunt:


admissionalis numism. 6 diaetarii eonsistorii num. a; domesticus
;

magni palatii num. 1; diaetarii magni palatii num. a; domesticus


Daphnes num. 1; diaetarii S. Stephani rail. 8; aurifabri suppcUectilis
imperialis mil. k \ diaetarii ostiaricii mil. 6; diaetarii circi miliar. 7;
coiiocatores scamnorum circensium mil. 3 ; acentarii aut proLocenta-

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 55. 8o3
urivovrsg rd oxufxva tov InnoSoofiov fiiX. y 9 ol nQcoTOxevruQioi

„ u, ol SiatTUQioi tov OTQUTcooixiov piX. e, tolq daeXioig


a, ol Siandqioi Ttav i& uxov($ltxdv piX. ol SiaiTuoiot,
rfjg navayiag piX. t!
f
ol SiaiTaoioi rijg fiawavqag piX. ol
Srrjg peoToodxaag „ a, ol (iaaiXixoi Xovotui „ a, ol xaXSd-B
Qtoi ^a. xai to nuv Sid xqvgi'ov „ ig, xai Sid piX.

S', fttX. id. opov to ndv „ x', piX* id. Sid tm &vo<*qc5p.M$.261. *
xai ovtoi Xafipdvovai xa&tog xai ini tov nqioxov xoppibv.
Oftoicog xai al qxoraipi'ai, jjyovv al ixxXtjoiai.

10 Jta ifc Siayofi^g tov xou^iov rotf dnQuiou naxqixtov xtay q


XttQiuy ovuag.

Ol tov xovpovxXeiov xqvoi'ov XiTQag


$ y o tov xavixXei-
ov xS', ol Svo Sijfiag/oi „
„ dvd „ x<F, 6 rqg xaTaord-
oemg „ x$ , ol oiXevTidoiot „ x<f, ol xoprpsg t<ov uyoXwv „ C
i5xd', ol uqtoxXi'voi tov (iaoiXioog
„ ip, ol TOnoTtjqtjxai t&v
a/oXwv „ y\ 6 uQipixriQiog tov xovpovxXsi'ov ift, ol a£t- „
wiiarixoi ,, o axevd^coy to xavtxXsiov
o/liov Input, „ S*.
S „ Sid Twv Svo {leodSv Bsvixoov ts xai IlQaoimv. 6
Xy.'

Sevv£Q£v(ov Bevixav „ a, 6 dsvxeqevcov IlQaaiynv 0*


„ a',
zoyetTovidoyfjg Bsvermv piX. rf, 6 yeiTOVidq/qg JlQaoivmv fiiX.

V> ° xaQxovXuQiog BsvhoiV fiiX. tj\ 6 yaQTQvXdotoq nqaoi-

rii num. i; diactarii stratoricii miliar. 5; aseliis [scu e^piorum sella-


torum cquisonibus [num. 1 diactarii novendccim accubituum mil.
;

7; diaetarii panagiae scu sanctissiraac Dcigcnitricis mil. 10; diacta-


rii magnaurac mil. 7; vcstosacrac adscripti num. 1; lustae vcl bal
neatorcs corporis Augusti num. 1 ; caldarii mil 2. Habes ergo soli-
da uumismata 16 ct e miliarcsiis singularibus, si numismata compu-
tes, alia 4 cum 11 miliarcsiis. Ergo tola gumma est ao num., 11
mil. Porro ccdunt inde ianitoribus, item phothapsiis scu ecclesiis
cadem cmohinicuta atque c supcriore combio, ut ergo hie rcpetcre
opus non sit
DE DISTRIBUTIONS SPOBTULAB PATRICII APftATl ,
QUAE COB STAT
SEX LI THIS.
Ea ita distribuitur. Accipiunt cubicularii lit. 2; caniclco prae-
fertus num. a\ demarchi ambo n. 48; (siuguli ncmpc 24 ;) silcntia-
;

rii num. -x\ comitcs scliolarum num. ?4; artioliui impcrialcs num.
;

a4; topotcrctac scliolarum num. 3; primiccrius cubiculi 12; axioma-


ti<;i 2; pracparator caniclci numismata 4- Faciunt simul litras 4»
numisin. 33. Factionibus ambabus, Vcnctae Prasinacquc, inde cc-
dunt hacc. Dculcrcuon Vcnctorum accipit numisma 1; dcutcrcuon
Prasinorum num. 1; geitoniarcbes Vcnctorum mil. 8, et alter Pra&i-
norum tautundrm cliartularius Vcnctorum rail. 8, ct alter Prasino-
;

rum tantundem lactiouarius Vcnctorum mil. 8, et alter Prasinorum


;

Digitized by Google
8o4 C0NSTA1STKSI PORPHYROGENITI

vcov fiih fj, o (paxriovdoiog Bsvhav i/, 6 (paxriovdgio;


JlQaatvoov fiiX. tj, o Xsvxog piL $, 6 govaiog ftixgonavixr^

VpiX. t, o Bevhav fiiX.


noitjTrjg g\ 6 jioitjttjs Jlgaaivmr fuX.
g\ 6 fiekiOTtjg Bevhav fxiX. g\ 6 fifXtorrjg IlQaoivcov piX. g',
ol inundrui Bsvhwv (iiX. <T, ol iinaxdjai Jlgaohav fiiX.5
<f, ol xgdxrcu Btvfrcov ptX. ol xgdxrai Tlgaaivmv piL f,
ol arifiei(oxai Bevhav piX. <T, ol arj/nettorai Jlgaai'vav fiiX.
6', ol pavtidrogeg Bevhav fiiX. <T, ol ftavSdrogeg Ilgaoirav
fiiX. <T, ol prjydoioi Bevhav ftiX. e, ol faydgioi
Ilgaoivar
fiiX. ol &£G>Qi]Tai Bevhav fxiX. <T, ol &eagtjrav JIowiWi* .

ftiX. 6*', ol titaaTjfitficoTai Bevhav piX. ff ol Siaar^fionai


,

Jlgaoivav fuL ft, to ogyavov Bevhav piX* g, to ogyavov


IlQcurivav fiiX. g. opov „ if, piX. <F

EU.L. 465 <4ta toiT InnodqofiCov.


e
O uxxovdgiog „ a, 6 agyvgog xov (iecrxiov ff, o *ovp-i5
aag „ a, 6 agyvgog xav oxetpdvav a', 6 xijg unoxgiaeag
a, o veaviaxog fith, 6 ^a'^iXXdgtog fiiX. <T, 6 deooaga-

giog /ui\. 6**, 6 xt*p£TQi(}ovvog fiiX. d\ ol 6<p<pixtdXioi xijg xr-
Xiaxgag fiiX. e, ol fiayyavdgiot Bevhav fxiX. 8, ol ^tayyavu-
qioi Jlgaoivav fj.il. 8, xoig ngaTOptjxagi'oig fiiX. y, xoig izgv-zo
xonaXXagtoig piL «, t$ vovftegaguo „ a, xoig tiexavolg
rov

tantundem; albns acu micropanitea albae factionis mil. 5, ct rus-


aut scurussac factionis micropanitcs tantundem. Pocta Veneto-
rum mil. 6, et alter Praainorum tantundem; melistes sea musicu*
Venetorum miL 6, ct alter Praainorum tantundem ;
epistatae «eu na-
gistri Venetorum mil. 4» et epistatae Prasinorum tantundem; cra-
ctac acu nracconcs Venetorum mil. 4» et Prasinorum paritcr; semio-
tac vcl obsignatorcs [urnac] Venetorum m. 4 » et Prasini pariter
mandatores Vencti mil. 4» c t Prasini quoque; bigarii Veneti mil. 5,
et Prasini quoque ; contcmplatores [uruae puta] Venetorum miL 4*
et Prasinorum tautundem; diasemiotac sea rcsignatorcs [urnae] Ve-
neti mil. ct Prasini non minus. Oiganum Venetum miL 6, et
Prasinum pcrindc. Faciunt hacc numismata i4> miliar. 4-

pno cmco.
Accipit actuarius num.argyrua vestii a ; cursor unnm ; argy-
i
;

rns corona rum unum ; apocrisiarius unum; ncaniscus miliaresia 4;


maxillarius mil. 4; tesserarius mil. 4; chamactribunus seu tribunus
inferior mil. 4; ofGcialcs Cylistrac(vcl urnac sortium agitandae) mil.
5; manganarii Venetorum mil. 5, et Prasinorum tantundem; proto-
vectarii m. 3; protopallarii mil. 5; numerarius num. i; decani hip-
podromi num. a; vigilia aeu excubiac Daphnes miL 4. Habcs bic

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 55. 8o5
InnoSgo^ov „ ff, 177 pt'yXrj rfjq Jdfvtjg ftiL 6* . o/iOv /^v-
otov „ &, xai 6id fiiL „ y> f.aX.
did itSy Staixaqtuv, B
Ttji dd/urjvoovvali'w e, ToVg diatTaotoig tov xovowrct}-
Sqiov f$ „ a, ol tiiouxaoioi tov
6 So/ueartxog tov naXariov
fteydXov naXariov „ a, 6 SofiiaTixog Ttjg dd<pvrjg „ a, ot <fo-Ms.a64. b
aixaQiOi tov dyiov 2xeq>dvov „ d, ol yovooyoi tov (iaoiXi-
xov oxevovg fttX. 6' 9 ol dianaQtoi tov oonaoixtov piX. (?, ol
SiaiT&otoi tov Innoo^qofit'ov fiiX. if, ol ativovreg to, axdfiva tov
lolnmxov pik. y, ol nQtoTOxsvxdQtoi „ a, Totg dotXi'oig „ a,
Ol $ICIIT(XQ101 TOV GTQttTCDQlXl'ov fllX. C, ol dtCtlTdoiOl TOO* ifr
dxovptTcov fitX. r[9 ol diairuQtoi Ttjg vnegaytag Osotoxov fiiX. C
i, ol SiaiTctQioi Tijg juawavQctg f.uX* rj\ ol Ttjg fisorooaxQag
a, ol (laaiXixoi Xovarai „ a, ol xuXdagioi ptX. $ • 6(jlov

*5%()vaibv „ t£, xai did fiiX* <F, f.uX. t.

did xuiv &vQoiQt5y.


Ol titoiTQixovTsq tov Xoyod-hov tov tioopov „ (t, ol dv-
qcdqoi Ttjg BfQfxdoTQag „ (I, ol frvgo^oi tov lnnodQOf.uov >9

ff, ol xoQTivdgioi a, (iiX. f, o* paatXixoi dopotpvXaxsg „


3ojS\ ofiov xqvoiov „ fiiX. D
did t(5y (ptoTcnfttaiy ttXy IxxXyOitSy xai Xomtoy nQOGt&THoy.
Tfi xaoTqevouo „ a, Ttji QecpeqevdaQUO „ a, ol fiaaiXi-

numismata solida 9, quibus acccdunt alia e miliarcsiis confccta tria


uua cum miliarcsiis 7.
PRO DIAETARII 8.
Accipit admissionalis numism, 5) diactarii consistorii num. 3;
domcsticus palatii 1 ; diaetarii magni palatii 1 j domcsticus Daphnes
1; diaetarii S. Stephani 1; aurifabri supcllcctilis imperiaiis mil. 4»
diaetarii ostiaricii mil. a; diactarii circi mil. 8; collocantcs scamna
circensia mil. 3; accnlarii num. 1; asellii n. 1; diaetarii stratoricii
mil. 5; diaetarii no vended m
accubituum mil. 8; diactarii sanctissi-
mac Dciparae mil. 10 j diactarii magnaurac mil. 8; vestosacrae ad-
script num. 1 j lustac vel balncatores impcriales num. 1 ; caldarii
mil a. Habes numismata solida i5, et alia e miliaresiis confccta
cjuatuor una cum decern miliarensibus.
PRO IAKITORIB08.
Diatrechontcs scu vcrnaculi logothetac dromi accipiunt num. a;
ianitores vaporarii numism. a; iani tores circi num. a; cortinarii
num. 1, miliar. 7; arraorum imperalium custodes num. a. Sumina
9 numism. et 7 miliar.
PRO CERBIS PER ECCLRSl A.9 ACCEHDER DIS ET ALUS PERSOHIS ECCLESI ASTICIS.
Castrcnsis [patriarchae scilicet] accipil nummum 1 ; referendarius

Digitized by Google
8oG CONSTANTINl PORPHYROGENITI
xot xXrjgixoi tov Qdgov „ e , oi vnotiidxovsg xtjg dytag 3»-
jp*a$ /uiA. c', o2 iexavol tov naxQiuQ^ov fitX. <?, ol Sinoxd-
tat, fitX. y9 ol Ti\g onovdrjs fiiL rj 9 ol Ttjg nagacrnovSrjg fitL
ol argdrcogeg tov naxQiuQ/ov fiiX. o* dvuyvwGTcci rav

$ ipdottddwv „ a, fiiL ol yjdXxai Ttjg dytag 2oq>tag „ a',5

Ed.L. $66 /utX. S, oi axcvogptUaxc^ „ a, ol vnovgyoi tov vdg&rt xog jiiL


d', ol oartdgioi tov dytov tpgiaxog (ntX. e 9 ol fiuAuvrudi;

(itX. s\ ol inioxontavoi fitX. e 9


6 dopsoTixog
rcov [ilk, g' exxXrjata toov uxoi/ntjTtoy ixxXrjata tov
9
ij
y, 37

Kvgtov a9 37 ixxXqata tov dytov Sr£<pavov tov tnnoSgo-io


fxiov a, 37 ixxXtjoia tov aoixtjoog tov Gravy tov 99 a, 37 **•

xXrjot'a tojv BaoiXtdov ,, a', a) exxXfjata tov dytov 2r£<pdvov


xvjg ddyvrjg a, 17 ixxXqoia tov dytov 2sgytov xai Bdx/w
„ a, 37 sxxXrjata Tijg fiovijg tov JleXsxdvov „ a', 37 ixxkja/'a
tov dyiov OeoJagov „ a, tj ixxX^ota tov dytov KaXXivixoviS
„ a, 37 Siuxoviu twv Ovgfitxtov „ a, r diaxoviu tov dyiov t

KMioxtov 9t a, ij ixxXijota tov dytov Tlayxagtov a'- opov


/qvoiov „ x<Tj xcu (Jia ^utX. £, fttX. 37'. xo< 0/uo£> did
a/bv xcw /uA. „ x#', /tuA. 37'. xa* 6(iov to nuv 6£0<F. X/ro. f
„ xat dvang. x«\ «<jt*i/ <f« xcu 37 diavo^ twp n w 20
rcoj/ oiptxg. tov naxQDUOv • *

item num. 1
;
impcriales clerici Phari nummos 5; hypodiacones S.
Sopbiac mil. 6; decani patriarchac mil. 4; dcputati mil. 3; monachi
Spudcs mil. 8; monachi Parasptidcs mil. 5; stratores patriarchac
mil. 5; anagnostae duarum scptimanarum num. 1, mil. 6; psaltac S.
Sophiac num. 1, mil. 6; sccuophylaccs num. i> ministri narthecis
mil. 4; ostiarii sancti putci rail. 5; balantades mil. 3; episcopiani
mil. 5; domesticus hypodiaconorum rail. 6; ccclcsia Acoenictorum
num. 3; ccclcsia Domini num. 1; cccleaia S. Stephani in circo nu-
ni ism. 1 5 ccclcsia Salvatoris cum co^norainc Staurii num. 1 ; ccclc-
sia monastcrii Dasilidac num. t ; ecclcsia S. Stephani Daphnes num.
1 ; ccclesia S. Sergii et Bacchi num. 1 ; ccclcsia monastcrii Pelecani
Ji. 1 ; ccclcsia S. Thcodori n. 1 ; ccclesia S. Callinici n. 1 ; diaconia
ycl diaconatus aut ministcrium ecclcsiasticum monasterii Urbicii
num. 1 ; diaconia S. Mocii num. 1 ; ecclcsia S. Pancharii num. 1.
Uabcs uumismata solida a4 » tl a ^' a 5 e miliaresiis computatis con-
fccta uua cum mil. 8. In sumina num. 29, mil. 8. Haec summa si
praccedcnlibus addatur, emergct cxpcusarum Humerus: litrac 5, nu-
mism. 47. Ut adco ad complcndas sex lilras supersiut adhuc aS
uumism. [quae vidcnlur praepositis cessisse ut etiaiu quae, in su- ; ,

pcrioribus computis desiderautur ad complcndas suiniuas octo et ,

dciuccps scptcm lilrarum]. Ficbat autcin distributio octoginta nu-


mismatum obscquiorum patricii sic.***

Digitized by Google
DE CERIMON. AULAE BYZANT. II. 56. 807
KEQ. v?.
ITsqI Gvyq&aaiy rtuv nQninootjcjy iyrffrd^et roS InnofiQtytiov. Ms-a65.b

^Ensi$r]ntQ naaiv nQOxtivxai fj xijg xtQnvtjg lnno$Qom'agV>


yaQpoovvog &ia xai dxQiftijg xcov iv avxfj diatpoqcov xd&oov
Sivdgfioaxog ycogia xai avfinvota • #sV ndvxcog xai xavxrjv oj-

vdyqanxov xatg tig to e%tjg yeveatg xaxaXmttv OTtfiaivovoav


xt)v exaaxov avxcov xOTiixfjv orj/Ltaoiav xai ayi^fiaxog ivaXXa-

yrjv, xai onooijv exaaxog avxcov ini ov xaxaxdoosxai xXrjQOv,


xaxafidXXsxai xotg nQainootxoig xt)v avvfj&siav cog eyovxtg
toavxcov xrjv nuaav Qovoiav xai tvxa%tag tiidxa^iv xai ana-
qaXXdxxcog xotg aqyaioig xvnoig igaxoXov&ovaiv . xai ydg cog
dno naXaiov ixgdxu fj ovvfj&aa, ityvgyxat, xai pexd xav-
9
xa ini xe nQamoaixov xov yiqovxog xai xcov ngoD
Icoarj<p
avxov, olg xai ininqaxxo. to ydg dxQoaxtyov xijg qoyag xcov
i5noXixixcov xd'£ecov xov innoo*QOfiiov iXdftpavov ol noamooi-
xoi ix xov eidixov Xoyov, i'yovxeg Trap' eavxotg iv xcodijfyv xag
xd%eig xax' ovofta xai iv xoi ol'xo) avxcov iooyevov, XoyaQidtyv-
xeg exuaxov fit] djueXcZg diaxstodai ngog xtjv SovXeiav avxov9
xadcbg ol xcov JVo fiSQwv yaQxovXaQioi iyyQuyov do(pa- fiex'

aoXstag xovxovg vne deixwov . xai iv xovxoig ndai xotg xd-


%taiv ei' xivag tjvqiaxov xeXsvxtjoavxag, xaxixaaaov dvdtxdgovg
dxQifietg xai inixr^eiovg ngog ijv sxaaxog avxcov ixdaaexo
xd%iv. yavvoxtjxi xotvvv xcov ftsxd xavxa ngamoaixcov [is-
xfjX&ev fj tiiaxaxoyr) xcov xoiovxcov xd'^ecov fig to oxqoxicoxi-
n$xov Xoyo&iaiov , xai ycoQig yvco/ii/jg xcov nqainoaixcov oF xe
XaQxovXaQioi xat 0 oxouxicoxixog xdaaovaiv tifiixovg avxcov
dvdQConovg dvaptftd^ovxeg xdg avxcov (toyag cog av i&iXcooiv,
tiovXtag nag avxcov eig to xotvov to nagandv fir) yivo/uivqg.
ovg . • . yot) xaxig . . . av xcov nQainoaixcov i'$co&£fod-ai>

ooxov xdyfiaxog eig xai dno xov vvv 6et nd-


0 SovXsvovatv.
Xiv xoig ngainoaixoig xavxa xaxi/siv xai b*iOQ&ovo&ai , xai
fjtrjxhi (*ijxs xov oxqaxicoxtxbv fj xovg yagxovXaQiovg xai vo-
xaQtovg iv i^ovota eivai xdootiv dqf lavxcov xov olovovv iv*

1. Capitis initium , <juod in ultima membrana, cxtrcmo ligneo


libri invohicro ag^lutiuata, dura earn revcllo, invenio. Reisrios.
vt' cod. et cd. 7. ivallctyeiv cod. ct cd. 8. xntdaattat
cod. ct ciL

Digitized by Google
BONNAE
TYPIS C. F. T H OR M A If IT I.

Digitized by Google
BONNAE
TYPIS C. F. T H OR M ANNI.

Digitized by Google
PRINCETON UNIVERSITY LIBRARY
This book is due on the latest date
stamped below. Please return or renew
*Ms date*

You might also like