Naprezanja u naponskom stanju II

Prema EN 1992-1-1, pri proračunu naprezanja i progiba,

pretpostavlja se da su poprečni presjeci neraspucali ako
vlačno naprezanje pri savijanju ne prelazi vrijednost fct,eff.
Vrijednost fct,eff smije se uzeti jednakom fctm ili fctm,fl uz uvjet
da se proračun najmanje vlačne armature također temelji na
istoj vrijednosti. Ako se proračunavaju širine pukotine i
vlačno očvršćenje (pokrućenje), tada treba upotrijebiti fctm.

U neraspucanom stanju pretpostavlja se da cijeli presjek

sudjeluje u nošenju te da se i beton i čelik ponašaju
elastično pri vlačnim i tlačnim naprezanjima.

Kod raspucanog stanja pretpostavlja se da se beton u tlaku

ponaša elastično, ali da nije u stanju da preuzme vlačna
naprezanja.

fctm - srednja vlačna čvrstoća betona

Naprezanje u betonu na donjem rubu za naponsko stanje I:

M
  f ctm
Wd
- Wd - otporni moment donjeg ruba presjeka
b  h2
W  Wd  - za pravokutni presjek
6

Momenat savijanja u trenutku pojave prve pukotine u

betonu:
M cr  f ctm  Wd
 b  h2
M cr  f ctm  - za pravokutni presjek
6

Ako je:
- M Ed  M cr - presjek je u naponskom stanju I (neraspucani
presjek)
- M Ed  M cr - presjek je u naponskom stanju II (raspucani
presjek)
1. Pravokutni presjek jednostruko armirani

Određivanje naprezanja za naponsko stanje II izvedeno je

za jednostruko armirani pravokutni presjek.
εc,ed2 σc2
x/3
κ=1/r Fc
x=?
neutralna os
h d težište MEd z
T

As1 εs1
d1 Fs1
b

Tlačna sila u betonu:

1
Fc   c 2  b  x
2

Vlačna sila u armaturi:

Fs1   s1  As1

Odnos modula elastičnosti armature i betona:

E
e  s
Ecm

Statički momenat idealne površine presjeka s obzirom na

neutralnu os presjeka jednak je nuli:

b  x  x    e  As1 d  x   0

2
b 2 
   x   e  As1   x   e  As1  d  0 - kvadratna jednadžba
 2
   e  As1    e  As1 2  4   b   e  As1  d 
x1, 2   2
b
2 
2
Negativno rješenje nema praktično značenje, dakle dobiva
se jedno rješenje:
b
  e  As1    e  As1   4     e  As1  d 
2

x  2
b
2 
 2

 e  As1  2bd 
x   1  1   - visina neutrane osi
b   e  As1 

Krak unutarnjih sila dobije se kao:

x
zd
3

Iz sume statičkih momenata s obzirom na težište vlačne sile

u armaturi dobije se:
M Ed  Fc  z  0
1 
M Ed    c 2  b  x   z  0
2 
2  M Ed
 c2  - tlačno naprezanje na gornjem rubu betona
b x z

Iz sume statičkih momenata s obzirom na težište tlačne sile

u betonu dobije se:
M Ed  Fs1  z  0
M Ed  ( As1   s1 )  z  0
 M Ed
 s1  - vlačno naprezanje u vlačnoj armaturi
As1  z

Moment inercije u naponskon stanju II:

b  x3
I II    e  As1 ( d  x) 2
3

Zakrivljenost poprečnog presjeka κ:

1 M Ed
 
r Ecm  I II
- r - radijus zakrivljenosti

Osim gore navedenih formula mogu se koristiti i ove

formule za određivanje naprezanja:

M Ed
 c2  x - tlačno naprezanje na gornjem rubu betona
I II

 M Ed 
 s1   e  (d  x)  - vlačno naprezanje u vlačnoj
 I II 
armaturi
2. Pravokutni presjek dvostruko armirani

Određivanje naprezanja za naponsko stanje II izvedeno je

za dvostruko armirani pravokutni presjek.
εc,ed2 σc2
d2 Fs2 x/3
As2 εs2 Fc
x=?
κ=1/r
neutralna os
h d težište MEd z
T

As1 εs1
d1 Fs1
b

Naprezanje u betonu na mjestu tlačne armature:

 c 2  cs 2 x  d2
   cs 2   c 2
x x  d2 x

Tlačno naprezanje u tlačnoj armaturi:

 s 2   e   cs 2

Tlačna sila u betonu:

1
Fc   c 2  b  x  As 2   cs 2
2
1  x  d2 
Fc   c 2  b  x  As 2   c 2 
2  x 

Vlačna sila u armaturi:

Fs1   s1  As1

Tlačna sila u armaturi:

Fs 2   s 2  As 2
Odnos modula elastičnosti armature i betona:
E
e  s
Ecm

Statički momenat idealne površine presjeka s obzirom na

neutralnu os presjeka jednak je nuli:

b  x  x    e  1 As 2  x  d 2    e  As1 d  x   0

2
b 2
   x   e  As1   e  1 As 2  x   e  As1  d   e  1 As 2  d 2  0
2
- kvadratna jednadžba

  e  As1   e  1 As 2    e  As1   e  1As 2 2  4   b   e  As1  d   e  1As 2  d 2 

2
x1, 2 
b
2 
2

Negativno rješenje nema praktično značenje, dakle dobiva

se jedno rješenje:
  e  As1   e  1 As 2    e  As1   e  1As 2 2  4   b   e  As1  d   e  1As 2  d 2 
 2
x
b
2 
 2

  d 
 2  b  d   e  As1   e  1 As 2 2  
  A   e  1 As 2   d 
x  e s1 1 1
b   e  As1   e  1As 2 2 
 
 
- visina neutrane osi

Krak unutarnjih sila dobije se kao:

x
zd
3
Iz sume statičkih momenata s obzirom na težište vlačne sile
u armaturi dobije se:
1 
M Ed    c 2  b  x   z  As 2   cs 2  d  d 2   Fs 2  d  d 2   0
2 
1   x  d2 
M Ed    c 2  b  x   z  As 2   c 2   d  d 2    s 2  As 2   d  d 2   0
 2   x 
1   x  d2   x  d2  
M Ed    c 2  b  x   z  As 2   c 2   d  d 2      e   c 2   As 2   d  d 2   0
2   x   x  

1   x  d2  
M Ed    c 2  b  x   z     e  1   c 2   As 2   d  d 2   0
2   x  

2  M Ed
 c2 
 x  d2 
b  x  z  2   e  1  As 2  d  d 2  
 x 
- tlačno naprezanje na gornjem rubu betona

Iz sume statičkih momenata s obzirom na težište tlačne sile

u betonu dobije se:
x  x 
M Ed  Fs1  z   As 2   cs 2     d 2   Fs 2    d 2   0
3  3 
    x  x 
M Ed  ( As1   s1 )  z   As 2   s 2      d 2   ( As 2   s 2 )    d 2   0
  e   3  3 
   1 x 
M Ed  ( As1   s1 )  z   e ( As 2   s 2 )    d 2   0
 e  3 
 s1  s2 x  d2
   s 2   s1
dx x  d2 dx
   1   x  d2    x 
M Ed  ( As1   s1 )  z   e  As 2    s1      d2   0
  e   d  x   3 
 M Ed
 s1 
   1   x  d 2  x 
As1  z   e  As 2    d 2

 e   d  x  3 
- vlačno naprezanje u vlačnoj armaturi

Tlačno naprezanje u tlačnoj armaturi:

 s 2   e   cs 2
x  d2 
 s 2   e   c 2 
 x 

Moment inecije u naponskon stanju II:

b  x3
I II    e  As1 (d  x) 2  ( e  1)  As 2 ( x  d 2 ) 2
3

Zakrivljenost poprečnog presjeka κ:

1 M Ed
 
r Ecm  I II
- r - radijus zakrivljenosti

Osim gore navedenih formula mogu se koristiti i ove

formule za određivanje naprezanja:

Tlačno naprezanje na gornjem rubu betona:

M
 c 2  Ed x
I II

Tlačno naprezanje u tlačnoj armaturi:

M 
 s 2   e  Ed ( x  d 2 ) 
 I II 
Vlačno naprezanje u vlačnoj armaturi:
 M Ed 
 s1   e  (d  x) 
 II
I 

U literaturi se mogu naći razni izrazi za određivanje

geometrijskih karakteristika za poprečene presjeke.

Slika 1. Geometrijske karakteristike za pravokutni presjek

Na slici 1. značenje ideksa je:

- u - uncracked (naponsko stanje I)
- c - cracked (naponsko stanje II)
Tablica 1. Geometrijske karakteristike za pravokutni i T
presjek
U tablici 1. značenje ideksa je:
- 0 - neraspucani presjek bez armature
- I - neraspucani presjek s armaturom (naponsko stanje I)
- II - raspucani presjek s armaturom (naponsko stanje II)