 Powieść dojrzałego realizmu - powieść realizmu krytycznego

 Miała odpowiadać na najważniejsze pytanie epoki "Czy przeprowadzą program

pozytywistów Warszawskich?
 Początkowo drukowana w odcinkach w "Kurier Codzienny"
 Wydanie książkowe 1890 r.
 Pierwszy tytuł "Pokolenie 3 idealistów" zmienia ten tytuł, kiedy dowiaduje się o
procesie o lalkę
motyw lalki będzie "spinał" poszczególne wątki w powieści
 Akcja 1878-1879
z pamiętnika subiekta dowiadujemy się o Wiośnie Ludów, powstanie styczniowe,
wojnie węgierko-niemieckiej
 Występuje dwóch narratorów (rzecki, narrator 2 - narrator 3 os.)
 Są dwie konwekcje - realizm, fragmentami naturalizm (spacer po Powiślu)
 Kompozycja otwarta
 
WĄTKI
 
Główny; historia miłości Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łędzkiej
 
poboczne:
 Historia sklepu (od czasów Mincla po sprzedaż sklepu Shaubamowi)
 Obraz społeczeństwa Warszawskiego
 Historia naukowców
 Ochocki, Geist
 Jak wygląda i jak funkcjonuje miasto Warszawa - Paryż
 Historia Zasławka i prezesowej Zasławskiej
 
Sklep Mincla:
 W nim zdobywa wiedzę Rzecki
 Panuje w nim porządek
 Obowiązuje w nim dyscyplina
 Subiekci uczą się w nim dokładności, oszczędności, poszanowania do pracy
 Stary Mincel siedzi przy oknie, prowadzi księgi, sprawuje kontrolę nad sklepem i
subiektami
Świat uporządkowany, wartościowa jest w nim ciężka praca, świat w którym
obowiązuje ścisły porządek, wiara w to, że istnieje siła, która tym światem zarządza
 
Sklep Wokulskiego:
 Przestrzeń do spotykania się ludzi
 Czasami panuje chaos, subiekci spóźniają się na co narzeka Rzecki, zmienił się ich
stosunek do prac
 Przestrzeń jest taka jak bohater, który się pojawia
 Bohaterowie będą kształtowali przestrzeń i postrzegali ją subiektywnie
 Sklep jest zwierciadłem społeczeństwa, przemian, którym ono podlega
 Scena z przygotowaniem wystawy przez Rzeckiego - MARIONETKI
Pokazuje, że bohaterowie utracili cel, wiarę w istnienie siły absolutnej, są zagubieni
W tej scenie mamy motyw theatrum mundi
 
"Lalka" jest:
 1. powieścią społeczno-obyczajową, pokazuje różne grupy społeczne, zmiany w nich i
w świecie
Powieść o upadku starego świata i nadejściu nowego, na który co bohaterowie nie są
przygotowani (RZECKI, WOKULSKI, ŁĘCCY)
 
2. Powieść psychologiczna (skupia się na analizie stanów wewnętrznych szczególnie
Wokulskiego)