Profielkeuzegids Vwo Deel 2 21-22 2

Informatiegids
Profiel- en vakkenkeuze
VWO
Deel 2
2021 – 2022
2 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022
Beschrijving van de verplichte vakken
Hieronder volgt een beschrijving van de inhoud van de verplichte vakken in het
gemeenschappelijk deel in de tweede fase.
Nederlands
Het programma bevat de volgende onderdelen:
1. Leesvaardigheid
Je krijgt vaardigheid in het lezen van kranten- , tijdschriftartikelen en studieteksten.
Je moet een onderscheid kunnen maken tussen een betoog, een beschouwing en
een uiteenzetting.
Je moet tekstvragen kunnen beantwoorden en stukken tekst samenvatten. Je leert
uitleggen, waarom redeneringen wel of niet kloppen.
2. Mondelinge taalvaardigheid
In de vierde houd je samen met een klasgenoot een spreekbeurt over een boek-
filmvergelijking. In de vijfde houd je individuele spreekbeurt over een boek uit de
Nederlandse literatuur. In de zesde klas krijg je oefening in het debatteren: de
speech. Bij alle spreekopdrachten moet je kunnen reageren op vragen van
klasgenoten of tegenargumenten van je opponent tijdens een debat.
3. Schrijfvaardigheid
Je moet allerlei soorten teksten kunnen schrijven en herschrijven (bijvoorbeeld een
verslag n.a.v. een interview, een brief, een uiteenzetting of een betoog). Soms doe je
dit op grond van informatie die door jou is verzameld. Zo leer je je taal zo effectief
mogelijk te gebruiken.
4. Argumentatieve vaardigheden
Je moet redeneringen kunnen ontrafelen, zien waar argumenten vandaan komen en
of ze kloppen. Zo vorm je een mening over een tekst. Op basis daarvan leer je
tevens zelf een correct en overtuigend betoog op te zetten.
5. Literatuur
Je leest minimaal twaalf literaire werken, waarvan minimaal drie werken die voor
1880 zijn geschreven. Om dat goed te kunnen doen, moet je natuurlijk allerlei
soorten literatuur en literaire begrippen leren kennen. Je moet de hoofdlijnen van de
literatuurgeschiedenis kunnen weergeven. Literaire werken, teksten en schrijvers
moeten in het juiste historisch perspectief kunnen worden geplaatst op grond van
hun karakteristieke kenmerken.
Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 3

Engels
Voor alle vwo-leerlingen is Engels verplicht. Alle onderdelen van het vak moet je
volgen. De volgende vaardigheden worden voor een groot deel tijdens de lessen
getraind en op school getoetst.
Vaardigheid voor het eindexamen:

1. Leesvaardigheid (tekstbegrip)
Vaardigheden voor de schoolexamens:

1. Leesvaardigheid (einde klas 5)
2. Schrijfvaardigheid
3. Engelstalige literatuurgeschiedenis
4. Luistervaardigheid
5. Gespreksvaardigheid
Ad. 1 Centraal Eindexamen

Leesvaardigheid wordt landelijk getoetst in een centraal schriftelijk examen dat voor
2/3 bestaat uit meerkeuzevragen en voor 1/3 uit open vragen, die je in het
Nederlands moet beantwoorden. Het gebruik van een E-N woordenboek is hierbij
toegestaan.
Schoolexamen 1
Aan het einde van de 5de klas vindt het eerste schoolexamen plaats. Het gaat hierbij
om leesvaardigheid. Dit geeft een goede indicatie van wat je een jaar later kan
verwachten tijdens het centraal eindexamen.
De overige vier vaardigheden worden getoetst in het schoolexamen.

1. Schrijfvaardigheid bestaat uit het kunnen schrijven van een essay n.a.v.
onderwerpen waar je zelfstandig onderzoek naar hebt moeten doen. In dat
essay reageer je op een gegeven stelling over het door jou gekozen
onderwerp.
2. Gespreksvaardigheid bestaat uit een gesprek over 8 gelezen literaire
boeken. Deze boeken worden gekozen uit een lijst die op de ELO te vinden is.
In overeenstemming met alle examen docenten Engels wordt de lijst jaarlijks
aangepast.
3. Het luisterexamen bestaat uit een luistertoets van twee delen: een audiodeel
en een videodeel, waarbij multiple choice vragen worden beantwoord;
4. Voor literatuurgeschiedenis moet je de lessen volgen die inzicht geven over
de Engelse en/of Amerikaanse literatuurgeschiedenis. Jouw kennis hierover
wordt getoetst door middel van een toets met open vragen en multiple choice
vragen. Een woordenboek E-N mag hierbij niet gebruikt worden.
SE 1 bepaalt voor 10% mee. Elk ander onderdeel bepaalt voor 22,5% het cijfer voor
het schoolexamen. Het cijfer van het centraal schriftelijk- en het schoolexamen
bepalen samen je eindexamencijfer (beide tellen even zwaar).

Culturele Kunstzinnige Vorming
CKV is een nieuw vak in de bovenbouw. Het doel van het vak is leerlingen kennis te
laten maken met en een smaak te laten ontwikkelen op het gebied van de kunst in de
breedste zin van het woord, dus niet alleen het soort kunst dat je in musea vindt (hoe
veelzijdig dat ook al is), maar ook in de vorm van toneel, dans, literatuur, muziek (van
alle soorten), architectuur, fotografie enzovoorts. Naast deze kennismaking wordt ook
op praktisch gebied een en ander geëist, in beeldende of muzikale vorm.
Deze onderdelen zullen een plaats krijgen binnen een aantal thema's die door de
school voorgeschreven worden. Naast een aantal verplichte onderdelen zal iedere
leerling individueel ook erg veel vrijheid hebben om het thema uit te werken naar
zijn/haar eigen keus. Welk toneelstuk bezocht wordt, welke muziek beluisterd wordt
en welke roman gelezen wordt, dat zijn allemaal vragen die ieder voor zich moet
beantwoorden.
Het uiteindelijke resultaat van het kijken, luisteren en doen moet worden vastgelegd
in een kunstdossier dat wordt beoordeeld.
Het is de bedoeling om CKV leerlingen van het voortgezet onderwijs in contact te

brengen met ervaringen van kunst en cultuur die uitgaan boven de traditionele
literaire vorming. Het 'zelf ervaren' staat centraal: het gaat erom leerlingen, door
actieve participatie, niet alleen kennis van maar ook belangstelling voor en inzicht in
het cultureel erfgoed te bieden. Het belangrijkste middel dat daarbij wordt ingezet is
het 'kunstdossier', dat elke leerling dient samen te stellen. In zo'n dossier verwerkt de
leerling, aan de hand van een bepaald thema, zijn ervaringen met verschillende
kunsten cultuuruitingen en hun onderlinge relaties. Om die kunstvormen in hun
onderlinge verband te kunnen ervaren zullen leerlingen 'naar buiten' moeten gaan,
naar musea, theaters en filmhuizen. Maar juist op dit terrein van de interrelaties
tussen de kunsten zullen ook het internet en andere nieuwe media tot de
belangrijkste informatiebronnen van de leerlingen gaan behoren.
Voor CKV wordt geen centraal examen afgenomen, het schoolexamen moet 'naar
behoren' zijn afgerond. Dit schoolexamen bestaat uit het eerder genoemde
kunstdossier en een mondeling examen waarin de reflectie op het kunstdossier wordt
getoetst. Dit kan pas worden afgenomen nadat de samenstelling van het
kunstdossier is afgerond.
Het vak CKV is een verplicht vak voor atheneum leerlingen. Voor gymnasiasten is de
tegenhanger van dit vak, Klassieke Culturele Vorming (KCV), een verplicht
onderdeel. Voor een beschrijving hiervan zie bij de keuzevakken Grieks, Latijn en
Klassieke en Culturele Vorming.

Levensbeschouwing
In de eerste twee jaar heb je kennis gemaakt met de basisbegrippen van

levensbeschouwing: normen en waarden, symbolen en rituelen, levensbeschouwing,
godsdienst en religie. Je hebt nagedacht over ethiek, geluk en lijden. Je hebt
kennisgemaakt met de levensbeschouwingen jodendom, christendom, islam,
humanisme en met oosterse religies.
In de vierde klas heb je geen levensbeschouwing. In de vijfde ga je dit vak afsluiten.
In dit laatste jaar heb je deels zelf in de hand welk onderwerp je bij
levensbeschouwing
behandelt, omdat je zelf een onderzoeksontwerp maakt. Daarnaast gaan we ons
verdiepen in spiritualiteit van het boeddhisme en christendom en in psychologie. Je
benadert levensbeschouwing in klas vijf op twee manieren:
1. Als religiewetenschapper. Je kijkt op een neutrale en diepgaande manier naar een

levensbeschouwelijk onderwerp naar keuze, en oefent tegelijk vaardigheden zoals
onderzoek doen, het structureren van een groot verslag, kritisch evalueren, feiten
onderscheiden van meningen, het uitstellen van oordelen, en het systematisch en
duidelijk presenteren van resultaten.
2. Als theoloog. Een theoloog bekijkt religie juist van binnenuit. Hierbij gaat het om
openstaan voor verschillende overtuigingen en waarden, reflecteren op jezelf en de
wereld om je heen, onder woorden brengen wat je inspireert en hoe je dat in de
praktijk brengt. Je bestudeert hierbij niet alleen de levensbeschouwing van andere
mensen, je kijkt ook naar jezelf. Je leert niet alleen over spiritualiteit, maar gaat
beleven hoe dat door verschillende mensen in de praktijk wordt beoefend.
In een afsluitend essay reflecteer je op je eigen ontwikkeling tot nu toe en kijk je

vooruit naar je toekomst.

Internationalisering
In de voorexamenklas maak je kennis met het buitenland. De gymnasiasten

vertrekken naar Griekenland en de atheneumleerlingen gaan Italië verkennen. Rond
de meivakantie ga je op pad.
Je gaat kamperen en maakt kennis met de cultuur van de genoemde landen. Voor
internationalisering zijn 40 studielasturen in het gemeenschappelijke programma
uitgetrokken.

Loopbaanoriëntatie
De loopbaanoriëntatie is bedoeld om je zo goed mogelijk voor te bereiden op je

studie/beroepskeuze. Voor ieder van jullie zijn de keuzemogelijkheden zo groot, dat
het niet eenvoudig is om tot de juiste keuze te komen. Vanwege het leenstelsel is
dat wel noodzakelijk. Voor 1 december in je eindexamenjaar moet je de keuze
hebben gemaakt voor je vervolgopleiding. Officieel kun je je keuze nog uitstellen tot
voor 1 mei van dat (school)jaar als het gaat om een lootstudie en tot nog later als het
gaat om een niet-loot studie. Omdat je bij een aantal studies moet voldoen aan
bepaalde voorwaarden (b.v. bij kunstopleidingen en hotelschool) en men bij de
centrale aanmelding in Groningen voor de gehele organisatie op tijd de gegevens
van iedereen wilt hebben, is het gebruikelijk dat je voor 1 december in je
eindexamenjaar tot een keuze komt.
Voor de loopbaanoriëntatie staat 40 slu in het gemeenschappelijke deel. Het grootste
deel van de oriëntatie bestaat uit zelfwerkzaamheid, maar het is noodzakelijk dat er
een aantal contacturen zijn. In vwo 5 krijg je twee lessen van de decaan, in het
begin van het schooljaar en in januari. Tussen deze lessen bezoek je zelf een Open
Dag of ga je Proefstuderen. Bovendien heb je in het voorexamenjaar een
persoonlijk gesprek met je decaan.
Een aantal onderdelen waar bij LOB aandacht aan wordt besteed zijn:
A. Horizonverruiming
Wat voor iemand je bent, wat je sterke en wat je zwakke kanten zijn, waar je wel of
geen belangstelling voor hebt en wat je van studeren in het algemeen vindt.
B. Algemeen onderzoek
Je gaat je oriënteren op studies en beroepen in relatie tot het profiel dat je gekozen
hebt; maar ook op de mogelijkheden die er nog in andere richtingen zijn. Je kiest een
voor jou aantrekkelijk beroep uit en gaat de positieve en negatieve kanten hiervan
onderzoeken.
C. Specifiek onderzoek
Je gaat verschillende studies binnen dezelfde sector met elkaar vergelijken. Ook
vergelijk je dezelfde studies bij verschillende instituten. Ten slotte kies je voor de
studie, die je denkt te gaan volgen, onderzoekt zoveel mogelijk facetten hiervan.
scw.dedecaan.net
De decanen werken buiten het reguliere lesrooster om en direct persoonlijk

communicatie is dan soms lastig. Het decanaat heeft een speciale web portal waar
leerlingen veel informatie kunnen vinden, maar ook contact kunnen zoeken met hun
decaan. Elke dag van de week zijn er spreekuren waarop je binnen kunt lopen om
iets te vragen aan de decaan. De decanen gebruiken vaak e-mail om met de
leerlingen afspraken te maken of ze te attenderen op belangrijke informatie. Alle
leerlingen krijgen in de derde klas een account op scw.dedecaan.net. Het is
raadzaam om te controleren of e-mail die via de website wordt verzonden niet in je
map met ongewenste e-mail terechtkomt.

Keuzeweb
Dat wat je als leerling zelfstandig aan kennis hebt verworven in verband met je
vervolgstudie of beroep moet vastgelegd worden op Keuzeweb, een digitale module
op scw.dedecaan.net. Dit gebeurt door middel van opdrachten die je invult of testjes
die je doet. Ook doe je verslag van je gesprekken met je decaan of mentor en van je
bezoek aan Open Dagen of Proefstuderen. Aan het eind van je schoolloopbaan heb
je veel informatie over jezelf en je keuzeproces vastgelegd waar jij, je mentor en je
decaan inzicht in hebben.

Beschrijving van de profielvakken en keuzevakken
Frans
Waarom zou je Frans kiezen?

Met het oog op de enorm toegenomen internationalisering is het erg belangrijk om
goed Frans te kunnen spreken en te verstaan. Frankrijk is van oudsher een land
waar veel Nederlanders naar toe gaan op vakantie. Het land heeft immers heel veel
te bieden aan natuurschoon, cultuur en geschiedenis. Er zijn dus ook heel wat
instanties in Nederland die zich richten op de contacten en reizen met Frankrijk.
Bovendien is Frankrijk voor Nederland één van de belangrijkste exportlanden van
Europa.
Het Frans wordt over het algemeen beschouwd als één van de mooiste talen.
Als je de taal goed spreekt, zul je later voor veel banen - met name banen in de
internationale handel, in toerisme, in de diplomatieke wereld eerder aangenomen
worden dan een ander die de taal niet beheerst. Immers, maar een klein deel van de
Nederlanders spreekt de taal behoorlijk. (Volgens Fenedex blijven er voor 9 miljard
euro aan orders liggen in Nederland omdat we te weinig Frans spreken.) Al sinds
jaren benadrukt het Ministerie van Onderwijs via krant en tv hoe belangrijk het is
om Frans en Duits, de talen van onze buurlanden, te leren.
Kortom, door Frans te spreken kun je je eigen (internationale) carrièremogelijkheden
vergroten.
Het bovenbouwprogramma
Vanaf de vierde klas ga je steeds meer je basisvaardigheden van de onderbouw
uitbouwen.
Alle aspecten van de taal komen aan bod: Je breidt je woordenschat flink uit, je leest
uiteenlopende teksten, je leest in de klas een aantal werken uit de Franse literatuur. .
Er wordt in de klas veel geoefend met luisteren (oa Franse nieuwsfilmpjes) en
regelmatig ook met spreken. Je houdt af en toe een presentatie in het Frans; dit is
een goede voorbereiding op de presentaties tijdens je studie later. Ook luisteren we
soms naar Franse muziek en bekijken we af en toe een Franse film in de les. Verder
leer je een mail of een brief schrijven in het Frans.
In het eindexamenjaar krijg je een schoolexamen schrijfvaardigheid, een CITO kijk -
en luistertoets en doe je je mondeling examen. Als afsluiting van het vak krijg je op je
Centraal Eindexamen de leesvaardigheidstoets.
In de vierde klas is er voor alle leerlingen met Frans in het pakket een schoolreis
naar Normandië met een gevarieerd en superleuk programma. Omdat je verblijft in
een gastgezin kun je goed je Frans oefenen!
Versterkt talenonderwijs
Als je goed bent in Frans, kun je naast het vwo diploma ook nog een internationaal
erkend certificaat behalen door deel te nemen aan het zogenaamde DELF examen:
op school verzorgt de vakgroep Frans naast de gewone lessen ook DELF-lessen
waarin je je kan voorbereiden op de DELF-examen niveau B1 en B2. Als je slaagt
voor het B2 niveau kun je zonder toelatingsexamen toegang krijgen tot een
Franstalige universiteit! Dat is pas internationalisering!
Vervolgopleiding/studie
Als je Frans hebt gekozen, is het natuurlijk mogelijk dat je zo enthousiast bent voor
het vak dat je Frans wilt gaan studeren op de Universiteit. Frans is verder een nuttig
vak voor alle opleidingen en studies die zich richten op de handel, de hightech, de
economie, (bijv. HEAO, economisch-linguïstische richting), de internationalisering,
Europese studies (bijv. HEBO), toerisme, horeca (Hogere Hotelschool),
internationaal recht, bestuurskunde en internationale managementopleidingen. Als je
een stage in Frankrijk, België, Zwitserland, Canada of Afrika overweegt is de taal
uiteraard ook een must (Frankrijk biedt vele studiebeurzen aan buitenlandse
studenten).
Mogelijke beroepen
Frans is onmisbaar voor alle beroepen waarvoor je veel naar het buitenland reist of
veel contacten onderhoudt met Franstalige landen of wanneer je in Frankrijk of in
een Franstalig land gaat wonen.
Om je een idee te geven van de beroepen waarbij je Frans nodig hebt volgt hier een
overzicht van mogelijkheden. Waarschijnlijk zijn er nog veel meer mogelijkheden dan
wij hier noemen. Het is slechts bedoeld om je een idee te geven.
Een commerciële functie bij een groot internationaal bedrijf : er zijn meer dan 200
Nederlandse bedrijven in Frankrijk (bijv. Unilever, Shell, Philips, Center Parcs); er zijn
meer dan 350 Franse bedrijven en instellingen in Nederland (bijv. Crédit Lyonnais,
Novotel, TotalElf, Michelin, Renault, Cap Gemini), manager van een restaurant,
hotel- of camping(keten) in Frankrijk, functie bij een grote reisorganisatie
(touroperator), journalist/verslaggever in een Franstalig land, een contactpersoon in
de internationale makelaardij, Tolk/vertaler Frans, docent Frans, contactpersoon in
de uitgeverij, archeoloog, arts in een Franstalig land (Médecins sans Frontières), een
functie in de diplomatieke dienst bij een Franstalige ambassade of Buitenlandse
Zaken, een functie bij het Internationale Rode Kruis, een functie in de wereld van het
ontwikkelingswerk (bijv. OxfamNovib), de Verenigde Naties. Voor alle internationale
contacten met landen in Afrika en met Canada is het Frans de voertaal. De taal wordt
in meer dan 43 landen gesproken.

Duits
Waarom zou je Duits kiezen?

In totaal zijn er in Europa zo'n 100 miljoen mensen die Duits als moedertaal spreken,
de meest voorkomende moedertaal in Europa is Duits. Niet alleen in Duitsland
spreken ze Duits, ook in Oostenrijk, grote delen van Zwitserland en Noord-Italië, het
kleine Liechtenstein, Luxemburg en zelfs in België is het de moedertaal van enkele
tienduizenden Belgen!
Naast de Engelse en Franse taal is de kans dat je Duits tegenkomt groot. Bovendien
is voor een land als Nederland talenkennis heel belangrijk. De economie van
Duitsland beïnvloedt de Nederlandse economie in grote mate. Het land is
tegenwoordig zelfs één van de grootste exporteurs van de wereld. Er zijn dus
genoeg redenen om Duits te kiezen.
Het bovenbouwprogramma
Kies je voor het profiel CM, dan kies je ook automatisch voor Duits of Frans. Beide
talen kiezen kan natuurlijk ook. Kies je voor het profiel EM, dan kan je Duits als
profielkeuzevak kiezen. Erg handig, wanneer je toekomstig werkgever het liefst
mensen heeft die meer talen beheersen. Daarnaast kan Duits natuurlijk ook in het
vrije deel gekozen worden.
Mogelijke beroepen
Je kunt natuurlijk doen alsof Duits ver weg is. Maar je leeft in Europa: de tijd dat ieder
land op zich leefde is voorbij. Alle mogelijke nationaliteiten hebben dagelijks met
elkaar te maken. In het moderne Europa "zonder grenzen" doen wij als Nederlanders
zaken met allerlei landen, maar het meeste met Duitsland. Daar verdienen we in
Nederland een groot deel van onze boterham mee! Ooit heb je iets met Duitsland of
Duitsers te maken. Geen wonder, Duitsland is een enorm land, met een grote
economie.
In veel bedrijven zitten ze dan ook te springen om personeel dat goed vreemde talen
kan. Steeds vaker werken in teams met mensen uit allerlei landen samen! Veel
medewerkers worden op cursus gestuurd om hun talen te verbeteren. Waarom?
Omdat Nederlandse bedrijven weten dat je makkelijker zaken doet met een Duitse
klant als die in zijn moedertaal geholpen kan worden. Spreek de taal van je klanten!
is super belangrijk. Natuurlijk kun je ook Engels spreken met die Duitse klant. Maar
het is een stuk service als jij de klant in het Duits kan helpen.
Volgens Frank Hauwert, managing director van exportfederatie Fenedex en

vertegenwoordiger van 1.800 Nederlandse bedrijven, zou Nederland jaarlijks zeven
miljard euro meer kunnen exporteren als de beheersing van het Duits op niveau zou
zijn. ,,Als wij hun taal niet meer spreken, zijn Duitse bedrijven minder snel geneigd
om zaken met ons te doen.'' [bron: NRC, 27.06.2005]

Spaans
Ruim 400 miljoen mensen in 21 landen hebben Spaans als moedertaal en als je hier
de mensen bij optelt die Spaans als tweede of als derde taal spreken, kom je uit op
een totaal van ruim 500 miljoen sprekers wereldwijd. Bedenk eens hoeveel
carrièremogelijkheden je dit geeft. Voor reizen door Latijns Amerika of dichter bij
huis; voor een vakantie, stage of werken in Spanje zal een beetje kennis van de
Spaanse taal je een eind op weg helpen. We wereld zal in hoog tempo meertalig zijn
en in de VS wordt al door 1 op de 10 inwoners Spaans gesproken. Maar
doeltreffende communicatie is natuurlijk niet alleen een kwestie van taalbeheersing.
Een brede, grondige en kritische kijk op de maatschappelijke en culturele context is
eveneens onmisbaar. Als je bekend bent met de Spaanse taal gaat er een wereld
voor je open!
Inhoud van het vak

De populariteit van het Spaans blijft maar toenemen. Dit komt ook omdat het een
relatief makkelijke taal is om te leren. Het Spaans is een fonetische taal wat betekent
dat de (meeste) letters worden uitgesproken op de manier waarop ze geschreven
worden. Het examenvak Spaans(e Taal en Literatuur) op het Stanislascollege is
echter zwaarder dan de andere moderne vreemde talen Frans en Duits. In
tegenstelling tot deze talen biedt het Stanislascollege het Spaans alleen in de
bovenbouw van het vwo aan. Het vwo eindexamen is dus gecomprimeerd in deze
drie jaren en dat betekent dat je er rekening mee moet houden dat er meer zelf
werkzaamheid en eigen initiatief van je verwacht wordt. Je hebt niet meer
contacturen dan de andere talen, maar we gaan sneller door de stof en je krijgt meer
huiswerk. Kortom, wel iets om rekening mee te houden bij de keuze voor deze
nieuwe taal.
We gebruiken in alle leerjaren een Spaanse lesmethode (Gente Hoy 1 en 2)
waardoor het mogelijk wordt de taal snel in bepaalde situaties te gaan gebruiken.
Verder ligt in het eerste leerjaar (4vwo) de nadruk op taalverwerving, vooral door
middel van het leren van vocabulaire en grammatica. In 5vwo gaan we deze
basiskennis gebruiken en uitbreiden. Aandacht voor alle vaardigheden en de nadruk
op het gebruik van de taal komen tot uiting in gevarieerde opdrachten en toetsing.
Examen
Het examen zal bestaan uit toetsing van de luister-, lees-, spreek- en
schrijfvaardigheid. Daarnaast besteden we aandacht aan Spaanstalige literatuur en
belangrijke aspecten van de Spaanse en Latijns Amerikaanse cultuur. Leerlingen die
goede resultaten behalen en die gemotiveerd zijn, bieden we de mogelijkheid om in 5
of 6 vwo mee te doen aan het DELE A2,B1 of B2 examen. DELE staat voor Diploma
de Español como Lengua Extranjera en is het enige door het Spaanse ministerie van
onderwijs erkende internationale diploma dat het niveau van taalbeheersing
aangeeft.

Chinees
Chinees wordt gezien als de taal van de toekomst. Wij willen je daarom graag
voorbereiden op jouw plek in deze wereld. Het leren van de taal is bovendien ook
een leuke manier om kennis te maken met de cultuur van het land.
Het Stanislascollege is één van de weinige scholen in Nederland waar het vak
Chinees gegeven wordt. Bij dit vak maak je ook kennis met de Chinese cultuur en je
leert communiceren in het Mandarijn: de belangrijkste Chinese taal.
Internationale uitwisselingen
Als onderdeel van het thema internationalisering stimuleren wij onze leerlingen om
andere gebruiken en culturen te leren kennen. Ieder jaar gaan leerlingen uit vwo 4
die het vak Chinees volgen op uitwisselingsbezoek naar onze partnerschool in China
of Taiwan. We maken een mooie reis en bezoeken plekken met culturele en
historische waarde. Je volgt lessen bij de partnerschool en verblijft bij een gastgezin.
Eveneens ontvangen wij elk jaar diezelfde leerlingen van de partnerscholen hier in
Nederland.
Waarom Chinees je kan helpen in de toekomst
China speelt een belangrijke rol in de wereldeconomie en de taal wordt gesproken
door 1,2 miljard mensen in voornamelijk China, Taiwan, Maleisië en Singapore (16%
van de wereldbevolking). Dat is bijna net zo veel als het Engels!
De economie wordt steeds globaler. Bedrijven zoeken afzetmarkten en
productiemogelijkheden in het buitenland. Daarom is het belangrijk om kennis van
talen te hebben en de cultuur van een land te begrijpen. Met kennis van het Chinees
maak je jezelf dus aantrekkelijker voor werkgevers, je kunt je carrière een boost
geven door in het buitenland te gaan werken en je verhoogt je kans op een
toekomstige promotie. Kennis van talen geeft jou ook de mogelijkheid om meer van
de wereld te ontdekken, waar leuke, avontuurlijke en lucratieve uitdagingen je te
wachten staan!
Het vak Chinees
In klas 2 kun je kiezen of je Chinees er als extra vak bij wil doen. In de bovenbouw
kun je het in je vakkenpakket kiezen en je kunt er ook eindexamen in doen. Je kunt
Chinees als profielkeuzevak of als vak in het vrije deel kiezen.
Wij zijn ervan overtuigd dat je, als je Chinees tot en met het eindexamen gevolgd
hebt, zóveel geleerd hebt dat je in China goed uit de voeten kunt!
Het vak Chinese Taal & Cultuur is in eerste instantie gericht op kennis van zo'n 750
karakters, en spreek-, lees- en luistervaardigheden voor de dagelijkse omgang.
Daarnaast is kennis van culturele, sociale, religieuze en politieke structuren ook
belangrijk. Vele onderwerpen passeren de revue tijdens de les zodat de leerlingen de
Chinese samenleving en cultuur daadwerkelijk leren begrijpen.
De schoolexamens bestaan uit 5 onderdelen:

• Leesvaardigheid
• Spreek- en gespreksvaardigheid
• Luistervaardigheid
• Schrijfvaardigheid
• Cultuur en literatuur
Na het behalen van het eindexamen Chinees beheersen leerlingen de taal op HSK-
niveau 3 in alle vaardigheden (ERK-niveau B1). Leerlingen kunnen goed
communiceren over praktische onderwerpen uit het dagelijkse leven, zowel
mondeling als schriftelijk. Bovendien bezitten leerlingen een grondige kennis van het
land, het volk en hun gewoontes en gebruiken.

Griekse taal en cultuur (GTC) en Latijnse taal en cultuur (LTC)
Zowel taal als cultuur
Bij de lessen Grieks en Latijn ligt de nadruk niet alleen op taal en tekstbegrip, maar
wordt ook de cultuur van de oudheid behandeld. Voorbeelden van
cultuuronderwerpen zijn Griekse of Latijnse beeldhouwkunst, mythologie,
geschiedenis, toneelstukken en beeldende kunst.
De antieke wereld heeft een duidelijke invloed uitgeoefend op onze westerse wereld.
Ons denken en leven is sterk door de Grieken beïnvloed: denk maar eens aan
democratie, geschiedschrijving, toneel en filosofie: allemaal uitvindingen van de
Grieken. De Romeinen hebben vooral door hun organisatietalent ons leven
beïnvloed. De Europese Unie lijkt in veel opzichten op het rijk van de Romeinen en
onze eigen wetten en regels maken gebruik van de systemen van hun Romeinse
voorgangers.
Wanneer je Griekse of Latijnse teksten leest, maak je op een directe manier kennis
met de Grieken en Romeinen. Zo leer je zien waarin zij op ons lijken en waarin zij
juist van ons verschillen. Maar het lezen van tekst alleen is niet genoeg om de
'ouden' te leren kennen. Ook over hun wereld moet je het nodige weten. Dit komt bij
Grieks en Latijn ook aan de orde. Zo vormen de vakken Grieks en Latijn een prima
uitrusting om op ontdekkingstocht te gaan in de wereld van de oudheid.
Programma
In klas 4 maak je de overstap van oefen-Grieks en -Latijn naar originele teksten,

geschreven door echte mensen van meer dan tweeduizend jaar geleden. Je rondt
eerst de grammatica af en daarna maak je een begin met het vertalen en bestuderen
van de antieke auteurs. Zo doe je al de nodige (vertaal)ervaring op voor het examen.
In klas 5 en 6 lees je de beroemdste teksten uit de Griekse en Latijnse literatuur. Bij

Grieks is dat in elk geval een toneelstuk van Sofokles of Euripides (hun stukken
worden nog regelmatig opgevoerd); verder wordt er gekozen uit werken van onder
anderen Homeros (delen uit de wereldberoemde Ilias en Odyssee), Herodotos
(boeiende verhalen over de geschiedenis van Griekenland en het Midden-Oosten) of
Plato (filosofie). Bij Latijn wordt gekozen uit de dichters Ovidius of Vergilius (die op
een schitterende manier de bekendste mythen vertellen), de geschiedschrijvers
Livius of Tacitus en de prozaschrijvers Cicero, Plinius of Seneca (die allemaal hun
eigen inzichten bieden op het Rome van hun tijd).
Als je bij Grieks of Latijn een bepaalde auteur leest, ga je daarbij ook in op de
cultuuraspecten die bij die auteur horen. Zo leer je bij het lezen van Sofokles of
Euripides van alles over de opvoeringspraktijk van de tragedie, de maatschappelijke
context van de tragediedichters en de mythologische achtergronden bij de te lezen
tragedie. Ook maak je elk jaar een PO waarin je een bepaald taal- of cultuuraspect
verder uitdiept.

Je leert echter niet alleen tijdens de lessen over de klassieke cultuur: een erg
belangrijk onderdeel van de cultuurcomponent van GTC en LTC is natuurlijk de
Griekenlandreis in de
vijfde klas – hierbij trek je drieëneenhalve week door Griekenland om alle bekende
opgravingen en musea te bezoeken.
De lespraktijk
Het lezen van oorspronkelijke Griekse of Latijnse teksten staat centraal in de lessen.
Uitgebreide leeshulpen en de begeleiding van je docent staan daarbij tot je
beschikking. Daarnaast werk je natuurlijk veel samen met je klasgenoten. De teksten
worden op woorden zinsniveau bestudeerd, maar ook de algemene lijn van het
verhaal komt aan bod.
De cultuur wordt in de lessen op verschillende manieren behandeld. Soms behandelt

de docent een onderwerp in een soort hoorcollege, maar andere keren ga je zelf aan
de slag met een cultuuropdracht. Daarnaast zijn er - meestal op vrijwillige basis -
soms ook buitenschoolse excursies, zoals het bezoeken van een moderne opvoering
van een antieke tragedie.
Examen
Alle gelezen teksten met bijbehorende cultuur uit klas 4, 5 en 6 komen terug in het
schoolexamen en het centraal examen. Het schoolexamen bestaat uit een schriftelijk
en een mondeling deel. Daarnaast is er een schoolexamen dat specifiek over de
Griekenlandreis gaat. Bij dit schoolexamen maak je ook een PO.
Op het centraal examen moet je vragen kunnen beantwoorden over eerder gelezen
antieke teksten en een nieuw stuk Grieks of Latijn in het Nederlands vertalen. Daarop
word je al vanaf de vierde klas voorbereid!
Tot slot: Grieks of Latijn?
Als je een keuze gaat maken tussen Grieks en Latijn, is het belangrijk om te weten
waar je deze keuze op kunt baseren. Als het gaat om vervolgstudies is de ene taal
niet nuttiger dan de andere. Ook voor de studie geneeskunde is het Grieks even
waardevol als het Latijn!
Om goed te vertalen heb je voor beide talen begrip en inzicht nodig. Afhankelijk van
je interesse en taalgevoel kan de ene taal je beter liggen dan de andere. Je kunt
kijken naar welke cijfers je in de onderbouw haalt, maar dit is niet per se
noodzakelijk. Kijk vooral ook naar waar je interesse ligt en welke teksten/auteurs je
graag zou willen lezen in de bovenbouw. In het bovenstaande stukje ‘Programma’
kun je lezen welke auteurs er aan bod komen. Daarnaast kun je ook de
eindexamenauteur van jullie jaar laten meewegen in je keuze.

Elk jaar is er ook een aantal leerlingen dat met plezier beide vakken volgt. Het kiezen
van beide vakken heeft als voordeel dat er veel kruisbestuiving plaatsvindt. (Dat wat
je leert of oefent bij het ene vak, kun je ook gebruiken voor het andere vak, waardoor
je in beide vakken steeds beter wordt.) Uiteraard kun je voor advies terecht bij je
docenten.

Geschiedenis
Geschiedenis, een vak om te kiezen met heel je hart en je verstand
1. Waarom zou je geschiedenis kiezen?

Geschiedenis in de bovenbouw kies je omdat je het interessant vindt. Het is een vak
dat achtergrondkennis geeft bij wat je in de wereld om je heen ziet. Het helpt je om
die wereld te begrijpen, om mensen en hun daden te begrijpen. Je zult leren
nadenken over wat jij belangrijk vindt, waar jij staat. We bestuderen voortdurend het
menselijk handelen door de geschiedenis heen en de gevolgen daarvan, die tot op
het heden door kunnen werken.
Als je aan het nadenken bent over of je wel of geen geschiedenis wilt in de
bovenbouw, kun je aan de volgende vragen denken:
2. vind ik lezen leuk;
3. denk ik in de derde klas vaak: “Leuk, deze stof, maar wel iets oppervlakkig, ik
wil graag meer weten.”;
4. vind ik het leuk om in boeken en sites op zoek te gaan naar bepaalde
informatie;
4. hoe zijn mijn cijfers in de onderbouw;
5. wil ik leren om uit bronnen de juiste informatie halen?
6. vind ik het interessant om mensen, hun omgeving, hun maatschappij en hun
handelen in historische context te bestuderen? Met andere woorden: welke
impact heeft het verleden op het heden?
Bij je keuze voor wel of geen geschiedenis is het vooral belangrijk dat je:
geschiedenis leuk vindt en bereid bent om ervoor te werken.
Geschiedenis is standaard opgenomen in de profielen E&M en C&M. In principe
kunnen leerlingen met een N-profiel vanwege scheikunde in hun pakket standaard
geen geschiedenis meer kiezen. Wel bestaat de mogelijkheid om geschiedenis als
extra keuzevak (derde vak) te kiezen.
2. Hoe ziet het programma van geschiedenis eruit in de bovenbouw?

Aan het eind van de derde klas gaat er een hoop veranderen. In de bovenbouw werk
je in en buiten de lessen vaker zelfstandig, ook bij geschiedenis. Het boek in
de bovenbouw is moeilijker dan in de derde klas, maar ook leuker: er wordt namelijk
dieper op zaken ingegaan.
In de bovenbouw zijn de uren geschiedenis als volgt verdeeld: in de vierde, vijfde en
zesde krijg je twee klokuren per week geschiedenis.
Daarnaast zal een deel van het maatwerk gebruikt worden voor versterking,
verbreding en verrijking of verdieping. We behandelen
veel verschillende onderwerpen waar je in de onderbouw al kort kennis mee hebt
gemaakt, zoals: de Romeinen, Middeleeuwen, De Republiek, Franse Revolutie, het
veroveren van koloniën, de Eerste en Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog. Deze
onderwerpen zijn ingebed in een overzicht van de geschiedenis, opgedeeld in tien
tijdvakken en 49 kenmerkende aspecten (zaken) die verdeeld zijn over die
tijdvakken.
Toch is het anders: we gaan sneller door de stof heen maar we gaan ook wat dieper
op de zaken in. Je verwerkt meer stof, maar je leert dus veel meer. En dat is
leuk, omdat je daardoor veel beter de verbanden tussen de verschillende
onderwerpen leert zien.
De toetsen zijn ook langer dan in de onderbouw. Er zijn vier toetsweken en in de
toetsweek krijg je een toets over meerdere hoofdstukken. In de vierde start je al met
de voorbereiding voor je examen, dat in 5 vwo verder wordt uitgediept. In de zesde
wordt dan naast herhaling de laatste hand gelegd op je voorbereiding voor het
eindexamen. Dat examen bestaat uit vier historische contexten
(verdiepingsonderwerpen) en het totaaloverzicht van de tien tijdvakken.
Je eindcijfer in de examenklas bestaat voor de helft uit het gemiddelde van je
schoolexamens en voor de helft uit het cijfer van je centraal schriftelijk eindexamen.
3. Geschiedenis en actuele onderwerpen

Geschiedenis is bij uitstek een vak dat je nodig hebt om de dagelijkse actualiteit een
beetje te begrijpen. Waarom zijn er in Europa alle landen democratisch, maar lijkt
Rusland een uitzondering? Wat is dat toch steeds op die Balkan met ruzie tussen
Serven, Moslims en Kroaten? Waarom houden China, Cuba en Noord-Korea vast
aan het communisme, en wat is dat eigenlijk? Hoe zit het met de Amerikaanse
verkiezingen? Om de hedendaagse situatie te begrijpen, heb je het verleden nodig.
4. Geschiedenis en je vervolgstudie
Er zijn geen studies die eisen dat je eindexamen in geschiedenis gedaan moet
hebben. Wat je wel ziet is dat veel opleidingen verwachten dat je iets over de wereld
om je heen weet. Dit geldt vooral voor alle studies die mensen als onderwerp
hebben, zoals psychologie, economie, rechten, talen, journalistiek en bepaalde
onderwijsrichtingen, zoals de pabo. En dat is dan weer kennis die je bij geschiedenis
opgedaan hebt.
Verder leer je bij geschiedenis een aantal vaardigheden die je echt nodig hebt op het
hbo en de universiteit. Het snel en gestructureerd kunnen verwerken van lappen
tekst, bronnen op hun betrouwbaarheid en bruikbaarheid beoordelen, een mening
met argumenten onderbouwen, oorzaken en gevolgen kunnen aangeven en wegen:
al deze vaardigheden komen je van pas.
5. Geschiedenis en je beroep
Voor veel beroepen heb je de inhoudelijke kennis die je bij geschiedenis opdoet niet
dagelijks nodig. Wel wordt bij veel beroepen verwacht dat je de actualiteit volgt en
dan is geschiedenis eigenlijk onmisbaar.
Kortom: geschiedenis is een vak dat je kiest met je hart en je verstand! Niet een vak
dat onmisbaar is voor vervolgstudies en beroepen, wel een vak dat je zowel kennis
als vaardigheden biedt om de wereld om je heen te begrijpen en een goede
studiehouding te leren. Wil je meer weten? Vraag het aan je geschiedenisdocent!

Aardrijkskunde
Waarom het vak kiezen?

De aarde is onze woonplaats. Een woonplaats voor steeds meer mensen. Wat voor
gevolgen heeft de bevolkingsgroei voor de aarde en de mensen die er wonen? Gaat
de zeespiegel stijgen en moeten miljoenen mensen gaan verhuizen?
Vind je het boeiend om te zien wat voor mogelijkheden de aarde voor de mensen
heeft? En hoe de mensen met die mogelijkheden omgaan?
Vind je het leuk om te weten wat de gevolgen zijn van het menselijk gedrag voor de
leefomgeving? En ben je geïnteresseerd in de mogelijkheden die er zijn om
verstandig met onze ‘woonplaats’ om te gaan? Dan is aardrijkskunde een goede
keuze.
Invulling van het vak voor VWO

In het Vwo-programma komt onder meer het volgende aan de orde:
AARDE
Schuivende continenten: aardbevingen en vulkanisme
Klimaat en klimaatverandering
Afbraak en opbouw van het landschap
Het Middellandse Zeegebied
WERELD
Globalisering, de wereld indelen
Global cities in de Verenigde Staten
Arm en rijk, water- en voedselproblemen
GEBIEDEN
Zuid-Amerika: gebiedskenmerken en actuele vraagstukken
LEEFOMGEVING
overstromingen en wateroverlast in Nederland
stedelijke gebieden in Nederland
In klas 4 wordt er gewerkt aan de manier waarop je ‘geografisch onderzoek’ kunt

doen in je eigen leefomgeving.
Vervolgstudies
Aardrijkskunde is van belang bij alle vervolgstudies waarbij de samenhang tussen de
mens en zijn leefomgeving een rol speelt. Je kunt hierbij denken aan bestuurskunde,
politicologie, milieukunde, planologie, stedenbouw, civiele techniek, mijnbouwkunde,
aardwetenschappen, journalistiek enzovoort. Een betrekkelijk nieuwe studie aan de
Vrije Universiteit van Amsterdam is ‘Aarde en economie’. Er zijn aan de Nederlandse
universiteiten tal van andere studies in het verlengde van de aardrijkskunde die je
kunt volgen. Tik bijvoorbeeld maar eens ‘geowetenschappen’ in. Of
‘aardwetenschappen’, of ‘milieu- natuurwetenschappen’ of ‘sociale geografie en
planologie’.
Maatschappelijke relevantie /Beroep

Aardrijkskunde helpt je om je te oriënteren op de wereld. Zowel dichtbij als veraf.

We bestuderen de aarde als leefomgeving voor de mensen. We kijken naar de
gevolgen die het menselijk gedrag heeft voor die leefomgeving. Je krijgt
overzichtskennis vanuit de sociale en fysische geografie. Je leert daarbij
(overheids)beleid kritisch te volgen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het
klimaatbeleid, energiebeleid, milieubeleid, de ontwikkeling van stad en
platteland, het waterbeheer en het natuurbeheer of ‘hydrologie’, ‘economische
geografie’ ‘planologie’ ‘culturele antropologie’, enzovoort.
Maatschappelijke relevantie /Beroep

Aardrijkskunde helpt je om je te oriënteren op de wereld. Zowel dichtbij als veraf.
We bestuderen de aarde als leefomgeving voor de mensen. We kijken naar de
gevolgen die het menselijk gedrag heeft voor die leefomgeving. Je krijgt
overzichtskennis vanuit de sociale en fysische geografie.Je leert daarbij
(overheids)beleid kritisch te volgen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het
milieubeleid, de ontwikkeling van stad en platteland, het waterbeheer en het
natuurbeheer of ‘hydrologie’, ‘economische geografie’ ‘planologie’ ‘culturele
antropologie’, enzovoort.

Bedrijfseconomie

In de 2e en 3e heb je lessen gehad tijdens het vak economie, het vak E&O en/of
modules. In deze lessen zit naast economie een inleiding op het vak bedrijfseconomie.
Begrippen als kosten, winst en afschrijvingen zijn aan het eind van de derde klas niet
meer onbekend voor jou. Bij bedrijfseconomie kijken wij wat er precies binnen
bedrijven gebeurt. Via de ogen van de directie laten wij zien welke informatie nodig is
om succesvol een bedrijf te leiden en welke beslissingen de directie moet nemen om
winst te kunnen maken. Door bedrijfseconomie te volgen neemt jouw begrip voor
financiële en organisatorische zaken toe. Omdat naast bedrijven ook aandacht
besteed wordt aan (sport)verenigingen zul je in staat zijn om het financiële verslag van
de vereniging te begrijpen en er vragen over kunnen stellen aan de penningmeester.
Onderwerpen die in het vak bedrijfseconomie onder andere aan bod komen zijn:
Ondernemerschap: Waarom kiezen mensen om een eigen onderneming op te starten

in plaats van voor een baas te werken? Wat zijn voordelen en wat zijn de risico’s van
ondernemen? Hoe word ik een goede ondernemer? Wat komt er kijken bij het starten
van een onderneming?
Financiële zelfredzaamheid: Neem ik een verzekering op mijn fiets? Ga ik geld lenen

om een telefoon te kunnen kopen? Ga ik later een huis huren of kopen? Ga ik later
met mijn partner trouwen of alleen samenwonen?
Financiering: Hoeveel vermogen heeft een onderneming nodig? Waar haalt men het
geld vandaan? Hoe beoordeelt men of een organisatie het goed doet? Welke criteria
worden daarvoor aangelegd?
Kostprijsberekening: Welke prijs moet een bedrijf voor een bepaald product vragen?
Welke kosten moet het daarvoor meetellen? Welke machine is het goedkoopst?
Marketing: Bij marketing komen de wensen van de consumenten aan bod. De

producent moet zijn prijs vaststellen, reclame maken, een verpakking regelen en zich
afvragen via welke winkels hij zijn producten wil verkopen aan de consument.
Het vak bedrijfseconomie wordt in het profiel E&M en in de vrije ruimte aangeboden
en kan dus door iedereen gekozen worden. Bij bedrijfseconomie wordt regelmatig
gebruik gemaakt van de chromebooks. Hierbij moet je denken aan een opdracht
computerboekhouden, een managementgame en het werken met spreadsheets
(Excel/Google Sheets). Ook zijn er een aantal praktische opdrachten: bedenk een
product en schrijf een marketingplan hiervoor; schrijf een ondernemingsplan voor je
pws en haal een extern diploma boekhouden! Bedrijfseconomie is een zeer praktisch
ingesteld vak, het maken van opgaven staat centraal.
Vervolgopleiding / Studie
Voor toelating aan economische en toeristische vervolgopleidingen in het HBO is
bedrijfseconomie (of economie) verplicht als je een ander profiel hebt dan E&M. Bij
andere opleidingen is het niet verplicht, maar het is natuurlijk wel sterk aan te raden
bedrijfseconomie te kiezen als je later door wilt gaan op een opleiding die
raakvlakken heeft met de bedrijfseconomie, zoals economie of bedrijfskunde op het
WO en de hogere hotelschool of vrijetijdskunde op het HBO. Ook voor andere
vervolgopleidingen is kennis van bedrijfseconomie welkom.
Maatschappelijke relevantie / Beroep

Bedrijfseconomie is een vak waar je van binnen uit kijkt naar bedrijven en
organisaties en eigenlijk op de stoel van de manager gaat zitten. De kennis en visie
die je daarbij opdoet, zal heel nuttig blijken als je later een werkplek vindt binnen een
bedrijf/organisatie. Daarnaast is dit bij uitstek het vak dat je moet volgen als je later
een eigen bedrijf wilt beginnen. Bedrijfseconomie heeft direct te maken met de
praktijk van het bedrijfsleven en andere organisaties om ons heen.

Economie

Het vak economie is voor je algemene ontwikkeling van groot belang. In de huidige
wereld spelen economische processen een zeer belangrijke rol. Het vak economie
zal je helpen het nieuws in de media beter te begrijpen. Daarnaast biedt het een
goede basis (al of niet samen met bedrijfseconomie) voor vele vervolgopleidingen.
Economie in de bovenbouw bouwt voort op de economie in de onderbouw, maar het

verschilt er toch ook sterk van. In de onderbouw heb je het vak bestudeerd vanuit
jezelf. Jij maakte deel uit van het economisch proces, je zat er midden in, als
consument, als burger en als producent.
In de bovenbouw ga je meer als buitenstaander kijken naar de economie. Op die
manier leer je veel over hoe de economie van ons land en van de wereld in elkaar
steekt. Je kunt je kennis dan gebruiken om na te denken over de oplossing van
allerlei economische problemen: werkloosheid, inflatie, tekorten van de overheid, de
gevolgen van de vergrijzing voor ons sociale zekerheidsstelsel, de armoede in de
wereld enzovoort.
Vervolgopleidingen
Voor toelating aan economische vervolgopleidingen in het WO is het volgen van het
vak economie op de middelbare school nooit echt vereist. Ook zonder economie in je
pakket word je toegelaten. Maar het is natuurlijk wel sterk aan te raden het vak
economie te kiezen als je later door wilt gaan op een economische of
bedrijfseconomische opleiding. Je hebt dan op rustige wijze een goede basis gelegd.
Voorbeelden van dit soort opleidingen zijn algemene economie, bedrijfseconomie,
bedrijfskunde, opleiding voor management, accountancy en controlling en fiscale
economie. Maar ook voor vervolgopleidingen op het gebied van landbouw en milieu
en van de journalistiek is kennis van de economie zeer gewenst. Verder is economie
een goede basis voor een vervolgstudie in een gammavak, zoals sociologie,
geschiedenis, sociale geografie enzovoort.
Voor welke beroepen is economie belangrijk?

Dat blijkt al voor een deel uit de opgesomde vervolgopleidingen. Economen komen
natuurlijk voor een groot deel terecht in het bedrijfsleven, in het management of in
ondersteunende diensten of in adviesbureaus of in de accountancy. Verder heeft de
overheid veel economen nodig om op zo goed mogelijke manier ons land
economisch op de rails te houden.

FILOSOFIE
Waarom zou je filosofie kiezen?

In de meeste landen van Europa is filosofie op de middelbare school een verplicht
vak. En dus net zo normaal als Engels of wiskunde. Het is eigenlijk heel gek dat dat
in Nederland niet zo is!
Filosofie is namelijk onmisbaar als je iets van je eigen cultuur probeert te begrijpen.
Wie leert filosoferen leert kritisch, slim en helder denken. Filosofie wordt niet voor
niets de moeder van alle wetenschappen genoemd.
Bovendien vertellen de ideeën van de verschillende filosofen je ook alles over je
eigen leven. Daar weer goed over kunnen nadenken helpt je om sterker in het leven
te staan. Niet kunnen filosoferen is ongeveer net zo onpraktisch als niet kunnen
fietsen of niet goed kunnen ruiken. Je zal het dan misschien wel overleven, maar met
een heel groot gebrek.
Wat doe je bij filosofie?

Filosoferen is nadenken. Dat doen we het liefst hardop en met z'n allen zodat
gedachten uitgewisseld kunnen worden. Veel vakken zou je eventueel later nog wel
kunnen leren met een goede app, maar bij filosofie is dat onmogelijk, juist omdat je
een groot deel van de les samen aan het denken en praten bent. Dat is ook een van
de redenen waarom veel leerlingen zeggen dat filosofie heel anders is dan andere
vakken. Een leuke afwisseling dus!
Denk niet dat je per se heel goed moet kunnen of durven praten voor de klas. Als je
liever in stilte meedenkt is dat ook goed. Je wordt namelijk nooit gedwongen iets te
zeggen,maar de ervaring leert dat uiteindelijk iedereen meedoet.
Je krijgt in elke jaarlaag twee uur per week les en in de 6de klas komt daar nog een
maatwerkuur bij. Filosofie is een eindexamenvak. Binnen elke periode staat een
thema centraal en werken we met de methode.
Handig voor later?

Jazeker, want je leert de belangrijke vragen stellen. Je leert goed argumenteren en
kritisch en helder nadenken.
Bovendien is filosofie een onderdeel in het programma van vele vervolgopleidingen
zowel op het HBO als op de universiteit. Als je rechten gaat studeren krijg je
bijvoorbeeld in het eerste jaar rechtsfilosofie, als je medicijnen gaat studeren krijg je
medische ethiek en bij de meeste studies krijg je steevast een module
wetenschapsfilosofie.
Van oud-leerlingen die filosofie in hun vakkenpakket hadden horen we dan ook vaak
dat ze daardoor een grote voorsprong hebben.
Gaat filosofie over de actualiteit?

Jazeker!
Het verschil tussen fake news en echt nieuws komt namelijk al naar voren in Plato’s
opvatting over waarheid van 2500 jaar geleden.
De Franse filosoof Jean Paul Sartre legde uit dat de mens veel vrijer is dan ’ie denkt;
toen, nu en altijd.
De oude Griekse filosoof Aristoteles onderscheidde verschillende soorten
vriendschap die in de tijd van social media heel verhelderend zijn.
De Schotse filosoof David Hume zette in de18de eeuw dezelfde vraagtekens bij het
bestaan van de vrije wil als filosofen en hersenwetenschappers tegenwoordig.
En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Conclusie: veel ideeën van oude filosofen zijn tijdloos!
Wil je meer weten?

Kom dan vooral langs! In lokaal 257 is regelmatig een filosofiedocent aanwezig.

Wiskunde
Wiskunde is een verplicht vak in je profieldeel. Elke vwo-leerling moet dus wiskunde
kiezen.
Daarbij komt ook nog dat wiskunde valt onder de drie kernvakken (Nederlands,
Engels en wiskunde) waarvoor maximaal één 5 is toegestaan op je eindlijst. Er zijn
vier varianten, maar het is afhankelijk van je profiel welke je mag of moet kiezen. Het
is heel belangrijk dat je de juiste wiskundevariant kiest: de variant moet bij je profiel
passen, bij je idee voor een vervolgopleiding, maar het moet ook een reële keuze zijn
als je kijkt naar hoe goed je in wiskunde bent.
Omdat het in de bovenbouw meestal niet te doen is om in een later stadium je
wiskundevariant te wijzigen is het belangrijk om meteen de goede keuze te maken.
Doordat de programma’s van wiskunde C en wiskunde A echt verschillend zijn, kun
je niet meer zo makkelijk overstappen van wiskunde A naar wiskunde C.
Je wiskundedocent kan je bij de keuze helpen. Vraag hem of haar dus gerust om
hulp als je twijfelt.
Allemaal een basis

De varianten A, B en C bevatten allemaal een groot stuk “basiswiskunde”: wiskunde
waarvan we vinden dat iedere vwo-leerling dat moet begrijpen en beheersen.
In onderwerpen moet je dan denken aan het tekenen en lezen van grafieken, het
opstellen van en werken met allerlei soorten formules, het oplossen van
vergelijkingen en ongelijkheden waar die formules in voorkomen, rekenen met letters
en ook differentiëren. Deze onderwerpen zijn zowel voor wiskunde A als wiskunde B
belangrijk.
Je algebraïsche – en rekenvaardigheden blijven erg belangrijk, maar je zult ook leren
hoe je met een grafische rekenmachine kunt werken. Hieronder leggen we uit waaruit
die varianten zijn opgebouwd en doen we suggesties over wat je zou kunnen kiezen
in bepaalde gevallen.
Wiskunde A
Het vak wiskunde A bereidt je voor op vervolgstudies in de sociale en economische
en gezondheidswetenschappen. Het is dan ook vooral een variant die door leerlingen
wordt gekozen met een CM- of EM-profiel. NG-leerlingen hebben wiskunde A.
Het is de bedoeling dat wiskundige kennis met inzicht gebruikt gaat worden in
maatschappelijke, economische en sociaal wetenschappelijke situaties. Daarom
worden er contextrijke opgaven gebruikt waarin uitgegaan wordt van alledaagse
situaties. Deze wiskunde kenmerkt zich ook door toepassingsgerichtheid. Je gaat bij
dit vak – naast de basiswiskunde – aan de slag met statistiek en kansrekening en het
grootste gedeelte met functies en grafieken, omdat dat wiskunde is die waarschijnlijk
in je vervolgopleiding een grote rol speelt. Daarnaast is er nog een aantal
afzonderlijke (keuze)onderwerpen.
Wiskunde B
Met wiskunde B in je profiel word je voorbereid op de meer technische
vervolgstudies. Voor leerlingen met een NT-profiel en een NG/NT-profiel is dit vak
verplicht. Leerlingen met een EM-profiel kunnen kiezen voor wiskunde B in het EM
(B) profiel, wat bedoeld is voor leerlingen die een wat meer technisch-economische
kant op willen.
Leerlingen met wiskunde B moeten meer inzicht tonen in oplossingsstrategieën, in de
structuur van formules, ze moeten meer stappen naar een bepaald doel zelf kunnen
bedenken. Je moet je meer kunnen vastbijten in opgaven dan bij de andere
varianten, want de leerstof gaat dieper. Algebraïsche vaardigheden spelen bij deze
variant een nóg belangrijkere rol dan bij de andere varianten. Inhoudelijk ligt de
nadruk op analyse en meetkunde, formulevaardigheden, redeneren, bewijzen en het
inzichtelijk kunnen toepassen van wiskunde in diverse situaties. Ook is het belangrijk
dat je zelf een oplossingsstrategie kunt vinden. Bij wiskunde B heeft diepgang de
prioriteit boven breedte. Daardoor zijn de onderwerpen meer van elkaar afhankelijk
dan bij wiskunde A. Wanneer je een bepaald gedeelte van de stof niet zo goed
begrijpt, werkt dat bij wiskunde B meer door dan bij wiskunde A.
Leerlingen die wiskunde B willen kiezen, moeten in de derde klas op hun eindrapport
(afgerond) een 7 of hoger staan.
Wiskunde C
Wiskunde C is alleen te kiezen door leerlingen met het profiel Cultuur en
Maatschappij. Deze variant bereidt voor op universitaire vervolgstudies in de sector
Recht en Bestuur, Gedrag en Maatschappij en Taal en Cultuur. De variant vraagt wat
minder van je algebraïsche vaardigheden en heeft een paar onderwerpen die
speciaal gericht zijn op deze specifieke sectoren. Bijvoorbeeld de onderwerpen
Logisch redeneren (logisch-wiskundige aspecten gekoppeld aan correctheid van
redeneringen en conclusies, zoals bijvoorbeeld gebruikt in het maatschappelijk
debat) en Vorm en ruimte (meetkundige principes toegepast in maatschappij,
beeldende kunst en architectuur).
De hoeveelheid stof is wel wat minder dan bij de andere varianten, waardoor je
minder met wiskunde bezig bent. In principe kies je in CM altijd wiskunde C, tenzij je
nadrukkelijk de keuze voor een vervolgopleiding in de sector economie wilt
openhouden (maar dan kun je eigenlijk beter EM kiezen).
Wiskunde D
Wiskunde D is een aanvulling op wiskunde B en daarom ook alleen maar in
combinatie met wiskunde B te kiezen.
Wanneer je wiskunde leuk vindt en van plan bent een studie te gaan doen waarin
wiskunde een belangrijke rol speelt, is wiskunde D een extra goede voorbereiding op
je vervolgopleiding.

Wiskunde D is niet moeilijker dan wiskunde B. Het is gewoon méér wiskunde in je
profiel. Wiskunde D is een keuzevak in het profieldeel voor NT-leerlingen en voor
NG/NT-leerlingen een keuzevak in het vrije deel. Wiskunde D biedt verdieping én
verbreding. Verdieping van het wiskunde B programma en de verbreding wordt
voornamelijk bereikt door het behandelen van de meest relevante onderwerpen van
wiskunde A. Inhoudelijk concentreert wiskunde D zich dus op analyse en meetkunde
(verdieping wiskunde B), werken met complexe getallen, redeneren en bewijzen en
kansrekening en statistiek (wiskunde A onderwerpen).
Met name bij wiskunde B en D verwerven leerlingen inzicht in wiskundige structuren
en krijgen ze een stimulerende vooruitblik op een vervolgstudie in het
natuurwetenschappelijk en technisch hoger onderwijs. Wiskunde D biedt leerlingen
met talent voor wiskunde de kans dat talent verder te ontwikkelen.
Wiskunde D wordt afgesloten met een schoolexamen, er is dus geen landelijk
eindexamen. Wiskunde D is nooit een eis voor een vervolgopleiding, maar kan het
succes op die vervolgopleiding flink vergroten als de betreffende opleiding veel
wiskunde bevat.
Oud-leerlingen die wiskunde D hebben gekozen hebben daar voordeel van bij de
vervolgstudie: van allerlei onderwerpen weten ze al iets zodat ze makkelijker de
draad oppakken.

Natuurkunde
In de laatste 150 jaar hebben natuurwetenschappelijke ontdekkingen de wereld

onherkenbaar veranderd. Wat nu het vak natuurkunde is, heeft daarin een enorme
rol gespeeld. Zonder kennis van elektriciteit, mechanica, warmteleer, … zouden
auto’s, vliegtuigen, computers, mobieltjes etc. er domweg niet zijn gekomen.
Het schoolvak natuurkunde geeft je in de bovenbouw verdieping van alle

onderwerpen die je in de onderbouw oppervlakkiger hebt gehad. Het is een
ontdekkingsreis, waarbij je soms nieuwe werelden betreedt en ontdekt dat dingen
anders gaan dan je gedacht hebt.
Als je nieuwsgierig bent naar hoe dingen werken en waarom ze zo werken, dan is
natuurkunde voor jouw een geschikt vak.
Kennis van natuurkunde is nodig voor het beter begrijpen en kunnen hanteren van
andere vakken op school. De wiskunde die je in de onderbouw en bovenbouw leert
wordt toegepast in de natuurkunde. Voor het begrijpen van een aantal verschijnselen
in de scheikunde en biologie is kennis van natuurkunde nodig (atoombouw, warmte,
gassen, vloeistoffen, energie, elektriciteit, etc).
Natuurkunde draagt ook bij aan je algemene vorming. Net als bij veel andere vakken
moet je in de natuurkunde logisch denken: je moet feiten kennen, maar belangrijker
is het kunnen vinden van een logische oplossing in een nieuwe situatie. Je leert hoe
je dingen kunt onderzoeken en waarop je moet letten bij onderzoek. Je leert, hoe je
bij dit onderzoek de computer kan gebruiken. Je leert, hoe je wel en niet met getallen
moet omgaan. Allemaal zaken die je later – ook als je helemaal niet in een
natuurkundige richting verder zou gaan – toch goed van pas kunnen komen.
Werkwijze, programma
Een verschil met de onderbouw is dat je meer moet rekenen, maar ook meer moet
uitleggen: als je een bal van een gegeven hoogte met een gegeven snelheid
weggooit, moet je kunnen uitrekenen waar hij de grond treft, hoe lang de beweging
geduurd heeft en met welke snelheid de bal op de grond komt. Daarnaast moet je
kunnen vertellen wat dan de invloed van wrijving op de beweging van de bal is. Je
leert de wiskunde toe te passen op natuurkundige problemen. Het rekenen zelf valt
overigens wel mee. Je mag bij proefwerken de gewone rekenmachine gebruiken.
In practica pas je de opgedane kennis toe en leer je hoe je aan verschijnselen kan
meten. In het nieuwe tweede faseprogramma is een groter deel van de tijd bestemd
voor het doen van onderzoek en het technisch ontwerpen. Hierbij is het soms zo dat
je een natuurkundig probleem moet modeleren met coach.In de bovenbouw komen
de volgende onderwerpen aan de orde:

Mechanica
Bewegingen, krachten en momenten, energie. Welke krachten werken op je in de

zweefmolen? Welke snelheid kan je halen op de fiets en waar hangt dat van af? Hoe
bereken je het brandstofverbruik van een motor? Waarom bestaat er geen eeuwig
bewegende machine? Hoe bereken je (met de computer) de baan van een satelliet
om de aarde?
Elektriciteit en elektromagnetisme
Elektrische stroom, spanning, weerstand, vermogen. Krachten op elektrisch geladen

deeltjes, de werking van elektromotor, dynamo en transformator. In practica leer je
het bouwen van elektrische schakelingen en het meten eraan. Wat gebeurt er bij
kortsluiting? Waarom zijn eigenlijk hoogspanningsleidingen nodig? Wat wordt precies
bedoeld met 230 V spanning? Verder leer je wat er gebeurt als er een stroom loopt
door een spoel en hoe er elektrische stroom wordt gemaakt met behulp van een
magneet en een spoel.
Trillingen, golven, geluid
Golfsnelheid, golflengte frequentie, resonantie. Wat gebeurt er in een klankkast? Hoe

werken snaar- en blaasinstrumenten? Hoe kan je geluidshinder beperken? Wat is
antigeluid?
Gassen, vloeistoffen, warmte
De druk van gassen en vloeistoffen. De algemene gaswet, massa en dichtheid van

gassen.
Wat zijn de gevaren bij diepzeeduiken? Waarom koel je af als je zweet? Hoe groot
moet een heteluchtballon zijn om een mens op te kunnen tillen?
Atoom- en kernfysica
Bouw van atoom en atoomkern; foto-elektrisch effect; fotonen. Uitzenden van licht
door atomen. Elektromagnetisch spectrum. Radioactiviteit: toepassingen en gevaren.
Kernenergie, de beroemde formule van Einstein: E = mc2. Kernreacties. Werking van
kerncentrale. Waar komt licht vandaan? Is licht een golf- of een deeltjesverschijnsel?
Hoe gevaarlijk is radioactiviteit en hoe bescherm je jezelf tegen straling? Wat wordt
bedoeld met verrijking van uranium? Wat zijn voor- en nadelen van toepassing van
kernenergie?
Sterrenkunde
Wat is een zwart gat? Hoe ontstond het heelal en hoelang blijft de zon nog schijnen?
Dat zijn vragen die o.a. worden beantwoord. Verder ga je rekenen aan het heelal en
de hemellichamen. Hoe lang doet een satelliet over een rondje om de aarde en wat
is de afstand tot het volgende sterrenstelsel?

Het afbuigen en versnellen van deeltjes
Dit is een heel nieuw onderwerp in de natuurkunde. In het CERN in Genéve staat de
grootste deeltjesversneller ter wereld. Hier versneller ze protonen om ze te laten
botsen en zo onderzoek te doen naar nieuwe elementaire deeltjes die ons wellicht
iets kunnen vertellen over het ontstaan van het heelal. In dit hoofdstuk wordt
uitgelegd hoe deze deeltjes worden versneld en afgebogen.
Quantummechanica
We sluiten in de zesde klas af met de natuurkunde van de allerkleinste deeltjes. Het

blijkt dat hele kleine deeltjes (elektronen) zich kunnen gedragen als deeltjes, maar
ook als golf. Het gekke is dat licht zich als golf en ook als deeltje kan gedragen. Je
leert wanneer elektronen en licht zich zo gedragen en wat hiervan de gevolgen zijn.
Vervolgopleiding/studie
Het vak natuurkunde is als basisvak onmisbaar bij veel studies in een technische en
natuurwetenschappelijke richting. Als je bijvoorbeeld scheikunde, biologie,
sterrenkunde wil gaan doen, moet je natuurkunde in het pakket hebben. Zonder
natuurkunde word je niet toegelaten tot de medische faculteit. Voor vele richtingen in
het hoger beroepsonderwijs, zoals de zeevaart- en luchtvaartscholen is natuurkunde
verplicht.

Scheikunde

Scheikunde is een exact vak maar dan minder exact als men denkt. Niet alles ligt
volgens logische regeltjes vast en dat maakt het vak juist levendig. Er zijn zogezegd
veel uitzonderingen en daar moet je tegen kunnen. Er zijn dingen die je uit je hoofd
moet leren en soms wordt vooral inzicht gevraagd. Verder is het handig als je een
redelijk ruimtelijk inzicht hebt om bijvoorbeeld een molecuulmodel te kunnen
begrijpen. Daarnaast is rekenen een belangrijke factor in de scheikunde. Je leert
basistheorieën over stoffen, stofeigenschappen en scheikundige processen en
begrijpt daardoor de wereld om je heen en jezelf scheikundig gezien veel beter. In
klas 3 leer je veel basistheorieën zoals het gedrag van moleculen en het opstellen
van reactievergelijkingen.
In de bovenbouw begint de scheikunde pas echt en komen de ingewikkeldere
theorieën aan bod en de toepassingen ervan. De volgende onderwerpen spelen een
belangrijke rol in het examenprogramma; oplossingen in water, rekenen aan
scheikundige processen, zuren en basen, reacties waarbij stroom een rol speelt en
de structuur en binding van anorganische, organische en biochemische stoffen.
Vervolgopleiding
Met een Vwo-diploma ligt het voor de hand een universitaire opleiding te gaan
volgen. De algemene kennis en ervaring betreffende het vak scheikunde kan men op
vele vlakken toepassen. De vervolgopleiding hoeft natuurlijk niet een direct aan
scheikunde gerelateerde opleiding te zijn.
Een greep uit de vervolgopleidingen voor na het Vwo is Scheikunde zelf en andere
scheikunde gerelateerde opleidingen zoals scheikundige technologie en
scheikundige procestechnologie. Verder zijn er Geneeskunde, Natuurkunde,
medisch biologische wetenschappen, milieuwetenschappen enz.
Maatschappelijke relevantie
Het vak scheikunde geeft dus inzicht in de werkwijze van chemici en onderzoekers
en technologen van allerlei natuurwetenschappelijke disciplines over hoe ze
bijvoorbeeld stoffen onderzoeken en hoe ze nieuwe stoffen en processen ontwerpen.
Daarbij maken ze gebruik van bestaande theorieën en technieken en bedenken
mogelijk nieuwe. Centraal hierin staat vaak de kennis over de bouw van stoffen en
atomen. De eigenschappen van stoffen worden nou eenmaal bepaald door hun
structuur en die op zijn beurt weer door de binding tussen de atomen.
Met algemene kennis van basistheorieën en basistechnieken kan de afgestudeerde
meewerken en meedenken aan wetenschappelijk onderzoek van uiteenlopende
aard. Dit kan zowel in universitair verband als in het bedrijfsleven. De afgestudeerde
gaat aan de slag als (aspirant-) onderzoeker, wetenschapper, arts, manager van
onderzoeksinstellingen enzovoort (zie vervolgopleidingen).

Biologie
Waarom biologie kiezen?

De keuze voor biologie hangt samen met het profiel dat je kiest. Kies je voor het
profiel Natuur en Gezondheid of Natuur en Techniek met biologie als profielvak
dan spreekt het vanzelf: je hebt warme interesse voor kwesties die samenhangen
met de natuur en/of met de gezondheid én je wil later daarin een beroep kiezen. Kies
je voor biologie bij de andere twee profielen, dan zal dat meestal voortkomen uit
algemene interesse voor het vak. Leerlingen die biologie kiezen als profielvak of in
de vrije ruimte volgen hetzelfde programma en hebben hetzelfde eindexamen. Los
van de profielkeuze kun je de motivatie ook als volgt beschrijven:
Biologie is een boeiend en interessant vak, dat je de gelegenheid geeft om je te
verwonderen over hoe je lichaam in elkaar zit, hoe in de natuur alles samenhangt en
alle levensvormen elkaar beïnvloeden en hoe een microscopisch kleine cel een
wereld van leven op zich zelf is.
Het programma van biologie bestaat uit de volgende onderdelen:
Vaardigheden
O.a. informatie verwerken, een proef opzetten, omgaan met apparatuur
(microscopie), een verslag of presentatie verzorgen, meningsvorming (ethiek),
verband leggen met maatschappij etc. In de lessen worden van tijd tot tijd practica
uitgevoerd.
Ecosystemen
De relatie van mensen, planten en dieren en alle andere organismen tot elkaar en
hun omgeving.
Voortplanting en erfelijkheid
Daarbij ook celdeling, kanker, voortplantingstechnieken, biotechnologie
Energiestromen en kringlopen
Daarbij voeding en voedselproductie, spijsvertering, ademhaling, bloed,
uitscheiding, fotosynthese, verbranding, zure regen en broeikaseffect.
Stabiliteit en verandering
Daarbij natuurbeheer, insectenbestrijding, evolutie, overbemesting,
afvalverwerking, diergedrag, zintuigen, zenuwstelsel en hormonen, huid en
immuniteit.
Cijfers en beoordelingen
Er is een schoolexamen en een centraal (=landelijk) examen.
Op school haal je cijfers die samen het schoolexamencijfer (of cijfer voor het
examendossier) vormen. Het cijfer voor het centraal schriftelijk examen wordt
gemiddeld met het schoolexamencijfer. Zo verkrijg je het uiteindelijke cijfer biologie.
Daarnaast is het mogelijk een profielwerkstuk bij het vak biologie uit te voeren,
waarvoor je ook een cijfer krijgt. Dit cijfer telt niet mee voor het eindcijfer biologie,
maar wel in het zogeheten 'mandje'.
Is biologie een moeilijk vak?
Ja, het is niet een vak dat je er zo maar bij neemt. Bij biologie moet je veel lezen en
verbanden tussen verschillende onderdelen van de leerstof ontdekken. Er komen
ook veel nieuwe begrippen aan bod. Kortom: je moet echt gemotiveerd zijn wil je het
kiezen.
Vervolgopleiding / studie
Biologie is erg zinvol voor de volgende vervolgstudies of studiegebieden (op
universitair of hoger-beroepsniveau):
• erfelijkheidsonderzoek (denk aan: genetische manipulatie, Gist-Brocades)

• gezondheidszorg (bijv. mondhygiëne, (podo-, fysio- , ergo-, etc.-)therapie,
geneeskunde, farmacie, apotheker, HBOV)
• het milieu (bijv. milieukunde)
• lerarenopleiding
• laboratoriumopleiding (biologisch analist)
• landbouw (tuinbouw, bosbouw, akkerbouw, visteelt)
• voeding (bijv. diëtiek, horeca, hotelschool)
• psychologie (in verband met het functioneren van zintuigen en zenuwstelsel)
• diergeneeskunde
• recreatie (afwegingen bij het inrichten van recreatie- en natuurgebieden)
• sport (in verband met spieren en zenuwstelsel: Academie voor Lichamelijke
Opvoeding (het CIOS), bewegingsleer)
Maatschappelijke relevantie / beroep

Maatschappelijk gezien is biologie een zeer belangrijk vak geworden, omdat in alle
facetten van de maatschappij gezondheidszorg en het behoud van het milieu een
grote rol speelt. Daarom neemt – als de economie dat toestaat – de werkgelegenheid
in bepaalde studiegebieden alleen maar toe.
Bij gezondheidszorg moet je bijv. denken aan de problematiek rond
reageerbuisbaby's, vergrijzing, AIDS- en kankeronderzoek etc.
Bij de milieuproblematiek kun je denken aan de vervuiling van zeeën, de zure regen,
het broeikaseffect en de aantasting van ozon.

Informatica
Informatica is een profielkeuzevak in het profiel NT en een keuzevak in het vrije deel
(bij het profiel NT, NG, NG/NT of EM met wiB.).
Informatica kent alleen een schoolexamen. Dat houdt in dat het niet wordt afgesloten
met een centraal landelijk eindexamen, maar dat het eindcijfer bepaald wordt door de
resultaten van de praktische opdrachten en schriftelijke toetsen gedurende de jaren.
Computers zijn niet meer uit het dagelijkse leven weg te denken. Op verschillende
manieren worden computers toegepast in verschillende beroepsgroepen. De
toepassing en/of de computer zelf worden door Informatici ontworpen en/of
gebouwd. Hiervoor houden deze mensen zich bezig met verschillende vraagstukken
Voorbeelden van vraagstukken, waar informatici zich mee bezighouden en die in het
schoolvak aan de orde kunnen komen, zijn:
• Digitale communicatie: Hoe vindt communicatie plaats tussen computers
onderling en hun gebruikers.
• Digitale informatieverwerking: Welke technieken worden gebruikt bij het
bewerken van tekst, beeld, audio en video.
• Hardware, inclusief netwerken:Hoe zitten, technisch gezien, computers en
netwerken in elkaar en hoe werken ze?
• Informatiemodellering: Hoe structureer je de gegevens die je in een database
wilt opnemen zodat iedere gebruiker de gegevens ook weer kan terugvinden?
• Programmeren: Hoe zet je met een bepaalde programmeertaal een
programma zo in elkaar, zodat het programma doet wat iedere gebruiker
wenst en makkelijk te gebruiken is?
Welk type leerling past bij het vak Informatica?

• Je bent geïnteresseerd hoe computers en software in elkaar zitten en werken.
• Je kan problemen vanuit meerdere invalshoeken bekijken en bent instaat
creatief naar een of meerdere oplossingen te werken.
• Je kan logisch redeneren.
• Je wilt meer weten over het gebruik of misbruik van informatie- en
communicatietechnologie in de samenleving.
• Je wilt weten hoe bedrijven, overheden en instellingen gebruikmaken van
computersystemen.
Welk type leerling past niet bij het vak Informatica?

• Leerlingen die alleen maar flitsende websites willen ontwerpen
• Leerlingen die een spoedcursus ‘hacken’ willen krijgen.
• Leerlingen die alleen maar willen programmeren.
• Leerlingen die zichzelf al zoveel kennis eigen hebben gemaakt op het gebied
van informatica dat zij zichzelf kunnen betitelen als Whizzkid, Nerd en of
Freak.
• Leerlingen die door hun ouders naar het vak Informatica gestuurd worden.

Muziek
Waarom Muziek kiezen?

Er zijn meerdere redenen om voor het vak Muziek te kiezen. Muziek in de
bovenbouw is een vak vol emotie en passie. Je leert luisteren naar muziek, hoe is de
muziek ontstaan, hoe werd er in de verschillende tijdsperioden van de Middeleeuwen
tot en met de 20e eeuw gemusiceerd? Je leert dat muziek altijd een samenhang heeft
met andere kunstdisciplines (beeldende vorming en dans) en gebeurtenissen binnen
een maatschappij. Door wie of waardoor werden de musici zelf beïnvloed? Waarom
klinkt muziek droevig of juist vrolijk? Wat doet muziek eigenlijk met mij als ik er
naar luister, waarom heb ik een voorkeur voor een bepaalde muziekstijl, genre of
artiest?
Je analyseert muziekstukken en je bezoekt ieder jaar een repetitie van het
Rotterdams Philharmonisch Orkest. Je wordt ondergedompeld in een warm bad vol
bijzondere muziek en af en toe sta je vol verbazing onder een onverwacht koude
douche: “Is dit ook muziek?”
Bovendien is het heerlijk om een praktijkvak in je vakkenpakket te hebben.
Want je gaat zelf muziek maken, individueel en samen met klasgenoten, je zingt en
je componeert. Je ervaart de kick van samen een (mooie) uitvoering geven en je
voelt dat ook jij mensen kan raken door muziek te maken.
Een absoluut hoogtepunt in het programma is het Eindexamenconcert in VWO 6 voor
een publiek van ouders, vrienden, leerlingen en docenten.
Met het Centraal Schriftelijk Eindexamen Muziek sluit je het vak af.
Aantal lessen per week

In VWO 4, 5 en 6 krijg je per week 2 lesuren Muziek.
Minstens de helft van elke les zijn we praktisch aan het muziek maken, de andere
helft van de les wordt besteed aan muziektheorie en muziekgeschiedenis.
Lesmethode
Net zoals in de onderbouw wordt ook in de bovenbouw gebruik gemaakt van de
digitale muziekmethode ‘BeatsNbits’. De muziekgeschiedenis wordt door onze
docenten aangevuld met extra interessante informatie en je gaat ook zelf op
onderzoek uit waarbij je jouw informatie in een korte presentatie met de klas deelt.
De speel- en zangstukken worden vaak in overleg met de leerlingen gekozen.
Geen toelatingseisen
Het is natuurlijk handig wanneer je een muziekinstrument bespeelt en het
notenschrift beheerst. Als je geen instrument bespeelt is zingen de meest voor de
hand liggende optie en het snel verbeteren van je keyboard- en/of gitaarspel. Noten
lezen is wel belangrijk, je zult dat in de eerste maanden veel oefenen (indien nodig)
zodat je zo snel mogelijk zelfstandig kunt werken.
Vervolgopleiding: waar heb je dit vak voor nodig?

Er zijn leerlingen die muziek kiezen omdat ze het leuk vinden of omdat ze er goed in
zijn. Hier is helemaal niets mis mee. Muziek is een welkome afwisseling in je rooster
en waardevol als (vrije)tijdbesteding in je verdere leven. Dit kan iedereen bedenken,
maar waar je misschien niet zo snel aan denkt zijn de volgende punten: In elke
studie en baan moet je voortdurend problemen oplossen, kijk maar eens in de krant
bij de personeelsadvertenties. In tegenstelling tot de meeste andere vakken kies
je bij musiceren en componeren je eigen oplossing. Het bewandelen en vinden van
je eigen weg is de bedoeling. Bij het musiceren en componeren, gaan doen en
creatief denken samen. Onze maatschappij vraagt in veel beroepsgroepen flexibele
en creatief denkende mensen, dit oefen je bij muziek.
Muziek kun je kiezen omdat het past bij een toekomstig beroep of opleiding.
Enkele voorbeelden:
HBO: Pabo; logopedie; conservatorium, waaronder Opleiding Docent Muziek,
popacademie, opleiding lichte muziek en klassieke muziek; geluid- en studiotechniek;
rockacademie; muziektherapie; sociaal pedagogische hulpverlening; culturele en
maatschappelijke vorming; dramaopleiding en docent drama; dansopleiding en
docent dans; toneelacademie; kleinkunstacademie; journalistiek; talen.
WO: muziekwetenschap
Wat zeggen leerlingen die het vak hebben gekozen?

‘Ik wilde sowieso muziek kiezen en ik vind het ook ontspannende en leuke uren in de
week die voor mij school leuk maken.’
‘Het vak muziek had belang voor mij in de bovenbouw, omdat het een aantal uur
ontspanning en creativiteit was. Mijn vervolg opleiding is PABO en daar is muziek best
belangrijk.’
‘Ik denk dat je in het vak muziek heel erg je creativiteit kunt laten zien, ontwikkeling van
je persoonlijkheid heeft hier ook mee te maken. Bijvoorbeeld als je eerst zenuwachtig
bent of verlegen, en je aan het eind van je muzieklessen toch op het podium solo durft te
zingen. Muziek is een vak waarin je jezelf helemaal kunt geven.’
‘Muziek in de bovenbouw opent je oren voor de talenten van anderen en jezelf.’
‘Een van de weinige vakken waar geconcentreerd en gedisciplineerd te werk gaan

samengaat met plezier.’
‘Het vak muziek was belangrijk voor mij, want het was niet alleen een leuk en gezellig
vak, zoals iedereen altijd al denkt, maar het waren ook uren waarin je veel leerde over
de muziekgeschiedenis en waardoor je heel anders tegen muziek in het algemeen aan
ging kijken. Ik heb er zelfs wat aan gehad bij andere vakken, zoals de talen en
geschiedenis.’
‘Muziek in de bovenbouw is ontzettend leuk. Je staat niet meer met z’n allen achter de
keyboards te pingelen, maar maakt écht muziek. Van bekende popliedjes tot
meerstemmige zangstukken, er komt altijd een resultaat uit waar je trots op mag zijn.
Daarnaast werk je samen met klasgenoten met wie je anders nooit samenwerkt. Je leert
hoe je samen iets maakt en ziet elkaar eens op een andere manier. De theorie is best
moeilijk, maar je komt er wel doorheen.’

Tekenen
Waarom zou je voor het vak kiezen?

Het is een vak waarbij je zowel intellectueel bezig bent (bijvoorbeeld
kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing), maar ook creatief (het maken van een
tekening). Het is bovendien goed voor je algemene ontwikkeling en je culturele
bagage.
Veel leerlingen zeggen bij dit vak ‘je kunt het of je kunt het niet, je moet er talent voor
hebben’. Natuurlijk is talent belangrijk maar dat geldt voor alle vakken. Ook in dit vak
is ontwikkeling, het leren vanzelfsprekend. Je leert er zelfstandig een oplossing te
vinden voor verschillende problemen. Je leert hoe ontwerpprocessen verlopen en
hoe je op een juiste manier omgaat met materialen, gereedschappen en technieken.
Bovendien krijg je inzicht in de ontwikkelingen in de beeldende kunst met behulp van
kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing. Voor het examen wordt er van je
verwacht kunstwerken in te delen naar:
• vorm: stijlkenmerken, materiaal, techniek;
• functie: maatschappelijke, politieke en sociale samenhang;
• inhoud: betekenis (iconografie = de leer van de voorstelling in /van
afbeeldingen) en met betrekking tot cultuurgeschiedenis.
Theorie
In Vwo 4 en Vwo 5 wordt de kunstgeschiedenis van de Grieken tot
de hedendaagse kunst behandeld. (schilder- en beeldhouwkunst, architectuur,
toegepaste en industriële vormgeving). Daarbij krijgt de kunstbeschouwing; het kijken
naar de vorm, het hoe en waarom ook veel aandacht.
Beeldaspecten als kleur, vorm, ruimte en compositie en materialen (bijvoorbeeld
gouache), technieken ( bijvoorbeeld ets, perspectief, bouwconstructies) en de
begrippen (bijvoorbeeld trompe-l’oeil, torso, Gulden Snede, glazuur, email) worden
ook behandeld.
In Vwo 4 en Vwo 5 maak je een aantal scripties over kunst. Zij vormen samen een
SE cijfer dat meetelt in het examenjaar.
Praktijk
Vanaf Vwo 4 wordt in de praktijklessen opbouwend in moeilijkheidsgraad en
abstractie naar de examenopdrachten toe gewerkt. De thema’s zijn zoals in de
onderbouw: naar waarneming, naar thema, naar fantasie. Er wordt in een breed
scala van materialen en technieken geoefend(potlood, gouache, houtskool,
pastelkrijt, collage, grafiek etc.)
Het examenjaar bestaat uit diverse tekenopdrachten en een schriftelijk en mondeling
schoolexamen. Het vak wordt afgesloten met een Centraal Schriftelijk Eindexamen.
De theorie is pittig maar boeiend en goed te doen. De leerlingen ervaren het

tekenexamenvak als arbeidsintensief maar leuk. Met het tekenexamen achter de rug
start de leerling met een voorsprong aan zijn vervolgopleiding ( “in de theoretische
en/of praktische kunsten”), bijvoorbeeld de Kunstacademie, Pabo, maar ook
bijvoorbeeld Bouwkunde en Industriële vormgeving.
Het is en blijft letterlijk en figuurlijk een mooi vak! En goed voor een leven lang
plezier.

Bijlage: vooropleidingseisen
Op de volgende pagina’s is uit de officiële regelingen het gedeelte opgenomen dat

betrekking heeft op de vooropleidingseisen voor het wetenschappelijk onderwijs.
Tevens is daarna het gedeelte opgenomen dat de vooropleidingseisen voor het hbo
weergeeft wanneer vanuit het vwo wordt ingestroomd. Je kunt, wanneer je een
bepaalde opleiding in gedachten hebt, uit de tabel halen welke vakken je dan in ieder
geval in je profiel zou moeten hebben.

Profielkeuzegids Vwo Deel 2 21-22 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Profielkeuzegids Vwo Deel 2 21-22 2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Profielkeuzegids Vwo Deel 2 21-22 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Informatiegids

Het programma bevat de volgende onderdelen:

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 3

Vaardigheid voor het eindexamen:

Vaardigheden voor de schoolexamens:

Ad. 1 Centraal Eindexamen

De overige vier vaardigheden worden getoetst in het schoolexamen.

4 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Het is de bedoeling om CKV leerlingen van het voortgezet onderwijs in contact te

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 5

In de eerste twee jaar heb je kennis gemaakt met de basisbegrippen van

In de vierde klas heb je geen levensbeschouwing. In de vijfde ga je dit vak afsluiten.

1. Als religiewetenschapper. Je kijkt op een neutrale en diepgaande manier naar een

In een afsluitend essay reflecteer je op je eigen ontwikkeling tot nu toe en kijk je

6 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

In de voorexamenklas maak je kennis met het buitenland. De gymnasiasten

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 7

De loopbaanoriëntatie is bedoeld om je zo goed mogelijk voor te bereiden op je

De decanen werken buiten het reguliere lesrooster om en direct persoonlijk

8 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 9

Waarom zou je Frans kiezen?

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 11

Waarom zou je Duits kiezen?

Volgens Frank Hauwert, managing director van exportfederatie Fenedex en

12 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Inhoud van het vak

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 13

De schoolexamens bestaan uit 5 onderdelen:

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 15

Zowel taal als cultuur

In klas 4 maak je de overstap van oefen-Grieks en -Latijn naar originele teksten,

In klas 5 en 6 lees je de beroemdste teksten uit de Griekse en Latijnse literatuur. Bij

16 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

De cultuur wordt in de lessen op verschillende manieren behandeld. Soms behandelt

Tot slot: Grieks of Latijn?

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 17

18 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Geschiedenis, een vak om te kiezen met heel je hart en je verstand

1. Waarom zou je geschiedenis kiezen?

2. Hoe ziet het programma van geschiedenis eruit in de bovenbouw?

3. Geschiedenis en actuele onderwerpen

20 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Waarom het vak kiezen?

Invulling van het vak voor VWO

In klas 4 wordt er gewerkt aan de manier waarop je ‘geografisch onderzoek’ kunt

Maatschappelijke relevantie /Beroep

Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022 21

Maatschappelijke relevantie /Beroep

22 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Waarom het vak kiezen?

Ondernemerschap: Waarom kiezen mensen om een eigen onderneming op te starten

Financiële zelfredzaamheid: Neem ik een verzekering op mijn fiets? Ga ik geld lenen

Marketing: Bij marketing komen de wensen van de consumenten aan bod. De

Maatschappelijke relevantie / Beroep

24 Stanislascollege Voorlichting Tweede Fase VWO 2021/2022

Waarom het vak kiezen?

Economie in de bovenbouw bouwt voort op de economie in de onderbouw, maar het

Voor welke beroepen is economie belangrijk?