ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2019-2020

Δίνουμε τρία κείμενα σε τρεις διαφορετικές θεματικές ενότητες (ένα για κάθε εβδομάδα που
ακολουθεί) με ποικίλες ασκήσεις πάνω στα φαινόμενα που έχετε διδαχθεί. Πρέπει

 να διαβάσετε προσεκτικά τα κείμενα, όπως κάναμε στην τάξη

 αν υπάρχουν άγνωστες λέξεις να τις εξηγήσετε με τη βοήθεια λεξικού
 να ασχοληθείτε με τις εργασίες που ακολουθούν (λίγες κάθε μέρα της εβδομάδας)
 μην ξεχνάτε να συμβουλεύεστε τις σημειώσεις σας στο τετράδιό σας για τα
φαινόμενα που έχετε διδαχθεί

ΚΕΙΜΕΝΟ 1: Πρώτη μέρα στο Γυμνάσιο, απόψεις μαθητριών Α΄ τάξης Γυμνασίου από τη
Διαδικτυακή Εφημερίδα Γυμνασίου Εκπαιδευτηρίων Δούκα.

Α. Την πρώτη μέρα στο Γυμνάσιο είχα πολύ άγχος. Σε όλη τη διαδρομή με το σχολικό
λεωφορείο, σκεφτόμουν, με φόβο, τι θα με περιμένει. Όταν φτάσαμε, με κόμπο στο λαιμό,
κατέβηκα και όσο πιο διακριτικά μπορούσα, μπήκα στο προαύλιο. Τότε, κοίταξα γύρω μου και
είδα όλους τους παλιούς μου συμμαθητές και συμμαθήτριες · με κάποιες απουσίες, βέβαια.
Φουσκωμένη από περηφάνια και μ ’ένα χαμόγελο στα χείλη, χαιρέτησα τις φίλες μου και
μπήκα στη σειρά μου. Επιτέλους! Πήγαινα κι εγώ πια Γυμνάσιο! Δεν χρειαζόταν να φοράω
αυτή την άχαρη, κόκκινη στολή και ούτε είχα μόνο ένα δάσκαλο, αλλά είχα στη θέση του 17
νέους καθηγητές, έτοιμους να με διδάξουν. Τι χαρά!

Σοφία Ζωή Βάγια

Β. Την πρώτη μέρα στο σχολείο όλα μου φαίνονταν διαφορετικά και ασυνήθιστα. Τα
διαλείμματα ήταν λιγότερα και όταν άλλαζε η ώρα έμπαινε και άλλος καθηγητής. Στην αρχή
αυτή η αλλαγή των προσώπων μου δημιούργησε άγχος. Όσο περνούσε η ώρα
προσαρμοζόμουν και χαιρόμουν με τους καινούργιους καθηγητές και τα νέα μου μαθήματα.
Τελικά το Γυμνάσιο έχει πολύ ενδιαφέρον. Ανυπομονώ για όσα με περιμένουν στο μέλλον.

Μαριαλένα Ζερβού

ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

1. Ποιος είναι ο πομπός στο κάθε κείμενο (1Α και 1Β);

1
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2019-2020

2. Αφού λάβεις υπόψη σου την πηγή των κειμένων να αναφέρεις ποιοι θεωρείς ότι είναι οι
δέκτες και να δικαιολογήσεις την απάντησή σου.

3. Ποιο το κοινό θέμα των δύο κειμένων (1Α και 1Β);

4. Ποιο κοινό συναίσθημα φαίνεται να έχουν οι δύο μαθήτριες; Γύρω από ποιο θέμα
περιστρέφεται το συναίσθημα αυτό για την καθεμιά τους;

5. Να εντοπίσεις και να γράψεις δύο ελλειπτικές προτάσεις και δύο επιφωνηματικές

προτάσεις από το κείμενο 1Α.

6. Την πρώτη πρόταση (αποφαντική) από το κείμενο 1Α να την μετατρέψεις σε ερωτηματική

κάνοντας όσες αλλαγές κρίνεις απαραίτητες.

7. Να μετατρέψεις την τελευταία καταφατική πρόταση στο κείμενο 1Β σε αρνητική.

8. Να χαρακτηρίσεις καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις, αν είναι απλή, επαυξημένη,

ελλειπτική.
Α) Το Γυμνάσιο έχει ενδιαφέρον.
Β) Το Γυμνάσιο έχει πολύ ενδιαφέρον.
Γ) Ενδιαφέρον!

9. Να γράψεις ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου (είναι
υπογραμμισμένες στο κείμενο): διαφορετικά, καινούργιους

10. Να γράψεις ποια είναι η θεματική πρόταση και ποια η πρόταση κατακλείδα του κειμένου
1Β.

11. Να αντικαταστήσεις τη θεματική πρόταση του κειμένου 1Β με άλλη δική σου που να
ταιριάζει στο νόημα της παραγράφου.

12. Να αναπτύξεις σε μία παράγραφο 10-15 γραμμών το θέμα «Πρώτη μέρα στο γυμνάσιο και
η καρδιά μου χτυπά δυνατά!» (να συμπεριλάβεις τα συναισθήματά σου από το πρωί πριν
πας στο σχολείο μέχρι την ώρα επιστροφής στο σπίτι)

2
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2019-2020

ΚΕΙΜΕΝΟ 2: Ευγενία Φακίνου, Ελληνικό Πανόραμα, εκδ. Κέδρος 1995.

Μάνη

Το Γύθειο, η Αρεόπολη, το Οίτυλο, ο Κάμπος, ο Κότρωνας και άλλα 270 χωριά και χωριουδάκια
αποτελούν τη Μάνη. Έναν από τους πιο ιδιόρρυθμους και γοητευτικούς χώρους της πατρίδας μας.
Οι άνεμοι, που φυσούν σχεδόν ακατάπαυστα, και το βραχώδες έδαφος δεν αφήνουν τίποτα να
φυτρώσει. Η ανατολική μόνο πλευρά της Μάνης έχει βελανιδιές, ελιές και αμπέλια. Στην υπόλοιπη
κυριαρχούν οι φραγκοσυκιές.

Η περιοχή κατοικείται συνεχώς από τα αρχαία χρόνια. Την εποχή του Βυζαντίου, μαζί με το Μιστρά
και τη Μονεμβασιά, αποτελούσαν τα κυριότερα κάστρα. Στον αγώνα του 821 οι Μανιάτες,
άρχοντες και λαός, πήραν μέρος δείχνοντας εξαιρετική ανδρεία. Η γλώσσα, η φορεσιά, τα ήθη και
τα έθιμα των παλιών Μανιατών περισσότερο συγγένευαν με τα νησιά, και ιδιαίτερα την Κρήτη, και
λιγότερο με την υπόλοιπη Πελοπόννησο. Τα σπίτια της Μάνης-οι πύργοι -όπως ονομάζονται-
μοιάζουν με πραγματικά φρούρια, καθώς έχουν μικροσκοπικά παράθυρα και πολλές
«τουφεκήθρες». Αυτό ήταν απαραίτητο, επειδή η περιοχή ήταν πολύ εκτεθειμένη σε πειρατικές
επιδρομές, αλλά και εξαιτίας των διαφορών που χώριζαν τις οικογένειες μεταξύ τους. Πολλοί
οικισμοί της Μάνης έχουν κηρυχθεί «διατηρητέοι» και δεν επιτρέπεται ν΄ αλλάζει η εξωτερική
όψη των σπιτιών.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έθιμα του γάμου, της «αδελφοποίησης», της «βεντέτας»,
της ταφής καθώς και τα μοιρολόγια. Τα μοιρολόγια ήταν συνήθως στίχοι που σχεδίαζαν οι ίδιες οι
γυναίκες της Μάνης-οι μοιρολογίστρες-. Ήταν θρήνοι προορισμένοι να παινέψουν τον άνθρωπο
που χάθηκε και να παρηγορήσουν τους ζωντανούς. Η βεντέτα ή «γδικιωμός» ήταν η έχθρα που
χώριζε κάποιες οικογένειες στη Μάνη κι έπαιρνε μορφή πολέμου, συχνά με πολλούς νεκρούς.
Κρατούσε χρόνια, κι έφτανε αρκετές φορές να μη θυμούνται οι νεότεροι το λόγο που τους χώριζε
από τους «εχθρούς» τους.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

1. Ποιες πληροφορίες μας δίνει η συγγραφέας, Ευγενία Φακίνου, για τη φύση και την Ιστορία
της Μάνης;

2. Το πιο πάνω κείμενο είναι και περιγραφικό και αφηγηματικό. Να εντοπίσεις τα σημεία του
που έχουν περιγραφή και να δικαιολογήσεις την απάντησή σου.

3. Να γράψεις πλαγιότιτλο για την τρίτη παράγραφο του κειμένου.

4. Να γράψεις στον άλλο αριθμό μόνο τα ουσιαστικά από τις παρακάτω ονοματικές φράσεις:
το βραχώδες έδαφος, εξαιρετικό ενδιαφέρον, πειρατικές επιδρομές

3
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2019-2020

5. Να χαρακτηρίσεις την καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις, αν είναι απλή, επαυξημένη ή
ελλειπτική.
Α) Η ανατολική μόνο πλευρά της Μάνης έχει βελανιδιές, ελιές και αμπέλια. Β) Ήταν θρήνοι.
Γ) Η βεντέτα χώριζε τις οικογένειες.
Δ) Οι άνεμοι φυσούν ακατάπαυστα.
Ε) Οι μοιρολογίστρες σχεδίαζαν τους στίχους.

6. Να μετατρέψεις τις απλές προτάσεις της προηγούμενης άσκησης σε επαυξημένες.

7. Να γράψεις ποιο είναι το υποκείμενο της κάθε πρότασης που ακολουθεί:

Α) Στην υπόλοιπη κυριαρχούν οι φραγκοσυκιές.
Β) …η περιοχή ήταν πολύ εκτεθειμένη σε πειρατικές επιδρομές…
Γ) Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έθιμα του γάμου…

8. Να γράψεις αν η υπογραμμισμένη λέξη της πρότασης είναι αντικείμενο ή κατηγορούμενο:

Α) Η ανατολική μόνο πλευρά της Μάνης έχει βελανιδιές…
Β) Πολλοί οικισμοί της Μάνης έχουν κηρυχθεί «διατηρητέοι»…
Γ) …η περιοχή ήταν πολύ εκτεθειμένη σε πειρατικές επιδρομές…

9. Να γράψεις ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου (είναι
υπογραμμισμένες στο κείμενο): οικισμοί, σχεδίαζαν

10. Να γράψεις ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου (είναι
υπογραμμισμένες στο κείμενο): χάθηκε, η έχθρα

11. Να γράψεις μία επιστολή (το πολύ 1 σελίδα τετραδίου) προς τη φίλη/τον φίλο σου στην
Πάφο περιγράφοντάς του μια εκδρομή (πραγματική ή φανταστική) που έκανες με την
οικογένειά σου σε κάποιο μέρος της Κύπρου πριν από δύο μήνες.
Μην ξεχάσεις να συμπεριλάβεις:
 το χωροχρονικό πλαίσιο
 προσφώνηση
 πρόλογο με χαιρετούρες και συνοπτικά τα νέα σου (μπορείς να αναφερθείς στον
κορονοϊό που μας κρατά όλους σε καραντίνα!)
 επίλογο
 επιφώνηση και το όνομά σου

4
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2019-2020

Ιστοσελίδα με υλικό για ενημέρωση

ΚΕΙΜΕΝΟ 3: http://www.incardiology.gr/odigies/paxisarkia.htm \ σχετικά με τη λειτουργία της καρδιάς
και των παθήσεων που την αφορούν

Διατροφή και παχυσαρκία (διασκευή)

Τι είναι η παχυσαρκία, ποιες οι επιπλοκές της και πώς μπορούμε να ελέγξουμε τη
διατροφή μας ώστε να μην χρειαστεί να βρεθούμε ποτέ αντιμέτωποι με τον κίνδυνο
αυτό;
Παχυσαρκία είναι η παθολογικά αυξημένη εναπόθεση λίπους στο
ανθρώπινο σώμα. Αυτή η αύξηση της ποσότητας του σωματικούς λίπους,
συνεπάγεται βέβαια και αύξηση του σωματικού βάρους. Από το 1948 ο
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) την έχει εντάξει στον κατάλογο
των παθήσεων. Ως νόσος ορίζεται κάθε κατάσταση που μειώνει την
ποιότητα και την ποσότητα της ζωής. Για τους παχύσαρκους, η ποιότητα
ζωής είναι σαφώς μειωμένη αλλά και συντομότερη, αφού εμφανίζουν
συχνότερα πολλές και σημαντικές επιπλοκές υγείας, συγκρινόμενοι με
άτομα φυσιολογικού βάρους. Οι κυριότερες επιπλοκές της παχυσαρκίας
είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 ( ποσοστό 61%), οστεοαρθρίτιδα,
καρδιαγγειακές παθήσεις και διάφοροι καρκίνοι.

Ποιος ο ιδανικός τρόπος διατροφής για όλους μας;

Η Ιατρική Κοινότητα παγκοσμίως έχει διαπιστώσει ότι η Μεσογειακή Διατροφή

αποτελεί τον καλύτερο τρόπο πρόσληψης τροφής και συμμετέχει σημαντικά
στην πρόληψη παθήσεων όπως η παχυσαρκία και οι επιπλοκές της.

Κανόνες σωστής διατροφής

Οι διατροφικοί χειρισμοί αποτελούν το σημαντικότερο μέρος της προσπάθειας απώλειας βάρους,

καθώς περιλαμβάνουν εκτός από διαιτολόγιο χαμηλής ενεργειακής πρόσληψης και συμβουλές για
τους κανόνες διατροφής (π.χ. αριθμός γευμάτων, μέγεθος γευμάτων, συχνότητα γευμάτων, κλπ):

1. Τρώτε πάντοτε καθιστοί στο τραπέζι σε ατμόσφαιρα ηρεμίας

2. Τρώτε πρωινό κάθε μέρα
3. Τρώτε αργά. Μην καταβροχθίζετε γρήγορα τα γεύματα σας
4. Αποφεύγετε να βλέπετε τηλεόραση ταυτόχρονα με τα γεύματα
5. Οργανώστε τα γεύματα ανά τακτά σταθερά διαστήματα
6. Προτιμάτε τρόπους μαγειρέματος χωρίς πολλά λιπαρά
7. Αποφεύγετε τα πολλά αεριούχα αναψυκτικά και καταναλώνετε με μέτρο το κρασί
8. Τρώτε «μεσογειακά», δηλαδή προτιμάτε λαδερά φαγητά, λαχανικά, όσπρια, σούπες, ψωμί
9. Προετοιμάζετε το κολατσιό των παιδιών στο σχολείο από το σπίτι
10. Τρώτε συχνά ψάρι
11. Τρώτε άφθονα φρούτα και φρέσκα λαχανικά, κυρίως εποχής … είναι σύμμαχοι της υγείας
12. Προτιμάτε το ψωμί ολικής άλεσης στα γεύματά σας
13. Πίνετε πολύ νερό κάθε μέρα
14. Αποφεύγετε τη ζάχαρη και όλα τα προϊόντα που την περιέχουν
15. Προτιμάτε το ελαιόλαδο στα φαγητά σας, κατά προτίμηση ωμό

5
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2019-2020

ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

1. Ποιες πληροφορίες δίνει το κείμενο 3;

2. Ποιος είναι ο πομπός του κειμένου 3; Κατονομάζεται; Πιστεύεις ότι μπορούμε να

εμπιστευτούμε ως ακριβείς τις πληροφορίες που μας δίνει για το θέμα του κειμένου;

3. Γιατί θεωρείται νόσος η παχυσαρκία;

4. Ποια λύση προτείνει το κείμενο για πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των
επιπλοκών της; Ποιον επικαλείται για να πείσει τους δέκτες για τη λύση που προτείνει;

5. Είναι πολυτροπικό το κείμενο 3; Αν ναι, με ποιους τρόπους;

6. Να γράψεις τα παρακάτω ουσιαστικά στον αντίθετο αριθμό (είναι υπογραμμισμένα στο

κείμενο): της ποσότητας, στον κατάλογο, βάρους, παθήσεις.

7. Γράψε την παρακάτω πρόταση στον αντίθετο αριθμό (μπορεί να μην ακούγεται πολύ
όμορφα, αλλά μας κάνει «όμορφη» εξάσκηση!): Ως νόσος ορίζεται κάθε κατάσταση που
μειώνει την ποιότητα και την ποσότητα της ζωής.

8. Να χρησιμοποιήσεις τους κανόνες σωστής διατροφής που δίνονται στο κείμενο για να
γράψεις μία επιστολή (το πολύ 1 σελίδα τετραδίου) προς τους γονείς σου αναφέροντάς
τους τις απαιτήσεις σου για σωστή διατροφή όλης της οικογένειας.
Μην ξεχάσεις να συμπεριλάβεις:
 το χωροχρονικό πλαίσιο
 προσφώνηση
 πρόλογο με τον λόγο που αποφάσισες να τους γράψεις μία επιστολή με τέτοιο θέμα
 επίλογο
 επιφώνηση και το όνομά σου

Από τις καθηγήτριές σας: Μαρία Πελεκανή Αναστασίου, Λεόνη Μεννογιάτη Αργυρού,
Ευαγγελία Κωνσταντίνου, Σόνια Τσιουτσιουλικλή, Ασπασία Βασιλείου, Ζωή Ζαπάντη.
Εποπτεία: Ελένη Σταύρου (Β.Δ.)